VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 september 2017 ∫ Jaargang 26 nr. 3 ∫ verschijnt 5x per jaar: feb - apr - jun - sep - dec
DROPZONE T I JDSCHRIF T V OOR L OK A A L JEUGDBEL EID
IN T E RN AT ION A A L
P 17
Vlaamse jeugdraden in Finland IN T E R V IE W
P6
Welkom Jurgen!
DE EENMETING P10
1
EDITO De zomer kwam er net op het goede moment. Tijd om even stil te staan en het voorbije half jaar te overpeinzen. Want het valt niet te ontkennen: VVJ heeft er een stevig half jaar op zitten. Team en Raad van Bestuur staken een stevig tandje bij en slaagden er wonderwel in om de organisatie met z’n allen op de rails te houden. Met positief nieuws over ons subsidiebedrag konden we de welverdiende zomervakantie in, klaar om onze nieuwe directeur te verwelkomen (p 6). De zomer, een zee van tijd en opportuniteiten die voor ons ligt. En ook dan is er op VVJ niet stilgezeten. We verdiepten ons in de eenmeting (p 10) en maakten Finland onveilig met een delegatie jeugdraadvrijwilligers (p 17). Het nieuwe werkjaar werd uitgetekend, de puzzelstukjes krijg je in de vorm van de voorstellingsbrochure en kalender voorgeschoteld, in je brievenbus en op vvj.be. Begin maar al te plannen! En voor je het weet is het september. En zijn we blij dat de realiteit van elke dag ons terug structuur aanreikt. Met tegelijkertijd al weer wat september blues, heimwee naar de grote vakantie. Geen ying zonder yang.
Interview met onze nieuwe directeur
Wij bijten ons met veel goesting vast in het nieuwe werkjaar. Met zijn vaste waarden, we kijken al uit naar het weerzien met collega’s uit alle windstreken op onze provinciale bijeenkomsten en vormingstweedaagse. Verder zijn we zelf heel benieuwd naar welke ontdekkingen we zullen doen op het Plan en Play inspiratie evenement op 12 oktober. En we halen in november ons beste Engels boven voor de internationale Intercity Youth Conferentie die het beste over stedelijk jeugdwerk naar Leuven brengt. I Cee You There? :-)
INTERV IEW
4
Achter de schermen voeren we de onderhandelingen over onze beheersovereenkomst, die tegen 2018 de precieze parameters vastlegt waarop de Vlaamse overheid onze dienstverlening mag beoordelen. Met onder andere een nieuwe koers voor jeugdraden. Waarvan Debattle alvast een stevige tip van de sluier licht, houd oren en ogen open vanaf 14 oktober!
Astrid Roeges voorzitter VVJ vzw
2
E D ITO
06 OV ER V VJ
26
VOOR U BEKEKEN
27
C OLOFON
28
UITS MIJTER
Jeugdraad Aalst en Oudenaarde naar Finland
Hoe staat het met het lokale jeugdbeleid? AC T U E E L
INTERVIE W
06 Welkom Jurgen
Interview met onze nieuwe directeur DE B AT T L E
09 Debattle 2018
Tel je mee af naar 14 oktober? AC TUEEL
10 De eenmeting
Hoe staat het met het lokale jeugdbeleid? JEUGDWERK
14 Tony Jeffs
Een interview over jeugdwerk met een Engels monument
10
INTERNATIONA A L
IN T E RN AT ION A A L
17 Finland
Twee Vlaamse jeugdraden wisselen uit met Finse, Poolse en Catalaanse collega’s JEUGDWERK
21 Dag van de
jeugdbeweging Tips voor vrijdag 20 oktober! OP K AMP
22 Hoe kampvriendelijk is jouw gemeente? Doe de test! DRIEHOEKSVERHOUDING
24 Hoogstraten
Drie kernspelers van het jeugdbeleid antwoorden op drie vragen
INHO UD
3
17
OVER
Meer info bij VVJ Jurgen, jsprangers@vvj.be, 03 821 06 03
2018
¬ 03
ZO
¬ 03
ZA
¬ 04
MA
¬ 04
Themamodule ‘Plan & Play’- Dag 1
DI
¬ 05
DO
¬ 05
ZO
¬ 05
DI
¬ 05
Plan & Play vorming - Dag 1
¬ 01
ZO
¬ 02
WO
¬ 06
DO
¬ 07
MA
Allerheiligen
VR ZA
Einde herfstvakantie
¬ 01
VVJ bestuurstweedaagse
¬ 02
JANUARI MA DI
Nieuwjaar
DO
VVJ Gesloten
VR ZA
¬ 03
¬ 04
ZO
¬ 04
VR
¬ 05
MA
¬ 05
¬ 06
MA
¬ 06
WO
¬ 06
DI
¬ 07
DO
¬ 07
¬ 08
WO
¬ 08
VR
¬ 09
DO
¬ 09
ZA
¬ 09
DI
¬ 09
VR
¬ 10
ZO
¬ 10
WO
¬ 10
ZA
¬ 11
MA
¬ 11
Algemene Vergadering
DO
¬ 11
DI
¬ 10
MA
¬ 11
WO
¬ 11
Wapenstilstand
VVJ Vlaams-Brabant
¬ 08
ZA
¬ 06
ZO
¬ 07
MA
Einde kerstvakantie
¬ 08 Themamodule ‘Vrije tijd’ - Dag 1
Plan & Play vorming - Dag 3
DI
¬ 06
WO
¬ 07
DO
¬ 08
VR
¬ 09
ZA
¬ 10
DI
¬ 12
DO
¬ 12
ZO
¬ 12
DI
¬ 12
Algemene Vergadering
VR
¬ 12
ZO
WO
¬ 13
VR
¬ 13
MA
¬ 13
WO
¬ 13
ZA
¬ 13
MA
¬ 12
DO
¬ 14
ZA
¬ 14
DI
¬ 14
DO
¬ 14
VVJ Centrumstedenoverleg
ZO
¬ 14
DI
¬ 13
VR
¬ 15
ZO
¬ 15
WO
¬ 15
VVJ Centrumstedenoverleg
MA
¬ 15
ZA
¬ 16
MA
¬ 16
DO
¬ 16
DI
¬ 16
Einde Mijn pop-up VVJ
ZO
¬ 17
DI
¬ 17
MA
¬ 18
WO
¬ 18
DI
¬ 19
DO
¬ 19
WO
¬ 20
VR
DO
¬ 21
VR
¬ 22
VVJ Starterstweedaagse, Merelbeke VVJ Centrumstedenoverleg
Plan & Play - Inspiratie- en netwerkmoment
VR
¬ 17
ZA
¬ 18
¬ 20
ZO
¬ 19
ZA
¬ 21
MA
¬ 20
ZO
¬ 22
DI
¬ 21
MA
¬ 23
WO
¬ 22
DO
¬ 23
VR
¬ 24
ZA
¬ 23
DI
¬ 24
ZO
¬ 24
WO
¬ 25
MA
¬ 25
DO
¬ 26
ZA
¬ 25
DI
¬ 26
VR
¬ 27
ZO
¬ 26
¬ 27 ¬ 28
VR
¬ 29
ZA
¬ 30
ZA ZO
¬ 29
Algemene Vergadering VVJ
MA
¬ 30
DI
¬ 31
2018
¬ 01 ¬ 03 ¬ 04
MA
¬ 05
DI
¬ 06
WO
¬ 07
¬ 28
Themamodule ‘Gemeentelijk beleid’ – Dag 1
MA DI Begin herfstvakantie
APRIL ZO
¬ 02
ZA ZO
Themamodule ‘Gemeentelijk beleid’ – Dag 3
¬ 01
MA
¬ 02
DI
¬ 03
WO
¬ 04
DO
¬ 05
¬ 16
ZO
¬ 17
MA
¬ 18
DI
¬ 19
WO
¬ 20
VVJ West-Vlaanderen, VVJ Limburg
VVJ Oost-Vlaanderen, VVJ Antwerpen
¬ 29 ¬ 30
¬ 01
DO
¬ 03
VR
¬ 04
ZA
MA
¬ 19
DI
¬ 20 ¬ 21
ZA
¬ 23
DI
¬ 23
DO
¬ 22
ZO
¬ 24
WO
¬ 24
VR
¬ 23
Kerstdag Begin kerstvakantie
DO
¬ 25
ZA
¬ 24
VR
¬ 26
VVJ Gesloten
ZA
¬ 27
¬ 25
VVJ Gesloten
¬ 28
DI
¬ 27
MA
¬ 29
WO
¬ 28
VVJ Gesloten
DI
¬ 30
VVJ Gesloten
WO
¬ 31
JUNI ¬ 01
ZO
2018
Beleidsdag - Algemene Vergadering
¬ 02
JULI ZO
¬ 01 ¬ 03
VR
¬ 03
¬ 04
ZA
¬ 04
¬ 05
DO
¬ 05
ZO
¬ 05
¬ 06 ¬ 07 ¬ 08
VVJ Starterstweedaagse, Lier VVJ Centrumstedenoverleg
¬ 06
MA
¬ 06
ZA
¬ 07
DI
¬ 07
¬ 08
WO
¬ 09
DO
¬ 09
VR
¬ 10
ZO
ZA
¬ 10
MA
¬ 09
DO
¬ 10
ZA
¬ 09
DI
¬ 10
ZO
¬ 11
DI
¬ 10
VR
¬ 11
ZO
¬ 10
WO
¬ 11
MA
¬ 12
WO
¬ 11
ZA
¬ 12
MA
¬ 11
DO
¬ 12
¬ 13
DO
¬ 12
ZO
¬ 14
VR
¬ 13
MA
¬ 14
¬ 15
ZA
¬ 14
DI
¬ 15
VR
¬ 16
ZO
¬ 15
WO
¬ 16
MA
¬ 16
DI
ZA
¬ 17
ZO
¬ 18
MA
¬ 19
DI WO
Start Mijn Pop-up VVJ
¬ 20 ¬ 22
VR
¬ 23
¬ 17 ¬ 18
Buitenspeeldag
¬ 19
Triple Lokaal - Waregem
DO
¬ 21
DO
VR
¬ 20
MA
¬ 26
DI
¬ 27
WO
¬ 28
Themamodule ‘Ruimte’ - Dag 1
DO
¬ 17
VR
¬ 17
¬ 18
ZA
¬ 18
DO
¬ 19
ZO
¬ 19
ZO MA
¬ 20
Pinksteren
¬ 21
Pinkstermaandag
¬ 24
VR
¬ 25
¬ 26
VR
¬ 27
ZA
Triple Lokaal - Hasselt
¬ 28
¬ 16
¬ 16
DI WO
¬ 22
DO
¬ 14
MA
¬ 17 ¬ 18
¬ 23
¬ 24
¬ 11 ¬ 12
¬ 15
¬ 16
VVJ Vlaams-Brabant
VVJ Antwerpen
VVJ West-Vlaanderen VVJ Oost-Vlaanderen
DI WO
¬ 19
VR
¬ 20
ZA
¬ 20 ¬ 21
MA Nationale Feestdag
DI
¬ 21
ZO
¬ 22
WO
¬ 22
¬ 22
MA
¬ 23
DO
¬ 23
ZA
¬ 23
DI
¬ 24
VR
¬ 24
ZO
¬ 24
WO
¬ 25
ZA
¬ 25
DO
¬ 26
ZO
¬ 26
Uitreiking label Kindvriendelijke steden en gemeenten
ZA
¬ 26
MA
¬ 25
VR
¬ 27
MA
¬ 27
ZO
¬ 27
DI
¬ 26
ZA
¬ 28
DI
¬ 28
MA
¬ 28
WO
¬ 27
ZO
¬ 29
WO
¬ 29
¬ 28
MA
¬ 30
DO
¬ 30
¬ 29
DI
¬ 31
VR
¬ 31
DO
¬ 29
ZO
¬ 29
DI
¬ 29
VR
¬ 30
MA
¬ 30
WO
¬ 30
VR
ZA
¬ 31
DO
¬ 31
ZA
¬ 30
Themamodule ‘Ruimte’ – Dag 2
DO
VVJ175_KALENDER2017.indd 1
O.-L.-V. Hemelvaart
¬ 20
¬ 21
VR
DO
2018
¬ 13
DI WO
ZO
DI
¬ 25
MA
¬ 14 ¬ 15
MA
DO
DI
¬ 15
ZA
¬ 13
ZA ZO
¬ 17
WO
WO
VR
VR
Themamodule ‘Ruimte’ - Dag 3
¬ 19
¬ 21
¬ 24
¬ 14
¬ 18
¬ 22
¬ 25
¬ 12 ¬ 13
DO
VVJ Oost-Vlaanderen
¬ 08
ZA
¬ 23
ZA
DI WO
ZO
VR
ZO
ZO
VVJ Limburg
ZA
DO
MA
ZA Einde Mijn Pop-up VVJ VVJ Centrumstedenoverleg
Einde paasvakantie
DI WO
¬ 13
Feest van de Vlaamse Gemeenschap
VVJ Antwerpen
¬ 02
VR
MA
Einde krokusvakantie
¬ 01
DO
DI WO
MA
VVJ Limburg
Begin krokusvakantie
AUGUSTUS WO
¬ 03 ¬ 04
DI
DO
2018
Begin zomervakantie
¬ 02
ZO MA
VR
WO
¬ 26
VVJ Gesloten
¬ 31
DO
O.-H. Hemelvaartsdag
¬ 25
¬ 29
WO
¬ 08 ¬ 09
ZO MA
¬ 28 ¬ 30
¬ 06
WO
VVJ Starterstweedaagse, Leuven
¬ 26
ZA ZO
VR
Themamodule ‘Vrije tijd’ - Dag 3
¬ 27
VR
¬ 07
DI
