Wieper Magazine maart 2019 - Editie KB

EDITIE KLEIN-BRABANT

MAART 2019 ADVERTEREN? JAN MOENS: 0479/70 07 59 VOLGENDE VERSCHIJNING: 3 APRIL 2019

Gezond&Wel

DE BLAUWE ZONESMETHODE: Dit moet je weten als je ouder dan 100 jaar wil worden Culinair

Vanaf nu koop je nooit meer FOUTE OLIJFOLIE Focus

De geheimen van je FAVORIETE SNOEPGOED Socio

WWW.WIEPER.BE | JAARGANG 12 | NUMMER 119

DE WERELD WORDT ALSMAAR HARDER! (Of worden wij gewoon gevoeliger?)

Mode

6 MODETRENDS die ANDERS zijn UITGEDRAAID

MARTIN HEYLEN

“Ik begrijp de mensen die president Trump geloven wanneer hij zegt dat de opwarming van de aarde niet bestaat.”

WELKOM

B e s t e l e z e r, Beste lezer,

Het stroomt uit onze kraan, overal in Vlaanderen, alsof het er altijd is geweest. Maar stromend water is zoals een partner, je beseft pas de waarde ervan wanneer je zonder zit. Martin Heylen haalt daarom terecht aan dat er best wat meer bewustzijn mag komen wat betreft ons waterverbruik.

Iets waar men op andere plaatsen dagelijks kilometers voor moet lopen, voegen wij immers gewoon toe aan onze riolen. Of we wassen er onze auto mee. Benieuwd hoe ze daar in de Blauwe Zones van onze wereld mee omgaan. Blauwe Zones zijn plaatsen waar opmerkelijk veel gezonde 100-jarigen wonen, louter door een duurzame levensstijl te hanteren.

Ongetwijfeld consumeren ze ook veel olijfolie. Daarom een gesprek met een van de zeldzame olijfoliesommeliers die onze wereld rijk is. Hou je het

liever ongezond, dan vertellen we je deze maand wat je nog niet wist over je favoriete snoepgoed. En omdat we in maart traditiegetrouw al eens vervellen tot een nieuwe look, lees je ook zes modetrends die anders zijn uitgedraaid dan gedacht.

Veel leesplezier!

Jan Moens Opmerkingen of suggesties? jan@wieper.be

INHOUD Interview .......................................................................................

04

Gezond&Wel .....................................................................................

12

Mode .....................................................................................................

16

Focus ...................................................................................................

20

Socio ...................................................................................................

24

++ Martin Heylen

++ De blauwe zones-methode: dit moet je weten als je ouder dan 100 jaar wil worden ++ 6 Modetrends die anders zijn uitgedraaid ++ De geheimen van je favoriete snoepgoed ++ De wereld wordt alsmaar harder!

(Of worden wij gewoon gevoeliger?)

Culinair ............................................................................................... ++ V anaf nu koop je nooit meer foute olijfolie

Verschijning: maandelijks Editie: Klein-Brabant Andere editie: Meise-Londerzeel, Grimbergen & Kapelle o/d Bos Totale oplage: 45 000 ex.

Maart 2019 Volgende verschijning: 3 april 2

28

4 12 04 20

Aan huis bezorgd bij ieder gezin in de streek door Bpost Hebt u een exemplaartje gemist? Spreek uw postbode aan of meld het ons, dan doen wij het nodige.

Foto's cover & interview: Š Medialaan Ontwerp en realistatie:

Om in Wieper Magazine te adverteren, contacteer Jan Moens / ++ 0479/700759 / janmoens@medijan.be.

Dasmusweg 5a / 1980 Zemst ++ info@wiepermagazine.be ++ www.wiepermagazine.be

WIEPERÂŽ is een uitgave van Wieper BVBA Verantwoordelijke uitgever: Jan Moens Wieper is niet verantwoordelijk voor de advertenties van haar adverteerders. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Martin Heylen

Op 22 maart is het Wereldwaterdag. Een feestdag in heel wat landen ter wereld, maar een doodgewone vrijdag in België. Programmamaker Martin Heylen trok reeds voor verschillende programma’s naar het buitenland. Van Siberië en Amerika tot de vluchtelingenroutes in Afrika en Irak. Hij kan uit persoonlijke ervaring zeggen hoe het is om te leven zonder drinkbaar water. Telkens wanneer hij terug thuis is, valt ons buitensporig waterverbruik dan ook des te hard op.

En daar moet dringend verandering in komen, vindt hij.

WIEPER: JE BENT AMBASSADEUR VAN JOIN FOR WATER, EEN NGO DIE ZICH INZET OM ONTWIKKELINGSLANDEN TE VOORZIEN VAN DRINKBAAR WATER. VANWAAR DAT ENGAGEMENT? MARTIN HEYLEN: “Ik heb iets met water. Van het Kivumeer in Rwanda tot de Victoriawater­ vallen in Zambia en de bevroren Ob in Siberië: ik ben altijd geboeid geweest door wat erin leeft en hoe mensen ermee leven. Water ís leven. Zonder dat zijn we niks. De kiem voor mijn engagement is er gekomen toen ik in opdracht van het productiehuis Woestijn­ vis naar Kameroen reisde, om er een repor­ tage te maken voor het televisieprogramma ‘Bal Mondial’. De bedoeling was dat ik me vier weken onderdompelde in het leven van een huttendorp in de jungle, waar 300 dorpe­ lingen enthousiast de prestaties van de nationale voetbalploeg in Japan en ZuidKorea volgden op één aftands tv-toestel. Er was nog nooit een blanke in het dorp geweest.

Mijn cameraploeg en ik werden met veel

égards ontvangen. De dorpsoverste had een wit militair uniform aangetrokken, de dorpelingen zongen en dansten en van mij werd verwacht dat ik maisbier en lokale spijzen proefde en de mensen plechtig toesprak in naam van het Belgische volk. Zo gebeurde.

