Dropzone september 2012 by Bataljong

België - Belgique P.B.

VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 September 2012 ∫ Jaargang 21 nr. 4 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec

2000 Antwerpen Groenplaats

dropzone BC1697

Tijdschrift voor lok a al jeugdbeleid

je u gdc ult uur

p10

Gaming en de jeugddienst M JP 2 014 -2 01 9

Participatie is een werkwoord

p 14

kindvriendelijke steden en gemeenten p06

EDITO Edito Het licht gezien… Terwijl overal ten lande de jeugddiensten zweetten en zwoegden, want een geslaagde zomerprogrammatie blijft nu eenmaal altijd een groot deel uitmaken van het takenpakket van de gemiddelde jeugddienst, leek het op het VVJ hoofdkwartier eventjes rustiger. Reizen werden gemaakt, huizen verbouwd en terrasjes (althans in augustus) bezocht. De rust was echter maar schijn, want solidair als we zijn met ons actieve publiek zaten ook wij niet stil deze zomer! VVJ werkte stevig door aan haar beleidsplan. Tegen het einde van dit jaar willen we een plan dat ambitieus en realistisch is. Er werden dan ook veel inhoudelijke discussies gevoerd en tabellen en schema’s geproduceerd. De uitdagingen worden er immers niet minder op. Eén januari 2013 komt stilaan wel heel dichtbij. Het nieuwe decreet lokaal jeugdbeleid en de BBC maken dat jeugdbeleid écht lokaal gepland en gevoerd zal worden. VVJ ziet dit positief tegemoet, en wil in de aanpak van haar dienstverlening optimaal op deze evolutie inspelen. We beginnen licht te zien aan het eind van de tunnel, en we durven zelfs stellen dat het een mooi en uitdagend licht is! De zomer is ook het moment om plannen te smeden voor het volgende werkjaar. (Je kreeg intussen onze vormingsbrochure?) Een aantal vaste waarden keren terug, zoals (de laatste klassieke?) Plan-kuren en de Vormingsdriedaagse. Hopelijk staan ze al met stip in je agenda, net zoals enkele nieuwe initiatieven je hopelijk kunnen bekoren. Wat ook verder liep deze zomer was het project Kindvriendelijke Steden. Je vindt een korte weerslag daarover in deze Dropzone en je hoort er later ongetwijfeld nog meer over. Wat moet ik nog meer zeggen? Misschien dat het hele team klaar is om er weer een heel werkjaar in te vliegen? Of is dat overbodige informatie? Tot spoedig!

Kindvriendelijke steden K ind v rie nde l i jk e s t e de n

04 o v e r v v j 26 V o o r u b e k e k e n

Verder in deze Dropzone:

27 C o l o f o n

∫∫ Een kader voor je participatiebeleid ∫∫ Gamen in je jeugdcultuurpraktijk

28 u i t sm i j t e r

Kaï Van Nieuwenhove Coördinator VVJ vzw

PS. Hopelijk zien we elkaar op Plan-kuren op 16, 18 of 23 oktober! 2

edito

Het nieuwe decreet lokaal jeugdbeleid

Let the games begin! je u gd c ult uur

INTERVIE W

Kindvriendelijkheid in kaart Mechelen, Turnhout, Sint-Niklaas en Hasselt zijn pilootsteden voor de Vlaamse versie.

J EUGDCULTUUR

10 14

Gamen en de jeugddienst Jeugddienst Waregem strooit met tips en tricks

UITGEDIEPT

Het nieuwe decreet lokaal jeugdbeleid

UITGEDIEPT

MJP 2014-2019

Participatie

’t is het moment om in gang te schieten

VVJ las en keurde goed

FOTOREPORTAGE

Zomer!

De foto’s spreken voor zich

Een kritische reflectie

inhoud

Dag van de Jeugdbeweging Het ondersteuningspakket stoomt je klaar voor 19 oktober

VOOR U GELEZEN

Speelaanbod organiseren. Handleiding voor speelpleinwerkers

ACTUEEL

FACEBOOK

VVJ en jeugddiensten Blijf offline mee met wat er online beweegt DAGBOEK VAN EEN CO M BINATIEA M BTENAAR

Debby Versteldt

Jongleert in Bever met Stedenbouw, Jeugd, Senioren en Bevolking

over

Schrijf je in voor Pl an-kuren!

Eén studiedag, drie locaties

Wat mag je verwachten? Tijdens het plenum staan we stil bij het laatste jaar van het JBP 2011-2013 en de impact van het meerjarenplan, de BBC en het nieuwe decreet lokaal. Je komt er ook meer te weten over de prioriteiten. Daarna kies je uit één van de sessies: ∫∫ De BBC voor beginners ∫∫ Jeugdwerk ondersteunen en organiseren ∫∫ MKJ als prioriteit ∫∫ Participatietools ∫∫ Beleid plannen zonder JBP ∫∫ Wie managet het jeugdbeleid van de toekomst Schrijf je via www.vvj.be in voor de dag en de plaats die je het best past: ∫∫ Dinsdag 16 oktober - Cultuurcentrum Hasselt ∫∫ Donderdag 18 oktober - Stadhuis Waregem ∫∫ Dinsdag 23 oktober - Huis van de Sport Berchem Telkens van 9u30 tot 16u15 Deelnameprijs 60 euro voor VVJ leden Niet-leden betalen 100 euro Deelname is gratis voor cursisten uit het eerste jaar van de opleiding jeugdconsulent, maar schrijf wel even in voor de dag en sessies van je voorkeur.

∆

Heeft onze k alender al een plekje a an je muur?

Nieuw in het a anbod pl an-kuren s e ss i e 6 : W i e m a n a g e t h e t j e u g d b e l e i d va n d e t o e k o ms t ?

Op deze Plan-kuren richt VVJ voor het eerst een aanbod in voor wie nog geen basiskennis heeft van jeugdbeleid én er in de komende legislatuur eindverantwoordelijkheid voor draagt als leidinggevende. Misschien is dit iets voor jouw (toekomstige) afdelingshoofd of sectorverantwoordelijke? Breng hen op de hoogte!

Graag nog een exemplaar? Vraag het aan VVJ Kristof, kbouvard@vvj.be of 03 740 76 43

Het nieuwe beleids- en beheersinstrumentarium voor gemeenten (BBC), stimuleert lokale besturen om na te denken over hun organogram en beleidsdomeinen. Blijft de jeugddienst een aparte entiteit of wordt ze ingebed in een vrijetijds- of welzijnsdienst? Wie draagt binnen deze nieuwe context de verantwoordelijkheid over een goed jeugdbeleid? Inschrijven via www.vvj.be.

∆ 4

ov er v vj

∆

over

Ma ak kennis met Kristof!

vormingsKALENDER ∫ di 02/10/2012 1e jaar Opleiding jeugdconsulent

∫ vr 30/11/2012 Jeugddiensten 2.0

Dag 1 - Coachen van vrijwilligers

dag 2

∫ di 02/10/2012 3e jaar Opleiding jeugdconsulent

∫ di 04/12/2012 3e jaar Opleiding jeugdconsulent

Dag 1- Strategisch denken

Dag 2 – Onderhandelen

∫ do 11/10/2012

∫ do 06/12/2012 2e jaar Opleiding jeugdconsulent

VVJ Antwerpen, VVJ Limburg, VVJ Oost-Vlaanderen, VVJ VlaamsBrabant, VVJ West-Vlaanderen

Dag 1 - Jeugd en welzijn

∫ di 11/12/2012 ∫ DI 1 6 / 1 0 / 2 0 1 2 Plan-kuren 2012

VVJ Antwerpen, VVJ Oost-Vlaanderen

Hasselt

∫ do 13/12/2012 ∫ do 18/10/2012 Plan-kuren 2012

VVJ West-Vlaanderen, VVJ Limburg, VVJ Vlaams-Brabant

Waregem

∫ di 23/10/2012 Plan-kuren 2012 Na am:

Kristof Bouvard

F u n c t i e : administratief medewerker K o m t va n : Antwerpen (Merksem). Ben er ge-

Dag 2 - Jeugddienst, de gemeente en netwerken

∫ vr 16/11/2012 Jeugddiensten 2.0 dag 1

H o u d t va n : Sneeuw, festivalweides, lasagne

in den oven, en een fris pintje in een gezellig café. H o u d t n i e t va n : onverschilligheid en grote

grommende honden. D r o o m t ( p r o f e ss i o n e e l ) va n : jongeren

die op een positieve manier hun stempel kunnen drukken op de maatschappij, dankzij goed jeugdbeleid dat jongeren ruimte geeft. W e n s t d e VVJ l e d e n : de wil en inventiviteit

om het verschil te maken. C o ö r d i n at e n : kbouvard@vvj.be,

03 740 76 43

dag 3

Antwerpen

∫ di 13/11/2012 1e jaar Opleiding jeugdconsulent

boren, getogen en nu zeer verheugd om er te kunnen werken, zeker na 5 jaar over en weer pendelen met de trein naar Brussel. (De nieuwe rechterhand van Sofie Marque werkte tot voor kort bij KSJ-KSA-VKSJ Nationaal.)

