VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 december 2017 ∫ Jaargang 26 nr. 4 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec
DROPZONE
T I JDSCHRIF T V OOR L OK A A L BEL EID V OOR K INDEREN EN JONGEREN
UI T NE E MB A RE K AT E RN
GOED LOKAAL BELEID VOOR KINDEREN EN JONGEREN R UIM T E
P18
Ruimte delen P R A K T I JK
P 14
Je eigen Escape Room
1
EDITO Dat het een uitdaging is, zo directeur zijn bij VVJ. 2018 wordt dan ook een boeiend jaar. Er zijn natuurlijk de gemeenteraadsverkiezingen. We begeleiden onze leden in het faciliteren van dialoog tussen politici en kinderen en jongeren over breed jeugdvriendelijk beleid. Het moment om jeugdraden te boosten naar hun rol als gesprekspartner voor de gemeente. Debattle zet daarvoor de toon. Jullie reacties zijn positief, en het aantal deelnemende gemeentes, jeugdraden, jongerengroepen loopt snel op. De eerste Debattle is zelfs al achter de rug! (p. 8) Onze bevragingstools om de visie van kinderen en jongeren op hun gemeente te capteren, zijn al in tientallen gemeenten gebruikt. Ook op andere vlakken biedt VVJ graag begeleiding in het voeren van belevingsonderzoeken, het beïnvloeden van partijprogramma’s en het tot stand komen van meerjarenplannen. Lees ter inspiratie de middenkatern van deze Dropzone die je vijf fundamenten geeft om jeugdbeleid op te bouwen in het nieuwe meerjarenplan. Pluk het gerust uit deze Dropzone om het te bewaren of aan de juiste persoon cadeau te doen.
Goed lokaal beleid voor kinderen en jongeren
Rekening houdend met onze draagkracht zal VVJ in de loop van 2018 haar werking herstructureren in 3 thematische pijlers (zie p. 6) Doel is klaar te zijn om samen met jullie een antwoord te bieden op de uitdagingen voor het lokaal beleid voor kinderen en jongeren. O.a. op vraag van de Vlaamse overheid nemen we zo ook de handschoen op in het helpen omkaderen en innoveren van de gemeentelijke jeugdraden. Het verdwijnen van de provinciale jeugddiensten betekent helaas een netto verlies aan ondersteuning. Maar met meer gerichte expertise helpen we jullie om breed doelgroepgericht jeugdbeleid te realiseren in een context die sterk onderhevig is aan gemeentelijke veranderingen: de fusie met het OCMW, het strategische meerjarenplan, de evolutie naar meer vrijetijds-, welzijnsen andere diensten, enz.
V IJF FUNDA MENTEN
Uitneembare katern: Je kan me eruit nemen en bewaren!
4
Het mag gezegd, ook intern heeft VVJ werk om verder te groeien naar een organisatie die efficiënter, meer vanuit vertrouwen en met een duidelijker profiel werkt. Samen zetten we er onze schouders onder!
Jurgen Sprangers directeur VVJ vzw
2
E D ITO
OV ER V VJ
26
VOOR U BEKEKEN
27
C OLOFON
Maak je eigen Escape Room
Zwijndrecht bijt de spits af! DE BAT T L E 2 018
V VJ
06 Naar een helder
organisatiemodel De drie thematische pijlers
08 JEUGDA ANBOD
16 Plan & Play inspiratie event
INTERVIE W
Jeugdambtenaren over wat zij leerden over social influencers, jongerenambassadeurs en meer
Zwijndrecht bij de spits af!
RUIMTE
08 Debattle 2018 IN T E RN AT ION A A L
11 Intercity Youth
Conferentie in Leuven
14
P RA KTIJK
C OMMUNIC AT IE
22 Tante Mariette geeft je tips
Een mooie basisfilosofie voor communicatie vanuit de gemeente DRIEHOEKSVERHOUDING
18 Ruimte delen met
kinderen en jongeren Hoe kan je als gemeente aan de slag?
24 Tongeren
Drie kernspelers van het jeugdbeleid antwoorden op drie vragen
Impressies van de deelnemers RUIMTE
PRAK TIJK
14 Maak je eigen
Escape Room Marijke (Lanaken) en Ine (Herk-deStad) delen hun ultieme tips
21 Elke buurt zijn eigen minibos
Zaandam (NL) is de eerste stad in Europa met een Tiny Forest, een Indisch concept
INHO UD
3
UITNEEMBARE MIDDE NK AT E RN: Goed lokaal beleid voor kinderen en jongeren: vijf fundamenten
OVER
VVJ EN VVSG BESTENDIGEN SAMENWERKING In 2013 formaliseerden we voor het eerst de samenwerking met VVSG. Die overeenkomst werd recent geactualiseerd en opnieuw ondertekend door de voorzitters en directeurs van onze beide organisaties. Als ledenorganisatie van alle lokale besturen ondersteunt VVSG de besturen in de uitbouw van een sterk lokaal bestuur. De VVSG erkent VVJ als de partnerorganisatie van lokale besturen voor alles wat met lokaal beleid voor kinderen en jongeren te maken heeft. De overeenkomst spreekt zich uit over vorming, communicatie, publicaties en het beroep doen op elkaars helpdesk. Beide organisaties nemen geen engagement op in elkaars bestuursorganen. Waar wenselijk en mogelijk streven ze wel gezamenlijke standpunten na op Vlaams niveau met betrekking tot Vlaams jeugdbeleid en de impact hiervan op lokale actoren.
BESTUURSTWEEDAAGSE 2017 We waren voor onze Bestuurstweedaagse te gast in Lokeren.
Meer info bij Jurgen, jsprangers@vvj.be, 03 821 06 03 en bij Chris Peeters van VVSG, chris.peeters@vvsg.be
Mogen we volgend jaar neerstrijken in jouw stad of gemeente? Laat het ons weten via kbouvard@vvj.be
NIEUWJAARSRECEPTIE 2018 VVJ nodigt je uit op de nieuwjaarsreceptie die we samen met de Ambrassade, JINT, het Kenniscentrum Kinderrechten en de Kinderrechtencoalitie organiseren. Je bent van harte welkom op vrijdag 26 januari vanaf 17u, Vaartkapoen, Schoolstraat 76, Sint-Jans-Molenbeek
4
OVE R VVJ
OVER
DANKJEWEL ...
VORMINGSKALENDER
GERT! ∫ DI 09/01/2018 Themamodule Vrije tijd — Dag 1
Gert versterkt sinds 1 december het gemeentebestuur van Grimbergen als adviseur secretarie en algemene zaken. Hij verblijdde VVJ een jaar lang met zijn veelzijdige skills als projectmedewerker. Een doorgedreven data-analyse binnen een traject kindvriendelijke stad. Een enthousiaste vorming voor een jeugdraad. De organisatie van een internationaal congres voor 150 deelnemers, Gert draait er zijn hand niet voor om. Grimbergen heeft een goede zaak gedaan! Merci Gert!
∫ DO 11/01/2018 Plan & Play vorming — Dag 3 ∫ DI 16/01/2018 Themamodule Vrije tijd — Dag 2 ∫ DI 23/01/2018 Themamodule Vrije tijd — Dag 3 ∫ DO 25 & VR 26/01/2018 Starterstweedaagse
TESS!
∫ DI 06/02/2018 VVJ Vlaams-Brabant VVJ West-Vlaanderen
Net terug van een lange reis door Zuid-Oost Azië kwam Tess op een koude januari dag onze kantoren binnen gewandeld. Gedreven en met een wereldse blik gooide ze zich op beleidsparticipatie van kinderen en jongeren in Brusselse gemeenten onder de Karuur BXL vlag. Op korte tijd bouwde ze een stevig netwerk uit in de Brusselse jeugdsector en heel wat gemeenten. Ze zette stevig mee haar schouders onder ons participatieteam dat de stem van kinderen en jongeren en jeugdraden versterkt. Nu kiest ze voor een plek waar ze weer voluit zelf met kinderen en jongeren aan de slag kan: als nieuwe educatief medewerker in de bib van Laken. Bedankt Tess!
∫ DO 08/02/2018 VVJ Limburg ∫ DI 20/02/2018 VVJ Antwerpen ∫ DO 22/02/2018 VVJ Oost-Vlaanderen ∫ WO 07 & DO 08/03/2018 Vormingstweedaagse 2018 ∫ VR 23/03/2018 Centrumstedenoverleg ∫ DI 27/03/2018 Themamodule Ruimte — Dag 1
SOFIE! Sofie Marque verlaat het moederschip. Onze rots in de branding voor administratieve, financiële en personeelszaken, die VVJ mee maakte tot wat de organisatie vandaag is. Na 19 jaar (niemand werkte ooit zo lang voor VVJ) gepassioneerde inzet voor de organisatie waarin niks ooit te veel gevraagd was, kiest ze voluit voor een nieuwe uitdaging. Gelukkig gaat ze niet zo heel ver weg. Ze zal vanaf januari het team van Kind & Samenleving ondersteunen met haar management assistent skills. We wensen haar veel succes en plezier in haar nieuwe job, en dat we haar gaan missen, dat spreekt voor zich. OVE R VVJ
5
VVJ
Naar een nieuw organisatiemodel Tekst: Jurgen Sprangers
Recente evoluties
VVJ zal in 2018 een nieuw organisatiemodel op touw zetten. Dit model is een antwoord op enkele recente evoluties, rekening houdend met de draagkracht van VVJ (12 VTE structureel).
∫∫ De inkanteling van middelen jeugd in het gemeentefonds en de strategische meerjarenplannen.
∫∫ De fusie van VVJ met Karuur in 2014 waardoor VVJ de opdracht heeft de ondersteuningsorganisatie voor jeugdraden en beleidsparticipatie op lokaal niveau te zijn. De Vlaamse overheid vraagt ons daarvan een prioriteit te maken. ∫∫ Het verdampen van de ondersteuning voor lokale besturen door de provinciale jeugddiensten. ∫∫ De evolutie van jeugddiensten naar vrijetijds-, welzijns- en andere diensten.
De keuze voor expertise Schepenen van jeugd
VVJ kiest ervoor meer te investeren in het ontwikkelen van expertise. Om echt een verschil te maken in onze ondersteuning. Om door partners, de overheid… als expert benaderd te worden zodat we terug meer zelf de ‘pen’ in handen hebben (of een vinger in de pap) bij belangrijke maatschappelijke, regelgevende veranderingen. In deze kennismaatschappij gaat expertise samen met invloed.
Jeugdraden
We willen expertise opbouwen door thematisch te werken en tijd vrij te maken bij stafmedewerkers, door straffer te investeren in bepaalde vertegenwoordigingen en netwerken, door beleidsmedewerkers en dossiervreters aan te trekken...
