Bhoomi Kosam - Newsletter on Land Rights and Related Legislations (July 2007)

ã¨OzHõ : 1

AÖˇ· – 2007

Ñ¿ ^ŒÅ∞ Éè∂í q∞ÃÑ· ǨωõΩ¯ ™êkèOK«∞‰õΩ<Õ H„ =õ ∞OÖ’ "å~°∞ Z^Œ∞~˘¯<Õ ã¨=∞㨺ÅÖ’ =ÚYº"≥∞#ÿ ã¨=∞㨺 K«\ÏìÅÑà · J=QÍǨÏ#, "å\˜x qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ ™ê=∞~°úºO ÖËHõáÈ=_»O nx HÍ~°}OQÍ ZO`À qѨ¡"å`«‡Hõ K«\ÏìÅ∞ ‰õÄ_® "åiH˜ JHõ¯~°‰õΩ ~å‰õΩO_® áÈ`«∞<åfl~Ú. Ñ¿ ^ŒÅ‰õΩ, Ñ¿ ^ŒÅ QÆ∞iOz Ѩx KÕã¿ HÍ~°ºHõ~Åΰ ‰õΩ Éè∂í q∞ ǨωõΩ¯Å‰õΩ ã¨O|OkèOz# K«\ÏìÅ∞, "å\˜Ö’x ã¨=∞㨺Å∞, =∂~°∞`«∞#fl Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ – ã¨∂K«#Å#∞ JOkOK«@O D Éè∂í q∞ HÀã¨O L^ÕâÌ O◊ . Wk Hõhã¨O =¸_»∞ <≥ÅʼnõΩ XHõ™êi XH˘¯Hõ¯ JOâ◊O`À g∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =ã¨∞OÎ k. D ã¨OzHõÖ’ Ñ„ 㨠∞¨ `Î O« ZO`À q"å^•ã¨Ê^Œ"∞≥ #ÿ JÃã<· "£ ∞≥ O\ò Éè∂í =ÚÅ (|^ŒÖÏ~ÚOѨ٠x¿+^èŒ) K«\ÏìxH˜ D ã¨O=`«û~°O `≥zÛ# ã¨=~°} ã¨O|Okè`« JOâßÅ#∞ á⁄O^Œ∞ѨiKåO. D ã¨OzHõÖ’x q+¨Ü«∂Å#∞ ~°∂á⁄OkOK«_O» Ö’ Ñ≤.Zãπ. J[Üü∞‰õΩ=∂~ü, PO„^Ñ„Œè ^¨ âÕ ò =º=™êÜ«∞ =$uÎ^•~°∞Å Ü«¸xÜ«∞<£ H©ÅHõáê„`« =Ç≤ÏOKå~°∞. `«^∞Œ Ѩi ã¨OzHõÖ’ HÀ<Õ~∞° ~°OQÍ~å=Ù Éè∂í Hõq∞\© x"ÕkHõÖ’ =ÚMϺOâßÅ∞, ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# Ñ„ ɨ ∞íè `«fi, Ñ„ *¨ Ï ã¨OѶ∂¨ Å K«~º° Å∞, ã¨∂K«#Å∞ LO\Ï~Ú.

JÃã·<£"≥∞O\ò Éèí∂=ÚÅ (|^ŒÖÏ~ÚOѨ٠x¿+^èŒ) K«@ìO 9/77 – ã¨=~°}Å∞

PO„^è„Œ Ѩ^âÕ ò ZÃã·<"£ ∞≥ O@∞ Éè∂í =ÚÅ J<庄HÍO`« x¿+^èŒ K«@Oì 9/77 ÃÑ· <Õ_∞» K«~Û° [~°∞QÆ∞`ÀOk. D K«@Oì Jã¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ

=zÛOk? K«@Oì Ö’ U=ÚOk? „ѨÉ∞íè `«fiO KÕã#≤ ã¨=~°}Å∞ Uq∞\˜? ^•x=Å¡ UO [~°Q#Æ ∞O^À =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

D K«@Oì ¿Ñ~°∞Ö’x H˘xfl =∂@ʼnõΩ =ÚO^Œ∞QÍ J~åúÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. JÃã·<¤£ J<Õ POQÆ¡ =∂@‰õΩ =∞OE~°∞ KÕÜ∞« @O Jx J~°Oú . 'JÃã·<—¤£ Éè∂í q∞ JO>Ë „ѨÉ∞íè `«fiO '=∞OE~°∞ KÕã#≤ — Éè∂í =ÚÅx J~°Oú =ã¨∞OÎ k. „ѨÉ∞íè `«fiO U Éè∂í =ÚÅ#∞ =∞OE~°∞ KÕã∞¨ OÎ ^À `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. „ѨÉ∞íè `«fiO ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ Éè∂í =ÚÅ#∞ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ Wã¨∞OÎ k. Jq `«#‰õΩ K≥Ok, `«# =^Œ<Ì Õ L#fl „ѨÉ` íè fi« |O[~°∞ Éè∂í =ÚÅ∞. ~Ô O_»=k Éè∂í Hõ=∞`åÅ QÆi+¨ì Ѩiq∞u K«@Oì J#∞ã¨iOz Éè∂í ™êfi=ÚÅ #∞O_ç ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ã‘eOQÆ∞ q∞QÆ∞Å∞ Éè∂í =ÚÅ∞. g\˜x ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ =∞OE~°∞ KÕã∞¨ OÎ k. „ѨÉ∞íè `«fi Éè∂í =ÚÅ#∞ =∞OE~°∞ KÕÜ∞« _®xH˜ =∞# ~åROÖ’ PO„^èŒ „áêO`åxH˜ aZãπF–15, `≥ÅOQÍ}Ï „áêO`«OÖ’ l.F.Ü«∞O.Ü«∞ãπ.#O. 1724, `Õk 26.8.1959 xÜ«∞=∂Å#∞ J#∞ã¨i™êÎ~∞° . „ѨÉ∞íè `«fi |O[~°‰¡ Ωõ QÍ#∞ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ WKÕÛ Ñ¨\Ïì#∞ _ç–á¶ê~°O Ѩ\Ïì JO\Ï~°∞.