Er was geen elektriciteit, alleen een oude generator die ‘s avonds even werd opgestart maar al snel weer uitviel, waarna we ons met kaarslicht en koplampen behielpen. Voor elke voetbalwedstrijd werd er tijdelijk een ingehuurde reservegenerator ingeschakeld en klommen behendige mannen in een hoge boom om een antenne aan een tak te knopen.

Water was er wél. In een hut aan de rand van het oerwoud konden wij ons om beurten

“Je beseft pas hoe ingrijpend je leven verandert als er geen sanitair of stromend water is.” wassen. Op de grond stonden drie gevulde plastieken teiltjes klaar, voor elk van ons één.

Veel was het niet, maar na een lange reis door dit tropenland deed het deugd om het stof en het zweet af te spoelen. Je beseft pas hoe ingrijpend je leven verandert als er geen sanitair of stromend water is. Ook het toilet was gewoon een put in een hut. De dorpelingen zelf trokken het woud in. Maar een mens went aan alles. We werkten hard, filmden het dagelijkse leven en genoten van de uitzinnige blijdschap van die 300 gastvrije mensen bij elk doelpunt. En elke ochtend en avond vond ik in de hut een volle kom met water om me te wassen.”

WIEPER: WAAR KWAM DAT WATER VANDAAN? HEYLEN: “Daar stond ik dus niet bij stil. Mijn cameraman was een ervaren Afrika-reiziger en heeft me er toen op gewezen dat ik één wasteil toch zeker voor twee wasbeurten moest gebruiken. Want wat bleek? Het dorp

4

“Niet iedereen beschikt over dezelfde intellectuele capaciteit om goed in te schatten wat er met ons klimaat aan het gebeuren is.” lag op een hoogte, dus dat water kwam er allesbehalve vanzelf. De volgende ochtend ochtend vroeg ik aan de dorpsoverste of we de watervoorziening mochten zien. Hij wuivde die vraag weg, omdag wij zijn gasten waren en ons zich daar geen zorgen over hoefden te maken. Na aandringen, nam hij ons toch mee de heuvel af, langs een stijl en glibberig junglepad. Onderweg kwamen we vrouwen en kinderen tegen, zeulend met emmers.

Zelfs de kleinste kindjes klommen zuchtend met een plastieken speelgoedemmertje naar boven. Iedereen lachte vriendelijk, maar ik schaamde me bijzonder hard. Speciaal voor ons – de blanke gasten – zeulde een groep kinderen en vrouwen tweemaal per dag met water om onze drie wasteilen te vullen. Dát was mijn wake-up call. Hoe kunnen we als mens zo blind zijn? Maar dat is omdat we telkens redeneren vanuit ons eigen referen­ tiekader. Het moet je ook gezegd worden. We worden enerzijds overstelpt met informatie.

Maar die cruciale zaken worden niet meer gedeeld. We gaan ervan uit dat het normaal is dat wij maar aan een kraan hoeven te draaien en daar drinkbaar water uitkomt, maar dat is allesbehalve normaal.”

WIEPER: WAS DE SITUATIE IN DAT KAMEROENS DORP DE REGEL OF EEN UITZONDERING? HEYLEN: “Ik denk dat het voor hen toen een kwartier naar beneden wandelen was en een half uur terug naar boven. Zij hadden dus nog een basisdienst, maar in de hele wereld zijn er meer dan 800 miljoen mensen die zelfs dat niet hebben. In Kameroen hoefde je minder dan zes kilometer te lopen om water te vinden.

Het was dan wel besmet water, maar het pagina 8

Martin

Heylen

WIEPER: VIND JE DAT WATER DEEL MOET UITMAKEN VAN HET KLIMAATDEBAT?

was wel íets. Ik ben samen met Join For Water naar Madagaskar gereisd en daar moest de helft van de bevolking meer dan zes km afleggen om water te vinden. Dat gaat meestal om vrouwen en kinderen die niets anders doen dan proberen te voorzien in hun basis­ behoeften. En dan is het nog te hopen dat er geen droogte is zoals een paar jaar geleden, want die situatie eiste heel wat doden. Een van de doelstellingen van de Verenigde Naties is dan ook om tegen 2030 de hele wereld­bevolking een waterbasisdienst aan te bieden. Maar dat staat dus gelijk aan een waterbron zoals in Kameroen.”

WIEPER: OOK WIJ MOETEN DUURZAAM MET WATER OMGAAN. MAAR WELK VERSCHIL MAAKT DAT UIT VOOR ONTWIKKELINGS­ LANDEN? HEYLEN: “Duurzaam met water omgaan, gaat niet enkel over het water dat uit de kraan stroomt. Er bestaat ook zoiets als onze wa­ tervoetafdruk. Dat is het volume aan water dat gebruikt wordt om een product te maken, gezien over de gehele productieketen. Als we al het water van alle oceanen en rivieren samennemen, dan komen we op een 5.500 liter water per persoon op de wereld. Elke Belg gebruikt 7.400 liter en dus 30 tot 40% meer dan waar we recht op hebben. Daarvan komt dan nog eens 75% uit het buitenland als ‘indirect’ water. Slechts 25% van wat we hier consumeren, wordt geproduceerd met water uit eigen land, of met ‘direct’ water. Net zoals voor vele andere grondstoffen zijn wij dus ook voor water afhankelijk van andere landen. Maar tegelijkertijd hebben wij door die waterimport ook een zeer grote impact op de waterbeschikbaarheid en de mogelijke waterstress in de landen van herkomst. Dus het scheelt echt wel als je hier iets kleins doet voor landen elders in de wereld. Als je in de winter asperges koopt uit Peru en rozen uit Kenia, dan hebben die eerst water opgeslorpt uit reeds waterarme gebieden en worden ze vervolgens naar hier getransporteerd. Een gigantisch verschil met wanneer je lokale en seizoensgebonden producten koopt.”