3 thematische pijlers als basis
Jeugdambtenaren
Om gerichter te kunnen werken samen met de leden is het huidig organisatiemodel ontoereikend en teveel vis noch vlees. Met de leden organiseren we ons met provinciale besturen, maar tegelijk staat daar heel weinig staftijd tegenover en voeden die besturen slechts indirect mee het programma, het aanbod en de inhoudelijke keuzes.
De motor van goed lokaal beleid voor kinderen en jongeren bestaat uit het samenspel tussen deze drie.
Daarom kiest VVJ voortaan voor een organisatiemodel met als basis 3 duidelijke inhoudelijke, thematische pijlers. Via deze pijlers participeren de leden zich en nemen ze mee verantwoordelijkheid op in de themacommissie die de pijler aanstuurt. Het personeel organiseert zich in dezelfde pijlers. De pijlers zijn geënt op de basisopdrachten voor lokale besturen wat betreft goed jeugdbeleid, en ze zijn gekoppeld aan onze visieteksten. 6
VVJ
VVJ
Regisseren van het vrijetijdsaanbod voor jeugd ∂∂ Ondersteunen en faciliteren van het lokale jeugdwerk. ∂∂ In kaart brengen van, verbanden leggen met en op elkaar afstemmen van vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren buiten de klassieke jeugddienst, bv. sportaanbod, cultuuraanbod, jeugdwelzijnsaanbod, enz. ∂∂ Aanvullend jeugdaanbod organiseren of jeugdaanbod initiëren bij andere diensten en partners. ∂∂ Aandacht voor bereik van zoveel mogelijk verschillende kinderen en jongeren.
Breed lokaal beleid voeren voor alle kinderen en jongeren
Lokale beleidsparticipatie van kinderen en jongeren
∂∂ Alle lokaal beleid (dat geen vrijetijdsaanbod is), verspreid over verschillende domeinen, met een impact op het leven van kinderen en jongeren.
∂∂ Bottom-up participatie via de decretaal erkende jeugdraden. De jeugdraden identiteit geven, ondersteuning aanbieden en innoveren.
∂∂ Bijzondere aandacht voor de opvolging én beïnvloeding van alle regelgeving die impact heeft of zal gaan hebben, op de werking van de gemeente, in het bijzonder voor kinderen en jongeren.
∂∂ Top-down participatie via het ondersteunen van belevingsonderzoeken: begeleidingen, tools aanreiken, ...
∂∂ De categoriale jeugdreflex.
∂∂ Projectmatig innovatie rond tal van methodieken en modellen om aan beleidsparticipatie te doen.
∂∂ Kindvriendelijke steden en gemeenten. ∂∂ Kinderrechten en het lokaal beleid ∂∂ Innovatie en praktijkontwikkeling op brede domeinen, bv. welzijn en ruimte.
3 thematische pijlers
Alles zal overkoepeld worden door de RvB en de AV. Door het personeelsteam worden ook nog organisatiebrede opdrachten opgenomen zoals administratie, communicatie, financiën, personeelsbeleid, coördinatie evenementen en vorming…
Ledenparticipatie via themacommissies Door met deze 3 themacommissies te werken, vallen de provinciale besturen weg als basis voor onze ledenparticipatie. We kozen hiervoor omdat we te klein zijn om echt decentraal te werken en ons te organiseren. Zeker wanneer ook nog eens de provinciale jeugddiensten als partner zijn weggevallen en er tegelijk regionale ondersteuning wordt bepleit. Dat is onhaalbaar. Bovendien is een decentrale werking responsiever en wordt het moeilijker gerichte thema’s aan te pakken om echt het verschil te maken.
Natuurlijke link met onze leden behouden
zullen zich herhalen in meerdere streken zodat iedereen eens kan aansluiten. We zullen blijven investeren in het opsporen, aanspreken, ondersteunen en vormen van startende jeugdconsulenten. We zullen inzetten op digitale uitwisselingsplatformen, peter/meternetwerken en het aantrekken van ervaren rolmodellen uit de regio’s in onze staf, zodat zij een natuurlijk en laagdrempelig aanspreekpunt zijn. Dit model werd verder uitgediept op de bestuurstweedaagse van VVJ Begin 2018 wordt alles verder in modellen, afsprakennota’s, organigrammen en structuren gegoten. We kloppen af op de AV. De verdere exacte implementatieplanning is nog niet opgemaakt.
MEER INFO?
Om de natuurlijke link met onze leden niet te verliezen blijven we ons aanbod aan evenementen, vormingen, uitwisselingen… voldoende gespreid over Vlaanderen uitrollen. Gelijkaardige programma’s VVJ
Met vragen kan je terecht bij Jurgen Sprangers, jsprangers@vvj.be, 03 821 06 03
7
INTERVIEW
DEBATTLE 2018
Zwijndrecht bijt de spits af! Tekst: Gert Venken
Beeld: Jeugdraad Zwijndrecht
Op welke manier hebben jullie Debattle bekend gemaakt? ROBIN: “Dit vonden we zelf ook niet zo heel eenvoudig. Wij hebben affiches laten ophangen, een Facebook-evenement gemaakt en dat zoveel mogelijk in groepen met veel jongeren gedeeld. Daarnaast is er veel mond-aan-mond-reclame gemaakt. De kans is groot dat we nog eens een Debattle organiseren in het Debattleweekend. Dan gaan we zeker gebruik maken van de Debattle promo die gaat worden aangeboden.”
De debattlecampagne trok zich half oktober op gang, en nu al zijn in 9 gemeenten Debattles geregistreerd via www.debattle.be! Het concept is even geniaal als eenvoudig: breng jongeren en politici bij elkaar in het weekend van 28, 29 en 30 september 2018 om samen te debatteren over wat belangrijk is voor kinderen en jongeren in jouw gemeente. De jeugdraad van Zwijndrecht organiseerde de allereerste Debattle onlangs al op 25 oktober 2017! Wij vroegen Robin Verstraete, lid van de jeugdraad, waarom en hoe het voor hen gelopen is. Lees even mee en pik tips op voor de Debattle in jouw gemeente!
8
INTE RVIE W
Welke vorm hebben jullie gebruikt om te debatteren? ROBIN: “Wel, we zijn letterlijk op een woensdagavond aan tafel gaan zitten met de politiekers. We hadden vijf tafels met telkens, twee politici van verschillende partijen, een zestal jongeren, een notulist en een moderator. We werkten met stellingen, de thema’s bezorgden we op voorhand aan de partijen en aan de deelnemers. Enkele voorbeelden van stellingen waren:
∫∫ Volgens Vlaamse statistieken behoort Zwijndrecht tot één van de 55 gemeenten met het meeste kinderarmoede. Hoe koesteren jullie hun toekomst? ∫∫ Een alcoholverbod in het vredespark is een oplossing. ∫∫ Het cultureel aanbod in Zwijndrecht is genoeg aangepast aan de jeugd. Na elke stelling schoven de politici door naar een volgende gesprekstafel, zodat de jongeren de kans kregen om met alle politici in gesprek te gaan. We hebben toch vlot 4 uur gebabbeld met elkaar. Je begint dus best op tijd.”
INTERVIEW
Wie is er allemaal op het debat afgekomen? Robin: “We hadden elke partij die actief is in de gemeente uitgenodigd, vijf partijen stuurden 1 of 2 afgevaardigden. Er waren ongeveer 35 jongeren aanwezig die mee hebben gediscussieerd, gemodereerd of verslag genomen.” Waarom organiseerden jullie nu al een Debattle? ROBIN: “Ons belangrijkste doel was om jongeren in contact te brengen met de lokale politici die zullen opkomen met de verkiezingen. En één jaar voor de verkiezingen willen we jongeren er ook bewust van maken dat ook zij gaan stemmen, velen voor het eerst. Anderzijds wilden we als ‘jeugd’ onze mening doorgeven over allerlei onderwerpen die jongeren aanbelangen. We hebben een mening en we willen dat er naar jongeren geluisterd wordt. Daarom hebben we het debat nu al georganiseerd, zodat de politici weten hoe jongeren over bepaalde zaken denken en onze mening kunnen meenemen wanneer ze hun partijprogramma maken. Omdat de meeste jongeren en politici het zo’n succes vonden, wordt er al volop gesproken over een tweede debat, vlak voor de verkiezingen.” Hoe hebben de politici het ervaren, denk je? ROBIN: “Ze zeiden allemaal dat ze het een zeer zinvol initiatief vonden en dat ze de mening van de jeugd gingen meenemen. Wat ze er effectief mee gaan doen, zal de toekomst uitwijzen.”
D E B AT T L E Zoveel mogelijk lokale debatten tussen politici en jongeren in zoveel mogelijk steden en gemeenten in Vlaanderen en Brussel in het weekend van 28, 29 en 30 september. Dat is de ambitie van deze Debattlecampagne! Maar er is meer! Debattle wil jongeren helpen om hun stempel te drukken op hun gemeente, van nu tot in het stemhokje en zelfs na de verkiezingen bij het uitrollen van het beleid.
Wat is er allemaal uitgekomen, wat gaan jullie er mee doen? ROBIN: “We hebben verslag genomen van alle gesprekstafels en die informatie vormt de basis voor ons memorandum. We baseren ons zo goed mogelijk op de online tijdslijn van Debattle. Dit memorandum gaan we tegen februari afgeven aan elke partij. Hierin staat dus nog eens duidelijk en beknopt wat jongeren belangrijk vinden en hoe de jeugd over bepaalde stellingen en politieke kwesties denkt. We hopen dat de partijen hier ook rekening mee houden en dat we volgend jaar partijprogramma’s zien die in zoveel mogelijk opzichten hier ook bij aansluiten. We proberen de tijdslijn van Debattle wel ongeveer te volgen. We houden het zeker mee in de gaten!” Nog tips voor toekomstige organisatoren? ROBIN: “Geef de politici de onderwerpen waarover zal worden gediscussieerd. Op deze manier zijn ze goed voorbereid en kan er concreter worden geantwoord. Langs de andere kant geef je ook best niet de exacte stellingen en zorg je er best voor dat aan elke tafel iemand van de organisatie zit die mondig genoeg is. Zodat beide partijen evenwaardig aan het woord zijn. De jeugd om hun mening te geven en vragen te stellen, de politici om gefundeerde uitleg te geven en vragen te beantwoorden.”
INTE RVIE W
9
PARTICIPATIE
OOK PL ANNEN VOOR E E N D E B AT T L E I N JOUW GEMEENTE? Registreer je via www.debattle.be en ontvang in 2018 gratis promomateriaal en maak kans op één van de Debattle moderatoren voor je debat!
JOUW EERSTE MISSIE NU?
