FAIR HET MAGAZINE VOOR EERLIJKE HANDEL
VOOR POLITICI MET KLONTEN A AN HUN LIJF! VOOR EEN EERLIJKER SUIKERBELEID
EXTRA BIJLAGE KAN HET CHINESE MODEL EEN VOORBEELD ZIJN VOOR ANDERE LANDEN?
GA MEE OP WERELDKAMP
NIEUW! BIO RUM 3 JAAR
APRIL 2016 | #17
ACTI
E!
Tijde n 2016 s de ma scho krijg je and juni een rt v a a n k a n b i o k g ra t i s a oop van toen bij €35, 00.
IN DIT NUMMER P 08 RIJPE RUM RIJPE COÖPERATIE?
P 14 VOOR POLITICI MET KLONTEN AAN HUN LIJF! VOOR EEN EERLIJKER SUIKERBELEID
P 08 BIO RUM 3 JA JAAR
+ EXTRA BIJLAGE CHINA VOOR BEGINNERS
issuu.com/wereldwinkels
PRODUCT
VISIE
WERELD
06 PAARSE RIJST DIVERSITEIT VAN HET VELD NAAR HET DOOSJE
14 WORLD FAIR TRADE DAY VOOR EEN EERLIJK SUIKERBELEID
16 CHINA EXTRA BIJLAGE WAT KUNNEN WIJ LEREN VAN HET CHINESE ONTWIKKELINGSMODEL?
08 RUM DRIEJARIGE RUM VAN DE COÖPERATIE MONTILLO
24 BIO = LOGISCH WAAROM EERLIJKE HANDEL OOK ECOLOGISCH IS
P 33
WIN
EN OOK...
04 PRIKKEL Herinnering aan een super jongerenweekend
11 RECEPT Slaatje met quinoa
33 WEDSTRIJD 07 OXFAM Sportieve uitdagingen voor Oxfam 2
FAIR
Win het kookboek ‘Healthy is Funky’
WELKOM P 11 GLAASJES MET QUINOA, MANGO EN ROZE GARNALEN
P 29 BRAM DIERICK VRIJWILLIGER WERELDWINKEL WACHTEBEKE
“Actie voeren is voor onze organisatie wat sport is voor ons lichaam” ‘Wat doen wij rond TTIP?’, gooide medevrijwilliger Patrick plots in de groep. Een van de grootste handelsakkoorden van dit millennium werd onderhandeld en Oxfam was stil in het debat. Het werd een gedreven discussie en tijd voor actie! We lanceerden een oproep bij onze collegavrijwilligers uit heel Vlaanderen: laten we meer op de barricades staan! Actie voeren is voor
20
onze organisatie wat sport is voor ons lichaam. Het houdt ons fit, jong en aantrekkelijk. Dus slopen we in januari de straat op en trokken standbeelden een wit hemd aan om te laten zien P 13 SNIJPLANKEN S SNIJP N VAN ACACIAHOUT
dat we het niet eens zijn met de manier waarop dit handelsakkoord achter gesloten deuren bedisseld wordt. Deze groep vrijwilligers werd intussen een ‘officiële’ werkgroep van Oxfam-Wereldwinkels.
JONGEREN
DOEN
20 HANDEL NU! ACTIEVOEREN OP SCHOOL
06 BIOWEEK AAN BIO SCHORT ER NIETS
23 WERELDKAMP WIE GAAT ER MEE OP WERELDKAMP?
29 VRIJWILLIGER IN DE KIJKER BRAM, DE JONGSTE VRIJWILLIGER VAN WACHTEBEKE
Tijdens de Grote Parade van Hart boven Hard zag je ons aan het werk onder de slogan ‘Handel met een Hart’. Dit voorjaar staan we op de bres voor suikerproducenten uit het Zuiden. We móeten onze politici voor hun verantwoordelijkheden stellen. Komaan, actie! Zin om actie te voeren? Laat het weten aan hans.moens@oww.be en we houden je op de hoogte!
VIND DE WERELDWINKEL IN JOUW BUURT OP OXFAMWERELDWINKELS.BE/WINKELS
4
FAIR
FOTOblog
Tot volgend jaar? Prikkel 2016: een weekend lang vroegen we ons af waar ons eten vandaan komt en hoe het bij ons terecht gekomen is. Hebben die duizenden kilometers ons voedsel niet zuur gemaakt na al dat warme zweet? Of zout, van de zee waarover het vaak komt? Terwijl wij en een resem topsprekers ons hierover verontwaardigden, ging onze kookploeg aan de slag, met als resultaat een heerlijk palet van vegetarisch, biologisch, fair trade en lokaal eten. En als afsluitmoment: een heuse Food Fight! Tot volgend jaar? www.oxfamwereldwinkels.be/ prikkel (en kan je niet wachten tot volgend jaar, dan is er eerst nog het Wereldkamp deze zomer. Zie pagina 23)
FOTO: Eric de Mildt
FAIR
5
ETALAGE WERELD
PRODUCT MOMENT
ACTIE! Bij aankoop van €35,00 tijdens de maand juni 2016 krijg je een gratis schort van biokatoen (ter waarde van €12).
DIVERSITEIT IN EEN DOOSJE
Zolang de voorraad strekt. Actie geldig van 1/06/2016 tem 30/06/2016. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.
Heb jij onze paarse rijst al eens goed bekeken? In het doosje vind je drie soorten terug. Kleefrijst, zwarte rijst en jasmijnrijst. Elke soort heeft zijn rol in het diversiteitsverhaal.
ER SCHORT NIETS AAN DEZE SCHORT!
Laotiaanse rijstboeren telen verschillende variëteiten tegelijkertijd. Zo beperken ze het risico op een mislukte oogst: niet alle rijst is gevoelig voor dezelfde ziektes en niet elke soort heeft evenveel water nodig. Overstromingen, droogtes en plagen, die door de klimaatverandering vaker voorkomen, verwoesten dus nooit de volledige oogst. Machtige internationale bedrijven brengen nieuwe zaden, die extra veel rijst kunnen opleveren, naar Laos. Ze beloven de boeren een snelle winst als ze met deze zaden werken. Maar op lange termijn gaat de rijke rijstdiversiteit verloren en verliezen de boeren oeren een goedkope manier om zich aan te passen ssen aan de klimaatgrillen.
In juni zetten we traditioneel ons bio-engagement in de kijker. Wist je dat meer dan de helft van het assortiment in de wereldwinkel bio én fair trade is? Zo vind je bij ons biokoffie, biothee, biorijst, biochocolade, biowijn, biokoekjes en veel meer. Ook biokatoen trouwens! En daarmee willen we je verrassen in de maand juni.
Paarse rijst uit Laos 500 g, €3,20
€3,20
Kom in juni naar de wereldwinkel en krijg bij aankoop van 35 euro een gratis schort van biokatoen. Die kookzomer kan niet meer stuk! (lees ook pagina 24)
Nieuw!
GROTER EN GLANZENDER Vana april wordt kiezen tussen alleen Vanaf chips eten of je zak chips delen heel wat makkelijker. De yucachips zijn er nu ook in makk zakken van drie keer zo groot! Bovendien zakke kozen we voor een nieuwe verpakking die de koze gebakken yucaschijfjes nog langer krokant geba houdt. houd Yuca Yucachips paprika, zout, taco g, €2,90 150 g Yuca Yucachips paprika, zout, taco (later dit jaar ook in nieuwe verpakking) 50 g €1,10 €
6
FAIR
KONING klant DOEN
“Ik hou van lekker koken en probeer graag nieuwe dingen uit, zoals paarse rijst” DO IT FOR OXFAM! Zondagssporter of topatleet, trek je sportschoenen aan en verleg je grenzen voor Oxfam. Oxfam heeft voor jou twee sportieve uitdagingen: Oxfam Trailwalker, met een nieuw parcours voor de 9de editie, en Oxfam Peacewalker. Twee stevige wandelingen voor het goede doel. Schrijf je in als stapper, supporter of vrijwilliger en stap mee in een avontuur dat levens verandert.
H
et leukste aan de wereldwinkel vind ik de producten die je nergens anders vindt. Ik hou van lekker koken en probeer graag nieuwe dingen uit. Zo ontdekte ik laatst de paarse rijst, die presenteert erg mooi. Tijdens de openingsreceptie van deze nieuwe winkel leerde ik Guavashake kennen. Een origineel fruitsapje! Je vindt hier ook mooi handwerk en tof houten speelgoed waarbij kinderen zelf hun fantasie leren gebruiken. Allemaal producten waarmee je mensen in het Zuiden helpt, dat vind ik ook van groot belang. Dat gevoel voor solidariteit kreeg ik als kind mee bij de Chiro, en dat blijft er in zitten …
MAGDALENA VAN NEVELE Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen
www.oxfamsol.be/nl/doitforoxfam
OXFAM OXFAM PEACEWALKER TRAILWALKER • In teams van vier • • • •
Westhoek Zamel minstens €750 in Stap 42 km in 10 uur Op 14 mei 2016
• • • • •
In teams van vier Hoge Venen Zamel minstens €1.500 in Stap 100 km in 30 uur Op 27 en 28 augustus 2016
FAIR
7
PRODUCT
RIJPE RUM RIJPE COร PERATIE? TEKST Marijke Moyson
Vanaf april vind je driejarige rum uit Paraguay in de wereldwinkels. In 2013 lanceerden we met trots een biologische rum op basis van rietsuiker van onze Paraguayaanse partner Montillo. Drie jaar later is de jonge rumtelg uitgegroeid tot een volwassen smaakbom. Helaas kunnen we van de coรถperatie Montillo niet hetzelfde zeggen.
