Durme- en Scheldeland - 2013-1

Durme- en Scheldeland NR 1 I 2013 I JAARGANG 16 I DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE REGIONALE NATUURVERENIGING VZW DURME

In de kijker:

2013 Molsbroekjaar

Inhoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

2

Redactie: Thomas Van Lancker (hoofdredactie & opmaak).

Michaël Crapoen, Marieke De Vos, Leen De Laender, Kristof Scheldeman.

Actueel

I

Kalender

Inhoud

Colofon

nr 1/2013

I

3

Voorwoord

Secretariaat: Bezoekerscentrum Molsbroek Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren tel/fax: 09 348 30 20 e-mail: info@vzwdurme.be website: www.vzwdurme.be

4

Molsbroekjaar 2013

7

Meer aandacht voor dagvlinders in 2013

Abonnementen:

8

Update kleurringonderzoek Molsbroek

€ 10,00 per kalenderjaar of € 25,00 als steunend lidmaatschap.

Betalingen kunnen gebeuren via de bezoekerscentra, de afdelingen of door overschrijving op BE52 0012 2999 0009 van vzw Durme, Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren.

10 Nieuw patrimonium

12 Dagvlinders? Die zie je toch niet meer!

Leden die zich ook op ‘t Groene Waasland, het tijdschrift dat vzw Durme uitgeeft samen met andere Wase natuurverenigingen, willen abonneren, betalen € 15,00 per kalenderjaar.

14 Evaluatie bermbeheerplan Lokeren

Wenst u onze digitale nieuwsbrief te ontvangen?

Mail dan naar digitalenieuwsbrief@vzwdurme.be

16 Struweeltjes

Artikels voor het volgende tijdschrift moeten digitaal worden bezorgd aan de redactie uiterlijk 25 februari. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun publicaties.

Overnemen van artikels is toegelaten als je de bron vermeldt. Alle foto’s zijn auteursrechtelijk beschermd.

25 Vogelnieuws

28 Activiteitenkalender

Taalkundig advies: Paule Bosch Druk: www.drukindeweer.be Gedrukt op milieuvriendelijk papier met plantaardige inkten.

Cover:

Molsbroek in de winter foto: André Verstraeten

Onze partners:

Vo o r w o o r d

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Beste lezers, Langs deze weg wil ik jullie allemaal bij de start van het nieuwe jaar ‘het allerbeste toewensen’ voor 2013 namens mezelf als voorzitter en de leden van onze Raad van Bestuur. Bovenal wil ik al onze vrijwilligers danken voor hun inzet in het voorbije jaar. Opnieuw hebben ze op vele vlakken samen met de ondersteuning van onze personeelsploeg er een denderend jaar vol activiteiten van gemaakt. Ook 2013 belooft opnieuw een gevuld jaar te worden!

Een korte terugblik op het voorbije jaar. Verrassend waren telkens de ontdekkingen van een aantal nieuwe Rode Lijstsoorten in onze natuurgebieden die je telkens kon lezen in ons tijdschrift (grote karekiet, bever, veldspitsmuis, tengere pantserjuffer en grote trosdravik). Ter verduidelijking, Rode Lijstsoorten zijn planten of dieren die uiterst zeldzaam of met uitsterven bedreigd zijn in België. Die soorten zijn een graadmeter inzake het beheer van onze gebieden, maar benadrukken ook de kwetsbaarheid van onze natuur waar we als mens soms onbewust en onverantwoord met omgaan.

Halfweg het voorbije jaar werden we geconfronteerd met het dossier van de zandwinning naast het Molsbroek. Op enkele weken tijd realiseerden we vanuit de vereniging samen met tal van buurtbewoners een protestactie en een online petitie die maakte dat de gevraagd vergunning tot extra exploitatiemogelijkheden werd geweigerd door de bevoegde minister. De laattijdige betaling van subsidies - allicht te wijten aan besparingsdrift vanuit de administratie - was dan weer een andere kopzorg.We hopen dat de administratie voor dit jaar dergelijke herhaling vermijd. De resultaten voor de nieuwe gemeenteraden in ons werkingsgebied brachten niet veel wijzigingen mee, maar het streven naar betere samenwerking met de lokale besturen staat alvast op ons lijstje. Minder positief dan verhoopt waren de resultaten die eind dit jaar werden behaald in Doha op de wereldklimaattop. Er werd weliswaar een verlenging van het Kyoto akkoord bekomen, maar het afhaken van grote industrielanden zoals Japan, China, Rusland en de VS zijn vage tekens inzake toekomstperspectieven rond een nieuw en ingrijpender akkoord rond een wereldmilieuakkoord. Financieel gewin blijft de toon zetten, boven de niet meer te ontkennen opwarming van onze aarde.

Positief nieuws waren dan weer de overeenkomsten die eind het jaar nog werden gerealiseerd inzake de aankoop van enkele grotere percelen in de reservaatzones van de Linie in Lokeren, de Durmemeersen in Waasmunster en de Fondatie van Boudelo in Sinaai en Stekene. Ook een aantal kleinere percelen in de Scheldebroeken in Berlare werden verworven. Onze achterstand inzake aankopen is hiermee bijna volledig weggewerkt, maar het heeft ons ook duidelijk gemaakt dat de eigen inbreng steeds zwaarder begint door te wegen in onze begroting.

Ik wil dan net als vorig jaar een warme oproep doen aan al onze leden en sympathisanten om hun lidgelden te vernieuwen, of beter nog steunend lid te worden van onze vereniging. Het is dankzij jullie steun dat wij als vereniging kunnen verder ijveren voor het behoud van natuur in de regio tussen Schelde, Durme en Moervaart. Wil je echter een extra gift doen boven op je lidgeld ter ondersteuning van ons aankoopbeleid dan kan dit via onze rekening. Voor giften vanaf 40 euro ontvang je dan in de loop van het jaar een fiscaal attest. Het is een investering die opbrengt voor de natuur en de biodiversiteit in onze regio en waar toekomstige generaties ons ooit zullen voor bedanken.

Graag tot op één van onze activiteiten, jullie voorzitter, Patrick De Brauwer

nr 1 / 2013

3

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Molsbroekjaar 2013

nr 1 / 2013

4

2013 is voor het Molsbroek een gouden jubileumjaar. In 1963 noteerde de huidige conservator André Verstraeten hier zijn eerste vogelwaarnemingen. Het zou de start worden van 50 jaar ononderbroken inzet en engagement voor dit natuurreservaat in het bijzonder en voor de natuur in Vlaanderen in het algemeen. Na 1963 vormde zich hier een kleine kring van vogelkijkers en vogelringers die zich strijdbaar wilden inzetten voor het natuurbehoud en de landschapszorg.

Dankzij dat pionierswerk van die eerste jaren heeft de natuur in onze regio een plaats verworven.

Uit die kleine kring is ook natuurvereniging vzw Durme opgericht, die sinds 1969 zorgt voor het beheer van het Molsbroek. Daarbij ging niet alleen aandacht naar natuurlijk en landschappelijk erfgoed, maar ook naar natuureducatie, kunst en historisch erfgoed.

Naar aanleiding van het jubileumjaar wordt een ‘Molsbroekjaar 2013’ georganiseerd. Zo wil vzw Durme met een reeks éénmalige activiteiten, zowel op korte als op lange termijn, de natuur- en erfgoedwaarde van het gebied nog sterker in de kijker zetten. Hieronder twee activiteiten die je alvast in je agenda kan noteren. In het volgende nummer van ‘Durme- en Scheldeland’ zal meer info verschijnen over het volledige programma van dit ‘Molsbroekjaar 2013’. Wel kunnen we al verklappen dat er tegen eind 2013 ook een boek over het Molsbroek uitgegeven zal worden!

Unieke wandeling dwars doorheen het Molsbroek Zaterdag 23 maart 2013 In het kader van het Molsbroekjaar 2013 neemt conservator André Verstraeten ons mee naar het hart van natuurreservaat het Molsbroek. Dit precies op de vijftigste verjaardag van zijn eerste vogelwaarnemingen. Voor die unieke wandeling verlaten we uitzonderlijk de wandeldijk en ontdekken we de verborgen natuurpareltjes van dit 80 hectare groot natuurgebied. Onderweg vertelt André met passie en toewijding over de historiek van het gebied, het beheer en de natuurwaarde.

Een wandeling om nooit meer te vergeten!

Op 23 maart worden er op de dijk ook twee vaste verrekijkers feestelijk ingehuldigd.

Zo kan groot en klein zonder moeite de vogels op de moerasvlakte bekijken vanaf de beste kijkplaatsen. Die kijkers zijn het resultaat van vlotte samenwerking met vrijwilligers: André Verstraeten nam het initiatief en coördineerde het project, Michel Parys zorgde voor het tekenen van de plannen en Martin Haentjens en Frederik Haentjens voor de constructie.

Afspraak: 14.30 uur aan het bezoekerscentrum Molsbroek in Lokeren.

Deelname gratis. Laarzen noodzakelijk!

Info: André Verstraeten, 09 348 18 59.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Cursus Natuurschilderen: ‘Het Molsbroek op weg naar de zomer’ 23 maart, 27 april, 11 mei, 8 juni en 24 augustus Laat je inspireren door de prachtige omgeving van het Molsbroek. Dit 80 ha grote natuurreservaat is bekend voor zijn uitgestrekte moerasvlakte met talrijke watervogels. Creativiteit en natuurbeleving komen in de cursus samen.

nr 1 / 2013

5

De lente is net ontwaakt en het eerste groen verschijnt. Iets later kleurt de moerasvlakte geel door gele lis en gele plomp op het water. Naast eenden en misschien wel een reiger bezorgen de duizenden kokmeeuwen - die hier in het voorjaar komen broeden - je een wonderbaarlijk schouwspel. De rust is even ver te zoeken... En uiteindelijk zie je hoe het in het Molsbroek zomert en de kattenstaart de moerasvlakte prachtig paars kleurt.

