ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟێﮋﻧەی ﻣﺎدەی 140ﺑﺎﺳﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەﻛﺮێ
2
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەم2014/ 1/ 29 ،
ﺳێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚﯾﺎندەﺑەﺧﺸﻦ
ﺣﻣﺮﯾﻦ ﺑﻮوەﺗ ﺷﻮﻨﯽ داﻋﺶ
ﺳــێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺧﻮﻟــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەرﺑڕﯾــﻮە ﺑــﯚ ﺋــەوەی دوای ﻣﺮدﻧﯿــﺎن ﺟەﺳــﺘەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺑﺒەﺧﺸﻦ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﭘێﯽ دەﺑێ. ﺋــەو ﺳــێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻟــە رێﻜﺨــﺮاوی ﺟەﺳﺘەﺑەﺧﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺋەﻧــﺪام .ﺑەﭘێــﯽ ﭘەﯾــڕەوی ﺋــەو رێﻜﺨﺮاوەﯾــﺶ ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ دەﺑــێ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿــﺎن ﻫەﺑــێ دوای ﻣﺮدﻧﯿــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﺎن ﺑە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﺒەﺧــﴩێ ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺋــەو ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەﯾەﯾﺎن ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە. 2
2
ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ
6
ﻋﻮﻣر ﻋﻟﯽ ﻏﻓﻮر
ﺋﺎوا ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ”ﭘەرﻟەﻣﺎن“ﯾﺘﺎن دەوﯾﺴﺖ؟ ﻣﯚدێﻠﯽ ”زۆرم ﻫەﯾە و ﺗەوەن ﺋەﻫﺎڕم“
دەﺳﺘﺒﺗﺎﯿﯽ ﺑﺎﻧﻜﻛﺎن ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﻟ ھرﻢ ﺑرز ﻛﺮدەوە
ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەﻣﺠــﺎرەی ﻫەرێــﻢ و ﺑەﻏــﺪا ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺟــﺎران ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺎﻧﻮو و زەوﯾــﯽ ﻟە ﻫەرێﻢ ﻛــەم ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑــﺎزاڕی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﺧﯚﺷــﱰە و ﻧﺮﺧــەﻛﺎن ڕۆژاﻧــە ﺑــەرز دەﺑﻨــەوە .دﯾــﺎری ﺟــﺎف ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 10 ﺳــﺎڵە ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﻛﺎری ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی و ﺧﺎﻧــﻮو دەﻛﺎت ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت ،ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺑەﻏــﺪا ﮔــﺮژ ﺑﻮوﺑێــﺖ ،ﺑــﺎزاڕی ﻛڕﯾــﻦ و
ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی و ﺧﺎﻧــﻮو ﺳﺴــﺖ ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺠــﺎرە ﭘێﭽەواﻧەی ﺟﺎراﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮوە .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺟــﺎف ﺧەڵﻚ ﺋێﺴــﺘﺎ زۆر ﺳــەﯾﺮ ڕووﯾﺎن ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ زەوی ﻛﺮدووە و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﺑەرز دەﺑﻨەوە. ﻫــﺎوﻛﺎت ﻗﺎﺳــﻢ ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮی ﻣﺎﻣەڵــەی زەوی و ﺧﺎﻧــﻮوە ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ،ﭘێــﯽ واﯾە ﺧەڵﻚ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧەك ﻫــەر ﭘﺎرە ﻟــە ﺑﺎﻧﻚ داﻧﺎﻧێــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆرﯾﺸــﯿﺎن ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﻚ وەردەﮔﺮﻧەوە و دێﻦ ﺑە زەوی و ﺧﺎﻧﻮوی دەدەن. 8
ھرﻢ ھﮔﺒی ﮔﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺧﯚی ﻟ ﺋﯿﺴﺘﺎﻧﺒﻮڵ دەﻛﺎﺗوە
9
ﺗﺎﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﭘــەردە ﻟەﺳــەر ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەك ﻫەڵﺪەداﺗــەوە ﻛــە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮو رووﺑــەڕووی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑێﺘــەوە و دەڵــێ ”ﺳــﻨﻮوری ﺣەﻣﺮﯾــﻦ ﺑﻮوەﺗــە ﭘێﮕــەی داﻋــﺶ و ﻗﺎﻋﯿــﺪە“ ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﺋەﺳﺘﯚیﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿە. ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛــەن ﻛــە ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ دزەﯾــﺎن ﻛﺮدووەﺗــە زﻧﺠﯿﺮەﭼﯿﺎی ﺣەﻣﺮﯾــﻦ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو، ﭼﻮﻧﻜە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺳــەﺧﺖ و ﻟەﺑــﺎرە ﺑﯚ داڵﺪەداﻧﯽﺗﯿﺮۆرﺳﺖ. 3
ﺷﻣﻧﺪەﻓری ﺟﻨﻒ ﻟ وﺴﺘﮕی ﺋﺳد 22ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﻟــە ﭼﻮارﺷــەﻣﯽ راﺑــڕدوو 22ی ،2014ﺷــەﻣەﻧﺪەﻓەری دووەﻣــﯽ ،2014 ﺟﻨێــﻒ 2ﺑــەڕێ ﻛەوﺗــﻮوە و ﺟﻨێــﻒ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدﻧــﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ راﮔــﻮزار و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە رێﮕەﯾەﻛــﯽ داﺧــﺮاو ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺋــەرزی واﻗﯿــﻊ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺟﭭﺎﻛــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻟــەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋەﺳەدداﯾە . 4
ﻟ ﭘراوﺰی ﻧوت و ﺳﯿﺎﺳﺗﺪا
10
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ھﯿﭻ ﻻﯾﻧﻚ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوێ
3
ﻛﺎدرێﻜﯽﯾەﻛﮕﺮﺗﻮودەﺑێﺘە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪیﻟﯿﺴﺘێﻜﯽﻋەرەﺑﯽ ﻛﻮردێــﻚ ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﺑــﻮوە ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﻋەرەﺑﯿــﺪا ﺧــﯚی ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ ﻛــﺮدووە و دەڵــێ ،ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﭘێــﯽ ﺑــﺎش ﺑــﻮوە .ﺑــەاڵم ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی ﻛﺎرداﻧــەوە و ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە. زﯾــﺎد ﺋەﺣﻤــەد دەﻟــﯚ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻛﺎدری ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺗــﺎزە ﺑەﻧــﺎوی ”ﻛەﻓﺎﺋــە“ ﻟــە دﯾﺎﻟــە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە و ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻋــەرەب و ﺗﻮرﻛامﻧــﻦ ،ﻣــﻦ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛــﻮردم ﻟەﻧــﺎو ﻟﯿﺴــﺘەﻛەدا ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق. 5
ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻣﺮ ﻟ ﻧﺧﯚﺷﺨﺎﻧی ﻣﻨﺪاﺒﻮوﻧﯽ ﻛﻻر ژن و ﻣﻨﺪاﻚ دەﻛﺎﺗ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ
ﻟــە ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﻛــەﻻر ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺋﯿــﺪارەی ﮔەرﻣﯿــﺎن ،ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺋﺎﻣێﺮی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون ،ﺋﺎﻓﺮەﺗێــﻚ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻧەﺷــەرﮔەری ﮔﯿــﺎن ﻟــە دەﺳــﺖ دەدات و ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺸــﯽ ﻧــﺎژی ،ﺋەوەﯾــﺶ ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــێ دەﻛەوێﺘــەوە و داوای ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە دەﻛــەن ،ﺋﯿــﺪارەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﯾﺶ دەڵێــﻦ ”ﻻی ﺋێﻤە ﻧەﻣﺮدووە“. ﻣﺤەﻣــەد ﻓەﺗــﺎح ﻣێــﺮدی ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗــەی ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ دا ﺑە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻛە ﻫﺎوﺳــەرەم ﻟــە ﻣﺎڵەوە ﺑﺮد ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺷــەﻫﯿﺪ ﺷــێﺮەی ﻧەﻗﯿــﺐ ﺑەﭘێــﯽ ﺧــﯚی ﭼــﻮوە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ،ﺑــەاڵم ﭘﺎﺷــﱰ ﻣﻨﯿــﺎن ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدەوە ﻛە ﺧﻮێﻨﯽ ﺑﯚ ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەم 13 ،ﺑﻮﺗڵ ﺧﻮێﻨﻢ ﻫێﻨﺎ ،ﺑەاڵم ﻫەر ﻧەژﯾﺎ. 7
ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﻣەرﺟﺪار ﻛﺮاوە
3
ﭘﮕی ﺋردۆﻏﺎن ﺋﺎراﺳﺘی ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﻧوﺗﯿﯽ ھرﻢ دﯾﺎری دەﻛﺎت
13
2
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽﻣەﻛﺘەﺑﯽﺳﯿﺎﺳﯿﯽﯾەﻛﮕﺮﺗﻮودوایﻛﯚﺑﻮوﻧەوەیﻟەﮔەڵﯾەﻛێﺘﯽ:
”ﻣەرج ﻧﯿﯿە ﺋەوەی ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚت ﺑێ وەری ﺑﮕﺮی“ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی
وﺷ / ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ – داﻧﯿﺎر ﻣﺤﻣد ﻣﺤەﻣەد ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺋەوان ﺑﯚ ﻧﺎوەﻧﺪﮔﯿﺮﯾﯽ ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ راﻧەﺳﭙێﺮاون ،ﺑەاڵم دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺳەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت، رێﻚ ﻧەﻛەوﺗﻮون.
ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﺣﻤــەد ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺷــەراﻛەت و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﺪا ،ﺷــﺘێﻜﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿــﺪا دروﺳــﺖ ﻧەﺑــﻮوە ﺗــﺎ ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﺗــﯽ ﺗــﺮدا ﻣﺎﻣەڵــەی ﭘــێ ﺑﻜەن“. ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺳــەرەﺗﺎی ﺋــەم ﻫەﻓﺘەﯾــە ﺳــەرداﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛــﺮد ،ﺋەﻣەﯾــﺶ دوای ﺋــەوە دێ ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە رۆژ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗێﺪەﭘــەڕی و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﯾەﻛێﺘﯽ رای واﯾە ﻛە ﺋەوان رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﱰاﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﻫەﯾە و ﺋەوە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەوەﻫەﯾە ﭘێــﻚ ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە .زۆرﺑــەی ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛــە داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــﯚ ﭘﺸــﻜﺪاری ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا، ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ
ﭘێﻜﻨەﻫﺎﺗﻨــﯽ ﻫەﺷﺘەﻣە. ﺳــەﻋﺪی ﺋەﺣﻤــەد ﭘﯿــﺮە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘێﺸــﱰ ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدﺑــﻮو ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻧﺎﺑــێ ﺑﺒێﺘــە ﺑﻨەﻣــﺎ ﺑﯚ ﭘﺸــﻜﺪاری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا. ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا18 ، ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎ و دوای ﮔــﯚڕان ﺑــە 24ﻛﻮرﺳــﯽ ،ﺑــﻮوە ﻫێﺰی ﺳێﯿەﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﺣﻤــەد ﻟەﺑــﺎرەی داواﻛﺎرﯾــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەﻣﺪا دەڵــێ ”ﯾەﻛێﺘــﯽ رای واﯾــە ﻛــە ﺋــەوان رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻫەﯾــە و ﺋــەوە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧــەوە ﻫەﯾــە و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﺎﺑەﻧــﺪن
ﻛەس ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوێ ﺋﺎوا ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ”ﭘەرﻟەﻣﺎن“ﯾﺘﺎن دەوﯾﺴﺖ؟
ﺑــەو رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾــە و ﺋەﮔــەر ﺑڕﯾــﺎر ﺑێ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺗێــﺪا ﺑﻜەن، دەﺑــێ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻫــەردووﻻ ﺑێ“. ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا، ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﮔەڕێﻨﻨــەوە .ﺋــەوان ﭘێﺸــﱰ داواﯾــﺎن دەﻛــﺮد ﻛــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــەﺑﻬێــرنێ. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ
ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو دەڵــێ ”ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە ﻫەرﭼــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﺧــﯚت ﺑــێ ﺋەوە وەرﺑﮕــﺮی ،ﺑەڵﻜــﻮ دەرەﻧﺠﺎﻣــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﮔﺮﻧﮕــە .ﺟــﺎری وا ﻫەﯾــە ﻻﯾەﻧێــﻚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺑﺎاڵ دەﺧﻮێﻨێﺘــەوە و ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧــﯚی ﻟــە ﭘێﻨﺎوﯾــﺪا دەﻛﺎت ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ“. ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەم ،ﻫﯿــﭻ ﻗﺴــەﯾەك ﻟەﺳــەر وەزارەﺗــەﻛﺎن ﻧەﻛﺮاوە.
ﺳێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚﯾﺎن دەﺑەﺧﺸﻦ وﺷ / ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ – داﻧﯿﺎر ﻣﺤﻣد ﺳێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﺧﻮﻟﯽ ﻧﻮێﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەرﺑڕﯾﻮە ﺑﯚ ﺋەوەی دوای ﻣﺮدﻧﯿﺎن ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺑﺒەﺧﺸﻦﻛەﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎنﭘێﯿە. ﺋــەو ﺳــێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻟــە ﺟــەرگ ،دڵ ،ﺳــﯽ ،رﯾﺨﯚڵــە و ﺟەﺳﺘەﺑەﺧﺸــﺎﻧﯽ ﭘێﺴﺖ. رێﻜﺨــﺮاوی ﺟەﺳﺘەﺑەﺧﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺋەﻧــﺪام .ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﭘەﯾــڕەوی ﺋــەو رێﻜﺨﺮاوەﯾــﺶ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋێﺴــﺘﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ داﻧﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ دەﺑــێ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿــﺎن ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﻦ ﺑــﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻫەﺑــێ دوای ﻣﺮدﻧﯿــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن و ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﺟەﺳــﺘەﯾﺎن ﺑــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺑﺒەﺧــﴩێ ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾــﺎن ﻛﺮدووە. ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەﯾەﯾﺎنﭘڕﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــەی ﺟەﺳــﺘە ﻛــە ﻓەرﻫــﺎد ﻗــﺎدر ﺋەﺣﻤــەد ﺳــەرۆﻛﯽ دەﻛــﺮێ ﺑﺒەﺧﴩێــﻦ و ﺳــﻮودﯾﺎن رێﻜﺨﺮاوەﻛــە دەڵــێ ”ﺑەڵێﻨﯿــﺎن ﭘــێ ﻟــێ ﺑﺒﯿرنێــﺖ ،ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە ﺋێﺴــﻚ ،داوﯾــﻦ ﻟەﮔــەڵ دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻧﻜﺮﯾــﺎس ،ﻣــﯚخ ،ﭼــﺎو ،ﮔﻮرﭼﯿﻠــە ،ﭘەرﻟەﻣــﺎن و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ
ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎﻧــﺪا ،ﻛﺎر ﺑــﯚ داﻧﺎﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎرەﻛﺎمنﺎن ﺑﻜەن“. رێﻜﺨــﺮاوە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﻧﺎﺣﻜﻮﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا، رێﻜﺨــﺮاوی ﺟەﺳﺘەﺑەﺧﺸــﺎﻧﯽ ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ﻧﺎﺳــﯽ .ﺑــﺎرەﮔﺎی رێﻜﺨﺮاوەﻛە ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯿﯿە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜــەی 80ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻫەﯾــە .وەك ﺳــەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛــە دەڵــێ ”ﺋەﮔــەر ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺋﺎﻣﺎدەﺑــێ دوای ﻣﺮدﻧــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺟەﺳــﺘەی ﺧــﯚی ﺑﺒەﺧﺸــێﺘە ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﭘێﯿــە ،دەﺗﻮاﻧێ ژﯾﺎﻧﯽ 80ﻛەس ﺑﭙﺎرێﺰێ“. ﺋێﺴــﺘﺎش وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑڕﯾــﺎری داوە ﻟــە ڕێﮕــەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەوە ،ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﻟەم ﺷــﺎرە ﭘێــﻚ ﺑﻬێﻨێﺖ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺗــەواو ﺑــﯚ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺟەﺳﺘەﺑەﺧﺸــﺎﻧﯽ ﺑەرێﻜﺨــﺮاوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﺋەﻧﺪام و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﺎن. ﺋﮔری داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺑﺎرەﮔﺎی رﻜﺨﺮاوەﻛ ھﯾ
21ی ﺑــﺎرەﮔﺎی رێﻜﺨﺮاوەﻛــە ﻟــە 21ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﺑــەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﺳــێ ﻣﺎﻧــﮓ ﻛــە ﺋەﮔــەری داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺑﺎرەﮔﺎﻛە ﻫﺎﺗﻮوەﺗە ﺋﺎراوە. ﺳــەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛــە دەڵــێ ”ﺋەﮔــەر ﻫــﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮێﯿــﻦ ،ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﺑﺎرەﮔﺎﻛەﻣﺎنداﺑﺨەﯾﻦ“. ﻓەرﻫﺎد ﻗــﺎدر ﺋەﺣﻤەد رەﺧﻨــەی ﻟەوە ﮔــﺮت ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﻫــﺎوﻛﺎری ﻧەﻛــﺮدوون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــﯽ ﻛــﺮد دوو ﻣﺎﻧﮕــە ﻟەﺳــەر ﺧەرﺟﯿــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن رێﻜﺨﺮاوەﻛەﯾــﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﺑــەن ،ﺑــەاڵم دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﺑﺎرەﮔﺎﻛەﺷــﯿﺎن داﺑﺨــەن، ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎنراﻧﺎﮔﺮن.
ﻟەوەﺗــەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﭘێــﻚ ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﻛــە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە ﺷــﺘێﻚ رووﻧــە ،ﺋەوﯾــﺶ رەﺗﻜﺮدﻧــەوەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻟەﻻﯾــەن دووەم و ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەوە ،ﺋەﻣــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﺳــەﯾﺮە ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺑﯿﺮﻣــﺎن دێﺘــەوە ﺋــەو دوو ﻫێــﺰە ”ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان“ ﻛــە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻟەﯾەك ﺳــﻚ ﻟــە داﯾــﻚ ﺑﻮوﻧە ،ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷــەڕی ﺋەوەﯾﺎن دەﻛﺮد ﻛە دەﺑێ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑێ. ﻫەﻣــﻮوان ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەردەوام ﮔﺎزاﻧــﺪەی ﺋــەوە دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﭘەرﻟەﻣﺎن رۆڵــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن و ﭼﺎودێــﺮی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﺎﺑﯿﻨــێ ،ﺋەم دروﺷــﻤە ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧــەوە ﻟــە ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا زۆر ﺑــە زەﻗــﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛــﺮا ،زۆرﺟــﺎر ﺧﯚزﮔــە دەﻫﺎﺗە ﺧﻮاﺳــنت ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋــەو دەزﮔﺎ ﻧﮕــە ﻟــە ﮔــﯚڕان ﺑــێ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺒﯿﻨــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﻛﺎرا ،ﺑەاڵم ﮔﺮﻧﮕــە ﮔﺮ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــە دەرﻓــەت ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﭘێــﺶ ،ﭘەرﻟەﻣــﺎن وەك ﺧﺎﻧــﻮوە ﻗﻮڕەﻛﺎﻧﯽ ﻟێ ﻫﺎﺗﻮوە و ﻫﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑەﻻﯾﺪا ﻧﺎﭼێ. ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﺶ ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﺑــێ ﺳــەروﺑەرەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﯚ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺑــﯚ ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﱰ ﻫەﻣــﺎن رۆڵــﯽ دەﺑﯿﻨــﯽ ،ﺑــەاڵم ﺧﯚزﮔــە ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻧﺎﺧــﻮازێ ﻛە ﺋــەو ﺣﺰﺑە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن وەرﺑﮕــﺮێ ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە رەﻧﮕــە ﻛەﻣێــﻚ ﻟــە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن وەك ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜــە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﻮو ،ﺑەاڵم ﻫﯿــﭻ زﯾﺎدەﯾەﻛﯽ ﻧەﺧﺴــﺘە ﺳــەر ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺋەﮔــەر ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﺸــﯽ ﻟــە رووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە ﺑــە داﻣەزراﻧﺪن و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ راوێﮋﻛﺎر ﺑﯚ دەزﮔﺎی ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن زﯾﺎد ﻧەﻛﺮدﺑێ. ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧــﯚی وەﺳــﺘﺎوە و ﻛــەس ﺑــە ﻻﯾــﺪا ﻧﺎﭼــێ ،ﻟە دوا ﮔــەڕی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﻫــەردوو ﻻﯾــەن ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﻧﺎﮔــﺮن و ﺟێﮕﺮی وەرﻧﺎﮔــﺮن ﮔــﯚڕان دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن وەر ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺎن دەوێ ،ﻛﺎﺗــﯽ ﺧــﯚی دەﮔﻮﺗــﺮا ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی دروﺷــﻤﯽ ”ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ“ ﺑــﯚ ﻓﺮﯾﻮداﻧﯽ ﺧەڵﻚ و راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺳــﯚزی دەﻧﮕــﺪەرە ،ﺑــەاڵم ﻛەﻣــﱰ ﻟە ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە روون ﺑــﻮوەوە ،ﺗﯚ ﻧﮓ ﻧﺎزاﻧــﯽ ،ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧــﯽ داوای ﮔﺮﻧﮓ ﻛــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــە ﭘﯚﺳــﺘێﻜﯽ ﮔﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽﺑﻜەﯾﺖ؟. ﻓەرﻣــﻮو ﭘﯚﺳــﺘەﻛە وەرﺑﮕــﺮن و ﻛﺎر ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻢ ﺑﻜــەن ،ﺑــەاڵم ﺧــﯚ ﺋێــﻮە راﺳــﺘﮕﯚ ﻧﯿــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﺧەڵــﻚ ،ﺋەﮔــەر ﻧــﺎ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﭼﺎودێﺮ و ﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑــێ ﻻی دەﻧﮕــﺪەر و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ زۆر ﺳــەرﻧﺠ ﻛﺎرا رەﻧﮕــە زۆر ﺳــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭼﺎودێــﺮی ﻫەﯾــە ﻫــەر ﻫﯿــﭻ ﻧەﺑــێ ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧەی دەزﮔﺎﻛە ﺧﯚی ﭘەﺳﻨﺪی ﻛﺮدوون. ﻣــﻦ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛــەم ﭘﺎرﺗــﯽ وەك ﺑــﺮاوەی ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﯾەﻛــەم ﻫێــﺰ، ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﺑﺒــﺎت و ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯿــﺶ ﺋــەو ﻣﺎﻓــەی ﭘــێ داوە ،ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻫەﻣــﻮوی ﺑﺨﺎﺗــە داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪﻧەوە و ﻫــەر ﻻﯾەﻧێــﻚ ﺑەﭘێــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑەﺷــﯽ ﺧﯚی ﭘــێ ﺑﺪرێ ،ﭼﻮﻧﻜــە دەرﻛــەوت ﻧﯿﺸــﺘامﻧﭙەروەری ﺗەﻧﯿﺎ دروﺷــﻤە و ﻗﺴــەﯾەﻛە ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎدا دەﻛــﺮێ ﺑــﯚ ﺧەڵﻚ ،ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﻬێﻨﯿــﺪا ﻣﺎﻣەڵــە و ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷنت ﻫەﯾە ﻧەك ﺧەﻣﯽ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ واڵت.
ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟێﮋﻧەی ﻣﺎدەی 140ﺑﺎﺳﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەﻛﺮێ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی 900ﻫەزاردۆﻧﻢزەویﺑﯚﻛﻮردوﺗﻮرﻛامندەﺟﻮوڵێرنێ وﺷ/ﻛرﻛﻮوك -ھژار رەﺷﯿﺪ 140ی دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟﯿﮋﻧەی ﻣﺎدەی 140ی ﺑڕﯾﺎر دراوە ﻟە ﻣﺎوەی ﻫەﻓﺘەﯾەﻛﺪا ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺎو و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻋەرەﺑە ﻫﺎوردەﻛﺎن ﺑﯚ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺑەرز ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە 900ﻫەزار دۆﻧﻢ زەوی ﻛﻮرد و ﺗﻮرﻛامﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﺎوەوە ﻛﺮاوە ﺗﺎ ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜﺮێﻨەوە و زەوﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺧﺎوەﻧە رەﺳەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕەڕێرنێﺘەوە .ﺋەوەﯾﺶ دوای ﺋەوەی رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﺑەڵﮕە ﭘێﻮﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑاڵو ﻛﺮدەوە و ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟﯿﮋﻧەﻛەوە ﻟە ﺑەﻏﺪا. ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟﯿﮋﻧــەی ﻣــﺎدەی 140رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻫــﺎدی ﻋﺎﻣــﺮی و ﺑەﺷــﺪاری ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﻧەﺗــەوەﻛﺎن ،ﻣﺤەﻣەد ﺋﯿﺤﺴــﺎن ﻧﻮێﻨــەری ﻫەرێــﻢ و ﻧﻮێﻨــەری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق
ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو. ﻣەﻫــﺪی ﻣﻮﺑــﺎرەك ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﻮێﻨــەری ﻣــﺎدەی 140ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــەدا ﺑــﺎس ﻟــە ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە ﺑڕﯾــﺎری 29 دەﯾﺎﻧﮕﺮێﺘــەوە ﻛــﺮا ،ﻧﻮێﻨــەری
ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﯾەﻛﺸەﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻣﺎدەی 140دا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەﻧﺎوی ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛﺮا ﻛە ﻫەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﺑەڵﮕە و ﻧﻮوﴎاواﻧەی ﺑاڵو ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮوە ﺑەﻛێﺸەی ﺋەو 900ﻫەزار دۆﻧﻢ زەوﯾﯿە ﻫەرێــﻢ داوای ﻛــﺮد ﻗەرەﺑﻮوەﻛــە ﻫــەردوو ﻻی ﻛێﺸــەﻛە ﺑﮕﺮێﺘــەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﮔﻮﺗــﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 35ﺳــﺎڵە ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧەﯾﺎن ﻟێ زەوت ﻛﺮاوە“. ”ﻟــە ﮔﻮﺗــﯽ ﻣﻮﺑــﺎرەك ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەدا داواﻣــﺎن ﻟــێ ﻛــﺮا وەك ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺋﺎﻣﺎرێــﻚ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜەﯾﻦ ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻫەﻓﺘەﯾەﻛــﺪا ﻟەﺳــەر ﺋــەو زەوﯾﯿــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎﻧەی ﺳــﻨﻮوری ﻛەرﻛــﻮوك و ﺑﯿﺪەﯾﻨــە
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﻮدﺟەﯾــەك ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜــﺮێ ﺑــﯚ ﻋەرەﺑــە ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﻫــﺎوردەﻛﺎن و زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺘــەوە و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛــە ﺑەﻋــﺲ ﺑەﻧــﺎوی ﻛﺮدﺑــﻮون ﻫەڵﺒﻮەﺷێرنێﺘەوە. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەﯾــﺶ ﻛــﺮد ”ﻫــﯚی دواﻛەوﺗﻨەﻛــە دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ وەزارەﺗــﯽ دادی ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻛــە ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﺑــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەزاﻧێﺖ و ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﻧﻮێﻨــەری ﻋەرەﺑەﻛﺎن
ﮔﺮﻓــﺖ دروﺳــﺖ دەﻛــەن ﻟــە ﺑــەردەم ﻗەرەﺑــﻮوی ﻋەرەﺑــە ﻫــﺎوردەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﺋــەم ﺑڕﯾــﺎرە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و دەﺑێــﺖ ﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﻫەڵﺒﻮەﺷێﺘەوە“. 29ی 29ی ژﻣــﺎرە ﺑڕﯾــﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻛﺎروﺑــﺎری
ﺑﺎﻛــﻮری ﺳــەردەﻣﯽ رژێﻤــﯽ ﻫەڵﺪەوەﺷــێﻨێﺘەوە، ﺑەﻋــﺲ ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑەﻛێﺸــەی زەوﯾﯿــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــە 900ﻫــەزار دۆﻧــﻢ زەوی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛــامن ﺑەﻧــﺎوی ﻋەرەﺑــﯽ ﻫــﺎوردەوە ﻛﺮاوە ﻟــە رێﮕەی 6ﻫــەزار ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەوە
داﺑەش ﻛــﺮان ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك 250 دۆﻧﻢ ﺑــﯚ ﺳــەرۆك ﻫــﯚز و 100 دۆﻧــﻢ ﺑــﯚ ﻫــەر ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜــﯽ ﻫﯚزە ﻫﺎوردەﻛﺮاوەﻛﺎن. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟﯿﮋﻧــەی ﻣــﺎدەی 140ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺑــە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻣــﺎدەی 140دا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەﻧــﺎوی ڕۆژﻧﺎﻣەی 140دا ”وﺷــە“ ﻛــﺮا ﻛــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟەو ﺑەڵﮕــە و ﻧﻮوﴎاواﻧــەی ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﻮوە ﺑەﻛێﺸــەی ﺋەو 900ﻫەزار دۆﻧﻢ زەوﯾﯿــە و ﺑڕﯾــﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی دۆﺧــﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــە و ﺳــەرﭘێﭽﯽ وەزارەﺗــﯽ داد ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻨەﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛە“.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﻣەرﺟﺪار ﻛﺮاوە وﺷ/ﮔرﻣﯿﺎن-ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ ﻟەﺳەر ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﻣەرﺟﺪار ﻛﺮاوە و ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮردن. ﺣەﺳــەن ﺋەﺣﻤــەد ﺗﺎﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛــﻮردی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑڕﯾــﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق
ﺑــﯚ ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑــە ﻣەرﺟــە و ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﺟﯿــﺎوازە ﻟــەوەی ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑــە ﺗەﻟەﻋﻔــەر ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﺑــە ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو داوە.
