Wieper Magazine januari 2019 - Editie KB

EDITIE KLEIN-BRABANT

JANUARI 2019 ADVERTEREN? JAN MOENS: 0479/70 07 59 VOLGENDE VERSCHIJNING: 7 FEBRUARI 2019

G E Z O N D &W E L

Daarom is de sauna goed voor je AU T O

rendwatcher Jeroen Vertongen: T "Een vliegende auto?

Die bestaat nu al."

De 18 meest bizarre auto's ter wereld DOSSIER

De heilzame werking van tabak FOCUS

Wekken we straks de dino's weer tot leven?

WWW.WIEPER.BE | JAARGANG 12 | NUMMER 117

CENTEN

Beleggen: geld verdienen met de auto van morgen?

PROF. DR.

KOEN KAS

"Een Zalando-pakket wordt beter in de gaten gehouden dan een chronisch zieke patiënt."

OVER DE TOEKOMST VAN ONZE GEZONDHEIDSZORG

WELKOM

B e s t e l e z e r, Beste lezer,

In januari richten we ons vergrootglas traditiegetrouw op Koning Auto.

Op wat er hem, maar ook vooral ons, allemaal te wachten staat. Want dat het straks boeiend beloofd te worden, staat vast. Handig en zelfrijdend, schoon en elektrisch, maar vooral praktisch én goedkoper. Wie kan daar tegen zijn? Maar niet enkel qua mobiliteit richten we onze blik vooruit, ook op gezondheidsvlak beweegt er heel wat. Binnen enkele jaren wordt het hercombineren van (ons) DNA immers makkelijker dan het leggen van een beginnerspuzzel. Met alle potentiële voordelen van dien. Want dat er gigantische vooruitgang op de loer ligt, weet ook Koen Kas. Als professor, biotechondernemer en spreker in alle uithoeken van de wereld beseft hij als geen ander wat de positieve impact van nieuwe technologie op ons

leven kan zijn. We bevinden ons vandaag dan ook midden in de vierde industriële revolutie. Al zal ongetwijfeld niemand u straks bij de bakker op zo'n statement trakteren. Deze revolutie verloopt immers geleidelijk, maar.. daarom niet minder onvermijdelijk. Wij zijn alvast benieuwd.

U ook?

Onze beste wensen!

Jan Moens Opmerkingen of suggesties? jan@wieper.be

INHOUD Interview .......................................................................................

04

Gezond&Wel .....................................................................................

14

Auto .....................................................................................................

16

++ Prof. Dr. Koen Kas

++ Daarom is de sauna goed voor je

++ Trendwatcher Jeroen Vertongen:

4 20 04

"Een vliegende auto? Die bestaat nu al."

Focus ....................................................................................................

20

Dossier ................................................................................................. ++ De heilzame werking van tabak

23

Auto .....................................................................................................

25

Kruiswoordraadsel ....................................................................

28

Centen .................................................................................................

30

++ W ekken we straks de dino's weer tot leven?

++ D e 18 meest bizarre auto's ter wereld

++ Beleggen: geld verdienen met de auto van morgen?

Verschijning: maandelijks Editie: Klein-Brabant Andere editie: Meise-Londerzeel, Grimbergen & Kapelle o/d Bos Totale oplage: 45 000 ex.

Januari 2019 Volgende verschijning: 7 februari 2

25

Aan huis bezorgd bij ieder gezin in de streek door Bpost Hebt u een exemplaartje gemist? Spreek uw postbode aan of meld het ons, dan doen wij het nodige.

Ontwerp en realistatie:

Om in Wieper Magazine te adverteren, contacteer Jan Moens / ++ 0479/700759 / janmoens@medijan.be.

Dasmusweg 5a / 1980 Zemst ++ info@wiepermagazine.be ++ www.wiepermagazine.be

WIEPER® is een uitgave van Wieper BVBA Verantwoordelijke uitgever: Jan Moens Wieper is niet verantwoordelijk voor de advertenties van haar adverteerders. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

WIEPER PARTNER CONTENT

Peter & Lieve met een deel van het team van Den Berg.

OP BEZOEK BIJ EVENTS & HOTEL DEN BERG

ZORGELOOS GENIETEN IN LONDERZEEL Met het begin van het nieuwe jaar boeken we volop weekendjes weg. En daarvoor hoef je het niet eens ver te zoeken. Volgens trendwatchers staat 2019 in het teken van de korte trips en daarbij is het vooral belangrijk dat we ons even volledig zorgeloos voelen. Op je wenken bediend worden, lekker eten, heerlijk overnachten en als het even kan in alle stilte genieten van een privéwellness? Klinkt het jou ook als muziek in de oren? Dan heb je geluk want eigenaars Peter Janssens en Lieve Vlaeminck en manager Ward Van Sighem geven je met plezier een woordje uitleg over hun little piece of heaven in Londerzeel.

HOTEL DEN BERG IS EEN RELATIEF JONG HOTEL EN TOCH WERD HET RECENT UITGEBREID, WAAROM DIE KEUZE? Peter Janssens: “In 2012 hebben Lieve (Vlaeminck, nvdr) en ik het hotel opgericht.

Dat was initieel om een antwoord te bieden aan het gebrek aan slaapplaatsen in de regio voor bedrijven in de omliggende industriegebieden. We gingen resoluut voor een hoge kwaliteit met een persoonlijke

“We hebben drie voor­malige opslagplaatsen van de spoorwegen omgetoverd tot wat Hotel Den Berg vandaag is.”

Peter Janssens, eigenaar hotel Den Berg

toets, een plek waar gasten kunnen thuiskomen. En dat sloeg aan, want na enkele jaren bleek de capaciteit onvoldoende waardoor we drie voormalige opslag­ plaatsen van de spoorwegen hebben omge­ toverd tot wat het hotel vandaag is. Events & Hotel Den Berg beschikt over 30 kamers, 4 vergaderzalen, enkele breakout rooms, een bar, restaurant, privéwellness en uiteraard een eventhal. Die is 1000 m² groot en uitgerust met hoogstaande materialen op vlak van akoestiek, aankleding, audio en video en podia. Daarboven hebben we ook een terras van 1000m² én 400 parkeerplaatsen zodat geen enkele gast ooit hoeft te zoeken naar een parkeerplek. Het maakt van Events & Hotel Den Berg de ideale locatie voor beurzen, productvoorstellingen, personeelsfeesten, seminaries enzovoort.”

IS EVENTS & HOTEL DEN BERG OOK GERICHT NAAR PARTICULIEREN? Lieve Vlaeminck: “Zeker. Want de vele zalen en de opsplitsbare eventhal maken

de locatie ideaal voor zowel kleine als grote feesten, ongeacht het aantal genodigden. Zo staan er dit jaar al meer dan 25 huwelijken en verschillende verjaardagsfeesten gepland.

We stellen onze locatie ook ter beschikking voor minder heuglijke gebeurtenissen en organiseren dus ook regelmatig koffietafels in zowel besloten (tot 50 pers.) als grote (tot 300 pers.) kring. Al hoeft een verblijf hier uiteraard niet gelinkt te zijn aan een event.

Zelfs een romantische getaway is mogelijk: geniet van de privéwellness, het culinaire aanbod van onze Frans-Belgische keuken en een zalige overnachting. Die combinatie garandeert een zorgeloos en veilig avondje uit. Na het diner en de daarbij horende drankjes hoef je immers niet opnieuw de weg op.”

DE WELLNESS IS DUS NIET ENKEL TOEGANKELIJK VOOR HOTELGASTEN? Ward Van Sighem: “Nee, inderdaad.

Het is perfect mogelijk om een wellness arrangement te boeken zonder te overnachten. Zin in een korte privéwellness?

Een hete sauna na een lange werkdag? Of even in de hamam om je klaar te stomen voor een event? In de spa van Hotel Den Berg kan iedereen tot rust komen. Een infraroodsauna, doorloopregendouche, verwarmde bank, Finse sauna, relaxzetels en een jacuzzi, je vindt er ongetwijfeld je gading als je even al je zorgen van je af wil werpen.”

Meer info: Events & Hotel Den Berg Bergkapelstraat 98 - 1840 Londerzeel info@hoteldenberg.be www.eventsdenberg.be - 052/31 53 35 www.hoteldenberg.be - 052/31 53 30 www.restaurantdenberg.be - 052/31 53 32

Koen Kas

Een toekomst waarin we nooit meer ziek worden, dat heeft gezondheidsfuturoloog professor dokter Koen Kas voor ogen. En dat blijkt helemaal niet zo futuristisch te zijn als het klinkt. Beter nog: heel wat gezondheidhacks zijn nu al mogelijk. Gaan we ons lichaam controleren zoals onze sociale statusupdates? Zullen dokters binnenkort betaald worden om ons gezond te houden in plaats van ons louter te genezen? Willen we wel allemaal stokoud worden? En in welke staat zullen we dan verkeren? Professor dokter Koen Kas geeft uitleg.

WIEPER: JE VORIGE BOEK HEEFT ALS TITEL ‘NOOIT MEER ZIEK’, TEKENEN WE BINNENKORT VOOR HET EEUWIGE LEVEN? PROF. DR. KOEN KAS: “Mijn droom voor de toekomst is inderdaad een wereld te creëren waarin niemand nog ziek wordt. Maar voor alle duidelijkheid: we gaan allemaal dood. Alleen zijn we eigenlijk geprogrammeerd om dat pas tegen ons 120ste te doen. Vandaag worden we gemiddeld 80 jaar, wat dus betekent dat we nog 40 jaar te goed hebben. We gaan vroegtijdig dood door chronische aandoeningen zoals Alzheimer, Parkinson, diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Op het moment dat die ziektes gediagnosticeerd worden, hebben ze zich al 10 tot 15 jaar kunnen ontwikkelen in ons lichaam zonder dat we dat doorhad-

den. Ruim een decennium voor je ziek bent, ben je dus eigenlijk ziek aan het worden.

