Wieper Magazine juli 2019 - Editie KB by MEDIJAN Publishing

EDITIE KLEIN-BRABANT

JULI 2019 ADVERTEREN? JAN MOENS: 0479/70 07 59 VOLGENDE VERSCHIJNING: 11 SEPTEMBER 2019

FOCUS

Gezond&wel

HOE (ON)GEZOND IS SOJA?

Lifehacks

13 TRAVELHACKS die je vakantie nóg beter maken Vakantie

Zo ga je om met VERVELENDE GELE ZOMERBEESTJES

WAAROM DE ZEESPIEGEL OOK KAN DALEN ALS DE IJSKAPPEN SMELTEN

Dossier

DIT WIST JE NOG NIET over zonnecrème Culinair

5 SMAKELIJKE IDEETJES voor je volgende barbecue WWW.WIEPER.BE | JAARGANG 12 | NUMMER 123

Eropuit

DE LEUKSTE GRATIS FESTIVALS van 2019

“Wat wij doen, wordt nergens anders ter wereld gedaan.”

JELLE CLEYMANS

WELKOM

B e s t e l e z e r, Beste lezer,

Jawel, het groot verlof staat voor de deur. En of u nu op reis gaat of niet, één ding is zeker: het belooft een mooie zomer te worden. Want dat het klimaat warmer wordt, weten we allemaal. Maar het goede nieuws daarbij is dat we voorlopig onze voeten droog zullen houden. Voor wie het toch niet vertrouwt en zich liever uit de voeten maakt, zorgen we voor een helpende hand, met onze reishacks. Want slim bent u nooit genoeg. En wie straks onder de zwoele zomerzon plant te bronzeren, vertellen we graag meer over het hoe en waarom van die onvermijdelijke zonnecrème. Al staat er tijdens het zomerseizoen natuurlijk meer op het programma; zoals smakelijk barbecueën, gratis festivals bezoeken en jammer genoeg

wellicht ook een blij weerzien met enkele gevleugelde ongewenste gasten. Doet dit alles bij u heel wat vraagtekens verschijnen? Lees dan zeker verder en maak er straks met volle overtuiging een uitroepteken van. Wij wensen u een prettige zomer en uiteraard.. Veel leesplezier! Jan Moens Opmerkingen of suggesties? jan@wieper.be

INHOUD Interview .......................................................................................

Gezond&wel .....................................................................................

Focus ..................................................................................................

Lifehacks ...........................................................................................

Dossier ..............................................................................................

Eropuit ..............................................................................................

Culinair ..............................................................................................

Groooot kruiswoordraadsel ................................................. Vakantie .............................................................................................

++ Jelle Cleymans

++ Hoe (on)gezond is soja?

++ Waarom de zeespiegel ook kan dalen als de ijskappen smelten ++ 13 travelhacks die je vakantie nóg beter maken

++ Dit wist je nog niet over zonnecrème ++ De leukste gratis festivals van 2019

++ 5 smakelijke ideetjes voor je volgende barbecue

++ Zo ga je om met vervelende gele zomerbeestjes

Verschijning: maandelijks Editie: Klein-Brabant Andere editie: Meise-Londerzeel, Grimbergen & Kapelle o/d Bos Totale oplage: 45 000 ex. Juli 2019 Volgende verschijning: 11 september 2

4 16 04 20

Aan huis bezorgd bij ieder gezin in de streek door Bpost Hebt u een exemplaartje gemist? Spreek uw postbode aan of meld het ons, dan doen wij het nodige.

Om in Wieper Magazine te adverteren, contacteer Jan Moens / ++ 0479/700759 / janmoens@medijan.be. Dasmusweg 5a / 1980 Zemst ++ info@wiepermagazine.be ++ www.wiepermagazine.be

WIEPER® is een uitgave van Wieper BVBA Verantwoordelijke uitgever: Jan Moens Wieper is niet verantwoordelijk voor de advertenties van haar adverteerders. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Jelle Cleymans

Wie begin de eeuwwisseling puberde zingt bij het lezen van zijn naam spontaan de soundtrack van de Ketnet-reeks ‘Spring’. Maar hoewel hij nog steeds datzelfde goedlachse karakter heeft, is hij die jeugdige liedjes al lang ontgroeid. Vandaag is hij een gevierd theatermaker en musicalster. Je zag hem al in de hoofdrol van hitmusicals als Kuifje: De Zonnetempel, Robin Hood, ’14-‘18 en ’40-’45. In die laatste kan je hem nog steeds aan het werk zien in Puurs. Hij speelt er Staf, een jongeman die tijdens WOII de kant van de Duitsers kiest. Een verhaal dat volgens hem verteld moet worden, omdat de geschiedenis zich dreigt te herhalen. En dat willen we uiteraard te allen tijde tegenhouden. WIEPER: JE BENT AL SINDS JE 11e OP TV TE ZIEN, STOND HET ALTIJD AL VAST DAT JE ACTEUR ZOU WORDEN?

WIEPER: BEN JE IN JE GESCHIEDENISBOEKEN GEDOKEN OM JE OP JE ROL IN 40-45 VOOR TE BEREIDEN?

JELLE CLEYMANS: “Neen, dat was niet zo’n voor de hand liggende keuze als het nu wel lijkt. Zowel mijn zus Clara en ik kregen wel al jong de kans om geweldig mooie dingen te doen in ‘het wereldje’. Zo hebben we in 1998 beide een rol mogen vertolken in Les Miserables. Hoewel we het op dat mo ment eerder als een hobby zagen, was het wel al meteen een unieke ervaring die ze ons niet meer konden afnemen. Ik heb lang gedacht om beeldregie te volgen, later verwaterde dat idee alweer en dacht ik eraan om geschiedenis te studeren. Dat is voor mij de meest interessante richting, maar je bent er jammer genoeg wel het minst mee. Uiteindelijk kwam Spring op mijn pad en het succes dat we daarmee hadden deed me besluiten om verder te gaan met wat ik deed: zingen en acteren. Ik heb er ruim 15 jaar later nog geen spijt van.”

CLEYMANS: “Ik denk dat het als acteur be langrijker is om je te verdiepen in hoe mensen reageren op bepaalde situaties dan louter op het historisch moment. Bovendien is de situatie die regisseur Frank Van Laecke heeft geschetst vrij helder. Het verhaal gaat over twee broers die uit een heel liefdevol gezin komen en elkaar heel graag zien, en toch knapt er iets in het hoofd van de ene broer waardoor hij zich kan vinden in het gedachtengoed van de nazi’s. Wij kunnen daar vandaag de dag weinig tot geen begrip voor opbrengen, maar de situatie was lang niet zo zwart-wit als we denken. We moeten genuan ceerder worden in het beoordelen van mensen.

“We mogen er niet zomaar vanuit gaan dat iemand slecht geboren is.”

“Het is fascinerend om te zien hoezeer status bij zowel mannen als vrouwen een onderdeel is van de paringsdans.” Dat is iets dat Frank altijd mooi onderstreept in zijn werk. De nazi’s vergeleken de joden met ratten, en tijdens de Rwandese genocide werden de Tutsi’s gezien als kakkerlakken. Bij beiden werd een groep uitgekozen waarvan gezegd werd dat die eigenlijk geen mensen zijn. Door die benadering vergoelijken we onszelf om anderen onrecht aan te doen. En die ingesteld heid is jammer genoeg niet tijdsgebonden. We mogen dan wel vol ontsteltenis kijken naar de genocide in WOII, maar moeten eigenlijk met dezelfde ogen kijken naar wat er nu gebeurt. Ook vluchtelingen bekijken we niet meer als mensen. In de Eerste en Tweede Wereldoorlog sloegen we zelf nog op de vlucht voor wat er zich afspeelde in eigen land. Stel je voor dat je vervol gens aankomt op een bestemming waar ze jou niet willen. Hoe jij je op dat moment voelt.” WIEPER: JOUW PERSONAGE IN 40-45 VLUCHT NIET, MAAR KIEST VOOR DE KANT VAN DE NAZI’S. HOE MOEILIJK IS HET OM JE IN DAT KARAKTER TE VERPLAATSEN? CLEYMANS: “Op een bepaald moment zegt mijn personage: ‘Jullie zien het momenteel nog niet, maar ik heb gelijk en júllie hebben ongelijk.’ Dat doet me heel erg denken aan de problematiek van de Syrië-strijders die we in dit land hebben gehad en de naweeën die we daar nog van ervaren. Soms kunnen mensen iets volgen zonder daar kritisch over na te denken. We hebben allemaal hetzelfde beeld over Syrië-strijders: het is uitschot dat naar daar

pagina 8

Jelle

Cleymans

is getrokken om heel slechte dingen te doen. Er zitten sowieso een aantal gasten tussen die al van in het begin verloren waren. Maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat er zowel mannen als vrouwen – die hun wederhelft gevolgd zijn - tussen zitten waar we anders naar moeten kijken. Misschien is er bij hen gewoon iets in hun hoofd geknapt of zijn ze naar daar vertrokken met een ander ideaal. Ik denk dat de waarheid veel grijzer is dan we denken. We mogen er niet zomaar vanuit gaan dat iemand slecht geboren is. Je hebt mensen die zich heel erg verliezen in een bepaalde religie of in een persoon die niet goed voor ze is. Je zou ervan versteld staan hoe sterk een mens gehersen spoeld kan worden. En dat is ook hoe ik mijn personage probeer neer te zetten: als een goede jongen die meegaat in een gedachtegoed, op een bepaald moment te ver zit en niet meer terug kan. Het is dan wel een verhaal dat zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog, maar ik zie het als een metafoor voor hoe goede mensen zichzelf wel eens in iets kunnen verliezen, maar daarom van inborst niet intrinsiek slecht zijn.”