8
FAIR
SUIKER EN RUM Montillo is een suikerrietcoöperatie in Paraguay die vijfhonderd families verenigt. Hun doelstelling was suikerriet verkopen aan de plaatselijke rietsuikerfabriek. Gaandeweg ijverden zij voor meer grip op de verwerking. Want aan rietsuiker hou je meer over dan aan suikerriet. In plaats van het suikerriet te verkopen aan de fabriek, proberen ze de fabriek te huren om hun eigen rietsuiker te produceren, te verkopen en te exporteren. Met wisselend succes, oogst na oogst. Daarom gingen zij op zoek naar andere manieren om hun grondstof te gelde te maken en startten ze een paar jaar geleden met de productie van biorum, die in 2013 het daglicht zag. Drie jaar later biedt Oxfam ook de gerijpte rum aan. Een succes! Maar van een succesverhaal voor de coöperatie kunnen we helaas nog niet spreken. BELANG VAN EEN BUSINESSPLAN Na de lancering van de biorum werd het snel duidelijk dat de afzetmarkt voor een biologische sterkedrank kleiner was dan gehoopt. Hier zien we meteen een grote valkuil voor kleinschalige producenten die nieuwe producten ontwikkelen. Zonder een solide businessplan begeef je je op glad ijs. Zeker wanneer er geen fi nanciële buffer is om eventuele tegenslagen op te vangen.
gebotteld wordt, verdien je niets, maar moet je wel de diensten van de rumfabriek betalen. Om ervoor te zorgen dat alle leden van de coöperatie zich achter zo’n businessplan scharen, moet een coöperatie een stevige maturiteit hebben. Je hebt nood aan een sterk bestuur dat de capaciteit en expertise in huis heeft om zo’n plan te schrijven. En dat bestuur moet in staat zijn om de leden van de coöperatie te betrekken en te overtuigen van zo’n plan. Want de betrokkenheid van de leden is belangrijk om de plannen gedragen te kunnen uitvoeren. Samen kunnen zij een deel van het investeringskapitaal verzamelen om het plan uit te voeren.
Alss er nieet actieef gew werk kt word dt aan het bijjeeenh houd den vaan dee coö öpeeraatie verrdaamptt de betro okk ken nheiid van n de ledeen bij de co oöp peraatiee en het gevo oerrdee belleiid laangzaaam m maaar zek ker.
GEEN MATURITEIT De voorbije jaren werkte OxfamWereldwinkels intensief samen met Montillo en botsten we op een hoge graad van immaturiteit. De link tussen de boeren en de coöperatie is zwak. De coöperatie is eigenlijk veeleer een losse verzameling van boeren, en ze heeft hen de laatste jaren maar weinig geboden. Zelfs een afzetkanaal garanderen
Een degelijk, vooraf opgesteld businessplan had bij Montillo gezorgd voor een goede inschatting van verwachte kosten en opbrengsten voor hun biologische rum. Misschien had Montillo dan wel besloten zich niet in een rumavontuur te storten! Want, een banaal, maar groot verschil tussen het produceren van rum of het verkopen van suikerriet, is dat je bij rum minstens één jaar geen inkomsten hebt. Terwijl het riet tot rum verwerkt wordt en de rum FAIR
9
PRODUCT voor hun suikerriet, de initiële doelstelling van de coöperatie, lukt helaas niet altijd. De verziekte suikermarkt wurgt de kleinschalige coöperatie zodanig dat ze zelfs het riet van hun boeren niet meer collectief verkocht krijgen. Als er, zeker in zulke moeilijke omstandigheden, niet actief gewerkt wordt aan het bijeenhouden van de coöperatie dan verdampt de betrokkenheid van de leden bij de coöperatie en het gevoerde beleid langzaam maar zeker. TERUG NAAR HET SOLIDE BUSINESSPLAN Het is logisch dat Montillo de expertise voor een solide businessplan niet standaard in huis heeft. We spreken over rietsuikerproducenten, geen bedrijfskundigen of boekhouders. Bovendien voelt het bestuur weinig druk van de leden, omdat de leden nauwelijks betrokken zijn bij de coöperatie en het gevoerde beleid. Zij kijken op dit moment eigenlijk louter nog naar de individuele voordelen die Montillo hen zou kunnen bieden, zonder zelf bij te dragen aan het collectief. Zo kwam tijdens onze vormingen bijvoorbeeld aan het licht dat de leningen die Montillo verstrekt aan de boeren slechts sporadisch terugbetaald worden. Want het bestuur sanctioneert nauwelijks of niet als iemand niet of te laat terugbetaalt. Maar door de uitstaande leningen die niet terugbetaald worden, ontbreekt het de coöperatie aan kapitaal dat ze zou kunnen investeren in haar werking. En zo wordt het moeilijk om het vertrouwen van de boeren terug te winnen. Want welke boer zou zijn geld steken in de pot van de coöperatie, als hij niet het gevoel heeft dat deze pot doordacht beheerd wordt? De problematiek van de niet-terugbetaalde leningen is een pijnlijke illustratie van de vele risico’s die een coöperatie goed moet beheren, 10
FAIR
via een transparant en sterk beleid, wil ze vermijden dat het collectief afsterft onder druk van begrijpbare, maar helaas vaak kortzichtige individuele drijfveren van haar leden. NAAR EEN STERKE COÖPERATIE Oxfam hamert al langer op het belang van samenwerken. In hun eentje hebben kleinschalige producenten geen kans op de wereldmarkt. Wanneer ze zich verenigen kunnen ze zich wapenen om wel de vruchten van de internationale markt te plukken. Bij Montillo staat het collectief momenteel echter onder zware druk. En hangen er helaas donkere wolken boven de kleinschalige suikerrietboeren uit de regio. Oxfam-Wereldwinkels spitst zich bij Montillo dus vooral toe op het versterken van het coöperatieve model én gevoel door vormingen aan de leden en het bestuur. We kiezen er heel bewust voor om intensief te werken aan de versterking van de coöperatie zelf, eerder dan via infrastructuurinvesteringen te beantwoorden aan tastbare noden. Immers, rechtstreeks inves-
teren versterkt dan wel de positie van het bestuur, omdat het bestuur de leden met extern gefi nancierde investeringen concrete voordelen kan bieden zonder hen iets in ruil te moeten vragen, maar geeft geen garantie dat de noodzakelijke betrokkenheid van de boeren stijgt. In tegendeel, het bestendigt hun idee dat de coöperatie iets is waarvan zij iets mogen verwachten, zonder zelf bij te dragen. LICHT AAN HET EIND VAN DE TUNNEL? Eind februari gingen we opnieuw langs bij Montillo. Op de planning? Alle boeren van Montillo onderdompelen in onze sessies over coöperatieve mechanismen. In deze sessies legden we bijzondere nadruk op het belang van een sterke Raad van Bestuur, die verkozen en nauw opgevolgd wordt door de leden van de coöperatie. We riepen zoveel mogelijk leden op om deel te nemen aan de verkiezingen van de nieuwe Raad van Bestuur op de Algemene Vergadering in april 2016. Bij het schrijven van dit artikel kennen we de uitkomst van de verkiezing nog niet, maar we hopen op
RECEPT
Het gro otee veersschil tusseen hett pro odu uceereen vaan ru um off heet simpeelw weg g verk kopen van n suik kerrriiet,, iss daat je biij rum min nsten ns één jaar geen ink kom msteen hebt.
een sterke Raad van Bestuur die staat te trappelen om het lot van de coöperatie stevig in handen te nemen, samen met de leden. Een Raad van Bestuur die met zorg waakt over het fundament van de coöperatie, namelijk het bewustzijn bij de leden dat ze elk alleen veel zwakker staan dan verenigd, en dat - om het collectief een overlevingskans te bieden - de actieve bijdrage van elk van de leden cruciaal is. • Meer over Montillo www.oxfamwereldwinkels.be/montillo • Meer over het belang van coöperatieve mechanismen www.oxfamwereldwinkels.be/ boeren-in-het-zuiden-weerbaar-maken
GLAASJES MET QUINOA, MANGO EN ROZE GARNALEN 40 MINUTEN - 4 PERSONEN Ingrediënten 200 g quinoa* / 1 zakje gedroogde mango’s* / 1 rijpe avocado 100 g roze garnalen / ½ courgette / ½ wortel / 1/3 rode ui Verse koriander / Voor de vinaigrette / 2 EL olijfolie* 10 cl sinaas-mangosap* / 10 cl limoensap / Zeezout* Peper* *Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel
Laat de gedroogde mango gedurende een uur wellen in lauw water. Spoel de quinoa en bereid volgens de aanwijzingen op de verpakking. Meng het sinaas-mangosap met het limoensap en laat dit mengsel snel opkoken tot een sirooperige consistentie. Laat afkoelen en meng met de olie, peper en zout. Snij de gewelde mango, de avocado, de courgette en de wortel in kleine blokjes en meng voorzichting. Snij de rode ui heel fijn en voeg toe aan de groenten. Snipper de koriander. Snij de garnalen in stukjes van ongeveer 1 cm en voeg bij de groenten. Hou 4 garnalen apart voor de afwerking. Meng de helft van de vinaigrette met de quinoa en de andere helft met de fijngesneden groenten. Lepel een beetje quinoa en een beetje groenten en garnalen in een glaasje en werk af met een hele garnaal en de gesnipperde koriander. Recept van Damienne Opsomer uit het kookboek FAIR van Magasins-duMonde (te bestellen via www.oxfammagasinsdumonde.be)
Wijntip
BIO Torrontés
FAIR
11
PRODUCTshop
NIEUW! 3 jaar gerijpt op houten vaten
Werelds aan tafel
NIEUW!
