PROGRAMMA 2023
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 1 8/02/2023 17:35
LANDSCAPES | Feel Flanders Fields is het nieuwe WO I-thema in 2023-2024, ontwikkeld door Toerisme Vlaanderen en Westtoer ism tal van publieke en privépartners. Het richt zijn blik op het verleden én de toekomst van het unieke herdenkingslandschap van de Westhoek, een geschonden rustplek te midden van de geschiedenis.
100 jaar geleden verrezen honderden begraafplaatsen, monumenten en (on)zichtbare getuigen tussen de pittoreske dorpen, akkers en stille wegen van de Westhoek. Visionaire architecten en betrokken getuigen bouwden tijdens de herstelperiode na WO I in de Westhoek aan een herdenkingslandschap. Hoe zagen zij de toekomst van dit gelittekende landschap? Welke verhalen en plekken hebben zij voor ons achtergelaten? En hoe kijken wij op onze beurt naar de toekomst van het landschap, en wat laten wij achter?
Met een gevarieerd en toegankelijk programma, vol innovatieve en artistieke invalshoeken, laat LANDSCAPES | Feel Flanders Fields het getekende landschap van de Westhoek spreken én dromen vanaf 29 april 2023 tot eind augustus 2024. Op stap met familie of vrienden, jong en oud, tussen cultuur & natuur, geschiedenis & toekomst, van hersenprikkelend tot welverdiende ontspanning… Trek de Westhoek in en Feel Flanders Fields.
VIER VERRASSENDE THEMA’S
Landscapes | Feel Flanders Fields trekt een waaier aan thema’s open en vertelt het verhaal van de Westhoek als laatste rustplaats, laat beroeren, ontroeren en doet nadenken via artistieke reflecties, ongehoorde stemmen uit het oorlogsverleden nemen je op sleeptouw en nieuwe landschapsinvullingen brengen ongeziene (in)zichten aan het licht.
LEGENDE
Gratis of betalend. Alle info over prijzen en tickets is terug te vinden via de site van de organisator.
Kinderen welkom
Toegankelijk voor andersvaliden / deels toegankelijk / ontoegankelijk
Fietsroute
Wandelroute
Vaarroute
Terug te vinden in ErfgoedApp
02
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 2 8/02/2023 17:35
MUSEA & EXPO’S
In Flanders Fields Museum 06 For Evermore: begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog
Commonwealth War Graves Commission 07 Witnesses in the Landscape
Talbot House 08 Talbotousians, in War & Peace
Passchendaele Museum 09 Reflectiepunten: oorlogsdoden in het kasteeldomein van Zonnebeke
Museum aan de IJzer 10 Sporen in het Landschap
Hooge Crater Museum 11 The Front Eye
Diksmuide 12 Liksems
Langemark-Poelkapelle 13 100 jaar The Brooding Soldier
Poperinge 14 Kunstenfestival Watou
EVENTS
Heuvelland - Dranouter 17 Modderland
Last Post Association 18 De Last Post in het Landschap
Langemark-Poelkapelle 19 100 jaar Le Capitaine & The Soldier
Nieuwpoort 20 Waar Water Was
BELEVING IN HET LANDSCHAP
Pacific Eiland, Ieper 22 Peace Bridge
Vleteren 23 Venster op Vleteren
Koekelare 24 Het Lint
Regionaal Landschap Westhoek 25 Onzichtbaar Landschap
Lo-Reninge 26 Het Landschap Getuigt
VIRTUELE BELEVING
Hooglede 28 Een Laatste Groet. Verpleegster Ida vertelt over de Eerste Wereldoorlog.
VOOR SCHOLEN
Provincie West-Vlaanderen 30 Landscape Voices
In Flanders Fields Museum 31 The Salient Illustrated
03
05 16 21 27 29 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 3 8/02/2023 17:35
DE ERFGOEDAPP VAN FARO
MEER ERFGOEDAPP
FIETSEN & WANDELEN IN LANDSCAPES
MEER ERFGOEDAPP
ONTDEK MEER MET DE ERFGOEDAPP
Sommige routes, evenementen en expo’s opgenomen in de van FARO. Dankzij deze app word je tijdens je tocht of bezoek op extra informatie getrakteerd. De ErfgoedApp is gratis via tablet of telefoon. Voor een vlotte werking is een internetconnectie noodzakelijk (wifi, 4G).
Eén van deze symbolen gespot?
Wandel of fiets langs tal van interessante erfgoedplekken en ontvang extra informatie tijdens je tocht.
Wandel of fiets langs tal van interessante erfgoedplekken en ontvang extra informatie tijdens je tocht.
Wandel of fiets langs tal van interessante erfgoedplekken en ontvang extra informatie tijdens je tocht.
1 2 3
DOWNLOAD
DOWNLOAD
Download de ErfgoedApp.
1 2 3
1 2 3
DOWNLOAD
Download de ErfgoedApp.
MAAK JE KEUZE
Download GRATIS de ErfgoedApp in Google Play of de Apple App Store. Voor Androidtelefoons is versie 4.4 of nieuwer nodig. Voor iPhone en iPad is iOS 10 of nieuwer vereist.
DOWNLOAD Download de ErfgoedApp.
Open de app, klik op het kompassymbool en start de tour van je keuze.
MAAK JE KEUZE
MAAK JE KEUZE
MAAK JE KEUZE
Open de app, klik op het kompassymbool en start de tour van je keuze.
Open de app, klik op het kompassymbool en start de tour van je keuze.
Open de app, klik op het kompassymbool en start de tour van je keuze.
ONTDEK Open de kaart en ga op ontdekking!
