สำนักงำนพัฒนำชุมชน อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น
ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลดงเมืองแอมอำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น
ทำควำมรู้จัก บ้ำนหนองแวงเรือ บ้ำนหนองแวงเรือ เริ่มก่อตั้งเมื่อประมำณปี พ.ศ. 2464 โดยมีชำวบ้ำนสำมกลุ่มซึ่งได้ อพยพมำตั้งถิ่นฐำนได้แก่ กลุ่มหนึ่งมำจำก อำเภอฟ้ำหยำด (ปัจจุบันเป็นจังหวัดยโสธร) กลุ่มนี้มีผู้นำคือ นำยพุทธำ พลโยธำ กลุ่ม ที่สองมำจำกบ้ำนหนองจิก บ้ำนหนองโก ตำบลบ่อใหญ่ อำเภอบรบือ จังหวัด มหำสำรคำม โดยมีผู้นำชื่อ นำยบุญมำ ดอน เสือโก๊ก กลุ่มที่สำมมำจำกจังหวัดร้อยเอ็ด โดยมีผู้นำคือนำยบุญมำ โนนหว่ำนไฟ โดย ทั้งสำมกลุ่มมำตั้งถิ่นฐำนที่บริเวณที่รำบลุ่ม ระหว่ำงหนองน้ำสี่แห่ง ได้แก่ หนองตู้ หนองแวง หนองม่วง หนองเรือ
ที่มำของชื่อหมู่บ้ำนว่ำบ้ำนหนองแวงเรือ นั้น เนื่องมำจำกชำวบ้ำนที่อพยพมำได้ ตัดไม้แวง (พืชที่มีลักษณะคล้ำยต้นกก) มำทำเป็นส่วนประกอบในกำรสร้ำง บ้ำนพักที่อยู่อำศัย ส่วนชื่อหนองเรือ นั้น เนื่องมำจำกชำวบ้ำนที่อพยพมำได้ ตัดไม้บริเวณที่รอบหนองน้ำเพื่อสร้ำง เป็นเรือ และจึงได้นำชื่อหนองแวงกับ หนองเรือมำรวมกันเพื่อตั้งเป็นชื่อของ หมู่บ้ำนอย่ำงเป็นทำงกำรจัดเป็น หมู่บ้ำนที่อยู่ในเขตกำรปกครองของ อำเภอน้ำพอง
บ้ำนหนองแวงเรือ
ผู้นำหมู่บ้ำน บ้ำนหนองแวงเรือ นับตั้งแต่ได้ประกำศจัดตั้งหมู่บ้ำนอย่ำงเป็นทำงกำรแล้ว บ้ำนหนองแวงเรือมีผู้นำหมู่บ้ำนปกครองตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ดังนี้ นำยบุญมำ ดอนเสือโก๊ก พ.ศ.2468 – พ.ศ.2469 นำยสี ดอนหำ พ.ศ.2469 – พ.ศ.2474 นำยช่อ ยมโคตร พ.ศ.2474 – พ.ศ.2476 นำยโม้ง เสำศิริ พ.ศ.2476 – พ.ศ.2482 นำยหนู หนูตอ พ.ศ.2482 – พ.ศ.2486 นำยโม้ง เสำศิริ พ.ศ.2486 – พ.ศ.2506 นำยบุญมำ แก้วสิงห์ พ.ศ.2506 – พ.ศ.2525 นำยชำลี แสนจันแดง พ.ศ.2525 – พ.ศ. 2556 นำงมุกดำ ศรีคลัง พ.ศ. 2556 –ปัจจุบัน
เมื่อ พ.ศ.2521 หมู่บ้ำนได้ขึ้นกับ เขตกำรปกครองของกิ่งอำเภอเขำ สวนกวำง ซึ่งได้แยกกำร ปกครองของอำเภอน้ำพอง เป็น บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 กิง่ อำเภอเขำสวนกวำงต่อมำ พ.ศ.2535 จึงได้แยกกำร ปกครองหมู่บ้ำนเพือ่ สะดวกในกำร ปกครองออกเป็น บ้ำนหนองแวง ประชำ หมู่ที่ 13
ผู้นำหมู่บ้ำนคนปัจจุบัน นำงมุกดำ ศรีคลัง
บ้ำนหนองแวงเรือ
ที่ตั้งและอำณำเขต
ลักษณะภูมิอำกำศ
บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 เป็นหนึ่งในจำนวนทั้ง 15 หมู่บ้ำนของตำบลดงเมืองแอม อยู่ในเขตกำรปกครองของตำบล ดงเมืองแอมอำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น มีระยะทำง จำกอำเภอไปทำงทิศตะวันออก ประมำณ 15 กิโลเมตร โดย มีอำณำเขตติดต่อ ดังนี้ ทิศเหนือ จรดหมู่บำ้ นโคกสูง ตำบลดงเมืองแอม ทิศ ตะวันออก จรดหมู่บ้ำนหนองโน ต.ดงเมืองแอม ทิศใต้ จรด หมู่บ้ำนหนองคู ตำบลดงเมือง แอม ทิศตะวันตก จรดหมู่บ้ำน หนองแวงประชำ ต.ดงเมืองแอม
มีลักษณะภูมอิ ำกำศแบบมรสุม มี 3 ฤดู ดังนี้ ฤดูร้อน ระหว่ำงเดือนมีนำคมถึง เดือนพฤษภำคม อุณหภูมิเฉลี่ย จะร้อนจัดในเดือนเมษำยน ฤดูฝน ระหว่ำงเดือนมิถุนำยนถึง เดือน ตุลำคม ปริมำณน้ำฝนจะ ตกมำกในช่วงเอนสิงหำคมถึง เดือนตุลำคม ฤดูหนำว ระหว่ำงเดือน พฤศจิกำยนถึงเดือนกุมภำพันธ์ อุณหภูมิเฉลีย่ ต่ำสุดในเดือน ธันวำคมถึงเดือนมกรำคม
ลักษณะภูมิประเทศ บ้ำนหนองแวงเรือ มีลักษณะ พื้นที่ส่วนใหญ่ของหมู่บ้ำน ร้อย ละ 80 เป็นที่รำบ เหมำะ สำหรับกำรเกษตร พื้นที่ หมู่บ้ำนทั้งสิ้น 3,577ไร่ พื้นที่ เป็นที่อยู่อำศัย 75 ไร่ พื้นที่ทำ นำ 2,158 ไร่ ทำไร่ 1,100 ไร่ พื้นที่เลี้ยงสัตว์ 190 ไร่ พื้นที่สำธำรณะ 54 ไร่
แหล่งน้ำทีส่ ำคัญ แหล่งน้ำที่สำคัญของหมู่บ้ำน ส่วนมำกเกิดจำกแหล่งน้ำ ธรรมชำติ มี 2 แห่ง คือหนองเรือและห้วยคลองโปรด ชำวบ้ำนบ้ำนหนองแวงเรืออำศัยน้ำจำก ธรรมชำติ คือน้ำฝนเพียงอย่ำงเดียว แหล่งน้ำธรรมชำติที่อยู่บริเวณท้ำย หมู่บ้ำน เป็นแหล่งปลูกผักสวนครัว ของรำษฎรในหมู่บ้ำน ที่ทำรำยได้ให้กับ ครัวเรือนทุกวันและประปำหมู่บ้ำนไว้ อุปโภคและบริโภคในครัวเรือน ส่วน ลำห้วยลอมไผ่ เป็นแหล่งน้ำธรรมชำติที่ ชลประทำนเข้ำมำบริหำรจัดทำเป็นอ่ำง เก็บน้ำ ไว้ใช้ในกำรเกษตร คือกำรทำ นำ ปลูกไม้ผล พืชไร่ เช่น มะม่วง ข้ำวโพด ไผ่นอกฤดู ถั่วลิสง เป็นต้น
ธรรมชาติสร้าง แต้มแต่งสีสัน งามสดใส อร่ามตาฮอดยามแล้ง กุมภาเริ่ม ฮอดมีนาดอกบานเบ่ง เผยความงามให้เบิ่งแล้ว ยามนี้ได้ชื่นชม
บ้ำนหนองแวงเรือ
สภำพทำงสังคมและเศรษฐกิจ จำนวนครัวเรือนทั้งหมด และจำนวนประชำกร
กำรแบ่งส่วนกำรปกครองย่อยออกเป็น คุ้มต่ำง ๆ
บ้ำนหนองแวงเรือ มีครัวเรือน ที่อำศัยอยู่จริง จำนวน 159 ครัวเรือน ประชำกร 886 คน แยกเป็น ชำย 437 คน หญิง 449 คน บ้ำนหนองแวงเรือ ทุกครัวเรือนมีไฟฟ้ำใช้ และมีระบบ ประปำของหมู่บ้ำนสำหรับให้บริกำรแก่ทุกครัวเรือน ตลอดปี