Samen koken is dubbel zo plezant. En als je je gerecht ook mooi kan presenteren, smaakt het nog eens zo goed. Fleurige placemats, kaarsjes erbij … Ga je voor een pittige curryschotel of voor een kokosvariant?
Nu in handig klein formaat!
BIO rum uit Paraguay 1 jaar 70 cl - €20,75 3 jaar gerijpt op houten vaten 70 cl - €23,75
BIO Olijfolie 50 cl €10,25
Rijst in builtjes
Worldshake of Guavashake?
Kokosmelk
Parboiled rijst 4 x 125 g - €2,55
Sinaasappel, Si l appell off W Worldshake, ld h k 1 l - €1,95 €1 95 Guavashake of Tropical, 1 l - €2,15 BIO Sinaas-mango, 1 l - €2,50
400 ml - €2,55 Smeuïge melk uit geperst kokosnotenvruchtvlees. Lekker in zowel hartige als zoete gerechten.
Parboiled rijstkorrels worden eerst onder hoge druk gestoomd en daarna gepeld. Deze witte rijst heeft daardoor een hoge voedingswaarde, die die van volle rijst benadert. De rijst kookt mooi droog en is een perfecte keuze voor zeer uiteenlopende rijstgerechten.
€4,90
Chenin Blanc uit Zuid-Afrika 75 cl - €4,90 Wijn met fruitige tonen van pompelmoes, rijpe peer en ananas. De opvallende aciditeit zorgt voor een frisse afdronk. Lekker bij mediterrane visgerechten, slaatjes en licht pikante oosterse gerechten. Merlot uit Argentinië 75 cl - €4,90 Wijn met fruitige tonen en een soepele afdronk. Deze complexloze wijn past uitstekend bij de dagelijkse keuken zoals eenvoudige gerechten op basis van tomaten, bijvoorbeeld ratatouille en pastagerechten.
BIO Mix basmati-jasmijnrijst 4 x 125 g - €3,45 Een mengeling van basmatirijst en Hom Mali-jasmijnrijst met een typerende oosterse smaak.
12
FAIR
Thaise currypasta
Kruidenmolen Fair
Fair Trade Original • 70 g - €1,55 Milde gele currypasta met kerrie • Groene currypasta met koriander en citroengras, • Kruidige rode currypasta met rode pepers.
Trade Original zeezoutmix: grof zeezout met chili en peper (80g) of met groene kruiden (80g) €3,95 pepermix: peper met citrusvruchten en knoflook (55g) of met olijven en zongedroogde tomaten (40g) €3,95
Kaarsenhouder groen-turkoois mozaïek (307011) €10,00
Theelichthouder glas: roze-geel-wit lijnen (307013) glas: roze-geel zigzag (307012) €4,50 €4 50
Gerecycleerd drinkg drinkglas uit Chili: dit glas bestaat in 4 kleuren met boompjes of met flessen, vaatwasmachinebestendig (307144 - 307145) €11,00
Gerecycleerder dan gerecycleerd: deze drinkglazen zijn simpelweg oude wijnflessen waarvan het bovenste deel afgezaagd werd!
Chique schalen uit Indonesië • •
Metalen kom Antique (307051) (29cm) €26,00 Metalen schaal Antique (307052) (37cm) €32,00
Keramiek uit Vietnam: kom of peper-en-zoutstel met tekening van groen-geel gras (306958-306981) €10,00
Snijplanken van acaciahout uit de Filippijnen met houtschors 23 x 33 cm, (307155) €16,00 met handvat 35 cm, (307156) €13,00 met handvat 42 cm, (307157) €19,00
Set van 4 placemats oranje of blauw uit Indonesië (306980-306979) €12,50
FAIR
13
VISIE
voor politici met
aan hun lijf! TEKST Marijke Moyson - Floor Michielsen
Politici met klonten aan hun lijf. Voor minder gaan we niet! Want als we echt willen dat oneerlijke handelsregels herschreven worden, hebben we politici met moed nodig. Politici die hun nek durven uitsteken om dingen te veranderen. Omdat verandering niet vanzelf komt. Maar als we met genoeg roepen, kunnen we iets in gang zetten. ONEERLIJKE SUIKERREGELS De internationale handelsregels zijn zo opgesteld dat ze het meest voordelig zijn voor het rijke geïndustrialiseerde Noorden. De producenten in het ontwikkelende Zuiden blijven in de kou staan. Door de handelsregels van de Europese Unie kunnen bijvoorbeeld rietsuikerproducenten uit Paraguay bijna niets verkopen bij ons. Hoge importtarieven zorgen ervoor dat er voor hun rietsuiker g en markt is. ge geen De kleinschalige suikerrietboeren in Pa ara r guay verliezen op deze manier Paraguay n afzetmarkt én een hefboom tot een ontw wikkeling. ontwikkeling. eleid dient zelfs niet eens En het b beleid opeanen, noch duurzame ons Euro Europeanen, w op eigen bodem. Slechts landbouw kt aantal grote spelers een beperk beperkt an deze regeling. profiteert van T VERSUS VERSUS SUIKERRIET SUIKERBIET i zen voor ie Waarom zouden we k kiezen i t ik uit it het h tZ Zuiden, id l we we in i rietsuiker als producere ren? Europa zelf bietsuiker produceren? Niet alleen om de kleinschalige, 14
FAIR
duurzame boeren in het Zuiden een kans op ontwikkeling te geven. Als je rekening houdt met het milieu en het efficiënte gebruik van kapitaal, arbeid en grond, dan is op kleine schaal geteelde rietsuiker gewoon een intelligentere keuze dan grootschalige, geïndustrialiseerde bietensuiker in het Noorden. Toch krijgen duurzame suikerrietproducten hier geen voet aan de grond, want de Europese Unie stimuleert eigenlijk de grootschalige, industriële productie van bietsuiker. Ze pompen subsidiegeld in het levensvatbaar maken van onduurzame suikerbietenteelt en ontmoedigen op die manier boeren om gewassen te planten die wel perfect en duurzaam gedijen in ons klimaat. Terwijl de EU-subsidies officieel net bedoeld zijn om te investeren in duurzamere landbouw. Want we willen toch allemaal dat deze planeet nog een tijdje meekan? Zijn we daarom tegen bietsuiker? Nee. Maar op een gezonde internationale markt waar alle (milieu) kosten k t d deftig fti iin rekening k i gebracht b ht worden en rietsuiker- en bietsuikerproducenten dus dezelfde kansen
Als we echt willen dat oneerlijke handelsregels herschreven worden, hebben we politici met moed nodig. krijgen, zullen de duurzaam telende suikerbietenboeren zeker hun mannetje staan en zullen anderen vanzelf overschakelen naar een teelt die efficiënter, duurzamer en rendabeler is. NIET MEER EN NIET MINDER Niet alleen het benadelen van de invoer van rietsuiker en het bevoordelen van lokaal geproduceerde bietensuiker nekt de boeren in het Zuiden. De Europese Unie berekent daarnaast nog eens precies hoeveel suiker er op de Europese markt mag aangeboden worden. De bietsuik di die hier hi geproduceerd d d wordt, dt ker vindt zonder problemen kopers. De bietsuikerproducenten kunnen bo-
vendien een goede prijs onderhandelen, want met de hoeveelheden die zij van de EU mogen produceren, raakt de markt nooit verzadigd met suiker. En de ruwe rietsuiker die toch zijn weg vindt op de Europese markt, heeft dat enkel te danken aan eigenbelang van de Europese Unie. In functie van de vraag en het aanbod in de EU, krijgt rietsuiker uit een beperkt aantal landen geen of een lager importtarief opgeplakt. Maar, omdat de voorkeursbehandeling voor vele ‘bevoorrechte’ landen elk jaar verandert, kunnen kleinschalige producenten uit deze landen ook hier geen munt uit slaan en geen langetermijnplannen maken. En zonder te kunnen inschatten hoeveel ze zullen verkopen en verdienen, vangen ze bot bij kredietverstrekkers en kunnen ze geen investeringen doen. Zo blijven ze jaar na jaar ter plaatse trappelen, in tegenstelling tot hun collegarietsuikerproducenten uit de grootschalige geïndustrialiseerde monocultuur, die deze onzekerheid wel kunnen opvangen. DE BURGER EN DE PLANEET DELEN IN DE KLAPPEN De landbouwsubsidies die de EU uitdeelt zijn officieel bedoeld om te investeren in meer duurzame landbouw. In de praktijk zien we echter dat dit geld vooral naar grootschalige, industriële bietsuikerproducenten gaat. De subsidies houden dus een teeltwijze in leven die niet duurzaam is. Terwijl de planeet erbij gebaat zou zijn om zo’n teeltwijze net te belasten voor de milieuschade die ze berokkent. Vandaag betalen we via onze belastingen allemaal mee aan deze subsidies. Zonder dat we het beseffen, dus zonder dat we protesteren. En houden we een systeem in leven waar we, als we er over nadenken, heel wat vragen bij kunnen stellen.
