ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧﺗوەﯾﯽ ﻟ ﺋﺎﻣد ﺑڕﻮەﭼﻮو ﭘێﻮﯾﺴﺘﻢ ﺑەوە ﻧەﺑﻮوە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻫەﺑێﺖ
ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون ﺑــﯚ ﻧﻮوﺳــەر ڕﯾﺸــەﯾەﻛﯽ ﻗﻮوڵــﱰی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت ﻫەﯾــە .ڕەﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺟﯿﻬﺎﻧﺒﯿﻨﯿﯿەﻛــﯽ ﮔەورەﺗــﺮدا ﻣﺎﻧــﺎی ﻫەﯾــە ،واﺗــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﺎﻧــﺎی ﻫەﯾــە ،ﻣــﺮۆڤ ﺑﺰاﻧێﺖ و ﺗێﺒــﮕﺎت ﻟە ﭘــﺎڵ ﺋەواﻧﺪا ﭼﯿــﱰ ﻗﺒــﻮوڵ دەﻛەﯾــﺖ ﯾــﺎن ڕەت دەﻛەﯾﺘــەوە .ﺋــەم رەﺗﻜﺮدﻧەوەﯾــە ﺧﯚی ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻫﯿــﭻ ﺑەﻫﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەﻫﺎی ﺧﯚی ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿەوە وەردەﮔﺮێﺖ ﻛە ﻟێﻮەی ﻫﺎﺗﻮوەﺗە دەرێ. 14
ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽﺋەوروﭘﯽ ڕێﮕەیﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنﻧﺎدۆزﻧەوە 8
ﻛﺸی ﻛﺎرﮔﯾﻤﺎنن ﻟﮔڵ ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﻛرﻛﻮوك ھﯾ
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەم2013/ 11/ 20 ،
2
ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر
دەﺷﺘﯽﺑەﻫەﺷﺖ ﺟەﻫەﻧەﻣﯽﻛڕﯾﺎران
ﺗﺎﻛەﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛەیﺋﺎراﺳﺘەی ﺳێﯿەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت
ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳــەر وادەی ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺷــﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧــﯽ دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﺗێﺪەﭘەڕێــﺖ و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻫێﺸــﺘﺎ دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟێﻨــەدراوە .ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﺋــەم ﯾەﻛﺎﻧــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺑﺎرێﻜــﯽ دەرووﻧﯿــﯽ ﺧﺮاﭘــﺪا دەژﯾــﻦ .دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺷــﻮﻗەﯾەﻛﯽ ﺑــە 15دەﻓﺘــەر ﻟە دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﻛڕﯾــﻮە و ﺟﮕە ﻟە ﺷــەش ﻫــەزار دۆﻻری ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻛــە دەﺑێــﺖ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻠﯿﻠــﯽ ﺷــﻮﻗەﻛەدا ﺑﯿــﺪات ،ﻫەﻣــﻮو ﻗﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ داوە .دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﺗەﻣەﻧــﯽ دوو ﺳــﺎڵ ﺑــﻮو ،ﺋــەم ﺷــﻮﻗەﯾەی ﻛــڕی؛ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎاڵﻧە ﻛەﭼــﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿەی ﺑڕﯾــﺎر ﺑﻮو ﺷــﻮﻗەﻛەی ﻟەﺳــەر ﺑﻨﯿﺎت ﺑرنێﺖ ،ﻫێﺸﺘﺎ ﻫەر وەك ﺧﯚی ﻣﺎوە و ﻫەر زەوﯾﯿەﻛﯽ ﭼﯚڵە. 9
ﺳﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﯿت
ﺳەاڵح دەﻟﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك –ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
15
21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ راﺑــﺮدوو ﻫــەردوو ﺣﺰﺑــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ 21ی و ﻛﺮێــﻜﺎران و رەﻧﺠــﺪەران وەك ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﺑــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ”ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳــێﯿەم“ ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻮون ،ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻛــە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺑــﯚ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘﯿﯿەﻛە ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛــﺮد ،ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧێــﻮان ﻫــەردوو ﭘﺎرﺗەﻛــە ،ﺑــەاڵم ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن دەڵــێ ”ﻫﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛامن ﻧﯿﯿــە“ .ﺑەﭘێــﯽ ﭼەﻧــﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ”وﺷــە“ ﻫــەردوو ﺣﺰﺑــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن و ﻛﺮێﻜﺎران ،ﻟەﺳــەر ﺗﺎﻛــە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻛێﺸــەوە ،ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛە ﺑــەر ”ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﻛﺎﻣــەﻻ“ ﻛــە ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــە و ﻟــە ﺑەراﻣﺒەردا زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎن ﻧﯿﮕەران ﺑﻮوە. 5
ﻛﻮرد ﻟ“ﻛﺎرﺗﻚ“ەوە ﺑﯚ ”ﯾﺎرﯾﻜرﻚ“ ﻟ ﻧﺎوﭼﻛدا
ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾەدە و ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻟە ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚن ﭘﺴــﭙﯚڕێﻚ ﭘێــﯽ واﯾــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎﺗﯿﯿەﻛــەی رۆژﺋــﺎوا ﻧﯿﯿە و ﭘەﯾــەدە ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘێﻜــﯽ ﻫێﻨــﺎوە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛــﻮردی ﻟەﮔەڵﯽ ﻧﯿــﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺣﺰﺑێﻜﯽ دﯾﻜــﯚری ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑەﺷــﺪارن ،ﺑەاڵم ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛــﻮردی ﺑــﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەﻛﺎن داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺑــە ﺑــﺎش دەزاﻧــێ ،ﻫەرﭼەﻧﺪە رەﺧﻨــەی ﻟــە ﺑەﺷــﺪارﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻫەردوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛﻮردی دەﮔﺮێ. 12ی ﻧﯚﭬێﻤﺒــەری 2013ﻟــە ﺷــﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎﺗﯿــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رۆژی 12ی ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات PYDﻫﺎﺗــە راﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﻛﺎرداﻧــەوەی زۆری ﺑە دوای ﺧﯚﯾﺪا ﻫێﻨﺎ. 6
12
ﮔﯚڕان ﻟ ھوﻟﺮ ﭘرﺗوازە دەﺑ
ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ وەك دەﻗﻜﯽ ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ
17
ﺗــﺎ دێــﺖ ﻛﻮﺗﻠــەﻛﺎری ﻧــﺎو ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﭘــەرە دەﺳــﺘێﻨێﺖ و ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە داﻧﺎﻧــﯽ ﺑﺎژێڕواﻧێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری رێﻜﺨــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە و ﺑەﺑــێ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﺰﺑەﻛــە ﮔەورەﺗﺮ ﺑﺎزﻧــە ﻟەﻧــﺎو ﺑﺎز دەﺑﻦ. دوای ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــەرەو ﻫەڵﻜﺸــﺎن ﭼــﻮون ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە دەرەوەی ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﺋﯿــﺮادەی رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێــﺮی ﻫێﺰەﻛــە، ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ رێﻜﺨــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔﯚڕان ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧﺎﻧــە ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘﯽ وەك ﺑﺎژێڕواﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ دﯾﺎری ﻛﺮد. ﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزﻧــە ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺎز ﻫەوﻟێــﺮ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری داﻧﺎﻧــﯽ ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ وەك ﺑﺎژێــڕوان ،ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟەواﻧەﯾە ﯾــەك دواﻧێــﻚ ﻫەﺑــﻦ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿﺎن ﻫەﺑێــﺖ ،ﺑەاڵم ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺋێﻤە دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎن ﺑﻮەﺳــﺘﯿﻦ و ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﻟــە ﻫەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑێــﺖ ،ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵﯿﺪاﯾﻦ“. 4
2
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻴﺎﺳەت
ﺳەاڵحدەﻟﯚ:
ﻛێﺸەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿە وﺷ/ﻛرﻛﻮوك -ھژار ڕەﺷﯿﺪ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻫەرێﻢ ﻛﯚك و ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺎﻛﯚﻛﻦ ،ﻟە ﻫەرێﻢ ﺑە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر دەﻛەن و ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﺑﺮدووﯾﺎﻧەﺗە دادﮔﺎ، ﺑﯚ رووﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو ﮔﺮژﯾﯿﺎﻧە ”وﺷە“ ﺋەم دﯾامﻧەﯾەی ﻟەﮔەڵ ﺳەاڵح دەﻟﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك –ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دا. دەﻟــﯚ ﺋــەوە ﻧﺎﺷــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ڕووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻫەﯾــە و دەڵێ ”ﺑەراﺳــﺘﯽ ﻫەوڵــﯽ ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دەدرێــﺖ و ﺑەڵﮕەﺷــامن ﺋەوەﯾــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﭼــﻮار ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻻدراون و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯿﺎن داﻧــﺮاون“ .ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوەﯾــﺶ دەﻛﺎت ﻛــە ﻛﺎدری ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﭘێــﻮە دەﻛەن ﺑــﯚ ﺑﻮوﻧە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﺋەوان وەرﯾﺎﻧﻨﺎﮔﺮن. دەﻟــﯚ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺋەرﻛــﯽ ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎرە و ﺧێــﺮ ﺑــە ﺧەڵﻚ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﻮدﺟە ﻫﯽ ﺷﺎرەﻛەﯾە. ﺑــﺎ ﻟــەوە دەﺳــﺖ ﭘێﺒﻜەﯾــﻦ ﻣﺎوەﯾەﻛــە دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــە ﺗــەواو ﺧــﺮاپ ﺑﻮوە ،ﻫﯚی ﺋەﻣە ﺑﯚﭼﯽ دەﮔێڕﻧەوە؟. ﮔﻮﻣــﺎن ﻟــەوەدا ﻧﯿﯿــە دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە دۆﺧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﻫەﯾــە ،ﺑﮕــﺮە ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەﻣەﻻﯾەﻧــەی ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﻟەﺳــەرە ﺑــەو ﻣەﺑەﺳــﺘەی ﺋــەوەی ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﻫەرێــﻢ ﺋﺎراﻣﯿــﺎن ﺗﯿــﺎدا ﻧەﺑــێ، ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛەرﻛــﻮوك ﺗــﺎ ﭘێــﺶ ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﺎن ﺑﺎﺷــﱰ ﺑــﻮو ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوﻛﺎت ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﺑــﺎش ﻫەﺑــﻮون ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﺪا،
ﺑــەاڵم دوای ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺠﻠە ،ﺋــەو ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕﯿﯿــە ﻻواز ﺑﻮوە و ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﺶ ﺑــە ﭘﻼﻧــﯽ داڕێــﮋراو ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺳــەر ﻛەرﻛــﻮوك ،ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ دۆﺧەﻛــە ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪاﯾــە و ﺑەﻏﺪاﯾــﺶ ﻧﺎﯾەوێﺖ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﻜﺎت. ﺑﺎﺷــە ﺑــﺎ ﺑێﯿﻨــە ﺳــەر ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺣﺰﺑــﯽ ،ﺋێــﻮە و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــە دۆﺧێﻜﯽ ﺧﺮاﭘــﺪا دەڕۆن ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك و ﻛێﺸــەﻛﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە دادﮔﺎ، ﺋەﻣــە ﭼﯿﯿــە ﻟــە ﻧێﻮاﻧﺘــﺎن روو دەدا ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋێــﻮە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯽﺳﱰاﺗﯿﺠﯿﺘﺎنﻫەﯾە؟ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــامن ﻫەﯾــە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــامن ﺳــﺎردە ﺋەوەﯾــﺶ ﺑﺮادەراﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺣــەز دەﻛــەن واﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺋــەوە ﻣﺎﻧــﺎی ﺋــەوە ﻧﺎﮔەﯾەﻧێ ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧێﻮامنﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە دەﻣێﻨێﺘەوە. ﺋــەی ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﭘﺎرﺗــﯽ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ،ﺳﯿﺎﺳــﯿﻦ ﯾﺎﺧــﯚ ﻛﺎرﮔێڕی؟ ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻛێﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿامن ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﻟــە ڕووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە دەﻛــﺮێ ،دەﻣــەوێ ﺑڵێــﻢ ﺑەراﺳــﺘﯽ ﻫەوڵــﯽ ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﺋێﻤــە /ﭘﺎرﺗــﯽ /دەدرێــﺖ ﻟە ﺋﯿــﺪارەی ﻛەرﻛﻮوﻛــﺪا و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ زﯾﺎﺗــﺮ
ﻛﺎدری ﯾەﻛێﺘﯽ وەرﻧﺎﮔﺮﯾﻦ ﻟــە ﭼــﻮار ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻻدراون و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯿﺎن داﻧــﺮاون ،ﺟﮕە ﻟەوەﯾــﺶ ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ ﻫەﯾــە ﻟەﺳــەر ﻗﺎﯾﻤﻘــﺎم و ﻛﺎدری ﺋێﻤــە و ﺑەڕێﻮەﺑەرە ﭘﺎرﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻫﯿــﭻ دەﺳــەاڵﺗێﻜﯿﺎن ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە. ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧەﺗﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﺎس ﻛــﺮدووە ،ﯾﺎﺧﯚ ﻫﯿﭻ ﻫەوڵێﻚ ﻫەﯾە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯿﺎن؟ ﺗــﺎ ﭘێــﺶ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ 21ﺣﺰﺑــە 21/9/2013 ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 2013 ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی دەورﯾــامن ﻫەﺑــﻮو ،ﻟــە زۆرﺑــەی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــە ﺑﺮاﯾﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــامن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪووە و ﺑەڵێﻨــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧەﯾﺎن داوە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوان ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﻛەرﻛــﻮوك و
دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ،ﺑﯚﯾــە زۆرﺟــﺎر ﻟەﺳــەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾــﺶ ﻗﺴــەﻣﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑەاڵم ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەﺑﻮوە. ﻛەواﺗــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺷــﺎرەﻛە دەﻛﺎت ﯾﺎﺧﯚ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ؟ راﺳــﺘە ﺋــەو /ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر /ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە، ﺑــەاڵم ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻫــەر ﺧﺰﻣەﺗێﻜــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﻜﺎت ﺋەرﻛــﯽ ﺳەرﺷــﺎﻧﯿەﺗﯽ و ﺧﺰﻣەﺗﯿــﺶ ﻣﺎﻓــﯽ ﺧەڵﻜە ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ،ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ ﻻﯾەﻧێﻚ ﯾــﺎن ﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾــەك ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوەی ﺧــەرج دەﻛﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺑﻮدﺟــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛەﯾــە و ﺧێــﺮ ﻧﯿﯿــە ﺑــە ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺑــﻜﺎت، ﺋــەو ﻧﺎﭼــﺎرە وەك ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺷﺎرەﻛە ﺑﻜﺎت. ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان دڵﺸــﺎد ﭘﯿــﺮۆت ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﻟــە ﭘﺸــﻜﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد و دواﺗــﺮ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺗــﻮوڕە ﻛــﺮد، ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە دادﮔﺎ ،ﭘێﺘــﺎن واﯾــە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻫەﯾــە ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﺪا؟ ﭘێــامن واﯾــە ﻛێﺸــەی ﺋــەوان ﻛەﺳــﯿﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻛێﺸــەﻛە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻣــﻦ ﭘێــﻢ ﺑــﺎش ﺑــﻮو ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗــﺮ دوور ﻟــە دادﮔﺎ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜــﺮێ ،ﺑــەاڵم دڵﺸــﺎد ﭘﯿــﺮۆت دەﯾەوێــﺖ ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﮔــﺮی ﺑــﻜﺎت و ﻣﺎﻓــﯽ ﺧــﯚی وەرﺑﮕﺮێﺘــەوە ،ﻛێﺸــەی دڵﺸــﺎد و ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﻟەﺳەرﮔەﻧﺪەڵﯿﯿە. ﺑــﺎ ﺋەﻣــە دوا ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑــێ، ﻣﺎوەﯾەﻛــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛﺎدری ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك دەﺳــﺖ ﻟــە ﺣﺰﺑەﻛــە دەﻛێﺸــﻨەوە و دەﭼﻨــە ﻧــﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺗــﯚ وەك ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــەم ﺳــﻨﻮورە ﻫــﯚی ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗﺎﻧــە ﺑﯚﭼﯽ دەﮔێڕﯾﺘەوە؟. ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ڕﯾﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿــﺎن ﺟێﻬێﺸــﺘﻮوە ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻜﻦ و ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺧەڵﻜــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دروﺳــﺖ ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑــﯚ زاﻧﯿﺎرﯾﺘــﺎن ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﺋــەو ﭘێﻨــﺞ ﻛەﺳــەی ﻟــە رﯾﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ڕۆﯾﺸــنت ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 500ﻛەس ﻟــە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﺋێﻤــەوە ﻛــﺮدووە ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك، ﺋەﮔــەر ﺑﺸــامﻧەوێﺖ ﻛﺎدری ﯾەﻛێﺘــﯽ وەرﺑﮕﺮﯾــﻦ ،ﺑــەردەوام ﻛﺎدرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾــامن ﭘێــﻮە دەﻛــەن، ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو دەرﮔﺎﯾەﻣــﺎن ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺎدری ﯾەﻛﱰە.
ﺣﺎﻛﻢﺷێﺦﻟەﺗﯿﻒ:ﮔێڕاﻧەوەیداﻫﺎﺗﯽﻫەرێﻢﻛێﺸەیﺑەدواوەﯾە ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣامنزێﺒﺎری:
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻗەرەﺑﻮوی ﻧﺎﻛەوێﺖ وﺷ / ھوﻟﺮ – ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣامن زێﺒﺎری ﭘﺎرێﺰەر ﻟە ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﻛﻮرد دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻗەرەﺑﻮوی ﻧﺎﻛەوێ و ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧێ ﭘﺎرێﺰەر ﺑﯚ ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑﮕﯿﺮێ.
ﭘﺎرێــﺰەر ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣــامن زێﺒــﺎری ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻗەرەﺑــﻮوی ﻧﺎﻛەوێــﺖ ،ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻟــەو ﻛﺎﺗــەدا ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧەﺑــﻮوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە 1992 ﻟــە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺧەڵــﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە ﻫەﯾــە“” .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺋەﮔــەر ﻟــە ﺧەﻣﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــەداﯾە،
دەﺗﻮاﻧــێ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ ﻛەﺳــﻮﻛﺎری زﯾﺎﻧﻠێﻜەوﺗــﻮان ﺑــﺪات و ﭘﺎرێﺰەرﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑﮕﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺳــﻜﺎاڵ ﻟــە دادﮔﺎ ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜــەن ،ﺋــەوەش ﺋەﮔــەر ﺑــە ﺗەﻣــﺎی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﯿﻦ ﺋــەوا ﻫﯿــﭻ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﻤە ﻟــە 2007ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــەداﻣﺪا ﺑڕﯾﺎرﻣــﺎن وەرﮔــﺮت ،ﺑــەاڵم ﺋــەوە 6ﺳــﺎڵﯽ ﺗێﭙەڕﯾــﻮە و ﭘێﻤﻮاﺑێ 6ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮﯾــﺶ دەڕوات“ ،زێﺒــﺎری
ﮔﻮﺗﯽ. زﯾﺎﺗﺮ ﯽ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﻣﻮﺣﺴــﯿﻦ ﺷــێﺮواﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری دۆﺳــﯿەﻛﺎن ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜــﺮاوان دەڵــێ ”دادﮔﺎی ﺑــﺎاڵی ﺗﺎواﻧــەﻛﺎن دەﺳــەاڵﺗﯽ داوەﺗە دەﺳــﺖ ﻛەﺳــﻮﻛﺎری زﯾﺎﻧﻠێﻜەوﺗــﻮان ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە دادﮔــە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺳــﻜﺎاڵ ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜــەن ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾــە ﺑەرﮔــﺮی ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻫەرێﻤەﻛــەی ﺑــﻜﺎت ﻛــە ﻣــﺎوەی 30ﺳــﺎڵ ﺑەﻫــﯚی رژێﻤــە ﯾــەك ﻟــە دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە زﯾﺎﻧــﯽ ﺑەرﻛەوﺗﻮوە“. ﺷــێﺮواﻧﯽ ﻫەروەﻫــﺎ دەڵــێ ”ﺋێﻤــە ﻧــەك ﻫــەر ﭘﺎرێــﺰەر ﺑﯚ ﻛەﺳــﻮﻛﺎراﻧﯽ زﯾﺎﻧﻠێﻜەوﺗــﻮان دەﮔﺮﯾــﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑڕﯾﺎرەﻛەﺷــامن ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە ﺑــﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە ،ﺋێﺴــﺘﺎ 10 ﺑڕﯾــﺎر ﻟــەﻻی ﻣــﻦ ﻫەﯾــە ،دوو رۆژ ﻟەﻣەوﺑــەر ﺑــﯚ ﺟــﺎری ﭼــﻮارەم ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪام ﻧــﺎردووە ﻛە ﭘﻠــەی ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،دوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﺑڕﯾﺎراﻧــەش 3ﭘﺎرێﺰەرﻣــﺎن داﻧــﺎ و ﻛەﺳــﻮﻛﺎرەﻛﺎمنﺎن ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣــەی ﺑــﯚ ﻛــﺮدن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺳــﻜﺎاڵ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜــەن ﻟەﺳــەر ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ
ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﻋێﺮاق ﺳــەرەڕای ﻛﺎرەﻛــەی ،وەزﯾــﺮی داراﯾــﯽ ﻋێــﺮاق ﺳــەرەڕای ﻛﺎرەﻛــەی ،ﻫــەر 10 ﺳﻜﺎاڵﺷــامن ﺑﺮدووەﺗــەوە ﻟــە دادﮔﺎﻛﺎن ﻛــە ﻧﻮێﻨــەری )ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ(ﯾــﺶ ﻫﺎﺗــە ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋﺎﻣــﺎدەی دادﮔﺎﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺗﺎﻛــﻮ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻗەرەﺑﻮوەﻛەﯾــﺎن ﻧــەداوە، دوا ﻧﻮوﴎاوﯾﺸــامن دوێﻨــێ ﺑــﯚ وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﻋێﺮاق ﻧــﺎردووە ﺑﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوە“. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺷــەﻫﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوای 348 ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر وەك ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﻧﻠێﻜەوﺗﻮواﻧــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧەﻛەی، ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺎت. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺋــﺎرام وەزﯾــﺮی ﻛﺎروﺑــﺎری ﺷــەﻫﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ رۆژی دووﺷــەﻣە ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿــﺪا ﭘڕۆژەی ﺧەﻣاڵﻧﺪﻧــﯽ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘﯽ رژێﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻧێــﻮان ﺳــﺎاڵﻧﯽ 1963 ﺗــﺎ 2003ی روون ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕەوە و ﺑــە منﻮوﻧــە وەرﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ واڵﺗــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن و ﺑەﺷــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت
ﺑەو ﺑــﻮارە ﻟە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮاوە و ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑــە زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﺮۆﯾﯽ ،ﻣﺎدی و ژﯾﻨﮕەﯾﯽ. وەزﯾﺮەﻛــەی ﻫەرێــﻢ ﺟەﺧــﺖ دەﻛﺎﺗــەوە ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺋــەو ﺧﻮاﺳــﺘە ﺟێﺒەﺟــێ ﻧــەﻛﺎت ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﯚی ﻫەﯾــە ﻟــە داﻫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺷﺎﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﺑــﺪات ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــﺎن، ﺑــەاڵم ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﺗﺎواﻧﺒــﺎر ﯾــﺎن ﻣﯿﺮاﺗﮕــﺮی ﺗﺎواﻧﺒــﺎر دەدرێــﺖ ،ﺑــەو ﭘێﯿــەش دەﺑــێ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋــەم ﻗەرەﺑﻮوە ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﺑﮕﺮێﺖ. ﻟەﻻﯾــەن ﺧﯚﺷــﯿەوە ﺣﺎﻛــﻢ ﺷــێﺦ ﻟەﺗﯿــﻒ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ،ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە. ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”دەﺑــێ ﺋێﻤــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــە ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە ﺑﻜەﯾﻦ، ﺋەﮔەرﻧــﺎ ﮔێڕاﻧــەوەی ﺋــەو ﻗەرەﺑﻮوە ﻟــە داﻫﺎﺗﯽ ﻫەرێﻢ ،ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﻫەرێﻢ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“.
ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺋﺎﻣەد ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ﺳــەرداﻧەﻛەی ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎﻣــەد زۆر ﺷــﺘﯽ ﮔــﯚڕی و ﺋەواﻧەﯾﺸــﯽ دەﯾﺎﻧەوێ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕــﯽ و ﮔەورەﯾﯽ ﺋــەو ﺳــەرداﻧە ﻛــەم ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺑــﺎش ﺗێﺪەﮔــەن ﻛــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﻣەزﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﮔــەورە ﻧــﺮا ،ﺑﯚﯾە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺣــﺰب و ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەواو ﻧﯿﮕەراﻧــﻦ ﻛــە ﺋــەو رۆڵ و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻫەﯾەﺗــﯽ ،ﺋــەوان ﻧﯿﯿﺎﻧــە ،ﻟــە دﯾــﺪی ﻣﻨــەوە ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧــەی ﺑﺎﺳــﻜﺮان ﮔﺮﻧﮕــﱰ ،ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣــە ﺑﻮو ﻛــە ﺑڕﯾﺎر ﺑــﻮو ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﺑﺒەﺳــﱰێ، ﺑــەاڵم ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە و ﺟــﯚری ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــە ﮔــﯚڕا و ﭘەﯾﺎﻣەﻛــە ﻟــە ﺋﺎﻣــەدەوە ﺋﺎراﺳــﺘە ﻛــﺮا ﻛە ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑﻮو ﻟــە ”ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋــﺎزادی و ﺑﺮاﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ﮔەﻻن“. ﺟﯿــﺎ ﻟــەوەی ﺋــەوەی ﻟــە ﺋﺎﻣــەد رووی دا ،ﺧەوﻧــﯽ دەﯾــﺎن ﺳــﺎڵەی ﻛﻮرد ﺑــﻮو ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺳــەرۆﻛێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻛــﻮرد ﻟــە ﺷــﺎرێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻛﻮردﯾــﺪا روو ﻟــە ﺟەﻣــﺎوەری ﻛــﻮرد وﺗــﺎر دەدەن و دەﺳــﺘﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ درێــﮋ دەﻛــەن ،ﺋەﻣــە ﻫــەر ﻛــەس و ﻻﯾەﻧێــﻚ ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛەﻣە، دڵﻨﯿــﺎم ﻟــەوەی ﻧﺎزاﻧــﻦ دەﺳــﻜەوﺗﯽ ﮔــەورەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﭼﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾەش ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺘێﻚ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺣﺰﺑﯿﯿەوە ﻟە ﯾــەك دەدەﻧــەوە و ﺧەڵﻜﯽ ﻓﺮﯾــﻮ دەدەن ﺗــﺎ ﭼێــﮋ ﻟــەو ﺧەوﻧــە ﻣێﮋووﯾﯿﺎﻧــە وەرﻧەﮔــﺮن ،ﺑــە راﺳــﺘﯽ ﺋەﻣە ﻧﺎﺣەﻗﯿﯿە ﺑەراﻣﺒەر ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻧﯿﺸﺘامﻧﭙەروەر دەﻛﺮێ. ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ دﯾــﻮی ﮔەﺷــﺘە ﻣێﮋووﯾﯿەﻛــەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣــە ﺑــﻮو ﻛــە ﻫــەوڵ درا ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛــﻮردی ﺑــﯚ ﺑێﺘە ﺑەﺳــنت و ﺑەﻫــﯚی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﻛــﻮردی ﺑــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﭘەﻛەﻛــە و ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەﻧﺠــﺎم ،ﺑــەاڵم ﭘەﯾﺎﻣەﻛە ﻟــە ﺋﺎﻣەد ﻟە ﻧێــﻮان ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ و ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾــﻦ دوو ﻫێــﺰی ﻛــﻮردی ﯾﺎﺧــﯚ ﺳــەرۆك و ﻧﻮێﻨــەری ﺑەدەﭘــەدا ﻫﺎﺗــە راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻛە ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑﻮو ﻟە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﻮرك ،ﻓــﺎرس و ﻋــەرەب، ﺑﺎرزاﻧــﯽ و ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿــﺮ ﺑــە ﮔﻮێــﯽ دﻧﯿــﺎدا ﻫﺎوارﯾــﺎن ﻛــﺮد ”ﻛــﻮرد ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋــﺎزادی و ﺑﺮاﯾەﺗــﯽ ﻫەڵﺪەﺑﮋێــﺮێ“ ﭘێــﻢ واﯾــە ﻫــەر ﺋــەم ﭘەﯾﺎﻣەﺑــﻮو ﻛــە رێﮕە ﻧەدرا ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﻫەوﻟێﺮەوە ﺑﮕەﯾەﻧﺪرێ. ﺑــەاڵم ﺑﺎرزاﻧــﯽ وەك ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﺑــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔــەورە و ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛــﺮاو ﻫەﻣــﻮوان ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳەرﺳــڕﻣﺎن دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ دژە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﺑــﻮون ﺑــەوەی ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە ﻧﺎﺑەﺳــﱰێ و ﺧەوﻧــە ﻣێﮋووﯾــﯽ و ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻧﺎﯾەﺗــە دی ،ﺑــەاڵم ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟــە ﺋﺎﻣــەد ﻟەﻧــﺎو دڵــە ﮔەورەﻛــەی ﻛــﻮرددا ﺧﻮاﺳــﺘەﻛەی ﺧــﯚی ﺑــەدی ﻫێﻨــﺎ و ﺳــەرەﺗﺎ ﺑــە ﺋەردۆﻏﺎﻧــﯽ ﮔــﻮت، دواﺗﺮﯾــﺶ ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿــﺮ ﻟــە رێﮕــەی ﻣﯿﺪﯾــﺎوە دﻧﯿــﺎی ﺗێﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻛــﻮرد ﺑــە ﺋﺎﺷــﺘﯽ دەﯾــەوێ ﻟەﮔــەڵ ﮔەﻻﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑــﮋی ،رەﻧﮕە ﺑﭙﺮﺳــﻦ ﺑﯚ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳــەرۆك و ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿــﺮ ﯾﺎﺧﯚ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﺑەدەﭘــە ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣــە ﺑﮕەﯾەﻧﻦ؟، ﺑــﺎ ﺑﯚﺗــﺎن روون ﺑﻜەﻣــەوە ﻫﯚﻛــەی ﭼﯿﯿــە و ﺑﯚﭼــﯽ ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺋــەوان ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﻫەﻣﻮو ﻛﻮردە؟. ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــﻮرد ﭼــﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻫەﯾــە رۆژﻫــەاڵت ﻟە ﺋێــﺮان ،ﺑﺎﻛﻮر ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺑﺎﺷــﻮور ﻟــە ﻋێــﺮاق و رۆژﺋﺎوا ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﻟەم ﻧێﻮاﻧــەدا ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور ﭘﺎرﺗﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ و ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾــﻦ ﻫێــﺰە و ﻟــە ﺑﺎﻛــﻮر ﺑەدەﭘــە ﺟەﻣﺎوەرﯾﱰﯾــﻦ ﻫێــﺰی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺑە داﺧــەوە ﻛە رۆژﺋــﺎوا دۆﺧەﻛــە ﺋﺎڵــﯚزە و رۆژﻫەاڵﺗﯿﺶ دەرﻓەﺗــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﯚ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻛــﻮردی ﺗﯿــﺎدا ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾــە ﻟــەم ﻗﯚﻧﺎﻏــەدا ﭘﺎرﺗــﯽ و ﺑەدەﭘــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ دوو ﻫێــﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛــﻮردن ،دەﻛــﺮێ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛــﻮرد ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﻛــﻮردان ﺑﮕەﯾەﻧــێ ﻛــە ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑــﻮو ﻟــە ”ﺋﺎﺷــﺘﯽ ،ﺋــﺎزادی و ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن“ ﺋەﻣــە ﺋــەو ﻛﻠﯿﻠەﯾــە ﻛــە ﻛــﻮرد دەﺗﻮاﻧــێ دەرﮔﺎ داﺧﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺒﻜﺎﺗــەوە ،ﺣەﻗە ﻫەﻣﻮوان ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺑﻜەن ﺑەﺑێ ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ. ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەم ﺳــەرداﻧە وەك ﺑەرژەوەﻧﺪﺧــﻮازان ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛــەن ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻟــە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی اردﻧــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ”ﺋﺎﻛەﭘــە“دا ،ﭘێــﻢ واﯾــە ﺋــەم دﯾــﺪە زۆر ﻛﺎڵﻔﺎﻧەﯾــە، ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋ ﭼﻮﻧﻜــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣەدﻣــﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ﺑــە ﺗــەواوی ﻛــﻮردی ﺑــﻮون، ﺑــەاڵم ﮔﺮﯾــامن ﺋــەوەی دەﯾڵێــﻦ راﺳــﺘە ،ﺧــﯚ ﻟێﺮەﯾﺸــﺪا دﯾﺴــﺎن ﻫێــﺰی ﺑﺎرزاﻧــﯽ دەردەﻛــەوێ ﻛــە ﭘێــﻢ واﯾــە ﻧەﯾــﺎران ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟــەو دﯾــﻮەی ﻧﯿﯿە، ﭼﯚن؟. ﺋەردۆﻏــﺎن ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺖ ﭘێﻜــﺮدووە ﻛــە ﺧەوﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﻮوە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋﻮﻣێــﺪی ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮردﯾﺸــﯽ ﻟــێ دەﻛــﺮێ، اردن ﺳــەرﺑﻜەوێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑﯚﯾــە دەﺑــێ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺑﻜــﺮێ ﺗــﺎ ﻟــە ﻫەڵﺒــﮋ ﺑﯿﺮﻣــﺎن ﻧەﭼــێ ﺋەﮔــەر ﺋەردۆﻏــﺎن ﺷﻜﺴــﺖ ﺑێﻨــێ دەﺳــﻜەوﺗە ﻛەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﻛەوﻧــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە و ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە ﺳــەرۆﻛﯽ دوای رەﺟــەب ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑێﺖ ﺑــەو ﻫەﻧﺎﮔﺎواﻧــەوە ،ﻛەواﺗــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەردۆﻏﺎﻧــﺪا دەﻛەوێﺘــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە و ﺋەوەی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫﺎﺗﻮوە، دوور ﻧﯿﯿە ﺑﭙﻮوﻛێﺘەوە. دﯾﻮێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺳــەرداﻧەﻛەﯾﺶ ﮔﺮﯾــامن ﻫــەر ﻗﺴــەی ﺑﺮادەراﻧــە و ﺑــﯚ اردن ﺑــﻮوە ،ﺧــﯚ ﺋــەوە ﻣﺎﻧــﺎی واﯾە ﻛــە ﺑﺎرزاﻧــﯽ رۆڵێﻜــﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻫەڵﺒــﮋ زۆر ﮔــەورەی ﻟەﻧــﺎو ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛــﻮردا ﻫەﯾــە و دەﺗﻮاﻧــێ ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ اردﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻣــﻦ ﺑێﮕﻮﻣﺎﻧــﻢ ﺋەﻣەﯾــﺶ ﻫــەر ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋ ﻧﺎﺧﯚﺷــە ﺑــﯚ ﻧەﯾــﺎران ،ﺑﯚﯾــە ﺑــە وردی دژاﯾەﺗــﯽ ﺋــەو رۆژە دەﻛــەن ﻛــە ﻣێــﮋوو ﻟــە ﺋﺎﻣــەدەوە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺗﺮ دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎت ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺑﯿﺮﺗﺎن ﻧەﭼــێ ﺣﺰﺑــﯽ ﺋﺎﻛەﭘــە دوو ﻫێﻨــﺪەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛﻮر ﻛﻮرﺳــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻟەﻧــﺎو ﻛــﻮرددا ﺑــە دەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە ﻛــە ﺋەﻣەﯾﺶ ﻣﺎﻧــﺎی واﯾە ﻛﻮرد ﺋﻮﻣێﺪی ﺑە ﺋەردۆﻏﺎن ﻫەﯾە و ﻟەﮔەڵﯿﺪان.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻋﺒﺪوﻟﺒﺎﺳﺖ ﺳەﯾﺪا:
3
ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯽ ﭼەﻛﺪار ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎنﻧﺎﻧێﺮێ وﺷ/ﺳﻮورﯾﺎ ﻋﺒﺪوﻟﺒﺎﺳﺖﺳەﯾﺪاﺋەﻧﺪاﻣﯽﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯽﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯽ ﺳﻮورﯾﺎ رەﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘﯿﯿەﻛە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻨێﺮێ. ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ رادﯾــﯚی ﺳــﻮﯾﺪ ،دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻧــە ﺗەﻧﯿﺎ ﭼــەك ﺑە
ﻗﺎﭼــﺎخ دەﻧێــﺮێ ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﭘێﻜﻬﺎﺗــﻮو ﻟــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە دوو ﻫــەزار ﭼەﻛــﺪاری
ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﺳــەﯾﺪا ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــە رەت دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻦ ﺑــە ﻧﺎردﻧــﯽ ﭼەﻛــﺪاران ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻧەﺷــﺎردەوە ﻛــە دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﭼەﻛــﺪار ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ
دەﻧێﺮێ. ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدەﯾەی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺷــﺎراوە ﻧﯿﯿە ﻛە دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﭼەﻛــﺪاران ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ دەﻧێــﺮێ ﺑــﯚ ﺣەﻟــەب و رەﻗــە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﻧــەك ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ
ﻛﻮردﻧﺸﯿﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دوو ﺳــﺎڵە ﺷــﯚڕش ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ دەﺳــﺘﯽ ﭘێﻜــﺮدووە و ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺟەﻣــﺎوەری ﺑــﻮو دژی رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد ،دواﺗــﺮ ﺗەﺷــەﻧەی ﻛﺮد ﺑــﯚ ﺷــەڕی ﭼەﻛﺪاری و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎش ﻧﻜﯚڵــﯽ ﻟەوە ﻧــﺎﻛﺎت ﻛە ﭼــەك و ﭼەﻛــﺪار ﺑﯚ
ﺳﻮورﯾﺎ دەﻧێﺮێ. ﻧەزﯾــﺮ ﺣەﻛﯿــﻢ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ دەﺳــﺘەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛــە ﻫــﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﯿﺨــﻮان ﻣﻮﺳــﻠﯿﻤﯿﻨﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە، رێﻜﺨــﺮاوی ”دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ دەﻛﺎت. ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن“ﯾــﺶ
ﻫەﯾﺴــەم ﺋەﻟڕەﺣﻤــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻛﺎرای ﺋــەو رێﻜﺨﺮاوەﯾە و ﭘێﺸــﱰ ﮔﻮﺗﺎرﺑێــﮋی ﻣﺰﮔەوﺗــﯽ ﺷــﺎری ﺳــﺘﯚﻛﻬﯚڵﻢ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﺳــﻮﯾﺪ ﺑــﻮوە و ﻫﺎوواڵﺗﯿــﯽ ﺳــﻮﯾﺪی ﺑــە رەﮔــەز ﺳــﻮورﯾﯿە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯽﺳﻮورﯾﺎﯾە.
ﺳەرداﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﻣەد ،ﻛﻮرد دەﺑﺎﺗە ﻧﺎو ﻫﺎوﻛێﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ
"ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﯾەوێ ﺳﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﻨێ" وﺷ/ھوﻟﺮ ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﺳەرداﻧﯽ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﻣەد ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ رەﻫەﻧﺪی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی ﻫەڵﮕﺮﺗﻮوە ،ﻟەواﻧەﯾﺶ ﺳﯿﺎﺳەت و ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮرد دەﺑﺎﺗە ﻧﺎو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺋەﻣەش ﻟە دواﺟﺎردا ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد دەﻛﺸێﺘەوە. دﻛﺘــﯚر ﻣﻮوﺳــﺎ ﻛﺎزل ﺷــﺎرەزا ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋــەم ﺳــەرداﻧەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣــەد ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻫێــام ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮێ ﻛــە ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧــﺪی ﺧﯚﯾــﺎن ﻫەﯾە. ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﻛﺎزل ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ
”ﺋــەو ﺳــەرداﻧە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛــﻮرددا ﺗێﺪا دەﺑﯿــرنێ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻫێــام ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮێ ﻟەواﻧــە :ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟــﺎرە ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ
ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﺳــەرۆك ﺋەو ﺳەرداﻧەی ﺋەﻧﺠﺎم داوە“. ”ﻫەروەﻫــﺎ ﻟــە رێﯽ ﭘﯿﺎدەوە ﭼــﻮوە ﻧﺎو ﺧﺎﻛــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﻛــﻮردی ﻟەﺑەرداﺑــﻮو ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ﺑــە ﻛــﻮردی ﭘێﺸــﻮازی ﻟێﻜــﺮا و ﺑــە ﻛﻮردﯾــﺶ ﻗﺴــەی ﻛــﺮد ،ﺳــەرﺑﺎری ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــﺎاڵی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺋەﻣﺎﻧــە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رەﻫەﻧــﺪی ﮔــەورەن ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی دۆزی ﻛــﻮرد ،ﺋەﻣﺎﻧــە داﻧﻨﺎﻧــﻦ ﺑــە ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻣﯿﻠﻠەﺗــﯽ ﻛــﻮرد ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧــﺪی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ،ﻫەروەﻫــﺎ
”ﺋﺎﻣــەد“ی ﻛــﻮردان ﻛــﺮا ﺑــە ﺳــێﯿەم ﺷــﺎری ﮔــەورەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دوای ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﻮڵ وەك ﺷــﺎرێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ و ﺋەﻧﻘــەڕە وەك ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ“ ﻛﺎزڵ ﮔﻮﺗﯽ. ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ﻛﺎروﺑــﺎری ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ﻛــە ﻧﺎوﻫێﻨﺎﻧــﯽ وﺷــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑــە ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋــەوە ﻟــە ﺋﺎﻣــەد رووی دا ﻫەﻧــﮕﺎوی ﮔﺮﻧﮕــﯽ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ داﻧﻨﺎﻧــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺳــەﻧﮓ و ﭘێﮕــەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛــﯚی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی دﻧﯿﺎدا ﺑەﻫێﺰﺗﺮ دەﻛﺎت. ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻛــﻮردی ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــە ﻧــﺎو ”ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ“ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﻛﺎرداﻧــەوەی ﮔــەورەی ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎی دﻧﯿــﺎدا ﻟێﻜەوﺗەوە. دﻛﺘــﯚر ﺣﯿﺴــﺎﻣەدﯾﻦ ﺳــﺪﯾﻖ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭘێــﯽ واﯾــە ،ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋــەو ﺳــەرداﻧە ﻟــەوەدا دەﺑﯿﻨــﻢ ﻛــە ﻟــە ﻫﺎوﻛێﺸــە ﺳﯿﺎﺳﺴــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﺑە ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﻫەﯾــە ،ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧێ ﺋــەو ﻧﺰﯾﻜﺎﯾەﺗﯿﯿــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــەوە
ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەردەواﻣــﯽ ﭘێﺒﺪات. ﺳــﺪﯾﻖ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ﺑەﻫێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە رواﻧﮕــەی ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــەوە ﻟــەوەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﺑﺎرزاﻧــﯽ دەﯾــەوێ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﻨــێ ﺗــﺎ ﻛــﻮرد ﺑﭽێﺘــە ﻧﺎو ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و ﻟەوێﺸــەوە ﻫﺎوﻛێﺸەیﻧﺎودەوڵەﺗﯽ. ”ﻟێــﺮەدا دەﺑــێ ﺋــەوە ﺑﻜەﯾﻨــە ﭘێﻮاﻧــە ﻛــە ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەﯾــە ﻛــە
ﺑﺘﻮاﻧــێ ﻟــە رێﮕــەی ﺋــەو ﻫﺎوﻛێﺸــە ﻧﺎوﭼەﯾــەوە ﮔــﺮێ ﺑــﺪات ﺑــە دﻧﯿــﺎی دەرەوە ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە رێﮕەی ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــەوە ﻛــە ﻟەﮔەڵ رۆژﺋــﺎوا ﻫەﯾەﺗــﯽ وەك ﺋەﻛﺘەرێــﻚ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺑﯚ ﺧــﯚی داﻧﺎوە و ﻟــەم رێﮕەﯾــەوە ﺧــﯚی ﮔــﺮێ داوە ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟێﺮەدا ﺋەوەﯾــە ﺋﺎﯾﺎ ﺋــەم رەﻫەﻧﺪە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻫەﯾــە ﺗــﺎ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺑﻜﺎﺗــە ﺑﻨەﻣــﺎ و ﺧــﯚی ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﮔــﺮێ ﺑــﺪات ،ﺋــەوەی ﻣــﻦ دەﯾﺒﯿﻨــﻢ ﺋەوەﯾــە ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﻟــەو رواﻧﮕەوە ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺎوە“ ﺳﺪﯾﻖ وای ﮔﻮت. ﺳــﺪﯾﻖ رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﺑەﺷــﯽ دووەم ﺳــەرداﻧەﻛە ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە دەﺧﻮێرنێﺘــەوە ﻛــە ﺋــەم ﺟــﯚرە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە دەﺗﻮاﻧــێ وا ﺑــﻜﺎت ﻛــﻮرد ﮔەﻣــە ﺑــﻜﺎت ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ،ﺋەﻣــە ﻻﯾەﻧــە ﻫــەرە ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺳــەردان و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧــەن ،ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﻻﯾەﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛﻮردﯾــﯽ ﺑەﻫێﺰیﻧەﺗەوەﯾﯽﺗﯿﺎداﯾە“. ”ﺋەﮔــەر ﺋــەم ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯿﺎﻧە ﺑﻜەﯾﻨــە ﭘێﻮاﻧــە ،دەﺗﻮاﻧــﺮێ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﮔــەورەی ﻟێﺒەرﻫەم ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻫەر ﮔەﻣەﯾــەك ﻟە ﺑﭽﻮوﻛــەوە ﺑﯚ ﮔەورە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎﯾەﻛەوە دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎت، ﺋەوﯾــﺶ ﺋەوەﯾــە ﺗــﯚ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘﯿﯿەك دەﺑەﺳــﺘﯽ ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﺳــەردەﻣێﻚ ﻛﯚرﯾــﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﺑــەو ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﺎﻧــە ﻫﺎﺗــە ﻧــﺎو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەوە ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﭽێﺘــە ﻧــﺎو ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە، ﮔﺮﻧﮕــە دەرﮔﺎﻛﺎﻧــﺖ ﻛــﺮاوە ﺑــﻦ ،ﻧﺎﺑــێ دەرﮔﺎ ﺑــەڕووی ﺧــﯚت داﺑﺨــەی ،ﺑﯚﯾــە واﯾﺪەﺑﯿﻨــﻢ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟــەو رەﻫەﻧــﺪ و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەواﻧــەوە ﻫەﻧــﮕﺎو دەﻫﺎوێــﮋێ“ ﭘﺴــﭙﯚڕەﻛەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽواﯾﮕﻮت.
ﺷﺎرەزاﯾﺎن :ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳﻮودی ﺑﯚ رۆژﺋﺎواﯾﺶ دەﺑێ وﺷ/ھوﻟﺮ دوای ﺳەرداﻧەﻛەی ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺷﺎری ﺋﺎﻣەد ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دەرﻓەﺗﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻫﺎﺗەوە ﭘێﺶ و ﺷﺎرەزاﯾﺎن وای ﺑﯚ دەﭼﻦ ﻛە ﻛﻮردی رۆژﺋﺎوا زۆر ﺳﻮود ﻟە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺑﯿﻨﻦ. ژﯾــﺎن ﺑەدرﺧﺎن ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛــﻮردی ﺑــﯚ ﻟێﻜﻮڵﯿﻨــەوەﻛﺎن– ﯾﺎﺳــﺎ ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺳــەرداﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣــەدی ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺳــەرداﻧێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ دادەﻧــﺮێ، ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێﺸــﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ
ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژاﺋﺎواﯾﺶ دەﺑێ. ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﯾﺎﺳــﺎ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ﻛــە ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەﺳــەر رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺋەرێﻨــﯽ دەﺑــێ و ﻟــەو رووەوە رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات PYDﺑەﺷــێﻜە ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ
،PKKﺑﯚﯾــە ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،PKK ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫــەردوو ﻻﯾەﻧــﺪا ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەراﻣﺒەر رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋﺎﻣــﺎدە دەﺑــێ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرداﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــﻜﺎت وەﻛﻮ ﭼــﯚن ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟەﮔەڵ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻫەﯾە“. ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻛــﻮردی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑﻮو ﻟە ”ﺋﺎﺷــﺘﯽ، ﺋﺎزادی و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن“. ﻫﯚﺷــەﻧﮓ ﺋﯚﺳــێ ﻧﻮوﺳــەری ﺑﻮاری
ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻫﺎوﺷــێﻮەی ژﯾــﺎن ﺑەدرﺧــﺎن وای دەﺑﯿﻨــێ ﻛــە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻛــﻮردی رۆژﺋــﺎوا دەﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﻟــە رواﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﺟﯿﺎوازﺗــﺮەوە ﺑــە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ PKKﺑــە ﺗــەواوی دەﻛەوێﺘــە ﺧﺰﻣەﺗﯽﺳﯿﺎﺳەﺗﯽﺗﻮرﻛﯿﺎ. ﺋﻮﺳــێ ﻟــەو ﻟێﺪواﻧەﯾــﺪا ﻛــە ﻟــە رێﮕــەی ﺗەﻟەﻓــﯚن ﻟــە ﺑەﻟﺠﯿــﻜﺎوە ﻟێــﯽ وەرﮔﯿﺮاوە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﻟەﻣــەودوا ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ ﺳــەر ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟــە
ﭘێﻨــﺎو داﻧﻨەﻧــﺎن ﺑــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ ﻛەم دەﺑێﺘەوە“. ”ﺗﻮرﻛﯿــﺎ واڵﺗێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە و ﺧــﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪە،
ﻫەروەﻫــﺎ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻧﺎﺗﯚﯾــە و ﻫﺎوﺳــﻨﻮوری ﺳــﻮورﯾﺎﯾە ﻛە زورﺑــەی ﻫــەرە زۆری ﺳــﻨﻮورەﻛەی ﻟەﮔــەڵ ﻫەرێﻤــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﺪاﯾــە،
ﺑﯚﯾــە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎداﯾە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا دروﺳــﺖ ﺑﻜەن“ ﺋﯚﺳێ وای ﮔﻮت.
