Zeebrugge - Lissewege-aan-zee 2018 by Westtoer

visitbruges.be

TOERISME

Inspiratiegids

Zeebrugge 2018 Lissewegeaan-zee

Locals en hun favoriete plekjes

20 leuke adresjes sief Inclu mer

zoenda ag

Inhoud Zeebrugge 02 Zeebrugge, kitesurfmekka van de kust 04 Puur strand, puur genieten 09 Beaufort en Triënnale Brugge 2018 :

een kunstige ontmoeting op het strand

10 Het oude vissersdok: Een pint en een

'poate geirnoars', het genot van de zee

12 Noordzeevis uit Zeebrugge,

'catch of the day'

14 Nieuwe cruiseterminal hertekent

Een bijzondere driehoeksverhouding

de Zeebrugse skyline

16 Het wonderlijke verhaal van de Askoy II 18 Zeebrugge wereldhaven 20

Ontdek de zeehaven van zijn beste kant

22 Zeebrugge in beeld: 10 aanraders

Lissewege 24 Lissewege kunstenaarsdorp 26 Proeven van Kunst 28 Lekker nostalgisch genieten 30 Mysterie en devotie 32 Ter Doest, stille getuige van

een roemrijk verleden

‘De zee neemt en de zee geeft’ is een aloud gegeven waaraan Brugge in de middeleeuwen haar handel en rijkdom te danken heeft. Het is de natuur die aan de grondslag ligt van het huidige culturele patrimonium en meteen ook van de toeristische troeven van deze werelderfgoedstad. Met dank aan het Zwin, de Brugse toegang tot de zee, die succesvolle export mogelijk maakte. Zelfs toen de zee zich terugtrok en de mens van het achterland een schitterend poldergebied maakte, vormde men de kleigrond om tot baksteen om er stadspoorten, kerken en monumenten mee te bouwen. De cisterciënzers, de

grote promotoren van de baksteengotiek, vestigden zich in Lissewege en zetten de toon. Het witte polderdorp bij de zee bood toen reeds onderdak aan devote pelgrims op weg naar Santiago de Compostela. Maar de zee wou haar plek weer heroveren in het belang van Brugge. Einde 19de eeuw werden de plannen voor een zeehaven concreet. Lissewege trok zich terug in het hinterland, Brugge verschafte zich via het Boudewijnkanaal eindelijk weer een toegang tot de zee en de kust kreeg er met Zeebrugge een nieuwe badstad bij! Een win-winsituatie! Ondertussen groeide de zeehaven van Brugge uit tot

een wereldhaven van formaat, is het strand nergens zo breed en wordt er in Zeebrugge op alle niveaus culinair genoten dankzij de zeemijn en de actieve vissershaven. Ongeacht of je in een gerenommeerd restaurant aanschuift of een pint met een ‘poate geirnoars’ bestelt. Wat uit Zeebrugge komt, smaakt. Maar ook in Lissewege verstaan ze de kunst van het tafelen en zijn lekkerbekken aan het juiste adres. Meer nog, ze combineren er kunst mét tafelen. Het ideale recept voor puur genieten!

34 Lissewege in beeld: 10 aanraders 36 Plattegronden 38 Leuke adresjes 40 Zomeragenda: evenementen 2018

ZEEBRUGGE, kitesurfmekka van de kust

Met zijn ruime strand is Zeebrugge dé plek voor sportliefhebbers. ’s Zomers kunnen ze hun hart ophalen op het sportstrand, met een ruim aanbod aan sportmogelijkheden. Ook de surfen kiteclub Icarus biedt heel wat mogelijkheden. Het hele jaar door verleggen kitesurfers hier op spectaculaire wijze hun grenzen.

Langs zowat de hele Belgische kust kan er gekitesurft worden, maar kenners zweren bij Zeebrugge. ‘Zeebrugge is het kitesurfmekka van de kust,’ zegt Christoph Coene. En hij kan het weten, dit jaar viert hij met de Icarus Surfclub zijn 20-jarig jubileum. ‘Alles zit hier goed’, vertelt Christoph. ‘Ruimte hebben is uitermate belangrijk als je springt en die hebben we in Zeebrugge genoeg. Dankzij het grote, strand kunnen kiters hier in alle rust genieten van de Noordzee en de wind. Het strand is bovendien zo georiënteerd dat het zich pal tegenover de dominante zuidwest windrichting situeert. Er zijn geen golfbrekers en dus geen pretbedervers en de havenmuur zorgt voor betere golven. Zelfs het grote verschil tussen het hoog- en laagtij is een meerwaarde. Ideaal voor ons, zo kunnen we spelen tussen de zandbanken, tricks oefenen of makkelijk

starten met de sport. Het zijn stuk voor stuk eigenschappen die je nog wel ergens terugvindt, maar in Zeebrugge worden al die troeven gecombineerd en dat is behoorlijk uniek.’ Die unieke mix leidde vorige zomer zelfs tot een nieuw Belgisch record. Omhooggestuwd door een windkracht 7, sprong Thomas De Wispelaere een fabelachtige 19,50 meter hoog. Hij verpulverde zo het vorige Belgische record met maar liefst 1,2 meter. In september verbeterde hij zijn eigen record nog eens en haalde toen 19,9 meter. ‘Kitesurfen geeft je een enorm gevoel van vrijheid. In tegenstelling tot golfsurfen hoef je niet te wachten op de ideale golf. Bovendien zijn de golven op de Noordzee vaak niet hoog genoeg. Wind is er gelukkig meestal wel.’

Na mijn dagtaak als dokwerker in de haven kan ik me hier volledig uitleven. Een groot strand zonder golfbrekers, grote plassen waar we ons kunnen in uitleven en geregeld een storm die ons van grote golven voorziet.’

Thomas De Wispelaere

Thomas mag dan wel in Jabbeke wonen, hij groeide op in Zeebrugge en beschouwt de surfclub al sinds zijn 12de als zijn tweede thuis. ‘Ik was de jongste, werd meteen opgenomen in de groep en 17 jaar later noemen ze me hier nog altijd ‘den klein’.’ Kitesurfen doet de Belgische recordhouder nog steeds in Zeebrugge. ‘Een superlocatie!

Met het nieuwe clubhuis vorig jaar, is de Icarus Surfclub alleen maar bekender geworden. ‘De surfspot zelf is natuurlijk een megatroef, maar er zijn nog voordelen. We hebben een heerlijk terras en we worden omringd door de duinen.’ Precies om die omringende natuur te respecteren, opteerde Christoph voor een groene aanpak. Zowat 100% van het gebruik wordt gecoverd door onze zonnepanelen, zonneboilers zorgen voor genoeg warm water, het regenwater wordt hergebruikt en het hout waarmee het clubhuis werd opgetrokken draagt het FSC-label.

blijft er nog wat tijd over om aan mijn eigen skills te werken. En dan ’s avonds, na een lange, drukke dag zalig relaxen op het terras van de surfclub om de zon te zien zakken in de zee… Elke zomerse zonsondergang is uniek en niet te missen.’ Meer weten?

icarussurfclub.be

Christoph Coene

Om zelf nog genoeg op het water te kunnen vertoeven, heeft Christoph het management van de club versterkt. ‘Zo

Leef je uit op het sportstrand Sportievelingen kunnen van 23 juni tot 2 september van 10.00u tot 17.30u op het sportstrand terecht op het sportstrand aan het URB SEA paviljoen voor het Badengebouw. Voor voetballers is er een soccerarena en een panavoetbalveldje. Er zijn beachvolleyvelden en terreinen voor beachhandbal en beachminton. Verder kan iedereen er sportmateriaal ontlenen en gebruik maken van de vijf outdoor fitnesstoestellen. In de namiddag worden er regelmatig tornooitjes georganiseerd en sportinitiaties gegeven.

Nog niet voldoende? De hele zomer lang worden tal van evenementen georganiseerd op het strand. Kijk voor een beknopt overzicht op pagina 40 en 41. Meer info ten slotte vind je in het infokantoor in het Badengebouw, waar ook een EHBO-post, toilet en hulppost voor iedereen met mobiliteitsproblemen in ondergebracht zijn. Er is ook een aangepast toilet en douche en er zijn strandrolstoelen beschikbaar, zodat iedereen ten volle kan genieten van dat grote strand!

HET PALACE HOTEL

Puur strand, puur genieten

MAJESTUEUZE ELEGANTIE OP DE ZEEDIJK Het stijlvolle Palace Hotel dat vandaag nog steeds de Zeebrugse Zeedijk domineert, kent een bewogen geschiedenis. De bouw werd aangevat in 1908 om Duitse toeristen te ontvangen net voor ze naar de Verenigde

Een strand zo uitgestrekt dat je zelfs op toeristische topdagen nog een zee van zonnebaadruimte vindt. Makkelijk te bereiken met de trein die je pal naast het strand dropt. Wie met de auto komt, kan gratis parkeren. Het hoeft dus niet gezegd dat de Bruggelingen ‘hun’ strand koesteren.

Staten vertrokken. Een luxehotel dus op maat van al wie rijk genoeg was om die oceaan over te steken. Exact veertien dagen voor het begin van de Eerste Wereldoorlog werd het gebouw ingehuldigd. Bij die opening zou de toenmalige burgemeester zijn speech beëindigd hebben met de profetische woorden ‘En laat ze nu maar komen’. En ze kwamen… Sterker nog, het hotel werd meteen ingepalmd door Duitse troepen.

ZEKER DOEN! Heerlijk wandelen langs de kust Zin in een stevige wandeling? Kies dan voor de kustwandelroute, een netwerk van verharde en onverharde wandelwegen tussen De Panne en Knokke-Heist. De route verbindt de kustgemeenten en rijgt het mooiste op vlak van cultuur, natuur, maritiem erfgoed en couleur locale aan elkaar. Het instappunt vind je tegenover het treinstation in de Strandwijk. Daarna stippel je zelf je wandelroute uit via bewegwijzerde knooppunten aangeduid op de handige kaartbrochure. Deze kaart is te koop bij Toerisme Brugge (Zeedijk) of te bestellen via www.fietsen-wandelen.be.

Bruggelingen beschouwen het graag als hun eigen privéstrand. Alleen echt goede vrienden krijgen te horen hoe heerlijk het hier het hele jaar door toeven is. Die Brugse loyauteit maakt van Zeebrugge een uitzonderlijk joviale plek waar iedereen iedereen lijkt te kennen. Zeebrugge heeft officieel het grootste strand van de kust. Gewoon lekker languit in de zon, met de voeten in het water of genieten met familie of vrienden, hier kan het allemaal. Naar jaarlijkse gewoonte kunnen de jongste strandrakkers zich vanaf de paasvakantie tot eind oktober opnieuw uitleven in het kinderstrandspeeldorp, met schommels, klimrekken en zelfs een echte speelboot. Maar genieten kan ook gewoon op de aanpalende strandterrassen of in de Icarus Surf- en Kitesurfclub onder het waakzame oog van ‘De man die de boot zag, in de lucht’, het kunstwerk van Jean Bilquin. Van april tot september verrijst ook URB SEA op het strand, met één van de Kunstwerken van Beaufort/ Triënnale Brugge 2018 én een popupbar. Hier vind je ook het Sportstrand

en de Strandbibliotheek, waar je tijdens de zomermaanden gratis een fijne collectie leesvoer kan ontlenen, zoals strips, romans en tijdschriften. Een must voor elke boekenwurm die ook van zand, zon en zee houdt. Wie het zand liever niet tussen de tenen voelt kriebelen, kan ook altijd opteren voor een spelletje petanque naast de Stella Mariskapel of een partijtje minigolf op het terrein in de buurt. Of kan een wandeling maken langs de Saint-George’s Day-promenade. Via deze westelijke havendam wandel je bijna tot in de zee. Tijdens de wandeling garanderen twee grote uitkijkplatforms een fantastisch zee-, stranden havenpanorama. En ook natuurliefhebbers komen hier aan hun trekken. Natuurgebied De Fonteintjes is bezaaid met orchideeën en er heerst een zalige duinenrust. Via Natuurpunt kan je het gebied ook verkennen met een gids.

Na de oorlog kon het hotel zich niet meteen herstellen en bleek het prestigieuze project verlieslatend. In 1949 werd het Palace Hotel verkocht en omgebouwd tot een statige residentie met ruim honderd appartementen. De hoektorens, het majestueuze interieur en de originele liftkooien bleven behouden, waardoor het hotel zijn grandeur nooit verloren heeft. Twee oorlogen kregen dit paleis niet klein. In 1994 werd het Palace Hotel, ondertussen omgedoopt tot Residentie Palace, tot monument uitgeroepen. Vandaag, een eeuw later, is het Residentie Palace nog altijd een voorbeeld van elegantie.

WIST JE DAT JE

gemiddeld 23% meer zonuren aan de kust kan optekenen dan in het binnenland? Check de webcam op www.brugge.be/zeebrugge of kijk panoramatelevisie op canvas/één voor een weerupdate!

