Dropzone september 2021

Tijdschrift voor lokaal beleid voor kinderen en jongeren

PB- PP

Bataljong · Ossenmarkt 3 · 2000 Antwerpen · P206352 · Afgiftekantoor: 2000 ANTWERPEN Stuivenberg September 2021 – jaargang 30 – Nr. 3 · Verschijnt 4x per jaar: maart - juni - september - december

Dropzone BELGIE(N) - BELGIQUE

MA A K SA ME N T IJD VR I J

Bruggen bouwen tussen jeugdhulp en jeugdaanbod

VEIL IG E SCHO O LO MG EVIN G EN A L S HEF B O O M TOT E E N K IN DVR IEN D EL IJK E MO B IL IT E I T

Tips om aan de schoolpoort iets in beweging te zetten

22

10

Shout-out naar de jeugdambtenaar.

Waardeer en investeer.

Colofon Met de medewerking van Cara Allonsius Frauke Baeyens Leen Bartholomeus Kristof Bouvard Bert Delville Cato De Craene Ellen De Grauwe Jolijn De Haene Zita De Pauw Saar De Wulf Ilse Holvoet Hannes Jossart Indy Marchal Bieke Nackaerts Imke Pichal Wim Soontjens Filip Stallaert Jurgen Sprangers Hans Theuns Yentl Tobbackx Koen Van Boxem Tieme Verlinde Jimmy Wertelaers Coördinatie Jimmy Wertelaers

Dwalen met een doel

Jeugdraad Gistel ging aan de slag met Aanstekers

Lokaal kiezen voor kindvriendelijkheid

Op zoek naar brandende ideeën

Verder in dit nummer: 4

Van jonge inwoners in maatschappelijk kwetsbare situaties 8

Coverfoto Unsplash Verantwoordelijke uitgever Jurgen Sprangers, Brasschaat Contact Bataljong vzw, Ossenmarkt 3 2000 Antwerpen info@bataljong.be 03 821 06 06 www.bataljong.be

TikTok Dé app om tieners te bereiken?

13

Vormgeving hierbenik.be Druk Drukkerij Jansen

Op zoek naar noden en behoeften

Veilige schoolomgevingen als hefboom tot een kindvriendelijke mobiliteit Tips om aan de schoolpoort iets in beweging te zetten

16

Maak Samen Tijd Vrij Bruggen bouwen tussen jeugdhulp en jeugdaanbod

20

We hebben het al eerder gezegd. Maar herhaling is nodig. Vele jeugdambtenaren verdienen een standbeeld. Maar echt hé! Een standbeeld. Voor hun rol als draaischijf van een pittige zomer vol jeugdaanbod. Als standvastige gemeentelijke megafoon op de stem van kinderen en jongeren die onder de druk van de coronacrisis om meer beleidsaandacht smeekten. Als flexibele innovatiefabriek die tal van nieuwe acties en projecten uitrolt, moedig het hoofd biedend aan de vele nieuwe opdrachten in het lokaal jeugdbeleid.

Als zoveel meer.

Met een persbericht over het tomeloze engagement van de jeugdambtenaar halen we helaas de nationale media niet. Want het onwrikbare clichébeeld zegt dat ambtenaren de hele dag Patience spelen en bij een vraag van een burger of vereniging “computer says no” antwoorden.

Gelukkig hoeven jeugdambtenaren geen breed maatschappelijke lofbetuigingen op een groot podium. Maar dat neemt niet weg dat directe waardering ook voor hen – net als voor al wie zich ergens echt voor inzet – meer dan wenselijk is. Zelfs noodzakelijk.

Want de druk is hoog en de balans energiegevers/ energievreters raakt soms verstoord.

Ons namenlijstje met de titel ‘jeugdambtenaar in burn-out’ groeit. Laat de appreciatie daarom meer zijn dan alleen een dankwoord, schouderklop of knipoog. Zorg voor structurele waardering en erkenning voor hun cruciale rol.

Ambtenaren weten: beslissingen nemen is het primaat van de politiek. Maar soms ziet men de ambtenaar daarbij als zuivere uitvoerder van de politiek. Dat levert geen goed en duurzaam beleid op. Waarderen doet het al helemaal niet. Erken als bestuur daarom de expertise van je jeugdambtenaar, overweeg hun advies grondig, laat je al eens door hen uitdagen en geef hen voldoende ruimte en mandaat in het uitrollen van de politiek besliste beleidslijnen.

Erkenning geven is ook vaststellen dat het jeugdbeleid vele nieuwe gezichten heeft gekregen en vele nieuwe opdrachten kent. Durf keuzes maken. Durf te investeren. Investeren in mensen en middelen voor (breed) jeugdbeleid doet echt iets aan de druk op de ketel. Bovendien blijft beleid maken door de ogen van de competente maar kwetsbare jonge inwoner een effectieve én goedkope manier om te bouwen aan een goed georganiseerde toekomstgerichte samenleving.

Zowel Vlaams als lokaal.

Driehoeksverhouding Hoe werken schepen, jeugdambtenaar en jeugdraad samen in Bornem?

25

Stel je vraag Ik wil een toegankelijke schepen zijn. Hebben jullie tips voor mij?

26

Jurgen Sprangers Directeur Bataljong

In je agenda Dit staat op de planning bij Bataljong

facebook.com/Bataljong

Laat ons weten hoe jij werk maakt van #sterkbeleidvoorjongeinwoners

instagram.com/Bataljong @Bataljong linkedin.com/company/Bataljong

3

Op zoek naar noden en behoeften van jonge inwoners in maatschappelijk kwetsbare situaties Tekst: Tieme Verlinde en Marlies D’hertoge (Uit De Marge)

Beelden: Unsplash en Lochristi

Het welzijn van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties is meer dan ooit relevant.

Tal van lokale besturen willen meer te weten komen over hun leefwereld en hoe ze daar in de eigen gemeente mee aan de slag kunnen. Uit De Marge vzw is een organisatie die je kan inschakelen om lokaal belevingsonderzoek te voeren. Marlies D’hertoge, educatief medewerker en actieonderzoeker, vertelt ons meer over hun aanpak.

Hoe aan de slag rond jeugdwelzijn?

Lokale besturen benaderen Uit De Marge met verschillende vragen rond jeugdwelzijn. Een veelgehoorde aanleiding is een gevoel van overlast dat leeft bij bepaalde groepen in de samenleving. Meestal volgt de vaststelling dat besturen de leefwereld van deze groepen niet goed kennen. Die leefwereld leren kennen zorgt ervoor dat ze gepaste maatregelen kunnen nemen om de situatie van kinderen en jongeren in kwetsbare posities te verbeteren.

Noden die naar boven komen tijdens een eerste gesprek: De behoefte aan tools om problemen rond overlast aan te pakken De nood aan aanpassingen in de openbare ruimte om die bruikbaar te maken voor diverse doelgroepen Noden rond vrijetijdsaanbod bij doelgroepen die niet bereikt worden door het bestaande aanbod De wens om de sociale cohesie te versterken De vraag naar ondersteuning bij het opstellen van een (kinder)armoedebeleidsplan De vraag naar hoe er lokaal meer aandacht besteed kan worden aan jeugdwelzijn …

4

Vanuit die uitdagingen kan Uit De Marge ingeschakeld worden om onderzoek te voeren naar de leefwereld, noden en behoeften van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties.

Lokaal onderzoek als vertrekpunt “In de eerste fase van het onderzoek verkennen we de lokale context via statistische gegevens en rapporten”, vertelt Marlies. “Daarbij kijken we naar welke groepen het meest kwetsbaar zijn. Onder meer de kansarmoede-index, de woonsituatie en de arbeidssituatie worden op wijkniveau onder de loep genomen.”

“Vervolgens brengen we het aanbod, de samenwerkingen en signalen rond kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties in kaart. Dat doen we aan de hand van diepte-interviews met medewerkers van lokale diensten (jeugddienst, politie, schooldirectie, integratiedienst…), organisaties en sleutelfiguren.”

Via belevingsonderzoek krijg je inzicht in…

De leefwereld van kinderen en jongeren: hun vrijetijdsbesteding, verplaatsingen en de keuzes die ze maken in verschillende levensdomeinen De toegankelijkheid van aanbod en dienstverlening voor kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie Hiaten en kansen in het bestaande aanbod

In gesprek met kinderen en jongeren Via veldonderzoek laat Uit De Marge kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties vervolgens zelf aan het woord. “Aan de hand van vindplaatsgerichte interviews brengen we hun vrijetijdsbeleving, de dingen die ze doen en de knelpunten waarmee ze geconfronteerd worden in beeld”, gaat Marlies verder. “Doorheen de gesprekken trachten we ook inzicht te krijgen in de drempels die ze ervaren bij maatschappelijke instellingen (arbeidsmarkt, politie, onderwijs, jeugdwerk…).”