¬ 08
¬ 20
WO
¬ 05
¬ 07
ZO
ZA
¬ 21
ZO
¬ 06
ZA
¬ 09
¬ 17 ¬ 18
¬ 22
MA
VR
¬ 08
VR
¬ 16
ZA ZO
ZO
ZA Triple Lokaal - Mechelen
¬ 15
VR
¬ 19
MA
2018
Dag van de Arbeid
¬ 14
DO
¬ 18
VR
¬ 21
DI
¬ 02
WO
Begin paasvakantie
WO
¬ 17
DO
¬ 22
DO
MEI DI
Paasmaandag
Themamodule ‘Vrije tijd’ - Dag 2
WO
VR
WO
VVJ Bestuurstweedaagse
Plan & Play vorming - Dag 2
VVJ Vlaams-Brabant VVJ West-Vlaanderen
¬ 11
DO
MA
¬ 28
DO
DO
VVJ-Vormingstweedaagse
¬ 15
ZA
Slotmoment Jeugdwerk in de stad
¬ 27
WO
2018
Pasen
VR Intercity Youth Conferentie 2017
2018
¬ 01 ¬ 02
¬ 03
DO
¬ 07
MA
FEBRUARI
2018
¬ 01 ¬ 02
WO
ZA ZO
¬ 09 ¬ 10 Start Mijn Pop-up VVJ
Themamodule ‘Gemeentelijk beleid’- Dag 2
¬ 01 ¬ 02
VR
¬ 08
ZA ZO
MAART
MEER INFO OVER VORMINGEN, BEGELEIDINGEN EN UIT WISSELINGEN: VVJ ¬ Vereniging Vlaamse Jeugddiensten vzw ¬ Ossenmarkt 3 ¬ 2000 Antwerpen T 03 821 06 06 ¬ E info@vvj.be ¬ W www.vvj.be
2017
VR
VR
Contacteer ons via het contactformulier op de website of via info@vvj.be
DECEMBER
2017
DO
DO
Elke vraag is welkom!
NOVEMBER WO
DO
Alle info over de toolkit, het label en de begeleidingen vind je op deze website: www.kindvriendelijkestedenengemeenten.be
2017
¬ 03 ¬ 04
WO
OOK IN ONS A ANBOD Kindvriendelijke steden en gemeenten
OKTOBER ¬ 01 ¬ 02
DI WO
VR
2017
2017
¬ 03 ¬ 04
ZA
v.u. Jurgen Sprangers, Brasschaat
Minister van Jeugd Sven Gatz nam net voor de zomer een beslissing over de subsidie-enveloppe 2018-2020 voor de verenigingen met bijzondere opdracht, waaronder VVJ. Hij baseerde zich daarvoor op onze beleidsnota en het advies van de afdeling Jeugd daarover. De minister besliste om VVJ per jaar 560 000 euro toe te kennen. Dit najaar voeren we de onderhandelingen met de Vlaamse overheid over de beheersovereenkomst waarin we vast leggen wat we voor dit subsidiebedrag zullen realiseren.
SEPTEMBER
ZO MA
VR
v.u. Kaï Van Nieuwenhove, Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen
SUBSIDIEENVELOPPE VVJ
HEEFT ONZE KALENDER AL EEN PLEKJE AAN JE MUUR?
Einde zomervakantie
18-07-17 16:02
Graag nog een exemplaar? Vraag het aan VVJ Kristof, kbouvard@vvj.be, 03 740 76 43
INTERCITY YOUTH CONFERENTIE EN SLOTMOMENT JEUGDWERK IN DE STAD Hoe kan jeugdwerk bijdragen tot het tackelen van stedelijke uitdagingen? Welke stedelijke jeugdwerkinitiatieven zijn succesvol en populair bij kinderen en jongeren? Welke ondersteuning heeft jeugdwerk in de stedelijke context nodig? Dat zijn de centrale vragen voor de Intercity Youth Conferentie van 15 tot 17 november in Leuven. VVJ, de afdeling Jeugd, JINT en Erasmus+ nodigen 100 jeugdwerkers, jeugdambtenaren en experten uit heel Europa uit in Leuven om expertise, goede praktijken en innovatieve ideeën uit te wisselen. Met keynotes, workshops, netwerkmomenten en plaatsbezoeken aan Leuvense en Brusselse projecten. Stel je kandidaat via www.intercityyouth.eu. Parallel aan deze internationale conferentie organiseert de afdeling Jeugd op 17 november het sluitstuk van het traject ‘Jeugdwerk in de stad'. Schepenen, jeugdconsulenten, jeugdraadsleden en jeugdwerkers uit de centrum- en regionale steden zijn van harte welkom. In de voormiddag delen de Vlaamse deelnemers hun expertise met de internationale deelnemers, in de namiddag is er een boeiende discussienamiddag rond het stedelijk jeugdwerk in Vlaanderen, samen met minister Sven Gatz. Inschrijven kan via www.jeugdwerkindestad.be.
Meer info bij VVJ Gert, gvenken@vvj.be, 03 740 76 41
4
OVE R VVJ
OVER
VORMINGSKALENDER
PLAN & PLAY Het inspiratie- en netwerkevenement voor programmatoren
2 0 17
DO
12
∫ DO 21 - VR 22/09/2017 Tweedaagse starterscursus Merelbeke
OK T ’t Bau-huis Sint-Niklaas KEYNOTE IKE A
SPEAKERS CORNER
WORKSHOP
BEURS
I N S P I R AT I E SESSIE
Z AK OP 12 OKTOBER AF NA AR SINT NIKL A AS VOOR O N S N E T W E R K- E N I N S P I R AT I E E V E N T MET BEURS
∫ VR 22/09/2017 Centrumstedenoverleg ∫ DO 28/09/2017 Themamodule gemeentelijk beleid — Dag 1
OP HE T PROGR A MM A :
Inschrijven via www.vvj.be Leden: 59 euro Niet-leden: 95 euro
Escape Room ∆ Participatieproject: De Krook ∆ Hoe een tienerfestival organiseren? ∆ Scratch ∆ Cultureghem: programmeren vanuit een plaats ∆ Vds: taalspeler ∆ Sint-Niklaas On Tour
Meer info: Ellen De Grauwe, edegrauwe@vvj.be 03 821 06 01
∆ ISB: Buurtsport ∆ en veel meer... Check het volledige programma op www.vvj.be/plan-en-play
Met de gewaardeerde medewerking van de stad Sint-Niklaas, ‘t Bau-huis en IKEA
SCHRIJF JE SNEL IN V I A W W W.V V J . B E !
PLAN, ORGANISEER EN ONDERSTEUN JIJ VAKANTIEWERKINGEN EN JEUGDAANBOD IN JOUW GEMEENTE? Starter? Schrijf je in voor onze gloednieuwe vormingsformule ‘Plan & Play’!
Specialiseren in het thema vrije tijd? Schrijf je in voor de themamodule vrije tijd
NIEUW! V O R M I N G P L A N & P L AY
VERDIEP JE NA DE PL AN & P L AY V O R M I N G V I A D E THEMAMODULE VRIJE TIJD
Gemeenten organiseren tal van activiteiten voor kleuters, kinderen en tieners in het kader van Grabbelpas, speelplein, jeugddagen, animatiedagen, kinderateliers… Hoe kom je tot een boeiend lokaal vrijetijdsaanbod? Hoe overtuig ik anderen en met welke wetgeving moet ik rekening houden? Hoe voer ik een goed vrijwilligersbeleid? Voor wie? Jeugd- en vrijetijdsambtenaren die instaan voor de organisatie, planning en ondersteuning van gemeentelijk jeugdaanbod en/of vakantiewerkingen (speelplein, Grabbelpas, tienerwerkingen, ….). Plan & Play vorming op 5 en 19 december 2017 en 11 januari 2018 in Brussel. Schrijf je in via www.vvj.be
Drie dinsdagen in januari over de mogelijkheden en kansen van vrijetijdsbeleid voor kinderen en jongeren binnen de context van steden en gemeenten. Onder meer de meerwaarde van vrijwilligers, jongeren versterken in hun vrije tijd en de gemeente en het ondersteuningsbeleid voor jeugdwerk komen aan bod. Voor wie? Jeugdambtenaren die zich willen specialiseren in het vrijetijdsbeleid voor kinderen en jongeren. Themamodule vrije tijd op 9, 16 en 23 januari 2018 in Gent. Schrijf je in via www.vvj.be
∫ D0 5/10/2017 Themamodule gemeentelijk beleid — Dag 2 ∫ DO 12/10/2017 Plan & Play – inspiratie, beurs en uitwisseling over jouw gemeentelijk aanbod ∫ DI 24/10/2017 Themamodule gemeentelijk beleid — Dag 3 ∫ WO 15 - VR 17/11/2017 InterCity Youth conferentie Leuven ∫ VR 17/11/2017 Slotmoment Jeugdwerk in de Stad - Leuven ∫ DI 21/11/2017 VVJ Limburg, VVJ West-Vlaanderen ∫ DO 23/11/2017 VVJ Antwerpen, VVJ Oost-Vlaanderen ∫ DI 5/12/2017 Plan & Play vorming — Dag 1 ∫ DO 7/12/2017 VVJ Vlaams-Brabant ∫ VR 15/12/2017 Centrumstedenoverleg ∫ DI 19/12/2017 Plan & Play vorming — Dag 2
Meer info bij VVJ Ellen, edegrauwe@vvj.be, 03 821 06 01
OVE R VVJ
5
INTERVIEW
Welkom Jurgen! Jurgen Sprangers is onze nieuwe directeur! Ook benieuwd welk vlees we in de kuip hebben? Tekst: Leen Bartholomeus
Beeld: Sofie Marque
6
INTE RVIE W
INTERVIEW
Hoe ben je bij VVJ beland? “Eigenlijk ben ik een jeugdwerkbeestje. Ik werkte de voorbije jaren in de zorg voor volwassenen met een handicap. Het werk met de cliënten en de zorgteams die ik aanstuurde was leuk, maar ik bleef me altijd aangetrokken voelen tot de jeugdsector. Ik haalde mijn hart op door met vrienden uit de jeugdsector te filosoferen rond een vuurmand of aan een toog. En op één van die momenten kwam naar boven dat VVJ een nieuwe directeur zocht, en dat dat wel iets voor mij zou zijn. Ik twijfelde nog wat, want daar ben ik goed in, maar schreef toch een motivatiebrief en ik ben nu héél blij dat ik met succes de pittige sollicitatieprocedure doorstaan heb.”