In het kader van LANDSCAPES | Feel Flanders Fields werden nieuwe fiets- en wandelroutes uitgetekend. Deze ontsluiten enkele bijzondere, soms zelfs verborgen, locaties die herinneren aan de oorlogstijd. Ze passeren bovendien langs gekende WO I -monumenten, begraafplaatsen en musea. De routes werden samengebracht op een handige scheurkaart. Deze is vanaf mei 2023 gratis te verkrijgen in de Diensten voor Toerisme van de Westhoek of via shop.westtoer.be
ONTDEK Open de kaart en ga op ontdekking.
ONTDEK Open de kaart en ga op ontdekking!
ONTDEK Open de kaart en ga op ontdekking!
Via onderstaande QR-code krijg je toegang tot alle digitale fiets- en wandelkaarten. Je kan ze ook oproepen via www.toerismewesthoek.be/ landscapes/routes.
04
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 4 8/02/2023 17:35
MUSEA & EXPO’S
05 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 5 8/02/2023 17:35
Grote Markt 34 - 8900 Ieper - www.inflandersfields.be
FOR EVERMORE begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog
Op 30 juni 2022, meer dan 100 jaar na zijn overlijden in 1917, vond de Canadese soldaat John Lambert zijn laatste rustplaats nabij Ieper, in aanwezigheid van zijn familie. Zelfs na het overlijden van de laatste veteranen blijft de emotionele verbondenheid met het landschap van de Westhoek. Kunnen we wel tot in de eeuwigheid herdenken?
Het In Flanders Fields Museum brengt met ‘For Evermore: begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog’ de verhalen achter het ontstaan en de evolutie van de militaire begraafplaatsen in de Westhoek. Ga, al dan niet met een audiogids, op onderzoek tussen een mix van unieke objecten en persoonlijke verhalen: interactief en multimediaal gebracht. Deze expo is de ideale start om het voormalige oorlogslandschap verder zelf te ontdekken.
29/04/2023 - 18/02/2024
Meer in Ieper Centrum?
Witnesses in the Landscape: Menenstraat 33, Ypres Town Cemetery Extension, Ypres Reservoir Cemetery, Ramparts Cemetery, Lille Gate (p. 07)
Peace Bridge - Pacific Eiland (p. 22)
‘For Evermore’ vormt voor gezinnen het ideale startpunt voor een bezoek aan het herdenkingslandschap van de Westhoek! Dankzij een laagdrempelige presentatie ontdekken kinderen (vanaf 10 jaar) de geschiedenis van het landschap, de begraafplaatsen en de gesneuvelden. Een audioparcours op kindermaat maakt het bezoek af.
In Flanders Fields Museum
06
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 6 8/02/2023 17:35
Menenstraat 33 - 8900 Ieper + 22 begraafplaatsen in de Westhoek - www.cwgc.org
WITNESSES IN THE LANDSCAPE
29/04/2023 - 31/08/2024
* Sites deels toegankelijk. Info via de site. 07
De militaire begraafplaatsen van de Commonwealth War Graves Commission liggen verspreid over de Westhoek. Het zijn getuigen van de ‘Groote Oorlog’. Elke site is uniek en onthult het verhaal van de slachtoffers die er
begraven liggen en het geleden oorlogsgeweld. In het infocenter aan de Menenpoort ontdek je de wereldwijde organisatie achter deze bijzondere plekken. Trek er op uit en bezoek:
Artillery Wood Cemetery, Poezelstraat, 8900 Ieper ››› Bedford House Cemetery, Rijselseweg 8902 Zillebeke ››› Buttes New British Cemetery, Polygon Wood and Polygon Wood Cemetery, Lange Dreve, 8980 Zonnebeke ››› Cement House Cemetery, Boezingestraat, 8920 Langemark-Poelkapelle ››› Duhallow A.D.S. Cemetery, Diksmuidseweg, 8900 Ieper ››› Essex Farm Cemetery, Diksmuidseweg, 8900 Ieper ››› Hooge Crater Cemetery, Meenseweg, 8902 Zillebeke ››› Lijssenthoek Military Cemetery, Boescheepseweg, 8970 Poperinge ››› Maple Copse Cemetery, Schachtweidestraat 45, 8900 Ieper ››› Messines Ridge British Cemetery and (N.Z.) Memorial, N314, 8957 Mesen ››› New Irish Farm Cemetery, Briekestraat, 8900 Sint-Jan ››› Passchendaele New British Cemetery, ‘s Graventafelstraat, 8980 Zonnebeke ››› Perth Cemetery (China Wall), Maaldestedestraat, 8900 Ieper ››› Poelcappelle British Cemetery, Brugseweg, 8920 Langemark-Poelkapelle ››› Poperinghe New Military Cemetery, Deken de Bolaan 127, 8970 Poperinge
››› Prowse Point Military Cemetery, Huttebergweg, 7784 Komen-Waasten ››› Railway Dugouts Burial Ground (Transport Farm), Komenseweg, 8902 Zillebeke ››› Ramparts Cemetery, Lille Gate, Rijselpoort, 8900 Ieper ››› Sanctuary Wood Cemetery, Canadalaan 25/21, 8902 Zillebeke ››› Tyne Cot Cemetery and Memorial, Vijfwegestraat, 8980 Passendale ››› Ypres Reservoir Cemetery, Haiglaan, 8900 Ieper ››› Ypres Town Cemetery and Extension, Zonnebeekseweg 14, 8900 Ieper
Kinderen gaan aan de slag met een doeboekje op maat: hoeveel tijgers, olifanten of springbokken tellen ze op de regiment badges op de graven? Welke nationaliteiten ontdekken ze? Een speciaal voor hen ontwikkelde audiogids loodst gezinnen naar enkele met zorg gekozen sites. Het doeboekje en een zoekplaat over de Menenpoort kan je gratis ophalen in het CWGC-infocenter in de Menenstraat.
