2de jaargang nummero 5 1 januari 2013 Redactie-adres Buizemontstraat 19
Giesbaergske
9500 Geraardsbergen
Giesbaergen
koleuren gazette giesbaergske gazette vordat de koleuren goe zoan vermingen
Onafhankelijk multicultureel gazetje ter verdubbeling van de integratie die niet enkelvoudig kan werken. Giesbaergske koleuren gazette is een realisatie en uitgave van Studio Schrever en Uitg. Eigenbegeer
Giesbaergske
koleuren gazette
giesbaergske gazette vordat de koleuren goe zoan vermingen
www.giesbaergskekoleurengazette.be
perskaart - Giesbaergske Koleuren Gazette
Heel wat Amerikanen zaten afgelopen november bibberend binnen tot de superstorm Sandy eindelijk voorbijtrok. Niet voor de 27-jarige boekhouder Jimmy Kruyne. Hij trok de straat op met een zwembroek, sportschoenen én een paardenmasker. ‘Ofwel verstop je je bang in je huis, ofwel haal je een portie humor boven’, schaterde hij in Washington D.C. Anne Paola Ölmez uit Mechelen, bijna zeven maanden oud, heeft een bijzondere meter gekregen: koningin Paola. De traditie wil dat de vorstin de zevende opeenvolgende dochter in een familie aanvaardt als metekind. In Humo van 18 december vindt Urbanus dat ‘er alsmaar grotere camions door kleinere straatjes
Schrever Wim Buizemontstraat 19 9500 Geraardsbergen
Intussen in de wereld
Naam Voornaam Straat + Nr Post + Plaats
1 Voorwoord van de redactie Licht op de stad Intussen in de wereld 2 Bogdan & Florentina, Roemenië 3 Fietscampagne 4 Fiets-mobiel 5 Fietscampagne 6 Lets Geraardsbergen 8 Boekentip Tom Hannes Rebus Geraardsbergen Gazetteproat 9 Nowroez 10 Fiets-praat: Walter Aelvoet 11 Amin Maalouf 12 Message in a Chili: Pablo Morales 13 Zen Sangha; mettacursiefje 14 Tom Hannes, zenmonnik 19 Helena Rodriguez, Portugal 20 Pieter & Karlijn Dezutter 23 Elvis & Adeline, Kameroen 24 Celine Soens, India 25 Luc Agneessens, China 26 Evangelische Kerk Elim 30 Piet De Schuyteneer, eco-founder 31 Familie Berisha, Kosovo 34 Fotocollage/Colofon Citaat ZH de Dalai Lama
© Studio Schrever
In hou d sta fe l Licht op de stad Wi nte r ‘1 3-e dit ie
Het neerpennen van een gevoel, een emotie, een gedachte, een herinnering, een impressie, een ervaring of belevenis, of simpelweg een boodschap, een kattebelletje of een liefdesbrief. We doen het allemaal wel ‘s, om niet of net wel te merken dat we ouder worden, of om te zien hoe jong we nog zijn. En liefst voor altijd. Want dat zoeken we vaak in onze schrijfsels, dat iets eeuwig kan zijn, in één moment, een langgerekt eindeloos tijdstip dat eeuwig duren kan. Althans dat proberen we vaak. Daarin te vatten hoe en wat, en vooral waarom. Omdat een beetje reflecteren wel passen kan bij een jaarbegin -de vijfde editie van de Gazette verschijnt op 1 januari-, hieronder een stukje van eigen bodem over een herfstige avond die de winter inluidde. Hopelijk kan het u smaken of op enegerlei wijze de zin van het leven doen raken. Oei, het wordt al op voorhand weer poëtisch. Dat belooft! (WiSch)
rijden en dat de straat geen faire scheidsrechter is voor de mensen, maar een vals spelende rivaal.’ De Britse koningin Elizabeth II heeft in haar kersttoespraak hulde gebracht aan de vrijwilligers die van de Olympische Spelen in Londen deze zomer een succes hebben gemaakt. Het succes van de Spelen in Londen was volgens Elizabeth niet enkel te danken aan de inspirerende prestaties van de atleten, maar ook aan het leger van vrijwilligers. (Bron: DS Online)
Niet tweezijn
langs ‘n ijl klinkend klokje liep mijn tochtje op een herfstavond in de binnenstad terwijl mensen zich opmaakten voor de nacht die viel, donker als kolen koud als ijs allerlei passeerde de revue, lachers en serjeuzeren, bangers en gozers, meisjes en jongens van veel en weinig haren allen met dezelfde zin, een eenvoudig verlangen naar een nest; de enen zochten het stoer -hip, jekentdatwel, andere meer gedogen sommigen zochten wat ze nog lang zullen wachten of nog niet eerder hadden gezien; er waren er ook die dat al verloren en roerloos waren een speldekop vergootte zich in deze tel tot de ene enkele kern, -de zijnspijn zo je wildie allesomvat in dat ene geheel dat er altijd is in het niet tweezijn.
De vijfde Gazette is ook nu weer een hele klus geweest. Maar wel een klus die we met graagte uitvoerden. Toen we vorig jaar in december de eerste concrete plannen voor de editie van deze multiculturele kleurling uitzetten, konden we er niet van dromen om nu al een vijfde nummer van dertig bladzijden te realiseren. De eerste Gazette telde (slechts) vier bladzijden. Niettemin hadden we meteen de koleuren-smaak te pakken en telde de tweede editie al zestien bladzijden. De eerste ontmoetingen voor de Gazette gaven ons meteen goesting in meer. Het was deugddoend om andere mensen, gebruiken en gewoontes te leren kennen. Bovendien is het een wisselwerking die heel motiverend werkt: hoe meer je de ander leert kennen, hoe meer je gaat zien dat er geen verschillen zijn. Het is zoals Jean-Didier uit Kongo ons toevertrouwde op de Geraardsbergse Kaaifeesten van vorige september waar we genoten van het Afrikaans muziek- en dansspel: ‘Tu sais, ces jeunes qui dansent, ils ne sont Africains que par la couleur de leur peau. Pour le reste, ils sont Grammontois comme toi’. Een stelling die kon tellen en die we sindsdien nog beter gaan vatten zijn in de reportages en interviews die we maakten voor dit nummer van de Gazette. ‘Giesbaergske koleuren gazette’ is online leesbaar op de website: www.giesbaergskekoleurengazette.be en is ook op Facebook. Veel lees- en kijkplezier in de Vijfde van de Giesbaergske Koleuren Gazette! De redactie (intussen al plannend voor de zesde editie die op 1 april gepubliceerd wordt).
(wim schrever, 17 nov 2012)
pagina 1
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Bogdan & Florentina hebben Roots in Roemenië
‘De plaatselijke festiviteiten bieden ons kans vrienden te maken’ De kleuren verschillen niet erg veel Dit jonge tweetal leerde elkaar kennen in de Roemeense universiteitsstad Brasov waar ze economie en toerisme studeerden. Deze Europeanen wonen nu al twee jaar in ons land. Vanuit een van de steile Geraardsbergse straten kunnen ze neerkijken op de diepere Dendervallei. Het leren van onze moeilijke Nederlandse taal zal hen zeker vooruit helpen om hier een nieuwe toekomst op te bouwen. Roemenië is een uitgestrekt land in Oost-Europa dat sinds 2007 deel uitmaakt van de Europese Unie. Het land met 22 miljoen inwoners ligt tussen Bulgarije en Oekraïne en Moldavië. Het grenst aan de Zwarte Zee, heeft
woestijngronden, oerbossen en het bekende Karpatengerbergte. De cultuur en taal zijn Latijns en niet Slavisch geïnspireerd. Zoals meer gebeurt, werden de landsgrenzen al enkele malen hertekend. Bij de plaatselijke revolutie rond President Ceaucescu verloor Geraardsbergen er zijn bekende radiojournalist Danny Huwé.
Roemenië geografisch
Veel toeristische mogelijkheden Bogdan en Florentina: ‘De Vlamingen worden er voor gewaardeerd dat ze steeds inspanningen doen om verschillende talen te spreken om de vreemdeling aan te spreken of te verstaan. Verder reageren de mensen hier vooral afwachtend. Als studenten toerisme zijn we wel onder de indruk van de verschillende mogelijkheden hier: het Krakelingenfeest, sportevenementen rond de Muur, de Baronie van Boelare, de paardenkeuring, de Kaaifeesten…Al deze feesten bieden kansen om elkaar beter
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 2
te leren kennen. Natuurlijk missen we de grote bergen en de overweldigende natuur van ons vaderland. Maar we willen hier onze toekomst uitbouwen en dat zal wel lukken.’ Op de Markt merken onze nieuwe Geraardsbergenaars zelfs een Roemeense vlag. ‘Dat heeft te maken met onze nationale feestdag van 1 december. En de kleuren blauw-geel-rood gelijken voor twee derde op de Belgische vlag.’ Zo zie je maar… een derde kleur die hier wel goed in de markt ligt… (AMa)
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 3
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Fiets-mobiel
Fietswielenfiets
Fietsers verrijken de stad, letterlijk
Start campagne ‘Mijn Korte Ritten’
Vancouver, een fietsstad met ambitie
‘Verbouw de stad op mensenmaat’
Dat fietsen goed is voor de gezondheid hoeft geen studie, maar aantonen dat fietsen ook een positieve impact heeft op de economie van een stad is wat anders. ‘The League of American Bicyclists’ verzamelde een hele reeks studies en onderzoeken om net dit aan te tonen. Ze publiceerde reeds een rapport in 2009, maar inmiddels zijn er tal van boeiende voorbeelden bijgekomen. Tijd dus voor een update en een overzicht van de belangrijkste conclusies. De basisbevindingen gaan als volgt: Fietsers kopen fietsen! Dit creëert ruimte voor jobs in fiets- en sportwinkels. Fietsers kopen uiteraard meer dan fietsspullen. Fietsvriendelijke winkels genieten hiervan mee. Fietsers zijn trouwe klanten en komen ook vaker terug. Veel toeristen fietsen tijdens hun vakantie. Een fietsvriendelijke stad geniet ook mee van hun vakantieuitgaves. Tot zover de inkomsten, maar daar eindigt het verhaal niet. Fietsers zijn ook grote spaarders. Fietsen is goedkoop en het gespaarde geld belandt vaak in de lokale gemeenschap. Fietsers zijn gezonder en wegen minder op de gezondheidszorg. Fietsvoorzieningen zijn goedkoper en nemen veel minder dure stadsruimte in. Het rapport gaat verder en geeft tal van heel concrete voorbeelden. Inspiratie genoeg dus voor een fietsvriendelijke stad.
Een Vlaming legt per jaar gemiddeld 450 kilometer af aan korte autoritten (tot 5 kilometer). In veel gevallen is fietsen of te voet gaan een perfect alternatief. Het is niet alleen gezonder, maar ook een pak beter voor het milieu en voor de portemonnee. Met de campagne ‘Mijn korte ritten’ wil Mobiel 21 het stappen en fietsen voor korte afstanden tot 5 km stimuleren. De campagne loopt jaarlijks van 21 maart tot 21 april, inschrijven door particulieren kan enkel vanaf 14 januari 2013 tot en met 22 april 2013. Wilt u echter uw gemeente aanporren om zich in te schrijven dan kan dit wel al! Gemeentes kunnen zich al inschrijven sinds eind oktober. Ze krijgen dan gratis campagne-materiaal en kunnen zo de inwoners stimuleren om bij kleine verplaatsingen de auto te laten staan. Verder kunt u ook als groep deelnemen: Groepsdeelname. De hele campagne is opgezet als wedstrijd tussen de verschillende gemeentes en groepen. Er is een heus klassement voorzien waar u kunt bekijken wie al de meeste korte ritten heeft uitgespaard. Op het einde van de campagne worden er verschillende prijzen uitgedeeld onder de deelnemers. De resultaten van vorig jaar waren indrukwekkend, ondanks het slechte weer in de actiemaand. Zo werden er door de actie MijnKorteRitten dit jaar 16.511 korte ritten vervangen door een voet- of fietstocht, goed voor 92.357 kilometer. Dat is 2,3 maal de wereld rond. Zo vermeed de actie de uitstoot van 3.694 gram fijn stof, 15.146 kilogram CO2 en bespaarde zo 29.554 euro individuele kosten en 42.484 euro maatschappelijke kosten. Ruil je zelf de auto niet gemakkelijk in voor de fiets wanneer je naar de bakker of vrienden moet in de buurt? In volgend filmpje (klik op youtubelink in linkerkolom) worden tien ijzersterke argumenten uitgelegd om meer te fietsen.
Als je een echte ‘smart city’ wil worden op vlak van mobiliteit, dan volstaat het niet om een grote variëteit aan transportmiddelen (auto, tram, fiets, te voet,…) te voorzien, maar ligt sleutel net tot een holistisch mobiliteitsbeleid dat al deze opties integreert. In Vancouver creëerde men daarom één overkoepelende organisatie, TransLink, die verantwoordelijk is voor de mobiliteit van de stad en alle 22 omliggende gemeentes. Hun visie voor de stad is zeer helder. Tegen 2040 willen ze dat 50% van alle verplaatsingen gebeuren met de fiets, te voet of met publiek transport. Om dit te realiseren zijn de prioriteiten vandaag heel duidelijk. Via TransLink probeert Vancouver zoveel mogelijk gecombineerde verplaatsingen toe te laten. Dit verhoogt de flexibiliteit van pendelaars en draagt bij tot de klimaatdoelstellingen van de stad. Burgemeester Darrell Mussatto van North Vancouver stelt: “CO²-reductie is het hoofddoel en de een verlaging van het autoverkeer in de stad is cruciaal hierbij.” Zo lanceerde hij recent de TravelSmart Pledge waarbij nu reeds 11.000 automobilisten akkoord gaan om één dag in de week geen auto te gebruiken. Wat doet TransLink nu concreet? Fietsdiefstal is een reëel probleem waardoor mensen weigerachtig zijn om de fiets op te springen. Daarom voorziet TransLink beveiligde fietsstallingen aan de metro-ingangen. Verder wil met pendelaars ook de mogelijkheid bieden om de fiets mee te nemen op de bus, tram of zelfs de ‘seabus’ en ‘sky train’. Hierdoor kan men eenvoudig met de trein of bus naar het werk en met de fiets terugkeren. En uiteraard ijvert de organisatie ook voor een goede fietsinfrastructuur doorheen de stad. Maak verder kennis met Vancouver’s ambitie via de Streetfilm documentaire hieronder.