Heb je ervaring opgedaan in een jeugddienst of jeugdraad? “Ja, ik zat als groepsleider van de Chiro in de jeugdraad van Mechelen, eind de jaren ’90. Als stadswerker zat ik in het dagelijks bestuur van de stedelijke jeugdraad van Antwerpen. De werking van een jeugddienst ken ik niet intern, maar ik maakte als jeugdwerker met interesse rond breed jeugdbeleid, wel gebruik van de dienstverlening van jeugddiensten. Voor het stadswerk werkten we in Antwerpen ook wel eens samen met de jeugdconsulenten van de districten. En ooit zat ik even als vervanger in de provinciale jeugdraad. Dat waren trouwens best woelige tijden… “
Een aantal kleppers uit onze achterban wilden je graag een vraag stellen. Simon Verreet, een chiroscout uit de Vlaamse Jeugdraad bijt de spits af: Jurgen, hoe zie jij de rol van VVJ ten opzichte van de resultaten van de 1-meting lokaal jeugdbeleid, specifieker: jeugdraden en de achteruitgang participatie jongeren sinds de afschaffing van het “decreet lokaal”? ”Het rapport nam ik mee als leesvoer op vakantie en ik ben blij dat dat kan. Zulk stevig onderzoek met een 0-meting jeugdbeleid in lokale besturen in 2013 naar een 1-meting in 2016, is immers super waardevol en mag er zeker meer komen rond jeugdbeleid. Het pikt nu wel een beetje dat een bedreiging die we als jeugdsector zagen bij de afschafINTE RVIE W
7
fing van het decreet lokaal toch grotendeels waarheid geworden is: de participatie van kinderen en jongeren gaat er inderdaad op achteruit en de jeugdraden hebben gemiddeld minder invloed en raken zo ondermijnd. Als VVJ moet we het belang van participatie ademen en onze ondersteuning voor lokale jeugdraden straffer uitbouwen. Die focus mag voor mij even belangrijk worden dan de historisch sterk uitgebouwde ondersteuning van jeugdambtenaren. Goed werkende jeugdraden zijn een instrument om die participatie van kinderen en jongeren waar te maken. Niet de enige manier, maar wel een heel belangrijke. De jeugdraad legt een formele basis voor participatie en de jeugdraad is bovendien decretaal verankerd. Het is de verdomde plicht van gemeentes om er mee voor te zorgen dat die raden de nodige ondersteuning krijgen om hun werk te doen. Als VVJ moeten wij onze leden-gemeenten daarin durven pushen. Schepenen van jeugd, garandeer een jeugdraad, ga er voortdurend mee in dialoog en wees de stem van kinderen en jongeren in het college. Jeugdambtenaren, faciliteer en coach uw jeugdraad en zie dat als één van uw kernopdrachten. Jeugdraders, grijp de kansen die liggen in de strategische meerjarenplanning om ook buiten uw sector de belangen van kinderen en jongeren te verdedigen en durf je werking innoveren.”
Simon: Wil je dan terug naar de tijd van de verplichte jeugdbeleidsplannen? “Nee, want de strategische meerjarenplanning blijft een enorme kans! De missie van VVJ luidt: meer, beter en breder jeugdbeleid. De transitie biedt ons de kans om niet enkel ons zegje te doen over jeugdwerk of wat zich in de vrije tijd afspeelt. Echt goed jeugdbeleid is categoriaal en breed. Zo’n jeugdbeleid zet in op de schandalig hoge graad van kinderarmoede, bouwt mee aan verkeersveiligheid, ondersteunt ouders bij de opvoeding, zet in op een op-maat jeugdwelzijnsaanbod, neemt de belangen van kinderen en jongeren mee in élke aanpassing van de openbare ruimte, neemt het onderwijsbeleid onder de loep, enz. De kansen zijn eindeloos om de categoriale jeugdreflex te maken. VVJ ziet daarom ook
INTERVIEW VVSG als belangrijke partner om mee breed bestuurlijk de kindvriendelijke reflex te bepleiten.
“Goed werkende jeugdraden zijn een instrument om de participatie van kinderen en jongeren waar te maken.” We willen ‘het geluk en welzijn van alle kinderen en jongeren’ lokaal promoten als dé barometer voor goed beleid. Wat goed is voor kinderen en jongeren is dat vaak ook voor volwassenen, senioren, burgers met een migratieachtergrond, mensen met een handicap, enz. Want het heeft meestal een lange termijnperspectief en is duurzaam, warm-menselijk. Zo’n beleid versterkt de zwakste schakel in de ketting en alleen dat maakt die ketting sterker. Dat is de basisfilosofie achter het label Kindvriendelijke Steden en Gemeenten. We begeleiden gemeenten in een traject om dit in strategisch en participatief beleid om te zetten. Daarnaast moeten we allemaal durven innoveren. Door een project als Debattle structureel te verankeren, zodat er impact is doorheen de gemeentelijke legislatuur en niet alleen bij de opmaak van het meerjarenplan (MJP). Of door met projecten als Transformerz jeugdraden uit te dagen hun taak anders in te vullen, op zoek naar meer output en slagkracht.”
Dimitri, jeugdraad Brugge: Wat wil VVJ op Vlaams niveau betekenen voor jeugdbeleidsparticipatie? “VVJ moet de lokale jeugdbeleidsbelangen blijven behartigen op Vlaams niveau, samen met tal van partners. Mijn indruk is dat de minister de lokale participatie van kinderen en jongeren ook echt essentieel vindt. Het is een goede zaak dat gemeentes meer vrijheid hebben om hun eigen beleid te bepalen, maar het is geen garantie op échte participatie. Waarom die garantie niet decretaal verankeren in de regelgeving over het MJP? Misschien moet de Vlaamse Regering wel
werk maken van een aantal criteria waaraan gemeenten procesmatig moeten voldoen om tot een MJP te komen met inspraak van kinderen en jongeren? Want laat ons niet vergeten dat het hier gaat om een wereldwijd erkend kinderrecht.”
H E T J E U G D W E R KV E R L E D E N VA N J U R G E N Chiroman in hart en ziel
∫∫ Leider in een meisjeschiro, daarna ook bij de jongens, en in het gewest
John Ooms, jeugddienst Ham: Hoe kunnen we sterk merk “jeugdconsulent” behouden in de afgevlakte vrijetijdsoperatie welke nu bezig is? “Door de kans te zien dat je - anders dan je collega’s van sport en cultuur - een vertegenwoordiger bent van een hele doelgroep, kinderen en jongeren, waarop veel meer dan het vrijetijdsbeleid impact heeft. Door dichtbij de kinderen en jongeren te staan, hun stem te vertalen en vanuit dat mandaat ook een beetje de “luis in de pels” -ambtenaar te durven blijven. Dat kan een belangrijke rol zijn in het gemeenteapparaat, en je mag daarin erkend worden. Ik wens jeugdconsulenten dan ook ‘de ballen’ toe om hun loyauteit in de eerste plaats te blijven leggen bij de belangen van de kinderen en jongeren en hun verenigingen in de gemeente.”
Vertolk de stem van kinderen en jongeren en durf de “luis in de pels” ambtenaar zijn Kevin Labeeuw, jeugddienst Menen: Hoe kunnen we onze positie in de stad verstevigen als expert op gebied van jeugd als categoriale sector? “Door je expertise uit te spelen als beleidsplanner. Zo’n MJP en hoe je dat met alle actoren tot stand brengt, is voor vele van je collega’s misschien Chinees. Maar gelukkig kunnen ze terugvallen op jouw planervaring. Jeugdconsulenten hebben vaak ook meer ervaring en affiniteit met participatie dan collega’s van andere diensten. Ook die expertise kan je uitspelen in tijden waarin burgerparticipatie meer en meer ingang vindt. Ben jij niet net dé relevante, onmisbare partner voor het managementteam dat de sleutel voor het MJP in handen heeft?”
8
INTE RVIE W
∫∫ Freak in commissies, de pedagogische leiding en aanwezig op zowat elke cursus ∫∫ Leerde er zijn vrouw kennen ∫∫ Stadswerker in Antwerpen rond omgaan met diversiteit, leidingtekort, beperkte speelruimte, lokalen… ∫∫ Vrijwilliger voor 75 jaar Chiro, als trekker van de Olé Pistoléontbijtactie waar circa 200.000 kwamen ontbijten bij één van de 800 deelnemende groepen. Mee aan de wieg van de jeugdhuiskoepelfusie ∫∫ Vanuit de stuurgroep, als bestuurder van JGM, meegewerkt aan de fusie van JGM en VFJ tot het huidige Formaat ∫∫ Ook al heb ik geen echte band meer met Formaat, stiekem toch een beetje trots dat Formaat zo’n klepper van een organisatie geworden is. De eerste echte coördinator van Jeugd & Vrede ∫∫ We verscherpten de missie en de visie, het profiel, de inhoud en de look en feel van de organisatie met “Tumult – talent voor samen leven” als resultaat. ∫∫ Als ik af en toe nog eens een handje toesteek, gloeit mijn hart voor het belangrijke werk dat Tumult doet voor kinderen in armoede of met een vluchtverhaal. Wat was je strafste prestatie? “Een soort eetzaal sjorren voor 90 jongeren als een 2 meter hoge paalwoning boven de Amblève. Als je je bestek liet vallen kon je je zwembroek aantrekken om het op te duiken.“ En je grootste blunder? “Waarschijnlijk één van mijn gênante verkleedpartijtjes. Zoals die keer dat ik de uitnodiging verkeerd begreep en geschminkt opdaagde op een overleg met de schepen.”
ACTUEEL
De eenmeting Lokaal jeugdbeleid in een nieuwe context van strategische meerjarenplanning Tekst: Leen Bartholomeus
Beeld: Jurgen Sprangers, Jennifer Burk, Provincie Oost-Vlaanderen
Hoe is het plannen en uitvoeren van jeugdbeleid veranderd? Welke voor- en nadelen bracht de BBC voor het lokale jeugdbeleid? De KU Leuven voerde in opdracht van de afdeling Jeugd de éénmeting uit in 2016. Dit onderzoek brengt in beeld hoe jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en voorzitters van jeugdraden de impact van de nieuwe beleidscontext ervaren. Hannes (Kortrijk), Chris Peeters (VVSG), Stefan (Ranst) en Dimitri (jeugdraad Brugge), interpreteren enkele resultaten voor ons.
