www.studioPLOTS.nl VanFaassen&Verhaak
Geertruidentuin 2.0 ‘14//03 Deventer, Overijssel
Open oproep
colofon
inhoud
titel: visiebrochure Geertruidentuin 2.0
introductie teamleden toelichting organisatie curricula vitae projectenlijsten bureauvisies
project: prijsvraag Ruimte voor Ruimtedenkers opdrachtgever: Provincie Overijssel datum: 28 november 2014 studio Plots TT Neveritaweg 15 N11 1033 WB Amsterdam vof: kvk. 57365806 www.studioPlots.nl contact@studioPlots.nl ir. Jasper Tuinema: 06 42309584 ir. Monique Philippo: 06 47590994 Van Faassen & Verhaak stedenbouw ir. Wouter van Faassen: 06 28213533 ir. Elmer Verhaak: 06 12819806 www.woutervanfaassen.nl w.vanfaassen@gmail.com Niets uit deze uitgave mag gekopieerd, ge誰miteerd of gerealiseerd worden zonder schriftelijke toestemming van studio Plots en van Faassen & Verhaak
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie op de opgave zichtbaar maken ontwikkelproces
inleiding In het najaar van 2014 werd de prijsvraag Ruimtedenkers in Overijssel gestart. Hiervoor wordt gezocht naar jonge professionals met goede ideeën voor verschillende locaties binnen de provincie. Eén van deze locaties is de Geertruidentuin in Deventer, een gebied waar voorheen een oud ziekenhuis stond. Sinds de overname in 2008 is de ontwikkeling van het terrein achtergebleven en dient de vraag zich aan hoé dit proces nieuw leven in te blazen. De historie, stedelijke context en opzet van de opgave sprak ons erg aan. De grote tuin met het monumentale bouwvolume vraagt om een zorgvuldige en overtuigende ontwikkeling die deze unieke potentie gebruikt en mogelijk zelfs versterkt. Deze kans blijkt ook bij de betrokkenen te leven. Tijdens het eerste locatie bezoek spraken wij met een tijdelijke huurder (Buro Bolder), met de beheerder Henk Bultman en Casper Grondel (namens eigenaar Synchroon). Ondanks de procedurele verstrengeling is de droom nog springlevend en ambitie hoog. Deze uitgave beschrijft een visie op de opgave, een ontwikkelingsstrategie en geeft inzicht in de achtergrond van ons team.
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie op de opgave De Geertruidentuin is een ommuurd groen gebied en centraal gelegen in een woonwijk. Door de oude bestemming als ziekenhuis is het gebied herkenbaar en onderdeel van het collectief geheugen van de Deventernaar. Het overgebleven ziekenhuisgebouw (SMCD-gebouw) bestaat uit drie verdiepingen, heeft een zadeldak en staat vrij in de groene tuin.
1. ziekenhuis in het groen
2. karakteristiek model van de ziekenhuistypologie
De tuin heeft een eigen karakter doordat het altijd een besloten plek is geweest. De opbouw van het ziekenhuisgebouw bestaat uit een eenduidig profiel met een herkenbare contour omringt door de tuin. Dit gegeven wordt gebruikt als flexibel model met diverse mogelijkheden; het is bijvoorbeeld te gebruiken als bedrijfsruimtes, gezinswoningen, woon-werkwoningen of appartementen.
3. het model is voor verschillende invullingen geschikt
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
De herbestemming van het oude ziekenhuisterrein is de kans om de kwaliteit van het gebied in te zetten en toegankelijk te maken voor de omgeving. Zo kan de tuin waardevol zijn als aangename verblijfsplek, als ontmoetingsplek of voor activiteiten in de buurt. Zo wordt de tuin geopend en beleefbaar. Het is dan ook geen kwestie het gebied te versmelten met de omgeving maar juist het eigen karakter te behouden en te versterken. Door het plangebied te beschouwen als een raster kan worden nagedacht in verschillende vormen van ontwikkeling en programmering binnen het bestaande karakter van de tuin. Het model gebaseerd op de typologie van het ziekenhuis is hierin leidend en zorgt voor flexibiliteit in de invulling. Deze modellen vullen marktgestuurd en geleidelijk het raster, zo kan het gebied uitgroeien tot een levendig en aangenaam woon-werkomgeving.
gezin ouderen
ondernemer student
vereniging
4. flexibele transformatie, delen van het raster blijven onbebouwd zodat het tuinkarakter behouden blijft
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
impressie
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
referenties
het pad maakt het gebied toegankelijk en beleefbaar
het kleine paviljoen zorgt voor een centrale en herkenbare plek in de tuin
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
zichtbaar maken van ontwikkelproces Als ziekenhuis is de Geertruidentuin altijd afgesloten geweest van de omgeving. Om dit te transformeren tot een waardevolle plek voor de buurt is het belangrijk om interesse, betrokkenheid en draagvlak te creëren. Zo wordt de potentie van het gebied zichtbaar, de dialoog aangegaan met de betrokkenen en de herinnering aan het ziekenhuis langzaam veranderd. Dit is te bereiken in drie stappen. De belijning in het gebied wordt zichtbaar gemaakt door een landschappelijke ingreep. Dit kan door simpelweg het gras te maaien en deze te benadrukken met een afwijkende beplanting van bloemen door lokale kwekers. Verder wordt de tuin publiek toegankelijk gemaakt met een meanderend pad via aantal kenmerkende poorten in de omheining van het oude ziekenhuis.
1. de rasterstructuur wordt gemaaid
2. het raster, de paden en entree’s van het gebied
In de tuin wordt een klein paviljoen gebouwd van sloopafval uit de oude ziekenhuisgebouwen. Deze ruimtelijke interventie is de aanjager van het gebied en zorgt voor een centrale en herkenbare plek waar de ontwikkeling van het plan wordt gepresenteerd. Zo kan wekelijks een bijeenkomst worden georganiseerd door het ontwerpteam waarbij betrokkenen worden uitgenodigd. De ene keer gericht op lokale ondernemers, een andere keer voor omwonenden of voor studenten.
3. de gebiedsregisseur spreekt met geïntresseerden
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
Het ontwerpteam vervult de actieve rol als ´gebiedsregisseur´. Het raster geeft hierbij houvast om kleine initiatieven te laten ontstaan. Dit kan een tijdelijke gebruik zijn zoals een evenement, een kinderboerderij of een speelterrein. Maar is ook de manier om bouwprojecten op te starten vanuit verschillende organisatievormen zoals CPO, zelfbouw of ontwikkeling vanuit de eigenaar Synchroon. Ook het bestaande pand valt hierbinnen en kan als ‘klusblok’ worden aangeboden.
gezinnen
klusblok
ouderen
zelfbouw
ondernemers
CPO
studenten
turn key
4. de gebiedsregisseurs brengt wensen voor wonen en werken in kaart en geeft het een plaats in het gebied
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
referenties
binnen de contouren van de bebouwing kan worden gevarieerd in afwerking en ritmiek
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
binnen de contour kunnen doorgangen ontstaan
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots
visie Geertruidentuin 2.0 Van Faassen & Verhaak stedenbouw en studio Plots