8

HEYLEN: “Absoluut. Je kan ze niet los zien van elkaar. Water ís klimaat. De droogte die in Madagaskar plaatsvond is geen alleenstaande gebeurtenis. Door de opwarming van de aarde wonen steeds meer mensen in ‘verzand’ gebied, die vluchten daar terecht voor weg, omdat zij dan – naast alle andere problemen – ook niet meer aan water geraken. Die klimaat­ vluchtelingen komen dan vooral terecht in naburige steden die vervolgens ook over­ bevolkt geraken. Steden in Afrika zuigen een massavolk aan. Zo worden in Kaapstad al twee jaar na elkaar in juni de kranen dichtge­ draaid en heb je enkel nog recht op rantsoen van één bidon per dag. Daar staan ellenlange rijen mensen voor aan te schuiven. En dat gaat om Kaapstad, een wereldstad nota bene!

Hier in België werkt Join For Water samen met scholen en gemeentebesturen om te werken aan een verandering van watergebruik en -gedrag. Wereldwaterdag is op veel plaatsen

“In de jaren ’80 heb ik meegestapt in een betoging tegen kernraketten. Hebben we daardoor één raket aan de grond kunnen houden?

Dat niet, maar het is wel een serieus signaal geweest.” ter wereld een ware feestdag. In Afrika wordt water bijvoorbeeld echt gevierd met dansen, muziek en talrijke ceremonies. Voor hen is het een bron van leven, terwijl het voor ons eerder een van ergernis is. Want ‘het moet weer eens betaald worden’, of: ‘Het duurt toch wel heel lang voordat het water warm wordt’, om niet te vergeten hoezeer we klagen wanneer het regent. Het is dus belangrijk om te werken aan een mentaliteits­ wijziging. Daarom vind ik de marsen die nu plaatsvinden ook zo waardevol. Je stuurt een krachtig signaal naar politici dat de bevolking zich hierover bekommert. Het is bovendien een massale uiting van solidariteit.

Vroeger had je de arbeidersbetogingen, maar dat ging over geld uit eigen portemonnee.

Mensen werden zodanig uitgebuit dat ze iets moesten doen om hun eigen vel te redden.

In de jaren ’80 heb ik meegestapt in een betoging tegen kernraketten en uiteraard ook de witte mars. Hebben we daardoor één raket aan de grond kunnen houden of meteen justitie kunnen hervormen? Dat niet, maar het is wel een serieus signaal geweest dat ja­

ren later alsnog heeft gezorgd voor een evo­ lutie. Ik vind dat we in een zeer individua­ listische tijd leven, de huidige klimaatmarsen mogen dus echt gezien worden als een opflakkering van een sociaalmaatschappelijke bekommernis bij een grote groep mensen.

Meer nog: jónge mensen! Dat geeft mij hoop voor de toekomst.”

WIEPER: EEN GROOT DEEL MENSEN ERGERT ZICH AAN DE MARSEN, IN HOEVERRE IS EEN GROOTSCHALIGE MENTALITEITSWIJZIGING REALISTISCH? HEYLEN: “Je gaat nooit iedereen 100% achter hetzelfde idee kunnen scharen, maar je mag de kracht van een klein percentage ook niet onderschatten. Ik snap daarentegen de mensen die besluiten president Trump te ge­ loven wanneer hij zegt dat de opwarming van de aarde niet bestaat. Niet iedereen heeft namelijk de tijd om er echt mee bezig te zijn, noch bezit iedereen over dezelfde intellectuele capaciteit om goed in te schatten wat er met ons klimaat aan het gebeuren is. Als de ene wetenschapper zegt dat er een probleem is, maar de andere dat dan tegenspreekt, weet je ook niet meer wat te denken. Niet ieder­ een heeft ook de tijd of zin om daarover na te denken met een fulltime job, een huishouden, kinderen, rekeningen die moeten betaald worden enzovoort. Als een wereldleider dan zegt dat er helemaal niets fout is met de wereld en hij belooft die te redden, dan zullen er altijd mensen zijn die hem hierin volgen.

Maar uiteindelijk verbrandt iedereen zich als machtshebber, en ondertussen hebben wij misschien toch al enkelen kunnen overtuigen van het tegendeel. Ok, het klinkt misschien naief, maar ik behoud graag mijn recht op naïviteit. Anders is het leven maar triestig.”

WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK!

WIEPER PARTNER CONTENT

Gezond & Wel DE BLAUWE ZONES-METHODE:

Dit moet je weten als je ouder dan 100 jaar wil worden Het is een wens van ons allen: gezond, gelukkig en vitaal ouder worden. En de sleutel tot dat leven zou eigenlijk zomaar voor het grijpen liggen. In vijf gebieden op aarde – de Blauwe Zones – leven de inwoners langer en gelukkiger dan waar ook ter wereld. Ze worden niet alleen ouder, maar zijn ook gezonder, fitter en vitaler. Hét geheim? Hun dagelijkse levenswijze: 9 levensregels die iedereen kan implementeren.

Er zijn 5 plekken ter wereld waar opmerkelijk meer ’s ochtends voor wakker wil worden. Het hebben mensen een hoge leeftijd bereiken in goede ge- van een doel kan zelfs zeven jaar extra levens­ zondheid. Die – zogenaamde Blauwe Zones – zijn: verwachting opleveren.

Ogliastria in Sardinië, Okinawa in Japan, Loma 2. Natuurlijke lichaamsbeweging Linda in Californië, het Griekse geïsoleerde eiland In de Blauwe Zones gaan de inwoners niet naar Ikaria en Nicoya in Costa Rica. De inwoners van die fitnessclubs om gezond te blijven, laat staan dat gebieden worden gemiddeld 90 of zelfs 100 jaar, in goede gezondheid, zonder medicijnen of invalidi- ze marathons lopen. In de plaats daarvan leven teit. En dat is niet geheel toevallig. De Amerikaan ze in een omgeving die hen voortdurend stimuleert om te bewegen zonder er stil bij te staan. Ze Dan Buettner deed jarenlang onderzoek naar die wandelen veel, tuinieren en doen aan huishoudelijblauwe zones en ontdekte een aantal interessante ke klusjes zonder de hulp van al te veel mechanische overeenkomsten waardoor mensen zo gezond en hulpmiddelen voor het werk in huis en tuin. gelukkig oud worden. Ze hechten veel belang aan vrienden en familie, leven in een omgeving die aanzet tot fysieke inspanningen en ze eten veel lokale groenten. “Gezondheid en welzijn worden bepaald door dagelijkse lifestylekeuzes: gezonde (hoofdzakelijk plantaardige) voeding, stress­ beheersing, matig intensief bewegen en een goed sociaal netwerk.” Volgens Buettner activeert een gezonde lifestyle de genen die je gezond houden en sust het de cellen die ziektes bevorderen in slaap.

