Welcome to Poland

ul. Św. Marcin 2, 61-803 Poznań, tel. +48 61 8590 590, fax +48 61 8590 591 email: reception@donprestige.com email: sales@donprestige.com

w w w . d o n p r e s t i g e . c o m

A R After a full renovation in 2009, Don Prestige Residence welcomes you to the centre of Poznan, a two minutes walk from the Old Market Square.

Don Prestige Residence occupies a modern, 6-storey building that offers great views over the city. It combines the independence of self-catering accommodation with services such as a 24-hour reception and fitness room.

Breakfast served in a brand new restaurant – bar “Shades”.

2

Rezydencja Don Prestige całkowicie odnowiona w 2009 roku, wita Państwa w centrum Poznania, zaledwie dwie minuty drogi od Starego Rynku.

Rezydencja Don Prestige zajmuje nowoczesny, sześciokondygnacyjny budynek ze wspaniałym widokiem na panoramę miasta. Charakteryzuje się niezależnością, jaką daje możliwość dysponowania własną kuchnią oraz różnorodnymi usługami, jak na przykład czynną przez 24 godziny na dobę recepcją oraz salką fitness. Śniadania serwujemy w nowo otwartej restauracji – barze “Shades”.

Nekla gmina miłośników motoryzacji

4

Spis treœci / Contents

T

egoroczne targi Regionów i Produktów Turystycznych Tour Salon odbędą się już po raz 22. Samo to świadczy o tym, iż zdobyły one sobie rangę i pozycję imprezy na której wszyscy liczący się w branży powinni być obecni. Targi to prezentacja ofert biur podróży, touroperatorów, polskich i zagranicznych regionów, internetowych portali, wydawnictw turystycznych itd. Są one nie tylko miejscem promocji i sprzedaży ofert, ale również forum biznesowych spotkań, debat a także szkoleń dotyczących wszystkiego co związane jest z turystyką i podróżowaniem. Jak zwykle tego rodzaju imprezom towarzyszą także atrakcje przygotowane dla odwiedzających gości, a więc pokazy, konkursy, degustacje i występy artystyczne. Targi to również znakomita okazja promowania Polski i budowania, nie tylko turystycznej, marki naszego kraju za granicą .Kto chce poznać najnowsze trendy i nowinki w tej dziedzinie, powinien w dniach 19-22 października odwiedzić Poznań by być uczestnikiem, albo przynajmniej świadkiem, najważniejszego krajowego wydarzenia dla rodzimej branży turystycznej. W imieniu „Welcome to Poznań” i własnym, zapraszam Państwa na Tour Salon 2011.

Nekla The Municipality of Car Enthusiasts Łódzkie – swoboda wyboru

5-9

The Łódź Region – The Freedom of Choice Wielka Ucieczka – Bohaterowie na zawsze w naszej pamięci

10-11

The Great Escape – the heroes forever in our thoughts Sława

12

Międzyrzecki Rejon Umocniony – atrakcja jakich w Europie mało!

13

Międzyrzecz Fortification Region – a rare attraction!

Statkiem na Euro 2012

14-15

SAIL TO EURO 2012 Dla dobra wspólnego działają wielkopolskie LGD

16-17

Wielkopolska’s LAGs work for

T

his year’s Tour Salon – Fair of Regions and Tourist Products – will take place for the 22nd time. This means it has gained a reputation and a position as an event that anyone who is anyone in the industry should visit.

The Fair is a presentation of what the travel agencies, tour operators, Polish and foreign regions, web portals and tourist publishing houses have to offer. Apart from being a place for promoting and selling offers, it is also a forum for business meetings, debates, as well as training courses on everything that is related to tourism and travel. As usual, this kind of events is accompanied by attractions prepared for the visitors, such as shows, contests, tastings and performances. The Fair is also an excellent opportunity to promote Poland and build an image (not only tourismrelated) of our country abroad. If you want to find out about the latest trends in this business you should visit Poznań on 19th22nd October and take part, or at least witness, the most important event for this country’s tourism industry. On behalf of “Welcome to Poznań” and my own I would like to invite you to Tour Salon 2011.

Editor-in-Chef Bo¿ena Prusakowska

the benefit of the public Szwajcaria Żerkowska zaprasza

18-19

Welcome to Żerków Switzerland Witkowo – Wielkopolski kurort

20

Nadleśnictwo Sarbia

21

Sarbia Forest Division Nadleśnictwo Łopuchówko – Bogate źródło wiedzy o przyrodzie

22-23

Łopuchówko Forest Division – A Rich Source of Knowledge About Nature www.welcome.com.pl Welcome to Poznań and Wielkopolska ul. Wieniawskiego 5/9, 61-712 Poznań, tel./fax +48 61 852 10 06, tel. 61 8617 000, e-mail: miesiecznik@welcometo.poznan.pl Editor-in-chief: Bożena Prusakowska, bprusakowska@o2.pl Director of Marketing: Renata Piątkowska-Ratajczak – mobile 600 45 32 16 Marketing managers: Ewa Stasiak – mobile 698 805 992 Translation: Agnieszka Rataj, Kacper Kozicki Associates: Adam Kaliński, Ewa Stasiak, Lidia Wejman, Piotr Szachta, Romuald Ferens, Renata Ratajczak Correction of text: Lidia Wejman DTP & Prepress: Relex, Elżbieta Zawadzka

Wydawnictwo BESSA tel./fax +48 22 877 33 71 President: Elżbieta Swatowska Vice-President: Bożena Prusakowska THE PUBLISHER OF: Welcome to Warsaw 03-450 Warsaw, 11/3 Ratuszowa tel./fax +48 22 877 33 71 Welcome to Cracow and Małopolska – franczyza 31-503 Cracow, 25A Lubicz St. tel./fax +48 12 421 89 77

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i artykułów sponsorowanych.

Cena zakupu jednego egzemplarza: 10,58 zł 3 We do not take responsibility for the kontent of the advertisements and the sponsored articles.

Nekla Gminą Miłośników Motoryzacji

Gmina Nekla położona jest na Pojezierzu Wielkopolskim. Pierwsze wzmianki o Nekli sięgają 1405 roku.

W latach 1700-1774 Nekla posiadała prawa miejskie, które odzyskała, na wniosek mieszkańców, w 2000 roku.

The Municipality of Car Enthusiasts The municipality of Nekla is situated in the Wielkopolska Lake District. The first recorded mention of Nekla dates back to 1405. In 1700-1774, Nekla was a chartered town, and its charter rights were reinstated in 2000 upon the request of the local community.

The proximity of international transport routes is the municipality’s unquestioned advantage. The southern part of Nekla is intersected by the A2 motorway. The nearest motorway junction is situated 12 km away to the east in Września. In 2012, a junction linking the S5 expressway with the A2 motorway and national road No. 92 will be built 13 km west of Nekla.

Industrial facilities and service outlets are found mainly along national road No. 92. The northern, wooded part of the municipality serves mostly tourist and residential purposes. The greatest tourist attractions are the Promno Landscape Park, the Cybina Valley protected landscape area, the Okrąglak Natural Reserve and the Polish Larch Reserve.

The municipality has 5 hotels, 3 schools, a modern spectator and sports hall and 5 child recreation zones. There is a large number of clubs, associations and community organizations. The events staged by two car clubs turned Nekla into the “Municipality of Car Enthusiasts”. The famous Fan Club of Syrena and Warszawa Cars organizes classic car rallies, including Berlin 2004, Copenhagen 2005, Zwickau 2005, Paris 2007, Lithuania-Latvia 2009 and Scotland 2011. The Nekla Sports Club organizes the West Poland Championships in the local motocross arena.

The municipality offers a variety of active recreation options, including a cycling trail intersecting the area of the former Haulander settlement (47 km) and activities staged by the Nekla Tourist Association and the Cycling Club.

Each year, Nekla’s clubs and associations organize various cultural and sports events, some of which are held in the picturesque scenery of the local palace. The Midsummer Night Festival and the Harvest Festival feature performances by renowned stage artists. Concerts, exhibitions of art and photography are held in the former Protestant church in Niekielka, property of the Podstolice Manor Foundation.

The local authorities extend a warm welcome to prospective investors and future inhabitants of Nekla.

4

Atutem gminy jest jej położenie w pobliżu międzynarodowych szlaków komunikacyjnych.

W części południowej przebiega autostrada A2. Jej węzeł znajduje się we Wrześni, oddalonej o 12 km na wschód od Nekli.

W odległości 13 km na zachód od gminy, w 2012 roku, powstanie węzeł trasy ekspresowej S5, łączący ją z autostradą A2 i drogą krajową 92.

Wzdłuż trasy nr 92 rozwija się działalność przemysłowo-usługowa, a w północnej, zalesionej części, działalność turystyczna i funkcje osadnicze. Tereny lasów i osad śródleśnych sąsiadują z atrakcyjnym turystycznie Parkiem Krajobrazowym “Promno”.

W granicach gminy znajdują się obszary chronionego krajobrazu “Doliny Cybiny”, Rezerwat „Okrąglak” oraz Rezerwat „Modrzew Polski”.

Na terenie gminy znajduje się aż 5 hoteli, 3 zespoły szkół, nowoczesna hala widowiskowo-sportowa oraz 5 stref rekreacji dziecięcej. Prężnie działają kluby, stowarzyszenia i organizacje społeczne.

Dzięki imprezom organizowanym przez dwa kluby motoryzacyjne, Nekla stała się „Gminą Miłośników Motoryzacji”. Znany w kraju i za granicą Klub Miłośników Syren i Warszaw organizuje rajdy zabytkowych pojazdów, m.in.: Berlin 2004, Kopenhaga 2005, Zwickau 2005, Paryż 2007, Litwa-Łotwa 2009, Szkocja 2011. Na nekielskim torze motocrossowym odbywają się Mistrzostwa Strefy Polski Zachodniej, organizowane przez Motorowy Klub Sportowy MKS Nekla.

Miłośnikom rowerów gmina poleca „szlak rowerowy osadnictwa olęderskiego” (aż 47 km), a dzięki dwóm nekielskim klubom (Nekielskie Towarzystwo Turystyczne, Koło Rowerowe), liczne wycieczki.

W gminie organizowanych jest wiele imprez kulturalno-sportowych. Część z nich odbywa się w malowniczej scenerii pałacu i parku dworskiego. Najwięcej gości przyciągają nekielskie „Wianki” oraz „Dożynki”, z udziałem znanych gwiazd estrady.

W kościele poewangelickim w Nekielce, należącym do Fundacji „Dwór w Podstolicach”, odbywają się koncerty wybitnych artystów, wystawy dzieł malarskich, fotografii i sztuki.

Zapraszamy do odwiedzania naszej gminy, być może inwestowania na naszym terenie, a w konsekwencji zamieszkania u nas.

Urząd Miasta i Gminy Nekla I Nekla Town and Municipality Office ul. Dworcowa 10, 62-330 Nekla, tel. +48 61 43 86 011, fax +48 61 43 86 490 nekla@gminanekla.pl www.nekla.eu PN-EN ISO 9001:2009

www.lodzkie.pl

swoboda wyboru

Łódź Region

The Freedom of Choice 5

High Horsepower Adventure

T

ourists visiting Łódź Region are somewhat puzzled by the new roadside maps with the „Lodz Horse Trail “ sign. The maps list historical monuments, tourist attractions and horseback riding centers along the trail which is marked with an orange loop on a white background. Billboards reading “Łódź Region – High Horsepower Adventure!” are also attention grabbers. The horseback riding trail will cover all of Łódź Region, and it will be the longest route in Europe spanning the distance of 1817 km. It comprises the external loop (1461 km) that surrounds the region, and the internal loop (356 km) around the city of Łódź. The trail features sections with different level of difficulty – 45 in the external loop, and 12 in the internal loop. The trail leads to more than a thousand regional attractions, including monuments and nature conservation areas. There are horseback riding centers every 20 km (a total of more than 200) with stables and agritourism farms. The trail also features campsites, tie stalls, horse feeding and watering facilities.

Visitors will find many restaurants, healthcare and physical therapy centers, veterinary clinics, saddlers and blacksmiths along the route.

Riders’ safety will be monitored by the Trail Management Center, which will open on 1 May 2010, the official launch day of the horseback riding trail, in Łódź, ul. Wycieczkowa 86.

Tourists can visit the trail website at www.wsiodle.lodzkie.pl to download free applications as part of the Information and Navigation System which comprises an active tourist portal, GPS navigation tools for mobile phones and PDAs and applications that monitor the rider’s and the horse’s position on the trail. Emergency services will notified directly in the event of a distress signal.

The trail is also open to horse-drawn carriages. Visit our website at www. wsiodle.lodzkie.pl to plan your trip from home or check out one of our 30 Tourist Information and Monitoring Centers where you will find navigation equipment and maps. Then saddle up and set off on your high horsepower adventure across Łódź Region.

