Durme- en Scheldeland 2021-2

NR 2 | 2021 | JAARGANG 24

durme- en scheldeland DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE REGIONALE NATUURVERENIGING VZW DURME

boommarter

weidevogels

bosuitbreiding

in Reservaatzone Donkmeer

natuur, landbouw en jacht

nieuwe bossen in ons werkingsgebied

stilstaan Vorig jaar rond deze tijd schreef ik “Pluk de dag! Het is lente.”

Ondertussen zijn we een jaar later, en soms heb ik de indruk dat de wereld heel het voorbije jaar stilgestaan heeft. We kunnen nog steeds de dag niet plukken zoals we het echt zouden willen. Maar zonder twijfel zijn er betere tijden op komst. En het is zeker weer lente! De seizoenen staan niet stil.

Onze sociale contacten, op het werk en in onze vrije tijd, staan ook een beetje stil: geen verjaardags- en andere feestjes met familie en vrienden, geen avondje uit met vrienden, geen drankje op het terras van het Bezoekerscentrum Molsbroek,… Het kan nog niet.

Ik ga echter nog steeds, zoals ik er vorig jaar tijdens de eerste lockdown mee begonnen ben, een paar keer per week een halfuurtje fietsen: van bij me thuis naar het dorp, Elversele, een tochtje rond het Klein en Groot Broek.

En dat zijn telkens momenten om even stil te staan bij de natuur die zich in deze gebieden ontwikkelt. En dat gaat snel. In vergelijking met een jaar geleden zie je heel goed dat de natuur het al aan het overnemen is van het landbouwgebruik dat deze gronden voordien kenden. Denk maar aan de velduil die er al heel de winter actief is en de aandacht van heel wat vogelaars trok.

Ook in dit tijdschrift staan we weer even stil bij alles wat er toch nog gebeurt in en rondom onze natuurreservaten.Veel activiteiten zijn er (nog) niet, maar we kunnen wel even stilstaan bij de ontwikkelingen van onze gebieden, de soorten die erin voorkomen en de plannen die we hebben.

Onze drukke wereld staat nog steeds min of meer stil, maar de natuur begint zoals iedere lente weer te leven. Meer dan ooit merken we hoezeer we allemaal behoefte hebben aan natuur in onze nabije omgeving. Om even te kunnen gaan wandelen of fietsen, om even tot rust te komen, om wat vitamine D uit zonlicht te halen, om gezonde lucht te kunnen inademen.

Tot slot wil ik nog even stilstaan bij dit: onze bezoekerscentra en de scholengroepen die op bezoek komen, zorgen voor een belangrijk deel van de inkomsten die we nodig hebben voor bijvoorbeeld de aankoop van nieuwe natuurgebieden. De langdurige sluiting en afwezigheid van scholengroepen wegen dan ook op onze financiën. Gelukkig hebben de fondsenwervingsacties rond onze gebieden het effect hiervan kunnen beperken. Vzw Durme hoopt echter ook in de toekomst op jullie steun te kunnen blijven rekenen, zodat we onze activiteiten en de groei van onze reservaten kunnen blijven verderzetten. Zodat we ondanks deze crisis niet blijven stilstaan.

Ik hoop nog steeds jullie deze zomer “echt” te kunnen zien.

Geert De Smet Voorzitter

Or

ranjetipje op echte koekoeksbloem © Daan Van Eenaeme

inhoud 4

Vzw Durme plant mee aan 4.000 ha nieuw bos tegen 2024

6

Samenwerking tussen natuur, landbouw en jacht

8

Grootse plannen voor Bezoekerscentrum Molsbroek

10

Dagvlinderfiche Boomblauwtje

12

Column Begijn Le Bleu

13

Boommarter nu ook gespot in Berlare

14

Fotopagina #vzwdurme

22

Kinderpagina Straatbloemen en stoepplanten

24

Vogelnieuws Topper

28

Wie zijn wij? vzw Durme voorgesteld

30

Activiteitenkalender mei - juli 2021 3

Het aanplanten van nieuw bos vergt heel wat (administratieve) voorbereiding alvorens kan overgegaan worden tot de effectieve aanplant.

Hiervoor is goed materiaal en mankracht van heel groot belang. © vzw Durme

vzw durme plant mee aan 4.000 ha nieuw bos tegen 2024 Eind mei vorig jaar maakte Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) haar bosuitbreidingsplan bekend. Dat plan moet zorgen voor 4.000 hectare extra bos tegen 2024 en treft ook de voorbereidingen voor de realisatie van 10.000 hectare extra bos tegen 2030.

Om die doelstellingen te behalen, trekt de minister heel wat extra middelen uit en zal ze hiervoor samenwerken met de Vlaamse, provinciale en gemeentelijke overheden evenals met private partners en natuurverenigingen. Ook vzw Durme is lid van die bosalliantie en zal hier haar steentje bijdragen om samen met de andere natuurverenigingen 750 ha bos Thomas Van Lancker nieuw bos aan te planten.

De schreeuw om meer bos in Vlaanderen is er al lang, maar decennia lang viel die in dovemansoren.

In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV uit 1997) werd reeds een visie uitgewerkt om in Vlaanderen 10.000 hectare nieuw bosgebied te creëren.

De eerste concrete stap om invulling te geven aan deze visie lijkt nu genomen en dat lijkt niets te vroeg. De veelzijdigheid aan functies van onze bossen is namelijk enorm: zo zorgen ze o.a. voor een grotere biodiversiteit en een betere leefomgeving, nemen ze koolstof uit de lucht op en zorgen ze voor verkoeling in en rond steden. Het huidige

4

tempo van amper 100 hectare nieuw bos per jaar in Vlaanderen wordt dus zeer sterk opgedreven.

Een ambitieus plan waar vzw Durme met plezier aan wil, kan en zal meewerken, temeer omdat veel mensen de waarde van groen in de nabije omgeving hebben herontdekt. aankopen, plannen en planten Begin november 2020 ging het besluit van de Vlaamse Regering in voege dat de subsidiëring regelde voor de aankoop van de gronden i.f.v. bebossing. We kunnen dus stellen dat het eerste

plantseizoen met lichte vertraging van start is gegaan.Voor vzw Durme was het vooral een leerschool om door de bomen het bos nog te vinden.

Dat nieuwe bos komt er namelijk niet vanzelf.

Grond aankopen, wetgeving uitpluizen, ontheffingen en vergunningen aanvragen om te mogen bebossen, beplantingsplannen opmaken en plantgoed bestellen. Pas als al die zaken in orde zijn, kan overgegaan worden tot de effectieve aanplant. Om die aanplant tegen vraat van konijn en ree te beschermen, worden aan de bomen en struiken eveneens wildbeschermers aangebracht om de overlevingskansen te verhogen. De eerste aankoopdossiers i.f.v. bebossing zijn ondertussen afgerond en zullen de komende jaren worden omgevormd tot nieuw bos. Toch kon vzw Durme de voorbije winter alsnog drie nieuwe bosaanplanten realiseren, allemaal in het zuiden van de Moervaartvallei. Die Moervaartvallei wordt trouwens meermaals genoemd in het bosuitbreidingsplan van de minister met maar liefst 200 ha nieuw bos. Het gaat hier dan vooral over de gemeenten Moerbeke, Lokeren en Sint-Niklaas waar tal van natuur- en bosgebieden liggen met zonevreemde landbouw.

nieuw bos wel ecologisch inpasbaar is in de ruime omgeving. In een historisch meersenlandschap bijvoorbeeld waar grutto’s en kieviten tot broeden komen, is het niet aangewezen om nieuw bos aan te planten omdat die soorten zich net tot een open en weids landschap aangetrokken voelen. volop plannen voor volgende winter Ondertussen zitten wij niet stil en maken we volop plannen voor het volgende plantseizoen. Dan zal vzw Durme haar bosuitbreiding gevoelig optrekken en ten minste 3 hectare nieuw bos aanplanten.

