Dropzone december 2015

VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 december 2015 ∫ Jaargang 24 nr. 5 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec

T I JDSCHRIF T VOOR LOK A A L JEUGDBELEID

PLAN & PLAY P06 & P10

Een evenwichtig en divers vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren in je gemeente C OMMUNIC AT IE

P12

Vijf keer goed gecommuniceerd met jongeren

EDITO Het najaar was weer eentje om van te smullen. We organiseerden voor het eerst Plan & Play, met uitwisseling, inspiratie en beurs voor je gemeentelijk jeugdaanbod. Lees op p. 6 wat de deelnemers ervan vonden. We kenden alweer een succesvolle editie van Trip Lokaal. We trapten het jaar af op gesmaakte provinciale bijeenkomsten. Ook duwden we onze internationale werking, Intercity Youth, in een hogere versnelling.

We beseffen dat een goed uitgebouwd vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren steeds taak ĂŠn zaak van lokale jeugdambtenaren en jeugdwerkers zal zijn. Onder de noemer Plan & Play willen we jullie daarin optimaal ondersteunen.

Met naast het tweejaarlijkse event, een visietekst en tools (een voorsmaakje vind je op p. 10), begeleiding op maat, uitwisseling en binnenkort een nieuw online platform op www.vvj.be/plan-en-play voor je lokaal jeugdaanbod.

En uiteraard blijft onze logistieke ondersteuning overeind.

Vergeet niet om tijdig te bestellen uit ons Buitenspeeldagen animatorassortiment.

Herbeleef het via de deelnemers

Daarnaast zal 1 januari 2016 ook de geschiedenis ingaan als de eerste dag waarop lokaal jeugdbeleid 100% autonoom door de gemeentebesturen vorm gegeven wordt.

Vlaanderen blijft de historisch toegekende middelen grotendeels aan het lokale bestuur toewijzen maar doet dit voortaan via het gemeentefonds en verlangt in ruil geen aparte jeugdbeleidsplanning meer. Dat maakt het nieuwste cijferboek meteen ook het laatste in een rij van acht. We lichten enkele tendensen toe uit de afgelopen 20 jaar op p. 18.

P L A N & P L AY

De jeugdraad blijft in het decreet belast met de rol om het overleg en de inspraak bij de voorbereiding en de uitvoering van het jeugdbeleid, in het bijzonder in het kader van het meerjarenplan, te organiseren. Met Transformerz gaan we de uitdaging aan om de jeugdraad heruit te vinden. Maak alvast kort kennis met de drie jeugdraden op p. 21. Hun traject en wat anderen eruit kunnen leren kan je binnenkort volgen op www.transformerz.be. VVJ gelooft dat goede, permanente en eerlijke interactie met kinderen en jongeren de voorwaarde is voor goed jeugdbeleid. De fundamenten voor een participatieve bestuursfilosofie vind je in heel wat regelgeving. Een overzicht vind je op p. 16.

06

04 O V E R V V J 26 V O O R U B E K E K E N 27 C O L O F O N

Hopelijk zien we elkaar op onze Vormingstweedaagse op 2 en 3 maart en open algemene vergadering op 1 maart?

28 U I T S M I J T E R

KaĂŻ Van Nieuwenhove, directeur VVJ vzw

2

Edito

Een evenwichtig en divers vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren in je gemeente

10

P L A N & P L AY

06

P L A N & P L AY

Een dag boordevol uitwisseling, inspiratie en beurs Herbeleef het event via de deelnemers

10

P L A N & P L AY

12

15

16

Via cyclische analyse naar een afgestemd gemeentelijk jeugdaanbod Plan & Play in jouw gemeente, VVJ-ers stellen je visietekst en tools voor C OMMUNIC AT IE

Vijf keer goed gecommuniceerd met jongeren

Vijf keer goed gecommuniceerd met jongeren C OMMUNIC AT IE

F O T ORE P OR TA G E

Trip Lokaal 2015 Sfeerbeelden uit Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant!

JE U G DB E L E ID S PA R T IC IPAT IE

Jeugdbeleidsparticipatie blijft wettelijk verankerd Kapstokken in de regelgeving voor participatieve bestuursfilosofie

18

21

23

12

ACTUEEL

Transformerz Maak kennis met de drie jeugdraden die samen met VVJ hun jeugdraad transformeren tot een nieuw en geolied participatiemodel F O T ORE P OR TA G E

Bestuurstweedaagse VVJ bestuursvrijwilligers en team op tweedaagse in Borgloon

CIJFERBOEK

Een volgroeide reeks cijferboeken lokaal jeugdbeleid Enkele tendensen uit 8 cijferboeken over 20 jaar lokaal jeugdbeleid

Mediaraven inspireert met nieuw boek over goede jongerencommunicatie

Inhoud

3

24

DRIEHOEKSVERHOUDING

Grobbendonk

Drie kernspelers van het jeugdbeleid antwoorden op drie vragen

OVER

BEDANKT STIJN! Een jaar geleden mochten we Stijn Dujardin verwelkomen in het VVJ team.

Drukbezochte, originele provinciale uitwisselingsmomenten met West-Vlaamse jeugddiensten. Een legendarische eenmansdienstensessie op driedaagse. Feelgood begeleidingstrajecten in Poperinge, Dendermonde en Beersel. Uitsmijters die kippenvel bezorgen. Hij én Jommeke die een jeugddroom in vervulling zagen gaan bij de samenwerking nav 60 jaar Jommeke.

Eén grote brok extra gezelligheid op het VVJ hoofdkwartier.

We wensen hem veel succes in zijn job als coördinator van jeugdverblijf Plokkersheem en we zullen hem missen!

∆

COÖRDINEER JIJ DE VAK ANTIEWERKING, HET SPEELPLEIN EN/OF HET GRABBELPASPROGRAMMA? Dan is de CO2 basismodule iets voor jou! Begin 2016 organiseren we deze basis-module van vijf vormingsdagen.

De basismodule omvat pedagogische, praktische en organisatorische thema’s die komen kijken bij een kwaliteitsvolle kinderen tienerwerking: ∫∫ hoe kijk je naar vrije tijd en hoe kijken kinderen en jongeren ernaar? ∫∫ wat is de plaats van spelen in vrije tijd en binnen vakantiewerkingen? ∫∫ hoe werkt het ‘vernieuwde’ gemeentelijk apparaat en hoe krijg je jouw strategisch beleid verkocht? ∫∫ hoe ga je binnen je werking beleidsmatig te werk? ∫∫ hoe ga je om met animatoren? ∫∫ met welke wetgeving moet je allemaal rekening houden? ∫∫ ...

20

16

∆

PRAKTISCH

S C H R I J F J E I N V I A W W W .V V J . B E !

Meer info bij VVJ Kristof, 03 740 76 43 of kbouvard@vvj.be.

4

Dinsdag 5, 12, 19 en 26 januari en 2 februari Van 9u30 tot 16u30 afwisselend bij VDS, Lange Ridderstraat 22, 2800 Mechelen en bij VVJ, Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen ¬¬ Als VVJ lid betaal je 320 euro voor de basismodule en 80 euro voor een dag (2 sessies) ¬¬ Niet-leden betalen 520 euro voor de basismodule, en 130 euro voor een dag (2 sessies)

ov er v vj

OVER

VORMINGSK ALENDER

BESTE WENSEN VOOR 2016!

VVJ nodigt jou uit op de nieuwjaarsreceptie die we samen met de Ambrassade, JINT, het Kenniscentrum Kinderrechten en de Kinderrechtencoalitie organiseren. Noteer alvast in je agenda: vrijdag 22 januari vanaf 17u bij Daarkom, Wolvengracht 18, 1000 Brussel.

∆

∫ DI 05/01/2016

∫ DI 16/02/2016

CO2 — Basismodule 2016 Dag 1

VVJ Limburg, VVJ Vlaams-Brabant, VVJ Antwerpen

∫ D O 0 7/ 0 1 / 2 0 1 6 Verdiepingsmodule Vrije tijd Dag 1

∫ DO 18/02/2016 VVJ Oost-Vlaanderen, VVJ West-Vlaanderen

∫ DO 14, 21 & 28/01/2016

BEDANKT DALILL A!

Starterscursus

∫ DI 01/03/2016

∫ DO 21/01/2016

Open Algemene Vergadering in Malle

Verdiepingsmodule Vrije tijd Dag 2

∫ WO 02 & DO 03/03/2016

∫ W O 2 7 — V R 2 9 / 0 1 / 2 0 1 6

In oktober verliet Dalilla het VVJ schip.

Zo pak je een project aan. Zo moet je met jongeren communiceren. Hier moeten we naar toe evolueren en daar moeten we innoveren. Dat is hoe we Dalilla kennen: vooruitstrevend, een doorzetter, een klankbord én vriendin voor haar collega’s.

Rebels, een vlijmscherpe pen en een selfmade woman met het hart op de tong.

We gaan haar missen en benijden haar nieuwe collega’s van de Ambrassade!

Vormingstweedaagse 2016

Kampen in je aanbod?