“We bekijken vluchtelingen niet meer als mensen. Terwijl we in de Eerste en Tweede Wereldoorlog nog zelf op de vlucht sloegen voor wat er zich afspeelde in eigen land.” WIEPER: ZIJN DIE NOG TE REDDEN, DENK JE? CLEYMANS: “Dat zeg ik zeker niet. Maar als ik het debat volg over de kinderen van Belgische IS-strijders die daar in kampen zitten, dan zou ik niets liever hebben dan hen naar hier te halen. Ik vind het onze plicht als maatschap pij om daar gezonde mensen van te maken. Of toch zeker een nobele poging voor te onderne men. We mogen niet in de val trappen om te 8

zeggen dat het ons probleem niet is, want als ze daar met de foute idealen opgroeien, zijn ze wél ons probleem. Nu gaat het nog om onschuldige kinderen, gaan we ons daarop wreken? In de show van 40-45 komt er een scène aan bod waarin de vriendin van mijn personage na de oorlog tot op het bot vernederd wordt. Terwijl zij eigenlijk niets fout gedaan heeft. Ze is verliefd geworden op iemand die de kant van de nazi’s gekozen had, maar zij zelf stond daarom niet uitgesproken aan hun kant. Het is pijnlijk om te zien wat er met haar gebeurt achteraf. De borsten bloot, de haren worden afgeschoren, ze wordt publiekelijk uitgescholden en beklad. De scène is volledig waarheidsgetrouw, want dat is wat na de Tweede Oorlog gebeurde met vrouwen die met de vijand sliepen. Ook wraak is een heel sterke emotie. Het is belangrijk om die verhalen te blijven vertellen en elkaar te waarschuwen zodat die gruwel zich niet meer herhaalt.”

moesten ze steeds dieper en langer op zee om te kunnen voorzien in hun voeding. Heel veel van wat die mensen voelen, wordt dus door ons ver oorzaakt. Dat moeten we durven te erkennen. Als we zeggen dat ze niet allemaal naar hier kunnen komen, moeten we ook eerlijk kunnen zijn dat we de boel hier anders moeten organi seren. Iedereen heeft recht op een beetje geluk en een deel van de welvaart. Nee, ‘wij hebben het goed en de rest interesseert ons niet’. Zolang we die ingesteldheid blijven behouden, zullen mensen blijven komen. Of we dat nu willen of niet.” WIEPER: 40-45 WORDT EEN SPEKTAKEL GENOEMD, WAT MAAKT DEZE MUSICAL DAN ZO ANDERS? CLEYMANS: “De musical is in première gegaan in oktober vorig jaar en speelt nog zeker tot het voorjaar van 2020. Dat op zich is al onge

“Veel van de problemen waar vluchtelingen mee worstelen, worden door ons veroorzaakt.” WIEPER: HEB JE DAAR SCHRIK VOOR? CLEYMANS: “Ja, toch wel. Er zijn mensen die dan zeggen dat we het te zwart inzien, en ik hoop oprecht dat zij gelijk hebben. Maar ik wil als artiest, theatermaker en gewoon als mens toch liever de maatschappij daar attent op proberen te maken. We moeten waakzaam blijven. Ook het verhaal over de vluchtelingen is niet zwartwit. We kúnnen inderdaad lang niet iedereen in Europa huisvesten. Maar het is wel iets anders om te zeggen dat we eerst moeten kijken hoe we dat organiseren, dan van mening zijn dat die mensen gewoon mogen verdrinken in de zee. Mijn boerenverstand vindt het logisch om te denken dat hoe meer mensen je toelaat, hoe meer er zullen komen. Maar dan vraag ik me wel af wat het alternatief is. Ik kies er dan toch liever voor om mensen te redden dan ze te laten verzuipen. Wat daarom niet wil zeggen dat die eerste stelling onjuist is. We moeten nadenken hoe we andere landen kunnen helpen. Want door de grenzen te sluiten gaat het probleem niet weg. Ik herinner me nog de Mauritaniërs die in de jaren negentig de oversteek waagden naar de Canarische eilanden. Ze konden voor dien leven van de visvangst, maar van zodra de grote Amerikaanse, Europese en Aziatische schepen alle vis voor hun kustlijn weghaalden, pagina 8

"Hoe meer ik doe, hoe vaker ik denk: ‘Fuck, Amerika, het is hier veel te leuk!’"

Jelle

Cleymans vrienden zoals Jonas Van Geel, James Cooke, Gert Verhulst, Barbara Dex, Lucas Van den Eynde en mijn zus Clara. We zingen levens liedjes en smartlappen: hits van Hazes tot Sommers. We doen een tournee door heel Vlaanderen. Veel tijd voor vakantie is er dus niet, maar die heb ik eind dit jaar ingepland. Ik reis dan een maand lang alleen met de back pack door Thailand en Laos.”

“We moeten genuanceerder worden in het beoordelen van mensen.” WIEPER: WAAROM ALLEEN?

woon in Vlaanderen. Ik heb de show al 183 keer gespeeld, maar ben onlangs pas voor het eerst zelf gaan kijken vanop de tribunes. Het is werkelijk hallucinant hoe die in elkaar zitten. De tribunes rijden in acht richtingen, waardoor de hele er varing iets heel filmisch heeft. Het is een geheel nieuwe manier om theater te aanschouwen, het wordt nergens anders ter wereld gedaan. Er zijn landen waar ze over budgetten beschikken waar wij in Vlaanderen alleen maar van kun nen dromen, maar wat er hier in Puurs gecre ëerd wordt, is werkelijk uniek. Nergens anders worden tribunes in die hoedanigheid geïmple menteerd als versterkend effect in het verhaal. Op een bepaald moment vindt er een duet plaats in het centrum van de hal en daar draait elk deel van de tribune 360° rond. Het zorgt voor een heel theatraal effect en neemt het publiek volledig mee in de emotie van de scène. Een collega beschreef het als een soort van her uitvinding van het theater, omdat je nu dingen kan doen die je voordien nooit mogelijk achtte.” Zomer WIEPER: HOE ZIET JE ZOMER ERUIT: DRUKBEZET OF GA JE OP VAKANTIE? CLEYMANS: “Komende maanden ga ik toeren met een zomerproject genaamd: ‘Jelle Cleymans en zijn El Bandidos’. We staan zowel op kleine festivalletjes als op grotere podia. Er staan zo’n 32-tal optredens gepland met 10

CLEYMANS: “Omdat ik het prettig vind om alleen te zijn (lacht). Al klinkt dat avontuurlij ker dan het werkelijk is, je leert er namelijk ge makkelijk nieuwe mensen kennen. Vorig jaar ben ik ook in mijn eentje naar Bali gereisd. Maar een échte wereldreiziger zal ik nooit worden. Ik ben er nogal laat aan begonnen en ik ben bovendien niet iemand die thuiskomt van reis en al meteen de volgende trip begint in te plannen. Maar eens om de twee of drie jaar vind ik het wel prettig om een lange reis te maken. Mijn ex-vriendin moest vroeger noch tans heel lang onderhandelen om me zo ver te krijgen. Toen ik vorig jaar besloot om in mijn eentje naar Bali te gaan, zeiden veel mensen dat ik daar van het ene feestje naar het andere zou rollen. Maar dat bleek eerder weggelegd voor de goden van deze wereld, niet als je er uitziet zoals ik. Pas op, ik vond het eerder grap

pig dan ik het erg vond. Het is fascinerend om te zien hoezeer status zowel bij mannen als bij vrouwen een onderdeel is van de paringsdans. De vrouwen waren er dus eer der geïnteresseerd in lange, blonde, Austra lische surfboys dan in een klein Belgisch zan gertje.” WIEPER: JE BENT SINDS DRIE JAAR VRIJGEZEL, NA EEN RELATIE VAN 10 JAAR, HOE ANDERS IS JE LEVEN NU? CLEYMANS: “Ik wist tot dat punt nooit hoe het was om enkel met jezelf rekening te moeten houden. En ik moet eerlijk toegeven dat ik het heel prettig vind om alleen te zijn. Ik snap uiteraard ook wel waarom mensen graag bij elkaar zijn. Maar puur praktisch gezien is alleen zijn wel de gemakkelijkste vorm van leven. En ik meen dat echt wel. Ik heb gemerkt dat als singles zeggen dat ze gelukkig zijn, dat er door mensen in een relatie vaak gedacht wordt dat ze louter de waarheid proberen te verbloemen. Maar ik geloof oprecht dat veel vrijgezellen het leuker vinden om alleen te zijn. Ik voel zelf wel aan dat ik ongezonder leef dan in een relatie. Er is niemand om me in het gareel te houden: ik eet, drink, slaap en kuis wanneer ik daar zin in heb. Ik denk dus wel dat een relatie je in evenwicht houdt, maar voorlopig denk ik niet dat mijn relatiestatus snel zal veranderen. En dat hoeft ook niet.” WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK! Voor info en tickets: 40-45.live/tickets