?

“Doordat we kinderen en jongeren in hun eigen omgeving bevragen en hen actief opzoeken op straat, pleintjes en hangplekken (bv. het station, de bibliotheek, bushaltes) komen er verschillende zaken naar boven die voor de gemeente nieuw kunnen zijn”, besluit Marlies.

Aanbevelingen op verschillende beleidsdomeinen De output van de onderzoeksfasen verwerkt Uit De Marge in een beleidsrapport. Dit is de basis voor concrete beleidsaanbevelingen op verschillende levensdomeinen waar het lokale bestuur mee aan de slag kan. Een greep uit de thema’s waarover deze aanbevelingen kunnen gaan: Het recht van jongeren op rondhangen faciliteren, bijvoorbeeld door een andere inrichting van ontmoetingsplekken Inzetten op het verlagen van drempels in het bestaande aanbod Een overleg met betrekking tot armoede en jeugdwelzijn opzetten, stroomlijnen of herstructureren …

Deze beleidsaanbevelingen zijn meestal erg concreet, vanuit de verhalen van kinderen, jongeren, sleutelfiguren en maatschappelijke instellingen, op maat van de lokale context.

Ze zetten in op het verhogen van de participatie van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties en op het vergroten van de leefbaarheid van de gemeente voor iedereen.

Interesse of meer informatie? Bezoek uitdemarge.be/onderzoek of contacteer marlies.d’hertoge@uitdemarge.be.

Meer lezen over maatschappelijke kwetsbaarheid? uitdemarge.be/maatschappelijke-kwetsbaarheid

5

Zo gaat het in… Lochristi: een praktijkverhaal Christoff Van Acker is sinds 2009 actief op de jeugddienst van Lochristi. Net voor hij deze zomer een nieuwe professionele uitdaging aangaat binnen de gemeente, vertelt hij ons wat het lokaal onderzoek door Uit De Marge betekende voor het jeugdbeleid in Lochristi.

Wat zijn voor jou de belangrijkste lessen uit dit traject?

Het is cruciaal dat de politie betrokken is. Dit is een belangrijke partner voor je jeugdbeleid.

Een goede relatie met hen opbouwen is echt een belangrijke taak voor jeugdambtenaren.

In dit traject waren zowel inspecteurs als de sociale cel betrokken. We zitten nu met hen op één lijn qua visie op jongeren. Dat wordt intern binnen de politie ook doorgegeven aan de controleploegen en goed opgevolgd.

Nu is er een gezonde mix van preventie en repressie.

2. De nood aan kwalitatieve openbare ruimte voor kinderen en jongeren is hoog. Dat is nog eens scherpgesteld door de coronacrisis.

Dankzij dit onderzoek zijn het bestuur, de gemeentediensten en de organisaties daar nog eens extra op gewezen. De investeringen en keuzes in de publieke ruimte zijn gelegitimeerd.

3. Een structurele aanpak is nodig. Er is geen kant-en-klare oplossing, wat lastig is, want eigenlijk zou je dat wel willen. Het is niet in een week of maand opgelost. Hier moet je met veel mensen samen aan werken.

1.

foto: Simon Bonne

Wat was de aanleiding voor dit onderzoek?

Christoff: “Sinds 2019 zijn er problemen door overlast op openbare domeinen. Enkele groepen jongeren die zich verveelden zorgden voor baldadigheden, vandalenstreken, graffiti, staken een vuilbak in brand… Dat verplaatste zich van plek naar plek. De problematiek bleef aanhouden, ook tijdens de coronaperiode. De politie liep achter de feiten aan en vroeg zich af hoe daarmee om te gaan.

Vanuit de jeugddienst waren we er snel van overtuigd dat we dit ruimer moesten bekijken dan een louter repressief verhaal. We hadden bovendien nood aan meer inzicht in de situatie. De gemeente had zelf de expertise en ruimte niet om dit te onderzoeken. Het idee ontstond om Uit De Marge in te schakelen.

Eerst groeide het ambtelijk draagvlak. Onder meer de collega’s van het sociaal huis en de algemeen directeur waren meteen overtuigd. Ook de politie was vragende partij. Tenslotte volgde het politiek fiat en werd beslist budget te voorzien voor een belevingsonderzoek door Uit De Marge. Het onderzoek liep van juli tot en met september 2020.”

6

Welke actoren waren betrokken bij het lokaal onderzoek?

Christoff: “Er werd een kernteam samengesteld dat het onderzoek richting gaf. Daarin zaten volgende diensten: Jeugddienst Sociaal huis Politie Jeugdhuis Lodejo Een breed spectrum aan lokale actoren die feeling hebben met de doelgroep, werd betrokken door Uit De Marge. Denk aan organisaties als Drugpunt, Welzijnsschakel, Kind & Gezin, secundaire school EDUGO, de jeugdraad, een technische medewerker van het lokaal bestuur...

En uiteraard kinderen en jongeren zelf. Hen betrekken is de sterkte van Uit De Marge. Het is een pluspunt in dit onderzoek dat een onafhankelijk iemand hen aansprak, en niet iemand vanuit de gemeente of de politie.”

Wat is er al veranderd door dit onderzoek?

Christoff: “Op vlak van beleid zijn er verschillende zaken veranderd: een betere samenwerking met de politie, een herstructurering van de overlegorganen, er is werk gemaakt van een speelweefselplan… Op langere termijn is het de bedoeling om de jeugdanimator van de jeugddienst meer vraaggericht en projectmatiger te laten werken. Ook het jeugdhuis heeft een mindswitch gemaakt: de vrijwilligers trekken nu actief toe naar jongeren in de publieke ruimte rond het jeugdhuis.

“Na het onderzoek is Lodejo gestart met workshops muziekproductie.

Ondertussen is in het jeugdhuis een kleine hiphopscene ontstaan.

Jongeren komen samen en schrijven beats en rapteksten.”

- Hannes Matthys (Jeugdhuis Lodejo) Er zijn ook tal van concrete acties uitgevoerd of in een stroomversnelling geraakt: De uitbreiding en opwaardering van een popupskatepark Grotere en extra vuilbakken aan jeugdterreinen nabij de jeugddienst in samenwerking met afvalintercommunale IDM Jongeren op buurtpleintjes en andere plaatsen in de openbare ruimte worden bevraagd De plaatsing van camera’s Nieuwe signalisatieborden met pictogrammen rond afval en lawaai De plaatsing van twee outdoor-pingpongtafels”

Zou je een dergelijk onderzoek aanbevelen aan andere lokale besturen? Waarom?

Christoff: “Ik kan het zeker aanbevelen. Het is een goede screening. Eigenlijk zou het ook sjiek zijn om dit proactief te doen, in plaats van reactief zoals in Lochristi. Het is niet enkel belangrijk om op het einde een rapport in handen te hebben, het is vooral belangrijk het proces te doorlopen. Afstemmen met de juiste partners, samen visie ontwikkelen, elkaar leren kennen… Daarin zit de grote meerwaarde.”

7

TikTok, dé app om tieners te bereiken?

Tekst: Zita De Pauw

Beelden: Sint-Lievens-Houtem en Lanaken

TikTok behoort naast Snapchat en Instagram tot de favoriete mediakanalen van kinderen en jongeren. Uit het Apestaartjarenonderzoek van 2020 blijkt dat 44% van de jongeren (12-18 jaar) TikTok gebruikt, waarvan 28% minstens wekelijks. Allen daarheen dus?

Vooral bij jonge tieners is TikTok populair. 41% van de jongeren uit de eerste graad secundair gebruikt TikTok minstens wekelijks. In de derde graad daalt dit aantal naar 18%. Nu we dit weten, is TikTok dan hét kanaal om tieners te bereiken?

En is het nodig om als jeugddienst in te breken op de app?

Om daar een antwoord op te vinden, gaan we te rade bij drie ervaringsdeskundigen: Franky Verdurmen van Hechtel-Eksel, Marijke Gerets van Lanaken en Kevin De Wael van SintLievens-Houtem.

Waarom zit je op TikTok? Franky: “TikTok is eigenlijk een middel om het verhaal van de jeugddienst tot bij de doelgroep te brengen. Om het mooi te zeggen, gebruiken we TikTok om aan ‘imagebranding’ te doen.

Het merk ‘Jeugddienst’ krijgt zo naambekendheid bij tieners en dat opent de weg naar andere kanalen waarlangs we meer doelgericht informatie kunnen verspreiden.”

Marijke: “Naast het feit dat het heel leuk is om de filmpjes te maken, bereik je kinderen en jongeren er echt mee. Facebook is voor de ouders, Instagram voor de oudere tieners en TikTok voor de jonge tieners.”

Kevin: “Via TikTok had ik voor het eerst het gevoel rechtstreeks met kinderen en jongeren in contact te staan.