Commonwealth War Graves Commission
* OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 7 8/02/2023 17:35
De Talbotousians, zoals stichter Tubby Clayton zijn trouwe bezoekers graag noemde, kwamen tijdens de Eerste Wereldoorlog met ruim een half miljoen over de vloer in Talbot House. Na de oorlog bleef de menselijke nood hoog. Samen met zijn pelgrims en hun familie bezocht Tubby jarenlang de graven van overleden kameraden. Daarnaast stichtten ze samen de wereldwijde organisatie Toc H die veteranen en hun families hielp bij de heropbouw van hun leven. In een tijdelijke tentoonstelling ontdek je de anekdotes achter de pelgrimstochten en de verhalen van de meer dan 1.000 Toc H-clubs.
30/04/2023 - 11/12/2024
Wie dat wenst kan na de expo het landschap intrekken: een nieuwe pelgrimsfietsroute laat je vanaf zomer 2023 de Westhoek ontdekken in het spoor van Tubby.
Meer in Poperinge?
Poperinge Kunstenfestival Watou (p. 14)
Witnesses in the Landscape: Poperinghe New Military Cemetery & Lijssenthoek Military Cemetery (p. 07)
Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken in Reningelst, Reningelstplein en Roesbrugge, Bergenstraat 2 (p. 25)
Er is een nieuwe familieactiviteit in Talbot House: Jeanne Battheu wordt uitgenodigd op een feestje van de soldaten in hun nieuwe thuis, Talbot House. Samen met soldaat Arthur en de huiskat Duchess verken je het hele huis, van de kelder tot de zolder. Aan de hand van tal van filmpjes en opdrachten, ontdek je de oude kist vol met soldatenspullen én een gratis exemplaar van ‘Het boek van de Generaal’.
Talbot House
Gasthuisstraat 43 - 8970 Poperinge - www.talbothouse.be
TALBOTOUSIANS, IN WAR & PEACE
* 08
* Expo deels toegankelijk. Info via de site.
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 8 8/02/2023 17:35
OORLOGSDODEN IN HET KASTEELDOMEIN VAN ZONNEBEKE
In 1917 sneuvelen honderden militairen in het kasteeldomein van Zonnebeke. Niet alleen geallieerde soldaten vonden er de dood. Ook vele Duitsers kwamen om.
In deze tentoonstelling maak je kennis met enkele van de jongens die op het domein rond het huidige museum vochten en stierven. Een online expo gaat dieper in op de gebeurtenissen in het park in 1917.
Aansluitend op de tentoonstelling kan je met de gratis wandelbrochure het park in trekken: een pad leid je langs plekken waar lichamen werden ontgraven. Ze zijn gemarkeerd met ‘reflectiepunten’, bakens die herinneren aan de tragedies die er plaatsvonden.
Witnesses in the Landscape: Polygon Wood Cemetery, Buttes New British Cemetery, Tyne Cot Cemetery & Passchendaele New British Cemetery (p. 07)
Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken bij de Stroroute en Broodseinde (p. 25)
Tijdens deze tocht kunnen kinderen zich vermaken op de vele speelmogelijkheden op de route.
Passchendaele Museum Berten Pilstraat 5a - 8980 Zonnebeke - www.passchendaele.be REFLECTIEPUNTEN 09 30/04/2023 - 15/11/2024
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 9 8/02/2023 17:36
Meer in Zonnebeke?
Museum aan de IJzer
IJzerdijk 49 - 8600 Diksmuide - www.museumaandeijzer.be
SPOREN IN HET LANDSCHAP 10
De crypte en de ruïne van de eerste IJzertoren bleven lange tijd onderbelicht. Het Museum aan de IJzer brengt daar nu verandering in: zowel het politieke verhaal als de symboliek komen aan bod via audio en tekst. Bovendien kun je de crypte nu ook vanuit vogelperspectief ontdekken. In de panoramazaal van de toren ervaar je de transformatie van het landschap: je herbeleeft de bouw van de eerste toren en de onderwaterzetting tijdens de Eerste Wereldoorlog. Een nieuwe digitale dimensie toont je daarbij sporen die eerder onzichtbaar bleven. Deze expo kan ook bezocht worden door families.
03/05/2023 - najaar 2024
Meer in Diksmuide?
Expo en Routes Liksems (p. 12)
Onzichtbaar Landschap: kunstwerk tussen Roeselarestraat 126 en Steenstraat 4 (p. 25)
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 10 8/02/2023 17:36
Hooge Crater Museum
Meenseweg 467 - 8902 Zillebeke - www.hoogecrater.com
THE FRONT EYE
Het gloednieuwe platform ‘The Front Eye’ in het Hooge Crater Museum laat je uitkijken over Hill 62, Hill 60, het Hooge Crater Cemetery en de Kemmelberg. Minimale hoogteverschillen bepaalden hier het verloop van de oorlog. Deze kun je nu voor het eerst ook écht zien.
09/05/2023 - eind 2024
Meer in Zillebeke?
Witnesses in the Landscape: Hooge Crater Cemetery, Perth Cemetery (China Wall), Sanctuary Wood Cemetery & Maple Copse Cemetery (p.07)
De Hooge Boys nemen leeftijdsgenootjes op sleeptouw. Met unieke kortfilmpjes en een goed uitgekiend grondplan ontdekken kinderen meer over WO I. Leuke opdrachten maken het museumbezoek voor hen helemaal af.
11
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 11 8/02/2023 17:36
Stad Diksmuide
Verhalenschat - Grote Markt 6 - 8600 Diksmuide - www.bezoekdiksmuide.be
LIKSEMS: expo + routes
* Expo volledig toegankelijk, routes deels toegankelijk. Info via site.