Zo zal er o.a. in Berlare, Sint-Niklaas en Stekene nieuw bos bijkomen. Daarnaast werd er recent in Lokeren maar liefst 5 hectare weiland en akkerland aangekocht om de komende jaren te bebossen.

Blijf vzw Durme dus zeker op de voet volgen mocht jij je boompje willen bijdragen.

Net in die drie gemeentes realiseerde vzw Durme haar eerste drie nieuwe aanplanten, goed voor net iets meer dan 1 hectare. Zo werd er aangeplant in de Eenbes (Moerbeke), in de Linie (Lokeren) en in de Fondatie van Boudelo (Sinaai, Sint-Niklaas).

Deze aanplanten grenzen aan reeds bestaande bossen en zullen dus meteen een meerwaarde betekenen voor de aanwezige (regionaal) zeldzame bossoorten als boommarter, mopsvleermuis, havik, houtsnip, keizersmantel, grote vos of grote weerschijnvlinder. Neem eens een kijkje op de website van de bosteller (www.bosteller.be) en lees zeker onze verhalen. bos of geen bos?

Bij de planning voor het aanplanten van nieuwe bossen houdt vzw Durme ook rekening met de ecologische visie in en rond haar natuurgebieden.

Zo is er telkens de afweging of de aanplant van een

De aanplant werd voorzien van wildbescherming tegen de vraat van konijn (via boomspiralen) en tegen de vraat van ree (via schapenwol met een sterke geur). © vzw Durme

5

samen sterk in het aubroek opmerkelijke samenwerking tussen natuur, landbouw en jacht Het Aubroek is een open graslandgebied op het grondgebied van de gemeente Berlare en maakt deel uit van ons natuurproject De Scheldebroeken. In dit gebied zijn landbouwers al eeuwenlang actief. Van april tot oktober worden ‘de meersen’ gemaaid; het gras wordt gebruikt als voeder voor het vee. Ook de percelen van vzw Durme worden door lokale landbouwers gemaaid. Dit gebeurt pas vanaf 15 juni. Mede door deze aanpak is het gebied absoluut in trek bij weidevogels en - zeker sinds corona - ook bij vele recreanten.

Jan Maertens en Robbert Schepers

samenwerking Onlangs namen verschillende betrokkenen uit de sector van de natuur, de landbouw en de jacht een opmerkelijk initiatief voor de bescherming van die weidevogels. Dit project wordt getrokken door Regionaal Landschap Schelde-Durme. Ook de gemeente werkt hieraan mee. Schepen Urbain Van Boven: ‘Het doel is de samenwerking rond het beheer van het hele gebied. We willen het behouden als een open meersengebied waar landbouwers het beheer uitvoeren met oog voor landbouw, natuur, landschap, jacht en recreatie.’ Landbouwer Karel D’hooghe vult deze visie aan: ‘Het gebied vervult verschillende functies. Dit geeft soms aanleiding tot spanningen, maar houdt ook kansen tot samenwerking in. Dat laatste is hier al jarenlang het geval en kan door dit initiatief verder worden uitgebouwd.’ grutto en kievit De typische weidevogels voor weidse en natte graslandgebieden zijn hier grutto en kievit. ‘Voor deze symboolsoorten is het Aubroek van groot belang. Vorige lente broedden hier 40 koppels kievit en 10 koppels van de zeldzamere grutto. De meeste nesten waren aanwezig op percelen van landbouwers. Natuurpercelen worden vooral door kuikens gebruikt als voedsel- en schuilplaats’, zegt Robbert Schepers van het Regionaal Landschap Schelde-Durme.

6

Omdat weidevogels hun nest op de grond maken, zijn ze heel kwetsbaar. Ze worden tijdens het maaien dikwijls onbedoeld vernietigd. ‘Ook onder (vooral jonge) hazen en nesten van de fazant vallen er elk jaar heel wat slachtoffers’ horen we van jager Erik Van Extergem. Door de combinatie met andere factoren zoals droogte, roofdieren en verkeer hebben weidevogels het alsmaar moeilijker om voldoende jongen groot te brengen.

Deze lente worden daarom verschillende acties op touw gezet zoals het maaien en afvoeren van enkele rietstroken (die door predators als sluipweg worden gebruikt), het zoeken van nesten met een drone (een onbemand luchtvaartuigje), de bescherming van nesten en kuikens, uitgestelde maaidata, een weidevogelpomp (die een plek drassig houdt) en het vermijden van verkeersslachtoffers. ‘Landbouwers die willen, kunnen ook experimenteren met methodes van wildvriendelijk maaien’ zegt Mathias D’Hooghe van Boerennatuur Vlaanderen.

Deze acties zijn opgevat als proef. Na het broedseizoen zullen we dit evalueren en ook nagaan welke opvolging we vanaf volgend jaar kunnen voorzien. Dit is alvast de hoop van de vrijwilligers van onze afdeling Zele-Berlare-Wichelen: inzetten op meer natuur en liefst in samenwerkingsverband.

vogels en deze unieke samenwerking leren kennen?

Op zaterdag 8 mei organiseren we een begeleide wandeling.

Afspraak om 9 u aan het Veerhuis (Waterhoek 25, 9290 Berlare).

Inschrijven kan via www.vzwdurme.be

Grutto in het Aubroek © Rudi Van Onderbergen

Wil je de weide-

grootse plannen voor bezoekerscentrum molsbroek Bezoekerscentrum Molsbroek in Lokeren vormt samen met bezoekerscentrum Donkmeer de spil van onze werking. De tentoonstellingsruimte, het terras en de omliggende natuurtuin aan het prachtige moeras trekken jaarlijks duizenden bezoekers. Maar het is aan vernieuwing toe.We plannen de komende 2 jaar dan ook een volledige make-over van zowel Sarah Geers de buiten- als de binnenruimte.

Het bezoekerscentrum Molsbroek werd in 1984 gebouwd door de stad Lokeren, met 100% financiering via subsidies, de Koning Boudewijnstichting en vzw Durme. Het volledige verhaal kan je lezen op p. 235 tot 250 in het boek 'Het Molsbroek, paradijselijk voor mens en natuur'. Architect Walter Slock en landschapsarchitect Geert Van der Linden van de toenmalige Rijksdienst voor Monumenten en Landschapszorg, ontwierpen gratis het gebouw en de inrichting van de omgeving. Het was vanaf de start een toonaangevende plek en heel wat bezoekers en collega's uit de sector kwamen langs om zich te verwonderen en inspiratie op te doen. Maar ook hier blijft de tijd niet stilstaan. De noden van onze bezoekers veranderden doorheen de jaren, de tentoonstellingselementen kunnen een opknap-

8

beurt gebruiken en de buitenruimte laat heel wat kansen onbenut. Daar gaan we iets aan doen.

