BIJLAGE BIJ PZC
Barometer Hebben Zeeuwse bedrijven cybersecurity op orde?
Afscheid Roompot Oprichter Henk van Koeveringe over de kunst van het loslaten
Zeeuwse trots Bergingsbedrijf Kuzee al 60 jaar een begrip
THEMA
Veilig Zeeland 9 praktische tips om je bedrijf (brand)veiliger te maken
DO’S & DON’TS Marketing handleiding AVG
INHOUD vrijdag 15 juni 2018
17
‘TOUWTJES UIT HANDEN GEVEN IS GRIEZELIG’ Roompot-oprichter Henk van Koeveringe: ‘Het moment dat je met je stropdas in de soep hangt, moet je voor zijn.’
BIJLAGE BIJ PZC
Barometer Hebben Zeeuwse bedrijven cybersecurity op orde?
Afscheid Roompot Oprichter Henk van Koeveringe over de kunst van het loslaten
Zeeuwse trots Bergingsbedrijf Kuzee al 60 jaar een begrip
THEMA
Veilig Zeeland 9 praktische tips om je bedrijf (brand)veiliger te maken
DO’S & DON’TS Marketing handleiding AVG
VEILIGHEIDSTIPS VOOR JE BEDRIJF
4
Veiligheidscentrum Zeeland en Detec over de gevaren en hoe je die kunt voorkomen: ‘Stof en stekkerdozen zijn een risico.’
GROEIBRILJANT
21
AED-verkoper Medisol is één van de snelst groeiende Zeeuwse bedrijven. Opvallend: expansie is helemaal geen doel. ‘Het redden van levens wel.’
COLOFON Coördinatie Bram de Vrind Eindredactie Helga van Kooten Vormgeving Johanna Baptist, Paulien Jansen Redactie Timo van de Kasteele, Vincent Krijtenburg, Kim de Booij, Peter de Jong, Robert Heeg CONTACT Postbus 37040 1030 AA Amsterdam redactie@deondernemer.nl
DE WET AVG IS INGEVOERD EN NU?
EN VERDER
Een complete handleiding om je (marketing) strategie aan te passen aan de nieuwe regelgeving.
14 BOM Engineering: hofleverancier van de Efteling 16 Rondgang door innovatief Zeeland 18 Gebroeders Kuzee: Frank en Bas over het runnen van veelzijdig bergingsbedrijf
8 WELKOM
Bij de Persgroep Nederland staat de privacy van de klant hoog in het vaandel. Daarom hebben we keihard gewerkt om onze systemen en marketing op orde te brengen voor de nieuwe Europese wetgeving GDPR, die geldt sinds 25 mei. GDPR staat voor General Data Protection Regulation. In Nederland wordt ook de term AVG gebruikt. De wet is in het leven geroepen om de privacy van EU-burgers beter te beschermen. Nieuw is dat dezelfde
wet voor alle EU-landen geldt. Daarnaast is GDPR strenger dan de vorige wetgeving. Als onafhankelijk mediabedrijf wil de Persgroep Nederland binnen het vakgebied toonaangevend zijn en blijven. Zeker op het complexe en gevoelige dossier van privacy van onze klanten voeren wij een transparant, juist en effectief beleid. Binnen alle bedrijfsonderdelen en door diverse teams van specialisten is daarom intensief gewerkt aan de implementatie van deze GDPR, zodat we voldoen aan onze wettelijke verplichtingen. Heb jij je (marketing)strategie al aangepast aan de nieuwe regels? In deze special een
De Persgroep Nederland 020-5626200 advertising@persgroep.nl De Ondernemer is een semicommercieel platform met speciale katernen, een website en events. De content wordt gemaakt door de redactie en deels samengesteld in samenwerking met betalende partners. Als dat laatste het geval is, staat daarover meer informatie onder de artikelen bij het symbool
overzicht van de do’s en vooral don’ts voor ondernemers. Verder vind je in dit katern veel informatie rond het thema veiligheid. Veiligheidscentrum Zeeland en Detec geven advies over brand- en inbraakveiligheid. Wist je dat stof en stekkerdozen een (brand)risico zijn? En we brengen een interview met de broers achter bergingsbedrijf Kuzee, ruim 60 jaar een begrip in Zeeland. Kortweg: een inspirerende special die je helpt om beter én veiliger te ondernemen! Tessa van Waarde, Verkoopdirecteur Persgroep Zeeland en West-Brabant
3
VEILIG ZEELAND Wat kun je doen om de veiligheid in- en rond je bedrijf te vergroten?
Zo houd je je bedrijf
(brand) veilig
4
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
tekst TIMO VAN DE KASTEELE foto’s ERNESTA VERBURG
De brandveiligheid in horeca, hotels en kantoren is nog lang niet op orde. Ook schort het regelmatig aan de inbraakbeveiliging. Dat stellen Peter de Jonge van Veiligheidscentrum Zeeland en Wim Huibregtse van Detec Zeeland. Bijna dagelijks zien de twee zorgwekkende situaties op de werkvloer. “Drie aan elkaar geluste stekkerdozen, dat moet een keer mis gaan. Helaas komt het besef vaak achteraf”, zegt Huibregtse.
A
ls ondernemer wil je midden in de nacht geen telefoontje krijgen dat je bedrijfspand in lichterlaaie staat. “De gedachte aan brand houdt veel ondernemers weleens wakker”, zegt Wim Huibregtse van elektrotechnisch beveiliger Detec. “Heb ik de opladers wel uit het stopcontact getrokken? Staan er nog computers aan? Dat soort vragen spoken ook bij mij soms door het hoofd.” Kortsluiting is in negen van tien gevallen de boosdoener van brand, weet Peter de Jonge van Veiligheidscentrum Zeeland, dat op het gebied van brandpreventie nauw samenwerkt met Detec Zeeland. “Dat ontstaat als een medewerker bijvoorbeeld per ongeluk dagelijks tegen een stekkerdoos onder het bureau schopt. Die beschadigen en in de scheurtjes van de behuizing gaat stof zitten, wat een potentieel gevaar voor brand is.” De risico’s van brandgevaar zijn het grootst in de horeca. “Twee professionele frituurpannen op een stopcontact. Dat is vragen om problemen. We maken het regelmatig mee. Brandgevaar schuilt soms in de kleinste dingen. Maar je kunt ook simpelweg heel veel voorkomen. Loop alle stopcontacten en stekkerdozen in je bedrijf eens grondig na. En kijk eens naar wat je echt gebruikt.”
Brandblussers Gaat het onverhoopt een keer mis, dan bieden brandblussers uitkomst. Toch maakt De Jonge regelmatig mee dat medewerkers niet weten hoe je zo’n fles moet gebruiken. “Datzelfde geldt voor brandslangen. Het is een kwestie van opendraaien. Maar wel in de juiste richting. Klinkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet.” In Veiligheidscentrum Zeeland aan de Oosterhavenweg in Vlissingen geven Peter en zijn team regelmatig trainingen in brand blussen. “Vaak zijn slechts twee op de dertig medewerkers in staat een beginnende brand te blussen. Veel te weinig.”
Live-toezicht Hoewel in brand het grootste gevaar schuilt, zijn inbraken minstens zo vervelend. En hoewel de criminaliteit in Zeeland daalt, investeren steeds meer
bedrijven in inbraakbeveiliging. Dat gebeurt niet langer met alleen traditionele hekwerken. Ondernemers zien steeds vaker het nut in van live-toezicht. Met camera’s bewaakt Detec 24 uur per dag, zeven dagen per week bedrijventerreinen, havens en privébezit. Huibregtse: “De beelden worden door onze meldka-
9 VEILIGHEIDSTIPS VOOR JE BEDRIJF Brandbeveiliging Kijk kritisch naar de elektra op kantoor. Zorg ervoor dat je niet meerdere stekkerdozen aan elkaar lust en check of stopcontacten en stekkerdozen stofvrij zijn. Zo verklein je het risico op kortsluiting. ● Gebruikt meterkasten, serverruimtes en cv-ruimtes niet als opslagplaatsen. Wim Huibregtse van Detec: “We hebben ooit een situatie meegemaakt waarin de houtskool en bijbehorende aansteekblokjes voor de barbecue tegen de cv-ketel lagen. Dat is vragen om moeilijkheden.” ● Kopieermachines zijn apparaten die veel stof veroorzaken. Controleer aansluitingen in de stekkerdoos en maak elke maand schoon achter de machine. ● Zorg ervoor dat je medewerkers getraind zijn indien er onverhoopt toch brand uitbreekt. ●
Peter de Jonge, Veiligheidscentrum Zeeland
‘Kortsluiting kan al ontstaan als medewerker tegen een stekkerdoos onder het bureau schopt’ mer 24 uur per dag bekeken. Dat resulteert in een supersnelle reactietijd, wat de pakkans vergroot.” Op steeds meer grootschalige bouwprojecten, zoals bij de aanleg van windmolenparken worden mobiele camera’s geinstalleerd. Naar dat beveiligingssysteem is de laatste jaren steeds meer vraag. Mobiele camera’s zijn een handig middel om snel voor een tijdelijke, veilige situatie te zorgen, aldus Huibregtse. De mobiele cameramasten worden vaak ingezet bij het bewaken van een bouwterrein tegen vandalisme of diefstal. “Binnen vier uur na aanvraag kan de mast al op locatie zijn”, zegt Huibregtse.
Buitenboordmotoren In jachthaven Oranjeplaat in Arnemuiden zijn camera’s ingezet in de strijd tegen diefstal van buitenboordmotoren. “Op bedrijventerrein De Poel in Goes beschermen we verschillende autobedrijven op deze manier. De pakkans met camera’s is veel groter. Bovendien kan een beveiligingsbedrijf of de politie gerichter in actie komen.” Of het nu gaat om brand, inbraak, Detec weet dankzij jarenlange ervaring een juiste inventarisatie en goed invoelend vermogen altijd de beste oplossing te bieden. Huibregtse: “Het is altijd maatwerk. Want ieder bedrijf en iedere situatie is anders. Dat maakt het juist uitdagend om keer op keer met een oplossing te komen die de klant tevreden stelt.”
Inbraakpreventie Bescherm je bedrijf niet alleen met een hoog hekwerk, maar denk ook aan live cameratoezicht. Zo vergroot je de pakkans. ● Doe elke dag voor het naar huis gaan een afsluitronde in je bedrijf. Zo voorkom je situaties als openstaande ramen en niet afgesloten deuren. ● Laat aan de binnenzijde van de deur nooit een sleutel steken. Als dit zichtbaar is aan de buitenzijde zijn inbrekers zo binnen. ● Goed hang- en sluitwerk en een beveiligingssysteem, voorkomen een hoop ellende. ● Inbraken worden meestal vooraf voorbereid. Maak een barrière, zodat leveranciers of klanten niet door het pand kunnen lopen. ●
Kijk voor een overzicht van veiligheidstrainingen bij Veiligheidscentrum Zeeland op trainingscentrum.eu. Meer informatie over Detec Zeeland vind je op deteczeeland.nl.
BOUW VEILIG WOON VEILIG!
Met elkaar maken we Zeeland Veilig Kijk op www.zeelandveilig.nl voor: • Actuele informatie over calamiteiten en noodsituaties • Informatie over wat je moet doen in een noodsituatie • Tips over hoe je je kunt voorbereiden
beveiliging
Elk jaar wordt rdt er in Nederland 85.000 85 000 keer ingebroken. Detec adviseert u graag over de beveiliging van uw woning of bedrijfspand.
www.zeelandveilig.nl facebook.com/zldveilig twitter.com/vrz
www.deteczeeland.nl • 0118-651750 5
GROEI Zeeuws bedrijf gaat glazen Hilco Visions in Europa produceren.
Proteye: wereldspeler met in Zeeland ontworpen veiligheidsbrillen
W
ie bij Dow Chemicals, Yara of McCain de fabriek binnenstapt, ziet mannen en vrouwen met veiligheidsbrillen werken. Ook bij de politie hoort zo’n bril tegenwoordig standaard bij de veiligheidsuitrusting van agenten. De kans is groot dat die brillen zijn gemaakt door Proteye in Middelburg. Het bedrijf is marktleider op het gebied van veiligheidsbrillen.
PROTEYE Uit optiekzaak Focus in Middelburg is Proteye ontstaan. Dik en Marleen Hulshof constateren begin jaren 90 een groeiende vraag naar veiligheidsbrillen en sportbrillen op sterkte en spelen daarop in. Wanneer de eerste contacten met de industrie zijn gelegd, neemt het een vlucht. Inmiddels levert Proteye aan 700 opticiens in Nederland, België en Duitsland.
