VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 april 2016 ∫ Jaargang 25 nr. 2 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec
T I JDSCHRIF T VOOR LOK A A L JEUGDBELEID
VERKEERSPSYCHOLOGIE P12
P R A K T I JK V OORB E E L D
P08
Jonagold to the Big Apple A C T UE E L
P06
Van output naar outcome
EDITO JEUGDRADEN HEBBEN MEER ONDERSTEUNING NODIG!
We hebben geen wetenschappelijk verantwoord lange termijn onderzoek nodig om te weten dat het wegvallen van de sectorale regelgeving een impact heeft op de werking en uitbouw van lokale jeugdraden. Uiteraard blijven zij bij wet verplicht, en uiteraard moeten zij, eens in de zes jaar, de meerjarenplanning adviseren. Maar toch. Het is nog niet zo lang geleden dat ze intensief bij jeugdbeleidsplannen betrokken waren, of, later, bij de opmaak van de doelstellingen jeugd in het gemeentelijke meerjarenplan. Criticasters kunnen aanvoeren dat de jeugdraad niet het summum van participatie is, of dat zij vaak eerder jeugdwerkraden dan echte jeugdraden zijn. Maar is dat niet naast de kwestie? Heeft een jeugdraad enkel nut als zij “proportioneel en gewogen” bestaat uit afgevaardigden vanuit elke maatschappelijk relevante invalshoek? Of is het toch een meerwaarde dat jongeren, al dan niet grotendeels afkomstig uit jeugdwerk, samen een blik werpen op gemeentelijke beleid? Is het niet, aanvullend, belangrijk dat zij jeugdwerkers uit allerhande verengingen samen brengen? Is het niet mooi te zien dat daar ook activiteiten, acties en adviezen uit voortvloeien?
Je MJP realiseren met een outcome bril A C T UE E L
Als ‘ ja’ het antwoord is op bovenstaande vragen … Dan moeten we dat ten volle steunen. Velen kijken daarvoor naar VVJ. Dat is logisch, VVJ wil immers de volledige driehoek relevant voor lokaal jeugdbeleid (jongeren, schepenen, ambtenaren) optimaal ondersteunen. We durven als VVJ dan ook luidop zeggen dat wij vinden dat jeugdraden morgen meer ondersteuning nodig hebben! We wijzen er ook graag op dat het wegvallen van de provinciale bevoegdheden hier negatief op inwerkt. Immers, gisteren brachten ook de provincies jeugdraadvrijwilligers samen, gisteren speelde ook de provinciale jeugdraad een rol nuttig voor de lokale jeugdraden.
06
04 O V E R V V J 26 V O O R U B E K E K E N
VVJ neemt deze vaststellingen zeker mee in haar nieuwe beleidsnota. Maar we hopen dat de minister, even hard als ons, inziet dat lokale jeugdraden méér ondersteuning nodig hebben. En we hopen dat hij ook inziet dat dit niet ten koste mag gaan van de ondersteuning van de andere pijlers uit onze ‘driehoek’.
27 C O L O F O N 28 U I T S M I J T E R
Kaï Van Nieuwenhove, directeur VVJ vzw
2
Edito
Verkeerspsychologie ontrafeld
From Jonagold to the Big Apple
08
P R A K T I JK V OORB E E L D
06
ACTUEEL
Van output naar outcome Haal halfweg de legislatuur het maximum uit je meerjarenplan
08
16
MOBILITEIT
Hoe het menselijk brein werkt in het verkeer Wist-je-datjes van deverkeerspsycholoog.nl
14
Is mijn jeugdhuis gemengd btw plichting?
23
Ga het na via de flowchart van Formaat
18
Internationale intergemeentelijke samenwerking trekt naar ‘the city that never sleeps’
12
JEUGDHUIZEN EN BT W WETGEVING
EVENEMENTEN
#VVJ2D inspireert 11 gouden tips voor de organisatie van een evenement
21
Groot Hagelkruispark in Ekeren wint Openbaargroen Award 2015
IN S P IR AT IE
Je krijgt het elke dag cadeau Benieuwd wat VVJ Jitske de afgelopen drie maanden inspireerde?
20
SPEELRUIMTE
Avontuurlijk speelterrein gebaseerd op verlangens van Ekerse leerlingen, jeugdverenigingen en meer
PRAKTIJKVOORBEELD
Borgloon, Hoeselt en Riemst: from Jonagold to the Big Apple
12
MOB IL I T E I T
F O T ORE P OR TA G E
VVJ Vormingstweedaagse Kleine en grote helden in beeld FOTOVERHA AL
Transformerz Kortrijk in the picture Jeugdraad plechtig begraven en 100 ideeën bij elkaar gebrainstormd
Inhoud
3
24
DRIEHOEKSVERHOUDING
Temse
Drie kernspelers van het jeugdbeleid antwoorden op drie vragen
OVER
W W W.V VJ.BE/PL AN-EN-PL AY AL GEZIEN? WORKSHOPS, ACTIVITEITEN, GROEPSKORTINGEN... VOOR JE VAK ANTIE / VRIJETIJDSPROGRAMMA OP EEN NIEUW PL ATFORM VOOR ORGANISATOREN EN A ANBIEDERS
DOORZOEK HET A ANBOD
GROEPSKORTINGEN
Via www.vvj.be/plan-en-play kan je op verschillende manieren het aanbod van workshops, activiteiten, voorstellingen, verhuurbedrijven doorzoeken. De databank is sinds begin dit jaar online en telt ongeveer 50 aanbieders en 100 fiches, we hopen dat er daar de komende weken en maanden nog heel wat bijkomen.
Ook in de kijker op www.vvj.be/plan-en-play : de groepskortingen die VVJ exclusief voor zijn leden bedingt en waarmee je aan aantrekkelijke tarieven op uitstap kan met je vakantiewerking.
D E E L J E E R VA R I N G E N M E T A A N B I E D E R S
∫∫ Wil je graag je ervaring met een aanbieder delen? Dat kan als je ingelogd bent! Je kan ook de reacties van andere jeugddiensten zien. ∫∫ Heb je goede ervaringen met aanbieders die je nog niet in de lijst of databank ziet? Tip ze aan VVJ Kristof, kbouvard@vvj.be of 03 740 76 43.
HOTSPOT VOOR JEUGDVRIJETIJDSA ANBOD
Verder willen we van www.vvj.be/plan-en-play de hotspot maken voor alles waar je nood aan hebt voor een evenwichtig en divers vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren in je gemeente. Alle ondersteuning voor wie vakantiewerking organiseert in één oogopslag.
∆
VRAGEN OF SUGGESTIES? Contacteer VVJ Ellen, edegrauwe@vvj.be of 03 821 06 01
4
ov er v vj
OVER
W W W.K ARUUR.BRUSSELS ZET BRUSSELSE PARTICIPATIEPROJECTEN MET JONGEREN IN DE KIJKER Surf nu naar de site www.karuur.brussels en vind niet alleen het gratis aanbod van Karuur BXL voor Brusselse gemeenten, maar ook een overzicht van de lokale jeugdbeleidsparticipatieprojecten in het Brussels hoofdstedelijk gewest.
