PROGRAMMA 2024
02
LANDSCAPES | Feel Flanders Fields is het huidige WO I-thema, ontwikkeld door Toerisme Vlaanderen en Westtoer ism tal van publieke en privépartners. Het richt zijn blik op het verleden én de toekomst van het unieke herdenkingslandschap van de Westhoek, een geschonden rustplek te midden van de geschiedenis. 100 jaar geleden verrezen honderden begraafplaatsen, monumenten en (on)zichtbare getuigen tussen de pittoreske dorpen, akkers en stille wegen van de Westhoek. Visionaire architecten en betrokken getuigen bouwden tijdens de herstelperiode na WO I in de Westhoek aan een herdenkingslandschap. Hoe zagen zij de toekomst van dit gelittekende landschap? Welke verhalen en plekken hebben zij voor ons achtergelaten? En hoe kijken wij op onze beurt naar de toekomst van het landschap, en wat laten wij achter? Met een gevarieerd en toegankelijk programma, vol innovatieve en artistieke invalshoeken, laat LANDSCAPES | Feel Flanders Fields het getekende landschap van de Westhoek spreken én dromen tot eind augustus 2024. Op stap met familie of vrienden, jong en oud, tussen cultuur & natuur, geschiedenis & toekomst, van hersenprikkelend tot welverdiende ontspanning… Trek de Westhoek in en Feel Flanders Fields.
LEGENDE Betalend. Alle info over tickets is terug te vinden via de site van de organisator.
GRATIS
Gratis
Kinderen welkom
Toegankelijk voor andersvaliden toegankelijk voor andersvaliden, alle info * Deels terug te vinden via de site van de organisator.
Fietsroute
Wandelroute
Vaarroute
Podcast
Terug te vinden in ErfgoedApp
05
MUSEA & EXPO’S Passchendaele Museum 06 Echoes of War Poperinge 07 Vergeten Spoor Meer musea’s & expo’s 08 CWGC, Talbot House, Museum aan de IJzer,
Diksmuide, Hooge Crater Museum, In Flanders Fields Museum 10
EVENTS Heuvelland - Dranouter Last Post Association Up4Running Passchendaele Museum Langemark-Poelkapelle, Houthulst, Hooglede, Kortemark, Staden, Koekelare & Diksmuide Diksmuide
17
11 12 13 14 15
Modderland De Last Post in het Landschap Belgian Front Memorial Trail De Weg Terug Vaderland, Moedertaal
03 16 Apotheose Landscapes & Liksems
TREK HET LANDSCHAP IN 18 50.000 bloemen voor Flanders Fields 19 Dicht(er) bij de Groote Oorlog
21
BELEVING IN HET LANDSCHAP
Regionaal Landschap Westhoek 22 Onzichtbaar Landschap Lo-Reninge 23 Het Landschap getuigt Meer landschapsbeleving 24 Diksmuide, Vleteren, Pacific Eiland,
Koekelare, In Flanders Fields Museum, Hooglede 26
VOOR SCHOLEN
29
In Flanders Fields Museum 27 The Salient Illustrated Provincie West-Vlaanderen 28 Landscape Voices
VOOR FAMILIES 30 Met families op stap tijdens LANDSCAPES 32 Familie Expeditie 34 Unesco Werelderfgoed 35 Kalender
04 ONTDEK MEER MET DE ERFGOEDAPP VAN FARO Sommige routes, evenementen en expo’s zijn opgenomen in de ErfgoedApp van FARO. Dankzij deze app word je tijdens je tocht of bezoek op extra informatie getrakteerd. De ErfgoedApp is gratis via tablet of Wandel of fiets langs tal van interessante erfgoedplekken en telefoon. Voor een vlotte werking is een ontvang extra informatie tijdens je tocht. internetconnectie noodzakelijk (wifi, 4G).
ONTDEK MEER MET DE ERFGOEDAPP ONTDEK MEER MET DE ERFGOEDAPP
Wandel of fiets langs tal van interessante erfgoedplekken en ontvang extra informatie tijdens je tocht.
1 1 2 2 3 3
DOWNLOAD DOWNLOAD Download de ErfgoedApp. Download GRATIS de ErfgoedApp in Google Play ofDOWNLOAD de Apple App Store. Voor Androidtelefoons is versie 4.4JEofKEUZE nieuwer nodig. Voor iPhone en iPad Download de ErfgoedApp. MAAK isOpen iOS 10 nieuwer vereist. deofapp, klik op het kompassymbool en start de tour van je keuze.
MAAK JE KEUZE MAAK JE KEUZE Open de app, klik op het kompassymbool en Open kompassymbool en startde deapp, tourklik vanopjehet keuze. ONTDEK start de tour van je keuze. Open de kaart en ga op ontdekking!
ONTDEK ONTDEK Open kaart enen gaga op op ontdekking. Opendede kaart ontdekking!
FIETSEN & WANDELEN IN LANDSCAPES Eén van deze symbolen gespot? In het kader van LANDSCAPES | Feel Flanders Fields werden nieuwe fiets- en wandelroutes uitgetekend. Deze ontsluiten enkele bijzondere, soms zelfs verborgen, locaties die herinneren aan de oorlogstijd. Ze passeren bovendien langs gekende WO I -monumenten, begraafplaatsen en musea. De routes werden samengebracht op een handige scheurkaart. Deze is gratis te verkrijgen in de Diensten voor Toerisme van de Westhoek of via shop.westtoer.be. Via onderstaande QR-code krijg je toegang tot alle digitale fiets- en wandelkaarten. Je kan ze ook oproepen via www.toerismewesthoek.be/ landscapes/routes.
