EDITIE MEISE-LONDERZEEL, GRIMBERGEN & KAPELLE O/D BOS
FEBRUARI 2017 ADVERTEREN? JAN MOENS: 0479/70 07 59 VOLGENDE VERSCHIJNING: 7 MAART
BAT I B O U W Grenzeloos renoveren: hiermee breng je meer openheid in elke woning
H U I S &T U I N Je woning uitbreiden: zo doe je het
INTERIEUR Trend: de leefbadkamer
SUPERMAN Waarom het lezen van schermen ons geheugen aantast
WWW.WIEPER.BE | JAARGANG 10 | NUMMER 96
G E ZO N D &W E L Hoe casual seks de liefde duurzamer maakt
“Als je Antwerpen vergelijkt met een stad als Rotterdam, dan zie je dat we er nog lang niet zijn.” W O N E N .T V
MARCEL VANTHILT T I P S VO O R ( V E R ) H U I Z E N , ( V E R ) B O U W E N E N ( V E R ) KO P E N
WELKOM
Be e ss tt e e ll e e zz e e rr ,, B Beste lezer,
Na al die jaren ligt de Belgische baksteen ons nog steeds niet te zwaar op de maag. Hoe prijzig het vastgoed ook wordt, we weten het nog altijd te smaken. We blijven smullen van bouwen renovatieprogramma’s, met het nieuwe Wonen.tv als neusje van de zalm. Zelfs met Batibouw op het menu, raakt onze honger maar niet gestild. Als voorgerecht voor deze grote orgie
der bouwprofessionals serveren we u daarom passende Wieperlectuur die u met plezier zal verslinden. Want ook deze maand hebt u ongetwijfeld trek, in een mooie eigen stek. Veel leesplezier, Jan Moens Opmerkingen of suggesties? jan@wieper.be
INHOUD Interview.......................................................................................
04
Eureka................................................................................................
14
Gezond & Wel...................................................................................
16
Batibouw.............................................................................................
18
Interieur............................................................................................
20
Huis & tuin...........................................................................................
22
Kruiswoordraadsel.....................................................................
26
Superman...........................................................................................
28
++ Marcel Vanthilt: tips voor (ver)huizen, (ver)bouwen en (ver)kopen ++ Praktische tips om te renoveren
++ Hoe casual seks de liefde duurzamer maakt
++ Grenzeloos renoveren: hiermee breng je meer openheid in elke woning ++ Trend: de leefbadkamer
++ Je woning uitbreiden: zo doe je het
++ Waarom het lezen van schermen ons geheugen aantast
Verschijning: maandelijks Editie: Meise-Londerzeel, Grimbergen & Kapelle o/d Bos Andere editie: Klein-Brabant Totale oplage: 47 000 ex. Februari 2017 Volgende verschijning: 7 maart 2
4 18 04 22
Aan huis bezorgd bij ieder gezin in de streek door Bpost Hebt u een exemplaartje gemist? Spreek uw postbode aan of meld het ons, dan doen wij het nodige.
Coverfoto Š ArneRombouts Ontwerp en realistatie:
Om in Wieper Magazine te adverteren, contacteer Jan Moens / ++ 0479/700759 / janmoens@medijan.be. Dasmusweg 5a / 1980 Zemst ++ Fax: 015/61 63 72 ++ info@wiepermagazine.be
++ www.wiepermagazine.be Een uitgave van Wieper BVBA Verantwoordelijke uitgever: Jan Moens Wieper is niet verantwoordelijk voor de advertenties van haar adverteerders. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
®Arne Rombouts
Marcel Vanthilt
De vele verbouwprogramma's liegen er niet om: bouwen en verbouwen blijft een populaire Belgische bezigheid. Dat de openbare omroep ook het truweel bovenhaalt, is dus niet zo verrassend. Haar aanpak is dat wel: Marcel Vanthilt geeft in het programma Wonen.tv tips voor (ver)huizen, (ver)bouwen en (ver)kopen waar je écht iets aan hebt. Daarnaast snuffelt hij ook rond in architecturale pareltjes van Belgische hand. Slechts weinigen hadden in Vanthilt de volgende woongoeroe gezien, maar hij zou Marcel Vanthilt niet heten als hij niet zijn persoonlijke eigenzinnige toets aan het programma gaf. Zo testte hij in de eerste aflevering al de sterkte van bewapend glas door er een paar keer met een vuurwapen op te schieten. Benieuwd naar de wijsheden die tijdens dit programma uit de bus kwamen? En waar hij zich de voorbije jaren schuilhield? Lees dan vooral verder. WIEPER: GENOEG PROGRAMMA'S OVER VERBOUWEN, VANWAAR HET IDEE OM ER NOG EEN TE BEGINNEN? MARCEL VANTHILT: "Het is een vorm van voyeurisme, binnenkijken bij anderen. Ik heb altijd al geweldig veel interesse gehad in architectuur en interieur. En ik besefte dat er eigenlijk nog geen tv-programma’s bestonden die behandelen wat in interieurmagazines wel aan bod komt. Er zijn genoeg klusprogramma's waarin je bijvoorbeeld leert hoe je een kinderkamer maakt van een kippenhok. Of shows als Cribs op MTV (binnenkijken in de riante villa's van Amerikaanse sterren, nvdr.). Maar geen enkel programma dat je laat zien hoe bouwen écht is en hoe Vlaamse huizen er vanbinnen
uitzien. Mensen die een huis kopen zeggen vaak dat ze het helemaal zullen verbouwen. Uiteindelijk slaagt slechts één of twee op tien daar tijdens de eerste jaren in. Die andere acht zitten minstens tien jaar in de shit, omdat ze geen geld meer hebben. Ze beginnen dan aan kinderen of hebben een grote reis gemaakt, waardoor het huis nooit afraakt. Dàt is de realiteit. Of mensen die problemen hebben met hun aannemer, omdat die slecht werk levert of plots met de noorderzon verdwijnt. Die kant van huizen kopen en verbouwen hoor je niet. Vandaar mijn idee om een programma te brengen dat de kijker iets inhoudelijk bijbrengt over alles wat met huizen te maken heeft: van (ver)kopen tot (ver)bouwen en alles ertussenin. En ondertussen krijg je wat mooie
“Ik vind het opmerkelijk dat de meeste mensen zich niet storen aan ons straatbeeld.”
“Uiteindelijk slaagt slechts één of twee op tien erin een oud huis tijdens de eerste jaren te verbouwen. Die andere acht zitten minstens tien jaar in de shit.” huizen te zien, om je voyeuristische kant te voeden. (Lacht) Het was aanvankelijk mijn bedoeling om er een soort Top Gear van te maken, maar dan met huizen. Ik was in mijn hoofd al huizen aan het opblazen en chalets aan het slopen. Maar dat vond de openbare omroep iets te extreem. Om me toch ietwat tegemoet te komen, mocht ik wel op allerlei bouwmaterialen schieten om de sterkte uit te testen. Wat ik ook móést testen, was de capaciteit van liften. Daar staat steeds het aantal toegestane personen in vermeld en ik heb me altijd afgevraagd wat er zou gebeuren als je dat getal overschrijdt. We hebben het getest en zijn erachter gekomen dat het wel snor zit met die veiligheidsmarges. Die dingen zijn altijd leuk om te doen en het geeft spectaculaire televisie." WIEPER: WELKE PROBLEMEN ZULLEN ZO AAN BOD KOMEN?
