Wieper Magazine januari 2017 - Editie KB by MEDIJAN Publishing

EDITIE KLEIN-BRABANT

JANUARI 2017 ADVERTEREN? JAN MOENS: 0479/70 07 59 VOLGENDE VERSCHIJNING: 7 FEBRUARI

AU TO

Praktische tips voor uw auto Autosalon 2017: de nieuwigheden Wat verandert er dit jaar op de weg

"Als ik gelijk heb, heb ik gelijk. Ik weiger mijn mond te houden."

G E ZO N D &W E L

Nieuwe levensstijl, nieuwe genen? SUPERMAN

Eindelijk bewezen: dit maakt ons écht gelukkig

MICHEL VAN DEN BRANDE

WWW.WIEPER.BE | JAARGANG 10 | NUMMER 95

STELLINGBOUWER UIT THE SKY IS THE LIMIT

WELKOM

Be e ss tt e e ll e e zz e e rr ,, B Beste lezer,

Nu we afgelopen dagen met z'n allen het nieuwe jaar op gang hebben getrokken, rest er ons niets minder dan u al het goede te wensen dat u nog niet hebt. Of als u er al wel over beschikt, dat u het mag doorgeven zodat het zich kan vermenigvuldigen. Gedeeld geluk telt immers dubbel. Maar in tweevoud of niet; wáárvan worden we als mens nu écht gelukkig? Wat bepaalt onze levensvreugde en zorgt ervoor dat we zelfs na gewichtige jaren nog voldaan in het leven kunnen staan? Gelukkig leven we al met zoveel soortgenoten op deze aardkluit, dat er altijd een kans bestaat dat dit momenteel onderzocht wordt. En u raadt het al, er is net een decennialang Harvard-onderzoek afgerond naar, jawel.. geluk. Nooit zijn mensen van

allerlei allooi, kleuren, klassen, maten en gewichten langer gevolgd. Ook benieuwd naar het langverwachte antwoord op bovenstaande hamvraag, en de ultieme waarheid over een voorspoedig leven? Lees dan vooral verder, en word gelukkig. Veel leesplezier in 2017, Jan Moens Opmerkingen of suggesties? jan@wieper.be

INHOUD Interview.......................................................................................

4 16 04

++ Stellingbouwer Michel Van den Brande

Eureka................................................................................................ ++ Praktische tips voor uw auto

Gezond & Wel...................................................................................

14 16

++ Nieuwe levensstijl, nieuwe genen?

Auto...................................................................................................

++ Wat verandert er dit jaar op de weg

Auto............................................................................................ ++ Autosalon 2017: de nieuwigheden

Kruiswoordraadsel.....................................................................

Superman...........................................................................................

++ Eindelijk bewezen: dit maakt ons écht gelukkig

Verschijning: maandelijks Editie: KLein-Brabant Andere editie: Meise-Londerzeel, Grimbergen & Kapelle o/d Bos Totale oplage: 47 000 ex. Januari 2017 Volgende verschijning: 7 februari 2

Aan huis bezorgd bij ieder gezin in de streek door Bpost Hebt u een exemplaartje gemist? Spreek uw postbode aan of meld het ons, dan doen wij het nodige.

Coverfoto © VIER Ontwerp en realistatie:

Om in Wieper Magazine te adverteren, contacteer Jan Moens / ++ 0479/700759 / janmoens@medijan.be. Dasmusweg 5a / 1980 Zemst ++ Fax: 015/61 63 72 ++ info@wiepermagazine.be

++ www.wiepermagazine.be Een uitgave van Wieper BVBA Verantwoordelijke uitgever: Jan Moens Wieper is niet verantwoordelijk voor de advertenties van haar adverteerders. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Michel Van den Brande

Het nieuwe jaar betekent ook voor Michel Van den Brande een ommekeer. De stellingbouwer bekend van The Sky is the Limit heeft er op z'n minst gezegd een bewogen jaar opzitten. Hij werd voor de tweede keer veroordeeld voor de dood van een van zijn werknemers, stapte bijna uit het leven in een hotelkamer in Nederland en hij deed een groot deel van zijn wagenpark van de hand met het idee België voorgoed achter zich te laten. Hij besliste toch te blijven én verzoende zich met zijn grote liefde Sofie. Zij brengt de harde werker tot rust: "Ik ga mijn werk afbouwen dit jaar en meer genieten van het leven. Ik ben beginnen beseffen wat belangrijk is, zeker nu ik ziek ben." WIEPER: IN FEBRUARI START EEN NIEUW SEIZOEN VAN THE SKY IS THE LIMIT. WAT KUNNEN WE VERWACHTEN? MICHEL VAN DEN BRANDE: "Voor mij waren mijn vakanties naar St. Tropez en Denemarken de hoogtepunten. Ik ben met Sofie in de Ferrari gesprongen en naar de mondaine badplaats gereden. Het was de bedoeling om terug naar huis te vliegen, maar ik ben dan toch van dat

“Ik heb begin vorig jaar diep gezeten en heb toen beseft wat ik had. Het was vijf nà twaalf, zeg maar.”

idee afgestapt. Ik heb al jaren niet meer gevlogen uit angst. Vliegen geeft me paniekaanvallen, vandaar dat ik liever met de auto ga. Het was tof om de decadentie van St. Tropez eens in het echt te zien. En dan hebben we het er zelf ook goed van genomen, natuurlijk. Sofie mocht kiezen waar ze iets uitkoos: de juwelier of een kledingzaak. Ze heeft uiteindelijk een paar schoenen van Hermès gekocht voor 1.800 euro. Maar dat doen we niet elke dag, hoor. Het was een kleine uitspatting. Daarnaast komt ook mijn verjaardagsfeest aan bod en zal je merken dat er meer rust is tussen Sofie en mij. Voor onze verzoening vorig jaar kon ik echt de bullenbak uithangen. Daar probeer ik heel erg op te letten. We waren dan bij-

“Ik ben zeker geen miljonair zoals in de reclames van Euromillions. Ik heb ongeveer 600 werven in België waar kapitaal staat van mij. En dat komt samen neer op een waarde tussen de 33 en 35 miljoen euro.” voorbeeld een paar weken samen en dan weer apart. Ik heb begin vorig jaar diep gezeten en heb toen beseft wat ik had. Het was vijf nà twaalf, zeg maar. We waren al vier jaar samen, en toch probeerde ik mijn gevoelens telkens te ontlopen. Ik ben ook al dertig jaar getrouwd. Nog steeds, ja. Mijn vrouw zit ook een deel in de zaak en we zouden allebei niet baten bij een scheiding op papier. Sofie is mijn enige geliefde, dé liefde van mijn leven. En na mijn openbare liefdesbrief in Dag Allemaal en een persoonlijke liefdesverklaring is ze uiteindelijk gesmolten. (Lacht)" WIEPER: JE LEEK IN FEBRUARI VAN DE AARDBOL VERDWENEN, WAT HEEFT DIE DIP GETRIGGERD? VAN DEN BRANDE: "Het was een samenloop van verschillende dingen. Die beschuldiging van de dood van één van mijn werknemers heeft me zwaar getroffen. En kijk nu is het weer van dat. Ik ben in februari toen in mijn BMW gestapt die niet op te sporen was, en ook mijn telefoon liet ik thuis. Ik wou er gewoon even volledig tussenuit zijn, ver weg van alles