Met uitzondering van de zevendedagsadventisten wordt in alle Blauwe Zones regelmatig – vaak dagelijks – met mate alcohol gedronken. Er worden één tot twee glazen per dag gedronken, meestal wijn – rijk aan antioxidanten - tijdens de maaltijd met familie en vrienden. In geen van de Blauwe Zones wordt er gerookt.

Met 9 regels naar 90

7. Gelijkgestemden

“Het is nooit te laat om te beginnen. Verschillende studies tonen aan dat drastische verbetering van de levensverwachting en gezondheid zeer snel kunnen terugkeren.”

Uit het onderzoek en interviews met 263 honderd­ jarigen in de Blauwe Zones werden negen gemeenschappelijke kenmerken gevonden. Het geheim hoe je langer kunt leven ligt niet in diëten of oefenprogramma’s, maar in het creëren van de juiste omgeving voor jezelf. Veel kunnen we dus zelf al toepassen in onze eigen levens- en voedingswijze. Het is nooit te laat om te beginnen. Verschillende studies tonen namelijk aan dat drastische verbetering van de levensverwachting en gezondheid zeer snel kunnen terugkeren na het corrigeren van een slechte levensstijl.

In alle Blauwe Zones is stress onderdeel van het dagelijkse leven, net zoals dat ook het geval is in de rest van de wereld. Veel stress leidt tot chronische ontstekingen en andere ernstige leeftijds­ gebonden ziekten. Daarom hebben de mensen in de Blauwe Zones in hun dagelijkse routine een moment ingebouwd om stoom af te blazen. In Loma Linda wonen veel zevendedagsadventisten die dagelijks bidden, in Okinawa is yoga een gewoonte en in Sardinië wordt dagelijks een siësta gehouden.

1. Levensdoel

4. De tachtigprocentregel

In Japan heet het ‘Ikigai’ en in Costa Rica ‘plan de vida’, vrij vertaald betekent het datgene waar je

Bij nagenoeg alle populaties bleken de gebruikte borden en glazen kleiner te zijn dan de - steeds groter wordende - exemplaren in de westerse wereld. Bij geen enkele van de bevolkingen van de Blauwe Zones worden er grote maaltijden verorberd.

In Okinawa bestaat er zelfs een oud confucianistische mantra, hara hachi bu, dat inhoudt dat je hoort te stoppen met eten

12

3. Reflectie, ontspanning en spiritualiteit

wanneer je voor tachtig procent verzadigd bent.

Dat niveau is bereikt wanneer je gerust meer kan eten, maar geen honger meer hebt.

5. Plantaardig voedsel Verse groenten en fruit vormen in alle Blauwe Zones het voornaamste bestanddeel van elke maaltijd. Het zelf verbouwen en eten van alle soorten bonen – zoals tuinbonen, zwarte bonen, sojabonen en linzen – zijn de hoeksteen van de meeste honderdjarige diëten. Het meeste vlees uit hun dieet is varkensvlees, maar er wordt slechts in kleine porties en gemiddeld vijf keer per maand vlees gegeten. Af en toe staat ook vis op het menu.

6. Alcohol en roken

Maar vijf van de 263 honderdjarigen die werden geïnterviewd behoorden niet tot een geloofs­ gemeenschap. Daaruit werd opgemaakt dat het behoren tot een groep waarmee regelmatig wordt samengekomen een positieve invloed heeft op de gezondheid.

8. Familie Alle geïnterviewde honderdjarigen stellen hun familie en geliefden op de eerste plaats. Ouders en grootouders worden in huis genomen of wonen in de buurt van de woning. Ze zijn trouw aan een levenspartner en zetten zich in voor de relatie en ze investeren tijd en liefde in hun kinderen. Ook gaan mensen niet met pensioen, maar blijven naar vermogen actief tot het einde van hun leven.

9. Vrienden voor het leven Een goede vriendenkring en voldoende sociale ­contacten dragen bij aan een extra lange levens­verwachting. Okinawanen creëren ‘moais’: groepen van vijf vrienden die zich voor het leven aan elkaar verbinden en elkaar levenslang ondersteunen.

Meer weten over hoe mensen leven in de Blauwe Zones?

De Blue Zones-methode Dann Buettner (Kosmos Uitgevers) - €20,99

WIEPER PARTNER CONTENT

Mode

6 modetrends die anders zijn uitgedraaid Dagelijks worden we, of we het nu willen of niet, geconfronteerd met modetrends. Maar hoe ontstaan die modetrends eigenlijk en waarom slaan ze zo aan? Hoewel het de droom is van elke ontwerper om een ware trend te ontketenen, ontstaan ze lang niet altijd met opzet. Sommige ontwerpers van kleding die nu als ‘trendy’ wordt gezien, hadden oorspronkelijk een heel ander doel voor ogen.

1. Laaghangende ‘baggy’ broeken Baggy broeken waarbij je het ondergoed van de drager duidelijk ziet, is een populaire kledingtrend bij hiphopartiesten, maar vindt eigenlijk zijn oorsprong in de gevangenissen van Los Angeles.

Gedetineerden mochten namelijk geen broek met riem dragen, waardoor die dus behoorlijk afzakte.

De look sloeg ook aan buiten de gevangenis en werd zo populair dat enkele Amerikaanse staten een wet opstelden om de onthullende stijl te verbieden. De laaghangende broeken zijn nu in heel wat staten verboden op openbaar vervoer, op het vliegtuig en in overheidsgebouwen.