VORMINGSK ALENDER ∫ DO 12/05/2016 Meesterlijk - Tijdelijk ruimtegebruik in Gent
∫ DO 19/05/2016 Themamodule Ruimte Dag 1
∫ DI 24/05/2016 Wil je weten wat er in een bepaalde Brusselse gemeenten gebeurt of wat de plannen daar zijn? Ben je op zoek naar inspiratie of goede voorbeelden? www.karuur. brussels is “the place-to-be”! Wil je graag op de hoogte blijven van Karuur BXL en jeugdparticipatie in Brussel in het algemeen, dan kan je altijd de Karuur BXL - facebookpagina liken: www. facebook.com/karuurBXL Check www.karuur.brussels
∆
Verdiepingsmodule Vrije tijd Dag 1
∫ DO 02/06/2016 Themamodule Ruimte Dag 2
∫ VR 03/06/2016 Centrumstedenoverleg
∫ DO 09 & VR 10/06/2016 Starterstweedaagse
MEER INFO
∫ DO 16/06/2016
VVJ Cathelijne, cvanderveer@vvj.be , 0486 65 34 84
Themamodule Ruimte Dag 3
BESTEL HET NASL AGWERK JONGERENINFORMATIE EN -ADVIESWERK A AN V VJ LEDENTARIEF
vloeddoor doorde depsychische psychische en en lichamelijke lichamelijke ontwikkeling ontwikkeling van van jongeren. jongeren. De De noodzakelijke noodzakelijke vloed informatie houdt houdt verband verband met met hun hun dagelijkse dagelijkse levenssituaties, levenssituaties, om om zich zich te te oriënteren oriënteren in in informatie hun leefwereld leefwereld of of keuzes keuzes te te maken maken of of om om problemen problemen op op te te lossen. lossen. In In talrijke talrijke sectoren, sectoren, hun die op op grond grond van van hun hun functie functie direct direct contact contact hebben hebben met met jongeren, jongeren, zoals zoals jeugdwerk, jeugdwerk, die jeugdhulpverlening, bibliotheken, bibliotheken, onderwijs onderwijs enz. enz. bestaat bestaat reeds reeds lang lang aandacht aandacht voor voor jeugdhulpverlening, deze informatieinformatie- en en hulpvragen hulpvragen van van kinderen kinderen en en jongeren. jongeren. Maar Maar dit dit is is vaak vaak op op een een deze impliciete wijze. wijze. impliciete Indit diteerste eerste handboek handboek in in het het Nederlandse Nederlandse taalgebied taalgebied worden worden alle alle aspecten aspecten van van het het jonjonIn gereninformatie- en en -advieswerk -advieswerk behandeld. behandeld. Het Het focust focust op op de de doelgroep, doelgroep, de de motiverinmotiveringereninformatiegen, de de diagnostiek diagnostiek en en de de hulpverleningsprincipes hulpverleningsprincipes en en -methodes -methodes van van deze deze werkvorm werkvorm gen, in Nederland Nederland en en Vlaanderen. Vlaanderen. De De auteurs auteurs behandelen behandelen de de ontwikkelingen ontwikkelingen en en diverse diverse in visies op op dit dit gebied, gebied, systematisch, systematisch, geïntegreerd geïntegreerd en en allesomvattend. allesomvattend. Het Het boek boek besteedt besteedt visies niet alleen alleen aandacht aandacht aan aan de de actuele actuele praktijk, praktijk, maar maar ook ook aan aan de de evolutie evolutie van van de de jongerjongerniet eninformatie en en adviesfunctie adviesfunctie en en aan aan mogelijke mogelijke toekomstige toekomstige ontwikkelingen. ontwikkelingen. Het Het is is eninformatie bestemd voor voor iedereen iedereen die, die, als als professional professional of of vrijwilliger, vrijwilliger, betrokken betrokken is is bij bij jongereninjongereninbestemd formatie en en -advies. -advies. formatie
Willy Faché Faché is is emeritus emeritus hoogleraar hoogleraar sociale sociale pedagogiek pedagogiek aan aan de de Universiteit Universiteit Gent. Gent. Hij Hij Willy richtte diverse diverse jeugdinformatiejeugdinformatie- en en adviescentra adviescentra op, op, lokaal lokaal en en nationaal. nationaal. Hij Hij was was ook ook richtte adviserend lid lid van van de de WHO WHO –– Working Working Group Group on on Youth Youth Advisory Advisory en en adviseur adviseur bij bij het het adviserend Committee of of Experts Experts on on Youth Youth Information Information in in Europe Europe bij bij de de Raad Raad van van Europa. Europa. Committee
ISBN978-90-441-3370-7 978-90-441-3370-7 ISBN
789044 133707 133707 99 789044
jongereninformatieen enadvieswerk advieswerk3.indd 3.indd 11 jongereninformatie
Het boek focust op de doelgroep, de motiveringen, de diagnostiek en de hulpverleningsprincipes en –methodes van deze werkvorm in Nederland en Vlaanderen. Dr. Em. Willy Faché schreef het voorbije jaar, samen met een handvol andere auteurs, het eerste handboek over jeugdinformatie & -advieswerk. Hij is emeritus hoogleraar sociale pedagogiek aan de Universiteit Gent en richtte diverse jeugdinformatie- en adviescentra op, lokaal en nationaal.
IN IN VLAANDEREN VLAANDEREN EN EN NEDERLAND NEDERLAND
Jongeren hebben hebben op op hun hun weg weg naar naar volwassenheid volwassenheid informatiebehoeften informatiebehoeften en en problemen problemen Jongeren dieduidelijk duidelijkverschillen verschillenvan vandie dievan van volwassenen. volwassenen. Deze Deze specifieke specifieke behoefte behoefte wordt wordt beïnbeïndie
Willy Faché Faché (Red.) (Red.) Jongereninformatie– Jongereninformatie– en en –advieswerk –advieswerk
Jongereninformatie– Jongereninformatie– en –advieswerk –advieswerk en
Voor het eerst zijn voor Nederland en Vlaanderen alle aspecten van jongereninformatie- en advieswerk gebundeld in een handboek, waarvan VVJ mede-uitgever is. Bestel het nu aan de VVJ ledenprijs van 25 euro via VVJ Kristof, kbouvard@vvj.be (29,9 euro in de boekhandel).
Het boek besteedt niet alleen aandacht aan de actuele praktijk, maar ook aan de evolutie van de jongereninformatie en adviesfunctie en aan mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Een aanrader voor iedereen die, als professional of vrijwilliger, betrokken is bij jongereninformatie en -advies. Bestel het boek nu bij VVJ aan het ledentarief van 25 euro via VVJ Kristof, kbouvard@vvj.be
∆
23/02/16 12:05 12:05 23/02/16
ov er v vj
5
ACTUEEL
Van output naar outcome Tekst: Filip Stallaert & Jitske Verwimp
We zijn halfweg de legislatuur en halfweg het meerjarenplan. Een mooi moment om bij stil te staan. Van output naar outcome als frisse blik om jouw doelstellingen in het meerjarenplan in de tijd die nog rest te realiseren.
Output versus outcome
We zijn geneigd om doelstellingen te vertalen in ‘output’ als we deze omtoveren in acties. We gaan dan meten in cijfers, want cijfers verkopen goed en cijfers verantwoorden op rechttoe rechtaan manier waarom we in een bepaalde actie tijd en geld mogen stoppen. We meten bijvoorbeeld: het aantal gecreëerde producten, het aantal bereikte mensen, het aantal activiteiten… Maar betekent je cijfers halen binnen een actie altijd dat je je doelstellingen haalt? Of anders gezegd: als je het halen van een doelstelling afmeet aan het halen
output
van een bepaald cijfer, realiseer je dan wat je wilde bereiken met je doelstelling? Anders zou het zijn als we gaan kijken naar de outcome van doelstellingen. We benoemen dan de verandering of voordelen voor mensen door de genomen doelstellingen / actie. Dan kijken we naar de verandering op vlak van houdingen, kennis, vaardigheden, gedrag, toestand, … die we willen bereiken. In onderstaand schema zie je een voorbeeld van welk verschil dit concreet kan betekenen:
outcome
WAT DOEN WE?
WIE BEREIKEN WE?
KORTE TERMIJN
∫∫ workshops ∫∫ trainingen ∫∫ coaching
∫∫ stakeholders ∫∫ beslissers ∫∫ personeel ∫∫ internen
aanleren ∫∫ bewustzijn ∫∫ kennis ∫∫ houding ∫∫ vaardigheden ∫∫ ambitie ∫∫ motivatie
sessies ∫∫ beoordelingen ∫∫ faciliteiten
6
a c t u eel
MIDDENL ANGE UITEINDELIJKE TERMIJN IMPACT
acties ∫∫ voorbeeldgedrag
∫∫ oefenen ∫∫ beslissen ∫∫ maatregelen ∫∫ sociale actie
toestand ∫∫ sociaal ∫∫ economisch ∫∫ burgerzin ∫∫ leefomgeving
ACTUEEL
Inspiratie om halfweg de legislatuur het maximum uit je meerjarenplan te halen
Een voorbeeld
In de sessie ‘van actiegericht naar mensgericht werken’ op onze vormingstweedaagse gaven deelnemers aan hoe ze dit nu al toepassen in hun beleidsplanning. Een - erg actueel - voorbeeld: Doelstelling: kinderen kunnen buiten spelen in onze gemeente. Een outputgerichte actie is de organisatie van de Buitenspeeldag in de gemeente waar x aantal kinderen aan deelnemen. Outcomegericht denken is nagaan: welke verandering willen we teweeg brengen met de Buitenspeeldag? Het idee is dat je nadenkt over hoe het evenement het startpunt kan zijn voor de duurzame realisatie van de doelstelling. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat kinderen buiten spelen, dat ze dat mogen in de eigen gemeente?
eenvoudig, maar het is niet altijd wat we toepassen in de praktijk. We vragen ons vaak af wat we doen en hoe we iets aanpakken, maar we zouden vaker op zoek moeten gaan naar het antwoord op de vraag ‘waarom doen we dit of dat’ om een stap verder te zetten. Als je zelf kan antwoorden op het ‘waarom’, dan kan je zaken ook beter uitleggen en overbrengen aan anderen. En zo kom je tot acties die je helpen om je doelstelling op een duurzame manier te realiseren. De ‘golden circle van Sinek‘ als leidraad:
Zorgen voor nieuwe speelruimte en bijvoorbeeld een bos officieel openen op Buitenspeeldag, bestaande speelruimte onder de aandacht brengen en ook leefomgeving van de kinderen inlichten over die mogelijkheden in de gemeente zijn maar enkele voorbeelden.
