StapAf+

GRATIS MAGAZINE

Eenmalige uitgave TOEGANKELIJK FIETSEN EN WANDELEN IN DE PROVINCIE OOST-VLAANDEREN EXTRA ROUTEBOEKJE

8X

TRAPPEN EN STAPPEN

Zonder grenzen WEEKENDJE WEG IN DE GAVERS

VERBLIJF

IEDEREEN WELKOM

OP STAP

KUNST OP DE TAST

DOEN

GRENZEN VERLEGGEN

KNOOPPUNT

KNOOPPUNT

72

ROL TRAPPERS

Met een toegankelijk bezoekerscentrum, ­horeca op maat van elke beperking en uitstekende ­faciliteiten voor G-sporters is Provinciaal Domein Puyenbroeck een toonbeeld van toegankelijkheid.

Deze groene oase in het hart van het Waasland laat zich zowel te voet of per fiets verkennen. Je stapt of trapt er op verharde paden langs het Levend erfgoed park en de recreatiezone met speeldorp (ook voor kinderen met een beperking),

–PUYENBROECK–

IN DIT NUMMER 04

ONTDEK

Toegankelijke tips uit de provincie 2 STAPAF

06

BELEEF

Weekendje weg in de Gavers

11

EN ROUTE

3 autoroutes 8 fiets- en wandelroutes

ROUTE BOEKJE

13

VERBLIJF

Dromen zonder drempels

16

OP STAP

Kunst op de tast

PROLOOG

EEN HELPENDE HAND Toegankelijkheid laat zich niet alleen afmeten aan de hoogte van een drempel of de breedte van een toilet. Het heeft ook te maken met een ingesteldheid. Met een warm onthaal en een helpende hand voor wie daarom vraagt, ongeacht de kansen die het leven hem of haar heeft toebedeeld. Ook beperkingen kan je niet aflezen aan een rolstoel, gebarentaal of een witte stok. Zo tonen we je verderop in dit blad hoe Eelke Kelderman, rolstoelgebruiker en reisblogger, tegen al onze waarschuwingen in de Muur van Geraardsbergen bedwong. Of hoe ook Deborah en Christophe – respectievelijk doof en blind – binnen hun beperkingen de mogelijkheden zien en daar telkens weer het beste van maken. Voor mensen als zij is deze speciale editie van ons fiets- en wandelmagazine StapAf bedoeld: een helpende hand voor wie al eens een drempel over moet om al het fraais in de Provincie Oost-Vlaanderen te ontdekken. Het warme onthaal krijg je er zomaar bovenop.

roeivijver en minigolf. Voor wie minder makkelijk in het ­zadel springt, beschikt de fietsenverhuurdienst over twee duofietsen – waarvan één elektrisch – die je enkel in het domein kan gebruiken.

Reserveer je fiets voor enkele uren of een volledige dag via onderstaande link.

Ik wens je veel leesplezier!

FIETSNETWERK WAASLAND | KNOOPPUNT 72 WWW.PUYENBROECK.BE/NODE/683

EDDY COUCKUYT GEDEPUTEERDE PROVINCIE OOST-VLAANDEREN BEVOEGD VOOR ONDER MEER WELZIJN & TOERISME

18

DOEN

Grenzen verleggen

24

ONTMOET

Christophe serveert soep in stilte 3

ONTDEK

CAMPAGNE

BESTE BUDDY’S

gratis lbare & betaa

Mensen met en zonder beperking samen op pad sturen: dat is het idee achter de Genereuzen, een project van Hart voor Handicap. Deze zomer lag de focus op muziekfestivals, eind 2018 volgt een nieuwe campagne met de nadruk op sport en bewegen. Wie op zoek is naar

en daguitstapp eren in Oost-Vlaand

BROCHURE

VINGER OP DE KNIP

trap –SNEUKELFIETS–

TANDJE BIJ Iedere donderdagmiddag maakt een dertigtal mensen met een beperking een fietstocht in de Vlaamse Ardennen. Dat doen ze met een aangepaste fiets, die ze voor een klein bedrag ter beschikking krijgen van vzw ’t Sneukelwiel.

De vereniging verhuurt meer dan honderd speciale fietsen aan groepen en instellingen en werkte drie bewegwijzerde fietsroutes uit, goed voor 56 kilometer aan toegankelijke fietswegen op een biljartvlak parcours in en rond Domein De Ghellinck (Wortegem-Petegem) en de Donkvijver in Oudenaarde.

WWW.TSNEUKELWIEL.BE

4 STAPAF

Een dagje uit hoeft niet veel te kosten.

De Provincie Oost-Vlaanderen beheert een breed scala aan domeinen en musea die zich gratis of voor een habbekrats laten bezoeken. De brochure Gratis & Betaalbare Daguitstappen in Oost-Vlaanderen biedt niet alleen een handig overzicht van alle provinciale trekpleisters, maar geeft ook mee welke bezoekerscentra aandacht besteden aan een goede toegankelijkheid.

WWW.OOST-VLAANDEREN.BE/ ONTSPANNEN/OOST-VLAANDEREN-­ ONTDEKKEN/ GRATIS-EN-BETAALBAAR.HTML

IN GROEP

EFFEN WEG

Mattias Furniere is een jonge dertiger die al acht jaar aan chronische rugpijn lijdt. Enkele jaren geleden ontdekte hij de helende kracht van het wandelen.

Met vzw Effen Weg (een initiatief van de Vlaamse Pijnliga) haalt hij lotgenoten over de streep om samen of individueel de wandelschoenen aan te trekken en even de pijn te vergeten. Op de website kan je terecht voor tal van suggestiewandelingen, waaronder flink wat routes in Oost-Vlaanderen.

WWW.EFFENWEG.BE

PAS een buddy om samen leuke dingen te doen, kan zich aanmelden via de website. De vrijwilligers van Inter nemen de verzorging en de begeleiding voor hun rekening.

WWW.DEGENEREUZEN.BE

KAART MET KORTING

Niet elke beperking is even zichtbaar, en dat zorgt al eens voor misverstanden. Sinds eind 2017 kun je in België met de European Disability Card (EDC) bewijzen dat je een erkende handicap hebt. Daardoor krijg je makkelijker toegang tot eventuele aanpassingen of kortingen waar je recht op hebt. De kaart is voorlopig alleen bruikbaar in de sfeer van cultuur en vrije tijd. In Oost-Vlaanderen wordt ze door alle provinciale domeinen en musea erkend.

