Meesterwerken van de zee

MEESTERWERKEN VAN DE ZEE

EEN ZEE VAN INSPIRATIE

De zee neemt en de zee geeft, zegt de volkswijsheid. De zee inspireert ook. Soms subtiel, in kleine details of een maritiem kleurenpalet. Maar vaak ook open en bloot en overduidelijk. De zee biedt kunstenaars dan ook een… zee aan thema's en invalshoeken: van een verstild zeezicht tot een persoonlijke kijk op het strandleven, van stoere zeemanssymbolen tot fabelfiguren en zeemeerminnen.

Voor Meesterwerken van de Zee selecteerde curator Annelies Ysebaert twaalf Vlaamse meesters die een band hebben met of geïnspireerd werden door de zee, de Kust en het maritieme leven.

Sommigen waren echte kinderen van de zee en hebben er ook gewoond, anderen werden er steeds weer toe aangetrokken. Allemaal hebben ze doorheen hun oeuvre een eigen, persoonlijke stijl ontwikkeld.

Met deze belevingsgids nemen we je mee van het uiterste oosten van onze kustlijn in Knokke-Heist tot bijna helemaal in het westen in Koksijde-Oostduinkerke, met twee uitstappen landinwaarts naar Veurne en Jabbeke. Het wordt een trip doorheen tijden en stijlen: van de 17e tot de 20e eeuw, van schilderijen tot sculpturen, van wereldberoemde Belgische kunstenaars tot minder bekende Vlaamse meesters, van de barok tot het surrealisme…

Sommige werken kan je in hun 'natuurlijke' omgeving bewonderen zoals een kerk of het Kursaal, andere worden tentoongesteld in een museum dat volledig gewijd is aan de betrokken kunstenaar of tussen werken van andere schilders. En om je helemaal onder te dompelen in hun denk- en leefwereld, kan je van sommige meesters zelfs het authentieke atelier of voormalige woonhuis verkennen.

Kust en kunst, slechts één letter verschil. Maar als beide samenkomen, gaan volledig nieuwe werelden voor je open. Stap binnen in de kustmusea, kerken, ateliers of andere gebouwen en ontdek de kracht van deze Meesterwerken van de Zee.

INHOUDSTAFEL

DE VLAAMSE MEESTERS

hun meesterwerken in tekst en beeld

• Anna Boch

• Vigor Boucquet

• Marcel Broodthaers

• Jean Brusselmans

• Paul Delvaux

• James Ensor

• Georges Grard

• René Magritte

• Frans Masereel

• Luc Peire

• Constant Permeke

• Léon Spilliaert

PERMANENT CULTUREEL AANBOD

De Kust gelinkt aan Vlaamse meesters

KUNST AAN ZEE:

Algemeen cultureel aanbod aan de Kust

MEESTERTOCHTEN

Toerisme Vlaanderen

KUNSTZINNIGE RESTAURANTS & LOGIES

DE KUST PRAKTISCH

‘ZE WAS EEN VAN DE WEINIGE VROUWELIJKE KUNSTENAARS DIE

ACTIEF DEELNAM AAN DE AVANT-GARDE KUNSTSCENE’

ANNA BOCH

(1848 — 1936)

Anna Boch was gefascineerd door James Ensor en liet zich in haar werk meermaals inspireren door de Belgische kust en Oostende. In de permanente collectie van Mu.ZEE kan je een van haar werken zien.

Boch werd geboren in een welgestelde familie van kunstliefhebbers en werd zo al op jonge leeftijd blootgesteld aan kunst en cultuur. Ze ontwikkelde een passie voor schilderen en studeerde aan verschillende kunstacademies in Europa. Ze wordt gezien als een van de belangrijkste (Belgische) vrouwelijke kunstenaars van haar tijd.

Boch was een pionier in haar tijd, vooral op het gebied van het impressionisme en het postimpressionisme. Ze was een van de weinige vrouwelijke kunstenaars die actief deelnam aan de avant-garde kunstscene van haar tijd en ze genoot internationale erkenning en respect voor haar werk. Een van haar bekendste werken is 'De zwanen', een schilderij dat een groep zwanen afbeeldt die rustig zwemmen op een meer. Het werk wordt gekenmerkt door de levendige kleuren en losse, impressionistische penseelstreken.

MECENAS EN KUNSTVERZAMELAAR

Anna Boch liet zich ook inspireren door de Belgische kust en Oostende, waardoor de Noordzee ook meermaals in haar oeuvre verschijnt. De kunstenares had bovendien een grote fascinatie voor Ensor, van wie ze het werk ‘La musique russe’ verwierf.

Boch schilderde niet alleen, ze steunde ook andere kunstenaars en stond bekend als mecenas en kunstverzamelaar. Ze was een groot bewonderaar van Vincent van Gogh en kocht verschillende van zijn schilderijen, waaronder zijn beroemde werk ‘De rode wijngaard’.

Hoewel ze tijdens haar leven niet altijd de erkenning kreeg die ze verdiende, wordt Boch nu beschouwd als een van de belangrijkste vrouwelijke kunstenaars van haar tijd. Haar werk wordt nog steeds bewonderd en gewaardeerd door kunstliefhebbers over de hele wereld, en haar nalatenschap als pionier in de kunstgeschiedenis blijft voortleven. In 2023 – 175 jaar na haar geboorte – kreeg ze een eerbetoon in Mu.ZEE met de tentoonstelling ‘Anna Boch, een impressionistische reis’.

DUNES AU SOLEIL (1903)

Boch laat je in dit werk een impressionistisch uitzicht op de Noordzee of de Normandische kust zien. Ze plaatst op een persoonlijke en spontane manier verfnuances naast elkaar: komma's, arceringen en vegen maken de variaties in licht en de kleuren van de natuur voelbaar. De duintoppen worden benadrukt door planten en paarse schaduwen die de kracht van de zon weerspiegelen, terwijl de zee bestaat uit kleine kleurstreken. Ze doen denken aan het pointillisme en dat is geen toeval: Boch nam deze techniek rond 1891 over van Seurat en werkte er vervolgens steeds verder aan. Boch heeft altijd graag landschappen en zeegezichten geschilderd. Dankzij de rijkdom van haar ouders, die aardewerk produceerden, kon ze zich wijden aan schilderen en reizen zonder zich zorgen te maken over de toekomst.

©

Collectie Museum van Elsene, Brussel

In La Promenade du Dimanche vangt Anna Boch de ontspannen sfeer van een zondagse wandeling. Met levendige kleuren en impressionistische penseelstreken schildert ze een groep figuren die door een lommerrijke omgeving wandelen. De speelse lichtinval en beweging in het werk roepen een gevoel van rust en zorgeloosheid op, typerend voor de vrije zondagen van de bourgeoisie. Boch’s oog voor detail en sfeer creëert een intiem moment van harmonie tussen mens en natuur.

PEIGNANT SUR LA PLAGE (1885)

Isidore Verhaeghe vereeuwigde in dit werk de Belgische schilderes Anna Boch, zittend aan de rand van een kalm strand, verdiept in haar werk. Met haar schildersezel symboliseert ze de sereniteit en toewijding van de plein-air schilderkunst, waarin kunstenaars in de openlucht schilderden om de natuur direct vast te leggen. De zachte kleuren en vloeiende lijnen brengen een gevoel van rust over, terwijl de aanwezigheid van Boch een ode is aan haar prominente rol binnen de Belgische avant-garde. Het schilderij vangt een intieme, creatieve sfeer en illustreert zowel de natuur als het kunstenaarschap.

LA PROMENADE DU DIMANCHE (1906 - '08)

RETOUR DE LA MESSE (1893 - ‘95)

Het werk ‘Retour de la messe’ maakt deel uit van Bochs rijpe pointillistische periode. In 1892 verwierf ze het beroemde schilderij ‘La Seine à la Grande Jatte’ van Georges Seurat, dat een echte referentie voor haar latere werk vormde. Toch gaf ze de voorkeur aan vrijere, luchtigere penseelstreken zonder enig systematisme in haar gebaren. Daarom zijn de figuren en huizen op dit schilderij met bredere streken geschilderd. Toen Boch haar eigen stijl had gevonden, aarzelde ze niet om verschillende technieken binnen hetzelfde schilderij te mengen. Dit tafereel komt waarschijnlijk uit één van haar verblijven in Knokke-Heist, een van haar favoriete vakantieoorden, waar ze ook meerdere werken maakte.

PENDANT L’ELEVATION (1893)

Sinds 1885 is Anna Boch verbonden aan de kunstenaarsvereniging ‘Les XX’, opgericht door haar neef Octave Maus. In het schilderij ‘Tijdens de Elevatie’ toont Boch duidelijk haar ontbinding van ‘Les XX’, waarna ze toetreedt tot de groepering ‘La Libre Esthétique’. Boch concentreert zich steeds meer op een vrije en lumineuze variant van het impressionisme, gekenmerkt door tedere verftoetsen en harmonieus kleurgebruik. Ook in dit werk zien we een warme gloed van licht, gesuggereerd door een dominant paarsachtig roze, dat het gevoelige lyrisme van de kunstenares subtiel en zacht weergeeft.

‘HOE HOGER

JE KLIMT, HOE DICHTER JE BIJ HET KUNSTWERK KOMT, EEN UNIEKE ERVARING’

VIGOR BOUCQUET

(1619 — 1677)

Hoewel zijn naam niet zo bekend is als die van sommige van zijn tijdgenoten, heeft de barokschilder Vigor Boucquet – afkomstig uit Veurne – een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de Vlaamse schilderkunst. Hij stond vooral bekend om zijn religieuze en mythologische werken. Verschillende van zijn werken zijn te zien in enkele van de bekendste musea ter wereld, zoals het Louvre in Parijs. In Veurne en Nieuwpoort kan je ook twee van zijn werken zien.

Boucquet werd al op jonge leeftijd opgeleid tot schilder, waardoor hij snel zijn eigen identiteit als kunstenaar ontwikkelde. Zijn stijl werd gekenmerkt door gedurfde composities, expressieve figuren en levendige kleuren. Zijn schilderijen tonen vaak dramatische scènes uit de Bijbelse en mythologische verhalen. Daarbij brengt hij de emoties en het menselijke drama van de personages op een meeslepende manier tot leven.

Naast zijn religieuze en mythologische werken, schilderde Boucquet ook portretten en landschappen, zij het in mindere mate. Zijn portretten tonen vaak rijke details en een gevoel van individualiteit, terwijl zijn landschappen een gevoel van sereniteit en harmonie uitstralen.

GOTIEK AAN DE KUST

In de Sint-Walburgakerk in Boucquets thuisstad Veurne kan je het werk ‘Christus wast met zijn bloed de zielen uit het vagevuur vrij’ bewonderen. In de tiende eeuw kwam deze kerk in het bezit van de relieken van de Heilige Walburga en later ook van een reliek van het Heilig Kruis. De kerk is in de kuststreek het enige voorbeeld van een groots opgevat gotisch kerkgebouw. Het koor met de kranskapellen is nog vroeggotisch.

In de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Nieuwpoort hangt een ander werk van Boucquet: ‘Het Oordeel van Cambyses’. Je kan er vanop een reuzentrap de kerk en het schilderij vanuit een totaal ander perspectief bewonderen. Hoe hoger je klimt, hoe dichter je bij het kunstwerk komt, een unieke ervaring!

HET OORDEEL VAN CAMBYSES (1671)

Boucquet maakte het doek oorspronkelijk voor het Nieuwpoortse stadhuis, waar toen nog recht werd gesproken door de schepenen. Het werk vertelt het verhaal van een corrupte rechter uit de Oudheid die om zijn gedrag werd gestraft: hij werd levend gevild. Zo’n ‘gerechtigheidstafereel’

was een waarschuwing voor andere rechters om eerlijk en waardig te oordelen.

Waarschijnlijk werd het schilderij bekostigd door een veroordeelde, als een vorm van geldboete.

Vandaag kan je het werk bewonderen in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Nieuwpoort.

In verschillende West-Vlaamse kerken kan je schilderijen van Boucquet zien. Dit werk hangt in de Sint-Walburgakerk in zijn thuisstad Veurne. Het doek was bestemd voor het altaar van het Broederschap van de Gelovige Zielen, opgericht door pastoor Jacob de Wieu. De leden baden om Gods genade af te smeken voor zielen in het vagevuur. Op het vrij bloederige tafereel staat Christus in een fontein, terwijl twee engelen vanuit de achtergrond twee vrouwenfiguren uit de vuurpoel hijsen. In 1905 liet de familie de Wieu het doek restaureren.

‘DE MOSSELPOT STAAT SYMBOOL VOOR DE BELGISCHE KUST EN ONZE NATIONALE

MARCEL BROODTHAERS

(1924 — 1976)

Meester-provocateur en conceptueel kunstenaar Marcel Broodthaers kreeg tijdens zijn leven niet altijd de erkenning die hij verdiende, maar wordt nu beschouwd als een van de belangrijkste figuren in de conceptuele kunstbeweging. Zijn wereldberoemde mosselpot staat symbool voor onze Kust en eetcultuur.

Broodthaers begon zijn artistieke carrière als dichter en schrijver, maar zou al snel de wereld van de beeldende kunst betreden en een blijvende invloed hebben op de conceptuele kunstbeweging. Een van Broodthaers’ bekendste werken is ‘Musée d’Art Moderne, Département des Aigles’, een installatie die een fictief museum voor moderne kunst voorstelt. In deze installatie combineerde hij elementen van beeldende kunst, literatuur en poëzie om de conventies van de kunstwereld te onderzoeken en in twijfel te trekken.

Een ander belangrijk aspect van Broodthaers’ oeuvre was zijn gebruik van taal als artistiek medium. Hij experimenteerde vaak met woorden, letters en zinnen, en gebruikte taal als een middel om complexe ideeën en concepten uit te drukken. Zijn poëtische en vaak cryptische teksten waren een integraal onderdeel van zijn kunstwerken en droegen bij aan hun gelaagdheid en diepgang.

