Dropzone maart 2018

VVJ - Ossenmarkt 3 - 2000 Antwerpen ∫ P206352 maart 2018 ∫ Jaargang 27 nr. 1 ∫ verschijnt 4x per jaar maart - juni - september - december

DROPZONE

T I JDSCHRIF T V OOR L OK A A L BEL EID V OOR K INDEREN EN JONGEREN

A C T UE E L

P6

DE GDPR: BEN JE MEE? P R A K T I JK

P13

DE B AT T L E

P22

Tips en tricks uit Denderleeuw Moois uit missie 1 en tools voor missie 2

1

EDITO Nee, dat is niet waar!

Nee, het is niet waar dat de jeugdraad niet meer verplicht is. Dat interpreteren enkele lokale besturen wel uit het nieuwe ‘decreet lokaal bestuur’ (p 10). Maar, neen dus.

Het ‘decreet lokaal jeugdbeleid’ verplicht de gemeente nog steeds tot 1) het hebben én ondersteunen van een jeugdraad; 2) het advies vragen rond jeugdbeleid én het meerjarenplan; en 3) de verantwoording van het college wanneer adviezen niet gevolgd worden. Mandatarissen mogen geen lid zijn van de jeugdraad en lidmaatschap kan geen voorwaarde zijn voor subsidiëring. Triple Lokaal helpt je bij het ondersteunen van je jeugdraad. Zet je jeugdraders op de achterbank of jouw schepen naast je op de trein en zak af naar Waregem, Mechelen of Hasselt.

De Europese privacywetgeving toegepast op de jeugddienst

Nee, het is niet waar dat VVJ jullie voortaan minder goed gaat ondersteunen. Integendeel. Met onze keuze voor thematische commissies gaan we voor expertise. Zo willen we meer de pen vasthouden bij maatschappelijke veranderingen, want in de kennissamenleving gaat expertise samen met invloed. We kunnen jullie dan nog gerichter vormen. Qua output lijkt de beheersovereenkomst 20182020 van VVJ bovendien op de vorige. Jullie kunnen dus nog steeds rekenen op regionale ontmoeting en vorming, op vormingstweedaagse, starterscursussen overal te lande, enz. We blijven inzetten op startende jeugdambtenaren en rollen een systeem van helpdeskregie uit. Meer nieuws op je provinciale bijeenkomst in mei.

06

GDP R

Nee, het is niet waar dat lokaal beleid voor kinderen en jongeren overal in de lift zit. De toegenomen autonomie werpt her en der zijn vruchten af, maar er zijn ook jeugdambtenaren die lijken te roepen in de woestijn. Zonder het kader van het jeugdbeleidsplan met zijn geoormerkte middelen, maken sommige lokale besturen keuzes die niet jeugdvriendelijk zijn. Zonder de extra steun van provinciale jeugddiensten zijn er jeugdambtenaren die zich eenzaam voelen als ‘ambetantenaar’ en er de brui aan geven. VVJ bundelt die verhalen om bij minister Gatz een sterkere omkadering voor lokaal jeugdbeleid te bepleiten. Want vooral op lokaal niveau maakt integraal jeugdbeleid écht een verschil voor kinderen en jongeren. Jouw verhaal erbij?

Breng het via jsprangers@vvj.be.

4

Ja, het is waar. Deze Dropzone kan je inspireren.

Jurgen Sprangers directeur VVJ vzw

2

E D ITO

OV ER V VJ

26

VOOR U BEKEKEN

27

C OLOFON

Jeugdwerkvoorallenwinnaar verklapt je hun tips en tricks

Jeugdraad Mortsel op wandel DE BAT T L E 2 018

AC TUEEL

06 GDPR

De Europese privacywetgeving toegepast op de jeugddienst AC TUEEL

08 GDPR & foto’s en filmpjes

Hoe ga je zorgzaam om met het gebruik van beeldmateriaal?

DECREET

10 Het decreet lokaal

bestuur in een notendop Wat moet je weten over de integratie van gemeente en OCMW?

22

13

DENDERLEEUW

PRAK TIJK

F O T OR E P OR TA GE

13 Denderleeuw

Jeugdwerkvoorallenwinnaar verklapt je hun tips en tricks PA R T IC IPAT IE

16 Beernemse Superjeugdraadman

Jeugd krijgt een stem in ongelikte beir BREED BELEID

18 Een reflectieoefening voor kindvriendelijk beleid met kinderrechten als kapstok Wat is jouw kindbeeld?

INHO UD

3

21 Vormingstweedaagse 2018

Een gesmaakte editie!

DE B AT T L E

22 Moois uit missie 1

en tools voor missie 2 Jeugdraad Mortsel op wandel om ideeën te sprokkelen en tools om verzamelde data naar politici te brengen.

DRIEHOEKSVERHOUDING

24 Boutersem

Drie kernspelers van het jeugdbeleid antwoorden op drie vragen

OVER

KOM NAAR DE TRIPLE LOKAAL IN JOUW BUURT Jeugdraadvrijwilligers, jeugdwerkers, jongeren met goesting, schepenen van jeugd en jeugdambtenaren krijgen een bruisend vormingsaanbod om hun stad of gemeente nog straffer in jeugdbeleid te maken.

Een greep uit ons aanbod:

∫∫ Stippel samen uit wat ideaal is voor kinderen en jongeren! ∫∫ De veranderende maatschappij is op zoek naar meer kritische burgers. ∫∫ Politici: hoe kan je met hen lobbyen, hen overtuigen of wakker schudden op sociale media?

Kortom: wissel kennis en ervaring uit en laat je inspireren op de Triple Lokaal in jouw regio.

Waar en wanneer Donderdag 19 april 2018 – CC De Schakel vzw – Waregem Donderdag 26 april 2018 – Villa Basta vzw en de Muziekodroom – Hasselt Donderdag 3 mei 2018 – Artenova – Mechelen Telkens van 18 tot 22 uur.

Prijs 10 euro voor jongeren 25 euro voor ambtenaren en schepenen (leden) 40 euro voor ambtenaren en schepen (niet-leden) en professionele jeugdwerkers

Inschrijven Via www.triplelokaal.be

Kampcharter: 3 tips om ermee aan de slag te gaan Hoe zorg jij mee voor een optimaal kampklimaat in jouw gemeente?

1. Geef je jeugdbewegingen de tip om hun kampcommunicatie naar uitbater en gemeente te laten vertrekken vanuit één mailadres bijvoorbeeld ChiroHemoOpstalkamp 201@..... In plaats van het persoonlijke e-mailadres van de kampverantwoordelijke, want dat durft nogal eens wisselen. Zo komt de info ook bij een wissel bij de juiste personen terecht.

2. Gebruik als gemeente één communicatieadres voor alles wat met kampen te maken heeft en laat één ambtenaar (veiligheidsambtenaar weet hier wellicht het meest van af) dit opvolgen, beantwoorden en dispatchen.

Voorbeeld: opkampinkruisem@kruisem.be 3. Slechts enkele kampgangers maken het te bont en dikwijls op meerdere plekken. Baseer je werkwijze, reglementen, afspraken niet op deze uitzonderingen maar maak ze met de overgrote toffe meerderheid in je achterhoofd.

Meer lezen over het kampcharter? Check www.opkamp.be/kampcharter

4

OVE R VVJ

OVER

VORMINGSKALENDER ∫ WO 18/04/2018 Buitenspeeldag 2018 ∫ DO 19/04/2018 Triple Lokaal — Waregem ∫ DO 26/04/2018 Triple Lokaal — Hasselt ∫ D0 3/05/2018 Triple Lokaal — Mechelen ∫ DI 15/05/2018 VVJ Limburg ∫ DO 17/05/2018 VVJ Vlaams-Brabant ∫ DI 22/05/2018 VVJ Antwerpen ∫ DO 24/05/2018 VVJ Oost-Vlaanderen VVJ West-Vlaanderen

MAAK KENNIS MET MIEKE

∫ DI 29/05/2018 Themamodule Ruimte — Dag 2

Functie: Personeelszaken en algemene administratie Roots: Geboren en getogen in het landelijke Kalken (Tip: wandeling in de Kalkense Meersen!)

∫ DO 7 & VR 8/06/2018 Starterstweedaagse

(Professioneel) Verleden: Communicatie & IT bij Vormingplus Waas-en-Dender, assistent-strateeg in reclamebureau

∫ VR 8/06/2018 Centrumstedenoverleg ∫ D0 14/06/2018 Themamodule Ruimte — Dag 3

Houdt van: spontane babbeltjes met onbekenden, fietstochtjes bij zonsondergang en onverwachte uitstapjes Houdt niet van: de kleur oranje, rozenbottelthee en ijzige vrieskou Droomt van: het kleine verschil te kunnen maken om onze samenleving net dat tikkeltje mooier en vrolijker te doen worden Wenst de jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden: inzicht en inspiratie om elke gemeente en stad om te toveren in een bruisende, creatieve en veilige plek voor kinderen en jongeren Wil dit ook nog graag kwijt: Be fearless in the pursuit of what sets your soul on fire.