Achter de schermen gingen we de voorbije maanden aan de slag om onze vraag scherp te stellen, partners te zoeken en financieringsplannen uit te werken. nieuw infopunt op de dijk Sinds eind februari kan je op de dijk vóór het bezoekerscentrum ons nieuw infopunt zien staan.

Hier kan je, bijvoorbeeld als het bezoekerscentrum gesloten is, alle basisinfo terugvinden, onze belangrijkste folders en een QR-code naar een seizoenswandeling die je via RouteYou zelf kan volgen. Je vindt er ook de meest voorkomende soorten terug per seizoen en een leuk spelletje voor de kinderen.

© Jean Finet

bouw mee aan de natuurtuin De tuinomgeving wordt het komende jaar (her)ingericht als mini-natuurgebied, waar je van dichtbij de natuur kan beleven. We richten allerlei inspirerende hoekjes in met boeiende natuurweetjes, avontuurlijke spelletjes en plekjes waar je volop kan genieten van de natuur. Een echte groene ontmoetingsplek voor buurtbewoners en natuurliefhebbers. Samen met Regionaal Landschap Schelde-Durme, Odisee Hogeschool en #eenHartvoorWaas tekenen we de plannen uit. En ook jij zal hierover mee kunnen denken. Wat vind jij onmisbaar in onze tuin? Wordt vervolgd!

make-over van de tentoonstellingsruimte Ook het bezoekerscentrum zelf zal de komende 2 jaar grondig onder handen genomen worden. Het stadsbestuur zorgt voor een nieuw dak, we ontwerpen nieuwe tentoonstellingselementen en zorgen voor een betere integratie van de verschillende functies van het bezoekerscentrum.

Ontmoeten en ontspannen, informeren en leren, boeien en verbazen: het zal in ons nieuw bezoekerscentrum allemaal aaneensluiten. We hebben aandacht voor jong en oud, en zorgen ervoor dat je na je bezoek nóg meer verwonderd het Molsbroek intrekt.

samen sterk Momenteel werken we hard (achter de schermen) om het project op de rails te krijgen.We steken de koppen samen met heel wat partners zoals Stad Lokeren, Regionaal Landschap Schelde Durme, Odisee Hogeschool, WWF Vlaanderen en Streekfonds Oost-Vlaanderen. Denk je dat ook jij (met jouw expertise, jouw bedrijf of jouw vernieuwende ideeën) een bijdrage kan leveren aan ons project?

Laat dan zeker iets weten aan sarah.geers@vzwdurme.be.

9

© Hoffman

dagvlinderfiche boomblauwtje

Het boomblauwtje is ieder jaar één van de vroegste verse, niet overwinterende dagvlinders.Vroeger werden nogal wat andere namen gebruikt zoals het vuilboomblauwtje of het klimopblauwtje. Deze namen verwijzen rechtstreeks naar de verscheidenheid aan waardplanten.

Midden maart komt de vlinder al met mondjesmaat uit de pop én vanaf april is het boomblauwtje talrijk aanwezig. De laatste vlinders van het jaar worden waargenomen met de start van de herfst. In 2020 kende het boomblauwtje een uitstekende start en was talrijk te zien. Tijdens de warme, droge zomer bleven de vlinders nog steeds goed aanwezig. Het werd dan ook het topjaar qua aantal waargenomen boomblauwtjes sinds de start van het project.

Benieuwd of deze trend ook in het tuinmeetnet te zien zal zijn! Vermoedelijk zullen de boomblauwtjes dit jaar opnieuw goed uit de startblokken komen.

Sylvain Cuvelier - VVE WG Dagvlinders

beschrijving en vliegtijd Het is een ongewone, kleine soort binnen de Blauwtjes familie . De soort is een snelle vlieger met een grillige vlucht die vlot de hoogte kan ingaan over bomen en hagen. De soort kan behoorlijke afstanden afleggen en lijkt mobieler dan veel andere Blauwtjes. De bovenkant van de vleugels is lichtblauw, de onderkant is zilvergrijs met een variabel aantal zwarte stipjes. Op één ingezonden foto was een ongewone vlek te zien op de onderzijde van de achtervleugel, waarschijnlijk het gevolg van ongewoon bezoek van een knijtje. Bij het mannetje is er aan de bovenkant van de voorvleugel een smalle zwarte lijn aan de vleugelrand. Op de achtervleugel bevindt zich een fijn zwart lijntje vóór de witte franje. Het vrouwtje onderscheidt zich vooral door een duidelijk bredere zwarte rand op de voorvleugel die bij de zomergeneratie nog meer opvalt.

De achtervleugel van de wijfjes heeft nog kleine zwarte vlekjes aan de vleugelrand alsook een gelijkaardig fijn zwart lijntje bij de witte franje. Door het

© Paelinckx

Boomblauwtje in Elversele met een ongewone vlek op de onderzijde van de achtervleugel, het gevolg van het bezoek van een knijtje.

10

hele vlinderseizoen kan je het boomblauwtje observeren want er zit een grote spreiding op de jaarlijkse generaties. Klassiek zijn er twee generaties, in warme jaren zelfs drie. Als vlinder leven ze ook vrij lang, tot zowat drie weken. Dit vraagt veel energie van een vlinder. Boomblauwtjes kan je veel zien terwijl ze zich voeden op een grote diversiteit aan bloemen. Het blauw is bij oudere exemplaren fel verbleekt, er zijn scheurtjes in de vleugels en de onderzijde vertoont dan nog amper zwarte stipjes. waardplanten en levenscyclus Het is een polyfage soort die eitjes afzet op een groot aantal plantensoorten van verschillende families zoals klimop, hulst, sporkehout, heide en grote kattenstaart. De keuze van de waardplanten is seizoensgebonden en houdt verband met de voedselrijkdom op het moment van de eileg. De lentegeneratie gebruikt vooral sporkehout en hulst, de zomergeneratie klimop, struikheide en grote kattenstaart. Zo’n vijf dagen na de paring begint de eileg. Kieskeurig gaat het wijfje op zoek naar een geschikte waardplant. Uiteindelijk zet het vrouwtje meestal haar eitjes af aan de basis van de bloemknoppen of vruchten, hoofdzakelijk op de bovenste zonbeschenen takjes. De eitjes worden afzonderlijk gelegd, in totaal tot een 130 eitjes. Het bleekgroene rupsje krijgt regelmatig bezoek van mieren.

biotoop en beheer Het boomblauwtje kan op veel plaatsen en in diverse biotopen in de regio worden waargenomen. Op tuinmuren, begroeid met oude klimop, kan de soort talrijk zijn. Het boomblauwtje kan je ook waarnemen in stadsparken, open bosgebieden en langs hagen waar de snelle vlinders vlot de hoogte ingaan. In het voorjaar is bloeiende laurierkers (paplaurier) 'the place to be' om op zoek te gaan naar dit Blauwtje.

Ook op bloeiende heidepercelen kan je de soort regelmatig observeren. Het boomblauwtje doet het zeer goed in de regio en is niet bedreigd. Er is geen nood aan specifieke maatregelen bij het beheer maar grotere structuurelementen aanbrengen kan zeker een pluspunt zijn voor de soort. Bosranden met mooie mantel- en zoomvegetatie zijn topgebieden voor het boomblauwtje. Klimop tot bloei laten komen in de tuin biedt extra kansen. Wat brengt de komende lente?

Uitkijken en noteren!

De nieuwsbrief van de VVE WG Dagvlinders ontvangen? Mail naar couckuyt.jurgen@telenet.be.

