ART: JULIUS ROOYMANS

“Het hele harde werken zit in mijn genen. Ik kom uit een klassiek kunstenaarsnest, een vreemde eend in de bijt in een gelovig dorp in de Betuwe. Mijn moeder was beeldhouwer en mijn vader een oerschilder die immens grote doeken maakte. Ons hele huis stond er vol mee. Indrukwekkend werk ja, maar door het grote formaat ook totaal onverkoopbaar. Aan tafel ging het altijd over ‘ruimtelijk’ over ‘figuratief’ en over frustratie, want de armoede waarin ons gezin verkeerde bracht veel zorgen met zich mee.”

Na de middelbare school wil Julius Rooymans -net als zijn broer, een jurist- niks meer met kunst te maken hebben en kiest hij voor een studie Communicatiewetenschappen. “Tot ik erachter kwam dat het kunstenaarschap in mijn bloed zit. Ik dacht er nooit bij na, maar was altijd bezig met beeld, fotografie, verhalen scheppen. Iets wat je diep in de grond begraaft komt uiteindelijk altijd naar boven… Dus ging ik naar de Rietveld Academie. Het was een zware studietijd. Ik houd van esthetiek, van toegankelijkheid. Op de Rietveld moest ik echter altijd een strijd leveren, mijn keuzes legitimeren. Achteraf beschouw ik dat als waardevolle lessen. Toen mijn studiebeurs op was, ging ik als belichter aan de slag. Daar leerde ik om met licht te spelen en op inventieve wijze licht te maken. Het heeft me als fotograaf gevormd. Doordat ik mijn studie zelf bekostigde wilde ik er werkelijk alles uithalen en was ik meestal de laatste die nog op de academie aan het werk was. Voor mij is het essentieel dat kunst laagdrempelig is, dat veel mensen er plezier aan beleven. Dat betekent dat mijn werk technisch perfect moet zijn. Techniek mag nooit een obstakel zijn, want zo schep je voldoende ruimte voor de uitwerking van je concept. Dat vind ik vanzelfsprekend. Daarom wilde ik alles zelf uitvinden. Hoe maak je de beste kleurafdrukken, hoe ontwikkel je analoge films en later kwam de digitale beeldbewerking. De fijne kneepjes van het vak leren, ik was er altijd mee bezig.”

Julius Rooymans

HET VERHAAL ACHTER DE FOTO

DE ACHTERKANT VAN DE NACHTWACHT

Na zijn afstuderen gaat Rooymans gelijk als commercieel fotograaf aan de slag en vliegt hij de wereld over. Daarnaast maakte hij autonoom werk. “De keus voor de commercie moest ik maken, omdat ik niet in armoede wilde leven zoals mijn ouders. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ik ben blij dat ik nu mijn hart kan volgen.” Een opdracht voor een Frans magazine waarbij de kijker meerdere kanten van iemands hoofd kan zien blijkt het conceptuele startschot voor ‘Nachtwacht360 - De Keerzijde van Kunst’ in 2019, dat Rooymans samen met zijn vriendin en producent Jessica Karelsen initieert en waarvoor modeontwerper Hans Ubbink de kostuums ontwikkelt. Deze fotografische reconstructie met dubbelgangers en een fictieve achterzijde van het iconische schilderij van Rembrandt is tentoongesteld in het Rijksmuseum Amsterdam. “Hoe kijk je naar beeld? Die vraag staat voor mij centraal. Schilders, fotografen, ze manipuleren de werkelijkheid.

Achter iedere foto die deel uitmaakt van De Schaduw van de Meester schuilen talloze historische weetjes en anekdotes. Check juliusrooymans.nl voor een audiotour die Julius Rooymans per werk heeft ingesproken of bekijk de docu De Schaduw van de Meester - Het verhaal achter de kunstwerken op YouTube!

Het Brieflezende meisje

Als kijker moet je het daarmee doen. Wat gebeurde er om Rembrandt heen? Wat liet hij níet zien? Ja, het was zeker spannend, om de achterkant van de Nachtwacht te tonen. Je komt immers aan Nederlandse trots. Iedereen keek mee, van het Rijks tot het Journaal. Kostuums die in India met gouddraad vervaardigd werden, rekwisieten uit musea, alles moest kloppen.”

