Dropzone februari 2016

VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 februari 2016 ∫ Jaargang 25 nr. 1 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec

T I JDSCHRIF T VOOR LOK A A L JEUGDBELEID

DUBBELINTERVIEW

P06

Bedankt Ruben, welkom Astrid!

P R A K T I JK V OORB E E L D

P10

P R A K T I JK V OORB E E L D

P 1 2 & P 14

Themagericht jeugdwelzijnsoverleg in Ninove Beersel lift zijn jeugdbeleid

EDITO Vanaf 1 januari 2016 zijn de sectorale middelen overgeheveld naar het Gemeentefonds. Geen voorbehouden middelen voor jeugd meer, geen stok achter de deur voor onze Vlaamse jeugddiensten.

Reden tot ongerustheid? Voor mij niet. Vlaamse jeugdambtenaren staan volgens mij sterker dan ooit. Er wordt gewerkt aan een integraal beleid, aan het creëren van een impact op het leven van kinderen en jongeren. Jeugddiensten zijn vandaag de dag meer dan ooit bezig met mobiliteit, openbare ruimte, ruimtelijke ordening… En dat allemaal vanuit een participatieve visie waarbij kinderen en jongeren als actieve burgers bij het beleid worden betrokken. Participatie opzetten is zoals veldrijden zegt VVJ Ilse, op p. 16 lees je waarom, in een parcours langs participatiebasics. En participatie is ook de rode draad in een aantal van de verhalen recht uit de praktijk: twee jeugdraden die op een nieuw elan verder gaan (p. 18) en een praktijkvoorbeeld voor de hervorming van een kindergemeenteraad uit Beersel (p14).

Een dubbelinterview met onze voormalige én kersvers voorzitter

We nemen jammer genoeg niet enkel afscheid van onze sectorale middelen. Na 15 jaar inzet voor VVJ waarvan 8 jaar als voorzitter stopt Ruben Librecht. Samen met Kaï en Marc heeft Ruben VVJ door moeilijke en woelige jaren geloodst. VVJ is dé organisatie voor lokaal jeugdbeleid in Vlaanderen en da’s mede dankzij Ruben! Een interview met ons beiden vind je p. 6.

Ruben, bedankt voor alles wat je voor VVJ gedaan hebt.

Geniet van de tijd die vrijkomt!

IN T E R V IE W

En dan kom ik in de picture. Klein, maar dapper ga ik graag de uitdaging aan om VVJ ook de komende jaren het gezicht voor lokaal jeugdbeleid in Vlaanderen te laten zijn.

06

04 O V E R V V J 26 V O O R U B E K E K E N

Steeds tot uw dienst, Uw nieuwe voorzitter, Astrid Roeges

27 C O L O F O N 28 U I T S M I J T E R

2

Edito

Heugelijk nieuws in Diepenbeek en Veurne!

Beersel P R A K T I JK V OORB E E L D

06

12 / 14

DUBBELINTERVIEW

Dank u Ruben, welkom Astrid!

14

Een dubbelinterview met onze voormalige voorzitter Ruben én kersvers voorzitster Astrid

10

PRAKTIJKVOORBEELD

Ninove kiest voor een themagericht jeugdwelzijnsoverleg Met meerwaarde voor partners, jeugddienst én jongeren

12

PRAKTIJKVOORBEELD

Beersel heeft gedragen gemeentelijke visie op jeugdruimte

PRAKTIJKVOORBEELD

Beersel hervormt Kindergemeenteraad

21

Laat je inspireren door hun verbeteracties en lessons learned

16

JE U G DB E L E ID S PA R T IC IPAT IE

Een participatieparcours rijden: de basics

JEUGDRA AD

Jeugdraad Diepenbeek en Veurne Twee trotse papa’s over de (weder) geboorte van hun jeugdraad

Het resultaat van een gesmaakt participatief en actiegericht traject

Inhoud

3

ACTUEEL

366 dagen Buitenspeeldag Kleine en grote beleidsacties voor buiten spelen het jaar rond

23

Participatie: een veldrit is er niks tegen!

18

18

JE UGDR A A D

F O T ORE P OR TA G E

Verdiepingsmodule Vrije Tijd Deelnemers op bezoek bij jeugdhuis Chicago in Brussel

24

DRIEHOEKSVERHOUDING

Vlaamse Gemeenschapscommissie Brussel Drie kernspelers van het jeugdbeleid antwoorden op drie vragen

OVER

THEMAMODULE RUIMTE IN JEUGDBELEID

MA AK KENNIS MET TIEME!

19 MEI, 2 JUNI EN 16 JUNI 2016 VOOR WIE?

Jeugdambtenaren die zich willen specialiseren in ruimtebeleid voor kinderen en jongeren. Wie deze themamodule volgt, de themamodules vrije tijd, interactie en participatie en welzijn en onderwijs, de starterscursus en een portfolio uitwerkt over één van deze thema’s krijgt het attest ‘expert lokaal jeugdbeleid’.

PROGRAMMA

19 mei — Wat is ruimtelijke planning?

Eigenheden van de Vlaamse ruimtelijke planning Technologie van de sector ruimtelijke ordening. Cruciale momenten in het ruimtelijk ordeningsproces en planning, instrumenten en partners.

Begeleiding: Raf Verbruggen (Ambrassade)

NA AM:

2 juni — Eigen ruimte in beeld brengen op kaart Hoe beïnvloedt onze manier van kijken de invulling van een openbare ruimte? We bekijken de kaart vanuit een brede invulling van kindvriendelijke ruimte: verbindingsweefsel, speelweefsel, spreiding t.o.v. samenhang, bereikbaarheid, mobiliteit…

Allemaal zaken waarmee we zowel theoretisch als praktisch aan de slag gaan.

Begeleiding: Wouter Vanderstede (Kind & Samenleving)

Tieme Verlinde

procesbegeleider kindvriendelijke steden en gemeenten FUNCTIE:

ROOTS:

Brugge

(P ROF E S SIONEEL) V ERL EDEN:

∫∫ studeerde Pedagogische wetenschappen (orthopedagogiek) en daarna overheidsmanagement.

∫∫ werkte de afgelopen twee jaar als opvoeder met meisjes tussen 15 en 20 jaar in een problematische opvoedingssituatie.

engagement, een goede plaat, de krant en een verse koffie ‘s morgens vroeg, de zon, frisbee, schaken, Diggie.

H O U D T VA N :

H O U D T N I E T VA N :

16 juni — Kindvriendelijke mobiliteit en kindvriendelijke wijk Publieke ruimte moet kindvriendelijk zijn. Kinderen hebben onze straten en pleinen nodig: om naar school te gaan, om te skaten, om te fietsen, om te spelen… maar ook om de buitenwereld te leren kennen en sociale vaardigheden te ontwikkelen. Het zijn echter niet alleen de kinderen die behoefte hebben aan publieke ruimte. De publieke ruimte heeft de kinderen op haar beurt minstens even hard nodig. Een publieke ruimte zonder kinderen leeft niet. Kinderen maken van publieke ruimte een sociale ruimte.

Begeleiding: Filip Stallaert (VVJ) Turnhout is kindvriendelijke stad. Wat betekent dat concreet in hun beleid en specifiek in hun wijken. We laten de mobiliteitsambtenaar van de stad zelf aan het woord en trekken naar buiten om een praktijkvoorbeeld te bekijken.

Begeleiding: Wouter Verhaert (mobiliteitsambtenaar stad Turnhout)

∆

verzuring, oorlog, discriminatie.

D R O O M T ( P R O F E S S I O N E E L) VA N :

PRIJS

een groen, open-minded

en kindvriendelijk Vlaanderen.

Lid VVJ: 240 euro voor de themamodule Geen lid VVJ: 390 euro voor de themamodule

W E N S T D E J E U G D A M B T E N A R E N , S C H E P E N E N VA N J E U G D EN JEUGDRADEN:

een jaar vol goesting, plezier en

daadkracht!

C OÖRDIN AT E N:

INSCHRIJVEN tverlinde@vvj.be , 03 821 06 04 ∆

Schrijf je in via www.vvj.be Meer info bij VVJ Jitske, jverwimp@vvj.be of 03 821 06 02

4

ov er v vj

OVER

BUITENSPEELDAG

VORMINGSK ALENDER

13 APRIL 2016

∫ DI 01/03/2016 Open AV - Malle

∫ WO 02 & DO 03/03/2016 Vormingstweedaagse 2016

∫ D O 1 7/ 0 3 / 2 0 1 6 Verdiepingsmodule Welzijn & Onderwijs Dag 1

∫ DO 24/03/2016 Verdiepingsmodule Welzijn & Onderwijs Dag 2

Vlaanderen is jeugd

V VJ VORMINGST WEEDA AGSE

rt Keks jeugdwerk? Heb je al wat ervaring ugddienst en ben je op zoek naar originele oeken? Dan mag je deze sessie niet missen. essie is in het Engels!

Digitale participatietools

Intervisie: van actiegericht naar mensgericht werken

“We hollen als jeugddienst van de ene beleidsactie naar de andere en leveren een massa output.”