De positie, rollen en taken van de jeugdambtenaar
Jeugdbeleid in het MJP: proces en resultaat
Volgens een ruime meerderheid zijn de rollen van manager, beleidsmedewerker en netwerker belangrijker geworden door het strategisch meerjarenplan (MJP).
De tevredenheid over het proces van invulling van het jeugdbeleid in het MJP is algemeen vrij hoog, maar significant meer bij schepenen dan bij jeugdambtenaren en jeugdraden. Wie minder tevreden terugkijkt op het planproces wijt dit aan tijdsgebrek, weinig betrokken worden en beperkte inhoudelijke discussies.
Chris Peeters, stafmedewerker Jeugd en Sport en diensthoofd Welzijn & Vrije Tijd VVSG: “De rol van de jeugdambtenaar is geëvolueerd naar die van beleidsmedewerker, netwerker en manager ten koste van de rollen van administrator en organisator. Alleen in de kleinere gemeenten met een eenmansdienst of combinatieambtenaar voor jeugdbeleid lijkt deze tendens niet door te zetten. Meer en meer treedt daar de vrijetijdscoördinator voor het jeugdbeleid op als beleidsmedewerker. Hier ligt zeker een uitdaging voor de VVSG om een goede mix te vinden in de ondersteuning van vrijetijdscoördinatoren, waar mogelijk in nauwe samenwerking met VVJ voor wat jeugd betreft. Eenzelfde aanpak dringt zich trouwens op voor sport-, cultuuren erfgoedbeleid.” Hannes Vanmeenen, Programmaregisseur kind- en jongerenvriendelijke stad Kortrijk: “We zien een duidelijke verschuiving naar de rol van ‘netwerker’, wat ik voor een breed jeugdbeleid een positieve evolutie vind. Maar tegelijk moeten we bewaken dat er een nauw, laagdrempelig contact blijft tussen kinderen, jongeren en stedelijke medewerkers. Een goeie rolverdeling binnen de jeugddienst kan daar een antwoord op bieden.”
10
ACTUE E L
Hannes: “Ik hoop dat er bij het volgend planproces effectief ruimte is om, over de stadsdiensten heen, inhoudelijke debatten te voeren en samen plannen te maken. Ik geloof wel dat een jeugdambtenaar goed geplaatst is om zo’n samenwerkingsverbanden op te zetten. Door zelf initiatief te nemen creëer je vrij vaak, vrij snel goodwill bij collega’s van andere diensten. Als ze voelen dat er ook voor hen een win in het project zit, springen ze meestal snel op de kar. Over het algemeen beschikt de jeugddienst over heel wat know how over visievorming en participatie. Expertise die vaak niet aanwezig is in andere diensten.” Dimitri Popelier, jeugdraadvoorzitter Brugge: “Geef de jeugdraad in de aanloop naar het nieuwe MJP volwaardig de kans om hun eigen creatieve visies te geven op hoe de stad kan inspelen op wat leeft bij kinderen en jongeren. We willen graag input geven voor het plan en het nadien ook samen uitvoeren, zo krijg je ook een meer doorleefd en gedragen beleid. Ik verwacht van de schepen van jeugd dat hij de jeugdraad bij de aanvang van het MJP informeert over de beleidspunten die hij wil realiseren de komende zes jaar. En tijdens de uitvoering een sterk driehoeksoverleg met
ACTUEEL
schepen en jeugddienst over de voortgang van het beleid. Met open communicatie over wat er op de agenda staat, wat er gebeurt met onze inbreng, wat er wordt beslist en uitgevoerd en tijdige informatiedoorstroming zodat de jeugdraad effectief op het beleid kan wegen. “ Stefan Oorts, jeugddienst Ranst: “Terwijl er vaak gesproken wordt over planlastvermindering moet je je als (kleine) jeugddienst engageren in het uitwerken van het MJP maar ook in het proces naar de integratie tussen gemeente en OCMW. Dat brengt heel wat (bijkomend) overleg met zich mee. Je mag daarnaast niet vergeten dat er ook nog de ‘dagelijkse agenda’ is die heel veel tijd en energie vraagt.”
Profiel van het MJP en gebruik voor jeugdbeleid Het wegvallen van een stok achter de deur specifiek voor jeugdbeleid, de nood aan grotere alertheid voor eventuele jaarlijkse wijzigingen en een lagere impuls tot inspraak zijn volgens de praktijkdeskundigen de nadelen van het MJP ten opzichte van het JBP. Als voordeel verwijst men naar de grotere afstemming in beleid en tussen diensten, een breder draagvlak, meer flexibiliteit om in te inspelen op opportuniteiten en een sterkere koppeling tussen doelstellingen en budgetten. Dimitri: “We merken vanuit de jeugdraad dat we vaak op een ‘njet’ stoten als jongeren iets aanbrengen. Met het argument dat het niet in het MJP staat, en dat er ook geen middelen voor zijn. Ruime doelstellingen hebben het voordeel dat er veel onder past, maar dan merk je dat er verschillende interpretaties leven over de invulling. Enge doelstellingen geven meer duidelijkheid, maar sluiten dan weer heel wat mogelijkheden uit. Het komt erop aan een gulden middenweg te vinden. En het MJP ook regelmatig samen evalueren en durven bijsturen. Een langetermijnvisie loont, maar soms is er nood aan een versnelde oplossing en daar moet ruimte voor zijn.” Stefan: “Het vroegere JBP kon je quasi letterlijk communiceren naar jongeren en geïnteresseerden, het MJP is een pak minder leesbaar. Wij vertalen het MJP in acties die kaderen in het Goe Gespeeld charter en communiceren dat naar de jeugd, burgers.”
Participatie van kinderen en jongeren bij de uitvoering van lokaal jeugdbeleid vanuit het MJP Jeugdambtenaren signaleren een status quo of achteruitgang van de aandacht voor participatie van kinderen en jongeren bij de uitvoering van het jeugdbeleid. De rol van de jeugdraad als adviesorgaan is verregaand verkleind. Dat is in lijn met eerdere vaststellingen en met de resultaten als je vraagt aan actoren om hun eigen invloed op het jeugdbeleid te beoordelen. Het globale beeld toont ACTUE E L
11
een status quo, maar vooral jeugdraadvertegenwoordigers geven aan minder te kunnen wegen op het jeugdbeleid. Hannes: “De daling van de participatiegraad van kinderen en jongeren bij het planningsproces is een pijnlijke zaak, maar gezien de complexiteit van zo’n strategisch MJP wel te verklaren. Ik verwacht ook niet meteen spectaculaire verbetering wat betreft concreetheid en transparantie van zo’n strategisch MJP. We moeten dringend op zoek naar nieuwe recepten om kinderen en jongeren te betrekken bij het stedelijk beleid. Jongeren moeten vooral de meerwaarde zien van hun engagement.
ACTUEEL Het gevoel hebben dat hun inspanningen er toe doen en effectief impact hebben.” Dimitri: “We moeten uit de negatieve spiraal waarbij de rol van de jeugdraad steeds verder wordt uitgehold. Wat is hun impact op het beleid? Advies van de jeugdraad mag niet herleid worden tot een verplicht nummertje. De meerwaarde die het adviesorgaan kan betekenen voor het beleid komt nu te weinig uit de verf. De geëngageerde inzet van jongeren die mee willen nadenken over oplossingen voor de stad, gebruik die. Wij roepen ook op om voorbij het sectorale hokjesdenken te gaan en stellen ons als jeugdraad op als partner van het volledige schepencollege. Hoe je binnen het MJP werkt aan jeugdbeleid vertrekt voor ons van waar kinderen en jongeren mee bezig zijn, of dat nu gaat over mobiliteit, vrije tijd, psychisch welzijn, jobs of betaalbaar wonen. Hoe werk je samen en overstijg je sectorale muurtjes?” Chris: “Heel wat gemeenten experimenteren met nieuwe methodieken, tools, online be-
vragingen om de stem van kinderen en jongeren mee te nemen. Bij de opmaak van de huidige plannen was dit nog vaak onvoldoende ontwikkeld. De resultaten van waardevolle pogingen haalden de ultieme afweging niet omwille van ‘geen tijd’, ‘zonder dit al ingewikkeld genoeg’ of een onvoldoende openheid voor brede aspecten van burgerparticipatie. De jeugdraden werden soms ‘gewurgd’ door de veelheid en de techniciteit van het planningsproces, het ontbreken van een duidelijke adviesvraag, of simpelweg gepakt in snelheid. Dit is een belangrijk leerpunt uit deze eenmeting. Lokale bestuurders en hun ambtenaren enerzijds en partners uit het lokale middenveld anderzijds hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om tegen een volgende planningsperiode en participatieronde gepast met de stem van kinderen tieners en jongeren om te gaan. Dit geldt nog veel sterker voor kwetsbare groepen. Met de integratie van de OCMW werking in het MJP mag welzijnsbeleid niet ontbreken. Ik denk bijv.
12
ACTUE E L
aan de toegankelijkheid van kwalitatieve kinderopvang, de aanpak van kinderarmoede, de activering van jongeren op zoek naar kwalitatief werk, de opvang van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen, de aanpak van de diversiteit in het lokale vrijetijdsbeleid… “ Stefan: ”Ik wil het MJP niet minimaliseren, maar het is ook maar een middel om zaken te realiseren. Als (kleine) jeugddienst werk ik, met jongeren, vaak vanuit concrete acties een beleid uit. We werken veel meer projectmatig, spreken jongeren aan op hun talenten en expertise. Zo evolueerde de jeugdraad ook tot een themacafé. We moeten oppassen als jeugddienst dat we jongeren (die bijvoorbeeld al zeer actief zijn in het jeugdwerk) niet overbevragen. We moeten onszelf de vraag durven stellen wat relevant is om te bevragen en communiceren naar jongeren en wat niet.”