4
ﺳﻴﺎﺳەت
) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ژﻣﺎرە )23 ﻣﺎررە ژﻣﺎ ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
رەﻫەﻧﺪەﻛﺎن
24
ﻟە ﭘﺸﺖ ﺳەرداﻧەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯿﯿەوە ﺋەﮔەرﭼــﯽ زۆر ﻛــەس وا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻮون ﻛــە ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑﯚ ﺋﺎﻣــەد ﻟــەم ﻛﺎﺗــەدا ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﺑــﻮو ﻟەﺑــﺎرەی ﻧــەوت و ﻣﻮﺷــﻜﯿﻠەی ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻫەﯾــە ﻛــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺋﺎﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە ﻟەﺑــﺎرەی داﻫﺎﺗــﻮوی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺳــﻮورﯾﺎوە ،ﺑــﯚ ﻛﻮردﯾــﺶ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﻧەﺗەوەﯾــە ﻟــە ﻗەوارەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﺗــﺮدا ،ﺋەﻣــە دەڵێــﻢ ﭘﺸــﺖ ﺑــەو دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿﯿــە دەﺑەﺳــﺘﻢ ﻛــە دﻧﯿــﺎ ﭼــﺎوی ﻟــە ﻛــﻮرد ﺑڕﯾﻮە ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾەﻛــﯽ ﻧــﻮێ و ﺑەﭘێــﯽ وﯾﺴــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﻣﻮﻣﺎرەﺳەی ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﻜﺎت. ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێــﻢ دوای ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﺗــەواوی ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻧﺰﯾﻜــﯽ راﺑــﺮدوو ،ﻫــﺎوﻛﺎت دوای ﺳــەرداﻧە ﺷﻜﺴــﺘﺨﻮاردووەﻛەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑﯚ واﺷــﻨﺘﯚن دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟــەوە ﻛــﺮدەوە ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺗــﺎ ﻛێﺸــەی ﺗــﺮ ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﺋــﺎراوە ﺑــﯚ ﺋﺎﻣــەد داوەت ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻫەڵﺒەت ﻣەرﺟــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ ﺑــﻮو ﻟــە ﺷــﺎرێﻜﯽ وەﻛــﻮ ﺋﺎﻣــەد ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە و رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﺑﻜــﺮێ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺑــﯚ ﺋەوەﺑــﻮو ﻟــە ﭘەراوێــﺰی ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧــەوت و ﻛﺮدﻧــەوەی دەروازەی ﺗــﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿــە، ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑــﯚ ﺋەردۆﻏــﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺳــەروەﺧﺘﯽ ﻫﺎﺗﻨەﭘێﺸــەوەی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺑﻨﻜەی ﺟەﻣــﺎوەری ﺧــﯚی زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜﺎت ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺋەﻣە ﻫــەم ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﺑﺎﺷــە ﻛەﺳــێﻜﯽ وەﻛــﻮ ﺋﯚردۆﻏــﺎن مبێﻨــﯽ و ﺷــﯚﭬێﻨﯿﯿە ﺗﻮرﻛــەﻛﺎن ﻧەﯾەﻧــە ﺳــەر ﺣﻮﻛــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــەم ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻣﺴــﯚﮔەر ﻧﺎﺑێــﺖ و ﻫــەم ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﭘﺎﺷەﻛﺸــە دەﻛﺎت ،ﻫەڵﺒــەت ﺑــﯚ ﻛﻮردﯾــﺶ ﻟەﺑﺎرﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎﺗــە ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧــﯚی ﻛــﯚ ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﻧەﺗەوەﯾەﻛــﯽ ﻧــﻮێ دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت و ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﺑــﺪات ﻛــە دەزاﻧێ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑــﻜﺎت ،ﻫەڵﺒەت ﻟــە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺸــﺪا ﻣەﴍوﻋــە ﻫــەر ﻻﯾەﻧێــﻚ ﻛەڵﻜــﯽ ﻣــﺎدی و ﻣەﻋﻨــەوی ﻟــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە وەرﺑﮕــﺮێ ،ﻛﻮردﯾــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟێﯽ ﻧﺎﮔﯿــﺮێ ﻛە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺑﻜﺎﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ. ﭘﺮﺳــﯽ ﭘەﯾــەدە ﻛــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻧێــﻮان ﺑﺎرزاﻧــﯽ و ﺋەردۆﻏﺎﻧــﯽ ﭘێــﻚ ﻫێﻨﺎوە ،ﭘﺮﺳــێﻜە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑــە ﻛــﻮردەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑــە ﻋێﺮاق و ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﺸــەوە ﻫەﯾــە ،ﻫــەروەك ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑــە ﺑــەرەی ﺷــﯿﻌەوە ﻫەﯾــە ﻛە ﺋێــﺮان ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﻛﺎت ،ﻫﺎﺗﻨــە ﭘێﺸــەوەی ﺋــەم ﺧﺎڵــەی ﺗــﺮی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﻧێــﻮان ﺑﺎرزاﻧــﯽ و ﺋەردۆﻏــﺎن دوای ﺋــەوە دێــﺖ ﻛە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺋــەو ﻫەڵەﯾــە دووﺑﺎرە ﻧﺎﻛﺎﺗــەوە ﻟــە ﯾــەك ﻛﺎﺗــﺪا ﻟــە دوو ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎی ﺟﯿــﺎواز ﺟەﻧﮓ ﺑــﻜﺎت ،وەك ﺋــەوەی ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺑﯚﺷــﺪا ﻫەم ﻟە ﻋێــﺮاق و ﻫەم ﻟــە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن ﺷــەڕی دەﻛــﺮد ،ﻫەڵﺒــەت ﺋەﺟێﻨﺪاﻛەی ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ ﻟــەم ﻛﺎﺗــەدا ﻛــە ﻫــەم ﻟەﮔــەڵ رۆﺣﺎﻧــﯽ و ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻫەﯾﺒــﻮو و دواﺗــﺮ ﺳــەری ﻧەﮔــﺮت ،ﺋەوەﺑــﻮو ﺋەو ﺟەﻧﮕــە دوا ﺑﺨــﺎت ﺑــﯚ ﻛﺎﺗێﻜــﯽ ﻧﺎدﯾــﺎر و رێﻜﻜەوﺗﻨﯿــﺶ ﻟەﮔــەڵ رووﺳــﯿﺎ ﻛــﺮاوە ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﺋەﺳــەد ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺎدﯾــﺎر دوا ﺑﺨــﺮێ ،ﺑــەاڵم ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧــﯽ وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿــەﻛﺎن داﯾﺎﻧڕﺷــﺘﺒﻮو ،ﻫــەم ﻫــﺎوﻛﺎری ﺑــﻜﺎت و ﻫــەم ﻟە دژی ﺑــﺎزاڕی ﭼەﻛﻔﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻣﺎﻣەڵــە ﻧــەﻛﺎت ﻛــە ﻛــﺮدی ،ﺑﯚﯾــە ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛە ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺑــەرەی ﺳــﻮﻧە ﻛەوﺗــەوە، ﺑەﻣەﯾــﺶ ﭘﺮﺳــﯽ ﭘەﯾــەدە و ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﺷــێﻜﯽ رادەﺳــﺘﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻛﺮاوە ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪی ﺑــﯚ ﺑﺪۆزرێﺘــەوە ،ﺗــﺎ ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﺋەو ﺳــﺎﻣﺎﻧەی ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻫەﯾــە ﻟــە ﺧﺰﻣــەت ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎدا ﺑێــﺖ ،ﺑــﯚ ﻛــﻮرد و ﺑﺎرزاﻧﯿــﺶ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﯾــەك ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟــە ژێــﺮ ﺳــﺎﯾەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﺑــێ ،ﺑــﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ”ﺋﺎﺷــﺘﯽ“ش ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻟــە ﯾەﻛــەم رۆژی دﯾﺪارەﻛــەدا ﺑﺎﺳــﯽ ﺋﯚﺟەﻻﻧــﯽ ﻧەﻛــﺮد و رەﺧﻨــەی ﻟێﮕﯿــﺮا ،ﺑــەاڵم ﺑــﯚ رۆژی دواﺗــﺮ ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ،ﺑﺎﺳــﯽ ﺋﯚﺟەﻻﻧــﯽ ﻛــﺮد ﻛــە ﺋــﺎﮔﺎداری ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەﻛــەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ و ﺋەردۆﻏﺎﻧــە ﻟــە رێﮕــەی ﻫێڵــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺑــﯚ رۆژی دواﺗــﺮ ﻋﻮﺳــامن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮ ﺑــە ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ وﺗەﯾــەك ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛەی ﮔــﯚڕی ﻛــە رۆژﻧﺎﻣــەﻛﺎن ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــە ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﺳــەرەﻧﺠﺎم ﺋــەو ﺳــەرداﻧە ﺳــەرﺑﺎری ﺧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ،ﻧﻬێﻨﯿﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻟەﭘﺸــﺘەوەﯾە ﺋەوﯾــﺶ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﻧەﺗــەوەی ﻛــﻮردە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ.
ﻛﻮﺗﻠەﻛﺎری ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﻫەوﻟێﺮ ﭘەرە دەﺳﺘێﻨێﺖ وﺷ /ھوﻟﺮ -داﻧر ﺣﻮﺳﻦ ﺗﺎ دێﺖ ﻛﻮﺗﻠەﻛﺎری ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﻫەوﻟێﺮ ﭘەرە دەﺳﺘێﻨێﺖ و ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎژێڕواﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑە ﺑڕﯾﺎری رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە و ﺑەﺑێ ﻫەڵﺒﮋاردن ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزﻧە و راﯾەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛە ﮔەورەﺗﺮ دەﺑﻦ. دوای ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ ﺑــەرەو ﻫەڵﻜﺸــﺎن ﭼــﻮون ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە دەرەوەی ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﺋﯿــﺮادەی رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێــﺮی ﻫێﺰەﻛــە ،ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ رێﻜﺨــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔــﯚڕان ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧﺎﻧــە ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ وەك ﺑﺎژێڕواﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێﺮ دﯾﺎری ﻛﺮد. ﭘێــﺶ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــﺮزۆ ﻣەﺟﯿﺪ ﺑﺎژێڕواﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﺑــﻮو ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮدا ،ﺑــەاڵم ﻧﺎوﺑــﺮاو دوای دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ وەك ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎر، دەﺑــﻮو ﺑﺎژێڕواﻧێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﻟــە ﺷﻮێﻨەﻛەﯾﺪاﻫەڵﺒﮋێﺮدرێﺖ. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻫەڵﺴــﻮوڕاوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﻛە ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻧەزاﻧــﯽ ﻟــەم راﭘﯚرﺗەدا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﻧﺎوەﻛــەی ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛــﺮد ،دوای ﻻﭼﻮوﻧــﯽ ﺑــﺮزۆ ﻣەﺟﯿــﺪ و ﭼﻮوﻧــﯽ ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣــﺎن، ﻫەڵﺴــﻮوڕاو و ﺑﺎزﻧەواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﻟە ﻫەوﻟێــﺮ ،ﻧﯿﺎزی ﺋەوەﯾــﺎن ﻫەﺑﻮو ﻟە رێﮕــەی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەوە ﺑﺎژێڕواﻧێﻜــﯽ ﻧﻮێ دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ 25 ﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎزﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎزﻧــەی ﻫەﯾە ،ﻟــە ﺧــﻮار ﺑﺎز راﯾەڵــەی ﺑﭽــﻮوك ﺑﭽــﻮوك ﻫــەن، ﻧــەﻛﺎن ﺑﺎزﻧــەﻛﺎن ﻫەرﯾــەك ﻟــە راﯾەڵــە و ﺑﺎز ﺳــەر ﺑــە ﻛﻮﺗﻠەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاون ﻟــە ﻧــﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــەدا ،وەك ﻫەڵﺴــﻮوڕاوەﻛەی ﮔــﯚڕان ﺑﺎﺳــﯽ ﻛــﺮد ،ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد، ﻛﻮﺗﻠــەﻛﺎری و دەﺳــﺘەﮔەرﯾﯽ ﻟەﻧــﺎو رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــەدا ﻫەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ ﻫەﯾــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭼەﻧــﺪ ﺑﺎزﻧــەدا ﻛە ﺳــەر ﺑە ﻛﻮﺗﻠەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاون ﺋەوەﻧــﺪەی ﭘەﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﯾــەك دەﺳــﺖ دەﻧﮕــﯽ ﻧەﻫێﻨــﺎوە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﺗﺮ ﺑە ﺳــەدان دەﻧﮕــﯽ ﻫێﻨــﺎوە ،ﺋەوەش ﻧەﯾەش ﺑﺎزﻧەﯾەش ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺋــەو ﺑﺎز ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪێﻜــﯽ
ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛﺎت ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎژێــڕوان ﺑــە ﭼەﻧــﺪ ﺷــێﻮەﯾەك دەﺑێــﺖ ،ﺑــە ﻫەڵﺒــﮋاردن ﯾــﺎن ﻛەﺳــﯽ دووەم ،ﻟــە دوا ﻗﯚﻧﺎﻏﯿﺸــﺪا ﺑــە ﺑڕﯾــﺎر دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن دەﻛﺮێــﺖ. ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﺑﺎزﻧەواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮو ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫەﻧــﮕﺎوی ﯾەﻛــەم ﻟەﺑــەر ﺑﮕﯿﺮێــﺖ ﻛــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە .ﺑــەاڵم ﻟەﻻﯾــەن ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎوە ﺧﻮاﺳــﺘەﻛەﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﻧەﮔﯿــﺮا و راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘەﻛە دﯾﺎری ﻛﺮد. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻓﺘــەی ﻧــەوان و ﺑﺎزﻧــە راﺑــﺮدوودا ،ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﺑﺎز ﻫەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ، ﻫەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﺋﯿﻤــﺰا ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردن ﺑــﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎژێڕواﻧــﯽ ﺷــﺎرەﻛە دەﺳــﺖ ﭘێﻜــﺮدووە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت وەك ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ رەﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﺑڕﯾﺎری داﻧﺎﻧــﯽ ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ وەك ﺑﺎژێــڕوان و 27ﻫەڵﺴــﻮوڕاو ﻛــە ﻟــە ﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا 9 ﺑﺎزﻧەوان ﻫەﯾە واژۆﯾﺎن ﻛﺮدووە“. ﺑﺎزﻧە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ دوو ﻫەﻓﺘــە ﻟەﻣەوﺑــەر ،ﺑﺎزاﻧــەوان و ﻫەڵﺴــﻮوڕاوەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێــﺮی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ،ﺳــەرداﻧﯽ ﻣەﻛــﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧﯿــﺎن ﻟــە ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﻟەﮔەڵ رێﻜﺨــەری ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﺗﺎوﺗــﻮێ ﺑﻜــەن و ﯾﺎداﺷــﺘﻨﺎﻣەﻛەی ﭘێﺒــﺪەن، ﺑــەاڵم ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻟەﮔەڵﯿﺎن ﻛــﯚ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە و ﻣﺴــﺘەﻓﺎی ﺳــەﯾﺪ ﻗﺎدرﻟەﮔەڵﯿﺎنداﻧﯿﺸﺘﻮوە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧــﺎو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــە ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ﻛــە ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەدا ﻧــەوان و ﻫەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﺑﺎزﻧــە ﺑﺎز ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ،ﺑــە ﻣﺴــﺘەﻓﺎی ﺳــەﯾﺪ ﻗﺎدرﯾــﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﺋــەوان ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻛﺮاوەﺗــە ﺑﺎژێــڕوان ،ﺑەڵﻜــﻮ دەﯾﺎﻧەوێــﺖ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎژێــڕوان ﺑە
ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔﯚڕان ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧﺎﻧە ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘﯽ وەك ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﺷﺎری ﻫەوﻟێﺮ دﯾﺎری ﻛﺮد دﯾﺎرﯾﻜﺮاوﻛﺮدووە. ﺋەو ﻫەڵﺴــﻮوڕاوەی ﮔﯚڕان ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ”ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺎزﻧە و راﯾەڵــەﻛﺎن ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــە ﻫەڵﺒــﮋاردن دەﻛــﺮد ﺑــﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎژێــڕوان، ﺑــەاڵم ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ رێﻜﺨــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ،ﺑﺎژێڕواﻧێﻚ ﺑﯚ ﻫەوﻟێﺮ دﯾﺎری ﻛﺮا“. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭗ و ﭘەﯾــڕەوی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان
ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﺑەﭘێــﯽ ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەﺑێﺖ. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻫــەر ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەدا ﺑــﺎس ﻟــە ﻛﻮﺗﻠــەﻛﺎری و دەﺳــﺘەﮔەری ﻟەﻧــﺎو رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﻛــﺮاوە و ﻟــە ﻣﺴــﺘەﻓﺎی ﺳــەﯾﺪ ﻗﺎدرﯾــﺶ ﭘێــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪوون ﻫــەر ﻛەﺳــێﻚ ﻛﻮﺗﻠەﻛﺎری ﺑﻜﺎت دەﺳﺘﯽ دەﺑڕﯾﻦ“. ﻫێﻤــﻦ ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺑﺎزﻧەواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﻟە ﻫەوﻟێــﺮ ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن و ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﻮﺗﻠــە و ﻛﻮﺗﻠــەﻛﺎری ﻟەﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻟــەوە ﻛﺮدەوە ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ ﻛﻮﺗﻠــەﻛﺎری ﻧﯿﯿە ،ﺑــەاڵم ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ وادا ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﮔــﯚڕان دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟەواﻧەﯾــە ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻟــە دەرەوەی رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎن ﻫەﺑــﻦ و ﺑﯿﺎﻧەوێﺖ ﺧەڵﻜﺎﻧێــﻚ ﻟەﻧﺎو رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن ﺑﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەیﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ“. رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ دوا ﺑــەدوای ﺗەﺷــەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻣــەڕ ﻟــە ﺑەدواداﭼــﻮون ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەﻛﺎن و ﻫەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﮔەورەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﻮﺗﻠــە و ﻛﻮﺗﻠەﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﺑــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ژووری ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﮔــﯚڕان ﻟە ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەوە ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﻫەوﻟێﺮ و ﺑﺎزﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﻟەﮔەڵ ﺑﺎزﻧــە دەﻛﺎت. ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﮔــەڵ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻫێﺰەﻛــە ﻛﺮدووە ﺑﺎزﻧــە ﺑﺎز و ﺑڕﯾﺎرﯾﺸــە ﻫــەر رۆژە و ﻟەﮔــەڵ ﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺎزﻧــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﺑﺎز
ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﻜﺎت. ﻫێﻤــﻦ ﻣﺤەﻣــەد دەڵــێ ”ﺋێﻤــە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺧﯚڕێﻜﺨﺴــنت و ﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧﺪاﯾــﻦ، ﺑﺎزﻧــە ﺑەﻫێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﺎز ﺑﯚ ﻫێﺰێﻜــﯽ ﻧﻮێــﯽ وەك ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە وا ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺑــە ﺗــەواوی ﺧــﯚی رێﻜﺒﺨــﺎت“ .ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــﯽ ﻛــﺮد ﻛــە ﻧﺎردﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەوە ﻧــە ﺑﺎزﻧــە ﻟەﺳــەر داواﻛﺎری زۆرﯾﻨــەی ﺑﺎز و راﯾەڵــەﻛﺎن ﺑــﻮوە ،ﻛــە ﻟــە دوا ﻧەواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێﺮ ﺑﺎزﻧە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺑﺎز ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ داواﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ﻟﯿﮋﻧەﯾــەك ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ رێﻜﺨﺴــنت ﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎزﻧــە و ﺑەﻫێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﺎز ﻫەوﻟێﺮﭘێﻜﺒﻬێرنێﺖ. ﻟﯿﮋﻧەﻛــە، ﻛﺎری ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋەرﻛــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﻫﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧــە، ﺋەﮔــەر ﻧەﺗﻮاﻧــﺮا ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ،دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەﯾــە ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوەی ﺗــەواو ﺑــﻜﺎت و ﺗەﻧﺎﻧــەت دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﮕﯚڕێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺑﺎزﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﺎز دەرﻛــەوت ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن راﺑﭙەڕێﻨــﻦ ﯾــﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﯽ ﻟــە راﭘەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻛــەن وەك ﺑﺎزاﻧــەوان و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ راﯾەڵەﻛﺎن“. ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری رێﻜﺨــەری
ﮔﺸــﺘﯽ ﮔــﯚڕان ،ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏــەدا دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە ،ﺑە ﻣەرﺟێــﻚ ﻫەﻣﻮوان ﻫــﺎوﻛﺎری ﺑﻜــەن ﻟــە ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﺪا .ﮔــﯚڕان ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻟــە ﭘێﺸــە ،ﻫــەر ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛــﺮدن ﻟەﺳــەر ﻛﺎﺑﯿﻨــەی داﻫﺎﺗــﻮو ،ﻫــەم ﻟــە ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن و ﭘﺮﺳــە ﻫەﻧﻮوﻛەﯾﯿەﻛﺎن“. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە رێﺒﯿــﻦ ﻋﻮﻣــەر ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ژووری ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــەوە ﻛــﺮدەوە، دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ وەك ﺑﺎژێڕواﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ”ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛﺎﺗﯿﯿــە“ و ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋەﻣﺴــﺎڵ دوو ﻫەڵﺒﮋاردمنــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾــە ﻧەﺗﻮاﻧــﺮاوە ﻫەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺳــﺎز ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﭘــﺎش رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛﺎرەﻛﺎن ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑــﯚ ﺑﺎژێــڕوان دەﻛەﯾﻦ“. ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿــﯽ ﺑﺎزﻧــە و راﯾەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری داﻧﺎﻧــﯽ ﻛﺎوە ﻣﻮﻓﺘــﯽ وەك ﺑﺎژێــڕوان ،ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟەواﻧەﯾــە ﯾــەك دواﻧێــﻚ ﻫەﺑــﻦ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــﺎن ﻫەﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺋێﻤــە دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎن ﺑﻮەﺳــﺘﯿﻦ و ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﻟــە ﻫــەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑێــﺖ ،ﺋێﻤــە ﻟەﮔەڵﯿﺪاﯾﻦ“.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺗﺎﻛ ﻛﻮرﺳﯿﯿﻛی ﺋﺎراﺳﺘی ﺳﯿم ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت وﺷ/ھوﻟﺮ
21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ راﺑﺮدوو ﻫەردوو ﺣﺰﺑﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻟە ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ 21ی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻛﺮێﻜﺎران و رەﻧﺠﺪەران وەك ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯽ ﺑە ﻟﯿﺴﺘﯽ ”ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳێﯿەم“ ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون ،ﻟەﮔەڵ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻫەڵﺒﮋاردن ﻛە ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺑﯚ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘﯿﯿەﻛە ﻣﺴﯚﮔەر ﻛﺮد، ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧێﻮان ﻫەردوو ﭘﺎرﺗەﻛە ،ﺑەاڵم ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎن دەڵێ ”ﻫﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛامن ﻧﯿﯿە“. ﺑەﭘێــﯽ ﭼەﻧــﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ”وﺷــە“ ﻫــەردوو ﺣﺰﺑــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن و ﻛﺮێــﻜﺎران، ﻟەﺳــەر ﺗﺎﻛــە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﻛێﺸــەوە ،ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛە ﺑــەر ”ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﻛﺎﻣــەﻻ“ ﻛــە ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــە و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﻧﯿﮕەران
ﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾــە دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ﺋەﮔــەر ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﻧﻮێﻨەرﯾﺎن ﭘێــﺪرا ،ﺑــەر زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﺑﻜەوێ، ﺑەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران ﺧﯚی ﻟەو رێﻜﻜەوﺗﻨە دەدزێﺘەوە. ﻫــەر ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ﻫــەردوو ﺣــﺰب ﺑڕﯾــﺎر واﺑــﻮو
ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﻫــەر ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺎن ﮔەﯾﺸــﺘە ﭘەرﻟەﻣــﺎن دوای دوو ﺳــﺎڵ دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺑﻜێﺸــێﺘەوە و ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺗــﺮ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑﮕﺮێﺘــەوە ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﺗﺮﺳــﯽ ﻫەﯾــە
ﻟــەوەی دوورﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﺎﻣــەﻻ ﺑــﯚ ﺋــەوە ﺑێ ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﭘﺎﺷــﮕەز ﺑێﺘەوە. زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺣﺰﺑــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﺑــﯚ رەواﻧﺪﻧــەوەی ﺗﺮﺳــەﻛەی
دەﯾــەوێ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎﻣــەﻻ ،ﻫﯿﻮا ﺳــەﯾﺪ ﺳــەﻟﯿﻢ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﺋــەوان ﺑﭽێﺘــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﺋەﮔــەر ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزارﯾﺸــﯿﺎن ﭘێــﺪرا ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﻛﺎﻣــەﻻ وەرﯾﺒﮕــﺮێ ،ﺑــەاڵم ﻛﺎﻣــەﻻ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەدا ﻧﯿﯿــە ﻟەﺑــەر دوو ﻫــﯚ ،ﯾەﻛــەم ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــەوەی ﻫێﺸــﺘﺎ روون ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﻛﺎﺑﯿﻨــەی 8ﻫﯿــﭻ ﭘﯚﺳــﺘێﻜﯽ وەزارﯾــﯽ ﺑــە زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن دەدرێﺘــەوە ﯾﺎﺧــﯚ ﻧــﺎ ،ﻟــە ﺋەﮔــەری ﭘێﺪاﻧــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزارﯾــﺶ ،ﺋﺎﯾــﺎ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﺳــﺎزش ﻟــە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧەوەی ﺳــەﻋﺪ ﺧﺎﻟﯿــﺪ دەﻛﺎت ﻛــە ﻣــﺎوەی دوو ﻛﺎﺑﯿﻨەﯾــە ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻫەرێﻢ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽﻫەﯾە.
ﻫــﯚی دووەم ﺋەوەﯾــە ﺋەﮔــەر ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــە ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران و رەﻧﺠــﺪەران ﻧــەدرا ،ﺋﺎﺧﯚ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی ﻧەزاﻫــە ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧــﻮەر ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎﻧەوە ﺑەڕێــﻮە دەﺑــﺮێ دەدرێﺘــە ﻛﺎﻣــەﻻ ،ﻛــە ﺋــەم ﻫﯚﻛﺎرەﯾــﺎن ﺗــەواو ﺋﺎڵــﯚزە ﺑەو ﭘێﯿــەی ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘە رەزاﻣەﻧــﺪی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺸــﯽ دەوێ ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛەﻣــەﻻ دوور دەﮔــﺮێ ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﺑەر ﻟە ﻫەﻟﺒﮋاردن. ﻫﯿــﻮا ﺳــەﯾﺪ ﺳــەﻟﯿﻢ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەك
5
ﻟــە ﻧێﻮامنﺎﻧــﺪا ﻧەﺑﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧــﺪ دەﻧﮕێــﻚ ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﻛﺎﻣــەﻻ ﻟــە ﭘێﺸــەوەی ﺑەﻧــﺪە ﺑــﻮوە و ﺑــﻮوە ﺑە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎر .ﻟــە ﺑــﺎرەی ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ،ﺳــەﻟﯿﻢ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﻫــەر ﺣﺰﺑێﻜــامن ﺗﻮاﻧــﯽ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑﺒﺎﺗــەوە، ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ ﯾەﻛەﻣــﺪا ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری دەﻛﺎت و ﭘﺎﺷــﺎن دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎر دەﻛێﺸــﺘەوە و ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺗــﺮ دەﺑێﺘــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎر ،ﺋەﮔــەر ﺑەﺷﺪارﯾﺸــامن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛﺮد ﻟەﺳــەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧەﻛە و وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﭼﯚﻧــﯽ داﺑــەش ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﻧێﻮامنﺎن.
ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﻮار ﻫەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﻫەﯾە وﺷ / ھوﻟﺮ .رﺒﯿﻦ ﻟەﮔەڵ ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ دەرﺑﺎزﺑﻮون ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﻛﺮێ و ﻓﺮە دەواﻣﯽ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻫەزاران ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕﺎی ﻧﻮێ ﻫەﯾە .رێﻜﺨﺮاوێﻜﯿﺶ ﭘێﺸﻨﯿﺎز دەﻛﺎت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﻧەﻫێﺸﺘﻨﯽ ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوارﯾﺪاﺑﻜەن. ﺧﻮێﻨــﺪەواری و ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑــەردەم ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺧێــﺮا ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﯾﯿــە ،ﻛــە رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺑــﯚ ﭘﺮﺳــە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﻫــﺎوﻛﺎری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮﻣﯿﯿەﻛﺎنﺋەﻧﺠﺎﻣﯽداوە. رێﻜﺨﺮاوەﻛــە ﻟــە راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــنت ﺑــە ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﭘــەروەردەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ،داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ 33ﺳــﺎڵﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ڕوو ،ﺷــﯿﻜﺎری ﺑﯚ ﻛﺮدووە. ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗەﻛــە ،ﻟــە ﻣــﺎوەی 33 ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ،ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧێﻜﯽ ﮔــەورە ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ رووی داوە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1980ﺗــﺎ ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1980-1981 1981 1990ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە 1990-1991 1991 ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــەدا ،ﺳــﺎڵ ﺑە ﺳــﺎڵ ﺑەرەو داﻛﺸﺎن ﭼﻮوە. ﺋﺎﻣــﺎرەﻛﺎن رووﻧــﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ﻟــە 1980ﺑــە 1980-1981 ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1981 دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﻫــەزار و 29ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻫەﺑــﻮون ﻛــە 140ﻫــەزار و 141ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧــﺪا دەﯾﺎﻧﺨﻮێﻨــﺪ ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1990دا ژﻣــﺎرەی 1990-1991دا ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1991 ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑــﯚ 681ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە داﺑەزﯾــﻮە و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ژﻣــﺎرەی ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران ﺑــﯚ 201ﻫــەزار و 671 ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. راﭘﯚرﺗەﻛــە ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛــﺮدووە ،ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﭼــﯽ زەرﻣﻠێﯿﺎﻧــەی ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨﺎن ﺑــﯚ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەرێﻨــﯽ ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــەدا ﻫەﺑــﻮوە ،ﺑەﻫــﯚی ﺋەوەی ﻟــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧــەی وێــﺮان ﻛــﺮان ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە، ﺑــەاڵم ﺑــە ﻫﺎﺗﻨــﯽ ﮔﻮﻧﺪﻧﯿﺸــﻨﺎن ﺑــﯚ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺷــﺎر ،ﺑەﻫــﯚی ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ
ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەوە ﻟــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺷــﺎرە ﮔەورەﻛﺎﻧــﺪا ،دەرﻓەﺗــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿــﺎن ﺑﯚ رەﺧﺴــﺎوە و ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨﺪەوارﯾﺪاﻛﺮدووە. رێﻜﺨﺮاوەﻛــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــﯚ ﺋــەوەش دەﻛﺎت ،ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﻟــە ﻣﺎوەی ﺳــﺎاڵﻧﯽ 1981دا ،ﭘــﱰ ﻟــە 1981-1991دا، ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1991 300ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻫەوﻟێــﺮ داﺧــﺮاون ،ﺑەاڵم ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﺑــە رێﮋەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﺑــەرەو ﻫەڵﻜﺸــﺎن ﭼﻮوە. ﻟــە دوای ﺳــﺎڵﯽ 1991و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1992دا ،ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ، 1992دا، ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻧــﻮێ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دێﺘــە ﻛﺎﯾــەوە، ﺋــەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺗەواو ﻟەﺳــەر ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێﺮ دروﺳﺖ دەﻛەن. ﻟــە ﯾەﻛــەم ﺳــﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﻛــﻮرددا ،ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ،1991ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ،1991-1992 1992 ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ،ﻟــە 681ەوە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەوە ﺑــﯚ 589 681ەوە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە داﺑەزﯾــﻮە ،ﻟە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﺪا 10ەوە 10،177ەوە ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻟــە 177 9،491ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ژﻣــﺎرەی ﺑــﯚ 491 201ەوە ﺑــﯚ 201،671ەوە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿــﺶ ﻟــە 671 190ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﻟــە ﻛﻮرﺗــﯽ داوە. 190،033 033 واﺗە ﻟە ﯾەﻛــەم ﺳــﺎڵﯽ ﺧﯚﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێﺮ، 92ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە داﺧــﺮاوە و 686 11ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرﯾــﺶ ﻟــە 11،638 ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و 638 ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﺧﻮێﻨــﺪن داﺑــڕاون .ﺑــەاڵم ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ دواﺗــﺮدا ،ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1992ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و 1992-1993 1993 ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن و ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن و ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران ﺑــەرەو ﻫەڵﻜﺸﺎنﭼﻮوەﺗەوە. ﺋﺎﻣــﺎرەﻛﺎن ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدەن ﻟە ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺳــەرەﺗﺎی ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﺗــﺎ ﺳــﺎڵﯽ
ﯾﻛﻚ ﻟ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرﺰﮔﺎی ھوﻟﺮ ..ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓر :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
1996ﻫەڵﻜﺸــﺎن 1996-1997 ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1997 و داﻛﺸــﺎﻧﯽ ﮔــەورە ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ،ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن و ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران رووی داوە ،ﺑــەاڵم ﻟــەو ﺳــﺎڵە ﺑــەدواوە ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑەﻛــﯚی ﭘێﻜﻬێﻨــەرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺳــﺎڵ ﺑــە ﺳــﺎڵ ﺑەرەو ﻫەڵﻜﺸﺎن ﭼﻮوە. 1994دا، 1994-1995دا، ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1995 ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ،ﺑــەرەو 948ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺧﻮێﻨــﺪن ،ژﻣــﺎرەی 12ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و 12،567 ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن 567 201،323 201 ژﻣــﺎرەی ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران 323 ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎر ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ دواﺗــﺮی ﺧﻮێﻨﺪﻧــﺪا ،ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑــﯚ 668ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و 10،320 10 ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯿﺶ ﺑــﯚ 320 ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿــﺶ ﺑــﯚ 191ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ داﺑەزﯾﻮە. 191،199 199 ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻟــە 1994دا ،ﺑــە 1994-1995دا، ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1995 رەوﺷــێﻜﯽ ﺧﺮاﭘــﱰ ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﯾەﻛەم ﺳــﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗێﭙەڕ ﺑــﻮوە ،ﻫەﻣــﻮو ﺋــەوەش ﺑەﻫﯚی ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرﺗێﻜەرێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،ﻟەواﻧــە ﺗەﺷــەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﮔەﻣــﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺳــەر ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻋێﺮاﻗەوە. ﺑــەاڵم وەك ﺋﺎﻣــﺎر و داﺗــﺎﻛﺎن دەرﯾﺪەﺧــەن ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە
ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1996ﺑــەدواوە، 1996-1997 ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 1997 وردە وردە ﺑــەرەو ﮔەﺷــەﻛﺮدن و ﻫەڵﻜﺸــﺎن ﭼﻮوە .ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛە ﻟەو ﺳــﺎڵەدا ،ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ،ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن و ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران ﺗێﻜــڕا ﺑەرەو ﮔەﺷەﺳەﻧﺪن رۆﯾﺸﺘﻮوە. ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗەﻛــەی رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ،ﻫەڵﺸــﻜﺎن ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻟــە ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮدا ﺑــﯚ 2012-2013 2012 ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 2013 ﺑــە رادەﯾەﻛــە ﻛــە ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑــﯚ 2ﻫەزار و 250ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺧﻮێﻨــﺪن و ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﺑــﯚ 35ﻫــەزار و 670 ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ژﻣــﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿــﺶ ﺑــﯚ 534ﻫــەزار و 693ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎر ﻫەڵﻜﺸﺎوە. راﭘﯚرﺗەﻛــە ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋــەوەش دەﻛﺎت، وێــڕای ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ 6ﻫــەزار و 738 ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺗەﻧﯿــﺎ 4ﻫەزار و 886ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﺧــﺎوەن ﺑﯿﻨــﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻫــەزار و 848ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﺑﯿﻨــﺎی ﻛﺮێــﺪان ﯾــﺎن ﻣﯿﻮاﻧــﻦ ،ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێﺮﯾﺸــﺪا ،ﻟەﻛــﯚی 2ﻫــەزار و 250 ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧﺪی ﺧﻮێﻨــﺪن ،ﻫەزار و 670ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﺑﯿﻨــﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻫەﯾــە و 577ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾــﺎن ﻟە ﺑﯿﻨﺎی ﻛﺮێ ﯾﺎن ﻣﯿﻮاﻧﺪان. ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛێﺸــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــەردەم ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨــﺪەواری ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺑەﻫــﯚی ﻛەﻣــﯽ ژﻣــﺎرەی
ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــەوە ،ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﭘــﱰ ﻟە دەواﻣێﻜﯿــﺎن ﺗێﺪا دەﻛﺮێــﺖ .ﺑــﯚ منﻮوﻧە ،ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﻟــە ﻛــﯚی ﺷــەش ﻫــەزار و 738ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەدا، ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼــﻮار ﻫــەزار و 453ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﯾــەك دەواﻣﯿــﺎن ﺗێــﺪا دەﻛﺮێــﺖ و ﺋەواﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻛــە ژﻣﺎرەﯾــﺎن دوو ﻫــەزار و 282ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە دەﺑێــﺖ ،دوو دەوام ﯾــﺎن ﺳــێ دەوام و ﭼــﻮار دەواﻣﯿــﺎن ﺗێــﺪا دەﻛﺮێــﺖ و ﻟــەو رێﮋەﯾەﺷــﺪا ﺑەدﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی 694ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮدا ﭘــﱰ ﻟــە دەواﻣێﻜﯿﺎن ﺗێﺪا دەﻛﺮێﺖ. ﻛەواﺗــە ﺋەﮔــەر ﺗەﻧﯿــﺎ ﻫەوڵــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑﺪرێــﺖ ،واﺗــە ﺋەﮔەر ﺗەﻧﯿــﺎ ﻫــەوڵ ﺑﺪرێــﺖ دەواﻣــﯽ ﻛــﯚی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە ﯾــەك دەواﻣﯽ و ﻫەﻣــﻮو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑﻜﺮێــﻦ ﺑــە ﺧــﺎوەن ﺑﯿﻨــﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭼــﻮار ﻫــەزار و 130 ﺑﯿﻨــﺎی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺧﻮێﻨﺪن ﻫەﯾــە و ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێﺮﯾﺸــﺪا ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ دەرﺑﺎزﺑﻮون ﻟە ﺑــێ ﺑﯿﻨﺎﯾەﯾــﯽ و ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭼەﻧــﺪ دەواﻣــﯽ ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾەﻛــﺪا، ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻫــەزار و 271ﺑﯿﻨﺎﯾــەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺧﻮێﻨﺪنﻫەﯾە. رێﻜﺨﺮاوەﻛــە ،ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛــﺮدووە، ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،رێــﮋەی
ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری ﺑــەرەو ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوە ﺑــﺮدووە ،ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدەن، رێــﮋەی ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ﭘــﱰە ﻟــە رێــﮋەی ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری ﻟــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺷــﺎرە ﮔەورەﻛﺎﻧــﺪا .ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە رێﻜﺨــﺮاوی ﻧﺎوﺑــﺮاو ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛەﯾــﺪا ،ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﻛــﺮدووە،
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە رێﮕــەی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑــﻜﺎت ﺑــە ﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟە ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا.
1992ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێﺮ 1992-2013 ﺋﺎﻣﺎر و داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﻧێﻮان ﺳﺎاڵﻧﯽ 2013
ÄdÂâËÊ_ Ñð¹@k
ÒÏg@½e
ÒÏg@½e
Ä?g@µdÂâËÊ_ ÒÏg@½e
ÐÁ@ @Kʱ
½@½ Ä@Ë@LkÙ
* .66/ .66.
256
6\16.
.6-\-00
* .660 .66/
3.5
.-\/31
.6/\3-.
* .661 .660
345
..\/-4
//.\.61
* .662 .661
615
./\234
/-.\0/0
.663*.662
335
.-\0/-
.6.\.66
* .664 .663
463
./\-//
/-/\5./
* .665 .664
522
.0\20/
//1\-0/
* .666 .665
60/
.1\243
/11\52-
* /--- .666
.\-20
.2\-5-
/4-\04-
* /--. /---
.\.66
.2\.62
/56\.51
* /--/ /--.
.\/.0
.3\046
/5-\344
* /--0 /--/
.\/64
.4\1./
0/-\/21
/--1*/--0
.\1/-
.6\.1
020\4-.
* /--2 /--1
.\21.
/-\241
04-\2.1
* /--3 /--2
.\243
//\-21
06-\1.0
/--4*/--3
.\512
/2\056
1/5\566
/--5*/--4
.\631
/5\1./
121\---
/--6*/--5
.\61/
/4\0.2
123\6/4
* /-.- /--6
/\--0
0-\004
156\.25
* /-.. /-.-
/\-63
0.\.4/
2-6\6--
/-./*/-..
/\.3.
0/\141
2//\16-
/-.0*/-./
/\/2-
02\34-
201\360
6
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رۆژﻧﺎﻣەی ”ﻧﻮودەم“ دەﺑێﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن
24
ﺳەﻧﮓ ﻓەﻟﺴەﻓەیﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی
وﺷ / رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن
)) 2ﻟە (3
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ دەروازەی ﺳێامﻟﻜﺎ رێﮕﺮی ﺑﯚ ﭼﻮوﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”ﻧﻮودەم“ ﺑﯚ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺋەﺣﻤــەد ﻋەﮔﯿــﺪ ﺳەرﻧﻮوﺳــەری ﺑەﺷــﯽ ﻛــﻮردی رۆژﻧﺎﻣــەی ﻧــﻮودەم ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ”ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ دەروازەی ﺳــێامﻟﻜﺎی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﮕــﺮی ﻟــە ﻧﺎردﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻛەﻣــﺎن ﻟــە دەروازەی ﺳــێامﻟﻜﺎوە ﺑﯚ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەن ،ﻫــﯚی رێﮕﺮﯾﯿەﻛــە ﺋەوەﯾــە ﻛــە PYDرێﮕــە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﺋەﻟﭙﺎرﺗﯽ ﻧﺎدات ﺑﭽێﺘە رۆژﺋﺎواوە“. 11ی ﺋــەو ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر ﻟــە رۆژی 11ی ﻣﺎﻧﮕــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ دەروازەی ﺳــێامﻟﻜﺎی ﺳــەر ﺑــە دەﺳــﺘەی ﺑــﺎاڵی ﻛــﻮردی ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﻟــە ﺑــەردەم ﭼﻮوﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ﻧــﻮودەم
ﺑــﯚ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم داوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻣﯚڵەت ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋﺎزاد ﺳــەرﺑە دەﺳــﺘەی ﺑــﺎاڵی ﻛــﻮردی، ﻛێﺸەﻛە ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮا. ﻧــﻮودەم رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾە و دەزﮔﺎی ﻧــﻮودەم ﺑــﯚ راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻣﺎﻧﮕــﯽ دووﺟــﺎر دەرﯾــﺪەﻛﺎت ،ﺋــەو رۆژﻧﺎﻣەﯾــە ﺑــە ﻫــەردوو زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑــﯽ ﻟــە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧــەی ﺧﺎﻧــﯽ ﻟــە دﻫــﯚك ﭼــﺎپ و ﺑــاڵو دەﻛﺮێﺘەوە. ژﻣــﺎرەی ﺳــﻔﺮی رۆژﻧﺎﻣــەی ﻧــﻮودەم ﻟــە 15ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋﺎﯾــﺎری 2013ﺑــاڵو ﻛﺮاﯾــەوە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ 12ژﻣــﺎرەی ﻟێ ﭼﺎپ ﻛﺮاوە.
ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽﺟﯿﺎوازﻟەﺑﺎرەیراﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽﻛﺎﺗﯽﻟەرۆژﺋﺎوا
ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﭘەﯾەدە و ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﺳەد ﭘێﻜەوە ﻟە ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚن
وﺷ/ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ -رۆدی ﺣﺳن ﭘﺴﭙﯚڕێﻚ ﭘێﯽ واﯾە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎﺗﯿﯿەﻛەی رۆژﺋﺎوا ﻧﯿﯿە و ﭘەﯾەدە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻜﯽ ﻫێﻨﺎوە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛﻮردی ﻟەﮔەڵﯽ ﻧﯿﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ﺣﺰﺑێﻜﯽ دﯾﻜﯚری ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑەﺷﺪارن، ﺑەاڵم ﺳەرۆﻛﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛﻮردی ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺑە ﺑﺎش دەزاﻧێ ،ﻫەرﭼەﻧﺪە رەﺧﻨەی ﻟە ﺑەﺷﺪارﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻫەردوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛﻮردی دەﮔﺮێ. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎﺗﯿــﯽ رۆژﺋــﺎوای 12ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رۆژی 12ی ﻧﯚﭬێﻤﺒــەری 2013ﻟــە ﺷــﺎری ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات PYDﻫﺎﺗــە راﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﻛﺎرداﻧــەوەی زۆری ﺑــە دوای ﺧﯚﯾــﺪا ﻫێﻨــﺎ .ﻫﯚﺷــەﻧﮓ ﺋﯚﺳــێ ﻧﻮوﺳــەری ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟــە ﺑﻮاری ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻫەﻟﻮﻣەرﺟــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽﻛﺎﺗﯽ. ﺋﯚﺳــێ ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﻧﯿﯿــە .،ﻫەروﻫــﺎ PYDﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛــەی ﭘێــﻚ ﻫێﻨــﺎوە و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻛــﻮردی
ﻟەﮔەڵــﯽ ﺑەﺷــﺪار ﻧﯿــﻦ ،ﺑﮕــﺮە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﭽــﻮوك ﻛــە وەك PYDوە دروﺳــﺖ دﯾﻜــﯚر ﻟەﻻﯾــەن PYDوە ﻛــﺮاون و ﻫێرناوﻧەﺗــەوە ﻧــﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛە“. ﺑــەاڵم ژﯾــﺎن ﺑەدرﺧــﺎن ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛــﻮردی ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەﻛﺎن- ﯾﺎﺳــﺎ دەڵێ ،ﻛــﻮردی رۆژﺋﺎوا ﭘێﻮﺳــﺘﯽ ﺑــە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯿــەك ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە دوای داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﮔەﻟــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘەی ﺑــﺎاڵی ﻛــﻮردی ،راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕە. ﺑەدرﺧــﺎن ﻛــە ﺑــﺎرەﮔﺎی ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەی
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر
ﻟــە ﺷــﺎری ﺑﯚﻧــﯽ ﺋەڵامﻧﯿﺎﯾــە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەك زﯾﺎن ﺑە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد دەﮔەﯾەﻧێ ﻟــە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .،ﺑــەاڵم ﺑﺎﺷــﱰﺑﻮو ﻫــەردوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛــﻮردی ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوﻧﺎﯾــە ،ﺑﯚﯾە دەﺑــێ ﻫەﻣﻮو
ﻛــﻮردی ﻟــە دوا ﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺸــﺎﻧەوە ﺑەﻫــﯚی ﺗﺎﻛــڕەوی ﭘەﯾــەدە و ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ. ﻫەوﻟێﺮ. ﻣرﺟﻛﺎﻧﯽ ﺳرﻛوﺗﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ
PYDﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەیﭘێﻚ ﻫێﻨﺎوە و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛﻮردی ﻟەﮔەڵﯽ ﺑەﺷﺪار ﻧﯿﻦ ﻫەوڵێــﻚ ﺑﺨﺮێﺘە ﮔــەڕ ﺑﯚ ﺑەﺷــﺪاری ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﺗﯿﯿەﻛەدا“. ﻧﺰﯾﻜــەی ﭼــﻮار ﻣﺎﻧــﮓ ﺑﻮو ﻫــەردوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﮔەﻟــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﺑــﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ دەﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ
ﻛﺎﺗــﯽ رووﺑــەڕووی دژاﯾەﺗﯿــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەری دەرﺑــڕی و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾﺶ وەك ﻫەوڵێــﻚ ﺑــﯚ ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧــﯽ واڵﺗەﻛــە ﻧــﺎوی دەﺑــەن .ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ژﯾــﺎن ﺑەدرﺧــﺎن ﻛــە ﭘﺴــﭙﯚڕە ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە
ﻛــە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺑەﺳــﱰاوە ﺑــە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەوە ،ﺑﯚﯾــە دەﺑــێ دوورﺑــێ ﻟــە ﺗﺎﻛــڕەوی و ﻧﺎﺑــێ ﯾەك ﻫێــﺰ دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳــەردا ﺑﮕــﺮێ، ﻫەروەﻫــﺎ دەﺑــێ ﻛﻮرداﻧــﯽ رۆژﺋــﺎوا ﺑــڕوا ﻟــەﻻی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ﻛە ﺋەوان ﻟە دژی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﯿﻦ. ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗـــﯽ ﻟﮔـــڵ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ رژﻤﺪا ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎﺗﯿــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕاﮔەﯾەﻧــﺪرا ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد ﻟەﻧــﺎو ﻧەﭼــﻮوە و ﻫێﺸــﺘﺎ ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎ و دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﺳــەرﺑە ﺋەﺳــەد ﻟە ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﻣﺎوﻧەﺗــەوە و ﻓڕوﻛەﺧﺎﻧەی ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﻟــە دەﺳــﺘﯽ رژێﻤﺪاﯾــە .ﻫﯚﺷــەﻧﮓ ﺋﯚﺳــێ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە دەڵــێ ”ﺗﺎ رژێﻢ ﻧەڕووﺧــێ ،ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘــڕۆژەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەﺳــﺘەﻣە“. ﺋﯚﺳــێ ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە دەورووژێﻨــێ ﻛــە ﭼــﯚن ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ دادەﻣــەزرێ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا رژێﻢ ﻫێﺸﺘﺎ ﻟە ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ ﻣﺎوە“.
ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﺋــەو دەﻣــﺎرە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﺧــﻮازەی ﻟــە ﻧﺎﺧﯿﺪاﯾــە و ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و زەﺑــﺮ و زەﻧــﮓ و ﺟەﻧــﮓ و ﻛﺎوﻟﻜﺎرﯾﯿــەی ﻟێﻜەوﺗﻮوەﺗــەوە ،رەﮔێﻜــﯽ ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﯽ و ﺳــﯚز و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و وﯾــﮋدان و ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﺧﻮازﯾﺸــﯽ ﺗێﺪاﯾــە و ﻟــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋــەو ﻫەﺳــﺘەﯾﺪا ﻫــەر ﺑــەو ﻋەﻗڵــەی ﺗەﻛﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــەڕ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑــﺮەو ﭘێــﺪاوە ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺋﺎوڕ ﻟــە راﺑــﺮدووی ﺑﺪاﺗەوە و ﺋﺎﺳــەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎر و ﻛــﺮدەوە ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺒﯿﻨــێ و ﺑەﭼــﺎوی وﯾــﮋدان و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ ﻫەڵﺒﺴــەﻧﮕێﻨێ ،ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋــەو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﺎﻧەدا ﻛــە ﻟــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــەوە ﻫەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﺳــەرﻛﯚﻧەی وﯾــﮋدان ﻛــﺮدووە و ﺑﯿــﺮی ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺳــﻨﻮورێﻚ ﺑــﯚ ﺋــەو رەوﺗــە ﻧﺎﺷﺎﯾﺴــﺘەﯾە داﺑﻨــێ و ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﻫێﺰ و ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﻓﺸﺎر ﺑﺪۆزێﺘەوە. ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و ﺳــﯿام و ﺗەﻛﻨﯿــﻚ و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ زادەی ﺋــەم ﻫەﺳــﺘە ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧﯿﯿە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﯾە ،ﻛــە ﭘێﺪەﭼــێ ﻟەﮔــەڵ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر زەوی ﺋەو دوو ﻫەﺳــﺘەﯾﺶ )وەك ﺳــەرﭼﺎوەی ﺷــەڕ و ﺧێــﺮ( ﻟــە ﻧــﺎخ و ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿــﺪا دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻛﺮدﺑــێ .ﺋەوەﺗﺎ ﻟــە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻫەر ﺳــێ ﺋﺎﯾﻨــە ﺗەوﺣﯿﺪﯾﯿەﻛــەدا ﺑــﺎس ﻟــە ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻫــەردوو ﻛﻮڕەﻛــەی ﺋــﺎدەم و ﺣــەوا )ﻗﺎﺑﯿــﻞ و ﻫﺎﺑﯿــﻞ( دەﻛﺎ ﻛــە ﻟەﺳــەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــەك دەﺑێﺘــە ﻛێﺸــەﯾﺎن و ﺳــەرەﻧﺠﺎم ،وەك ﻟــە ﻗﻮرﺋﺎﻧــﺪا ﺑــﺎس ﻛــﺮاوە ،ﻗﺎﺑﯿﻞ )ﺑــەرەی ﺷــەڕ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی( ﻫەڕەﺷــەی ﻛﻮﺷــنت ﻟــە ﺑﺮاﻛــەی دەﻛﺎ: ﻫــەر دەﺗﻜــﻮژم .ﺑــەاڵم ﻫﺎﺑﯿــﻞ )ﺑــەرەی ﺧێــﺮ و ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی( ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــە ﺑەﻫەﻣﺎن زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی وەاڵﻣﯽ ﺑﺮاﻛــەی ﺑﺪاﺗــەوە و ﻫەوڵــﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺑــﺪا ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێــﯽ دەڵــێ ﺋەﮔەر ﺗــﯚ دەﺳــﺖ ﺑــﯚ ﻣــﻦ درێــﮋ ﺑﻜەﯾــﺖ ﺗــﺎ مبﻜــﻮژی ،ﺋــەوا ﻣــﻦ دەﺳــﺘﯽ ﻛﻮﺷــنت ﺑــﯚ ﺗﯚ درێــﮋ ﻧﺎﻛــەم ،ﻣﻦ ﻟــە ﺧــﻮای ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿــﺎن دەﺗﺮﺳــﻢ):ﻟﱧ ﺑﺴــﻄﺖ إﱄ ﻳــﺪك ﻟﺘﻘﺘﻠﻨــﻲ ﻣــﺎ أﻧــﺎ ﺑﺒﺎﺳــﻂ ﻳــﺪي إﻟﻴــﻚ ﻷﻗﺘﻠــﻚ إين .(28ﺋــەم ﭼﯿﺮۆﻛــە دەﻻﻟەﺗێﻜــﯽ اﳌﺎﺋﺪة.(28/ﺋــەم أﺧــﺎف اﻟﻠــﻪ رب اﻟﻌﺎﳌــني .اﳌﺎﺋﺪة/ رەﻣﺰﯾــﯽ ﻗﻮوڵــﯽ ﻫەﯾــە و دەﺑــﻮو ﻣﻮﺳــڵامﻧﺎن ﺋــەم ﭼﯿﺮۆﻛەﯾــﺎن ﺑەس ﺑﻮاﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪن و ﺑەﻛﻮﻟﺘﻮورﻛﺮدﻧــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﺪا ﺳــەرﻗﺎﻓڵە ﺑــﻦ ،ﻛەﭼــﯽ واﻗﯿﻌەﻛــە ﺗــەواو ﭘێﭽەواﻧەﯾــە و دەﮔﻤەﻧــﻦ ﺋــەو ﺑﯿﺮﻣەﻧــﺪ و زاﻧــﺎ ﻣﻮﺳــڵامﻧﺎﻧەی ﻛﺎرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﭼەﻣﻜــە ﻛــﺮدووە )ﻟەواﻧــە ﺑﯿﺮﻣەﻧــﺪی ﺳــﻮوری ﺟــەودەت ﺳــەﻋﯿﺪ ﻟــە ﻛﺘێﺒﯽ :وەك ﻛﻮڕەﻛەی ﺋﺎدەم ﺑە :ﻛﻦ ﻛﺎﺑﻦ ادم(. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻟﯚژﯾﻜــﯽ زاڵ ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧــﯽ ﻣێــﮋوودا ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و ﺟەﻧــﮓ و ﺷــﯚڕش و ﭘەﻻﻣــﺎری ﺳــەرﺑﺎزی ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﺋــەوە ﺗەﻛﻨﯿﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﺶ ﺋﯿﺸــﯿﺎن ﭘێﻜــﺮاوە ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻣەوداﯾەﻛــﯽ ﺑەرﺗەﺳﻜﯿﺸــﺪا ﺑﻮوﺑــێ ،ﺟﯿــﻦ ﺷــﺎرپ ﻛــە ﺑەﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﯽ ﺋــەم ﺳــەردەﻣە دادەﻧــﺮێ ،ﺑــە منﻮوﻧەوە 198ﺟــﯚر ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﺳــەرژﻣێﺮ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﻣێــﮋووەوە ﺗــﺎ ﺳــﺎڵﯽ 1973ﻟەﻧێــﻮ ﮔەﻻﻧــﯽ دﻧﯿــﺎدا ﺑــەﻛﺎر ﻫﺎﺗــﻮون ،ﻛــە ﺑەﺳــەر ﭼەﻧــﺪ ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯿﺪا ﭘﯚﻟﺒەﻧــﺪی ﻛــﺮدوون ﻟەواﻧــە :ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ و ﻗﺎﯾﻠﻜــﺮدن ،دەﺳــﺘێﻮەردان ،ﻫﺎوﻛﺎرﯾﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋاﻧــە و ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻣــەرج ﻧﯿــە ﻫەﻣــﻮو ﺟــﺎر ﺋــەو ﺗەﻛﻨﯿﻜﺎﻧــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺎن ﭘێﻜﺎﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺑەدﯾﻠــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﻧــەی ﻓﺸــﺎرﺑﻮون و زۆرﺟﺎرﯾــﺶ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯿﺎن ﺑەدەﺳﺖ ﻫێﻨﺎوە. دﯾــﺎرە ﻟەﮔــەڵ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ژﯾــﺎن و ﻟەﮔەڵﯿﺸــﯿﺪا ﻣــەودای ﻣﻠﻤﻼﻧــێ و ﺷــەڕەﻛﺎن ،ﻧەﻫﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی زﯾﺎﺗــﺮ دەرﻛەوﺗــﻮون، ﺋەوەﯾــﺶ واﯾﻜــﺮدووە ﻫەوڵــەﻛﺎن ﺑــﯚ دۆزﯾﻨــەوەی رێﮕەﭼﺎرەﯾــەك ﺑــﯚ ﺳــﻨﻮوردار و ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﺗەﻛﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﭼــڕ ﺑﻜﺮێﻨــەوە .ﺋــەو ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﺳﯿﺴــﺘﻤە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری دﻧﯿــﺎدا ﺑەرﻗــەرارە و ﺗەﻛﻨﯿﻜــە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﺋــﺎزاد و ﮔﺮدﺑﻮوﻧــەوە و ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪان و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و ﺑﺎﯾﻜــﯚت و ﺋﯿﻤــﺰا ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوە و ﻫﯿــﱰ ،ﺋــەو داﻣــەزراوە و رێﻜەوﺗﻨﺎﻣــە و ﺟﺎڕﻧﺎﻣــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﺑــﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧــﺪی و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺎك و دەوڵەﺗــﺎن داﻫێــرناون ،ﻟەواﻧــە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و رێﻜﺨــﺮاوە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﺧﺎﭼــﯽ ﺳــﻮور ،ﺧﯚراﻛــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ،ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑــەران ،ﻫﯿﻮﻣــﺎن راﯾﺘــﺲ ۆچ ،ﺋەﻣﻨﺴــﺘﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧﺎﺳــﯿﻮﻧﺎڵ ،ﺟﺎڕﻧﺎﻣــەی ﺟﯿﻬﺎﻧﯿــﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــﺮۆڤ، رێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻗەدەﻏەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەﺷــﻜەﻧﺠەدان و ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ رەﮔەزﭘەرﺳــﺘﯽ و ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﭼەﻛــﯽ ﻛﯚﻛــﻮژ و .ﻫﺘــﺪ .ﻫەﻣــﻮو ﺋەﻣﺎﻧــە زادەی ﺋــەو ﻫەﺳــﺘە و ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﺎﻧەی ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﻦ. ﻟەﺑﺎرێﻜــﺪا ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ رۆژاﻧــە ﻫەر ﻟــە ﻧﺰﯾــﻚ ﺧﯚﻣﺎن ﺳــەدان ﻛەس دەﻛﻮژرێــﻦ ،ﻧﺎﻛــﺮێ ﭘێــامن واﺑــێ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺟــێ ﭘێــﯽ ﺧــﯚی ﻟــەم دﻧﯿﺎﯾــەدا ﻗﺎﯾــﻢ ﻛــﺮدووە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﺧﯚرﺋﺎواﯾــﺶ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛەﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟﯚﻛﺎڵــﯽ و ﺑــﯚ ﮔەﻻﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــە و ﻛﺎﺗــێ دەﻛەوﻧــە ﺟەﻧــﮓ و ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻟەﮔــەڵ دەرەوەی ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺑێرنﺧﱰﯾــﻦ ﺷــﺖ ﻟەﻻﯾــﺎن ﻣﺮۆﭬە ،ﺑــەاڵم رێﮕە ﻫــەزار ﻣﯿﻞ ﺑــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻚ دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎ ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﻛــﺮێ ﺑێﺌﻮﻣێــﺪ ﺑﯿــﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــﯚ ﺑــﺮەودان ﺑــە ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﺗەﻛﻨﯿﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەﭘەرۆش و ﭘﺸﻮودرێﮋ ﺑﯿﻦ. ﺑــﯚ ﺑەدﯾﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ﭼــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺋﺎﯾــﻦ چ رۆڵێﻚ ﻟــەوەدا دەﺑﯿﻨێ ،ﺑﺎﺑەﺗﯽ دواﯾﻦ ﺳﺘﻮوﻧﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دەﺑێ.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺧەڵﻚ رووﯾﺎن ﻟە ﻓەﻻﻓﻞ ﻛﺮدووە وﺷ / ھوﻟﺮ– ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ
ﺧەڵﻚ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﻮاردﻧﮕەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻛە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﺧەڵﻚ ﻛەﻣﱰ روو دەﻛەﻧە ﺧﻮاردﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﮔەس ﻓﺮۆﺷنت ،ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ روو دەﻛەﻧە ﻓەﻻﻓﻞ ﻓﺮۆﺷەﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺋەوەش ﻫﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎواز دەﺧەﻧە ڕوو. ﻫﯿــﻮا ﺋەﺳــﻌەد ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن 24ﺳــﺎڵە و ﻟەﻧــﺎو ﺑــﺎزاڕ ﻛﺎری ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ دۆﻻر دەﻛﺎت ،ﺋــەو ﻟــە ﺑــەردەم دووﻛﺎﻧێــﻚ وەﺳــﺘﺎوە و ﭼﺎوەڕێﯿــە ﻧــﯚرەی ﺑێــﺖ ﻓەﻻﻓﻠەﻛەی وەرﺑﮕﺮێــﺖ .ﻫﯿﻮا دەڵــێ ”ﻧﯿﻮەڕۆﯾﺎﻧە دێﻤــە ﺋێــﺮە و دوو ﻓەﻻﻓــﻞ دەﺧــﯚم، ﻣەﺳــەﻟەﻛە ﻫﯿــﭻ ﻧﯿﯿــە و ﺗەﻧﻬــﺎ ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻫەﺳــﺖ دەﻛــەم ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺧﻮاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﺳــەﻻﻣەﺗﱰ و ﭘﺎﻛــﱰە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑە ﺗەواوی ﻫەﺳــﺖ
دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺧﻮردﻧﮕەﻛﺎن و ﮔــەس ،ﺑەدڵــﯽ ﺧەڵــﻚ ﻧﯿــﻦ و ﮔەرەﻧﺘــﯽ ﮔﯚﺷــﺘەﻛەش ﻧﯿﯿــە، ﺑﯚﯾــە ﻧﯿﻮەڕۆﯾــﺎن روو دەﻛەﻣــە ﺋــەم دووﻛﺎﻧﯽﻓەﻻﻓﻠە“. ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﻛە وێــڕای ﭘــﺎك و ﺧﺎوێﻨــﯽ و دڵﻨﯿﺎﺑــﻮون ﻟــە ﺟــﯚری ﺧﻮاردﻧەﻛــە ،ﻓەﻻﻓــﻞ ﻟــە ﺧﻮاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻫەرزاﻧــﱰە .ﺋــەو ﮔەﻧﺠە ﻛــە ﻧــﺎوی ﺋەﺣﻤەد ﺳــﺎﺑﯿﺮە و ﺷــﺎﮔﺮدە ﻟــە دووﻛﺎﻧێﻜــﯽ ﺟﻠﻮﺑــەرگ
ﻓﺮۆﺷــنت ،دەڵــێ ”ﺑﺮادەرێﻜــﻢ ﭘێــﯽ ﮔﮔﻮﺗــﻢ ﺋــەو ﮔﯚﺷــﺘەی ﺑــﯚ ﮔــەس ﺑــەﻛﺎر دێ ،ﮔﯚﺷــﺘﯽ رۆﺳــﺘە ﯾــﺎن ﻟــە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻫــﺎوردە دەﻛــﺮێ ،ﺋەﻣــە ﺟﯿــﺎ ﻟــەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەﯾە ﻛە ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨەﯾﯿەﻛــەی ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ وازم ﻟــە ﺧﻮاردﻧﯽ ﮔﯚﺷــﺖ ﻫێﻨــﺎوە و ﻓەﻻﻓﻞ دەﺧﯚم“. ﻛﺎروان رەﻓﯿــﻖ ﻛــە دووﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺳــﯽ ﻫەﯾــە ،ﭘێــﯽ واﯾــە ﺑەﻫــﯚی ﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﯚرە ﮔﯚﺷــﺖ ﻟــە ﺑــﺎزاڕدا ﻣﺘامﻧــەی ﺧەڵــﻚ ﺑــە ﮔﯚﺷــﺖ ﻛــەم ﺑﻮوەﺗــەوە .ﺋــەو دەڵێ ”ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑەﻧﯿــﺎزم ﻓەﻻﻓﻠﯿــﺶ داﺑﻨێــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜــﯽ زۆر رۆژاﻧــە ﭘﺮﺳــﯿﺎر دەﻛــەن ،ﺋێﺴــﺘﺎ
ﺑــﺎزاڕی ﮔــەس ﻛــەم ﺑــﻮوە و ﺋەوﯾﺶ ﺑەﻫــﯚی ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻗﺴەوﻗﺴــەڵﯚك ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ﮔﯚﺷﺘﯽ ﮔەﺳﺨﺎﻧەﻛﺎن“. ﺋﺎﮔﺎدارﺑ ﻟﯿﮋﻧﻛ ھﺎت ﻧﺮﺧــﯽ ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﺳــﻮور و ﺟــﯚری ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﻫﺎوردەﻛــﺮاو ﯾەﻛێﻜــﻦ ﻟــەو ﮔﺮﻓﺘﺎﻧــەی ﻛــە ﺑــەردەوام ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﻧــﺎڕازی و ﻧﯿﮕەراﻧــﻦ ،ﺑەو ﻫﯚﯾــەوە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿەﺗــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻫەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﺑەردەواﻣﯿــﺎن ﻛﯚﻧﱰۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺑــﯚ ﻫەﯾــە ﺳــەرﭘێﭽﯿەﻛﺎن .وەك ﮔﻮﺗەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎوﯾــﺶ ﻟــە ﻧــﺎو ﺧەڵﻜــﺪا ﺑــاڵوە و ﺋەﮔــەر ﺧﻮاردﻧێﻜﯿــﺎن ﺑــەدﻷ ﻧەﺑێــﺖ دەڵێــﻦ ”ﺋﺎﮔﺎدارﺑــە ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﻫــﺎت“.