05
MUSEA & EXPO’S
Passchendaele Museum
Berten Pilstraat 5A - 8980 Zonnebeke - www.passchendaele.be
06
01/02/2024 - 17/11/2024
ECHOES OF WAR
In de tijdelijke tentoonstelling Echoes of War van het Passchendaele Museum wordt de bezoeker meegenomen naar het landschap als laatste getuige van het oorlogsverleden. De geschiedenis van het herinneringslandschap, geïllustreerd aan de hand van persoonsverhalen van soldaten, moedigt de bezoeker aan de historische betekenis van de streek beter te begrijpen. Ga zélf op ontdekkingstocht na je museumbezoek en kies aan de interactieve kiosk een aangepaste wandel-, fiets- of autoroute.
Meer
in Zonnebeke?
Witnesses in the Landscape: Polygon Wood Cemetery, Buttes New British Cemetery, Tyne Cot Cemetery & Passchendaele New British Cemetery (p. 8 & 9) Theaterwandeling Passchendaele Museum: De Weg Terug (p. 14) Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken bij de Stroroute en Broodseinde (p. 22)
© Sven Verhaeghe
Poperinge
Bezoekerscentrum Lijssenthoek, Boescheepseweg 35a - 8970 Poperinge - www.lijssenthoek.be
vanaf 22/06/2024
VERGETEN SPOOR GRATIS
Nieuwe beleving op de site Lijssenthoek. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het Poperingse landschap dooraderd met spoorlijnen, in totaal meer dan 160 kilometer. Vergeten spoor brengt dit treinverhaal tot leven. Via de grastalud bij het bezoekerscentrum kom je terecht in een schaars verlichte ruimte. Centrale blikvanger is een zes meter lang historisch diorama, het vertrekpunt voor een filmische treintrip van kunstenaar Sven Verhaeghe en een beklijvende soundtrack van David Poltrock.
Meer
*
in Poperinge?
Expo Talbotousians, in War & Peace van Talbot House (p. 8 & 9) Witnesses in the Landscape: Poperinghe New Military Cemetery & Lijssenthoek Military Cemetery (p. 8 & 9) Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken in Reningelst, Reningelstplein en Roesbrugge, Bergenstraat 2 (p. 22) Ontdek Lijssenthoek Military Cemetery met de muzikale wandeling 1000 soldaten via de ErfgoedApp
07
BELEEF MEER LANDSCAPES EXPO’S VEURNE
3
1 WITNESSES IN THE LANDSCAPE
DIKS
tot 31/08/2024
ALVERINGEM 08
LO-RENINGE
Commonwealth War Graves Commission Menenstraat 46 - 8900 Ieper + 22 begraafplaatsen in de Westhoek www.cwgc.org GRATIS
VLETEREN
*
POPERINGE
2 TALBOTOUSIANS, IN WAR & PEACE tot 11/12/2024
2
IN 3 SPOREN HET LANDSCHAP
IEP
tot eind 2024
HEUVELLAND
M Talbot House
Museum aan de IJzer
Gasthuisstraat 43 - 8970 Poperinge www.talbothouse.be
IJzerdijk 49 - 8600 Diksmuide www.museumaandeijzer.be
*
4 LIKSEMS EXPO tot 31/08/2024
KOEKELARE
3
4
DIKSMUIDE
Diksmuide
KORTEMARK
Verhalenschat, Grote Markt 6 - 8600 Diksmuide www.bezoekdiksmuide.be
GRATIS
* 09
HOOGLEDE
HOUTHULST
5 THE FRONT EYE
STADEN
tot eind 2024
LANGEMARKPOELKAPELLE
1 6 5 IEPER
Hooge Crater Museum
ZONNEBEKE
Meenseweg 467 - 8902 Zillebeke www.hoogecrater.com
WERVIK
6
ND MESEN
PODCAST 22 APRIL 1915 vanaf 11/11/2023
In Flanders Fields Museum Grote Markt 34, 8900 Ieper www.inflandersfields.be
TE BELUISTEREN VIA JE FAVORIETE PODCASTKANAAL
POD CAST
10
EVENTS
© Emma Dehaene
Muziekcentrum Dranouter ism Heuvelland
Dikkebusstraat 234 - 8950 Dranouter - www.muziekcentrumdranouter.be
vanaf 09/05 tot 11/11/2024
MODDERLAND
Toen op 11 november 1918 het laatste schot viel, was de Westhoek herschapen in een maanlandschap. Miljoenen mensen voelden de impact van 4 jaar oorlog. Toch komen bijna uitsluitend mannen aan het woord. De rol van de vrouw in de Grooten Oorlog blijft onderbelicht. Daarom selecteerde Modderland 4 vrouwelijke artiesten, zowel nationaal als internationaal toptalent. Zij verbinden de oorlogslittekens in het Heuvelland met 1 muzikale rode draad. Modderland omvat 2 delen: het Fietsfestival, georganiseerd tijdens het Hemelvaartsweekend van 2024. Ervaren gidsen begeleiden je naar WO I-sites in het Heuvelland. Daar geeft telkens één internationale artieste een miniconcert met voor de gelegenheid gecomponeerd werk. Vier etappes lang word je meegenomen in het verhaal van vrouwen in de ‘Groote Oorlog’. Na het festival kan je op eigen houtje met de ErfgoedApp de treffende songs en locaties verkennen.
Meer
in Heuvelland?
Witnesses in the Landscape: Messines Ridge British Cemetery (p. 8-9) Onzichtbaar Landschap: La Courbe des émotions in Wijtschate (p. 22)
11
Last Post Association 08/06 Caterpillar Krater, Zwarteleenstraat 75 - 8902 Zillebeke & 18/08 Tyne Cot Cemetery, Vijfwegestraat - 8980 Passendale - www.lastpost.be
16 12
DE LAST POST IN HET LANDSCHAP
08/06 20u30 & 18/08 15u GRATIS
Tijdens de ‘Last Post in het Landschap’ trekken de klaroeners van de Last Post Association het herdenkingslandschap in. Tijdens pakkende evocaties worden één of meerdere persoonsverhalen verteld en gekoppeld aan muziek en woord.