Terwijl je eigenlijk jongeren wil ondersteunen en tot kwaliteitsvol jeugdbeleid wil komen en duurzame veranderingen beoogd.

Hoe stel je het mensgerichte centraal in plaats van de cijfers? Wat is de impact, in plaats van: hoeveel acties hebben we? We oefenen in het opzetten van een outcome-bril vanuit jullie eigen voorbeelden.

∫ WO 13/04/2016 Buitenspeeldag 2016

écht bij de lokale context van de gemeente past.

Laat deze Brusselse voorbeelden jou inspireren!

42

Klein maar groots

Eenmansdiensten en combinatie-ambtenaren zijn tot veel in staat en van alle markten thuis.

Tijd om op te scheppen en inspirerende tips uit te wisselen. Want het mag ...

∫ DO 14/04/2016

2 EN 3 MA ART, MET OPEN AV OP DINSDAGAVOND 1 MA ART

cipation tools: wat kan je er als jeugden / of jeugdraad mee doen? De founding s van Lomap, OOR en Jonggezegd stellen nstrumenten voor waarmee jij actief aan kan.

Hoe vrijwilligers blijvend motiveren

37

38

tiveert mensen? En hoe ga je er kwalitatief m bij je vrijwilligers? Na wat theoretische grond ga je samen met Jemima Bidee op ar praktische tips en tricks die je een eerste verschaffen om mee aan de slag te gaan. a behaalde onlangs haar doctoraat met haar oek naar de motivatie van vrijwilligers: ‘For money? Need satisfaction as a road to quavolunteer motivation’.

Proactief jeugdhuizen ondersteunen

iensten horen jeugdhuizen vaak pas als het is. We vertrekken vanuit concrete noden oeften van jeugdhuizen en Formaat bekijkt met jou hoe je een proactief ondersteuanbod uitwerkt voor jeugdhuizen.

Jongeren en ondernemerschap

Waar ligt de brug tussen jongeren en ondernemerschap? Jeugdcentrum Kavka en Formaat vertellen vanuit de praktijk hoe zij jongeren stimuleren en ondersteunen bij het ondernemerschap tot het ontwikkelen van een eigen onderneming. We gaan in gesprek over hoe jongeren en ondernemerschap samen kunnen gaan in de lokale context.

39

Time-management: goed omgaan met e-mail en Outlook

E-mail is een stille moordenaar van je werktijd.

Als je er niet goed mee omgaat, belemmert het je om door te werken aan grote opdrachten, neemt het je mee in de waan van de dag en heb je op het eind van de dag het gevoel dat je alleen maar... ‘bezig’ bent geweest. Je leert wat wél een goed gebruik van e-mail en Outlook is.

43

Verdiepingsmodule Welzijn & Onderwijs Dag 3

Cocreatief besturen, een innovatieve kijk op lokaal overheidsbeleid

Cocreatief besturen is een bestuursstijl waarbinnen burgers en overheid steeds meer ‘partners’ worden in het maken van goede keuzes en uitvoeren van beleid. Door te investeren in meer cocreatie en horizontaliteit creëer je een context waarbinnen burgerschap zich kan ontwikkelen en groeien. Kom met Koen Steuperaert van Kwadraet proeven van wat cocreatief besturen voor jouw gemeente kan betekenen.

∫ DI 19/04/2016 VVJ Vlaams-Brabant

44 Meerjarenplanning en beleids-

planning (voor beginners)

Hoe werkt een gemeentebestuur op financieel en strategisch vlak? Welke rol kan jij spelen binnen het gemeentelijke meerjarenplan? Wat zijn de achterliggende doelen van dergelijke planning?

Dit is een basissessie.

∫ DO 21/04/2016

De uitnodiging kreeg je eind januari in de 18u EINDE SESSIES bus. Tot op onze tweedaagse!

Een handelingskader voor de

Communiceren met jongeren

municatie met jongeren leidt niet altijd tot wenste resultaat. Hoe kun je die communiptimaliseren? flyers en folders nog zin? Hoe zet je Facefficiënt in? Kun je een video ‘viraal’ maken? je nog wel een website nodig? gen, een quizje en een resem inspirerende elden van goede jongerencommunciatie til en met Mediaraven je jongerencommuniaar een hoger niveau.

40

41

KOFFIEPAUZE

0 VOORAVOND 8 KEUZES

preventie van radicalisering

De projectmedewerker radicalisering van VVSG zet termen zoals radicalisering en extremisme in perspectief. We zoomen in op het gemeentelijk beleid en de integrale preventie van radicalisering, en wat de rol van jeugd(werk)beleid daarbij kan zijn. VVSG werkte een handelingskader uit dat gemeenten helpt radicalisering breed, preventief en integraal te benaderen. Verwacht je aan een interactieve sessie met praktijkvoorbeelden.

Karuur BXL inspireert 2.0

Jeugdparticipatie in Brussel. Niet evident. Uitdagend. Maar vooral ook vernieuwend. Afstappen van de reeds gekende paden en op zoek gaan naar wat

∆

VVJ Limburg, VVJ Antwerpen

∫ DI 26/04/2016

Uitwisseling, vorming en training voor medewerkers van jeugddiensten

woensdag 2

VVJ Oost-Vlaanderen, VVJ West-Vlaanderen

en donderdag 3 maart

V VJ VORMINGST WEEDA AGSE 2016 Met open Algemene vergadering op dinsdag 1 maart om 20 uur

∫ DO 12/05/2016

8/01/16 11:08

Tijdelijk ruimtegebruik in Gent

KICK OFF TRAJECT BELEIDSNOTA VVJ werkt in 2016 aan een nieuwe beleidsnota. We willen ook morgen, samen met jullie, werk maken van meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. Hoe doen we dat het best? Welke ondersteuning hebben onze leden, de gemeenten daarvoor nodig?

Dat zijn de centrale vragen waar een divers samengestelde stuurgroep zich over buigt dit jaar.

Op maandag 22 februari vindt een pre-stuurgroepvergadering plaats met bestuursvrijwilligers en stafmedewerkers die zich engageren om mee te werken aan de beleidsnota, met op de agenda: ov er v vj

∫∫ de samenstelling van de stuurgroep: wie zit erin en wie nog nodig?

∫∫ Het traject van deze beleidsnota: planning en wie betrekken we op welke manier?

∆

VRAGEN? Stel ze aan Kaï, kvannieuwenhove@vvj.be , 03 821 06 03

5

DUBBELINTERVIEW

Bedankt Ruben, welkom Astrid!

Ruben Librecht, 18 jaar lang jeugdconsulent in Kontich, neemt na 8 jaar afscheid als voorzitter van VVJ. Hij geeft de fakkel door aan Astrid Roeges, diensthoofd jeugd op de jeugddienst van Halle.

Een mooie gelegenheid om de twee bij elkaar te brengen voor een dubbelinterview!

Tekst: Leen Bartholomeus

Beeld: Sofie Marque

Ruben, wat dreef jou in je voorzitterschap voor VVJ? R U B E N : De zin in engagement in een sector die me na aan het hart lag. Eigenlijk zijn de kiemen daarvoor gelegd toen ik leider werd bij de scouts; daarna werd dat groepsleider, vervolgens jeugdraadvoorzitter... Blijkbaar heb ik toch graag mee een vinger in de pap als ik me ergens voor inzet. Dus ik moet nu op zoek naar een nieuwe hobby waar ik mijn honger naar verantwoordelijkheid verder kan stillen. ;-)

Wat haalde jou over de streep om voor het voorzitterschap te gaan Astrid?

A S T R I D : VVJ is een organisatie die een verschil kan maken voor jeugdambtenaren. Ze kunnen dankzij VVJ groeien in hun job, kennis opdoen, hebben een aanspreekpunt. Het voorzitterschap van VVJ biedt een mooie uitdaging om mee richting te geven aan een waardevolle ondersteuningsorganisatie: personeel aanwerven, beleid bepalen, netwerken, contacten met afdeling en minister… Ik zie het ook als een mooie doorgroeikans verbonden aan mijn job, en mijn bestuur ziet dat gelukkig ook zo.

belangeloze inzet en vrijwillig engagement mogelijk én gewaardeerd blijven.

Niet evident in een maatschappij die mee onder invloed van diverse evoluties (klimaat-, vluchtelingen- en financiële crisis) in toenemende mate verhardt, en waar vooral de commerciële logica geldt en aantrekkelijk blijkt. De werkvorm jeugdhuis die onder druk komt, bijvoorbeeld. Gelukkig blijven jongeren ondanks die uitdagingen de handschoen opnemen.

A S T R I D : Ik merk dat ondanks, of net door

bijvoorbeeld besparingen en het afbouwen van ondersteuning jongeren opstaan om zich te engageren. Thema’s als duurzaamheid leven ook heel sterk onder kinderen en jongeren, en dat stemt hoopvol.