∫ vr 14/12/2012 Jeugddiensten 2.0

∆

ov er v vj

∫ di 18/12/2012 1e jaar Opleiding jeugdconsulent Dag 3 - Inspraak en participatie

interview Unicef (VN) werkte een instrumentarium uit om de kindvriendelijkheid van steden en gemeenten in kaart te brengen. In tijden van BBC, meerjarenplanning en wegvallen van de jeugdbeleidsplannen, klinkt dit ook voor Vlaanderen als muziek in de oren. VVJ gaat samen met een aantal steden en een hoop partners de uitdaging aan om het instrument naar de Vlaamse context te vertalen. We vragen Nathalie Van Ceulebroeck, die het project bij VVJ coördineert, om uitleg.

Kindvriendelijkheid in kaart Tekst: Nathalie Van Ceulebroeck

Foto: Dave Peckens

Een absolute sterkte van dit project is de internationale uitstraling. Wat is de voorgeschiedenis? De Internationale beweging Child Friendly Cities is in 1996 gestart door Unicef/UN-Habitat. Tijdens de tweede conferentie van de Verenigde Naties over ‘Human Settlements’ (Habitat II) in 1996 werd een resolutie gestemd om steden ‘voor iedereen leefbaar’ te maken. De conferentie verklaarde daarenboven dat ‘het welbevinden van kinderen de ultieme barometer is voor een gezonde woonomgeving, een democratische gemeenschap en een goed bestuur’. Zo ontstond de Child Friendly Cities beweging. Een wereldwijd initiatief, gerelateerd aan de implementatie van het Verdrag van de Rechten van het Kind. Na een testfase in verschillende landen leverde de beweging in het najaar van 2011 een instrumentarium op gericht op het toetsen van kindvriendelijkheid. In Vlaanderen bestaat met het Netwerk Kindvriendelijke Steden al een jarenlange betrokkenheid op de beweging en de initiatieven rond kindvriendelijkheid. Het was dus een evidente stap om na de definitieve oplevering van het instrumentarium vorig najaar, werk te maken van een Vlaamse versie van de ‘toolkit child friendly cities’.

Kindvriendelijkheid is een dynamisch proces, geen statisch te bereiken doel

Wat hebben het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind en kindvriendelijkheid met elkaar te maken? De term ‘kindvriendelijk’ is een containerbegrip. Het gaat om het leefbaarder maken van steden en gemeenten voor kinderen en jongeren. Leefbaarheid is echter een erg subjectief begrip. Het krijgt een andere invulling afhankelijk van ieders voorgaande ervaringen, contacten en leefomstandigheden. Om voorbij te gaan aan de individuele interpretatie, operationaliseren we ‘kindvriendelijkheid’, in navolging van Unicef, op basis van de rechten van het kind. Aangezien ook België het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind (IVRK) geratificeerd heeft en de realisatie van kinderrechten in de eerste plaats gebeurt in beleid, lijkt het logisch om voor deze basis te kiezen. Een kindvriendelijke stad is een stad die ernaar streeft om alle rechten van het kind, zoals omschreven en geratificeerd in het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind, te implementeren en uit te voeren. Een kindvriendelijke stad vertegenwoordigt het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind op lokaal niveau. In essentie betekent dit dat de rechten van het kind hun weerslag hebben op beleid, voorstellen, programma’s en budgetten. In een kindvriendelijke stad zijn kinderen en jongeren betrokken actoren wiens stem en belangen telt in elke overweging en elk beslissingsproces.

intervie w

interview Kinderrechten zijn ook geen absolute rechten die exclusief afdwingbaar zijn. Het zijn rechten die ingevuld worden in gedeelde verantwoordelijkheid van iedereen in de gemeente. De discussies die gevoerd worden over het IVRK, duiken hier ook op. Zijn kinderrechten een verworvenheid of een proces? Is kindvriendelijkheid m.a.w. een (verworven) status of een ontwikkeling? Zijn kinderrechten universeel of contextafhankelijk? En hoe zit het dan met kindvriendelijkheid? Hoe verhouden kinderrechten zich ten aanzien van de algemene mensenrechten?

De kinderrechten vormen een mooi kader, maar in het verleden haperde het vaak bij de inbedding ervan in het dagdagelijkse beleid. Biedt het instrumentarium hier een antwoord op? Met het project ‘Kindvriendelijke steden en gemeenten’, treden we in de voetsporen van eerder onderzoek door de Child Friendly Cities beweging. Na jarenlange voorbereiding en een testfase in verschillende landen wereldwijd, werd het eindproduct eind 2011 opgeleverd.

Wanneer is een stad of gemeente kindvriendelijk? Noden veranderen. Ook die van kinderen. Dit heeft impact op hoe de rechten van het kind geconcretiseerd (moeten) worden. Kinderrechten zijn een na te streven norm, maar bekijk ze binnen de reële context. Kindvriendelijkheid is dan een dynamisch, veranderlijk proces waarin steeds nieuwe aspecten en uitdagingen worden toegevoegd. Het is geen statisch, te bereiken doel. Het mag daarenboven duidelijk zijn dat kindvriendelijkheid over alle beleidsdomeinen heen gaat én enkel samen met kinderen en jongeren vastgesteld kan worden. Kinderrechten en kindvriendelijkheid mogen niet beperkt worden tot de juridische, en eerder statische, betekenis van “het hebben van rechten”. De betekenis van de kinderrechten gaat uit van de interactie tussen kinderen en hun omgeving: rechten als begin van dialoog. Die omgeving heeft betrekking op de volledige leefwereld van kinderen en jongeren. Een kindvriendelijk beleid vertrekt vanuit de visie dat kinderen volwaardige medeburgers zijn van onze samenleving. Ze moeten integraal deel uitmaken van de hele stad. Het beleidsdoel is kinderen volwaardig te laten deelnemen aan de samenleving, in al hun levensdomeinen (onderwijs, mobiliteit, ruimtelijke planning, hulpverlening, gezondheid, milieu, ontspanning, sport, enz.). Een kindvriendelijk beleid is met andere woorden een horizontaal beleid en werkt integraal. Kindvriendelijkheid is een kwaliteit van de hele stad in al zijn aspecten. 8

VVJ breit, met steun van een hoop partners, een Vlaams vervolg aan dit initiatief. Het project Kindvriendelijke steden en gemeenten zet in op de ‘assessment’ van de kindvriendelijkheid van lokaal beleid. Het doel is een ‘stand van zaken’ op te maken om van daaruit een lange termijnstrategie te formuleren om kindvriendelijkheid te versterken. Kindvriendelijkheid is op die manier een steeds na te streven doel, nooit een eindresultaat.

Wat houdt de assessment in? Het toetsingskader van het project bestaat uit een operationalisering van de kinderrechten (IVRK). Assessment als methode lijkt hierbij het meeste opportuun: kinderrechten en kindvriendelijkheid vertalen zich niet enkel in exacte cijfers, maar minstens zo sterk in processen en (doelgerichte) trajecten. Deze kunnen niet louter kwantitatief gemeten worden. De kwalitatieve component in de assessment bestaat uit inspraakprocessen van kinderen, jongeren en hun omgeving en uit het formuleren van uitdagingen en inschattingen van het lokale beleid. Via een assessmentsysteem en -procedures die kindvriendelijkheid van beleid in kaart brengen, ondersteunen en stimuleren, hebben steden en gemeenten een houvast om het perspectief van kinderen en jongeren in belangrijke beslissingen van het bestuur aan bod te laten komen en te waarborgen. De ‘assessment’ gebeurt in verschillende fasen en bij verschillende doelgroepen. Als ‘conditio sine qua non’ geldt een brede gedragenheid van het belang van kindvriendelijkheid: niet alleen het college of managementteam moeten het idee genegen zijn, alle andere gemeentelijke diensten zijn noodzakelijk betrokken. Er is dus lokaal een sterke trekker nodig die al dan niet de jeugdconsulent is.

intervie w

interview Welk traject doorloopt een stad of gemeente?

komt ten goede van iedereen.

∫∫ Daarenboven willen steden en gemeenten graag gezinIn een eerste fase van het project wordt op basis van een vragenlijst, diepgaande gesprekken en cijfermateriaal een beeld gevormd van de ‘staat van kindvriendelijkheid’. Hiervoor doen we een beroep op alle gemeentelijke diensten, op het middenveld en uiteraard op kinderen en jongeren. De thema’s hebben betrekking op de volledige leefwereld van kinderen en jongeren: welzijn, ruimte, mobiliteit, milieu, gezondheid, vrije tijd, onderwijs, … In een tweede fase wordt er op enkele van de thema’s dieper ingegaan met kinderen en jongeren. Vanuit hun belevingswereld formuleren we uitdagingen en schuiven we oplossingen naar voor. Uiteraard steeds in overleg met de stad/gemeente en de betrokken diensten. Het eindresultaat is een lange termijnstrategie om de kindvriendelijkheid van de stad of gemeente op enkele concrete vlakken te versterken.

