Komunikacja wizualna | typografia Marta Więckowska
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – definicja
Typografia –
„ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków” graficzne kształtowanie tekstu za pomocą dostępnych krojów pisma.
AA abcdefghijklłmn
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
PISMO Pismo *system znaków wzrokowych lub dotykowych (znaków symbolicznych, obrazkowych, wyrazowych, sylabowych i alfabetycznych) *jest podstawą rozwoju wyższych form cywilizacji i kultury ludzkiej, *służy przedstawieniu, utrwaleniu lub zastąpieniu języka mówionego, *powstały z potrzeby przekazania innym ludziom myśli w trwały sposób - bez względu na czas i odległość.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
PISMO - fenickie * pierwsze pismo złożone wyłącznie ze znaków fonetycznych * ukształtowane 1000 lat p.n.e * powstałe najprawdopodobniej na podstawie klinowego pisma babilońskiego oraz pisma hieroglificznego * składa się z 22 znaków pisma * pisano nim od prawej do lewej
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
PISMO - greckie pismo greckie * powstało na bazie pisma fenickiego * przyjęte przez Greków w IX wieku p.n.e. - w IV wieku p.n.e. stało się oficjalnym pismem Ateńczyjów *składa się z 25 liter * bustrofedon - na początku stosowano metądę pisania wierszy na przemian od lewej do prawej – od prawej do lewej * 13 liter pisma greckiego zostało przyjęte bez znaczących zmian w kapitule rzymsikiej - dając początek majuskułom stosowanym do dziś w piśmie łacińskim
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – alfabet Alfabet termin oznaczający zasób znaków graficznych, potrzebnych do wyrażenia głosek określonej mowy. Nazwa pochodzi od dwóch pierwszych liter alfabetu greckiego: alfa, beta, podobnie jak polski odpowiednik słowa alfabet - abecadło pochodzi od brzmienia pierwszych czterech liter “a”, “be”, “ce”, “de”. Alfabet prawdopodobnie został wynaleziony około drugiej połowy II tysiąclecia p.n.e. na obszarach Fenicji lub Palestyny. Alfabet polski powstał z alfabetu łacińskiego na przełomie XIII i XIV wieku, ale ostatecznie ustalony został dopiero w XVI wieku.
abcdef ghijklł mnoprs tuwxyz
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – krój pisma Krój pisma *autorski obraz pisma - litery, cyfry i alfabetu o jednolitych cechach takich jak: styl rysunku, oczka i duktu, wymiary, oś nachylenia, stopień rozjaśnienia i zaczernienia znaku, szeryfy, akcenty, zestawy słowne.
ABKSXJ ABKSXJ ABKSXJ A B K S X J ABKSXJ
ABKSXJ Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
PISMO - kapitała rzymska | kapitała kwadratowa kapitała rzymska * pismo starożytne, monumentalne * pismo dwuelementowe, szeryfowe *składa się z samych liter majuskułowych * w XV wieku posłużyła jako wzorzec dla liter majuskułowych antykwy renesansowej
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
PISMO - gotyckie pismo gotyckie * rodzaj pisma łacińskiego * należy do grupy najstarszych pism drukarskich alfabetu * charakteryzuje się ostrymi załamaniami znaków pisma * było stopniowo wypierane przez antykwę * najdłużej utrzymywało się w Niemczech - do II Wojny Światowej pełniło funkcję pisma narodowego.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – antykwa Antykwa *kroje pisma ukształtowane przez renesansowych kaligrafów, wzorowane na rzymskiej kapitale i łacińskiej minuskule, *drukowe pismo “humanistyczne”, wywodzące się z alfabetu łacińskiego; *pismo powstałe w drugiej poł. XV w., przechodzące trzy podstawowe fazy: renesansową, barokową i klasycystyczną (od naśladowania w druku pisma kaligraficznego do czcionki o kształcie prostym), *pismo będące do dziś podstawą niemal wszystkich krojów pism drukarskich.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – antykwa