WWW.EUDISABILITYCARD.BE

stap SERVICE

TOEREN MET TAXI’S

In de Vlaamse Ardennen is iedereen welkom, ook wie een extra duwtje kan gebruiken om de heuvels te bedwingen. De brochure ‘Toeren met Taxi’s’ biedt een overzicht van alle logies en bezienswaardigheden die toegankelijk zijn, maar ook verborgen plekjes die zich vlot laten verkennen door minder kwieke of mobiele toeristen. Wie één of twee overnachtingen reserveert, ontvangt een voucher ter waarde van 40 euro per geboekte nacht om al dat moois per taxi te ontdekken.

WWW.TOERISMEVLAAMSE ARDENNEN.BE/TOERENMETTAXI’S

–ON WHEELS– MEER DITJES EN DATJES UIT ONZE PROVINCIE? WWW.TOV.BE/ INSPIRATIE

OP STAP MET EEN APP On Wheels is een gratis app die rolstoelgebruikers vertelt welke winkels, horecazaken, parkeerplaatsen, sanitair of bezienswaardigheden in de buurt voor hen toegankelijk zijn. De informatie wordt voortdurend aangevuld met bevindingen van gebruikers.

Samen met Visit Gent stelden de bedenkers ook een rolstoelvriendelijke wandelroute door de Gentse binnenstad samen. Een gratis plannetje is verkrijgbaar bij Visit Gent, maar je kan uiteraard ook de app als leidraad gebruiken. Een gratis rolstoel huren voor één dag doe je dan weer bij de Fietsambassade.

WWW.ONWHEELSAPP.COM | WWW.VISITGENT.BE | WWW.FIETSAMBASSADE.GENT

5

Op rolletjes TOEGANKELIJK WEEKENDJE WEG IN DE GAVERS — VLAAMSE ARDENNEN — 6 STAPAF

BELEEF

16 KM

trap

VLAK

DE VLAAMSE ARDENNEN ASSOCIEER JE DOORGAANS MET STEVIGE KUITEN­ BIJTERS. TOCH KAN JE ER OOK VLOT MET DE ROLSTOEL UIT DE VOETEN, BIJVOORBEELD OP HET JAAGPAD LANGS DE DENDER IN DE BUURT VAN GERAARDSBERGEN. REISBLOGGER EELKE KELDERMAN ZOCHT HET VOOR ONS UIT. lende verblijfsmogelijkheden de perfecte uitvalsbasis voor een weekendje weg in de Vlaamse Ardennen. En rolstoelvriendelijk bovendien!

KNOOPPUNTENROUTE

GENT DE GAVERS

M

et z’n nukkige kasseien en een stijgingsgraad van twintig procent staat de Muur van Geraardsbergen bekend als een van de meest notoire hellingen uit het wielrennen in Vlaanderen. Amper twee kilometer verderop zijn er nauwelijks hellingen te bespeuren.

We bevinden ons in Provinciaal Domein De Gavers, in de groene vallei van de rivier de Dender: met een recreatievijver, tal van sportfaciliteiten, een overdekt zwembadcomplex en verschil-

In De Gavers vertrekt een toegankelijke fietsknooppuntenroute, die ik samen met vriendin Else en haar dochtertjes Juna en Issi wil verkennen. Dat doen we na een verkwikkende nachtrust en een stevig ontbijt in een aangepaste bungalow op het domein. Bij de fietsenverhuurdienst staat een toffe handbike te blinken, naast een tandem met een stoel voorop.

Maar daarvoor moet je over gespierde armen en benen beschikken, dus ik blijf zitten in mijn elektrische rolstoel, die ook zo’n vijftien kilometer per uur haalt. Juna gaat voor een kloeke meisjesfiets. Issy voelt zich veiliger op een aanhangfiets, die we aan de tweewieler van Else haken. We zijn helemaal klaar voor de rit.

JEUGDHERBERG Parkwachter Patrick begeleidt ons naar het eerste fietsknooppunt. Onderweg passeren we de gebouwen van ’t Schipken, de jeugdherberg van De Gavers.

Ook die draagt het toegankelijkheidslabel, en dat wil ik graag even bekijken. De prima kamers hebben een privébadkamer met een douchestoeltje aan de wand en beugels bij het toilet. Eén minpuntje: de douchekop heeft geen losse slang, maar zit vast aan de wand. Een plons koud water op je kop is 7

daardoor vaak het gevolg. De uitbater kijkt me beduusd aan wanneer ik het voor hem demonstreer: zo had hij het nog niet bekeken.

KASSEISTROOK De start van de route betekent meteen ook een kleine hindernis. Bij Knooppunt 74 bestaat de aanloop naar het bruggetje over de Dender uit een grillige kasseistrook met hier en daar een put in het wegdek. Het toegankelijke traject suggereert een ommetje via de grote brug even verderop, maar ik hou wel van een uitdaging en besluit het erop te wagen. Uiteindelijk dender ik zonder noemenswaardige problemen over de Dender heen, maar ik begrijp nu ook goed waaraan de Vlaamse kasseien hun reputatie verdienen.

ZOUDEN WE?

PROEF

HET BRUGGENHUIS Klinken op een geslaagd weekend deden Eelke en co in Het Bruggenhuis, een voormalig schippers­café met een heerlijk terras aan de Dender, een beperkte kaart met huisbereide gerechten en een ruime selectie bieren. Op vrijdagavond pik je er jazzconcerten mee.

Het Bruggenhuis is vlot toegankelijk en heeft een aangepast toilet.

De auto parkeer je voor de deur.

WWW.BRUGGENHUIS.BE

8 STAPAF

Het eerste deel van de rit leidt ons via rustige wegen langs prachtige gouden velden en stemmige dorpjes als Schendelbeke en Vloerzegem, waar in de schaduw van het idyllische kerkje opnieuw een kasseistrook wacht. Het bankje bij de begraafplaats nodigt ons uit voor een korte pauze en een snelle hap. Voor het eerst valt het ons op hoe vlak alles hier is, hoewel de benaming Vlaamse Ardennen anders doet vermoeden.

Het maakt ons extra benieuwd naar de beruchte Muur, maar die is volgens ingewijden volstrekt ontoegankelijk voor wie in een rolstoel zit. Zouden we toch niet een keertje…?

