Vvj148 dz sep2014 lr

België - Belgique P.B.

VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 september 2014 ∫ Jaargang 23 nr. 4 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec

2000 Antwerpen Groenplaats

DROPZONE BC1697

T I JDSCHRIF T VOOR LOK A A L JEUGDBELEID

HET STAAT IN DE WOLKEN GESCHREVEN IN T E R V IE W

P06

Karel Moons - De leefwereld van tieners kennen: een utopie?

PA R T IC IPAT IE

P12

Jeugdparticipatie, nieuwe stijl

P16

EDITO

OP DE BARRICADEN! “Tja”, is zowat de meest optimistische bedenking die je kon maken over het Vlaamse regeerakkoord. Want uiteraard kan ik, zonder enige moeite, optimistische elementen in dit akkoord herkennen. Zo staat er een rechtstreekse verwijzing naar de verdere uitbouw van het label Kindvriendelijke Steden en Gemeenten, en een wil tot verdere investering in lokale participatie. Maar anderzijds zijn de bedreigingen ook ostentatief aanwezig.

Vooreerst is er het wegvallen van het provinciaal jeugdbeleid. Los van enig kerntakendebat kunnen we wel stellen dat provincies nuttige stimulansen gaven op vlak van maatschappelijke kwetsbaarheid, jeugdruimte en andere thema’s. Gaan we deze impulsen verplaatsen? En zo ja, naar welk niveau en met welke middelen? En als we denken aan de decretale taak ‘samenbrengen van gemeentebesturen’, komt dit nu in monopolistische vorm bij ons te liggen?

Jeugdparticipatie, nieuwe stijl

De leefwereld van tieners kennen: een utopie?

En dan is er ook het wegvallen van de sectorale decreten (dus ook jeugd). Deze middelen zullen overgaan in het gemeentefonds. Zullen ze echter in totaliteit overgaan of betreft het een besparing? En mogen er dan geen voorwaarden meer gesteld worden aan gemeenten om te investeren in jeugdbeleid? Begrijp me niet verkeerd, ik vind niet dat het gemeentefonds misbruikt mag worden door er allerhande indicatoren en voorwaarden op los te laten. Dit fonds moet vrijheid omvatten en geen overload aan verplichtingen. We geloven sterk in de autonomie van gemeentebesturen! Maar anderzijds… als er vandaag 308 jeugdraden zijn, als er vandaag 308 jeugddiensten (of aanspreekpunten jeugd) zijn, als vandaag overal het jeugdwerk ondersteuning geniet, enzovoorts,… is het dan een belasting om dit morgen ook te verwachten, of is dit een normaal minimum waarvan we geloven dat gemeentebesturen er goed mee zullen omgaan?

IN T E R V IE W

06

04 O V E R V V J

PA R T IC IPAT IE

06

De leefwereld van tieners kennen: een utopie?

Karel Moons, content manager E-TFU van ‘Empowering the future: youth, arts & media’ en projectcoördinator van De Veerman.

26 V O O R U B E K E K E N

Moet VVJ vandaag reeds op de barricaden staan en deze risico’s aan de kaak stellen? Ik heb het me vaak afgevraagd.

Mijn voorlopige conclusie is dat we even moeten afwachten welke wind onze nieuwe minister zal laten waaien. Zal hij gedwee besparen en dus ‘ jeugd (en sociale cohesie) met het badwater wegspoelen’? Of zal hij zich een echte minister van Jeugd tonen? Eén die beseft dat jongeren volwaardige burgers zijn? Eén die erkent dat jeugdwerk een basis legt voor sociaal engagement en ondernemerschap? Eén die je kan aanspreken en die luistert? Eén die gemeenten au serieux neemt? We hopen het. En anders resten ons natuurlijk nog de barricaden. Barricaden voor méér, beter en breder jeugdbeleid, ook morgen!

INTERVIEW

27 C O L O F O N

09

28 U I T S M I J T E R

10

JEUGDWERK

12 14

P R A K T I JK V O ORB E E L D

PROVINCIA AL

Provinciale ledenmomenten

16

Jeugdcultuur? Dat doe je zo!

Overpelt en Hechtel-Eksel doen hun project uit te doeken.

18

PRAKTIJKVOORBEELD

Junior meets senior Deurne en intergenerationaliteit

P R O JE C T M AT IG W E RK E N

Tijdelijke invullingen in Gent Dienst gebiedsgerichte werking en jeugddienst vertellen.

Kaï Van Nieuwenhove directeur VVJ vzw

2

Edito

16

EINDWERKEN

Inspiratie en ideeën: twee eindproeven uitgelicht Eva Eva Verburgh en Niek Lyphout

J E U G D C U LT U U R

PA R T IC IPAT IE

Jeugdparticipatie, nieuwe stijl

21

Over koeien, wormen en ander gedierte!

Dag van de Jeugdbeweging 2014

Op bezoek bij Leuven en Molenbeek

12

Jeugdcultuur?

Dat doe je zo!

Inhoud

3

24

D A G B O E K VA N E E N JEUGDCONSULENT EN SCHEPEN

Anja D’hooghe en Jeroen Vandromme Regelmatig overleggen en dezelfde belangen verdedigen zijn de sleutel tot succes.

OVER

OVER PLANKUREN

SCHRIJF JE IN VOOR HET BASISTRAJECT ‘LOKAAL JEUGDBELEID’

VORMINGSK ALENDER

2014

Het traject van 10 vormingsdagen met collega-jeugddienstmedewerkers versterkt je positie als jeugdambtenaar. Je verkent de basis van dé centrale thema’s in jeugdbeleid en ontwikkelt competenties om te groeien in je job. Na het basistraject heb je de optie om je te verdiepen in deze thema’s en het attest expert lokaal jeugdbeleid te behalen.

∫ MA 22/09/2014 Opleiding communicatieverantwoordelijke

∫ DI 06/11/2014 Basismodule lokaal jeugdbeleid ‘Gemeentelijk beleid’

Dag 1

Dag 1

∫ DI 23/09/2014 Basismodule lokaal jeugdbeleid ‘Ruimte’

∫ M A 1 7/ 1 1 / 2 0 1 4 Opleiding communicatieverantwoordelijke

Dag 1

Dag 5

∫ DO 25 & VR 26 /09/2014 Starterstweedaagse

∫ M A 17/ 1 1 / 2 0 14 Plan-kuren 2014 Waregem

∫ VR 03/10/2014 Centrumstedenoverleg Aalst

∫ M A 1 8/ 1 1 / 2 0 14 Plan-kuren 2014 Antwerpen

Maak je keuze uit het programma:

∫ MA 06/10/2014 Opleiding communicatieverantwoordelijke

∫ 2 5 / 1 1 / 2 0 14 Plan-kuren 2014 Hasselt

∫∫ Projectmanagement voor de niet-projectmanager: hoe projectma-

Dag 2

∫ D O 2 7/ 1 1 / 2 0 1 4 Verdiepingsmodule lokaal jeugdbeleid ‘Ruimte’

Vormingsdagen voor jeugdambtenaren Een studiedag over het lokale jeugdbeleid en de beleidsplanning

Een organisatie van de afdeling Jeugd van de Vlaamse overheid en VVJ

PLAN-KUREN 2014 OP 17, 18 OF 25 NOVEMBER

PROGRAMMA BASISTRAJECT Je volgt in totaal 10 dagen over volgende thema’s:

∫∫ Basismodule Ruimte op 23 september en 23 oktober

Deze vormingsdagen inspireren je voor de toekomst en helpen je bij het uitvoeren en coördineren van je jeugdbeleid binnen het meerjarenplan.

2014, in Brussel

∫∫ Basismodule Gemeentelijk beleid op 6 november en 4 december 2014, in Antwerpen ∫∫ Basismodule Interactie & Participatie op 20 januari en 5 februari 2015, in Gent ∫∫ Basismodule Welzijn & Onderwijs op 11 en 12 maart 2015, tijdens onze Vormingsdriedaagse, in Malle ∫∫ Basismodule Vrije tijd op 28 mei en 23 juni 2015, in Antwerpen

∫∫ ∫∫ ∫∫

De vormingsdagen gaan telkens door van 9u30 tot 16u30.

Vaardigheden en kennis staan centraal.

∫ D I 0 7/ 1 0 / 2 0 1 4 VVJ Limburg

∫ DO 16/10/2014 3e jaar Opleiding jeugdconsulent

∫ DO 04/12/2014 3e jaar Opleiding jeugdconsulent

Dag 1

Dag 2

∫ MA 20/10/2014 Opleiding communicatieverantwoordelijke

∫ DO 04/12/2014 Basismodule lokaal jeugdbeleid ‘Gemeentelijk beleid’

Dag 3

Dag 2

Schrijf je via www.vvj.be in voor de dag, programma en de plaats die je het best past:

∫ DI 23/10/2014 Basismodule lokaal jeugdbeleid ‘Ruimte’

∫ DI 09/12/2014 VVJ Vlaams-Brabant, VVJ West-Vlaanderen

∫∫ Maandag 17 november 2014 – Stadhuis Waregem ∫∫ Dinsdag 18 november 2014 – Huis van de Sport Berchem ∫∫ Dinsdag 25 november 2014 – Provinciehuis Hasselt Telkens van 9u30 tot 16u15

Dag 2

PRIJS

Dag 4

VVJ-leden: 650 euro voor het hele basistraject

∫∫

MEER INFO

∫∫ ∫∫ ∫∫

∫ MA 03/11/2014 Opleiding communicatieverantwoordelijke

70 euro voor VVJ-leden, niet-leden betalen 110 euro.

MEER INFO In de folder, op www.vvj.be of bij VVJ-Jitske, jverwimp@vvj.be, 03 821 06 02

4

Dag 2

∫ MA 01/12/2014 Opleiding communicatieverantwoordelijke

∫∫

Bij VVJ-Jitske, jverwimp@vvj.be, 03 821 06 02.

Op www.vvj.be en terug te vinden in de vormingsbrochure. Inschrijven kan tot half september via www.vvj.be

Graag nog een exemplaar? Vraag het aan VVJ-Kristof, kbouvard@ vvj.be of 03 740 76 43

∫ DO 09/10/2014 VVJ Antwerpen, VVJ OostVlaanderen, VVJ Vlaams-Brabant, VVJ West-Vlaanderen

∫∫

PRIJS

tig werken gebruiken binnen een lokaal bestuur Een stevige plaats voor jeugdbeleid: de BBC na de planning Bronnenmateriaal voor een doordacht jeugdbeleid: inzichten, data en aanbevelingen Inspirerend samenwerken: verder dan samenwerken binnen de vrijetijdssector Mag ik even jong zijn?: Jongeren, last of kracht binnen de samenleving? Het is maar hoe je het bekijkt!

Bouwen aan een kindvriendelijke gemeente of stad: het proces steen voor steen Strategie in de praktijk: je lokaal bestuur en netwerk in beweging brengen door zelf anders te denken en te handelen De dynamiek van onderuit: participatieprocessen anders bekeken (Waregem) Geluidsbeheersing in je ‘fuif’-zaal’: hoe geluid in je gemeentelijke zalen onder controle houden? (Antwerpen) Intergemeentelijk samenwerken: Hoe profiteer je van je buurgemeente(n) en zij van jou? (Hasselt)

HEEFT ONZE KALENDER AL EEN PLEKJE AAN JE MUUR?

ov er v vj

∫ WO 05/11/2014 Verdiepingsmodule lokaal jeugdbeleid ‘Ruimte’ Dag 1

ov er v vj

5

Dag 6

∫ DO 11/12/2014 VVJ Antwerpen, VVJ- Limburg, VVJ- Oost-Vlaanderen ∫ DO 18/12/2014 Verdiepingsmodule lokaal jeugdbeleid ‘Ruimte’ Dag 3

INTERVIEW

INTERVIEW

Gesprek met Karel Moons

WAT I S D E V I S I E VA N E M P O W E R M E N T ?