De expo Liksems toont hoe het frontlandschap evolueerde naar een vredevol herdenkingslandschap. De storytellers zijn kunstzinnige personages: de frontschilders Karel Vanlerberghe, Joe English, Achilles Van Sassenbrouck; fotograaf Brusselle, kunstenares Käthe Kollwitz en haar zoon Peter. Zij wijzen op de verwondingen, de littekens (of ‘liksems’ in het West-Vlaams) die we vandaag nog herkennen.
Het landschap in je opnemen, doe je door het te verkennen en te beleven. De personages uit de expo nemen je hiervoor op sleeptouw. Drie fietstochten en twee wandelcircuits brengen je langs talloze Belgische, Franse en Duitse relicten en verhalen. Een zomerse vaarroute loodst je door de doorslaggevende IJzervlakte.
18/05/2023 - 31/08/2024
Meer in Diksmuide?
Expo Sporen in het Landschap van Museum aan De IJzer (p. 10)
Onzichtbaar Landschap: kunstwerk tussen Roeselarestraat 126 en Steenstraat 4 (p.25)
De Käthe Kollwitz-fietsroute brengt je ook langs Het Lint van Gemeente Koekelare (p. 24)
Bezoek Liksems met het gezin! In de expo krijgen kinderen een leuk spel- of opdrachtenblad mee. Een verrassende attentie wacht aan de balie. De wandellussen rond Oostkerke en Kaaskerke zijn gemarkeerd met piramides. Deze bevatten toffe doe-opdrachten en vragen.
* 12
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 12 8/02/2023 17:36
100 JAAR ‘THE BROODING SOLDIER’
De buitenexpo ‘100 jaar The Brooding Soldier’, in de volksmond beter gekend als ‘De Canadien’, brengt het verhaal van het aangrijpend herdenkingsmonument, zijn ontwerper, zijn ontstaan en heden. Ook de rol van Canada tijdens de Eerste Wereldoorlog krijgt de nodige aandacht.
In de buurt van The Brooding Soldier vind je het hedendaagse kunstwerk ‘Both Faces’ van Artist in residence Jan Fieuw.
10/06 - 15/09/2023
Witnesses in the Landscape: Cement House Cemetery & Poelcapelle British Cemetery (p. 07)
Onzichtbaar Landschap: het kunstwerk aan de Wallemolenstraat (p. 25)
Herdenkingsweekend 100 jaar Le Capitaine & The Soldier (p. 19)
Meer in LangemarkPoelkapelle?
Gemeente Langemark-Poelkapelle Kruispunt Brugseweg / Zonnebekestraat 8920 Langemark-Poelkapelle - www.lp.be/capitaineandsoldier
13
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 13 8/02/2023 17:36
Stad Poperinge
Watouplein - 8978 Poperinge - www.kunstenfestivalwatou.be
KUNSTENFESTIVAL WATOU 2023
Kunstenfestival Watou mixt kunst, poëzie, landschap en erfgoed. Kunstenaars en dichters lieten zich inspireren door het thema ‘Landscapes’. Zij maken ter plekke nieuw werk, te zien in het dorp en op kasteeldomein De Lovie. Een poëziefietsroute verbindt markante WO I-plekken in het landschap.
Meer in Poperinge?
Expo Talboutousians, in War & Peace van Talbot House (p. 08)
Witnesses in the Landscape: Poperinghe New Military Cemetery & Lijssenthoek Military Cemetery (p. 07)
Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken in Reningelst, Reningelstplein en Roesbrugge, Bergenstraat 2 (p. 25)
De familiezoektocht (3 km) neemt je mee doorheen het dorpscentrum van Watou. Je ontdekt kunst en poëzie en passeert mooie plekjes in het dorp. De zoektocht is gratis te verkrijgen bij aankoop van een festivalticket.
* 14 01/07 - 03/09/2023
* Deels toegankelijk. Info via de site.
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 14 8/02/2023 17:36
© Joris Vermassen
EVENTS
15 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 15 8/02/2023 17:36
16 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 16 8/02/2023 17:36
Muziekcentrum Dranouter ism gemeente Heuvelland
Dikkebusstraat 234 - 8950 Dranouter - www.muziekcentrumdranouter.be
MODDERLAND
FIETSFESTIVAL
Toen op 11 november 1918 het laatste schot viel, was de Westhoek herschapen in een maanlandschap. Miljoenen mensen voelden de impact van 4 jaar oorlog. Toch komen bijna uitsluitend mannen aan het woord. De rol van de vrouw in de Grooten Oorlog blijft onderbelicht. Daarom selecteerde Modderland 10 internationale artiestes. Zij verbinden de oorlogslittekens in het Heuvelland met 1 muzikale rode draad.
Modderland omvat 2 delen: het Fietsfestival, georganiseerd tijdens het Hemelvaartsweekend van 2023. Ervaren gidsen begeleiden je naar WO I-sites in het Heuvelland. Daar geeft telkens één internationale artieste een miniconcert met voor de gelegenheid gecomponeerd werk. Vijf etappes lang word je meegenomen in het verhaal van vrouwen in de ‘Groote Oorlog’.
Na het festival kan je op eigen houtje met de ErfgoedApp de treffende songs en locaties verkennen.
vanaf 19/05 - 11/11/2023
Meer in Heuvelland?