De wetenschap is er al lang achter: een gebrek aan eerlijke handelsregels is schadelijk voor iedereen, behalve voor een handvol grote spelers. Hoe komt dit? Omdat miljoenen burgers niet weten dat ze in kleine beetjes bijdragen aan deze oneerlijke handel terwijl die wel een pak geld opbrengt voor een kleine groep machtige bedrijven met een
WORLD FAIR TRADE DAY Op 14 mei 2016 is hett World Overal Fair Trade Day. Ove eral eerlijke ter wereld wordt eer rlijke handel in de kijker gezet. In de aanloop naar 14 4 mei wil Oxfam-Wereldwinkels, Oxfam-Wereldwin nkels, samen met jullie, op p zoek gaan naar politici met klonten aan hun lijf. Politici die de moed hebben n om van handelsregels, eerlijke handelsreg gels, in de suikersector én da daarbuiten, aarbuiten, thema een belangrijk the hema te maken. In hun partij-agenda, part rtij-agenda, op hun partij-overleggen partijj-overleggen forum en op elk foru rum waar zij een stem m hebben. Ga naarr je lokale wereldwinkel winkkel of surf naar www. fairtradeday.be fa airtradeday.be om een activiteit a ctiviteit in jouw buurt te vinden. Plak jouw lokale politicus vol met suikerklontjes. Het is zijn taak om de stem van jouw gemeente mee te nemen naar het Europese beleidsniveau. Samen gaan we voor eerlijke handelsregels!
Als je rekening houdtt m met et het milieu en h et efficiënte het gebruik vvan an kapitaal, arbeid en grond, grond, dan is op klein ne schaal kleine geteelde rie etsuiker rietsuiker gewoo on een gewoon intelligentere keuze keuze dan de grootschalige, grootschaalige, geïndustrialisee erde geïndustrialiseerde bietensuiker in het het Noorde en. Noorden. luide stem. Snijden in de voordelen voor die paar grote spelers zou de beleidsmakers niet in dank afgenomen worden. Eerlijke handelsregels daarentegen, houden rekeninig met de eindigheid van onze planeet, en bieden de ontwikkeling van het Zuiden een echte kans. Die handelsregels kunnen enkel herschreven worden door onze politici. Daarom roepen wij op voor politici met klonten aan hun lijf. En als we met genoeg mensen luid genoeg roepen, dan vinden onze politici hopelijk de moed om onze stem mee te nemen naar de onderhandelingstafel.
MEER INFO OVER SUI SUIKER? UIKER? www.oxfamwer ereldwinkels.be// www.oxfamwereldwinkels.be/ suikerketen LEES OOK O NS PLEIDOOI VOOR ZINNIG ONS GEREGUL LEERDE HANDEL OP GEREGULEERDE www. w.oxfamwereldwinkels.be// www.oxfamwereldwinkels.be/ an nalyse y analyse FAIR
15
WERELDfocus
Verschuiving
van de macht
CHINA OP HET INTERNATIONAAL HANDELSTONEEL
Bij het begin van de economische hervormingen in 1978 was de totale import en export van China verantwoordelijk voor minder dan één procent van de globale wereldhandel. Vandaag is China de grootste exporteur en de tweede belangrijkste importeur van goederen en diensten. China heeft zich dus in erg korte tijd weten op te werken van een verwaarloosbare rol op het internationale handelstoneel tot een dominante handelsgrootmacht. Als belangrijke groei-economie zet China mee druk op de traditionele rolverdeling en macht binnen een aantal internationale organisaties, waaronder de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Maar China dreigt daar ook een prijs voor te betalen. TEKST Hielke Van Doorslaer FOTO Jonathan Kos-Read
‘OPENDEURPOLITIEK’ Onder de centraal geplande economie, voor 1978, dreef China nauwelijks handel met de rest van de wereld. Met het aan de macht komen van Deng Xiaoping (1978), werd geleidelijk deze naar binnen gekeerde ontwikkelingsstrategie losgelaten. De 16
FAIR
gesloten planeconomie werd ingeruild voor een meer pragmatische, experimentele economische aanpak: ‘het doet er niet langer toe welke kleur de kat heeft, ze moet muizen vangen’, luidde het adagium. Het doel? De ontwikkeling van een economisch systeem met zogenaamde ‘Chinese kenmerken’.
TOENEMEND BELANG IN DE WERELDHANDEL Door die koerswijziging werd de Chinese economie gradueel geliberaliseerd en werden verschillende elementen van een markteconomie ingevoerd. Dit proces van geleidelijke omvorming legde de basis voor een forse groei van het bruto nationaal product en een forse
Dit zorgde er niet alleen voor dat China steil kon blijven groeien, maar verzekerde ook een stijgend aandeel Zuid-Zuid handel in de wereldeconomie.
ATHEISME Atheïsme is de officiële ‘religie’ in China. De meeste religieuze tradities zijn gegroeid uit volks bijgeloof met elementen van Taoisme, Boedhisme en Chinese mythologie.
toename van de buitenlandse handel en investeringen. Na een lang onderhandelingsproces is China sinds november 2001 ook formeel lid van de WTO. De toetreding van China zorgde voor een forse wederzijdse verlaging van een groot aantal invoer- en uitvoertarieven. Dit zorgde er niet alleen voor dat China steil kon blijven groeien, maar verzekerde ook een stijgend aandeel Zuid-Zuidhandel in de wereldeconomie. INFORMELE BESLISSINGEN Door het stijgende belang van een aantal ontwikkelingseconomieën in de wereldhandel kwam de traditionele machtsbalans binnen de WTO onder druk te staan. In theorie kent de WTO een erg democratische beslissingsprocedure: een akkoord wordt bereikt op basis van consensus waarbij elk lid een gelijke stem heeft. Maar in de praktijk worden akkoorden gesmeed in informele ontmoetingen tussen kleine groepen kernstaten. In het verleden bestond die kerngroep steevast uit de VS, de EU, Canada en Japan. Eens zij een akkoord hadden, diende de rest van de leden zich daar veelal bij neer te leggen. De EU en de VS waren de meest actieve leden en wisten op die manier een handelsregime op hun maat te smeden.
VERSCHUIVING VAN DE MACHTSBALANS In de loop van de laatste onderhandelingsronde, de zogenaamde ‘Doha-ontwikkelingsronde’, kwam deze manier van werken onder druk te staan. Zo werd na 2003 de oude kerngroep vervangen door een nieuwe kerngroep en een verzameling van coalities rond de EU, de VS, Brazilië en India. Sinds 2008 maakt ook China deel uit van de nieuwe kerngroep en staan de belangen van landen in ontwikkeling hoger op de agenda. China schaarde zich immers doorgaans aan hun kant. TOEGENOMEN FRICTIES De verschuiving van de machtsbalans en de toegenomen assertiviteit van China en de andere groeilanden zorgen echter ook voor toegenomen fricties. De Doha-ontwikkelingsronde zit al een tijdje in een impasse en ondertussen lijken de ambities helemaal opgeborgen. Door de groeiende tegenstand die ze binnen de WTO ervaren bewandelen veel gevestigde grootmachten nu de weg van grote bilaterale handelsakkoorden (denk: TTIP, TPP, CETA, TISA), die helemaal voorbij gaan aan Afrika en China vaak uitsluiten. Het lijkt er dus sterk op dat China, en landen in ontwikkeling het gelach betalen omdat ze het spel steeds beter meespelen.
8.850 meter
De Mount Everest is de hoogste berg ter wereld en ligt op de grens van Nepal en Tibet.