E-mpowering the Future, kortweg E-TFU, ontwikkelt een vernieuwende kijk op empowerment van jongeren middels kunst en (nieuwe) media.

De leefwereld van tieners kennen: een utopie?

“De ideale begeleider van jongeren stelt zich op als expert die hen voedt als zij ernaar vragen en die participatie in het uitwerken van een programma mogelijk maakt.” We interviewden Karel Moons, content manager E-TFU van ‘Empowering the future: youth, arts & media’ en projectcoördinator van De Veerman. Ontdek hier hoe je ‘empowerment’ kan inzetten binnen je jeugdbeleid.

Kan het idee van ‘empowerment’ een meerwaarde zijn voor jeugddiensten?

Tekst: Jitske Verwimp

Gemeenten weten soms niet goed hoe ze tieners op hun activiteiten moeten krijgen of hoe ze jongeren een duwtje in de rug kunnen geven om hun eigen projecten uit te werken. Waarom kan de filosofie achter ‘empowerment’ zo belangrijk zijn voor wie het bereiken van tieners een uitdaging is? Of wat kan de filosofie achter ‘empowerment’ betekenen in de uitdaging om meer tieners te bereiken?

Karel Moons: “Ja, voor jeugddiensten is de visie op empowerment of het ‘sterkteperspectief’, eerder een soort eyeopener dan dat het iets is wat ontzettend moeilijk te verwezenlijken is. Dat bleek ook uit de sessie op de vormingsdriedaagse van vorig jaar. Je moet vanuit het standpunt van de begeleider een soort klik in je hoofd maken. Eens dit gebeurd is, kan je ook gemakkelijker projecten ontwerpen, waarbij de inbreng van de jongeren veel groter wordt. En hoe groter de inbreng van jongeren, hoe meer ze het gevoel hebben het project zelf in handen te hebben. Daardoor zijn ze ook meer gemotiveerd om te komen.”

Beeld: Jitske Verwimp

“Het heeft te maken met hoe we naar jongeren kijken. Jongeren vanaf een jaar of 12 worden systematisch onderschat in wat ze kunnen. De manier waarop een project in de vrije tijd is opgebouwd en wat jongeren effectief kunnen, loopt psychologisch minstens drie jaar uit elkaar. Er ontstaat een breuklijn tussen onze aanpak en wat jongeren willen en kunnen. Die breuklijn maakt dat je jongeren tot twaalf jaar wel met een bepaald soort activiteiten kan boeien en dat het daarna veel moeilijker wordt om die jongeren te bereiken. Met de klassieke manier van werken, haal je bakzeil.

Daar zit de reden waarom de empowerment visie zo belangrijk is.

Je ontwerpt hierbij projectstructuren waarbij enerzijds de jongeren hun eigen ding mogen doen, maar vooral waarbij ze zelf hun eigen verantwoordelijkheid mogen dragen. Dat is essentieel, iemand die 6

i n t e r v ie w

In een internationaal samenwerkingsverband bouwen we aan een trainingsprogramma voor professionals, ontwikkelen we strategieën voor het werkveld en willen we instrumenten aanreiken om op een participatieve en creatieve manier jongeren een stem te geven. We leggen eigen accenten, vertrekkend vanuit best practices uit vier Europese steden (Amsterdam, Antwerpen, Barcelona, Berlijn). In de vier deelnemende steden brengen we de expertise van het werkveld samen met deze van een lokale hogeschool of universiteit.

E-TFU vertrekt vanuit de kracht van jongeren zelf: geef hen verantwoordelijkheid en laat hen zelf beslissen. De begeleider

plots tegen je zegt: “De verantwoordelijkheid ligt bij jou, zorg maar dat het goed afloopt.””

Ook voor de Vlaamse beleidsprioriteit jeugdcultuur liggen er kansen. We zagen bij de uitwerking van het vorige jeugdbeleidsplan dat jeugddiensten aan de slag gingen met het concept: “Laat jongeren zelf ideeën ontwikkelen, wij zullen hen ondersteunen en op die manier kan er aan jeugdcultuur gedaan worden.” Toch kwamen die ideeën er niet, hoe kunnen we dat verklaren?

“Het is belangrijk om te weten dat jongeren gewoon zijn dat de activiteiten die voor hen bestemd zijn berusten op de klassieke manier van denken en werken: “Ze zeggen wel dat je een eigen idee mag komen uitwerken, maar als het zover is, dan moeten we toch weer de geprogrammeerde activiteiten volgen of verdraaien ze ons idee.”

Deze manier van denken is niet op te lossen met communicatie en promotie alleen. Een voortraject is heel belangrijk. Op dat punt hebben ze in Berlijn sterk werk geleverd. Ze zijn niet gestart met: “Hier zijn middelen, als je een leuk idee hebt, kom dan maar af”.

Ze hebben jongeren gevraagd om andere jongeren te interviewen met de vraag: ”Wat zijn jullie noden?”. Zo ontstond een soort van vermenigvuldigingseffect, waarbij jongeren andere jongeren gaan contacteren en bevragen. Op die manier creëer je automatisch een band en gemeenschappelijke ideeën. Op de startmeeting hadden ze 80 ingeschreven jongeren. Daarvoor hebben jongeren wel 300 jongeren geïnterviewd. Dat is een voorbeeld van de jongeren au serieux nemen, want hun vraag is niet: “We hebben geld nodig voor een idee”. Hun vraag is “We hebben plaats nodig om iets te doen”.

En dat kom je maar te weten als je het aan jongeren zelf vraagt.”

De leefwereld en de kenmerken van jongeren begrijpen, is belangrijk als jeugdconsulent. Klopt dat binnen dit verhaal?

“Vanuit het ‘sterkteperspectief’ bekijken we dat toch anders. In die zin dat de jongeren, de specialisten zijn van hun leefwereld.

Het is interessanter om te vertrekken vanuit het niet weten, dan vanuit het idee dat je hun leefwereld kent. Zo krijg je interessantere discussies. Jij kan hen enerzijds veel meer in hun waarde laten en

krijgt zodoende de rol van facilitator. De sterktes van elke jongere en het inspelen op de context zijn de twee voornaamste ingrediënten van deze benadering.

4 POWERL ABS IN 4 STEDEN Berlijn, Amsterdam, Barcelona en Antwerpen fungeerden als praktijkvoorbeelden in het werken met jongeren rond empowerment. De plaatselijke hogeschool en/of universiteit stonden in voor het actieonderzoek.

In Antwerpen zochten ze naar jongeren die al artistiek aan het werk waren. Er werd hen begeleiding op maat aangeboden op het niveau van hun creatief proces. Waar zijn mijn valkuilen als ik artistiek werk? Hoe vermijd ik ze? Waar liggen mijn sterktes en hoe zet ik die zoveel mogelijk in? De begeleiding zoomde in op deze vragen, eerder dan artistieke feedback te geven.

Jongeren kwamen om de veertien dagen naar het ‘ARTLAB’ en leerden er zichzelf en elkaar beter sturen.

anderzijds kunnen zij dat voor jou ook. Er ontstaat gelijkwaardigheid. Zij zijn specialist van hun leefwereld, jij bent als begeleider specialist van het faciliteren van het proces en van jouw leefwereld. Die expertenrol die je als jeugdbegeleider voor een stuk altijd hebt, moet net niet dienen om hun leefwereld te kennen, maar moet dienen om hen te voeden, te confronteren, te bevragen op het moment dat zij laten weten dat ze daar nood aan hebben. Het is meegenomen als je hun leefwereld kent, maar je gaat er beter vanuit dat dit niet het geval is.”

Hoe kan je er concreet mee van start gaan?

“Het grote voordeel van het jeugd(werk)beleid, ten opzichte van andere sectoren zoals onderwijs of welzijn, is dat er een enorme vrijheid is in wat je organiseert. Je kan ervoor kiezen om niet te vertrekken vanuit de problemen van jongeren. Welzijn heeft bv. sterk de neiging om wel vanuit het problematiseren te vertrekken. Het is goed dat er welzijn is, maar het blijft een enorm verschil van hoe je naar de jongere kijkt. In onderwijs en in het competentiedenken in het algemeen, wordt vooral vertrokken van datgene wat jongeren niet kunnen. Beide perspectieven vertrekken dus niet van wat jongeren wel kunnen. Jeugdwerk heeft hier een enorm voordeel, omdat ze net zeer flexibel zijn in wat ze doen en hoe ze zich organiseren. Dat moet je uitspelen.”

“Als je start, doe je dat best kleinschalig. Het is in eerste instantie belangrijk om te overtuigen dat er een andere visie nodig is. Dit is makkelijker haalbaar via een klein experiment, waarin jezelf de kans krijgt om als jeugdconsulent te groeien in het werken volgens het sterkteperspectief. Die eerste stap is zeer gevoelig. Want als jongeren het gevoel hebben dat de verantwoordelijkheid toch niet bij hen ligt, is het afgelopen.”

Wat kan je doen als jeugdconsulent?

“Als we het idee van het ‘sterkteperspectief’ uitleggen, dan horen we vaak: “Tja, als de jongeren alles zelf gaan doen, dan heb ik niks meer te doen.” Dat is niet waar. Die jongeren nemen graag die verantwoordelijkheid en het proces in eigen handen, maar een

i n t e r v ie w

7

INTERVIEW

JEUGDWERK

buitenstaander blijft nodig. Iemand die reflecteert op wat jongeren doen. Iemand die andere perspectieven laat zien, die voortijdig conflicten onderkent. Die buitenstaander moet dat ook met de groep bespreken, maar hij of zij heeft geen beslissingsrecht.

De verantwoordelijkheid blijft bij de jongeren. Die rol van procesfacilitator is heel essentieel. Uit recent breinonderzoek blijkt dat jongeren alle capaciteiten hebben om op dezelfde manier te redeneren als volwassenen. Maar ze hebben niet de capaciteiten om hun redeneringen ook emotioneel te kaderen zoals volwassenen.

Als je één jongere in een aparte ruimte zet en je laat hem of haar moeilijke beslissingen nemen, dan nemen ze dezelfde beslissingen als volwassenen. Als je drie jongeren samen in die ruimte zet beginnen de emoties te spelen en loopt het fout af. En dat is iets waar je als begeleider een belangrijke rol in hebt, want dat emotionele gedeelte kunnen ze veel minder zelf sturen. De grote truc als begeleider is eigenlijk: “We hebben dit samen besproken, ik ga nu weg, beslissen jullie maar.””

En het beleid, hebben zij ook een rol te spelen?

“Zeker. Faciliteren en op die manier met jongeren een participatief proces opzetten, in plaats van middelen ter beschikking te stellen.

Daar zit het grote verschil.”

“Het beleid moet uiteraard mee zijn met de visie op empowerment.

Zij zijn specialist van hun leefwereld, jij bent als begeleider specialist van het faciliteren van het proces.

Zijn er valkuilen, aandachtspunten voor jeugdbeleid als je met empowerment aan de slag wil gaan?