Coördinaten: mvispoel@vvj.be, 03 821 06 06

OVE R VVJ

5

ACTUEEL

De Europese privacywetgeving toegepast op de jeugddienst

GDPR in 7 stappen Tekst: Annelies Schepers

Beeld: Freepik

De General Data Protection Regulation (GDPR of Algemene Verordening Gegevensbescherming - AVG) valt niet zomaar uit de lucht. Het is een herziening van de Europese privacywetgeving uit 1995. De principes blijven dezelfde maar de methodes zijn erg veranderd. De digitale technologie en de globalisering hebben de voorbije 20 jaar immers niet stilgestaan.

Privacy en gegevensbescherming, en hoe we ermee omgaan in een tijd van dotcomhaaien, hadden dringend een update nodig.

Welke info vraag je aan jeugdwerkinitiatieven voor de subsidiëring van hun werkingsmiddelen? Hoe vraag je die info op? Is dat digitaal of op papier? Waar bewaar je die info en voor hoe lang? Hoe schrijven ouders hun kinderen in voor de speelpleinwerking? Welke info vraag je aan hen?

3. Analyse Schrappen …

Je hebt nu een duidelijk overzicht. Bekijk en omschrijf nu goed voor welke doeleinden je bijvoorbeeld leden- en gebruikersgegevens verzamelt en verwerkt. Ga na of het wel nodig is om al die gegevens zo lang te bewaren. Schrap de gegevens die je eigenlijk niet nodig hebt voor het uitvoeren van je activiteiten.

Dat heeft natuurlijk ook zijn weerslag op de werking van het gemeentebestuur en de jeugddienst in het bijzonder. Luk Tas van Scwitch geeft 7 stappen om je tegen 25 mei 2018 in regel te stellen met de nieuwe GDPR-wetgeving.

1. Bewustmaking Elke overheid is verplicht om een Data Protection Officer (DPO) aan te duiden of aan te werven. Deze DPO ondersteunt de gemeente om zich in regel te brengen met de GDPR. Pols binnen jouw gemeente hoe ver ze staan met het privacy- of GDPR-beleid. Weet wie er binnen het gemeentebestuur mee belast is. Ga met de gemeentelijke DPO rond de tafel zitten om de gevolgen voor jouw werking te bespreken.

2. Inventariseer. Wie, wat, waar, hoe, waarom, en voor hoe lang Maak een duidelijk overzicht van wie welke gegevens hoe, waar en voor hoe lang verwerkt. Beschrijf hoe je persoonsgegevens deelt tussen collega’s/leidingsploegen, met andere organisaties, deelnemers,… en via welk kanaal.

6

Welke gegevens vraag je op en bewaar je bijvoorbeeld op basis van een subsidiereglement? Heb je effectief al deze informatie nodig en staan hierrond duidelijke voorwaarden in het reglement? … kiezen …

Wat is een gegronde basis om persoonsgegevens te verwerken? De GDPR somt 6 doeleinden op. Maak je keuze en laat duidelijk weten aan al je leden, vrijwilligers, deelnemers,… op welke basis jouw organisatie persoonsgegevens verwerkt.

Schakel je een jobstudent in tijdens de zomervakantie, dan heb je een contractuele basis. Legt het jeugdhuis gegevens van bestuurders neer in een statutenwijziging, dan is dat een wettelijke verplichting (vzw-wetgeving). … en maatregelen treffen …

Welke maatregelen moet je treffen om de persoonsgegevens van je leden te beschermen? Dit gaat van organisatorische maatregelen tot technische en soms juridische maatregelen.

Heel wat eenvoudige stappen maken je organisatie al snel GDPR-proof. Schrap bijvoorbeeld e-mailadressen, telefoonnummers, geboortedata op de deelnemerslijsten die aanwezigen tekenen. Voorzie een degelijk paswoordenbeleid, zorg dat niet iedereen zomaar inzage heeft in de medische fiches. Gooi de CC-knop van je pc en maak hem BCC, …

ACTUE E L

ACTUEEL

MEER INFO http://scwitch.be/nieuws/ online-toelichting-gdprlokale-verenigingen/

4. Het register (verplicht document)

6. Kan je antwoorden op vragen?

Je bent verplicht een register bij te houden over de gegevens die je verwerkt. Daarin neem je volgende zaken zeker op: doeleinde, soort gegevens die je verwerkt, van wie je de gegevens bijhoudt (leden, vrijwilligers,…) of je de gegevens krijgt of doorgeeft aan derden, hoe lang je ze bewaart en hoe je ze beveiligt. Dit doe je per ‘verwerkingsactie’.

Een voorbeeld vind je op scwitch.be/toolkit onder GDPR lokale verenigingen.

Iedereen, wiens gegevens je gebruikt, heeft rechten als het gaat over zijn/haar privacy. De belangrijkste rechten zijn: recht op informatie, inzage, aanpassing gegevens, laten verdwijnen van gegevens uit bestanden en intrekking toestemming. Elke organisatie moet kunnen antwoorden of ingaan op de vragen die leden, deelnemers,… hierover stellen. Denk goed na over hoe je omgaat met mogelijke vragen over de toepassing van die rechten.

“Ik wil dat je mijn kind schrapt uit de databank van de kinderopvang.”

Welk antwoord krijgt deze ouder?

5. De privacyverklaring: duidelijk en transparant informeren Open communicatie is de sleutel in de GDPR-aanpak. Informeer heel duidelijk en actief - zonder dat de betrokkene erom moet vragen hoe je omgaat met persoonsgegevens, waarom je ze verwerkt, voor hoelang, of en hoe je ze doorgeeft aan derden etc. Geef duidelijk mee hoe ze van hun rechten kunnen gebruikmaken. En bij wie ze terecht kunnen binnen je organisatie. Verzamel die informatie in de privacyverklaring van je organisatie.

Meestal vind je de privacyverklaring op de homepage van een website.

ACTUE E L

7. Datalekken Maak afspraken over melding van datalekken. Dit kan gaan van het verlies van een laptop of gsm met telefoonnummers tot hacking door duistere datadieven. Je bent namelijk verplicht om dataverlies die schade kan veroorzaken aan de betrokkenen binnen de 72 u te melden aan de Privacycommissie.

7

ACTUEEL

HOE ZIT HET MET DE GDPR EN FOTO’S EN FILMPJES? Tekst: Luk Tas, Scwitch

Beeld: Max Panama (Unsplash)

‘Het recht op afbeelding is een recht waarbij voor elke menselijke afbeelding, maar ook voor het gebruik van die afbeelding toestemming vereist is van de afgebeelde persoon. Dit recht staat los van de bescherming van de privacy.’

Dit betekent dat voor afbeeldingen zowel de GDPR als de voorwaarden voor ‘het recht op afbeelding’ geldt. Hou rekening met de opsplitsing tussen het ‘nemen’ en het ‘gebruiken’ van beeldmateriaal.

Het nemen van beeldmateriaal Foto’s nemen of filmpjes maken is een verwerking van persoonsgegevens. De GDPR is dus ook van toepassing op het nemen van foto- en beeldmateriaal. Informeer duidelijk, beveilig het beeldmateriaal, hou het niet langer bij dan noodzakelijk en hou steeds rekening met de rechten van de personen van wie je foto’s neemt.

De verplichte vraag tot toestemming hangt af van het onderscheid tussen ‘gerichte’ en ‘niet gerichte’ beelden.

Gerichte beelden: toestemming nodig om de foto te nemen Gerichte beelden zijn beelden waarbij de persoon of personen in kwestie gericht in beeld zijn genomen en duidelijk herkenbaar zijn (close-up, beeld is gefocust op die bepaalde persoon, de foto is geposeerd, podium in een wedstrijd…).

Voor gerichte beelden heb je altijd toestemming nodig.

Niet gerichte beelden: geen toestemming nodig om de foto te nemen Niet gerichte beelden zijn beelden die niet de

Een mondelinge of stilzwijgende toestemming is moeilijk bewijsbaar. We raden aan dat je je leden en deelnemers steeds duidelijk informeert (via privacyverklaring, op het deelnemersformulier…) dat je sfeerbeelden neemt tijdens activiteiten en deze ook kan gebruiken voor rapportage. Voor het gebruik van gerichte foto’s, zeker voor promotionele doelen, stellen we voor dat je steeds de toestemming van de betrokkene(n) vraagt.