Het is de ultieme weg om je onder te dompelen in hun leefwereld.”

8

Hoeveel tijd steek je per week gemiddeld in TikTok? Marijke: “Voor en tijdens de vakanties, toch een paar uurtjes.

Doorheen het jaar minder. Onze regel is wel: we doen maximum twee takes per filmpje en dan moet het maar goed zijn.”

Franky: “15 minuten. Ik heb drie jongeren die de TikTok- en Instagram-pagina’s van de jeugddienst beheren. Zij maken de posts vanuit het standpunt en de leefwereld van jongeren. Dit maakt het meer natuurlijk, zodat er geen oude jeugddienster staat te doen alsof hij grappig is.”

Kevin: “Eigenlijk stop ik er beschamend veel tijd in. Niet voor het werk per se, maar gewoon voor mijn eigen plezier. Ik heb twee profielen: dat van de jeugddienst en mijn persoonlijke account. Ik probeer ook aanwezig te zijn als gebruiker via het profiel van de jeugddienst. Daar kan ik op video’s van jongeren uit de buurt reageren om zo mijn aanwezigheid als jeugddienst in de kijker te zetten.”

Zou je het gebruik van TikTok aanraden aan andere jeugddiensten?

Franky: “Ja, als je een doelbewust plan hebt en je het oprecht leuk vindt. Je moet weten wie en wat je wil bereiken. Als het jouw ding niet is, ga dan niet doen alsof. Het gaat je geloofwaardigheid niet helpen.”

Kevin: “Klopt, gebruik de app alleen als ze je ook echt ligt. Ik geloof dat we in het veld moeten staan als jeugdmedewerker en dat wil ook zeggen dat we zichtbaarheid moeten hebben in de fascinerende digitale wereld.”

Hoeveel TikTok-volgers heb je?

Marijke: “Wij hebben 4.190 volgers, allen kinderen, tieners en ouders. We hebben ook zo’n 57.9K likes verzameld. We zijn dus best trots. Op onze activiteiten maken we samen met kinderen en tieners filmpjes. Ze vragen dan om hen te volgen en uiteraard vragen wij omgekeerd hetzelfde.”

Kevin: “Het account van de jeugddienst heeft nu zo’n 318 volgers en daar ben ik best blij mee als kleine gemeente.

Het grote verschil met Facebook en Instagram, waar mijn volgeraantal groter is, is dat deze volgers zo goed als allemaal jonger dan 25 zijn.”

Wat is je grootste TikTok-tip voor andere jeugddiensten?

Marijke: “Als je TikTok gebruikt, post regelmatig, op de juiste uren, met de juiste hashtags... Alleen zo kan je een netwerk creëren en kom je op de ‘foryoupages’. Je moet gezien worden.

Doe dus mee aan challenges van influencers. Wees niet cameraschuw. Ga er gewoon voor!”

Kevin: “Have fun en breng iets uniek. Kijk wat anderen doen en doe er je eigen ding mee. Jezelf dwingen er aanwezig te zijn, zou een grote fout zijn denk ik. Maar misschien wil iemand anders in de buurt zich graag uitleven op deze app en jouw boodschap overbrengen?”

Franky: “Als je met vrijwilligers werkt, maak goede afspraken en bescherm hen ook tegen jaloezie en negatieve comments.

Spreek erover, betrek hen in het proces en zorg dat het leuk blijft. Betrek tenslotte je ICT- en communicatiedienst. Iedereen mee in het verhaal is ook beter voor jou.”

?

We sluiten af met 10 tips van Marijke #1 Gebruik de juiste hashtags #2 Gebruik populaire liedjes #3 Wees grappig en niet cameraschuw #4 Doe mee met hypes en challenges #5 Stel vragen – zorg voor interactie #6 LIFEHACKS/WORKHACKS – gebruik dingen uit je dagelijkse leven #7 Koppel je andere social media aan je account #8 Neem een pro-account op TikTok, zodat je statistieken krijgt #9 Pas op je tijd – niemand bekijkt te lange filmpjes #10 Download je video’s voor offlinegebruik en post ze op andere socials

Wil je graag jouw ervaring met TikTok delen of heb je nog een vraag? zita.depauw@bataljong.be.

Laat het zeker weten aan Zita:

9

Dwalen met een doel Lokaal kiezen voor kindvriendelijkheid Tekst: Imke Pichal

Beeld: Bataljong

Bataljong stelde samen met VVSG, HoGent en AP Hogeschool het boek ‘Dwalen met een doel – lokaal kiezen voor kindvriendelijkheid’ samen. De ambitie? Een blik geven op de weg die we in Vlaanderen de voorbije jaren aflegden op vlak van kindvriendelijkheid. Maar bovenal: lokale besturen verder op weg zetten om de uitdagingen die nog voorliggen, stevig vast te pakken.

Dwaaltocht aanvatten Je mag van het boek verwachten dat je heel wat inzichten tips, suggesties, inspirerende praktijken en handvatten voorgeschoteld krijgt in thema’s als mobiliteit, kinderopvang, armoede en vrije tijd. Een exacte wegbeschrijving verwacht je beter niet. Lokaal kiezen voor kindvriendelijkheid is in essentie het aanvatten van een dwaaltocht: een reis waarbij je je niet gericht naar een bepaalde bestemming verplaatst, maar omzwervingen maakt om de weg te vinden.

Kindvriendelijkheid is geen strak afgebakende formule: implementeer deze of gene beleidskeuzes en je komt er wel!

Het heeft geen vast eindpunt waar je ooit zal geraken. Het is geen mal die je overal en altijd overheen kan leggen.

Wat is kindvriendelijkheid dan wel? Kindvriendelijkheid krijgt vorm naar gelang de lokale context, de tijdsgeest, de leefwereld van kinderen en jongeren en zo veel meer zaken die continu onderhevig zijn aan veranderingen. Dat vormgeven doe je dus alleen maar via vele omzwervingen, bijsturingen, analyses, gesprekken… met als doel het continu kindvriendelijker maken van de (lokale) samenleving. ‘Dwalen met een doel’ wil al wie lokaal werkt aan breed jeugdbeleid meenemen en inspireren in die dwaaltocht.

10

Door de ogen van 3 kernspelers Hylke Damien, jeugdraad Oosterzele “‘Dwalen met een doel’ lijkt in eerste instantie geschreven voor gemeentelijke diensten en schepenen.

Toch vind ik het ook voor jeugdraden een bijster interessant boek. Verwacht geen stappenplan om een kindvriendelijke gemeente te construeren. De titel verraadt het al, maar het boek wil vooral motiveren om zelf de weg naar kindvriendelijkheid verder te zetten. De teksten zijn divers genoeg zodat elke jeugdraad er wel één kan uitpikken om mee aan de slag te gaan. Aan frisse ideeën en andere invalshoeken die kunnen dienen als inspiratie alvast geen gebrek! Zo had de tekst 'No ball games' van Stefaan Pleysier een jaar geleden bij de revisie van ons GAS-reglement een waardevolle nieuwe insteek kunnen geven. Ik kijk er alvast naar uit om in onze jeugdraad de conversaties rond kindvriendelijkheid verder te zetten met de hoofdstukken in dit boek als startpunt.”

Laure Daniels, jeugddienst Stabroek “‘Dwalen met een doel’ leest als een trein. Superinteressant boek! Heel handig dat het is opgedeeld in duidelijke hoofdstukken die je ook apart kunt lezen. Zo kan ik makkelijk relevante hoofdstukken laten lezen door collega’s van andere diensten. Wij doorlopen in onze gemeente het traject kindvriendelijke gemeente. Op dit moment voeren we een belevingsonderzoek uit met kinderen en jongeren rond de thema’s mentaal welbevinden, verkeersveiligheid en vrije tijd. Ik heb uiteraard de hoofdstukken over deze thema’s met extra aandacht gelezen, maar vond het zo interessant dat ik alle hoofdstukken in één ruk heb uitgelezen. Ik heb tijdens het lezen vaak notities genomen om inzichten te gebruiken in ons traject en ze ook mee te nemen naar andere diensten.”

Leefwereld in beeld Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan door een sterk beeld, gemaakt door jongeren van vzw Horizon in Lokeren. Samen met fotograaf en sociaal werker Tijs Van Steenberge vatten de jongeren een zoektocht aan. Naar de betekenis van een plek waar ze thuis zijn en -komen. Naar de mensen die kleur geven aan thuis zijn. Naar de plekken die, door er in te bewegen, hen ook toebehoren. Het resultaat zijn foto’s die aansluiten bij waar kindvriendelijkheid om draait: zorgen dat alle kinderen en jongeren zich thuis voelen in hun eigen omgeving.