"Elke dag is anders. Nu eens is er veel stroming en wind, dan weer komt het tij op."

"De grootste troef? Dat prachtige, immense strand."

Dirk Ramandt

Chloe Dalle en Robin Geens, Banana Moon Beach Club

Dirk Ramandt, hoofdredder van de strandreddingsdienst Zeebrugge 'Sinds 2000 leid ik de strandreddingsdienst, goed voor een equipe van 21 man waarvan ongeveer 12 onder hen elke zomerdag corvee hebben. Elke dag is anders. Nu eens is er veel stroming en wind, dan weer komt het tij op. Ik blijf me altijd bewust van de gevaren van de zee, dat moet, anders zou ik niet goed zijn in mijn job. In Zeebrugge moeten we vooral bij opkomend tij bijzonder alert zijn. Vaak spelen kinderen op zandbanken die omringd

worden door kellen die veel dieper zijn. Als het water opkomt, zitten kinderen die niet kunnen zwemmen gevangen. Wij zien er op toe dat ze hun zandbank tijdig verlaten. Pootje baden doe ik zelf amper, maar ’s winters wandelen mijn vrouw en ik geregeld langs het strand van Zeebrugge tot in Blankenberge en terug. Op koude, zonnige dagen tel je soms meer volk dan tijdens het hoogseizoen!'

'Wij genieten van de kleine dingen. Vorige zomer belandde er hier een jong gezin dat hun zoontje op de dijk wilde leren fietsen zonder zijwieltjes. ‘Ga naar het harde zand’, raadden we hen aan, ‘dan valt hij zacht’. Een paar uur later stonden ze er terug, met een kaartje om ons te bedanken. Hun zoon kon fietsen. Dat is nu écht Zeebrugge. Een strand met uitzicht op een hectische wereldhaven dat zelf heerlijk relax blijft.'

Gina De Groote, yogabelevingen op het strand ‘‘s Zomers vond je me steevast ’s morgensvroeg met mijn yogamatje in de duinen. Tot ik drie jaar geleden plots besefte dat er misschien nog mensen waren die daar zin in hadden. Van het een kwam het ander en ondertussen is mijn yoga-beleving een traditie geworden die zowel Zeebruggelingen als toeristen bekoort. Dit jaar plan ik weer enkele prille ochtendsessies, maar dan in augustus, als de zon al op een iets menselijker uur komt piepen. 2 maanden lang is er ook een avondles. En bij slecht weer vinden we beschutting in de Stella Maris kapel. Let wel, ik ben geen klassieke yogalerares. Ik deel hoe ik al die jaren met yoga omga, hoe ik yoga beleef. Omdat ik ook zelf wil blijven bijleren, nodig ik elke zomer ook enkele gastleraars uit. Ingeborg is er ook altijd bij. Maar mijn specialiteit blijft yoga bij opkomende zon. Ontiegelijk vroeg maar ronduit heerlijk. Je ziet de zon oprijzen, je hoort de meeuwen, je ruikt de zee, al je zintuigen worden gevoed en geprikkeld.

Zelfs al is het dan pas halfzes ’s morgens. Heerlijke momenten die altijd smaken naar meer.’ Op mychange.be vind je alle praktische info over Gina’s yoga-belevingen.

Chloe Dalle en Robin Geens

Charka Verkest

restaurant Lagaar ‘Het leven heeft ons hierheen gebracht. Ik ben van Oudegem, mijn echtgenote komt uit Vichte, maar we zijn hier toevallig geland en we zijn gebleven. We hebben ons hart verloren aan Zeebrugge. In 1999 hebben we hier een frituur geopend. Twee jaar later zijn we met een schone lei herbegonnen. Alles eruit en restaurant Lagaar was geboren. We brengen

een Frans-Belgische terroirkeuken, met veel seizoensuggesties zodat we ons trouw, vast cliënteel uit Brugge, Knokke, Blankenberge en de haven blijven verrassen. Maar ook wie gewoon iets komt drinken in onze oude gerenoveerde treincoupés is welkom, zelfs in de late uurtjes. Het zomerseizoen is een extra. De grootste troef? Dat prachtige, immense strand.

Zelfs tijdens het hoogseizoen is het hier nooit druk en net dat maakt het zo aantrekkelijk. Zelfs als we met Lagaar zouden stoppen, blijven we hier wonen.'

www.lagaar.be

“Wie naar Zeebrugge komt, wordt omringd door rust, maar zit toch centraal." Mike Chielens , eigenaar van Hotel Atlas

“Ik deel hoe ik al die jaren met yoga omga, hoe ik yoga beleef."

Gina De Groote

Charka Verkest en Didier Van Steen,

‘Ik ben geboren in Knokke-Heist, heb daar jaren een restaurant gehad, maar ben uiteindelijk in Zeebrugge beland toen ik dit hotel kon kopen. Ik heb het in heel slechte staat gekocht, ondertussen is het gerenoveerd van kelder tot plafond en daar ben ik best trots op. Hier logeren zowel toeristen als zakenlui uit de haven, een mix die goed werkt en het hele jaar door voor de nodige schwung zorgt. Toegegeven, Knokke-Heist en Zeebrugge mogen dan wel buren zijn, het zijn twee verschillende werelden. Wie naar Zeebrugge komt, wordt omringd door rust, maar zit toch centraal. Een fantastisch strand voor je neus en in geen tijd fiets je naar

Mike Chielens

Blankenberge (5 km), naar Knokke (7 km) of naar Brugge (15 km). Eens je de grote baan over bent, kom je in een heerlijk landelijk gebied en cruise je langs charmante boerderijtjes tot Brugge plots opduikt. Immense troeven!'

www.hotelatlas.be

WECANDANCE

11 en 12 augustus Dansen op electrobeats WECANDANCE, Belgiës hipste strandfestival, is dit jaar aan zijn zesde editie toe. Het festival komt jaarlijks met een thema en bijhorende dresscode, dit jaar ‘ACID COWBOYS’, en brengt het beste van techno, house en

hiphop in een uitzinnig decor. Daarnaast mikt het festival met de Food Market WECANTASTE ook op een publiek met goed ontwikkelde smaakpapillen. Mooi meegenomen is dat het festival ook inzet op ecologie en het verkleinen van de ecologische voetafdruk. Laat je dus meeslepen door de uitbundige sfeer van dit elektronisch dansfestival.

www.wecandance.be

Elke donderdag in juli en augustus > Zon, zee, strand én een film Wat is er leuker dan in de zomer op het strand zitten? Juist, in de zomer op het strand zitten met een goede film erbij! En laat het strand van Zeebrugge nu net het ideale decor zijn voor zo’n gratis openluchtbioscoop ter hoogte van de surfen kiteclub Icarus. Tijdens Film op het Strand worden in de namiddag telkens een kinderanimatiefilm en jeugdfilm vertoond, om 20.00u staat de hoofdfilm geprogrammeerd. Als cinemazetel kan je een zitje uitgraven in het zand, of je brengt gewoon je eigen handdoek of strandstoeltje mee. Maak het dus gezellig met een strandlaken of een dekentje, trommel je vrienden of familie op en geniet van een gratis portie filmplezier!

www.bruggeplus.be

BEAUFORT EN TRIËNNALE BRUGGE 2018 : EEN KUNSTIGE ONTMOETING OP HET STRAND Wie Beaufort zegt, zegt hedendaagse kunst aan zee! In 2018 biedt het kunstenparcours voor de zesde maal onverwachte ontmoetingen met hedendaagse kunst in het unieke decor van de kust. In 9 kustgemeenten ontdek je 19 intrigerende werken van internationaal gerenommeerde kunstenaars op diverse locaties: stranden, zeedijken, pleinen en parken. In Zeebrugge zullen twee installaties te vinden zijn. Het ene werk, van het Brusselse architectuur- en designcollectief Rotor, is een samenwerking met de Triënnale Brugge 2018. Het uitgangspunt van Rotors project is de massale aanwezigheid van een uitheemse krab in de Brugse reien en kanalen: de Chinese wolhandkrab. Met “Who's Eating the Chinese Mitten Crab” installeert Rotor een multimediaruimte aan de pop-upbar van Zeebrugge, met maandelijkse degustatiesessies van nieuwe gerechten op basis van verschillende invasieve planten en dieren. In de Poortersloge in Brugge komt een natuurhistorisch observatorium met aquarium, waar meer informatie over de krab te vinden zal zijn: “What's Eating the Chinese Mitten Crab”.

Het andere werk in Zeebrugge is te vinden aan de oude vismijn waar de Koreaanse kunstenares Anne Duk Hee Jordan aan de slag gaat met een grote zwerfsteen. Gezien haar fascinatie voor ecosystemen en veranderingsprocessen, is de steen een grillig restant van een rotsblok dat via ijslagen en andere natuurfenomenen werd verplaatst over land en over zee. En nu “terecht”

gekomen is in Zeebrugge. Nieuwsgierig? Bezoek Beaufort tussen 30 maart en 30 september 2018 en combineer dat van 5 mei tot 16 september met een bezoek aan Triënnale Brugge 2018 .

Meer info vind je op

www.beaufort2018.be en www.triennalebrugge.be.

URB SEA Tussen kunst en strand Van begin april tot eind september is het strandpaviljoen URB SEA de “hub” die Beaufort, de Triënnale Brugge 2018 en het strandleven met elkaar verbindt. De naam verwijst naar URB EGG in de Brugse binnenstad, de pop-upbar in de Poortersloge. URB SEA verbindt verschillende grenzen: binnen en buiten, kunst en recreatie. Zo vinden de installatie van Rotor en een strandbar er broederlijk onderdak naast elkaar, net als de strandbibliotheek en het uitleenpunt van het sportstrand. Het houten paviljoen wordt zo dé plek om vrienden te treffen bij een fris glas of een ijsje, cultuur op te snuiven, een boek uit te lenen en aan sport te doen. 09

ZEKER DOEN! Ga op ontdekking in Seafront Hoewel de vismijn jaren geleden al naar een gloednieuw complex in de achterhaven verhuisde, blijft dit oude vissersdok het kloppende hart van Zeebrugge. Vandaag is het niet alleen een plek vol vissersgeschiedenis, maar ook een stek die volop en voortdurend in ontwikkeling is. Dank zij de actieve vissershaven, de hightech vismijn, de vele restaurants, havencafeetjes en visboetieks komt elke visliefhebber hier culinair aan zijn trekken. Smakelijk!

HET OUDE VISSERSDOK:

Een pint en een 'poate geirnoars', het genot van de zee

De Zeebrugse vissershaven is al een flinke eeuw oud en met zijn 40 schepen nog steeds veruit de grootste van België. Het maritieme themapark Seafront houdt de glorie van weleer in ere. Hier ontdek je hoe het er vroeger aan toeging, toen de vis nog door de veilingmeester op de kade werd afgeroepen en verkocht. Nu liggen vissersschuiten en glanzende jachten broederlijk naast elkaar, omarmd door prestigieuze bouwprojecten en elegante appartementen die uitkijken op de zee en de haven. Aan het uitkijkplatform aan het Visserskruis krijg je zelf ook een uniek uitzicht op de voorhaven geserveerd. Ervoor ligt de Virtus te mijmeren, een oude garnaalkotter, als monument ter herdenking van het rijke visserijverleden van Zeebrugge. Maar wat het oude vissersdok echt de moeite maakt is de schat aan culinaire mogelijkheden. Er is voor elk wat wils: viswinkels met heerlijke verse Noordzeevis, recht uit de zeemijn wat verderop, stijlvolle restaurants met havenzicht en volkse visserscafés waar je je vingers kan aflikken bij een garnaalkroket uit het vuistje. Links vissersoudgedienden die herinneringen ophalen aan hun harde zeemansbestaan en rechts moegewerkte dokwerkers die hun heil zoeken in een

wulkensoepje. Wie hier wil integreren, bestelt een ‘poate geirnoars’ bij zijn pintje of een ‘poester’, Zeebrugse codetaal voor een koffie met een flinke scheut cognac. Beide klassiekers zorgen er voor dat er op elk uur van de dag volop ambiance in elk havencafeetje heerst.