“De grootste angst of valkuil is ‘het loslaten’. Het is een beetje stout om dit zo uit te drukken, maar je groeit in het jeugdwerk naar de rol van begeleider door je in de aandacht te werken. Je wordt een natuurlijke leider als je jezelf de aandacht toeëigent. Eens je die aandacht heb, ga de groep warm maken voor je ideeën of activiteiten. De animatorcursussen zijn ook zo opgebouwd: zorg dat je de groep meehebt, dat je in feite hun aandacht hebt en vandaaruit kan je beginnen. Daardoor zien we in de jeugdsector in verhouding meer mensen die graag in de aandacht staan. Dat moet je vanuit het idee van empowerment afleren. Het animeren, het meetrekken, kan je hier niet gebruiken. Daardoor heb je in het begin het gevoel dat je in een afstandelijk proces stapt, dat je jezelf niet kan en mag engageren of dat je er niet ‘mag voor gaan’. Als je in het sterktedenken thuis bent, dan merk je dat het engagement elders ligt. Dat het engagement veel meer ten dienste staat van wat die jongeren aan het doen zijn. Dat is zeker een aandachtspunt in de praktijk.”

“Verder heeft het ook veel te maken met het verkeerd inschatten van hoe creatieve processen verlopen bij jongeren. Creativiteit wordt te veel verbonden met het eindproduct. Jongere X speelt fantastisch gitaar, maar het zou kunnen dat hij alleen maar reproduceert en dus niet creatief is. We steunen maar wat graag die jongere, want zowel het beleid als de jeugddienst kan daar stevig mee uitpakken. Je kan maar echt in de visie van empowerment werken als je creatieve processen beheerst en deze kunt faciliteren. Dan krijg je de jongere die nog niet fantastisch gitaar speelt ook in beeld.”

BESLUIT Het denken in termen van competenties of het denken in termen van sterktes gaat uiteraard over dezelfde jongeren. Die jongeren vormen een heterogene groep. Het zijn allemaal individuen die hun zwaktes en hun sterktes hebben. Het competentiedenken gaat uit van die zwaktes. Een activiteit vertrekt van wat ze allemaal niet kunnen. En het leerproces wordt op het punt gestart waar alle jongeren iets niet kunnen. Zo krijg je een homogene groep. Als je het leerproces goed aanpakt, kan je nadien zeggen: bijna alle jongeren hebben datgene, wat je wilde dat ze leerden, ook effectief geleerd.

Je hoeft dus maar de uitkomst van één leerproces te meten. Wanneer je in termen van sterktes denkt, zijn die sterktes voor diezelfde groep jongeren heel verschillend. Elke jongeren volgt een eigen traject dus je hebt niet één maatstaf waarmee je kan meten.

Je krijgt haast automatisch een kwalitatieve beoordeling. Als je hiervan de som wilt maken, vraagt dit heel wat onderzoekswerk.

De bewijsvoering dat het werkt, is moeilijker en anders. Het beleid moet dit verschil in rekening durven brengen bij de beoordeling van initiatieven.”

Die sterktevisie is te verwezenlijken, maar je moet er heel bewust mee omgaan. Je moet als begeleider een klik maken in je hoofd.

Eens die klik gemaakt, is het gemakkelijker om projecten zo te ontwerpen, dat de inbreng van de jongeren veel groter wordt.

Een concreet project blijft altijd een mengeling van behavioristiche cultuur, aansluitend op het competentiedenken en de cultuur van de gestaltpsychologie, aansluitend op het sterktedenken. Soms competentiedenken meenemen, soms heel sterk aan de jongeren overlaten.. maak de juiste keuzes... op het juiste moment.

Dag van de Jeugdbeweging 2014

Tekst: Margot Vandendriessche, pedagogisch stafmedewerker bij FOS Open Scouting en lid van de nationale stuurgroep DVDJB

Op vrijdag 17 oktober 2014 slaan vele lokale jeugdbewegingen en jeugddiensten opnieuw of voor het eerst de handen in elkaar om deze hoogdag niet onopgemerkt voorbij te laten gaan.

Dag van de jeugdbeweging is een dag voor en door jeugdbewegingen waarbij we het engagement van onze vele vrijwilligers in de schijnwerpers zetten.

Dit wil niet zeggen dat we jeugddiensten uit de organisatie bannen, verre van! Vaak zijn ze hard nodig om een faciliterende rol te spelen.

Zij kunnen impulsen bieden of (logistieke) ondersteuning waardoor vrijwilligers in actie schieten. We trokken naar Maldegem. Chirolid en medeorganisator van de dag van de jeugdbeweging (DVDJB) Emiel D’havé vertelt over hun samenwerking: “We hebben eigenlijk heel veel geluk met onze jeugddienst. Zij creëren het vat en wij mogen het naar eigen goeddunken vullen”. Ilona Van Canneyt – jeugdconsulente Maldegem – valt Emiel volmondig bij: ”Met de jeugddienst staan we in voor de promotie van onze ontbijtactie terwijl de organisatie en voorbereiding in de handen van de jeugdraad en zo dus de jeugdbewegingen zelf zit.”

Jeugdbeweging in trek!

De Dag van de Jeugdbeweging krijgt dit jaar een héél avontuurlijk jasje! Het thema ‘OP TOCHT’ focust onder andere op samen avonturen beleven, veilig het land doorkruisen en doorzetten tot de eindstreep. Nog geen specifieke actie gepland voor DVDJB 2014?

Enkele tips ter inspiratie:

∫∫ Organiseer een tocht doorheen je dorp/stad waarbij je hier en daar een deel van je ontbijt ontvangt

∫∫ Bereik de ontbijtlocatie met een zo origineel mogelijk tochtmiddel

∫∫ Organiseer een ‘tochtfotowedstrijd’. De groep met de beste foto ontvangt een luxeontbijt op DVDJ 2014!

Dus inzetten op het proces en niet op het product en het cijfermatig denken?

“Het gaat niet zozeer over het verschil tussen product en proces.

Ook het sterktedenken heeft eindproducten. Maar een belangrijk criterium voor een sterk proces wordt de diversiteit van die eindproducten. Als we jongeren op hun sterktes laten werken, dan is het automatische gevolg dat de resultaten ook divers zijn. Die diversiteit wordt dus een belangrijke maatstaf voor de mate waarin er echt op basis van de sterktes van jongeren is gewerkt.”

8

Conclusie: Symbiose tussen jeugdbeweging en jeugddienst = Sexy & in trek!

WIL JE ZELF OOK GRA AG A AN DE SL AG MET HET STERKTEPERSPECTIEF?

Heb je al gesproken met de schepen van onderwijs of de gemeentelijke onderwijsdienst? Ook scholen worden uitgenodigd een actie te organiseren.

Wist-je-dat 4 op 5 jeugdbewegingsleden ouders hebben die zelf in de jeugdbeweging zaten? Met het lespakket over jeugdbeweging voor het lager en secundair onderwijs maken we deze vrijetijdsbesteding bij alle kinderen en jongeren bekend. Spread the word en motiveer je collega’s op onderwijs om hetzelfde te doen. Bedankt!

MEER INFO www.dagvandejeugdbeweging.be/ondersteun-als-jeugddienstschool

Check www.etfu.eu

i n t e r v ie w

JEUGDDIENST ALS AMBASSADEUR

jeugdwerk

9

PARTICIPATIE

PARTICIPATIE

Jeugdparticipatie, nieuwe stijl Op bezoek bij Leuven en Molenbeek Tekst: Katrien Vanhove en Cathelijne Van der Veer

Beeld: Leuven en Molenbeek

Een goed draaiende jeugdraad, die zijn stempel drukt op het beleid, kan de spil zijn van een groter participatieverhaal. En dat beseffen jeugddiensten, beleidsmakers én jongeren maar al te goed.

In Leuven en in Sint-Jans-Molenbeek gingen deze drie spelers op zoek naar een goede invulling van hun jeugdraad.

Kabinet J, de Leuvense jongerenraad De stad Leuven heeft een sterke traditie op vlak van jeugdparticipatie. Maar in de veelheid aan participatie-initiatieven ontbrak samenhang. Kabinet J moet deze leemte vullen.

“Ik ging op zoek naar de Leuvense jeugdraad, maar ik vond ‘m niet”, vertelt Bo, één van de jongeren die Kabinet J mee uitwerkte. “In het kader van het Jongerenpact 2020 was er een YouTop en in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen een Debattle. Hier konden jongeren van zich laten horen, maar een permanente plek waar ze hun mening kwijt konden, was er niet”, vervolgt Maureen, medewerker van de jeugddienst. Er groeide een besef dat er weer een volwaardige jeugdraad moest zijn. “Ik ben gelukkig niet de enige die gelooft in jeugdparticipatie. Ook de collega’s zetten hun schouders onder dit verhaal”, vertelt Maureen. Met hulp van Karuur startte de zoektocht naar een nieuwe participatiestructuur.

FOUNDING YOUNGSTERS A AN HET STUUR Een stuurgroep bepaalde het verdere verloop van het traject.

“Dankzij ons netwerk konden we gemakkelijk jongeren engageren voor de stuurgroep”, vertelt Maureen. Naast Bo sloten jongeren van de speelpleinwerking, jeugdhuizen, leerlingenraden en politieke jongerenverenigingen aan. Ook een medewerker uit het jeugdwelzijnsoverleg kwam erbij. “De stuurgroep begon als klankbord maar werd al snel bepalender. Wij jongeren namen het roer over en werden de founding youngsters”, vertelt Bo.

10

HOE WERKT K ABINET J? Centraal staat een kern van 10 à 12 jongeren. Elke Leuvenaar tussen 16 en 26 jaar kan lid worden. Daarnaast zijn er deelraden.

Deze bestonden al en zijn plekken waar jongeren, jeugdwerkers en beleidsmakers mekaar ontmoeten rond één thema. Zij zetten hun thematische werking verder. Binnen de kern komen andere thema’s, zoals mobiliteit of fuiven, aan bod die geen plaats hebben in een deelraad. Indien nodig kan de kern van Kabinet J strijdpunten uit de deelraden extra kracht bijzetten.

Jaarlijks zet Kabinet J één à twee evenementen op. “Die moeten vooral leuk zijn, anders komen jongeren niet. Maar het zullen ook participatiemomenten zijn”, vertelt Bo. Daarnaast kan een evenement het startschot zijn voor een inhoudelijk traject. Zo zet Kabinet J jaarlijks één of meerdere participatietrajecten op over thema’s die het stadsbestuur voorschotelt of die jongeren zelf naar voor schuiven.

Na de structuur was er nood aan een identiteit. De leerlingen van de opleiding publiciteit van twee Leuvense scholen werkten mee aan een naam en een logo. Hiermee werd een oproep voor kandidaten voor de kern gelanceerd. “We zetten een campagne op met teasers, filmpjes en wat gadgets. Maar liefst 26 kandidaten dienden zich aan”, vertelt Maureen.

De kandidaten gaan samen op weekend. Tijdens een koffiekoekenconclaaf maken ze uit wie van hen de kern zal vormen. “Hierna zullen ook de andere kandidaten nog een rol kunnen opnemen. Zo kunnen ze mee de evenementen opstarten of instappen in inhoudelijke trajecten”, zegt Bo. Vanaf september zal Kabinet J op volle toeren draaien. “Met de founding youngsters stelden we het concept van Kabinet J voor aan alle deelraden, het college en de commissie jeugd van de gemeenteraad. Iedereen is enthousiast en heeft er vertrouwen in,” vertelt Bo. Een belangrijke randvoorwaarde om van dit verhaal een succes te maken, lijkt al vervuld: draagvlak creëren.

j e u g d p a r t i c i p at ie

De Molenbeekse jeugd heeft toekomst!