Copula boomblauwtjes in Waasmunster

♀ Bovenzijde boomblauwtje in Waasmunster

Rups met mier: myrmecofilie in Oostakker

© Bink

© Van Eenaeme

© Hoffman Eitje boomblauwtje op bolklimop in Waasmunster

© Hoffman

© Hoffman

© De Westerlinck ♂ Bovenzijde boomblauwtje in Elversele

Ze bijten een gaatje in de bloemknoppen of de vruchten om zich te voeden met de binnenkant. In het laatste stadium gaan ze soms bladeren eten. Een volgroeide rups verpopt zich in de strooisellaag of in de spleten van struikjes en bomen. De winter brengt het boomblauwtje door in het popstadium.

Pop van een boomblauwtje

11

column begijn le bleu In mijn podcast Fwiet! Fwiet! vertelde André Verstraeten dat landbouwers vroeger veel van de natuur kenden omdat ze meer in het veld zaten dan nu.

De mechanisering zorgt voor minder contact met alles wat bloeit en groeit. Heel wat vogelnamen, zo vertelde André, kregen streekgebonden dialectnamen. Een grasmus werd gresduiker genoemd, of een spotvogel lipken twie, naar een stukje uit de melodie van zijn zang.

Maar misschien leg ik mijn lat wel wat te hoog nu. Mijn punt is hopelijk duidelijk: je kan niet houden van hetgeen je niet kent.

© Photonews

“ je kan niet

houden van hetgeen je niet kent

Maar er is nog een bijkomend probleem tegenwoordig. Heel wat dier- en plantensoorten verdwijnen of worden schaars waardoor we een generatie opvoeden met een blinde vlek.

Ze weten niet dat in de jaren zeventig de telefoondraden in Vlaanderen doorhingen door een massa

12

“

Soortenkennis verdwijnt ook bij het brede publiek. Kruidenmengsels gebruikt in drankjes en zalfjes werden vroeger vaak zelf gebrouwen. Het is tegenwoordig ondenkbaar om de man of de vrouw in de straat te vragen om een middeltje tegen misselijkheid te maken.

boerenzwaluwen die zich kwetterend klaarmaakten voor hun vertrek naar Afrika. Ze maakten die gloriejaren nooit mee.

Voor dit fenomeen bestaat er al een Engelse term: shifting baselines. Doordat er zich stap voor stap veranderingen voltrekken, krijgen bepaalde generaties geen zicht meer op hoeveel soorten of welke natuur hier aanwezig was. Op die manier is opkomen voor wat er ooit was geen eenvoudige opdracht en is er weinig om je zorgen over te maken.

Voor heel wat vogelkijkers zijn het nochtans mooie dagen. Niet alleen is de lente in ons land, maar er zijn de laatste jaren door de klimaatverandering heel wat mooie soorten bijgekomen: lepelaar, zilverreiger, cetti’s zanger,… Maar de populaties op zich slinken zienderogen. Dat is een verhaal dat moet gedeeld worden.

Als u dit leest, wil dat zeggen dat u op de een of andere manier geïnteresseerd bent in de natuur via de werking van vzw Durme. Dat wil zeggen dat u een deel bent van een groep mensen die anderen warm kan maken voor de broodnodige natuur in eigen streek. U bent bevoorrecht om dat vuur door te geven. Doen!

boommarter nu ook gespot in berlare In oktober 2020 werd een boommarter meermaals waargenomen in Berlare. Ook in februari en maart 2021 kon de soort op dezelfde locatie gezien worden. De boommarter werd met een cameraval gefilmd in de reservaatzone Donkmeer, op een perceel in eigendom van de Provincie Oost-Vlaanderen. Vzw Durme staat in voor het beheer van dit natuurreservaat. De laatste waarnemingen in Berlare dateren al van zeker 20 jaar geleden.

Joris Everaert

De boommarter is ongetwijfeld de meest uitgesproken bosbewoner onder onze marterachtigen: grote, structuurrijke bossen zowel naald-, loof- als gemengd bos - vormen zijn typische biotoop.

Boomholtes in ongestoorde zones blijken essentieel te zijn als voortplantingsplaats. De oppervlakte van de territoria kan in de grootteorde van enkele honderden hectare zijn. Het grotere territorium van het mannetje overlapt doorgaans met één of enkele wijfjesterritoria.

Boommarter © Yves Adams - Vilda

Het zijn bijzonder lenige dieren en uitstekende klimmers. Ze kunnen zich, mede dankzij hun lange pluimvormige staart, met het grootste gemak en met hoge snelheid in boomkruinen verplaatsen.

Dankzij een speciaal heupgewricht zijn ze perfect in staat op boomstammen naar beneden te lopen. Boommarters zijn vooral actief in de schemering en ’s nachts. Het veelzijdig menu bestaat vooral uit knaagdieren, konijnen, vogels, amfibieën en ongewervelden, maar ook bessen en paddenstoelen.

terug van weggeweest?

Het boscomplex met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) reservaat De Heirnisse in Sinaai (SintNiklaas) en het vzw Durme reservaat De Fondatie van Boudelo in Sinaai en Stekene, was de eerste plaats in Vlaanderen waar in recente tijden (vanaf 2004) met zekerheid voortplanting van boommarters werd vastgesteld. In 2000-2001 waren er ook enkele overtuigende zichtwaarnemingen van boommarter in de bossen van Berlare, maar daarna bleef het daar stil. In 2010 werd in de buurt wel een verkeersslachtoffer gevonden van een eerstejaars mannetje, met name in Kalken (Laarne). Ondanks gericht cameravalonderzoek kwam daarna echter geen bevestiging van zijn aanwezigheid.

In oktober 2020 dook de otter voor het eerst op in de reservaatzone Donkmeer in Berlare. Een cameraval ingezet door Joris Everaert kon dit dier toen vastleggen op video. Bij het nazicht van enkele beelden blijkt dat er toen ook met zekerheid boommarter op de cameraval verscheen! Ook in februari en maart 2021 kon de soort op dezelfde locatie gefilmd worden, wat duidelijk wijst op vestiging! Tijdens de laatste jaren is er een lichte toename van de boommarter merkbaar in Vlaanderen, dus we hopen binnenkort ook op bevestiging van voortplanting in Berlare!

13

fotopagina

#vzwdurme

Jouw foto hier?

Plaats jouw foto op sociale media met #vzwdurme en wie weet verschijnt hij op onze fotopagina.

1

2

3

4

5

6 1. Ree in ochtendgloren - Waasmunster

7

© evcphotoart

2. Koppel futen - Hamme © ivancolman64

3. Eekhoorn - Groot Molsbroek © davevanmulders.photo

4. Hermelijn - Fondatie van Boudelo © davevanmulders.photo

5. Konijn op het ijs - Groot Molsbroek © Ronald De Buck

6. Zonsondergang in de vrieskou - De Buylaers © lemayee

7. Dotterbloem en de aprilse gril - De Buylaers © Jean Finet

8

8. Boommarter - Reservaatzone Donkmeer © Joris Everaert

- struweeltjes -

gidsseizoen De tijd van 10 scholen per week en een overvol bezoekerscentrum is voorlopig nog niet aan de orde, maar ondertussen werkt ons gidsteam keihard aan nieuwe pakketten en alternatieven, zodat we klaar staan om hen met open armen (en op afstand…) te ontvangen zodra het terug mag! Zo werken we aan een landschapswandeling voor het secundair onderwijs, herwerkten we ons programma rond het chemisch wateronderzoek, kreeg het programma ‘speuren naar sporen’ voor de 1ste graad basisonderwijs een update en maken we een klimaatwandeling voor lager én secundair onderwijs. Ook de kleuters krijgen een gloednieuw pakket aangeboden rond dieren en hun families, en onze kaboutertocht met Patjoepelke zit (letterlijk en figuurlijk) in een nieuw jasje.