Up4Running Start: Peace Village, Nieuwkerkestraat 9A, 8957 Mesen
Finish: Loodswezen, Paul Orbanpromenade 1, 8620 Nieuwpoort - www.belgianfrontmemorialtrail.be
BELGIAN FRONT MEMORIAL TRAIL
18/05/2024
LOOPEVENEMENT De Belgian Front Memorial Trail is een loopevenement van Mesen tot Nieuwpoort. Kies voor een uitdaging op maat of leg met een groep de volledige afstand af in estafette. Tijdens de Belgian Front Memorial Trail zet je jezelf in beweging langs prachtige natuur en de vele begraafplaatsen en monumenten die getuigen over de Eerste Wereldoorlog. Loopt een vriend of geliefde mee? Dan kan je deze via GPS-tracking live volgen en op de verschillende bevoorradingspunten aanmoedigen. Ook jij maakt deel uit van hun prestatie!
Dit evenement is ook een fundraiser voor onderzoek naar ALS. Een eindeloze tocht in de geest van een uitzichtloze strijd is een passende metafoor voor deze slopende ziekte. Laten we een verschil maken in de toekomst door nu samen onderzoek te steunen!
13
© CWGC
Passchendaele Museum
Berten Pilstraat 5A - 8980 Zonnebeke - www.passchendaele.be
14
24/05/2024 - 26/05/2024
DE WEG TERUG
* Toen de oorlog eindigde, bleef alleen vernieling achter. Niet enkel dorpen werden verwoest, maar ook families. De dood van een vader, zoon, broer of vriend bracht de rouwenden in beweging. In de jaren 1920 bezochten ze de Westhoek met duizenden, op zoek naar het graf van hun geliefde of het slagveld waar ze vochten en stierven. Het Passchendaele Museum organiseert samen met de Universiteit van Kent de belevingswandeling ‘De Weg Terug’. Het kasteel van Zonnebeke vormt het decor voor een unieke ervaring. Een combinatie van projecties, videomapping, muziek en gesproken woord brengen het Zonnebeke van anno 1920 terug tot leven. De littekens van de oorlog zijn nog steeds zichtbaar. Britse pelgrims, Duitse bezoekers en de lokale bevolking ontmoetten elkaar terwijl de geesten van de oorlog nog steeds rondwaren.
Meer
in Zonnebeke?
Expo Passchendaele Museum: Echoes of War (p. 6) Witnesses in the Landscape: Polygon Wood Cemetery, Buttes New British Cemetery, Tyne Cot Cemetery & Passchendaele New British Cemetery (p. 8 & 9) Onzichtbaar Landschap: de kunstwerken bij de Stroroute en Broodseinde (p. 22)
© Erwin Acke
Langemark-Poelkapelle, Houthulst, Hooglede, Kortemark, Staden, Koekelare & Diksmuide
VADERLAND, MOEDERTAAL
11/08/2024 - 23/08/2024 *
Meer dan 100 jaar geleden was de Westhoek het decor van een onbeschrijfelijke gruwel. Een gruwel die in het landschap heel wat littekens heeft achtergelaten. Sommige van die littekens zijn nog altijd zichtbaar zoals de vele begraafplaatsen, monumenten of andere relicten die herinneren aan deze verschrikking. Maar een deel van die littekens zijn na een eeuw ook vervaagd of zelfs helemaal weg. Denk maar aan vele verdwenen Duitse begraafplaatsen, de afgebroken bunkers, de opgevulde kraters,... Het landschap heelt, maar met die heling verdwijnen ook heel wat verhalen die aan die littekens verbonden zijn. Verhalen die dé getuigenis zijn om er voor te waken dat oorlog nooit terugkeert en een roep moeten zijn voor vrede.
Een resem aan bekende West-Vlaamse acteurs en lokaal talent passeren de revue in deze theaterwandeling van de hand van Kathelijn Vervarcke.
DATA & LOCATIES 11/08 LANGEMARK-POELKAPELLE 13/08 HOUTHULST 15/08 HOOGLEDE 17/08 KORTEMARK 19/08 STADEN 21/08 KOEKELARE 23/08 DIKSMUIDE
PRAKTISCHE INFO De theaterwandeling ‘Vaderland, Moedertaal’ wordt een boeiende en innemende voorstelling die niemand onberoerd zal laten.
Bestel je tickets via de toeristische diensten van de deelnemende gemeenten op www.vaderlandmoedertaal.landscapes.be
15
Diksmuide
Bloemmolenkaai - 8600 Diksmuide - www.bezoekdiksmuide.be
16
30 & 31/08/2024
APOTHEOSE LANDSCAPES & LIKSEMS
BELEVINGSEVENEMENT Van het frontlandschap van toen naar het vredevol herdenkingslandschap met zijn ‘relicten of littekens’ of -in het West-Vlaams- ‘Liksems’ van vandaag. Met een wervelende mix van diverse kunstdisciplines: muziek, theater, dans, poëzie en proza, beeldende kunst, klank-licht,-video-mapping, vuurspektakel, waterspektakel, … ervaren we dit evenement als een innemende tocht, een tijdreis aan en op de IJzer, de frontlijn van weleer. Dit verhaal wordt multimediaal gebracht: woord en klank, beeld en verbeelding, kunst en poëzie, acts en sketches, doordenkend en speels, licht en geluid, projecties en soundscapes, passioneel en rationeel… een belevenis voor jong en oud met het voormalige oorlogslandschap als vredevol decor. Zie website voor meer info en tickets: www.bezoekdiksmuide.be/apotheoselandscapes
Meer
in Diksmuide?