Doe het zelf

∫ D O 1 7/ 0 3 / 2 0 1 6 Verdiepingsmodule Welzijn & Onderwijs

∫ DI 02/02/2016

Dag 1

CO2-Themadag 2016 = Verdiepingsmodule Vrije Tijd Dag 3 = Themamodule Vrije Tijd Dag 3

DO 24/03/2016 Verdiepingsmodule Welzijn & Onderwijs Dag 2

∫ WO 13/04/2016 Buitenspeeldag 2016

∆

PROCESBEGELEIDER KINDVRIENDELIJKE STEDEN EN GEMEENTEN ‘Een kindvriendelijke stad, is een mensvriendelijke stad’. VVJ coördineert de werking rond (het label) kindvriendelijke steden en gemeenten in Vlaanderen. Heel wat steden en gemeenten willen in 2018 het label binnen halen en dienden een aanvraag in om samen met VVJ een traject te doorlopen naar een kindvriendelijk beleid. Om deze en lopende trajecten mee op te volgen werft VVJ een voltijdse procesbegeleider aan om te beginnen voor anderhalf jaar. De nieuwe collega stellen we in het voorjaar aan je voor.

WELKOM TERUG JITSKE! Ook een jaar geleden zwaaiden we Jitske uit voor een jaartje loopbaanonderbreking. In januari keert ze terug, we ontvangen haar met open armen!

∆

∆

ov er v vj

5

PLAN & PLAY

Plan & Play door de ogen van de deelnemers Beeld: Hannes Jossart, Ilse Holvoet, Sofie Marque

De keynote: inspiratie door innovatie “Nu nog een doener zoeken onder de collega’s” In een mum van tijd werden we ondergedompeld in een wereld vol innovatie.

Een presentatie die onze creativiteit stimuleerde, de ideeën kwamen vanzelf.

Nu nog een doener zoeken onder de collega’s voor de effectieve realisatie. ( S O P H I E — H E I S T- O P - D E N - B E R G )

Zeer inspirerende inleiding van de dag door Peter Bertels. Innovatie is nodig in onze ‘snelveranderende’ maatschappij, maar nieuwe ideeën ook werkelijk uitvoeren en de weerstand van vb. een ‘gemeentelijk systeem’ die je daarbij kan ervaren... Prent van het organogram met de chief idea killer vond ik heel goed gevonden. ( VA L E R I E — D I E P E N B E E K )

Over Jommeke “Onverwacht gekozen” De beslissing van Jommeke om de wens van Eline uit Hechtel-Eksel als winnaar uit te roepen kwam toch wel onverwacht.

Oké, we konden wel op sympathiepunten rekenen maar de andere genomineerden scoorden zeker zo goed op vlak van creativiteit. Het zal een hele uitdaging zijn om deze wens gestalte te geven maar we gaan ervoor...

Ik had nog heel wat interessante dingen willen zien en proberen op Plan & Play

maar helaas riep de werkelijkheid, of toch de media me weg. De persaandacht voor Jommeke dwong me terug de wagen in en back to the grindstone. Bedankt Plan & Play, volgend jaar hoop ik tenvolle te kunnen genieten en ideeën opdoen.

programma met iglo’s bouwen en poppentheater. Ik ben ervan overtuigd dat al onze programma’s leuk waren, maar nog beter worden na zo’n beurs!

(F R A NK Y — HE CH T EL-EKSEL)

Het was verrassend om zoveel aanbieders van jongerenactiviteiten, aanbieders van speelmateriaal, organisaties voor kinderen en jongeren,… bij elkaar te zien. Bijna overdonderend omdat zowat iedere stand iets interessants te vertellen had dat ik zou kunnen gebruiken voor onze speelpleinwerking.

Vzw’s die ik niet kende geven workshops over thema’s waarvan ik dacht dat deze nog moesten uitgevonden worden.

Super uitdagend voor kinderen van alle leeftijden.

Over de beurs “Enthousiast worden van iets uit je kinder / pubertijd en hetzelfde kunnen doen voor de kinderen en jongeren uit je eigen gemeente.”

Het werkte zó stimulerend om al die organisaties in actie te zien. Je krijgt onmiddellijk een indruk van hoe ze écht zijn.

Saaie verkooppraatjes, stagiaires sturen, enthousiaste babbels of creatieve workshops. De leukste quote die ik hier hoorde van een jeugddienstmedewerker: “Die van de fluoflitsfuif bestaat al van toen IK 16 jaar was!”. Dát vind ik fijn se, enthousiast worden van iets uit je kinder / pubertijd en de mogelijkheid hebben om hetzelfde te doen voor de kinderen en jongeren uit je eigen gemeente. Zo blijven we allemaal het kind in ons voeden.

Al merkte een collega wel op dat ons aanbod niet meer zo uniek zal zijn als opeens iedereen de aanwezige standhouders gaat boeken. Klopt als een bus natuurlijk; maar wat doen we eraan? Of moeten we er wel iets aan doen? Kunnen we niet allemaal lekker meegaan met de trends van 3D printing, special effects animatiefilmpjes, … Of maken we gezellig p l a n & p l ay

7

(CAROLINE — DEURNE)

(A A RON — DEERLI JK )

Sessie Vrijetijdscommunicatie “Focus op moeders” Ik kwam in de sessie ‘Vrijetijdscommunicatie’ nog eens in aanraking met de communicatiedoelen, -cyclus en -kanalen.

Dat was ongetwijfeld geleden van toen ik nog op de schoolbanken zat. Maar goed, stuk voor stuk zaken waar we – vaak onbewust – dagdagelijks mee bezig zijn.

Een leuk weetje binnen het communiceren met gezinnen met kinderen: leg de focus op de moeders! Dit lijkt me als (nu nog) vrouwelijke jeugddienst niet meteen de moeilijkste taak te zijn. ( S O P H I E — H E I S T- O P - D E N - B E R G )

PLAN & PLAY zen, lijnen en regels van een gemeentebestuur. Maar misschien kan het wel. Ik sluit het zeker niet uit.

(IL S E — WA A S MUNS T E R)

Inspiratiesessie inspirerende praktijkvoorbeelden “De gedrevenheid van 1 persoon blijkt dikwijls de sleutel tot succes”

Inspiratiesessie Samenwerken in vrijetijdsdiensten

Inspiratiesessie Plan & Play – cyclische analyse

pelijke visie op vrijetijdsbeleid nodig is om op vlak van organisatie en communicatie stappen vooruit te zetten. Zo kan je aanvullend werken en je planning op elkaar afstemmen met collega-diensten en het particuliere aanbod. In Balen en Roeselare zijn de diensten vrije tijd uitgegroeid tot een brede, efficiënte vrijetijdsdienst. Nog een mooi voorbeeld: in Roeselare werken ze ook samen rond vrijwilligers. Zo krijgen die de kans om door te groeien en andere begeleidingsmethoden te ontdekken.

De sessie nodigde uit om breder te kijken als gemeente en concreet bijvoorbeeld ook met commerciële partners samen te kijken wat op het grondgebied of in de buurt wordt aangeboden. Op die manier breng je verschillende perspectieven in kaart en kan je een zo goed mogelijk aanbod voor de bewoners voorzien. Ik neem me voor om tijd te nemen om goed te plannen en research te doen naar het aanbod.

“Verschillende perspectieven in kaart brengen om een zo “Nood aan een gemeenschappelijke visie op vrijetijdsbeleid” goed mogelijk jeugdaanbod te voorzien” Ik onthoud vooral dat een gemeenschap-

(KRISTIEN — RIEMST)

Ik wil in de toekomst ruimte vinden om met collega’s aan tafel te gaan. Niet alleen om het jeugdaanbod beter af te stemmen, maar ook om uit te wisselen vanuit welke visie zij een aanbod doen en hoe we elkaar hierin vinden. Klinkt logisch en toch is het iets waar je vaak niet toe komt, zeker niet als eenmansdienst.

Al ben ik ervan overtuigd dat het veel zal opleveren. Dus ik ben blij dat dit weer eens onder mijn aandacht kwam. ( VA L E R I E — D I E P E N B E E K )

(HANNE — HOVE)

Inspiratiesessie Pop up locaties “Hiermee aan de slag gaan binnen de lijntjes van wat je kan en mag als bestuur is de uitdaging” Ik wou vooral een antwoord krijgen op de vraag hoe je nu begint aan een dergelijk initiatief. Vzw toestand gaf een aantal concrete voorbeelden en tips en tricks om hiermee aan de slag te gaan. Al blijft het volgens mij een uitdaging om hiermee aan de slag te gaan binnen de gren-

8

p l a n & p l ay

Praktijkvoorbeelden blijven altijd bij als ze verteld worden door mensen die het zelf doen, de gedrevenheid van 1 persoon blijkt dikwijls de sleutel tot succes. Ook zo bij de verhalen van Wesley over Sporrewoan in Ieper en Jeroen uit Beveren over Hangmaar. Wat wij ook eens gaan uitproberen in onze gemeente: bij de tienerwerking een dagje speciaal voor jongens en eentje voor meisjes organiseren. Niet direct om meer tieners aan te trekken, want daar zijn we tevreden over, wel om “kwaliteit” aan te bieden.