Mikael Colville-Andersen is mobiliteitsexpert en de man achter Cycle Chic en Copenhagenize. Tijdens TEDxZurich nam hij het woord en hield een stevig pleidooi voor een nieuwe kijk op straten. Na 100 jaar verkeersplanning staan we nog niet veel verder. Auto’s staan nog steeds stil en het aantal verkeersslachtoffers ligt bijzonder hoog. Tijdens zijn keynote pleit CovilleAndersen voor een nieuwe aanpak en mentaliteit. Te vaak worden creatieve ideeën van tafel geveegd omdat ze niet stroken met de verouderde computermodelen. En dit terwijl simpele dingen zoals een breder voetpad, een nieuw fietspad, een verlaagde snelheidslimiet of een verkeersluwe buurt reële oplossingen zijn voor de huidige uitdagingen van de grote steden. Misschien moeten we afstand nemen van de mathematische aanpak van stadsontwikkelingen. Straten zijn immers een sociaal gegeven en oplossingen bieden zich maar al te vaak aan door simpelweg te kijken naar wat er zich op straat afspeelt. Ten eerste observeer de ‘Desire Lines’ in de stad. Kijk naar hoe mensen zich gedragen en reik oplossingen aan. Als mensen steeds een ander pad nemen dan de voorgeplande routes … pas dan het ontwerp aan. Ten tweede, steden vandaag zijn simpelweg te veel op maat van auto’s. Fietsers zijn er niet op uit om links en rechts overtredingen te maken. Als dit wel gebeurt, is de reden al te vaak dat het ontwerp van de stad niet op hun maat is. Goede stadsplanning leidt tot een aangenamere, veiligere en groenere stad.
(Auteur: Niel Staes)
h t t p : / / w w w. y o u t u b e . c o m / watch?feature=player_ embedded&v=gUrmFBuscps#! www.giesbaergskekoleurengazette.be
(Auteur: Frank Anrijs)
(Auteur: Niel Staes)
pagina 4
(Auteur: Niel Staes)
(uit Zeronaut.be, een blog ter ere van de duurzame revolutie). 2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 5
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette Op 25 november was het openingsfeest van Lets Geraardsbergen, in Het Ideeënhuis (Vredestraat, Geraardsbergen). Het Openingsfeest trok meteen veel volk. Ook wij waren erbij voor een verslag.
Wat is Lets? Lets is een afkorting voor “local exchange and trade system”, een lokaal ruil- en handelssysteem. Het keert een beetje terug naar de tijd van vroeger, toen er nog een heus gemeenschapsgevoel was en stadsgenoten elkaar vaak meehielpen om allerlei klussen gedaan te krijgen. Let’s lets Lets heeft als doel om dat geWie erbij was weet dat de sfeer er meenschapsleven terug te brengoed in zat tijdens het openings- gen, opdat streekgenoten elkaar feest van Lets Geraardsbergen… beter leren kennen en via een
netwerk beroep kunnen doen op iemand als er bijvoorbeeld een klus geklaard moet worden, als je advies nodig hebt of als er bij een feest hulp nodig is. Vanaf nu kan Lets je uit de nood helpen en kan je via het Letssysteem mensen bereiken die je komen helpen. Lets is opgericht door 5 enthousiaste vrijwilligers: Susan Tanghe, Erik Bulckens, Jessy Wyffels, Nadine Degroote en Lien Urmel. Ze zijn allen de voorbije jaren in
Geraardsbergen komen wonen. Bij toeval hebben hun paden zich gekruist en hebben zij besloten om een Lets-afdeling in Geraardsbergen op te richten. Susan staat mij te woord: Je woonde in het Gentse. Hoe ben je in Geraardsbergen verzeild geraakt? ‘Ik ben hier één jaar geleden komen wonen met mijn vriend Erik, wiens grootvader van Geraardsbergen afkomstig is. Ik was onmiddellijk verkocht aan deze
‘LETS Geraardsbergen’ -
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 6
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
stad. Het is een mooie stad, met een heel karakteristiek marktplein, een berg, een mooie kerk... Het is hier sfeervol, niet te groot, niet te klein, charmant en toch ook weer levendig.’ Wat heeft je ertoe aangezet om een lokale afdeling van Lets op te richten? ‘Uit de praktijk blijkt dat een Letsgroep vaak wordt opgestart door inwijkelingen. Ik ken Lets vanuit Gent. Wij zijn met Lets Geraardsbergen begonnen vanuit de mo-
tivatie om ons in te zetten voor het gemeenschapsgevoel. Daarnaast hoop ik via Lets meer betrokken te raken bij het Geraardsbergse gemeenschapsleven. Lets is, naast het feit dat het leuk is, ook praktisch. Je staat er immers niet alleen voor als je hulp nodig hebt. Vele handen maken licht werk.’ Wat is de bedoeling van Lets ? ‘Lets keert terug naar de essentie, zonder gebruik van geld. Het
is een vriendendienst, maar het gaat ook een stuk verder, bijvoorbeeld: Jan geeft Piet een courgette, Piet vraagt babysit aan An en An vraagt Jan om haar ramen te wassen. Er is geen geld nodig, want zij wonen allen in Geraardsbergen en wisselen “muurkes” uit, de lokale letseenheid (deze “muurkes” slaan niet op een gekend streekbier, red). Op deze manier hoef je je niet schuldig te voelen wanneer bijvoorbeeld je buurman je veel
helpt en je voor hem niets terug kan doen. Je kan hem betalen in “muurkes”, die hij dan kan gebruiken om hulp van anderen te vragen. En zo doet iedereen wat hij goed kan, en vooral ook, wat hij graag doet. Met Lets breid je je mogelijkheden uit, je kan dienst doen op de hulp van meer mensen, misschien dichter in je buurt, met andere vaardigheden of met vrije tijd op andere tijdstippen. Je leert er veel nieuwe mensen mee
- letterlijk & figuurlijk....
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 7
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
kennen. En hoe fijn is het niet om te leven in een stad met mensen die elkaar helpen en die voor elkaar klaar staan?!’ Hoe kan je toetreden tot Lets? ‘Iedereen kan toetreden tot Lets. Het is bedoeld om een lokaal netwerk te zijn, bijgevolg zijn mensen die buiten Geraardsbergen wonen uiteraard niet uitgesloten, maar het is wel de bedoeling om de afstanden zo kort mogelijk te houden. Via de website van Lets Geraardsbergen www.letsger-
aardsbergen.org kan je aangeven dat je interesse toont. Daarna zal je worden uitgenodigd op een Lets infomoment, die één keer per maand zal doorgaan. Na dit infomoment kan je je aansluiten bij Lets, mits betaling van een klein bedrag voor je lidmaatschap.’ Hoe werkt Lets concreet? ‘Eens je aangesloten bent en ingelogd op de website, kan je via de website aangeven wat je wilt aanbieden en kan je zien wat
anderen nodig hebben of wat zij aanbieden. Per mail kunnen ook meer dringende vragen en aanbiedingen gedaan worden. Je hoeft niet noodzakelijk een creatieve duizendpoot of een handige Harry te zijn. De mogelijkheden zijn grenzeloos: van het helpen in de tuin, tot het uitwisselen van materiaal en biogroenten, het verzorgen van de planten tijdens vakanties, het geven van bijles, samen op stap gaan, enz..
De website registreert de muurkes, en zo is er ook maximale transparantie in het ruilsysteem. Hoe meer Letsers (mensen die aangesloten zijn bij Lets, red) er bij komen, hoe groter het succes en de mogelijkheden uiteraard.’ Heb je ook interesse in dit systeem, twijfel dan niet langer: bezoek de website van Lets Geraardsbergen en schrijf je in voor het volgende infomoment. (NaMo)
Gazetteproat Uit het Leven gegrepen, op een regenachtige herfstdag, op de hoek van een straat midden in de middeleeuwse stadskern:
De voorbije zomer zetten onze medewerker Armand en ecologist-avant-la-lettre Piet hun (groene) schouders onder de creatie van Het Bleekpad, een wandelpad doorheen De Bleek langs de Dender, waar in vroegere tijden moeders de was te drogen (‘bleken’) legden. Vanwaar ook de naam van de groene site in de stad. Tegelijk richtten de twee natuurliefhebbers een wandelclub op, Rebus. Daar wilen we wat meer over weten. ‘Wij willen mensen aanzetten en ondersteunen om meer te bewegen in de buitenlucht: wandelen, lopen, fietsen, tennis… hetzij alleen of in groep’, opent Armand het gesprek. ‘En we willen er daadwerkelijk voor opkomen dat dit gebeurt in veilige omstandigheden, op kleine sportterreinen en wandellussen in je buurt, op aangeduide, ononderbroken en autovrije voetpaden-voetwegen en fietspaden naar school, de winkel, tussen dorpen, naar sociale plaatsen…’. Want dit vinden Piet en Armand belangrijk: dat het op een veilige manier gebeurt. De twee hebben ook een sociale drijfveer voor hun plannen. Het menselijk contact is heel belangwww.giesbaergskekoleurengazette.be
rijk, en dat dit tot stand komt op openbare plaatsen in de stad. Dat uitgangspunt zet ook anderen aan om meer buiten te komen, vaker een wandeling te maken, op te kunnen gaan in de schoonheid van vriendschap, gedeelde interesse en respect voor het milieu. ‘We hebben een vaste afspraak: elke zondag om 10 uur gaan we wandelen, voor een korte of langere afstand. Plaats van afspraak is aan de Permanensje (kantoor Toerisme Geraardsbergen, red) op de Markt Er kunnen ook andere afspraken gemaakt worden, bv. om te gaan lopen, tennissen, zwemmen,... ‘En wil je deze positieve informatie doorgeven?’ drukt Piet ons nog ‘s op het hart. Als maatschappelijk werker kent hij het belang van menselijk contact. ‘In deze wereld die gebukt gaat onder veel negativiteit is het cruciaal dat mensen samenkomen, dat ze met elkaar een praatje kunnen maken, dat er gebeurtenissen kunnen gedeeld worden. Dat is veel belangrijker dan die commerciële troep die we constant over ons heen krijgen’, besluit de jonge grijsaard wijselijk terwijl zijn gemoedelijke ogen op een rustige manier zijn verhaal bevestigen.
- zaje ga oak a vauvensevetig? - abaneejek gau! vauvenzestig, hein, deis a genoeg zein! - jao, deis zeker, ze gon veuraut! - ge meuget zeggen: allien on nen otto eje nen achterraut; mor on die joaren nie, hein maan! - ha, dagget witj! - ge witj ma toch wounen, hein? dor touseken nevest Fonsken? - Fonsken? mè zannen stok? - Ja, awè doar nevest. - ha, ja. - allé, kgao veurte, wan tza goa reigeren en man gazette goa nat warren. - ja, allé, nog ne goeien. - jaaa, hada goed hein. (Prof. Drs. S. Kavoul) Armand geeft nog alle nuttige info mee: ‘Rebus is lid van de grootste recreatieve sportvereniging SPORTA vzw en van de sportraad Geraardsbergen. Het nieuw werkjaar start in september. Een verzekering (24 op 24 uur) voor lopen en wandelen kost 8 euro per jaar. Bijkomend voor fietsen (ook 24 op 24 uur) kost dit 20 euro per jaar. Ziekenfondsen komen tussen in de kosten. Verder zijn er geen verplichtingen.’ Voor meer informatie kan u terecht bij Armand Matthijs (gsm 0474/27.96.25) of bij Anne De Cubber via email (anne_de_cubber@hotmail.com). Ook op de website kan u deze contactgegevens vinden: www. gerebus.be (WiSch)
pagina 8
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Koleurenboeken Nahid Mohammadi over literatuur
Nowroez, nieuwjaar in Centraal-Azië en het Midden-Oosten… Medewerkster Nahid Mohammadi geeft tekst en uitleg bij ‘Nowroez’, een gebruik in Oosterse en Afrikaanse landen om Nieuwjaar te vieren op een andere manier, en op een andere dag van het jaar. Dat klinkt naar meer.
Kosovo, Kirgizië en Tadzjikistan. Daarnaast wordt het ook gevierd door de Koerden (zowel aanwezig in Iran en Irak, als in Turkije en Syrië), de Parsi minderheid in India, de aanhangers van het Zoroastrisme, enz.. Het wordt ook in een aantal delen van Paki-
Net als in onze kontreien wordt Nowroez uitbundig gevierd met vuurwerk.