HÀ™êÎ PO„^èÖŒ ’ _ç–Ѩ\Ïì Jx, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`«OÖ’ _ç.HÔ .\˜. Ѩ\Ïì Jx, `≥ÅOQÍ}ÏÖ’ 'ÖÏ=}˜— Ѩ\Ïì Jx Ñ≤Å∞ã¨∞OÎ \Ï~°∞. Wk Z@∞=O\˜ Ys^Œ∞ ÖˉΩõ O_® ™êQÆ∞ KÕã∞¨ H˘x J#∞Éèqí OK«_®xH˜ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ WzÛ# Ѩ\Ïì Éè∂í =ÚÅ∞. ã‘eOQÆ∞ q∞QÆ∞Å∞ Éè∂í =ÚÅ#∞ =∞OE~°∞ KÕÜ∞« _®xH˜, Éè∂í Hõ=∞`åÅ QÆi+¨ì Ѩiq∞`« K«@Oì Ö’<Õ P^ÕâßÅ∞ =Ù<åfl~Ú. g\˜x =∞OE~°∞ KÕ¿ã@ѨC_»∞ Åaú^•~°∞ʼnõΩ =ÚO^Œ∞QÍ „á⁄ã‘_Oç Q∑ P~°~¤ ∞° û W™êÎ~∞° . =∞OE~°∞ á⁄Ok# Åaú^•~°∞ Éè∂í q∞H˜ QÆÅ tã¨∞ÃÎ Ñ· Ü«∂Éè·ˇ ~Ô @∞¡

J^Œ#OQÍ (L^•. tã¨∞Î ™êÅ∞‰õΩ ã¨O=`«û~åxH˜ 50 ~°∂áêÜ«∞Å∞ J#∞‰õΩO>Ë 50˛50´2500 ~°∂áêÜ«∞Å∞) „ѨÉ∞íè `åfixH˜ 15 ã¨O=`«û~åÅÖ’ K≥e¡OKåe. P q^èŒOQÍ Hõ>Ëì "≥Ú`«ÎO, ѨšO (=∂QÍ}˜) Éè∂í q∞H˜ J~Ú`Õ ~°∂. 1250, "≥∞@ì (‰õΩ+≤¯) J~Ú`Õ ~°∂. 3500 q∞OK«‰Äõ _»^∞Œ . D "≥Ú`åÎxfl K≥eO¡ z# Ñ≤^ÑŒ ¨ _ç–á¶ê~°O Ѩ\ÏìÅ∞ Åaú^•~°∞xH˜ W™êÎ~∞° . „ѨÉ∞íè `«fiO =∞OE~°∞ KÕ¿ã Éè∂í =ÚÅÃÑ· Ѩ\Ïì^•~°∞‰õΩ ™êQÆ∞ J#∞Éè=í ǨÏHˆ ¯ HÍx, J<庄HÍO`«O KÕ¿ã ǨωõΩ¯ LO_»^∞Œ . Ѩ\ÏìÖ’<Õ D q+¨Ü∞« O +¨~` ° ∞« Å ~°∂ѨOÖ’ ~åã≤ =ÙO@∞Ok. ZÃã·<"£ ∞≥ O\ò J<Õ WOw¡+µ¨ =∂@‰õΩ '=∞OE~°∞— J<Õ J~°Oú LO^Œx K«∂™êO. ~Ô "≥#∂º âßY 'JÃã·<—£ (J`«∞‰õΩ|_ç) J<Õ =∂@#∞ "å_»∞`«∞O@∞Ok. WѨC_»∞ K«@ìOÖ’x J<庄HÍO`«O J<Õ =∂@‰õΩ J~°úO `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. W`«~∞° ʼnõΩ ™êfinè#Ѩ~K° _« ®<Õfl J<庄HÍO`«O JO\ÏO. WO^Œ∞Ö’ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞. XHõ\˜ W`«~∞° ʼnõΩ âßâ◊fi`«OQÍ WKÕÛÜ«∞_»O JO>Ë J=∞‡_»O, =∂~°∞ÛHÀ=_»O, ^•#O W=fi@O. ~Ô O_»=k `å`å¯eHõOQÍ W=fi_»O. JO>Ë `«#MÏ, bA =™êÎ~Ú.

J<庄HÍO`«O J<Õ =∂@‰õΩ 9/77 K«@Oì WzÛ# x~°fiK«#OÖ’ W=hfl =Ù<åfl~Ú. JO>Ë âßâ◊fi`«OQÍ QÍx ÖË^• `å`å¯eHõOQÍ QÍx W`«~∞° ʼnõΩ Éè∂í q∞x W=fi_»O x¿+kèOK«|_çOk. WѨC_»∞ K«@Oì ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ∞« =Åã≤ =zÛO^À `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. „ѨÉ∞íè `«fiO =∞OE~°∞ KÕã#≤ Ѩ\Ïì Éè∂í =ÚÅ#∞ J#∞Éèqí OKåÖË QÍx J<庄HÍO`«O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åflO. J~Ú`Õ nxfl LÅ¡OѶ∞≤ Oz Éè∂í q∞ J<庄HÍO`«O J~Ú`Õ UO K≥Ü∂« ºe? Ѩ\Ïì ~°^∞Œ Ì KÕÜ∂« e, ~°^∞Œ Ì KÕ™êHõ UO K≥Ü∂« ºe? J<庄HÍO`«O á⁄Ok# "åix UO KÕÜ∂« Ö’ xÜ«∞=∂ÅÖ’ ã¨Ê+¨` ì « ÖË^∞Œ . nxfl Pã¨~åQÍ fã¨∞H˘x ÉèÏsQÍ _ç–Ѩ\Ïì Éè∂í =ÚÅ∞ KÕ`∞« Å∞ =∂~°∞`«∂ =KåÛ~Ú.