Het gebruik van beeldmateriaal intentie hebben bepaalde personen duidelijk in beeld te brengen en zijn eerder sfeerbeelden.

Voor niet gerichte beelden is geen toestemming nodig. Opgelet: als personen duidelijk weigeren om op de foto te staan, mag je de foto niet nemen. We raden je ook aan om steeds op je deelnemingsformulier, of inschrijvingsformulier duidelijk te vermelden dat er sfeerfoto’s kunnen genomen worden.

Hoe vraag je toestemming?

De betrokken persoon beslist zelf over het nemen of gebruiken van zijn afbeelding.

Hij/zij geeft hiervoor zijn ondubbelzinnige toestemming voor het specifiek gebruik van de foto, zonder dat hier druk wordt op uitgeoefend. De foto mag ook voor geen ander doeleinde verwerkt worden dan die waarvoor toestemming werd gegeven.

De toestemming moet niet schriftelijk zijn maar kan ook mondeling of stilzwijgend worden gegeven.

Een voorbeeld van een stilzwijgende toestemming: een persoon laat zich fotograferen tijdens een activiteit van de gemeente, en is er zich bewust van dat de foto in het gemeenteblad kan worden gepubliceerd.

8

ACTUE E L

Het gebruik van beeldmateriaal (in je brochure, organisatieboekje, op je website…) valt onder het ‘persoonlijkheidsrecht op afbeelding’ (of portretrecht). Iedereen heeft het recht om het gebruik van afbeeldingen van hem/haar te beperken.

Ook hier geldt:

∫∫ Gerichte beelden: toestemming nodig ∫∫ Niet gerichte beelden: geen toestemming nodig Wanneer iemand zijn/haar toestemming intrekt, moet je organisatie het gebruik onmiddellijk stopzetten en het beeldmateriaal van de sociale media verwijderen.

Je mag en kan op een inschrijvings- of deelnemingsformulier meedelen (zonder dat er expliciet toestemming moet worden gevraagd) dat er beelden zullen genomen worden die mogelijks gebruikt zullen worden voor de website over het event, de besloten Facebookgroep … Wanneer iemand meldt dat hij niet wenst dat er afbeeldingen van hem worden gebruikt, moet je hier rekening mee houden en geen foto’s gebruiken waarin de persoon duidelijk in beeld komt of duidelijk herkenbaar is.

ACTUEEL De afbeeldingspragmatiek Een close-up van iemand die voor de camera poseert is een duidelijk gericht beeld. Net als de massa op een festival tot een overduidelijk sfeerbeeld kan gerekend worden.

Moeilijker wordt het met foto’s met maar enkele personen duidelijk in beeld tijdens een activiteit, voorstelling… En net die foto’s zijn interessant om te gebruiken in je brochure, boekje of op je website.

Gebruik in eerste instantie je gezond verstand en probeer je in te leven in de personen wiens beelden je zou gebruiken. Wat zijn de normale verwachtingen van de persoon?

Er is een groot verschil tussen sfeerbeelden van activiteiten in het ledenblad dat maar op 50 exemplaren wordt verspreid, en een close-up van jou in een promocampagne voor je werking.

Als je de foto’s voor ‘commerciële of promotionele’ doeleinden gebruikt (bijvoorbeeld een brochure om je aanbod in bekend te maken, duidelijk beeld op je site) stellen we je voor om steeds de toestemming te vragen.

Je zou zelf ook niet graag zonder het te weten plots een promobeeld zijn. Zo vermijd je problemen achteraf, en ga je als organisatie ethisch om met het recht op afbeelding van je leden of deelnemers.

Als je gelijkaardige beelden gebruikt voor sfeerbeelden en rapportage, lijkt het ons voldoende dat je inschrijving duidelijk meedeelt dat er foto’s kunnen genomen worden en gebruikt voor (beeld)verslag van de activiteit of werking. Als mensen duidelijk maken dat ze niet wensen gefotografeerd te worden, moet je er wel voor zorgen dat je geen gerichte beelden van hen neemt of dat ze niet in close-up staan op je sfeerfoto’s. Het blijft natuurlijk wat dansen op een slappe koord.

E N K E L E T I P S O M D E P R I VA C Y R I S I C O ’ S VOOR IDENTITEITS- EN IMAGOSCHADE ONDER CONTROLE TE HOUDEN: ∫∫ Beveilig het fotomateriaal (zorg dat het niet zomaar kan gekopieerd of gedownload worden)

∫∫ Plaats het materiaal op eigen sites met beperkte toegang (enkel leden, deelnemers,…)

∫∫ Gebruik de privacy-instellingen van sociale netwerksites ∫∫ Gooi niet zomaar alles online. Denk na over wat je op het internet zet. Gebruik geen beeldmateriaal dat compromitterend kan zijn voor de betrokken personen.

ACTUE E L

9

Gebruik beeldmateriaal op sociale netwerksites: beveilig!

Personen en verenigingen geven zelf persoonsgegevens vrij op sociale netwerksites.

Als je beeldmateriaal onbeveiligd op internet publiceert, heb je geen controle meer over het verdere gebruik van het beeldmateriaal en kan dit een eigen leven gaan leiden. De betrokkene - die hier vaak niet van op de hoogte is - verliest er de controle over. We raden iedereen aan dit zo veel mogelijk te vermijden. Het is verboden om zonder toestemming persoonlijke informatie (persoonsgegevens) van iemand anders te delen. Er moet in principe steeds toestemming gevraagd worden voor gerichte beelden.

MEER INFO www.ikbeslis.be/ouders-leerkrachten/ privacy-online/denk-na-voor-je-ietspost

DECREET

Het decreet lokaal bestuur in een notendop Tekst: Chris Peeters ,VVSG stafmedewerker Jeugd en Sport

College burgemeester & schepenen = Vast Bureau

Bijzonder comité sociale dienst

burgemeester = voorzitter CBS = voorzitter VB Voorzitter gemeenteraad = voorzitter OCMW-raad

1

OCMWraadslid

Van drie decreten naar één decreet lokaal bestuur

Gemeenteraad = Raad voor Maatschappelijk Welzijn

De Vlaamse regering had de ambitie om de OCMW’s maximaal te integreren in de gemeenten en zo het Gemeentedecreet, OCMW-decreet en het decreet intergemeentelijke samenwerking te herleiden tot één decreet lokaal bestuur. In eerste instantie dacht men aan een inkanteling van de OCMW’s, maar dit bleek federaal niet haalbaar. De twee aparte rechtspersonen moesten behouden blijven. Op 22 december 2017 bekrachtigde de Vlaamse regering de tekst. Het decreet stelt zich tot doel om de gemeente en het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn maximaal te integreren met behoud van de twee aparte rechtspersonen.

Bron: met dank aan VVSG

10

D E CRE E T

DECREET

2

Politieke integratie van gemeente en OCMW

Op 14 oktober 2018 kiezen alle Vlamingen hun lokaal bestuur.

Hoe ziet de politieke integratie van gemeente en OCMW eruit?

Gemeenteraad Gemeenteraad

Ambities en praktijk: heel wat werk op de plank voor de ambtelijke integratie

De verregaande integratie moet leiden tot een hogere effectiviteit en meer efficiëntie bij de lokale besturen. De Vlaamse overheid hervormt en vereenvoudigt het bestuurlijk toezicht en de beleids- en beheerscyclus wordt bijgestuurd. (Bijna) alle organieke regels zullen gelden voor gemeente, OCMW en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden.

OCMW =

3

Raad voor Maatschappelijk Welzijn

∫∫ Het geheel wordt aangestuurd door één leidinggevende ambtenaar, die we voortaan zullen aanspreken als de algemeen directeur.

Voorzitter gemeenteraad

=

voorzitter RMW

∫∫ De financieel directeur beheert de budgetten. ∫∫ De operationele werking wordt gedragen vanuit één gemeen-

College

=

Vast Bureau

∫∫ Alle medewerkers en diensten worden gevat in één organogram,

schappelijk managementteam.

Burgemeester

=

voorzitter Vast Bureau

∫∫ De verkozenen vormen samen niet alleen de gemeenteraad, maar

∫∫

∫∫

∫∫

∫∫

precies dezelfde mensen vormen samen ook de Raad voor Maatschappelijk Welzijn.

De meerderheid binnen deze beide raden duidt een College van Burgemeester en Schepenen aan en deze club is meteen ook identiek aan het Vast Bureau.

De burgemeester is natuurlijk burgemeester met alle verantwoordelijkheden die dit inhoudt. Hij of zij is ook voorzitter van het College en van het Vast Bureau.

De burgemeester kan ook de gemeenteraad voorzitten, en zit in dat geval ook de Raad voor Maatschappelijk Welzijn voor. Ook een ander collegelid of een gemeenteraadslid kan de voorzittershamer hanteren, maar de voorzitter van de gemeenteraad en van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn is altijd dezelfde persoon.