Nowroez, nieuwjaar in Centraal-Azië en het Midden-Oosten… Ik behoor tot de gelukkigen die twee keer per jaar nieuwjaar kunnen vieren… Op 31 december vier ik, zoals vele anderen, de overgang van oud naar nieuw. En ik vier dit opnieuw, elk jaar wanneer de zon op het punt komt te staan waarin de astronomische lente begint. Dit is meestal rond 21 maart, soms een dag eerder, soms een dag later. Een jaar is immers 365 dagen en 4 uren - dit hebben we allen op school geleerd. En exact op dit ogenblik begint “Nowroez”, ook wel het “Perzisch Nieuwjaar” genoemd. Het is niet enkel een louter Perzisch feest. Nowroez is een officiële feestdag zowel in Iran, als in Koerdisch Irak, Afghanistan, Armenië, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Oezbekistan, Kazachstan, www.giesbaergskekoleurengazette.be
stan gevierd en – zo heeft Google mij tot mijn eigen verbazing geleerd – het zou zelfs gevierd worden door bepaalde (uit CentraalAzië afkomstige) minderheden in China. Het gaat dus om een héél groot feest. Globaal gesteld kan men zeggen dat het voorkomt bij volkeren die in de Oudheid deel uitmaakten, of toch sterk onder invloed stonden, van het Perzische Rijk. Het is in hart en nieren een lentefeest en het was ook dé belangrijkste feestdag van het Zoroastrisme, de leidende godsdienst in het Perzische Rijk, voordat de regio geleidelijk aan geïslamiseerd werd. Volgens de oudste mythes won de legendarische koning Jamshid de strijd tegen boosaardige demonen die door middel van een wel héél hardnekkige winter van plan waren om de hele mensheid uit te roeien. De dag
waarop Jamshid deze demonen overwon, riep hij uit als “Nowroez” (letterlijk: ‘nieuwe dag’). Ondanks de vele eeuwen die zijn voorbij gegaan, en ondanks de nieuwe godsdiensten die zich hebben ontwikkeld, de nieuwe talen en geschriften die zijn ontstaan, de talrijke koningen en de nieuwe politieke leiders, is Nowroez tot op de dag van vandaag blijven bestaan. Dat komt omdat het gewoonweg een heel mooi feest is. Het staat volledig in het teken van de lente, het leven en de vernieuwing, iets dat diepgeworteld zit in het instinct van eenieder mens. Hetzelfde lentegevoel is ook aanwezig bij Krakelingen en Tonnekensbrand (twee gebruiken bij het lentefeest in Geraardsbergen dat eind februari wordt gevierd). Nowroez wordt afhankelijk van regio tot regio soms op een andere wijze gevierd. De gebruiken die ik ken, zijn deze zoals ze in Iran worden gevierd, wat toch wel als de bakermat van het feest mag gelden. Hoe verloopt Nowroez nu eigenlijk? Eerst het minder leuke gedeelte: de weken vooraf aan Nowroez wordt het huis van onder tot boven gekuist. Het wordt dan ook ‘Khane Tekoeni’ genoemd, wat vrij vertaald “huisje schudden” wil zeggen. Na de kuis begint het leuke gedeelte: om te beginnen ‘Tjarshambeh Soeri’: de laatste dinsdag van het jaar worden er vreugdevuren aangestoken waarbij het de gewoonte is om er overheen te springen. Zelfs oude oma’s slaan dit gebruik niet over. Men laat zich door het vuur symbolisch zuiveren van alle ziekten en al het negatieve van het voorbij jaar. Kinderen gaan dan ook wel eens verkleed van deur tot deur en krijgen snoepjes. Ze symboliseren de geesten van de voorouders, die volgens de oudste overleveringen, op bezoek zou-
pagina 9
Nahid Mohammadi
den komen bij hun nakomelingen tijdens Nowroez. Er wordt een ‘sofre ye haft sin’ of ‘haft shin’ gemaakt. Dit betekent dat er zeven items op decoratieve wijze bij elkaar worden gezet die allen een symbolische betekenis hebben. Moslims zetten een ‘haft sin’, waarvan één van de items “serkeh” of azijn is, niet-moslims zetten een ‘haft shin’, met “sharab” of wijn. De elementen van de haft sin zijn: sabzak (ontkiemd graan dat symbool staat voor wedergeboorte), samanu (een soort pudding, symbool voor overvloed) senjed (gedroogd fruit, symbool voor liefde), sir (look, voor geneeskrachtigheid), sib (de appel staat voor schoonheid en gezondheid), somag (een plant met een rode kleur die voor de zonsopgang staat), serke (azijn, die voor ouderdom en geduld staat). Hyacinten fleuren het geheel op en heel wat elementen van de ‘haft shin’, worden in de praktijk ook toegevoegd aan de ‘haft sin’, bijvoorbeeld: een spiegel (voor oprechtheid), een kaars (voor verlichting en geluk), gekleurde eitjes (voor vruchtbaarheid - heel gelijkaardig met het Paasfeest trouwens) En last but not least: de vedette van de dag is… een goudvis. Een vis had volgens de Zoroastrische 2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
godsdienst een grote symbolische waarde (zoals ook in het Christendom). Meestal wordt er ook een heilig boek gelegd bij de sofre: de Koran voor Moslims, de Avesta voor Zoroasters, enz.. Het moment waarop de lenteequinox ontstaat brengt elk gezin door aan de eigen sofre, waar er op dat moment een kaars wordt aangestoken. Het is van belang om die dag zeker vrolijk en gul te zijn. Wie dit niet is, maakt een slechte start voor het komende jaar en het rondlopen met een zuur gezicht is dan ook zowat een beetje het ergste wat je die dag kan doen. Vanaf Nowroez begint er een periode waarin iedereen bij iedereen op bezoek gaat, met uit-
In ‘Fietspraat’ brengt Walter Aelvoet, voorzitter van de Fietsersbond GeraardsbergenLierde, een stukje met zijn ervaringen als fervent fietser in het dagdagelijkse leven.
Walter Aelvoet
Om te ervaren hoe aangenaam fietsen kán zijn moet je het natuurlijk eerst gaan doen. Met de nadruk op kán, want lang niet alle factoren zijn aanwezig om er een feest van te maken. Comfortabele en veilige fietswegen liggen niet dik gezaaid, en het vraagt wat studiewerk om de meest veilige route naar je bestemming te vinden. Bovendien zijn we het zo gewend om voor de kleinste verplaatsing in de auto te springen dat het zelfs niet in ons opkomt dat eindje te stappen of te fietsen. De knop omdraaien en elke verplaatsing die mogelijk is met de www.giesbaergskekoleurengazette.be
zondering van de dertiende dag van het jaar. Volgens de tradities brengt het ongeluk om die dag binnenshuis te blijven. Bijgevolg brengt iedereen die dag buitenshuis al picknickend door in feeststemming, wat ‘sisdeh be dar’ wordt genoemd. In de miljoenenstad Teheran betekent dit een ware exodus richting natuur. Wie de kilometerslange files niet ziet zitten, zoekt een plaatsje met familie en vrienden in één van de talrijke parken waar het dan over de koppen lopen is. De ontkiemde graantjes van de sofre worden onderweg in een rivier geworpen, zodat ze worden opgenomen door de natuur. Na twee weken feestvreugde, heropenen de scholen en kan-
fiets maken doe je niet zomaar, verknocht als je bent aan de wagen. Het is bijna even moeilijk als stoppen met roken. We zijn er van overtuigd dat het beter zou zijn, maar als puntje bij paaltje komt is de rede zoek. Echter, eens de gewoonte genomen om de fiets te nemen wordt het de normaalste zaak van de wereld. Bij goed weer ben je te benijden, want dit is echt genieten. En op een zwoele zomerdag zorgt de gezapige snelheid gelukkig voor enige afkoeling. Is er bewolking maar blijft het droog dan is er nog geen vuiltje aan de lucht. De situatie wordt moeilijker als er wat regen op komst is, maar niet onoverkomelijk, zelfs in een kletsnatte decembermaand. Het weerbericht spreekt van een regendag, voor het vertrek nog eens naar de buienradar kijken en die laat er geen twijfel over bestaan: er is deze dag geen ontkomen aan. Maar niets kan ons tegenhouden want nog twee kleine boodschappen te doen, en uitgerust met regenvest en dito broek blijven we in alle geval droog. Het regent nog niet als we de Nuchten in Idegem
toren zich weer, en herneemt het normale leven zich beetje bij beetje… “Kerstmis, dat vieren jullie zeker niet? “ een vraag die ik al vaak heb gehoord. Ik moet ze dan verrassen, want ook dát feest vier ik toch ook weer twee keer zeker! Zoals het kerstfeest in oorsprong een Keltisch feest is, waarbij men de terugkeer van het licht viert, viert men in Iran dit ook tijdens de nacht van 21 december, shabe yalda genoemd. Om deze donkerste nacht zo gezellig mogelijk te passeren, wordt dit doorgebracht met familie en vrienden en wordt er samen gegeten. Er wordt een wens gedaan en Hafiz zijn gedichtenbundel (hopelijk is er nog wat bijgebleven van de
vorige editie van de Koleurengazette, red.) wordt opengeslagen op een willekeurige bladzijde. Het gedicht dat dan verschijnt, zou iets willen vertellen over de uitkomst van die wens.Volgens de verhaaltjes is het orakel van Hafiz die avond dan ook onfeilbaar en zo is de arme man dan ook weer een beetje gebombardeerd tot nationale waarzegger… Zo te zien lachen, huilen en feesten de meeste mensen in de wereld allen om dezelfde redenen. We staren ons wel eens blind op onze eigenheden, en die van anderen, de kleine details, de futiliteiten, waardoor we nogal eens de neiging hebben om over het hoofd te zien hoeveel we allemaal uiteindelijk met elkaar gemeen hebben. (NaMo)
(waar ik met mijn echtgenote woon) uitrijden. De eerste druppels vallen pas als we al een goed eind onderweg zijn, bij het begin van het fietspad tussen Schendelbeke en het kasteel van Boelare, dat een mooi uitzicht biedt op het rietveld van de Boelaremeersen. De zomergasten-met-vleugels zijn allang vertrokken naar het zonniger zuiden, de blijvertjes zorgen voor wat leven in het winterlege landschap dat zich toont. Via Gentseweg, Reepstraat en Stadsweg is het veiliger om naar mijn bestemming te fietsen en dan blijft er maar een kort stukje langs het gevaarlijke stukje Astridlaan te rijden. Singing in the rain arriveren we op het eerste adres. Als je weet wat je nodig hebt is een boodschap snel afgehandeld en we fietsen al verder langs het heringerichte deel van de Groteweg. Nog enk e l e honder-
den meter op de oude moordstrook langs de N42 en dan op tijd in de remmen want voor je het weet zit je in het dichtste buitenland, bij onze Franstalige landgenoten. Terugkeren langs het water vanaf het Bruggenhuis blijft ook in de regen een attractie. Je hebt de indruk dat het harder regent als je naar de druppels kijkt die op het wateroppervlak dansen. De vlaggen van de Fun wapperen in de richting die ik uit moet, dus dat valt mee! De tegenwind hebben we al overwonnen in het heengaan. Een aalscholver zien opstijgen is altijd een klein spektakel, hij lijkt niet van het water los te zullen komen, maar na een twintigtal vleugelslagen lukt het hem dan toch. Ook een visser laat zich niet afschrikken door de regen en een reiger wacht rustig af tot een visje in zijn richting wordt gegooid. Nog eens goed door mekaar geschud op het opengebarsten denderpad ter hoogte van het veer, de herstelling laat al twee jaar op zich wachten, komt het eindpunt stilaan in zicht. Het Idegemplein ligt er momenteel opgebroken en wat troosteloos bij met twee graafmachines als stille getuige van de ravage die ze hebben aangericht. Ondertussen is het goed beginnen regenen, maar thuisgekomen en de natte regenkleding uitgetrokken genieten we van de heerlijke warmte van de kachel en overkomt je een heerlijk gevoel van deugdzaamheid. (Walter Aelvoet)
pagina 10
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Koleurenboeken Nahid Mohammadi over literatuur
“De wereld verkennen met Amin Maalouf” In de rubriek ‘Koleurenboeken’ werpen we onze blik op literatuur doorheen verschillende culturen. Onze literatuur-medewerktster, Nahid Mohammadi, vertelt ons meer over de hedendaagse literatuur van Amin Maalouf en zijn visie op de moderne maatschappijmens.
Amin Maalouf
De wereld verkennen met Amin Maalouf “Depuis que j’ai quitté le Liban en 1976 pour m’installer en France, que de fois m’a-t-on demandé, avec les meilleures intentions du monde, si je me sentais “plutôt français” ou “plutôt libanais”. Je réponds invariablement: “L’un et l’autre!” Non par quelque souci d’équilibre ou d’équité, mais parce qu’ en répondant différement, je mentirais. Ce qui fait que je suis moi-même et pas un autre, c’est que je suis ainsi à la lisière de deux pays, de deux ou trois langues, de plusieurs traditions culturelles. C’est précisément cela qui définit mon identité. Serais-je plus authentique si je m’amputais d’une partie de moimême?” (Amin Maalouf, Les Identités meurtières, Editions Grasset & Fasquelle, 189 blz.) www.giesbaergskekoleurengazette.be
Amin Maalouf, geboren in Beirut op 25 februari 1949, is een Libanese christen die in Frankrijk woont. Hij studeerde sociologie in Beirut en werkte nadien als directeur van een dagblad. In 1976 deed de Libanese burgeroorlog hem naar Frankrijk emigreren. Amin Maalouf is een veelzijdige persoonlijkheid en een ware we-
reldburger. Internationale bekendheid kreeg hij door zijn boek ‘Les Croisades vues par les Arabes’ uit 1986 (vertaald naar het Nederlands onder de titel: ‘Rovers, christenhonden, vrouwenschenners’), waarin hij de kruistochten beschreef zoals deze werden opgetekend door de Arabische kroniekschrijvers. In ‘Les Identités Meurtrières’ uit 1998 (vertaald naar het Nederlands onder de titel ‘Moordende Identiteiten’) beschrijft hij op opmerkelijke wijze de manier waarop mensen (en vooral minderheden) hun identiteit vormen, en dit gebeurt volgens hem in eerste instantie door de omgevingsfactoren. Het vrijuit kunnen beleven van subidentiteiten ziet hij als oplossing voor de spanningen die de mondialisering wel eens met zich meebrengt. Amin Maalouf valt met de deur in huis door te zeggen dat hij christen is en dat het Arabisch, de heilige taal van de Islam, zijn moedertaal is, een fundamen-
tele paradox die voor een deel zijn identiteit heeft gevormd. Hoe beperkend zou het voor hem niet zijn om zichzelf enkel met zijn eigen minderheidspositie te identificeren? Dit terwijl hij door de kennis van zijn moedertaal in de Arabische wereld wordt ontvangen als “één van hen” en hij door zijn religie een aanvaarding krijgt in de westerse wereld, die een moslim, zelfs na grote inspanningen, nog niet zou bereiken. Ieder mens is een unieke persoon, gevormd door talrijke subidentiteiten. Al deze elementen zijn uiteraard niet allemaal even belangrijk op hetzelfde moment, ze vormen wél deze persoon in zijn volledigheid. Het zich bewust zijn van deze subidentiteiten vergroot de betrokkenheid met anderen op exponentiële wijze. Toch laat de maatschappij het vaak niet toe om subidentiteiten te beleven. Wat bedoelt hij hiermee? Neem nu bijvoorbeeld een jonge man, geboren in Frankrijk, met Algerijnse ouders. Een heel bruisend, verrijkend en boeiend proces vindt er plaats als deze jongeman zichzelf kan uitdrukken in alle elementen die hem vormen: zijn taal, zijn leefgewoonten, zijn geloof, zijn familiale contacten, zijn vriendenkring, culturele of culinaire geuren en smaken, .. Franse, Europese, Oosterse invloeden mengen zich met Arabische, Berberse, Afrikaanse, Islamitische invloeden… Maar hoe pijnlijk wordt het niet
pagina 11
Amin Maalouf
voor hem als hij, elke keer als hij zich met de Franse cultuur zou identificeren zou beschimpt worden als een “verwesterde afvallige” en elke keer als hij zijn Algerijnse banden, zijn taal, zijn religie zou willen beleven, hij geconfronteerd zou worden met vijandigheid, achterdochtigheid of onbegrip. Amin Maalouf neemt je in talrijke voorbeelden mee in zijn gedachtestroom over sociologische patronen die bepalen wie we zijn, hoe we onze identiteit vormen en wat de invloed van anderen is op ons gedrag, en vooral; hoe de perceptie van “die andere” ons eigen gedrag weer bepaalt. Amin Maalouf spitst zich toe op globalisering en migratie, integratie en de dwaalsporen van “wij-zij denkpatronen”. Hij legt uit
‘Les Identités Meurtrières’ en ‘De Rots van Tanios’, Amin Maalouf
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
waarom we bepaalde eigenschappen van een persoon opmerken en uitvergroten, zonder stil te staan bij alle overige elementen die deze persoon maken tot wie hij is en hoe we onszelf -via niet al te rationele redenen“gaan laten behoren” tot een groep of juist “gaan onderscheiden” van anderen. ‘Les Identités Meurtrières’ is een
boek dat je in ieder geval doet nadenken, zit boordevol ideeën en leest bovendien vlot… Misschien nog een idee voor een laattijdig eindejaarsgeschenk of gewoon om jezelf eens te verwennen… Ik zou hierbij bijna vergeten te vertellen dat Amin Maalouf ook nog schrijver is van mooie romans. Zoals zijn eigen leven
Message in a Chili In de vorige editie van de Gies- Eergisteren (vrijdag 21 decem-
baergske Koleuren Gazette hadden we een interview met Pablo Morales die kort daarna voor een jaar naar Chili vertrok. Een stukje uit zijn blog waar hij zijn reiservaringen neerschrijft: “Zondag 23 december: Om 13 uur had ik een bus naar Perito Moreno, het was ongeveer een uur rijden. Er was veel wind maar ook veel zon. Het was nauwelijks bewolkt en pas toen we terug naar het hostel waar ik verblijf reden begon het te regenen. Perito Moreno is echt prachtig. Je hoort de hele tijd het natuurlijk kraken van het ijs, gevolgd door een plons en een luide krak. Ik heb drie keer met eigen ogen kunnen zien hoe een gigantisch stuk ijs in het water viel en een meters hoge golf veroorzaakte. Het zijn beelden om nooit te vergeten!