JAAGPAD

geving. De picknicktafel bij de metalen ophaalbrug aan het Sas van Idegem blijkt bezet, dus besluiten we om nog even verder te fietsen. Voor we het goed beseffen, staan we weer aan de rand van De Gavers, waar we een bankje bij de grote vijver zoeken om onze picknick soldaat te maken en het programma voor de rest van het weekend te bespreken.

In Zandbergen knopen we aan bij het jaagpad langs de Dender.

Vanaf daar kruisen we alleen nog wandelaars en fietsers in een uitgesproken groene om-

De meiden kijken vol ontzag naar de surfbikes op het water en de klauterende kinderen in

GAVERSBAD

Het valt ons op hoe vlak alles hier is: ook dat zijn de Vlaamse Ardennen

VERBLIJF

DE GAVERS

het WOW-park aan de overkant, maar uiteindelijk kiezen ze toch voor een duik in het Gaversbad.

Ik laat me rondleiden door een van de redders – prachtige naam voor wat wij in Nederland een badmeester noemen – en ben aangenaam verrast door wat ik zie: het zwembad beschikt over een doucherolstoel en een liftje om in het water te komen. Ook de sauna maakt me gelukkig: er is helemaal niemand, en dat blijkt eerder regel dan uitzondering. Heerlijk rustig, en de doucherolstoel past net tussen de deuren.

Op het kampeerterrein van Provinciaal Domein De Gavers staan vijf nieuwe bungalows voor acht personen met een groot terras en uitzicht op het water. Eén ervan is rolstoeltoegankelijk en draagt het A-label. “Alleen het bed bleek een beetje laag, maar dat was snel opgelost”, zegt Eelke. “Ik zat nog maar net met m’n voeten omhoog op het terras, of daar stond de parkwachter al met een paar betonnen tegels om het probleem te verhelpen. Kijk, daar hou ik van.”

Ook de rest van het domein is vlot toegankelijk, met aangepaste fietsen, een strandzone met een betonweg tot in het water en liften in het Gaversbad en bij de aanlegsteiger voor de rondvaartboot.

WWW.DEGAVERS.BE

9

Route – BOEKJE –

EELKE BLOGT Als rolstoelgebruiker en reisblogger is Eelke Kelderman in Nederland een autoriteit op het vlak van toegankelijk toerisme. Ze wordt regelmatig gevraagd om vakantieverblijven op toegankelijkheid te screenen, en dat doet ze streng maar rechtvaardig. Voor deze StapAf nodigden we haar uit om een van onze toegankelijke routes te verkennen, gekoppeld aan een weekendje in De Gavers. Een uitgebreide screening van het vakantiehuis en de faciliteiten op het park vind je ook op haar website.

WWW.EELKEDROOMT.NL

10 STAPAF

PRAKTISCH ROUTE DE GAVERS FIETSROUTE 1 VAN DE 3 FIETSLUSSEN UIT HET ROUTEBOEKJE IN DEZE STAPAF START KNOOPPUNT 74 – PROVINCIAAL DOMEIN DE GAVERS ONKERZELESTRAAT 280, 9500 GERAARDSBERGEN PARKEERGELEGENHEID GRATIS PARKING MET AANGEPASTE

DAN TOCH! De volgende dag begint met minigolf en go-carts voor de meisjes en Geraardsbergse mattentaarten uit het winkeltje op de camping voor Else en mij: een lokale lekkernij op basis van eieren, amandelen en gestremde melk. En plots begin ik weer over de befaamde Muur.

Else heeft aan één blik genoeg om mijn gedachten te raden, en ze weet intussen ook dat ze me

­PARKEERPLAATSEN

niet gaat kunnen ompraten. We pakken onze spullen en nemen de auto richting Geraardsbergen: een leuk stadje met fijne terrasjes. Een uur later post ik op instagram een foto van m’n trotse zelf bovenop de legendarische helling, met de Mariakapel in de rug. De rit daarheen zou ik niemand aanbevelen (ik hobbelde zowat uit m’n rolstoel), maar soms is iets pas leuk als het moeite kost…

AFSTAND 16 KM BEWEGWIJZERING FIETSNETWERK VLAAMSE ARDENNEN 74 – 70 – 69 – 66 – 67 – 74 TOEGANKELIJKHEID VLAK EN VERHARD MET 2 KASSEISTROKEN

TOEGANKELIJK TOEREN IN DE PROVINCIE OOST-VLAANDEREN

IN DEZE TOEGANKELIJKE STAPAF STELLEN WE DRIE BEWEGWIJZERDE AUTOROUTES AAN JE VOOR. ZE LEIDEN JE LANGS TOERISTISCHE TOPPERS EN TOEGANKELIJKE HORECAZAKEN, WAARVAN JE IN DEZE MIDDENKATERN EEN OVERZICHT VINDT.

3

AUTOROUTES

3

FIETSROUTES

5

WANDELROUTES

DOWNLOAD DE AUTOROUTES via de website van Toerisme Oost-Vlaanderen. www.tov.be/ toegankelijkheid

STAP UIT!

MEER WETEN?

Op sommige plaatsen verwijzen we naar een toegankelijke wandelroute uit het Routeboekje in deze StapAf: een goede reden om even van achter het stuur te komen en de omgeving op eigen kracht te verkennen.

De bezienswaardigheden en horeca­zaken langs deze trajecten werden grondig gescreend. Voor gedetailleerde info over de toegankelijkheid ervan verwijzen we je graag door naar de website van Toegankelijk Vlaanderen.

1

GENT

2

3

WWW.TOEGANKELIJKVLAANDEREN.BE

11

ROUTE 1 100 KM WAASLAND

REINAERTROUTE Het middeleeuwse dierenepos Van den vos Reynaerde is een van de hoogtepunten uit onze literatuur. Het verhaal speelt zich af in het Waasland en een deel van Zeeuws-Vlaanderen, en dat merk je aan de vele standbeelden en rustbanken die naar de sluwe vos verwijzen.

www.tov.be/toegankelijkheid

1

PUYENBROECK • STAP 2 Provinciaal domein Puyenbroeck in Wachtebeke is een van de grootste recreatiedomeinen van België. Op de verharde wegen is het heerlijk wandelen en fietsen. Het bezoekerscentrum is vlot toegankelijk, net als de horeca en de sportfaciliteiten. Aangepaste fietsen zijn te huur.