5 smaken Volgens de traditionele Chinese geneeskunde moeten de vijf smaken altijd in balans zijn. Gerechten uit de Chinese keuken zijn dan ook altijd zoet, zuur, zout, bitter en gekruid. FAIR
17
WERELDshop
LEDER Made in Barrio, Colombia
Deze tassen komen uit de ruige buurt Ciudad Bolivar, in het Zuiden van de Colombiaanse hoofdstad Bogotá. Oprichtster Doña Rosa liet zich niet afschrikken door de hoge criminaliteit in deze ‘barrio’. In haar atelier maakt ze, samen met zo’n twintig medewerkers, modieuze tassen en accessoires van rundsleder en binnenbanden van vrachtwagens. Doña Rosa betaalt goed, de mensen werken in schone, lichte ruimtes en kunnen lunchen in een gezamenlijke keuken. De medewerkers zijn er trots op om tot het team te behoren dat in deze arme buurt toch hoogwaardige producten maakt. Naar dat feit verwijst ook de naam van de tassenreeks ‘Made in Barrio’. Deze zijn gemaakt van leder uit de onderste huidlaag van het rund. Daardoor is het niet glad, maar wat robuuster en toch soepel. Stoer en zacht tegelijk!
Doña Rosa
Partytasje bruin en donkerbruin leer (306670) (23x20 cm) €49,00 Zakje met rits bruin en donkerbruin leer (306683) (16,5x11,5 cm) €14,00 Klein beursje camel en turkoois leer (306684) (11x7,5 cm) €9,50 Portefeuille camel en turkoois leer (306685) (12x10 cm) €29,00
Indische lederwaren Vierkant beursje Shanti: groen of paars (306926-306927) €5,00 Portefeuille met gele bloemen Shanti: groen of paars (306928-306929) €30,00
18
FAIR
KATOEN Katoenen juwelen Oorbellen uit Sri Lanka buisjes rood of blauw (306884-306885) €4,50 Halsketting uit Sri Lanka oranje bol-buisje, oranje-rood buisjes, blauw buisjes (306836–306837-306839) €10,00
JUTE
Oorbellen koper en stof uit Chili oranje of zwart (306838-306841) (4,5cm) €18,50
Jute shoppers uit Bangladesh naturel-paars of naturel-tur naturel-turkoois (306889-306890) (306889-30
€18,00 €1
De jute plant groeit in warme en vochtige gebieden in India en Bangladesh. Jute is een lange, zachte, glanzende, plantaardige vezel die tot ruwe, sterke draden kan worden gesponnen. Een ideale goedkope natuurlijke grondstof om tassen en manden te maken. Jute als verwerkt product is erg sterk, kan een flink gewicht dragen en is tevens UV bestendig. FAIR
19
JONGEREN
OOK SCHOLEN WILLEN POLITICI MET KLONTEN AAN HUN LIJF Met World Fair Trade Day in het vooruitzicht (14 mei) zetten de Vlaamse scholen binnenkort weer eerlijke handel in de spotlights. Voor de zesde keer al organiseert Oxfam-Wereldwinkels de wedstrijd ‘Handel Nu’. Onder de slogan ‘Ga voor politici met klonten aan hun lijf’ ligt de focus op de oneerlijke internationale suikerhandel. Want de handelsregels voor suiker zijn nefast voor de suikerrietboeren uit het Zuiden. Scholen uit het lager, secundair en hoger onderwijs zijn om het creatiefst als ze hun acties bedenken. En daarbij is niets te gek! Vaak voorkomende acties zijn eerlijke ontbijten en verkoopsstandjes met producten van eerlijke handel, ‘levende’ drank- of snoepautomaten, openbare optochten, faire filmpjes ... Oxfam-Wereldwinkels vraagt de scholen om dit jaar ook de ongelijkheid in de suikerhandel op een ludieke manier
te tonen. Daarom krijgen de leerlingen en leerkrachten een reeks suggesties voor mogelijke acties mee: organiseer een knikkerwedstrijd met knikkers én suikerklontjes, een lepel-loopwedstrijd met knikkers en suikerklontjes, maak een stop-motionfilm met een suikerklontenslogan …
DOE MEE MET JOUW SCHOOL! fairtradeday.be/scholen Informeer je, registreer je en laat je insprireren om de zotste, opvallendste en eerlijkste actie van het land te organiseren.
20
FAIR
HANDIG VOOR DE LEERKRACHT Om de leerkrachten op weg te zetten, biedt Oxfam-Wereldwinkels educatief materiaal. Dat informeert kinderen en jongeren op hun maat over de problematiek van oneerlijke handel. Het lesmateriaal bestaat in varianten voor leerlingen van verschillende leeftijden, van de derde graad lager tot en met de derde graad secundair onderwijs. In de les ‘Coöperatief
Leren’ - deze duurt twee lesuren - informeren de leerlingen elkaar over de suikerhandel. Uitgaande van de aanwezige talenten presenteert elk groepje een gezamenlijk geconstrueerd verhaal. Een andere methode zijn de ‘lesteasers’: methodiekjes van 10 tot 50 minuten die leerlingen het ongelijke speelveld in de suikersector laten ervaren, op maat van verschillende leeftijden. GA VOOR POLITICI MET KLONTEN AAN HUN LIJF Elke school die zich voor maandag 9 mei registreert, krijgt nog voor vrijdag 13 mei een kartonnen politicus. Deze politicus zal tijdens de actie door alle leerlingen volgeplakt kunnen worden met suikerklontjes: een duidelijke vraag naar politici om meer klonten aan het lijf te hebben en de handelsregels te herschrijven! De scholen brengen de politicus na hun actie naar de lokale wereldwinkel. Later zal het legertje politici met klonten aan het lijf gebruikt worden tijdens een publieke actie om de suikerproblematiek onder de aandacht te brengen. WIE WINT DE AWARD? Eén school per Vlaamse provincie wint de ‘Handel Nu’-award 2016. De jury wikt en weegt aan de hand van enkele criteria: hoeveel leerlingen bereikt de actie, hoeveel leerlingen kregen daarbovenop vorming over eerlijke handel, hoe origineel en opvallend is de actie?
ZAZ BALTHAZAR ARNO TOURIST LEMC EMILIANA TORRINI & THE COLORIST TRIXIE WHITLEY AN PIERLÉ TOUT VA BIEN KING DALTON LE VENT DU NORD DEZ MONA HAYSEED DIXIE TAMIKREST NIVE NIELSEN & THE DEER CHILDREN JAN DE SMET & 2 CENTIMETERS FLYING HORSEMAN YEVGUENI AFRO CELT SOUND SYSTEM NAHKO & THE MEDICINE FOR THE PEOPLE TRAD ATTACK SÖNDÖRGÖ ORATNITZA LYNCHED WÖR DOM FLEMONS SARIKIA HABADEKUK ALAVERDI CURLY STRINGS NARAGONIA QUARTET TINY LEGS TIM FLANDERS ETHNO FALSE LIGHTS I FRATELLI TARZANELLI ESTBEL IMAR STRIFTALIA WILL POUND & EDDY JAY LES FRERES LEMAY THE ESKIES SNAARMAARWAAR OLD SALT
& MANY, MANY MORE!
H O O GT E VI A BL IJ F O P DE CEBOOK TWITTER O F FA
TICKETS EN INFO VIA
WWW.FESTIVALDRANOUTER.BE
WERELDKAMP presenteert
3 › 8 JULI 2016 • JONGEREN 16 › 30 JAAR • GEZINNEN • HOGE RIELEN LICHTAART
KAMPEREN • WORKSHOPS • DEBAT • SPEL • FILM • ANIMATIE • DANS • MUZIEK, KAMPVUUR • NATUUR • VEGGIE-BIO-FAIRTRADE • … MET AANGEPAST PROGRAMMA VOOR VOLWASSENEN EN KINDEREN
www.wereldkamp.be
JONGEREN
Verleg je grenzen! www.wereldkamp.be
n organiAMP is ee n WERELDK k Delen e Broederlij jaar it D . satie van e editie to te s 9 2 n n kels er zij is aan zij ereldwin W m og fa n x we voor zet ook O en gaan r e d n n o e rs inhoud schoude og meer n , n re e e v g kers o r meer jon n topspre a V . n fu r etarisch nog mee ziek, veg u m , n e tt deba n actie. lekkers e
BEGIN
alvast na te denken over je eerste uitstap deze zomer. Van 3 tot 8 juli verwachten we jongeren tussen 16 en 30 jaar met hun tentje op het kampeerterrein van de Hoge Rielen. Samen verleggen we er de grenzen van debat, muziek, actie en inhoud.
3 › 8 JULI 2016
OVERTUIGD en zin om de rest van de wereld te overtuigen? Dan word je fan van Wereldkamp! Mail je naam en adres naar promo@wereldkamp.be of laat je naam achter op www.wereldkamp.be en ontvang een fanpakket bij je thuis om aan iedereen te laten weten dat Wereldkamp bestaat.
TIS GRAE op ME MP? KA
WEDSTRIJD! Bovendien maken we het je nog een beetje makkelijker om mee te gaan! Doe mee met onze stickerwedstrijd en wie weet mag jij gratis mee op kamp. Word fan van Wereldkamp en krijg je stickers of haal stickers af in je plaatselijke wereldwinkel. Neem samen met de sticker een selfie op een ‘grens’ en post de foto op www.facebook.com/wereldkamp met #wereldkamp. Vergeet de foto ook niet te delen op je eigen sociale media!
