De brandweer maakt het leven veilig

De brandweer maakt leven veilig

In België sterven nog steeds te veel mensen in een woningbrand en door CO-intoxicatie. Hulpverleningszones willen daarom evolueren naar maatschappijgerichte brandweerzorg. Maar ook burgers kunnen bijdragen aan hun eigen brandveiligheid of zelfredzaamheid.

Zelfredzaamheid bereik je al door een rookmelder te plaatsen. Want rook is doodsoorzaak nummer één bij brand. Hulpverleningszone Fluvia is dan ook blij dat de lokale besturen de noodzaak inzien van de campagne ‘Max ruikt het niet altijd’ en rookmelders aanprijzen bij hun inwoners. Als overgangsregeling zijn rookmelders sinds een aantal jaren verplicht voor huurwoningen, studentenkamers, nieuwbouwwoningen en gerenoveerde woningen. Vanaf 2020 geldt die verplichting voor alle Vlaamse woningen. Die brandveilige boodschap wordt stilaan meer en meer opgepikt. Binnen de zone Fluvia gingen bijvoorbeeld al enkele gemeenten aan de slag. Zo verkopen Kortrijk, Kuurne, Ledegem, Wevelgem en Waregem actief rookmelders. Voor de aankoop ervan werken sommige gemeenten samen met de Stichting Brandwonden, een organisatie met een goed doel die slachtoffers van brandwonden en hun familie onder meer financieel ondersteunt. De Stichting Brandwonden stippelde daarnaast een preventiebeleid uit dat ervoor moet zorgen dat er zo weinig mogelijk slachtoffers vallen bij brand. Bij elke gemeentelijke rookmelderscampagne worden ook lokale accenten gelegd. Sommige besturen gunnen hun inwoners via subsidies korting op de aankoop van rookmelders, andere bieden aan bepaalde doelgroepen zoals ouderen de mogelijkheid om de rookmelders correct te laten ophangen. Dat verloopt meestal in samenwerking met maatwerkbedrijven, sociale economie of lokale partners zoals vzw Effect, Woonwijs of Werkplus. Uiteraard krijgen de medewerkers de nodige training. De zone Fluvia ondersteunt de gemeenten ook met informatiesessies aan de bevolking, eventueel gericht op specifieke doelgroepen. Ook het loketpersoneel van de gemeente krijgt een basisopleiding over rookmelders en brandveiligheid. Zo kunnen ze de eerstelijnsvragen van inwoners op een correcte manier beantwoorden. Voor complexere vragen kunnen uiteraard de zonale brandpreventieadviseurs worden ingeschakeld. Fluvia verzorgt niet alleen deze informatiesessies en opleidingen, de zone stelt ook educatieve folders ter beschikking, specifiek over rookmelders maar ook over algemene brandpreventie.

Rookmelderstelling bij wespenverdelging Om een goed beeld te krijgen van de verspreiding van rookmelders is dataverzameling essentieel, zo kun je meer doelgerichte campagnes opzetten en vlugger resultaat boeken. Daarom koppelt Fluvia sinds mei 2016 een rookmelderspeiling aan elke wespenverdelging. Met een specifieke enquête en doelgerichte vragen polsen de brandweerlui naar de aanwezigheid en de werking van de rookmelders. Zo verzamelen ze efficiënt data. Door dit bij niet-dringende interventies (wespenverdelgingen) te doen bereiken ze niet alleen een groot publiek, maar doen ze dit ook op een budgetvriendelijke manier. De loonkosten zijn er al, de rookmelderspeiling vraagt maar een paar minuten extra tijd, inclusief het digitaal loggen van de gegevens. Om de rookmelderspeilingen eenvoudig te verwerken schakelen ze Google-forms in, al ter plaatse met de smartphone. Sinds 2016 gebeuren deze enquêtes in HVZ Fluvia en HVZ Noord-Limburg, in 2017 kwamen HVZ Midwest, HVZ Vlaams-Brabant Oost en HVZ Westhoek erbij. Globaal genomen hangt in de helft van de woningen nog geen rookmelder, bij ouderen boven de tachtig jaar is dat nog minder, hooguit één melder per drie woningen. Om een optimale dekking te verkrijgen in een woning zijn meerdere rookmelders noodzakelijk. Hooguit tien procent van de woningen heeft vier of meer rookmelders. Ook in huurwoningen, waar dit nochtans verplicht is, stellen we vast dat 37% geen rookmelder heeft. •

Bouwen aan een brandveilige samenleving

Sinds de start van de meting klopte de brandweer al aan bij meer dan 4200 woningen, maar er is dus nog veel ruimte om de brandveiligheid te verbeteren. Daarom doet Fluvia een oproep naar zoveel mogelijk partners om te sensibiliseren voor rookmelders. Kunnen we op Vlaams niveau een rookmelderscampagne opzetten naar het voorbeeld van Bob (‘Nul op, bedankt Bob!’) en Ray (‘Luister naar Ray’)?

KAAT NUYTTENS IS COMMUNICATIEMEDEWERKER BIJ HULPVERLENINGSZONE FLUVIA

Bekijk onze analyse De nood aan statistiek binnen de brandweerzorg op www.hvzfluvia.be/doe-aan-preventie/ leef-brandveilig