Trendy
In het centrum van de stad zetten elf medewerkers dagelijks tientallen brillen in elkaar. Een uiterst precies werkje. Het bedrijf timmert sinds begin jaren 90 hard aan de weg en is koploper in de markt voor veiligheidsbrillen. Dik en Marleen Hulshof hebben het bedrijf opgericht en laten groeien tot een wereldwijde speler. De onderneming is recent overgedragen aan Hilco Vision, een Amerikaanse onderneming met diverse vestigingen over de wereld. Het bedrijf wil de komende jaren ook de Europese markt veroveren.
Die innovatie zit in de kleinste details. Zoals ribbels aan de binnenkant van de poten, een stalen binnenwerk en materiaal dat traceerbaar is. Dat laatste is een eis van de foodsector. ,,Het is een kwestie van goed luisteren naar de vraag uit de markt. Wat wil de klant? Wat zijn de richtlijnen die de markt stelt. Punten die daaruit voortkomen, voeren wij door in een ontwerp. Zo moet een bril ook trendy zijn”, zegt Hulshof. Een van de bestverkochte veiligheidsbrillen is een exemplaar dat zo kan doorgaan voor reguliere bril. Het ontwerp is geïnspireerd op de bekende Ray-Ban brillen. ,,Als je zo’n bril een hele dag draagt, is comfort heel belangrijk. Minstens net zo belangrijk zijn de looks. Met dit exemplaar kan een medewerker uit het lab ook een klant ontvangen. Dat vinden veel van onze klanten belangrijk. Dat je een bril heel de dag door kunt dragen en niet constant hoeft te wisselen.”
Innovatie
Samenwerking
Fabrikanten genoeg die veiligheidsbrillen aanbieden. Zoals het Duitse Uvex, een van de grootste spelers in de markt. Toch blijft Proteye de concurrentie voor. Het bedrijf ontwerpt de brillen zelf. ,,Zonder innovatie is geen groei mogelijk”, zegt Roland Hulshof, die de dagelijkse leiding in handen heeft. ,,Daarom zijn we constant zijn we op zoek naar verbeteringen van de huidige monturen en beglazing.”
Binnenkort verhuist de productie van glazen naar Middelburg en gaat Proteye voor alle Europese Hilco Visionvestigingen beglazing produceren. ,,De samenwerking met Hilco Vision vergroot de afzetmarkt en verstevigt onze positie zowel in binnen- als buitenland.” Naast veiligheidsbrillen levert Proteye ook lashelmbrillen, computerbrillen, maskerbrillen, duikglazen en sportbrillen op
Wereldwijde speler
foto DIRK-JAN GJELTEMA
In veel branches is het dragen van een veiligheidsbril verplicht. Wie er geen draagt, loopt risico op prikkende, jeukende of tranende ogen. Of zelfs op blijvende oogschade. Toch zet lang niet iedereen een veiligheidsbril op. ,,De pasvorm is cruciaal”, zegt Roland Hulshof van Proteye in Middelburg.
Roland Hulshof van Proteye in Middelburg.
sterkte. De brillen zijn enkel te koop bij gespecialiseerde opticiens.
geproduceerd. Die specialisatie heeft de afgelopen jaren tot groei geleid.”
Eigen testcentrum
Overname
De brillen die het pand verlaten voldoen aan de laatste kwaliteitsnormen en zijn aan verschillende tests onderworpen voordat ze de
Voor Hilco Vision is Proteye een belangrijke strategische aankoop. De Amerikaanse onderneming wasjarenlang klant bij Proteye. De overname biedt Hilco Vision de mogelijkheid een belangrijke positie in te nemen in de professionele markt voor veiligheidsbrillen en zwem- en duikbrillen in Europa.
‘Met onze bril kan een laborant ook klant ontvangen’ klant bereiken. Dat testen gebeurt in een eigen testcentrum, waar ook de productie van de brillen plaatsvindt. ,,Het grote verschil met standaardveiligheidsbrillen is dat hier geen bril hetzelfde is. Ze zijn stuk voor stuk klantspecifiek
Proteye Burggang 26 4331 AD Middelburg 0118-616671 proteye@proteye.nl www.proteye.nl
‘Een computerbril is een investering in je medewerker’ Een computerbril. Is dat een hypertechnologisch hoogstandje waarmee je overal kunt internetten? Nee. Maar wel een onmisbare bril voor wie dagelijks meer dan twee uur voor een beeldscherm zit. Wie veel computerwerk verricht, heeft er vast weleens last van. Na een lange dag op het werk voelen je ogen droog aan, krijg je hoofdpijn of zit je nek vast. Problemen die je volgens optiekondernemer Henno Cysouw uit Terneuzen kunt voorkomen met een computerbril. Bijna elk montuur kan als computerbril door het leven, waardoor je er op kantoor ook stylish kunt blijven uitzien. Het verschil met een gewone bril zit in de aangepaste sterkte van de glazen en het bijbehorende bereik. Goed om te weten: werknemers die vaak aan de computer werken, komen in veel gevallen in aanmerking voor een terugbetaling door de werkgever. ,,Jaarlijks kost het
6
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
netto drie tientjes”, zegt Cysouw. ,,Terwijl een medewerker die een dag uitvalt, vaak het vijfvoudige kost.” Reden waarom veel bedrijven een computerbril standaard vergoeden. ,,Vraag je dus niet af wat zo’n bril kost, maar wat hij je oplevert.”
‘Vraag je niet af wat een computerbril kost, maar wat hij oplevert’ hennocysouw.nl
MARKETING Zo pas je je (marketing)strategie aan op de nieuwe wet AVG.
AVG
NIEUWE REGELS, NIE De wet AVG is ingegaan. Door velen gevreesd, met name vanwege de torenhoge boetes, maar het is ook een wet die kansen biedt. In dit artikel lees je hoe je je (marketing)strategie aanpast op de nieuwe regels. Hoe benader je klanten? En hoe juist niet?
W
akkere ondernemers hebben hun privacyvoorwaarden tijdig geconformeerd aan de AVG, het onderwerp was het afgelopen jaar tenslotte niet uit de media weg te denken. Maar de volgende – en misschien wel belangrijkere – stap is: hoe stem je je strategie af op de AVG? Met name de marketing verandert ingrijpend door de strengere wetgeving. Je moet de manier waarop je (potentiële) klanten benadert flink aanpassen. Veel acties mogen niet meer en dat vereist creatieve oplossingen. Een uitdaging voor veel ondernemers, maar ook een kans. Want wie volgens de nieuwe regels in contact komt én blijft met klanten, kan daar meer dan ooit de vruchten van plukken.
Macht aan de consument Consumenten hebben dankzij de AVG meer macht over hun persoonsgegevens. Zo mogen ze de gegevens inzien die organisaties over hen verwerken (recht op inzage), die laten aanpassen (recht op rectificatie) of laten verwijderen (recht op vergetelheid). Ook kunnen ze bezwaar maken tegen de manier
BEST PRACTISES. DEZE ORGANISATIES HEBBEN HUN MARKETINGSTRATEGIE SUCCESVOL AANGEPAST OP DE WET AVG: - De overheid moet natuurlijk het goede voorbeeld geven. Economische Zaken houdt een register bij van alle verwerkingen van persoonsgegevens binnen het ministerie. Met behulp van een handige tool komen in het register alle processen rond het verwerken van persoonsgegevens te staan. Het register is openbaar en elke melding bevat een korte beschrijving van de soorten gegevens die worden verwerkt, waarvoor ze zijn verzameld, wat ermee wordt gedaan en wie verantwoordelijk is voor de verwerking. - TUI Nederland gebruikt in zijn privacystatement een minimum aan juridische taal. De reisorganisatie werkt zelfs aan een video waarin het zijn data-aanpak in ‘gewonemensentaal’ uitlegt, zodat klanten echt snappen waarom TUI bepaalde gegevens verwerkt. - Henrike Rietveld, senior communicatieadviseur bij communicatiebureau Nawwara, waarschuwt op marketingsite Frankwatching voor het gebruik van te veel vaktermen. De gemiddelde consument weet niet noodzakelijk wat ‘opt-in’ betekent. Als goed voorbeeld van een heldere privacyverklaring noemt ze die van Coolblue. Daar staat: ‘We doen er alles aan om jouw privégegevens ook echt privé te houden. Wanneer je iets bij ons bestelt, wil je natuurlijk geen pottenkijkers die er met jouw persoonsgegevens vandoor gaan. Gelijk heb je. We vragen wel gegevens van je, zodat we je zo goed mogelijk kunnen helpen. Welke gegevens we vragen en waarvoor we ze gebruiken lees je hieronder. Ook zie je wat je rechten zijn, wie toegang heeft tot je data en hoe lang we je gegevens bewaren.’ Klare taal die de consument van deze webshop verwacht. Rietveld raast aan: ‘Kies de toon die past bij jouw organisatie en dienstverlening.’
8
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
waarop hun gegevens worden gebruikt. Een gezonde ontwikkeling, want je privacy als burger wordt zo beter beschermd. Voor ondernemers die veel met persoonsgegevens werken, met name van klanten en prospects, brengt de AVG echter ook beperkingen met zich mee. Een webshop mag bijvoorbeeld niet meer om een geboortedatum vragen en daarna op iemands verjaardag een actie sturen – althans, niet zonder expliciete toestemming. En zo gelden er voor vrijwel alle methoden waarmee bedrijven hun potentiële klanten benaderen vanaf nu strengere regels. In reclamevakblad Adformatie Rogier Hosman, cmo digital agency Youwe
‘Bij ieder mailtje moet je kunnen aangeven dat je gemachtigd bent’ waarschuwt Rogier Hosman, cmo van digital agency Youwe: “Bij ieder mailtje dat je verstuurt moet je kunnen aangeven met welke instemming je gemachtigd bent om dat te doen. Bij ieder adres dat je vast-
legt moet je hebben nagedacht of die gegevens nodig zijn of hoe lang je ze bewaart.”
Social Eén terrein waar de AVG zich sterk laat gelden is social marketing. Zo mag je gegevens niet voor andere doeleinden gebruiken dan waarvoor je ze hebt verkregen. Marketing mag, maar met digitale direct marketing of retargeting moet je onmiddellijk stoppen als iemand daarom vraagt. Verder is het verboden om zonder toestemming e-mailadressen naar Facebook of Google te uploaden zodat die platforms ze aan andere lijsten met persoonsgegevens kunnen matchen, bijvoorbeeld met de Google Customer match-tool. Je moet vermelden wanneer je gegevens deelt met derden. Bij veel social advertising-platformen kun je CRM-data (emailadressen, telefoonnummers, enz.) uploaden om deze gebruikers vervolgens te bereiken op het sociale medium. Wederom mag dat alleen als de eigenaar van die gegevens daartoe ondubbelzinnig toestemming heeft verleend. Remarketing wordt eveneens beperkt. Dit was altijd een handige strategie om gebruikers die eerder interactie met je content hadden, opnieuw te bereiken. Daarvoor is nu een expliciete opt-in (toestemming) vereist. Als adverteerder moet je toestemming van de gebruiker krijgen en daarom is het verplicht om een cookiebar te plaatsen waarin je bezoekers inlicht over welke gegevens je verzamelt en waarom. Pas als de gebruiker op ‘akkoord’ heeft geklikt, kun je hem/haar opnieuw targeten.
tekst ROBERT HEEG beeld SHUTTERSTOCK
UWE KANSEN Mailen mag, maar… Digitale direct marketing is makkelijk en goedkoop (vaak zelfs gratis), en wordt daarom strenger behandeld door de AVG. Zo heb je bij ‘gewone’ direct marketing (zoals folders) vooraf geen toestemming nodig van de prospect, maar bij digitale direct marketing wel. Je moet bij je eerste direct marketing-contact altijd duidelijk uitleggen waarom je contact hebt opgenomen, met wie je de persoonsgegevens deelt, en hoe ontvangers bezwaar kunnen maken tegen je communicatie. Prospects benaderen wordt door de AVG zeker niet helemaal verbannen, maar je moet wel een zogeheten grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens hebben. Dat kan toestemming van de betrokkene zijn, maar voor bijvoorbeeld webwinkels is een ‘gerechtvaardigd belang’ ook voldoende. Daarmee wordt bedoeld: een ‘relevante en passende verhouding’ tussen een organisatie en de persoon wiens gegevens door deze organisatie worden verwerkt, aldus Ingrid Archer, medeoprichter van spotONvision en het B2B Marketing Forum. “Klanten mailen mag, mits het een gerechtvaardigd belang dient. De klanten met wie je een werkrelatie hebt hoef je dus niet expliciet nog eens om toestemming te vragen om service-updates te mailen.”