®Arne Rombouts
4
VANTHILT: "Problemen met aannemers, malafide loodgieters of een slechte keukeninstallateur bijvoorbeeld. Ze komen courant voor, maar slechts weinigen weten dat je daarvoor naar een geschillencommissie kan stappen. Mensen verdwijnen of gaan failliet, waardoor je je voorschot kwijt bent én met een half afgewerkte keuken komt te zitten. Via de geschillencommissie van de overheid kan je die mensen op het matje pagina 8
Marcel
Vanthilt
roepen. Je hebt rechten, maar je moet je daar uiteraard bewust van zijn. Successierechten zijn nog een mooi voorbeeld. Niet veel mensen weten hoe ze die succesvol kunnen omzeilen. Een gift aan je kinderen is mogelijk, maar let er dan wel op dat de voorwaarden vastgelegd worden. Je kan als ouders laten vastleggen dat je nog in je woning blijft wonen tot aan je dood. Of zelfs nadien, laat je assen verwerken in het huis, waarom niet? (Lacht) Leg je dat niet vast, dan hebben je kinderen het recht om je uit je huis te zetten, omdat het na de gift van hen is. En als je wacht tot na je dood, dan zit je met geweldig hoge successierechten." WIEPER: WAT MET JE EIGEN WOONST, IS DIE GEËRFD, GEKOCHT, GEHUURD OF VERBOUWD? VANTHILT: "Het huis waar ik nu in woon, is gekocht. Maar ik woon er pas sinds mijn scheiding, ongeveer een jaar geleden. Het is een oud huis uit 1850, maar het enige
“Hoe de Amerikaanse manier van wonen verschilt met die van ons? Simpel: alles bestaat er uit karton.” (lacht) dat het jaartal verraadt is de gevel, de rest is volledig gerenoveerd. Op de inrichting van de keuken ben ik bijzonder trots: die is wit geverfd met uitzondering van enkele gitzwarte muren. Dat had ik met mijn exvrouw nooit geregeld gekregen. Er wordt altijd gezegd dat zwart kleiner maakt, maar als je het combineert met wit, geeft het net een gevoel van oneindigheid. Het heelal is tenslotte ook zwart. Het geeft diepte, in tegenstelling tot wat ik eerst verwachtte. De keuken zelf is gemaakt uit aluminium, daar wordt slechts door weinigen voor gekozen, omdat je er snel vette vingers op ziet. Ik stoor me daar niet aan, gewoon doekje over et voilà! Qua locatie is er niets veranderd, ik woon nog altijd in het stadscentrum. Noodzakelijk, want ik wil alles te voet doen. Ik doe de kinderen te voet naar school en wandel ook naar de supermarkt. De auto gebruik ik enkel om buiten de stad te rijden. Middenin een grootstad wonen staat ook gelijk aan alles open vinden. Als ik 's avonds laat thuis kom, kan ik nog eender wat vinden om te eten in de buurt. Toen 8
Neem nu de gemeente Schilde, daar stonden vroeger heel mooie gebouwen uit de jaren dertig. Nu is dat volledig volgebouwd. Mensen die zeggen dat ze daar 'op den buiten' wonen, zijn gewoon lachwekkend. Je kan vanuit je keuken binnenkijken in andermans badkamer, dan woon je toch niet op het platteland? Er staan nu allemaal huizen naast elkaar die elk duidelijk in een heel andere stijl zijn gebouwd: een fermette tussen een huis uit de jaren 2000 en eentje uit 1940. Sommige dingen moeten gewoon platgegooid worden. " WIEPER: WELKE BOUWSTIJL KAN JOU DAN WEL BEKOREN?
ik in de Verenigde Staten woonde, was dat nog erger: daar zijn supermarkten 24 op 24 open. Echt geweldig!" WIEPER: HOE VERSCHILT DE AMERIKAANSE MANIER VAN WONEN MET DIE VAN ONS? VANTHILT: "Simpel: alles bestaat er uit karton. (Lacht) Althans toch in de gebieden waar het mooi weer is het hele jaar door. Dan heb je geen bakstenen muren nodig, natuurlijk. Amerikanen geven weinig om het materiaal waar hun huizen van gemaakt zijn. Zolang het maar betaalbaar is en er een grote wasmachine en dito televisie in kan staan. Verder hangt de huisprijs vooral af van stad tot stad. In New York is het zodanig onbetaalbaar dat het niet leuk meer is. Zelfs met veel geld kan je daar niets kopen. Terwijl je in Los Angeles wel heel betaalbaar een eigen stek kan hebben. Het is ook een grote stad, maar alles is er wel veel meer uitgestrekt, wat het betaalbaar maakt. Ik woonde zelf in West-Hollywood en betaalde toen ongeveer 7 à 800 euro voor een appartement met een grote woonkamer, slaapkamer, badkamer, zwembad en een garage. Op hetzelfde moment kon je daarvoor in New York nog geen studio huren van tien vierkante meter. Wat betreft de Belgische huizenmarkt is het hier zeker ook niet goedkoop te noemen. En dat in een land met de lelijkste huizen! (Lacht) Ik had voor Wonen.tv graag een oneindige wedstrijd willen houden voor het lelijkste huis van de week. Het is een filosofische discussie: wat is mooi en wat is lelijk? Ik vind het opmerkelijk dat de meeste mensen zich niet storen aan ons straatbeeld, terwijl geen dag voorbij gaat waarin het me niet opvalt wat een kakafonie de bebouwde kom is.