“Praktisch gezien is alleen zijn de gemakkelijkste vorm van leven.”

Gezond & Wel Hoe (on)gezond is soja? Een latte met sojamelk, een sojaburger, een salade met tofu en zelfs een sojaproteïneshake: stuk voor stuk sojarijke producten die hun weg hebben gevonden naar ons Belgenlandje. Het is zowaar hip geworden om soja te eten, want het is veel gezonder dan vlees. Of niet? Want nu zijn er ook heel wat berichten dat soja toch niet zo gezond is als beweerd werd. Zoals altijd zocht WIEPER het voor je uit. Wat is soja? De sojaboon is een peulvrucht, die afkomstig is van de sojaplant, en als grondstof wordt gebruikt. Van de sojaboon worden soja producten (zoals ketjap, tofu, tahoe, tempé en sojamelk) en sojaolie gemaakt. Maar soja wordt ook vaak gebruikt in voorverpakte producten, zoals koeken, sauzen en margarine. De kans is dus groot dat je veel meer soja binnenkrijgt dan je zou denken. Er zijn twee soorten soja: gefermenteerde en ongefermenteerde soja. Gefermenteerde soja houdt in dat de soja een proces heeft doorlopen waarbij micro- organismen - zoals schimmels, bacteriën en gisten - gebruikt worden om onder andere de smaak, verteerbaarheid, houdbaarheid en voedingswaarde van de soja te veranderen. Voorbeelden van gefermenteerde soja zijn: tempé, miso- en (echte) sojasaus. Dat zijn ook de vormen van soja die gegeten worden in Azië. Ongefermenteerde soja behoudt de natuurlijke smaak, verteerbaarheid, houdbaarheid en voedingswaarde. Voorbeelden van ongefermenteerde soja zijn: sojamelk, tofu, sojaolie, sojaburgers enzovoort. Voedingsstoffen in soja Soja zit, zoals de meeste producten uit de natuur, vol voedingsstoffen. Zo bevat soja grote hoeveelheden vitamine B1, B2, B6, B9 (foliumzuur), vitamine K, magnesium, koper, kalium,

ijzer, calcium, fosfor, mangaan en selenium. Dat er zoveel voedingsstoffen in soja zitten, wil niet zeggen dat die voedingsstoffen ook in je lichaam opgenomen worden. Dat heeft te maken met antistoffen. Waar voedingsstoffen

“Via sojaproducten krijgen kinderen dagelijks gemiddeld vijf keer zoveel oestrogeen binnen als vrouwen die aan de anticonceptiepil zijn.” helpen je lichaam gezonder en sterker te maken, zorgen antistoffen er juist voor dat die stoffen níet door je lichaam opgenomen worden. Antistoffen kan je dus beter niet in je voeding hebben. Maar ongefermenteerde soja bevat dus een vrij hoog gehalte antistoffen, voornamelijk fytinezuur. Gefermenteerde soja bevat die antistoffen niet, door het fermentatieproces zijn die namelijk ‘onschadelijk gemaakt’. Soja bevat ook veel eiwitten, die van behoorlijk goede kwaliteit zijn. In soja-eiwit zitten zowel essentiële als niet essentiële aminozuren. Daarnaast is soja een grote bron van omega 6-vetten. Die mogen niet verward worden met Omega 3-vetten, want in tegenstelling tot die goede vetten zorgt Omega 6 voor diverse gezondheidsproblemen. Daarom is het af te raden om sojaolie (of producten die de olie bevatten) te gebruiken. Het effect van soja op je hormonen Hormonen zijn de regelknoppen van je lichaam. Ze worden aangemaakt en afgebroken door organen in je lichaam en sturen daarmee vele biochemische processen aan. Een goede hormoonbalans is essentieel voor een gezond lichaam. Zowel gefermenteerde als ongefermenteerde soja bevat veel isoflavonen. Het consumeren van soja – en dus de isoflavonen – zorgt ervoor dat je lichaam gestimuleerd of net gehinderd wordt om het hormoon oestrogeen aan te maken. Dat kan je natuurlijke hormoonbalans verstoren. Niet onbelangrijk, want zo’n verstoorde hormoonbalans wordt in een aantal

studies gekoppeld aan borstkanker en een verstoorde menstruatiecyclus. Maar vreemd genoeg lijkt het toevoegen van soja aan je dieet in sommige gevallen juist een positief effect te hebben op bepaalde aandoeningen. Het is dus moeilijk te zeggen hoe ongezond het effect van soja op je hormoonbalans is. Het kan bij mannen wel zorgen voor borstvorming of extra buikvet. Ook zouden isoflavonen – in hoge dosis – verschillende schildklierhormonen kunnen verstoren met alle gevolgen van dien: vermoeidheid, futloosheid en een traag werkende schildklier. Veel producten voor jonge kinderen bevatten soja. Op die manier krijgen kinderen dagelijks gemiddeld vijf keer zoveel oestrogeen binnen als vrouwen die aan de anticonceptiepil zijn. Op de vraag of soja al dan niet gezond is, kunnen we dus zowel ‘ja’ als ‘neen’ op antwoorden. Soja bevat wel een hoop voedingsstoffen, maar in ongefermenteerde soja worden die voor een groot deel tenietgedaan door de antistoffen (fytinezuur). Bovendien kan soja de hormoonspiegel verstoren. Dat is met mate niet zo erg, maar structureel gebruik van soja kan (zeer) negatieve gevolgen hebben voor je gezondheid. Dat geldt voor beide soorten soja. Voor ongefermenteerde soja maakt dat de gezondheidsrisico’s iets groter dan de gezondheidsvoordelen. Indien je liever soja vermijdt, let je best ook op de ingrediëntenlijst van voorverpakte producten. In veel daarvan zit namelijk soja ‘verstopt’. Als je zeker wil zijn dat een product geen soja bevat, let je bij ingrediënten best op de woorden: ‘natuurlijke smaakmaker’, ‘plantenproteïne’ of – uiteraard – gewoon ‘soja’. Gefermenteerde soja is – indien met mate geconsumeerd – een heel stuk gezonder. In Azië eten ze dagelijks soja, hoe zit dat dan? In Azië gebruiken ze hele kleine hoeveelheden soja. Ze drinken geen glazen sojamelk of eten geen soja burgers, zoals soja in het Westen veelal wordt gegeten. Naast de hoeveelheid is de toepassing van belang. In Azië eten ze namelijk vrijwel alleen gefermenteerde soja, zoals tempé, miso en sojasaus. En dat is een dus een stuk gezonder dan de ongefermenteerde versie.