Een aparte plek wordt logisch ingenomen door het bijzonder comité sociale dienst. Dit comité heeft een gesloten taakstelling, namelijk het behandelen van de steundossiers van burgers die het nodig hebben. Dat kan onder meer belangrijk zijn voor jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties. Het blijft mogelijk om hier deskundigen op te nemen die niet verkozen zijn, maar ook wie wel verkozen is kan aangeduid worden. De voorzitter van dit bijzonder comité kan de burgemeester (voorzitter van het Vast Bureau) zijn, of een ander lid van het Vast Bureau of een lid van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn. In dat laatste geval wordt deze voorzitter van het bijzonder comité sociale dienst meteen ook lid van het College van burgemeester en schepenen en het Vast Bureau.

delen één deontologische code en (bijna) iedereen heeft de rechtspositieregeling van het gemeentepersoneel (RPR). De beide raden beslissen over de samenstelling van het managementteam (MAT), het organogram, de deontologische code en de RPR. Het zijn immers twee aparte rechtspersonen. De samenstelling van het MAT, RPR, deontologische code en organogram, starten op 1 januari 2019. ∫∫ De aanstelling van de algemeen directeur en de financieel directeur, eventueel in een eerste fase waarnemend, heeft al plaats voor 1 augustus 2018.

4

Wat met de opmaak van het meerjarenplan?

Gemeente en OCMW worden met dit nieuwe decreet verplicht om één gemeenschappelijk meerjarenplan te formuleren. In principe volstaat het om dit proces te lopen tegen eind 2019 voor een MJP 2020-2025.

Het bestuur kan ook kiezen om al meteen aan de slag te gaan en een éénjarig meerjarenplan uit te tekenen voor 2019 alleen. Het klinkt wat vreemd, maar het decreet laat deze opening. Een goed plan start met een stevige omgevingsanalyse die men integraal kan opmaken vanuit de beide besturen of niet. Wie het proces zal coördineren en trekken is een van de eerste vragen op het bord van de nieuw samengestelde colleges.

GOED OM WETEN In de BBC krijgt het Beleidsveld jeugd meerdere codes: Van één Beleidsveld jeugd naar

∫∫ 0750 Jeugdsector- en verenigingsondersteuning ∫∫ 0751 Gemeentelijke dienstverlening gericht op kinderen & jongeren

∫∫ 0752 Infrastructuur en faciliteiten ten behoeve van kinderen en jongeren

∫∫ 075 Overige activiteiten met betrekking tot jeugd

D E CRE E T

11

DECREET

5

Wat betekent dit nu voor mij als jeugdambtenaar?

Die vraag is bijzonder moeilijk te beantwoorden. Jouw bestuur wordt verplicht om het organogram te herbekijken. Heel wat besturen maakten voor zichzelf deze oefening al, maar het is nooit uitgesloten dat er wat geschoven wordt in de organisatie. Je krijgt er misschien enkele collega’s bij die voordien actief waren binnen de OCMW-context rond bijvoorbeeld kinderarmoede, jeugdhulpverlening, integratie en opvang van vluchtelingen, kinderopvang,…

Eén van de belangrijkste mogelijke effecten is dat het managementteam geen optelsom wordt van wat het nu is, maar afgeslankt verder gaat. De afstand tussen MAT en jezelf kan hierdoor veranderen, waardoor je best nog meer aandacht schenkt aan je dossiers. De kans is immers reëel dat het MAT nog meer dan nu zal aansturen op hoofdlijnen.

Samengevat: het decreet lokaal bestuur kan zeker een aanwijsbare impact op jouw job hebben, maar zeer veel hangt af van hoe jouw lokaal bestuur en management de zaken wil aanpakken. Er liggen ongetwijfeld opportuniteiten en uitdagingen. Daar kan je net zoals bij de opmaak van het vorige meerjarenplan positief naar kijken en je engagement uitspreken tegenover je leidinggevende. Jij en je lokaal

12

bestuur krijgen meer dan ooit de kans om eigen keuzes te vertalen in eigen beleid, met steeds minder voorgekauwde inzichten en uitgangspunten die voor Vlaanderen relevant leken. Met deze verworven vrijheid kan je, mag je, moet je of net niet aan de slag. Het loont in ieder geval de moeite om je stevig te informeren en alert te zijn voor wat er bij jouw bestuur mee gebeurt.

MEER INFO ∫∫ Alles over gemeente-OCMW: http://www.vvsg.be/ Werking_Organisatie/Pages/Integratie-gemeenteOCMW.aspx ∫∫ Alles over decreet lokaal bestuur: http://lokaalbestuur. vlaanderen.be/strategische-projecten/decreet-lokaalbestuur Chris Peeters, chris.peeters@vvsg.be, 02 211 55 92

D E CRE E T

PRAKTIJK

Speelplein Awimbalieje

Toegankelijk en divers Tekst: Tieme Verlinde

Beeld: Willy D’hoe

‘Elk kind elke dag opnieuw een ontzettend leuke vakantiedag laten beleven.’

Zo luidt de missie van het Denderleeuws gemeentelijk Speelplein Awimbalieje. Eind 2017 werden ze in de bloemetjes gezet voor de toegankelijkheid en diversiteit in de werking.

Ze ontvingen de Oost-Vlaamse prijs Jeugdwerk voor Allen. Tijd voor een gesprek met drijvende krachten Pieter Demyttenaere, jeugddienst Denderleeuw en Stanny De Block, speelpleinvrijwilliger.

IDENTIKIT DENDERLEEUW

∫∫ Dichtbevolkte gemeente, 20.000 inwoners.

∫∫ Wij hebben een heel groot station, met een goede verbinding naar Brussel.

∫∫ De hele hoge huizenprijzen in Brussel zorgen ervoor dat vele mensen uit Brussel zich in Denderleeuw vestigen.

Dat zorgt in de laatste 10 tot 15 jaar voor een veel grotere diversiteit in Denderleeuw. We hebben vooral een grote Congolese gemeenschap.

PRAK TIJK

13

PRAKTIJK

IDENTIKIT SPEELPLEIN AW I M B A L I E J E

∫∫ Is een gemeentelijke speelpleinwerking, opgericht in 2011.

∫∫ Bereikt een heel divers publiek, zowel bij de deelnemers als in de animatorenploeg. De diversiteit is er in vele vormen van maatschappelijke kwetsbaarheid: zowel sociaaleconomisch als sociaal-cultureel.

We hebben ook verschillende kinderen met een fysieke en/of mentale beperking. Verder zijn er veel kinderen die thuis geen Nederlands spreken en via het speelplein de lange Nederlandsloze zomervakantie overbruggen. ∫∫ Organiseert een mobiele speelpleinwerking in de paasvakantie en twee weken in de zomervakantie. ∫∫ Trekt in de kleine schoolvakanties met de speelpleinanimatoren naar de verschillende geopende locaties van de BKO.

∫∫ Enkel cash betalen ter plaatse. Dit is trou-

Hoe blij zijn jullie met die erkenning door Jeugdwerk voor Allen?

P I E T E R : “Keiblij en trots! En geschrokken welke deuren opengaan door die erkenning.

Onze speelpleinzomer was dezelfde zonder of met prijs, de impact op de perceptie van onze werking door buitenstaanders is echter enorm.”

Zijn er concrete plannen met de prijs?

STA N N Y : “Met de prijs willen we graag investeren in onze mobiele werking. Naast onze aanhangwagen willen we graag een caravan kopen. Zo kunnen we bij regenweer ook binnen spelen.”

Welke inspanningen doen jullie om de toegankelijkheid van het speelplein te verhogen?

P I E T E R : “We nemen verschillende maatregelen om zo laagdrempelig en toegankelijk mogelijk te werken: ∫∫ Geen inschrijvingslimiet ∫∫ Niet inschrijven op voorhand

wens ook handig voor onze administratie: er zijn geen lijsten met ingeschreven kinderen die al dan niet reeds betaalden. ∫∫ Lage inkomprijzen en sociaal tarief (€ 5 volledige dag, € 3 halve dag, er is een sociaal tarief) ∫∫ Flexibele openingsuren (tussen 8u30 en 17u30 kan je kinderen brengen of ophalen) ∫∫ We bekijken met de animatoren de draagkracht voor het begeleiden van kinderen met een beperking” Hoe vertaalt jullie visie zich in de programmatie van het speelplein?

P I E T E R : “In de praktijk trachten we te focussen op gemeenschappelijke zaken in plaats van te focussen op de verschillen. Alle kinderen spelen graag, dus wij maximaliseren speelplezier.”

STA N N Y : “We zorgen ervoor dat iedereen

op het speelplein zijn gading kan vinden.