pagina 8

Michel

en iedereen. Het was toen inderdaad de bedoeling om mijn leven te beëindigen, maar hoewel ik de medicatie bij me had, heb ik die stap niet gezet. Mijn broer – die 25 jaar geleden zelfmoord pleegde – kwam in een visioen aan mijn bed zitten. Hij noemde me een ‘stomme kloot’ en zei dat ik nog teveel had op deze aardbol om voor te leven. Dat er heel wat mensen in de hemel zitten die spijt hebben van hun zelfdoding en maar al te graag terug willen komen, maar dat het voor hen te laat is. Hij heeft twee dochters en dat zijn mijn poulains, ik moest er ook voor hen zijn, en mijn eigen twee kinderen natuurlijk. Je mag nog zeggen wat je wil, maar ik wéét dat ik hem gezien en gehoord heb. Al kan ik het natuurlijk ook niet verklaren. Het zorgde er in elk geval voor dat ik terug naar België gereden ben en het leven weer volledig omarmd heb." WIEPER: JOUW BEDRIJF KONTRIMO WERD VOOR DE TWEEDE MAAL VEROORDEELD VOOR ONVOLDOENDE VEILIGHEID, HOE KOMT DAT? VAN DEN BRANDE: "Daar kan ik me ongelofelijk nijdig over maken. Het is precies omdat ik met mijn kop op tv kom dat ze denken dat ze me harder mogen aanpakken. Eén rechter zei letterlijk dat ik een klootzak was die liever met zijn BMW rondrijdt en stoeft dan voor zijn personeel te zorgen. Je moet maar durven, hé. En dan leven we zogezegd in een democratie. Ik heb hem dan maar lik op stuk gegeven. Hij is altijd welkom om van achter zijn balie te komen en de werf te bezoe-

Van den Brande

“Die rechter is altijd welkom om van achter zijn balie te komen en de werf te bezoeken zodat hij eens ziet wat écht werk is.” ken zodat hij eens ziet wat écht werk is. Dan zou die stomme kloot tenminste zien dat mijn bedrijf volledig voldoet aan alle veiligheidsvereisten. Ik heb in december nog maar 40.000 euro neergeteld voor nieuwe helmen, veiligheidsgordels en winterjassen voor mijn werknemers. Het is niet mijn schuld als ze die uitdoen wanneer ik niet op de werf ben. Als ik iemand mijn BMW leen, die persoon ergens tegen rijdt en door de ruit vliegt, dan is dat ook mijn schuld zeker? Neen, die moest gewoon zijn gordel om doen en op zijn snelheid letten. Ik werk enkel met volwassenen, ze zijn dus groot en oud genoeg om te weten dat die veiligheidsregels er met reden zijn. Er zijn elders heel wat stellin-

gen die niet voldoende afgeschermd worden, waarvan de werkmannen over kleine balken - op grote hoogte! - moeten lopen en dat wordt wel allemaal gedoogd. Het is opgezet spel dat ik hiervoor moet opdraaien. Als ik gelijk heb, heb ik gelijk. Ik weiger mijn mond te houden. Mijn advocaat zei dat ik de kosten niet zelf moet betalen, dat ik daar tenslotte voor verzekerd ben. Maar wie betaalt de verzekering? En

“Het is precies omdat ik met mijn kop op tv kom dat ze denken dat ze me harder mogen aanpakken.”

pagina 10

Michel

Van den Brande

door zo'n ongelukken gaat de premie wel de lucht in. De tijd dat je de verzekering kon oplichten is voorbij.” WIEPER: HOE HEB JE JE FORTUIN VERGAARD? VAN DEN BRANDE: "Goh, fortuin is een groot woord. Ik ben zeker geen miljonair zoals in de reclames van Euromillions. Het grootste deel van mijn kapitaal zit in mijn bedrijf. Ik ben stellingbouwer, dat is heel kapitaalintensief. Om een voorbeeld te geven: ik heb ongeveer 600 werven in België waar kapitaal staat van mij. En dat komt samen neer op een waarde tussen de 33 en 35 miljoen euro. Daarnaast heb ik nog mijn bedrijf en roerende- en onroerende eigendommen. In achttien jaar tijd heb ik zeker niet slecht geboerd. En dat voor iemand die maar tot zijn veertien jaar naar school is gegaan. Mijn geheim is simpel: hard werken. Ik heb me van de laagste rang opgewerkt naar een kaderpositie. In 1998 heb ik samen met een collega Kontrimo kunnen overkopen, dat toen tien werknemers had en een omzet van een miljoen euro draaide. Mijn collega is zes jaar geleden gestopt en die heb ik toen moeten uitbetalen. Dat was zeker geen cadeau. Hoe harder je gewerkt hebt met twee man, hoe meer je moet afdokken als de andere persoon eerder dan jou stopt. Ik heb keihard geknokt voor waar ik nu sta, maar ik mag niet klagen. Al is de tijd er nu ook voor mij gekomen om het werk door te geven aan de volgende generatie. Ik ga het vanaf dit jaar wat kalmer aan doen en de verantwoordelijkheden binnen Kontrimo meer delegeren. Het is ongelofelijk wat je beseft als je thuis ziek

“Hoewel ik de medicatie bij me had, heb ik de stap niet gezet. Mijn broer – die 25 jaar geleden zelfmoord pleegde – kwam in een visioen aan mijn bed zitten.”

zit met een longontsteking. Let op, ik geef dan wel bepaalde verantwoordelijkheden af, maar de eindbeslissingen blijven bij mij liggen. Het is tenslotte niet zo dat ik die mannen een blanco cheque zal geven. Mijn zoon en dochter willen het bedrijf jammer genoeg niet overnemen, maar ik heb wel al opvolging op kantoor zitten." WIEPER: WAT WORDT HET VOLGENDE PROJECT, EEN EIGEN AUTOGARAGE? VAN DEN BRANDE: “Nee, dat is gewoon een hobby. Ik heb trouwens al in Kortrijk gestaan met mijn oldtimers. Daar kreeg ik mijn eigen zaal toegewezen. Al haal ik er niet zoveel uit, maar dat is dan ook niet de bedoeling. Ik koop bijvoorbeeld een wagen voor 5.000 euro en verkoop die dan door aan 8.000 euro, zonder dat ik daar werk aan heb gehad. Met die 8.000 euro koop ik de volgende auto. En zo ga ik verder. Maar het is niet zo dat ik er mijn boterham aan moet verdienen. Als ik niet voldoende krijg voor een oldtimer – die het wel waard is – dan laat ik die gewoon even staan. Hij kan er tenslotte niet op dateren (lacht)! Het 2PK’tje waarmee ik in ‘Stukken van Mensen’ ben geweest is van 1987 en is toch zeker 20.000 euro waard. Zolang ik dat bedrag niet krijg,

blijft die staan. Ik heb tenslotte andere wagens om mee te rijden. Mijn favoriet merk is en blijft BMW, ik heb me onlangs een MX6 gekocht, een jeep met 575 pk. Ik hou van Duitse automerken, die produceren echt topklasse. Je zal zien dat liefhebbers van Audi of Mercedes ook niet snel zullen afwijken van hun keuze. Ze zijn degelijk gemaakt. En mooi, natuurlijk. Maar de absolute topper in mijn wagenpark is toch mijn Ferrari. Een ritje met een Ferrari, zeker in de zomer met de kap eraf, is onevenaarbaar. Ik kocht die in het zwart en heb hem nadien laten pimpen in het citroengeel. Zo’n wagen mag dan ook opvallen. Zelfs de nummerplaat is uniek: zes kruisjes of ‘kusjes’. Bij de aankoop van een nieuwe wagen kijk ik – geloof het of niet – naar de veiligheid. Zeker als het een auto voor mijn kinderen is. Mijn dochter is dan toch niet in Amerika gebleven – waar ze haar studies voor interieurarchitecte ging verderzetten – en toen ze me dat vertelde, heb ik haar prompt een wagen beloofd. Dat is ze zeker niet vergeten (lacht)! We zijn die samen gaan uitkiezen en het is een Range Rover geworden. Ze reed al zes jaar met haar vorige wagen en ze legt serieus wat kilometers af, dan liever in een stevige, grote auto, zodat haar niets overkomt.” WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK! Het nieuwe seizoen van The Sky is the Limit is vanaf februari te zien op VIER.