6

Końska dawka przygody Turystów przemierzających województwo łódzkie intrygują nowe znaki. Przy drogach stoją tablice z napisem „Łódzki Szlak Konny” i mapą. Jej legenda informuje o zabytkach, atrakcjach turystycznych i ośrodkach jeździeckich na trasie szlaku, który oznaczono pomarańczowym kółkiem na białym tle. Uwagę przykuwają też billboardy z hasłem „Łódzkie – końska dawka przygody!”. Nie ma w tym haśle przesady, bo szlak konny powstaje na terenie całego województwa i jest najdłuższy w Europie – 1817 km.

Składa się z dwóch pętli: zewnętrznej (1461 km) – otaczającej województwo i wewnętrznej (356 km) – wokół Łodzi. Całą trasę podzielono na odcinki o różnym stopniu trudności.

Pętla zewnętrzna liczy 45 odcinków, wewnętrzna – 12. Podróżując konno po szlaku, można zwiedzić ponad tysiąc atrakcji regionu, od zabytków architektury i techniki, po okolice o najciekawszych walorach przyrodniczych. Mniej więcej co 20 km znajdują się ośrodki jeździeckie (ponad 200), stajnie, gospodarstwa agroturystyczne. Pomiędzy zajazdami są miejsca postojowe, wyposażone w koniowiązy, wodopoje, miejsca popasu. Na szlaku nie brakuje dostępu do usług gastronomicznych, medycznych, fizjoterapeutycznych, a także weterynaryjnych, rymarskich, kowalskich i innych.

Nad bezpieczeństwem turystów konnych będzie czuwać Centrum Zarządzania Szlakiem, które funkcjonować będzie od 1 maja 2012 roku w Łodzi przy ul. Wycieczkowej 86, czyli od daty oficjalnego otwarcia szlaku konnego.

Wyruszający na szlak mogą pobrać ze strony internetowej www.wsiodle.lodzkie.pl bezpłatne aplikacje, które tworzą System Informacyjno-Nawigacyjny. Składa się na niego portal turystyki aktywnej, aplikacje nawigacyjne GPS do telefonów komórkowych i PDA (komputerów kieszonkowych) oraz aplikacje tworzące aktywny system monitorowania turysty i jego konia na szlaku. W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast zostaną powiadomione służby ratownicze.

Ze szlaku korzystać mogą też turyści poruszający się bryczkami, furmankami, powozami.

Zapraszamy! Z pomocą portalu www.wsiodle.lodzkie.pl można zaprojektować trasę w domu lub dokonać tego w specjalnie zorganizowanych na trasie 30 Punktach Informacji i Monitorowania Turysty, wyposażonych także w sprzęt nawigacyjny i mapy szlaku, a później już tylko wędrować i przekonać się, że Łódzkie to naprawdę końska dawka przygody.

Canoeing and Cycling Through Łódź Region

T

Kajakiem i na rowerze przez Łódzkie Zapraszamy do regionu łódzkiego na kajaki i na rowery. Na miłośników tego rodzaju wypoczynku czekają piękne okolice, wspaniałe zabytki oraz dobra baza noclegowa i gastronomiczna.

Województwo łódzkie oferuje wiele atrakcji miłośnikom spływów kajakowych, żagli, windsurfingu i wędkarstwa. Naturalnymi ramami regionu są: Warta, Pilica, Bzura i Rawka. Zalew Sulejowski na Pilicy i Zbiornik Jeziorsko na Warcie od lat są doskonale znane amatorom wypoczynku na wodzie i nad wodą.

Z wypożyczeniem kajaka nie ma problemu.

Wystarczy umówić się z właścicielem wypożyczalni na określony dzień i godzinę w wybranym miejscu. Bez kłopotu znajdą się też na trasie podróży ośrodki, w których można przenocować (kajaki czekają na brzegu pod czujną ochroną). Źródłem informacji są przewodniki autorstwa Marka Lityńskiego, znawcy tras wodnych.

Spływ Wartą najlepiej rozpocząć w Działoszynie i dać się ponieść nurtowi np. do Jeziorska. To najbardziej malowniczy odcinek rzeki, prowadzący przez Załęczański Park Krajobrazowy i Załęczański Łuk Warty. Łączna długość szlaku wodnego Warty wynosi na terenie województwa łódzkiego 215 km, Szlaku Pilicy – 150 km. Wsiadając do kajaka np. w Maluszynie, popłyniemy prosto w Historię. Po drodze czekają Przedbórz, Sulejów z przepięknym opactwem Cystersów, Piotrków Trybunalski – kolebka polskiego parlamentaryzmu, Wolbórz, Tomaszów Mazowiecki ze Skansenem Rzeki Pilicy, Spała – letnia rezydencja carów i prezydentów, Inowłódz... A także parki krajobrazowe: Sulejowski, Spalski i Przedborski. Pilica zaprowadzi nas przez Zbiornik Sulejowski aż do Myślakowic na granicy województwa. Równie atrakcyjne są Bzura i Rawka – ostatnia rzeka w Europie o całkowicie naturalnych brzegach.

W województwie łódzkim funkcjonuje prawie sto oznakowanych szlaków rowerowych, w tym dwie magistrale europejskie:wschódzachód i północ-południe. Trasy prowadzą do najpiękniejszych i najciekawszych zakątków regionu.

Każdy może wybrać taki, który go najbardziej interesuje: szlak Bursztynowy, szlak Pałaców i Dworów, Świętego Wojciecha, szlak Diabła Boruty, Cudownych Obrazów, Puszczy Bolimowskiej, a nawet Carskich Łowów, gdyż w lasach pod Spałą chętnie polowali carowie Rosji.

he Łódź Region is a haven for canoeing and cycling enthusiasts who will find areas of great scenic beauty, historical monuments, comfortable hotels and quality restaurants on local ground. Łódź Region, enclosed by natural boundaries of rivers Warta, Pilica, Bzura and Rawka, abounds in attractions for canoeing, sailing, windsurfing and fishing fans. Sulejów Reservoir on river Pilica and Jeziorsko Reservoir on river Warta are renowned water recreation areas.

Renting a canoe is easy – just tell the rental when and where you want to pick up your vessel. There are plenty of accommodation options along the route, and most hostels will guard your canoe at night. For more information, refer to guidebooks written by Marek Lityński, a sailing and canoeing expert.

On river Warta, begin your trip in Działoszyn and let the current carry your boat to Jeziorsko. This is the most picturesque section of the river that crosses Załęczański Landscape Park and Załęczański Curve of the Warta.

The section of the Warta river route that intersects Łódź Region spans the distance of 215 km, and the Pilica river route – 150 km. So board your canoe in Maluszyn and set off on a journey through history. There is a myriad of attractions in Przedbórz, the Cistercian monastery in Sulejów, Piotrków Trybunalski – the cradle of the Polish parliamentary system, Wolbórz, Pilica River Museum in Tomaszów Mazowiecki, Spała – the summer residence of tsars and presidents, Inowłódź, as well as landscape parks in Sulejów, Spała and Przedbórz. River Pilica will take you across the Sulejów Reservoir to the region’s border town of Myślakowice. Bzura and Rawka are also popular routes, and the latter is the last river in Europe that flows entirely in its natural bed.

The Łódź Region has nearly one hundred cycle trails, including the East-West and North-South sections of the pan-European cycle route network.

Cycle trails have been named after their main attractions, including the Amber trail, the Palace and Manor trail, St. Adalbert’s trail, Devil Boruta’s trail, Miraculous Picture trail, Bolimów Forest trail and the Imperial Hunting trail near Spała, once a popular hunting site of the Russian tsars.

7

In The Footsteps Of The Saints

T

he Łódź Region abounds in sites of religious worship and pilgrimage routes. In 2010, parish priest of Piotrków Trybunalski, father Andrzej Chycki, and reporter Grzegorz Bednarek initiated a project to recreate the section of the former St. James’ pilgrimage route that intersects the city.

The Way of St. James became popular in early Medieval Europe, and it was the first trail to be awarded the European Cultural Route status. Efforts are made to recreate the route across Europe. To date, Poland has reinstated 1,800 km of pilgrim trails leading to Portugal.

The Łódź Region has a strong cult of Saint Faustina, and many pilgrims visit her home village of Głogowiec, the church in Świnice Warckie where the saint was baptized, as well as Łódź where Maria Faustina Kowalska worked as a store attendant and where she had a vision of the suffering Jesus in the local Wenecja Park. Faustina is the patron saint of Łódź, and her monument stands in Niepodległości Sq. Łódź Region is also home of the blessed Maksymilian Kolbe who volunteered to die for a stranger in the Auschwitz concentration camp. A pilgrim route intersecting places related to Maksymilian Kolbe, including Zduńska Wola, Łódź and Pabianice, was developed in 2011. Pilgrims can visit the Maksymilian’s family house, former school and a museum with touching memorabilia of the saint in Zduńska Wola.

The road to the sanctuary in Licheń leads through The Łódź Region. There are plans to turn the Krośniewice narrow gauge railroad into a special train line for the pilgrims. The region’s religious trails and sanctuaries, including the Sanctuary of the Holy Mary Healer of the Sick in Łódź, sanctuaries of the Blessed Virgin Mary in Łask, Piotrków and Skoszewy, and the Sanctuary of the Visitation of the Holy Mary in Witów, have been attracting pilgrims for centuries. The region is also renowned for Corpus Christi celebrations in Łowicz, where participants wear folk costumes, and Spycimierz, where the procession walks on a magnificent carpet of flowers.

8

Pielgrzymki Śladami Świętych Zapraszamy do Łódzkiego wszystkich, którym bliskie są sprawy wiary i potrzeby ducha.

Oferta regionu dla pielgrzymów jest bogata. W 2010 r. z inicjatywy proboszcza fary w Piotrkowie Trybunalskim, ks. Andrzeja Chyckiego oraz dziennikarza Grzegorza Bednarka, odtworzono piotrkowski odcinek dawnego szlaku pielgrzymkowego św. Jakuba. Szlak Jakubowy, popularny w Europie od wczesnego średniowiecza, został uznany za pierwszy Europejski Szlak Kulturowy. Jego odtwarzanie na kontynencie trwa. W Polsce przywrócono dotychczas 1,8 tys. km tras, jakimi pielgrzymi wędrowali ku Portugalii.

Prawdziwym kultem otoczona jest w województwie łódzkim osoba świętej Faustyny Kowalskiej. Pielgrzymi chętnie odwiedzają Głogowiec – wieś, w której się urodziła, Świnice Warckie, gdzie została ochrzczona, a także Łódź. Tu bowiem św. Faustyna pracowała w sklepie przy ul. Abramowskiego, a w parku „Wenecja” doznała widzenia umęczonego Jezusa. Św. Faustyna jest patronką Łodzi, a na pl. Niepodległości stoi jej pomnik. Łódzkie to także rodzinna ziemia błogosławionego Maksymiliana Kolbego, który w obozie koncentracyjnym w Auschwitz dobrowolnie poszedł na śmierć, poświęcając życie za innego więźnia. W 2011 r. powstał szlak, wiodący przez miejsca związane z bł. Maksymilianem: Zduńską Wolę, Łódź, Pabianice. Zachowały się domy, w których mieszkali państwo Kolbowie, budynek szkoły, gdzie uczył się Maksymilian, a także wzruszające pamiątki po nim, eksponowane w Zduńskiej Woli.

Przez Łódzkie prowadzi też droga do Lichenia. Powstał projekt wykorzystania Krośniewickiej Kolei Wąskotorowej do przewożenia uczestników pielgrzymek licheńskich. Szlaków o charakterze religijnym jest w województwie dużo, a liczne sanktuaria (m.in. Sanktuarium Matki Bożej Uzdrowicielki Chorych w Łodzi, Matki Bożej w Łasku, Matki Bożej w Piotrkowie, Matki Boskiej w Skoszewach, Matki Bożej Zwiastowania w Witowie) od stuleci są celem pielgrzymek. Jeżeli dodamy do tego obchody Bożego Ciała w Łowiczu, kiedy to można podziwiać słynne stroje łowickie, czy też w Spycimierzu, gdzie co roku układany jest wspaniały dywan z kwiatów, po którym stąpa procesja – obraz będzie pełny.

Zrozumieć Łódź

Najprostsza definicja Łodzi: miasto z XIX wieku, które w XXI wieku próbuje uporać się z problemami XX wieku.

Opinie o Łodzi są zarazem prawdziwe i fałszywe. Miasto fabryk, tysiąca kominów? Prawda, ale kominów nie było więcej niż trzysta, a fabryki od dawna nie pracują. Miasto fabrykanckich pałaców i pysznych willi? Prawda, ale te zabytki nie mają więcej niż 150 lat. Secesyjne kamienice?

Na 10 tysięcy łódzkich kamienic sprzed I wojny światowej, te secesyjne są nieliczne.

A jednak Łódź fascynuje i przyciąga turystów. Jej atutem jest zagadkowość, zawiła historia, dramat upadłego przemysłu, problemy z tożsamością. To miasto, które trzeba zrozumieć. A to oznacza, że trzeba tu przyjechać.