NOG NIET OVERTUIGD? Hoor het dan eens van een ander Astrid: “Wereldkamp was vorig jaar echt super. Ik deed heel veel inspiratie op in workshops, inleefspelen en debatten. Omdat er altijd iets te beleven was, was het bijleren zoveel leuker dan gewoon zitten luisteren naar een lezing. De algemene sfeer was heel open en ongedwongen: je voelde je als op een festivalweide. Verschillende keren per dag was er live muziek en overal hingen kleurrijke vlaggen en werden interessante installaties opgebouwd voor de thematische inkleding. Het gevoel van verbondenheid met gelijkgezinde jongeren is echt een meerwaarde: je staat er niet alleen voor. Ik heb er vrienden gemaakt die ik nog steeds tegenkom op andere evenementen tijdens het jaar.
De winnaar gaat gratis mee naar de Hoge Rielen, de tweede prijs is een fairtradepakket ter waarde van 80 euro!
PRAKTISCH! 3 tot 8 juli 2016 - Hoge Rielen, Lichtaart - Voor jongeren van 16 tot 30 jaar (en gezinnen) - €130,00 Inschrijven op www.broederlijkdelen.be/nl/wereldkamp-2016 Volg ons op Facebook www.facebook.com/wereldkamp FAIR
23
VISIE
=
EERLIJK ECOLOGISCH WAAROM BIO EN FAIR TRADE PERFECT MATCHEN TEKST Arne Schollaert FOTO Tineke D’haese
De laatste jaren is juni steevast biomaand in de Oxfam-Wereldwinkels. Daarmee onderstrepen we het belang van duurzame productiemethoden voor onszelf en onze partners. Hoewel het voor veel van onze producenten niet evident is om te beantwoorden aan de rigide certificeringseisen gaan zij vaak toch tot het uiterste om hun producten te voorzien van het biolabel. Want de consument is bereid méér te betalen voor biovoeding. En tegelijk is bio het antwoord van deze kleinschalige producenten op het dominante landbouwmodel.
voedselproductie. Bovendien neemt de effectiviteit van de agrochemicaliën op de moegetergde landbouwgronden zeer sterk af. Om gewoon maar de productie op peil te houden, moet het gebruik van chemicaliën stelselmatig opgedreven worden. Tegelijk hebben het goede bodemleven en de biodiversiteit hun alarmpeil al overschreden.
WIE BETAALT DE REKENING?
We moeten deze kosten meerekenen bij de evaluatie van het huidige landbouwmodel wanneer we onze keuzes voor de toekomst maken.
Onze gangbare landbouw is vaak grootschalig, quasi industrieel, waardoor het absurde hoeveelheden energie en water verslindt. Er wordt doorgaans gretig gebruik gemaakt van chemicaliën die zowel de grond uitputten als de kwaliteit van de gewassen hypothekeren. Om nog maar te zwijgen van de sociale kost voor de volksgezondheid. Die kosten worden niet meegerekend in het productieproces omdat ze worden afgewenteld op de maatschappij en het leefmilieu. 24
FAIR
En die externe kosten nemen schrikbarend toe. Zowel energie als water worden steeds schaarser en kostbaarder. Waar ingenieuze irrigatietechnieken enkele decennia geleden nog soelaas brachten, eindigt de beschikbaarheid van water. Steeds vaker wordt een ‘harde grens’ bereikt, waardoor watertekort dreigt. De wisselvalligheid die de klimaatsverandering met zich mee brengt, maakt van grootschalige monocultuur de meest risicovolle piste om op in te zetten voor de mondiale
TIJD VOOR EERLIJKE LANDBOUW De SDG’s, de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen stellen duurzaamheid centraal. Wat als we in die doelstellingen de landbouw nu eens zouden reguleren in functie van onze wens tot het behoud van een leefbare planeet en alles belasten wat milieuvriendelijker zou kun-
VISIE
Wat als we in die doelstellingen de landbouw nu eens zouden reguleren in functie van onze wens tot het behoud van een leefbare planeet en alles belasten wat milieuvriendelijker zou kunnen, of het nu binnen of buiten de EU geproduceerd wordt?
nen, of het nu binnen of buiten de EU geproduceerd wordt? Het kan
ven zo de rekening door naar onze nakomelingen.
niet zo moeilijk zijn om landbouw die onhoudbaar veel energie, water
DUURZAME HANDEL?
en pesticiden verslindt minder winstgevend te maken dan landbouw die wel rekening houdt met de draagkracht van onze planeet. Een wetgevend kader dat een prijs kleeft op de enorme milieu- en sociale schade van grootschalige monocultuur is dan ook al lang geen ‘nice to have’ meer, het is bittere noodzaak. Alleen zo krijgt een duurzaam landbouwmodel een echte kans op de internationale markt. Dat is in het voordeel van duurzame landbouwers bij ons. En het geeft de kleinschalige producenten in het Zuiden het comparatieve voordeel waar zij recht op, en wij baat bij hebben. Maar beleidsmakers blijven de andere richting uit kijken en schui-
De prijs van grootschalige landbouw in rekening brengen is slechts de helft van het verhaal. Als we via de SDG’s aan onze landbouw- en productieprocessen sleutelen, moeten we er ook voor zorgen dat de vruchten van de internationale handel binnen het bereik komen van de landen die die economische motor het hardst nodig hebben. Want handel blijft de beste garantie op duurzame ontwikkeling. We kunnen dus een historische kans grijpen om twee vliegen in één klap te slaan. Kiezen voor een duurzame landbouw en tegelijk eerlijke handel mogelijk maken. Als we onze landbouw van het absurde subsidie-infuus halen en tegelijk onze markt open stellen
voor alles – van waar ook – dat geproduceerd werd met respect voor toekomstige generaties, dan komen we ongetwijfeld een pak dichter bij onze doelstellingen. We zouden er hier bij ons een pak publieke middelen mee uitsparen en door het vervangen van elke hectare inefficiënte teelt door een teelt die hier wél efficiënt gedijt, wordt onze eigen landbouwgrond intelligenter benut. Bovendien zouden de producenten in het ontwikkelende Zuiden de opportuniteiten die de internationale markt hen aanreikt, met beide handen grijpen. En zo tekent zich de keuze voor een mogelijke toekomst af: één waarin we verstandig omspringen met onze natuur en tegelijk een beter leven mogelijk maken voor velen die nu de speelbal zijn van een falende markt.
FAIR
25
MOMENTshop
Feestelijke lente Vier je gewoon de lente? Verdient mama een bloemetje of papa een pluim? Of het nu de eerste terrasjesdag is of een eerstecommunicant, in deze tijd van het jaar valt er altijd wel iets of iemand te vieren.
Schijfje €15,00 (306695) €15 00
Buisje €15,00 (306697) €15 00
Ring zilver twee bladeren (306699) €28,00
Zilveren juwelen voor mensen van goud Staafje (306696) €15,00
Zilveren oorbellen kleur: druppel (306700) (0,5cm) €10,00
26
FAIR
Uit Mexico
Zilveren oorbellen met bloem
Zilveren oorbellen kleur: vierkant (306698) (0,5cm) €10,00
Ring zilver open (306701) € 24,00
Ring zilver hars rood, paars of turkoois (306702-306703-306704) €27,50
MOMENTshop
Schuimwijn
Wijnduo Lautaro
Sensus Brut Rosé uit Chili
Sauvignon blanc
75 cl - €9,50 Deze frisse schuimwijn met elegante paarsroze kleur wordt gemaakt van pedro jiménez- en cabernet sauvignondruiven, wat zorgt voor een zuivere neus van rood fruit met florale (violetjes) en zelfs minerale toetsen. Licht mollig in de mond met zeer fruitige kers en aardbei en een harmonieuze afdronk.
75 cl - €6,20 Een sauvignon blanc met een frisse, plezierige aanzet en een intense smaak van citrusvruchten. Hij bezit een zachte structuur waar bij de finale grassigheid opduikt. Lekker bij paling in ’t groen, spinazie, gebakken vis, groene kruiden.
Cabernet sauvignon RAZA Brut Torrontés uit Argentinië 75 cl - €9,95 Deze schuimwijn heeft een bleke goudkleur. Hij onderscheidt zich van cava en Franse schuimwijn door zijn subtiele florale aroma met toetsen van citrusfruit, wat eigen is aan de torrontésdruif waarvan hij gemaakt is.
75 cl - €6,20 In de aanzet bezit deze cabernet sauvignon het aroma van zwart fruit, groene paprika, cassis en peper. Dit geurenpalet evolueert mooi naar een boeket van rood fruit en specerijen. Hij bezit veel karamel in de mond en heeft een aangename afdronk. Lekker bij rood vlees en grillades.
