Voor het derde jaar meer dan 10 hectare aangekocht

2020 zal voor veel mensen een jaar zijn om snel te vergeten, toch zal dit ook het jaar zijn dat velen de natuur in hun buurt hebben leren (her)ontdekken. Laat die regionale natuur net de reddingsboei geweest zijn voor velen die aan het verdrinken waren tijdens de lockdown en het thuiswerk binnen hun vier muren. Thomas Van Lancker

De doelstelling van onze vereniging (meer én betere natuur in de buurt) is tijdens deze crisis onveranderd gebleven, maar misschien bent u als lezer wel nog meer gaan beseffen dat de nood aan die natuur inderdaad hoog is. Voor het derde jaar op rij kon vzw Durme meer dan 10 ha nieuwe natuur aankopen en veiligstellen. Ondanks de bij momenten moeilijke periodes waarbij rechtstreekse onderhandelingen niet mogelijk waren en waarbij de ondertekening van een aankoopakte soms diende uitgesteld te worden. Toch slaagde vzw Durme er in 2020 in 15 ha aan te kopen in de Moervaartvallei, de Durmevallei en in de vallei van de Schelde en het Donkmeer.

Op pagina 10 vinden jullie een overzichtskaart van deze aankopen uit 2020. Daar zie je dat er rond het Donkmeer in Berlare meer dan 28 ha natuur werd veiliggesteld. Zo werd er 4,4 ha aangekocht en werd er 23,8 ha in beheer genomen van de provincie Oost-Vlaanderen. Het gaat hier voornamelijk over moerasbossen, vijvers en natte graslanden die een gerichter natuurbeheer zullen krijgen. Dit in de directe omgeving waar de aanwezige zeldzame soorten als kwak, otter, gevlekte witsnuitlibel of veenpluis van zullen meeprofiteren.

soortenrijk bos en grasland In de Moervaartvallei werden verschillende aankoopdossiers afgerond, goed voor een totaal van 9,6 ha, die zich vooral situeert in de Linie in Eksaarde. Het gaat onder andere over 2,39 ha bestaand bos dat grotendeels zal omgevormd worden van een monotone sparrenaanplant naar gevarieerde lichtrijke loofbossen (ondertussen werden 1.500 bomen en struiken aangeplant door lokale vrijwilligers, zie p15).

Daarnaast werd ook 2,41 ha weiland aangekocht dat binnen twee jaar zal omgevormd worden tot loofbos. Dat weiland grenst nl. aan één van de waardevolste boscomplexen uit die regio en zal een meerwaarde betekenen voor lokale zeldzaamheden als grote weerschijnvlinder, mopsvleermuis of zwarte wouw. Indien u trouwens interesse heeft om de komende jaren mee een handje te helpen in de Linie, kan u altijd contact opnemen via LMS@vzwdurme.be.

Tenslotte werden in de Durmevallei in Zele (in het reservaat de Durmemeersen) twee dossiers afgehandeld goed voor 1 hectare grasland. Die percelen zullen zich onder ons natuurbeheer kunnen ontwikkelen tot soortenrijke graslanden met dotterbloem, pinksterbloem en echte koekoeksbloem. Vooral het oranjetipje en de roodborsttapuit zullen hier meteen van kunnen profiteren.

Soortenrijk grasland in Berlare © Yves Adams (Vilda)

Naast een aankoopsubsidie van de Vlaamse Overheid, kon een groot deel van deze aankopen op extra steun van de provincie Oost-Vlaanderen rekenen. Daarnaast leverden de stadsbesturen van Sint-Niklaas en Lokeren een bijdrage voor respectievelijk een aankoop in de Fondatie van Boudelo (Sinaai) en in de Eenbes (Eksaarde). Bij het schrijven van dit artikel zijn reeds zeven compromissen getekend en zijn tal van aankoopdossiers lopende waardoor vzw Durme ook in 2021 meer dan 10 ha hoopt aan te kopen in de regio rond Durme, Moervaart en Schelde. Op naar een ‘vier op een rij’?

