Elfstedentocht fietsgids

Deze gratis reisgids bevat 1 fietroute van onze uitgewerkte fietgids Elfstedentocht.

Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid.

Koop nu de digitale (pdf – 50 blz A4) reisgids met 5 uitgewerkte fietsroutes vanuit 2 hotels, boordevol praktische info, bijzondere plekjes en tips van locals.

 Koop de volledige gids op shop.themediabay.be

INLEIDING

Friesland, een provincie doordrenkt van rijke cultuur, uitgestrekte weilanden en kronkelende waterwegen, is de thuisbasis van een van 's werelds meest legendarische sportevenementen: de Elfstedentocht. Deze tocht, die oorspronkelijk bedoeld was als een schaatsrace langs elf historische steden, heeft een iconische status verworven in de Nederlandse folklore. Echter, in de warmere maanden van het jaar, wanneer de kanalen en meren ontdooid zijn en de bloemen in bloei staan, ontstaat een nieuwe uitdaging: de Elfstedentocht per fiets. Dus, stap op je fiets, omarm de Friese gastvrijheid en bereid je voor op een onvergetelijke reis door het hart van Nederland.

Je avontuur begint in het pittoreske Leeuwarden, waar je hartelijk wordt ontvangen in ons comfortabele hotel WestCord WTC Hotel Leeuwarden ****, in het historische stadscentrum. Na het inchecken, kun je de kronkelende grachten, sfeervolle pleinen en de eeuwenoude gebouwen van Leeuwarden ontdekken.

Na drie dagen vol avontuur en ontdekkingen, is het tijd om naar je tweede hotel te vertrekken. Strandhotel Vigilante ****. Makkum, gelegen aan de Friese kust, betovert bezoekers met zijn pittoreske haven, traditionele scheepswerven en uitgestrekte zandstranden langs het IJsselmeer. Hier word je opnieuw verwelkomd met warme gastvrijheid en comfortabele accommodatie. Fiets langs de schilderachtige paden en kleine dorpjes van Zuidwest-Friesland, met als hoogtepunt een bezoek aan het historische stadje Sloten.

Alle routes op je telefoon of GPS?

Voor alle wandelingen en fietsroutes hebben we een GPS-track gemaakt. Je kan deze downloaden via deze link (enkel in de betalende versie) of scan de QR code rechts.

Zo kan je je smartphone als GPS gebruiken. Deze GPS-tracks kan je inladen in de apps van Komoot, OSM AND, AllTrails en andere.

• Een camper huren en langs de Elfsteden? Huur hier je camper voor je rondreis

• Een verblijf boeken langs de Elfstedenroute? Bekijk hier ons favoriete verblijven

De Elfstedentocht, hét schaatsevenement

De Elfstedentocht door het Friese platteland staat bekend als De Tocht der Tochten. Dit komt door de grote afstand van de tocht en het heroïsch karakter van de schaatsers die door weer en wind spartelen naar de eindmeet. Rondom de tocht heerst een ware publieksgekte die ieder jaar weer naar boven komt, ondanks dat de laatste schaatstocht al dateert van 1997.

Elfstedentocht © Shutterstock

Hoe het begon

In Friesland was het de gewoonte om in de winter grote afstanden op het ijs af te leggen, zeker voor de armere bevolking die geen paard en kar konden aanschaffen. In december 1890 werd er voor het eerst een schaatstocht langs de elf Friese steden afgelegd. Pim Mulier was een van de eerste die zich aan de tocht waagde en hielp enkele jaren later met het organiseren van de eerste officiële wedstrijd

De eerste Elfstedentocht

Op 2 januari 1909 werd de eerste, officiële Elfstedentocht op het ijs georganiseerd. De schaatstocht gaat over bijna 200 kilometer ijs, met start en aankomst in Leeuwarden. Doordat de tocht op natuurlijk ijs geschaatst wordt, kan ze alleen doorgaan bij gunstige weersomstandigheden waar het ijs minstens 15 centimeter dik is. De schaatstocht werd in totaal al 15 keer geschaatst, de laatste editie ging door op 4 januari 1997.

