Fair: Magazine Oxfam-Wereldwinkels n°14 - augustus 2015

FAIR HET MAGAZINE VOOR EERLIJKE HANDEL AUGUSTUS 2015 | #14

“Ik heb het gevoel dat jongeren echt wel verontwaardigd zijn.”

MARIA-ANNA p24

Nieuw!

BIOCHOCOLADES

KIES JE SMAAK KRIJG JE REEP

GRATIS REEP CHOCOLADE IN DE WEEK VAN DE FAIR TRADE ZIE BON BINNENIN

GEEF CACAOBOEREN HET WOORD

IN DIT NUMMER

14

Nieuw!

GEEF BOEREN HET WOORD

8 Cacao

07 8 1 Biowijn

p13 Keramiek uit Vietnam

PRODUCT

VISIE

WERELD

08 Chocolade

14 Geef hen

07 Laos

Peis en vree in cacaoland?

12 Nieuw

het woord

Help boeren gehoord te worden

Groene en zwarte thee vanaf nu uit Laos

28 TTIP

18 Paraguay

De hobbelige weg van rietsuiker

Wie wordt er beter van?

Biochocoladerepen

GRATIS p6

EN OOK...

07 NIEUW Citroen-zandkoekjes

11 RECEPT

Quinoakoekjes met chocolade

2

FAIR

13 READ MY STORY Cacao van Conacado

31 GESPOT

Fair trade op het terras

Nieuw!

WELKOM

18

PARAGUAY

“Op de kermis trokken we nieuw vrijwilligersbloed aan”

V

rijwilligers zijn altijd nodig in de wereldwinkel. Willen we onze winkel

voldoende openhouden, willen we scholen

16

20

LEREN OVER EERLIJKE HANDEL

sensibiliseren, willen we de straat optrekken met acties, dan hebben we mensen nodig die zich willen inzetten voor onze missie.

Naar aanleiding van de actie ‘Laat zien dat je ’t meent met eerlijke handel’ wilden we onze wereldwinkelgroep dan ook als vrijwilligersgroep in de kijker zetten. In plaats van producten te verkopen, zoals andere jaren, trokken we op

p11 Quinoapudding met rum

10 mei naar de ‘Vaardekenskermis’ in onze gemeente met een ander doel. Namelijk: nieuw vrijwilligersbloed aantrekken. We verspreidden de plaktattoos van de actie, lieten voorbijgangers onze petitie tekenen en spraken mensen aan om hen warm te maken om vrijwilliger te worden

MOMENT

DOEN

in onze groep. En ondertussen hebben we alvast

18 Eerlijk duurt

06 Week van de

wereldwinkel.

Getest op school

Ruilen die handel!

het langst

24 Actievoeren

op school

Maria-Anna maakt kabaal!

Fair Trade

22 Op de koffie Nacht van de Fair Trade

VIND DE WERELDWINKEL IN JOUW BUURT OP OXFAMWERELDWINKELS.BE/WINKELS

één nieuwe vrijwilliger! Bovendien mochten we al enkele nieuwe klanten verwelkomen in onze

Jan Scheire Oxfam-Wereldwinkel Moerbeke-Waas

4

FAIR

FOTOblog

IJverige studenten De rijstproducenten uit het Sangthong District in Laos zitten eventjes terug in de schoolbanken. Ze leren meer over de werking van hun en andere coöperaties.

Door haar ervaring bij coöperaties over de hele wereld, kan Oxfam de producenten in Laos op een geloofwaardige manier het potentieel van een coöperatie laten aanvoelen.

Om een sterke coöperatie uit te bouwen is het noodzakelijk dat alle leden vertrouwen krijgen in het werk van de anderen en dat ze elkaar gaan controleren. Pas als hun vertrouwen in de coöperatie en de andere leden sterk genoeg is, zullen de producenten er in slagen om samen te investeren en een grotere greep op de productketen te krijgen.

Paarse rijst Een uitgesproken parfum en een prachtige paarse kleur maken deze rijstmengeling uniek.

500 g - €3,20

FOTO: Arne Schollaert

FAIR

5

ETALAGE WERELD

MOMENT

GEEF DE BOEREN HET WOORD

De suikeroogst in Paraguay loopt van juni tot december en levert dus slechts een deel van het jaar inkomsten op. Montillo, een van de suikerproducenten waarmee Oxfam samenwerkt, ging daarom op zoek naar andere producten. Zo verkopen ze ook groenten, fruit, knolgewassen, maniok en graan.

Bij de zoektocht naar andere inkomsten stootte de coöperatie ook op de vraag van Oxfam naar een biologische fairtraderum.

Deze biologische rum heeft een prefect zuivere neus, fris en eenvoudig met toetsen van cacao, citrus en een tikkeltje vanille. Ideaal voor dé cocktail onder de rumcocktails: de mojito.

BON

GRATIS BIOCHOCOLADE 100 G - BIJ ELKE AANKOOP

Eerlijke handel wordt overal feestelijk in de bloemetjes gezet. Maar is het ook feest voor de boeren in het Zuiden? Wel als je kiest voor eerlijke chocolade. Want elke Oxfam-reep is een duwtje in de rug voor de cacaoboeren. Ruil deze bon voor eerlijke chocolade en geef hen een luidere stem.

Ook scholen schieten in actie.

Met ‘QUE?! Afvoeren dié handel!’ roepen we scholen op om kabaal te maken, om te tonen dat het zo niet verder kan. oxfamwereldwinkels.be/QUE oxfamwereldwinkels.be/ weekvandefairtrade

Voornaam ……..................................................

Naam ………......................................................

E-mail ..........……..........................................….

Postcode …...............................................…….

Ja, ik geef de boeren het woord omdat …………………...................................................... …………………...................................................... …………………......................................................

Ja, hou me via e-mail op de hoogte over het werk van Oxfam-Wereldwinkels.

Op zaterdag 17 oktober zijn alle Oxfam-Wereldwinkels open van 10 tot 16 uur.

Actie geldig van 7 tot 17 oktober 2015 in alle Vlaamse OxfamWereldwinkels. 1 bon per gezin. Zolang de voorraad strekt.

Niet cumuleerbaar met andere kortingen, niet inwisselbaar tegen geld.

ZOMERSE COCKTAILS MET RUM UIT PARAGUAY

5 400164 191944

lees het recept op oxfamwereldwinkels.be/recepten

Vingers in de lucht wie niet zonder chocolade kan. Dat zijn best veel mensen. Toch verdienen cacaoboeren in het Zuiden amper hun brood met de teelt van cacao, bron van onze chocoladeverslaving. Niet eerlijk!

Als we een eerlijke chocoladesector willen, dan moeten we rekening houden met de noden van de cacaoboeren.

Help Oxfam de boeren het woord te geven! Laat horen dat jij eerlijke chocolade wil. Zo leen je de boeren ook jouw stem.

Tijdens de Week van de Fair Trade is het alles cacao wat de klok slaat in de wereldwinkel. En we willen onze chocoladekoorts graag met jou delen. Kom dus op zaterdag 17 oktober naar de winkel in je buurt en ruil deze bon voor een reep eerlijke chocolade.

FAIR MAGAZINE

KONING klant PRODUCT

€2,40

IK

Nieuw!

CITROEN

Mascobadorietsuiker is een volle, ongeraffineerde suiker uit de Filipijnen.

Doordat hij amper bewerkt is, blijven alle voedingsstoffen bewaard. Mascobadorietsuiker, met zijn kenmerkende karamelsmaak, is een goede vervanger voor andere suiker bij het bakken. Daarom ook dat hij een hoofdrol krijgt in ons nieuwe koekje. Een zandkoekje, tegelijk krokant en zacht, zoet met een tikje citroen.

BIO Lemon heart biscuits 125 g

VISIE

Kwaliteit uit Laos

€5,75

Als ontwikkelingsorganisatie proberen we steevast de markttoegang van onze partners te vergroten. Daarnaast proberen we als leverancier van voedingsproducten ook steeds ons assortiment te verbeteren. Dit is een constant afwegen.

Nieuw!

BIO groene thee, los, uit Laos 100 g

€5,75

Nieuw!

BIO zwarte thee, los, uit Laos 100 g

“De keuze voor de wereldwinkel zou logisch moeten zijn.”

E

en uit de hand gelopen hobby, zo kan je onze pop-up koffiebar wel omschrijven. Twee maanden lang stonden we op het parcours van de kunstenwandeling PASS in de Vlaamse Ardennen.

We zagen heel wat wandelaars passeren. En we konden hen verwennen met een lekker kopje koffie, een glas wijn, een artisanaal biertje of een sapje.

Voor onze producten wisten we onmiddellijk dat we niet voor eenheidsworst wilden kiezen.

Voor de koffie, thee en wijn kozen we resoluut voor de wereldwinkel. Niet alleen omdat het lekkere producten zijn, ook om onze klanten te overtuigen dat eerlijke handel nodig is. En dat de keuze voor de wereldwinkel logisch zou moeten zijn.

En op het einde van de dag genoten we steevast van ons eigen glaasje Argentijnse rosé.