WIEPER PARTNER CONTENT

Focus Waarom de zeespiegel ook kan dalen als de ijskappen smelten Het is algemeen geweten dat het niet goed gaat met ons klimaat. De ijskappen in Groenland en Alaska smelten in recordtempo. De klimaatverandering zorgt dus voor heel wat kopzorgen. Maar kloppen de rampscenario’s over zeespiegelstijging eigenlijk wel? Want nu blijkt dat de zeespiegel ook kan dalen. Tijdens een onderzoek op Antarctica ontdekten wetenschappers dat toen de ijskappen zich daar zo’n 34 miljoen jaar geleden vormden, de zeepspiegel rondom Antarctica met 150 meter steeg. En dat terwijl het gemiddelde oceaanpeil net sterk daalde. De verklaring voor beide raadsels zou een combinatie zijn van zwaartekracht en verticale bodembewegingen. Simpel gezegd komt het hierop neer: massa trekt massa aan. En hoe groter de massa, hoe sterker de aantrekking. Daarom dat we allemaal met onze voeten op de grond staan en niet tegen pakweg de muur van ons huis plakken. Net omdat de massa van de aarde miljarden keer groter is. Zo ook met de enorme ijsmassa op Antarctica. Die trekt zeewater aan, waarna onze flexibele aardkorst of zeebodem door het extra gewicht lokaal inzakt en het zeepeil eromheen relatief hoger komt te staan. Als die ijsmassa

groeit, vergroot deze inzakking en neemt de zeespiegel nog verder toe. Als die smelt - en dus in omvang afneemt - wordt de aantrekkingskracht op het water minder en daalt het zeepeil in de directe omgeving. Binnen een straal van 2000 kilometer weliswaar. Buiten die straal stijgt het waterpeil wél wanneer ijs smelt. Waterbed Die regionale zeespiegelstijging is te wijten aan zwaartekracht. De enorme massa landijs heeft een sterke aantrekkingskracht op het omringende zeewater. Bert Vermeersen, onderzoeker aan de Nederlandse Technische Universiteit Delft: "De stijging van de zeespiegel door ijsopbouw – binnen een straal van 2.000 km rond Antarctica – is een indirect effect van zowel zwaartekracht, die direct samengaat met de ijsmassaveranderingen, als verticale landbewegingen op de langere termijn. In de omgeving van Antarctica gaat het water hoger staan richting Antarctica toe." Die landbewegingen zijn te vergelijken met een waterbed. Als je op een waterbed gaat zitten, dan zakt het punt waar je gaat zitten in onder je gewicht. Maar rond jou komt het

“Zelfs als heel Groenland zou afsmelten, zou er hier amper een effect zijn.”

Verandering van het zeepeil als de Groenlandse ijskap smelt (Rood: stijging Blauw: daling)

water juist omhoog. Zo werkt het ook bij Antarctica. Het gewicht van Antarctica drukt als het ware het waterbed in waardoor de waterkolom rondom Antarctica extra diep wordt. Een beetje verder van Antarctica verwijderd vindt het omgekeerde plaats: daar wordt de bodem dus net omhoog gedrukt. Als de gletsjers in IJsland smelten Dat verklaart hoe het kan dat in het vroegere poolklimaat het zeepeil rond Antarctica steeg maar het tegenwoordig daalt. Vermeersen gebruikt Nederland als voorbeeld, al gaat hetzelfde op voor België. "Stel dat er gletsjers op IJsland smelten, dan zou dat gunstig zijn voor Nederland. Dan daalt ook bij ons de zeespiegel, omdat wij binnen een straal van 2.000 kilometer van IJsland liggen. Het zwaartekracht-effect wint het dan van de stijging van de zeespiegel. Aan de kusten van Nederland zal je dan zien dat de zeespiegel gaat dalen, omdat de aardkorst hier wat opveert door het verdwenen gewicht van de gesmolten ijsmassa op Ijsland. Australië dat veel verder van IJsland afligt - zou net meer smeltwater te verduren krijgen." Van smeltwater op de Zuidpool of Antarctica stijgt onze zeespiegel dan weer omdat wij verder van Antarctica af liggen. Zeespiegel met bergen Veel mensen denken verkeerdelijk dat de zeespiegel vlak is. Maar net zoals een land bergen, dalen en grote vlakke gebieden heeft, is ook het water niet overal vlak. Het zeeoppervlak bestaat met andere woorden uit allerlei bergen en dalen, aldus onderzoeker Vermeersen. Ook de landmassa’s gaan kilometers ver door in zee - tot wel 2.000 kilometer verderop. Vermeersen: "Er zijn grote massaverschillen. Waar minder massa is, wordt minder water aangetrokken. Het oceaanoppervlak heeft daarom niet overal dezelfde straal ten opzichte van het middelpunt van de aarde. Op sommige plekken is het water hoger dan op andere." Dat wordt gemeten met satellieten, maar kan ook worden opgespoord door een gps aan boord van een schip. "Het maxi

“Veel mensen denken dat de zeespiegel vlak is. Maar net zoals een land heeft het zeeoppervlak bergen, dalen en grote vlakke gebieden.” male verschil in het oceaanoppervlak loopt zelfs op tot 200 meter. Bij IJsland is de zeespiegel ongeveer 100 meter hoger dan gemiddeld, terwijl ten zuiden bij India het waterpeil net 100 meter lager is dan gemiddeld. Als je van daaruit per schip naar Australië reist, vaar je dus door een enorme kuil heen. Daarnaast zet water ook uit op plaatsen waar de zee warm is en verplaatsen watermassa’s zich voortdurend doordat de aarde om haar as draait.’’ Toekomst Dat de opwarming van de aarde de zeespiegel op vele plaatsen doet stijgen, staat buiten kijf. Vermeersen: “Veel landen in de Stille Zuidzee dreigen helemaal onder te lopen, net omwille van het smeltende ijs op Groenland.” Maar of de gevolgen óveral heel groot zullen zijn, valt zeker te

betwijfelen. “Voor het toekomstig niveau van de zeespiegel op een bepaalde plek maakt het niet alleen uit hoeveel ijs er verloren gaat, maar vooral ook wáár”, aldus Vermeersen. Bij ons zal het nog meevallen. Zelfs als heel Groenland zou afsmelten, zou er hier amper een effect zijn. Een

kaartje dat de Amerikaanse ruimtevaart organisatie Nasa publiceerde, bevestigt die stelling. Daarop is te zien dat de stijging in onze contreien kleiner is dan een millimeter per jaar. Hoewel dat zeker ook niet goed is, hoeven we ons dus niet meteen een woonboot aan te schaffen.

Lifehacks 13 travelhacks die je vakantie nóg beter maken Op vakantie gaan is áltijd welgekomen. Alleen is dat reizen er soms te veel aan: lange vluchten zonder tv-scherm, lang wachten op je bagage en dan nog een helse jetlag bij aankomst. Vanaf nu is 13 je geluksgetal, want met deze tips zijn die problemen alleen maar zorgen uit het verleden. Met deze travelhacks begint je vakantie namelijk al van zodra je koffers zijn gepakt. Goedkopere vluchtprijzen De websites van luchtvaartmaatschappijen en andere reissites kunnen je surfgedrag volgen aan de hand van cookies. Daardoor kunnen de prijzen die je te zien krijgt hoger zijn dan bij anderen, en dat omdat jij in het verleden al gezocht hebt naar die reisbestemming. Dat doen ze zodat je in de toekomst sneller gaat boeken, gezien je de prijzen met de tijd ziet verhogen. Je vermijdt dit door ‘incognito’ te surfen wanneer je een reis boekt. Klik gewoon ‘nieuw incognito venster openen’ bij de tab ‘archief’ linksboven op je webbrowser. Eigen tv Indien je vliegtuig niet voorzien is van beeld schermen, kan je er zélf een maken met behulp van je smartphone. Steek die in een door zichtig zakje – bij voorkeur zónder opdruk – en hang dat aan het haakje van de hoofdsteun voor je of achter het opklaptafeltje. Et voilà: je per soonlijke tv zonder pijnlijke nek!

Breekbaar Markeer je bagage als ‘breekbaar’. Niet alleen zorgt dat ervoor dat je tas met meer zorg behandeld wordt, maar daardoor belandt die ook bovenaan de stapel valiezen. Dat betekent dus ook dat je die als eerste hebt bij het uitladen! Lopen tegen jetlag Inspanning zou blijkbaar helpen om een jetlag te voorkomen. Als je dus voor een lan ge reis een sportsessie inplant, voel je je de volgende dag weer zo fris als een hoentje. Travel buddy Het is altijd leuk om mensen te leren kennen op reis en je ervaringen te delen. Maar op een groep mensen afstappen is lang niet iedereen gegeven. De apps Travel Buddies en Backpackr kunnen daarbij helpen. Via deze apps kom je in contact 18

met reizigers die zich in de buurt begeven en ook nood hebben aan gezelschap. Aan de hand van hun profiel kan je zelfs zien of je persoonlijkheid bij die van hem/haar past. Geen zin om met an dere reizigers rond te hangen omdat je liever inside tips krijgt van locals? Met de app Party With A Local kan je het nachtleven ervaren door de ogen van een local en alle toeristenvallen vermij den terwijl je vrienden maakt. Wie weet versier je in geen tijd zelfs een logeerplek.