Waar staat het project nu en wat zijn de toekomstplannen? Het project kindvriendelijke steden draait momenteel proef in vier centrumsteden: Hasselt, Mechelen, Sint-Niklaas en Turnhout. Tijdens dit leerproces verwerken we de typisch Vlaamse context in de, door Unicef, aangeboden toolkit. Na afloop van deze pilootfase (november 2012) verwerken we alle informatie en opgedane kennis in een toegankelijk instrument, toepasbaar voor alle steden en gemeenten. Onafhankelijk van de grootte, met als voornaamste kritische factor de brede goesting en gedragenheid om werk te maken van kindvriendelijkheid. De spil voor de lokale implementatie van de rechten van het kind is de jeugddienst. De jeugddienst is immers netwerker voor alle thema’s die kinderen en jongeren in de gemeente aanbelangen. In een breed en geïntegreerd lokaal jeugdbeleid, vormen kinderrechten het uitgangspunt en zijn jeugddiensten de bewaker van die rechten. In het voorjaar van 2013 hopen we je een extra instrument te bieden om deze rol op te nemen.

Kan je als afsluiter nog eens kort argumenteren waarom een stad of gemeente ervoor zou moeten kiezen om in te zetten op kindvriendelijkheid? ∫∫ Ten eerste omdat België een bindend engagement is aangegaan voor de implementatie van de rechten van het kind. ∫∫ Ten tweede omdat er naast een vergrijzing, ook een vergroening op ons af komt. We moeten instaan voor het welbevinden van alle burgers, dus ook van deze groeiende maar te vaak onmondige groep van kinderen en jongeren. ∫∫ Ten derde blijkt ‘kindvriendelijk’ ook gewoon ‘mensvriendelijk’ te zijn: veilige wegen om je te verplaatsen, zuivere lucht, voldoende onderwijs- en opvangmogelijkheden. Een beleid afgestemd op kinderen en jongeren, intervie w

nen met kinderen houden. Ze kunnen mee zorgen voor een frisse, dynamische, creatieve en duurzame omgeving.

∆

Kindvriendelijkheid in vier componenten Een stad of gemeente is kindvriendelijk als 1. K i n d e r e n e r m o g e n z i j n Kinderen en jongeren moeten zelfstandig en veilig van de publieke ruimte en infrastructuur gebruik kunnen maken. Ze horen tot het natuurlijke straatbeeld. Typische kinderactiviteiten als spelen horen thuis in de stad en krijgen aandacht van beleidsmakers. 2. K i n d e r e n e r k u n n e n k o m e n Via veilige wandel- en fietsroutes of openbaar vervoer moeten scholen, buurthuizen, sportverenigingen en andere voorzieningen makkelijk te bereiken zijn voor kinderen en jongeren. 3. K i n d e r e n e r z i n v o l l e d i n g e n k u n n e n d o e n Kinderen en jongeren worden aangemoedigd om op diverse manieren deel te nemen aan de samenleving en moeten zo nodig daarbij worden ondersteund. Er moet een divers aanbod zijn, voor alle maten en gewichten, om zowel actief als passief te kunnen deelnemen. 4. K i n d e r e n e r i e t s k u n n e n b e t e k e n e n In een kindvriendelijke stad is er een actieve en constante dialoog tussen beleidsmakers enerzijds en kinderen en jongeren anderzijds. Aangezien de jeugd een snel veranderende en heel gevarieerde doelgroep is, is het (jeugd-)beleid van een kindvriendelijke stad voortdurend in beweging. Via kinderen jeugdparticipatie in allerlei vormen en op allerlei manieren moeten signalen, ideeën en meningen worden verzameld. Deze opdeling wordt o.a. gebruikt door het kindvriendelijke steden initiatief in Nederland en is ook terug te vinden in beleidsdocumenten van de stad Turnhout.

meer lezen/bronnen

∫∫ www.childfriendlycities.org ∫∫ www.childfriendlycities.eu ∫∫ Sven De Visscher, Didier Reynaert en Maria De Bie (2012) Kinderrechten als referentiekader voor ‘kindvriendelijkheid’ : opvattingen en discussies in TIJDSCHRIFT VOOR JEUGDRECHT EN KINDERRECHTEN ∫∫ Kindercharter van het Vlaams Netwerk Kindvriendelijke Steden (2006) http://www.k-s.be/docs/ kindercharter06.pdf ∫∫ Gezinsbond (2012) Gezinsvriendelijke gemeente: van bevraging tot actie http://www.gezinsbond.be

Let the games begin! Tekst: Pieter Ornelis, jeugddienst Waregem

Foto: JD Waregem

Games maken deel uit van de leefwereld van jongeren. Games zijn populair, maar ze kampen met een negatief imago. Vaak onterecht. Daarom rijpte bij de Waregemse vrijetijdsdiensten het idee om een spellenbeurs te organiseren met aandacht voor gezelschapsspelen en voor gaming. Maar onbekend bleek onbemind: het bestuur was niet helemaal overtuigd. Waar zit de meerwaarde van games en hoe toon je die aan bij je bestuur? Pieter Ornelis zocht het uit voor zijn eindwerk voor de opleiding jeugdconsulent. We presenteren zijn verzameling tips en argumenten om met games aan de slag te gaan van op de jeugddienst. 10

1. Bekijk het breder De aanpak om games op de agenda te krijgen: het enge thema ‘games’ verlaten en spelen breder bekijken. Dieper ingaan op de gezelschapsspelen is een eerste strategie, die zijn (wel) ingeburgerd bij de brede bevolking. Door ook volksspelen mee in het verhaal te nemen, krijg je de sportdienst mee op de kar, terwijl gezelschapsspelen voor de culturele insteek zorgen. Je kan het ook op een andere manier breder bekijken. Ga na of je je evenement niet in een ruimer plaatje past. De Waregemse beurs was perfect te kaderen binnen de digitale week in Vlaanderen en Waregem. De officiële digitale week loopt van 21 tot 27 april, maar wij organiseerden de spellenbeurs als opwarmer voor de digitale week en om er meteen promo te maken voor de digitale week.

j e u g d c u lt u u r

jeugdcultuur 2. Voor alle leeftijden

5. Een educatieve meerwaarde

Games zijn actueel. Ouders gamen mee met hun kinderen. Niet alleen in de privésfeer merken we dat games meer aandacht krijgen. Ook bij verenigingen, bibliotheken … winnen games aan populariteit. Verder zijn er initiatieven voor jongeren in Waregem die hun succes al hebben bewezen: jeugdhuizen hebben consoles ter beschikking of organiseren tornooien. Ook in het kader van de Swappas programmeerde Waregem al verschillende malen met succes een game-activiteit. Games zijn populair bij alle leeftijden, maar dat bepaalde leeftijdsgroepen bepaalde soorten games liever spelen is evident. Vertaal die brede populariteit in een brede bekendmaking en in een divers aanbod (op je evenement). Het aanbod op de spellenbeurs: ∫∫ moderne consoles zoals Xbox, Playstation en Nintendo Wii ∫∫ gekende arcade spellen zoals Pacman en Lemmings uit de jaren ‘80. ∫∫ pc’s aangesloten op het internet zodat klassieke internetspelletjes als Mahjong en diverse woordspelletjes gespeeld kunnen worden.

Aantonen dat games een educatieve (meer)waarde hebben is geen makkelijke opgave. Games hebben een enorme ‘verborgen’ educatieve waarde. Oog-hand coördinatie, herkenning van historische gegevens, keuzes die moeten gemaakt worden tijdens de game... Het zijn stuk voor stuk educatieve waarden die op regelmatige tijdstippen terugkeren bij het spelen. Een andere educatieve waarde van gamen ligt in de talenkennis die gamers opdoen. De meeste games worden in het Engels uitgebracht. Ik ben er van overtuigd dat indien games in het Frans zouden uitgebracht worden dat ook de Franse taal bij jongeren zou verbeteren.

A an de sl ag met games? S a m e n g e vat i n 9 t i p s v o o r d e j e u g d d i e n s t

∫∫ Integreer games in een breder kader (bvb. games als onderdeel van stadsspel)

∫∫ Samen sta je sterk (werk samen met andere organisaties

3. Een sociale meerwaarde

en diensten om games te integreren)

∫∫ Maak je doelgroep breder (organiseer activiteiten voor

Gamen is een sociaal gebeuren.

jong en oud)

∫∫ Gamers praten over de games. Als spelers samen spelen kan dit

∫∫ Laat jongeren samen gamen en niet alleen ∫∫ Hou de jongeren warm door achteraf foto’s en verslagen

leiden tot pittige discussies. Om deze leuke conversaties ook op de beurs levendig te houden zorgden we ervoor dat deelnemers op alle consoles minstens met twee konden spelen, om met en tegen elkaar te spelen.

door te sturen

∫∫ Zorg dat jongeren zich inleven in de games (verkleden, attributen)

∫∫ Maak ook gebruik van actieve games (Wii, X-box kinect,…) ∫∫ Zoek de educatieve meerwaarde van games ∫∫ Laat kinderen en jongeren een game spelen dat aange-

∫∫ Onderschat ook internet en andere digitale media niet. Internetfora zijn populair (bv. gamespot.com). Naast fora kunnen gamers via multiplayer games op het internet onmiddellijk met elkaar communiceren via tekst op het scherm of zelfs via een oortje. Dit was niet haalbaar op de eigen spellenbeurs, er was wel een cafetaria voorzien, waar gamers konden napraten.