Data, data, data Bekend vraagstuk van big data is: welke data is nuttig en welke niet? Over dat dilemma moet je meer dan ooit gaan nadenken in je marketing. Je mag niet langer alle informatie opvragen en bewaren, zoals in
het verleden wel gebeurde. De kans is groot dat veel van die gegevens toch al niet ‘actionable’ (lees: bruikbaar) waren. De AVG is een prima aanleiding om je database eens grondig op te schonen. Zo worden de contacten daarin relevanter. Degenen die je graag ‘binnenboord’ houdt, kun je via een e-mail vragen om toestemming of een herbevestiging van een eerder gegeven toestemming. Veel van dit soort Ingrid Archer, mede-oprichter spotONvision
‘Klanten met wie je een werkrelatie hebt, hoef je niet te vragen om toestemming voor service-updates’ e-mails verschenen de afgelopen tijd vast al in je mailbox, en kun je als ondernemer mooi gebruiken als goede en slechte voorbeelden. Let op: de opt-inknop mag daarin niet automatisch zijn aangevinkt. Een opt-in-mail dient gelijk als extra contactmoment met klanten. Archer geeft enkele tips voor succesvolle opt-in-campagnes: Maak verschillende mails/campagnes passend bij de segmenten/doelgroepen van je database ● Test met subject-line, design, format en boodschap ● Maak de boodschap zo persoonlijk mogelijk ● Zorg voor links naar je privacystatement en je cookiebeleid ● Optimaliseer je e-mail voor mobiel ● Zet ook een unsubscribe-optie in je mail
·
De grote winst is: klanten die een dubbele opt-in hebben gegeven, degenen die dus positief op je oproep hebben gereageerd, zijn klaarblijkelijk mensen die graag communicatie van je ontvangen. Je database mag dan wat uitgedund raken door de AVG, de blijvers zijn tenminste wel echt in je geïnteresseerd. En dus kan je nieuwe database tot een hogere conversie leiden. De gegevens die je nu in je bezit hebt mag je analyseren, je kunt er verbanden tussen leggen, en je kunt ze gebruiken om klanten gepersonaliseerde diensten en producten te bieden.
Privacy als marketingtool De strengere wetgeving hoeft dus zeker niet nadelig te zijn voor je onderneming. Naast het feit dat de AVG simpelweg een meer ethische bedrijfsvoering afdwingt, kun je de groeiende aandacht voor privacy in je voordeel gebruiken. Zeker na de recente ophef rond Facebook, is het slim om te benadrukken dat jij wél netjes omgaat met klantgegevens. Wees daar zo transparant mogelijk in, laat zien wat je bewaart, hoe lang je dat doet, en waarom. Bied klanten snel en simpel toegang tot hun eigen gegevens en laat ze die zelf aanpassen. Ondernemers die zich profileren als voorvechters van privacyrechten kunnen de AVG gebruiken als waarborg van hun integriteit. Zo wordt de AVG dus feitelijk een marketingtool. Voorop moet echter staan dat je klanten en geïnteresseerden meer dan ooit iets te bieden hebt. Jouw communicatie moet meerwaarde hebben. Je nieuwsbrieven, mails of alerts moeten momenten zijn waar de ontvangers iets aan hebben, iets waar ze naar uitkijken. De inhoud van je communicatie moet daarom ijzersterk zijn, en vooral op de juiste plek landen. Sla je de plank een paar keer mis, en heeft de ontvanger geen boodschap aan je boodschap, dan verlies je het vertrouwen en het contact – misschien wel voorgoed.
AVG IN HET KORT - Sinds 25 mei geldt de Algemene Verordening Gegevensbescherming, oftewel de AVG. - Deze nieuwe Europese privacywet vervangt de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en geldt voortaan in de hele Europese Unie. - Deze wet stelt het verplicht om de verwerkingen van persoonsgegevens te registreren. - Onder de AVG vallen naam, geboortedatum en geslacht, maar ook gegevens die indirect iets over iemand zeggen, zoals salaris, e-mailadres of IP-adres, en bijzondere persoonsgegevens zoals je pasfoto, burgerservicenummer, godsdienst, ras, gezondheid of strafblad. - De AVG is in het leven geroepen om consumenten te beschermen tegen misbruik en onzorgvuldige omgang met hun persoonsgegevens, met name kwetsbare groepen en jongeren. - De verordening geldt voor alle bedrijven en instanties die persoonsgegevens verzamelen. - Wie zich niet aan de AVG-regels houdt, kan door de Autoriteit Persoonsgegevens worden beboet: dat kan oplopen tot 20 miljoen euro of 4 procent van de wereldwijde omzet. - Ietwat verwarrend is dat sommigen de Engelse term GDPR (General Data Protection Regulation) gebruiken, want het gaat om dezelfde wet.
Dit zijn de belangrijkste wijzigingen waarmee ondernemers rekening moeten houden: - Zorg voor een zeer sterke beveiliging van alle persoonsgegevens. Gebruik niet alleen wachtwoorden, maar bijvoorbeeld ook encryptie. - Update de privacyverklaring; deze moet voortaan niet alleen meer info verschaffen, maar ook begrijpelijker zijn voor de lezer. - Let er ook op dat je nieuwe afspraken maakt met derden die gegevens opslaan voor je bedrijf. Dat kan bijvoorbeeld een hostingprovider zijn maar ook een bureau dat voor jou de marketing verzorgt, zoals Mailchimp. - Zorg ervoor dat je je klantgegevens binnen de EU opslaat; daar geldt tenslotte de AVG en is er voldoende controle over wie gegevens opvraagt. - Let veel scherper op waar jij of je medewerkers persoonsgegevens opslaan. Denk aan: lokale apparatuur en externe gegevensdragers, zoals usb-sticks. Zorg ervoor dat je na afloop van een project bestanden met persoonsgegevens grondig verwijdert van die apparatuur. Hetzelfde geldt voor oude hardware die je vernietigt of wegdoet. - Je moet ook veel beter opletten of je medewerkers software downloaden en installeren op bedrijfsapparatuur. Laat ze dat nooit doen op apparaten die toegang hebben tot persoonsgegevens. - Richt een apart beveiligd gastennetwerk in voor bezoekers, dat geen toegang biedt tot andere apparaten in je netwerk en/of het hoofdnetwerk van de router. - Wissel je bestanden met persoonsgegevens uit? Zorg er dan voor dat ze goed zijn versleuteld. - Last but not least: lekt jouw onderneming toch een keer persoonsgegevens, dan moet je dit volgens de Meldplicht Datalekken binnen 72 uur rapporteren. Anders riskeer je een forse boete (deze meldplicht geldt overigens al sinds 1 januari 2016).
Check de website van de DDMA, de vereniging voor marketing en data, voor meer informatie over data-driven marketing en de AVG (ddma.nl).
9
DE DAG VAN De autobergers van Kuzee werken het klokje rond.
foto ERNESTA VERBURG
DE DAG VAN… MARK KUZEE, MEDE-EIGENAAR VAN KUZEE
,,Normaal gesproken begint mijn werkdag om zeven uur ’s ochtends. Wanneer ik op de zaak aankom, is de eerste ploeg al volop bezig. Het merendeel begint om zes uur. ’s Nachts komen er veel auto’s binnen. Die moeten dan weer op andere trailers worden geladen voor vervoer naar garagebedrijven. Daar zijn ze dus al vroeg mee bezig. Dan kijk ik wat ik kan doen. Als het regent, is het gekkenhuis.”
Drie pieken ,,Er zijn drie pieken op de dag: mensen
VEILIG ZEELAND IN CIJFERS
rijden in de ochtend naar hun werk, tussen de middag zijn er lunchpauzes en aan het einde van de dag rijden mensen weer naar huis. Meldingen komen binnen via het Landelijk Centraal Meldpunt ongevallen, voor de vrachtwagens is dat Centraal Meldpunt Vrachtautoberging. Politie wordt ook geïnformeerd. Die komt ter plaatse en vervolgens wordt de dichtstbijzijnde berger ingeschakeld. In de regio zijn wij dat meestal. Wanneer ik bij een melding kom, zorg ik altijd eerst voor mijn eigen veiligheid. Het is en blijft een slagveld op de weg. Dan stel ik passagiers veilig en wordt de boel opgeruimd. De stroom meldingen gaan de hele dag door. Ook het nakijken van de verzekering en eventueel vervangend vervoer regelen doen wij. Gemiddeld ben ik met zo’n zeven of acht gevallen per dag bezig. De meeste mensen
hebben het niet in de gaten, maar er gebeurt heel wat op de weg.”
Triest In al die jaren is er nog nooit een dag hetzelfde geweest. Het ene moment sta je
‘Voor deze baan moet je flexibel zijn, vindingrijk en creatief’ bij een dodelijk ongeval, wat heel triest is. Maar het andere moment maak je mensen met pech heel blij dat je er bent. Wanneer je thuiskomt, is altijd maar de vraag. We werken wel in ploegendiensten; er is een vroege, een late en een nachtdienst.
De criminaliteit is in Zeeland de afgelopen jaren sneller afgenomen dan in de rest van het land.
In vogelvlucht door de regio. Hoe staat het met de (bedrijfs)veiligheid in Zeeland?
Dat blijkt uit de jaarlijkse Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
10
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
Ondanks die ploegendienst staat mijn telefoon altijd aan. Ik wil feeling houden met wat er speelt, ik wil op de hoogte blijven. Ik probeer meestal rond een uur of zes, zeven thuis te zijn, maar dat kan makkelijk uitlopen naar een of twee uur ’s nachts.”
Fantastische vrouw Voor een baan met veel structuur moet je niet bij ons zijn. Je moet heel flexibel zijn, maar ook vindingrijk en creatief. En eten, ja, dat gaat zeker niet op gezette tijden. Vaak belt mijn vrouw waar ik ben, dan komt ze met eten voor mij en de jongens naar een klus. Ik heb echt de meest fantastische vrouw die er bestaat.”
kuzee.com/autoberging/
35
PROCENT
Mark Kuzee is mede-eigenaar van Kuzee autologistiek in Ritthem. Mark en zijn team zorgen ervoor dat gestrande reizigers veilig thuiskomen en auto’s naar de berging worden vervoerd. Dat doen ze 365 dagen per jaar vanuit Ritthem, Goes en Terneuzen.
In Zeeland is het aantal geregistreerde misdrijven per duizend inwoners met 35 procent het sterkst gedaald. Slechts 34,1 procent van de Zeeuwen voelt zich altijd veilig, blijkt uit cijfers van ZB | Planbureau.
samenstelling en tekst TIMO VAN DE KASTEELE
PARTNERS Advertorial.
ONDERHOUD BIJ AUTOMOTIONS MERCEDES & MULLER
Een mooie match Hij bestuurt al bijna 50 jaar een Mercedes en die liefde blijkt positief besmettelijk in de familie. De familie Muller is ruim twintig jaar klant bij automotions in Goes. Vanuit hun woonplaats een half uurtje rijden, maar dat hebben ze er graag voor over: “Die deskundigheid vind je elders niet.”
‘Na twintig jaar voelt automotions bijna als familie’ werkt meestal een vaste monteur: Peter Witte”, zegt Ed. “Er zijn medewerkers met een specialisatie, bijvoorbeeld voor specifieke modellen of voor het stellen van complexe diagnoses”, vertelt Jan Schouwenaar, servicemanager personenwagens. “Sowieso krijgen alle
medewerkers bij de introductie van ieder nieuw model specifieke producttrainingen, naast de jaarlijkse bijscholingen.”
Huisarts of specialist? Jan: “Productkennis is bij onderhoud ontzettend belangrijk. Daarnaast is er voor elk model apart gereedschap. Hierdoor kan het onderhoud sneller, veiliger en vakkundiger uitgevoerd worden. Dat kan schelen op de factuur.” Wat is Jan’s belangrijkste tip als het gaat om het onderhoud van Mercedes? “Laat de auto onderhouden bij de dealer. Wij hebben productkennis in huis en staan rechtstreeks in contact met de ontwikkelaar. Het is net als bij de huisarts: hij schrijft iets algemeens voor, maar als de klacht niet overgaat… dan mag je naar de specialist. Wij hebben die specialistische kennis voor Mercedes. Helaas lossen wij regelmatig de problemen op die zijn veroorzaakt door een all-round garage, simpelweg omdat de kennis ontbreekt”.
foto EVERT VAN MOORT
Ed en Bianca Muller rijden een zwarte S-Klasse 500. Daarnaast hebben ze twee bedrijfswagens: de Mercedes Vito 115 en de Vito 114. Ideaal, want als eigenaren van Downtown Mode in Domburg leggen ze heel wat kilometers af voor bijvoorbeeld de inkoop. “Na twintig jaar voelt automotions bijna als familie. We kennen vrijwel alle medewerkers. Het contact is heel professioneel én persoonlijk. Aan onze S-Klasse
Service tot voor de deur
Daar weten Ed en Bianca alles van: “Jaren geleden monteerde een andere garage imitatie-onderdelen. Dat wisten wij niet, maar het ging overduidelijk mis. Sindsdien gaat de auto enkel en alleen naar automotions.”