KLOPPEND TOT IN DE DETAILS

In Rooymans’ nieuwe kunstproject ‘De Schaduw van de Meester’ komen naast Rembrandt de werken van andere Hollandse meesterschilders, zoals Jan Steen en Vermeer, samen en worden de schaduwkanten van het kunstenaarschap belicht: liefde, zelfspot, armoede, verdriet en tegenslag. Net als bij de Nachtwacht360 zijn voor dit project 180 lookalikes gezocht die lijken op hun 350 jaar oudere voorgangers. Sommigen werden gewoon in de supermarkt gespot. Dankzij de medewerking van het Allard Pierson, Museum Het Rembrandthuis, Museum Vrolik en bekende collecties en antiquairs, zijn op de fotowerken veel originele voorwerpen, serviezen, wapens en decors te zien. Met de expertise van vakmensen als grimeur Arjen van der Grijn, kostuumontwerpster Catherine Cuykens en kunsthistoricus Marieke de Winkel, zijn de kostuums, sieraden en haarwerken historisch kloppend gemaakt, tot in de kleinste details. “Het project is gefinancierd door AFAS Software dat een nieuw theater in Leusden had gebouwd. Ze wilden daar graag Nachtwacht360 aan de wand hebben, maar dat werk is bijna vierkant en kwam niet goed tot zijn recht in de langgerekte ruimte. Met de directeuren Bas van der Veldt,

Arnold Mars en theaterdirecteur Herman Zondag had ik gelijk een goede klik. Ik kreeg van hen de vrijheid om een autonoom project te maken. Zo kon ik los gaan met ‘De Schaduw van de Meester’. Een ongelooflijke kans waar ik enorm dankbaar voor ben. Het was maandenlang keihard werken, met een enorme crew. In november 2021 werd het theater geopend met daarin de werken op extra groot formaat. Sommige werken zijn wel elf meter breed. Inderdaad, daar komt mijn jeugd weer terug. Het is me met de paplepel ingegoten om groots en monumentaal te werken.”

DOORGAAN WAAR ANDEREN STOPPEN

“In de schaduw staan betekent dat ik humble ben, nederig. We staan allemaal in de schaduw van de geschiedenis. Maar, het gaat ook over de schaduwkant van de meester zelf. Liefde, verdriet… Dit werk gaat daarnaast over mijn eigen schaduwkant, over mijn leven. Mijn vader heeft letterlijk gewerkt tot zijn lijf kapot was. Zó manisch ben ik niet, maar ik ben ook al even onderweg en op de grond gegaan. Door schade en schande gegroeid. Dat ik dit werk heb kunnen maken, is zo’n rijkdom. Alles wat ik geleerd heb komt erin terug. Jessica is daarbij mijn drijvende kracht, zij maakt alles mogelijk. We houden elkaar in balans, want we staan tijdens zo’n project eigenlijk altijd ‘aan’, ook

“Dat ik dit werk heb kunnen maken, voelt als rijkdom.”

“Beeld moet vanzelfsprekend goed in elkaar zitten.”

een soort van manisch. Maar we branden niet op, we lichten juist op. Al zijn we natuurlijk wel heel moe, na zo’n periode van hard werken. In de laatste weken heb ik een paar keer een nacht overgeslagen voor de intensieve beeldbewerking. Dan ga ik door waar anderen wellicht stoppen. Jessica zorgt dat ik daarin niet doorsla en dat ik toch voldoende slaap, gezonde voeding en genoeg beweging krijg.”

LEPELTJE

Julius Rooymans fotografeert zijn werk niet binnen één decor, maar bouwt deze volledig uit losse elementen op die tegen een zwarte achtergrond zijn vastgelegd. De beelden worden vrijstaand gemaakt en stuk voor stuk in een nieuwe setting geplaatst, digitaal monnikenwerk. “Het lepeltje op de grond is inderdaad eveneens los gefotografeerd. ‘Rembrandt’ staat bijvoorbeeld ook niet op die tegels die je ziet, maar het is

wel de vloer van De Waag in Amsterdam. En die locatie, waar de anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp ooit plaatsvond, vormt ook de achtergrond van Het Anatomisch Theater. Voordat ik ga fotograferen maak ik handmatige schetsen van het beeld wat ik wil maken. Die werk ik op de computer uit. Figuranten weten dus hoe de scène min of meer gaat worden en wat hun positie is. Het is fascinerend om te ervaren hoe mensen in iemand anders transformeren zodra ze een kostuum dragen. Ik schiet uiteraard extra beeld, reservemateriaal, want een goede compositie maken is echt een klus. Mijn toekomstplannen? Met mijn galerie Wanrooij Gallery in Amsterdam richten we ons op de nationale en internationale markt. De grote expositie op de afgelopen KunstRAI was een succes. Daar gaan we mee door. Ik maak wat mij inspireert. Momenteel ben ik in de ban van Oude Meesters, maar wie weet wat de toekomst brengt. Mijn fascinatie voor de Nederlandse geschiedenis is onuitputtelijk. Wat nog komen gaat zal groots en magisch zijn!”

In Weelde Siet Toe