Jonge ideeën en meningen verzamelen ∫∫ Ontdek wat er leeft bij de kinderen en jongeren in jouw stad of gemeente. Hoe meer gedragen meningen en ideeën hoe sneller politici gaan luisteren. Gebruik de tools en laat jongeren het uitleggen.
∫∫ Debattle stelt met zijn Debattle Digital Survey een tool voor waarmee jongeren andere jongeren op straat gemakkelijk kunnen bevragen. Ideaal voor de jeugdraad bijvoorbeeld. Enkele prikkelende vragen als leidraad om het gesprek aan te gaan over wat ze belangrijk vinden in hun stad/gemeente.
∫∫ De jeugdmonitor bevat een set vragen voor kinderen en tieners vanaf het derde leerjaar tot het tweede middelbaar. De twee vragenlijsten, één voor kinderen en één voor tieners, zijn inhoudelijk, technisch en qua woordgebruik zorgvuldig getest bij de doelgroep door Kind en Samenleving. Neem een kijkje op www. jeugdmonitor.vlaanderen.be
∫∫ Plan jij een belevingsonderzoek? Doe het samen met VVJ! We nemen de recent gelanceerde jeugdmonitor als basis. We bouwen er een kwalitatief luik aan, noodzakelijk om de kwantitatieve gegevens te interpreteren in functie van goed beleid voor kinderen en jongeren. VVJ biedt een groepstraject van januari tot en met juni 2018. Gemeenten kunnen ook gaan voor een individueel traject op maat. Interesse? Neem contact op met Jurgen, jsprangers@vvj.be, 03 821 06 03
Elke jeugddienst ontving in december een pakketje met een gratis exemplaar van het Debattle spel en gratis ‘Jong Gespuis’ boekjes!
Check www.debattle.be
∫∫ Tip de website aan jongeren die info zoeken over hoe ze moeten stemmen
∫∫ Doe je jeugdraad tips aan de hand om beleid te beïnvloeden met dit e-book ‘beïnvloeden met Facebook’ of de webinars ∫∫ Doe inspiratie op bij de methodieken 10
PARTICIPATIE
Het Debattle spel Denk met jongeren na over de toekomst van de gemeente. Overtuig het gemeentebestuur. Overtref je tegenstanders en make your hood look good. In december ontving elke jeugddienst gratis een Debattle Spel. Graag nog een exemplaar? Bestel het via www.debattle.be. Jong Gespuis Wie wil participeren moet zich informeren. Wat zijn gemeenteraadsverkiezingen? Hoe werkt een gemeente? En heb ik ook iets te zeggen? Dit boekje spreekt duidelijke en klare taal. Samen met het Debattle Spel kreeg elke jeugddienst een aantal ‘Jong Gespuis’ boekjes in de bus. Meer exemplaren bestellen kan via www.politeia.be.
INTERNATIONAAL
Intercity Youth Conferentie 2017 VOORSTEL ILLUSTRATIE / INFOGRAPHIC — Dropzone november
Beeld: Erik Van Cauter, afdeling Jeugd
BI JN A
EN ED ST
70 VERSCHILLENDE STEDEN
150 DEELNEMERS
13 PLAATSBEZOEKEN 650 KOPJES KOFFIE
15 16 17 NOVEMBER 2017
11
60 GOOD PRACTICES
HET IC Y
NET WE RK
HE EF T
0 40
20 VER SC H I LLE ND EL AN DE N
INTE RNATIO NAAL
120 HOTELKAMERS
ALS LID IN 10 EUROPESE TEN LAN EEN DE EM N &G
20 WORKSHOPS
Van 15 tot 17 november palmde een internationaal publiek Leuven in. Jeugdwerkers en beleidsmakers met een hart voor jeugdbeleid verzamelden voor drie dagen intensief nadenken over jeugdwerk in een verstedelijkende maatschappij. Of het nu ging over jeugdraden of jeugdhuizen, over gemeenten van 30 000 inwoners of grootstedelijke contexten of over publieke ruimte en particuliere jeugdwerkinitiatieven. VVJ was, samen met de afdeling Jeugd en Leuven, trotse gastheer van deze conferentie, die mee mogelijk gemaakt werd dankzij JINT en Erasmus+. Hoe blikken de deelnemers terug op de conferentie?
70 VERSCHILLENDE STEDEN
Tekst: Kristof Bouvard
ACTUEEL “Europe goes local. Of hoe kan je Europese aanbevelingen lokaal vertalen en je eigen jeugdbeleid inspireren? In Helsinki werkt men met ambassadeurs – zoals Kabinet J in Leuven – om de participatiegraad in beleid op te trekken. In Milaan zoekt men naar een plek aan zee (Milano a Mare) om betrokkenheid in de publieke ruimte te zoeken. Een bevlogen Ier sprak over democratie in het jeugdwerk, waar de jeugdraad in zijn stad op volle kracht draait. Maar hoe fijn is het om het jeugdwerk en –beleid van Leuven en collega Dirk Vansina te ervaren, in een knap initiatief zoals Generation 3000 van Arktos en de werking van het JAC in Hal 5, op nog geen 20 km van mijn eigen stad? Een gesmaakte afsluiter in de vorm van een fictieve gemeenteraad met ‘burgemeester’ Gatz (in alter-ego #Sventagz) deed me alvast naar huis gaan boordevol inspiratie en met keiveel goesting voor lokaal jeugdbeleid.” _ M AT T I A S PA G L I A L UNG A , S C HE P E N VA N JE U G D , A A R S C HO T E N I N N E E E C K H O U T, J E U G D C E N T R U M D E K L I N K E R , A A R S C H O T
“Een voorbeeld dat ik koester: de burgemeester van het Noorse stadje die zelf de motor van zijn jeugdraad vormt en diezelfde jeugdraad die een zitje heeft in de gemeenteraad! Veel hangt af van goodwill, en die goodwill heb ik wel gevoeld bij de aanwezigen. Er was een Zweedse politicus en ook uit de Leuvense gemeenteraad was er een afvaardiging. Dat lijkt me een mooie uitdaging, om naast jeugdwerkers ook nog meer politici op dergelijke evenementen te krijgen. De droomfase op de laatste dag bleef voor mij wat te veel bij dromen. Het meerjarenplan van die ideale jeugdgemeenteraad, dat had ik graag geschreven met alle knowhow die we die middag in de zaal hadden, benieuwd hoe de minister daar op had gereflecteerd. Ik ging naar huis met een rugzak vol good practices, veel goesting en een activerend plan om met Debattle Europese stappen te zetten! Debattle goes Europe … waarom niet?”
“My most striking insight was when we visited the „Generation 3000“ project where troubled youngsters between the age of 18 and 25 are empowered by offering them guidance and education on several levels. It was impressive to see the enormous commitment of Tim Vermeiren, the youth worker who invented the project and runs it mostly on it’s own. When speaking about his project and about the “very difficult” youngsters he works with, Tim stressed the necessity to “create an alternative identity” for these youngsters by realizing quite simply positive actions. He explained how important it is for young people who have gone mostly through negative experiences during their whole life to make if only for a short moment a positive experience. And by offering them such positive experiences they can discover a new sense in their life. This was amazing to see and it showed for me again the positive power of youth work because this is, one could say, precisely the core business of youth work to offer young people spaces and opportunities to make positive experiences which influence their life to a better.” _CL AUDIUS SIEBEL , PROGR AM OFFICER JUGEND FÜR EUROPA , (BONN) DEUTSCHL AND
_HANS COOLS, DE AMBRASSADE
12
INTE RNATIO NAAL
ACTUEEL “Twee dagen in internationaal gezelschap. Het is te kort om echt te begrijpen hoe het er in andere landen aan toegaat (daarvoor moet je écht over het muurtje gaan kijken). Maar de aangepaste methodieken geven wel de gelegenheid om verhalen te horen waar je dan zelf uit kan kiezen: ‘Wat is relevant voor mijn werking?’. De VGC-jeugdraad wil volgend jaar een uitwisseling organiseren naar het buitenland. We willen (een diverse groep) jongeren bewust maken van het belang van hun participatie aan beleid én hen sterker maken om ook effectief te participeren aan het beleid. Dus ik had een doel: landen met expertise en/of partners zoeken, en dat hielp. Ik had op dag één al wat visitekaartjes op zak, dag twee nog enkele meer... Om nog maar te zwijgen over mijn nieuwe facebookvriendjes! Ik vond de lezingen afwisselend, de ene wat meer informatief, de andere wat kritischer en meer een eye-opener. De speech van (en babbel nadien met) Jonas Agdur, de voorzitter van Intercity Youth en KEKS, de Zweedse tegenhanger van VVJ, sprong eruit voor mij. Ik schrok er weer van hoe sterk het jeugdwerk in Scandinavische landen geprofessionaliseerd is. Ze laten weinig aan het toeval over en ik vraag me af of ze vrijwilligerswerk kennen, zoals dat bij ons is ingeburgerd. Het lijkt me van niet. De laatste dag was nogal een contrast: de uitgeslapen Vlaamse jeugdwerkers in combinatie met de vermoeide internationale gasten. Het was alleszins leuk en heel boeiend: ik heb de uitnodiging voor volgend jaar in Thessaloniki al genoteerd. _LIESBE T ME YNS, JEUGDDIENST VGC, BRUSSEL
“Waarom zo’n internationale conferentie zo zinvol is, ervaar je eigenlijk pas echt ten volle als je er aanwezig bent. Zo’n 150 internationale deelnemers van diverse pluimage inspireerden elkaar dat het een lieve lust was. Wat ikzelf onthoud is dat we met z’n allen aan hetzelfde zeel trekken. De contexten zijn telkens anders, maar de betrachting én de passie zijn fundamenteel gelijklopend. Terugkerende ingrediënten zijn onder meer participatief werken, eigenaarschap geven aan kinderen en jongeren, over sectoren heen samenwerken en het systeem in vraag durven stellen. Het besef dat we met zovelen werken aan een kindvriendelijke samenleving, geeft mij een extra energie-boost om hier volop aan te blijven werken in de Vlaamse context.” _T IE M E V E R L IND E , V VJ
“The conference in Leuven was a really good and important experience for me. I met colleagues from across Europe and much of the learning takes place in the conversations around the coffee breaks. One of the major insights for me is that, in principle, all countries have the same groups that slip behind in the system. These groups are refugees/immigrants, people with disabilities, the LBTQ community and those with weak socio-economic status. For these groups, youth work is vital. A conversation I had during the conference that affected me strongly was with a Dutch colleague working with the problem of “lover boys”. They trick young girls into love relationships with exclusive gifts and big promises to then turn around and want to get something back. The requirement is that the girls will repay their “debt” by prostitution. These are girls who already live in an exclusion based on social, economic and educational status. We talked a lot about the workmodel we are working very much from right now in Mölndal city, Sweden. This model states that meeting places for young people play an important role in the development of the residential area in which it is located and in society as a whole. I received many good examples from my European colleagues.” _ MIK A E L O L O W, HE A D O F Y O U T H A ND C O MMUNI T Y W O R K C ULT UR E A ND L E I S UR E , MÖLNDAL , SWEDEN INTE RNATIO NAAL
13
PRAKTIJK
Plan & Play inspireert:
Maak je eigen Escape Room Tekst: Annelies Schepers
Beeld: Marijke Gerets
SARAH: “Sessiegevers Ine & Marijke brachten ons meteen in de juiste
sfeer door een kort spel te spelen om de deelnemers in drie groepen te verdelen. Elk groepje kreeg een volledige doktersoutfit en een blinddoek. Dan bracht Marijke ons naar binnen. De spanning was te snijden omdat we niet wisten wat op ons pad zou komen.” Het thema van deze Escape Room was helemaal verbonden met de actualiteit. Noord-Korea plant een aanslag op Amerikaans president Trump. De deelnemers waren verdeeld over 3 kamers: de National Security Agency Office, het Noord-Koreaans lab en een gang in het Witte Huis. Het doel is om samen te eindigen in het Oval Office en de aanslag op Trump te verijdelen. N AO M I : “In het begin was het voor elke groep een beetje zoeken.