Het gemeentebestuur van Sint-Jans-Molenbeek wilde jeugdparticipatie op een hoger peil brengen. Anderhalf jaar geleden startte een participatietraject op met de steun van Karuur. Schepen Sarah Turine trok het hele verhaal mee in gang.

“ROME IS OOK NIET OP ÉÉN DAG GEBOUWD” Eind oktober 2014 vinden er in Molenbeek verkiezingen plaats voor de jeugdraad. Maar de eerste stappen naar dit moment werden al in 2013 gezet. Schepen Turine en haar medewerkers organiseerden vijf rondetafels voor de jeugdsector, experts uit Molenbeek en uit andere Brusselse gemeenten. Thema’s, gelinkt aan ‘ jong zijn’ in Molenbeek, zoals ‘ jongeren en politie’ of ‘publieke ruimte’ kwamen aan bod. Na deze rondetafels ging de focus naar de input van de jongeren zelf: er werd een werkgroep opgericht om na te denken over een jeugdraad en hoe die er zou kunnen uitzien. Een tweede werkgroep bereidde een groots participatieweekend voor. Zo’n 130 jongeren tussen 12 en 25 jaar namen deel aan het weekend. Zij konden hun mening uiten over allerlei thema’s via rondetafels en creatieve workshops. Alle informatie van de rondetafelgesprekken en het participatieweekend, werd verzameld in een rapport. Deze input diende niet enkel ter inspiratie voor het beleid, maar ook de toekomstige jeugdraad kon hiermee aan de slag..

Tijdens het weekend werd ook een eerste oproep gedaan naar geïnteresseerde jongeren voor de jeugdraad. Maar liefst 40 jongeren daagden op voor een eerste infovergadering. Tien van hen gaven aan stevig mee te willen werken aan het uitdenken van een jeugdraad. Deze tien jongeren vormden de motorgroep en kwamen tweewekelijks samen. Onder begeleiding van Karuur bereidden zij het verdere verloop voor: er werd een werkingsreglement voor de motorgroep opgesteld, er werd nagedacht over verkiezingen eventuele quota voor de verkiezingen, een grootse promocampagne werd uitgedacht en uitgevoerd… Kortom, er werd hard gewerkt, alles ter voorbereiding van de jeugdraadverkiezingen van oktober 2014.

Naast de motorgroep richtte schepen Turine regelmatig een omkaderingscomité in. In dit comité zaten naast Karuur vier begeleiders van vier verschillende jeugdwerkingen uit Molenbeek. Het boog zich gedurende het proces over de moeilijkere vraagstukken. Karuur ondersteunde op die manier zowel de schepen en haar medewerkers als de motorgroep. In de toekomst zal dit comité op dezelfde manier de jeugdraad verder ondersteunen.

Jeugdparticipatie draait er om dat we jongeren valoriseren, maar ook dat zij zichzelf en elkaar naar waarde leren schatten.

DE IDEALE WERELD VOLGENS SARAH TURINE Op de vraag hoe de ideale Molenbeekse jeugdraad zal functioneren in de toekomst is het antwoord vrij simpel: autonoom. De jeugdraad zal op eigen benen staan en onafhankelijk functioneren. Zonder al te veel volwassenen, moeten de jongeren vooral met mekaar werken.

En minstens even belangrijk: andere jongeren zullen weten dat ze bij die jeugdraad terecht kunnen als ze een plan, een idee of een probleem hebben. Ze zullen weten dat ze via die weg gehoord zullen worden, door de jongeren van de jeugdraad én door de lokale politiek.

M E E R W E T E N O V E R D E Z E I N I T I AT I E V E N ?

Leuven: maureen.pierloz@leuven.be Molenbeek: Cathelijne Van der Veer

j e u g d p a r t i c i p at ie

11

PROJECTMATIG WERKEN

PROJECTMATIG WERKEN

Tijdelijke invullingen in Gent Tekst: Ellen De Grauwe

TIPS VOOR ANDERE JEUGDDIENSTEN ∫∫ Een degelijk netwerk met een goede samenwerking en

∫∫

Beeld: stad Gent

∫∫ ∫∫

Een gevarieerde mix aan activiteiten, mooi uitgedoste terrassen langs het water en indoor skaten.

Zo ziet DOK, een verlaten Gents haventerrein er vandaag uit. De stad Gent zet sterk in op het gebruik maken van leegstaande ruimtes en braakliggende terreinen. Albane Vangheluwe van de jeugddienst en Els Lecompte, directeur van de dienst gebiedsgerichte werking, doen het beleid rond tijdelijk invullingen uit de doeken.

Rabot als pionierproject Voor de start van het beleid rond de tijdelijke invullingen, moeten we terug naar 2007. Rocsa, een sociaal-artistieke werkplaats in de Gentse wijken, stelde voor om in de wijk Rabot van een braakliggend fabrieksterrein, dat ingekleurd was als woongebied, een creatieve ontmoetingsplek te maken. Het werd een aanstekelijk succes. Els Lecompte: “Een kans bood zich aan en de stad greep ze gretig met beide handen. We leerden veel uit dit project.

Dienst gebiedsgerichte werking Gebiedsgericht werken is niet nieuw in Gent. Al sinds 2004 bestaat de dienst gebiedsgerichte werking. Zo is Gent opgedeeld in wijken waarvoor een wijkregisseur verantwoordelijk is. Die brengt niet enkel de wijk in kaart maar ook wat er leeft: wat is er wel of niet aanwezig? Wat zijn de uitdagingen voor deze wijk?… Participatie van de buurtbewoners hierin is voor de hand liggend. De wijkregisseurs zijn één van de aanspreekpunten van de buurt en proberen zoveel mogelijk signalen van bewoners en verenigingen op te vangen.

De huidige economische realiteit zette de stad voor de keuze: op welke projecten kunnen we de komende jaren inzetten? In het nieuwe bestuursakkoord is expliciet bepaald dat het stadsbestuur co-productie naar voor schuift. Hier werden dan ook de nodige middelen voor uitgetrokken. Eén van de nieuwe elementen binnen het uitwerken van co-productie is het vrijmaken van middelen voor een fonds tijdelijke invullingen. De dienst gebiedsgerichte werking beheert het fonds, wat niet betekent dat ze alles op eigen houtje doen.

Samen met tal van andere partners adviseren ze welke projecten er binnen het fonds tijdelijke invullingen ondersteuning krijgen.

12

Rol en visie van de stad

∫∫ ∫∫

We leven in een veranderende samenlevingscontext waarbij steeds meer burgers het heft in eigen handen nemen en zelf oplossingen uitdenken en uitwerken voor de hedendaagse uitdagingen. Ook in het bestuursakkoord en de beleidsplannen van de stad Gent wordt de kaart getrokken voor coproductie als nieuwe kracht voor de toekomst. Het is belangrijk dat per particulier initiatief duidelijk wordt bepaald welke rol de stad moet of wenst te spelen. Voor een overheid bestaat niet één ideale of beste rol. Per situatie en per initiatief wordt bepaald welke rol concreet voor de stad is weggelegd. Maatwerk is hierbij het sleutelwoord.

Tegelijkertijd is het aan de overheid om er over te waken dat de randvoorwaarden die voor het stadsbestuur belangrijk zijn worden gerespecteerd. Dit houdt onder meer in dat gewaakt moet worden over een goede inbedding van de andere lokale spelers in het project, alsook dat bijzonder aandacht uitgaat naar de meest kwetsbaren in de samenleving en het betrekken van doelgroepen die moeilijk(er) te bereiken zijn.

Els Lecompte: “Het liep niet meteen van een leien dakje. We moesten eerst verkennen, uitproberen en daarna bekijken hoe we alles beter konden aanpakken en bundelen.“ “De beleidskeuze heeft hier heel hard toe bijgedragen. De stad treedt op als coach en facilitator waarbij ze de voorwaarde schept om de dialoog tussen de bewoners, organisaties en diensten te stimuleren.

Ook de rol van de stad is verschoven. Vroeger was dit vooral vanuit de stad geïnitieerd en gaandeweg is die veranderd naar ‘loslaten en verantwoordelijkheid geven aan de bewoners’. De stad biedt wel de nodige ondersteuning en begeleiding aan waar nodig. Dit is een grote nuance en verschuiving die niet te onderschatten valt. Ook de rol van de ambtenaar is anders in dit verhaal. De sleutel tot succes is samenwerken met zo veel mogelijk actoren, zowel binnen als buiten de stadsorganisatie.”

Kansen voor jongeren Een gebiedsgerichte, projectmatige werking biedt jongeren de kans om hun stad en meer specifiek de buurt waar ze leven, mee vorm te geven. Een tijdelijke invulling van een pand of een ruimte is hiervoor ideaal want dankzij een tijdelijke invulling kunnen ideeën van jongeren sneller gerealiseerd worden.

p r o j e c t m at i g w e r k e n

∫∫ ∫∫ ∫∫

De jeugddienst treedt op als facilitator en biedt ondersteuning op maat bij het uitdenken en uitwerken van de projecten. Zo kan de jeugddienst ontdekken welke noden en behoeften er leven en kan het perspectief en de beleving van jongeren meegenomen worden in de verdere ontwikkeling van beleid en van de stad.

Troeven van tijdelijke initiatieven Tijdelijke initiatieven zijn uitgelezen kansen om burgers, waaronder ook jongeren, mee de stad te laten vorm geven, zowel actief (burgers doen het zelf) als passief (burgers beleven). Een tijdelijke invulling kan nieuwe dynamieken op ongewone plaatsen laten ontspruiten die een vooruitgang kunnen betekenen voor de stad. Alles gebeurt samen en in dialoog met inwoners. De jeugddienst vertrekt uiteraard vanuit het perspectief van jongeren en gaat samen met hen op zoek naar de toekomst van de stad op socio-cultureel, stedenbouwkundig en economisch vlak. Het experimenteren laat ook toe grondig na te gaan wat werkt en wat niet en is een kans om draagvlak te creëren. Zo bleek het indoor skaten een enorm succes.

De vraag naar een indoor skatepark was groot, wat zich vertaalde in het groot aantal skaters dat in het tijdelijk skatepark komt skaten. Een signaal, waarrond beleidsmakers, nu nog maar moeilijk om heen kunnen. Zo kunnen organisaties, verenigingen en collectieven allerhande een tijdelijke stek vinden en zo vanuit hun project de stad mee vorm geven. Het tijdelijk karakter is een uitdagende beperking, maar biedt alsnog de mogelijkheid om een werking te ontplooien en op zoek te gaan naar een duurzaam alternatief.

MEER WETEN? Meer info over het reglement en de initiatieven via Els. lecompte@gent.be en Albane.vangheluwe@gent.be

duidelijke afspraken tussen de diverse partners, zowel intern (binnen de stad) als extern (buiten de stad), zijn onontbeerlijk.

Een gedragen en gedeelde visie op tijdelijke invullingen is onmisbaar.

Voldoende ruimte in tijd, middelen en mensen is nodig voor een goede opvolging.

Maak goede afspraken tussen initiatiefnemers en stad, zorg ervoor dat de neuzen in dezelfde richting staan.

Voorzie een duidelijk aanspreekpunt op de coördinerende dienst, of een peter of meter per project.

Coach initiatiefnemers en pas je stijl en ondersteuning aan al naargelang de doelgroep.

Bewaak het spanningsveld van verantwoordelijkheid geven en durven loslaten.

Geef voldoende vertrouwen en ruimte voor experiment.

Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat het tijdelijk is, dus maak ook een timing bekend.