Pod koniec XIXw. Łódź była najszybciej rozwijającym się miastem na świecie, budowanym pospiesznie i byle jak. Powstawała na planie tradycyjnej wsi, wzdłuż głównej drogi - obecnej ul. Piotrkowskiej. Ulice prowadzono na wzór amerykański, pod kątem prostym do przecznic. Kamienice powstawały błyskawicznie, często bez głębokich fundamentów. „Bylejakie” domy są dziś przekleństwem miasta – większość wymaga remontu albo czeka na rozbiórkę, nawet od 50 lat!

Ogromne fabryki stoją puste, czekają na swoją szansę. W dawnych zakładach Israela Poznańskiego (14 tys. robotników!) powstało słynne centrum handlowo-rekreacyjne „Manufaktura”. Fabrykę Scheiblera zaadaptowano na eleganckie apartamenty – lofty. Takich fabryk są dziesiątki, a ich zagospodarowanie wymaga ogromu pracy, czasu i pieniędzy. Po epoce fabrykantów pozostały piękne parki, najdłuższa w Europie linia tramwajowa, największy w Europie cmentarz żydowski, największy w Europie las miejski... Wiele rzeczy jest w Łodzi „naj”, ale nie wolno oglądać żadnej w oderwaniu od bardzo skomplikowanej całości. Trzeba zrozumieć, przyjrzeć się drobiazgom. Dlaczego w bramach kamienic stoją żelazne słupki lub krasnale? Bo zabezpieczały koła powozów przed uderzeniem o bramę. A dlaczego połowa okien jest zamurowana? Bo w 1915 r. Niemcy wprowadzili podatek od liczby okien. Dlaczego przy pałacu Poznańskiego wzdłuż ul. Ogrodowej nie ma domów? Bo do 1915 r. była granicą: na południe od niej nie mogli osiedlać się Żydzi. Ich dzielnica była gettem, a hitlerowcy, po jego likwidacji, zburzyli kamienice. Powstał tzw. „Park śledzia”. Dlaczego śledzia? Ponieważ Żydzi sprzedawali robotnikom śledzie, najtańsze łódzkie jedzenie...

Takich tajemnic Łódź kryje tysiące. Dlatego trzeba ją poznać i zrozumieć. I pokochać, bo na to zasługuje.

Understanding Łódź

I

n simplest terms, Łódź can be defined as a 19th century city which strives to resolve 20th century problems in the 21st century. There are many myths about Łódź. An industrial city with thousands of factory chimneys? There were never more than 300 chimneys, and the factories have been wound up a long time ago. The seat of industrial magnates’ palaces and extraordinary villas? Yes, but none of those buildings are older than 150 years. Art nouveau architecture? Łódź has 10,000 buildings erected before World War I, but only a handful fit the above definition.

Nonetheless, Łódź continues to be a fascinating place. Its mysterious aura, turbulent history, industrial decline and identity problems are a magnet for tourists. Łódź is a city that has to be understood.

In the late 19th century, Łódź was the most rapidly growing city in the world where urban development was fast but sloppy. It had a rural layout with a single high street – in this case, Piotrkowska.

In keeping with the American style, streets intersected at right angles.

Buildings were often erected without deep foundations. Today, sloppy structures are the curse of the city. Most of them have been awaiting renovation or demolition for 50 years! Giant factories stand empty. The former factory of Israel Poznański, which had employed 14,000 people, was turned into the Manufaktura shopping and entertainment center. The Scheibler factory was converted into loft apartments. Massive investments would be needed to restore dozens of such sites to their former glory. Łódź boasts beautiful parks, Europe’s longest tram line, largest Jewish cemetery and largest urban forest... The city features many record-setting sites, but all of them have to be viewed as part of a complex whole.

Sightseeing in Łódź requires attention to detail. Why are entrance gates fitted with iron posts and gnomes? Because they prevented carriages from hitting the gate. Why were half of the windows bricked up? Because in 1915, Germans had levied a window tax. Why are there no buildings next to the Poznański palace on Ogrodowa street? Because until 1915, the street was the southernmost border for Jewish settlement. The Jewish district was a ghetto which was torn down by the Nazis and replaced with residential buildings. Where did “Herring Park” get its name from? In the park, Jews sold herring, the cheapest food in Łódź, to construction workers... Łódź hides a myriad of secrets. It needs to be understood to get the love it fully deserves.

9

Urząd Miasta Żagań, Plac Słowiański 17, 68-100 Żagań, tel. +48 68 477 10 40,

T

he Stalag Luft III Camp was created in 1942 and – unlike other prisoners of war camps – was under command of the German air force. The location of the camp in a rarely populated area near Żagań, more than 600 km from the neutral Switzerland and approximately 300 km from the Baltic Sea, was selected on purpose.

It was meant to discourage the prisoners from attempting any form of escape. Very sandy subsoil, double and high barbed wire fence, the barracks housing prisoners raised several inches off the ground and located far away from the barbed wire fences, and the placement of seismograph microphones around the perimeter of the camp in order to detect any sounds of digging just below the surface – all this was aimed at preventing any tunnelling activity.

For that reason, the prisoners sent to this camp, were the prisoners of war who had previously failed an escape attempt. The first prisoners were mainly British citizens, but then Americans, Australians, New Zealanders, South Africans, Canadians and the citizens from different European countries started to arrive.

The previous aborted attempts to escape from the camp ended in failure and the prisoner was captured and placed in solitary confinement. Only when Roger Bushell was sent to the camp was the meticulously organised plan for a major escape from the camp conceived. Approximately 600 people took part in the preparation of the escape. They were preparing forged papers, civilian clothes, maps and other items useful during the escape. The items smuggled in the Red Cross parcels were very useful in preparing the escape.

In order to increase the chances of escape, three tunnels were dug for the escape, called “Tom”, “Dick” and “Harry”. The first two tunnels, located in the western part of the camp, seemed to be the most convenient way of escape. But “Tom” was discovered during one of the routine searches, and the entrance to tunnel “Dick” – as a result of the extension works carried out within the camp – turned out to be located on the territory of a new sector. The last chance of escape was the 111-meter long “Harry” tunnel. For its construction, all sorts of materials were used: boards from the barracks and bunk beds, tin cans and sacks, from which a

special pump was built to deliver fresh air into the tunnels. Once the tunnel was ready, there were 500 people willing to attempt the escape, but since it was estimated that only approximately 200 people would be able to escape, they drew lots.

The night of 23-24 March 1944, the prisoners gathered in a barrack in which the entrance to the tunnel was located. It turned out back then that the tunnel was too short and it ended before the forest line. In addition, the air raid siren was sounded, causing power outage and preventing the prisoners from escaping by train. In spite of these drawbacks, approximately 80 air force servicemen used the tunnel and managed to escape before the guards spotted the runaways.

Only three aviators managed to escape. There were two Norwegians among them – Peter Bergsland and Jens Muller, as well as one Dutchman – Bram van der Stok. The remaining runaways were sooner or later caught. By a special order from Hitler, the so-called „Sagan-Befehl”, all the runaways were to be executed by firing squad, but after the intervention from Göring, it was finally decided to execute 50 aviators.

In the face of the rapidly approaching Red Army, in 1945, Hitler and Göring decided to evacuate the camp. In the evening of the same day, approximately 10,000 prisoners of war were marched out of camp with the destination of the city of Spremberg. Within the premises of the camp around 500 sick prisoners remained, who were then sent by cars to Stalag XIII-D at Nürnberg.

The remaining prisoners, having reached the city of Spremberg, were sent by trains to other Stalags in Nürnberg, Moosburg, Tarmstedt and Luckenwalde.

This event was depicted in many books and films. In 1963, the movie entitled “The Great Escape” was filmed, starring Steve McQueen and Charles Bronson in the leading parts. In 1988, “The Great Escape II: The Untold Story” was filmed, starring Christopher Reeve in the leading part.

Another successful escape from this camp was filmed by British cinematographers in 1950 (“The Wooden Horse”). Nearby Museum, a replica of the Hut 104 can be

visited, from which the prisoners managed to escape by the tunnel “Harry”. The building was constructed by the British volunteers in collaboration with the authorities of the city of Żagań. In the city centre, there is a monument commemorating this event.

e i w o r e t a h o B – a k z c e i c U a e k h l t e i – W e p a c s E at bration of th

y cele e anniversar Photos of th

10

construction

pe and re e Great Esca

presentations

e r G e Th

fax. +48 68 477 10 17, e-mail: info@um.zagan.pl

O

bóz Stalag Luft III powstał w 1942 roku i w przeciwieństwie do innych obozów podlegał dowództwu niemieckich wojsk lotniczych.

Zlokalizowanie obozu w słabo zaludnionym terenie w okolicy Żagania ponad 600 km od neutralnej Szwajcarii i blisko 300 km od wybrzeża Bałtyku miało za zadanie zniechęcenie do podjęcia prób ucieczki. Piaszczysta gleba, podwójne, wysokie ogrodzenie z drutu kolczastego, pozostawienie pustej przestrzeni pod barakami i duże oddalenie ich od drutów, a nawet zainstalowanie mikrofonów mających wychwycić jakąkolwiek podziemną działalność, miało uniemożliwić budowę tunelu. Z tego powodu do obozu trafiali przede wszystkim jeńcy, którzy już wcześniej podejmowali próby ucieczki. Początkowo byli to głównie Brytyjczycy, a później także obywatele USA, Australii, Nowej Zelandii, RPA, Kanady i oczywiście różnych krajów europejskich.

Wcześniejsze próby ucieczki z obozu kończyły się zwykle zatrzymaniem uciekiniera i osadzeniem go w karcerze. Dopiero po przybyciu do obozu Rogera Bushella powstał plan precyzyjnie zorganizowanej i masowej ucieczki z obozu. W przygotowaniach brało udział ok. 600 ludzi. Przygotowywali oni fałszywe dokumenty, cywilne ubrania, mapy i inne rzeczy przydatne podczas ucieczki. Pomagały w tym przedmioty przemycane w paczkach dostarczanych przez Czerwony Krzyż.

Aby zwiększyć szanse ucieczki planowano drążenie trzech tuneli, którym nadano nazwy “Tom”, “Dick” i “Harry”. Dwa pierwsze, położone w zachodniej części obozu, wydawały się najdogodniejszą drogą ucieczki.

Jednak “Tom” został odkryty podczas jednej z rewizji, a wyjście z tunelu “Dick” w wyniku rozbudowy obozu znalazło się na terenie nowego sektora. Ostatnią szansą ucieczki pozostał 111 metrowy tunel “Harry”.

Do jego budowy wykorzystano wszelkie możliwe materiały: deski z baraków i prycz, puszki i worki, z których zbudowano specjalną pompę dostarczającą powietrze. Gdy tunel był już gotowy, chęć ucieczki zgłosiło 500 osób, jednak zakładano, że zdoła uciec ok. 200 więc przeprowadzono losowanie.

W nocy z 23 na 24 marca 1944 roku uciekinierzy zebrali się w baraku, w którym znajdowało się wejście do tunelu. Okazało się wtedy, że tunel jest za krótki i kończy się przed linią lasu. Dodatkowo ogłoszony alarm lotniczy nie był na rękę uciekinierom planującym ucieczkę pociągiem. Pomimo niedogodności z tunelu zdążyło skorzystać 80 lotników zanim wartownicy zauważyli uciekinierów.

Ucieczka w pełni powiodła się tylko trzem lotnikom. Byli to Norwegowie - Peter Bergsland i Jens Muller oraz Holender Bram van der Stok. Reszta uciekinierów została prędzej czy później schwytana.

Na specjalny rozkaz Hitlera tzw. “SaganBefehl” wszyscy

uciekinierzy mieli zostać rozstrzelani, lecz po interwencji Göringa ostatecznie zdecydowano się rozstrzelać pięćdziesięciu lotników.

W obliczu szybko zbliżającej się Armii Czerwonej, 27 stycznia 1945 Hitler wraz Göringiem podjęli decyzję o ewakuacji obozu. Wieczorem tego samego dnia, ok. 10 000 jeńców, zostało wyprowadzonych kierunku miasta Spremberg. Na terenie obozu zostało ok. 500 chorych, których później dowieziono samochodami do Stalagu XIII D Nürnberg. Reszta po dotarciu do miasta Spremberg została pociągami rozwieziona do stalagów w Norymberdze, Moosburgu, Tarmstedt i Luckenwalde.

Wydarzenie to doczekało się wielu publikacji książkowych i ekranizacji filmowych. W 1963 r. nakręcono film „Wielka Ucieczka” ze Stevem McQueenem i Charlesem Bronsonem w rolach głównych, a w 1988 r. „Wielka ucieczka 2: Nieopowiedziana historia”, w którym główną rolę zagrał Christopher Reeve. Inną udaną ucieczkę z tego obozu sfilmowali Brytyjczycy w 1950 r. (The Wooden Horse”). Na terenie przy Muzeum można już zwiedzać replikę baraku 104, z którego jeńcy dokonali ucieczki przez tunel „Harry”. Budynek został wykonany przez brytyjskich wolontariuszy przy współpracy władz miasta Żagania. W centrum miasta stanął także pomnik upamiętniający to wydarzenie.

cieczki oraz h Wielkiej U

ch konstrukcyjny

pokazów re

i c ę i m a p j e z s a n w e z s w s t h g u e na za o h t r u o n i r e v e r o f heroes co odów roczni Zdjęcia obch

wyc

Więcej dowiesz się w Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu oraz na www.um.zagan.pl oraz www.muzeum.zagan.pl.