∫∫ Gamers leven zich in in de rol die zij spelen. Op Youtube zijn talrijke voorbeelden terug te vinden van jongeren die zich bijvoorbeeld verkleden in een tennisspeler wanneer ze voor hun Wii staan. Ook racespellen worden realistischer wanneer jongeren een echt stuur en pedalen kunnen bedienen. Op onze spellenbeurs helaas geen verkleedkleren, wel twee raceconsoles waarin je kon plaatsnemen.

4. Een sportieve meerwaarde

past is aan hun leeftijd

Ondanks de stevige opmars van games hebben onze digitale vrienden nog steeds te kampen met een negatief imago. Gelukkig zijn er jeugddiensten om daar iets aan te doen. Dat was de opzet van de beurs in Waregem en die was een succes. Op onze spellenbeurs hebben de games een ruime plaats verworven. Een ruim assortiment aan games werd voorzien: raceseat, flightsimulator, arcade games, flipperkasten en natuurlijk de klassieke gameconsoles. De enige voorwaarde die gesteld werd door het bestuur was dat de gewelddadige games niet aan bod kwamen. De eerste editie van onze spellenbeurs bracht 300 mensen van verschillende leeftijden samen om te spelen.

∆

Er zijn heel wat games en gameconsoles op de markt die beweging stimuleren. Uit onderzoek van de Baylor College of Medicine blijkt dat kinderen die elektronische bewegingsspelletjes spelen niet meer bewegen dan kinderen die dit niet doen. Eerdere studies tonen echter het tegenovergestelde aan. Kinderen zouden wel degelijk meer bewegen bij het spelen van deze games. De waarheid zal ergens tussenin liggen. Op de beurs voorzagen we enkele bewegingsconsoles om sportieve games te spelen.

j e u g d c u lt u u r

Meer info Dit artikel licht een onderdeel uit de eindproef, wie het volledige eindwerk wil lezen kan contact opnemen met VVJ Jitske, 03 821 06 02.

uitgediept Het is er nu definitief, ‘ons’ nieuw decreet. Op 6 juli bekrachtigde de Vlaamse regering het ontwerp van decreet houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid. De bijhorende uitvoeringsbesluiten leggen momenteel hun wettelijke weg af en werden op 20 juli principieel goedgekeurd door de Vlaamse regering. Deze laatste zijn voorgelegd aan de Vlaamse Jeugdraad en de sectorraad sociaal-cultureel werk van de SARC voor advies.

Het nieuwe decreet lokaal jeugdbeleid Tekst: Kai Van Nieuwenhove

Foto: K

Over planlast en participatie Waar het decreet in 2007 nog voorzag in communicatieve planning, wordt dit vandaag verlaten. ∫∫ Van een verplichte driejaarlijkse planning is geen sprake meer. Er wordt, terecht, van uit gegaan dat lokale besturen sterk genoeg staan om hun lokaal jeugdbeleid te plannen en op te volgen binnen de bestaande cycli van het lokaal bestuur. ∫∫ Anderzijds wordt verplichte communicatie en overleg gereduceerd tot de werking van de jeugdraad. We zagen dat de lokale jeugdbeleidsplannen steevast een golf van participatie teweeg brachten. Jeugdwerkers, kinderen en jongeren en deskundigen werden intensief betrokken bij de opmaak en, idealiter, ook de uitvoering van deze beleidsplannen. We zijn er van overtuigd dat de gemiddelde ambtenaar jeugdbeleid de participatie bij de opmaak van het jeugdbeleidsplan niet organiseerde uit verplichting en gaan er van uit dat hij het betrekken van kinderen, jongeren en jeugdwerk bij het gemeentelijke beleid blijft organiseren en verbeteren.

Over prioriteiten en middelen De eerste twee prioriteiten zijn in het decreet verankerd en zijn, wetende dat we 12

uitgediep t

uitgediept komen van een decreet ‘Jeugdwerkbeleid’ sinds 1993, niet verrassend. Het betreft ‘de ondersteuning van het jeugdwerk in algemene zin’ en ‘de bevordering van de participatie aan het jeugdwerk van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties’. We vinden het nodig en logisch dat de ondersteuning van het jeugdwerk gewaarborgd blijft, maar bij de tweede prioriteit heeft men kansen laten liggen. Waarom wil men kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties meer aan het jeugdwerk laten participeren? Zou het niet relevant zijn dit meer open te trekken? Participatie in adviesraden of eender waar binnen de samenleving zou toch sterker geweest zijn?

Lokale besturen krijgen het vertrouwen om meer autonoom hun jeugdbeleid te plannen

We zijn ook niet overtuigd van de middelenverdeling. Het krediet dat de lokale besturen krijgen, blijft, in totaliteit, ongewijzigd. Er zal echter slechts vijftig procent uitgetrokken worden voor de prioriteit jeugdwerkondersteuning (vroeger 60%) en 35% voor de prioriteit m.b.t. maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Deze laatste is niet toegankelijk voor alle gemeentebesturen, via indicatoren wordt bepaald welke gemeenten in aanmerking komen. Concreet wil dit zeggen dat vele, veelal kleinere, gemeenten minder middelen krijgen voor hun lokaal jeugdbeleid zodat een aantal andere (60? En niet noodzakelijk dezelfde als voorheen aangezien de indicatoren wijzigen) meer middelen ontvangen. Eigenlijk kiest de wetgever er niet gewoon voor om méér te investeren in maatschappelijke kwetsbaarheid (wat goed is), hij kiest er ook voor om minder te investeren in lokaal jeugdwerk (wat jammer is). In het uitvoeringsbesluit vinden we een derde prioriteit, die om de x-aantal tijd aanpasbaar is, en waarvoor 15% van de middelen uitgetrokken wordt. Deze derde

prioriteit wordt voor de komende beleidsperiode naar alle waarschijnlijkheid ‘ jeugdcultuur’ en zet in op culturele uitingsvormen en artistiek-expressieve beleving van kinderen en jongeren. Dit biedt kansen om de inspanningen rond jeugdcultuur tijdens de huidige beleidsperiode verder te laten renderen. Ook het opzetten en stimuleren van samenwerking tussen onderwijs, cultuur, welzijn en jeugd(werk) valt hier onder. In dit laatste herkennen we duidelijk een vertaling van het Brede School principe en dat juichen we zeker toe. Dergelijk overleg kan immers enkel het brede jeugdbeleid ten goede komen. Dit alles is onder licht voorbehoud gelet dat de besluiten enkel principieel zijn goedgekeurd.

Over prijzen en provincies De prijs ‘Jeugdgemeente van Vlaanderen’ is opgenomen in het decreet lokaal jeugdbeleid. Om de twee jaar kan de minister een prijs uitreiken aan een gemeente die volgens haar jeugdraad uitzonderlijke prestaties leverde op vlak van haar beleid naar kinderen en jongeren. Op zich is dit niet slecht, al is het een relatief kleine extra stimulans (een of twee gemeenten op 308 om de twee jaar). Het positieve aan deze prijs is dat het lokale jeugdbeleid van een gemeente hierdoor tweejaarlijks een forum krijgt in de media.

Jeugdcultuur wordt waarschijnlijk de derde prioriteit Belangrijker is de hertekende rol van de provincie. In het decreet krijgen de provinciebesturen een welomschreven en, in vergelijking met het verleden, eerder beperkte rol toegedicht als het gaat over jeugdbeleid. Zij zijn bevoegd voor het exploiteren en ondersteunen van bovenlokale jeugddomeinen en jeugdinfrastructuur en uitleendiensten voor de jeugd. Ook het voeren van een inclusief beleid voor kinderen en jongeren die omwille van hun afkomst, hun thuissituatie, hun fysieke of mentale situatie of hun statuut een groter risico lopen op achterstelling of uitsluiting op uitgediep t

Het decreet schept duidelijkheid over jeugdbeleid en de rol van de provincies één of meerdere levensdomeinen is een bevoegdheid van de provincies. Dit laatste maakt dat zij een duidelijke flankerende rol hebben aanvullend op de Vlaamse prioriteit over maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Ook met betrekking tot jeugdcultuur zullen zij een dergelijke flankerende rol kunnen blijven spelen. De provinciebesturen kunnen ook flankerend werken ten opzichte van VVJ trouwens. Waar VVJ, volgens het decreet Vlaams en Kinderrechtenbeleid, een ondersteuningsorganisatie is voor de gemeentelijke en provinciale jeugddiensten, mogen provinciebesturen netwerken en vorming van gemeentebesturen, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en verenigingen actief op bepaalde terreinen coachen en stimuleren. Uiteraard blijft het ook een taak van de provincie om kinderen en jongeren te betrekken bij het provinciaal te voeren beleid.