Verder verbaasde ik me over collega’s die enkel via papier en digitaal communiceren en dan ervaren dat ze moeilijkheden hebben om hun doelgroep te bereiken.

Als je naar jongeren toestapt, hen aanspreekt, sleutelfiguren zoekt en / of andere collega’s betrekt heb je een breder en meestal succesvol verhaal. Hier wordt te makkelijk aan voorbijgegaan terwijl dit een essentieel onderdeel uitmaakt van onze job.

(JOHN — H A M)

PLAN & PLAY Workshop ‘Kunst met kleuters’ “Je hoeft niet altijd te verwachten dat kleuters naar een eindproduct werken” ‘Kunst met kleuters’ ging dieper in op het denken van kleuters. Je moet niet altijd verwachten dat kleuters naar een eindproduct werken. Het kan even leuk zijn als ze zich maar goed amuseren, het eindresultaat heeft daar dikwijls niet veel mee te maken. Met dit in het achterhoofd ben ik van plan om met grote hoeveelheden stof en kapotte tennisrackets vangnetjes voor vlinders te maken. We gaan op zoek naar vlinders door een bos dat we zelf zullen maken met stukken stof die we samen met de kleuters op de speeltoestellen zullen hangen. Of we uiteindelijk vlinders zullen vangen is nog maar de vraag.

(A A RON — DEERLI JK )

Inspiratiesessie creatief brainstormen “Meer dan 20 oplossingen in minder dan 15 minuten” Peter Bertels ging met hetzelfde enthousiasme van de keynote speech door om deze inspiratiesessie interactief te maken. Verschillende methodieken werden uitgetest. Het resultaat: 10-tallen ideeën om mee aan de slag te gaan. Wat me misschien wel het meest verwonderde: dat je met een aantal methodieken in minder dan een kwartier tijd tot meer dan 20 oplossingen / ideeën komt. In mijn eigen gemeente ga ik zeker aan de slag met de verschillende creatieve brainstormtechnieken en onthoud ik om te kiezen voor een ‘ ja en-houding’ in plaats van een ‘ ja, maar-houding.

(IL S E — WA A S MUNS T E R)

Over hashtag PlanenPlay “Leve twitter” Ik was heel verwonderd toen er bij de Keynote zo weinig handen de lucht in gingen bij de vraag: “wie zit er hier op twitter?” Is het tweetend vogeltje dan écht dood aan het gaan? Of heeft het nooit geleefd onder het jeugddienstvolk? (dat overigens opvallend jong was, dus daar kan het al niet aan liggen). Ik kon het niet laten om onmiddellijk te tweeten met #Planenplay. Uiteraard was Sporrewoan, één van de meeste actieve twitters van de #VVJ3D, ook aanwezig. En ook iets alerter dan mezelf zo vroeg in de ochtend want hij bracht terecht #WijWillenWifi aan. Ik geloof liever niet dat Twitter een langzame dood sterft want op de #PlanenPlay bewees het zijn dienst om de foodtruck langer open te laten! *groot gejuich door alle hongerigen onder ons* (CAROLINE — DEURNE)

Dit vond ik van Plan & play

Eerste editie Plan en Play en ik moet zeggen: het smaakt naar meer! Overvolle sessies in de domes, gesprekken aan de bar of in de zetels, rondkuieren op de beurs, meedoen aan creatieve actieve workshops of een simpel praatje maken met collega’s. De dag was te kort. Ik wou zó graag nog een babbeltje slaan met de VDS, een extra sessie meepikken over vrijwilligers of een zetel leren maken met paletten. Godzijdank voor de slideshare, waar ik alle presentaties een keertje kan nalezen, en die handige tips van Liss kan meenemen over werken met jongeren op pleinen. Ook de heren van de paletten hadden prints bij die we gretig mee konden nemen.

Ik keerde huiswaarts met een enthousiast gemoed en pijnlijke voeten (#eenstoeltjemeermochtwel). En een foto met twee iconen uit mijn kindertijd: Jommeke en Roodkapje. Hoe geweldig was dat?! Nog een dankjewel aan Twitterman, Snapchatman en Instagramman die de dag nog wat extra opvrolijkten en graag het adres om die geweldige domes te huren!

(CAROLINE — DEURNE)

We zijn helemaal geënthousiasmeerd en bruisen van de ideeën. En zoals het tijdens Plan & Play werd aangehaald, houden we de uitspraken “Steal like an artist” en “Copyright is the right to copy” in ons achterhoofd. ( S O P H I E — H E I S T- O P - D E N - B E R G )

Mijn algemene indruk na de dag was zeker positief. Blij dat ik naar Sint Niklaas afzakte! De sfeer zat erin, de hal zag er heel aantrekkelijk uit, je kreeg echt zin om rond te dwalen op zoek naar inspiratie en uit te wisselen met collega’s. ( VA L E R I E — D I E P E N B E E K )

Je dag zelf kunnen samenstellen maakt dat je zelf kiest hoe intensief het wordt.

Ook bepaal je zo zelf aan welke luiken van het aanbod je meer of minder tijd wil spenderen, al naargelang je interesse of met welke intentie je naar Plan & Play kwam. Op de beurs verzamelde ik een aantal concrete ideeën en workshops voor de zomer van 2016. Organisaties waarbij je zelf actief kon proeven van het aanbod, spraken me meer aan om even langs te gaan. Door actief deel te nemen, ken je de inhoud van de workshop en bepaalt dit misschien mee de keuze van workshops bij het samenstellen van je aanbod.

∆

(IL S E — WA A S MUNS T E R)

p l a n & p l ay

9

PLAN & PLAY

Plan & Play in jouw gemeente Via cyclische analyse naar een afgestemd gemeentelijk jeugdaanbod Tekst: Leen Bartholomeus

Hoe kom je tot een evenwichtig en divers vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren in je gemeente? De gloednieuwe visietekst van VVJ met bijhorende praktijktools reikt je een kader aan en helpt je stap voor stap een antwoord te vinden. Wat is er zo bijzonder aan deze visietekst en wat is de meerwaarde voor de meerwaardezoekende jeugdambtenaar die hiermee aan de slag wil? We vroegen het aan de VVJ collega’s die mee de pen vast hielden.

ZELF AAN DE SLAG?

In ‘Plan & play: een visie op kwalitatief lokaal jeugdbeleid’ krijg je een totaalvisie over hoe een gemeente naar de vrije tijd van kinderen en jongeren kan kijken, hiaten kan ontdekken en invullen. We bekijken het ruim en trekken gemeentelijk jeugdaanbod open. Jeugdaanbod omvat zowel jeugdwerk ondersteunen, activiteiten programmeren als ruimte geven aan kinderen en jongeren, letterlijk en figuurlijk. Naast de visie komen er ook tools die het mogelijk maken om zelf een cyclische analyse te maken.

“Jeugdaanbod omvat niet alleen het programmeren van activiteiten ook ruimte creëren en faciliteren voor kinderen en jongeren.”

— Filip

— Koen Maar first things first. Waar gaat de visietekst over? Koen Arijs, ervaren jeugdconsulent in Ninove proefde op Plan & Play van de tekst en de tools en vat samen: “Een goed jeugdbeleid moet weloverwogen keuzes maken. En aangezien jeugdaanbod een belangrijk aspect is en blijft van het jeugdbeleid, is het nodig om het (totale) jeugdaanbod in de gemeente goed te bekijken, overwegen en keuzes te maken.

Een visie, beleid of doelstellingen opmaken, ze starten allemaal best met een analyse en in dit geval biedt de cyclische analyse een goede methodiek. De cyclische analyse is ook een methodiek die je op elk moment kan toepassen.

10

p l a n & p l ay

Als je er als gemeente voor zorgt dat kinderen en jongeren in hun omgeving een waaier van ontmoetings-, speel-, sporten andere plekken hebben op pleintjes, in straten, verkeersluwe straten, … dan hebben kinderen en jongeren dikwijls al genoeg aan elkaar als “aanbod”.

Iets wat we gemakkelijk vergeten als we de cyclische analyse (en onze ruimteplanning) maken. Terwijl het op lange termijn financiële winst oplevert (geen begeleiders, folders, … nodig). En vooral: dichter aanleunt bij de leefwereld van kinderen en jongeren omdat ze zelf kunnen kiezen en het is een uitstekende manier om achterbankkinderen te vermijden.

PLAN & PLAY “De cyclische analyse gaat ruimer dan wat de jeugddienst doet. Ze neemt het hele vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren van de gemeente in het vizier.”

— Ellen

“De visietekst geeft een denkkader maar de tools helpen je om dit meteen om te zetten naar de praktijk. De beslissingsboom is een heel mooie, directe vertaling van theorie naar praktijk.”

“De visietekst sluit naadloos aan op onze visie op lokaal jeugdbeleid, hij zet gemeentelijk jeugdaanbod in het bredere plaatje van lokaal jeugdbeleid.”

