24
Dizajn i miejsce. Wiesław Gdowicz
Přednášky DIZAJN V POHRANIČÍ
Cokolwiek znaczą przestrzeń i czas, to miejsce i okazja są ważniejsze. Bo w ludzkiej wyobraźni przestrzeń jest miejscem, a czas okazją Aldo van Eyck, architekt Nasz dom, nasza ulica, nasze miasto – obrazy miejsc zapisanych w pamięci. Czy fundamentem rozumienia miejsca jest nasza historia i doświadczenie? Miejsce było od dawna rozumiane jako ośrodek zaufania, tożsamości i bezpieczeństwa. Teraz – być może to się zmienia. W jaki sposób przebiega ta zmiana i jak wpływa na perspektywę widzenia miejsca? Czy miejsce musi być gdzieś umiejscowione? – to znaczy czy da się znaleźć jakieś materialne elementy świadczące o tym, że jest to miejsce. To pytania, które trzeba zadać, zanim zacznie się mówić o miejscu, zanim zacznie się to miejsce zmieniać. Przez wiele lat miejsca uznawano za ograniczoną i zamkniętą przestrzeń. Złożone całości zawierające materialne obiekty i systemy ludzkich relacji oraz mające wielorakie znaczenia i zwyczaje. Zaczynamy współcześnie patrzeć na miejsce bardziej relacyjnie. David Harvey uważa, że o miejscu należy mówić jako o konstrukcie materialno-społecznym, czyli „produkcie” społecznych relacji „rozciągniętych” w czasie i przestrzeni. Miejsce to raczej ludzie i miejsca pozostające czy pozostający w zmiennych relacjach i zależnościach. Zmiany miejsca są przedmiotem studiów i analiz architektów, urbanistów i dizajnerów, a perspektywa ich patrzenia na miejsce uwzględnia dynamiczność relacji i rozluźnienie związku pomiędzy obrazem miejsca, a jego materialnym