Kwelderwierde Noordpolderzijl, Groningen
‘15//02 Open oproep
Het verborgen centrum op het wad: een unesco bezoekerscentrum op de wierde. Inzending voor de prijsvraag van het Groninger Landschap: Een nieuwe buitendijkse wierde bij Noordpolderzijl Wouter van Faassen, Stedenbouwkundige www.woutervanfaassen.nl mail@woutervanfaassen.nl tel: +316 282 135 33 Š 2015
kwelders Kwelders zijn begroeide buitendijkse gebieden die met hoog water onder kunnen lopen, met een natuurlijke aangroei van land door het bezinken van kleideeltjes en afsag door storm. Het zijn dynamische gebieden waarbij de grens tussen land en zee voordurend verschuift.
“Kwelderwerken zijn een cultuurlandschap met een hoge natuurwaarde�
kwelderwerken Kwelderwerken zijn landaanwinningsgebieden in ondiepe zee, waar door middel van palenrijen en dammetjes en afwateringskanalen, de afzetting van zand en klei wordt bevorderd. Het is een typisch cultuurlandschap dat in stand gehouden wordt door boeren met het recht van opstrek.
Een wierde in het kwelderlandschap Een wierde in de kwelders is een fremdcorper in de uitgestrekte leegheid. Nihile impact is dan ook niet mogelijk zonder de essentie te verliezen van wat een wierde is: een hoog punt in een laag landschap dat regelmatig onder water staat.
Balans zoeken De kwelderwerken in Noord Groningen zijn een belangrijk cultuurlandschap, gemaakt door de mens. Maar wel een landschap met een hoge natuurwaarde. Het culturele aspect, het werklandschap, is echter in de laatste decennia een beetje weggevallen. Het touristme is tegelijkertijd op komen zetten. Wij denken dat er in het volgende decennium een nieuwe balans gevonden moet worden tussen het cultuurlandschap, de natuurwaarde en het menselijke gebruik zoals landbouw, visserij en recreatie.
Water huishouding
Recreatie
Cultuur landschap
Natuur waarde
CULTUURLANDSCHAP het werkgebied van Groninger boeren
NATUURGEBIED unieke flora en fauna
TOP ATRACTIE onbereikbaar werelderfgoed
ZEEHAVEN de kleinste getijdenhaven van NL
De kwelderwerken in Noord Groningen zijn een belangrijk cultuurlandschap. Het cultuur aspect van het kwelderlandschap is de laatste decennia echter weggevallen. Boeren konden of wilden of mochten het vee niet meer laten grazen op het buitendijkse gebied. Het huidige kwelderlandschap is aan het verruigen en aan het verkweken. Dit komt doordat boeren de kwelders niet meer willen en kunnen gebruiken als weidegebied. Hierdoor gaat de natuurwaarde achteruit. De kwelder kan eigenlijk niet voortbestaan zonder het beheer door de boeren die hun vee laten grazen.
De wadden en de kwelders in Noord Groningen zijn een belangrijk natuurgebied. Een broedplaats en fourgeergebied voor watervogels, een paaiplaats voor vissen en een uniek gebied voor zoute vegetatie. Het huidige kwelderlandschap is aan het verruigen. Kweekgras overwoekert de bestaande gevarieerde vegetatie doordat er niet meer begraasd wordt. Hierdoor verdwijnen verscheidene soorten broedvogels uit de kwelders.Zowel zomers als ‘s winters zijn er grote groepen ganzen en steltlopers en plevieren te vinden. Vogelaars vinden dit prachtig en komen dus graag op de dijk voor het beste uitzicht.
De waddenzee is UNESCO werelderfgoed. Een gebied waar we allemaal trots op moeten zijn vanwege zijn unieke natuur en bijzondere schoonheid.Het is echter lastig om het gebied te verkennen. Verscholen achter hoge dijken. Afgeschermd door hekken. Dit is natuurgebied! Enkel te ontdekken vanaf een schip. Huidige recreatie beperkt zich tot een wandeling over de dijk, of een tochtje met het zeiljachtje van opa. Dappere figuren wagen zich aan een dagje wadlopen. Anderen houden het op vogeltjes kijken vanaf een grotere afstand.
Noorpolderzijl is de kleinste getijdenhaven van Nederland. Het is een belangrijke tussenstop voor de recreatie vaart tussen de Nederlands en de Duitse waddenzee. Tevens is het een vluchthaven tijdens storm. Een kleine vloot vissers vaar nog steeds uit om te vissen op garnalen en platvis. De haven heeft echter last van de continue verzanding en uitbaggeren is een dure bezigheid. Er zijn daarom nu plannen om een ‘spoelzee’ aan te leggen waardoor de geul op natuurlijke wijze op diepte blijft.
“Balans in ecologie en in economie op het wad, balans tussen natuurwaarden en cultuurwaarden.�
Ruimtelijke inpassing wierde, dijk en spoelzee De maximale beleving van de kwelders en de waddenzee is het sterkst zo ver mogelijk van de dijk af. Hier heb je het gevoel ver van de bewoonde wereld te zijn. Het pad naar de wierde toe is deel van de beleving en brengt je over kwelder, zandplaat, zee naar de groene heuvel met de uitkijktoren in de verte.
maximale afstand tot de zeedijk
minimaal grondverzet vanuit spoelzee
maximale beleving van de diversiteit in het landschap
Eilandgevoel Omringd door vier biotopen De locatie voor de wierde is strategisch gekozen op het punt waar vier typische waddenzee biotopen samenkomen: het wad, de kwelder, de zilte teelt en de spoelzee. Vanuit het uitkijkpunt zijn de kwelder en het wad prachtig te overzien. De zilte akkers kunnen onder begeleiding bezichtigd worden. En de spoelzee, in feite niets meer dan een getijdenbaai, maakt het moglijk om toch het gevoel te krijgen vlak aan zee te zijn.
het wad
kwelder
zilte teelt
spoelzee
Een verborgen centrum Van heuvel grond naar waddencentrum De eerste fase van de wierde zal bestaan uit een heuvel grond met een tijdelijk uitzichtpunt. De grond moet eerst enkele jaren inklinken voordat er definitief gebouwd kan worden. De bebouwing richt zich op het binnenplein. Hierdoor kunnen de achterkanten bedekt worden met duintjes en zo verscholen blijven vanaf de kwelder. Het bied tevens bescherming tegen de elementen. Denk maar aan storm, ijsdrift, springtij of zandverstuiving.
waddencentrum spa en baden
+5.0 m NAP
+1.5 m NAP
zilte boerderij overnachtingshutten