Speciaal voor Zeeland heeft automotions de gratis haal- en brengservice. De auto wordt ’s morgens thuis opgehaald en ’s avonds weer keurig onderhouden opgeleverd. Ideaal als je de auto een dagje kunt missen. De Mullers hebben vanwege hun zaak de auto altijd nodig, en kiezen voor vervangend vervoer. Ook die service is flexibel: klanten kunnen tot 22.00 uur ’s avonds terecht voor een gratis vierpersoons Smart, of - tegen bijbetaling - een Mercedes-Benz naar keuze. “Bij automotions weten ze wel dat wij het liefst de nieuwste modellen uitproberen”, lacht Bianca. “We hadden onlangs de A-Klasse als vervangend vervoer en daarna heeft mijn man hem aan onze dochter cadeau gegeven. Zo verspreidt de liefde voor Mercedes zich. Zelfs mijn schoonzoon overweegt nu een Mercedes te kopen!”
automotions heeft meer dan 20 vestigingen in Zuidwest Nederland en ruim 500 medewerkers. Meer weten? Kijk op www.automotions.nl
DE ZEEUWSE HAVENDAGEN IN VLISSINGEN EN TERNEUZEN Vlissingen en Terneuzen hebben de handen ineengeslagen en organiseren in het weekend van 22 tot en met 24 juni samen de Havendagen. Met rondvaarten, bedrijfsbezoeken, een carrièremarkt, sloeproeien en een heftruckwedstrijd. Met de traditionele Havendagen brengt Terneuzen dit jaar een ode aan de Schelde. In 1980 gestart als een kleinschalig evenement met marktkraampjes, inmiddels uitgegroeid tot een evenement van formaat. De laatste jaren goed voor zo’n 50.000 bezoekers. Met dit jaar weer een aantal publiekstrekkers, zoals reddingsvaartuigen, sleepboten en marineschepen. Het publiek kan op verschillende boten meevaren. Aan wal een kermis en een foodtruckfestival en optredens van artiesten als Glennis Grace, Frans Duijts, Otto Lagerfett, Anita Doth (2 Unlimited), de Snollebollekes en Marianne Weber.
De open Havendag in Vlissingen vindt zaterdag plaats op het terrein van Damen Shiprepair in Vlissingen-Oost. Ook hier is een bedrijvenmarkt opgezet, waar havenbedrijven zich presenteren. Er is de mogelijkheid voor een rondvaart met de Denick II of IJmond door havengebied VlissingenOost met een gids, die vertelt wat er in de bedrijven gebeurt.
Het evenement trekt 50.000 bezoekers
Busrondrit Verder kunnen de bedrijven BOW/Kloosterboer, Verbrugge Zeeland Terminal en Zeeland Refinery per bus vanaf Damen Shiprepair Vlissingen bezocht worden en kun je met een gids een busrondrit langs bedrijven in Vlissingen-Oost maken.
Werkgevers Wie op zoek is naar een baan of een carrièreswitch overweegt, kan zaterdag terecht in de centrale tent bij het Portaal van Vlaanderen. Daar zijn verschillende Zeeuwse werkgevers uit de havensector van de partij met informatie over vacatures in en om de haven. Verder zijn er rondvaarten, zoals met de Jacob van Artevelde, die langs de bedrijven in de Kanaalzone vaart.
Kaarten reserveren voor de rondvaarten, bedrijfsbezoeken en rondritten in Vlissingen en Terneuzen kan via openhavendagzeeland.nl. De organisatie van De Zeeuwse Havendagen is in handen van de promotieorganisatie van ondernemers in de haven, Zeeland Port Promotion Council, de Stichting Havendagen Terneuzen en het havenbedrijf North Sea Ports.
OPLADERS
Inbraken
Opladers van smartphones, frituurpannen en wasdrogers vormen de grootste risico’s op brand in huis of op kantoor.
Zeeland telt de minste inbraken van het land, zowel in absolute aantallen als procentueel, samen met de provincie Friesland. In Noord-Brabant en Limburg zijn de minste inbraken.
11
BAROMETER Hoe staat het met de cybesrsecurity bij Zeeuwse bedrijven en overheid?
GEVAREN NEMEN KOMENDE JAREN ALLEEN MAAR TOE
Cybersecurity: het besef groeit, maar de maatregelen zijn er nog niet naar Twee grote containerterminals in de Rotterdamse haven zijn getroffen door een wereldwijde cyberaanval. Nee, dit is niet de samenvatting van een sciencefictionverhaal, maar dit was een jaar geleden realiteit. Overheden, bedrijven en burgers hebben hun it-zaken niet altijd op orde, zeggen experts. Hoe kijken Zeeuwse bedrijven aan tegen cybersecurity?
Barend de Lange
foto EVERT VAN MOORT
foto JAN DE CARPENTIER
Een jaar geleden legden internetcriminelen in korte tijd tientallen bedrijven plat, waaronder meerdere banken. Op honderden computers was opeens een melding op het scherm te zien dat er een bepaald bedrag moest worden overgemaakt. In Oekraïne lag zelfs het vliegveld van Kiev helemaal plat. Met grote financiële gevolgen. De oorzaak: ransomware, een virus dat computers blokkeert. Een cyberaanval als deze laat zien dat er iets fundamenteels mis is met de manier waarop bedrijven omgaan met computerveiligheid. Digitale technologie speelt een steeds grotere rol in het leven van bedrijven, overheden en burgers. Cybersecurity, het waarborgen van veiligheid in het gebruik van digitale technologieën, is daarom steeds belangrijker. Je moet er niet aan denken dat hackers de kerncentrale in Borssele als doelwit zouden nemen...
Rob van Oosten
Het gaat mis
Bibi van den Berg
Arjan Goossen
Fysieke veiligheid Sectoren waarbinnen cyberincidenten de grootste impact kunnen hebben, zijn de zogenoemde kritieke infrastructuren, zoals havens, elektriciteitscentrales, waterkeringen en vliegvelden, stelt hoogleraar cybersecurity Bibi van den Berg, verbonden aan de universiteit van Leiden. ,,Als hackers elektriciteitscentrales of een waterkering hacken, kan dat grote consequenties hebben, niet alleen in termen van economische schade, ook voor de fysieke veiligheid van burgers.” Waterschap Scheldestromen voldoet aan alle overheidsrichtlijnen op het gebied van internetveiligheid, zegt woordvoerder Arjan Goossen. ,,Je kunt systemen nog zo goed maken, de zwakste schakel zijn nog altijd je medewerkers. Die krijgen regel-
matig trainingen over hoe ze om moeten gaan met vertrouwelijke informatie. Door die trainingen zul je hier op kantoor geen briefjes met wachtwoorden meer op de monitoren geplakt zien zitten.”
Niet op orde Het internet of things, het koppelen van steeds meer apparaten aan internet, zoals op afstand bedienbare lantaarnpalen, maakt het cybercriminelen alleen maar makkelijker. Denk ook sensoren die direct in contact staan met het web. Ze worden toegepast in afvalbakken, die zelf melden wanneer ze vol zijn. Of muskusrattenvallen, die aangeven wanneer ze beet hebben. Maar in die techniek schuilt ook gevaar.
WAT KAN IK DOEN?
71 12
PROCENT
Gebruik verschillende wachtwoorden en wijzig de wachtwoorden regelmatig. Dit is een van de belangrijkste tips die experts geven. Verder is het verstandig een tweestapsverificatie in te schakelen. Dat houdt in dat je bijvoorbeeld een sms krijgt met een code als je probeert in te loggen. Bedrij-
ven als Google en Facebook bieden dit aan. Wie het lastig vindt verschillende wachtwoorden te onthouden, kan gebruikmaken van een wachtwoordmanager. Dat is een dienst waar je al je wachtwoorden kunt beheren. Op de website laatjeniethackmaken.nl staan meer tips.
CYBERCRIME 71 procent van de ondernemers denkt dat het bedrijf weinig of geen risico loopt op cybercrime. Terwijl 40 procent jaarlijks te maken krijgt met aanvallen. Het besef rondom internetbeveiliging groeit, maar er valt nog veel te winnen, zegt Barend de Lange, IT-specialist bij Delta.
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
zaken niet op orde hebben. Wachtwoorden die rondslingeren. Software die verouderd is en bedrijven die zelden back-ups maken. ,,Het besef is er wel en ook weer niet”, zegt Van Oosten. ,,We komen grote verschillen tegen. Vaak mag het niet te veel geld kosten. Bij een klant hebben we laatst een firewall geïnstalleerd, software die zorgt voor een veiligere verbinding. Alleen wil de klant geen updatecontract afsluiten. Dat kost maandelijks geld en daar had hij geen trek in. Dan kun je net zo goed geen firewall aanschaffen. Na een dag is de software verouderd. Daarom zijn software-updates van groot belang. Hackers ontdekken dagelijks nieuwe lekken.”
Ook het waterschap gebruikt sensoren in sluizen en gemalen, maar deze staan volgens Goossen niet direct in verbinding met het web. Dat maakt het systeem veel minder kwetsbaar voor aanvallen van buitenaf. Het waterschap lijkt het goed voor elkaar te hebben, maar uit onderzoek van de Cyber Security Raad (CSR), een adviesorgaan van het kabinet, komt naar voren dat veel bedrijven – met name in het mkb – nog lang niet aan de cybersecuritywetgeving voldoen.
Maak back-ups Om die reden heeft de CSR een handleiding opgesteld waarin heel netjes op een rijtje staat welke zorgplicht bedrijven hebben als het gaat om het veiligstellen van gegevens. Het gaat dan met name over de juridische plicht van bedrijven, en wat ze in praktische zin kunnen doen. Volgens telecom- en IT-manager Rob van Oosten van installatiebedrijf Paree uit ’sHeerenhoek kunnen ondernemers zelf veel voorkomen. ,,Het begint bij de basis: maak back-ups, stel sterke wachtwoorden in en formuleer een IT-beleid voor je organisatie.” Hij ziet dat veel bedrijven in het mkb de
Zo gaat het een jaar geleden goed mis bij studioPHGR, een foto-, film- en ontwerpstudio in Goes. Na een aanval op de server raakt het bedrijf in een klap veel materiaal kwijt. De schade loopt tot in de tonnen. Terwijl het bedrijf wel degelijk back-ups had gemaakt en met gecertificeerde automatiseerders samenwerkte. Vanuit het Network Operations Center van internetleverancier Delta houden experts dreigingen van minuut tot minuut in de gaten. Daar zien ze de laatste tijd een toename van zogeheten DDoS-aanvallen. ,,Vaak gaat het om gamers of om mensen die het ergens niet mee eens zijn”, zegt manager Network & Security Operations Barend de Lange. ,,Dreigender zijn de aanvallen vanuit het buitenland. Die hebben het gemunt op onder meer mediabedrijven, zoals kranten.”
‘Er schuilt een groot gevaar in het inloggen vanuit huis op het bedrijfsnetwerk’ IT-specialist Barend de Lange Ook hij ziet dat bedrijven de deur soms wagenwijd hebben openstaan. ,,Waarin een groot gevaar schuilt, is het toegang bieden van technici en medewerkers om van thuis uit te kunnen inloggen op het bedrijfsnetwerk. Vaak zijn die verbindingen niet optimaal beveiligd. Met alle risico’s van dien. Wij proberen onze zakelijke klanten daarover zoveel mogelijk te informeren en uiteraard kunnen we ze ook volledig ondersteunen met onze netwerkbeveiligingsdiensten. Denk bijvoorbeeld aan geavanceerde firewalling.”
‘Het Internet of Things, het verbinden van meer en meer apparaten aan het web, vormt de komende jaren een grote uitdaging als het gaat om veiligheid’, stelt IT-specialist Rob van Oosten van Paree. Van EPZ, dat de kerncentrale beheert, COVRA waar alle radioactief afval wordt opgeslagen, de provincie, de gemeenten Middelburg en Terneuzen, het
waterschap en het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis zijn dit jaar tientallen e-mailadressen en wachtwoorden op straat beland.
Op de website laatjeniethackmaken.nl staan handige tips die beschermen tegen hackers.
PARTNERS Advertorial.
WIE NEEMT UW LEVENSWERK STRAKS OVER? Als ondernemer werkt u hard. Tijdens drukke periodes misschien zelfs zeven dagen per week. Met vallen en opstaan wordt er een mooi bedrijf opgebouwd, maar wie gaat dit levenswerk straks overnemen? Voor veel ondernemers is het een stil gekoesterde wens om het bedrijf over te dragen aan zoon of dochter. Maar is dit wel zo vanzelfsprekend?