We hebben gelukkig nieuwe technologieën en gedragstools ontwikkeld die toelaten om iets te veranderen om te voorkomen dat je ziek wordt. Stel je voor dat er een horloge bestaat dat je vertelt hoeveel dagen je nog te leven hebt. Dat zou voor geen meter verkopen. Maar wat als je iets kan doen waardoor je dat cijfer niet af maar toe ziet nemen? Daar tekent iedereen voor. Het maakt niet uit hoe oud je bent of wil worden, maar de dag voordat we sterven willen we het liefst zo gezond mogelijk zijn.

We willen jong doodgaan, maar zo laat mogelijk. En dat is precies wat wij mogelijk willen maken. Een paar jaar geleden hebben we 6.000 diabetici naar huis gestuurd met iets heel banaal: een stappenteller. We

“We willen jong doodgaan, maar zo laat mogelijk.”

“We bekijken hoe we drones met daarop een glas water kunnen laten binnenvliegen in serviceflats, omdat je dan echt geen excuus meer hebt om niet te drinken.” hebben hen onderverdeeld in twee groepen van 3.000 personen en vroegen aan de ene groep om dagelijks 2.000 stappen meer te zetten. Niet alleen waren zij twee jaar later niet zieker, maar 1 op de 5 werd zelfs beter! Dat was de allereerste studie die aantoonde dat mensen motiveren om meer te bewegen een geweldige impact heeft op de levensduur van hun gezonde leven. Er zijn studies op gevolgd die aantonen dat een luttele 150 minuten per week beweging je kans met 35 procent vermindert om vroegtijdig te sterven. Het horloge dat je toont hoe lang je nog te leven hebt, kan je dus zien stijgen met minieme aanpassingen.

De digitale revolutie kan een rol spelen om je daartoe aan te zetten.”

WIEPER: EEN STAPPENTELLER ZAL DE MENSHEID REDDEN? PROF. DR. KAS: “We doen uiteraard veel meer dan mensen motiveren om meer stappen te zetten. Mijn team en ik kijken naar nieuwe kunst, wetenschap, technologie, nieuwe designmodellen en bedenken daar geheel nieuwe toepassingen en projecten voor om die wereld te kunnen bouwen. We nemen derde partijen zoals ziekenhuizen en technologiebedrijven onder de arm om de droom van nooit meer ziek te worden te kunnen realiseren. Die hulpmiddelen gaan van super basaal tot onvoorstelbaar hi-tech. Een voorbeeld: wat is de grootste zorg van een bejaarde om naar

4

pagina 8

Koen het ziekenhuis te gaan? Hoe ze daar zelf zullen geraken of door wie ze gebracht kunnen worden, maar ook wie er voor hun huisdier zal zorgen als ze meerdere dagen weg zijn?

In het AZ in Brussel hebben ze nu een hondenkennel – Villa Samson – geïnstalleerd waardoor patiënten hun hond kunnen meenemen. Je bent daardoor niet genezen, maar de stress om naar het ziekenhuis te gaan is wel verminderd en daardoor zal je wel sneller genezen. Of neem nu een kind dat aan een infuus moet liggen, dat is nooit een fijne ervaring. Wij hebben een Batmanof Supermanhoesje rond het infuus gedaan en vertellen hen dat ze superkrachten krijgen via het infuus. Zelfde product, andere aankleding. Het kind zal sneller genezen omdat het er niet meer tegenop ziet om aan de bakster te liggen, want het krijgt tenslotte superkrachten en vóélt zich ook beter worden. Genezing schuilt soms in een klein hoekje.”

WIEPER: OP WELKE MANIER KAN TECHNOLOGIE DAAR ZOAL BIJ HELPEN? PROF. DR. KAS: “Op een gigantische waaier aan manieren. Een Parkinsonpatiënt zal bijvoorbeeld niet snel ingaan op een restaurantuitnodiging en dat puur omdat hij door zijn tremor morst en daardoor ook aangestaard zal worden. Nu bestaan er lepels die het gebibber compenseren waardoor iets

“Tweeduizend jaar geleden werden dorpsdokters in China alleen betaald als hun patiënten gezond waren. Als mensen ziek werden, stopte het systeem met betalen.

Daar moeten we terug naartoe.” simpel als soep eten plots weer mogelijk wordt. Daarmee heb je die persoon niet genezen, maar wel zijn zorgen weggehaald.

Het kan echt om heel simpele, maar essentiële dingen gaan. Eens je op een bepaalde leeftijd komt, vergeet je al snel iets. Het klinkt absurd voor mensen met een gezonde geest, maar heel wat bejaarden vergeten op tijd te drinken. Onze hersenen slagen er op een bepaald moment niet meer in om de nood aan hydratatie door te geven. Na een van mijn lezingen ben ik benaderd geweest door een Japans bedrijf dat gespecialiseerd is in het maken van polymeren, kleine stukjes plastic waar ze smartphone hoesjes mee printen. Zij wilden graag een rol spelen in een wereld waarin we niet meer ziek worden. We hebben samen met hen een patch bedacht die een maandlang op de huid van een 80-jarige kan blijven zitten. Daarbij

Kas

was het eveneens belangrijk dat bij het verwijderen van de patch de huid van de patiënt niet beschadigd geraakt. De huid is op die leeftijd namelijk bijzonder kwetsbaar, een gewone pleister slaagt daar bijvoorbeeld al niet in. De patch die we ontwikkeld hebben meet hydratatie en weet dus wanneer je uitgedroogd bent. Die kennis is uiteraard niet goed genoeg, want als iemand al vergeet te drinken, dan slaagt die er ook niet in om die patch te controleren of zelfs correct te interpreteren wat er staat.

We hebben daarom de patch voorzien van een dun laagje technologie waardoor die in verbinding staat met de televisie. Zodra de bejaarde een glas water dient te drinken, krijgt die daar melding van op tv. Dat geeft mooi weer hoe je op een onzichtbare manier technologie hebt gebruikt om je gedrag aan te passen zodat je niet zieker wordt, wat uitdroging uiteraard wel kan doen. In diezelfde context zijn we nu aan het bekijken hoe we drones met daarop een glas water kunnen laten binnenvliegen in serviceflats, omdat je dan echt geen excuus meer hebt om niet te drinken.”

“Het is mijn missie om met mijn lezingen van Singapore tot Sillicon Valley mijn droom om mensen gezond te houden uit te leggen.”

WIEPER: OVER WELKE TIJDSPANNE ZIJN DIE HI-TECH OPTIES DEEL VAN ONZE REALITEIT? PROF. DR. KAS: “Bill Gates zei ooit dat we meestal overschatten wat er de komende twee tot vijf jaar gebeurt, maar onderschatten wat de volgende tien jaar zal brengen.

Ergens daartussen gaat het volgens mij landen. Ik doe dit al heel wat jaren, maar niemand kan de toekomst voorspellen. Wat ik wel geloof is dat we een toekomst kunnen creëren door te kijken naar dingen die we ooit gemaakt hebben en ook hun werking bewezen hebben, en die terug te bouwen.

Op die manier kan je heel nieuwe dingen maken waardoor het best wel snel gaat om een systeem om te draaien. We willen een wereld bouwen waarin we elk onze personal assistent of digitale avatar hebben die ons begeleidt. Maar die ook opgeleid is als een dokter die weet wat te doen om de vijf meest typische chronische ziektes te voor-

8

pagina 10

Koen komen. Daar zijn we nu al mee bezig, in een heel groot Europees project dat ambieert om tegen 2030 elke Europeaan een digitale personal assistent te geven.”

WIEPER: DAT KLINKT DUUR, IN HOEVERRE GAAT HET HIER OVER ÉLKE EUROPEAAN EN NIET GEWOON OVER ‘A LUCKY FEW’?

PROF. DR. KAS: “Het klinkt contra-intuïtief, maar als je kijkt naar de lagere sociale klasse dan zie je dat zij als eerste de nieuwste flatscreen en de grootste smartphone hebben. Daardoor kunnen we nu mensen bereiken - die vroeger niet of moeilijk bereikbaar waren - gewoon omdat ze een smartphone hebben. Dat is toch fantastisch? Momenteel zijn we bezig met een project in Engeland om gezonde eetgewoontes aan te leren aan mensen uit armere gebieden. Daarbij is een digitale tool ontwikkeld waarbij chef Jamie Oliver de digitale coach is. Hij motiveert je om naar een bepaald centrum te gaan waar je leert hoe je je koelkast met gezonde producten vult en hoe je daar een voedingsrijke maaltijd van maakt. Zonder digitale tools zouden we nooit zo snel een hele omgeving kunnen bereiken. Het idee van die avatar kan je vergelijken met Baymax, de robot uit de animatiefilm ‘Big Hero Six’. Net zoals hij zal een digitale avatar af en toe verschijnen om je op de schouders te tikken om te zeggen dat hij net een nieuwe tool ontdekt heeft waarvan je zelfs nooit het bestaan zou verwachten. Als je op je verjaardag iets ontvangt dat op je verlanglijstje stond, dan ben je uiteraard blij. Maar als je iets krijgt waarvan je zelfs niet wist dat het bestond, dan ben je nóg blijer! Er bestaan vandaag al heel wat tools die ons kunnen helpen gezond te blijven, maar het probleem is dat bijna niemand weet dat ze al bestaan. Om die reden hebben wij in november een lijst online gezet met 134 gereguleerde digitale toepassingen waarvan we zagen dat ze de weg nog niet gevonden hadden naar het grote publiek. Die lijst wordt up-to-date gehouden en vind je op digitalhealth.be.