Daarvoor gebruiken we onze spelblokken.

Drie keer per dag krijgen de kinderen 4 of 5 verschillende spelen voorgeschoteld, waaruit ze eentje moeten kiezen. In de tijd tussen de spelblokken kunnen de kinderen terecht in 14

PRAK TIJK

PRAKTIJK

de vele speelhoeken op de speelplaats (leeshoek, spelotheek, knutselhoek, bouwdorp, legerdorp, gocartparcours, sportveld, bouwpakket, zwembaden, zandbak, trampolines…)

Het eerste spelblok start pas om 10u45.

Daarvoor is er OSA (open speelaanbod). Dit doen we omdat kinderen vaak later aankomen, waardoor een spel dat vroeger start, wordt gestoord.”

Wat is de sterkte van Awimbalieje?

En wat is de zwakte?

STANNY: “De grootste sterkte van Awimbalieje is de geëngageerde animatorenploeg.

Die maakt het mogelijk dat de kwaliteit van de werking al 7 jaar lang heel erg hoog ligt.

Dat maakt dat ‘Awimbalieje’ een heel sterk merk is in Denderleeuw. Toeleiders vinden het aangenaam om te kunnen doorverwijzen naar een organisatie waarvan ze zelf weten dat hun cliënten er goed terechtkomen.”

een unieke extra motivator vormt. Het wordt een grote uitdaging om dit op te vangen.”

Tot slot: welke tips willen jullie meegeven aan andere gemeentes om hun (vrijetijds-) aanbod laagdrempeliger te maken?

PIETER:

∫∫ Durf je visie maximaal uit te werken. Pas

∫∫

P I E T E R : “Het werken met sommige kinde-

ren op het speelplein overschrijdt soms de draagkracht van onze animatoren. Door de jaren heen hebben we 3 criteria gekristalliseerd. De kinderen moeten: ∫∫ Zindelijk zijn ∫∫ Zelfredzaam zijn (zelf kunnen aangeven dat er een probleem is) ∫∫ Niet weglopen (terrein is niet 100% omsloten)”

P I E T E R : “Een tweede sterkte is de visie

vanuit de jeugddienst in combinatie met de daadkracht van onze supervrijwilliger Stanny. Die sterkte vormt meteen ook de grootste zwakte. Speelpleinwerk is en blijft jeugdwerk en staat of valt met het engagement van de animatoren. Na deze zomer stopt het laatste deel van de lichting van het eerste uur. Speelplein Awimbalieje is hun kindje, wat bij hen

∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫

je organisatie aan die visie aan en niet omgekeerd Neem je animatoren mee in het verhaal, zij worden je belangrijkste ambassadeurs Vraag niets aan je animatoren dat je zelf niet zou zien zitten Durf moeilijke gesprekken voeren Blijf oplossingen voor problemen afstemmen op je doelgroep Sta éénmalige misstappen toe (dat geeft vertrouwen) Verlaag administratieve drempels zo maximaal mogelijk

2 0 17 I N C I J F E R S

∫∫ 84 animatoren, 20% van andere

∫∫ ∫∫ ∫∫ ∫∫

origine. 25% heeft andere thuistaal dan het Nederlands 937 unieke deelnemers, gemiddeld 185 deelnames per dag tienerwerking: gemiddeld 35 tieners per dag mobiele werking: gemiddeld 20 kinderen per dag 27% van de deelnames gebeurt aan sociaal tarief via het OCMW (bij de tieners is dat 48%)

MEER INFO

Pieter Demyttenaere, jeugddienst Denderleeuw, pieter.demyttenaere@denderleeuw.be www.speelpleinawimbalieje.be www.jeugdwerkvoorallen.be www.diversjeugdwerkvlaanderen.be

PRAK TIJK

15

PARTICIPATIE

Superjeugdraadman verzamelt alle stemmen van kinderen en jongeren in Beernem.

Tekst: Ellen De Grauwe

Beeld: jeugdraad Beernem

In Beernem, een West-Vlaamse gemeente van 15.683 inwoners, heeft de jeugdraad ambitieuze plannen om de stemmen van kinderen en jongeren te verzamelen. Om te kunnen wegen op de verkiezingen probeert de jeugdraad te weten te komen waar kinderen en jongeren van wakker liggen en welke grote en kleine dromen ze hebben. “We willen graag 1000 ingevulde enquêtes verzamelen, een hele hoop als je weet dat er 4.000 jonge inwoners (-30 jaar) in Beernem wonen.” Warre Maertens, verantwoordelijke ‘Ongelikten Beir-project’, doet hun plannen voor ons uit de doeken.

I N S P I R AT I E N O D I G ?

Op zoek naar meer inspiratie om met je jeugdraad aan de slag te gaan naar aanleiding van de verkiezingen en het nieuwe meerjarenplan? Check www.debattle.be

16

PARTICIPATIE

PARTICIPATIE

MEER INFO

http://www.radioongeliktenbeir.be/

Een ambitienota Jeugdraad Beernem hanteerde in de aanloop naar de vorige lokale verkiezingen een eisennota. Omdat een eisennota een negatieve bijklank heeft, veranderde de jeugdraad de naam voor de komende verkiezingen naar ‘ambitienota’. De naam geeft al aan dat dit document verder wil gaan dan een opsomming van eisen. De ambitienota moet een weergave zijn van wat alle kinderen en jongeren van Beernem wensen of willen. Project ‘ongelikten beir ‘ was geboren. ‘Ongelikten beir’ kan voor niet-West-Vlamingen raar in de oren klinken. Voor de Beernemse jeugdraad staat het voor: onschuldig (ongelikt) en beir – van Beernem: onbevooroordeeld je mening kunnen geven.

Superjeugdraadman strijkt neer Om te weten wat er leeft bij de jonge Beernemenaren bedacht de jeugdraad een concept. Superjeugdraadman – met een cape en rode onderbroek aan - wil bij iedereen langs gaan om hun stem te verzamelen. Een paar enthousiastelingen bouwden een caravan om tot een radiostudio à la ‘Radio Gaga’ en tourden langs alle lagere scholen. De leerlingen van 4de, 5de en 6de leerjaar kregen van Superjeugdraadman een uitleg op maat over hoe de verkiezingen in elkaar zitten. Elke leerling mocht ook een wens in een potje stoppen en daarna werd er zoals in een echte gemeenteraad gestemd over die wensen. Welke zijn haalbaar? En welke zijn het meest gedragen?

De leerlingen mochten met hun wens ook een plaatje draaien en zo werd er telkens een radioprogramma gemaakt na de doortocht van Superjeugdraadman.

Het effect is blijvend want de kinderen herkennen Superjeugdraadman nog steeds op straat. Ouders komen vertellen over hoe enthousiast ze wel waren met het bezoek van de jeugdraad. Hopelijk staat daaruit de volgende generatie op.

1000 ingevulde enquêtes als doel Naast radio maken met wensen die Superjeugdraadman heeft verzameld, willen ze ook de stemmen van jongeren verzamelen. Elk kind en elke jongere kan de enquête invullen die op de website staat. Na de input van de leerlingen in de lagere scholen is de volgende uitdaging om jongeren te spotten om de ambitie van 1000 ingevulde enquêtes waar te maken. Waarom zoveel? De jeugdraad berekende dat er 4000 kinderen en jongeren tussen 8 en 30 jaar wonen in Beernem. Ze willen minstens een vierde van de jongeren bevragen. Zo kunnen zij hun ambitienota extra kracht bijzetten. “Als je kan zeggen dat je 1000 kinderen en jongeren heb bevraagd , kan de politiek dit niet zomaar naast zich neerleggen.”

De komende periode schuimt de jeugdraad met zijn caravan alle plaatsen en evenementen af waar ze denken jongeren te kunnen ontmoeten. De combinatie met muziek/radio maken is een teaser op zich en het lokt de nodige aandacht om jongeren tot bij hen te krijgen. Eens ze daar zijn, wordt er gepolst naar hun wens en dan pas mogen ze hun plaatje draaien.

Politiek?

Hoe onthaalt de politiek dit project in Beernem? De kosten om de caravan om te bouwen naar een radiostudio zijn gesponsord vanuit gemeentelijke projectsubsidies. Het college heeft de projectsubsidieaanvraag goedgekeurd, die eerst langs de jeugdraad zelf passeert.

Er is ook een politiek debat, net voor de verkiezingen. Uiteraard ligt het zwaartepunt na de verkiezingen. Dan moeten we terug met de ambitienota zwaaien, in de hoop dat de ideeën mee in het meerjarenplan kunnen.