In het unieke kader van de oude Zeebrugse vismijn maak je kennis met de geschiedenis van de Belgische visserij in Zeebrugge. Ook het ontstaan en het wedervaren van de haven tijdens de eerste en tweede wereldoorlog wordt uitgelicht. Tot slot kan je afdalen in het ruim van de Russische onderzeeër Foxtrot en even aan het roer gaan staan van het lichtschip West-Hinder. Open > juli en augustus: 10.00u tot 18.00u | september – juni: 10.00u tot 17.00u (behalve op 25/12 en 1/1) | aangepaste uren in de winter (nov./dec.) en jaarlijkse sluiting: zie website Prijs > (inclusief bezoek expo’s) > kinderen tot 1 meter: gratis (indien vergezeld door een volwassene) | kinderen t/m 11 jaar: € 9,50 | volwassenen: € 13,50 | 60+ en studenten (op vertoon van studentenkaart): € 11,50 | speciale kortingsacties: zie website www.seafront.be

Verrassend shoppen! Nieuw in de oude vissershaven is DOKS, de tweede zaak van topantiquair Paul De Grande, bekend van het televisieprogramma Stukken van Mensen. Paul koos bewust voor een loods op de oude vismijnsite: ‘Ik zocht een plek zonder drempel, waar mensen makkelijk in en uit lopen. Dat pal voor onze deur het nieuwe cruisegebouw met het rooftoprestaurant Njord verrijst, is alleen maar meegenomen.’ DOKS is goed voor maar liefst 1.500 m² en wil bewust laagdrempelig blijven. In het aanbod daarom niet alleen waardevolle antiek, maar ook betaalbare stukken. Iedereen die op zoek is naar iets moois kan hier komen snuisteren. DOKS, Vismijnstraat 109, elke dag open van 14.00 -18.00u www.pauldegrande.com

Paul De Grande ZeebruggeZeebrugge Zeebrugge – 13

NOORDZEEVIS UIT ZEEBRUGGE, 'catch of the day'

de vis die daarna via een hightech veilsysteem verkocht wordt. En zo belandt die dagverse vis razendsnel bij de Zeebrugse vishandels en restaurants.

De Noordzee barst van de fantastische vissoorten. Niet alleen bekende kleppers zoals tong en lotte, maar ook minder bekende soorten zoals rode poon, schartong, schelvis, hondshaai, pieterman, steenbolk en zeekat. In Zeebrugge maken ze er een missie van om al dat lekkers uit de Noordzee geliefd te maken bij het grote publiek.

Steven Savels

Visser Steven Savels gaat al ruim 30 jaar de zee op. Hij is een van die enkelingen die de stiel niet van vader op zoon leerde. De liefde voor de zee liep hij op in het visserscafeetje dat zijn ouders runden. ‘De kneepjes van het vak, die leer je maar door de jaren heen’, vertelt Steven. ‘Je moet aanvoelen wanneer je waar moet vissen. Een goede visser weet waar hij de beste gronden vindt en wanneer zijn netten vol zullen zitten. Dat leer je nergens, daar kom je zelf achter, met vallen en opstaan.’ Elke week vissen doet Steven niet meer. Ondertussen bemannen zijn twee zonen datzelfde schip. ‘Ik ga alleen nog vissen als de zonen er eens tussenuit willen. Ik heb hen nooit het vissersbestaan opgedrongen, integendeel. Het is een harde stiel. Als visser ben je lang van huis en dan mis je je gezin. Maar ze waren niet te stoppen en nu steun ik hen uiteraard. Het is en blijft dan ook het mooiste beroep ter wereld. Je bent

je eigen baas, je bent een met de natuur en je beleeft die natuur volop. Niet van aan de zijlijn, je zit er middenin. Dat geeft een ongelooflijke kick. Uren varen om dan aan te komen op een plek en te merken dat je vermoedens juist zijn en dat je je netten eindeloos kunt vullen. Dat is pure adrenaline. Want vergis je niet, de zee zit boordevol vis. Je moet ze alleen weten te vinden.’

"Het geheim van de Zeebrugse garnaal? Dat is simpel, de Zeebrugse vissers weten als geen ander waar ze hun garnalen moeten zoeken."

Ook in Vishandel Westhinder, gerund door Jef en Pierrette De Graeve, vind je enkel Noordzeevis. ‘Wij specialiseren ons in verse vis van hier, in alle maten en gewichten, die we rechtstreeks op de veiling kopen.’ De oude vismijn mag dan al lang vertrokken zijn, Vishandel Westhinder denkt niet aan verhuizen. ‘We zitten hier goed, ik zou niet weten waar naartoe, ons leven ligt hier. En dit blijft de mooiste hoek van Zeebrugge, genoeg cafés en restaurants, twee viswinkels, jachten en vissersschuiten en de nodige ambiance.’

Als een van de Northseavissers wil Steven aandacht voor alle Noordzeevis, niet enkel voor de dure klassiekers. ‘Al wat je vangt is lekker, maar vaak willen mensen enkel eten wat ze kennen en dat is zonde. Zelf eet ik bijvoorbeeld veel Schotse schar. Onbekend, maar net zo goed als tarbot en het kost tweemaal niets’. En dan zijn er uiteraard nog de ongeëvenaarde Zeebrugse garnalen. ‘Het geheim? Dat is simpel, de Zeebrugse vissers weten als geen ander waar ze hun garnalen moeten zoeken. Want voor echt goede garnalen, heb je een echt goede zeebodem nodig. En wie die wil vinden, zal in ons kielzog moeten varen….’ Op maandag, woensdag en vrijdag wordt de vis in de nieuwe vismijn verkocht. Een aangepast machinepark en zestig medewerkers keuren en sorteren

het Festival van de Noordzee, een culinaire cruise met rederij Franlis. Sterrenchef Frederik Deceuninck van Sel Gris in Duinbergen bereidt een viergangenmenu met Noordzeevis aan boord en wij genieten terwijl we de zee opvaren. Deze maidentrip is het startsein van een reeks cruises. Daarnaast pak ik ook uit met visworkshops voor 8 tot 14 personen. We gaan in een professionele keuken aan de slag met Noordzeevis en proeven hoe verschillende bereidingen de smaak bepalen. Je hoeft een vis immers niet per se in een pan met boter te bakken, er zijn zoveel meer mogelijkheden. Nu eens nodigen we een visser uit, dan weer toon ik hoeveel er van zo’n vis verloren gaat. 10 kg rode poon levert bijvoorbeeld slechts 3,3 kg bereidklare vis op.’

Wat verder, in ’t Werftje, houden ze van diezelfde ambiance. ‘Er zijn mensen die snel een garnaalkroket uit het vuistje of een pistolet met krabsalade eten. De levensgenieters laten kreeft aanrukken en blijven uren plakken.’ Uitbaatster Herlinde Priem kijkt er scherp op toe dat de sfeer van weleer behouden blijft. ‘Dat is aardig gelukt. De mensen blijven komen en terugkomen en dat doet ons veel plezier.’

Maarten du Bois van visgroothandel Chefs’ Secret promoot de Noordzeevis met hart en ziel. ‘Met Chefs’ Secret bevoorraden wij restaurants met verse, lokale en zo duurzaam mogelijk gevangen vis. Zowat mijn hele leven ben ik al bezig met onze Noordzeevis en ik deel die liefde graag. Daarom organiseren we op 15 augustus, tijdens

Gillian van Loo, chef van The Blue Lobster, ruilde Gent jaren geleden in voor Zeebrugge. ‘Als je graag met vis aan de slag gaat, dan kun je nergens beter zitten. Precies doordat Zeebrugge nog heel wat vissersfamilies telt, is de lijn tussen de visser en de chef een stuk korter en dat merk je.’ Gillian werkt dan ook uitsluitend met Noordzeevis. De grote klassiekers, maar ook minder bekende visjes. ‘Al meer dan tien jaar pak ik voor de lunch uit met bijzondere vondsten. Vissoorten die je niet in de viswinkel vindt. Van pieterman tot zilverwijting. Onbemind want onbekend en dat is zonde, dus dat proberen we een beetje te veranderen.’

www.thebluelobster.be www.twerftje.be Vishandel Westhinder Vismijnstraat 20, Zeebrugge T + 32 50 54 41 47

"Zeebrugge telt nog heel wat vissersfamilies en de lijn tussen de visser en de chef is daardoor gewoon korter."

Damme, Ieper, Gent en Brussel te laten ontdekken. En natuurlijk nodigt ook de oude vissershaven van Zeebrugge uit tot een bezoek. De volgende 4 verdiepingen worden kantoorruimte. Maar de parel zit in de kroon. Helemaal boven pronkt Njord, een rooftoprestaurant met panoramische vergezichten dat uitgebaat wordt door de familie Dendooven van het befaamde Ter Doest. De haven, de kustlijn, de Brugse skyline, je krijgt het allemaal geserveerd. Naast het restaurant komt ook het bezoekerscentrum mét terras om van datzelfde vergezicht te genieten. Een must om te ontdekken voor iedereen die in Zeebrugge is. Njord wordt naast Ter Doest in Lissewege en Vijfwege in Vlissegem het derde restaurant van de familie Dendooven. Samen met zijn broers en zus (Bart, Peter en Sofie), Barts zonen (Ruben, Jonas en Jorden) en twee neven (Johan en Geert) staat David Dendooven aan het roer: ‘We waren al langer op

Foto van de werf - opening gepland in juni 2018

zoek naar een derde vestiging, maar we zijn kieskeurig. Het moest iets bijzonders worden, een extra beleving voor onze klanten. De hoogste etage van het nieuwe cruisegebouw voldoet aan al die verwachtingen. Njord is genoemd naar de zeegod van de Noormannen en wordt een uniek rooftoprestaurant waar we een eerlijke viskeuken met een Scandinavische toets brengen. Zeebrugge ligt ons na aan het hart. Hopelijk kunnen we met Njord ons steentje bijdragen. Het wordt sowieso een bijzondere plek die je, naast heerlijke gerechten, ook fantastische panorama’s garandeert.’

www.terdoest.be

"De haven, de kustlijn, de Brugse skyline, je krijgt het allemaal geserveerd."

Nieuwe cruiseterminal hertekent de Zeebrugse skyline Zeebrugge is de cruisehub van Vlaanderen. Jaarlijks verwelkomt Zeebrugge ongeveer 140 luxeschepen of zo’n 400.000 passagiers. Reden genoeg om hen in stijl te ontvangen. Dus sloegen bouwonderneming Artes Depret en het havenbestuur van Zeebrugge, MBZ, de handen in elkaar. In de zomer van 2016 ging de eerste spade de grond in, in juni 2018 is de ABC-toren, Artes-Brugge-Cruise, operationeel. Architect Olivier Salens wilde met dit symboolgebouw een poort tot de stad creëren, een eigentijds

equivalent van het Belfort om zo de historische link tussen Brugge en de zee te onderstrepen. Dat de ABC-toren vele functies herbergt, zou je bijna vergeten. Want geef toe, het is vooral zijn omvang die tot de verbeelding spreekt. Een overzicht van de eerste tot de zevende etage. De eerste twee verdiepingen focussen op de cruisepassagiers. Een check-in, bagageafhandeling, wachtruimtes,

grenscontroles, shoppen … hier wordt alles in het werk gesteld om de passagiers warm te verwelkomen. De helft van hen zijn trouwens Duits, de Britten zijn goed voor iets meer dan een kwart van de passagiers. Op de parking meteen naast de nieuwe cruiseterminal staan excursiebussen en taxi’s klaar om hen Brugge, maar ook Blankenberge, David Dendooven

Het wonderlijke verhaal van de ASKOY II Er zijn schepen die vergaan en toch weer verrijzen. Dat gaat niet vanzelf en daar weten de broers Piet en Gustaaf Wittevrongel alles over. Al tien jaar werken ze met hart en ziel aan de renovatie van de Askoy II, het schip waar Jacques Brel zijn laatste levensjaren op sleet. Een project van lange adem dat dit jaar zijn hoogtepunt kent. Noteer alvast 9 oktober in je agenda!

De Askoy II is niet zomaar een boot, het is een van de grootste jachten die ooit in België gebouwd zijn. Gebouwd in 1959 was de Askoy II in de jaren ’60 en ’70 het vlaggenschip van de Belgische jachtvloot. Bovendien behoorde het schip ooit aan twee bekende Belgen toe: Hugo Van Kuyck, architect, leerling van Horta en medeontwerper van de landingsplaatsen in Normandië tijdens WO II en … Jacques Brel die er de laatste jaren van zijn leven op spendeerde. En dat verklaart de fascinatie van de broers voor de Askoy II. ‘Mijn vader en broer waren zeilmakers en omdat Jacques Brel zeilen nodig had voor zijn boot, kwam

hij bij ons op bezoek. Er ontstond een vriendschap dus is hij verschillende keren over de vloer geweest. Een hele eenvoudige, charmante man met wie we veel gelachen hebben en die voor mij uitgroeide tot een soort leermeester. Met de Askoy II voer hij op de Atlantische en de Stille Oceaan om uiteindelijk op de idyllische Markiezeneilanden te belanden.’ De boot werd later verkocht en nog later vroegen de broers zich af wat er met Jacques’ boot gebeurd was. Het nodige speurwerk leerde hen dat de Piet Wittevrongel

Askoy II in Nieuw-Zeeland begraven lag. Daar was hij na een zware storm in 1993 gestrand op Baylys Beach aan de Westkust van Nieuw-Zeeland. Reden genoeg om tot actie over te gaan. ‘Dit is niet alleen maritiem erfgoed, maar ook een persoonlijke kwestie.’ In 2008 werd het jacht, nadat het veertien jaar onder het zand bedolven lag, eindelijk geborgen en naar België gerepatrieerd. Waarna het échte werk begon. Ondertussen zijn we tien jaar en vele omzwervingen verder en is de Askoy II al zo goed als af. ‘Eigenlijk is hij klaar, alleen binnenin is het schip nog niet helemaal afgewerkt.’ In hun loods in Zeebrugge doen de broers gestaag voort. Als alles goed gaat, laten ze het schip op 9 oktober 2018, de sterfdatum van Jacques Brel, te water. ‘We eren hem met de wedergeboorte van de

Askoy II.’ En dan is hun missie volbracht. ‘We willen de geest, de spirit en de liedjes van Jacques Brel bewaren en zo een volgende generatie inspireren.’ Het schip zal voor iedereen openstaan, de broers zijn van plan om er grote maritieme evenementen mee te bezoeken en dromen om met de Askoy II terug te varen naar de Markiezeneilanden. Dan pas is de cirkel echt rond.’ De Askoy II bezoeken kan op zondagnamiddag, tussen 14.00 en 17.00u, of na afspraak. Lanceloot Blondeellaan 21c 8380 Zeebrugge Meer weten?

www.askoyii.be

"Dit is niet alleen maritiem erfgoed, dit is ook een persoonlijke kwestie."