Zodra die lijst gepubliceerd werd, kreeg ik duizenden dankbetuigingen van over de hele wereld. Het is mijn missie geworden

om met mijn lezingen van Singapore tot Sillicon Valley mijn droom om mensen gezond te houden uit te leggen en aan te tonen hoe mijn team die wereld volop tracht te creëren. Het is de bedoeling dat er binnenkort meer geld verdiend wordt aan gezond te blijven dan enkel aan het behandelen van zieke mensen.”

WIEPER: WELKE ROL KRIJGEN ZORGVERLENERS HIERIN? PROF. DR. KAS: “De digitale revolutie binnen de geneeskunde betekent niet dat menselijke dokters zullen verdwijnen, wel dat ze de vervelende taken zullen kunnen uitbesteden en tijd maken voor de belangrijke zaken, zoals empathie en creativiteit. Dat zal de geneeskunde alleen maar ten goede komen. Tweeduizend jaar geleden werden dorpsdokters in China alleen betaald als hun patiënten gezond waren. Als mensen ziek werden, stopte het systeem met betalen. Dat is echt het coolste dat ik ooit gehoord heb in de context van de zorg. We zouden terug naar zo’n systeem moeten

“Bill Gates zei ooit dat we meestal overschatten wat er de komende twee tot vijf jaar gebeurt, maar onderschatten wat de volgende tien jaar zal brengen.”

10

Kas

evolueren, want dat was een enorme motivatie om preventief te werken. Die dokters kenden hun patiënten en hun familie, wisten wat ze aten, hoe actief ze waren en of ze al dan niet gelukkig waren. Ze leefden tussen hun patiënten. In de moderne geneeskunde zijn we dat kwijt. Een chronisch zieke ziet zijn dokter nu amper één uur per jaar. Hoe kan die dokter dan juist anticiperen? Een patiënt is 8.700 uur per jaar op zichzelf aangewezen zonder dat de dokter daar ook maar iets van weet. En dat in een tijd waarin we het wel normaal vinden dat we elke stap bij het verzenden van een postpakketje moeiteloos kunnen volgen. Een Zalando-pakket wordt dus meer in de gaten gehouden dan een chronisch zieke patiënt.” www.digitalhealth.be Nooit meer ziek Koen Cas (Van Halewijck) Volgende maand: DE TOEKOMST VAN ONZE GEZONDHEIDSZORG (deel 2)

GO4JOBS

WIEPER PARTNER CONTENT

KIES VANDAAG VOOR DE JOB DIE BIJ JE PAST

Een job dichtbij huis, die ook nog eens perfect bij je past? Laten we eerlijk zijn: het lijkt soms gemakkelijker te zoeken naar een naald in een hooiberg. Go4Jobs hanteert daarom een persoonlijke aanpak en gaat samen met jou op zoek naar je talent. Op basis daarvan vinden zij voor jou dé job. Wij geven het woord aan gedelegeerd bestuurder Tim Van Campenhout.

MENSEN AAN DÉ JOB HELPEN DIE BOVENDIEN DICHTBIJ HUIS IS, HET IS ALLERMINST EVIDENT. HOE PAKKEN JULLIE DAT AAN? TIM VAN CAMPENHOUT: “Onze recruiters zijn stuk voor stuk professionals die afkomstig zijn uit de omgeving. Ze gaan dagelijks op bezoek bij bedrijven in de buurt en kennen de regio, jobs en werksfeer als geen ander. De werknemers van Go4Jobs gaan een persoonlijk con­ tact aan met de werkzoekende zodat ze weten om wie het gaat én welke job bij die persoon past. Sinds kort hebben we een nieuw kantoor geopend in - én met een team uit - Bornem. We merken aan de bijkomende sterke vraag uit de regio dat onze persoonlijke en lokale aanpak wérkt.”

WAT HOUDT DIE AANPAK JUIST IN? VAN CAMPENHOUT: “Wij vinden het belangrijk dat we ons echt op de mens fo­ cussen. Werkzoekenden worden te vaak gezien als een nummertje of zomaar in een job gedropt. Wij zijn ook resultaat­ gericht, maar dan op kwalitatief vlak. Het gaat tenslotte om mensen die zich goed moeten voelen in de job én bij het bedrijf.

Daarom richten we ons ook voornamelijk op familiale kmo’s. Want als er iemand -

“Go4Jobs richt zich voornamelijk op familiale kmo’s, want zij maken net als ons duurzame samenwerking tot absolute prioriteit.” net als wij - een duurzame samenwerking op het oog heeft, dan zijn zij het. En dat gaat zowel over korte opdrachten als jobs die leiden tot een vast contract.”

OP WELKE MANIEREN WORDT DE UITZENDKRACHT VOORBEREID OP DE JOB? VAN CAMPENHOUT: “Het begint uiter­ aard bij een sollicitatie. Bij het idee alleen al krijgen velen spontaan stress, terwijl dat eigenlijk niet nodig is. Wij helpen met het opmaken van een cv, oefenen samen een sollicitatiegesprek en geven het nodige jobadvies. Uitgaande van wat voor jou be­ langrijk is in een job, leggen we de focus op jouw individuele sterktes. Het is geen garantie, maar biedt uiteraard wel meer kansen. Tof werk, dichtbij huis, een goed salaris, en alle ruimte die jij nodig hebt.

Met onze expertise ligt alle aandacht bij de nieuwe job. We informeren je, berei­ den je voor, zorgen voor al het praktische en ontzorgen je van alle administratie.”

Go4Jobs is een uitzendkantoor gestoeld op ondernemerschap. Elke lokale bestuurder zoekt dus effectief mee naar de juiste mensen voor de juiste job. Óók binnen het eigen kantoor. Ze rekruteren zelf hun personeel en weten dus als geen ander hoe een onderneming in elkaar zit. Zowel werknemer als werkgever moet gelukkig zijn, en daarom werkt Go4Jobs met weekcontracten. Dat biedt zowel de ondernemer als de uitzendkracht de flexibiliteit om te zien of het gaat om een perfecte match.

GEPRIKKELD? EEN GREEP UIT DE VACATURES VAN GO4JOBS Winkelmedewerkers, techniekers, commerciële binnendienstmedewerkers, meertalige administratieve medewerkers, ...

Voor regio’s Bornem en Londerzeel.

Wil jij in een van deze jobs het verschil maken? Neem dan vrijblijvend contact op.

INTERESSE IN EEN JOB OF EEN SAMENWERKING? Go4Jobs Londerzeel Londerzeel@go4jobs.be – 052 49 92 90 Meerstraat 248/2 1840 Londerzeel Go4Jobs Bornem Bornem@go4jobs.be – 03 369 53 90 Rijksweg 10G 2880 Bornem

Erkenningsnummer: VG.2115/U

Gezond & Wel Daarom is de sauna goed voor je Dat een saunabezoek ontspannend is, weten we al langer dan vandaag. Maar het zou nu ook naast therapeutische voordelen ook heel wat gezondheidsvoordelen met zich meebrengen. Zo blijkt uit recent onderzoek dat een paar keer per week goed zweten zelfs het risico op dementie vermindert en ook de kans op een beroerte grotendeels verdwijnt.

Ontspanning & sekslust Ga je gebukt onder drukke werkdagen en zware deadlines? Uit Zweeds onderzoek blijkt dat het gehalte serotonine - een lichaams­ eigen stof die ervoor zorgt dat je je vrolijk en relaxed voelt - in je bloed toeneemt wanneer je geregeld de sauna bezoekt. Ook wetenschappers aan de Oklahoma State University kwamen tot het besluit dat de sauna daadwerkelijk een ontspannend effect heeft.

Tijdens hun studie onderzochten ze mensen in groepstherapie. Daarbij viel op dat proefpersonen die de therapie combineerden met een saunabezoek stressbestendiger waren, zich relaxter en meer voldaan voelden dan mensen die alleen voor de therapie gingen.

Klinkt logisch genoeg. Verschillende sauna’s werkten met lichttherapie, waarbij je wordt omgeven door kleuren die elkaar afwisselen.

Uit onderzoek blijkt dat die kleuren – in de vorm van licht – een positieve werking hebben op je lichaam en geest. De Amerikaanse professor Jim Oschman, celbioloog en biofysicus, onderzocht 25 jaar lang de verschillende effecten van lichttherapie. Volgens hem stimuleert licht – in de juiste frequenties en kleuren – de celdeling en activeert dat het helingsproces in je lichaam. Zo werkt blauw pijnverlagend, is groen emotioneel kalmerend en stimuleert rood je sexdrive.

Beroerte Uit een wetenschappelijk artikel in de Neuro­ logy Journal blijkt dat regelmatig naar de sauna gaan ook je kansen op een beroerte verkleint. Voor het onderzoek bestudeerden

14

wetenschappers de gewoontes van mensen uit Finland waar de sauna bezoeken een dagelijkse gewoonte is. Gedurende 15 jaar werden in totaal 1.628 personen gevolgd die verschillende testen ondergingen en ondervraagd werden over hun levensstijl en saunagebruik.

De deelnemers werden opgedeeld in 3 categorieën: mensen die één keer per week in de sauna gaan, een groep die er 2 tot 3 keer per

“Frequente saunagangers hebben maar liefst 66% minder kans om dementie te krijgen.” week in gaat en een andere die 4 tot 7 keer per week gebruikt maakt van de houten hutten.

Het verband tussen saunagebruik en beroertes werd al snel duidelijk. De kans op een beroerte was in het algemeen bij de hele groep laag, maar voor de grootste saunaliefhebbers lag dat nóg eens 60 % lager. Een mogelijke verklaring is dat de sauna een positief effect heeft op de bloeddruk. De warmte versnelt namelijk de bloedcirculatie en verlaagt de bloeddruk. Er zouden ook nog andere voordelen aan verbonden zijn, zoals verminderde stress en een verbeterd immuunsysteem.

Zweten tegen vergeten Frequente saunagangers zouden minder risico op dementie lopen. Dat blijkt uit een studie van de University of Eastern Finland.