Bovendien waren de drie kamers vrij klein - zeker voor vier volwassen personen - met heel wat verstopplaatsen die we maar mondjesmaat ontdekten.” S A R A H : “Alle kamers stonden met elkaar in contact via walkie-
talkies. Het licht in onze kamer is meermaals uitgedaan door iemand uit een andere kamer. Goed communiceren met de andere groepjes was dus een voorwaarde. In onze kamer lagen bijvoorbeeld raadsels of puzzels voor één van de andere kamers. Die waren trouwens best moeilijk. We hebben regelmatig tips moeten kopen met onze munten.” NAOMI: “Uiteindelijk zijn we allemaal in de Oval Office geraakt. Helaas
was onze tijd op en konden we de aanslag op Trump niet vermijden. Wat we stiekem niet zo heel erg vonden.” (lacht) De opdracht was dan wel mislukt, de sessie oogst vooral veel lof van de dames. NAOMI: “Het was een hele fijne, actieve en megatoffe sessie waar be-
Hoe vertaal je dé hype van de laatste tijd naar jouw jeugddienst? Op ons inspiratie- en netwerkevent Plan & Play bouwden jeugddienst Herk-de-Stad en jeugd- en sportdienst Lanaken een heuse Escape Room die de deelnemers naar hartenlust uittestten én bespraken. Naomi Vanhengel (jeugddienst Dilsen-Stokkem) en Sarah Sleven (jeugddienst Bocholt) waren de ontsnappingskoninginnen van dienst.
leving centraal stond. Iedereen heeft nieuwe, verrassende en haalbare tips en ideeën opgestoken om zeker in de toekomst zelf een Escape Room te bouwen. De bundel die ze ontwikkeld hebben kan ook hierbij een meerwaarde vormen voor elke dienst.”
MEER INFO Ine Matthijs: Jeugddienst Herk-de-Stad, ine.matthijs@herk-de-stad.be Marijke Gerets: Jeugddienst Lanaken, marijke.gerets@lanaken.be. De prezi vind je op https://www.slideshare.net/VVJvzw 14
PRAK TIJK
GOED LOKAAL BELEID VOOR KINDEREN EN JONGEREN
* Neem mij hieruit en bewaar mij
VIJF FUNDAMENTEN
PLAN HET PLAN Gemeentebesturen kunnen vandaag volledig zelf en op hun eigen manier hun beleid voor kinderen en jongeren vormgeven. En dat is goed. Maar dan is het cruciaal om te weten hoe kinderen en jongeren hun gemeente beleven. Zo geef je lokaal beleid voor kinderen en jongeren over alle beleidsdomeinen heen alle kansen. Hoe benut je die kansen optimaal? Wie zijn beleid voor kinderen en jongeren op volgende vijf fundamenten stoelt, werkt aan kind- en jongerenvriendelijk beleid. Maak ze verder concreet voor jouw gemeente in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen en het nieuwe meerjarenplan!
1. De gemeente is de regisseur van het lokale beleid voor kinderen en jongeren We zitten in een belangrijke transitieperiode: de fusie van gemeente en OCMW, de Vlaamse middelen voor jeugd die sinds 2014 zijn ingekanteld in het gemeentefonds… De gemeente is het ideale overheidsniveau om beleid voor kinderen en jongeren te ontwikkelen, want ze zijn dé plek van waaruit de uitbreidende leefwereld van kinderen en jongeren groeit. Als lokaal bestuur is het je opdracht om de kinderrechten als grondtoon te nemen van je beleid: het belang van het kind, non-discriminatie, het recht op leven en ontwikkeling en recht op participatie. Goed beleid voor kinderen en jongeren doorstaat de toets van deze vier basisprincipes. Want jeugdbeleid is meer dan vrijetijdsbeleid voor kinderen en jongeren, het gaat over hun leefwereld: welzijn, mobiliteit, ruimte…
Hoe kan een gemeente haar lokale beleidsautonomie optimaal benutten om werk te maken van breed jeugdbeleid? ∫∫ Baseer je beleid op belevingsonderzoek bij kinderen en jongeren ∫∫ Veranker het beleid voor kinderen en jongeren zichtbaar in het
∫∫ Kies voor een schepenbevoegdheid jeugd die het belang van een
∫∫ ∫∫
∫∫
∫∫
stevig jeugdbeleid met voldoende budgetten in het college bewaakt Zorg op het niveau van het managementteam en diensthoofden voor expertise over goed jeugdbeleid Mandateer een ambtenaar die ‘jeugd’ op alle niveaus vertegenwoordigt (programmadirecteur). Of veranker het mandaat om kinderen en jongeren te vertegenwoordigen bij meerdere ambtenaren op alle niveaus. Kennis van de leefwereld van kinderen en jongeren is essentieel. Die expertise bouw je uit en onderhoud je, door er tijd voor te vrijwaren bij jeugdambtenaren. En dit komt het hele gemeentelijke beleid ten goede omdat ze ook oplossingen biedt voor uitdagingen in andere beleidsdomeinen. Kweek een categoriale kinderen- en jongerenreflex binnen het lokale bestuur: activeer anderen om de bril van kinderen en jongeren op te zetten en weeg de invloed van beslissingen op kinderen en jongeren af!
meerjarenplan
2. Sta garant voor beleidsparticipatie van kinderen en jongeren De algemene tendens is dat de aandacht voor participatie van kinderen en jongeren bij de uitvoering van jeugdbeleid is gedaald. De rol van de jeugdraad als adviesorgaan is jammer genoeg verregaand verkleind. Tegelijkertijd boomen bottom up burgerinitiatieven en experimenteren steden en gemeenten met nieuwe tools en methodieken.
Hoe kan je kinderen en jongeren het beleid mee laten vormgeven? ∫∫ Wij geloven in de kracht van de jeugdraad als een structurele vorm van participatie waar kinderen en jongeren de agenda bepalen. Gebruik de geëngageerde inzet van jongeren die mee nadenken over oplossingen voor hun gemeente. Durf hiermee te experimenteren.
En herwaardeer en faciliteer dit decretaal erkende en verplichte adviesorgaan. ∫∫ Kinderen en jongeren zijn zelf dé experten van hun leefwereld. En ambtenaren zijn voelsprieten voor de gemeente. Onderzoek in de aanloop naar het MJP wat er bij hen leeft en waardeer dit als waardevolle bron voor je beleid. Met specifieke aandacht voor de meest kwetsbaren. ∫∫ Moedig jongeren aan om zelf aan participatie te doen en projecten op te zetten en ondersteun dit via projectsubsidies en expertise. ∫∫ Kies voor permanente interactie met kinderen en jongeren, monitor continu en gebruik die info om de vinger aan de pols te houden met je beleid.
PLAN HET PLAN
V VJ “VVJ is de organisatie die kinderen en jongeren, politici en ambtenaren, versterkt in het voeren van meer, beter en breder lokaal beleid voor kinderen en jongeren.” VVJ levert een uitgebreid pakket diensten aan jeugdambtenaren, besturen en jeugdraden met onder andere vorming, uitwisseling, begeleiding, advies en publicaties.
3. Reken af met kinderarmoede en omarm diversiteit Kinderarmoedecijfers blijven systematisch stijgen, ongeacht het profiel van de stad of gemeente. Ook de kleinste gemeente wordt er nu mee geconfronteerd. Daarnaast is superdiversiteit de realiteit.
Hoe streef je naar een beleid dat alle kinderen en jongeren alle kansen geeft? ∫∫ Erken en koester het verschil. Vertrek van
∫∫
∫∫
∫∫ ∫∫
∫∫
een zo breed en divers mogelijke invulling en begrip van kinderen en jongeren. Dé jeugd, hét kind en dé jongere bestaan niet. Bekijk een kind in een maatschappelijk kwetsbare situatie in de eerste plaats als een kind. Maar heb tegelijkertijd oog voor de moeilijke context waarin het opgroeit en de impact daarvan en vertaal dat naar je dienstverlening. Voer een strategisch (jeugd)welzijnsbeleid dat vanuit een regierol voor afstemming zorgt tussen alle aanbod rond welzijn. Investeer in de vroege levensjaren van je burgers, voer een beleid vanaf 0 jaar Werk outreachend: zorg via de juiste partners dat het welzijnsaanbod waar kwetsbare gezinnen recht op hebben ook effectief bij hen terecht komt. Breng lokale drempels in kaart en haal expertise in huis om ze weg te werken.
Vragen en reacties zijn welkom bij Jurgen Sprangers, jsprangers@vvj.be, 03 821 06 03
4. Stimuleer initiatief van kinderen en jongeren, ondersteun jeugdwerkorganisaties en organiseer enkel complementair In weinig landen of regio’s is het jeugdwerklandschap zo divers, dynamisch en vooral gedragen door (jonge) vrijwilligers als in Vlaanderen. Deze uniciteit schatten we naar waarde en verdient blijvende ondersteuning.
Hoe stimuleer je initiatief van kinderen en jongeren en ondersteun je hun organisaties optimaal?
5. Geef kinderen en jongeren ruimte Verkeersveiligheid, mobiliteit en meer speelen ontmoetingsruimte staan bovenaan het prioriteitenlijstje van Vlaamse kinderen en tieners. Ze hebben onze straten en pleinen nodig: om naar school of naar de bib te gaan, om te sporten, om te spelen… maar ook om de buitenwereld te leren kennen en sociale vaardigheden te ontwikkelen. Ze maken 1/3de van de bevolking uit en zijn mede-eigenaar van hun stad/gemeente. Neem het kind en zijn autonomie als uitgangspunt.