R U B E N : Voor het lokale jeugdbeleid is de grootste uitdaging het wegvallen van het decreet en de integratie van de jeugddienst in de vrijetijdsdienst die je in heel wat gemeenten ziet. Een vrijetijdsdienst biedt heel wat schaalvoordelen, qua ondersteuning van het verenigingsleven, het organiseren van evenementen etc…

Maar breed jeugdbeleid krijgt het moeilijker binnen de context van een vrijetijdsdienst: thema’s als jeugdruimte, beleidsparticipatie van kinderen en jongeren…

Wat zien jullie als de grootste uitdaging voor jeugdbeleid in de nabije toekomst?

A S T R I D : Zorgen dat kinderen en jon-

R U B E N : Voor jeugdbeleid en voor onze samenleving in het algemeen, hoop ik dat overheden kiezen voor een kader waar

geren blijvend hun stem kunnen laten horen aan het beleid is voor mij ook de uitdaging. Je ziet en hoort veel over burgerparticipatie, maar kinderen en jongedubbelintervie w

7

ren worden daar nog al te vaak in vergeten. Nu kiezen her en der besturen voor het traject kindvriendelijkheid, ik hoop dat dit binnen enkele jaren de logica zelve is voor alle besturen en dat jeugdbeleidsparticipatie structureel ingebed is.

Ik ben ook heel benieuwd hoe dat in de toekomst vorm zal krijgen met nieuwe vormen van jeugdraad, ed…

En welke specifiek voor VVJ? Kindvriendelijkheid ingebed krijgen bij alle besturen, dat moet de ambitie zijn. En niet alleen nieuwe gemeenten warm maken om met het traject aan de slag te gaan, ook ondersteuning en uitdagingen bieden voor wie het traject al doorliep.

En daarnaast: een antwoord kunnen bieden op de vragen van jeugddiensten en jeugdambtenaren die steeds meer taken krijgen (meer divers) en er steeds minder tijd en geld voor krijgen!

ASTRID:

R U B E N : Ik sluit me daarbij aan. Onze corebusiness: jeugd(dienst)medewerkers, schepenen en jeugdraden gepaste ondersteuning bieden in bovenvermelde snel evoluerende contexten. Meer doen, en dat met minder middelen.

Welke troef van Astrid zal haar zeker van pas komen als voorzitter van VVJ? R U B E N : Zij beheerst binnen de schoot van een vergadering als geen ander de

DUBBELINTERVIEW kunst om even te wachten met haar reactie, en dan de beste samenvatting van de avond te presenteren. Altijd met respect voor alle meningen en zeer grote zorg voor ieders eigenheid. Topkwaliteiten voor een voorzitter lijkt mij.

Wat vind je de grootste verwezenlijking van VVJ onder het bestuur van Ruben?

A S T R I D : Er zijn zoveel verwezenlijkin-

gen: het kantoor op de Ossenmarkt, een hoofd bieden aan de besparingen vanuit Vlaanderen, project kindvriendelijke steden en gemeenten, aanwerving van Kaï als directeur… Als mensen over x aantal jaar even tevreden terugblikken op mijn carrière als VVJ voorzitster als bij Ruben dan zal ik een tevreden vrouw zijn.

R U B E N : Misschien is mijn grootste verwezenlijking wel een vrouw aan het roer van VVJ ? :-)

Wat wil je zelf nog graag kwijt?

R U B E N : Ik heb het al in beperktere kring gedaan, maar misschien mag het ook wel eens in een publiek medium: Ik wil iedereen bedanken voor de vele dankbetuigingen die ik mocht ontvangen voor mijn bijna 15-jarige VVJ-carrière, waarvan de voorbije 8 jaar als voorzitter. Enorm bedankt voor alle leuke (en ook de minder leuke ;-)) momenten, en de niet aflatende inzet voor VVJ, het lokale jeugdbeleid en de kinderen en jongeren in jouw stad of gemeente. Hou de aandacht voor lokaal jeugdbeleid warm, en ga er samen voor. Binnen de organisatie en met externe partners, dat is de sleutel om ver te geraken. Veel jeugdig enthousiasme wens ik iedereen daarbij toe!

A S T R I D : Ik ben blij om, ook na dit interview, bevestigd te zien dat Ruben en ik op dezelfde golflengte zitten. Ik kijk ernaar uit om voort te bouwen op de mooie lijn die is uitgezet.

∆

8

dubbelintervie w

DUBBELINTERVIEW

WIE IS RUBEN LIBRECHT?

WIE IS ASTRID ROEGES?

C A R R I È R E : 18 jaar lang jeugdconsulent in Kontich, sinds maart stafmedewerker interne materies.

in Halle

C A R R I È R E : 10 jaar diensthoofd jeugd

V V J C A R R I È R E : 8 jaar geleden begonV V J C A R R I È R E : 15 jaar geleden be-

gonnen als lid van het dagelijks bestuur Antwerpen, sinds 2003 in de AV, overstap naar de Raad van bestuur in 2006 en de afgelopen 8 jaar voorzitter van VVJ.

nen als lid van het dagelijks bestuur Vlaams-Brabant, sinds november 2009 in de AV en in 2013 overstap naar de Raad van bestuur en nu kersvers voorzitster van VVJ M O E D E R VA N : twee

VA D E R VA N : vijf V O N D H E T L E U K S T E A A N V O O R Z I TT E R Z I J N : Iets realiseren samen met

anderen geeft het meeste voldoening.

Het glas heffen na een geslaagde Vormingsdriedaagse bijvoorbeeld.

E N H E T M I N S T L E U K E : Je probeert rekening te houden met alle meningen, maar je kan nooit voor iedereen goed doen. Dat hoort erbij, maar blijft het minder leuke aspect, je moet soms mensen teleurstellen.

L E U K W E E TJ E : Ruben is klassiek ge-

schoold klarinettist.

dubbelintervie w

9

H A A R A M B I T I E A L S V O O R Z I T T E R : Ik zou er graag mee voor zorgen dat VVJ een organisatie is waar werknemers zich goed voelen en die bij lokale besturen en partners in Vlaanderen, wordt gezien als hét aanspreekpunt voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid.

Ik hoop ook dat Vlaanderen inziet dat VVJ een waardevolle organisatie is en dat ze beseffen dat koken geld kost.

Zeker nu ook de ondersteuning voor jeugddiensten bij de provincies verdwijnt.

L E U K W E E TJ E : Astrid stond mee aan de wieg van het voedselteam in Ternat, ze is er ledenverantwoordelijke.

PRAKTIJKVOORBEELD

S TA D

Een themagericht jeugdwelzijnsoverleg Tekst: Fritsjof Verhellen, dienst Jeugd

Ninove

THEMA

jeugdwelzijnsoverleg

INWONERS

37.965 waarvan 12.415 tussen 0 en 30 jaar

Beeld: jeugddienst Ninove

Na een lange aanloopfase met doelstellingen gericht op maatschappelijk kwetsbare jongeren en een stevig onderzoek, werd vorig jaar in Ninove een jeugdwelzijnsoverleg opgericht. Fritsjof Verhellen van jeugddienst Ninove schreef het verhaal mee in het kader van zijn eindwerk voor de opleiding jeugdconsulent.

Hoe pakken we dat praktisch aan zo een jeugdwelzijnsoverleg?

Het denkwerk!

Actie: een gemotiveerde stuurgroep met enkele verrassende partners

Als jeugddienst vinden wij netwerken en samenwerking zeer belangrijk. Daarom zijn we ook sterk betrokken bij allerlei overlegstructuren. We wilden een breed gedragen overleg, maar beseften zeer goed dat het thema jeugdwelzijn te breed is om alle mogelijke partners enthousiast te houden om hier ten volle aan mee te werken. Ook wilden we ons niet beperken tot een aantal specifieke organisaties en diensten, want heel wat diensten komen in aanraking met het thema jeugdwelzijn.

Het opzet van bij de start: ons als jeugddienst op een constructieve manier met enkele goed gekozen partners verdiepen in een onderwerp binnen het jeugdwelzijn, om zo iets in gang te zetten.

Werken met een jaarthema

Vanuit die doelstellingen kwamen we tot een concept van thematisch werken. ∫∫ Elk najaar willen we alle partners en organisaties die in de breedste zin van het woord met jeugdwelzijn te maken hebben rond de tafel krijgen en één thema kiezen om het volgende kalenderjaar aan te werken. ∫∫ Uit die groep stellen we een stuurgroep samen van partners die willen meewerken aan het thema, er voeling mee hebben en de nood voelen om er iets rond te doen. Gemotiveerde partners dus die zelf ook een meerwaarde halen uit de samenwerking! ∫∫ Die stuurgroep zet minimum één actie op poten met concrete impact voor de doelgroep (jongeren tussen 12 en 25 jaar in een maatschappelijk kwetsbare situatie). ∫∫ We stelden een lijst mogelijke partners samen. Na een pak mailtjes en telefoontjes brachten we ook elke dienst en organisatie een bezoekje. Op die manier leerden we ook de verwachtingen van de mogelijke partners kennen en kregen we veel input om ons idee nog meer te finetunen.

10

Op 11 december 2014, tijdens ons eerste echte algemene jeugdwelzijnsoverleg, kwamen we tot een eerste actueel thema om rond te werken in 2015: jeugdwerkloosheid.