Ben je geprikkeld door de voorbeelden en wil je graag het reglement uitpluizen? Je vindt ze terug op de website van stad Gent op deze link: www.gent.be/tijdelijkeinvullingen.

E E N A A N TA L T I J D E L I J K E I N I T I AT I E V E N ∫∫ de Meubelfabriek www.facebook.com/meubelfabriek/info ∫∫ Tondelier - indoor skatepark: In de toekomstige Tondelier-wijk opende eind 2012 een tijdelijke indoor skatepark in de gebouwen van een voormalige boksclub. www.facebook.com/SkateparkTondelier ∫∫ Tondelier - Like birds - creative coworking In hetzelfde gebouw van het skatepark bevindt zich ook een ander tijdelijk initiatief ‘like birds’ een plaats waar freelancers kunnen werken maar het is meer dan dat. www.likebirds.be ∫∫ DOK - Werfplek voor verpozing en creatieve manoeuvres DOK is een initiatief van drie onafhankelijk werkende vzw’s: cirQ, Ladda (†) en Democrazy. www.dokgent.be ∫∫ Mastouche - tijdelijke zomerbarak Een strook langs het water in de Schoolkaai verandert in de zomermaanden juli en augustus in een gezellige loungebar. www.mastouche.be ∫∫ Kangroen Dit initiatief heeft een duidelijke missie: ‘Samen voor groenere steden’. www.kangroen.be ∫∫ 019 Jong kunstenaarscollectief aan de oude dokken www.019-ghent.org

p r o j e c t m at i g w e r k e n

13

PROVINCIAAL

PROVINCIAAL

Over koeien, wormen en ander gedierte!

Sfeerverslag van vijf geslaagde provinciale ledenbijeenkomsten

4

1. Kameleodarissen of policompetente medewerkers Jeugddiensten en jeugddienstmedewerkers worden manusjes van alle werk. Het toenemend aantal belendende regels alsook de volle breedte van het jeugdbeleid maken het moeilijk.

Jeugddienstmedewerkers moeten steeds meer van alle markten thuis zijn. Veel jeugddienstmedewerkers ervaren dit als negatief en belastend. Steeds minder tijd om te verdiepen. Algemene vraag: VVJ maak het ons gemakkelijk en zorg voor betere ontsluiting van regelgeving.

Tekst: Koen Steuperaert

300+

Meer dan 300 leden, dat moet je verdienen! VVJ draagt met trots het label ledenorganisatie. Ooit gegroeid uit de dynamiek van lokale jeugdconsulenten, maakt VVJ vandaag nog steeds actief werk van een praktijkgericht aanbod. Diensten, producten en ondersteuning afgestemd op de dagdagelijkse realiteit en op maat van lokale jeugddiensten, in al hun verschijningsvormen. Om dit te realiseren bouwen we elke dag aan stevige banden met jeugddiensten en hun medewerkers. We zoeken actief naar manieren om onze leden (of aandeelhouders zo je wil), te betrekken, zelf aan het woord te laten en te laten wegen op onze agenda.

Met het ultieme doel om vraag en ondersteuning nog beter op elkaar af te stemmen.

2. Overtuigen, onderbouwen en argumenteren Een goed klimaat creëren voor breed en participatief jeugdbeleid is niet evident. Financiële schaarste, herstructurering, clusteren van diensten, ander politiek klimaat… Jullie geven aan dat VVJ nog sterker en scherper uit de hoek mag komen om de kracht van goed jeugdbeleid te verantwoorden. Hoe breng je de categoriale jeugdreflex in de praktijk? Algemene vraag: geef ons tools, argumenten, teksten… om ambtelijk en politiek te kunnen wegen op de besluitvorming.

5

In dit kader organiseerde VVJ in mei van dit jaar 5 provinciale ledenmomenten. Provinciale bijeenkomsten die naast de vertrouwde seizoensafsluiter, mikten op een breed ledenpubliek. Geen saaie evaluaties, maar sfeervolle interactieve momenten over dat wat er echt toe doet: jullie agenda en jullie planning voor de volgende weken en maanden. En de vraag, hoe kan VVJ je beter ondersteunen in het uitvoeren van je job?

3. Meerjarenplanning, altijd één stapje voor Veel jeugddienstmedewerkers ervaren de nieuwe BBC en haar planning en rapporteringssystemen als moeilijk te doorgronden. Jeugddiensten geven aan dat VVJ goed informeert en voldoende vorming opzet rond de meerjarenplanning. Algemene vraag: VVJ moet er zorg voor dragen dat wij altijd één stapje voor zijn.

4. Uitwisseling en delen van praktijkervaring Jeugddienstmedewerkers geven aan dat er naast vorming steeds meer nood is aan thematische uitwisseling, delen van praktijkvoorbeelden en meer concrete samenwerking . Thema’s die komen bovendrijven zijn ondermeer: jeugdruimte (skate- en fuifinfrastructuur, jeugdlokalen), taakstelling van de jeugddienst (opdracht en kerntaken), werkplanning (interne organisaties, administratie, prioriteiten bepalen, creatief budgetteren…), programmatie en vrijwilligersbeleid, samenwerken met andere diensten…

We maken er werk van! De komende maanden en jaren zal je steeds meer van je eigen suggesties en thema’s ontdekken in onze vorming, uitwisseling, visieteksten en dienstverlening. Maak je borst(en) maar nat want ook volgend jaar organiseren we opnieuw een provinciaal ledenmoment in mei. Met andere methodieken, een nieuwe insteek maar met evenveel oprechte interesse in jullie uitdagingen. Een overzicht van de provinciale bijeenkomsten, vorming- en uitwisselinitiatieven kan je vinden op pagina 5 van deze Dropzone.

170

Op 5 verschillende locaties doken 170 jeugddienstmedewerkers in hun eigen agenda.

Dachten na over hun uitdagingen en energievreters voor het komende jaar. In kleinere groepen werden agenda’s gedeeld, syntheses gemaakt en gezocht naar verbinding.

Geslaagd initiatief? Die vraag moeten we uiteraard aan jullie stellen. Maar naar onze bescheiden mening smaakt dit naar meer. Goede sfeer, constructieve gesprekken, heldere vragen en duidelijke suggesties. Onze doelstelling – elkaar nog beter leren kennen – is wat ons betreft geslaagd. Een beknopt overzicht maken van alles wat uit deze ledenmomenten kwam is moeilijk. Maar ondanks de vele provinciale verschillen kwamen 4 grote aandachtspunten bovendrijven in elke provincie.

14

provincia al

provincia al

15

JEUGDCULTUUR jeugdcultuur G E M E E N T E ∫ Overpelt & Hech-

JEUGDCULTUUR

THEMA ∫

tel-Eksel (Noord-Limburg) I N W O N E R S ∫ 14.686 (Overpelt),

12.166 (Hechtel-Eksel)

Tekst: Annelies Schepers en Ellen De Grauwe

Jeugdcultuur?

Dat doe je zo!

op de jeugddienst met stevig onderbouwde doelstellingen en acties. Het college gaf zijn fiat en zo werden verschillende evenementen voor en door jongeren geboren.

Theo Martens (schepen van jeugd): “Als schepen kan je alleen maar blij zijn met zulke ondernemende jongeren. Ze zetten van alles op poten in de gemeente en de Hechtel-Ekselse jongeren kunnen bij hen hun creatief ei kwijt. Ik probeer altijd een kijkje te gaan nemen als ze iets organiseren. En ondertussen merk ik toch dat ik niet de enige ben …”

Beeld: gemeente Overpelt en I see clouds

Jeugdcultuur werd al voor een tweede keer op rij gekozen als prioriteit voor het jeugdbeleid. Je hebt al wat initiatieven verwezenlijkt en de ideeën zijn stilaan opgedroogd…? Wij zochten naar leuke initiatieven om je inspiratie een boost te geven.

Hieronder lees je twee uiteenlopende voorbeelden van Overpelt en Hechtel-Eksel. Wat onmogelijk leek, werd een daverend succes.

KUNSTIGE ELEKTRICITEITSK ASTJES Overpelt In het voorjaar van 2014 veranderden een aantal jongeren het straatbeeld van Overpelt. Met de goedkeuring van het college en een go van Infrax (netbeheerder) toverden leerlingen van de verschillende Overpeltse middelbare scholen een 20-tal elektriciteitskastjes om in kleurrijke streetart-kunstwerkjes.

DOWN UNDER

kunnen ze daar hun eindwerk, GIP (geïntegreerde proef, onderdeel van het examenprogramma van het laatste jaar TSO, BSO en KSO nvdr) of projectweek van maken.” Twee scholen reageerden onmiddellijk heel enthousiast. De andere school is er in een latere fase bijgekomen.”

Het budget voor materiaal kwam van de jeugddienst, de invulling en uitvoering kwam van de leerlingen. “Belangrijk in zo’n project is dat je iedereen mee hebt. Dat iedereen begreep wat wij precies wilden bekomen met dit project. Het resultaat is niet altijd het belangrijkste, iedere leerling had creatieve vrijheid met zijn kastje, maar wij wilden wel dat alle kastjes samen één geheel vormden.”

HET STA AT IN DE WOLKEN GESCHREVEN

DUURZ A AMHEID EERST

Twee jonge gasten, een band en geen plaatsen om te kunnen optreden. “Dan maar zelf aan de slag gaan” dachten ze. En al snel organiseerden ze optredens in naburige jeugdhuizen en cafés. De kiem was gelegd.

Toon Vanotterdijk (mede-oprichter ISC): “Op een bepaald moment vroeg de toenmalige schepen van jeugd ons om iets te organiseren rond de opening van het skateterrein. Enter RAMPscenario. Het begon heel kleinschalig maar groeide jaar na jaar uit tot een echt evenement. Zo is de bal aan het rollen gegaan.

Verschillende jongeren vonden hun weg naar het evenement en brachten ideeën aan voor de organisatie.”

Kim Schrooten: “Qua budget moet je voor ogen houden dat duurzaamheid en kwaliteit centen kost. (In totaal kostte het project zo’n 750 euro.) We zijn dus gegaan voor duurdere verf.

Want je hebt grondverf en je hebt grondverf. Het was toch de bedoeling dat de creaties een tijdje meegaan en dat de verf na de zomer niet is afgebladderd. Iedereen zei op voorhand: “Kim, ge zijt gek. Die hoezen zijn na twee dagen weg.” Ik dacht en hoopte dat jongeren het zouden zien als iets van hen omdat het ook door jongeren gemaakt is. We zijn nu zes weken verder en ze hangen er nog steeds. Onbeschadigd.”

Kim Schrooten: “Onze schepen kwam met het voorstel om de vraag eens aan de 3 middelbare scholen te stellen. “Misschien

16

Hechtel-Eksel

Vandaag staat I see clouds garant voor een 12-tal projecten en activiteiten. Naast RAMPscenario heeft ook het kunstproject [Breek.Punt] zijn ingang gevonden, publiceren ze [SIC] zine en brachten ze al verschillende cd’s uit.

Toon Vanotterdijk: “De sterkte van ons project is dat alles in consensus beslist wordt. Is er iemand van de groep die niet achter een idee staat dan wordt het niet uitgevoerd. Transparantie is hierbij het belangrijkste woord, zowel naar de jongeren als naar de gemeente toe.”

Op 13 september organiseerde I see clouds (ISC) zijn zevende editie van RAMPscenario op en rond het skatepark van HechtelEksel. Een mix van muziek, een skatewedstrijd en een gezonde dosis DIY in een mooi stukje natuur maken het plaatje af.