Coachen “Het is belangrijk om alle partijen goed te laten coachen en begeleiden bij een dergelijke bedrijfsovername”, weet Edwin Moens, Familiebedrijvenspecialist van Schipper Groep in Terneuzen. “Daarbij is het in de eerste plaats van belang om tijdig te beginnen en goed te beseffen dat het niet alleen om cijfers gaat. Fiscale optimalisering is niet het enige uitgangspunt, want juist gevoel en emotie spelen een grote rol. Als de wil er aan beide kanten is, wordt het tijd om in kaart te brengen of de opvolger de capaciteiten in huis heeft om het bedrijf te leiden en de juiste beslissingen te nemen. Vergeet daarbij niet dat het succes van het bedrijf ook te danken is aan de loyaliteit en betrokkenheid van de medewerkers. Hoe
wordt er met hen omgegaan in het traject van bedrijfsopvolging? En blijft de huidige eigenaar nog een rol spelen in de onderneming of wil hij of zij de regie volledig uit handen geven?”
Duidelijk omschreven plan Schipper Groep heeft een team van specialisten voor familiebedrijven dat zich volledig richt op de overdracht of overname van ondernemingen. In de gesprekken met de ondernemer, de potentiële opvolger en andere betrokkenen komen niet alleen de fiscale aspecten, maar ook het emotionele deel van de overname uitgebreid aan bod. Zo wordt er samen met alle partijen naar een duidelijk omschreven plan toegewerkt. Dankzij deze aanpak kunnen conflicten in de toekomst worden voorkomen, zodat de ouders rustig kunnen genieten van hun oude dag en de opvolger een mooie toekomst tegemoet gaat.
T: 0115 641 555 E: info@schippergroep.nl W: www.schippergroep.nl
foto PAUL VAN BUEREN
Een dergelijke overdracht heeft heel wat voeten in aarde. Kinderen willen hun ouders niet teleurstellen en andersom blijven veel verwachtingen onuitgesproken. De overdracht van een familiebedrijf is een emotionele kwestie waarbij spanningen op de loer liggen. Er komt meer bij kijken dan alleen de fiscale en technische aspecten.
‘Bij bedrijfsoverdracht binnen de familie gaat het niet alleen om de cijfers’
Edwin Moens, Familiebedrijvenspecialist van Schipper Groep in Terneuzen.
foto RONALD DEN DEKKER
Tijden veranderen, écht vakmanschap blijft.
ipsum
VAN 1 NAAR 100 MEDEWERKERS Automotions Mercedes-Benz.
Lorem ipsum
Een flink tekort aan Engelstalige scheepsbouwingenieurs zette Michel van Leuven in 2008 aan het denken. Zelf via een detacheringsbureau werkzaam bij een scheepsbouwer, ging hij op zoek naar mogelijkheden om buitenlandse collega’s te vinden en te laten detacheren. “Het detacheringsbureau zag het niet zitten, dus besloot ik het zelf te gaan doen. Het eerste jaar zond ik ook mezelf uit, om financieel rond te kunnen komen. Daarna richtte ik me puur op recruitment.” Vanaf dat moment zijn er een paar ijkpunten. “De VCU-certificering voor het uitzenden van personeel in de chemische industrie, de intrede van mijn compagnon Mark Rosel na het tweede jaar, het in
dienst nemen van eigen backofficemedewerkers en recruiters en straks de verhuizing naar ons nieuwe pand. We detacheren nu zo’n 100 medewerkers.”
Sinds 1931. Lorem ipsum
Sterk team Nouvall is in tien jaar tijd uitgegroeid van ambitieuze eenpitter naar professioneel en betrouwbaar detacheringsbureau in de technische en chemische industrie. Met de relevante technische, chemische en HR kennis en werkervaring van Michel en Mark en hun gezamenlijk motto dat kwaliteit boven kwantiteit gaat, vormt het duo een sterk team dat ook de komende tien jaar veel moois kan bereiken.
nouvall.com
• AIRCO CLEANING. REINIGEN VAN DE AIRCO VERDAMPER. € 39,• AIRCO CLEANING + CHECK. REINIGING + VISUELE FUNCTIONELE INSPECTIE VAN HET SYSTEEM. € 69,• AIRCO ONDERHOUD. AIRCO CLEANING + COMPLETE CONTROLE + BIJVULLEN KOELMIDDEL EN COMPRESSOROLIE. € 149,-
Goes Albert Plesmanweg 2, 4462 GC, tel. 0113 - 21 27 30.
Roosendaal Bredaseweg 225-227, 4705 RN, tel. 0165 - 55 74 00.
www.automotions.nl/mercedes-benz, mercedes-benz@automotions.nl
13
INTERVIEW Oprichter BOM Engineering over management en groei.
BOM Engineering al 25 jaar eigenzinnig en innovatief BOM Engineering in Oud Gastel bestaat 7 september 25 jaar. Het bedrijf telt inmiddels meer dan 90 vaste medewerkers en voerde toonaangevende projecten uit, waaronder de bekroonde Efteling-attractie Symbolica. Oprichter John Bom: “Het bedrijf is continu bezig met uitdagende projecten. Zo laten we onze medewerkers doorgroeien.”
B
Enorme boost
jecten. Die variëren van een paar dagen tot 15.000 manuren. We zijn nu ook actief in robot- en servotechniek. We volgen de nieuwste ontwikkelingen op de voet. Daarnaast is veiligheid belangrijker geworden. We hebben veel kennis in huis op dat gebied. Daardoor kunnen we onze klanten op meerdere vlakken toegevoegde waarde bieden. We hebben voor de Efteling aan de nieuwste attractie Symbolica mogen werken. Die heeft in de Verenigde Staten de THEA Award gekregen, de Oscar van de attractieparken. Daar zijn we trots op. Zoiets wordt gezien. Betere reclame kun je niet krijgen.” Het bedrijf is continu bezig met uitdagende projecten, zegt John Bom. “Onze mensen kunnen daardoor
OM geldt als een specialist op het gebied van onder meer speciaalmachine- en apparatenbouw, bedrijfsmechanisatie, projectadvisering en detachering. Het bedrijf heeft een jarenlange relatie met de Efteling en werkte mee aan attracties zoals Joris en de Draak, Baron 1898 en Villa Volta. John Bom (61) werkte tien jaar voor een andere baas voordat hij in 1993 in Fijnaart voor zichzelf begon. “Ik merkte dat klanten vooral kwamen vanwege de ervaring en relaties van John Bom”, lacht hij. “Toen besloot ik voor mezelf te beginnen. Ik liet briefpapier en visitekaartjes maken en ging aan de slag. Het begin was moeizaam, want ik zat nog met een concurrentiebeding van mijn oude werkgever. Maar daarna kon ik starten met een project bij Tetrapak in Moerdijk en vervolgens bij de Efteling in 1994. Maar toen had ik al wel twee jaar voor de deur gelegen.”
Het bijzondere pand aan de A17 trok veel aandacht. “We bouwden in de crisistijd een pand op een A-locatie. Dat werd gezien. De bouw op deze plaats heeft een enorme boost gegeven aan onze organisatie. Dat gegeven vertelde aan de buitenwereld dat BOM Engineering een serieuze partner is om mee samen te werken. De accountant zei nog dat het te groot zou worden. Maar toen had ik het al gekocht”, lacht hij. Bij de bouw werd veel aandacht besteed aan duurzaamheid. “Het pand heeft heel wat vierkante meters plat dak en dat hebben we volledig laten bedekken met moderne zonnepanelen. Onzichtbaar voor het oog, maar daarmee zijn we voor een groot gedeelte zelfvoorzienend voor wat betreft onze energiebehoefte. Maar we zijn er nog niet en dus kijken we intern constant waar we nog energie kunnen besparen, want duurzaam ondernemen is onderdeel van onze missie.”
Geheim
Efteling
groeien. Ze worden gehoord, want ook wij willen vooruitkijken. Jaarlijks praten we over welke richting mensen op willen. Ik zeg altijd: slecht personeel bestaat niet. Slecht leiderschap ook niet. Je moet het juiste gevoel opbouwen. Familiegevoel. Het is maatwerk. We hebben een mooie club mensen bij elkaar gevonden en al 25 jaar aan ons kunnen binden. Daarbij geldt: als je iedere dag goed organiseert, hoef je nooit te reorganiseren.”
Bom wilde vooral relaties opbouwen met opdrachtgevers. “Wij gaan voor de lange termijn. We hebben nog steeds contact met die eerste klanten. Je moet elkaar kunnen vertrouwen. We spreken daarom liever niet meer van klanten maar van relaties. Ze komen terug als je een stapje meer zet en hen ontzorgd. Het geheim is: maatwerk leveren. Dan komen mensen terug bij jou.” De organisatie groeide snel. “Dat was mooi maar had ook een keerzijde. We hebben veel overgewerkt in die periode. We moesten ook alles financieel en organisatorisch op poten zetten. Het geheim was: maatwerk leveren. Dat deden we ook aan de medewerkers: ze volgden opleidingen om ook fijnmechanische klussen aan te kunnen. In de eerste jaren was daar geen tijd voor, maar daarna kon dat wel. Nu is de diversiteit aan kennis en ervaring én aan projecten veel groter. We gingen van een tekenbureau naar een bedrijf dat totaaloplossingen biedt.”
BOM Engineering voerde in de loop der jaren uiteenlopende projecten uit. “Jaarlijks lopen zo’n 200 pro-
Continuïteit
‘We hebben aan een award winnende Efteling-attractie mogen werken. Betere reclame kan niet’
Inmiddels is Bom geen eigenaar meer van het bedrijf. “In 2013 ben ik uitgetreden als eigenaar. Er zijn nu vier eigenaren. Ze hebben allemaal verschillende eigenschappen, kennis en kunde. De organisatie werd groter en ik heb de juiste personen gevonden voor deze taken. Ik blijf hier meelopen zolang het mag en kan mijn kennis en kunde overdragen om de organisatie te verbeteren. Je ziet te vaak bedrijven waarbij de eigenaar 55-plus is en er niet wordt gekeken naar de opvolging. De betrokkenheid van de oprichter moet niet voorop staan maar de continuïteit. Dat laatste moet altijd de belangrijkste doelstelling zijn. Het gaat er niet om dat je snel een opdracht scoort. Maar je moet werk van werk maken. Niet een offerte mailen, maar jezelf laten uitnodigen om te laten blijken dat je die klant belangrijk vindt en geïnteresseerd bent.”
A4’tje
Perfectie
In 2011 verhuisde het bedrijf van Fijnaart naar het Emmerblok in Oud Gastel op industrieterrein Borchwerf, pal tegen Roosendaal aan. “De hypo-
Diezelfde interesse legt Bom aan de dag voor zijn medewerkers. “We geven veel aandacht aan ergonomisch werken. Bureaus kunnen omhoog en omlaag. Alle meubilair hebben we zelf aangepast. Iedereen kan zittend en staand werken. We zijn zelf de bedenkers en ontwerpers. In alles streven we perfectie na. Twee keer per dag je mail uitlezen is hier de regel. De tijd is nu eenmaal zo dat klanten snel antwoord verwachten.”
‘Slecht personeel bestaat niet. Slecht leiderschap ook niet. Je moet het juiste gevoel opbouwen’ theek voor de grond en aanbouw stond op een A4’tje en was in tien dagen rond. We kozen voor een strategische plek. We wilden een echte zichtlocatie en dachten er zo’n 15 jaar mee vooruit te kunnen. Maar in 2013 groeiden we al van een kleine 50 naar ruim 60 medewerkers. Het jaar erop hebben we de knoop doorgehakt en besloten we grond bij te kopen. We hebben nu 1600 vierkante meter kantoorruimte, vier assemblageruimtes en een montagehal met een totaaloppervlak van 1000 vierkante meter”, aldus de BOM-oprichter.
14
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
UIT DE SPOTLIGHTS John Bom is trots op zijn onderneming, maar zet zelf een stapje uit de spotlights. “Op 7 september is D-Day. Dan viert BOM Engineering het 25-jarig bestaan. Het thema is alle hens aan dek. We verwachten heel veel relaties”, vertelt John Bom. “Op uitnodiging. We doen het in eigen huis. Daarvoor halen we het hele bedrijf leeg. Zelf wil ik niet in de spotlights. We hebben dit met z’n allen bereikt. Het is nu tijd voor de nieuwe eigenaren om in de spotlights te treden.” Zijn kledingstijl veranderde dan ook in de loop der jaren. “Tot 2011 droeg ik altijd een stropdas. Daar ben ik mee gestopt. Ik draag nu vaak een trui en Happy Socks. Ik vind het prima zo. Ik blijf met beide benen op de grond. Voor mij is iedereen hetzelfde, van medewerker tot directeur.”
Schitterende accommodatie Tegelijkertijd ziet de ondernemer krapte op de arbeidsmarkt in de techniek. “Je hoort vaak dat werkgevers geen mensen kunnen vinden. Wij hebben een schitterende accommodatie aan een snelweg. We hebben geïnvesteerd in de relatie met hogescholen zoals Avans maar ook in Vlissingen en Rotterdam. Ook hebben we bijvoorbeeld veel berichten gestuurd via Facebook en LinkedIn. Vorig jaar hebben we alle medewerkers gevraagd of ze iemand wisten die misschien wel bij ons bedrijf zouden passen, mochten die meenemen. Dat is beter dan een advertentie.”
tekst PETER DE JONG fotografie JAN STADS
15
tekst KIM DE BOOIJ fotografie ERNESTA VERBURG
INNOVATIE Zeeland telt veel innovatieve bedrijven.