Teresa De Smet (lerares aan de Academie van Hamme) zorgt voor individuele begeleiding op maat en helpt je zo je grenzen te verleggen.

Door observatie leer je het kleurenspel van het landschap weer te geven. Ervaring met schilderen mag, maar is geen vereiste. Je schildert met materiaal naar keuze, met acrylverf op papier of zelfs het gebruik van houtskool is mogelijk. Je krijgt oog voor de pracht van de waterkant en leert aandacht te hebben voor compositie om zo de indruk van het moment weer te geven.

Zonsondergang in het Molsbroek. Foto: André Verstraeten

Afspraak: zaterdag 23 maart, 27 april, 11 mei, 8 juni en 24 augustus telkens om 10 uur aan bezoekerscentrum Molsbroek. Einde voorzien om 12.30 uur.

Prijs en inschrijven: 60 euro. Inclusief de professionele begeleiding gedurende de 5 lessen en een verzekering tijdens de sessies. Contacteer Marieke De Vos (marieke.devos@vzwdurme.be of 09 348 30 20) en schrijf vervolgens het juiste bedrag over op BE52 0012 2999 0009 met mededeling 'naam schildert het Molsbroek’.

Meebrengen: de deelnemers zorgen zelf voor alle schildermateriaal.

Meer info: Teresa de Smet via teresa.de.smet@telenet.be, 09 228 99 05 of 0478 23 46 07.

Oude foto’s of kunstwerken gezocht voor een boek over het Molsbroek Tegen einde 2013 voorziet vzw Durme de uitgave van een ruim geïllustreerd boek over het Molsbroek. Wie beschikt over foto’s van vóór 1969, schilderijen, tekeningen of gedichten over het Molsbroek kan contact opnemen met André Verstraeten via andre.verstraeten@scarlet.be of 09 348 18 59, of bij afwezigheid met het secretariaat van vzw Durme via 09 348 30 20.

Jouw illustraties kunnen het boek extra aantrekkelijk maken. Bedankt!

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Vogels eten hun buikje vol Michaël Crapoen

nr 1/2013

6

Tijdens de winterperiode hebben dieren vaak moeite om aan voldoende voedsel te geraken.

Sommige dieren kruipen maandenlang onder de wol, anderen zoeken zuiderse oorden op. Je hebt er ook die in de herfst een voedselvoorraad aanleggen waardoor ze ’s winters hun buikje kunnen vullen. In onze natuurgebieden kunnen dieren vaak wel nog hun kostje bijeenscharrelen. De laatste jaren geven we ze nog een extra zetje doordat we wildakkertjes zijn gaan aanleggen. Die graanrijke wildakkers zijn gedekte tafels voor een hele schare vogels en ze komen er dan ook in zwermen op af.

Buiten de natuurgebieden lukt het al veel minder om het levensnoodzakelijke voedsel te vinden, maar gelukkig zijn er heel wat mensen die onze gevederde vrienden een handje helpen. Dat kan je doen door in je eigen tuin voedsel aan te bieden zoals zonnebloempitten, graantjes, pindanoten en vetbolletjes. Ook vzw Durme werkt daaraan mee want in natuurgebied het Molsbroek (Lokeren) en in de natuurtuin van het bezoekerscentrum Donkmeer (Berlare) staat er zelfs een heuse voederwand!

Deze vink is dol op pindanootjes.

Foto: Patrick De Cooman

Die voederwand is een soort van scherm waarin we kleine kijkgaten hebben gemaakt en vanwaar je vogels op luttele meter afstand – en zonder ze te storen! – acrobatische streken ziet uithalen om hun buik te vullen. Een ideale manier ook om zonder verrekijker de verschillende soorten beter te leren kennen.

Roodborstjes, vinken, mussen, merels en verschillende mezensoorten zal je er zeker aantreffen. Ook minder algemene soorten zoals de boomklever (Molsbroek) en de zwarte mees en kuifmees (bezoekerscentrum Donkmeer) laten zich regelmatig spotten. Wist je trouwens dat een groot deel van de kool- en pimpelmezen die je deze winter in jouw tuin aantreft dieren zijn die afkomstig zijn uit verre oostelijke streken!?

Leuk toch!

Met groot kaliber in het Molsbroek!

De natuurtuin aan het bezoekerscentrum Donkmeer.

Foto: archief

En ander leuk weetje voor de fotografen onder ons: aan de voederwand in het Molsbroek hebben we recent een kijkgat breder gemaakt waardoor je nu ook zonder problemen plaatjes kan schieten met grotere lenzen. Dichter zal je wilde vogels niet kunnen trekken!

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Meer aandacht voor dagvlinders in 2013 Werkgroep Dagvlinders 2013 wordt een belangrijk jaar voor dagvlinders. In onze streek tussen Durme en Schelde wel te verstaan. Maar ook in de ruime omgeving van het werkingsbied van vzw Durme zal in 2013 intensief worden gezocht naar de aanwezigheid van die gevleugelde insecten. Dagvlinders zeggen veel over de omgeving, hoog tijd dus om dat met het ‘project dagvlinders 2013’ eens breder in beeld te brengen.

Voor een rapport moet die vaststelling genoteerd worden. Dat kan het best door de waarnemingen in te geven in een Excel-bestand en dat op het einde van het dagvlinderseizoen door te geven. Je kan ook je observaties ingeven op de website van www.waarnemingen.be. Daar kan je op het einde een Excel-formulier uploaden met je gegevens. Neem – als dat enigszins kan – ook foto’s van die dagvlinders om je waarneming te staven.

De nieuw opgerichte werkgroep dagvlinders onder de koepel van VVE (Vlaamse Vereniging voor Entomologie) heeft de aanzet gegeven tijdens haar eerste bijeenkomst in bezoekerscentrum Molsbroek. Meteen wordt dit ook haar thuisbasis voor de komende meetings. Tijdens die bijeenkomsten staan steeds diverse thema’s over dagvlinders op het programma. Meestal hebben die onderwerpen een wetenschappelijke achtergrond, maar ook beheer en reisverslagen komen ruimschoots aan bod.

Volgende afspraak op 2 februari.

Die gegevens worden dan gecentraliseerd en verwerkt tot een bruikbaar geheel. Daarna zullen alle dagvlinderwaarnemingen gebundeld worden in een publicatie met alle soorten en hun specifieke verspreidingskaartjes in dit projectgebied. Het wordt een unieke gelegenheid om het ruime gebied waarin we leven, in kaart te brengen. Hopelijk krijgen onze dagvlinders dan ook meer aandacht van de overheid en kan er op termijn meer rekening gehouden worden met hun omgevingsbehoeften.

De werkgroep doet dan ook een oproep aan alle leden en sympathisanten om dit jaar extra aandacht te schenken aan dagvlinders en hun observaties door te vegen. Mensen die actief willen meewerken aan het project, kunnen gedurende het jaar uitkijken naar dagvlinders in hun omgeving.

Op 12 december werd een bijeenkomst gehouden voor mensen die een extra inspanning willen leveren tijdens dit project.

Die groep kreeg verscheidene km-hokken toegewezen waarin ze gedurende het jaar actief op zoek gaan naar dagvlinders. Dit gebeurt drie maal per jaar in dezelfde biotopen. Ieders waarnemingen kunnen daarbovenop een zeer waardevolle aanvulling zijn.

Wie ingeschreven is op de digitale nieuwsbrief van vzw Durme, wordt op tijd op de hoogte gebracht welke soort dagvlinders er op dat moment vliegt en waar die het best te zien zijn net als bijzondere waarnemingen die extra in de kijker worden gezet.

Help ons met het project dagvlinders 2013.

Wil je meer info over dit project? Stuur een mail naar couckuyt.jurgen@telenet.be of filip.vandevelde@skynet.be en wij nemen contact op voor meer details.

nr 1 / 2013

7

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Kleurringonderzoek Molsbroek broedseizoen 2012 Tim Audenaert

nr 1 / 2013

8

Het kleurringonderzoek naar kokmeeuwen in het Molsbroek loopt nu al voor het vierde opeenvolgende jaar. Traditiegetrouw bouwt de broedkolonie zich op vanaf eind februari om tegen midden juli weer volledig ontbonden te zijn. Voor 2012 werd de populatie op 1600 koppels geschat en werden er uiteindelijk 178 jonge kokmeeuwen gekleurringd.

Uitwisseling en terugkeer In het voorjaar 2012 konden we voor het eerst uitwisseling vaststellen van gekleurringde meeuwen tussen de verschillende broedkolonies in Vlaanderen en Nederland alsook terugkeer van volwassen vogels naar hun eigen geboortekolonies. Dat volwassen meeuwen in andere kolonies of in de eigen broedkolonie opduiken, gebeurt zonder uitzondering pas vanaf een leeftijd van drie jaar. Zo werden volwassen gekleurringde vogels gemeld in de kolonie van de Antwerpse haven die geboren waren in de kolonies van Lommel en Molsbroek. Ook over de landsgrenzen heen werd uitwisseling vastgesteld in Nederlands Limburg (geboortekolonie Lommel) en Terneuzen (geboortekolonie Gent). Terugkeer naar de eigen geboortekolonies (vastgesteld in Molsbroek en Antwerpse haven) gebeurt eveneens vanaf een leeftijd van drie jaar. Fijn was dat we in Molsbroek niet enkel oude bekende kokmeeuwen, maar ook een gekleurringde zwartkopmeeuw al voor het tweede opeenvolgende jaar in de broedkolonie konden verwelkomen.

Broedseizoen Molsbroek Het broedseizoen van 2012 was wat minder dan vorig jaar. Het aantal kokmeeuwen werd op 1600 koppels geschat tegenover 1800 in 2011.