2. Hoge hakken Hoge hakken zijn oorspronkelijk ontworpen voor mannen. Soldaten om precies te zijn. Hoge hakken werden eeuwenlang gedragen in het Nabije Oosten als een vorm van rijschoeisel. Het begon in Perzië, waar paardenstrijders het moeilijk vonden om hun houding te behouden tijdens het schieten van hun pijl en boog. Daarom werden voor hen schoenen gecreëerd met een gedefinieerde inkeping waarin de stijgbeugel zou glijden. Op die manier konden ze bij het rechtstaan mooi in evenwicht blijven op het paard. Toen Perzië in de 16de eeuw voor het eerst op diplomatieke missie naar West-Europa trok, waren de royals die ze ontmoetten helemaal weg van de nieuwe trend. Ze gaven hier hun eigen modieuze draai aan door de hoogte van de hak te vergroten. Zo wilden ze meteen ook aan iedereen laten weten dat de dragers personen van aanzien waren die nooit ver hoefden te stappen. Vrouwen begonnen ze pas te dragen toen het modieus werd om je androgyn te kleden. Je leest het goed: vrouwen begonnen hoge hakken te dragen om er mannelijker uit te zien.

3. Opstaande (polo)kraag Het poloshirt maakt deel uit van het standaard­ uniform van de hogere middenklasse. En om een tot voor kort onbekende reden, wordt de kraag vaak omhoog gezet. Is het puur uit snobisme – en dus totaal nutteloos – of is de trend wel degelijk met reden ontstaan? Blijkt dat de kraag zelfs goed is voor de gezondheid! Tennisspeler René 16

Lacoste – inderdaad, van het gelijknamige merk – wordt gezien als de uitvinder van het poloshirt, dat behoorlijk wat ophef veroorzaakte toen het werd geïntroduceerd in 1926.

Tennisspelers droegen voordien namelijk ongemakkelijke en onpraktische kledij, zoals zware Oxford-hemden met lange mouwen. René vond dat de kleding hem hinderde tijdens het tennissen en ging dus op zoek naar een licht, ademend shirt met korte mouwen. Een kledingstuk dat dus wel enige functionaliteit heeft voor iemand die voortdurend zwaait met zijn armen in de felle zon. Een belangrijk onderdeel van zijn ontwerp was een flexibele kraag die kon rechtgezet

smeren. Er is ook heel wat bewijs dat de eyeliner vroeger een medicinaal doel had. In vroegere tijden waren bacteriële ooginfecties schering en inslag, de eyeliner bleek bijzonder nuttig te zijn om vliegen en ander vervelends uit je ogen te houden. Bovendien hebben onderzoekers onlangs een toevoeging van loodzouten in de oogmake-up van Oude Egyptenaren ontdekt. Het is misschien iets dat je niet meteen in de buurt van je oog wil gebruiken, maar het zou wel heel effectief zijn in het doden van bacteriën.

5. Ugg-laarzen

worden om de nek van de speler te beschermen tegen de zon. De eerste recht opstaande kraag was dus niet alleen met opzet, maar ook praktisch. Wie zijn polokraag bijgevolg omhoog draagt, doet het technisch gezien precies zoals de ontwerper het in gedachten had.

Ugg-laarzen zijn verre van mooi te noemen en toch slaan ze aan als zoete broodjes bij jonge – zelfverklaarde ‘hippe’ – vrouwen. Maar ze wer­den eigenlijk origineel ont­worpen voor en door Australische surfers.

Ze maakten de comfortabele schapenvachtlaarzen volledig voor zichzelf met als doel hun voeten te verwarmen van zodra ze uit het (vaak) ijskoude water kwamen. Maar surfers zijn natuurlijk behoorlijk cool en er wordt dus ook gelet op wat zij dragen. Toen Australische surfer Brian Smith de laarzen eind jaren ’70 meebracht naar Californië, verspreidden ze zich als een lopend vuurtje bij lokale surfers en winkels. De vriendinnen van surfers merkten op dat de laarzen van hun wederhelft wel heel comfortabel zaten en kochten ze ook zelf aan. Van zodra personen als Paris Hilton de boots begonnen te dragen, sloeg de afgrijselijke trend ook aan in de rest van de wereld.

4. Eyeliner

6. Strak gympakje/body

“Vrouwen begonnen hoge hakken te dragen om er mannelijker uit te zien.

Hoge hakken werden immers oorspronkelijk ontworpen voor mannen.”

Je hebt waarschijnlijk al gehoord dat Cleopatra eyeliner heeft uitgevonden, maar dat is louter een mythe. De eyeliner vindt wel zijn oorsprong in het Oude Egypte. De Egyptenaren waren niet zozeer bezig met het esthetische aspect, maar gebruikten het wel om het felle licht van de harde zon in hun ogen te verminderen. Als je ooit een rugbywedstrijd gezien hebt, dan is het je misschien ook opgevallen dat sommige spelers om diezelfde reden zwart verf op hun wangen

De eerste persoon die een strakke body of gympakje droeg was Franse trapeze acrobaat Jules Leotard. Inderdaad, een man. Hij liet het onthullende pakje ontwerpen omdat hij er heel vrij in kon bewegen én het zijn spieren mooi benadrukte.

Leotard – die bekend stond als ware ladies man - kreeg hierdoor nóg meer vrouwelijke aandacht. Het strakke pakje kreeg daarom in het Frans en het Engels toepasselijk de benaming ‘Leotard’ mee.

Focus

De geheimen van je favoriete snoepgoed Je steekt ze in de mond en geniet met volle teugen van hun zachte, pittige of zure smaak.

Met snoepgoed maak je zelfs de meest zure mensen blij. Maar wat weet je er eigenlijk over? Wij verzamelden alweer een hele boel interessante weetjes waarmee je kan uitpakken tijdens de volgende filmavond of theekransje met je grootouders of kleinkinderen.

Kauwgom verdween uit de rekken tijdens de Tweede Wereldoorlog

mogen verwachten. Nét op tijd om een snoepje te geven aan je hartje (of omgekeerd).