antykwa renesansowa (mediewalowa) – dwuelementowa, szeryfowa, o niewielkim kontraście pomiędzy liniami poziomymi i pionowymi antykwa barokowa – dwuelementowa, szeryfowa, o zwiększonym kontraście w porównaniu do antykwy renesansowej, za to o mniej skośnych szeryfach antykwa klasycystyczna – dwuelementowa, szeryfowa, o większym kontraście w porównaniu do antykwy barokowej, prostych szeryfach, podkreślająca linie pionowe i poziome
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – antykwa antykwa bezszeryfowa – prawdziwa rewolucja w historii antykwy dokonała się w XIX wieku w Anglii, gdzie w 1816 roku William Caslon jako pierwszy odlał antykwę bezszeryfową, tzw. grotesk. Charakterystyczną cechą nowego kroju, który z czasem zaliczono do oddzielnej grupy pism jest jednakowa grubość kresek w literze i zrezygnowanie z szeryfów. egipcjanka – w XIX w, w Anglii powstała ostatnia odmiana antykwy – antykwa linearna szeryfowa. Charakteryzowała się stałą grubością kresek w literze, ale posiada mocno zaznaczone szeryfy.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – kaligrafia Kaligrafia *sztuka artystycznego i wyraźnego pisania kultywowana w całym cywilizowanym świecie i nauczana w specjalnych szkołach już w starożytności i w średniowieczu, *stała się jednym z obowiązkowych przedmiotów szkolnych aż do pocz. XX w. *przeżywała swój największy rozkwit wśród ludów Arabii, Turcji i Persji a także w Chinach i Japonii, gdzie była traktowana na równi z innym sztukami pięknymi.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – historia Historia poligrafii zaczęła się ponad 500 lat temu. Początkowo drukarz był jednocześnie projektantem, zecerem oraz introligatorem. Początkowo cała strona drukarska była przygotowywana w jednym kawałku. Każda ze stron stanowiła niepowtarzalne dzieło sztuki rzeźbiarskiej. Jan Gutenberg, jest uważany za wynalazcę ruchomej czcionki. Jako pierwszy europejczyk przygotował stronę, składając wyrazy i zdania z pojedynczych, wyrzeźbionych liter. Przygotowana w ten sposób strona była odciskana na papierze. Pomysł Guterberga polegał na połączeniu mechanizmu pracy, zapożyczonej od wytwórców win z jubilerskimi technikami odlewu metali i stworzeniu kompletnego systemu składu i druku. Najprawdopodobniej powyższą metodę wymyślili Koreańczycy, przy wykorzystaniu czcionek ceramicznych dużo wcześniej przed Gutenbergiem. Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – ruchome czcionki * Każda litera, cyfra, znak przestankowy jest wymodelowany w formie płaskorzeźby - główki - na osobnym metalowym prostopadłościanie - zwanym słupkiem. * Powierzchnię samego znaku nazywamy oczkiem. Powierzchnia ta pokrywana jest farbą i odciskana na papierze. * Słupki układa się w linijki tekstu. Aby, zapewnić prawidłowy druk, oczka mają kształt lustrzanego odbicia liter a wiersze układa się od prawej do lewej.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
PISMO drukarskie Pismo drukarskie *zbiór otrzymanych w procesie drukowania odbitek wszystkich liter alfabetu, cyfr i innych znaków: interpunkcyjnych, diakrytycznych, matematycznych oraz zestaw czcionek, z których otrzymywane są odbitki. *może mieć różne wielkości (stopnie), *może być proste (antykwa), pochyłe (kursywa), zwykłe, pogrubione, o różnym kroju (np. times, modena).