Tot slot… Het nieuwe decreet is, als je het met het vorige vergelijkt, slanker en dit zowel procedureel als inhoudelijk. Het maakt lokale besturen ten volle bevoegd om zelf hun beleid te plannen op vlak van kinderen en jongeren (wellicht minstens binnen de prioriteiten) en om dit af te stemmen op het algemene lokale beleid. Deze keuze zien we vol vertrouwen tegemoet. Anno 2012 heeft elk gemeentebestuur minimaal een ambtenaar jeugdbeleid in haar rangen en we menen dat deze ambtenaren sterk genoeg zijn (door ervaring en goesting) om samen met de schepen van jeugd vorm te geven aan een participatief en inhoudelijk sterk jeugdbeleid!

∆

Meer info Meer weten over het decreet en de uitvoeringsbesluiten? Kom naar Plan-kuren!

Participatie is een werkwoord

MJP 2014-2019 Gemeentebesturen krijgen één geïntegreerd instrumentarium om hun beleid te plannen, budgetteren, bewaken, registreren, rapporteren en evalueren. Begin 2013 start een nieuwe beleidscyclus die zal leiden tot een strategisch meerjarenplan dat loopt van 2014 tot en met 2019. Er verandert dus heel wat, maar dat wisten jullie al. Wij staan in dit artikel even stil bij participatie als een hoeksteen in het plannen van je beleid.

Tekst: Maria Euwema

Foto: Tania Liu

Hoe denkt VVJ erover?

∫∫ Gemeenten bepalen de speerpunten voor deze legislatuur in pri-

∫∫ De meerjarenplanning is geen zaak van alleen de ‘grote sectorale spelers’ met de meeste centen. Maar het is een geïntegreerd plan dat zoekt naar strategische uitdagingen voor een bestuur. Het is logisch dat kinderen en jongeren die een kwart tot een derde van de bevolking uitmaken, daar ook een plaats in krijgen. Jeugdambtenaren kunnen nog steeds een belangrijke rol spelen in het goed interpreteren en vertalen van signalen van kinderen en jongeren en zorgen dat die meegepakt worden door de beslissers. ∫∫ Een goed beleid sluit aan bij reële noden van de bevolking, dus ook die van kinderen en jongeren. En dat weet je maar als je het aan ze vraagt. Een sterk beleid vraagt dus om regelmatige evaluatie en planning.

oritaire beleidsdoelstellingen. De beleidsplanning gebeurt niet meer door de diensten afzonderlijk, maar op een ander niveau. Eén van de implicaties is dat de directe interactie tussen jeugdraad en planners moeilijker zal zijn. ∫∫ Geen JBP meer betekent dat de invulling van participatie en interactief bestuur niet meer expliciet opgenomen wordt in een beleidsplan. Dit staat in gemeentedecreet rond betrokkenheid (Art. 199): ‘De gemeenteraad neemt initiatieven om de betrokkenheid en de inspraak van de burgers of van de doelgroepen te verzekeren bij de beleidsvoorbereiding, bij de uitwerking van de gemeentelijke dienstverlening en bij de evaluatie ervan.’

Ik participeer, wij participeren Jeugdparticipatie is belangrijk voor een stad /gemeente, voor heel wat betrokken partijen. We zetten ze even voor je op een rijtje:

Een nieuwe bestuurlijke context Met het verdwijnen van sectorale beleidsplannen verdwijnt ook het Jeugdbeleidsplan (JBP). Het nieuwe decreet lokaal en provinciaal jeugdbeleid is intussen een feit (6 juli 2012). In vergelijking met de vorige 20 jaar is het decreet behoorlijk afgeslankt, maar de geoormerkte middelen voor jeugd(werk) blijven behouden. De lokale autonomie wordt versterkt en dit juichen we toe, en de verplichte erkenning van een lokale jeugdraad blijft een voorwaarde voor subsidiëring. Formeel moeten gemeenten geen jeugdbeleidsplan meer opmaken in zijn huidige vorm, plannen en rapporteren gebeurt via het strategisch meerjarenplan. Vlaanderen blijft prioriteiten stellen waar een lokaal bestuur kan op intekenen via het meerjarenplan.

Wat betekent dit als het gaat over participatie? ∫∫ Het is nog steeds verplicht het advies van de jeugdraad te vragen, nu over het strategisch meerjarenplan. In het decreet lokaal jeugdbeleid zijn niet langer voorwaarden opgenomen over hoe het bestuur advies moet vragen aan de jeugdraad en binnen welke termijn. Ook de verplichting om een ambtenaar aan te duiden die de jeugdraad ondersteunt, valt weg.

Kinderen en jongeren hebben het recht om hun mening te geven. Ze hebben ook recht op dienstverlening vanuit een lokaal bestuur die aansluit op hun specifieke noden en behoeften. Neem hen serieus. Participatietrajecten kunnen bijdragen aan hun ontwikkeling, maatschappelijke betrokkenheid en welbevinden in de gemeente. Ouders voelen zich goed in een stad of gemeente waar hun kinderen zich goed voelen: waar het veilig spelen en fietsen is, waar er voldoende opvang is waar de kinderen graag naartoe gaan, waar hun tieners zich kunnen ontwikkelen en waar het gezond leven is. Je vindt hierover meer info op www.gezinsvriendelijkegemeente.be. Besturen leren van de expertise van kinderen en jongeren over hun eigen leefwereld. Het komt het beleid en het aanbod ten goede. Het creëert een positieve sfeer waarbij kinderen en jongeren zich erkend weten door een bestuur. Jeugdparticipatie dwingt een bestuur bovendien om goed na te denken over een beslissing en het vanuit het perspectief van de doelgroep te bekijken. Dit vergt wel een bereidwilligheid, een andere manier van denken. Anderzijds: jonge gezinnen en jonge werknemers zijn aantrekkelijk voor een gemeente. Aandacht aan kinderen en jongeren besteden is dus een win-win situatie.

M JP 2 0 1 4 - 2 0 1 9

MJP 2014-2019 Jij als jeugddienst staat sterker in je schoenen als je weet wat er speelt in je gemeente, als je cijfers hebt en een betrokken jeugdraad of jeugdwerk die de schouders eronder zet. Hoe minder garanties in het decreet, des te belangrijker is het om te zorgen dat je een sterke verankering van jeugdparticipatie hebt via je jeugdraad en andere projecten, door hen te betrekken, aan te moedigen en input te leveren.

Speel je rol en veranker jeugdparticipatie

Ook in Boom ging de jeugdraad aan de slag met groepjes jongeren. Ze schoof rond de thema’s veiligheid, uitgaan, infrastructuur, leven en samenleven en vrije tijd een aantal concrete prioriteiten naar voren voor de komende beleidsperiode. Bijvoorbeeld een vaste zitdag voor het JAC, maar ook de verankering van inspraak: “De jeugdraad apprecieert de vraag van het gemeentebestuur om input bij het ontwikkelen van Speelbos Noeveren. Inspraak leidt tot gedragenheid en in de toekomst willen we graag dat kinderen en jongeren blijven betrokken worden bij het ontwikkelen van de openbare ruimte.”

Het college moet interactief wíllen besturen

A way of life Niet alle jeugdparticipatie is echte inspraak. En soms is geen participatie beter dan schijnparticipatie. Een bestuur moet een dialoog willen aangaan met haar inwoners, anders is het een formaliteit die vooral tot frustraties leidt. Zoeken naar goede, actuele manieren om die dialoog aan te gaan is een continu proces dat inzet en tijd vraagt. We geven alvast enkele tips mee:

In Hasselt, Turnhout, Mechelen en Sint-Niklaas loopt het project Kindvriendelijke Steden. Dit is een stadsbreed onderzoek met het oog op een strategische keuze voor jeugd en participatieve acties om tot concrete werkpunten te komen. Je leest hier meer over op pagina 6.

∆

∫∫ Hou in gedachten bij het kiezen van je methodiek dat kinderen

∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫

∫∫

en jongeren een zeer heterogene groep zijn. Benoem dit ook in het meerjarenplan. Een college moet interactief wíllen besturen. Leg hen voor wat het belang is en hoe jij dit denkt te organiseren. Zorg dat je de vragen die je aan jongeren stelt aanpast aan je doelstelling: wat wil je weten en waarover? Denk ook aan de plaats waar je het organiseert en met wie je samenwerkt: het kan zeer bepalend zijn voor je resultaten. Het is belangrijk dat kinderen en jongeren zich een beeld kunnen vormen van waar het eigenlijk over gaat. Een rondrit, powerpoint of filmpje kan helpen. Voor het bestuur is dat trouwens niet anders :-). Zorg voor een goede en voldoende begeleiding tijdens een inspraakmoment, zodat er ingegaan kan worden op vragen en opmerkingen en zowel jij als de kinderen of jongeren er zoveel mogelijk uit kunnen halen. Maak keuzes: je kunt niet iedereen over alles bevragen. Verantwoord je manier van werken en spreid je keuzes in de tijd. Je kunt je laten leiden door een thema, een specifiek project, de prioriteiten uit het decreet of verschillende doelgroepen.

A a n d e s l a g m e t p a r t i c i p at i e i n d e meerjarenpl anning? Op zoek naar argumenten, stappenplannen en methodieken? Kom naar de sessie ‘Participatietools’ van VVJ en Karuur op Plan-kuren!