”ﻣەرﺟەﻛــە ﺋەوەﯾــە ﻫــەم ﯾەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەﻛﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ رەزاﻣەﻧﺪﺑــﻦ ﻟەﺳــەر ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛە ،ﻣەرﺟــﯽ دووەم ﺋەوەﯾــە ﻛــە راﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪرێ ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﯾەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەﻛﺎن دووﭘــﺎت ﻟەﺳــەر ﺋــەوە دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻫەﻟــﯽ ﻛﻮرد
ﺟێﯿەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿە“ ﺋەﺣﻤــەد وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی ﺟــﯚری راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛە و ﺷــێﻮازی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣــە ﻛﻮردەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ”دەﺑێﺖ راﭘﺮﺳــﯽ ﺑﻜــﺮێ و راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺳەرﭘﺸــﻚ دەﻛﺎت دەﻧﮓ ﺑــﺪەن ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﺷــﺎرۆﭼﻜەی دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﺳــەر ﻛەرﻛــﻮوك ﯾﺎﺧــﯚ ﺑﺒێﺘــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛــﯽ
وﺷ /رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺳەر ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﺳەر داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮون ،ﻫەرﯾەك ﻟە ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯽ ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳەر ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛەن ،ﻫﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوێﺖ .ﭼﺎودێﺮاﻧﯿﺶ دەڵێﻦ، ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﺑەوەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑﺎﯾەﺧێﻚ ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن داﻧﺎﻧێﻦ و ﻟە ﭼﻮار ﺳﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮوﺷﺪا ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑە ﭘەراوێﺰﺧﺮاوی دەﻣێﻨێﺘەوە. 21ی ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛــەی 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ راﺑــﺮدوودا ،ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﻫێــﺰی ﺑــﺮاوەی ﯾەﻛــەم دەرﻛــەوت ،ﺑــەاڵم ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان دەﻧﮕــﯽ ﻛەﻣــﱰی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎ و ﺑەﻣــەش ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺑﯚ ﻫێــﺰی دووەم و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺑﯚ
ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻫﺎت ،ﺑــەاڵم ﻫــەردوو ﻻﯾەﻧەﻛە ﭘێﺪاﮔــﺮی ﻟەﺳــەر وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﻛــەن و ﺋــەوەش ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﻫــﯚﻛﺎرە درەﻧﮕﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽﻛﺎﺑﯿﻨەﻛەﯾە. ﺋــﺎرام ﺷــێﺦ ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺷــﺎﻧﺪی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﻜﺎری ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان
ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﺑﻨﻜــە ﻓــﺮاوان دەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘێــﻮەری دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻫەﺑــﻦ و ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺋــەو ﭘێﻮەراﻧــە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﺑﻜــەن ﻧەك ﻣەرﺟﯽ ﺳەﭘێرناو ﻫەﺑێﺖ ﻫێــﺰی ﺳــێﯿەم ﻟــە رووی دەﻧﮕﺪەراﻧەوە ﭘﺎﺷەﻛﺸەیﻛﺮد. ﭘــﺎش ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﭼــﻮار ﻣﺎﻧــﮓ ﺑەﺳــەر ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﻧێﭽﯿﺮﭬــﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ راﺳــﭙێﺪراوی ﺣﺰﺑــﯽ ﺑﺮاوە ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎﻧﺪی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﻜﺎری ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺳــﺎز ﻛــﺮد، دواﯾﯿــﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەش ﻟــە دوو رۆژی راﺑــﺮدوودا ﺑەﺑــێ ﻫﯿــﭻ رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ
ﺑــە ﻣﺎڵﭙــەڕی ﻓەرﻣــﯽ ﺣﺰﺑەﻛــەی راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﺋــەوان ﺑەﭘێــﯽ ﺋﯿﺴــﺘﯿﺤﻘﺎﻗﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﭘێﺪاﮔــﺮی ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﻛــەن ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﺶ داوای ﻫەﻣــﺎن ﭘﯚﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺋﺎرێــﺰ ﻋەﺑــﺪواڵ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،داواﻛﺎری ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺑــەاڵم ﮔﺮﻧﮕــە ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﻣێﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ رێﻚ ﺑﻜــەون ،ﺑﯚ
ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﺑﻨﻜە ﻓــﺮاوان دەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘێــﻮەری دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻫەﺑــﻦ و ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺋــەو ﭘێﻮەراﻧــە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﺑﻜــەن ﻧەك ﻣەرﺟﯽﺳەﭘێرناوﻫەﺑێﺖ. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ وێــڕای داﻧﻨــﺎن ﺑــەوەی ﭘێﻜﻨەﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻧﻮێــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ”ﻛــﯚی ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،دەرﺑــﺎرەی داواﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﮔﻮﺗــﯽ ”دوو ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﻫەﯾــە ،ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻧﺎوﺧــﯚی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــەوە ﻫەﯾــە و دووەﻣﯿــﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻛﺎرﯾﮕەری زﯾﺎﺗــﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﻫەﯾە ﺑەراورد ﺑە ﭘەرﻟەﻣﺎن“. ﻧﺎوﺑــﺮاو رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﺗــﺮی دا ”ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺪا ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ دەزﮔﺎی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿە ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺮاوﺗﺮﯾــﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا داﻣەزراوەﯾــە و ﺋــەوەش ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻛــﯚی ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻫەﯾە“. ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدان ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەﻛــﯚی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ دەﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑــﺎری ﻛﺮدەﻧﯿــﺪا ﻫەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﺗــەك ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﻧﺎﺗــەواو دەﻛــەن ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێــﺖ وەك دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــێﻜﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەوەرﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﻣەﻫــﺪی ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە زاﻧﺴــﺘە
داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻧێﺰﯾﻜــەی 180ﻫــەزار ﻛەﺳــە ﻟــە ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛــامن و ﻋــەرەب ﭘێــﻚ دێــﻦ ،ﭘێﺸــﱰ ﺳــەر ﺑەﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﻮو ،ﺑەاڵم ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ڕێﮋﯾﻤــﯽ ﻟێﺨــﺮاوی ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەر ﺧﺮاﯾــە ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ و ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﺟــێ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻓﯿﺪراڵ. ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻛەس ﺑە ﭘەرﻟەﻣﺎن رازی ﻧﯿﯿە
ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳەاڵﺣەدﯾﻦمبێﻨێﺘەوە“. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛە و ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەﻛﺎن ﭘێﯿــﺎن ﺑﺎﺷــە ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ﺳــەر ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ و ﻣﻨﯿــﺶ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛــەم ،ﭼﻮﻧﻜــە دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺗــﺎ 1976ﺳەر ﺑە ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻮوە. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ دووزﺧﻮورﻣﺎﺗــﻮو ﭼەﻧــﺪ
ﺟﺎرێــﻚ ﺋــەوەی راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﻧﯿﮕەراﻧــە ﻟــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛە، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت دوای ﺋــەوەی ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ داواﯾــﺎن ﻛــﺮد ﺑﺨﺮێﻨــە ﺳــەر ﻛەرﻛﻮوك و داواﻛەﯾــﺎن ﺑەﻫەﻧــﺪ وەرﻧەﮔﯿــﺮا، ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋــەو ﻫەﻟــەی ﻗﯚﺳــﺘەوە ﺑڕﯾــﺎری ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽﺷﺎرۆﭼﻜەﻛەی دا. ﺷــﺎرۆﭼﻜەی دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو 255// 255 ﻛــﻢ ﺑﺎﻛــﻮری ﺑەﻏــﺪا /و ژﻣــﺎرەی
3
ﺋﺴﺘﺎ ﺗﻧﺎﻧت ﺋو ھﺰاﻧی داوای ﺳﺴﺘﻣﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯿﯿﺎن دەﻛﺮد ،ﻟ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻛﺎﻧﺪا وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳرۆﻛﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯿﺎن ﺑﻻوە ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿ
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﻫەڵەﺑﺠــە ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻧﯿﯿــە و ﻟــە ﻫەﻧــﺎوی ﺧﯚﯾــﺪا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺋﯿﺸــﻜﺎﻟﯽ ﮔــەورەی ﻫەڵﮕﺮﺗــﻮوە .ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو” ،ﺧــﻮدی ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯿﺶ ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو ﻣﯚدێﻠــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەدا، ﻫەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻧﯿﯿــە، ﺑەڵﻜــﻮ ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛە ﺑــﯚ دووﺑﺎرە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧەوەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﺪا“. ﺋــەو ﺷــﺎرەزاﯾەی زاﻧﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ
دەﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﻟــە واﻗﯿﻌــﺪا ﻧﺎﯾﺎﻧەوێﺖ ﭘەرﻟەﻣــﺎن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧــﯚی ﻫەﺑێــﺖ، ﺋــەوەش ”ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺎن ﺑەﺗــﺎڵ دەﻛﺎﺗەوە“. ﻣەﻫــﺪی ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ دەڵێــﺖ ”ﻟەوەﻫــﺎ ﻣﯚدێﻠێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ،ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﭘــﱰ رووﯾــﺎن ﻟــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧە، ﺳــەرۆك و ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﻟەﻧــﺎو وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺋــەو وەزارەﺗﺎﻧــەی ﻛــە ﭘەﯾﻮەﺳــنت ﺑــە ﭘــﺎرە و ﻫێــﺰەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە دەزاﻧــﻦ ﭘەرﻟەﻣــﺎن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﭘﺎرەﺑەﺧﺸــﯿﻨەوە و ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﯿﯿە“. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 20ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﺗەﻣەﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە
ﻟەﮔــەڵ ﻫﯿــﭻ وەزﯾــﺮ و ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن ﺑﻜــەن، ﺋــەوەش ﯾەﻛێﻜە ﻟــەو رەﺧﻨــە ﺗﻮﻧﺪاﻧەی رووﺑەڕووی ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻛﺮێﺘەوە. ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛەی زاﻧﻜــﯚی ﻫەڵەﺑﺠــە ،ﻫﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮی داواﻛﺎری ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــﯚ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟەوێﻮە ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔﺮێﺖ، ﻛە ﻫﯿﭻ ﻛﺎم ﻟە ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻧﺎﯾﺎﻧەوێﺖ ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿە ﻫەڵﺒﮕــﺮن ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــە ﴎوﺷــﺘﯽ ﺧــﯚی دروﺳــﺘﯽ دەﻛﺎت، ﭼﻮﻧﻜــە وەك ﺋــەو دەڵێــﺖ ”دواﺟــﺎر ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾــﺪا رووﺑــەڕووی ﺋــەو رەﺧﻨەﯾــەی ﺧەڵــﻚ دەﺑﻨــەوە و ﭘێﯿــﺎن دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﺋێــﻮە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﺴــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوە ﺑــﻮو ،ﺑﯚﭼــﯽ ﻧەﺗﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﺟێﺒەﺟــێ
ﺑﻜــەن و رۆڵــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑﮕێڕﻧەوە“. دوای ﭼــﻮار ﻣﺎﻧــﮓ ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻫێﺸــﺘﺎ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘــﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون و ﺷــەڕەﻛە ﻟەﺳــەر ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــە و ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭘەراوێــﺰ ﺧــﺮاوە ،ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗــە ﺑــە ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــﯽ ﺟــﺪی دەزاﻧــﻦ ﻟــەوەی ﻟــە ﭼﻮار ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮوﺷــﺪا ﻫەﻣــﺎن ﻣﯚدێﻠــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺧــﯚی دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻫﯿــﭻ رۆڵێﻜــﯽ ﻧﯿﯿــە و ﻫەﻣــﻮو ﺑڕﯾــﺎرەﻛﺎن ﺑــﯚ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن دەﮔەڕێﻨەوە.
ﺣەﻣﺮﯾﻦ ﺑﻮوەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ داﻋﺶ
ﺑڕﯾﺎردەریﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽﻋێﺮاق:ﻣﺎﻟﯿﻜﯽﺑەرﭘﺮﺳەﻟەﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽﺗەﻧﺎﻫﯿﯽﻋێﺮاق وﺷ/دﯾﺎﻟ -ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﺗﺎﻛە ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ ﭘەردە ﻟەﺳەر ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەك ﻫەڵﺪەداﺗەوە ﻛە ﻟە داﻫﺎﺗﻮو رووﺑەڕووی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑێﺘەوە و دەڵێ ”ﺳﻨﻮوری ﺣەﻣﺮﯾﻨە ﺑﻮوەﺗە ﭘێﮕەی داﻋﺶ و ﻗﺎﻋﯿﺪە“ ﺑڕﯾﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿە. ﺣەﺳــەن ﺋەﺣﻤــەد ﺗﺎﻛە ﺋەﻧــﺪام و ﻧﻮێﻨــەری ﻛــﻮرد ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە و ﺳــەرﭼﺎوە ﻫەواڵﮕﺮﯾﯿەﻛﺎمنــﺎن زاﻧﯿﺎرﯾــامن ﻫەﯾــە ﻛــە ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ
دزەﯾــﺎن ﻛﺮدووەﺗــە زﻧﺠﯿﺮەﭼﯿــﺎی ﺳــﻨﻮوری ﻟــە ﺣەﻣﺮﯾــﻦ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺳــەﺧﺖ و ﻟەﺑــﺎرە ﺑــﯚ داڵﺪەداﻧــﯽ ﺗﯿﺮۆرﺳﺖ. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ”ﺑــەو ﭘێﯿــەی زﻧﺠﯿﺮەﭼﯿــﺎی ﺣەﻣﺮﯾــﻦ زۆر ﻧﺎوﭼــە
دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە ﺳــﻨﻮوری دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﻫﯿــﭻ ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﺋەرﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﺪا ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋــەو
ﻧﺎوﭼەﯾــە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﺋــەو ﻧﺎوﭼــەی ﭼــﯚڵ ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾــە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﺋەو ﺑﯚﺷﺎﯾەﯾﺎن ﻗﯚﺳﺘﻮوەﺗەوە“.
”ﭼﯚڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ وا ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯽ ﺑــﯚ ﻣەﺷــﻖ و ﺧﯚﺣەﺷــﺎردان و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ﺑــﯚ زۆر ﻧﺎوﭼــە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻛــﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ زۆر ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯿﯿە ﺑــﯚ ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕۆ ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﺋــەم ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﯾەﺧــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەﮔــﺮێ“ ﻧﻮێﻨــەری ﻛــﻮرد ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ وای ﮔﻮت. ﻫــﺎوﻛﺎت ﺧﺮاﭘــﯽ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ دﯾﺎﻟە ﻟەﻻﯾــەن ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﺧﺮاﯾــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ، ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــە
ﭘێﺸــﱰ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە ﺳــەر ﺑــە ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺑــﻮوە ﺋﺎڵــﯚزی و ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە دەﺧﺎﺗــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق .ﻣﺤەﻣــەد ﺧﺎﻟﯿــﺪی ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﺳــﻨﻮوری دﯾﺎﻟــە و زۆرﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﻮﺷــنت و ﺗەﻗﯿﻨــەوەﻛﺎن دەﺧەﻣــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﻋێﺮاﻗــە و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛەﻣــە ﻟە ﻓﺎﯾﻠــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﻟە ﺗەواوی ﻋێﺮاﻗﺪا“.
ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧــەوەی ﻣﺰﮔەوﺗــەﻛﺎن و ﻛﺮدﻧــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ 13ﺷــﯚﻓێﺮی ﺑﺎرﻫەڵﮕــﺮ ﻟــە رێﮕﺎوﺑﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری دﯾﺎﻟــە واﻣــﺎن ﻟــێ دەﻛﺎ ﺑێﯿﻨــە دەﻧــﮓ ﻟە ﺧﺮاﭘﯽ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯽ“. ﺧﺎﻟﯿــﺪی ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﻧەﺷــﺎردەوە ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺟﺎرێــﻚ ﺋــەو وێﻨە ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯿــەی دﯾﺎﻟــەی ﺑــە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان و دوو ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق ﮔەﯾﺎﻧﺪووە.
4
ﺳﻴﺎﺳەت
) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ژﻣﺎرە )32 ﻣﺎررە ژﻣﺎ ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
رەﻫەﻧﺪەﻛﺎن
33
)ﭘێﺸﻤەرﮔە(.. ﻫﺎوﺷێﻮەی ﻧەوت ﻛێﺸــەی ﺑەردەواﻣــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑــﻮو ﻟــە )ﻧــەوت و ﮔﺎز و ﭘێﺸــﻤەرﮔە( ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﻫــەم ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﻮوەﺗــە ﮔﺮێﻜﻮێﺮەﯾــەك وەﻛــﻮ ﺑﻮدﺟەﯾەﻛــﯽ زەﺑــەﻻح ،ﻫــەم ﻫەﻧﺎردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە رێﮕــەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ﺑﻮوەﺗــە ﮔﺮێﻜﻮێــﺮە ،ﻟەﻻﯾــەك ﺑﻮدﺟــەی ﻫێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻫﯿﭽــﯽ ﻟــە ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻛەﻣــﱰ ﻧﯿﯿــە ،ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﻧــەوت ﺑەﺑــێ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــﯚ ﻫــەردووﻻ ﺑﻮوەﺗــە ﻛێﺸــە ،ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳــﻨﻮور و ﺑﯿــﺮە ﻧەوﺗﯿﯿــەﻛﺎن، ﺑــﯚ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ وا ﺑﻮدﺟەﯾــەك دەرﭼــﻮون ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﺳــەرﺑﺎزی ﻋێﺮاﻗــە ،ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾــەش ﻛــە ﻟــە دەرەوەی 17ﯾــە و ﭘــﺎرەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑــە 17%ﯾــە ﺑﺎرﺗەﻗــﺎی ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻛەڵﻜــﯽ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻫــەروەك ﭼــﯚن ﺋەﻣــە ﺑﯚ ﺣﺰﺑەﻛەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﻫەرواﯾە. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑﺮﮔــەی 5ﻟــە ﻣــﺎدەی 125دەﺳــﺘﻮوری ﻋێڕاﻗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ دﯾــﺎری ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧــﺪ ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ دەﺑــێ ،ﻟەواﻧــەش ﻫێــﺰی )زێڕەﭬﺎﻧــﯽ و ﭘﺎﺳــەوان و ﭘێﺸــﻤەرﮔە( ،ﺑــﯚ ﺋەﻣــەش ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺟﯿــﺎ ﻛﺮاوەﺗــەوە ﻛــە ﭘﺎرێــﺰەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﭘﺮﺳــەﻛەی ﺑﻮدﺟــە ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻧەﻓەﻗﺎﺗــﯽ ﺳــﯿﺎدﯾﯿەوە ﻫەﯾــە و دەﺑــێ ﻟە 17ﺑــﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێــﺖ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ 17% ﺗــﺮ ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺋــەم ﻫێــﺰە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﭼەﻛــﺪاری ﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾەﻛــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و دەﺑــێ ﻟــە دەﺳــﺘﻮوردا دﯾــﺎری ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺋەﺳــڵﯽ ﮔﺮێﻜــە ﻟەوێﺪاﯾــە ﻛــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە وەك ﮔــﺮێ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووە ﻛــە دەﻣﺎﻧﺒﯿﺴــﺖ و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــەوە ﻫەﺑــﻮو، ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﻣــﺎن ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚ ﺑەﻧــﺎوی ﭘێﺸــﻤەرﮔەوە دووﺑــﺎرە دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﺋەﮔــەر ﻧــﺎ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــە ﻓەرﻣــﺎن ﻛﺎر دەﻛﺎت و دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺑﺒێﺘــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻫێــﺰی وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەﯾﺸــەوە دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺑﺒێﺘــە ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﺑﭙﺎرێــﺰێ ،ﺑــەاڵم ﻛــە ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺑﻮدﺟەﻛــەوە ﻫەﯾــە ﻛــە ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﻣەﯾﺴــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿــەت ﻛەڵﻜــﯽ ﻟــێ وەردەﮔــﺮن ،ﻟەواﻧــەش ﺑــﱰازێ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەو ژﯾﺎﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﻫــەر ﻛێﺸــەﯾەك روو ﺑــﺪات ﺑەﻫێــﺰ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺋەﮔــەر دووﭼــﺎری ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﻫﯿﭽﻜﺎﻣﯿــﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــەوە ﻧﯿﯿــە ﻫێــﺰ ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨــﻦ ،ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛە ﻫــەم ﺋﺎراﻣــە و ﻫــەم ﻟە ژێﺮ ﺳــﺎﯾەی ﻫێــﺰە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪاﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻫــەردووﻻی ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗــە ﺑﻨﺒەﺳــﺖ ،ﭘﺮﺳــﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪە ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ،دەروازەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻛــە ﻫﯿﭽﯿــﺎن دەﺳــەاڵﺗﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﺋەوﯾــﱰدا ﻧﺎﺷــﻜێ ﭼﺎرەﺳــەری رﯾﺸەﯾﯽ ﺑﻜەن. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻫێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻧــﺎو ﻫێﺰێﻜــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوە و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﭘﺎرێــﺰێ ،ﺑــﯚ ﺋەﻣــەش ﭼەﻧــﺪ ﻓــەوج و ﻟﯿﻮاﯾــەك ﻟــە ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻫــەردوو ﺣــﺰب واﺗــە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە و ﺗێﻜــەڵ ﻛــﺮاون، ﺑــەاڵم ﺋەوەﻧــﺪەی ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ﺣﺰﺑﯿﯿــە ،ﺑــە ﻓــﯚڕم ﻫێــﺰی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿە ،ﺋەﻣــە ﺑــﯚ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻛەڵﻜﻮەرﮔﺮﺗﻨــە ﻟەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎﻧــەی ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫەﯾــە ،ﻫەرﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﺮﺳــﯽ ﻧــەوت و ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺗێﻜــەڵ ﺑــﻮوە و ﮔﺮێــﯽ ﻫﯿﭽﻜﺎﻣﯿــﺎن ﺑەوﯾــﱰ ﻧﺎﻛﺮێﺘــەوە ،ﺑﯚﯾــە وەﻛــﻮ ﺟﯚرێﻜــﯽ ﺗﺮی داﻫﺎﺗﯽ ﻧەوت ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮێ. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﮔﺮﯾﻨﮕــﱰە ﻟــە ﻧــەوت وەﻛــﻮ ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟێﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ،ﺑەاڵم ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾەی ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە دەﺑــﻮو ﺑەﺑــێ ﻣــەرج ﺑﮕەﯾﺸــﺘﺒﺎ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــەاڵم ﻧەﮔەﯾﺸــﺖ ،ﻛێﺸــەی ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﮔــﺮژ ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛــە ﻣﺎڵﯿﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە داﻧــﺮاوە و ﺳــﻨﻮور و ﺑﯿــﺮە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﭙﺎرێــﺰێ ،ﺋــەو ﻣﺎڵﯿﺎﺗــە ﻧەﻣــﺎوە و ﭘﺎرەﻛــەش ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ داﻫﺎﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻢ ﻧﯿﯿــە ﻟەﻻﯾــەك ،ﻫەروەﻫﺎ ﻣﺎﻓﯽ دەﺳــﺘﻮورﯾﯿە ﻛــە دەﺑــێ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑﯿﻨێــﺮێ، وەﺧﺘێــﻚ ﻛــە ﻧــﺎﮔﺎت ،ﺋەﻣﺠﺎرەﯾــﺎن ﻟــە داﺧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮە ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ دەﮔﯿــﺮێ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻣﯚرﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﯚﻧــﺪ ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺗــﺎ ﻧــەوت ﻟــەو رێﮕەﯾــەوە ﺑــڕوات ،ﺑﯚﯾــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻧــەوت ﯾەﻛﺴﺎن ﻛﺮاون.
ﺷەﻣەﻧﺪەﻓەریﺟﻨێﻒ2 ﻟە وێﺴﺘﮕەی ﺋەﺳەد رادەوەﺳﺘێ
ﺗﻧﮕﮋەی ﺳﻮورﯾﺎ ﺑھﯚی ﺟﯿﺎوازەوە ﺋﺎراﺳﺘی ﺷڕی ﺗﺎﯾﻔﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە.و ﺋﺴﺘﺎ ﻛﻮﺷﺘﻦ ﺑھﯚی ﻧﺎﺳﻨﺎﻣ ﻟ ﻧﻮان ﺳﻮﻧ و ﻋﻟوی ﺳری ھﺪاوە ،ﺑﯚﯾ ﭼﺎﻧﺴﯽ ﭘﻜوەژﯾﺎﻧﯽ ھردووﻻ ﻟ ﺳﻮورﯾﺎ زۆر ﻛﻣ ﺋﮔر ﺋﺳﺘم ﻧﺑ
وﺷ /رۆدی ﺣﺳن ،2014ﺷەﻣەﻧﺪەﻓەری 22ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ،2014 ﻟە ﭼﻮارﺷەﻣﯽ راﺑڕدوو 22ی ﺟﻨێﻒ 2ﺑەڕێ ﻛەوﺗﻮوە و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدﻧﯽ دەﺳەاڵﺗﯽ راﮔﻮزار و ﺟﻨێﻒ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە رێﮕەﯾەﻛﯽ داﺧﺮاو ،ﻫەرﭼەﻧﺪە راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺋەرزی واﻗﯿﻊ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە راﺳﺘەﻗﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺟﭭﺎﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋەﺳەدداﯾە .
ﺗەوەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻫــەردوو ﮔــەڕی ﺟﻨێــﻒ 2ﻟەﺑــﺎرەی ﮔﻔﺘﻮﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺟﻨێــﻒ ﻣﺘامﻧە“ﺑــﻮو، ”دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﺧــﺰەر ﺋﯿﱪاﻫﯿﻤــﯽ ﻧێــﺮدەی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﺧــﯚی ﺑــە ”دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺘامﻧــە“ و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﮔﯿــﺮاو و رﻓێــرناوان و زەوﯾﻨــە ﺧﯚﺷــﻜﺮدن ﺑــﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻫﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆﯾــﯽ و ﻓﺮﯾﺎﮔــﻮزاری ﺑــﯚ ﺷــﺎری ﺣﻮﻣــﺲ، دەرﺑڕی. ﺑــەاڵم ﻟــە ﮔــەڕی ﺳــێﯿەﻣﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚﻛﺎن ﻛــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﻮو ﺑــە ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ راﮔﻮزەر و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘەی ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺗــەواوەوە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎرﯾــﻚ ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن دەﯾــەوێ ﺋەﺳــەد ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮوی ﺳــﻮورﯾﺎدا ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺑێ و ﺷــﺎﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ
دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺗــەواو ،ﺋــەو دەﺳــﺘەﯾە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﭘێــﻚ دێ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﯾەﻛــﱰ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻗﺒﻮوڵﻜــﺮدن، ﺳــەرﺟەم ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪار و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ ﺋﺎزاد و ﭘــﺎك ،ﺑەاڵم ﺑﺎﺳــﯽ ﻻداﻧﯽ ﺋەﺳــەد ﺟﻨێﻒ 1ﻧەﻛﺮاوە. ﻟە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەی ﺟﻨێﻒ ﺟﻨێــﭫ2 ﭘێــﺶ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻨێــﭫ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺑەﺷــﺪاری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﻮﻛﺘەﯾەﻛــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ و ﭘێﻜەﻧﯿﻨﺎوﯾﯿــە ”ﻫﯿــﭻ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮوی ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟــە ﺋﺎب/ﺋﯚﮔﺴــﺘﺲ رێﮕــە ﻟــە ﺧﯚﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧــەوەم ﺑﮕــﺮێ“. ﺑــەاڵم ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ داوا ﻟــە رووﺳــﯿﺎ دەﻛﺎت ﺋەﺳــەد رازی ﺑــﻜﺎت ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ
”ﻫﯿﭻ ﺑەرﺑەﺳﺘێﻚ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗﻮوی ﺳﻮورﯾﺎ ﻟە ﺋﺎب/ﺋﯚﮔﺴﺘﺲ رێﮕە ﻟە ﺧﯚﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧەوەم ﺑﮕﺮێ“ ﻗﺒﻮوڵــﯽ ﻧﯿﯿە ﻫەر ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﺑﻜﺮێ. ﺟﻨﻒ1 ﺑﯾﺎﻧﻨﺎﻣی ﺟﻨﻒ ﺟﻨێــﻒ 1ﻟــە 30 ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺟﻨێــﻒ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2012ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮو، ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣــەی ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻫــەر ﺳــﺎزاﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﺑــێ ﻫەﺑﻮوﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ راﮔﻮزەر ﺋەﺳــﺘەﻣە .ﻫەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ راﮔﻮزەرﯾﺸــﯽ ﺑــەم ﺷــێﻮە دﯾــﺎری ﻛﺮدﺑــﻮو :داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺣﻮﻛﻤــﯽ راﮔــﻮزەری ﺧﺎوەﻧــﯽ
ﻧەﻛﺎﺗەوە. ﺟﻨێﭫ2 ﻫێﺰە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﺟﻨێﭫ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋێﺴــﺘﺎی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑەﺳــەر دوو ﺑــەرەدا داﺑــەش ﻛــﺮدووە، ﺋەواﻧﯿــﺶ واڵﺗﺎﻧــﯽ ”دۆﺳــﺘﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ“ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﺎﻧﯽ رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەدن ،ﻫــەردوو ﺑەرەﻛــە ﻟەﺳــەر دۆزﯾﻨــەوەی ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﺗەﻧﮕﮋە ﺳﻮورﯾﺎ ﻛﯚﻛﻦ. ﻓەرﻫــﺎد ﺳــەﯾﺪا ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚری زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺋﯿﻔﯚرﺗــﯽ ﺋەڵامﻧﯽ دەڵــێ ”ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻗﺒــﻮوڵ ﻧــﺎﻛﺎت ﻟــەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــەدا ﺑــە ﻣﻮﻓﻠﯿﺴــﯽ و ﺑــێ دەﺳــﻜەوت
دەرﺑﭽــێ ،ﺑﯚﯾــە رووﺳــﯿﺎ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻧــﺎﻛﺎت و ﺋەﺳــەد ﻧﺎﭼــﺎر دەﻛﺎت ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺳــﺎزش ﺑــﻜﺎت و ﻗﺒﻮوڵــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﺑﻜﺎت“. ﺳــەﯾﺪا ﻛــە ﻫــﺎوﻛﺎت ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﺗﯿــﺮۆر ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﻛەﻣﱰی ﻟــە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟــە داﻫﺎﺗﻮودا ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﻫەﻣﻮو ﻧﺎوﭼەﻛە دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ھﺎوﺳﻧﮕﯽ ھﺰ ﺑەﭘێــﯽ ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دۆﺧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد زۆر ﺑەﻫێــﺰە ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا رژێــﻢ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ زۆرﺑــەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە، ﻫەروەﻫــﺎ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋــﺎزادی ﺳــﻮورﯾﺎ زۆر ﻧﺎوﭼــەی ﻟــە دەﺳــﺖ داوە، ﻟێــﺮەدا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە ﺑﻜﺮێ ﻛــە ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕۆ زﯾﺎﻧــﯽ ﮔــەورەی ﮔەﯾﺎﻧــﺪە ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧەﻣﺎن ﻛەم ﻛﺮدەوە ﺑﯚ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔــەورە ﻟــە دژاﻧــﯽ ﺋەﺳــەد ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ 2ﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ﻟەواﻧــە: ﺟﻨێــﻒ ﯾــﺎن ﺑــەرەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻫێــﺰی ﺳــەرﺑﺎزی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧە ﻟە ﺧﺎﻛــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻟــە 11ﻫێــﺰی ﭼەﻛــﺪار ﭘێــﻚ دێ ،ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﻛــە دەﺳــەاڵﺗﺪاری زۆرﺑــەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﻧﺸــﯿﻨە ﻟــە ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺪا ﺟێــﯽ ﻧەﻛﺮاﯾــەوە و وەك دۆﺳــﺘﯽ رژێــﻢ ﺳــەﯾﺮ ﻛــﺮا ،دەﺳــﺘەی ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮوری ﺑــﯚ ﮔﯚڕاﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺑﺎﯾﻜــﯚت ﻛﺮد. ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚر ﺳــەﯾﺪا دەڵــێ ”ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻫەﻣــﻮو ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻟەﺷــﻜﺮی ﻟــە دەﺳــﺖ داوە ،داﻋﺶ و ﺑــەرەی ﻧــﻮﴎە دەﺳــﺘﻜﺮدی
رژێــﻢ ﻧﯿــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺋەﺳــەد ﺷــەڕی ﺋەواﻧــﯽ ﻧەﻛــﺮد و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘــێ دەﭼێ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﺸــﯿﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺋەوە زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورە ﺑﻮو“. ”ﻫەڵەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻫﯿــﭻ ﻧﻮێﻨەرێﻜــﯽ ﻋەﻟەوﯾﯽ ﻟە ﺷــﺎﻧﺪەﻛەﯾﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻣﺘامﻧــەی ﻋەﻟەوﯾﯿــەﻛﺎن
ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ رژێــﻢ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮە و ﻟەﺑــﺎرەی ﺗﺮﺳــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕۆ ﺑﯚ ﺳــەر ﺗەﻧﺎﻫــﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﻧﺎوﭼەﻛــە ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﻣەﺑەﺳــﺘﺪاری ﺧﯚﯾﺎندەﮔەﯾەﻧﻦ. ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﺒﯿﻨﻜﺮاو ﺑەﭘێــﯽ ﮔﻮﺗــەی ﻓەرﻫــﺎد ﺳــەﯾﺪا
ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺷەڕی راﮔەﯾﺎﻧﺪن دژی رژێﻢ ﺧﺮاﯾە ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺋەﻟﺠەزﯾﺮە و ﺋەﻟﻌەرەﺑﯿﯿە ،ﺑەاڵم ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رژێﻢ ﺳەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮە وەرﺑﮕــﺮێ ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە درووزی و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻟــە ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓــﺪا ﻫــەن ،ﺑــەاڵم ﻫــەردوو ﭘﯿﻜﻬﺎﺗــە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك دژاﯾەﺗﯽ رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەدﯾﺎن ﻧەﻛــﺮدووە“ ﺳەﯾﺪا وای ﮔﻮت. ﻓەرﻫــﺎد ﺳــەﯾﺪا دەﻣﺎرﮔﯿــﺮی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن و ﺋﺎﺳــﺘﻨﺰﻣﯿﯿﺎن وا دەﺑﯿﻨــێ ﻛــە ﭼﺎﻧﺴــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ رژێــﻢ زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت و رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”دەﺑــﻮو ﺋﯿﺌﺘﯿــﻼف ﻟــە ﺑەڵﮕەﻛﺎﻧﯿــﺪا داوای ﺳــﻮورﯾﺎﯾەﻛﯽ ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﯾﺎﺧﯚ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪڕاڵــﯽ ﺑﻜﺮداﯾە، ﺑــﯚ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺘامﻧــەی ﻛﻮرد، ﻋەﻟــەوی و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﮔﻮﺗــﺎری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻋەﻧﺘﯿﻜەﯾە“. ﻟــە رووی ﺗەﻛﺘﯿﻜﯿﺸــەوە ﺷــﺎﻧﺪی رژێــﻢ ﺑﺎاڵدەﺳــﺘە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﺋەزﻣﻮوﻧــﻦ و ﺧﯚﯾــﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺗــﺎ ﭼــﻮار رۆژ ﺟﻨێــﻒ 2ﻫــەر رەﺗﯿــﺎن ﺑــەر ﻟــە ﺟﻨێــﻒ دەﻛــﺮدەوە ﺑﭽﻨــە ﻧــﺎو ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛەوە، ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺳــﺘﺎﻓێﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﺳــﻮﯾﴪا ﺑــﯚ وﺗﻮوێــﮋ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮان و ﻟــە راﻫێﻨﺎﻧــﺪا ﺑــﻮون ،ﺑەاڵم ﻫﯿﭽــﻜﺎم ﻟەواﻧــە ﻟــە ﺷــﺎﻧﺪەﻛەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺪاداﻧەﻧﺮاون. ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺷــەڕی راﮔەﯾﺎﻧــﺪن دژی رژێــﻢ ﺧﺮاﯾــە ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ﺋەﻟﺠەزﯾــﺮە و ﺋەﻟﻌەرەﺑﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی و
ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚر ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺋﯿﻔﯚرﺗــﯽ ﺋەڵامﻧﯿــﺎ ،ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﭘێﺸــﺒﯿﻨﻜﺮاو ﺋەوەﯾــە ﻛــە رووﺳــﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑﮕــەن ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــﻮورﯾﺎوە. ﺳــەﯾﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ وای دەﺑﯿﻨــێ ”ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﻟــە رژێﻢ و ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛەﺳــﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻛــﺮات ﻛە ﺳــەر ﺑــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻧەﺑــﻦ ﭘێــﻚ دێ“. ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻟ راﺑﺮدوو ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﻫــﯚی ﺟﯿــﺎوازەوە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺷــەڕی ﺗﺎﯾﻔــﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە.و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﻮﺷــنت ﺑەﻫﯚی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣە ﻟــە ﻧێﻮان ﺳــﻮﻧە و ﻋەﻟــەوی ﺳــەری ﻫەڵــﺪاوە ،ﺑﯚﯾــە ﭼﺎﻧﺴــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻫــەردووﻻ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ زۆر ﻛەﻣــە ﺋەﮔەر ﺋەﺳــﺘەم ﻧەﺑێ. ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﺣەﻣــێ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﭼﯿــﱰ ﺷــێﻮازی دەوڵەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾــە دووﺑــﺎرە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دەوڵــەت ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﻣەرﻛەزی ﺋەﺳــﺘەﻣە ،ﻫــەر ﻫەوڵﺪاﻧێــﻚ ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾــەدا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ درێﮋەداﻧە ﺑــە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻣەزەﺑــﯽ و ﺗﺎﯾﻔەﮔەری“.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﺎدرێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺧﯚی ﻟە ﻟﯿﺴﺘێﻜﯽ ﻋەرەﺑﯿﺪا ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ دەﻛﺎت وﺷ /ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﻛﻮردێﻚ ﻛە ﭘێﺸﱰ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە ﺑﻮوە ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ داﻫﺎﺗﻮوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﻟﯿﺴﺘێﻜﯽ ﻋەرەﺑﯿﺪا ﺧﯚی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮدووە و دەڵێ ،ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﭘێﯽ ﺑﺎش ﺑﻮوە .ﺑەاڵم ﻫەڵﻮێﺴﺘەﻛەی ﻛﺎرداﻧەوە و ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە.
زﯾــﺎد ﺋەﺣﻤــەد دەﻟــﯚ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻛﺎدری ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺗــﺎزە ﺑەﻧــﺎوی ”ﻛەﻓﺎﺋــە“ ﻟــە دﯾﺎﻟــە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە و ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻋــەرەب و
ﺗﻮرﻛامﻧــﻦ ،ﻣــﻦ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛــﻮردم ﻟەﻧﺎو ﻟﯿﺴــﺘەﻛەدا ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق. دەﻟــﯚ زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺧــﯚ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧــﻢ ﭘــﺎش ﺋــەوە ﻫــﺎت ﻛــە ﺳــەراﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛە داواﯾــﺎن ﻟــێ ﻛــﺮدم وەك ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ
ﮔﺸــﺘﯽ ﻛــە ﺑــە ﯾەﻛﭽــﺎو ﻛﺎر ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻧەﺗــەوەﻛﺎن دەﻛــەم ،ﻣــﻦ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوم ﻟــەو ﭘێﺸــﻨﯿﺎزە ﺋﺎﮔەدار ﻛــﺮدەوە و ﺋــەوان رەزاﻣەﻧﺪﯾﯿــﺎن دەرﺑــڕی و ﻻرﯾﯿــﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﺧﯚم ﻟەو ﻟﯿﺴﺘەدا ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮد“. زﯾــﺎد دەﻟــﯚ ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻧەزاﻫــە ﺑــﻮوە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﺑــڕوای ﺧــﯚی ﭘێﺸــﺎن دا ﺋەﮔــەر ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑــە دەﺳــﺖ ﺑێﻨــێ ﺳــﻮودی ﺑﯚ ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨــەران دەﺑێ.
ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺣەﻣــەی ﭘــﻮور ڕۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﻟــە ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی )وﺷــە(ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ”زۆر ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﻫەﯾــە ﺑەﻧــﺎوی ﺧﺰﻣەﺗﻜــﺮدن ﺑــە ﻛــﻮرد و ﭘﺮﺳــە ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺧﺰﻣــەت ﺑــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛەﺳــﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﺎت“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ وادا دەردەﻛەوێــﺖ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــێﻚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛەﺳــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻧﺎﻣێﻨــێ ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺧﺰﻣەت ﺑــە ﻫــەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺑﻜﺎت،
ﺑــێ ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧﯿﺸﺘامﻧﯽ“. ﺳــەﻻم ﻫﯿﺪاﯾــەت ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟــە ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺣــەق ﻧﯿﯿــە ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺧــﯚی ﺑﭙﺎڵێــﻮێ، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺟــێ ﻧﺎﻛــﯚك ﯾــﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دەرەوەی ﻫەرێــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑــﯚ ﺳــﺒەی ﺑﺮاﯾﺎﻧــﯽ ﻋــەرەب ﺋــەو ﮔﻮﻣﺎﻧەﯾــﺎن ﻻ دروﺳــﺖ دەﺑــێ ﺗﺎﻛــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻫەﺳــﺖ و ﺋﯿﻨﺘﯿــامی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿﺎن ﻻواز و ﺳﺴﺘە“.
دەرﭼﻮواﻧﯽ ﺑەﺷﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻧﺎﯾﺎﻧەوێﺖ ﻟە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻛﺎر ﺑﻜەن
ﭼﻧﺪ ﮔﺷﺘﯿﺎرﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟ ﻧﺎو ﺧﺎﻧﻮوﯾﻛﯽ ﻗی ھوﻟﺮدا ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
وﺷ /رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺑەﺷﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻟە زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾامﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﺳﺎاڵﻧە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻛﭽﺎن و ﻛﻮڕان ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻟەو ﺑەﺷﺎﻧە وەردەﮔﺮن ،ﺑەاڵم ﺑەﮔﻮﺗەی ﺑەﻫﯚی ﻧﺎڕۆﺷﻨﯽ ﻟە داﻫﺎﺗﻮوی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﯾﺎﻧەوێﺖ ﻟە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻛﺎر ﺑﻜەن.