LEEN VAN WELDEN (links) Oxfam-Wereldwinkel Oudenaarde

Omdat we voor onze zwarte thee op zoek waren naar een betere kwaliteit, en omdat onze partner Lao Farmers’ Products alle verkoop kan gebruiken, klopten we bij hen aan. Zij leverden ons een perfecte ‘full leaf’-thee die we met plezier in ons assortiment opnemen.

Twee vliegen in 1 klap: lekkere thee in de wereldwinkel en extra afzet voor een partner in het Zuiden. Onze Sri Lankaanse partner Biofoods, die voordien de losse zwarte thee leverde, komt zeker niet in de kou te staan. Zij produceren sinds kort al onze thee in builtjes.

Hoewel de boeren van Lao Farmers’ Products al op biologische wijze produceerden, hielpen we hen ook bij het behalen van het biologische certificaat. Want dit levert hen meer meerwaarde en bredere afzetmogelijkheden op.

FAIR

7

PRODUCT

Het voedsel van de goden Geteeld op de rug van de boeren TEKST Marijke Moyson FOTO’S Lieve Blancquaert

Meer dan 8 kilo. Zoveel chocolade eet een Belg per jaar. Niet mis voor de combinatie van cacaobonen en suiker. Toch smaakt niet alles zoet in cacaoland.

8

FAIR

RITUELEN EN CEREMONIES Achtergebleven residuen in een drinkkommetje leiden ons naar 1800 voor Christus. De eerste cacaogebruikers waren de Olmeken.

Na hen namen de Maya’s het over.

Zij gebruikten cacao in hun rituelen en ceremonies. Ze ontdekten een manier om de cacaobonen te fermenteren en maakten er een bitter, gekruid drankje van. Het had nog niets te maken met de zoete lekkernij die wij nu als chocolade kennen.

Niet alles smaakt zoet in cacaoland.

Wist je dat?

Eens de cacao zijn intrede deed in de oude wereld, werd al snel suiker toegevoegd en evolueerde het bittere cacaodrankje naar de chocolade die wij dagelijks consumeren.

VAN KOLF TOT REEP Om van de cacaokolf aan de boom een reep chocolade te maken, moet er heel wat gebeuren. Eerst worden de kolven open gekapt. De bonen, verpakt in bananenbladeren, fermenteren een paar dagen en worden nadien gedroogd in de zon. Van hieruit gaan de cacaobonen naar de verwerkingsbedrijven die zelden in het Zuiden gevestigd zijn.

Eens schoongemaakt gaan de bonen de ovens in om geroosterd te worden, zodat de schalen loskomen van de cacaokernen. Tijdens het roosteren ontwikkelen zich de typische chocolade-aroma’s.

Om de kernen over te houden, worden de bonen gebroken. Ze vallen uiteen in schalen en ‘nibs’.

De nibs of kernen worden gemalen tot cacaomassa. Wanneer we de cacaomassa onder hoge druk persen krijgen we cacaopoeder en cacaoboter.

Dan wordt het tijd om aan chocolade te beginnen denken. Voor donkere chocolade hebben we enkel cacaomassa, cacaoboter en suiker nodig. Voor melkchocolade wordt daar nog melkpoeder aan toegevoegd. Witte chocolade ten

GODDELIJK VOEDSEL Lang voordat Columbus voet zette op de stranden van de nieuwe wereld, werd de cacaoboon al vereerd door de Azteken en de Maya’s in Midden Amerika.

Zij kenden de cacao al enkele honderden jaren en de bonen werden beschouwd als een bron van goddelijke ambrosia, gekregen van de god Quetzalcoatl.

De Azteken kenden verschillende soorten cacao. Elke soort had zijn eigen doel. De grote bonen werden gebruikt als betaalmiddel, de kleinere soorten werden uitsluitend gebruikt om hun heilige drank te maken.

Linnaeus gaf de plant zijn wetenschappelijke naam ‘theobroma cacao’ en verwees daarmee naar de gebruiken van de Azteken. Hij gaf de soort de letterlijke naam ‘godenvoedsel’ (uit het Grieks Theos=God, Broma=voedsel).

slotte bestaat uit cacaoboter, suiker en melkpoeder.

PROBLEMEN IN HET PARADIJS Weinig consumenten staan stil bij de lange weg die de cacaoboon aflegt voor ze aan haar einde komt in een reep chocolade. Laat staan dat er veel nagedacht wordt over de boer in het Zuiden die er voor zorgt dat de cacaostruik groeit en bloeit zodat we kunnen blijven genieten van onze dagelijkse zoete zonde.

Aangezien cacao enkel in de tropen groeit en de vraag in het Noorden zo groot is, zou je kunnen denken dat de cacaoboeren net geen standbeeld krijgen van ons, Westerse consumenten. Ze moeten toch steenrijk zijn?

Niets is minder waar. Cacaoboeren verdienen amper hun brood met hun oogst. Zonen van cacaoboeren zoeken alternatieven voor de cacaoteelt omdat ze geen toekomst zien in het werk van hun vaders.

ONDER DE PRIJS Door de extreme machtsconcentratie in de cacaoketen, zijn de boeren volledig afhankelijk van de beslissingen van de opkopers die langskomen. Ze bevinden zich niet in een positie waarin ze kunnen onderhandelen over prijzen of hoeveelheden. De gefermenteerde en gedroogde cacao blijft niet eeuwig goed en de boer heeft geld nodig voor zijn levensonderhoud. Wanneer er dus één opkoper verschijnt, kan de boer vaak niet wachten op andere opkopers. Zelfs bij opgelegde minimumprijzen, FAIR

9

PRODUCT zoals in Ivoorkust, ziet het er niet altijd rooskleurig uit. Iedereen is verplicht de minimumprijs aan de boeren te betalen, zowel de opkopers als de coöperatie. De coöperaties vervoeren de cacao zelf naar de haven. Daar heerst een hogere minimumprijs, maar de coöperatie moet al heel efficiënt werken om met deze marge de kosten voor vervoer en opslag te betalen. Bo-

vendien wordt er in de haven veel minder gecontroleerd en dwingen de opkopers de coöperaties te verkopen onder de minimumprijs omdat er aanbieders genoeg zijn om uit te kiezen.

FUNDAMENTELE VERANDERINGEN NODIG Minder boeren die cacao kweken, gecombineerd met ouder wordende

Een stijgende productiviteit vloeit vanzelf wel voort uit een beter boerenleven.

planten, dat leidt tot paniek. Want minder cacao betekent minder chocolade. En dat willen we niet.

Er moet dus dringend ingegrepen worden.

Wat veel bestaande duurzaamheidsprogramma’s proberen, is de productiviteit verhogen. Meer cacao produceren moet leiden tot meer inkomsten. En vooral tot voldoende chocolade voor de fijnproevers in het Noorden. Dit is het cynisme voorbij. We moeten stoppen met enkel naar onszelf te kijken. Want laten we wel wezen, een stijgende productiviteit vloeit vanzelf wel voort uit een beter boerenleven. Als we de markt gezond maken, en de boeren in een evenwichtige relatie kunnen onderhandelen over de prijs van hun noeste arbeid, wees dan maar gerust dat er weer boeren zullen opstaan die met plezier cacao produceren.

Meer over cacao: oxfamwereldwinkels.be/cacao

10

FAIR

RECEPT

Wist je dat?

BELGISCHE CHOCOLADE België is gekend als het chocoladeland bij uitstek. De praline zou hier uitgevonden zijn door Jean Neuhaus in 1912. Zijn vader, een apotheker, doopte zijn bittere pillen in chocolade om ze smakelijker te maken. Zoon Neuhaus ging een stap verder en vulde de chocolade met room.

QUINOAPUDDING MET RUM 10 MINUTEN - 6 PERSONEN Ingrediënten 60 g quinoa*/ 2 tl boter / 230 ml melk / ½ tl vanille extract 30 g fondantchocolade, gehakt* / 2 tl rum Varadero 7 jaar* *Verkrijgbaar in je Oxfam-Wereldwinkel Stoof de quinoa met de boter gedurende 5 minuten op een matig vuur. Roer af en toe om aanbranden te voorkomen. Wanneer de quinoa van kleur verandert en naar noten geurt, voeg je de melk en vanille-extract toe.

Kook de quinoa verder op een matig vuur. Blijf roeren tot je een mooie pudding krijgt (voeg extra melk toe indien nodig).

Haal de quinoa van het vuur en voeg de rum en de chocoladestukjes toe. Meng dit tot een gladde massa.

Serveer warm of op kamertemperatuur.

De Belgische chocolatiers slagen er in, door onze traditionele manieren om chocolade te bereiden, een zeer lekkere chocolade te maken. Deze zou minder korrelig smaken dan in de ons omringende landen.

Sinds 3 augustus 2003 laat een Europese richtlijn de fabrikanten van chocolade toe om bij de samenstelling van hun chocolade plantaardige vetten te gebruiken in plaats van enkel cacaoboter. Deze richtlijn zorgde voor heel wat beroering bij fabrikanten en consumenten.

Chocolade met de vermelding ‘Belgische chocolade’ is in België gemaakt, met alle tradities die we hier hoog houden.

Ons chocolade-assortiment www.oxfamwereldwinkels.be/chocolade

FAIR

11

PRODUCTshop !