De provincie Oost-Vlaanderen trok in 2020 maar liefst 470.000 euro uit voor waardevolle aankopen binnen haar grondgebied waarvan maar liefst 167.000 euro voor vzw Durme. Om in aanmerking te komen voor deze aankoopsubsidies speelde de bijdrage aan de klimaatdoelstellingen (bv. aanplanten nieuwe bossen) een grote rol net als een bijdrage aan provinciale soorten en/of biotopen of aankopen die een verbinding creëren in ons versnipperde landschap. Vzw Durme diende 13 dossiers in goed voor in totaal 25 ha. Van die dossiers werden er 8 goedgekeurd, voor in totaal 21,6 hectare.

De natuurgebieden van vzw Durme die mee konden genieten van deze zeer welgekomen steun, zijn de Buylaers (Lokeren), de Eenbes (Moerbeke), de Fondatie van Boudelo (Sinaai en Stekene), het Groot Molsbroek (Waasmunster), de Scheldebroeken (Berlare) en de Reservaatzone Donkmeer (Berlare). Dankzij deze financiële steun zal vzw Durme nog meer nieuw natuurgebied kunnen aankopen en beheren.

overzicht aankopen 2020

Vzw Durme kocht in 2020 in totaal 15 ha nieuwe natuur en nam 23,8 ha in beheer. Onderstaande kaart geeft hiervan een overzicht.

genieten in en van onze natuur in coronatijden

Al enkele jaren merken we steeds meer recreanten op in onze natuurgebieden. In functie van natuur én recreant richten we die dan ook zo goed mogelijk in. Sinds de coronacrisis is het bezoekersaantal overal fors de hoogte ingegaan. Nu verre uitjes lastig blijven, zijn natuurgebieden een aantrekkelijk alternatief. Fijn dat al die nieuwe mensen onze streek ontdekken en de natuur leren waarderen. Het is ook gezond voor de mensen om er in te recreëren. Iedere zachte recreant is van harte welkom, maar is die natuurliefde ook fijn voor de natuur zelf? Michaël Crapoen en Sarah Geers

Wat we nu zien, is dat de recreatiedruk extreem veel sneller groeit dan het oppervlak dat geschikt is voor recreatie. Landelijk gebied is door intensivering niet zo interessant om in te recreëren terwijl natuurgebieden door allerlei ingrepen (knuppel-paden, onverharde weggetjes, kijkwanden, natuurleerpaden,..) dat wél zijn. We zijn een beetje slachtoffer van ons eigen succes geworden. Toch kunnen er nooit te veel natuurliefhebbers zijn, wel te weinig natuur. Dat is iets wat we nu sterk merken. activiteiten en wandelingen, eetfestijnen, beleidswerk, werkdagen in de natuur, administratieve taken en ga zo maar door. Enerzijds ben je dan als vrijwilliger fier dat zo veel mensen genieten van al jouw werk, maar het is anderzijds erg jammer vast te stellen dat een minderheid een belangrijk deel van jouw werk in rook doet opgaan. Zo getuigen ook onze conservators, die de voorbije maanden enorm veel nieuwe natuurliefhebbers leerden kennen, maar tegelijkertijd helaas ook enkelingen die het niet zo nauw namen met de regels.

rustgebieden Onze natuurgebieden zijn bovendien vaak eerder beperkt in oppervlakte. Je kan hierop meestal niet én bedreigde natuur redden én de klimaatverandering bufferen én voldoende plaats voorzien om te recreëren. Door de enorme drukte op sommige momenten komt de hoofddoelstelling van natuurgebieden (ruimte voor wilde dieren en planten) onder zware druk. Rustgebieden voor vogels en andere wilde dieren werden afgelopen maanden onder de voet gelopen en zwerfvuil stapelde zich op. Echte rustgebieden voor onze fauna en flora zijn er nu nog amper te vinden, dus dat verdient een nieuwe focus. Vaak gaan er achter de realisatie van dergelijke natuurgebieden bovendien duizenden vrijwilligersuren schuil: talloze regels Daarom zou het een grote hulp zijn als iedereen de geldende regels in natuurgebieden volgt. Enkele van de meeste elementaire regels zijn: . Verlaat de paden niet . Hou je hond aan de leiband . Laat geen zwerfvuil achter . Maak geen onnodig lawaai

Op die manier houden we het voor iedereen aangenaam en kunnen we hopelijk nog veel mooie momenten beleven in deze groene pareltjes. Helpen jullie mee onze gebieden beschermen, en spreek ook jij mensen aan die de kantjes er vanaf lopen?