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – wiersz Wiersz * najmniejsza jednostka podziału druku w drukarstwie * składaja się z szeregu liter, wyrazów lub znaków złożonych w rzędzie obok siebie * wiersz akapitowy - odsunięty w prawo od lewego brzegu kolumny, * wiersz końcowy, inaczej niepełny - odsunięty w lewo nie dochodzi do prawego brzegu kolumny
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – blok Rzędy - wiersze ułożone ze słupków ustawia się jeden pod drugim tworząc prostokątną stronę, którą wkłada się w specjalną ramę usztywnioną z każdego boku, zapobiegając w ten sposób rozsuwaniu się elementów. Do zwiększania odstępów po między wierszami pod każdym rzędem wkłada się ołowiany pasek metalu. Stąd wzięło się angielskie słowo określające interlinię leading (lead - ołów). Wiersze ułożone ze słupków nie zawsze wypełniają całą prostokątną powierzchnię. Puste powierzchnie wypełnia się przy pomocy justunku - gładkich bloczków pozbawionych oczek.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – wierszownik Wierszownik * przyrząd do ręcznego składania wierszy z materiału zecerskiego, * składa się z wąskiej płytki metalowej o podłużnej ściance bocznej, ściance poprzecznej nieruchomej i ściance poprzecznej ruchomej z zamkiem do ustawiania wierszy w odpowiednim miejscu.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – kolumna Kolumna (skład drukarski) *układ graficzny tekstu (w książce rękopiśmiennej) złożony z następujących po sobie wierszy równej długości. *w drukarstwie płaszczyzna zajęta przez skład tekstu na stronicy książki lub czasopisma, * odbitka składu tekstu na papierze. *składa się z wierszy i klisz ułożonych na jednakową szerokość i wysokość dla całej książki, czasopisma lub gazety.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – łam Łam, łamanie (skład zecerski) *łam to wiersze składu drukarskiego ułożone jeden pod drugim na ustaloną wysokość i szerokość, z których formowane są kolumny (stąd kolumny 1-, 2- lub wielołamowe). *Łamanie to formowanie przez skład zecerski kolejno następujących po sobie wierszy tworzących tzw. szpalty, czyli dowolnie długie partie tekstu, które następnie łamie się czyli dzieli na kolumny tworzące stronice książki lub czasopisma i uzupełnia ilustracjami. Czynność ta wykonywana jest przez łamacza na podstawie wskazówek zapisanych w maszynopisie, a także makiety, na której dokładnie zaznaczone są miejsca włamania ilustracji oraz ilość i szerokość wierszy tekstu.
łam to wiersze składu drukarskiego ułożone jeden pod drugim na ustaloną wysokość i szerokość, z których formowane są kolumny (stąd kolumny 1-, 2- lub wielołamowe). Łamanie to formowanie przez skład zecerski kolejno następujących po sobie wierszy tworzących tzw. szpalty, czyli dowolnie długie partie tekstu, które następnie łamie się czyli dzieli na kolumny tworzące stronice książki lub czasopisma i uzupełnia ilustracjami. Czynność ta wykonywana jest przez łamacza na podstawie wskazówek zapisanych w maszynopisie, a także makiety, na której dokładnie zaznaczone są miejsca włamania ilustracji
łam to wiersze składu drukarskiego ułożone jeden pod drugim na ustaloną wysokość i szerokość, z których formowane są kolumny (stąd kolumny 1-, 2- lub wielołamowe). Łamanie to formowanie przez skład zecerski kolejno następujących po sobie wierszy tworzących tzw. szpalty, czyli dowolnie długie partie tekstu, które następnie łamie się czyli dzieli na kolumny tworzące stronice książki lub czasopisma i uzupełnia ilustracjami. Czynność ta wykonywana jest przez łamacza na podstawie wskazówek zapisanych w maszynopisie, a także makiety, na której dokładnie zaznaczone są miejsca włamania ilustracji
łam to wiersze składu drukarskiego ułożone jeden pod drugim na ustaloną wysokość i szerokość, z których formowane są kolumny (stąd kolumny 1-, 2- lub wielołamowe). Łamanie to formowanie przez skład zecerski kolejno następujących po sobie wierszy tworzących tzw. szpalty, czyli dowolnie długie partie tekstu, które następnie łamie się czyli dzieli na kolumny tworzące stronice książki lub czasopisma i uzupełnia ilustracjami. Czynność ta wykonywana jest przez łamacza na podstawie wskazówek zapisanych w maszynopisie, a także makiety, na której dokładnie zaznaczone są miejsca włamania ilustracji
łam to wiersze składu drukarskiego ułożone jeden pod drugim na ustaloną wysokość i szerokość, z których formowane są kolumny (stąd kolumny 1-, 2- lub wielołamowe). Łamanie to formowanie przez skład zecerski kolejno następujących po sobie wierszy tworzących tzw. szpalty, czyli dowolnie długie partie tekstu, które następnie łamie się czyli dzieli na kolumny tworzące stronice książki lub czasopisma i uzupełnia ilustracjami. Czynność ta wykonywana jest przez łamacza na podstawie wskazówek zapisanych w maszynopisie, a także makiety, na której dokładnie zaznaczone są miejsca włamania ilustracji oraz ilość i szerokość
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA – skład Skład * rezultat składania, czyli zestawiania tekstu (wiersze, szpalty i kolumny) i innych elementów graficznych publikacji według określonego projektu * składanie może odbywać się ręcznie w zecerni, maszynowo na linotypie, monotypie lub na komputerze za pomocą programów edytorskich * w składzie stosuje się wyróżnienie za pomocą wcięcia, spacjowania, ujęcia wyrazów lub zdań w ramki, wyszczególnienia ich poprzez barwę lub składanie ich innym rodzajem, stopniem i krojem pisma drukarskiego.