Tim Bulteel, schepen van jeugd Zemst “‘Dwalen met een doel’ is een handige en boeiende gids over hoe we onze jongeren vanuit het lokale beleid kunnen benaderen. Theorie en wetgeving worden op een toegankelijke manier gebracht, maar vooral ondersteund door een karrenvracht aan concrete voorbeelden en praktijkervaringen. ‘Grote mensenthema’s’ zoals welzijn, mobiliteit, publieke ruimte, klimaat, diversiteit… worden bekeken door een jongerenbril. Leuk aan het boek is dat niet alleen stedelijke thema’s aan bod komen, maar dat je ook voor het jeugdbeleid in een landelijke gemeente heel wat inspiratie opdoet. Een aanrader voor iedereen die oprecht begaan is met jonge inwoners!”

11

Handvatten voor kindvriendelijk beleid Maar liefst 23 auteurs delen in het boek hun inzichten over kindvriendelijkheid in verschillende beleidsdomeinen en thema’s.

Elk hoofdstuk is zo opgebouwd dat je doorheen het hoofdstuk praktijkvoorbeelden te lezen krijgt, en aan het einde enkele handvatten of slotbeschouwingen kan meepikken.

Als smaakmaker geven we je een selectie van handvatten die het boek je aanreikt.

Veilige schoolomgevingen als hefboom tot een kindvriendelijke mobiliteit Tekst: Wim Soontjens

Chris Peeters, auteur van het hoofdstuk ‘Kindvriendelijk beleid maken daagt lokale besturen uit’ “Werken aan de realisatie van kinderrechten en ijveren voor een kindvriendelijk beleid blijkt mensenwerk te zijn. Koester en vertrouw de politici en medewerkers die met veel inzet en expertise de grenzen aftasten en bakens proberen te verzetten.”

Wim Billet, Ilse Holvoet, Dries Janssens en Els Van den broeck, auteurs van het hoofdstuk ‘Mobiliteit is veel meer dan op weg zijn’ “Een goed vervoersbeleid richt zich op billijkheid en komt tegemoet aan de behoeften van de meest kwetsbare groepen: kinderen en personen met een handicap. Verandering wordt gevoed door verontwaardiging over ongelijkheid.”

Elias Hemelsoet, auteur van het hoofdstuk ‘De kindvriendelijke school als motor voor gelijke ontwikkelingskansen’ “Sluit aan bij wat er al is. Samenwerkingen komen vaak spontaan tot stand, door mensen die elkaar weten te vinden rond gemeenschappelijke noden of bezorgdheden. Bouw daarop voort in je gemeentelijk beleid: spontane initiatieven hebben de kracht van gedragenheid. Aanwezige motivatie verdient ondersteuning en versterkt de slagkracht van het lokaal beleid.”

Eveline Meylemans en Bruno Vanobbergen, auteurs van het hoofdstuk ‘Werken aan welzijn: hoe lokaal beleid een wereld van verschil kan maken’ “Beperk welbevinden en geestelijke gezondheidszorg niet tot de opdracht en verantwoordelijkheid van enkele gespecialiseerde diensten. Welzijn is een werkwoord van iedere dag. Alle kinderen en jongeren bouwen dagelijks aan hun welbevinden en veerkracht aan de hand van de ervaringen en contacten die ze opdoen. Zet daar als lokaal beleid ook op in. Vanuit een preventieve en krachtgerichte insteek is het cruciaal voldoende aandacht te hebben voor een sterke basis en bijhorende beschermende factoren.”

Trees De Bruycker, auteur van het hoofdstuk ‘Een sterk armoedebeleid als fundamentele pijler van de kind- en jeugdvriendelijke gemeente’ “Armoede als thema koppelen aan kindvriendelijkheid vraagt een belangrijke evenwichtsoefening in draagvlak creëren, een langetermijnvisie bouwen, processen managen en inspraak organiseren. Maar het is ook dingen uitproberen, hoe klein ook, successen vastpakken en opschalen; wat niet werkt bijsturen en opnieuw proberen. Elke gemeente, elke dienst, elke ambtenaar heeft ruimte om zaken uit te proberen op kleine schaal die het verschil kunnen maken. “Doen” is vaak een heel effectieve strategie om niet te verzanden in complexiteit.”

Smaakt dit naar meer?

Je kan het boek bestellen via de bestellink op bataljong.be/bestel-dwalen-met-een-doel

Beeld: hierbenik.be

Een mobiliteitsbeleid op maat van kinderen en jongeren is meer dan verkeersveiligheid alleen. Kindvriendelijke mobiliteit heeft aandacht voor verkeers- en sociale veiligheid, comfort, functionaliteit en belevingswaarde (spelen, ontmoeten, ontdekken). De beste mobiliteit laat kinderen en jongeren toe om niet alleen maar ‘ergens te geraken’ maar ook om hun leefwereld te verbreden en te verdiepen.* Een veilige schoolomgeving is het ideale opstapje naar een gezonder en duurzamer mobiliteitsbeleid op maat van de meest kwetsbare weggebruikers. Op de volgende pagina’s vind je handige tips en informatie om de verkeersveiligheid in de ruime schoolomgeving te verbeteren.

Uit de praktijk gegrepen In Brugge volgt een werkgroep van diverse stadsdiensten met o.a. Mobiliteit, Preventie, Openbaar Domein, Jeugddienst en Politie het Puntenactieplan Veilige Schoolomgeving op.

De kindergemeenteraad van Boom maakte foto’s van onduidelijke verkeersstromen in schoolomgevingen en werkte een zebrapadenplan uit. Na advies van de verkeerscommissie en lokale politie werden op korte termijn nieuwe zebrapaden gerealiseerd.

Naar analogie van de schoolstraten worden in Gent en Destelbergen ook jeugdwerkstraten tijdelijk autovrij gemaakt bij aanvang en aan het einde van de activiteit.

?

* Wil je nog meer weten over kindvriendelijke mobiliteit?

In het boek ‘Dwalen met een doel. Lokaal kiezen voor kindvriendelijkheid.’ zetten W. Billet, I. Holvoet, D. Janssens en E. Van den broeck de belangrijkste principes voor een kindvriendelijke mobiliteit op een rijtje, aangevuld met voorbeelden die in België en daarbuiten al hun nut hebben bewezen.

Meer weten over kindvriendelijkheid? bit.ly/2WhhmzE www.kindvriendelijkestedenengemeenten.be Imke.pichal@bataljong.be

12

?

Meer info?

Wim.soontjens@bataljong.be

13

Tips voor een veilige schoolomgeving Hang signalisatie op schoolgebouwen in het gezichtsveld van automobilisten en banners bij voorkeur op de zijgevel.

In het Grote Fietsexamen worden zesdeklassers getest op hun fietsvaardigheden. Help scholen bij de organisatie van deze grote dag.

Ontwikkel een vast en bewegwijzerd fietsparcours of een verkeerseducatieve route. Organisaties als Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) en Mobiel 21 helpen je graag op weg.

Ondersteun secundaire scholen bij de organisatie van een Verkeersweek of neem de Mobibus voor leerlingen uit het buitengewoon onderwijs voor rekening van het bestuur.

De VSV biedt lokale besturen, scholen en politie gratis begeleiding op maat om de verkeersveiligheid in en rond de school te verbeteren. Het Octopusplan biedt tegen betaling een uitgebreidere begeleiding aan.

Er bestaan heel wat subsidies om de verkeersveiligheid in de schoolomgeving te verbeteren.

Meer info? veilignaarschool.be.

Met het Charter Werftransport slaan lokale besturen en de bouwsector de handen in elkaar voor een maximaal bereikbare, leefbare en veilige schoolomgeving: charterwerftransport.be.

Maak van de schoolomgeving een visueel opvallende plek in het straatbeeld.

Communiceer samen met de scholen regelmatig over de parkings op wandelafstand van de schoolpoort.

Oversteekplaatsen aan scholen worden niet aangelegd in het verlengde van logische looproutes om te vermijden dat kinderen rechtstreeks de rijbaan oplopen.

Gevleugelde zebrapaden moeten het aantal dodehoekongevallen doen dalen.

Een schoolstraat zorgt voor meer ruimte voor voetgangers en fietsers. Je vindt een handig stappenplan voor lokale besturen op paraatvoordeschoolstraat.be.

Stel fietsen ter beschikking aan (lagere) scholen via uitleendienst, fietsbib, budget flankerend onderwijs en zorg voor het onderhoud.

Sensibiliseer en informeer ouders rond verkeersveiligheid.

14

Werk met proefperiodes en testopstellingen.

Evalueer samen met de school, buurt, ouders én de kinderen zelf. Zet je eens op je knieën om te ervaren hoe kinderen de mobiliteitssituatie beleven.

Ingrepen aan een gewestweg? Geen onbegonnen werk.

Ga in dialoog met je contactpersoon van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken.