Weet jij waarom je doet wat je doet? Een woord dat kan helpen om de vertaling te maken naar meer ’outcome’ gericht denken is ‘waarom?’. Het klinkt
a c t u eel
7
∆
PRAKTIJKVOORBEELD
8
p r a k t i j k v o o r beel d
PRAKTIJKVOORBEELD GEMEENTEN
Zuid-Limburgse jeugddiensten en jongeren op inleefreis naar New York City Tekst: Leen Bartholomeus
INWONERS
Intergemeentelijke samenwerking, internationaal
Borgloon: 10.600 inwoners, waarvan 3.200 jonger dan 30
Hoeselt: 10.000 inwoners, waarvan 3.000 jonger dan 30
Riemst: 16.500 inwoners, waarvan 4.000 jonger dan 30
Beeld: jeugddienst Borgloon, Hoeselt en Riemst
From Jonagold to the Big Apple Onder deze titel vertrokken 30 Limburgse jongeren de voorbije krokusvakantie op inleefreis naar New York City. Onder begeleiding van Haspenvoud International, een intergemeentelijke samenwerking van de jeugddiensten van Borgloon, Hoeselt en Riemst. Nieuwsgierig als we zijn wilden we daar toch ietsje meer over weten. MEER INFO www.haspenvoud.international jeugddienst Borgloon — Sven Gilissen,
sven.gilissen@borgloon.be jeugddienst Hoeselt — Steve Jans,
jeugddienst@hoeselt.be jeugddienst Riemst — Kristien Van Lierop,
Kristien.VanLierop@riemst.be
THEMA
Borgloon, Hoeselt en Riemst
Hoe is het intergemeentelijk samenwerkingsverband tot stand gekomen? S T E V E J A N S , J E U G D D I E N S T H O E S E LT: In 1996 gingen zes Zuid-Limburgse gemeenten een samenwerking aan om elk jaar een grote themadag te organiseren voor kinderen en jongeren: 6voud. Na 10 jaar gooiden we het roer om en kozen we voor internationale projecten. Zo werd Haspenvoud International een feit. We organiseerden inleefreizen naar Polen met o.a. een bezoek aan de concentratiekampen van Auschwitz en Birkenau. En een internationale groepsuitwisseling in België met Poolse jongeren onder het Youth in Action programma. In 2013 staken we de grote plas over met een project in New York. Omwille van reorganisaties binnen enkele gemeenten bleven enkel Borgloon en Hoeselt over. Op zoek naar een nieuwe partner kwamen we terecht bij de jeugddienst van Riemst.
Kristien, wat haalde de gemeente Riemst over de streep om deel uit te maken van deze samenwerking? K R I S T I E N VA N L I E R O P, J E U G D D I E N S T R I E M S T: Jongeren een internationale ervaring meegeven stond al langer op mijn verlanglijstje maar dit praktisch realiseren, en zeker alleen als éénmansjeugddienst, bleek niet evident. Tijdens een provinciale bijeenkomst van VVJ stelden Sven en Steve hun inleefproject
p r a k t i j k v o o r beel d
9
PRAKTIJKVOORBEELD
naar New York voor. Kort erna kreeg ik de vraag of de gemeente Riemst interesse had om in de intergemeentelijke samenwerking te stappen. Jongerencultuur voor 18+’ers (een doelgroep waar we minder aanbod voor hadden) en de nadruk op intercultureel leren op een informele manier overtuigden het Riemster schepencollege. Onze afspraken liggen vast in een samenwerkingsprotocol, bekrachtigd door de drie gemeenteraden.
bestaande contacten. Ook budgetten vastleggen, goedkeuringen van de colleges, kandidaten aanschrijven en selecteren en alle praktische regelingen nemen ruim een jaar in beslag. Met de deelnemers organiseren we werkvergaderingen waarin de jongeren samenwerken om het project inhoudelijk voor te bereiden. Wij sturen ze aan maar ze bedenken zelf de manieren waarop ze in interactie willen gaan met locals en waarover.
Wat moeten we ons voorstellen bij een inleefreis? S V E N G I L I S S E N , J E U G D D I E N S T B O R G L O O N : Voor ons bestaat een inleefproject uit drie pijlers. Eerst en vooral het ontdekken van een nieuw land, en ondergedompeld worden in een vreemde cultuur. Contact met de lokale bevolking is de tweede pijler. De grootste nadruk leggen we op uitwisselingsmomenten met leeftijdsgenoten (studenten) over (jongeren)cultuur, het studentenleven, vooroordelen en levensvisie. Via workshops, groepsgesprekken en informeel contact.
Hoe selecteren jullie de deelnemers? S V E N : Alle jongeren tussen 18 en 25 in de drie gemeenten krijgen een projectfolder toegestuurd. Op www.haspenvoud. international en op Facebook vinden ze meer info en het inschrijvingsformulier dat uitgebreid peilt naar motivatie en ingesteldheid van de jongere. Elke kandidaat komt tijdens een gesprek op de jeugddienst zijn motivatie toelichten. We selecteren 10 jongeren per gemeente.
Hoe hebben jullie het NY-project concreet aangepakt? S T E V E : Heel belangrijk zijn de contacten met sleutelfiguren ter plaatse. Daar steken we veel tijd in. Daarom gaan we bij een nieuwe bestemming minimaal een jaar op voorhand op prospectie. Voor de inleefreis nu konden we gebruik maken van
10
Wat stond er allemaal op het programma in New York? K R I S T I E N : Uiteraard kan je niet naar New York zonder trekpleisters als Empire State Building of Times Square te bezoeken. Je kan je wel inbeelden dat rondlopen in één van de meest iconische steden van de wereld voor onze jongeren ronduit “awesome” is.
p r a k t i j k v o o r beel d
PRAKTIJKVOORBEELD
Maar de niet-toeristische ervaringen geven dé onvergetelijke meerwaarde aan het project. We zijn tenslotte geen reisbureau. Zo organiseerden we een uitwisseling met studenten van Columbia University met bezoek van de Belgische consul-generaal waar we op een interactieve manier thema’s bespraken als vooroordelen, studentenleven, vrijetijdsbesteding... We gingen op bezoek in een high school waar je van Amerikaanse jongeren hoort hoe het er echt aan toegaat. Ook heel fijn was de Belgian quiz met kinderen in een basisschool. We speelden kringspelletjes in Central Park waarbij Amerikaanse jongeren spontaan kwamen meespelen. En zongen “Oh happy day” mee in een gospelkerk in Harlem. Stuk voor stuk unieke ervaringen! We nemen ook een professionele cameraman mee. Hij maakt een projectfilm die we tijdens een terugkoppelingsactiviteit voorstellen aan de deelnemers en hun vrienden, familie en verenigingen! Op die manier wordt de ervaring nog verder verspreid.
Hoe bekostigen jullie deze projecten? De drie gemeentes storten jaarlijks een vast bedrag van 1500 euro op de Haspenvoud-rekening. We organiseren onze projec-
ten om de twee jaar waardoor we een redelijke financiële basis hebben. Dit is lang niet voldoende om het hele project te bekostigen. Daarom betalen de deelnemers en de begeleiders het grootste deel van de inleefreis.
Dus jullie betalen zelf mee om de inleefreis te begeleiden? S T E V E : Ja, dit kan moeilijk anders omdat het budget beperkt is. Wij vragen aan ons schepencollege ook enkel onze wekelijkse werkuren en geen avond- en weekenduren. Het engagement dat we hiermee tonen is ook een overtuigingsfactor die meespeelt voor de schepencolleges.