Nieuw

BIO

chocoladerepen 100G

Chocoladeliefhebbers aller landen, rep je snel naar de wereldwinkel. Want daar liggen zes nieuwe soorten chocolade voor je klaar. Biologische cacao en suiker, gemengd met verrassende smaken zoals amandelen en kokosnoot. Of stap over naar the dark side met één van de drie fondantrepen met 72% cacao.

Milk

een klassieker van topniveau.

Milk caramel almond

Dark 72% cocoa

melkchocolade met gekarameliseerde amandelnoot.

fondantchchocolade voor echte liefhebbers.

€2,10 /reep

Dark 72% cacaonibs

fondantchocolade met stukjes geroosterde cacaoboon.

Dark 72% coffee ideaal voor koffiefanaten.

Met cacao uit Peru en de Dominicaanse Republiek.

Milk coconut

met stukjes kokosnoot die je doen wegdromen naar de tropen.

Meer chocolade? www.oxfamwereldwinkels.be/chocolade

12

FAIR

PRODUCENT

Klein maar verslavend 3 zakjes met kleine, chocoladesnoepjes om van te smullen.

100 g

Cocoa almonds

Amandelnoten in een jasje van hazelnoot en chocolade. €3,95

BIO Chocolate espresso beans

Bio-espressobonen in een laagje melk-, fondant of witte chocolade. €3,55

BIO Chocolate Crunchy

Knapperige granenballetjes, omhuld met melk- en witte chocolade €3,55

“Onze cacao garandeert heerlijke chocolade en daar zijn wij trots op.”

M

ijn naam is José en ik ben aangesloten bij Conacado, een cacaocoöperatie met meer dan tienduizend leden. Dankzij het vochtige, tropische klimaat is de Dominicaanse Republiek een ideale regio om cacao te verbouwen. Maar het eiland wordt vaak geteisterd door orkanen, die onze huizen en onze cacaovelden kunnen vernielen. Zonder de steun van de coöperatie en de fairtradepremie zou het heel moeilijk zijn om daar telkens weer bovenop te komen.

Mokken met stippen of palmen Keramiek uit Vietnam.

Mok met oor met groene rand (palm) €9,50 (305754) Kop zonder oor met paarse rand (palm) €8,50 (305772) Kom met rode rand (palm) €10,00 (305779) Kom Indian Summer (stippen) €10,00 (305778) Kop zonder oor Indian Summer (stippen) €8,50(305771) Mok met oor Indian Summer (stippen) €9,50(305750)

Conacado doet haar best om goede voorwaarden voor ons af te dwingen.

Eerlijke handel geeft ons extra voordelen: er is in de contracten meer oog voor de situatie van de boeren.

Privébedrijven willen alleen maar de beste prijs. Voor zichzelf, welteverstaan.

Conacado volgt voor ons de marktkoers zodat wij de beste prijs krijgen. En aangezien zowat de helft van de productie aan fairtradevoorwaarden verkocht wordt, krijgen we een mooi bedrag als fairtradepremie. Daarmee investeren we in basisvoorzieningen, de renovatie van huizen en fermentatie- en drooginstallaties.

FAIR

13

VISIE

VAN STOEL TOT STEM HOE DE CACAOBOER ZIJN PLAATS OP DE AGENDA CLAIMT. TEKST Marieke Poissonnier FOTO Yel

In 2008 riep Oxfam-Wereldwinkels op om de boer een stoel te geven aan de onderhandelingstafel. Vandaag juichen we dat de cacaoboer zijn stoel bemachtigd heeft.

Maar we maken nog meer kabaal, want een stoel is maar het begin. We gooien alles in de strijd om de boer een duidelijke stem te geven aan die onderhandelingstafel. Zo kan zij of hij zelf mee de problemen op de agenda zetten.

We keren even terug naar 2008: op de Internationale Dag van de Fair Trade bekende Oxfam-Wereldwinkels kleur. Met een felroze stoel vroegen we een plaats voor boeren aan de onderhandelingstafels op internationale vergaderingen en conferenties met verschillende spelers uit de handelsketens. Telkens we vanuit Oxfam op zo’n forum beleidsmakers aanspraken over de moeilijke positie van producenten in de keten, over de oneerlijke handelsregels in de grondstoffensectoren of over de gebrekkige toegang tot markt, merkten we dat geen enkele boerenorganisatie zelf haar stem kwam vertolken of kon toelichten wat haar problemen waren. Of de conferenties werden gepland tijdens de oogstperiode, of de toegang tot de conferentie was peperduur, of boeren hadden gewoon geen informatie over welke de juiste platformen waren om hun grieven te laten horen. En wie de grieven niet duidelijk hoort, kan onmogelijk een juiste en evenwichtige oplossing vinden. De symbolische roze stoel vroeg aandacht om boerenorganisaties te betrekken in het beleidsproces.

14

FAIR

STRIJD VOOR EEN CACAOSTOEL In het beleidswerk voor een duurzame cacaosector stond deze vraag centraal. In 2009 betaalde Oxfam zelf het toegangsticket van een beperkt aantal boeren, zodat ze konden aanschuiven aan de rond tafel voor een duurzame cacaoeconomie. Overheden, bedrijven en ngo’s en vakbonden kwamen bijeen om de grootste angels in de keten te benoemen en stapsgewijs aan een oplossing te werken. Het overleg was spannend, zeker omdat dit voor de eerste keer doodgewone boeren tot bij de grote gesprekken bracht.

Hoewel ze vanop die stoel nog geen grote inbreng hadden, zorgde hun aanwezigheid zelf al voor discussie bij enkele overheden of bedrijven.

De ronde tafel kende geen sterke conclusie en een volgende editie, die gepland was voor 2011, werd onder druk stopgezet. De aanwezigheid van boeren was een van de redenen.

Als Oxfam-Wereldwinkels konden we niet blijven toekijken. We trokken naar de internationale cacao-

organisatie om de dialoog tussen de spelers in de cacaoketen nieuw leven in te blazen. Pas in 2012 werd de Wereldwijde CacaoConferentie georganiseerd, waarbij opnieuw alle spelers betrokken zouden zijn en waar een concrete agenda zou worden opgesteld voor de sector. Wie hoort wat te doen, bijvoorbeeld, om een probleem als kinderarbeid in de cacaosector aan te pakken?

“NEEM EEN STOEL EN ZET U BIJ” Met succes pleitte Oxfam-Wereldwinkels maandenlang voor de deelname van cacaoboeren aan de top. Bijna een vierde van de deelnemers kwam vanuit het middenveld.

Bovendien organiseerden we een pre-conferentie: een bijeenkomst voor boerenorganisaties, ngo’s of vakbonden uit de hele wereld, die de dag voor de conferentie zou plaatsvinden. Die zou dienen om informatie te geven over de agenda die voorlag en zou werken aan een gezamenlijke strategie vanuit het middenveld in de cacaosector. Opnieuw was het enthousiasme groot, de deelnemers waren

Wie de grieven niet duidelijk hoort, kan onmogelijk een juiste en evenwichtige oplossing vinden

de finale agenda van de top in juni 2016 te bepalen. Want een top die over duurzaamheid praat, zonder naar de zwakste schakel te luisteren, schiet zijn doel schaamteloos voorbij.

Het kan niet de bedoeling zijn dat boeren ‘er even bij komen zitten’ opgetogen informatie te krijgen, uit te wisselen en gehoord te worden.

Tegelijk groeide er frustratie. Elke organisatie wou nog extra zaken op de agenda plaatsen, wat niet meer mogelijk bleek. Bijgevolg waren de tussenkomsten op de conferentie zelf soms fel, maar vaak misten ze doel.

Intussen is een nieuwe top gepland in juni 2016. Voor die top hebben de organisatoren al meegegeven dat ze de kosten voor het verblijf en deelname aan de conferentie

voor de boeren kunnen dekken. De aanhouder wint: de stoel aan tafel is een vanzelfsprekendheid geworden en daar zijn we trots op.

STEM CACAO! Maar het moet nog beter. Het kan niet de bedoeling zijn dat boeren ‘er even bij komen zitten’. Bij de vorige pre-conferentie waren zowel Oxfam als de boerenorganisaties, als andere ngo’s gebrand om verder te werken aan de knelpunten die we zien in de sector. We willen de tijd kunnen nemen om te kijken wat de échte problemen voor boeren zijn in Ivoorkust, maar ook in Peru of Indonesië. We willen tijd kunnen maken om advies en kennis in te winnen, om te bouwen aan oplossingen. En we willen bovenal de tijd vinden om

Daarom organiseert OxfamWereldwinkels in september 2015 een bijeenkomst in Ghana, een half jaar voor de grote top plaatsvindt.

We nodigen boeren- en middenveldorganisaties uit de hele cacaowereld uit. We nemen een paar dagen de tijd om naar elkaar te luisteren, problemen te benoemen en tot een gemeenschappelijke prioriteitenagenda te komen. Zo claimen we de tijd die nodig is om te lobbyen voor een agenda voor de top die de cruciale struikelblokken duidt en die cacaotaboes bespreekbaar moet maken. Of hoe de stem van onze beweging én die van boeren wereldwijd een duidelijk pleidooi moet worden voor een eerlijk spel in de cacaoketen.