Volop inspiratie tijdens de Business Innovatie Tour De Persgroep organiseerde op donderdag 7 juni de Business Innovatie Tour. Een rondreis langs innovatieve bedrijven in Zeeland. De reis was bedoeld ter inspiratie van andere ondernemers én om iedereen te laten zien waar wij Zeeuwen goed in zijn. Want dat is veel, al vertellen we er weinig over.
D
at vonden ook de enthousiaste partners Delta Comfort, de Zeeuwse Rabobanken, Schipper Groep en Ki<|Mpi, bedrijven die innovatie stimuleren en effectueren. Ze moedigen hun klanten en zichzelf aan om innovatie te omarmen en stellen kennis, middelen en hun netwerk beschikbaar om dit mede mogelijk te maken. Pieter Raes, directeur van Ki<|MPi, het kennis- en innovatiecentrum voor maintenance in de procesindustrie, inspireerde de aanwezigen met wijze lessen als ‘Innoveer niet om te innoveren, doe het alleen als je klant er vraag naar heeft’, ‘Vertrouw op je
‘Innoveer niet om het innoveren, maar alleen als er vraag naar is’ intuïtie en ervaring, innoveer niet als je uit ervaring weet dat het niet gaat werken’ en ‘Innoveer omdat je het leuk vindt, en haal anders iemand binnen je bedrijf die het voor je doet’. Deze lessen hebben goed gewerkt voor Ki<|MPi zelf. Wat begon als onderdeel van een efficiencyproject, is uitgegroeid tot een vereniging van 65 leden, elf projectpartners en een wereldwijd netwerk. Ki<|MPi heeft tal van innovaties mede mogelijk gemaakt. De wijze lessen zouden die dag nog regelmatig terugkomen. Ook bij Zeelandia. Daar staat de wens van de klant, de bakker, centraal. ,,We denken niet in producten, maar in oplossingen voor onze klanten. Ons motto is ‘Creating Possibilities’”, legde directeur Ernst Erhardt uit. De belangrijkste innovaties vinden bij Zeelandia dan ook plaats bij de recepturen. Trends als spelt, allergeenvrij, suikervervangers en clean label zorgen voor duizenden uren research
16
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
naar hét perfecte recept. Dat is de innovatie én het grote geheim van Zeelandia. YourSurprise heeft juist geen geheimen. Dit e-commercebedrijf verkoopt ruim 1500 gepersonaliseerde cadeaus in zestien landen. Innovatie proberen zij te laten ontstaan door alle medewerkers mee te nemen in de realtimeactiviteiten en resultaten van het bedrijf. Van strategie tot uitvoering, overal worden de medewerkers bij betrokken. ,,De sleutel ligt bij je mensen. Probeer niet alles zelf te weten en beslissen. Daarmee rem je je eigen groei”, aldus Wouter de Vries.
Kingfish De volgende stop van de Business Innovatie Tour was Kingfish Zeeland. Zij startten onlangs met land-based kweek van de Yellowtail Kingfish. Ze werken met 100 procent duurzame energie en zorgen voor een aangename en schone omgeving voor de vissen, zodat ze op een gezonde en ontspannen manier kunnen groeien. ,,We willen de beste smaak, dus innoveren en investeren in biologisch kwaliteitsvoer en waterkwaliteit. Dit alles heeft een grote invloed op de uiteindelijke smaak”, legt operationeel directeur Kees Kloet uit. Ze voerden innovaties door voor de perfecte waterzuivering, biologische filters en het beste voer en zorgden voor een wereldprimeur door electrische stunning in zout water mogelijk te maken. Dan op naar de laatste innovatie van de Business Innovation Tour, die van de Oesterij in Yerseke. De drie broers Dhooge gooiden het roer in het familiebedrijf om. Eerst produceerden het bedrijf alleen oesters en mosselen, nu is het ook actief in de handel en export en het toerisme. Net als Kingfish Zeeland draait het bij de Oesterij allemaal om kwaliteit. ,,Dat is wat onze klanten willen”, licht eigenaar Jean Dhooge toe. ,,En onze bezoekers bieden we een totaalbeleving. We kozen bewust niet voor een overvolle horecagelegenheid, maar voor een sfeervolle omgeving waar je meegenomen wordt in de historie en echt kunt genieten van de oesters en de omgeving.” De ondernemers gingen naar huis met kennis en inspiratie over innoveren. En met trots op ons Zeeland, waar zoveel ondernemerschap heerst.
tekst TIMO VAN DE KASTEELE foto LEX DE MEESTER
STRATEGIE Hoe laat je je bedrijf, vaak toch ‘je kindje’, gezond achter?
OUD-ROOMPOT DIRECTEUR HENK VAN KOEVERINGE OVER BEDRIJFSOPVOLGING
‘Het is griezelig om de touwtjes uit handen te geven’ houdt privé en zakelijk graag gescheiden. ,,Als het om wat voor reden dan ook misgaat, kun je tijdens de feestdagen niet meer op een normale manier met elkaar aan tafel.” Die ellende wilde hij niet. Dus is Roompot verkocht aan een investeerder. ,,Je ziet bij de overname van familiebedrijven dat mensen veel niet-rationale besluiten nemen. Soms oefenen ouders zo veel druk op hun kind uit, dat je je afvraagt wat nu de daadwerkelijke reden van de overdracht is. Je kind een toekomst gunnen of vooral je eigen pensioen veiligstellen?”
Familiekapitaal
Van campingeigenaar tot directeur van Roompot Vakantieparken: Henk van Koeveringe maakte nogal een ontwikkeling door. Inmiddels heeft hij het familiebedrijf verkocht aan een investeerder, en niet aan zijn kinderen. ,,Privé en zakelijk moet je gescheiden houden. Ik heb genoeg familiedrama’s zien ontstaan.”
neemt over een eventuele verkoop of overname van je bedrijf. Maar dan heb je wel zelf de keuze gemaakt en is die niet voor je genomen.”
De eerste Roompot-camping werd in 1965 geopend in Kamperland. Hier is het hoofdkantoor van Roompot Vakanties, nu de Nederlandse marktleider in de verhuur van vakantiehuizen, nog altijd gevestigd. Henk van Koeveringe is er 40 jaar lang de baas geweest. Met als resultaat een plek in de Quote 500. Hij begon in 1974 als ‘allesdoener’, van horeca tot administratie en van beheer tot techniek. Door gebiedsuitbreiding in Kamperland en later daarbuiten is het bedrijf altijd hard gegroeid. Nu is Roompot op meer dan 200 plaatsen actief in binnenen buitenland.
Overdragen
Digitalisering In de jaren 70 ziet Van Koeveringe dat hij het als kleine campingeigenaar niet alleen gaat redden. Hij ziet dat schaalvergroting noodzakelijk is en automatisering de toekomst heeft. Dus investeert hij heel vroeg in de digitalisering van het bedrijf. ,,Roompot was een van de eerste recreatiebedrijven waar je online kon boeken.” Dat hij niet alle wijsheid in pacht heeft, geeft hij grif toe. ,,Waar je niet goed in bent, moet je uitbesteden. Veel ondernemers hebben een zekere angst om ‘slimme’ mensen in dienst te nemen. Ik begrijp dat wel. Dat is ook griezelig. Je geeft de touwtjes uit handen. Stelt je kwetsbaar op. Tegelijkertijd biedt het kan-
sen voor iets nieuws. Ook weer eng.” Hard werken, sober leven en doorpakken dragen bij aan succes, weet Van Koeveringe. ,,Praten is niet ondernemen. Ondernemen is doen. Stel jezelf de vraag: wie ben ik, wat kan ik en waar wil ik met mijn bedrijf naartoe? Kortom, ben ik een specialist of ga ik voor zoveel mogelijk omzet en investeer ik de komende jaren in schaalvergroting?’’ Met Roompot bewandelt Van Koeveringe de laatste weg. Hij breidt uit en campings worden resorts. ,,Een risico van uitbreiden is het bewaken van je kwaliteit. Bij Room-
‘Veel ondernemers zijn bang om slimme mensen aan te nemen’
Drie jaar geleden verkocht hij Roompot. Een keuze waar hij nog altijd achter staat. Hij had het bedrijf aan een van zijn kinderen kunnen overdragen, maar dat heeft Van Koeveringe bewust niet gedaan. Hij
Hij heeft te doen met de zoons en dochters die het bedrijf van hun ouders moeten overnemen. ,,Als kind doe je het nooit goed. Gaan de zaken voor de wind, dan heb je het te goedkoop gekocht. Gaat het slecht, dan ruïneer je het familiekapitaal. En blijf je op dezelfde weg voortdobberen, dan zeggen mensen: hij bakt er ook niks van, hè.’’ Zijn dochters hebben altijd meegewerkt in het bedrijf, maar nooit de ambitie getoond om Roompot over te nemen. ,,Je ziet vaak bij kinderen van ondernemers dat ze wel degelijk een ondernemersgeest hebben. Daar zijn ze mee opgegroeid. In mijn ogen is het gezonder als je je kinderen vrijlaat en een eigen onderneming laat starten.” Achteraf is hij nog altijd blij om de keuze die hij heeft gemaakt. ,,Ik heb de zaken kunnen afronden zoals ik dat wil, zonder rekening te houden met een mogelijk familiedrama. Want dat risico loop je als je de zaak gaat overdragen. Zeker als je meerdere kinderen hebt. Want wie moet dan de directeur worden? Daar wil je als ouder toch niet over moeten beslissen?”
roompot.nl
FRANSE EIGENAAR, ZEEUWSE WORTELS ROOMPOT VAKANTIES OPRICHTING 1965 HOOFDKANTOOR Kamperland PRODUCT Vakantiepark Roompot Vakanties heeft inmiddels vakantieparken in Nederland, België, Duitsland, Denemarken, Frankrijk, Italië en Spanje. In november 2016 werd het van origine Zeeuwse
bedrijf eigendom van de Franse investeringsmaatschappij PAI Partners. Met de verkoop was destijds een bedrag van 503 miljoen euro gemoeid. Roompot Vakanties heeft de activiteiten de afgelopen jaren uitgebreid. Voorbeelden zijn vastgoedbeheer en speciale zorgvoorzieningen. Daarbij gaat het onder meer om nierdialyse en zorg ter plaatse om zorgbehoevenden de mogelijkheid te geven van hun vakantie te genieten.
pot hebben we dat altijd vanaf dag één gemonitord. De kwaliteit van de huizen op Texel moet identiek zijn aan die in Kamperland of waar dan ook. Dat verwachten je klanten. Dus dat moet je ook nastreven. Alleen dan komen ze terug.” Van Koeveringe ziet veel ondernemers hard werken. En nauwelijks nadenken over morgen. ,,Toch komt er een tijd dat het over is. Het moment dat je met je stropdas in de soep hangt, moet je voor zijn. Met als gevolg dat je mogelijk te vroeg een besluit
17
EREGALERIJ In Eregalerij praten ondernemers over kansen en groeien.
18
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
tekst en fotografie VINCENT KRIJTENBURG
AUTOLOGISTIEK
Sterk in slepen, vervoeren en wassen van auto’s
Al ruim zestig jaar is familiebedrijf Kuzee het gezicht van de autologistiek in Zeeland. De broers Frank en Bas Kuzee over meerdere kapiteins op een schip en bedrijfstakken die elkaar versterken.
I
Frank (links) en Bas Kuzee: meerdere kapiteins op een schip werkt juist wél.
n 1957 legde Marinus Kuzee, de grootvader van de broers, de basis voor de bedrijvengroep. In Oost-Souburg, tussen Middelburg en Vlissingen, begon hij een kleine autowerkplaats met drie benzinepompen voor de deur. In de loop van de jaren werd de dienstverlening uitgebreid met een kraanwagenservice om auto’s uit bermen en sloten te slepen. Tot op de dag van vandaag staat Kuzee onder het grote publiek bekend om zijn bergingsactiviteiten en autopechhulp. De dienstverlening van Kuzee is intussen uitgebreid met het internationaal vervoeren van auto’s en het beheren van meerdere wasstraten in Zeeland. Door de expansie groeide Kuzee zestien jaar geleden uit zijn jas. Van het perceel in Oost-Souburg (250m²), verhuisde het bedrijf naar een stuk grond langs snelweg A58 (20.000m²). Ruud Kuzee, de vader van Bas, stond in die jaren aan het roer. Omdat het terrein veel te groot was voor alleen de activiteiten van Kuzee, ging hij op zoek naar gespecialiseerde partners die gebouwen en grond wilden huren bij hem. Hij slaagde erin een aanzienlijk aantal bedrijven te vinden actief op het gebied van mobiliteit. Het automotivecenter biedt nu onderdak aan onder andere Shell tankstation, Garage Dijkwel, Avis autoverhuur,
19
FEITEN & CIJFERS Opgericht 1957 Branche Berging en hulpdienst, transport en wasstraten Jaaromzet 4 miljoen euro Verwachte omzet 2020 5 miljoen euro Aantal medewerkers 41 mensen Vloot 25 voertuigen
H&S Truckwash, politie, brandweer en een autowaspark. Volgens Bas betekent de combinatie van bedrijven veel synergievoordeel. Kuzee wast en vervoert bijvoorbeeld de auto’s voor het garagebedrijf. Omgekeerd is een deel van het Kuzee-wagenpark in onderhoud bij dit bedrijf. ,,Het versterkt elkaar enorm. Als deze bedrijven niet bij elkaar zaten, hadden ze stuk voor stuk minder hard gelopen”, zegt Bas Kuzee. Sinds dit jaar heeft hij samen met zijn broer Frank de leiding.