คุ้มที่ 2 คุ้มสันติสุข นำยบุญส่ง คงอินทร์ คุ้มที่ 3 คุ้มประชำรุ่งเรืองนำยบรรดิษฐ์ ภูตำขำ คุ้มที่ 7 คุ้มอิสระพัฒนำนำยมนูญ โยเหลำ คุ้มที่ 9 คุ้มประชำสำมัคคีนำยสรวง แก้วพรม คุ้มที่ 12 คุ้มหนองเรือร่วมใจพัฒนำนำยบุญมำ แก้วไพรวรรณ
สภำพทำงเศรษฐกิจ
นอกจำกกำรแบ่งกำรปกครองเป็นคุ้มแล้ว ยังมี คณะกรรมกำรหมู่บ้ำนที่เป็นผู้ช่วยคอยช่วยเหลือ งำนในหมู่บ้ำนทั้งหมด 18 คน ซึ่งคณะกรรมกำร หมู่บ้ำนนั้นก็มีบทบำทในกำรปกครองเป็นอย่ำงมำก โดยเฉพำะในด้ำนกำรรักษำควำมปลอดภัย และ กำรจัดงำนต่ำง ๆ กรรมกำรหมู่บ้ำนจะเข้ำมำมี บทบำทตั้งแต่กำรเตรียมงำน กำรประสำนงำน กำร จัดงำน รวมถึงกำรรักษำควำมปลอดภัยด้วย และ ในบำงงำนตำแหน่งหน้ำที่ของคณะกรรมกำร หมู่บ้ำนก็อำจแตกต่ำงกันได้ขนึ้ อยูก่ ับควำม เหมำะสม
บ้ำนหนองแวงเรือยึดถือวิถีชีวิตแบบชนบทอีสำน คือ รำษฎรส่วนมำกประกอบอำชีพ เกษตรกรรมเป็นหลัก เช่น กำรทำนำ ทำไร่อ้อย ไร่มนั สำปะหลัง เลี้ยงสัตว์ และยังมีอำชีพเสริมที่ทำรำยได้ให้กับรำษฎร เช่น กำรค้ำ ขำยสินค้ำทำงกำรเกษตร พืชผักสวนครัว ผลิตปุย๋ อินทรีย์ชีวภำพจำหน่ำย กลุ่มอำชีพทำกล้วยตำก และ อำชีพกำรรับจ้ำ ง โดยภำวะเศรษฐกิจของหมู่บำ้ นอยู่ใน ระดับที่สำมำรถพึ่งตนเองได้ ลดรำยจ่ำย เพิ่มรำยได้ ให้ ครัวเรือน รำยได้เฉลี่ยของหมู่บ้ำน ประมำณ 63,075 บำท ต่อคนต่อปี (ข้อมูล จปฐ. ปี 2558 )
ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลดงเมืองแอม อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น
แผนธุรกิจชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี o o o o o o o o
บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลดงเมืองแอม อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น พัฒนำชุมชนให้เป็นชุมชนท่องเที่ยวที่สร้ำงรำยได้ให้กับชุมชนอย่ำง ทั่วถึงและยั่งยืน สร้ำงเศรษฐกิจชุมชนให้เข้มแข็งพึ่งตนเองได้ โดยเน้นกำรเรียนรู้กำร รวมกลุ่ม พัฒนำชุมชนโดยกำรมีส่วนร่วมในทุกภำคส่วนของชุมชนอย่ำงเท่ำ เทียมกัน สร้ำงเศรษฐกิจชุมชนให้เข้มแข็งพึ่งตนเองได้และแข่งขันกับตลำด ภำยนอกได้ สร้ำงค่ำนิยมในกำรเป็นเจ้ำบ้ำนที่ดี ดูแลผู้มำเยือนให้เสมือนญำติมิตร สร้ำงอำชีพให้กับชุมชนในกำรผลิตสินค้ำจำกภูมิปัญญำชำวบ้ำนเพื่อ เป็นของที่ระลึก จัดสร้ำงศูนย์ OTOP เพื่อรวบรวมสินค้ำในชุมชนและประสำนงำน โปรแกรมกำรท่องเที่ยวชุมชน
“ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถ”ี ถือเป็นยุทธศำสตร์สำคัญ ของกรมพัฒนำชุมชนใน กำรปลุกกำรท่องเที่ยว ระดับชุมชน ให้เกิดกำรรวมตัวขึ้นมำสร้ำงอำชีพที่ยั่งยืน และสร้ำง เศรษฐกิจฐำนรำกให้มั่นคง เพื่อเชิญชวนให้นักท่องเที่ยวได้ เข้ำไปเยี่ยมเยือน โดยใช้นวัตกรรมบวกกับชีวิตของชุมชน ทั้งในแง่ของทรัพยำกรธรรมชำติทมี่ ีอยู่ในพื้นที่ผสมผสำน เข้ำกับ ประเพณี วัฒนธรรม อำหำรกำรกิน สร้ำงควำมเป็น เอกลักษณ์เฉพำะตัวให้กับหมู่บ้ำนกลำยเป็นหมู่บำ้ นเพื่อ กำรท่องเที่ยวที่มีเสน่ห์ “โครงกำรชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี” ถือเป็นแนวคิดในกำรพัฒนำ OTOP รูปแบบใหม่
ทีม่ ุ่งเน้นสู่กำรสร้ำงรำยได้ตำมควำมต้องกำร ของชุมชน เพื่อเป้ำหมำยในกำรสร้ำง เศรษฐกิจฐำนรำกให้มั่นคง และประชำชน สำมำรถพึ่งชนตนเองได้อย่ำงแท้จริง โดยสอด รับกับนโยบำยรัฐบำลที่เน้นกำรสร้ำงรำยได้ จำกกำรท่องเที่ยวและสร้ำงเศรษฐกิจชุมชน เน้นกำรดึงนักท่องเที่ยวเข้ำสู่ชุมชน ประกอบ กันกำรดึงเสน่ห์แห่งภูมิปัญญำ วีถีชิวิต วัฒนธรรม และควำมคิดสร้ำงสรรค์ มำแปลง เป็นรำยได้ ทำให้เกิดกำรกระจำยรำยได้ ภำยในชุมชน ช่วยส่งเสริมกำรสร้ำงชุมชนให้ เข้มแข็ง โดยทุกคนในชุมชนพร้อมเป็นเจ้ำ บ้ำนที่ดี อันจะส่งผลถึงลูกหลำนในชุมชนไม่ ต้องออกไปหำรำยได้จำกภำยนอกชุมชน ถือ เป็นกำรเปลี่ยนผ่ำนกำรพัฒนำ OTOP จำก รูปแบบเดิมที่เน้นกำรผลักดันสินค้ำไปขำยใน ตลำดต่ำงๆ อันจะก่อให้เกิดกำรพัฒนำชุมชน อย่ำงยั่งยืนตำมนโยบำยรัฐบำล เช่นเดียวกับชุมชมบ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลเมืองแอม อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัด ขอนก่ำน ที่มีควำมพร้อมในด้ำนต่ำงๆพร้อม ให้กำรต้อนรับคณะผู้มำเยือน
คณะผู้บริหำรจัดกำรชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี นำงมุกดำ นำงสำลี นำงอินถวำ น.ส.หทัยจิตร น.ส.รัชฏำ นำยจำตุรนฏ์ นำยบรรยำย นำงบัวไหล นำงเบญจกุล นำงละออง นำงรำตรี นำยฤทธิ์ นำยบัวเกษ นำยพรชัย นำยไพฑูลย์ นำยมนูญ
ศรีคลัง โยเหลำ ศรีโพธิ์ชัย ศรีคลัง แสนจันแดง แสนสร้อย ทองทำย พลเสนำ บัวภษศรี บุญล้ำ ตำดี ศรีคลัง ศรีอำษำ แสนประเสริฐ อรัญศรี โยเหลำ
ประธำน รองประธำน เหรัญญิก ผู้ช่วยเหรัญญิก เลขำนุกำร ผู้ช่วยเลขำนุกำร ประชำสัมพันธ์ ผู้ช่วยประชำสัมพันธ์ ปฏิคม ผู้ช่วยปฏิคม ผู้ช่วยปฏิคม กรรมกำร กรรมกำร กรรมกำร กรรมกำร กรรมกำร