— Ilse

— Imke

Het helpt de gemeente om een visie te ontwikkelen op een kwalitatief jeugdaanbod om zo te streven naar een evenwichtig en divers vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren. De matrixtool helpt je om het huidige jeugdaanbod in de gemeente in kaart te brengen. Wat wordt er georganiseerd door particuliere verenigingen? Wat organiseert de gemeente zelf? Niet alleen de jeugddienst maar ook de andere diensten. Wat is er verder nog voor kinderen en jongeren in hun vrije tijd in de gemeente? Komen alle doelgroepen (kleuters, lagere schoolkinderen, tieners, jongvolwassenen, jongens, meisjes, maatschappelijk kwetsbaren, …) aan hun trekken? Op basis daarvan detecteer je blinde vlekken. Om dan vanuit die analyse samen dienstoverschrijdend te gaan kijken, wat is onze visie op gemeentelijk jeugdaanbod?

Heb je een nood, behoefte en of blinde vlek gedetecteerd, neem er dan de beslissingsboom bij om hier een passend antwoord op te voorzien. Zo kan je afwegen welk soort antwoord je wil geven.

Is er al een particuliere vereniging bezig met het thema of die doelgroep? En zo nee, welk antwoord moet de gemeente dan voorzien?

Eén perspectief om naar gemeentelijk jeugdaanbod te kijken is uiteraard het leefwereldperspectief van kinderen en jongeren. Daarnaast zijn er verschillende afwegingen binnen de gemeentelijke en maatschappelijke context die effect hebben op het opzetten van lokaal jeugdaanbod. Welke overtuigingen en principes zijn je leidraad om een (aanvulling op het) lokaal jeugdaanbod op te zetten? Daarvoor geeft de visietekst handige afwegingsvragen mee. Ga je het aanbod centraliseren of decentraliseren? Bedien je de grote gemene deler of een nichedoelgroep? Vul je aanbod educatief of niet-educatief in?

∆

De visietekst is te vinden op

www.vvj.be/plan-en-play De tools zijn op eenvoudig verzoek te krijgen bij VVJ Ellen, edegrauwe@ vvj.be, 03 821 06 01

p l a n & p l ay

11

COMMUNICATIE

12

c o m m u n i c at i e

COMMUNICATIE

Vijf maal goed gecommuniceerd met jongeren!

Mediaraven inspireert met nieuw boek over goede jongerencommunicatie Tekst: Kristof D’hanens, Mediaraven

Hoe bereik je jongeren? En hoe betrek je hen bij je organisatie?

Het zijn vragen die veel jeugddiensten al kopzorgen bezorgden. Mediaraven vroeg het aan de jongeren zelf en liet een pak jonge auteurs hardnekkige clichés over jongerencommunicatie weerleggen en nuanceren.

Het resultaat vind je in het boek “Communiceren met jongeren”.

Zowel in het boek als op www.communicerenmetjongeren.be passeren tientallen goede voorbeelden de revue. Voor Dropzone lichten we er alvast vijf uit:

Beeld: Mediaraven

1. Jeugddienst Turnhout laat Facebook hacken Zomertijd = komkommertijd op sociale media? Think again! Afgelopen zomer gaf jeugddienst Turnhout haar Facebook-account in handen van jongeren. Elke week mocht een lokale jeugdwerker, vrijwilliger of leider een week lang berichten, foto’s en video’s posten over hoe hij / zij de jeugdwerkzomer in Turnhout beleefde.

Wat leren we hieruit? Je doelpubliek actief betrekken, levert authentieke verhalen op en massa’s interactie met je achterban. Het geeft je dienst bovendien een smoel en vermijdt dat de Facebook van de jeugddienst op een laag pitje staat omdat de medewerkers het druk hebben.

Check www.facebook.com/jeugddienst. turnhout voor de verhalen van o.a. Caroline, Steff en Elena.

c o m m u n i c at i e

13

2. LACMA Museum maakt jongeren warm voor kunst met Snapchat Het LACMA (Museum voor moderne kunst) in Los Angeles gaat er prat op om het allereerste museum te zijn dat Snapchat inzet om jongeren warm te maken voor kunst.

Hoe ze dat doen? Heel eenvoudig! Door geregeld foto’s te delen in een snap story, waarbij ze een kunstwerk uit de collectie combineren met lyrics uit populaire pop/ rock nummers.

Wat leren we hieruit? Zoek jongeren op de sociale netwerken waarop ze actief zijn. Maak het niet te serieus en speel in op wat zij leuk vinden, in plaats van wat jij belangrijk vindt.

COMMUNICATIE 3. Chiro App serveert leiding uitdagende bucket list Hoe maak je een app relevant voor een jongerenpubliek in tijden van Snapchat, Facebook en Tinder? Chirojeugd Vlaanderen zocht en vond een leuke manier in hun nieuwe app Chiro!

Naast de meer droge informatie (noodnummers, informatie voor op bivak,…) vind je er ook een heuse bucket list met ‘100 dingen die je als leiding moet gedaan hebben’. Op die manier wakker je de competitiedrang aan (Hoeveel heb jij er al? Wie haalt als eerste alle 100?) en verplicht je je gebruikers op een heel laagdrempelige manier om geregeld de app erbij te halen.

Wat leren we hieruit? Games zijn populair bij jongeren, en dus kan een vleugje gamification geen kwaad: punten scoren, badges krijgen of levels halen. Het wakkert de competitiedrang in ieder van ons aan. Denk maar aan de razend populaire app Happening.

4. KSA Rumbeke daagt fuivers uit op De Nacht van den Duvel KSA Rumbeke verzon een online wedstrijd die samenhangt met hun poster.

Voor de nacht van den Duvel kreeg iedereen die de poster lijfelijk nabootste en de foto daarvan op het facebookevenement postte, een gratis miniduvel. De mooiste creatie verdiende een drankkaart.

Wat leren we hieruit? Offline is niet dood. Integendeel. In tijden van sociale media, kan een goedgemaakte affiche of flyer wonderen doen. Jongeren denken bovendien niet meer in online en offline zoals volwassenen dat doen. Hun wereld verloopt ‘inline’. Ze delen hun festivalmomenten op Instagram en praten op café over wat ze op YouTube zagen.

5. Dag van de Leerkracht scoort met interactieve video Het magazine Klasse bedacht in het kader van de Dag van de Leerkracht (5 oktober) een originele campagne. Ze creëerden een YouTube-videospeellijst met filmpjes waarin ze leerkrachten aan het woord laten. Jongeren kunnen op de like of dislike knop in het filmpje klikken (zie screenshot). Achter die knop zit een link naar een ander filmpje. Zo ontdekken ze wie voor hen een ideale leerkracht is.

Een eenvoudig concept waarbij je links toevoegt in een YouTube-filmpje, die linken naar een ander filmpje, en zo dus een interactief verhaal vertellen dat je zelf stuurt. Bekijk het volledige filmpje op www.communicerenmetjongeren.be .

WIN HET BOEK “COMMUNICEREN

Wat leren we hieruit? Communicatie is het leukst als je doelpubliek ook iets kan doen, en actief betrokken wordt bij je communicatieacties. Klasse vindt hier bovendien niet het warm water uit, maar kiest ervoor om de bestaande mogelijkheden van het populaire netwerk YouTube origineel in te zetten.

∆

MEER INFO Mail naar communicatie@mediaraven.be

14

c o m m u n i c at i e

MET JONGEREN”

Deze en andere goede voorbeelden van straffe jongerencommunicatie vind je op www.communicerenmetjongeren.be. Via die website kun je ook het boek (22 euro, uitgegeven door Politeia) of e-book (15 euro voor 5 downloads) bestellen.

VVJ mag één exemplaar weggeven aan de tiende lezer die het juiste antwoord mailt naar VVJ Leen via lbartholomeus@vvj.be op de vraag: “Hoeveel jonge schrijvers werkten er mee aan het boek?” (Tip: het antwoord vind je op de website bij het boek).

FOTOREPORTAGE

Trip Lokaal 2015 Sfeerbeelden van op Trip Lokaal Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant!

Beeld: Sofie Marque, Kristof Bouvard, Erik Duinslaeger

f o t o r e p o r ta g e

15

JEUGDBELEIDSPARTICIPATIE

Jeugdbeleidsparticipatie blijft wettelijk verankerd Tekst: Ilse Holvoet

Grondwet: de Belgen en hun rechten

“Elk kind heeft het recht zijn mening te uiten in alle aangelegenheden die het aangaan; met die mening wordt rekening gehouden in overeenstemming met zijn leeftijd en zijn onderscheidingsvermogen. Elk kind heeft recht op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen.” (art. 22 bis Grondwet, een vertaling van het Kinderrechtenverdrag).

De kracht van het Cultuurpact

Uniek aan het Cultuurpact is dat het bepaalt dat iedereen die gebruik maakt van het gesubsidieerde ‘cultuur’beleid, mee mag participeren in de organisatie en het beheer van dat beleid, zonder discriminatie om ideologische, filosofische of politieke redenen of als culturele minderheid. Dus jeugd-, cultuur- en sportverenigingen die subsidies krijgen van de gemeente, hebben het recht om mee vorm te geven aan dat ondersteuningsbeleid. Wie zich gediscrimineerd voelt, kan klacht indienen bij de Vaste Nationale Cultuurpactcommissie.