PARTICIPATIE

17

BREED BELEID

Een reflectieoefening voor kindvriendelijk beleid met kinderrechten als kapstok Tekst: Sara Lembrechts, Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi)

Beeld: iStock

Het Kinderrechtenverdrag is een uitgangspunt van wereldwijde consensus waarin rechten op protectie, provisie en participatie worden vastgelegd als juridische verplichtingen voor alle overheden die het Verdrag ondertekenen.

JURIDISCHE BETEKENIS

Technieken Beleid Methodieken Wetten & regelgeving

M A AT S C H A P P E L I J K E BETEKENIS

Hoe kan je kinderrechten betekenis geven in jouw rol binnen je stad of gemeente?

Waarden Gedrag Houdingen Cultuur Overtuigingen

Door kinderrechten te zien als een ijsberg, stel je vast dat kinderrechten meer zijn dan juridische normen. Ze hebben ook een maatschappelijke betekenis. Die krijgt vorm in de manier waarop we met kinderen en jongeren omgaan.

Wat zijn kinderrechten?

Kinderrechten zijn fundamentele normen die duidelijk maken dat kinderen en jongeren als volwaardige burgers een eigen plaats hebben in onze maatschappij. Kinderrechten zijn gericht op het realiseren van sociale rechtvaardigheid en menselijke waardigheid voor kinderen en jongeren.

Een ijsberg Kinderrechten hebben zowel een juridische als een maatschappelijke betekenis.

Juridisch gezien worden kinderrechten vertaald in verdragen, wetten, regulering en beleid, zowel internationaal als nationaal.

Maatschappelijk gezien krijgen kinderrechten vorm in een relationele praktijk, i.e. in de manier waarop mensen met elkaar omgaan.

De metafoor van een ijsberg illustreert deze tweedeling. Een ijsberg bestaat uit een zichtbaar en een onzichtbaar gedeelte. Op zeeniveau gaat onze aandacht vooral uit naar het (beperkte) zichtbare gedeelte: regels zijn tastbaar en concreet.

Het omvangrijke gedeelte dat zich onder de zeespiegel bevindt, is minstens even invloedrijk, maar blijft vaak verborgen of onbenoemd. Toch zijn beide delen zijn sterk verweven.

18

B RE E D B E L E ID

Wat er onder water zit: de maatschappelijke betekenis Kinderrechten hebben ook een maatschappelijke betekenis. Daarbij kijken we verder dan wetten of regels. Hoe en waarom krijgen kinderrechten betekenis in de manier waarop volwassenen en structuren met kinderen en jongeren omgaan? Dat uit zich via onze houding, waarden, gedrag, cultuur, overtuigingen‌ Ook je kindbeeld wordt erdoor beïnvloed.

Jouw kindbeeld is van belang Doorgaans bevindt ons kindbeeld zich tussen twee uitersten: aan de ene kant bescherming

BREED BELEID en welzijn, aan de andere kant mogelijkheden en competenties. Kinderrechten nodigen uit om beide kanten in balans te brengen. Zo zou het bijvoorbeeld kunnen dat de jeugddienst een heel ander kindbeeld hanteert dan de dienst bestuurszaken, milieu of mobiliteit, waardoor je maar moeilijk op één lijn komt met je collega’s. Dit kan grote gevolgen hebben voor een integraal kindvriendelijk beleid.

Het belang van reflectie De onderkant van de ijsberg is vaak onzichtbaar. Toch lopen we net daarop vaak vast. Om te vatten hoe dat komt, is kritische reflectie nodig. Reflectie betekent dat je een staat van twijfel toelaat om kritisch na te denken over je handelen in bepaalde situaties. Zo kan je impliciete veronderstellingen t.a.v. kinderen en jongeren expliciet maken en je eigen positie als volwassene of professional beter inschatten, begrijpen, en waar nodig bijsturen.

Reflectie kan ook helpen om bepaalde grenzen waar je op botst binnen je bestuur of functie beter te situeren

Reflecteren – hoe doe je dat?

Kritische reflectie is niet simpel. Er is geen recept met één goede of juiste techniek.

Om beleidsmakers of organisaties te ondersteunen, ontwikkelt KeKi een instrument om reflectie vanuit kinderrechten op gang te brengen. Het instrument kan een gids zijn doorheen het ontwerpen, doorlopen of evalueren van een participatief proces. Wie theoretische input zoekt, kan terecht in de handleiding. Voor wie graag concreet aan de slag gaat, zijn er een aantal reflectievragen die je alleen of in je team kan doorlopen.

Eens proberen?

Wil je zicht krijgen op je kindbeeld en hoe het je werk beïnvloedt, vraag je eens af: welk kindbeeld overheerst in mijn werkcontext?

Hoe kijk ik zelf naar kinderen en jongeren?

Welke taal gebruik ik om dit beeld te omschrijven? Verschilt mijn kindbeeld en dat

van mijn collega’s en/of de mensen met wie ik samenwerk rond een project? Verandert mijn kindbeeld als ik de focus verleg naar kwetsbare groepen kinderen en jongeren?

Of specifiek: als de burgemeester of schepen met kinderen spreekt, gaat hij of zij er dan van uit dat de kinderen iets wezenlijks kunnen bijdragen aan het beleid? Of, wan-

neer de jeugdraad een advies geeft, wordt de expertise van kinderen en jongeren dan echt ernstig genomen? Geven we kinderen vooral ruimte als ze willen spelen (wat we associëren met onschuld, lief zijn, vrije tijd, leuke dingen doen…) of mogen jongeren de publieke ruimte ook gebruiken om te ‘hangen’ (wat we associëren met onveiligheid, belangenconflicten of zelfs sancties)?

Kinderrechten nodigen ons uit om in ons kindbeeld ‘bescherming’ en ‘actorschap’ in balans te brengen.

Kindbeeld met focus bescherming

Kindbeeld met focus actorschap

afhankelijk

zelfstandig

kwetsbaar

bekwaam

gekwetst

verantwoordelijk

lief

onafhankelijk

schattig

met eigen mening en ideeën

braaf

creatief

onschuldig

mondig

speels

betrokken

Waar bevind ik mij op dit continuüm?

bescherming

actorschap

Waar op dit continuüm wil ik me bevinden?.

bescherming

actorschap

MEER WETEN? www.keki.be

B RE E D B E L E ID

19

ADVERTORIAL

De ‘leer’kracht van het schoolplein Intuïtief weten we wel dat een natuurlijke omgeving van belang is voor je gezondheid. Immers, een verblijf in een natuurlijke omgeving geeft mensen een gezond en ontspannen gevoel. Steeds meer onderzoeken tonen aan dat groen - anders gezegd natuur - een positief effect heeft op gezondheid en welbevinden. Inmiddels stimuleert de Vlaamse overheid vergroening van de openbare ruimte en niet in de laatste plaats van ‘groene schoolpleinen’.

Veel speelplaatsen zien er vaak opvallend leeg en verlaten uit. Verwonderlijk, omdat we de bewegingsarmoede en daarmee het almaar uitdijende overgewicht bij kinderen en jongeren als een ernstig gevaar voor de toekomst zien.

Zo blijkt dat basisschoolleerlingen aanzienlijk minder fit zijn dan hun leeftijdgenootjes dertig jaar geleden. Zowel op het gebied van kracht, snelheid, lenigheid alsook hun motorische vaardigheden. Maar er is meer.

“Een groene speelplaats brengt kinderen in contact met de natuur en stimuleert ze tot meer bewegen. Ze ervaren de school als leuker, ze voelen zich beter in hun vel, er wordt minder ruzie gemaakt, minder gepest en - het draagt bij aan hun concentratievermogen.”

Goede Speelprojecten zet - als pionier in op spel en beweging in een natuurlijke omgeving. Spel en beweging hebben een gunstig effect op de cognitieve ontwikkeling bij jonge kinderen. Om een compleet beeld van een kind te kunnen vormen is het wenselijk dat de leerkracht het kind in verschillende contexten meemaakt. Sprekend, schrijvend, rekenend, zingend, zich beeldend uitend, maar vooral ook vrij bewegend. De fysieke omgeving beïnvloedt het welzijn en de leerprestaties.

Een groene speelplaats biedt ‘zuurstof tot nadenken’.

Spelen, het zit in onze natuur

www.speelprojecten.com

FOTOREPORTAGE

Vormingstweedaagse 2018

Beeld: Ilse Holvoet, Frauke Baeyens

Bedankt om er mee een feest van te maken!

Met meer dan 220 jeugdambtenaren uit heel Vlaanderen palmden we het vormingscentrum in Malle in. Gesmaakte vorming, kennis- en ervaringsuitwisseling, tijd om te netwerken en massa’s plezier. Noteer voor volgend jaar 20 & 21 maart al in je agenda!