Eureka PRAKTISCHE TIPS VOOR PRAKTISCHE VRAGEN Hij mag dan wel niet weg te denken zijn uit het straatbeeld, lang niet iedereen heeft het mysterie van zijn of haar wagen helemaal ontmaskerd. Plots niet willen starten, omdat het koud is. Of een lampje dat spontaan niet ophoudt met knipperen. De auto die vloeistof verliest of niet meer vlot mee gaat in een bocht. Kortom: we kunnen soms wel wat hulp gebruiken. Deze maand probeert WIEPER jouw autostress net dat ietsje lichter te maken.

①W AT ALS ER EEN VLOEISTOFPLAS ONDER DE AUTO LIGT? • Donkere of zwarte vloeistof. Het is mogelijk dat er motorolie is weggelekt. Begin met peilen of er nog voldoende motorolie in de motor zit. Als je net een rit hebt gemaakt, wacht dan minstens vijf minuten tot de motor is afgekoeld. Zit er geen olie meer in? Rijd dan zeker niet verder. Als er wel nog aanwezig is, rijd je best naar de eerste de beste garage om de auto op olielekkage te laten controleren. • Groen, rood of geelachtig water dat mogelijk wat zoetig ruikt. De kans is groot dat het om koelvloeistof gaat. Er is wellicht een lek in het koelsysteem. Neem geen risico: laat de wagen staan en bel naar de wegenwacht voor advies. • Transparant plasje water na een lange rit waarbij de airco veelvuldig gebruikt is. Hoogstwaarschijnlijk condenswater van de auto. Het is normaal dat een airco na langdurige werking even stoom afblaast in de vorm van condenswater. Dit vormt geen probleem.

② DE WAGEN MAAKT EEN VREEMD GELUID, HOE WEET IK OF HET ERNSTIG IS? • Knetterend geluid. Of je hebt het idee dat je op een opgevoerde brommer rijdt en het wordt alleen erger als je gas geeft. Goed mogelijk dat de uitlaat lek of kapot is. Hiermee verder rijden is gevaarlijk omdat er gassen in het interieur kunnen binnendringen. Bovendien is het verboden. Je kan een boete krijgen wegens geluidsoverlast. Ga zo snel mogelijk naar de garage. • Een snerpend, piepend geluid bij een draaiende motor. Wordt vaak erger als je extra gas geeft. Of soms verdwijnt het geluid dan net. Een slippende V-snaar of -riem doet zich voor bij een te lage riemspanning, vaak in combinatie met koud weer. Dit resulteert in het bekende gepiep onder de motorkap in de wintermaanden. Hoor je het gepiep ook tijdens de zomermaanden? Er is een goede kans dat de V-snaar die de dynamo aandrijft, niet alleen slecht gespannen staat, maar ook versleten is. Ga naar de garage om de V-snaar op de juiste spanning te zetten of die te laten vervangen. • Zoemend geluid dat mogelijk van de wielen afkomstig is. Het is goed mogelijk dat de wiellagers versleten zijn. Ga zo snel mogelijk naar de garage om de wiellager te laten vervangen. Een garagist kan gemakkelijk controleren welk wiel nieuwe lagers nodig heeft door de auto op te krikken en het wiel een flinke zwaai te geven.

③D E AUTO TRILT, TREKT OF DEINT, WAT MOET IK DOEN? • Stuurwiel trekt sterk naar één kant of trilt hevig. Een van de banden is lek of een wiel is beschadigd. Er kan schade zijn aan de stuurinrichting of het zelfdragende chassis is scheef. Stop op een veilige plek en controleer de banden en wielen. Heb je net een stoeprand geraakt of trilt je stuur zonder reden? Je bent wellicht een balanceerijzertje kwijt dat op je wielrand wordt geklemd, om je wiel ook bij hoge snelheden mooi uitgelijnd te laten ronddraaien. Ga naar een bandencentrale en laat je wielen opnieuw uitlijnen. • Een deinend gevoel in bochten, de auto blijft lang nadeinen na verkeersdrempels. Mogelijk zijn een of meer schokdempers versleten of gebarsten. Dit kan heel gevaarlijk zijn omdat je auto hierdoor grip verliest in de bochten. Rij voorzichtig naar een garage en laat de schokdempers nakijken en zo nodig vervangen. • Het toerental loopt op als je gas geeft, maar je voelt dat de auto veel slechter optrekt dan je gewend bent. De koppelingsplaten zijn versleten of de koppeling moet opnieuw afgesteld worden.

④W AT ALS IK IETS VREEMD RUIK IN DE WAGEN? • Duidelijke brandstoflucht: kan duiden op brandstoflekkage met mogelijk brandgevaar. Zo snel mogelijk stoppen en de wagen verlaten. Bij twijfel bel je de wegenwacht en anders de brandweer. • Een penetrante smeulende geur: de koppelingsplaten of remblokken zijn mogelijk oververhit. Stop op een veilige plek en laat de auto een kwartier afkoelen. Daarna kan je proberen voorzichtig verder te rijden. Twijfel je nog aan de werking van de remmen of koppeling, dan bel je best de wegenwacht. • Brand of schroeilucht, mogelijk in combinatie met rook: er is wellicht een kortsluiting in de elektrische bedrading. Zo snel mogelijk stoppen en de auto verlaten. Bij twijfel bel je de wegenwacht en anders de brandweer. 14

Gezond & Wel Nieuwe levensstijl, nieuwe genen? Genetisch belast met een zwaarlijvig lichaam? Vanaf nu kan je het niet meer op de genen steken. Volgens Amerikaans onderzoek blijkt dat ingrijpende veranderingen in je levensstijl, zoals een evenwichtig dieet en meer beweging, je genen kunnen veranderen. Die aanpassingen in je levensstijl zouden zelfs de groei van vroege prostaatkanker en borstkanker kunnen stopzetten. Is het dan zo simpel? Volgens de miraculeuze onderzoeksresultaten van Dr. Dean Ornish wel, ja. Eet gezonder, verminder je stress, beweeg meer, verdiep je liefdesrelaties en beweeg. Met die ‘simpele’ opdracht kan je zelfs je hersenen doen toenemen. Je grijze massa krijgt namelijk meer bloed en zuurstof en zou dus meetbaar groter worden bij voorgenoemde aanpassingen in de levensstijl. Er zijn een paar methodes om je hersenen meer cellen te laten maken. En die zijn volgens Amerikaanse onderzoeker Dr. Dean Ornish lang niet allemaal saai te noemen. Een greep uit zijn favorieten: chocolade, thee, blauwe bessen, beperkt alcoholgebruik, stressbeheersing en cannabinoïden, die onder andere in marihuana te vinden zijn. Verzadigd vet en suiker, nicotine, opiaten, cocaïne, teveel alcohol en chronische stress zorgen – zoals alom geweten – net voor het afsterven van onze hersencellen. Dr. Ornish heeft op basis van wetenschappelijk onderzoek een programma voor hartziekten ontwikkeld dat bestaat uit een combinatie van volgende onderdelen: dieet, stress-management, stoppen met roken, psychosociale support-groepen en supplementen. Het gecombineerde programma is al zeer succesvol gebleken bij de behandeling van hartziekten. Maar het kan ook als complementaire behandeling bij kanker worden toegepast. Om een ziekte tot staan te brengen of terug te dringen, is uiteraard een grotere verandering in voeding en levensstijl nodig dan voor preventie van ziekte. Aanpas-