Elfstedentocht © Shutterstock

Van 23 naar 16.000 deelnemers

Tijdens de eerste Elfstedentocht hadden 48 deelnemers zich ingeschreven, waarvan er 23 daadwerkelijk de route zijn gaan schaatsen. Over de jaren heen vergrootte het aantal inschrijvingen behoorlijk en kunnen er maximaal 16.000 deelnemers meedoen. In 2014 werd echter besloten dat vanaf de winter van 2015/2016 alle voor juni 2014 ingeschreven leden van de Friesche Elf Steden, ruim 30.000 man, mee mogen doen bij de volgende Elfstedentocht.

Stempelkaarten

• De deelnemers worden verdeeld in groepen van 1000 man.

• De eerste groep vertrekt om 06:00 ’s ochtends, waarna er elke 10 tot 15 minuten nog een groep het ijs op gaat.

• Tijdens de tocht krijgen deelnemers een stempelkaart mee, die in de elf steden afgestempeld dienen te worden

• Daarnaast zijn er onderweg nog drie geheime stempelposten waar de stempelkaarten geknipt worden.

• Deelnemers die alle elf stempels en drie knippen op de stempelkaart hebben en voor middernacht terug in Leeuwarden zijn, krijgen een Elfstedenkruisje als aandenken

De 11 verschillende steden die aangedaan worden:

• Leeuwarden startpunt

• Sneek op 22 km

• IJlst op 26 km

• Sloten op 40 km

• Stavoren op 66 km

• Hindeloopen op 77 km

• Workum op 86 km

• Bolsward op 99 km

• Harlingen op 116 km

• Franeker op 129 km

• Dokkum op 174 km

• Leeuwarden (finish) op 199 km

Overzichtskaart

START: LEEUWARDEN

Leeuwarden is de provinciehoofdstad van Friesland. Het gebied wordt al sinds de Romeinse tijd onafgebroken bewoond. De stad kreeg zijn huidige naam in de 9e eeuw en verwierf stadsrechten in 1435. De historische kern van de stad loopt over van de interessante gebouwen en ook culturele bezienswaardigheden zijn in overvloed aanwezig. Het was dan ook geen verrassing dat Leeuwarden in 2018 uitgeroepen werd tot de Europese Culturele Hoofdstad. Je zal je in hier in elk geval niet snel vervelen. Op de hieronder beschreven wandeling geven we je een goed beeld van wat de stad allemaal te bieden heeft.

Na aankomst in je hotel Westcord in Leeuwarden is er nog voldoende tijd voor een korte verkenning van Leeuwarden. Twee fietslussen starten vanuit deze verblijfplaats.

Stadswandeling in Leeuwarden

• Afstand: 3.8 km

• Beginpunt: Oldehove

• Eindpunt: Blokhuispoort

Deze wandeling begint bij de Oldehove, een van de meest iconische plekken van de stad.

ADe herkenbare, scheve toren Oldehove typeert de skyline van Leeuwarden. De bouw van deze toren begon in 1529 nadat de inwoners van de stad een toren geëist hadden die hoger was dan die van Groningen (die je later op deze route zal zien). Al tijdens de bouw begon de toren echter lichtjes te kantelen. De bouwvakkers deden er alles aan om de kanteling te compenseren, maar niets mocht baten en dus werd het project enkele jaren later stopgezet. In 1595 werd de rest van de vervallen kerk gesloopt waarvan de toren ooit deel uitmaakte, maar de bakstenen toren zelf bleef gespaard. Het bouwwerk is 39 meter hoog en wie de 183 treden trotseert, wordt beloond met een onklopbaar uitzicht over Leeuwarden. De toren is meestal opengesteld voor toeristen tegen betaling van een toegangsprijs.