FOTO RE PO RTAGE

21

DEBATTLE

Debattle Tekst: Tina Schuermans

Beeld: Bart Bergen

Moois uit Mortsel voor missie 1 Massa’s jongeren waren de afgelopen maanden al in de weer voor Missie 1 van ons Debattle-traject: ontdekken wat er leeft bij kinderen en jongeren en die meningen verzamelen om ze te bezorgen aan politici. Meer dan 100 gemeenten downloadden de Debattle-vragenlijst om kinderen en jongeren mee te bevragen. Jeugdraad Mortsel koos voor een heel eigen aanpak. Via een toeristische wandeling doorheen de gemeente krijgen jongeren kansen te zien en denken ze mee na over werkpunten.

Leen Verstappen is voorzitter van de jeugdraad. Zij ontwierp mee het spel. Als leidster van de 16+ groep van KSA Mortsel testte ze het spel met hen uit.

Hoe is het spel tot stand gekomen?

LEEN: “Met de jeugdraad van Mortsel besloten we om deel te nemen aan Debattle. We vinden het belangrijk dat de stem van de jongeren uit Mortsel gehoord wordt en mee kan worden opgepikt in de verschillende partijprogramma’s. Vanuit een speelse manier trachten we de ideeën van de - iets jongere tot iets oudere- Mortselse jeugd te verzamelen. We brainstormden over een lokale geocache en kwamen uiteindelijk tot een fotozoektocht. Op het resultaat hiervan mogen we best trots zijn!”

Hoe werkt het spel?

L E E N : “De Debattle-fotozoektocht neemt je mee doorheen heel Mortsel. De groep jongeren krijgt een boekje mee met verschillende foto’s van locaties waarnaar ze moeten wandelen. Aan elke locatie hangt een opdracht vast. Deze opdrachten kunnen brainstormmethodieken inhouden over bepaalde situaties in Mortsel. Of ze kunnen discussies losweken. Er zitten natuurlijk ook luchtigere opdrachten tussen zoals vertrouwensspelletjes, een quiz, het beklimmen van het nieuwe hindernissenparcours in Mortsel...

22

De spelleider noteert de resultaten van de methodieken zodat we ze kunnen bundelen en doorgeven aan de partijen. Op het einde van de route wordt de deelnemersbundel binnengebracht in de brievenbus op de jeugddienst. Met die feedback kan de jeugdraad aan de slag om de belangrijkste zaken aan te pakken.”

Wat vonden de jongeren van het spel?

LEEN: “Het spel zorgt er enerzijds voor dat jongeren het gevoel hebben gehoord te worden, en anderzijds krijgen ze de kans om met elkaar in debat te gaan. Door de methodieken die worden aangereikt, wordt hun kijk op Mortsel verbreed. Voor de minder politiek geïnteresseerden maakt de speelse vorm en het mooi design van de folders dit alles toch nog tof!”

GEÏNSPIREERD?

Download de wandelgids voor deelnemers en begeleiders. www.debattle.be/inspiratie

D E BATTL E

DEBATTLE

REGISTREREN:

Doet jouw jeugdraad al mee aan het Debattle weekend op 28,29 en 30 september? Registreren kan op www.debattle.be

Tijd voor Missie 2: Partijprogramma’s beïnvloeden Na het verzamelen van input en het bevragen van kinderen en jongeren is het tijd voor de volgende stap. Ondersteun je jeugdraad en laat hen aan politici vertellen hoe kinderen en jongeren hun gemeente werkelijk beleven.

Formuleer aanbevelingen!

Meer dan 100 gemeenten deden een aanvraag voor de vragenlijst en gingen ermee aan de slag.

Duik in de resultaten van je bevraging en gebruik het Debattle sjabloon om een memorandum, manifest of charter on the spot op www.debattle.be/aanbevelingen-maken

Help, onze jeugdraad heeft nog niets!

Ondersteun je jeugdraad met verschillende themadossiers over mobiliteit, ontspanning, welzijn,... te vinden op www. debattle.be/wat-als-je-nogniets-hebt Zo kunnen ze op basis van hun eigen expertise toch nog in gesprek gaan met politici over die aanbevelingen.

D E BATTL E

Make it count!

Word een echte smooth talker en maak indruk met je lobbyskills.

Much more @ www.debattle.be ∫∫ Tips om je resultaten te analyseren.

∫∫ Ontdek jongerenstandpunten Wijs jongeren de weg naar info en tools om hun lobbyskills te versterken: ∫∫ Bezorg jongeren de handleiding om indruk te maken, met tips om je goed voor te bereiden op een gesprek ∫∫ Jongeren kunnen hun eigen Debattle visitekaartjes personaliseren 23

van politieke partijen.

∫∫ Speel het Debattle spel! ∫∫ Lees je in met de brochure Jong Gespuis

∫∫ ...

DRIEHOEKSVERHOUDING

BOUTERSEM In de rubriek ‘Driehoeksverhouding’ stellen we drie vragen aan de drie hoekstenen van het lokale beleid voor kinderen en jongeren: de jeugdambtenaar, de schepen van jeugd en de jeugdraad. Dit keer is het de beurt aan Boutersem!

S C HE P E N VA N JE U G D

Gunther Janssens VOORZIT TERSDUO

Anke Leroy en Brecht Decuyper

Wat is je ambitie voor het jeugdbeleid?

E M I L I E : Een gemeente voor en door kinderen en jongeren, waar jongeren blijven plakken en hun eigen kinderen willen grootbrengen.

Waarbij we een zo ruim mogelijk aanbod hebben binnen de gemeente, dat we uitbreiden met het bestaande aanbod in de buurgemeenten.

AN K E E N B R E C H T : Jongeren motiveren om mee hun schouders te zetten onder tal van activiteiten en evenementen. Hen laten proeven van de mogelijkheden en het fijne gevoel van samenwerking met een enthousiast team waardoor elk project een succes wordt. Zo kunnen jongeren met verschillende achtergronden en talenten samenkomen om te laten zien tot wat de jeugd in Boutersem in staat is. De jeugd staat voor meer dan enkel scholen en jeugdbewegingen en dat willen we in de schijnwerpers zetten.

G U N T H E R : Alle kinderen en jongeren de kans geven om actief mee te bouwen aan hun eigen leefomgeving. Kinderen en jongeren worden vaak pas sporadisch of zijdelings betrokken bij het beleid. Het moet onze ambitie zijn om hen actief te betrekken in algemene beleidsthema’s. Hun mening over en deelname aan een gemeentelijk beleid is verrijkend. Los daarvan is het een minimale vereiste voor een gemeente om te zorgen voor een veilige en kindvriendelijke omgeving waar iedereen zich thuis kan voelen.

JEUGDCONSULENTE

Emilie Nijst Kom met je ‘driehoek’ naar Triple Lokaal! Alle info en inschrijven via triplelokaal.be, kijk ook op p4.

24

D RIE HO E KSVE RHO UD ING

DRIEHOEKSVERHOUDING

Tekst: Leen Bartholomeus

Beeld: Jeroen Polfliet

“Onze ambitie: een gemeente waar jongeren blijven plakken en hun eigen kinderen willen grootbrengen”

Op welke verwezenlijking in het jeugdbeleid ben je trots?

E M I L I E : De voorbije jaren hebben we tijdens de vakantiewerking sterk ingezet op het doorstromen van deelnemer naar animator. Waar er vroeger een groot tekort was, zitten we de laatste jaren met een grote poule aan enthousiaste jongeren. Zij staan het hele jaar door ook paraat om mee te helpen aan alle andere evenementen die vanuit de jeugddienst georganiseerd worden. Dit is voor de jeugddienst een echte luxepositie!

A N K E E N B R E C H T : 20 jaar geleden werd er voor de eerste keer de Jeugddag met tal van attracties en workshops en de Message Party georganiseerd. Toen twee kleinschalige evenementen voor en door de jeugd van Boutersem, gestuurd vanuit de toenmalige jeugdraad.

Nu zijn de Jeugddag en Message Party meer dan ingeburgerd, niet alleen in Boutersem, maar zeker ook bij onze buurgemeenten. Ons publiek wordt steeds groter en enthousiaster. Wij zijn er trots op dat we hier ons steentje aan hebben bijgedragen en zijn er zeker van dat dit vlammetje niet meteen zal doven.

G U N T H E R : Alle jeugdverenigingen beschikken vandaag over een duurzame en kindvriendelijke infrastructuur in een goedgekeurde recreatiezone. Als kleine gemeente is dat geen sinecure. Hier mogen we als gemeenschap terecht fier op zijn. Verder ben ik tevreden dat we als gemeentebestuur terecht kunnen bij een erg ruime en geëngageerde groep van jongeren die zich elke dag inzetten voor andere kinderen en jongeren. Hopelijk bouwen ze in de toekomst verder aan de jeugdgemeente die we trachten te zijn.