* rezultat składania, czyli zestawiania tekstu (wiersze, szpalty i kolumny) i innych elementów graficznych publikacji według określonego projektu
* rezultat składania, czyli zestawiania tekstu (wiersze, szpalty i kolumny) i innych elementów graficznych publikacji według określonego projektu
* składanie może odbywać się ręcznie w zecerni, maszynowo na linotypie, monotypie lub na komputerze za pomocą programów edytorskich
* składanie może odbywać się ręcznie w zecerni, maszynowo na linotypie, monotypie lub na komputerze za pomocą programów edytorskich
* w składzie stosuje się wyróżnienie za pomocą wcięcia, spacjowania, ujęcia wyrazów lub zdań w ramki,
* w składzie stosuje się wyróżnienie za pomocą wcięcia, spacjowania, ujęcia wyrazów lub zdań w ramki, wyszczególnienia ich poprzez barwę lub składanie ich innym rodzajem, stopniem i krojem pisma drukarskiego.
* rezultat składania, czyli zestawiania tekstu (wiersze, szpalty i kolumny) i innych elementów graficznych publikacji według określonego projektu
pomocą wcięcia, spacjowania, ujęcia wyrazów lub zdań w ramki, wyszczegól-
* rezultat składania, czyli zestawiania tekstu (wiersze, szpalty i kolumny) i innych elementów graficznych publikacji według określonego projektu * składanie może odbywać się ręcznie w zecerni, maszynowo na linotypie, monotypie lub na komputerze za pomocą programów edytorskich
* w składzie stosuje się wyróżnienie za pomocą wcięcia, spacjowania,
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - rodzaje Makrotypografia - koncepcja, projekt, idea, całościowy rozkład elementów. Obejmuje: Wybór papieru Formatu Kroju pisma Kolorów Kompozycji stron Łamanie (wielostronicowa publikacja) Mikrotypografia - skład tekstu - obszar pomiędzy literami, wyrazami, wierszami
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - skład komputerowy Ruchome czcionki już praktycznie nie są stosowane. Stało się tak na skutek automatyzacji i digitalizacji czcionek. Koncepcja litery jako oczka umieszczonego na tak zwanej główce przetrwała, ponieważ opiera się na niej system programów edytorskich. W komputerowych programach do składu tekstów każdy znak wpisany jest w ramkę, które odpowiadają wymiarom główki - pole znaku. Pole znaku w programach komputerowych jest wirtualne, w związku z czym można dowolnie nim manipulować - zwiększać je, zmniejszać. Jednak należy pamiętać, że istotą dyscypliny jaką jest typografia jest regulowanie tego pola - odstępów między literami, między wierszami - tak, aby nie został zachwiany rytm i równowaga między czernią a bielą a w rezultacie nie pogorszono parametrów czytelności.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - obszary „ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków”
„ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków”
„ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków” „ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków”
„ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków”
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - obszary
Dostojność
Dynamika - przeciwko statyczności słowa pisanego
Głosić siłę wiary i życia Nakłonić do czytania
litera jako forma - budząca skojarzenia
Akcent
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - obszary
wskazanie relacji pomiędzy dwoma pkt A i B
Czytelność Ułatwienie wyszukowania
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - obszary
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | kroje pisma
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | kroje pisma prawie jednakowa grubość kreski antykwa linearna bezszeryfowa kroje z duktem pióra o szerokiej stalówce mały kontrast grubości kresek i szeryfami kroje z duktem pióra o wąskiej stalówce duży kontrast grubości kresek wyraźne piony liter delikatne szeryfy antykwa klasycystyczna Kroje o jednakowej grubości kresek mocno zaznaczone szeryfy antykwa linearna szeryfowa - egipcjanka kroje półgrube grube kroje cienkie wąskie szerokie pisanki
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
TYPOGRAFIA - decyzje projektanta | krój pisma
BIURO ARCHITEKTONICZNE
Biuro Architektoniczne
Biuro Architektoniczne
Biuro Architektoniczne
BIURO ARCHITEKTONICZNE
Biuro Architektoniczne
BIURO ARCHITEKTONICZNE
Biuro Architektoniczne
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | układ typograficzny
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | układ typograficzny
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | układ typograficzny
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | papier
Najbardziej sprzyjający czytelności jest papier matowy o lekko złamanej bieli. Stosowanie papierów o wyraźnym kolorze kości słoniowej lub lekkim odcieniu żółci wynika jedynie z estetycznych względów - nie koniecznie czytelności.