Onderzoekers volgden 20 jaar lang meer dan 2.000 mannen van middelbare leeftijd. Daarbij bleek dat mensen die vier tot zeven keer per week een bezoek brengen aan de sauna maar liefst 66% minder kans hebben om dementie te krijgen dan zij die slechts één keer per week of niet naar het kuuroord trekken om te zweten als een pinguin in de Sahara.

Het is geweten dat cardiovasculaire gezondheid een grote impact heeft op de gezondheid van de rest van ons lichaam. Op tijd en stond relaxen in een sauna kan daar een rol in spelen. Organisaties rond dementie bevestigen dat een saunabezoek de bloeddruk verlaagt en de bloedcirculatie bevordert, maar ze wil-

len eveens benadrukken dat er een grootschaliger onderzoek nodig is om het verband te bevestigen.

Verkoudheid bestrijden De sauna kan je helpen je algemene gezondheid te verbeteren. Uit een onderzoek aan universiteitskliniek Charité in Berlijn blijkt dat de sauna je immuunsysteem verbetert en de bloedsomloop stimuleert en stabiliseert. Je lichaam reageert heftig op de warmte van de sauna en de kou wanneer je afkoelt en maakt daardoor antistoffen aan. Regelmatig de sauna bezoeken beschermt je dus beter tegen een verkoudheid. Onderzoekers aan de Universiteit van Rurku in Finland ontdekten dat mensen die een halfjaar lang twee keer per week naar de sauna gaan, na een maand 30 % minder last hebben van een verkoudheid dan zij die nooit een sauna van binnen zien.

Spierpijn Heb je vaak last van spierpijn? Probeer dan zeker eens een infraroodsauna. Uit een onderzoek, uitgevoerd door het Medisch Spectrum Twente in Nederland, blijkt dat infrarood een positief effect heeft op je lichaam. Naast spierpijn kan het bijvoorbeeld ook rugpijn verminderen. De lampen in een infraroodcabine verwarmen je lichaam en de stralen dringen diep in je huid door. De warmte zorgt voor een betere doorbloeding in je lichaam én ontspant de huid. De kans is groot dat je niet langer last hebt van je spieren, of in elk geval toch veel minder.

Huid De hoge temperatuur zorgt ervoor dat poriën zich openen en je bloedvaten zich verwijden.

Op die manier reinigt de huid zichzelf. Zo raak je niet alleen vocht kwijt, maar ook overtollig talg en ander vuil wordt afgevoerd. Uit een onderzoek gepubliceerd in Dermatology, blijkt overigens dat de sauna de beschermlaag van de huid versterkt en de hoornlaag hydrateert.

Bovendien gaat herstel bij vochttekort of een verstoorde PH-waarde sneller. Uit dezelfde studie blijkt ook dat hoe vaker je een sauna bezoekt, hoe meer voordeel je huid er van heeft: die wordt er élke keer wat sterker van.

Auto EEN BLIK OP DE TOEKOMST

Jeroen Vertongen

“Een vliegende wagen? Die bestaat nu al” Opgehaald worden bij je thuis en afgezet worden aan je werk, en dat in een volledig geautomatiseerde auto terwijl je een boek leest of reeds begint te werken. De vraag is niet of het mogelijk is, maar wel wanneer zelfrijdende auto’s deel uitmaken van het straatbeeld. Maar ook vliegen zonder piloot zou binnen afzienbare tijd mogelijk zijn. Nu staan voornamelijk wettelijke en psychologische bezwaren ons nog in de weg, net zoals toen de eerste gemotoriseerde wagen voor controverse zorgde. Jeroen Vertongen – trendwatcher, spreker en Vlaamse automotive futurist van Sergoyne Diagnostics - vertelt ons hoe wij ons binnenkort zullen verplaatsen.

WIEPER: HOE ZIET DE MOBILITEIT VAN DE TOEKOMST ERUIT? JEROEN VERTONGEN: “Die zal ACES – oftewel: Autonomous, Connected, Electrified & Shared – zijn. De auto van de toekomst zal volledig autonoom rijden en heeft dus geen stuur of pedalen meer. Die zal ook hypergeconnecteerd zijn: met andere wagens, maar vooral met de mens. Zo zullen we voertuigen kunnen reserveren en delen, wat belangrijk is om het mobiliteitsprobleem op te lossen.

We evolueren van wagenbezit naar wagengebruik, wat betekent dat we zullen betalen voor mobiliteit en niet om een wagen te bezitten. Dat systeem is het best te vergelijken met de evolutie die plaatsgevonden heeft in de muziek- en filmindustrie. Vroeger kochten we dvd’s en cd’s, vandaag streamen we die.

Als wij kunnen garanderen dat er effectief autonome auto’s in het straatbeeld rijden die ons elke minuut kunnen vervoeren, dan doen we direct onze wagen weg. Dat statussymbool zal onmiddellijk verdwijnen, omdat de voordelen zodanig groot zijn dat iedereen

“Manuele voertuigen worden de nieuwe paard en kar.” overstag gaat. We stellen bovendien vast dat een wagen slechts 5% van zijn tijd ook echt gebruikt wordt. En als we ermee rijden, zit er gemiddeld maar 1,1 persoon in de wagen. Toch is de auto in veel gezinnen de tweede grootste kost, net na huisvesting. Alsmaar meer mensen zijn zich daarvan bewust en zoeken naar alternatieven. Ook veel bedrijven als Uber,

16

“Als alle voertuigen op de weg perfect zelfrijdend waren dan zou het aantal verkeersdoden nul zijn.”

24Rent en Car-2-go beginnen daarop in te spelen. Het doel is dat de auto 100% van zijn tijd gebruikt wordt én dat die maximaal gevuld is.

Om dat te realiseren moeten de wagens autonoom zijn en geconnecteerd met de rest van de gemeenschap. Op die manieren kunnen we auto’s reserveren waar en wanneer we dat maar willen. Stap eens naar buiten en tel hoeveel auto’s er voorbijrijden. Stel je voor dat elk voertuig autonoom en gedeeld is en je die aan de hand van een app kan laten stoppen om als lift te gebruiken. Niet alleen zal je amper moeten wachten, maar een autonome wagen is – in tegenstelling tot tram en bus – niet gebonden aan vaste haltes waardoor je sneller bent én rechtstreeks naar je gewenste bestemming kan reizen. Omdat de wagens voortdurend gedeeld worden, blijven ze rondcirculeren in het straatbeeld en hoeven ze zich daardoor ook nooit te parkeren. Zo creëren we een veel kleiner wagenpark en een efficiëntere mobiliteit die ook nog eens goedkoper zal zijn.”

5 Levels WIEPER: EEN VOLLEDIG AUTONOME WAGEN IS NOG NIET TE KOOP, WAT IS ER WEL AL BESCHIKBAAR VOOR PARTICULIEREN? VERTONGEN: “Voertuigen worden ingedeeld in vijf niveaus van autonomie. Nul staat voor autorijden zoals we al een eeuw gewend zijn, zonder hulpmiddelen. Een auto in het eerste niveau kan slechts één taak tegelijk overnemen, zoals automatisch remmen of cruisecontrol bijvoorbeeld. Bij level twee kan de wagen minstens twee taken uitvoeren, zoals cruisecontrol in combinatie met lane assist. Dat houdt in dat hij niet alleen dezelfde snelheid kan aanhouden, maar ook vertraagt wanneer er een voorligger is. Als de baan vrij is, gaat de wagen ook automatisch versnellen.

De combinatie met lane assist zorgt ervoor dat de auto binnen hetzelfde baanvak blijft rijden. Voorlopig bevinden de meeste nieuwe

wagens zich in dit tweede niveau op vlak van autonoom rijden. Al heeft Tesla reeds een wagen in niveau drie op de markt gebracht. Die auto is meer geautomatiseerd en kan voor langere tijd taken van de bestuurder overnemen. De wagen kan ook zelf sturen, maar nog niet in alle omstandigheden. Bovendien laat de wetgeving het vandaag nog niet toe om het stuur volledig los te laten. Een wagen in level 3 zal dus op regelmatige basis vragen om het stuur over te nemen, zoals wanneer je van baanvak moet veranderen of een afslag moet nemen. Tesla heeft aangekondigd nog dit jaar een update van de V9 uit te brengen, wat zij autopilot on navigation noemen. Dan zal de wagen op de autosnelweg – en voorlopig alleen daar – automatisch voorsorteren en de juiste afslag nemen. Het is wel nog steeds de bedoeling dat je als chauffeur te allen tijde de controle kán overnemen. Pas in level vijf kunnen we spreken over een volledig autonoom voertuig. Een wagen in dat niveau laat menselijke interventie zelfs niet toe en is dus ook niet meer uitgerust met een stuur of pedalen.

Die is echter voorlopig nog niet te koop voor particulieren.”

Grote doorbraak WIEPER: MAAR ER RIJDEN DUS WEL AL VOLLEDIG AUTONOME VOERTUIGEN ROND? VERTONGEN: “Zeer zeker. Meer nog: dat is zelfs al in België het geval. De primeur was voor Han-sur-Lesse – een dorpje in de provincie Namen – waar er als eerste in ons land een zelfrijdende pendelbus op de openbare weg rijdt. De shuttle kan vijftien mensen vervoeren en rijdt tussen de parking en de loketten

“We evolueren van wagenbezit naar wagengebruik, wat betekent dat we zullen betalen voor mobiliteit en niet om een wagen te bezitten.