Onzichtbaar Landschap: het kunstwerk in Wijtschate (Vierstraat) en Mesen (p. 25)
Witnesses in the Landscape: Messines Ridge British Cemetery (p. 07)
FIETSFESTIVAL op 19-20-21/05/2023
FIETSROUTE beschikbaar
van 21/05 - 11/11/2023
START: MUZIEKCENTRUM DRANOUTER
17
* Deels toegankelijk. Info via de site
*
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 17 8/02/2023 17:36
© Emma Dehaene
2 evocaties in 2023 - Voor locaties en data: www.lastpost.be
Aan de bestaande Last Post App worden nieuwe, treffende verhalen van gevallen soldaten toegevoegd. Alle verhalen worden maximaal gekoppeld aan het omliggende landschap: een kaartje loodst bezoekers naar de plaats waar een soldaat vocht, gewond raakte, verzorgd werd, stierf of begraven ligt.
De verhalen vormen ook het centrale thema van 4 evocaties, 2 in 2023 en 2 in 2024. Hiervoor verlaat de Last Post Association de vertrouwde plek onder de Menenpoort en trekt ze het landschap in. De evocaties zoomen in op één of meerdere verhalen en worden gekoppeld aan muziek en woord. De klaroenblazers van de Last Post Association zullen hierbij uiteraard niet ontbreken.
• AL S T POST• •ASSO C I A NOIT• YPER
Last Post Association
DE LAST POST IN HET LANDSCHAP
* 18 30/04/2023 - 31/08/2024 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 18 8/02/2023 17:36
* Deels toegankelijk. Info via de site.
Gemeente Langemark-Poelkapelle Guynemerplein & Kruispunt Brugseweg/Zonnebekestraat
8920 Langemark-Poelkapelle - www.lp.be/capitaineandsoldier
100 JAAR LE CAPITAINE & THE SOLDIER 19 08 en 09/07/2023
100 JAAR LE CAPITAINE & THE SOLDIER
100 jaar later, dag op dag, wordt de inhuldiging van het Guynemermonument en ‘The Brooding Soldier’ herdacht met een uniek herdenkingsweekend. Een expo, tankritten, voordrachten, een geënsceneerd luchtgevecht en muziekevenementen brengen voor elk wat wils. Hoogtepunt wordt het tweetalige vertelconcert ‘La vie de Guynemer’ met Wannes Cappelle, Lady Lynn, Jo Lemaire en Wim Willaert, ondersteund door Musique de L’Air en KMV Sint-Cecilia Langemark.
VERVLOGEN LANDSCHAP
De wandelroute ‘Vervlogen Landschap’ neemt je mee langsheen het historische erfgoed van Poelkapelle. Je ontdekt meer over de verdwenen Duitse begraafplaatsen en de diverse theorieën over de verdwijning van Guynemer.
Meer in LangemarkPoelkapelle?
Expo 100 jaar The Brooding Soldier (p. 13)
Witnesses in the Landscape: Cement House Cemetery & Poelcapelle British Cemetery (p. 07)
Onzichtbaar Landschap: het kunstwerk aan de Wallemolenstraat (p. 25)
08/07: Kijk met de hele familie naar de enscenering van het legendarisch luchtgevecht tussen Georges Guynemer en Ernst Udet. - 09/07: Rijd mee met een replica van een Mark IV-tank uit WO I (op reservatie en betalend) van Poelkapelle naar Sint-Juliaan of schrijf je in voor het Jaarlijks Kampioenschap papieren vliegtuigen werpen!
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 19 8/02/2023 17:36
WAAR WATER WAS
BELEVINGSEVENEMENT
Oktober 1914: de IJzervlakte wordt een waterlandschap. Het achterland van Nieuwpoort, de toegang tot de Noordzee, wordt doelbewust onder water gezet. De Duitse opmars wordt gestopt. Vanaf dan regelt het ingenieuze sluizensysteem aan de Ganzenpoot dagelijks deze onderwaterzetting. ‘Waar Water Was’ is een belevingstocht van anderhalf uur in, over en langs de Ganzepoot in Nieuwpoort. De tocht start met een filmische introductie in het bezoekerscentrum Westfront en leidt je vervolgens over de sluisdeuren, het water op om via de gekende herdenkingsmonumenten te voleindigen. Tijdens de tocht wordt het verhaal van de onderwaterzetting verbeeld via een indrukwekkend, audiovisueel spektakel. Hiervoor werkt de Stad Nieuwpoort samen met de makers van De Grote Schijn in Antwerpen. ‘Waar Water Was’ is ook geschikt voor families met kinderen.
01 tot 04/11/2023
Meer in Nieuwpoort?
Onzichtbaar Landschap: het kunstwerk aan Westfront (p. 25)
Stad Nieuwpoort Westfront + Ganzenpootsluizencomplex Kustweg 2 - 8620 Nieuwpoort - www.visit-nieuwpoort.be
20
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 20 8/02/2023 17:36
LANDSCHAP
21 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 21 8/02/2023 17:36
IN HET BELEVING
Eiland 2 - 8900 Ieper - www.pacificeiland.be
PEACE BRIDGE
De vestingen van Ieper, Stad van Vrede, krijgen een eigen Peace Bridge: een harmonieuze combinatie van kunst, monument en architectuur; een gedenkteken dat inspireert tot reflectie.
De Peace Bridge is opgetrokken in cortenstaal. De balustrade wordt artistiek verfraaid met het woord ‘vrede’ in 86 talen. De Peace Bridge is altijd toegankelijk en vormt een nieuw krachtig, artistiek en meertalig brandpunt in de stad: een statement van universele verdraagzaamheid die de vredesboodschap van Ieper versterkt.
vanaf 29/04/2023
Meer in Ieper-Centrum?