“Plan een sportsessie net voor een lange reis, en je hebt de volgende dag geen jetlag.” Wees je eigen gids Lukt het niet om een goede stadsgids te vinden? Of misschien vind je een stadstour gewoon te duur of heb je geen zin om je dag te spenderen met een groep vreemden. Wat de reden ook is, met Google Goggles ben jíj de gids. Elke keer als je een foto van een be kende plaats of monument neemt, geeft je te lefoon je er een hoop interessante informatie over mee. Zo word je binnen de kortste keren een expert in de lokale cultuur, gewoontes en geschiedenis. Koude batterijen Als je je batterijen (voor in je zaklamp bijvoor beeld) langer wilt houden, helpt het om die in de koelkast te bewaren. De meeste herlaadbare batterijen bewaren namelijk 90 procent van hun capaciteit in koude temperaturen waardoor je ze minder vaak moet opladen. Extra portemonnee Neem een extra portemonnee mee en steek die op een plek waar je gewoonlijk je geld zou bewa ren, zoals in je achterzak of gewoon in je rugzak/ handtas/… Daarmee hou je zakkenrollers voor de gek. Zij denken dat ze je kostbaarste bezit mee hebben, terwijl ze eigenlijk gaan lopen zijn met een lege portemonnee. Of beter nog; eentje waarin je een boodschap voor hen hebt achter gelaten. Je echte geld steek je verspreid over ver schillende plaatsen zodat je bij diefstal nooit alles kwijt bent. Tip: bewaar je ID- en bankkaarten in een lege shampoofles. En vergeet geen foto van je belangrijkste documenten naar jezelf of een dierbare te mailen. Zo geraak je tenminste zeker terug naar huis.

Waterproof rugzak Ga je trekken met de rugzak en is de kans groot dat die in het water belandt - of dat het wel eens gaat regenen? Plaats dan eerst een vuilzak in je rugzak voor je die vult met kleren. Op die manier zijn al je spullen sowieso beschermd tegen vocht. Bijenwas Zijn er nog zaken die best wel waterproof zouden mogen zijn? Smeer die dan in met bijen was. Daarmee kan je je rugzak, een licht jasje en zelfs je sneakers beschermen tegen de regen. WC-speaker In plaats van je wcrolletjes weg te gooien, kan je er ook een handige speaker van maken voor je smartphone. Snijd een gleuf in de zijkant van de toilet rol die groot genoeg is voor je telefoon en je zal horen dat de muziek verder reikt dan anders. Of nog beter: leg je telefoon in een (leeg) glas voor een instant zelfgemaakte luidspreker. Volg de zon Stel: je maakt een lange uitgebreide natuur wandeling en je telefoon is uitgevallen. Er is dus geen manier om te weten hoe laat het is en hoe lang je nog hebt voor de zon ondergaat. Met deze truc weet je precies hoe lang je nog hebt voor de wolven je komen opzoeken. Hou je vingers bij el kaar en strek je arm naar voren. Tel nu het aantal vingers dat je kan plaatsen tussen de zon en de horizon. Elke vinger telt voor 15 minuten. Verloren geheugenkaart De foto’s die je op reis maakt, doen je dromen over mooiere tijden wanneer je weer thuis in je zetel zit na de zoveelste regenachtige dag. Het is dus bijzonder vervelend wanneer je je geheugenkaart met foto’s kwijtspeelt. Neem daarom als eerste foto eentje van jezelf met je naam, mailadres en de boodschap: “when lost send pictures to”. Dan is er nog een grote kans dat de eerlijke vinder je de foto’s digitaal bezorgt. Gaat het om een verloren toestel? Dan kan je bewijzen dat jij de rechtmatige eigenaar bent wanneer dit gevonden wordt.

Dossier Dit wist je nog niet over zonnecrème Dat we zonnecrème moeten smeren, weten we ondertussen al. Maar hoe kies je voor de juiste bescherming? Kan je nog wel bruinen met een sunblock? En krijg je van zonnecrème puistjes? Als het op zonnebescherming aankomt, weten we nog lang niet alles. WIEPER tackelt de 12 meest brandende vragen over zonnecrème. 1. Wat zijn UV B-stralen? Ze vormen vijf procent van de UV-stralen die de aarde bereiken. Ze kunnen in de opperhuid dringen en ervoor zorgen dat je huid verbrandt. Ze kunnen daarnaast ook allergische reacties en huidkanker uitlokken. 2. Wat betekent de zonnefactor? De SPF (Sun Protection Factor) in een crème vertelt je hoe lang je in de zon kan zitten zonder te verbranden door de UV B-straling. Om die factor te bepalen, wordt iemand in het labo bestraald met UV B-licht om na te gaan hoe snel de huid van die persoon verbrandt. Vervolgens wordt de proef overgedaan met een laag zonnecrème. Als de huid zonder crème al na zes minuten verbrandt en met crème pas na een uur. Dan krijgt de crème factor 10, want je vermenigvuldigt – dankzij de crème - de tijd die je nodig hebt om te verbranden met tien. Als die pas na twee uur rood begint te kleuren, gaat het dus om factor 20. In zo’n labo gebeurt alles natuurlijk wel onder optimale omstandigheden. Daar smeren ze twee milligram crème per vierkante centimeter, terwijl de meeste mensen maar een halve tot 1 milligram smeren. Daardoor halveer je je zonnefactor weer. Bovendien zegt de SPF-factor enkel hoeveel je beschermd bent tegen UV B-straling, niet tegen UV A-straling. 3. Wat zijn UV A-stralen? Dat zijn ultraviolette stralen van het type A. Het lijkt overbodig gezien vooral UV B-stralen een verbrande huid veroorzaken. Maar UV Astralen zijn het hele jaar door aanwezig, ook bij bewolkt weer. Ze dringen doorheen wolken en glas, maar vooral erg diep in de huid. UV A-licht kan op langere termijn zelfs het DNA beschadigen. UV A-stralen zorgen voor veroudering, pigmentstoornissen, de ontwikkeling van huid-

kanker en zonneallergieën. Hoewel veel crèmes claimen een bescherming tegen beide te geven, is dat lang niet altijd het geval. Om de beste bescherming tegen UV A-straling te kunnen geven, moet een crème de volgende essentiële ingrediënten bevatten: zinkoxide, avobenzone (butyl methoxydibenzomylmethane), titaniumdioxide, mexoryl SX, tinosorb en ecamsule. Kijk daarom altijd eerst naar de ingrediëntenlijst voor je een zonnecrème aanschaft. Alleen wanneer het product één of meer van die ingrediënten bevat kan het voldoende bescherming bieden. Tweeling: effect amper zon

vs. veel zon

“80 procent van onze huidveroudering wordt veroorzaakt door zonneschade. Zonnecrème is dus de beste - én goedkoopste - anti-aging crème die er bestaat.” 4. Welke beschermingsfactor moet ik kiezen? Gebruik dagelijks een factor 15 of 30 - dus ook in de winter - en combineer die met (een crème met) antioxidanten. Ook in de zomer kun je met een factor 15 of 30 blijven smeren maar dan moet je deze wel wat frequenter aanbrengen. Tenzij je een extreem lichte huid hebt, is gebruik van een factor 15 of 30 vermoedelijk hoog genoeg. Een factor 30 is aan te raden voor mensen met een lichte huid of die last hebben van pigmentvlekken. Ook als je van jezelf weet dat je geen trouwe smeerder bent, is een factor 30 – of hoger - geschikter. Als je een zonnebrandcrème goed en volgens de regels aanbrengt, beschermt een product met een factor 15 tegen 94 procent van de zonnestralen en een product met een factor 30 tegen 97 procent van de zonnestralen.

“Factor 15 beschermt tegen 94 procent van de zonnestralen en factor 30 tegen 97 procent van de zonnestralen.” De extreem hoge factoren zijn vaak wat minder prettiger in gebruik en bevatten over het algemeen meer bestanddelen die tot problemen kunnen leiden. Bovendien zorgt het bovenstaande regime ervoor dat je huid toch vitamine D en wat pigment (ter bescherming) kan opbouwen en je huid er bovendien het hele jaar gezond uitziet. Het is heel wat beter dan je huid het hele jaar niet beschermen en dan die ene zomervakantie met een sunblock smeren. 5. Hoe warmer het is, hoe vaker je moet smeren. Klopt dat? Neen, dat is een fabeltje. De temperatuur heeft geen invloed op hoe snel of hoe hard je verbrandt. Wat wel een rol speelt, zijn de UV-stralen. Hoe hoger de UV-index, hoe groter de kans dat je verbrandt. Die index wordt onder andere bepaald door het uur van de dag en de plek in de wereld waar je je bevindt. 6. Word ik nog bruin als ik een sunblock smeer? Een echte zonwerende crème of factor 100 bestaat niet, je huid kan dus nooit echt helemaal beschermd zijn tegen de zon. De hoogst mogelijke bescherming die een crème kan bieden is een SPF 50+. Wanneer je je daarmee insmeert, zal je trager bruinen, maar je kleurtje blijft wel langer. Reden te meer dus om voor een goede bescherming te kiezen. Al hangt die keuze natuurlijk ook af van je huidtype. Mensen met een bleke huid en rood haar moeten extra opletten. Ook de intensiteit van het licht speelt een rol. Een boswandeling houdt uiteraard minder risico’s in dan een middag bakken op een tropisch strand. 7. Kan ik verbranden achter glas? Zoals eerder vermeld, geeft zonlicht zowel UV A- als UV B-stralen af. Als je in de volle zon zit, komen de UV-stralen van de zon op je huid terecht. Zit je achter glas, dan worden UV B-stralen geblokkeerd, maar UV A-stralen niét. Zelfs door een raam kunnen ze je huid beschadigen, waardoor je sneller last kan krijgen van rimpels en ouderdomsvlekken. UV A-stralen zijn namelijk de grootste oorzaak van huidveroudering en zelfs huidkanker. Gezien UV B-stralen niet door pagina 22