“Na drie maanden zagen de onderzoekers verandering van activiteit in ongeveer 500 genen. Schadelijke genen werden uitgezet en beschermende genen werden aangeschakeld.”

singen in voeding en levensstijl kunnen wel pas van invloed zijn, als de veranderingen groot genoeg zijn. Het resultaat zou er niet om liegen: niet alleen verminder je aanzienlijk het risico op hartziekten, kanker en andere ziekten, je verliest gewicht en wint gezondheid. Beter in bed Het dieet dat Dr. Ornish aanbeveelt is een vetarm dieet met veel groenten, fruit, bonen, granen en sojaproducten in hun natuurlijke vorm. Voedsel zoals fruit, groenten, granen en bonen bevatten duizenden bestanddelen met een beschermende werking tegen onder andere kanker en hartziekten. Bij dit dieet worden de volgende voedingssupplementen aanbevolen: multivitaminen met vitamine B12: 1 per dag; omega-3 vetzuren: 3 gram per dag (zowel voor mannen als vrouwen); volvet

soja-product: 1 portie per dag. Een volvet sojaproduct wordt gedefinieerd als sojavoedsel dat 3-6 gram vet bevat dat van nature aanwezig is in sojabonen. Sojasupplementen worden niet aanbevolen. Het programma zou voor een betere bloeddoorstroming zorgen, waardoor je minder snel oud wordt en je huid minder snel verrimpelt. Zijn proeven toonden zelfs aan dat tumorgroei werd tegengehouden bij 70 procent van de mensen die de aanpassingen uitvoerden en slechts negen procent in de vergelijkingsgroep. Zelfs de geslachtsorganen zouden een betere doorbloeding krijgen, wat de seksuele prestaties verbetert. In een kleine studie werd ook onderzoek gedaan op 30 mannen met een milde vorm van prostaatkanker. Ze hadden er vrijwillig voor gekozen om geen conventionele behandeling zoals een operatie, bestraling of hormoontherapie te volgen. Wat ze onder begeleiding van Dr. Ornish wel deden was drie maand lang fruit, groenten, volkorenproducten, peulvruchten en sojaproducten eten. Ze gingen ook regelmatig bewegen, zoals een half uur wandelen per dag en deden dagelijks aan meditatie om stress te beperken. De mannen verloren uiteraard gewicht, hadden een lagere bloeddruk en genoten van andere gezondheidsvoordelen. Maar wat vooral opmerkelijk was, zijn de veranderingen op dieper niveau die ze opmerkten bij een vergelijking van stalen van de prostaat voor en na de behandeling. Na drie maanden zagen de onderzoekers verandering van activiteit in ongeveer 500 genen. Schadelijke genen werden uitgezet en beschermende genen werden aangeschakeld. De activiteit van de genen die ziekten voorkomen nam toe en aanwezigheid van genen die ziekten bevorderden, zoals borst- en prostaatkanker, nam af. Dr. Ornish: “In slechts drie maanden kan je honderden genen veranderen door eerst zelf te veranderen. En niet alleen mannen met prostaatkanker hebben hier baat bij, iedereen heeft hier gezondheidsvoordelen bij. De voedingsaanpassingen, beweging en warme sociale omgeving zorgen samen voor een uitzonderlijk immuunsysteem.”

2017 wordt een feestelijk jaar voor Koi & Co. Naast het vieren van het 10-jarig bestaan nam de vijveren aquariumspecialist ook recent zijn intrek in een nieuwe locatie. Vanaf nu kan iedere vis- & vijverliefhebber terecht in de bekende ‘glazen piramide’ gelegen langs de A12 in Westrode. Een nieuwe stek die meteen ook een nieuw hoofdstuk inluidt waarbij niet enkel de verkoop, maar vanaf nu ook het zelf kweken van vijveren aquariumplanten en vissen centraal komt te staan.

KOI & CO. NEEMT INTREK IN ‘GLAZEN PIRAMIDE’ LANGSHEEN A12 Zaakvoerder Dirk Verdoodt: “De nieuwe locatie die we nu nog volop renoveren, biedt ons de ruimte om een jarenlange passie voor het cultiveren van planten, eindelijk in de praktijk om te zetten. We beschikken voortaan over 1.700 m² binnen- en 10.000 m² buitenoppervlakte. Ruimschoots voldoende dus om de komende jaren een mooi en uitgebreid gamma aan vijveren aquariumplanten uit te bouwen. Naast het cultiveren van waterplanten zullen we ons ook meer en meer gaan toeleggen op het in-huis opkweken van aquariumvissen, Koi en andere vijvervissen. Op die manier kunnen we een nog ruimere selectie van vissen aanbieden, van klein tot groot.” Ook het delen van expertise en geven van advies is al jarenlang een credo van Dirk Verdoodt. “Te vaak nog ontmoet ik mensen die omwille van overhaaste beslissingen bij aanvang, na verloop van tijd problemen ondervinden met hun vijver of zwemvijver. Een foutieve inplanting, onvoldoende diepte of een verkeerde afwerking leveren al gauw heel wat kopzorgen op. Net om die reden houd ik eraan om vooraf grondig met de klant te overleggen en goed in kaart te brengen wat hij of zij precies wil. Vanaf het voorjaar van 2017 gaan we zelfs een stap verder en starten we met een aantal workshops, zowel voor particulieren als professionals. Doel is om onze kennis op die manier te delen en ervoor te zorgen dat eenieder met een sier- of zwemvijver, er ook trots kan op zijn.”

TIP VAN VIJVERSPECIALIST DIRK VERDOODT, KOI&CO

“Moet ik tijdens de wintermaanden mijn vijvervissen voederen?” “Ieder seizoen heeft zijn specifieke voeding, ook de winter. We hebben allemaal graag een nette vijver bij aanvang van de winter. Een vijver die echter ontdaan is van afgevallen bladeren of afgestorven planten zal ervoor zorgen dat de vissen in de winter, wanneer zij niet worden gevoederd, niets te eten vinden. Stoppen met voeren met Allerheiligen en pas opnieuw beginnen vanaf Pasen betekent dat de vissen voor een periode van maar liefst zes maanden zonder voer komen te zitten. Het gevolg hiervan is dat de vissen erg verzwakt de lente ingaan en ook om de minste reden ziek kunnen worden. Mijn advies is daarom om tijdens de wintermaanden aangepaste voeding voor uw vijvervissen te voorzien, weliswaar in aangepaste hoeveelheden. Ook hier geldt nog steeds de regel dat de hoeveelheid eten, in maximaal 2 minuten opgegeten moet zijn.” Gebruik onderstaand overzicht als leidraad: Watertemperatuur < 3°C

stoppen met voederen

3-8°C

wintervoeding, enkel bij mooi weer wanneer de vissen zich laten zien

8-12°C

wintervoeding, 2 tot 3 keer per week

12-15°C

basisvoeding, 1 keer per dag

15-20°C

basisvoeding, 2 tot 3 keer per dag

20-30°C

basisvoeding of zomervoeding (extra kleur en groei), 2 tot 3 keer per dag

> 30°C

basisvoeding of zomervoeding (extra kleur en groei), 1 keer per dag

Ook tijdens de renovatiewerken bent u reeds welkom: Koi & Co. | Patatestraat 106 | 1861 Meise-Westrode (nieuw adres) T. 052 508 707 | www.koi-co.be | info@koi-co.be Tijdens de wintermaanden geopend Dirk Verdoodt Zaakvoerder Koi&Co

op woensdag (13u00-18u00), zaterdag (09u00-18u00) en zondag (10u00-13u00).