Dat OCMW, JAC en VDAB zich engageerden, lag redelijk voor de hand, maar ook de dienst Lokale Economie, de integratieambtenaar en de drugsbegeleider toonden interesse. De stuurgroep werd verder aangevuld met de directrice van een instelling voor bijzondere jeugdzorg, de schoolopbouwwerkster en iemand van het centrum voor basiseducatie. Een zeer diverse groep, wat al snel leidde tot een mooie mix van verschillende insteken.

Concrete resultaten, of hoe een jeugdwelzijnsoverleg kan leiden tot meer Uit een eerste overleg met de stuurgroep vloeiden vier acties voort voor 2015: ∫∫ Een vacatureclub voor jongeren, met persoonlijke begeleiding en een attitude- en sollicitatietraining die in 2016 hernomen wordt door het OCMW. ∫∫ Een jobbeurs, een idee dat al een tijdje op tafel lag bij de dienst Lokale Economie. Binnen de stuurgroep vond de dienst de nodige steun en de partners voor een geslaagde eerste editie. ∫∫ De integratieambtenaar organiseerde op de dag van de jobbeurs een werklunch voor de aanwezige werkgevers. Met een praktijkvoorbeeld en dialoog over het tewerkstellen van personen met een migratieachtergrond aan de hand van stellingen en advies van deskundigen. ∫∫ Promo voor en bewustwording van technische richtingen. De schoolopbouwwerkster bevroeg alle secundaire scholen met een technische richting en gaat aan de slag met de bevindingen.

p r a k t i j k v o o r b ee l d

PRAKTIJKVOORBEELD

Vijf pro’s om te kiezen voor een overleg met een thematische aanpak

Ook plannen voor een jeugdwelzijnsoverleg?

Het eerste jaar van ons themagericht jeugdwelzijnsoverleg was een succes! Wat werkt? ∫∫ Door ieder jaar een verschillend thema te behandelen krijg je telkens een samenwerking met nieuwe diensten. Dat zorgt voor een leuk en soms verrassend resultaat. ∫∫ Samenwerken met nieuwe diensten verruimt als jeugddienst ook je netwerk, zeker bij een positieve ervaring. ∫∫ Door een positief verhaal prikkel je andere mogelijke partners om zich het volgende jaar ook te engageren. ∫∫ Door een limiet te stellen op de termijn dat je rond één thema wil werken blijven partners gemotiveerd tot het einde, diensten kunnen ook ideeën oppikken om er zelf mee verder te gaan. ∫∫ De tijdsafbakening houdt je als jeugddienst ook scherp om voor nieuwe invalshoeken open te staan.

∫∫ Check www.vvj.be/beleid-en-praktijk/jeugdwelzijnsoverleg.

Blader door de visietekst ‘Jeugdwelzijnsoverleg’, gebruik het document ‘How to start… jeugdwelzijnsoverleg’ en doe zeker en vast eens de test ‘Welk jeugdwelzijnsoverleg past bij jou’! ∫∫ Meer weten over Jeugdwelzijnsoverleg Ninove? Neem een kijkje op www.jeugdninove.be , mail jeugd@ninove.be of bel 054 31 05 00.

p r a k t i j k v o o r b ee l d

∆

11

PRAKTIJKVOORBEELD

GEMEENTE

Naar een visie op jeugdruimte

THEMA INWONERS

Beersel jeugdruimte 24.727, waarvan 7.322 tussen 3 en 25 jaar

Ruud Savenberg, jeugddienst Beersel

Visie op jeugdruimte via participatie De gemeente had nog geen visie rond jeugdruimte. Om tot een gedragen visie te komen organiseerden we verschillende participatiemomenten. Vier vragen stonden telkens centraal: ∫∫ Waar willen kinderen/jongeren zijn? ∫∫ Waar mogen ze zijn? ∫∫ Waar moeten ze zijn? ∫∫ Waar mogen ze niet zijn?

We legden ze voor aan: ∫∫ de jeugdraad ∫∫ de stuurgroep bestaande uit verschillende gemeentelijke diensten en schepenen zoals jeugd, sport, technische dienst, ruimtelijke ordening, milieu, integratie ∫∫ kinderen en animatoren van het speelplein met een groot spel ∫∫ ouders, tijdens de boekenkaftactie van een lokale Chiro ∫∫ jongeren tussen 12 en 16 jaar. In samenspraak met de lokale secundaire school hielden we 4 klasgesprekken. Per jaar kozen we 1 klas waar we 25 minuten over dit onderwerp praatten.

De resultaten hiervan bespraken we met de stuurgroep, die een vijftal keer is samengekomen. Opvallend: de bevindingen waren overal vrij gelijklopend, zowel bij de stuurgroep als bij de jeugdraad,

12

de kinderen, de jongeren en ouders. Zo gaf elke groep aan dat de communicatie veel beter kan: of het nu gaat om de ligging van de speelterreinen, of de regels op dat speelterrein, of de mogelijkheid om inspraak te hebben bij de aanleg van nieuwe speelterreinen, of bijvoorbeeld intern op de gemeente weten wie met wat bezig is.

Divers samengestelde stuurgroep met concrete én lange termijn output In het begin was deze stuurgroep vooral een ‘ventilatiekamer’ waar iedereen zijn ideeën en frustraties kwijt kon. Alleen daarom al bleek het traject van een grote meerwaarde. Het was de eerste keer dat alle betrokken spelers rond dit thema samen aan tafel zaten en dat er gewerkt werd aan een gemeenschappelijk idee met respect voor ieders verzuchtingen.

De stuurgroep sprak ook af om niet alleen een visie op papier te zetten, maar ook een actieplan. Zo hebben we voor de komende jaren een duidelijke richting waar we naartoe kunnen en willen, op basis van de visie die is ontwikkeld. We gaan ook samen een checklist ontwikkelen die gebruikt kan worden om af te toetsen of er bij nieuwe projecten binnen de gemeente wel degelijk rekening is gehouden met de visie.

p r a k t i j k v o o r b ee l d

PRAKTIJKVOORBEELD

LIFT JE JEUGDBELEID In 2014 bood de provinciale jeugddienst Vlaams-Brabant via het project ‘Lift je Jeugdbeleid’ verschillende begeleidingstrajecten aan. Beersel tekende in voor twee trajecten: het ontwikkelen van een gedragen gemeentelijke visie op jeugdruimte en participatie (Kindergemeenteraad). Beide trajecten passen ook perfect in de wens om van Beersel een kindvriendelijke gemeente te maken. En beide trajecten werden begeleid door VVJ, zodat we konden terugvallen op de nodige expertise. Als jeugddienst zijn we zeer blij dat we tot dit resultaat en deze inzichten zijn gekomen en daarvoor willen we heel uitdrukkelijk Ellen en Stijn (VVJ) en provincie Vlaams-Brabant bedanken. Het heeft onze werking en ons jeugdbeleid duidelijk versterkt.

De visie staat nu op papier, heeft een positief advies gekregen van de jeugdraad en leggen we in februari ter goedkeuring aan de gemeenteraad voor. Nadien ontwikkelt de stuurgroep de checklist.

Jeugddienst, ga voluit voor interactie Dit traject schudde de jeugddienst wakker op een onverwacht vlak.

De laatste jaren groeiden we wegens enkele interne wijzigingen meer en meer naar een administratieve dienst. Het organiseren van participatiemomenten, voor een klas staan in het secundair was al een hele tijd geleden. In het begin voelde het wat onwennig maar het is zoals fietsen: dit verleer je niet en eens je het doet heb je meteen terug de smaak te pakken.

Dit is meteen ook onze grootste tip aan iedereen die hierrond wil werken: wees niet bang, smijt jezelf er gewoon in. Speel en praat met kinderen, jongeren en met hun ouders. Ze hebben een eigen mening, soms kritiek op hoe het er aan toegaat. Maar ze weten wat ze zeggen en waarom ze het zeggen. Je leert enorm veel bij door met hen te praten en je kan intern signalen doorgeven en er zo ook concreet iets mee doen. (al was het gewoon om te zeggen dat een vuilbak 20m naar links verschuiven veel problemen kan oplossen).

Of na interne terugkoppeling blijkt dat sommige zaken niet mogelijk

zijn. Dan is het belangrijk dat je dat ook aan kinderen, jongeren en ouders laat weten, en waarom (budget, niet prioritair …). Dat is niet altijd een leuke boodschap maar als je open communiceert, kan je wel ongenoegen wegnemen.

Communicatie is trouwens het codewoord. Tijdens dit traject is nogmaals gebleken hoe belangrijk dit is en hoe anders dit ervaren wordt door verschillende actoren. Dit is een blijvend werkpunt voor ons als jeugddienst, maar eigenlijk voor heel je organisatie.

Zo denken we soms dat we voldoende naar de buitenwereld communiceren, maar dan merk je intern al dat het mank loopt met de communicatie. Ook dat is een positief gevolg van dit traject: de stuurgroep neemt zich voor om minstens éénmaal per jaar samen te zitten om projecten op mekaar af te stemmen, en zoveel mogelijk samen te werken.