WWW.PUYENBROECK.BE

2

HULST Historisch vestingstadje op Nederlandse bodem, met goed bewaarde wallen, grachten en bastions, gezellige winkelstraten en eindeloze vergezichten op het omliggende polderlandschap. Hulst noemt zichzelf de Reynaertstad: heel wat straten en gebouwen werden naar het dierenepos vernoemd.

TOERISME.HULSTVESTINGSTAD.NL

3

DE POLDERS VAN KRUIBEKE In Kruibeke ligt het grootste gecontroleerde overstromingsgebied van Vlaanderen. Je stapt er op vlakke paden door de unieke Schelde­natuur. Ook de dorpskern van Bazel, met kasteel Wissekerke, is een bezoek waard. In de buurt zijn aangepaste fietsen te huur (zie ook p. 20).

WWW.NATUURENBOS.BE/POLDERS-VAN-KRUIBEKE

4

SINT-NIKLAAS In de hoofdstad van het Waasland hou je halt aan het grootste marktplein van Oost-Vlaanderen voor koffie met Reynaertgebak, een zoete lekkernij met amandelen, ananas en Grand-Marnier. Rustig verpozen doe je aan het strand van recreatiedomein De Ster, even buiten het centrum.

WWW.ONTDEKSINTNIKLAAS.BE

VOS PROEF

Zinnenprikkelend restaurant in de schaduw van het Molsbroek met seizoensgebonden streekkeuken zonder streken.

GROENSTRAAT 29, 9160 LOKEREN, 09 348 14 36, WWW.RESTAURANTVOS.BE

KASTEEL WALBURG

Sfeervol restaurant in het stadspark van Sint-Niklaas met drempelloze ­gebruiksruimte en aangepast toilet.

WALBURGSTRAAT 35, 9100 SINT-NIKLAAS, 03 344 20 40, WWW.WALBURG.BE

12 STAPAF

5

MOLSBROEK • STAP 5 Het Europees Natuurreservaat Molsbroek aan de Durme in Lokeren is een paradijs voor water­ vogels. Een geasfalteerde wandeldijk van 4,5 km slingert zich door en langs elzenbroeken, rietvelden en sloten. Het bezoekerscentrum is moeilijk toegankelijk: vraag om assistentie.

WWW.VZWDURME.BE

ROUTE 2 107 KM SCHELDELAND

SCHELDELAND­ROUTE Met 277 kilometer bevaarbare waterwegen en tal van grote en kleine waterplassen is Scheldeland veruit de meest waterrijke regio van Vlaanderen. Deze route loodst je langs de groene Oost-Vlaamse oevers, met een ommetje over de provinciegrens naar het land van paling en plezier.

1

www.tov.be/toegankelijkheid

TEMSE • STAP 5 Het weidse uitzicht aan de Scheldekaaien

verleent Temse grootstedelijke allures. In Tielrode, even verderop, stap je uit voor een ommetje langs Durme en Schelde.

WWW.TEMSE.BE

2

DE ZILVERREIGER Streekmuseum over de geschiedenis van de vlechtnijverheid. Aan de overkant van de Oude Schelde prijkt kasteel Marnix de Sainte Aldegonde. Je kan hier tandems en duofietsen huren. Het andere deel van de Scheldelandroute – nog eens 100 km toegankelijk rijplezier – passeert hier ook.

WWW.ZILVERREIGER.BE

3

BUGGENHOUT Het 200 ha grote Buggenhoutbos, met een barokkapel in het midden, is een must voor natuurliefhebbers.

WWW.NATUURENBOS.BE/BUGGENHOUTBOS

4

DENDERMONDE De stad van de tienjaarlijkse Ros Beiaardommegang en de folklore van de Gildereuzen blikt terug op een rijk verleden. Daarvan getuigen het Vleeshuis en het middeleeuwse Stadhuis aan de Grote Markt, met een belfort dat door UNESCO als werelderfgoed werd erkend.

WWW.TOERISMEDENDERMONDE.BE

5

DONKMEER • STAP 1 Het Donkmeer in Berlare is vermaard bij dagjesmensen voor zijn vele palingrestaurants en pannenkoekenhuizen. Rondom ligt een toegankelijk wandelgebied langs de Eendenkooi, een openluchtmuseum over de eendenvangst.

6

HERBERG DE ZILVERREIGER

WWW.BERLARE.BE/TOERISME

6

DEN BLAKKEN Wetteren en omgeving is wereldwijd vermaard voor de teelt van sierteeltgewassen. In provinciaal domein Den Blakken werd een promotietuin aangelegd voor al het fraais uit de bloemenstreek. Via een goed toegankelijk wandelpad stap je langs verschillende thematuinen met infobordjes.

WWW.WEGVANWETTEREN.BE/DEN-BLAKKEN-DE-STUIFDUINEN

PROEF

Op het terras van deze herberg proef je van het plaatselijk Slijkneusbier.

Vlot toegankelijk met aangepast sanitair.

SCHELDESTRAAT 18, 8280 WEERT, 03 889 06 03, WWW.ZILVERREIGER.BE

DE ZONNEVALLEI

Taverne met zicht op het strand en de speeltuin van r­­ecreatiedomein Nieuwdonk en aangepast toilet.

DENDERMONDSESTEENWEG 13A, 9290 BERLARE, 09 228 17 45, WWW.FACEBOOK.COM/DEZONNEVALLEI

13

ROUTE 3 120 KM VLAAMSE ARDENNEN

VLAAMSE ARDENNEN ROUTE Zelfs achter het stuur van je wagen doen de hellingen uit de grote wielerklassiekers je regelmatig naar adem happen. Deze route combineert twee routes in het noorden en het zuiden van de Vlaamse Ardennen. Samen vormen ze een ideaal traject voor een meerdaagse tocht met verblijf.

www.tov.be/toegankelijkheid

1

OUDENAARDE

Met het MOU, het Centrum Ronde van Vlaanderen en de historische markt is de grootste stad van de Vlaamse Ardennen een toeristische topper. Neem ook een kijkje in het PAM en het Provinciaal Erfgoedcentrum in Ename: volledig toegankelijk én gratis voor mensen met een beperking.

WWW.OUDENAARDE.BE/TOERISME

2

ZWALM

De gemeente Zwalm is genoemd naar de rivier die er door pittoreske dorpjes meandert. Voor een toegankelijke tussenstop kan je terecht in natuureducatief centrum De Kaaihoeve (Meilegem) of – even buiten Zwalm in Zottegem – het Archeo­ centrum Velzeke.