1977Ö’ âßã¨#ã¨Éíè D JOâßxfl K«iÛOzOk. ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ WzÛ# _ç–Ѩ\Ïì Éè∂í =ÚŠѨi~°H} ∆õ ‰õΩ =Ù#fl xÜ«∞=∂Å∞ ã¨iáÈÖË^xŒ „QÆÇÏ≤ Oz D K«\Ïìxfl fã¨∞H˘zÛOk. 1977 [#=i 21 #∞O_ç K«@Oì J=∞Å=Ù`ÀOk. K«@Oì "≥#∞Hõ HÍÖÏxH˜ ‰õÄ_® =iÎOK«_O» , JO>Ë K«@Oì KÕÜ∞« Hõ=ÚO^Œ∞ [iy# Éè∂í |^ŒÖÏ~ÚOѨÙÅ∞ ‰õÄ_®

K«@Oì ѨikèÖ’H˜ ~å=@O D K«@Oì Ö’ L#fl „Ѩ`ºÕ Hõ`.« „Ѩã∞¨ ` Î O« ~å[âıY~° ~Ô _ç¤ „ѨÉ∞íè `«fiO D K«\ÏìxH˜ ã¨=~°} `≥zÛOk.

ã≤÷sHõ~°} – „Hõ=∞|núHõ~°} h\˜ áê~°∞^ŒÅ âßY JkèHÍ~°∞Å∞ ã≤s÷ Hõ~} ° (ÃãìaÖˇ*· +Ë <¨ )£ , ~Ô "≥#∂º JkèHÍ~°∞Å∞ „Hõ=∞|núH~õ } ° (Ô~QÆ∞ºÅÔ~*· +Ë <¨ )£ J<Õ =∂@Å∞ `«~K° ∂« "å_»∞`«∞O\Ï~°∞. W=O>Ë ~å[H©Ü∞« <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ =∞‰õΩ¯=. h\˜ áê~°∞^ŒÅ „áê*ˇ‰õΩìʼnõΩ PÜ«∞Hõ@∞ì#∞ K«∂Ñ≤OK«_®xH˜ WO[hiOQÆ∞ JkèHÍ~°∞Å∞ "å_Õ =∂@ ã≤s÷ Hõ~} ° . ã≤s÷ Hõ~} ° JO>Ë Uq∞\˜ Jx áÈÅ=~°O Hˆ ã¨∞Ö’ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì P âßY#∞ „ѨtflOzOk. XHõ ѨO@‰õΩ h~°∞ JO^Œ∞`«∞O>Ë Ô~O_»= ѨO@‰õΩ , Ô~O_»∞ ѨO@ʼnõΩ JO^Œ∞`«∞O>Ë =¸_»= ѨO@‰õΩ h~°∞ W=fi_»"∞Õ ^•x J~°Oú .

K«\ÏìʼnõΩ, x|O^è#Œ ʼnõΩ q~°∞^ŒOú QÍ Éè∂í HõÉÏ˚ʼnõΩ áêÅÊ_ç# "åiH˜ P Éè∂í =ÚÅÃÑ· K«@Ñì ~¨ "° ∞≥ #ÿ ǨωõΩ¯ HõeÊOK«_"» ∞Õ „Hõ=∞|núH~õ } ° . „ѨÉ∞íè `«fiO `«=∞ÃÑ· K«~º° Å∞ fã¨∞HÀ^Œx Éè∂í P„Hõ=∞} ^•~°∞ʼnõΩ, Ѩ#∞fl ZQÆ"` Õ « ^•~°‰¡ Ωõ `≥Å∞ã¨∞ (ZO^Œ∞HõO>Ë "åˆ~ g~°∞, gˆ~ "å~°∞).

JO^Œ∞HÀã¨"∞Õ "å~°∞ „Hõ=∞|núH~õ } ° „ѨH@ õ # HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞. 9/77 K«\ÏìxH˜ ã¨O|OkèOz J^Õq∞\’ K«∂^•ÌO. ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ „ѨÉ∞íè `«fiO =∞OE~°∞ KÕã#≤ Éè∂í =ÚÅ∞ J<庄HÍO`«O J~Ú`Õ "å\˜x ™êfinè#O KÕã∞¨ H˘x uiy Ѩ\Ïì^•~°‰¡ Ωõ JѨÊyOK«_O» D K«@Oì ÅHõº∆ O. Éè∂í =ÚÅ∞ "≥#H˜¯ fã¨∞HÀ=_»"∞Õ H͉õΩO_® J<庄HÍO`«O á⁄Ok# =ºH˜xÎ tH˜O∆ KåÅx K«@Oì K≥ÑÙ¨ `ÀOk. 1977 [#=iÖ’ K«@Oì =¿ãÎ 2007 =~°‰Ωõ ^•xfl J=∞Å∞ KÕãO≤ k ÖË^∞Œ , J=∞Å∞ KÕÜ∂« Åx L^Œº=∂Å∞ =zÛOk ÖË^∞Œ . K«@Oì Ö’