Inspiratie: Zij participeren! In het ‘partijprogramma’ van de Gentse Jeugdraad voor de gemeenteraadsverkiezingen lezen we: “Kinderen en jongeren zijn vaak een maatstaf voor een goed beleid. En wij kunnen over meer meepraten dan enkel over jeugdwerk.” De belangrijkste punten: meer aandacht voor participatie; ook in het meerjarenplan, betaalbaar wonen, een jeugdcultuurcentrum, administratieve vereenvoudiging en een veilig en vlot verkeer. 16

16 oktober in Hasselt 18 oktober in Waregem 23 oktober in Berchem Inschrijven en meer info op www.vvj.be.

M JP 2 0 1 4 - 2 0 1 9

voor u gelezen

Speelaanbod organiseren Handleiding voor speelpleinwerkers Tekst: Imke Pichal

Met deze handleiding ontrafelt VDS vzw het organiseren van spelen. Voor u gelezen en goedgekeurd: met deze map timmer je aan de kwaliteit van je speelaanbod. Theorie & praktijk VDS ontwikkelde een uitgebreide, stevig gespijsde map die ‘voor ieder wat wils’ heeft. Iemand die op zoek is naar een sterke visie op spelen vindt er zijn gading. Ook speelpleinwerkers met een concrete vraag doen inspiratie op. Je kan onderdelen uit de map lichten, afhankelijk van welke info je nodig hebt. Toch is het zeker aan te raden de volledige map eens door te nemen om een volledig plaatje te krijgen; theorie en praktijk vullen elkaar aan.

E e n d e f i n i t i e va n s p e l e n ‘Spelen’ wordt in de handleiding gedefinieerd als een containerbegrip voor activiteiten waarin plezier beleefd wordt. Volgens ons gaat spelen ruimer en is het soms ook minder plezierig. Spelen is bijvoorbeeld ook ruzie maken. Spelen is af en toe uitsluiten en uitgesloten worden. Spelen is soms ook vals spelen en bedot worden. Spelen gaat voor ons over dé interactie bij uitstek tussen kinderen. En die interactie kan positieve én negatieve kanten hebben.

B e t r o k k e n h e i d a l s m a at s ta f De kwaliteit van je speelaanbod verhogen, houdt in dat je de betrokkenheid van kinderen versterkt. En die analyse kan je maken aan de hand van de criteria van de zogenaamde VICU-meter: Vrijheid, Comfort, Interesse en Uitdaging. Uit het eerste, voor het overige vrij theoretische, hoofdstuk is deze meter een handige, praktische tool.

van instrumenten en methodieken is onhaalbaar. En we stellen de bruikbaarheid zeker niet in vraag. Toch hou je dit best in het achterhoofd als je de handleiding gebruikt.

Dus Wil je als jeugddienst de kwaliteit van je speelaanbod sterk verhogen, dan heb je aan deze map een stevige brok visie, informatie en methodieken. Ook nieuwe (hoofd)instructoren van de speelpleinwerking(en) in je gemeente kunnen heel wat opsteken uit de map. Eens je je weg gevonden hebt in de veelheid aan informatie, is deze handleiding een erg bruikbaar instrument voor de uitwerking of evaluatie van je speelaanbod.

∆

Wa a r o m ? H o e ? D o e n ! De map is ingedeeld in drie delen: ‘Het waarom’, ‘Het hoe’ en ‘Het doen’. ∫∫ In het eerste deel bespreekt VDS de intrinsieke waarde van spelen als uitgangspunt. ∫∫ In ‘Het hoe’ ontrafelt VDS de begrippen ‘speelkansen’ en ‘speelaanbod’ om aan te geven hoe je aan de kwaliteit van spelen kan werken. ∫∫ ‘Het doen’, bestaat uit FAQ’s, dossiers en stappenplannen die informatie geven over concrete vragen of thema’s.

B e s ta at ‘ h e t ’ k i n d w e l? En zo zijn er wel meer bruikbare tools, visualisaties ... te ontdekken in de map. Één kanttekening hierbij: bestaat ‘het’ kind wel? Neem nu de VICU-meter. Men stelt dat je het criterium ‘interesse’ onder andere kan meten door de lichaamshouding te observeren. Een kind dat tijdens de speluitleg op de eerste rij zit, is geïnteresseerd. Als een kind achteraan staat, zou dat wijzen op een gebrek aan interesse. Niet elk kind geeft echter even duidelijk met zijn of haar lichaamshouding aan hoe het zich werkelijk voelt. Het karakter en de eigenheid van elk kind in acht nemen bij het ontwikkelen

Speel a anbod organiseren. Handleiding voor speelpleinwerkers. Vlaamse Dienst Speelpleinwerk Te bestellen bij Uitgeverij Politeia, www.politeia.be Brussel, 2012 ISBN 978-2-509-01227-2

voor u gelezen

fotoreportage

Zomer! Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: JD Dendermonde, JD Kasterlee, JD Maldegem, Filip Stallaert

f o t o r e p o r ta g e

fotoreportage

f o t o r e p o r ta g e

Een organisatie van

Met medewerking van

DON’T HYPE DE JEUGDHUIZEN. IN 2012 BESTAAN ZE 50 JAAR. AL EEN HALVE EEUW DOEN ZE HUN EIGEN DING. GEEN REDEN VOOR EEN HYPE. WEL VOOR EEN STEVIG FEEST.

Advies • Ontwerp • Realisatie l Schilde l 03 482 4067 l www.speelprojecten.be

actueel

19 oktober

Dag van de Jeugdbeweging 2012 Ondersteuning voor alle acties! Tekst: Audrey Van den Bremt, lid van nationale stuurgroep DVDJ en stafmedewerker IJD vzw Ieder lid van een jeugdbeweging weet dat de stevigheid van een gesjorde constructie afhangt van enkele goede steunbalken en degelijk sjortouw. Zo denkt de nationale stuurgroep ook over de Dag van de Jeugdbeweging (DVDJ). Zij willen graag de steunbalken bieden waarop jullie een stevige, georganiseerde actie kunnen uitbouwen. De voorbije jaren werd er sterk ingezet op de provinciale acties. De talrijke lokale acties verdienen evenveel ondersteuning. Vanaf dit jaar willen ze de focus verleggen en alle acties dezelfde steun bieden. In 2012 willen ze jullie al het nodige touw geven om je actie te verstevigen. Daarom werd een ondersteuningspakket ontwikkeld. Registreer je actie op de website om het pakket te ontvangen!

Wat zit er allemaal in dit ondersteuningspakket? Era an beginnen Concrete tips over het uitwerken van ideeën, mogelijke partners en de regelgeving die van toepassing kan zijn op jouw initiatief.

De basis leggen Een uitgeschreven draaiboek met alle stappen die je moet doorlopen om een actie te organiseren. Dit draaiboek helpt je op weg als je voor het eerst een actie organiseert. Het is ook een handig instrument om geen enkel detail te vergeten.

De actie uit werken Enkele tips over hoe je aan de slag kan met het thema van de DVDJ 2012: “samen spelen”.

Een positieve actie Tijdens de DVDJ is het belangrijk om alle jeugdbewegingen en de betrokken jongeren in een positief daglicht stellen. Hier kan je info vinden over afvalbeleid, alcohol, spijbelen… Dit kan je helpen om te bepalen welke houding je als organisatie inneemt.

Promotie Iedere lokale groep krijgt een affiche van de nationale stuurgroep. In het ondersteuningspakket krijg je de digitale versie. Je kan ook je eigen affiche ontwerpen met je favoriete DVDJ foto. De eerste 100 geregistreerden kunnen gratis 30 exemplaren van hun ontwerp laten drukken.

P e r sm a p Deze persmap helpt je om jouw actie bekend te maken bij de lokale pers.

∆

ac tueel

Meer info Wil je ook dit ondersteuningspakket ontvangen of meer info? Surf dan naar www.dagvandejeugdbeweging.be.

Bent u ook op zoek naar onderhoudsarme speeltoestellen? Het maken van onderhoudsvriendelijke en aantrekkelijke speeltuinen is ons vak. Dat doen we al meer dan 50 jaar! De kunststof speeltoestellen zijn vervaardigd uit gerecycled kunststof, zijn duurzaam en vrijwel onderhoudsarm. Dus goed voor het milieu en uw portemonnee. Wij produceren onze speeltoestellen zelf in onze eigen fabriek in Nieuwendijk. Naast de kunststof speeltoestellen leveren wij ook toestellen in gecoat metaal, RVS en hardhout.

Bent u ge誰nteresseerd in een van onze speeltoestellen of in een van onze andere producten, bel ons voor een afspraak of vrijblijvende offerte.