ﻫﯿــﻮا ﻛەﻣــﺎل ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە دەرﭼﻮواﻧــﯽ ﺑەﺷــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻛــە دوای ﺳــﺎڵێﻚ ﻟــە ﺑێــﻜﺎری و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ داﻣەزراﻧــﺪن ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿــﺪا ،ﻧﺎﯾەوێﺖ ﻟــە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــەوە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛﺮێــﻦ ﻛﺎر ﺑﻜﺎت. ﻫﯿــﻮا دەڵێــﺖ ”ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟــە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻫﯿــﭻ داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ رووﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەاڵم ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿــﺪا دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ دڵﻨﯿﺎﺑﯿــﻦ ﻟــە داﻫﺎﺗﻮودا ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ دەﺑﯿــﻦ و ﺑــەوەش دواڕۆژێﻜــﯽ ﻣﺴﯚﮔەرﻣﺎن دەﺑێﺖ“. ﻛــەم ﻧﯿــﻦ ﺋــەو ﻛــﭻ و ﻛﻮڕاﻧــەی دوای ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن و وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤــﯽ ﻟــە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە زاﻧﻜــﯚ و ﭘەﯾامﻧﮕﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﺑــێ ﻛﺎر ﻣﺎوﻧەﺗــەوە و ﺋﺎﻣﺎدەﻧﯿــﻦ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﻛﺎر ﺑﻜەن. ﻫﯿــﻮا و ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی
ﺑەﺷــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﺑــە ”ﺧﯚﻛــﻮژی“ دادەﻧێــﻦ ،ﺋــەوان ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدان ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻣﺎﻓێﻜﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﯿەوێــﺖ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟەﺳــەر ﻛﺎر دەرﯾﺎن ﺑﻜﺎت. ﻟەﮔــەڵ ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺳــەدان ﭘــڕۆژەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری وەك رێﺴــﺘﻮراﻧﺖ، ﻫﯚﺗێــﻞ ،ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری، ﻛﺎﻓﱰﯾــﺎ ،ﺷــﺎری ﯾــﺎری ،ﻣﯿﻮاﻧﺨﺎﻧــە و .ﻫﺘــﺪ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺷــﺎرە ﮔەورەﻛﺎﻧــﺪا ﺟێﺒەﺟــێ ﻛــﺮان ،ﺋــەوەش دەرﻓەﺗێﻜــﯽ زۆری ﻫەﻟﯽ ﻛﺎری رەﺧﺴﺎﻧﺪووە. ﻧــﺎدر روﺳــﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ دەﺳــﺘەی ﮔﺸــﺘﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ،دەرﭼﻮواﻧﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣﯿــﺪا داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ
ﻛﺎر ﺑﻜــەن ،ﻧــەك ﻟــە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﺪا ،ﺑــﯚ ﺋــەوەش زﯾــﺎد ﻟە ﻫﯚﻛﺎرێﻚ ﻫەﯾە. روﺳــﺘﯽ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ”ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺑەرﺑەﺳــﺖ“ ﻟــە ﺑــەردەم ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری دادەﻧێــﺖ، ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺧﺎﻧەﻧﯿﺸــﻨﯽ و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻫەﯾە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 4ی ﺳــﺎڵﯽ 2012ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﻛــﯚی ﻛﺮێــﻜﺎران و ﻛﺎرﮔﻮزاراﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﻫــەر ﻛﺮێﻜﺎرێــﻚ ﯾﺎن ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻣﺎﻓــﯽ دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺧﺎﻧەﻧﯿﺸﻨﯽ ﻫەﯾە. ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﭘەﯾﻮەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧــەوە ،ﻛﺮێــﻜﺎر و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــە رێــﮋەی ﻟە ﺳــەدا 17 ﻟەﻛــﯚی ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛﺮێــﻜﺎر ﯾﺎن ﻛﺎرﻣەﻧــﺪە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺗەﻧﯿــﺎ رێﮋەی ﻟە
5ی ﺋەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾــە دەدات ﺳــەدا ی و دەﺑێــﺖ ﺧﺎوەﻧﻜﺎرەﻛــەی ﺋــەو ﻟە ﺳەدا 12ﯾە ﺑﺪات دەﻣێﻨێﺘەوە. ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺎر و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﺳــەر ﺑــە وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻫەرێــﻢ ،ﻧﺰﯾﻜــەی ﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 60ﻫــەزار ﻛﺮێــﻜﺎر و ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺷــﺪارﯾﺎن ﻟــە دەﺳــﺘەﺑەری ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ ﻛﺮدووە. ﺳــەﻻم ﻋەﺑــﺪواڵ داﻛﯚﻛﯿــﻜﺎری ﺑــﻮاری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ،وێــڕای ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺧﺎﻧەﻧﯿﺸــﻨﯽ و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑــەاڵم وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﻛەدا ﭼــﺎﻻك ﻧﯿﯿــە و ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ﻟــە ﻛﺮێــﻜﺎران دەﺳــﺘەﺑەرﯾﯿﺎن ﺑــﯚ ﻧەﻛﺮاوە. ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر ﻫەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﻫﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ راﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﺮێﻜﺎران و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺧﺎﻧەﻧﯿﺸــﻨﯽ و
دەﺳــﺘەﺑەری ﺋﺎﮔﺎدارﺑــﻦ و ﻟەﻻﯾــەن ﺧﺎوەﻧــﻜﺎرەوە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘێﺸــێﻞ ﻧەﻛﺮێﺖ“. ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗــﯽ رەوش و ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺎر و ﻛﺮێــﻜﺎران ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ و ﻛﺮێــﻜﺎران ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ رووەوە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺧﺎوەﻧــﻜﺎرەوە ﭘێﺸــێﻞ دەﻛﺮێــﺖ، وەك ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﺎر ،ﺟێﺒەﺟێﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺧﺎﻧەﻧﯿﺸــﻨﯽ ،ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺸــەﯾﯽ و .ﻫﺘــﺪ ﺋــەوەش واﯾﻜــﺮدووە ﺧﺎوەﻧﻜﺎرێــﻚ ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧــﯚی ﻫەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔــەڵ ﻛﺮێــﻜﺎران ﺑــﻜﺎت و ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﯿەوێــﺖ ﻟــە ﻛﺎرەﻛــەی دووری دەﺧﺎﺗەوە. روﺳــﺘﯽ دان ﺑــەوەدا دەﻧێــﺖ، ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــﺎرەزووی دەرﭼﻮواﻧــﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺑــﯚ ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻛﺎرﻛــﺮدن ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﺪا ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە ﻟــە ﺣﺎﻟەﺗــﯽ ﭘێﺸــێﻠﻜﺎری ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﺎرﻣەﻧــﺪەﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺧﺎوەﻧــﻜﺎرەوە ،ﻫﯿــﭻ داﻣەزراوەﯾەك ﻧﯿﯿــە ﭘەﻧﺎی ﺑــﯚ ﺑﺒــەن و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن وەرﺑﮕﺮﻧەوە. ﭘێﺸــﱰ ﻋﻮﻣــەر ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﻘــﯽ ﻫەوﻟێــﺮی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــە ﻻوازی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺧﺎﻧەﻧﯿﺸــﻨﯽ و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە .ﻧﺎوﺑﺮاو ﭘێــﯽ واﺑﻮو ،ﻟە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺳــﻨﻮوردار ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﺸــﻜﻨەر ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘە داﻣــەزراون، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ژﻣــﺎرەی ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﭘﱰﯾــﺶ ﺑەﺗەﻧــﮓ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ دەﺳــﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ﺑﻦ.
5
ﻫەژار ڕەﺷﯿﺪ
ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺳە! ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﺪا ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﻛــﯚ ﺑﺒﻨــەوە ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﯾﺎ ﻛﺎت ﻣــﺎوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﮔﻮﺗــﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﯾــەك ﺑﺨــەن و ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛــﻮرد ﺑﺨﺮێﺘــە ﭘێــﺶ ﻫەﻣــﻮو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜــە دەﺑــێ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗــﯽ و ﻛﻮردﺑــﻮون ﭘﯿﺮۆزﺗــﺮ و ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﺑــێ و ﻟــە ﺳەرووی ﻫەﻣﻮو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑێ. ﺋــەوە راﺳــﺘە ﻛــە ﻫﯿــﭻ ﻛﺎت ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ و ﻧﺎﻛــﺮێ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺣﺰﺑﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﺗــەواوی وەﻻ ﺑــرنێ ،ﺑــەاڵم دەﻛــﺮێ ﻫــەر ﻫﯿــﭻ ﻧەﺑێﺖ ﻟەﻧــﺎو ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻛﻮرداﯾەﺗــﯽ ﺑﻜﺮێ و ﻟەﺳــەروو ﻫەﻣــﻮو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە داﺑــرنێ ،ﺋــەم ﻛﺎرە ﭼــﯚن دەﻛــﺮێ؟ ﺋــەوە ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎن و ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﺳــەرﭼﺎوەی ﻛێﺸــەﻛﺎن دەﺑــێ ﻛــە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﮔــەورە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻫــﺎوردەی ﺷــﺎرە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛــەی ﻧــەوت ﻛــﺮاون ،ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑــە وردﺑﻮوﻧــەوە ﻟــەو دۆﺧەی ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن دەﮔــﻮزەرێ، ﺑڵێــﻢ ﺷــەڕی ﺧﯚﻛﻮژﯾﯿــە ،ﺑــەاڵم ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻫێــﻮاش و ﺳﺎرد. ﻟــەم ﺷــەڕەدا ﻟــە ﺑــﺮی ﭼەﻛــﯽ ﻣﺮۆﭬﻜــﻮژ ﭘێﻨــﻮوس ﺑــەﻛﺎر دێــﺖ ﺑــﯚ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺋــەم ﺷــەڕی ﭘێﻨﻮوﺳــە ﺟێــﯽ دڵﺨﯚﺷــﯿﯿە و زۆر ﺑﺎﺷــﱰە ﻟــە ﭼــەك ،ﺑــەاڵم دۆﺧــﯽ ﻛــﻮرد وا ﻧﺎﺧــﻮازێ ﺗــﺎ ﺋــەو ﺋﺎﺳــﺘە ﻟــە دژی ﯾــەك ﺑــﻦ ﻟــەو ﺷــﺎرەی ﻛــە دەﯾــﺎن ﺳــﺎڵە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻟــە ﭘێﻨــﺎودا دەﻛــﺮێ ،ﺋﺎﺧــﺮ ﻟــە ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛــەی ﮔەڕەﻛــﯽ رەﺣﯿــاموا ﻟــە رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗــﺎزە ﺑەدی ﻛــﺮا ﻛﺎﺗێــﻚ ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧــﺪارەﻛﺎن درەﻧــﮓ ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺷــﻮێﻨﯽ رووداوەﻛــە ،ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەردﺑﺎراﻧﯽ ﻛﺮدن و ﺗﻮوڕەﯾﯽ زۆرﯾﺎن دەرﺑڕی. ﺋــەو ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗە ﻧﻮێﯿــە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺋــەوەی ﻟــێ دەﺧﻮێرنێﺘــەوە ﻛــە ﻛــﻮردی ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــەرەو ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪی دەڕوا و ﺋەﮔــەر ﺋــەوە ﺳــەرەﺗﺎی ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺑــێ ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﺷــﺘﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻗﺴــەﻛە ﺑــﯚ ﺋەوەﯾــە دۆﺧەﻛــە ﻧەﮔﺎﺗــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋــەوەی ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻛﯚﭼــﯽ ﭘێﭽەواﻧە ﺑﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﻧەوە. ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك وا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑەﺟــێ ﺑﻬێڵﺮێﺖ ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿــەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺎﺷــﱰ ﻟــە ﺑــﺎرودۆخ و ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن ﺋــﺎﮔﺎدارن ،ﻟــە دواﺟــﺎردا راﺳــﺘە ﻫەﻣــﻮو ﻛﻮردﯾــﻦ ،ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﺎﺷــﱰ ﻟــە ﯾەﻛــﱰ ﺗــێ دەﮔــەن ﺋەﮔــەر دەﺳــﺘﻮەردان ﻧەﺑێــﺖ ﻟــە ﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ،ﺋــەم ﺷــﺎرە ﻛــە ﺧەرﯾﻜــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺧەڵﻜەﻛــەی دەﻛــەن ﺑەﻫەﺷــﺘﯽ ﺧەﯾــﺎڵ و ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺶ دەڵێــﻦ ﻫﯿﭽــﯽ ﺑــﯚ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــەو دوو دﯾــﺪە دەرﺑﻜــﺮێ و ﺑەﺷــێﻮەی واﻗﯿﻌــﯽ ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜــﺮێ ،ﺑەﻫەﻣــﻮو ﭘێﻮەرێــﻚ ﺋەﮔــەر ﻟــە داﻫﺎﺗــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ورد ﺑﯿﺘــەوە دەﺑــێ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺑﮕﺎﺗــە ﻟﻮﺗﻜــە و ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﺧﯚﺷــﱰﯾﻦ ژﯾﺎﻧــﺪا ﺑــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻛــە ﺋەﻣەﯾــﺎن ﭘــێ رەوا ﻧﺎﺑﯿﻨــﻦ و ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺑــەوە رازﯾﯿــە ﻟــە ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺷــێﻮە ﺑــﺎرووت و ﻣــﺎت و ﭘــڕ ﻟە ﺗﺮﺳــﺪا ﺑﮋﯾــﻦ ،ﺋــێ ﻛەﻣێــﻚ ﺗەﺑﺎ ﺑــﻦ ﺑﺎ دڵﺘــﺎن ﭘێﺨــﯚش ﺑﻜﺮێ و ﺑە ﺑەرﭘﺮس ﺑﺰاﻧﺮێﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن. ﺑﺎﺷــﱰە ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﯾﺎرﯾﯿﺎﻧــە ﺗــێ ﺑﮕەن ﻛــە ﺑەﻧــﺎوی ﺧﯚﯾــﺎن و ﺷــﺎرەﻛەوە دەﻛﺮێــﺖ و زﯾﺎﺗــﺮ ﺧەﻣــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑێــﺖ ﻧــەك ﻣﻮﻗەدەﺳــﻜﺮدﻧﯽ ”ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ“ ﻛە ﻟەﺳــەر ﺣﺴــێﺒﯽ ﺋەوان ﺑﺎﻧﻜــەﻛﺎن ﭘڕ دەﻛــەن و ﻟە ﺷــەوەﺋﺎﻫەﻧﮕەﻛﺎﻧﺪا ﺑــە دەﻧــﮓ زرﯾﻨﮕــەی ﭘﯿﺎﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﭘێﻜەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ﭘێﻜەﻧﯿﻨﯿــﺎن ﺑــە ﻣﺎﻧﺪووﺑــﻮون و ﺑێﺌﺎﮔﺎﯾــﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە دەﺳﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر دێ. ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﻫﯿﭽــامن ﻛەﻣــﱰ ﻧﯿﯿــە ﻟــەو ﺧەڵﻜﺎﻧــەی ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەژﯾــﻦ و ﺋــەوەی ﻣﻨەﺗــﯽ ﺷــەﻗﺎم ﭼﺎﻛﻜــﺮدن و ﮔڵــﯚپ داﻧﺎمنــﺎن ﭘــێ دەﻓﺮۆﺷــێﺘەوە، ﺑــﺎ ﺑﺰاﻧێــﺖ ﺧەڵﻜــﯽ ﺷــﺎر زۆر ﻟــەوە ﺑەﺋﺎﮔﺎﺗــﺮن ﻛــە ﻫەﻣــﻮو ﮔڵﯚﭘــﯽ دﻧﯿــﺎ ﺧﻮێﻨــﯽ ﻣﻨﺪاڵێــﻚ ﻧــﺎﻛﺎت ﻛــە ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼﻧــەوە ﻟــە ﺑــەردەوام ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾــﺪا دەﻛﺮێﺘــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ،ﺑﯚﯾە ﭼﯿــﱰ ﺋێﻤــەی ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﻟەﺳــەر ﻧﺎﺋﺎراﻣــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن و ﺧێﺰاﻧەﻛﺎمنــﺎن ﺑــێ دەﻧــﮓ ﻧﺎﺑﯿــﻦ و دەﺑێــﺖ دەﻧﮕــﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ﯾەﻛﺪەﻧﮕــﯽ و ﯾەﻛﺪەﺳــﺘﯽ ﻟــەم ﺷــﺎرەدا ﻟــە ﺳــەرووی ﻫەﻣﻮو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧــەوە ﺑــێ ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە داﻫﺎﺗﻮو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار دەﺑێ.