Vervoersarmoede is meer dan ‘geen vervoers middel hebben’: fysieke en mentale ruimte om te (leren ) fietsen, beschikken over ee n veilige fiets, fietsvaardigh eden, kennis van de wegcode bij jong en oud, ...

Pas de principes voor een veilige schoolomgeving ook toe in de buurt van jeugdlokalen of sportsites.

Neem belangrijke plekken voor kinderen mee op in het vast fietsparcours.

15

Vijf proeftuinen

“Bij LEJO heb ik al meerdere jongeren uit de jeugdhulp zien bloeien en groeien in de vrijheid, los van problemen en rugzakken, die ze ontdekken op vrijetijdswerkingen en jongerenkampen.”

– Emiel De Smet (LEJO vzw)

Maak Samen Tijd Vrij

Bruggen bouwen tussen jeugdhulp en jeugdaanbod Tekst: Cara Allonsius

Beelden: Charlotte Van Hacht

De voorbije 8 maanden werkten Bataljong en De Ambrassade aan de bouw van een structurele brug tussen (residentiële) jeugdhulp en het lokale jeugdaanbod. Met Maak Samen Tijd Vrij werden vijf proeftuinen opgestart in Kortrijk, Schoten, Genk, Leuven en Gent. Binnenkort delen we inspiratie en geleerde lessen, zodat ook jij met de tools in jouw gemeente aan de slag kan.

Positieve effecten Kinderen en jongeren hebben recht op vrije tijd. Àlle kinderen en jongeren. Al is dat voor zij die in voorzieningen verblijven vaak allesbehalve evident. De redenen hiervoor zijn uiteenlopend. We willen kinderen en jongeren in de jeugdhulp meer en gemakkelijker toegang geven tot een betekenisvolle vrijetijdsbesteding. Vrije tijd krijgt hier een brede invulling: van wekelijkse hobby’s, zoals de scouts of tekenles, tot informele vrije tijd in bijvoorbeeld de publieke ruimte. Denk aan speelen ontmoetingsruimtes zoals skateparken, een open gym of voetbalpleintjes.

16

Het voorbije anderhalve jaar, waarin corona volop woedde, heeft de situatie voor jongeren in voorzieningen niet makkelijker gemaakt. Een extra motivatie dus om te werken aan zinvolle vrijetijdsbesteding als essentieel onderdeel van het normale leven in een voorziening. Want vrije tijd is niet alleen tof, het heeft ook tal van positieve effecten op jongeren: Sociale vaardigheden uitbouwen Verbreden van netwerken en vriendschappen Plezier en ontspanning Ontdekken en ontwikkelen van talenten Even weg kunnen zijn van een wereld vol regels en structuur

Maak Samen Tijd Vrij is tot stand gekomen met de steun van het Agentschap Opgroeien. Het kadert ook in de vierde prioriteit van het Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan (Vrijetijdsbesteding voor allen). We konden daarnaast rekenen op de expertise van Cachet vzw, waarvoor dank!

Er liepen vijf trajecten in Kortrijk, Schoten, Genk, Leuven en Gent. Hierbij werden de nodige stakeholders betrokken: lokaal bestuur, jeugdhulpvoorzieningen en jeugdaanbod. De trajecten hebben elk knappe stappen gezet. En in hun eigen context verandering gerealiseerd. Om dit te bereiken, verdiepten we ons samen met de lokale trekkers eerst in de leefwereld van kinderen en jongeren in jeugdhulpvoorzieningen: we gingen op zoek naar de bestaande noden om zo drempels tussen jeugdhulp en jeugdaanbod te kunnen overstijgen. Op basis van bestaande inzichten of belevingsonderzoeken, werden er prioriteiten geformuleerd, doelstellingen bepaald en acties bedacht.

De realisaties en veranderingen gaan van structureel en breed, tot heel concreet en praktisch. Zo werd in Schoten de focus gelegd op een flyer met daarin alle nuttige, drempelverlagende informatie over het lokale aanbod. Dit om de stap naar het aanbod voor voorzieningen en hun jongeren te verkleinen.

Terwijl aan de andere kant van Vlaanderen, in Kortrijk en Zuid-West-Vlaanderen, geëxperimenteerd werd met hoe de verschillende sectoren op een productieve, nuttige en fijne manier konden overleggen. Nog een grote dankjewel aan alle lokale trekkers om het project mee tot een succesvol einde te brengen!

1. Wat zijn de verschillende drempels

die jongeren ervaren?

Tijdens de trajecten botsten we op tal van drempels: a. Financiële beperkingen b. Praktische redenen (vervoer, uren…) c. Combinatie leven in voorziening en bezoek aan ouders d. Mogelijks schools karakter en verplichting van hobby’s

2. Wat zijn mogelijke oplossingen? a. Initiaties en activiteiten tot de voorzieningen brengen b. Plaatsen reserveren in het stads-/gemeenteaanbod c. Inzetten op ontmoeting en kennismaking met partners én de doelgroep d. Overlegplatformen over domeinen heen e. Over de doelgroep sensibiliseren binnen jeugdaanbod

Elk traject was anders, maar de problematiek kent overal deels gelijke uitdagingen en dus ook oplossingen. We hebben daarom de verschillende betrokken actoren doorheen het project meerdere keren samengebracht. Om uit te wisselen en van elkaar te leren. Wat we overal zagen terugkomen, was de grote overtuiging en motivatie om voor het project te gaan.

Dat resulteerde in nieuwe connecties, brugfiguren, toenadering over domeinen heen, kleine en grote projecten…

17

“Dit gaat verder dan enkel drempels wegwerken. Wat kan het aanbod betekenen voor onze jongeren? Maar evengoed: wat kunnen onze jongeren bijdragen aan het aanbod?”

– Sieg Pauwels (De wissel, Leuven)

“We stapten mee in dit project om onze huidige acties te versterken en om nieuwe, nog duurzamere acties op te zetten, die er op lange termijn voor kunnen blijven zorgen dat alle kinderen en jongeren in Schoten een fijne (vrije) tijdsinvulling hebben.”

– Laura Peelman (jeugddienst Schoten)

18

Tools & inspiratie Met Maak Samen Tijd Vrij willen we niet alleen verandering in de vijf proeftuinen. De trajecten waren ook een aanleiding voor de toolbox waar we nu de laatste hand aan leggen.

De toolbox kan jou begeleiden om zelf werk te maken van de brug tussen jeugdhulp en jeugdaanbod. Jeugdhulp is geen lokale bevoegdheid en valt dus niet binnen de taak van een jeugdambtenaar. Maar de kinderen en jongeren die er verblijven, vormen wel mee de jeugd binnen jouw gemeente.

Hun recht op vrije tijd is dus ook een bezorgdheid die jij je kan aantrekken.

Neem de regie in handen en breng mensen rond de tafel om hier samen aan te werken. Zoek je partners uit, spreek voorzieningen aan, sla de handen in elkaar en ontdek de noden, wensen en problemen die zich stellen. En zoek samen naar oplossingen. Spreek niet in naam van de kinderen en jongeren, maar zoek hen op en spreek met hen.

Om dit te doen kan je terugvallen op de toolbox. Hij is opgedeeld in vijf fases: van opstart, verkenning en onderzoek tot prioriteren, uitvoering en evaluatie. De box zit vol methodieken en handvatten die je van A tot Z begeleiden of die je losse inspiratie en tips bieden. Je kan met de toolbox dus het volledige traject doorlopen of hem bekijken als een soort keuzemenu, waaruit je kan kiezen waar jij nood aan hebt. Wil je enkel onderzoeken wat de drempels zijn? Bekijk onze methodieken hierrond. Of heb je al goed zicht op wat de uitdagingen zijn, maar zoek je manieren om hier op een structurele manier op in te spelen? Dan hebben we tools om hier werk van te maken.

veel Verbruik je al? teria knutselma tra r krijg je ex ie n a B e D Bij wanneer je g n ti r o k l e ve 0 an 100, 30 d r e e m r o vo koopt. of 500 euro

ee?

Speel je m uitenspellen b n e n e n Bin en klein, voor groot cusgerief, degelijk cir n chapspelle ls e z e g le e origin speelgoed. s it te li a w k en evuld ze koffers g n o k e td n O l. te materiaa met het bes

e Ken je onz etten?

Creapakk knutselidee r a la k n e tEen kan n. Inclusief re e d in k 0 voor 2 ndleiding. a h n e l a a materi

Je kan beide aanpakken helemaal zelfstandig doen. Maar weet ook dat Bataljong voor je klaarstaat! Wil je graag een babbel over het thema en verkennen wat je allemaal kan doen? Aarzel niet en bel ons. We bekijken momenteel intern begeleidingsmogelijkheden en -formules. Hoe meer zicht we hebben op mogelijke interesse, hoe beter! Heb je dus zin om hier werk van te maken en kan je onze ondersteuning gebruiken? Geef een seintje! Het gaat hier over gewone jongeren in een ongewone situatie. Hou voor de toolbox zeker onze socialemediakanalen in het oog. Heb je zelf knappe voorbeelden van hoe het kan? Laat het ons weten! We nemen jouw inspirerend voorbeeld graag mee.