ACTUEEL Financiën voor jeugdbeleid Als het gaat over transparantie en zekerheid over het budget voor jeugdbeleid, wordt meer impact toegedicht aan de integratie van sectorale subsidiestromen in het gemeentefonds dan aan de BBC. De financiële continuïteit op korte termijn biedt volgens het praktijkveld geen garantie voor de financiële middelen op langere termijn. De opmaak van de tweede generatie strategische MJPen in 2019, voor de periode 2019-2024, vormt de echte stresstest voor de financiële (en dus beleidsmatige) stabiliteit van het lokaal jeugdbeleid. Hannes: “Met de overschakeling naar het gemeentefonds moeten jeugdambtenaren nog meer bij de pinken zijn als er over middelen wordt gediscussieerd. En dan nog is dat geen garantie. We moeten niet te fatalistisch denken, maar mogen ook niet naïef zijn. Ik mag hopen dat er in elke stad en gemeente een sterke jeugdschepen klaar staat die in het college het belang van een stevig jeugdbeleid kan verdedigen zodat die de nodige centen voorzien. Het daagt in ieder geval uit tot actie.” Chris: “De toegekende middelen voor jeugdbeleid bleven vrij algemeen stabiel en daar waar ze achteruit gingen verwijzen de respondenten vooral naar een globale besparing in alle sectoren, eerder dan het slachtofferen van het jeugdbudget. Ook de inkanteling van de middelen voor lokaal jeugdbeleid in het Gemeentefonds (vanaf 2016) en dit zonder ze te oormerken leidt (nog?) niet tot de voorspelde afbouw. Ook deze vaststelling staat wat haaks op het buikgevoel van wie eerder kritisch naar deze evoluties keek. Maar waakzaamheid blijft gepast. Een opgemaakt plan aanpassen is heel wat anders dan bij een nieuwe opmaak andere keuzes maken.” Stefan: “Als ambtenaar heb je de taak om goed aan je schepen te beargumenteren en stofferen wat je wil bereiken en welke middelen je daarvoor nodig hebt. En ook hier weer de win win te vinden. De schepen en de jeugdambtenaar willen in wezen hetzelfde: leuke en kwalitatieve initiatieven die volk trekken.” De BBC en het MJP hebben geen rechtstreekse of significante impact op bijvoorbeeld het volume aan middelen voor het
jeugdbeleid, of de transparantie en zekerheid over middelen, de politieke aandacht voor het jeugdbeleid of op de centrale rol van jeugdambtenaar en schepen om het beleid vorm te geven en uit te voeren. Dat brengt ons ook bij de vaststelling dat andere factoren en trends eveneens van belang zijn en blijven voor de praktijk en dynamiek in het lokaal jeugdbeleid: het persoonlijk engagement en de beleidservaring van schepen en ambtenaar, collegebrede afspraken omtrent besparingen of een status quo in middelen, de clustering van diensten in de gemeentelijke organisatie, de aan- of afwezigheid van een samenwerkingscultuur, het label kindvriendelijke gemeente, e.d. Chris: “ Samenvattend kunnen we dus wel een beetje opgelucht naar de resultaten kijken maar het lijkt me ook de moeite om verklaringen proberen te vinden voor dit positieve resultaat. Op heel wat plaatsen blijken jeugdambtenaren zich uitdrukkelijk te hebben geëngageerd in lokale planningscellen, stuurgroepen allerhande. Ze hielden mee de pen vast als het ware. Ze werden hierin gewaardeerd omwille van hun deskundigheid en vertrouwdheid met beleidsplanning. Er was me dunkt sprake van een ‘historische voorsprong’. Die hebben we te danken aan Vlaanderen (het verplichten om jarenlang te werken met een jeugdbeleidsplan blijkt te lonen) en aan de kadervorming van VVJ en anderen. Ik wil graag pleiten om deze historische voorsprong niet te laten afkalven door te korten op de financiering van ondersteunende initiatieven.” Stefan: “Het MJP dient een doel: samen komen tot efficiënt beleid. Kijk voor wie je betrekt bij de opmaak van het plan niet naar titels maar talenten. Je hebt plandenkers en plantrekkers. Ga als jeugdambtenaar voluit voor je zaak, zoek partners die je verhaal mee groot maken, zorg dat je een achterban hebt en vertel samen jullie verhaal.”
En nu? Chris: “We pleiten alvast voor een volgende meting na de introductie van het tweede MJP bij de start van de volgende gemeentelijke legislatuur. Deze eenmeting maakt duidelijk dat dit soort monitoring van fundamenteel belang blijft. Indien de Vlaamse overheid het ernstig meent met haar Vlaams jeugdbeleid dan is ze aan zichzelf verplicht om te blijven investeren in onderzoek en dit in constante ACTUE E L
13
dialoog met Vlaamse belangenbehartigers en vertegenwoordigers van de lokale besturen. De ontwikkeling van een breed instrument voor de monitoring van lokaal vrijetijdsbeleid dat momenteel al mooi opgeschoten lijkt en dat tegen de opmaak van het MJP inzetbaar moet zijn verdient dan ook de volle steun van de lokale besturen.” Hannes: “Het label kindvriendelijke steden en gemeenten steunt momenteel enkel op goodwill vanuit de stad of gemeente die zelf beslist om al dan niet in te zetten op het label. Op lokaal niveau kan het dus een belangrijke trigger zijn voor dat breed jeugdbeleid, maar de vraag is ‘hoe lang nog?’. Op dit moment is het label (op Vlaams niveau) niet structureel verankerd in een decreet of wet, biedt het geen financiële incentives en hebben we geen enkele garantie dat het overeind blijft na de volgende Vlaamse verkiezingen. Ik geloof ook dat er op het Vlaamse niveau meer sectoroverschrijdend beleid voor kinderen en jongeren moet komen. Op vandaag lijken die samenwerkingen erg beperkt. Kinderen zijn veel meer dan ‘vrije tijd’ en de focus mag dus niet verengd worden tot jeugd(werk), cultuur, sport en kinderopvang. Een Vlaams kind- en jongerengericht beleid moet ook zichtbaar zijn binnen ‘hardere’ beleidsdomeinen zoals mobiliteit, publieke ruimte, wonen en veiligheid, en dus zijn die beleid overschrijdende initiatieven op Vlaams niveau een must.”
BRON & MEER INFO Op de Beeck S. & De Peuter B. (2017). Lokaal jeugdbeleid in een nieuwe context van strategische meerjarenplanning: na de 0-meting de 1-meting. Leuven: KU Leuven - Instituut voor de Overheid. https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/eenmeting-jeugdbeleid-in-lokale-besturen http://www.sociaalcultureel.be/ jeugd/onderzoek/eemeting-jeugdbeleid_20170522.pptx
JEUGDWERK
14
JE UGDWE RK
JEUGDWERK
De uitdagingen van het jeugdwerk in een veranderende samenleving: een namiddag met Tony Jeffs Tekst: Ken Van Roose, Formaat
Beeld: Hilde Van himbeeck (AP)
In mei organiseerden de AP Hogeschool en Formaat een interactieve lezing met Tony Jeffs om samen met hem en jeugdwerkers van allerlei pluimage op zoek te gaan naar antwoorden voor de toekomst van het jeugdwerk. Tony Jeffs onderzoekt het jeugdbeleid in het Verenigd Koninkrijk en doceert aan de universiteit van Durham. Hij is een referentie als het over informeel leren en jeugdwerk gaat. Omdat het jeugdwerk in het VK de voorbije decennia sterk aan draagvlak en relevantie heeft ingeboet, is er dringend nood aan innovatie en aan nieuwe modellen van jeugdwerk, die inspelen op hedendaagse noden en tendensen.
We hebben in Engeland een groot probleem. Vanaf het moment dat je begint met het financieren van jeugdprojecten op basis van het aantal deelnemers, zoals bij scholen, resulteert dat in organisaties die niet meer met elkaar willen samenwerken. Deelnemers worden dan gezien als inkomsten, waardoor andere organisaties een bedreiging vormen. Ze worden gezien als concurrentie en organisaties willen jongeren zo lang mogelijk bij zich houden, terwijl succesvol jeugdwerk net jongeren moet kunnen loslaten.”
Succesvol jeugdwerk moet jongeren kunnen loslaten
Formaat zocht hem in 2016 op in Londen voor een interview. Wij bundelen hier de mooiste passages uit zijn pleidooi.
Dat je geld krijgt, als je doet wat van je verwacht wordt, is absoluut de verkeerde les. Dat leert je niets over gelijkheid, democratie of over hoe je sociale bewegingen opricht Hoe ver moet jeugdwerk gaan in onafhankelijkheid, volgens jou? “Baden Powell liet zijn Scouts hun eigen inkomen verzamelen, vaak via gemeenschapswerk. Nu is jeugdwerk verworden tot het ‘bedelen’ bij de overheid en bij sponsors. Het enige dat jongeren daardoor leren is, volgens mij, eerder burgerlijkheid dan burgerschap. Dat je als je gedienstig bent, als je doet wat van je verwacht wordt en er geen te weerbarstige meningen op nahoudt, geld zal krijgen, is absoluut de verkeerde les. Dat leert je niets over gelijkheid, democratie of over hoe je sociale bewegingen opricht. Ik vind net dat jeugdwerk moet gaan over de civil society, over die ruimte tussen burger, markt en staat. De jongerenwerkingen die nog succesvol zijn, hebben één ding gemeen: ze behandelen jongeren met respect en zien hen niet als klanten. Jongeren zijn er deel van een gedeeld project, geen bron van inkomsten.
“Dat verhaal is helemaal anders bij kleine, open jeugdorganisaties. In zekere zin is dat de reden waarom bijvoorbeeld de Girl Guides (meisjesscouts, nvdr) in Engeland zo’n succes kennen: ze werken vanuit de belangen van jonge vrouwen en meisjes, maar zijn ook financieel onafhankelijk. Het laat jonge mensen toe om te evolueren, en om zelf controle te houden over wat ze doen. Natuurlijk werk je in dat geval met vrijwillige begeleiders en niet met professionals. Het is een vreemde paradox. Je komt in een situatie terecht waarin de meest open vormen van jeugdwerk voornamelijk gerund worden door vrijwilligers. Wat je vroeger in jeugdclubs kon leren, staat nu gedrukt in schoolboeken. Jeugdclubs waren de plekken waar je kon leren over democratie, waar je leerde samenwerken. Ze waren een bron van sociaal kapitaal, je leerde er heel veel competenties. Maar doordat de staat die vorm van jeugdwerk een agenda heeft opgelegd, zijn jeugdclubs hun rol in de civil society kwijt. En democratie kan je niet leren in de klas.”
Is er dan nog wel een jeugdwerk nodig dat exclusief voor jongeren werkt? “Jeugdwerk was vroeger voorbehouden voor jonge mensen, een plaats waar ze elkaar konden ontmoeten. Het probleem is nu dat jonge mensen opgesloten zitten in scholen en universiteiten, en dat ze sterk individualistisch leven. Gemiddeld zitten jonge Britten zo’n drie uur per dag voor een computer.
JE UGDWE RK
15
JEUGDWERK Als je dat optelt met de uren die ze op school, onderweg en voor de tv doorbrengen, blijft er weinig tijd over voor échte interactie. Niet alleen met andere jonge mensen, maar ook met volwassenen. Dat proces is volgens mij een uitdaging, ook naar andere generaties. Ik heb het gevoel dat de samenleving te sterk segmenteert, waardoor mensen voornamelijk optrekken met mensen die op hen lijken, zowel op vlak van leeftijd als op vlak van sociale achtergrond. Als jeugdwerkers één competentie hebben, is het dat ze weten hoe ze mensen kunnen samenbrengen, dat ze mensen ertoe kunnen brengen om met elkaar te spreken, dat ze discussies op gang kunnen brengen en dat ze mensen kunnen activeren om dingen te doen en te ondernemen. Jeugdwerkers nemen jongeren bijvoorbeeld vaak mee naar het buitenland, maar ik zou sterker onder de indruk zijn als ze jongeren meenamen in hun buurt om daar andere mensen te ontmoeten.”
Eén van de problemen is dat we geobsedeerd zijn door armoede, maar niet door hebzucht
werken met mensen die weinig hebben. Die zijn blij met wat je ze geeft, en stellen minder moeilijke vragen. Waarom moet ik belastingen betalen? is geen vraag die de armen stellen. Het is een vraag die de rijken stellen. Wanneer je hen niet kan overtuigen om belastingen te betalen, heb je helaas geen middelen om te herverdelen.” “Als ik naar het Engelse jeugdwerk kijk, zie ik heel wat profileringsdrang en te weinig aandacht voor wat fout gaat. Iedereen toont vooral de successen, wijdt uit over hoe goed alles loopt. Maar als je dan zo’n werking van dichtbij gaat bekijken, blijkt dat vaak schromelijk overdreven.” “Het jeugdwerk is in competitie. Ze willen hun bronnen en hun expertise niet delen. Ze doen alsof ze heel succesvol zijn, maar delen hun problemen niet en praten niet over gedeelde vragen. Als ze dat zouden doen, zouden ze veel meer van elkaar kunnen leren. Nu overdrijven ze vaak hun succes. We kunnen daar volgens mij enkel voorbij als we de manier van subsidiëren herdenken.”