EETCULTUUR’

UN

VOYAGE EN MER DU NORD (1973)

Broodthaers creëerde met ‘Un voyage en Mer du Nord’ zowel een film als een boek. De film ontvouwt zich als het ware als een boek: hij begint met een titelpagina en wordt ingedeeld door paginakoppen die de verschillende ‘takes’ (zoals in de films) van elkaar scheiden. De takes tonen details van een 19de-eeuws schilderij van een vissersvloot en foto’s die Broodthaers zelf maakte tijdens een zeiltocht in de jaren ’70. Het ontbreken van actie en camerabewegingen geeft het geheel iets van een diavoorstelling. De onverholen old school tricks en bewuste knipoogjes die Broodthaers in de filmmontage verwerkte, verbinden de pre-studio-cinema van rond 1900 met de opkomst van de amateurfotografie en -video van de late 20ste eeuw. Net als de film bevat ook het boek beelden

LIEFDE VOOR DE ZEE

Naast zijn installaties en poëzie was Broodthaers ook actief als filmmaker en maakte hij een aantal experimentele films die zijn interesse in taal, beeld en geluid verkenden. Hij was gefascineerd door de Kust en scheepvaart en combineerde zijn liefde voor film en de zee in de film ‘A Voyage on the North Sea’ (met bijbehorend boek).

Een van zijn meest befaamde werken is zonder twijfel ‘Grande Casserole de Moules’, de alom bekende mosselpot. Met de creatie van dit spraakmakende werk probeerde Broodthaers verwarring te zaaien tussen de termen ‘la moule’ (de mossel) en ‘le moule’ (de gietvorm).

Daarnaast staat de mosselpot ook symbool voor de Belgische kust en onze nationale eetcultuur, een smakelijke harmonie tussen de zee en haar streekproducten.

Ook vandaag blijft zijn werk een bron van inspiratie en debat voor kunstenaars en critici over de hele wereld. Zijn nalatenschap als vernieuwer van de hedendaagse kunst blijft voortleven.

rond scheepvaart maar dan eerder opgevat als een vergelijkende studie in de sfeer van een academische diapresentatie. Broodthaers’ complexe spel met schilderkunst, fotografie, boek en film opent een zee van tegenstrijdigheden waarin origineel en kopie, beeld en tekst, en de 19de en de 20ste eeuw tegelijk lijken samen te vloeien en uit elkaar te drijven. De kunstenaar bracht zijn films wel vaker uit samen met een boek om een ongewone, dubbele vorm van kunstenaarseditie te creëren die hij ‘boek-film’ noemde.

© The Estate of Marcel Broodthaers c/o Sabam Belgium 2024

GRANDE CASSEROLE DE MOULES (1966)

In Bouteille à la mer speelt Marcel Broodthaers met het idee van communicatie en betekenis. Het werk, een fles met een brief erin, roept associaties op met een noodkreet of een boodschap die verloren gaat in de ruimte en tijd. Broodthaers, bekend om zijn conceptuele benadering, daagt de kijker uit na te denken over taal, interpretatie en de ongrijpbaarheid van kunst. Het werk balanceert tussen poëzie en ironie, en nodigt uit tot reflectie over hoe boodschappen worden ontvangen — of juist niet.

Een van Broodthaers’ bekendste werken is ongetwijfeld ‘Grande casserole de moules’, ook wel bekend als de befaamde ‘mosselpot’. Dit sculpturale werk vormt de combinatie van verschillende cruciale aspecten uit het oeuvre van Broodthaers: natuur en cultuur, het alledaagse en kunstmatige, het functionele en esthetische. Daarnaast zaait de kunstenaar via het werk ook verwarring tussen ‘la moule’ (de mossel) en ‘le moule’ (de gietvorm). Deze woordspeling resulteert in een taalspel dat een brede waaier aan nieuwe betekenis mogelijkheden opent. Hierbij staat de mosselpot onder meer symbool voor België en haar nationale eetcultuur. Niet toevallig is ‘casserole’ ook Frans voor ‘prostituee’ en verwijst de mossel hier ook naar het vrouwelijk geslacht. Voor Broodthaers is de mossel iets onafhankelijk en autonoom, bestaat ze in haar eigen schelp, laat ze zich niet vormen naar de grillen van de maatschappij en is ze in deze zin perfect.

© The Estate of Marcel Broodthaers c/o Sabam Belgium 2024

© The Estate of Marcel Broodthaers c/o Sabam Belgium 2024

LE MANUSCRIT TROUVÉ DANS UNE BOUTEILLE (1974)

Broodthaers’ ‘Le manuscrit trouvé dans une bouteille’ is geïnspireerd op een verhaal uit 1833 over een schipbreuk van de Amerikaanse schrijver Edgar Allan Poe (1809-‘49). Het relaas werd overgeleverd doordat een van de bemanningsleden net vóór het schip zonk een fles met daarin het verhaal in zee had geworpen. Het werk bestaat uit drie elementen: een wijnfles met het opschrift ‘Manuscript 1833’; zijdepapier met tekst die verwijst naar Poe’s verhaal maar ook naar het manuscript in de fles; en een kartonnen doos met de titel van het werk. Door het manuscript niet in de fles te stoppen maar er rond te wikkelen, vervormt Broodthaers het oorspronkelijke verhaal. Zo lijkt hij aan te geven dat kunst geen absolute waarheid verkondigt en uit hij kritiek op de, voor hem, valse waarde die aan kunstwerken wordt toegekend.

De lithografie Citron Citroen is een reproductie van een oude poster die bedoeld was om toerisme naar de Belgische kust aan te trekken (Réclame pour la Mer du Nord). Het werk behandelt enkele thema’s die Broodthaers nauw aan het hart liggen en benadrukt ook de rijkdom van de visgronden in de Noordzee. Door een oude poster te reproduceren, en niet alleen de afbeelding, maar ook de scheuren, vouwen, gebreken en speldenprikken die op het origineel zaten, zet Broodthaers Duchamps pad van het ‘objet trouvé’. Op het tweede fries van Citron Citroen zien we de mossel: niet alleen het Belgische nationale gerecht, maar waarschijnlijk ook het eerste beeld dat in ons opkomt als we aan Broodthaers oeuvre denken. Voordat hij zijn carrière als kunstenaar begon, was Broodthaers dichter, en onder zijn geschriften springt dit gedicht er duidelijk uit: ‘La moule Cette roublarde a évité le moule de société.

Elle s’est coulée dans le sien propre. D’autres, ressemblantes, partagent avec elle l’anti mer. Elle est parfaite.’

Op het eerste gezicht lijkt de titel Citron Citroen niets met het onderwerp van het werk te maken te hebben. Het is een eerder surrealistische benaming, te vergelijken met Magritte’s ‘La trahison des images’ (met onderschrift ‘Ceci n’est pas une pipe’). Anderzijds is de toevoeging van het woord citroen dan toch niet zo onlogisch als het lijkt, aangezien een schijfje citroen ook de traditionele garnering bij vis is.

© The Estate of Marcel Broodthaers c/o Sabam

‘BRUSSELMANS SCHILDERDE STRANDGEZICHTEN

GEÏNSPIREERD OP POPULAIRE BADPLAATSEN ALS

ZEEBRUGGE EN OOSTENDE’

JEAN BRUSSELMANS

(1884 — 1953)

Begonnen als decoratieschilder, groeide Jean Brusselmans met zijn unieke stijl uit tot een inspiratiebron voor kunstenaars over de hele wereld. Hijzelf liet zich onder andere inspireren door enkele van onze populaire badplaatsen.

Zijn uitgebreide oeuvre bestaat uit een breed scala aan artistieke stijlen, variërend van landschappen en stadsgezichten tot stillevens en portretten. De rode draad doorheen zijn werk is een levendig kleurenpalet.

Zijn vroege werk vertoont invloeden van kunstenaars als Van Gogh en Cézanne, maar hij ontwikkelde al snel zijn eigen unieke stijl. Brusselmans’ schilderijen worden vaak gekenmerkt door gedurfde kleuren, opvallende geometrische vormen, sterke lijnen en een gevoel van eenvoud. Hij had een bijzondere affiniteit voor het alledaagse, en slaagde erin om zelfs de meest eenvoudige onderwerpen tot leven te brengen met zijn levendige penseelstreken en kleuren.

ZEEBRUGGE EN OOSTENDE

Brusselmans’ werk getuigt zowel van zijn technische vaardigheid als van zijn vermogen om verschillende stijlen te assimileren. Enkele van zijn belangrijkste werken zijn ‘Boerderij in Dilbeek’, een werk dat zijn overgang naar het kubisme illustreert, ‘Zelfportret met Baard’, als een weerspiegeling van zichzelf in een expressionistische stijl, en ‘Het Gele Huis’, een typerend werk met opvallend kleurgebruik en abstracte vormen.

Brusselmans liet zich ook inspireren door de zee en de Kust en schilderde strandgezichten die geïnspireerd zijn op populaire badplaatsen als Zeebrugge en Oostende. Hij schilderde verschillende kleurrijke taferelen waarop baadsters te zien zijn die genieten van een dagje op het strand.

Hoewel Brusselmans niet zo wijd bekend is als sommige van zijn tijdgenoten, wordt hij nog steeds hoog gewaardeerd om zijn bijdragen aan de Belgische modernistische kunst. Zijn unieke stijl en levendige composities blijven een bron van inspiratie voor kunstenaars over de hele wereld, en hebben vooral de toon gezet voor de ontwikkeling van nieuwe artistieke stromingen in België in de vroege 20e eeuw.

VUURTOREN IN OOSTENDE (1936)

De ‘Vuurtoren in Oostende’ is een vereenvoudigde versie van de voorloper van ‘Lange Nelle’, de huidige vuurtoren van Oostende. Brusselmans heeft de vuurtoren in zijn hemd gezet, net zoals de Oostendenaren het zingen in een oud volksliedje over hun toren ‘Leve de torre van Ostende’. Brusselmans startte zijn compositie vanuit de nog bestaande vuurtoren aan de vaargeul van Oostende. De toren staat pal in het midden en springt direct in het oog. Rond de toren schikt de kunstenaar ook enkele andere maritieme elementen, zoals de wolken, de vismijn en een zeilbootje. In dit schilderij komt Brusselmans’ voorliefde voor geometrie duidelijk tot uiting. Het bouwsel onder de vuurtoren is zuiver constructivistisch en verklaart zo zijn bijnaam van ‘volkse kubist’. Hij heeft een scherp oog voor ritmische patronen, dessins en geometrische motieven.

Collectie Mu.ZEE - Vlaamse Gemeenschap. Foto Steven Decroos

STRANDGEZICHT MET BAADSTERS (1935) NATURE

Voor het thema van de baadsters liet Brusselmans zich inspireren door de Franse traditie van Cézanne en Matisse. Om de vormen en contouren van zijn figuren te benadrukken, gebruikte hij effen kleurvlakken als achtergrond. In 'Strandgezicht met baadsters' staat het kleurvlak los in het landschap, zoals een windscherm of de wand van een strandhuisje. De compositie van het schilderij is planmatig opgevat, zoals het decor van een theater. Op het doek staan vijf naakte vrouwen die in de duinen hun haren opmaken. Brusselmans' eigen vrouw stond model voor de naakten in verschillende poses. De figuren zijn niet afgewerkt, enkele lichaamsfragmenten ontbreken en ook de onderliggende schetsen zijn hier en daar nog zichtbaar. In de verte zien we de horizon met een wazige overgang van zee naar lucht. De sterk uitgewerkte wolkenpartijen zijn een picturaal kenmerk dat Jean Brusselmans sterk typeert.

Dit werk verwijdert zich verder van de werkelijkheid van de zeelandschappen en is als het ware een theatraal decor met opmerkelijke figuren. Brusselmans herleidde de natuurlijke vormen van voorwerpen en interieur tot enkele eenvoudige geometrische figuren. Centraal staat de gele driehoek, met daarrond drie evenwichtig geordende sierborden. Eronder bevinden zich twee Sint-Jacobsschelpen. Tussen de schelpen vertrekt de middellijn van de compositie, die verder loopt langs het bovenste punt van de driehoek en doorheen het bovenste sierbord. Het dambord rechts en de waaier links sluiten de compositie in de benedenhoeken af. Voor- en achtergrond zijn helemaal in elkaar

versmolten. Het luciferdoosje is buitenproportioneel uitvergroot en ook de plaats van de voorwerpen is niet langer verbonden aan de werkelijkheid. Het kegelspel en het luciferdoosje prijken aan de wand tussen de sierborden. 'Stilleven met griffioen' vertoont meer overeenkomsten met een kubistische collage in de stijl van Picasso en Braque dan met een realistisch stilleven.

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Cedric Verhelst.

Collectie Mu.ZEE - Foto Steven Decroos.

Brusselmans schilderde een eerste versie van dit werk in een groter formaat in 1936. Enkele tekeningen en een aquarel getuigen van de formele vastberadenheid waarmee hij dit thema vormgaf. Er is storm op zee, en twee vissersboten zwoegen tegen de laatste kolkende golven. Grote goudomrande zwarte onweerswolken hangen dreigend boven het water, maar daarachter priemt de zon. Een stevige zonnestraal dringt door de wolken heen en schijnt op het water, de rust is nabij. Net zoals bij zijn stillevens verdeelde Brusselmans ook deze compositie in twee horizontale delen. Opvallend is de driehoekige structuur van de gele zonnestraal die door de wolken op het water schijnt. Ondanks het dynamische en turbulente natuurgebeuren, lijkt het net alsof de storm gestold is in een onbeweeglijke toestand. Het licht-donker contrast tussen voor- en achtergrond schept een dramatisch effect, dat nog versterkt wordt door het contrast in de wolken en de scherpe contouren.

Vanaf de jaren ‘20 ontwikkelde Brusselmans zijn eigen kenmerkende geometrische stijl van grote (felle) kleurvlakken, duidelijke lijnen en constructieve verftoetsen. De kunstenaar zag de wereld steeds in rasters en structuren, soms eens met kantelende perspectieven. Brusselmans’ persoonlijke leefwereld en het kustlandschap vormen zijn primaire inspiratiebron en kunnen volgens hem gemakkelijk herleid worden tot enkele eenvoudige geometrische vormen. Brusselmans ziet de natuur als een‘wonderlijk mathematisch monument’. Ze bestaat uit verschillende geordende, gestileerde of zelfs bijna wiskundige patronen die een belangrijke rol spelen in zijn abstracte composities.