นักเล่ำเรื่องชุมชน นำยชำลี นำยบรรยำย นำยจำตุรนฏ์ นำยบัวเกษ นำงมุกดำ นำงสำวรัชฏำ
แสนจันแดง ทองทำย แสนสร้อย ศรีอำษำ ศรีคลัง แสนจันแดง
ต้อนรับนักท่องเที่ยว ชำวบ้ำนหนองแวงเรือนยินดีที่จะต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วย มำลัยดอกมะลิ เพื่อเป็นอ้ำแขนรับเข้ำหมู่บ้ำนและร่วม เรียนรู้วิถีชุมชนของชำวหนองแวงเรือง ซึ่งเป็นแหล่งศึกษำ เรียนรู้กำรแปรรูปสินค้ำต่ำงๆ
เซิ้งสวิง หลังจำกได้รับกำรต้อนรับ ณ จุดบริกำรนักท่องเที่ยวแล้ว ชำวบ้ำนหนองแวงเรือได้จัดกำรแสดงพื้นบ้ำนเป็นกำรฟ้อน รำ “เซิ้งสวิง” ซึ่งเป็นกำรจำลองหรือเล่ำเรื่องรำวกำรหำ สัตว์น้ำของชำวบ้ำน โดยใช้สวิงเป็นอุปกรณ์หรือเครื่องมือ ทำมำหำกิน ซึ่งเป็นวัฒนธรรมเก่ำแก่ของชำวอีสำน
ศำลปู่อำฮักหลักบ้ำน หลักจำกทำกำนต้อนรับนักท่องเทีย่ วเป็นที่ เรียบร้อยแล้ว ชำวบ้ำนจะพำผู้มำเยือน ณ บ้ำน หนองแวงเรือ มำกรำบ “ศำลปูอ่ ำฮักหลักบ้ำน” ซึ่งตำมควำมเชื่อของชำวบ้ำนแล้วปู่อำฮักหลัก บ้ำนคือผู้ที่ปกปักรักษำคุ้มครองหมู่บ้ำนแห่งนี้ อยู่ ไม่ว่ำจะไปไหนมำไหน ออกเดินทำงทำงไกล หรือกลับจำกต่ำงถิ่นที่ ก็จะมำกรำบไหว้ปู่เพื่อ เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจว่ำจะเดินทำงปลอดภัย ไร้ ภยันตรำยทั้งบวง เดินทำงไปที่ไหนก็จะ ปลอดภัย นอกจำกนี้ถำ้ ผู้ใดต้องกำรทีจ่ ะขอพร หรือขอกำลังใจในกำรเรียน กำรสอบ กำรสมัคร งำนหรือทำงำน ก็จะมำขอที่ศำล เพื่อให้ประสบ ควำมสำเร็จในสัมมำอำชีพนั้นๆ
ตำมควำมเชื่อของชำวบ้ำนหนองแวงเรือ ใน ทุกๆวันพุธชำวบ้ำนจะทำกำรเลี้ยงปู่ โดยทำพำ “จ้ำบ้ำน” มำเลี้ยงปู่ อันประกอบไปด้วย เหล้ำ 3 ไห ไก่สำมตัว น้ำเต็มเต้ำ ข้ำวเต็มกล่อง หมำก 4 คำ ยำ 4 กอก พร้อมเครื่องคำวหวำน
หลังจำกนั้นมีบริกำรรถอีแต๊กและรถซำเล๊งไว้ บริกำรนักท่องเที่ยวตลอดเส้นทำงเรียกว่ำ “ถนนสำย OTOP” นักท่องเที่ยวสำมำรถชมวิว ทิวทัศน์ได้ตลอดข้ำงทำง จำกนัน้ รถจะนำพำ นักท่องเที่ยวไปสู่จุดหมำยต่อไปนัน่ ก็คือ “จุด เรียนรู้วิถีชุมชน”
กำรเรียนรู้จำก กลุ่มอำชีพ
กลุ่มทอเสื่อกก จุดเรียนรู้กำรทอเสื่อกก ซึ่งต้นกกเป็นวัตถุดิบที่มีอยู่แล้ว ตำมหมู่บำ้ น ซึ่งส่วนมำกชำวบ้ำนจะปลูกต้นกกไว้ที่หน้ำ บ้ำนเกือบทุกครัวเรือน หลังจำกเก็บต้นกกแล้วชำวบ้ำน จะนำมำสอยเอำส่วนที่เป็นเปลือกมำใช้งำน หลังจำกนั้น จึงนำมำตำกแดดให้แห้งและนำไปย้อมสีที่ต้องกำร จำกนั้นจึงนำเส้นกกทีย่ ้อมสีแล้วนำมำทอเป็นเสื่อ โดยได้ มีกำรพัฒนำลำยเป็นลำยต่ำงๆ โทนสีต่ำงๆตำมสมัยนิยม โดยระยะเวลำในกำรทอเสื่อจะใช้เวลำผืนล่ะครึ่งวันหรือ ทอได้วันล่ะ 2 ผืน แล้วแต่ขนำดใหญ่และเล็ก นอกจำกนั้นเสื่อกกยังมีหลำกหลำยขนำด มีทั้ง แบบทอไว้ใช้งำนเอง และแบบที่ทอสำหรับขำยเป็น ผลิตภัณฑ์ของหมู่บำ้ น มีขนำดใหญ่ ขนำดเล็ก แบบพับ แบบม้วน มำกมำยให้นักท่องเที่ยวได้เลือกชม
หมวกจำกต้นกก ต้นกกเป็นพืชที่มีคุณประโยชน์มำกมำย ทั้งขึ้นงำน ทนทำน และยังสำมำรถแปรรูปเป็นสินค้ำได้หลำกหลำยอีกด้วย โดย อีกหนึ่งจุดที่น่ำสนใจคือ กำรแปรรูปกกเป็นหมวก ที่ทั้งมี ประโยชน์ใช้สอยได้จริง และยังมีควำมสวยงำมจำกควำม ชำญฉลำดของชำวบ้ำนที่เลือกสันกำรจับคู่สีที่เหมำะสม ทำ ให้จำกหมวกกกธรรมดำ กลำยเป็นสินค้ำที่มีคณ ุ ค่ำมำกขึ้น นักท่องเที่ยวสำมำรถเรียนรู้วิธีกำรถักหมวกได้จำกปรำชญ์ ชำวบ้ำน และเมื่อถูกใจในควำมสวยงำมก็ยังสำมำรถเลือก ซื้อเป็นสินค้ำที่ระลึกติดไม้ติดมือกลับไปบ้ำนได้อีกด้วย
แหล่งเรียนรู้กำรแปรรูปกล้วย ชำวบ้ำนหนองแวงเรือนิยมปลูกกล้วยกัน มำกตำมบ้ำน บ้ำนล่ะสองสำมต้น ตำมหัวไร่ ปลำยนำ อีกทั้งบริเวณพื้นที่สำธำรณะใน หมู่บ้ำนจนทำให้มีผลผลิตกล้วยจำนวนมำก ชำวบ้ำนจึงรวมกลุ่มกันแปรรูปกล้วยเพื่อให้ เดมูลค่ำเพิ่มมำกขึ้น ผลิตภัณฑ์เด่นของบ้ำนหนองแวงเรือคือ “กล้วยตำก” ซึ่งจุดเด่นของกล้วยตำกบ้ำน หนองแวงเรือคือมีรสชำติที่อร่อย หวำน นุ่ม โดยธรรมชำติ ไม่ได้มีกำรใส่วัตถุปรุงแต่ง ใดๆ ปรุงแต่งรสชำติ จึงทำให้ผลิตภัณฑ์ กล้วยตำกของชำวบ้ำนหนองแวงเรือมี เอกลักษณ์ที่ชัดเจนโดดเด่น
ชำวบ้ำนมีกำรต่อยอดยกระดับ ผลิตภัณฑ์โดยกำรใช้เครื่องอบอิน ฟำเรดควบคุมด้วย ไมโครคอนโทรลเลอร์ รับรอง ควำมสะอำดปลอดภัย ซึ่ง ผลิตภัณฑ์นไี้ ด้รับกำรคัดสรรเป็น สินค้ำ OTOP ระดับ 4 ดำว ได้รบั กำรรับรองมำตรฐำน อย.เลขที่ 40-2-00749 ซึ่งสำมำรถยืนยัน ควำมสะอำดปลอดภัยได้ และยัง ได้รับเครื่องหมำย “ฮำลำล” ซึง่ เป็นเครื่องหมำยที่ยืนยันได้ว่ำชำว มุสลิมก็สำมำรถรับประทำนได้
นักท่องเที่ยวสำมำรถเข้ำมำร่วม เรียนรูก้ ำรแปรรูปผลิตภัณฑ์กล้วย ตำกจำกปรำชญ์ชำวบ้ำน ตั้งแต่ ขั้นตอนกำรผลิตในช่วงต้น กำร เตรียมกล้วย อบกล้วยด้วยเครื่อง ไมโครคอนโทรลเลอร์คอยควบคุม อุณหภูมิที่ 40 องศำ ตลอดวัน เพื่อให้ได้คณ ุ ภำพผลิตภัณฑ์ที่มี คุณภำพ นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ กระบวนกำรในขั้นตอนของกำร บรรจุ และกำรจัดสรรกำรขำย ภำยในหมู่บ้ำนหนองแวงเรืออีก ด้วย