MEER CACAO? www.oxfamwereldwinkels.be/cacao www.oxfamwereldwinkels.be/ allesoverchocolade FAIR

15

Eerlijk duurt het langst

VISIE

Leren over eerlijke handel TEKST Marijke Moyson FOTO Tineke D’haese

Sarah woont in Vlaanderen, Ezra in Congo. Leer hen allebei kennen in de nieuwe lessenreeks voor het vijfde en zesde leerjaar ‘Eerlijk duurt het langst’. Leer samen met Sarah en haar gezin waarom koffieproducenten, zoals Ezra’s vader, geen eerlijke kans krijgen op de wereldmarkt. En ga samen op zoek naar wat wij daar aan kunnen doen.

TESTPUBLIEK Om de nieuwe lessenreeks uit te testen gingen we graag op bezoek in de échte klas van Sarah in PIUSX in Destelbergen. Zij kregen de eer om als eerste uit te zoeken of onze educatieve mensen hun werk goed gedaan hadden. Juf Sofie Mallems vertelt wat ze ervan vond.

“Mijn zus werkt bij Oxfam-Wereldwinkels en vroeg me vorig jaar of er op onze school een meisje van ongeveer 10 jaar was dat zou willen meewerken aan een lespakket van Oxfam.

Ik vroeg dit aan Sarah 16

FAIR

Willems van het 5de leerjaar en zij was direct laaiend enthousiast.

Dit jaar zit Sarah bij mij in de klas en het leek wel leuk om dit lespakket dan ook uit te testen met dezelfde kinderen die er aan meegewerkt hebben.

het programma. Ik vond dus dat ook deze lessenreeks zeer goed paste in onze schoolvisie om van onze kinderen wereldburgers te maken.”

Bij ons op school dragen wij wereldburgerschap heel hoog in het vaandel.

Zo hebben wij dit jaar samengewerkt met een schooltje in Marokko, nemen we elk jaar deel aan de acties van Broederlijk Delen en gaan we om de twee jaar naar Studio Globo. Ook een project rond 11.11.11 staat tweejaarlijks op

“Kinderen zijn de toekomst. Ik vind het dan ook belangrijk dat zij van jongs af aan leren dat de welvaart in de wereld niet eerlijk verdeeld is. Ze moeten beseffen dat niet alle mensen het even goed hebben in de wereld en dat dat vaak komt door oneerlijke handel.

Het was echt tof om met dit pakket te

LEREN OVER EERLIJKE HANDEL

werken. Het is zeer eenvoudig om als leerkracht te gebruiken. Alle werkblaadjes staan samen op de site, net als de filmpjes, het liedje, de spelletjes…

Er staat in de handleiding heel goed uitgelegd wat je moet doen. De tekeningen die gebruikt worden, spreken de leerlingen enorm aan en verduidelijken het soms moeilijke onderwerp. De filmpjes zijn prachtig gemaakt en heel kindvriendelijk.

De leerlingen waren heel enthousiast tijdens de lessen omdat er ook zoveel doe-opdrachten inzitten. Het schrijven op

werkblaadjes blijft beperkt. De leerlingen kunnen vooral met elkaar in discussie en overleg gaan, samen op ontdekking gaan.

Het enige minpuntje dat ik ondervonden heb, is dat je meer tijd nodig hebt om alles goed uit te voeren dan dat er voorzien wordt in de handleiding. Maar het is wel degelijk de moeite om er tijd voor uit te trekken.

De lessenreeks kan zowel bij godsdienst als bij wereldoriëntatie gebruikt worden en in de handleiding staan enorm veel doelen vermeld.

Een enorme troef is dat je alles gratis kan downloaden van het

VISIE

“Het lespakket slaagt echt in de het opzet om kinderen op een toffe en creatieve manier over eerlijke handel bij te leren” internet.”

ONEERLIJKE HANDEL OP KINDERMAAT “Door de filmpjes, tekeningen en het lied wordt de toch wel moeilijke problematiek van (on) eerlijke handel heel wat begrijpelijker voor de kinderen. Soms is het als leerkracht moeilijk op kinderniveau deze materie te bespreken, maar met deze lessenreeks gaat dat heel vlot.

Zonder dat ze het goed en wel beseffen, leren ze enorm veel bij. Dit op een toffe, creatieve manier waarbij ook de vaardigheden van het samenwerken aan bod

komen. Het viel me op dat tijdens de nabespreking de leerlingen goed konden uitleggen hoe het traject van een product verliep en ook waar het fout loopt in de weg naar de consument.

Het lespakket slaagt er dus in om de leerlingen deze moeilijke materie duidelijk uit te leggen.

Ik heb dit lespakket zeer positief en gebruiksvriendelijk ervaren. Ik zou het zeker volgend jaar opnieuw willen gebruiken. Het slaagt echt wel in het opzet om de kinderen op een toffe, creatieve manier wat bij te leren. Proficiat aan de makers ervan!”

Eerlijk duurt het langst richt zich op leerlingen van de derde graad basisonderwijs. De methodiek behandelt de complexe problematiek van de wereldhandelsregels en de gevolgen daarvan voor de wereldwijde welvaartsspreiding. Met deze actief vormende, ervaringsgerichte lessenmethodiek met zin in actie reageren we samen op dit globaal onrecht. We spelen graag in op het sterk verontwaardigingsgevoel van leerlingen, en zetten dit gevoel om in een oproep om in actie te schieten. Voor leerlingen met een niet-aflatend enthousiasme en licht ontvlambare leerkrachten!

Je vindt dit kant en klare lessenpakket op oxfamwereldwinkels.be/eerlijk-duurt-het-langst

FAIR

17

WERELDfocus

PARAGUAYAANSE SUIKER MIST DE BOOT NAAR EUROPA TEKST Floor Michielsen FOTO Arne Schollaert

In Paraguay telen kleinschalige boeren al jaren suikerriet op een milieuvriendelijke en efficiënte manier. Helaas wordt het hen allesbehalve makkelijk gemaakt om de rietsuiker die van hun suikerriet gemaakt wordt het land uit te krijgen.

De reis van hun suiker loopt langs hobbelige paden.

VEEL TE DUUR Het Europese suikerbeleid, een combinatie van exportquota, subsidies en importtarieven beschermt de Europese suikerbedrijven en veroorzaakt oneerlijke concurrentie voor andere spelers op de internationale suikermarkt. Daardoor krijgt de Paraguayaanse suiker geen eerlijke kans op de Europese markt.

op te leggen aan de rietproducenten.

Hoe minder kans Paraguayaanse suiker maakt op de internationale markt, hoe kleiner de kans dat nieuwe suikerfabrieken worden opgericht. Met minder verwerkende opkopers, komen de rietproducenten ook niet in een betere onderhandelingspositie tegenover die fabrieken.

OVER DE RIVIER

Op de koop toe versterkt het oneerlijke handelsspel de onevenwichtige machtspositie van het beperkte aantal suikerfabrieken tegenover de vele kleinschalige producenten die suikerriet aanbieden in Paraguay. Dat machtsonevenwicht laat de fabrieken toe om hun beslissingen 18

FAIR

Alsof al deze belemmeringen nog niet voldoende zijn, hebben de Paraguayanen het ook niet getroffen met hun geografische ligging. Paraguay is volledig ingesloten door zijn buurlanden en heeft geen eigen zeehaven. De contai-

ners suiker varen over de Rio Paraguay vanuit de hoofdstad Asunción naar de haven van Buenos Aires in Argentinië of Montevideo in Uruguay. Maar deze rivier is ondiep en niet bevaarbaar voor grote schepen. En in periodes met weinig regen kunnen er helemaal geen vrachtschepen varen. Concreet betekent dit dat containers enkel met kleine schepen en niet het hele jaar door tot in een zeehaven kunnen geraken, waar ze overgeladen worden op zeeschepen.

MOEILIJKE BUREN De buurlanden maken trouwens handig gebruik van de afhankelijkheid van Paraguay van hun haven. Vooraleer

NICHESUIKER

Sinds ook India fairtrade- en biosuiker kan aanleveren op de EU-markt, worden de kansen voor Paraguayaanse suiker op de markt in de kiem gesmoord.

Paraguayaanse containers op het zeeschip mogen, worden ze dikwijls onnodig geopend voor controle door de douane-autoriteiten.

Vertragingen zoals deze kunnen ervoor zorgen dat de containers letterlijk de boot missen. Geopende containers moeten opnieuw naar Asunción voor verzegeling, want de klant wil natuurlijk geen geopende container krijgen. Al deze moeilijkheden en belemmeringen zorgen ervoor dat Paraguayaanse suiker voor de klant minder aantrekkelijk is dan Argentijnse of Braziliaanse suiker, die minder fysieke obstakels moet overwinnen en die wel de boot op tijd haalt.

Met de productie van biologisch gecertificeerde suiker had de Paraguayaanse suikersector zich een strategie aangemeten om nieuwe markten aan te boren. Maar na verloop van tijd kwamen er ook op die nichemarkt kapers op de kust, zoals Brazilië, Colombia en India. Sinds ook India fairtrade- en biosuiker kan aanleveren op de EU-markt, worden de kansen voor Paraguayaanse suiker op de markt in de kiem gesmoord.