HET ONWEDER/DE STORM (1936)

HET STRAND (1951)

Collectie Mu.ZEE - Vlaamse Gemeenschap. Foto Steven Decroos.

Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (Brussel), inv. 9241, foto J. Geleyns.

‘IN HET CASINO KURSAAL VIND JE ONGETWIJFELD EEN VAN

ZIJN INDRUKWEKKENDSTE WERKEN’

PAUL DELVAUX

(1897 — 1994)

Met een schilderij van 26 meter op 5 in het Casino Kursaal van Oostende is Paul Delvaux misschien wel de meest zichtbare kunstenaar aan de Kust. In Koksijde is een heel museum aan de surrealistische schilder gewijd.

Delvaux staat vooral bekend om zijn dromerige en mysterieuze schilderijen die classicistische elementen combineren met surrealistische thema’s en motieven. In een tijd waar je moeilijk kon ingaan tegen sociale conventies, overwonnen Delvaux’ doorzettingsvermogen en vastberadenheid de weerstand van zijn ouders om een leven als kunstenaar uit te bouwen.

Delvaux’ oeuvre bevat vaak (half)naakte vrouwen, spookachtige treinstations en verlaten landschappen, die een bepaald gevoel van vervreemding en mysterie oproepen. Zijn kleurenpalet van gedempte tinten en contrasterende schaduwen draagt ook bij aan de dromerige sfeer van zijn werk. Een van zijn bekendste werken is ‘Het treinstation’, een surrealistisch schilderij van een verlaten treinstation vol mysterieuze figuren. Het werk getuigt van Delvaux’ vermogen om de grenzen van de verbeelding te verkennen en bevestigt zijn naam als ‘realistische schilder van dromen’.

EEN UNIEKE COMBINATIE EN KRUISBESTUIVING

In het Casino Kursaal van Oostende vind je ongetwijfeld een van Delvaux’ indrukwekkendste werken. Het fresco van 26 meter op 5 bevat surrealistische figuren zoals vrouwenfiguren, sirenes en een zeemeermin, op een overwegend blauwe achtergrond die de zee voorstelt.

Iets westelijker langs de kustlijn kan je in het Paul Delvaux museum in Sint-Idesbald (Koksijde) een buitengewone collectie van de kunstenaar ontdekken. Naast zijn eigen schenking wordt de collectie verrijkt door de prestigieuze inbreng van een bijzondere privéverzameling. Jarenlang heeft een kunstminnend echtpaar amateurs zich toegelegd op het verzamelen van de minder bekende – vaak vroege – werken van Delvaux.

Dankzij de combinatie en kruisbestuiving van deze twee omvangrijke collecties, krijg je als bezoeker een volledig visueel overzicht van Delvaux’ oeuvre en begrijp je beter de historische betekenis van Delvaux. De onderschatte jaren twintig en dertig worden geherwaardeerd als opeenvolgende fases die de voorbode waren van zijn algemeen bekend oeuvre.

HOTEL DES DUNES (1948)

In Hôtel des Dunes creëert Paul Delvaux een dromerige en mysterieuze sfeer, waarin een leegstaand hotel in de duinen centraal staat. De verlatenheid van het gebouw en de stille omgeving roepen een gevoel van tijdloosheid en vervreemding op, typisch voor Delvaux’ surrealistische stijl. Zijn kenmerkende figuren, vaak in verstilde poses, ontbreken hier, waardoor de focus volledig ligt op de sfeer van verlatenheid en mysterie. Het werk prikkelt de verbeelding en laat de kijker zich afvragen welke verhalen en geheimen deze plek herbergt.

PAUL DELVAUX

© Fondation Paul Delvaux, Brussel - Sabam België 2024

In Aquarel met Zeezicht toont Paul Delvaux een serene en bijna surrealistische blik op de Kust. Met zachte tinten en delicate penseelstreken schildert hij een kalme zee die eindeloos lijkt

PAUL DELVAUX

© Fondation Paul Delvaux, Brussel - Sabam België 2024

© Fondation Paul Delvaux, Brussel - Sabam België 2024

AQUAREL

MET KUSTTRAM (1945)

In Aquarel met Kusttram verenigt Paul Delvaux zijn fascinatie voor het alledaagse en het surrealistische. De kusttram, een herkenbaar element van het Belgische kustlandschap, lijkt verlaten en glijdt door een stil, tijdloos decor. De zachte kleuren en verstilde sfeer roepen een gevoel van vervreemding op, alsof de tram zich in een droomlandschap bevindt. Zoals vaak in Delvaux’ werk ontbreekt menselijk leven, waardoor de scène een mysterieus, bijna magisch karakter krijgt. Het werk nodigt uit tot overpeinzing en reflectie over reizen, tijd en ruimte.

KURSAAL OOSTENDE (1952)

Dit wandschilderij is ongetwijfeld een van Delvaux’ indrukwekkendste werken. Met afmetingen van maar liefst 26 meter op 5, werd deze kunstparel in het Kursaal voorafgegaan door gedetailleerde voortekeningen en ontwerpen door Delvaux en zijn team. Het fresco zelf bevat surrealistische figuren, zoals vrouwenfiguren, sirenes en een zeemeermin, op een overwegend blauwe achtergrond (die de zee voorstelt). In 2021 werd het werk volledig professioneel gerestaureerd, nadat het in het verleden werd aangetast door het intense gebruik als feest- en evenementenlocatie. Tijdens de restauratiewerken leerden de experts bij over de technieken die Delvaux destijds gebruikte. Zo combineerde hij verf op waterbasis met eieren als bindmiddel.

© Fondation Paul Delvaux, Brussel - Sabam België 2024

PAUL DELVAUX

De vrouw en de natuur zijn twee geliefkoosde thema's van Delvaux, die allebei sterk aanwezig zijn in dit olieverfschilderij. Het is een van de werken die Delvaux in de jaren '30 maakte. Schilderijen uit deze periode zijn erg zeldzaam, aangezien de kunstenaar toen net zijn eerste vrouw had verlaten en haar het huis – inclusief atelier met de inboedel – had overgelaten.

‘Nu sur la plage (Naakte Vrouw op het strand)’ suggereert dat dromen het langzaam overnemen van de werkelijkheid. Met gesloten ogen en opgeheven armen lijkt de jonge vrouw te zijn overgeleverd aan de genoegens van de mijmering. Zij roept het beeld op van de beroemde slapende Venus, waarvan zij een vreedzame versie biedt. Haar zeemeerminlichaam rust op het strand, dat subtiel is veranderd in een kalme zee. De golfjes zijn als een echo van de wolken in een heldere hemel met het licht uit het Noorden. Het beperkte kleurenpalet draagt bij tot de indruk van kalmte die van het geheel uitgaat. Deze compositie verenigt twee elementen die de kunstenaar nauw aan het hart liggen: de vrouw en de natuur. De strakke omlijsting van het naakte lichaam, die het van hoofd tot voeten omsluit, laat de schilder toe kracht te geven aan een onderwerp van extreme eenvoud. Dit olieverfschilderij is de getuigenis van een oeuvre dat nog altijd in opbouw is.

NAAKT OP HET STRAND (1930)

PAUL DELVAUX

Fondation Paul Delvaux, Brussel - Sabam België 2024

‘ENSOR VOND INSPIRATIE

IN DE LOKALE CULTUUR, DE ZEE EN HET BRUISENDE STADSLEVEN’

JAMES ENSOR (1860

— 1949)

Wie Oostende zegt, zegt James Ensor, en omgekeerd. Deze pionier van het Belgische symbolisme en expressionisme, kennen we niet alleen van de groteske maskers en carnavaleske en absurde elementen, maar ook van zijn satirische kijk op het kusttoerisme van toen.

Ensors vroege werken werden sterk beïnvloed door het realisme en het impressionisme. Zijn schilderijen en tekeningen bevatten vaak maskers, skeletten en andere bizarre figuren, die een gevoel van dreiging en vervreemding oproepen. Deze symbolische elementen dienden als een vorm van kritiek op de hypocrisie en bekrompenheid van de samenleving. Ensor stond ook bekend om zijn grafische werk, waaronder etsen en lithografieën. Zijn vaardigheid in die technieken droeg bij aan zijn reputatie als een van de meest veelzijdige kunstenaars van zijn tijd.

EEN DAG AAN ZEE

Zijn hele leven had Ensor een sterke band met de Koningin der Badsteden, Oostende. Hij wordt zelfs beschouwd als een van de meest prominente kunstenaars die de badstad heeft voortgebracht. Ensor werd er geboren en bracht er een groot deel van zijn leven door. Hij vond inspiratie in de lokale cultuur, de zee en het bruisende stadsleven.

Ook in zijn werken komt deze band vaak aan bod, onder meer via taferelen van het maritieme leven en schilderijen die de florerende badcultuur aan de Belgische kust illustreren. In het schilderij ‘De Baden van Oostende’ toont Ensor zijn fascinatie voor de levendigheid van de badgasten en het sociale aspect van de badplaats. Het is een opmerkelijk schilderij, een levendige compositie die op een satirische manier de speelse en vrolijke sfeer van een dag aan zee weergeeft.

Ook de invloed van het veranderende zeelicht speelt een belangrijke rol in Ensors oeuvre. De kunstenaar was geïntrigeerd door de reflecties van het zonlicht op het kabbelende water en die nuances van licht en kleur komen vaak aan bod in zijn werk. De zee en de kustomgeving dienden als een constante inspiratiebron voor Ensor. Hij slaagde erin om deze elementen op een unieke en symbolische manier in zijn kunst te integreren. Het is deze verbinding met de zee die Oostende tot op vandaag blijft koesteren als een belangrijk aspect van zijn artistieke erfgoed.

CHRISTUS BEDAART DE STORM (1891)

Het werk stelt een hevige storm op zee voor, waarin lichteffecten, kleur, atmosfeer en dynamiek de hoofdrol spelen. Dacht Ensor aan de Noordzee toen hij het opgejaagde water van het meer van Galilea schilderde?

Het bootje met Christus en zijn leerlingen lijkt te verdwijnen in een explosie van ‘drama, kleur en sfeer’.

Het licht wordt weergegeven als een eindeloos spel van vormcontrasten. Wat Ensor vooral boeide was hoe hij de voortdurende verandering van licht en kleuren in de lucht kon vastleggen. Hij koos ‘Pro luce nobilis sum’ als wapenspreuk toen hij in 1930 tot de adel werd verheven: ‘Voor het licht ben ik edel’. Vermoedelijk identificeert Ensor zich in dit werk met Christus, maar door het kleine formaat van de figuren is dat moeilijk uit te maken.

JAMES ENSOR

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Adri Verburg - vzw Arcobaleno.

'De kokette dood (maskers)' is een lithografie met centraal een opgedirkt skelet, omringd door verschillende figuren. Het werk werd later door Ensor nog verder uitgewerkt in een schilderij. Maskers, skeletten en doodshoofden zijn enkele van de bekendste componenten uit zijn kunst. Achter de skeletten schuilt een veelzijdig verhaal dat begint in zijn studentenjaren aan de Academie in Brussel. Daar schetste Ensor naar skeletten in de lessen anatomie. Hij was erg gefascineerd door de dood en had zelfs een verzameling doodsbrieven. Deze thematiek intrigeerde zijn oeuvre maar ook hemzelf als persoon

tot op het einde van zijn leven. Ensor wordt ook wel 'le peintre des masques' genoemd. Maskers bieden hem nieuwe expressieve mogelijkheden. Het lelijke of het zwakke verbergt zich niet meer achter een bekoorlijk masker, maar de kunstenaar gebruikt de vermomming om de ware aard van de personages te tonen.

In deze ingekleurde ets legt Ensor de badcultuur aan de Belgische kust vast. Het werk kenmerkt zich door felle kleuren en een levendige compositie. Het schilderij bevat verschillende voorwerpen (zoals badwagens of rollende kleedhokjes) en ook badgasten die genieten van de zee. De vele badende personages vormen alleen of per twee kleine, groteske tafereeltjes, terwijl de afzonderlijke scènes samen tot een groots panorama zijn verwerkt. Het werk vertoont de typische stijl van Ensor, waarbij hij realistische elementen vermengt met symboliek en zijn unieke artistieke visie. Het werk biedt niet alleen een grappige en cynische kijk op de badstranden van Oostende, maar is ook een uiting van Ensors kritiek op rangen en standen, én op de toen heersende preutsheid.

JAMES ENSOR

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Cedric Verhelst.

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Cedric Verhelst.

GROTE MARINE - ZONSONDERGANG (1885)

Hoewel hij wereldberoemd werd als schilder van hilarische maskerades en groteske persiflages, was Ensor aan het begin van zijn carrière een van de grote negentiende-eeuwse realisten en omarmde hij het pleinairisme (schilderen in open lucht). Ensor hield van de Noordzee en schilderde tussen 1880 en 1885 intensief tientallen marines. Hij woonde op amper vijftig meter van de zee en observeerde dagelijks de wolken, nevel en wind en zo ook de eindeloze licht- en kleurschakeringen. In dit werk trekt een hevige regenbui over zee. Het donkere onweer wordt bij Ensor een kleurrijk tafereel met blauw, grijs, wit en tal van schakeringen van bruin en oranje, een prachtig schouwspel. Hij richt zijn aandacht volledig op de weergave van licht en kleur en op zijn persoonlijke ervaring van die werkelijkheid. Op latere leeftijd beschrijft hij licht als ‘de koningin van onze zintuigen’.

VISSERSPAAR (1873 - ‘75)

Het schilderij ‘Visserspaar’ op roze karton is een zeer vroeg olieverfschilderij, te dateren voor een reeks werken waarin Ensor de Koningin der Badsteden Oostende en haar omgeving verkent. Het kunstwerk is gebaseerd op een bestaand prototype. Er zijn geen herkenbare Oostendse plaatsen aanwezig in het werk en ook de kledij van het koppel kan niet als typisch Oostends omschreven worden. Het werk getuigt anderzijds wel van een vroegrijp talent dat al minder romantisch-verfijnd durft te werken en hier en daar toetsen plaatst.