A L S M O Z E S N I E T T O T D E B E R G K O M T…

ALLES KRIJGT VORM

Inspiratie ligt niet altijd bij de deur. Het idee voor dit streetartproject kwam van twee jongeren op vakantie in Australië.

Kim Schrooten: “Ik kreeg opeens een mailtje doorgestuurd van een kameraad van die gasten met de vraag: “Kijk eens jeugddienst, dit is in Sidney mogelijk. Zou dat niet leuk zijn voor Overpelt?”

Overtuigd dat een ‘ ja’ moeilijk ging zijn, ik denk dat het bestuur dit ook verwachtte, ben ik met loden voeten naar het gesprek met Infrax gegaan. Maar in vijf minuten was het geklonken. Ze waren meteen gewonnen voor het idee. Ik kreeg onmiddellijk plannen in mijn inbox met alle elektriciteitskastjes binnen de ring van Overpelt, 200 of zo!“ Die mag je allemaal doen”, was de boodschap.”

SAMENWERKING MET DE SCHOLEN

M E E R D A N E E N S K AT E W E D S T R I J D

Het groepje vrijwilligers dikte gestaag aan waardoor de oprichting van een vzw de volgende logische stap was. In 2010 richten ze I see clouds op en kreeg de jeugdraad officieel een paar leden bij.

Toon Vanotterdijk: “Op de jeugdraad passeerde het jeugdbeleidsplan waarin een behoorlijk bedrag stond ingeschreven voor jeugdcultuur. En wij vroegen ons af wat de gemeente daar nu precies mee deed. Bleek dat ze al een tijdje op zoek waren naar een goede invulling. Die kon I see clouds, volgens ons wel geven.”

MEER INFO

Toon Vanotterdijk, toon.isc@hotmail.com, www.iseeclouds.be

Lokale Helden: stap in hét WAK-muziekproject Op donderdagavond 30 april 2015, tijdens de week van de Amateurskunten, wil Poppunt samen met steden, gemeenten, jeugdverenigingen, jeugdhuizen, concertzalen, muziekcentra, cafés, sportclubs, muziekscholen, cultuurcentra, musea, enz. overal in Vlaanderen en Brussel lokaal muzikaal talent het nodige spotlicht gunnen. Omdat er onder iedere kerktoren muzikale ontdekkingen vallen te doen. Om dat talent aan te moedigen om te blijven musiceren, het publiek de kans te geven om hun lokale helden te ontdekken. En daarbij ook unieke samenwerkingen tussen organisaties, instellingen en podia allerhande te stimuleren. De ideale gelegenheid om bruggen te bouwen tussen je jeugddienst, cultuurdienst en jonge muzikanten, dj’s en producers een plek te geven in jouw Week van de Amateurkunsten.

Op www.lokalehelden.be vind je alle info, inspiratie om mee te doen en de mogelijkheid om je met je eigen activiteit in te schrijven.

Vragen? De Lokale Helden hotline staat tot uw dienst op lokalehelden@poppunt.be of 02 504 99 00!

I see clouds diende een uitgebreide aanvraag in

MEER INFO Kim Schrooten, kim.schrooten@overpelt.be, 011 51 69 63

j e u g d c u lt u u r

j e u g d c u lt u u r

17

Junior meets senior

Jeugddienst Deurne vertelt over intergenerationaliteit Tekst: Imke Pichal

Beeld: District Deurne

Arno Arnouts is jeugdconsulent op de jeugddienst van Deurne. Hij werkt al jaren met een doelgroep die we niet meteen met de jeugddienst associëren: senioren!

Een logische keuze, Arno vertelt waarom.

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om ook activiteiten te organiseren voor en met senioren?

“Deurne is een Antwerps district met ongeveer 79.000 inwoners. Daartegenover staat een jeugddienst met vier medewerkers. Bovendien zit de dienst verspreid over drie locaties. We hebben altijd de reflex gehad om zoveel mogelijk samen te werken met partners. De jeugd-, cultuur-, senioren- en sportdiensten hebben regelmatig gezamenlijk stafoverleg. Wat samenwerken makkelijker maakt. Daarnaast is Deurne aan het vergrijzen, vergroenen én verbruinen: er zijn een aantal buurten waar oudere Vlaamse senioren wonen en een aantal buurten met veel jonge, nieuwe Antwerpenaren waar veel kansarmoede voorkomt. We merkten dat er weinig contact was tussen beide. Dit wilden we doorbreken door de handen in elkaar te slaan.”

Hoe wisten jullie dat het samenbrengen van die twee doelgroepen een ‘match made in heaven’ was?

“We kwamen vaak senioren tegen met heel veel ervaring en expertise en gemotiveerd om die te delen. Zo hebben we een man die zijn hele leven al allerhande evenementen organiseert en ook scheidsrechter is geweest. Hij gaf aan dat hij graag kinderen wou begeleiden. Wanneer we nu een voetbaltornooi organiseren voor de jeugd, wordt hij ingeschakeld. Er is ook een senior gespecialiseerd in monodruk. Als je zo iemand professioneel moet inhuren, kost dat handenvol geld. Zo krijg je een win-winsituatie: de senior kan zijn ervaring overbrengen, de kinderen leren iets nieuws en het kost ons niets. Iedereen blij! Doordat je werkt met iemand van Deurne zelf werk je bovendien aan een betere samenleving en ontmoeting binnen de gemeente.”

“Je ziet ook dat zowel kinderen als senioren opleven als ze met elkaar in interactie gaan. Tijdens een retroweek op het speelplein kwam er een oudere vrouw confituur maken. Ze was niet meer goed te been maar erg uitbundig in de bereiding van de confituur en de omgang met de gasten. De monitoren moesten geregeld klaarstaan om haar op te vangen wanneer ze in al haar enthousiasme haar evenwicht verloor.”

Welke andere voordelen brengt de samenwerking met zich mee?

“Op vlak van ruimte doen we een goeie zaak. Er zijn veel locaties voor senioren, ruimte die altijd nog beter ingezet kan worden. We organiseren onze activiteiten vaak in dienstencentra. De aanwezigheid van kinderen heeft een goeie invloed op de senioren, die soms in grote mate vereenzaamd zijn. Zo bakten we eens samen koekjes. Nadien gingen de kinderen langs de kamers van senioren die boven het dienstencentrum woonden om de koekjes uit te delen. De kinderen kwamen met meer koekjes terug dan dat ze vertrokken waren! Op elke kamer werden ze zélf overladen met koekjes die de senioren nog in hun 18

p r a k t i j k v o o r b ee l d

5 T I P S VA N A R N O

kasten hadden staan. Zulke activiteiten zorgen er ook voor dat we ruimtes van sommige dienstencentra mogen gebruiken zonder dat we noodzakelijk iets met senioren organiseren.”

Wat zijn succesfactoren als je jeugd en senioren wil samen brengen?

“Eerst en vooral moeten alle diensten stoppen met hokjesdenken.

Wij werken voor álle inwoners van Deurne. Veel hangt af van de juiste mensen te betrekken, met veel goesting en inzet. Mensen die weten hoe ze kinderen en ouderen moeten begeleiden. Een activiteit met jongeren en dementerende senioren kan bijvoorbeeld best confronterend zijn. Maar dat vang je op door een goede voorbereiding en begeleiding.”

“Ook je eigen instelling als jeugdconsulent is heel belangrijk. Als kinderen, jongeren, collega’s of andere diensten naar mij komen met een zot idee of project, ga ik daar altijd op in. Al is het maar om enkel hun verhaal te doen en hun idee te delen. Je kan nog altijd bekijken of je er iets mee doet. Zeg je de eerste keer nee, zullen ze minder geneigd zijn om een volgende keer af te komen met ideeën. Je blik open trekken is heel belangrijk. Je mag niet meteen denken: “Ik werk alleen voor jeugd of ik heb geen tijd.” Met kleinschalige activiteiten kan je al veel bereiken. Als senioren na een activiteit verdraagzamer worden voor spelende kinderen is dat een waardevolle vooruitgang.“

Tip 1: bewandel 3 sporen en start met het eerste Als je wil werken met beide doelgroepen, heb je drie sporen die je kan bewandelen: ∫∫ Je schakelt senioren in om een activiteit te begeleiden; ∫∫ Je laat jongeren iets bijbrengen aan senioren; ∫∫ Je organiseert een activiteit waaraan beide doelgroepen deelnemen.

Tip 2: start met de jongste doelgroep Senioren staan het meest open voor kleine kinderen en hun enthousiasme.

Tip 3: zet in op een goede voorbereiding en begeleiding Als je op voorhand weet welke vooroordelen er spelen, kan je daar beter op inpikken. Bijvoorbeeld ‘Blanke, verzuurde senior vs. luidruchtige hangjongere’.

Tip 4: zoek het raakvlak tussen verleden en heden in activiteiten Wanneer je activiteiten voor jongeren en senioren plant, werkt dit het best als je dingen uit het verleden kan plaatsen tegenover zaken van nu. Bijvoorbeeld oude volksliedjes combineren met rapmuziek.

Tip 5: kom uit je kot!

Kijk verder dan de muren van je jeugddienst en maak gebruik van de talenten die er in je gemeente zijn, jong én oud.

MEER INFO Wil je graag meer weten? contacteer Arno Arnouts via 03 338 45 28 of Arno.arnouts@stad.antwerpen.be.

p r a k t i j k v o o r b ee l d

19

EINDWERKEN

Inspiratie en ideeën:

2 eindproeven uitgelicht Tieners en schepenen van Jeugd. Wat hebben ze gemeenschappelijk?

Ze waren beide het onderwerp van een eindproef van de opleiding jeugdconsulent. We geven hier enkele onderdelen mee uit deze werken.

1. Bereiken van tieners in een kleine gemeente Eva Verburgh van Zuienkerke onderzocht de kansen om tieners te betrekken binnen jeugdbeleid.

Wat kan een lokaal bestuur doen om tieners te bereiken?

Welke rol moet je minimaal op je nemen om te werken aan een beleid voor deze doelgroep? Hoe kan je een weldoordacht tienerbeleid ondersteunen? Eva onderscheidde 3 onderdelen:

kinderspel

We speuren met een ruime blik samen met u naar optimale speel- en ontplooiingskansen.

Veiligheidspartner voor speeltuinen

1 K E N N I S VA N H U N L E E F W E R E L D E N

P A R T I C I P AT I E

∫∫ Krijg een zicht op de leefwereld van tieners. Ga de straat op en begeef je tussen hen;

∫∫ Creëer een betrokkenheid bij jongeren zodat ze geprikkeld worden om deel te nemen aan het beleid. Zij weten als de beste waar ze behoefte aan hebben, welke activiteiten hen aanspreken, waar en hoe ze bereikt willen worden; ∫∫ Vraag inbreng van henzelf. Tieners hebben vaak een andere kijk op dingen en dragen zo bij aan creatieve en vernieuwende oplossingen. Participatie zorgt voor meer participatie; ∫∫ Participatie begint bij communicatie. Het beste worden ze persoonlijk aangesproken; ∫∫ Zorg voor voldoende speelsheid en dynamiek.

2 FACILITEREN EN NE T WERKEN ∫∫ Biedt minder evidente vormen van vrijetijdsbestedingen aan zoals bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte, leeftijdsspecifieke speeltoestellen, internet en ICT faciliteiten; ∫∫ Ondersteun bestaande jeugdwerkingen.