Złagodzenie mocnego kontrastu poprzez drukowanie liter w odcieniu sepii daje w rezultacie druk rozmiękły i zamazany, nie wpływając wcale na poprawę czytelności.
Mocno bielone papiery stosuje się głównie przy druku wielokolorowych ilustracji - gdy istotne jest wierne odtworzenie kolorów. Tego typu papier nie jest właściwy do druku tekstów ciągłych. Intensywna biel i czarna litera - mocne kontrasty - to zestawienie nie sprzyja czytelności. Jeżeli użycie mocno bielonego papieru jest konieczne ze względu na ilustracje, obowiązuje inne reguła: Nie stosujemy krojów o silnym kontraście kresek grubych i cienkich ani też krojów zbyt cienkich.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | papier Sposób w jaki kolory zmieniają się w zależności od barwy papieru:
Dla czytelności ważne jest również jak bardzo papier jest przeźroczysty.
Mocno gładzony lub powlekany papier o błyszczącej powierzchni ma skłonność do odbijania światła. Jest to niekorzystne dla czytelności.
W wypadku papierów o niskiej nieprzeźroczystości, widać niekiedy co znajduje się na poprzedniej stronie lub następnej.
Litery wydrukowane na papierze pochodzącym z recyklingu są z reguły czytelne, nie powinny być jednak zbyt cienkie lub zbyt słabo wydrukowane.
Może to przeszkadzać w czytaniu. Wówczas układ typograficzny należy tak zaprojektować, aby wiersze po dwóch stronach kartki się pokrywały - to znaczy, żeby „trzymały register”.
Przy nadruku na papiery pastelowe należy wykonać wstępne próby przy wyborze odpowiedniego kroju pisma.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | kroje pisma
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | kroje pism - czytelność
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - skład
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - kerning
Lorem Ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been the industry’s standard dummy text ever since the 1500s, when an unknown printer took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has survived not only five centuries, but also the leap into electronic typesetting, remaining
Lorem Ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been the industry’s standard dummy text ever since the 1500s, when an unknown printer took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has survived not only five centuries, but also the leap into electronic typesetting,
Lorem Ipsum is simply dummy tex t of the printing and type setting industr y. Lorem Ip sum has been the industr y ’s standard dummy tex t ever since the 1 5 0 0 s, when an un known pr inter took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has sur vived not only five
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - druk | reprodukcja
1. Druk offsetowy Tekst ma ostre kontury i jest wydrukowany równomiernie. Do tego sposobu reprodukcji tekstu dostosowana została większość dzisiejszych krojów pisma
2. Wklęsły druk rastrowy Technika stosowana do druku większości czasopism. Czytelność – kontury liter są rozmiękczone i postrzępione.
3. Druk komputerowy na drukarce laserowej (600 dpi) Tekst jest bardziej miękki i nieco grubszy niż w wypadku druku offsetowego. W powiększeniu można dostrzec schodki, które wywołują to wrażenie.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - druk | reprodukcja
4. Wydruk komputerowy na drukarce atramentowej Papier wchłania atrament, przez co kontury liter stają się gąbczaste i wyraźnie grubsze.