Gemeentedecreet: betrek inwoners zo veel mogelijk bij het beleid en zorg voor openheid van bestuur De gemeenten krijgen van artikel 3 van het Gemeentedecreet de opdracht om “een burgernabije, democratische, transparante en doelmatige uitoefening van de gemeentelijke bevoegdheden te verzekeren. Ze betrekken de inwoners zo veel mogelijk bij het beleid en zorgen voor openheid van bestuur”.

Titel VI is volledig gewijd aan “participatie van de burger”. Het gaat er over klachtenbehandeling, voorstellen van burgers, verzoekschriften aan organen van de gemeente, de volksraadple-

16

ging, adviesraden en “initiatieven om de betrokkenheid en de inspraak van de burgers of van de doelgroepen te verzekeren bij de beleidsvoorbereiding, bij de uitwerking van de gemeentelijke dienstverlening en bij de evaluatie ervan”.

De handvaten voor adviesraden vinden we in art. 200: ∫∫ Ten hoogste twee derde van de leden is van hetzelfde geslacht ∫∫ De gemeenteraad stelt de nadere voorwaarden vast: ∫∫ Voor de representativiteit ∫∫ Regelt de samenstelling, werkwijze en procedures ∫∫ Maakt duidelijk hoe ze zal communiceren over het gevolg dat aan de adviezen wordt gegeven ∫∫ Waakt erover dat de nodige middelen ter beschikking worden gesteld voor de vervulling van de adviesopdracht” ∫∫ De verslagen en einddocumenten worden meegedeeld aan de gemeenteraad ∫∫ Gemeenteraadsleden en leden van het college van burgemeester en schepenen kunnen geen stemgerechtigd lid zijn

Decreet lokaal jeugdbeleid en Gemeentefonds: een hele weg Gemeenten werkten van 1995 tot 2013 met een jeugd(werk) beleidsplan en zetten daarbij in op wat Vlaanderen als prioritair achtte in lokaal jeugdbeleid, in ruil voor subsidies. Participatie was een absolute voorwaarde: kinderen en jongeren moesten betrokken worden bij de opmaak van het plan (‘communicatieve planning’), het plan moest geadviseerd worden door de jeugdraad en de gemeente moest aangeven hoe ze de doelgroep ook bij de uitvoering zou betrekken (‘interactief bestuur’). Was daar niet over nagedacht, dan aanvaardde Vlaanderen het plan niet.

j e u g d b e l e i d s p a r t i c i p at i e

JEUGDBELEIDSPARTICIPATIE

VVJ gelooft dat goede, permanente en eerlijke interactie met kinderen en jongeren de voorwaarde is voor goed jeugdbeleid. Een opdracht waar je als lokaal bestuur niet omheen kan. En die brandend actueel blijkt nu het decreet lokaal jeugdbeleid zijn afgeslankte vorm aanneemt vanaf 2016.

Een participatieve lokale bestuursfilosofie vindt zijn officiële fundamenten in heel wat regelgeving op leeftijd, maar verre van gedateerd. We zetten ze even voor je op een rijtje.

Sinds 2014 werken de lokale besturen met een strategisch meerjarenplan met daarin doelstellingen en acties over alle beleidsvelden heen. Op 1 januari 2016 loopt het verhaal van de Vlaamse beleidsprioriteiten af: de sectorale middelen worden overgeheveld naar het Gemeentefonds. Lokale besturen kiezen voortaan zelf hun prioriteiten. Hoe dit ingevuld is en hoe het beleidsproces verloopt, hangt sterk af van de lokale situatie: welke voorgeschiedenis heeft het jeugdbeleid? Wie oefent het meeste invloed uit op het beleid? Welke prioriteiten stelt het gemeentebestuur?

Voor de jeugdraad is wel nog een rol weggelegd, namelijk de organisatie van het overleg en de inspraak bij de voorbereiding en de uitvoering van het jeugdbeleid, in het bijzonder in het kader van het meerjarenplan.

De kracht van hogere regelgeving

Gemeentebesturen mogen alleen strenger optreden of meer initiatieven nemen dan hogere regelgeving, ze mogen ze nooit afzwakken. Vergelijk het met de subsidies die ze kregen voor het lokale jeugdbeleid: gemeenten legden daar ook steevast zelf nog een som bovenop om hun jeugdbeleid vorm te geven.

De relativiteit van regelgeving

Hoewel de ultieme stok achter de deur – geen participatief tot stand gekomen beleid, geen subsidies – verdwenen is, is het regelgevend kader voor een participatieve bestuursstijl best wel breed. Wars van alle regelgeving is er gewoon ook een brede waaier argumenten pro een participatieve bestuursfilosofie.

Meer daarover in één van de volgende edities van Dropzone.

∆

DE FACILITEITENGEMEENTEN ROND BRUSSEL , DE VGC, DE BRUSSELSE GEMEENTEN EN DE PROVINCIES HEBBEN EEN EIGEN REGELING

Voor de zes faciliteitengemeenten in de Vlaamse rand rond Brussel (de ‘randgemeenten’ zoals vermeld in art. 7 van de wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken) en voor de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) in Brussel blijft de regeling met de Vlaamse beleidsprioriteiten wel van kracht.

Zij kunnen in het kader van het decreet lokaal jeugdbeleid nog steeds subsidies krijgen specifiek voor “de ondersteuning van het jeugdwerk in algemene zin” en “de bevordering van de participatie aan het jeugdwerk van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties” en moeten daarbij advies vragen aan hun jeugdraad. Zonder jeugdraad geen subsidies. De VGC heeft een eigen jeugddienst, jeugdraad en een jeugdbeleidsplan voor het Brusselse jeugdbeleid, gericht op de Nederlandstalige gemeenschap in Brussel.

De negentien Brusselse gemeenten kunnen niet apart subsidies aanvragen voor een eventueel Nederlandstalig jeugdbeleid. Zij vallen volledig buiten deze regelgeving. Ze zijn ook niet verplicht een jeugdraad te erkennen. Als zij een Vlaamse schepen benoemen, krijgen ze daarvoor wel een subsidie van het Gewest. Aan die middelen is geen verantwoordingsplicht gekoppeld, net als bij het Gemeentefonds voor de Vlaamse gemeenten.

De provincies nemen verplicht afscheid van hun persoonsgebonden bevoegdheden. De manier waarop dit zal gebeuren is op het moment van publicatie nog niet concreet. Wil je weten hoe het gesteld is in jouw provincie? Neem contact op met je contactpersoon.

j e u g d b e l e i d s p a r t i c i p at i e

17

CIJFERBOEK 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7 7

7

2

2

2

2

2

2

2

2

4 2

2

2

2

4

7

5

4

7

7

7

4 4 4 4 4 5 4 4 5 5 4 4 5 5 5 4 4 5 5 5 4 4

7

7

7

7

7

7

7 7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7

7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

lokaal jeugdbeleid 2014-2015

7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7

7

7

7

7

7

7 7

CIJFERBOEK

7

7 7 DEPARTEMENT CULTUUR, JEUGD, SPORT & MEDIA

7

7

7 7

7

7

7 7

7

6

7

7

7

7

7

7 7 7

7 7

7

7

7

7

7

6

6

7

7

7

7

7

7

7

6

6

6

7

7

7

4

7

6

6

7 7 7

7

6

7

7

6

7

7

6

6

4

7

6

6

6

6

6 6

6 6

6

7

7

7

7

7 7

6 6

4

4

4

7

7

7

4

4

7

6

6

6

6

4 4

4

4

4

7

7

7

7

4

4

7 7

6

6 6

4

4

4

7

7 7

6

4

4

4

7

7 7

4

4 4

4

7

7

7

4

7

7

7

6

6

3 4

4

4

4

4

4

7 7

5 5

4

4

7

5

4 4

7

4 4 5 5 5 5

4

5

4

2 2

4

6

6

6

7

6

6

3 3

3

3 4

4

7 7

6

3

3

3

3

3

3 3

4

4 4

4

3

7

7

7

6

7

7 7

6

6 6

3

3 3

3

4

2

2

2

2

3

3 2 4

3

3 3

2

2

3

7

7

7

7

3 3 3

3

3

3

3

3 3

3 3

7

7 7

7

7 3

3

3

3 3

3 33

3

3

2

2

2

3

3 3

3 2

2

2

3

2

2

2

3 3

3

2

2

2

3

2

7 2

7

7

7

7

7

7

7

3

7 7

7

7

3

3

7 7

3 3

3

3

7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 3

3

3

3

7

7 7

3 3

3

3

3

2

3

7

7 7

7

3

7

7

7

7

7

7 7

3

7

7

7

7

7

3

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7 7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7

7

7

7 7

7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

7

7

7 7

7

7

7

7

7

7 7

7 7

7

7

7

7

7 7

7 7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7

7 7

Een volgroeide reeks cijferboeken lokaal jeugdbeleid

Tekst: Britt Dehertogh, Katrien Van de Mosselaer & Ellen Schryvers

Gemeenten informeren Gemeenten communiceren met jongeren via meerdere kanalen. Facebook kent een flinke opmars sinds 2010. Drie kwart van de gemeenten informeert vandaag via Facebook (in 2010 was dit nog maar de helft). Flyers en affiches verliezen aan populariteit sinds het einde van de beleidsprioriteit, maar ze blijven nog aanwezig in meer dan de helft van de gemeenten. Bovendien zet 77% van de gemeenten in op gedrukte communicatie via een nieuwsbrief of een tijdschrift.