Expo LIKSEMS (p. 8-9) Museum aan de IJzer: Sporen in het Landschap (p. 8-9) Onzichtbaar Landschap: kunstwerk tussen Roeselarestraat 126 en Steenstraat 4 (p. 22) Routes LIKSEMS (p.24)
50.000 BLOEMEN VOOR FLANDERS FIELDS Op tal van bekende en minder bekende WO I-sites gingen bewoners en bezoekers in het najaar van 2023 aan de slag om van de Westhoek een bloeiende vredesregio te maken: van Tyne Cot Cemetery tot de Duitse Militaire Begraafplaats van Langemark, van de Ossuaire in Kemmel tot het IJzergedenkteken in Nieuwpoort. Maar liefst 50.000 Alliums, verspreid over 31 sites, werden aangeplant in dit groots en verbindend project. Samen dragen we zorg voor de toekomst van ons herdenkingslandschap.
BEWONDER VANAF MEI ONZE PAARSE BLOEMENZEE! 17
ONTDEK HET HERDENKINGS LANDSCHAP
ALLIUMVELDEN ALVERINGEM Maquette Militair Hospitaal IJzerstraat/Lindestraat
KOKSIJDE Oorlogsmonument bij Witte Burg Leopold II laan 85
DE PANNE WOI - WOII herdenkingsmonument Heldenweg (± t.o.v. nr. 10)
KORTEMARK Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Swerling rebirth Begraafplaats Edewallestraat tussen nr. 44 en 46, Handzame
DIKSMUIDE Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Gefallene Landschaftsmarkierung Steenstraat (tussen Roeselarestr. 126 en Steenstr. 4), Esen Pax Poort - Museum Aan de Ijzer IJzerdijk 49, Diksmuide Stiltepad Oude dorpsstraat, Kaaskerke
18
Streekhuis Esenkasteel Woumenweg 100, Diksmuide Duitse Militaire Begraafplaats Vladslo Houtlandstraat 3, Diksmuide HEUVELLAND Heuvelland, Ossuaire Français Kemmelbergweg 32A Kunstwerk Onzichtbaar Landschap La Courbe des Émotions Vierstraat (nabij nr. 33), Heuvelland - Wijtschate HOOGLEDE Kunstwerk Onzichtbaar Landschap La Passerelle Hogestraat (nabij nr. 170) Duitse Militaire Begraafplaats Hooglede Beverenstraat 79-81 HOUTHULST Kunstwerk Onzichtbaar Landschap L’équilibre perturbé Picknickplaats aan hoek Groenebosdreef en Bosdreef IEPER Necropole Nationale Française St. Charles de Potyze Zonnebeekseweg zn
LANGEMARK-POELKAPELLE Vredesmonument aan Duitse Militaire Begraafplaats Klerkenstraat 86a
MESEN Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Tommy Daalstraat
Nieuwpoort
Koksijde-Oostduinkerke De Panne
NIEUWPOORT Het IJzergedenkteken Sluizen (t.h.v. de kruising met de Brugse Steenweg)
Diksmu
Veurne
POPERINGE Lijssenthoek Military Cemetery Boescheepseweg 35A Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Fallen Poppies Bergenstraat (via paadje naast nr. 2), Roesbrugge
Alveringem
WESTHOEK
STADEN Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Skywood Kampstraat (nabij nr. 15) / Ontmijnerstraat VEURNE Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Chemin de fer Sikkelstraat bij nr. 8, Vinkem VLETEREN OC De Sceure Veurnestraat 4
Hooge Crater Museum Meenseweg 467
WERVIK Kunstwerk Onzichtbaar Landschap Himmel! Hoek Magerheidsstraat en Kampstraat, Terhand, Geluwe
Kanaalberm Essex Farm Cemetery Diksmuidseweg
ZONNEBEKE Tyne Cot Cemetery Vijfwegestraat
Pacific Eiland Restaurant Eiland 2
Kasteeldomein Berten Pilstraat 5a
KOEKELARE Oosthofpark Het Oosthof
WESTKUST
LO-RENINGE Voormalige Belgische militaire Begraafplaats Hoflandstraat t.o.v. nr. 3, Reninge
Lo-Reninge
Vleteren
Poperinge Ieper
Heuvelland
‘Dicht(er) bij de Groote Oorlog’ verbindt twintig historische teksten met twintig locaties in de Westhoek.
Ontdek alle poëtische picknicklocaties hier:
HERDENKINGS PICKNICKBANKEN
Ontdek op onze picknickbanken twintig pakkende getuigenissen door ooggetuigen van toen.
ALVERINGEM Fortem, tussen fietsknooppunt 44 & 94 DE PANNE Strand, tussen fietsknooppunt 50 & 76 DIKSMUIDE (KAASKERKE) Stiltepad, tussen fietsknooppunt 82 & 52 HEUVELLAND (KEMMEL) Kemmelberg, tussen fietsknooppunt 7 & 16 HOOGLEDE (GITS) ‘t Chringhene, tussen fietsknooppunt 29 & 49 HOUTHULST (KLERKEN) Vredesmolen, tussen fietsknooppunt 10 & 68
TKUST
IEPER Leopold III-laan, aan de voetgangersbrug KOEKELARE Park De Mote, tussen fietsknooppunt 29 & 65 KOKSIJDE Hoge Blekker, tussen fietsknooppunt 62 & 58 KORTEMARK Krekebeek, tussen fietsknooppunt 43 & 44
t
LANGEMARK-POELKAPELLE Bij Duitse Militaire Begraafplaats, tussen fietsknooppunt 22 & 42 Koekelare
LO-RENINGE Bij voormalige Belgische Militaire Begraafplaats (Hoflandstraat), tussen fietsknooppunt 91 & 4
Diksmuide
MESEN ’t Koeputje (Daalstraat) NIEUWPOORT Havengeul, aan fietsknooppunt 64 POPERINGE Vakwerkhuisje, aan fietsknooppunt 85
Kortemark
STADEN Vrijbosfietsroute, tussen fietsknooppunt 72 & 73 Hooglede
VEURNE In het Vaubanpark VLETEREN Achter OC De Sceure (Veurnestraat 4)
Houthulst
WERVIK De Balokken, tussen fietsknooppunt 61 & 12 ZONNEBEKE Stroroute, tussen fietsknooppunt 36 & 84 Staden
LangemarkPoelkapelle
De overzichtskaart Flanders Fields geeft een overzicht van alle musea en bezoekerscentra, monumenten, landschapssites, auto- en fietsroutes in het kader van de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek.