ber, red.) ben ik vertrokken voor een lange busrit van zevenendertig (!) uur, richting Santiago. Op het moment dat ik deze woorden schrijf resten er mij nog vijftien te gaan, tot Mendoza. En dan nog zes tot Santiago. Hoe ik dit tot nu toe heb kunnen volhouden blijft een groot mysterie; hopelijk lukt het mij nog vijftien uur. Dat de tijd maar snel vliegt.. Ow, wat ik nog vergat te vertellen: vorige zondag (16 december, red.)ben ik naar de berg Fitz Roy gegaan, de hoogste van de regio (3.359 m, red.). Eerst ben ik gestopt aan een meer dat Capri heet. aangezien er helemaal geen wolken waren had ik een ongelooflijk mooi zicht vanuit het meer. Ik zag het meer omringd door de bossen en in het noorden zag ik de Fitz Roy die ver boven de bomen uit rijkte. Die nacht waren er geen wolken
getekend is door migratie en burgeroorlog, spelen zijn verhalen zich af in politiek-historisch perspectief en overbruggen ze verschillende landen, talen en religies; zoals zijn boek Le Rocher de Tanois (de Rots van Tanois), waarmee hij de Prix Goncourt won in 1993. Daarnaast is Amin Maalouf ook nog tekstschrijver van diverse
operettes. In 2011 werd hij verkozen tot lid van de Académie Française, een instelling met twee doelstellingen: het toezien op de woordenschat en de grammatica van het Frans en het bevorderen van het gebruik van het Frans wereldwijd. Niet enkel kosmopoliet, is hij bovendien dus ook van alle markten thuis… (NaMo)
en toen we samen aan tafel zaten probeerden we ons in te beelden hoe de sterren er zouden uitzien boven in de bergen. Ik stond op, pakte m’n biezen en was vertrokken! Tot in de bergen ben ik niet gegaan, maar tot net buiten het dorp gewandeld waar er helemaal geen licht was: ik heb de sterren nog nooit zo mooi gezien! Je zag ze letterlijk één voor één blinken aan het firmament. De vallende sterren waren echt betoverend. Ik zag echt één lange wolk van kleine blinkende sterren met daarrond grotere sterren die je aankeken. Nu begin ik misschien sentimenteel en melig te doen maar het is gewoon zoals ik het vertel. Ik denk dat ik nu bijna mag zeggen ‘Happy Christmas’.” (Pablo Morales)
De belevenissen van Pablo in Chili kan je volgen op zijn blog: http://pablomoralesinchili. blogspot.be
Pablo Morales
Fitz Roy, 3.359 m
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 12
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
metta-cursiefje
Practice In studying ourselves we find a harmony that is our total existance We do not make harmony We do not achieve it, or gain it It simply is there, all the time So, here we are, in the midst of this perfect way
© Studio Schrever
and our practice is simply to realize it and then to actualize it in our everyday life
Zen Sangha Geraardsbergen is een zitgroep die om de twee weken samenkomt om te mediteren volgens de zenboeddhistische traditie zoals die in de Zen Sangha beoefend wordt. www.giesbaergskekoleurengazette.be
Taezen Roshi
Maezumi
Draag comfortabele, ruimzittende kledij, liefst in ingetogen kleuren. Zitkussens en matjes zijn ter plaatse beschikbaar, maar je kan We mediteren in stilte, zittend op ook je eigen kussen of zitbankje een kussen, bankje of stoel. meebrengen. Voorkennis van zen of meditatie Waar & Wanneer? is niet vereist. Buizemontstraat 19, GeraardsKom een kwartier voor het be- bergen, van 19.30u. tot 21.30u. gin. We starten stipt om 19.30u. Nieuwkomers krijgen een korte inpagina 13
Hoe vind je het als een voorbijganger je aankijkt en lacht? Hoe voel je je als een kind naar je lacht? Hoe voel je je als een vriend naar je lacht? De lach is iets dat je altijd kan geven, maar ook altijd en overal kan ontvangen. Tijdens een lach denk je niet aan gisteren of morgen, er is dan enkel het heerlijke moment van de lach. De lach is ontwapenend en opent je hart en dat van de ander. We zien nu hoe de lach zich toont, maar wat betekent de lach op een dieper niveau voor onze body & mind? Je hoort het wel vaker, dat veel lachen gezond is. Als je je lach niet inhoudt, kan de lach heel ‘besmettelijk’ zijn en lokt het onmiddellijk een positieve reactie en een goed gevoel uit bij de ander. Wist je dat een kind gemiddeld 300 keer per dag lacht? Bij volwassenen is dat nog gemiddeld 15 keer per dag. We zetten even de voordelen van lachen op een rijtje: lachen ontspant de spieren, vermindert stress, traint de buikspieren, versterkt het immuunsysteem, brengt extra zuurstof naar de hersenen, verhoogt de aanmaak van endorfines, laat je sprankelen. De lach creëert verbondenheid tussen mensen, geeft een positieve kijk op het leven en bevordert de sociale interactie. Gelukkig merk je al een positieve beweging in onze maatschappij om de lach centraal te zetten en als onderdeel van ons leven te maken. Wist je dat er ruim 5000 lachclubs bestaan waar er samen gelachen wordt zonder reden, gewoon om de lach de lach te laten zijn. Trek de mondhoeken al maar omhoog en lach. Lach omwille van de lach. Lach zoals de Boeddha. En aangezien er zoveel gedaantes en afbeeldingen zijn van de Boeddha, kies maar een Boeddhalach die het beste bij je past op dit moment. (NeW)
structie over de zenmeditatie. Voorjaar 2013 is de groep open op donderdagen 10 en 24 januari, 7 en 21 februari, 7 en 21 maart, 18 april, 2, 16 en 30 mei, 13 en 27 juni. Gesloten tijdens schoolvakanties. Alle info op www.zensangha.be en www.zengaardsbergen.be 2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Boeddhistische Blik Zenmonnik, theatermaker en auteur Tom Hannes
“Zenboeddhisme kan ons oplossingen aanreiken”
Tom Hannes We ontmoeten Tom Hannes bij hem thuis in Berchem. Een weelderige haardos is wat ons meteen aan hem opvalt: tot nog toe hadden we Tom steeds met een kale knikker gezien. Met dat ‘haar op mijn hoofd’ steekt hij zelf meteen van wal. ‘In de sangha (gemeenschap van boeddhistische beoefenaars) waarbij ik de eerste jaren van mijn zenpraktijk was aangesloten, l’Association Zen Internationale (AZI), was het de gewoonte om als boeddhistische monnik www.giesbaergskekoleurengazette.be
het hoofd kaal te scheren. Dat is de traditionele manier. Dus gaandeweg heb ik dat daar toen ook gedaan, want door dat niet te doen, had ik het gevoel de boel wat op afstand te houden, me niet helemaal aan de boeddhistische beoefening te geven. Maar dat is ook relatief, hoor, want in de AZI is het wijdingsbeleid extreem liberaal. Zodra je enige vorm van engagement hebt en je vraagt je monnikschap aan, dan wordt dat toegewezen. Het monnikschap is geen diploma, het is eerder een zaak van engagement, niet alleen voor jezelf, maar ook voor de sangha. Je
haar afscheren en monniksgewaden dragen helpt dan om daar iets minder met jouw programma of jouw verborgen agenda te staan. Om, zoals dat heet, ‘je ware gelaat’ te laten verschijnen. Geen versieringen meer. Die kale knikker en dat gewaad zijn een veruitwendigde en uitgedrukte intentieverklaring. Een expliciete erkenning dat het hem niet enkel gaat om van stress af te komen, dat het geen mindfulnesscursus is. Het kan een steun zijn.’ ‘Maar nu ben ik sinds enkele jaren lid van de Zensangha (www. zensangha.be, red.). Daar is helemaal niemand gewijd tot monnik, niemand heeft er een kaal hoofd of een monniksgewaad. Ook de leraar niet. Door daar met mijn kale knikker en gewaad te blijven rondlopen voelde ik dat ik eerder een afstand creëerde, dat ik eerder aandacht trok op mijn persoon dan dat ik me aan de praktijk gaf. Dat voelde een beetje wringen, dus ben ik daarmee opgehouden.’ ‘Dat veranderen van sangha is best moeilijk geweest voor mij en is dat nog steeds. Veertien jaar lang heb ik in een sangha gezeten van honderden mensen, over heel Europa. We zagen elkaar meermaals per week en mijn formele praktijk was er heel intens. De zensangha waar ik nu bij aangesloten ben is veel kleiner. Door de afwezigheid van monniken is het aspect van de ontwikkeling van een lekenboeddhisme er ook veel belangrijker. Ik heb heel lang een goede monnik willen zijn. Omdat er zo weinig zijn. Ik heb bijvoorbeeld nog op de Meir in Antwerpen gezeten met mijn monnikskleed, op zaterdagnamiddag, tussen de shoppers. Dat deed ik omdat ik echt het taboe rond het religieuze wou doorbreken. Nu is mijn vuur daarin minder hard. Die wil om een goede monnik te zijn, heb ik even opzij gelegd. Dus komt er ruimte vrij voor andere vragen. En vraag nummer één nu is: hoe ga ik het anders doen? Hoe sta je volop,
pagina 14
met je twee voeten in het leven van alledag, en hoe neem je daarin een boeddhistische praktijk en houding aan? Dat zijn voor mij nu belangrijkere vragen. Mijn monnikschap is op die manier wat op de achtergrond geraakt. Ik ben nu 43, hoe kan ik verder zoeken om ‘mijn ding’ te kunnen doen en tegelijk een boeddhistische houding te kunnen aannemen? Dat is niet evident, dat is een zoeken, en dat is angstaanjagend. Wat is op dit moment mijn roeping? Als je iets aanvoelt als een roeping, dan moet dat je gelukkig maken, en liefst de anderen ook. Je roeping moet je gelukkig maken, anders klopt er iets niet. Het moet goed voelen. Wie weet kan ik bijdragen aan het zoeken van iemand anders die ook iets bijdraagt, aan nog een ander die iets bijdraagt.... En dit kunnen we allemaal. Dat kan een welgekomen zen-invloed zijn in onze maatschappij.’ Wat betekent dat, aangesloten zijn bij een sangha? ‘Dat is zeker niet evident. Eén van de heel grote voordelen van een sangha is dat je er vanzelf te maken krijgt met de gewone menselijke groepsdynamiek die ontstaat van zodra je met drie bent. Daarin zijn we vaak heel onhandig en we verliezen er veel energie en levensgeluk bij. Ook in boeddhistische kringen, dus. Immers, vaak is het zo dat hoe groter onze idealen zijn, hoe idioter we ons soms gedragen en dan krijg je snel af te rekenen met jaloezie, ambitie, de hele santeboetiek... ik spreek voor alle duidelijkheid zowel over mezelf als over anderen, hoor! Natuurlijk is het teleurstellend om te merken dat het er in een boeddhistische sangha niet altijd veel beter aan toe gaat dan in andere groepen mensen. Maar je leert wel, als je dat wil tenminste, om daar anders mee om te gaan. Iedereen komt met zijn persoonlijke achtergrond naar een sangha: niet alleen jij, maar al de anderen zitten daar met hun valies vol goe2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
de en slechte ervaringen, leuke en minder leuke eigenschappen.’ ‘Wie zich geroepen voelt tot een sangha om een boeddhistische levenshouding aan te nemen, doet dat dus beter niet vanuit de gedachte dat ‘bij die boeddhisten’ alles anders en beter zal zijn, want dat is niet zo: sangha is echt een werkwoord met een grote ‘W’.’ Is het makkelijker als een sangha groter is? ‘Het gemakkelijke van een grotere sangha is dat je er meer in anonimiteit kan blijven en je kan je er makkelijker verstoppen. En als je een mindere goede relatie hebt met iemand, kan je makkelijker naar een ander gaan. In een kleinere groep, heb je daarin minder keuze. Je moet het met steeds diezelfde mensen doen en je ziet hen ook vaker, waardoor de confrontatie groter is. Maar uiteindelijk zijn de processen hetzelfde, ongeacht de grootte van de groep. Je komt ze in alle sangha’s tegen. De echte grote uitdaging voor eender welke sangha, groot of klein of traditioneel of experimenteel, lijkt me om antwoord te geven op de vraag hoe het boeddhisme kan bijdragen tot een betere wereld. Dat is niet altijd een evident idee, onder andere, omdat ook onze boefening de sporen draagt van een overdreven individualistische ingesteldheid. Alsof het allemaal neerkomt op de vraag ‘wanneer zal ik me ‘zen’ gaan voelen?’. Veruit de meeste mensen komen naar de sangha omdat ze psychisch even niet meer weten waar ze lopen of staan. Dat is natuurlijk heel ok! En sommigen zijn er ook daadwerkelijk mee geholpen. Er zijn er ook – minder weliswaar – die geïnteresseerd zijn in het boeddhisme en hopen door hun praktijk een wijze mens te worden, om verlicht te worden. Dat was ook bij mij het geval. Ik wou vanuit een romantisch idee zelf zo snel mogelijk verlicht kunnen worden en zo rap mogelijk een zenmeester worden. Het duurde wel even vooraleer ik dat van me af kon schudden... (lacht) Ik kan ze op een paar vingers tellen, diegene die zeggen, ‘de praktijk van het boeddhisme zou ons tot een beter wereld moeten brengen’. Toch hoop ik dat precies dat de invloed van het boeddhisme kan zijn.’ Hoe ben je tot zen gekomen? Wat sprak je daar zo in aan? ‘Als kind al zat ik heel vaak in mythologische boeken te lezen, dat fascineerde me sterk en er was dus altijd zo’n honger naar iets anders, iets buiten de begane paden die ik om me heen dacht te kunnen zien. Tijdens mijn adolescentiejaren -bij mij was dat dan in de jaren ’80- leek het of je als jonge gast maar twee keuzes had om in te gaan tegen de ‘burgerlijkheid’ van je ouders: ofwel werd je als reactie daarop een snob, ofwel een new waver. Dat was niet bevredigend voor mij. Ik had een aanvoelen, misschien door die mythologieboeken, dat de wereld meer te bieden had. www.giesbaergskekoleurengazette.be
In de middelbare school hoorde ik leraren enthousiast praten over toen populaire spiritueel-wetenschappelijke boeken zoals ‘The Tao of Physics’ van Fritjof Capra (Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige en schrijver van internationale bestsellers, red.). Daarin werd vaak dé oosterse filosofie vergeleken met dé moderne wetenschap. Nogal simplistisch, maar het kon me toen wel boeien. Ik zag vermoedelijk een eerste glimp van een mogelijk antwoord op al mijn vragen. Dus was het evident dat ik wetenschappen ging studeren: scheikunde. Maar al snel bleek dat de vage filosofische redenen die me tot die studie gebracht hadden niet voldeden om dit vol te houden. In mijn eerste jaar, voor ik aan mijn blokperiode begon, wou ik nog één boek lezen. Eentje maar. Ik ging naar de bibliotheek en haal daar het boekje ‘Inleiding tot het zen-
pagina 15
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