Vooral de kleinere gemeenten (-15000 inwoners) maken een inhaalbeweging, in grotere gemeenten merken we een

 Beeld: Ester Vargas, Mats Eriksson

terugval. Uiteraard is ook de gemeentelijke website nog steeds van de partij en zien we een evolutie naar inkanteling van zelfstandige websites van jeugddiensten in de gemeentelijke.

Naar een kleinere maar actieve jeugdraad De jeugdraad blijft het belangrijkste participatieorgaan in het lokale jeugdbeleid.

De dalende trend in het aantal stemgerechtigde leden van de jeugdraad zet zich voort in 2014. Gemiddeld telt een lokale jeugdraad in het Vlaams Gewest 22 stemgerechtigde leden (ten opzichte 18

cijferboek

van 28 in 2004). Dit is vooral toe te schrijven aan een daling van het aantal vertegenwoordigers van het jeugdwerk in de jeugdraad. Gemiddeld komt een jeugdraad 7 keer per jaar samen. Dit is de voorbije 10 jaar ongewijzigd gebleven.

Het dagelijks bestuur komt vandaag gemiddeld wĂŠl vaker samen (9 keer) dan 10 jaar terug. De jeugdraad is dan ook actiever geworden in het zelf organiseren van activiteiten (voornamelijk gericht op spel, ontspanning, recreatie, uitgangsleven of informeren van jongeren).

Ze biedt uiteraard nog steeds advies aan het gemeentebestuur. Net zoals vroeger hebben ongeveer 70% van die adviezen betrekking op het jeugdwerk.

CIJFERBOEK

Het cijferboek, sinds meer dan 20 jaar een vaste waarde voor het lokaal jeugdbeleid, draait de laatste bladzijde om. Wat ontstond in 1993 als het Cijferboek Gemeentelijk Jeugdwerkbeleid sluit in 2014-2015 af met de achtste en laatste versie. Tijd dus voor een volgroeid portret én om kort en krachtig over de schouder te blikken.

We geven enkele basistendensen mee. Lees meer in de publicaties ‘Cijferboek lokaal jeugdbeleid 2014 – 2015’ en ‘1993 – 2013 een terugblik op 20 jaar lokaal jeugdbeleid’ die alle gemeentebesturen in de bus krijgen.

Sinds de start van de telling in 1998 is het aantal jeugd- en jongerenbewegingen in Vlaanderen met 1.000 gedaald tot een (geëxtrapoleerd) aantal van 2.012.

Ook het aantal jeugdhuizen en jeugdclubs daalde van 410 in 2010 naar 348 in 2014. Tot 2010 kenden de jeugdhuizen en jeugdclubs min of meer een constante evolutie. De bron van de daling is te situeren in grotere gemeenten (+50.000 inwoners). Meer verstedelijkte kernen verliezen jeugd- en jongerenverenigingen en ook jeugdhuizen en jeugdclubs geven daar terrein prijs.

Cijferboeken worden uitgezwaaid Over stijgingen en dalingen Speelpleinwerking blijft het gemeentelijk jeugdwerkinitiatief bij uitstek (8 op de 10 gemeenten organiseren dit), terwijl Grabbelpas en Swap duidelijk aan populariteit verliezen. In steeds meer gemeenten worden daarenboven publieke initiatieven opgestart voor kleuters (25,4%). De buitenspeeldag blijft het meest populaire jeugdproject dat de gemeente organiseert (80,8% van de bevraagde gemeenten biedt dit aan). Daarnaast neemt de populariteit van sportieve projecten toe.

We zien tevens in de kleinere gemeenten een stijging in amateuristische kunstbeoefening en jeugd(muziek)ateliers.

De reeks cijferboeken bieden een gevarieerd beeld van de afgelopen 20 jaar lokaal jeugdbeleid. Het einde van de jeugdbeleidsplannen luidt evenwel een nieuw meettijdperk in. Een eerste ‘nulmeting’ werd reeds opgezet, die wellicht vervolgd wordt door een monitoring van het lokale vrijetijdsbeleid. Ook de cijfers achter en over het lokale jeugdbeleid krijgen zo een nieuwe wind met de BBC. Op naar een fonkelnieuwe portretfoto.

∆

cijferboek

19

CIJFERBOEK 2014-2015

www.sociaalcultureel.be/jeugd/publicaties_cijferboek_2014-2015.aspx

20 JA A R L OK A A L JEUGDBELEID

www.sociaalcultureel.be/jeugd/onderzoek_andereproj_20jaar-lokaal-jeugdbeleid.aspx

Kleinere gemeenten maken inhaalbewegingen in het aanbod en het informeren van jongeren, steden perken wat in.

8 FOTOPORTRETTEN VA N H E T L O K A A L J E U G D B E L E I D

De Vlaamse overheid neemt met de cijferboeken fotoportretten van het lokale jeugdbeleid. Het 8 ste cijferboek is in dat opzicht niet anders dan de vorige. Het bespreekt aan de hand van vergelijkbaar cijfermateriaal verschillende aspecten die betrekking hebben op het gemeentelijk jeugdbeleid. Zaken zoals de bestuurlijke organisatie (bijvoorbeeld over de jeugddiensten en haar medewerkers), het interactief bestuur (bijvoorbeeld over jeugdraden en andere participatiemechanismen) en het jeugdwerkbeleid (bijvoorbeeld over het aanbod) worden aan de hand van cijfergegevens in beeld gebracht. De gegevens worden aangeleverd door de gemeenten zelf via een vragenlijst. Ook bij de laatste editie is de respons hoog. Meer dan 90% van de Vlaamse gemeenten vulden de vragenlijst geheel (en enkelen gedeeltelijk) in. Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt de reactie wat lager.

37% van de gemeenten vulden de vragenlijst in, dat is echter een opmerkelijke stijging ten opzichte van 2011 (toen vulde één gemeente in).

Wij danken jou voor het vertrouwen en wensen je het allerbeste voor

2016!

22 februari

START GROEPSAANKOOP WWW.MATERIAALMAGAZIJN.BE VOLG ONZE PAGINA VOOR ALLE ACTIES MateriaalMagazijn bvba is een initiatief van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw Lange Ridderstraat 22, 2800 Mechelen - info@materiaalmagazijn.be

ACTUEEL

Transformerz… end of the battle

De strijd tussen de deelnemende jeugdraden was bikkelhard maar is gestreden. Jeugdraad Overijse, jeugdraad Kortrijk en jeugdraad Kalmthout staan aan de meet van een boeiend Transformer traject.

Met argumenten van staal en een ronkende ambitie wisten zij de jury te overtuigen. Hun missie start vandaag en reken maar… het metaal zal kletteren.

Tekst: Hannes Jossart

jeugdraad Overijse

jeugdraad Kalmthout

jeugdraad Kortrijk

3 winnaars with no limits

3 jeugdraden, 3 Transformerz

OVERIJSE

Binnenkort bouwen deze jeugdraden aan hun Tranformer die zal strijden voor een sterk jeugdbeleid. Ze onderwerpen zich samen met VVJ aan een veranderingstraject dat de jeugdraad zal transformeren tot een nieuw en geolied participatiemodel.

We gooien het concept jeugdraad overboord en beginnen… from scratch. Weldra allemaal te volgen op www.transformerz.be

18 mekaniekers staan te springen om aan hun Transformer te sleutelen. Ze bulken van het vertrouwen, zien het volledig zitten en hebben alles behalve een zittend gat. Nog voor ze als winnaars werden uitgeroepen, was er al een werkgroep samengesteld die het Transformertraject zou trekken.

KALMTHOUT

Er is een pak ervaring aanwezig bij deze lefgozers. De jeugdraad ademt participatie van kinderen en jongeren “Tot vandaag een belangrijke bron van input”.

Hun antwoord op onze vraag of ze bereid zijn all the way te gaan? “Maar natuurlijk, reddende engel!”

Zet je tandwielen in ons aanbod Wil je ook sleutelen aan jouw jeugdraad? Vanaf januari 2016 vind je op www.transformerz.be tools en inspiratie die jou dat duwtje geven.

∆

KORTRIJK

Wie jeugdraad Kortrijk zegt, zegt doorzetters. Geen enkele uitdaging gaan zij uit de weg. Zij doen mee om serieus out of the box te gaan nadenken en hekelen idea killers.