จุดเรียนรู้กำรแปรรูปถั่ว นอกเหนือจำกกำรแปรรูปกล้วยทั้งสองรูปแบบแล้ว นักท่องเที่ยวยัง สำมำรถเรียนรู้กำรแปรรูปถั่วเป็นผลิตภัณฑ์ “ถั่วตัดมะตูม” ซึ่งจะมี รสชำติที่หอมอร่อย แตกต่ำงจำกถั่วตัดทั่วไปเนื่องจำกชำวบ้ำนหนอง แวงเรือใช้น้ำมะตูมในกำรเคี่ยวถั่ว ทำให้มีรสชำติที่อร่อยโดดเด่น และเป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ขำยดีประจำหมู่บ้ำนอีกด้วย
จุดเรียนรู้กำรทำกล้วยฉำบ บ้ำนหนองแวงเรือนอกจำกจะมีกำรทำกล้วยตำกแล้ว ชำวบ้ำนยังแปรรูปเป็น “กล้วยฉำบ” ซึ่งชำวบ้ำนได้ต่อยอด เป็นผลิตภัณฑ์สินค้ำ OTOP ระดับ 3 ดำว นอกจำกนี้แล้ว ชำวบ้ำนยังได้มีกำรพัฒนำรสชำติของกล้วยฉำบเป็น หลำกหลำยรสชำติ อำทิ รสเค็ม รสหวำน รสปำปริกำ้ รส บำบีคิว เป็นต้น นักท่องเที่ยวและนักศึกษำ สำมำรถร่วมกิจกรรมกำรผลิต กล้วยฉำบได้ ตั้งแต่กำรเลือกกล้วยมำใช้งำน กำรปำดกล้วย ให้ได้ขนำดลงกระทะ กำรเลือกใช้ระดับไฟในกำรทอดกล้วย ให้เหมำะสมที่สดุ ซึ่งหลังจำกขัน้ ตอนนี้ไปแล้วจะเป็นกำร เรียนรูข้ ั้นตอนกำรปรุงรสของกล้วยฉำบ กำรคลุกเคล้ำกล้วย และเครื่องปรุงรสให้เข้ำกัน รวมไปถึงกำรนำกล้วยฉำบไป บรรจุในบรรจุภัณฑ์ที่สวยงำม และกำรติดตรำสินค้ำ นับได้ ว่ำเป็นกำรเรียนรู้ตั้งแต่ต้นกระบวนกำรไปถึงจนกระทั้งกำร บรรจุภัณฑ์สินค้ำเลยทีเดียว วิทยำกรประจำฐำนเรียนรู้ คือ นำงสมัย แสนจันแดง
ศูนย์เรียนรูช้ ุมชนบ้ำนหนองแวงเรือ ทำงศูนย์เรียนรู้มีกิจกรรมกำรเรียนรู้มำกมำยที่สำมำรถเป็นแหล่งเรียนรูภ้ ำยในชุมชนโดยมี “ศูนย์เรียนรู้ชุมชน” เป็น ศูนย์กลำงในกำรแลกเปลี่ยนเรียนรูข้ ้อมูลข่ำวสำรเพื่อให้คนในชุมชนได้เรียนรู้กำรพึ่งตนเอง โดยกำรดำเนินชีวิตตำมปรัชญำ ของเศรษฐกิจพอเพียงทั้งในระดับบุคคลและชุมชน ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้ำนหนองแวงเรือ ได้รับกำรคัดเลือกเป็นศูนย์เรียนรู้ เพื่อกำรพัฒนำเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธกส. ซึ่งเป็นสถำนที่ในกำรฝึกอบรมโครงกำรพักชำระหนี้เกษตรกรของ ธนำคำร เพื่อกำรเกษตรและสหกรณ์กำรเกษตร (ธกส.)จำนวน 28 รุ่น ๆ ละ 100 คน รวมทั้งสิ้น 2,800 คน นอกจำกนี้ยังมี หน่วยงำนรำชกำร และเอกชนต่ำง ๆ เข้ำมำศึกษำดูงำนในศูนย์เรียนรู้ อย่ำงต่อเนื่อง
สถำบันกำรเงินทุนชุมชน
ธนำคำรข้ำว
ศูนย์สำธิตทำงกำรตลำด
คำขวัญ : ซื่อสัตย์ เสียสละ มี วินัย โปร่งใส ขยัน อดออม พร้อมทำงำนเพื่อชุมชน วิสัยทัศน์ : สถำบันของชุมชน สร้ำงชุมชน โดยชุมชน เพื่อ พัฒนำชุมชนอย่ำงยั่งยืน สถำบันกำรจัดกำรเงินทุนชุมชน บ้ำนหนองแวงเรือเริ่มจัดตั้งแต่ เดือนมีนำคม 2553 และ เปิดให้บริกำรเมื่อวันที่ 4 เดือน สิงหำคม พ.ศ.2553 โดย ให้บริกำรรับฝำก-ถอน-กู้ยืม ปัจจุบันมีสมำชิก 406 คนมี 464 บัญชี มีเงินยอดฝำกสะสม 3,000,000 บำท ปล่อยกู้ให้ สมำชิก 2,020,000 บำท
กลุ่มธนำคำรข้ำวบ้ำนหนองแวงเรือได้ ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2527 โดยกำรนำของ ตำรวจตระเวรชำยแดน ภำค 2 เป็นข้ำว พระรำชทำนจำกสมเด็จย่ำ 600 กิโลกรัม โดยมีเป้ำหมำยเพื่อให้สมำชิกกู้ยืมไป บริโภค ในอัตรำกูย้ ืม 10 ถังส่งคืน 12 ถัง/ ปี โดมีกฎว่ำ ถ้ำสมำชิกรำยใดไม่ส่งคืนใน แต่ละปี (ค้ำงส่ง) จะไม่ให้กู้ในปีต่อไป จำ กำรบริหำรจัดกำรกลุ่มในลักษณะนี้ทำให้ กลุ่มมีรำยได้จำกกำรขำยข้ำวในแต่ละปี และนำมำเป็นเงินทุนหมุนเวียนให้สมำชิก กลุ่มกู้ยืมได้อกี ทอดหนึ่ง อีกส่วนหนึ่งนำไป จัดสวัสดิกำรในชุมชน และทุน สำธำรณประโยชน์ ปัจจุบันมีขำ้ วทั้งหมด 6 ตัน มีทุนหมุนเวียนทั้งสิ้น 660,000 บำท คณะกรรมกำรบริหำรงำนโดยยึดถือ สิ่งที่ เป็นประโยชน์ต่อชุมชนเป็นหลัก
ศูนย์สำธิตกำรตลำด จัดตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 1 มกรำคม 2540 มี สมำชิกแรกเริ่ม 76 รำย มี กำรรับสมัครสมำชิกครัวเรือนละ 1 หุ้นๆละ 100 บำท ได้รับกำร สนับสนุนจำก อบต.ดงเมืองแอม ในกำรสร้ำงอำคำรโดยมีทุน ดำเนินกำรครั้งแรก 46,000 บำท ปัจจุบันมีสมำชิก 230 คน เงินทุนหมุนเวียน 139,000 บำท สินค้ำที่นำมำจำหน่ำยเป็น สินค้ำอุปโภค-บริโภคในครัวเรือน กำไรทีไ่ ด้นำมำปันผลให้กับ สมำชิกและจัดเป็นสวัสดิกำร ให้กับชุมชน
ย่ำงเล่นอ้อมบ้ำน ชวนมำสืบสำน วิถีหนองแวงเรือ
ย่ำงไปเบิ่งวิถีเก่ำบ้ำนชำวนำ บ้ำนชำวนำ คือจุดที่รวบรวมภูมปิ ัญญำของชำวอีสำนใน สมัยก่อนที่เกีย่ วกับกำรใช้เครื่องไม้เครื่องมือในกำร ประกอบอำชีพ ซึ่งเป็นของสะสมโบรำณของหมู่บ้ำน หนองแวงเรือ ซึ่งบำงชิ้นมีอำยุสืบกันมำมำกกว่ำ 3 รุ่น ด้วยกัน โดยที่ชำวบ้ำนได้อนุลักษณ์ไว้ให้นักท่องเที่ยวได้ ศึกษำเรียนรู้ เครื่องมือเครื่องไม้สมัยเก่ำก่อน ซึ่งแต่ละ่ ชิ้นยังมีให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน แต่ในบำงชิ้นก็ไม่สำมำรถหำ ชมไม่ได้อีกแล้ว และในหลำยๆเครื่องมือโบรำณที่ ชำวบ้ำนมีกำรจัดแสดงไว้ให้ชมถึงวิวัฒนำกำรในแต่ล่ะ ยุคแต่ล่ะสมัย เช่น วิวัฒนำกำรของกำรใช้คันไถจำกที่ เป็นไม้ล้วนๆ มำถึงยุคที่ใช้ไม้ผสมเหล็ก ยุคเหล็กล้วน และในปัจจุบันไม่ได้ใช้งำนแล้วเนือ่ งจำกในปัจจุบัน ชำวบ้ำนหันมำใช้รถไถมำกยิ่งขึ้น นอกจำกนี้ นักท่องเที่ยวยังสำมำรถสอบถำม เรียนรู้เครื่องใช้เหล่ำนี้ ได้จำก คุณพ่อมนูญ โยเหลำ ซึ่งเป็นผู้ในควำมรู้ในส่วน ของบ้ำนชำวนำ