WWW.ZWALM.BE/BEZOEKEN

3

MIJNWERKERSPAD

Je kruist het Mijnwerkerspad niet minder dan vier keer op deze route. Deze voormalige spoorlijn bracht Vlaamse mijnwerkers naar het zuiden van het land. Vandaag is het een verhard fietsen wandelpad met waardevolle biotopen in de groene bermen.

4

DE PASSAGE PROEF

In het hart van stadsvernieuwingsproject De Vrijheid herbergt de oude Sint-Martinuskerk een foodtempel met toegankelijk sanitair.

SINT-MARTENSSTRAAT 39, 9600 RONSE, 055 31 75 17, WWW.DEPASSAGERONSE.BE

PELOTONCAFÉ

Het Pelotoncafé van het Centrum Ronde van Vlaanderen ademt wielersport en is, net als de rest van het belevingscentrum, behoorlijk rolstoeltoegankelijk.

CRVV, MARKT 43, 9700 OUDENAARDE, 055 33 99 33, WWW.CRVV.BE

14 STAPAF

RONSE EN OMGEVING

De Sint-Hermescrypte in Ronse, ooit een bedevaartsoord voor geesteszieken, is rolstoeltoegankelijk en niet te missen, net als het nieuwe onthaal- en belevingscentrum Hoge Mote. Ook een ommetje waard zijn het Muziekbos en het dorpje Louise-­ Marie. WWW.VISITRONSE.BE 5

KWAREMONT

In de Ronde van Vlaanderenstraat en het kunstenaarsdorpje Kwaremont, bovenop de gelijknamige helling, wordt jaarlijks wielergeschiedenis geschreven. In de gezellige dorpskern vind je verschillende horecazaken, waarvan restaurant en tea-room ’t Palet de meest toegankelijke is.

WWW.KLUISBERGEN.BE/TOERISME

VERBLIJF

Mensen echt

GRAAG ZIEN — SCHELDELAND —

HET LOT SPEELDE NELLY EN HIËRON D ­ ANIG PARTEN, MAAR DAT MAAKTE HUN HART ­ALLEEN MAAR WARMER. IN B&B METTES ­LEREN ZE JOU HOE ÉCHTE GASTVRIJHEID VOELT. “Ooit woonden we in de buurt van het Buggenhoutbos. We droomden ervan om daar een Bed & Breakfast te beginnen.

Tot onze jongste zoon na een zwaar verkeersongeval in een rolstoel belandde. Ons leven zag er plots helemaal anders uit.

We konden met Toon nergens terecht en moesten verhuizen naar een toegankelijke woning. Uiteindelijk ben ik zelf met een dagcentrum begonnen. Daar is Toon in goede handen.

We besloten om toch onze droom na te jagen en verbouwden onze zolder tot een gastenverblijf waar iedereen welkom is, ook mensen in een rolstoel. Voor toegankelijkheid bestond er toen nog niet veel aandacht, dus moesten we veel zelf uitzoeken, vanuit onze eigen ervaring. We installeerden een traplift, een drempelloze douche en een keukentje dat onderrijdbaar is. Van Toerisme Vlaanderen kregen we een A-label. Voor A+ bleek de lat te hoog, maar dat compenseren we ruimschoots met menselijke warmte en een persoonlijk onthaal. Voor wie extra zorg nodig heeft, staan we met plezier paraat. Onze allergrootste troef is ons ontbijt: daarvoor blijven onze gasten terugkeren. Gastvrijheid komt bij ons dan ook op de eerste plaats. Niet om er rijk van te worden, maar gewoon omdat we de mensen écht graag zien. Iedereen heeft een verhaal.”

B&B METTES, BRUSSELMANSSTRAAT 22, 9255 BUGGENHOUT

052 33 54 85, INFO@METTES.BE, WWW.METTES.BE

ZEG EENS A Toerisme Vlaanderen hanteert een label voor toegankelijke vakantieverblijven. Aan de toekenning gaat een grondige screening ter plaatse vooraf. Een toegankelijkheidsadviseur neemt niet alleen de slaapkamer en het sanitair, maar ook het toegangspad, de ingang en de gemeenschappelijke voorzieningen onder de loep. Van het toegankelijkheidslabel bestaan er twee varianten: Gebouwen met het label A zijn basistoegankelijk voor mensen met een beperkte mobiliteit. Af en toe is er misschien een extra inspanning of een helper nodig.

Gebouwen met het label A+ zijn comfortabel en zelfstandig toegankelijk voor personen met een beperkte mobiliteit.

Het toegankelijkheidslabel geeft een belangrijke eerste indruk, maar vertelt niet alles. Voor getailleerde verslagen over de toegankelijkheid van vakantieverblijven kan je terecht op de website van Toegankelijk Vlaanderen.

WWW.TOEGANKELIJKVLAANDEREN.BE

15

VERBLIJF 1

DE KLEPPE

Dit voormalige klooster is vandaag een vakantieverblijf voor groepen en gezinnen van 4 tot 49 personen.

Zowel de groepsaccommodatie als de gezinsverblijven beschikken over alle mogelijke voorzieningen om zelfs de minst mobiele bezoeker een onbekommerd verblijf te garanderen. Een goed uitgebouwd netwerk van lokale zorgverleners staat dag en nacht paraat voor wie persoonlijke assistentie behoeft. Dat alles in een uitgesproken groene omgeving, met een deugddoend activiteitenaanbod op maat van iedereen en uitstekende voorzieningen voor fietsers. De Kleppe draagt als eerste logies in Vlaanderen het autismevriendelijk label.

VLAAMSE ARDENNEN

EVERBEEKPLAATS 4, 9660 BRAKEL, 055 42 37 53 INFO@DEKLEPPE.BE, WWW.DEKLEPPE.BE

DROMEN ZONDER DREMPELS

2

Provinciaal Domein Puyenbroeck is niet alleen een populaire spot bij dagtrippers, maar dankzij de aanpalende viersterrencamping ook een heus vakantieparadijs in het groen. Kampeerders kunnen gebruikmaken van het zwembad en de sportterreinen met g-sportfaciliteiten, of genieten van de speelterreinen, het Levend erfgoed park, de minigolf en het toeristentreintje.