∆

MEER INFO Ruud Savenberg, jeugddienst Beersel ruud.savenberg@beersel.be, 02 359 16 14

www.beersel.be

p r a k t i j k v o o r b ee l d

13

PRAKTIJKVOORBEELD

GEMEENTE

Kindergemeenteraad hervormd

THEMA INWONERS

Beersel kindergemeenteraad 24.727, waarvan 7.322 tussen 3 en 25 jaar

Ruud Savenberg, jeugddienst Beersel

De aanleiding Sinds begin 2014 staat de jeugddienst in voor de Kindergemeenteraad, voordien viel dit onder dienst Onderwijs en waren we hier amper bij betrokken. Ongeveer tegelijkertijd startte er iemand nieuw op de jeugddienst. Tot slot hadden we de intentie om van de Kindergemeenteraad meer een adviesraad te maken en minder een ‘evenementenbureau’.

Aanpak van het traject Dit traject is heel gevoelsmatig verlopen, onderweg een paar keer wat gewijzigd om kort op de bal te spelen. We werkten op twee sporen: ∫∫ De stuurgroep bestaande uit jeugddienst, schepen, enkele begeleiders vanuit de scholen en soms iemand van de dienst communicatie, dacht na over wat er moest veranderen en hoe we dat konden aanpakken. ∫∫ De verkozen kinderen en hun begeleiders probeerden de suggesties van de stuurgroep uit tijdens de vergaderingen van de kindergemeenteraad om te kijken of en hoe een bepaalde aanpak werkte en wat ze ervan vonden.

We vragen elke school om een vaste begeleider aan te stellen. Eind augustus bezochten we alle teamvergaderingen van de scholen om een toelichting te geven over de vernieuwde werking. De vaste begeleider per school krijgt een aparte vorming over hoe met dit project om te gaan en wat hun rol kan zijn.

Voor de aanpak van de vergaderingen van de Kindergemeenteraad gaan we meer werken in kleinere groepjes, zodat elk kind zijn zeg durft en kan doen. We sluiten steeds af met een klein rondje varia en feedback over wat er in elk groepje is gezegd.

We benadrukken naar begeleiders en politici dat we ideeën van kinderen als vertrekpunt willen nemen voor de Kindergemeenteraad en hen niet alleen ideeën willen laten beoordelen die volwassenen hen aanreiken. We geloven in kinderen als volwaardige burgers die mee het beleid kunnen bepalen.

We ontwikkelen een kindergemeenteraadskrantje dat we na elke bijeenkomst opmaken en uithangen in de scholen. Om zo de andere kinderen te informeren. Ze kunnen eventuele opmerkingen doorgeven aan de Kindergemeenteraadsleden.

Deze aanpak werkte wonderwel en gaf ons steeds de nodige feedback om verder te werken.

Verbeteracties De Kindergemeenteraad bestaat uit 27 kinderen, drie verkozen kinderen per school (9 scholen), uit het 4de of 5de leerjaar.

Uiteindelijk namen we zo enkele zeer concrete beslissingen om de werking van de Kindergemeenteraad te verbeteren: Vroeger was er een volledige vertaling van gemeenteraad en college op kindermaat, met aparte vergadering voor het Kindercollege. We kozen ervoor om het Kindercollege af te schaffen als aparte vergadering. We brachten dit terug naar één gemeenteraad waar alle kinderen evenveel zeggenschap hebben.

We ontwikkelen een brochure voor kinderen die zich kandidaat willen stellen. Met alle nuttige informatie over de werking. Zo werken we bij hen en hun ouders valse verwachtingen weg en creëren we duidelijkheid.

14

p r a k t i j k v o o r b ee l d

PRAKTIJKVOORBEELD

Wat hebben we geleerd?

Enkele leerpunten voor onszelf waar andere gemeenten ook wat aan kunnen hebben:

ouders duiding kan geven, die de inspraak op de eigen school kan verhogen… Het is echter ook duidelijk dat dit niet evident is, in sommige scholen hebben we niemand bereid gevonden om dit te doen.

Daar is het zoeken naar de meerwaarde voor de begeleider.

Ga actief aan de slag met verschillende methodieken om de vergadering te organiseren. Dit houdt het plezant, maar zorgt ook voor meer en betere input van de kinderen.

Conclusie?

Wil je het hebben over een specifiek thema? Roep de hulp in van een deskundige. Bij ons blijft verkeersveiligheid bijvoorbeeld een hot item, dus hebben we op de Kindergemeenteraad de mobiliteitsambtenaar erbij gevraagd zodat hij rechtstreeks in gesprek kon gaan met de kinderen. Dit werkt versterkend. Kinderen krijgen meteen een antwoord op hun vragen, je collega’s horen hoe kinderen met de thematiek bezig zijn en beleven de meerwaarde van participatie.

Benoem de meerwaarde voor de begeleider. De rol van de begeleider is heel belangrijk. Zowel naar de kinderen en hun ouders toe, maar ook op school zelf. Het is meer dan een contactpersoon, het is iemand die zich mee over het project ontfermt, die kinderen en

We zijn zeer tevreden over de verloop van dit traject. We kozen voor verandering, met behoud van het goede uit het verleden. Onze verdere rol als jeugddienst? We willen bekomen dat de stem van de Kindergemeenteraad gehoord wordt en dat het Schepencollege bij bepaalde beslissingen eerst het advies van de Kindergemeenteraad vraagt. Het is ook onze taak om te bewaken dat we duidelijk communiceren over wat we er beslist wordt. Kinderen zetelen amper een jaar en bepaalde beslissingen duren veel langer.

∆

MEER INFO Ruud Savenberg, jeugddienst Beersel ruud.savenberg@beersel.be, 02 359 16 14

www.beersel.be

p r a k t i j k v o o r b ee l d

15

JEUGDBELEIDSPARTICIPATIE

Een participatieparcours rijden: de basics Tekst: Ilse Holvoet

1 3

Bouw aan een netwerk Weet waar de andere gemeentelijke diensten mee bezig zijn en welke projecten op til zijn. Ken de kaders: plannen van de gemeente, of andere overheden of instanties betrokken zijn, omvang van het budget… Zorg dat zij jou ook kennen. Zo bouw je aan een netwerk waarop je kan rekenen om eerlijke participatie waar te maken. Wees je ervan bewust dat je het meest bereikt met een onderhandelende houding, niet met vechten of in alles streven naar consensus.

Welgemikte participatie Zet participatie goed overwogen in. Je bekijkt een dossier en schat in over welke aspecten en op welke momenten in het proces het wenselijk is om van kinderen en jongeren te horen hoe zij ernaar kijken. Denk goed na over wie je doelgroep is, wat je precies wil te weten komen en hoe je dat kan aanpakken. Dan heb je een goede basis om van te vertrekken.

2 Ken je doelgroep Het is één ding te weten wat er gebeurt in je gemeente(bestuur), een ander ding is je bewust te zijn van de mogelijke impact van die grote en kleine zaken op kinderen en jongeren en hun leefwereld. Het helpt als je regelmatig een praatje slaat met kinderen en jongeren die je ontmoet op activiteiten, op straat, op je dienst. Dan maak je vanzelf die reflex. Bovendien detecteer je op die manier welke initiatieven van onderuit ontstaan en welke gemeentelijke ondersteuning zij al dan niet nodig hebben.

16

j e u g d b e l e i d s p a r t i c i p at i e

JEUGDBELEIDSPARTICIPATIE

Participatie is net als veldrijden: je moet ervoor het veld in, rijdt een hobbelig parcours met hindernissen en soms onverwachte wendingen. Je rijdt in rondjes en sommige dingen moet je telkens opnieuw zeggen en blijven doen. Dat participatie belangrijk is bijvoorbeeld.

Of praten met ‘stakeholders’, ‘belanghebbenden’ in allerlei soorten en gewichten. Aan de deur van het beleid blijven kloppen. Hoe je dat doet, leer je met vallen en opstaan. Maar de basis is gelegd door je voorgangers en collega’s: zij tekenden het parcours al uit, jij hoeft het warme water niet opnieuw uit te vinden. Tijd voor een parcoursverkenning.

5 Begin eraan!

4 Eerlijke participatie Eens je een idee hebt van wat wenselijk is, spreek je de juiste mensen en middelen aan om eerlijke participatie op te zetten. Mensen laten participeren is immers teamwerk, wil je een draagvlak hebben voor de input die je zal krijgen. En eerlijke participatie, dat is: ∫∫ Op het juiste moment in het proces; ∫∫ Met een methodiek die afgestemd is op het doel en de context van de participatie en de leeftijd van de participanten. Want op school zullen kinderen en jongeren anders reageren dan tijdens hun vrijetijdsbesteding; ∫∫ Door de juiste mensen op de juiste plaats: mensen die een vertrouwensband hebben met de doelgroep en de juiste methodiek kunnen toepassen; ∫∫ Daar waar de doelgroep is, want hen naar jou krijgen is zeker niet evident; ∫∫ De juiste verwachtingen scheppen begint bij vooraf duidelijk stellen waarover je hun input vraagt (en waarover niet); ∫∫ Naar de participanten terugkoppelen over wat gebeurd is met de input.