ย่ำงไปหำเบิ่งกำรทอผ้ำไหม/ผ้ำ ฝ้ำย จุดแรกที่นกั ท่องเที่ยวจะได้มำเยี่ยมชมคือ “จุดสำธิต กำรทอผ้ำพื้นเมือง” ซึ่งเป็นกลุ่มกลุ่มชีพที่มีแต่ดังเดิม อยู่แล้วภำยในหมู่บำ้ น นักท่องเที่ยวจะเรียนเรียนรู้ ตั้งแต่กระบวนกำรเลี้ยงหนอนไหม กำรออกไข่ของตัว ผีเสื้อไหม กำรเข้ำฝักของหนอนไหม กำรสำวไหม จน กระทั้งไปถึงกำรทำเส้นไหมและทอออกมำเป็นผืน เป็น กำรสร้ำงควำมรู้ให้แก่นักท่องเที่ยวที่เข้ำมำเยี่ยมชม กลุ่ม โดยผ้ำที่ทอจะเป็นผ้ำไหม/ผ้ำฝ้ำยลำยมัดหมี่ มี สีสันและลวดลำยที่สวยงำม กลุ่มทอผ้ำไหม/ผ้ำฝ้ำยที่บ้ำนหนองแวงเรือ นี้ เป็น กลุ่มที่ผลิตสินค้ำเองตั้งแต่เริ่มต้น เริ่มตั้งแต่บริเวณรั้ว ล้อมรอบกลุ่มเป็นพื้นที่ปลูกต้นหม่อนที่ไว้ใช้สำหรับ เลี้ยงหนอนไหม ถัดมำเป็นกระด้งเลี้ยงหนอนไหมทีแ่ บ่ง ออกเป็นขั้นๆ อำทิ ขั้นของกำรผสมพันธุ์เพื่อให้ได้ไข่ ของผีเสื้อไหม จำกนั้นจะเป็นขัน้ ตอนของกำรดึงเส้น ไหม และนำมำตีเกลียวเพื่อให้ได้เส้นไหมทีย่ ึดแน่น เหนียวและมีคุณภำพ เมื่อได้เส้นไหมที่ดีแล้วจึงทำไป ล้ำงสีให้เป็นสีขำว หรือสีที่อ่อนลง นำมำย้อมสีที่ ต้องกำรแล้วจึงจะสำมำรถนำมำทอเป็นผืนได้
ย่ำงไปพ้อวิถีกำรจักสำนไม้ไผ่ จุดกำรเรียนรู้นี้เป็นกำรศึกษำวิถีของชำวบ้ำนในกำรจักสำน เครื่องมือเครื่องไม้ที่ใช้สำหรับทำมำหำกินในชีวิตประจำวัน จน ปัจจุบันต่อยอดมำเป็นอำชีพสร้ำงรำยได้เข้ำชุมชน โดยมีผู้สูงอำยุ ซึ่งเป็นปรำชญ์ชำวบ้ำนในชุมชนเป็นผู้ให้ควำมรู้ ถ่ำยทอดวิธีกำรจัก สำนให้นักท่องเที่ยวได้ชมและเรียนรู้
สินค้ำทีไ่ ด้จำกกำรจักสำนไม้ไผ่ที่ สำมำรถสร้ำงรำยได้ให้ชำวบ้ำนได้ โดย ส่วนมำกจะเป็นเครื่องใช้ของใช้ใน ชีวิตประจำวัน เช่น กระติบข้ำวเหนียว หมวก พัด ตะกร้ำ เครื่องมือจับปลำ เป็นต้น
ย่ำงเลำะไปถ่ำยรูปเล่นริมหนองเรือ ทำงชุมชนได้จัดสถำนที่พักผ่อนพร้อมถ่ำยภำพสวยๆไว้สำหรับ นักท่องเที่ยวบริเวณรอบหนองน้ำสำธำรณะหมู่บำ้ น อยู่บริเวณ หน้ำทำงเข้ำหมู่บ้ำนใกล้ๆกับศำลปู่อำฮักหลักบ้ำน นอกจำกจะ มำถ่ำยภำพชมวิวแล้ว ยังได้มำนั่งพักผ่อนชมนกทำรัง แสดงถึง ควำมอุดมสมบูรณ์ของหมู่บ้ำนได้อีกด้วย
หนองน้ำนี้มีชื่อว่ำ “หนองเรือ” ในอดีตนั้นเป็นแหล่งน้ำที่ ชำวบ้ำนใช้อย่ำงสำธำรณะ เป็นทั้งแหล่งใช้สอยประโยชน์ และที่ทำมำหำกิน ทั้งหำปลำ หำสัตว์น้ำ เพื่อนำมำประกอบ อำหำรในครัวเรือน นอกจำกหนองเรือแล้ว ชำวบ้ำนยังมีอีก หนึ่งหนองน้ำที่ใช้สอยทำมำหำกิน ได้แก่ หนองแวง ซึ่งเป็น หนองน้ำเก่ำแก่ที่ชำวบ้ำนใช้ในกำรทำมำหำกินเช่นกัน ซึ่งอยู่ ถัดออกไปไม่ไกลจำกหมู่บ้ำน
ย่ำงไปกรำบนมัสกำรโบสถ์หลังเก่ำ มีวัดในหมู่บ้ำน จำนวน 1 แห่ง คือ วัดสุทธิวำส เป็นศูนย์ รวมจิตใจ ประกอบกิจกรรมทำงศำสนำและช่วยสร้ำงควำม เข้มแข็งให้แก่ชุมชน โดยเจ้ำอำวำสวัด คือ พระครูสุทธิวำสสุ นทร ปัจจุบันมีพระจำพรรษำในวัด จำนวน 5 รูป กำรเข้ำไปมีส่วนร่วมของคนในหมู่บ้ำนในกำรพัฒนำวัด มี คณะกรรมกำรหมู่บ้ำน มัคทำยก และประชำชนทำนุ บำรุงรักษำ และทำพิธีกำรทำงศำสนำต่ำง ๆ เป็นประจำ ตำมประวัติของวัดสุทธิวำส ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2455 ชำวบ้ำน เรียกว่ำวัดสุทธิวำส บ้ำนหนองแวงเรือ โดยมีพระครูสุทธี เป็น ผู้สร้ำงวัด พร้อมด้วยชำวบ้ำนหนองแวงเรือจึงได้นำชื่อพระครู สุทธี เป็นชื่อตั้งวัดว่ำ วัดสุทธิวำส ภำยในบริเวณวัดมีโบสถ์หลังเก่ำแก่ซึ่งเป็นโบสถ์หลังแรกของ ตำบลดงเมืองแอม ซึ่งยังคงศิลปะอีสำนที่มีควำมวิจิตร สวยงำมและเก่ำแก่ไว้ได้อย่ำงครบถ้วย
ย่ำงมำพักโฮมสเตย์ ชำวบ้ำน ทำงชุมชนมีที่พักโฮมสเตย์ไว้บริกำร นักท่องเที่ยวทั้งหมด 15 หลัง เป็น บ้ำนของคนในชุมชนที่พักที่สะอำด เป็นระเบียบ มีห้องน้ำรับรอง จัดไว้ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยว ในบำงหลัง ได้ปลูกพืชผักสวนครัว และพืชพันธุ์ ผลไม้ให้นกั ท่องเที่ยวได้เยีย่ มชม อีก ทั้งในโฮมสเตย์แต่ล่ะหลังยังมีอำหำร พื้นถิ่นไว้บริกำรนักท่องเที่ยวในตอน เช้ำอีกด้วย
สินค้ำ OTOP ของ บ้ำนหนองแวงเรือ
กล้วยแปรรูป
เสื่อกก
ผลิตภัณฑ์กล้วยแปรรูป ของชำวบ้ำนหนองแวง เรือเป็นอีกหนึ่ง ผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่น ของหมู่บ้ำน ได้รับกำร พัฒนำต่อยอดไปจนถึง กลำยเป็นสินค้ำ OTOP ระดับ 3 ดำว และ ระดับ 4 ดำว สำมำรถ สร้ำงรำยได้ให้แก่ชุมชน ได้จำนวนมำก และยัง มีรสชำติที่อร่อยโดด เด่นเป็นเอกลักษณ์ ทำ ให้สินค้ำประเภทนี้เป็น ที่นิยมอย่ำงมำก และ เป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ ขำยดิบขำยดี