Al sinds de Eerste Wereldoorlog gebruiken Ameri­kaanse soldaten kauwgom om hen rustig te maken. Uit onderzoek is gebleken dat je van het kauwen van kauwgom kalm wordt, alert en wakker blijft én het onderdrukt de behoefte aan roken en eten. Omdat vooral dat laatste kan tellen in tijden van oorlog en rantsoenering, draaiden de kauwgomfabrieken in de Verenigde Staten dus op volle toeren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Omdat het Amerikaanse leger zoveel kauwgom aankocht kon het kauwgommerk Wringley zelfs niet genoeg kauwgom produceren om ook de gewone burger in hun noden te voorzien. Ook in alle daaropvolgende oorlogen werd kauwgom ingezet om de soldaten te kalmeren, en dat zorgde dus voor de wereldwijde verspreiding en popularisering van kauwgom.

De naam Haribo bestaat uit initialen

De suikerspin werd uitge­ vonden door een tandarts William James Morrison was een drukbezette man.

Hij was naast tandarts ook advocaat, politicus, schrijver én uitvinder. Maar het is vooral zijn uitvinding in 1897 die ook zijn beroep als tandarts ten goede kwam. Zo vond hij een elektrische machine uit die suiker smelt en die vervolgens door middel van luchtdruk door een rooster duwt. De suikerspinmachine werd in 1904 geïntroduceerd tijdens St. Louis World’s Fair, waar het een enorm succes werd.

Suikerhartjes waren het populairste Valentijns­ cadeau van 2018 In de Verenigde Staten wordt vaak snoep als Valentijnscadeau gegeven.

De suikerhartjes met lieve boodschappen waren in 2018 het populairste cadeau. Zodanig dat ze zelfs de hartvormige doos met chocolaatjes van z’n troon stootte. Het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de suikerhartjes, Necco, ging desondanks toch failliet. Fans van het zeemzoete snoepgoed kunnen gerust ademhalen, want een ander bedrijf nam het recept over en brengt volgend jaar de hartjes opnieuw op de markt. Iets in ons zegt dat we de nieuwe launch rond februari 20

“Haribo maakt kinderen blij, ouders horen ook daarbij…”.

Het populaire reclame­ deuntje is bijzonder gemakkelijk te onthouden. De naam van de uitvinder zelf – Hans Riegel - bekte minder vlot, daarom besloot de Duitser om de eerste twee letters van zijn voor- en achternaam te koppelen aan de eerste letters van zijn woonplaats, Bonn. Wedden dat je nooit meer het deuntje hoort zonder aans Hans te denken?

“Snoepen of kauwgom gebruiken tijdens een autorit verbetert de reactietijd van de bestuurder. Het kauwen en de zoete smaak zouden de alertheid van de bestuurder toen toenemen” Suikerhartjes waren niet hartvormig De eerste suikerhartjes met boodschappen op waren schelpvormig. Later evolueerden ze in de vorm van hoefijzers en baseballen, zodat er langere teksten op konden. Met boodschappen zoals: ‘Married in pink, he will take a drink’, ‘Married in white, you have chosen right’ en ‘Married in satin, love will not be lasting’, werden de hartjes begrijpelijk veel genuttigd op huwelijksfeesten. Het heeft desondanks maar liefst 40 jaar geduurd voor ze hartvormig werden, met kortere – maar toch lieve - boodschappen op.

Michele Ferrero houdt zijn recept uiterst geheim Net zoals het recept voor Coca-Cola, zijn de recepten van Nutella, Kinder Surprise en Ferrero Rocher uiterst geheim. De reden daarvoor is smaakgenie Michele Ferrero, uitvinder van al die lekkernijen. Hij bewaart zijn recepten al ware het een staatszaak. Ferrero beweert

zelfs dat veel meer mensen het recept van CocaCola denken te kennen dan dat van zijn hazelnootchocolade.

Bubble Gum is roze uit noodzaak De typisch roze kleur van Bubble Gum kauwgom kwam er enkel en alleen omdat het de enige kleurstof was dat het bedrijf Fleer Chewing Gum Company had om zijn kauwgom te kleuren. De kauwgom werd zo populair dat roze de typische kleur van Bubble Gum werd.

KitKat recycleert slechte repen De vulling tussen de chocoladen reepjes van KitKat wordt gemaakt van andere, gebroken of afgewezen KitKat repen. Zo recycleert KitKat afgewezen ‘wafers’ en gaat er zo weinig mogelijk verloren.

Marshmellows tegen keel­ pijn In de Renaissance werden marshmellows gebruikt als remedie tegen keelpijn. Zij werden toen gemaakt van het kruid Althaea Officinalis, beter bekend als Heemst. Het sap van de wortel werd samen met eieren en suiker opgeklopt tot een mousse waarvan marshmellows werden gemaakt.

Witte chocolade is geen chocolade Zwarte chocolade bestaat uit cacaobonen, maar bij witte chocolade is dat niet het geval. Daarvoor wordt tijdens het productieproces de donkergekleurde vaste bestanddelen van de cacaoboon gescheiden van het vet. Witte chocolade bestaat dus uit suiker, melkpoeder, vanille en cacaoboter, niet uit cacaobonen. Vaak worden zelfs de smaak- en geurstoffen uit de cacaoboter gehaald, omdat die een te sterke smaak geven.

Socio DE WERELD WORDT ALSMAAR HARDER! (OF WORDEN WIJ GEWOON GEVOELIGER?)

Het woord burn-out lijkt tegenwoordig op ieders lippen te liggen, we lijken alsmaar vaker antidepressiva te slikken en maar liefst een derde van de bevolking heeft last van stress­ gerelateerde aandoeningen. Is de maatschappij gewelddadiger, chaotischer en veeleisender dan vroeger of is de mens simpelweg gevoeliger geworden?

Als we naar het nieuws – of zelfs ons favoriete tv-programma – kijken, lijkt het erop dat alles harder wordt. Alles moet steeds sneller en in veelvoud, waardoor alsmaar meer mensen aan de alarmbel trekken. Het aantal beelden dat we dagelijks te zien krijgen, is een duizendvoud van wat onze grootouders te verwerken kregen.