JAMES ENSOR

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Adri Verburg - vzw Arcobaleno.

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Adri Verburg - vzw Arcobaleno.

GEORGE GRARD

Met ‘De Baadster’ en ‘De Zee’ (beter gekend als ‘Dikke Mathille’) als zijn bekendste werken, liet beeldhouwer George Grard zich duidelijk inspireren door de zee. Zijn sculpturen van naakte en mythologische figuren zoals goden en godinnen en klassieke invloeden zijn typerend voor zijn oeuvre.

Grard startte zijn artistieke carrière aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Doornik als schilder. Al snel ontdekte hij dat zijn ware roeping eerder in de beeldhouwkunst lag. Zijn sculpturen worden gekenmerkt door hun krachtige, sensuele vormen en expressieve uitdrukkingen.

Hoewel hij tijdens zijn leven vaak werd geassocieerd met het klassieke figuratieve genre van de ‘Belgische School’, had Grard ook een modernistische kant en experimenteerde hij met abstracte vormen en materialen. Hij combineerde op meesterlijke wijze traditionele technieken met een eigentijdse gevoeligheid en werd daardoor een van de meest veelzijdige en invloedrijke beeldhouwers van zijn tijd.

Grards invloed strekte zich uit tot ver buiten België en zijn werken werden zowel tentoongesteld in galerijen en musea over de hele wereld, als in openbare ruimtes en tuinen. Hij nam deel aan verschillende belangrijke kunstexposities en ontving ook talloze onderscheidingen en prijzen voor zijn werk, waaronder de prestigieuze kunstprijs ‘Prix de Rome’ in 1931.

VAKMANSCHAP EN ESTHETIEK

Grard had een bijzondere affiniteit met het vrouwelijk lichaam.

Zijn werk wordt vaak geprezen om zijn vermogen om de schoonheid en de kracht van de vrouwelijke vorm vast te leggen. Een van zijn bekendste werken is ‘De Baadster’, een bronzen beeld dat een naakte vrouw afbeeldt die zich klaarmaakt om in bad te gaan. Dit werk straalt een gevoel van sereniteit en intimiteit uit en wordt beschouwd als een van de hoogtepunten van zijn oeuvre. Een toonbeeld van zijn vakmanschap en gevoel voor esthetiek.

LA CAILLE (1960)

Zoals veel van Grards beeldhouwwerken bestaat ook het werk ‘La Caille’ in meerdere versies, niet alleen verschillend in grootte, maar vooral in afwerking en snijwerk. De beeldhouwer stond erop de oppervlaktes van zijn sculpturen zelf met de hand te bewerken, zelfs voor monumentale stukken. De huidstructuur is dan ook het handelsmerk van Grard: de gladheid weerspiegelt een intense sensualiteit. ‘La Caille’ betekent letterlijk ‘de kwartel’, maar ‘ma caille’ wordt in familiaire context ook liefelijk voor kinderen of meisjes gebruikt – ‘mijn liefje, mijn meisje, mijn muisje, mijn zusje’ – al kan het woord ook een erotische connotatie hebben.

GEORGE GRARD

© Sabam België 2024 - © Stichting George Grard.

DE ZEE/LIGGEND NAAKT/DIKKE MATHILLE (1954)

DE ZEEMEERMIN (1950-1952)

Naar aanleiding van de aanleg van een verkeersrotonde in Koksijde, stemde de gemeenteraad in met de aankoop van Grards kunstwerk 'De Zeemeermin'. De keuze was niet toevallig aangezien Grard een groot deel van zijn leven in Sint-Idesbald (een deelgemeente van Koksijde) doorbracht. De kunstenaar maakte het beeld begin jaren '50. Zijn partner Isette Gabriels was zijn model. Dat was ze trouwens ook voor het werk 'De Zee' – in de volksmond Dikke Mathille – in Oostende. Volgens Grards dochter Chantal is 'De Zeemeermin' bedoeld als fontein. De lokken van het haar doen denken aan de golven van de zee en de zeemeermin zou het symbool moeten worden van de gemeente Koksijde.

De Leopold II-laan buigt in een sierlijke bocht omheen het bekendste bronzen vrouwenbeeld van Oostende: Grards 'De Zee'. 'Liggend Naakt' is een andere naam voor deze dame, maar in de volksmond wordt ze steevast ‘Dikke Mathille’ genoemd. Beeldhouwer Grard had in zijn oeuvre een voorkeur voor het vrouwelijk naakt. In 'De Zee' verbeeldde hij de weelderigheid en sensualiteit van de zee in een volslanke, naakte vrouwenfiguur.

GEORGE GRARD

Stichting George Grard.

Voor dit werk liet Grard zich inspireren door kunstenares Francine Van Mieghem. Zij werd doorheen zijn leven zijn grote steun, een toeverlaat en een muze. Op vandaag staat er een versie van dit imposante beeld in het Veurnse stadspark en op de site van Ten Bogaerde in Koksijde. Daar kan je Grards sculpturen uit de vaste collectie bewonderen op een unieke locatie waar kunst, natuur en erfgoed samenvloeien.

Grard’s bronzen beeld ‘Het Water’ is een naakte, liggende en mysterieuze figuur die de verbondenheid met de vrije natuur en het water symboliseert. De vrouw ligt op haar rug met gekruiste benen en haar armen zo opgevouwen dat ze haar hoofd ondersteunen. Op het eerste gezicht lijkt ze wel aan het zonnebaden terwijl ze dromerig naar de wolken staart. Alhoewel het beeld Grard’s typerende stijl (de harmonieuze combinatie tussen de natuur en de vrouw) belichaamt, zijn er ook enkele nieuwe elementen. Het slanke en lenige vrouwenlichaam in ‘Het Water’ staat

in contrast met de dominante volronde lichaamstypes in de beeldhouwer zijn oeuvre. Daarnaast is er ook een evolutie in de meer open vorm van het figuur. Waar de kunstenaar vroeger vooral gebalde en compacte vormen presenteerde, is hier juist meer ruimte voor open vormen met lichtdoorgangen.

VROUW DIE NAAR DE ZON KIJKT

L’EAU

GEORGE GRARD

© Sabam België 2024 - © Stichting George Grard.

© Sabam België 2024 - © Stichting George Grard.

‘ZIJN ONGEWONE EN DROMERIGE WERKEN DAGEN DE WERKELIJKHEID UIT’

RENÉ MAGRITTE

(1898

— 1967)

René Magritte, die wereldwijd bekendstaat als vaandeldrager van het Belgisch surrealisme, debuteerde in de schilderkunst met eerder futuristisch en abstract werk. In het Casino van Knokke vind je een eerbetoon aan zijn werk en zijn unieke kijk op de realiteit.

Na een kunstopleiding aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Brussel ontwikkelde Magritte zich doorheen zijn carrière tot een ware meester van het surrealisme. Die artistieke beweging verkent de verbeelding en roept droomwerelden op. Magritte staat bekend om zijn realistische voorstellingen van alledaagse voorwerpen, maar telkens weer met een vleugje irrationaliteit.

Zijn ongewone en dromerige werken dagen de werkelijkheid uit en nodigen je uit om de gebruikelijke percepties van voorwerpen en situaties te heroverwegen. Dat geldt bij uitstek voor een van Magrittes meest iconische werken: ‘La trahison des images’, beter bekend als ‘Ceci n’est pas une pipe’. Dat schilderij roept de filosofische vraag op over de relatie tussen afbeeldingen en de werkelijkheid, en over de rol van taal bij het interpreteren van kunst.

FOTOGRAFISCHE PRECISIE EN VERVREEMDING

Ook andere werken van Magritte worden gekenmerkt door zijn zin voor detail en zijn vermogen om alledaagse objecten om te vormen tot mysterieuze symbolen. Zijn schilderijen, die vaak getuigen van een bijna fotografische precisie, bevatten een element van vervreemding, waardoor je als kijker wordt uitgedaagd om de verborgen betekenissen te ontrafelen.

Naast zijn schilderijen stond Magritte ook bekend om zijn uitdagende uitspraken over kunst en creativiteit. Hij geloofde sterk in de kracht van verbeelding en beweerde dat ‘alles wat we zien, slechts een droom binnen een droom is’.

In het Casino van Knokke bevindt zich de Magrittezaal, die volledig gewijd is aan Magritte en zijn bijdrage aan de kunstwereld. De muren van de zaal zijn versierd met zijn monumentaal handgeschilderd fresco ‘Het Betoverde Rijk’, dat ook verwijzingen naar de zee bevat.

CASINO VAN KNOKKE (1952 - ‘53)

Magritte maakte deze monumentale 360° muurschildering in 1952-1953 op vraag van de toenmalige directeur van Casino Knokke Gustave Nellens. Die was een groot kunstliefhebber en wilde een groot panoramisch fresco in het casino. Het werk heeft nog niets van zijn indrukwekkende kracht verloren: de muurschildering van 72 meter lang en 7 meter hoog is wereldwijd bekend en geliefd. Aan de hand van kleurrijke, surrealistische taferelen vertelt Magritte de bezoeker enkele magische verhalen uit zijn eigen leefwereld. Hij combineert kinderlijke fascinatie met volwassen boodschappen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dankzij dit indrukwekkende meesterwerk de rotondezaal van architect Léon Stynen omgedoopt werd tot de iconische ‘Magrittezaal’.

LA PROMENADE DU DIMANCHE (1906 - '08)

'L'homme du large' (De man van de wijde zee) is een van de belangrijkste werken uit Magrittes zwarte periode (1925-1930). Zijn kunstwerken uit die periode verbeelden taferelen die vooral gekenmerkt worden door een dreigende en zelfs macabere sfeer. Duistere landschappen, rode of grijze draperingen en gesloten ruimten vormen vaak het decor voor vreemde voorwerpen en personages. In deze somber gekleurde decors toont de kunstenaar alledaagse voorwerpen op een onverwachte en theatrale manier. De talrijke werken uit die periode zijn minutieus geschilderd en dompelen ons onder in een geheimzinnig en betoverend universum. Op een poëtische manier maakt Magritte van zijn schilderijen 'zichtbare denkbeelden' die bijdragen aan de emancipatie van de geest.

LA FLÈCHE DE ZÉNON (1954)

De Griekse filosoof Zeno bedacht een reeks paradoxen, waaronder de paradox van de pijl. Die beschrijft een vliegende pijl en stelt dat op elk specifiek moment in de tijd, de pijl op een bepaalde positie in de ruimte is en dus stilstaat. Als je dit idee uitbreidt over de gehele vlucht van de pijl, dan lijkt het alsof de pijl nooit beweegt, omdat op elk afzonderlijk tijdstip de pijl een vaste positie heeft en dus niet in beweging is. Zeno besluit hieruit dat, als de pijl op elk tijdstip stil staat, de pijl altijd stilstaat en dus beweging een illusie is. Magritte brengt een eerbetoon aan Zeno's paradox met een al even onwaarschijnlijk beeld van een groot rotsblok dat boven de zee zweeft. Misschien is het niet de bedoeling dat we ons afvragen hoe dat blok daar gekomen is of waar het naartoe gaat, aangezien elke beweging onmogelijk is.

LE SÉDUCTEUR (1950 & ‘53)

‘Le séducteur’ (De verleider) is een surrealistisch schilderij dat Magritte een eerste keer maakte in 1950 en daarna opnieuw in 1953. De versie uit 1950 is in het bezit van het Virginia Museum of Fine Arts, terwijl de versie uit 1953 zich in een privécollectie bevindt. ‘De verleider’ vormt in essentie de reflectie van Magritte over verschillende manieren van interpretatie. De boot speelt een prominente rol in dit werk en is bijna niet te onderscheiden van de zee op de voorgrond. Zo vloeien onderwerp en achtergrond als het ware in elkaar over, waarbij Magritte de traditionele hiërarchie tussen het picturale en het decoratieve laat vervagen.

SHÉHÉRAZADE (1950)

De mythische Sheherazade veroverde de aandacht en uiteindelijk het hart van Shahryar (of ‘koning’) met haar verhalen. Verraden door zijn eerste vrouw, nam de koning elke nacht een nieuwe geliefde, om haar ‘s ochtends te laten onthoofden. Sheherazade bood zichzelf aan de koning aan en vertelde zo’n wonderlijk verhaal dat haar leven werd gespaard, zodat ze de volgende nacht weer verder kon gaan. En zo hield de koning Scheherazade in leven terwijl hij gretig uitkeek naar elk nieuw verhaal, totdat, duizend en één avontuurlijke nachten en drie zonen later, de koning niet alleen was vermaakt, maar ook wijselijk was opgevoed in moraal en vriendelijkheid door Scheherazade, die zijn koningin werd. Het werk is gebaseerd op Edgar Allan Poe’s verhaal van de Perzische koningin Scheherazade, de verteller van Duizend-en-een nacht. In het werk richt Magritte vooral de aandacht op haar ogen en rode mond, de plaats van al haar kracht. Met haar gelaatstrekken gehuld in een delicate sluier van diamanten, wordt deze meeslepende figuur een visuele herinnering aan de sluiers die over de waarheid der dingen zijn gedrapeerd. Om te weten wat echt is, moeten we voorbij het uiterlijk kijken.

© Succession René Magritte - © Sabam België 2024

© Succession René Magritte - © Sabam België 2024

‘MASEREEL LIET ZICH OOK INSPIREREN DOOR DE ZEE EN HET VISSERSLEVEN’

FRANS MASEREEL

(1889 — 1972)

Als geboren Blankenbergenaar is Masereel een kind van de zee. Hij ontwikkelde een heel eigen stijl met zijn houtsneden, waarin regelmatig verwijzingen zaten naar het maritieme leven en de zee.

Frans Masereel staat vooral bekend als graficus en was een pionier in de moderne houtsnede. Bij deze techniek wordt een tekening in een houten blok gesneden, waarna het blok als stempel gebruikt wordt om afbeeldingen op papier te drukken.