· Naast de wettelijke verplichtingen is advies en ondersteuning ook inbegrepen in ons dienstenpakket

· Onze rapporten worden bij een persoonlijk gesprek voor u glashelder uitgelegd · Uitdagend speelplezier voor engeltjes en bengeltjes is onze motivatie

ACTIVITEITEN

∫∫ Door de grenzen tussen de verschillende vormen van georga-

kinderspel is lid van NVCS

Risico-analyse • Controles bij indienststelling en periodiek • Keuring met Europees certificaat • Projectbegeleiding Lampestraat 175 - 8510 Rollegem - info@kinderspel.be - www.kinderspel.be

3 O R G A N I S E R E N VA N G E M E E N T E L I J K E

niseerde vrijetijdsbestedingte vervagen kan je het bereik van tieners vergroten; ∫∫ Zorg voor vrij toegankelijke activiteiten en ruimtes; ∫∫ Zorg naast vrijheid ook voor duidelijkheid inzake afspraken, regels, grenzen en normen. ei n d w e r k e n

Tekst: Eva Verburgh, Niek Lyphout en Jitske Verwimp Beeld: Gemeente Zuienkerke

Zuienkerke heeft ondertussen heel wat acties ondernomen. Hieronder een praktijkvoorbeeld gegroeid vanuit de jongeren zelf.

PRAKTIJKVOORBEELD Opstarten tienerproject door oud-leiding van jongerengroep Zuienkerke.

Hoe zien zij het? ∫∫ De doelgroep is tussen de 12 en 30 jaar. ∫∫ Niet de bedoeling om in het vaarwater van de jeugdverenigingen te komen. ∫∫ Het verschil maken op het type, het moment en de frequentie van de activiteiten. ∫∫ Geen vast ledenbestand, dus ook geen lidgeld. ∫∫ Iedereen die interesse heeft in een bepaalde activiteit kan hier vrij (individueel of met vrienden) naartoe komen. ∫∫ Op de activiteiten reclame maken voor de volgende activiteiten.

Op welke manier?

Op de jeugdraad werden de Vlaamse beleidsprioriteiten voor jeugd besproken. Eén van deze prioriteiten houdt in: ontmoetingsplaatsen en -mogelijkheden voor jongeren voorzien. Het is niet makkelijk voor een kleine gemeente om aan deze voorwaarde te voldoen.

Na enkele brainstormsessies met geïnteresseerden werd beslist om een werkgroep van de jeugdraad zich te laten toespitsen op dit project. Er werd een budget vastgelegd.

Vooronderzoek In de jeugdraad wordt beslist om een vooronderzoek te organiseren. Hierbij proberen ze de jongeren warm te maken voor de activiteiten en om op deze manier navraag te doen naar de noden en de interesses van de jongeren. Na 1 jaar wil de gemeente een evaluatie doen van het totale project.

21

EINDWERKEN

EINDWERKEN WAT Z I J N D E U I T D A G I N G E N E N D E M O G E L I J K E VA L K U I L E N ?

De gids wordt door Niek afgesloten met uitdagingen en valkuilen:

∫∫ De doelgroep jeugd is een bijzondere doelgroep. Kinderen en jongeren zijn de toekomst klinkt cliché, maar uiteindelijk is dat wel zo.

∫∫ Kinderen en jongeren hebben het hart op de tong, ze zeggen

Eva besloot dat een tienerbeleid niet zonder volgende onderdelen kan:

∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫

Ken je tieners Treedt op als regisseur en minder als organisator Tieners hebben vooral behoefte aan ruimte Beter bekend maken Gok op verschillende paarden tegelijk Laat goede contacten niet verwateren Je staat er niet alleen voor Kwaliteit in plaats van kwantiteit

∫∫ De jeugdraad: samenstelling en opdracht ∫∫ De schepen van jeugd: verwachtingen vanuit de jeugd en de jeugddienst, kern- & functiecompetenties,

∫∫ De uitdagingen en de valkuilen ∫∫ Verklarende woordenlijst vanuit het jeugdstandpunt Wij gaan hier in op twee onderdelen: de kern-& functiecompetenties en de uitdagingen en valkuilen.

Het is zoals Niek schrijft in zijn eindproef: “Een schepen van jeugd heeft een eigen kijk over hoe kinderen en jongeren moeten benaderd worden, een schepen van jeugd levert een bijdrage tot de kindvriendelijkheid en de leefbaarheid van een gemeente. Maar hoe vertaalt zich dat dan in competenties?”

MEER INFO Wie benieuwd is naar meer bevindingen, acties en uitdagingen van Eva, mag haar steeds contacteren op eva.verburgh@zuienkerke.be of 050 42 70 48

KERNCOMPETENTIES Als schepen van jeugd zijn een aantal algemene kwaliteiten vereist.

Het is aan de schepen van jeugd om zijn of haar collega’s ervan te overtuigen om ook de ‘jeugdreflex’ te hanteren, om in hun dossiers na te gaan wat de effecten op kinderen en jongeren zijn.

2. Proficiat, je bent schepen van jeugd… en wat nu?

Niek Lyphout van Moorslede ging de uitdaging aan om een eindproef te maken voor de doelgroep ‘schepenen’. De doelstelling was om de nieuwe schepenen van jeugd een blik te geven achter de schermen van de jeugddienst en het jeugdbeleid. Het resultaat is een praktische gids voor de startende schepenen van jeugdbeleid.

WELKE ONDERDELEN VIND JE TERUG IN DEZE GIDS? ∫∫ Totstandkoming van het jeugdbeleid van 1945 tot de implementatie van de beleids- en beheerscyclus 2014

Kerncompetenties waarover een schepen van jeugd moet beschikken: ∫∫ Initiatief nemen en geëngageerd zijn ∫∫ Verantwoordelijkheidszin ∫∫ Respectvol omgaan met anderen ∫∫ Open communicatie Functiecompetenties die om de hoek komen kijken wanneer het een schepen van jeugd betreft: ∫∫ Mensen motiveren, coachen, sturen ∫∫ Goed plannen en organiseren ∫∫ Zelfstandig en besluitvaardig zijn ∫∫ Neutraal, objectief, onpartijdig zijn ∫∫ Over ‘helikopterkwaliteit’ beschikken

∫∫ De jeugddienst: een bewuste keuze, als zenuwcentrum, als kenniscentrum, als …

∫∫ De jeugdconsulent: profielen en kerntaken ∫∫ De doelgroep jeugd: identificatie en kenmerken, participatie van de doelgroep

22

ei n d w e r k e n

waar het op staat en missen soms de gevoeligheid om zaken aan te kaarten. ∫∫ Kinderen en jongeren lopen het risico zich makkelijk te laten misleiden door anderen of door beleidsthema’s. Zo kunnen ze zich massaal en luidkeels verzetten tegen beleidskeuzes omdat ze veronderstellen of gezegd worden dat dit van hen verwacht wordt. Het gevaar bestaat erin hier openlijk in de tegenaanval te gaan omdat deze stellingname niet geapprecieerd wordt.

Bijvoorbeeld: Jeugdverenigingen protesteren luidkeels tegen het toekennen van een gunning voor een casino. Als schepen van jeugd is het beter om eerst te polsen naar het daadwerkelijke standpunt van de jeugdverenigingen, alvorens te reageren.

Hou rekening met de beïnvloedbaarheid van de jeugd door andere(n).

∫∫ Geen loze beloften. Kinderen en jongeren onthouden wat er wordt gezegd. Bijvoorbeeld: tijdens een informele babbel zeggen dat het kampvervoer in orde komt, is voor de jeugd even bindend als een beslissing van het college van burgemeester en schepenen. Wees hier waakzaam. ∫∫ De jeugd heeft het niet zo hoog op met voor wat hoort wat. Ze vinden een verwezenlijking op jeugdvlak eigenlijk maar evident.

Let hiervoor op. Bijvoorbeeld: De toelating aan een jeugdvereniging om tijdens een fuif of financiële actie een soepelere geluidsnormering te hanteren of het toekennen van een uitzondering op het einduur van de actie betekent niet automatisch dat diezelfde jeugdvereniging zich geroepen voelt om een gemeentelijke receptie te verzorgen of om een gemeentelijke actie rond zwerfvuil mee te ondersteunen. De gunstmaatregelen toegekend door het gemeentebestuur zijn voor hen, als jeugdvereniging, evident en staan niet garant voor een voorwat-hoort-wat houding.

MEER INFO Wie benieuwd is naar de volledige gids van Niek, mag hem steeds contacteren via jeugd@moorslede.be.

Uit het dagboek van een jeugdconsulent en schepen

“Regelmatig overleg en dezelfde belangen verdedigen zijn de sleutel tot succes”

Anja D’hooghe is al 19 jaar jeugdconsulente in Houthulst, een kleine gemeente met net geen 10.000 inwoners.

Als enige lid van de jeugddienst maakt ze deel uit van het MAT als vertegenwoordiger voor de dienst vrije tijd.

Anja en haar huidige schepen, Jeroen Vandromme, werken als een tandem. Zo’n 15 jaar geleden kwam Jeroen in de jeugdraad terecht, als afgevaardigde voor de speelpleinwerking. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen werd hij rechtstreeks verkozen tot schepen van Jeugd.

NAAM

ANJA D’HOOGHE JEROEN VANDROMME BEROEP

Jeugdconsulente in Houthulst Schepen Jeugd in Houthulst AMBITIE

De noden en behoeften van kinderen en jongeren wisselen voortdurend. Het blijft voor mij een grote uitdaging om hen daarin te volgen. Organiseren van inspraak en het verdedigen van hun belangen bij het beleid blijft mijn grootste ambitie.

In iedere deelgemeente/woonkern willen we speelruimte aanbieden voor kinderen. En voor de rest willen we een jeugddienst uitbouwen die op een prikkelende en uitdagende wijze activiteiten opzet voor jongeren.

Maandag Anja: Volop aan het bekomen van een supergeslaagde Roefeldag.

Elke deelgemeente heeft een eigen Roefeldag en een werkgroep van een 10-tal vrijwilligers. De jeugddienst coördineert het geheel.

Vandaag wordt het materiaal opgehaald uit de verschillende organisatiepunten. Tussendoor komen er regelmatig telefoons van de technische dienst die bezig is met onderhouds- en kleine herstellingswerken op de diverse wijkspeelpleintjes. Op dat vlak zijn we bijna klaar voor de zomer. Vanavond nog een overlegmoment met de schepen voor de opvolging van het inspraakmoment op de Printaniawijk.

Jeroen: Na het schepencollege op maandag probeer ik steeds met de verschillende diensten samen te zitten. De opvolging van het inspraakmoment is belangrijk, omdat we echt willen luisteren naar de kinderen en jongeren. Op die manier bouwen we aan het ‘Goe Gespeeld!’ charter, dat onze gemeente vorig jaar ondertekende. Zo’n 15 kinderen kwamen hun ‘goeste’ zeggen en we willen hier nu ook iets mee doen.

Dinsdag

HET MEEST TROTS OP

De jeugddienst is voor de inwoners van onze gemeente een begrip geworden.

Het nieuwe speelplein en het terrein in Klerken. De ruimte en de toestellen geven onze kinderen heel wat extra speelimpulsen.

Anja: Vandaag start speelplein ’t Ravottersnest. Speelpleinwerking draait in onze gemeente nog op vrijwilligers. Deze namiddag gaan Jeroen en ik er een kijkje nemen. Het ziet er goed uit met ruim 60 kindjes op het speelplein. De vzw werkt hier samen met de BKO. Beiden vullen elkaar aan, al is dat in praktijk niet altijd even simpel.