Dossier glas kunnen komen – en zij verantwoordelijk zijn voor zonnebrand - kan je dus niet bruinen of verbranden achter glas. Toch smeer je best een laagje zonnecrème voor je achter het stuur of een zonovergoten raam gaat zitten. Het is namelijk belangrijk om je huid te beschermen tegen de schadelijke UV A-stralen van de zon. Vooral je gezicht heeft er baat bij, omdat de huid daar extra dun en gevoelig is. 8. Veroorzaakt zonnecrème acne? Het gebruik van zonnebrandcrème is altijd en bij iedereen belangrijk, maar zeker voor mensen met acne. De meeste behandelingen van acne maken de huid namelijk extra gevoelig voor zonlicht. Denk daarbij aan antibiotica, retinoïden en benzoylperoxide. Maar: krijg je geen extra puistjes door zonnecrème? Er bestaan verschillende theorieën over. De ene theorie stelt dat puistjes kunnen ontstaan door chemische zonnefilters. Die beschermen je huid namelijk door het zonlicht te absorberen wat zorgt voor warmte-energie in de huid. Bij een (acne-)gevoelige huid kan die warmte 24-48 uur later voor pukkels zorgen. Moderne zonnefilters in zonnecrème, zoals tinosorb, absorberen én weerkaatsen zonlicht, wat dus beter is voor een gevoelige huid. Een andere theorie is dat zonnefilters en de ingrediënten die daarmee gebruikt worden, de follikels erg afsluiten en irriteren waardoor je puistjes krijgt. Als je binnen de 24-48 uur na het aanbrengen van een zonnecrème pukkels ziet opkomen, dan is dat niet zozeer acne, maar wel irritatie van de follikels. Die puistjes zijn wat kleiner, rood en hebben soms een geel of wit puntje. Wat de oorzaak ook is, met een acnegevoelige huid kan je best volgende ingrediënten mijden: kokosnoot- en granaatappelolie, producten met een hoge concentratie alcohol en waterproof of ‘all day’-crèmes. Vergeet ’s avonds je huid niet grondig te reinigen met een milde cleanser.

“De extreem hoge factoren bevatten vaak meer bestanddelen die tot problemen kunnen leiden.”

“Volledig zonwerende crème bestaat niet, je huid kan dus nooit echt helemaal beschermd zijn tegen de zon.”

9. Werkt waterproof echt? Ja, maar net zoals de SPF-factor wordt ook dat getest onder ideale omstandigheden in een laboratorium. Daar wordt iemand ingesmeerd en vervolgens gaat die 20 minuten in water. Dan laat hij zich drogen, waarna hij opnieuw het water ingaat. Na drie keer wordt nagegaan hoeveel zonnebescherming er nog overblijft. In realiteit verloopt dat proces veel minder gestructureerd. Bovendien verwijder je door het afdrogen heel wat van de bescherming. Ook contact met zand is nefast. Smeer dus zeker genoeg en vaak als je regelmatig gaat zwemmen. Gemiddeld moet je je om de vier uur insmeren, maar als je veel sport of zwemt, doe je dat best om de twee uur. 10. Is aftersun noodzakelijk? Natuurlijk is voorkomen beter dan genezen, maar de realiteit is dat bijna iedereen weleens verbrandt. Smeren na zonverbranding is slim. Door te smeren ga je uitdroging van de huid tegen en help je de barrièrefunctie van de huid weer te herstellen. Zonverbranding is eigenlijk een ontstekingsproces waarbij er gevaarlijke vrije radicalen kunnen ontstaan die schade kunnen veroorzaken. Hoe sneller je je huid tot rust brengt, hoe beter. Crèmes kunnen daarbij helpen. Maar dan moet je wel kiezen voor een ongeparfumeerd product, zonder irriterende stoffen als menthol of een hoge concentratie alcohol. Maar laten dat nu net de ingrediënten zijn die over het algemeen in een aftersun zitten om dat verkoelend gevoel te geven. Kort samengevat maakt het niet uit of je voor een gewone bodylotion, gezichtsproduct of aftersun kiest – als de ingrediëntenlijst maar klopt. Kies bij voorkeur wel een product op waterbasis (dan staat aqua als eerste op de ingrediëntenlijst vermeld). Hele vette producten houden de warmte namelijk

“Je smeert best een laagje zonnecrème voor je achter het stuur of een zonovergoten raam gaat zitten.” vast in je huid en daar wil je op dat moment juist zo snel mogelijk van af. 11. Is mijn zonnecrème van vorig jaar nog goed? Check voor je je insmeert eerst altijd de houdbaarheidsdatum van je zonnecrème. Die blijft ongeveer een jaar na opening goed. Als die vervallen is, kan de schadelijke UV-straling alsnog je huid aantasten, ondanks het insmeren. De UVfilters in de crème breken namelijk na een tijdje af waardoor je huid minder goed beschermd wordt. Bovendien kan de crème ook besmet geraken met bacteriën, omdat je die tenslotte met je vingers aanraakt. Als je zonnecrème ouder is dan een jaar kan je die dus maar best weggooien en een nieuwe tube aanschaffen. 12. Wat is het verschil tussen minerale en chemische zonnefilters? Zonnebrandcrème kan ofwel minerale of chemische filters bevatten, die elk op een andere manier werken. Chemische filters dringen de huid binnen en maken een soort chemische verbinding met je huid waardoor ze de zonnestralen gaan absorberen. Dat proces heeft ongeveer een halfuur nodig. Minerale of fysische filters zijn natuurlijke filters die een laagje over de huid leggen en de stralen reflecteren. Die filters zijn meteen actief, dringen niet in de huid en zijn daarom ideaal voor baby’s, kinderen en mensen met een gevoelige huid. Sommige zonnecrèmes bevatten een combinatie van beide filters.

Eropuit De leukste gratis festivals van 2019 Rock Werchter, Couleur Café, Pukkelpop, … Het festivalseizoen is in volle gang, alleen zijn ze lang niet allemaal even lief voor je portemonnee. De prijs voor een toegangsticket loopt al snel op tot enkele tientallen – en soms honderden – euro’s. Als cultureel minnend muziek- en theaterfanaat kan je gelukkig ook terecht op onderstaande gratis (!) alternatieven. Zomer van Antwerpen, Antwerpen, 21 juni t/m 1 sept Verwacht een combinatie van muziek uit de vier windstreken, het beste uit het (inter)na tionale circus, sterk visueel theater, dans op de meest ondenkbare plekken en tal van uit zonderlijke evenementen en installaties. Op hun website – www.zva.be – vind je een prijs per ticket bij elke voor stelling, niet alles is dus gratis, maar er worden wel veel gratis voorstel lingen en muziekoptre dens aangeboden. Copacabana, Sint-Amandsberg – 28/29/30 juni Geen gezelliger festival dan Copacabana, ie dereen is er welkom en dat voel je van zodra je de groene omgeving van het Rozebroekenpark betreedt. Je vindt er overdag gezinnen die ge nieten van het ruime aanbod aan (rand)ani matie en optredens. ’s Avonds heft iedereen uit Gent en ver daarbui ten hun cocktailglas op opzwepende beats. Genk on stage – 28/29/30 juni Genk on stage is in 2019 toe aan zijn zeven tiende editie. Het succesrecept van het festi val? Meer dan 100 acts, een mix van bekende (inter)nationale namen en lokaal talent, drie festivaldagen, 9 podia, een goedgevuld rand programma, veel sfeer en dat allemaal... volle dig gratis. Enkele headliners van dit jaar: Stan Van Samang, Zwangere Guy, Laura Tesoro, Intergalactic Lovers en Buscemi. Van de 9 po dia zijn de main stage (Stadsplein), de Fruit Stage (Fruitmarkt) en het Factor J-podium (Evenementenpark) de belangrijkste. ENGIE Parkies in 15 parken in evenveel Vlaamse steden, van 1 juli t/m 25 aug Wat het ENGIE Parkies festival zo bijzonder maakt, is dat het een ‘reizend’ festival is. Van begin juli tot eind augustus worden er wekelijks meerdere concerten aangebo 24