5. Tekst przesłany faksem Krój pisma i jego rozmiar należy dobrać w taki sposób, by zapewnić czytelość tekstu, mimo zniekształceń spowodowanych tątechniką.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - układ blokowy – chorągiewkowy? Układ blokowy
Układ chorągiewkowy
* jednakowa szerokośćwierszy
* różnicowanie długości wiersza
* odstępy międzywyrazowe mają różną wielkość
* odstępy międzywyrazowe są we wszystkich wierszach jednakowe
* gdy skład jest zbyt szeroki odstępy międzywyrazowe zamieniją się w dziury – co powoduje zaburzenie graficznej spójności wiersza
* jednolita struktura wewnętrzna
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - układ blokowy – chorągiewkowy? Zły układ chorągiewkowy
Poprawny układ chorągiewkowy
* niewłaściwy podział wyrazów zniekształca sens tekstu
* wizualna i językowa korekta długości wierszy
* zaburzenie rytmu wierszy
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - układ blokowy – chorągiewkowy? Lorem ipsum dolor sit amet enim. Etiam ullamcorper. Suspendisse a pellentesque dui, non felis. Maecenas malesuada elit lectus felis, malesuada ultricies. Curabitur et ligula. Ut molestie a, ultricies porta urna. Vestibulum commodo volutpat a, convallis ac, laoreet enim. Phasellus fermentum
Lorem ipsum dolor sit amet enim. Etiam ullamcorper. Suspendisse a pellentesque dui, non felis. Maecenas malesuada elit lectus felis, malesuada ultricies. Curabitur et ligula. Ut molestie a, ultricies porta urna. Vestibulum commodo volutpat a, convallis ac, laoreet enim. Phasellus fermentum in, dolor. Pellentesque facilisis. Nulla imperdiet sit amet magna. Vestibulum dapibus, mauris nec malesuada fames ac turpis velit, rhoncus eu, luctus et interdum adipiscing wisi. Aliquam erat ac ipsum. Integer aliquam purus. Quisque lorem tortor fringilla sed, vestibulum id, eleifend justo vel bibendum sapien massa ac turpis faucibus orci luctus non, consectetuer lobortis quis, varius in, purus. Integer ultrices posuere cubilia Curae, Nulla ipsum dolor lacus, suscipit adipiscing. Cum sociis natoque penatibus et ultrices volutpat. Nullam wisi ultricies a, gravida vitae, dapibus risus ante sodales lectus blandit eu, tempor diam pede cursus vitae, ultricies eu, faucibus quis, porttitor eros cursus lectus, pellentesque eget, bibendum
Lorem ipsum dolor sit amet enim. Etiam ullamcorper. Suspendisse a pellentesque dui, non felis. Maecenas malesuada elit lectus felis, malesuada ultricies. Curabitur et ligula. Ut molestie a, ultricies porta urna. Vestibulum commodo volutpat a, convallis ac, laoreet enim. Phasellus fermentum in, dolor.
Lorem ipsum dolor sit amet enim. Etiam ullamcorper. Suspendisse a pellentesque dui, non felis. Maecenas malesuada elit lectus felis, malesuada ultricies. Curabitur et ligula. Ut molestie a, ultricies porta urna. Vestibulum commodo volutpat a, convallis ac, laoreet enim. Phasellus fermentum in, dolor. Pellentesque facilisis. Nulla imperdiet sit amet magna. Vestibulum dapibus, mauris nec malesuada fames ac turpis velit, rhoncus eu, luctus et interdum adipiscing wisi. Aliquam erat ac ipsum. Integer aliquam purus. Quisque lorem tortor fringilla sed, vestibulum id, eleifend justo vel bibendum sapien massa ac turpis faucibus orci luctus non, consectetuer lobortis quis, varius in, purus. Integer ultrices posuere cubilia Curae, Nulla ipsum dolor lacus, suscipit adipiscing. Cum sociis natoque penatibus et ultrices volutpat. Nullam wisi ultricies a, gravida vitae, dapibus risus ante sodales lectus blandit eu, tempor diam pede cursus vitae, ultricies eu, faucibus quis, porttitor eros cursus lectus,
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - układ osiowy – chorągiewkowy?