Zonnebeke
Wervik BEWEGW
VERDER
DEREN
ONTD
DEZE
OPEN EK JE DE LEGE POCK NDE ET ISBN
978-9-492 34-685-8
9 789492
34-677-3 ISBN
978-9-492
9 789492
346773
346858
WESTVLAAN
PLOOI
DAN VAN
I WAND
ELPOC
KET
WESTH
OEK
WANDEL IJZERDE ROUTES
VISIT
HOEK
19
WAND ELPOC WESTH KET OEK ME T MEER MUST DAN 100 -SEE EN MUST S, MUST -EAT -DO’S
S
De fiets- en wandelpocket verbindt uitzonderlijke picknickplaatsen aan prachtige uitzichtpunten in de Westhoek.
Mesen
DE POCKET EN OVERZICHTSKAART ZIJN GRATIS TE VERKRIJGEN IN DE DIENSTEN VOOR TOERISME IN DE WESTHOEK OF VIA SHOP.WESTTOER.BE.
‘Dicht(er) bij de Groote Oorlog’ verbindt twintig historische teksten met twintig locaties in de Westhoek. Beluister onze podcast via jouw favoriete podcastkanaal en reflecteer mee te midden van het Westhoeklandschap.
20
Dicht(er) bij de Groote Oorlog verbindt historische literatuur, design, landschap en actuele opiniemakers. Ieperling en gevierd schrijver Roderik Six selecteerde 20 historische teksten uit de Eerste Wereldoorlog en verbond ze met een plek in het getekende Westhoeklandschap. Een zeer gevarieerd gezelschap aan historische ooggetuigen - van een anonieme Sikh tot de gekende schrijver Stefan Zweig - maken in een paar regels de waanzin van de oorlog treffend duidelijk . De studenten van de Afdeling Industrieel Productontwerp (Howest) gingen hiermee aan de slag.
Het serene en duurzame ontwerp van laatstejaarsstudenten Febe Verhaege en Fauve Hanssens siert 20 picknickbanken. Tijdens de opnames van de podcast ‘Dicht(er) bij de Groote Oorlog’ treden journalist Rudi Vranckx, actrice Katrin Lohmann, cabaretier Wouter Deprez, Sporza-anker Hermien Vanbeveren en kunstenares Mashid Mohadjerin in de voetsporen van deze toenmalige schrijvers. Doorheen het Westhoeklandschap linken zij de verhalen van toen aan hun inzichten van vandaag.
21
BELEVING IN HET LANDSCHAP
© Studio KTO
Regionaal Landschap Westhoek
Diverse locaties - www.onzichtbaarlandschap.be
22
tot 31/08/2024
ONZICHTBAAR LANDSCHAP GRATIS
24 kunstwerken brengen verdwenen sporen uit WO I tot leven. Plaatsen waar doden begraven lagen, gewonden werden verzorgd of tramsporen soldaten bevoorraadden. Ontdek tijdens de 6 fietstochten de landschapskunst die dit verhaal tastbaarder maakt. De werken werden
*
vervaardigd door 6 verschillende kunstenaars: Klaas Bullynck, Benjamin Gardin, Robin Uzeel en het kunstenaarscollectief met Natural Living, Fer-Unique en Philou – art of shaping wood. Je vindt ze op volgende locaties:
Alveringem (Beveren-aan-de-IJzer): Sint-Audomaruskerk, Dorp ›› De Panne (Adinkerke): Adinkerke Military Cemetary, Kromfortstraat (tussen huisnummer 25 en 27) ›› Diksmuide (Esen): Steenstraat (tussen Roeselarestraat 126 en Steenstraat 4) ›› Heuvelland (Wijtschate): Vierstraat, nabij huisnummer 33 ›› Hooglede: Hogestraat, nabij huisnummer 170 ›› Houthulst: Picknickplaats aan Hoek Groenebosdreef x Bosdreef ›› Ieper (Zillebeke): Caterpillar, Zwarteleenstraat ›› Koekelare: Pieter Lansensstraat ›› Koekelare: Site Lange Max, Clevenstraat 2 (Lange Maxdreef) ›› Koksijde: Robert Vandammestraat, nabij huisnummer 107 ›› Kortemark (Handzame): Begraafplaats Edewallestraat (tussen huisnummer 44 en 46) ›› Langemark-Poelkapelle (Poelkapelle): Wallemolenstraat, nabij huisnummer 26 ›› Lo-Reninge (Reninge): Hoflandstraat, nabij huisnummer 3 ›› Mesen: Picknickzone in Daalstraat ›› Nieuwpoort: Westfront, Kustweg 2 ›› Poperinge (Reningelst): Reningelstplein ›› Poperinge (Roesbrugge): Bergenstraat, bereikbaar via paadje naast huisnummer 2 ›› Staden (Vijfwegen): Kampstraat, langs Vrijbosroute, nabij huisnummer 15 ›› Veurne (Vinkem): Picknickplaats in Sikkelstraat, nabij huisnummer 8 ›› Vleteren (Westvleteren): Donkerstraat, nabij huisnummer 12 ›› Wervik (Terhand): Hoek Magerheidstraat x Kampstraat ›› Zonnebeke (Beselare): Grasveld bij OC De Leege Platse, Geluwestraat, nabij huisnummer 10 ›› Zonnebeke (Broodseinde): Hoek Beselarestraat x Roeselarestraat ›› Zonnebeke (Passendale): langs Stroroute, nabij KP 36
ONTDEK ALLE FIETSTOCHTEN
Lo-Reninge
Hoflandstraat 2 - 8647 Lo-Reninge - www.lo-reninge.be/visit
vanaf zomer 2024
HET LANDSCHAP GETUIGT GRATIS
Tijdens WO I ontstond aan de Hoflandstraat in LoReninge, een Belgische militaire begraafplaats. In 1968 werd deze ontruimd. De soldaten werden overgebracht naar Hoogstade, West-Vleteren en Adegem. Met respect voor deze geschiedenis wordt de plek heringericht en omgevormd tot een unieke stilte- en ontmoetingsplek. Op de site ontdek je ook het verhaal van enkele slachtoffers die hier werden begraven. DE SITE IS BEREIKBAAR MET DE FIETS.