K«@ìOÖ’x ÃãHõ∆#¡ ã¨OH˜∆ѨΠq=~°} ãà Hõ<∆ £ JOâ◊O 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

q=~°}

K«@Oì ¿Ñ~°∞, J=∞Å∞Ö’H˜ =zÛ# `Õk x~°fiK«<åÅ∞ K«@Oì Ö’ LѨÜ∂≥ yOz# Ѩ^•Å‰õΩ x~°fiK«<åÅ∞, WO^Œ∞Ö’ "≥Ú`«OÎ 6 ã¨Éò ÃãHõ<∆ Å£ ∞ L<åfl~Ú J<庄HÍO`«OÃÑ· x¿+^èOŒ =∞OE~°∞ KÕã#≤ Éè∂í =ÚÅ J<庄HÍO`«OÃÑ· x¿+^èOŒ , WO^Œ∞Ö’ 5 ã¨Éò ÃãHõ#∆ ∞¡ =Ù<åfl~Ú K«\Ïìxfl LÅ¡OѶ∞≤ ¿ãÎ ÃãHõ<∆ £ 3‰õΩ q~°∞^ŒOú QÍ J<庄HÍO`«O [iy`Õ fã¨∞‰õΩ<Õ K«~º° Å∞– fã¨∞‰õΩ<Õ K«~º° Å∞ WO^Œ∞Ö’ 5 ã¨Éò ÃãHõ#∆ ∞¡ =Ù<åfl~Ú il„¿ãì+<¨ Å£ ÃÑ· x¿+^èOŒ ZÃã·<"£ ∞≥ O@∞ Ѩ\Ïì Éè∂í =ÚÅ∞ „HõÜ∞« q„HõÜ∂« Å#∞ ilã¨~ì ü KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ , WO^Œ∞Ö’ 2 ã¨Éò ÃãHõ#∆ ∞¡ L<åfl~Ú q∞#Ǩ~ÚOѨ٠HÀ PѨ~ˆ \˜"£ ÉϺO‰õΩÅ∞, Hˆ O„^Œ, ~åR „ѨÉ∞íè `åfiÅ∞ QÆ∞iÎOz *ÏfÜ«∞, ™ê÷xHõ ÉϺO‰õΩÅ∞, "å}˜[º ã¨Oã¨Å÷ Ö’ `«#MÏ ÃÑ@∞ìHÀ=K«∞Û tHõ∆ J<庄HÍO`«O á⁄Ok# "åiH˜ qkèOKÕ tHõ,∆ WO^Œ∞Ö’ 3 ã¨Éò ÃãHõ#∆ ∞¡ =Ù<åfl~Ú JkèHÍ~°∞ʼnõΩ ~°H} ∆õ K«\Ïìxfl J=∞Å∞ ѨiKÕ JkèHÍ~°∞ʼnõΩ HÀ~°∞ì Hˆ ã¨∞Å #∞O_ç ~°H} ∆õ HõeÊã¨∞OÎ k.

WO^Œ∞Ö’ 3 ã¨Éò ÃãHõ#∆ ∞¡ L<åfl~Ú xÜ«∞=∂Å∞ – K«@Oì J=∞Å∞ KÕÜ∞« _»O HÀã¨O xÜ«∞=∂Å#∞ `«Ü∂« ~°∞ KÕ¿ã JkèHÍ~°O ~°∂á⁄OkOKÕ JkèHÍ~°O JkèHÍ~°O „ѨÉ∞íè `åfixH˜ Wã¨∞OÎ k W`«~° K«\ÏìÅ #∞O_ç D K«@Oì Ö’ L#fl xÜ«∞=∂ʼnõΩ P@OHõOQÍ W`«~° K«\ÏìÅÖ’ q∞#Ǩ~ÚOѨ٠xÜ«∞=∂Å∞ U"≥∞<ÿ å LO>Ë WO^Œ∞Ö’x JOâßÖË "å\˜H˜ ÃÑ·K~Õ ÚQÍ =ÙO\Ï~Ú P@OHÍÅ#∞ K«@Oì Ö’x xÜ«∞=∂Å#∞ J=∞Å∞ Ѩ~K° _« O» Ö’ U"≥∞<ÿ å ã¨=∞㨺Å∞ `˘ÅyOK«@O Z^Œ∞~°~Ú`Õ "å\˜x `˘ÅyOKÕ JkèHÍ~°O „ѨÉ∞íè `åfixH˜ =ÙO@∞Ok 2/77 Pi¤<#≥ ∞û ~°^∞Œ Ì 9/77 K«\ÏìxH˜ =ÚO^Œ∞ 2/77 Pi¤<#≥ ∞û „ѨH\ õ O˜ Kå~°∞. Jk K«@Oì QÍ =∂~°_O» `À Ji¤<#≥ ∞û ~°^∞Œ Ì J~ÚOk.

K≥ÑÊ≤ # q^èOŒ QÍ J<庄HÍO`«O á⁄Ok# "åiH˜ P~°∞ <≥ÅÅ K˘Ñ¨C# *ˇÅ· ∞ tHõ∆ qkèOz LO>Ë, =∞# *ˇà· §◊ xfl H˜@H˜@ÖÏ_ç áÈ"åe. J=∞ÖË KÕÜ∞« x D K«\ÏìxH˜ =ÚYº=∞O„u ã¨=~°} KÕâß~°∞. ^•x „ѨHÍ~°O „ѨÉèí∞`«fiO ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ =∞OE~°∞ KÕã≤# Ѩ\ÏìÉèí∂=ÚÅ∞ K«@ì q~°∞^ŒúOQÍ J<庄HÍO`«O á⁄Ok# "å~°∞ 90 ~ÀAÅÖ’ ã¨fiK«ÛOù ^ŒOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ „ѨÉ∞íè `åfixH˜ JѨÊyOKåe. JÖÏ KÕ¿ãÎ "åiH˜ (U<å_»∞ "≥Ü∞« ºx) tHõ∆ #∞O_ç q∞#Ǩ~ÚOѨ٠W™êÎ~∞° .