Wat was een flopmoment waar je iets uit leerde?

EMILIE: De voorbije jaren heeft de jeugdraad al verschillende goede ideeën proberen uit te werken. De leden steken vaak veel tijd in de or-

ganisatie ervan. Jammer genoeg hebben we al enkele keren moeten vaststellen dat de jongeren soms zeer moeilijk warm te maken zijn voor een activiteit. Activiteiten waarop je een grote opkomst verwacht, zijn minder succesvol en omgekeerd.

ANKE EN BRECHT: Als voorzittersduo zijn we nog niet zo lang actief,

dus ruimte voor echte flaters is er nog niet geweest. Omdat we weten dat de pogingen in de voorbije jaren om het bestaan en de werking van de jeugdraad beter in de schijnwerpers te plaatsen niet altijd vruchten hebben afgeworpen, zijn we er wel zeker van dat dit voor ons een grote uitdaging zal zijn. Een uitdaging die we met 4 + 4 handen zeker willen aangaan. Wie nooit fouten maakt, kan niet meer groeien.

En laat groeien nu net zijn wat we als jeugdraad zeker willen doen!

G U N T H E R : Boutersem was één van de eerste vier gemeenten in Vlaanderen met een jeugdhuis (JH Jespo). Ondanks verscheidene pogingen hebben we eind vorig jaar niet kunnen verhinderen dat het eerste en tevens laatste jeugdhuis in onze gemeente de deuren moest sluiten. Het is bijgevolg als gemeente ook erg moeilijk om de doelgroep van jongeren tussen 14-20 jaar te bereiken. Als schepen van jeugd vind ik deze sluiting persoonlijk één van de grootste #fails van ons/mijn beleid. Hopelijk staan er nieuwe jongeren recht om deze uitdaging opnieuw aan te gaan.

MEER INFO

Jeugddienst Boutersem, Emilie Nijst, jeugddienst@boutersem.be Tel 016 72 10 74

DR IEHO E KSVE RHO UD ING

25

VOOR U BEKEKEN

L ANCERING EUROPEAN YOUTH WIKI

Neem een kijkje op https://eacea.ec.europa.eu/ national-policies/en/youthwiki

HEERL I JK HEL DER WA S NOG NOOIT ZO GEMAKKELIJK

De Vlaamse overheid zet de Heerlijk Helder-campagne verder. Een van de mooie resultaten is www. heerlijkhelderetaal.be, een site die je meteen stevig vooruit helpt als je helder wilt communiceren (of als je collega’s wil overtuigen van klare taal). Met tips, advies en checklists om altijd en overal toe te passen, in al je communicatie en in alle teksten die je schrijft.

Half december lanceerde de Europese Commissie de Youth Wiki, Europa’s online encyclopedie over het jeugdbeleid in de lidstaten. Het gaat om een uitgebreide database van nationale structuren, beleidsmaatregelen en acties die jongeren ondersteunen. Het platform covert de acht belangrijkste actiegebieden die in de EU-jeugdstrategie 2010-2018 zijn vastgelegd: onderwijs en opleiding, werkgelegenheid en ondernemerschap, gezondheid en welzijn, participatie, vrijwilligersactiviteiten, sociale integratie, jongeren en de wereld, en creativiteit en cultuur.

M A A K JOU W C OMMUNIC AT IE JONGERENPROOF DANK ZIJ BILL

http://www.cultuurnet.be/nl/ nieuws/communicatie-anno2017-wat-bill-door-de-ogenvan-750-jongeren-zag Wil je graag weten via welke kanalen en met welke boodschap je jongeren best aanspreekt? Download dan het onderzoeksrapport van BILL. 750 jongeren (van 16 tot 30 jaar) gaven hun geheimen prijs omtrent hun culturele vrijetijdsbesteding, hoe ze zich informeren en met welke eigenschappen goede communicatie zich kan onderscheiden van de rest. De conclusies, aangevuld met bevindingen uit kleinere focusgroepen, werden gebundeld in een rapport.

W H AT DO Y OU T HINK R A P P OR T UNIC E F

Te downloaden via https://www.unicef.be/nl/publicaties/what-do-you-think/ 170 migranten- en vluchtelingenkinderen getuigden over het unieke traject dat ze aflegden en beschreven hun ervaringen maar ook hun dromen. Zij werden al te vroeg uit hun onbezorgde kindertijd gehaald en waren verplicht om hun land te verlaten. Sommigen alleen, anderen samen met hun familie.

Een aantal van hen raakte door deze vlucht ook gescheiden van hun familie.

Ze zijn nog zo jong en ze hebben al duizend levens geleid. Het What do you think rapport van Unicef laat hen aan het woord.

26

VO O R U B E K E K E N

COLOFON

KINDEREN HEBBEN IETS TE Z E G G E N . H E T R E C H T VA N H E T KIND GEHOORD TE WORDEN IN Z AKEN DIE HEN A ANGA AN

HOOFDREDACTIE Leen Bartholomeus

9789088507595, €17,90, Uitgeverij SWP, verdeling: EPO distributie Te bestellen via www.epo.be De bekende pedagoog Janusz Korczak (1878-1942) gaf kinderen in zijn weeshuis een stem, en Korczak leerde van kinderen door daadwerkelijk naar hen te luisteren. In dit jaarboek van de Janusz Korczak Stichting gaan we na of ook wij, in navolging van Korczak, bereid zijn kinderen een stem te geven en serieus naar hen te luisteren. We moeten wel, want in het Verdrag voor de Rechten van het Kind staat dat kinderen het recht hebben gehoord te worden over kwesties die hen aangaan. In dit boek laten verschillende auteurs zien hoeveel ogenschijnlijk volwassen kwesties inderdaad eveneens kinderen aangaan: echtscheiding; een ouder die in de gevangenis belandt; de school die niet kan boeien; het oplossen van onderlinge conflicten; het vinden van toekomstgerichte oplossingen voor problemen als luchtvervuiling of klimaatverandering. In al dit soort kwesties hebben kinderen het recht gehoord te worden. De auteurs in dit boek laten vanuit verschillende invalshoeken zien hoe we kinderen een stem kunnen geven en hoe belangrijk hun inbreng kan zijn.

En telkens weer blijkt dat we kinderen niet moeten onderschatten; dat we hen nodig hebben om na te denken over onze toekomst en over die van hen.

VORMGEVING MadebyHanna.com

REDACTIE

PRET TIGE PLEKKEN. HANDBOEK MENS EN OPENBARE RUIMTE

www.prettigeplekken.nl Het creëren van prettige plekken in de openbare ruimte (b)lijkt in de praktijk lastiger dan gedacht.

Kijkend door de bril van de gebruiker valt er aan de inrichting van pleinen, straten, wijken en parken nog voldoende te verbeteren. Omdat er weinig informatie ‘bij elkaar’ bleek te zijn over de relatie tussen gebruik en ontwerp en inrichting van ‘openbare ruimte’ hebben Rosemarie Maas en Kyra Kuitert, gebaseerd op eigen werk, literatuur- en locatieonderzoek en de input van een brede expertgroep, het boek Prettige Plekken - Handboek Mens & Openbare Ruimte geschreven.

∫∫ Zeven thema’s: aantrekkelijk, sociaal veilig, toegankelijk en bereikbaar, beweegvriendelijk, sociaal, kindvriendelijk, groen. ∫∫ Ruim 500 ontwerprichtlijnen uitgewerkt voor de schaalniveaus blok, buurt en stad en voor pleinen en parken. ∫∫ Concreet en praktisch toepasbaar voor programma’s van eisen, ontwerpen, herontwikkeling, discussie, etc.

VOO R U B E K E K E N

27

Leen Bartholomeus Frauke Baeyens Kristof Bouvard Ellen De Grauwe Ilse Holvoet Hannes Jossart Sara Lembrechts Chris Peeters Imke Pichal Annelies Schepers Tina Schuermans Jurgen Sprangers Filip Stallaert Luk Tas Tieme Verlinde Mieke Vispoel

FOTO’S

Frauke Baeyens Bart Bergen Willy D’hoe Ilse Holvoet Jeugdraad Beernem Max Panama (Unsplash) Jeroen Polfliet

COVERFOTO

Matthew Henry (unsplash.com)

V. U . J U R G E N S P R A N G E R S REDACTIE

Ossenmarkt 3, 2000 Antwerpen T 03 821 06 06, info@vvj.be Dropzone is het tweemaandelijks tijdschrift voor lokaal jeugdbeleid van VVJ. VVJ ijvert voor meer, beter en breder lokaal jeugdbeleid. VVJ ondersteunt en informeert jeugdambtenaren, schepenen van jeugd en jeugdraden in Vlaanderen bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid. Meer info: www.vvj.be

Met steun van