Wat bepaalt het succes van een project? S V E N : Wat wij belangrijk vinden voor het organiseren van projecten is een goede verstandhouding tussen de jeugdconsulenten, goede selectie van geschikte deelnemers en een goed netwerk uitbouwen en onderhouden. Trouwens, op het moment dat we jullie vragen beantwoorden zitten we in Zuid-Afrika. Hard bezig met netwerken te leggen om ons volgend project voor te bereiden. Zonnige groetjes uit Kaapstad van Sven, Kristien en Steve! ;-)
p r a k t i j k v o o r beel d
∆
11
MOBILITEIT
Wist-je-datjes over verkeerspsychologie Tekst: Imke Pichal
Beeld: www.deverkeerspsycholoog.nl
Een kinderbrein functioneert heel anders dan een volwassenbrein in het verkeer
Het verkeer leent zich uitstekend voor een beetje lol
Voor jonge kinderen is oversteken bijvoorbeeld een erg complex gegeven en een enorme inschattingsoefening met onder andere: ∫∫ Het onderkennen van gevaarlijke verkeerssituaties ∫∫ Het onderdrukken van afleiding ∫∫ Omgeving visueel afzoeken ∫∫ Begrijpen waar het overige verkeer zich beweegt (of gaat bewegen) ∫∫ Het onderscheiden van belangrijke en niet-belangrijke stimuli ∫∫ Schatten van de afstand en de snelheid van andere verkeersdeelnemers ∫∫ Een kijkje in het kinderbrein op de weg via volgende link: deverkeerspsycholoog.nl/project/een-kijkje-in-het-kinderbrein
Als beleidsmakers zijn we veel te vaak bezig met het inspelen op rationele aspecten en motieven in mobiliteitsgedrag
Humor beïnvloedt onze emoties en meestal ook ons gedrag. En bovenal: lachen is gezond. Het gaat stress tegen en maakt endorfine aan. Daarmee activeren we als het ware het beloningssysteem van onze hersenen. De eenduidigheid die we in het verkeer door verkeersregels, -tekens enzovoort bewust hebben gecreëerd, smeekt er eigenlijk om om eens doorbroken te worden. Er is volop ruimte voor verrassing in deze strenge wereld vol voorschriften. Door het een beetje te relativeren, zou het zo maar eens kunnen dat we ons zelfs wat meer aan al die regeltjes gaan houden. Verkeersborden met een humoristische toets worden massaal gedeeld op Twitter en Facebook en de media pikken er in komkommertijd gretig op in. Dat komt het imago van de gemeente ten goede. Een blog van de verkeerspsycholoog over humor in het verkeer via: deverkeerspsycholoog.nl/lachen-in-verkeer-mag-dat-over-humor-op-bovenen-langs-de-weg
Terwijl veel gedrag net wordt bepaald door emotionele motieven die onze ratio afremmen. Denk bijvoorbeeld maar aan een situatie waarin je heel kwaad of heel bang bent; vaak staan die hevige emoties rationeel nadenken in de weg. Of we handelen op ‘automatische piloot’. Dat is zeker in het verkeer ook zo. Daar schakelen we constant – niet alleen van eerste naar tweede en zo verder – maar ook tussen onze hersendelen: van ‘rationele beslissingen’ naar ‘impulsieve reacties’, van ‘op de weg letten’ via ‘wegdromen’ naar ‘plotselinge overlevingsdrang’… en weer terug! Een blog over de ‘evolutieleer op de weg’: deverkeerspsycholoog.nl/evolutie-op-de-snelweg
12
mobiliteit
MOBILITEIT
Gerard Tertoolen van deverkeerspsycholoog.nl toont ons hoe het menselijk brein werkt in het verkeer. Een aantal eyeopeners en wist-je-datjes!
Hoe kunnen we dan (onbewust) gedrag veranderen in het verkeer? ∫∫ Priming: je reageert sneller of sterker op prikkels als je kort daarvoor prikkels hebt waargenomen die in je hersenen ermee in verband worden gebracht. In het verkeer is een bekend voorbeeld ‘de inktvispaal’: Er staat nergens ‘pas op voor kinderen’, maar we associëren de kleuren en de speelse inktvis met kinderen en dus gaan we voorzichtiger rijden. ∫∫ Prompting of nudging: het uitlokken van bepaald gedrag door middel van hulpsignalen of hints om het vervolgens positief te bekrachtigen. M.a.w.: een duwtje in de rug geven, en dat liefst zonder belerend te zijn maar net met een humoristische toets. Het aanbieden van een kindertekening na een overtreding in een schoolzone helpt automobilisten weer even te focussen op het ongewenste van hun gedrag. En een bordje met ‘Stop. In the name of love’ leidt tot meer navolging dan wanneer er alleen een stopbord is geplaatst. Blogs over priming, prompting, nudging: deverkeerspsycho-
De ‘doe-het-niet-paradox’
Stel: je wilt dat mensen iets niet doen in het verkeer. Dan is het raadzaam mensen erop te wijzen wat ze wel moeten doen. Onze hersenen kunnen het woord ‘niet’ namelijk niet registreren. Als dat geen paradox is! Het bekendste voorbeeld is tegen iemand zeggen: ‘denk niet aan een roze olifant.’ Je weet dan één ding zeker: hij denkt juist aan een roze olifant. Je vestigt er de aandacht op, je brengt mensen in feite dus op een idee. In de campagnes van de overheid wordt hier nogal eens pijnlijk de mist mee ingegaan. Neem de campagne tegen smartphonegebruik in het verkeer. ‘ONderweg ben ik OFFline’. Die boodschap zou vóór het vertrek best zinvol kunnen zijn, maar hij wordt vertoond langs de weg als je ONderweg bent. En de kans dat de boodschap dan juist het tegenovergestelde bereikt – o ja, even op mijn telefoon kijken – is levensgroot. En levensgevaarlijk, dat ook. Blog over paradoxen: deverkeerspsycholoog.nl/ mobiele-paradoxen.
∆
loog.nl/de-kracht-van-het-onbewuste-gedragsbeinvloeding-via-de-schaduwzijde-van-ons-brein / deverkeerspsycholoog.nl/project/go-nudge
MEER INFO www.deverkeerspsycholoog.nl
mobiliteit
13
EVENEMENTEN
#VVJ2D inspireert
11 gouden tips voor de organisatie van een evenement Tekst: Annelies Schepers
Beeld: Ilse Holvoet, Sofie Marque
De Vormingstweedaagse is hét moment om inspiratie op te doen, om advies in te winnen bij ervaringsdeskundigen of om supertips op te strijken. Dat was ook het recept in de sessie ‘Inspirerende voorbeelden aan het woord: grote events’. Wij vroegen aan de deelnemers: welke ultieme event-tip neem jij mee naar huis uit deze sessie? Zij formuleerden voor u deze gouden elf!
Ken je mensen
Zeker als je op zoekt bent naar extra inkomsten. Voor grote evenementen heb je ook grote sponsors nodig. Altijd handig als je an inside (wo)man hebt. Bouw je netwerk uit en soigneer het.
Ga stelen bij de buren
Oftewel, vind het warm water niet uit. Dat bestaat namelijk al en wellicht in een gemeente niet al te ver van jou. Geef je ogen en oren de kost, steel slim en geef er je eigen schwung aan. Zie ook: deze sessie :-).
Geef je vrijwilligers verantwoordelijkheid
Doe!
Niet de gemakkelijkste tip maar wel eentje die veel opbrengt. “Laat het (een beetje) los”, zoals koningin Elsa en laat je vrijwilligers zelf dingen in handen nemen. Op Factor J wordt de backstage voor de vrijwilligers ingericht en gerund door de vrijwilligers. Zo wordt het van hen, voelen ze zich er thuis en zetten ze zich beter in. Mede-eigenaarschap, zelfs bij een groot evenement, zorgt ervoor dat jouw vrijwilligers zich nog beter gaan inzetten.
Buzzz
Zie het potentieel van een ruimte
Op het eerste zicht kan een ruimte (open of gesloten) helemaal geen optie zijn om jouw evenement in te organiseren. Maar heb een open geest en geef het een kans. Mits wat studiewerk en de parate kennis van collega’s kan het de plek worden die je zoekt. Zo is er fuifzaal Ampère onder het station van Antwerpen Centraal. Bijzondere ligging, NMBS als partner, fuifzaal in privaatpublieke samenwerking met jeugdcontext … Of: de ruimte ligt in natuurgebied. Dan is het zaak dat je een goede relatie hebt met bijvoorbeeld de boswachter. Of: een leegstaand gebouw dat over een aantal jaren afgebroken wordt, kan mits goede afspraken en wat aanpassingen perfect dienen voor een jongerencultuurproject. In Hechtel-Eksel bijvoorbeeld, ging Breek. Punt enkele jaren in de oude pastorij door. Binnenkort is er de laatste editie, het gebouw gaat nu echt tegen de grond.
14
Je kan je nog zo goed voorbereiden en alles overdenken maar de eerste keer een evenement organiseren is als een sprong in het diepe. Dus ga ervoor. En niet vergeten: uit fouten leer je.
Zijn vrijwilligers een onontbeerlijk onderdeel van jouw evenement? Creëer dan op voorhand een buzz. Niet om jouw evenement rechtstreeks in de kijker te zetten maar om helpende handen aan te trekken. Extra tip: Check de ‘Wat als …’ -filmpjes op de facebookpagina van Dienst Jeugd Genk.
Kleur buiten de lijntjes
De stoutste tip uit de lijst. Maar eentje die in de groep hoog in het vaandel werd gedragen. Tast de grenzen van het mogelijke af en ga er af en toe over. Eenheidsworst is saai, ga voor iets dat anderen niet doen … of niet durven. Geef niet te snel op. Een eerste njet van het college hoeft niet te betekenen dat iets niet kan doorgaan.
Zoek partners met goesting
Binnen je collegagroep of erbuiten. Andermans goesting geeft jou automatisch ook meer zin om je tanden te zetten in het project dat op je bord ligt.
e venementen
Beleef de leefwereld
Zorg dat je weet wat jouw doelgroep leuk vindt. Meer nog: duik helemaal in hun leefwereld. Ga op ontdekking zodat jouw programmatie helemaal klopt.
Met dank aan de pro’s van dienst: ∫∫ Maarten Luyts van jeugddienst Genk (Factor J - Genk on Stage en mede-organisator Putrock),
∫∫ Robbe Van Bogaert van jeugddienst stad Antwerpen (Feestmeester van A en zaakvoerder Eventsure)
∫∫ Robbert Neckebroek van jeugddienst Destelbergen en Manu
Communiceer!
Veel theorieën beschikbaar maar je moet het vooral doen. Niemand kan in jouw hoofd kijken. Weet met wie je moet communiceren, hoe en wanneer.