?

Meer info? bert.delville@bataljong.be.

Contacteer Bert via Of bekijk bataljong.be/boost-je-kennis/MaakSamenTijdVrij

debanier.be

Schrijf je in op onze nieuwsbrief & volg ons op sociale media: 19

DeBanierCreatief

de.banier

baniercreatief

Driehoeksverhouding

Driehoeksverhouding

Bornem

Deze keer brengt de driehoeksverhouding ons in Bornem. Een gemeente aan de rechteroever van de Schelde. Bornem telt 21.347 inwoners en strekt zich uit over 45,47 km2. Daar maken we kennis met de kernspelers van sterk Bornems jeugdbeleid: diensthoofd jeugd Annelies Hautekeete, jeugdraadvoorzitter Jana Robberecht en schepen van jeugd Saadet Gülhan.

Tekst: Saar De Wulf

Beeld: Bornem

v.l.n.r. Jana Robberecht, Annelies Hautekeete en Saadet Gülhan

“Elke stap, hoe klein ook, leidt tot grootse dingen.”

- Annelies Hautekeete (diensthoofd jeugd)

Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots?

Jana: “Zelf heb ik als voorzitter nog niet zoveel kunnen verwezenlijken. Daar heeft corona een stokje voor gestoken.

Ik ben wel erg trots dat we samen met de vorige voorzitter, Pieter Serwir, de Bornemse Dag van de Jeugdbeweging in het leven hebben geroepen. Oorspronkelijk was dit bedoeld om alle jeugdbewegingen in Bornem in de kijker te zetten, maar als leidster heb ik ook gemerkt dat het een uitgelezen kans is om de banden tussen jeugdbewegingen onderling te versterken. Elkaar steunen door naar eetfestijnen en fuiven te gaan, hoort daar natuurlijk bij.”

Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid?

Jana: “Ik hoop via de jeugdraad de volledige Bornemse jeugd te bereiken.

Jong en oud, jongens en meisjes, maakt niet uit… Bornem heeft zoveel te bieden aan jongeren, ik denk alleen al aan ons bruisende verenigingsleven. Ik vind het belangrijk dat iedereen z’n weg vindt naar het uitgebreide aanbod. Met die visie organiseerden we in het verleden al jaarlijks de Bornemse Dag van de Jeugdbeweging, om alle jeugdbewegingen in de kijker te zetten. In de toekomst hoop ik dat we zulke initiatieven kunnen blijven ondernemen. Ik kijk ook erg uit naar de opening van Complex B, waar jongeren kunnen samenkomen, zich amuseren, evenementen kunnen organiseren...”

20

Annelies: “Ik ga voor een Bornems totaalpakket. Het is mijn ambitie om kinderen van zodra ze nog warm in de buik zitten al te bereiken via het lokaal loket kinderopvang. En hen nadien samen met hun ouders te ondersteunen via het Huis van het Kind. Een vrijetijdsaanbod op schooldagen en tijdens de vakanties in de buitenschoolse opvang en op de speelpleinwerking draagt bij aan een kindertijd vol vriendschap en plezier. En van zodra de tienerjaren van zich laten horen, krijgen ze de kans om door te stromen naar ons Complex B. De lege doos die we de komende maanden samen met de jongeren een invulling zullen geven.”

Saadet: “Ik geloof sterk in een globale aanpak. We doen er alles aan om ons jeugdbeleid zo breed mogelijk aan te pakken. Dat begint al op jonge leeftijd bij de verschillende kinderopvanginitiatieven en loopt door in de hele kindertijd. We proberen initiatieven te voorzien voor alle leeftijden en blijven daarbij ook steeds zoeken naar vernieuwing of een manier om bepaalde zaken te optimaliseren. Daarbij hebben we aandacht voor ontspanning en plezier, maar denken we zeker ook aan de jongeren die het moeilijk hebben. Voor deze jongeren en hun ouders zoeken we naar een gepaste aanpak en willen we hen vooral duidelijk maken dat ze er niet alleen voor staan.”

Annelies: “Dat zal voor mij de voortdurende vernieuwing zijn die ervoor zorgt dat het jeugdbeleid steeds meer gewicht in de schaal kan werpen. De afgelopen 20 jaar is de jeugddienst uitgegroeid van een eenmansdienst naar een dienst waar naast de klassieke functies ook de buitenschoolse kinderopvang, het lokaal loket kinderopvang, het Huis van het Kind en een stukje onderwijsondersteuning een plaatsje hebben gekregen. En we engageren ons graag als proefkonijn voor vernieuwende projecten die er vaak impulsief bijkomen, maar toch vlot verankerd raken in de werking. Laat het me een soort van ‘verrassingsaanvallen’ noemen die uiteindelijk goed blijken te werken.”

Saadet: “Het feit dat we het gebouw van het vroegere jeugdhuis Kadee terug kunnen geven aan de jeugd is iets waar ik enorm trots op ben. Ik ben ook heel benieuwd met welke ideeën onze Bornemse jeugd gaat komen als mogelijke invulling van Complex B. Ik hoop dat dit opnieuw een plaats kan worden waar jeugd, plezier, vriendschap en samenhorigheid centraal staan. Ik hoop ook dat dit een plaats kan worden waar onze jongeren later met een fijn gevoel naar terugkijken als ze volwassen zijn.”

Wat was een struikelblok waarvan je toch écht iets leerde?

Jana: “De afgelopen twee jaar waren voor iedereen een uitdaging. In 2020 en 2021 werd het belang van sociaal contact extra duidelijk, zeker bij de jeugd. Met de jeugdraad hebben we geprobeerd er alles aan te doen zodat jeugdbewegingen hun werking zo normaal mogelijk konden verderzetten. Zo voorzagen we hen van ontsmettingsgel en mondmaskers. Ook deze zomer vertrokken alle jeugdbewegers uit Bornem met hulp van de jeugdraad coronaproof op kamp.”

?

Annelies: “Mijn belangrijkste les is er eentje in geduld hebben. Het is het vinden van een evenwicht tussen gedrevenheid en de wil om alles in een keer te bereiken enerzijds. En de tijd die vaak nodig is om tot verandering te komen anderzijds. Het inzicht om rustig af te wachten tot een kans zich voordoet en ze dan te grijpen, zorgt ervoor dat je op korte termijn niet altijd iets zichtbaar realiseert. Maar als ik nu terugkijk op die afgelopen 20 jaar, dan is het duidelijk dat elke stap, hoe klein ook, toch leidt tot grootse dingen!”

Meer weten?

Contacteer Annelies Hautekeete, diensthoofd jeugd via

annelies.hautekeete@bornem.be.

Saadet: “Als nieuwe bestuursploeg was het in het begin van de legislatuur wat zoeken. En moest ik mezelf als schepen nog verdiepen in bepaalde dossiers.

Hierdoor had ik niet altijd voldoende achtergrond om bepaalde zaken op een juiste manier aan te pakken. Ik werd altijd enorm gesteund door de diensten en zij hebben mij de nodige inzichten kunnen geven om toch de juiste prioriteiten te bepalen. Ik denk dat we hierin samen gegroeid zijn en daar kunnen we alleen maar fier op zijn!”

21

Jeugdraad Gistel zocht brandende ideeën via Aanstekers Tekst: Ellen De Grauwe

Beeld: Gistel

Jeugdraad Gistel is één van de 5 jeugdraden die onder begeleiding van Bataljong met Aanstekers aan de slag ging. Op korte tijd lanceerde de jeugdraad een superleuke inspraakactie rond de inrichting van een nieuwe skatesite. We vroegen Lora Patteeuw naar haar ervaring met de Aanstekers-webtool.

“De Aanstekerswebtool is leuk gemaakt en vooral gebruiksvriendelijk.

Via de tool kunnen jongeren anoniem ideeën delen, wat naar onze mening veel geholpen heeft.”

– Lora Patteeuw (Jeugdraad Gistel)

Hoe kreeg de Aanstekers-webtool een plaats in jullie actie?

Lora: “Jongeren kregen de kans om via de tool op een laagdrempelige manier ideeën te delen voor het skatepark en de omnisportbox. Vanuit de webtool konden we hun ideeën gebruiken bij het brainstormmoment met de ervaren skaters.

De algemene ideeën nemen we mee voor de toekomst. Het is zeker geen tool die we slechts eenmalig zullen gebruiken.”

Zou je de Aanstekers-webtool aanraden aan andere jeugdraden?

Lora: “Zeker! We vonden de nodige omkadering van Bataljong wel een enorme meerwaarde. Dit zorgde ervoor dat we onze grenzen konden verleggen en ruimer denken over projecten.

