Wijngebieden en herkomstbenamingen

Wijngaard in Sellingen, provincie Groningen

druiven na de oogst enkele weken te drogen gelegd. Voor zoete witte wijnen worden vooral johanniter en solaris gebruikt.

Wijngebieden en herkomstbenamingen

Als officiële aanduiding voor een beschermde herkomst wordt in Nederlandde term BOB (Beschermde Oorsprongsbenaming) gebruikt. Voor een afgebakende regio wordt de term BGA (Beschermde Geografische Aanduiding) gehanteerd, die op hetzelfdeneerkomtals de term Landwijn. De term BGA geeft aan dat ten minste één van de stadia van productie, verwerking of bereiding plaatsvindt in een bepaald gebied. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt toezicht op de juiste uitvoering van de EU-wetgeving. Wijn van basiskwaliteit kan op de markt komen als Wijn uit Nederland (zonder vermelding van oogstjaar en gebruikte druivenrassen) of Cépagewijn Nederland (met vermelding van oogstjaar en gebruikt druivenras).

Vrijwel alle wijnen die in Nederland op de markt komen, behoren tot de categorie Landwijn. De eisen voor deze categorie zijn minder streng dan voor de categorie BOB. Bij een BGA-wijn moet ten minste 85 procent van de gebruikte druiven uit het betreffende gebied afkomstig zijn; voor BOB-wijnen is dat 100 procent. Voor elk van de twaalf provincies is er een BGA voor wijn geregistreerd met de naam van de provincie (bijvoorbeeld Landwijn uit Limburg;

 TERUG NAAR INHOUD

Limburgse Landwijn). Op het etiket kan de naam van een kleiner gebied worden toegevoegd (zoals Achterhoek). De productie van BOB en BGA-wijnen is alleen toegestaan voor druivenrassen die op een lijst van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland vermeld staan, maar de lijst is lang: bijna honderd rassen mogen gebruikt worden, zowel Vitis vinifera-rassen als kruisingen van Vitis vinifera met andere Vitis-rassen. Vanaf 2021 geldt voor alle BOB’s een organoleptische keuringsprocedure.

Er is in Nederland nog niet echt een algemeen erkende benaming voor mousserende wijnen. Mousserende wijnen komen soms op de markt als Parelwijn, Sprankel of een andere fantasienaam, aangezien de term ‘mousserend’ beschermd is en niet van toepassing is op de mousserende wijnen die in Nederland gemaakt worden. De naam Parelwijn wordt in de regel gebruikt voor wijnen die geen tweede gisting op fles hebben ondergaan eneen lagere flesdruk hebben dan mousserende wijnen die volgens de traditionele methode zijn geproduceerd.

Nederland telt zes BOB’s voor wijnen: • Maasvallei Limburg werd eind 2017 door de Europese Commissie als BOB erkend. Het productiegebied ligt langs de Maas, grofweg tussen Roermond en Maastricht. De wijngaarden behoren onder andere tot de gemeenten Stein, Sittard-Geleen, Maasgouw en Roermond. Deze

BOB is uniek, omdat het een grensoverschrijdend wijngebied is: een deel ervan ligt in België.

De bodem van Maasvallei Limburg wordt gekenmerkt door grind en zand, dat al meer dan vierhonderdduizend jaar door de Maas wordt afgezet. De bovenlaag bestaat uit (zand)leem en draineert goed. Het klimaat in de Maasvallei is mild en droog.

Toegestane druivenrassen zijn acolon, auxerrois, chardonnay, dornfelder, gewürztraminer, pinot blanc, pinot gris, pinot noir, riesling en siegerrebe. • Mergelland werd in februari 2018 als BOB erkend. De wijngaarden liggen in het heuvelachtige zuidwesten van Zuid-Limburg. BOB Mergelland omvat onder andere de gemeenten Maastricht,

Voerendaal, Vaals en Eijsden-Margraten. De bodems hebben een bovenlaag van löss en een ondergrond van kalksteenformaties uit het krijt (mergel). Gebieden met rivierklei als toplaag zijn uitgesloten van BOB Mergelland. De heuvels zorgen voor een goede drainage en ventilatie en bieden door de thermiek bescherming tegen nachtvorst.

Toegestane druivenrassen zijn auxerrois, chardonnay, dornfelder, gewürztraminer, müllerthurgau, pinot blanc, pinot gris, pinot noir, pinot noir précoce (in Duitsland bekend als frühburgunder) en riesling. • Vijlen werd medio 2018 als BOB erkend. Het gebied behoort tot de gemeente Vaals in het zuiden van Limburg. Omliggende heuvels verminderen de kans op nachtvorst. De bodem bevat een bovenlaag van löss met daarin veel stenen (vuursteen, kiezel, kalksteen). Toegestane witte druivenrassen zijn pinot gris, chardonnay, johanniter, solaris, souvignier gris, muscaris en cabernet blanc. Als blauwe druivenrassen mogen monarch, cabernet cortis, pinot noir, baron en pinotin gebruikt worden. • Oolde, ook medio 2018 erkend, behoort tot de gemeente Lochem in Gelderland. De bodemtextuur in Oolde is vrij complex. Van belang zijn vooral beekeerdgronden met als kenmerk lemig,

TERUG NAAR INHOUD 

Wijndomein De Apostelhoeve op de Louwberg in Maastricht

fijn zand. Toegestane druivenrassen zijn cabernet blanc, solaris, regent, pinotinen cabertin, alleen hybride rassen dus. Op de toekenning van een BOB-status voor Oolde is door sommigen verbaasd gereageerd. De productie is gering en het gebied moet zich eigenlijk nog bewijzen. • Ambt Delden in Overijssel werd in 2019 erkend als BOB. Wijngaard Hof van Twente in Bentelo heeft de standaard gezet voor de BOB Ambt Delden-wijnen. Toekomstige wijnmakers, die hun wijnen dezelfde benaming mee willen geven, moet aan dezelfde strikte voorwaarden voldoen als die van Hof van Twente in Bentelo. Zo zijn voor het maken van witte wijnen slechts drie druivenrassen toegestaan: johanniter, solaris en souvignier gris. En voor rode en rosé wijn alleen de blauwe druivenrassen regent en pinotin. Mousserende wijnen mogen alleen van de souvignier gris en de johanniter worden gemaakt. De bodem in deze wijnregio is uniek en bestaat uit beekeerdgronden. Beekeerdgronden zijn zandgronden met mineralen in de bodem. Het zand waaruit de bodem bestaat isheel erg fijn. • Achterhoek-Winterswijk werd medio 2020 erkend als BOB. De bodem in dit stukje van de Achterhoek bestaat uit leemen kalk met een flinke humuslaag. Dat heeft een goede invloed op de volheid van de wijn. En de zonnige dagen en wat koudere nachten in het uiterste oosten van Gelderland leveren rijpere druiven en frisse, fruitige wijnen op. Wijngaard Hesselink en Wijngaard de Reeborghesch hebben de BOB Winterswijk aangevraagd. Er zijn op dit moment geen andere wijngaarden in dit gebied, dat bekend staat om zijn coulisselandschap-

 TERUG NAAR INHOUD