~åRO JO`«\Ï ZO`À L`«¯O~îO° `À Z^Œ∞~°∞ K«∂ã≤Ok. =O^ŒÅ "ÕÅ ZHõ~åÅ Éè∂í =ÚÅ∞ „ѨÉ∞íè `«fiO ™êfinè#=∞=Ù`åÜ«∞x, "å\˜x `«=∞‰õΩ ѨOK«∞`«∞O^Œx ¿Ñ^ŒÅ∞ Pâ◊ŠѨOkà◊√§ Hõ\Ïì~∞° . 90 ~ÀAÅ∞ QÆ_Kç å~Ú. z=iH˜ 'U#∞QÆ∞ Jáê#"åÜ«Ú=Ù— Hõ^ÖŒä Ï `« ∞ 㨠∞ û=∞Ok. ~åRO JO`« \ Ï Hõ e ã≤ „Ѩ É è í ∞ `åfixH˜ ™êfinè#=∞~ÚºOk Hˆ =ÅO 3793 ZHõ~åÅ∞.

!

"

WHõ „Ѩ É è í ∞ `« fi O Hõ É Ï˚ ^ •~° ∞ ÅÃÑ· H˘~° _ ® ~°≠∞oÑ≤ã∞¨ OÎ ^Œx J#∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍh „ѨÉ∞íè `«fiO Jã¨Å∞ Ѩ^äŒHÍxfl J^Õ „Hõ=∞|núHõ~°} lF |Ü«∞@‰õΩ fã≤Ok. D „Hõ=∞|núH~õ } ° lF J~°Oú HÍ"åÅO>Ë =ÚYº=∞O„u `≥zÛ# ã¨=~°}Å QÆ∞iOz `≥ Å ∞㨠∞ HÀ"åe. 9/77 K« @ ì O „Ѩ H Í~° O J<庄HÍO`«"∞≥ #ÿ Éè∂í =ÚÅ#∞ ™êfinè#O KÕã∞¨ H˘x uiy Ѩ\Ïì^•~°∞ʼnõΩ W"åfie. 8/2007 ã¨=~°} K«@Oì „Ñ¨HÍ~°O <À\˜ÃÑ·¶ KÕã#≤ „áêO`«OÖ’ JÖÏ "≥#H˜¯ uiy W=fi#=ã¨~O° ÖË^∞Œ . ~åR „ѨÉèí∞`«fiO Hõ_»Ñ¨ (=ÚYº=∞O„u) lÖÏ¡Ö’x 26 =∞O_»ÖÏÅ#∞ <À\˜ÃÑ·¶ KÕãO≤ k. P =∞O_»ÖÏÖ’¡ J<庄HÍO`«O J~Ú# _ç Ѩ\Ïì Éèí∂=ÚÅ#∞ „ѨÉèí∞`«fiO ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞O^Õ HÍx uiy áê`« Ѩ\Ïì^•~°∞ʼnõΩ W=fi^Œ∞. =∞i UO KÕã∞¨ OÎ k?

D q^èŒOQÍ <À\˜ÃѶ·_£ „áêO`åÅÖ’ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩ#fl Éè∂í =ÚÅ#∞ „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åÅ HÀã¨O LѨÜ∂≥ y™êÎ=∞x ã¨=~°} K«@Oì Ö’ K≥ÑÊ≤ Ok. Wk q#_®xH˜, K«∂_»\ÏxH˜ ÉÏQÍ<Õ =ÙOk Hõ^•? =∞i =∞^躌 Ö’ D „Hõ=∞|núH~õ } ° Uq∞\˜? „Hõ=∞|núH~õ } ° JO>Ë Uq∞\’ ÃÑ#· K≥ÑC¨ ‰õΩ<åflO. „ѨÉ∞íè `«fiO `å#∞ ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ^ŒÅz# Éè∂í q∞Ö’ Z=Ô~` · Õ =Ù<åfl~À "åi`À ÉË~O° ÃÑ_»∞`«∞Ok. "åi #∞O_ç _»|∞ƒ =ã¨∂Å∞ KÕã≤ K«@Ñì ~¨ "° ∞≥ #ÿ ǨωõΩ¯ HõeÊã¨∞OÎ k.

JO>Ë 9/77 K«@ì „Ñ¨HÍ~°O <Õ~ã° ∞¨ xÎ QÍ P~°∞ <≥ÅÅ∞ *ˇÅ· ∞, 2000 ~°∂áêÜ«∞Å [i=∂<å Hõ@=ì Åã≤# "å~°O^Œ~∂° (=ÚYºOQÍ =∞# Q“~°= „Ѩ*Ï „Ѩux^è∞Œ Å∞) P Éè∂í q∞H˜ ѨÓiΠǨωõΩ¯^•~°∞Å∞ J=Ù`å~°#fl=∂@. J~Ú`Õ WHõ¯_» =∞~À <åºÜ«∞ ã¨O^ÕÇϨ O =ÙO_ç áÈ~ÚOk. ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Éè∂í =ÚÅ#∞ „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åʼnõΩ LѨÜ∂≥ y™êÎ=∞<åfl~°∞ Hõ^•? J@∞=O@ѨC_»∞ „Hõ=∞|núH~õ } ° ¿Ñ~°∞`À P„Hõ=∞}^•~°∞ʼnõΩ ZÖÏ Ç¨Ï‰õΩ¯ W™êÎ~#° flk P ^è~Œ ‡° ã¨O^ÕÇϨ O. Wk Ue#"å~°∞ =ÓÇ≤ÏOK«Hõ áÈÖË^∞Œ . P =∂„`«O `≥eq `Õ@Å∞ "åiH© =Ù<åfl~Ú. JO^Œ∞Hˆ „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [#O J<Õ =∂@#∞ *Ï„QÆ`QΫ Í x~°fizOKå~°∞. XHõ™êi ^•xfl ѨijeOK«O_ç: '|ÅÇ‘Ï#