Ben jij ook benieuwd? Boek dan via onze website jouw schooluitstap en word één van de testers.

Hopelijk tot snel!

Sarah Geers

Gids Martzen in actie © vzw Durme

vrijwilligers gezocht Samen met de gemeente Berlare runt vzw Durme het bezoekerscentrum aan het idyllische Donkmeer. We kunnen hiervoor ook rekenen op een gedreven team van onthaalvrijwilligers die zich regelmatig inzetten om de inwoners en bezoekers hartelijk te ontvangen.Van zodra het mag gooien we de deuren weer volop open, en voor de komende zomermaanden verwachten we heel wat extra bezoekers. Daarom zijn we op zoek naar enkele bijkomende helpende handen.

Ben jij fier op jouw streek en wil je op een zaterdag of een zondag af en toe het bezoekerscentrum mee helpen runnen? Dan verwelkomen we je met open handen! Stuur een mailtje naar donk@vzwdurme en we bekijken samen met jou wat er mogelijk is.

16

- struweeltjes -

marcel verbruggen Op 7 januari 2021 overleed op 95-jarige leeftijd één van grootste en meest verdienstelijke pioniers van het natuurbehoud in Vlaanderen: Marcel Verbruggen. Hij startte in 1946 als natuurfotograaf, o.m. in de huidige Reservaatzone Donkmeer. Hij was van 1961 tot 2018 bezieler en conservator van het reservaat "De Zegge" in Geel en stichter van "Red de Voorkempen".

Vanaf 1970 was hij actief als freelance natuurcineast voor de BRT (nu VRT) en lag mee aan de basis van de honderden televisieprogramma's: "SOS-Natuur", "Een land zoekt zijn evenwicht", Natuur, wat doe je er mee?", "Leven en laten leven" en "Allemaal Beestjes". Zo bouwde hij mee aan een breed maatschappelijk draagvlak voor het natuurbehoud. In die periode maakte hij een mooie film over het Molsbroek, die toen werd uitgezonden onmiddellijk na het avondnieuws op de BRT. Het is onmogelijk om iemand te vergeten, die zó veel gaf om te herinneren.

Marcel Verbruggen

André Verstraeten

paddenoverzet Wanneer de luchttemperatuur ’s avonds meer dan 8°C wordt beginnen heel wat padden, salamanders en kikkers aan de trek naar hun voortplantingsplaats.Tijdens de trek moeten deze diertje heel wat obstakels overwinnen, waaronder drukke verkeerswegen. Om hen een handje te helpen organiseren heel wat vrijwilligers overzetacties om de oversteek veilig te laten verlopen. Door de vroege start hebben we dit jaar in Lokeren een recordaantal salamanders gezien. In totaal werden er 203 padjes, 1 kikker en 33 salamanders de weg over geholpen, en dat op 10 avonden. Dat betekent dat we de hoge aantallen van vroeger (al lang) niet meer halen.

We zagen tussen de helpers weer de vertrouwde gezichten, maar ook heel wat nieuwe mensen kwamen langs. Fijn dat de interesse om de natuur een handje toe te steken blijft leven bij jong en oud!

Dorien Van Ranst Padden © Pieter VD

17

- struweeltjes -

vlotjes voor de visdief Aan het Donkmeer zorgt vzw Durme al meer dan 13 jaar op rij voor visdiefjes. Dat doen we door op het water een 12-tal kleine vlotjes te plaatsen. Deze sierlijke sterns stellen namelijk hoge eisen aan hun broedgebied, naast voldoende visrijk water is ook veiligheid van groot belang. Door op eilandjes en andere moeilijk bereikbare plaatsen te broeden zitten ze veiliger voor roofdieren zoals vossen en marters.

Helaas zijn dergelijke natuurlijke broedbiotopen nog amper te vinden in ons verstoorde landschap en kunnen visdieven dus wel een duwtje in de rug gebruiken. Daarom vallen onze nestplatformen bij hen in de smaak. Die drijvende vlotjes maken we onder andere van isolatiepanelen. Ondanks het feit dat we onze vlotjes stevig en duurzaam maken en we ze na het broedseizoen uit het water halen, kunnen ze telkens toch een kleine opknapbeurt gebruiken.

De voorbije weken konden we hierbij rekenen op de hulp van vrijwilligers Carine, Guido en Gilbert. Zij namen de taak op zich om de vlotjes een make-over te geven, net op tijd voor het volgende broedseizoen.

Wil je de visdiefjes en hun drijvende woonst zelf bewonderen? In de Reservaatzone Donkmeer (Berlare) kan je ze her en der in het water zien liggen, meestal niet zo ver van het pad. Ook aan de nieuwe kijkwand plaatsten we 2 nestvlotjes, een ideale plek om deze diertjes te spotten.

Michaël Crapoen

Guido en Gilbert maken het visdiefvlotje klaar © vzw Durme

vogelzangfestival Van maart tot juni organiseert Avonnatuur, in samenwerking met Hors Service en JNM het Vogelzangfestival 2021. Het is een gratis openluchtfestival voor iedereen, waarbij vogels de headliners zijn. Het is een originele, laagdrempelige manier om iedereen naar buiten te krijgen en kennis te maken met heel wat vogelsoorten en hun prachtige zang.

Neem zeker een kijkje op www.avonnatuur.com/het-vogelzangfestival.

Sarah Geers

18

vzw durme en kunstencentrum verbeke foundation gaan samenwerken In het noorden van ons werkingsgebied, op grondgebied Kemzeke, ligt het kunstencentrum Verbeke Foundation. Het is een heel bijzondere plek, een domein van 12 ha groot waarin tal van hedendaagse kunstwerken geëxposeerd staan. Naast kunstbeleving kan je er eveneens volop genieten van de natuur. Voor Geert Verbeke, de oprichter van het museum, is het heel belangrijk dat de kunstwerken als het ware deel uitmaken van en opgeslorpt worden door de natuur die hen omringt. Naast een grote vijver met rietvegetatie vind je er plekken met jong bos en meer open zones met bloemrijke ruigtes en bremstruweel.

Geert is vooral trots op de honderden exemplaren van brede wespenorchis die her en der in het pioniersbos opduiken.

Kristof Scheldeman Naast nieuwe exposities met recente kunstwerken vind je in verborgen hoekjes eveneens kunstwerken uit vroegere tentoonstellingen die in Verbeke Foundation hun laatste rustplaats lijken te vinden. Indien je geïnteresseerd bent in een soms wel confronterende kunstbeleving in een natuurlijke omgeving mag je Verbeke Foundation niet missen. Wie wil de ‘1 m lange’ autostrade, ‘the accused’, een installatie waar je aangestaard wordt door duizenden opgezette dieren en soms wel heel vergankelijke kunstwerken, niet zien?

Vzw Durme kwam afgelopen voorjaar in contact met Geert en zijn Verbeke foundation. Er was direct een klik tussen beide verenigingen en het is de bedoeling dat we in de toekomst meer gaan samenwerken.