Op welke manier kan het jeugdwerk bewijzen dat wat het doet, waardevol is?
“Wat ik bedoel is dat we nieuwe manieren nodig hebben om verschillen tussen mensen af te breken. Een ervan is projecten opzetten waar jonge mensen elkaar ontmoeten en moeten samenwerken. Maar ook sportieve, sociale, culturele en educatieve activiteiten zijn nodig. “Ik weet niet hoe het er in België aan toe gaat, maar hier zijn er gebieden waar na 17 uur, elke leraar, elke sociaal werker, elke gemeenschapswerker uitprikt en naar huis gaat. De enige professionele ‘mensenwerkers’ zijn dan nog de priesters en dominees. En dat is waar we het over hebben. We moeten nieuwe werkvormen vinden.
Een ander idee waar je het in jouw werk over hebt, gaat over sociale ongelijkheid en het feit dat jeugdhuiswerk een rol kan spelen in herverdeling. Hoe zie je dat in de praktijk? “Ik vind dat jeugdwerk een belangrijke rol te spelen heeft op vlak van democratie. We weten dat een ongelijke samenleving zeer schadelijk is voor de democratie en dat het corruptie en de ongelijke verdeling van macht in de hand werkt. Een van de problemen is dat we geobsedeerd zijn door armoede maar niet door hebzucht. Wat jeugdwerkers moeten doen, is werken met kansrijke jongeren om hen te leren dat ongelijkheid bij hen evenveel schade aanricht als bij de rechtstreekse slachtoffers, de kansarme jongeren. Omdat het hen een nauwe sociale focus geeft en hen ervan belet om op een goede manier samen te leven met andere burgers. Het schaadt hen omdat het hen afsluit van de nederige gedachte dat we allemaal gelijk zijn. ” “Jeugdwerkers vluchten daar soms voor: het is makkelijker om te
“Dat kunnen we niet. Je kan de impact van jeugdwerk erg moeilijk meten omdat er zoveel onvoorziene effecten zijn. Wat de impact is, is erg onvoorspelbaar. Het is treffend dat iets als impactstudies vooral ingang vond vanaf het Thatcher-tijdperk, terwijl er voor zoveel belangrijke dingen nooit metingen worden uitgevoerd. Wordt de impact van wandelen soms onderzocht? Zo’n zestig jaar geleden waren honderdduizenden Britten op een of andere manier actief in het jeugdwerk, ook mensen uit vooraanstaande families en met hoge functies.” Toen werd de vraag nooit gesteld, wat de impact van dat soort werk was. Vandaag is het blijkbaar noodzakelijk om de eigen relevantie te bewijzen. Terwijl dat waarschijnlijk enkel betekent dat de actoren die de middelen beheren, twijfelen aan die relevantie. Als iemand jou vraagt om de impact te bewijzen, walk away. Tell them to keep their money. Ga doen waar je goed in bent: werken met jongeren. Als je eerlijk bent, weet je als professional voor jezelf of je goed werk geleverd hebt. En als je jouw job niet goed doet, zullen impactstudies jouw werk niet verbeteren, want je liegt er dan toch over. Ooit kende ik een priester die als jeugdwerker aan de slag was. Toen ze hem vroegen om een evaluatierapport te schrijven, weigerde hij. ‘Hoe kunnen we dan de impact van jouw werk bewijzen?’, vroegen ze hem. ‘I pray’, zei hij. (lacht)”
MEER LEZEN
Ik vind dat jeugdwerk een belangrijke rol te spelen heeft op vlak van democratie
Dit artikel is losjes gebaseerd op het volledige interview dat verscheen in de publicatie ‘Later Als ik Jong Ben’ die Formaat publiceerde in oktober 2016. Te downloaden via www.formaat.be.
16
JE UGDWE RK
INTERNATIONAAL
Finland was Fintastic Afgelopen zomer reisden jeugdraad Oudenaarde en Vonk (jeugdraad Aalst) onder begeleiding van VVJ naar Finland om te ontdekken hoe Catalonië, Helsinki (Finland), Seinajoki (Finland) en Szczecin (Polen) een jeugdraad organiseren. 44 jongeren leerden elkaar en hun jeugdraad concept kennen, discussieerden over ‘wat participatie is’, wisselden modellen uit en botsten soms op grote culturele verschillen.
Tekst en beeld: Ellen De Grauwe
Van idee naar een goedgekeurd project Ik liep al een jaar rond met het idee om een internationaal project te organiseren met jongeren om uit te wisselen over participatie. Het moeilijkste deel van het project is de zoektocht naar geschikte partners in het buitenland. Zo ontmoette ik in het najaar van 2016 (soms toevallig) internationale organisaties tijdens internationale trainingen, die mij uiteindelijk 4 partners opleverden om het project te schrijven. Als je een jongerenuitwisseling relevant wil maken dan moet de input ook van de jongeren komen. Elke partner liep een voortraject met de jongeren om te weten te komen waarover ze wilden uitwisselen.
Jeugdraad Oudenaarde en Vonk (Aalst) werden geselecteerd voor deze uitwisseling. Jeugdraad Oudenaarde werkt eerder op een traditionele manier (raad van bestuur, algemene vergaderingen, activiteiten organiseren en adviseren). Jeugdraad Aalst gooide het roer vorig jaar stevig om en hervormde zich tot ‘Vonk’. Zij organiseren sinds 1 jaar het Vonk-café: telkens op een andere locatie en over diverse thema’s. Een nieuwe formule waar nog sterk aan gesleuteld wordt. Met deze bagage trokken we naar het noorden om kennis te maken met de andere jeugdraden.
INTE RNATIO NAAL
17
INTERNATIONAAL
Wat blijft jou bij van deze internationale ervaring?
W I S T J E D AT I E D E R E E N E E N PROJECT K AN INDIENEN?
∫∫ Via Erasmus+ kan je verschillende
“Ik denk vooral aan de strakke Finse tijdschema’s, de omgeving van Vihti waar we mochten vertoeven (vooral de sauna, het meer en de bootjes) en het plezier tijdens de vrije momenten en de sessies. Ook de slogan ‘We put the PARTY in PARTYcipation’ was wel van toepassing bij de Belgen. Hoe Vonk te werk gaat met het organiseren van AV’s en het betrekken/aantrekken van niet-georganiseerde jongeren.”
soorten projecten aanvragen
∫∫ Drie indienrondes ∫∫ Als professionele jeugdwerker, een groepje jongeren (niet georganiseerd) of als organisatie. ∫∫ www.youthinaction of contacteer Jint (nationaal agentschap) info@jint.be
- LISA BIASINO, JEUGDR A AD OUDENA ARDE
“Ongelooflijk hoe al die gasten op jonge leeftijd al zo geëngageerd zijn. Er zijn jeugdraden in alle vormen en maten, maar dat engagement hebben ze wel allen gemeen. Participatie is al van op jonge leeftijd plezant en nuttig, zolang het op maat van de (leeftijd van) de participanten kan worden ingevuld! Wij zijn met VONK nog volop aan het timmeren aan het ideale jeugdraadconcept. Ervaringen van anderen waren nuttig om ‘the bigger picture’ te begrijpen en zijn een motivatie om verder te experimenteren! Daarnaast natuurlijk de legendarische 30m knikkerbaan die we op een random moment hebben gebouwd!” - L UK A S VA N OR S HO V E N , V ONK A A L S T
18
INTE RNATIO NAAL
INTERNATIONAAL
“Dat we het in België al redelijk goed doen en dat we sterk ondersteund worden. Andere landen hebben het daar soms moeilijker mee. De andere jeugdraden waren opmerkelijk jonger, misschien moeten we proberen ook meer jongere jongeren te betrekken, wat ook de overdracht zal vergemakkelijken. Participatie is iets wat je zelf in handen hebt, maar wat je wel kan uitlokken bij anderen. Er moet voldoende interesse/draagvlak zijn om een goede participatie tot stand te brengen. Een goede participatie maakt het voor alle partijen aangenamer/leuker/vlotter.”
“We mogen in België al bij al blij zijn met de gang van zaken. We hebben de kans en de middelen om gehoord te worden. In andere landen blijkt dit vaak nog veel moeilijker… Participatie betekent iets helemaal nieuws vanaf nu! Wat exact, daar ben ik nog steeds niet uit. Maar het kan heel wat betekenen”
- FRANCIS HOFMANS, VONK AALST
- G I L L E S E E C K H O U T, J E U G D R A A D O U D E N A A R D E
INTE RNATIO NAAL
19
JEUGDWERK
MEER INFO www.dagvandejeugdbeweging.be, info@dagvandejeugdbeweging.be
Dag van de jeugdbeweging speelt! Tekst: Mieke Heymans, Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw
Beeld: Joris Bulckens, Pieter Fillet
Op 20 oktober 2017 hijsen 25.000 jongeren zich in hun uniform om naar school of werk te gaan. Ze tonen daarmee trots hun engagement en zetten het jeugdbewegingsleven extra in de verf. We geven je graag wat tips om samen met de jeugdbewegingen in je gemeente ook dit jaar weer een fantastisch feest te maken van de Dag van de Jeugdbeweging!
7U ONTBIJT
20U KAMPVUUR
TIPS om spijbelen tegen te gaan
TIPS voor een Insta-hack of Snap-hack
∫∫ Voorzie een snelle rij voor scholieren, zodat ze zeker op tijd ont-
∫∫ Laat alle jeugdbewegingen aan bod komen en maak van tevoren
beten hebben.
een schema op wie wanneer het account overneemt.
∫∫ Roep rond 8u af dat je verwacht dat de leerlingen op tijd op school komen.
∫∫ Maak duidelijke afspraken over wat wel en niet kan. ∫∫ Monitor gedurende de dag Snapchat en Instagram zodat je kan
∫∫ Spreek achterblijvers actief aan.
bijsturen waar nodig.
16U VIERUURTJE
22U FUIF
TIPS om iets te doen met het thema spelen ∫∫ Steek een spel in elkaar voor alle leeftijden, want spelen kunnen ze als de beste! ∫∫ Trek andere jeugdbewegingen mee in het spel dat typisch is voor een groep. ∫∫ Tover een plein om tot een grote speeltuin met gesjorde speeltuigen.
TIPS tegen alcoholmisbruik ∫∫ Voorzie gratis water en voldoende niet-alcoholische alternatieven. ∫∫ Respecteer de leeftijdsgrenzen, je kan bijvoorbeeld met verschillende kleuren bandjes werken. ∫∫ Communiceer de afspraken helder met zowel de deelnemers als de medewerkers.