Doén! Ook met kleine stapjes kun je een grote afstand afleggen. Werk een strategie uit om je doel te bereiken. Weet dat de kans op slagen van participatie het grootst is als kinderen en jongeren: 1. Geïnteresseerd zijn in het onderwerp; 2. Betrokken zijn; 3. Er hun zegje over willen en kunnen doen; 4. Weten dat ze impact zullen hebben op het resultaat.

∆

Dit artikel past in een reeks rond participatie. In de vorige editie kon je het regelgevend kader voor participatie lezen, dit zijn de basics van participatie. In de komende edities mag je leesvoer verwachten over de jeugdraad en de eerste resultaten van het traject Transformerz.

INTERESSANTE LECTUUR www.vvj.be/jeugdraad www.participatiewiki.be www.vvj.be/participatietools

j e u g d b e l e i d s p a r t i c i p at i e

17

JEUGDRAAD

Watsgeboort?!

Tekst: Hannes Jossart

jeugdraad Veurne, jeugdraad Diepenbeek

P A P A J E U G D R A A D D I E P E N B E E K : Een

P A P A J E U G D R A A D D I E P E N B E E K : Met

Waarom zijn jullie gaan nadenken over een nieuwe jeugdraad?

vaste kern van leden in de jeugdraad deed uitstekend werk, maar de jaartjes stapelden zich op en ze begonnen zelf te twijfelen of ze nog wel tot ‘de jeugd’ gerekend konden worden. Stilaan tijd voor een nieuwe wind in de Diepenbeekse Jeugdraad. Het ideale moment om de fakkel door te geven aan de volgende generatie die staat te popelen om erin te vliegen.

P A P A J E U G D R A A D V E U R N E : Het viel op

Was het een moeilijke bevalling?

hulp van VVJ en de jeugddienst is er een werkgroep “ jeugdraad 2.0” op poten gezet. Samen doorliepen we een boeiend traject dat leidde tot een concrete visie en we formuleerden de uitdagingen die we aangaan. Er waren op zich niet veel complicaties tijdens de bevalling. In het begin was alles wel nog onduidelijk, maar langzaamaan zagen we een hartje kloppen, kleine voetjes en handjes bewegen.

Na enkele maanden groeien was het dan eindelijk zover. Het moment dat de nieuwe jeugdraad het licht zag.

Killie…willie..willie…willie…wee… Kiekeboe !

Vandaag is VVJ is op bezoek bij twee spiksplinternieuwe spruiten. Dit werkjaar zagen twee zuigelingen het Diepenbeekse en Veurnse licht…gedoopt…jeugdraad.

Ik zit tegenover twee stralende papa’s.

De geurige sigaren smaken, de whiskey prikkelt de keel en ik steek van wal.

dat we met de jeugdraad alleen de georganiseerde jeugd bereikten. De agenda was doorheen de jaren ook alleen op die doelgroep afgestemd waardoor we maar een klein deel van de Veurnse jeugd vertegenwoordigden. De jeugdraad wou zichzelf heruitvinden en terug een stem geven aan de Veurnse jeugd. We kozen voor themajeugdraden waarbij we focussen op prioritaire noden van niet-georganiseerde doelgroepen. We betrekken jongeren ook telkens intensief.

P A P A J E U G D R A A D V E U R N E : De beval-

ling zelf bracht veel voorbereiding met zich mee. ‘Jeugdraad reborn’ is de lancering van die nieuwe visie die is gericht op alle jeugd. In een charterverklaring legden we onze intenties tegenover onze algemene vergadering en ons stadsbestuur vast. Het charter is een houvast voor de jeugdraad om bij elke beslissing dezelfde visie uit te dragen.

18

jeugdra ad

Ben je trots op het kindje?

P A P A J E U G D R A A D V E U R N E : Jazeker!

Met de themajeugdraden brengen we thema’s relevant voor verschillende groepen. Zo vormen kansarmoede en kwetsbare groepen dit werkjaar een thema. Daarnaast willen we onze visie uitdragen bij alles wat we organiseren en adviseren.

JEUGDRAAD

J E U G D R A A D D I E P E N B E E K : Heel trots.

Uiteraard zetten we nog maar net onze eerste stapjes en hopelijk groeien we uit tot de ideale versie voor Diepenbeek. Het grootste verschil met de oude jeugdraad is de manier waarop de nieuwe jeugdraad werkt. Waar vroeger een groot tandwiel de machine liet draaien, zijn er nu meerdere kleine tandwieltjes die samen de geoliede machine doen draaien.

Welke toekomstplannen liggen op tafel?

P A P A J E U G D R A A D V E U R N E : We willen

‘de mooie woorden’ beschreven in de charterverklaring omzetten in de praktijk. Bijvoorbeeld een samenwerking opzetten met de verschillende adviesraden van Veurne. We kaarten dit jaar nog een gemeenschappelijk probleem aan samen met de milieu-, natuur- en cultuurraad.

de jeugdraad (ook niet-georganiseerde jeugd), werken aan bekendheid en imago, inzetten op participatie, jeugdsignalen opsporen bij jonge burgers en harder wegen op het beleid. Onze eerste prioriteit is het verhogen van onze bekendheid en imago. Als alle jeugd ons kent en bij ons ten rade komt, wordt inzetten op participatie en diversiteit automatisch ook gemakkelijker.

Terug op de kamer aangekomen geef ik de ouders nog één wijze raad mee: “geniet van dit moment…want ze weten al heel snel wat ze willen”.

Plots begint de kamer zich stilaan te vullen met een onzindelijke en ondoordringbare geur. Het is de baby. Ik geef de papa’s nog een schouderklopje en vertrek…

∆

MEER WETEN? Jeugdraad Veurne: Papa Veurne = jeugdraadvoorzitter Benjamin

benjamin_verhegge@hotmail.com Jeugdraad Diepenbeek: Papa Diepenbeek = jeugdraadvrijwilliger Joris

P A P A J E U G D R A A D D I E P E N B E E K : We

hebben tijdens ons traject verschillende uitdagingen vooropgesteld: diversiteit in

Jeugdraad3590@gmail.com

jeugdra ad

19

JAARLIJKSE GROEPSAANKOOP fantasie

bouw- en constructie

tekenen

knutselen

Fantasie, sport en spel... en veel meer!

Ontdek ons volledig aanbod speelmateriaal van 29 februari tot en met 4 april 2016 op wwww.materiaalmagazijn.be

MateriaalMagazijn bvba is een initiatief van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw Lange Ridderstraat 22, 2800 Mechelen - info@materiaalmagazijn.be

ACTUEEL

366 dagen Buitenspeeldag Tekst: Kristof Bouvard

Dé feestdag van het buiten spelen, de Buitenspeeldag valt dit jaar op woensdag 13 april. Gemeenten sparen kosten noch moeite om kinderen de buitenspeelnamiddag van hun leven te bezorgen. Zo zet je als gemeente het thema op de agenda, en moedig je kinderen aan om buiten te spelen. Hoe prikkel je als gemeente kinderen en jongeren ook de andere 365 dagen van het (schrikkel)jaar buiten te spelen?

Wij bundelen een paar kleine en grote voorbeelden uit de brochure ‘Kijk eens... zo doen wij dat!’ Die verzamelt praktijkverhalen uit de kandidaatdossiers voor de prijs ‘Jeugdgemeente van Vlaanderen’.

Wobble – Get Together Landen Fysieke landmarks, verdwaalpalen ‘Mr. Wobble’ op locaties die jongeren tussen 12 en 18 jaar zelf indelen als een jeugdvriendelijke plek. Met dit project werkt de jeugddienst aan de positieve uitstraling van rondhangen. Tegelijkertijd stimuleren ze jongeren om meer naar buiten te gaan en ‘live’ af te spreken.

Natuurspeelplein park Halle Een natuurlijke speelruimte met een poel, een boomgaard en een verlaten kaatsbalveld. Voor de aanvang van het project werd een ruime inspraakactie georganiseerd via een spel met jeugdverenigingen en kinderen die in Essenbeek wonen.

Pop-up speelterrein in het centrum van Roeselare tijdens de zomer Een pop-up speelterrein dichtbij een buurt zonder speelterrein en in de buurt van een aantal horecazaken. Een nood die naar boven kwam uit het speelruimtebeleidsplan en zorgde voor een samenwerking tussen technische dienst (opbouw terrein), jeugddienst (inrichting en vormgeving) en horeca-uitbaters (sociale controle).

a c t u ee l

Intergenerationeel startmoment van de zomer Hamont-Achel Speelwerkingen presenteren hun zomeraanbod en kinderen die geen opvang hebben op de laatste schooldag kunnen zich komen amuseren. In 2015 stond de zomerkick-off in het teken van zintuigen en waren ouders en grootouders ook meer dan welkom op het zomerterras.