Zo werd afgelopen winter een torenvalk- en bosuilennestkast geïnstalleerd in het domein en zal er dit voorjaar een broedvogelinventarisatie uitgevoerd worden door medewerkers van vzw Durme.

Wie weet wordt ons volgend vrijwilligersfeest georganiseerd tussen de kunst en de natuur van Verbeke Foundation?

Meer info over het kunstencentrum vind je op: www.verbekefoundation.com

Kristof overhandigt de nestkasten aan Geert van de Verbeke Foundation © vzw Durme

19

Zonwering

20

geniet van je voordelen als lid Bij vzw Durme werken we voortdurend aan manieren om jullie, onze leden, in de watten te leggen. We bieden jullie dan ook met plezier tal van kortingen aan bij onze partners. Naast de reeds bestaande samenwerkingen bieden nu ook Tintelijn en De Maesschalck Goethals mooie kortingen aan onze leden aan.

Tintelijn is een verfwinkel die ecologische en duurzame materialen aanbiedt aan doe-het-zelvers en professionelen. Bovendien is het ook een aannemersbedrijf dat schilder-, pleister- en schrijnwerken uitvoert, linoleum plaatst, etc. Ze werken met respect voor mens en milieu, en bieden aan leden van vzw Durme 5% korting aan op aankopen op hun webshop en in de fysieke winkel.

Ook De Maesschalck Goethals, gespecialiseerd in zonnewering en raamdecoratie, verwent je met een extraatje: als lid van vzw Durme krijg je een verrassingsgeschenk bij elke aankoop.

Meer info over je voordelen als lid van vzw Durme? Surf naar www.vzwdurme.be of stuur een mailtje naar martzen.frans@vzwdurme.be.

ALS VZW DURME LID

GENIET JE VAN KORTING BIJ ONZE PARTNERS w! nieu

21

- KINDERPAGINA -

STRAATBLOEMEN EN STOEPGROENTEN groen tussen je stenen Heb ik je ooit verteld over mijn buurvrouw? Die stuurde me vroeger een sms als mijn onkruid op haar stoep groeide. Het ging vaak over robertskruid, een klein plantje met roze bloemen dat zijn zaden wel 6 meter ver kan schieten! Knap, hé? ‘Die plantjes stinken zo,’ zei ze. Ja, als je het plantje kneust, stinkt het. Het werd vroeger ook gebruikt om de muggen weg te houden. Misschien een tip voor de zomer? Ik heb het kruidje alleszins braaf naar mijn stoep verplant. onze groene frigo Er bestaan veel stoepplantjes. Sommigen zijn groot zoals klaproos, rode klaver en paardenbloem. Anderen zijn petieterig.Winterpostelein, wilde marjolein en kamille kan je zelfs eten, hoewel ik het niet aanraad want als er net een hondje op heeft geplast… Allemaal samen zijn ze heel nuttig voor je straat. Want hoe meer groen, hoe koeler het is in de zomer, hoe beter het regenwater in de grond kan, hoe makkelijker vogels eten vinden en hoe beter insecten en pissebedden kunnen schuilen.

Niet uittrekken, dus!

Via deze QR-codes vind je een handige stoepplantposter en een stoepplantenkwartet van Hortus Botanicus Leiden. Er bestaat ook een Minigids Stoepplantjes, te verkrijgen in verschillende webshops.

22

weg met ‘onkruid’!

Net zoals mijn buurvrouw vinden veel mensen dat onkruid weg moet. Jammer. In Engeland, Frankrijk en Nederland zijn ze daarom begonnen met ‘botanisch stoepkrijten’. Dat is een moeilijk woord voor ga-met-een-krijtje-naar-buiten-trek-een-cirkelrond-een-stoepplantje-en-zet-de-juiste-naam-erbij.

Want als stoepplantjes een naam krijgen, worden ze bewonderd en mogen blijven staan. Doe je mee?

doen Zoek op de stoep tussen de tegels naar het herderstasje, robertskruid, stinkende gouwe, rode klaver, liggende vetmuur, klaproos, paardenbloem,... en ga aan de slag! Trek met krijt een circel rond het plantje en probeer de juiste naam erbij te schrijven van het stoepplantje. Zo leren de toevallige passenten ook iets bij!

- KINDERPAGINA -

Stinkende gouwe © Hortus Botanicus Leiden

Robertskruid © Hortus Botanicus Leiden

wist je dat?

Het sap van de stinkende gouwe geel is en je er wratjes mee kan verwijderen? .....

De paardenbloem één lange wortel heeft? Als deze breekt groeit er uit beide stukken een nieuwe plant. .....

De familie van de heermoes al bestond in de tijd van de dino’s? .....

Het allerkleinste stoepplantje letterlijk tussen de stoeptegels groeit?

Het heet liggende vetmuur of stoeptegelspleetplant (hallo!). Je stapt er elke dag op en toch gaat het niet dood!

Rode Klaver © Hortus Botanicus Leiden

Liggende vetmuur © Hortus Botanicus Leiden

23

Topper op de Hamputten in januari 2021 © Joris Everaert

vogelnieuws: topper De topper of toppereend (Aythya marila) is een vogel uit de familie van Anatidae (Eendachtigen).

In vergelijking met de meer algemeen voorkomende kuifeend, waarvan het mannetje een opvallende kuif heeft, is de topper forser en op de rug lichter van kleur. Sommige vrouwtjes van de kuifeend hebben een relatief grote witte vlek aan de snavelbasis, bijna zoals bij het vrouwtje topper.

Hierdoor zijn er vaak verkeerde determinaties.

Het is dus belangrijk om alle kenmerken goed te bekijken. overwinteringsgebied De topper komt in grote aantallen tot broeden in het meer noordelijke deel van Europa en in Siberië.

24

Joris Everaert

In dit broedgebied is de topper vooral te zien op toendrameren. In Azië en Noord-Amerika leeft een andere ondersoort van de topper. Hoewel de internationale populatie groot is (5 miljoen vogels waarvan ca. 300.000 in Europa), ziet men de laatste jaren wel een dalende trend. Als overwinteringsgebied zijn het IJsselmeer en - vooral bij strenge vorst - de Waddenzee in Nederland van groot internationaal belang, met aantallen van enkele tienduizenden tot maximaal ongeveer 100.000 vogels.

Ook in Vlaanderen kan de topper overwinterend gezien worden, vooral langs de kust, maar in veel kleinere aantallen (max. enkele tientallen). In het binnenland van Vlaanderen is het een zeldzame verschijning.

zeldzaam in de regio De soort is omnivoor en op het menu staan zowel waterplanten als krabben en kleine vis. Maar slakjes en schelpdieren (bijv. driehoeksmossel) vormen het voorkeurvoedsel.

In de laatste 20 jaar zien we in de regio van de Durme- en Scheldevallei slechts een handvol niet jaarlijkse waarnemingen, doorgaans zeer kortstondig (1 dag). In de nabije Waaslandhaven zijn er quasi jaarlijks wel enkele overwinterende vogels. In de regio scoort vooral de Hamputten in Waasmunster goed (nu binnen reservaat Groot Molsbroek) met op 23 december 2005 zelfs een groep van 12 vogels

(7 eerste-winter mannetjes, 5 vrouwtjes) wat zeer uitzonderlijk is in het binnenland. Maar ook op 15 december 2002 (vrouwtje), 24 november 2006 (juveniel), 11 november 2008 (adult vrouwtje) en van 16 tot 19 januari 2021 (eerste-winter mannetje) verscheen de soort op de Hamputten.Verder zat er op 12 januari 2014 een vrouwtje op de Waesmeerplas in Temse, en op 3 november 2016 ook een uitzonderlijk aantal van 9 vogels (zeker 3 eerste-winter mannetjes) op de Nieuwdonk in Berlare. Het eerste winter mannetje dat in de afgelopen winter een aantal dagen verbleef op de Hamputten, trok dan ook heel wat vogelaars aan.