Hoe maak je van de gemeente een fijne habitat voor kinderen en jongeren? ∫∫ Kinderen en jongeren horen er gewoon bij,
∫∫
∫∫
∫∫ Creëer een gemeente waar initiatief en ondernemerschap kansen krijgt en ondersteund wordt, vanuit het geloof in de kracht van kinderen en jongeren. ∫∫ Ondersteun het erkende jeugdwerk inhoudelijk en logistiek. Subsidieer structureel via een reglement dat mikt op kwaliteit. ∫∫ Besteed in je ondersteuning en subsidiëring aandacht aan nieuwe vormen van jeugdwerk. Kies voor een laagdrempelige overeenkomst op maat voor jongeren met een goed idee. ∫∫ Haal drempels weg in je eigen aanvullend aanbod voor kinderen in armoede, met een handicap, met een recent vluchtverhaal, met een andere etnisch-culturele achtergrond, met respect voor verschillende levensbeschouwingen, enz.
∫∫
∫∫
geef hen mede-eigenaarschap. Als lokaal bestuur is het jouw verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat ze kinderen en jongeren mogen zijn in de openbare ruimte. Versterk verbindingsweefsel via het STOP-principe (Eerst Stappers (voetgangers), Trappers (fietsers) en Openbaar (collectief) vervoer en Personenwagens) en een divers aanbod aan publieke jeugdruimtes Besteed in je mobiliteitsbeleid prioritaire aandacht aan kinderen en jongeren als gebruiker door aandacht voor fietszones, openbaar vervoer, veilige situaties rond scholen en de toegangswegen er naartoe… Als gemeente moet je een rol spelen in de mentaliteitswijziging, weg van koning auto. Maak van je huidige publieke ruimte generatiedoorbrekende ontmoetings- en belevingsplekken. Zet in op voldoende plekken voor alle kinderen en jongeren, benut leegstaande ruimtes voor (gedeeld en tijdelijk) gebruik. Ruimte voor creativiteit, experiment, groei en ontwikkeling.
Deze vijf fundamenten vormen de basis om je opdracht als lokaal bestuur op te stoelen. Wie permanent inzet op de realisatie van deze vijf werkt aan kind- en jongerenvriendelijk beleid.
In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 biedt VVJ vijf fundamenten met aanbevelingen voor een sterk lokaal beleid voor kinderen en jongeren. Om mee te nemen in je memorandum, partijprogramma of bestuursakkoord als basis voor het luik over jeugdbeleid, en trek dit door naar het meerjarenplan in je gemeente.
VVJ - Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen 03 821 06 06 - info@vvj.be - www.vvj.be https://www.facebook.com/vvjvzw/
PRAKTIJK
Zeven tips en tricks voor jouw Escape Room van Marijke & Ine 1. Doe onderzoek! Test en vergelijk met andere Escape Rooms MARIJKE: “Dat is een leuke teambuilding met je collega’s en bovendien kan je stelen met je ogen. Neem ideeën mee en informeer bij buurgemeenten of –organisaties. De meeste Escape Room eigenaars staan er ook voor open om hun tips met je te delen.” INE: “Test je Escape Room uit bij vrienden en collega’s van zodra hij klaar is. Zo kan je zien of hij te moeilijk/gemakkelijk is en nog kleine aanpassingen doen.” 2. Maak een plan op. Kijk hoe je het gaat aanpakken. Zelf bouwen of laten bouwen? Bepaal het budget, locatie en doelgroep M A R I J K E : “Je kan met weinig budget heel veel doen. Gewoon creatief zijn en veel zelf knutselen. De kamer in Lanaken is gebouwd met 130 euro. De kamer mag niet té groot zijn maar ook niet te klein voor het max. aantal deelnemers. Hij moet vooral sfeervol zijn. Lanaken heeft gekozen voor tieners. Zo kon onze tienerwerking, jeugdverenigingen, jeugdhuizen en eventuele externe jeugdgroepen komen.” INE: “De Escape Room in Herk heeft 60 euro gekost. Ik heb vooral gebruik gemaakt van materiaal dat reeds aanwezig was en gratis materiaal gescoord. Zoals oude boeken van de bib. Herk-de-Stad heeft gekozen om de Escape Room voor kinderen te maken. De kinderen zijn bovenaan in het gebouw gestart en moesten uiteindelijk uit het gebouw geraken. Ze moesten in totaal uit 3 ruimtes geraken.” 3. Creëer je Escape Room verhaal met puzzels. Vertrek altijd vanuit het einde. Wat wil je bereiken of waar wil je uitkomen? Zo bewaar je het overzicht M A R I J K E : “Het gemakkelijkste is als je kiest wat het einde van de kamer is, dus de puzzel waarmee de deur opent/de buit te pakken krijgt. Vandaar zet je steeds stapjes terug.”
PRAK TIJK
4. Zorg dat je genoeg verhaallijnen uitzet in je kamer. Zo is elke deelnemer bezig (max. deelnemers -1) M AR I JK E : “Zorg voor één verhaallijn minder dan er deelnemers zijn, bijvoorbeeld als je kamer voor 5 personen is, dan moet je zorgen dat je 4 verhaallijnen hebt.” 5. Een variatie van raadsels en zoekopdrachten in het thema maakt een kamer interessant voor iedereen M A R I J K E : “Elke deelnemer heeft andere talenten en speurneuskwaliteiten. Zorg ervoor dat zowel doeners als denkers hun gading vinden.” “Als je de kamer maakt voor kinderen moet je de raadsels ook op niveau van kids maken, is de kamer voor tieners of volwassenen dan kan je al wat moeilijkere raadsels maken.” 6. Race tegen de tijd. Er moet altijd een tijdslimiet aan verbonden zijn. M A R I J K E : ”Bij de meeste kamers krijg je een uur de tijd. Als de kamer iets eenvoudiger is kan je het instellen tot 45min voor de slimmeriken.” INE: “Als je denkt dat het te moeilijk is, kan je werken met jetons die ze kunnen inruilen voor tips. Zeker bij kinderen kan dit helpen.” 7. Plan ook het onderhoud, verzekering, marketing en bemanning van de kamer MARIJKE: “In Lanaken hebben we ervoor gekozen om de Escape Room de hele zomer te laten staan. Om hem te bemannen hebben we een kalender gemaakt met een overzicht wie aanwezig kon zijn om de kamer te openen, tips te geven tijdens het spel en de kamer terug op te ruimen na het spel. De verzekering werd geregeld via de gemeente, het was gewoon een activiteit. Promo voerden we via onze gewone kanalen: nieuwsbrief, Facebook, …
15
JEUGDAANBOD
Plan & Play inspiratie- en netwerkevent voor programmatoren
Wat neem jij mee? Tekst: Annelies Schepers
Beeld: Ilse Holvoet
De Krook aan de slag met jongerenambassadeurs
Een greep uit de reacties van de deelnemers over de inspiratiesessies en workshops levert een mooi overzicht op van wat er die dag te beleven viel.
Taalspeler:meertaligheid op het speelplein met de taalspelerbox “Ik neem zeker enkele bruikbare tips mee naar mijn eigen dienst. Bijvoorbeeld dat we nog meer met pictogrammen kunnen werken. Voor wegwijzers waarop nu enkel tekst staat, om het start- en einduur aan ouders duidelijk maken via afbeeldingen met klokken...” _ K AREL RUT TEN, JEUGDDIENST DISTRIC T MERKSEM
W R Young & T-Day: inside info over de organisatie van een tienerfestival “Ik was zelf aanwezig op het T-day festival afgelopen zomer in Brecht met een groep jongeren uit Ekeren en heb met eigen zintuigen mogen ervaren hoe tof de tieners dit vonden. Tieners vormen een doelgroep die veel jeugdwerkers afschrikt, omdat ze zo onvoorspelbaar zijn. Dat is eigenlijk net de reden waarom het mijn favoriete doelgroep is. Ik geloof persoonlijk wel in een tienerfestival, als je ze op de juiste manier aanspreekt, als volwassenen behandeld en vooral betrekt in de voorbereiding van het festival, volgt de mondelinge reclame vanzelf. Tijdens de voorstelling van Hasselt werd het me ook duidelijk dat voldoende beschikbare werktijd en vlotte samenwerking met andere diensten aan de basis liggen van een prachtig tienerfestival. Er zat ook een groot verschil in beide festivals wat betreft beschikbare budgetten. Bij T-day komt het van verschillende gemeentes en trekken ze de organisatie volledig zelf, terwijl We R Young volledig gedragen wordt door Hasselt en veel taken uitbesteed. Hier zag ik het nut ook wel van in, maar het geld moet wel beschikbaar zijn natuurlijk.”