VANTHILT: "Ik vind het belangrijk dat het geheel er uniform uitziet. Daarom heb ik het wel voor Nederland, omdat de meeste huizen daar op elkaar lijken. Ik hou van alle bouwstijlen, maar niet wanneer alles lukraak door elkaar staat. Eén van de grootste gedrochten vind ik het Park Inn Radisson hotel aan het centraal station van Antwerpen. Ik weet niet wat ze trachtten na te doen, art deco of nouveau, maar het is verschrikkelijk lelijk. Een namaakstijl is sowieso een doorn in het oog. Dan veel liever een origineel gebouw gemaakt uit beton. De VUB is bijvoorbeeld een geweldig mooie constructie. Het is in de jaren zeventig gebouwd geweest en het ontwerp was toen heel modern voor die tijd. Sowieso moet het totaalplaatje van de buurt kloppen. We hebben in België weinig of geen plannen op vlak van urbanisatie. Er is al heel wat veranderd, zoals de binnensteden die verkeersluw geworden zijn en de aanleg van meer groen in de steden. Maar als je Antwerpen vergelijkt met een stad als Rotterdam, dan zie je dat we er nog lang niet zijn. De Nederlandse grootsteden waren al hypermodern in de jaren zestig, ze hebben een halve eeuw voorsprong op ons wat urbanisatie betreft." WIEPER: WAT VIND JE ERVAN DAT DE STEDEN STEEDS DICHTER BEVOLKT WORDEN? VANTHILT: "Mij stoort het niet dat we dichter bij elkaar moeten wonen, want ik ben het gewoon in een stad te wonen. Het leidt bovendien tot nieuwe vormen van samenwonen, zoals co-housing of meergeneratiewonen. De oppervlakte in Vlaanderen wordt kleiner en de huizenmarkt is duur. De gemiddelde kostprijs van een huis is 200.000 euro, wat voor mensen die net pagina 10
Marcel
Vanthilt starten een heuse som geld is. Maar we zien nog te veel de mentaliteit van: ik koop míjn huis en er komt niemand in. Die gedachtegang is voorbijgestreefd. Het is veel ecologischer om in groep iets te kopen, zodat je kosten als water- en elektriciteitsvoorziening kan delen. Als je ervoor zorgt dat alles aangedreven wordt door zonnepanelen, kan je het elektriciteitsverbruik binnen de tien jaar tot nul reduceren. Je woont dan wel kleiner, maar alles waar ruimte voor nodig is, kan je doen in het gemeenschapshuis en die kosten worden dan verdeeld onder de gehele groep. De instapkost is ook een kwart goedkoper dan wanneer je op je eentje een huis aankoopt. Het grote voordeel is ook dat je met een groep van tien koppels al serieus meer opties hebt op de vastgoedmarkt. Als je elk 200.000 euro kan neertellen, kan je zelfs een kasteel of fabriek kopen en nog genoeg over hebben om te renoveren. De enige voorwaarde is dat je je wil openstellen naar de groep toe. Maar dat betekent niet dat privacy niet meer bestaat, er moeten gewoon goede afspraken gemaakt worden. En ook op
®Arne Rombouts
10
“De Nederlandse grootsteden waren al hypermodern in de jaren zestig, ze hebben een halve eeuw voorsprong op ons wat urbanisatie betreft." notarieel vlak vormt co-housing geen probleem, dan wordt dezelfde akte opgesteld als een groep die een appartementsgebouw wil kopen. Het is een mooi alternatief voor jonge koppels die hun leven nog niet willen hypothekeren voor het echt begonnen is." WIEPER: JE BLAAST DIT JAAR ZESTIG KAARSJES UIT, EEN MIJLPAAL. WAT IS TOT NU TOE HET MEEST MEMORABELE IN JE CARRIERE? VANTHILT: "Het is ongelofelijk, maar ik word meermaals per week herinnerd aan die verjaardag. Ik ben nog niet helemaal verzoend met het idee. Gelukkig heb ik nog wel even
de tijd om te bedenken hoe ik kan verdwijnen van half juli tot half oktober, zodat ik niemand hoef te zien. Verjaardagen vind ik maar een gênante bedoening. Het meest memorabele tot nu toe zijn de momenten waarop ik in steden als Londen of Los Angeles heb gewoond. Ik zou dat graag nog een aantal keren willen doen, alles inpakken en even ergens anders wonen. De Engelse cultuur vind ik bijvoorbeeld geweldig, niet als toerist, maar als inwoner. Nu is Londen wel onbetaalbaar geworden. Stom dat ik mijn appartement indertijd verkocht heb. Dat kostte me toen 50.000 euro, voor 50 à 60 vierkante meter. Nu is dat minstens het tienvoud waard. Als ze me daar morgen een job aanbieden, ben ik meteen weg. Betaal ik het zelf, dan trek ik liever naar betaalbaardere landen als Kroatië, Griekenland of Spanje. Dat laatste zeker omwille van het klimaat. Het ganse jaar door 25 graden hebben, is bloody nice! Zeker in de winter. Dan is een simpele wandeling al de hemel op aarde." WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK!
Art Stone
HET VERHAAL ACHTER UW TEGELS
TEGELADVIES
VAN GRONDSTOF TOT UW VLOER
F E B R UA R I
U droomt van een mooie oprit, terras of interieur? Charmante natuurtegels zoals de tijdloze blauwe hardsteen of unieke tegels op basis van beton of keramiek; we genieten er elke dag van. Maar wat is het verhaal achter dit praktische en karaktervolle bouwmateriaal dat u het hele jaar door bij ArtStone aantreft? En waar komt het eigenlijk vandaan? BLAUWE STEEN Elke natuursteentegel uit een ArtStone-toonpark vertelt zijn eigen verhaal. Zo is de populairste onder hen, de blauwe steen, als afzettingsgesteente het resultaat van een geologisch proces van miljoenen jaren. Met deze tegel wandel je dus letterlijk op een stukje geschiedenis. Deze natuursteen heeft zijn strepen ondertussen ruimschoots verdiend. De blauwe steen is tijdloos, polyvalent en behoudt daardoor ontzettend zijn waarde en schoonheid. ArtStone biedt zowel de authentieke Belgische als zijn goedkopere Aziatische broertje aan, dat erg op de Belgische lijkt, maar uit China en Vietnam wordt geïmporteerd. De Belgische variant die internationaal als topklasse wordt bestempeld vanwege zijn superieure samenstelling en eigenschappen levert ArtStone uit eigen productie. Wekelijks vertoeven ArtStone-medewerkers op de steengroeves in Soignies en Henegouwen om er de beste en mooiste blokken te selecteren. Deze massieve blokken worden vervolgens
Productie blauwe steen tegels
naar de eigen productiehallen te Heusden-Zolder getransporteerd. Hier worden ze verzaagd tot kleinere platen en formaten en vervolgens tot tegel verwerkt. Ook de bewerking gebeurt hier waardoor elke tegel uit de eigen ArtStonecollectie een uniek karakter krijgt. Elk tegeloppervlak krijgt er een specifiek effect van blauw, droog of nat geschuurd tot natuur of gezoet. Net als de diverse tegelrandbewerkingen gaande van strak tot verouderd en rustiek. Als fabrikant kan ArtStone zelf het design van haar tegelcollecties bepalen, wat zich toont in het rijker en creatiever aanbod. BETONTEGELS Waar bij blauwe steen vertrokken wordt vanuit versteend sediment als natuurlijk product, is de basis bij betontegels gegoten zand en grind. De troef van dit type tegel is zijn creatieve veelzijdigheid. Een mooi voorbeeld is de LOFTStone van ArtStone, een zeer decoratieve tegel bestaand uit zelfverdichtend beton. Hiermee geef
BEURSVOORWAARDEN PRIJZEN RECHTSTREEKS VAN DE FABRIKANT OF IMPORTEUR
NATUURSTEEN nu vanaf €28,00 Chinese blauwe steen verouderd 40 40 2 Belgische bl. steen pastorij geschuurd uitz. hoeveelh.kortingen! KERAMIEK Concrete betonlook 60x60x2
nu vanaf €30,99
SIERKLINKERS Carbon en grijs gewolkt 15x15x6
nu vanaf €11,99
Nu meerdere uitzonderlijke voorraadprijzen voor zowel binnen als buiten! Promoties nieuwe collectie!