Echter op ‘ringersvlak’ was het eentje om in te lijsten. We begonnen eraan op 18 mei en hebben 7 opeenvolgende zaterdagen (telkens om 6u ’s ochtends) kunnen ringen met mooi weer en ideale waterstanden om vlot de nesten met kajak te kunnen bereiken. Dat resulteerde dan ook in 178 gekleurringde meeuwen. Vanaf 18 maart was het adult vrouwtje hybride kokmeeuw x zwartkopmeeuw (EEVY) weer present. Ze verbleef gedurende het volledige broedseizoen op exact hetzelfde territorium als vorig jaar (bamboestokje stond nog naast de pol van scherpe zegge waarop ze vorig jaar broedde). Op 29 april ondernamen we een poging om haar mogelijke nest te lokaliseren, zonder succes. Aangezien we bovendien geen copulatie, noch enige vorm van broedgedrag hebben gezien, concluderen we dat ze in 2012 geen broedpoging heeft ondernomen.

Kleurringen.

Foto: archief

Dank Ook tijdens het broedseizoen 2012 kon ik weer rekenen op fantastische ‘partners in crime’. Dank aan Bob (!), Geert DS, Geert B, Willem, Robbe, Alain, Marieke, Michaël, Joris & Michel om hun steentje bij te dragen aan dit intensieve onderzoek. Niet voor iedereen evident maar zoals Bob nog zei: ‘Niks zo mooi om je dag mee te beginnen als in alle vroegte het moeras in te duiken om meeuwen te ringen!’

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Terugmeldingen Zoals eerder bericht in Durme- en Scheldeland, breidde ons kleurringonderzoek zich uit naar andere Vlaamse kolonies. Sinds 2012 hebben we de taalgrens overgestoken en worden nu ook kokmeeuwen uit de broedkolonie van les Marais d’Harchies (Henegouwen) met geel gekleurringd. Op 5 december 2012 stond de teller op 1.109 gekleurringde meeuwen (1053 pullus + 56 adult), waarvan 431 in Molsbroek.

We ontvingen tot op heden 482 terugmeldingen van 217 verschillende vogels. Circa de helft van de terugmeldingen is van buiten het broedseizoen, hoofdzakelijk uit Frankrijk en Spanje. Voor meer info zie www.bhgull.be.

nr 1 / 2013

9

Een gekleurringde kokmeeuw.

Foto: Tim Audenaert

Scheldehappening ‘Door de Schelde verbonden’ Paasmaandag 1 april 2013 Kom varen, fietsen, wandelen en bezoeken! En ontdek al de troeven van de Schelde!

Op 10 locaties kan je voor 2 euro (volw.) of 1 euro (kind <12j.) genieten van een gegidst cruisegevoel op Schelde of Rupel.

Vzw Durme vind je heel de dag met een infostand in Temse, om 10.30 en om 14.30 uur kan je deelnemen aan een gratis ‘Zit er nog vis in de sloot?’-wandeling in de Scheldebroeken van Regionaal Landschap Schelde-Durme en vzw Durme en ook staan in de namiddag de deuren van ons bezoekerscentrum Donkmeer (Donklaan 119a in Berlare) vandaag voor iedereen open. Zeker de moeite om eens binnen te springen. Er zal kinderanimatie zijn en in de prachtige natuurtuin is het ideaal verpozen, al dan niet met ons natuurbier Dobbelken erbij.

Info: een organisatie van Scheldehappening vzw.

Afspraak voor de ‘Zit er nog vis in de sloot’ om 10.30 en om 14.30 uur aan het Veerhuis in Berlare (Waterhoek 25).

De wandeling is 2 km lang en duurt ongeveer 1,5 uur.

Toegankelijk voor rolstoelen en kinderwagens. Met de fiets is deze activiteit te combineren met de andere activiteiten van de Scheldehappening.

Meer info: Marieke De Vos (marieke.devos@vzwdurme.be of 09 348 30 20) of voor het volledige programma op www.scheldehappening.be.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Nieuw patrimonium Thomas Van Lancker

nr 1/2013

10

De groei van onze vereniging – met de uitbreiding van onze reservaten als waardemeter – werd eind 2012 nog eens bevestigd met de aankoop van een aantal zeer waardevolle percelen. Met het ondertekenen van een viertal aktes in de laatste maanden kunnen we terugblikken op een succesvol 2012. Daarnaast zorgen vergevorderde onderhandelingen in een aantal dossiers ervoor dat de stijgende lijn van de laatste jaren verdergezet wordt en kunnen we komaf maken met de achterstand in het aankoopregime die onze vereniging de laatste jaren had opgelopen.

Floristische hotspot breidt uit Misschien één van de waardevolste aankopen in 2012 was de verwe(r)ving in Ten Rieland.

Het deelgebied van de Durmemeersen in Waasmunster behaalde vorige jaren regelmatig een plaats in ons tijdschrift (neushoornkever, addertong, hartgespan). Met de aankoop van een hooiland gelegen tussen onze huidige percelen en de nulbemesting die vanaf 2013 gehanteerd wordt, kan de soortenrijkdom er alleen nog maar toenemen. In het verleden werden er maar liefst 104 verschillende plantensoorten geïnventariseerd op amper 5500m² (monitoringsrapport 1, 2002).

Overzicht van de nieuwe percelen in Ten Rieland (oranje).

Ondergroei van het recent verworven populierenbos.

Foto: archief

Een ander onderdeel van dezelfde aankoop omvatte een populierenaanplant op een voormalig hooiland. Het oorspronkelijke slotenpatroon is nog steeds duidelijk zichtbaar. Samen met de aanwezigheid van kwelwater in de omgeving van Ten Rieland zorgt dat voor een mooie ondergroei van gele lis, moerasspirea, engelwortel en kattenstaart.

Wanneer we het deelgebied op luchtfoto bekijken (zie kaart), zien we dat na de aankopen van de voorbije jaren er nog een tweetal percelen overblijven om van Ten Rieland één groot hooilandcomplex te maken. Enkel op die manier krijgen de best ontwikkelde dotterbloemgraslanden uit de Durmevallei de kans o.a. een gezonde populatie gevlekte orchis uit te bouwen!

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

De grootste eik van het Aubroek Het natuurgebied de Scheldebroeken in Zele, Berlare en Wichelen viel vorig jaar te beurt als ‘sterkste groeier’ en wie dit reservaat een beetje kent, weet dat er in dat meersengebied nog veel potenties schuilen. Fietsers kunnen het mooi overzien via de Scheldedijk; wandelaars en vogelliefhebbers kunnen genieten van de rust van de weidse open ruimte. Een mooi voorbeeld daarvan is het Aubroek, een vochtig meersenlandschap doorsneden met greppels en sloten en met links en rechts een populierenbosje of een wilgenstruweel aangeplant op een voormalig hooiland. Er is echter één boom die in het oog springt, een grote zomereik met een prachtige kruin. Het is net dàt perceel een ruigte met opslag van zomereik - dat vzw Durme recent heeft kunnen verwerven en verder als natte ruigte zal beheren.

nr 1 / 2013

11

Zomereik in het Aubroek.

Foto: archief

Tenslotte wanneer we de Schelde stroomopwaarts volgen, komen we het deelgebied Pottebroek tegen waar er recent nog een populierenbos, een weiland en een ruigte werden aangekocht grenzend aan ons huidige boscomplex.

Muurschilderingen ontdekt in Berlare!

In de natuurtuin van bezoekerscentrum Donkmeer zijn enkele weken geleden bijzondere muurschilderingen opgedoken. Op een terrasmuur zijn allerlei tekeningen van diertjes zoals kevers, vlinders, lieveheersbeestjes en vele andere kriebeldieren te zien. Toevallig genoeg zijn dit dieren die in de onmiddellijke omgeving van de muurschilderingen in groten getale voorkomen. Voor zo ver bekend gaat het hier om tekeningen van bijzonder artistieke mensen. Personen met een creatieve geest, en met een oog en een hart voor de natuur. Nader onderzoek leert ons dat de mensen van de Sperwer vzw (begeleiden mensen met een beperking) hier ook voor iets zouden kunnen tussenzitten. Zij hebben namelijk ook een werkplaats in het gebouw van het bezoekerscentrum. Het fijne zullen we er nooit van weten, maar alleszins een bijzondere prestatie!

Om ellenlange kijkfiles te vermijden kunnen deze kunstwerken voorlopig enkel na afspraak (begeleide excursies, activiteiten) bezichtigd worden, of als ikzelf aanwezig ben.

Michaël Crapoen Donklaan 119a donk@vzwdurme.be 0479 39 60 78

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Dagvlinders? Die zie je toch niet meer!

Jurgen Couckuyt

nr 1 / 2013

12

Veel mensen denken, als ze me met mijn verrekijker en camera zien gaan, dat ik op zoek ben naar vogels. Maar groot is hun verwondering als ik hun vertel dat het mij om dagvlinders te doen is. “Dagvlinders? Die zie je toch niet meer!” zeggen ze een beetje verwonderd. En dat klopt nog ook, als je er niet mee bezig bent. Want je kan ze toch nog vinden tussen onze overbebouwde gebieden, overbemeste akkers, bloemloze graslanden en drukke wegen. Er moet wel bij gezegd worden dat het maar povertjes is, maar toch … Voor velen lijkt het zoeken naar een speld in een hooiberg, maar je kan dagvlinders ook naar je toe laten komen. In je tuin bijvoorbeeld.

Eikenpage.

Foto: Jurgen Couckuyt

Als liefhebber van dagvlinders kan je een grote betekenis spelen in het voorkomen van deze fluwelen fladderaars. Je hoeft echt in je tuin niet veel ingrepen te doen om die vlindervriendelijker te maken. Achteraan kan je die wat laten verwilderen zodat nectar- en waardplanten kunnen gedijen. Verdiep jezelf in die materie en je zal zien dat ieder jaar grotere aantallen en meer soorten je tuin aandoen. Helemaal compleet is het plaatje als je ervoor kan zorgen dat dagvlinders blijven en er zich zelfs voortplanten. En dat is echt niet zo moeilijk.