ﻫەوراﻣﯿﯿەﻛﺎندەﯾﺎﻧەوێﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪی زﯾﺎﺗﺮ ﺑە زﻣﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑﺪرێ
ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ /وﺷ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﻫەوراﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛەن ﮔﺮﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑﺪرێﺖ ،ﺑەﻧﯿﺎزﯾﺸﻦ ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻫەرێﻤﺪا ﭼەﻧﺪ ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەك ﺑﺪرێﺖ ﺑە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن .ﺷﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﺶ دەڵێﺖ ﺋەم ﺟﯚرە داواﻛﺎرﯾﯿﺎﻧە ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺑﭽێﺘە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە رووی دەﺳﺘﻮوری و ﯾﺎﺳﺎوە ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻧﺰﯾﻜــەی ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﻫەوراﻣــﺎن ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﻓﺸــﺎرﯾﺎن ﭘێﻜﻬێﻨــﺎوە و ﭼەﻧــﺪ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ء ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻛــﺮدووە. ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ ﺋــەو داواﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﺋــەو ﮔﺮووﭘــە ”ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﺋﺎﯾﻨــﺪەدا ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿــەك ﺑــە ﻫەوراﻣــﺎن ﺑﺪرێــﺖ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧــﯽ رێﮕەوﺑــﺎن ﺑــﯚ ﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣــﯽ ،ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی وﺗﺎری ﻫەﯾﻨﯽ ﺑە ﻫەوراﻣﯽ“. ﻣﯿﻘﺪاد ﺋەﺣﻤــەد ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋــەو ﮔﺮووﭘــە ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت، رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ء رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن ء ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜــە ﮔﺮووﭘێﻜﯿــﺎن ﭘێﻜﻬێﻨــﺎوە و ﭼەﻧــﺪ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە روو .ﺋــەو دەڵــێ ”ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟــە ﻛــﯚن و ﻧﻮێــﺪا رۆڵﯽ ﻫەﺑﻮوە و ﻟە ﻣێﮋووﺷــﺪا دەﯾــﺎن ﻛەڵەﭘﯿــﺎو و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮔەورە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻫەڵﻜەوﺗــﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو داواﻛﺎرﯾﯿــە ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــە .ﯾەﻛێﻚ ﻟەو داواﻛﺎرﯾﯿﺎﻧەﻣــﺎن ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺋەﮔــەر رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮور ﮔەڕاﯾــەوە، ﭘێــامن ﺑﺎﺷــە ﮔﺮﻧﮕــﯽ ء ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧــﺪی زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــە ﻧﺎوﭼەﻛەﻣــﺎن ﺑﺪرێــﺖ ﻟــە
ﻫەﻣﻮورووەﻛﺎﻧەوە“. داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿﺸــﯿﺎن ﮔﺮووﭘەﻛــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛــﺮدووە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧــﯽ رێﮕەوﺑــﺎن ﺑﯚ ﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣــﯽ ،ﺑــەاڵم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ وەاڵﻣﯿﺎنﻧەدراوەﺗەوە. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە رێﺒــﻮار ﻫەوراﻣــﯽ ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ء ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﮔﺮووﭘەﻛــە ﺋــەوەی ﺧﺴــﺘە روو ،ﻛــە ﺋــەوان ﻟــە ﯾەﻛــﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗەﻣــﻮوزی 2012داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻧﺎﺣﯿــەی ﺑﯿــﺎرە ﻛــﺮدووە ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑــە ﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﻫەوراﻣﺎﻧــﺪا ﺑﻨﻮوﴎێــﺖ ﺑــﯚ دەوڵەﻣەﻧﺪﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛــﻮردی ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛەﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ. رێﺒــﻮار ﻫەوراﻣــﯽ دەڵــێ ”ﺋێﻤــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﻧــﺪە دەزاﻧﯿﻦ ﻛــە داواﻛﺎرﯾﯿەﻛەﻣﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻣﺎوەﺗــەوە ،ﺑەاڵم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ وەاڵﻣامن ﻧەدراوەﺗەوە“. ھﻧﺪێ ﻟ داواﻛﺎرﯾﯿﻛﺎن ”ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻦ“ ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق و ﻟــە ﺑﻨەﻣــﺎ ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن ،ﻟــە ﻣــﺎدەی ﭼــﻮار و
ﺧﺎڵــﯽ ﯾەﻛەﻣﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە :زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ و زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی دوو زﻣﺎﻧــﯽ ﻓەرﻣﯿــﻦ ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﻫەروەﻫﺎ ﺋەم دەﺳــﺘﻮورە ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەو ﻋێﺮاﻗﯿﯿﺎﻧــەش دەﺳــﺘەﺑەر دەﻛﺎت ﻟــە ﻓێﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ داﯾــﻚ وەك ﺗﻮرﻛامﻧــﯽ ،ﴎﯾﺎﻧﯽ و ﺋەرﻣەﻧــﯽ ﻟــە داﻣــﻮدەزﮔﺎ ﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﭘێــﯽ دﯾﺴــﭙﻠﯿﻨﯽ ﭘەروەردەﯾــﯽ ﯾــﺎ ﺑــە ﻫــەر زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەداﻣەزراوەﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿەﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﺪا. ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟــە ﻣــﺎدەی 14و ﺧﺎڵــﯽ ﯾەﻛەﻣﺸــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە ﻛــە ”ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑــﯽ دوو زﻣﺎﻧــﯽ ﻓەرﻣﯿــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ،ﺋەم دەﺳــﺘﻮورە ﻣﺎﻓــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳــﺘەﺑەر دەﻛﺎت ﻟــە ﻓێﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە داﻣــﻮدەزﮔﺎ ﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﺑەﭘێــﯽ ﻣــەرج و رێﻜﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ زﮔامﻛــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺋەﻣــەش زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛامﻧــﯽ و ﴎﯾﺎﻧــﯽ و ﺋەرﻣەﻧﯿﺶدەﮔﺮێﺘەوە“. ﻣﺎﻓﻨــﺎس ﻋەﺑﺪوﻟﻘــﺎدر ﺳــﺎڵﺢ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻟــەرووی دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەوە ،ﻧــە ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2005و ﻧــە ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﺪا ،ﻫەوراﻣــﯽ وەك زﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻧﺎوی ﻧەﻫێرناوە. ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﻟە دەﺳــﺘﻮوردا ﻫەوراﻣــﯽ وەك زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧەﻧﺎﺳــێرناوە ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑــﯽ و ﴎﯾﺎﻧــﯽ
و ﺗﻮرﻛامﻧــﯽ و ﺋەرﻣەﻧــﯽ ،ﺑــەاڵم ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﻫــەردوو دەﻗەﻛــە ﻟەوەداﯾــە ﻛە ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﯿﺪا ﻧﺎوﻫێﻨﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛامﻧــﯽ و ﴎﯾﺎﻧﯽ و ﺋەرﻣەﻧــﯽ ﺑــە منﻮوﻧە ﻫێﻨﺎوەﺗــەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻫەرێﻤــﺪا ﺑــە ﺷــێﻮەی دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو )ﻋﻠــﯽ ﺳــﺒﯿﻞ اﻟﺤــﴫ( ﻫێﻨﺎوﯾەﺗــﯽ، ﺑــە واﺗﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــﯽ رووﺑەرێﻜــﯽ ﻫێﺸــﺘﻮوەﺗەوە ﺑــﯚ ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﻟەﮔــەڵ زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮدا ،ﺑــەاڵم دەﺳــﺘﻮوری ﻫەرێــﻢ ﺋــەو رووﺑــەرەی ﻧەﻫێﺸــﺘﻮوەﺗەوە و داﯾﺨﺴﺘﻮوە“. ﺑﺷﻚ ﻟ داواﻛﺎرﯾﯽ ھوراﻣﯿﯿﻛﺎن ﺟﺒﺟ ﻛﺮاون دەرﺑــﺎرەی داواﻛﺎری دووەﻣــﯽ ﺋــەو ﮔﺮووﭘــە ،ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧــﯽ رێﮕەوﺑــﺎن و ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣﯽ، ﮔــﯚران ﺋەدﻫــەم ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻫەڵەﺑﺠە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﺋێﻤــە ﻻی ﺧﯚﻣﺎﻧــەوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾامن ﻟــەو داواﻛﺎرﯾﯿــە ﻛــﺮدووە و ﻧﻮوﴎاوﻣــﺎن ﺑﯚ ﺳــەرووی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑــەرز ﻛﺮدووەﺗەوە، ﺑــەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ وەاڵﻣێﻜــامن ﻧەدراوەﺗەوە“. ﺋــەو ﮔﺮووﭘە داواﺷــﯿﺎن ﻛــﺮدووە وﺗﺎری رۆژی ﻫەﯾﻨﯿﯿــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﺑەﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣﯽ ﺑێــﺖ .ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی ﺑەڕێﻮەﺑــەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗــﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو داواﻛﺎرﯾﯿەوە ﺑە ”وﺷــە“
ﻓەﺧﺮەدﯾﻦ ﺋﯿﱪاﻫﯿﻢ
ﺋــەو ﮔﻮﺗەﯾــە ﻟــەوەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﻫەﯾە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭬێﺘەرﻧــەری ،ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﺑەﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿــەت ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﯚ ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺟــﯚر و ﻧﺮﺧــﯽ ﮔﯚﺷــﺖ ،ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺗﻮاﻧــﺮاوە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــەرﭘێﭽﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺮێـــﺖ و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﮔﯚﺷــﺘﻔﺮۆش دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن داﺧــﺮاوە ﺑەﻫــﯚی ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧــﯽ ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــێ و ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﻫﺎوردەﻛــﺮاو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﮔﯚﺷــﺘﯽ رۆﺳــﺖ ﯾــﺎن ﻫــەر ﺟــﯚرە ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮ ،ﺑﯚﯾــە ﺑــەردەوام ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــە ﻟــە ﻧــﺎو ﺑــﺎزاڕدان ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﱰۆڵﻜﺮدﻧﯽﺑﺎزاڕ.
دەڵــێ ”ﭘێــﺶ دوو ﻣﺎﻧــﮓ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻟــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن و ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﻫەوراﻣــﺎن ﺋــەو داواﯾەﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑە ﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣــﯽ وﺗــﺎری ﻫەﯾﻨــﯽ دەﺧﻮێﻨﻨەوە“. ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوەش ﻛــﺮد ﻛە ﺋــەوان ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــﺎن ﻓــەرز ﻧەﻛــﺮدووە ﺑــە ﺷــێﻮەزاری ﻫەوراﻣــﯽ وﺗــﺎر ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜــەن، ﺑەڵﻜــﻮ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯿﺎن ﺳەرﭘﺸــﻚ ﻛــﺮدووە .ﺋــەم داواﯾــەی ﻧﺎوﭼــەی ﻫەوراﻣــﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻟــە زۆرﺑەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وﺗــﺎری ﻫەﯾﻨــﯽ ﺑــە زاراوەی ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە دەﺧﻮێﻨﺪرێﺘەوە. ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸــەﺑەﻧﺪی منﻮوﻧــەی ﺋەوە دەﻫێﻨێﺘــەوە ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ و ﻛەرﻛــﻮوك ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑە ﺳــێ زﻣــﺎن وﺗﺎری ﻫەﯾﻨــﯽ دەﺧﻮێﻨﻨــەوە ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻧەﺗــەوە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن ﺑەﺗەواوی ﻟــە ﭘەﯾﺎﻣــﯽ وﺗﺎرەﻛــە ﺗێﺒﮕــەن و ﻣﺎﻓﯽ ﻫﯿﭻﻧەﺗەوەﯾەﻛﯿﺎنﻧەﺧﻮرێﺖ. ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑﺮدووﺷــﺪا ﻟــە ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﻟــە ﻣﺰﮔەوﺗــﯽ ﺳــەﯾﺪ ﻗﺎدری ﮔەڕەﻛــﯽ ﺑەﺧﺘﯿــﺎری ،ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟــﺎر ﻟــە ﻣێــﮋووی ﻋێﺮاﻗﺪا، وﺗــﺎری ﻫەﯾﻨــﯽ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺧﻮێﻨﺪراﯾــەوە ،ﺋــەوەش وەك ﻫەوڵێــﻚ ﺑــﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘەﯾﺎﻣــﯽ رۆژی ﻫەﯾﻨــﯽ ﺑەو ﺑﯿﺎﻧﯿﯿە ﻣﻮﺳــڵامﻧﺎﻧەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ ﺷﺎرەﻛەن ء ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﺑەردەواﻣە.
7
ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮر دوای دﯾﺪارەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻢ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەﻣﺠــﺎرەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮرﺳــﺘﺎن ﺟﯿﺎوازﺗــﺮ ﻟــە ﺳــەرداﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ،ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﯾــە .ﺋــەوەش ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــە ﻛە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭼەﻗﺒەﺳــﺘﻮوی ”ﭼﺎرەﺳــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ“ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــە ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﺑەﺷێﻜە ﻟێﯽ ،ﺋەو ﺳەرداﻧە ﺟﻮوڵەﯾەك ﺑﺨﺎﺗە ﭘڕۆژەﻛە. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛەی ﻟــە رواﻧﮕــەی ﺧﯚﯾــەوە داﺑــەش ﻛﺮدﺑــﻮو ﺑەﺳــەر ﺳــێ ﻗﯚﻧﺎﻏــﺪا ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾەﻛــەم وەك ﺧﯚﯾــﺎن دەڵێــﻦ ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺗﯿــﺮۆر ،ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەدەﺳــﺘەوەداﻧﯽ ﭼەﻛــەﻛﺎن و دوا ﻗﯚﻧﺎﻏﯿــﺶ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن .ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﯾەﻛەﻣــﺪا ﻻﯾەﻧــﯽ ﭼەﻛﺪارﯾــﯽ ﻛــﻮردی واﺗــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛــە“ ﺑــە ﻫەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿە و ﺳــەرەڕای ﮔﻮﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ،ﻫێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﺳــەر ﺳــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ راﮔــﺮت و ﺑەرﻓﺮاواﻧﱰﯾــﺶ ﻟــەوە ،ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺑﺎﻛــﻮر ﻛﺸــﺎﻧﺪەوە .ﺑەاڵم ﺑــە ﺑڕوای ﭘەﻛەﻛــە و ﻟﻘــە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛەی ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ واﺗــە BDPﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دووەم ﺑەدەﺳــﺘەوەداﻧﯽ ﭼەﻛــەﻛﺎن ﻧﺎﺑــێ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻫەﻧــﮕﺎو ﺑﻨــێ ،ﺑــﯚ ﺋەوەﯾــﺶ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ AKPﻟەﮔــەڵ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ MHPو CHPو ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە رای ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺑــﯚ راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑﺎاڵﻧﺴــﯽ ﻧێــﻮان رواﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﭘەﻛەﻛــە دەﺳــﺘﯽ داﯾــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻨەڕەﺗﯽ و ﭘێﺪاﻧﯽ ﺑە ﻛﯚﻣﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪار ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن. ﺳــەرەرای ﺋەوەﯾــﺶ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و BDPﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺋــەو ﭘﺮﺳــە ورووژێرنا ﻛە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻛﯚﺗﺎﻫﺎﺗﻨﺪاﯾــە ،ﺑﯚﯾە دەﺑــﻮو دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯿەك ﺑﻜــﺮێ ،ﺑــﯚ رەواﻧﺪﻧــەوەی ﺋــەو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿﺎﻧــە ،ﻟــەم ﻛﺎﺗــەدا ﺳــەرداﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێــﻢ و ﻫــﺎوﻛﺎت ﺳــەرداﻧﯽ ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ BDPﺑــﯚ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ،ﺑــﯚ ﺋەوەﺑــﻮو ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛــە ﻟــەو ﺑﻨﺒەﺳــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿــە رزﮔﺎر ﺑﻜــەن و ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﭘڕۆژەﻛــە ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ رێڕەوی ﺧﯚی. ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی راﺳــﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ .ﻧﺎوﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــە ”ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ و ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدن ﻟــە ﺷــﭭﺎن ﭘــەروەر ﻛــە ﻫەﻣــﻮو رای ﮔﺸــﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەزاﻧــێ ﭼەﺧامﺧــەی ﻫەﺳــﺘﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێﺮی ﺑــﻮوە و ﻟــە ﻫەﻣﻮوﯾﺸــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﺑــە زﻣﺎﻧﻬێﻨﺎﻧــﯽ وﺷــەی ”ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ ،رەﻧﮕــە ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑێ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜێﻚ ﻛــە ﻧﺎوﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆر ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﻟەﻻﯾــەن ﺋەردۆﻏﺎﻧــەوە .ﺋــەوە ﺑێﺌﺎﮔﺎﯾﯿــە ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛــە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەو وﺷــەﯾە ﭼەﻧــﺪە ﻗەدەﻏەﯾە ،ﻫــەر ﺑﯚ ﺑەڵﮕــە رۆژی دواﺗــﺮ رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ”ﺟﻤﻬﻮرﯾﯿــەت“ و ”رادﯾــﻜﺎڵ“ ﺋــەو ﭘﺮﺳــەﯾﺎن ورووژاﻧــﺪ ﻛــە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ وﺷــەی ”ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﻧێــﻮان ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان و ﺟێﮕﺮەﻛــەی ”ﺑەﺷــﯿﺮ ﺋﺎﺗــﺎﻻی“ ﺗﺎوﺗــﻮێ ﻛــﺮاوە و ﺋﺎﺗــﺎﻻی داﻧــﯽ ﺑــەوەدا ﻧــﺎ ﻛە ﺋــەوە ﻟە رووی ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﻫﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿــە و ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﺑــە دڵﻔﺮاواﻧﯿﯿەوە ﺑەرەوﭘێﺸەوە دەﭼێ. ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەو دﯾــﺪارە ﻟــە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەردۆﻏﺎﻧــﺪا ﺑﯿــرنا ﻛــە ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺧﻮڵﻘێــﻦ ﺑــﻮو و دڵﻨﯿــﺎم ﮔەﻟێــﻚ ﴍۆﭬــەی ﻟێﺪەﻛەوێﺘــەوە ،ﺋەوەﯾــﺶ ﺋــەم ﮔﻮﺗەﯾــە ﺑــﻮو ”ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﭼــﯚڵ دەﻛﺮێــﻦ و ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﺷــﺎﺧﻦ دادەﺑــەزن“ / ﮔەرﯾــﻼ ،/رەﻧﮕــە ﺋــەوە ﺑــە ﻣﺎﻧــﺎی ﻟێﺒﻮوردﻧێﻜــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑــێ ﻟەﻻﯾــەن ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺧــﯚم ﻟەﮔــەڵ ”ﻟێﺒﻮردﻧــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ“ ﻧﯿــﻢ ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛــﻮردم ﭘــێ ﺗﺎواﻧﺒــﺎر ﻧﯿﯿــە ﺗــﺎ ﻟێﺒﻮردﻧــﯽ ﺑــﯚ دەرﺑﻜــﺮێ ،ﺑــەاڵم ﺣەﻗﯿﻘەت ﺷــﺘێﻜە و راﺳــﺘﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋــەو واڵﺗــە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ. ﺳــەرﺋەﻧﺠﺎم ﺑــە ﺗﻮاﻧﺪﻧــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﺋەردۆﻏــﺎن و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺋﺎﻣــەد و ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟەﻣــەڕ ”ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻧــﻮێ“ و ﻟەﻣــەوﻻوە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﻧەﺗــەوە و ﺋﺎﯾﻨــە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن و ﺋﺎﻣــﺎژە ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚﻛﺎن ﺑــﯚ ﭼﯚڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧــە ﻛــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوی ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﺳــەرەوەی ﻫەﻣﻮوﯾﺎﻧــە ،ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و داواﻛــەی ﻟــە ﻛــﻮرد و ﺗــﻮرك ﺑﯚ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟــە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛە و ﺳــەرداﻧﯽ ﺷــﺎﻧﺪەﻛەی BDPﺑــﯚ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ،ﭘێﺪەﭼێــﺖ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑــە ﮔڕوﺗﯿﻨــەوە ﺑڕواﺗــە ﭘێﺸــەوە ﻛــە وەك ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێــﻢ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێــﺪا ”ﺑﺮاﯾەﺗــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ“ی ﻟێﺒﻜەوێﺘەوە.
ﻟــ دۆ ﻟە ﯾﺎ ﺑــ ﺗﯿـ زۆ ﺧـ
8
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎﻫﯿﺮ
ﺋﺎﺑﻮوری
ﺋەوروﭘﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻫﯚﺗێﻠﯽ ﭘێﻨﺞ ﺋەﺳﺘێﺮە و دﯾﺴﻜﯚ و ﺷﺘﯽ ﻣﯚدێﺮن ﺗێﺮ ﺑﻮوﻧە ،ﺋێﺴﺘﺎ ﺑە دوای ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺟﯿﺎواز و ﻣێﮋووی ﺳەدەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەﮔەڕێﻦ، ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ژﻧێﻚ ﻛە ﻧﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮی دەﻛﺎت ،ﭘﯿﺎوێﻚ ﻛە ﻛاڵش دەﭼﻨێﺖ ﯾﺎن ﭼﺎﯾﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻋەﺷﺎﯾﺮی ﻛە ﺧەڵﻚ وەك ﺟﺎران ﭼﺎی ﺗێﺪا دەﺧﯚﻧەوە، ﺋەوروﭘﯿﯿەﻛﺎن ﺳەرﺳﺎم دەﻛﺎت
زۆرﺑی ﺷﻮﻨ ﻣﮋووﯾﯿﻛﺎن رﺒری ﮔﺷﺘﯿﺎری ﻟ ﻧﯿﯿ ﺗﺎ ﺑ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﻨﻮﺘﯽ ﮔﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋوروﭘﯽ ﺑﺸﻜﻨﺖ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ھوﻟﺮ /وﺷ -ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿﺮ ﺳێ ﻫەزار ﺷﻮێﻨﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻫەزاران ﭘﺎرﭼە ﺷﻮێﻨەواری ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺳەرﻧﺠﯽ ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺋەوروﭘﯽ ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚی ڕاﺑﻜێﺸێﺖ ،ﺑە دەﮔﻤەن ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺋەوروﭘﯿﯿﺎن دەﺑێﺖ ،ﺋﺎﺧﺮ ﻧە ﻛەس ﻫەﯾە ﭘێﯿﺎن ﺑﻨﺎﺳێﻨێﺖ و ﻧە ﻛەﺳﯿﺶ ﻫەﯾە ڕێﮕەﯾﺎن ﭘێﺸﺎن ﺑﺪات. ﻟــەو ﻧێﻮەﻧــﺪەدا ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﭘەﯾــﺪا دەﺑــﻦ ﻛــە دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﺑﻜــەن ،ﺑــەاڵم ﺋەو ڕێﮕەﯾە ﺑە ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﺎﺑــڕن .ﺟﻮان ﻋﻮﻣــەر ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟــە ﻫﯚڵەﻧــﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری داﻧــﺎوە و دەﯾەوێــﺖ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋــەم واڵﺗــە ﺑــە ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻢ ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺑــﻜﺎت .ﺟﻮان ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ دەﻛﺎت، ﺑەاڵم ﻛﺎﺗێــﻚ دەزاﻧﻦ ﻛــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻋێﺮاﻗــە و
دواﺟــﺎر ﭘــﺎش ﻫەوڵێﻜــﯽ زۆر ﺑــﯚ دڵﻨﯿﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﻟــە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﻫەرێــﻢ، ﮔﺮووﭘێــﻚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾــﺪا دەﻫێﻨێــﺖ .زۆرﺑــەی ﺋــەم ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧە ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﻫﺎوڕێﯽ ﺟﻮاﻧــﻦ و دەﻣێﻜــە ﻫﺎﻣﻮﺷــﯚی دەﻛەن ،ﻣﻞ ﺑەو ﮔەﺷﺘە دەدەن. ﺋــەوان ﺑڕﯾــﺎر دەدەن ﻛە ﺳــەرداﻧﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜــەن، ﺟــﻮان ﻛــە ﺧــﯚی ﻛــﻮردە و ﺗەﻣەﻧێــﻚ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ژﯾــﺎوە، ﺑــە زەﺣﻤــەت ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎن دەدۆزێﺘــەوە .ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﻫﯿﭻ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻧﺎﺑﯿﻨــﻦ ﻛە ﻧﯿﺸــﺎﻧﯿﺎن ﺑــﺪات ،ﺷــﻮێﻨەوارەﻛە ﻟە ﻛــﻮێ ﻫەڵﻜەوﺗــﻮوە و ﭼەﻧﺪﯾــﺎن ﻣــﺎوە ﺗــﺎ ﭘێــﯽ ﺑﮕــەن .ﺟــﻮان دەڵێــﺖ ”ﻧــەك ﻫــەر ﺗﺎﺑﻠــﯚی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭼەﻧﺪﯾﻦ
ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺋﺎرام ﻋﯿﺰەدﯾﻦ
ﻟە 400ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﭘەﯾامﻧﮕەﻛەﯾﺎن
ﺗەﻧﯿﺎ 8ﻛەﺳﯽ ﺗێﺪا ﻫەڵﺪەﻛەوێﺖ ﺑە ڕاﺳﺘﯽ ﺣەزی ﻟەو ﺑەﺷە ﺑێﺖ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑە ﻫﯚی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧەوەﺗﻮوﺷﯽﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزارﺑﻮوﻧە دراوﺳــێ ﺋێﺮاﻧﯿﺸــە زۆرﺑەﯾــﺎن ﻟەو ﮔەﺷﺘە ﺳڵ دەﻛەﻧەوە. ﺟــﻮان ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﮔــەڵ ﺧەڵﻜــﯽ ﻫﯚڵەﻧــﺪا ﺧەرﯾــﻚ دەﺑێــﺖ و
ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــە ﮔــەڕام ﺗــﺎ ﻧەﺧﺸــەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻢ دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێــﺖ و ﺧﯚم ڕێﮕەﻛﺎن ﺑﺪۆزﻣەوە“. ﻫەرﭼﯚﻧێــﻚ ﺑێــﺖ ﺋــەوان دەﮔەﻧــە
ﺋــەو ﺷــﻮێﻨەی ﻛــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎﻧە، ﺑــەاڵم ﻫﯿــﭻ ﻛــەس ﻟــەوێ ﻧﯿﯿــە ﺗﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﻣێــﮋووی ﺷــﻮێﻨەوارەﻛەﯾﺎن ﺑــﯚ ﺑــﻜﺎت .ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﺳــێﻚ ﻛە زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﻫەﺑێــﺖ ،ﻟــە دۆزﯾﻨەوەی ڕێﮕــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺟــﻮان زەﺣﻤەﺗــﱰە، ﻫــەر ﺑﯚﯾە ﺧــﯚی ﺑــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻛــﯚی ﻛﺮدووەﻧەﺗــەوە ،ﺗﯚزێــﻚ ﺋەوروﭘﯿﯿــەﻛﺎن ﺗﯿﻨﻮێﺘﯿــﯽ دەﺷــﻜێﻨێﺖ ،ﺑــەاڵم ﺟــﻮان ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛــە ﺋەﮔــەر زۆرﺑــەی ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧە وەاڵم ﻧەدرێﻨــەوە ،ﺋــەوان وا دەزاﻧــﻦ ﻛــە ﭘــﺎرەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە ﻓﯿــڕۆداوە و ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﮔەﺷــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﻛەﻧەوە. ﺟــﻮان ﻛــە ﺳــﺎاڵﻧێﻜﯽ زۆر ﻟەﮔــەڵ ﻫﯚڵەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ژﯾــﺎوە ،دەڵێــﺖ ”ﺋــەوان ﻟــە ﻫﯚﺗێﻠﯽ ﭘێﻨﺞ ﺋەﺳــﺘێﺮە و دﯾﺴــﻜﯚ و ﺷــﺘﯽ ﻣﯚدێــﺮن ﺗێــﺮ ﺑﻮوﻧــە ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــە دوای ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺟﯿــﺎواز و ﻣێــﮋووی ﺳــەدەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەﮔەڕێﻦ“. ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ژﻧێــﻚ ﻛــە ﻧﺎﻧــﯽ ﺗﯿــﺮی دەﻛﺎت ﯾــﺎن ﭘﯿﺎوێــﻚ ﻛــە ﻛاڵش دەﭼﻨێــﺖ ﯾــﺎن ﭼﺎﯾﺨﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﻋەﺷــﺎﯾﺮی ﻛــە ﺧەڵــﻚ وەك ﺟﺎران ﭼﺎی ﺗێــﺪا دەﺧﯚﻧــەوە ،ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﺟــﻮان ﺋەوروﭘﯿﯿــەﻛﺎن ﺳەرﺳــﺎم دەﻛﺎت و ﺋــەوان ﺋﺎﻣــﺎدەن ﭘــﺎرەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ﺋــەم ﺷــﺘﺎﻧە ﺧــەرج ﺑﻜــەن ،ﺑــەاڵم ﻛێﺸــەﻛە ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺑەﺑــێ ﻛەﺳــێﻚ ﻛــە ڕێﺒــەری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺑێــﺖ و زاﻧﯿــﺎری ﻟەﺳــەر ﺷــﻮێﻨەﻛﺎن ﻫەﺑێــﺖ ،ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺋەوروﭘــﯽ ﻟە ﻫﯿﭽﯽ ﺋەم ﻫەرێﻤە ﺗێﻨﺎﮔﺎت. دۆزﯾﻨــەوەی ﻛﺎدری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻧــەك ﻫــەر ﺑــﯚ ﺟــﻮان ﺑەڵﻜــﻮ ﺑــﯚ ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻟــە ﻫەرێــﻢ زۆر زەﺣﻤەﺗــە .ﺧﺎوەﻧــﯽ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻫﯚﺗێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ڕۆژ وﺗﺎرﭼــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﻧﯿــﻮەی ﺳــﺘﺎﻓﯽ
ﻫﯚﺗێﻠەﻛەﯾــﺎن ﺑــە ﻧﺎﭼــﺎری ﻟــە دەرەوەی ﻫەرێــﻢ ﻫێﻨــﺎوە و ﺋــەو ﺳــﺘﺎﻓەﯾﺶ ﻛــە ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێﻤﻦ، ﻟــە ڕاﭘەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا زۆر ﻻوازن و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زۆر ﻟەﮔەڵﯿــﺎن ﻫــەوڵ ﺑــﺪەن ﺗــﺎ ﻛﺎرێﻚ ﺑــە ڕێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن. ڕۆژ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە ﻫەﻧﺪێ ﻟــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ دەدات ﻛــە وەك ﭘﯿﺸــە ﺳــەﯾﺮی ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن ﻧﺎﻛــەن و ﺧﯚﯾــﺎن وەك ﺧﺰﻣەﺗــﻜﺎر دێﺘــە ﺑەرﭼــﺎو و زۆر ﻟەﺷــﺎﻧﯿﺎن ﻗﻮرﺳــە ﻛــە ﺷــﺖ ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻣﯿﻮاﻧــﺎن ﺑﻜــەن .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە دەﺑێﺘــە ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣــەی ﺑــە ﻣﯿﻮاﻧــە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن، ﻛێﺸــەﻛە ﮔەورەﺗﺮﯾــﺶ دەﺑێــﺖ و ﺋــەوان ﻧــەك ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﻣــەی ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜــەن ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘەرداﺧﯽ ﻣەﯾەﻛەش ﻧﺎﺷﯚﻧەوە“. ﺟﮕــە ﻟەﻣــە ،ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ڕۆژ، ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆر زەﺣﻤەﺗە ﻛــە ﺧەڵﻜێــﻚ ﺑﺪۆزﯾﺘەوە دوو زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی و ﻋەرەﺑــﯽ ﺑﺰاﻧێــﺖ و ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﺶ ﺑێــﺖ ﻟــە ﻫﻮﺗێﻠــﺪا ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت .ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎدری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺑــە ﺑــڕوای ڕۆژ ﻟەﻻﯾــەك ڕێﮕە ﺑﻮوژاﻧــەوەی ﻛەرﺗﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری دەﮔﺮێــﺖ و ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺧﺎوەﻧــﻜﺎرەﻛﺎن ﻧﺎﭼــﺎر دەﻛﺎت ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﻫێــﺰی ﻛﺎری ﻧێﻮﺧﯚﯾــﯽ ،دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺑــﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑڕەﺧﺴێﻨﻦ. ﺋــەم ﻛێﺸــەﯾە ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەی ﻫەﺳــﺘﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزارﯾﺶ ﭘێﻜــﺮاوە و ﺋــەو دەﺳــﺘەﯾە ﻫەﻓﺘــەی ڕاﺑــﺮدوو ﺑــﯚ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎدری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﻛــﺮدەوە. ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی دەﺳــﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻧــﺎدر ڕۆﺳــﺘﯽ ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﺑــﯚ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎدری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەﺷــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ زاﻧﻜــﯚی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ
و ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﺑﺎزارﮔﺎﻧﯿــﯽ زاﻧﻜــﯚی ﺳــﻠێامﻧﯿﺶ دەﻛﺮێﺘــەوە .ﺟﮕــە ﻟەﻣﺎﻧــە ﭘەﯾامﻧﮕــەی ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿــﯽ ﻟە ﻫەوﻟێــﺮ و دﻫــﯚك ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ وەردەﮔــﺮن ،ﺑــەاڵم ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎدری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺑەﭘێــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ،ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻛێﺸــەﯾەك ﻟــە ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەم ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــەدا ﻫەﯾــە .ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە ﭘەﯾامﻧﮕــەی ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺋــﺎرام ﻋﯿﺰەددﯾــﻦ ﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﺧەرﯾﻜــﯽ واﻧەﮔﻮﺗﻨە ﺑــە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﻻوە ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــە 400ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﭘەﯾامﻧﮕەﻛەﯾــﺎن ﺗەﻧﯿﺎ 8ﻛەﺳــﯽ ﺗێــﺪا ﻫەڵﺪەﻛەوێــﺖ ﺑە ڕاﺳــﺘﯽ ﺣــەزی ﻟــەو ﺑەﺷــە ﺑێﺖ و ﺋەواﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑــە ﻫــﯚی ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ﺑﻮوﻧە. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺋــﺎرام ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾــە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﻛەﺳــێﻚ ﺣــەزی ﻟــەم ﻛەرﺗــە ﻧەﺑێــﺖ ،ﻫەرﮔﯿــﺰ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻟــە ﻫﯚﺗێــﻞ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ﯾــﺎن ﺑﺒێﺘــە ڕێﺒــەری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری و ﺷــﻮێﻨەوار و ﻣێــﮋووی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺧەڵﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎﺳێﻨێﺖ. ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ وەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﺑــە ﺑــڕوای ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺋــﺎرام ﭘێﻮﯾﺴــﺘە و دەﺑێﺖ ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨﯿﺎﻧــﺪا ﻫــەم ڕەﭼــﺎوی ﺣەزﯾــﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ و ﻫەﻣﯿــﺶ ﺑــە ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــەم ﺑــﻮارەدا ﺗێﺒﭙەڕﯾــﻦ ﺗﺎﻛــﻮ ﻫــەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻟــەوە دڵﻨﯿﺎﺑﯿــﻦ ﻛــە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛــە ﻛﺎدرێﻜــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟێﺪەردەﭼێــﺖ و رەﻧــﺞ ﺑەﺧەﺳﺎر ﻧﺎﺑﯿﻦ. ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ھرﻢ ﺑ ﺋوروﭘﯿﯿﻛﺎن ﺟــﻮان ﻋﻮﻣــەر ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ ﯾــەك ﮔﺮووﭘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻫێﻨﺎوەﺗە ﻫەرێــﻢ ،ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾە
ﻛە ﺋەﮔــەر دەﺳــﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻟەﮔەڵ ﺋەو و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﻫــﺎوﻛﺎر ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋــەوان ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋەوروﭘــﯽ ڕازی ﺑﻜەن ﻛە ﮔەﺷﺘﯽ ﻫەرێﻢ ﺑﻜەن. ﺟــﻮان زۆر ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ﻛــە دەﺳــﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻟــە دەرەوەی واڵت ڕێــﻚ ﺑﺨــﺎت و ﺑــە ﺑەردەواﻣــﯽ ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕە ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاردا ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋەوروﭘــﯽ ﻟــەوە ﺗێﺒﮕەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺋــﺎرام و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮە ﺷــﻮێﻨەواری ﮔەﻟێــﻚ و ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﯽ ﺑﯚ ﺋەوان ﻟێﯿە. ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﻟــە ﺋەوروﭘــﺎ ﺳــﺎز ﻧەﻛــﺮدووە، ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﺳــﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 120 ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە 14واڵﺗــەوە ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﻛــﺮدووە و ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی دوو ڕۆژ ﺑﺎﺳــﯽ دەرﻓەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﮔە ﺷــﺘﻮ ﮔﻮ ز ا ر ی
ﺑــﻮو ،دەرﻓەﺗێــﻚ ﺑــﻮو ﺗــﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدن ﻟــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﺑﻜﺮێﺖ. ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ وەك ﻫەوﻟێــﺮ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ 2014دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛــﺮاوە و ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرێﻜﯽ زۆر ﻟەﻣﺴــﺎڵەدا ڕووی ﺗێﺒﻜــەن .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﻧــەوزاد ﻫــﺎدی 20ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺳﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮو ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە. زۆرﺑــەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻋــەرەب ﺑــﯚ ﭘﺸــﻮودان ﻟــە ﴎوﺷــﺖ و ﻛەﺷــﻮﻫەوای ﻫەرێــﻢ ﮔەﺷــﺘﯽ ﻛﺎری دەﻛــەن، ﻫەرێــﻢ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺧﺰ ﻣە ﺗﮕﻮ ز ا ر ﯾــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــەم ﺷــﻮ ێﻨﺎ ﻧە ﯾە ،
ﻫﯿﭻﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽﺗﺎﯾﺒەت
ﺟﻮان ﻋﻮﻣر
ﺑە ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎن ﻟە ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﻟە ﺷﻮێﻨەﻛەش ﻫﯿﭻ ﻛەﺳێﻜﯽ ﻟێ ﻧﯿﯿە ﻛە زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﺑە ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﺑﺪات ﻟەﮔەڵﺪا ﻛﺮدن. ﺋــەم ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــە ﻛــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ڕێﻜﺨــﺮاوی واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯿﺸــﯽ ﺗێﺪا ﺑەﺷــﺪار
ﺑــەاڵم ﭘێﺪەﭼێــﺖ ﺑــﯚ ڕاﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋەوروﭘــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺎری زۆری ﻟەﭘێﺸــە ﺗــﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺪات.
10ﺳﺎڵ دەدرێ ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﺗﺮﯾﺸ دۆﻻرە ﻛە ﻧﯿﻮەﻛەی ﻫەر ﻫەزار دەدرێﺖ ﻧﺮﺧﯽ دوو ﺳﺎڵ 40 وﺷ /ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿ
وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ
ﺋﺎﺑﻮوری
ھوﻟﺮ /وﺷ -ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت مل و ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛە ﻫەڵڕژاوە و ﺳﺎﯾﺪێﻜﯽ ﻫﺎﺗﻮﭼﯚﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە .دەﻧﮓ و ﻫەرای ﻛﺮێﻜﺎران ﻟەﻻﯾەك و ﻫﺎڕەی ﻛﯚﺳەرەی ﺑڕﯾﻨﯽ ﻛﺎﺷﯽ ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻫەﻣﻮو ڕۆژێ ﻟە ﺑﻦ ﮔﻮێﯽ ﻫﯿﻮا و ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾﺎﻧە. ﺋەوان ﻟە ﺑێﺒەﺧﺘﯿﯿﺎن دراوﺳێﯿەﻛﯿﺎن ﻫەﯾە ﺧﺎﻧﻮو دروﺳﺖ دەﻛﺎت.
وەﺳــﺘﺎ زوو زوو ﻫــﺎوار دەﻛﺎت ﺑﺎﺑێــﺖ ،ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚ ﺑﺎﺑێــﺖ ،ﻛﺎرﺗﯚﻧﯽ ﯾەﻛﺴــەر ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚﻛەﯾــﺶ ﻓــڕێ دەدەن و ﺑــﺎ و ﻣﻨــﺪاڵ ﺑــە ﻛﯚاڵﻧەﻛــەدا ﺑــاڵوی دەﻛەﻧــەوە. ﺋێﻮاراﻧﯿــﺶ ﭘــﺎش ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرەﻛــە ،ﺑــﺎاڵی ﺋــەو ﮔــﺮدەی ﺑــە ﻟەﺗﻜــە ﺑﻠــﯚك و ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚ و دار و ﺑــەرد ﻟــە ﻛﯚاڵﻧەﻛــە ﺧﻮڵﻘــﺎوە، ﮔەورەﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﻫﯿــﻮا ﻧﺎﯾەوێﺖ ﺑە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەرەﻧﮕﺎری دراوﺳــێ ﺗﺎزەﻛــەی ﺑﺒێﺘــەوە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ داﻧــﯽ ﺑەﺧﯚﯾــﺪا ﮔﺮﺗــﻮوە. ﺷــﺎرەواﻧﯿﺶ زﺑڵﻬەڵﮕﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﺎﺷــاموەی ﺧﯚراﻛــﯽ ﻣﺎڵــەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾــﺎن دەﺑــەن و ﭘﺎﺷــاموەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﻫەڵﻨﺎﮔﺮﻧەوە. دراوﺳــێﯿەﻛەی ﻫﯿــﻮا ﻛــە ﺧــﯚی ﺑە
ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻛەرﯾــﻢ دەﻧﺎﺳــێﻨێﺖ دەڵێــﺖ ”ﺣەوﺷــەﻛەﻣﺎن ﺋەوەﻧــﺪە ﮔــەورە ﻧﯿﯿــە ﺗــﺎ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــەﻛﺎن ﺑﻬێﻨﯿﻨــە ژوورەوە ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﭼﺎرﯾــﻦ ﻛــﯚاڵن و ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە ﺑــەﻛﺎر ﺑﻬێﻨﯿﻦ“. ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻛەرﯾــﻢ ،ﻫــﯚﻛﺎری ﭘﺎﺷــاموەی ﻧەﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﺷــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﮔﺮاﻧﯿــﯽ ﻛﺮێــﯽ ﺑﺎرﻫەڵﮕــﺮ دەﮔەڕێﻨێﺘــەوە .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻛﺮێــﯽ ﯾــەك ﺑﺎرﻫەڵﮕــﺮ ﺑــﯚ ﯾــەك ﺟــﺎر زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 40ﻫــەزار دﯾﻨﺎرە و ﻫــﺎوﻛﺎت ﻛﺮێــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺷــﯚﻓڵ ﺑــﯚ ﯾــەك ﺳــەﻋﺎت زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ﻫــەزار دﯾﻨــﺎرە ﻛە ﺑــە ﻫﯚﯾەوە ﻧەﺗﻮاﻧــﻢ ڕۆژاﻧــە ﭘﺎﺷــاموەﻛﺎن ﻓڕێ ﺑﺪەﻣە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دوورەدەﺳﺖ“. ﺋەﻣــەی دراوﺳــێﯽ ﻫﯿــﻮا و
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺧەڵﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ڵ ﺑــﯚ دەﻫێﻨﻨــەوە ،ﻫەوﻟێﺮﯾــﺎن ﻟــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەوە ﺑــﯚ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﭘﺎﺷــاموەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﮔﯚڕﯾﻮە. ﺑــە ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﺳــﺖ ﺋــەم زﯾﺎدەڕۆﯾﯿــەی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــەوە ﮔﺮﻓﺘــﺎر ﺑﻮوﻧــە. ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﭼــﻮاری ﻫەوﻟێــﺮ ﭘێﺸــڕەو ﺧــﺪر ،ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــە دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺗﻜﺎﯾــﺎن ﻟــە ﺧەڵــﻚ ﻛــﺮدووە ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن ﺑﭙﺎرێــﺰن و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘەﻧﺎﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿــﺶ ﻫێﻨــﺎوە، ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دﯾﺎردەﻛــە ﻫــەر ﺑەردەواﻣە. ﭘێﺸــڕەو ﺧــﺪر ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻧــەك ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻛﯚاڵﻧــەﻛﺎن ﭘﺎﺷــاموەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﺑەﺟــێ دەﻫێڵــﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭘﺎﺷــاموەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی دێﻨــﻦ و ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﻫەڵﯿﺪەرێــﮋن و دەڕۆن.
ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھرﻢ ﻟ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﺪا ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﯾﺎن ﻟ ﻛﯚن ﺑﺟﺪەھﻦ و ﺣﻜﻮوﻣﺗﯿﺶ ﻛﯚی ﻧﺎﻛﺎﺗوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت
ﺑــﯚ ڕێﮕەﮔﺮﺗــﻦ ﻟــەم دﯾﺎردەﯾــە ،ﺑە ﮔﻮﺗەی ﭘێﺸــڕەو ﺧــﺪر ،ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳــﺰای ﯾــەك ﺗــﺎ ﭘێﻨــﺞ ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎری داﻧــﺎوە و ﻫــەر ﻫﺎوواڵﺗــﯽ ﯾــﺎن ﺷــﯚﻓێﺮێﻚ ﭘﺎﺷــاموەی
ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﺑــە ﺟێﺒﻬێڵێــﺖ ﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﻓڕێــﯽ ﺑﺪات، ﺗﻮوﺷﯽ ﺋەم ﺳﺰاﯾە دەﺑێﺖ. ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﯾەﺧــەی دراوﺳــێﯽ
ﻫﯿــﻮای ﻧەﮔﺮﺗــﻮوە و ﻫێﺸــﺘﺎﯾﺶ ﻧﯿــﻮەی ﺷــەﻗﺎﻣەﻛەﯾﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە و ﭘﺎﺷاموەﻛەﺷــﯿﺎن ﺗــﺎ دێــﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﻛﯚاڵﻧەﻛەدا ﺑاڵو دەﺑێﺘەوە. ﻫﯿــﻮا دەڵێــﺖ ”ﺟﮕە ﻟە ﭘﯿﺴــﺒﻮون
دەﺷﺘﯽ ﺑەﻫەﺷﺖ ﺑﻮوەﺗە ﺟەﻫەﻧەﻣﯽ ﻛڕﯾﺎران
زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺳﺎﻚ ﺑﺳر وادەی ﺗواوﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺷﻚ ﻟ ﺧﺎﻧﻮو و ﺷﻮوﻗﻛﺎﻧﯽ دەﺷﺘﯽ ﺑھﺷﺘﺪا ﺗﺪەﭘڕﺖ ﺑم ھﺸﺘﺎ ﺗواو ﻧﺑﻮوﻧ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ
ھوﻟﺮ /وﺷ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﺑەﺳەر وادەی ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺷﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ دەﺷﺘﯽ ﺑەﻫەﺷﺖ ﻟە ﻫەوﻟێﺮ ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ و ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻫێﺸﺘﺎ دەﺳﺘﯿﺎن ﻟێﻨەدراوە .ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﺋەم ﯾەﻛﺎﻧە ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﺑﺎرێﻜﯽ دەرووﻧﯿﯽ ﺧﺮاﭘﺪا دەژﯾﻦ.
دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﯾەﻛێﻜە ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺷــﻮﻗەﯾەﻛﯽ ﺑــە 15دەﻓﺘــەر ﻟــە دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﻛڕﯾــﻮە و ﺟﮕــە ﻟــە ﺷــەش ﻫــەزار دۆﻻری ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻛــە دەﺑێــﺖ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻠﯿﻠﯽ ﺷــﻮﻗەﻛەدا ﺑﯿــﺪات ،ﻫەﻣﻮو ﻗﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ داوە .دﻛﺘﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﺗەﻣەﻧــﯽ دوو ﺳــﺎڵ ﺑــﻮو ،ﺋــەم ﺷــﻮﻗەﯾەی ﻛڕی؛
ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﭘێﻨــﺞ ﺳــﺎاڵﻧە ﻛەﭼــﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿــەی ﺑڕﯾــﺎر ﺑﻮو ﺷــﻮﻗەﻛەی ﻟەﺳــەر ﺑﻨﯿــﺎت ﺑرنێﺖ، ﻫێﺸــﺘﺎ ﻫــەر وەك ﺧــﯚی ﻣــﺎوە و ﻫەر زەوﯾﯿەﻛﯽ ﭼﯚڵە. ﺑﺎوﻛــﯽ دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺘﯿﺶ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﻛﻮڕەﻛەی ﻧﺰﯾــﻚ ﺑێﺖ، ﻫــەر ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ ﻛڕﯾــﻮە ،ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﺑﺎوﻛــﯽ ﺗــەواو ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﭘێﺶ ﺋــەوەی
ﺑﭽێﺘــە ﻧــﺎوی ،دﯾــﻮاری ﺗەﻗﯿــﻮە و وەك ﺧــﯚی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت زۆر ﺑــە ﻧﺎڕێﻜﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﺑــﺎوك و ﻛــﻮڕ ،ﻫەردووﻛﯿــﺎن ﻟــە ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾــەدا ﭘەﺷــﯿامﻧﻦ و ﺧﯚزﮔــە دەﺧــﻮازن ﻛــە ﺑــەو ﭘﺎرەﯾــەی ﺑــە دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺘﯿﺎن داوە ،ﯾەﻛﺴــەر ﺧﺎﻧﻮوﯾــﺎن ﻛڕﯾﺒﺎ و ﺧﯚﯾﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋەم ﺳەرﺋێﺸەﯾە ﻧەﻛﺮدﺑﺎ. ﴎوﺷــﺖ دەڵێــﺖ ”ﻫــەرﻛﺎت دەﺑﯿﻨــﻢ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺷــﻮﻗەﻛەم ﻫــەر زەوﯾﯿــە و ﻫﯿﭽــﯽ ﻟێﻨەﻛــﺮاوە، ﺧەﻓــەت داﻣﺪەﮔﺮێــﺖ و وا ﻫەﺳــﺖ دەﻛــەم ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﭘﺎرەﯾــەی ﺑــە ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧــﯽ ﺧــﯚم
9
ﭘەﯾﺪام ﻛﺮدووە ،ﺑە ﻓﯿڕۆ ﭼﻮوە“. ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧەوە ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﭘێــﺪراوە و ﻫــەر ﺋەواﻧﯿﺶ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ دەﻛــەن .ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﻧــەورۆز ﻣەوﻟﻮودﯾــﺶ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە وادەﻛەی ﺗــەواو ﺑــﻮوە و ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺎن ﻟــەوە ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺎن ﻟــە وادەی ﺧــﯚی دوا ﻛەوﺗــﻮوە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻗەرەﺑــﻮوی ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﻧەوە. ﻧــەورۆز ﻣەوﻟــﻮود ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەو ﻛڕﯾﺎراﻧــە دەدات ﻛــە ﺑەﭘێــﯽ
ﻣــﺎوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەﯾﺎن، ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾــﺎن دوا ﻛەوﺗــﻮوە و دەڵێﺖ ”ﺑﺎ ﺳــەردامنﺎن ﺑﻜــەن و ﺋێﻤــە داﻛﯚﻛــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻓﯿــﺎن دەﻛەﯾــﻦ و وەﺑەرﻫێﻨــەر ﻧﺎﭼــﺎر دەﻛەﯾــﻦ ﻣﺎﻓەﻛەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە“. ﻛڕﯾــﺎران ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ
ﺑەﻫەﺷــﺘﺪا ﻫەﯾــە و ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەم ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ،ﺋەﮔــەر ﺧــﺎوەن ﭘــڕۆژە ،ﯾەﻛــەﻛﺎن ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺗــەواو ﻧــەﻛﺎت ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــﯚ ﻫەر ڕۆژێــﻚ دواﻛەوﺗــﻦ 50 ،دۆﻻر وەك ﻗەرەﺑﻮو ﺑە ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺪات. ﭘــڕۆژەی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﺷــێﺮﻛﯚ دان ﺑــەوەدا دەﻧێــﺖ ﻛــە ﻛﺎت ﺑەﺳــەر
و ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﺒﻮوﻧﯽ ﻛﯚاڵﻧەﻛەﻣــﺎن، ﻫﺎوﯾﻨــﺎن ﺋــەم ﻟەﺗﻜــە ﺑﻠــﯚك و ﺑەرداﻧــە دەﺑێﺘــە ﻫێﻼﻧــەی ﻣــﺎر و دووﭘﺸــﻚ و ﻣﻨﺪاڵﯿــﺶ ﯾﺎرﯾــﯽ ﺗێﺪا دەﻛەن“.
وادەی ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەﻧــﺪێ ﻟــە ﯾەﻛــەﻛﺎن ﺗێﭙەڕﯾــﻮە .ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﺋەﻣــە ﺑەﻫــﯚی ﻫەﻧﺪێﻚ ﻛێﺸــەوە ڕووی داوە و ﻛــە ﭘڕۆژەﻛــەی ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾــەك وەﺳــﺘﺎﻧﺪ ،ﺑــەاڵم ﻣﺎوەی ﭘڕۆژەﻛــە ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺗــﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﯾــە و ﻫێﺸــﺘﺎ 5 2014ﯾــە ﭼــﻮاری 2014 ﻣﺎﻧﮕامن ﻣﺎوە“. ﺷــێﺮﻛﯚ داواﻛﺮدﻧــﯽ ﻗەرەﺑــﻮو ﻟەﻻﯾــەن ﻛڕﯾﺎراﻧــەوە ﺑــە ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوان دەزاﻧێــﺖ و دەڵێــﺖ ”ﺋەوە ﺑﯚ وﯾﮋداﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﮔێڕﯾﻨەوە“. ﺷــێﺮﻛﯚ ڕاﯾﺪەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەوان ﺑــە ﺧێﺮاﯾــﯽ ﻛﺎر دەﻛــەن و ﻫــەوڵ دەدەن ﯾەﻛــەﻛﺎن ﺑــە ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿﯿەﻛــﯽ ﺑــەرزەوە ﺗــەواو ﺑﻜەن. ﺋــەم ﻗﺴــەﯾەی ﺷــێﺮﻛﯚ ﻫﯿــﭻ دڵــﯽ دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻧﺎداﺗــەوە ﻛــە ﻫێﺸــﺘﺎ زەوﯾــﯽ ﺷــﻮﻗەﻛەی دەﺳــﺘﯽ ﻟێﻨــەدراوە .ﺋــەو ،ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻫەﯾــە ﻛــە ﺑــەم زوواﻧە ﺷــﻮﻗە ﻟە دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ وەرﺑﮕﺮێــﺖ، ﺑــەاڵم ﺑــەردەوام ﺋــەو ڕێﻜﻼﻣــە ﻟــە ﺗەﻟەﭬﯿﺰﯾــﯚن دەﺑﯿﻨێــﺖ ﻛــە ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛە دەﻛﺮێﺖ. دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻛــە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 800دۆﻻر ﻟــە ﻛﺮێــﯽ ﺧﺎﻧــﻮو دەدات ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧەرﯾﻜــە ﺧﺎﻧــﻮوە ﻛﺮێﯿەﻛەﺷــﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ دەدات. ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە ﻫەڵﯿﭙێﭽــﺎوە و دەڵێــﺖ دەﺑــێ ﭼﯚڵــﯽ ﺑﻜــەی و وادەت ﺗەواو ﺑﻮوە.
ﭘﺎﺷﺨﺎن ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو ڕێﻜﻼﻣــە زۆرەی ﺑــﯚ ﻛــﺮا ،ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ڕووی ﺗــێ ﻛــﺮد. ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﺗﺎﺗڵﯿﺴــﺎس ﻟەﺳــەر ﺗەﻟەﭬﯿﺰﯾــﯚن ﺑەڵێﻨــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻠﯿﻠــﯽ ﯾەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــە ﻛڕﯾﺎران دەدا ،ﺑەاڵم ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەوﯾﺶ ﻟەو ﭘڕۆژەﯾە دوور ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە.
10
ﻧەوت
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿە :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽﻧەوﺗﯽﻫەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺧەڵﻚ ﻫەﯾە
داوای ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕ و ﺳﺮووﺷﺖ ﻟ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗﯽ دەﻛﺮﺖ ..ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓر :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
وﺷ /ھوﻟﺮ ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿە ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑەرەو ﻫەڵﻜﺸﺎن دەﭼێﺖ، دوای رووداوەﻛەی ﺑەﴎەش ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺧەڵﻚ ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ. ﻟەﮔــەڵ ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت ﻟە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ، ﻫــﺎوﻛﺎت ﭘێﺸــەوەﭼﻮوﻧﯽ ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەدواداﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﺎن ﻟــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا، داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺑــەرەو ﻫەڵﻜﺸﺎن ﭼﻮوە. ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﻛــەن ﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯿــﺪا ،زﯾﺎﻧێﻜــﯽ زەوﯾﯿــە ﺑــەر ﮔەورەﯾــﺎن ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و ﺑــﺎخ و ﺑــەراوەﻛﺎن و رێﮕﺎوﺑﺎﻧــﯽ ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،وێــڕای ﺋــەوەی ﻛﺎرﯾﮕــەری ﮔــەورەی ﻧەرێﻨﯿﯿــﺎن ﻟــە ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﴎوﺷــﺖ و ژﯾﻨﮕــەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﺋەﻧﻮەر ﻧــﺎدر ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ﻛﯚﯾەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗــﯽ ﮔێﻨێــڵ ﺋێﻨﯿــﺮژی و ﺋﺎداﻛــﺲ ﭘﱰۆﻟﯿﯚﻣــﯽ ﻛەﻧــەدی ﻫەﯾــە ﻛــە ﻫــەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺑەﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟــە ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻛﺎر دەﻛەن. ﻧﺎوﺑــﺮاو ،ﻫــﯚﻛﺎری ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ زەوﯾﯿــە داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﮔێڕاﯾــەوە و ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻧەوﺗﯿﯿەﻛــە ﺳــەدان دۆﻧــﻢ زەوی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەی داﮔﯿــﺮ ﻛــﺮدووە، ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻗەرەﺑﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻜﺎﺗەوە“.
ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا، ﭘــﱰ ﻟــە ﭘێﻨــﺞ ﺟــﺎر داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق دژ ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺧــﺎوەن ﻛﺎر ﻟــە ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗﯿﯿەﻛــە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی زﯾﺎمنەﻧــﺪ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺳــﺎز ﻛــﺮدووە و ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯿــﺎن ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو راﮔﺮﺗﻮوە. ﻏەﻓــﻮور ﺣەﻣــەد ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏــﯽ ﮔــەورە ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــە ﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە (TTOPCOﻛــﺮدەوە، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ))(TTOPCO ﺑــەوەی وێــڕای داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و ﻗەرەﺑﻮوﻧەﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن ،ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﻦ ﻟــە ﭘﯿﺴــﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕــەی ﻧﺎوﭼەﻛــە ،ﺑەﻫــﯚی ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﺎزی ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوت و ﻓڕێﺪاﻧــﯽ ﭘﺎﺷــاموەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا. ﺷــﻮێﻨەوارە ﻟــە ﯾەﻛێــﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ،ﭘﯿﺴــﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕــەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯿﯿــە ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﺪا، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑــﻦ ﺑــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەدۆﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا، ﺑــەاڵم وەك دەردەﻛەوێــﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﯿﻦ. ﻟــە ﻣﺎوەﻛﺎﻧــﯽ راﺑــﺮدوودا، ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﮔــەورە ﻟــە ﻧێــﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی داﻧــﺎﮔﺎز و وەزارەﺗــﯽ ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮو ،ﻛﺎﺗێــﻚ وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻧــﺎﮔﺎزی ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛــﺮد ﺑــە
ﭘﯿﺴــﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﻓڕێﺪاﻧــﯽ ﭘﺎﺷــاموەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﻛﺎرﯾــﺎن ﺗێﺪا دەﻛﺎت. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻛﺮدﻧــﯽ داﻧــﺎﮔﺎز ﺑــە ﭘﯿﺴــﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﻓڕێﺪاﻧــﯽ ﭘﺎﺷــاموەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ، ﯾەﻛــەم رووداوی ﺑــە وەاڵﻣﻬﺎﺗﻨــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا دۆﺳــﯿەﻛەی داﻧــﺎﮔﺎز ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺧــﺎوەن ﻛﺎر ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا داﻧﺎوە. زەﻗﻜﺮدﻧــەوەی دواﺑــەدوای دۆﺳــﯿەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی داﻧــﺎﮔﺎز، (TTOPCO ))(TTOPCO ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﻫەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ
دەﺑێــﺖ و ﭼﯿــﱰ ﭘﺎﺷــاموەﻛﺎن ﻛــﯚ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە“. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوودا ،ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻟﯿﮋﻧــە و دەﺳــﺘە و ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﻟەﻻﯾــەن داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯿﯿەوە دروﺳــﺖ ﺑﻮون ،دەﺳــﺘە و ﻟﯿﮋﻧــە و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــەﻛﺎن داوا ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ دەﻛــەن، ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑــﻦ ﺑــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﴎوﺷــﺖ و ژﯾﻨﮕــە ،ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ زﯾﺎمنەﻧــﺪ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﭘﺮۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوت. ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــە و ژﯾﻨﮕــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﺎﻧەﯾــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻗــەزای راﻧﯿــە ﻟەﻻﯾــەن داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ژﻣﺎرەﯾــەك ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿەوە
ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی داﻧﺎﮔﺎز ﺑە ﭘﯿﺴﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﻛﺎر ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﺗەﻗﺘەﻗــﯽ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮد ،ﺋــەوەش دوای دۆﺳــﯿەﻛەی داﻧــﺎﮔﺎز و ﻓﺸــﺎری داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻫــﺎت ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧﺎوﺑــﺮاو و ﺑــﯚ ﭘﺎﻛڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ژﯾﻨﮕەی ﻧﺎوﭼەﻛە. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏــﯽ ﮔــەورە ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ”ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــەوەی و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﭘﺎﺷــاموەی ﭘﺎﻛڕاﮔﺮﺗﻨــﯽ ژﯾﻨﮕــەی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛــە، ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧــﮓ ﺑــﻮوە و ﺋەﮔــەر ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑێﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻫەﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﻟــە ﻛﺎرەﻛە ﺑــەردەوام
ﭘێﻜﻬێــرنا ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼەﻧــﺪ ﯾﺎداﺷــﺘﻨﺎﻣەﯾﺎن دژ ﺑەﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿــﻞ ﻛە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺑــەرز ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻫەﻣﺎن ﻣەﺑەﺳﺖ ﺳﺎز ﻛﺮدووە. ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﻫــﯚی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری راﻧﯿــە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋێﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿــﻞ ﺑــە ﻧﺎﭼــﺎری و ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛەدا راﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ﺋەﮔــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧﺎوﺑــﺮاو ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﻣﺎﻓــە
ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن رەﭼــﺎو ﻧــەﻛﺎت ،رێﮕە ﺑەﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎدەن. ﻛــﯚﴎەت ﺧــﺪر ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﻣﺎﻓــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﻣﺎﻓــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺑــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــەن ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﭘەﯾــڕەوی ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﺑﻜــەن ،ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ ﻛــە ﺧــﺎك و ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯿﺎﯾﺪا ﭘﺎرێﺰراو ﺑێﺖ. ﻫــەروەك ﮔﻮﺗــﯽ ”دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑــﻦ ﺑــە ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو زﯾﺎﻧــە ﮔﺸــﺘﯽ و ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﻛــە ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋﯿﺸــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﺪا ﺑــەر ﺧــﺎك و ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەون“، ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ”ﻟەﺑــﺮی ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ زەوی ﮔﺸــﺘﯽ و ﺷــێﻮاﻧﺪﻧﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﴎوﺷــﺖ و ﻧﺎوﭼــە ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎن، ﮔﺮﻧﮕــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺑڕێــﻚ ﻟــە داﻫﺎﺗەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻧﺎوﭼــە ژﯾﻨﮕەﯾــﯽ ،ﮔەﺷــﺘﯿﺎری و ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﺑﻜــەن و ﻟــە ﻧﺰﯾــﻚ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋﯿﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ژﻣﺎرەﯾــەك ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ،ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە، رێﮕﺎوﺑــﺎن و ﭘــڕۆژەی ﺟﯚراوﺟــﯚری ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری دروﺳﺖ ﺑﻜەن“. داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﻫەڵﻜﺸــﺎﻧﺪاﯾە و دۆﺳــﯿەﻛەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی داﻧﺎﮔﺎزﯾــﺶ وەك ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە دەرﻛەوﺗــﻮوە، ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋــەوەی ﻟێﺪەﻛﺮێــﺖ، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺧــﺎوەن ﻛﺎر ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــﺎﮔﺎ ﺑﻬێﻨێﺘــەوە، ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑــﻮون ﺑــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕــە و ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەدۆﺳــﺖ ﺋﺎﻣﺮازەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا ،ﻟەﮔــەڵ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەوەﺷــﺪا و زﯾﺎمنەﻧــﺪ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﻧە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن.
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻫەرێﻢ، ﺑﯽ ﭘﯽ و ﻛەرﻛﻮوك ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑــﯽ ﭘــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ،ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻧﺎدەﺳــﺘﻮوری ﻟــە ﻗەڵــەم درا ،ﺑــە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑەﺑــێ ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﯚﺑەﺧــﯚ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﺎوﺑﺮاو رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮدووە. ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ،ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﺑــە ﻣﺎدەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت 140یی دەﺳــﺘﻮورﯾﯽ ﭘﺸــﺖ ﺋەﺳــﺘﻮورە ،ﻟــەو ﻣــﺎدەی 112و ﻣــﺎدەی 140 رواﻧﮕەﯾــەوە وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺑــﺮاو راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ”ﺑــﯚ ﻫــەر ﭘﻼﻧێــﻚ ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە داﺑــڕاوەﻛﺎن ،ﻛــە ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوردا ﻟــە 2005ﻟــە ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﺪا ﺑــﻮون ،داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ دەﺳــﺘﻮورﯾﯿە ﻛــە ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﻟەم ﺟﯚرە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــە رەزاﻣەﻧــﺪی و ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ وەك ﻫﺎوﺑەﺷــێﻜﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵﯽ ،ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ“. 112ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق ،ﺋــەو ﻛێڵﮕﺎﻧــەی ﻧــەوت ﺑەﭘێــﯽ ﻣــﺎدەی 112ی ﺗــﺎ ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮور ،واﺗــە ﺗــﺎ ﺳــﺎڵﯽ 2005ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﺪا ﺑــﻮون ،دەﺑێــﺖ ﺑەﭘێــﯽ رەزاﻣەﻧــﺪی و ﺑــە ﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻫەرێــﻢ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــەرەﻛﺎن ﺑەڕێﻮە ﺑﱪێﻦ. وەك ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑــﯽ ﭘــﯽ ،ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ 140ی ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻣــﺎدەی 140ی دەﺳــﺘﻮورﯾﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا دەﺳــەاڵﺗﯽ رەﻫــﺎی ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺋﯿﺪارەداﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە داﺑــڕاوەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ، ﺑەڵﻜــﻮ دەﺑێــﺖ ﺑەﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺑەڕێﻮە ﺑﱪێﻦ. ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫــەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻜﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە داﺑــڕاوەﻛﺎن ،ﺑەﭘێــﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻣــﺎدەی 112و 140ی دەﺳــﺘﻮور ،ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗــﻦ و رەزاﻣەﻧــﺪی ﻫــەردوو ﻣــﺎدەی 140ی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ ﺑێــﺖ ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە دەﻛﺮێــﺖ ﺑــە ﻧﺎدەﺳﺘﻮورﯾﯽ و ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ داﺑرنێﺖ. ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ،ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑــﯽ ﭘــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ،ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﺟﺪﯾﯿە و ﻟە ﻫەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ،ﻫەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ درەﻧﮕﻮەﺧﺖ و ﮔﺮﻧﮕە! ﮔﺮﻧﮕــە ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻣﺎﻓێﻜــﯽ دەﺳــﺘﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﻟــە ﺋﯿﺪارەداﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە داﺑڕاوەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــێﻜﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺑێــﺖ ،درەﻧﮕﻮەﺧﺘﯿﺸــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوە ﯾەﻛەﻣﺠــﺎرە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــە راﺷــﻜﺎوی ﭘێﺪاﮔﯿــﺮی ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻣﺎﻓــە دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەی ﺧــﯚی دەﻛﺎت ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑــﻮو ﻫەر ﻟە دوای ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەرﮔﺮﯾﯿەﻛــﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺘﺎﻧە ﻟــە ﻣــﺎف و دەﺳــەاڵﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻧﺎوﭼە داﺑڕاوەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت. وەك دەردەﻛەوێــﺖ ،ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ،ﺟﮕــە ﻟــە رووی دەﺳــﺘﻮورﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ،رەﻫەﻧﺪێﻜــﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەﯾە ،ﺋەوەش ﻓﺸﺎرەﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮ دەﻛﺎت. ﻫەرﭼەﻧــﺪ وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛەﯾــﺪا، دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻫــﺎوﻛﺎری و ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎری ﺑــﯚ ﺑﯽ ﭘــﯽ ﻧــﺎﻛﺎت و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛــﻮوك دەﺳــﺘەﺑەر ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ و وەك ﻫﺎوﺑەﺷــێﻜﯽ ﯾەﻛﺴــﺎن ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەدا ﻧــەﻛﺎت ،ﺑەاڵم ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺳﺎزش ﻟە دۆﺳﯿەﻛەدا ﻧەﻛﺎت. ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ وەك ﻫەﻧــﮕﺎوی ﯾەﻛــەم ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﯾە ،ﺑــەاڵم ﻟــەوە ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﺋەوەﯾــە ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺎت و ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑێــﺖ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻣﺎﻓــە دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺳﺎزﺷــﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻜﺎت. ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟــەوەش ﺋەوەﯾــە ،ﺋــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘەی ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛــەی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﮔەاڵڵــە ﻛــﺮاوە ،ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا وەك ﻛﺎرﺗێﻜــﯽ ﻓﺸــﺎر ﻧەﺑێــﺖ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە دەﺳــەاڵﺗﺪاراﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﺑەﺳــﺘەﻛﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻫەﻣــﺎن ﺋەو ﻣﺎدە دەﺳــﺘﻮورﯾﯿﺎﻧەی دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ دەدەن ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼە داﺑڕاوەﻛﺎن دەﺳﺘەﺑەر دەﻛەن. ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ،ﺳــﺎزش ﻟــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی ﺑــﻜﺎت ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺳﺎزﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﺮاوە ﺑــﻮوە .راﺳــﺘە دۆڕاوﯾﺶ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚی ﺋــەو دەﺳــەاڵﺗﺎﻧە ﺑــﻜﺎت ﻛە دەﺳــﺘﻮوری ﻧﻮێــﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەﺳﺘەﺑەر ﻛﺮدووە.
ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽﺧەڵﻚ
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
دﯾﺎری ﻣﺤﻣد ﻋﺑﺪوﻟ
ﻣﺤﻣد ﺋﺑﻮﺑﻛﺮ
ﺑﺎ ﻣﻨﺪاﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑ ھی ﺋﻤدا ﺗﻨﭘڕن
وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ زۆر ﺷــﺘﯽ ﻛﺮدووە و ﻫەروەﻫــﺎ زۆر ﺷــﺘﯽ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﯽ ﺗێــﺪا ﻛــﺮاوە ،ﺗﻮاﻧــﺮاوە زۆرێــﻚ ﻟــە ﺋﺎﻣێﺮە ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەردەم داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭘێﻮﺳــﺖ ﺑێــﺖ و ﺑەﺷــﯽ ﺷــﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻟێﺒﺪرێــﺖ. ﻫەروەﻫــﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﺗــەواو ﻟەﻻﯾــەن ﮔﺸــﺖ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــەوە ﻫەﺑێﺖ و ﺋێﻤــەش ﻫــﺎوﻛﺎری ﺑــﻮاری ﻛەرﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽﺑﯿﻦ. ﺋــەوەی دەﯾﺒﯿﻨــﯽ ﻛــە ﺑەﺳــﺎاڵﭼﻮوان دووﭼــﺎری ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻫﺎﺗــﻮون و ﺋــەوەش ﺑەﻫــﯚی ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﯽ و ﮔﻮێﻨەداﻧــە ﺑەﺧﯚﯾــﺎن ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻧەﻫێڵﯿــﻦ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن و ﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺑــە ﻫەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــەدا ﺗێﭙــەڕن ،ﻫەروەﻫــﺎ ﻟەﺳــەر ﺗﺎﻛﯽ ﺋــەم ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫــﺎوﻛﺎری ﺗــەواوی وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﺑەﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻛــەوە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺑەرەوﭘێﺸــﱪدﻧﯽ ﺋــەو ﺑــﻮارە .ﻫﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻟە ﻛەﺳــێﻜەوە ﺑﯚ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ دەﮔﯚڕێــﺖ ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕﯽ ﻫەﺑێــﺖ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻛەرﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺑــﻜﺎت .ﺑــﻮاری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑــەردەوام رەﺧﻨــەی ﻟەﺳــەرە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺑﻮاری ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن ،ﮔﺮﻧﮕــە ﻫەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑــﻮاری ﻛەرﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻫەﯾــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﯾﺎﺳــﺎی ﻣﺎﻓــﯽ ﻧەﺧــﯚش ﺑﺨﺮێﺘــە ﺑــﻮاری ﻛﺎرﻛﺮدﻧەوە.
ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺋﺣﻤد
ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺋﺎوەڕۆﻣﺎن ھﯾ
ﻛﯚاڵﻧــەﻛﺎن ﮔﺮﻓﺘــﯽ راوەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿــﺎن ﻫەﯾــە ،ﺋــەوەش ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻛــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻫەﻣــﻮو زەوﯾﯿــەﻛﺎن داﺑــەش ﻛــﺮان و ﻛﯚاڵﻧــەﻛﺎن 10ﻣەﺗﺮﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺟێﻬێڵــﺪرا ،ﺋێﺴــﺘﺎ زۆرێﻚ ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەو ﻛﯚاڵﻧﺎﻧــە ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﻫەﯾە ﻛــە ﭼــﯚن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن راﺑﮕــﺮن .ﻫەروەﻫــﺎ ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺋﺎوەڕۆﻣــﺎن ﻫەﯾــە ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﮔﻮاڵﻧــﯽ 159ﻛــە ﺋــﺎوەڕۆی ﻧﯿﯿــە ،ﺋﺎوەڕۆﻛەی ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﻧﺎﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ دێﺘــە ﺧــﻮارەوە ،ﺟﮕــە ﻟــەوەش ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺎراﻧــﺪا ﺋﺎوێﻜــﯽ زۆر ﻟــە ﻛﻮاڵﻧــەﻛﺎن ﻛــﯚ دەﺑێﺘــەوە ،ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺑﺎراﻧێﻜــﯽ ﺑەﺧــﻮڕ ﺑــﺎری و ﺋــﺎو زۆر ﺑــەرز ﺑــﻮوەوە ،ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯿــﺶ ﭼﻮوﺑــﻮو ﮔﯿــﺰەری ﻣﺎڵەﻛــە ﺑﻜﻮژێﻨێﺘــەوە ،ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮوە ﻻی ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻟێﯿــﺪا و ﻛﻮﺷــﺘﯽ ﻛە ﻫــﯚﻛﺎری ﮔﯿــﺎن ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــﺎوەڕۆ ،ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑەﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ﺗــﺎ ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺋــﺎوەڕۆ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ .ﻫەروەﻫــﺎ ﺋــەوەی ﻛــە ﻟــە ﻧێــﻮ ﺑــﺎزاڕدا ﻫەﯾــە رووﯾەﻛــﯽ زۆر ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﻫەﯾــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎر ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺋﺎوەڕۆﻛﺎن ﺑﺸﺎردرێﻨەوە و داﺑﭙﯚﴍێﻦ.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت
ﻋﺎدل زرار
ﻟو ﻗﻮڕ و ﻟﯿﺘﯾ رزﮔﺎرﻣﺎن ﺑﻜن
ﺑەداﺧــەوە ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎﺗﻨــﯽ ﭘﺎﯾــﺰ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛﺮێــﻦ، ﻫەﻣــﻮوان وا ﺑﯿــﺮ دەﻛەﯾﻨــەوە ﻛــە ﺑــﯚ ﺗێﻜــﺪان ﺣــﺎزر و ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ و ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدن و ﺑﺎﺷﻜﺮدن ﻟەﺳەرﺧﯚﯾﻦ. ﺋــەوەی ﺑــەدی دەﻛﺮێــﺖ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵە ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻟە ﭘﺎﯾــﺰان و زﺳــﺘﺎﻧﺎﻧﺪا
دەﭼﻨــە ﺑــﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن ،ﺋــەوە ﺷــڕە ﻗﯿــﺮەی ﻫەﯾــە ﻫەڵﺪەﮔﯿﺮێــﺖ و ﻗــﻮڕ و ﻟﯿﺘەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺑەﺟــێ دەﻫێڵﺪێــﺖ ﺑــﯚ زﺳــﺘﺎﻧﺎن ،ﻣﺎوەﯾــەك ﺑەر ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﻧــﺎوی ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧەوەی ﻛﯚاڵﻧەﻛەﻣــﺎن ﺳــەرﺟەم ﻗﯿــڕە ﻛﯚﻧەﻛــە ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﻫەڵﻜەﻧــﺪرا و
ﭘﺎﺷــاموﻛەش ﻓــڕێ درا ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﻧــە ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨﯿــﻦ ،ﻣــﺎوەی ﭘێﺸــﻮو ﻛەﻣێــﻚ ﺑﺎران ﺑــﺎری ﯾەﻛﺴــەر ﻛﯚاڵﻧەﻛــە ﺑــﻮوە ﻗــﻮڕ و ﻟﯿﺘــﺎو ،ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑــەردەوام ﮔﯿــﺮۆدەی ﺋــەو ﻗــﻮڕ و ﻟﯿﺘﺎوەﯾــﻦ و دەﺑێــﺖ ﺋــەم زﺳــﺘﺎﻧە ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑەﺳــەری ﺑەرﯾﻦ.
ﭘﻮﯾﺴﺘ وۆرﻛﺸﯚپ ﺑﯚ ﻛﺎرﻣﻧﺪاﻧﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﻜﺮﺘوە
ﻫەرﭼەﻧــﺪە دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿامن ﻫەﯾــە ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎن ﻛــە ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺋێﻤەﯾــە، ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿــە، ﺋەوەﯾــە ﺋﺎﯾﺎ ﺑﯚ ﻟــە ﺑەﻫﺎراﻧﺪا دەﺳــﺖ ﺑە ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻧﺎﻛﺮێــﺖ و ﻫــەوڵ ﻧﺎدرێﺖ ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻫﺎوﯾــﻦ ﯾﺎن ﻟــە ﭘﺎﯾــﺰدا ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘێﺒﻬێﻨﺪرێﺖ.
ﺳﺎﺑﯿﺮ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ﺗﺎﺳ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻛﺎن ﻻﺑﺒﺮﻦ ﺑەداﺧــەوە ﺋــەو ﺗﺎﺳــﺎﻧەی ﻫــەن ﻟــە ﻛﯚاڵﻧــەﻛﺎن ﮔﺮﻓﺘــﯽ زۆر دروﺳــﺖ دەﻛــەن ﺑــﯚ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ،زۆرێﻚ ﻟە ﻣﺎڵــەﻛﺎن ﻫەر ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن دەﺳــﺖ دەﻛــەن ﺑە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎﺳــە ﺑــە ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚ ﺑێﺌــەوەی ﺑﯿــﺮ ﻟــە زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﺗﺎﺳــەﯾە ﺑﻜەﻧــەوە و دەﺑﻨە ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ ﺑــﯚ ﺷــﯚﻓێﺮەﻛﺎن ،ﻫەروەﻫــﺎ ﻫەﻧﺪێــﻚ ڕێﮕــەش ﻫــەن ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺋەﻧــﺪازەی ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚ
ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﻫەﺳــﺘێﺖ ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎﺳــەی ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚﯾﯽ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرەﺳــﺎت روو ﻧــەدات .ﺑەداﺧــەوە زۆرێﻚ ﻟــە ﻣﺎڵەﻛﺎن ﻫــﺎوﻛﺎر ﻧﯿــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﺧﺎوێﻨﯽ ﺑــەردەم ﻣﺎڵــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ﻛﯚاڵﻧەﻛــە راﻧﺎﮔــﺮن ،ﯾــﺎن ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣــﺎڵ ﺧﺎوێــﻦ دەﻛەﻧــەوە ﺳــەرﺟەم ﺋــەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧــەی ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿﺎن ﭘێــﯽ ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ ،ﻓڕێــﯽ دەدەﻧــە ﺷــﻮێﻨێﻚ و دﯾﻤەﻧێﻜــﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ
دەﺑەﺧﺸﻨەﻛﯚاڵﻧەﻛﺎن. ﻫەروەﻫــﺎ ﻧﯿﮕەراﻧﯿــﻦ ﻟــەوەی ﻛــە زۆرێﻚ ﻟــەو ﻛﯚاڵﻧــە ﻧﻮێﯿﺎﻧــەی ﻫــەن ﻫێﺸــﺘﺎ ﻗﯿﺮﺗﺎوﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﭘێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،ﺷــەﻗﺎﻣﯽ وا ﻫەﯾــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛﺮاوە ﺑــﯚ ﻗﯿﺮﺗﺎوﻛــﺮدن ،ﻛەﭼــﯽ ﺑەداﺧــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻗﯿــﺮ ﻧەﻛــﺮاوە و ﺧەرﯾﻜــە ﺋــەو ﭼەوڕێــﮋەی ﺑــﯚی ﻛــﺮاوە ﺑە ﯾەﻛﺠــﺎری ﺗێﻚ ﺑﭽێﺖ.
ﺳﺎﻟﻢ ﻋﻮﻣر
ﺑداﺧوە ﺑﯚ ﻧﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎرەی ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑﯚ ﻧﻮوﺳران دەﻛــﺮد ،ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿــﯽ دەﯾﺎﻧﻨﻮوﺳــﯽ و ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێﮕــەی ﺧــﯚی دەﮔــﺮت و دەﺑﻮوﻧــە ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮون ﻫەﺑێﺖ. ﺑەداﺧــەوە زۆرێــﻚ ﻟــە رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎن ﺋێﺴــﺘﺎ
ﺟــﺎران ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻧﻮوﺳــەری ﺗﺎﯾﺒەمتــﺎن ﻫەﺑــﻮون ﻛﺎرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﭼەﻧــﺪ ﺷــﺘێﻚ دەﻛــﺮد وەك ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﻫەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺋەواﻧــەی ﻟــە ﻛﻮﻟﺘــﻮور دەﯾﺎﻧﻨﻮوﺳــﯽ زۆر ﺷــﺘﯽ ﺟﻮاﻧﯿــﺎن دەورووژاﻧــﺪ و ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟێــﻮە
11
ﭘﺸــﺖ ﺑــەو ﻧﻮوﺳــەرە ﻧﺎوداراﻧــە ﻧﺎﺑەﺳــنت و ﺳــﺘﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻣــﺎوە ،ﺋەواﻧــەی ﻛــە ﺳــﺘﻮوﻧﯿﺎن دەﻧﻮوﺳــﯽ ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﭘﺎداﺷــﺘێﻜﺪا ﺑــﻮو ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﭘﺎداﺷــﺘە ﻧەﻣــﺎ ﺑﯚﯾــە ﻧﻮوﺳــەرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑەﺑێ ﭘﺎداﺷﺖ ﺑﻨﻮوﺳﻦ.
ﺳﺘﺎر ﻣﺤﻣد ﺋﻣﯿﻦ
ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛﺎری ﺑﺎﺷــﯽ ﻛــﺮدووە و ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺑڵێﯿــﻦ ﻫﯿﭽــﯽ ﻧەﻛــﺮدووە ﻟــە رووی ﺑــﻮاری ﻛەرﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ، ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺋــەوەی ﻛــﺮاوە زۆرﯾﻨــەی ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧەﯾــە ،ﺋــەو ﻛﺎرەش دەﺑێــﺖ ﻫــەرەوەزی ﺑێــﺖ ﺑــەو ﺷــێﻮەی ﻫەرﻛەﺳــێﻚ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚﯾەوە ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﻮاری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑﻮارێﻜــﯽ ﻫەﺳــﺘﯿﺎرە ،ﺋەوەی ﺋێﻤــە ﻟــە ﺑﯿﺮﻣﺎﻧــە ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﻛﯚﻣەڵــە ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﻫــﯚی ﺧەﻟەﻟێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎن و دەرزﯾﯿــەوە ﭼﺎوﯾــﺎن ﻟە دەﺳــﺖ دا ،ﺋەﻣــەش ﺋــەوە ﻧﺎﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺋێﻤە ﺑڵێﯿﻦ زۆر ﻟــە دواوەﯾــﻦ و ﻧﺎﺷــﻜﺮێﺖ ﺑڵێﯿــﻦ ﺑێ ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿــﻦ ،ﺑــﻮاری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺋێﻤــە ﻫێﺸــﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ ،ﭘێﻮﺳــﺘە ﻫــەوڵ ﺑﺪرێــﺖ وۆرﻛﺸــﯚﭘﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﻫــەوڵ ﺑﺪرێــﺖ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ زﯾﺎﺗــﺮ ﻫــﺎن ﺑﺪرێــﻦ .ﻟــە ﺑــﻮاری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ڕێﻜﺨﺮاوﻣــﺎن ﻛەﻣــە و ﻫﯿــﻮادارم ﻟــەو ﺑﻮارەش زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ. ﻫەروەﻫــﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑــﺎش ﻛﺎر ﺑﻜﺮێــﺖ ﻟــە ﻧێــﻮ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻫــەوڵ ﺑﺪرێﺖ ﻫﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻟــەوێ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــاڵو ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑﺎﺷــﱰ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﺗێﺪەﮔەن و دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺑاڵو ﺑﻜﺮێﺘەوە.
ﺑﺷﺪار ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ﻟ زﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎرەﻛﺎن ﺧﺮا ﻧﯿﻦ
ﭘﻮﯾﺴﺘ ھﺳﺖ ﺑ ﺑرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺗﯽ ﺑﻜﺮﺖ ﻟ ﺑراﻧﺒر ﺋﺎوی ﺧﻮاردﻧوە ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﻟە ﻫەوﻟێﺮ ﻟە ﻫەﻧﺪێﻚ ﺷــﻮێﻦ ﺋــﺎو رادەوەﺳــﺘێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــنب ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎرەواﻧﯽ .ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﺧەڵﻚ دەﺑــە زۆر ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨﻦ ﺑــﯚ ﺋﺎوﺧﻮاردﻧەوە ﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺧﻮاردﻧــەوە ﮔﺎزﯾﯿــەﻛﺎن ،ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑــەﻛﺎری دەﻫێﻨــﻦ ﺑێﺌەوەی ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺑﻜــەن و ﮔﻮێ ﺑــﺪەن ﺑــە ﺧﺎوێﻨــﯽ و ﺑﯿــﺮ ﻟــەوە ﻧﺎﻛەﻧەوە ﻛــە دەﺑﻨــە ﻫــﯚﻛﺎری ﮔﯿﺮاﻧــﯽ ﺋــﺎوەڕۆﻛﺎن،
رەﻓﻌت ﻋﻮﻣر
ﺋــەو دەﺑــە و ﺑﻮﺗاڵﻧــە ﻓــڕێ دەدەﻧــە ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑەﻫــﯚی رەﺷــەﺑﺎ ﯾــﺎن ﺋــﺎوی ﺑــﺎران دەﭼﻨە ﻧێــﻮ ﺋــﺎوەڕۆﻛﺎن و ﮔﺮﻓــﺖ دروﺳــنت دەﻛــەن .ﺋەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫﯚﺷﯿﺎری ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜﺪا ﺑاڵو ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﺑەداﺧــەوە ﺧەڵﻚ دەﺳــﺖ ﺑەﺋــﺎوەوە ﻧﺎﮔﺮن و ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﻟــە ﺑەراﻧﺒەرﯾــﺪا ،ﭼﻮﻧﻜــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛــﯽ زۆرە و ﺑﻮدﺟــەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ
ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟ ﭘﯿﺴﯽ ﮔڕەﻛﻛﺎن ﺑرﭘﺮﺳﯿﺎرن ﺑەداﺧــەوە دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧﺮاﭘــﯽ ﻛﺮدووەﺗــە ﺳــەر دەرووﻧــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ،ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە زۆرێــﻚ ﻟــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻛــە ﭘــڕۆژەی ﻛﯚاڵﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﯾــﺎن ﮔەڕەﻛەﻛەﯾــﺎن دوا دەﻛەوێــﺖ ﻧﯿﮕــەران ﺑــﻦ و ﮔەﻟەﯾــﯽ ﺑﻜــەن ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﺋــەوان ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە ﺑــﯚ دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿــەﻛﺎن زۆر ﺟــﺎر ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻻی ﺋــەوان دوا دەﻛەوێــﺖ، ﺑﯚﯾــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﭘــڕۆژە ﻫەﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە
ﺑﺪرێﻨــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﺗﻮاﻧﺎﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮە ﻟەواﻧــەی ﺧﯚﻣﺎن و دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟــە وادەی ﺧﯚﯾــﺪا ﺗەواوﯾــﺎن ﺑﻜەن. ﭘﯿﺴــﯽ ﻛﯚاڵﻧــەﻛﺎن ﺑــە ﭘﻠــەی ﯾــەك ﻟەﻻی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــەردەوام ﺧﺎوێﻨــﯽ راﺑﮕــﺮن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوەی ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿە رۆژاﻧــە دێﻨــە ﻛﯚاڵﻧــەﻛﺎن و زﺑڵــەﻛﺎن ﻓــڕێ دەدەن ،ﺑــەاڵم ﻛــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺧﯚﯾــﺎن ﺧﺎوێﻨــﯽ راﻧەﮔــﺮن ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﭼﯽ ﺑﻜﺎت.
دەوێــﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫــەوڵ ﺑﺪرێــﺖ ﭘەﻟــە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە داﻧﺎﻧﯽ ﭘێﻮەری ﺋﺎو ﺑﯚ ﻣﺎاڵن. ﻫەروەﻫــﺎ داواﻛﺎرم ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮ ﺷــﺎر ﭘــەرە ﭘێﺒﺪاﺗەوە و رازاﻧﺪﻧــەوەی ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن دەﺳــﺖ ﭘێﺒﻜﺮێﺘــەوە و ﮔﻠﯚﭘــە رەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕــەﻛﺎن داﺑرنێﻨــەوە ،ﺑــەردەوام ﺑــﻦ ﻟــە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾــﯽ ﺳەرﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺗــﺎ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران زﯾﺎﺗــﺮ دڵﯿــﺎن ﺑــە ﻫەوﻟێــﺮ ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﺧﯚﺷــامن زﯾﺎﺗﺮﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎنﺑﺒﯿﻨﯿﻦ.
ﺑەراﺳــﺘﯽ ﺋەﮔــەر ﺳــەﯾﺮی ﻛﺎر و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟــە وەرزی زﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮێــﻦ، ﺳــﺎاڵﻧﯽ راﺑــﺮدوو و ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﻛــە ﭘــﻼن واﯾــە وەزارەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوە ﭘــڕۆژە ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜــەن ﻟــە وەرزی زﺳــﺘﺎن و ﺑﺎراﻧﺒﺎرﯾــﻦ ﻛﺎر دەﻛﺮێــﺖ ،زۆرﯾﻨــەی ﺋــەو ﺷــەﻗﺎﻣﺎﻧەی ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﻗﯿﺮﺗﺎوﻛــﺮدن ﻫەﯾــە و ﭘــڕۆژەی ﺑــﯚ دەردەﭼێــﺖ ﺑــە درەﻧﮕەوە دەﺳــﺖ ﺑەﻛﺎرﻛــﺮدن دەﻛﺮێــﺖ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺋــەو دواﻛەوﺗﻨﺎﻧەش ﺑەﻫــﯚی ﺑﺎراﻧــەوە روو دەدەن و ﮔﺮﻓــﺖ ﺑــﯚ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن دروﺳــﺖ دەﻛــەن چ ﻟــە زﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪن ﭘێﯿــﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﺎر و ﻛﺎﺳــﺒﯿﺎن، ﻫەروەﻫــﺎ ﻟــە ﺑــﻮاری دەرووﻧــﯽ و ﻛەوﺗﻨە ﻧێــﻮ ﻗــﻮڕ و ﻟﯿﺘــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﯿــﻦ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ڕێﻜﻮﭘێــﻚ و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەڕێــﻮە ﺑــەرن و ﺋــەو ﻛﻮﻟﺘــﻮورە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨەی ﻫەﯾــە وازی ﻟێﺒﻬێﻨﺪرێــﺖ ،واﺗــە ﺑەﭘــﻼن ﻛﺎر ﺑﻜﺮێــﺖ، ﺷــەﻗﺎﻣێﻚ دەﺑﯿﻨﯿــﻦ دوای ﻗﯿﺮﺗﺎوﻛــﺮدن ﺋــەوﻛﺎت ﺑەﺑﯿــﺮ دێﺘــەوە ﻛە ﮔﺮﻓــﺖ ﻫەﯾە ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻚ ﯾﺎن ﺋــﺎوەڕۆی ﺑــﯚ دەردەﭼێﺖ و ﺋــەوەش زﯾﺎﻧێﻜــﯽ زۆر ﺑــە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ واڵﺗەﻛەﻣﺎندەﮔەﯾەﻧێﺖ.