Boer Belgium b.v.b.a. Industrieweg Brechtsebaan 18A BE - 2900 Schoten T +32 (0)3 31 48 679 F +32 (0)3 31 41 189 www.boerplay.com

S P E E LT O E S T E L L E N - S P O R T T O E S T E L L E N - S T R A AT M E U B I L A I R - W AT E R G L I J B A N E N - T H E M AT I S E R I N G

Public Partners, city & outdoor concepts, biedt totaaloplossingen voor speeltuinen, skateparken en algemene aanleg van stadsparken. Lastenboeken, aanbestedingen en overheidsopdrachten zijn ons niet vreemd. Deze projecten

kunnen we perfect opvolgen van concept over implementatie tot nazorg. Op onze website willen we naast een selectie van ons aanbod u voornamelijk inspireren, tal van nieuwigheden presenteren en u laten dromen van sterke concepten.

www.publicpartners.be info@publicpartners.be Tel. 051 69 71 62

facebook

VVJ en jeugddiensten op Facebook In de zomer rustig op de Facebook? Niets is minder waar! Tussen alle foto’s van Grabbelpasactiviteiten, vuile, spelende kinderen en vakantiekampen, spuide VVJ ook wat nieuwtjes. Een selectie:

Evenementen en fuiven zetten de toon

30 JUNI 2012 ∫ 10u18 ∫∫ We zochten goede voorbeelden van fuifdraaiboeken en werden geholpen door de jeugddiensten van Lille, Maldegem en Landen. Ook de checklist van Fuifpunt passeerde nog eens de revue. ∫∫ De oproep voor de samenaankoop van geluidsmeters werd gelanceerd kort voor de zomer en met succes: we registreerden al meer dan 600 aanvragen. Alle info vind je op www.fuifpunt.be/samenaankoop ∫∫ Tot slot gingen we nog op zoek naar voorbeelden van geïntegreerde evenementenloketten. Bedankt aan de jeugddiensten van Lier, Kasterlee en Turnhout voor hun tips ter zake.

Meer info bij VVJ Ellen, edeboeck@vvj.be, 03 821 06 05

VVJ K aï ga at na ar Kruibeke 0 2 augustus 2 0 1 2 ∫ 1 5 u 4 9

Kortrijk verjaagt hangjongeren… 1 3 juli 2 0 1 2 ∫ 0 9 u 3 6

met klassieke muziek.’ Niet met ons,’ dacht de jeugdraad van Kortrijk en ze gingen massaal rondhangen in het park bij de aankondiging van het nieuwe project. VVJ kon niet achterblijven, we riepen massaal op om mee te gaan hangen.

Meer info bij VVJ Nathalie, nvanceulebroeck@vvj.be, 03 821 06 00

Van kapoenen naar een prinsesje 0 3 september 2 0 1 2 ∫ 1 1 u 2 3

We sluiten deze rubriek af met de aankondiging van ons nieuwe huisstijlbeeld. Natuurlijk is het je al opgevallen dat deze Dropzone in een nieuw (kleuren)kleedje steekt. Zo ook onze website, onze Facebookfanpagina én onze folders en brochures. En aan de reacties te lezen valt ons prinsesje( of noem het een Keizerin) zeer in de smaak. Naamsuggesties zijn altijd welkom!

Meer info over onze communicatie bij VVJ Leen, lbartholomeus@vvj.be, 03 740 76 40

facebook

Geen paniek, VVJ is niet op zoek naar een nieuwe coördinator. Kruibeke wint Kaï als moderator voor hun Debattle, omdat zij zich als 90e inschreven. Enfin, 91e. Mortsel was de rechtmatige winnaar maar had de pech dat onze welbespraakte coördinator op hun voorziene datum al andere verplichtingen had. Bij deze, proficiat aan Kruibeke en ook een beetje aan Mortsel! Intussen engageren jongeren in meer dan 120 gemeenten zich om een debattle te organiseren, niet mis! PS: Leuven was de 100e geregistreerde Debattle en won Stijn Van de Voorde als moderator. Moeten we Kaï dan een beetje als troostprijs beschouwen?

Meer info over Debattle bij Karuur Hannes, hannes.jossart@karuur.be, 02 210 61 93

Uit het leven van een combinatieambtenaar

Naam

Debby Versteldt Beroep

Combineert Stedenbouw & Openbare Werken met Vrije Tijd (Vrije Tijd, uitleendienst, jeugd, senioren) in Bever Am b i t i e

Jongeren samenbrengen zodat ze zich kunnen uitleven en zich goed in hun vel voelen. Hen een gevoel van samenhorigheid geven in de samenleving, waar ook participatie en inspraak mogelijk zijn. het meest trots op

De Kinderhoogdag op 11 maart. Zonder ervaring zo’n dag organiseren was een hele uitdaging en het was top! L e u k w e e tj e

Je moet hier een duizendpoot zijn. Terwijl je helemaal verdiept bent in een verbouwdossier komt er een telefoontje voor de senioren of jeugd of een aanvraag voor de uitleendienst en dan moet je snel de klik in je hoofd kunnen maken. Een goede planning is meer dan nodig!

Bever is een kleine landelijke gemeente in het hoekje waar Vlaams-Brabant, Oost-Vlaanderen en Henegouwen aan elkaar grenzen. Hier huist Debby Versteldt op een ‘onervaren’ kleine jeugddienst die probeert grootse dingen te realiseren en de mensen terug dichter bij elkaar wil brengen: “Een kleine gemeente met beperkte middelen is creatief. Al is de combinatie van bevoegdheden niet altijd evident. Maar je roeit met de riemen die je hebt. De tijd die ik effectief kan spenderen voor de jeugddienst is soms op weekbasis amper een halve dag.” Dagboek

“Je moet hier een duizendpoot zijn” 12u30 – 13u00

8u00 Ik start mijn werkdag met mijn mailbox om na te gaan of er dringende zaken zijn voor de drukte aan het loket begint. In de vakantieperiode neem ik immers in de voormiddag de taken over van mijn collega van de dienst Bevolking/Burgerlijke stand die afwezig is.

Ook de innerlijke mens versterken behoort tot de taken van de dag. De helft van de collega’s heeft vakantie, we eten onze boterhammetjes op met z’n drieën en maken er een gezellig halfuurtje van.

13u00

8u30 Ik stel allerhande getuigschriften en verklaringen van gezinssamenstelling op, en pas adreswijzigingen aan. Enkele 12-jarigen komen langs om hun identiteitskaart aan te vragen, fijn dat ik ze zo leer kennen. Eentje ervan herken ik van het MEGA-project (“Mijn Eigen Goed Antwoord” ism preventiedienst Pajottenland, Alcoholen drugproblematiek, stress, zelfbeeld,… komen aan bod). De Chiroleiding valt nog binnen voor ze de bus opstappen richting elfdaags kamp in Lichtervelde. We hebben het over de bezoekdag en ik informeer naar de kids die ’s ochtends met de fiets vertrokken zijn. Onze Burgemeester komt langs en vraagt om een werkman te sturen naar een ouder koppeltje om het gras te maaien. We zorgen voor een snelle service en sturen de klusjesdienst erop af. (ja, in een kleine gemeente bellen ze hiervoor nog naar de Burgemeester )

11u00 De voorzitter van de jeugdraad is net terug uit vakantie. Hij belt even om na te gaan of alles in orde komt voor de dorpsfeesten. Voor de klimmuur, de rodeostier en de theatervoorstelling zijn inmiddels alle afspraken gemaakt en dus kan ik dit bevestigen. Intussen komt er ook een architecte langs om een nieuw bouwdossier af te geven en dit te overlopen. Ik maak een afspraak met haar voor de namiddag. Ik ontferm me over de andere inwoners die klaar staan om geholpen te worden. Aan het einde van de voormiddag plaatsen we alle documenten in de ‘signataire’ zodat alles klaarligt voor de Burgemeester ter ondertekening.

We pikken de draad op bij het nieuwe bouwdossier. Zijn alle nodige documenten, handtekeningen, foto’s, plannen en dergelijke aanwezig? Ik pluis ook uit of er in onze landelijke streek een openbaar onderzoek moet worden opgestart en vraag de adviezen aan bij Agentschap Wegen en Verkeer en de dienst Landbouw en Visserij, de provincie en de brandweer.

15u00 Ik neem de rest van de mails van die dag door. Mijn collega Stedenbouwkundig Ambtenaar en ik hebben een “to do” lijstje waarop de dingen komen te staan met de hoogste prioriteit. Vaak zijn we niet samen aanwezig en laten we zo werk voor elkaar achter. Ik kijk op de lijst en ga aan de slag met de dringendste zaken. Tussen de openbare onderzoeken en vergunningen door, neem ik nog even contact op met Agentschap Wegen en Verkeer voor een riooldeksel op de gewestweg dat gevaarlijk ligt met de wielerwedstrijd in het vizier en ik geef door aan de netwerkbeheerder welke verlichtingspaal defect is. Die kleinere tussendoortjes en telefoontjes zijn ook onze taak, dat maakt het niet altijd makkelijk om ongestoord aan serieuze dossiers door te werken.

16u30 Ik check of de aanvragen voor het springkasteel en de schminkkoffer voor de opendeurdag van de nieuwe voorpost van de brandweer inmiddels zijn goedgekeurd. Ik neem de buttonmachine mee om ze op weg naar huis af te geven bij de kinderopvang. En dan ga ik naar mijn tweede job: het huishouden en mijn twee schattige (b)engels.