ZEEBRUGGE wereldhaven

Dit verhaal begint wanneer baron Auguste de Maere, een waterbouwkundig ingenieur, in 1877 pleit voor een directe verbinding van Brugge met de zee. Koning Leopold II wilde de haven direct aan zee om zo in te spelen op de eerste maritieme revolutie waarbij zeilschepen vervangen werden door veel grotere, stalen stoomschepen.

In 1891 werd een wedstrijd uitgeschreven voor het bouwen van een zeehaven in Brugge en op 1 juni 1894 volgde een overeenkomst tussen de Belgische Staat, de Stad Brugge en Louis Coiseau en Jean Cousin waarin de voorwaarden betreffende de bouw en de uitbating van de nieuwe haven werden vastgelegd. Die nieuwe haven moest uit drie delen bestaan: een voorhaven aan de kust, een zeekanaal en een binnenhaven ten noorden van de binnenstad. 1895 was een cruciaal jaar. Dan werd de “Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen” (M.B.Z.) opgericht die de haven moest bouwen. De M.B.Z voerde de werken uit en zal later het nieuwe havencomplex beheren en uitbaten. De werken startten in 1896 en duurden tot 1905. Twee jaar later werd de gloednieuwe haven eindelijk officieel ingehuldigd.

Twee verwoestende wereldoorlogen zorgden er echter voor dat de zeehaven nooit echt een goede start kon nemen. Pas op het einde van de jaren '50 kreeg de haven zijn eerste grote trafieken. En dat dank zij zijn centrale ligging en zijn directe toegang tot de Noordzee, de drukst bevaren zee ter wereld. Vanaf 2000 zorgt de globalisering van de wereldeconomie voor de grote doorbraak op internationaal niveau. Vandaag meren er bijna 10.000 schepen per jaar aan en is de zeehaven een belangrijk knooppunt voor de snel groeiende mondiale containertrafiek en het Europese roll-on/roll-off verkeer. Ondertussen kwamen heel wat grote distributiebedrijven zich in de haven vestigen, om zo hun Europese klanten te kunnen bedienen. De zeehaven is ook een belangrijke invoerhaven voor papier en voedingsproducten zoals vers fruit en fruitsappen, groenten, aardappelen,

koffie, vlees, vis en zuivel en is zelfs het officiële Europese verdeelcentrum van de befaamde Zesprikiwi’s uit NieuwZeeland. Zeebrugge is ook wereldleider qua autotrafiek. De belangrijkste haven ter wereld dus voor de export en import van nieuwe wagens en die worden zowel binnen Europa als wereldwijd verscheept. En dan is er nog aardgas. Dat gas wordt op twee manieren aangevoerd. Enerzijds vloeibaar, vooral vanuit Qatar, om opgeslagen te worden in de LNG-terminal in de voorhaven. Een staaltje van technisch vernuft! Anderzijds verbindt een pijpleiding de zeehaven met Noorwegen en GrootBrittannië. Dit gas gaat verder naar Frankrijk en Zuid-Europa. Daarnaast is de zeehaven van Zeebrugge de belangrijkste cruisehaven van de regio met het nieuwe cruisegebouw als vlaggenschip. (zie ook p.14)

Koning Leopold II zeilde zelfs met zijn privéjacht de zeehaven binnen om die honneurs waar te nemen. In de beginjaren bleef het grote succes uit. Een euvel dat grotendeels verklaard kan worden door het gebrek aan wegen spoorverbindingen en hinterlandindustrie. Bovendien kenden ook de trans-Atlantische passagiersdiensten minder succes dan verhoopt. Uiteindelijk werden er wel twee regelmatige lijndiensten ingelegd, naar Hull en Rotterdam.

ONTDEK DE ZEEHAVEN van zijn beste kant

‘Ondertussen hebben we veel geïnvesteerd. De vaart duurt nu 75 spannende minuten en je krijgt de info in jouw taal, aan boord of via een app, met als toemaatje passende videobeelden op ledschermen. De teller staat intussen op meer dan 250.000 passagiers. Dit is dan ook niet zomaar een boottochtje.’

Ontdek de schatten van de haven

Wil je liever op je eigen tempo de havencruise ervaren en heb je een smartphone, dan kan je de gratis applicatie downloaden, beschikbaar in een versie voor zowel volwassenen als kinderen. Wie geen smartphone heeft, kan een toestel ontlenen aan boord. Rederij Franlis organiseert ook Noordzeecruises naar de Thorntonbank, het eerste Belgische windmolenpark op zee.

Wie de geschiedenis van de haven en de best bewaarde erfgoedlocaties van Zeebrugge wil ontdekken, schaft zich best de erfgoedwandelkaart aan. Deze wandeling, die start nabij Seafront, belicht vooral Zeebrugges unieke plaats in de Vlaamse visserijgeschiedenis en het ontstaan van de wereldhaven. De kaart kan je kopen bij Toerisme Brugge (Zeedijk) en Seafront of bestellen via

Open > 1 april – 15 oktober: weekends en feestdagen om 14.00u Michel Seeger

Een havencruise met de Zephira, de passagiersboot van rederij Franlis, is de ideale manier om met eigen ogen te zien hoe het er in zo’n wereldhaven aan toegaat. Michel Seeger, CEO van rederij Franlis, was na zijn eerste tocht meteen verkocht: ‘Negen jaar geleden ben ik incognito op de boot gestapt die toen de havenrondvaarten in Zeebrugge verzorgde. Ik installeerde me op het dek, bestelde een koffie en werd totaal van mijn sokken geblazen. En ik was nochtans geen leek. De gasterminal, de metershoge containermuren, de immense cruiseschepen, de kleurrijke vissersboten, de marinebasis, de duizenden vogels op het sterneneiland, de windmolens op de strekdam en vooral de voortdurende beweging in een wereldhaven die nooit slaapt. Twee weken later was de overname rond.’ Een audiosysteem en diverse beeldschermen geven je tekst en uitleg tijdens de rondvaart in de haven. Bovendien kan je ook zelf informatie opvragen over de vaartuigen onderweg.

juli en augustus: dagelijks om 14.00u en 16.00u | 1 t.e.m. 15 augustus: dagelijks extra afvaart om 11.00u Prijs > kinderen 3 t.e.m 11 jaar: € 9,00 | volwassenen: € 12,50 60+: € 11,00 | Wie online een ticket koopt, krijgt reductie. Speciale formules en Noordzeecruise naar de Thorntonbank: zie website Info > inscheping 20 minuten voor afvaart | steiger op het einde van de Tijdokstraat

www.fietsen-wandelen.be

www.franlis.be

ZEKER DOEN!

Doorkruis het havengebied Zin om de haven in al zijn facetten te ontdekken? Dan is de combinatie van havenrondvaart en busrondrit dé oplossing! Gedurende deze halve dagexcursie onthult een gids je zowel tijdens de rondrit als de rondvaart alle geheimen over de dagdagelijkse werking van de Brugse zeehaven. Bovendien krijg je bij aankoop van een combiticket ook een fijne korting op een toegangsticket voor Seafront. Open > elke woensdag in juli en augustus om 13.45u, aansluitend havenrondvaart om 16.00u, einde rond 17.15u. Prijs > kinderen tot 12 jaar: € 9,50 | volwassenen: € 12,50 | inclusief 1 consumptie in een visserscafé en een mooie havenbrochure Info > opstap parking hoek Tijdokstraat – Vismijnstraat (ter hoogte van Seafront) / tickets volgens beschikbaarheid | vooraf inschrijven bij: Toerisme Brugge (Zeedijk, openingsuren: juli en augustus elke dag van 10.00u tot 13.30u en van 14.00u tot 18.00u)

www.brugge.be/zeebrugge

Zeebrugge in beeld 10 aanraders

Trapgevelhuisjes Ga op zoek naar het wondermooie Admiraal Keyesplein, een esthetische parel die wacht tot je hem ontdekt.

Wereldhaven van formaat Het beste van twee werelden? Hop dan van de bus op de boot en verken de immense Brugse zeehaven te land en ter zee (zie ook p. 21).

Binnenpret Seafront, dat is alle geheimen van de zee ontdekken en ronddolen in het Zeebrugse vissersverleden (zie ook p. 11).

1 10

Sfeer alom

De oude vissershaven grossiert in sfeer en gezelligheid, de aanstekelijke no-nonsense ambiance krijg je er gratis bij!

Puur natuur Vlakbij en toch mijlenver. In De Fonteintjes bewonder je orchideeën, geniet je van een zalige duinenrust en kun je zelfs de Brugse torens spotten.

9 Havenpanorama

Vanaf de uitkijkplatforms aan het Visserskruis en de Zweedse Kaai kan je je vergapen aan die immense containermastodonten.

Lekkere viskeuken Van stevige vissershappen tot verfijnde kwaliteitsgastronomie, culinair genieten doe je hier!

4 Uit op erfgoed

Uitwaaiplezier Een zee van een strand! Hier kom je om écht uit te waaien en je hoofd volledig leeg te maken. Ontspanning troef!

Kuier langs Zeebrugges verborgen hoekjes en ontdek de rijke visserijgeschiedenis met de vernieuwde Erfgoedwandeling (zie ook p. 21).

Uniek uitzicht Flaneren op de Saint George’s Day-Wandeling is genieten van zowel de bedrijvigheid in de haven als het schouwspel van zee en strand.

10 23

NOTEER IN JE AGENDA!

Gratien Dendooven

Vrijdag 17 en zaterdag 18 augustus *21.00u-23.30u

LISSEWEGE,

Lichtfeest Lissewege 2018

Kunstminnaars komen aan hun artistieke trekken in Lissewege. Het dorp mag dan klein en fijn zijn, het kan uitpakken met zowel een resem galerijen als kunstzinnige relaxplekken en er is natuurlijk de befaamde openluchtexpo ‘Beelden in het Witte Dorp’.

Lissewege, het ‘witte’ polderdorp, wordt in het weekend van 17 en 18 augustus vanaf 21.00u nog een tikkeltje gezelliger.

kunstenaarsdorp Veel meer dan een expo is ‘Beelden in het Witte Dorp’ een belevenis met een beeldenroute die uitgegroeid is tot een vaste waarde. Tijdens deze zomerse openluchtexpo worden de meest pittoreske plaatsen kunstig ingepalmd door meer dan 100 nationale en internationale beeldende kunstenaars. Het was Gratien Dendooven, opgegroeid in Ter Doest toen dat nog een boerderij was, die 24 jaar geleden met de Beeldenroute begon. ‘Rond mijn veertiende begon ik te schilderen en toen ik later met mijn vrouw Angèle tearoom De Valckenaere opende, kwam er op de eerste etage een galerij met werk van ondermeer Rik Slabbinck en generatiegenoten. Op een mooie dag droomde ik van een beeldenroute. Samen met mijn vriend Eli spraken we al onze kunstenaarsvrienden aan en zo

namen er 19 kunstenaars deel. Meer dan 20 jaar later is die beeldenroute een vaste waarde.’ Logisch dus dat hele hordes kunstliefhebbers elk jaar opnieuw door Lissewege slenteren. Drempelvrees is

"Het contrast tussen die moderne werken en die middeleeuwse omgeving maakt deze openluchtexpo zo bijzonder."

nergens voor nodig. ‘De kunstenaars komen van overal’, vertelt Gratien. ‘Van grote publiekstrekkers tot minder bekende namen, allemaal presenteren ze hier zeer goed, modern werk. Elk stuk bekijk ik op voorhand en eens de lijst af is, begint het echte werk, het puzzelen, mijn specialiteit. Ik weet meteen waar welk werk hoort te staan om het tot zijn recht te laten komen.’ Het dorp fungeert als een open galerij en iedereen is vrij om de tijd te nemen die hij nodig heeft om dat ene kunstwerk te bewonderen of er zijn neus voor op te halen. Alles kan en alles mag. ‘Het geeft me veel voldoening om elk jaar opnieuw al dat volk te zien toestromen. Allemaal mensen die kennismaken met een zeer gevarieerd aanbod moderne kunst.