Niew vanaf juni 2016
7 soorten BIO chocolade Melkchocolade, melkchocolade met kokos, melkchocolade met karamel en amandel, melkchocolade met zout en karamel (NIEUW!), fondantchocolade 72%, fondantchocolade met cacaonibs en fondantchocolade met koffie. 100 g - €2,10
BIO Ethiopisch goud in boontjes
BIO zandkoekjes met citroen of met kokos 125 g - €2,40
Yirgacheffe beans 250 g - €4,45
FAIR
27
NIEUW ! 1
Januari
Ethiopië. Een jongetje van de Surma, een inheemse bevolking die leeft in de Omovallei. © Eric Lafforgue
____________________________
9
2
____________________________
10 ____________________________
18 ____________________________
26 ____________________________
3
____________________________
11 ____________________________
19 ____________________________
27 ____________________________
4
____________________________
____________________________
12 ____________________________
17 ____________________________
20 ____________________________
25 ____________________________
28 ____________________________
5
____________________________
13 ____________________________
21 ____________________________
29 ____________________________
6
____________________________
14 ____________________________
22 ____________________________
30 ____________________________
7
____________________________
15 ____________________________
23 ____________________________
31 ____________________________
____________________________
16 ____________________________
24 ____________________________
8
VERJAARDAGSKALENDER MET 12 FOTO’S VAN INTERNATIONALE EN BELGISCHE TOPFOTOGRAFEN
1
1 2
Maart
Juli
____________________________
____________________________
9
____________________________
10 ____________________________
India. Een jonge vrouw komt kijken tussen het textiel dat te drogen hangt in een sarifabriek. © Bruno Morandi
9
____________________________
17 ____________________________
25 ____________________________
2
____________________________
10 ____________________________
18 ____________________________
26 ____________________________
3
____________________________
11 ____________________________
19 ____________________________
27 ____________________________
4
____________________________
5
____________________________
13 ____________________________
21 ____________________________
29 ____________________________
____________________________ China. Giechelende meisjes van het Miao-volk.© Bruno Morandi
14 ____________________________
22 ____________________________
30 ____________________________ 31 ____________________________
6
____________________________
o.a. Tim Dirven (De Morgen) en Lieve Blancquaert
17 ____________________________ 18 ____________________________
7
____________________________
15 ____________________________
23 ____________________________
16 ____________________________
24 ____________________________
26 ____________________________
3
____________________________
11 ____________________________
19 ____________________________
27 ____________________________
____________________________
12 ____________________________
20 ____________________________
28 ____________________________
5
____________________________
13 ____________________________
21 ____________________________
29 ____________________________
6
____________________________
14 ____________________________
22 ____________________________
30 ____________________________ 31 ____________________________
7
____________________________
15 ____________________________
23 ____________________________
____________________________
16 ____________________________
24 ____________________________
20 ____________________________
____________________________
25 ____________________________ 8
4
8
12 ____________________________
28 ____________________________
LIEDJESBOEK PECHVOGELS OF GELUKZAKKEN
formaat 21 x 29,7 cm
€ 14
14 SWINGENDE LIEDJES OVER SOCIALE BESCHERMING VOOR IEDEREEN MET STRAFFE STEMMEN ALS Dean, Govert Deploige, Iris Van Hoof, Jim Cole, Silke Mastbooms, de Zusjes Vinken en Levende Muziek.
Liedjesteksten met partituren Kleurrijke tekeningen binnenin CD met alle ingezongen liedjes
€ 14,95 BESTEL VIA
11.BE/WINKEL of kijk eens rond in je Oxfam-wereldwinkel
vrijwilligerDOEN
Bram b e vrijwilli dankt langs deze w gerste e a Wacht ebeke m van Oxfam g het volledig ! -Were ldwink e el
“Als ik maar kan helpen, hier en in het Zuiden.”
A
Bram ls vormeling werd me gevraagd om me
len, geschenkmanden klaarmaken, kassawerk
BRAM DIERICK
te engageren in de gemeente. Mijn
… Als ik maar kan helpen, hier en in het Zuiden.
12 JAAR
mama kwam op het idee om als vrijwil-
De volwassen vrijwilligers begeleiden me goed.
AL 1,5 JAAR VRIJWILLIGER IN OXFAM-WERELDWINKEL
liger te gaan helpen in de wereldwinkel. Dat
Het zijn allemaal heel lieve, toffe mensen. Soms
WACHTEBEKE
vond ik zo leuk dat ik het ben blijven doen. Het
trakteren ze me bovendien op een product uit
HELPT GRAAG ANDEREN
maakt me niet zoveel uit wat ik juist moet doen,
onze winkel. Dan smullen we samen van eerlijke
ik spring bij waar het nodig is. Rekken bijvul-
chocolade of speculaas ... FAIR
29
Momentshop
€1/9stu,k00
Metalen kikker large en uil met bladeren Uit Indonesië Kikker (307056) (25cm) €19,00 Uil (307055) (25cm) €21,00
Slinger van handgeschept papier: vlinders, katten of vogels Uit Nepal (307147-307146-307148) 2,2 m, €8,50
Hangers van draad en hars uit Indonesië vlinder (307080) (incl. koordjes 30x14,5cm) €9,00 libelle (307081) (incl. koordjes 25x14cm) €11,00 zon met glas (307082) €15,00
Windgong van hars: kat op de maan zwart-wit uit Indonesië. (307083) €15,00
30
FAIR
Dromenvanger zon-maan uit Indonesië. (307085) €6,50
Hangers van lood en glas uit Indonesië zon met glas in lood (307084) €13,00
GESPOT
LENTEFRISSE WIJNEN
SOMMELIERS CONSEIL
Twee wijnen die het goed doen op elke feesttafel dit voorjaar! BIO La Posada Malbec Rosé 2015 Deze wijn wordt geproduceerd door de grootste wijncoöperatie van Argentinië met meer dan 500 wijnboeren. Door de hoge ligging van de Famatina vallei (900-1400m) profiteren ze optimaal van ideale productieomstandigheden, warme zomers met veel zon, weinig regen en koude nachten. Modieus zalmroze kleur en een vivante neus met veel rood fruit, framboos, aardbei en trosbes. De smaak is vettig in de aanzet met aangenaam rood fruit en mooie zuren. Evenwichtige wijn met een mooie lengte en een aangename frisse zuurbalans. Te combineren met een slaatje met kip, koude gerechtjes met fruit, een oosters mild pikant gerecht of gewoon op het terras als aperitief. €6,70 BIO Cabernet Sauvignon gran reserva 2014 Deze wijn wordt geproduceerd door een kleine coöperatie van 22 wijnboeren uit de Chileense Lontué-vallei. Tussen de Andes en de zee gelegen genieten ze van een mediterraan klimaat met koelere nachten. Intens kersenrode kleur, complete neus met rijp zwart fruit, vanille, chocolade, cederhout en rokerige accenten. De smaak is mondvullend met veel zwart fruit, balancerende zuren en tannines. De lange afdronk accentueert de frisse zuren maar in de finale zijn het vooral de edele tannines die primeren. Te combineren met stoof en suddergerechten, gegrilde biefstuk of een lamskroontje. €9,60 www.sommeliers-conseil.be De v.z.w. Sommeliers-Conseil is de enige vereniging die de Vlaamse afgestudeerden aan de wijnuniversiteit in Suze-la-Rousse (Frankrijk) verenigt en tevens een forum biedt aan alle afgestudeerde sommeliers van de Vlaamse Wijnacademie.
JUTTU “Van de Oxfamproducten weten we dat de boeren een eerlijke prijs ontvangen voor hun gepresteerde werk.” Juttu is Fins voor verhaal of ankedote. De merken die bij Juttu liggen hebben allemaal een verhaal rond hun product of oorsprong. 75 % van die merken legt de focus op duurzaamheid en fair trade. Een groot deel van onze merken werkt actief aan betere omstandigheden, eerlijke producten en meer respect voor milieu, mens & dier in het volledige productieproces. Oxfam past ook perfect in deze rij: van de Oxfam-producten weten we dat de boeren een eerlijke prijs ontvangen voor hun gepresteerde werk. Bovendien zijn het lekkere producten! Ik ben helemaal fan van de zoute Yucachips. Ze zijn lekker knapperig, hebben een vrolijke verpakking en ik kan er zonder schuldgevoel van genieten omdat het een Oxfam product is! Lore Pieters, Juttu - www.juttu.be FAIR
31
DOENkort DOEN
LOKAAL
WAT DOET OXFAM VOOR VLUCHTELINGEN ? 500.000 mensen zijn in Europa aangekomen. Maar de meeste vluchtelingen worden opgevangen in de buurlanden van landen in oorlog. Door het conflict in Syrië, bijvoorbeeld, zijn 11 miljoen mensen op de vlucht. Buurland Libanon vangt 1,2 miljoen Syrische vluchtelingen op, wat betekent dat 1 op de 4 mensen in het land vluchteling is. IN SYRIË Veel mensen zijn op de vlucht in eigen land. Oxfam verdeelt drinkwater aan minstens 1 miljoen mensen in Syrië.
45
IN LIBANON EN JORDANIË Het grootste deel van de vluchtelingen wordt opgevangen in de buurlanden. Oxfam helpt ze
45 JAAR LATER, 100 METER VERDEROP
met drinkwater, sanitair en hygiënekits. IN DE BALKAN Veel vluchtelingen moeten wachten aan de grens. Oxfam zorgt voor drinkwater, sanitair, warme kleren, dekens en voedsel. IN ITALIË Oxfam helpt vluchtelingen die in Italië aankomen via de Middellandse Zee, onder meer met juridische en psychologische steun.