Ze zetten al serieus in op een kindvriendelijk Kortrijk maar Transformerz geeft hen nog een extra energieboost!

MEER INFO

op www.transformerz.be Vragen? info@transformerz.be of bel Hannes op 03 821 06 00

a c t u ee l

21

Provinciale Uitleendiensten

… en wat biedt Provincie Oost-Vlaanderen?

Ben je een Oost-Vlaamse vereniging (vzw of feitelijke), jeugddienst of andere openbare dienst, sportclub, buurtcomité, school, ouderraad, toneelvereniging, fanfare, …?

Het ontleningsgamma, foto’s, technische info, registreren, reglement, aanvragen, behandelde aanvragen, info workshops vind je op www.oost-vlaanderen.be/uitleendienst

Dan kan je bij de Provinciale Uitleendienst voor een zeer bescheiden huurprijs terecht voor o.a. · geluidsinstallaties voor fuiven en optredens, pioneer dj-set, digitale mengtafels · belichtingsmateriaal zoals led-beams, moving heads, toneelspots, dmx-stuurtafels · videomateriaal zoals beamers en schermen, digitale HD camera’s, Go Pro · tentoonstellingsmateriaal zoals panelen · het sportmateriaal zoals streetsoccer · ander handig materiaal voor je evenement zoals brandvertragende doeken, verlengkabels.

Bovendien zijn er jaarlijks gratis een 6-tal workshops over de mogelijkheden van het materiaal.

Vind ons leuk op Facebook! www.facebook.com/uitleendienstprovincieoostvlaanderen

De gemeenten hebben een Uitleendienst maar is het gevraagde niet beschikbaar of wens je net ietsje meer; de Provincie Oost-Vlaanderen heeft een uitleendienst in Gent, een depot in Sint-Niklaas en Geraardsbergen.

Uitleendienst Provincie Oost-Vlaanderen Kapiteinstraat 55 · 9000 Gent Lamstraat 113 · 9100 Sint-Niklaas Zakkaai 27 · 9500 Geraardsbergen tel. 09 253 40 38 fax 09 253 40 28

speeltoestellen • sporttoestellen • parkinrichting l Antwerpen l 03 482 4067 l www.speelprojecten.be

INTERNATIONAAL FOTOREPORTAGE

VVJ Bestuurstweedaagse 2015 Bestuursvrijwilligers en team trokken naar Borgloon voor inhoud en ontspanning!

Beeld: Ilse Holvoet, Sofie Marque

f o t o r e p o r ta g e

23

In de rubriek ‘driekhoeksverhouding’ stellen we drie vragen aan de drie hoekstenen van het lokale jeugdbeleid: de jeugdambtenaar, de schepen van jeugd en de jeugdraad.

Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid in je gemeente?

In deze editie krijgt Grobbendonk het woord.

S T E V E N : De jeugdverenigingen zoveel mogelijk ondersteunen waar we kunnen, zodat ze geen financiële of logistieke zorgen hebben bij hun organisaties en dagdagelijkse werking.

De kinderen en jongeren in de gemeente willen we zoveel mogelijk “uit hun luie zetel” krijgen door een waaier van laagdrempelige activiteiten aan te bieden en zo een jeugdige levendige gemeente te creëren.

GROBBENDONK

C A R I N E : We willen de jeugd actief betrekken bij het beleid, zodat zij voldoende inspraak hebben. Zowel de schepen als de jeugddienst willen een vlot aanspreekpunt zijn voor hen, zonder dat ze het gevoel hebben dat ze een drempel moeten overschrijden.

S C H E P E N VA N J E U G D

C E D R I C : Jeugdverenigingen zo goed mogelijk ondersteunen en begeleiden zodat zij op hun beurt hun leden de tijd van hun leven kunnen geven. We proberen alle jeugdverenigingen samen te brengen om zo van elkaar te leren en banden te creëren die bijdragen voor een betere werking.

Carine Geyselings DIENS THOOFD CULTUUR- JEUGD-SPOR T

Steven Anthonis

Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots?

VOORZITTER JEUGDRAAD

Cedric Vanderheyden

C A R I N E : Vooral de communicatie zoals hierboven beschreven. Er is via de jeugdraad een goede werking en een vlotte communicatie.

24

Driehoeksverhouding

DRIEHOEKSVERHOUDING

Een jeugdige, levendige gemeente creëren Tekst: Leen Bartholomeus

Beeld: Grobbendonk

Via facebook hebben we bijvoorbeeld een groep waarin we alles voor elkaar posten. Elke jeugdvereniging is ook steeds aanwezig op de jeugdraad. Als er mensen uit hun jeugdvereniging stappen, blijven ze ook nog actief in de jeugdraad nadien. Dat is een positief teken voor ons.

Wat was een flopmoment? Maar wel iets waar je iets uit leerde?

S T E V E N : Samen met de jeugdraad en jeugdverenigingen hebben we vorig jaar een nieuwe activiteit uit de grond gestampt, een retrokoers met oude racefietsen en dito kledij. Gans het dorp kwam buiten om mee te fietsen of te kijken. Deze activiteit was een idee van de jeugdraad zelf, ze hebben die ook zelf vorm gegeven. Wij hebben als gemeente ondersteunt, een mooi voorbeeld van hoe het moet. We gaan hier een jaarlijkse traditie van maken.

S T E V E N : Het gebeurt af en toe wel eens dat we een activiteit organiseren waar geen volk op afkomt, die totaal mislukt op dat gebied.

Maar ik denk ook niet dat alles meteen een groot succes hoeft te zijn. Af en toe moet je dingen proberen, eens met het hoofd tegen de muur lopen om dan van richting te veranderen ;-).

C A R I N E : De administratieve molen werkt soms verstikkend voor het jeugdbeleid, de praktische uitvoering van een besluit zou veel sneller moeten kunnen.

C E D R I C : Een flopmoment hebben we nog niet meegemaakt, maar uit elke activiteit die we organiseren leren we wel iets bij.

∆

C E D R I C : Het meest trots ben ik op onze jeugdraadactiviteit.

Dit is een competitieve activiteit waar leiding van Chiro, scouts en tappers van het jeugdhuis samen komen om zich te amuseren en elkaar beter te leren kennen. En zo hun netwerk uit te bouwen.

Andere projecten zoals het ontbijt op het Astridplein, waar zelfs chiro en scouts uit Herenthout, Lille, Vorselaar en Wechelderzande op afkomen. Onze retrokoers is ook een mooi staaltje samenwerking. Hier komt elk jaar een grote delegatie jeugdhuis tappers, scouts en chiro leiders op af om de jeugdraad te helpen. Zonder hen geen retrokoers!

MEER INFO

Steven Anthonis Diensthoofd cultuur — jeugd — sport 014 51 02 41

steven.anthonis@grobbendonk.be www.grobbendonk.be

Driehoeksverhouding

25

VOOR U BEKEKEN

B B C V O O R M A N D ATA R I S S E N

Te bestellen via www.innipublishers.com Alle lokale besturen in Vlaanderen moeten nu de algemene boekhouding gebruiken, binnen het kader van de “Beleids- en Beheerscyclus (BBC)”. Guy Van Goethem legt de basisbeginselen op heldere wijze uit en begeleidt de gebruiker door het hele proces aan de hand van praktijkvoorbeelden.

Natuurlijk komen de Europese wetgeving en de principes van ESR95, COFOG, IPSAS, New Public Management en het

deelde normen, overtuigingen, gedragingen en toekomstperspectieven. Dit ek neemt deze veronderstellingen onder de loep en probeert de grote (en eiende) diversiteit binnen de categorie ‘jongeren’ genuanceerder in beeld brengen.

en. Vervolgens brengt dit boek de groeiende diversiteit binnen de groep van geren zelf in kaart. De auteurs hebben ervoor gekozen om vanuit diverse ciplines in te zoomen op drie dimensies van diversiteit die in de leefwereld hedendaagse Vlaamse jongeren een belangrijke rol vervullen: ‘gezin’, ensbeschouwing en etnisch-culturele achtergrond’, en ‘stedelijkheid’.

DIVERS JONG

een eerste fase gaan de auteurs na hoe fundamentele maatschappelijke schuivingen tot diversiteit leiden. Ze bekijken wat de impact is op de leefreld van (Vlaamse) jongeren en hoe jongeren deze veranderingen een plaats

∆

Diederik Cops, Stefaan Pleysier, Johan Put, Arne De Boeck (red.)

ersiteit is een hot topic in het publieke en politieke debat. Traditioneel

nken we dan vooral aan etnisch-culturele diversiteit, maar er bestaan ook dere dimensies van diversiteit, zoals gender en seksuele voorkeur, levens-

schouwing, opleidingsniveau en gezinssituatie. Sinds kort komt de houdarheid van traditionele tweedelingen binnen deze domeinen steeds meer der druk te staan. Versnippering, vermenging en meervoudig lidmaatap komen meer en meer voor. Ook leeftijd is een dimensie van diversiteit. nk maar aan de traditionele indeling: ‘kinderen en jongeren’, ‘volwasnen’ en ‘ouderen’. In deze visie is ‘de jeugd’ altijd een homogene groep, met

Vlaamse Beter Besturen Beleid aan bod.