 Oldehove, Oldehoofsterkerkhof, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.202990, 5.789682 // https://www.oldehove.eu/en/admission

Wandel vanaf Oldehove in zuidelijke richting en neem de eerste straat links. Aan het einde van die straat zie je het keramiekmuseum voor je opduiken.

BHet uitstekende Keramiekmuseum Princessehof is gevestigd in het voormalige stadspaleis van Maria Louise van Hessen-Kassel, prinses van Oranje Nassau. Het paleis dateert uit de 18e eeuw. Binnen vind je een de meest gevarieerde collecties Chinees porselein van het land en heel wat Nederlandse art-nouveau- en art-deco-stukken uit de periode tussen 1880 en 1930. Er is een vaste collectie en een reeks tijdelijke tentoonstellingen

 Keramiekmuseum Princessehof, Grote Kerkstraat 9, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.202835, 5.791776 // https://www.princessehof.nl/en/

Oldehove - © Shutterstock

Wandel verder langs de Groeneweg. Aan je linkerkant kom je het Historisch Centrum Leeuwarden tegen.

Het Historisch Centrum Leeuwarden is een geweldige plek om meer te weten te komen over de geschiedenis van de stad. Dit museum bewaart het archief van Leeuwarden, dat teruggaat tot de middeleeuwen. Er is ook een enorme collectie standbeelden, een uitgebreide bibliotheek en een gemeentelijke kunstverzameling

 Historisch Centrum Leeuwarden, Groeneweg 1, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.204030, 5.791524

Ga naar het noordoosten langs het water om de Prinsentuin te bereiken.

Het park en de jachthaven van de Prinsentuin vormen een heerlijke plek om te genieten van de rust aan het water. Hier werd in 1648, onder het beschermheerschap van prins Willem Frederik van Nassau, een zogenaamd lusthof aangelegd ter ere van het einde van de Tachtigjarige oorlog en de Vrede van Münster. Het was 150 jaar lang een privétuin totdat het door koning Willem I voor het publiek werd geopend. Deze plek is een toevluchtsoord voor

Princessehof - © Shutterstock

watersporters en er vinden hier het hele jaar door concerten en evenementen plaats op zondagmiddag.

 Prinsentuin, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.205271, 5.793767

Ga naar het zuiden, steek de Groeneweg over en ga langs Schoenmakersperk om je volgende halte te bereiken aan je linkerkant

Het Natuurmuseum is een ander belangrijk museum in Leeuwarden. Het is gevestigd in een voormalig weeshuis. Er worden fascinerende stukken tentoongesteld die je heel wat bijleren over de natuurgeschiedenis van Friesland. Het gigantische walvissenskelet is beslist de blikvanger van dit museum.

 Natuurmuseum, Schoenmakersperk 2, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.204076, 5.795717 // https://natuurmuseumfryslan.nl/en/

Natuurmuseum - © Shutterstock

Wandel naar de A. S. Levissonstraat, langs het Joods Monument aan je rechterkant, en je ziet de Grote of Jacobijnenkerk voor je staan. Het Joods Monument herdenkt de Joden die in Nederland werden vermoord tijdens de Holocaust.

De Grote of Jacobijnenkerk werd oorspronkelijk gebouwd als onderdeel van een in 1245 gesticht klooster. Het is daarmee het oudste gebouw van de stad. Het werd in 1392 door een brand beschadigd, maar in 1394 werd de kerk in haar oude glorie hersteld. In 1504 werd er vervolgens een zijbeuk toegevoegd en in 1521 volgde een erkeruitbreiding. Tijdens grote verbouwingen in de jaren zeventig van de vorige eeuw werden overblijfselen van muurschilderingen uit de 16e eeuw ontdekt. Die werden in 1575 voltooid en enkele jaren later tijdens de Reformatie overschilderd.

 Jacobijnenkerk, Bredeplaats 4, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.204201, 5.797153

Wandel langs de kerk en zoek dan de Monnikemuurstraat. Sla rechtsaf en ga vervolgens rechtdoor Steek de brug over, ga dan naar rechts en daarna naar links om de volgende kerk te bezoeken.