In Flanders Fields Museum: For Evermore: begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog (p. 06)
Witnesses in the Landscape: Menenstraat 33, Ypres Town Cemetery Extension, Ypres Reservoir Cemetery, Ramparts Cemetery, Lille Gate (p. 07)
Pacific Eiland
22
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 22 8/02/2023 17:36
Gemeente Vleteren
Veurnestraat 4 - 8640 Oostvleteren -www.toerismevleteren.be VENSTER
Tijdens een wandeling van 5,2 km ontdek je op interactieve wijze hoe het dorp van Oostvleteren er tijdens WO I uit zag. Op verschillende locaties tonen kijkboxen foto’s die meer dan 100 jaar geleden op exact die plek werden genomen: unieke vensters op het verleden. Ook de bijhorende verhalen krijg je geserveerd.
Zo zie je elementen uit WO I in het huidige landschap en kun je, met kennis van zaken, vroeger en nu vergelijken: inspirerend en verrassend!
30/04/2023 - 31/08/2024
Meer in Vleteren?
Onzichtbaar Landschap: het kunstwerk aan de Donkerstraat/Vissewalstraat (p. 25)
Tijdens Venster op Vleteren kunnen kinderen op stap tijdens een gidsbeurt op hun maat: tuur met je kinderen mee door de historische kijkboxen!
*
OP VLETEREN
23
* Kleinere toegankelijke lus. Info via site.
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 23 8/02/2023 17:37
HET LINT
‘Het Lint’ verbindt 10 locaties in en rond Koekelare: van de Duitse Militaire Begraafplaats in Vladslo met Het Treurend Ouderpaar tot het Lange Max Museum. In het teken van de vrede markeren honderden gele lintjes deze fietstocht.
14/05/2023 - 31/08/2024 *
Meer in Koekelare?
Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken bij de Pieter Lansensstraat en Lange Max-dreef (p. 25)
Een zoektocht gericht op families daagt kinderen uit. Antwoorden op de vragen vinden ze op borden langs het parcours. Vraag het zoekformulier bij de Dienst Toerisme of kijk op www.toerismekoekelare.be/landscapeskoekelare.
Gemeente Koekelare De Brouwerij - Sint-Maartensplein 15b - 8680 Koekelare - www.toerismekoekelare.be
24
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 24 8/02/2023 17:37
* Deels. Info via de site.
24 kunstwerken brengen verdwenen sporen uit WO I tot leven. Plaatsen waar doden begraven lagen, gewonden werden verzorgd of tramsporen soldaten bevoorraadden. Ontdek tijdens de 6 fietstochten de landschapskunst die dit verhaal tastbaarder maakt.De werken werden
vervaardigd door 6 verschillende kunstenaars:
Klaas Bullynck, Benjamin Gardin, Robin Uzeel en het kunstenaarscollectief met Natural Living, Fer-Unique en Philou – art of shaping wood. Je vindt ze op volgende locaties:
Alveringem (Beveren-aan-de-IJzer): Sint-Audomaruskerk, Dorp ›› De Panne (Adinkerke): Adinkerke Military Cemetary, Kromfortstraat (tussen huisnummer 25 en 27) ›› Diksmuide (Esen): Steenstraat (tussen Roeselarestraat 126 en Steenstraat 4) ›› Heuvelland (Wijtschate): Vierstraat, nabij huisnummer 33 ›› Hooglede: Hogestraat, nabij huisnummer 170 ›› Houthulst: picknickplaats aan Hoek Groenebosdreef x Bosdreef ›› Ieper (Zillebeke): Caterpillar, Zwarteleenstraat ›› Koekelare: Pieter Lansensstraat ›› Koekelare: site Lange Max, Clevenstraat 2 (Lange Maxdreef)
›› Koksijde: Robert Vandammestraat, nabij huisnummer 107 ›› Kortemark (Handzame): Begraafplaats Edewallestraat (tussen huisnummer 44 en 46) ›› Langemark-Poelkapelle (Poelkpelle): Wallemolenstraat, nabij huisnummer 26 ›› Lo-Reninge (Reninge): Hoflandstraat, nabij huisnummer 3 ›› Mesen: New Zealand Memorial Park, Nieuw Zeelandersstraat ›› Nieuwpoort: Westfront, Kustweg 2 ›› Poperinge (Reningelst): Reningelstplein ›› Poperinge (Roesbrugge): Bergenstraat, bereikbaar via paadje naast huisnummer 2 ›› Staden (Vijfwegen): Kampstraat, langs Vrijbosroute, nabij huisnummer 15 ›› Veurne (Vinkem): picknickplaats in Sikkelstraat, nabij huisnummer 8 ›› Vleteren (Westvleteren): Donkerstraat, nabij huisnummer 12 ›› Wervik (Terhand): Hoek Magerheidstraat x Kampstraat ›› Zonnebeke (Beselare): grasveld bij OC
De Leege Platse, Geluwestraat, nabij huisnummer 10 ›› Zonnebeke (Broodseinde): Hoek Beselarestraat x Roeselarestraat ›› Zonnebeke (Passendale): langs Stroroute, nabij KP 36
De uitgetekende routes zijn terug te vinden op www.toerismewesthoek.be/ landscapes/routes of op de scheurkaart van Landscapes (zie p. 04)
Wil je met het gezin op pad? Spring op de fiets en ontdek de Route Walter Stelzer: met z’n 39 km behapbaar voor het hele gezin.Onderweg zorgen allerlei toffe opdrachtjes en leuke tips voor een lekkere stop of extra speelplezier!
Regionaal Landschap Westhoek Diverse locaties - www.onzichtbaarlandschap.be ONZICHTBAAR LANDSCHAP 25 04/06/2023 - 31/08/2024
*
* Deels toegankelijk. Info via de site.