Fotozoektocht Rijkevorselse speelpleintjes Via een fotozoektocht maken kinderen kennis met de verschillende speelpleintjes en kunnen ze voorstellen formuleren voor inrichtingen in de toekomst. Een gratis boekje met Rijkevorselse speelhelden geeft opdrachten aan kinderen van 2,5 tot 12 jaar via foto’s.

Participatie ideale speelruimte Houthulst Via de inspraaktool Picto Play, grondplannen en luchtfoto’s gaven kinderen te kennen wat voor hen de ideale speelruimte is. Deze ideeën vertaalden zich in inplantingsplannen die via Facebook teruggekoppeld werden naar buurtbewoners, de officiële opening van de herinrichting gebeurde met een buurtfeest.

∆

MEER INFO

∫∫ Bij de jeugddienst van de gemeente, zoek via www.vvj.be/ jeugddiensten ∫∫ In de brochure ‘Kijk eens… zo doen we dat! Gratis download via www.sociaalcultureel.be/jeugd/publicaties/ prijs_ jeugdgemeente_kijkeens_spreads.pdf ∫∫ Op www.isbvzw.be/buitenspeeldag

21

Advies • Ontwerp • Realisatie l www.speelprojecten.nl

len

materia e v e i t a e Cr

Boeken ops

Worksh

www.debanier.be

Vraag je eigen catalogus aan via debanier@debanier.be Aalst, Molenstraat 65, 053-70 13 80 | Antwerpen, Kipdorp 30, 03-202 24 71 | Brugge, Katelijnestraat 67, 050-33 86 51 Brussel, Kolenmarkt 85, 02-511 44 31 | Gent, Hoefslagstraatje 1, 09-233 87 87 | Hasselt, Vaartstraat 14, 011-23 14 89 Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, 016-29 97 84 | Mechelen, O.L. Vrouwestraat 34, 015-41 02 34 | Roeselare, Delaerestraat 16, 051-24 35 11 | Sint-Niklaas, Stationsstraat 77, 03-766 07 66 | Turnhout, Sint-Antoniusstraat 37, 014-42 15 13 | Commerciële dienst en magazijn: Langstraat 24, Borgerhout, 03-270 04 44

INTERNATIONAAL FOTOREPORTAGE

De deelnemers van onze verdiepingsmodule vrije tijd gingen op bezoek bij jeugdhuis Chicago in Brussel Beeld: Ilse Holvoet

“Superdiversiteit binnen het jeugdwerk met een zeer waardevolle inbreng op zowel jeugdondersteuning als sociaal/politiek en vooral lokaal gerichte werking.”

“Interessant om op een andere manier naar jeugdwerk in een grote stad te kijken.”

“In Chicago kiezen ze ervoor om jonge gasten hun hele jeugd lang te laten groeien als persoon.”

“Een spreker die met hart en ziel haar werking deelt en laat kennismaken met de ervaringen en de opbouw van de jeugdwerking is een zeer ruime verdieping en meerwaarde in de praktijk.”

“Het is heel leuk om van iemand zo bevlogen en welbespraakt haar visie te koren. Zeker omdat het een zeer doordachte visie is.”

“Aangezien ikzelf bezig ben met ondersteuning van jeugdinfrastructuur / jeugdwerk was deze ontmoeting met het jeugdhuis Chicago in Brussel een zeer welkome ervaring en vooral meerwaarde in de motivatie naar eigen werking toe. Ook al is het een heel andere situatie, toch draagt dit zeker bij in mijn kijk en visie naar de eigen werking binnen de lokale jeugddienst.”

f o t o r e p o r ta g e

23

Met dank aan Paulien Verbeeck (Dendermonde), Irina Van Goethem (Geetbets), Hanne Hernalsteen (Hove), Martijn Van Cauwenberg (Kontich), Ilse Huyghebaert (Stekene), Katrien Segers (Ternat) en Michael Cornelissen (Turnhout) voor het enthousiasme!

MEER INFO Bie Vancraeynest: bie@chicago.be

In de rubriek ‘driehoeksverhouding’ stellen we drie vragen aan de drie hoekstenen van het jeugdbeleid. Ditmaal een bijzondere editie met de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel in de hoofdrol. De VGC is een overheid die het Nederlandstalige leven in Brussel ondersteunt en uitbouwt. Zo kan iedereen in Brussel genieten van betere scholen en opleidingen, meer cultuur en activiteiten in de vrije tijd en van een goede zorg.

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE ( VGC ) COLLEGELID BEVOEGD VOOR JEUGD EN MINISTER

Pascal Smet DESKUNDIGE COMMUNICATIE , PAR TICIPATIE EN E VENEMENTEN

Kristel Ysebaert

Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid?

P A S C A L : In 2016 investeren we meer dan 1 miljoen euro in cultuur-, jeugd- en sportprojecten in Brussel. Middelen voor verbindende projecten in wijken en verenigingen, kansen voor en inspraak door jongeren, opkomende kunstenaarstalenten, en projecten die inzetten op diversiteit in Brussel. We sluiten nieuwe overeenkomsten met jeugdorganisaties en geven hen meer vertrouwen en autonomie, wat ook de vermindering van planlast ten goede komt.

KRISTEL: 2016 is ook de start van het nieuwe meerjarenbeleidsplan Cultuur, Jeugd en Sport. Het afgelopen jaar legden jeugddienst en jeugdraad een intensief en participatief traject af om de prioriteiten voor de jeugdsector vast te leggen. De komende vijf jaar voeren we samen met het werkveld het ambitieus en vernieuwend meerjarenbeleidsplan uit.

P E P I J N : Brussel heeft een versnipperd beleid. De overlap en verschillen binnen gemeentelijke, gewestelijke en gemeenschappelijke bevoegdheden staan in de weg van een coherente visie op de plaats van jongeren in de maatschappij. Nochtans is een gecoördineerde aanpak nodig om jongeren hun rechtmatige plaats in de samenleving te geven. Om de torenhoge jeugdwerkloosheid, gebrek aan inspraak over stadsontwikkeling en aan plaats voor jongeren in de publieke ruimte aan te pakken is ambitieus jeugdbeleid nodig. We willen deze uitdagingen aangaan vanuit een integrale visie die vertrekt vanuit jong zijn in de stad, en niet vanuit een enge blik op vrijetijdsbesteding.

VOORZITTER JEUGDRAAD

Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots?

Pepijn Kennis

PA S C A L : Eind oktober 2015 lanceerden we ‘À Fonds’ om experimenten van jongeren een duwtje in de rug te geven. Met een jaarlijks budget van 24

Driehoeksverhouding

DRIEHOEKSVERHOUDING

We willen de uitdagingen voor jeugdbeleid aangaan vanuit een integrale visie die vertrekt van jong zijn in de stad, en niet vanuit een enge blik op vrijetijdsbesteding Tekst: Leen Bartholomeus

28.000 euro zetten we de komende jaren stevig in op experiment.

Deze stad draagt een niet te onderschatten laboratoriumfunctie in zich. De vele bottum-up initiatieven en platformen als growfunding zijn het bewijs. Dat sommige projecten misschien mislukken is niet erg: fouten maken en daaruit leren mag.

K R I S T E L : Ook de jeugddienst is trots op À Fonds. Tot voor kort hadden ‘individuele’ jongeren geen toegang tot projectsubsidies van de VGC. Ook À Fonds kreeg vorm in een traject met de jeugdraad. De nadruk ligt heel fel op het ondersteunen van de jongeren: van idee tot evaluatie. De eerste jongeren zijn aan de slag, het ziet er veelbelovend uit!

P E P I J N : Voor het meerjarenplan Cultuur, Jeugd en Sport con-

sulteerde de jeugddienst de jeugdraad tijdens de planningsfase, maar we namen al snel het inspraakproces zelf in handen. We werkten maanden intensief samen om input te leveren voor dit plan. Het proces bracht ons als jeugdraad dichter bij elkaar. De resultaten kwamen in het meerjarenplan, bottom-up jeugdbeleid dus. We hopen dat de uitvoering minstens even sterk wordt als het plan.

hun jeugdbeleid én organisaties zien er immers helemaal anders uit dan die van de VGC. K R I S T E L : Brussel verjongt, het aandeel kinderen en jongeren is groter dan waar ook in Vlaanderen. Tegelijk beweegt er van alles bij die jongeren. Jammer genoeg komt dat niet in the picture, integendeel. De terreurdreiging eind vorig jaar maakte dat pijnlijk duidelijk: Brussel in lockdown, de Brusselse jongeren op een hoopje gegooid. De komende jaren maken we met alle betrokkenen meer werk van de beeldvorming van al het mooie en fijne dat jongeren in onze hoofdstad verwezenlijken.

P E P I J N : De VGC hevelde haar speelpleinen vorig jaar over van het beleidsdomein jeugd naar onderwijs. Die kregen zo meer middelen, wat op zich toe te juichen valt. Omdat de werkvorm bedreigd leek, sprong de jeugdsector op de barricades. De acties schoten in het verkeerde keelgat, en hierdoor verloren we de kans op een positieve inbreng in deze verandering. We hopen voor alle ketten tóch nog mee onze schouders te kunnen zetten onder een speelvriendelijk speelpleinbeleid.