En ondertussen leren ze ook Lissewege kennen, want precies het contrast tussen die moderne werken en die middeleeuwse omgeving maakt deze openluchtexpo zo bijzonder.’

Voor de 20ste keer al staat het dorp in het teken van het licht. Daar zorgen tal van diverse artiesten voor. Wanneer de duisternis valt, maakt de verlichting plaats voor sfeervol kaarslicht en intieme lichtinstallaties. Dit mooie decor krijgt een extra poëtisch tintje door de combinatie van muziek, vuurinstallaties, kunst en straattheater. Laat je verrassen! Meer info vind je op

www.lichtfeestlissewege.be

Na al dat kuieren is het tijd voor een perfect kopje koffie, een fris glas wijn of een smakelijk hapje en ook dat komt met een kunstzinnig extraatje. Zodra de batterijen weer opgeladen zijn en de inwendige mens versterkt is, kan je ook de Lisseweegse galerijen verkennen. Je ziet, in Lissewege viert kunst hoogtij.

www.beeldenroute.be

Proeven van kunst Het hoeft niet te verbazen dat je in Lissewege niet zomaar een glas wijn of een espresso drinkt. Het witte, fotogenieke dorp grossiert in kunstinitiatieven en combineert die met een stevige Bourgondische reputatie. Dubbel genieten dus! Wijnbar-bistrô ô d’chatô en Arte Latte tonen hoe het moet.

Geert de Fauw

Toen Geert De Fauw met zijn ô d’chatô het prachtig gerenoveerde stationsgebouw inpalmde, werd al snel duidelijk dat dit meer zou worden dan een gewone wijnhandel. Dit is een plek waar je wijn én hedendaagse kunst ontdekt en proeft van beiden. Zowel wijnhuis als bistro en kunstgalerij dus. ‘En ’s zomers is het bovendien zalig genieten op ons zonnig terras. Op de occasionele trein na, hoor je dan pas echt hoe stil dit kleine dorp is. Laat het duidelijk zijn, verkassen doen we niet meer. Wij zitten hier goed. Zeer goed zelfs.’ Dat al wie hier binnenloopt een fijne reden heeft om een lekker flesje wijn te halen, maakt het geluk alleen maar groter. ‘We zien alleen maar blije gezichten, dus genieten we elke dag.’ Die wijnen vindt Geert op kleine domeinen die hij zelf bezocht en elk hun eigen verhaal hebben. En al proevend ontdek je ook de vele werken die hier hangen. Aankomen met een lege koffer is dus aangeraden …

Wat verder kun je een koffie of home made ice tea drinken bij Ilse Boudens, keramiste, pottenbakster en drijvende kracht achter Arte Latte, een eigenzinnig koffiehuis dat je naast een perfect gezette cappuccino ook wat kunst serveert. ‘We zijn hier ooit toevallig beland. De zon scheen, het Vaartje blonk in zijn vel, en in het spoor van de Beeldenroute ontdekten we prachtige kunstwerken en dit magnifieke dorp.’ Op de hoek van het Vaartje stond, toeval of niet, een pand te koop. ‘Mijn man, zoon en ik waren meteen verkocht. De ideale plek om onze passies voor kunst, koffie en thee samen te brengen.’ Ondertussen zijn er al behoorlijk wat zomers voorbij en is het gezin van Ilse helemaal verknocht aan Lissewege.‘’s Weekends houd ik enthousiast ons koffiehuis open, in de week wordt er echt gewerkt en volg ik een opleiding tot keramiste en pottenbakster. En wie weet, misschien kan ik deze zomer, tussen de koffie en de thee door, wel eens een potje draaien en wordt ook die droom werkelijkheid.’ En zo pik je willens nillens de kunstvibe op die in Lissewege rondzweeft. Je hoeft niet eens een museum binnen te lopen, de kunstwerken vinden jou wel!

www.odchato.be www.artelatte.be

Verfijn je kunstgevoel

Tonia In den Kleef

Doorheen de jaren hebben zich verschillende galerijen in Lissewege gevestigd. In het prachtig gerenoveerde stationsgebouw, bij kunstgalerij ô d’chatô, ontdek je het hele jaar door werk van hedendaagse beeldende kunstenaars. Bij galerij Fotoon kan je van juni tot oktober tweewekelijks nieuwe artistieke pareltjes bewonderen van diverse kunstenaars. Wie alles op de voet wil volgen, kan terecht op de online kunstwinkel van de galerij. Ook Kunsthuis Den Engel, ondergebracht in een laat 18de-eeuws pand pal op het marktplein, is een bezoekje waard. Ontmoetingscentrum tVaartje ten slotte, is een project met een hart voor kunst en ‘Bijzondere Kunstenaars’. Verscholen achter een grote inrijpoort aan het Lisseweegs Vaartje, kom je terecht in een oase van rust te midden een wereld van bedrijvigheid. Blinde en slechtziende kunstenaars tonen je hoe het voelt om te leven in volstrekte duisternis en toch te genieten van kunst. Ook talrijke amateurkunstenaars tonen in de grote kasteeltuin hun passie voor kunst in al zijn aspecten. Dit verrassende domein met boomgaard mag zich terecht vanaf dit jaar 'de creatiefste tuin van Vlaanderen' noemen. Er vinden voortdurend vrije ateliers, ambacht-demonstraties, workshopsessies … plaats. Elk weekend in juli en augustus vindt er ook een openlucht kunstmarkt plaats waar je na het snuisteren ook kan deelnemen aan allerlei doe-activiteiten. Zo zijn er blinde geleide wandelingen door het dorp en kan je een bezoek brengen aan de donkere kamer onder begeleiding van een blinde gids. Er is ook live muziek met op zaterdag en zondag om 15.00u een concert en elke zomerzondag om 11.30u een aperitiefconcert.

Tonia In den Kleef, blinde kunstenares ‘tVaartje is een geweldige plek. Al jaren ben ik de hele zomer aan de slag in dit kunstzinnige ontmoetingscentrum voor blinden en slechtzienden. Ik ben er beland omdat ze er een donkere ruimte wilden installeren waar zienden een kunstwerk konden voelen en ervaren wat wij, de blinden en slechtzienden, ervaren. Zo’n beeld uitvoerig aanraken, iets wat meestal verboden is, is een heel intense kunstervaring. Anders, maar niet perse minder. Zo ben ik blijven plakken in tVaartje. Ik was altijd al een kunstfan, maar pas door hier de werken van slechtzienden te ontdekken, ben ik zelf aan de slag gegaan. Door tVaartje heb ik zelfs de stap naar de academie durven zetten. Je mag gerust stellen dat Lissewege mijn leven een nieuwe wending heeft gegeven. Hier hangt ook echt iets in de lucht. Mensen praten nog met elkaar en als je je op een terrasje installeert, geraak je onmiddellijk in gesprek. Geen plek geschikter dus om wat positieve energie bij te tanken!’

ô d’chatô

Galerij Fotoon

www.kunstzonderzien.be www.tvaartje.be

ZEKER DOEN! Fiets à la carte

Ilse Boudens

Lissewege is de ideale startplaats voor een fietstocht. De kerk is als fietsinrijpunt zowel met de auto als het openbaar vervoer vlot bereikbaar, er is gratis parking en een handig informatiebord zet je meteen op de goede weg. De omgeving van Lissewege, Zeebrugge en Brugge vind je terug op de fietsnetwerkkaarten ‘Brugse Ommeland’ en ‘Kust’. Aan de hand van fietsknooppunten stippel je zelf je fietsroute uit. Deze kaarten kan je kopen bij VVV Lissewege (Oude Pastorie), Toerisme Brugge (Zeedijk) en het fietsinfopunt ‘Bike Basil’ nabij Seafront of bestellen via www.fietsen-wandelen.be.

www.galerijfotoon.be www.lissewege.be www.tvaartje.be Kunsthuis Den Engel

tVaartje

"Niets mooier dan hier op een terrasje onder een boom te pauzeren tijdens een lange fietstocht of een heerlijke wandeling."

LEKKER nostalgisch GENIETEN Tijs Martle, uitbater en barbier van de Walram Barbershop Joke Demaecker van restaurant De Pepermolen

Marceline Calemeyn, uitbaatster van De Soete Paepe 'Toen mijn zoon Rudy zeven jaar geleden dit snoepwinkeltje inrichtte met bokalen vol ouderwetse snoep, was het snel duidelijk dat ik De Soete Paepe zou uitbaten. Ik ben graag onder de mensen, ben hier geboren en getogen en ken dus Lissewege heel goed. Ons trouwe publiek komt elke zomer terug om zijn snoepvoorraad aan te vullen. Maar ook wie Lissewege niet kent en mijn snoepwinkeltje binnenstapt, is meteen verkocht. Zelf probeer ik niet elke dag te snoepen, maar tegen een zuurtje zeg ik nooit nee …’

‘Lissewege is een verborgen parel. Het is een verademing om vanaf de drukke verbindingsweg het dorp binnen te rijden. Je komt van het ene moment op het andere in een wereld waar de tijd precies is blijven stilstaan. Je komt er spontaan tot rust ... Het is een klein dorpje, maar toch is er veel te doen. Door de vele restaurants, cafeetjes, nostalgische winkeltjes en de vele kunstgalerijen, kan je hier gerust een hele dag heerlijk genieten. In de zomer is er ook jaarlijks een prachtige beeldenroute en er lopen verschillende fietsroutes door het dorp. 12 jaar geleden hebben we De Pepermolen overgenomen. Eerder was dit een brasserie, een B&B, een Chinees restaurant en een café met draaiorgel. Mijn man, Kevin Grymonpon, is de chef van dienst, ik neem de zaal voor mijn rekening. Het is hier fijn vertoeven. Iedereen kent iedereen en we dragen ook zorg voor elkaar. Het echte warme dorpsgevoel dus, net zoals vroeger!’

‘Een jaar of drie geleden ben ik naar Lissewege verhuisd. Het dorp hangt mooi samen en jan kent alleman, daarom is het hier fijn wonen. Lissewege had nog geen barbier en het is de perfecte locatie voor een barbershop. De hele straat leeft op en dat komt het dorp ten goede. Ik scheer en kap op afspraak: ouderwetse klassiekers, vetkuiven, perfect getrimde baarden ... Voor ik fulltime barbier word, kijk ik even de kat uit de boom. Op het gemak dus, net zoals vroeger.’

Kurt Stael samen met zijn broer Freddy uitbater van café Den Ouden Toren ‘Ons eigen café is voor mij eigenlijk een jongensdroom die is uitgekomen. Lissewege is echt mijn stek: het is hier zalig rustig en toch ook niet want er gebeurt altijd wel iets: carnaval, Lichtfeest, avondmarkt, Beeldenroute, Halloween, kerstmarkt … Geloof me, als je hier ooit belandt, dan wil je nooit meer weg. Iedereen kent hier iedereen en toeristen en plaatselijke helden verbroederen op ons terras. Onze bezoekers voelen zich meteen op hun gemak en zo moet dat zijn in een authentiek dorpscafé.’

"Iedereen kent hier iedereen en toeristen en plaatselijke helden verbroederen op ons terras."

www.de-pepermolen.be

"Door de vele restaurants, cafeetjes, nostalgische winkeltjes en de vele kunstgalerijen, kan je hier gerust een hele dag heerlijk genieten."

Lore Brouns, eigenares van B&B Lisdodde

Maud Van den Abeele, uitbaatster van Huyze Saeftinghe ‘Een paar jaar geleden zijn we in Lissewege aangespoeld. Toen we hoorden dat restaurant Saeftinghe over te nemen stond, hebben we niet getwijfeld. Lissewege is zo’n uniek dorp, klein en authentiek. We zijn zo verliefd op het dorp dat eerst ik en daarna ook mijn vennoot en chef-kok Achara, met haar gezin naar Lissewege verhuisd zijn. Het zegt veel over hoe fijn we het hier vinden. Dit is echt ons dorp geworden. Niets mooier dan hier op een terrasje onder een boom te pauzeren tijdens een lange fietstocht of een heerlijke wandeling.'

www.huyzesaeftinghe.be

‘Zeven jaar geleden opende ik B&B Lisdodde, te vinden pal achter de kerk in Lissewege, en vandaag kan ik me nog altijd verbazen over de absolute stilte die hier hangt. Je hoort een ezel balken, een specht tikken, kikkers kwaken en that’s it. Lissewege is een van die zeldzame plekken zonder ruis. Ons witte dorp wordt dan ook steeds populairder. Er zijn wat zaken bijgekomen en steeds meer toeristen vinden hun weg naar Lissewege. Soms ontvang ik gasten die Lissewege toch niet kenden en dan natuurlijk van de ene in de andere verbazing vallen, vaak met hun mond open. Dan wordt Lissewege een onverwacht cadeau. Onze habitués weten ondertussen dat je hier tussen de kust en Brugge balanceert. Zij zoeken overdag de drukte op om hier ’s avonds tot rust te komen. En dan zijn er ook nog die velen die een weekendje boeken om uitgebreid te gaan dineren. Vroeger kwamen ze hier al met de grootouders en die ervaring willen ze doorgeven aan hun eigen kinderen. En zo is de cirkel rond.’

www.lisdodde.be Eric Maelstaf, plaatselijke bakker voor wiens pistolets ’s zaterdags geduldig wordt aangeschoven. ‘In 1930 is mijn vader met de bakkerij begonnen en in 1962 heb ik hem vervoegd, tot ik op mijn 23ste zelfstandig bakker werd. Ik heb mijn klanten zo gekweekt dat ze hun ovenverse, nog warme pistolets, hun koffiekoeken en koekebrood ’s namiddags kwamen halen, tussen 14.30u en 20.00u om er dan ’s avonds van te genieten. Al 15 jaar ben ik alleen op zaterdagnamiddag open en dat blijf ik volhouden, ik wil de mensen van Lissewege hun verse pistolets niet ontzeggen.'