12
ﻛﻮردﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎیﻋەرەﺑﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣەﺣﻤﻮد ﺋﯿﺴامﻋﯿﻞ
ﺟﻤﻮﺟﻮڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺋﺎراﺳﺘەی ﻋێﺮاق و ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻫــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟــە ﺷــﺎری دﯾﺎرﺑەﻛﺮ و ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨێﻜﯽ ﻫﺎوﺷــێﻮە ﺑــﯚ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﻘەڕە، ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻫــﯚﻛﺎری راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻟە ﭘﺸﺖ ﺋەو ﺳــەرداﻧﺎﻧە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﻫەوڵــﺪان ﺑــﯚ ﺑﯿﻨﯿــﻦ رۆڵێﻜــﯽ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ﺑەﻏﺪا و ﻫەوﻟێﺮ دەﻛﺮێ. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ راﺑــﺮدوو ﻫەﯾﻨــﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺑــﺎرەی داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ داﻫــﺎت و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ وزە ﺧﺴــﺘە ڕوو، ﺋــەوەش ﻟەﺳــەر زاری وەزﯾــﺮی وزەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻫﺎﺗە راﮔەﯾﺎﻧﺪن. ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری وزە و ﻧــەوت و ﻏــﺎز ﻟەﺳــەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت
ﻛــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﯿﻤــﺰای ﻛــﺮدوون و ﭘﺮﺳــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺎن ﺑﻮوەﺗــە ﻣﺎﯾەی ﻛێﺸــە و ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێﺮ، ﺋەوەﺷــﯽ ﻛێﺸــەﻛەی ﻗﻮوڵــﱰ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ دﯾﺎری ﻧەوت و ﻏﺎزە ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳــﺎاڵﻧﯽ دواﯾﯿــﺪا راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻛــە ﻟــە ﻫەرێﻤەﻛــەدا ﻛﺎر دەﻛــەن ﻛــﺮدووە،
ﻓەراﻫــەم دەﻛﺎت وەك ﻫەرێﻤێﻜــﯽ ﻓﯿــﺪراڵ ،ﺋــەوەش ﻟەﻻﯾــەن ﺑەﻏــﺪاوە رووﺑــەڕووی ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ و رەﺗﻜﺮدﻧــەوە ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە ،ﻛــە دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ وزە ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ واڵت ﻣﻮڵﻜﯽ ﻋێﺮاﻗە. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــە وەك واڵﺗێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﻧﺎوﭼەﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﺑڕێﻜــﯽ ﮔــەورەی وزە ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺋەو ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑــڕی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﻧــەوت و ﻏــﺎز ﻟــەو دراوﺳــێﯿە دەوڵەﻣەﻧﺪەﯾــەوە، ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﺗﺎﻧــەر ﯾەڵــﺪز ﺑــە راﮔەﯾﺎﻧــﺪ، رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣەی داﯾﺪەڕێﮋﯾــﻦ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﯾﺎردﯾــﺪەر دەﺑــێ ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛــﻮردی و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑەﻏﺪا. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،وەك دەﺳــﺘەﺑەرﯾﯿەك
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە وەك واڵﺗێﻜﯽ ﮔەورەی ﻧﺎوﭼەﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑڕێﻜﯽ ﮔەورەی وزە ﻫەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺋەو ﻛێﺸەی ﻧێﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺋــەوەش ﻟــەو ﺳــﯚﻧﮕەﯾەی ﻧــەوت و ﻏــﺎزی ﻫەرێﻤەﻛــە ﻣﻮڵﻜــﯽ ﺋــەو ﻫەرێﻤــەن و دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﺋــەو ﻣﺎﻓــەی ﺑــﯚ
ﺑــﯚ ﻋێــﺮاق دووﭘﺎمتــﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛــە ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﻧەوﺗــەی ﻟــە ﻋێﺮاﻗــەوە ﺑــە ﺧﺎﻛــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دێﺘــە ﻫەﻧــﺎردن ﻣﻮڵﻜــﯽ ﻫەﻣــﻮو
ﻋێﺮاﻗــە ،وێــڕای ﺋــەوە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزﻣﺎن ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺋەﻧﻘــەڕە داﻫﺎﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺣﯿﺴــﺎﺑێﻜﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﺑﻠﯚﻛﻜــﺮاودا ﻟــە ﺑﺎﻧﻜێﻜــﯽ ﺳــەر ﺑەدەوڵەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ داﺑﻨــێ، ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻫەرﯾــەك ﻟە ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو داﻫﺎﺗە ﺑﺪەن. ﯾەڵــﺪز راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە واڵﺗەﻛــەی ﻧﺎﯾــەوێ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز ﺑــﯚ منﻮوﻧــەی داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ داﻫﺎﺗــﯽ وزە ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﻫــەوڵ دەدات ﺷــێﻮازێﻚ ﺑﺪۆزێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رەواﻧﺪﻧــەوەی ﺑەﻏــﺪا ،ﺋــەوەش دوای ﺋــەوەی رەﺟەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﮔﺎﻧﯽ ﺳــەرۆك
وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﺋﺎدار/ﻣﺎرﺳــﯽ راﺑــﺮدوو دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە واڵﺗەﻛــەی ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﯿﯽ ﻓــﺮەوان ﻟــە ﺑــﻮاری وزە ﻟەﮔــەڵ ﻛــﻮردی ﻋێﺮاﻗــﺪا دەﻛﺎت ﻛــە ﺋــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘەش ﺋﺎڵــﯚزی ﮔــەورەی ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا ﻫێﻨﺎ. ﻟــە ﺳــەرداﻧﯽ ﺋــەم دواﯾﯿــەی ﺋەﺣﻤــەد داود ﺋﯚﻏﻠــﻮ ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻻﭘەڕەﯾەﻛــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن، ﭼــﺎوی ﺑــە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــەوت و ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨﯽ ﺋەﻧﻘــەڕەی ﻛــﺮد، دوای ﺳــەرداﻧەﻛەش ﻣەﺳــﻌﻮود
ﻛﻮرد ﻟە“ﻛﺎرﺗێﻚ“ەوە ﺑﯚ ”ﯾﺎرﯾﻜەرێﻚ“ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻛﺎﻣران ﻗرەداﻏﯽ
ﺑەﻫــﯚی ﺳــەرداﻧﯽ ﻫەﻓﺘــەی راﺑــﺮدووی ﺋەﺣﻤــەد داود ﺋﯚﻏڵــﻮ وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑﺎﺷــﱰﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫــەردووﻻ ،دوای ﺋﺎڵﯚزﺑﻮوﻧــﯽ و رێﺨﯚﺷــﻜەرﯾﺶ ﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺳــەرداﻧﯽ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــە ﺋەرێﻨــﯽ ﻫﺎﺗە وەﺳــﻔﻜﺮدن ،ﭼەﻧــﺪان ﻟێﻜﺪاﻧەوەﻣﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﺳــەرداﻧەوە ﺑﯿﺴــﺖ ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی ﺋــەو ﺟﻤﻮﺟﻮڵــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﭘەرەﺳــەﻧﺪووی ﻧێــﻮان ﺋەﻧﻘــەڕە و ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎﺗــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻛــە ﺧەرﯾﻜــە ﺑــﯚ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋــﺎزادی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ و ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧــﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺑــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘﺸﺘﺌەﺳــﺘﻮور دەﺑــێ ،ﺑﯚﯾــە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﺶ ﺑﻮو ﻛــە ﻟێﻜﻨﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ-ﻋێــﺮاق ﺑﺒێﺘــە ﻣﺎﯾــەی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻻی ﻛﻮرد. ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧەدا ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨﯽ رەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﮔﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺳــەرداﻧﯽ ﺷــﺎری دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ )ﺋﺎﻣــەد(ی ﻛــﺮد ﻛــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ
ﺷــﺎری ﻛﻮردﯾﯿــە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ، ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﺑــﻮون ﻟــە ﻫﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﺋﺎﻫەﻧﮕێﻜــﯽ ﺑەﻛﯚﻣــەڵ ﺑەﺑەﺷــﺪاری دوو ﻟــە ﻧﺎودارﺗﺮﯾــﻦ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﺗﺎﺗڵﯿﺴــەس و ﺷــﭭﺎن ﭘــەروەر ،ﻛــە ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎرە دەﮔەڕێﺘــەوە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دوای ﻫەاڵﺗﻨــﯽ ﺑەر ﻟە 37ﺳﺎڵ. ﺟێــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﻛــە ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛەم ﺟــﺎرە ﻟــە دوای ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەﺗەی راﺑــﺮدوو ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەو ﺷــﺎرە ﺑﻜﺎت، ﺋــەو ﻛﺎﺗــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﻫەڵﮕەڕاﯾەوە ﻟە دوای ﺷــەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ واڵﺗــﯽ ﻛﻮێــﺖ ﻛــە ﻟــە ﭘــﺎڵ ﻫەﻧــﺪێ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺗﺮ ﺑــﻮوە ﻫﯚی ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﭘﺎرێــﺰراو ﻟەﻻﯾــەن ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾــامن ﺑــە راﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺋــەوﻛﺎت ﺳــەراﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە رێﮕــەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺷــﺎری دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ ﻫﺎﺗﻮﭼﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ دەرەوە دەﻛــﺮد ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ
ﻧﺎوﭼەﻛەوەﺑﮕﯚڕێﻦ؟ ﻟــە ﭘێــﺶ ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧــەوە ﻛــﻮرد ﻟــە ﻫەرﭼــﻮار ﭘﺎرﭼــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧەﻛەﯾﺎن ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻋێــﺮاق و ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــﻮون ،ﻛــە زۆر ﺟــﺎر وازﯾــﺎن ﻟــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻫێﻨــﺎ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﻛــﻮردی دوژﻣﻨــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﯿﺎن، ﺋــەو دۆﺧــە دەﺳــﺘﯽ ﻛــﺮد ﺑــە ﮔــﯚڕان ﺑەﻫــﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻗەوارەﯾەﻛــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەوەش وەك ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛــﺮاوی ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜــﯽ ﺷــەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﻮێــﺖ و ﻟەوﻛﺎﺗــەی دەرﻫﺎوێﺸــﺘەﻛﺎﻧﯽ. ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺳــەدام ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ ﻧﺎﺑــﻮوت ﺑﻮو ،ﻫەرﺳــێ واڵﺗەﻛــەی ﺗــﺮ ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﻟەﺧﯚﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋــەو ﻗــەوارە ﻛﻮردﯾﯿــە
راﺳﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺳەر ﻫەڵﺪەدات ﻛە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەﯾە دەﺑێ ﻫێﺰە ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﻛﺎن وەك ﻛﺎرﺗێﻚ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرد ﻧەﻛەن، ﺑﮕﺮە وەك ﯾﺎرﯾﻜەرێﻚ ﺟﻤﻮﺟﻮڵﯿــﺎن ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵــﯽ ﺋەﻧﻘــەڕەدا ﺑــﻮو ﻛــە ﺑەﻫەوەﺳــﯽ ﺧــﯚی رێﮕــەی ﭘــێ دەدان ﯾــﺎن ﻧــﺎ، ﺑــەاڵم ﺋﺎﺧــﯚ ﻛﻮرد ﭼــﯚن ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن ﻟە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎرﺗێﻜــەوە ﺑــﯚ ﯾﺎرﯾﻜەرێــﻚ ﻟە
و ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﺷــەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ دەرەوەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــەردەوام ﺑــﻮون ،ﺑــەاڵم ﺋــەو رێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧەﯾﺎن ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ درێــﮋ ﺧــﯚی ﻧەﮔﺮت،
ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەرﺳــێ واڵت ﺑەﺗەﻧﯿــﺎ ﻧەﺑﻮون ﻟــە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻛﻮرد ﺑەﻫــﯚی ﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەك ﯾﺎرﯾﻜەرێﻜــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﻟە دۆﺧــﯽ ﻧﻮێ، وەك دەﺳــﺘەﺑەرﻛەرێﻚ ﺑــﯚ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﻛــﻮردی ﻋێــﺮاق و ﭼﺎودێﺮێــﻚ ﺑــﯚ ﺟﻤﻮﺟﻮڵەﻛﺎﻧــﯽ رژێﻤــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻟەﺳەرﺧﺎﻛﯿﺎﻧەوە. 1993دادا ﺗﺎﻧﺴــﯚ ﭼﯿﻠەر ﺑﻮوە ﯾەﻛەم ﻟە 1993 ﺋﺎﻓﺮەت ﻟــە ﻣێــﮋووی ﻛﯚﻣــﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﺑﮕﺮێﺘە دەﺳــﺖ ،ﺋــەوەش ﺑەﻫــﯚی ﻣﺮدﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــەت ﺋﯚزاﻟــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻟــەو ﺳــﺎڵەدا و ﺷــﻮێﻨﮕﺮﺗﻨەوەی ﻟەﻻﯾــەن ﺳــﻠێامن دﯾﻤﯿﺮﯾــﻞ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ رێــﮕﺎی راﺳــﺖ ﻛە ﭼﯿﻠــەری ﺑﯚ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋــەو ﭘﺎرﺗە ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛﺮدﺑــﻮو ،ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﭼﯿﻠەر ﺑــﻮوە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗەﻛــە و دواﺗﺮﯾﺶ ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺎرﺗەﻛەی ﺧﺎوەﻧــﯽ زۆرﯾﻨــەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻮو. ﺋــەوﻛﺎت داﻣــەزراوەی ﺳــەرﺑﺎزی ﺑڕﯾــﺎردەر ﺑــﻮون ﻟــەو واڵﺗــە و ﭼﯿﻠەر ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋــەوەی ﻧەﺑــﻮو ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﯿﺎن دەرﺑﭽــێ ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺑﺎﺷــەی ﻧێــﻮان ﺋــﯚزال و ﺳــەراﻧﯽ ﻛــﻮردی ﻋێــﺮاق ﻛــە ﻟــە 1991 دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮا ،دوای ﻣﺮدﻧــﯽ ﻟەﺳــەر ﺧﻮاﺳــﺘﯽ داﻣــەزراوەی ﺳــەرﺑﺎزی ون ﺑــﻮو و ﭼﯿﻠەرﯾــﺶ ﻻﮔﯿــﺮی ﺑــﯚ ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋــەوان ﻛﺮد، ﺑﮕــﺮە ﻟــە زاری ﻫﺎﺗــە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ﻛە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﯚ ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر ﭼــﻮوە ﻧــﺎو ﺗــەﻻری ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ﮔﻮﺗﺒــﻮوی ﻛــە ﻫﯿــﭻ ﻟــە دوو ﺳــەرﻛﺮدەی ﺧێڵەﻛــﯽ ﻛــﻮرد )ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ و ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ( ﭘێ ﻧﺎﺧەﻧــە ﻧﺎو ﺋــەو ﺗەﻻرە
ﺗﺎ ﺋەو ﺳەرۆك وەزﯾﺮان ﺑێ. ﺑەاڵم ﺋــەو ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەی ﻛــە ﭘﺎرﺗەﻛــەی ﭼﯿﻠــەری ﮔەﯾﺎﻧــﺪە ﺣﻜﻮوﻣەت ،وای ﺑەﺳــەردا ﺳــەﭘﺎﻧﺪ ﺑﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ﻛــە ﺗــﺎزە ﺣﯿﻜﻤــەت ﭼﯿﺘﯿﻨــﯽ ﻛــﻮردی دﯾﺎرﺑەﻛــﺮی ﺑــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺧــﯚی ﻫەڵﺒﮋاردﺑــﻮو ،ﺑــەو ﭘێﯿــەش ﭼﯿﺘﯿــﻦ ﺑــﻮوە ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان و وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻫەرﺑﯚﯾــە ﻫــﯚﻛﺎری ﺗەﻧﺎﻫﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و ﻫەرێامﯾەﺗﯽ و ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ واﯾــﺎن ﺳــەﭘﺎﻧﺪ ﻛــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻛە ﻟــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﻫێڵــﯽ 36ﻟە ﻋێــﺮاق ﻫﺎوﺑــەش ﺑــﻮون ،وا دەﺧﻮازێ ﺋەﻧﻘــەڕە ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺳــەراﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻧﺰﻣﱰﯾــﻦ ﺋﺎﺳــﺘﺪا ﺑــەردەوام ﺑــێ ،ﺑەو ﺟــﯚرە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟــە ﻧێــﻮان داﻣــەزراوەی ﺳــەرﺑﺎزی و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــﺮا ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻓﺎﯾﻠــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ -ﻛﻮرد ﺑــە ﭼﯿﺘﯿــﻦ و ﻛﺎﺗێﻜــﯽ زۆری ﻧەﺑــﺮد ﺗــﺎ ﺑەرەﺳــﻤﯽ ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ﺳــەراﻧﯽ )ﺧێڵەﻛــﯽ( ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗــەﻻری ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺮا. ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ دوای ﺋــەوە ﺳــەﳌﺎﻧﺪﯾﺎن ﻛــە ﺋەو ﺗــﯚوەی ﺋــﯚزال ﺑــﯚ ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ -ﻛــﻮرد و رێﻜــﺮدن ﺑەﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛﺮاﻧــەوە ﺑــەڕووی ﻛــﻮرد ﭼﺎﻧــﺪی ،ﻟــەوە ﺑەﻫێﺰﺗــﺮ ﺑــﻮو ﻛــە داﻣــەزراوەی ﺳــەرﺑﺎزی ﻟــەو واڵﺗــە ﺑﺘﻮاﻧــێ رﯾﺸەﻛێﺸــﯽ ﺑــﻜﺎت، ﻫەرﭼــﯽ ﺗــﺎزە ﻗــەوارەی ﻛﻮردﯾﺸــە ﺋەوﯾــﺶ ﺳــەﳌﺎﻧﺪی ﻛــە ﺳــەرەڕای ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد-
ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺳــەرداﻧێﻜﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﮔەﯾﺸــﺘە ﺷــﺎری دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ ﻛــە ﻟــەوێ ﻟەﻻﯾــەن ﺋەردۆﮔﺎﻧــەوە ﻫﺎﺗە ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدن ،وێــڕای ﺋــەوەی ﻛﺎرﻧﺎﻣــەی ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪان ﺑﺎﺑەﺗــﯽ رووﻛەﺷــﯽ ﮔﺮﺗەوە ﻟەواﻧــە داﻧﺎﻧﯽ ﺑــەردی ﺑﻨﺎﻏە ﺑــﯚ ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ژێﺮﺧــﺎن و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟــە دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ و دەوروﺑەرەﻛەﯾــﺪا ،ﺑــەاڵم ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﭘﺮﺳــە ﻫەﺳــﺘﯿﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺧﺎڵــﯽ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ ﻛﺎرﻧﺎﻣــەی ﺳــەرداﻧەﻛە ﺑﻮون. ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗــە ﮔﺮﯾﻨﮕﺎﻧــەی ﻛــە ﺑەﭘێﯽ ﭼﺎودێــﺮان ﺗﯿﺸــﻜﯽ زﯾﺎﺗــﺮی
ﻛــﻮرد ﻛــە ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻧەوەﺗەﻛﺎن ﺑــﻮوە ﻫــﯚی ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــەڕی ﻧﺎوەﺧﯚ ،ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﻫەﯾە. ﻟــەو ﻛﺎﺗەﺷــﺪا دۆﺧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺧەرﯾــﻚ ﺑــﻮو ﺧــﯚی وەك ﻓﺎﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ و ﻛﺎرﯾﮕــەر
ﺧﺮاوەﺗــە روو ،ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﻧێــﻮان ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻛــﻮردە ﻟــەو واڵﺗــە ﻛــە ﺳــﺎاڵﻧێﻜە ﺋــەردۆﮔﺎن دەﺳــﺘﯽ ﭘێﻜــﺮدووە و ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺘﯽ ﺷــەڕ و ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟــە ﺧﺎﻛــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟێﺒەرﻫــەم ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﻫەرﭼﯽ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺗــﺮی ﻫەﺳــﺘﯿﺎرە ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ و دۆزی ﻛــﻮردە ﻟــەو واڵﺗــە ،وێــڕای ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی دۆﺳــﯿەی ﻧەوت ﻟــە ﻧێــﻮان ﺑەﻏﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ ﻛــە ﭼــﺎوەڕوان دەﻛــﺮێ ﻟە ﺳــەرداﻧﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜــﺮاوی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑــﯚ ﺋەﻧﻘــەڕە وردەﻛﺎرﯾــﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە زﯾﺎﺗﺮ روون ﺑێﺘەوە. ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن
رژێﻤێﻜــﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚری ﺗﯿــﺎدا رووﺧﺎن و ﺧەرﯾﻚ ﺑــﻮو ﺳــﻮورﯾﺎش ﺑﮕﺮێﺘەوە، ﻟــە دەرﻫﺎوﯾﺸــﺘە ﭼــﺎوەڕوان ﻧەﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﻮو وەك ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻛــە ﺑــەر ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﺋﯿﺪارەﯾەﻛﯽ
ﻟە دەرﻫﺎوﯾﺸﺘە ﭼﺎوەڕوان ﻧەﻛﺮاوەﻛﺎﻧﺪا دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮو ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ وەك ﻫێﺰێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯽ ،ﺑەو ﭘێﯿەش ﺑﻮوﻧە ﺳێﯿەم ﻫێﺰی ﻛﺎرﯾﮕەری ﻛﻮردی ﻟە دوای ﻋێﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑــﯚ ﺳــەر ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﺎوەﺧــﯚی ﺋــەو واڵﺗــە ﺑەدرێﮋاﯾــﯽ ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﻧــەوت ﺗﺎ 2000ﺳــەﭘﺎﻧﺪ و ﺑﻮوە ﻫــﯚی ﮔﯚڕﯾﻨﯽ رﯾﺸــەﯾﯽ ﻧەﺧﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە رێﮕــەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی دەﺳــەاڵت ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ دەﺳــﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﺳــەرەﺗﺎﯾەك ﺑــﯚ ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی رۆڵــﯽ داﻣــەزراوەی ﺳــەرﺑﺎزی و ﺑﯿــﺮی ﺋەﺗﺎﺗﻮرﻛــﯽ ﻛــە ﻟە ﺑﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەﺗەی راﺑــﺮدوو ﻛﯚﻣــﺎری ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻟەﺳەر ﻫﺎﺗە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎن. ﭘەرەﺳــەﻧﺪن و رووداوەﻛﺎﻧــﯽ دوای ﺋــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑەردەواﻣــﻦ، ﻫــەر ﻟــە داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻓەراﻫەﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﺑﻮوﻧێﻜﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﺑــﯚ ﻗــەوارەی ﻛــﻮردی ﻟە ﻋێــﺮاق و ﻛە ﻟــە ژێــﺮ ﺳــﺎﯾەﯾەوە ﺑــﯚ ﻫەرێﻤێﻜــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﮔەﺷــەی ﻛــﺮد ﺗــﺎ ﮔەﯾﺸــنت ﺑە“ﺑەﻫــﺎری ﻋەرەﺑــﯽ“ ﻛــە ﭼەﻧــﺪ
ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯿــﺎن ﻟــەو ﻧﺎوﭼــەی ﻛە ﺑەﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ رۆژﺋــﺎوا دەﻧــﺎﴎێ، راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑــەو ﭘێﯿــەش ﺋــەوان ﺑﻮوﻧە ﺳــێﯿەم ﻫێــﺰی ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻛــﻮردی ﻟە دوای ﻛﻮرداﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ﻟــە ژێــﺮ ﺳــﺎﯾەی ﺋــەوەی ﻫﺎﺗــە ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ،دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋــەوە ﺑڵێﯿــﻦ ﻛــە راﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧــﻮێ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺳــەر ﻫەڵﺪەدات ﻛــە ﻣﺎﻧــﺎی ﺋەوەﯾە دەﺑــێ ﻫێــﺰە ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە وەك ﻛﺎرﺗێــﻚ ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﻛــﻮرد ﻧەﻛــەن ،ﺑﮕــﺮە وەك ﯾﺎرﯾﻜەرێــﻚ، ﺋــەوە ﻛﺎرەش ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛــە دەﮔــﯚڕن ،ﺑەﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﺑــەردەم ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧــەوەی ﺳــەﺧﺘﺪا دەﺑﯿﻨﻨــەوە، ﺑــەاڵم ﻛﻮردﯾــﺶ دەﺧەﻧــە ﺑــەردەم ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەیﺳەﺧﺘﱰ. رۆژﻧﺎﻣەی ﺣەﯾﺎت
ﻛﻮرد ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻛﻮردە
ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ڕوون ﺑــﻮوەوە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ رۆڵێﻜــﯽ ﻻوەﻛــﯽ ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا دەﮔێڕێــﺖ .ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر ﻫەوڵــﯽ دا ﺋﺎراﺳــﺘەی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــەو ﺟــﯚرە ﺑــﻦ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘﯿەﺗﯽ ،ﺑــەاڵم ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﻫێﻨــﺎ .ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەﮔــەڵ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛــەم ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﯾــەك دەﮔﺮێﺘــەوە .ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺑەﻫێــﺰی ﻧﺎوﭼەﻛــە زۆر ﺑــە ڕووﻧــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن دەرﺑﻜەوێــﺖ و رۆڵــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎش ﻛــەم ﺑێﺘــەوە .ﻫەرﺑﯚﯾەش ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەوە ﻫﺎﺗــﻮوە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺳــﻮود ﻟــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ وەرﺑﮕــﺮن و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﺪا ﭘێــﻚ ﺑﻬێﻨﻦ. دەﺳــﺘﻜەوﺗﻨﯽ دۆﺳــﺘﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە .دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﺶ ﻟــە ڕێــﯽ ﻫێــﺰی داراﯾﯿــەوە ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋەﺳــﺘەﻣە .ﺳــەﯾﺮێﻜﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﻜــەن .دە ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەی ڕزﮔﺎری ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺗێﭙــەڕی ،ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛــﯽ زۆری ﻟــەو واڵﺗــەدا دا ،ﺑــەاڵم ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾــەك دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﺑەﻏــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺗﺎراﻧەوە ﻧﺰﯾﻜە ﻧەوەك ﻟە واﺷــﻨﺘﯚﻧەوە. ﺗﺎﻛــﻮ ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﺧەرﯾــﻚ ﺑﻮو دەڕووﺧــﺎ ،ﺑــەاڵم ﺋێــﺮان ڕێــﮕﺎی ﻧەدا. ﺗــﺎران ﻫﺎﻧــﯽ ڕووﺳــﯿﺎی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺸــﯽ دا ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــەردەوام ﺑێــﺖ ،ﻫەرﺑﯚﯾەش ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و رۆژﺋــﺎوا ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎدا ﻟــەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە ﺷﻜﺴــﺘﯿﺎن ﻫێﻨــﺎ .ﻣﺎوەی
ﺳــێ دەﯾەﯾــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ داراﯾــﯽ ﭘێﺸــﻜەش ﺑــە ﺳــﻮﭘﺎی ﻣﯿــﴪ دەﻛﺎت ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ژەﻧەراڵــەﻛﺎن ﮔﻮێﯿــﺎن ﻟــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ واﺷــﻨﺘﯚن ﻧەﮔﺮﺗــﻮوە و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺎن ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﻮوە. رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪ و ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــە. ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻫێــﺰ ﺋﺎﻣــﺎدەن ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ﭘــﺎرە و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺨەﻧە ﮔــەڕ ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾــﺎن و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن .ﻣﺎﻣەڵــەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدووی ﺳــﻌﻮودﯾە ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﻣﯿــﴪ و ﻣﺎﻣەڵــەی ﺋێــﺮان ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾــەی ﺳــﻮورﯾﺎدا ﺋەم ڕاﺳﺘﯿﯿە ڕوون دەﻛەﻧەوە. ﺑەﻫــﺎی ﻫﺎوﺑــەش و ﻧەﯾــﺎری ﻫﺎوﺑــەش ﺑﻨەﻣــﺎی ﺳــەرەﻛﯽ ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﻦ .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻋﯿﻠامﻧﯿﯿــە .ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ، ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﻜــﯽ ﴎوﺷــﺘﯿﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻧﯿﯿــە .ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠﯿــﺶ وەﻛــﻮ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ واﯾــە .ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘﯿــﯽ ﻧێــﻮان ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺋــەم دوو واڵﺗــە ﺟێــﯽ ﻣﺘامﻧەﯾــە و ﻣﺎوەدرێﮋﯾﺸــە .ﺧﺎﻛــﯽ ﻛــﻮردان ﺑەﺳــەر ﺋێــﺮان و ﻋێــﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺳــﻮورﯾﺎدا داﺑــەش ﻛــﺮاوە .ڕاﺳــﺘە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﺳــﻮﻧەن ،ﺑــەاڵم ﻣﯿﺎﻧــڕەون و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺸــﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــە. ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋەوەﯾــە ﺋــەوان ﻫﯿــﭻ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﻜﯿــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻧﯿﯿــە. ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد ﻫەﻣﯿﺸــە ﭼــﺎوی ﻟــە رۆژﺋﺎواﯾــە ﺑــﯚ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧــﯽ، ﺋــەوە ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــەدەی ڕاﺑــﺮدوودا رۆژﺋــﺎوا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر ﺧﯿﺎﻧەﺗــﯽ ﻟــەم ﮔەﻟــە ﻛــﺮدووە. ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑــﻮاری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەوە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﮔەورەی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە .ﻟــە ﻣﺎوەی دوو دەﯾــەی ڕاﺑــﺮدوودا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ
ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم دراون .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋەﻣﺎﻧــەش ﺑەﻫﺎﯾەﻛــﻦ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﺳەراﻧﺴــەری ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟێــﺪەﻛﺎت. ﺳــەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧــەش ،ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﴎوﺷــﺘﯿﯿەوە زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪە و رۆژﺋﺎواﯾــﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــەو ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە ﻫەﯾــە .ﭘێﺸــﱰ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻫــەژار ﺑــﻮو، ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ زۆر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوە. ﭘێﺸــﱰ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــﺎوارە دەﺑــﻮون و ڕووﯾﺎن ﻟــە واڵﺗﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دەﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧەڵﻜــﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻛــە ﺋــﺎوارە دەﺑــﻦ ڕوو ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەن. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑــﻮاری دژە ﺗﯿــﺮۆرەوەش ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﮔــەورەی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە و ﻟەم ﺑــﻮارەوەش ﻫەﻣﯿﺸە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی داوە. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەدا ڕووی داوە .ﺋێﺴــﺘﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق زۆر ﻻوازە و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋــەوەی ﻧﯿﯿــە ﺷﻜﺴــﺖ ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەردەواﻣــە ،ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻛﯚﻧﱰۆڵﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﺧﺎﻛــﯽ واڵﺗەﻛــەی ﻟــە دەﺳــﺖ داوە .ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺧــﯚی ﮔﯚڕﯾــﻮە و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و وزەی ﻟەﮔــەڵ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێــﻚ ﻫێﻨــﺎوە. ﺋــەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺰﯾــﻚ دەﻛەﻧــەوە و ﭘێﻨﺎﭼێــﺖ ﺗﻮرﻛﯿــﺎش دژاﯾەﺗﯿــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻜﺎت، ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟــە ﻧێﻮان ﺋەﻧﻘەڕە و ﺋەو دەوڵەﺗە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾەدا ﻟە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺗﻮرﻛﯿﺎداﯾــە .ﻫەرﺑﯚﯾە دەﺑێــﺖ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎش ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻜﺎت. ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚش ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﴎوﺷــﺘﯿﯿەوە دەوڵەﻣەﻧﺪﺗــﺮ دەﺑێــﺖ و ﭘێﮕــەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــﯽ ﺑەﻫێﺰﺗــﺮ دەﺑێــﺖ .ﺋــەم دەوڵەﺗــە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﻫەﺳــﺘﯿﺎری ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﺸــﺪاﯾە و دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﺒێﺘــە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﻜــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ و ﺳــەرەﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋــەو دەوڵەﺗەش دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی رۆڵــﯽ ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ،ﻟەواﻧەش ﺋێﺮان. ﺳەرﭼﺎوە :ﮔﯚﭬﺎری ”ﻧﺎﺷﻨﺎڵ ﺋﯿﻨﱰﯾﺴﺖ“یﺋەﻣەرﯾﻜﯽ
ﺑەﺷﺎرﺋەﺳەدﭼﯚنﺳﻮودﻟەدەﺳەاڵﺗەﻛﺎﻧﯽﭘەﯾەدەوەردەﮔﺮێﺖ؟
ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و رۆژﺋﺎوا و واڵﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻟە ﭘەﯾەدە ﺗﻮوڕەن ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ -ﻧــﺎﴎاو ﺑــە ﭘەﯾــەدە -دەﺳــەاڵﺗێﻜﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻛﺎﺗــﯽ ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ .ﻛﺎرداﻧــەوەی واڵﺗــﺎن و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ڕاﺳــﺘﯿﯿە ﭘﯿﺸــﺎن دەدات ﭘەﯾــەدە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ ورد و ژﯾﺮاﻧەی ﺑــﯚ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە ﻧەﻛﺮدووە، ﻫەرﺑﯚﯾەش ﺋــەم ﻫەﻧﮕﺎوەی ﺷﻜﺴــﺖ دەﻫێﻨێﺖ. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺑــەردەم ﺋــەم ﻫەﻧــﮕﺎوەی ﭘەﯾــەدە ﻧﮕﯿﻨەداﻧــە ﮔﺮﻧﮕﯿﻨەداﻧــە ڕاوێﮋﻧەﻛــﺮدن و ﮔﺮ ﺑــە ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﭘــﺎزدە ﭘﺎرﺗــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ژێــﺮ ﻧــﺎوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە .زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﯾەك ﺳــﺎڵە ﭘەﯾــەدە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﻛــڕەوی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﺑــﺎت و ﻟــە ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﭘــﺮس و ڕاوێــﮋی ﺑــە ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﺋــەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ﻧەﻛــﺮد .ﺋــەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﭘەﯾــەدە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺧێــﺮا و ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧﺎﻧــە ﺋەو ﻫەﻧــﮕﺎوەی ﻫەڵﮕﺮﺗــﻮوە و ﺋەﻣــەش ﻟە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮردی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪاﻧﯿﯿە. ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎش دژاﯾەﺗــﯽ ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﭘەﯾــەدەی ﻛــﺮد. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟــە ڕێــﯽ ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــەوە ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﭘەﯾــەدە ﮔﺮووﭘێﻜــە دژاﯾەﺗــﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ دەﻛﺎت“. ﺋــەو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧــە ﻫەروەﻫــﺎ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﭘەﯾــەدە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧــە و ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﯾﺸــﯽ ﻻی ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻮرﯾﺎ دروﺳــﺖ ﻛــﺮد .ﺑەﻫﺠــەت ﺑەﺷــﯿﺮ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋــەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ﮔﻮﺗــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻫەرێﻤێــﻚ ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﮔﺮووﭘێﻜــەوە و ﺑەﺑــێ ڕەزاﻣەﻧــﺪی و ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎدا ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧﺎﮔﺮێﺖ .ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳــەرﻧﺎﮔﺮێﺖ. ﻫەڵەﯾــە و ﺳــەر ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﮔﺮووﭘــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە و ﻟەﻻﯾــەن زۆرﯾﻨــەی واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ
و رۆژﺋﺎواﯾﺸــەوە وەﻛــﻮ ﻧﻮێﻨــەری ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺧەڵﻜــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧــﺎﴎاوە .ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋــەم ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ رۆژﺋــﺎوا و واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ دەﺑێــﺖ .ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎش ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﭘەﯾــەدەدا ﻛﺎرداﻧەوەﯾــﺎن ﻫەﺑــﻮو .ﺟێــﻦ ﺳــﺎﻛﯽ وﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ واﺷــﻨﺘﯚن ﻟــەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﭘەﯾــەدە ﻧﯿﮕەراﻧــە .ﺋەﺣﻤەد داود ﺋﯚﻏﻠــﻮی وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﮔﻮﺗــﯽ ﺋــەو ﺑڕﯾﺎرە ﺑــە ﻫﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺷﯿﺎوی ﻗەﺑﻮڵﻜﺮدن ﻧﯿﯿە. ﺗﺎﻛڕەوﯾــﯽ ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺪا و دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﻫەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺗــەواوی واڵﺗﺎﻧەوە-ﺟﮕــە ﻟــە رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد و ﺋێــﺮان -واﺗــﺎی ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺋەﮔــەری ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەﻣــە. ﻛێﺸــەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺋەوەﯾــە ﭘەﯾــەدە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟەﮔــەڵ رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەددا ﻫەﯾــە و ﺗــەواوی ﻓەرﻣــﺎن و ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟەو رژێﻤە وەردەﮔﺮێﺖ .ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳەد ﺑــﺎش دەزاﻧێــﺖ ﭼــﯚن ﭘەﯾەدە ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨێــﺖ .ﺋەﺳــەد ﭼەﻧــﺪ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﻫەﯾــە .ﭘﻼﻧــﯽ ﯾەﻛــەم ،ﺋەﮔــەر ﺗﻮاﻧــﯽ ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﮔﻮﻧــﺪە ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﻛﯚﻧــﱰۆڵ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺋــەو ﻛﺎﺗــە زۆر ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەﺧﺎﺗــەوە ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧــﯚی. ﺋێﺴــﺘﺎ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەم ﺟــﯚرە ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەﺳــەد ﺑﺎﺷــﱰە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﻮﭘﺎی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮی ﺷــەڕ ﺑﻜﺎﺗــەوە -ﺋەوﯾــﺶ دژ ﺑــە ﻛــﻮردەﻛﺎن .ﭘﻼﻧــﯽ دووەم ،ﺋەﮔــەر ﺷــەڕ ﺑەردەوام ﺑﻮو ،ﺋەوا ﺋــەم ﻫەرێﻤە ﻛﻮردﯾﯿــە دەﻣێﻨێﺘــەوە ،ﺑــەاڵم ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵــﯽ ﭘەﯾــەدەدا .ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺶ ﻟــەم ﻛﺎرە ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﺳــەدەوە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﯾە ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ، ﭼﻮﻧﻜــە ﭘەﯾــەدە ﻟﻘێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾــە .ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎدا ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵــﺪا ﻫەﺑێــﺖ ﺋــەوا دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛێﺸــەی ﮔــەورە ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت .ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﺋەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﭘەﯾــڕەو دەﻛﺎت ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر
ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﻧﻘــەڕەوە .ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﭘەﯾــەدە ﻛﺎرﺗێﻜــﯽ ﻓﺸــﺎرە و ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺑەﻛﺎرﻫێــرناوە ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدەوە و ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟــە ﻫەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﭘﺎرﺗەش زﯾﺎﺗــﺮ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧــﺪی رژێﻤــە و ﻛەﻣــﱰ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮردە .ﺳــەرەڕای ﺋــەوەش،
ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەم ﻫەرێﻤــە ﻛﻮردﯾﯿــە ﺑﺎرودۆﺧێــﻚ دەﺧﻮڵﻘێﻨێــﺖ -ﺋەوﯾــﺶ ﺋەوەﯾــە دەﺑێــﺖ ﻋەﻟەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎدا ﺑﺒﻨــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﺋەو ﻛﺎﺗــەش ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻟــەو ﻫەرێﻤــەدا دەﺑﻦ .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋەﻣە ﻛﺎﺗێــﻚ دەﺑێــﺖ ﺋەﺳــەد ﻧەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﺨﺎﺗــەوە ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﯚی.
ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻛێﺸەی ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮرﯾﺶ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت
ﺳــەرداﻧەﻛەی ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺷــﺎری دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺑەﻫێﺰﯾﯽ ﭘێﮕــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽدەﻛﺎت. رۆژﻧﺎﻣــەی ﺗﻮدەﯾــﺰ زەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ڕاﺳــﺘە ﻟــە ڕاﺑــﺮدوودا ﺋەﻧﻘــەڕە ﻣﺘامﻧــەی ﺑــە ﻫەوﻟێــﺮ ﻧەﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﺋەردۆﻏــﺎن ﭘێﻜــەوە ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺷــﺎری ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﺑــەردەوام دەﺑێــﺖ و زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ دەﺑێــﺖ .رۆژﻧﺎﻣەﻛــە دەڵێــﺖ ،ﭘﺎرﺗــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ڕاﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﺋــەم ﺳــەرداﻧەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ
زﯾﺎﺗﺮﻛﺮدﻧــﯽ دەﻧﮕــﺪەری ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪاری ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ،ﺑــەاڵم ﺋــەم ﮔﻮﺗﺎﻧە زۆر ﺑێامﻧــﺎن .ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺋەوەﯾــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻟــە ﮔﯚڕاﻧێﻜﯽ ﺑەردەواﻣﺪاﯾــە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕەش ﺑــﯚ ﻫــەردووﻻ ﮔﺮﻧﮕە. ﻣــﻮرات ﯾەﺗﻜﯿﻨﯿــﺶ ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﺣﻮڕﯾﯿەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺪا ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە، ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــﯚ دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑــﻮارەوە ﺟێــﯽ ﺑﺎﯾەﺧە. ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﻫەڵﻮێﺴــﺖ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﺑــەﻻی ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻫــەر ﭼــﻮار ﭘﺎرﭼەی ﮔﺮﻧﮕە .ﭘﺎﺷــﺎن، ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔــەورەوە ﮔﺮﻧﮕە. ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟــە ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ
ﺟەﻣــﺎوەر و ﻻﯾەﻧﮕﺮێﻜــﯽ زۆری ﻫەﯾە. ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﺋەو ﺳــەرداﻧە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ڕەوﺷــﯽ ﻧــﺎو ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن دەرﺑــﺎرەی ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ دەﺑێــﺖ. ﺑﺎرزاﻧﯿــﺶ ﻟــە ﮔﻮﺗەﻛەﯾــﺪا ﺑــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺧــﯚی ﺑﯚ ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە و داواﯾﺸــﯽ ﻟــە ﻛﻮرداﻧــﯽ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮد ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر ﺑــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ڕێﯽ دﯾﺎﻟــﯚگ و ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿەوە ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﻧــﺎو ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ. ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺑﺎﺑەﺗەﻛــەدا ﻫﺎﺗﻮوە، ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ دﯾﺎرﺑەﻛﺮ ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە وزەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕە ﻟــە ﻣــﺎوەی ڕاﺑــﺮدوودا ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە .ﺑڕﯾــﺎرە ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻛﻮرﺗــﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﻧەوﺗــﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــەق
13
ﺗــەق و ﺗەوﻗﯽ ﻟــە ڕێﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻧێﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ﺑﮕﺎﺗە ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻟەﻣەوﭘــﺎش ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕە زﯾﺎﺗــﺮ ﭘﺸــﺖ ﺑــە ﯾەﻛــﱰی دەﺑەﺳــنت. ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧــەوت و ﮔﺎزی
ﴎوﺷــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻟەوێﺸــەوە ﺑــﯚ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ،ﺋــەوە دەﺧﻮازێــﺖ ﻟــە ﻫﯿــﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜەوە ﻫێــﺮش ﻧەﻛﺮێﺘــە ﺳــەر ﺋــەو ﺑﯚڕﯾﯿﺎﻧــەی ﺋــەو ﻧــەوت و ﮔﺎزە ﻧــەوە .واﺗــە دەﺑێــﺖ ﭘﺎرﺗــﯽ دەﮔﻮازازﻧــەوە.
ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــە ﭼەﻛﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘێﺒﻬێﻨێــﺖ. ﻛەواﺗــە ﻧەوﺗــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێــﺖ رۆڵێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻟــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛﻮریﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪاﺑﮕێڕێﺖ.
ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﻫەواڵــﯽ ”ﻓﺮاﻧــﺲ ﭘﺮێﺲ“ﯾــﺶ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەڵێــﺖ، ﻣﺎوەﯾەﻛە ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧﺎوﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺑەﺧﯚﯾــەوە ﺑﯿﻨﯿــﻮە و ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻓﺘــەی ڕاﺑﺮدووﯾﺸــﺪا ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋــەوە دروﺳــﺖ ﺑــﻮو ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﭘەﻛەﻛــە و ﺳــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﺳــﺖ ﭘێﺒﻜﺎﺗــەوە .ﺑــەاڵم ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ دﯾﺎرﺑەﻛــﺮ و ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەردۆﻏــﺎن و ﺷــﭭﺎن ﭘــەروەر و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻫﻮﻧــەری ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺋەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﭼــﺎﻻك دەﻛﺎﺗــەوە و ﻣﺘامﻧەﯾەﻛــﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ ﻻی ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻫەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮرد دروﺳﺖ دەﺑێﺖ.
14
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ھﯿﭻ ﻛﺎت ﭘﻮﯾﺴﺘﻢ ﺑوە ﻧﺑﻮوە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھﺑﺖ ﺗﺎ ﺑﺒﻢ ﺑ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮێﻚ ﻛــە ﻫەوڵــﯽ ﺋــەوە دەدات وەك رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ مبێﻨێﺘــەوە و درێــﮋە ﺑــە ﺋــەرك و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا دەدات ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼﺎرەﯾەك ﻛە ﻫەﯾەﺗــﯽ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗە، ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺧەوﻧــﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪارێﺘﯽ ﻧﯿﯿــە ﺑەڵﻜــﻮ ﻟــە دەﺳەاڵت رادەﻣێﻨێﺖ؟. ﻧﻮوﺳــﯿﻦ وەك ﺋەﻛﺘێﻜــﯽ داﻫێﻨەراﻧــە ،ﻛﺎﺗێــﻚ دەﯾەوێــﺖ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺟﯿــﺎواز دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت، ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ دژی دەﺳــەاڵت ﻧەﺑێــﺖ. ﺑــەاڵم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە، دەﺳــەاڵت ﭼﯿﯿــە؟ .وەك ﻟــە
ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ /وﺷ .ھﯿﺪاﯾت ﺟﺎن ﭼەﻣﮑــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ،ﯾەﮐێﮑــە ﻟــەو ﭼەﻣﮑﺎﻧــەی ﻟــە ﮐﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﻧــﻮوﴎاوە ،زۆرﯾﻨــەی ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧــە دەﭼﻨــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘێﻨﺎﺳــەﮐﺮدﻧﯽ رۆﺷــﻨﱪ و ﺋەرﮐــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﮐﯚﻣەڵێــﮏ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺗــﺮی ﻟــەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑــەاڵم ﺋێﻤە ﻟــەو ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾــەدا ﻟەﮔــەڵ ﻧﻮوﺳــەر و روﻧﺎﮐﺒﯿــﺮ ،ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻋەﻟــﯽ ﮐــە ﺑەﺷــێﻮەی زﻧﺠﯿﺮەﯾــﯽ ﺑــاڵو دەﺑێﺘــەوە ،ﻫەوڵــامن داوە ﻣێــﮋووی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ﻟــە ﮐﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﻏﺎﻧــەی ﭘﯿﺎﯾﺪا ﺗێﭙەڕﺑﻮوە و ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺑﺨەﯾﻨە ﺑەر ﺑﺎس. ﺑﺷﯽ ﭘﻨﺠم و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ
ﻟــە ﭘــﺎش دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻫﯚی ﺋــەوەی ﻫەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺧەﺳــڵەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻫﺎوﺗەرﯾــﺐ ﺑــﻮو ﻟەﮔــەڵ ﺋــەرك و ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ،ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻫﺎوﺷــێﻮەﻣﺎن ﻟــە رەﺧﻨەﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە دەﺳــەاڵت دەﺑﯿﻨــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺑــەر رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺪا، ﺑــەاڵم ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋــەو ﻫەﻟــە ﻗﯚزراﯾەوە و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻟــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﭼﻮوﻧــە ﭘــﺎڵ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧەوە و دواﺟــﺎر ﺑــﻮون ﺑــە ﺋەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋــەوەش ﺟﺎرێﻜﯿــﱰ ﺋێﻤــە رووﺑــەڕووی ﺋــەم وﺗەﯾــەی ”واﺗﺴــﻼو ﻫﺎوێــﻞ“ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە دەڵــێ ”ﻫەﻣﯿﺸــە دەﺑــێ ﺑــە ﭼــﺎوی ﮔﻮﻣﺎﻧــەوە ﺑڕواﻧﯿﺘــە ﺋــەو رۆﺷــﻨﺒﯿﺮەی ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﺑــﺮاوەﻛﺎن رادەوەﺳــﺘێﺖ“ ﻟێــﺮەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺋﺎﯾــﺎ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و وەﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﺳﯿﺎﺳــەت و دەﺳــەاڵت ﺑەﺑــێ ﻫەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺋەﺧﻼﻗــﯽ دەﻛﺮێﺖ؟. ﻧﻮوﺳــەرﺑﻮون ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی ﻣــﻦ ﺗێﯿﺪەﮔــەم ﺧــﯚی ﺧﺎڵــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون .ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﻫﯿــﭻ ﻛﺎت ﺋــەوە ﻧەﺑﻮوە ﺋﺎﯾــﺎ ﻟەﮔەڵ دەﺳــەاڵت ﺑﯿــﻦ ﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن .ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫﯿــﭻ ڕەﻫەﻧﺪێﻜــﯽ ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧﯽ ،ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ،ﺋﺎﺑــﻮوری ﯾﺎن ﺋﺎﻣﻮزﺷــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە، ﻣﺮۆڤ ﻟەﮔەڵﯿــﺪا ﺑێﺖ» .ﺋﺎﯾــﺎ ﻟەﮔەڵ دەﺳــەاڵﺗﯿﺖ ﯾــﺎن ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن«،
ﺑــە ﺑــڕوای ﻣــﻦ ﻣــﺮۆڤ دەﺑێــﺖ ﴎوﺷــﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﯚی ﻧەﺑەﺳــﺘێﺘەوە ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﻫێﺰێﻜــﯽ دەرەﻛﯿﯿــەوە .ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون ﺑــﯚ ﻧﻮوﺳــەر ڕﯾﺸــەﯾەﻛﯽ ﻗﻮوڵــﱰی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت ﻫەﯾــە .ڕەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟــە ﺟﯿﻬﺎﻧﺒﯿﻨﯿﯿەﻛــﯽ ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﮔەورەﺗــﺮدا ﻣﺎﻧــﺎی ﻫەﯾــە ،واﺗــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﺎﻧــﺎی ﻫەﯾــە ،ﻣــﺮۆڤ ﺑﺰاﻧێــﺖ و ﺗێﺒــﮕﺎت ﻟــە ﭘــﺎڵ ﺋەواﻧﺪا ﭼﯿــﱰ ﻗﺒــﻮوڵ دەﻛەﯾــﺖ ﯾــﺎن ڕەت دەﻛەﯾﺘــەوە .ﺋــەم رەﺗﻜﺮدﻧەوەﯾــە ﺧــﯚی ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻫﯿــﭻ ﺑەﻫﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەﻫــﺎی ﺧــﯚی ﻟــەو ﭼﻮارﭼێــﻮە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿــەوە وەردەﮔﺮێﺖ ﻛــە ﻟێــﻮەی ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە دەرێ .ﺑــﯚ ﻣــﻦ ،ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕووﺑــەری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮوە ﻧــەوەك ﮔەورەﻛﺮدﻧــﯽ .ﺑــەاڵم ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ »ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون« ﻟــەوە ﮔەورەﺗــﺮە ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﻫەڵﮕــﺮی ﯾــﺎن ﻧﻮێﻨــەری ﻫەﻣــﻮو ڕەﻫەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺑێــﺖ. »ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ« ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺟێــﮕﺎدا ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧە و ﻟەواﻧەﯾــە وەك ﺗــﺮ ﻟــە زۆرﺑــەی ﭘﺮﺳــە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﺪا ﻧەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺋــەو ڕۆڵــە ﺑﺒﯿﻨێــﺖ .ﻛێﺸــەﻛە ﻟــەو ﺳــﺎﺗەوە دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎت ﻛــە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ دێــﻦ، ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون دەﻛــەن ﺑــە ﺷﻮﻧﺎﺳــێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ڕووت ،واﺗــە دەﯾﺒەﻧــە ﻧــﺎو ﻛﺎﯾــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺗــﺎك ڕەﻫەﻧــﺪی ﭘێﺪەﺑەﺧﺸــﻦ .زۆرﺑــەی
ﻛێﺸەﻛە ﻟەو ﺳﺎﺗەوە دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت ﻛﯚﻣەڵێﻚ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮ دێﻦ ،ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﻮون دەﻛەن ﺑە ﺷﻮﻧﺎﺳێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ڕووت، واﺗە دەﯾﺒەﻧە ﻧﺎو ﻛﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺎﻛڕەﻫەﻧﺪیﭘێﺪەﺑەﺧﺸﻦ ﺋەﻣــە ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜﯽ درۆزﻧــە ﻛــە ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﺧﺴــﺘﻮوﯾﺎﻧەﺗە ﺳــەﻧﺘەر ﻛــە ﺧەرﯾﻜﯽ ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﻜﺮدﻧەوەی ڕەﻫــﺎی دوﻧﯿﺎن .ﻣﻦ وەك ﻧﻮوﺳــەر و وەك ﻣــﺮۆڤ ﻫەﻣﯿﺸــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮوم ،ﻫﯿــﭻ ﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻢ ﺑــەوە ﻧەﺑــﻮوە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻫەﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﺑﺒــﻢ ﺑــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن.