Montillo, een ontwikkelingspartner van Oxfam-Wereldwinkels, zit dan ook gevangen in een erg moeilijke context. Wij werken intensief samen met de coöperatie om, ondanks het oneerlijke handelsspel, het inkomen van de producenten te verbeteren.

Samen met het bestuur en de leden van Montillo bekijken we hoe ze zich het best organiseren om hun levensomstandigheden structureel te verbeteren. We schrijven samen een business plan voor de komende jaren en vormen de leden in het versterken van hun coöperatie.

Daarnaast helpen we zoeken naar nieuwe klanten, een grote maar noodzakelijke uitdaging voor de coöperatie.

Meer Montillio www.oxfamwereldwinkels.be/ Montillo Meer suiker www.oxfamwereldwinkels.be/ suikerketen

Tapir Is een woord in de Nederlandse taal dat rechtstreeks uit het Guarani komt, de taal die door 94% van de Paraguayanen gesproken wordt.

2549 kilometer

Zo lang is de rivier de Rio Paraguay.

Het is een belangrijke vaarroute op het Zuid-Amerikaanse continent

Mestiezen Zijn nazaten van Indianen en Spaanse immigranten en vormen het grootste deel van de de bevolking van Paraguay.

FAIR

19

WERELDshop

Hanger zilver vierkant Enchanted Forest

Hanger zilver vierkant Indian Summer

Oorbel zilver vierkant Enchanted Forest

Oorbel zilver vierkant Indian Summer

(305916) €11,50

(305918) €10,00

Oorbel zilver 2 draad – vlinder (305911) €18,50

20

FAIR

Oorbel zilver 2 draad – vlinder open (305912) €18,50

(305914) €11,50

(305915) €10,00

Oorbel zilver 6 draad – rond (305920) €17,00

Oorbel zilver 2 draad – eind plat (305919) €17,00

Ring zilver pijl – geklopt

Ring zilver X-open – geklopt/glad

(305913) €25,00

(305921) €27,50

WERELDshop

Chili

Oorring email/koper klein €12,00 petrol (305504) / geel (305501) / rood (305502) / groen (305503)

Oorring email/koper groot €16,00 petrol (305508) /geel (305506) /rood (305505) / groen (305507)

Ring email/koper €14,90 petrol (305509) / geel (305511) / rood (305510) / groen (305512)

OP DE KOFFIE

Ik ben geen heilige DUS LAAT ME OOK NIET PREKEN. Lennaert Maes, ooit Lenny samen met de Wespen, is een Leuvense muzikale duizendpoot. Sinds kort mag hij ook de titel van fairtrade-ambassadeur voor de stad Leuven op zijn visitekaartje schrijven.

In de aanloop naar de Nacht van de Fair Trade, konden wij hem strikken voor een lunch en een gesprek op het zonnige terras van reiscafé Via Via in Kessel-Lo. Het werd een gesprek over eenvoud, nabijheid, moeite doen en schreeuwen in de woestijn.

TEKST Marijke Moyson FOTO Yel 22

FAIR

HOE BEN JIJ BETROKKEN GERAAKT BIJ DE ORGANISATIE VAN DE NACHT VAN DE FAIR TRADE? “Mijn medewerking vloeit voort uit het feit dat ik fairtradeambassadeur geworden ben voor de stad Leuven. Ik en een aantal anderen promoten elk op onze eigen manier fair trade in de stad. Ik heb bijvoorbeeld een fairtradelied geschreven, dat ik ook zal brengen op de Nacht van de Fair Trade. Noémie Schellens, de stadssopraan van Leuven, heeft daar ook aan meegewerkt.

Ik had een lijntje muziek in mijn hoofd dat ik echt vond passen bij ‘ons Noémie’. We hebben

het lied samen gebracht op de avond van de bekendmaking van de ambassadeurs. Het is echt een serieus lied geworden. Ik zag in mijn hoofd iemand in de winkel tussen de rekken lopen en vergelijken. En maar denken ‘word ik hier niet bedot?’

WAAROM BEN JIJ GEKOZEN ALS AMBASSADEUR? “Ik denk dat er verschillende redenen zijn. Ik heb een groot besef van rechtvaardigheid. Van kleins af aan. Als iets niet juist zat, dan kon ik daar echt mee inzitten.

Ik presenteer al vele jaren het Wereldfeest. Dat draait altijd rond duurzame ontwikkeling. Mijn hart

HOE FAIR IS HET LEVEN IN LEUVEN? “De stad is een FairTradeGemeente en op recepties serveren zij alleen maar fairtradeproducten. Maar er zou op veel meer plekken plaats voor moeten zijn. In de schouwburg, in ’t Stuk, op plekken waar mensen komen die daar voor open staan. Ik vind het dus wel tof om, zoals nu, ergens te lunchen waar er fairtradeproducten geserveerd worden.

PRESENTEERt

2015 - 30CC /SC BER TO HO OK U

EUVEN - VRIJ DA G,L G UR 9 WB

HOE SERIEUS ZIE JIJ JE ROL ALS AMBASSADEUR? “Zo intensief is het niet, hoor.

Soms post ik eens op Facebook dat mensen meer voor fair trade moeten kiezen. Maar je moet zoiets niet elke week doen. Het is een boodschap die belangrijk genoeg is om te roepen, maar je moet ook opletten dat je niet staat te roepen in de woestijn. Als je altijd op hetzelfde nageltje zit te kloppen, dan weten de mensen niet meer dat dat nageltje er is.

Ik wil in mijn eigen leven de dingen juist doen en misschien zo een voorbeeld stellen. Mijn vrouw is bijvoorbeeld helemaal met bio en fair trade bezig en ik vind dat supergoed. Die bioproducten, die hebben toch gewoon veel meer smaak. Ik was eerst ook niet overtuigd, maar ben door mijn Italiaanse vrouw heropgevoed.

WELKE FAIRTRADEPRODUCTEN STAAN ER BIJ JOU IN DE KAST? “Ah, de typische hé. (lacht) Bananen! Quinoa ook. Chocolade.

En natuurlijk de pralines, die zijn superlekker. Sommige wijnen kopen we ook steevast fair trade.

En biokoffie. Sinds wij bio en fair trade eten, eten wij veel lekkerder.

Het is alsof wij elke dag in de Via Via zitten.

Als je weet dat een product voortkomt uit eerlijke handel, dan geeft dat je ook een goed gevoel. Je bent zeker dat alles in orde is.“

WAT GA JE CONCREET DOEN VOOR DE NACHT VAN DE FAIR TRADE? “Ik treed op en heb een paar vrienden uitgenodigd, mensen die het hart op de goede plaats dragen. Zo heb ik Noémie opnieuw gevraagd,en ook Stoomboot en Alain Louie. We worden begeleid door Andries Boone, met wie ik al jaren samenwerk. Dat is ook zo iemand met een enorm rechtvaardigheidsgevoel. Ik vind dat belangrijk. Ik had dat ook met dat Leuvenproject ‘Iets met ziel’. Al die ontmoetingen, dat samenzijn met andere mensen, die warmte.

Dat is top. Zo moet het in de wereld ook verlopen.”

EUVEN - VRIJ DA G,L G UR 9 WB

ligt daar wel.

En de link met Leuven is er ook.

Mijn cd ‘Iets met ziel’ vat in moderne nummers de historie van Leuven samen. Ik heb die gemaakt met 89 andere muzikanten.

Misschien dachten ze dat de combinatie van een stadszanger met dat gedrevene wel goed was voor een ambassadeur?

Ik speel ook al jaren op de Kinderhoogdag in Mechelen. Ik maak speciale liedjes voor de Oxfam-tent daar, altijd rond een bepaald thema. De kinderen zitten in die tent te knutselen en af en toe mogen ze meezingen.”

Bij hen staat eten en proeven nog volop in de kern van het gezin. Ik vind dat supertof. Ook voor mijn dochter, die nu alles leert over gezonde voeding.

Voor mij zijn bio en fair trade ook echt wel verbonden. Als je kan kiezen tussen een product waarvan je weet dat de mensen die het gemaakt hebben er beter af mee zijn, tegenover bijvoorbeeld slavenomstandigheden, dan kies je toch voor de situatie die je voor jezelf zou kiezen? Als boer zou ik ook liever een faire prijs willen.

We moeten die cirkel van misbruik door een paar machtigen aan de top doorbreken. En dat begint in je eigen leven.

En ik wil ook niet doen alsof ik zelf heilig ben, want dat is niet zo. Niet alles wat wij kopen is fair trade.

Een paar producten consequent wel.”

2015 - 30CC /SC BER TO HO OK U

“Ik heb een groot besef van rechtvaardigheid.

Van kleins af aan.

Als iets niet juist zat, dan kon ik daar echt mee inzitten.”