boeddishme’ van Daisetz Suzuki (Daisetsu Teitaro Suzuki was een Japans auteur van boeken over zenboeddhisme die de weg naar het Westen verbreidden, red.). Waw! Ik heb dat boek in een keer uitgelezen, Het was een mokerslag, ik voelde ‘dit is het, verder moet ik niet zoeken’. Dit was het meest rare, het meest angstaanjagende, het schoonste, het beste dat ik ooit ben tegengekomen. En ik had er werkelijk niks van begrepen. Niet één zin. Veel jaren later bleek dat Suzuki gewoonweg boeken schreef die ook werkelijk niet te begrijpen zijn (lacht). Echt een goeie inleiding in het zenboeddhisme waren ze niet echt, maar ze hebben me wel in vuur en vlam gezet. Je moet die boeken van Suzuki eens lezen. Dat lijkt alsof het allemaal samoerai waren die elkaar de kop afsloegen, niet met hun zwaard, maar met hun gevatte woorden. In verhalen waarin de ene brult en de ander het tegengestelde terug brult zodat ze nadien allebei even verlicht achterblijven... (kijkt dromerig voor zich uit). Tja, als romantische adolescent, die op zoek was naar wat anders, was met dat toch wat. Er ging een totaal nieuwe wereld voor mij open. En dat trok mij enorm aan.’ ‘Ik liet de wetenschappelijke studies voor wat ze waren en zocht naar een studie die beter bij mijn talenten en mijn recente ontdekking pasten. Ik dacht – zoals Suzuki – dat ik in onze streken het meeste zen in de kunsten zou kunnen vinden. Ik tekende en schilderde toen in avondschool en mijn leraar daar bracht me in contact met het werk van John Cage (Amerikaans avant-gardecomponist; hij was een van de grootste vernieuwers van de klassieke muziek uit de 20ste eeuw, red.), die zich sterk op zen baseerde. Omdat literatuur me ook interesseerde, besloot ik Germaanse te studeren. Ik wist van meetaf aan dat ik vier jaar later mijn eindwerk over de zeninvloeden van Cage zou maken. Dat is ook gebeurd.’ ‘En een paar jaar later had ik het gevoel dat ik ondertussen overal zen aan het zoeken was: in de kunst, in de filosofie, maar vreemd genoeg niet in de zen zelf. Toen ben ik op zoek gegaan naar een echte klassieke zensangha. Ik wou er alles over weten. Mijn eerste ontmoeting met de zenmeditatie en rituelen was www.giesbaergskekoleurengazette.be
best teleurstellend, in die zin dat zen totaal niet was wat ik in de boeken had gelezen... (lacht) ‘Maar ik was gebeten genoeg om door te zetten. Ik geloofde in mijn eigen vuur en in mijn aanvoelen dat het om iets heel interessants ging. Ik wilde het allemaal tot mij nemen. Zelfs als het irritant, saai of teleurstellend was, ik wilde me erdoorheen boksen. In zenmeditatie zelf voelde ik wel het bevreemdende, het andere, het angstaanjagende ook dat me in de boeken van Suzuki zo aangetrokken had. Hoe overdreven romantisch zijn portret van de zen ook was, toch is dat een punt dat van belang is gebleven voor mij. Ik voelde me er van meet af aan door geprikkeld, door die glansloze maar door en door humoristische zen-visie op wat ons leven is. In een tijdperk waar we allemaal zo sterk zoeken naar veiligheid, lijkt het me voor iedereen belangrijk en interessant om met onze angst om bang te zijn beter te leren omgaan. In plaats van de bodemloze put in het midden van ons zelfgevoel te blijven te vullen met ersatz-oplossingen, met rommel, in een vergeefse poging om hem te dempen, is het zoveel fijner en interessanter om de randen van die put proper te houden, om erin te kijken en de bodemloosheid zelfs te eren. Dat is althans wat ik doe in zenmeditatie. Dat kan ons helpen inzien dat onveiligheid, het ongewisse, het onbevredigende echt tot de kern van ons leven behoren. Zodat we heel anders met ons ongenoegen kunnen omgaan. Veel fijner. Niet alleen voor jezelf, maar nog veel meer voor de wereld om je heen. Die heeft dat nodig.’ Is er momenteel bij jou de behoefte om ... (Blijft doorpraten) ‘Het zou me relatief weinig interesseren om een eenzame wijze man te worden. Daar heeft niemand iets aan. Hoe langer ik werk als trainer (Tom geeft mentale coaching, red.), hoe meer ik het nieuws volg, over de financiële crisis bijvoorbeeld, of over de politiek hier in Antwerpen, hoe meer blijkt dat ik daarover eindeloos meer bekommerd ben dan over mijn persoonlijke al dan niet verlicht-zijn. De boeken die ik schrijf gaan altijd daarover. Ze gaan over hoe zen kan geïncorporeerd in onze manier van leven, in onze samenleving. Ik ben me zeker niet aan het afzetten tegen de traditionele zen, integendeel ik ben er net
een hartstochtelijke beoefenaar van. Maar het traditionele zenkader is niet zo makkelijk over te dragen op onze westerse manier van leven, aangezien alle verhalen en symbolen over mannelijke celibataire kloosterlingen gaan.’ Hoe hoog is de nood in onze Westerse wereld om die andere weg in te slaan, om wat meer zenboeddhistisch te zijn? ‘Paul Verhaeghe heeft het recent goed geduid. Vroeger hadden we vier grote pijlers van de maatschappij: een politieke, een economische, een religieuze en de artistieke. Maar in onze huidige samenleving is er nog slechts één pijler die de drie andere helemaal bepaalt: de economische. En zelfs dat domein is nog eens herleid tot de enige vraag die we ons nog lijken te kunnen stellen: ‘Wat brengt het op?’ Dat is bijzonder zielig als basis om een cultuur op te bouwen. Daardoor gaat zoveel potentieel verloren, menselijk potentieel. Echte talenten die niet tot ontplooiing kunnen komen. Dat is heel spijtig. ‘Ik denk niet bepaald dat ‘de’ oplossing erin zou bestaan dat wetenschappers of economen of kunstenaars per se boeddhistisch worden, of zo. Het lijkt me fundamenteler dat het religieuze of het mythische, het spirituele een veel belangrijkere plaats in de maatschappij moet krijgen. Dat mag wat geld kosten. En media-aandacht. Daar staat dan wel tegenover dat de religieuzen ervoor moeten zorgen dat ze wel degelijks iets zinvols en relevants te vertellen hebben. Ik wil de brave man helemaal niet door het slijk halen, maar toen kardinaal Danneels gevraagd werd of hij ecologisch was en zelf groen dacht, was zijn antwoord: ‘Ja, hoor, ik leef in het groen, ik heb een mooie tuin’. Ja, als je dit hoort, dan weet je dat er toch iets ernstigs aan de hand is. Goed, het is natuurlijk even zielig als onder zenboeddhisten de grootste vraag is wanneer het wiens beurt is om op de gong te slaan.’ ‘Als dingen zoals het zenboeddhisme een rol willen spelen, zal het, denk ik, toch wel wat feller moeten zijn. We gaan uit de kast moeten komen met iets dat aanspreekt. Dat ons appeleert aan iets waarvan we ergens wel voelen dat het belangrijk is, maar dat we niet gezegd krijgen. Laat staan dat het een oriënterende
pagina 16
en inspirerende kracht kan zijn in onze organisaties. De Boeddha was in zijn tijd een soort van superster. Dat heeft echt een rol gespeeld in het voorbestaan en het effect van ‘zijn’ verlichting in de rest van de maatschappij. Je moet met deze boodschap van ‘het kan anders’ in de samenleving durven staan. En een maatschappij moet zoiets kunnen ontvangen en helpen ontwikkelen. Dat is niet eenvoudig. Met iets anders op de proppen komen is moeilijk. Lastig. Weerbarstig. Dat is een beetje zoals ik Verhaeghes uitlating lees.’ Zit er bij Paul Verhaeghe ook een boeddhistische gedachtengoed dan? ‘Ikzelf heb hem alvast niet boeddhistisch geïnterpreteerd. Eigenlijk is het ook niet zo interessant of zijn bedenking een boeddhistische inslag heeft. Ik vind het net heel zinnig en hoopvol dat het van buiten het boeddhisme komt. Gelukkig maar dat er vanuit verschillende hoeken een reactie op onze enge manier van denken komt. Zodat duidelijk wordt dat de ‘economische klem’ niet dé realiteit is. Het is angstaanjagend om te zien hoe algemeen verspreid en blind aangenomen die klem is. Ze komt neer op drie gedachten. Ten eerste dat de mens fundamenteel een individu is, ten tweede dat hij fundamenteel alleen maar bezig is met zijn eigen verlangens en wensen en
De vijf gezichten van angst, Tom Hannes Over de vijf basisangsten die ons aller leven bepalen en verzuren, zeker in tijden van crisis. En over hoe je er definitief komaf mee kunt maken. Uitgeverij Witsand, ISBN: 978 94 9038 267 4 2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
ten derde dat hij zijn succes wezenlijk in materiële winst uitgedrukt wordt.’ ‘Ok, als je die drie dingen zo expliciet en simpel voorlegt, dan gelooft niemand dat. Maar wij leven en gedragen ons wel allemaal voor een groot deel op die manier, we laten ons heel wat angst aanjagen door deze heilige drie-eenheid van axioma’s. Als je daar dan iets over zegt, dan lijkt het wel of je radicaal bent. Wat een nogal fundamentalistische reflex is. Een andere manier van spreken introduceren, expliciet, niet alleen stilzwijgend op ons kussen, is dan ook van heel groot belang.’ ‘Dit is best urgent. Mijn laatste boekje gaat daar dan ook over. In ‘De vijf gezichten van angst’ heb ik het expliciet over de vijf soorten van angst die wij in deze maatschappij met elkaar delen, doorgeven en bij elkaar versterken. Deze zijn gebaseerd op het zogezegde beeld van de homo economicus, de mens die rationeel naar zijn eigenbelang streeft als individu volgens die drie axioma’s. En ja, natuurlijk, die dingen ziten wel degelijk in ons. Maar om dat nu uit te roepen tot dé essentie van ons mensen is een ideologische stelling die kan tellen en die heel veel ellendige gevolgen heeft.’ ‘Een Amerikaans professor economie onderzocht universiteitsstudenten op hun empathie en hun bereidheid om iets te doen voor een ander, op hun vrijgevigheid. Hij kwam tot deze slotsom: er is geen studierichting waar mensen zo snel achteruitgaan in hun empathie dan in de studierichting economie. Precies omdat ze zo expliciet dit akelige mensbeeld aangeleerd krijgen in hun vakboeken. Dat is rampzalig, zeker als de economie de enige manier van denken wordt. Dat levert nogal wat angsten op! Paul Verhaeghe heeft het er ook over, bijvoorbeeld over de angst om een ‘loser’ te zijn. ‘Loser’ betekent onomwonden dat de ander het beter doet, zodat je als sukkel achterblijft in de vaart der individuen. Daar kan toch niemand baat bij hebben, ook niet diegene die het zogezegd beter doet!’ ‘Een andere angst die ik bijvoorbeeld zie is die om de grip te verliezen. We hebben hier in onze Westerse wereld heel wat vrijheid, meer dan ooit. Deze vrijheid is heerlijk als je dat kan drawww.giesbaergskekoleurengazette.be
gen. Maar tegelijkertijd wordt het ons niet altijd makkelijk gemaakt om die vrijheid te kunnen dragen. Wanneer je als zo’n homo economicus in de wereld staat, verdwijnen heel wat gemeenschapsnormen en er komt niets voor in de plaats. Er brokkelt zoveel weg als je denkt dat je best alleen maar bezig bent met eigenbelang. Andere angsten zijn de angst om niemand te zijn, de angst om tekort gedaan te worden en helemaal onderaan sluimert er altijd de angst om bang te zijn. Omdat het een absoluut schandaal zou zijn wanneer je niet perfect was. Kijk maar naar al die geluksboeken met een stralend gebit op de cover: dat zegt toch genoeg over het beeld dat we van onszelf (moeten) hebben. Laatst was ik in de Fnac en telde ik op de tafel met de meest populaire boeken, de boekentitels met ‘geluk’ erin. Het waren er niet minder van vijftien! Dat is toch zielig! Alsof geluk het enige is dat telt.’ Biedt zen antwoorden op die angsten? ‘Ik vind van wel. In ‘De vijf gezichten van angst’ doorweef ik die sociale angsten met verhalen van het ontwaken van de Boeddha. Ik probeer er echt te laten zien dat wat die bedelmonnik 2500 jaar geleden onder een boom in een heel mythologisch wereldbeeld heeft doorgemaakt, dat dat bijna stapsgewijs antwoorden biedt op onze angsten. Het verhaal van de Boeddha is in die zin moeiteloos te vertalen naar onze tijd. Ook zenmeditatie is in het beste geval doorspekt met het omgaan met die angsten. Bv. de angst om bang te zijn. In zazen gaat het erom te dúrven helemaal bang te zijn. Dat is net het tegendeel van wat mensen –vaak- gaan zoeken in zen, nl. rust en een cocon waarin ze veilig zijn. Het is net een bevrijding om te zien hoe zwaar je geleefd wordt door je angsten. En dat is zeker wat je in zen kunt leren.’ Je bent ook theatermaker en als performer sta je vaak op het podium, soms als David Bowie: In ‘Major Tom, a David Bowie tribute’ brengen jij en je negenkoppige band een eerbetoon aan dé kameleon van de muziekgeschiedenis. Kan je dit makkelijk stroken met je boeddhistische praktijk? Hoe ga je om met die publieke aandacht? Met de roem? Met het
krijgen van applaus? Ik kan geen beroepsmonnik zijn, dus moet ik werken voor mijn geld. De boeddhistische monniken waren in de tijd van de Boeddha wel bedelaars, maar ze waren tegelijkertijd gepriviligeerd. Bij ziekte mochten zij naar het paleis gaan en werden ze door de dokter van de koning verzorgd. Zij waren beschermd. Maar hier in onze samenleving hebben we helaas niet de mogelijkheid om onder een boom te gaan zitten, om dan nadien met een kom rond te gaan in het park en om eten te bedelen. Dus moet er gewerkt worden voor de kost. Ik vind het wel interessant dat ik net als iedereen geld moet verdienen en in het leven moet staan. En toch zenboeddhistisch te zijn. Op de planken staan als David Bowie, tja, dat is net als een ander beroep. In elk beroep heb je te maken met appreciatie, omgaan met succes en falen, omgaan met collega’s. Ik zie dit als een domein waar ik mijn zen kan op beoefenen. Of je nu bankier, dokter, acteur of zenleraar bent: de uitdaging is daarmee dan een zenboeddhistische levenswijze aan te nemen. Dat is een heel interessant gegeven. Veel zenleraars geven dat ook aan, dat je als zenboeddhist niet alleen maar op je kussen moet gaan zitten om, liefst zo snel mogelijk, verlicht te willen worden: sta in het leven en wees zen! Ik ben nu bijvoorbeeld ook een opera aan het schrijven voor de Genste Operastudio over Romy Schneider. En binnenkort breng ik met het Hermes-ensemble in het conservatorium van Antwerpen een vroeg stuk van John Cage. En ik doe trainings- en coachwerk. Dat is in principe niet oncombineerbaar.’ Werk je met een theatergezel-
pagina 17
schap? ‘Nee, ik ben volledig vrij. Losgeslagen wild. Ik ben wel contacteerbaar hoor, en theatergezelschappen en sommige organisatoren weten waarmee ik bezig ben. Dat vrijzijn is leuk én er
Zazen of zitmeditatie
is tegelijk totaal geen zekerheid. En net dat geeft die vrijheid.’ Mogen we nog boeken van jou verwachten? ‘Zolang dat mag en zolang ik het gevoel heb dat ik iets zinnigs te vertellen heb, heel graag. Ik vind het ook een privilege om een boek te mogen uitgeven. Nu ben ik aan het werken aan een beetje een eigenzinnig boekje. Het is eerder een klein kunstproject: een vergelijking van het fameuze urinoir van Marcel Duchamp en een klassiek zenverhaaltje over de monnik Bodhidharma. Ik wil ze niet echt expliciet vergelijken, maar eerder parallel bespreken: links Duchamp en rechts het zenverhaal. Op zo’n manier dat elke regel de andere regel weerspiegelt. Zonder dat ik de parallellen uitleg, maar ik bied ze enkel aan, als een reflectie.’ Nog stof tot reflecteren genoeg dus. Alvast benieuwd wanneer het volgende boek verschijnt nemen we afscheid van onze boeiende praatgast. Het was een leerzaam gesprek met een zenmonnik die volop in het leven -en op de bühne- staat. (NeW & WiSch) 2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
1 jaar Giesbaergske Koleuren Gazette Deze vijfde edtitie van de Giesbaer-gske Koleuren Gazette -Editie Winter ‘13- rondt het eerste publicatiejaar af. Hieronder zetten we nog ‘s de covers van de vier vorige nummers van de Giesbaergske Koleuren Gazette op een
www.giesbaergskekoleurengazette.be
rijtje. Alle verschenen edities bljven ook online leesbaar op de website van de Gazette: www.giesbaergskekoleurengazette.be Giesbaergske Koleuren Gazette is ook op Facebook.