Het kampeerterrein heeft een aangepaste badkamer met toilet en is vlot toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Zelf koken is geen must: met een snackbar en twee restaurants biedt het domein voldoende mogelijkheden om de rolstoel onder tafel te schuiven.

PUYENBROECK

WAASLAND

PUYENBRUG 1A, 9185 WACHTEBEKE, 09 342 42 31 PUYENBROECK@OOST-VLAANDEREN.BE, WWW.PUYENBROECK.BE

EEN WEEKENDJE WEG IS NIET ALTIJD MAKKELIJK VOOR WIE MINDER MOBIEL OF ANDERS BEPERKT IS. GELUKKIG MAKEN STEEDS MEER VAKANTIEVERBLIJVEN WERK VAN EEN GOEDE TOEGANKELIJKHEID. ZO KOM JE VANZELF IN VAKANTIEMODUS. 5 2

16 STAPAF

Deze gerestaureerde vierkantshoeve met gezellige binnenkoer ligt aan de rand van natuurgebied Honegem-­ Solegem en op fietsafstand van Aalst en Dendermonde. De naam verwijst naar de mirabellen – kleine, vroege pruimen – die je in de boomgaard kan plukken. De vier gastenkamers zijn voorzien van alle modern comfort en een ruime badkamer. De Zomerkamer op het gelijkvloers is bovendien rolstoeltoegankelijk, met een aangepast toilet en een vlakke inloopdouche. Het salon met karakteristieke open haard en eiken plafonds staat ter beschikking van de gasten.

In dezelfde ruimte kan je dagelijks terecht voor een kakelvers ontbijt.

INFO.MIRABELLA@TELENET.BE, WWW.MIRABELLA.BE

3

1

MIRABELLA

SCHELDELAND

BLOMSTRAAT 4, 9340 LEDE, 053 77 57 64

6 GENT 4

3

4

DE CEDER

Als hotel-restaurant van de coöperatieve Vooruit gaf het kasteel van A ­ stene-Deinze meer dan een eeuw geleden de eerste aanzet voor sociaal toerisme. Vandaag is hier een modern vakantiecentrum gevestigd met de nadruk op zorg. In de Ceder staan medische en verpleegkundige bijstand het vakantiegevoel niet in de weg dankzij de prachtige ligging, de uitstekende keuken en een aangepast activiteitenprogramma. De groene Leiestreek biedt tal van mogelijkheden voor uitstapjes. Voor wie liever ter plaatse blijft, is het zwembadwater steeds op temperatuur en de Finse sauna met jacuzzi de klok rond uitnodigend.

LEIESTREEK

PARIJSESTRAAT 34, 9800 DEINZE, 09 381 58 85 INFO@DECEDER.BE, WWW.DECEDER.BE

1

4

2

5 5

Met z’n vlakke wegen en eindeloze vergezichten is het poldergebied in het ­Meetjeslandse noorden een van de meest toegankelijke regio’s in onze provincie. Aan de rand van de gelijknamige waterplas ligt de moderne verblijfsaccommodatie van provinciaal centrum De Boerekreek: ideaal voor groepsverblijven met een sportieve twist vanaf twintig personen. Twee van de achtentwintig kamers zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers, en in het sas naar de polyvalente zaal is een aangepast toilet.

Belangrijkste troef is echter de G-sportlift in de manege voor het tillen van mensen met een motorische beperking.

DE BOEREKREEK

MEETJESLAND

SINT-JANSSTRAAT 132, 9982 SINT-JAN-IN-EREMO, 09 218 96 71 BOEREKREEK@OOST-VLAANDEREN.BE, WWW.BOEREKREEK. BE

3

6 6

NH GENT BELFORT

Logeren in de schaduw van het stadhuis, aan de voet van het Belfort en op een boogscheut van de Sint-Baafs­ STAD GENT kathedraal: van een topligging gesproken. NH Gent Belfort is een luxueus hotel in het centrum van Gent met een fitness, een sauna en een rustgevend tuinterras.

Voor lekkere streekgerechten kan je terecht in restaurant en bar Van Artevelde. Het hotel beschikt over één toegankelijke kamer met aangepaste badkamer. Er is een inrijdbare douche met douchezitje met opklapbare armleuningen en een beugel. Ook het onthaal en de gemeenschappelijke ruimte zijn vlot bereikbaar. In het restaurant is een onderrijdbare tafel beschikbaar.

HOOGPOORT 63, 9000 GENT, 09 233 33 31 NHGENTBELFORT@NH-HOTELS.COM, WWW.NH-HOTELS.COM

17

OP STAP STEEDS MEER OOST-VLAAMSE MUSEA PAKKEN UIT MET AANGEPASTE ROND­ LEIDINGEN VOOR BEZOEKERS MET EEN VISUELE BEPERKING. DEBORAH MAERSCHALCK EVOLUEERDE OP JONGE LEEFTIJD VAN SLECHTZIEND NAAR BLIND EN NAM SAMEN MET HAAR HOND TIPSY DE PROEF OP DE SOM.

1

OP DE TAST

NAAR HET MUSEUM MET EEN VISUELE BEPERKING

DE VIER MUSEA IN DEZE REPORTAGE HEBBEN ELK EEN AANBOD OP MAAT VAN BEZOEKERS MET EEN BEPERKING. Meer info vind je op de website van Toerisme Oost-Vlaanderen.

WWW.TOV.BE/TOEGANKELIJKHEID

18 STAPAF

NOSTALGISCHE BLIK – HUIS VAN ALIJN – Het Huis van Alijn is een museum over het leven van alledag, met objecten en verhalen die verwijzen naar gewoontes en rituelen uit een recent of verder verleden. De collectie is opgedeeld in themaruimtes, die elk een ander moment oproepen: van knikkeren op de speelplaats tot het afscheid van een dierbare. De vele trappen maken een bezoek niet eenvoudig, maar de noppen op de grond bieden houvast.

Van toegankelijkheidsmedewerker Liesa mag Deborah voorwerpen betasten, een openingsdans kiezen en een profiel aanmaken op de vriendenboekwand. Het museum is gedrenkt in nostalgie, en dat spreekt Deborah aan. “Heel wat van die voorwerpen kan ik me herinneren van toen ik nog kon zien”, zegt ze. “Hier kom ik zeker nog eens op mijn gemak terug.”