je een ware architectonische meerwaarde aan je vloer. Betontegels en klinkers vind je in alle diktes, afwerkingsgraden en sterktes. Van strak en sober met subtiele nuances tot glad gepolierd. Van vuil- en waterafstotend tot grote formaten, maar ook betontegels die makkelijk herplaats- of onmiddellijk berijdbaar zijn behoren tot de mogelijkheden. De betontegelcollectie van ArtStone omvat een rijke keuze in de relevantste variaties. KERAMIEK Keramische tegels zijn geen natuurproduct en zijn ook niet opgebouwd uit zand en grind, maar uit feldspath. Dit specifiek type klei wordt gebakken tot een bikkelharde tegel in een eindeloze variatie aan designs. Het aantal verschillende formaten en kleuren is quasi oneindig. Zo bestaat er een natuursteenlook, maar ook een beton- tot zelfs een houtimitatielook. Met keramiek creëer je het karakter van het originele materiaal, maar met de voordelen van een bewerkte tegel. Krasbestendig, kleurvast, eenzelfde look voor binnen en buiten en eenvoudig in onderhoud. Net als de antislipeigenschap is ook de PEI-waarde of slijtweerstand hier belangrijk. O.a. hierin onderscheid je de goedkope van de degelijke tegel. Kies je voor tegels met een hoge PEI-waarde zoals deze van ArtStone, dan kan je de komende jaren op je beide oren slapen. Je terras of vloer zullen er in dat geval ook morgen nog even mooi bijliggen als vandaag. ARTSTONE Profiteer door een rechtstreekse aankoop bij de importeur of fabrikant van buitengewone voorwaarden, en start het voorjaar met de vloer of het terras van uw dromen!
OP ZOEK NAAR DE JUISTE VLOER?
Prijzen zijn inclusief BTW, per m² en incl transport vanaf 120m². Actieprijzen geldig zolang de voorraad strekt.
Artstone fabriek
Noteer alvast: ArtStone Opendeur 11 & 12 maart
Dendermondsesteenweg 150, 2870 Puurs T 03 889 64 00 www.artstone.be info@artstone.be
Eureka PRAKTISCHE TIPS VOOR PRAKTISCHE VRAGEN Een huis (ver)bouwen is niet voor iedereen weggelegd. Aannemers hebben niet voor niets werk bij de vleet. Maar sommige dingen kan je echt wel zelf verwezenlijken. En daarvoor willen we je met plezier bijstaan met praktische raad: hoe je zelf een dak repareert, een kelder vochtvrij maakt of een barstende muur herstelt, je komt het hier te weten.
① HOE VERWIJDER IK BLAZEN OP MIJN PLAT DAK? De toplaag van een plat dak moet altijd in orde zijn. Wanneer er zich blazen gaan vormen, moet dus snel opgetreden worden. Die blazen kunnen namelijk in een later stadium scheuren en lekken veroorzaken. Snij de blaas open in de vorm van een kruis. Plooi de vier lipjes naar buiten en maak grondig droog. Besmeer nadien rijkelijk met een waterdichte dakbedekker. Plooi de vier hoeken weer dicht en bestrijk opnieuw met de waterdichte pasta. Breng over het geheel een glasvezelwand aan en nog een laag waterdichte dakbedekker. Et voilà, je hebt meteen een grotere ramp vermeden.
② HOE KRIJG IK ROESTIGE SCHROEVEN UIT DE MUUR? Vergeet nagels aan je doodkist, roestige schroeven zijn mogelijks nog vervelender. Ze zijn bijna niet meer los te krijgen. Je kan je probleem gelukkig wel verhelpen door een doek in een frisdrank naar keuze onder te dompelen. Laat die vervolgens enige tijd op de schroef rusten. Daarna kan je de schroef probleemloos uit de muur verwijderen.
③E R VORMEN ZICH BARSTEN IN MIJN PLEISTERWERK. HOE KAN IK DIE ZELF HERSTELLEN? Barsten in pleisterwerk ontstaan veelal omdat de ondergrond water bevat. Het pleisterwerk gaat na verloop van tijd uitzetten of krimpen door temperatuurschommelingen waardoor er barsten worden gecreëerd. Tref de juiste voorbereidingen vooraleer je de barst opvult. Tik met een voorwerp rondom de barst en verwijder de holle ruimtes rondom. Maak de ruimte rond de barst ruwer, zodat het nieuw pleisterwerk beter hecht. Vervolgens maak je het te bewerken pleisterwerk volledig stofvrij (gebruik borstel of stofzuiger om alle resterende deeltjes te verwijderen). Bevochtig tot slot de barst en de omliggende ondergrond om te voorkomen dat teveel vocht uit het nieuw pleisterwerk wordt onttrokken. Kies vervolgens het juiste opvulmateriaal: gips voor pleisterwerk en mortel voor een cement ondergrond. Vul de holte met een plamuurmes, laat het goed uitharden, schuur het af en werk ten slotte af met de gewenste grondlaag of behangpapier.
④H OE KAN IK MIJN KELDERMUREN BEHANDELEN TEGEN VOCHT? Op muren die voortdurend vochtig zijn, leven salpetervormende bacteriën. Die zorgen voor de witte, harige salpeteruitslag. Borstel die eerst weg en behandel de muur met anti-salpeter. Haal daarna zo veel mogelijk de originele verf van de muur met een chemisch reinigingsproduct. Anders zal het vochtafwerend product niet optimaal werken. Breng daarna het vochtafwerend product op de keldermuren aan. Verdeel het gelijkmatig en wees niet te zuinig. Let er wel op dat je het juiste product gebruikt want er bestaan vochtafwerende producten voor allerlei soorten muren. Bij een verkeerd product riskeer je dus de hele klus opnieuw te moeten doen.
⑤H OE MAAK IK METAAL WEER ROESTVRIJ? Snijd een aardappel in twee en wrijf er het verroeste stuk metaal mee in. Je zal zien dat het meteen verdwijnt. Gebeurt dat niet, wentel je best de aardappel eerst in zout of soda voor je die gebruikt. De aardappel kan ook dienen om roestvorming tegen te gaan, gewoon je materiaal er telkens na gebruik mee inwrijven.