AL 45 JAAR EERLIJKE HANDEL DICHTBIJ
5 april 1971. De eerste wereldwinkel van Vlaanderen opent de deuren in Antwerpen. In de Hoofdkerkstraat liggen de roots van Oxfam-Wereldwinkels, een bordje aan de gevel wijst fairtradepelgrims nog steeds de weg. 5 maart 2016. Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen keert terug naar de buurt waar het allemaal begon. Na een uitstap van 43 jaar naar de Sint-Jacobsmarkt, trekt de wereldwinkel in een stijlvol pand aan de Minderbroedersrui. Op nauwelijks honderd meter van de oude winkel. De winkel is duurzaam én aantrekkelijk ingericht. Strakke rekken van recyclagehout combineren kleurrijke producten met verhalen van de producenten. Je komt er niet alleen shoppen, maar leert er ook iets bij over wat fout gaat in de wereldhandel en wat
SAMEN KUNNEN WE VLUCHTELINGEN HELPEN. DOE NU EEN GIFT. BE37 0000 0000 28 28
OP DE KOFFIE
we eraan kunnen doen. Beelden en verhalen nemen je mee naar de oorsprong van de producten. oxfamwereldwinkels.be/antwerpen
Koffie op Dranouter! Ben je van plan om deze zomer naar het Dranouterfestival te gaan? Wees dan maar zeker dat de koffie er zal smaken. De wereldwinkel van Brugge heeft er namelijk een grote klant bij. Alle koffie op het festival wordt Oxfam Fair Trade-koffie. In onze opvallende groene bekertjes natuurlijk! Dat is goed voor 25.000 bekers koffie. www.dranouter.be
32
FAIR
WEDSTRIJD
WIN
EEN K
OOKB
OEK
KOKEN MET MUZIEK! EN EERLIJKE INGREDIĂ‹NTEN Je vindt onder onze vrijwilligers mensen met allerlei talenten. Zo contacteerde Mich Baron ons vorig jaar. Met een goedbekeken account op Instagram stelde ze voor om met onze producten te koken, de gerechten te fotograferen en te delen op de sociale fotosite ĂŠn op de site van Oxfam-Wereldwinkels. Want smakelijke foto’s geven mensen zin om te beginnen koken. Voor Mich eindigt het succes niet bij Instagram. Dit voorjaar komt haar eerste kookboek uit. ‘Healthy is Funky’ combineert eerlijke, plantaardige ingrediĂŤnten met een funky beat. Wij mogen 3 kookboeken weggeven. Stuur voor 1 juni een mailtje naar redactie@oww.be met jouw combinatie van eten en muziek.
EEN VOORPROEFJE? Quinoa-ontbijt met banaan, aardbei en hennepzaadjes Voor 1 persoon • 35 g quinoa* • 1 kleine banaan • enkele aardbeien • 1 eetlepel hennepzaadjes • 150 ml amandeldrink (met vanillesmaak) • Zout HOE MAAK JE HET? • Spoel de quinoa af onder koud stromend water. • Doe de quinoa in een pannetje en zet hem net onder water. Breng aan de kook, zonder deksel. • Zet het vuur zachter zodra het water kookt, doe een snuifje zout bij de quinoa en zet het deksel op het pannetje. De quinoa is gaar zodra al het vocht opgenomen is. Dit duurt ongeveer 15 minuten. • Laat de quinoa een paar minuten rusten met het deksel op het pannetje. • Snijd de banaan in schijfjes. Was de aardbeien. • Doe de quinoa in een kommetje en voeg er de hennepzaadjes en de amandeldrink bij. Roer even om. Werk af met de banaanschijfjes en de aardbeien. *Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel.
FAIR
33
DOEN
Over
Oxfam-Wereldwinkels | Fair Trade
Oxfam-Wereldwinkels behoort tot de internationale confederatie
Vrijwilliger worden? Elke zaterdag, een paar keer per jaar of alleen tijdens de eindejaarsperiode. Cadeautjes inpakken, producten verkopen, etalages versieren, de boekhouding doen of magazines bussen. Je kan het zo gek niet bedenken wat er bij Oxfam-Wereldwinkels allemaal door vrijwilligers gedaan wordt. www.oxfamwereldwinkels.be/vrijwilliger
Oxfam
, een wereldwijde ontwikkelingsorganisatie die de kracht van mensen bundelt tegen armoede.
Post Oxfam-Wereldwinkels Ververijstraat 17 9000 Gent
Oxfam-Wereldwinkels wil
rechtvaardige regels
voor de internationale handel. Want eerlijke handel geeft producenten in het Zuiden sterke eigen benen en draagt op die manier bij tot duurzame ontwikkeling.
Telefoon 09/218 88 99
Mail redactie@oww.be
Web www.oxfamwereldwinkels.be
bewust
van het onrecht in We maken mensen de wereldhandel via publiekscampagnes, acties met jongeren en scholen, en door te gaan praten met politici en bedrijven.
Winkels www.oxfamwereldwinkels.be/winkels
Facebook www.facebook.com/oxfamwereldwinkels
Nieuwsbrief www.oxfamwereldwinkels.be/digizine
235
En natuurlijk door onze Oxfam-Wereldwinkels, speciaalzaken voor eerlijke handel. Met het brede assortiment kwaliteitsproducten van ons huismerk Oxfam Fair Trade tonen we hoe het anders kan.
8000
vrijwilligers verspreiden ons verhaal. Ze bemannen de Oxfam-Wereldwinkels, smeden banden met andere organisaties en laten je ontdekken wat eerlijke handel betekent.
In dit magazine stellen we een keur van producten van eerlijke handel aan je voor. Niet alle wereldwinkels hebben alle producten in voorraad.
Colofon Derde jaargang - nummer 17 (04-2016) - (083) Verschijnt in januari, april, augustus & oktober Redactieadres: Ververijstraat 17, 9000 Gent - redactie@oww.be Redactie: Marijke Moyson en Griet Rebry Medewerkers: Bo Zenner, Floor Michielsen, Arne Schollaert, Hielke Van Doorslaer, Hans Canters, Evert Nicola誰, Frank Willems, Jen Willems. Fotografie: Tom Verbruggen - Yel - Eric de Mildt Vormgeving: Efra誰m Sebrechts Concept: Stapel Drukker: Roto Smeets Coverfoto: Tom Verbruggen
Dit magazine is gedrukt op 100% gerecycleerd papier.
Blijf op de hoogte via Facebook en www.oxfamwereldwinkels.be/digizine.
www.oxfamwereldwinkels.be 34
FAIR
De prijzen in dit magazine zijn ten minste geldig tot en met 30 september 2016. Wijzigingen vanaf 1 oktober 2016, staan vanaf 1 oktober 2016 op onze website. De prijzen zijn onder voorbehoud van wijzigingen en correcties en zijn niet cumuleerbaar met eventuele andere acties of promoties.
shopDOEN
€9,00 /stuk
Springtouw uit Sri Lanka: minidieren, prins en prinses, hartjes of vlinders (307152-306482-307153-307154)
€9,00
Hier komt de zomer! Ga je mee naar het strand? Of gaan we frisse lucht opsnuiven in het bos? Picknick klaargemaakt, rgemaakt, handdoek opgerold opgerold, d, zonnebril op. We trekken rekken er samen op uit!
€2/0stu,k00
Jute shopperr uit Bangladesh: met rood-oranje off blauw-groene strepen n (306892-306891) 1)
€20,00 0
The end. En, heb je genoten van deze FAIR? Laat iemand anders ook genieten van verhalen over eerlijke handel, exotische producten en de impact van Oxfam in het Zuiden. Geef deze FAIR door! Je kreeg deze FAIR cadeau van ………………………………………..........................…......................
Veel plezier ermee!
FAIR
35
IF I RULED THE WORLD
Voor ik vrijwilliger was in de wereldwinkel, wist ik niets over eerlijke handel. Ik stond er niet bij stil dat er oneerlijke handel bestond. Want ik vind het maar logisch dat iedereen genoeg verdient om te kunnen leven! Als ik het voor het zeggen had in de wereld, zou ik er voor zorgen dat iedereen goed kon leven. In mijn droomwereld zou iedereen gelijk zijn en zou niemand uitgesloten worden. Ongelijkheid en onverdraagzaamheid staan er niet in het woordenboek. Ik droom van een wereld zonder oorlog, waar niemand hoeft te vluchten. Ik wou dat iedereen bij zijn gezin kon blijven en zonder angst kon leven. En dat er niet zo’n diepe kloof tussen rijk en arm was. Hoe ik dat zou aanpakken? Dat weet ik nog niet helemaal. Maar door in de wereldwinkel te helpen, hoop ik alvast mijn kleine steentje bij te dragen. Ik vertel erover aan mijn vrienden en familie. Dan raken zij ook overtuigd. En als andere kinderen mij in de wereldwinkel bezig zien, zullen ze misschien ook meer willen weten over eerlijke handel. Zo komen we samen misschien een stapje dichter bij de wereld waarvan ik droom.
Bram Dierick van Oxfam-Wereldwinkel Wachtebeke