ﻛﺎﺗﯿــﺶ ﺑﯚﯾــە ﺋــەم ﻛﺎرە دەﻛــەن ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﮕەﻧــە ﺷﻮﻧﺎﺳــە ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﯾــﺎن ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛــەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون .ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ وەك ﺋێﻤــەدا ،ﻛﺎرەﺳــﺎﺗە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻧەﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻟــەوە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﱰ ﺋەوەﯾــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێــﺖ .ﺑــە
وادەﻛﺎت ﺷﯚڕﺷــﮕێڕﻣﺎن زۆر ﺑێــﺖ ،ﺑێﺌــەوەی ﺋــەم ﺷﯚڕﺷــﮕێڕاﻧە ﺑﺰاﻧــﻦ دوژﻣﻨەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻛﻮێــﺪا ﺧــﯚی ﺷــﺎردووەﺗەوە ،چ ﻫێﺰێﻜــﯽ ﻫەﯾــە ،ﭼــﯚن ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟــە ﺧﯚی دەﻛﺎت .ﻛێﺸــەی ﺋێﻤــە ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺟەﺳــﺘەی دەﺳــەاڵمتﺎن ﻛــﻮرت ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑــﯚ ﺟەﺳــﺘەی ﭘﺎدﺷــﺎ، ﺋەﻣــە ﺋــەو ﻫەڵــە ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛەﯾە ﻛــە ﻓﯿﻜــﺮی ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﻟــە ﺧﯚرﺋــﺎوادا ﺗێﯿﻨەﻛــەوت و ﺋێﻤــە ﺗێﯿﻜەوﺗﻮوﯾــﻦ. ﺟەﺳــﺘەی ﭘﺎدﺷــﺎ ،ﯾــﺎن ﺟەﺳــﺘەی ﺳــەرۆك ڕەﻣــﺰی ﺑﻮﻧﯿﺎدێﻜــﯽ ﮔەورەﺗــﺮ و ڕەﻗــﱰ و ﺋﺎڵﯚزﺗــﺮە ،ﻟــە دﻧﯿــﺎی ﺋێﻤــە دژاﯾەﺗــﯽ منﺎدەﻛــە
ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎﯾەﻛﯽﮔەورەﯾە ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮ وا ﺑﺰاﻧێﺖ ﺋەﮔەر ڕێﮋەی ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﮔﯚڕا ﺋەوا دەﺳەاڵت ﮔﯚڕاوە، ﺋەوەﺋەوﻛﺎرێﻜﺎﺗێﺮەیﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺒﻮوﻧە ﻛە ﺋێﺴﺘﺎ رەواﺟﯽ ﻫەﯾە
ﻓﯚﺗﯚ :ﺋﯾﻮب رەوف
ﺑــڕوای ﻣــﻦ دوای ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﻣەﯾــﻞ و ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺧــﺮاپ ﺳــەری ﻫەڵــﺪاوە ﻛە ﻫــەوڵ دەدات ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮوﻧﯽ ﻧﻮوﺳــەر ﺑە ﭘﻠەی ﻧﺰﯾﻜــﯽ و دووری ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﺑﭙێﻮێــﺖ ،ﯾﺎﺧــﻮد ﻫﯿــﭻ ﻧەﺑێﺖ ﺑــە ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑەﭘێــﯽ ﻛﺎر و وەزﯾﻔــە و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧە ﺳــﻨﻮور و ﻣﺎﻧــﺎ ﯾــﺎن ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون داﺑــەش ﺑــﻜﺎت. ﺑــە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺰەﻛﺮدﻧەوەی ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﺳــﺎﺗێﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون، ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﺎوﯾﯿە ﻫــەم ﺑــﯚ ﻛﺎﯾــەی ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﻫــەم ﺑــﯚ ﻛﺎﯾــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺟــﯚرە ﮔەڕاﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛە ﺑــﯚ ﺋــەو ﻓﯚڕﻣــە ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺳــﯽ و ﭼﻠــﯽ ﺳــەدەی ڕاﺑــﺮدوودا ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﻫێﻨﺎﯾــﺎن و ﯾەﻛﺠــﯚر ﺷــﻮﻧﺎس و ﻣﺎﻧﺎ و وەزﯾﻔە و ﺋﺎﺳــﯚﯾﺎن ﺑەﺧﺸــﯿﯿە زاراوە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ »ﺷﯚڕﺷــﮕێڕﺑﻮون« وەك »ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون« .ﮔەڕاﻧــەوەی ﻫەﻣــﺎن ﺋــەو ﮔــﺮێ دۆﮔامﯾﯿەﯾــە ﺑــﯚ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﻫەﻧــﺎوی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻓﯿﻜﺮﯾــامن .ﺋــەوەی ﺟێــﮕﺎی رەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧــﺪە ﺋەوەﯾە ﻛە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧێﻚ ﺑﺒﯿﻨﯿــﻦ ﺑــە ﺋەﻧــﺪازە ﯾــﺎن ﺑەﭘێﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﴎوﺷــﺖ و ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دﯾــﺎری ﺑﻜــەن .ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯿﺎن ﻟە
ﺳــﻨﻮور و ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ و ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﺑﭽــﻮوك ﺑﻜەﻧــەوە .ﺋەﻣﺠــﯚرە ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون ڕۆﺣــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮون ﯾــﺎن ڕەﻫەﻧــﺪە ڕادﯾﻜﺎڵەﻛــەی دەﻛﻮژێــﺖ و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻗﺎوﻏێﻜــﯽ ﺑەﺗﺎڵــﯽ ﺑــﯚ دەﻫێڵێﺘــەوە ﻛــە ﺧــﯚی ﻟــە ﺟەﻧــﮓ و ﺟەدەﻟــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺳەﻓﺴــﺘﺎﺋﯿﺎﻧەی ڕۆژاﻧــەدا دەﺳــﻮێﺖ .ﺋەﻣﺠــﯚرە ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺋــەو ﺗﻮاﻧــﺎ و ﺋەﮔەراﻧــەدا دەوەﺳــﺘێﺖ ﻛــە ﻛﺎﯾــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﯾﺨﺎﺗــە ﺑــەر دەﺳــﺘامن ،ﻟێﺮەوەﯾــە زۆرﺟــﺎر ﺋەﻣﺎﻧــە ﻧــﺎو دەﻧێﻢ »ﭘﯚزێﺘﭭﯿﺴــﺖ«، ﺋەﻣﺎﻧــە ﻫــەر ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﻦ، ﭘﺎرێــﺰەری ﺑﻮﻧﯿﺎدەﻛــەن ،ﺷــەﭘﯚل و ﻣەﯾﻠــﯽ ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧﯿــﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣــﺎوەی ﻫەڵﺒــﮋاردن زۆر دەﭼێﺘــە ﺳــەرەوە، دەﭼێﺘــە ڕەﺧﻨەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻫەڵﻤەﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ڕووﺗــەوە، ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﺑــﯚ ﺋــەم ﻫێــﺰ ﯾــﺎن ﺋــەو ﻫێﺰی ﺗــﺮ دەﻛــەن .ﻟێــﺮەدا ﻓﯿﻜﺮﯾﺎن ﺋەوەﻧﺪەی ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﺑە دەرد دەﺧــﻮات ،ﻟــە ﻛﺎﯾــەی ﻓﯿﻜﺮﯾﺪا ﯾــﺎن وەك ﮔﻮﺗﺎرێﻜــﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺑە دەرد ﻧﺎﺧﻮات. ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺷــﯚڕش و ﻟــە دوای ڕاﭘەڕﯾﻨﯿــﺶ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺧەوﻧــە ﮔەورەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە ﺋەوەﺑــﻮو ﻛــە ﻣﺎﻧــﺎی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون ﻟــە ﻣﺎﻧــﺎی ﺣﺰﺑــﯽ ﯾــﺎن ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾــﺪا دﯾــﻞ ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﺋــەوە ﻣﺎﯾــەی ﭘێﻜﺪاداﻧﯽ ﺗﻮﻧــﺪی ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳــەران ﺑﻮو
ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘە دۆﮔامﯾــﯽ و ﺋﺎرﺳﯚزﻛﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو دەﻣــﺪا، ﺑــەاڵم ﺋەﻣــڕۆ ﺋــەم ﺗێﺰەﯾــە ﺑــە ﺟﯚرێﻜــﯽ ﺗﺮﺳــﻨﺎك ﮔەڕاوەﺗــەوە، ﺑــە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺰەﺑﻮوﻧــﯽ ﺗەواوەﺗــﯽ ﻓــەزای ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﻫــەرە دﯾــﺎردە زەﻗەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋەﻣڕۆﻣــﺎن. ﺋــەوە ﺋــەو دﯾﺎردەﯾەﯾە ﻛــە ﻣﻦ ﻧﺎوی دەﻧێــﻢ ﭘﺎﺷەﻛﺸــە ،وەرﮔــەڕان، ﯾــﺎن ﭘەﺷــﯿامﻧﺒﻮوﻧەوەی ﻛــﻮڕ ﻟــە ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧــﯽ ﻟــە ﺑــﺎوك ،ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤە ڕەﻣﺰﯾﯿەﻛــەی ،ﻟــە ﻣﻮﻗەدەﺳــﺎﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ .ﻫێﻨــﺪ ﻫەﯾــە ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەدەی ﺑﯿﺴــﺘﯿﺶ ﺋــەم »ﺑــە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺰەﻛﺮدﻧــەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون« ،ﴎوﺷــﺘێﻜﯽ ﭼەﭘﺎﻧــە و ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘﯽ ﻫەﺑــﻮو، ﺑــەاڵم ﺋەﻣــڕۆ ﴎوﺷــﺘێﻜﯽ دﯾﻨــﯽ ﯾــﺎن ﻟﯿﱪاڵــﯽ وەرﮔﺮﺗــﻮوە، ﻛــە ﭘــﱰ ﻟــە ﺟــﯚرە ﺑەرﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرﯾﺴــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻫﺎوﺑەﺷــﺪا ﮔﻮزارﺷﺖ ﻟە ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن. ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت ﻛــﺮد ﻛــە ”ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟــە ﺑــﺮی ﺋەوەی ﻟــە ﻓەﻟﺴــەﻓە و ﻫﻮﻧەر و ﺋەﺧﻼﻗــەوە ﺳــەرﭼﺎوە ﺑﮕﺮێــﺖ، ﺗــەواوی ﮔﻮﺗﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻟــەوەوە ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔــﺮن .ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟــە ﺧﯚرﻫەاڵﺗــﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﻓﯿﻜﺮێﻚ ﯾــﺎن ﻓەﻟﺴــەﻓەﯾەك ﺑەرﻫــەم ﺑﻬێﻨێــﺖ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﭘەراوێﺰﯾــﺎن ﺑﺨــﺎت و ﺑﯿﺎﻧﻜﺎﺗــە ﻛەرەﺳــﺘە و ﻟــە ﻣﺎﻧــﺎ و ﻧــﺎوەڕۆك ﺧﺎڵﯿــﺎن ﺑﻜﺎﺗــەوە“ .واﺗــﺎ
ﺳــەرەوە ﮔﻮﺗــﻢ ﺋــەوە ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎﯾەﻛﯽ ﮔەورەﯾــە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ وا ﺑﺰاﻧێــﺖ ﺋەﮔــەر ڕێــﮋەی ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﮔــﯚڕا ﺋەوا دەﺳــەاڵت ﮔــﯚڕاوە ،ﺋــەوە ﺋەو ﻛﺎرێﻜﺎﺗێــﺮەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮوﻧە ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ رەواﺟــﯽ ﻫەﯾــە .ﻛــە ﺑــﺎس ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮوﻧﯽ رادﯾــﻜﺎڵ دەﻛەﯾــﻦ ﻗﺴــە ﻟــەوە دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ڕەﺧﻨەﻛﺮدﻧــﯽ دەﺳــەاڵت ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﻓﯚڕﻣــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ،زەﻗــە، راﺳــﺘەوﺧﯚﻛەﯾﺪا ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﺋەﻛﺘێﻜــﯽ ﺳــﻮاو و دووﺑﺎرەﯾــە ،ﻫﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﯿﺶ ﻟــە ﺧــﻮدی دەﺳــەاڵت ﻧﺎﮔﯚڕێــﺖ .دەﺳــەاڵت دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ دژاﯾەﺗﯿــﯽ ﻫەﻣەﻻﯾەﻧەﯾــە، دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮوﻧە ﻧــەوەك ﻫەﻣــﻮو ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﯾــﺎن ﺑەﺷــە ﮔﺮﻧﮕەﻛــەی ﺑێــﺖ .ﻛﺎﺗێــﻚ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ دژاﯾەﺗﯿــﯽ دەﺳــەاڵت ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛــە ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﺗێﯿﺒﮕەﯾــﻦ ،دژاﯾەﺗﯿــﯽ دەﺳــەاڵت ﺳــەرەﺗﺎ ﺋەﻛﺘێﻜــﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ و ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ﻓﯿﻜﺮﯾﯿــە ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﺗﯿﻮرﯾﺰەﻛــﺮدن ﻫەﯾــە .دەﺳــەاڵت ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ و ﻣــﺮۆڤ ﺟﯿــﺎ ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﺗﻮﻧــﺪ ﺑەﺳــﱰاﻛﺘﻮری دەرووﻧــﯽ و ﻋەﻗڵــﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧــەوە ﺑەﺳــﱰاوە ،ﺗﻮﻧــﺪ ﺑــە ﻣێــﮋووی ﻧﺰﯾــﻚ و دوورﯾﺎﻧــەوە ﮔــﺮێ دراوە، ﺑــێ ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﻟەﺳــەر ﺑﻮﻧﯿــﺎدی ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﺑﻮﻧﯿــﺎدی زﻣــﺎن ،ﺑﻮﻧﯿــﺎدی ﺧەﯾــﺎڵ ،ﺑﻮﻧﯿــﺎدی دەرووﻧﯽ ،ﻟەﺳــەر ﮔﻮﺗــﺎرە ﻋەﻗڵﯿﯿــەﻛﺎن ،ﻟەﺳــەر ﭘێﻮەﻧﺪﯾــامن ﺑــە ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎوە ،ﺑــە ﺑﺎوﻛﺴــﺎﻻرﯾﯿەوە ،ﻧە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻗﺴــە ﻟــە دەﺳــەاڵت ﺑﻜەﯾﻦ ﻧــە دژی ﺑﯿﻦ. ﻫەﻣــﻮو دژاﯾەﺗﯿﯿەﻛــﯽ دەﺳــەاڵت، ﺑــێ ﺋﯿﺸــﻜﺮدﻧﯽ ورد ﻟەﺳــەر ﺑﻮﻧﯿﺎدەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەاڵت ،ﭘــﱰ ﻟەوەی ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻓﯿﻜــﺮی ﯾــﺎن ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧە ﺑێــﺖ ،ﻛﺎرێﻜــﯽ منﺎﯾﺸــﯿﯿە ،ﻛﺎرێﻜــە
دەﻛﺮێــﺖ ﺑێﺌــەوەی دژاﯾەﺗــﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدەﻛــە ﺑﻜﺮێــﺖ .ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﮔەورە ﻟــە دژاﯾەﺗــﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدەﻛــەوە دەﺳــﺖ ﭘێــﺪەﻛﺎت ،ﺑــەاڵم ﻟــە دوﻧﯿﺎﯾەﻛﺪا ﻛە ﻫێﺸــﺘﺎ ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن و ﺑﻮﻧﯿــﺎدەﻛﺎن، ﺳــﱰاﻛﺘﻮری ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺧەﯾــﺎڵ ﻫێﺸــﺘﺎ زۆر ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﺑــە دوورە ،دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــەاڵت ﭘــﱰ ﺋەﻛﺘێﻜــﯽ منﺎﯾﺸــﯿﯿە ،ﺟﯚرێﻜــە ﻟــە ﺷﯚڕﺷــﮕێڕﺑﻮوﻧﯽ درۆزن. ﺳــەﯾﺮی ڕەﺧﻨــەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﻜــە .ﻟــە دﻧﯿــﺎی ﺋێﻤــەدا ڕەﺧﻨــەی ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﻟــە ﯾــەك دوو رﺳــﺘە و زاراوەی ﻛڵێﺸــەﯾﯽ ﺗێﻨﺎﭘەڕێــﺖ، وەك ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟــە »ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ« »دزﯾﻨــﯽ ﻧــەوت« ،ﺑەاڵم ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺗێﮕەﯾﺸــنت ﻟــە ﺑﻮﻧﯿﺎدی دەﺳــەاڵت ﻟــە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا ،ﯾــﺎن ﻟــە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ زۆر ﻗﻮوڵــﱰ و وردﺗــﺮی ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻫەﯾــە ،وەك ﺗێڕاﻣﺎن ﻟــە ﻣﺎﻧــﺎی ﻛەﭘﯿﺘﺎﻟﯿــﺰم ،ﻛﺎر، ﺑەرﻫــەم ،ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــەوە ،ﻗﺎزاﻧــﺞ، ﻣــەﴎەف ،دراو ،ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎ، ﻣﺎﺷــێﻦ ،ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ،ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋێﻤــە ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﮔﻠﯚﺑﺎﻟــﺪا ،ﻟــە ﺋﺎﺑــﻮوری ﻧﺎوﭼەﻛەدا .ﻫەﻣــﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ،ﺋﯿــﱰ ﺑەﭼﯽ و ﭼــﯚن دژاﯾەﺗﯿــﯽ دەﺳــەاڵت ﺑﻜەﯾــﻦ .دژاﯾەﺗﯿــﯽ دەﺳــەاڵت ﺳــەرەﺗﺎ ﻛﺮدەﯾەﻛــﯽ ﻓﯿﻜﺮﯾﯿــە ﺋەوﺳــﺎ ﻛﺮدەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ،ﻛــە ڕەﻫەﻧــﺪە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿەﻛــەی ﻟە دەﺳــﺘﺪا دەﺑێﺘــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﯾﺪۆﻟــﯚژی ڕواڵەﺗــﻜﺎر و ﻧەوەﯾــەك ﻟە ﺷﯚڕﺷــﮕێڕان ﺑەرﻫــەم دەﻫێﻨێﺖ ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﻫﯿــﭻ ﺑﮕــﯚڕن ،وەك ﻧــەوەی ﭘێــﺶ ﺋێﻤــە ﻛــە ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕ ﺑــﻮون ،ﺑــەاڵم ﺟﮕــە ﻟــە دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯿــەت ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﺗﺮﯾــﺎن ﻧەﺑﻮو.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
2013/ 11/ ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە1 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽﻋەﳌﺎﻧﯿﯿەت ﻋﺑﺪوﻟ رﺸﺎوی
ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣــﻦ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑﺴــەﭘێرنێﺖ ،ﺑڕﯾﺎرێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑﺪرێــﺖ ،ﺷــﻤەﻛێﻚ ﻧﯿﯿــە، ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑﻬێرنێــﺖ و دﻧﯿﺎی ﭘــێ ڕێﻚ ﺑﺨﺮێﺘــەوە ،ﯾﺎن ﻣەﻗەﺳــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﭘــێ ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﯾﻨەوە. ﺑەڵﻜــﻮ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯿــە ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﻛﻠﺘﻮورﯾــﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕﯿﯿــەوە ﻫەﯾــە و ﻫــەرﻛﺎم ﻟە ﻛﺎﯾــە و ﻛێڵﮕــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿﺎن ﺑــە ﺗێــﻮەﮔﻼن ﻟــەم ﮔــﯚڕان و ﺑەﺷــﺪاری ﻟەم ﭘﺮۆﺳــەﯾەدا ﻫەﯾە. ﺧــﯚ ﺋەﮔــەر ﻣەرﺟــﯽ ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﺑــﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿــەت ﻣەرج ﺑێــﺖ ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑــﯚ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻣەرﺟێﻜﯽ ﻫەرە ﻗﻮرﺳﱰ و ﮔﺮاﻧﱰە. ﺟەﻧﮕــﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﺑــﯚ ﺋﺎزادﯾــﯽ ﻋێــﺮاق 2003ﺳــەﳌﺎﻧﺪی ﻛــە
دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەﺗﯿــﺶ ﻟــە ﺳــەرەوە ﻧﺎﭼەﺳــﭙێﺖ ﺑەڵﻜــﻮ دەﺑێــﺖ ﺑــە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﻣێﮋووﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺗێﭙەڕ ﺑﺒێﺖ. ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻛﺮۆﻛــﯽ ﺟەﻧﮕــﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺗەﻧﻬــﺎ ﺑــﯚ ﻫێﻨﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻧەﺑــﻮو ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ رﯾﺸــەﻛەﻧﺪﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗێﻜﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاری ﺳەرﺷێﺖ ﺑﻮو. ﻛەواﺗــە ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻛــە ﭘﺮۆﺳــە ﮔەورەﻛەﯾــە ﻫەرﮔﯿــﺰ ﻫەژﻣﻮوﻧێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑﯚ ﺳــەﭘﺎﻧﺪن ﯾــﺎن ﺗەوژﻣێﻚ ﻧﯿﯿە و ﻫەڵﺒــﻜﺎت ﯾــﺎن ﺑڕﯾﺎرێــﻚ ﻧﯿﯿــە و ﺑﺪرێــﺖ و ﻣەﻗەﺳــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﺟﯿﺎﻛﺎری ﭘێﺒﻜەﯾــﻦ .ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺑڕﯾــﺎری ﮔﺮووﭘێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑەﺳــەر ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮدا ﺑﯿﺴــەﭘێﻨێﺖ –ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺋــەو ﻫێﺰاﻧەﻛﯚﻧﺰەرﭬﺎﺗﯿﭭﯿﺶﺑﻦ.- راﺳــﺘە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﺪا ﻣﻠﻤﻼﻧــێ دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻛــﯚی ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﻓﯿﻜﺮی و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿە. ﭘێــﻢ واﯾــە ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻫەژﻣﻮوﻧێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑﯿەوێﺖ ﺟێــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ﺑﮕﺮێﺘەوە، ﯾــﺎن ﺋﺎﯾــﻦ ﺗﺎﻛــە ﻟەﻣﭙــەری ﺑــەردەم ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺑەﻋەﳌﺎﻧﯿﺒﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێــﺖ و ﺑەﻻﺑﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﺳــﭙە ،ﺑەﻫــﺎری ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەدا
ﺑﭽەﺳﭙێﺖ. ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻧەك ﻫــەر ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭێﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺋﺎﯾــﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛە دەﺑێــﺖ ﺑەﻧﺎو ﺋﺎﯾﻨﯿﺸــﺪا ﺗێﭙــەڕ ﺑﺒێــﺖ ،واﺗــە ﺋﺎﯾﻨﯿــﺶ ﺧــﯚی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺮۆﺳــەی ﺑــە ﻋەﳌﺎﻧﯿﻜﺮدنﻫەﯾە. ﺑەﺑێ ﺗێﭙەڕﯾﻨــﯽ ﺑەﻧﺎو ﺋﺎﯾﻨــﺪا ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿەت ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەدا ﺑەرﻗەرار ﺑﺒێــﺖ .واﺗــە ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻧﺎﯾــەت و ﺟەﻧﮕێــﻚ ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎﯾــﻦ ﺑــﻜﺎت و ﺑﯿــﺪات ﺑەزەوﯾــﺪا ﺑەڵﻜــﻮ ﺧــﯚی ﺋﺎﯾﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەوەﯾــە ﻛــە ﺑەﻋەﳌﺎﻧــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺋەوﺟــﺎ دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەدا ﺟێﮕەی ﺑێﺘەوە. ﺋێﺴــﺘە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــە و ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﺸــە ،واﺗــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــە ﻟــەرووی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەوە ﺳﯿﻜﯚﻻرە. ﺋــەو ﺋﺎﯾﻨــەی ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﮔﯿــﯽ ﻫەﯾــە ﺋﺎﯾﻨێﻜــﯽ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــە ﯾــﺎن ﺑەﭘﺮۆﺳــەی ﺑە ﻋەﳌﺎﻧﯿﺒﻮوﻧﺪا ﺗێﭙەڕی ﻛﺮدووە. ﺑﯚﯾــە ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﺋەوروﭘــﺎ ﻧــەك ﻫــەر رێﮕــﺮ ﻧﯿﯿــە ﻟەﺑــەردەم ﺑەﻋەﳌﺎﻧﯿﺒﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻫﺎﻧﺪەرێﻜﯿﺸــە و ﺑەﺷــێﻜە ﻟــە
راﻣﯿﻦ ﺟەﻫﺎﻧﺒەﮔﻠﻮو
ﭘﺮۆﺳەﻛە. ﻛەواﺗــە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺋێﻤــە وا ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺑەﺑــێ ﺋﺎﯾــﻦ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎری ﺧــﯚی ﺑــﻜﺎت ﯾــﺎن دەﺑێــﺖ ﺋﺎﯾــﻦ و ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭــﯽ ﯾەﻛــﱰ ﺑــﻦ .ﻧەﺧێــﺮ .ﺑەڵﻜــﻮ دەﺑێــﺖ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺑێﺘــە ﻧــﺎو ﺋﺎﯾﻨــەوە و ﺧــﯚی ﺑەﺋﺎﯾــﻦ ﺑﻨﺎﺳــێﻨێﺖ و دەﺳــﺘﻜﺎری ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﺋﺎﯾﻨﯿــﺶ ﺑﻜﺎت. ﻛەواﺗــە ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺑەﺑــێ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑێﺘــە ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎوە. ﺑــەاڵم ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺋــەو ﻣﯚڵەﺗــەش وەرﺑﮕﺮێــﺖ ﻫەﺗﺎوەﻛــﻮ دەﺳــﺘﻜﺎری ﺋﺎﯾﻦ ﻟەﻧﺎو ﺧﻮدی ﺋﺎﯾﻨﺪا ﻧەﻛﺎت. ﺋەﻣــەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﮔﻮمتــﺎن ﻟەواﻧەﯾــە دووﺑﺎرەﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﮔﻮﺗەزاﯾــە ﺑێــﺖ ﻛــە دەڵێــﺖ ﺑەﺑــێ رﯾﻔﯚڕﻣــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻫﯿــﭻ رﯾﻔﯚڕﻣێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾــﺎن ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﯾــﺎن ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم ﻧﺎدرێــﺖ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽﺋﺎﯾﻨﯿﺪا. دﯾــﺎرە ﺋەﻣــەش ﻧﺎﭼــﺎرم دەﻛﺎت ﻛــە ﮔﻮﺗﺎرێــﻚ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺋەواﻧــە ﺑﻜــەم ﻛــە دێــﻦ و ﺑەﻧــﺎوی ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿەﺗــەوە دەﯾﺎﻧەوێــﺖ رﯾﻔــﯚڕم ﺑﻜــەن ﯾــﺎن ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــە ﻋەﳌﺎﻧــﯽ ﺑﻜەن. ﺑﺎﺷــە ﺋێــﻮە ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺋﺎﯾــﻦ ﻟە
ﺳﯿﺎﺳــەت ﺟﯿــﺎ ﺑﻜەﻧــەوە ﺋەﮔــەر ﺋﺎﯾــﻦ ﺧــﯚی ﺑەﻣــە رازی ﻧەﺑێــﺖ و ﻗەﻧﺎﻋەﺗــﯽ ﭘێــﯽ ﻧەﺑێــﺖ؟ ﺋەﮔــەر ﻧەڵێﻢ ﻛە ﻫێﺸــﺘﺎ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺧﯚﺷــﯽ ﺑەﻣــە رازی ﻧﯿﯿــە و ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە دەﺳــﺘﺒەرداری ﺋﺎﯾــﻦ ﺑﺒێﺖ ﻟــە واڵﺗﯽ ﺋێﻤەدا. ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ﻟــە دەوڵــەت و ﺳﯿﺎﺳــەت ﺟﯿــﺎ ﺑﻜەﯾﺘــەوە ﺋەﮔــەر ﻫــەرﻛﺎم ﻟەﻻﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻣەﻛــە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﻣە رازی ﻧەﺑﻦ. ﺑﯚﯾــە ﺋــەم ﻧﻮﺧﺒەﯾــە دەﺑێــﺖ ﭼﯿﯿﱰ ﺑــەو زﻣﺎﻧــە ﻧﺎزاﻧﺴــﺘﯿﯿە ﻗﺴــە ﻧەﻛﺎت ﻛــە دەﯾەوێــﺖ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺑﺴــەﭘێﻨێﺖ! ﻛــە دەﯾەوێــﺖ ﺑەﺗﯚﭘﺰی ﺋﺎﯾــﻦ ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت و دەوڵــەت و ﺣﻮﻛﻤﺮاﻧﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﯾــﺎن دەﯾەوێــﺖ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت ﺑــﻜﺎت ﺑــە ﺣﺎﻛــﻢ و ﺑڕﯾــﺎری ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوەی ﺋﺎﯾــﻦ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘێﺪەرﺑــﻜﺎت .ﯾﺎن ﺑﯿــﻜﺎت ﺑــە ﻣەﻗەﺳــﺖ و ﻟێﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ﻟــە ﻟێﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻮﻛــﻢ و دەوڵەﺗﺪاری ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺋــەم ﻋەﻗڵﯿﯿەﺗــە ﺑﯿﺮی ﭼﻮوەﺗــەوە ﻛە ”ﻋەﳌەﻧــە“ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﻫەﻣــە ﻻﯾەﻧەﯾــە و رﯾﻔﯚڕﻣــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻟە ﺗﺮۆﭘﻜﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ.
ﮐﯚﺳﭙەﮐﺎﻧﯽ ﺑەرڕێﯽ ﻫﻮﻧەر ”ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەک ﺑﯚ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋﺎﻣﺎدێﻮوس “1984 ﺋﺎﮐﯚ رۆژھت ﺋﺎﻣﺎدێــﻮس ﻓﯿﻠﻤێﮑــﻪ ﻟــﻪ ﺳــەر ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت ،ﺑەاڵم ﻟــﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎرﯾەوه ﮐــﻪ رەﻗﯿﺒﯽ ﺑــﻮوه دەﮔێڕدرێﺘــەوه ،واﺗە ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﭼﯿﺮۆﮐەﮐــە ﺋﺎﻧﺘﺎﮔﯚﻧﯿﺴــﺘﯽ دەﮔێڕێﺘــەوه ﭼﯿﺮۆﮐەﮐەﯾﺸە. ﻓﯿﻠﻤەﮐــﻪ ﻟــﻪ ﺋﺎﺧﺮﯾــﻦ ﺳــﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎری دەﺳــﺖ ﭘــێدەﮐﺎت، ﮐﺎﺗێــﮏ ﺋــەو دەﻣــەو ﻣەرﮔــەو دان ﺑﻪ ﻫە¬ڵەﮐﺎﻧﯿــﺎ دەﻧێــﺖ .ﻟەم ﻓﯿﻠﻤــەدا ﺑﯚ ﺋێﻤــﻪ دەردەﮐە¬وێــﺖ ﮐــﻪ زۆرﺑــەی ﺋــﻪ-و ﮐﯚﺳــﭙﺎﻧەی ﻟــﻪ ﺳــەر ڕێــﯽ ﻣﻮﺗــﺰارتو ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﻮﻧەرﯾەﮐــەی دادەﻧﺮێــﺖ ﺑــﻪ ﻫــﯚی رﻗەﺑﻪ-راﯾەﺗــﯽ ﻧﺞ ﺳــەرﻧﺞ ﺳــﺎﻟﯿﺎرﯾەوەﯾە .ﺑــەاڵم ﺧﺎڵــﯽ ﺳــەر راﮐێــﺶ ﺋەوەﯾــە ﮐــﻪ ﻣﻮﺗــﺰارت ﺑــەم ڕەﻗﯿﺒەیﻧەزاﻧﯿﻮە. ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﻟــﻪ ڕێﮕــەی دەﺳــەاڵﺗەوه زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﮐﯚﺳــﭗ دەﺧﺎﺗــﻪ ﺳــەر ڕێﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت .ﻫەر ﻟەو ڕێﮕەﯾﺸــەوه ﻓﺸــﺎری ﺋﺎﺑــﻮری دەﺧﺎﺗﻪ ﺳــەر و ﺑەدﻧــﺎوی دەﮐﺎت .ﺧﺎڵــﯽ ﻧﺞ راﮐێــﺶ ﺋەوەﯾــە ﮐﻪ ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﺳــەرﻧﺞ ﺳــەر ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی دان ﺑــﻪ ﻫەڵەﮐﺎﻧﯿــﺎ دەﻧێــﺖ ﺑــەاڵم ڕواﻧﮕەﯾــﯽ ﺧــﯚی ﻫەر ﺑــﻪ ﺣــەق دەزاﻧێــﺖ .ﻫــەر ﺑەوﭘێﯿــە ﻫﻮﻧەر ﻟــەم ﻓﯿﻠﻤەدا ﻟــﻪ دوو ڕواﻧﮕەﯾﯽ ﺟﯿــﺎوازەوه ﻧﯿﺸــﺎندراوه :ڕواﻧﮕەﯾــﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت ڕواﻧﮕەﯾــﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎری. ﻟــﻪ ڕواﻧﮕەﯾــﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎرﯾەوە ﻫﻮﻧــەر ﺧەاڵﺗێﮑــﻪ ﮐــﻪ ﻟﻪﻻﯾــەن ﺧــﻮداوه ﺑــﻪ ﺑەﺷــەر دەدرێﺖ .ﻫەر ﺑﯚﯾە ﻫەﻣﯿﺸــﻪ ﻟــﻪ ﺧﻮداﯾــﯽ وﯾﺴــﺘﻮه ﺋــەو ﺧەاڵﺗەﯾﯽ ﭘــێ ﺑــﺪات و ﮐﺎﺗێــﮏ ﺋــەو ﺷــﺘەی ﻟــﻪ ﺧﻮﯾــﺪا ﻧەدﯾــﻮه ﻫﯚﮐﺎرەﮐەﯾــﯽ ﮔەراﻧﺪوەﺗــەوه ﺑــﯚ ﺧــﻮداو ﺋــەوی ﺑــﻪ ﺗﺎواﻧﺒــﺎر زاﻧﯿﻮه .ﻫەر ﺑەو ﭘێﯿە ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﮐﺎﺗێــﮏ دەﺑﯿﻨێــﺖ ﮐﺎره ﻫﻮﻧەرﯾەﮐﺎﻧــﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت ﺟﻮاﻧــﱰو ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﱰن ﻟــﻪ ﺋﯿﺸــەﮐﺎﻧﯽ ﺋــەو روﺑــەرووی ﺧــﻮدا دەوێﺴــﺘێﺘﻮ ﭘەﯾﮑەرەﮐــەی ﻣەﺳــﯿﺢ
دەﺧﺎﺗــﻪ ﻧــﺎو ﺋﺎﮔــﺮ .ﻟــەم ڕواﻧﮕــەوه ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﭘێــﯽ واﯾــە ﭼﺎرەﻧــﻮوس ﻧﺎﺣەﻗﯿەﮐــﯽ ﻟــﻪ ﺣەﻗــﯽ ﺋــەودا ﮐﺮدوە ﺑﯚﯾــە ﻫــەر ﺗﯚڵەﺳــﻪ-ﻧﺪﻧەوەﯾەک ﺑــﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی دەزاﻧێﺖ. ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺋــەو ﻣﻮﺗــﺰارت ﺑﻪﺗــەواوی ﻫەﺳــﺖو ﻧەﺳــﺘﯽ ﺧــﯚی ﻟــﻪ ﻧــﺎو ﻫﻮﻧــەردا دەژﯾــﺖ .ﺋــەو ﻟــﻪ ﻣﻨﺪاڵﯿــەوە دەرﻓەﺗــﯽ ﻓێــﺮ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﯚ روﺧﺴــﺎوە ،ﻫــەر ﺑﯚﯾــە ﻟــﻪ دەروﻧەوه ﻟەﮔــەڵ ﻫﻮﻧــەر ﺋﺎوێﺘﻪ ﺑــﻮوه .ﺋــەو ﺑﻪ ﭘێﭽەواﻧەﯾــﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﻟــﻪ روداوه ﻧﺎﻟەﺑــﺎر دەرەﮐﯿــەﮐﺎن ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻣﺮدﻧــﯽ ﺑﺎوﮐــﯽ ﭼﯿــﮋ وەر دەﮔﺮێــﺖ ﺑﯚ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺑەرﻫەﻣﯽ ﻫﻮﻧــەری .ﺑﻪ ﮐﻮرﺗــﯽ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﮐــﻪ ﻣﻮﺗﺰارت زۆرﺗــﺮ ﻟــﻪ ﻗﻮاڵﯾــﯽ دەروﻧــﯽ ﺧﯚﯾەوه ﺑــﯚ ﻫﻮﻧــەر دەڕواﻧێــﺖ و ﺑــﻪ ﻫەﻣﻮﯾﯽ ﻓﮑــﺮ و ﺟەﺳــﺘەو ﺋﯿﺤﺴﺎﺳــﯽ ﻟــﻪ ﻧــﺎو ﻫﻮﻧــەردا دەژﯾــﺖ ﺑﯚﯾــە ﺑــەرده-وام ﮐﺎری ﺗــﺎزەو ﺟﯿــﺎواز دەﺧﻮﻟﻘێﻨێــﺖ وﻟﻪ ﺳــەﺧﺖ¬ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎﺗەﮐﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺸــﯿﺪا ﻫــەر ﻟﻪ ﻧــﺎو ﻫﻮﻧەردا دەژﯾــﺖ و ﻫێﺰی ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﺎن دەﺧﺎﺗﻪﮔــەر. ﺑــەاڵم ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﮐﺎﺗێــﮏ ده-ﺳــەاڵت ﻫەﻣــﻮ ﺑﺎرودۆﺧێﮑــﯽ ﺑﯚ روﺧﺴــﺎﻧﺪوه زۆرﺗــﺮ ﭼــﺎوی ﻟــﻪ ﻣﻮﺗــﺰارت و رﻗەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮐﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺋەوداﯾە. دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟــﻪ ﺑــﯚ ﭼﻮﻧێﮑــﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﺗﺮﯾﺸــەوه ﺑــﯚ ﺋــەم ﻓﯿﻠﻤــﻪ ﺑﺮواﻧﯿــﻦ. دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﻠێﯿــﻦ ﮐــﻪ ﯾەﮐێــﮏ ﻟــﻪ ﻫﯚﮐﺎرەﮐﺎﻧــﯽ ﺳــەﺧﺘﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت و ﯾــﺎ ﭘەراوێــﺰ ﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﻟــەو ﮐﯚﻣەڵــﮕﺎدا ﺧﯚﯾەﺗــﯽ .واﺗــﻪ ﻧﺎﺋﺎﮔﺎﯾــﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت ﺑــﻪ ﻧﺴــﺒەت رەﻗﯿﺒەﮐﺎﻧــﯽ ،ﻏــﺮور و ﺧــﯚ ﺑەزﻟﺰاﻧﯿــﯽ ﺋــەو و ﯾــﺎن ﺑــﻪ ﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽﺗــﺮ رووﺑەرووﻧەﺑﻮوﻧــەوەی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەو ﺑەوﯾﮋداﻧﺎﻧــەی ﻟەﮔــەڵ رەﻗﯿﺒەﮐﺎﻧــﯽ ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻫــﯚی دوژﻣﻨــﮑﺎری ﺋــەوان. ﺋــەم دوژﻣﻨﮑﺎرﯾﺎﻧــەش دەﺑﻨــﻪ ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﮐــﻪ ﺧــﯚی و ﺧێﺰاﻧەﮐەﯾــﯽ ﺑﮑەوﻧــﻪ ﺑﺎرودۆﺧێﮑــﯽ ﺳــەﺧﺖ و
ﻧﺎﻟەﺑــﺎر .ﻫەڵﺒەت ﺷــﺎﯾەد ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺋەﻣﻪ ﺑــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﻧێﮕەﺗﯿﭭــﯽ ﮐەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت ﻧــﺎو ﺑﺒەﯾــﻦ .ﭼــﻮن ﺋــەو ﺗــﺎ رادەﯾــەک ﻟــﻪو ﮐﻪ-ﺳــﺎﯾەﺗﯿﺎﻧەی دەوروﺑــەری ﺑەﺋــﺎﮔﺎ ﻧﯿــەو ﺟﯿــﺎ ﻟەﻣﺎﻧــەش ﻟــﻪ زۆرﺑەﯾــﯽ ﮐﺎﺗەﮐﺎﻧــﻪ ﺑﻪ راﺷــﮑﺎوی دەڵێــﺖ ﮐــﻪ ﻣــﻦ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﺋــەو واڵﺗەم ﺑــێ ﺋەوەﯾﯽ ﺋەو راﺳــﺘﯿە ﻟەﺑەرﭼﺎوا ﺑﮕﺮێــﺖ ﮐﻪ ﺋەو ﻟێﻬﺎﺗﻮﯾــەی ﺋــەو ﺑەرﻫەﻣــﯽ واﻧەﮐﺎﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﻣﻨﺪاڵــﯽ و ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧــﻪ ﺑــﻮوه ﮐــﻪ ﺑﺎوﮐﯽ ﺑــﯚی روﺧﺴــﺎﻧﺪﺑﻮ ﺑﯚ ﻓێﺮ ﺑﻮون. ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەودا ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﮐــە ﻟﻪ ﺧێﺰاﻧێﮑــﯽ ﺳــﻮﻧەﺗﯿﺪا ژﯾــﺎوه ،ﻫــەر ﻟــﻪ ﻣﻨﺪاڵﯿــەوه ﺑــﻪ ﻫــﯚی دژاﯾەﺗــﯽ ﺑﺎوﮐــﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮه ﺑﭽێﺘــﻪ ﻧــﺎو دﻧﯿﺎی ﻫﻮﻧــەرەوە ،واﺗــﻪ ﺑﺎرودۆﺧێﮑــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺑــﯚ ﻓێﺮ ﺑﻮون ﺑﯚ ﻧەروﺧﺴــﺎوه و ﻟــﻪ ژێــﺮ ﮐﺎرﯾﮕــەری ﺟﯿﻬﺎﻧﺒﯿﻨــﯽ ﺑﺎوﮐــﯽ ،ﻫێــﺰو ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﻧــﻮس و ﺧــﻮدای ﺑــﯚ ﭘێﺸــﮑەوﺗﻦو ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﺑەرﻫەم¬ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺑەرﻫەﻣێﮑــﯽ ﺷــﺎزی ﻫﻮﻧــەری ﺑەﮐﺎرﯾﮕــەر زاﻧﯿــﻮه .ﻫــەر ﺑﯚﯾــە ﻫەﻣﯿﺸــﻪ ﭼﺎوەرواﻧــﯽ ﻫێﺰێﮑﯽ دەرەﮐــﯽ و ﺧﻮداﯾــﯽ ﺑــﻮوە .ﻫــەر ﺑــﻪ ﭘێــﯽ ﺋــەم ﺟﯿﻬﺎﻧﺒﯿﻨﯿــە و ﻟــﻪ دوای ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏﺎﻧــﻪ ﮐﺎﺗێــﮏ ﭘﯚﺳــﺘێﮑﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ
ﺣﮑﻮﻣەﺗﯿــﺶ ﺑــﻪ دەﺳــﺖ دەﻫێﻨــێ و ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﺑﺎرودۆﺧێﮑﯽ ﻟەﺑــﺎری ﺑــﯚ ﺑەرﻫــەم ﻫێﻨــﺎن ﺑــﯚ دەروﺧﺴــێﺖ وەک ﺋەوەﯾــﯽ ﻗەﯾﺮاﻧێﮑﯽ ﺑــﻪ ﺳــەردا ﻫﺎﺗﺒێــﺖ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑەرﻫەﻣێﮑــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دروﺳــﺖ ﺑﮑﺎت. ﺑــﻪ ﺑﯚﭼﻮﻧﯽ ﺋــەو ﻫﯚﮐﺎری ﺋــەم ﻗەﯾﺮاﻧﻪ ده-ﮔەڕێﻨێﺘــەوه ﺑﯚ ﻫێﺰێﮑــﯽ دەرەﮐﯽ. ﻫەر ﺑﯚﯾــە ﻟــﻪ دوای ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ ﻫەر دوژﻣــﻦ ﮐﺎرﯾــەک ﺑــﻪ ﺣەﻗــﯽ ﺧــﯚی دەزاﻧێــﺖ و ﺗێﺪەﮐﯚﺷــێﺖ ﮐﯚﺳــﭗ ﺑﺨﺎﺗــﻪ ﺑــەر ڕێــﯽ ﻣﻮﺗــﺰارت .ﻫەڵﺒەت ﻣﯿﻠــﻮش ﻓﯚرﻣەن ﻫەﻧﺪێــﮏ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑﻪ ﻫــﯚی ﺷــﯿﻮازی ﮔێڕاﻧەوەﮐــەی ﮐــﻪ ﭘڕه ﻟــﻪ ﻣﺎﺗەﻣﻮ ﺳەرﻟێﺸــێﻮاوی ،ﻫﺎوﺳــﯚزی ﺑﯿﻨــەری ﺑــﯚ ﻻ را دەﮐێﺸــێﺖ. ﭘێﺪەﭼێــﺖ ﺋێﺴــﺘﺎش ﻫەﻧﺪێــﮏ ﻫﻪ-ر ﻟــەم ڕواﻧﮕــەوه ﺑــﯚ ﻫﻮﻧــەر ﺑﺮواﻧﻦ و ﺋــەوه ﺑﻪ راﺳــﺖ ﺑﺰاﻧﻦ ﺑــەاڵم ﻓﯚرﻣﻦ ﻟە ڕێﮕﺎﯾﯽ ﺳــﺎﻟﯿﺎرﯾەوه ﺧەﺳــﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺋەم ڕواﻧﮕﻪ ﺑﯚ ﺋێﻤﻪ دەر دەﺧﺎت. ﺑــﻪ ﮔﺸــﺘﯽ ﻫﻮﻧــەری ﻓﯚرﻣــەن وادەﮐﺎت ﮐــﻪ ﺑﯿﻨــەر ﺗــﺎ رادەﯾــەک ﻟــﻪ ﻫــەر ﮐﺎم ﻟــەم دوو ڕواﻧﮕــە ﻧﺰﯾــﮏ وەﺑێــﺖو ﺑﻪ ﭘێﯽ ﺋــەم ﻧﺰﯾــﮏ ﺑﻮوﻧەوه ﺋــەم ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧەﯾﯽ ﺧﻮارەوەﯾــﯽ ﻟــﻪ ﻻ دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ. ﺑــﻪ راﺳــﺘﯽ ﮐﯚﺳــﭙەﮐﺎﻧﯽ ﺑــەر ڕێــﯽ
ﻫﻮﻧــەر ﭼﯿــﻦ؟ ﺋﺎﯾــﺎ وەک ﺋــەوەی ﺳــﺎﻟﯿﺎری ﺑﯿــﺮ دەﮐﺎﺗــەوه ﭼﺎرەﻧــﻮوس و ﺧﻮداﯾەﮐــە ﮐــﻪ ﺗەﻧﯿــﺎ دەرﻓــەت ﺑــﻪ ﻫەﻧﺪێــﮏ دەدا ﺑــنب ﺑــﻪ ﺧﻮﻟﻘێﻨــەری؟ ﯾــﺎن ﺑﺎرودۆﺧێﮑﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎره ﮐــﻪ ﺑﻪ ﻫﯚی ﻫێﺰێﮑــﯽ دەرەﮐــﯽ و ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﮐــﯽ ﺳــﻮﻧەﺗﯽ دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ و ﻧﺎﻫێﻠێــﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾــﯽ دەروﻧــﯽ ﺗﺎﮐەﮐﺎﻧﯽ دەرﮐەوێــﺖ؟ ﯾــﺎن رﻗەﺑەراﯾەﺗــﯽ و دوژﻣــﻦ-ﮐﺎری ﻧەﻫێﻨــﯽ ﻫەﻧﺪێﮑــە ﮐﻪ ﺑەرﭼﺎو ﺗەﻧﮕــﻦ؟ ﯾﺎن ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﯾﯽ و ﺳﺎﻧﺴــﯚری دەﺳــەاڵﺗە؟ ﯾــﺎن ﮐﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﮐــە ﮐــﻪ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻓﯿﮑــﺮی و ﻣەﻋﺮﯾﻔــﯽ زۆر ﻧﺰﻣــە؟ ﯾــﺎن... ﻫەﺗــﺪ .ﺟﯿــﺎ ﻟەﻣﺎﻧــﻪ ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺗﺮﯾــﺶ دێﺘــﻪ ﺋــﺎراوه ﺑــﻪ ﺟﯚرێــﮏ ﮐﻪ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ،ﻫــﯚﮐﺎری ﺋەوەﯾﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﮏ ﭘــﺮ دەﺑێﺖ ﻟﻪ ﮐﺎرەﺳــﺎت ﭼﯿــە؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﻫﯚﮐﺎرەﮐــەی دەﮔەڕێﺘــەوه ﺑــﯚ ﺧﯚﭘەرەﺳــﺘﯽ و ﺧــﯚ ﺑــﻪ زل زاﻧــﯽ ﺧــﯚدی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪەﮐﻪ؟ ﯾﺎنﺑەرﭼﺎوﺗەﻧﮕﯽرەﻗﯿﺒەﮐﺎﻧﯽ؟ ﺋەﮔەرﭼــﯽ واڵم داﻧــەوه ﺑــﻪ ﻫەﻧﺪێــﮏ ﻟــەم ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧﻪ زۆر ﺳــەﺧﺘەو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــﻪ ﺗێﺒﯿﻨﯿەﮐــﯽ ﻗــﻮڵ ﻫەﯾە، ﺑــەاڵم ﭘێ دەﭼێــﺖ زﯾﻨــﺪوو ﻣﺎﻧەوەﯾﯽ ﻫﻮﻧــەری ﻣﻮﺗــﺰارت ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ واڵﻣــﯽ زۆر ﯾەﯾﮏ ﻟەواﻧﻪ ﺑﺪاﺗەوه.
15
ﺋﺎﮔﻮار ﮔەڕان ﺑەدوایﭼﺎﻛەﻛﺎرﯾﺪا )) 1ﻟە (2
ﻣــﺮۆڤ ﺗﺎﻛــە ﺑﻮوﻧەوەرێﻜــە درك و ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑــﯚ داﻫﺎﺗﻮو ﻫەﺑێــﺖ .ﺳــەرﺟەم ﺑﻮوﻧەوەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻟە ﺋێﺴــﺘﺎدا دەژﯾﻦ. ﺑــەاڵم ﺑﯚ ﻣــﺮۆڤ ﴎوﺷــﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺗەﻧﻬــﺎ ﺑﯚ ﺋەﻣــڕۆ ﺑﮋێﺖ. ژﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻣــﺮۆڤ ﻫــەر رۆژە و ﭼەﻣﻜێﻜــﯽ ﻧﻮێﯿــە .ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی ﭘێﺸــﻮازﯾﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟە داﻫﺎﺗــﻮو ﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿــﯽ ﻟــەم ﺟﯿﻬﺎﻧــە ﺷــﻜڵﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﺋــﺎزادی ﺑەﺳــﻮود و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨــەری ﺋــەو و ﻫەروەﻫــﺎ رۆﺣــﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرﻛەری و ﻫەﻧﮕﺎوﻧــﺎن ﺑــەرەو ﮔــﯚڕان و ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــە ﻟە ﻋﺎدەت و ﻧەرﯾﺘە ﺑﺎوەﻛﺎﻧﯽ. ﺋــەم ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﻛﺮاوەﯾﯿﻜﺮدﻧــە ﭘﺎداﺷــﺘێﻜە ﺑــە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﺧــﴩاوە .ﺋــەوەی ﺧەﺳــڵەﺗە ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﻣــﺮۆڤ دەدات ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ﺳــەرووی ﺋــەم ﺟﯿﻬﺎﻧــە ﴎوﺷــﺘﯽ و زﯾﻨــﺪووە، ﺗﻮاﻧــﺎی ﻫەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻫەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــەوە ﺗێﺒــﮕﺎت چ ﺷــﺘێﻚ دروﺳــﺖ و ﺑەردەواﻣــە .ﺑــەو ﭘێﯿــەش ،ﻣــﺮۆڤ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﺷــﻜڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪی ”ﻧەدﯾــﱰاو“دا دەدۆزێﺘــەوە ﻛــە ﻟــە ﻧەوەﯾەﻛــەوە ﺑــﯚ ﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ دەدوێﺖ ﻛــە ﺋێﻤە ﭘێــﯽ دەڵێﯿــﻦ ﻓەرﻫەﻧﮓ. ﺑﺎﻟﺘــەزار ﮔﺮاﺳــﯿﺎن ﻟــە ﺷــﺎﻛﺎرە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛــەی ”ﺑێﺸــﺒﯿﻦ“ ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﭘێﻨﺎﺳــە دەﻛﺎت ”ﻣــﺮۆڤ وەك ﺑﻮوﻧەوەرێﻜــﯽ ﻛێــﻮی ﻟــە داﯾــﻚ دەﺑێــﺖ و ﻟــە دوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﻟــە ﺋﺎژەڵﺒــﻮون رزﮔﺎری دەﺑێــﺖ. ﻫەرﺑﯚﯾــە ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﻣــﺮۆڤ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﻫەرﭼەﻧﺪ ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑێــﺖ ،ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرزﺗــﺮ دەﺑێــﺖ“. ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯿە ﺑــﯚ ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﻧــەی ﻣــﺮۆڤ .ﺑﻮوﻧــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ﻣێــﮋوودا ﺑــە واﺗــﺎی ﻫەﺳــﺘﻜﺮدﻧە ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻓەرﻫەﻧــﮓ .ﺋــەوە ﻫەﻣــﺎن ﺋەو ﺷــﺘەﯾە ﻛە ﻫﯿــﮕڵ ﺑــە Bildungواﺗــە ”رەوﺗــﯽ ﻓێﺮﺑﻮون و ﭘەروەردەﺑﻮون“ ﻧﺎوی دەﻫێﻨێﺖ. ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﺑەﺷــێﻜە ﻟــە رەوﺗــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﻣێﮋووﯾــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻛە ﻟە ﭘﻠــەی ﯾەﻛەﻣﺪا ﻟە رێﮕــەی ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ زاﻧﺴــﺖ و زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن دروﺳــﺖ ﻧﺎﺑێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ڕێﮕــەی ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﻣێﮋوو ﺷــﻜڵ دەﮔﺮێــﺖ .دەﺳــﻜەوﺗﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺋــەم ﺋەزﻣﻮوﻧــە زاڵﺒﻮوﻧــە ﺑەﺳــەر ﮔەﺷــەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆﭬــﺪا و ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧــەوەی ﻫــﺰرە ﻟــە ڕێﮕــەی ﺗێڕاﻣــﺎن و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە .ﺋــەوە ﻫەﻣﺎن ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﮔﺮاﺳــﯿﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﻮە دەﻛﺎت و دەڵــێ ”ﻣەزﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑەواﺗــﺎی ﺗێﭙەڕﯾﻨــە ﻟــە ﺑەرﺑەرﯾﯿــەت“ ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟــە ﭼﺎﻛــەﻛﺎری ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە رەﺳــەﻧﺒﻮوﻧﯽ ﻫــﺰرەوە ﻫەﯾە ﻫەﻣــﺎن دﯾــﺎردەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜــە .ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ﻧەﻣــﺮە ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿــە .ﭼەﻣﻜــﯽ ”ﭼﺎﻛــەﻛﺎری“ ﻟەواﻧەﯾــە ﺑــەﻻی زۆرﺑــەی ﻛەﺳــە ﻣﯚدێﺮﻧــەﻛﺎن ﭼەﻣﻜێﻜــﯽ ﻛــﯚن و ﺳــەﯾﺮ ﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﭘێﺪەﭼێــﺖ ﺋێﺴــﺘﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎت و زەﻣەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑێــﺖ .وا ﭘێﺪەﭼێــﺖ ﻛــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﺷــﻮێﻨێﻜﺪا دەژﯾــﻦ ﻛــە ﭼﺎﻛــەﻛﺎری ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺑــەاڵم ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﺪا ﻛــە ﭼﺎﻛــەﻛﺎری ﻟێــﯽ دوور ﻛەوﺗﺒێﺘــەوە ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت ﻣﺎﻧــﺎی ﺧــﯚی ﻟــە دەﺳــﺖ دەدات و ﺋــەوەی ﺗﯿﺎﯾــﺪا دەﻣێﻨێﺘــەوە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿەﻛــﯽ ﺑێﻜەڵﻜــە .ﻫﯿﭻ ﻫەﺳــﺘێﻜﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺑەﻛﯚﻣــەڵ ﺑەﺑــێ ﭼﺎﻛــەﻛﺎری ﺳــەر ﻧﺎﮔﺮێــﺖ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ ﺑەﯾەﻛــەوە ژﯾــﺎن ﺑەﻧﺪە ﺑــە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﭼﺎﻛەﻛﺎرﯾــﯽ ﻣــﺮۆڤ .ﻣــﺮۆڤ ﺑﻮوﻧەوەرێﻜﯽ ﺧﯚوﯾﺴــﺘە و ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑەﻻﯾــەوە ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﯿﯿــە ﺟﮕــە ﻟە ﺋﺎﺳــﻮودەﯾﯽ ﺧــﯚی ،ﻣــﺮۆڤ ﺑــەدوای ﭼﺎﻛەﻛﺎرﯾﯿــەوە ﻧﯿﯿــە، ﺑەڵﻜــﻮ ﺗەﻧﻬــﺎ ﺑﻮوﻧەوەرێﻜﯽ ﺋﺎزارﺑەﺧﺸــە .ﺑﯚﯾــە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭼﺎﻛــەﻛﺎری واﺗــﺎی ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺑــە ﺧــﻮدی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﻣــﺮۆڤ .ﺋــەو ﺷــﻜﯚ ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿەﯾــە ﻛــە ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت وەڕێ دەﺧــﺎت و وا دەﻛﺎت ﻟــەو رێﮕەﯾــەوە ﺑــەردەوام ﺑﯿــﻦ ﻟــە ژﯾــﺎن .ﺑﯚﯾــە ﭼﺎﻛــەﻛﺎری ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾە ﺑــﯚ ﻛەراﻣەﺗﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﻟێﻬﺎﺗﻮوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺳــﻮﻗڕات ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەﺷــﻮێﻦ دۆزﯾﻨــەوەی ﻣﺎﻧــﺎی ﺣەﻗﯿﻘــەت و ﺋــﺎزادی ﺑــﻮو ،ﻧﯿــﺎزی دۆزﯾﻨــەوەی ﻫەﺑــﻮو و ﺋــەو ﭼﺎﻛەﻛﺎرﯾﯿــە ﺗــﺎ رادەﯾەﻛــﯽ ﻧﺎﴎوﺷــﺘﯽ و دەﮔﻤەﻧــە ﻛــە ﺳــﭙﯚﻧﯿﺰا ﺑــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ژﯾــﺎن ﻧــﺎوی دەﺑــﺎت ﻛــە ﺑــە ﺋــﺎزادی و ﺣەﻗﯿﻘــەت ﺑەﺧــﴩاوە .ﺋــەو ﻟــە ﻛﺘێﺒــﯽ ﺋەﺧﻼﻗــﺪا دەﯾﺴــەﳌێﻨێﺖ ﻛــە ﭼﺎﻛــەﻛﺎری ﺗەﻧﻬــﺎ ﻟــە رێﮕەی زاﻧﺎﯾﯽ و ﻋەﻗڵەوە دەﺳﺘەﺑەر دەﺑێﺖ.
16
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :دﻻوەر رەﺣﯿﻤﯽ
ﺑەﺷﺪارﺑﻮوﯾەﻛﯽﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽﮔەﻻوێﮋ:
ﻛﻮﻟﺘﻮور ع .ﺣﺎﺗەﻣﯽ
ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎنﺑﻮوﻧەﺗەﺟەژﻧﯽﻧﻮوﺳەران و زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧەوە و ﻧﻮﻛﺘە ﮔێڕاﻧەوەن
ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﻟەﺳەر ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽﺋەﻣڕۆیﺟﯿﻬﺎن رووﺧﺎﻧﯽ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯽ
ﺑەرەی ﺷەڕ :ﺋەﻣﻨﱰﯾﻦ ﻣﺎڵﯽ ﺟﯿﻬﺎن!