You can find more information in the Prisoners of War Camps Museum in Żagań, as well as on the websites: www.um.zagan.pl and www.muzeum.zagan.pl.

11

SŁAWA Urząd Miejski w Sławie, ul. H. Pobożnego 10, 67-410 Sława, www.slawa,pl, slawa@slawa.pl

– to nowoczesne, prężnie rozwijające się, przepojone świadomością własnej tradycji miasteczko.

Sława jest czysta i piękna… To miejsce pełne ukwieconych skwerów i ulic, z zadbanym Parkiem Miejskim, w którym znajduje się największe skupisko bluszczu pospolitego w Polsce.

Jednak największym skarbem, potencjałem Sławy jest Jezioro Sławskie. Akwen ten zajmuje 854,67 ha, a maksymalna głębokość 12,3 m.

Ze względu na swoje walory turystyczne oraz położenie nad samym Jeziorem Sławskim, miasto przyciąga co roku rzesze turystów, znajdujących tu doskonałe warunki do wypoczynku i rekreacji. Turyści mogą tu aktywnie spędzić czas korzystając z szerokiego wachlarza usług. Jezioro jest bardzo cenione przez żeglarzy, którzy rokrocznie organizują obozy żeglarskie dla dzieci i młodzieży, weekendowe

12

kursy żeglarskie oraz regaty. Sekcja Ratownictwa Wodno-Nurkowego OSP Sława organizuje kursy pn. Podwodne safari Pojezierza Sławskiego. Jest to ciekawa lekcja nurkowania niezależnie od wieku uczestników.

Przez cały sezon po Jeziorze Sławskim pływa statek wycieczkowy „Lubuszanin II”. Kapitan statku barwnie opowiada o sławskiej historii oraz przygodach na jeziorze.

Ci którzy nie przepadają za wodą, mogą wziąć udział w wycieczce rowerowej lub pieszej

po czystych i pięknych okolicach! Na terenie gminy znajduje się m.in.: szlak zielony, żółty oraz dwie ścieżki przyrodniczo-leśne. Niedaleko Sławy (w Lubiatowie) znajduje się również ścieżka konna – Szlak Konny Dwóch Pętli oraz rancho dla osób chcących spędzić wczasy w siodle.

Rok 2012 bêdzie czasem szczególnym dla Sławy, gdyż obchodzony będzie jubileusz 700-lecia nadania Praw Miejskich. Z tej okazji od maja do końca września organizowane będą imprezy plenerowe, festyny, koncerty, rajdy dookoła jeziora, które będą uświetniać to wydarzenie.

Warto odwiedzić Sławę, by poczuć choć przez chwilę radosną i jednocześnie relaksacyjną atmosferę...

Ważniejsze imprezy sportowo-kulturalno-rekreacyjne, odbywające się w sezonie letnim: - Ogólnopolski Festiwal Bluesowy „Las, Woda&Blues” - Regaty o Puchar Ziem Zachodnich zaliczane do klasyfikacji Mistrzostw Polski w klasie Omega - Wybory Miss Sławskiej plaży - Bluesobiegi sławskie - Lato bez granic – Dni Sławy - Summer Rock Festival - Zawody w Triathlonie - Zawody w Ratownictwie Wodnym - Sławska Noc Reggae.

Międzyrzecki Rejon Umocniony – atrakcja jakich w Europie mało! w w w . b u n k r y . p l

Międzyrzecz Fortification Region – a rare attraction!

A

ll those who studied German history are surely familiar with the famous fortifications of the Siegfried Line. Meanwhile, in the east, not far from Berlin, fields and forests on the once German area, which now belongs to Poland, conceal kilometres of underground corridors and numerous shell-proof domes of the largest German fortifications on the east front. They were constructed by the Germans in the inter-war period, and further developed during the World War II as a defensive line of the Third Reich. The fortifications comprised 105 reinforced concrete bunkers which were supposed to be unconquerable.

The Międzyrzecz Fortification Region (as it was named after the war) is the crowning achievement of the European art of fortification of the 1930s and its technical solutions are far more advanced than those of the French Maginot Line. The main part of the fortifications consist of a 32 kilometres long system of underground corridors and structures with 50-tonne shell-proof domes. At 52 metres underground there are secret soldiers’ quarters, ammunition storage sites and… the largest European reserve of flying mammals - bats.

Tourists may visit the section of fortifications in Pniewo, located between Międzyrzecz and Świebodzin, next to the national road no. 3 (E65). Other tourist attractions include an exhibition of military equipment and a visit to the army canteen. Between 15 October and 15 April one-hour trips are available, with visits to the quarters located at approximately 30 metres underground. After 15 April several options of routes are possible: the shorter route of about 1.5 h, the longer one - up to 2.5 hours and specially tailored routes of up to 8 hours. For groups of foreigners we offer German, English and Russian speaking guides.

W

historii niemieckiej wyjątkowo dobrze znane są umocnienia Linii Zygfryda. Tymczasem po drugiej stronie dawnych terenów Niemiec, w obecnych granicach Polski – dokładnie na kierunku berlińskim – pośród pól i lasów ukryte są kilometry podziemnych korytarzy i pancerne kopuły największych niemieckich fortyfikacji na wschodzie. Zostały zbudowane przez Niemców w latach międzywojennych i w trakcie II wojny światowej w celu obrony III Rzeszy. 105 żelbetowych bunkrów tworzyło fortyfikację, według założeń budowniczych, nie do zdobycia.

Międzyrzecki Rejon Umocniony (tak nazwano tę fortyfikację po wojnie), stanowi szczytowe osiągnięcie europejskiej sztuki fortyfikacji lat 30-tych ubiegłego stulecia i przewyższa rozwiązaniami technicznymi francuską Linię Maginot’a. Na głównym odcinku umocnień wyróżnia się system podziemnych korytarzy o łącznej długości aż 32 km oraz obiekty z 50-tonowymi kopułami pancernymi, tzw. panzerwerki. Na głębokości dochodzącej do 52 m znajdują się podziemne koszary, magazyny amunicji i....największy w Europie rezerwat latających ssaków, czyli nietoperzy.

Trasa turystyczna po umocnieniach Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego ulokowana jest w Pniewie, pomiędzy Międzyrzeczem a Świebodzinem, przy drodze krajowej 3 (E-65). Do dyspozycji turystów na powierzchni znajduje się wystawa poświęcona militariom i zaplecze gastronomiczne. W okresie 15 październik – 15 kwiecień możliwy jest wariant wycieczki ok. 1 h, w trakcie której m.in. schodzi się na głębokość ok. 30 m. Po 15 kwietnia uruchamiane są co roku różne warianty tras: trasa krótka – do 1,5 h, długa – do 2,5 h oraz trasy specjalne na zamówienie – do 8 h („gdzie nogi poniosą”). Ponadto dla grup obcojęzycznych jest do dyspozycji przewodnik w języku niemieckim, angielskim i rosyjskim.

Zapraszamy! Wrażenia gwarantowane!

Visit us! We guarantee you will not regret it!

Kontakt/Contact:

biuro@bunkry.pl,

tel. +48 95 741 99 99 13

www.gminadrawsko.pl

In July 2011, the most innovative MARINAS in Poland have been commissioned for use in Czarnków and Drawsko in the Wielkopolska Region.

Marinas are the gates to Wielkopolska’s wide variety of tourist services and facilities.

Tourists have a growing interest in nature recreation, far away from the hustle and bustle of big city life. Polish regions make every attempt to fulfill their needs and expectations.

Wielkopolska is a region that abounds in scenic beauty, local traditions and customs, and it has a community of enterprising and hard working people.

River Noteć is an important waterway and the only connection between Poland’s

largest rivers of Vistula and Odra.

The Wielkopolska Region is developing new sailing routes to provide endless opportunities for water tourism. New harbors, marinas and high-standard tourist facilities enhance the appeal of our Region’s scenic beauty and rich history.

International waterways E-70, E-40 and E-30 and the Wielkopolsko-Lubusko-KujawskoPomorska Loop connect Poland’s host venues for the Euro 2012 – Poznań, Gdańsk, Wrocław, Warsaw and Cracow.

Poznań, the capital city of the Wielkopolska Region, will be one of the cities hosting the Euro 2012. The marinas on river Noteć in Drawsko and Czarnków are situated close to Poznań, and they are a convenient venture point for discovering sightseeing attractions in Wielkopolska’s capital city.

The new marinas will contribute to the development of tourism in Wielkopolska by reviving waterway traffic on river Noteć and providing Polish and foreign visitors with attractive facilities.

SAIL TO EURO 2012

ZAPRASZAMY SERDECZNIE DO KORZYSTANIA Z NOWOCZESN FEEL FREE TO USE OUR TOP-STANDARD YAC

www.teraznotec.pl

The marinas in Drawsko and Czarnków: – are modern and innovative facilities, – offer guarding and monitoring services for your boat, – provide comprehensive tourist services, including board and accommodation, boat storage, slipping, access to public services, – are situated only 60 minutes away by boat from Poznań, one of the host cities of the Euro 2012 (harbors operate equipment rentals), – provide active recreation services, organize sports and entertainment events.

The project has been co-financed by the European Regional Development Fund as part of the Wielkopolska Regional Operational Program for 2007-2013.

14

EUROPEAN FUNDS FOR THE DEVELOPMENT OF AN INNOVATIVE WIELKOPOLSKA

www.czarnkow.pl W lipcu 2011 w Wielkopolsce, w Czarnkowie i Drawsku otwarto nowoczesne, a co najważniejsze w skali Polski, nowatorskie obiekty turystyczne – PRZYSTANIE WODNE. Przystanie wodne to „bramy” do bogatej oferty turystycznej regionu. Dzisiaj, wielu turystów szuka odpoczynku na łonie natury, z dala od nowoczesności, gwaru i dużych aglomeracji miejskich.

Włodarze polskich regionów starają się zaspokoić te oczekiwania.

Wielkopolska to region szczególnie bogaty w walory środowiska naturalnego, zwyczaje, tradycje, a także, co warto podkreślić, w solidnych, pracowitych i gospodarnych ludzi. „Uzbrojona” w odpowiednią infrastrukturę rzeka Noteć to jedyne możliwe połączenie dwóch największych polskich rzek: Odry i Wisły.

W Wielkopolsce powstają Szlaki Wodne, które są doskonałym miejscem dla turystyki wodnej. Nowe przystanie, mariny i inne obiekty turystyczne uzupełniają walory przyrodnicze, krajobrazowe i historyczne Naszego Regionu.

Międzynarodowa Droga Wodna E-70, E-40 i E-30 oraz Pętla Wielkopolsko-Lubusko-

Kujawsko-Pomorska, łączy miasta będące areną rozgrywek sportowych EURO 2012 tj. Poznań, Gdańsk, Wrocław, Warszawa i Kraków.

Mecze Piłkarskie EURO 2012 będą rozgrywane m.in. w stolicy Województwa Wielkopolskiego – Poznaniu. Niewielkie odległości, Przystani Wodnych na rzece Noteć w Drawsku i Czarnkowie, do Poznania, stanowią dogodną bazę wypadową do korzystania z atrakcji turystycznych oferowanych przez Stolicę Wielkopolski.

Nowe przystanie wodne, przyczynią się do rozwoju znaczenia turystyki w Wielkopolsce, wznowienia żeglowności Noteci oraz stworzą infrastrukturę dla turystów polskich i zagranicznych.

STATKIEM NA EURO 2012

NYCH PRZYSTANI JACHTOWYCH W CZARNKOWIE I W DRAWSKU CHT MARINAS IN CZARNKÓW AND DRAWSKO Przystanie wodne w Drawsku i Czarnkowie to: – nowoczesna i innowacyjna infrastruktura, – bezpieczne, strzeżone i monitorowane obiekty przystani, – kompleksowe usługi dla turystów: noclegowe, gastronomiczne, przechowywania łodzi, slipowania, usługi związane z infrastrukturą socjalną, – tylko 60 minut jazdy do stolicy Wielkopolski – POZNANIA, jednej z aren EURO 2012 (możliwość wypożyczenia środka transportu), – miejsce organizacji turystyki aktywnej i imprez sportoworozrywkowych.

www.teraznotec.pl

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 FUNDUSZE EUROPEJSKIE - DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI

15

Wielkopolska’s Local Action Groups implement cooperation projects As part of the Leader approach under Axis 4 of the Rural Development Program implemented by the Marshal Office of the Wielkopolska Region, 31 Local Action Groups (LAGs) have been created in Wielkopolska. Their operations cover nearly 90% of the region’s territory. Wielkopolska’s communities are thus deeply committed to improving the living and working conditions of the region’s inhabitants.