Auto Wat verandert er dit jaar op de weg? Het jaar is nog maar net begonnen, het is je dus vergeven als je nog niet alle nieuwe wegregels kent. WIEPER biedt je met plezier een overzicht van alle aanpassingen, waaronder de lage-emissiezone in Antwerpen, de snelheidsverlaging naar 70km/u in Vlaanderen en het ecovignet in Frankrijk. Snelheidsverlaging in Vlaanderen Buiten de bebouwde kom in Vlaanderen mogen we sinds de start van dit jaar maar 70 km/u rijden in plaats van 90 km/u. Ook op wegen met twee maal twee rijstroken zonder middenberm. Maar die nieuwe beperking geldt alleen op Vlaams grondgebied, niet daarbuiten. Let wel op waar je precies rijdt, want de overgang van het ene naar het andere gewest staat niet altijd duidelijk aangegeven. Misschien dan toch eens de lijnen van de taalgrenzen uit het hoofd leren? Drones om ongevallen vast te stellen De politie krijgt drie drones om snel ongevallen vast te stellen. De toestellen, uitgerust met infraroodcamera’s, zullen gebruikt worden om de locatie en de omstandigheden van een ongeval of een incident te bepalen. Dit versnelt het werk van de politie en experts. De drones maken het ook mogelijk de interventietijd te beperken en verkleinen zo het risico op files. Benzine SP95-E10 Het is sinds 1 januari moeilijker geworden om Super 95 te tanken, gezien die plaats gemaakt heeft voor SP95-E10. E10 staat voor tien procent ethanolgehalte (voordien 5 procent). Auto’s die ouder zijn dan tien jaar, kunnen niet allemaal even goed tegen het mengsel. Op de website van Febiac kan je nakijken of jouw wagen compatibel is. Als dat niet het geval is, kan je overschakelen naar Super 98. Door de verhoogde olieprijzen mag je trouwens ook duurdere brandstof verwachten. Diesel zal sneller in prijs stijgen door een verzoek van de federale overheid om het prijsverschil tussen diesel en benzine te verkleinen. Antwerpen beperkt toegankelijk Geniet er nog even van, want vanaf 1 februari voert Antwerpen een lage-emissiezone in. Voertuigen moeten minstens voldoen aan de Euro 3-norm – én een roetfilter hebben voor diesels of de Euro 1-norm voor benzine, anders worden ze niet toegelaten in de stad Antwerpen. Voor dieselwagens met Euro 3-norm zal een vergoe20

ding van 20 euro per dag of 350 euro per jaar gevraagd worden, de rest – van Euro 4 tot Euro 6 bij de diesels en van Euro 1 tot Euro 6 bij de benzines – mag gratis binnen. Eraan ontsnappen is moeilijk gezien de controle automatisch gebeurt via camera’s die nummerplaten lezen. Voertuigen met buitenlandse inschrijving of Euro 3-wagens met roetfilter moeten zich op internet registreren om een boete te vermijden. Start installatie nieuwe trajectcontroles In Vlaanderen komen 240 nieuwe camera’s en Wallonië krijgt er 150 bij. Die zullen de nummerplaten controleren op autowegen en snelwegen in de strijd tegen banditisme en terrorisme. Maar ze worden uiteraard ook gebruikt voor trajectcontroles. De installatie gaat dit jaar van start, maar zou pas volledig zijn in 2018. Gemakkelijker parkeren in de hoofdstad Wie in Brussel woont, weet dat de bewonerskaart soms niet geldig is aan de overkant van de straat. En dat omwille van de indeling en de autonomie van gemeentes. Door de straat over te steken, bevond je je namelijk soms in een andere gemeente. Het gewest wordt in 2017 in zones onderverdeeld en de inwoners hebben het recht om in een zone van anderhalve vierkante kilometer rond hun woonplaats te parkeren, zelfs buiten hun eigen gemeente. Duurdere penale boetes Boetes na uitspraak van de rechter – ook wel penale boetes genoemd – worden sinds dit jaar niet langer met factor zes, maar wel met 8 vermenigvuldigd. Simpel gezegd: bepaalde inbreuken op de wegcode worden duurder. Rijden met gsm in de hand zal je bijvoorbeeld 40 euro meer kosten. En onder invloed rijden, wordt 400 euro duurder. De verhoging geldt niet voor onmiddellijke inningen. Ecovignet in Frankrijk Vanaf 16 januari 2017 wordt het ecovignet noodzakelijk om je te verplaatsen in Parijs. Dat is nu al het geval bij vervuilingspieken in Grenoble. Wel geldt de verplichting momenteel alleen voor

Franse bestuurders aangezien je nog geen vignet (ongeveer 5 euro) kan kopen voor auto’s die in het buitenland zijn ingeschreven. Dat wordt wel mogelijk in de loop van het jaar, maar alleen via internet en met een leveringstermijn van meer dan tien dagen. Gelukkig is het ecovignet niet helemaal onmisbaar. Het inschrijvingsbewijs van de auto volstaat om in de straten van Parijs te rijden of in Grenoble tijdens verbruikspieken. Maar zonder vignet loop je een hoog risico gestopt te worden door de politie voor een controle van de papieren, zeker als je rijdt met een dieselwagen van meer dan tien jaar oud. Het ecovignet zal de invoering van lage-emissiezones in Frankrijk ongetwijfeld versnellen. Blauw vignet in Duitsland Het groene vignet als toegangsticket voor de meeste Duitse steden wordt binnenkort vergezeld door een nieuw blauw vignet. De Umweltzones waren bijna volledig verboden terrein voor alle vignetten behalve het groene. Maar binnenkort lanceert de Duitse overheid een blauw vignet voor Euro 6b-voertuigen. Dat wordt normaal gezien in het najaar van 2017 gelanceerd. Dat betekent dat de milieuzones in 2018 en 2019 kunnen evolueren en bepaalde wijken mogelijk alleen toegankelijk worden voor auto’s met een blauw vignet, en dus de minst vervuilende auto’s (elektrisch, CNG, hybride en Euro 6b). Tol in Duitsland Opgelet: de Duitse snelwegen zijn binnenkort niet meer gratis. In de loop van de zomer of herfst wordt een systeem van wegentol ingevoerd. Hogere tolprijzen In Frankrijk wordt de péage voor snelwegen, bruggen en tunnels duurder vanaf 1 februari. De verhoging bedraagt 0,76 tot 1,20 procent. In Oostenrijk wordt het vignet zoals elk jaar duurder. Een vignet voor tien dagen kost je 8,90 euro. Voor Zwitserland (40 CHF) of de Liefkenshoektunnel in Antwerpen (4,95 of 6 euro) verandert er niets.