Net zoals in de muziek- en filmindustrie.” pagina 18

Auto “Als we kunnen garanderen dat er effectief autonome auto’s in het straatbeeld rijden die ons elke minuut kunnen vervoeren, dan doen we direct onze wagen weg.” van het domein van de Grotten van Han. Het busje is volledig autonoom, heeft geen stuur of pedalen en kan gebruikt worden over een traject tot 2 km. Die is dus nog niet in elke situatie inzetbaar, enkel over een vast traject. In de komende jaren gaan er wel alsmaar meer level 5 voertuigen in het straatbeeld geïmplementeerd worden. Dat zullen dan voornamelijk pendelbusjes zijn die gebruikt worden om bijvoorbeeld als verbinding te dienen tussen een parking en een ziekenhuis. De stad Kortrijk wil graag enkele shuttles implementeren in het stadscentrum en ook de luchthaven van Zaventem en het Gentse Universitair Ziekenhuis zijn bezig met onderhandelingen om shuttles in te zetten van en naar de parking.

Dat soort toepassingen gaan we de komende jaren systematisch meer en meer zien opduiken. In het straatbeeld wordt een echte doorbraak pas verwacht in 2030, al loopt er in de Amerikaanse staat Arizona al geruime tijd een proefproject met level 5 auto’s op de openbare weg. Ook Uber doet regelmatig tests met volledig zelfrijdende voertuigen in California.

Het gaat ‘slechts’ over testprojecten, maar die voertuigen worden in een razendsnel tempo slimmer. Al zullen wij daar wel nog een twaalf tot vijftien jaar op moeten wachten. Mochten er op de weg ook niet nog menselijke bestuurders zijn, dan zouden er vandaag al autonome wagens ingeschakeld kunnen worden. Maar de mens als onvoorspelbare factor maakt de verkeerssituatie veel complexer.”

“Een wagen wordt slechts 5% van zijn tijd ook echt gebruikt.”

Technologische vooruitgang WIEPER: HOE WERKEN DE OGEN EN OREN VAN EEN VOLLEDIG ZELFRIJDENDE AUTO? VERTONGEN: “Om een voertuig autonoom te laten rijden heeft het een alomvattend beeld van de omgeving nodig. Camera’s en verschillende soorten sensoren in gefuseerde sensorapplicaties zijn de ogen en oren van de toekomstige bestuurders van onze auto’s.

Voor autonoom rijden en geavanceerde rijhulpmiddelen worden vooral radar-, lidar- en sonarsensoren toegepast. Gecombineerd met camera’s en GPS tast een voertuig zo zijn om18

geving dynamisch af. Slimme software verwerkt de grote hoeveelheid data, waardoor het altijd weet waar het zich bevindt ten opzichte van – al dan niet bewegende – objecten of personen. Die technieken zijn mogelijk doordat processoren steeds krachtiger en kleiner zijn geworden. En dankzij artificiële intelligentie, want daardoor kan een voertuig alle vormen aanleren zoals wij die ooit geleerd hebben. De technologie van de gebruikte sen-

“Een autonome wagen is – in tegenstelling tot tram en bus – niet gebonden aan vaste haltes waardoor je sneller bent én rechtstreeks naar je gewenste bestemming kan reizen.” soren bestaat al veel langer, maar het ontbrak ons aan voldoende snelle computers in combinatie met artificiële intelligentie. Doordat die zaken voldoende ontwikkeld zijn, breken autonome auto’s vandaag wél door.”

WIEPER: HOE VEILIG IS EEN ZELFRIJDENDE AUTO? VERTONGEN: “Als alle voertuigen op de weg perfect zelfrijdend waren dan zou het aantal verkeersdoden nul zijn. Dankzij autonome wagens zijn zero accidents en 0,0 uitstoot dus voor het eerst haalbare doelstellingen. Autonome voertuigen gaan niet dezelfde fouten als mensen maken en dus niet tegen elkaar botsen of tegen een boom rijden. Zelfrijdende wagens zullen een ongeval maximaal probe-

“Autobezit als statussymbool zal onmiddellijk verdwijnen, omdat de voordelen zodanig groot zijn dat iedereen overstag gaat.”

ren te vermijden, al liggen sommige dingen buiten iemands controle: zoals bijvoorbeeld iemand die plots voor de wagen springt. Die situaties zijn door niemand – noch mens, noch machine – te anticiperen.”

Weekendvertier WIEPER: WAT MET AUTO’S DIE WE ZELF BESTUREN, WORDEN DIE OOIT ILLEGAAL? VERTONGEN: “Ja, althans toch op de openbare weg. De wagens die nog door de mens bestuurd dienen te worden, zullen we enkel nog terugvinden op racecircuits in het weekend.

Manuele voertuigen worden de nieuwe paard en kar. Paarden waren vroeger hét transportmiddel totdat de auto’s in beeld kwamen met hun verbrandingsmotor. Tegenwoordig rijden we enkel op paarden als vertier, de manuele wagen is hetzelfde lot bedeeld. In de toekomst zal grof geld gegeven worden om zelf een auto te mogen besturen met een versnellingsbak en een benzinemotor in.”

WIEPER: DE VOLGENDE FUTURISTISCHE STAP LIJKT EEN VLIEGENDE WAGEN, OF GAAT DAT ALSNOG TE VER? VERTONGEN: “Ook daar zijn vandaag al diverse ontwikkelingen in en daar hoeven we niet eens ver voor te gaan. In Nederland is er een bedrijf – PAL-V – dat vandaag al flying cars verkoopt. Daarvoor heb je niet alleen een rijbewijs maar ook nog een vliegbrevet nodig, want ze zijn nog niet autonoom. PAL-V is ook nog niet elektrisch, de EVTOL (electrified vertical take-off and landing) – waar Uber mee experimenteert – is dat wel. Het zijn elektrische voertuigen die opstijgen en landen als een drone, maar vliegen als een vliegtuig. Uber Elevate is enkel gemaakt om te vliegen, het idee is namelijk om te landen op daken in stedelijke gebieden om zo transport te genereren over middellange afstanden zodat het verkeer vermeden kan worden. Het lijkt futuristisch, maar het bestaat dus eigenlijk al.”

WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK! Meer weten over wat er op ons afkomt?

Na dit interview reisde Jeroen Vertongen voor een tweede keer door Silicon Valley.

Op Sergoyne’s Future Talk 2.0 brengt hij verslag uit over de nieuwste trends op vlak van onze toekomstige mobiliteit Donderdag 21 maart 2019 – 18u @ Mercedes Bogemans Automotive Wolvertemsesteenweg 308 – 1850 Grimbergen Inschrijven via www.sergoyne.be/future-talk

19

Focus Wekken we straks de dino’s weer tot leven?

Heb je al gehoord van CRISPR-Cas? Het is niet het allernieuwste chipsmerk, maar wel een genbewerkingstechniek die een ware revolutie ontketent in de biologie. CRISPR-Cas maakt het namelijk mogelijk om met ongekende precisie DNA te wijzigen en genen uit te schakelen. Het leek nog niet geheel klaar om op mensen te testen, totdat een Chinese wetenschapper in november aankondigde dat hij een genetisch gemanipuleerde tweeling ter wereld bracht.

Wat is CRISPR-Cas nu precies?

Bij de CRISPR-techniek planten wetenschappers een strookje DNA (een ‘gen’) heel precies op een bepaalde plek in een cel in. Ze maken om te beginnen een stukje DNA waarvan ze weten dat het in die cel voorkomt en waar ze af van willen. Vervolgens plakken ze een moleculaire schaar (doorgaans het enzym Cas9) aan dat stukje DNA en injecteren die combinatie in de cel. Vaak gaat het gecombineerd met het strookje DNA dat in de plaats moet komen van het DNA dat de schaar zal wegknippen. Cas9 zoekt vervolgens op willekeurige plaatsen naar zijn dubbelganger. Zodra hij die heeft gevonden, knipt Cas9 dat DNA op die precieze locatie weg. Vervolgens schieten de reparatie­mechanismen van de cel in gang om het gat te dichten met wat ze voorhanden hebben. Doorgaans gebruikt het de strookjes DNA die samen met Cas9 de cel in waren gestuurd. De cel heeft zo heel precies een stuk DNA gewist en vervangen, zonder dat schade is aangericht elders in de genetische blauwdruk. Zie het menselijk DNA als een Jenga-blokkentoren. Elk blokje doet iets verschillend. Door middel van CRISPRCas kunnen we nu labiele – of ongezonde - blokken ruilen voor andere. En dat zonder de toren ineen te laten vallen. Daardoor kunnen we heel uiteenlopende dingen aan ons lichaam veranderen die ons gezonder of zelfs gewoon beter kunnen maken.

meer variatie en vooral: langere houdbaarheid, wat voedselverkwisting kan tegengaan. Zo zijn er appels en champignons ontwikkeld die niet meer bruin verkleuren.

Dat is mogelijk door het DNA dat de eigenschap voor bruinverkleuring codeert, kapot te knippen. In Amerika zijn die producten zelfs al op de markt gebracht. Dierenfokkers kunnen dan weer enkele gewenste eigenschappen van vleeskoeien aan melkkoeien

“Met Crispr-cas kunnen we een embryo eigenschappen geven die geen mens heeft.

Een bacterie-gen dat beschermt tegen straling bijvoorbeeld, voor als we naar Mars willen.”

20

George Church - geneticus aan de universiteit van Harvard - toonde aan dat genen in embryo’s van de Aziatische olifant zouden kunnen worden vervangen door genen van de uitgestorven wolharige mammoet. Dat zou betekenen dat we de meer dan tienduizend jaar geleden uitgestorven mastodont weer tot leven kunnen roepen, of toch een dier dat er sterk op lijkt. De mammoet is slechts een van de diersoorten waarvan bekeken wordt of we ze opnieuw tot leven kunnen brengen. Er zijn een paar voorwaarden, zo moeten we over voldoende DNA van de uitgestorven soort beschikken en moet er een nog levende verwante soort zijn. Church gebruikt mammoetkarkassen opgegraven uit de arctische permafrost als bron van DNA. Dinosauriërs terug tot leven roepen zit er niet meteen in vanwege het gebrek aan DNA. Bestel ook jij binnenkort een designer– baby?