den in verschillende steden. Raadpleeg de kalender op www.engieparkies.be. Dit jaar vind je er onder andere de volgende artiesten: Belle Perez, Tom Helsen, Guy Swinnen, Kate Ryan, Willy Sommers en Barbara Dex. Straatmuziekfestival, Damme, 6 juli Het Straatmuziekfestival Damme is een sfeer vol en gratis festival op en rond de markt van Damme. Denk: live bands, acts, kinderani maties en foodtrucks. Damme ontvangt in het gezellige centrum een aantal topmu zikanten die niet steeds op een podium te vinden zijn, ze genieten er namelijk evenzeer van om plaats te nemen tussen het publiek. Onder meer Scotch The Band (NL), The Groovy Gents (NL) en NAFT zullen er spelen. Polé Polé Gent, van 19 t/m 28 juli Sinds jaar en dag vormt de historische bin nenstad tijdens de Gentse Feesten het decor voor Polé Polé. Een overdonderend live-concept op een drijvend festivaldorp en een podium aan het water. Hier kan je genieten van het bes te wat de pop-, latin-, en wereldmuziek te bieden heeft terwijl je geniet van een tropische cocktail onder een hele resem sfeerverlichting. Sfinks, Boechout/Mortsel, 25 t/m 29 juli Sfinks mikt op een breed doelpubliek van jong tot oud, gezinnen met kinderen en mensen die er een avontuurlijke muzieksmaak op na houden. Een festival op mensenmaat in het teken van de verdraagzaamheid. Art iesten zoals Wadou, Martha Da’ro en Zouratié Kon& Ensemble zullen de aanwezige muziekfans verblij den.

Crisis Festival, Erps-Kwerps, 27 juli Voor de 11de keer op rij stelt vzw Crisis dit gratis festival voor. Doorheen de dag kan er ontspannend gekuierd of heerlijk geswingd worden op leuke muziek. In de namiddag wordt animatie voorzien voor de klein sten. En in de overgang naar de avond kan je ge nieten van een gevari eerd menu uit een ruim aanbod aan foodtrucks. Absolutely Free Festival, C-mine Winterslag, 2 en 3 aug De gerestaureerde mijnsite van het Limburgse Winterslag vormt het toneel voor een gratis festival met zowel nationale als internationa le artiesten. AFF is misschien gratis, maar niet gratuit. Helemaal in de geest van het ecolo gisch denken vraagt de organisatie om 3 lege batterijen mee te bren gen als toegangsgeld. Je kan ook een stukje Natuurpunt-natuurge bied sponsoren voor 3 euro. CIRQUE@TAQUE, Ekeren, 10 aug Dit jaar viert het ge zellige festival zijn 21ste verjaardag. Op dat feestje zijn onder an dere Ertebrekers, Glints en Flashback Force uit genodigd. Maanrock – 23/24/25 aug Het grootste, gezelligste, gratis stadsfestival in Mechelen. Het festival kende zijn eerste edi tie in 1996 en groeide uit tot het grootste en meest bezochte gratis rock- en popfestival van Vlaanderen. Drie dagen, elf locaties en waanzin nig veel artiesten. Ook dit jaar zullen heel wat bekende artiesten op de podia te zien zijn, denk maar aan Dr. Lektroluv, Bløf, Jebroer, Milow en Martha Da’ro.

Culinair 5 smakelijke ideetjes voor je volgende barbecue Zodra de zon schijnt, slaan we massaal aan het barbecueën. Vrienden worden uitgenodigd en de lekkerste creaties worden op tafel getoverd. Omdat je elkaar graag verwend – of de loef afsteekt – met de beste gerechten, geven wij enkele tips en recepten mee om er een geslaagd eetfestijn van te maken.

Geroosterde maïs met zoete chiliboter

Gegrilde dorade met pesto

Dorade is een smaakvol visje uit het Middellandse Zeegebied. Met een grillrooster, citroen, peterselie en citroenpesto maak je in no time een heerlijk gezond gerecht op de barbecue.

Ingrediënten voor 4 personen

Ingrediënten 2 Dorades 1 citroen 2 takjes peterselie 1 potje Pesto Al Limone (bij Oil & Vinegar) of gewone pesto • Peper • Zeezout • • • •

Maak de dorades schoon en bestrooi de buikholtes met peper en zout. Snij de citroen in schijfjes en leg ze samen met de takjes peterselie op de dorades. Klem de dorades in een grillrek en leg ze op de barbecue. Verhit de dorades ongeveer 6 minuten per kant en serveer ze met de pesto.

TIP!

Wrijf het BBQ-rooster in met een halve citroen nadat je bijvoorbeeld vis hebt bereid op de barbecue. Dat neutraliseert de smaak. Nadien kan je weer een stukje vlees of wat groenten op de rooster leggen zonder dat die smaken naar het vorige stuk dat op de grill werd gelegd. Ook na het barbecueën maak je het rooster op die manier gemakkelijk schoon.

Ribbetjes met de smaak van Whiskey

Dé BBQ-klassieker der klassiekers mag zeker niet ontbreken op je barbecuefeestje. Pak tijdens je volgende BBQ uit met malser vlees én de nasmaak van Whiskey. Oil & Vinegar pakt uit met een Whiskey Vinegar, dat is een zoetzure azijn met een unieke nasmaak van Scottisch Blended Isle Malt. Hoewel je de Whiskey heel goed proeft, bevat de azijn maar 0,2% Whiskey waarvan slechts 1/2% alcohol. Het alcoholpercentage is dus volledig verwaarloosbaar. In marinades maakt het je vlees zacht met een vleugje zuurheid. Een gegarandeerde hit bij elke Whiskey-liefhebber. Spray elk half uur de Whiskey-vinegar op je ribbetjes of pulled pork. Het geeft een extra smaakdimensie én zorgt voor een heerlijke korst op slow cooking meat. Liever een salade met Whiskey-smaak? Maak dan deze dressing: • 4 eetlepels Whiskey Vinegar • 2 theelepels honingmosterd • 2 eetlepels mayonnaise 26

Perziken op de BBQ Ingrediënten voor 4 personen • • • • • • •

4 stevige perziken 40 g boter 1 el suiker 200 g zure room 4 el honing 1 el lavendelbloempjes Versgemalen peper

Meng de lavendelbloempjes met de honing. Laat de boter smelten en meng er de suiker door. Halveer de perziken en verwijder de pitten. Bestrijk de halve perziken met het botermengsel. Plaats de perziken op de hete BBQ-grill en laat aan elke zijde 5 minuten grillen. Let op dat ze niet aanbranden. Verhoog indien nodig de stand van het rooster. Leg de perziken op een bordje, schep er zure room en lavendelhoning over. Kruid af met versgemalen peper.

TIP!

Gedaan met barbecueën? Leg het rooster na gebruik in het gras. De volgende dag is het meeste vuil al losgeweekt door de dauw. Daardoor wordt het schoonmaken nóg gemakkelijker. Geen gras in de buurt? Wikkel het rooster dan in natte kranten. Met een bolletje aluminiumfolie haal je er gemakkelijk het meeste vuil van af.

Geroosterde honing en rozemarijn aardappeltjes Ingrediënten voor 4 personen

• Geschilde aardappelen • 4 el honing • 1/2 teentje knoflook, geraspt • 1 tl geraspte citroenschil • 1/2 citroen (sap) • 1 fijngehakt takje rozemarijn • 2 tl olijfolie Voor de afwerking: • Rozemarijn • Grof zeezout

4 maïskolven, zonder blad en schoongeborsteld 150 g boter 1/2 el citroensap 1/2 tl cayennepeper 1 gedroogde ancho chile (zoete Mexicaanse chilipeper) • 1/2 el honing • 1/2 tl zout • • • • •

Kook de maïskolven in ruim ongezouten water in 15 minuten beetgaar. Laat ze goed uitlekken. Rooster de ancho chile 30 seconden boven een open vlam. Laat afkoelen, verwijder de zaadjes en snijd in stukjes. Maal de ancho chile in de keukenmachine, zo zal hij niet helemaal fijn worden. Voeg nu de boter, cayennepeper, citroensap, honing en zout toe en pulseer tot het een mooie, oranje boter is. Rooster de maïskolven op de BBQ of een grillplaat tot ze warm en goudbruin zijn. Doe er tot slot een flinke schep ancho chile boter op en strooi er wat grof zeezout over.

TIP!

Deze kruiden passen het best bij je BBQ-gerecht: Vis: dille, citroen, koriander, peterselie, bieslook en tijm. Rund: dragon, mosterd, rozemarijn, salie en tijm. Varkensvlees: komijn, koriander, rozemarijn, salie en tijm. Kip: bieslook, basilicum, foelie, laurier, oregano, paprikapoeder en peterselie.