Auto Autosalon 2017: de nieuwigheden Op zaterdag 14 januari opent de Brusselse Expo opnieuw tien dagen zijn deuren voor het Autosalon. Zowat alle autoen motormerken die op de Belgische markt aanwezig zijn, stellen er met plezier hun nieuwste pronkstukken voor. Het is dé afspraak van het jaar voor elke liefhebber van auto’s, bromfietsen, scooters en motoren. Wij bekeken alvast enkele nieuwigheden die het 95ste ‘European Motor Show Brussels’ voor ons in petto heeft. model legt de focus op (semi)zelfrijdende technologie, connectiviteit en rijhulpsystemen. Zonder daarbij aan het legendarische rijplezier te komen, natuurlijk. De 5-Reeks belooft bovendien een sprint van 0 naar 100 in amper 7,5 seconden. Audi A5 Sportback

Audi Audi Q5 De tweede generatie van Audi’s middelgrote SUV ziet er duidelijk gespierder uit, maar tegelijk ook beter gestroomlijnd en ranker. De lijst met mogelijkheden is deze keer zodanig uitgebreid dat de Audi-verkopers best een diploma ‘nieuwe technologie’ op zak kunnen hebben. Het tot in de puntjes verfijnde onderstel komt geraffineerder voor de dag dan de vorige versie en is ook niet meer zo stug. A5 Sportback & S5 Coupé Liefhebbers van de A5 mogen zich in de handen wrijven, want het lijnenspel van de A5 Sportback en de S5 Coupé is dik in orde. Zoals alle nieuwe modellen van Audi is ook de A5 lichter geworden en helemaal up-to-date wat hun infotainmentsysteem betreft. Zo zijn heel wat functies op afstand te bedienen via je smartphone of smartwatch: van sluiten en ontgrendelen tot lokaliseren van de wagen, het kan allemaal vanuit de losse pols. A4 Avant g-Tron De A4 Avant is – na de A3 Sportback – de tweede Audi met een aandrijving op gecomprimeerd aardgas. Die kleinere ecologische voetafdruk wordt beloond met flink wat rijplezier. Een elektronische regelaar past voortdurend de druk aan tussen de CNG-tanks en de gemeenschappelijke inspuitbuis. Audi belooft een gemiddeld CNGverbruik van 4kg/100 km, wat gelijk staat aan 3,5 euro. Met de tank van 19kg kom je in theorie al 500 km ver.

M760Li Opnieuw een debuut voor het Autosalon: deze topversie binnen de 7-Reeks. Het bevestigt nogmaals dat BMW een van de weinige constructeurs is die nog op grote schaal de absolute must op motorvlak bouwt: een V12. Het optionele M Driver Pack voert de topsnelheid op tot een (begrensde) 305 km per uur. 3.0 CSL Hommage R Dit uniek model maakt deel uit van de Hommage-conceptcars, een reeks die door de designafdeling van BMW werd bedacht om enkele iconische modellen uit de merkgeschiedenis in de bloemetjes te zetten. De 3.0 CSL Hommage R kwam er om de veertigjarige aanwezigheid op de Amerikaanse markt te vieren. Toen wist het Duitse merk onder andere via de autosport faam te verwerven in de Verenigde Staten, vooral met de 3.0 CSL, die in de VS tal van races won.

BMW 3.0 CSL Hommage R

Renault Scenic

BMW

Renault

5-Reeks De zevende generatie van de 5-Reeks viert zijn Europese première op het autosalon. Het nieuwe

Scénic Een van de populairste gezinswagens krijgt zijn Belgische vuurdoop. Zowel de Scénic als de

Grand Scénic hebben voortaan een SUV-achtige look, waaronder een langere wielbasis en bredere sporen rusten. Boven op de vele technische nieuwigheden zoals zijn rijhulpsystemen en het R-Link 2 is de Scénic verkrijgbaar in tien motorversies met vermogens van 95 tot 160 pk (benzine of diesel), met een manuele of een gerobotiseerde versnellingsbak.

Volvo XC90

Volvo S90/V90 De S90 staat op het modulaire platform SPA dat werd geïntroduceerd door de XC90 en is 11 centimeter langer dan zijn voorganger. Het grootste deel daarvan zit hem in de wielbasis, die met 10,6 centimeter toenam, wat goed nieuws is voor de passagiers. De V90 heeft een meer uitgesproken sportieve lijn. Onder de motorkap zijn net als bij de XC90 enkel tweeliter-viercilinders te vinden. In tegenstelling tot de Duitse rivalen verkiezen de S90 en V90 een standing vol comfort boven sportiviteit. XC90 De tweede generatie van de XC90 symboliseert de revolutie van het merk en de toetreding van de Zweden tot een nieuw tijdperk. Het nieuwe model is niet alleen groter, ruimer en comfortabeler, ze wordt aangedreven door een ‘kleine’ tweeliter-viercilinder die op benzine tot 320 pk kan leveren en als diesel tot 235 pk. Daarnaast is ook een plug-in hybrideversie van 407 pk beschikbaar. Fiat Tipo Het toonbeeld van een functionele wagen die betaalbaar is zonder dat het lowcostgevoel ervan afdruipt. Op onze markt werden intussen pagina 24

Auto SkyActiv-G-benzinemotoren van 1,5 en 2,0 liter, gekoppeld aan een manuele versnellingsbak of – en dat is de andere grote nieuwigheid – een zestrapsautomaat. Fiat Fullback

de vijfdeurs en breakversie gelanceerd, twee varianten die recht hebben op een specifiek radiatorrooster en leddagrijlichten. Binnenin krijgt het model een volledig ander en beter afgewerkt dashboard mee, waarin plaats is voor een opgewaardeerd infotainmentsysteem. Fullback Voor het eerst heeft Fiat een volwaardige pick-up met ladderchassis en inschakelbare vierwielaandrijving in zijn gamma. De Fullback is een combinatie van de personenwagens van Fiat en het Professional-gamma van de constructeur. Onder de motorkap ligt de Japanse 2.4-diesel, die 180 pk en 430 Nm doorgeeft aan een klassieke automaat. In ons land bestaat de Fullback enkel als luxueuze topversie.

Mitsubishu ASX

Mitsubishu ASX De ASX onderging zonet een facelift: er werden achttienduimvelgen toegevoegd en een aerodynamische antenne. In het dashboard verschijnt een nieuw multifunctioneel navigatiesysteem met een scherm van 6,5 duim, dat compatibel is met Apple CarPlay en Android Auto. In het motorcompartiment maakt een nieuwe 1.6-diesel zijn opwachting ter vervanging van de oude 1.8. Hij ontwikkelt 115 pk en is gekoppeld aan een manuele versnellingsbak met zes verhoudingen.

Mazda 6

6 Net als de Mazda 3 krijgt ook de 6 de functie GVectoring Control, die de koppeling bij het insturen lichtjes aftopt. Daarmee houdt de grote 6 onderstuur beter onder controle en kan hij rekenen op een geoptimaliseerde trekkracht, wat alleen maar voordelen oplevert tijdens het rijden. Voor de rest zouden de motoren discreter zijn geworden en werd de veiligheidsuitrusting verbeterd.

SsangYong XLV Het nieuwste model onderscheidt zich met zijn verhouding prijs-kwaliteit en zijn weggedrag. De XLV neemt niet alleen het platform, maar ook de wielbasis , de voorpartij, het interieur en de motoren over van zijn compactere broer de Tivoli. Het grootste verschil zit hem in de achterpartij, en dan vooral achter de achtertrein. Het nieuwste model is namelijk 24 cm langer dan de Tivoli, wat volledig de koffer ten goede doet. Met 720 tot 1440 liter wanneer je de achterbank neerklapt, is die dan ook indrukwekkend voor een auto van minder dan 4,5 meter.