W E E TJ E

Jeroen: In de eerste week langs gaan bij de speelpleinwerkingen is heel belangrijk en daar neem ik met plezier verlof voor. Zo voelen ze dat we begaan zijn, maar ook toekijken op wat er gebeurt. Door het bezoek de eerste week krijgen we heel wat telefoontjes met vragen of problemen van de moni’s. Kortom ze weten dat de gemeente bereikbaar is. Tijdens die gesprekjes verneem je ook veel kleine logistieke problemen, die vaak met een beetje moeite op te lossen zijn. Zo vergemakkelijk je voor de leiding de werking en hopen we nog heel lang met vrijwilligers te kunnen werken. Als ik

Op de activiteiten van de jeugdverenigingen gaan Jeroen en ik regelmatig samen netwerken. Dat bevordert de sfeer en de jongeren herkennen ons als team.

Niet alleen op de activiteiten, maar ook erna … Kortom het klikt, en op de bureau, Facebook of café komen er altijd gekke ideeën opborrelen voor onze jeugd in Houthulst.

24

dagboek

de vergelijking maak met gemeentelijke speelpleinen, dan kus ik mijn beide handen met ons aanbod. 3 speelpleinwerkingen, meer dan 30 moni’s en dagelijks meer dan 150 kinderen is iets om trots op te zijn.

Woensdag Anja: Een dagje bureauwerk. Komt best van pas tijdens deze drukke periode. Intussen ook minder goed nieuws gekregen. Een lid van een jeugdbeweging kwam om in een tragisch verkeersongeval. De jeugdvereniging zou normaal volgende week op kamp vertrekken.

Verschillende partijen komen hierover raad vragen. Wat doen we nu best? Hoe pakken we dit aan? Hoe kunnen we onze (kern)leden opvangen? Sommigen zijn familie en dus heel nauw betrokken bij de situatie. Ook dit is een taak van de jeugddienst: er zijn op moeilijke momenten.

Vanavond is er de jaarlijkse vorming EHBO & brandpreventie voor de monitoren uit het jeugdwerk. Voor de 15de keer wordt dit een speciale editie. Samen met de brandweer werkten we een evacuatieoefening uit. De monitoren weten van niets, op enkelen na die volop hun slachtofferrol zullen vervullen.

Voor de vorming is er nog een bijeenkomst van de jeugdraad.

We bereiden de geocache in Frankrijk voor n.a.v. de 50-jarige jumelage van de deelgemeente Klerken met het Franse Clerques.

Daarnaast is het ook hoog tijd om de grote lijnen uit te tekenen voor de Jeugddag, de gezamenlijke startdag voor de jeugdverenigingen in september.

Jeroen: De kunst van een goede jeugddienst is voor mij de nodige informatie te verpakken in een prikkelende cocon. Onze EHBO-vorming met onverwachte evacuatie is daar zo’n voorbeeld van, maar we doen dit ook op de Jeugddag, Dag van de Jeugdbeweging…. Dit zorgt ervoor dat er geen concurrentie is tussen de verschillende jeugdverenigingen, maar dat ze graag en regelmatig samenwerken, ook buiten de gemeentelijke activiteiten om.

Voor mij is deze woensdag wel een beetje een hectische dag, doordat ik gisteren de volledige dag thuis was, moet ik vandaag wat werk inhalen. Drie dagen per week werk ik nog in Brussel. Ik heb er bewust voor gekozen om deeltijds te werken, maar ik probeer toch de connectie met Brussel te behouden. Het inspireert en houdt me wakker.

Vandaag dus een dagje bureauwerk in Brussel. Gelukkig valt het werk mee en kan ik op tijd terug naar huis voor de jeugdraad en EHBO-vorming. De treinreis (1u50) duurt traditioneel net lang dagboek

genoeg om mijn mailbox bij te werken en nog wat te lezen.

Donderdag Anja: Op het speelplein van Klerken trekken we een nieuwe bergruimte op. De vorige berging werd vorig jaar volledig vernield. Deze ruimte is ook de schuilplek voor de kleuters bij regenweer en grote hitte. In de namiddag even gaan kijken hoe ver de werken staan.

Gelukkig schiet alles goed op want maandag start de werking.

Jeroen: Het liep weer wat uit na de EHBO-vorming gisterenavond.

De wekker liep dus pijnlijk vroeg af vanmorgen. In Brussel aangekomen was het redelijk kalm. De vakantie trekt zich geleidelijk op gang en er was nog geen nieuws vanuit de regeringsvorming. Een ideale dag om goed door te werken en tijdens de middagpauze net iets langer te blijven babbelen. ’s Avonds had ik niets gepland en kon ik toch nog een paar uur door werken. Ik probeer de laatste trein naar Diksmuide te halen en kijk voor het slapen gaan nog eens na wat er morgen op de agenda staat.

Vrijdag Anja: Eindelijk tijd gevonden om de eigen Grabbelpaswerking in detail voor te bereiden, want alle activiteiten begeleid ik zelf. Maandag hebben we de eerste activiteit ‘Optische Illusies’.

Vanavond is er het bedankingsetentje voor de Roefelwerkgroepen. Als kleine jeugddienst wordt heel vaak beroep gedaan op vrijwilligers. Wij vinden het heel belangrijk om hen steeds op een passende manier te bedanken. ‘s Avonds gaan Jeroen en ik ook nog langs bij de getroffen jeugdbeweging om ons medeleven te betuigen. De knoop, al dan niet op kamp gaan, moet doorgehakt worden.

Jeroen: Op vrijdag probeer ik zo weinig mogelijk in het gemeentehuis te zijn. Het helpt ook dat het alleen open is in de voormiddag.

Die dag maak ik tijd voor onze inwoners. Ik ga langs bij mensen of verenigingen die een vraag hebben. In de namiddag had ik enkele gesprekken met senioren op de agenda staan. Naast jeugd heb ik ook senioren in mijn portefeuille; ik vind het schitterend om beide te combineren. Je leert zo maximaal de noden van je dorp kennen.

Het is opvallend hoeveel verzuchtingen soms hetzelfde zijn…

25

VOOR U BEKEKEN

T O O L : P I C T O - P L AY – K I N D E N S A M E N L E V I N G

COLOFON

http://k-s.be/inspraak-participatie

HOOFDREDACTIE

Ellen De Grauwe

Kind en samenleven stelt gratis een tool ter beschikking. Knip en plak het speelweefsel bij elkaar. Download de picto play en ga direct aan de slag. Je vindt er een handleiding die je snel op weg zet en ook een aantal praktijkvoorbeelden.

VORMGEVING

MadebyHanna.com

∆

REDACTIE

JONGGEZEGD.BE www.jonggezegd.be Jonggezegd.be is een online participatietool, waarmee steden en gemeenten jongeren inspraak kunnen geven in het gemeentelijk beleid via bevragingen. Het einddoel van Jonggezegd.be is de betrokkenheid en de band van jongeren met hun gemeente verhogen.

De tool laat enerzijds jongeren toe om zelf hun onderwerpen en items aan te brengen, anderzijds kunnen de gemeenten ook zelf vragen en thema’s naar voren schiuiven.

Jonggezegd.be staat niet op zich, het is een aanvulling op eventuele instrumenten of momenten die de gemeente al organiseert om jongeren te laten participeren. Het moet de gemeente een extra dimensie geven om te bespelen.

BROCHURE JEUGDLOK ALEN EN VERHUUR AMBRASSADE Deze wordt 4 euro voor de leden van de WG Jeugdlokalen en voor de losse verkoop is het 5 euro. Je kan hen ook doorverwijzen naar jeugdlokalen.be

Verschillende jeugdverenigingen overwegen het lokaal te verhuren, om een vereniging in nood te helpen met een weekendplaats, omdat er een deel van het lokaal zich perfect leent tot het organiseren van fuiven of omdat de inkomsten een mooie steun zijn voor het afbetalen van de bouwkosten. Maar verhuur is geen verhaal dat in twee woorden verteld is. Je lokaal verhuren brengt extra werk, administratie en regelgeving met zich mee. In deze brochure zetten we alles op rijtje, zodat je als jeugdvereniging de juiste vragen hebt gesteld vooraleer je overgaat tot verhuren. Of je het jeugdlokaal mag en kan verhuren is een knoop die je als jeugdvereniging zelf zal moeten doorhakken. Hier vind je daartoe alvast de handvaten.

∆

Jonggezegd.be werd in eerste instantie opgezet voor de jongeren en gemeentes uit het plattelandsgebied Meetjesland-LeieSchelde op initiatief van de betrokken LEADER-regio en Mediaraven vzw. Elke stad of gemeente kan echter gebruik maken van de tool, daarvoor kunnen ze een eigen pagina aanvragen met de url http://gemeente-x. jonggezegd.be. We richten ons op jongeren tussen 12 en 25, met 15-18-jarigen als focus.

∆

Arno Arnouts Leen Bartholomeus Kristof Bouvard Ellen De Grauwe Ilse Holvoet Anja D’hooghe Hannes Jossart Niek Lyphout Sofie Marque Karel Moons Imke Pichal Annelies Schepers Filip Stallaert Koen Steuperaert Katrien Vanhove Jeroen Vandromme Kai Van Nieuwenhove Margot Vandendriessche Eva Verburgh Jitske Verwimp FOTO’S

gemeente Overpelt, I see clouds, Dag van de Jeugdbeweging, stad Leuven, gemeente Molenbeek, stad Gent, district Deurne, gemeente Zuienkerke, gemeente Houthulst COVERFOTO

Myra fotografie V. U . K A Ï VA N N I E U W E N H O V E REDACTIE

Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is een tijdschrift van de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten vzw.

Abonnementinfo? Mail info@vvj.be

Met steun van

26

voor u bekeken

Wat als… elke gemeente een bedrijf was? door Ilse Holvoet En elke inwoner een aandeelhouder. Zou je aan elke inwoner evenveel aandelen geven? Misschien is het wel fair om aan elk kind evenveel aandelen te geven, en hen van kleinsaf aan te leren hoe je je kapitaal op een faire manier kan laten groeien. Door anderen te helpen bijvoorbeeld.

Ook volwassenen die nieuw zijn in de gemeente, krijgen hetzelfde startkapitaal. Door zich ten dienste te stellen van de gemeenschap, groeit hun kapitaal, creëren ze intrest. Wie het goede voorbeeld geeft, wordt beloond.

Aan het roer van al die gemeenten staan mensen die voor de job gesolliciteerd hebben. Ze zijn aangeworven door een jury van verdienstelijke mensen binnen de gemeente. Om hun taken te helpen uitvoeren, mogen ze mensen aanwerven. Alle werknemers krijgen een doel toevertrouwd dat ze moeten verwezenlijken. Alles staat in het teken van maximale dienstbaarheid aan elkaar.

Mensen kunnen er vrij voor kiezen om gelijk wanneer in een andere gemeente te gaan wonen. Ze nemen enkel de gecreëerde meerwaarde mee, het startkapitaal gaat terug in de pot, waar ze wachten op een nieuwe beheerder. In de nieuwe gemeente krijgen inwijkelingen een vast startkapitaal.

Zou het niet mooi zijn om te denken in termen van dienstbaarheid in plaats van het bijna failliete concept van vrijheden? Zou het onze samenleving niet veel aangenamer en verdraagzamer maken? En wie weet kunnen we al die loos geworden begrippen als subsidiariteit, planlast en regulitis overboord gooien. Misschien bedenken we na 100 jaar dat we opnieuw in termen van vrijheid moeten denken, maar dan hebben we het tenminste geprobeerd. Dienstbaarheid.