14
Gezond & Wel Waarom casual seks de liefde duurzamer maakt In onze huidige hypertechnologische wereld hebben we nieuwe manieren en regels ontwikkeld om elkaar het hof te maken. Maar in tegenstelling tot wat velen denken, zijn de fundamentele principes van de liefde onveranderd gebleven. Volgens Amerikaanse antropologe Helen Fisher leidt snelle communicatie zelfs tot tragere en intiemere relaties. Ook al biedt de vrijgezellenmarkt nu een gigantisch aanbod om naar links of rechts te vegen op apps als Tinder. Casual seks is niet casual Volgens Amerikaanse antropologe Helen Fisher heeft technologie dan wel de manier veranderd waarop we elkaar versieren: e-mail, sms, emoji's om je emoties te tonen, sexting, het vind-ik-leuken van een foto, selfies nemen, ... Maar niet de fundamentele principes van de liefde. Datingwebsites en apps zijn slechts een manier geworden om elkaar te ontmoeten. Niet geheel anders dan wanneer we op café gaan of in een park wandelen en een aantrekkelijke persoon spotten. Eens je samenzit voor die eerste kop koffie schieten allerlei oeroude mechanismen in gang die zich niets aantrekken van apps en sites. Het idee dat die media tevens te snel tot seks doet leiden, is ook achterhaald. Bij een ondervraging van ruim 30.000 Amerikanen kwam aan het licht dat 33 tot 45 procent van de onenightstands uitgroeien tot (h)echte relaties. Dat terwijl ons altijd met de paplepel werd ingegeven dat wie op zoek is naar iets serieus, de seks maar beter uitstelt. Fisher: "Meer casual seks wil niet zeggen dat we ook luchtiger over relaties denken. Wel is het zo dat we langer wachten voor we ons écht binden. De alleenstaanden van vandaag willen alles weten over hun partner vóór ze ermee trouwen. Je leert heel veel tussen de lakens, niet alleen hoe iemand in bed is, maar ook of ze aardig zijn en of ze kunnen luisteren." De trends van casual seks en friends with benefits zijn volgens de antropologe eerder vormen van wat zij 'slow love' noemt, dan van gewoon doelloos in het rond te vogelen. Mensen nemen nu wel meer hun tijd om lief te hebben. Ooit was het huwelijk het begin van
16
“De trends van casual seks en friends with benefits zijn eerder vormen van 'slow love', dan van gewoon doelloos in het rond te vogelen.”
een relatie, nu is dat eerder het slotstuk. Om menselijke relaties écht te begrijpen, moeten we volgens Fisher rekening houden met één van de sterkste fundamenten van het menselijk gedrag: het onuitblusbare, flexibele en primordiale menselijke verlangen naar liefde. Disney De nood aan een geliefde is dus geen verzinsel van dichters of Walt Disney, waar in de hyperindividuele gedigitaliseerde toekomst geen
plaats meer voor zal zijn. Het is een sterke behoefte die we altijd maar weer zullen willen invullen. Ons brein is erop gericht een levenspartner te vinden. Drie geconnecteerde hersennetwerken zijn betrokken bij de liefde: het netwerk betrokken bij lust, het netwerk dat ons aanvuurt een levenspartner te zoeken en het netwerk betrokken bij hechting, dat ervoor zorgt dat je ook de mindere kanten 'graag ziet'. Alle vormen van liefde zitten verankerd in een samenspel tussen die netwerken. "Net om die reden is het perfect mogelijk dat seks hebben met iemand op wie je niet verliefd bent, romantische gevoelens in gang kan zetten", aldus Fisher. Wat nog een argument is
“Bij een ondervraging van ruim 30.000 Amerikanen kwam aan het licht dat 33 tot 45 procent van de onenightstands uitgroeien tot (h)echte relaties.” tegen de digitalisering van hofmakerij, is het concept van de overdaad aan keuze. Maar daarbij wordt vergeten dat we al altijd keuze hebben gehad, zij het in minder grote mate. Ons brein blijft het enige echte algoritme, het bestaan van datingapps- of sites zal dus niets veranderen aan wie jij beslist lief te hebben. Onze partnerselectie volgt natuurlijke patronen waarin we vooral belang hechten aan hoe iemand ons doet voelen in plaats van ons te baseren op 'objectieve eigenschappen'. Experten adviseren dan ook standaardvragen te vermijden en eerder te proberen achterhalen of iemand je iets doet, door bijvoorbeeld een grap te vertellen of een ervaring te delen en te zien hoe de overkant daarop reageert. Hoe groot de keuze is, ons brein is geprogrammeerd om met die keuzes te jongleren, om te proberen te beslissen: kom ik, blijf ik? Ga ik, blijf ik? Welke mogelijkheden heb ik? Kortom: de keuze is er altijd al geweest, en zal er altijd blijven zijn, zij het voorgeschoteld op verschillende manieren.
Huis & tuin Grenzeloos renoveren: Zo breng je meer openheid in elke woning Wonen in alle openheid, onder hoge plafonds en zonder muren die de leefruimte in stukken snijden. Het lijkt een gegeven dat enkel weggelegd is voor een nieuwbouwwoning, niet voor de renovatie van een bestaande woonst. En tóch kan het. Het begrip 'open plan' verwijst in de architectuur en interieurvormgeving naar een grondplan met grote open ruimtes en een beperkt aantal (dragende) binnenmuren. Door kleine, afgesloten kamers te vermijden, ontstaat een maximaal ruimtegevoel en vloeien functies die vroeger gescheiden waren, zoals keuken, salon en woonkamer, naadloos in elkaar over. Ook hoge plafonds versterken het ruimtegevoel, wat eventueel gecombineerd kan worden met een vide – een open ruimte die ontstaat als een deel van de verdiepingsvloer weggelaten wordt – uitgestrekt over twee of meer verdiepingen. Niet evident bij het uitbreiden van een bestaande woning, omdat het heel wat extra kosten met zich meebrengt. Wanneer je budgettair beperkt wordt, probeer je structurele ingrepen best zoveel mogelijk te vermijden. Gelukkig zijn er ook minder ingrijpende manieren om het ruimtelijke karakter van je woonst te versterken. Zoals bijvoorbeeld twee ruimtes samenvoegen door een grote deuropening te creëren. Soms is er echter meer nodig dan enkel goed gemikte deuropeningen. Een huis met een laag plafond van amper 2,2 meter, of als de vloeren nog op 'volle grond' liggen en het bestaande vloerpeil behouden moet blijven. Dan kan je niet anders dan zwaar in te grijpen (vloer verwijderen, grond uitgraven, vloerplaat storten,…). Andere technische redenen om drastisch te verbouwen zijn een te zwakke fundering of vloerelementen die aan-
18
getast zijn door betonrot. Niet gek als je weet dat in de jaren zestig een betonwapening met een dekking van 1 cm voldoende was (vandaag is een dekking van minstens 3 cm de norm). En heb je een huis met volle stenen muren, dan is het mogelijk dat de bakstenen verpulveren als gevolg van opstijgend vocht. Ook dat moet je samen met je architect en aannemer bespreken. Het is aan hen om een oplossing voor te stellen in functie van het beschikbare budget.