Jacobijnenkerk - © Shutterstock

De gothische, katholieke Sint-Bonifatiuskerk werd tussen 1882 en 1884 gebouwd naar de ontwerpen van Pierre Cuypers. Binnenin staat een pijporgel van de beroemde Franse orgelbouwer Cavaille-Coll.

 Sint-Bonifatiuskerk, Bonifatiusplein 20, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.204403, 5.801870

Ga terug naar Voorstreek, sla dan linksaf en ga naar het zuiden. Nadat je de brug overgestoken hebt, sla je linksaf om vervolgens de eerste straat rechts te nemen richting de Kanselarij.

De Kanselarij van Leeuwarden is een ander belangrijk gebouw in de stad. Het werd opgetrokken in opdracht van koning Filips II als zetel van het Hof van Friesland tussen 1566 en 1571. De kanselarij werd in 1814 omgebouwd tot een ziekenhuis en werd vervolgens, van 1824-1892, gebruikt als kantoor voor civiele en militaire verzekeringen. In 1892 werd het gerestaureerd en tot 2013 deed het dienst als museum.

 De Kanselarij, Turfmarkt 13, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.202600, 5.801291

Neem de Koningsstraat in westelijke richting, steek de brug over en ga verder op de Wortelhaven. Houd links aan, wandel verder op Eewal en neem dan de Zuupsteeg. Sla linksaf, dan rechtsaf, ga verder op de Bontepapesteeg en sla linksaf naar de Grote Kerkstraat waar je een kerk zal zien staan.

De Waalse Kerk is een ander mooi monument van Leeuwarden. Deze kleine eenbeukige kerk werd gebouwd in 1530. Boven de gevel in de dakruiter kan je een klok zien. Die is van de hand van Jurjen Balthasar en werd daar geplaatst in 1661.

 Waalse Kerk, Grote Kerkstraat 222, Leeuwarden, Friesland, Nederland //GPS: 53.203323, 5.796372

Ga verder op de Grote Kerkstraat en sla dan linksaf naar de Beijerstraat. Je komt even verderop langs rechts terecht op het Hofplein. Aan je rechterkant bevindt zich het Stadhouderlijk Hof en aan je linkerkant staat het stadhuis.

Het Stadhouderlijk Hof is een voormalige residentie van de Nederlandse koninklijke familie en was tot 1971 in hun bezit. Vandaag is het een prestigieus hotel. Dit paleis werd oorspronkelijk gebouwd door de rentmeester-generaal van de Spaanse koning in 1564.

Het werd in 1587gekocht door Willem Lodewijk, graaf van Nassau-Dillenburg en zijn vrouw, gravin Anna van Nassau. Na hun dood viel het hof in de handen van Ernst Casimir en daarna werden eerst zijn zoon eigenaar en vervolgens diens jongere broer, William Frederick, prins van Nassau-Dietz. Hij was zeven jaar lang de voogd van de jonge William III van Engeland en het was ook hij die de Prinsentuin liet aanleggen die je eerder op deze tour zag.

 Stadhouderlijk Hof, Hofplein 29, Leeuwarden, Friesland, Nederland //GPS: 53.202513, 5.795589

KRecht tegenover het paleis prijkt het stadhuis van Leeuwarden. Ook dat is een indrukwekkend bouwwerk. Het dateert uit 1715.

 Stadhuis, Leeuwarden, Hofplein 38, Friesland, Nederland // GPS: 53.202266, 5.796056

Wandel naar de volgende bezienswaardigheid even verderop, de Wilhelminaboom.