Meer
in Lo-Reninge?
Onzichtbaar Landschap: Kunstwerk op deze site (p. 22)
23
MEER LANDSCHAPS BELEVING 1
ROUTES LIKSEMS
1
VEURNE
DIKSMUIDE
Permanent
24
ALVERINGEM LO-RENINGE
HOU
2
LAN POE
Diksmuide verhalenschat, grote markt 6 - 8600 Diksmuide (wandelen en fietsen) Vismarkt - 8600 Diksmuide (varen) (1 juli t.e.m. 31 augustus) www.bezoekdiksmuide.be
VLETEREN
POPERINGE
2
VENSTER OP VLETEREN
3
tot 31/08/2024
IEPER 5
PEACE BRIDGE
3
Permanent
HEUVELLAND
MES Vleteren
Pacific Eiland
Veurnestraat 4 - 8640 Oostvleteren www.toerismevleteren.be
Eiland 2 - 8900 Ieper www.pacificeiland.be
GRATIS
*
GRATIS
Koekelare
4 HET LINT
De Brouwerij – Sint-Maartensplein 15b 8680 Koekelare www.toerismekoekelare.be
tot 31/08/2024
*
GRATIS
KOEKELARE 4
E KORTEMARK
EXPO 10 JAAR KÄTHE KOLLWITZ MUSEUM: DAS ENDE DER MYTHEN
6 HOOGLEDE
HOUTHULST
Vanaf 18 mei kan je ook de expo 10 jaar Käthe Kollwitz Museum: Das Ende der Mythen. Feldstudie Verdun bezoeken. Een expo van 5 Duitse kunstenaars rond de achtergebleven oorlogssporen in het landschap van Verdun. De tentoonstelling is opgezet voor de honderdste verjaardag van het einde van WOI en komt nu naar Koekelare. Een samenwerking van Thomas Hadelich (grafiek), Friederike Nottrott (keramiek- en glasdesign), Bernd Papke (schilderkunst), Katrin Ruhnau (objecten en collages) en Chris Wohlfeld (fotografie).
STADEN LANGEMARKPOELK APELLE
ZONNEBEKE
5
SALIENT 5 YPRES APPS
ZONNEBEKE EEN LAATSTE
6 GROET
Permanent
Permanent
In Flanders Fields Museum
Hooglede Duitse Militaire Begraafplaats
WERVIK
MESEN Grote markt 34 - 8900 Ieper www.inflandersfields.be
GRATIS
Beverenstraat - 8830 Hooglede www.visithooglede.be GRATIS
*
25
26
VOOR SCHOLEN
In Flanders Fields Museum
Grote Markt 34 - 8900 Ieper - www.inflandersfields.be
Permanent
THE SALIENT ILLUSTRATED *
3DE GRAAD LAGER TOT 3DE GRAAD SECUNDAIR ‘The Salient Illustrated’ is de nieuwste educatieve dagtrip van het In Flanders Fields Museum. De leerlingen ontdekken de heringerichte site Yorkshire Trench & Dugout, de enige authentieke herstelde Britse loopgraaf op het correcte historische trancé in de Noordelijke Ieperboog. Een tablet met een interactieve detailtekening helpt de leerlingen deze unieke site beter te begrijpen. Een workshop met historische foto’s, ooggetuigenverslagen en archeologische vondsten in de wederopbouwhoeve Klein Zwaanhof en een bezoek aan de slagveldbegraafplaats Colne Valley Cemetery, brengt hen dicht(er) bij de historische werkelijkheid.
27
TIP! DOE DEZE BOEIENDE GROEPSACTIVITEIT IN HET WEEKEND MET JE VRIENDEN OF FAMILIE!
Provincie West-Vlaanderen, dienst Erfgoed
Poperinge, Oostende, Diksmuide, Ieper, Komen en Zonnebeke - www.west-vlaanderen.be/erfgoed
28
LANDSCAPE VOICES GRATIS
VANAF 2DE GRAAD SECUNDAIR Trek met je klas als fietspeloton door het landschap van WO I en unlock verborgen stemmen van het verleden en het heden. Onderweg beleef je het historische landschap op een unieke en actieve manier. Op bijzondere erfgoedlocaties zet je je fiets even aan de kant, en krijg je een scherp dilemma voorgeschoteld: je filosofeert, discussieert en verruimt zo je perspectief over oorlog & vrede, conflict, erfgoed en het landschap. De neuzen hoeven niet per se in dezelfde richting te staan. Op het einde van de fietstocht wacht er een verwerkingsopdracht waarmee je je eigen ‘stem’ het landschap instuurt.
29
VOOR FAMILIES
MET FAMILIES OP STAP TIJDENS LANDSCAPES
De Westhoek is een plek waar families én kinderen zich thuis voelen. Ook LANDSCAPES | Feel Flanders Fields biedt activiteiten waar KINDEREN WELKOM zijn. Meer nog: een aanbod op hun maat wacht!