Topper op de Hamputten in januari 2021 © Joris Everaert

Op 23 december 2005 werd een groep van 12 vogels gespot op de Hamputten © Joris Everaert

25

DE DUURZAME AANNEMER Je gevel of interieur opfrissen?

Schilder-, kalei-, timmer- of pleisterwerken: Tintelijn voert ook werken uit bij je thuis.

DE NATUURVERFWINKEL Bij Tintelijn zetten we in op gezonde verf en duurzame producten. Nood aan inspiratie of informatie? Kom eens langs!

Onze experten zijn van vele markten thuis.

OFFICIËLE PARTNER

info@tintelijn.be • 09 219 09 60 Adolf Baeyensstraat 216, 9040 Gent

www.tintelijn.com

Dé speciaalzaak voor al uw optische instrumenten Bestel via onze webshop www.natuurkijkers.be met gratis verzending.

Nederstraat 25 9700 Oudenaarde +32 (0)55 61 33 13 info@natuurkijkers.be www.natuurkijkers.be Natuurkijkers.be is een merknaam van Optiek Van Ommeslaeghe, Nederstraat 20

26

Verrekijkers, telescopen, sterrenkijkers, microscopen, loupes, ...

Demonstraties op aanvraag

natuurwinst door sigmawerken in durmevallei André Verstraeten

De Sigmawerken in het Groot en Klein Broek in Elversele en Sombeke zijn nog in volle uitvoering. Vzw Durme zorgt in constructief overleg met De Vlaamse Waterweg en het Agentschap voor Natuur en Bos voor het overgangsbeheer. De kaart "Wandelen en Fietsen langs de Sigmaprojecten in de Durmevallei" is al aan haar vierde druk en wordt nu gratis aangeboden via vier folderbakjes langs de dijken. Nieuw is ook dat het Klein Broek tijdelijk al onder water komt door het openen van de sluizen. De schotbalken dienen nog wat bijgeregeld om een ideaal waterpeil in te stellen, in afwachting van de volledige ontpoldering. De Vlaamse Waterweg plaatste al zeven borden die de toegang tot deze natuurgebieden verbieden. Er was al te veel verstoring onder andere door wandelaars met loslopende honden.

De buizerd cirkelt dagelijks over het Groot Broek © Patrick De Smedt

rijke biodiversiteit Ondertussen kwamen natuurliefhebbers van hier, maar ook van ver buiten de regio vanaf de dijken de vogelrijkdom bekijken en fotograferen. Belangrijkste blikvangers waren de velduil, de ijsvogel, de blauwe kiekendief, de grote en de kleine zilverreiger, lepelaars en 8 soorten eenden. Op sommige dagen stonden er wel dertig fotografen (op covidafstand!). Dit was sterk stimulerend voor het maatschappelijke draagvlak voor de Sigmawerken. De opvallendste fotograaf is ongetwijfeld Patrick De Smedt, die hier bijna dagelijks vanaf de dijken geduldig het goede moment voor een mooie foto afwacht.

Patrick De Smedt bij het Sombeekse Zwin

Het wisselende water op het Meulendijkbroek zorgt niet alleen voor een aantrekkelijk landschap, maar ook voor een watervogelparadijs. De vaste kijker die vzw Durme er plaatste, wordt druk gebruikt. Zoals de Paardeweide-oost in Berlare al de benaming "Het Berlaarse Zwin" kreeg, past het hier evengoed om het Meulendijkbroek voortaan "Het Sombeekse Zwin" te noemen.

27

wie zijn wij?

Hoewel heel wat onder jullie ons goed goed kennen, blijven we voor veel leden onbekend, zeker na een jaar waarin we noodgedwongen wat onzichtbaarder moesten werken...

Daarom dachten we dat het nuttig zou zijn om onszelf eens voor te stellen. Here we go!

Kristof Scheldeman - Coördinator Reservatenwerking Kristof zorgt voor een goed beheer van onze natuurgebieden. Hij doet zowel administratie (opmaak subsidiedossiers, erkenningsdossiers) als de monitoring.

Tijdens inventarisaties en beheeropvolging vind je hem in het veld.

Bob Van Lembergen Ploegbaas Terreinwerk

Kris Leunis Terreinwerk

Thijs van der Schueren Terreinwerk

Bob, Kris en Thijs vormen samen onze terreinploeg. Zij voeren de noodzakelijke beheerwerken uit in onze reservaten. Ze zijn dan ook de drijvende kracht achhter al het beheer werk in onze reservaten. Hierin worden ze bijgestaan door de conservators, vrijwilligers en lokale landbouwers.

Thomas Van Lancker - Aankoper natuurreservaten, verantwoordelijke bosuitbreiding en medewerker verenigingsteam Thomas is als aankoper verantwoordelijk voor de uitbreiding van de natuurreservaten. Daarnaast zorgt hij voor bosuitbreiding in en rond deze gebieden en zoekt hij sponsors en giften voor onze werking. Hij is lid van het verenigingsteam en begeleidt (school)groepen in onze reservaten.

Dorien Van Ranst - Educatief medewerker & terreinwerk Dorien gidst (school)groepen, werkt mee aan de ontwikkeling van het educatief aanbod en zorgt voor de vrijwilligerswerking rond het Bezoekerscentrum Molsbroek. Twee dagen per week versterkt ze de terreinploeg.

28

Sarah Geers - Coördinator educatie en verenigingswerking Sarah coördineert het Educatie- en Verenigingsteam en is vrijwilligersverantwoordelijke. Ze stuurt de activiteiten, communicatie, ledenwerving, fondsenwerving en, samen met de Kristof, de algemene personeelszaken aan. Daarnaast gidst ze (school)groepen en is ze verantwoordelijk voor de educatiepakketten.

Michaël Crapoen - Educatief medewerker & verantwoordelijke financiële administratie Michaël staat in voor de werking van het bezoekerscentrum Donkmeer en alles wat er met samenhangt. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor de financiële administratie en ondersteunt hij mee de reservatenwerking.

Martine Van Audenhove - Educatief medewerker Martine gidst (school)groepen en werkt mee aan de ontwikkeling van het educatief aanbod. Ze zorgt voor de werking rond het bezoekerscentrum Molsbroek.

Maja De Cock - Educatief medewerker Maja gidst (school)groepen, werkt mee aan de ontwikkeling van het educatief aanbod, is het aanspreekpunt voor alle boekingen en reservaties en ondersteunt de logistieke werking waar nodig.

Martzen Frans - Administratief en educatief medewerker Martzen verzorgt de personeelsadministratie, algemene administratie, de verzekeringen, alle sociale media kanalen van vzw Durme en gidst (school)groepen. Hij is tevens ook eindredacteur van het tijdschrift Durme- & Scheldeland.

Wouter De Geest - Logistiek medewerker Wouter is onze logistieke duizendpoot. Hij zorgt dat alles in ons bezoekerscentrum Molsbroek en de ruime omgeving er piekfijn bij ligt.