DLA DOBRA FOR THE COMMON GOOD Cooperation is one of the seven key features of the Leader approach, and Wielkopolska’s LAGs are willing to exchange experiences and establish contacts with new partners. Local initiatives are undertaken to promote the development of tourism

16

and improve the quality of life in Wielkopolska’s towns and villages.

Local dialogue and cooperation have generated various benefits as part of the projects initiated by LAGs. Three of Wielkopolska’s LAGs – “Zaścianek” of Żerkowo, “Unia Nadwarciańska” of Słupca and “Z nami warto” of Kołaczkowo – have launched the “Joint promotion of active tourism” (WARTA) project. This undertaking aims to promote the scenic beauty, natural and cultural assets of the areas covered by the three LAGs, in particular the territories intersected by river Warta. As part of the project, three out of the five planned canoeing platforms have been built. Comprehensive information about tourist attractions on river Warta, accommodation, restaurants and water equipment rentals will be available on websites and in a tourist infokiosk.

Canoeing tours will be organized as of the following season.

Bike events organized by “Wrota Wielkopolski” LAG and Ostrzeszów LAG gave rise to the South Wielkopolska Cycle Loop concept. Scheduled for opening in 2012, the route will intersect areas of greatest natural and cultural value.

“Travels with Pan Tadeusz” is a shared initiative of “Zaścianek” and “Gościnna Wielkopolska” LAGs. Based on historical records of Adam Mickiewicz’s travels to Wielkopolska in 1831-1832, the route will lead tourists through towns and villages that had been visited by the great Polish poet.

The “Wielkopolska Uprising 1918-1919: We remember” is a project launched in joined effort by the following LAGs: “KOLD” of Duszniki, “Stowarzyszenie Ziemi Grodziskiej Leader” of Grodzisk Wielkopolski and “Region Kozła” of Lubusz. The project aims to preserve the memory of Wielkopolska’s historical uprisings and to convey this knowledge to the younger generations for this tradition to survive. It will involve panel discussions, a search for insurgents’ graves, development of an uprising database, mapping the route of the uprising’s north-western front, publication of a map with a description of the route.

Rural communities’ involvement in the life of their small homelands brings wonderful results. With the aid of EU grants, Polish villages are becoming friendly destinations for their inhabitants and employees. The most valuable initiatives are selected during the “Friendly Village” contest organized by the National Rural Network. “The submitted projects are best proof that EU funds are vital drivers of growth, provided that they are managed wisely by people who have

far-reaching and courageous plans,” says Tomasz Bugajski, member of the Wielkopolska Region Board.

The competition is held at both regional and national level. The winner of the first contest was the Center for Regional and Natural Education in Mniszki. In this year’s third contest, winners were selected in three categories: society, technology and nature protection.

The first winning project was the marina on lake Ślesińskie, built by the municipality of Ślesin as part of the Great Wielkopolska Loop. The reconstruction of an old farm in Prusim, Kwilcz municipality, was the winner in the second category. The Haulander Open-Air Museum, built by RTM Sp. z o.o., is a modern recreational and conference center. It is a prime example of how rural culture and heritage can be harnessed for the promotion of tourism. The winning project in the third category involved the construction of solar and wind powered street lights on Stefanowska street in Golin, Jarocin municipality.

This state-of-the-art system is a tourist attraction, and a best practice model for sustainable energy solutions. The awarded projects have significantly increased Wielkopolska’s appeal for both Polish and foreign tourists.

Wielkopolskie Lokalne Grupy Działania realizują projekty współpracy W Wielkopolsce, w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, wdrażanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, powstało 31 Lokalnych Grup Działania (LGD). Zasięgiem działania obejmują one prawie 90 procent powierzchni województwa i należą do najaktywniejszych w kraju. Oznacza to, że region dysponuje ogromnym potencjałem społecznym zaangażowanym w poprawę warunków życia i warunków pracy mieszkańców obszarów wiejskich.

WSPÓLNEGO Wielkopolskie LGD cechuje otwartość, chęć dzielenia się doświadczeniami i nawiązywania kontaktów z innymi partnerami. Idea współpracy jest bowiem jedną z siedmiu podstawowych zasad, na których opiera się koncepcja podejścia Leader. Interesujące inicjatywy współpracy służyć mają przede wszystkim rozwojowi turystyki, poszarzeniu oferty turystycznej, wzmocnieniu jej promocji i w efekcie podniesieniu jakości życia mieszkańców wsi i miasteczek.

Efekty tej współpracy widoczne są już w szeregu realizowanych przez LGD przedsięwzięciach.

Trzy wielkopolskie LGD: „Zaścianek” z Żerkowa, Unia Nadwarciańska” ze Słupcy i „Z nami warto” z Kołaczkowa, wspólnie zwróciły się w stronę rzeki Warty.

Realizują projekt pod nazwą WARTA, czyli „Wspólna Animacja Rozwoju Turystyki Aktywnej”. Celem podjętej współpracy jest efektywne wykorzystanie piękna i potencjału przyrodniczego terenu objętego działaniem trzech LGD, szczególnie rzeki Warty oraz promocja walorów przyrodniczych i kulturowych tego obszaru. W ramach podjętej współpracy powstały już trzy – z pięciu zaplanowanych – pomosty dla kajakarzy.

Ze stron internetowych i infokiosku turysta będzie mógł uzyskać wyczerpującą informację o atrakcjach turystycznych wzdłuż rzeki Warty. Od nowego sezonu organizowane będą spływy kajakowe.

Pomysł utworzenia Rowerowej Pętli Południowej Wielkopolski, przebiegającej przez gminy powiatu ostrzeszowskiego i kępińskiego, zrodził się z tradycji imprez rowerowych organizowanych przez LGD Wrota Wielkopolski i Ostrzeszowskiej LGD. Trasa, która powstanie w 2012 roku, przebiegać będzie przez najatrakcyjniejsze przyrodniczo i kulturowo zakątki regonu.

Na „Podróże z Panem Tadeuszem” wspólnie zamierzają zaprosić LGD „Zaścianek” oraz „Gościnna Wielkopolska”. Udokumentowane pobyty Adama Mickiewicza w Wielkopolsce w latach 1831/1832 stały się przyczynkiem do kreowania produktu turystycznego, który poprowadzi śladami wieszcza.

Powstanie Wielkopolskie 1918/19 – PamiętamyKontynuujemy – to tytuł projektu współpracy, którą podjęły LGD: KOLD z Dusznik, Stowarzyszenie Ziemi Grodziskiej Leader oraz Region Kozła z Lubuskiego. Celem tego projektu jest zachowanie i kultywowanie pamięci o powstańczych wydarzeniach oraz przekazywanie ich młodemu pokoleniu, aby mogło kontynuować tradycje patriotyczne

i historyczne Wielkopolan. Projekt zakłada spotkania tematyczne, oznakowanie mogił powstańców, utworzenie bazy danych o powstaniu, wyznaczenie i oznakowywanie szlaku frontu północno-zachodniego powstania, wydanie mapy.

Zaangażowanie mieszkańców obszarów wiejskich w życie swoich małych ojczyzn przynosi wspaniałe efekty. Dzięki dobrze wykorzystanym pieniądzom unijnym wieś pięknieje, staje się przyjaznym miejscem do pracy i do życia. Najciekawsze projekty zrealizowane przy wsparciu środków UE wyłania konkurs „Przyjazna wieś”, organizowany przez Krajową Sieć Obszarów Wiejskich. – „Projekty zgłoszone do konkursu są dowodem na to, jak doskonałą dźwignią rozwoju mogą być unijne środki, pod warunkiem, ze trafią do miejsc, w których są dobrzy gospodarze, mający dalekosiężne i odważne plany” – podkreśla Tomasz Bugajski, członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego.

Konkurs ma dwuetapowy przebieg – regionalny i ogólnopolski. Triumfatorem jego pierwszej edycji, na obu poziomach, było Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach. Tegoroczna, trzecia edycja wyłoniła zwycięzców w trzech kategoriach: społecznej, technicznej i ekologicznej. Jednym z laureatów jest przystań wodna na jeziorze Ślesińskim, zbudowana przez gminę Ślesin. Powstała ona w ciągu jezior konińsko-ślesińskich, na trasie Wielkiej Pętli Wielkopolski. Drugim zwycięskim projektem jest rewitalizacja Zespołu Pofolwarcznego w Prusimiu, w gminie Kwilcz. Skansen Olenderski, zrealizowany przez RTM Sp. z o.o. jest nowoczesnym ośrodkiem wypoczynkowo-konferencyjnym i doskonałym przykładem wykorzystania architektonicznego dziedzictwa kulturowego w rozwoju turystyki.

Najciekawszy, w ocenie komisji, projekt w kategorii ekologicznej to budowa nowoczesnego, solarnego oświetlenia ulicznego na ulicy Stefanowskiej w Golinie, realizowany przez gminę Jarocin.

Rozwiązanie to może stanowić swoistą atrakcję turystyczną, jako przykład nowoczesnego wykorzystania energii odnawialnej.

Realizacja wszystkich nagrodzonych projektów zwiększyła atrakcyjność turystyczną Wielkopolski w wymiarze krajowym i międzynarodowym.

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie.

Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w ramach realizacji Planu Działania na lata 2010-2011 Sekretariatu Regionalnego KSOW. Instytucja Zarządzająca PROW 2007-2013 – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

17

A za tą mgłą na koniec (jak wieść gminna głosi)

„Zaścianka”

zaściankowość nie dotyczy Rozmowa z Jakubem Antkowiakiem, prezesem zarządu Stowarzyszenia LGD „Zaścianek” „Zaścianek” jest jedną z 31. wielkopolskich Lokalnych Grup Działania (LGD), które powstały w wyniku konkursu w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Jaka idea przyświecała powstaniu grupy i jaki jest terytorialny zasięg jej działania?

Rozmowy na temat powstania takiej grupy na naszym terenie toczyły się praktycznie od 2000 roku. Kiedy pojawiły się możliwości zawiązania LGD na zasadzie trójsektorowego publiczno – gospodarczo - społecznego partnerstwa, dzięki któremu można zdobyć unijne pieniądze na inwestycje i inne projekty, nie mogliśmy zmarnować szansy. W 2007 roku powstała LGD „Zaścianek”, obejmująca swym działaniem obszar dwóch gmin: Żerków i Nowe Miasto nad Wartą. Tradycyjne dobrosąsiedzkie stosunki obu gmin, ich wspaniałe walory przyrodnicze i kulturowe, zamiłowanie społeczności do tej ziemi, złożyły się na nasze przekonanie o możliwości kształtowania wspólnej przyszłości, opartej o te właśnie wartości. Elementem łączącym obie gminy niewątpliwie była też wieloletnia przyjaźń ich włodarzy.

Aleksander Podemski, wójt Nowego Miasta nad Wartą i nieżyjący już Janusz Jajczyk, burmistrz Żerkowa, to koledzy z jednej klasy i ławki jarocińskiego liceum, obaj piastujący swe funkcje od 1990 roku.

przyniósł egzemplarz „Pana Tadeusza” i zacytował fragment VI Księgi „Zaścianek”: „Słynie szeroko w Litwie Dobrzyński Zaścianek. Męstwem swoich szlachciców, pięknością szlachcianek”.

Wówczas przyjęliśmy tę propozycję z mieszanymi uczuciami. Zaścianek kojarzył się z zaściankowością o negatywnym znaczeniu. Przekonaliśmy się jednak do tej nazwy. Nawiązuje ona bowiem do epopei narodowej i do samego wieszcza. To na naszym terenie znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Adama Mickiewicza w przepięknym pałacu w Śmiełowie. A zaściankowość?

Ona nas nie dotyczy. Tutejsi mieszkańcy są gościnni i otwarci, o czym świadczy choćby oferta noclegowa dla turystów na ok. 500 miejsc, jedna z większych wśród wielkopolskich LGD.

Podsunął go burmistrz Żerkowa. Na spotkanie założycielskie w lutym 2007,

W zaktualizowanej w tym roku strategii zapisaliśmy dwa cele ogólne: poprawę

Efekty działania LGD widoczne są przede wszystkim w zrealizowanych projektach. Co udało się zrobić dzięki dofinansowaniu uzyskanemu za pośrednictwem LGD „Zaścianek”?

Możemy pochwalić się odnowioną i rozbudowaną świetlicą wiejską wraz z remizą strażacką oraz atestowanym placem zabaw we wsi Ludwinów.

Ciekawe projekty zrealizowane za pośrednictwem „Zaścianka”, to np.: „Szlakiem zabytków gminy Nowe Miasto nad Wartą” i „”Szlakiem zabytków gminy Żerków” zrealizowane przez gminę i Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne. Postawiono kilkanaście tablic informacyjnych przy atrakcyjnych Fot. Jaros³aw Rybarczymkk

Skąd pomysł na działanie grupy pod szyldem „Zaścianek”?