"Lissewege is een van die zeldzame plekken zonder ruis."

Geniet van het panorama Om het mysterie van die reusachtige Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingkerk te kunnen vatten, moet je klimmen en de toren, die wegens geldgebrek nooit een spits kreeg, bedwingen. Eens boven kan je ongehinderd het witte dorp bewonderen en geniet je er van een onbeschrijfelijk polderpanorama.

Mysterie & devotie Het mysterieuze Lissewege lijkt wel postkaartmateriaal: een mastodont van een kerk, een stil kanaal, eindeloze vlakke weiden omzoomd door kromgebogen knotwilgen en een authentiek, onbezoedeld dorpszicht. Een onaangeroerd dorp dat al vele eeuwen bekoort. Dompel je onder in een spannend verhaal waarin tempeliers en pelgrims de hoofdrol spelen.

Al wie de 264 treden van de toren van de 13de-eeuwse Onze-Lieve-VrouwBezoekingkerk bedwingt, kan niet anders dan zich afvragen hoe een dorp van hoop en al 300 inwoners zich ooit zo’n kathedraal van een kerk kon permitteren. Het antwoord schuilt in een middeleeuwse legende... Vissers uit Heist gingen in die tijd regelmatig vissen in de kreken van Lissewege. Op een dag vonden zij in het krekengebied een beeld van een vrouw met een kind op de arm, waarin zij Maria meenden te herkennen. Ze namen het beeld mee naar Heist, maar de volgende dag lag het opnieuw in de kreek. Dit fenomeen herhaalde zich een aantal keer en de vissers zagen hierin een teken dat Maria op die plaats vereerd wilde worden. Er werd een Romaans kerkje gebouwd en het beeld kreeg er een prominente plaats. Grote groepen pelgrims volgden om het mirakelbeeld te groeten. Zo groeide Lissewege uit tot een bekend Mariabedevaartsoord en de eerste halte

aan de Vlaamse kust voor pelgrims uit het noorden op weg naar Santiago de Compostela. De pelgrims overnachtten er in het Sint-Jacobshuis en het Spaniënhof, in de schaduw van de kerk. Om de veiligheid van de pelgrims te verzekeren, werd de bedevaartsroute, volgens onder meer jeugdschrijver Johan Ballegeer, door de ridderlijke Tempeliers bewaakt. Kwestie dat al wie die moeilijke trip maakte, ook behouden aankwam. Die Tempeliers waren aanvankelijk een arme religieuze ridderorde, maar hun populariteit leidde tot mooie schenkingen waardoor ze al snel tot een rijke en machtige orde evolueerden. Naar verluidt lieten zij in 1225 deels op hun kosten de kleine Romaanse kerk vervangen door de indrukwekkende huidige kerk. Iets waarbij het Lisseweegs Vaartje, in de 13de eeuw gegraven als verbinding met Brugge, handig van pas kwam. Via dit Vaartje werd de Doornikse blauwsteen aangevoerd die nodig was voor de

bouw van de kerk. Leuk detail: via het nog bestaande zwart-wit geschilderde deurtje aan de overkant van de ingang van de kerk geraakten de stenen van het Vaartje naar de bouwplaats. Ondanks al die nobele bedoelingen is het de Tempeliers niet zo goed vergaan. Ze werden van allerlei misdaden beschuldigd en in 1312 belandden ze op de brandstapel. Vandaag kan je in de Lisseweegse kerk nog steeds sporen van de Tempeliers ontwaren. Er wordt gefluisterd dat de Tempeliers onvrijen inhuurden om kapellen en kathedralen te bouwen. Eens hun taak er op zat, werden ze beloond met een vrijgeleide. Het werden vrije metselaars. En in elke kerk, ook in Lissewege, lieten ze hun handtekening na. Het vergt wat zoekwerk, maar oplettende ogen vinden ongetwijfeld het half verborgen stenen hoofdje van Baphometh terug. Je merkt het al, Lissewege laat zich niet in een blitzbezoek vatten.

André De Blieck, torenwachter ‘Sinds een jaar of vijf spring ik elke zomerse zaterdag, zondag en woensdag op mijn e-bike om vanuit Brugge naar Lissewege te fietsen. Ik tel ondertussen 90 lentes, maar als je 5 km kunt fietsen, kun je er ook 10 fietsen. We zijn met vijf torenwachters. We ontvangen de mensen, geven een woordje uitleg en tonen hun de weg naar boven. Ik heb me altijd al voor geschiedenis en heemkunde geïnteresseerd en toen mijn dochter naar Lissewege verhuisde, werd die passie alleen maar groter. Dus deel ik mijn kennis. Zo ontmoet ik mensen van allerlei nationaliteiten, kan ik hen bedienen met een woordje uitleg en ondertussen ook iets betekenen voor het dorp. Want Lissewege is een fijne plek en zijn toren is ronduit schitterend. De mensen van dit witte dorp zijn al net zo interessant. Ik houd van hun mentaliteit. Het zijn bewuste mensen, ze hebben de

André De Blieck

Bewonder de heiligen Lissewege hééft iets met heiligenbeelden. In de kerk vind je het mirakelbeeld, maar het bezoekerscentrum, niet toevallig gehuisvest in de mooie pastorie in de schaduw van de Onze-LieveVrouw-Bezoekingkerk, herbergt ook het Heiligenmuseum met een unieke collectie beelden van patroonheiligen, meer dan 130 in totaal! Tijd om je naamheilige even op te zoeken!

hele historie van het dorp achter zich en dat voel je. Het is heerlijk om met hen in contact te komen. En laat ons nu meteen ook voor eens en voor altijd komaf maken met die rare mythe die al jaren de ronde doet. Nee, er werd geen vuur gestookt op de toren van Lissewege om schepen de weg te tonen. Er was toen immers geen haven en de daken waren van stro. Het is een Scheldegotische toren zonder punt omdat het hier, in deze contreien, gewoonweg te veel waait. Wie meer wil horen, weet me te vinden!’ Open > kerk: 1/10 t/m 30/4 dagelijks van 10.00u tot 16.00u | 1/5 t/m 30/9 dagelijks van 9.00u tot 18.00u Toren: in de weekends 23/6-24/6, 30/6-1/7, 1/9-2/9 en 8/9-9/9, in juli en augustus dagelijks: telkens van 14.00u tot 17.30u (toegang tot 17.00u) Prijs > kerk: gratis | Toren: kinderen t.e.m. 11 jaar: € 0,50 | volwassenen: € 2,00

www.lissewege.be

Rudy Meyns, bezieler van het Heiligenmuseum ‘Zo’n twaalf jaar geleden raakte ik, dank zij het boek ‘Sanctus, meer dan 500 heiligen herkennen’, plots geïnteresseerd in die heiligen. Wie waren ze, waarom werden ze heilig verklaard, waarom worden ze aangeroepen. Ondertussen telt het Heiligenmuseum een 150 exemplaren. En ze blijven maar op mijn weg komen. Elk beeld heb ik zelf op de kop getikt en zelf compleet gerestaureerd. Sommigen zijn 120 jaar oud dus er is wel wat werk aan, van aureolen en sokkels repareren tot oude speciale verfkleuren maken om ze in hun eer te herstellen. Een immens werk en soms vraag ik me wel eens af wat ik toch allemaal doe. Maar het is mooi, ik ben er trots op en het doet me veel plezier dat zoveel mensen ‘mijn’ heiligen komen bekijken. Het is wel een roeping, een die je niet mag onderschatten. Mijn favoriete exemplaar is er een van Bernardus van Clairvaux, de belangrijkste promotor van de orde van de cisterciënzers. Het was in vijf stukken, ik heb het serieus onder handen moeten nemen, maar het is opnieuw een

prachtig beeld, het grootste exemplaar dat ik al ooit gezien heb.’ Open > in het verlengde weekend van 1 mei (28/4 t/m 1/5), de weekends van mei en juni, hemelvaart- en pinksterweekend, juli en augustus, eerste helft van september tot en met 15/9, 2 laatste weekends van september: telkens van 14.00u tot 17.30u Prijs > kinderen -12 jaar: € 1,00 | volwassenen: € 2,00

www.lissewege.be

Rudy Meyns

NOTEER IN JE AGENDA!

Zoals de kerk van Lissewege het dorp domineert, heerst Abdij Ter Doest over de polders die Lissewege omringen. En dat al eeuwenlang. Dit mag dan wel een monument van formaat zijn, Ter Doest is bovenal een plek waar je graag verpoost en kan genieten met zicht op groen. Gids Mia Lingier ontsluiert de geheimen van de abdij.

Mia Lingier

Niemand geschikter om je rond te leiden dan gids Mia Lingier die al jaren gepassioneerd is door Lissewege en zijn abdij. ‘In 1106 wordt op vraag van Lambert van Lissewege een kapel met grond aan de Bredense priorij van de abdij van Saint-Riquier gegeven, met de

Ter Doest,

stille getuige van een roemrijk verleden bedoeling er een monnikengemeenschap te vestigen. Deze niet hervormde Benedictijnen nemen geen bezit van de schenking. Zo’n 70 jaar later beslist de bisschop van Doornik om deze gronden aan de cisterciënzerabdij Ten Duinen in Koksijde te geven. In 1175 brengt Ten Duinen er zijn enige dochterstichting onder. De cisterciënzers trekken er nog een refter, een kapittelzaal, enkele slaapzalen, een scriptorium, een kerk en een bibliotheek op.’ Voor een leven in gebed en meditatie waren boeken immers onontbeerlijk. Al vanaf de abdijstichting werd de boekenschat samengebracht in een bibliotheek. Vandaag worden in het archief van het Grootseminarie en in de Brugse Stadsbibliotheek nog ruim 150 handschriften van de voormalige abdij Ter Doest bewaard. Stuk voor stuk 13de- en 14de-eeuwse manuscripten, vaak opgesierd met schitterende miniaturen. De boeken werden door de monniken geschreven in het scriptorium van de abdij, ze gebruikten daarbij een schuin bijgesneden ganzenveer en verschillende soorten inkt. Het ging de monniken voor de wind want de Ter Doest-kerk evenaarde qua omvang en grootte de huidige dorpskerk die boven Lissewege uittorent. En toch was het niet alleen peis en vree, weet Mia. ‘Zeggen dat het monnikenleven zwaar was, is een understatement. Zowat de hele

dag en de halve nacht stonden in teken van God. De monniken kwamen zeven maal per dag samen om te bidden, hun dag begon bij zonsopgang en eindigde bij zonsondergang. ’s Winters waren de dagen dus gelukkig iets korter, maar de winteravonden waren dan weer lang, 'koud en donker.’ Bovendien telde de abdij slechts één verwarmde kamer. Om de kou te trotseren sliepen de monniken vaak met hun pij aan. De koster hield de tijd bij en wekte zijn collega’s elke morgen. Want tussen al die bidstonden moest er ook gewerkt worden.’ De monniken deden het religieuze werk, lazen, kopieerden boeken en studeerden veel. De lekenbroeders deden het handwerk, maalden het graan om brood te bakken en runden de smidse. Er werden gewassen verbouwd en dijken en wegen aangelegd. ‘Die gewassen van meer dan 4.000 hectare velden, werden in de imposante abdijschuur, opgetrokken in de 13de eeuw, gestapeld. En er was nog meer. De abdij hield zich ook bezig met wolhandel, ze gebruikten het 13de-eeuwse Vaartje als handelsweg naar Brugge, en speelde daarnaast een heel belangrijke rol bij het inpolderen van dit uitgestrekte slikken- en schorrengebied. Ze dijkten het voorheen waardeloze gebied in en promoveerden het tot polder. Daarnaast wonnen ze veen en klei in de nabijgelegen

Monnikenmoere, of het moeras van de paters. Deze laag gelegen moerasplek ontstond toen de cisterciënzers er hun klei wonnen waarmee ze bakstenen of moefen bakten om zo de abdij verder uit te bouwen en de kerk van Lissewege op te trekken.’ Naarstige jongens dus … Die indrukwekkende abdijschuur (56 meter lang, 21 meter breed en 16,5 meter hoog) kun je nog steeds in al haar gerestaureerde glorie bewonderen. Je moet dit gigantische gevaarte met eigen ogen zien om een idee te krijgen van zijn grootsheid en historische belang. De aanpalende abdijhoeve dateert uit de 17de eeuw. Hier huist het bekende restaurant Hof Ter Doest met hostellerie en herberg. Een huis van vertrouwen en de ideale plek om tijdens je fiets- of wandeltocht even te verpozen. Terwijl je op het zonnige terras nipt van een Ter Doest-biertje, bewonder je de abdijschuur en al het groen dat dit domein omringt. Logisch dus dat vertrekken niet altijd evident is. Geen zorgen, Ter Doest bedient je met plezier op je hongerige wenken en hun porties zijn al net zo legendarisch als hun terras … Wordt dus ongetwijfeld vervolgd.