“Naast kostelijke structurele ingrepen zijn er gelukkig ook minder ingrijpende manieren om het ruimtelijke karakter van je woonst te versterken.” Draagmuren slopen Hoe maak je het onderscheid tussen niet-dragende muren en dragende muren wanneer er geen bouwplannen voorhanden zijn? Kijk eerst en vooral naar de dikte van de binnenmuren. Een muur van hooguit 9 tot 10 cm dikte heeft bijna nooit een dragende functie. Muren vanaf 14 cm zijn meestal wel dragend. Verder helpt het ook om op de muur te kloppen, om te weten of het een massieve muur of een constructie van gipskarton of ander plaatwerk is. Neem ook een kijkje naar de bovenliggende verdieping. Loopt de muur door tot aan de volgende verdieping of een hellend dak? Dan gaat het wellicht wel om een draagmuur. Let wel: die stelregels zijn niet altijd van toepassing. Het is altijd aan te raden om beroep te doen op een stabiliteitsingenieur om de situatie te beoordelen. Als je vooral met niet-dragende muren te maken hebt, kan je die zonder moeite wegnemen om meer openheid te creëren. Het slopen van dragende muren is complexer. Voor het maken van grote muuropeningen, heb je verschillende opties. De meest simpele manier is om de draagvloer rechtstreeks te ondersteunen met een stalen ligger. Nadeel is wel dat die onder het plafond komt te hangen. Zolang het plafond hoog genoeg is, kan je die probleemloos wegwerken, bijvoorbeeld door die te omkaderen met gipskartonplaten of te integreren in een vals plafond met inge-
bouwde spots of indirecte verlichting. Hou je van een industriële look? Dan kan je de ligger perfect onafgewerkt laten. Een tweede optie is ter plaatse een betonnen balk laten storten in een plankenbekisting. Denk er wel aan dat het beton dan twee keer zo dik gegoten moet worden, waardoor de betonbalk zeer aanwezig is in je interieur. Een derde mogelijkheid is de vloer ondersteunen met een houten balk. Maar ook dit kan je best enkel doen wanneer het architecturaal interessant is, want technisch biedt hout geen meerwaarde. In tegendeel, ten opzichte van staal en beton kan je met hout minder grote overspanningen realiseren. Esthetisch is het wel een goede keuze omdat een organische houten balk voor een verrassend contrast zorgt. Een vide creëren Het eerste aandachtspunt is de draagrichting van de vloerbalken, omdat het technisch veel te complex zou zijn om de vloeropening haaks op de draagrichting te maken. Je kunt zelf nagaan in welke richting de vloerconstructie ligt. Zijn op de verdieping de vloerplanken zichtbaar, dan liggen de draagbalken dwars ten opzichte van de planken. Is het plafond bepleisterd, dan kan je de naden tussen de vloerelementen soms doorheen het pleisterwerk volgen. Lukt dat niet, dan zal je een stukje van het pleisterwerk moeten wegkappen. Let op voor elektriciteit- en sanitairleidingen. Als je die verwijdert, moet je die elders kunnen wegwerken. Denk hier op voorhand over na, want elektrische kabels zijn gemakkelijk te verplaatsen, sanitaire aan- en afvoerleidingen zijn dat niet. Gezien je veelal maar één bepaald stuk wegneemt, moeten de vloerelementen ter hoogte van de vide ondersteund worden. Daarvoor kan de aannemer gebruik maken van een raveelconstructie of raveelijzers die op de aanpalende vloer of draagmuur rusten en voldoende opleg geven aan de onderbroken vloerelementen. Datzelfde systeem wordt ook toegepast bij trapgaten. Als de vloer over de volledige breedte van de woning weggenomen wordt of als de vide tussen twee dragende muren in ligt, is een raveelconstructie niet vereist omdat de vloeren dan op de draagmuren kunnen rusten. Denk eraan dat ook de ramen aangepast moeten worden, zodat die zich uitstrekken over twee verdiepingen.
Interieur Trend: de leefbadkamer Na de keuken wordt ook de badkamer meer en meer een echte leefruimte die het puur functionele overstijgt. Zo wordt de badkamer steeds meer een plek om te ontspannen en aan onze mentale én fysieke gezondheid te denken. Ver weg van de drukke buitenwereld. De ruimtes in onze woning worden steeds meer opengebroken, waardoor we regelmatig dezelfde materialen zien terugkomen in meerdere ruimtes. De nog steeds populaire keramische tegels maken alsmaar meer plaats voor hout, omwille van diens warme uitstraling. Al kies je voor de badkamer misschien best voor tropische houtsoorten – door hun waterbestendigheid – of vinylvloeren. Zo heb je de natuurlijke uitstraling van hout of steen, maar dan met alle voordelen van vinyl: waterdicht en stil om op te lopen. Gebruik voor de wanden van de douche een composietsteen. Het grote voordeel daarvan is dat de wand uit één geheel bestaat, en tegelijk duurzaam, waterresistent en bijzonder hygiënisch is. Door de materialen te herhalen, krijg je een serene sfeer die je helpt om tot rust te komen. Een andere trend is de natuur naar binnen te halen via een groot raam of met massief hout, natuursteen, klei en veel planten. Vroeger moest een badkamer wit zijn, terwijl steeds meer mensen nu voor warmere, natuurlijk ogende tinten en materialen kiezen.
gezondheid. Heel wat merken bieden daarom ook sauna's aan op maat van privéwoningen, gemaakt uit een lichter soort hout zodat ze compacter en flexibeler kunnen worden ingebouwd. Wie te maken heeft met een beperkte ruimte, kan ook de douche omvormen tot persoonlijke ontspanningsruimte. Verschil-
“Een douchetoilet doet het ook beter qua waterverbruik: gemiddeld is er ongeveer drie tot vijf liter minder water nodig dan bij een gewoon toilet.”
Aankleding
Private spa Volgens trendwatchers zal de badkamer evolueren naar een soort private sparuimte waar in de toekomst zelfs ruimte zal zijn voor fitnesstoestellen. Wellness gaat meer en meer deel uitmaken van de badkamer, zodat die zowel ten dienste staat van onze mentale als fysieke lende nieuwe technieken zorgen ervoor dat de doorbloeding en het immuunsysteem gestimuleerd worden tijdens het douchen. Ook de toevoer van stoom heeft een positief effect op het lichaam: doordat de poriën open gaan, kan het lichaam ontgiften. Daarnaast zijn er tal van mogelijkheden om tijdens het douchen naar ontspannende muziek te luisteren of sfeerverlichting in te schakelen. Wat bij baden al langer deel uitmaakt van de mogelijkheden. Douchetoilet Een detail waar steeds meer mensen aandacht aan schenken, is het toilet. Het douchetoilet is daarbij met voorsprong een van de belangrijkste innovaties. Bij ons is het nog niet 20
helemaal ingeburgerd, maar Japanners en Italianen zouden er wel helemaal verknocht aan zijn. Naast het frisse gevoel, zorgt het toilet ook voor het milieu door de nood aan toiletpapier weg te werken. In België worden jaarlijks al snel één miljard rollen toiletpapier door de leidingen gepompt. Voor de reiniging zorgt een waterstraal, via een uitschuifbare sproeier, waarvan je meestal ook de kracht en temperatuur van het water kan regelen. Alles wordt gedroogd met warme lucht. Vreemd genoeg doet zo'n toilet het ook beter qua waterverbruik: gemiddeld is er ongeveer drie tot vijf liter minder verbruik dan bij een gewoon toilet. En mocht je tijdens je eerste bezoek toch nog koudwatervrees hebben, dan kan je alsnog gewoon toiletpapier gebruiken.