WITNESSES IN THE LANDSCAPE (P.8-9)
30
Kinderen gaan aan de slag met een doeboekje op maat: hoeveel tijgers, olifanten of springbokken tellen ze op de regiment badges op de graven? Welke nationaliteiten ontdekken ze? Een speciaal voor hen ontwikkelde audiogids loodst gezinnen naar enkele met zorg gekozen sites. Het doeboekje en een zoekplaat over de Menenpoort kan je gratis ophalen in het CWGC-infocenter in de Menenstraat in Ieper.
TALBOTOUSIANS, IN WAR & PEACE (P.8-9) Jeanne Batteu wordt uitgenodigd op een feestje van de soldaten in hun nieuwe thuis, Talbot House. Verken samen met soldaat Arthur een de huiskat Duchess het hele huis, van de kelder tot de zolder. Aan de hand van tal van filmpjes en opdrachten, ontdek je de oude kist vol met soldatenspullen én een gratis exemplaar van ‘Het boek van de Generaal’.
SPOREN IN HET LANDSCHAP (P.8-9) Speuren in het rond was nog nooit zo leuk met de tablets die je bovenaan de IJzertoren vindt. Met de te gekke app scan je de omgeving op zoek naar 7 historische personages. Na wat spelen puzzelwerk vertellen zij meer over de locaties waarin zij zich bevinden. Kinderen vanaf 5 jaar zijn welkom om de schatten in het landschap te ontdekken!
THE FRONT EYE (P.8-9) De Hooge Boys nemen leeftijdsgenootjes op sleeptouw. Met unieke kortfilmpjes en een goed uitgekiend grondplan ontdekken kinderen meer over WO I. Leuke opdrachten maken het museumbezoek voor hen helemaal af.
LIKSEMS EXPO DIKSMUIDE (P.8-9) In de expo krijgen kinderen een leuk spel- of opdrachtenblad mee. Een verrassende attentie wacht aan de balie. De wandellussen rond Oostkerke en Kaaskerke zijn gemarkeerd met piramides. Deze bevatten toffe doe-opdrachten en vragen.
ONZICHTBAAR LANDSCHAP (P.22) Spring op de fiets en ontdek de Route Walter Stelzer, met zo’n 39 km behapbaar voor het hele gezin. Haal je boekje met toffe opdrachtjes en leuke tips voor een lekkere stop of extra speelplezier op in de toeristische dienst van Zonnebeke, Langemark-Poelkapelle of Wervik en win mooie prijzen!
31 VENSTER OP VLETEREN (P.24-25) Op pad met het gezin? Haal het kinderparcours van Venster op Vleteren af bij toerisme Vleteren en tuur met je kinderen mee door de historische kijkboxen. Bij elke halte is er een raadsel of opdracht op kindermaat. Het ingevulde formulier kan achteraf ingeruild worden voor een kleine verrassing. Voor kinderen van 6 tot 12 jaar.
HET LINT (P.24-25) Een zoektocht gericht op families daagt kinderen uit. Antwoorden op de vragen vinden ze op borden langs het parcours. Vraag het zoekformulier bij de Dienst Toerisme of kijk op www.toerismekoekelare.be/landscapeskoekelare
EEN LAATSTE GROET (P.24-25) Luister via een tablet of smartphone naar enkele verhalen van Duitse verpleegster Ida. Ze vertelt over vier gesneuvelden die op de Duitse militaire begraafplaats in Hooglede begraven werden. Ga op zoek naar hun grafsteen en breng hen, net als Ida, een laatste groet.
GLOEDNIEUW FAMILIEEXPEDITIE!
Stap het landschap in en ga samen op expeditie in de Westhoek. Spelenderwijs ontdek je unieke plekken met een bijzonder historisch en ecologisch verhaal.
FAMILIE-EXPEDITIE IN DE IJZERVALLEI EN DE IEPERBOOG Trek samen op avontuur in het herdenkingslandschap en ontdek al spelend, al zoekend en al feitenslurpend verhalen over de Eerste Wereldoorlog en de natuurgebieden.
32 Een handig mapje met twee uitklapkaarten stuurt jullie
op ontdekkingstocht in het landschap en daagt jullie uit om samen de opdrachten aan te gaan. Maak kennis met unieke plekken met een bijzonder historisch en ecologisch verhaal. Deze familiespelletjes zijn geschikt voor families met kinderen van 6 tot 12 jaar. Jullie kiezen zelf welke opdrachten jullie uitvoeren en welke feitjes jullie lezen.
SAMEN VORMEN JULLIE JULLIE EIGEN FAMILIE-EXPEDITIE! De IJzervallei ligt bij Diksmuide. De Ieperboog is te vinden bij Ieper.
KIES WAARIN JULLIE ZICH WILLEN VERDIEPEN Benieuwd naar het landschap in de Eerste Wereldoorlog? Ga op stap met de kaart Heuvels & kraters of Hoog & droog.
Zijn jullie natuurliefhebbers? Start met de kaart Plas & dras of Bos & akker.