Maar ook over de taak van een jeugdraad. Het is belangrijk om een duidelijk doel te hebben dat je wil bereiken met je project en te weten welke middelen er zijn om iets te doen. Denk ook na over hoe je de tool blijvend kan inzetten.

Waarvoor ik de tool zou aanraden?

• Bekendheid van de jeugdraad • Inzetten op participatie van jongeren bij projecten omtrent stadsontwikkeling • Streven naar het toegankelijk maken van de jeugdraad voor jongeren • Jongeren ruimte geven om creatief te zijn”

Welke ervaring wil je nog delen over Aanstekers?

Lora: “Door Aanstekers heb ik weer kunnen ervaren hoe creatief en gedreven onze jeugdraad is. Het was een leuke aanzet om eens anders te durven denken en handelen.”

Hoe was je ervaring met de webtool?

Waarom hebben jullie zich kandidaat gesteld voor het Aanstekers-traject?

Lora: “We streven als jeugdraad naar meer participatie en bekendheid, maar het blijft moeilijk voor ons om hier echt op in te zetten. De combinatie van iets willen doen voor de jeugd en de komst van een skatepark in Gistel, was een ideaal moment om deel te nemen aan Aanstekers.”

Welke actie hebben jullie op poten gezet om de inspraak en participatie van kinderen en jongeren in Gistel te bevorderen?

Lora: “Eerst hebben we de komst van het skatepark en de Aanstekers-webtool in de kijker gezet. We deelden

22

de jongeren op in twee groepen. Bij de -12 deden we een bevraging bij leerlingenraden in scholen. Voor de +12 zetten we een guerillastunt op poten om hun nieuwsgierigheid te wekken. In het straatbeeld verschenen affiches, doeken en krijttekeningen met de slogan ‘Krijg jij ook t’skijt?’ Op elke affiche stond een QR-code met een link naar de Facebookpagina met info over het eerste event en de Aanstekers-tool.

Tijdens het eerste event konden jongeren aan het skatepark fysiek ideeën komen ‘aansteken’ en mee brainstormen. Daarna zijn we met enkele ervaren skaters samengekomen om de voorlopige plannen en aangestoken ideeën te bespreken.

Momenteel zijn we bezig met de organisatie van het tweede event, het aanstekersmoment.”

Lora: “Zeer goed, leuk gemaakt en vooral gebruiksvriendelijk.

Via de webtool kunnen jongeren anoniem ideeën delen, wat naar onze mening veel geholpen heeft. We waren zeer tevreden over het aantal deelnemers.”

Wat is het vervolg op de actie?

Lora: “We willen graag verder inzetten op bekendheid, ledenwerving en de opstart van nieuwe projecten. Voor het skatepark hebben we heel wat enthousiastelingen gevonden om mee te denken. Nu volgt het aanstekersmoment waar we zowel de jeugdraad willen voorstellen als een leuk moment voor de jongeren organiseren. En daarna gaan we aan de slag met de andere ideeën.”

?

Wil je zelf met Aanstekers aan de slag gaan?

Vraag je login aan via hallo@aanstekers.org. Ben je op zoek naar promomateriaal om je jongeren aan te steken of wil je zelf met de branding aan de slag? Kijk in je account op aanstekers.org. Volg ook de Instagramaccount via instagram.com/aanstekers_org en deel de leuke video’s en posts.

Meer inspiratie?

Volg de Kick-off Jeugdraden op 28 september: bit.ly/3iDW7k4 Hou de programmatie van Jongtourage in het oog: jongtourage.be Volg de Instagram van Aanstekers: instagram.com/aanstekers_org

Meer weten? lora.patteeuw@gmail.com.

Contacteer Lora van Jeugdraad Gistel via ellen.degrauwe@bataljong.be.

Contacteer Ellen van Bataljong via

23

Stel je vraag

Over olifanten, konijnen…

Straffe jeugddiensttips van druïdes aan jonge wolven Tekst: Filip Stallaert

Plenty of experience? Voor de voorbije vormingsééndaagse vroegen we 10 ervaren jeugdambtenaren naar straffe tips voor minder en meer ervaren jeugddienstmedewerkers. Te veel info voor een half uur vorming, natuurlijk. Je vindt daarom extra tips op deze pagina en een héél lange webpagina op onze website: bataljong.be/plenty-experience.

Steel, verspreid of pas de tips aan zoveel je maar wil. Doe er je ding mee en post je favoriet onder #Bataljong #plentyofexperience #superjeugddiensttips op sociale media.

Leer veel te willen, maar niet alles zelf te willen doen Bij de opmaak van het subsidiedossier van het ‘Overkophuis’ heb ik me gesmeten, maar het bewust als een netwerkverhaal benoemd en voor partnerships gezorgd. Het huis komt er nu, maar het geheel trekken zie ik niet per se als mijn ding.

- Stefan Beyers (Kalmthout)

Laat zien wat je intern en extern doet De dienst communicatie must be your best friend!

Zij bereiken ook een ander publiek dat jij niet bereikt.

- Simon Vantomme (Herentals)

en Leg je oor te luister Pik info op aan de schoolpoort en bij ouders. Daarbij is het zelfs handig als ze niet weten dat je bij de stad/gemeente werkt.

- Sara Ulens (Tienen)

24

Timemanagement gaat over olifanten en konijnen…

Olifanten zijn grote en moeilijke dingen waar je over moet nadenken. Pak ze aan in de voormiddag, want dan heb je meer energie.

Konijnen zijn de kleine dingen die geneigd zijn rond te huppelen in je agenda en die dreigen te overheersen. Hou die konijnen, dikwijls uit mails of social media, voor in de namiddag.

- Inne Eeckhout (Aarschot)

Geef je vrijwilligers en jongeren ruimte Ik ga naar feestjes, maar blijf er nooit te lang om zo de animatoren ruimte te geven. Ze weten dit ook.

- Pieter Plysier (Veurne)

Omdat je onze website niet altijd meeneemt naar het toilet…

Je vindt op de webpagina ook een handig ‘afdruk-lijstje’ voor op rustige, inspirerende plekjes.

- Filip Stallaert (Bataljong)

?

Creëer tijd om kwalitatief af te ronden

Dag An, V R A AG

startte ptember ‘Begin se hepen aat als sc d n a m n en in mij en jonger en n e r e d in voor k graag e en. Ik wil ijn, zodat g r e b s d u O pen z kel lijke sche n niet en toeganke e r e g n jo en n kinderen nst, maar ook mij ie d d den. de jeug en te vin deur wet llie Hebben ju ?’ mij tips voor

In Lochristi werken we in september met een jobstudent voor de nazorg van de zomer… Heel handig! Hogeschoolstudenten zijn dan nog vrij en de collega’s die de zomer deden, kunnen op verlof of het rustiger aan doen.

- Christoff Van Acker (Lochristi)

Maak een tandem met iemand die iets kan waar jij niet goed in bent In sociale media ben ik minder mee. ‘k Voel me soms wat de druïde en heb een jonge wolf nodig om mijn gebrek hierin recht te trekken.

- Stefan Beyers (Kalmthout)

An Knoops

Vraag het aan Bataljong!

Zit je zelf met een vraag of heb je hier of daar nood aan een duwtje in de rug?

Laat van je horen via www.bataljong.be/stel-je-vraag

Zet bewust in op (warme) informele contacten met collega’s We worden uitgenodigd op de pensioenfeesten en zorgen er op de dienst altijd voor dat we gaan.

- Inne Vanden Abbeele (Aalst)

Meer tips? bataljong.be/plenty-experience

?

Meer info?

Contacteer Jimmy jimmy.wertelaers@bataljong.be

Van harte proficiat met je aanstelling als schepen voor kinderen en jongeren. Het mooiste mandaat dat er is! Niet alleen vertegenwoordig je zo’n 30% van je inwoners, je bent ook de motor van goed lokaal beleid.

Kinderen en jongeren over de beleidsdomeinen heen centraal zetten, levert immers dé hefboom naar duurzaam, toegankelijk en democratisch totaalbeleid.

Om beleid te voeren op maat van je jongste inwoners, is het belangrijk hun leefwereld te kennen. Hoe ervaren zij de gemeente? Wat vinden zij belangrijk? Hoe zien zij de/hun toekomst? Je laagdrempelig opstellen, goed luisteren naar hun voorstellen en ideeën is dus een uitstekend idee om tot gedragen (jeugd)beleid te komen! Hiervoor hebben we zeker enkele tips: Verwacht niet dat jongeren jou in je bureau komen opzoeken. Als je hen wil leren kennen, ga je best naar activiteiten en plekken waar kinderen en jongeren zijn. Spring eens binnen bij het speelplein, een fuif of een eetfestijn. Of ga langs op pleintjes waar veel tieners en jongeren zijn.