“Inhoudelijk zeker toepasbaar. De Krook is een grote bibliotheek maar toch was de informatie die zij gaven ook bruikbaar in kleinere steden en gemeenten. In Dendermonde willen we graag meer activiteiten voor tieners en jongeren in de bibliotheek organiseren. Een aantal kleine tips die wij hier zeker zullen gebruiken in de verdere samenwerking met de bibliotheek. Maar die volgens mij even goed bruikbaar zijn voor kleinere samenwerkingen met jongeren zoals een instuif of vakantiewerking voor tieners. Zo besteden ze hun programmatie voor het grootste deel uit aan de jongeren, wat ik super vind. Vooral omdat ze hier ook goed over nagedacht hebben: ∫∫ De jongeren kiezen zelf vier thema’s die afwisselend op woensdag aan bod kunnen komen. Door dit op te delen in verschillende thema’s hoeven jongeren niet altijd aanwezig te zijn. ∫∫ De ambassadeurs krijgen heel duidelijk omschreven taken en worden hier ook door de medewerkers in ondersteund. Zo weten ze duidelijk wat er van hen verwacht wordt. ∫∫ Ze werken heel talentgericht en zorgen ervoor dat jongeren groeikansen hebben. Zo kunnen jongeren na een bepaalde periode ook zelf een workshop geven. ∫∫ Tot slot brengen ze de jongeren ook in contact met de andere collega’s. Op die manier voelen ze zich ook echt deel van het team.” _ PAULIEN VERBEECK , JEUGDDIENST DENDERMONDE
_ INA SWINKELS, JEUGDDIENST DISTRIC T EKEREN 16
JE UGDAANB O D
JEUGDAANBOD
Plan & Play Beurs – inspiratie voor je vakantieprogramma van a tot z “Wij kozen er speciaal voor om in de voormiddag geen sessie te volgen, zodat we voldoende tijd konden besteden aan de beurs en dan nog hebben we niet alle standhouders bezocht. We hebben effectief elke standhouder actief aangesproken om hen kort, maar krachtig te leren kennen. We deden heel wat inspiratie op voor onze volgende activiteiten. Zo blijven we onszelf en de kinderen uitdagen.” _ SOPHIE MINGELS, JEUGDDIENST LOCHRISTI
“Het was mijn eerste deelname aan Plan en Play. Ik vond het erg geslaagd. Meer dan de helft van de standhouders kende ik niet. Ik was verrast door de variatie aan standhouders en het feit dat er toch wel veel ‘alternatieve’ - lees niet zo commercieelgetinte - en kwalitatieve standhouders tussen zaten. De standhouders van de verschillende speeltoestelfabrikanten vond ik interessant om nog eens mee te netwerken maar uiteindelijk was dit niet het hoofddoel van ons bezoek. Er bestaan daar andere beurzen voor maar het is misschien niet slecht dat ze er ook vertegenwoordigd zijn. Ik kan mede door de beurs een heel stuk verder voor de invulling van activiteiten. Het is ook leuk om eens gezichten te kunnen plakken op mensen van organisaties waar mee je soms heel wat mailt of belt.” _ K R I S L A G A S T, J E U G D D I E N S T B L A N K E N B E R G E
Scratch! In 1, 2, 3 leren programmeren met gratis software “Scratch is een zeer leuke en toegankelijke tool om kinderen/jongeren in contact te brengen met programmeren. Het democratische spreekt me ook aan. Scratch is gratis te downloaden op elke PC.“ _ K AREL RUT TEN, JEUGDDIENST DISTRIC T MERKSEM
Social Influencers – mogelijkheden en valkuilen van influencer marketing “Het was voor mijn collega en mij een eye opener. We zetten als jeugddienst sterk in op social media, zijn daar ook veel met bezig, maar blijken toch nog een heel stuk van de leefwereld van tieners niet te kennen, of we zijn er niet voldoende van op de hoogte. Ik merk wel dat ik sinds de sessie veel meer oppik. De meet & greet met de tweeling uit Duitsland Lena & Lisa (dé hit van musical.ly) ging hier over de tongen. De vlogger Enzo Knol blijkt hier ook gekend onder de tieners. En ik heb meer oog voor mijn vloggende vrijwilligers. Of het allemaal haalbaar is om dit actief te volgen is iets anders, maar de sessie zorgde er alleszins wel voor dat we meer oog hebben voor deze kanalen & dat onze doelgroep ons nog heel wat kan bijbrengen. Naast die ‘nieuwe wereld’ die voor me openging, onthou ik vooral dat het aan ons is om de tieners hierin te erkennen, en geen afbreuk te doen aan hun leefwereld, gewoon omdat wij het niet begrijpen... Want wat is het verschil tussen kijken naar voetbal op tv, en kijken naar een game dat gespeeld wordt op tv?” _ SOPHIE MINGELS, JEUGDDIENST LOCHRISTI JE UGDAANB O D
17
Sint-Niklaas Citytour: Ontdek diverse speelruimteprojecten in de kernstad “Ik vond het heel interessant om goede praktijkvoorbeelden te zien én een uitleg erbij te krijgen over de totstandkoming van de verschillende pleintjes. Ik heb heel wat leuke ideeën meegenomen na deze sessie: ∫∫ Dat het belangrijk is om je doelgroep nauw te betrekken bij het hele proces van het tot stand komen van je speelplein/ skateterrein ∫∫ Kunstobjecten kunnen een dubbel doel hebben: 1. Mooi om naar te kijken 2. Speelkansen bieden aan kinderen ∫∫ Je kan een lelijke betonnen speelplaats eenvoudig omtoveren tot een groene speelplek met zandheuveltjes, struikjes met een paar handige Harry’s. ∫∫ In plaats van losse speeltoestellen ergens neer te zetten kan je werken rond een thema voor dat speelterrein en zo een bepaald verhaal vertellen.“ _ SONJA BOSMANS, JEUGDDIENST MA ASMECHELEN
RUIMTE
Ruimte delen met kinderen en jongeren Tips om als gemeente aan de slag te gaan Tekst: Raf Verbruggen, De Ambrassade
Beeld: Daniel Tafjord (unsplash.com)
Bevolkingsgroei, verstedelijking, verkavelingswoede en de alomtegenwoordigheid van de auto zetten een grote druk op onze ruimte. Terwijl het aantal jonge mensen toeneemt, blijven investeringen vaak uit, met een groeiend tekort aan vrijetijdsplekken voor kinderen en jongeren als gevolg, zowel binnen als buiten. Onze superdiverse jongeren hebben ook steeds meer diverse vrijetijdsbestedingen, en dus is er extra ruimte nodig voor deze nieuwe vormen van jeugdig experiment.
∫∫ terreinen, gebouwen en constructies die
Tegelijkertijd wordt heel wat ruimte onderbenut. In onze steden en dorpen staan te veel gebouwen en gronden leeg. Die infrastructuur delen met kinderen, jongeren en hun organisaties biedt heel wat mogelijkheden om duurzamer en efficiënter om te gaan met onze beperkte ruimte, en om plaats te geven aan jong engagement.
Werk je beleid uit samen met burgers, organisaties, initiatieven en eigenaars. Ontwikkel samen met hen een visie en beleidskader over het delen van ruimte en betrek hen als je belemmerende regelgeving aanpakt.
bijna niet meer worden gebruikt opnieuw benutten (hergebruik) ∫∫ de hoeveelheid gebruiksruimte binnen dezelfde oppervlakte verhogen, door ruimtelijke ingrepen zoals verdichten, in de hoogte bouwen of ondergronds bouwen (intensivering)
Voer een coherent beleid
Hoe kan je als gemeente aan de slag met het delen van ruimte?
Zeker als kleinere gemeente kan je kiezen om intergemeentelijk samen te werken. Ook de provincies kunnen een ondersteunende rol spelen, zij blijven bevoegd voor ruimtelijke aangelegenheden.
Vertrek met een open blik
∫∫ Ontwikkel een overkoepelende en breed
Ruimte delen gaat over veel meer dan het huisvesten van twee jeugdverenigingen in hetzelfde gebouw. Je kan ruimte delen door: ∫∫ verschillende activiteiten samen te brengen in dezelfde ruimte (gedeeld gebruik) ∫∫ een leegstaande ruimte gebruiken in afwachting van een toekomstig gebruik (tijdelijk gebruik) ∫∫ private of semipublieke ruimte publiek gebruiken, waardoor zij evolueren tot collectief gebruikte ontmoetingsruimtes waar iedereen welkom is (collectief gebruik)
Een coherent beleid houdt onder meer in: gedragen visie op gedeeld gebruik in de gemeente. Zorg voor een goede afstemming tussen diensten, zodat zij samen deze visie realiseren. ∫∫ Zet als lokale overheid succesvolle pilootprojecten op die het pad effenen en zowel overheidsdiensten als burgers tonen dat gedeeld gebruik mogelijk is. Zet alleen in op gedeeld ruimtegebruik waar het tot een meerwaarde leidt. Soms is gedeeld of tijdelijk ruimtegebruik een goede oplossing, in andere gevallen helemaal niet. ∫∫ Stel aanspreekpunten aan die private ini18
RUIM TE
tiatieven wegwijs maken in de administratie en die ondersteuning op maat bieden voor administratieve vraagstukken (verzekeringen, overeenkomsten, subsidies, boekhouding, fiscaliteit, vergunningen…) (bijvoorbeeld via een peter-meter systeem zoals in de stad Gent).
Stimuleer eigenaars om ruimte te delen Kijk niet alleen naar verenigingslokalen (jeugdlokalen, sportinfrastructuur, socioculturele infrastructuur...) of scholen, maar ook naar overheidsgebouwen, bedrijventerreinen, kantoren, supermarkten of religieuze infrastructuur. Stimuleer (of verplicht) projectontwikkelaars om tijdelijk gebruik toe te laten, te ondersteunen en te financieren op sites die wachten om ontwikkeld te worden. Ook voor ontwikkelaars genereren tijdelijke invullingen een meerwaarde. Eigenaars kan je stimuleren door voldoende incentives te voorzien voor openstelling, door drempels voor eigenaars weg te werken en door de voordelen in de verf te zetten, maar ook door ruimteverspilling (fiscaal) te bestraffen. Werk bijvoorbeeld met hefboomsubsidies voor het openstellen van schoolspeelplaatsen, verenigingslokalen, leegstaande panden… (naar het voorbeeld van de subsidie Groenplaats in Leuven of het Fonds Tijdelijke Invullingen in Gent). Geef als gemeente het goede voorbeeld door je eigen leegstaande en onderbenutte eigendommen te activeren voor maatschappelijke
RUIMTE
MEER WETEN? Kijk op https://ambrassade.be/ruimte Vragen? Contacteer Raf Verbruggen (raf.verbruggen@ambrassade.be, 02 551 13 93)
initiatieven. Maak het aanbod aan private en publieke ruimte in de gemeente ook zichtbaar, bijvoorbeeld via een zaalzoeker zoals in Antwerpen of Genk.
Zorg voor draagvlak Kies voor een stimulerend en ondersteunend beleid. Ga een open dialoog aan met alle betrokkenen als je gedeeld gebruik wenst op een bepaalde site. Leg gedeeld gebruik niet op van bovenaf. Zorg voor voldoende draagvlak als je wil inzetten op gedeeld gebruik van een bepaalde infrastructuur. Dat draagvlak kan groeien door samen met de organisaties, de buurt, en andere relevante stakeholders een kwaliteitsvol participatieproces te lopen (bijvoorbeeld bij de bouw of renovatie van een multifunctioneel gebouw). Zo vergroot je het mede-eigenaar-
schap bij de gebruikers en de buurt. Zet gedeeld ruimtegebruik in als strategie om de buurt in al zijn diversiteit te bereiken en te laten participeren aan de samenleving. Vermijd overlast voor de buurt (geluidshinder, parkeerdruk…) door een verstandige spreiding en inplanting. Hou daarbij ook rekening met initiatieven en organisaties die al actief zijn in de buurt.
Bied concrete ondersteuning Gedeelde invullingen worden geconfronteerd met verschillende steeds weerkerende drempels. Die obstakels kan je als lokale overheid wegwerken. Een aantal voorbeelden:
∫∫ Een systeem van vliegende conciërges die gedeelde infrastructuren openen en RUIM TE
19
afsluiten (naar het voorbeeld van de sleuteldragers in Antwerpen, of de vrijwilligerswerking voor fuifzalen in Edegem). ∫∫ Een samenaankoop van elektronische toegangssystemen voor gedeelde invullingen, of subsidieer de aankoop van elektronische toegangssystemen vanuit de gemeente. ∫∫ Subsidieer gedeelde invullingen die willen investeren in energiebesparende maatregelen (zoals slimme regelsystemen waardoor verlichting, verwarming, airconditioning… in verschillende delen van het gebouw apart afgezet kunnen worden) of energiemeters voor verschillende delen van het gebouw. ∫∫ Zorg voor het onderhoud en de schoonmaak van buitenruimtes (schoolspeelplaatsen, buitenruimtes van jeugdlokalen…) in ruil voor publieke openstelling voor de buurt (naar het voorbeeld van de Groendienst van Stad Gent).