ھوﻟﺮ .وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ ﭘێﻨﺠﺸەﻣەی ﺋەم ﻫەﻓﺘەﯾە ﺑﻨﻜەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﮔەﻻوێﮋ ﺣەﭬﺪەﻣﯿﻦ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺑە ﻧﺎوی ”ﺷێﺮﻛﯚ ﺑێﻜەس“ ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت ،ﺋەدﯾﺐ و ﻧﻮوﺳەراﻧﯿﺶ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑﻮوﻧەﺗە ﺷﺘێﻜﯽ رۆﺗﯿﻦ و ﺑﯚ ﺑەﻫەدەرداﻧﯽ ﭘﺎرە و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋەم واڵﺗەﯾە ،ﺑەﺷﺪارﺑﻮوﯾەﻛﯽ ﺋەم ﺧﻮﻟەی ﮔەﻻوێﮋ ﭘێﯽ واﯾە ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﺑﯚ دﯾﺪاری ﻧﻮوﺳەراﻧە و ﺗﯿﺎﯾﺪا دەﺧﯚﻧەوە و ﻧﻮﻛﺘە دەڵێﻦ. ﺳــﯚران ﻋەزﯾــﺰ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣﺎڵــﯽ وەﻓﺎﯾــﯽ دەڵێــﺖ ”ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎﻟەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺷــﺘێﻜﯽ رۆﺗﯿــﻦ، دەزﮔﺎﻛﺎن ﭘﺎرەﯾەﻛﯿــﺎن ﻫەﯾــە و دەﺑــێ ﺑــەم ﺟــﯚرە ﺳــەرﻓﯽ ﺑﻜــەن، ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﯾەﻛﺠــﺎر ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟــە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻜــەن ﺋﺎﯾــﺎ ﺑەراﺳــﺖ ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵە ﻟــەم ﻫەرێﻤەی ﺋێﻤــە ﻛــﺮاوە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﭼــﯽ ﺑﻜﺎت، ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﺋــەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﯾﺎن ﻛﺮد، ﺋﯿــﱰ دەﺑــێ واز ﻟــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﺑێﻨــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺋەﮔــەر ﺟــﺎران ﻟــە رێﯽ ﺋــەم ﺟــﯚرە ﻛﺎراﻧــەوە ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻚ دەﻧــﺎﴎان ،ﺋــەوا ﺋەﻣــڕۆ ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﺑاڵوﻛﺮاوەﯾەی ﻛــە ﻫەﯾــە ﻫــەر ﻛــەس دەﺗﻮاﻧــێ ﺑەﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﺑﻨــﺎﴎێ ،ﻣــﻦ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﻧەﻣﺰاﻧﯿــﻮە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟــەم ﺟــﯚرە ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧــە ﭼﯿﯿــە و ﺑﯚﭼــﯽ ﺋــەم ﻫەﻣــﻮو ﭘــﺎرە زۆرە ﺑەﻓﯿــڕۆ دەدەن“. ﺳــﯚران ﻫەروەﻫﺎ دەڵێﺖ ”ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻟەو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵە ﻧﺎوﯾــﺎن ﻫﺎﺗﻮوەﺗەوە و ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺶ ﭘێﭽەواﻧــە ،ﺋــەوەی ﻧــﺎوی ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە ﯾــﺎن رێﻜــەوت ﯾﺎﻧﯿــﺶ ﻟــە رێﮕــەی ﻫــﺎوڕێ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەوە ﺑــﻮوە، ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﺷــەرت ﻧﯿﯿــە ﺋــەوەی ﻧﺎوی ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە ﺋﯿــﱰ ﺋــەو ﭼﯿﺨﯚﻓێﻜــە ﯾــﺎن راﻣﺒﯚﯾەﻛــە ،ﺋەﻣــڕۆ ﻫەﻣــﻮوان دەزاﻧﯿﻦ ﺋــەوەی ﻧــﺎوی ﻫﺎﺗﻮوەﺗەوە، ﻧــەك ﻧــﺎوی ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە ﺑەڵﻜــﻮ ﯾەﻛەﻣﯿــﺶ ﺑــﻮوە ﻛــە ﻫﯿــﭻ ﺟێﮕەی دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە زۆر ﻧﺎڕەﺣــەت ﻧﯿﯿــە ﻣــﺮۆڤ ﺑﺒێــﺖ ﺑــە
ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺋــەم ﺟــﯚرە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎاڵﻧە. ﺋێﻤــە دەزاﻧﯿــﻦ ﺋﺎﺳــﺎﻧە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺒﯿﺘــە ﯾەﻛــەم ،وەك ﺋــەوەی ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﺑﯿﻨﯿــامن ﻛەﺳــێﻜﯽ ﭼﯿﺮۆﻛﻨــﻮوس ﮔﻮﺗﺒــﻮوی ﺑــە ﻣەرﺟێــﻚ ﺑەﺷــﺪاری دەﻛــەم ﻛە ﯾەﻛــەم ﺑــﻢ ،ﯾــﺎن وەك ﺋــەوەی ﭘێﺶ ﺋــەوە ﺑﯿﻨﯿــامن ﻟــە ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ ﻛــە ﺧــەاڵت ﺑــﯚ ﻣێــﺮدی ﺧﺎمنێــﻚ دەرﭼــﻮو ،ﺗەﻧﻬــﺎ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺋــەو ﻛﺎﺑﺮاﯾــە ﺑەﻧﻮوﺳــﯿﻨەوە ژﻧەﻛــەی ﺑﻮو، ﺋەﻣﺎﻧــە ﻫەﻣــﻮو ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎﯾەﻛﻦ ﻣﺮۆڤ ﭘێﻜەﻧﯿﻨﯿﺸــﯽ ﭘێــﯽ ﻧﺎﯾــەت ،ﺋەﻣــڕۆ ﻧەوەﯾــەك ﻟەﻧــﺎو دوﻧﯿــﺎی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﻛــە ﺧەاڵﺗەﻛــە ﺗەﻧﻬــﺎ وەك ﻣــﺎدی ﻟێــﯽ دەڕواﻧــێ، رەﻧﮕــە ﺣەﻗﯿــﺎن ﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەوان ﻟــە ﺑــﻮاری ﻣﺎدﯾﯿــەوە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻫەﯾــە ،ﻫەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺋــەم ﻛﺎراﻧــە ﺑەﮔــەورە دەزاﻧــﻦ و ﺧەرﯾﻜــﯽ وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ وەﻫﻤــﻦ ﻟــە دوﻧﯿــﺎی ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ،وەك ﺋــەوەی ﺋەﻣــڕۆ ﺑﯿﺴــﺘﻢ ﺑﺮادەرێﻜﯿــﺎن دەﯾﮕــﻮت ﻣﻦ وەك ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﻧــﺎوم ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە ﻛەواﯾــە ﻣــﻦ ﻧﻮێﻨــەری ﻫەوﻟێــﺮم ﻟــەوێ ،ﺋێﻤــە دەزاﻧﯿــﻦ ﻫەﻣﻮو ﺋــەو ﻧﻮوﺳــەراﻧەی ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﻟــە دوﻧﯿــﺎی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا دەورﯾــﺎن ﻫەﯾە ﻫەر ﻟە ﻛﻼﺳــﯿﻜەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﺑــە ﺑەﺷــﺪاری ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵ ﻧەﺑﻮوﻧەﺗــە ﻧــﺎو .ﻣــﺮۆڤ ﻛــە ﺷــﺘێﻜﯽ ﭘێﺒــﻮو ﺋەﻣــڕۆش ﻧــﺎ ﺳﺒەی وەك ﻧﻮوﺳەرێ دەﻧﺎﴎێ“. ﺳــﺪﯾﻖ ﻋەﻟــﯽ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧەاڵﺗــﯽ ەﻣﯿــﻦ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ 12ەﻣﯿــﻦ ﯾەﻛــەم ﻟــە 12 ﮔەاڵوێــﮋ دەڵێــﺖ ”ﺳــﺎاڵﻧە رای
ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻧﻮوﺳــەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﺋەدﯾــﺐ وەردەﮔﯿﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺷــێﻮازی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﮔەﻻوێــﮋ ،ﺑــەاڵم ﻛەﻣﱰﯾــﻦ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەﻛﺎن ﺑــە ﻫێﻨــﺪ وەردەﮔﯿﺮێــﻦ ،ﺑﯚﯾــە رەﺧﻨــەﻛﺎن دووﺑــﺎرە دەﺑﻨــەوە و رەﺧﻨــەی ﺗﺮﯾﺸــﯽ دێﺘەر ﺳــەر ،ﺋەو ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵە ﺑــەرەو ﺋــەوە دەڕوات ﻛــە ﺑﺒێﺘــە ﻣﯿﻨﺒەرێــﻚ ﺑــﯚ دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺗــﺎزە ،واﺗــە ﺧەرﯾﻜــە ﺑــە ﺗــەواوی ﻟــە ﭘێﺸــﺒڕﻛێﯽ ﺗﻮاﻧــﺎ ﺋەدەﺑﯿﯿــەﻛﺎن دوور دەﻛەوێﺘــەوە و دەﻛﺮێﺘــە ﺧﻮﻟێــﻚ ﺑــﯚ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ دەﻧﮕــﯽ ﻧــﻮێ ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوی ﻧەﻧﺎﴎاو ﺑﺎﺷﱰﯾﻦ ﭼﺎﻧﺴﯽ ﻫەﯾە“. ﻧﺎوﺑﺮاو ﻫەروەﻫﺎ دەڵێﺖ ”ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﻫەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯿﺶ زۆر ﺟــﺎر ﻫەﺳــﺖ دەﻛــﺮێ ﻛــەوا ﻛﺎر ﻟەﺳــەر رازﯾﻜــﺮدن و ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺷــﺘﯽ ﺗــﺮ ﻛــﺮاوە ،واﺗــە ﭘێﺸــﺒڕﻛێﻜە ﻫەﻣــﻮی ﻟەﺳــەر دەﻗــەﻛﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﺧﯚﺷــﺖ دەزاﻧــﯽ ﻟــە واڵﺗــﯽ ﺋێﻤــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن ﺟﯚراوﺟــﯚرەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﻛــﯚی ﺷــﺘەﻛﺎن ﻫەﯾــە. ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﮔەﻻوێﮋﯾــﺶ ﭘﺸــﻜێﻜﯽ زۆری ﺑــەر دەﻛــەوێ ﻟــەوەی ﻛــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑﯚﻧــە ﺋەدەﺑﯿﯿەﻛــە ﻧەﺑێــﺖ، ﺑەڵﻜــﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﭘﺸــﺖ
رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯿﯿەوە ﻫەﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺑەردەواﻣــﯽ و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺋــەو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵە وا دەﺧﻮازێﺖ ﻛــە ﺑەرەو ﺑﺎﺷــﱰ ﺑﱪێﺖ ،ﻧــەك ﻫەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ ،ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﭘــﺎر ﺑﺎﺷــﱰ ﺑﻮو“. ﻏەﻣﮕﯿــﻦ ﺑﯚﻟــﯽ ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوی ﺧﻮﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎﻟﯽ ﮔەاڵوێــﮋ دەڵێــﺖ ”ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﺑــﯚ داﻫێﻨﺎن ﻧﯿــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵ وەك ﺟەژﻧێﻜــﯽ ﻟێﻬﺎﺗﻮوە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻧﻮوﺳــەران و ﺷــﺎﻋﯿﺮان ﯾەﻛــﱰ دەﺑﯿﻨــﻦ و ﺷــەوان ﺑەﯾەﻛەوە دادەﻧﯿﺸــﻦ و ﺗﯿﺎﯾــﺪا دەﺧﯚﻧــەوە و ﻧﻮﻛﺘــە دەڵێــﻦ ،ﺋەﮔەرﻧــﺎ ﻛەﺷــێﻜﯽ ﺋەدەﺑــﯽ دروﺳــﺖ ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑــەوەی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و ﻟێﻜﯚﻟﯿﻨــەوە ﻫەﺑێــﺖ، ﻛەﭼــﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯿﺶ ﺋەوەﯾــە ﻛەﺷــێﻜﯽ ﺋەدەﺑــﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾــﺖ ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑەﺷــﺪارﺑﻮواﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﮔﻮێ ﻟــە ﯾەﻛــﱰ ﺑﮕﺮن، ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋەدﯾﺒێــﻚ )ﺷــﯿﻌﺮ ،ﭼﯿــﺮۆك، ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛــەی ﺧــﯚی ﭘێﺸــﻜەش دەﻛﺎت ،ﺋﯿــﱰ دەﭼێﺘــە دەرەوە و ﺧەڵــﻚ ﺗﺎﻗەﺗــﯽ ﺋــەوەی ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﻧــﺎو ﻫﯚڵــەﻛﺎن مبێﻨێﺘـــەوە و ﮔــﻮێ ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﮕﺮێﺖ“. ﻏەﻣﮕﯿــﻦ ﻫەروەﻫــﺎ دەڵێــﺖ ”ﺑەﺷــێﻜﯿﺶ ﻟــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ،ﺑــەر ﻟــەوەی
ﻓﯿﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن دەﺳــﺖ ﭘێﺒــﻜﺎت ﭘﻠــەﻛﺎن دﯾــﺎری دەﻛــەن ﻛــە ﺋــەوە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻛێﺸــەی ﺋێﻤەﯾــە، ﺧەڵــﻚ ﻫەﺑــﻮوە دەﻗــﯽ ﻧــﺎردووە ﺑە دەﺳــﺘﯽ ﻟﯿﮋﻧە ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،ﺑﺮادەر ﻫەﺑــﻮوە دەﻗﯽ زۆر ﺑﺎﺷــﯽ ﻧــﺎردووە، دوای ﺷــەش ﻣﺎﻧــﮓ ﺑــە ﻟﯿﮋﻧەﻛــەی ﮔﻮﺗــﻮوە ﺋــەرێ دەﻗەﻛــەی ﻣــﻦ ﭼﯚن ﺑــﻮو ،ﭘێﯿــﺎن ﮔﻮﺗــﻮوە دەﻗﯽ ﺗﯚ ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﺑەردەﺳــﺘامن ،واﺗــﺎ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دەﻗــەﻛﺎن وەردەﮔــﺮن زۆرﺟــﺎر ﻫەﺑــﻮوە ﻧەﯾﺎﻧﺪاوەﺗــە دەﺳــﺘﯽ ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن ،ﺟﮕــە ﻟەواﻧــەش زۆرﺟــﺎر ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن ﺑــە ﺗێڕواﻧﯿﻨێﻜــﯽ ﻛﻼﺳــﯿﻜﯽ دەڕواﻧﻨــە ﺑەرﻫەﻣــەﻛﺎن، ﺑﯚﯾــە ﺑﺎﺷــﱰە ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن رەﺧﻨەﮔــﺮ و ﻟێﻜﯚڵــەر ﺑــﻦ ﻛــە ﻫەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن دەﻛەن“. ﺑﯚڵــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﮔەﻻوێــﮋەوە دەڵێﺖ ”ﮔەﻻوێــﮋ ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻟــەرووی ﻧــﺎو و ﻗەﺑــﺎرەوە ﮔەورەﺗــﺮە ،ﺑــەاڵم ﭘێﺸــﱰ ﺧەڵــﻚ ﻫەﺑــﻮوە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻟــە دوای ﯾەﻛــﱰ ﭘﻠــەی ﺑــﺮدووە، ﻛەﭼــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ دەﻧﮕێﻜــﯽ ﺟــﺪی ﻧﯿﯿە ،ﺋﺎﯾــﺎ ﻫەڵﻮەﺳــﺘەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻧﺎواﻧــە دەﻻﻟەﺗە ﻟە ﭼــﯽ؟ ﺋەﮔەر ﺋەواﻧە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺑــﻮون ﯾــﺎن ﺋەدﯾﺒێﻜﯽ ﺑــﺎش ،ﺑﯚﭼــﯽ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺗﺎﻛﻮ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەردەوام ﺑﻦ؟“.
دۆرﯾﺲ ﻣەی ﻟێﺴﯿﻨﮓ ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮد وﺷ /ﺋﺎژاﻧﺴﮐﺎن ،2007 دۆرﯾﺲ ﻣەی ﻟێﺴﯿﻨﮓ ﺑﺮاوهی ﺧﻪاڵﺗﯽ ﻧﯚﺑﻠﯽ ﺋﻪدهﺑﯽ ﺳﺎڵﯽ ،2007 ﯾەﮐﺸەﻣەی راﺑﺮدوو ﻟﻪﺗﻪﻣﻪﻧﯽ 94ﺳﺎڵﯽ ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮد .دۆرﯾﺲ ﻣﻪی ﻟێﺴﯿﻨﮓ ﻟﻪ 22ﺋﯚﻛﺘﯚﺑﻪری 1919ﻟە ﺷﺎری ﮐﺮﻣﺎﺷﺎﻧﯽ رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە داﯾﮏ ﺑﻮوە .ﺑﺎوﻛﯽ و داﯾﻜﯽ ﺧﻪڵﻜﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮون ،ﺑﻪﺣﻮﮐﻤﯽ ﮐﺎری ﺑﺎوﮐﯽ ،رووﯾﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﮐﺮدووە. ﺋــﻪو ژﻧــﻪ رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳــﻪ ﮐــﻪ ﺑــﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﱰﯾــﻦ ﮐــﻪس ﺑــﻮوه ﺧﻪاڵﺗــﯽ ﻧﯚﺑڵــﯽ ﭘێﺒﻪﺧﴩاﺑــێ 50 ،ﮐﺘێﺒــﯽ ﻫﻪﯾــﻪ و ﯾﻪﮐــﻪم ﻧﯚﭬﻠﯿﺘــﯽ ﺧــﯚی ﺳــﺎڵﯽ 1950ﺑاڵوﮐﺮدۆﺗــﻪوه ﮐــﻪ ﮐــﺮاوە ﺑﻪﻓﯿﻠﻤﯿــﺶ ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1990ﺟﻪڵﺘــﻪ ﻟێﯿــﺪاو ﺑــﻮوه ﻫــﯚی ﺋــﻪوهی ﻟــﻪو ﺳــﺎاڵﻧﻪی دواﯾــﯽ زێﱰ
ﮔﯿــﺮۆدهی ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧــﻪوه ﻟﻪﻣــﻪرگ ﺑێــﺖ و ﻟﻪﺳــﻪﻓﻪر داﺑﺒڕێــﺖ. دوورﯾــﺲ ﺑﻪ ﻫﯚی ﻫﻪوڵﻮﯾﺴــﺘﯽ زۆر ﺗﻮﻧــﺪی ﺧــﯚی ﻟــﻪ ﺳــﻪر ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــﻪ وزهﯾﯿــﻪﻛﺎن و دژه ﻫﻪاڵواردﻧــﯽ رهﮔﻪزﯾــﯽ ﻟــﻪ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﺎ ﻟــﻪ )روودزﯾﺎ( دهرﻛــﺮا ،ﺋــﻪم ﻛﺎرهﺳــﺎﺗﻪ ﻟــﻪ ﻫﻪﻣﺎن ﺳــﺎڵ ،ﺳــﺎڵﯽ 1949ﺳــﺎڵﯽ داﺑــڕان
ﻟــﻪ ﻫﺎوﺳــﻪری دووﻫﻪﻣــﯽ ﺑــﻮو. ﻫﻪڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋــﻪم ﺧﺎمنــﻪ ﻟﻪﺳــﻪر ﻣﻪﺳــﻪﻟﻪی ﻫﻪاڵواردﻧــﯽ رهﮔــﻪزی ﺑﻮو ﺑــﻪ ﻫــﯚی ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕێﻜــﯽ زۆر ﺑﯚی ﻟــﻪ واڵﺗــﯽ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘــﺎ ،ﺋــﻪم ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﻪ
ﺋﻪوهﻧــﺪه زۆر ﺑــﻮو ،ﻛــﻪ ﻛﺘێﺒــﯽ دهﻓﺘــﻪری ﺋﺎڵﺘﻮﻧــﯽ ﻫﻪﺗــﺎ 69ﺟــﺎر ﭼﺎپ و ﺑاڵو ﻛﺮاﯾﻪوه. دۆرﯾــﺲ ﻣــﻪی ﻟێﺴــﯿﻨﮓ ﻟﻪ ﺳــﺎڵﯽ 2007ﺑــﻮو ﺑــﻪ ﺑــﺮاوهی ﺧﻪاڵﺗــﯽ
ﻧﯚﺑڵــﯽ ﺋﻪدهﺑﯿــﺎت ،ﻫــﯚﻛﺎری ﺑﺮدﻧــﻪوهی ﺋــﻪو ﺧﻪاڵﺗــﻪ ﺑــﻪ ﻫــﯚی ﭼﻪﻧــﺪ رۆﻣﺎﻧێﻜــﻪوه ﺑــﻮو ﻛــﻪ زۆر ورد و ﻗــﻮڵ ﺑﯿﻨﺎﻧــﻪ داڕێــﮋاوه ،ﮐﺎﺗێﮏ ﻧﯚﺑﻠــﯽ وهرﮔــﺮت ﺋــﻪو ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﯿﻪﮐــﻪی ﺋــﺎﮔﺎداری ﻫﯿــﭻ ﻧﻪﺑــﻮو ،ﭼﻮوﺑــﻮو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ رۆژاﻧــﻪی ﺑﮑڕێــﺖ ﮐﺎﺗێﮏ ﮔﻪڕاﯾــﻪوه ﺑﯿﻨــﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳــﺎن دهوری ﻣﺎڵﯿﯿــﺎن داوه و ﭼﺎوهڕێــﻦ ﺑێﺘــﻪوه و ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﺧەاڵﺗــەوە ﻟێﺪواﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺑــﺪات ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳﻪرﺳــﻮڕﻣﺎن ﺑــﻮو ﺑــﻪ ﺷــێﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻛــﻮرت رای ﺧــﯚی دهردهﺑــڕێ و ﮔﻮﺗــﯽ :ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﻢ ﻛــﻪ ﺧﻪاڵﺗﯿــﺎن ﭘێﺪام ،ﺑﻪاڵم ﺑﯚﭼﯽ ﻟﻪ ﭘﯿﺮﯾﺪا؟
ﮐﺎﻓێ 11ﺷەوێﮑﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﺑﯚ ﻫێﻤﻦ ﺣەﻣە ﺟەزا ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت ،11ﻟــە ﺷــەوی 22ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ،ﺷــەوێﮑﯽ ﺷــﯿﻌﺮی ﻟــە درێــﮋەی ﮐﺎر و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿــە ﻫﻮﻧــەری و ﺋەدەﺑﯿﯿەﮐﺎﻧﯿــﺪا ﮐﺎﻓــێ ،11 ﺑﯚ ﺷﯿﻌﺮەﮐﺎﻧﯽ ﻫێﻤﻦ ﺣەﻣە ﺟەزا ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت. ﻫێﻤﻦ ﺣەﻣە ﺟەزای ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻟە ﻟێﺪواﻧێﮑﺪا راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﮐە ﻟەو ﺷەوەدا ﮐﯚﻣەڵێ ﺷﯿﻌﺮی ﻧﻮێ دەﺧﻮێﻨێﺘەوە.
”رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ“ ﻟــە دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ”رۆﻧﺎﻟــﺪ ﺋەﻣەرﯾــﺶ“ دەرﻫێﻨــەری ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﻫﯚڵﯿﻮودە ﻛــە ﺑەر ﻟەﻣــە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻟەواﻧــە ”ﮔﻮودزﯾــﻼ“” ،رۆژی “2012و .ﭼێﻜــﺮدووە .زۆرﯾﻨــەی ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﺶ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ““2012”” ، ﺋﺎﭘﯚﻛﺎﻟﯿﭙﺘﯿــﻦ :ﻟــە ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن رووداوێــﻚ دەﺑێﺘە ﻫــﯚﻛﺎری ﺋــەوەی ﺟﯿﻬــﺎن ﺑەرەو ﺗێﻜﭽﻮون ﺑﭽێﺖ ،ﺑەاڵم ﻗﺎرەﻣﺎن ﯾﺎ ﻗﺎرەﻣﺎﻧﮕەڵێﻜﯽ ﺑﻮێﺮ ﺟﯿﻬﺎن رزﮔﺎر دەﻛەن. ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻓﯿﻠــﻢ ﻟــە ﻣــەڕ ”ﺟــﺎن ﻛەﯾــﻞ“ ﭘﯚﻟﯿﺴــێﻜﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــە ﻛە ”مئﯿﻠــﯽ“ ﻛﭽــە ﻫەرزەﻛﺎرەﻛــەی زۆر ﺣــەزی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻣێــﮋوو و ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــە” .ﺟــﺎن ﻛەﯾﻞ“ ﺑــﯚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ﻟــە ”مئﯿﻠﯽ“ دەﯾــەوێ ﺑﺒێﺘە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻧەێﻨــﯽ ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎن و ﻫــەر ﺑــەم ﺑﯚﻧــەوە ﺑــﯚ ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗــﻦ دەﺑــێ ﺑﭽێــﺖ ﺑــﯚ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ” ،مئﯿﻠﯽ“ﯾــﺶ ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺧــﯚی دەﺑــﺎت. ﻟــەم ﺑەﯾﻨــەدا ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ داﮔﯿــﺮ دەﻛەن و ”ﺟــﺎن“ ﻫــەوڵ دەدات ﻛــە ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و مئﯿﻠــﯽ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ رزﮔﺎر ﺑﻜﺎت. ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﺋﺎﭘﯚﻛﺎﻟﯿﭙﺘــﯽ ﻟــە ﻫﯚڵﯿــﻮود ﭘێﺸــﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻧــﯽ ﻫەﯾــە و زۆرﯾــﺶ ﻟــەو ﻓﯿﻠامﻧــە ﻟــە ﻣــەڕ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ وەﻛﻮ زﻟﻬێــﺰی ﺟﯿﻬﺎﻧــﻦ ،ﺑەاڵم ﻟــە ﭘﺎش ﯾــﺎزدەی ﺳــێﭙﺘەﻣﺒەر ﺋــەو ﻓﯿﻠامﻧــە ﯾەﻛﺠــﺎر زۆر ﺑــﻮون .ﻫﯚڵﯿــﻮود ﺑــە دەﯾــﺎن ﺟﺎر و ﺑــە ﺷــێﻮازی ﺟﯿــﺎواز ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪووە .زۆرﯾﻨــەی ﺋــەم ﻓﯿﻠامﻧــە ﭘڕ دڵەﻛﻮﺗــەن و ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﻟــە ﺗﯿﺎﯾﺎﻧــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەﻛــە ﺑــﯚ ﻫەﯾەﺟﺎن و راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨــەر .ﻛەواﺗــە زۆرﯾﻨــەی ﺋــەم ﻓﯿﻠامﻧــە ﺋەوەﻧــﺪە ﺟــﺪی ﻧﯿــﻦ و رواﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑەرﭼﺎوﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻫەرﯾەﻛــە و ﺑــە رواﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺟﯿــﺎواز ﭼێﻜﺮاﺑــﻦ .ﺑــەاڵم ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﻫﯚڵﯿــﻮود ﺑــە ﭼێﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەم ﻓﯿﻠامﻧە ﻫێﺪﻣەﮔــﺮی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی زﻟﻬێــﺰی دەردەﺧــﺎت و ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﻟێــﺪەﻛﺎت ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﭙەرەوەرﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﺧﺎڵــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەم ﻓﯿﻠامﻧەﯾــە و ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ رزﮔﺎر دەﺑێــﺖ .ﺋــﺎوا ﭘێﻜﻬــﺎت و ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ زۆرﯾﻨــەی ﺋــەم ﻓﯿﻠامﻧــەش ﻛڵێﺸــەﯾﯽ و ﭼﺎوەڕواﻧﻜــﺮاوە .ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﻟــە ﻫەﻧﺪێﻚ ﻟــەم ﻓﯿﻠامﻧــەدا ﻫەڕەﺷــەی ﻟەﺳــەر ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛــە و ﻟەﻧﺎوﭼــﻮون ﻧەﺑــﻮوە ،دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﻛە ﻫﯚڵﯿــﻮود ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯿﯽ ﻧەڕووﺧﺎﻧﺪﺑــﻮو .ﻛەواﺗە ﺳــەﯾﺮ ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻫﯚڵﯿــﻮود دوو ﻓﯿﻠــﻢ ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﭼێﻜــﺮدووە ﻛــە ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﻫەر ﺋەﻣەﯾە و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺎن ”ﺋﯚڵﻤﭙﯿﻮوس دەڕووﺧێ“. ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﺧﺎاڵﻧەﻣــﺎن ﻛــە ﺑــﺎس ﻛــﺮد ،ﻟــە ”رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ“ ﻫەﯾە (sequenceێــﻚ ﻛــە رەﻧﮕــە ﺳەرﻧﺠﺮاﻛێﺸــﱰﯾﻦ دﯾﻤەﻧﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە دﯾﻤــەن ))(sequenceێــﻚ ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﺑێــﺖ ،ﻟــەم دﯾﻤەﻧــە ”ﺟــﺎن“ و ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــﯚ ﻫەاڵﺗﻦ ﻟــە دەﺳــﺘﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﺳــﻮاری ﺳــەﯾﺎرەی ﺋەﻣﻨــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎر دەﺑــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑــە ﺳــەﯾﺎرە ﺷــﻮێﻨﯿﺎن دەﻛــەون و ﺣەوﺷــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ دەﺑێﺘــە ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﻫەاڵﺗــﻦ .ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎش دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑــە ﺗﺎﻧﻜــەوە ﺑێﻨــە ﻧــﺎو ﻛێﺸــەﻛەوە و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﺑــە ﺋﺎرﭘﯿﺠــﯽ ﻟــە ﺑﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯿﯿەوە ﻟــەوان دەدەن ،ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎرﯾــﺶ ﻣﻮوﺷــەﻛێﻚ ﻟــە ﺳــەﯾﺎرەﻛەی دەدۆزﯾﺘــەوە و ﺑــﯚ ﺳــەﯾﺎرەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــەﺗەﻛﺎن دەوەﺷــێﻨێ!.. ﺋەﻣــە ﻟﻮﺗﻜــەی ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻫﯚڵﯿــﻮودە ﺑــﯚ ﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻫﯿﺪﻣەﮔﺮﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺧﻮدی ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﺑﻮوەﺗە ﺑەرەی ﺷــەڕ .ﺋەﻣــەش دەﺗﻮاﻧــێ دﯾﺎﻟﯚﮔێﻚ ﻟــە ﻓﯿﻠﻤەﻛەﻣﺎن ﺑﯿــﺮ ﺑﺨﺎﺗــەوە :دوای ﺋــەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ داﮔﯿــﺮ دەﻛــەن، ”ﺟــﺎن“ ﻟــە ﭼﺎوﺳــﺎﺧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ دەﭘﺮﺳــێ” :ﻛﭽەﻛەﻣــﺖ ﺑــﯚ ﻛــﻮێ ﻧــﺎرد؟“ ﺋــەو ﻟــە وەاڵﻣــﺪا دەڵێ ”ﻛﭽەﻛــەت ﻟــە ﺋەﻣﻨﱰﯾــﻦ ﻣﺎڵــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧە!“ ﺑــەاڵم ﻟــە ﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺋــەم دﯾﻤەﻧــە ﺋەوەﻧــﺪە ﺳــەﯾﺮ و ﺑﺎوەڕﻧەﻛــﺮاوە ﻛــە ﻫەﺳــﺘێﻜﯽ ﺳــﺎﺗﯿﺮی ﻫەﯾــە و ﺑﯿﻨــەر ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑــەر ﺑــە ﭘێﻜەﻧﯿﻨــﯽ ﺧــﯚی ﺑﮕــﺮێ، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑڕﯾــﺎری ﭼێﻜەران زﯾﺎﺗــﺮ ﺋەوە ﺑــﻮوە ﻛە ﺋــەم دﯾﻤەﻧە ﭘــڕ دڵەﻛﻮﺗە ﺑێﺖ. ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە رەﺧﻨەﮔــﺮان ﮔﺎزﻧــﺪەی ﺋەﻣەﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﻛــە زۆرﺟﺎر ﻟــە ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﻛە ﺑڕﯾــﺎرە ﻛﺎرەﺳــﺎت ﭘﯿﺸــﺎن ﺑــﺪات ،ﭘێﻜەﻧﯿﻨــە .ﺑــەاڵم ﻫــەر ﺋــەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــە ﯾەﻛﺠﺎر ﻛڵێﺸــەﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﺋــەم ﻓﯿﻠامﻧەﻣــﺎن ﺑﯿﺮ دەﺧﺎﺗــەوە و ﺋﺎوا ”رووﺧﺎﻧﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ“ ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ دەﮔﺎﺗــە ﻟﻮﺗﻜــەی ﺋــەو ﻓﯿﻠامﻧــەی ﻛــە ﻫﯚڵﯿــﻮود ﻟــە ﻣــەڕ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﭼێﻜــﺮدووە ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺑێﺌــەوەی ﻛە ﭼێﻜــەران ﺑﯿﺎﻧــەوێ ،ﮔﺎڵﺘە دەﻛــەن ﺑــەم ﻓﯿﻠامﻧــە و ﺑــە ﺧــﻮدی ﻫﯚڵﯿــﻮود و ﺷــێﻮەی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــە و ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ” .رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ“ ﺑﯚﻣــﺎن دەردەﺧــﺎت ﻛــە ﻫﯚڵﯿــﻮود ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــەی وەﻛــﻮ زۆرﯾﻨــەی ﺑﺎﺑەﺗــەﻛﺎن ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻛﺮدووە. رووﺧﺎﻧﯽ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯽ White House Down درﻫێﻨەر :رۆﻧﺎﻟﺪ ﺋەﻣەرﯾﺶ ﻧﻮوﺳەر :ﺟەﯾﻤﺰ واﻧﺪرﺑڵﺖ ﺋەﻛﺘەر :ﭼﺎﻧﯿﻨﮓ ﺗﺎﺗﻮوم ،ﺟﻤﯽ ﻓﺎﻛﺲ ،ﻣەﮔﯽ ﮔﯿﻠﻨﻬﺎڵ ژاﻧﺮ :ﺋەﻛﺸﻦ ،ﺗﺮﯾﻠﺮ ،دراﻣﺎ واڵت :ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺳﺎڵ2013 : ﻣﺎوە 131 :ﺧﻮﻟەك
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ وەك دەﻗێﻜﯽ ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ.. ﭘێﺸﻨﯿﺎزیﭘڕۆژەﯾەﻛﯽﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﻧﯿﮫﺎد ﺟﺎﻣﯽ
ﺋــەوە ﮔﺮﯾامﻧــە ﻧﯿﯿــە ،ﻫێﻨــﺪەی دﯾﺪێﻜــﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﮔەراﻧەﯾە ﺑﯚ ﺷــﺎﻧﯚ، ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺗﯿــﯚری ﻧﯿﯿــە ،ﺑەﻗــەد ﺋــەوەی ﻫەوڵێﻜــﯽ ﺗﯿﯚرﯾﯿــە ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەﻛﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ،ﺋەﮔەر ﻫەر ﺟەﺳــﺘەﯾەك وەك ﺑــﺎرت ﺑــڕوای واﺑــﻮو ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑێــﺖ ﻟــە دەق ،ﺋﺎﺧﯚ ﻫﻮﻧــەرەﻛﺎن دەﻗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚن؟ ﺳــەرﺑەﺧﯚن ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ ﻛــە داﻛﯚﻛــﯽ ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﮔﻮﺗــﺎری ژاﻧــﺮە ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛــە دەﻛــەن ،ﻟێــﺮەدا دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻫﻮﻧەرەﻛﺎﻧــﯽ وەﻛــﻮ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ و ﺷــێﻮەﻛﺎری ڕووﺑەرووی ﺋــەو ﮔﺮﯾامﻧــە ﺷــﺎﻧﯚﯾﯿە ﺑﻜەﯾﻨەوە، ﻛە ﺋێﻤــە ﻟــەم ﻧﻮوﺳــﯿﻨەدا ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ دەوەﺳــﺘﯿﻦ، دەﺷــێﺖ ﻟــە دەرﻓەﺗێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑﮕەڕێﯿﻨــەوە ﺳــەر ﻫﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ،ﺑــەاڵم ﻟێــﺮەدا ﻗﺴــەی ﺋێﻤــە ﻟەﺳــەر ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﯾە .ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻧﯿﯿــە ﻟەﺳــەر ﮔﯚراﻧــﯽ ،ﻫێﻨــﺪەی ﻟەﺳــەر
ﺳــﯿﻤﻔﯚﻧﯿﺎ و ﻫەروەﻫــﺎ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎی ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿە ،ﺑەواﺗــﺎی زەﻣﯿﻨــەی ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺮدن ﺑﯚ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑە ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ وەك ﺳــﯿﻤﻔﯚﻧﯿﺎ ﻧەوەك وەك ﮔﯚراﻧﯽ و ﻣﯿﻠﯚدی. ﻛﺎﺗــێ ﺷــﺎﻧﯚ زەﻣﯿﻨــەی ﺧﯚی ﻟەﺳــەر دەﻗــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﺑﻨﯿــﺎت دەﻧێــﺖ، ﺷــﺎﻧﯚ ﻟــە ڕواﻧﮕــەی دەﻗــﯽ ﻧــﻮوﴎاو دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ ،ﻛــە ﺑــەﻻی زۆر دەرﻫێﻨەرﯾــﺶ ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ڕەﮔــەزی ﺷــﺎﻧﯚﯾە ،ﺋﺎﺧــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ دەﻗﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﺑﯚ دەﻗێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ منﺎﯾﺸــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ﻧﯿﯿە؟ ﺋەزﻣﻮوﻧــە ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜەﻛﺎمنــﺎن چ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﺎرﻛﺮدمنــﺎن ،ﻛﺎری ﺋێﻤــە ﯾــﺎن ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎراﻧﯽ ﺗــﺮ ﻟەﻻﯾــەك، ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺗﯿﯚری و ڕەﺧﻨەﯾــﺶ ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺑﻮوﯾﻨــە ﺑــەوەی ﺷــﺎﻧﯚ ﺑەﺑــێ ﺑﻮوﻧــﯽ دەﻗــﯽ ﺋەدەﺑﯽ ﺑﻨﯿــﺎت دەﻧﺮێــﺖ ،ﻛەواﯾــە ﭼــﯚن ﺗﻮاﻧﯿــامن و دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑەﺑــێ دەﻗــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﺷــﺎﻧﯚ ﺑﻨﯿــﺎت ﺑﻨێﯿــﻦ ،ﺋــەوا دەﻗــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋــەوەی ﻫەﯾە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋــەو دەﻗــە ﺑﮕﺮێﺘــەوە ،ﺋێﻤە ﺋەﮔــەر ﻟــەو دﯾــﺪﮔﺎ ﺑﻮﻧﯿﺎدﮔەرﯾﯿــەوە ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ وەك دەق ﺗەﻣﺎﺷــﺎ ﺑﻜەﯾــﻦ، ﺋەوﺳــﺎﺗە ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛەی ﺋێﻤــە ﺋەوەﯾە: ﺋﺎﺧــﯚ دەﻗــﯽ ﻣﯚﺳــﯿﻘﯽ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺟێﮕﺮﺗﻨــەوەی دەﻗــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﻫەﯾە ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ منﺎﯾﺸﯽ ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ؟ ﺋــەو دەﻣــەی ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــە ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــﯽ دەﻧﮕــﯽ ،ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎژاﻧــە وێﻨــەی ﺑﯿﺴــﱰاون .ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻫەﯾــە ﻟــە ﻧەﺳــﺘﯽ
ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪەوە ،ﺋــەوە ڕووﯾەﻛــﯽ ﺷــﺎراوەی وێﻨەﯾــە ،وێﻨــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﻛــﯚی ﺋــەو زەﻣەﻧــە ﺷــﺎﻧﯚﯾﯿەی ﺋێﻤــە ﻧﺎﯾﺒﯿﻨﯿــﻦ و دەﺑﯿﺴــﺘﯿﻦ ،ﺑــﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺗﺎرﻣﺎﯾﯿــە دەﻧﮕﯿﯿﺎﻧە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە دەﻧﮕﯿﯿــەﻛﺎن ﺑێﻨﯿﻨــەوە ﻧﺎو ژﯾــﺎن ،ﺋەوان ﻟــە دەﻧﮕﯽ ﻛﯚﻣەڵــە ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜــﺮاو دەﭼﻦ، ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟــە ﯾــﺎدەوەری ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾــﯽ ﺋێﻤــە ،ﯾﺎدەوەرﯾﯿــەك ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ﺑەﻧەﺗــەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﯾﺎدەوەرﯾﯽ ﻣﺮۆﯾﯿە، ﻛــە ﺗــەوای ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﯾــەك ﻧﯿﺸــﺘامن ﺋەوﯾــﺶ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾە ،ﺋــەوە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﺋەرﻛﯿﯚﻟــﯚژی وێﻨــەی ﺷــﺎﻧﯚﯾﯿە ،ﻛــە ﻟــە دەﻧﮕــﯽ ﺳــەﻣﺎی ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎﯾﻜﯚﻓﺴــﻜﯿﯿەوە دﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ،ﺋــەوەی ﺳــەﻣﺎزاﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎﻟــێ ﻟــەم ﺳــەﻣﻔﯚﻧﯿﺎﯾە ﻧەﯾﺎﻧﺨﺴــﺘﻮوەﺗە ڕوو ،ﺷــﺎﻧﯚ دێــﺖ ﺗﺎرﻣﺎﯾﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯿﺴــﱰاواﻧە دێﻨێﺘــەوە ﻧــﺎو زەﻣەﻧــﯽ ﺋێﺴﺘﺎﻣﺎن. ﻟــەو ﺣﺎڵەﺗەﺷــﺪا ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە زەﻣەﻧــﯽ ﻛەﯾﻨﻮﻧــﯽ ﺋێﻤــە دەﻛﺎت، دەرﻫێﻨــەری ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ دەﺗﻮاﻧــێ ڕووﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی وێﻨــە و ﺋﺎﻣــﺎژەﻛﺎن ﻟەرێﮕــەی ﺷــﺎﻧﯚوە ﺑــە ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎی ﺷــﯚﭘﺎن ﺑﺒەﺧﺸــێﺖ ،ﺋەوە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾــە ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ،ﻫەوڵێﻜــە ﺑــﯚ ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿــﭫ و ﺟﯿــﺎواز ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــەڕووی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯿﯿــەوە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻟــەو ﺋەزﻣﻮوﻧــە ﻗــﻮوڵ ﺑﯿﻨــەوە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ،ﻫــەوڵ دەدەﯾــﻦ ﻛﺎﺗــێ وﯾﺴــﺘامن ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ،
17
دەﭼﯿﻨە ﺳــەر ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﯾەﻛﯽ )ﺳــﯿﻠﭭﺎ ﺋەدﮔﺎﻧــﯽ( ﺑەﻧــﺎوی زەردەﺷــﺖ، ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﭼــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە دەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﯾە ﺑەﺋێﻤەوەدەﺑەﺳﺘێﺘەوە؟ ﺑەﺑــڕوای ﻣــﻦ ﺳــێ ﻫــﯚﻛﺎری ﮔﺮﻧــﮓ ﻟــە ﭘﺸــﺖ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾــە ﻟــەم ﭘڕۆژەﯾــە ،ﻫەرﯾــەك ﻟە ﻫــﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳێ ﺋﺎﺳﺖ ﭘﯚﻟﯿﻦ دەﻛەﯾﻦ: ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری :ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺋێﻤــە وەك ﻧەﺗــەوە .ﭘەﯾﻮەﺳــﺘﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺋەﺧﻼﻗﯿــامن ﻫەﯾە ﺑــەو ﻛﻮﻟﺘــﻮورەوە ﻛــە ﺑەﺷــﺪارە ﻟــە ﯾﺎدەوەرﯾــﯽ ﻛــﻮردی ،ﺋــەوە ﺷــەڕﻛﺮدن ﻧﯿﯿــە
رﯾﺘﻮاﻟێﻜﯽ ﺋەو ﻛﻮﻟﺘﻮورە. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ :ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻟە ﭘﺮۆژەﯾەﻛــﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵەدا ﻟــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻻﺑــﯚری ﺋﯿﺸــامن ﻟــە ﻣﺎﻧــﺎ ﴎووﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ زەردەﺷــﺘﯿﯿەت دەﻛــﺮد و ﻟــە ﻣﺎﻧــﺎ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەﻛﺎن ﺧﺎڵﯿــامن دەﻛــﺮدەوە و ﺳــەر ﻟەﻧــﻮێ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯿامن ﭘێــﺪەدا ،ﺋــەو ﺋەزﻣﻮوﻧﺎﻧــەی ڕاﺑــﺮدوو ﺗﻮاﻧــﺎی ﻛﯚﻣەﻛﻜﺮدﻧێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻫەﯾە ﺑﯚ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ :ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺋــەو ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﯾەدا ﻫەﺳــﺖ ﺑــەو وێﻨە ﻧەﺑﯿرناواﻧــەی ﻛﺘێﺒــﯽ )وەﻫــﺎی
ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ دەﺑــﺎت، ﺋــەو ﻣﯚﺗﯿﭭــە ﻟــە ﻧێــﻮان ﯾــﺎدەوەری ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﺗێﻜﺴــﺘﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﯿەوە دەﺑەﯾﻨــە ﺳــەر ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﮔﻮﺗــﺎر ﺑــﯚ ﻣﯚﺗﯿﭭەﻛﺎﻧﯽ وێﻨــە ،ﺋەوﯾﺶ دەﻻﻟەﺗــە ﺷــﺎﻧﯚﯾﯿەﻛەﯾەن ﻛــە منﺎﯾــﺶ وەك ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ زەردەﺷــﺘێﻜامن ﭘێﺪەﻧﺎﺳــێﻨﯽ ﺟﯿــﺎواز ﻟەﻣﺎﻧــﺎ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛــەی ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﺎﭬێﺴــﺘﺎ و ﺗــﺎ ڕادەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻫــﺎودژ ﺑەوێﻨــەی زەردەﺷﺖ ﻟەﻻی ﻧﯿﺘﭽە. ﺋــەوەش دۆزﯾﻨــەوەی ﺟﻮوڵــە ﻧﯿﯿــە ﺑﯚ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ،ﺑەﻫﯿــﭻ ﭼەﺷــﻨێﻚ ﺋێﻤە ﺟﻮوڵە ﺑﯚ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ﻧﺎدۆزﯾﻨــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ
ﭘێﺸــﻨﯿﺎزﻛﺮاوی ﻧــﺎو ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﻛە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻣەﺷــﻖ و ﮔــەڕان ﺧﺎڵــﯽ ﺟەوﻫەرﯾــﻦ ،ﻫەرﭼــﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑە ﺋﺎﭬێﺴــﺘﺎ و ﻛﺘێﺒەﻛــەی ﻧﯿﺘﭽە ﻟە ﭘﺎڵ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎﻛە دەﺑﻨە ﺳــێ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾــﺎدەوەری ﺑــﯚ ﺟەﺳــﺘەی ﺋەﻛﺘەر، ﻛە ﺋەﻛﺘــەر ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ و ﯾﺎدەوریدەوەﺳﺘێﻨێﺖ. ﺋــەوە دەرﻛەوﺗﻨــﯽ وزەﯾــە ،ﺋــەو وزەﯾە ﻟــەو ڕووﺑــەرە دەردەﻛەوێﺖ ﻛــە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ وزە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪﻧەوەﯾــە ،ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪﻧﯿــﺶ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــەوەی دەﻧﮕــە ﻟەﻧــﺎو
ﻟەﮔــەڵ ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﯾﻨێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻗــەد ﺋــەوەی زەردەﺷــﺘﯿﺒﻮون و ڕەﻫەﻧــﺪە ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛــﻮردی ﭘێــﻚ دێﻨﯿێــﺖ ،ﻣﺎﻧــﺎ رۆﺣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﯽ ﻫێﺸــﺘﺎ ﭘەﯾﻮەﺳــنت ﺑەﺟــﯚرە
وت زەردەﺷــﺖ(ی ﻓﺮﯾﺪرﯾــﻚ ﻧﯿﺘﭽــە دەﻛەﯾــﻦ ،ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻫێﺰی ﺋەم ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓە، ﺋــەوەش ﺣﺎڵەﺗێﻜــﯽ ﻣﯚﺗﯿﭭﯽ ﺑــﯚ وێﻨە زەردەﺷــﺘﯿﯿەت دەﺧﻮڵﻘێﻨێــﺖ، ﻟــە ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەوە ﺑــەرەو
ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ دەﺑەﯾﻨــە ﻧــﺎو ﴎووﺗێﻜــﯽ ﻣەﺷــﻘەوە ﺗــﺎ ﻧﻬێﻨــﯽ ﻧەﮔﻮﺗــﺮاوی ﺗﯿــﺎ ﺑﺪۆزﯾﻨــەوە ،ﺋــەو ﻧﻬێﻨﯿﯿــە ڕووﺑەرێﻜــﯽ ﺗﺮی داڕﺷــﺘﻨەوەی ﺷــﺎﻧﯚ دەﺧﻮڵﻘێﻨێــﺖ ﻛــە ﺧــﯚی ﺑــەدوور دەﮔﺮێــﺖ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺟﻮوڵەﯾەﻛــﯽ
ﺋــەو ﺟەﺳــﺘەﯾەی ﻛــە ﻫەڵﮕــﺮی ﻛﻮﻟﺘﻮورەﻛەﯾەﺗــﯽ ،وزە دەﻧــﮓ ﺋــﺎزاد دەﻛﺎت .دەﻧﮕﯿــﺶ ﺟەﺳــﺘە ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿــەوە ﻟەﯾــﺎدەوەری دەﮔﯚڕێــﺖ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ.
ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎیﻛﻮردی
ﻣەراﺳﯿﻤێﻜﯽ رێﺰﻟێﻨﺎن ﺑﯚ ﻋەﺑﺪواڵی ﺣەﺳەن زادە و ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻢ ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت وﺷە/ﻫەوﻟێﺮ 20ﻟــە 20/11 ﺋەﻣــڕۆ 11 رێﻮڕەﺳــﻤێﻜﺪا ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻣەراﺳــﯿﻤێﻜﯽ ﻛــﻮردی رێﺰﻟێﻨــﺎن ﺑــﯚ ﻋەﺑﺪوﻟــاڵی ﺣەﺳــەن زادە و ﻣﺤەﻣــەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾــﻢ ﺑەڕێــﻮە دەﺑﺎت. ﺑەڕﯾﻮەﺑــەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ
زﯾﺎد ﻧــﺎدر ﻋﺎﻟاڵﯾﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ڕێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﻟــەو دوو ﻗەڵــەم و ﻟــەو دوو ﻛەﺳــێﺘﯿﯿە ﻛــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻧﯿﻮ ﺳــەدەﯾە ﻟەﻧــﺎو ﭘﺮۆﺳــەی ﺋەدەﺑــﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ
ﻛــﻮردی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی راﯾﺪەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺋــەو ڕێﺰﻟێﻨــﺎن و ﻣەراﺳــﯿﻤە ﺟﮕە ﻟــە ﺋەرﻛێﻜﯽ وەﻓــﺎداری و ﻣێﮋووﯾــﯽ و داﻧــەوەی ﻗەرزێﻜــﯽ ﺑﭽﻮوﻛــە ﺑــﯚ ﺋــەو دوو ﻛەڵــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﻧﻮوﺳەرەیﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ﻛﻮردﯾــﺪا ﻟــە درەوﺷــﺎﻧەوە ﻧەﻛەوﺗــﻮون ،ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﺑــە ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺧــﯚی ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎر دەزاﻧــێ ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﺋــەو ڕێﺰﮔﺮﺗﻨــە، ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو دوو ﺷﯚڕەﺳــﻮارە ﻛــە ﻟێﻨەﮔــەڕان ﭼــﺮای ڕووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ
ﻟــە ﺗﺎرﯾﻜــﺪا مبێﻨێﺘــەوە. ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺋــەو ڕێﺰﻟێﻨــﺎن و ﻣەراﺳــﯿﻤەش ﺟﮕــە ﻟــە ﺋەرﻛێﻜــﯽ وەﻓــﺎداری و ﻣێﮋووﯾــﯽ و داﻧــەوەی ﻗەرزێﻜــﯽ ﺑﭽﻮوﻛــە ﺑــﯚ ﺋــەو دوو ﻛەڵــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﻧﻮوﺳەرەیﻛﻮردﺳﺘﺎن“.
ﻛێﺸەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﭘەﯾامﻧﮕﺎی ﻫﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ ﺑەردەواﻣە وﺷ .ھوﻟﺮ ﭘﺎش ﺋەوەی ﻫەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﭘەﯾامﻧﮕﺎی ﻫﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ وەك ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺑەراﻧﺒەر راﮔﺮی ﭘەﯾامﻧﮕﺎﻛە ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﻫﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿﺎن ﻛﺮد ،ﭼﻮار ﻟەو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧە ﺑە ﻧﻮوﴎای ﻓەرﻣﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دوور دەﺧﺮێﻨەوە. ﻫــﺎوار ﺣەﻣﯿــﺪ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧە ﻛــە ﺑــە ﻧــﻮوﴎاوی ﮔﻮاﺳــﱰاوەﺗەوە، ﻓەرﻣــﯽ ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑــە وﺷــەی راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺣــەوت ﻟێﮋﻧەﻛەی ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻫﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧــەﻛﺎن ﻫەوێﻨــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣــڕۆن و ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺳــەرەﺗﺎی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻫﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧــەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻛــە ﺑڕﯾــﺎری ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی
ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ )ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﻏەﻓــﻮور( درا ﺑــﯚ وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی، ﺋــەوﻛﺎت ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻚ )ﺳــﯽ ﭬﯽ( ﯾــﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﺑــﻮون ﺑــە راﮔــﺮی ﭘەﯾامﻧــﮕﺎ و ﻟە ﻧێﻮﯾﺎﻧــﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳــێﻚ ﻛــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻧەﺑــﻮو، ﺑەاڵم ﺋەو ﻛﺮاﯾە راﮔﺮی ﭘەﯾامﻧﮕﺎ“. ﺋــەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛــە ﺑەﻫــﯚی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﯿــەوە ﻛﺮاوەﺗــە راﮔــﺮ و ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ”ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺟێﮕــەی ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻫەﻣﻮو
ﻻﯾەﻛــامن ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﮔﻮمتــﺎن ﺑەڵﻜــﻮ ﺋﯿﺪارﯾﯿەﻛــﯽ ﺑــﺎش ﺑێــﺖ“، ﻫــﺎوار ﺣەﻣﯿــﺪ ﻟــە ﻟێﺪواﻧەﻛەﯾــﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــە ﺳــەرەﺗﺎی ﻛێﺸــەﻛە ﻛــﺮد و ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋــەو راﮔــﺮە ڕۆڵێﻜﯽ زۆر ﺧﺮاﭘــﯽ ﮔێــڕا و ﺑــەردەوام ﻫەوڵــﯽ دووﺑەرەﻛــﯽ دەدا ﻟــە ﻧێﻮان )ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﺑــﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ( و )ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ( و )ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ(، ﻟــە ﯾەﻛــەم ﻫەﻧــﮕﺎودا ﯾﺎرﯾﺪەرەﻛەی ﺑــە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻧﻬێﻨــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘەوە و ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﻫەڵﺒەﺳــﺖ ،ﺋەوەﺑﻮو دواﺗــﺮ ﻟێﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻫﺎت ﻛە ﺑڕﯾــﺎری ﮔەڕاﻧــەوەی دا ،ﺑــەاڵم ﺋــەو دڵــﯽ ﺷــﻜﺎو ﻧەﮔەڕاﯾــەوە“ ،ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوەش دا ﻛــە ﻟە ﻣــﺎوەی ﯾەك ﺳــﺎڵﺪا ﺣــەوت ﻟﯿﮋﻧە ﺳــەرداﻧﯽ ﭘەﯾامﻧﮕﺎﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ﻛە ﺑــەردەوام
راﮔﺮ ﻫﯚﻛﺎر ﺑﻮوە. ﻫــﺎوار ﺣەﻣﯿــﺪ ﻟەﺑــﺎرەی دەڵــێ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ”داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە روون و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ و ﺋەﻛﺎدﯾﻤــﯽ ﺑﻜﺮێﺘــە راﮔــﺮی ﭘەﯾامﻧــﮕﺎ ،ﺳــەﯾﺮ ﺋەوەﯾــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ﻛەﺳــێ ﺑەﺗەﻧــﮓ ﻛێﺸــەﻛﺎمنﺎن ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە ،ﺑﯚﭼــﯽ ﻫــەرﻛﺎت ﺋــەو راﮔــﺮە ﻧــﻮوﴎاوی دەﻛــﺮد ﯾەﻛﺴــەر ﻟێﮋﻧە دروﺳــﺖ دەﻛــﺮا و دەﻫﺎﺗــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺑــﯚ ﻛێﺸــەی ﺋێﻤــە ﻛــەس ﺧــﯚی ﻧﺎﻛﺎت ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ؟“. وﺷــە ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻟێــﺪوان ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛــﺮد ﺑە راﮔــﺮی ﭘەﯾامﻧــﮕﺎوە ،ﺑــەاڵم واڵﻣﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛەیﻧەداﯾەوە.
18
ﺑﯚﭼﻮون
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻋەﻟﯽ زەڵﻤﯽ
دەﺑێﺖﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﺧﺎوەنﻛﺎروﭘﺰﯾﺸﻚوﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚﭘﺎرەﺑﺪەﻧەﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪە
ﻗﺎﻋﯿﺪە ﻟ ﻣﻮوﺳ دەﺳﺗﯽ ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻋﺮاق زﯾﺎﺗﺮە ﺳﻌﻮودﯾەوﺋﯿﴪاﺋﯿﻞڕێﮕﺎﻧﺎدەنﻛێﺸەیﻧێﻮانﺋێﺮانو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎیﻧێﻮدەوڵەﺗﯽﭼﺎرەﺳەرﺑﻜﺮێﺖ
ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵە ﻣﻮوﺳــڵ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻣﺎﻧــەوەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﻓﺸــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﺧەڵﻜەﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻛــﺮدووە. ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﭘــﺎرە ﻟە ﺧــﺎوەن ﻛﺎر و ﭘــڕۆژە و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ زاﻧﻜــﯚ وەردەﮔــﺮن و ﻫــەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﺑــە ﮔﻮێﯿــﺎن ﻧــەﻛﺎت ڕووﺑــەڕووی ﻫەڕەﺷــەی ﺟــﺪی دەﺑێﺘــەوە ،ﻟەواﻧــەش ﻛﻮﺷــنت .ﻫەرﺑﯚﯾــەش رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚ و ﭘﺰﯾﺸــﻚ و ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەﻛﺎن ﺋﯿــﺶ و ﻛﺎری ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﺟــێ دەﻫێڵــﻦ و ڕوو ﻟــە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ دەﻛەن. ﺳــﻮﭘەرﻣﺎرﻛێﺘﯽ ﺳــەﻣﺎ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺳــﻮﭘەرﻣﺎرﻛێﺘە ﻛــە ﺑــە ﺑــڕی ﯾــەك ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻟــە ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵﺪا دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ .ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻟــە ﺷــﺎرەﻛە داواﯾــﺎن ﻟــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋــەم ﺳــﻮﭘەرﻣﺎرﻛێﺘە ﻛــﺮد ﭘﺎرەﯾــﺎن ﺑﺪاﺗــێ ،ﺑــەاڵم ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮو داواﻛەﯾــﺎن ﺟێﺒەﺟــێ ﺑــﻜﺎت. ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪەش ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾەك ﺑﻮو ﻟــە ﺳــﻮﭘەرﻣﺎرﻛێﺘەﻛە ﻛــە ﺑەﻫﯚﯾەوە 19ﻛــەس ﺑﻮوﻧــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ .ﻫــەر ﻫەﻣــﺎن رۆژ ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە رﯾﺴــﺘﻮراﻧﺘﯽ ﻫەﭘــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ڕووی دا و ﻫﯚﻛﺎرەﻛەﯾﺸــﯽ ﺋەوەﺑــﻮو ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋەم رﯾﺴــﺘﻮراﻧﺘەش ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑﻮو ﺋــەو ﭘﺎرەﯾە ﺑــﺪات ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ڕێﻜﺨــﺮاوی ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪە ﻟــە ﺧــﺎوەن ﻛﺎر و ﭘــﺮۆژەﻛﺎن وەری دەﮔﺮێﺖ. ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻟــە ﻣﻮوﺳــڵ- ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق- زۆر ﺧﺮاﭘــە .ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑــﯚ ﺧــﺎوەن ﻣﻮەﻟﯿــﺪەﻛﺎن داﺑﯿــﻦ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی
ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێــﻚ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑﺪەﻧــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن .زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﯾــەك ﻫــەزار ﻣﻮەﻟﯿــﺪەش ﻟــە ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵﺪا ﻫەﯾە. ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪەش ﭘﺸــﻜێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻟــە ﺗــەواوی ﺧــﺎوەن ﻣﻮەﻟﯿــﺪەﻛﺎن وەردەﮔﺮێــﺖ .ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە ﺋــەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿە رۆڵێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻟــە ﺑــﺎزاڕی ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽﺷﺎرەﻛەداﺑﮕێڕێﺖ. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺧﺎوەﻧــﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻫێــﺰی ﭘﯚﻟﯿــﺲ و ﺳــەرﺑﺎزە .زاﻧﯿﺎرﯾﯿە ﻓەرﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﺋــەوە ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن ﻧﺰﯾﻜــەی 40ﻫــەزار ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧەﯾﻨــەوادا ﻫەﯾــە، ﺑــەاڵم ﺋــەم ﻫێــﺰە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ڕەوﺷــەﻛە ﻛﯚﻧــﱰۆڵ ﺑــﻜﺎت .ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛــەس ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﺑــە ﻫێــﺰی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﺑــەی ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ و ﺑەرﮔــﺮی ﺷــﯿﻌەن .ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ، ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﻫەﯾە ﺋەﮔــەر ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﻫێﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﺪەن ﺋــەوا ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﺗﯚڵەﯾﺎن ﻟێﺪەﻛﺎﺗــەوە .ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە ڕەوﺷــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ مبێﻨێﺘەوە ﻟەﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪەداﺑێﺖ. ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﻗﺎﻋﯿــﺪە ﻧﺎﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﺑــﺎس ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ﺑــﻜﺎت .ﻫــەر ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ داﻣــەزراوە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿــەﻛﺎن ﺳــﺘﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻧێﺮﻧــە ﺋــەو ﺷــﺎرەوە ،ﺋﯿﱰ ڕووﺑــەڕووی ﻫەڕەﺷــە و ﻫێﺮﺷــﯽ ﺋــەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿە دەﺑﻨــەوە .ﻫەرﺑﯚﯾــەش دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدوو ﺷــەش رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﻟە ﻣﻮوﺳڵﺪا ﻛﻮژراون. ﺗﺎﻛــﻮ ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺑﻮو ﻫــەر ﺧــﺎوەن دەرﻣﺎﻧﮕەﯾەك ﻟە ﻣﻮوﺳــڵﺪا ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 100ﺗﺎﻛــﻮ 200دۆﻻری ﺑﺪاﯾــە
دەﺑێــﺖ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺧــﺎوەن دەرﻣﺎﻧﮕــەﻛﺎن ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺑــڕی 20ﻫــەزار دۆﻻر ﺑــﺪەن .ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە زۆرﯾﻨــەی دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧــەﻛﺎن داﺑﺨﺮێــﻦ و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ڕوو ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎن واڵﺗﺎﻧــﯽ دەرەوە ﺑﻜــەن. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ رۆژی ڕاﺑﺮدووﯾﺸــﺪا ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە داوای ﻟــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧــﻮو و زەوی و دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻛــﺮدووە ﭘــﺎرەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜەن. زۆرﯾــﯽ ﭘﺎرەﻛــەش واﯾﻜــﺮدووە زۆرﺑــەی ﺋــەو ﺧــﺎوەن دووﻛﺎن و ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕﺎﻧەش واز ﻟە ﺋﯿﺸــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻬێﻨــﻦ .ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪە ﻟە ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﭘــﺎرە ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ زاﻧﻜــﯚش وەردەﮔﺮێــﺖ .ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﻜــﯚی ﻣﻮوﺳــڵ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﭘــﺎرە دەدەﻧــە ﺋــەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜــە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەڕەﺷــەی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎن و ﻣــﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵﯿــﺎن دەﻛــەن .ﺋــەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ﺧــﯚی ﺑــڕی 20ﻫــەزار دۆﻻری داوە .ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎﻧﯽ زاﻧﻜــﯚش ﻟــە ﺷــﺎرەﻛە واز ﻟــە ﺋﯿــﺶ و ﻛﺎری ﺧﯚﯾــﺎن دەﻫێﻨــﻦ و ﻣﻮوﺳــڵ ﺑەﺟێدەﻫێڵﻦ. ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻛــﻮرد و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟــە ﺷــﺎرەﻛەدا دەﻛﺎﺗــە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ .ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺸــﯽ ﻟــەم ﻛﺎرە ﺋەوەﯾە ﺗەﻧﯿﺎ ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧە ﻟە ﻣﻮوﺳــڵﺪا مبێﻨێﺘــەوە .ﻫەروەﻫــﺎ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻓﺘــەی ڕاﺑــﺮدوودا ﻧﺎﻣــەی ﺑــﯚ ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎرەﻛﺎن و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛەﺳــﯽ ﺗــﺮی ﺷــﺎرەﻛە ﻧــﺎردووە و داوای ﻟێﻜــﺮدوون ﻟــە ﻛﻮرﺗﱰﯾــﻦ ﻣــﺎوەدا ﺷــﺎرەﻛە ﺑەﺟــێ ﺑﻬێڵﻦ. ﺗێﺒﯿﻨــﯽ :ﺳــﻮود ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك وەرﮔﯿــﺮاوە ،ﻟەواﻧــەش ﻣﺎڵﭙــەڕی ”ﻧﯿﻘﺎش“ و ﻣﺎڵﭙەڕی ”ﻣﯚﻧﯿﺘەر“.
ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯿﺗﯿﯿﻛﯽ ﺟﻮوﻟﻛ و ﺳﻮﻧ دژ ﺑ ﺋﺮان ﭘﯾﺪا دەﺑﺖ ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ و ﺳــﻌﻮودﯾە ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭼــڕ ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ڕێــﮕﺎ ﻧــەدەن ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋێــﺮان ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ .ﻟــە ﻣــﺎوەی 30رۆژی ڕاﺑــﺮدوودا ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺗﻮوڕەﯾﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﺎن دەرﺑڕﯾــﻮە ،ﺋــەوەش ﺑەﻫﯚی ﺋــەوەی واﺷــﻨﺘﯚن دەﯾەوێــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا ڕێــﻚ ﺑﻜەوێــﺖ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن .ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻣــﺎوەدا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠﯿــﺶ ڕەﺧﻨــەی ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﮔﺮﺗﻮوە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی دژ ﺑــە ﺋێﺮان ﭘەﯾڕەوی دەﻛەن. داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺋــەوە ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن واژۆﻛﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﯽ ﺋێــﺮان ﻟــە ﻧێــﻮان ﺗــﺎران و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا زۆر ﻧﺰﯾﻜــە .ﺋەﻣــەش ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ و ﺳــﻌﻮودﯾەی ﺗــﻮوڕە ﻛــﺮدووە، ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺷﻜﺴــﺘﻬێﻨﺎن ﺑــەم ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾــەی ﻧێــﻮان ﺗــﺎران و رۆژﺋــﺎوا ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻮون. رۆژﻧﺎﻣــەی ”ﺳــەﻧﺪەی ﺗﺎﯾﻤــﺰ“ی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەڵێــﺖ ،ﺳــﻌﻮودﯾە ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﭘﯿﺸــﺎن داوە ڕێــﮕﺎ ﺑە ﺳــﻮﭘﺎی ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ ﺑــﺪات ﺳــﻮود ﻟــە ﺋﺎﺳــامﻧﯽ واڵﺗەﻛــەی وەرﺑﮕﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻫێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﺑﻨﻜــە ﺋەﺗﯚﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان .رۆژﻧﺎﻣەﻛــە ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەوە ﮔﻮاﺳــﺘﻮﯾەﺗﯿﯿەوە ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠﯿــﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﺳــﻮﭘﺎی واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﺑﻮارێﻜــەوە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ دەدات ،ﻟەواﻧــەش ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻓڕۆﻛــەی ﺑێﻔﺮۆﻛــەوان و
ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ چ ﻛﺘﺒﻚ دەﺧﻮﻨﺘوە؟
ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ وەﻛــﻮ زۆرﺑــەی ﺳــەرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺣــەزی ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾــە .ﺑــەاڵم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑــە چ ﻧﻮوﺳــەرێﻚ ﺳەرﺳــﺎﻣە و چ ﺟــﯚرە ﻛﺘێﺒێــﻚ
دەﺧﻮێﻨێﺘــەوە .رۆژﻧﺎﻣــەی ﻫەﻓﯿﻨﮕــنت ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜﺪا دەڵێــﺖ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺳــەﯾﺮی ﭘەﯾﺠــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەﻛەی ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ دەﻛەﯾــﺖ ﺑــﯚت ڕوون دەﺑێﺘــەوە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە وﻟﯿەم ﺷەﻛﺴــﭙﯿﺮی ﻧﻮوﺳــەری ﮔــەورەی ﺑەرﯾﺘﺎﻧــﯽ و ﺋەﺑﺮاﻫــﺎم ﻟﯿﻨﻜﯚڵﯿﻨــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﱰی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺳەرﺳــﺎﻣە .ﺟﮕــە ﻟــەوەش ،ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ زۆر ﺣــەزی ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەﯾــە ﻛــە ﺑــﺎس ﻟــە ﺗﻮاﻧــﺎی ﻧﺎﴎوﺷــﺘﯽ و ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻣــﺮۆڤ دەﻛــەن .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧــەی ﺑــﺎراك
ﻫەﻟﯿﻜﯚﭘﺘــەر و ﺋــەو ﻓڕۆﻛﺎﻧــەی ﻛــە دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺑــڕۆن و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺋــەو ﺳــەرﭼﺎوە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ واژۆ ﻛــﺮا ،ﺋﯿــﱰ ﭘﺮﺳــﯽ ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛــﺮدەی ﺳــەرﺑﺎزﯾﺶ دەورووژێرنێــﺖ .ﺳــﻌﻮودﯾﯿەﻛﺎن زۆر ﺗــﻮوڕەن و ﺋﺎﻣــﺎدەن ﻫەر ﺟــﯚرە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەك ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﺋﯿﴪاﺋﯿﻞ ﺑﻜەن ﻛە ﺑﯿﺎﻧەوێﺖ“. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮەوە ،ﺋﯿﴪاﺋﯿﻞ و ﺳــﻌﻮودﯾە ﺳــﻮد ﻟــە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەت وەردەﮔــﺮن ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺷﻜﺴــﺘﻬێﻨﺎن ﺑــە ﭘﻼﻧــﯽ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ﻧێﻮان ﺋێــﺮان و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ .رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣەی ڕاﺑــﺮدوو ﻓڕاﻧﺴــﻮا ﻫﯚاڵﻧــﺪی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓەڕەﻧﺴــﺎ ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ و ﻟەﮔــەڵ ﺑﻨﯿﺎﻣﯿــﻦ ﻧەﺗەﻧﯿﺎﻫــﯚی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺋەو واڵﺗــە ﻛــﯚ ﺑــﻮوەوە .رۆژﻧﺎﻣەی ”ﻫﺎﺋﺎرﺗــﺰ“ی ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠــﯽ ﺑــاڵوی ﻛــﺮدەوە ﻧەﺗەﻧﯿﺎﻫــﯚ ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺪا ﻟەﮔــەڵ ﻫﯚاڵﻧــﺪ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ،دەﺑێــﺖ ﺳــﺰا و ﻓﺸــﺎرە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــەردەوام ﺑــﻦ ﺗﺎﻛــﻮ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻧﺎﭼــﺎر دەﺑــﻦ واز ﻟــە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــە ﺋەﺗﯚﻣﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﺑﻬێﻨــﻦ .ﻫــەر ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەدا ﻧەﺗەﻧﯿﺎﻫــﯚ ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﻫﯚاڵﻧــﺪی ﻛــﺮدووە ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻟﯚرﯾەﻧــﺖ ﻓﺎﺑﯿﺎﺳــﯽ وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﻓەڕەﻧﺴــﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻓﺎﺑﯿــەس ﺗەﻧﯿــﺎ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗــﻜﺎری رۆژﺋﺎواﯾــﯽ ﺑﻮو ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﯽ ﺋێــﺮان واژۆ ﺑﻜﺎت .ﻓەڕەﻧﺴــﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــە و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﭬﯿﺘﯚﯾــە، ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﻛﺎراﻛﺘــەرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﺗﯚﻣﯽ ﺋێــﺮان .ﻫەرﺑﯚﯾەش ﺗەﻧﯿــﺎ ﻓەڕەﻧﺴــﺎ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺷﻜﺴــﺖ ﺑــەم ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾەﺑﻬێﻨێﺖ.
ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ ﺧﻮێﻨﺪووﯾەﺗﯽ ”ﮔﯚراﻧﯽ ﺳــﯚﻟﯚﻣﯚن“ی ﻧﻮوﺳــەر ﺗﯚﻧﯽ ﻣﯚرﯾﺴــﯚﻧە. ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﻛﺎراﻛﺘــەری ﺋــەم ﻛﺘێﺒــە زۆر ﺣــەزی ﻟــە ﻓڕﯾﻨــە و ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺸــﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟــﺎر ﻫــەوڵ دەدات ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋــەم ﺣەزەی ﺑﺒێﺘــە ڕاﺳــﺘﯽ .ﻫەﻓﯿﻨﮕنت ﭘﯚﺳــﺖ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ زۆر ﺋەو ﺟــﯚرە ﻛﺘێﺒﺎﻧــەش دەﺧﻮێﻨێﺘــەوە ﻛــە ﺑــﺎس ﻟــە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو دەﻛــەن ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎن .ﺑــﯚ منﻮوﻧە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟﺎر ﻛﺘێﺒــﯽ ”ﻣﺘامﻧە ﺑەﺧﯚﺑــﻮون“ی ﻧﻮوﺳــەر واڵﺪۆ
ﺋــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺖ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﻓەڕەﻧﺴــﺎ ﺑــەﻻی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾەوەش زۆر ﮔﺮﻧﮕــە .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە ﭘﻼﻧــﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﻟەﮔەڵ ﻓەڕەﻧﺴــﺎدا دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت ،ﺋەﮔەر ﭘﺎرﯾــﺲ ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺧــﯚی ﺑــەردەوام ﺑێــﺖ و ڕێــﮕﺎ ﻧــەدات ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﺖ .ﺳــﻌﻮودﯾە ﺑە ﭘێﺸەﻧﮕﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺳــﻮﻧەی ﻧﺎوﭼەﻛــە دادەﻧﺮێــﺖ و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻫﺎرﯾــﻜﺎری ﻛەﻧــﺪاوە .واڵﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪام ﻟــەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە )ﺳــﻌﻮودﯾە ،ﻛﻮێــﺖ ،ﺋﯿــامرات ،ﻗەﺗــەر، ﺑەﺣﺮێــﻦ ،ﻋﻮﻣــﺎن(ن .ﺗــەواوی واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﻫەﯾــە و ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﻟــە ﺑــﻮاری ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺳﻌﻮودﯾە رۆڵﯽ ﯾەﻛﻼﻛەرەوە دەﮔێڕێﺖ. ﻟــەوەش زﯾﺎﺗﺮ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺳــﻌﻮودﯾە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ژەﻧەراڵەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻣﯿــﴪ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەو واڵﺗــە دەدات .ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﻫێــﺰی ﻧێــﻮان ﺳــﻌﻮودﯾە و ﻓەڕەﻧﺴــﺎ دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ﻓەڕەﻧﺴــﺎ ﻟە ﻧﺎوﭼــەی ﻛەﻧــﺪاو و ﺗــەواوی رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا .ﻣﺎڵﭙــەڕی ”ﻟﻮﺑﭙﺎك“ﯾــﺶ ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﻓەڕەﻧﺴــﺎ ﺑﺎش ﻟــە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ ﺗێــﺪەﮔﺎت و دەﯾەوێــﺖ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەت ﺑــەﻛﺎر ﺑﻬێﻨێﺖ ﺑــﯚ ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﺑەﻫێــﺰەوە ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛــە ،ﺋەوەش ﻟــە ڕێــﯽ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻫەﻧــﮕﺎوەﻛﺎن ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی واژۆﻛﺮدﻧــﯽ ﻫــەر ﺟــﯚرە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾــەك ﻟەﮔــەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا .ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدادەﻛﺸێﺘەوە.
ﺋﯿﻤێﺮﺳــﻨﯽ ﺧﻮێﻨﺪووەﺗــەوە .ﺋــەم ﻛﺘێﺒــە ﻣﺘامﻧــە ﺑە ﺧﯚﺑــﻮون وەﻛﻮ ﻛﻠﯿﻠــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻧــﺎو دەﺑــﺎت و ﺑــە دوور و درێﮋﯾﺶ ﺑــﺎس ﻟــە ﺳــێ ﺷــﺖ دەﻛﺎت :ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻣﺘامﻧــە ﺑەﺧﯚﺑــﻮون ،ﻣﺘامﻧــە ﺑەﺧﯚﺑــﻮون و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ،ﻣﺘامﻧــە ﺑەﺧﯚﺑــﻮون و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ .ﻟــەوەش زﯾﺎﺗﺮ ،ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ زۆر ﺣەزی ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺋﯿﻨﺠﯿﻠــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــەو ﺑﺎوەڕەداﯾە ﻣــﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺷــﺘﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟە ﻛﺘێﺐ و ﭘەﯾﺎﻣە ﺋﺎﺳامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻓێﺮ ﺑێﺖ.
ﺟﯚراوﺟﯚر
ژﻣﺎرە ) ، (23ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2013/ 11/ 20 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن
19
ﻧﯚ ﺳﯿﺎﺳﺗﻤداری دەوﻣﻧﺪ ﮔﯚﭬــﺎری ﻓﯚرﺑﯿــﺲ ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﻧــﺎوی 15ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪی ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە .ﻟــەو رﯾﺰﺑەﻧﺪەدا ﻣﺎﯾــﻜڵ ﺑﻠﯚﻣﺒێﺮگ ﺑــە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەمتەدارەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑــە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ 31ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر ،ﻟــە ﭘﻠــەی ﯾەﻛەﻣﺪاﯾــە .ﮔﯚﭬﺎرەﻛــە ﭘێــﺶ ﻟــە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﺑﻮوﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻋەﻟــﯽ ﺧﺎﻣەﻧەﯾــﯽ رێﺒــەری ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــەی ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە .ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ رۆﯾﺘــەرز ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺋــەو ﻣﺎﻧﮕــەدا ﺑاڵوی ﻛــﺮدەوە ﻛە ﺧﺎﻣەﻧەﯾــﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﻮرﯾﯿەﺗێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑــە ﺑەﻫــﺎی 95ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﺪاﯾە. ﺑەم ﭘێﯿە ﺧﺎﻣەﻧەﯾﯽ ﭘێﺶ ﻣﺎﯾﻜڵ ﺑﻠﯚﻣﺒێﺮگ ﻛەوﺗﻮوە و ﭘﻠەی ﯾەﻛەﻣﯽ رﯾﺰﺑەﻧﺪەﻛە دەﮔﺮێ. ﺳــﯿﻠﻮﯾﯚ ﺑێﺮﻟێﺴــﻜﯚﻧﯽ ﺑــە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺷــەش ﻣﻠﯿــﺎر و 200ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ،ﭘﻠــەی ﺳــێﯿەﻣﯽ رﯾﺰﺑەﻧﺪەﻛــەی ﮔﺮﺗــﻮوە .ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗــەدا ﺑــﺎس ﻟــە ﻧــﯚ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪی ﺟﯿﻬﺎن 2013دا دەﻛﺮێ. ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013دا
رﺒری ﺋﺮان ﻋﻟﯽ ﺧﺎﻣﻧﯾﯽ ﺳﺎﻣﺎن 95 :ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــﯽ رۆﯾﺘــەرز ﻟــە راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﻛــە دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺷــەش ﻣﺎﻧــﮓ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾە ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮدووە ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣەﻧەﯾــﯽ رێﺒەری ﺋێــﺮان ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﻮرﯾﯿەﺗێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑــە ﺑەﻫــﺎی 95ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر ﻛﯚﻧــﱰۆڵ ﻛــﺮدووە .ﻧﺎوەﻧــﺪی ”ﺳــێﺘﺎد“ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﻮرﯾﯿەﺗەﻛەﯾــە ﻛــە ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺑەﺷــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان وەﻛــﻮ ﺑــﺎزاڕی دراو ،ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت ،ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﺪا رۆڵێﻜــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻫەﯾــە .رۆﯾﺘــەرز ﺑاڵوی ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ”ﺳــێﺘﺎد“ ﺳــەرﻣﺎﯾەی ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺧــﯚی ﻟــە رێﮕــەی دەﺳﺘﺒەﺳــەرداﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێــﺮان ،ﻛەﻣﯿﻨــە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و ﭘەﻧﺎﺑەرە ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺘەﺑەر ﻛﺮدووە. دادﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﻣﻮڵــﻚ و ﻣﺎڵــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺧەڵﻜــﺪا ﮔﺮﺗــﻮوە و ﺋەﻣــەش ﺑﻮوەﺗە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺳــەرﻣﺎﯾەی ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەی ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﺎﻣەﻧەﯾــﯽ .رۆﯾﺘــەرز ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳێﺴــەد ﻛەﺳــﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋــەو ﻣﻮڵــﻚ و ﻣﺎاڵﻧــەی ﺑﯿﻨﯿﻮەﺗەوە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮدووە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﻣﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدووی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا” ،ﺳــﯿﺘﺎد“ەﻛەی ﺧﺎﻣەﻧەﯾــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳەر ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻری ﺧەڵﻜﺪا ﮔﺮﺗﻮوە. ﻧــﺎوی ﺗــەواوی ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــەی ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ رێﺒــەری ﺋێــﺮان ”ﺳــێﺘﺎدی ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿــامم ﺧﻮﻣەﯾﻨﯽ“ﯾــە ﻛە ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری داﻣەزرێﻨەری ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان داﻣــەزراوە .ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋــەو ﻧﺎوەﻧﺪە، ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﻣﻮڵــﻚ و ﻣﺎڵــە ﺑــﻮوە ﻛــە ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا (1978ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻧﻮێﯿــەوە دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﺳــەردا )ﺳــﺎڵﯽ (1978 ﮔﯿــﺮاوە .ﯾــەك ﻟــە داﻣەزرێﻨەراﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛە ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدووە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎن ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻫــەژار و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺷــەڕی ﺋێــﺮان و ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵ ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 25ﺳــﺎڵ ،ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــە ﻫەر ﻣــﺎوە و ﺑﻮوەﺗــە ﯾەك ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ دەﺳەاڵﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣەﻧەﯾﯽ. ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ”ﺳــێﺘﺎد“ی ژێــﺮ ﻛﯚﻧﱰۆڵﯽ ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣەﻧەﯾﯽ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﭘﺎﺷﻜﯚﻛﺎﻧﯽ ،ﻛﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﺰا ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ. ﺣەﻣﯿــﺪ واﻋێــﺰی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــەی ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ رێﺒــەری ﺋێــﺮان ،راﭘﯚرﺗەﻛــەی رۆﯾﺘــەرزی ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﺳــﺎﻣﺎن و داﻫﺎﺗــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوەﻧــﺪە ڕەت ﻛﺮدووەﺗــەوە .ﺋــەو ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ ﻛــە ”ﺳــێﺘﺎدی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎری ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿــامم ﺧﻮﻣەﯾﻨــﯽ“ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ راﭘﯚرﺗێﻜــە دژ ﺑــە ﺑڕﯾــﺎر و ﮔەﻣﺎرۆﻛﺎن ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎوە ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر دراوە .واﻋێــﺰی ﺋەوەﺷــﯽ درﻛﺎﻧــﺪووە ﻛــە رەﻧﮕــە ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﻻﺑﺮدﻧــﯽ ﺳــﺰا ﻟەﺳــەر ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەﯾــﺎن ،ﺑــە ﻫــﯚی راﭘﯚرﺗەﻛــەی رۆﯾﺘــەرزەوە ﺳەرﻛەوﺗﻮوﻧەﺑێ. رۆﯾﺘــەرز ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ راﭘﯚرﺗەﯾــﺪا ﺑــاڵوی ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ”ﺳــێﺘﺎدی ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿــامم ﺧﻮﻣەﯾﻨــﯽ“ ﻫێــﺰی ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﮔــەورە ﺑــە رێﺒــەری ﺋێــﺮان دەدا و ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﺸــە ﺑــﯚ ﻫێــﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳەرﺑﺎزﯾﯽﺧﺎﻣەﻧەﯾﯽ.
ﻣﺎﯾﻜ ﺑﻠﯚﻣﺒﺮگ ﺳﺎﻣﺎن 31 :ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر 108ﻣﯿــﻦ ﺳــەرۆك ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺷــﺎری ﻧﯿﯚﯾﯚرﻛــە. ﺑﻠﯚﻣﺒێــﺮگ 108ﻣﯿــﻦ ﺋــەو ﺳــﺎڵﯽ 2002وەﻛــﻮ ﺟێﮕــﺮەوەی رۆدی ﺟﻮﻟﯿﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻧﯿﻮﯾــﯚرك ،ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی وەرﮔــﺮت .ﺋــەو ﺧﺎوەﻧــﯽ دەزﮔﺎی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ ﺑﻠﯚﻣﺒێﺮﮔــە و وەك ﯾــەك ﻟــە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﻮاری ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ دەﻧــﺎﴎێ .ﺑﻠﯚﻣﺒێــﺮگ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﻟــە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﯽ ﺟــﯚن ﻫﺎﭘﻜﯿﻨﺰ و ﻫــﺎروارد ﺗەواو ﻛﺮدووە.
ﺳﯿﻠﻮﯾﯚﺑﺮﻟﺴﻜﯚﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎن :ﺷەش ﻣﻠﯿﺎر و 200ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎدا ﺑــﺎس ﻟــە ﮔەﻧﺪەڵﯽ داراﯾــﯽ دەﻛــﺮێ ،رەﻧﮕە ﯾەﻛــەم ﻛــەس رووﺧﺴــﺎری ﺑێﺮﻟێﺴــﻜﯚﻧﯽ دەرﺑﻜــەوێ ،ﺋەو ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﺑە ﺗﺎواﻧــﯽ ﺳــﺎﺧﺘەﻛﺎری و ﺧﯚدزﯾﻨــەوە ﻟە ﺑــﺎج ،ﺳــﺰا درا .ﺋەو ﯾەك ﻟــە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎﯾــە ﻛــە ﻟە ﺑــﻮاری ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿــﺪا وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺮدووە و ﺣەوﺗەﻣﯿــﻦ ﻛەﺳــﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪی واڵﺗــﯽ ﺧﯚﯾەﺗــﯽ .ﺑێﺮﻟێﺴــﻜﯚﻧﯽ ﻟــە 21ﻣﯿــﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﺟﯿﻬــﺎن ﺑــﻮو .ﺋەو ﻟــە ﻧێﻮان 2011دا 21ﻣﯿــﻦ ﺳــﺎڵﯽ 2011دا ﺳﺎاڵﻧﯽ 2008ﺑﯚ 2011ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎ ﺑﻮو.
ﻒ ﺋﺎﻧﺪرێ ﮔﯚرﯾﻒ ﻻر ﺳﺎﻣﺎن :ﭼﻮار ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﺋــەو ﻣﻠﯿﺎردێــﺮە 57ﺳــﺎڵە رووﺳــﯿﺎﯾﯿە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻟە رێﮕــەی ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەدەﺳــﺖ 28ﻣﯿــﻦ ﻣﻠﯿﺎردێــﺮی رووﺳــﯿﺎ و ﺳــێ ﺳــەد و 29 ﻫێﻨــﺎوە .ﺋــەو ﺧﺎوەﻧــﯽ دوو ﻣﻨﺪاڵــە .ﮔﯚرﯾــﻒ 28ﻣﯿــﻦ 29ﻣﯿــﻦ ﻣﻠﯿﺎردێــﺮی ﺟﯿﻬﺎﻧە .ﺋەو ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﻣﯿﻦ ﻣﻠﯿﺎردێﺮی ﺟﯿﻬﺎن ﺑﻮو. 14ﻣﯿﻦ 2012دا ﺳێ ﺳەد و 14 2012دا
ﺋﯿﻮاﻧﯿﺸﻮﯾﻠﯽ ﺑﯿﺪزﯾﻨﺎ ﯿﺸﻮﯾﻠ ﺳﺎﻣﺎن :ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﺎر و ﺋــەو ﺑــﺎزرﮔﺎن و ﺳﯿﺎﺳــەمتەدارە 57ﺳــﺎڵە ،ﺳــﺎڵﯽ 2012 داﻣەزراﻧــﺪ و ﻫــەر ﻟــەو ﺳﺎڵەﺷــﺪا ﭘﺎڵێــﻮراوی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ واڵﺗەﻛــەی ﺑــﻮو .ﺋــەو رﻛﺎﺑــەری ﺳــەرەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺟﯚرﺟﯿﺎﯾــە و ﺣﺰﺑەﻛەﺷــﯽ ﺑــە ﺗﻮﻧــﺪی رەﺧﻨــە ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻣﯿﺨﺎﺋﯿــﻞ ﺳﺎﻛﺎﺷــﻮﯾﻠﯽ دەﮔــﺮێ .ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻮاﻧﯿﺸــﻮﯾﻠﯽ ﻟــە ﺳــەرووی ﭘێﻨــﺞ ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر ﺧەﻣڵێﻨﺪرا، ﺑەو ﭘێﯿە ﺋەو دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳﯽ ﺟﯚرﺟﯿﺎﯾە.
ﺮی رراس ﭘﺮۆ ھﺎﻧﺮیی ﺳﺎﻣﺎن :ﺳێ ﻣﻠﯿﺎر و 500 ﭘــﺮۆ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎدا رﻛﺎﺑــەری ﯿــﻞ ﺑﯿــﻞ ( .ﺋــەو ﻟــە – 1992 ﻛﻠﯿﻨﺘــﯚن و ﭘﺎڵێــﻮراوی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘە ﺑــﻮو ))1992 19ی 1ی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎری واڵﺗەﻛــەی ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1992 دەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎ .ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەمتەدارە 83ﺳــﺎاڵﻧەﯾە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە داﻻس دەژی و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻟــە رێﮕــەی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﺪا ﺑەدەﺳــﺖ ﻣﯿﻦ ﻣﻠﯿﺎردێﺮی ﺟﯿﻬﺎﻧە. 84ﻣﯿﻦ ﻫێﻨﺎوە .ﭘﺮۆ ﺳێ ﺳەد و 84
ﺳﺎﻣﺎن :ﺳێ ﻣﻠﯿﺎر و
ﻣﯿﻘﺎﺗﯽ ﺟﯿﺐﻣﯿﻘﺎﺗ ﻧﺟﯿﺐ ﻧﻧ
ﻣﺤەﻣــەد ﻧەﺟﯿــﺐ ﻣﯿﻘﺎﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەمتەدار و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧــﯽ ،ﺳــﺎڵﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎرﯾــﯽ ﺋەﻣﯿﻞ ﻟە ﺣــﻮددا ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧــﮓ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ واڵﺗەﻛــەی ﺑــﻮو .ﻣﯿﻘﺎﺗﯿــﯽ 57ﺳــﺎاڵن ،ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻟــە رێﮕــەی وەرﺑەرﻫێﻨﺎن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﺪا ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە و دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳــﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧە .ﺋەو ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011ﺷﺪا ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ واڵﺗەﻛەی وەرﮔﺮﺗﻮوە. 2011ﺷﺪا
ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﮔــەورەی ﺋﯚﻧﺴــﯽ ﺳــﺎوﯾﺮس و ﺑــﺮای ﺳــەﻣﯿﻊ و ﻧﺎﺳــﻒ ﺳــﺎوﯾﺶ ،ﻣﻠﯿﺎردێــﺮ و ﺳﯿﺎﺳــەمتەداری ﻣﯿــﴪی .ﺳﺎوﯾﺮﺳــﯽ 59 ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﺳــﻮﯾﴪا ﺗەواو ﻛــﺮدووە .ﺋــەو ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟــە رێﮕــەی وەﺑەرﻫێﻨﺎن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ــﴪ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﺪا ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە .ﺳــﺎوﯾﺮس دووەﻣﯿــﻦ ﻣﻠﯿﺎردێــﺮی ﻣﯿــﴪ ﻣﯿﻦ دەوڵەﻣەﻧﺪی ﺟﯿﻬﺎﻧە. 89ﻣﯿﻦ ﭘێﻨﺞ ﺳەد و 89
ﻣﯿﺨﺎﺋﯿﻞ ﭘﺮۆﺧﺮۆف ﺳﺎﻣﺎن 13 :ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر
8%ی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛــﺮد .ﺋەو ﭘﺮۆﺧــﺮۆف ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﻟــە ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﺗــەواو ﻛﺮد .ﺋــەو ﻣﻠﯿﺎردێــﺮە ﺗەﻣەن 48ﺳــﺎاڵﻧە ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎری رووﺳــﯿﺎدا ،ﻟــە ی ﻣﯿﻦ ﻣﻠﯿﺎردێﺮی ﺟﯿﻬﺎن ﺑﻮو. 58ﻣﯿﻦ 2012دا 58 ﯾەﻣﯿﻦ ﻣﻠﯿﺎردێﺮی ﺟﯿﻬﺎﻧە .ﺋەو ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2012دا 69ﯾەﻣﯿﻦ رﻛﺎﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭬێﻼدﻣﯿﺮ ﭘﯚﺗﯿﻨﯽ دەﻛﺮد .ﭘﺮۆﺧﺮۆف دەﯾەﻣﯿﻦ ﻣﻠﯿﺎردێﺮی رووﺳﯿﺎ و 69
www.wishe.net ﻟ ﻣﺎﭙڕی وﺷ ھﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿك ﺑﺒﯿﻨ
رەﺧﻨە ﻟە ﻓﯿﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن دەﮔﯿﺮێ
wishe@wishe.net
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ
kawa@wishe.net
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟﻟﯿﻞ
Heftenameyekî sîyasî giştîye
araakar4@gmail.com
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ﻫەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋﺳﻮەد
19
sarbaz@wishe.net
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟم
ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
16
ﻧﯚ ﺳﯿﺎﺳەمتەداری دەوڵەﻣەﻧﺪ
0964(0)7502376262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
0964(0)7502386262 ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ﻫەوﻟێﺮ
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
رۆژەدﯾﺮۆﻛﯿﯿەﻛەی ﺑﺎژێڕی ﺋﺎﻣەد
ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﺗﺮی ﺧﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮردی )ﺑ ﺋﺎﺷﺘﯽ( راﮔﯾﺎﻧﺪ
ﺋﺎﻫەﻧﮕێﻜﯽ ﻣەﻗﺎم ﺑﯚ رێﺰﮔﺮﺗﻨﯽ رۆﺣﯽ ﺳەاڵح داودە وﺷە /وﺷﯿﺎر رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی، وەزارەﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﻫﻮﻧــەری ﻫەوﻟێــﺮ، ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻣﻮزﯾــﻚ ،ﺑﻨﻜــەی ﻣەﻗــﺎم ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮدا ،رۆژی 18ﺑەﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻜﺮدﻧﯽ 18/11 11/2013 2013 ﺗﯿﭙــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺳــﯚﻻڤ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ،ﺋﺎﻫەﻧﮕێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑە ﻣەﻗــﺎم و ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽ ﺑــﯚ رۆﺣﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﻛﯚﭼﻜــﺮدوو ﺳــەاڵح داودە ﺑــﯚ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻋەﺑــﺎس ﺳــەاڵح داودە ﻟــە ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﻫﻮﻧــەر ﻟە ﻫەوﻟێﺮدا ﺳﺎز ﻛﺮد. ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻋەﻟــﯽ زەﻧﮕەﻧــە ﺳەرﭘەﺷــﺘﯿﺎری ﺗﯿﭙــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺳــﯚﻻڤ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋﺎﻫەﻧﮕەﻛــەوە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻟــەم ﺋﺎﻫەﻧﮕەدا ﺑــﯚ رێﺰﮔﺮﺗﻨــﯽ رۆﺣــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺳــاڵح داودە و دەﻧﮕــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻋەﺑــﺎس ﺳــەاڵح داودە ﺑــە ﭼەﻧــﺪان ﻣەﻗــﺎم و ﺑەﺳــﺘە ﺑەﺷــﺪارﯾامن ﻛﺮد، ﺑــﯚ ﺋــەوەش ﭘێﺰاﻧﯿﻨــامن ﻫەﯾــە ﺑــﯚ وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺑﻨﻜــەی ﻣەﻗﺎم ﻟە ﻫەوﻟێﺮدا. ﻫــﺎوﻛﺎت ﻋەﺑــﺎس ﺳــەاڵح داودە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،دڵﺨﯚﺷــﻢ ﺑــەوەی
رێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﺑــﯚ ﺑﺎوﻛــﻢ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮدا دەﻛــﺮێ ﻛــە ﺋەﻣــەش ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﺸــﱰﯾﺶ رێﺰﯾــﺎن ﻟــە ﺳــەاڵح داودە ﮔﺮﺗــﻮوە، ﻣﻨﯿــﺶ ﻟــەم ﺋﺎﻫەﻧﮕــەدا ﺑــە 3 ﻣەﻗــﺎم )ﺋەﻻوەﯾﺴــﯽ ،ﺋــﺎی ﺋــﺎی، ﺧﺎوﻛــەر و ﻗەﺗــﺎر( و 4ﺑەﺳــﺘەی ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻛــﺮد .ﺗﯿﭙــﯽ
ﻣﺎڵﺌﺎوا ﯾەﺷﺎر ﻣﺸﻜﯚ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﯾەﺷــﺎر ﺷــەوﻛﺖ ﻛــە ﻛــﻮڕی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔــەورەی ﻫەوﻟێﺮ ﺧﻮاﻟێﺨﯚﺷــﺒﻮو ”ﻣﺸــﻜﯚ“ﯾە و ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﮔەورەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــامن ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ،دوێﻨــێ ﺳێﺸــەم ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد. ﯾەﺷــﺎر ﻛــە ﻟــە ﻧﺎوەﻧــﺪە ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛــەدا ﺑە ”ﯾەﺷــﺎر ﻣﺸــﻜﯚ“ ﻧــﺎﴎاوە ،ﻟە ﻛﯚﺗــﺎی ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺷەﺳــﺘەﻛﺎﻧەوە ﮔﯚراﻧــﯽ و ﻣەﻗــﺎم دەڵێــﺖ ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧﺎوەﻧــﯽ دەﯾــﺎن ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﺗﻮرﻛامﻧﯿﯿــە و ﺑــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋەﻛﺎن دەﻧﺎﴎێﺘــەوە ﻛــە ﻟــە ﻧــەوەی ﺧﯚﯾــﺪا ﻧﻮێﮕەرﯾــﯽ ﻫێﻨﺎوەﺗــە ﻧــﺎو ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺗﻮرﻛامﻧﯿﯿــەوە .ﺟﯿــﺎ ﻟــەوەی ﺳەرﭘەﺷــﺘﯿﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ دەﯾــﺎن ﺋﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻛﺮدووە و وەك ﺋەﻧﺪازﯾﺎری دەﻧﮓ ﻧﺎودار ﺑﻮوە.
ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺳــﯚﻻڤ ﻛــە ﻟــە 1961ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك ﻟەﻻﯾــەن ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان )ﺷــەوﻛەت رەﺷــﯿﺪ ،ﻗــﺎدر ﻣــەردان، رەﻣــەزان زاﻣــﺪار ،ﻋەﺑﺪوﻟﺌﯿــﻼ ﻣﺤێﺪﯾــﻦ ،ﻣﺤەﻣــەد رەزا( و ﭼەﻧــﺪ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺗــﺮ ﻫﺎﺗــە داﻣەزراﻧﺪن و ﺗــﺎ ﻛﯚﺗــﺎی 1975ﺑــەردەوام ﺑــﻮو. ﻟــەم ﻣﺎوەﯾــەی دواﯾﯿــﺪا ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ
ﻋەﻟــﯽ زەﻧﮕەﻧــە دووﺑــﺎرە ﺗﯿﭙێﻜــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ داﻣەزراﻧــﺪ ﻛــە ﻟــە 8 ﺋەﻧــﺪام ﭘێﻜﺪێــﻦ وەك درێﮋەﭘێﺪاﻧــﯽ ﺗﯿﭙــﯽ ﺳــﯚﻻڤ ،ﺑەﻧــﺎوی ﺋــەو ﺗﯿﭙــە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﭼﺎﻻﻛــﯽ .ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟە ﭼەﻧــﺪان ﺋﺎﻫەﻧــﮓ و ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﺪا ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك و ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە.
16ی ﻣﺎﻧــﮓ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋــەو دﯾامﻧەﯾــەی رۆژی 16ی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــەدا ﻟــە ﺷــﺎری ﺋﺎﻣــەد رووی دا ،دﯾامﻧەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ ﺑــﻮو .ﺑــەاڵم ﻧﺎﺑــێ ﺑــە ﺷــێﻮەی رواڵەﺗــﯽ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵــﺪا ﺑﻜەﯾــﻦ وەك ﺋەوەی ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﺪا ﻫەﯾــە .ﯾەﻛێــﻚ ﺑڵــێ ”دﯾﺮۆﻛــﯽ ﺑــﻮو ﺑــە ﺟﻠــﯽ ﻛــﻮردی و زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿــەوە ،ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟــە ﺋﺎﻣــەد دەرﺑﻜــەوێ“ ،ﺋــەوی ﺗــﺮ ﺑڵــێ ”ﻧەﺧێــﺮ دەﺑﻮاﯾــە ﺋﯚﺟەﻻﻧﯿــﺶ ﻟــەوێ ﺑــێ“ .ﺟﻠــﯽ ﻛــﻮردی و زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ،ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻧەﺗەوەﯾﯿﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــﻦ ،ﻛــەس ﭘێــﯽ ﻧەداوﯾﻦ ﺗﺎ ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑﯚ ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ، ﻛــە ﺑــەردەوام و ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺷــﻮێﻨێﻜﺪا ﺑــەو ﺟﻼﻧــە و ﺑــەو زﻣﺎﻧــەوە دەرﻛەوﺗﻮوە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳﭙﯿﺸــﺪا .ﮔﺮﯾﻨﮕﯿــﺶ ﻧﯿﯿــە ﺋــەردۆﮔﺎن وەك ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎرزاﻧﯿﺪا ﺑــﻜﺎ .ﺑﺎرزاﻧــﯽ ،ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی دەﺳــﺘﻮورێﻚ ﺳــەرۆﻛە .ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣــﻦ ،ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻟەو دﯾامﻧەﯾــەدا ﺋەوەﯾــە ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠــﯽ ﺗﻮرك ،ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ رژداﻧەﺗﺮ ﭘﺮﺳــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﻫێﻨﺎﯾــەوە ﺑــەر ﺑــﺎس ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟــە ﻧﺎوﺟەرﮔــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا و ﻟەﺑــەردەم ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا .ﮔﺮﯾﻨﮕــە ﻛــﻮردی ﻋێــﺮاق ﻟەو ﭘﺮۆﺳێﺴــە دﯾﺮۆﻛﯿﯿــەدا ﻟــە رێــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە ﺑەﺷــﺪار ﯾــﺎن ﭼﺎودێــﺮ ﺑﻦ. ﺑــەاڵم راﺳــﺘﯿﺖ دەوێ ،ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛــﻮر ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘــﺮس و ﺟێــﯽ ﺑﺎﯾەﺧــﻦ ،ﺋەواﻧــﻦ ﻫﺎوزﻣﺎن و ﻫﺎوڕەﮔەزی ﺋێﻤە و ﻟەم ﺑﯚﻧەﯾەدا دۆزی ﺋەوان ﮔﺮﯾﻨﮕە ﺑﯚﻣﺎن. وﺗﺎرەﻛــەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێــﻢ ﻛــﻮرت ﺑــﻮو .ﻧەﭼــﻮوە ﻧــﺎو ورداﯾەﺗﯿﯿــەوە .دەﺑﻮاﯾــە ﻫــەر واش ﺑــێ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــە دواﺟــﺎر ﻛێﺸــەی واڵﺗەﻛە ﺧﯚﯾەﺗــﯽ .ﺋــەو ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــنت و دﯾامﻧەﯾــەی ﻧێــﻮان ﺳــەرۆﻛﯽ ﺗــﻮرك و ﺳــەرۆﻛﯽ ﻛــﻮرد ،رووداوێــﻚ ﺑﻮو ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﺪا .ﺋەواﻧــەی داوا دەﻛــەن ﺑﺎرزاﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﺑﮕﻮﺗﺎﯾــە ،دەﯾﺎﻧــەوێ ﻟــە ﻧﺮﺧــﯽ رووداوەﻛــە ﻛــەم ﺑﻜەﻧــەوە ﯾﺎن ﻫــەر ﺗێ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون ﺋــەو رووداوە ﭼﯽ ﺑــﻮو .ﺑﺎرزاﻧــﯽ دەﺑﻮاﯾە ﻫەر ﺋەوەﻧــﺪە ﺑڵێ ﻛە ﮔﻮﺗﯽ و ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧە ﻫەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻛﺮد. ﭼﺘێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﮔﺮﯾﻨــﮓ ،ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨﯽ ﺷــﭭﺎن ﭘــەروەر و ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﺗﺎﺗڵﯿﺴــەس ﺑــﻮو .ﺋــەو دووە ،ﻫێــامی ﻫﻮﻧــەری ﻛﻮردﯾــﻦ ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺷــﭭﺎن ،ﻛــە وەك ﻛەڵەﭘﯿﺎوێﻜﯿــﺶ دێﺘــە ژﻣــﺎر ﻟــە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا و 37ﺳــﺎڵە ﺑــە ﻫــﯚی ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﻟــە ﻧﯿﺸــﺘامن دوورە .ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠــﯽ ﺗﻮرﻛﯿە، ﺟﮕــە ﻟــە ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ،وﯾﺴــﺘﯽ ﺷــﭭﺎن و ﺑﺮاﯾﻤﯿﺶ ﺑﻜﺎﺗــە ﭼﺎودێﺮ ﻟــەو ﻛﺮدەوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەدا ،ﻛــە ﻛﺮدەوەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎڵﯚز و ﻫەﺳــﺘﯿﺎرە .ﻫەروەﻫﺎ وﯾﺴــﺘﯽ ﻟــەم رێﯿەوە، ﺗێــامن ﺑﮕەﯾﻨــێ ﯾــﺎن ﻓﺮەﭘﺎﺗــەی ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻛــەوا ﻛــﺮدەوەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻛﺮدەوەﯾەﻛــﯽ ﺗەواوراﺳﺘﮕﯚﯾﺎﻧەﯾە. ﺋــەوەی ﭘێﺸــەوە ،رووی ﺋەرێﻨﯿــﯽ ﺋــەو دﯾامﻧەﯾــە ﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم رووە ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛەی ﺋەوەﯾــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎران و ﺳــەرۆك ﺋﯚﺟــەﻻن ﻧﺎوﯾﺎن ﻧەﻫــﺎت ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺋەردۆﮔﺎﻧــەوە ،ﻛــە دەﺑﻮاﯾــە ﺳــﻮوﻛە ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺑﻜﺎ ﺑــە ﻫەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑێ. راﺳــﺘە ﺋﯚﺟــەﻻن ﻟــە ﮔﺮﺗﯿﮕەداﯾــە و دادﮔەﯾــەك ﺑڕﯾــﺎری ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧــﯽ داوە .ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯿــﺶ ﻫێﺸــﺘە ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺗﯿﺮۆرداﯾــە و ﺋــەردۆﮔﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎ دەرﺑﭽــێ .ﺑــەاڵم ﺋﯚﺟــەﻻن و ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران ﻻﯾەﻧــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋــەو ﭘﺮۆﺳێﺴــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿەن .ﺑــێ ﺋــەوان ﻫەﻧــﮕﺎوی رژداﻧــە ﻧﺎﯾەﺗــە ﺋﺎوێــنت و ﺑــﺎوەڕی ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﺑــەم ﭘﺮۆﺳێﺴــە ﻛــەم دەﺑێﺘــەوە .ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟە ﻛــﺮدەوەی ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﻧێــﻮان ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛــﺪا ،ﺋەوەﯾــە ﺋــەردۆﮔﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی زۆر ﺳﺴــنت ﻟــەو ﭘﺮۆﺳێﺴــەدا .ﺗەﻧﯿــﺎ وﺷــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ دووﺑــﺎرە دەﻛەﻧــەوە و ﻫﯿﭽــﯽ ﺗــﺮ .ﺋﺎﺷــﺘﯽ، ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــەو ﻛﺮدەوەﯾــەدا .ﺷــەڕی ﻧێــﻮان دوو واڵت ﻧﯿﯿــە ﺗــﺎ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺗﺎﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺑێ .ﺋــەوە ﭘﺮﺳــﯽ دۆزﯾﻨــەوەی ﭼﺎرەﺳــەرە ﺑﯚ ﻛێﺸــەی ﻧەﺗەوەﯾــەك ،ﻛــە ﺳــەت ﺳــﺎڵﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧــﺪووە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش رۆژاﻧە ﺋــﺎزاری ﻟــێ دەﭼﯚڕێﺘــەوە .ﻛێﺸــەی ﺋــەردۆﮔﺎن ﺋەوەﯾــە وێﺮاﯾﯿﯿەك ﻟــە ﺧﯚﯾﺪا ﺑــەدی ﻧﺎﻛﺎ ﻟە 1970دا ،ﻛە ﺳــﻮاری ﺑﺎڵەﻓڕەﯾــەك ﺑﻮو ﺟــﯚری وێﺮاﯾﯿﯽ ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1970دا، و ﭼــﻮوە ﻧﺎوﭘــﺮدان ﺑﯚ دەﺳــﺖ ﺧﺴــﺘﻨە ﻧــﺎو دەﺳــﺘﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــەوە ،ﻛە ﺗــﺎ دوێﻨێ ﻟە ﺧەوﻧــﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿــﺪا ﺑــﻮو .ﻛــﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــە ﮔەﻟێﻜە ،ﺷــەو و رۆژ ﺟەور دەﻛێﺸــێ ﺑــە دەﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛــەوە .ﻗﺴــەی ﺧــﯚش دڵﯽ ﻛــەس ﺋﺎو ﻧــﺎدا، ﻫەﻧــﮕﺎوی رژداﻧــە و ﺑــە ﭘەﻟــە ﭘێﻮﯾﺴــنت .ﺧﺎوەﺧــﺎوی و ﺳﺴــﺘﯿﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن ،ﺣەز ﺑﻜەﯾــﻦ ﯾــﺎن ﻧــﺎ ،ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛــە ﭘەﻧــﮓ دەدەﻧــەوە ﻟــە دڵــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧەی ﭘەرۆﺷــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرن ﺑﯚ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ .ﺳــەرداﻧﯽ ﺳــەرۆك ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺷــﺎری ﺋﺎﻣــەد و دﯾامﻧــەی ﻟەﮔــەڵ ﺋەردۆﮔﺎﻧــﺪا ،ﺷــﺎن ﺑەﺷــﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧــﺪان ﮔەورەﭘﯿــﺎوی ﺗــﺮ ﻟــەو رۆژەدا ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەﺑﯿــﺮ ﻧەﭼﻮوەوە دەﺑــێ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑــﯚ ﻛــﻮردی ﻋێــﺮاق ،ﻛــە وا دەردەﻛــەوێ ﺋێﻤــە ﺑﻮوﯾﻨەﺗــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا و ﭼــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﮔــﻮێ ﺑــەوە ﻧﺎدەﯾــﻦ ﻫەرێﻤێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧﯿــﻦ ﻟە ﻋێــﺮاق .ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر ﺑێﺘﻮ ﺑــە ﭘەﻟــە ،ﭼﺘێﻚ ﻧەﯾەﺗــە ﻛــﺮدن ﺑــﯚ ﺑەدەﻧﮕەوەﭼﻮوﻧﯽ ﻫﺎوار و ﻧﺎڵﯿﻨﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮر ،ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﯽ ﻫەﻣﻮو ﭼﺘێﻚ ﻛﺎڵ دەﺑێﺘەوە.