=~åæʼnõΩ Wà◊√§, „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<å~°Oú xi‡OK«=Åã≤# Hõ@_ì ®Å∞, =∞øeHõ ™œHõ~åºÅ Jaè=$kú, Ѩi„â◊=∞Å „áÈ`åûǨÏO, W`«~° „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åÅ∞—. D W`«~° „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åÅ∞ J<Õ ^•xÖ’ =ÙOk Jã¨Å∞ H˜@∞‰õΩ. x~°~Hú° õ Pã¨∞ÅÎ ∞ Jq∞‡ ~åR |_≥\ ˚ ‰ò Ωõ 8,700 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞™êÎ=∞x K≥áêÊ~°∞. x~°~Hú° õ Pã¨∞ÅÎ ∞ JO>Ë W=#fl =∂@. D Éè∂í =ÚÅ#∞ „Hõ=∞|núHiõ OK«_O» =Å¡ =KÕÛ _»|∞ƒ#∞ „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åÅ HÀã¨O Y~°∞Û KÕ™êÎO HÍ|\˜ì Jk ‰õÄ_® „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [#O J=Ù`«∞O^Œ#flk ~åR „ѨÉ∞íè `«fiO K≥Ñʨ #∞#fl q=~°}.

D ã¨OQÆ`∞« Åhfl ™ê^è•~°} „Ѩ[ʼnõΩ `≥eÜ«∞Hõ áÈ=K«∞Û. HÍx `≥eÜ«∞ =Åã≤# "åiH˜ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞Hˆ 90 ~ÀAÅ∞ QÆ_∞» =Ù WzÛ<å ɡ@ · ‰õΩ =zÛOk Hˆ =ÅO 3793 ZHõ~åÖË. q∞ye#q „Hõ=∞|núHõ~°} HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú. „ѨÉèí∞`«fiO WѨÊ\˜=~°‰Ωõ JÃã·<£ KÕã#≤ 42ÅHõÅ∆ ‰õΩ ÃÑ·QÍ ZHõ~åÅÖ’ ZO`« J<庄HÍO`«=∞~ÚºO^Œ<Õ ^•xH˜ ã¨~Ô #· ÖˇH¯õ Å∞ ÖË=Ù. JOK«<å‰õΩ 3.5 ÅHõÅ∆ #∞O_ç 20 ÅHõÅ∆ ZHõ~åÅ ^•HÍ L<åfl~Ú.

9/77H˜ `≥zÛ# ã¨=~°} K«@Oì 8/2007 QÆ∞iOz XHõ =∂@ K≥ÑC¨ HÀ"åe. D ã¨=~°} ÅHõº∆ O „ѨH@ õ #Ö’ H˘xfl „áêO`åÅ∞ ÉÏQÍ Ñ¨@} ì H© ~õ } ° K≥O^•Ü«∞x, JHõ¯_» Éè∂í =ÚÅ∞ =º=™êÜÕ∞`«~° „ѨÜ∂≥ [<åʼnõΩ =∂~°∞Ê K≥O^•Ü«∞x „ѨÉ∞íè `«fiO K≥ÑC¨ ‰õΩOk HÍ|\˜ì JHõ¯_» ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Éè∂í =ÚÅ#∞ uiy Ѩ\Ïì^•~°‰¡ Ωõ W=fi‰õΩO_® „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åʼnõΩ "å_»∞‰õΩO\Ï#∞ JO\’Ok. HÍx „ѨÉ∞íè `«fiO „ѨH\ õ O˜ KÕ <À\˜ÃѶ_· £ „áêO`åÅ∞ JO>Ë Uq∞\’ (q∞QÆ`å 12= Ñ¿ rÖ’)

JÃã·<£"≥∞O\ò Éèí∂=ÚÅ ™êfinè<åxH˜ WKÕÛ <À\©ã¨∞ #=¸<å: NH͉õΩà◊O lÖÏ¡ áê`« Ѩ@flO =∞O_»ÅO ǨÏi^•fi~°O „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# ÉÁ=∂‡o hÅÜ«∞º, ÉèÏ~°º ɡ~· åQÆ=∞‡‰õΩ WzÛ# á¶ê~°O 1 <À\©ã∞¨ #∞ WHõ¯_» WKåÛO. 9/77 K«@Oì x|O^è#Œ Å „ѨHÍ~°O D <À\©ã∞¨ #∞ Wã¨∞#Î fl@∞¡QÍ WO^Œ∞Ö’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.

D <À\©ã∞¨ #∞ *Ï„QÆ`QΫ Í Ñ¨ije¿ãÎ Wk ѨÓiÎQÍ K«\ÏìxH˜ q~°∞^ŒOú QÍ =ÙO^Œx ã¨∞Å∞=ÙQÍ J~°=ú ∞=Ù`«∞Ok. 9/77 K«@Oì „Ñ¨HÍ~°O á¶ê~°O 1 <À\©ã∞¨ #∞ Éè∂í q∞x J<庄HÍO`«O á⁄Ok# =ºH˜HÎ ˜ W"åfie. 15 ~ÀAÅ QÆ_∞» =Ù WzÛ, P Éè∂í q∞x ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ"åe. ~å[âıY~°~Ô _ç¤ „ѨÉ∞íè `«fiO `≥zÛ# ã¨=~°} J#∞ã¨iOz (ÃãHõ∆<£ 4, ã¨Éò ÃãHõ∆<£1(a), P „áêO`«O <À\˜ÃѶ· J~Ú=ÙO>Ë ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Éè∂í q∞x „ѨÉ∞íè `«fiO „Ѩ*Ï „ѨÜ∂≥ [<åʼnõΩ LѨÜ∂≥ yã¨∞OÎ k.