Vertel hen over jouw ambitie om hun spreekbuis in de gemeente te zijn. En als kinderen of jongeren iets tegen je vertellen, iets signaleren, verkondig die stem dan in het college.

Luister naar ideeën en zoek mee naar mogelijke oplossingen voor vragen. Betrek kinderen en jongeren proactief, nog voor je aan besluitvorming begint. Laat hen soms ook mee jouw agenda bepalen.

Koppel terug naar kinderen en jongeren. Doe dat in alle eerlijkheid, maak geen loze beloftes. Laat hen voelen dat je echt hún schepen bent en werk op die manier aan een vertrouwensband.

Wees je authentieke zelf. Laat je niet verleiden om geforceerd jongerentaal te spreken of je taal te ‘verkleuteren’ als je met een kind babbelt. Kinderen en jongeren voelen dat aan. Vergeet niet dat je ook met een 6-jarige inhoudelijke gesprekken kunt voeren.

Ook zij zijn volwaardige inwoners met een perspectief én een stem!

Durf je ten slotte kwetsbaar opstellen. Laat zien dat je het misschien ook allemaal nog niet zo goed weet. Dat is menselijk.

En ook helemaal prima!

Ik wens je in elk geval heel veel succes!

Groetjes, Jimmy

25

In je agenda

Save the date! ma. 20 & di. 21 september 2021: Starterscursus Westmalle do. 23 & vr. 24 september 2021: Starterscursus Merelbeke di. 28 september 2021: Kick-off jeugdraden do. 30 september 2021: Skatepark Tour wo. 6 oktober 2021: Infosessie Bovenlokale Cultuurprojecten ma. 11 oktober 2021: Start Vormingsmodule Overtuigend communiceren di. 12 oktober 2021: Netwerkdag Jeugdvriendelijk:

Bataljong-aanbod komend werkjaar

‘Jong geleerd is Lokaal gedaan’ di. 26 oktober 2021: Toonmoment jeugdregio’s wo. 27 oktober 2021: Webinar Label Kindvriendelijke Steden & Gemeenten do. 25 november 2021: Plan & Play event wo. 16 & do. 17 maart 2022: Vormingstweedaagse

Vormingsmodule Overtuigend communiceren 11, 18 & 25 oktober 2021 - Zit je al een tijdje te broeden op een manier om je boodschap overtuigend te brengen aan je collega’s, diensthoofd of gemeentebestuur? Tijdens deze module bouw je op basis van een aantal modellen aan een sterk verhaal waarmee je collega’s en/of bestuur kan overtuigen van jouw boodschap. Laat je onderdompelen in de wondere wereld van storytelling en leer omgaan met mogelijke twijfels van je publiek. We koppelen altijd terug naar onze eigen context van (breed) jeugdbeleid en laten ons bijkomend inspireren door ervaringen van collegajeugdambtenaren.

Toonmoment jeugdregio’s Na een jaar van intensieve begeleiding van een aantal jeugdregio’s bombarderen we je graag met onze eerste bedenkingen, conclusies, inspirerende voorbeelden en waardevolle tips op dinsdag 26 oktober.

Meer weten?

Check onze website voor de volledige kalender en meer informatie! www.bataljong.be/vormingskalender

In 2021 gaat Jongtourage, ons vormingsevent voor lokale jeugdraden, door in de 5 provincies. We starten op maandag 15 november in Kortrijk, dinsdag 16 november zitten we in Gent en op woensdag 17 november in Hasselt.

De week erop vind je ons op maandag 22 november in Antwerpen en sluiten we af op dinsdag 23 november in Leuven.

Plan & Play event Sta jij in voor de programmatie van het vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren? Dan is het Plan & Play event jouw tweejaarlijkse hoogmis! Op donderdag 25 november gooien we de deuren van ‘t Bauhuis in Sint-Niklaas voor je open. Combineer op één dag een vrijetijdsbeurs met meer dan 50 aanbieders met tal van inspirerende vormingssessies.

Kortrijk – ma. 15 november 2021 Gent – di. 16 november 2021 Hasselt – wo. 17 november 2021 Antwerpen – ma. 22 november 2021 Leuven – di. 23 november 2021

Jongtourage

Jongtourage is een vormingsavond voor alle leden van de jeugdraad om hen te versterken in het meebouwen aan straf beleid voor kinderen en jongeren. Natuurlijk ben jij als ambtenaar en/of schepen van jeugd ook meer dan welkom. Meer informatie vind je binnenkort terug op www.jongtourage.be.

Jongtourage

bespeelbare kunst Bespeelbare kunst, het lijkt een tegenstelling. Immers ‘kunst’ beleef je op afstand want je mag het zelfs niet aanraken.

Geen wonder dat kinderen in een museum snel ‘uitgekeken’ zijn. Met bespeelbare kunst ligt dat anders. Door er mee of op te spelen word je als het ware deel van het object. Je fantasie wordt geprikkeld en je ontdekt eigen mogelijkheden om het kunstwerk te verrijken. Het speelse object nodigt uit tot een fysieke exploratie; je kan er omheen lopen, van onder of boven bekijken, van een afstand of heel dichtbij.

Dit ruimtelijke aspect nodigt op een spannende manier uit tot ontdekken.

Soms refererend aan herkenbare sprookjes, dan weer aan een Peter Pan-achtige avonturenwereld, maar ook aan de dierenwereld met daarin thema’s en tegelijkertijd het spannende, het ‘mild-angstige’.

Goede Speelprojecten biedt voor school en kinderdagverblijf unieke speelkunst die naadloos aansluit bij de belevingswereld van kinderen.

Spelen, het zit in onze natuur.

Kansen voor blijvende impact op mentaal welzijn van kinderen en jongeren Wie is Floren Muys?

23 jaar Student Sociaal Werk Voorzitter Jeugdraad Deinze Vrijwilliger bij Jeugdhuis Brieljant Oud-ksa’er van KSA Ahoy Vinkt

Nog nooit stond het mentaal welzijn van kinderen en jongeren zo in de schijnwerpers als in het voorbije coronajaar. Voor alle jongeren die het lastig hadden, was deze aandacht en vooral de erkenning van hun worsteling een welgekomen gebaar.

Toch werd bij het begin van de coronacrisis ook duidelijk dat de bestaande opvang en ondersteuning voor jongeren die zich niet goed in hun vel voelden, kreunden onder de hoeveelheid hulpvragen. Ik hoef jullie dan ook niet te vertellen dat er door de impact van deze welzijnscrisis op jongeren heel wat meer expliciete hulpkreten en verdoken problemen zijn.

Het zal jullie niet verwonderen dat ik als voorzitter van Jeugdraad Deinze meer dan ooit kansen zie voor het lokale bestuur om van dichtbij te kunnen inspelen op noden van jongeren uit de buurt. Dat was trouwens meteen ook de missie van het SJID-project (Samen Jong In Deinze): een lokaal en laagdrempelig aanspreekpunt creëren voor jongeren, die al dan niet met iets zitten, maar hen tegelijk ook entertainen met een divers vrijetijdsaanbod. SJID zette veel meer in beweging dan we op voorhand gehoopt hadden. Maar het heeft ook zijn tekortkomingen. Na het project viel het lokale aanspreekpunt weg en was de laagdrempelige hulpverlening niet fundamenteel verbeterd. Wél kunnen projecten als SJID de weg naar structurele verbetering plaveien. Samen met iedereen die in jouw gemeente of stad jongeren een warm hart toedraagt, kunnen schitterende projecten worden opgezet die ijveren voor een blijvende impact.

28

Veel jongeren hadden het moeilijk de voorbije maanden. Toch, en dat verbaasde me echt, was het thuisblijven voor velen ook een zegen. Eindelijk ontsnapten ze even aan die puberale drukte in de opeengepakte klaslokalen, de vele prikkels tijdens de uitoefening van hun hobby’s en talrijke sociale verplichtingen. Daarnaast kreeg een deel van de jongeren eindelijk de zo verlangde autonomie om hun leven zelf meer vorm te geven. Al piept daar ook een addertje onder het gras, want degenen die begeleiding nodig hebben en al kwetsbaar zijn, vallen weer uit de boot. En voor hen waren er al bijzonder weinig reddingsboeien voorhanden.

Voor mij waren die verrassende elementen een kleine openbaring en vooral een stevige reminder om steeds opnieuw rekening te houden met die wondermooie diversiteit onder jongeren. “De jeugd” is geen homogene groep, maar een bende diverse jongeren die elk een eigen aanpak verdient en ook nodig heeft. Laat dit misschien een kleine oproep zijn om niet zomaar iets voor jongeren te doen of te beslissen, maar naar hen toe te stappen en hen te betrekken in de zoektocht naar alternatieven die hun situatie verbeteren.