BASSEKOU KOUYATÉ & NGONI BA (ML)

SUPPORT: LENNAERT MAES • STOOMBOOT NOÉMIE SCHELLENS • ALAIN LOUIE • ANDRIES BOONE

VR 9 OKTOBER 2015 20.00 UUR 30CC/SCHOUWBURG LEUVEN (H)EERLIJK FEESTJE MET MOOIE MELODIEËN, RITMISCHE BREAKS, TEGENRITMES EN ONVERWACHTE ESCAPADES

TICKETS & INFO: WWW.30CC.BE 49 3000 LEUVEN 016 300 900 30CC/TICKETBALIE DIESTSESTRAAT

FAIR

23

MOMENT

De ideale voedingsbodem

Van vroegs af aan het verhaal van eerlijke handel te horen krijgen. Dat lukt het makkelijkst op de schoolbanken. Maar hoe doen we dat? We leggen ons oor te luister bij de volgende generatie leerkrachten. En we leren hoe zij als studenten actie voeren. Maria-Anna zwaait volgend schooljaar af als leerkracht aardrijkskunde en biologie.

Niet de ideale vakken om kinderen in contact te brengen met eerlijke handel. Of toch?

TEKST Marijke Moyson FOTO Yel

HOE ZIE JIJ EERLIJKE HANDEL IN JOUW TOEKOMSTIGE LESSEN TERUGKOMEN? “Dat is perfect te combineren. Binnen het vak aardrijkskunde en biologie leren de leerlingen over de wereld, het klimaat, over landbouw, over handel.

Perfecte kapstokken om het over eerlijke handel te hebben en over andere wereldproblemen. Het is ook door mijn docenten hier dat ik aangemoedigd ben om initiatief te nemen. Binnen mijn keuzevak aardrijkskunde moeten wij verplicht enkele uren aan sensibilisering rond de visie van Oxfam spenderen. Zo ben ik uiteindelijk dankzij mijn acties op de hogeschool PXL als vrijwilligster in de Oxfam Wereldwinkel van Hasselt terecht gekomen.

Wat me daar onmiddellijk verbaasde was dat ik zowat de enige jongere was die tijd in Oxfam kon of wou steken. Terwijl ik zelf het gevoel heb dat jongeren echt wel verontwaardigd zijn en staan te springen om iets in beweging te zetten.”

24

FAIR

DAAR WILDE JIJ IETS AAN DOEN? “Ja, ik wilde iets in gang zetten dat jongeren de mogelijkheid geeft om op een makkelijke manier engagement op te nemen in organisaties binnen het Noord-Zuid werk. Daarom heb ik de Oxfam Jongeren Hasselt opgericht. Een groep jongeren die activiteiten organiseren voor andere jongeren om hen te sensibiliseren een aan te moedigen actie te ondernemen. Daarnaast ben ik ook hier op de hogeschool een bezige bij met het organiseren van acties.”

WELKE ACTIES HEBBEN JULLIE HIER OP SCHOOL AL ONDERNOMEN? “Wij hebben al eens eerlijke chocolade verkocht vorig jaar, tijdens de Grootste kleine chocoladeverkoop ten voordele van Oxfam Pakt Uit. Dat had echt veel succes. Tijdens de World Fair Trade Day in mei zijn we gaan samenwerken met de scholieren van KTA2 die hiernaast zitten. Die

MOMENT

“Bovendien versterkt samenwerken het samenhorigheidsgevoel en kom je als één geheel over naar de buitenwereld.”

zijn heel geëngageerd om actie te ondernemen. Daar zit de directeur zeker voor iets tussen. Wij hebben de leerlingen van het vierde jaar Bio Esthetiek gevraagd om in het kader van de Fair Trade Verwendag, handmassages te komen geven. Dat was voor hen een goede oefening en voor de ontvangers van de massages een echte luxe. Ze gebruikten voor de massages de producten van Natyr, die je ook in de wereldwinkel vindt. Ook daar hebben we heel positieve feedback op gekregen.

Tijdens de Week van de Fair Trade in oktober plannen we ook een actie. Donderdagavonden zijn steevast uitgaansavonden voor Hasseltse studenten, en hier spelen wij graag op in. “Forty Five” is een populaire fuifzaal, maandelijks hebben zij uitverkochte Thursdays. Op de Thurdays van 8 oktober mag Oxfam Jongeren Hasselt als host deze mee organiseren.

Gratis wijntjes en hapjes verzekerd!

Maak Kabaal Kabaal! Maakt lawaai over oneerlijke handel en komt op voor een eerlijke spreiding van de welvaart tussen Noord en Zuid. Kabaal!

Dat zijn alle mogelijk spelletjesavonden, quizzen, fuiven, barbecues, zoektochten en thema-avonden. Als er maar Kabaal! gemaakt wordt.

Wil je weten hoe OxfamWereldwinkels jouw Kabaal! ondersteunt? oxfamwereldwinkels.be/ jongeren

Buiten het schooljaar hebben we met Oxfam Jongeren Hasselt op vrijdag 10 juli een grote picknick georganiseerd. Om elkaar te leren kennen, om ons kenbaar te maken naar de jongeren die in Hasselt verblijven, om te weten waarvoor ze bij ons terecht kunnen en om te proeven van de producten van de wereldwinkel en van lokale producenten natuurlijk.”

WAT LEER JIJ ZELF UIT HET ORGANISEREN EN OP POTEN ZETTEN VAN DEZE ACTIES? “Ik leer vooral dat het fijn is om samen te werken. Niet alleen samen te werken met andere jongeren. Want daar leer je dat iedereen een talent heeft dat hij of zij kan inzetten voor de organisatie. Zo hebben we bijvoorbeeld iemand die heel weinig tijd heeft, maar wel graag onze folders en flyers lay-out. Maar ook samenwerken met andere organisaties. Zo merk je al snel dat je meerwaarde krijgt en meer impact hebt. Bovendien versterkt samenwerken

het samenhorigheidsgevoel en kom je als één geheel over naar de buitenwereld.”

DE TOEKOMST IS AAN DE JONGEREN? “Zeer zeker, het zijn wij die het moeten waarmaken.

Vanuit mijn persoon en vanuit mijn opleiding zal ik daar zeker moeite voor doen.

Eerlijke handel en duurzame ontwikkeling zijn een actueel onderdeel van onze samenleving waar dringend meer doelgerichte sensibilisering rond verricht moet worden en waar we samen een aanzet moeten geven om actie te ondernemen.”

Meer over Oxfam Jongeren Hasselt? oxfamjongerenhasselt. weebly.com www.facebook.com/ oxfamjongerenhasselt oxfamjongerenhasselt@ gmail.com

FAIR

25

MOMENTshop

Een tr pische start Vlieg uit de startblokken met je hoofd in exotische oorden. Van de gevulde brooddoos tot de rugzakjes van de kleinsten, alles schreeuwt kleur en verre landen.

Kapstokjes uit India Metalen dieren die met plezier de jasjes bijhouden terwijl de kindjes in de klas zitten. €8,00

Leer uit India Brillendoos oranje kat (305711) - €9,50

Pennendoos oranje kat

2 haken nijlpaard (roze) (303462)

(305738) - €9,50

Beursje rond oranje kat

(305692) - €8,50

1 haak vogel (roze/groen) (303456)

1 haak poes (blauw) (303464)

2 haken nijlpaard (blauw) (303458)

2 haken vogel (roze/groen) (303457)

2 haken kikker (groen) (303461) 2 haken giraf (lila) (303465)

26

FAIR

MOMENTshop

Gratis schortje om in te kleuren Bij aankoop van €30 in de wereldwinkel Deze actie loopt van 14 augustus 2015 tot zo lang de voorraad strekt. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

BIO MangoAmazonenotenreep

Een lichtgebakken fruitreep van biologische mango’s, amazonenoten en honing. €1,00 (ook beschikbaar: BIO dadel-walnotenreep)

!

Nieuw

BIO Gedroogde ananas Vitamientjes uit Kameroen 100 g €4,75

Muesli

Met fruit, chocolade en quinoa 375g €3,95

(beschikbaar vanaf augustus – onder voorbehoud)

Guavashake

Een tropische mengeling van ananas en guave.

20 cl & 1l €0,55 / €2,00 (ook beschikbaar: sinaasappel, appel, Worldshake en Tropical)

Rugzakjes en pennenzakjes uit Sri Lanka Neem je favoriete dier mee naar school.

Katoenen rugzakjes en bijpassende pennenzakjes.

Rugzak €20,00 Blauw/kat (305592) - Rood/hond (305591) Groen/kikker (305593) Pennenzak €7,50 Blauw/kat (305726) - Rood/hond (305725) Groen/kikker (305727)

FAIR

27

TTIP,

VISIE

WIE WORDT ER BETER VAN? TEKST Tom Ysewijn FOTO Teake Zuidema

Het Transatlantic Trade and Investment Partnership, of TTIP, is het vrijhandelsakkoord tussen Europa (EU) en de Verenigde Staten (VS) dat momenteel onderhandeld wordt. De doelstellingen zijn heel duidelijk: het openstellen van de wederzijdse markten, het opstellen van transparante en eerlijkere handelsregels en het verminderen van administratieve rompslomp. Klinkt goed, toch? Niet voor iedereen, vrezen wij.

omdat ze niet weten welke risico’s zij moeten nemen.