Mercedes E-KLASSE BREAK Door zijn formaat en koffergrootte is de E-Klasse Break al jarenlang een vaste waarde in het breaksegment. Het meer verfijnde silhouet van de nieuwe generatie doet geen afbreuk aan zijn kwaliteiten als luxeverhuiswagen. Bovendien biedt Mercedes zijn E Break nu zelfs in een All Terrain-versie aan. AMG GT ROADSTER Deze supersportieve cabrio is verkrijgbaar met 476 pk of – als GT C – met 557 pk. In beide gevallen zorgt onder de lange motorkap de 4 liter grote biturbo-V8 voor het nodige geronk. De roadster doet een beroep op een stoffen kap, die in amper 11 seconden volledig automatisch open- of dicht gaat. Dat kan zelfs tijdens het rijden, althans toch tot een snelheid van 50 km/h.

OUTLANDER De derde generatie van de Outlander onderging opnieuw enkele wijzigingen. In de vorige update kreeg de Outlander onder andere een sterk verbeterde afwerking, botssensoren en een NOxfilter voor de dieselversie om te voldoen aan de Euro 6-norm. Voor 2017 krijgt hij net als de plugin hybride PHEV een nieuwe middenconsole met een elektrische parkeerrem, een 360-gradencamera en stuurwielverwarming.

Mercedes AMG GT Roadster

Mini John Cooper Clubman

Mazda

Mini

MX-5 RF De MX-5 is nu nog straffer met ondermeer een wegklapbaar dak. Terwijl bij de ‘oude’ MX-5 Roadster Coupé het dak volledig onder de gordellijn werd opgeborgen, verdwijnt hier alleen het bovenste deel, wat van deze MX-5 een soort targa maakt. Onder zijn motorkap vinden we de

John Cooper Clubman De Clubman is voor het eerst te zien in België en is de eerste Mini die het ALL4-systeem combineert met een 2 liter van een dikke 230 pk. Het zou moeten helpen om in 6,3 tellen aan 100 km/u te staan. Het Electronic Differential Lock Control verdeelt het vermogen over de voorwie-

len en zou er dus voor moeten zorgen dat je niet alleen snel bent op een rechte lijn, maar ook in je bochtenwerk.

SsangYong XLV

Toyota SUV C-HR

Toyota SUV C-HR De grote primeur voor het Japanse merk wordt de C-HR, een hybride in een sportieve stijl die beschikbaar is met de 1.8 VVT-i hybride aandrijving van de Prius, maar daarnaast ook met andere motorisaties geleverd kan worden. Plug-in Prius Deze uitbreiding in het Prius-aanbod pakt uit met een iets andere stijl en die tot 63 km volledig elektrisch kan rijden. Nissan Micra Nissan brengt deze stadsauto in Belgische primeur naar het Nissan Micra Autosalon. Het uiterlijk van deze wagen is volledig opgefrist: gedaan met het bolle snoetje, de Micra krijgt een V-vorming radiatorrooster, boemerangvormige koplampen en een krachtlijn over heel zijn flank. De auto kan volledig gepersonaliseerd worden: er zijn maar liefst 125 combinatiemogelijkheden. Er werd ook aandacht geschonken aan de veiligheid met 360-gradencamera's, een verkeersbordenherkenning en automatische grote lichten.

kruiswoordraadsel

ONTDEK NÚ JE TALENT 10.04.30

OPLOSSING: PP.03 1

Nieuw jaar, nieuwe voornemens. De kans is groot dat je al altijd iets wou aanleren, maar dat het er nooit echt van gekomen is. Laat uitstel geen afstel worden en grijp nú opnieuw je kans. Wie weet spreek je je volgende vakantie in Spanje al een hartig woordje Spaans. Of koester je eerder de ambitie om een ware wijnkenner te worden? Wat de droom ook mag zijn, CVO M&T is in elk geval de aangewezen plek om ze eindelijk in vervulling te zien gaan. Wat de mogelijkheden precies zijn? Daarvoor leggen we ons oor te luisteren bij directrice Annick Vanbossuyt.

OPLOSSING: MINNARES roofdier

land in Afrika

kledingstuk

innemend

6 nachtvogel

herhaling v.e. misdrijf

telwoord

gierigaard

ritmestokje

lichtgevende buis wazig

lijn

modetrend

2 zangnoot

pottenbakkersklei

“De kook- en wijncursisten gaan regelmatig op culinair avontuur en de taalcursisten vertrekken zelfs op citytrip.” WAT HEEFT CVO M&T IN PETTO VOOR HET TWEEDE SEMESTER?

dierenverblijf namaak

verwensing

pret

herbergier grappenmaker

groot ongeluk

inleidend gedeelte

betaalplaats

erwtensoep

reeds verfstof

hetzelfde

7 gegevens

schouderblok

deel v.e. fiets

radon

inwendig orgaan familielid

soldatenkost

plant

klein hapje

wild zwijn

verlegenheid

schenkgerei Greenwichtijd

overlevering

oude lengtemaat

VANBOSSUYT: “Dat kunnen ze zeker. We bieden speciaal instapcursussen aan in Merchtem, Ternat, Sint-KatherinaLombeek, Dilbeek, Groot-Bijgaarden en Liedekerke. En dat aanbod is behoorlijk ruim: van hovenierslessen, taalcursussen en een ICTopleiding tot koken en cursussen Nederlands voor anderstaligen. Het hele jaar door kan je lezingen volgen en instappen in korte cursussen. CVO M&T is laagdrempelig en dat willen we ook zo houden.” BEDANKT VOOR HET GESPREK!

Europese rivier

verbod

hoofdpost

voorzetsel

ANNICK VANBOSSUYT: “We bieden het hele jaar door interessante en leerrijke cursussen aan, maar wat minder geweten is, is het uitgebreide sociaal contact dat elke cursus met zich meebrengt. In de sfeer van elke opleiding proberen we zo vaak mogelijk vergaarde kennis in de praktijk om te zetten. Zo gaan de kook- en wijncursisten regelmatig op culinair avontuur en gaan de taalcursisten zelfs op citytrip. Bij de cursus Nederlands voor anderstaligen vinden we het dan weer belangrijk dat eenieder zijn of haar gemeente leert kennen. Daar slagen we in door samen te werken met de integratie- en gemeentediensten en vrijwilligers. Het loont niet om een taal of vaardigheid louter van achter een schoolbank te leren. Wij gaan verder dan de typische leerschool.” KUNNEN GEÏNTERESSEERDEN OOK STARTEN IN JANUARI OF HEBBEN ZE DAN METEEN EEN ACHTERSTAND OP DE ANDEREN?

aansporing

Vind het volledige aanbod op www.cvomt.be . Je bent welkom op een extra INFOSESSIE TKO, tweedekansonderwijs, met toelichting over onze beroepsopleidingen op woensdag 18 januari 2017, van 18.00u. tot 19.30 u. in vestiging Merchtem, Dendermondestraat 26. Je kan je doorlopend inschrijven via de website www.cvomt.be. Inschrijven ter plaatse kan van maandag tot donderdag, tussen 18.00 u. en 21.30 u. CVO Merchtem - Dendermondestraat 26 - 052 37 07 30 infomerchtem@cvomt.be CVO Ternat - Statiestraat 37 - 02 582 86 29 - infoternat@cvomt.be

