2 minute read
Mieczyslaw Weinberg Briljant componist
MIECZYSLAW WEINBERG
BRILJANT COMPONIST
Advertisement
Op 8 december 1919 wordt in de Joodse wijk van Warschau Mieczyslaw Weinberg geboren. Zijn vader is musicus en van jongs af aan gaat Mieczyslaw mee naar alle cafés, bruiloften en cabarets waar zijn vader vioolspeelt. Daar leert hij het vak van musiceren en improviseren. Hij gaat naar het conservatorium en verdient zijn geld met viool- en pianospel te midden van het rijke Joodse culturele uitgaansleven. Dan vallen de Duitsers Polen binnen en Mieczyslaw weet, aangemoedigd door zijn ouders, te vluchten. Na een avontuurlijke tocht bereikt hij de Russische stad Minsk waar hij tot zijn grote vreugde zijn opleiding aan het conservatorium kan voortzetten. Dan vallen de Duitsers ook Rusland binnen en weer moet hij, op de dag van zijn afstuderen, vluchten, nu naar Tasjkent.
Inmiddels heeft hij een grote bewondering opgebouwd voor de dertien jaar oudere Dmitri Sjostakovitsj. Hij stuurt hem zijn afstudeeropdracht, zijn Eerste Ssymfonie. Sjostakovitsj ziet onmiddellijk dat dit een briljant werk is en nodigt Weinberg uit in Moskou, waar hij woont en waar hij inmiddels een gevierd componist is, overigens niet zonder problemen met Stalin. Vanaf dat moment, in 1943, groeit een vriendschap, waarbij beide componisten al hun werk aan elkaar voorspelen. Zij doen dat gedurende 32 jaar en beïnvloeden elkaar diep. Sjostakovitsj wordt zo beroemd dat Weinberg gezien wordt als een tweede, mindere versie. Dat blijkt volkomen ten onrechte. Talrijke bekende musici spelen en roemen Weinberg. Maar alles zit Weinberg tegen om door te breken: zijn Pools-Joodse afkomst, zijn bescheidenheid en zijn positie in de schaduw van Sjostakovitsj. Tijdens de opkomst van het antisemitisme in de Sovjet-Unie komt ook hij in de gevangenis terecht. Het overlijden van Stalin bespaart hem een ernstiger lot. Een tijdlang dreigt hij in vergetelheid te raken, maar recent bloeit de waardering voor zijn prachtige werk weer op, zeker in Duitsland. In Nederland speelde het Quatuor Danel in het Muziekgebouw aan ’t IJ, eind 2019, alle kwartetten van Weinberg voor een enthousiast publiek. En de zangeres Ekaterina Levental
Mieczyslaw Weinberg
Dmitri Sjostakovitsj
hoopt na haar Medtner-project zich te kunnen richten op het prachtige vocale werk van Weinberg.
Op 15 maart is het boek Weinberg, Sjostakovitsj en Stalin - Een muzikaal trio verschenen. Tegen de achtergrond van het revolutionaire Rusland en de oorlog met Duitsland vertelt dit boek het verhaal van de vriendschap tussen beide componisten en hun worsteling met Stalin en zijn opvolgers.
Andere boeken van deze auteur zijn De symfonieën van Gustav Mahler en De vijftien kwartetten van Dmitri Sjostakovitsj - Een leven in kwartetten, dat hij samen met de internationale topviolist Daniel Rowland schreef. Deze boeken zijn gebaseerd op oorspronkelijke historische bronnen en een hedendaagse analyse van de muziekwerken. De musicoloog Leo Samama versterkt met zijn redactie de soliditeit van de informatie over Sjostakovitsj en Weinberg. Jan Auke Walburg is emeritus hoogleraar psychologie, zijn boeken geven vooral inzicht in de motieven, gevoelens en omstandigheden van de componist in relatie tot diens muziek. Daarmee zijn deze toegankelijk voor een breed, geïnteresseerd publiek.
Jan Auke Walburg
JAN AUKE WALBURG, 2022 ISBN 9789080716223 € 22,50 HARDCOVER, GEÏLLUSTREERD MET MEER DAN 70 FOTO’S
JAN AUKE WALBURG IN SAMENWERKING MET DANIEL ROWLAND, 2021 ISBN 9789080716209 € 22,50 HARDCOVER, GEÏLLUSTREERD
DE SYMFONIEËN VAN GUSTAV MAHLER
JAN AUKE WALBURG, 2002 ISBN 9080716219 €22,50 HARDCOVER