Stadhuis - © Shutterstock

In het hart van het Raadhuisplein zie je de Wilhelminaboom, een grote boom met een cirkelvormig hek eromheen. Dit is een lindeboom die in 1898 werd geplant ter ere van Koningin Wilhelmina. Het hek werd ontworpen door Hendrik Kramer die waarschijnlijk werd bijgestaan door Tiete van der Laars. In heel Nederland werden soortgelijke monumenten aangelegd nadat koningin Wilhelmina in 1890 gekroond werd

 Wilhelminaboom, Raadhuisplein, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.202044, 5.795423

Vervolgens neem je de Weerd in zuidwestelijke richting, dan ga je rechtsaf de Bagijnestraat in en je vindt aan je linkerkant het Boomsma Distilleerderijmuseum

Het Boomsma Distilleerderijmuseum is een traditionele distilleerderij die volledig ingericht is in de stijl van de jaren '30. Je maakt er kennis met Boomsma Beerenburger, een kruidig en bitter drankje dat hier gebrouwen wordt. Je kan er een minidocumentaire over de drank bekijken, een rondleiding krijgen en ook genieten van een lekker glas Boomsa Beerenburger of deelnemen aan een uitgebreide proeverij. Je kan hier natuurlijk ook enkele flessen kopen, een uitstekend souvenir!

 Boomsma Distilleerderijmuseum, Bagijnestraat 42A, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.201918, 5.793319 // https://www.boomsma.frl/en/page/6/museum.html?age=yes

Sla rechtsaf wanneer je uit het museum komt en ga dan weer rechtsaf naar de Nieuwesteeg. Sla daarna linksaf naar de Nieuwestad en ga verder in oostelijke richting. Aan je rechterkant, over de gracht, zie je De Waag.

De Waag was een van de belangrijkste plekken van Leeuwarden voor handelaars en kooplieden, want hier werden de goederen gewogen en gemeten. De Waag staat er al sinds 1483, maar het huidige huis dateert van rond 1590. Het vaakst werden hier zuivelproducten gewogen, vooral boter. Die werden in grote hoeveelheden op de wekelijkse marktdagen aan de man gebracht. Tussen 1830 en 1860 werden hier jaarlijks gemiddeld 1.656.922 kg boter, 225.905 kg kaas en 24.326 kg andere goederen gewogen. Het weeghuis was tot 1880 in gebruik.

 De Waag, Nieuwestad 148, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.200793, 5.795931

Steek het Waagplein over naar het zuiden en ga dan verder naar de Oude Lombardsteeg en het Lombardplein om het Friese museum te bereiken – zonder twijfel het beste en belangrijkste museum van de stad.

In het Fries Museum worden permanente en tijdelijke tentoonstellingen gehouden over de Friese steden en haar inwoners. Het museum won de Global Fine Art Award en heeft meer dan een miljoen objecten die de lokale geschiedenis, ambachten en kunst belichten. Tot de interessantste exposities behoren de Hindelooperzaal, de Popta-schat (Fries zilverwerk) en het legendarische zwaard van de Grote Pier. Er is ook een zaal gewijd aan het leven van de danseres en spion Mata Hari die in 1876 als Margaretha Zelle in Leeuwarden werd geboren.

 Fries Museum, Wilhelminaplein 92, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.199656, 5.794569 // https://www.friesmuseum.nl

De Waag - © Shutterstock

Ga ten slotte naar het oosten langs het Zaailand en de Nieuweweg om Blokhuispoort te bereiken.

Blokhuispoort is de voormalige stadsgevangenis. Vandaag de dag herbergt het gebouw een museum waar je meer te weten komt over hoe het dagelijkse leven van de gevangen eruitzag. In het complex bevinden zich ook enkele kleine winkeltjes, eigenzinnige start-ups, galerijen en restaurantjes. Het is een intrigerende plek waar je zeker wat tijd moet doorbrengen.

 Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.199847, 5.800219// https://www.blokhuispoort.nl

Fries Museum - © Shutterstock

Als je wat meer tijd hebt, kan je ook overwegen om je een weg te banen naar het natuur- en recreatiegebied dat ten oosten van de stad ligt.