33
HAAL JULLIE FAMILIE-EXPEDITIE AF BIJ VOLGENDE PLAATSEN • Dienst voor toerisme in Alveringem, Diksmuide, Ieper, Heuvelland, Poperinge, Veurne, Vleteren en Wervik • Museum aan de IJzer in Diksmuide • Hooge Crater Museum in Ieper • Passchendaele Museum in Zonnebeke
HET HERDENKINGSLANDSCHAP VAN DE WESTHOEK ERKEND ALS WERELDERFGOED. ALVERINGEM • BELGISCHE MILITAIRE BEGRAAFPLAATS OEREN DIKSMUIDE • DUITSE MILITAIRE BEGRAAFPLAATS VLADSLO • CRYPTE VAN DE (OUDE) IJZERTOREN
34
HEUVELLAND • FRANS MASSAGRAF ‘OSSUAIRE FRANÇAIS’ • SPANBROEKMOLEN BRITISH CEMETERY • LONE TREE CEMETERY
WESTKUST
Veurne
Diksmuide
HOUTHULST • BELGISCHE MILITAIRE BEGRAAFPLAATS IEPER • BUFFS ROAD CEMETERY • TRACK X CEMETERY • NO MAN’S COT CEMETERY • WELSH CEMETERY (CAESAR’S NOSE) • ESSEX FARM CEMETERY • MENENPOORT • NECROPOLE NATIONALE FRANÇAISE ST. CHARLES DE POTYZE • BEDFORD HOUSE CEMETERY • HEDGE ROW TRENCH CEMETERY • LARCH WOOD (RAILWAY CUTTING) CEMETERY • WOODS CEMETERY • FIRST D.C.L.I CEMETERY, THE BLUFF LANGEMARK-POELKAPELLE • DUITSE MILITAIRE BEGRAAFPLAATS • CANADEES MONUMENT • ‘THE BROODING SOLDIER’
WESTHOEK
Poperinge
Ieper
Houthulst
Zonnebeke
Heuvelland
MESEN • IERS VREDESPARK NIEUWPOORT • NIEUPORT MEMORIAL POPERINGE • LIJSSENTHOEK MILITARY CEMETERY ZONNEBEKE • TYNE COT CEMETERY • POLYGON WOOD CEMETERY • BUTTES NEW BRITISH CEMETERY
Op 20 september 2023 werden 27 WO 1-begraafplaatsen en monumenten in de Westhoek erkend als UNESCO Werelderfgoed. De erkenning van deze sites als werelderfgoed zorgt wereldwijd voor een sterke uitstralingen onderlijnt het mondiale belang van dit erfgoed in de regio. Daarnaast werden ook 112 WO I-sites in Wallonië en Frankrijk erkend.
Data
Organisator
Adres locatie
Titel project
29/04/2023 - 31/08/2024
Commonwealth War Graves Commission
Menenstraat 46, 8900 Ieper
Witnesses in the Landscape
30/04/2023 - 31/08/2024
Vleteren
Veurnestraat 4, 8640 Oost-Vleteren
Venster op Vleteren
30/04/2023 - 11/12/2024
Talbot House
Gasthuisstraat 43, 8970 Poperinge
Talbotousians, in War & Peace
09/05/2023 tot eind 2024
Hooge Crater Museum
Meenseweg 467, 8902 Zillebeke
The Front Eye
14/05/2023 tot 31/08/2024
Koekelare
De Brouwerij, Sint-Maartensplein 15b,
Het Lint
+ 22 begraafplaatsen in de Westhoek
18/05/2023 tot 31/08/2024 Diksmuide Verhalenschat, Grote Markt 6, 8600 Diksmuide
Liksems
04/06/2023 - 31/08/2024
Regionaal Landschap Westhoek vzw
Diverse locaties
Onzichtbaar Landschap
29/06/2023 tot najaar 2024
Museum Aan de IJzer
IJzerdijk 49, 8600 Diksmuide
Sporen in het Landschap
01/02 - 17/11/2024
Passchendaele Museum
Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke
Echoes Of War
09/05 - 11/11/2024
Muziekcentrum Dranouter & Heuvelland
Start: Muziekcentrum Dranouter,
Modderland
18/05/2024
Up4Running
Langs de historische frontlinie
Belgian Front Memorial Trail
24/05/2024 & 26/05/2024
Passchendaele Museum
Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke
De Weg Terug
08/06/2024 & 18/08/2024
Last Post Association
Diverse locaties
De Last Post in het Landschap
Dikkebusstraat 234, 8950 Dranouter
vanaf 22/06/2024 Poperinge Bezoekerscentrum Lijssenthoek, Boescheepseweg 35a, 8970 Poperinge
Vergeten Spoor
vanaf zomer 2024 Lo-Reninge Hoflandstraat 2, 8647 Lo-Reninge (voormalige militaire begraafplaats)
Het Landschap Getuigt
11/08 - 23/08/2024
Langemark-Poelkapelle Houthulst, Hooglede, Kortemark, Staden, Koekelare & Diksmuide
Diverse locaties
Vaderland, Moedertaal
30/08 & 31/08/2024
Diksmuide
Bloemmolenkaai, 8600 Diksmuide
Apotheose Landscapes & Liksems
Permanent Hooglede Duitse Militaire Begraafplaats, Beverenstraat, 8830 Hooglede
Een Laatste Groet. Verpleegster Ida vertelt over de Eerste Wereldoorlog.
Permanent
Peace Bridge
Pacific Eiland
Eiland 2, 8900 Ieper
Voor Scholen Permanent In Flanders Fields Museum Hoeve Klein Zwaanhof Kleine Poezelstraat 6, 8904 Ieper
The Salient Illustrated
Permanent Provincie West-Vlaanderen Poperinge, Oostende, Diksmuide, Landscape Voices Ieper, Komen en Zonnebeke Ontdek alle projecten op www.landscapes.be
35
COLOFON
Verantwoordelijke uitgever Westtoer, Koning Albert I laan 120, 8200 Sint Michiels (Brugge) Coördinatie Eline Adam & Johanna D’haene Tekst en samenstelling Westtoer i.s.m. projectpartners Opmaak Laurie Vansteelant, Westtoer Druk Drukkerij Jacobs, Brugge Fotografie Westtoer, Ateljee D Wettelijk depotnummer WD/3029/2024/05
© 2024 Westtoer apb – niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De grootste zorg werd besteed aan de actualiteit van de gegevens. De uitgever is evenwel niet verantwoordelijk voor eventuele onnauwkeurigheden of tussentijdse wijzigingen.