6
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
33
ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ:
ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺷەڕی ﺧەڵﻚ و ﺑەرﭘﺮس ﺑﻜەﯾﻦ وﺷ/ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ– داﻧﯿﺎر ﻣﺤﻣد
ﯾﻮوﺳﻒ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﻫﯚی ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﺑە زەوﯾﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑەردەوام ﻛێﺸەﯾﺎن ﻫەﺑﻮوە و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺑە ﭼەﻧﺪ ﭼﺎودێﺮێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺷەڕی ﺧەڵﻚ و ﺑەرﭘﺮس ﺑﻜەﯾﻦ“. ﻧﺰﯾﻜــەی 75ﮔﻮﻧــﺪ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺳــﻨﻮوری ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﻟــەو ژﻣﺎرەﯾــە 30ﮔﻮﻧﺪﯾــﺎن ﺋﺎوەداﻧــە .ﻟــە دوای راﭘەڕﯾﻨﯿﺸــەوە ﺋــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧــە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﻧــﺎو
ﺳــﻠێامﻧﯿﯿەوە و ﺧەڵﻜــﯽ ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﭘێــﻮە ﻛــﺮدووە ،ﺋەﻣــەش ﺑــەردەوام ﻛێﺸــەی ﻟــێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە .ﯾﻮوﺳــﻒ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ
ﺳــﻠێامﻧﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﻫەﻣــﻮو ﺋەرﻛــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﺑــە ﺋــەوان ﺳــﭙﺎردووە ،ﺑــەاڵم ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑــە ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرﻣەﻧﺪێــﻚ ﺋــەو
ﻫەﻣﻮو ﻛێﺸەﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن. ﺋــەو ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧﯽ ﺳــﻠێامﻧﯿﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 25ﻫــەزار ﺧﺎﻧــﻮوی زێﺪەڕۆﯾــﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون و
ﺷــﺎرەواﻧﯿﺶ ﺑەﺗەﻧﻬــﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ رێﮕــﺮی ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺑــﻜﺎت و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر رووﺑــەڕووی ﻛێﺸە ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﯾﻮوﺳــﻒ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﺟــﺎر ﻫەﺑــﻮوە ﺋﺎﻓــﺮەت ﺑەﺳــەر دﯾــﻮاری ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەوە ﻧەوﺗــﯽ ﺑەﺧﯚﯾــﺪا ﻛــﺮدووە و ﻫــﺎواری ﻛــﺮدووە ﺋەﮔەر ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﺑڕووﺧێﻨﯿــﻦ ،ﺧــﯚی دەﺳﻮوﺗێﻨێ“.
ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ دووﺑﺰ ﻧﻮێ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە وﺷ/ﻛرﻛﻮوك -ھژار ڕەﺷﯿﺪ ﻫەرﭼەﻧﺪە ﺣەﺳەن ﺗﯚران ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﻧﻮوﴎاوێﻜﺪا داوا ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ دەﻛﺎت ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ دووﺑﺰ ﻧﻮێ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ﺳﺎڵێﻜە ﺗەﻗێرناوەﺗەوە ،ﺑەاڵم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻧەﻛﺮاوە، ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻗﯚرﯾە ﻛە 15رۆژە ﺗەﻗێرناوەﺗەوە دەﺳﺘﺒەﺟێ ﻛﺎری ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك دەڵێ ”ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣە“. ﻧﻮوﴎاوەﻛــەی ﺗــﯚران وێﻨەﯾەﻛــﯽ دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮوە ﺑــە ژﻣﺎرە 11رەواﻧــەی 11/6/2013 1238ﻟــە 2013 دﯾﻮاﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــﺮاوە ،ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــنت ﺑــە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك داوای ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوە و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــەوەی ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑــﺰ دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــە ﻛــﺮدەی ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﯿﺪا ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە
ﺧﺎﭘﻮورﻛــﺮدن ،ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﺑﻨﻜەﻛــە ﻛﺎری ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی ﺗﯿــﺎدا ﻧﺎﻛﺮێ. ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑــﺰ ﻟــە 11ﻛەوﺗەﺑــەر ﻫێﺮﺷــﯽ 11/3/2013 2013 ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن و ﺑەﻫﯚﯾــەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 100ﻛەس ﺑﻮوﻧە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ. ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی
ﻛەرﻛــﻮوك ﺟﯿــﺎوازی دەﻛﺎت ﻟــە ﻛﺎردا و ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑــە ﺋﺎرەزوو ﻛﺎر دەﻛــەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرﻣﺎن ﺳــڕﻣﺎوە ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻗﯚرﯾــە 15رۆژە ﺗەﻗێرناوەﺗــەوە ﻛﺎری ﭼﺎﻛــﺮدن و ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەاڵم دووﺑــﺰ 10ﻣﺎﻧﮕە ﺗەﻗێرناوەﺗەوە و ﭼﺎك ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە. ﭘەروﯾــﻦ ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻣﯿــﻦ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ﺋێﻤــە وەﻛــﻮ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ دەﻧﮕــامن ﻟەﺳــەر ﺋەوە دا ﻛــە ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑــﺰ ﺋــﺎوەدان ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﺑــەاڵم ﻛــە ﻧەﻛــﺮاوە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯿــە و دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە
ﭘﺎرێﺰﮔﺎرە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋێﻤە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺟﯿــﺎوازی ﻧﺎﻛەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧــەوە و ﭘــڕۆژە، ﺧــﯚم ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك ﻗﺴــەم ﻛــﺮد ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑــﺰ ،ﺋەوﯾــﺶ ﮔﻮﺗــﯽ ﭘێــﻢ ﺳــەﯾﺮە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧــﻮێ ﻧەﻛﺮاوەﺗــەوە و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﯽ ﻛــﺮاوە ﻟــە ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧەوەی“. ”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻋەﻗﯿــﺪ ﺑێﺴــﺘﻮون ﻏەﻓــﺎری ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑــﺰ ﻛــﺮد ،ﺑەاڵم
ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮو ﻟێــﺪوان ﺑــﺪات ﺑــە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋــەوەی ﺑەﻏــﺪا ڕێﮕــە ﻧﺎدات ﻟێﺪوان ﺑﺪەن.
ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺗﯿﺮۆری ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧەﻫﺎﺗﻮوە ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی دڵﺨﯚش ﻧﯿﻦ
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
وﺷ/ﻛﻻر-ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دژی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ دادﮔﺎی ﻛەﻻر ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺗﯿﺮۆری رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﻫەﯾە و 30ﭘﺎرێﺰەر 2ی ﺗﯿﺮۆر ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەﯾﺎن وەرﮔﺮت ﺑﯚ دۆﺳﯿەﻛە ،ﻣﺎدەی ﻛﻮﺷﺘﻨەﻛە ﺑﯚ ی ﮔﯚڕا ،ﺑەاڵم ﻣﺎڵﯽ ﻛﺎوە دڵﺨﯚش ﻧﯿﻦ. ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯿﺪا ﻛەﯾﺴــﯽ ﺷــەﻫﯿﺪ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻛــەﻻر ﻛــە ﭘەﯾﺎﻣﻨێــﺮی ”وﺷــە“ ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەﻣــﺎن وەرﮔــﺮت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋﺎﻣــﺎدەی ﺑــﻮو ،دﻟﯚﭬــﺎن ﺑــەرواری ﺑــە وای دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﺋــەوەی ﻛــﻮژراوە ﻛﺎوە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺗــﯚڕی ﭘﺎرێﺰەراﻧــﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺋەوە ﺧﯚﺑەﺧــﺶ ﺑــﯚ ﺋــﺎزادی رادەرﺑڕﯾــﻦ ﺋﺎزادی رادەرﺑڕﯾﻨە ﻛﻮژراوە“. ﺑــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﮔــﻮت ”ﺋێﻤــە ”ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧە ﻛﺎر 30ﭘﺎرێﺰەرﯾــﻦ ﺑەﻧــﺎوی ﺗــﯚڕی دەﻛەﯾــﻦ و ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــە ﭘﺎرێﺰەراﻧــﯽ ﺧﯚﺑەﺧــﺶ ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛەﯾﺴــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ دروﺳــﺖ ﺋــﺎزادی رادەرﺑڕﯾــﻦ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛــﺮا ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺎوە ﻟەﺗﯿــﻒ 100ﭘﺎرێــﺰەر دەﻛەﯾــﻦ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﭘﺎرێــﺰەری ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻛﺎوە و ﺋێﻤەﯾــﺶ ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە وەك راوێــﮋﻛﺎر ﻟەﮔەڵــﯽ دەﺑﯿــﻦ و
ﻫەوڵــﯽ ﺗەﻣﯿﺰﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑڕﯾــﺎری دادﮔﺎ دەدەﯾــﻦ“ ﺑــەرواری وای ﮔﻮت. ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺷــەوی 5ﻟەﺳــەر 6ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2013 ی ﻟەﻧــﺎو ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯿــﺪا ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷــﺎری ﻛــەﻻر ﻛــﻮژرا، دواﺗــﺮ ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ و ﻟــە ﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫﺎﺗﻨــە ﮔﺮﺗــﻦ، ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎرەﻛﺎن داﻧــﯽ ﺑــە ﻛﻮﺷــﺘﻨەﻛەدا ﻧــﺎ و دواﺗــﺮ وردە وردە ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺋﺎزاد ﻛﺮان. ﻛﺎوە ﻟەﺗﯿــﻒ ﭘﺎرێــﺰەری ﻣﺎڵــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﭘــﺎش راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 20رۆژ،
دادﮔﺎی ﻛــەﻻر ﺑڕﯾــﺎری ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی دەرﻛــﺮد، ﺑــەاڵم ﺋێﻤە ﺗﺎﻧــە ﻟــەو ﺑڕﯾــﺎرەی دادﮔﺎ دەدەﯾــﻦ ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەزاﻧﯿــﻦ و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﯾﻨــەوە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﻧەﻫﺎﺗﻮوە“. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﺳــەﻧﮕﺎوی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن و ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻛﺎوە ﻛﺎرﺗــﯽ ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻨﯿﺎن ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان ﻟــە رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو دژی ﺑڕﯾــﺎری دادﮔﺎ ﺑــاڵو ﻛــﺮدەوە ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺋــەو ﻛﺎرﺗﺎﻧــەی ﻛﯚ ﻛــﺮدەوە، ﺋــەوە ﻧەﺑــﻮوە رێﮕــﺮ ﻟــە ﺑــەردەم ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛە و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺑەردەواﻣە ﻟە ﻛەﻻر.
ﻟــە ﺳــەروﺑەﻧﺪی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی ،ﻛﺎروان ﺋەﺣﻤــەد وەك ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﭼــﻮار داوای ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە ﻛــﺮد ﻛــە ﺑەڵێﻨــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﻛەﯾﺴــەﻛەﯾﺎن دا و ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە وەك دەڵێــﻦ ﺋەﮔــەر ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮێﺖ ﻟــە ﺑــەردەم دادﮔﺎ ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪان دەﻛەن و ﻣﺎن دەﮔﺮن. ﺧﺎڵــەﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە :دۆﺳــﯿەی ﺗﯿــﺮۆری ﻛﺎوە ﻟــە دادوەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛــەﻻر ﺑﺴــەﻧﺮێﺘەوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دۆﺳــﯿەﻛە ﺑە ﻣــﺎدەی ﺗﯿــﺮۆر ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﺗﯿﺎدا ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻧــەك ﺑــە ﯾﺎﺳــﺎی ﺳــﺰاداﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺳــەرﻟەﻧﻮێ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە دۆﺳــﯿەﻛە دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻟەﻻﯾــەن دادوەرێﻜــﯽ ﺗــﺮەوە و ﻫەﺳــﺖ دەﻛەﯾــﻦ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑﻮوەﺗــە داواﻛﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەدرێﮋاﯾــﯽ ﻛەﯾﺴــەﻛە ﻫﯿــﭻ ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ دادﭘەروەراﻧەﻣــﺎن ﻟــێ ﻧەﺑﯿﻨﯿــﻮن ،ﺑﯚﯾــە داوا دەﻛەﯾــﻦ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻟــەو ﻛەﯾﺴــە ﺑﮕﯚڕێــﻦ ﺑــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑــێ ﻻﯾەن و ﭘﯿﺸەﯾﯽ. ﻟــە دادﮔﺎی ﻛــەﻻر ﻣــﺎدەی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ 2ی ﺗﯿــﺮۆر، ﻛﺎوە ﮔــﯚڕا ﺑــﯚ ﻣــﺎدەی ی ﺋەوﯾــﺶ دوای ﺋــەوەی ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﺑــە ﻧﻮوﴎاوێــﻚ دادﮔﺎی ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮد ﻛــە ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەوان ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻛﺎرواﻧﯽ ﺑــﺮای ﻛﺎوە ﻟــە ﺗﺎزەﺗﺮﯾــﻦ ﻟێﺪواﻧــﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻫﯿــﭻ دڵﺨــﯚش ﻧﯿــﻢ ﺑــە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﺎدەﻛــە ﺋەﮔەر ﺑــە ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻜــﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺮاﻛــەم ﻟەﺳــەر ﻛﺎری رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ ﺗﯿــﺮۆر ﻛــﺮاوە ﻧــەك ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ.