Een voorbeeld: mijn tuin - volledig gelegen in een agrarische omgeving - is achteraan een beetje verwilderd en gaat over in een heel klein bosje met enkele bomen. Daar heb ik 15 jaar geleden een zomereik geplant met daarrond enkele streekeigen struiken. Dit jaar werd deze eik vereerd met het bezoek van een eikenpage! Nog nooit gezien hier in de grote omgeving, hoewel ik alle eiken ieder jaar onderzocht heb. Bovendien had die page het enorm naar zijn zin in mijn tuin en bleef daar tot het einde. Mijn tuin is zeer smal en toch heb ik plaats genoeg om in de lengte een houtkant aan te leggen en die te laten overgaan in een klein hooilandje. In de zomer wemelt het daar van verschillende soorten dagvlinders. Nergens anders in mijn streek vind ik zoveel exemplaren van het oranje zandoogje op één plaats. Ik spreek dan gemakkelijk over 20 à 25 exemplaren. Dit jaar had ik op één bepaald moment zelfs 15 exemplaren van gehakkelde aurelia.

Maar ook vele andere soorten voelen zich goed in mijn kleine tuin. In het totaal komen er jaarrond 23 soorten voor in mijn tuin (zie hiernaast voor een overzicht van de soorten) en vele daarvan planten zich er ook voort. Ik vind dan ook geregeld rupsen en eitjes. Wie doet het beter?

Mijn tuin ligt in het grootste landbouwgebied van Lokeren. Dat is zeer nadelig voor dagvlinders. Maar eilandjes zoals mijn tuin kunnen wel degelijk een verschil maken. Dat is dit jaar ook nog eens bevestigd door de aanwezigheid van het eerste koevinkje ooit. Net als de eikenpage komt deze soort in de zeer wijde omgeving niet voor en het kan geen toeval zijn dat die soort nu wel in mijn tuin opduikt.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Lijst van soorten dagvlinders die in mijn tuin voorkomen. De tuin heeft een gedeelte nectartuin (6m op 15m) en achteraan een wild gedeelte (25m op 8m).

Koevinkje.

Foto: Jurgen Couckuyt

Conclusie: je tuin natuurvriendelijker inrichten maakt wel degelijk een verschil, want zo zorg je ervoor dat je heel het jaar een nectaraanbod hebt, wat ongetwijfeld meer dagvlinders aantrekt.

Het wordt nog leuker indien je de verschillende soorten in je tuin leert kennen en hun aanwezigheid begint bij te houden. Iedere dag kan je ze gaan tellen en bv. ingeven op www.waarnemingen.be. Op die site kan je dan ook altijd je gegevens bekijken en zien hoe de evolutie verloopt. Neem ook geregeld een foto en voeg die bij je waarnemingen. Meteen weten andere liefhebbers welke dagvlinders er in je omgeving voorkomen. En op die manier help je ook met het grote “project dagvlinders” dat op stapel staat voor 2013 (meer over het project dagvlinders kan je lezen op p.7 in dit tijdschrift).

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Groot dikkopje - Ochlodes sylvanus Zwartsprietdikkopje - Thymelicus lineola Koninginnenpage - Papilio machaon Oranjetipje - Anthocharis cardamines Groot koolwitje - Pieris brassicae Klein koolwitje - Pieris rapae Klein geaderd witje - Pieris napi Citroenvlinder - Gonepteryx rhamni Kleine vuurvlinder - Lycaena phlaeas Eikenpage - Favonius quercus Boomblauwtje - Celastrina argiolus Bruin blauwtje - Aricia agestis Icarusblauwtje - Polyommatus icarus Atalanta - Vanessa atalanta Distelvlinder - Vanessa cardui Dagpauwoog - Aglais io Kleine vos - Aglais urticae Gehakkelde aurelia - Polygonia c-album Landkaartje - Araschnia levana Bont zandoogje - Pararge aegeria Oranje zandoogje - Pyronia tithonus Koevinkje - Aphantopus hyperantus Bruin zandoogje - Maniola jurtina

Uw tuin maakt dus wel degelijk het verschil!

Ik zou zeggen; begin alvast te plannen voor je tuin in 2013 en geniet van de mooie dagvlinders!

Monitoring 2013 Voor het seizoen 2013 wordt een monitoringsonderzoek voorzien in de reservaten de Scheldebroeken in Zele-Berlare-Wichelen en de Moeren in Hamme.

Het is de bedoeling om voor het te monitoren gebied een actuele natuurtypekaart op te stellen aan de hand van een vegetatiekartering. Op die manier kan nagegaan worden hoe de vegetatietypes in de loop der jaren evolueren. Eveneens wordt tijdens een monitoring een evaluatie gemaakt van het gevoerde beheer van de afgelopen 5 jaar. Naast die vegetatiestudies is het ook het moment om de aanwezige fauna van de gemonitorde reservaten onder de aandacht te brengen. Voor het uitvoeren van inventarisaties van broedvogels, vlinders, libellen, loopkevers, paddenstoelen, … hebben we steeds een beroep kunnen doen op onze vrijwilligers. Ook nu is alle hulp welkom!

Meer info: 09 348 30 20 of kristof.scheldeman@vzwdurme.be.

nr 1 / 2013

13

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Evaluatie bermbeheerplan Lokeren Kristof Scheldeman

nr 1/2013

14

In opdracht van de stad Lokeren legde vzw Durme in het kader van de evaluatie van het elf jaar oude bermbeheersplan afgelopen jaar op 15 plaatsen ‘permanente kwadraten of PQ’s aan. Permanente kwadraten zijn gemarkeerde zones in de wegberm waar gedetailleerde vegetatieopnames worden uitgevoerd. De aanbreng van deze proefvlakken creëerde een referentiekader om het wegbermbeheer van Lokeren beter te kunnen monitoren en evalueren.

Ondanks het feit dat de bestudeerde wegbermen in Lokeren in vele gevallen nog steeds een voedselrijk tot zeer voedselrijk karakter hebben, werd aan de hand van de genoemde studie aangetoond dat er zich toch een gunstige botanische evolutie van verschraling voordoet.

Grondvlak van de bestudeerde wegberm Moervaartveer.

Foto: archief

Vlaanderen zeer zeldzame en voor wegbermen hoogst uitzonderlijk voorkomende plantensoorten aangetroffen werden zoals: -

De botanische evolutie werd per proefvlak bestudeerd en in detail beschreven. In sommige gevallen kon een verschraling vastgesteld worden aan de hand van het al dan niet (meer) aanwezig zijn van bepaalde plantensoorten binnen het proefvlak. In andere gevallen was de botanische evolutie nog duidelijker en kon het in het bermbeheersplan vastgestelde vegetatietype (2001) in een botanisch interessantere klasse ingedeeld worden.

Slechts in enkele van de bestudeerde proefvlakken werd geen gunstige botanische evolutie vastgesteld en in geen enkel proefvlak kon een achteruitgang van de vegetatie door het uitgevoerde wegbermbeheer vastgesteld worden. Vermeldenswaardig is eveneens dat anno 2012 - naast de vastgestelde verschraling er in enkele gemaaide wegbermen voor

-

hondskruid, (Doorslaardorp) zeer zeldzame orchidee en Rode Lijst-soort, gevlekte orchis, (Daknamdorp) Rode Lijst-soort,

-

grote ratelaar, (Doorslaardorp) Rode Lijst-soort, kensoort voor dotterbloemgrasland.

Dergelijke vondsten wijzen er alvast op dat het jarenlange en kostelijke wegbermbeheer van Lokeren wel degelijk zijn vruchten afwerpt. Dat neemt niet weg dat een groot deel van de wegbermen van Lokeren nog steeds een voedselrijk tot zeer voedselrijk karakter hebben en in de toekomst - via een goed uitgevoerd maairegime - nog verder moeten verschralen wil men het streefdoel van bloemrijke wegbermen bereiken.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Everslaarbos zal uitbreiden AndrĂŠ Verstraeten Bij de afbakening van het Kleinstedelijk gebied van Lokeren en het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) voor het toekomstige industriepark E17/4, waren er eind november 2011 nog heel wat anti-natuur elementen opgenomen. Uiteindelijk zijn het Molsbroek, de Hamputten en de Hagemeersen in de definitieve tekst nu toch buiten het Kleinstedelijk gebied van Lokeren gehouden. Een volgend industriepark E17/4 brengt 60 ha nieuwe industriegronden bij. Daarbij wordt het Everslaarbos nu volledig behouden zoals contractueel al in 2000 was vastgelegd. Maar in de voorbereidende documenten van het PRUP stond dat dit bos was afgewerkt, hoewel er nog 6 ha van Everslaarbos diende aangelegd te worden.

Door diverse tussenkomsten en nauwgezette opvolging vanuit vzw Durme is het resultaat uiteindelijk positief.

De provincieraad heeft de eindversie van de plannen goedgekeurd op 20 juni 2012 en op 18 oktober zijn die definitief bekrachtigd door minister Muyters. Vzw Durme is verheugd dat 6 ha gepland bos is gered. Vorig jaar is al een gedeelte achter de huizen van de Everslaarstraat tot aan de Nieuwe Straat aangeplant en binnenkort zal het bos verder uitbreiden.

Nu de plannen op lange termijn definitief zijn vastgelegd, voorziet het Agentschap voor Natuur en Bos om in 2013-2014 de verdere aanplanting van 6 ha Everslaarbos uit te voeren langsheen de Nieuwe Straat. Er lopen al contacten om er een origineel themabos van te maken. Verder zal het bosfietspad worden doorgetrokken door dit honderd meter brede bos, zodat een groene fietsverbinding ontstaat vanaf de nieuwe woonwijken van Lokeren-Zuid tot het begin van het viaduct over de E17 op het einde van de Nieuwe Straat. Die fietsroute leidt verder door de landelijke open ruimte van Zele-Heikant tot aan de natuur- en recreatiezone van het Donkmeer in Berlare.

Hier komt in 2013-2014 de doortrekking van het 100 m brede Everslaarbos tussen de Nieuwe Straat en E17/3.