De Clerq, ook bekend van het Materiaalmagazijn, (KID Rock festival).
∆
Alles start met een goed idee
Alle voorgaande tips vervallen in het niets als je niet weet waar je naar toe wilt. En waar je naar toe wilt start niet in het wilde weg maar met … jawel, een goed idee. Een sterke basis om vanuit te vertrekken, zorgt voor degelijk product aan de eindmeet.
e venementen
MEER INFO www.jeugdingenk.be www.facebook.com/dienstjeugd.genk www.genkonstage.be www.putrock.be www.facebook.com/feestmeestervana www.eventsure.be www.kid-rock.be
15
Is mijn jeugdhuis gemengd btw-plichtig?
Sinds 1971, toen de btw-wet werd ingevoerd, zijn jeugdhuizen vrijgesteld van BTW. Aan de wet is niets gewijzigd. Sinds 1 januari 2016 zijn er wel bijkomende grenzen gesteld aan die vrijstelling. Om vrijgesteld te blijven van btw moet je jeugdhuis aan drie voorwaarden voldoen. Meer informatie: www.formaat.be/informatie/themas/btw
DRANKGELEGENHEID
COMMERCIËLE INKOMSTEN
Mijn jeugdhuis had vorig jaar een totale omzet uit de drankgelegenheid (tooginkomsten) die hoger is dan 80.000 euro
NEE
Mijn jeugdhuis heeft regelmatig inkomsten uit commerciële activiteiten zoals commerciële verhuur en sponsoring
JA JA De inkomsten uit de fundraising* trek ik af van de totale omzet van mijn drankgelegenheid. Het resultaat van die berekening is hoger dan 80.000 euro
JA Mijn jeugdhuis is GEMENGD BTW-PLICHTIG
NEE
JA
Mijn jeugdhuis doet af en toe aan fundraising*
NEE
1. Je omzet uit je drankg 2. Je omzet uit commer huur …) blijft onder 2 3. Je verkoopt geen maa Voldoe je niet aan één va btw-plichtig. Doorloop elk je jeugdhuis vrijgesteld is
NEE Mijn jeugdhuis is NIET GEMENGDBTW-PLICHTIG
GEMENGD BTW-PLICHTIG Wat moet je doen? • Neem contact op met Formaat. • Formaat raadt aan een boekhoudkantoor onder de arm te nemen. Bij voorkeur aansluiten bij een boekhoudkantoor gespecialiseerd in vzw’s (Formaat werkt samen met CVBA Q-bus). • Activeer je ondernemingsnummer als btw-nummer. • Voer een btw-boekhouding (factuurboekhouding). • Doe btw-aangiftes; elk kwartaal voor de 20ste van de maand volgend op dat kwartaal. • Betaal btw (voorafbetalingen).
De inkomsten hiervan zijn hoger dan 25.000 euro per jaar
NEE
JA Voor onze activiteiten voor fundraising* krijgen wij ook sponsoring. Als we dat sponsorbedrag van het totaal aftrekken, halen we nog steeds een omzet van 25.000 euro uit commerciële activiteiten
JA Mijn jeugdhuis is GEMENGD BTW-PLICHTIG
NEE Mijn jeugdhuis is NIET GEMENGDBTW-PLICHTIG
• Maak een bedrijfsmiddelentabel op (voor bedrijfsmiddelen > € 1.000) • Maak afspraken met je dossierbeheerder over het verhoudingsgetal. • Zet op elke inkomende factuur je btw-nummer, ook als je pas later dan 1 januari je btw-nummer activeert. • Hou elk dag je gratis consumpties bij op een apart blad. Splits de inkomende facturen van de brouwer. Aankopen van consumpties voor eigen medewerkers horen niet thuis onder ‘goederen en diensten’.
NIET GEM
Wat moet je
• Voer een nen hier www.ass • Op je uitg van btw. • Hou een • Hou je to van 80.00 • In je boe uit fundr
1. et uit Jejeomzet drankgelegenheid drankgelegenheid onderblijft 80.000 onder euro. 80.000 euro. 1. uitJejeomzet uitblijft je drankgelegenheid blijft onder 80.000 euro. 2. et uit Je omzet commerciële uit commerciële activiteiten activiteiten (sponsoring, (sponsoring, commerciële commerciële verver2. Je omzet uit commerciële activiteiten (sponsoring, commerciële verhuur blijft onder 25.000 euro. huur …) blijft onder 25.000 euro. …) blijft onder 25.000 euro. 3. Je verkoopt geen maaltijden. oopt maaltijden. 3. Jegeen verkoopt geen maaltijden. Voldoe je voorwaarden, niet aan één vanisdeze voorwaarden, dangemengd is je dan je jeugdhuis et aan jeéén van deze Voldoe niet aan één van deze voorwaarden, dan is je gemengd jeugdhuis jeugdhuis gemengd btw-plichtig. Doorloop elk van de peilers g. Doorloop elk van de elk peilers deze flowchart te kijken btw-plichtig. Doorloop van van de peilers van deze om flowchart omofte kijken of deze flowchart om te kijken of je jeugdhuis vrijgesteld is se vrijgesteld is van btw. is van btw. jeugdhuisvan vrijgesteld van btw.
N
MAALTIJDEN MAALTIJDEN
n uit ële NEE
Mijn jeugdhuis Mijn biedt jeugdhuis (lichte) biedt maaltijden (lichte) maaltijden aan. aan.
Ook soep,kroketten, croques, kroketten, pannenkoeken, pannenkoeken,NEE NEEOok soep, croques, hotdogs … hotdogs vallen hieronder … vallen hieronder
JA
00 NEE
NEE
JA
We doen ditWe enkel evenementen doentijdens dit enkel tijdens evenementen die we organiseren voor fundraising* die we organiseren voor fundraising*
jgen rag
E
NEE
uis NGDTIG
NEE
JA
JA
Mijn jeugdhuis Mijn jeugdhuis Mijn jeugdhuis Mijn jeugdhuis is GEMENGD is GEMENGD is NIET GEMENGDis NIET GEMENGDBTW-PLICHTIG BTW-PLICHTIG BTW-PLICHTIG BTW-PLICHTIG
NIET GEMENGD NIET GEMENGD BTW-PLICHTIG BTW-PLICHTIG
Gemengd Gemengd btw-plichtig btw-plichtig
GemengdeGemengde btw-plicht btw-plicht ontstaat wanneer ontstaat een wanneer btw- een btwbelastingplichtige belastingplichtige zowel handelingen zowel handelingen verricht die verricht die onderworpen onderworpen zijn aan btw zijnalsaan handelingen btw als handelingen die zijn die zijn vrijgesteldvrijgesteld van btw. De vanfiscus btw. De redeneert fiscus redeneert dat een dat een jeugdhuis bestaat jeugdhuis uitbestaat twee delen: uit twee eendelen: jeugdhuis een jeugdhuis en en een drankgelegenheid. Het eerste deel, het jeugdeen drankgelegenheid. Het eerste deel, het jeugdhuis, blijft ongewijzigd huis, blijft ongewijzigd vrijgesteld vrijgesteld van btw omdat van btw het omdat het jeugdwerk jeugdwerk is en de wet is dat en de zo wet bepaalt. dat zoHet bepaalt. tweedeHet tweede deel, de drankgelegenheid, deel, de drankgelegenheid, wordt danwordt btw-plichdan btw-plichtig. Aangezien tig. Aangezien het jeugdhuis het jeugdhuis zelf vrijgesteld zelf vrijgesteld blijft blijft van btw, maar van btw, de drankgelegenheid maar de drankgelegenheid niet, zal deniet, vzw zal de vzw in zijn totaliteit in zijndus totaliteit gemengd dusbtw-plichtig gemengd btw-plichtig worden. worden.
*Fundraising *Fundraising NEEHet jeugdhuis mag op sporadische basis aan fondHet jeugdhuis mag op sporadische basis aan fond-
senwervingsenwerving te doen met teeen doencommerciële met een commerciële activiteit. activiteit. De inkomsten De inkomsten hiervan zijn hiervan vrijgesteld zijn vrijgesteld van btw envan btw en moet je niet moet bij jejetotale niet bijtoogomzet je totale toogomzet rekenen. rekenen. Er zijn drieEr belangrijke zijn drie belangrijke voorwaarden voorwaarden om te kunnen om te kunnen spreken van spreken fundraising: van fundraising: 1. Het initiatief 1. Het moet initiatief de bedoeling moet de bedoeling hebben om hebben op om op zich winst te zich maken. winst te maken. 2. Het initiatief 2. Het moet initiatief buiten moet je reguliere buiten je werking reguliere werking staan. Een staan. fuif in Een het jeugdhuis fuif in het die jeugdhuis toevallig dieveel toevallig veel opbrengt, valt opbrengt, hier dus valtniet hier onder. dus niet onder. 3. Het mag 3. geen Het mag systematisch geen systematisch karakter – karakter lees: je – lees: je organiseertorganiseert meermaalsmeermaals per jaar dezelfde per jaaractividezelfde activiteit – hebben. teit – hebben. De opbrengsten De opbrengsten van deze activiteiten van deze activiteiten moeten wel moeten wel ten goede komen ten goede aankomen de werking. aan de werking.