Ook het grote publiek blijft in de mist zitten. En die mist leidt tot speculatie. Want leidt zo’n vrijhandelsverdrag misschien tot het overspoelen van de markt met de gevreesde Amerikaanse chloorkippen? Wel, normaalgezien niet. Tenminste als we vertrouwen mogen hebben in het woord van een Eurocommissaris.

Wat de heisa rond het TTIP alleszins illustreert, is het gebrek aan transparantie. En het feit dat daardoor de aandacht wegblijft van misschien nog veel schrijnendere gevolgen van zo’n ‘monsterakkoord’. Want er zijn jammer genoeg zaken om ons zorgen over te maken.

EEN GEHEIMZINNIG PROCES WEKT NOOIT VERTROUWEN Tot nog toe verliepen de gesprekken achter gesloten deuren. En geheimzinnigheid wekt uiteraard weinig vertrouwen. De onzekerheid over wat besproken wordt en de onduidelijke uitkomst is vooral nefast voor bedrijven in de landen 28

FAIR

buiten de VS en de EU. Want kredietverstrekkers weten ook wel dat de betrokken regio’s hun eigen bedrijven niet zullen benadelen.

Landen die niet mee aan tafel zitten, kunnen zich niet voorbereiden op de gevolgen van het TTIP. Bovendien hebben ze het moeilijk om investeringskapitaal aan te trekken

HOE EERLIJK KUNNEN DE REGELS VAN HET TTIP ZIJN? Op papier lijkt het om een goed akkoord te gaan: het afschaffen van wederzijdse in- en uitvoertarieven zorgt ervoor dat de markt haar disciplinerende rol kan spelen, zodat uiteindelijk het product met de beste prijs-kwaliteitverhouding

Zijn we zeker dat het geen voorschriften ten bate van de intern gesubsidieerde sectoren worden?

overblijft. En iedereen produceert waar hij het best geschikt voor is.

met de gesubsidieerde handelswaar uit de EU en de VS.

Maar of het zo mooi is als het op papier oogt, valt sterk te betwijfelen. Veel sectoren in Europa en de VS worden momenteel nog uitgebreid gesubsidieerd. Dat is concurrentievervalsing, en druist dus in tegen de doelstelling van het TTIP: transparante en eerlijke handelsregels opstellen en streven naar een gezondere internationale handelsmarkt.

HARMONISERING: MOETEN WE VREZEN VOOR NIEUWE HANDELSBARRIÈRES?

Het gevaar loert om de hoek dat – onder het mom van eerlijkere en efficiënte marktwerking – de VS en de EU samen een grote interne markt gaan vormen. En dat spelers van daarbuiten daar geen schijn van kans hebben, omdat hun producten nooit kunnen concurreren

Daarnaast maken we ons ook zorgen over hoe beide partijen zullen omgaan met verschillende legale standaarden zoals bijvoorbeeld regels van voedselveiligheid.

Door deze gelijk te stellen of aan te passen, moeten we misschien niet alleen de chloorkip vrezen.

Een rechtstreeks gevolg van deze gelijkstelling of aanpassing zijn de barrières die deze regels kunnen vormen voor bijvoorbeeld de producenten in het ontwikkelende Zuiden. Want is het zeker dat achter deze mooi verpakte standaarden, geen protectionistische motie-

ven schuilgaan? Zijn we zeker dat het geen voorschriften ten bate van de intern gesubsidieerde sectoren worden?

Wanneer producenten van buiten de EU en de VS niet kunnen voldoen aan de voorschriften, worden zij uitgesloten van de interessante markten waarop zij hun uitstekende waren willen slijten.

Bovendien werden die voorwaarden opgesteld opdat zij daar niet aan zouden kunnen voldoen.

Ons voorstel is dan ook dat beleidsmakers hun eurocentrische blik verruimen en vooral het globale plaatje overschouwen. De impact van het TTIP zou wel eens groter kunnen zijn buiten Europa en de VS dan ons tot hier toe voorgehouden werd.

FAIR

29

Momentshop

€1/2stu,k50

Sjaal zijde/linnen uit Vietnam, 170 x 75 cm, €12,50

taupe (305639) / groen (305640) / lavendel (305641) / rood (305642)

Waxinehouder glas kubus uit India, €6,50

Sjaal 100% wol uit India, €28,00

Portefeuille leer uit India

Beursje leer uit India

Groen (305840) / Paars (305841) / Rood (305839) / Oranje (305838)

Blauw/oranje (305667) / Roze/blauw (305668) €28,50

30

FAIR

Blauw/groen (303771) / Rood/oranje (303770)

Blauw/oranje (305693) / Roze/blauw (305694) €4,80

GESPOT

JOINT CAFÉ.SPORT “Iedereen heeft recht op een faire verloning en je mag mens noch natuur uitbuiten ter verrijking van jezelf.”

Vier jaar geleden startte wij met Joint Café.Sport. We kozen resoluut voor de fruitsappen, icetea, limonade, chips en chocoladerepen van Oxfam. Ook voor de wijn keken we naar Oxfam, maar dan wel in combinatie met de wijn van een lokale ondernemer.

Gaandeweg hebben we dit uitgebreid en nu kopen we ook de rietsuikerporties, quinoa, olijfolie, honing en koffie.

Kiezen voor Oxfam-producten was voor ons vanzelfsprekend.

Wij vinden dat iedereen recht heeft op een faire verloning.

Je mag mens noch natuur uitbuiten ter verrijking van jezelf.

Bovendien zijn het ook lekkere producten!

Thee, opnieuw in het assortiment

Groene thee €1,75 / Rooibos €2,20 Earl grey / Citroen / Sinaas-Mango /Bosvruchten €1,95 20 builtjes

Niet al onze klanten kenden de Oxfam-producten, maar ze zijn ze wel beginnen te smaken en nu wordt er vaak specifiek naar deze producten gevraagd.

Jo en Ingrid Joint Café.Sport - www.jointjoint.be FAIR

31

DOENkort

Zaterdag 12 september 2015 Zaal Stuurboord Antwerpen 9.30-17u

AFSCHEID

FAIR FORUM

“Op 1 juli 2015 ben ik op pensioen

Na een geslaagde eerste editie vorig jaar, gaan we verder op hetzelfde elan.

Een dag vol interessante workshops, nieuwe crafts, inhoudelijke vormingen, lekkere koffie, verrassende chocolades…

gegaan. Ik wil bij deze alle vrijwilligers bedanken voor de fijne samenwerking doorheen de voorbije jaren. Ik wens Oxfam-Wereldwinkels/Fair Trade nog een mooie toekomst.”

Francine De Witte

EEN MARATHON VOOR OXFAM Oxfam-Wereldwinkels kent vrijwilligerswerk in al zijn facetten. Maar af en toe worden wij nog eens verrast.

Zoals met het voorstel van Metatalk.

Zij wilden een hackaton, een programeermarathon, organiseren, met als doel een online applicatie voor Oxfam-Wereldwinkels te maken.

Het werd een tijdelijke webshop voor het bestellen van Vaderdagpakketten.

Het Fair Forum gaat dit jaar door in zaal Stuurboord in Antwerpen op zaterdag 12 september. Voor alle vrijwilligers en sympathisanten van Oxfam. oxfamwereldwinkels.be/fairforum

VALSE START NAAR PARIJS Geef de boeren in het Zuiden een stem op de klimaattop van Parijs dit najaar. Verzamel op vrijdag 16 oktober in een treinstation in je buurt en spoor samen met andere jongeren naar Antwerpen centraal om kabaal te maken.

Samen een groep vormen of je aansluiten bij een bestaande groep? Vraag er naar op jongeren@oww.be

WOUT PAKT UIT VOOR OXFAM Mensen in het Zuiden helpen. Weinig 11-jarigen zouden dat op hun verlanglijstje voor hun plechtige communie zetten. Maar niet zo bij Wout Swevers. Afgelopen voorjaar vroeg hij de genodigden voor zijn grote feest om een ‘Oxfam Pakt Uit’-cadeau te kopen.

Kort voor de kerstvakantie bracht de klas van Wout een bezoek aan de plaatselijke Oxfam-Wereldwinkel. Daar maakte hij kennis met een heel gedreven vrijwilliger die de klas begeleidde en informeerde. Na het bezoek was hij helemaal overtuigd

Bedankt Metatalk!

van het enorme belang van eerlijke handel. Sindsdien moedigt hij zijn ouders aan om regelmatiger naar de wereldwinkel te gaan en ook in de supermarkt uit te kijken naar eerlijke producten.

Goed bezig Wout! - www.oxfampaktuit.be

GEPLANDkort

32

12 september 2015 - Antwerpen Fair Forum www.oxfamwereldwinkels.be/fair-forum

16 september 2015 - Kortrijk Infoavond ‘De wereld veranderd. Wij ook?’ westvlaanderen@11.be

6 oktober 2015 - Antwerpen Zuidcafé: ontwikkelingsdoelstellingen www.deroma.be

Tot 13 september 2015 - Oostende Expo: GoodPlanet!Water! www.goodplanet.be

3 oktober 2015 - Brussel Event 11-11-11: Sociale bescherming www.socialebescherming.be

9 oktober 2015 - Leuven Nacht van de Fair Trade www.30cc.be

FAIR

JONG GELEERD

DUURZAME ONTWIKKELINGSDOELEN: ANDERS EN BETER? In september 2000 ondertekenden regeringsleiders van 189 landen de Millenniumdoelstellingen. Deze MDG’s werden vertaald in acht concrete doelen die in 2015 moesten worden gehaald. Na het rapport van VN secretaris-generaal Ban Ki Moon dat hierover verscheen in het najaar van 2014, werd op internationale fora volop onderhandeld over nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelen, of SDG’s. Dit zijn de opvolgers van de Millenniumdoelstellingen en deze worden op de Post-2015 VN top in New York eind september voorgesteld aan de lidstaten.