Foto: AndrĂŠ Verstraeten

Hernieuw je lidgeld en steun ook in 2013 de natuur in je buurt.

Voor slechts 10 euro per jaar ben je lid van vzw Durme en ontvang je driemaandelijks dit tijdschrift. Daarnaast kan je gratis deelnemen aan leuke natuuractiviteiten en krijg je korting op cursussen en op artikelen uit de Durmewinkel.

Wil je graag een extra steun geven? Voor 25 euro word je steunend lid en ook giften zijn meer dan welkom. Voor een gift vanaf 40 euro ontvang je van een fiscaal attest. Met jouw steun kunnen we nieuwe stukken natuurgebied aankopen. Zo draag ook jij je steentje bij voor meer natuur in Vlaanderen! Overschrijven kan op BE52 0012 2999 0009 met vermelding lidgeld 2013 of gift reservatenwerking.

nr 1 / 2013

15

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Struweeltjes Struweeltjes is een rubriek met allerlei interessante, opvallende of leuke natuurweetjes uit onze regio.

Heb je zelf zo’n nieuwtje, geeft het gerust door aan de redactie!

Vondst dode veldspitsmuis in Molsbroek nr 1 / 2013

16

Eind oktober vond vrijwilliger-terreinarbeider Christophe Hillaert een dode spitsmuis op de dijk van het Molsbroek. Nader onderzoek toonde aan dat het om een heel bijzonder dier ging. Volgende kenmerken deden ons besluiten dat we te maken hadden met een zeldzame veldspitsmuis: een duidelijke grens tussen de donkere bovenzijde en de lichte onderzijde, opvallend grote oren, witte tanden en lange zilverkleurige haren op de tweekleurige staart (zie foto).

Hoe het dier in het Molsbroek terecht is gekomen, is me een raadsel. Het moerassige biotoop van het Molsbroek lijkt geschikter voor waterspitsmuis en met de biotoopbeschrijving voor de veldspitsmuis: ‘struikgewas, bosranden, open velden’ of ‘kleinschalige landschappen met open karakter’ wordt evenmin duidelijkheid geschapen. Misschien komen er in het Molsbroek nog altijd veldspitsmuizen voor omdat het gebied door zijn indijking een goed bewaard kleinschalig hooilandlandschap is gebleven en nooit onderhevig is geweest aan intensieve landbouw.

Kristof Scheldeman Doortocht 2 zeearenden in de Durmevallei

Veldspitsmuis.

Foto: Christophe Hillaert

Het feit dat de veldspitsmuis het afgelopen jaar slechts op drie andere locaties in België is waargenomen (bron: www.waarnemingen.be) toont de zeldzaamheid van het dier aan.

Aangezien veel natuurliefhebbers weinig aandacht besteden aan zo’n klein dier, zal het aantal meldingen gering blijven. Maar ook in braakballen worden schedels van veldspitsmuizen slechts heel sporadisch aangetroffen.

We kunnen gerust stellen dat de veldspitsmuis samen met de bever en de boommarter tot de zeldzaamste zoogdieren van onze reservaten behoort.

Tijdens de vorige winter verbleef een zeldzame klapekster in de Durmemeersen in Waasmunster en Hamme. In de hoop dat de klapekster deze winter zou terugkeren, wandelde ik daar op een mooie zaterdag (27 oktober) rond. Maar de klapekster zag ik niet. Wél verscheen plots om 17u een andere topper van formaat: een zeearend! De vogel kwam vanuit het oosten relatief laag aangevlogen en werd bijna continu lastig gevallen door kraaien en kauwen uit de bossen van Waasmunster. Hij vloog geleidelijk richting west, daarbij regelmatig ook rondjes schroevend. Op het moment dat de vogel pal over de Durmemeersen passeerde, werd de extase nog groter toen er hoger in de lucht plots een tweede zeearend verscheen!

Samen met een toevallig passerende Carlos Steeman kon ik om 17u10 nog zien hoe de twee onvolwassen zeearenden in zuidwestelijke richting uit het zicht verdwenen. Ik verwittigde snel Rudi Van Onderbergen en hij kon enkele minuten later nog één van de vogels opvangen boven Zele, richting west of zuidwest vliegend.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Vrije basisschool op Herfstwandeling in Oudenbos Op donderdag 15 november 2012 verzamelden de tuinvrienden van de Vrije Basisschool Oudenbos voor een herfstwandeling in de nabijgelegen natuur.

nr 1 / 2013

17

Zeearend met kauw en kraai.

Foto: Joris Everaert

Leuk is ook het feit dat zeearenden eerder die namiddag al overvliegend werden waargenomen boven de trektelpost Maatheide in Lommel (Limburg) en daarna ook boven de Kleine Netevallei (Antwerpen), in beide gevallen richting west vliegend. De periode van de dag en de vliegrichting passen volledig met de waarneming in de Durmevallei. Bovendien werd de volgende ochtend een zeearend gezien nabij Zottegem.

Waarschijnlijk ging het hier om één van de vogels. Twee dagen later verscheen ook plots een zeearend in de Oostkustpolders en werd opnieuw één vogel over Maatheide vastgesteld (deze keer richting oost vliegend). Had één van de vogels zich bedacht en keerde hij terug via dezelfde weg?

De zeearend is in Vlaanderen een zeer zeldzame doortrekker en soms een wintergast in uitgestrekte gebieden zoals de Oostkustpolders. Door zijn opvallend brede vleugels met een enorme vleugelspanwijdte (tot 2,5 m) heeft deze grootste Europese roofvogel de bijnaam ‘vliegende deur’ gekregen. De zeearend komt tegenwoordig weer in redelijke populaties voor in Scandinavische landen en ook in NoordDuitsland, Polen en de Balkan komen nog populaties voor. In Schotland was er een succesvolle herintroductie en in de Oostvaardersplassen in Nederland is er sinds 2006 een vast broedkoppel. In Vlaanderen misschien ook in de toekomst?

Joris Everaert

Gids Jurgen nam ons mee op een heel leuke en avontuurlijke tocht door akkers, langs een boomgaard, over brugjes! Hij vertelde ons heel wat interessante weetjes: van het klooster in Oudenbos tot de zorg voor de natuur. We kunnen ons moeilijk voorstellen dat Oudenbos vroeger vooral bestond uit een groot, donker, vochtig bos. De oudste boom is er ongeveer 300 jaar oud. We waren onder de indruk van de prachtige bladeren van de Linde, ook wel de zingende boom genoemd. Onderweg dachten we allerlei verborgen aanwijzingen te zien die ons naar de schat zouden leiden … Spannend!

Gelukkig is men erin geslaagd om de Lange Kantwegel te behouden, hij is 1,2 km lang en je kan er prachtig wandelen. Het bosje van het natuurgebied De Venne is een opvangplaats voor vlinders. Onze wandeltocht eindigde aan een holle knotwilg waar we een kijkje konden in nemen. We hebben heel erg genoten van deze mooie tocht! Bedankt Jurgen!

Leerlingen Vrije Basisschool Oudenbos

Aandachtige luisteraars bij Jurgen.

Foto: archief

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Boommarter Germaine op tv

nr 1/2013

18

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

BESTE WENSEN!

Half oktober vingen wetenschappers van het INBO op een reservaatperceel van vzw Durme in Eksaarde een boommarter. De vangst kaderde in de onderzoeksopdracht van het INBO om via het zenderen van gevangen boommarters hun gedrag beter te kunnen bestuderen.

Het gevangen dier bleek één van de jongen (een vrouwtje geboren in 2011) van het reeds gezenderde vrouwtje Eufrasie te zijn en had na foto-opnames van een opgestelde bewegingscamera reeds de naam ‘Germaine’ gekregen.

Na de verdoving van Germaine om een zender aan te brengen, werd het dier opnieuw op de plaats van de vangst losgelaten. Dat gebeurde in aanwezigheid van een cameraploeg die de hele gebeurtenis gefilmd heeft. De opnames zullen volgend voorjaar op VTM uitgezonden worden in de documentaire ‘wild van dieren’.

Kristof Scheldeman

Het vzw Durme-team.

Foto: Archief

Zwam op konijnenkeutel Paddenstoelen zijn niet altijd groot. Het ‘roze mestknopsteeltje’ is enkele millimeter groot en heeft wel een heel vreemde voorkeur: hij groeit alleen op mest. Hieronder zie je hem op een konijnenkeutel in het reservaat de Eenbes in Moerbeke. In mest bevinden zich vaak nog ontverteerde voedselresten en net dit vormt een goede voedingsbodem voor verschillende paddenstoelen. Met dank aan de vrienden van paddenstoelenwerkgroep ‘De Takruitertjes’ voor deze mooie ontdekking!

Leen De Laender

Boommarter Germaine.

Foto: archief

Beste wensen voor 2013 Het vzw Durme-team wenst jou en je familie een groen en hartverwarmend 2013 toe! Nu onze terreinmedewerker Dylan Meersman het nest verlaten heeft, met een man minder dan op de foto, maar met niet minder enthousiasme staan we klaar om er opnieuw een boeiend jaar van te maken!

Roze mestknopsteeltje.

Foto: Frank Cornelis

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Plant van Hier Planten van Hier zijn planten die oorspronkelijk uit onze streek afkomstig zijn.We moeten daarvoor teruggaan naar de laatste ijstijd: toen hebben heel wat bomen en struiken zich spontaan in onze streken gevestigd. De nakomelingen van die bomen en struiken noemen we autochtoon of Planten van Hier.

Plant van Hier slaat dus op specifieke planten en niet op een soort.

Amper 5% van alle bomen en struiken in onze Vlaamse bossen zijn Planten van Hier. Een alarmerend cijfer vooral omdat ook die kleine restant onder druk blijft staan van verwaarlozing, ondoordachte terreinwerken, verkavelingen en de kruising met niet-autochtoon genetisch materiaal.

Planten van Hier hebben belangrijke voordelen.