∆

Wat was een flopmoment? Maar wel iets waar je iets uit leerde?

P A S C A L : We hadden voor de zomer van 2015 een geschikte locatie voor een nieuwe fuifzaal gevonden. Een ander project strooide roet in het eten, waardoor we vandaag nog steeds intensief op zoek zijn. Daarnaast is het mijn ambitie om in de komende jaren een jeugdraad op te richten die de Brusselse Hoofdstedelijke regering kan adviseren. Een dossier dat niet zo vanzelfsprekend is: mijn Franstalige collega’s hebben een andere kijk op beleidsparticipatie:

MEER INFO VGC-jeugddienst 02 563 05 79

jeugddienst@vgc.be

Driehoeksverhouding

25

VOOR U BEKEKEN

EEN STERK DRA AGVLAK IN 10

JONGE RE NINF ORM AT IE

S TA P P E N: PA R T IC IPAT IE , S TA K EHOLDERMANAGEMENT EN STRAT E GIS C HE C OMMUNIC AT IE

Te bestellen via www.politeia.be Een breed draagvlak is meer dan ooit een kernvoorwaarde om een beleid, project of idee duurzaam vorm te geven. Burgers, medewerkers en klanten eisen terecht en steeds nadrukkelijker hun plek op bij beslissingsprocessen. Voldoende aandacht voor inspraak en participatie is dus absoluut noodzakelijk om te bouwen aan sterk draagvlak. Maar er is meer nodig. Draagvlakcreatie is een delicate evenwichtsoefening in strategische communicatie met belanghebbenden en vergt naast uitzonderlijke communicatievaardigheden ook uitstekend people management. Bart Derwael reikt je in dit boek de bouwstenen voor succesvolle draagvlakcreatie in een logisch en helder 10-stappenplan.

∆

EN –ADVIESWERK

Te bestellen via VVJ Kristof via kbouvard@vvj.be Waarschijnlijk zijn er in de geschiedenis van de sociale sector maar zelden sociale innovaties geweest die zo snel zijn geïntegreerd in het reguliere welzijnswerk, jongerenwerk of de jeugdhulpverlening als jongereninformatieen –adviesverlening (Sprinkhuizen, 2012).

Er is groeiende erkenning dat jongeren op hun weg naar volwassenheid, informatiebehoeften hebben en problemen ondervinden, die duidelijk verschillen van die van volwassenen. De specifieke behoefte aan informatie en advies wordt beïnvloed door de psychische en lichamelijke ontwikkeling van jongeren. De informatie waaraan jongeren behoefte hebben, houdt verband met hun dagdagelijkse levenssituaties, gebruiken zij om zich te oriënteren in hun leefwereld of keuzes te maken of om problemen op te lossen, die geen direct verband hebben met hun werk of schooltaken.

In dit eerste handboek in het Nederlandse taalgebied worden alle aspecten van het jongereninformatie- en -advieswerk behandeld. Het boek focust op de doelgroep, de motiveringen, de diagnostiek en de hulpverleningsprincipes en –methodes van deze werkvorm in Nederland en Vlaanderen.

∆

JA ARBOEK ARMOEDE FOCUST OP KINDEREN

Te bestellen via geertrui.berghmans@uantwerpen.be De 24ste editie van het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting van het Centrum OASeS (Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad) van universiteit Antwerpen staat in het teken van kinderarmoede. Iets meer dan 1 kind op 6 in ons land leeft in een gezin met een inkomen onder de armoededrempel.

Dit cijfer is onrechtvaardig. Opgroeien in armoede beknot immers de latere kansen op succes. Dit boek wil kinderarmoede ontrafelen vanuit diverse invalshoeken. Kinderarmoede is een schending van de kinderrechten. De auteurs tonen aan hoe kinderen worden geconfronteerd met ongelijke kansen op een toereikende levensstandaard, onderwijs, gezondheid, huisvesting en vrije tijd. Ze meten de evolutie van multidimensionele armoede in gezinnen in België en vergelijken met de buurlanden.

∆

D E S P E E LT I J D . M A A K E R E E N S P E L VA N !

Gratis download via http://k-s.be/ medialibrary/purl/nl/2975623/ Publicatie%20speeltijd.pdf Kind & Samenleving onderzocht hoe leerkrachten en kinderen de speelplaats ervaren. Op basis daarvan ontwikkelden ze de tool ‘De speeltijd. Maak er spel van!’

Een gratis downloadbaar 6-stappenplan, waarmee scholen de troeven en de zwakke plekken van de schoolspeelplaats in kaart kunnen brengen. De tool zet scholen op weg voor concrete aanpassingen – en nee, die vragen zeker niet altijd om ingrijpende verbouwingen. Soms is de oplossing zelfs verrassend eenvoudig.

∆

Z WA A R T E P U N T E N 2 . 0 : T H E M AT I S C H E Z WA A R T E P U N T E N I N H E T V L A A M S K I N D E R R E C H T E N O N D E R Z O E K VA N H E T AFGELOPEN DECENNIUM (2004-2015)

Gratis download via www.keki.be/ sites/default/files/publications/ KeKi_Zwaartepunten%20in%20 het%20Vlaams%20kinderrechtenonderzoek%202.0_2015.pdf Onderzoek over kinderen en hun rechten kent een rijke traditie in Vlaanderen.

Zo is er bijvoorbeeld veel welzijnsonderzoek met vooral aandacht voor jeugdhulp beschikbaar.

Welke thema’s zijn nog populair? En welke minder? Vervult kinderrechtenonderzoek in Vlaanderen een pioniersrol? Stimuleert het tot kennisverta-

26

voor u bekeken

ling? Speelt het in op de tendens van evidence-based werken? Waar botst onderzoek op zijn grenzen en moeten/ kunnen andere actoren, zoals de overheid, middenveld- en praktijkorganisaties een rol spelen?

Het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) analyseerde zijn onderzoeksdatabank. Die bevat meer dan 400 lopende en afgesloten kinderrechtenonderzoeken, opgestart in 2004 of daarna.

Info over de onderzoeken is vrij raadpleegbaar via www.kekidatabank.be.

De analyse levert inspiratie voor beleidsverantwoordelijken en praktijkwerkers en nodigt uit om in dialoog te treden en/of onderzoeksresultaten te vertalen en implementeren.

∆

COLOFON HOOFDREDACTIE

Leen Bartholomeus VORMGEVING

MadebyHanna.com REDACTIE

Leen Bartholomeus Kristof Bouvard Ellen De Grauwe Ilse Holvoet Hannes Jossart Sofie Marque Imke Pichal Ruud Savenberg Annelies Schepers Tina Schuermans Filip Stallaert Cathelijne van der Veer Kaï Van Nieuwenhove Fritsjof Verhellen Tieme Verlinde Jitske Verwimp FOTO’S

Sofie Marque, jeugdraad Veurne, jeugdraad Diepenbeek, jeugddienst Ninove, jeugddienst Beersel COVERFOTO

iStockphoto V. U . K A Ï VA N N I E U W E N H O V E REDACTIE

Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is het tweemaandelijks tijdschrift voor lokaal jeugdbeleid van VVJ. VVJ ijvert voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. VVJ ondersteunt en informeert jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden in Vlaanderen bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid.

Meer info: www.vvj.be

Met steun van

Filip Stallaert

2016 HALVERWEGE! Over terug- en vooruitkijken.

Halfweg? Dat is zowat het midden van de legislatuur. In een veldrit de plek waar de materiaalpost staat of het moment waarop Wout van Aert al alleen op weg is naar de titel. De koers ligt dan meestal al goed in zijn plooi. In de politiek is dit blijkbaar de moment om voorzittersverkiezingen te vervroegen, suggesties te doen over nieuwe adreskaartjes voor verhuizende politici, stevige politieke nieuwjaarsspeeches te geven, een rapport te ontvangen in de krant.

Voor ervaren jeugdambtenaren is dit de eerste halfweg waarbij er geen splinternieuw driejaren jeugdbeleidsplan moet klaar staan in de materiaalpost. Want gemeenten kozen voor het eerst, in het begin van de rit, ne splinternieuwe MJP vélo.

Juiste druk, slechte bandenkeuze, schijf- of andere remmen een parcours dat je lag of niet, ambitieus of afwachtend: dit alles bepaalde al het eerste deel van de rit. Het moment om eens achterom te kijken én vooruit te blikken. Zit je met je jeugdbeleid strak op koers? En is er de ambitie om er in de laatste drie ronden nog een stevige lap op te geven?

In 2019 eindigt het contract van deze legislatuurploeg en in 2020 rijden we al met een totaal nieuw ‘koers’plan.

VVJ staat als een vurige sportbestuurder langs het parcours met het bordje :“Halfweg! ’t Is het moment!” Maak de koersevaluatie van deze legislatuur. Grijp het koeiestuur van evaluatie en analyse bij de horens. Pak het juiste spoor en stuur je jeugdbeleidskoers bij!

Door de speakers klinkt: “Nog drie ronden te gaan! Het moment in de koers om al aan de volgende te denken!”

∆