Provinciale Uitleendiensten
… en wat biedt Provincie Oost-Vlaanderen? Ben je een Oost-Vlaamse vereniging (vzw of feitelijke), jeugddienst of andere openbare dienst, sportclub, buurtcomité, school, ouderraad, toneelvereniging, fanfare, …?
Het ontleningsgamma, foto’s, technische info, registreren, reglement, aanvragen, behandelde aanvragen, info workshops vind je op www.oost-vlaanderen.be/uitleendienst
Dan kan je bij de Provinciale Uitleendienst voor een zeer bescheiden huurprijs terecht voor o.a. · geluidsinstallaties voor fuiven en optredens, pioneer dj-set, digitale mengtafels · belichtingsmateriaal zoals led-beams, moving heads, toneelspots, dmx-stuurtafels · videomateriaal zoals beamers en schermen, digitale HD camera’s, Go Pro · tentoonstellingsmateriaal zoals panelen · het sportmateriaal zoals streetsoccer · ander handig materiaal voor je evenement zoals brandvertragende doeken, verlengkabels.
Bovendien zijn er jaarlijks 3 gratis workshops over de mogelijkheden van het materiaal.
Vind ons leuk op Facebook! www.facebook.com/uitleendienstprovincieoostvlaanderen
De gemeenten hebben een Uitleendienst maar is het gevraagde niet beschikbaar of wens je net ietsje meer; de Provincie Oost-Vlaanderen heeft een uitleendienst in Gent, een depot in Sint-Niklaas en Geraardsbergen.
Uitleendienst Provincie Oost-Vlaanderen Kapiteinstraat 55 · 9000 Gent Lamstraat 113 · 9100 Sint-Niklaas Zakkaai 27 · 9500 Geraardsbergen tel. 09 253 40 38 fax 09 253 40 28
dige Geen han er handjes t g? beschikkin Vraag naar onze deskundige workshopbegeleiders (m/v/x)!
Geen idee? Wij wel! Zoek je creatief en speels materiaal of inspiratie? Spring dan binnen in één van onze 11 winkels of kijk snel op onze webshop.
www.debanier.be
RUIMTE
ELKE BUURT ZIJN EIGEN MINIBOS Tekst: Pauline van der Loo, Jantje Beton
Zaandam is de eerste stad in Europa met een Tiny Forest. Een Tiny Forest is een dichtgegroeid, inheems bos ter grootte van een tennisbaan. Het concept Tiny Forest komt van Indiër Shubhendu Sharma. IVN Natuureducatie startte het initiatief in Zaandam en is inmiddels op acht plekken in Nederland bezig met de aanleg van Tiny Forests.
KINDEREN BELEVEN WILDERNIS Kan je échte wildernis beleven in een buurt? Een Tiny Forest maakt dat mogelijk. Kinderen planten het bos zelf aan en worden daarna Wilde Wachters. In groepjes zijn ze aan maand lang boswachter van hun eigen bos. Ze wieden onkruid, monitoren diertjes en de groei van bomen en geven rondleidingen. Na twee jaar is het bos zelfvoorzienend en is het een leuke speel- en ontdekplek. Daan Bleichrodt vertelt over het belang van spelen in de natuur voor kinderen: ”Spelen in de natuur heeft een positief effect op de gezondheid van kinderen. Daarbij is de afstand tussen kind en natuur groter dan ooit. Een Tiny Forest voor de deur prikkelt de nieuwsgierigheid en geeft kinderen de kans om de natuur in de eigen leefomgeving spelenderwijs te ontdekken.”
“Er is ontzettend veel belangstelling voor het bos en IVN won al drie prijzen voor het concept. Ondertussen hebben we vijf minibossen aangeplant in Delft, Utrecht, Zaandam en Groesbeek. Later dit jaar planten we nog nieuwe bossen aan in Delft, Utrecht, Zwolle, Heerlen en Almere. Het bos in Zaandam groeit als kool, de bomen zijn al meer dan vijf meter hoog. Het bos trek ook allerlei dieren aan: vogels, vlinders, bijen en konijnen, maar we vinden er zelfs ook kikkers en rivierkreeften.” aldus Daan Bleichrodt van IVN.
ELKE BUURT ZIJN EIGEN MINIBOS “IVN werkt aan een (be)leefwereld waarin contact tussen mens en natuur vanzelfsprekend is. Door verstedelijking, digitalisering en ons drukke bestaan is de kloof tussen mens en natuur groter dan ooit. Een Tiny Forest in de buurt verbindt mens en natuur en brengt ook buurtbewoners dichter bij elkaar. Een Tiny Forest is meer dan alleen een bos. Het is een bos van de buurt, waar zowel scholen en buurtbewoners, jong en oud, bij worden betrokken. Een buitenlokaal is onderdeel van het minibos. Op deze manier leren kinderen buiten over de natuur. IVN vindt het belangrijk dat een Tiny Forest altijd deze elementen bevat, daarom is het merk officieel vastgelegd als Registered Trademark. De naam kan alleen gebruikt worden in overleg met IVN.”
TINY FOREST Een Tiny Forest is een dichtbegroeid, inheems bos ter grootte van een tennisbaan. Dit bos is niet alleen een prettige plek voor vlinders, vogels, bijen en kleine zoogdieren, maar ook voor mensen. Kinderen leren in het buitenlokaal over de Nederlandse natuur en buurtbewoners ontmoeten elkaar op een prettige en gezonde plek.
I N S P I R AT I E B U N D E L V O O R GEMEENTEN
MEER I N F O R M AT I E
ZET BUITEN SPELEN IN DE K I JK E R OP DE B UI T E NS P E E LDAG 2018!
www.ivn.nl
Dit praktijkvoorbeeld komt uit de gloednieuwe inspiratiebundel van Goe Gespeeld! en Jantje Beton. Met interviews, foto’s en verhalen brengen ze concrete praktijken in beeld die inspiratie bieden voor lokaal beleid rond buiten spelen. Download de bundel via www.goegespeeld.be!
Registreer je tijdig als organisator voor de Buitenspeeldag op 18 april 2018 via www.isbvzw.be
JE UGDWE RK
21
COMMUNICATIE
10 tips van Tips voor communicatie vanuit de gemeente Tekst: Leen Bartholomeus, Eric Goubin
Eindelijk het is er! Eric Goubin schreef de langverwachte opvolger van hét basiswerk over communicatie vanuit de specifieke werkingscontext van overheid en social profit. ‘Tante Mariette en haar fiets’ geeft je een basis mee over communicatiebeleid, doelgroepen, diverse vormen van interne en externe communicatie, communicatiemiddelen,… Het zit tjokvol verhalen uit de praktijk, modellen en tips. Tante Mariette wil een overzicht bieden, je kan het boek van a tot z lezen, maar even goed à la carte de hoofdstukken eruit pikken die jij interessant vindt. We duiken als voorsmaakje in de basisfilosofie van het boek!
1
Iedereen communiceert. Vakmensen helpen daarbij. Organisaties hebben bestuurders, medewerkers vrijwilligers. Ze werken voor en met burgers, leden en klanten. Ze communiceren allemaal. Communicatieprofessionals helpen in dit continue proces van zoeken en elkaar vinden.
2
Iedereen mee: we gaan voor inclusieve communicatie.
Arm of rijk, jong of oud, Turk of Vlaming-met-stamboom: iedereen is even belangrijk. Communicatie van overheden en socialprofitorganisaties is inclusief. We ontwikkelen er inhoud, kanalen en vormgeving op zo’n manier dat niemand uit de boot valt.
3
Empathie: we kennen ons publiek, of proberen dat toch.
Communicatie die we zelf goed en interessant vinden, is dat vaak niet voor ons publiek. We doen ons best om te weten wat speelt bij elk van onze doelgroepen: welke infonoden hebben ze, welke drempels zijn er, wat helpt om elkaar te vinden?
4
Meer persoonlijke, minder massacommunicatie.
6
Geen kanaalfetisjisme: mondelinge, digitale en gedrukte kanalen vullen elkaar aan. Geen enkel communicatiemedium is zo sterk dat ze alle andere kan vervangen. We ontwikkelen voortschrijdend inzicht in sterktes en beperkingen van de verschillende communicatiekanalen. Dat helpt om ze complementair en publieksgericht in te zetten.
Iedereen heeft gelijke rechten op informatie, conversatie en participatie. Maar iedereen is anders. Gelijke rechten vragen om ongelijke, aangepaste, maar evenwaardige communicatie voor en met elk individu.
5
M E E R I N F O R M AT I E http://www.tantemariette.be/
We communiceren met ethiek: duurzaam, transparant, eerlijk en authentiek.
Propaganda en spindoctoring horen bij politieke communicatie. We kiezen zelf voor communicatie met een ‘social profit’-touch: mens- en milieuvriendelijk, en dus duurzaam. 22
CO M M UNICATIE
COMMUNICATIE
Tante Mariette
7
Niet alleen bereiken, ook betrekken en beraken.
Door te informeren bereiken we mensen misschien, maar we be-raken ze nog niet. Met beelden en woorden brengen we meer beleving, ervaringen en verhalen in communicatie. We ontambtelijken en vermenselijken.
8
9
Communicatie is de smeerolie van de democratie.
Mensen betrekken bij het maken van beleid. Kiezers informeren over beslissingen en toekomstplannen. Leden van je vereniging zelf verantwoordelijkheid laten opnemen. Ruimte geven voor ideeĂŤn en discussie. Dat lukt allemaal pas goed met flankerende, kwaliteitsvolle communicatie.
10
Innoveren & tegelijk leren van vroeger.
Geen communicatie zonder conversatie.
We leven in tijden van meerrichtingscommunicatie: iedereen communiceert met iedereen. Dat is niet bedreigend voor organisaties. Integendeel, we stimuleren conversatie om beter in te spelen op vragen, noden, aandachtspunten van ons publiek.
De communicatiesamenleving wordt diverser en complexer. We experimenteren onbevangen met nieuwe media en blijven bij met nieuwe communicatie-inzichten. Maar tegelijk leren we van elkaar en uit de lessen van vroeger.