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 25 8/02/2023 17:37
Hoflandstraat
HET LANDSCHAP GETUIGT
Tijdens WO I ontstond aan de Hoflandstraat in Lo-Reninge, een Belgische, militaire begraafplaats. In 1968 werd deze ontruimd. De soldaten werden overgebracht naar Hoogstade, West-Vleteren en Adegem. Met respect voor deze geschiedenis wordt de plek heringericht en omgevormd tot een unieke stilte- en ontmoetingsplek. Op de site ontdek je ook het verhaal van enkele slachtoffers die hier werden begraven.
vanaf 15/10/2023
Meer in Lo-Reninge?
Gemeente Lo-Reninge Voormalige militaire begraafplaats
2 - 8647 Lo-Reninge - www.lo-reninge.be/visit
26
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 26 8/02/2023 17:37
Onzichtbaar Landschap: kunstwerk op deze site (p. 25)
VIRTUELE BELEVING
27 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 27 8/02/2023 17:37
Gemeente Hooglede Duitse Militaire Begraafplaats Beverenstraat - 8830 Hooglede - www.visithooglede.be
EEN LAATSTE GROET
Verpleegster Ida gidst je over de Duitse Militaire Begraafplaats van Hooglede. Dankzij een speciaal ontwikkelde app met Augmented Reality herbeleef je wat zij, als Duitse verpleegster, meemaakte: een beklijvende en unieke ervaring. Verpleegsters waren vaak de laatsten
die gewonde of zieke soldaten moed inspraken voor ze stierven. Ook jij wordt uitgenodigd om een laatste groet te brengen aan wie hier begraven ligt.
Meer in Hooglede?
Onzichtbaar Landschap: het kunstwerk bij de Hogestraat (p. 25)
Luister via een tablet of smartphone naar enkele verhalen van Duitse verpleegster Ida. Ze vertelt over vier gesneuvelden die op deze site begraven werden. Ga op zoek naar hun grafsteen en breng hen, net als Ida, een laatste groet.
VERTELT OVER DE EERSTE WERELDOORLOG 10+
VERPLEEGSTER IDA
* 28
* Deels toegankelijk. Info via de site.
vanaf 05/05/2023
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 28 8/02/2023 17:37
VOOR SCHOLEN
29 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 29 8/02/2023 17:37
VANAF 2de GRAAD SECUNDAIR
Trek met je klas als fietspeloton door het landschap van WO I en unlock verborgen stemmen van het verleden en het heden. Onderweg beleef je het historische landschap op een unieke en actieve manier. Op bijzondere erfgoedlocaties zet je je fiets even aan de kant. Hier denk je na over de waarde van het erfgoed en het landschap en onderzoek je verschillende vormen om de oorlog en haar slachtoffers te herdenken. Op elke stopplek krijg je een scherp dilemma voorgeschoteld: je filosofeert, discussieert en verruimt zo je perspectief. De neuzen hoeven niet per se in dezelfde richting te staan. Op het einde van de fietstocht wacht er een verwerkingsopdracht waarmee je je eigen ‘stem’ het landschap instuurt.
Provincie West-Vlaanderen, dienst Erfgoed
Poperinge, Oostende, Diksmuide, Ieper, Komen en Zonnebeke - www.west-vlaanderen.be/erfgoed
LANDSCAPE VOICES
30 vanaf Erfgoedweek 24/04 -28/04/2023 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 30 8/02/2023 17:37
* Eventueel huur fiets. *
Grote Markt 34 - 8900 Ieper - www.inflandersfields.be
3de GRAAD LAGER / 3de GRAAD SECUNDAIR
‘The Salient Illustrated’ is de nieuwste tour van het
In Flanders Fields Museum: met een interactieve tabletworkshop in de wederopbouwhoeve Klein Zwaanhof en een tocht langs talloze Britse herdenkingsplaatsen, o.m. de heringerichte site ‘Yorkshire Trench & Dugout’, de enige authentieke en herstelde Britse loopgraaf op het correcte historische tracé in de Noordelijke Ieperboog. Ook de slagveldbegraafplaatsen Colne Valley Cemetery en Caesar’s Nose worden bezocht. De tekeningen van de Britse cartoonist Dave Chisholm zijn de leidraad om onderweg het oorlogslandschap beter te lezen en te begrijpen.
In Flanders Fields Museum
THE SALIENT ILLUSTRATED * * Deels. Info via de
31
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 31 8/02/2023 17:37
site.
vanaf 01/09/2023
32 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 32 8/02/2023 17:37
Passchendaele Museum
Echoes of War (expo) VANAF 01 FEBRUARI 2024
Deze tentoonstelling is opgebouwd rond 3 landschapscategorieën: begraafplaatsen, oorlogsrelicten en landschapselementen. Via een interactieve kaartentafel en een landschapskiosk zie je de verbinding tussen landschap en herinnering
Passchendaele Museum
De Weg Terug 24, 25 & 26 MEI 2024
Het Passchendaele Museum organiseert samen met de Universiteit Kent de belevingswandeling ‘De weg terug’. Het kasteelpark van Zonnebeke vormt het decor voor een unieke ervaring. Een combinatie van projecties, muziek en gesproken woord brengen het Zonnebeke van anno 1920 terug tot leven. Toen Britse pelgrims, Duitse bezoekers en de lokale bevolking elkaar ontmoetten.
Up4Running
Belgian Front Memorial Trail VOORJAAR 2024
Loop mee in de sporen van de Eerste Wereldoorlog. De tocht start net voor zonsopgang in Mesen en eindigt bij zonsondergang op het strand van Nieuwpoort. Durf je de volledige 100km aan? Of loop je liever met een heel team in estafette?
Poperinge
Vergeten Spoor VANAF 15 JUNI 2024
Tijdens WO I was Poperinge dooraderd met meer dan 160 km spoorlijnen. De virtuele beleving ‘Vergeten spoor’ dompelt bezoekers onder in dit treinverhaal.