De Gazette of de link naar de website kunnen ook makkelijk doorgestuurd worden naar familie en vrienden. Op de homepage van de website kan u ook een link vinden om in te schrijven op de nieuwsbrief van
pagina 18
de Giesbaergske Koleuren Gazette: u ontvangt de nieuwste editie van de Gazette dan gratis in uw mailbox. Nogmaals bedankt aan alle lezers. Onze allerbeste wensen voor 2013!
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Helena Rodriguez heeft Roots in Portugal
‘Portugees is de vierde taal in de wereld’
Helena Rodriguez
Zorgen voor een echte thuis in deze wereld “De Vlamingen doen zeker inspanningen om nieuwe inwoners aan te spreken in het Frans, Engels…Je krijgt hier kansen, soms heel veel kansen. Waarom zou je dan geen extra moeite doen om je in te passen en hier een goede en positieve bijdrage te leveren aan deze nieuwe omgeving?” Helena stelt de vraag en het antPortugal geografisch
“Ons gezin gelooft zeker in de inspirerende waarde van godsdienst. Dat kan je leven oriënteren en verdiepen naar echte aandacht, zorg en respect voor elkaar. Ook de nieuwe sociale media kunnen de contacten tussen mensen en volkeren verdiepen. Zo kunnen we ook het contact behouden met het moederland.” Tijdens de vrije tijd gaan het echtpaar en de drie dochters regelmatig op reis naar andere landen. “Vooral Denemarken maakte op ons een inspirerende indruk. Daar heerst een grote zorg voor de natuur en de kinderen worden aangezet om zoveel mogelijk buiten te komen en te spelen. Het land is woord is duidelijk. Ook nadat ze al ook een voorbeeld van duurzaam- over een echt sociaal en gastvrij 27 jaar geleden vanuit Portugal de heid zonder nodeloze verspilling. volk.” (AMa) stap zette naar dit meer noorde- Een typische zaak is ook de vele lijke en minder warm land. openbare toiletten, die er altijd kraaknet bij staan. Dat zegt veel Wereldburgers “Eeuwen terug begonnen mijn voorouders uit te varen op zoek naar nieuwe horizonten en nieuwe volkeren. Ze zetten voet aan land in Amerika, Afrika, Azië. Wij waren ook een handelsvolk. Onze taal wordt nog op veel plaatsen gesproken en soms is er nog een vrij hechte band met deze overzeese gebieden. Toch ook opvallend dat er in Portugal heel wat Vlaamse namen voorkomen. Het gebeurde meer dat vroeger ook gevangenen werden afgevoerd naar een of ander ver eiland en daar zelf voor een nieuwe toekomst moesten zorgen. België was vroeger cultureel en economisch al verbonden met de rest van Europa. Vandaag is in Portugal de invloed van de katholieke godsdienst sterk terug gelopen. De aansluiting bij de Europese Unie zorgde zeker voor een meer materialistische sfeer. Jammer genoeg is de laatste jaren een en ander wat ontspoord in een ingrijpende financiële crisis,” vertelt Helena. Grote zorg voor kleine dingen In Moerbeke ging Helena zich onder meer actief inzetten voor warme en goede kinderopvang.
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 19
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Koleurenmuziek Pieter & Katrijn Dezutter en hun muzikale expeditie
“Muziek doet iets met mensen”
Katrijn & Pieter Dezutter
‘Ik wil muziek zo dicht mogelijk bij de mensen brengen.’ We worden hartelijk ontvangen bij Pieter en Katrijn thuis. Zij zijn de bezielers van vzw De Kikker. Met hun workshops en voorstellingen willen ze meewerken aan een muzische levenshouding bij kinderen, jongeren en volwassenen. Centraal staat het werken aan ontvankelijkheid en openheid, aan een sfeer die aanmoedigt om te creëren en te fantaseren, te musiceren, te dansen, verhalen te vertellen… De kikker is met zijn gekwaak en gespring de brenger van pret, vreugde en heling. Pieter Dezutter combineerde zijn studies orthopedagogiek aan de Universiteit Gent met een intensieve studie van West-Afrikaanse polyritmiek. Jaren-lang was hij de rechterhand van Seny-Touré, een meesterdrummer uit Guinée-Conakry. Om dieper door te dringen in de West-Afrikaanse muziek en cultuur maakte hij twee langdurige reizen naar West-Afrika. Katrijn volgde de toneelopleiding aan de Kleine Academie in Brussel, een internationale school voor scheppend theater. Deze school ontwikkelt en verlengt het werk van Jacques Lecocq (Frans www.giesbaergskekoleurengazette.be
acteur en mime-speler, 19211999, red.) en stelt de fysieke beleving en de kracht van de beweging centraal. De eigen creatieve persoonlijkheid is de basis. Daar wilden we met hen nog wat dieper op ingaan: Vanwaar je interesse in de Afrikaanse muziek? ‘Klarinet heb ik van kindsbeen af gespeeld en ook met percussie-instrumenten ben ik een allrounder. Ik ben begonnen met Latijns-Amerikaanse percussie. In een weekendcursus voelde ik me meteen sterk aangesproken tot deze ritmes. Nadien
ben ik hierin verdergegaan. In het zuiden van Frankrijk heb ik dan deelgenomen aan een stageweek, en ontmoette daar een Afrikaanse djembéspeler, SenyTouré. Hij starte djembélessen in Vlaanderen en ik volgde twee tot drie avonden per week les bij hem. Ik heb dan mijn studies orthopedagogie in Gent gecombineerd met die djembélessen. Na mijn studies ben ik tot twee keer toe naar Afrika getrokken, voor een lange tijd. Daar was ik meteen opgenomen in de familie van mijn djembéleraar. Ik heb daar ook de balafoon leren spelen (de balafoon is de voorloper van onze xylofoon, red.). Het is een instrument dat heel leuk te bespelen is samen met personen met een handicap.’ Naast zijn muziek heeft Pieter ook een sterke sociale drijfveer om voorstellingen voor mindervaliden te maken. ‘De balafoon is zoals een piano, je gebruikt de twee handen en je kan ondertussen zingen.’ Hoe was die ervaring om naar Afrika te gaan reizen? ‘Het was een bijzondere ervaring in ons leven. Je vergeet niet wat je daar gezien hebt. Je bent er geweest en mocht je kunnen, je zou deze ervaring wel willen
vastpakken en koesteren. Eens je terug thuis bent, herneem je snel weer je ritme op. Maar toch blijft het een ervaring die ons geleerd heeft om te relativeren. De eerste reis hebben we een jaar lang rondgereisd. Op deze manier konden we echt hun manier van leven ervaren en met de mensen uit de streek in gesprek gaan. Hun manier van leven , de dingen waarmee ze tevreden zijn. Het klinkt cliché, maar het is wel zo dat ze ginder met veel minder gelukkig zijn. De eenvoud van het leven daar is zo mooi om zien. Maar ook hun manier van zijn. Hun mentaliteit heeft ons toch wel sterk beïnvloed. Momenteel leef ik van mijn muziek. Ik zou kunnen werken als orthopedagoog en meer geld kunnen verdienen. Maar ik wil iets doen dat ik graag doe en ook op deze manier komen we als gezin rond. We komen niets te kort. Kijk maar eens rond. We hebben een tafel, een fornuis, twee computers, stromend water, … . We leven heel eenvoudig, maar hebben zoveel luxe. Ook de schoonheid van Marokko, Mauretanië, de woestijn,... allemaal dingen die ons bijblijven. We hebben heel leuk kunDjembé in verschillende kleuren
pagina 20
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
nen reizen als twintigers zonder iets. Zonder voorbereiding. Gewoon door onder de mensen zelf te leven. Heel vaak kregen we de kans om bij mensen thuis te logeren. Hun gastvrijheid was ook heel opvallend. Of we nu één keer overnachtten of langer, we werden ontvangen als prinsen.’ Wat is er zo eigen aan de Afrikaanse muziek? ‘Muziek zit dicht in hun levenswijze geweven. Muziek is meer deel van het dagelijks leven. Maar dat wil nu ook niet zeggen dat elke Afrikaan ritme heeft. Typische Afrikaanse instrumenten zijn de djembés, de doundouns, de balafoon, de krin en de kora. Daarnaast gebruik ik ook vaak percussie-intstrumenten, die niet typisch Afrikaans zijn. Ik hou enorm van Afrikaanse muziek. Je hebt daarin heel veel verschillende genres. Er zit veel kracht en ritme in deze muziek. Het is niet zozeer muziek om in je zetel naar te luisteren. Toch niet als je een rustige avond wil.’ ‘Het is alleszins een muzikaal continent’, kijkt Pieter in de gezellige woonkamer rond alsof hij naar de horizon in een wijds Afrikaans landschap kijkt. Jullie werken ook met ‘vergeten’ verhalen uit andere continenten. Wat houdt dat juist in? ‘We hebben al verschillende van die vergeten verhalen voorgesteld. Zoals bv. het scheppingsverhaal van de Aboriginals en een Siberisch verhaal over een sjamaan (een sjamaan is een soort priester die in zijn gemeenschap de communicatie met de geestenwereld verzekert en magie aanwendt om zieken te genezen, red.). Momenteel brengen we twee andere verhalen naar voor. Het eerste is een Russisch sprookje over Baba Jaga. Baba Jaga is in de Slavische mythologie een bekende heks. Zij is de wilde vrouw, de donkere dame en meesteres der magie. Ze wordt ook gezien als een bosgeest. Het tweede is een Afrikaans dierensprookje over ‘Waarom de apen in de bomen slingeren?’. Op een ludieke manier wordt heel wat verteld over de WestAfrikaanse cultuur en over hoe het er in een Afrikaans dorp aan toegaat. Met als vertrekpunt dat Afrikanen heel wat verhalen gebruiken om een verklaring te geven aan dingen. Vragen zoals: ‘Waarom heeft de olifant zo’n lange slurf?’ en ‘Waarom leven www.giesbaergskekoleurengazette.be
de apen in de bomen en niet op de grond?’ We hebben vorige maand dit Afrikaans verteltheater gebracht in een Rhetorica in Zottegem. Dit is echt theaterwerk. De voorstelling doen we met ons twee, waarbij Katrijn de vertelster is en ikzelf de muziek begeleid.’ Op welke manier ben je actief als muziekdocent hier in Vlaanderen? ‘Ik geef lessen in djembé voor volwassenen in Oudenaarde en in Gent binnen het vrijetijdscircuit. Dit zijn vaste lesmomenten. Soms werk ik ook samen met scholen in teken van een multiculturele dag, of in teken van ‘De week van verdraagzaamheid.’ We trachten zoveel mogelijk les te geven in eigen streek. Ook in teken van teambuilding werken we wel ‘s een voorstelling uit. Zowel de workshop djembé als de workshop dansexpressie worden aangeboden als teambuildingsessies. Een djembésessie is een actieve workshop waarin het centraal staat om samen plezier te maken. Maar er komt wel degelijk meer aan bod in onze workshops: samenwerken, luisteren en communiceren zijn essentieel. Een djembé-workshop brengt een groep mensen dichter bij elkaar: als muziekmakers zijn we samen afhankelijk van elkaar om tot een mooi eindresultaat te komen. Daarnaast werk ik met personen met een (ernstige) mentale han-
Djembé-spelers in actie
dicap en geef vormingen aan begeleiders binnen de vzw Handicum. Bij deze doelgroep ligt het accent op muziekbeleving.’ Katrijn vult aan: ‘Ik geef lessen in het kunstonderwijs. Het belangrijkste in mijn lessen is het werken aan lichaamsbewustzijn en creativiteitsontplooiing van de kinderen. Ik hou ervan om de leerlingen uit te dagen tot onderzoeken en improviseren. Ik geef ook kleuterdansexpressie aan de allerkleinsten.’ Wat is jullie ‘missie’ met de vzw De Kikker? ‘De vzw bestaat momenteel bijna tien jaar. Een jaar of vijf jaar geleden was de Afrikaanse mu
ziek een sterk modeverschijnsel. Ook de Afrikaanse danslessen waren meteen succesvol. Dat is nog altijd zo, er blijft een gezonde interesse. Muziek spelen geeft energie, geeft ontspanning en is een meerwaarde. Je kan soms heel moe aan je les beginnen of je zit met heel wat aan je hoofd. En na het spelen, na de les merk je dan dat je eigenlijk moe was. Dat is ook zo met dans. Het fijne aan djembéspelen is dat het een groepsgebeuren is. Het vraagt ook geen technische vaardigheid. Het is een heel toegankelijk instrument en is zeker geen klassieke manier om een
Katrijn, Pieter & the kids Floris en Joene
pagina 21
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
instrument te bespelen. Je leert dit instrument eigenlijk al doende. Ikzelf heb het gevoel dat ik niet te kiezen heb. Ik moet muziek spelen. Dit is wat ik doe en graag doe. Je hebt muziek op allerlei niveaus. Ik wil muziek zo dicht mogelijk bij de mensen brengen.’ Katrijn: ‘Zo ook in de lessen dansexpressie: het gaat er niet om danspasjes aan te leren aan de kinderen. Zo bereik je kinderen
niet. Op deze manier zie je zelfs na één les al hoe de kinderen veranderen. Zelfs een zogeheten ‘lastige’ klas, kan je transformeren in een fijn groepsgebeuren. Het brengt kinderen terug in hun lichaam, in hun gevoel. Dat geeft zoveel voldoening. Ik heb niet de behoefte om dé actrice, of dé danseres te worden. Maar ik wil dat kinderen een leuk moment ervaren. Dat ze creatief en ongedwongen kunnen bewegen.