Ook het opstellen van het meerjarenplan en de jaarlijkse budgetten wordt toegelicht.

boek werd gecoördineerd door het Jeugdonderzoeksplatform (JOP). Het vat zowel bijdragen van onderzoekers binnen het JOP als bijdragen van erne onderzoekers. Het boek richt zich tot beleidsmakers, onderzoekers en

reindeskundigen in de jeugdsector en de ruime diversiteitssector.

JOP (www.jeugdonderzoeksplatform.be) bestaat sinds 2003 en is momenteel end als een van de Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek van de amse overheid. Het krijgt vorm vanuit een interdisciplinair en interuniver-

ir samenwerkingsverband tussen het Leuvens Instituut voor Criminologie U Leuven), de Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek (UGent) en de

derzoeksgroep Tempus Omnia Revelat (VUB).

Divers jong Over diversiteit bij en tussen jongeren in Vlaanderen Diederik Cops, Stefaan Pleysier, Johan Put, Arne De Boeck (red.)

9

B E L E I D S E VA L U AT I E D O O R L O K A L E BESTUREN IN BBC

Te bestellen via www.innipublishers.com Het volstaat binnen BBC niet langer om enkel cijfermatige gegevens te analyseren. Er moet bij de opmaak van de jaarrekening ook worden stil gestaan bij de maatregelen die een lokaal bestuur heeft genomen en bij de interne en externe gevolgen en effecten van deze maatregelen.

BBC expert Guy Van Goethem belicht onder andere motieven om het beleid te evalueren, de beleidscyclus, indicatoren en het evalueren en definiëren van de strategische doelen en de na te streven effecten. Vanuit het theoretisch kader wordt de stap gezet naar de praktijk en de toepassing van evaluatie in de dagelijkse werking van de besturen.

∆

789462 922600

DIVERS JONG

Z E T JE P O S I T IE F F E E S T K L IM A AT

Te bestellen via www.acco.be Dit boek is een appèl om het beeld van ‘ jongeren als een eenheid’ om te ruilen voor een meer pluriforme variant. De ‘ jeugd van tegenwoordig’ is geen homogene groep, met gedeelde normen, overtuigingen, gedragingen en toekomstperspectieven. Het boek neemt dergelijke veronderstellingen onder de loep en probeert de grote diversiteit binnen de categorie ‘ jongeren’ genuanceerder in beeld te brengen.

In een eerste fase gaan de auteurs na hoe fundamentele maatschappelijke verschuivingen tot diversiteit leiden. Ze bekijken wat de impact is op de leefwereld van (Vlaamse) jongeren en hoe jongeren deze veranderingen een plaats geven. Vervolgens wordt de groeiende diversiteit binnen de categorie van jongeren zelf in beeld gebracht.

De samenstelling van het boek werd gecoördineerd door het Jeugdonderzoeksplatform.

∆

IN DE KIJKER MET FEEST WIJZER

Bestel het gratis preventiepakket via www.vad.be/sectoren/ lokaal-beleid/in-de-kijker.aspx Met Feest Wijzer kunnen fuiven en kleine festivals aangeven dat ze zich inzetten om een positief feestklimaat te creëren. Het preventiepakket met pictogrammen en stickers kan je gratis aanvragen als je op je fuif of festival minimum vier basisservices aanbiedt aan je bezoekers: deskundig personeel, gezondheidsinfo aanbieden, geluidsoverlast voorkomen en veilig vervoer promoten. Voor iedere service werden er infobordjes, kleine en grote stickers met blauwe pictogrammen ontworpen. VAD levert ze gratis via de post. Een fuif of festival kan negen extra services aanbieden om de locatie nog veiliger en gezonder te maken: condooms, eten, gezond eten, klimaatregeling, toegankelijkheid, gratis water, EHBO, vestiaire en chill-out ruimte.

Feest Wijzer is een initiatief van VAD met ondersteuning van Gezonde Gemeente.

∆

26

voor u bekeken

THANK YOU FOR TOMORROW ZINNIG A ANSLUITEN BIJ DE LEEFW E R E L D VA N J O N G E R E N

Te bestellen via www.maklu.be Jongeren. Iedereen lijkt wel iets van, voor of met hen te willen. Aan de jeugd van vandaag wordt dan ook langs alle kanten geduwd en getrokken. Dit boek draait het perspectief om en legt het oor te luisteren bij de jongeren zelf. Op basis van een uitgebreide literatuurstudie en groepsgesprekken, biedt Ann Clé in een eerste deel inkijk in de leefwereld van adolescenten tijdens hun hobbelige parcours naar de volwassenheid. Het tweede deel omvat beproefde strategieën, tips & tricks en heel wat praktijkvoorbeelden voor wie met jongeren aan de slag wil.

Deze publicatie is inspirerend voor al wie jongeren beter wil begrijpen, bereiken en op een zinvolle manier wil betrekken… zonder duwen en trekken.

∆

COLOFON HOOFDREDACTIE

Leen Bartholomeus VORMGEVING

MadebyHanna.com REDACTIE

Leen Bartholomeus, Kristof Bouvard, Ellen De Grauwe, Kristof D’hanens, Britt Dehertogh, Ilse De Winter, Stijn Dujardin, Valerie Engelen, Hanne Hernalsteen, Ilse Holvoet, Hannes Jossart, Sofie Marque, Imke Pichal, Aaron Nys, John Ooms, Annelies Schepers, Ellen Schryvers, Tina Schuermans, Filip Stallaert, Katrien Van de Mosselaer, Cathelijne van der Veer, Kristien Van Lierop, Kaï Van Nieuwenhove, Caroline Van Osselaer, Franky Verdurmen, Sophie Verleene, Jitske Verwimp FOTO’S

Hannes Jossart, Ilse Holvoet, Sofie Marque, Ester Vargas, Mats Eriksson, Mediaraven, jeugdraad Kalmthout, jeugdraad Kortrijk, jeugdraad Overijse, Grobbendonk COVERFOTO

iStockphoto V. U . K A Ï VA N N I E U W E N H O V E REDACTIE

Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is het tweemaandelijks tijdschrift voor lokaal jeugdbeleid van VVJ. VVJ ijvert voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. VVJ ondersteunt en informeert jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden in Vlaanderen bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid.

Meer info: www.vvj.be

Met steun van

Stijn Dujardin Maandagavond. Einde werkdag. Mijn soms-zo-lege-hoofd zit barstensvol.

Cijfers dansen voor mijn ogen, simulaties spoken door mijn hoofd.

Het deadline-mannetje schreeuwt in mijn oren, brainstormideeën springen ongeduldig op en neer in mijn tomeloze hersenpan.

Jachtig loop ik door de vieze straten, wring me langs de zweterige lijven op de roltrap om uiteindelijk dan toch nog 10 minuten te moeten wachten op de tweedeklaswagon waarin ik met vertraging richting thuis kan sporen.

Rondom mij staan alle clichés op een hoopje zich even druk te maken. De nette student met zijn skateboard tussen zijn rug en rugzak geklemd. De pafferige baardman met het halveliterblik in de hand. De hipsterdame in kringwinkeltenue. De man-in-maatpak aan zijn smartphone gekluisterd. Daarnaast (die ontbrak er nog aan!) de jonge moeder met haar jengelende kleine onder de ene en haar opvouwbuggy onder de andere arm.

Dan, zonder pro’s en contra’s af te wegen, zonder naar de mening van mijn medereizigers te polsen, vis ik een blanco blad, een rode alcoholstift en een stuk tape uit mijn computertas (hoera voor de thuiswerker-die-de-baan-op-gaat!).

In snelle, dikke letters krabbel ik “STILTEWAGON”.

Als de trein piepend en krakend tot stilstand komt, laten we (oh, ergernis!) de grijze muizen die nu wél al bijna thuis zijn, één voor één uitstappen. Ik stap zelfverzekerd als eerste het treintrapje op. Mijn computertas weegt zwaar en iedereen kijkt me verbaasd aan als ik mijn STILTEWAGON-blad naast de schuifdeur plak. Ik vermijd hun vragende blikken en plof me neer op een warme zetel (wie zat hier daarstraks?) in de muffe wagon.

Tot mijn verbazing komen mijn clichématige medereizigers zonder woorden rond me zitten. De wieltjes van het skateboard komen tot stilstand op het bagagerek, het blik bier is leeg, de breinaalden blijven roerloos in de vilten tas steken en het I-phonescherm blijft zwart. Zelfs die kleine zwijgt.

Drie haltes lang blijft het stil. Tot het kinderstemmetje mijn gedachten onderbreekt.

“Mama, als de Sint niet in een huis woont, maar in een kasteel, heeft hij dan geen huisnummer maar een kasteelnummer?”

Ik sta recht, klik de schuifdeur open, bekijk de rode krabbels die ik opgehangen heb en scheur het blad in duizend stukken.

Grote levensvragen houd je niet tegen. Bedankt, kleine man!

∆