Waarvoor kan CRISPR gebruikt worden?

Met crispr-cas kunnen genetici erfelijke ziekten die soms al generaties in een familie voorkomen, voorgoed verwijderen. Kankerbestrijders kunnen betere therapieën tegen kanker ontwerpen. Gentherapie bij kinderen en volwassenen wordt efficiënter.

Plantenveredelaars kunnen fruit en groente aanpassen aan de wensen van de moderne handel en consument: gewenste smaak,

De verrijzenis van de dinosauriërs

overdragen zonder generaties lang dieren met elkaar te hoeven kruisen. Maar ook glutenvrij tarwebrood en hypoallergene pinda’s zouden binnenkort mogelijk worden. Er wordt ook onderzocht hoe men acute leukemie zou kunnen genezen, hoe men ervoor kan zorgen dat de malariamug het malariavirus niet meer draagt, enzovoort.

Naast het voorkomen of behandelen van ziekten behoort ook de modificatie van uiterlijke kenmerken of andere eigenschappen met Crispr-Cas9 in principe tot de mogelijkheden. Ook dit is uiteraard een bron van discussie en bezorgdheid binnen de wetenschappelijke wereld en daarbuiten. Uit onderzoeken blijkt dat er brede maatschappelijke steun is voor degelijke ingrepen. Althans toch indien het veilig en effectief is en het om ernstige afwijkingen gaat. Er zullen uiteraard altijd mensen zijn die hun kind willen aanpassen naar smaak.

Evenals er ook altijd obscure, commerciële klinieken zullen zijn die dat menen te bieden. Zolang we ons de vraag blijven stellen of er een medische noodzaak is, zullen we niet meer aanpassen dan we vandaag al doen. We passen nu al embryoselectie toe of prenatale diagnostiek. We plaatsen nu al pagina 22

Focus “De mammoet is slechts een van de diersoorten waarvan bekeken wordt of we ze opnieuw tot leven kunnen brengen.” alleen dat embryo terug dat het foute gen niet heeft en we beëindigen een zwangerschap als het kind die ernstige ziekte heeft.

Er is één verschil: met Crispr-cas kunnen we een embryo ook eigenschappen geven die geen mens heeft. Een bacterie-gen dat beschermt tegen straling bijvoorbeeld, voor als we naar Mars willen. Maar zover zijn we nu nog niet.

Of Crispr-Cas9 de hoge verwachtingen zal kunnen inlossen is nog een vraagteken, maar daarop hoeven we niet te wachten om een ruim maatschappelijk debat te voeren en regelgeving te ontwikkelen om te bepalen hoe we de techniek willen gebruiken. Maar dat dit boeiend belooft te worden, is meer dan duidelijk.

Dossier De heilzame werking van tabak De maand januari staat volledig in het teken van goede voornemens.

Stoppen met roken staat bij velen nog met stip bovenaan de lijst. Hoewel tabak tegenwoordig als schadelijk genotsmiddel wordt gezien, had het vroeger een veel beter imago. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog was roken zo gewoon dat je voor gek werd versleten als je niet rookte. En ook in reclames werd vol lof gezongen over roken. Het werd ooit zelfs als geneesmiddel gezien.

Waarom zijn we begonnen met roken?

Dat danken we aan Columbus, die tijdens zijn ontdekkingsreis naar Amerika in 1492 ook tabak ontdekte. Een van zijn reisgezellen - de Spanjaard Rodrigo de Jerez - werd de eerste roker van Europa. Eenmaal terug in Spanje ging hij opzichtig paffend over straat en werd hij prompt opgepakt op verdenking van tovenarij. Het duurde zeven jaar voordat hij zijn onschuld kon bewijzen en werd vrijgelaten. De aanvankelijke vrees voor de rookmagiër kon niet voorkomen dat de gewoonte zich daarna over Europa en de rest van de wereld verspreidde. Aan het einde van de zestiende eeuw raakt het pruimen en snuiven van tabak in onze Belgische contreien in de mode en maakt de jeugd goede sier met de pijp. De machtige tabaksindustrie zoals we die vandaag de dag kennen, ontstaat in 1880 met de uitvinding van de sigarettenmachine, waarmee op grote schaal kon worden geproduceerd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de sigaret zeer populair. Alleen al in het Amerikaanse leger rookte 95% van de soldaten. De sigaretten werden aangeraden omdat ze goedkoop

waren en vanwege hun kalmerende en hongerstillende bijwerking. De Amerikaanse generaal Pershing zei zelfs: ‘You ask me what we need to win this war. I answer: tobacco, as much as bullets.’ In de hoogtijdagen van het roken - de jaren vijftig en zestig – rookte 60% van de volwassen bevolking.

Waarom is een sigaret lekker?

Dat komt door de nicotine. Een stof – of beter: een gif – dat de tabaksplant aanmaakt om zichzelf te beschermen. Als een insect van de plant eet, gaat het dood. Op ons heeft de stof een andere uitwerking: door nicotine gaan we ons goed en ontspannen voelen. Dat smaakt dus uiteraard naar meer, vooral ook omdat de stof zeer verslavend is.

Volgens sommigen is roken het lekkerst na seks en daar is wel degelijk een verklaring voor. Bij een orgasme komen dopamines en endorfines vrij in onze hersenen, dezelfde stoffen die door nicotine vrijkomen bij ro-

“Dat we roken danken we aan Columbus.”

“Nicotine is eeuwenlang gebruikt omwille van zijn medicinale werking. Zo kauwden Indianen tabak om maag- en darmklachten te behandelen.” ken. Met een sigaret probeer je dat lekkere gevoel terug te halen. Begrijpelijk, maar niet bepaald verstandig want naast alle gekende nadelen kan roken ook leiden tot een vervroegde overgang en erectiestoornissen.

En dat komt goede seks natuurlijk niet meteen ten goede.

Waarom is roken zo slecht?

Omdat erectieproblemen nog het minste van je zorgen zijn. Je kan er tal van klachten en ziektes van krijgen. Een sigaret – of vooral de rook ervan - bevat een waslijst aan giftige stoffen zoals acronitril, arseen, benzeen, beryllium, cadmium, ethanal, etheenoxide, dioxines, furaan, hetrocyclische aminen, hydrazine, isopreen, lood, nitrosamines, nitromethaan, vinylchloride en waterstofcyanide. De schadelijkste stoffen zijn nicotine, koolstofmonoxide en teer. Nicotine is naast verslavend slecht voor je huid, hart- en bloedvaten, spijsvertering en voortplanting.

Koolstofmonoxide is slecht voor je conditie en beschadigt de vaatwanden. En teer veroorzaakt die typische rokershoest en is kankerverwekkend. Uit onderzoek blijkt dat de levensverwachting van zware rokers (iemand die meer dan twintig sigaretten per dag opsteekt) gemiddeld dertien jaar korter is dan van mensen die nooit hebben gerookt. Doorsnee rokers (iemand die vijftien tot twintig sigaretten per dag opsteekt) verliezen ongeveer negen levensjaren en lichte rokers (iemand die niet iedere dag rookt) pagina 24 23

Dossier “Volgens sommigen is roken het lekkerst na seks en daar is wel degelijk een verklaring voor.” loop der jaren steeds explicieter en het roken werd in hoog tempo aan banden gelegd.

Tabaksreclame ging stap voor stap in de ban. Aan roken in vliegtuigen kwam in de jaren negentig een eind, gevolgd door een rookverbod in het openbaar vervoer. Sinds begin deze eeuw mag tabak niet meer worden verkocht aan personen onder de zestien jaar. Daarnaast kreeg elke werknemer recht op een rookvrije werkplek en worden alle openbare gebouwen rookvrij. De horeca is hier aanvankelijk een uitzondering op, totdat na een halve eeuw discussie in 2008 een definitief rookverbod voor de horeca van kracht gaat. vijf jaar. Een doorsnee roker loopt in vergelijking met een niet-roker veertien keer meer kans om te sterven aan long-, keel- of mondkanker. De kans om dood te gaan aan slokdarmkanker is vier keer zo groot en aan blaaskanker twee keer. Het zogenaamde 'passief roken' - het inademen van rook van andere mensen - verhoogt ook het risico op

“In de hoogtijdagen van het roken - de jaren vijftig en zestig – rookte 60% van de volwassen bevolking.” longkanker bij niet-rokers. Daarnaast haalt ongeveer elf procent van de doorsnee rokers de leeftijd van 65 jaar niet. In de categorie ‘zware rokers’ geldt dat voor maar liefst 23 procent.

Nicotine als geneesmiddel Nicotine is eeuwenlang gebruikt omwille van zijn heilzame werking. De Indianen kauwden tabak om maag- en darmklachten te behandelen. Tabak roken vormde een onderdeel van religieuze rituelen. Tabaksrook blazen over het lichaam van een patiënt is een deel van een oeroude geneesmethode.

Vroeger zou in Europa tabaksrook zelfs gebruikt worden om flauwgevallen personen sneller te laten bijkomen. De rook zou dan via de anus naar binnen werden geblazen.