Masereel volgde een kunstopleiding aan de Academie voor Schone Kunsten in Gent. Hij begon zijn carrière dan wel als schilder, maar ontdekte snel zijn ware roeping in de grafische kunst. Door zijn kenmerkende techniek van houtsnede vertelt de kunstenaar een verhaal, zonder effectief woorden te moeten gebruiken. Zijn houtsneden zijn vaak opvallend in hun eenvoud, maar tegelijkertijd doordringend in hun boodschap. Bovendien getuigen ze van zijn meesterschap over lijn, vorm en compositie.

DE KRACHT VAN KUNST

Masereel – wiens werken worden gekenmerkt door krachtige en expressieve beelden die sociale en politieke thema’s verkennen – geloofde in de kracht van kunst als een middel tot sociale verandering. Zijn kunst wordt dan ook vaak gezien als een reactie op de maatschappelijke gebeurtenissen van zijn tijd, zoals de twee wereldoorlogen.

Masereel heeft een enorme invloed gehad op de grafische kunst, over de generaties en landsgrenzen heen. Zijn werk inspireerde talloze kunstenaars en schrijvers, waaronder de Duitse expressionistische filmmakers en de Amerikaanse striptekenaar Lynd Ward.

Masereel liet zich ook inspireren door de zee en het vissersleven. In zijn werken vind je vaak een link terug naar het maritieme leven aan de Kust. Zo plaatst hij zeemeerminnen en -mannen in houtsnede op de voorgrond in een eindeloze zee vol boten en ankers.

ANKERS (1968)

Masereel staat internationaal vooral bekend om zijn pacifistisch en humanitair grafisch werk. Vaak wordt ook uit het oog verloren dat hij naast kunstenaar ook wel een ‘beelddichter’ was. Hij creëerde tientallen doeken en houtsneden geïnspireerd op de zee en de mariene mythologie, zijn natuurlijke habitat. De zee en alle objecten hieraan gerelateerd roepen voor de Blankenbergse kunstenaar natuurkracht en fascinatie op.

© Sabam België 2024 - © Frans Masereel Stiftung Saarbrücken

NAAMLOOS (ZEEMEERMINNEN)

In verschillende maritieme werken komen de sirènes (zeemeerminnen) van Masereel terug. Volgens de Griekse mythologie zijn deze sirenen eigenlijk half vrouw en half mens. Ze zitten aan de Kust van een eiland en met hun betoverend gezang lokken ze de voorbijvarende schepen op de klippen. In Masereels werken duiken deze prachtige figuren vaak s’nachts op in de verbeelding van vissers en matrozen. Ze vormen als het ware de verpersoonlijking van de onweerstaanbare en soms zelfs fatale aantrekkingskracht van de zee. Anderzijds symboliseren de wezens ook het onbestemde verlangen van de mens naar alles wat onbereikbaar en ongrijpbaar is.

DROMERIGE MATROOS (1967)

Frans Masereel groeit op in Blankenberge tussen het continu aanwezige achtergrondgeluid van de golfslag op het strand en het gekrijs van meeuwen. In de jaren 1890 is Blankenberge nog een vissersdorp waar Masereel als kleine jongen opgroeit. Zijn prille herinneringen aan Blankenberge gaan dan vooral over een oude visser die hem meenam op wandelingen door de duinen en ‘le Bassin des pêcheurs’. Ook matrozen en andere zeelieden spelen een centrale rol in zijn verbeelding, zoals deze dromerige matroos.

De zee, in al haar eenvoud en complexiteit, was voor Masereel een geliefkoosd thema dat in zijn werken herhaaldelijk terugkomt in zijn zo typische, ongecompliceerde vormentaal. Ook mensen in en rond de zee vormen een focus van de kunstenaar, hij beeldt ze op een natuurlijke, pure en krachtige manier af.

SCHILDERIJ VAN TWEE VISSERS (1928)

In de duinen van de havenbuurt van de vissershaven in Boulogne-sur-Mer schildert Masereel een hele reeks indrukwekkende figuurstukken rond het maritieme leven. In het schilderij van Twee Vissers brengt de kunstenaar een expressief portret van twee fors gebouwde vissers. Door het gebruik van een paletmes kiest Masereel voor dikke lagen verf met een brede vierkante toets, wat de intensiteit van het ruwe en harde vissersleven nog extra versterkt.

NAAMLOOS (BLOTE VROUW)

‘JE

VINDT EEN ONMISKENBARE LINK MET DE ZEE IN DE ALGEMENE SFEER VAN RUST EN

LUC PEIRE

Met de selectie van Luc Peire voor het thema ‘Meesterwerken van de zee’ nemen we je mee naar Knokke-Heist, waar je een inkijk krijgt in zijn kunst en leven in relatie tot de zee en de Kust. Peire wordt beschouwd als een belangrijke vertegenwoordiger van de geometrisch-abstracte kunst.

Na zijn begin als beeldhouwer richtte hij zich op de schilderkunst. Hij schilderde vooral abstracte composities waarin geometrische vormen gecombineerd worden met kleurgebruik. Zijn stijl wordt gekenmerkt door harmonie, evenwicht en sereniteit, eigenschappen die symbool staan voor de Kust en de zee.

Hoewel Luc Peire niet specifiek bekendstaat voor zeelandschappen, vind je een onmiskenbare link met de zee in de algemene sfeer van rust en sereniteit in zijn werk. In zijn beginjaren schilderde hij trouwens wel enkele zeezichten die te zien zijn in de viewmaster.

GEÏNSPIREERD DOOR NATUUR EN KUST

De link met Knokke-Heist was bovendien heel tastbaar en concreet aangezien hij een atelier had in de Duinbergenlaan. De badstad stond en staat nog steeds bekend als een artistieke gemeenschap die vele kunstenaars aantrekt vanwege de inspirerende omgeving. Dat was ook het geval voor Luc Peire die zich in zijn Knokse atelier liet inspireren door de omringende natuur en kustomgeving.

SERENITEIT IN ZIJN WERK’

ENVIRONNEMENT (1967)

In zijn atelier in Knokke-Heist schilderde Luc Peire de iconische graphiewanden (zwarte schilderingen op formica) van zijn eerste ‘Environment’. Daarna zou hij nog er nog twee maken. In ‘Environnement’ staan twee belangrijke concepten centraal: enerzijds de mens en anderzijds de ruimte waarin deze mens zich bevindt. Als meester van het abstract verticalisme creëerde Peire met deze installatie een duizelingwekkende ruimte waarin de spiegelwanden een intrigerend gevoel van oneindigheid oproepen. Volgens de kunstenaar is het gevoel van ‘streven naar oneindigheid’ de essentie van de zoektocht van elk individu. Hij omschrijft zijn eigen werk dan ook zelf als ‘het meest expliciete beeld’ van zijn streven. Het werk reisde de wereld rond en werd onder andere tentoongesteld in Parijs, Rijsel, Brugge, Rotterdam, Helsinki, Stuttgart, Keulen, Venetië...

Sinds juli 2003 kan je het atelier van de kunstenaar bezoeken in ‘Atelier Luc Peire – Stichting Jenny & Luc Peire’. Deze stichting werd door Peire zelf bij testament opgericht en heeft tot doel zijn oeuvre voor een zo ruim mogelijk publiek open te stellen en zijn leef- en werkmilieu in stand te houden. Het archief van de Stichting verzamelt en bewaart alle gegevens en materiaal over Luc Peire, zijn oeuvre, zijn artistieke en familiale omgeving.

Je vindt de Stichting in de De Judestraat 64 in Knokke-Dorp. Daar bevinden zich het voormalige atelier, de bungalow en de tuin van Jenny en Luc Peire. Er werd ook een functionele nieuwbouw opgetrokken als ‘kluis’ voor de werken van Luc Peire, inclusief een kleine tentoonstellingsruimte, ontworpen door de architecten De Bruycker-De Brock. Zij ontwierpen ook een ‘tuinkamer’ in de tuin die speciaal uitgebreid werd om Peires sleutelwerk ‘Environnement I’ te kunnen tentoonstellen.

HET STRAND (1949)

Luc Peire abstraheert het kustlandschap tot een spel van strakke lijnen en verticale vormen. Zijn minimalistische stijl geeft een vervreemdende kijk op het strand, waar natuurlijke elementen zoals zand en zee zijn teruggebracht tot geometrische vormen en subtiele kleurvlakken. De verticale lijnen suggereren een oneindige ruimte en benadrukken Peire’s fascinatie voor het evenwicht tussen orde en chaos. Dit werk prikkelt de verbeelding en nodigt de kijker uit om verder te kijken dan de zichtbare werkelijkheid, naar een diepere, abstracte interpretatie van het landschap.

STRAND (1935) MARINE

Strand van Luc Peire is een intrigerend werk dat de essentie van de Kust op een abstracte manier weergeeft. Met zijn kenmerkende verticale lijnen en geometrische vormen creëert Peire een dynamisch en modern tafereel. De strakke lijnen en contrasterende kleuren brengen een gevoel van beweging en energie over, alsof de zee en het strand zelf tot leven komen op het doek.

In Marine benadert Peire de zee met dezelfde abstracte visie. De oneindigheid van de zee wordt weergegeven door strakke horizontale lijnen, terwijl de verticale structuren een gevoel van balans en diepte geven. De kalmte van de zee wordt voelbaar door de subtiele kleurcontrasten en eenvoudige vormen.

In Pagilu exploreert Luc Peire de grenzen van abstractie en verticaliteit. Het schilderij is opgebouwd uit lange, verticale lijnen en strakke vlakken, die een gevoel van beweging en ruimte oproepen. De minimalistische compositie en het gebruik van donkere en lichte contrasten creëren een haast meditatieve sfeer. Peire’s werk, waaronder Pagilu, benadrukt zijn zoektocht naar harmonie en balans binnen een gestructureerde ruimte, waarbij hij de essentie van vorm en lijn benadrukt. Dit abstracte schilderij nodigt de kijker uit om betekenis te vinden in de eenvoud van de compositie.

(1947)

PAGILU (1991)

© Sabam België 2024 - © Stichting Jenny & Luc Peire

© Sabam België 2024 - © Stichting Jenny & Luc Peire

& Luc Peire

BLAUWE MARINE (1947)

VAN DE KUST EN HET HARDE VISSERSLEVEN, CREËERDE PERMEKE STEEDS

MEER MONUMENTALE SCHILDERIJEN’

CONSTANT PERMEKE

(1886 — 1952)

Hoewel Permekes stijl vooral gekenmerkt wordt door aardekleuren en -tinten heeft de in Antwerpen geboren kunstschilder en beeldhouwer een onlosmakelijke band met de kuststreek.

Met zijn krachtige, robuuste werken die de nadruk leggen op vormen en een donker kleurenpalet, wordt Permeke gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het Vlaamse expressionisme. Hij volgde aanvankelijk een opleiding tot beeldhouwer maar ontdekte al snel zijn passie voor schilderen. In 1912 verhuisde hij naar de kust en begon zijn kenmerkende stijl te ontwikkelen. Geïnspireerd door het ruwe landschap van de Belgische kust en het harde leven van de vissers, creëerde Permeke steeds meer monumentale schilderijen, doordrenkt van emotie en een gevoel van primitiviteit.

Zijn werken zijn vaak bevolkt met massieve figuren en geschilderd met brede penseelstreken in aardse, sombere kleuren. Hierdoor laat zijn oeuvre een diep mededogen zien voor de mensheid en weerspiegelt het de sociale en menselijke aspecten van het leven. Anderzijds zorgt het gebruik van zware contourlijnen en vereenvoudigde vormen dan weer voor een gevoel van monumentaliteit en eeuwigheid in Permekes werk.

DE CYCLUS VAN LEVEN EN DOOD

Een van zijn bekendste werken is ‘De Zaaier’, een imposant schilderij van een boer die in een kaal landschap zaait. Het werk symboliseert de eeuwige cyclus van leven en dood, en de kracht van de menselijke wil om te overleven te midden van harde omstandigheden.

Permeke schilderde ook enkele zeezichten met olieverf op doek. Die kan je onder andere bewonderen in Mu.ZEE in Oostende en in het Permekemuseum in Jabbeke, gevestigd in zijn voormalige atelier/woonplaats.

Vanaf het midden van de jaren 1920 legde Permeke zich toe op zeegezichten. Het thema van de Noordzee in al haar kracht en pracht blijft hem zijn hele leven lang boeien. De weergave van de bewegende watermassa is voor Permeke een spiegel van zijn eigen ziel en vooral ook een middel om zijn persoonlijke emoties uit te drukken. In het begin bevatten zijn marines nog delen van het strand en de golfbrekers, maar later blijft enkel de essentie van de zee over. In ‘Blauwe marine’ is deze eenvoud goed te zien. Permeke laat elke vorm van anekdotiek weg en kiest voor een zuivere en emotionele kleurexpressie.

DE SJEES (1926)

'De sjees' is één van de hoogtepunten in Permekes oeuvre en werd geschilderd in de buurt van Jabbeke. De keuze voor warme en contrasterende kleurtonen maakt van dit schilderij een opvallende uitschieter in zijn oeuvre in de jaren '20. De lichtvoetigheid van de voorstelling staat in schril contrast met zijn voornamelijk zwarte schilderijen. Typerend voor Permeke is de verregaande vervorming van mens en dier. Ondanks de monumentaliteit van de figuren en het paard, wil de schilder de zondagse welgezindheid uitbeelden. De bles en de wapperende manen van het paard, en vooral de lichte, bijna vrolijke tred van het dier brengen een ludieke ode aan het (toenmalige) plattelandsleven.

Met 'Heldere Marine' bewijst Permeke dat de zee voor hem een blijvende inspiratiebron is. Hij schilderde de zee talloze keren in al haar verschillende gedaanten. Soms is ze kalm, soms stormachtig, maar voor de kunstenaar is ze steeds een spiegel van zijn eigen ziel. En hoewel zijn werk vaak duister is, schildert Permeke hier juist een eerder lichte en kleurrijke variant. Expressief en met dikke penseelstreken kan je op het schilderij de hevigheid en kracht van de zee afleiden, het werk van een echte gedreven Meester van de Zee.