Maaltijden Maaltijden
Als jeugdhuis blijf je best weg van het systematisch Als jeugdhuis blijf je best weg van het systematisch aanbieden aanbieden van maaltijden. van maaltijden. Je begeeftJe je begeeft niet alleen je niet alleen op gevaarlijk op terrein gevaarlijk voorterrein de btw, voor maar de btw, ook voor maardeook voor de voedselveiligheid voedselveiligheid en de witteen kassa. de witte kassa.
om extra inom te extra zetteninopteinkomsten zetten op inkomsten uit fundraising uit fundraising om je toog-om je tooginkomsten inkomsten onder controle onder te controle houden. te houden. Wat moet je Wat doen? moet je doen? • Hou je gratis consumpties bij op een apart blad. Bij een even• Hou je gratis consumpties bij op een apart blad. Bij een even• Voer een regelmatige boekhouding. Leden van Formaat kun• Voer een regelmatige boekhouding. Leden van Formaat kuntuele controle tuelezalcontrole je moeten zal je kunnen moeten aantonen kunnen hoeveel aantonen gratis hoeveel gratis nen hiervoor nengratis hiervoor gebruik gratis maken gebruik vanmaken Assist.van VoorAssist. meer Voor info: meer info: drank je hebt drank weggegeven, je hebt weggegeven, inclusief gratis inclusief vaten gratis en speciale vaten en speciale www.assistonline.eu. www.assistonline.eu. kortingen tijdens kortingen evenementen. tijdens evenementen. • Op je uitgaande facturen vermeld je “jeugdwerking, vrijgesteld • Op je uitgaande facturen vermeld je “jeugdwerking, vrijgesteld Splits de inkomende Splits de inkomende facturen van facturen de brouwer van deopbrouwer aan de hand op aan de hand van btw. Art.44,§2,2° van btw. Art.44,§2,2° BTW-Wetboek”. BTW-Wetboek”. van deze lijsten: van deze aankopen lijsten: consumpties aankopen consumpties voor eigen voor medewereigen medewer• Hou een dagboek van je ontvangsten bij. • Hou een dagboek van je ontvangsten bij. kers horen niet thuis onder “goederen en diensten”. kers horen niet thuis onder “goederen en diensten”. • Hou je tooginkomsten in de gaten: monitor de omzetdrempel • Hou je tooginkomsten in de gaten: monitor de omzetdrempel • Verhuren aan andere socio-culturele of jeugdwerkorganisatie • Verhuren aan andere socio-culturele of jeugdwerkorganisatie van 80.000 van euro. 80.000 euro. is geen probleem. Hou er wel rekening mee dat de drankveris geen probleem. Hou er wel rekening mee dat de drankver• In je boekhouding maak je een onderscheid tussen inkomsten • In je boekhouding maak je een onderscheid tussen inkomsten koop tijdens verhuur meegerekend wordt in je toogomzet. Laat koop tijdens verhuur meegerekend wordt in je toogomzet. Laat uit fundraising en andere inkomsten. Het kan verstandig zijn uit fundraising en andere inkomsten. Het kan verstandig zijn de huurderde eventueel huurder rechtstreeks eventueel rechtstreeks betalen aanbetalen de brouwer. aan de brouwer.
INSPIRATIE
Inspiratie: je krijgt het elke dag cadeau! Tekst: Jitske Verwimp
Beeld: David Mello, Yassan Yukky, Nabeelah
Een jaartje weggeweest bij VVJ en ondergedompeld in een andere sector. “Dat wordt even wennen”, dacht ik. Maar als ik er even bij stil sta, ben ik vooral ongelofelijk aangenaam verrast over de massa’s inspiratie die mijn pad kruiste en die wil ik graag met jullie delen. Een bloemlezing uit mijn inspiratiemomenten na drie maanden terug op VVJ.
‘Elke klacht is een kans’
Op de Raad van Bestuur hoorde ik die uitspraak. Goed idee om zo te kijken naar situaties. En qua positieve aanpak kan dat tellen.
Speed-consult als nieuw concept voor vorming Werken op maat en binnen beperkte tijd. Efficiëntie binnen vormingsaanbod. Speed consult is een gesprek waarin jij tijd neemt om stil te staan bij knelpunten/onderwerpen die personen hebben of aanbrengen over een thema, al dan niet individueel. Tijdens dit gesprek stelt een externe deskundige vragen om dingen vanuit een ander perspectief te bekijken. Met als resultaat: tips, nieuwe inzichten en frisse ideeën. Lijkt me het onderzoeken waard: behoefte, nood en aanbod afstemmen op je doelgroep.
Straffe boodschap, knap verpakt
In de Metro lees ik hun vacature voor (Key) accountmanager. Uitgekiende informatie, origineel verpakt. Of hoe een straffe boodschap – duidelijk de eerste voorwaarde om mensen aan te spreken – goed verpakt helemaal tot zijn recht komt. Als je wil gluren hoe ze het aanpakken, de vacature is niet meer online, maar de voorstelling van hun team geeft je een idee van hun aanpak: nl.metrotime.be/over-metro
Engagement dat leidt tot concreet resultaat Op een provinciale bijeenkomst hoor ik van de afdeling Jeugd, dat er een nieuw begrip is ontstaan van ’kavo’. Hoe jaren engagement in een werkgroep, resulteert in een concrete uitwerking van kadervorming en de nieuwe attestenregeling. Leuk dat dit kan, een beetje toveren mag en werkt inspirerend. Ook de bedenkingen van de jeugdambtenaren ter plaatse maken dit alles zeer inspirerend om mee aan de slag te gaan in de praktijk. Of hoe een rechtstreekse ontmoeting, de veel gestelde vragen kan uitklaren en beïnvloeden: www.mijnkadervorming.be . Overleg werkt!
18
i n s p i r at i e
INSPIRATIE
Maak het gezellig
Ook gehoord op die provinciale bijeenkomst: hoe ‘het balleke van den ambtenaar georganiseerd door de jeugddienst’ of ‘ne koffieklap’ kan werken om jezelf strategisch sterker te maken binnen je gemeente. Hoe informele zaken kunnen werken om formeel dingen te bekomen. Of hoe eten en drank werkt om mensen te overtuigen. Ben er nog niet uit welke van de twee het meest doorslaggevend is…
dat door in je aanbod van vrijetijd voor kinderen. Maar wel op een kwaliteitsvolle manier. Je komt er niet vanaf met enkel de verpakking in een divers kleedje te steken, je inhoud moet ook afgestemd zijn. Ik besef weer hoe belangrijk het is om stil te staan bij het doelpubliek waarvoor je werkt en hen te leren kennen in al hun diversiteit. Dat is een troef en onmisbare eigenschap voor een jeugdambtenaar, en voor ons een troef om mee te pakken in het nieuw beleidsplan van VVJ?
Je inspiratiemomenten koesteren
Inspiratie vindt jou
Bijleren en reflecteren mag je best structureren: het is niet slecht om stil te staan bij jezelf en bij zaken die je leert en om deze te delen met je collega’s. Een collega inspireert me met haar ‘learning journal’ dat ze moest bij houden voor een opleiding. Of hoe een leerdagboek een fijn concept kan zijn om inspiratie bij te houden en te werken aan kennismanagement.
Drie maanden. Ik zou je meer dan 90 ideeën (ja, februari had dit jaar 1 extra dag) kunnen geven en er uren kunnen over vertellen, maar daarvoor heb ik hier de ruimte niet. En eigenlijk wil ik maar één ding kwijt: je moet niet zoeken naar inspiratie, je moet er enkel voor open staan. Dan komt de inspiratie naar jou. Ik beloof je, dan vind je heel wat fijne ideeën. En mocht het toch niet lukken? Bel of mail me maar, dan deel ik met veel plezier mijn inspiratie.
∆
Pay it forward
Een lach, een wereld van verschil. Hoe humor nog steeds werkt. Op de trein hoor ik de conducteur omroepen: “Ondanks de staking, brengen wij jullie met veel plezier naar jullie werkplaats.” En als hij langs komt, zegt hij spontaan: “Goedemorgen jongedame, een lach krijg je er vandaag gratis bij. “Bij het afstappen heb ik hem een compliment gegeven over hoe geweldig hij zijn job deed en ben heel de dag doorgegaan met complimenten geven en ‘gemeend’ vriendelijk zijn. Ik kan u zeggen, het werkt aanstekelijk.