Bij de aankleding van de leefbadkamer wordt vooral gekeken naar de details. Voorzie voldoende opbergruimte zodat je volledig tot rust kan komen en je niet afgeleid wordt door rommel. Bovendien hoef je niet telkens op te ruimen als alles een plaats heeft. In tegenstelling tot de 'leefkeuken' stal je hier niet à volonté alle objecten uit. De digitalisering wint ook aan terrein. Zo kan je de watertemperatuur en douchestraal op voorhand vastleggen en ook het bad automatisch laten vollopen zonder dat je er steeds naar moet gaan kijken. Deze personalisatie kan je ook doortrekken in het decor: van een logo op de kraan tot kleurige afwerkingen, het is allemaal mogelijk. Ook de kleuren van de standaardgamma's zijn intussen sterk uitgebreid. Dankzij afwerkingen in goud, roodgoud, nikkel, brons, chroom of messing kan iedereen zijn badkamer een persoonlijke toets geven. Heel wat fabrikanten zijn op de wellness-trend gesprongen, waardoor je probleemloos zelf voor een visuele eenheid kan zorgen die je helemaal tot rust brengt. Wie nog net een stapje verder wil gaan, kiest voor schakelaars in materiaal als marmer of hout om het geheel nog exclusiever te maken. Verder zorgen details als praktische accessoires en decoratie als kaarsen of manden ervoor dat ook de badkamer een persoonlijk, gezellig oord van ontspanning wordt.
Huis & tuin Je woning uitbreiden? Zo doe je het Heb je een oude rijwoning gekocht? Of voldoet de inrichting van je huidige rijwoning niet meer aan de verwachtingen van je gezin? Dan is het tijd om te verbouwen! Maar hoe pak je dat het best aan? Breid je het bestaande volume uit of is het voldoende om enkele muren te slopen? Wij zochten uit hoe je op de meest efficiënte manier meer ruimte creëert in je rijwoning. 1. DE STEDENBOUWKUNDIGE MOGELIJKHEDEN Veel rijwoningen zijn doorheen de jaren min of meer organisch gegroeid waardoor de precieze afbakening van het perceel niet altijd even duidelijk is. Stel daarom een landmeter aan om de perceelgrenzen opnieuw in kaart te brengen. Kijk voordat je aan het project begint samen met je architect naar de mogelijkheden op stedenbouwkundig vlak. Zo zijn er bijvoorbeeld nog heel wat herenhuizen met drie bouwlagen en een kroonlijst op tien meter hoogte. Dat zorgt voor een hoog energieverbruik, terwijl de hoogte toelaat een vierde verdiep te bouwen. Op stedenbouwkundig vak kan het dan wel weer tegengehouden worden, omdat ze het geveluitzicht met drie verdiepingen willen behouden. Dan is het aan de architect om voor een creatieve oplossing te zoeken. Zo kan er misschien een extra verdiep gemaakt worden dat niets verandert aan het geveluitzicht. Maar dan nog moet de stedenbouwkundige ambtenaar akkoord gaan met het voorstel. 2. HAAL HET MAXIMUM UIT DE BESTAANDE RUIMTE Veel verbouwers overschatten hun benodigde woonoppervlakte, omdat ze de mogelijkheden niet zien van de bestaande ruimte. Bespreek daarom heel duidelijk wat je precies wil en welk budget je voor ogen hebt. Hoe dan ook
ben je het goedkoopste af als je binnen het bestaande volume blijft, al is het maar om de oppervlakte van een uitbreiding te beperken en zo de kosten te drukken.
“Bij renovaties is slopen dikwijls belangrijker dan bouwen.”
Licht is ruimte Licht kan voor extra ruimtegevoel zorgen in een bestaande ruimte. De architect kan bijvoorbeeld een vide creëren door een deel van de bestaande vloer weg te nemen. Voor ruimtes die niet rechtstreeks aan de buitenomgeving grenzen, zijn lichttunnels een goede oplossing. Daarmee trek je daglicht tot diep in het bestaande volume of de kelder. Zo'n tunnel bestaat uit drie delen: een lichtkoepel op het dak, een met spiegels beklede koker die het licht naar binnen transporteert en een plafondplaat die het licht over de ruimte verdeelt. Om de zolder te verlichten met natuurlijk licht, kan je dakvensters plaatsen. Het glasoppervlak zou minstens 12 procent van het vloeroppervlak moeten innemen. Voor een optimale lichtspreiding installeer je beter vier kleine dakvensters dan twee grote. Zo bereik je alle hoeken van de ruimte. Hou ook rekening met de vorm: een hoge, smalle zolder vraagt bijvoorbeeld om een smal en langwerpig dakvenster. 3. ORIËNTATIE
Sloop om ruimte te creëren Bij renovaties is slopen dikwijls belangrijker dan bouwen. Het typische rijhuis heeft vaak een smalle gevel van amper vijf en een halve meter. Als je dan de muur van de gang naar de leefruimte sloopt, vergroot je de woonkamer al aanzienlijk.
Bij een rijwoning is het belangrijk dat de leefruimte mooi aansluit op de tuin aan de achterzijde. Andere ruimtes zoals het washok, de technische ruimte en fietsenstalling kan je naar de voorgevel brengen. Het verhuizen van de leefruimtes naar de achterzijde van de woning heeft als nadeel dat het straatbeeld alsmaar meer opgebouwd is uit onpersoonlijke gevels. Een manier om opnieuw aansluiting te vinden met de buurt, is de keuken naar de straatkant te brengen. Zo zorg je meteen ook voor meer plaats voor de leefruimte aan de tuinzijde. 4. BOUWTECHNIEK De traditionele bouwmethode is ook voor rijwoningen het populairst. Maar dat betekent niet dat prefab-systemen niet geschikt zijn, integendeel. Vooral houtskeletbouw zit in de lift, dankzij de veelvuldigheid aan voordelen. • Bouwsnelheid: het gaat om een heel kort en proper bouwproces. Ideaal als je van plan bent om tijdens de werken in je huis te blijven wonen.
22
pagina 24
Huis & tuin dan kies je beter voor houtskeletbouw. Omdat de meeste dakwerkers - in samenspraak met de architect – zelf een kleine uitbreiding kunnen timmeren. Vloeroplossingen voor rijwoningen Voor de dakvloer van de uitbreiding heb je een vloeroplossing nodig in functie van jouw situatie. Is de werf vlot bereikbaar aan de achterzijde? Dan kun je werken met geprefabriceerde gewapende of voorgespannen vloerelementen. Is de ruimte moeilijk toegankelijk, dan heb je nog een drietal opties.