Snijd elke aardappel in plakken van ongeveer 2 cm dik. Kook ze in 10 minuten bijna gaar in licht gezouten water. Laat afkoelen en drogen. Meng in een kommetje de honing met de knoflook, citroenrasp, rozemarijn en de olie. Knijp zoveel citroensap boven het kommetje uit dat je de marinade gemakkelijk kan roeren maar hij nog wel dik is. Smeer één kant van de aardappelen in met de helft van de marinade. Verhit een grill en plaats de aardappelschijfjes met de honing kant op de grill. Laat ze in ca. 5 minuten bruin en gaar worden. Bestrijk ze met de rest van de honing, keer ze om en bak de andere kant ook 5 minuten. Leg tot slot de aardappelschijfjes in stapels van 3. Garneer ze met wat rozemarijn en bestrooi ze met grof zeezout.

Vakantie Zo ga je om met vervelende gele zomerbeestjes Over de zomer zal je ons zelden horen klagen, tenzij het gaat om de beestjes die de warmte met zich meebrengt. Telkens een mug onze slaap verstoort of een wesp een gezellige picknick verpest, vragen we ons luidop af wat het nut van die rotbeesten is. En vooral ook: hoe je ze op een afstand houdt. Met de zomervakantie voor de deur leek het ons hoog tijd voor een praktische handleiding in de gele vervelende zomerbeestjes. Daarom circuleren wespen rond je tafel… Inderdaad, om al het zoete lekkers waarvoor je hen niet hebt uitgenodigd. Maar wespen zoeken mensen op wanneer er minder larven in de wespennesten zitten. Larven scheiden namelijk een suikerrijke stof af die de volwassen wespen als brandstof gebruiken om te vliegen. In de zomer zijn er meer volwassen wespen en weinig larven, waardoor de wespen dus onvoldoende brandstof binnenkrijgen. En dus gaan ze op zoek naar zoete etenswaren nét op het moment waarop we met z’n allen buiten zitten te eten en te drinken. Geuren om wespen op afstand te houden Er zijn bepaalde geuren waar wespen slecht tegen kunnen. Op die manier kan je voorkomen dat ze rond de tafel zwermen en zo kan je dus in alle rust genieten van je glaasje rosé op je zonneterras. Kruidnagel. Zet een schaaltje met kruidnagel op tafel en de wespen komen niet meer in de buurt. Azijn. Ook een bakje met azijn op tafel zal de diertjes op afstand houden. Nóg beter als je hier kruidnagel aan toevoegt! Sinaasappel en/of citroen. Snij de citrusvrucht doormidden en steek hier wat kruidnagels in. Ui. Een schoteltje met gesnipperde ui doet ook wonderen. Zet het in de buurt van al wat zoet is en de wesp zou uit de buurt moeten blijven. Koffie. Wespen hebben een hekel aan de geur van koffie. Plaats schaaltjes koffie en steek die in de fik zodat die gaat branden of smeulen. Wierook. Wespen houden niet zo van rook. Steek een of meerdere stokjes wierook aan op de plekken waar je last hebt van wespen, en weg zijn ze. (On)zin Hoewel de mens de zomerbeestjes bijzonder vervelend vindt, hebben ze weldegelijk hun nut. Zonder wespen zouden er namelijk meer muggen, vliegen en bladluizen zijn. Ze vangen prooien voor hun larven en krijgen in ruil een zoete stof die ze als brandstof gebruiken. Bijen zijn nóg belangrijker, want ze zorgen voor de bestuiving van bloemen en gewassen. Ongeveer 30

80 procent van de groenten en het fruit dat we op ons bord krijgen, is bestoven door bijen. Gestoken, wat nu?! Wespen, hoornaars en zelfs bijen en hommels vallen aan wanneer ze zich bedreigd voelen. Je kan er dus best niet naar slaan. Toch gestoken? Neem de angel dan niet vast. Ook niet met een pincet, want dan knijp je op de gifzak en spuit je dus eigenlijk meer gif in je lichaam. Gebruik je duimnagel om de angel evenwijdig met de huid uit te duwen. Verwijder de angel zo snel mogelijk, reinig de wonde met water en zeep en ontsmet met ontsmettingsmiddel. IJs kan helpen om de zwelling tegen te houden. Een steek kan pijn doen, maar je gaat er niet van dood. Tenzij je natuurlijk allergisch bent. Als je rode vlekken opmerkt op andere plaatsen dan de steekplek, zwelt je tong op of voel je je duizelig, misselijk, last van diarree of adem halingsproblemen? Ga dan meteen naar de dokter. Ook als je meermaals gestoken bent of op plaatsen als de nek, hals of mond. Soorten steken Er kunnen drie soorten reacties optreden na een steek. De eerste is een lokale steekreactie: een gezwollen, pijnlijke en jeukende huid. Een tweede reactie is een grotere variant van de eerste: de steekplek is roder, tien cm groter en het duurt meer dan een dag voor de zwelling afneemt. Tot slot heb je de allergische reactie waarbij je niet alleen een reactie krijgt rond de steekplek, maar er ook meerdere jeukende bulten op je lichaam verschijnen. Wie ernstig allergisch is, kan zelfs ademhalingsproblemen krijgen. Raadpleeg dus altijd een arts wanneer de reactie zich niet beperkt tot de steekplek. Verschil tussen een Aziatische en Europese hoornaar In 2004 belandde de koningin van een nest Aziatische hoornaars op een scheepslading die van China naar Frankrijk ging. Ze bouwde een

nest uit in haar nieuwe thuisland wat leidde tot een zware invasie. De hoornaar bouwt namelijk razendsnel grote nesten en breidt zich zo in ijltempo uit. In Europa zijn er weinig natuurlijke vijanden die op dezelfde prooien jagen, waardoor de biodiversiteit en vooral het voortbestaan van kleinere insecten in het gedrang komt. De Aziatische hoornaar jaagt in groepen van tien tot twintig soortgenoten en valt de kasten van honingbijen aan. De Europese hoornaar doet dat niet en vormt dus

“Ongeveer 80 procent van de groenten en het fruit dat we op ons bord krijgen, is bestoven door bijen.” ook geen bedreiging. Maar de aanwezigheid van Aziatische hoornaars is dus wel desastreus voor honingbijen en imkers. Wanneer je er een ziet, stuur je best een foto van het nest en het insect naar vespawatch.be. Gespecialiseerde verdelgers komen vervolgens langs om de beestjes te doden. Dat is de enige effectieve manier om de invasie van het uitheemse insect in te tomen. De steek van een Aziatische hoornaar kan iets heftiger zijn qua pijn, maar verder is er niet veel verschil met een gewone wespensteek. De Europese hoornaar hoeft niet te worden bestreden, omdat die zachtaardig zijn van aard. Het is dus belangrijk om beide varianten te onderscheiden. De Aziatische hoornaar is ongeveer een halve centimeter kleiner dan de Europese variant, donkerder tot zelfs zwart en heeft een gele band op zijn achterlijf. De Europese hoornaar heeft een bijna volledig geel achterlijf en is voor de rest roodbruin getint.

enjoy your

TIMEOUT.

JUMA Tuinset bestaande uit tafel 220x100cm frame alu charcoal mat + lichtgrijs glas + 6 stapelbare armstoelen MALI frame alu charcoal mat + tex. zilvergrijs, ook verkrijgbaar in alu wit mat. PROMOPRIJS €1.349. PROMOPRIJS

€ 1.349

NIEUWE COLLECTIE 2019

VIRGINIA Loungeset bestaande uit 2-zit met zijtafel links + hoektafel teak + 2-zit met zijtafel rechts + salontafel met blad teak, incl. kussens in Sunbrella Cast Slate. PROMOPRIJS €2.599 i.p.v. €3.796

PROMOPRIJS

€ 2.599 Lounge bestaande uit 2-zit arm rechts, hoekelement, 2-zit arm links met kussens in all weather uitvoering, excl. salontafel. PROMOPRIJS €2.079.

GRATIS STOEL *BIJ AANKOOP 5 STOELEN

GRATIS ACCESSOIRES *T.W.V. 5% VAN UW AANKOOP

-20% OP TUINSETS *BIJ AANKOOP VAN EEN VOLLEDIG SET

FOLDER MET NOG MEER ACTIES EN PROMOTIES NU ONLINE !

*20% korting en gratis stoel enkel geldig op tal van geselecteerde sets en stoelen in de winkel. Gratis accessoires bij uw aankoop vanaf €500, in de vorm van een waardebon. Promosets niet cumuleerbaar met andere acties.

O U T D O O R