Wijnbouw

maar steeds meer wordt hij vervangen door andere blauwe rassen. Een deel van de blauwe druiven wordt gebruikt voor de productie van (stille en mousserende) witte wijnen en rosé.

PiWi

Hybride druivenrassen die beter bestand zijn tegen het marginale klimaat (doordat ze vroeger rijpen) en schimmeltolerant zijn, worden ook wel PiWi-rassen genoemd. PiWi is een afkorting van het Duitse woord pilzwiderstandsfähig (bestand tegen schimmel).

Klassieke Vitis vinifera-rassen hebben het in veel delen van Nederland moeilijk en gedijen vooral in het zuiden van het land (Zeeland, Brabant en Limburg). Pinot blanc, pinot gris, auxerrois, müllerthurgau en kerner zijn de meest voorkomende klassieke witte rassen. In zeer beperkte mate wordt ook chardonnay aangeplant. De aanplant van riesling is beperkt tot naar schatting 5 à 6 ha. Vrijwel alleen in Limburg kan deze laatrijpende druif goed rijp worden. In de beginjaren van de wijnbouw in Limburg lag de nadruk op de klassieke witte druivenrassen, maar sinds 2000 is er meer aandacht gekomen voor (klassieke) blauwe rassen en hybriden. De belangrijkste klassieke blauwe druivenrassen zijn in Limburg pinot noir en de vroegerrijpende dornfelder.

Wijnbouw

Nederland telt zo’n 165 professionele producenten. Het wijngaardareaal is tegenwoordig circa 275 ha. Gemiddeld wordenin Nederland jaarlijks zo’n 1 miljoenflessen wijn geproduceerd, waarvan ongeveer twee derde witte wijnen en de rest rode wijn of rosé. Ieder jaar is een steeds groter deel daarvan mousserende of parelwijn. In elke provincie zijn wel wijngaarden te vinden, al dan niet commercieel van opzet. De meeste wijngaarden zijn betrekkelijk klein, in de orde van enkele hectaren, maar enkele wijngaarden hebben een omvang van 10 à 13 ha. Circa 75 ha bevindt zich in de provincie Limburg, waaronder ruim dertig commerciële wijngaarden, grotendeels in het zuiden gelegen. Gelderland is qua wijngaardareaal (65 ha) de tweede provincie van Nederland voor wijnbouw, maar deze provincie telt wel de meeste commerciële wijngaarden van Nederland. Een groot deel daarvan (33 ha) ligt in de Achterhoek. Dat Gelderland en Overijssel zich hebben ontwikkeld tot belangrijke wijnbouwprovincies is mede te danken aan EU-subsidies voor plattelandsvernieuwing. De wijngaarden in Noord-Nederland zijn gemiddeld het jongst.

De Nederlandse wijnbouw beleefde tussen 2000 en 2010 de grootste groei. Sindsdien stijgt het aantal bedrijven langzaam. Dit heeft met name te maken doordat de grond in Nederland schaars is en het starten van een wijnbedrijf een behoorlijke investering vraagt. Een belangrijke reden voor de snelle groei in die periode is de subsidie die boeren kregen om andere gewassen te gaan telen. Bij de toename in productie van de afgelopen decennia spelen de volgende factoren een rol: • het gebruik van schimmeltolerante druivenrassen; • klimaatverandering; • investeren in betere technologieën; • samenwerkingsverbanden (zoals de coöperatie Achterhoekse Wijnbouwers) en het delen van kennis.

TERUG NAAR INHOUD 

Druivenras Omschrijving

Cabernet blanc (w) Levert geen hoge opbrengst. Zeer aromatisch. Smaak van de wijnen lijkt wat op Sauvignon Blanc.

Cabernet cortis (b) Kruising van cabernet sauvignon met solaris. Geeft vrij tanninerijke, krachtige wijnen.

Johanniter (w) Heeft in zijn stamboom riesling. Wijnen ervan zijn friszuur. Hij wordt vaak geblend met solaris. Ook voor mousserende wijnen is hij geschikt. Door de compactheid van de trossen kan soms botrytis optreden.

Muscaris (w) Is verwant met de muskaatfamilie, wat terug te proeven is in de wijnen. Muscaris levert friszure wijnen op met een druivig, soms honingachtig aroma.

Pinotin (b) Kruising met als ouder o.a. cabernet sauvignon. Heeft niets met pinot noir te maken.

Regent (b) Veel aangeplant in Nederland. Wijnen ervan zijn fruitig, krachtig en redelijk tannineus. Wijnen ondergaan relatief vaak houtrijping.

Rondo (b)

Solaris (w) Wordt vaak in blends gebruikt vanwege zijn fruitigheid (kersen en pruimen). Kan net als regent houtrijping verdragen.

Levert wat vollere wijnen op dan johanniter, waarmee hij vaak in een blend zit. Hij rijpt vroeg en bereikt hoge suikerwaarden.

Souvignier gris (w) Net als johanniter afkomstig uit het proefstation in Freiburg. Ontwikkeld in 1983. Stamt af van cabernet sauvignon en heeft een dikke, rozeachtige schil (vandaar de naam ‘gris’). Wijnen zijn vaak wat neutraal. Wint snel aan populariteit en heeft een zeer hoge schimmeltolerantie.

Tabel 30.1 Belangrijkste ‘nieuwe’ druivenrassen in Nederland

Nederland is een innovatief wijnbouwland, onder andere op het gebied van duurzaamheid en milieu. Duurzame, biologische wijnbouw is in Nederland geen overwaaiende trend, ook al geven de weersomstandigheden, plantenziekten, schimmels en insecten jaarlijks grote zorgen. In veel wijngaarden wor dt structureel biologisch gewerkt. Bordeauxse pap, een mengsel van koper(sulfaat) en gebluste kalk dat een effectief middel is bij de bestrijding van schimmelziekten als meeldauw en valse meeldauw, is in Nederland niet toegestaan voor biologische wijnbouw.Volledig gecertificeerd biologisch werken is in Nederland vrijwel onmogelijk, aangezien het soms eenvoudigweg te nat is om niet te hoeven ingrijpen. Ook nachtvorst in het voorjaar levert soms problemen op. Sommige wijnboeren hebben sproei-installaties in de wijngaard om de bloesems met water te bespuiten, zodat een beschermend laagje ijs de druiven voor vorstschade behoedt. Een probleem is ook

 TERUG NAAR INHOUD