Układ osiowy * Układ wymagający pod względem estetycznym. * kontrola długości wierszy * łamanie należy starać się uzgodnić z sensem wierszy
Układ chorągiewkowy do prawej * układ oryginalny, zwracający uwagę * łamanie wierszy uzgodnione z sensem tekstu wyrazy znajdujące się z lewej strony są w pozycji akcentowanej
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - szczegóły - kreski i kropki źle
dobrze Myślnik * zastępowany półpałzą * służy między innymi do wprowadzania wtrąceń i wyrażania przerwy w mówieniu. * umieszcza się go między dwiema spacjami * myślnika nie można mylić z dywizem, który jest krótką kreską * w zapisach przedziałów czasowych stosujemy myślnik bez odstępów *myślnik jako znak minus, również bez spacji * wyrażanie relacji między dwiema nazwami własnymi – używamy myślnika z dwiema spacjami
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - szczegóły - kreski i kropki źle
dobrze Dywiz * służy do dzielenia wyrazów * jest elementem łączącym w wyrazach złożonych Wielokropki * funkcja: sygnalizowanie opuszczenie wyrazów - należy go umieścić w nawiasach kwadratowych z odstępami po bokach * funkcja: niedopowiedziana część słowa - należy umieścić go bezpośrednio po słowie * jeśli po wielokropku następuje kropka, należy ją ominąć
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - szczegóły - dziury, zbitki źle
Spacjowanie
Lorem ipsum dolor sit amet enim. Etiam ullamcorper. Suspendisse a pellentesque dui, non felis. Maecenas malesuada elit lectus felis, malesuada ultricies. Curabitur et ligula. Ut molestie a, ultricies porta urna. Vestibulum commodo volutpat a, convallis ac, laoreet enim. Phasellus fermentum in, dolor. Pellentesque facilisis. Nulla imperdiet sit amet magna.
*rodzaj wyróżnienia *pełne justowanie może powodować przypadkowe wyróznienie słów
dobrze Lorem ipsum dolor sit amet enim. Etiam ullamcorper. Suspendisse a pellentesque dui, non felis. Maecenas malesuada elit lectus felis, malesuada ultricies. Curabitur et ligula. Ut molestie a, ultricies porta urna. Vestibulum commodo w y r ó ż n i e n i e ,convallisac,laoreetenim.Phasellusfermentum in, dolor. Pellentesque facilisis. Nulla imperdiet sit amet magna.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - spisy treści PRZYKŁAD 1
Spisy treści:
cztery poziomy 1. gruby bez wcięcia 2. normalny bez wcięcia 3. normalny z wcięciem 4. kursywa z wcięciem
* układ chorągiewkowy * łamanie wierszy zgodnie z sensem * logiczna hierarchia nagłówków * numery stron posiadają te same wartości graficzne, nawet jeśli są przypisane do wyróżnionego wiersza * kolejne wiersze składa się bez ponownego wcięcia * spójność graficzna z resztą publikacji (te sameg kroje pisma, wyróżnienia)
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - spisy treści PRZYKŁAD 2 * wprowadzenie liczb porządkowych: wyrównane do lewej bez wyróżnień cztery poziomy 1. gruby bez wcięcia 2. normalny bez wcięcia 3. normalny z wcięciem 4. kursywa z wcięciem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - spisy treści PRZYKŁAD 3 * litery i liczby porządkowe wyróżnione tak samo jak wiersze, których dotyczą, równane do lewej strony cztery poziomy 1. gruby bez wcięcia 2. normalny bez wcięcia 3. normalny z wcięciem 4. kursywa z wcięciem + dodatkowe oznaczenie
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - spisy treści numeracja
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - spisy treści numeracja - spisy dwułamowe * należy unikać sytuacji, gdy numery stron są bliżej bloku sąsiedniego - może to wprowadzić w błąd czytelnika
źle
dobrze
* w dwułamowych spisach treści numery stron należy zawsze stawać bezpośrednio przy odpowiednich wierszach
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność Mało czytelny krój pisma. Zbyt ciasno i gęsto złożony za mała interlinia i kerning.