JE UGDWE RK
21
OP KAMP
Doe de
“HOE WORD IK EEN KAMPVRIENDELIJKE GEMEENTE?” test
Tekst: Filip Stallaert
Beeld: De Ambrassade
Heel wat gemeenten ondersteunen hun eigen jeugdwerk bij het op kamp gaan. Kampvervoer, uitleententen en -kampmateriaal, extra subsidies binnen de werkingskosten, kampbezoek door jeugddienst en schepen… Het kampcharter stimuleert gemeenten om deze aanpak door te trekken naar het jeugdwerk dat op bezoek komt in de gemeente. Je wil toch ook dat jouw jeugdwerk op kamp even goed ondersteund wordt als thuis? Hoe begin je daaraan? Check de 10 engagementen uit het kampcharter die een ondertekenende gemeente wil realiseren en bekijk hoe je gemeente nu scoort!
K AMPCHARTER? Het Kampcharter wil het goed samen werken tussen groepen die op kamp zijn, de uitbater en de gastgemeente bevorderen. Op maandag 26 juni zette minister van Jeugd Sven Gatz samen met heel wat andere aanwezigen zijn handtekening onder dit Kampcharter, bomvol goede afspraken. VVJ en VVSG ondertekenden en werkten hieraan mee. Een overzicht van de voornaamste engagemen-ten voor jeugdgroepen, gemeenten en uitbaters en het Kampcharter zelf, vind je terug op www.opkamp.be/kampcharter.
1. De gemeente zorgt voor een onthaalbeleid. Dui-
5. Indien de gemeente, kampprogramma’s opvraagt
delijke aanspreekpunten rond het kampgebeuren, waar jeugdgroepen en uitbaters terecht kunnen, zijn daarvan een onderdeel.
wordt dit beperkt tot volgende activiteiten: tochten, bezoekdagen, nachtspelen en kampvuren.
6. De gemeente werkt mee aan een draagvlak voor 2. De gemeente vermijdt zo veel als mogelijk bij-
het kampgebeuren in de buurt. Dit kan door middel van communicatie en afspraken rond bijvoorbeeld ruiltochten.
komende regelgeving rond kampen, bovenop reeds bestaande Vlaamse en federale regelgeving.
7. De gemeente beschouwt het geluid van spelende 3. De gemeente beperkt zich bij het opvragen van
kinderen overdag nooit als geluidsoverlast. Wel kunnen afspraken gemaakt worden over versterkte muziek en nachtlawaai.
identificatiegegevens tot de groepsverantwoordelijke? Bij de deelnemers volstaan naam en geboortedatum.
8. Indien de gemeente instaat voor de ophaling van 4. Pedagogische attesten of bewijzen van goed gedrag
(een deel van het) afval, stelt ze (via de uitbaters) informatie ter beschikking over de manier van sorteren en de frequentie van het ophalen. Daarnaast is er voor de uitbaters en/of verblijvende jeugdgroepen mogelijkheid om toegang te krijgen tot het recyclagepark.
en zeden van begeleiders hoeven niet opgevraagd te worden. Jeugdgroepen waken hier zelf over.
22
O P K AM P
24u12’
10u7’
2u30’
1u50’
4u40’’
toestemming vragen aan politie voor nachtspel (19)
strikte kampvuurregels door gemeente (23)
TOTAAL:
45U59’
machtiging aanvragen bij Agentschap voor Natuur en Bos (18)
plaatsbezoek (4) informatie opzoeken op internet (11)
2u40’
toestemming vragen aan boseigenaar (17) zoeken beschikbaar bos via website (15)
informatie vragen aan kampeigenaar (16)
melding indienen bij gemeente (8)
ANB
reserveren van tenten (5)
6U 30’
bellen naar gemeente voor toestemming kampvuur (21)
2U 50’
26U 13’ op internet zoeken naar een kampplaats (2)
langsgaan bij gemeente voor info (10)
huurovereenkomst leveren (7)
bijkomende informatie aanleveren aan gemeente (9)
bijkomende info aan kampeigenaar aanleveren (6) ter plaatse rondrijden/buurt contacteren, op zoek naar een kampplaats (3)
SLECHTE PRAKTIJK GOEDE PRAKTIJK huurovereenkomst leveren (7)
afspraak bij de brandweer (22)
JOURNEYMAP KAMPEN plaatsbezoek (4)
regelen vervoer via internet (14) vragen stellen aan kampeigenaar (20)
2U 51’
7U 01’ informatie opvragen bij kampeigenaar (12)
zoeken website CJT/ bellen CJT
ZOEKEN KAMPPLAATS
RESERVEREN KAMPPLAATS
1. 2. 3.
4. 5. 6.
Zoeken website CJT/bellen CJT Zelf op internet zoeken Ter plaatse rondrijden/buurt contacteren
2u17’
7u14’
MELDEN/INFORMEREN BIJ LOKAAL BESTUUR 8. 9.
Melding indienen bij gemeente Bijkomende informatie aanleveren aan gemeente 10. Langsgaan bij gemeente voor info 11. Informatie opzoeken op internet 12. Informatie opvragen bij kampeigenaar
REGELEN VERVOER
BOSSPEL/NACHTSPEL
KAMPVUUR
13. NMBS-loket 14. Via internet opzoeken
15. 16. 17. 18. 19.
20. Vragen stellen aan kampeigenaar 21. Bellen naar gemeente voor toestemming 22. Afspraak bij de brandweer 23. Strikte regels door gemeente
informatie vragen aan kampeigenaar (16)
TOTAAL:
7.
plaatsbezoek reserveren van tenten bijkomende info aan kampeigenaar aanleveren huurovereenkomst leveren
Zoeken beschikbaar bos via website Vragen aan kampeigenaar Toestemming vragen boseigenaar Machtiging aanvragen bij ANB Toestemming vragen aan politie voor nachtsspel
10U46’
21’ 21’ 21’ 12
9. Indien in de gemeente een toeristentaks van toe-
Je scoorde 4 of minder: Werk aan de winkel! Denk na met welk verbeterpunt je de bezoekende jeugdkampen het meest zou helpen. Neem hiervoor een kijkje in de journey map kampen en doe eens een kampbezoek in eigen gemeente.
passing is, wordt een volledige vrijstelling voorzien voor jeugdgroepen.
10. Als er problemen opduiken voor, tijdens of na een verblijf, staat de gemeente open voor constructief overleg met de kampuitbaters en /of jeugdgroepen.
Je scoorde van 5 tot 7: Niet zo slecht! Je bent op weg om een leuke kampgemeente te worden. Je hebt het op kamp gaan al leuker en efficiënter gemaakt. Misschien op zoek gaan naar quick wins om nog straffer te scoren? Je scoorde 8 of 9: Heel goed bezig. Jullie kunnen al een stevig tentje opzetten over kampvriendelijkheid. Rep je om het charter te ondertekenen terwijl je de ontbrekende schakels aanpakt.
WIL JOUW GEMEENTE HET K AMPCHARTER ONDERTEKENEN? Neem contact op met An Van Lancker van de Ambrassade: An.VanLancker@ambrassade.be of 02 551 13 79.
Je scoorde 10: Proficiat, je gemeente is officieel kampvriendelijk! Jammer dat nog niemand het weet ;-) Onderteken het kampcharter en pak ermee uit in je communicatie!
O P K AM P
23
HOOGSTRATEN In de rubriek ‘Driehoeksverhouding’ stellen we drie vragen aan de drie hoekstenen van het lokale jeugdbeleid: de jeugdambtenaar, de schepen van jeugd en de jeugdraad. Hoogstraten krijgt het woord! JEUGDAMBTENA AR
Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid? SARA: “Onze grootste ambitie: zorgen dat alle kinderen en jongeren een gelukkige jeugd beleven in Hoogstraten. Een gemeente waar ze zich veilig voelen, waar ze nieuwe ervaringen op kunnen doen, waar ze positieve bevestiging krijgen en ruimte en ondersteuning om te groeien naar steeds meer verantwoordelijkheid. We willen de stem van kinderen en jongeren laten weerklinken in het beleid, want zij helpen ons om meer duurzame keuzes te maken.” JEUGDRAAD: “We willen via de jeugdraad zoveel mogelijk jongeren
Sara Driesen JEUGDR A AD/ STUURGROEP
Jill Cools, Kaat Nobelen, Elien Brosens, Ietse Luyckx, Stien Michielsen, Lien Haest en Joren Thys
bereiken en betrekken. We werken met methodieken en thema’s die aansluiten bij de leefwereld van jongeren, en krijgen zo een schat aan informatie van hen. Daarnaast willen we hen informeren, zodat ze als jongere sterker in hun schoenen staan en zich als jeugdvereniging beter kunnen organiseren. Tenslotte is het onze ambitie om de Hoogstraatse jeugd te sensibiliseren in de hoop dat ze bewuster in het leven staan.” TINNE: “Persoonlijke ontwikkeling is voor mij het sleutelwoord! Kin-
deren en jongeren moeten alle kansen krijgen om zich te ontwikkelen, samen opgroeien en zichzelf te kunnen zijn. Hoogstraten moet een plek zijn waar jongeren zich thuis voelen. Daarom vind ik het belangrijk om te luisteren naar hen en ons te laten inspireren door
S C HE P E N VA N JE U G D E N B UR G E ME E S T E R
Tinne Rombouts 24
D RIE HO E KSVE RHO UD ING
DRIEHOEKSVERHOUDING
Tekst: Leen Bartholomeus
Beeld: Ingrid Brosens
“De stem van kinderen en jongeren helpt ons om meer duurzame keuzes te maken.”
hen. Jongeren kijken vaak met een hele andere bril naar het leven. Als we vanuit het luisteren de stap kunnen maken om ook een vooruitziende gemeente te zijn, dan is onze missie geslaagd. Als wij op onze beurt dan ook nog eens inspirerend kunnen zijn voor anderen, is het helemaal top.”
Wat was een flopmoment waar je iets uit leerde? SARA: “Je stoot soms op de traagheid van procedures of je bent afhankelijk van derden en de timing die zij hanteren. Je moet dus een gezonde dosis geduld hebben. En jezelf de kunst aanleren om dit op een correcte en duidelijke manier uit te leggen aan kinderen en jongeren.”
Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots? JEUGDRAAD: “Onze stuurgroep en jeugdraden zijn de laatste jaren SARA: “In 2015 ging het college van Burgemeester en Schepenen de
uitdaging aan om voor het label kindvriendelijke gemeente te gaan. Tijdens dit traject ervaren we hoe steeds meer diensten – en ook de politiek - de belangen van kinderen en jongeren mee opnemen. Het is fijn dat de gedragenheid steeds groter wordt. Het blijft natuurlijk een uitdaging om deze ‘kindvriendelijke schwung’ verder uit te bouwen en te verankeren.”
heel erg gegroeid. Het werken op maat van onze jongeren loont. Dezelfde jongeren blijven vaker komen en engageren zich meer om ook mee te werken in de stuurgroep. Wat voor ons nog moeilijk is: ook jongeren te bereiken die niet georganiseerd zijn. Onze stuurgroep en onze jeugdraad bestaat uit jongeren die jeugdverenigingen of jeugdhuizen vertegenwoordigen.” TINNE: “Hoogstraten wilde instappen in het Transformerz-project van
JEUGDRAAD: “In 2012 staken we onze jeugdraad in een nieuw kleedje
en daar hoorde ook een nieuwe mascotte bij. ‘De Franky’ staat voor de vrijmoedige jeugd, de jeugd die zijn tanden laat zien, de jeugd die soms best wel frank kan zijn, maar open staat voor dialoog. Onze Franky maakt echt deel uit van onze jaarwerking. Elk jaar organiseren we een Franky-uitdaging waarbij de verenigingen tegen elkaar strijden. Zo proberen we de jeugdverenigingen dichter bij elkaar te brengen.”