Langemark-Poelkapelle, Staden, Houthulst, Koekelare, Kortemark, Hooglede en Diksmuide Vaderland, Moedertaal (theaterwandeling) AUGUSTUS 2024
Bekende West-Vlaamse acteurs brengen tal van nooit eerder vertelde verhalen over de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog.
Diksmuide
Liksems - de Apotheose 30 - 31 AUGUSTUS 2024
Dit slotevenement speelt zich af aan én op de IJzer in Diksmuide. Een mix van kunstdisciplines, van muziek over vuur tot videomapping, garandeert een wervelende tijdreis. Voor jong en oud.
EERSTE WERELDOORLOG IN DE WESTHOEK
De OVERZICHTSKAART Flanders Fields geeft een overzicht van alle musea en bezoekerscentra, monumenten, landschapssites, auto- en fietstroutes in het kader van de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek. De kaart is GRATIS te verkrijgen in de DIENSTEN VOOR TOERISME IN DE WESTHOEK of via SHOP.WESTTOER.BE
Flanders Fields
33
in 2024
ZIN IN MEER?
kaart i map carte i karte flandersfields.be (NL) discoverflandersfields.be (E) lewesthoek.be (F) WTR019_WESTHOEK_WOI 23_Toerkaart_VERSO.indd 2 16/12/2022 12:11 OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 33 8/02/2023 17:37
Data Organisator
Adres locatie
Titel project
29/04/2023 – 18/02/2024 In Flanders Fields Museum Grote Markt 34, 8900 Ieper For Evermore: begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog
29/04/2023 - 31/08/2024 Commonwealth War Menenstraat 33, 8900 Ieper Witnesses in the Landscape Graves Commission + 22 begraafplaatsen in de Westhoek
Vanaf 29/04/2023 Pacific Eiland Eiland 2, 8900 Ieper Peace Bridge
30/04/2023 – 31/08/2024 Vleteren Veurnestraat 4, 8640 Oost-Vleteren Venster op Vleteren
30/04/2023-11/12/2024
30/04/2023-15/11/2024
Talbot House Gasthuisstraat 43, 8970 Poperinge Talbotousians, in War & Peace
Passchendaele Museum Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke Reflectiepunten
03/05/2023 tot najaar 2024 Museum Aan de IJzer IJzerdijk 49, 8600 Diksmuide Sporen in het Landschap
Vanaf 05/05/2023 Hooglede Duitse Militaire Begraafplaats, Een Laatste Groet. Verpleegster Ida Beverenstraat, 8830 Hooglede vertelt over de Eerste Wereldoorlog.
09/05/2023 tot eind 2024 Hooge Crater Museum Meenseweg 467, 8902 Zillebeke The Front Eye
14/05/2023 tot 31/08/2024
18/05/2023 tot 31/08/2024
Koekelare De Brouwerij, Sint-Maartensplein 15b, Het Lint 8680 Koekelare
Diksmuide Verhalenschat, Grote Markt 6, Liksems 8600 Diksmuide
19/05-11/11/2023 & Heuvelland - Dranouter Start: Muziekcentrum Dranouter, Modderland
234, 8950 Dranouter
30/04/2023 - 31/08/2024 Last Post Association Regio Ieper De Last Post in het Landschap 04/06/2023 – 31/08/2024
Regionaal Landschap Diverse locaties Onzichtbaar Landschap Westhoek vzw
10/06-15/09/2023
Langemark-Poelkapelle Kruispunt Brugseweg/Zonnebekestraat, 100 Jaar ‘The Brooding Soldier’ 8920 Langemark-Poelkapelle
01/07-03/09/2023 Poperinge Watouplein, 8978 Poperinge Kunstenfestival WATOU 2023
08 & 09/07/2023
Langemark-Poelkapelle Guynemerplein & Kruispunt Brugseweg/ 100 jaar Le Capitaine & The Soldier Zonnebekestraat, 8920 LangemarkPoelkapelle
Vanaf 15/10/2023 Lo-Reninge Hoflandstraat 2, 8647 Lo-Reninge Het Landschap Getuigt (voormalige militaire begraafplaats)
01 tot 04 november 2023
Nieuwpoort Westfront + Ganzenpootsluizen Waar Water Was Complex, Kustweg 2, 8620 Nieuwpoort
Voor Scholen
Vanaf Erfgoedweek: Provincie West-Vlaanderen Poperinge, Oostende, Diksmuide, Landscape Voices 24/04-28/04/2023 Ieper, Komen en Zonnebeke
Vanaf 01/09/2023 In Flanders Fields Museum Grote Markt 34, 8900 Ieper The Salient Illustrated
34
09/05-11/11/2024 Dikkebusstraat
19-20-21/05/2023
09-10-11/05/2024
&
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 34 8/02/2023 17:37
COLOFON
Verantwoordelijke uitgever: Westtoer, Koning Albert I laan 120, 8200 Sint Michiels (Brugge)
Coördinatie: Eline Adam en Mieke Casteleyn
Copywriting: Sophie Allegaert
Lay-out: b_ad, Brugge / Manu en Zonen, Roeselare
Druk: Drukkerij Pattyn, Veurne
Foto’s: Westtoer, Ateljee D (Jan D’Hondt), Griet Vandepitte
Studiofotografie, Philip Reynaers
Wettelijk depotnummer: WD/3029/2022/27
© 2023 Westtoer apb - niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De grootste zorg werd besteed aan de actualiteit van de gegevens. De uitgever is evenwel niet verantwoordelijk voor eventuele onnauwkeurigheden of tussentijdse wijzigingen.
35
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 35 8/02/2023 17:37
OPM Brochure Landscapes 2023 NL.indd 36 8/02/2023 17:37