Je legt niet het accent op het niveau, maar op de ervaring. Zelfs bij muziek spelen, kan je het al van bij de eerste stap leuk maken. Heel vaak wordt er in het onderwijs meer aandacht gegeven aan enkel het cognitieve, maar zeker in deze tijden van crisis, gaan we enorm creatief moeten leren zijn. Niet enkel in de zin van artistiek zijn, maar creatief zijn in je denken. Creatief en expressief zijn.’
www.giesbaergskekoleurengazette.be
Alle info over vzw De Kikker kan je vinden op www.dekikkervzw. be (NeW)
uit het leven gegrepen
Giesbaergske Koleuren Gazette is eco-oké De edities van de Giesbaergske Koleuren Gazette worden niet verspreid in gedrukte versie en zijn een online leesbare krant via de website www.giesbaergskekoleurengazette.be. De Gazette verbruikt geen papier of inkt en is daarmee eco-oké.
Een wijze les om het interview af te ronden. We nemen afscheid van de muzikale ontdekkers. Een winterse donkerte omsluit de beboste helling van hun Daalpad, op een boogscheut van de geroemde Brakelse Valkenberg.
Louise, 13 november 2012 Vannacht is een van onze buurvrouwen komen te gaan, zoals mijn vader zaliger dat wel ‘s verbeeldde. Ondanks hare jaren, liep ze nog graag in de straat -ook bij nacht en ontij, si j’ ose dire-, was altijd aanspreekbaar en had immer wel een korte goederaad die ze uitsprak terwijl ze eigenlijk al voorbij was: de woorden volg-
pagina 22
den op haar voetstappen die ze gewoontegetrouw in het asfalt van de steile straat schraapte -meestal ontmoetten we haar op terugweg naar haar huis dat hogerop ligt. In haar stem weerklonk met weelde de hele geschiedenis van onze stad. Enkel onze straat is meer iconisch dan gij waardt, beste Louise: het ga je goed. (WiSch)
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Elvis, Adeline & the kids hebben Roots in Kameroen
“Alles voor het geluk van de kinderen”
Papa Elvis Njomo
De beste opvang van de kinderen De familie Njomo komen uit het Afrikaanse Kameroen, aan de grote inham bij de Atlantische Oceaan. Zeven jaar terug kwamen ze terecht in ons land.
www.giesbaergskekoleurengazette.be
Sinds zeven maanden kochten ze een klein huisje in de binnenstad. Er is nog wat werk om het woonnest in te richten. ‘Maar het belangrijkste is dat onze drie kinderen Daisy, Devon en Danessa hier heel goed werden opgevangen. Dat gebeurt in de kinderopvang en in de Sint Jozefsschool. Beiden krijgen 100% van de punten voor de mooie en respectvolle aandacht voor onze drie kinderen. Dat is de beste vorm van onthaal en de grootste geruststelling voor ons,’ doorzetten voor ons werk en vertellen ons het echtpaar Ade- voor de kinderen,’ vertelt een stralende papa. line en Elvis. Het nieuwe gezin maakte intussen al wat Geraardsbergse eveGoede buur Hans Mama werkt in een diensten- nementen mee: de kermis, de chequebedrijf en vader bij een Kaaifeesten, de grote wielerwedbekend grootwarenhuis. De kin- strijden… deren spreken intussen vlot en Elvis en Adeline: ‘Met de leden duidelijk de Nederlandse taal. van de Afrikaanse gemeenschap ‘Voor ons vraagt dat duidelijk wat hebben we hier spontaan een meer en langere inspanningen. warme relatie. Ook in mijn voetMaar we weten dat we moeten balploeg ‘Cambel FC’ in Halle
pagina 23
Kameroen geografisch
verloopt alles vlot. De Geraardsbergenaars reageren meestal wat afwachtend. Maar we troffen hier een goede buur. Hij hielp ons hier al erg goed om de weg te vinden. En onze weg wil een grote verbondenheid met de Geraardsbergenaars.’ (AMa) Papa Elvis, mama Adeline & the kids
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Celine Soens heeft Roots in India
“Als je er aan toe bent, mag je jezelf wat rust gunnen”
De rust van binnen en vanbuiten Zij is een stralende veertiger. Samen met echtgenoot Geert en de twee kinderen, Joachim en Jonathan, wonen ze al twaalf jaar in de toffe landelijke wijk Gemeldorp. Daar zijn de mensen vriendelijk en attent voor elkaar. Er is heel wat onverstoorde beleving van de natuur. Gelukkig werden de Geraardsbergse plannen gekeerd om tot hier vlakbij een bedrijventerrein uit te bouwen. ‘Zelf leerde ik mijn leven uit te bouwen met mijn talenten en mo-
gelijkheden. Niet met de drukke Westerse agenda en dreigende oppervlakkigheid. We hebben geen nood aan grote consumptie en een jachtige verlofperiode. De rust vinden we ook in spiritualiteit en de zoektocht naar respect voor mensen, natuur en belangrijke waarden.’
vliegveld in Parijs en India roept helemaal geen herinneringen op. ‘In Zwijnaarde volgde ik tweemaal de derde kleuterklas. De taal leren maakte het wat moeilijk en een paar kleuters hadden wat medelijden met mijn donkere huid. Ze dachten dat ik een extra wasbeurt nodig had!’
India uit het geheugen De wieg van Celine stond in het verre India. Een wieg is nog positief uitgedrukt want Celine weet al lang dat ze als vondeling werd ontdekt en terecht kwam in een weeshuis van de zusters van Moeder Teresa. Door het adoptiewerk ‘De Vreugdezaaiers’ van Pater Delooz werd ze ‘uitgekozen’ om naar België te komen. Daar vond ze op ruim vijfjarige leeftijd haar toffe en goede adoptieouders. De eerste herinneringen gaan naar een
Zorg voor rusthuisbewoners De enthousiaste Celine kende verder een vrij probleemloze jeugd. Er waren de onvermijdelijke puberteitsvragen. Maar toen daagde Geert al op voor de grote liefde. Celine studeerde verpleegkunde. Adoptie kwam niet meer ter sprake en er was geen behoefte om terug te keren naar het geboorteland. ‘Mijn omgeving zegt dat ik volledig verwesterd ben. Al neem ik zeker afstand van het zogenaamde
Celine en haar zonen Joachim en Jonathan
www.giesbaergskekoleurengazette.be
moderne leven. Ik geniet honderd procent van mijn werk in een Zottegems woonzorgcentrum. En vooral zorg ik er mee voor dat de bewoners er ook zo gelukkig mogelijk zijn…” vertelt Celine ons. We geloven dat zij daar zeker een sterke en warme bijdrage toe levert! (AMa)
Celine’s geboorteland India
pagina 24
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Giesbaergeneirs in het Uosten China-kenner Luc Agneessens
“In China is er geen groot vijandbeeld” De rubriek ‘Geisbaergeneirs in het Uosten’ brengt verhalen van stadsgenoten die het Verre Oosten en hun levenswijze in het hart dragen. We hadden een boeiend gesprek met Luc Agneessens, Giesbaer-geneir en China-kenner, over leven en hoe het te lijden (..) in het Verre Oosten.
China werd onze tweede thuis Het gebeurt tegenwoordig wel vaker dat mensen van hier hun beroepscarrière gaan (verder) uitbouwen in het toekomstland China. En dan terugkeren naar hier. Voor Luc Agneessens (67) ligt het precies wel anders. Regelmatig keert hij terug naar China met een groep die het land beter wil leren kennen. Ook woonde hij er met zijn echtgenote al een paar langere periodes. ‘En dan vragen we ons soms af: “Moeten we nu weer terug naar fort Europa?”’ begint hij onze openingsvraag te antwoorden. Hoe is het zover kunnen komen? Chinees studeren Luc Agneessens moest hier vrij vroeg zijn beroepsloopbaan stoppen. Stilzitten wilde hij niet en hij keek uit naar een nieuwe wending in zijn leven. ‘Ik koos dan maar om een licentie te halen in Oosterse talen en cultuur (Richting China). Ook in het Chinese Shenyang, een stadje met zeven miljoen inwoners(!), vervolledigde ik deze opleiding gewww.giesbaergskekoleurengazette.be
durende een jaar. Intussen hielp mijn echtgenote Nicole studenten daar met hun kennis van Engels. Nadien solliciteerde ik bij reisbureaus om groepen te begeleiden in het Verre Oosten. Per jaar zijn we geruime tijd op reis en overwegend in China. Met de trein-bus-vliegtuig gaat het dan via Turkije, Turkmenistan, Oezbekistan, Kazachstan, Kirgizië, Pakistan… Maar vooral in China voelen we ons erg thuis.’
Verantwoordelijkheid opnemen Luc probeert ons een beeld te schetsen van het voor ons onbekende land. In tegenstelling met het groeiende verval van het sociale weefsel hier, valt meteen een en ander erg op. ‘China is een land met meer dan een miljard inwoners. Het land is een verzameling van 56 nationaliteiten met een meerderheid van Han-Chinezen. Een paar geannexeerde landen, onder meer Tibet, krijgen een positieve discriminatie. Mensen leven er in grote centra. Het werk en de grond wordt er samen bewerkt. Jongeren worden aangezet om verder te studeren. Mannen en vrouwen nemen samen verantwoordelijkheid op. Respect voor het gezag en zelfdiscipline is zeker sterk aanwezig. Voor de meeste mensen steeg de levensstandaard en er is ook een sociaal en familiaal vangnet bij tegenslag. De corruptie is jammer genoeg nog te groot.”
Open blik op de wereld Hier bij ons hoor je dikwijls veel ergernissen over ‘vreemdelingen’ die zich maar niet willen inpassen… Luc Agneessens: ‘Het gaat er vrij eenvoudig aan toe om in China te gaan wonen. Er zijn weinig formaliteiten en enkel aanmelden bij de politie is nodig. Met de buren onder, boven en naast worden vlot contacten gelegd. Chinezen hebben blijkbaar geen grote vijandbeelden van de rest van de wereld. Hoewel er pijnlijke conflicten waren met de buren uit Japan. En ook weet men dat het Westen zijn heerschappij over heel de wereld wil vestigen. De zogenaamde ‘mensenrechten’ zijn duidelijk ook een westerse zaak. Het bestuur door de Communistische partij verloopt vrij vlot. Leden van deze partij worden duidelijk geselecteerd en verder opgeleid. In het Communistisch Congres (dat onlangs een nieuw bestuur aanduidde, red.) zijn wel alle standen en beroepsgroepen vertegenwoordigd. Men mag de open blik en de betrokkenheid
pagina 25
Luc’s tweede thuis, China
van de Chinezen op de wereld zeker niet onderschatten.’ We verlaten Luc na een verassend gesprek over dit onbekende land, de berg af terug naar de stad, Geraardsbergen. In China bekend onder de naam ‘He ba er sc bei hen’… (AMa)
Luc Agneessens
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Giesbaergske Koleuren Gazette ging graag in op de uitnodiging van de Evangelische Kerk Elim die kerkdienst houdt in de Protestantse Kerk in de Adamstraat, Geraardsbergen. Hoe vieren zij de dienst? Hoe klinkt die muziek en hoe voelt dat dansen in de kerk aan? Wat doet dat met een mens? Een reportage met kleur.
Christengemeenschap Elim in Geraardsbergen Een bad van welgemeende vrede De Adamstraat ligt er altijd wat troosteloos bij, ook tijdens deze natte Kerstdagen. Maar dat beeld verdwijnt meteen wanneer we langs de brede poort, nummer 26-28, deze ‘internationale gemeenschap’ binnenstappen. Het gebedszaaltje is hoofdzakelijk gevuld met Afrikaanse kleur-
rijke mensen. Vooraan staat een orkestgroep van vijf leden in wat verblindende en stralende paarswitte kledij. De voorganger begint met de Heer te danken. Eerst nog met woorden. Maar snel wordt dat gezang. Intens en doorleefd gezang en dans. Ik krijg het er echt warm van… De dankbaarheid, aanbidding, lof en ware toewijding aan de echte Koning herhaalt zich met nieuwe
teksten, andere ritmes, stijgend enthousiasme, handgeklap en warm applaus. De warme gebedskuur duurde twee uur maar was zo voorbij! Voor God en je medemensen Niemand wordt vergeten. De aanwezigen die jarig zijn, de overleden familieleden, de kinderen. In deze tweetalige dienst zingen de jongsten alleen in het
Feest in de Evangeli
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 26
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Nederlands. Ook de paar mensen die voor het eerst langskomen, worden bijzonder warm verwelkomd. Een jong kindje wordt gedoopt, opgetild naar de hemel en opgenomen in de zingende en biddende gemeenschap. Pastor Monga komt naar voor. Met woorden en gebaren spreekt hij de gemeenschapsgenoten toe.