Superman Eindelijk bewezen: dit maakt ons écht gelukkig Wat houdt ons gezond en gelukkig, ons leven lang? Als je nu zou investeren in een toekomstige beste versie van jezelf, waarin zou je dan je tijd en energie steken? Houden je nieuwe voornemens in harder te werken of meer tijd door te brengen met familie? Een grootschalig onderzoek van de universiteit van Harvard heeft eindelijk een antwoord op de eeuwenoude vraag: wat maakt ons nu écht gelukkig Tijdens een recente enquête werd aan millennials gevraagd wat hun belangrijkste levensdoelen waren. Daarin koos meer dan de helft voor rijkdom en roem als belangrijk doel. Niet abnormaal als je weet dat ons van jongs af aan ingeprent wordt dat we harder moeten werken en meer moeten bereiken. Want die zaken zouden leiden tot een goed leven. Welke invloed onze levenskeuzes uiteindelijk hebben op onze toekomst, kunnen we nooit echt weten. Het grootste deel van onze kennis over het menselijke leven komt namelijk voort uit vragen over het verleden. En die terugblik is verre van 100% correct. We vergeten veel van wat ons in het leven overkomt, en soms is ons geheugen op z’n minst creatief te noemen. Wat als we mensen konden bestuderen van hun tienerjaren tot hun oude dag om te zien wat mensen echt gelukkig en gezond houdt? Wel, dat heeft de Amerikaanse universiteit Harvard gedaan. Het Harvard-onderzoek naar volwassen ontwikkeling is wellicht het langstlopende onderzoek naar volwassen leven dat ooit werd uitgevoerd. Maar liefst 75 jaar lang werd het leven van 724 mannen jaarlijks opgevolgd. Er werd hen over hun werk, huiselijk leven en gezondheid gevraagd,

zonder – uiteraard – vooraf te weten hoe hun levensverhaal zou uitdraaien. Sinds 1938 werden twee groepen mannen gevolgd. De eerste groep stapte in het onderzoek tijdens hun tweede jaar aan Harvard. Ze studeerden allemaal af tijdens de Tweede Wereldoorlog en de meesten vochten daarna in de oorlog. De tweede groep die gevolgd werd, waren jongens afkomstig uit de meest achtergestelde Amerikaanse buurten van de jaren dertig. De meeste woonden in sociale woningen, vaak zonder stromend water. Toen ze in het onderzoek stapten, werden alle tieners geïnterviewd en medisch onderzocht. De onderzoekers zochten hen thuis op en interviewden ook hun ouders. Die tieners werden volwassen en leidden allerlei levens. Ze werden fabrieksarbeider, advocaat, metselaar en arts, eentje werd zelfs president van de VS. Sommigen werden alcoholist, enkelen schizofreen. Een aantal klommen op op de maatschappelijke ladder, van beneden tot helemaal boven, en anderen maakten dezelfde reis andersom. Gezonde relatie, gezond lichaam Om het beste beeld te krijgen van het leven van de deelnemers, werden ze jaarlijks

uitgebreid geïnterviewd vanuit hun huiskamers. De onderzoekers kregen ook om de twee jaar een medisch dossier van hun artsen. Ze trokken bloed, scanden hun hersenen en praatten met hun kinderen. Ze maakten eveneens opnames van hun gesprekken met hun vrouw over hun diepste zorgen. Wat hebben ze geleerd uit de tienduizenden pa-

“Maar liefst 75 jaar lang werd het leven van 724 mannen jaarlijks opgevolgd.” gina’s informatie die ze opstelden over die levens? De lessen gaan in elk geval niet over rijkdom of roem of alsmaar harder werken. De duidelijkste boodschap uit het 75-jarig onderzoek is dit: goede relaties houden ons gelukkiger en gezonder. Er werden drie grote lessen geleerd over relaties. De eerste is dat sociale banden echt goed voor ons zijn, en dat eenzaamheid dodelijk is. Het blijkt dat mensen met meer sociale banden met familie, vrienden, een gemeenschap, gelukkiger zijn, fysiek gezonder, en dat ze duidelijk langer leven dan mensen met minder relationele banden. De ervaring van eenzaamheid blijkt giftig te zijn. Mensen die meer geïsoleerd zijn van anderen dan ze zelf willen, vinden zichzelf minder gelukkig, hun gezondheid verzwakt sneller tijdens de middelbare leeftijd, hun hersenen gaan sneller achteruit en ze leven minder lang dan mensen die niet eenzaam zijn. We weten dat je eenzaam kan zijn in een mensenmassa en in een huwelijk. De tweede grote les die geleerd moet worden, is dat het niet zomaar gaat om hoeveel vrienden je hebt en of je in een vaste relatie zit, maar dat het draait om de kwaliteit van je nauwe relaties. Als je midden in een conflict zit, is dat slecht voor je gezondheid. Huwelijken vol conflicten, zonder veel genegenheid zijn heel slecht voor onze gezondheid, slechter wellicht dan echtscheidingen. En leven in goede, warme relaties biedt bescherming. pagina 30

Superman

Geheugenverlies door geschonden vertrouwen Toen de onderzochte mannen halverwege de 80 waren, keken de onderzoekers terug naar hun middelbare leeftijd om te zien of ze konden voorspellen wie een gelukkige, gezonde tachtiger zou worden en wie niet. Toen ze alles wat ze over hen wisten op hun vijftigste verzamelden, waren het niet hun cholesterolcijfers die voorspelden hoe ze oud zouden worden. Het was hun tevredenheid over hun relaties. De mensen die op hun vijftigste het meest tevreden waren over hun relaties, waren het gezondst op hun tachtigste. Goede relaties geven ons een buffer tegen een aantal kwalijke kantjes van het ouder worden. De mannen en vrouwen met de meest geluk-

kige relaties meldden, na hun tachtigste, dat ze op de dagen waarop ze fysiek het meest leden, even gelukkig bleven. Maar de mensen in ongelukkige relaties meldden dat hun fysieke pijn, op dagen waarop die het ergst was, verhoogd werd door emotionele pijn. Een derde grote les over relaties en gezondheid is dat goede relaties niet alleen ons lichaam beschermen, maar ook ons brein. Blijkt dat in een veilige, hechte relatie zitten met iemand na je tachtigste, je beschermt. Mensen met een relatie waarin ze ervaren dat ze kunnen rekenen op de ander in tijden van nood, behouden langer een scherp geheugen. En mensen in relaties waarin ze echt niet op de ander kunnen rekenen, die mensen ervaren sneller dat hun geheugen

achteruitgaat. Die goede relaties moeten echt niet altijd vrij van zorgen zijn. Sommige tachtigjarige koppels kibbelden voortdurend, maar zolang ze het gevoel hadden dat ze echt op de ander konden rekenen in kwade tijden, hadden die ruzies geen negatief effect op hun geheugen. De boodschap dat goede, hechte relaties goed zijn voor onze gezondheid en welbevinden, is wijsheid zo oud als de straat. Waarom is ze dan zo lastig te begrijpen en zo makkelijk te miskennen? Mensen lijken geprogrammeerd om voor snelle oplossingen te gaan. Het harde werk van zorg dragen voor familie en vrienden is niet sexy of glamoureus, het is levenslang. De mensen in het 75-jarig onderzoek die het gelukkigst waren na hun pensioen hadden actief gewerkt aan de vervanging van werkvrienden door nieuwe pensioenvrienden. Net als de millennials geloofden velen bij hun start als jongvolwassenen dat ze roem en rijkdom en welslagen moesten nastreven om een goed leven te leiden. Het jarenlange onderzoek toonde voortdurend aan dat de mensen die het best gedijden, zich overgaven aan relaties met familie, vrienden, een gemeenschap. Een eeuwenoude wijsheid die ironisch genoeg zelden nagestreefd wordt.