Ze zijn stukjes erfgoed in ons landschap en typisch voor de streek. Wellicht zijn ze ook het best aangepast aan ons klimaat en de bodem, ziekten en plagen die hier voorkomen. Bomen en struiken die uit Zuid-Europa worden ingevoerd, zullen bijvoorbeeld vroeger bloeien dan de hier vanouds groeiende planten. De insecten die afhankelijk zijn van de nectar, het stuifmeel of de vruchten van die soorten komen zo al snel in de problemen.

nr 1 / 2013

19

Sterk zaad.

Foto: RLSD

Omdat vzw Durme overtuigd is van de meerwaarde van autochtoon plantgoed werd bij het Regionaal Landschap een bestelling autochtoon bosgoed geplaatst voor de aanplant van een soortenrijke houtkant met éénstijilige meidoorn, wilde lijsterbes, sleedoorn, spork, hondsroos, hazelaar en wegedoorn in het relict De Westlede in Lokeren.

Wil je zelf Planten van Hier planten, dan vind je meer informatie op www.plantvanhier.be of bij het Regionaal Landschap Schelde – Durme (www.RLSD.be of 052/33 89 18 ).

Ga je mee op energiejacht? Surf naar www.energiejacht.be, doe mee en bespaar op je energiefactuur.

www.energiejacht.be

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Op liefdespad!

nr 1 / 2013

20

Nog even doorbijten en dan is de lente terug in het land. Duizenden padden ontwaken uit hun winterslaap en trekken naar hun voortplantingspoel. Maar de weg daarnaartoe is vaak lang én gevaarlijk. Elk jaar worden duizenden padjes het slachtoffer van het verkeer. Om deze wrattige diertjes een handje, of beter een pootje te helpen, organiseert vzw Durme drie paddenoverzetacties.

Wil jij ook padden helpen overzetten?

Stuur dan snel een mailtje naar padden@vzwdurme.be en hou www.vzwdurme.be in de gaten. Er zijn acties aan de Waasmunsterbaan en in Spoele in Lokeren en aan de Dijkstraat in Zele. Woon je in de buurt van de H.-Geestmolenstraat in Lokeren? Ook daar helpen de buurtbewoners de amfibieën een handje in de omgeving van de zeilput.

Zeg me waar en wanneer!

De exacte datum is niet te voorspellen, maar hou vooral je thermometer in de gaten! Padden steken over na zonsondergang bij vochtig weer vanaf temperaturen hoger dan 6 °C. In geval van twijfel, contacteer dan eerst de actieverantwoordelijken. Je vindt hun gegevens op de website.

Ik vind padden vastnemen een beetje vies.

Geen nood. Ook voor bijvoorbeeld het plaatsen van de hekkens of doorgeven van de gegevens kunnen we hulp gebruiken. De hele familie is welkom!

Basisschool Berkenboom zorgt voor nieuwe paddenwand in Lokeren Berkenboom uit de Ankerstraat in Sint-Niklaas zamelde vorig jaar 800 euro in ten voordele van de padden! Met het geld is een nieuwe paddenwand aangekocht voor de actie aan de Waasmunsterbaan in Lokeren. Zo kunnen dankzij de school nóg meer padjes worden gered. Dankjewel aan alle kindjes en de juffen van de Berkenboom!

Tijdelijke tentoonstelling bezoekerscentrum Molsbroek Tot eind januari zijn de foto’s van de tentoonstelling ‘Ten strengste verboden te flitsen’ nog steeds te bekijken. De studenten van het Sisa die de foto’s maakten, streefden - net zoals de Nacht van de Duisternis - een degelijk, gezond en esthetisch verantwoord evenwicht tussen licht en donker na.

Vanaf februari kunnen we ons dan naar goeie gewoonte weer voorbereiden op de jaarlijkse paddentrek met de infoborden van de tentoonstelling ‘Kikkerblues en paddencruise‘ (gemaakt door de gemeente Beveren in samenwerking met Natuurpunt-WAL en Hyla). Maak er kennis met de 16 soorten amfibieën die in België leven, hun natuurlijke vijanden, eetcultuur, levenscyclus en woongebied. Ook de problematiek van de paddentrek en de mogelijke oplossingen worden uitvoerig toegelicht. En recordhouders als verste springer, koelste, grootste en kleinste kikker komen aan bod.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Vzw Durme in beeld Was je er bij? Meer foto’s op www.vzwdurme.be

nr 1 / 2013

21

Op stap met de Takruiterjes tijdens de Paddenstoelencursus op zondag 7 oktober.

Foto: Frank Cornelis

Tijdens het taartenfestijn op 7 oktober werden maar liefst 278 stukken taart verkocht!

Foto: archief

De patatvogels kozen het luchtruim na de tweedaagse kinderworkshop ‘Happy Birdday’.

Foto:Yannick De Spiegeleir

De Dag van de Natuur ging dit jaar door op 17 november in de Scheldebroeken.

Foto: Eddy Copers

Kinderkookworkshop ‘Dieren om van te smullen‘ in het bezoekerscentrum Donkmeer op 24 november.

Foto: archief

Boomplantactie op 25 november in de Fondatie van Boudelo i.s.m. Rotary Waasmunster-Durmeland.

Foto: archief

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

De kleine wildernis Een blaadje voor kinderen met wistjedatjes, raadseltjes of tips om een natuurknutselwerk te maken.

nr 1/2013

22

Vriest het dat het kraakt? Duffel je goed in en ga toch naar buiten! Geniet van de stilte en de mooie wintertaferelen! Misschien vallen er wel sneeuwvlokjes. Maar ssst… stil zijn hoor, veel dieren én planten houden nu hun winterslaap!

Bijvoorbeeld egels en vleermuizen. Gelukkig maar, anders zouden ze omkomen van de honger, want in de winter vliegen er geen lekkere insectenhapjes voor hen rond. Ook kikkers en padden brengen de winter door op hun winterverblijfplaats. Ze vallen in een diepe slaap tot de temperatuur in de lente opnieuw hoger wordt.

De eekhoorn en de gaai doen geen echte winterslaap maar een winterrust. Ze slapen heel veel. Als de zon een beetje schijnt worden ze even wakker en smullen ze van hun verstopte wintervoorraad. De eekhoorn kan wel 500 plaatsen onthouden waar hij iets lekkers heeft verstopt en de gaai kan wel 2000 plaatsen onthouden!

Zou jij dat kunnen?

En vergeten ze toch ergens een verstopt eikeltje of nootje? Niet erg … dan kan hier in de lente misschien wel een nieuwe boom uit groeien!

Kijk tijdens je wandeling ook goed rond of je geen leuke dingen vindt om het binnen gezellig te maken. Met een stevige stok en bijvoorbeeld elzenpropjes, kleine dennenappels, beukennootjes,.. kan je een mooie kaartjeshanger maken!

1. Vraag thuis ook touw, een mooi lint, een schaar en kleine wasknijpers.

2. Knoop een stuk touw aan de ene kant van de tak goed vast (draai het er verschillende keren omheen) en doe dit ook aan de andere kant van de tak zodat je hiermee straks je hanger kan ophangen.

3. Bind de touwen of linten verspreid over de stok. Hang onderaan de touwen best een dennenappel ofzo zodat het touw goed doorhangt.

4. Versier de linten met het materiaal dat je vond tijdens je wandeling. Knoop het vast met een stukje touw (met een strikje).

5. Laat genoeg plaats tussen de versieringen zodat je nog ruimte hebt voor de kaartjes die je er met een wasspeld erop hangen!

Bron: ‘De Boom in’ van Eliza Romeijn-Peeters en Hilde De Weirdt.

Foto: archief

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

De Tovertuin in het Molsbroek Dit schooljaar is het project Natuurkunsten gestart in basisschool ‘De Tovertuin’ in de Hoogstraat in Lokeren. Deze school, tot vorig jaar De Zonnebloem, startte dit schooljaar met een nieuw concept: een brede school. Samengevat werkt de school nauwgezet samen met verschillende partners, waaronder ook vzw Durme, met als doel het creëren van maximale ontwikkelingskansen voor álle kinderen.

De leerlingen brengen maandelijks een bezoek aan natuurreservaat het Molsbroek. Ze gaan er op stap met een natuurgids en enkele gastkunstenaars en maken er kennis met de natuur in hun buurt. Natuurbeleving is daarbij heel belangrijk. Dit vormt de inspiratie om telkens kunstwerken te creëren.

De kunstwerkjes zullen tijdens de zomervakantie 2013 worden tentoongesteld worden in bezoekerscentrum het Molsbroek. Wij kijken er alvast naar uit.

Kleine kriebeldiertjes cursus voor kinderen Woensdag 3, donderdag 4 en vrijdag 5 april 2013 In de paasvakantie 2013 wordt in het Molsbroek de kindercursus ‘kleine kriebeldiertjes’ georganiseerd. Drie dagen lang verdiepen we ons in de wondere wereld van insecten, spinnen en andere kriebelende diertjes. Harige poten, gepantserde vleugels of scherpe tandjes? Daar schrikken we als nieuwsgierige natuurdetectives niet voor terug!

Afspraak: 13.30 uur aan het bezoekerscentrum Molsbroek, einde voorzien om 16.30 uur. Bij grote belangstelling wordt de cursus ook in de voormiddag georganiseerd (9 tot 12 uur).

Adres: Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren.

Vuurjuffer. Foto: Paul Pijpers

Op het programma staat o.a. een adembenemende kleine-beestjes-safari, een knutselatelier, ontmoeting met een insectenexpert en misschien proeven we ook een echt insect. Neem dus je loep bij de hand en ga samen met ons op ontdekkingsreis!

Info: voor speurneuzen van 6 tot 12 jaar, 15 euro voor leden en 21 euro voor niet-leden.

Inschrijvingen: Leen De Laender, 09 348 30 20 of leen.delaender@vzwdurme.be en vervolgens storting op rekeningnummer 001-2299900-09 met mededeling 'naam kind – kleine kriebeldiertjes cursus'.

nr 1 / 2013

23

nr 1 / 2013

24 Een handig hebbeding of een leuk cadeautje?

IJS

GDE PR VERLAA

Potjesloep vzw Durme leden: niet-leden:

5 euro 6,50 euro

Staat binnenkort jouw advertentie hier?