LGD opracowuje i realizuje lokalną strategię rozwoju (LSR), konieczną do aplikowania o unijnie środki. Jakie cele sformułowano w tej strategii dla obszaru objętego działaniem „Zaścianka”?

warunków i jakości życia mieszkańców oraz rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Chcemy aktywizować naszą społeczność wokół działań kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych oraz wspólnie określonych potrzeb inwestycyjnych. A te na naszym terenie skupiają się wokół turystyki. W związku z tym oceniamy pozytywnie projekty skierowane na rozwój bazy turystycznej oraz działalność gospodarczą i społeczną związaną wyłącznie z tą dziedziną.

Przemysłu na nasz teren ściągać nie zamierzamy. W sumie dysponujemy niezbyt dużą kwotą 2,2 miliona złotych na alokację środków na obszar realizacji LSR LGD „Zaścianek”. Od 2009 roku przeprowadziliśmy już pięć naborów i łącznie z październikowym, zakontraktujemy blisko 80 procent funduszy przeznaczonych na okres programowania 2007-2013.

18

zabytkowych obiektach. Bractwo Kurkowe zbudowało wiatę strzelniczą.

Realizowana jest duża inwestycja „Urządzenie Parku Zdroje wraz z placem zabaw w Nowym Mieście nad Wartą”. Ponadto imprezy plenerowe, które cieszą się dużą popularnością wśród mieszkańców, integrując ich we wspólnej zabawie i sportowej rywalizacji, jak na przykład Dni Ziemi Nowomiejskiej organizowane przez stowarzyszenie jej miłośników. Ale nie tylko nasi beneficjenci oferują takie atrakcje. „Zaścianek” zorganizował festyn rodzinny połączony z turniejem sołectw obu gmin o Puchar Prezesa.

Dopisali zarówno uczestnicy jak i przepiękna, słoneczna pogoda.

Realizacja jakich przedsięwzięć będzie możliwa w najbliższej przyszłości?

Mam nadzieję, ze niebawem powstanie folder z wszystkimi naszymi trasami turystycznymi: pieszymi, rowerowymi, konnymi po Szwajcarii Żerkowskiej, Nortdic Walking oraz kajakowymi Prosną i Wartą. W ramach projektów współpracy LGD pobudowaliśmy pomost dla kajakarzy na rzece Warcie, podobnie jak nasi partnerzy z LGD „Z Nami Warto” i LGD „Unia Nadwarciańska”. Docelowo będzie ich pięć. Nasi beneficjenci już zakupili nowe kajaki i wypożyczają je coraz liczniejszym miłośnikom tej formy turystyki.

Atrakcji jak widać u nas nie brakuje.

Zapraszamy zatem do odwiedzenia Szwajcarii Żerkowskiej oraz Doliny Warty i do częstych powrotów w nasze malownicze strony.

Rozmawiała: Ewa Stasiak

Ciągnie się bardzo piękna, żyzna okolica. „Pan Tadeusz”

Szwajcaria Żerkowska Zaprasza!

And behind this mist (such tales through villages pass) Stretches out a most lovely and fertile expanse* Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz

T

he municipality of Żerków, picturesquely set at the heart of the Wielkopolska region, boasts a unique landform and a richness of flora and fauna species in Żerkowsko-Czeszewski Landscape Park. The “Zaścianek” Local Action Group has initiated various projects in the municipalities of Żerków and Nowe Miasto nad Wisłą that rely on the Leader approach under Axis 4 of the Rural Development Program for 2007-2013. The key tourist attractions are the Mickiewicz Tourist Center and the recently launched Bowling Center which features 6 bowling alleys, a shooting range and 4 billiard tables. There is also a fitness studio, a gym, a sauna and outdoor swimming pools. The construction of the local stadium, put into use last year, was funded by Żerków, the Marshal Office of the Wielkopolska Region and the EU Rural Development Program for 2007-2013. Canoeing enthusiasts can enjoy a floating dock on river Warta in Pogorzelica which was built as part of a cooperation project. Tourism plays a strategic role in local development, and Żerków organizes various sports events to maximize its attractiveness for visitors, including cross-country, mountain biking, chess competitions and group games.

The Herman Horseback Riding Farm in the municipality of Nowe Miasto Nad Wisłą is true haven for tourists. Situated in the pristine forests of Żerkowsko-Czeszewski Landscape Park, it combines tradition with modern and comfortable lodgings. The farm has horse boarding stables, it organizes green schools, conferences, trainings, horseback riding courses, special attractions for children and regular events. The nature reserve and the proximity of river Warta shield the farm and its guests from the hustle and bustle of daily life.

Visit the hospitable region of Żerków Switzerland for a life-changing and energizing vacation! * Translated by Marcel Weyland.

M

alowniczo położona w sercu Wielkopolski urzeka przybyłych tu gości pięknem krajobrazu, unikalną rzeźbą terenu, bogactwem flory i fauny Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Obszar gmin Żerków i Nowe Miasto nad Wartą stanowi element wdrażania Osi 4 Leader przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zaścianek” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Oprócz prosperującego od kilku lat Mickiewiczowskiego Centrum Turystycznego, który na pewno wielu osobom jest znany, w 2010 r. został oddany do użytkowania kolejny obiekt jakim jest Kręgielnia Do dyspozycji gości mamy 6 torową kręgielnię, 4-stanowiskową strzelnicę oraz 4 stoły bilardowe. Istnieje możliwość korzystania ze studia fitness, siłowni, sauny, kabiny ciepła a w sezonie letnim z basenów kąpielowych. Również w roku ubiegłym został oddany do użytku stadion im. Janusza Jajczyka. Inwestycja finansowana była ze środków własnych Gminy Żerków, środków pomocowych Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i UMWW. Na miłośników turystyki kajakowej czeka w lipcu tego roku oddany do użytkowania pomost pływający na rzece Warcie w miejscowości Pogorzelica. Projekt został zrealizowany w ramach działania „Wdrażanie projektów współpracy” W planach strategicznych gmin i LSR „Zaścianek” funkcja turystyczna została zapisana jako wiodąca, dlatego dbamy o to aby ułatwić i uatrakcyjnić pobyt przebywającym tu gościom. Żerków jest miejscem w którym organizowane są imprezy sportowe takie jak: biegi przełajowe, kolarstwo górskie, gry zespołowe oraz zawody szachowe.

Z dala od zgiełku i hałasu, od wszelakich trosk, jest miejsce, które powraca na nowo do najcenniejszych tradycji – to Folwark Konny Hermanów na terienie Gminy Nowe Miasto nad Wartą. Miejsce położone na malowniczych, nadwarciańskich łąkach, zagubione wśród lasów Żerkowsko - Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Bogata oferta noclegowa, zielone szkoły, szkolenia i konferencje, kursy i obozy jazdy konnej, pensjonat dla koni, liczne atrakcje dla dzieci oraz imprezy cykliczne odbywające się co roku przyciągają coraz więcej turystów. Park, rezerwat przyrody, starorzecza i oddalona o kilkaset metrów rzeka Warta zamykają Hermanów przed zgiełkiem codzienności.

Zapraszamy do aktywnego wypoczynku, wędrówek pieszych, rowerowych, konnych i kajakowych po gościnnej „Szwajcarii Żerkowskiej”.

Welcome To Żerków Switzerland!

Stowarzyszenie LGD „Zaścianek”,tel. +48 62 740 20 40, e-mail: biuro@zascianek.org.pl w w w . z a s c i a n e k . o r g . p l

19

Urząd Gminy i Miasta w Witkowie 62-230 Witkowo ul. Gnieźnieńska 1 tel. +48 61 477-81-94 +48 61 477-81-28 fax +48 61 477 88 55

Witkowo

W

Witkowo kojarzy się z przepięknymi krajobrazami i wypoczynkiem. Co Pana zdaniem należy powiedzieć o Witkowie przede wszystkim?

Jako włodarz Miasta i Gminy chciałbym zaprosić wszystkich Czytelników do nas, do gminy Witkowo. W gminie mamy największy ośrodek wypoczynkowy w Wielkopolsce.

Dzięki atrakcyjnemu położeniu oraz walorom krajobrazowym jest idealnym miejscem do wypoczynku przez cały rok. Oferta jest tak rozbudowana i na tyle urozmaicona, że każdy może znaleźć coś dla siebie.

Samorząd od lat też stawia na edukację i sport. Staramy się zapewnić naszym mieszkańcom jak najlepsze warunki do nauki, możemy się pochwalić nowoczesną bazą dydaktyczną i zapleczem kulturalno-sportowym oraz bogatą ofertą imprez kulturalnych.

Kończymy budowę kolejnej hali sportowej w mieście, która jest pierwszym etapem budowy kompleksu sportowo-rekreacyjnego. Kończymy również opracowanie dokumentacji technicznej na budowę Ośrodka Kultury, który będzie obiektem z prawdziwego zdarzenia.

Dzięki stałemu rozwojowi Witkowo staje się atrakcyjnym miejscem dla turystów jak i dla inwestorów, którzy znajdują tutaj dogodne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej, zamieszkania i wypoczynku.

Co zaliczyłby Pan do głównych atutów Witkowa?

Jednym z głównych atutów jest cały kompleks wypoczynkowy w Skorzęcinie. Liczne czyste jeziora, świeże powietrze, wyjątkowa przyroda, lasy pełne duktów do pieszych wycieczek oraz tras rowerowych, oraz bogata oferta imprez kulturalnych przyciągają turystów z całej Polski.

Doskonale zorganizowana, nowoczesna baza turystyczna oraz liczne atrakcje sprawiają, iż turyści mają do wyboru wiele form spędzania wolnego czasu. Można go spędzać bardzo aktywnie – kibicować lub brać udział w licznego rodzaju turniejach i rozgrywkach sportowych dla amatorów i profesjonalistów, jeździć na wycieczki, delektować się ciszą i pięknem lasów lub poleniuchować na plaży.

20

Wielkopolski kurort Na jakie jeszcze atrakcje mogą liczyć przybywający tutaj turyści?

Oprócz już wspomnianej bogatej oferty kulturalnej i sportowej, oraz doskonale zorganizowanej bazy turystycznej obfitującej we wszelkie atrakcje turyści mogą zwiedzić okolice i obejrzeć ciekawe zabytki. Nie sposób tu wymienić wszystkich. Na szczególną uwagę zasługują zespoły dworsko-pałacowe w Kołaczkowie, Jaworowie i Królewcu, kościół p.w. Św. Mikołaja w Witkowie czy stuletnie kamieniczki okalające witkowski rynek. Jedną z ważniejszych atrakcji Witkowa jest też pochodząca z 1896 roku kolejka wąskotorowa, przejazd nią jest nie lada frajdą dla dzieci i dorosłych. Wśród bogatej oferty wydarzeń kulturalnych do najciekawszych należą m.in.: Dni Witkowa, Dożynki, Mistrzostwa Polski Jachtów Żaglowych, Mistrzostwa w Pływaniu Długodystansowym, wystawy psów rasowych czy Mistrzostwa Wielkopolski w Plażowej Piłce Nożnej.

Jakie są Pańskie plany i zamierzenia na najbliższą przyszłość?

Turystyka jest wiodącą gałęzią naszej gospodarki, którą ciągle będziemy rozwijać.

W zeszłym roku powstał w Skorzęcinie kompleks boisk wielofunkcyjnych, przebudowaliśmy molo, fontannę – ogółem przeprowadziliśmy rewitalizację Ośrodka Wypoczynkowego, tak, aby podnieść standard i atrakcyjność tego miejsca, ale także, aby umożliwić wypoczynek w tym miejscu osobom niepełnosprawnym usunęliśmy ,,bariery architektoniczne”. Obecnie realizujemy drugi etap rewitalizacji ośrodka.

Cały czas prowadzimy inwestycje na terenie całej gminy, wyremontowaliśmy świetlice środowiskowe, budujemy kolejne boiska sportowe, kolejne place zabaw. Wybudowaliśmy halę sportową, przygotowujemy się do budowy Centrum Kultury w Witkowie – obiekt będzie miał powierzchnię ponad 2000 m2.

Dbając o nasze zabytki zaplanowane jest odrestaurowanie wiatraka-koźlaka w Kamionce.

W Witkowie cały czas coś się dzieje, dbamy nie tylko o turystów, ale także o mieszkańców i z myślą o nich planowane są inwestycje mające poprawić jakość ich życia i otworzyć nowe możliwości spędzania wolnego czasu.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Renata Piątkowska-Ratajczak

Rozmawiamy z Burmistrzem Gminy i Miasta Witkowo Krzysztofem Szkudlarkiem would like to take this opportunity to invite all visitors to the hospitable municipality of Witkowo where modern facilities remain in harmony with the surrounding nature.

The local authorities and Witkowo’s enterprising community contribute to the municipality’s dynamic growth, turning it into a prime destination for both tourists and investors.

Witkowo’s authorities have made education one of their strategic goals. The municipality has developed a network wellequipped educational, cultural and sports facilities that provide quality entertainment and active recreation options for members of the local community.

Witkowo is renowned for its scenic beauty. It is a popular site for holiday makers who come from different parts of Poland to enjoy the pristine settings of the municipality’s charming lakes and forests.