Bij groen licht treden de SDG's van 2016 tot 2030 in werking. Zuidcafé maakt een balans op en kijkt vooruit naar deze nieuwe duurzame ontwikkelingsdoelen of SDG's. Hoe groot is de kans op slagen?

VERHUIZENDE WERELDWINKELS De zomer is het beste moment om te verhuizen, dat dachten toch volgende wereldwinkels.

• Vanaf oktober vind je de wereldwinkel van Lier in de Antwerpsestraat 141.

• De wereldwinkel van Merksem verhuisde naar de Bredabaan 566.

• Op 5 september trekken de vrijwilligers van Boom feestelijk van de oude winkel naar de nieuwe winkel in de Blauwstraat 45.

Beveren en Vosselaar verwennen hun klanten met de heropening van een vernieuwde winkel. In Beveren verwachten ze je op 5 september en in Vosselaar op 26 september. www.oxfamwereldwinkels.be/ winkels

Na een korte inleiding door Bart Tierens, beleidsmedewerker Post-2015 bij 11.11.11, gaan we hierover in gesprek met Arne Schollaert, hoofd Politiek, Zuid en Jongeren bij Oxfam-Wereldwinkels, Vera Dua, voorzitster van de milieukoepel Bond Beter Leefmilieu en Jan Dereymaeker, secretaris bij LBC-NVK. De coördinator van de VN-ontwikkelingsagenda, Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) is gevraagd, maar heeft nog niet bevestigd.

Afvoeren dié handel!

Geef cacaoboeren weer goesting om te boeren! Tijdens de Week van de de Fair Trade (7-17 oktober 2015) schieten alle scholen in actie! Met de scholenactie ‘QUE?! Afvoeren dié handel’ tonen we dat het zo niet verder kan. De situatie is zo absurd dat ze bijna niet te geloven is: de regels van de wereldhandel zijn zó oneerlijk. Hoe kan het dat jong en oud smelten voor chocolade en de boeren daar toch hun brood niet mee verdienen? Dat kan toch niet?!

We trekken ons actiepak aan en vliegen er in. Deze actie is een eerste aanzet om scholen te motiveren om ook tijdens het jaar rond eerlijke handel te werken. Aan de actie is een wedstrijd gekoppeld. Drie lagere en drie secundaire scholen slepen een prijs in de wacht. Vergeet dus zeker niet je actie te registreren en nadien foto’s en filmpjes te uploaden op de site.

Dinsdag 6 oktober om 20u30 in De Roma, Borgerhout www.deroma.be WIL JE GRAAG MEER achtergrondinformatie, inspiratie en toelichting over de scholenactie om goed te weten waaraan je begint ?

7-17 oktober 2015 – Vlaanderen Week van de Fair Trade oxfamwereldwinkels.be/ weekvandefairtrade 16 oktober 2015 – Antwerpen Valse start naar Parijs jongeren@oww.be

16 oktober 2015 Wereldvoedseldag www.wereldvoedseldag.be 17 oktober 2015 – Vlaanderen Wereldwinkeldag oxfamwereldwinkels.be/ weekvandefairtrade

www.oxfamwereldwinkels.be/QUE en/of stel je vraag op scholen@oww.be.

Zijn jullie er klaar voor?

Wij alvast wel!

FAIR

33

DOEN

Over

Oxfam-Wereldwinkels | Fair Trade

Oxfam-Wereldwinkels behoort tot de internationale confederatie

Vrijwilliger worden?

Elke zaterdag, een paar keer per jaar of alleen tijdens de eindejaarsperiode. Cadeautjes inpakken, producten verkopen, etalages versieren, de boekhouding doen of magazines bussen. Je kan het zo gek niet bedenken wat er bij Oxfam-Wereldwinkels allemaal door vrijwilligers gedaan wordt. www.oxfamwereldwinkels.be/vrijwilliger

Oxfam

, een wereldwijde ontwikkelingsorganisatie die de kracht van mensen bundelt tegen armoede.

Post

Oxfam-Wereldwinkels Ververijstraat 17 9000 Gent Oxfam-Wereldwinkels wil

rechtvaardige regels

voor de internationale handel. Want eerlijke handel geeft producenten in het Zuiden sterke eigen benen en draagt op die manier bij tot duurzame ontwikkeling.

Telefoon 09/218 88 99

Mail

redactie@oww.be

Web

www.oxfamwereldwinkels.be

bewust

We maken mensen van het onrecht in de wereldhandel via publiekscampagnes, acties met jongeren en scholen, en door te gaan praten met politici en bedrijven.

Winkels

www.oxfamwereldwinkels.be/winkels

Facebook

www.facebook.com/oxfamwereldwinkels

Nieuwsbrief

www.oxfamwereldwinkels.be/digizine

235

En natuurlijk door onze Oxfam-Wereldwinkels, speciaalzaken voor eerlijke handel. Met het brede assortiment kwaliteitsproducten van ons huismerk Oxfam Fair Trade tonen we hoe het anders kan.

8000

vrijwilligers verspreiden ons verhaal. Ze bemannen de Oxfam-Wereldwinkels, smeden banden met andere organisaties en laten je ontdekken wat eerlijke handel betekent.

Blijf op de hoogte via Facebook en www.oxfamwereldwinkels.be/digizine.

www.oxfamwereldwinkels.be
 34

FAIR

In dit magazine stellen we een keur van producten van eerlijke handel aan je voor. Niet alle wereldwinkels hebben alle producten in voorraad.

Colofon

Derde jaargang - nummer 14 (08-2015) - (163) Verschijnt in januari, april, augustus & oktober Redactieadres: Ververijstraat 17, 9000 Gent - redactie@oww.be Redactie: Marijke Moyson Medewerkers: Griet Rebry, Arne Schollaert, Marieke Poissonnier, Jen Willems, Jenneke Van Cromphaut, Marieke Poppe, Floor Michielsen, Lise Bergmans, Tom Ysewijn, Helga Duhou.

Fotografie: Yel Vormgeving: EfraĂŻm Sebrechts Concept: Stapel Drukker: Roto Smeets Coverfoto: Yel

Dit magazine is gedrukt op 100% gerecycleerd papier.

Prijzen in dit magazine zijn geldig vanaf 1 september 2015

shopDOEN

HEEFT IEDEREEN ZIJN BOTERHAMMEN MEE? Begin al maar te smeren, in deze brooddozen voelen alle boterhammetjes zich thuis.

€4,70

Brooddozen klein: Jongen/Meisje €4,70 / Brooddoos elastiek klein €1,50

Nieuwe reeks!

Brooddozen klein: Groenten - Dino - Meloen - Hagelslag €4,70

Brooddozen groot: Vrouw - Tekst NL - Tekst FR €5,70 / Brooddoos elastiek groot €1,50

Nieuwe reeks!

Brooddozen groot: Kinderen - Koffiebonen - Eieren - Woordveld €5,70

The end.

En, heb je genoten van deze FAIR? Laat iemand anders ook genieten van verhalen over eerlijke handel, exotische producten en de impact van Oxfam in het Zuiden. Geef deze FAIR door!

Je kreeg deze FAIR cadeau van ………………………………………..........................…......................

Veel plezier ermee!

FAIR

35

IF I RULED THE WORLD

“Sommigen hebben geen flauw idee van de impact die een individu kan hebben.”

“Van jongs af aan ben ik al een bezige bij en spelen thema’s als klimaat, de klimaatopwarming en ontwikkelingssamenwerking een centrale rol in mijn leven. Alhoewel vroegere leerkrachten mij altijd vertelden: ‘Maria-Anna, je trekt je te veel aan van wat er in de wereld gebeurt. Neem die problemen niet persoonlijk, want je kan ze niet oplossen’. Ik dacht toen ‘Dat zullen we nog wel eens zien’.

Mijn conclusie? Sommigen hebben geen flauw idee van de impact die een individu kan hebben. Nee, ik kan de wereld niet veranderen (tenzij ik politiek grote macht in mijn schoot geworpen zou krijgen). Maar ik ben er rotsvast van overtuigd dat elk klein beetje helpt, en dat ik alle kleine beetjes zal geven om een verschil te maken. Als iedereen dat zou doen, niet drastisch maar in de mate van zijn/haar vermogen, dat zou al veel doen. Meer dan sommigen zich kunnen inbeelden.

Al die kleine beetjes samen, al die stemmen die elk op hun manier schreeuwen om verandering, dat kan de wereld wél veranderen. Daarom maak ik kabaal”

Maria-Anna Wirix van Oxfam-Wereldwinkel Hasselt