ชำวบ้ำนเริ่มแปรรูปต้น กกมำเป็นเสือ่ กก อัน เนื่องมำจำกว่ำในแต่ล่ะ บ้ำนบริเวณหน้ำบ้ำนจะมี กำรปลูกต้นกกกันอยู่แล้ว เป็นจำนวนมำกในเกือบ ทุกๆบ้ำน ดังนั้นต้นกกจึง มีจำนวนและบริมำณมำก พอที่จะนำมำแปรรูปเป็น เสื่อกก ทั้งไว้ใช้เอลและ ส่งไปจำหน่ำยนอกอำเภอ ชำวบ้ำนได้มีกำรพัฒนำ ผลิตภัณฑ์ให้ออกมำโดด เด่นแปลกตำมำกมำย เน้นกำรพัฒนำด้ำนกำร จับคู่สีใหม่ที่เก๋ไก๋ทันสมัย และยังคงอนุลักษณ์ ลวดลำยดั้งเดิมไว้ด้วยไป พร้อมกัน
ผ้ำฝ้ำย ผ้ำไหมมัดหมี่ ผ้ำขำวม้ำ ผ้ำฝ้ำย ผ้ำไหมมัดหมี่และ ผ้ำขำวม้ำเป็นอีกหนึ่ง สินค้ำประจำบ้ำนหนอง แวงเรือ ที่ทำงชำวบ้ำนได้ ทำกำรอนุลักษณ์ลวดลำย กำรทอแบบฉบับดั้งเดิมไว้ ในส่วนของกำรผลิตผ้ำไหม ก็ยังคงเป็นไหมมัดหมีล่ ำย โบรำณ มีกระบวนกำร ผลิตตั้งแต่ต้นจนถึง กระบวนกำรทอและแปร รูป ทำให้สินค้ำเป็นสินค้ำ ที่สำมำรถควบคุมคุณภำพ กำรผลิตได้ นักท่องเที่ยว จึงมั่นใจได้ว่ำจะได้สินค้ำ คุณภำพดี
หมวกกกสำน
ถั่วตัดน้ำมะตูม
หมวกกกสำน เป็นอีก หนึ่งสินค้ำที่ทำง ชำวบ้ำนหนองแวงเรือ กำลังจะพัฒนำให้เป็น สินค้ำประจำหมู่บ้ำนอีก ชิ้นหนึ่ง โดยควำมโดด เด่นของหมวกกกคือ สินค้ำประเภทงำน Craftหรืองำน หัตถกรรม โดยฝีมือของ ปรำชญ์ชำวบ้ำน ซึ่งมี กำรถักทอที่ยำกกว่ำเสือ่ กก นอกจำกนี้แล้ว ชำวบ้ำนยังมีกำรจับคูส่ ี ได้อย่ำงเหมำะสม สวยงำมดูทันสมัย เหมำะกับนักท่องเที่ยว ที่สนใจจะซื้อสินค้ำติด ไม้ติดมือกลับบ้ำน
ถั่วตัดน้ำมะตูมเป็นอีก หนึ่งสินค้ำขำยดีของ บ้ำนหนองแวงเรือ เนื่องจำกมีควำมพิเศษ ในกำรทำคือใช้น้ำมำตูม มำเป็นตัวเคียวถั่ว ทำให้ มีรสชำติหวำนพอดี หอม รสชำติไม่เหมือน ใคร และไม่หวำน จนเกินไปอีกด้วย นอกจำกนี้แล้วยังมีกำร บรรจุภณ ั ฑ์ที่สวยงำมดู ดี สำมำรถเป็นของฝำก ของที่ระลึกได้ ถ้ำหำก นักท่องเที่ยวสนใจซื้อ สินค้ำเป็นของฝำกก็มี บรรจุภณ ั ฑ์ใส่เป็น ชะลอมเก๋ไก๋ไว้ใส่ของ ฝำกอีกด้วย
1.แกงอ่อมฟักแฟงไก่บ้าน
เชิญชิม “สุดยอดเมนูอำหำรพื้นถิ่นชุมชน” อำหำรพื้นถิ่นเกิดจำกวิถีชีวิตและควำมเป็นอยู่ในชุมชน อำหำรในภำคอีสำนมักจะเป็นอำหำรที่หำได้ตำมท้องไร่ปลำยนำ หรือแหล่งน้ำตำมธรรมชำติของชุมชน ไปจนถึงพืชพันธุ์ที่ปลูกตำมครัวเรือน ประกอบกันเป็นอำหำรพื้นถิน่ ที่ทั้งอร่อย และ สะท้อนควำมเป็นพื้นบ้ำนได้อย่ำงชัดเจน
แกงอ่อมฟักแฟง ไก่บ้ำน แกงอ่อมฟักแฟงไก่บ้ำน เป็นอำหำรอีกหนึ่งชนิด ของชำวอีสำนที่นิยมทำ รับประทำนในครัวเรือน หรืองำนบุญประเพณี ต่ำงๆ วัตถุดิบได้จำกผัก พื้นเมืองคือต้นฟักแฟง ที่ปลูกง่ำย ใช้น้ำน้อย นำมำแกงกับไก่พื้นเมือง (ไก่บำ้ น) ที่ชำวบ้ำนนิยม เลี้ยงไว้ใต้ถุนบ้ำน ซึ่ง นอกจำกจะเลีย้ งไว้เป็น อำหำรแล้วยังสำมำรถ ช่วยกำกัดปลวกและ แมลงได้อีกด้วย
แกงเห็ดสำมอย่ำง
ปลำทอดสมุนไพร
ส้มตำลำว
ได้แก่ เห็ดฟำง เห็ด ขอนขำว และเห็ดลม รสชำติหวำน หอม และ เป็นแหล่งโปรตีนชั้น เยี่ยม เกิดขึ้นตำม ธรรมชำติ เมื่อถึงฤดูฝน ควำมชื้นเหมำะสมก็จะมี เห็ดขอนขำวขึ้นตำมกิ่ง ไม้หรือตอไม้ที่ตำยแล้ว จำพวก ไม้เต็ง ไม้รัง ต้น มะม่วง จึงทำให้ ชำวบ้ำนมีเห็ดที่เกิดขึ้น ตำมธรรมชำติหลำย ชนิดรวมทั้งเห็ดป่ำนำๆ ชนิด จึงเป็นที่มำของ “แกงเห็ดสำมอย่ำง”
ปลำทอดสมุนไพรเป็น กำรนำวัตถุดิบที่หำได้ ง่ำยและพืชสมุนไพรใกล้ ตัวที่หลำกหลำย เช่น ข่ำ ตะไคร้ ใบมะกรูด กระชำย ใบเตย หรือ ตำมควำมชอบของแต่ ละบุคคลนำมำทอดกับ ปลำที่หำได้ตำมแหล่งน้ำ ที่มำของปลำทอด สมุนไพรมำจำกปลำที่ หำได้ตำมแหล่งน้ำ ธรรมชำติ ในท้องถิ่น และชำวบ้ำนได้นำมำ แปรรูปเป็นอำหำร และ นำมำทอดรวมกับ สมุนไพรพื้นบ้ำน
ส้มตำเป็นอำหำรอีกชนิด หนึ่งที่ใช้เป็นอำหำรใน มื้อหลักเลยก็ได้ ส้มตำ แต่เดิมนั้น มี ส่วนประกอบแบบง่ำยๆ ได้แก่ มะละกอ พริก มะกอกปลำร้ำ เพียง เท่ำนี้ก็รับประทำน กับข้ำวเหนียว ผักสดริม รั้วโดยเฉพำะผักกระถิน ทั้งยอดอ่อน ผลอ่อน และผลแก่ ปัจจุบันส้มตำ เป็นอำหำรที่สร้ำง ชื่อเสียงอย่ำงมำกของ ชำวอีสำนที่นิยมทำน อย่ำงกว้ำงขวำง
กล้วยบวชชี มะพร้ำวอ่อน เนื่องจำกสมัยก่อน ของหวำนที่ใช้เผือก มัน กล้วยห่ำม ต้ม กับน้ำตำลและกะทิ เรำจะเรียกขนม หวำนพวกนี้ว่ำ ขนม แกงบวช สำหรับ กล้วยบวชชี คนไทยเรำมักจะใช้ กล้วยห่ำม ซึ่งยังไม่ สุกดี เมื่อนำมำทำให้ สุกเพื่อให้รสชำติ หวำนขึ้นสุกขึ้น ด้วย น้ำตำลทรำยจนเป็น สีขำว จึงเปรียบได้ กับกำรบวชชีนั่นเอง
One Day Trip 09 : 00 น. เดินทำงถึงหมู่บ้ำน ไหว้ศำลปู่อำฮักหลักบ้ำนเพือ่ เป็นกำรบอกกล่ำวว่ำมำถึงหมู่บ้ำนแล้ว และเพื่อเป็นสิริมลคล
09 : 30 น. เดินทำงมำเยี่ยมชมกลุ่มทอผ้ำไหม ชม กระบวนกำรผลิตไหม ตั้งแต่กำรให้อำหำรหนอนไหม กำรดึง เส้นไหม ไปจนถึงกำรทอผ้ำ 10 : 00 น. เยี่ยมชมและศึกษำ Workshop กำรสำนไม้ไผ่จำก ปรำชญ์ชำวบ้ำน โดยที่นักท่องเที่ยวจะได้ร่วมสำนพัดเพื่อเป็น ของที่ระลึก 11 : 00 น. เรียนรูก้ ระบวนกำรแปรรูปกล้วย ตั้งแต่ต้น กระบวนกำรผลิต ทั้งกล้วยฉำบ กล้วยตก และกล้วยเบรกแตก