∆

Dagboek

voor u bekeken

Voorspelba ar Uniek. D i e p e r g r av e n i n d e symbolische samenleving

www.t o e g a n k e l i j k e jeugdlok alen.be De website moet jeugdverenigingen op weg helpen om de toegankelijkheid van hun lokalen te verbeteren. Met praktische tips en praktijkvoorbeelden wordt aangetoond hoe je bij de bouw van een nieuw lokaal rekening kunt houden met toegankelijkheid of hoe je de toegankelijkheid van een bestaand lokaal snel en met weinig middelen kunt verbeteren Heb je een vraag over de toegankelijkheid van jouw jeugdlokaal of jeugdhuis? Neem dan contact op met Enter vzw, telefonisch op 011 26 50 30, via mail op toegankelijkejeugdlokalen@entervzw.be. Of schrijf je via de website in op de nieuwsbrief en blijf zo op de hoogte van al het nieuws over toegankelijke jeugdinfrastructuur.

Te bestellen bij Lannoo Campus vanaf 12 oktober Over de laatste vijftig jaar zijn wij een bijzonder rijke samenleving geworden. Van een samenleving waarin niet te kiezen viel, zijn we geëvolueerd naar één waarin we niet meer weten wat te kiezen. Tradities lieten we achter ons. De kerken staan er verlaten bij. Gehoorzaamheid, een halve eeuw geleden nog een deugd, wordt nu beschouwd als een psychisch falen. Gestrengheid in de leer is al helemaal te gek. Voor sommigen signaleert deze evolutie decadentie, voor anderen de uiteindelijke bevrijding van het individu. Tien jaar geleden stelde de TOR-onderzoeksgroep voor deze ontwikkeling nuchter te beschouwen, als een grondige verandering in de wijze waarop de samenleving het gedrag van haar leden stuurt, waarop wij elkaars gedrag sturen. De rol van gezag, gehoorzaamheid, traditie, geloof, ideologie, de bedreiging met schaarste en armoede werd overgenomen door de scholen, de reclame, het kapitalisme van de begeerte, de media en de therapeuten. In tegenstelling tot wat velen geloven zijn we heel voorspelbaar en berekenbaar - meer dan vroeger zelfs - niet omdat we geloven, gehoorzamen en gedwee de tradities volgen, maar omdat het ons wordt aangepraat. Onze maatschappelijke orde zit nu tussen de oren. We leven in een symbolische samenleving. Sinds de publicatie van het boek “De Symbolische Samenleving” in 2002 verdiepten en verfijnden de vorsers de TOR-onderzoeksgroep hun analyses. In dit boek staan de meest recente bevindingen.

∆

VV S G w e b s i t e o v e r d e Gemeentera adsverkiezingen www.vvsg.be/verkiezingen/ De verkiezingswebsite van de VVSG is er voor kandidaten en lokale besturen. Om je wegwijs te maken in de vele regels en richtlijnen die er bij verkiezingen komen kijken. De informatie wordt regelmatig aangevuld. Ook na de verkiezingen blijft de site online. Kandidaten en partijen moeten hun verkiezingsuitgaven immers aangeven, de verkozenen moeten kandidaten voordragen (burgemeesters, schepenen, gemeenteraadsvoorzitters, OCMWen politieraadsleden) en moeten zelf ook worden geïnstalleerd. Niet te missen voor besturen en kandidaatraadsleden.

∆

Vliegdoos Een praktische toolkit voor een familievriendelijk cultuur- en vrijetijdsaanbod Te bestellen via www.cultuurnet.be/ Vliegdoos Jong geleerd is oud gedaan, zo blijkt uit onderzoek. Wie erin slaagt kinderen warm te maken voor cultuur, zorgt ervoor dat ze deze interesse ook op latere leeftijd behouden. De toolkit ‘Vliegdoos’ is een praktisch hulpmiddel om je cultuurbeleid af te stemmen op een familiaal publiek. Deze doedoos bestaat uit een spel en een inspiratiegids. Het spel bevat brainstormtechnieken en analysemodellen die je inzicht geven in de noden van families met jonge kinderen en hoe jij hier op kan inspelen. De inspiratiegids geeft uitleg rond het begrip ‘familievriendelijkheid’ en een heleboel tips om hieraan te werken, binnen een organisatie en een gemeente. Van kleinschalig idee tot familievriendelijk actieplan. Het is natuurlijk niet de mogelijk dat je alle tips meteen in de praktijk omzet. Cultuurnet wil je vooral inspiratie geven voor een tastbaar gezinsvriendelijk beleid dat berust op stevige fundamenten. Enkel zo kun je op langere termijn duurzame relaties aangaan met families met jonge kinderen.

∆

voor u bekeken

Colofon

‘Hoge sprongen, lage drempels: H o e J e s p o a l s j e u g d s p o r to r g a n i s at i e w e r k t a a n ( l a n g d u r i g e ) p a r t i c i p at i e va n k ansengroepen en diversiteit ’

Hoofdredactie

Leen Bartholomeus

Mail naar Shalini@jespo.be voor een gratis exemplaar Dankzij het participatieproject ‘Jespo Spo(o)rt Aan!’ heeft Jespo in de praktijk heel wat kennis en ervaring opgedaan met betrekking tot de participatie van kansengroepen aan het sportgebeuren. Deze publicatie bundelt de ervaringen. Het project is een verhaal van vallen én opstaan, van leren, reflecteren en evalueren. Deze publicatie bundelt alle opgedane ervaringen, blikt kritisch terug op het verloop van het project en blikt vooruit naar de nieuwe uitdagingen. Met een aantal bruikbare tips reikt Jespo eveneens een handvat aan voor praktijkmensen om een nieuw of bestaand participatieproject maximale slaagkansen te geven.

∆

Vernieuwde website voor het lok a al en regiona al sportbeleid www.isbvzw.be ISB lanceerde begin september haar vernieuwde website. Op www.isbvzw.be vind je thematisch georganiseerd informatie, duiding en praktijkgerichte tools over: sportbeleid, sportpromotie, zwembaden, sportinfrastructuur, recreatie en beheer van de sportdienst. Daarnaast vind je er het recentste nieuws uit de lokale sport- en recreatiesector en links naar de ISB-Kennisbank en het ISB-Forum, waar iedereen actief in de lokale sportsector informatie kan uitwisselen. ISB geeft hiermee invulling aan zijn rol als kenniscentrum.

∆

Vormgeving

MadebyHanna.com Redactie

Leen Bartholomeus Kristof Bouvard Ellen De Boeck Koen Depreitere Maria Euwema Ilse Holvoet Sofie Marque Pieter Ornelis Imke Pichal Filip Stallaert Koen Steuperaert Nathalie Van Ceulebroeck Audrey Van den Bremt Kaï Van Nieuwenhove Debby Versteldt Jitske Verwimp

Foto’s

Dave Peckens, JD Waregem, JD Kasterlee, JD Maldegem, JD Dendermonde, Filip Stallaert, Tania Liu, K

Coverfoto

Myra Fotografie V. U . K a ï Va n N i e u w e n h o v e REDACTIE

Ouders als onderzoekers Te downloaden via http://opvoeden.vcok. be/media/docs/oudersonderzoek-LR.pdf Van 2008 tot 2011 werkten in Vlaanderen verschillende oudergroepen aan onderzoek over opvoeden. Voor één keer werden zij niet onderzocht, maar stelden ze zélf de onderzoeksvraag, deden ze zélf de analyse. Dit gebeurde met hulp van procesbegeleiders en academici en resulteerde in beleidsbeïnvloedende aanbevelingen en in dit prachtig boek. Het project kwam tot stand dankzij VCOK, IVA Jongerenwelzijn en de betrokkenheid van allerlei partners (zoals Universiteit Gent en KATHO) en niet in het minst dankzij de vaders en moeders zelf.

∆

voor u bekeken

Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, F 03 821 06 09 E info@vvj.be Dropzone is een tijdschrift van de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten vzw. Abonnementinfo? Mail info@vvj.be

Met steun van

Type

Tekst: Filip Stallaert

Hoe kijk jij naar de zomer? Sluit je de warmste en zonnigste (in theorie maar niet altijd in de praktijk) periode van het jaar, waar je maanden naar uitkeek, een beetje weemoedig af? Of ben je meer het in verschillende soorten bruin en rood ge誰nteresseerde herfsttype dat nu uitkijkt naar wat meer variatie dan reiskoffers en zongebruinde festivalgangers? Was de zomer op de jeugddienst superdruk en staat je agenda nog te schitteren vol gepland verlof? Of was je vakantie nog drukker dan datgene waar je nu de komende dagen je tanden inzet? Kijk je in de achteruitkijkspiegel of piep je doorheen de coulissen naar het wachtende publiek? Mis je de VVJ superhelden al of was je aangenaam verrast door de lachende meid op de cover? Voer je uit wat je plant of plan(t) je wat je uitvoert? Voor- of achteraan op de tandem of liever met de step? Laat je binnenkort een traantje voor de afscheidnemende schepen of glimlach je spontaan voor de mogelijke nieuwe wind?

Wat voor type je ook bent: het nieuwe jeugdbeleid staat alvast in de voortuin: open de deur en verwelkom het met open armen!