Was het vanzelfsprekend om in het familiebedrijf te stappen? ,,Toen ik in Utrecht op school zat, kwam ik in de weekenden terug om in het bedrijf te werken. Mijn ouders stimuleerden ons om verder te kijken dan het familiebedrijf. Frank heeft bij een vrachtwagendealer gewerkt. Ik heb vijf jaar voor Eenzet Carwash gewerkt. In de vijf jaar dat ik bij dit mkb-bedrijf werkte, merkte ik dat het gevoel voor het familiebedrijf een beetje wegebde. Doordat er binnen dat bedrijf ook doorgroeimogelijkheden waren, heb ik me serieus afgevraagd of ik wel moest terugkeren. Lastige keuze. Kies je dan voor het familiebedrijf waar je naam op het dak staat of voor het bedrijf waar je jezelf vijf jaar hebt ontwikkeld? Uiteindelijk koos ik ervoor naar huis te gaan. Onbewust ben ik toch altijd bezig geweest terug te keren naar het familiebedrijf.”
Een bedrijf met meerdere bestuurders, werkt dat? ,,In ons bedrijf werkt het erg goed. Je hoort vaak dat mensen zeggen dat er maar één kapitein nodig is op een schip. Ons bedrijf is dermate groot dat je wel degelijk meerdere mensen aan het roer kunt hebben. Het verloopt heel soepel. Mijn broer Frank (30) is verantwoordelijk voor de transporttak, mijn oom Mark (49) voor de berging en hulpdienst en ik voor de wasstraten. Mijn vader zweeft erboven en houdt zich bezig met het ontroerend goed. Voor elk bedrijfsonderdeel is dus een verantwoordelijke maar als het op belangrijke beslissingen aankomt, doen we het toch met z’n allen.”
Is er veel veranderd sinds jij vier jaar geleden in het bedrijf stapte? ,,Op mijn eerste werkdag waren we bezig met een aanbesteding voor pechhulp van een alarmcentrale. Om meerdere redenen zijn wij het toen niet gewor-
‘De meeste omzet halen we uit onze transporttak’ 20
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
den, maar ik werd wel met de neus op de feiten gedrukt. We hebben gekeken waar het verkeerd ging, waar we stonden en waar we wilden zijn over tien en twintig jaar. Het was aanleiding om de koers van het bedrijf flink aan te pakken. We hebben ons werkgebied uitgebreid en het wagenpark vernieuwd. Van acht pechhulpvoertuigen gingen we naar vijftien voertuigen die bovendien moderne euro 5 en 6 motoren hebben. Ook hebben we nu een meldkamer die 24 uur per dag geopend is en werken we bijna uitsluitend digitaal. Dat zijn allemaal factoren die het verschil kunnen maken bij een aanbesteding.”
De meest in het oog springende activiteit is het bergen van gecrashte voertuigen. Haal je daar ook de meeste omzet uit? ,,Grappig genoeg leveren berging en pechhulp de minste omzet op als je naar het hele bedrijf kijkt. Het is natuurlijk wel de meest spectaculaire bedrijfstak. Mensen vinden de grote gele vrachtwagens prachtig, net als als de auto’s die af en toe behoorlijk in de kreukels liggen. Ook zal het veel mensen lang bijblijven als we ze op weg helpen als de auto niet meer start. Waar we dan de hoogste omzet draaien? In de transporttak. We rijden voor dealerbedrijven, leasemaatschappijen en wagenparkbeheerders. In de zomer rijden we voor verzekeringsmaatschappijen. Dan repatriëren we gestrande vakantiegangers. Het afgelopen jaar hebben we om en nabij de 30.000 auto’s vervoerd.”
Afgelopen september opende je na Goes en Vlissingen een autowaspark in Middelburg. Staan er nog meer op de planning? ,,Onze vierde wasstraat in Terneuzen gaat eind juli open. De waslocaties functioneren direct als uitvalsbasis voor onze bergingsvoertuigen. Op die manier groeien de bedrijfsonderdelen met elkaar mee. We krijgen regelmatig aanbiedingen van projectontwikkelaars. Dan wordt er bijvoorbeeld een tankstation gebouwd en is er een lap grond over van 1200 vierkante meter. Wij overwegen dan serieus of we er iets mee kunnen. Ik heb bij mijn vorige werkgever vijf jaar lang haalbaarheidsonderzoeken voor wasstraten uitgevoerd.”
Er staan vaak lange rijen auto’s voor wasstraten. Komen de klanten vanzelf? ,,Het gaat zeker niet vanzelf. Het is de truc om dag in dag uit met autowassen bezig te zijn. Zo bedenken we allerlei acties, zoals dat ook in de detailhandel gaat. Op dinsdag is het seniorendag, waarop ouderen korting en een kopje koffie krijgen. Op woensdag is het ladies’ day, waarop vrouwen naast korting ook wat leuks krijgen, in samenwerking met de lokale detailhandel. Onze wasstraten worden bemand door een vast team dat voor de klanten klaarstaat om de auto voor te wassen en service te verlenen. Door onze service ervaren wij dat onze reikwijdte groot is. Klanten zijn bereid om een halfuur te rijden voor onze wasstraten.’’
tekst TIMO VAN DE KASTEELE fotografie RONALD DEN DEKKER
TECHNOLOGIE Maak je bestaande product steeds gebruiksvriendelijker.
PRODUCTVERNIEUWING
Levensreddend apparaat spreekt z’n talen steeds beter Medisol groeit als kool. Jaar in jaar uit voert de marktleider in AED’s de ranglijsten aan als het gaat om snelst groeiende Zeeuwse bedrijven. Voor Pieter Joziasse en zijn team verandert de wereld snel, maar het doel blijft onveranderd: het aantal mensen dat aan een hartstilstand overlijdt, fors terugdringen. Spullen aan de man brengen kan iedere verkoper. Ook automatische externe defibrillators. Genoeg bedrijven in het land die AED’s verkopen. Voor Pieter Joziasse is het niet zomaar een product. Als voormalig ambulanceverpleegkundige weet hij als geen ander dat reanimatieapparatuur mensenlevens kan redden. Ook in handen van leken. Het is zijn roeping om AED’s wereldwijd te verspreiden.
Ambulance Joziasse startte het bedrijf in 2002, samen met Edwin Roelse. Allebei waren ze tot dat moment werkzaam bij de ambulancedienst. In de avonduren bouwden ze websites voor bedrijven, onder meer voor het GHOR, de Geneeskundige Hulpverlenings Organisatie in de Regio. Er ontstond een goedlopend forum waarop mensen dagelijks medische vragen stelden, onder andere over AED’s. Dat resulteerde in het opzetten van een webwinkel en in de oprichting van Medisol. In het voormalige ADZ-kantoor in Vlissingen werken vandaag de dag 33 medewerkers. Het bedrijf is de laatste jaren sterk gegroeid. Voortdurend is het op zoek naar nieuwe mensen, liefst van zoveel mogelijk nationaliteiten. Het aantrekken van personeel gaat nog altijd goed, zegt Joziasse. Het bedrijf profiteert van de aanwezige industrie in de provincie. Dat trekt mensen uit het buitenland. Daar moet Medisol het van hebben. Medisol is actief in zestien Europese landen. En dat aantal groeit jaarlijks. Vijf jaar geleden was de situatie compleet anders. Toen was het bedrijf nog voor 80 procent afhankelijk van de Nederlandse markt. Joziasse gooide het roer om en wist buitenlandse medewerkers aan zijn bedrijf te binden en Medisol op de kaart te zetten. ,,Alleen als je de taal spreekt en de lokale gebruiken kent, kun je voet aan wal zetten in het buitenland.” Hij runt het bedrijf met Anne-Marieke Wieman (foto links), nu medeoprichter Edwin
Roelse uit het bedrijf is gestapt. Voor de komende jaren ziet Joziasse nog volop potentie in de buitenlandse markten. Zoals in Polen, Finland en Spanje. Daar is de AED nog niet zo wijdverspreid als in ons land. Actief zijn in het buitenland betekent volgens Joziasse dat je goed moet luisteren naar de behoeften. En dat heeft het bedrijf gedaan.
‘Groei is geen doel, levens redden wel’ Het resultaat is de ontwikkeling van een nieuw product. ,,Samen met een van onze fabrikanten hebben we een goedkoper model laten ontwikkelen, een apparaat dat alle Europese talen spreekt. Veel fabrikanten leveren AED’s die slechts een beperkt aantal talen spreken. Voor de Finse markt zijn er veel minder types beschikbaar. Dat probleem hebben we nu opgelost.”
Schaar Medisol doet meer. ,,Wie een patiënt met
hartstilstand wil redden moet kleding verwijderen en elektroden op de huid plakken. Tijd om iemand uit te kleden is er niet. Dus heb je een schaar nodig. Die zit standaard niet bij een AED. Ook een scheermesje voor het verwijderen van borsthaar bij mannen ontbreekt. Dus hebben wij een rescuekit samengesteld met deze attributen erin. Die leveren wij standaard bij elk apparaat.” Nog zo’n probleem waar Joziasse tegenaan liep is het vervangen van elektrodes en batterijen als het apparaat is gebruikt. Want bij wie ga je de kosten daarvan declareren? ,,Na elke reanimatie leveren wij gratis nieuwe elektrodes en batterijen. Kost jaarlijks een slordige 50 mille. Een hoop geld. Maar dat mag geen beperkende factor zijn bij het redden van mensenlevens.’’
Tien miljoen omzet Die werkwijze werpt zijn vruchten af. De afgelopen tien jaar heeft Medisol de omzet jaarlijks met 30 procent zien stijgen, het afgelopen jaar met 10 miljoen euro. Joziasse beseft dat de koek een keer op is, dat het bedrijf niet kan blijven groeien. ,,Verschil
met andere leveranciers is dat omzetgroei nooit een doel is geweest. Wel het redden van levens.”
medisol.nl
DEKKING In Nederland hangen zo’n 100.000 AED’s. De plaats waarop het apparaat staat of hangt, is cruciaal, zegt Pieter Joziasse. ,,Nog vaak zien we dat bedrijven een AED binnen hangen. Dan is het apparaat alleen beschikbaar in kantoortijden. De tijd dat ze gestolen werden, ligt achter ons. En wie toch bang is voor dat risico, kan voor een paar tientjes per jaar een verzekering afsluiten. Daarmee is de AED wel 24 uur per dag beschikbaar voor iedereen.” Oplossingen tegen weersinvloeden zijn er genoeg. Zoals speciale behuizing die tegen water, zand en zout bestand is. Los van de plaats is een dagelijkse controle van het apparaat cruciaal. ,,Een apparaat dat leeg is of niet goed functioneert, piept of de lampjes gaan op rood.’’
TIPS: WAPEN JEZELF TEGEN CYBERCRIME De helft van de processen in het mkb verloopt digitaal, en naar verwachting wordt dit percentage alleen maar hoger. Digitalisering brengt niet alleen voordelen, maar ook dreigingen met zich mee.
ingezet door cybercriminelen. Berichten worden geraffineerder en ogen professioneler. In 91 procent van de gevallen werd phishing gebruikt om een cyberaanval te beginnen.
Tips van de politie Het mkb denkt in 2020 70 procent van de processen te hebben gedigitaliseerd, blijkt uit de Digitaliseringsindex van softwaremaker Visma. Met de digitalisering groeit ook de impact van digitale aanvallen op de samenleving. Toch leeft digitale beveiliging niet genoeg in het bedrijfsleven, vinden specialisten. Grootste dreiging voor bedrijven is op dit moment ransomware, ook wel bekend als gijzelsoftware. Ransomware is ongewenste software (een virus) die een computer blokkeert en vervolgens van de gebruiker geld vraagt om de computer weer te ‘bevrijden’. Phishing, met name via e-mail, wordt nog steeds veel
Maak gebruik van een virusscanner, firewall, antispyware, advertentieblockers (apps die advertenties tegenhouden die mogelijk een virus bevatten) en veilige websites. ● Gebruik een goed wachtwoord van minimaal acht tekens, met hoofdletters en kleine letters, cijfers en bijvoorbeeld symbolen als een vraagteken of uitroepteken . ● Maak back-ups, klik niet op onverwachte links en geef nooit je inlog- of pincode af. ●
21
tekst TIMO VAN DE KASTEELE foto’s RONALD DEN DEKKER
GROEI Investeren in machines en cadeaus.