Er komen meer prikkels op ons af, op elk mogelijk moment en in elke plausibele vorm. De verwachtingen waaraan we moeten voldoen, zijn hoger en complexer dan vroeger. En er is een reeks aan etiketten onstaan – zoals ADHD, overgevoeligheid, burn-out – om een naam te geven aan onze reacties op de toegenomen druk en veelvuldigheid aan prikkels.

Klamme handen Volgens Witte Hoogendijk, hoogleraar en psychiater aan het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, is dat biologisch te verklaren.

“Het stressresponssysteem van de mens is evolutionair niet aangepast aan de eisen van de moderne tijd”, aldus Hoogendijk. In de oertijd was een goede vlucht- en vechtreflex belangrijk.

We zijn uitgerust met een alarmsysteem dat afgaat bij het optreden van een bepaalde stressor. Dat systeem is gemaakt om te reageren op levensbedreigende situaties, maar wordt nu continu aangesproken. Niet alleen door psychologische stress, maar ook door de digitale revolutie waardoor we nu te allen tijden bereikbaar zijn. Ons lichaam heeft de tijd niet gekregen om zich aan te passen aan de vooruitgang van de voorbije honderd jaar. Nochtans is stress nog steeds functioneel. Door stress tijdens een proef – zoals een examen – ben je super alert. Maar de zweethanden die daarbij horen, hebben geen functie meer. Vroeger was dat wel zo: op die manier werd de warmte uit het lichaam afgevoerd om sneller te kunnen vluchten. Ook depressie had een beschermende 24

werking. Het werkte als een energetische waakvlam die diende om je te dwingen uit te rusten en jezelf te beschermen. Maar terwijl het vroeger eerder externe oorzaken had, zijn er vandaag veel meer interne dingen die tot stress, depressie en ziekte leiden. Ons systeem is overbelast omdat het voortdurend wordt geacti-

“Ons lichaam heeft de tijd niet gekregen om zich aan te passen aan de vooruitgang van de voorbije honderd jaar.” veerd. Ook onze emoties – waarbij lichaam en psyche met elkaar verbonden zijn – hebben hun nut binnen de evolutie. Bij angst krijg je bijvoorbeeld een versnelde hartslag, kippenvel, oppervlakkige ademhaling, trillende lippen, slappe ledematen en opspelende ingewanden. Woede gaat dan weer gepaard met een opzwellende borstkas, een rood gezicht, opgebalde vuisten en opeengeklemde kaken. De acht basisemoties (angst, bevrediging, jaloezie, woede, afschuw, schaamte, liefde en verdriet) zijn elk perfect te verklaren vanuit hun primaire vorm. De fysieke en psychische reacties op angst maken het mogelijk om te vluchten voor gevaar. Maar in onze huidige situatie is er eigenlijk geen directe stressor meer nodig om de gevoelens te doen ontstaan, waardoor ze soms in een chronische vorm kunnen doorschieten en vervolgens het leven onmogelijk maken.

Prestatiemaatschappij De huidige epidemie van burn-out en overspannenheid, waarbij het lijkt dat iedereen gevoeliger wordt, kan verklaard worden door een stressresponssysteem dat door een verhoogde stroom aan prikkels permanent op volle toeren draait. Ons systeem kan geen onderscheid meer maken tussen een emotioneel viraal filmpje en iets uit ons echte leven dat ons raakt. We hebben met ons brein een wereld gecreëerd waarin we niet meer kunnen volgen.

Dat zorgt voor veel stress. Maar de vraag blijft: maakt die ons gevoeliger of hebben we meer stress door onze gevoeligheid? Het feit is dat we van overleven naar leven zijn gegaan, waarbij de toenemende kennis ook een verhoogd

bewustzijn heeft gegenereerd. Onze hedendaagse gevoeligheid kan dus ook gezien worden als een tegenreactie op de huidige samen­ leving. Want die zet archetypische mannelijke waarden op de voorgrond: presteren, resultaten en successen neerzetten, rationaliteit en steeds vooruitgaan. De doe-modus krijgt voorrang op de zijn-modus. Het gevolg is dat we onszelf voorbij gaan hollen om aan al die eisen te voldoen.

Dat kan zorgen voor een innerlijke onrust die zich vertaalt in overgevoeligheid. Maar dat is op zich niet per se een negatief gegeven. We kunnen die verhoogde gevoeligheid ook zien als een uitnodiging van ons lichaam om op zoek te gaan naar de eigenschappen die we tot nu toe onderdrukt hebben omdat ze misschien niet thuishoren in onze veeleisende maatschappij.

Denk aan het irrationele, het creatieve, het grillige, de overgave, het niets-doen, de stilte en de wereld waarin logica niet het enige juiste is.

Nieuw bewustzijn Het is duidelijk dat we de grenzen bereikt hebben van de wereld waarin het materiële, het cognitieve, het ik-gericht en het consumerende centraal staan. We moeten meer ruimte geven aan waarden als vertragen en duurzaamheid. Tolerant zijn ten opzichte van verschillen, zonder oordeel en zonder opgelegd tempo in plaats van teveel labels te willen kleven. We moeten beseffen dat we allemaal in hetzelfde gammele bootje zitten en met hetzelfde verouderde stressresponssysteem bedeeld zijn. Zo kunnen we het allemaal wat meer relativeren: het is geen probleem van het individu, maar van de homo sapiens die niet toegerust is voor deze omstandigheden. We moeten meer troost zoeken bij elkaar , omdat we weten dat frustraties en verdriet er gewoon bijhoren. Vanuit dat bewustzijn kunnen we de gezonde keuze maken om onze stressimpulsen uit te zetten. Letterlijk door onze telefoon weg te leggen, of figuurlijk door te leren mediteren.

Culinair Vanaf nu koop je nooit meer foute olijfolie Een sommelier voor wijn, bier en zelfs water kennen we al. Maar van een olijfoliesommelier hebben de meeste mensen nog niet gehoord. Terecht, want het zijn er maar een handvol ter wereld. Eén daarvan is de Nederlandse Wilma van Grinsven-Padberg, zij schreef het boek ‘Olijfolie! Het naslagwerk’ om iedereen het belang van goede olijfolie te leren. En vooral: hoe je nooit meer de foute keuze maakt in de winkel.

