 Chianti Classico DOCG

Wijngaarden bij Radda in Chianti

• Chianti Rufina: In dit kleine district bij de plaats Rufina, ten noordoosten van Florence, worden in het algemeen mooie wijnen gemaakt, die goed kunnen ouderen. Van de subzones heeft Rufina de beste reputatie, mede door de aanwezigheid van een paar goede producenten. De wijnen van Chianti Rufina zijn soms wat eleganter en soms juist wat rustieker van aard. De verklaring hiervoor ligt mede in het continentale klimaat, de variatie in hoogte van de wijngaarden (200 tot 700 meter boven zeeniveau) en de bodems op basis van galestro, alberese of kalksteen. Rufina is de hoogstgelegen en koelste subzone van Chianti. De zone werd in 1716 Pomino genoemd, naar het gelijknamige dorpje aldaar.

 Chianti Classico DOCG Chianti Classico heeft sinds 1996 een DOCG-status en moet los gezien worden van Chianti DOCG. Chianti Classico is het wijnbouwgebied dat historisch en geografisch gezien de kern van het grote Chianti-gebied vormt. Het productiegebied voor Chianti Classico ligt grofweg rond de steden Castellina, Radda, Greve en Gaiole. Dit gebied tussen Baliaccia en Monte Luco draagt al sinds de dertiende eeuw de naam Monti del Chianti. Het werd in 1716 door Cosimo III afgebakend om de authenticiteit van Chiantiwijnen te garanderen en fraude te voorkomen (zie blz. 140). Het gehele Chianti-gebied is 15.500 ha groot, waarvan slechts zo’n 7.000 ha staat geregistreerd voor de productie van Chianti Classico. Veertien gemeenten hebben recht op de naam, waarvan Greve in Chianti, Castellina in Chianti, Gaiole in Chianti, Radda in Chianti, Barberino Val d’Elsa, San Casciano in Val di Pesa, Tavarnelle Val di Pesa, Castelnuovo Berardenga en Poggibonsi de belangrijkste zijn.

De meeste flessen Chianti Classico zijn bestemd voor de export. Vooral de VS zijn een belangrijke afnemer.

Voor Chianti Classico gelden strengere regels dan voor Chianti. Zo moet Chianti Classico uit minstens 80 procent sangiovese zijn samengesteld (in plaats van 70 procent) en zijn sinds 2006 witte druivenrassen bij de vinificatie verboden. De blauwe druivenrassen die naast sangiovese zijn toegestaan, kunnen Italiaanse rassen zijn zoals canaiolo, mammolo of colorino, maar ook internationale als cabernet sauvignon, syrah of merlot. In de praktijk is veel Chianti Classico alleen van sangiovese gemaakt. De plantdichtheid in de wijngaard is aanmerkelijk hoger dan die buiten de Classico-zone. Net als voor Chianti DOCG geldt dat de wijngaarden op een hoogte van maximaal 700 meter mogen liggen, maar veel van de beste wijngaarden liggen op de bodemsoort galestro op een hoogte van 350 à 450 meter. Boven de 500 meter kunnen druiven vaak onvoldoende rijpen. Het maximumrendement voor Chianti Classico is met 52,2 hl/ha veel lager dan dat voor ‘gewone’ Chianti en het minimale natuurlijke alcoholpercentage moet 11,5 procent zijn in plaats van 10,5 procent. Druiven voor Chianti Classico zijn dus gemiddeld rijper dan die voor gewone Chianti. Chianti Classico komt pas op de markt vanaf 1 oktober van het jaar na de oogst, ruim een half jaar later dan Chianti.

Het benadrukken van de hogere kwaliteit en de eigen identiteit is een belangrijk onderdeel van de marketing van het ‘merk’ Chianti Classico geworden. Het Consorzio Chianti Classico, dat werd opgericht in 1924 en als logo een zwarte haan (gallo nero) draagt die op de hals van alle flessen Chianti Classico prijkt, heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in het bekendmaken van de verschillen tussen Chianti en Chianti Classico. Ondanks die inspanningen nam het succes van Chianti Classico af. De markt blijkt nog onvoldoende overtuigd van het onderscheidende vermogen. Om aan te tonen dat Chianti Classico wel degelijk de moeite waard is, introduceerde het consortium in 2014 de categorie Gran Selezione, die de nieuwe top van de kwaliteitspiramide vormt. Om als een Gran Selezione te worden aangemerkt, dient de wijn niet alleen aan hogere technische eisen te voldoen, maar ook aan organoleptische normen. Een proefcommissie keurt de wijnen vooral op typiciteit – een oordeel dat soms ter discussie staat. Er gaan steeds meer stemmen op om

Gran Selezione

In eerste instantie was er veel weerstand tegen deze nieuwe categorie. De identiteit van de wijnen en hun toegevoegde waarde was niet duidelijk en er werd dan ook wel gesproken over Gran Confusione. De praktijk heeft geleerd dat de meeste Riserva’s inmiddels als Gran Selezione op de markt worden gebracht en de markt (en het aanzien) voor Riserva’s daardoor sterk heeft beperkt. De meeste bekende Super Tuscans voeren nog altijd hun oude IGP status. De introductie van UGA’s (uitsluitend voor Gran Selezione) is een nieuwe impuls om de identiteit en kwaliteit van specifieke regio’s te benadrukken. Het wachten is op een wijngaardkwalificatie