VVJ. Wij zijn overtuigd dat dit een heel boeiend, inspirerend project is, maar helaas werden we niet geselecteerd. Reden: de jeugdraad scoort al goed. Dit was niet leuk, maar het deed het ons stilstaan bij het onrechtstreeks compliment. Uiteindelijk werd het zelfs een extra motivatie om in het traject kindvriendelijke gemeente te stappen waarmee we nu alle stadsmedewerkers door de bril van kinderen en jongeren willen laten kijken. Dit geeft de stem van kinderen en jongeren een gigantische boost.”
TINNE: “Vorige legislatuur zetten we sterk in op de typische jonge-
renbeleidsthema’s: reglement jeugdlokalen, jongerencultuur, sterke ondersteuning jeugdverenigingen. Dit blijven uitdagingen, maar nu verbreden we het vizier en zetten we in op participatie. Dankzij de juiste mensen op de juiste plaats lukt dat geweldig. Een sterke jeugdconsulent, een sterke stuurgroep en vele jeugdraadsleden zorgen voor boeiende jeugdraden (ooit al eens standpunten bepaald via een kamelenrace?). Dankzij een kritische houding, maar wederzijds vertrouwen is er échte samenwerking en die willen we nu over alle beleidsdomeinen uitrollen in het traject kindvriendelijke gemeente. Het enthousiasme dat dit teweeg brengt, maakt het project nu al geslaagd.”
MEER INFO Jeugddienst, Sara Driesen jeugd@hoogstraten.be, 03 340 19 52
DR IEHO E KSVE RHO UD ING
25
VOOR U BEKEKEN
E AT L O V E V OL UN T E E R
GR AT IS E-B OOK : “ HOE W ORD JE BURGEMEESTER?” – TIPS UIT AMERIK A
Download het gratis e-book via http://www.exposure.be Tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen en zijn opleiding politieke communicatie trok Reinout Van Zandycke, voorzitter van de jeugdraad van Roeselare, naar Amerika om er 20 experts op vlak van social media en politieke marketing te interviewen. In de weken en maanden na zijn roadtrip trok hij heel Vlaanderen rond om zijn verzamelde kennis te delen via een keynote. Een groot deel vind je in zijn praktijkgerichte e-book dat vooral focust op de lokale verkiezingen. Ontdek maar liefst 30 tips om burgemeester te worden!
Te bestellen via https://www.pelckmanspro.be In dit handboek ontwikkelt Joris Piot het TRS-levensfasemodel (Taak – Relatie – Structuur) voor vrijwilligersgroepen. Aan de hand van dit model formuleert hij – schematisch en zorgvuldig – antwoorden op de vragen die vrijwilligers, vrijwilligersondersteuners en verenigingen zich stellen. Hij doet dit als praktijkmens: concreet en helder, kort en bondig, speels en flexibel. En hij doet het bovenal met liefde voor die mensen die vrijwillig het beste van zichzelf geven. Eat Love Volunteer richt zich tot een breed netwerk van autonome vrijwilligersgroepen, al of niet onder de koepel van een grotere organisatie.
BRIEF A AN COOPER EN DE WERELD
Te bestellen via www.standaardboekhandel.be “Ik wil je meenemen in mijn levensverhaal, zodat je je eigen verhaal beter zult snappen en zult kunnen plaatsen. Ik wil met de wereld delen wat het doet met een mens, opgroeien in een zee van wit als een wolkje bruin. Ik schrijf deze verhalen voor jou en voor mezelf. Voor de samenleving en voor mijn zoon.” Dalilla Hermans werkte in een vorig leven voor Karuur en VVJ en schreef nu een boek. Ze werd in 1986 in Rwanda geboren, op haar tweede werd ze door haar Vlaamse ouders geadopteerd. Ze groeide op in een klein dorpje in de Kempen, waar ze een van de eersten met een andere huidskleur was. Dat bracht nogal wat uitdagingen met zich mee: Dalilla werd betutteld door zogenaamd progressieve Vlamingen en uitgespuwd door racistische Vlamingen. Maar ze was ook geliefd en werd gewaardeerd door veel meer anderen.
SPELDOOS SPEELIMPULSEN
Te bestellen via www.politeia.be Dit spel is een praktische werkvorm om zelf speelimpulsen voor te bereiden op een laagdrempelige manier met de hele animatorenploeg of op jezelf. VDS legt uit wat speelimpulsen zijn en focust met de speldoos op het geven van speelimpulsen door animatoren. Ze dagen je uit om creatief na te denken, kleine, leuke ideeën te verzinnen en geven tips hoe je impulsen leuker kan maken.
26
VO O R U B E K E K E N
‘Brief aan Cooper en de wereld’ is een doodeerlijke zoektocht naar de lessen die ze haar opgroeiende zoon móét meegeven, als persoon met een kleurtje in dit deel van de wereld. Een autobiografisch verhaal met een scherp maatschappijkritisch randje. Een boek dat ons een geweten wil schoppen en tegelijk hoopvol oplossingen aanreikt. Dalilla zou bovenal zichzelf niet zijn als er af en toe niet gelachen mag worden.
COLOFON
BUILDING THE FUTURE: C HIL DRE N A ND T HE S U S TA INABLE DEVELOPMENT GOALS IN RICH COUNTRIES
HOOFDREDACTIE
Te downloaden via https://www. unicef-irc.org/publications/890
Leen Bartholomeus
Dit rapport van UNICEF biedt een evaluatie van het welzijn van kinderen in het kader van duurzame ontwikkeling in 41 landen van de Europese Unie (EU) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Het rapport wil de SDG-doelstellingen in kaart brengen voor kinderen in landen met een hoog inkomen (terwijl ze trouw blijven aan de ambities van de globale agenda) en een uitgangspunt vormen voor het beoordelen van het SDG-kader in deze contexten. Het richt zich op die doelen en doelstellingen met de meest directe relevantie voor het welzijn van kinderen in landen met een hoog inkomen. Dit rapport geeft informatie over opgroeien in armoede en de geestelijke gezondheid van jongeren, de kwaliteit van het onderwijs en van de leefomgeving. UNICEF constateert onder meer dat de rijkste landen het op het gebied van onderwijs en een gezonde leefomgeving minder goed doen dan verwacht.
MadebyHanna.com
VORMGEVING D E K L E R E N VA N D E L E I D E R
REDACTIE
Te bestellen via https://www.pelckmanspro.be
Leen Bartholomeus Frauke Baeyens Kristof Bouvard Ellen De Grauwe Mieke Heymans Ilse Holvoet Hannes Jossart Sofie Marque Imke Pichal Annelies Schepers Tina Schuermans Jurgen Sprangers Filip Stallaert Tess Van den Borre Ken Van Roose Gert Venken Tieme Verlinde
Leiderschap is als sociaal fenomeen geen vaststaand gegeven, het is nooit definitief verworven. Leiderschap is wat mensen tot groep maakt en voor richting, betekenis en steun zorgt. De invulling ervan hangt af van de veranderende context, uitdagingen en personen. De kleren van de leider heeft het over de ware betekenis van leiderschap, maar ook over de perceptie, de rollen en verantwoordelijkheden, de overtuigingen en motivaties van de leider. Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Dat staat los van een leidinggevende functie hebben of macht uitoefenen. Leiderschap heeft geen functieomschrijving. Tezelfdertijd is het een persoonlijke keuze, leiderschap begint met ervoor te kiezen. Naarmate meer mensen die keuze maken ontstaan teams, organisaties en samenlevingen met meer leiderschap. Dit boek nodigt daartoe uit.
FOTO’S
Koen Marichal en Jesse Segers brengen getuigenissen van leiders die betekenisvol zijn voor hun organisatie. Ze combineren die met de actuele stand van zaken in wetenschappelijk leiderschapsonderzoek en komen tot 19 inzichten. De kleren van de leider zet aan tot reflectie, gesprek en keuzes, en inspireert zo tot actie voor meer leiderschap.
Jan Van Bostraeten
Ingrid Brosens Joris Bulckens Jennifer Burk De Ambrassade Ellen De Grauwe Pieter Fillet Sofie Marque Provincie Oost-Vlaanderen Jurgen Sprangers Hilde Van himbeeck (AP)
COVERFOTO V. U . J U R G E N S P R A N G E R S REDACTIE Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is het tweemaandelijks tijdschrift voor lokaal jeugdbeleid van VVJ. VVJ ijvert voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. VVJ ondersteunt en informeert jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden in Vlaanderen bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid. Meer info: www.vvj.be
Met steun van VOO R U B E K E K E N
27
ALS IK ÉÉN DAG BURGEMEESTER WAS DAN… Tekst: Tieme Verlinde Belevingsonderzoek1 bij kinderen en jongeren levert interessante, grappige, verrassende en inspirerende quotes op. Een greep uit recente bevragingen in enkele steden en gemeenten.
∫∫ zorg ik voor meer fietspaden en nooit meer pesten. (meisje, 10 jaar) ∫∫ was er iedere week één dag geen huiswerk op school. (jongen, 11 jaar) ∫∫ zorgen we beter voor de natuur en de dieren. Ik wil ook dat we de vluchtelingen vrijlaten en dat Trump geen muur mag bouwen. (meisje, 8 jaar)
∫∫ komt er een jongerencafé in mijn gemeente. (jongen, 18 jaar) ∫∫ zorg ik voor vuilnisbakken op het speelplein en banken voor de grote mensen. (meisje, 8 jaar)
∫∫ zou ik niets veranderen. Alles is leuk zoals het nu is. (meisje, 9 jaar) ∫∫ zou ik ervoor zorgen dat kinderen minder spelen op de iPad of tablet en meer zouden buitenspelen. (meisje, 11 jaar)
∫∫ komt er een condoomautomaat in de evenementenhal van onze gemeente. (jongen, 17 jaar)
∫∫ zou ik zorgen dat we meer fietsen, want luchtvervuiling is niet goed voor het milieu. (jongen, 8 jaar)
∫∫ komt er een binnen-voetbalveld waar iedereen op mag en een leuk zwembad. (jongen, 11 jaar)
∫∫ zorgen we voor meer schommels op het speelplein, want we moeten altijd wachten tot we aan de beurt zijn. (jongens en meisjes, 3de kleuterklas)
∫∫ zou ik zorgen voor een Twitter- en Snapchataccount voor de gemeente. Die zijn populairder dan Facebook, Facebook is saai. (jongen, 17 jaar)
∫∫ zou ik zorgen voor een nieuwe structuur voor de jeugdraad. Bijvoorbeeld drie
∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫
avonden per jaar, waarin dingen beslist worden zoals wat er kan georganiseerd worden… (meisje, 22 jaar) is het werk van mijn mama dichter bij ons thuis. (meisje, 8 jaar) zorg ik ervoor dat de jongeren na fuiven of evenementen nog thuisraken met de bus op een betaalbare manier (jongen, 17 jaar) zijn er dagen waarbij je van school wisselt en een dag bij een andere juf of meester zit (meisje, 11 jaar) zou ik meer fietspaden laten zetten. En kinderen laten zien dat zonder auto ook belangrijk is (jongen, 11 jaar) zet ik een grote kerstboom in mijn dorp. (jongen, 6 jaar)
1 Zelf zin om een belevingsonderzoek te voeren met kinderen en jongeren in je stad of gemeente? Steek je licht op bij VVJ Imke, ipichal@vvj.be, 03 740 76 44