Wil jij je zaak een duwtje in de rug geven en vzw Durme helpen bij de verwerving van meer natuur in onze streek? Met jouw advertentie hier in ons tijdschrift bereik je alvast heel wat ge誰nteresseerden.

Voor de tarieven kan je terecht op 09 348 30 20 of leen.delaender@vzwdurme.be.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Vogelnieuws

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

www.durmevallei.be

Joris Everaert Deze waarnemingsrubriek – verzorgd door de Vogelwerkgroep Durmevallei – behandelt het voorkomen van bijzondere en zeldzame soorten in de Durmevallei en omgeving en beslaat de periode september tot november 2012.

Waarnemers worden verzocht hun waarnemingen zelf in te voeren in de online database www.waarnemingen.be (meer info daarover op onze website www.durmevallei.be) waarbinnen de Vogelwerkgroep Durmevallei een werkgroepscherm heeft met enkel weergave van de waarnemingen uit onze regio direct te consulteren via onze website met ‘recente waarnemingen’, zie www.durmevallei.be/waarnemingen.htm Op 2 september pleisterde een kleine zilverreiger in het Molsbroek in Lokeren. Er waren in de hele periode veel waarnemingen van pleisterende grote zilverreigers in de streek: Molsbroek (1 tot 4 vogels), Oudenbos in Lokeren (1), Berlarebroek (1 tot 7), Reservaatzone Donkmeer, Nieuwdonk en Polsmeersen in Berlare (1 tot 3), Scheldebroeken in Berlare (1), en Papelaar in Sinaai (1). Grotere groepen van overvliegende grote zilverreigers werden vastgesteld op 23 september over het Molsbroek (10 vogels), 25 september boven Calaigne in Lokeren (6 vogels), en 7 oktober over de Scheldebroeken (5 vogels). Een zeldzame purperreiger foerageerde op 12 september in het Lippensbroek in Hamme. De bekende ooievaarskoppels uit de Daknamse meersen in Lokeren en Reservaatzone Donkmeer werden daar nog gezien tot midden november. Wellicht het Daknamse koppel was ook regelmatig aanwezig in het Molsbroek en Buylaers meersen in Lokeren.

nr 1 / 2013

25

Grote zee-eenden.

Foto: Joris Everaert

Een grote groep van ongeveer 95 brandganzen kwam op 14 oktober slapen in het Molsbroek. Een koppeltje krooneend kon op 30 november waargenomen worden op de Nieuwdonk in Berlare. Van 14 november tot begin december verbleven daar ook 4 grote zee-eenden. In het binnenland is dit een zeldzame verschijning en veel ornithologen konden de vogels prachtig bewonderen. Het eerste nonnetje voor het najaar was op 30 november tijdelijk aanwezig op de Hamputten in Waasmunster.

De laatste overvliegende wespendieven werden in september nog waargenomen boven Lokeren, Waasmunster, Grembergen en Berlare. De regionale topper dit najaar was de doortocht van 2 onvolwassen zeearenden.

Op 27 oktober vlogen deze zeer zeldzame vogels over de Durmemeersen in Waasmunster. Eén van de vogels kon later die dag ook nog waargenomen worden boven Zele (lees meer op pagina 16 in de rubriek ‘Struweeltjes’).

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

nr 1/2013

26

Visarend.

Foto: Joris Everaert

Naast verschillende waarnemingen van bruine kiekendief, kon in de streek ook de blauwe kiekendief waargenomen worden op 21 oktober bij Lijsdonk in Waasmunster, op 16 november in de Eenbes in Lokeren, en op 22 november boven Zele. Een juveniele visarend verbleef tijdens de hele maand september in de streek. Deze zeldzame vogel kon nog het meest gezien worden aan de Hamputten (en aanpalend Molsbroek) en in de Reservaatzone Donkmeer (Polsmeersen). Een smelleken vloog op 14 oktober over de Hamputten en op 10 november ook over Vogelzang in Lokeren.

De slechtvalk werd tijdens het najaar waargenomen boven Lokeren (nestlocatie kerktoren), Sint-Niklaas, Waasmunster, Hamme en Berlare.

De waterral was dit najaar weer prachtig te zien in de moerasvlakte van het Molsbroek (incl. juvenielen). Van 2 tot 17 september werd daar ook het zeer zeldzame porseleinhoen meermaals waargenomen. Overvliegende kraanvogels konden bewonderd worden boven Sint-Niklaas op 26 oktober en 22 november (27 en 6 vogels), aan de Hamputten op 7 oktober (2 vogels), boven de Reservaatzone Donkmeer op 21 november (1 vogel) en in Belsele op 29 november (3 vogels).

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Vooral in september pleisterden veel steltlopers in de moerasvlakte van het Molsbroek, met maximumaantallen van bontbekplevier (1), kievit (750), kleine strandloper (2), bonte strandloper (3), kemphaan (1), watersnip (132), grutto (1), voor het binnenland zeer zeldzame rosse grutto (1), zwarte ruiter (2), tureluur (1), groenpootruiter (3), witgat (5), en oeverloper (3). Op 2 september foerageerde daar zelfs een steenloper. Tijdens dit najaar was er een vaste slaapplaats van wulp in het Molsbroek, met op 15 november een maximumaantal van 98 vogels. Op 13 september foerageerde ook een bontbekplevier aan de Nieuwdonk.

Op 17 september kon daar eveneens een geelpootmeeuw bekeken worden, en op 31 oktober was er een melding van 3 geelpootmeeuwen op de waterplas van De Ster in Sint-Niklaas.

Midden november werden ongeveer 6000 houtduiven geteld op de slaapplaats in het Molsbroek. Op 23 september foerageerde tijdelijk een zeldzame velduil aan de Heikant in Zele.

Porseleinhoen.

Foto: Joris Everaert

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

De zwarte specht kon eind september vastgesteld worden in Waasmunster en Berlare.

Waarnemingen van kleine bonte spechten waren er op 15 september in het Molsbroek, 17 september in de Reservaatzone Donkmeer, 10 oktober bij Valschaard in Zele, en 28 november in Overmere bij Berlare.

nr 1 / 2013

27

Overtrekkende groepjes van de boomleeuwerik werden in oktober vooral vastgesteld aan het Molsbroek (max. 12), in Overmere (max. 16) en aan de Hamputten in Waasmunster (max. 12). Op 16 september vlogen ook 2 boompiepers over het centrum van Hamme.

De grote gele kwikstaart kon waargenomen worden in het Molsbroek, Moervaartmeersen in Sinaai, Hamme, Zele, Overmere, Reservaatzone Donkmeer en in de Scheldebroeken.

Een zeer zeldzame pestvogel pleisterde op 18 november tijdelijk op de bessen van aspergeplanten in Daknam.

Het paapje kon nog op 20 en 25 september waargenomen worden in de Scheldebroeken in Berlare en aan de Heikant in Zele. In de periode 8 tot 20 september zaten ook max. 3 tapuiten in de Scheldebroeken. De explosieve zang van de zeldzame Cettiâ&#x20AC;&#x2122;s zanger kon vanaf oktober bewonderd worden in het Lippensbroek in Hamme, alsook op 23 oktober in de Reservaatzone Donkmeer en vanaf begin november in het Molsbroek.

De prachtige vuurgoudhaan was van midden tot eind september aanwezig in het Molsbroek, maar werd tijdens het najaar ook gezien aan de Heikant in Zele, in Sint-Niklaas, en in de Reservaatzone Donkmeer.

Pestvogel.

Foto: Joris Everaert

De kuifmees werd gemeld op enkele plaatsen in Lokeren, Sinaai, Waasmunster, Zele, Temse, en Berlare. Er waren dit najaar in de streek opvallend veel waarnemingen van boomklevers. Van eind oktober tot begin november werden in Lokeren, Waasmunster en Berlare ook enkele barmsijzen waargenomen, met een hoogste aantal van 17 pleisterende vogels op 5 november bij het Paradijs in Waasmunster.

De goudvink kon midden november ook vastgesteld worden in Overmere en aan de Hemelse Rij in Berlare. De ondersoort noordse goudvink werd op 24 oktober ook met zekerheid gedetermineerd in de Fondatie in Sinaai. Op 15 en 16 oktober werden 2 appelvinken gesignaleerd in respectievelijk het Molsbroek en Sint-Niklaas Zuid. Nog een appelvink was op 27 september in bewonderen in de Hemelse Rij, op 17 oktober in Berlarebroek, en op 16 november in de Reservaatzone Donkmeer.

De lijst van alle waarnemers kan je terugvinden via www.durmevallei.be

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Activiteitenkalender januari - april

28

ZATERDAG 9 FEBRUARI

Valentijns wandelsneukeltocht i.s.m. Molsbergenkermis

Werkdag Reservaatzone Donkmeer

Wandel het Molsbroek rond en je wordt regelmatig verwend met gerechten uit grootmoederskeuken.

Afspraak: vertrek tussen 11 en 14 uur aan bezoekerscentrum Molsbroek.

Inschrijven: door storting van 12 euro (volw.) of 7 euro (kind tot 10 j.) op rekeningnummer BE56 9792 8065 8488 met de vermelding van naam en aantal personen.

Info: molsbergenkermis@gmail.com

Tijd dat we onze reservaten klaarstomen voor de Lente. Geniet op deze werkdag mee van een van de mooiste plekjes langs het Donkmeer.

Afspraak: 9.30 uur en 13.30 uur aan de Nieuwdonkchalet.

Meebrengen: werkhandschoenen en aangepast schoeisel.

ZATERDAG 23 FEBRUARI Werkdag Scheldebroekenr Vandaag doen we de nodige voorbereidende werken voor de aanleg van onze fauna-akker in het Scheldebroek in Zele.