Krzysztof Szkudlarek

I

SARBIA

FOREST DIVISION

Sarbia Forest Division is situated in the Wielkopolska Region, it covers the administrative districts of Czarnków-Trzcianka, Chodzież, Piła and Oborniki, and the municipalities of Czarnków, Połajewo, Chodzież, Budzyń and Ryczywół. It seats the towns of Czarnków and Ujście. The forest division comprises 97 forest districts spanning the area of 19 882 ha (including 19 292 ha of forest area) with average forest coverage of 44%.

Sarbia has a predominance of pine forests. Beech, oak, alder and spruce woods occupy more fertile areas.

Sarbia Forest Division boasts the Źródliska Flinty flora reserve with the area of 44.83 ha which covers lake Niewiemko, marshy meadows surrounded by willow trees and forests. It is the habitat of 147 plant species, including 22 moss and fern species and 6 protected taxa. The forest division’s greatest pride is the beech alley in Jabłonowo and 44 monuments of nature that include trees and tree clusters. Sarbia features protected ecosystems with the combined area of 62.73 ha and the Noteć River Valley protected landscape area. It is a protected habitat of the white-tailed eagle. The forest division is a unique habitat of the wolf, an endangered animal species.

Sarbia Forest Division is an area of great natural, historical and cultural interest that attracts many tourists. It has a well-developed road network and parking facilities for guests. The Szklarnia forest lodge offers comfortable accommodation for visitors, including hunting enthusiasts. In the local Animal Breeding Center, tourists can admire deer, roe deer, fallow deer, mouflons and wild boars in their natural habitat.

The forest division launches various educational projects. Forest Tournaments for primary and middle school students have been held regularly since 2000. Sarbinka Trail is a hiking and cycling forest education path that spans the distance of five kilometers. The trail starts at the forest division’s headquarters, and it intersects the forest district of Kruszewo.

NADLEŚNICTWO

Nadleśnictwo Sarbia położone jest w Wielkopolsce, na terenie czterech powiatów: czarnkowsko-trzcianeckiego, chodzieskiego, pilskiego i obornickiego, sześciu gmin: Czarnków, Połajewo, Chodzież, Budzyń, Ujście i Ryczywół oraz dwóch miast: Czarnków i Ujście. Tworzy je 97 różnej wielkości kompleksów o łącznej powierzchni 19 882 ha (w tym powierzchnia leśna 19 292 ha). Przeciętna lesistość wynosi 44%. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna. Na żyźniejszych siedliskach rosną: buk, dąb, olsza, świerk.

Perłą nadleśnictwa jest rezerwat florystyczny „Źródliska Flinty” o powierzchni 44,83 ha, obejmujący swoim zasięgiem nie zarośniętą toń jeziora Niewiemko, bagniste, często podtopione łąki obrzeżone wierzbami oraz lasy. Występuje tu 147 gatunków roślin, w tym 22 gatunki mszaków i paprotników oraz 6 gatunków roślin chronionych.

Ozdobą nadleśnictwa jest malownicza aleja bukowa w miejscowości Jabłonowo oraz 44 pomniki przyrody reprezentowane przez pojedyncze drzewa i grupy drzew.

Na terenie nadleśnictwa funkcjonują użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 62,73 ha oraz obszar chronionego krajobrazu „Dolina Noteci”. Utworzono także strefę ochrony ostoi, miejsca rozrodu i regularnego przebywania bielika. Osobliwością przyrodniczą nadleśnictwa jest występowanie gatunku chronionego, jakim jest wilk.

Duża lesistość, obfitość owoców runa leśnego, zwierzyny, walory przyrodnicze, historyczne i kulturowe składają się na dużą atrakcyjność turystyczną nadleśnictwa.

Turystyce sprzyja dobrze rozwinięta sieć dróg oraz duża liczba miejsc postoju pojazdów. Gościnne progi kwatery turystycznej zlokalizowanej w ciekawej architektonicznie leśniczówce „Szklarnia”, otwarte są także dla amatorów łowiectwa. Dobrze zagospodarowany Ośrodek Hodowli Zwierzyny stanowi miejsce bytowania jeleni, saren, danieli, muflonów i dzików.

Nadleśnictwo prowadzi szeroką działalność edukacyjną.

Od 2000 roku organizowane są Turnieje Leśne dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Z myślą o aktywnym wypoczynku połączonym z pogłębianiem wiedzy przyrodniczo-leśnej utworzono leśną ścieżkę dydaktyczną. Ponad pięciokilometrowa, wyposażona w tablice informacyjne „Ścieżynka Sarbinka” przeznaczona jest dla turystów pieszych i rowerzystów. Trasa rozpoczyna się przy siedzibie nadleśnictwa i biegnie po terenie leśnictwa Kruszewo.

Leśnicy zapraszają do odwiedzenia lasów Nadleśnictwa Sarbia Visit Sarbia Forest Division to experience nature at its best Nadleśnictwo Sarbia/Sarbia Forest Division: Sarbka 46, 64-700 Czarnków, tel: +48 67 255 12 20 www.pila.lasy.gov.pl/sarbia

Sarbia@pila.lasy.gov.pl 21

F orest

Divi s i o n

Łopuch

A Rich Source of Knowledge About Nature Łopuchówko Forest Division belongs to the Regional Directorate of State Forests in Poznań.

In most part, it is occupied by Zielonka Primeval Forest Landscape Park which is popularly known as the “green lungs” of Poznań. The park features numerous glacial formations, including moraine hills of Dziewicza Mountain and Moraska Mountain, lakes, river valleys and extensive forests. The local woods are protected habitats of the black stork, the white-tailed eagle and other rare bird species.

The forest division features two flora reserves of “Śnieżycowy Jar”, a habitat of the spring snowflake, a protected mountain flower, and “Żywiec dziewięciolistny”, a conservation area of the nineleaved coral wort, a rare floral species characteristic of the Carpathian Mountains. Łopuchówko is divided into three forest reserves: “Buczyna”, with the largest cluster of 150-year-old beech trees in the Wielkopolska Region, “Klasztorne modrzewie”, which hosts spectacular 200-year-old pines and larches as well as oak and beech trees, and “Las mieszany”, a 200-year-old oak and pine forest. The “Meteoryt Morasko” landscape reserve boasts a 164 kg-meteor, the largest object of the type ever found in Poland. A cascade of meteors carved seven craters in the ground, four of which are filled with water. The reserve is the habitat of many rare plant species, among them Turk’s cap lily and haselwort. The forest division has more than one hundred monuments of nature. Selected areas receive protection as part of the Natura 2000 network, including Buczyna in Długa Goślina, Zielonka Primeval Forest Range, Małej Wełny Valley near Kiszkowo, Samicy Valley and Biedrusko. The latter, occupied by military training grounds in 85%, is the seat of the Łysy Młyn Forest Education Center and the Hermit Beetle Conservation Center. The center’s main mission is to promote forest education and raise awareness about natural processes. It features attractive learning facilities,

Nadleśnictwo Łopuchówko: Łopuchówko 1, 62- 095 Murowana Goślina, tel. + 48 618122011 22

http://lopuchowko.poznan.lasy.gov.pl lopuchowko@poznan.lasy.gov.pl

among them the Virtual Laboratory of Interactive Learning. This monitoring station provides direct visual access to nature conservation areas via a network of Internet cameras installed in various sites, including on Dziewicza Mountain. The system enables teachers to organize virtual nature trips for students and initiate unique research projects that raise young people’s environmental awareness. The “Water in Nature” educational trail spans the distance of 1.5 km around the mill pond in the Marianowo forest unit. The trail comprises 12 sites which teach the visitors about water protection and sustainable water use. Łopuchówko Forest Division is also intersected by numerous hiking trails, the longest of which spans the distance of 5.5 km and features 19 areas of interest. Visitors are welcome to organize picnics and bonfires in the appropriately marked recreation areas.

Hiking trails enable tourists to experience the beauty of Wielkopolska’s nature. The fire lookout tower on Dziewicza Mountain features an observation deck at the height of 36 m, and it offers a magnificent view of Poznań and the surrounding areas. Łopuchówko Forest Division is the ideal getaway where visitors can increase their understanding and appreciation of environmental issues.

Nadleśnictwo

hówko

Bogate źródło wiedzy o przyrodzie Nadleśnictwo Łopuchówko należy do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu. Większa część obszaru nadleśnictwa wchodzi w skład zwartego kompleksu leśnego stanowiącego „Zielone płuca” Poznania, Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Park chroni polodowcowy krajobraz z morenowymi wzgórzami: Dziewiczą Górą i Górą Moraską, rynnami jeziornymi, dolinami rzek, rozległymi kompleksami leśnymi. W lasach tych znajdują się strefy ochrony gniazd bociana czarnego, bielika i innych chronionych ptaków.

Na terenie nadleśnictwa są dwa florystyczne rezerwaty przyrody: „Śnieżycowy Jar” z występującą tu masowo śnieżycą wiosenną, rzadką górską rośliną i „Żywiec dziewięciolistny” z jedynym w Wielkopolsce skupiskiem tej, również górskiej, rośliny charakterystycznej dla karpackich buczyn. Ponadto są tu trzy rezerwaty leśne: „Buczyna” z najcenniejszą częścią największego w Wielkopolsce liczącego ponad 150 lat drzewostanu bukowego, „Klasztorne modrzewie” z najstarszym w regionie 200-letnim drzewostanem sosnowo-modrzewiowym z domieszką dębów oraz buków i „Las mieszany” z 200-letnim drzewostanem dębowo-sosnowym. Z kolei rezerwat krajobrazowy „Meteoryt Morasko” może pochwalić się meteorytem ważącym 164 kg. Jest to największy meteoryt znaleziony w naszym kraju. Na skutek upadku deszczu meteorytów powstało 7 kraterów, z których cztery wypełnione są wodą. W rezerwacie występuje wiele rzadkich chronionych gatunków roślin m.in. lilia złotogłów, kopytnik pospolity i inne. W lasach Nadleśnictwa Łopuchówko znajduje się ponad sto pomników przyrody. Wyznaczono również kilka obszarów Natura 2000 tj. Buczyna

w Długiej Goślinie, Uroczyska Puszczy Zielonki, Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem, Dolina Samicy oraz Biedrusko. Na terenie tego ostatniego, którego obszar w 85 proc. stanowi wojskowy poligon, utworzono Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn, w którym znajduje się między innymi Centrum Ochrony Pachnicy Dębowej. Centrum ma za zadanie ochronę tego rzadkiego owada oraz poprawę poziomu przyrodniczej edukacji, kształtującej proekologiczne postawy. Edukację tę ma wspierać utworzone na potrzeby centrum, Wirtualne Laboratorium Interaktywnego Nauczania, oparte na monitoringu środowiska. Stałą obserwację otoczenia umożliwiają podłączone do systemu kamery internetowe zainstalowane w wybranych miejscach, w tym na dostrzegalni przeciwpożarowej na Dziewiczej Górze.

Pomiar warunków atmosferycznych jest możliwy dzięki stacji meteo. Kamery będą wykorzystywane podczas zajęć lekcyjnych m.in. do obserwacji zjawisk przyrodniczych i organizowania wirtualnych wycieczek. W ramach zajęć pozalekcyjnych realizowane będą projekty badawczo-edukacyjne poszerzające wiedzę dotyczącą środowiska i wykraczające poza ramowe programy nauczania.

Wokół stawu młyńskiego położonego w leśnictwie Marianowo utworzono dla zwiedzających ponad 1.5 km ścieżkę ekologiczną „Rola wody w przyrodzie” składającą się z 12 przystanków, mającą przybliżyć zagadnienia racjonalnego gospodarowania i ochrony wody.

Warto również dodać, że teren Nadleśnictwa Łopuchówko przecinają szlaki turystyczne oraz ścieżki przyrodniczo-leśne. Jedna z nich licząca w wariancie dłuższym 5,5 km ma aż 19 przystanków.

Na terenie Leœnictwa Annowo – Dziewicza Góra i leśnictwa Boduszewo można organizować ogniska na parkingach leśnych do tego celu przystosowanych.

Spacerując tymi szlakami, warto podelektować się pięknem wielkopolskiej przyrody. Ze szczytu Dziewiczej Góry z wieży przeciwpożarowej, możemy obserwować teren, co także stanowi turystyczną atrakcję. Na wysokości 36 m zbudowano taras widokowy, z którego widać panoramę Poznania i okolic. Odwiedzając Nadleśnictwo Łopuchówko z pewnością nie będziemy się nudzili a przy okazji wzbogacimy naszą wiedzę o przyrodzie i środowisku.

Oprac. A.K.

23

Rekomendujemy / We rekommend

TANZANIT HOTEL is

set amidst beautiful nature of Lubuskie Lakeland, far away from the hustle and bustle of modern life, in direct proximity of forests and Lake Rudzieńskie. It is the ideal getaway for guests who want to recharge their batteries and regain harmony of the body and the spirit. The hotel offers comfortable, air-conditioned rooms with a view of the lake. Guests will find peace and relaxation in the hotel’s spa. There is also a recreational center with a twolane bowling alley, billiards, a game arcade, a cafe and a barbecue hut where various festivities are held with excellent food and live music.

www.hoteltanzanit.pl

SZRENICA HOTEL in Szklarska Poręba has Over the past 10 years,

been deeply committed to making your stay a memorable experience filled with quality food and friendly service. The Hotel is situated in a majestic spruce forest at the foot of Szrenica Mountain.