5 augustus Muziek in de schuur

Lissewege ademt Oude Muziek. Het MAfestival Brugge maakt op 5 augustus opnieuw een muzikale uitstap richting het witte dorp. Drie ensembles gaan op zoek naar vrouwen in de muziekgeschiedenis, als componist, als uitvoerder en als inspiratiebron. Een muzikale en zeer verrassende kennismaking met dit thema. De concerten vinden plaats in de schuur van Ter Doest en de kerk van Lissewege. Tussendoor kan je in het dorp aanschuiven voor een gezellige lunch. Cherchez la femme!

Tomas Bisschop, directeur MAfestival ‘Al tien jaar vieren we de eerste zondag van het MAfestival in Lissewege. Een speciaal event binnen het festival, eentje waarvoor we de stad uit willen. In Lissewege vinden we uniek erfgoed. Er is die bijzondere schuur van Ter Doest, een atypische concertzaal die elk concert een extra dimensie geeft, en de kerk met haar schitterende akoestiek. Elke muzikant die hier binnenstapt, snapt het meteen. Zelfs als ik helemaal achteraan een stoeltje bijzet, kan ik die muziek nog volledig over me laten komen. Elk jaar opnieuw een onvergetelijke belevenis.’

www.MAfestival.be

GROEN OM TE DOEN! Ontdek de polders van Ter Doest De 6,3 km lange Ter Doest-wandeling verkent het vlakke polderlandschap rond Lissewege. Via rustige, verkeersvrije wegen verbind je het Boudewijnkanaal met de voormalige abdij Ter Doest. Goed voor fraaie, landelijke vergezichten. Ook in Monnikenmoere kun je nog ronddwalen. Het weidevogelreservaat is deze zomer opnieuw enkele dagen uitzonderlijk toegankelijk. Een unieke kans om de verschillende planten- en ook vogelsoorten onder begeleiding van een natuurgids te leren kennen.

Wim Jans, bioloog en gids voor Natuurpunt 'Ik ben al twintig jaar een van de gidsen die mensen wijst op de schoonheid van Monnikenmoere, een natuurreservaat dat eigendom is van Natuurpunt. Dit is een Europees Habitatrichtlijngebied, wat wil zeggen dat het zeldzaam genoeg is om door Europa beschermd te worden. Je vindt hier een zilte flora die nagenoeg volledig is, zowat alle soorten die in zo’n zilt grasland moeten voorkomen, vind je hier. En dat is behoorlijk uniek in Europa. Een plek om te koesteren dus. Er komen ook zeldzame insecten voor en het gebied is belangrijk voor weidevogels en vogels die broeden in rietkragen.’

LAAT JE INSPIREREN In het bezoekerscentrum vind je alles wat je over Ter Doest en de geschiedenis van Lissewege wil weten. Dé plek voor wie op zoek is naar streekinfo, fietsen wandelroutes. De permanente tentoonstelling ‘Een gotisch visioen in de polders’, met maquette van de schuur, zet je meteen op de goede weg. De oudste stukken, inclusief een echte ‘moef’, gaan terug tot 1275!

De Ter Doest-wandeling koop je bij VVV Lissewege (Oude Pastorie) en Toerisme Brugge (Zeedijk), meer info over de wandelingen in Monnikenmoere vind je op www.natuurpunt.be.

Wim Jans 32

Lissewege in beeld: 10 aanraders

Mysterie Ga in de kerk op zoek naar Baphomet en probeer het tempeliermysterie te ontsluieren.

Het startpunt Elke ontdekkingstocht door Lissewege start hier: in het gezelligste Bezoekerscentrum van het land (zie ook p. 33).

Panoramazicht

De trappen hebben geen genade, maar het prachtige panorama vanaf de toren maakt alles goed (zie ook p. 31).

Puur natuur Monnikenmoere, ooit leverancier van de abdijbakstenen, vandaag een plekje ongerept natuurschoon (zie ook p. 33).

Dagdromerij Lissewege mag dan grossieren in fotogenieke plekken, ’t Lisseweegs Vaartje gaat met de hoofdprijs lopen.

Lekkers uit de streek Het beste van de Noordzee én de polders, fans van het goede culinaire leven halen hier hun hart op.

8 8

3 9 6

1 2

Devotie troef

Waag je aan een schietgebedje in het Heiligenmuseum. Baat het niet, dan schaadt het niet! (zie ook p. 31)

Monnikenwerk

Wat monnikenwerk precies betekent, wordt duidelijk wanneer je de imposante Cisterciënzerschuur van Ter Doest bewondert.

Met de K van Kunst Je kunt er niet naast kijken, Lissewege heeft een zwak voor kunst en laat zijn bezoekers daar graag van mee genieten. Kunstwerken in overvloed dus!

Fraaie landschappen Verken de polders van Lissewege via de Ter Doest-wandeling en geniet van de fraaie vergezichten die je gepresenteerd krijgt (zie ook p. 33). 34

5 5

10 35

ton

Cax

dam Ooster

Zeebrugge N31 rsstraat

Rademake

t raa sst

at He

ist st ra

at ist st ra

Po lde rw eg

an stla Ku raa t

Vis

ser sst

i ook aa

ser

red Ter Do tst

Frank

str

raa

a tra

iwe

ses

Kiw

n Ro

Vis

Alf

traa eg

Zeebrugge

tra

Ier

kaai

Canada

10km

ndse Ka

-Ze

laan

-Zeela

5-499

Lissewege

wynw

Brang

Nieuw

N31

an str. e V yse tav nhu Gusieuwe N

Westhinderstraat

ost

dijk-O

Even

llala

e Isab

rkts

stra

sluis

traat

raa

vli

Eien

Ploegs

tst

tra

ts Pon

Minervaplein

Isabella

Kaaien 44

boo

Wielingenstr.

tra

traat

tels

Dis

ss Zuster -

Baron de Maerelaa

Vee r

t traa

enWilogmstr. bo

at rsstra Dwa

aat

iss

kaa

traat

tstr

oes

D Ter

slu

in Re

nd d Za etpa ri

nne dy

van tr. drik uts Heninderho M

laan ella

M.B.Z. P. Vandammehuis Zee

Vindictivestr.

tr.

as na -Do r. St.erkst k

ass

ona

St.-D

tr.

. erstr

d rdhin

ars dela Wan

J.F. Ke

tstraa

laan

o k-O

ndij

Eve

at Oostzeestra eestraat NoordzR oc Gro ka lls en tr. lan Fa ds r-O tra IJs at ërs lan tr. ds Sk tra ag at err ak Go str Bis lf v Ka Zeebrugse . kaje an tte ga Visveiling str tst . r. So nts tra at

vaer

olen

Isab

Admiraal Keyesplein Blokt schepenstr. a a sstr

man Zee Marktplein Seamen Centre

b Rey

Poerm

ai rska

tr.

lalaan

Doggerstraat

aat

lstr

vee

Kar

t aa str rds era sG rcu Ma

Minigolf

Oude vismijnsite

Parking autocars

Fietsverhuur

Ferry aanlegplaats

Kerk

Startpunt erfgoedwandeling

Havenrondvaarten Franlis

Geldautomaat

Instappunt kustwandelroute

Westhinder Marina, RBSC & BZYC Zeebrugge

Panoramazicht

Zwem- en recreatiezone Strand

rpw

ndo

ooie

Str

Tramlijn

Startpunt Wandeling 'Ter Doest'

N31 Brugge

Brugge

Militair kerkhof

e Steenwe

stra

Hulk

Lisseweegs

Parking

raa

est erk Uitk

Zeebrugge dorp

at tra

Speelplein / picknick

Steenweg

ses

egse Lissewe Bushalte

Stranddouches

n Ro

Galeistraat

Strandwijk

red

Tramhalte t

traa

SITE TER DOEST

Alf

Treinstation

Politie

Kaai

Karveelstraat

aveweg

N31

Infokantoor

els arve

Versch

Kraakstraa

Jozef

Kielstraat

Koggenstraat

traa

eels

Karv

ndse

Legende

-Zeela Nieuw

Eve

Kotte

aat

Boomkorstr

-we dijk

rstra

aai

VSA-k

N31

Kiwiweg

Zwankendamme Lissewege Brugge

laan

KERK

tra

Isabel

ella

nde

t Blo

loo nce

s elzak

ella

str

ist

Kustlaan Isab

STATION ZEEBRUGGE DORP

Kielbankstr.

Hullstra

tstr.

tra

ës

eti

n Ve

raat

boo

traa

attstraat

Vee r

Genuastraat

aat

tiës

Kapitein Fry

aat

Rouaanstr Ven e

Azorenstr

relaan

Kustlaan

Werfkaai

Zeegeulst

nstraat

de Mae

VAART

N34

STRANDWIJK

Blankenberge

Loodsweze

Baron

ern Minister Be

aat

nstr

ij Vism

Tijdokstra

New Yorklaan

Doverlaan

nstr. nake astr. Baste St-Christian de aan Adriachestr. Gerl

Duinpad

Kustlaan

aertstraat

-D int

maritiem themapark

FRANLIS havenrondvaart

N34

SEAFRONT

Noo

rktstraat

ling

nde

-wa

Day rstr.

ato Merc

kaai

ers Red

Jakobrmanstr. Moe

Lissewege

e Red

App

Goltziusweg

ge’s

enstr

Lond

Duinpad

Stella Marisstr.

tr. anks

Paardenma

r Geo tr.

ichs

Harw

traat

sels

Brus

b Witte

St.

mas Tho aat Sinot-russtr M

ijk Zeed

Jan raaf

rpad

5km

se eed Zw

ZEESLUIS

Jako

Willem Van Saeftingestr.

Kalsijdead

Heist Duinbergen Knokke

nsstraa Vincent Doe

aat

ysstr

an Cla

e Paul J

tra

edelee

aan

s De Sa Valeriu

ostl

lan

eg Gijzelew

r Tro

STATION ZEEBRUGGE STRAND

Fonteintjes

Onder De Toren

stories

aan rt II-l Piete

str

ela

g En

sdijk

ijk

t sstraa

tr.

dts Rombou

Stati

MARINEBASIS

Zeed

Walram

Oude Pa

P&O Ferries

Alfons Stynsstra

aat

Albe

tstr hond Pol D

rdam

II-d

Opperho

laan

te Wes

Juliaan Vandepitteplein

o op

s Lisseweeg

Zeebrugge

raat vensst

ol ctor W Henri Vi

skaai Hermes

Zeebrugge ull

raat Zeevaartst

Lisseweegs Vaartje

Zeebrugge

Visserskruis Seafront Maritiem themapark / duikboot

Cruiseterminal

Leuke adresjes Zeebrugge Lissewege Logeren Hotel Monaco *** Baron de Maerelaan 26, Zeebrugge T + 32 50 54 44 37 | F + 32 50 54 44 85 hotelmonacozeebrugge@skynet.be www.hotelmonaco.be Hotel Atlas *** Brusselstraat 13-15, Zeebrugge T + 32 50 54 54 19 hotelatlas@skynet.be www.hotelatlas.be IBIS Styles Zeebrugge *** Kustlaan 99, Zeebrugge T + 32 50 20 12 02 | F + 32 50 27 07 02 H8091@accor.com www.ibis.com

Eten Strandwijk Taverne MariTimes Zeedijk 6A, Zeebrugge M + 32 472 60 05 69 maritimes@telenet.be

Restaurant De Kombuis Tijdokstraat 4, Zeebrugge T + 32 50 67 83 25 www.dekombuis.be

Brasserie Nelson Vismijnstraat 24, Zeebrugge T + 32 50 54 59 54 bogaert.isabelle@telenet.be www.brasserienelson.be

B&B Lisdodde *** Oude Pastoriestraat 1, Lissewege M + 32 476 97 51 40 info@lisdodde.be | www.lisdodde.be