HELDERE MARINE (1928)

DE GROTE MARINE (1935)

VISSERSVROUW (1921)

Geboeid door het harde vissersleven, observeerde en schetste Permeke de vissers die hun boten losten in het Oostendse visserskwartier, maar ook hun vissersvrouwen die de vis daarna verkochten. In zijn atelier werkte hij de schetsen verder uit, nu eens tot meer dan levensgrote houtskooltekeningen, dan weer tot ragfijne kleinere tekeningen zoals deze ‘Vissersvrouw’. In het begin van de jaren twintig ontdekte Permeke ook de primitieve kunst via de werken van Picasso en het kubisme van Gust De Smet en Oscar Jespers. Voor Permeke waren vooral de eenvoudige en krachtige vormen van de primitieve beeld-

jes en maskers een inspiratiebron voor zijn tekeningen en schilderijen. Hij schematiseerde en vervormde het gezicht en het lichaam van de vissers en boeren om meer gevoel en expressie uit te beelden. Dankzij schilderijen met een schakelfunctie zoals deze ‘Vissersvrouw’ werd Permeke onmiddellijk in de modernistische en expressionistische scene opgenomen.

Tijdens de zomermaanden van 1930 tot 1937 ging Permeke vaak varen met zijn boot De Zeeuw, die aangemeerd lag langs de Oostendse vaart. Hoewel hij geen grote tochten meer op volle zee maakte zoals vroeger, was de zee opnieuw het favoriete thema van zijn schilderijen. In 1935 schilderde Permeke ‘De grote marine’ voor het Maritiem Paviljoen van de Wereldtentoonstelling in Brussel. Het is meteen ook de grootste marine uit zijn oeuvre, een monumentaal doek van 2 op 4 meter dat hij in slechts 48 uur schilderde. Met de dreigende wolkenhemel en donkere zee ziet het werk er op het eerste gezicht zeer grimmig en zwaarmoedig uit. Toch schijnt er licht aan de horizon. De witte schuimkoppen hier en daar maken het geheel iets beter verteerbaar.

‘JE VINDT EEN ONMISKENBARE LINK

MET DE ZEE IN DE ALGEMENE SFEER VAN RUST EN SERENITEIT IN ZIJN WERK’

LÉON SPILLIAERT (1881

— 1946)

Geboren Oostendenaar Léon Spilliaert wordt algemeen gezien als een belangrijk figuur in het symbolisme en expressionisme. Zijn werken geven blijk van een introspectieve en vaak melancholische kijk op het leven. En hoewel hij niet meteen maritieme onderwerpen koos, is zijn werk vaak doordrenkt van de bijzondere sfeer van de Kust.

Spilliaert begon al op jonge leeftijd te tekenen en te schilderen, op zoek naar zijn eigen kenmerkende stijl. In enkele van zijn vroege werken focust de kunstenaar vooral op donkere en sombere landschappen die een gevoel van desolaatheid en vervreemding oproepen. Daarnaast wordt Spilliaerts kunst voornamelijk gekenmerkt door een unieke combinatie van symboliek, abstracte elementen en realistische weergaven. Door het gebruik van licht en schaduw creëert hij een dramatisch effect, waardoor zijn werken een poëtische en contemplatieve sfeer hebben.

IN DE PSYCHE VAN DE KUNSTENAAR

Zijn interesse in de innerlijke wereld van de mens kwam ook tot uiting in zijn vele zelfportretten – zoals het bekende ‘Zelfportret met Lantaarn’ – die zijn eigen angsten, twijfels en verlangens symboliseren. Als kijker word je door de intense, bijna hypnotiserende blik als het ware uitgenodigd om diep in de psyche van de kunstenaar te kijken.

Als kunstenaar uit Oostende is Spilliaerts link met de zee en de Kust evident. Hoewel hij niet altijd maritieme onderwerpen afbeeldde, ademt zijn werk vaak de unieke sfeer van de Kust.

Zijn nachtelijke scènes en reflecties kunnen gezien worden als een artistieke verkenning van de mysteries van de zee. Een voorbeeld hiervan is Spilliaerts werk ‘De Golf’, een schilderij dat de kracht van de zee symboliseert door middel van suggestieve lijnen en contrasten. In Mu.ZEE kan je een uitgebreide collectie van Spilliaerts werken bewonderen.

BRISE

D’OSTENDE (1900-1901)

Spilliaerts vader, Leonard-Hubert Spilliaert, baatte een kapperszaak-parfumerie uit in de Kapellestraat in Oostende. Hij creëerde af en toe eigen parfums, zoals zijn ‘Brise d’Ostende’.

Deze tekening van zoon Spilliaert verwijst naar datzelfde parfum. Was het een ontwerp voor een affiche of zelfs een etiket? Je ziet een vrouw met opwaaiende jurk, een thema dat ook terugkomt in het werk ‘De Windstoot’.

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Cedric Verhelst.

Tijdens zijn wandelingen gaat Spilliaert volledig op in mijmeringen. Zijn geest en blik zijn nooit in rust. In de vertrouwde omgeving van Oostende, in parken, aan zee of op het platteland, hij vindt altijd een reden tot verwondering en die komt terug in zijn kunst. Ook eenvoudige voorwerpen als zeeschelpen hebben voor hem iets poëtisch en mysterieus. Hij plaatst ze naast elkaar, als stille objecten zonder eigen identiteit. Spilliaert probeert zo de schelpen opnieuw in de ruimte te plaatsen. Beetje bij beetje slaagt hij erin het geheim van hun structuur te ontrafelen. Lichtreflecties verlichten hun materiële structuur. Ze blijven realistisch in hun mysterieuze verschijning, maar hebben ook iets kostbaars en worden een voorwendsel voor een spel van elegante en decoratieve rondingen.

In ‘De Windstoot’ stelt Spilliaert een vrouw voor aan de rand van het water. Ze klampt zich vast aan de reling op de kade en staart naar de einder. Ze staat op de barricade en misschien schreeuwt ze de longen uit haar lijf. Het waait heel hard en toch is het oorverdovend stil. Het thema van een vrouw met opwaaiende jurk op de zeedijk kwam vaak terug in de grafiek van het einde van de negentiende eeuw. Ook Félicien Rops en Édouard Dubar hebben dergelijke humoristische prenten gemaakt. Spilliaert gaf deze banale gebeurtenis een expressionistische uitdrukking en vormgeving. Hij reduceerde de vrouw tot een donker silhouet, scherp afgetekend tegen het decoratieve spel van het kabbelende water. Heel even roept het personage ‘De schreeuw’ van Edvard Munch voor de geest. Spilliaert had een grote fascinatie voor de bijzondere relatie van de vrouw met de zee, voor hun vergelijkbare temperament.

COQUILLAGE (1909)

WINDSTOOT (1904)

Collectie Mu.ZEE - Bruikleen uit privéverzameling. Foto Steven Decroos.

DE DUIZELING (1908)

Net voorbij de Koninklijke Gaanderijen in Oostende vind je een postuum monument ter ere van Léon Spilliaert, gebaseerd op een van zijn topwerken, ‘De Duizeling’. Het monument én de tekening tonen een torenachtige constructie van concentrische plateaus die opdoemt uit de duisternis. Een gesluierde vrouw probeert zich staande te houden en voert een gevecht met de wind. De verschillende trapniveaus zijn te hoog om je snel uit de voeten te maken. De vrouw zit gevangen in een nachtmerrie en ontsnappen is geen optie. Spilliaert creëert hier een visioen van afschuw en wanhoop. De vrouw klampt zich vast aan de duizelingwekkende trap, de angst heeft haar in zijn greep en de spiraal naar beneden lijkt eindeloos. Ze lijkt ook voorzichtig een voetje in het onzekere te zetten. Bevindt haar redding zich in de diepte, of is het net haar ondergang?

DE BADERS (1917)

Vanuit een hoog standpunt observeert Spilliaert in ‘De baders’ een jongeman die zijn vriendinnetje op de rug heeft genomen en aan de waterlijn staat. In een innige omhelzing klampt ze zich aan hem vast. Het koppel staat in sterk contrast met de abstracte golven. Met deze lithografie herneemt Spilliaert één van zijn favoriete thema’s, dat van de baders aan de Kust. Je herkent als kijker ook meteen de invloed van de Japanse prentkunst en van de Nabis of profeten, een groep postimpressionistische Franse kunstschilders die actief waren in het laatste decennium van de 19e eeuw.

Collectie Mu.ZEEStad Oostende. Foto Steven Decroos.

Collectie Mu.ZEE - Stad Oostende. Foto Steven Decroos.

LAAT JE HET HELE JAAR DOOR INSPIREREN DOOR MEESTERWERKEN VAN DE ZEE

De zee inspireert al eeuwenlang kunstenaars van allerlei stromingen. Laat jezelf ook inspireren door de Kust met tal van ideeën voor een boeiende en leerrijke uitstap. Want ook vandaag is de band tussen de kunstenaars uit deze belevingsgids en de zee nog steeds voelbaar en zichtbaar. In musea, in kerken, in openbare gebouwen

PAUL DELVAUXMUSEUM KOKSIJDE

Neem een echte duik in het leven en werk van Paul Delvaux! Hier vind je de grootste verzameling werken van de surrealistische schilder. Verspreid over meer dan 1000 m² aan tentoonstellingsruimte, nodigt het museum je uit om kennis te maken met de schilderijen, aquarellen, tekeningen, schetsboeken en etsen uit het werk van de internationaal befaamde kunstenaar. Laat je onderdompelen in een poëtische wereld en maak kennis met de vrouwen en geraam-

ten, de neoklassieke architectuur en de treinen die deel uitmaken van de dagdroom van Paul Delvaux. Je kan in het museum terecht voor tentoonstellingen die nieuwe perspectieven bieden op een complex en gevarieerd oeuvre.

P. DELVAUXLAAN 42 – 8670 SINT-IDESBALD OPEN VAN 10U30 TOT 17U30 TIJDENS WEEKENDS EN VAKANTIES. WWW.PAULDELVAUXMUSEUM.BE

GESLOTEN OP MAANDAG, VOOR ANDERE WEEKDAGEN KAN JE DE WEBSITE RAADPLEGEN. SLUITINGSPERIODE VAN 06/01/25 TOT 21/02/25.

KUNSTENCENTRUM TEN BOGAERDE

KOKSIJDE

Een kunstencentrum in een voormalige kloosterabdij?

Het kan zomaar. De kloosterabdij Ten Bogaerde werd rond 1148 aan de abdij Ten Duinen geschonken. Vanaf 1950 maakte de landbouwschool gebruik van de kloosterboerderij. In de jaren ‘90 werd het voormalige kerkgebouw gerestaureerd en omgebouwd tot een cultureel centrum. Met zijn authentieke decoratie is de binnenkoer van de abdij een droomomgeving voor concerten, tentoonstellingen, recepties en lezingen.

Op de eerste verdieping kan je er de kunstwerken van George Grard uit de vaste collectie bekijken. Je vindt er een unieke verzameling die je een retrospectieve biedt van de belangrijkste werken uit Grards carrière.

Neem zeker ook een kijkje in de middeleeuwse tuin op het domein waar je een 10-tal monumentale beelden kan bewonderen.

ONZE-LIEVE-VROUWEKERK

NIEUWPOORT

Een kunstwerk stap voor stap – of trap voor trap –bewonderen tot in de kleinste details? Dat kan in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Nieuwpoort waar Vigor Boucquets werk ‘Het Oordeel van Cambyses’ hangt.

Zo kan je het schilderij van deze Vlaamse Meester vanuit een totaal ander perspectief bekijken en bestuderen. Hoe hoger je klimt, hoe dichter je bij het kunstwerk komt. Dit is trouwens de hoofdkerk van Nieuwpoort, een driebeukige gotische hallenkerk. Zowel na WOI als na WOII werd de kerk heropgebouwd volgens de oorspronkelijke plannen.

Bewonder ook de waardevolle brandglasramen, die niet alleen Bijbelse thema’s voorstellen maar ook plaatselijke historische gebeurtenissen.

De visserssloep op het Onze-Lieve-Vrouwaltaar is het symbool van de stad. Achteraan de kerk kan je eveneens het indrukwekkende schilderij die het relaas van de legendarische Slag bij Nieuwpoort voorstelt bekijken.

OPENINGSUREN: 10U00 TOT 18U00

MU.ZEE OOSTENDE

Waar je ooit tussen de winkelrekken van een warenhuis je inkopen kon doen, kan je vandaag je kunsthonger stillen met een indrukwekkende collectie (hedendaagse) kunst. Mu.ZEE is de enige plek in de wereld die scherpstelt op moderne en hedendaagse kunst in België, van 1880 tot vandaag. Met werken van Anna Boch, Jean Brusselmans, James Ensor, Constant Permeke en een uitgebreide collectie van Leon Spillaert is ons winkelmandje van Meesters aan Zee alvast goed gevuld. In Mu.ZEE kan je op een warme, gastvrije

en genereuze manier kennismaken met zowel het iconische gebouw als met de prachtige collectie en de groeiende kennis over de kunstwerken. Je vindt er trouwens nog steeds enkele verwijzingen naar het voormalige warenhuis.

OPEN VAN DINSDAG TOT ZONDAG (11U00 TOT 17U30). MU.ZEE IS VANAF 06.01.2025 TOT VOORJAAR 2028 GESLOTEN WEGENS VERBOUWINGSWERKEN. DE WERKEN UIT DE COLLECTIE VAN MU.ZEE GAAN OP REIS EN KUNNEN OP VERSCHILLENDE PLAATSEN BEZOCHT WORDEN.

ROMESTRAAT 11 – 8400 OOSTENDE WWW.MUZEE.BE

HET JAMES ENSORHUIS OOSTENDE

Stap letterlijk in de voetsporen van James Ensor! Want hier in de Vlaanderenstraat leefde en werkte James Ensor tot aan zijn dood in 1949. Hij erfde het pand van zijn oom. Daarvoor woonde hij, samen met zijn ouders, wat verderop. Na zijn dood werd het woonhuis tot museum gepromoveerd in de oorspronkelijke staat waarin het zich bevond. Het belevingscentrum omvat het woonhuis van Ensor én vijf interactieve belevingsruimtes. En het interactieve mag je echt wel

letterlijk nemen want je kan er Ensors schilderijen tot leven wekken, snuisteren in zijn interieurspullen en carnavalsmaskers, neuzen in zijn brieven en foto’s en daarna mag je ook een kijkje nemen in zijn authentieke woon- en werkplek. Kortom, hier kom je thuis bij Ensor. Vooraf je tickets online reserveren is aanbevolen zodat je je tijdsslot kan kiezen.