Europese marktleider blijft trouw aan Zeeuwse roots
Wouter de Vries en Gerbrand Verton uit Zierikzee scoren goed met online cadeauwinkel YourSurprise, waarmee ze een breed assortiment gepersonaliseerde cadeaus aanbieden. Constant zoeken ze nieuwe producten en boren ze nieuwe markten aan. Zo zijn ze de concurrentie steeds een stapje voor. De omzet stijgt jaarlijks met 50 procent. De productielijn op het bedrijventerrein draait op volle toeren. De pakketjes rollen met hoge snelheid over de lopende band. Ze gaan naar België, Frankrijk en Duitsland. Maar ook verder weg, naar Polen en Scandinavië. Gepersonaliseerde mokken, boekjes, portemonnees en zelfs gegraveerde glazen. Klanten bestellen ze in de webshop. Die is er inmiddels in zestien talen. Mensen elkaar blij laten maken, dat is de gedachte die schuilt achter YourSurprise, het bedrijf dat schoolvrienden Wouter de Vries (38, links op de foto) en Gerbrand Verton (38) dertien jaar geleden zijn gestart, vanaf een zolderkamertje met een paar duizend euro startkapitaal. Ze verkochten gepersonaliseerde liedjes op cd. ,,We komen allebei uit een ondernemersfamilie en kregen van huis uit alle steun om van niets iets te maken.” Met muziek of cadeaus verkopen hadden de twee op dat moment geen enkele ervaring. Dat veranderde snel. Nu is YourSurprise Europees marktleider in gepersonaliseerde cadeaus. ,,We zijn altijd blijven geloven in het concept. In alle landen is vraag naar cadeaus. Sterker nog, de vraag blijft toenemen.” De webwinkel van YourSurprise bevat nu meer dan 1000 cadeaus. De omzet komt voor 60 procent uit het buitenland; drie jaar geleden was dat nog 30 procent. ,,Als je het alleen van de Nederlandse markt moet hebben, ga je het niet redden in deze branche.’’ Jaarlijks stijgt de omzet met percentages die oplopen tot 50 procent. Het aantal medewerkers groeit bijna evenredig mee.
22
| DE ONDERNEMER | VRIJDAG 15 JUNI 2018
,,Het vinden van geschikte mensen is niet altijd even makkelijk”, geeft De Vries toe. ,,Naar creatievelingen en mensen met technische kennis van het web moet je langer zoeken. Dat wil overigens niet zeggen dat ze er niet zijn. Het duurt alleen langer voordat je ze te pakken hebt dan in de Randstad.’’ Toch is dat geen reden om te vertrekken uit Zeeland. ,,YourSurprise is op-en-top Zeeuws. Het bedrijf, de filosofie, onze mensen. Alles eigenlijk. Dat is misschien wel onze kracht. De nuchterheid, de hardewerkersmentaliteit. Gaat het niet linksom, dan wel rechtsom. We denken in mogelijkheden. En is het een keer druk, dan lopen we met z’n allen gewoon wat harder. Ook dat is typisch Zeeuws. Die bereidheid van
CADEAUS OP MAAT WIE: WAT: GROEI 2017: OMZET: AANTAL ARTIKELEN: ACTIEF IN: MEDEWERKERS:
Wouter de Vries en Gerbrand Verton Online cadeauservice 40 procent 13.000 euro in 2005, 18 miljoen in 2017 1500 16 landen 120
Na de start op een zolderkamer is Your Surprise uitgegroeid tot de grootste online cadeaushop voor gepersonaliseerde cadeaus. Het bedrijf is actief in Europa en de VS en levert aan de particuliere en zakelijke markt.
onze medewerkers is groot. Dat draagt zeker bij aan het succes.’’
Blijven innoveren Hard werken alleen is niet genoeg, weet De Vries. ,,In de e-commerce moet je blijven innoveren, de concurrentie een stap voor zijn. Zo kunnen onze klanten nu kinderboekjes van Woezel en Pip personaliseren. Dat kan doordat wij de licentie hebben gekocht. Dat soort kansen moet je pakken.” Even maakten De Vries en Verton een uitstapje naar niet-gepersonaliseerde cadeaus, maar daar kwamen ze snel van terug. ,,Dat vraagt een heel andere aanpak en die zit niet in ons DNA.’’ Stilzitten is er voor de 120 medewerkers niet bij. ,,Je kunt wel een goede voetbalploeg hebben, maar als de ploegen om je heen ineens op het niveau van de Champions League spelen, moet je wel mee.” In de praktijk betekent het dat YourSurprise cadeaus nog sneller moet leveren.
,,De consument verwacht dat hij zijn bestelling morgen in huis heeft. Dat vraagt om verdere automatisering van onze productie. We investeren constant in nieuwe machines, zodat we nog meer cadeaus op een dag kunnen maken.” Daarbij hebben ook nieuwe marketingtechnieken de volle aandacht. ,,Je moet weten waar je klanten naar op zoek zijn. Nieuwe onlinetechnieken helpen daarbij.’’
Thuisbasis Hoewel het bedrijf aardig uit zijn jasje groeit, blijft Zierikzee de thuisbasis. ,,Voor levering in België, Duitsland en Frankrijk zitten we hier zo gek nog niet.” Over vijf jaar wil YourSurprise nog meer landen hebben veroverd. ,,Je moet vandaag investeren om morgen een stap te kunnen zetten. Dat kost veel geld, maar soms moet je gewoon risico’s durven nemen.’’
yoursurprise.nl
VASTGOED Met aantrekken economie verandert de behoefte in vastgoed.
Gaan we massaal ruimte leasen? Waar mensen wonen en werken, is altijd vraag naar vastgoed. Wat voor investeerders in vastgoed wél verandert, zijn de huisvestingswensen van gebruikers. ,,We gaan meer naar een markt waarbij je alleen betaalt voor wat je nodig hebt. Net zoals bij het leasen van een auto”, zegt makelaar Paul Fermont.
D
e komende jaren groeit de e-commerce substantieel. Daardoor gaat de pakketbezorging verdubbelen. De retail verandert mee: meer diversiteit, meer horeca, meer afhaal- en verkooppunten. En ook meer distributiecentra. Kortom, met het aantrekken van de economie verandert de behoefte naar vastgoed in razend tempo. De digitaliseringsslag zet de komende jaren onverminderd door. Werken in de cloud betekent dat we steeds vaker een dag thuis zaken regelen. Met als gevolg dat bestaande kantoorpanden niet langer voldoen. ,,Het gaat zakelijke huurders allang niet meer om het aantal vierkante meters. Maar wel om de vraag of het pand past bij de behoeftes. De groei is niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief”, zegt Paul Fermont. Hij merkt bijna elke dag wel iets van de veranderende vraag in de markt van het vastgoed. En in alle branches. ,,Autobedrijven hebben nauwelijks nog onderdelen op voorraad. De vraag bepaalt wat ze
foto FELICE BUONADONNA
Joeri Kasper (links) en Paul Fermont: ,,De vraag naar vastgoed verandert.’’
wel en niet in huis halen. Met de komst van distributiecentra raken grote opslagruimten bij bedrijven overbodig.” De distributiecentra schieten als paddenstoelen uit de grond. Zoals in Hulst, Goes en grootschaliger
‘Het gaat niet om vierkante meters, maar om kwaliteit’ in Roosendaal. Die veranderingen vragen meer flexibiliteit van vastgoedeigenaren, stelt Fermont. ,,Wie in de toekomst een bedrijfspand wil blijven verhuren, moet mee in de veranderende vraag en dus investeren.”
Energie Niet alleen de wensen van de bedrijven veranderen. Banken stellen steeds hogere eisen aan hun financieringen. Zo moeten panden in 2023 voldoen aan energielabel C. En in 2030 is label A de norm. Wie niet met deze verandering meegaat, eindigt mogelijk met een pand dat niet
meer te verkopen of te verhuren valt. Het is essentieel om de toekomstige vastgoedgebruiker in beeld te krijgen, zegt Fermont. ,,Wat heeft een bedrijf nodig? En voor hoelang? Steeds vaker zie je dat bedrijven op zoek zijn naar kortlopende huurcontracten. Daar kun je als vastgoedeigenaar je voordeel mee doen. Je hebt weliswaar minder lang zekerheid, maar daar kun je een hogere vraagprijs tegenover stellen.”
Energie Makelaar Faasse & Fermont investeert veel in de relatie met de klant. ,,Door het stellen van gerichte vragen weten onze medewerkers erg snel de behoeften in kaart te brengen. Nieuwbouw is niet altijd de oplossing. Ook met soms kleine aanpassingen van bestaande bouw, kunnen we aan de wensen van de klant tegemoetkomen. Maar zoiets vraagt wel een vastgoedeigenaar die wil meedenken.”
faasse-fermont.nl
Ook zakelijk rijden we vaker elektrisch De tijd dat elektrische auto’s slappe aftreksels waren van benzinevarianten, ligt achter ons. Zo bewijst onder meer Jaguar dat elektrisch rijden erg interessant kan zijn voor de zakelijke automobilist. Jaguar zet serieuze stappen op het gebied van elektrisch rijden. Binnenkort staat de langverwachte I-Pace in de showroom van Auto Ventura in Goes, een volledig elektrische SUV met 400 pk vermogen, vierwielaandrijving en een actieradius van 480 kilometer. Voor de zakelijke rijder extra interessant. Met alleen dit jaar nog 4 procent bijtelling. Met de I-Pace pakt Jaguar het serieus aan, dit is geen excuusauto ‘om maar een elektrisch model aan te kunnen bieden’. De nieuwe SUV van het Britse merk is een serieuze concurrent voor Tesla. ,,Zeker gezien de actieradius van 480 kilometer”, zegt verkoopadviseur Erwin Logger. ,,Ongekend in deze klasse.”
‘De actieradius van 480 kilometer is ongekend voor deze klasse’ De I-Pace heeft twee elektromotoren, een op de vooras en een bij de achteras. Samen produceren ze 294 kW, een slordige 400 pk. Het koppel van 696 Nm is direct bij het wegrijden beschikbaar. Met als gevolg dat de I-Pace in een indrukwekkende 4,8 seconden van 0 naar 100 kilometer per uur sprint. En daarmee is de
nieuweling sneller dan alle andere SUV’s van het merk.
Accupakket ,,Wie dagelijks onderweg is, kan met een snellader het accupakket in 40 minuten voor 80 procent opladen. Volledig opladen thuis via een wallbox duurt 12,6 uur”, zegt Logger. De I-Pace zit qua formaat tussen de E-Pace en F-Pace in. Met veel binnenruimte en een bagageruimte van 656 liter. Ook de rijeigenschappen zijn dik in orde door de gewichtsverdeling over de vooren achteras. Die is fiftyfifty. Exemplaren van de I-Pace gaan nu al, ruim voordat het model in de showroom staat, als warme broodjes over de toonbank van Auto Ventura in Goes. ,,Het is ons bestverkochte model”, zegt Erwin Logger. Niet zo vreemd als je je realiseert dat de zakelijke rijder slechts 4 procent bijtelling betaalt over de cataloguswaarde. ,,Dat komt neer op 139 euro per maand. Dat tarief geldt alleen nog dit jaar.”
Stijlvol Vanaf 2019 veranderen de bijtellingstarieven. Alleen elektrische auto’s tot 50.000 euro vallen dan nog in het laagste tarief. De nieuwe Jaguar I-Pace gaat net geen 80 mille kosten en valt vanaf dat moment buiten die regeling.
Van een heel ander kaliber, maar minstens zo interessant, is de Land Rover Discovery Sport Commercial. ,,Misschien wel de meest stijlvolle bedrijfswagen van dit moment”, zegt Logger. De Discovery combineert perfecte rijprestaties en een stijlvol design met veel praktische opbergruimte (1740 x 1090 mm) en een maximumtrekgewicht van 1800-2200 kilogram. Auto Ventura heeft van de Discovery en de Discovery Sport demo auto’s beschik-
baar. ,,Op grijs kenteken is de Discovery ineens heel bereikbaar. Leasen kan al vanaf 549 euro per maand. In de showroom vertellen wij graag meer over de mogelijkheden. Vanaf 5 juli staat de I-Pace bij ons in de showroom. Wij organiseren er speciaal een introductieavond voor. Iedereen is van harte welkom!’’
autoventura.nl
23