Al werd snel van die medicinale toepassing afgestapt. Als geneesplant werd de tabaksplant vooral als uitwendige pijnstiller 24

gebruikt. Het werd verwerkt in smeersels Wordt roken ooit verboden? tegen hoofdpijn, migraine, toevallen en jicht. Tabaksbladeren werden verbrand en Het is mogelijk, al weten genoeg partijen de hete as werd op de pijnlijke plekken ge- excuses te verzinnen om het niet te verbielegd. Tabaksbladeren werden ook gebruikt den. ‘Er wordt geld verdiend aan accijnzen.’ om kiespijn te verzachten. Er werd een sap ‘Het kost stemmen.’ ‘We leven in een vrij van gemaakt waarin een bolletje linnen land en hebben het recht eigen keuzes te werd gedopt om het tandvlees te verdo- maken.’ ‘Verbieden heeft nu eenmaal geen ven. Maar naast verdoving, wekte het ook zin.’ ‘Een verbod valt niet te handhaven’… braakneigingen op en kan het bij inname Ondanks al die tegenwerpingen wordt de zelfs depressie en stuiptrekkingen veroorza- roep om roken te verbieden luider. Maar de ken. Maar ook uitwendig gebruik was niet belanghebbenden – zoals producenten en zonder risico. De nicotine in tabak dringt verkopers van rookwaren – laten het niet namelijk gemakkelijk door de huid heen zover komen. Zij zetten volop in op alterwaardoor vele mensen zijn overleden. natieve manieren om hun product aan de man of vrouw te brengen. Zo introduceerde Hoe lang kennen we de nadelen al? tabaksproducent Philip Morris onlangs in De eerste alarmsignalen over tabak date- verschillende Europese landen de ‘IQOS’, ren al uit 1602, maar het is de Duitse arts een elektrisch apparaatje waarin tabak Fritz Lickint die in 1929 het statistische wordt opgewarmd, in plaats van verbrand. verband tussen roken en longkanker legde. Volgens de tabaksgigant komen daardoor Onder het nazibewind werd in de jaren der- minder schadelijke stoffen vrij. Maar het tig in Duitsland en Oostenrijk omwille van Vlaams Instituut voor Gezondheidspromode volksgezondheid - deels tevergeefs - een tie en Ziektepreventie (Vigez) en verschilontmoedigingsbeleid tegen roken gevoerd. lende verenigingen die zich inzetten tegen Omdat de bevindingen van Lickint zich niet kanker en tuberculose, waarschuwen voor verspreidden, duurde het tot 1950 voor de deze nieuwe manier van roken. Zij zien de rest van Europa er lucht van kreeg. Sir Ri- introductie van de zogenaamde ‘heatsticks’ chard Doll ontdekte dat veel mensen in de als een commerciële strategie van de taoorlog longkanker hadden opgelopen door baksproducent om meer winst te maken, het verhoogd roken van sigaretten. Er kwam zijn imago te verbeteren en de tabaksweteen tegenbeweging op gang en steeds meer geving te omzeilen, ten koste van onze gevoorlichtingscampagnes, maar die leken tot zondheid. En u? Wat denkt u ervan? dovemansoren gericht. Roken bleef populair, zelfs onder artsen. Pas in 1971 kwamen in heel Europa op de verpakking van rook- Wie zijn goede voornemens dit jaar kracht waren waarschuwingen te staan dat roken wil bijzetten, vindt al het nodige op: de gezondheid schaadt. Die werden in de www.tabakstop.be

Auto De 18 meest bizarre wagens ter wereld Onze wegen zijn gevuld met wagens waarvoor we nog amper omkijken. Als je wil opvallen op de baan, kies je dus best voor een héél dure of unieke vierwieler. Misschien dat je met deze lijst alvast wat inspiratie kan opdoen.

Amphicar Model 770

6. ‘s Werelds langste limousine Met zijn dertig meter lengte is deze limousine de langste van zijn soort. Het model heeft 26 banden, plaats voor heel wat passagiers, een verwarmde jacuzzi, plaats voor je helikopter, een zwembad en een aantal bedden.

1. Messerschmitt KR200 Deze Duitse kleine wagen is bij liefhebbers gekend onder de naam Cabine Scooter en werd geproduceerd vanaf de jaren ’50 tot 1964. De eerste versie beschikte over 191cc en woog amper 225kg.

de Spielberg-film. Uniek is de wagen daarentegen wel.

4. Amphicar Model 770 Dit model was ver voor op zijn tijd en toonde waar de auto-industrie ons naartoe kán leiden. Met de Amphicar hoeven we niet te kiezen tussen de aankoop van een boot of een auto, hij biedt ons namelijk de mogelijkheid óp water te rijden.

5. Elektrisch ei (1942)

2. Scarab Stout (1936) Ontwerper William Stout – voordien een vliegtuigingenieur – was een pionier in het integreren van luxe en ontspanning in transport. Luchtvaartmaatschappij Stout introduceerde dan ook het concept van stewardessen en maaltijden tijdens de vlucht. De Scarab is gebaseerd op het idee dat je onderweg kan dineren. Het merk is nooit echt gelanceerd, deels door het prijskaartje van 5000 dollar (vandaag gelijk aan ongeveer 90.000 dollar), wat het duurder maakte dan de Cadillacs van die tijd. Daarom zijn er minder dan 10 geproduceerd.

De Oeuf électrique had drie wielen en reed op batterijen, lang voor Elon Musk besliste om elektriciteit weer hip te maken. De ontwerper – Parijzenaar Paul Arzens – werkte als schilder en ontwierp locomotieven voor hij aan de slag ging in de auto-industrie. De auto is vervaardigd uit handgemaakt aluminium en geplooid plexiglas, wat nieuwe materialen waren in die tijd.

7. Aurora (1957) Ontworpen door Alfred Juliano, een katholieke priester die voor zijn priesterschap auto’s ontwierp. De productie is gestaakt door faillissement in 1957. Al bestaan heel wat eigenschappen nog steeds in andere modellen.

8. Pininfarina X (1960) De X is geïnspireerd door de ruimtevaart en is het meest gegeerde model van zijn soort. Op een autoveiling ging de wagen zonder voorkant voor 300.000 dollar over de toonbank.

3. ETV Dit uniek geval heeft zijn naam te danken aan het gelijknamige buitenaardse wezentje dat naar huis wou telefoneren. Al heeft deze ET wellicht minder fans dan het wezentje uit

9. GM Firebird 1 XP-21 (1954) Is het een wagen of een vliegtuig? Beter nog: een combinatie van de twee. Dit model is een straaljager met vier wielen, een staartvin en pagina 26

25

Auto een cockpit. De turbinemotor draait op 26.000 toeren per minuut en genereert 370 pk.

10. BMW Gina Light Visionary Model (2001) Het concept van dit model uit 2001 kwam van BMW-ontwerper Chris Bangle, gekend voor zijn liefde voor harde geometrie en grove onderdelen. Bij dit model heeft hij de buitenkant in met polyurethaan bespoten spandex gestoken dat beweegt naar de auto’s aerodynamische behoeften in die tijd.

BMW Gina LVM

Het bedrijf maakte slechts 13 wagens voor de werkzaamheden amper een jaar later stopgezet werden. En dat terwijl het bedrijf nochtans 300 bestellingen in voorverkoop ontving voor de wagen die nu ruim 1 miljoen euro waard is.

Jaguar I-Pace

11. Citicar Voor de introductie van de Tesla Roadster was dit de meest geproduceerde elektrische wagen in de VS. De officiële productie was nochtans al 34 jaar eerder gestopt. Het heeft een wielbasis van 160 cm en een volledige lengte van 240 cm.

als achteruitkijkspiegels en te allen tijde verbonden zijn met het internet. De wagen biedt genoeg ruimte voor bagage voor je weekendje weg.

17. Tramontana R

12. Bigfoot De eerste prijs voor grootste en zwaarte truck ter wereld gaat naar deze Ford F250 pick-up uit 1966. De monster truck weegt 12.700 kg en is bijna 5 meter hoog.

15. Dream Car 123 Deze ‘droomwagen’ heeft een gewicht van 3600 kg en het uitzicht van een Egyptische piramide. Hij rijdt op elektriciteit met een laadvermogen van 3,5 uur en een snelheid van 65km/uur. De wagen beschikt bovendien over het vermogen om zonne- en windenergie om te zetten en er zichzelf mee op te laden.

Zoals elke sportwagen werd dit model niet enkel gemaakt voor race doeleinden, maar dus ook voor op de gewone weg. Al moet je niet alleen schatrijk zijn om eigenaar te worden, ook een nodige portie geluk moet jouw deel zijn. Jaarlijks worden er namelijk maar 12 van gemaakt. Al liegt het prijskaartje er ook niet om, de startprijs van de wagen begint aan 500.000 EUR.

13. Thrust SSC Met een stuwkracht van twee 12000 kg Rolls Royce 205 Turbojet motoren, heeft de Thrust SSX een kracht die vergelijkbaar is met 145 Formule 1 wagens. Het model weegt 10 ton en beweegt zich voort aan een snelheid van 1232 km/uur.

18. Phantom Corsair

14. Escape Pod Deze eenpersoonswagen op elektriciteit is geïnspireerd op de KLE 650 moto. Het beschikt over een GPS en LCD schermen die ook dienen 26

16. Davis Divan Deze driewieler werd geproduceerd door een autobedrijf in Los Angeles in de jaren ’40.

De erfgename van Heinz Ketchup ontwierp een wagen die eerder lijkt thuis te horen in de 21ste eeuw, maar eigenlijk dateert uit de jaren 1900. Jammer genoeg stierf de ontwerper in 1939 voor hij de wagen in massaproductie zag gaan.

kruiswoordraadsel OPLOSSING:

ZWEEDSE 1 2 PUZZEL 3

dondergod Maltees eiland

4

boodschapper dronkaard

5

ontvlekkingsmiddel

6

8

7

vijftig procent

8

1

een zekere voegwoord Royal Air Force batterij

VOOR WELKE OPLEIDINGEN EN WORKSHOPS KAN JE TERECHT BIJ CVO M&T?

2

gier

alfabet aspirant gebergte (Spaans)

langharige hond

onverbrekelijk deftig geval

riv. in Rusland

regieteken

voor altijd kleine ruimte lucht (voorv.)