Foto: André Verstraeten

nr 1 / 2013

ZONDAG 3 FEBRUARI

ZONDAG 3 FEBRUARI Wandeling in het Molsbroek Een ervaren CVN-gids neemt je mee op een boeiende wandeling rondom het natuurreservaat Molsbroek.Graag een seintje vooraf indien je met een grote groep aanwezig zal zijn.

Afspraak: 14.30 uur in het bezoekerscentrum Molsbroek.

Info: Michaël Crapoen, 09 348 30 20 of bij conservator André Verstraeten, 09 348 18 59.

Afspraak: 9u aan het Veerhuis in Berlare, Waterhoek 25, 9290 Berlare Meebrengen: werkhandschoenen en aangepast schoeisel.

DINSDAG 5 MAART Moestuinieren in de kijker i.s.m. Velt, afdeling Wichelen Steeds meer mensen gaan zich vragen stellen over hun voeding.Waarom niet zélf zorgen voor een deel ervan? Lekkere groenten uit eigen tuin: gezond, (h)eerlijk en boordevol vitamines.

Afspraak: om 19.30 uur in bezoekerscentrum Donkmeer. Einde rond 22.30 uur.

Prijs: leden vzw Durme en Velt: gratis, nietleden: 2 euro. Lesgever: Jos Van Hoecke.

Meer info: Michaël Crapoen, 09 348 30 20 of michael.crapoen@vzwdurme.be.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

VRIJDAG 8 MAART

Foto: Inverde

Nacht van de Pad Maak kennis met de wondere wereld van de pad en help deze diertjes de nieuwe lente in.

Een zaklamp is handig. Voor meer info bel dan eens naar Jan of Bob. Afspraak: 19u COSTA ZELA Dijkstraat Zele info: Jan 0478 76 55 49 of Bob 0477 97 78 09

DINSDAG 5 MAART

ZATERDAG 23 MAART

Creatief met wilgenvlechtwerk i.s.m. Inverde

Unieke wandeling dwars doorheen het Molsbroek

Tijdens deze workshop kom je te weten hoe je dit het beste aanpakt. Na een korte inleiding in bezoekerscentrum Donkmeer, gaan we samen aan de slag in natuurreservaat de Hemelse Rij.

Op deze dag neemt conservator André Verstraeten ons mee naar het hart van het natuurreservaat het Molsbroek. Voor deze unieke wandeling verlaten we uitzonderlijk de wandeldijk en ontdekken we de verborgen natuurpareltjes van dit 80 hectare groot natuurgebied. Onderweg vertelt André met passie en toewijding over de historiek van het gebied en de vogels. Een wandeling om nooit meer te vergeten!

Afspraak: om 14.30 uur aan het bezoekerscentrum Molsbroek in Lokeren.

Meebrengen: laarzen (noodzakelijk!).

Info: André Verstraeten, 09 348 18 59.

Zuidlede in Moerbeke. Foto: Lou Roeland

Afspraak: om 8.30 uur in bezoekerscentrum Donkmeer (einde 16.30 uur).

Prijs en info: geen voorkennis nodig. Leden van vzw Durme betalen 45 euro. Inschrijven via Marieke De Vos, marieke.devos@vzwdurme.be of 09 348 30 20 en na bevestiging over te schrijven op BE52 0012 2999 0009. Niet-leden kunnen voor 50 euro inschrijven via http://inverde.be/cursus/1872.

Meebrengen: snoeischaar, lunch en laarzen.

nr 1 / 2013

29

Behoud

nr 1/2013

30

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

ZATERDAG 23 MAART, 27 APRIL, 11 MEI, 8 JUNI EN 24 AUGUSTUS

WOENSDAG 3, DONDERDAG 4 EN VRIJDAG 5 APRIL

wandeling doorheen het Molsbroek

Kriebeldiertjescursus voor kinderen

Creativiteit en natuurbeleving komen samen in deze cursus. Teresa De Smet, lerares aan de Academie van Hamme, zorgt voor individuele begeleiding op maat en helpt je zo je grenzen te verleggen.

Drie dagen lang verdiepen we ons in de wondere wereld van insecten, spinnen en andere kriebelende diertjes. Op het programma staat o.a. een adembenemende kleine-beestjessafari, een knutselatelier, ontmoeting met een insectenexpert en misschien proeven we ook een echt insect.

Afspraak: telkens om 10 uur aan bezoekerscentrum Molsbroek. Einde voorzien om 12.30 uur.

Prijs en inschrijven: 60 euro. Incl. in de prijs: professionele begeleiding gedurende de vijfs lessen en een verzekering tijdens de sessies.

Contacteer Marieke De Vos op 09 348 30 20 of marieke.devos@vzwdurme.be en schrijf het juiste bedrag over op BE52 0012 2999 0009 met mededeling 'naam schildert het Molsbroek’.

Meer info: Teresa de Smet 0478 23 46 07, teresa.de.smet@telenet.be, 09 228 99 05 of .

PAASMAANDAG 1 APRIL Scheldehappening

Afspraak: om 13.30 uur aan het bezoekerscentrum Molsbroek, einde voorzien om 16.30 uur. Bij grote belangstelling wordt de cursus ook in de voormiddag georganiseerd.

Info: voor speurneuzen van 6 tot 12 jaar, 15 euro voor leden en 21 euro voor niet-leden.

Inschrijvingen door Leen De Laender te contacteren (leen.delaendert@vzwdurme.be of 09 348 30 20 en vervolgens 15 euro (leden vzw Durme) of 21 euro (niet-leden) over te schrijven op 001-2299900-09 met mededeling 'naam kind – kleine kriebeldiertjes cursus'.

Kom varen, fietsen, wandelen en bezoeken! En ontdek al de troeven van de Schelde! Op 10 locaties kan je voor 2 euro (volw.) of 1 euro (kind <12j.) genieten van een gegidst cruise gevoel op Schelde of Rupel.

Meer info op pagina 9 in dit tijdschrift.

Info: Een organisatie van Scheldehappening vzw. Afspraak voor de ‘Zit er nog vis in de sloot’ om 10.30 en om 14.30 uur aan het Veerhuis in Berlare (Waterhoek 25). Met de fiets is deze activiteit te combineren met de andere activiteiten van de Scheldehappening.

Meer info: Marieke De Vos , 09 348 30 20 of marieke.devos@vzwdurme.be.

Het volledige programma vind je op de website www.scheldehappening.be.

ZONDAG 7 APRIL Wandeling in het Molsbroek Een ervaren CVN-gids neemt je mee op een boeiende wandeling rondom het natuurreservaat Molsbroek.Graag een seintje vooraf indien je met een grote groep aanwezig zal zijn.

Afspraak: 14.30 uur in het bezoekerscentrum Molsbroek.

Info: Michaël Crapoen, 09 348 30 20 of bij conservator André Verstraeten, 09 348 18 59.

Behoud

I

Studie

I

Beheer

I

Educatie

I

Actueel

I

Kalender

Overzicht aankopen 2012 In 2012 werd er in totaal 3,65 ha aangekocht. Een lichte stijging vergeleken met 2011 en in tegenstelling tot 2011 werden al de aankopen vorig jaar geraliseerd in het zuiden van ons werkingsgebied. nr 1 / 2013

31

vzw Durme

Regionale vereniging voor natuur- en milieubeheer Secretariaat en zetel: Molsbergenstraat 1 I 9160 Lokeren tel./fax: 09 348 30 20 I e-mail: info@vzwdurme.be website: www.vzwdurme.be

Het secretariaat is open: maandag t.e.m. woensdag: van 8u tot 12u en van 13u tot 17u, donderdag t.e.m. vrijdag: van 8u tot 12u en van 13u tot 16u.

Bezoekerscentra Bezoekerscentrum Molsbroek Molsbergenstraat 1 in Lokeren.

Tentoonstelling over de omgevende natuur en de geschiedenis van het landschap, terras en leeshoek met drankgelegenheid en documentatiehoek.Verhuur van verrekijkers en gezinsrugzakjes.

Openingsuren: Gratis toegankelijk.

- 1 februari tot 31 mei:zon- en feestdag van 14u tot 18u, woensdag van 13u tot 17u - 1 juni tot 15 september: zaterdag en zondag van 14u tot 18u, dinsdag tot vrijdag van 13u tot 17u - 16 september tot 31 oktober: zondag van 14u tot 18u, woensdag van 13u tot 17u - 1 november tot 31 januari: zondag van 14u tot 17u Bezoekerscentrum Donkmeer Donklaan 119a in Berlare.

Tentoonstelling over de geschiedenis van het Donkmeer, het reservaat, de eendenkooi en de werking van vzw Durme. Vanaf het voorjaar kan je ook in de ecologische tuin kuieren.

Openingsuren: Open op aanvraag of tijdens activiteiten.

Meer info via donk@vzwdurme.be

Afdelingen - contactpersonen Afdeling Zele-Berlare-Wichelen: zele-berlare-wichelen@vzwdurme.be Afdeling Lokeren-Moerbeke-Stekene: lokeren-moerbeke-stekene@vzwdurme.be Afdeling Sint-Niklaas-Sinaai: sintniklaas-sinaai@vzwdurme.be Afdeling Hamme-Dendermonde: hamme-dendermonde@vzwdurme.be Afdeling Waasmunster-Temse: waasmunster-temse@vzwdurme.be

Begeleide bezoeken Wenst u onze digitale nieuwsbrief te ontvangen? Mail dan naar digitalenieuwsbrief@vzwdurme.be Een begeleide wandeling in onze reservaten met je groep of school? Kijk op www.vzwdurme.be voor ons aanbod. Reserveren kan via tel.: 09 348 30 20 of info@vzwdurme.be

Durme- en Scheldeland Driemaandelijks tijdschrift van vzw Durme

V.U. Patrick De Brauwer Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren 2013 I jaargang 16 I nr 1 Afgiftekantoor Lokeren 1

BelgiĂŤ/ Belgique P.B. 9160 Lokeren 1 3/5066 P003350