CO M M UNICATIE
23
TONGEREN In de rubriek ‘Driehoeksverhouding’ stellen we drie vragen aan de drie hoekstenen van het lokale beleid voor kinderen en jongeren: de jeugdambtenaar, de schepen van jeugd en de jeugdraad. Dit keer is het de beurt aan Tongeren! S C HE P E N VA N JE U G D
An Christiaens
Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid? A N : “We willen dat jongeren hier thuis zijn en dat ze zelf een stem
hebben in het beleid. Dat kan via de jeugdraad, maar ook ad hoc zoals bij de ontwikkeling van een skatepark. We trekken volop de kaart van participatie en willen laagdrempelige initiatieven waar elke jongere zijn gading vindt. Tegenover die ambities moeten ook budgetten staan. Ik vind het belangrijk om voldoende geld vrij te maken voor wat onze jongeren nodig hebben. Dat gaat over grootschalige projecten zoals de bouw van een fuifzaal, maar evengoed over informatiepanelen plaatsen bij de jeugdlokalen.” ST I J N : “Als jeugdconsulent blijft het de ambitie om te kijken hoe we jongeren kunnen ondersteunen in al hun vragen. Wij zoeken een ideale balans tussen de wensen van onze jongeren en de haalbaarheid ervan.”
JEUGDCONSULENT
Stijn Vliegen VOORZIT TER JEUGDRA AD
RODERICK: “In de Tongerse jeugdraad zijn jeugdverenigingen en jongerenpartijen sterk vertegenwoordigd. We willen graag ook andere jongeren bereiken. Dat is iets waar we de komende jaren sterk op inzetten. In de aanloop naar de verkiezingen vind ik het belangrijk dat jongeren goed geïnformeerd zijn over de plannen die lokale politici hebben met het jeugdbeleid. De voorbereidingen voor ‘Debattle’ zijn gestart en in september leggen we hen graag het vuur aan de schenen!”
Roderick Peters
24
D RIE HO E KSVE RHO UD ING
DRIEHOEKSVERHOUDING
Tekst: Leen Bartholomeus
Beeld: Dirk Roefflaer
“Tegenover onze ambities moeten ook budgetten staan. Ik vind het belangrijk om voldoende geld vrij te maken voor wat onze jongeren nodig hebben.” Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots? AN: “Zonder twijfel het gloednieuwe jongerencentrum Hal P. De voor-
malige tennishal in het Pliniuspark vormden we om tot een ruimte met plaats voor fuiven, workshops, optredens en andere activiteiten voor en door jongeren. Daarmee krijgen ze in Tongeren eindelijk een eigen plek. Op dezelfde locatie kunnen muzikanten en bands ook repetitieruimte huren tegen een zacht prijsje. Hal P heeft alles om de nieuwe hotspot voor de jeugd in Tongeren te worden en daar ben ik heel blij mee. “ ST I J N : “Hal P huisvest de stedelijk kinderopvang Het Kinderparadijs, de speelpleinwerking en het jongerencentrum op één locatie. We gebruiken het centrum ook om onze eigen activiteiten van de jeugddienst uit te breiden. Zo geven we samen met Villa Basta enkele cursussen en starten wij binnenkort met een tienerplek/rondhanglokaal op woensdagnamiddag. “
ST I JN : “Het voorbije jaar werkten we samen met VVJ aan de hervorming van de jeugdraad. Enkele vrijwilligers dachten samen een mooi inspraakmoment uit. De laatste stap van dit project is uiteindelijk niet uitgevoerd omdat de werkgroep zich bedenkingen maakte bij haar eigen project. We kijken nu hoe we met deze bedenkingen aan de slag kunnen en hoe we het project verder zetten, ook al zitten we voorbij de vooropgestelde deadline.” R O D E R I C K : “Het is niet altijd even gemakkelijk om nieuwe initiatieven en activiteiten op te starten. Hiervoor heb je nieuwe vrijwilligers nodig die dit willen trekken en uitvoeren. De actieve leden van de jeugdraad zijn al ongelofelijk goed bezig binnen hun eigen werking, en dat juichen we alleen maar toe. We hebben een langetermijn visie, kwaliteit primeert boven kwantiteit.”
RODERICK: “Voor de jeugdverenigingen zijn er grote, stevige tenten aangekocht om mee op kamp te gaan. Er was de laatste jaren vaak een tekort waardoor er sommige jeugdbewegingen in moeilijkheden kwamen.
Wat was een flopmoment waar je iets uit leerde? A N: “Een tijdje geleden organiseerden we een rijvaardigheidscursus
voor bromfietsers tussen 16 en 18 jaar. We werkten samen met professionals, onze medewerkers staken heel wat energie in de organisatie en toch bleef het verwachte enthousiasme uit. Daarom werken we nu meer bottom-up en gaan we op zoek naar wat er echt leeft bij jongeren.”
MEER INFO Jeugddienst, Stijn Vliegen stijn.vliegen@stadtongeren.be, 012 80 00 81
DR IEHO E KSVE RHO UD ING
25
VOOR U BEKEKEN
V RIND 2 017
Te downloaden via https://www. vlaanderen.be/nl/publicaties/ detail/vrind-2017 Naar jaarlijkse traditie publiceert de Studiedienst van de Vlaamse Regering het boek Vlaamse Regionale Indicatoren, kortweg VRIND genoemd. VRIND 2017 geeft informatie over de algemene omgeving waarin de Vlaamse overheid optreedt en over de mate waarin de maatschappelijke doelstellingen en effecten die de Vlaamse overheid zich stelt, gerealiseerd worden. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van circa 900 tabellen, grafieken en kaarten. KIJK EENS… Z O DOE N W I J D AT !
JEUGDMONITOR
Neem een kijkje op www.jeugdmonitor.vlaanderen.be De tool wil lokale besturen een duwtje in de rug geven bij het uitstippelen van kindvriendelijk beleid. Aan de hand van een reeks online vragen kunnen lokale besturen hun jonge burgers bevragen over hun buurt, hobby’s en school. De jeugdmonitor is ontworpen voor lokale besturen en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en wordt gratis aangeboden. Je kan hem gebruiken om te peilen naar wat kinderen en jongeren wensen, welke problemen ze ondervinden, wat ze leuk of vervelend vinden aan hun buurt: is er genoeg plaats om te spelen? Kun je op een veilige manier naar school? Wat kun je er doen in je vrije tijd? Met de resultaten van de anonieme bevragingen kunnen lokale besturen aan de slag om hun stad of gemeente kindvriendelijker te maken.
Te downloaden via http://www.sociaalcultureel.be/ jeugd/publicaties/prijs_jeugdgemeente2017-2018_kijkeens.pdf De voordracht van 20 gemeenten en steden voor de prijs ‘jeugdgemeente van Vlaanderen 2017-2018’ vormde de inspiratiebron voor tal van goede praktijkvoorbeelden waarvan de afdeling Jeugd er 50 bundelden in deze praktijkgids. Over doelgroepen, duurzaamheid, jeugdcultuur, jeugdruimte en participatie.
W W W .W E R E L D SPELERS.BE
Om jou als jeugdwerker te ondersteunen in het werken met jonge vluchtelingen is er nu www.wereldspelers.be! Op deze website vind je handige tips om jonge vluchtelingen bij het jeugdwerk te betrekken, maar ook om je jeugdwerking toegankelijker te maken.
26
VO O R U B E K E K E N
De jeugdmonitor bevat een set vragen voor kinderen en tieners vanaf het derde leerjaar tot het tweede middelbaar. De twee vragenlijsten, één voor kinderen en één voor tieners, zijn inhoudelijk, technisch en qua woordgebruik zorgvuldig getest bij de doelgroep door Kind en Samenleving.
COLOFON
B L I K O P E N E R : C R E AT I E F C O M M U N I C E R E N M E T J O N G E R E N
Te downloaden via https:// blikopener.squarespace.com/ publicatie/ Jongeren zijn geen ras apart. Toch blijft het een uitdaging om jongeren te bereiken. Jongeren zijn gevoelig voor communicatie. Ze maken het zich snel eigen. Jongeren zijn reeds onderwerp van menig marketingonderzoek. Jongeren vandaag springen ook op een heel andere manier met informatie om dan vroeger. Zij groeiden op met internet in een super-geglobaliseerde wereld. Blikopener is een onderzoek van Graffiti vzw naar creatieve manieren om jongeren te betrekken in je werking. Het biedt een antwoord op vragen zoals: Wie zijn de jongeren vandaag? Hoe bouw je een jongerennetwerk uit? En welke manieren, los van standaardcommunicatie, (kunnen) werken om jongeren te bereiken en betrekken? Blikopener is het resultaat van een literatuurstudie en een aantal interviews in het jeugdwerkveld en de communicatiesector. Een kwalitatief onderzoek dat allesbehalve exhaustief beweert te zijn. Dan wel subjectief. Met de nodige portie kritiek. Met een hoek eraf. Zoals Graffiti vzw graag werkt met jongeren.
HOOFDREDACTIE Leen Bartholomeus
VORMGEVING MadebyHanna.com
REDACTIE
JA ARVERSL AG KINDERR E C H T E N C O M M I S S A R I A AT
Te downloaden via https:// www.kinderrechtencommissariaat.be/sites/default/files/ bestanden/171023_id_jaarverslag_krc_2016-2017_web.pdf ‘Waar is mijn thuis?’ is de rode draad door het nieuwe jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat. Heel wat kinderen en jongeren zijn vandaag op zoek naar een plek waar ze tot rust kunnen komen. De kinderrechtencommissaris illustreerde die vaststelling met concrete cases en vraagt aandacht voor de impact ervan op kinderen en jongeren. Letterlijk bij hen thuis, maar ook op school en ruimer, in de samenleving. We slagen er vandaag zo moeilijk in om nuance en rust te creëren in het zo belangrijke debat over diversiteit in onze samenleving. En ook de stem van kinderen en jongeren in armoede telt.
Leen Bartholomeus Frauke Baeyens Kristof Bouvard Ellen De Grauwe Ilse Holvoet Hannes Jossart Sofie Marque Imke Pichal Annelies Schepers Tina Schuermans Jurgen Sprangers Filip Stallaert Tess Van den Borre Pauline van der Loo Dennis Van de Weerd Gert Venken Raf Verbruggen Tieme Verlinde
FOTO’S Ilse Holvoet jeugdraad Zwijndrecht Marijke Gerets Dirk Roefflaer Daniel Tafjord Erik Van Cauter
COVERFOTO Aaron Lee (unsplash.com)
V. U . J U R G E N S P R A N G E R S REDACTIE Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is het tweemaandelijks tijdschrift voor lokaal jeugdbeleid van VVJ. VVJ ijvert voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. VVJ ondersteunt en informeert jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden in Vlaanderen bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid. Meer info: www.vvj.be
Met steun van
VOO R U B E K E K E N
27