Diversiteit als troef
Hoe ‘10.000 luchtballonnen’ repeteren met mijn vijf-jarige metekindje mij terug doet denken aan een interview met Hans Bourlon dat ik las. We leven in een diverse maatschappij, trek
i n s p i r at i e
Jitske Verwimp, jverwimp@vvj.be , 03 821 06 02
19
FOTOREPORTAGE
VVJ Vormingstweedaagse
Kleine en grote helden in beeld, u was alle 260 geweldig! Beeld: Ilse Holvoet, Sofie Marque
MEER INFO Foto’s en links naar alle info op www.vvj.be/vormingstweedaagse_2016
20
f o t o r e p o r ta g e
FOTOVERHAAL
Transformerz Kortrijk in the picture Tekst: Ellen De Grauwe
Beeld: Ilse Holvoet
RIP Jeugdraad Kortrijk Transformerz Kortrijk nam in stijl afscheid van hun huidige jeugdraad in de Broeltorens van Kortrijk. Een monument met stijl en geschiedenis om daar ook de kiem te leggen van de nieuwe format van de jeugdraad.
Van een witte maagdelijke flipover naar een volle post-it ideeën wall. Via verschillende brainstormmethodieken konden de deelnemers de zotste ideeën kwijt. De centrale vraag: ‘bedenk manieren zodat jongeren al hun ideeën kenbaar kunnen maken bij het gemeentebestuur’.
Time for some action! De rouwende familie sprak na de sessie een woord van dank uit naar alle genodigden. Veel werk werd verzet. De eerste 100 ideeën zijn binnen. Nu gaat de hele Transformerz-ploeg hiermee aan de slag. Jeugdraad Kortrijk beraamt in de komende sessies een plan om met deze ideeën de participatie in hun stad op te krikken. We zoeken de essentie achter het idee en proberen het uit. Wanneer we dé manier gevonden hebben om jongeren te bereiken gaan we een nieuwe structuur ontwikkelen voor de jeugdraad.
∆
Alle uitgenodigde jongeren kregen de kans om afscheid te nemen van de jeugdraad. Met een mooie herinnering aan wat was, een steunend woordje voor de jeugdraad-familie. Woorden van dank om mee te werken aan de jeugdraad, werden door de voorzitter en bestuursploeg geuit. Maar ook nog meer woorden naar de toekomst, hoopvol en vol energie voor wat komt.
Hoop doet leven Tijd om onder begeleiding van VVJ te brainstormen over nieuwe manieren van participatie.
WIL JE DEZE GROEP EN DE ANDERE TRANSFORMERZ VOLGEN? Surf naar www.transformerz.be , of stel je vraag via info@transformerz.be of 03 821 06 01
fotoverha al
21
Advies • Ontwerp • Realisatie l www.speelprojecten.nl
len
materia e v e i t a e Cr
Boeken ops
Worksh
www.debanier.be
Vraag je eigen catalogus aan via debanier@debanier.be Aalst, Molenstraat 65, 053-70 13 80 | Antwerpen, Kipdorp 30, 03-202 24 71 | Brugge, Katelijnestraat 67, 050-33 86 51 Brussel, Kolenmarkt 85, 02-511 44 31 | Gent, Hoefslagstraatje 1, 09-233 87 87 | Hasselt, Vaartstraat 14, 011-23 14 89 Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, 016-29 97 84 | Mechelen, O.L. Vrouwestraat 34, 015-41 02 34 | Roeselare, Delaerestraat 16, 051-24 35 11 | Sint-Niklaas, Stationsstraat 77, 03-766 07 66 | Turnhout, Sint-Antoniusstraat 37, 014-42 15 13 | Commerciële dienst en magazijn: Langstraat 24, Borgerhout, 03-270 04 44
SPEELRUIMTE
Groot Hagelkruispark in Ekeren wint Openbaargroen Award 2015 Tekst: Gerbert van den Dikkenberg — Projectcoördinator Donkergroen, expert avontuurlijk spelen
De Openbaargroen Award is een wedstrijdonderdeel van de Groene Lente, een jaarlijkse wedstrijd van VVOG (Vereniging voor Openbaar Groen) voor gemeentelijke groenprojecten. Het ontwerp voor het Hagelkruispark is gebaseerd op de vraag van Stad Antwerpen om voor diverse leeftijden en doelgroepen een nieuw, avontuurlijk speelterrein aan te leggen. Leerlingen, jeugdverenigingen, bezoekers van de bibliotheek,… iedereen kon zijn verlangens over de speeltuigen doorgeven: een raket die echt beweegt, een glijbaan met bliksem, een glazen muur met nepvissen, een klimtoren, een vogelnest om te schommelen… De ontwerpers van Donkergroen hielden maximaal rekening met die verlangens. Het speelterrein werd opgedeeld in twee zones, eentje voor kinderen vanaf 6 jaar en eentje voor grotere kinderen. Tussen de verschillende zones ligt het drukgebruikte voetpad. Schoolklassen van en naar het sportterrein en zwembad gebruiken dit pad. Eyecatcher in de zone voor 6 tot 12-jarigen is de hoge vuurtoren. Kinderen vermaken zich uitstekend met een buisglijbaan, klimtoestel, schommels en een draaitoestel. (Groot)ouders houden op een bankje of een van de speelkeien, een oogje in het zeil. Op de heuvels en randzones krijgt het gras vrij spel zodat
Beeld: Donkergroen
daar ook bloemen en kruiden een kans krijgen om zich te ontwikkelen. Voor de grotere kinderen is er een houten toren met klimuitdagingen, een waggelplankier, een draaiende balanceerbalk en stammenbrug en een chillzone met twee hangmatten. Ook voor deze doelgroep volop uitdaging dus. Er ging ook veel aandacht naar de toegankelijkheid van de speeltoestellen en de padenstructuur rond de toestellen. Zo werd rond enkele speeltoestellen en zitbanken valdemping aangebracht met rubberen doorgroeimatten die ingezaaid werden, zodat ze een natuurlijk uitzicht hebben, maar toch gemakkelijk toegankelijk zijn voor andersvaliden. Ook de vogelnestschommel en de trapeziumschommel zijn er voor die doelgroep. Er is een blote voetenpad waar iedereen kan ervaren hoe het is om materialen zoals hout, keien, gras, hobbelstenen en houten knuppelbrugjes te voelen. Avontuurlijke speelpleinen zijn één van de specialiteiten van Donkergroen. Naast de speeltuin in Ekeren heeft Donkergroen de voorbije jaren al heel wat speelpleinen ontworpen en aangelegd in België. Zoals het De Villegaspark in Berchem, de nieuwe Robinson speeltuin op de Antwerpse Linkeroever, Distelhoek in Merksem, de speelinfrastructuur in de Gentbrugse Meersen, in het nieuwe wijkpark De Porre in Gent, de Heizijdse Velden in Turnhout en de bespeelbare vistrap in Brasschaat.
∆
s p eel r u i m t e
23
MEER INFO www.donkergroenbelgie.be info@donkergroenbelgie.be
In de rubriek ‘driehoeksverhouding’ stellen we drie vragen aan de drie hoekstenen van het lokale jeugdbeleid: de jeugdambtenaar, de schepen van jeugd en de jeugdraad. Ditmaal krijgt Temse het woord!
TEMSE
Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid? D E B B Y : Ik vind het belangrijk dat kinderen en jongeren zich thuis voelen in Temse. Mijn ambitie is om een aanspreekpunt voor hen (en hun ouders) te blijven zodat ik hun belangen kan blijven verdedigen binnen het gemeentebestuur. De daadkracht van het traject kindvriendelijke gemeente zorgt alvast voor nieuwe impulsen om kinderen en jongeren te betrekken bij de meest uiteenlopende dossiers van een lokaal beleid. Een uitdaging voor de toekomst.
S C H E P E N VA N J E U G D, S P O R T E N K I N D E R O P VA N G
SAARTJE: Jeugd uit de verschillende lagen uit de maatschappij proberen bereiken, informeren en laten participeren.
Debby Vermeiren
J O K E : Mee bouwen aan een kindvriendelijke gemeente waarbij de
participatie en inspraak van kinderen en jongeren een standaard reflex wordt, waar voldoende (speel)ruimte is voor klein en groot en de ondersteuning van en (financiële) middelen voor het jeugdwerk gegarandeerd blijven.
JEUGDCONSULENT
Joke Maes VOORZITTER JEUGDRAAD
Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots?