WWW.HUISVANALIJN.BE

GEVAARLIJKE GRENZEN

KLEUREN VOOR DE GEEST

– S.M.A.K. –

– MUDEL –

In het Gentse S.M.A.K. loopt een tentoonstelling met vroeg werk van Leo Copers, een kunstenaar die niet om enige controverse verlegen zit. “In de jaren zeventig zette hij musea op stelten door met een witte stok en een zwarte bril binnen te wandelen: zijn manier om aan te klagen dat veel museumbezoekers eigenlijk niets bekijken”, zegt gids Aline. Deborah krijgt een stel handschoenen en mag hier en daar een werk betasten. Wanneer ze per ongeluk een brandende gloeilamp aanraakt, deinst ze terug. Copers zelf had het vast geweldig gevonden. “In deze tentoonstelling tast hij de grenzen af van het gevaar”, legt Alien uit.

We passeren onder meer een handdoek en een houtblok die net geen vuur vatten. Deborah vindt het nogal bevreemdend: “Maar wellicht heeft de kunstenaar dat ook zo bedoeld.”

De collectie van het Museum van Deinze en de Leiestreek – kortweg mudel – omvat werk van kunstenaars uit de Leiestreek. Gids Frederik heeft stoelen klaargezet bij een schilderij van Xavier De Cock en beschrijft het tafereel. Even later doet hij hetzelfde bij de Bietenoogst van Emile Claus: hét pronkstuk van het museum.

Hij tovert een foto van het schilderij tevoorschijn met een aantal lijnen in fluo, bedoeld voor slechtzienden die nog contrasten kunnen onderscheiden. “Ik kan me de kleuren wel voor de geest halen, maar ik vraag me af hoe mensen die blind geboren zijn zo’n schilderij ervaren”, zegt Deborah, die in de zaal ernaast ook een sculptuur van Georges Minne mag betasten. “Iedereen interpreteert zo’n werk op zijn of haar manier”, glimlacht Frederik. “Dat geldt net zo goed voor ziende mensen.”

WWW.SMAK.BE

WWW.MUDEL.BE

2

3

4

BEKENDE KOPPEN – PAM ENAME – Het pam Ename is grotendeels gewijd aan de archeologische vondsten in en rond de voormalige benedictijnenabdij die de regio eeuwenlang beheerste. Via blindegeleidelijnen op de grond kunnen blinden en slechtzienden de ruimtes op eigen kracht verkennen. Voor Deborah staat gids Bernadette klaar, die haar een aantal replica’s van oude objecten in de handen duwt, van een kookpot tot een beurs met munten. In een andere kamer zitten 24 poppen, geënt op historische figuren, rond een rijkelijk gedekte tafel.

Met een druk op een knop komen de personages tot leven op een scherm aan de muur. Deborah luistert naar het verhaal van de keukenhulp, vertolkt door Jaak Van Assche. “Tof dat ze bekende acteurs gebruiken”, zegt ze. “Dat maakt het makkelijk om er een gezicht op te plakken.”

WWW.PAM-OV.BE/ENAME

19

DOEN

VIJF TOEGANKELIJKE TOPPERS

GRENZEN N

1 IN DE TOUWEN — VLAAMSE ARDENNEN — Middenin avonturenpark Seven Summits, aan de rand van de Donkvijver in Oudenaarde, staat een diamantvormige klimtoren van 16 meter hoog. Met een parcours van touwbruggen en -trappen stelt de Blue Diamond je motorische vaardigheden danig op de proef. Er zijn in totaal drie niveaus, waarvan het eerste rolstoeltoegankelijk is. Een begeleider helpt je om alle obstakels te bedwingen. Voor de durvers is er ook een deathride: wie voelt zich geroepen?

WWW.THEOUTSIDERVLAAMSEARDENNEN.BE

2 IN HET ZADEL — VLAAMSE ARDENNEN — Johan Verdonckt uit Maarkedal beschikt over een unieke collectie antieke koetsen die hij eigenhandig restaureert. Hij verwelkomt je met open armen in zijn koetsenmuseum of neemt je met plezier mee op tocht door de Vlaamse Ardennen in een rolstoeltoegankelijke huifkar. Zelf de teugels in handen nemen kan ook: klik je rolstoel vast in de toegankelijke menwagen en je bent vertrokken voor een ontspannende rit met een paard of pony als gids.

WWW.KOETSEN-VERDONCKT.BE

3

IN DE LUCHT — MEETJESLAND —

20 STAPAF

VERLEGGEN

OOK WIE MINDER MOBIEL DOOR HET LEVEN GAAT, HEEFT AF EN TOE BAAT BIJ EEN FIKSE ADRENALINEKICK. SCHUIF JE BEPERKINGEN AAN DE KANT EN ZET JE SCHRAP VOOR EEN DUIK IN HET AVONTUUR. SOMS MOET JE SPRINGEN, OOK AL IS HET DAN FIGUURLIJK…

4 IN DE BOEIEN — STAD GENT & SCHELDELAND — Laat je vrijwillig opsluiten in een kamer en baan jezelf een weg naar buiten door verschillende raadsels en puzzels op te lossen: dat is – in een notendop – het uitgangspunt van de Escape Game, een razend populaire groepsactiviteit om samen met vrienden of collega’s je tanden op stuk te bijten.

In Gent (Cube Zero) en Aalst (Cube Ten) kan dat ook vanuit je rolstoel, met respectievelijk zes en drie thematische kamers.

Je tijd gaat nú in! WWW.CUBEZERO.BE | WWW.CUBETEN.BE

5 IN DE PEDALEN — WAASLAND — De Polders van Kruibeke is een overstromingsgebied aan de oevers van de Schelde. Bij hoogtij staat het gedeeltelijk onder water. De rest van de tijd is het er heerlijk wandelen en fietsen, met dank aan de Nino, een elektrische rolstoel voor alle terreinen, en de Pato, een ligtandem met elektrische trapondersteuning, waarmee je zonder veel moeite een rolstoel vervoert. Zowel de Nino als de Pato zijn vlakbij het natuurgebied te huur.

WWW.ONTDEKKRUIBEKE.BE/AANBOD/MENSEN-MET-BEPERKINGEN

Nergens ben je dichter bij de zevende hemel dan in de mand van een luchtballon, heerlijk zwevend boven het Oost-Vlaamse landschap. Ballonvaarder Madou uit Eeklo beschikt over aangepaste manden met een instapdeur, waardoor je zelfs met een rolstoel zonder noemenswaardige drempels het luchtruim kiest. Ook mensen met een visuele beperking zijn welkom aan boord. De piloten zijn erop getraind om hun indrukken over te brengen aan wie zelf minder goed ziet.