‘Het Kindje Jezus komt. De exacte datum kennen we niet maar alles was voorzien en voorspeld in de Bijbel. God hield zo van de wereld dat hij ons Jezus Christus gaf en het eeuwig leven. Hij bracht de boodschap van echte vrede mee. Oorlogen, zelfs omwille van de godsdienst, kunnen niet. Jezus is ons voorbeeld en wij kunnen het navolgen. De herders rond de geboorte-stal wa-
ren toen zeker verschrikt en onzeker. Maar God maakte meteen duidelijk dat Jezus er kwam voor iedereen, zonder onderscheid. Mensen hebben hun problemen en mogelijke redenen voor conflicten. Maar wij kunnen wel met elkaar spreken en leren vergeven. Er zijn geen redenen voor scheiding, voor moord, voor oorlogen…Vrede is het echt liefhebben van God en van alle mede-
mensen.’ Elkaar positief beïnvloeden De plaatselijke pastor AnicetMwamba verduidelijkt nadien nog even dat de naam Elim verwijst naar een frisse oase in de woestijn, waar het uitverkoren volk destijds voorbijkwam. Deze gemeenschap Elim vormt een deel van de Protestantse kerk. ‘Wij willen Geraardsbergen po-
ische Kerk van Elim
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 27
vervolg zie blz. 27
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Vandaag heb ik voor het eerst een evangelische kerkdienst meegemaakt. Wat een ervaring! Aanvankelijk voelde ik me een beetje onwennig bij het gebeuren. Niet weten wat te verwachten, niet weten hoe je te gedragen, toch word je meegenomen in het hele gebeuren. Een gebeuren van samenzijn. Er wordt meteen gezongen en dit begeleid met piano, drum en basgitaar. Religieuze liederen. Liederen waar vooral de klank van respect, waardering, dankbaarheid en liefde in te herkennen is. Maar niet alleen wordt het gezongen, het wordt met volle overgave gebracht. Het werkt enorm aanstekelijk. Gaandeweg voel ik me wat meer ontspannen en een gevoel van blijdschap en vreugde opkomen. Gewoonweg door de overgave van de voorgangers te zien. Het valt op dat er vooral wordt gezongen, het ene lied na het andere. Er is geen pauzemoment. Je merkt dat de zaal geleidelijk vol komt te zitten. Pastoor Monga komt naar voor en predikt. Met veel expressie, met veel gevoel voor humor, met vooral veel gevoel, vertelt hij wat de echte betekenis van ‘Kerstdag’ is. Het gaat hem niet om een mooie kerstboom, het gaat hem niet om kerstcadeaus. Het gaat hem om de boodschap van vrede. God is op aarde gekomen om de boodschap van vrede te brengen. En wij zijn er om die boodschap te eren, maar ook om die te delen met elkaar. Ik voel de oproep, ik voel me betrokken. En merk ook hoe de
www.giesbaergskekoleurengazette.be
andere mensen heel vrijelijk reageren op deze woorden. Naar mate het einde van de kerkdienst nadert is het vreugdegevoel nog sterker aanwezig. Het is een feest. Een feest voor iedereen, waarin de kinderen ook betrokken worden. Ze zingen een lied, krijgen applaus. Er wordt uit volle borst gezongen. En gedanst. Nadien worden we hartelijk ontvangen door iedereen, een glimlach, een hand en ook de vraag hoe het was om deze dienst bij te wonen. Er volgt nog een uitgebreid buffet met heerlijke Afrikaanse gerechten. Het gemeenschapsgevoel is groot. Ongeacht je geloofsovertuiging, ongeacht je huidskleur, ongeacht je taal. Je voelt je welkom. Wat me aanspreekt en wat tegelijk ook zo ongewoon is, zeker tijdens een kerkdienst, is de spontaneïteit. Het uitbundig zingen, het bewegen geeft je net na een drukke werkweek, de kans om even los te laten. En even alles te laten voor wat het is.
(NeW)
pagina 28
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
sitief beĂŻnvloeden met de vrede van Jezus. In onze ontmoetingsplaats is iedereen van harte welkom. Men kan zich laten opnemen in de geest van Christus en een gemeenschap van echte vrede. Hier is iedereen welkom, ook met zijn grote en kleine zorgen. Want we willen ons soepel opstellen en echt openstaan voor iedereen. Hier kunnen we de grote goede God aanbidden en werken aan de grote vrede onder elkaar. Een vredevolle Kerst en het komend
www.giesbaergskekoleurengazette.be
jaar!’ sluit de verantwoordelijke van de kerkgemeenschap Elim af. Welkom! In de Elim gemeenschap, Adamstraat 26-28, kan je terecht voor Bijbelstudie op woensdag van 18 tot 20 uur. Stil gebed is mogelijk op vrijdag van 19 tot 20 uur en een gebeds- en zangviering is voorzien op zondag van 13 tot 15 uur. AMa)
pagina 29
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Piet De Schuyteneer eco-founder
“Humor is de beste brandstof” Aan De Stroem bij Het Sas van Geraardsbergen is sinds enkele jaren Piet De Schuyteneer komen wonen, na enkele omzwervingen terug thuis als geboren Giesbaergeneir. Een gesprek met de ecologistavant-la-lettre zoals we hem met recht en rede mogen noemen. ‘Toen ik hier in de zomer van 2010 kwam wonen was ik meteen verliefd op dit natuurlijke gebied midden in de stad; ik moet er wel aan toevoegen dat ‘Den Bleek’ er toen heel verwaarloosd bijlag: er werd –en wordt nog altijd- veel vuilnis achtergelaten. En dat is heel spijtig. Ik heb zes jaar in Spanje gewoond, waar het vuilnisprobleem nog veel groter is en dat heeft mij enorm getroffen; zodanig dat ik er iets wilde aan verhelpen en toen hebben we daar in Spanje de basis gelegd voor afvalverwerking, want dat bestond daar niet.’ Piet met zijn kunstwerkjes
www.giesbaergskekoleurengazette.be
‘Vandaar dat ik nu nog steeds heel attent ben voor het afvalvraagstuk –hoe kunnen we de troep die we achterlaten zo goed mogelijk opruimen en/of herbruiken,- en zet ik mij ook actief in om de site hier proper(der) te houden: als ik vuilnis zie, dan ruim ik dat op. Zo simpel is dat.’ ‘Ik was van bij het begin dat ik hier kwam wonen ook een kijkje gaan nemen in het hart van het terrein ‘Den Bleek’ waar vroeger de was te drogen werd gelegd (vandaar ook de naam: de was werd er ‘gebleekt’, gedroogd, red). Wel, het kruid en de struiken teelden wierig, zodanig zelfs dat ik er niet over of langs kon. In die periode ontmoette ik Armand Matthijs die mij kwam interviewen over de expositie van mijn kunstwerkjes (in het Ideeënhuis, red.) die ik maak van afval. We raakten aan de praat over hoe belangrijk we een ecologische maatschappij vinden en zo is ons gezamenlijk plan vorige zomer ontstaan om Het Bleekpad aan te leggen, een wandelpad doorheen de groene zone van Den Bleek. Armand deelt dezelfde ecopassie als ik: het was een logisch gevolg dat we samen onze schouders onder dit project zouden zetten.’ ‘Het is in een stad als deze ook een uniek gegeven om zo’n groene site te hebben, waar kinderen kunnen spelen, waar vogels kun-
nen broeden, waar je kan komen lucht scheppen op warme zomerdagen en de sneeuw onder je voeten voelen kraken in de winter.’ Piet is echt tevreden dat hij zulk project heeft kunnen helpen uitwerken. Hij is altijd al sociaal gericht geweest, maar sinds de dood van zijn echtgenote heeft hij van sociale projecten een doel gemaakt: hij wil bijdragen aan de gemeenschap. ‘Ik wil iets doen waar ook de anderen wat aan hebben. Van opleiding ben ik maatschappelijk werker en voor mijn beroep was ik politie-agent in Brussel Hoofdstad. Ik woonde toen ook Dilbeek, maar ik ben mijn roots in Geraardsbergen nooit vergeten –van geboorte ben ik van Schendelbeke. D’ ailleurs, mijn bijnaam bij de Politie Brussel was ‘tarte à matton’. Dat kwam zo: toen ik nog in stage was, op avondpatrouille van tien tot twaalf, reed ik met enkele collega’s –anciens, gelijk as dasse zeggen- in het centrum van de stad. De route bracht ons plots, onvoorzien, in de Visstraat, waar mijn collega’s een pint wilden gaan pakken. Daar wilde ik niet aan meedoen, dat mocht niet en daarbij ben ik geheelonthouder. De anderen vonden dat flauw en ze vroegen mij vanwaar ik dan wel kwam. ‘Dat ik van Geraardsbergen was,
pagina 30
Piet De Schuyteneer
en streng opgevoed in het Kollege’, zei ik. Ha, zei de andere, ‘van de stad van de tarte à mattons’. En voila mijn bijnaam was gemaakt. Sindsdien noemden ze mij allemaal ‘tarte à matton’.’ Sport lag hem ook altijd na aan het hart: Piet is tevens tennisleraar, heeft verschillende marathons gelopen, veel gefietst. Momenteel verzorgt hij de mentale coaching van een voetbalploeg. ‘En om mijn eco-bewustzijn te uiten heb ik tien jaar geleden mijn auto verkocht en sindsdien alles met openbaar vervoer en fiets gedaan. Door deze manier van leven kan ik zeggen dat ik een hele lage ecologische voetafdruk heb. En dat alles doe ik altijd met een niet aflatende glimlach, de beste brandstof voor een mens, ongeacht de leeftijd.’ (WiSch)
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Familie Berisha Kosovo
“Vrede en een goede gezondheid zijn de belangrijkste waarden” Vrede en gezondheid zijn het grootste goed De familie Berisha woonde in Kosovo, een deel van het grotere uit elkaar gevallen Joegoslavië. Iedereen herinnert zich nog de pijnlijke oorlog daar tussen 1993 en 1999. Kosovo verklaarde zich uiteindelijk onafhankelijk op 17 februari 2008. ‘Dat werd de na-
tionale feestdag van het klein land, ongeveer een derde van ons nieuw vaderland hier. Door de oorlog werden al onze bezittingen vernietigd en vluchtten we naar Geraardsbergen. Het werd ook hier een lange lijdensweg voor erkenning. Nu opteerden we voor de Belgische nationaliteit. Hier hebben we al langer onze toekomst en deze van onze drie kinderen (Redon, Rinor en Haxhi) uitgebouwd. Vrede en gezondheid zijn de hoogste menselijke waardevolle zaken,’ getuigen vader Fahri en moeder Litafete. Veel nutteloze doden en vernielingen De ouders zijn hier aan het werk. Ze deden al heel wat moeite om Nederlands te leren. De oudste zoon werd nog in Kosovo geboren. De jongste twee zijn al ‘geboren’ Geraardsbergenaars. Het jonge drietal loopt hier naar school. En de drie jongens hebben veel interesse voor sportbeoefening (vooral voetbal) en cursussen van de plaatselijke Kunstacademie. ‘In ons geboorteland zijn veel doden gevallen. Waarvoor? En www.giesbaergskekoleurengazette.be
veel is vernietigd. We zullen dat natuurlijk niet vergeten. Onze familie is ons dierbaar en ieder jaar brengen we het groot verlof bij hen door. Wij moeten onze wortels niet verloochenen. Maar we willen hier vooral werken aan onze nieuwe toekomst’, kijken de ouders vooruit. Goede mensen zijn Weet je Kosovo liggen? Als een deel van het vroegere Joegoslavië en in de buurt van Albanië, Macedonië, Montenegro, Servië. ‘Ons moederland ligt in Europa maar is helaas nog geen lid van de Europese Unie. We behoren tot de Latijnse cultuur en taalgebied. We hebben ook de naam om naarstige werkers te zijn. We hebben een moslim afkomst maar we staan open voor andere vormen van geloof.’ ‘Spiritualiteit kan helpen om goede mensen te zijn, die res- Kosovo geografisch pect hebben voor anderen. Dat kan nooit misbruikt worden om groepen tegen elkaar op te zetten.’ ‘We voelen ons volop betrokken bij alles wat hier in Geraardsbergen gebeurt. Kerstmis vieren we mee met andere mensen. We leven hier in vrede en weten hoe belangrijk dat is. Alle mensen kunnen zeker in vrede leven als ze er aan werken en rechtvaardige leiders hebben.’ (AMa)
pagina 31
Papa & Mama Berisha met Redon, Rinor en Haxhi
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 32
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Zonkwarel, V. Erfborstel
www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 33
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Giesbaergske Koleuren Gazette
Giesbaergen multiculturèl
Colofon
Hoofdredactie: Wim Schrever Eindredactie: Wim Schrever
Fotografie & Vormgeving: © Studio Schrever All rights reserved Tekst: Wim Schrever Nele De Winde Armand Matthijs Nahid Mohammadi Walter Aelvoet Productie: Studio Schrever MD Webdesign Uitgeverij: Uitg. Eigenbegeer Redactie-adres: Buizemontstraat 19 9500 Geraardsbergen Werkten mee aan dit nummer: Frank De Waele Bonniface Agboka Koku Walter Aelvoet
© Studio Schrever
Website: www.giesbaergskekoleurengazette.be Gratis inschrijven op de nieuwsbrief van de Giesbaergske Koleuren Gazette kan door op de website op ‘inschrijven’ te klikken: u ontvangt dan de meest recente editie van de Gazette in uw mailbox.
“I really feel that some people neglect and overlook compassion because they associate it with religion. Of course, everyone is free to choose whether they pay religion any regard, but to neglect compassion is a mistake because it is the source of our own well-being.”
H. H. Dalai Lama www.giesbaergskekoleurengazette.be
pagina 34
2de jaargang, nummer 5, 1 januari 2013
Het is niet toegelaten de Giesbaergske Koleuren Gazette te gebruiken voor publicitaire of commerciële doeleinden. De Gazette mag niet verkocht worden.
Redactie: Wim Schrever Nele De Winde Armand Matthijs Nahid Mohammadi