XHõ"àÕ ◊ Jk <À\˜ÃѶ_· £ „áêO`«O HÍHõáÈ`Õ Éè∂í q∞x J<庄HÍO`«O KÕã#≤ Ѩ\Ïì^•~°∞ ÖËHõ J`«x "å~°ã∞¨ ʼnõΩ ^•xfl JѨÊy™êÎ~∞° . J~Ú`Õ JÖÏ JѨÊyOKÕ <å\˜H˜ "å~°∞ „ѨÉ∞íè `«fi |O[~°∞ Éè∂í q∞x á⁄O^Œ\ÏxH˜ J~°∞›Öˇ· =ÙO_®e (ÃãHõ<∆ £ (a) (i)). "åã¨=Î O Wk HÍQÍ Ñ¨\Ïì^•~°∞‰õΩ <À\©ã∞¨ WzÛ h Ѩ\Ïì#∞ ZO^Œ∞‰õΩ (PYi áê~å#∞ *Ï„QÆ`QΫ Í QÆ=∞xOK«O_ç) ~°^∞Œ Ì KÕÜ∞« ‰õÄ_»^À 15 ~ÀAÅÖ’ `≥eÜ«∞ KÕÜ∂« Åx HÀ~°_O» Ö’ J~°Oú Uq∞\˜? JO^Œ∞<å POQÆO¡ Ö’ W=fi_»O =∞s ^•~°∞}O. JO>Ë J`«#∞ WѨÊ\˜H© ¿Ñ^Œ "å_≥· =Ù<åfl Éè∂í q∞x W=fi‰õΩO_® =ÙO_ÕO^Œ∞‰õΩ "Õã#≤ Z`«∞QÎ _Æ Q» Í ÉèÏqOK«=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. nxx |\˜ì <À\©ã∞¨ Ö’ „Ѩ™êÎqOz# „QÍ=∞O <À\˜ÑHˆ≤¶ +¨<£ H˜O^Œ‰Ωõ =zÛ<å ~åHõáÈ~Ú<å Ѩ\Ïì^•~°∞ ÖË^• J`«x "å~°ã∞¨ ʼnõΩ uiy P Éè∂í q∞x WKÕÛ L^ÕâÌ O◊ „ѨÉ∞íè `åfixH˜ ÖË^∞Œ .

HÍ~°ºHõ~Åΰ ‰õΩ ã¨∂K«#: W@∞=O\˜ <À\©ã∞¨ Å#∞ Ѩ\Ïì^•~°∞ JO^Œ∞‰õΩ#fl Hˆ ã¨∞ÅÖ’ "å~°∞ WѨÊ\˜H© ¿Ñ^ŒÖ·ˇ =ÙO>Ë 9/77 K«@Oì ÃãHõ<∆ £ 4, ã¨Éò ÃãHõ<∆ £ (1) (a) (i) J#∞ã¨iOz "åiˆH Éè∂í q∞x JѨÊyOK«=∞x ["å|∞ W"åfie. JÖÏ WzÛ#@∞¡QÍ ~°j^Œ∞ HÍx ÖË^• #YÅ∞ÃÑ· =Ú\˜#ì @∞¡QÍ HÍx ~å~ÚOK«∞ HÀ"åe.

#

"å~åΠѨ„uHõÅ #∞O_ç H˘xfl Hõ^äŒ<åÅ∞

$

"å~åΠѨ„uHõÅ #∞O_ç H˘xfl Hõ^äŒ<åÅ∞

%

&

'

JÃã·<£"≥∞O\ò Éèí∂=ÚÅ (|^ŒÖÏ~ÚOѨ٠x¿+^èŒ) K«@ìO 9/77 – ã¨=~°}Å∞ x~°fizOK«ÖË^Œ∞. U „áêO`åÅ#∞ <À\˜ÃѶ·_£ KÕÜ«∞=K«∞Û<À, KÕÜ∞« ‰õÄ_»^À ã¨=~°} K«@Oì Ö’ (`≥eqQÍ) q=iOK«Ö^Ë ∞Œ . Jk XHõ lÖÏ¡<å, =∞O_»Å=∂, „QÍ=∞=∂ K≥Ñʨ ÖË^∞Œ . Ѩ@} ì H© ~õ } ° JO>Ë Uq∞\’ x~°fizOK«Ö^Ë ∞Œ . „ѨÉ∞íè `«fiO XHõ ã¨~ˆ fi <≥O|~°∞Ö’x Éè∂í q∞x ‰õÄ_® <À\˜ÃѶ· KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞. Hõ_Ñ» ¨ lÖÏ¡Ö’ 26 =∞O_»ÖÏÖ’¡x J<庄HÍO`«O J~Ú# Éè∂í =ÚÅ#∞ „Hõ=∞|núHiõ OKåe HÍ|\˜ì "å\˜x <À\˜ÃÑ·¶ KÕãO≤ k. JkèHÍ~° ѨHO∆õ "å~°∞, ÖË^• "åiH˜ HÍ=Åã≤# "å~°∞ ZHõ¯_» =ÙO>Ë Jk <À\˜ÃѶ·_£ „áêO`«O J=Ù`«∞Ok. P„Hõ=∞}^•~°∞Å ¿Ñ~°∞# P Éè∂í q∞ „Hõ=∞|núHiõ OK«|_»∞`«∞Ok.