Restaurant Sea and Sand Zeedijk 8, Zeebrugge T + 32 50 54 42 79

Visrestaurant The Blue Lobster Tijdokstraat 9, Zeebrugge T + 32 50 68 45 71 www.thebluelobster.be

Brasserie The Boat House Vismijnstraat 26, Zeebrugge T + 32 50 55 23 15

Bistro - Fonduehuisje De Steiger Werfkaai 11, Zeebrugge M + 32 475 85 01 13 M + 32 475 77 79 58 www.bistrodesteiger.be

Restaurant Port Basil (Italiaans) Vismijnstraat 5, Zeebrugge T + 32 50 27 07 66 info@portbasil.com www.portbasil.com

Café 't Werftje Werfkaai 29, Zeebrugge M +32 497 55 30 10 info@twerftje.be www.twerftje.be

Bistro Wittekerke Rederskaai 38, Zeebrugge T + 32 50 78 89 84

Hostellerie Hof Ter Doest *** Ter Doeststraat 4, Lissewege T & F + 32 50 54 40 82 info@terdoest.be | www.terdoest.be Hostellerie De Goedendag * Lisseweegs Vaartje 2, Lissewege T + 32 50 54 53 35 info@degoedendag.be www.degoedendag.be

Eethuys Ambrosius Zeedijk 11, Zeebrugge T + 32 50 54 59 48 info@eethuys-ambrosius.be www.eethuys-ambrosius.be Bar - Restaurant ’t Zandlopertje Zeedijk 13, Zeebrugge T + 32 50 54 41 05 Bar - Restaurant Lagaar Baron de Maerelaan 4, Zeebrugge T + 32 50 55 26 89 M + 32 475 20 10 79 info@lagaar.be | www.lagaar.be Restaurant Jin Yan Lou (Chinees) Baron de Maerelaan 58, Zeebrugge T&F + 32 50 54 67 07

Zeebrugge Dorp Martins Visrestaurant Sint-Donaaskerkstraat 19, Zeebrugge T + 32 50 54 43 27 martinsvisrestaurant@telenet.be www.martinsvisrestaurant.be

Oude vismijnsite

B&B Pronkenburg **** Ter Doeststraat 30, Lissewege T & F + 32 50 54 45 40 M + 32 478 31 76 12 info@pronkenburg.be www.pronkenburg.be

Restaurant Tijdok Tijdokstraat 16, Zeebrugge M + 32 476 59 65 20 info@tijdok.be www.tijdok.be Restaurant Ponton A Tijdokstraat 19, Zeebrugge M + 32 495 78 78 93 info@pontona.be www.pontona.be Restaurant Slabbinck Tijdokstraat 36, Zeebrugge T + 32 50 54 52 46 anne.raes2@pandora.be www.restaurantslabbinck.be

Cocktailbar - Bistro Old Steamer Rederskaai 19, Zeebrugge T + 32 50 54 58 25 captain.dirk@hotmail.com www.oldsteamer.be Visrestaurant ’t Pakhuis Rederskaai 7, Zeebrugge T + 32 50 67 49 91 pattendr@mac.com www.tpakhuis.be Restaurant - Clubhuis Alberta Omookaai 1, Zeebrugge T + 32 50 54 41 97 www.rbsc.be

Brasserie Den Artist Jacob Reyvaertstraat 1, Lissewege M + 32 471 29 68 96 simoensnathan@gmail.com www.den-artist.be Eethuisje Huyze Saeftinghe Onder de Toren 5, Lissewege T + 32 50 73 60 25 info@huyzesaeftinghe.be www.huyzesaeftinghe.be Restaurant De Valckenaere Lisseweegs Vaartje 1, Lissewege T + 32 50 54 57 59 devalckenaere@telenet.be www.restaurantdevalckenaere.be Restaurant De Goedendag Lisseweegs Vaartje 2, Lissewege T + 32 50 54 53 35 info@degoedendag.be www.degoedendag.be Restaurant De Pepermolen Walram Romboudtstraat 2, Lissewege T + 32 50 55 05 03 info@restaurantdepepermolen.be www.restaurantdepepermolen.be Restaurant Hof Ter Doest Ter Doeststraat 4, Lissewege T + 32 50 54 40 82 info@terdoest.be www.terdoest.be Wijnbar - bistrô ô d’chatô Stationsstraat 18, Lissewege M +32 499 22 89 84 vin@odchato.be www.odchato.be

Zomeragenda Lissewege evenementen 2018 Voor fans van hedendaagse kunst 30 maart – 30 september > Beaufort Triënnale Brugge 2018 (Zeebrugge) Beaufort is synoniem voor kunst aan zee. In Zeebrugge prijkt enerzijds het werk van het Brusselse architectuur- en designcollectief Rotor (een samenwerking met de Triënnale Brugge ’18), dat focust op de Chinese wolhandkrab, anderzijds is er de creatie van de Koreaanse kunstenares Anne Duk Hee Jordan waarbij een grote zwerfsteen centraal staat. Waar > Aan de pop-up bar URB SEA en aan de oude vismijn Wanneer > Rotor: 12.00u tot 18.00u

www.beaufort2018.be www.triennalebrugge.be

Voor processiegangers 6 mei > De Ommegang Sinds de middeleeuwen gaat in Lissewege op de eerste zondag van mei een jaarlijkse ‘Ommegang’ uit waarbij het mirakelbeeld van O.L.-Vrouw-van-Lissewege in een barokke draagstoel rondgedragen wordt van de kerk naar de kapel Ter Doest en terug. Waar > Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingkerk Wanneer > Vanaf 14.30u

www.lissewege.be

Voor oorlogsherdenkers 29 juni > Waterfront 100 jaar na het einde van WOI wil het Waterfront de toekomst, de hoop en de verzoening vieren. Van de havengeul in Zeebrugge tot de havengeul in Oostende vormen 6000 mensen een 21 kilometer lange ketting van bootjes langs de waterlijn waarop een hoopvolle ‘boot-schap’ voor de toekomst te lezen is. Elk bootje krijgt de naam van een dodelijk slachtoffer op zee tijdens WOI. Waar > Van Zeebrugge tot Oostende Wanneer > 19.00u

Zeebrugge Voor kunstminnaars

Voor smaakzoekers

Voor cinefielen

6 juli – 23 september > Beelden in het Witte Dorp

15 augustus > Festival van de Noordzee

Elke donderdag in juli en augustus > Film op het Strand

Een hele zomer lang viert kunst hoogtij in Lissewege! Tijdens de gratis openluchtexpo ‘Beelden in het Witte Dorp’ worden de meest pittoreske plekken kunstig ingepalmd door meer dan 100 nationale en internationale beeldende kunstenaars. Waar > Centrum Lissewege en site van de voormalige abdij Ter Doest Wanneer > Doorlopend

Via tal van activiteiten kan je proeven van al het lekkers dat de Noordzee te bieden heeft. Met interessante demo’s, liveoptredens, straatanimatie, pop-up bars … Een (culinair) avontuur in Zeebrugge. Waar > Werfkaai tot Rederskaai Wanneer > 11.00u tot 02.00u

www.beeldenroute.be

www.brugge.be/zeebrugge

Voor muziekliefhebbers

Voor romantici

5 augustus > MAfestival Lissewege

17 en 18 augustus > Lichtfeest

Het MAfestival Brugge maakt op 5 augustus opnieuw een muzikale uitstap richting het witte dorp. De concertdag staat helemaal in het teken van ‘La Divina Commedia’. De concerten gaan door in de schuur van Ter Doest en de kerk van Lissewege. Schuif tussendoor aan voor een gezellige lunch! Waar > Kerk en schuur Ter Doest Wanneer > Vanaf 11.30u Prijs > Concert van 11.30u en 14.30u: € 17,00 | concert van 17.00u: € 24,00 | lunch: € 25,00

Lissewege, ‘het witte polderdorp’, hult zich weer in een deken van licht en gezelligheid. Zodra de avond valt, kun je gratis genieten van sfeermuziek, videokunst, straattheater en vuur- en lichtinstallaties. Waar > Centrum Lissewege Wanneer > 21.00u

www.MAfestival.be

Voor fuifbeesten 11 en 12 augustus > WECANDANCE Laat je op 11 en 12 augustus meeslepen door de uitbundige sfeer van dit elektronisch dansfestival gebaseerd op music, food en fashion. Waar > Evenementenplatform strand Zeebrugge Wanneer > 12.00u tot 01.00u Prijs > Dagticket: € 58,00 | combiticket: € 99,00

www.wecandance.be

www.lichtfeestlissewege.be

Voor fans van wereldmuziek 24 en 25 augustus > BOMBOCLAT Dansen, dansen! Kom naar het strand van Zeebrugge en geniet 3 dagen lang van een kleurrijk en exotisch programma vol hedendaagse sounds uit de Caraïben, Jamaica en Afrika. Waar > Evenementenplatform strand Zeebrugge Wanneer > 12.00u tot 00.00u Prijs > Zie website

www.bomboclat.be

Sla de cinema eens over en ga deze zomer voor een film op het strand! Geniet languit van de gratis openluchtbioscoop op het grootste strand van de kust! 5 juli 12 juli 19 juli 26 juli 2 aug. 9 aug. 16 aug. 23 aug. 30 aug.

14.00u: Ferdinand 16.00u: Casper & Emma de bergen in 20.00u: Dunkirk 14.00u: Kapitein Onderbroek: het eerste grote avontuur 16.00u: De buurtspion 20.00u: The founder 14.00u: Bigfoot Junior 16.00u: De raket: Gerommel in de ruimte 20.00u: Moonlight 14.00u: Verschrikkelijke Ikke 3 16.00u: Dikkertje Dap 20.00u: Turist 14.00u: Storks 16.00u: Magie in de bergen 20.00u: Baby Driver 14.00u: Gruwelijke rijmen 16.00u: Rosie en Moussa 20.00u: Arrival 14.00u: De smurfen en het verloren dorp 16.00u: Molly Monster 20.00u: Manchester by the sea 14.00 u: Rita en de krokodil 16.00u: Hotel de grote L 20.00u: Belgica 14.00 u: Coco 16.00u: Uilenbal 20.00u: Girls Trip

Waar > Strand Zeebrugge, ter hoogte van de Icarus Surfclub Wanneer > Kinderanimatiefilm om 14.00u, jeugdfilm om 16.00u en hoofdfilm om 20.00u

www.bruggeplus.be

www.gonewest.be

Infokantoren Toerisme Brugge (Zeedijk) Zeedijk, Badengebouw paasvakantie, pinksterweekend, juli en augustus: 10.00u tot 13.30u en 14.00u tot 18.00u VVV Lissewege (Oude Pastorie) Oude Pastoriestraat 5 tijdens het verlengde weekend van 1 mei (28/4 t/m 1/5), de weekends van mei en juni, hemelvaart- en pinksterweekend, in de periode 1/7 t/m 15/9 en in de laatste twee weekends van september: 14.00u tot 17.30u

Meer info Visit Bruges Postbus 744, B-8000 Brugge T + 32 50 44 46 46 F + 32 50 44 46 45 visitbruges@brugge.be www.brugge.be/zeebrugge

DIT MAGAZINE IS EEN UITGAVE VAN VISIT BRUGES CONCEPT EN ONTWERP: Belgian Advertising DRUK: Belgian Advertising FOTOGRAFIE: Jan D’Hondt, Jan Darthet, Westtoer, Matthias Desmet, Cel fotografie Stad Brugge, Stadsarchief Brugge, Bruggeplus, Philippe Roelants, Piet Vandenkerkhove, Danny De Kievith, Daniël Devoldere, Joris Luyten, Rudy Desmedt, Piet Wittevrongel COPYWRITING: Sophie Allegaert, Marian Ollieuz, Maaike Van Hoecke REDACTIE: Marian Ollieuz, Maaike Van Hoecke VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Dieter Dewulf, Postbus 744, B-8000 Brugge MET DANK AAN: Sophie Allegaert, vzw Brugge Plus, VVV Lissewege, Westtoer, Christoph Coene, Thomas De Wispelaere, Dirk Ramandt, Chloe Dalle, Robin Geens, Gina De Groote, Charka Verkest, Didier Van Steen, Mike Chielens, Paul De Grande, Sofie Pieters, Steven Savels, Jef en Pierrette De Graeve, Maarten du Bois, Herlinde Priem, Gillian van Loo, Piet Vandenkerkhove, David Dendooven, Piet en Gustaaf Wittevrongel, Michel Seeger, Michel Monbaliu, Gratien Dendooven, Geert De Fauw, Ilse Boudens, Tonia In den Kleef, Marceline Calemeyn, Kurt Stael, Eric Maelstaf, Tijs Martle, Maud Van den Abeele, Joke Demaecker, Lore Brouns, André De Blieck, Rudy Meyns, Mia Lingier, Tomas Bisschop, Wim Jans • Maart 2018 • Visit Bruges is niet verantwoordelijk voor eventuele onjuistheden of prijswijzigingen