DAGELIJKS OPEN VAN 10U TOT 18U. GESLOTEN OP MAANDAG, BEHALVE TIJDENS VLAAMSE SCHOOLVAKANTIES EN FEESTDAGEN. GESLOTEN OP 01/01 & 25/12.

VLAANDERENSTRAAT 29 – 8400 OOSTENDE WWW.ENSORHUIS.BE

KURSAAL

OOSTENDE

Oostende wordt vaak met James Ensor en Léon

Spilliaert geassocieerd maar in het Kursaal is het Paul Delvaux die alle aandacht opeist. Het gebouw van het Kursaal domineert het uitzicht aan de Albert I-promenade en is een ontwerp van Leon Stynen (1953). Het casino staat op de plaats waar ook in 1875 al een eerste casino werd opgetrokken. Nadat het gebouw tijdens WO II met de grond werd gelijkgemaakt, zou het nog acht jaar duren vooraleer het huidige Casino werd opgericht. Het opmerkelijk grote gebouw geldt als het grootste casino van ons land en is een typisch voorbeeld van het modernisme. Dé blikvanger is uiteraard de speelzaal met de muurschilderingen van Paul Delvaux.

Z/N – 8400 OOSTENDE WWW.KURSAALOOSTENDE.BE

PERMEKEMUSEUM

JABBEKE

Maak een reis door de tijd en waan je in de jaren ‘20 van de vorige eeuw. Het Permekemuseum in Jabbeke is namelijk gevestigd in de voormalige woonplaats met atelier van Constant Permeke. Je vindt er niet alleen een waardevolle collectie van zijn schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken, maar kan er ook een glimp opvangen van zijn atelier en de natuurlijke omgeving die hem inspireerde. Het gebouw zelf is een voorbeeld van de expressionistische architectuur uit de jaren 1920. Hou zeker ook de agenda van het museum in de gaten want het Permekemuseum organiseert regelmatig tijdelijke tentoonstellingen en

BEZOEKEN NA AFSPRAAK VIA ELS.DEGRYSE@KURSAALOOSTENDE.BE OPEN VAN 10U00 TOT 17U30 - GESLOTEN OP DINSDAG. (VAN 01.11.2024 TOT 31.03.2025 OOK GESLOTEN OP MAANDAG).

culturele evenementen die gelinkt zijn aan de kunst van Permeke en zijn tijdgenoten. Je kan er ook terecht voor allerlei educatieve programma’s en rondleidingen die je een dieper inzicht geven in Permekes leven en kunst. In de zomer geniet je hier van de prachtige, heraangelegde en ecologische tuin, waar je even kan verpozen, rustig bijpraten of samen picknicken.

GISTELSTEENWEG

BELLE EPOQUE CENTRUM BLANKENBERGE

Vlak in het centrum van Blankenberge vind je het Belle Epoque Centrum, een interactief belevingshuis. Beleef het verhaal van Blankenberge anno 1900 en ontdek wat belle époque in Blankenberge betekende. Laat je onderdompelen in de zorgeloze en feestelijke sfeer die Blankenberge uitstraalde tijdens de belle époque.

De interactieve tentoonstelling vertelt een nostalgisch verhaal met affiches, postkaarten, mode, foto’s en filmmateriaal. Ook voor kinderen valt er heel wat te beleven, samen met onze belle-epoquemascottes Belle en Hendrik!

OPEN VAN DINSDAG TOT ZONDAG (14U00 TOT 17U00), GESLOTEN OP MAANDAG. AFSPRAAK VOOR GROEPEN IS OOK MOGELIJK IN DE VOORMIDDAG (DINSDAG TEM VRIJDAG, 9U TOT 12U).

ELISABETHSTRAAT 24 – 8370 BLANKENBERGE WWW.BELLEEPOQUECENTRUM.BE

PEIREMUZEE KNOKKE-HEIST

Kom met je eigen ogen ontdekken wat Luc Peire hier in Knokke-Heist inspireerde. De werking van Atelier Luc Peire werd recent overgedragen aan Mu.ZEE. Bij een bezoek aan het Peiremuzee krijg je kunsthistorische informatie over kunstenaar Luc Peire en zijn oeuvre en kan je de ‘kluis’ (met tientallen werken van en verzameld door Luc Peire), de tuin, het atelier en de bungalow bezoeken. Een bezoek aan de ‘Tuinkamer’ met de verrassende spiegelkamer Environnement (1967) van Luc Peire is het hoogtepunt van de rondleiding. Deze optische illusie geeft je de indruk te midden van een spiegelruimte in het oneindige te kunnen kijken.

OPEN VAN VRIJDAG TOT MAANDAG (11U00 TOT 17U00), TIJDENS SCHOOLVAKANTIES ALLE DAGEN (11U00 TOT 17U00). WWW.LUCPEIRE.COM EN WWW.PEIREMUZEE.BE (VANAF 2025)

DE JUDESTRAAT 64 – 8300 KNOKKE-HEIST

WWW.LUCPEIRE.COM

KUNST AAN ZEE: ALGEMEEN CULTUREEL AANBOD AAN DE KUST

De Belgische Kust biedt een unieke samensmelting van cultuur en zee. Naast de vele musea vind je hier het indrukwekkende Beaufort Beeldenpark, omgetoverde openbare ruimtes, geklasseerde wijken, street art en verborgen architecturale parels.

Dankzij de kunsttriënnale Beaufort beschikt de Kust over een permanent beeldenpark met tal van kunstwerken. Deze prachtige collectie topstukken is het hele jaar door te bewonderen. Kunstliefhebbers kunnen verder talloze bijzondere plekjes en adresjes ontdekken. Of je nu een fervent kunstliefhebber bent of gewoon graag mooie dingen ziet, er is voor iedereen iets te beleven. Het bekendste street art festival aan de Kust is The Crystal Ship in Oostende. Elk jaar voegen nieuwe kunstenaars zich bij de artiesten die de gevels en landmarks in de badstad kleur geven. Aan de Kust kan je ook drie geklasseerde erfgoedwijken terugvinden die garant staan voor urenlang slenterplezier en tal van ontdekkingen: de Dumontwijk in De Panne, de Concessie in De Haan en de villawijk van Joseph Stübben in Het Zoute, achter de Knokse Kustlaan.

Kom en ontdek de rijke kunst- en cultuurbeleving aan de Belgische Kust, waar voor ieder wat wils te vinden is!

VLAAMSE MEESTERS OP HUN PLEK: WAAR KUNST THUIS IS

Van Eyck. Rubens. De Vlaamse surrealisten en expressionisten. In Vlaanderen zijn oude en moderne Meesters thuis. Hier hebben ze geleefd en gewerkt. Hier vonden ze hun inspiratie. En hier kun je nog heel wat van hun werken bekijken - soms zelfs op unieke plekken.

De Vlaamse Meesters maakten hun werken vaak voor een specifieke plek: een kerk, een klooster, een stadhuis, een kasteel... Veel van die stukken zijn sindsdien verhuisd naar musea, maar sommige kan je nog altijd gaan bekijken op hun oorspronkelijke locatie. Een unieke ervaring. Je staat waar de kunstenaar gestaan moet hebben, en ziet wat hij zag: de precieze plek waar zijn werk zou komen, de lichtinval, de ruimte eromheen.

In Vlaanderen vind je nog tientallen schilderijen, beelden, retabels en andere werken op de plek waarvoor ze ooit gemaakt zijn, of waar ze zich vaak al eeuwen bevinden.

MEESTERS AAN DE ZEE

Is het de lucht? Het licht? Het eeuwige ruisen van de golven? Kunstenaars voelen zich altijd aangetrokken tot de zee. Ensor woonde zijn hele leven in Oostende. Paul Delvaux en Constant Permeke, die hun schildersloopbaan elders begonnen, strandden finaal in de contreien van de Vlaamse kust –om er vervolgens nooit meer weg te gaan.

Met deze Meestertocht stap je in hun voetsporen. Van musea over kunstenaarswoningen tot schilderachtige kerkjes: je rode draad is de blauwe zee.

• Paul Delvauxmuseum, Koksijde

• Permeke museum, Jabbeke

• Atelier Luc Peire, Knokke

• Onze-Lieve-Vrouwekerk, Nieuwpoort

• Sint-Walburgapark, Veurne

Ontdek Vlaanderen en bezoek onze Meesters bij hen ‘thuis’ en in onze musea. www.VlaamseMeestersophunPlek.be

HOTEL CORNR – NIEUWPOORT

LOGEREN IN STIJL

C-HOTELS CONTINENTAL - DE PANNE

C-Hotels Continental is ideaal gelegen in het hart van De Panne, vlakbij de zeedijk en het rustieke centrum. Dit unieke hotel vermengt rijke historie met moderne luxe en neemt je graag mee in de hedendaagse interpretatie van Art Nouveau. Achter de historische gevel schuilen elegante kamers. C-Hotels Continental is de perfecte uitvalsbasis voor een strandvakantie. Bovendien bevind je je meteen op de ideale locatie om te shoppen, dineren of het ontdekken van kunst, cultuur en ontspanning. Laat je verrassen en stap mee in de geschiedenis van dit iconisch hotel!

DUINKERKELAAN 11, 8660 DE PANNE

WWW.CONTINENTALHOTEL.BE

The CORNR Hotel is meer dan een hotel, het is the place to sea waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en samen een gouden tijd beleven. Kom genieten van de zilte lucht van de Kust en dompel je onder in een onvergetelijke ervaring van luxe en comfort. Ze verzorgen alles tot in de puntjes om voor jou het perfecte vakantiegevoel te creëren in een warme en vertrouwde omgeving. Begin de dag met een heerlijk uitgebreid ontbijtbuffet en sluit af in stijl met een slaapmutsje. Laat je in de watten leggen bij The CORNR Hotel en kom thuis aan zee.

ALBERT I-LAAN 129, 8620 NIEUWPOORT

WWW.CORNRHOTEL.BE

HOTEL VILLA SELECT – DE PANNE

Op zoek naar een unieke logeerplaats aan zee? Dan is Hotel Select in De Panne de ideale bestemming met zijn panoramische uitzicht over het strand en de Noordzee vanuit ruime tweepersoonskamers. Ook voor gezinnen zijn de familiekamers absoluut de moeite waard.

WALCKIERSTRAAT 7, 8660 DE PANNE

WWW.HOTELVILLASELECT.BE

B&B SUMMERTIME – KOKSIJDE

Charmante B&B in Koksijde waar ontspanning centraal staat. De inrichting van de accommodatie verwijst naar Scandinavië en nordic-living: hoge plafonds, maagdelijk witte muren, lariksparket, een open keuken en een gezellig haardvuur. Begin elke ochtend met een uitgebreid ontbijtbuffet en ontdek vervolgens de vele activiteiten en ervaringen in de regio, zoals strandwandelingen, winkelen en culturele bezienswaardigheden.

ROBERT VANDAMMESTRAAT 40, 8670 KOKSIJDE

WWW.BNBSUMMERTIME.COM

B&B TERRE DU NORD – RAMSKAPELLE (NIEUWPOORT)

B&B Terre du Nord is een bijzondere B&B met een kleiatelier, waar je helemaal jezelf kan en mag zijn. Het is een plek waar ze je willen inspireren en waar je de rust vindt om te ontspannen en tot jezelf te komen. Met 4 smaakvol ingerichte kamers biedt de B&B een knus en comfortabel verblijf. Daarnaast is er een zwemvijver waar je ongestoord een duik kunt nemen en een gezellige living waar je kan genieten van een goed boek of het uitzicht over de velden.

DIKSMUIDSE WEG 8A, 8620 RAMSKAPELLE

WWW.TERRE-DU-NORD.BE

C-HOTELS SILT - MIDDELKERKE

SILT vormt letterlijk het middelpunt van Middelkerke, waarbij de interactie met natuur en zee zorgt voor een prikkeling van alle zintuigen. Het viersterrenhotel biedt 70 luxueuze kamers met uitgestrekt zeezicht. De naam SILT verwijst naar de zilte (zoutachtige) smaak van de zee, waar het gebouw op uitkijkt.

ZEEDIJK 117B, 8430 MIDDELKERKE

WWW.SILTHOTEL.BE

B&B MAISON NOIRE - WESTENDE

B&B Maison Noire is ideaal gelegen op slechts 200 meter van het strand van Westende-Bad. De art-decovilla is modern ingericht met behoud van zijn karakteristieke stijl.

Je wordt hartelijk ontvangen in een unieke huiselijke sfeer. Maison Noire is de ideale uitvalsbasis voor een deugddoende vakantie, een gezonde wandeling of fietstocht.

PARKLAAN 60, 8434 WESTENDE

WWW.BBMAISONNOIRE.BE/NL

HOTEL DU PARC – OOSTENDE

Geniet van een unieke ervaring met een verblijf in Hotel Du Parc, een architecturaal juweel in art-decostijl die een rijke geschiedenis heeft en elegantie uitstraalt. Het verhaal van Hotel Du Parc is doordrenkt met de aanwezigheid van inspirerende schrijvers en opmerkelijke gasten, waaronder Albert Einstein, James Ensor en de legendarische muzikant Arno. Hotel Du Parc biedt een unieke mix van geschiedenis, gastvrijheid en verfijning.

MARIE JOSÉPLEIN 3, 8400 OOSTENDE

WWW.HOTELDUPARC.BE

HOTEL THERMAE PALACE – OOSTENDE

Grandeur in een historisch decor. Op het prachtige zandstrand van Oostende ligt het iconische Thermae Palace Hotel. Bij binnenkomst in het hotel leidt de voormalige wandelgang van Leopold II u naar de centrale lobby in authentieke Belle Époque stijl. Gelegen op 500 meter van het bruisende stadscentrum van Oostende, is dit de ideale plek om tot rust te komen.