The Skiarena Szrenica ski lift is only 100 m away, creating easy access to winter and summer-time recreational activities.

The hotel is also close to a hiking trail leading to Kamieńczyk waterfall, the largest waterfall in Karkonosze Mountains.

After a day filled with exciting activities, guests can relax in the hotel’s wellness center and enjoy a hearty dinner in the Zagłoba Barbecue Hut. www.hotelszrenica.pl

ELEGANCE AND REFINEMENT Discreet service, refined elegance and sophistication best describe the Delicjusz Hotel and Restaurant. The restaurant serves excellent food and specializes in Polish cuisine which will tickle the palate of the most demanding guests. The hotel features a beautiful garden and offers a variety of active recreation options such as horseback riding, bowling and other attractions which will make every guest’s stay in Delicjusz an unforgettable experience. The hotel is the ideal venue for organizing conventions, conferences, training sessions and business meetings.

Trzebaw-Rosnówko, 1 Poznańska St., tel. + 48 61 810 81 08, +48 61 819 52 60, fax + 48 61 819 52 55, www.delicjusz.pl

The Charm of Subtle Elegance Hotel T&T is situated in a quiet location in the vicinity of downtown Poznań. A quiet atmosphere and individual attention to every guest are the main reasons why the hotel is increasingly often visited by celebrities. The hotel features comfortable suites as well as cozy single and double rooms with a bathroom, telephone, Internet and satellite TV. There is also a sauna and a guarded car park.

The hotel’s restaurant serves European cuisine, and it is highly renowned for its wonderful Italian cookery.

The proximity of the city center and the hotel’s elegant, subdued interiors make it the ideal venue for training courses, conferences, business meetings and special events.

4 Metalowa St., tel. +48 61 864 12 81, fax +48 61 864 12 82, e-mail: hotel@hoteltt.com.pl www.hoteltt.pl

Galenica is a chain of modern pharmacies in downtown Poznań.

The 24 h outlet in the city center at 2/6 Strzelecka St. has the reputation of an excellently stocked and low-priced pharmacy.

The outlet situated next to the Old Brewery at 32 Krakowska St. is open daily from 8 a.m. to 20 p.m. Pod Niedźwiedziem pharmacy at 146 Głogowska St. runs a special scheme for elderly patients. Galenica’s personnel are highly qualified and speak foreign languages. All pharmacies are tourist-friendly, and payments are accepted also in Euro. Galenica’s owner, Ms. Elżbieta Taterczyńska, is committed to modern business development standards, but she attaches equal importance to the core values of the Polish pharmaceutical sector where the needs of the patients always come first. Visit one of our prime locations and see for yourself. plac Wiosny Ludów, 2/6 Strzelecka St., tel/fax +48 61 852 99 22 www.aptekagalenica.pl 24

PUB’S & CLUBS ALCATRAZ Klub Muzyczny 13/15 Nowowiejskiego St. tel. +48 61 853 28 81 Co wieczór gramy inn¹ muzykê www.alcatraz.pl ROOM 55 80/82 Stary Rynek tel. +48 61 855 32 24 www.room55.pl

RESTAURANTS CAFE BORDO Restauracja-Kawiarnia 28 ¯ydowska St. tel. +48 61 851 00 81 www.cafebordo.com Uniesienia dla podniebienia w najpiêkniejszym ogrodzie Starówki GIRASOLE 27 ¯ydowska St. tel. +48 61 851 37 29 www.girasole.com.pl e-mail: trattoria�girasole.com.pl

Where to go

Muzeum Socrealizmu

PIANO BAR Restaurant & Cafe BROWAR PUB S³odownia 42 Pó³wiejska St. tel./fax +48 61 859 65 70 www.pianobar.poznan.pl www.slodownia.com Lokalizacja: Stary Browar wejœcie z Dziedziñca Sztuki lub od ul. Koœciuszki CHIÑSKA RESTAURACJA AZALIA 34 Œw. Marcin St. tel. +48 61 853 24 42 open 12 pm-10.30 pm www.azalia.poznan.pl chiñski masa¿

THE MEXICAN 19 Kramarska St. (od ul.Wielkiej) tel. +48 61 851 05 36 www.mexican.pl

Otwarte od 12 do ostatniego goœcia.

Polecamy kuchniê w³osk¹ i œródziemnomorsk¹

RESTAURACJA HOTEL NH Poznañ 67 Œwiêty Marcin St. tel. +48 61 624 88 00 fax +48 61 624 88 01 nhpoznan�nh-hotels.com www.nh-hotels.com RESTAURACJA GRECKA MYKONOS 14 Wolnoœci Sq. tel. +48 61 853 34 36 otw. pn.-pt. 11-23, sob.-niedz. 12-23 www.tawerna-mykonos.com.pl 37 25

Informacje / Useful information

HOTEL-RESTAURACJA HOTEL SAFIR 41/49 ¯migrodzka St. tel: +48 61 867 37 11 fax: +48 61 867 83 36 e-mail: rezerwacja@hotelsafir.pl www.hotelsafir.pl MAT’S HOTEL i RESTAURACJA 115 Bu³garska St. tel. +48 61 868 78 31 fax +48 61 861 41 78 www.hotelmats.pl HOTEL RZYMSKI 22 K. Marcinkowskiego Ave tel. +48 61 852 81 21 fax +48 61 852 89 83 www.hotelrzymski.pl e-mail: hotel�rzymski.pl HOTEL MALTA*** CAMPING MALTA**** 98 Krañcowa St. tel. +48 61 876 62 03 fax +48 61 876 62 83 www.posir.poznan.pl HOTEL SPORT 34 Chwia³kowskiego St. tel. +48 61 833 05 91 fax +48 61 833 24 44 www.posir.poznan.pl

26 38

DELICJUSZ

Trzebaw-Rosnówko 1 Poznañska St. tel. +48 61 810 81 08, 061 819 52 60 fax +48 61 819 52 55 www.delicjusz.pl IBB ANDERSIA HOTEL 3 Andersa Sq. tel. +48 61 667 80 00 andersia�andersiahotel.pl www.andersiahotel.pl HOTEL VIVALDI 9 Winogrady St. tel. +48 61 858 81 00 fax +48 61 853 29 77 www.vivaldi.pl e-mail: vivaldi�vivaldi.pl HOTEL POZNAÑSKI 4 Krañcowa St., 62-030 Luboñ k/Poznania tel. +48 61 649 99 88 www.hotelpoznanski.pl GREEN HOTEL **** 1a Jeziorna St. Poznañ – Komorniki tel. +48 61 810 80 75 fax +48 61 810 81 23 www.greenhotel.pl rezerwacja�greenhotel.pl Jedyne takie miejsce!

DWÓR W SKRZYNKACH Skrzynki, 1 Parkowy Sq. tel. +48 61 819 62 25 fax +48 61 819 63 81 Hotel, konferencje, imprezy plenerowe, okolicznoœciowe

NH Poznañ 67 Œwiêty Marcin St. tel. +48 61 624 88 00 fax +48 61 624 88 01 nhpoznan�nh-hotels.com www.nh-hotels.com

PENSJONAT ZACISZE RESTAURACJA Poznañ-Plewiska 471 Grunwaldzka St. tel. +48 61 867 56 66 www.zacisze.poznan.pl

HOTEL, ORANGE PRZEZMIEROWO 14a Poznañska St. PrzeŸmierowo tel. +48 61 651 86 00 fax +48 61 651 86 01 www.hotelorange.pl

358a G³ogowska St. tel. +48 61 83 99 800 www.hoteltwardowski.pl

HOTEL GROMADA*** POZNAÑ 7 Babimojska St. tel. +48 61 866 92 07 fax +48 61 867 31 61 www.gromada.pl e-mail: hotelpoznan@gromada.pl GOŒCINIEC SUCHOLESKI 6 Sucholeska St. Suchy Las tel. +48 61 892 69 92 www.gosciniec-sucholeski.com.pl e-mail: recepcja�gosciniecsucholeski.com.pl HOTEL-RESTAURACJA T&T 4 Metalowa St. tel. +48 61 864 12 81 fax +48 61 864 12 82 www.hoteltt.com.pl e-mail: hotel�hoteltt.com.pl DON PRESTIGE RESIDENCE 2 Œw. Marcin St. tel. +48 61 8590 590 fax. +48 61 8590 591 e-mail: reception@donprestige.com www.donprestige.com

HOTEL TANZANIT Kolsko, Jesionka 57 tel: +48 68 352 40 00 e-mail: hotel@hoteltanzanit.pl www.hoteltanzanit.pl HOTEL SZRENICA Szklarska Porêba 29 Turystyczna St. tel/fax +48 75 717 35 98 e-mail: recepcja@hotelszrenica.pl www.hotelszrenica.pl

Hotel Restauracja 35 Poznañska St, 62-020 Swarzêdz tel. +48 61 81 73 147 mobile +48 607 376 916 e-mail:palacykpodlipami�palacyk.com.pl www.palacyk.com.pl

27

28

Hotel Star-Dadaj Resort&SPA is situated amidst picturesque woods on Dadaj Lake peninsula, 30 km from Olsztyn in the direction of Mrągowo.

Hotel Star-Dadaj Resort&SPA, to malowniczo położony hotel wśród lasów, na półwyspie jeziora Dadaj, 30 km od Olsztyna jadąc w kierunku Mrągowa.

The hotel can accommodate 250 guests in two hotel buildings and year-round bungalows.

Guests can choose from a variety of facilities, including three conference rooms, barbecue hut, Russian-style sauna, night club, beach, water sports equipment rental, indoor pool with the length of 25 m, sports hall with the area of 800 m2, sauna, sunbed parlor, billiards, bowling alley and tennis courts.

The hotel is the ideal venue for summer holidays, conferences, anniversary events and wedding receptions. The unique ambiance of Prussian-style interiors is additionally enhanced by paintings of artists who participate in landscape painting workshops that are regularly held in the hotel.

The hotel offers orthopedic rehabilitation services in its fully equipped and professionally staffed rehabilitation center. Treatments are adapted to the patients’ individual needs. Rehabilitation packages combine the following services: cryotherapy, water massage, laser therapy, electrotherapy, magnet therapy, ultrasound therapy and light therapy.

Our Guests can rejuvenate and relax in the warm and tranquil environment of our SPA. We offer a wide range of facial and body treatments

by BIODROGA, a renowned supplier of spa cosmetics.

The professional staff of Hotel Star Dadaj will cater to every guest’s individual needs, making your stay a truly unforgettable experience. Visit our hotel, and you will want to return to this unique place time and again.

Do dyspozycji Gości mamy: 250 miejsc noclegowych – 2 budynki hotelowe oraz domki całoroczne, 3 sale konferencyjne, Chata Grillowa, Chata Warmińska Sauna – bania ruska, Klub nocny „Piekiełko”, plaża, sprzęt wodny: łódki, żaglówki, kajaki. basen kryty o dł. 25m, hala sportowa 800 m2 sauna, solarium, bilard, kręgle, korty tenisowe.

To doskonałe miejsce do wypoczynku, organizacji szkoleń i konferencji, bankietów, jubileuszy, przyjęć weselnych oraz imprez okolicznościowych. Wnętrza hotelu utrzymane są w typowym pruskim stylu, a o atrakcyjności wystroju hotelu stanowią też liczne oryginalne obrazy twórców uczestniczących w plenerach malarskich organizowanych cyklicznie w hotelu.

Dysponujemy nowocześnie wyposażonymi gabinetami przeznaczonymi do rehabilitacji ortopedycznej.

Oferujemy usługi fizjoterapeutyczne w zakresie chorób i urazów narządu ruchu. Program rehabilitacji dostosowany jest do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Podczas turnusów rehabilitacyjnych wykonujemy zabiegi z zakresu: krioterapii, hydromasażu, laseroterapii, elektroterapii, magnetoterapii, terapii ultradźwiękami, światłolecznictwo.

Zapraszamy również do naszych gabinetów SPA. To miejsce, które w miłej atmosferze pomoże zadbać o dobre samopoczucie i młodzieńczy wygląd. Zapraszamy Państwa do skorzystania z szerokiej gamy zabiegów na twarz i ciało renomowanej firmy kosmetycznej BIODROGA. Hotel Star Dadaj otoczony lasami z pięknym jeziorem, i bogatą infrastrukturą oraz profesjonalną kadrą i indywidualnym podejściem do każdego z Gości sprawia, że pobyt w obiekcie dostarcza niezapomnianych wrażeń.

To miejsce, do którego się z przyjemnością wraca.

www.star-dadaj.pl

Dadaj koło/near Ramsowa, 11-010 Barczewo województwo warmińsko-mazurskie / Warmia and Mazury Region tel.: +48 89 514 57 29 tel./fax: +48 89 514 59 10 e-mail: star-dadaj@wp.pl, spa@star-dadaj.pl 29