7

binnenkort

4

koker voorheen

tegen

persoonlijk vnw. gelijk volle ontplooiing voorzetsel

5

3

niet volgroeid ik (Lat.)

gemaal schuchter

jaartelling bloedvat

beenhouwerij bruto

VANBOSSUYT: “Jazeker. Wil je graag een Diploma Secundair Onderwijs behalen? Een combinatie van een opleiding Aanvullende Algemene Vorming (AAV) en welbepaalde beroepsopleidingen bezorgt jou daartoe de sleutel. Of heb je reeds een diploma, maar wil je een nieuwe uitdaging aangaan? Het Certificaat van een Beroepsopleiding opent perspectieven op je toekomst en tewerkstelling. Je kan samen met ons je eigen leertraject uitstippelen en kiezen welke modules je wanneer volgt. De meeste opleidingen gaan ’s avonds door en kunnen voltooid worden op 1, 2 of 3 schooljaren, afhankelijk van je eigen tempo. Je kan bovendien gedurende het hele schooljaar instappen.”

VOOR WIE ZIJN DE OPLEIDINGEN GESCHIKT?

appel Engelse taxi

ANNICK VANBOSSUYT: “De cursussen en workshops die je bij CVO M&T vindt gaan over een breed scala aan onderwerpen.

Je kan er terecht voor een basiskennis talen, zoals een absolute beginnerscursus Frans, Italiaans, Arabisch, Spaans, noem maar op! Maar evengoed voor een (semi-)intensieve cursus Nederlands zodat anderstaligen zich meteen thuis voelen en sneller aan de slag kunnen. Wie graag een nieuwe vaardigheid leert of zijn kennis verbreedt, vindt vast iets binnen ons uitgebreide aanbod: van (creatieve) ICT tot bloemschikken over wijnproeven en fietsen herstellen. Als er iets is dat je altijd al wou leren of waarin je gewoonweg beter wil worden, dan is de kans groot dat je het terugvindt bij CVO M&T. We spelen graag in op de vraag van cursisten: van korte workshops en lezingen tot nieuwe, extra cursussen.”

JE KAN OOK EEN BEROEP AANLEREN EN EEN DIPLOMA VERKRIJGEN?

gebied in Afrika post

liefdesgod

Heb je dit jaar een reis gepland naar Frankrijk, Italië of Spanje en zou je graag met locals kunnen spreken? Of misschien wil je vaardig worden in alles wat computers betreft? Of droom je al jaren van groene vingers? Wat ook op jouw voornemenslijstje staat, je vindt het vast bij CVO M&T. Directrice Annick Vanbossuyt geeft uitleg.

“We spelen graag in op de vraag van cursisten: van korte workshops en lezingen tot nieuwe, extra cursussen.”

pl. in Frankrijk

onheilsgodin Ierland op auto 6

VAN TALEN TOT PARTYPLANNING: JE LEERT HET ALLEMAAL BIJ CVO M&T

VANBOSSUYT: “Voor iedereen die daarin geïnteresseerd is. Van scholieren tot anderstaligen en senioren. We geven bijvoorbeeld taalondersteuning voor middelbare leerlingen van secundaire scholen uit de omgeving. Senioren krijgen bij ons de kans om op hun eigen tempo te leren, krijgen veel herhaling en moeten zich geen zorgen maken over examenstress.”

Interesse? Kijk voor het volledige aanbod op www.cvomt.be.

Inschrijven kan doorlopend via www.cvomt.be of ter plaatse van maandag tot donderdag, tussen 18u00 en 21u30. schop

Centen Beleggen: geld verdienen met de auto van morgen?

De zelfrijdende auto is al decennia in de maak en zoals we in dit nummer kunnen lezen worden de plannen alsmaar concreter. Als we de autoconstructeurs mogen geloven komen de volledig autonome wagens al tegen 2020 op de markt. Geen slechte evolutie voor een trend die begon met de cruise control in 1958. Vooral de laatste jaren gaat het hard. Kan je als belegger een graantje meepikken van die evolutie? Wij vroegen het aan verzekerings- en beleggingsexpert Bruno Baudewyns.

WIEPER: EEN AUTONOME WAGEN ZAL NIET GOEDKOOP ZIJN, ZAL DE VERZEKERING OOK DE HOOGTE IN GAAN? BRUNO BAUDEWYNS: “Integendeel! Het gebruik van zelfrijdende auto’s op onze wegen zou de samenleving veel geld kunnen opleveren. Neem bijvoorbeeld het kleiner aantal verkeersongevallen. In 2017 zijn in België 620 mensen omgekomen in het verkeer. Dat zijn er 16 minder dan het jaar ervoor, maar nog steeds veel te veel. Als je weet dat 90% van de ongevallen veroorzaakt wordt door menselijke fouten, waarvan 10% door dronken bestuurders, dan zouden vele levens gered kunnen worden als we de menselijke factor kunnen uitschakelen en de controle kunnen overdragen aan computers, die betrouwbaarder zijn dan de mens. Verder zorgen zelfrijdende auto’s ook voor minder verkeersopstoppingen (vlotter verkeer dankzij de communicatie tussen voertuigen en een beter beheer van de ruimte), minder brandstof die verloren gaat in files, de uiteindelijke uitschakeling van verkeerslichten, enzovoort. Er vormen zich natuurlijk wel andere heikele punten. Wie zal er bijvoorbeeld aansprakelijk zijn voor een ongeval? Is dat de bestuurder of eerder de constructeur? Of misschien de softwareontwikkelaar? Kunnen de auto’s niet vanop afstand worden overgenomen? Hoe zit het precies met de privacy? Het zijn allemaal vragen waar jammer genoeg nog geen antwoord op gegeven kan worden.”

WIEPER: DE WEG NAAR AUTONOME WAGENS IS GELEGD, MAAR HET DUURT TOCH NOG EVEN. WAT ZIJN DE GROOTSTE OBSTAKELS? BAUDEWYNS: “Er kunnen zich nog steeds technische gebreken voordoen. Denk bijvoorbeeld aan de nood aan meer gesofisticeerde sensoren om een nog nauwkeurigere 3D-omgeving te creëren of aan de software die nog geen rekening houdt met alle mogelijke scenario’s.

Dat leidde in het verleden spijtig genoeg al tot ongevallen met dodelijke afloop. Zo kwam een voetgangster vorig jaar om het leven omdat ze de straat overstak naast en niet óp het zebrapad. Maar ook de reglementering vormt momenteel nog een struikelblok. De industrie boekt namelijk zo’n snelle vooruitgang dat ze wellicht eerder klaar zal zijn dan de overheid 30

die de nodige wijzigingen aan het verkeersreglement moet toepassen. Zo specifieert Europa nog altijd dat een bestuurder te allen tijde de controle over zijn wagen moet behouden. Het ontbreekt ons voorlopig ook nog aan de nodige infrastructuur. Zelfrijdende auto’s hebben een slimmere omgeving nodig om te kunnen rijden, zoals een veralgemening van 5G om de onderlinge communicatie vlot te laten verlopen. Dat alles kan ervoor zorgen dat de auto eerder klaar zal zijn dan de rest.”

“Vorig jaar kwam er een voetgangster om het leven door een autonoom voertuig, omdat ze de straat overstak naast en niet óp het zebrapad.”

WIEPER: HET ZAL DUS NOG EVEN DUREN VOOR WE ERMEE ZULLEN RIJDEN, OF EERDER: ONS LATEN RIJDEN? BAUDEWYNS: “Ondanks de obstakels is de volledige automatisering van voertuigen onvermijdelijk. De zelfrijdende auto komt er, daarover is zo goed als iedereen het eens. Het wordt aanzien als een van dé ontwikkelingen die de toekomst zullen vormgeven. We hoeven daar echt niet lang meer op te wachten. Tijdens de Olympische Spelen van 2020 in Tokio zullen alle bezoekers naar de diverse locatie gevoerd worden per Robot Taxi, een autonome elektrische wagen ontwikkeld door Nissan en het Japanse technologiebedrijf DeNa. De CEO’s van

Bruno Baudewyns

“We zullen pas over enkele jaren weten wie de échte winnaars en verliezers zijn.” diverse constructeurs hebben er al een timing op geplakt, de vroegste autonome wagens op de markt zullen volgens die timing van General Motors en Tesla komen. Die merken zouden dit jaar nog een volledig zelfrijdende wagen op de markt brengen.”

WIEPER: LOONT HET OM TE BELEGGEN IN ZELFRIJDENDE AUTO’S? BAUDEWYNS: “Dat is de vraag van een miljoen. De potentiële omzet- en winststijgingen zijn gigantisch, maar we zullen pas over enkele jaren weten wie de échte winnaars en verliezers zijn. Want die zouden wel eens uit diverse sectoren kunnen komen. Het is vandaag namelijk onmogelijk te bepalen wie er de eerste succesvolle zelfrijdende auto op de markt gaat brengen. Is dat Tesla? Of eerder een traditionele autofabrikant? Of Alphabet (Google)?

Dat heeft al miljoenen testkilometers gereden met zelfrijdende auto’s en investeerde al meer dan een miljard euro in de ontwikkeling ervan.

Maar de vraag is nog steeds of het technologiebedrijf die investering zal kunnen terugverdienen. Een zelfrijdende auto is dan ook zoveel meer dan een hoopje carrosserie. Het is een wisselwerking tussen automechaniek en technologie. Wat we wel al weten is dat zo’n wagen over heel wat sensoren beschikt. Dé beurswinnaars zouden dus ook te vinden kunnen zijn bij de fabrikanten van die sensoren, software of lasers. Of bij kaartenmakers zoals Garmin. Of misschien dat we toch eerder moeten kijken bij bedrijven als Uber? Zij ontwikkelen zelf geen autonome wagens, maar bieden diensten aan voor optimaal gebruik en inzet van zo’n voertuigen.”

WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK! Voor verzekerings- of beleggingsadvies, kan u steeds terecht bij Bruno Baudewyns, spaar-, verzekerings- en beleggingsspecialist.

Baudewijns & Co Hoogstraat 35/A, 1861 Meise, 02 270 00 17