WIEPER: WAAR MOETEN WE OP LETTEN ALS WE OLIJFOLIE KOPEN? WILMA VAN GRINSVEN-PADBERG: “Je leest eerst het etiket, dat begint met de typering van de olie. De Internationale Olive Council onderscheidt zes kwaliteiten van olijfolie. Drie daarvan zijn belangrijk: de extra vierge is de enige goede.

Dat is olijfolie van de eerste koude mechanische persing, zonder toevoeging en met een zuur­ tegraad van minder dan 0,8%. Dan heb je vierge olijfolie met een zuurtegraad van minder dan 2% die vaak een of meer van de geregistreerde defects heeft. En dan is er nog de pomace oil, of lampenolie.

Die is vaak gemengd met andere plantaardige olie, maar dat is de minste kwaliteit. Verder kijk je best ook naar de houdbaarheidsdatum. Wijn wordt beter met de jaren, olijfolie niet. Een olijfolie kan dus best een houdbaarheidsdatum van twee jaar hebben, dan weet je dat het om verse gaat. Zodra je een fles opent, moet je die ook opdoen. Het heeft geen nut om die te bewaren voor speciale gelegen­ heden, want de kwaliteit gaat snel achteruit. De grootste vijanden van olijfolie zijn lucht, licht en tijd. Olijfolie bewaar je dus best op een koele, donkere plek. Dat is dan ook de reden waarom goede olijfolie altijd in een donkere fles zit. Alle doorzichtige flessen vallen dus al meteen af.”

WIEPER: ZEGT DE PRIJS IETS OVER DE KWALITEIT? VAN GRINSVEN-PADBERG: “Jazeker. Er komt heel wat kijken bij het maken van olijfolie. Na de oogst worden de olijven eerst gekneusd, dan geperst of gecentrifugeerd tot olie, die dan eerst nog

gedecanteerd moet worden alvorens te worden opgeslagen in een speciale tank. Dat moet allemaal binnen de 24 uur gebeuren, anders treedt er oxidatie op, met nefaste gevolgen voor de kwaliteit. Goedkope olijfolie is vaak afkomstig van een boer die niet tijdig bij de pers is geraakt en daarom zijn olie heeft verkocht om in bulk te worden verwerkt tot een goedkope olie. Hoed je ook voor olijfolie in promotie. Dat gaat meestal

“Goede olijfolie zit altijd in een donkere fles. Alle doorzichtige flessen vallen dus meteen af.” om een oudere olie die plaats moet maken voor een nieuwe oogst. De kans dat een olijfolie goed­ koper dan 10 euro voor 250ml goed is, is klein.

WIEPER: OVER PROEVEN GESPROKEN, HÓÉ PROEF JE OLIJFOLIE? VAN GRINSVEN-PADBERG: “Bij een tasting ga je eerst ruiken. Dat doe je door het proefglaasje in je ene handpalm te houden en met je andere hand het glaasje te bedekken, zodat de lucht in het glaasje een beetje opwarmt. Til je bovenste hand een beetje omhoog zodat je kan ruiken en sluit hierbij je ogen. Als je uiteindelijk gaat proeven, zuig je best wat lucht mee naar binnen. Slurp gerust door je tanden heen. De kans is groot dat de scherpe prikkeling achterin je keel je doet kuchen, maar dat is goed. Want dan heb je goede olijfolie te pakken.”

WIEPER: BEDANKT VOOR HET GESPREK!

FEITEN & FABELS Er bestaan nog heel wat fabels in de wereld als het op olijfolie aankomt. Wilma van Grinsven-Padberg ontkracht hieronder graag de belangrijkste.

“Extra vierge olijfolie kan je niet verhitten en je kan er dus ook niet in bakken” FABEL. Klopt het dat je er niet mee kan bakken? Het moet de meest gestelde vraag zijn die Wilma krijgt. Je kan zéker bakken in extra vierge olijfolie, meer nog: het is ontzettend gezond.

Kies alleen niet de allermooiste en duurste, want de smaak gaat door het verhitten wel verloren.

Je maakt sangria tenslotte ook niet aan met een Barolo-wijn.

“Italië produceert de beste en de meeste olijf­ olie ter wereld” FABEL. De beste olijfolie komt al drie jaar op rij uit Spanje. Italië zorgt uiteraard voor veel prachtige olijfolie, maar de rekensom klopt niet: Italië produceert 462k ton, consumeert 600k ton en exporteert 900k ton.

In het boek lees je alles over de grootschalige fraude en wat Wilma’s oplossing is om die terug te dringen.

28

Zorg dat je de olijfolie ook altijd eerst kan proeven. Bij speciaalzaak Oil & Vinegar kan je bijvoorbeeld altijd eerst proeven voor je overgaat tot aankoop.”

“Groene/troebele olijfolie is lekkerder en gezonder dan heldere of gele olijfolie” FABEL. Kleur heeft absoluut niets te maken met de smaak en zegt evenmin hoe gezond de olijfolie is. Daarom wordt tijdens tastings geproefd uit blauwe glaasjes, zodat onze ogen onze geest niet voor de gek kunnen houden.

“Extra vierge olijfolie van de eerste koude persing is de beste” FABEL. Het is een marketingtruc om dat op de fles te vermelden, want alle extra vierge olijfolie is van de koude persing.

“Extra vierge olijfolie is goed voor de gezond­ heid en er lijkt direct verband te bestaan tussen consumptie en kans op hart- en vaatziekten en Alzheimer” FEIT. Twee eetlepels per dag is onderdeel van het Mediterrane dieet en het gemiddelde wat een Griek tot zich neemt. Zij consumeren verreweg de meeste olijfolie per hoofd van de bevolking en nergens op de wereld leven mensen langer.

Bovendien hebben ze minder last van hart- en vaatziekten en Alzheimer.

Het boek ‘Olijfolie! Het naslagwerk’ van Wilma van Grinsven-Padberg is vanaf nu overal verkrijgbaar voor €25,99