• Doe-het-zelf: houtskeletbouw is interessant voor wie zelf een en ander wil doen. Door de houten structuur hoeven er geen sleuven uitgeslepen te worden en voor de elektriciteit kan je zelf leidingen wegwerken. Staalskeletbouw, waarbij de draagstructuur van de woning bestaat uit geprefabriceerde stalen profielen, biedt min of meer dezelfde voordelen als houtskeletbouw. Prefab-systemen zijn zeer geschikt voor uitbreidingen, maar als het gaat om een relatief klein project,
1. Potten en balken: slanke voorgespannen balken worden tussen de dragende muren geplaatst (de aannemer kapt de uitsparingen uit). Tussen de balken, die op ongeveer 25 cm van elkaar liggen, komen vulpotten uit gebakken aarde of kunststof. Het geheel wordt overgoten met een betonnen druklaag. Een voorgespannen balk van 4,5 m lang weegt ongeveer 100 kg. Daardoor is het mogelijk om de balk met een aantal personen via een raam of deur binnen te dragen en op zijn plaats te manoeuvreren. Door de vele voegen in het plafond, tussen de balken en de vulpotten, is de kwaliteit van het pleisterwerk een grote troef van dit systeem.
2. Houten vloeren: een houten roostering is budgettair voordeliger dan potten en balken. Je hebt de keuze: of je laat de houten balken zichtbaar, of je werkt het plafond af met gipskartonplaten. 3. Ter plaatse gestorte vloerplaat: de duurste, maar esthetisch meest verfijnde oplossing. Ideaal voor een gladde plafondafwerking in zichtbaar beton.
Met dank aan de specialisten van: Van Buggenhout Algemene Bouwonderneming Kapelle o/d-Bos.
kruiswoordraadsel OPLOSSING: PP.02 1
rivier in Frankrijk
2
3
kolenemmer Europese hoofdstad
4
5
spijskaart
6
7
anders genaamd
voorkeur
toespraak
6
8
rondhout smerig
deel v.e. plant
1
tweetal
houding
oefenperiode
magnetron
familielid horizon
lekkernij
insectengedaante
Javaanse dolk maatschappelijke stand
8
zilver werpanker
deel v.e. boom
planeet bordspel printpuntje keer
drenkplaats
4 ongezouten
3
Griekse letter deel v.e. huis overal
jaartelling
boom
eetzaal
treuzelaar
hijstoestel kwinkslag zeer
hemellichaam
voegwoord
loopvogel
breedvoerig
ambtsgewaad
vreemde munt
lengtemaat
op grote afstand
5
oud-vorst van Monaco
26
Chinese maat sierplant
7
2
OMGEVING
Superman Waarom het lezen van schermen ons geheugen aantast Per dag moeten we een overweldigende hoeveelheid informatie tot ons nemen. Omgerekend komt dat neer op 174 kranten per dag. Maar we lezen te traag om alles ook echt te lézen, waardoor we veelal maar de helft van een document gezien hebben. Je mist hoe dan ook informatie. Dagelijks worden dus voortdurend adviezen gegeven op basis van halve informatie. Dat kan nefaste gevolgen hebben, denk maar na wat er gebeurt als dokters een diagnose stellen op basis van halve of foute informatie. Maar ook in je eigen job is het essentieel dat je van alles op de hoogte bent en de juiste informatie voorhanden hebt. Dit voorjaar voorziet Wieper je elke maand van interessante inzichten die je weer op weg helpen in de informatiejungle waarin we ons te vaak bevinden. Scherm en papier Wat lees je het vaakst? Tekst op papier of op een beeldscherm? De kans is groot dat die laatste vorm de andere ruim voorbij steekt. Gelukkig krijg je maandelijks Wieper onder de neus. Want wat blijkt? Onze productiviteit daalt met minimaal 30 procent wanneer we digitale informatie verwerken. Digitale teksten worden niet alleen 20 procent trager gelezen, maar ook ons tekstbegrip ligt drastisch lager en we vergeten veel sneller informatie die we van een beeldscherm lezen. En dat heeft niets met onze leeftijd te maken. Onderzoek wijst uit dat zelfs kinderen die meer spelen met een iPad dan met een pop of bal, langzamer en minder nauwkeurig lezen van een scherm dan van papier. E-reader versus tablet Een belangrijke reden waarom onze productiviteit vermindert als we van beeldscherm lezen, is het feit dat de lichtbron zich dan achter de letters bevindt. Stel je voor dat je een tekst probeert te lezen van een doorzichtig vel papier terwijl je die tegen een lamp houdt. Je zal er ongetwijfeld in slagen, maar gemakkelijk is het niet, omdat je ogen als het ware verblind worden. Datzelfde probleem stelt zich bij het lezen van een beeldscherm: je ogen geraken vermoeid, waardoor de leessnelheid vermindert. E-readers hebben dat probleem niet, omdat ze werken met e-inkt. Het scherm is niet verlicht, de letters vormen zich op het scherm door middel van zwarte bolletjes. Dat is veel meer te vergelijken met het lezen van papier. Maar ook bij e-readers lukt het ons niet om even goed te onthouden als wanneer we de info van papier lezen. Eén van de redenen heeft te maken met de 'interne topografie' 28
van het boek. Je hebt het vast zelf ook al voorgehad: je probeert je iets te herinneren uit een gelezen boek en je weet nog precies waar die info op de pagina staat. Die kennis noem je de interne topografie van het boek. Veel mensen denken hierdoor dat ze over een fotografisch geheugen beschikken, maar als je de info nét niet letterlijk kan reproduceren, heb je nét geen fotografisch geheugen. Waar het dan wel aan ligt? Een gedrukt boek heeft verschillende oriëntatiepunten die helpen je te oriënteren binnen al die pagina's. Zo moet je de pa-
“Digitale teksten worden 20 procent trager gelezen, maar ook ons tekstbegrip ligt drastisch lager. En dat heeft niets met onze leeftijd te maken.”
gina's een voor een omslaan om het volgende stuk in het verhaal te lezen. Daardoor 'voel' je ongeveer waar je je bevindt in het boek. Deze mentale kaart maakt het makkelijker voor onze hersenen om de informatie in dat boek te verwerken en te onthouden. Een digitale tekst heeft minder van die oriëntatiepunten, waardoor het voor onze hersenen lastiger is om te bepalen waar de informatie zich bevindt. Dat leidt tot minder tekstbegrip want je legt minder makkelijk verbanden, waardoor het moeilijker is om de informatie te onthouden. Meer hersencapaciteit Wat eveneens een slechte invloed heeft tijdens het digitaal lezen, is scrollen. Dit blijkt namelijk zonder dat we het beseffen enorm veel van onze hersencapaciteit te vragen. Onderzoek toont aan dat scrollen tijdens het lezen 'bandbreedte' van je hersencapaciteit in beslag neemt, bandbreedte die daardoor niet meer voor andere activiteiten beschikbaar is, waardoor je informatie minder goed opneemt en dus slechter onthoudt. Daarnaast wijzen verschillende onderzoeken ook uit dat we simpelweg slordiger van beeldschermen lezen. Zo dwalen onze ogen makkelijker over de regels heen, slaan we sneller stukken over en herlezen we informatie bijna niet. Digitaal lezen mag dan beter zijn voor het milieu, we kunnen ons afvragen of we daarvoor 30 procent aan productiviteit willen inleveren. Wanneer het essentieel is om informatie te onthouden (examens, presentaties, …), is het dus beter om de tekst te printen en in te studeren via de papieren versie. Volgende maand: Hoe het internet ons dommer maakt