Wyraźniejsze linijki tekstu. Litery i wyrazy niezbyt czytelne.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność Odpowiednia wielkość liter. Wyróżnienia przełamują monotonnie tekstu, jednak zbyt mała interlinia zaburza czytelność.
Właściwy wybór kroju pisma. Odpowienio złożony tekst oddzielne akapity, poprawna interlinia.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - decyzje projektanta | czytelność
Źle dobrany krój pisma - nie odpowiedni do tekstów ciągłych - zbyt duża przewaga pionów. Zbyt mała interlinia. Zbyt długi wiersz.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - kerning + leading
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - kerning + leading Zbyt duże odstępy. Oko nie trzyma się wiersza Za małe odstępy między wrazowe. Poszczególne słowa nie są wyraźnie oddzielone. Dobrze wyważone wiersze. Oko i umysł mogą się skupić na treści. Zbyt duże odstępy między wyrazowe. Dziury w wierszach rzucają się w oczy najbardziej w wypadku krojów półgrubych. Nieco zmniejszone odstępy między wyrazowe - tworzy to spójności wierszy.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - kerning + leading
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Typografia - kerning + leading Zbyt mała interlinia.
Ta sama interlinia co powyżej mniejszy stopień pisma - o 1,5 punktu.
Za długi wiersz i stopień pisma. Brak interlinii. Przejście z jednego wiersza do drugiego jest znacznie utrudnione. Mały rozmiar pisma - duża interlinia. Łatwe przejście dla oka.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Wolfgang Weingart - łamanie zasad Wolfgang Weingart * Rewolucjonistą typografii był bez wątpienia Wolfgang Weingart, szwajcarski typograf rozpoczynający swą karierę w latach 70 * jego zasługą jest zaburzenie układu kolumny, porządku stronicy. * układał typografię swoich projektów według rytmów architektonicznych. * w swojej pracy przeniósł typografię z dziedziny czystego rzemiosła w dziedzinę kreatywności. Kontynuacją jego podejścia do typografii były projekty Davida Carsona, jednego z najbardziej kontrowersyjnych projektantów, który w latach 80. i 90. przewrócił typografię do góry nogami.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Wolfgang Weingart - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem David Carson - podejście do projektowania * tworzy projekty graficzne łamiące wypracowane zasady typograficzne, nie zważając na czytelność - co przyniosło typografii silny powiew świeżości. * twierdzi, że kluczem do sukcesu w projektowaniu jest intuicja * unika siatki i logicznych modułów typograficznych. * interesują go możliwości ekspresyjne tematu * pracował nad każdą stroną i rozkładówką z osobna. Magazyn „Surfer”, 1992
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem David Carson - kilka faktów * W latach 1979–1987 David Carson uczył socjologii, psychologii, ekonomii i historii w szkołach średnich w Grants Pass (Oregon) i w Del Mar (Kalifornia). * zawodowy surfer * odbywa trzytygodniowy kurs projektowania w Rapperswil, w Szwajcarii w 1983 * autor książki Design After The End of Print. * Znany jest ze swoich projektów magazynów „Beach Culture” oraz „Ray Gun”. * W 1983 zostaje redaktorem „Transworld Skateboarding” * projektuje magazyn „Musician” (1988), potem pismo „Beach Culture” (1989–1991)
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem * 1992 do 1995 jest szefem graficznym alternatywnego magazynu muzycznego „Ray Gun”. „Ray Gun” stał się pismem-ikoną. Synonimem nowego projektowania. Niefrasobliwe posługiwanie się przez Carsona elementami graficznymi, a zwłaszcza literą, zapoczątkowało oryginalny styl powtarzany później przez młodych projektantów z całego świata. cechy magazynu: * szpalty tekstu na całą szerokość strony, * nieregularne łamy, interlinie i kerning (światła między literami), * przedziwna justyfikacja, sąsiadujące szpalty bez dzielących je świateł. * Ogromne numery stron przy tekstach złożonych minimalną punktacją, * białe litery na tle czarnych, na granicy czytelności.
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
David Carson - łączenie pisma z obrazem
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |
Marta Więckowska | Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Informacja Wizualna |