MEER INFO OVER AANGEPASTE ACTIVITEITEN IN ONZE PROVINCIE?

Neem een kijkje op de website van Toerisme Oost-Vlaanderen.

WWW.TOV.BE/TOEGANKELIJKHEID

WWW.MADOU-BALLONVAARTEN.BE

21

TIELRODE

DENDERMONDE

BUGGENHOUTBOS

@ EFFENWEG

@ PICTURED_BY_ANJA

@BO.ACHIM

Doorheen Tielrodebroek & Roomakker. #effenweg #stapaf #rolstoelvriendelijk

#instanature #dendermonde #nature #amazing #view #stapaf #walk #blue #riverside

#outdoors #forest #stapaf #buggenhout #buggenhoutbos

TAG

#STAPAF Ook jij kan meewerken aan StapAf. Post een foto van je fiets- of wandeltocht met hashtag #stapaf op Instagram of Facebook, en misschien nemen we jouw bijdrage op in onze volgende editie!

DONKMEER

WWW.TOV.BE/STAPAF

@TOMBOONE.BE

#stapaf

MUUR GERAARDSBERGEN

BOEREKREEK

KRUIBEKE

@ MYRIAMDS2

#kunstindepolders #kruibeke #arcade #poldersvankruibeke #wandelen #stapaf

NEDERZWALM

@ EELKE_DROOMT

@ VEERLE_PHOTOGRAPHY

@ KATRIENDECRU

De Muur van Geraardsbergen beklommen. #hobbeldebobbel #vlaamse­ardennen #stapaf

Goodmorning! #Sunny #Summer #Fields #Stapaf #Boerekreek #HaveANiceDay

#Zwalm #river #Zwalmstreek #brug #natuur #watervalletje #VlaamseArdennen

22 STAPAF

TOEGANK ELIJK

GRATIS MAGAZ INE FIETSEN EN

WANDELE N

Eenmalige uitgave

IN DE PROVINC IE OOST-VLA ANDEREN

EXTRA ROUTEBO EKJE

8X

TRAPPEN EN STAPPEN

Zonder grenzen WEEKENDJE WEG IN DE GAVERS

VERBLIJF

IEDEREEN WELKOM

MOLSBROEK

PUYENBROECK

@ ELINVERSTRAETEN

@ YOURMAJESTYFARRAH

Beter uitzicht om te lopen is er niet #molsbroek #lokeren #stapaf #perfectweerke

Attention! ... I need attention #farrah #fox #summer #stapaf #puyenbroeck #lake

OP STAP

KUNST OP DE TAST

DOEN

GRENZEN VERLEGGEN

STAPEL OP STAPAF? StapAf is het gratis fiets- en wandel­ magazine van Toerisme Oost-Vlaanderen en verschijnt twee keer per jaar. Deze toegankelijke StapAf+ is een eenmalige editie, bedoeld voor mensen met een beperking.

Meer weten over het toegankelijke aanbod in de provincie Oost-Vlaanderen? www.tov.be/toegankelijkheid EEN GRATIS ABONNEMENT OP DE REGULIERE STAPAF? WWW.TOV.BE/STAPAF

NIEUWSBRIEF Elke maand de toeristische toppers uit Oost-Vlaanderen in je mailbox?

Abonneer je op onze nieuwsbrief via:

DE GAVERS

THE OUTSIDER VLAAMSE ARDENNEN

@ JULIE_GELDHOF

@ THEOUTSIDER.CLUB

Picnic Party #sunandfun #sunday #friends #kiddies #memories #stapaf

#touwenpiste #to #walk #again #bluediamond #stapaf

WWW.TOV.BE/NIEUWSBRIEF

VOLG ONS WWW.TOV.BE/STAPAF WWW.FACEBOOK.COM/ TOERISMEOOSTVLAANDEREN WWW.INSTAGRAM.COM/ STAPAF.BE/

COLOFON StapAf+ is een eenmalig magazine van vzw Toerisme Oost-Vlaanderen. De provinciale vereniging Toerisme Oost-Vlaanderen vzw staat in voor de ontwikkeling en uitwerking van het toeristisch beleid van en voor de provincie en staat onder voorzitterschap van de Gedeputeerde, bevoegd voor toerisme.

DEURLE

BEVEREN

@ JONATHANRAMAELPHOTOGRAP…

@ EFFENWEG

#travelmedia #Oostvlaanderen #Leiestreek

Genieten van de frisse wind. #effenweg #omdatwandelenwerkt #wandelen #stapaf

VU Katia Versieck, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent REDACTIE EN REALISATIE Stapel Magazine­makers www.stapel.be FOTO’S Toerisme Oost-Vlaanderen, Johan Martens ILLUSTRATIE: Jacques & Lise CARTOGRAFIE Toerisme Oost-Vlaanderen DRUKWERK Lowyck

23

ONTMOET

SOEP IN STILTE – STAD GENT –

In soepbar Sordo, vlakbij het Gentse Gravensteen, bestel je soep of koffie met behulp van gebarentaal. Uitbater Christophe ­Taveir­ne werd immers doof geboren. “Ik wou met Sordo een gezellige en toegankelijke zaak beginnen waar iedereen zich welkom voelt”, vertelt hij. “Om mijn klanten op weg te helpen, tekende een dove illustrator een aantal gebaren op de muur achter de toonbank. Als dat niet lukt, is er nog altijd pen en papier om elkaar te begrijpen.

Er staat ook geen muziek op in mijn zaak. Ik probeer het bewust zo stil mogelijk te houden, zodat de mensen kunnen kennismaken met de constante stilte waarin ik als dove leef. Dat is even wennen in het begin, maar de meeste klanten kunnen die rust appreciëren en komen speciaal daarvoor naar hier. Als ze naar buiten stappen, zijn ze vaak blij dat ze enkele gebaren hebben geleerd.

Sommigen ontdekken een verborgen talent en besluiten om Vlaamse Gebarentaal te leren. Extra tolken zijn altijd welkom. (lacht)” WWW.SOEPBARSORDO.BE

TOEGANKELIJKE TIPS VOOR HORECAUITBATERS? WWW.WIJGASTVRIJ.BE

WWW.TOV.BE/STAPAF