29

activiteitenkalender mei-juli Meer info zoals de plaats van afspraak, het uur, de locatie en het inschrijvingsformulier vind je op www.vzwdurme.be. Let op, inschrijven is verplicht en alle activiteiten zijn onder voorbehoud ten gevolge van de Corona maatregelen. Check de kalender op onze website voor de laatste updates.

ZONDAG 2 MEI

ZONDAG 6 JUNI

Maandwandeling Groot Molsbroek

Maandwandeling Groot Molsbroek

Onze gids neemt je mee op wandel in het Groot Molsbroek. Een boeiende ontdekkingstocht over wat je de maand mei kan beleven in de natuur.

Onze gids neemt je mee op wandel in het Groot Molsbroek. Een boeiende ontdekkingstocht over wat je de maand juni kan beleven in de natuur.

ZATERDAG 8 MEI

ZONDAG 20 JUNI

Weidevogelwandeling

Natuurwandeling voor dummies

Het Regionaal Landschap Schelde-Durme, de gemeente Berlare en vzw Durme hebben de handen in elkaar geslagen om de weidevogelpopulatie in de Scheldebroeken te helpen. Deze voormiddag nemen we je mee in het gebied en leer je er meer over. Zie ook p 6 en 7

Je gaat graag wandelen in de natuur maar vindt dat je er niets van kent? Tijdens deze korte wandeling van 5 km zal je ervaren dat een natuurgids, niet in het donkergroen gekleed, best een aangename rustige mens is die je op een eenvoudige en klare wijze de eerste stappen van echte natuurbeleving kan bijbrengen.

ZONDAG 9 MEI ZONDAG 20 JUNI Ridderwandeling in de Eendenkooi Wat is een eendenkooi en waarvoor diende zij?

Danken sommige planten hun naam aan een ridder? Hebben hier ooit kaboutertjes en elfjes rondgezworven? Je komt het allemaal te weten tijdens de wandeling van ridder Nico! Een spannend avontuur voor kinderen tussen 6 en 12.

Ouders en grootouders natuurlijk ook van harte welkom.

ZATERDAG 29 MEI Vogelexcursie in het Berlaars Zwin De Paardeweide wordt ook wel eens het Zwin van Berlare genoemd. Je vindt er tal van vogels, een plezier om te zien. Vogelkenner Eddy Gadeyne neemt je mee op ontdekking. Vergeet zeker je verrekijker niet!

30

Hoogtij: Feest in de Scheldevallei Dit jaar een nieuwe poging om een dag vol boeiende wandelingen en activiteiten te organiseren, samen met alle gemeenten langs de Schelde en de Durme. In Lokeren kan je alvast deelnemen aan klimaatwandelingen. Inschrijven kan binnenkort via de website van stad Lokeren.

ZONDAG 27 JUNI Libellenwandeling in de Fondatie De Fondatie van Boudelo bevat heel wat verborgen pareltjes. De pas heraangelegde poelen zijn er daar één van, en zijn een waar libellen-paradijs.

Samen met libellenkenner Frank Cornelis gaan we op zoek naar deze broze fladderaars en leer je alles over hun manier van leven.

VANAF 1 JULI

ZONDAG 4 JULI

Schat van Vlieg

Wilde kruiden wandeling Donkmeer

Ook dit jaar heeft Vlieg weer leuke schatten verstopt op verschillende locaties in Vlaanderen.

Ook in het Molsbroek zit er een verstopt. Kom jij hem zoeken?

"Onkruid vergaat niet?" Neen, onkruid bestaat niet!

Onkruiden zijn enkel maar kruiden waarvan je het nut en de schoonheid nog niet hebt ontdekt.Wist je dat je van paardenbloemen heerlijke siroop of confituur kan maken? We staan stil bij een tiental planten waar enorm veel over te vertellen en leren valt.

ZATERDAG 3 JULI Exotenbeheer in de Reservaatzone Donkmeer Vandaag steken we de handen uit de mouwen in de natuur en geven we zo de fauna en flora alle kansen. We bestrijden de woekerplant reuzenbalsemien ZONDAG 4 JULI

23 TOT 26 AUGUSTUS Kindercursus in het Groot Molsbroek Samen ravotten, onze natuur bestuderen en knotsgekke verhalen verzinnen... Onze kindercursus voor kinderen van 6 tot 12 jaar is altijd superleuk!

Maandwandeling Groot Molsbroek: de groene long van Lokeren

JUNI EN SEPTEMBER

Het Molsbroek biedt ons ontspanning en rust, gezonde lucht, zuurstof, beweging, en wonderbare natuur. Tijdens deze wandeling nemen we de bijzondere planten in het Molsbroek onder de loep.

Olga de Otter reist door Vlaanderen Ontdek het geheime leven van otters in Vlaanderen tijdens de reizende tentoonstelling. In juni te zien in het bezoekerscentrum Donkmeer, in september in het bezoekerscentrum Molsbroek.

31

bezoekerscentrum molsbroek Openingsuren: 1 februari t.e.m 31 mei: woensdag: 13 - 17 uur zon- en feestdagen: 14 - 18 uur 1 juni t.e.m 15 september: dinsdag tot vrijdag: 13 - 17 uur zaterdag en zondag: 14 - 18 uur 16 september t.e.m 31 oktober: woensdag: 13 - 17 uur zondag: 14 - 18 uur 1 november t.e.m 31 januari: woensdag: 13 - 17 uur zondag: 14 - 17 uur Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren info@vzwdurme.be - 09 348 30 20

bezoekerscentrum donkmeer Openingsuren: 1 maart t.e.m 30 juni élke dag: 10 - 12.30 en 13.30 - 17 uur 1 juli t.e.m 31 augustus élke dag: 10 - 12.30 en 13.30 - 18 uur 1 september t.e.m 31 oktober élke dag: 10 - 12.30 en 13.30 - 17 uur 1 november t.e.m. 28 februari weekdagen: 10 - 12.30 en 13.30 - 17 uur weekend: 13.30 - 17 uur Grutto © Dave Van Mulders

Donklaan 123, 9290 Berlare donk@vzwdurme.be

COLOFON Redactie: Thomas Van Lancker, Sarah Geers, Kristof Scheldeman, Martine Van Audenhove, Michaël Crapoen, Dorien Van Ranst Eindredactie en lay-out: Martzen Frans Taalkundig advies: Paule Bosch Met dank aan: Geert De Smet, Joris Everaert, Begijn Le Bleu, Jan Maertens, Robert Schepers, André Verstraeten, Sylvain Cuvelier Druk: Graphius Eekhoutdriesstraat 67, 9041 Gent Secretariaat: Bezoekerscentrum Molsbroek, Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren Coverfoto: Boommarter © Vilda (Lars Soerink) Lidmaatschappen: 12 euro (gewoon lid) 25 euro (steunend lid) per kalenderjaar. Betalingen en giften kunnen via overschrijving op BE52 0012 2999 0009 of in onze bezoekerscentra | RPR Gent Afdeling Dendermonde (ondernemingsnummer: 0409.336.931) | Alle artikels en afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. Meer info: martzen.frans@vzwdurme.be

DURME- EN SCHELDELAND Driemaandelijks tijdschrift van vzw Durme

V.U. vzw Durme Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren 2021 I jaargang 24 I nr 2 Afgiftekantoor Lokeren 1

P003350