™êfinè#O KÕã∞¨ H˘x =∞m§ =∞OE~°∞ KÕÜ∞« =K«∞Û.

D K«\ÏìxH˜ XHõ „Ѩ`ºÕ Hõ =ÙOk. "≥#∞Hõ HÍÖÏxH˜ JO>Ë K«@Oì ÖËx HÍÖÏxH˜ ‰õÄ_® K«@ìO =iÎã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ Ô~"≥#∂º JkèHÍ~°∞Å∞ KåÖÏ J~°∞^Œ∞QÍ D ™œÅÉèϺxfl "å_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ =∞OE~°∞ KÕã#≤ Éè∂í =ÚÅÖ’ QÆ}hÜ«∞"≥∞#ÿ ÉèÏQÆO J<庄HÍO`«"∞≥ ÿ ¿Ñ^ŒÅ∞ HÍx "åi KÕuH˜ KÕ~∞° ‰õΩOk. J@∞=O\˜ Éè∂í =ÚÅ#∞ "≥O@<Õ ™êfinè#O KÕã∞¨ H˘x uiy JѨÊyOK«_O» QÍx ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ =∞OE~°∞ KÕÜ∞« _»O HÍx `«H} ∆õ O [~°QÍe. „Ѩã∞¨ ` Î « K«\ÏìÅ#∞ "å\˜ J=∞Å∞#∞ J^躌 Ü«∞#O KÕã#≤ `«~∞° "å`« Hõq∞\©H˜ Hõey# ÉèÏ=# Uq∞@O>Ë QÆ`« XHõ\#˜ fl~° ^ŒâßÉÏúÅ∞QÍ =∞iÛáÈ~Ú# `«# q^Œ∞ºHõÎ ^èŒ~å‡xfl HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ =~°æO x~å‡}Ï`«‡HõOQÍ, ÉÏ^躌 `åÜ«Ú`«OQÍ x~°fiiÎOK«=Åã≤ =ÙOk.

9/77 K«@ìOÃÑ· HÀ<Õ~°∞ ~°OQÍ~å=Ù Hõq∞\© U=∞Ok?

9/77ÃÑ· Hõq∞\© ã¨∂K«# (<≥O.1–11)

ZÃã<· "£ ∞≥ O@∞ Éè∂í =ÚÅ#∞ =Oâ◊áê~°OѨ~º° OQÍ J#∞Éèqí OK«=K«∞Û HÍx J<庄HÍO`«O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ WzÛ# JÃã<· "£ ∞≥ O@∞ Éè∂í =ÚÅ J<庄HÍO`åxfl =¸_»= áêsìH˜ KÕ¿ã |^ŒÖÏ~ÚOѨÙÅ#∞ 9/77 K«@Oì x¿+kèã∞¨ OÎ k.

D K«@Oì x|O^è#Œ Å LÅ¡OѶ∞¨ # [iy`Õ lÖÏ¡ HõÖHˇ ~ìõ ∞° ÖË^• "åi KÕ`« JkèHÍ~°O W=fi|_ç# JkèHÍi J<庄HÍO`«O á⁄Ok# =ºH˜HÎ ˜ `«# "å^Œ# `≥Å∞ѨىõΩ<Õ J=HÍâ◊O WzÛ, P Éè∂í q∞x ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ"åe. ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Éè∂í q∞x Ѩ\Ïì^•~°∞H˜ QÍx ÖË^• "åi K«@|ì ^Œú "å~°∞ã¨∞ʼnõΩ JѨÊyOKåe. XHõ"àÕ ◊ P q^èOŒ QÍ JѨÊyOK«_O» ™ê^躌 O HÍHõáÈ`Õ JѨC_»∞ „ѨÉ∞íè `«fiO

ZÃã·<"£ ∞≥ O@∞ Éè∂í =ÚÅ J<庄HÍO`«O Hˆ ã¨∞ÅÖ’ 9/77 K«@Oì J#∞ã¨iOz QÆ\ì˜ K«~º° Å∞ fã¨∞HÀ"åe. Éè∂í q∞x "≥#H˜¯ fã¨∞H˘x Ѩ\Ïì^•~°∞‰õΩ JO^ŒKÜ Õ ∂« e. Jk ™ê^躌 O HÍx ѨHO∆õ Ö’ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ =∞OE~°∞ KÕÜ∂« e. 9/77 K«\ÏìxH˜ q~°∞^ŒOú QÍ J<庄HÍO`åxfl JiHõ>OìË ^Œ∞‰õΩ QÍ#∞ ã¨Éò ilã¨~ì ∞° PѶ㑠∞¨ Ö’ ÅaèOKÕ ZÃã<· "£ ∞≥ O@∞/ ã‘eOQÆ∞ q∞QÆ∞Å∞ Éè∂í =ÚÅ∞/ „ѨÉ∞íè `«fi Éè∂í =ÚÅ q=~åÅ#∞ Z=∂‡~Àfi HÍ~åºÅÜ«∂ÅÖ’x iHÍ~°∞Ť `À ã¨O=`«û~åxH˜ XHõ™êi qkèQÍ ã¨iáÈeÛ K«∂_®e.

(4= ¿Ñr `«~°∞"å~Ú)

- Ñ≤.Zãπ. J[Üü∞‰õΩ=∂~ü [#~°Öò ã à H„ @ õ s ZÑ≤qqÜ«Ú Book Post

Éè∂í q∞ Hˆ O„^OŒ "åã¨<£ 12–13–450, gkè <≥O|~°∞ 1, `å~åflHõ ã≤HO˜ „^•ÉÏ^Œ∞ – 500017 á¶È<£:

040-27015295/27015296, 65284580 Email: wassan@eth.net, Website: www.wassan.org

for private circulation only

To