12 : 00 น. รับประทำนอำหำรกลำงวัน ซึ่งเป็นอำหำรพื้นถิ่น ของบ้ำนหนองแวงเรือ
13 : 00 น. เรียนรู้กระบวนกำรแปรรูปถั่วตัดมะตูม ตั้งแต่ กำรเคี่ยวน้ำมะตูม กำรทำถั่วตัด กำรนำเข้ำบรรจุภัณฑ์
14 : 00 น. เลือกชมสินค้ำที่ระลึกจำกบ้ำนหนองแวงเรือ ร่วมถ่ำยภำพกับชำวบ้ำนและจุดเรียนรู้ต่ำงๆเป็นที่ระลึก
16 : 00 น. ชมวิถีคนเลี้ยงวันและควำย ชมควำยเล่นน้ำตำม ธรรมชำติและร่วมพูดคุยกับนักเล่ำเรือ่ ง
17 : 00 น. ส่งนักท่องเที่ยวเดินทำงกลับบ้ำน
Two Day One Night Trip Day 1 09 : 00 น. เดินทำงถึงหมู่บ้ำน ไหว้ศำลปู่อำฮัก หลักบ้ำนเพื่อเป็นกำรบอกกล่ำวว่ำมำถึงหมู่บ้ำน แล้ว และเพื่อเป็นสิริมลคล
09 : 30 น. เดินทำงมำเยีย่ มชมกลุ่มทอผ้ำไหม ชม กระบวนกำรผลิตไหม ตั้งแต่กำรให้อำหำรหนอน ไหม กำรดึงเส้นไหม ไปจนถึงกำรทอผ้ำ
Day 2 06 : 30 น. ใส่บำตรตอนเช้ำที่ถนนกลำงบ้ำน 08 : 00 น. รับประทำนอำหำรเช้ำ 09 : 00 น. เยี่ยมชมหมู่บ้ำนชำวนำ ศึกษำเศษ กิจพอเพียง เล่ำเรื่อง
ร่วมพูดคุยแลกเปลีย่ นควำมรู้กับนัก
10 : 00 น. เยี่ยมชมและศึกษำ Workshop กำร สำนไม้ไผ่จำกปรำชญ์ชำวบ้ำน โดยที่นักท่องเที่ยว จะได้ร่วมสำนพัดเพื่อเป็นของที่ระลึก
10 : 00 น. เยี่ยมชมและศึกษำ Workshop กำร
11 : 00 น. เรียนรูก้ ระบวนกำรแปรรูปกล้วย ตั้งแต่ต้นกระบวนกำรผลิต ทั้งกล้วยฉำบ กล้วยตก และกล้วยเบรกแตก
11 : 00 น. เยี่ยมชม และ Shopping สินค้ำ
12 : 00 น. รับประทำนอำหำรกลำงวัน ซึ่งเป็น อำหำรพื้นถิ่นของบ้ำนหนองแวงเรือ
13 : 00 น. เรียนรูก้ ระบวนกำรแปรรูปถั่วตัด มะตูม ตั้งแต่กำรเคี่ยวน้ำมะตูม กำรทำถั่วตัด กำร นำเข้ำบรรจุภัณฑ์
14 : 00 น. เลือกชมสินค้ำที่ระลึกจำกบ้ำนหนอง แวงเรือ ร่วมถ่ำยภำพกับชำวบ้ำนและจุดเรียนรู้ ต่ำงๆเป็นที่ระลึก
16 : 00 น. ชมวิถีคนเลี้ยงวันและควำย ชมควำย เล่นน้ำตำมธรรมชำติและร่วมพูดคุยกับนักเล่ำเรื่อง
17 : 00 น. ทำพิธีบำยศรีสู่ขวัญนักท่องเที่ยว 18 : 00 น. พำแลงต้อนรับและร่วมสนุกสนำน ไปกับกำรแสดงพื้นบ้ำน “เซิ้งสวิง”
ทอเสื่อกกของชำวบ้ำน หมวกสวยๆ
และแปรรูปต้นกกเป็น
OTOP ของชำวบ้ำนหนองแวงเรือ ซื้อสินค้ำและ ของที่ระลึกติดไม้ติดมือกลับบ้ำน
เส้นทำงท่องเที่ยวชุดเชื่อมโยง ***เดินทำงจำกจังหวัดขอนแก่น มุ่งสู่สวนสัตว์ขอนแก่น ตำบลคำม่วง อำเภอเขำสวนกวำง เป็นสวนสัตว์ แห่งใหม่ของประเทศ ดำเนินกำรโดยองค์กำรสวนสัตว์นพระบรมรำชูปถัมภ์ สังกัดกระทรวง ทรัพยำกรธรรมชำติและสิ่งแวดลอม ตั้งอยู่บนภูเขำสวนกวำง เนื้อที่ 3,338 ไร่ อยู่หำงจำกตัวจังหวัด ขอนแก่นประมำณ 57 กิโลเมตร และอยู่หำ่ งจำกตัวอำเภอเขำสวนกวำงประมำณ 4 กิโลเมตร ถือว่ำเป็น สวนสัตว์ขนำดใหญ่ที่แปลกและต่ำงจำกสวนสัตว์อื่น ๆ เพรำะนอกจำกจะมีสัตว์ป่ำนำนำชนิดแล้วสวน สัตว์แหงนี้ประกอบกับทำเลที่ตั้งมีสภำพเป็นภูเขำและมีพื้นที่กวำงขวำง ทำงสวนสัตว์จึงไดจัดหำรถไว้ บริกำร อีกทั้งยังเป็นสถำนที่เพำะพันธุ์สัตวป่ำหำยำก และแหล่งเรียนรูทำงธรรมชำติดำนรุกขชำติอีก ด้วย ***กำรเดินทำงโดยรถยนต์มำทำงถนนสำยขอนแกน-อุดรธำนี เลี้ยวขวำสี่แยกไฟแดงเขำสวนกวำง ใช้เวลำเดินทำงประมำณ 50 นำที ** จำกสวนสัตว์ขอนแก่น ไปยังบำนใหม่ศรีสุข หมู่ 12 ตำบลคำม่วง ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี เพื่อย้อนรอย ไกกยำงเขำสวนกวำง และกรำบนมัสกำรรอยพระพุทธบำท ณ วันพระพุทธบำทเขำน้อย บ้ำนใหม่ศรีสุข ใช้เวลำเดินทำงประมำณ 15 นำที
**ออกจำกวัดพระพุทธบำทเขำ น้อย บ้ำนใหม่ศรีสุข เชิญพบกับ แหล่งร้ำนค้ำอำหำรและเป็นสัญ ลักษณหรือลักษณะเด่นสำคัญที่ ดึงดูด ให้นักทองเที่ยวที่สัญจร ผ่ำนไปมำต้องหยุดแวะพักเพื่อ รับประทำนอำหำรทีอ่ ำเภอเขำสวน กวำง จนอำจกล่ำวได้ว่ำ หำกพูด ถึงอำเภอเขำสวนกวำงแล้วคน ทั่วไปจะนึกถึงไก่ยำงเขำสวนกวำง ทันที ไก่ยำงเขำสวนกวำงจึงนับเป็น เสน่ห์ของอำเภอเขำสวนกวำง
**หลังจำกแวะรับประไก่ยำงเขำสวนกวำง อย่ำงอิ่ม อร่อยแล้ว ก็ออกเดินทำงไปยังบ้ำนดงเมืองแอม หมู่ 1 ตำบลดงเมืองแอม เพื่อศึกษำแหล่งโบรำณคดีดง เมืองแอม ลักษณะเด่น แหล่งโบรำณคดีดงเมือง แอม สร้ำงขึ้นสมัยทวำรำวดี ถึงสมัยลพบุรีต้อ เนื่องกัน (พุทธศตวรรษที่ 12-16 ถึง พุทธศตวรรษ ที่ 16-18) ลักษณะเป็น เมืองโบรำณขนำดใหญ่ที่สุด แห่งหนึ่งของประเทศไทย
*** ออกจำกบ้ำนดงเมืองแอม แวะแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร “ออร่ำฟำร์ม” ท่ำนจะได้พบกับสถำนีรถไฟที่เป็นจุดเด่น ร้ำน จำหน่ำยไอศกรีมเบนิโต เป็นไอศกรีมแฮนด์เมด ที่นำผลผลิตของ ฟำร์มมำต่อยอดและเพิ่มมูลค่ำทำงกำรค้ำ นอกจำกจะมีกว่ำ ๒๖ รสชำติแล้ว ยังมีรสที่ทุกคนชื่นชอบแล้วยังมีให้เลือกอีก ๖ รส พิเศษ ที่ทำขึ้นและจำหน่ำยเฉพำะที่ขอนแก่นเท่ำนั้น และได้รับ ควำมสนใจจำกนักท่องเที่ยวอย่ำงมำกในกำรมำลิ้มลองรสชำติ คือ รสมะม่วงบ้ำนแฮด รสข้ำวโพดเหนียวม่วงแต้มบ้ำนฝำง รสนมสดเขำสวนกวำง รสลูกหม่อนชนบท รสชำใบหม่อนชนบท และรส ข้ำวโพดหวำนชุมแพ เป็นกำรนำผลผลิตในท้องถิ่นมำทำเป็นไอศกรีมจำหน่ำยที่นี่ที่เดียวเท่ำนั้น นอกจำกนี้ บริเวณด้ำนหลังอีก ๕ ไร่ นั้น นักท่องเที่ยวยังสำมำรถเที่ยวชมและเรียนรู้กำรเลีย้ งโคนม และแปลงผักออแกนิกได้อย่ำงใกล้ชิด และยังคงร่วมกิจกรรมต่ำงๆ ที่ ฟำร์มกำหนดไว้ได้ดว้ ยตนเองอีกด้วย ใช้เวลำเดินทำงประมำณ 10 นำที *** ออกจำก ออร่ำฟำร์ม เดินทำงถึง บ้ำนดงบัง หมู่ที่ 4 ตำบล ดงเมืองแอม อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น ชมถนนสำย วัฒนธรรมไหมมัดหมี่ วิถีชุมชนดงบัง Shopping สินค้ำเด่น ผลิตภัณฑ์จำกผ้ำไหมทองมือ ใช้เวลำเดินทำงประมำณ 20 นำที ***ออกจำบ้ำนดงบัง หมู่ที่ 4 ตำบล ดงเมืองแอม ชมควำมงำมของแหล่ง น้ำธรรมชำติขนำดใหญ่หนองชุมดิน แวะช้อป “ผ้ำฝ้ำยทอมือ” สินค้ำดี OTOP เด่นบ้ำนทุ่งบ่อ ใช้เวลำ เดินทำงประมำณ 5 นำที
***ออกจำกบ้ำนทุ่งบ่อ เดินทำงต่อไปยังบ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลดง เมืองแอม หมู่บ้ำนแห่งกำรเรียนรู้ ท่ำนจะได้ ชม ชิม ช้อป ผลิตภัณฑ์แปรรูป จำกกล้วย เช่น กล้วยตำก กล้วยฉำบ กล้วยเบรกแตก นอกจำกนั้นยังมี ถั่ว ตัดน้ำมะตูมสมุนไพร เพื่อเป็นของฝำกของที่ระลึกอีกด้วย
Charm of Community In the village
ในแต่ล่ะชุมชนจะมีควำมมีเสน่ห์ในตัวเอง ด้วยน้ำใจและควำมเอื้ออำธรต่อกันแบบบ้ำนๆ กำรช่วยเหลือซึ่งกัน และกัน รอยยิ้มของชำวบ้ำน ยิ่งทำให้หมู่บ้ำนหนองแวงเรือมีเสน่ห์มำกขึ้น และนอกจำกนี้ยังมีกำรรวมกลุ่ม อำชีพที่เข้มแข็งและเหนียวเน้น และยังเป็นสถำนที่ศึกษำดูงำนของหมู่บ้ำนอื่นๆอีกด้วยเช่นกัน
S
Smile รอยยิ้มแห่งควำมประทับใจ
กำรต้อนรับด้วยรอยยิ้มบ้ำนๆและ วัฒนธรรมดั้งเดิม เครื่องดนตรี พิณ แคน กลองยำว และที่ขำดไม่ได้คือกำรรำ “เซิ้งสวิง” ที่เตรียมไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยว ทั้งยังมีมีรถอีแต๊กไว้ บริกำรนักท่องเที่ยวชม ถนนสำย OTOP อีกด้วย
S
Story เรื่องเล่ำ เรื่องรำว ตำนำนของชุมชน
บ้ำนหนองแวงเรือ จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2464 โดยมีกลุ่ม ชำวบ้ำนได้มำตั้งถิ่นฐำนบนหนองน้ำ 4 แห่ง คือ หนองตู้ หนอง ม่วง หนองแวง และ หนองเรือ สำหรับหนองแวงชำวบ้ำนได้นำ ต้นแวง(ต้นธูปฤำษี)มำสำนเป็นฝำผนังบ้ำน ส่วนหนองเรือ ชำวบ้ำนนำต้นยำงนำที่อยู่บริเวณหนองมำทำเรือจึงเอำชื่อหนอง สองหนองมำรวมกันตั้งเป็นชื่อหมู่บ้ำน”หนองแวงเรือ” ต่อมำปี พ.ศ. 2535 จึงแยกกำรปกครองออกอีก 1 หมู่บ้ำนคือ บ้ำน หนองแวงประชำ นอกจำกนี้บ้ำนหนองแวงเรือยังมีโบสถ์เก่ำแก่ อำยุเกิบร้อยปี ซึง เป็นโบสถ์หลังแรกของตำบลดงเมืองแอม ตั้งอยู่ที่วันสุทธิวำส บ้ำนหนองแวงเรือ ซึ่งเป็นที่เคำรพสักกำระของคนในหมู่บำ้ น เมื่อถึงช่วงสงกรำนต์ ชำวบ้ำนก็จะมำรวมกันที่วัดเพื่อกรำบไหว้ เป็นสิริมงคล
S
Secret สูตรเด็ดอำหำรพื้นถิ่น
สูตรเด็ดที่เป็นเคล็ดไม่ลับของชำวหนองแวงเรือคือ ถั่วตัดมะตูม เนื่องจำกถั่วตัดทั่วๆไปจะให้รสหวำนด้วยกำรเคีย่ วน้ำตำล แต่ที่บ้ำนหนองแวงเรืองใช้น้ำมะตูมในกำรเคี่ยวถั่ว ทำให้นอกจำกหวำน แล้วยังมีกลิ่นหอมของมะตูมอีกด้วย นอกจำกนี้ยังมีปลำทอดสมุนไพรที่ ทอดด้วยสมุนไพรพื้นบ้ำนมำกมำย เช่น ตะไคร้ ใบมะกรูด กระชำย ฯลฯ โดยกำรนำสมุนไพรลงไปเจียวกับน้ำมันก่อนเพื่อควำมหอม หลังจำกนั้นยกขึ้นจำกน้ำมัน นำปลำลงไปทอดให้กรอบ ก่อนเสิรฟ์ นำ สมุนไพรที่ทอดมำโรยหน้ำอำหำรจะยิง่ เพิ่มควำมน่ำรับประทำนมำกขึ้น
S
Surprise กิจกรรมน่ำทึ่ง น่ำชื่นชม แปลกใหม่
กิจกรรมกำรสำธิตกำรทอดกล้วยฉำบ นักท่องเที่ยวสำมำรถแปรรูปกล้วยได้ด้วยตัวเอง โดยมีวิทยำกรผู้รู้เป็นผู้ให้คำแนะนำ แต่ทมี่ ำกไป กว่ำนั้น กล้วยฉำบของนักท่องเที่ยวจะมี หลำกหลำยรสชำติ ทั้งเค็ม หวำน หรือรสแนว สำกลอย่ำงเช่น Barbeque flavor และ Paprika flavor ซึ่งนักท่องเที่ยวสำมำรถนำติดไม้ ติดมือกลับไปฝำกคนที่บ้ำนได้
S
ติดต่อข้อมูลท่องเที่ยว บ้ำนหนองแวงเรือ
Spirit ผู้คนมีจิตใจดี มีควำมโอบอ้อมอำรี ผู้คนในชุมชนมีจิตใจโอบอ้อมอำรีต่อกันและกัน ปฏิบัติ ต่อผู้มำเยือนเปรียบเสมือนญำติ มีน้ำใจช่วยเหลือซึ่ง กันและกัน ให้กำรต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกท่ำนด้วย ควำมเต็มใจและพร้อมจะแบ่งบันเรื่องควำมมี Spirit นี้ แก่ผู้มำเยือน
นำงมุกดำ ศรีคลัง ผู้ใหญ่บ้ำน บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลดงเมืองแอม อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น โทร : 08x –xxx-xxxx
ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้ำนหนองแวงเรือ หมู่ที่ 7 ตำบลดงเมืองแอมอำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น
สำนักงำนพัฒนำชุมชน อำเภอเขำสวนกวำง จังหวัดขอนแก่น