KONINGIN ASTRIDLAAN 7, 8400 OOSTENDE

WWW.THERMAEPALACE.BE

LEOPOLD HOTEL – OOSTENDE

Leopold Hotel Ostend is een boutique hotel, gelegen op slechts 150 meter van het strand en is de perfecte plek om te ontspannen en tot rust te komen. Het hotel is gevestigd in een uniek art-décogebouw daterend uit 1928. Leopold Hotel Ostend beschikt over een eigen bar en bistro, en ‘s ochtends kunnen alle gasten genieten van een uitgebreid ontbijtbuffet. Het hotel is de perfecte uitvalsbasis om Oostende te verkennen.

VAN ISEGHEMLAAN 110, 8400 OOSTENDE

WWW.LEOPOLDHOTELOSTEND.COM

VILLA DUINRUST - BREDENE

Aan het begin van de Hendrik Consciencelaan trekt de pittoreske villa Duinrust de aandacht. Deze ruime B&B is een van de oudste gebouwen in Bredene. Ze werd gebouwd in 1908 voor een Gentse antiquair. Bepaalde details van de villa, zoals een steen met jaartal 1650 in het bordes van de toegangstrap en de leeuwtjes op de omheining, zijn wellicht te verklaren door het beroep van de opdrachtgever.

HENDRIK CONSCIENSELAAN 2, 8450 BREDENE

DEKUST.BE/VILLADUINRUST

HOTEL MANOIR CARPE DIEM – DE HAAN (VLISSEGEM)

Welkom bij Manoir Carpe Diem, een stijlvol viersterrenhotel gelegen in de prachtige belle-epoquevillawijk van De Haan, op steenworp afstand van de zee. Je wordt ondergedompeld in een warme, huiselijke sfeer waar verfijning en romantiek centraal staan. Of je nu ontspant in de karaktervolle kamers, geniet van een rustig moment in de gezellige zithoek of tot rust komt in de tuin met verwarmd buitenzwembad, Manoir Carpe Diem biedt de perfecte setting om te onthaasten.

PRINS KARELLAAN 12, 8421 VLISSEGEM

WWW.MANOIRCARPEDIEM.COM

VILLA OSTINATO – OOSTENDE

Even alles vergeten en lekker genieten? In Villa Ostinato verblijf je in het ideale kader om helemaal tot rust te komen. Villa Ostinato is een uniek boutique hotel voor fijnproevers en levensgenieters, gelegen in het hart van het bruisende centrum van Oostende en vlak bij het strand. Alle bezienswaardigheden, musea en andere ontspanningsmogelijkheden bevinden zich op wandelafstand van het hotel. De zes unieke suites bieden een exclusieve ervaring, waar hedendaags comfort wordt gecombineerd met authentieke charme.

KAREL JANSSENSLAAN 10, 8400 OOSTENDE

WWW.VILLAOSTINATO.BE

GRAND HOTEL BELLEVUE – DE HAAN

Op een boogscheut van de promenade, verwelkomt Grand Hotel Belle Vue je in een klassevol gerenoveerd hotel waar hedendaagse luxe gecombineerd wordt met authentieke charme. In de sfeervolle salons of de unieke privé wellness vind je de uitgelezen plek om tot rust te komen in De Haan. Je kan er heerlijk tafelen in Bistro Place Royale waar je geniet van een seizoensgebonden, lichte keuken in combinatie met een uitgebreide selectie kwaliteitswijnen.

KONINKLIJK PLEIN 5, 8420 DE HAAN

WWW.HOTELBELLEVUE.BE

HOTEL GATSBY – BLANKENBERGE

Gatsby Hotel Blankenberge is gunstig gelegen in het centrum van Blankenberge, op 100 m van strand, winkelcentrum en treinstation. Dit historische hotel beschikt over ruime elegante kamers die alles bieden wat je nodig hebt voor een verblijf in het centrum van de stad.

MARIE JOSÉLAAN 2, 8370 BLANKENBERGE

WWW.GATSBYHOTEL.BE

HOTEL PANTHEON PALACE – BLANKENBERGE

Kom thuis bij Hotel Pantheon Palace, waar je wordt verwelkomd in een warm en gezellig kader. Het viersterrenhotel ligt in het centrum van Blankenberge en op slechts een steenworp afstand van het strand. Met 33 kamers, allemaal ingericht in prachtige art-nouveaustijl en voorzien van het nodige comfort, biedt Hotel Pantheon Palace een luxueuze ervaring aan zee. Begin je dag met een gevarieerd ontbijt en sluit ‘s avonds af in het sfeervolle salon.

LANGESTRAAT 36, 8370 BLANKENBERGE

WWW.PANTHEONPALACE.BE

HOTEL BRITTANIA – KNOKKE-HEIST

Het imposante Hotel Brittania is een pareltje van de Anglo-Normandische kustarchitectuur in het Zoute, Knokke-Heist. Het hotel bevindt zich op 100m van het strand en het bruisende hart van het Zoute. Naast de iconische façade staat dit hotel voor een unieke stijl die rust en klasse uitstraalt op ieder niveau en dat dankzij de recente totale renovatie van het interieur en de kamers.

ELIZABETLAAN 85, 8300 KNOKKE-HEIST

WWW.HOTELBRITANNIA.BE

B&B BINNENHOF – KNOKKE-HEIST

Bed & Breakfast Binnenhof is gelegen op 500 meter van het Zwin Natuur Park, op 1 km van het strand en op 1,5 kilometer van de winkelstraten van Het Zoute. In de kunstgalerij op het gelijkvloers en in de kelder worden werken van jonge en gekende kunstenaars tentoongesteld.

PAULUSSTRAAT 7, 8300 KNOKKE-HEIST

WWW.BBBINNENHOF.BE

KUNSTZINNIGE RESTAURANTS EN CAFÉS

BROUWERIJ SINT-IDESBALD

Op dezelfde site van kunstencentrum Ten Bogaerde vind je brouwerij Sint-Idesbald terug. Geniet hier van een sfeervolle ambiance die kunst en biercultuur met elkaar verbindt. Het café serveert een zorgvuldig geselecteerde reeks lokale bieren, vergezeld van traditionele snacks en streekgerechten, allemaal met een knipoog naar de rijke cultuur van de regio.

TEN BOGAERDELAAN 12B, 8670 KOKSIJDE

WWW.BROUWERIJSINTIDESBALD.BE

MONDIEU – KOKSIJDE-OOSTDUINKERKE

Restaurant Mondieu in Koksijde, gelegen op de site van Ten Bogaerde, biedt een verfijnde culinaire ervaring in een uniek, cultureel kader. De locatie, omringd door de inspirerende beelden van Georges Grard, creëert een bijzondere ambiance die kunst en gastronomie samenbrengen. Mondieu is de ideale bestemming voor wie culinaire verfijning zoekt in een kunstzinnige omgeving.

TEN BOGAERDELAAN 10, 8670 KOKSIJDE

WWW.MONDIEU.EU

CAFÉ DU PARC - OOSTENDE

Café Du Parc in Oostende is een iconische art-deco zaak met een rijke culturele geschiedenis. Gelegen aan het Marie-Joséplein, ademt het café de sfeer van vervlogen tijden en was het ooit een ontmoetingsplek voor artiesten, schrijvers en muzikanten. Met zijn elegante interieur, hoge plafonds en grote ramen biedt Café Du Parc een charmante setting voor een ontbijt, lunch of koffie. De authentieke sfeer en de prachtige decoratie maken het tot een geliefde plek voor zowel locals als bezoekers die het culturele erfgoed van Oostende willen ervaren.

MARIE JOSÉPLEIN 3, 8400 OOSTENDE

WWW.HOTELDUPARC.BE/NL/CAFE-DU-PARC

BELLE DE JOUR - OOSTENDE

Restaurant Belle de Jour in Oostende is een culinaire parel met een artistieke flair.

Het interieur van het restaurant weerspiegelt de fascinatie van eigenares Els voor de Belgische kunstenaar Jean Brusselmans. De inrichting combineert vintage elementen met eigentijdse kunstwerken, wat zorgt voor een unieke en inspirerende ambiance. De keuken focust op verfijnde, seizoensgebonden gerechten met een creatieve twist, waarbij de lokale zeevruchten centraal staan. Belle de Jour is de ideale plek voor fijnproevers die houden van een culinaire ervaring met een culturele touch.

MADRIDSTRAAT 9, 8400 OOSTENDE

WWW.BELLEDEJOUR.BE

LAFAYETTE - OOSTENDE

Na het bezoek aan een museum kan je hier genieten van uitstekende muziek in het mooie kader van deze music bar. Reeds 25 jaar is Lafayette de place to be in het hartje van het Montmartre van Oostende. Je kan er genieten van één van de lekkere biertjes, cocktails of een lekkere verse muntthee. Het café is gekend voor zijn gezellige muzikale melting pot van soul, blues, jazz, reggae, ska, chansons, popcorn afgewisseld met een mooie selectie rock- & pop klassiekers. Ervaar hier de ‘soul Ostendaise’

LANGESTRAAT 12, 8400 OOSTENDE

WWW.LAFAYETTE.BE

CULTUURCAFÉ DE GROTE POST - OOSTENDE

De Grote Post in Oostende is een bruisend cultuurhuis, gevestigd in een voormalig postgebouw met indrukwekkende modernistische architectuur. Dit creatieve centrum biedt een gevarieerd programma van voorstellingen, exposities en evenementen. Het grand café, met zijn gezellige, artistieke sfeer, serveert heerlijke gerechten met lokale producten. Een van de hoogtepunten is het dakterras, dat een prachtig uitzicht biedt over de stad en de zee, waardoor het de perfecte plek is om te genieten van zowel de culturele als culinaire beleving die De Grote Post te bieden heeft.

HENDRIK SERRUYSLAAN 18A, 8400 OOSTENDE

WWW.CULTUURCAFEDEGROTEPOST.BE

GALERIE BEAUSITE – OOSTENDE

Adem het zilte, proef de ongereptheid en dompel je onder in een wereld vol artistieke prikkeling. Met haar universele karakter is Galerie BeauSite een adembenemende en inspirerende omgeving voor jezelf. Een plek waar kunst en culinaire begeestering elkaar het ja-woord geven. Geniet van de verrassende Kustlijn, laat pure smaken van échte gerechten over je tong walsen en stap binnen in een nostalgische wereld van ‘art, vintage en design’. Dit culinair platform met kunstgalerij als alter ego, of is het andersom, baadt in een sfeer van non-conformisme en huiselijkheid.

ALBERT I-PROMENADE 39, 8400 OOSTENDE

WWW.GALERIEBEAUSITE.COM

VILLA DE TORRE – DE HAAN

Gelegen aan de idyllische tramhalte en het historisch centrum van het pittoreske De Haan kan je in Villa de Torre tafelen in authentieke Belle Epoque-stijl. Het restaurant biedt een sfeervolle ambiance die doet denken aan de grandeur van vervlogen tijden. Villa de Torre is een vis-en zeevruchtenrestaurant  waar eerlijke, gezonde gerechten en dranken geserveerd worden. Binnen een optimale prijs/kwaliteitsverhouding wordt de nodige aandacht besteed aan de basisgrondstoffen en het milieu, steeds met respect voor de lokale producten.

MEMLINGLAAN 2, 8420 DE HAAN

WWW.VILLADETORRE.BE

ONISM – BLANKENBERGE

Onism, ofwel het besef dat je in je leven maar een klein deeltje van de wereld zal zien. Daarom brengen Korneel en Stefanie de wereld een beetje naar jou. Via smaak, beleving en momenten om te koesteren. Onism is wereldkeuken in een inspirerend interieur. Genieten in een uitgekiend en origineel concept. Proeven van gerechten en dranken die verrassen en verblijden. Onism is een avontuur.

GRAAF JANSDIJK 5, 8370 BLANKENBERGE

WWW.ONISM.BE

PRAKTISCH

KUSTTRAM EN TREIN

De kusttram - de langste tramlijn ter wereld! - brengt je snel en veilig van Van De Panne tot Knokke-Heist. Treinstations zijn er in De Panne, Koksijde, Oostende, Blankenberge, Zeebrugge en Knokke-Heist.

DEKUST.BE/PRAKTISCH/DE-KUSTTRAM

LOGEREN AAN ZEE

Boek je verblijf aan de Kust, rechtstreeks de beste voorwaarden via

DEKUST.BE/SLAPEN

WANDELEN EN FIETSEN

De fiets- en wandelnetwerken leiden je langs de mooiste natuurgebieden en boeiendste culturele attracties. In elke badplaats kan je verborgen architectuurparels ontdekken via de erfgoedwandelingen.

DEKUST.BE/WANDELEN

KUSTKAART

Goed voor een volledig overzicht van wat er aan de Kust te beleven is. Gratis verkrijgbaar bij de toeristische diensten of via

SHOP.WESTTOER.BE

KUSTWEER

Meer dan eens bewezen: de zon schijnt meer aan zee. Check het kustweer via de webcams.

KUSTWEERBERICHT.BE

KUSTAGENDA

Liever naar het museum, Beaufort beeldenpark ontdekken, een festival, een concert of een theatervoorstelling? De kustagenda rangschikt alle evenementen per badplaats. Handig!

DEKUST.BE/DOEN/AGENDA

TOERISMEKANTOREN

Extra praktische info of leuke tips gezocht? In elke kustgemeente kan je aankloppen bij één of meerdere gastvrije infopunten en toeristische diensten.

DEKUST.BE/PRAKTISCH/TOERISTISCHE-DIENSTEN

Scan de QR-code en ontdek het verhaal van de Vlaamse meesters en hun werken door het bekijken van de verschillende inspirerende filmpjes. Beleef kunst en cultuur als nooit tevoren aan zee!

Ontdek de verborgen verhalen van de Vlaamse meesters in het unieke project Meesterwerken van de Zee! Laat je meevoeren door kunstwerken die de zee en de Kust tot leven brengen. In elke badstad staan nostalgische viewmasters opgesteld op verrassende locaties. Kijk door de lens en bewonder de meesterwerken die onze rijke maritieme geschiedenis en cultuur weerspiegelen. Neem een belevingsgids mee en duik dieper in de kunstwereld, of laat je inspireren voor een bezoek aan de musea in de kustregio.