Saartje Boel
D E B B Y : Temse is een groeiende gemeente waar de vergroening een feit is. Ik ben best wel trots op de medewerkers van de jeugddienst en JOC De Nartist. Hervormingen binnen het gemeentedecreet rond
24
Driehoeksverhouding
DRIEHOEKSVERHOUDING
“Het traject kindvriendelijke gemeente zorgt voor impulsen om kinderen en jongeren te betrekken bij de meest uiteenlopende dossiers van een lokaal beleid.” Tekst: Leen Bartholomeus
subsidies en de stopzetting van gemeentelijk vzw’s deden me even zweten om het aantal medewerkers, die zich nu inzetten voor de jeugd, te behouden. Dankzij een gemotiveerde jeugddienst, een actieve jeugdraad én een massa enthousiaste vrijwilligers kunnen we tal van jeugdige activiteiten organiseren voor en door jongeren. Nu de Vlaamse subsidies in de grote gemeentelijke pot belanden door het verdwijnen van het decreet lokaal jeugdbeleid, is het behoud van de subsidiebedrag voor de jeugdbewegingen een prioriteit voor mij. De komst van een nieuw zwembad in 2018 en de vernieuwing van het skatepark nog dit jaar zal onze jeugd ten goede komen. S A A R TJ E : Ik ben fier op de activiteiten georganiseerd door jeugd voor jeugd zoals Speelkaai, beachvolleybaltornooi, infomomenten… En op de goede verstandhouding tussen jeugdverenigingen, jeugdhuis, jeugdraad, jeugdconsulent (Joke), jeugdmedewerkers (Brecht en Nathalie) en de schepen van jeugd. J O K E : Ik ben best wel trots op het traject kindvriendelijke gemeen-
te! Als trekker van het project werd ik bijgestaan door een werkgroep van maar liefst 19 collega’s van heel verschillende beleidsdomeinen. Ik had nooit durven dromen dat er zoveel medewerkers van bij de start geïnteresseerd én mee waren met het kindvriendelijke verhaal én het nu ook nog samen met ons blijvend willen uitdragen. We hebben samen heel wat (voorbereidend) werk achter de rug: data-analyses, focusgroepen, belevingsonderzoek… Intussen ligt er een geweldige visietekst op tafel waar het engagement en vooral de goesting van af druipt. Verder ben ik ook nog heel fier op ons jeugdhuis, het jeugdwerkaanbod, de speelpleinwerking en tal van kinder- en jongerenactiviteiten, stuk voor stuk georganiseerd met een hele ploeg enthousiaste jongeren én een heel fijn team jeugdmedewerkers.
Wat was een flopmoment? Maar wel iets waar je iets uit leerde? D E B B Y : Ik vertoef zelf nog graag in het jeugdhuis waarbij de volgende ochtend al eens op een flop uitdraait :-)
Ik neem me dan telkens voor de volgende keer wat vroeger naar huis te gaan… En nu serieus, een moeilijkheid is om bepaalde jeugdzaken te verdedigen bij de collega’s. En als de neuzen binnen het schepencollege niet in dezelfde richting staan, ben ik degene die het moet uitleggen aan de jeugd. S A A R TJ E : Onlangs moesten we onze quiz uitstellen omdat er gewoon veel te veel te doen was op één weekend. Maar om dat nu echt flopmomenten te noemen? :-) In mijn rol als voorzitter vind ik het mijn grootste uitdaging om de huidige leden van de jeugdraad te blijven motiveren om zich in te zetten en te participeren in groepsgesprekken, discussies... En misschien nog het moeilijkste is de jeugd te bereiken die niet in jeugdverenigingen zitten. J O K E : Als jeugddienst is het niet altijd even gemakkelijk op te bok-
sen tegen andere (grotere) diensten. Heel veel mensen weten ook nog steeds niet wat we eigenlijk allemaal doen. We doen echt wel meer dan spelen op het speelplein, knutselen tijdens de Grabbelpas of feestjes organiseren in het jeugdhuis. Gelukkig hebben we in Temse enkele schepenen met roots in het jeugdwerk, dit maakt het al iets makkelijker :-).
∆
MEER INFO Joke Maes, Jeugdconsulent, joke.maes@temse.be, 03 710 12 26
Driehoeksverhouding
25
VOOR U BEKEKEN
D E S T R A AT O P
Gratis te raadplegen online of bestellen via www.formaat.be/informatie/ publicaties/andere Formaat biedt jeugdhuisverantwoordelijken vijf bouwstenen om jongeren te bevragen in en rond je jeugdhuis. De publicatie is een draaiboek (stappenplan) om via een jongerenbevraging in kaart te brengen wat de jongeren uit jouw gemeente willen en verwachten van je jeugdhuis. Zo kunnen jeugdhuizen zich een beter beeld vormen van de noden van hun doelgroepen en er dan ook met hun aanbod beter op inspelen.
H E T I S A LT I J D N U
Lees het gratis hoofdstuk op www.altijdnu.be, te bestellen via standaardboekhandel.be Voor wie het bijzondere en inspirerende verhaal van Jeroen Walravens vorig jaar of dit jaar op onze vormingstwee / driedaagse miste, is er nu het boek: ‘Het is altijd nu’. Een bron van inspiratie, gebaseerd op authentieke levenservaring. Behalve zijn verhaal deelt Jeroen ook de inzichten waardoor hij zijn situatie kon overstijgen en door zijn begrenzingen breken. Want wie je ook bent en hoe je situatie ook is, je kunt jezelf echt heruitvinden en de beste versie van jezelf worden.
∆
∆
DE LASTIGE KLEUTER OF:
#ROFL , EEN BOEK VOL GOESTING
HOE BREINLEREN ONS HELPT
In de krantenwinkel #ROFL boekzine begrijpt jongeren. In 96 bladzijden vol tests, checklists, posters, infografieken, grote beelden, flowcharts, en scherpe humor. #ROFL haalt en checkt zijn inhoud bij Jongerengids, Sensoa, Vlaamse Scholierenkoepel, het Kinderrechtencommissariaat en andere partners met knowhow. Het jongerenmagazine wordt gemaakt door drie mensen die voorheen aan de onderwijsmagazines Yeti en Maks! werkten, twee daarvan werken nu nog steeds voor Klasse. De derde geeft les.
OM KLEUTERS TE BEGRIJPEN
Te bestellen via www.epo.be/ boekenportaal De Lastige Kleuter gaat in op de specifieke aspecten van de breinontwikkeling van vier- en vijfjarigen. Daarna komen de drie vormen van breinleren van het jonge kind aan bod: ervarend-, patroonherkennend- en denkend leren. Het derde deel van het boek wordt, met gevoel voor relativering, uitgelegd waarom juist kleuters moeite kunnen hebben met de leeromgeving die wij hen aanbieden. Het boek geeft neurobiologische en neuropsychologische verklaringen voor gedragsproblemen, maar ook de aanleg, de invloed van thuis en van school spelen een rol.
∆
NIEUWE GOEGESPEELD.BE ONLINE
Goe Gespeeld! lanceert z’n nieuwe website, boordevol informatie over écht spelen! Je vindt er het Goe Gespeeld charter en een pak ondersteuning om werk te maken van een positief speelklimaat in je gemeente. Surf naar www.goegespeeld.be voor inspiratie, achtergrond, goede voorbeelden en promomateriaal zodat je zelf aan de slag kan gaan.
∆
∆
26
v o o r u be k e k e n
COLOFON HOOFDREDACTIE
Leen Bartholomeus VORMGEVING
MadebyHanna.com REDACTIE
Leen Bartholomeus Kristof Bouvard Ellen De Grauwe Sven Gilissen Ilse Holvoet Steve Jans Hannes Jossart Sofie Marque Imke Pichal Annelies Schepers Tina Schuermans Filip Stallaert Gerbert van den Dikkenberg Cathelijne van der Veer Kristien Van Lierop Kaï Van Nieuwenhove Tieme Verlinde Jitske Verwimp FOTO’S
Sofie Marque, Ilse Holvoet, jeugddienst Hoeselt, jeugddienst Riemst, jeugddienst Borgloon, jeugddienst Temse, Donkergroen, deverkeerspsycholoog.nl, David Mello, Yassan Yukky, Nabeelah COVERFOTO
iStockphoto V. U . K A Ï VA N N I E U W E N H O V E REDACTIE
Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is het tweemaandelijks tijdschrift voor lokaal jeugdbeleid van VVJ. VVJ ijvert voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. VVJ ondersteunt en informeert jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden in Vlaanderen bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid. Meer info: www.vvj.be
Met steun van
Imke Pichal Woensdag, 23 maart 2016. Ik heb het gevoel wakker te worden in een wereld die sinds 24 uur geleden niet meer dezelfde is. Nadat de eerste schok van gisteren voorbij is, besef ik - als mama van een peuter van twee en half - eens te meer: mijn grootste angst is niet dat mijn kind ooit omkomt in een terroristische aanslag. Gelukkig komt dat, althans in ons deel van de wereld, nog altijd maar heel zelden voor. Mijn grootste angst is dat mijn kind opgroeit tot een bang, angstig, wantrouwend mens. In een samenleving waarin mensen bang zijn van elkaar, elkaar wantrouwen. Waarin mensen uitgesloten, ontweken, vermeden worden. Een samenleving die zich opsluit in ‘haar eigen cultuur’ (alsof dat concept van een begrensde, afgebakende, eigen cultuur en normen- en waardenpatroon in werkelijkheid bestaat). Dat net dat gebeurt wat terroristische groeperingen beogen. Mijn grootste en zware verantwoordelijkheid als ouder is om mijn kind op te voeden tot iemand die lief heeft, zorg draagt, vertrouwen heeft, verbondenheid voelt, kansen geeft, gelooft in iets goeds. Ik geloof er oprecht in dat dat ons belangrijkste wapen is in tijden waarin het lijkt alsof de wereld zot draait: onze mogelijkheid om als mens op een schone manier met elkaar, met iedereen, om te gaan. Maar daar we moeten écht voor kiezen, er voluit voor gaan. Ons niet van die koers laten brengen door zotten met wapens en foute ideeën. We moeten er zijn voor mekaar, altijd.
∆