De Groene Ster is een natuurgebied dat vanaf de jaren zestig ontwikkeld werd als een groot recreatiedomein. Het lag oorspronkelijk in de gemeente Tietjerksteradeel, maar werd in 1984 aan Leeuwarden toegevoegd. Er zijn ligweiden, stranden en een groot bos waar verschillende wandelpaden uitgestippeld werden. Op warme zomerdagen vinden heel wat mensen hun weg naar deze oase van natuur Je vindt hier ook Aquazoo Leeuwarden.

 De Groene Ster, Mountsjewei, Leeuwarden, Friesland, Nederland // GPS: 53.214358, 5.873289

Blokhuispoort - © Shutterstock

Kaart ligging hotel - fietsknooppunten

FIETSLUS 1: LEEUWARDEN > DOKKUM

Klaar voor je eerste fietstocht? Je fietst naar Dokkum en volgt een lus langs fietsknooppunten van in totaal 59 km. Je fietst tussen Leeuwarden en Dokkum bijna voortdurend langs het riviertje van de beroemde Elfstedentocht. Net voor knp. 30 is het onduidelijk, rechts aanhouden! Dokkum is een klein stadje omgeven door stadswallen met water. Proef zeker de Dokkumer koffie! Bij het terugkeren naar Leeuwarden fiets je door mooie waterrijke natuurgebieden.

Volgorde van de fietsknooppunten

Afstand: 59 km

Dokkum is een kleine stad die vooral bekend staat om zijn vestingwerken en als de plaats waar de Angelsaksische missionaris Sint-Bonifatius in 754 werd gemarteld. Dokkum is een historisch en charmant stadje dat door de Nederlandse autoriteiten uitgeroepen werd tot een beschermd gebied.

Bezoekers kunnen in Dokkum veel meer doen dan enkel de vestingwerken bewonderen.

• Ga ook zeker naar de 16e-eeuwse Grote of Sint-Martinuskerk (GPS : 53.326725, 5.998325),

• de Sint-Bonifatiuskerk (GPS : 53.326164, 5.997253), die dateert uit 1871,

• en de Bonifatiuskapel (GPS : 53.325533, 6.000149) uit 1934.

• Voeg ook zeker het historische stadhuis (GPS : 53.325217, 5.997785), dat in 1610 werd gebouwd, toe aan je lijstje. Er prijken daarnaast nog enkele historische windmolens in de buurt die goed bewaard zijn gebleven en op afspraak geopend zijn.

• Om meer over de omgeving en de stad te weten te komen, kan je een bezoek brengen aan het Dokkum Museum (GPS: 53.325507, 6.000439).

 Dokkum, Friesland, Nederland // GPS: 53.326531, 5.998785

Dokkum - © Shutterstock

Deze gratis reisgids bevat 1 fietroute van onze uitgewerkte fietgids Elfstedentocht.

Bespaar jezelf uren opzoekingswerk en mis geen enkele bezienswaardigheid.

Koop nu de digitale (pdf – 50 blz A4) reisgids met 5 uitgewerkte fietsroutes vanuit 2 hotels, boordevol praktische info, bijzondere plekjes en tips van locals.

 Koop de volledige gids op shop.themediabay.be

DISCLAIMER

We krijgen onze informatie van betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Niettegenstaande kunnen we niet verantwoordelijk worden gehouden voor mogelijk niet-accurate informatie noch voor het gebruik van deze informatie en mogelijke negatieve gevolgen. We waarderen het erg als je opmerkingen, toevoegingen of fouten aan ons zou kunnen doorgeven via info@themediabay.be.

Ontdek meer reisgidsen op www.reisroutes.be en www.reisroutes.nl. Alle kaarten © OpenStreetMap.org

Adverteren in deze reisgids?

Neem contact op met The Media Bay via info@themediabay.be.

Laatste update: april 2024

© Alle rechten voorbehouden. Deze reisgids is een publicatie van The Media Bay. Niets van deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.