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر
ﺳەﻧﮓ ﻣﯚدێﻠﯽ ”زۆرم ﻫەﯾە و ﺗەوەن ﺋەﻫﺎڕم“ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺳــەرﭼﺎوەی ﺷــەرﻋﯿﯿەﺗﯽ دەﺳــەاڵﺗە ،ﺋــەم ﻗەﻧﺎﻋەﺗــە ﻟــە ﻛﯚﻧــەوە ﻫەﺑــﻮوە و ﻟەﻣڕۆﯾﺸــﺪا ﻛــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەﺗﯽ ﻟﯿﱪاڵــﯽ ﻟــە ﻫــەر ﺳــەردەﻣێﻜﯽ ﭘێﺸــﱰ ﺑەﻫەڕﻣێﻨــﱰە ،وەك ﺑەڵﮕەﻧەوﯾﺴــﺘﯽ ﻟــێ ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﻫێﻨﺪە ﻫەﯾــە ﭼﯚﻧێﺘﯽ و ﻣــەودا و ﺑەﻫــﺎی ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛــە ﻟــە ﺳــەردەم و ﺷــﻮێﻦ و ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﯾەﻛــەوە ﺑــﯚ ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎواز ﺑﻮوە. دﯾــﺎرە ﻫەﻧــﺪێ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﻣەوداﯾەﻛــﯽ ﻫێﻨﺪە ﺑەرﺳــﺘەﻛﺪا ﻛــﺮاون، ﯾــﺎن ﻫێﻨــﺪە ﻛﺎرﺗﯚﻧــﯽ و رووﻛەش ﺑﻮون ،ﻛــە ﻫەر ﺑەﻧﺎو ﺳــەرﭼﺎوەی ﺷــەرﻋﯿﯿەت ﺑــﻮون ،ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﺑەڵﮕــەی ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺘامﻧەی ﮔﺸــﺘﯽ ﻧەﺑــﻮون ،ﭼﻮﻧﻜــە ﯾﺎن ﺋەوەﺗــﺎ ”ﮔﺸــﺖ“ دەﻧﮕﯿــﺎن ﻧــەداوە ،ﯾــﺎن دەﻧﮕﺪاﻧەﻛەﯾــﺎن ﺗەﻧﻬــﺎ ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی ﺑەﯾﻌەت و ﮔﻮﺗﻨﯽ ”ﺑەڵێ“ﯾەﻛﯽ زۆرەﻣﻠێ ﯾﺎن ﺧﯚﻛڕﻛﺮدن ﺑﻮوە. ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺋەوەﯾــە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧەڵــﻚ ﺑەﺋﺎزاداﻧــە دەﻧﮓ ﺑــﺪەن ،ﺑەاڵم ﺋەﻣﯿــﺶ دەﺑێﺘــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑێﻬــﻮدە ﻛﺎﺗــێ دەﺳــەاڵﺗە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸــﺖ دەﺳــەاڵﺗە ﻫەڵﺒﮋێﺮدراوەﻛــە ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺑەﺣﯿﻠەﻗﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾــﺎن ﺑەﭼﺎوﺳــﻮورﻛﺮدﻧەوە و ﻟــە رواﻧﮕــە ﺑﻨەﻣــﺎی ”زۆرم ﻫەﯾــە و ﺗــەوەن* ﺋەﻫــﺎڕم“ەوە ﭘێــﭻ ﺑــەدەوری ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛەدا ﻟێ دەدەن و ﻫەر ﺋەوە دەﻛەن ﻛە ﺧﯚﯾﺎن دەﯾﺎﻧەوێ. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﭼەﻧــﺪ ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردمنﺎن دﯾــﻮە ﻛە ﺑــەو دەردە ﺑــﺮاون و ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﺣــﺎڵ ﭘێــامن دەڵێﻦ ﻫەڵﺒــﮋاردن زﯾﺎدەﯾــە و دەﻛﺮێ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺑێ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯿﺶ دامبەزرێ و ﺷەرﻋﯿﯿەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﺴەﭘێﻨێ. ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛــەی ﻋێــﺮاق ﻟــە ﺋــﺎداری 2010ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿەی ﺋەﯾــﺎد ﻋــەﻻوی ﺑــە ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ 91ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑــﻮوە ﺑــﺮاوەی ﯾەﻛەم و ﻟﯿﺴــﺘﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﺶ ﺑە ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ 89ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑــﻮوە دووەم و ﺑەﭘێــﯽ دەﺳــﺘﻮور و ﻋﻮرﻓــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑــﺎو دەﺑــﻮو ﻋێﺮاﻗﯿﯿــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘێﻚ ﺑێﻨــێ ،ﺑــەاڵم ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑەﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــەو ﻫێــﺰ و دەﺳــەاڵﺗەی ﻟــە ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪارﯾــﺪا ﭘەﯾــﺪای ﻛﺮدﺑــﻮو و ﺑﻮوﺑــﻮوە دەﺳــەاڵﺗﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ،ﻫــەر ﻟــە ﯾەﻛــەم ﺳــﺎﺗﯽ دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ﺑەراﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺑــێ ﮔﻮێﺪاﻧــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــەﻛﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺋــەو ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێــﻚ دێﻨێ .ﻫەﻣــﻮو ﮔﯿﺮ و ﮔﺎزەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــە و ﻛــﻮرد و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺳــەدر و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾــﺶ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﭘــێ ﺑﻜــەن ،ﺳــەرەﻧﺠﺎم دوای ﻫەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮓ ﻣﺸــﺘﻮﻣڕ و ﻛێﺸــﻤەﻛێﺶ ﻫــەر ﺋــەوە رووی دا ﻛــە دەﺳــەاڵﺗە ﻓﯿﻌﻠﯿﯿەﻛە دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻧەك ﺋــەوەی ﺧەڵــﻚ ﻫەڵﯿﺒــﮋارد ،ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑــﻮوەوە ﺑــە ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان و ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﯾﺶ ﻛﺮد ﺑﺎ ﺑە دەواری ﺷڕی ﻧەﻛﺮدﺑێ و ﺗەﻓﺮوﺗﻮﻧﺎی ﻛﺮد. ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ دووەم ﻟــە ﻣﯿــﴪ رووی دا .ﺋﯿﺨــﻮان ﻣﻮﺳــﻠﯿﻤﯿﻦ ﻟــە 2011و 2012 ﻟــە ﺳــێ ﭼــﻮار ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋــﺎزاددا ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨﺎ ،ﺑــﻮوە زۆرﯾﻨەی ﻫــەردوو ژووری ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﭘﺎﺷــﱰ ﻣﺤەﻣــەد ﻣﻮرﺳــﯿﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿــﺶ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ واڵﺗــﯽ وەرﮔــﺮت ،ﺑــەاڵم دەﺳــەاڵﺗﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺋــەو واڵﺗــە ﺋەو ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەی ﺧەڵﻜــﯽ رەت ﻛــﺮدەوە ،ﻫەرﺑﯚﯾــە دادﮔﺎی دەﺳــﺘﻮوری ﻫــەردوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﮔــەل و ﺷــﻮورای ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪەوە ،ﭘﺎﺷــﱰ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑەﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ وەزﯾــﺮی ﺑەرﮔــﺮی ﻋەﺑﺪوﻟﻔەﺗــﺎح ﺳﯿﺴــﯽ ﻛﻮدەﺗــﺎی ﺑەﺳــەر ﻣﻮرﺳــﯿﺪا ﻛــﺮد و ﻟــە دەﺳــەاڵﺗﯽ داڕﻧــﯽ و ﺧــﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻫەڵﻨەﺑﮋێــﺮاوی ﺳــەﭘﺎﻧﺪ ،ﻧــەك ﻫــەر ﺋــەوە ،ﺑﮕــﺮە دەﻧﮕﺪەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﺸــﯽ داﭘڵﯚﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەڵەﻛەی ﻫەڵﻮەﺷﺎﻧﺪەوە و ﺑە رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺗﯿﺮۆﯾﺴﺘﯽ ﻟە ﻗەڵەم دا. ﭘــﺎش ﺋــەو ﺋەزﻣﻮوﻧــەی ﻣﯿــﴪ ،ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛــﺮا ﻫەﻣــﺎن ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەڵﺒﮋێــﺮاوی ﺗﻮوﻧﺴــﯿﺶ ﻛــە ﺣﺰﺑــﯽ ﻧەﻫــﺰە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ دەﻛﺎ، دووﺑــﺎرە ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﺑــەاڵم ﻧەﻫﺰە ﮔﮋﺑەرﯾــﯽ رەﺷــەﺑﺎﻛەی ﻧەﻛﺮد ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺧﯚی ﻟە ﺑەردەﻣﯿــﺪا داﻧەواﻧــﺪ ﺗــﺎ ﺑەﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺗێﭙــەڕی ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑــەوەی ﻧەرﻣــﯽ ﻟەﮔەڵ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﻧﻮاﻧــﺪ و ﻗﺎﯾــﻞ ﺑــﻮو ﺑــە ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪدﻧەوەی ﻫــەردوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی. دواﯾــﻦ ﺋەزﻣﻮوﻧﯿﺶ ﻛە ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺧﯚﻧەﺑﺎﻧﻜﺮدﻧەی دەﺳــەاڵﺗﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻟــە دەﻧﮕﺪاﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﭘێﻮە دﯾــﺎرە وا ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑﯿﻨﯿــﻦ .ﭘﺎش ﭼــﻮار ﻣﺎﻧــﮓ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻫێﺸــﺘﺎ ﻧــەك ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێــﻚ ﻧەﻫﺎﺗﻮوە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻫێﺸــﺘﺎ وادەی راﺳــﭙﺎردﻧﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟەﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــەوە ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨە دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺋەﻣــە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا زۆری ﻧەﻣــﺎوە ﺑﭽﯿﻨــە ﻧێــﻮ ﮔەرﻣــەی ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی دوو ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗﻮو ،ﻛە ﺋﯿﱰ ﻛەس ﺋﺎﮔﺎی ﻟە ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨە ﻧﺎﻣێﻨێ. ﻣــﻦ ﻧﺎڵێــﻢ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــە دﻧﯿــﺎ دەﻛﺎﺗــە ﺷــﺎﻣﯽ ﺷــەرﯾﻒ ،ﺑــەاڵم ﻣــﺎدام ﻫەڵﺒــﮋادن دەﻛــەن ﺧــﯚ دەﺑــێ ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﯿەوە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑــﻦ ،ﺋەﮔــەر ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻫێﻨــﺪە ﺑــێ ﻧﺮﺧــە و ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻫێﻨــﺪە ﻟــە ﺑــﻮون ﯾــﺎن ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺷــەرﻋﯿﯿەﺗﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑــێ ﻣﻨەﺗــە ،ﺋﯿــﱰ ﺑﯚﭼﯽ ﻛﺎت و ﺋەﻋﺴــﺎب و ﺑﻮدﺟەی ﺧەڵﻚ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻫەڵﺒﮋادﻧەوە دەﻛﻮژن؟ ﭘﺎﺳــﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﻨەﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻫەرﭼــﯽ ﺑــﻦ و ﻫﯚﻛﺎرەﻛــەی ﻫەرﻻﯾەﻧێــﻚ ﺑــێ ،ﺑەڵﮕــەی ﺋەوەﯾــە دەﺳــەاڵﺗێﻜﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻫەﯾە ﻛــە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿــە ﺑەﻫﯿــﭻ ﻛﻠﯚﺟێــﻚ دەﺳــﺘﺒەداری ﺋــەو دەﺳــەاڵﺗەی ﺑﺒــێ و ﻫەڵﺒﮋادﻧﯿﺸــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــەو ﻣەرﺟــە ﻗﺒﻮوڵە ﻛــە ﺑەﯾﻌەت ﺑــﯚ ﺋەو ﻧــﻮێ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻧــەك ﺑﯿﮕﯚڕێ. ﻫــەروەك ﺑەڵﮕــەی ﺧەﻣﺴــﺎردﯾﯽ ﺳــەرﺟەم ﻫێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻛــە ﺑەﻻﯾﺎﻧەوە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﻟەﺑــەر دەﺳــﻜەوﺗە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﺑەﺑــێ رەﺳــﯿﺪی ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن درێﮋە ﺑﻜێﺸــێ ،ﻟەﺳــەروو ﻫەﻣﻮوﯾﺸــﯿﺎﻧەوە ﺑــێ دەﺳــەاڵﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎران ﭘﯿﺸــﺎن دەدا ،ﻛــە ﻟــە ﻫەڵﻤەﺗــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﺪا ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﺧەڵــﻚ دەﻛــﺮدە ﻣﺤەﻣــەدی ﻣەﻫــﺪی ﻛــە ﮔﻮاﯾــە دﻧﯿﺎ ﻟــە ﺟــەور و ﺳــﺘەﻣەوە ﺑــەرەو ﻋەداﻟــەت دەﺑــەن ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺳــﺖ و ﭘێ ﺳــﭙﯿﻦ و ﻫــەر دەﻛڕووزێﻨــەوە ﻛــە ﻫﯿﭽﯿﺎن ﻟــە ﭘێﺶ ﻧﺎﭼــێ و ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻧﺎﭼﺎرن ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑــێ ﭘەرﻟەﻣــﺎن رازی ﺑﻦ .ﺋﺎﺧــﺮ ﺑﺮاﯾﻨــە ﺑەردێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯿﻮەﺷــێﻨﻦ ﺑﯚﭼﯽﻫەڵﯿﺪەﮔﺮن؟! * ﺗەوەن ،ﺑە ﺑەردی زل و ﺳەﺧﺖ دەﮔﻮﺗﺮێ.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑﺎﻧﺪێﻜﯽرﻓﺎﻧﺪﻧﯽﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺟەﻟەوﻻ دێﺘە ﮔﺮﺗﻦ وﺷ/ﺟﻟوﻻ – ﻋﻮﻣر ﺋﺎوارە ﺑﺎﻧﺪێﻚ ﻟە ﺟەﻟەوﻻ ﻟەﻻﯾەن ﭘﯚﻟﯿﺴەوە دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮان ﻛە ﻟە ڕێﮕەی ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەوە ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرە ﻫەڕەﺷەی ﻛﻮﺷﺘﻨﯿﺎن ﻟە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ﻛﺮدووە. ﻧەﻗﯿــﺐ ﺧەﻣﯿــﺲ ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻓﺴــەری ﺑەﺷــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺟەﻟــەوﻻ ﺷــﺎرەدێﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻫەواڵەﻛــەی ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ ﻛــﺮدەوە و ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﻫێــﺰە ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎرەدێﯽ ﺟەﻟــەوﻻ
ﻣﺎوەﯾــەك ﭼﺎودێــﺮی ﺟﻤﻮﺟــﯚڵ و ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﺋــەو ﺑﺎﻧﺪەﯾﺎن ﻛــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ﺳــﻜﺎاڵی زۆرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑﺎﻧــﺪە ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدووە و دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻫەڕەﺷــەی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯿﺎن ﻟــێ ﻛــﺮاوە ﺋەﮔــەر ﭘﺎرە ﺑەو ﺑﺎﻧﺪە ﻧەدەن“.
دواﺟــﺎر ﺋــەو ﺑﺎﻧــﺪە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﭘﺎرەﯾــﺎن ﻟــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﻫەڕەﺷــەﻟێﻜﺮاو وەردەﮔــﺮت ،ﻟەﻻﯾــەن ﻫێﺰەﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧەوەدەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮاون. ﺋــەو ﺋەﻓﺴــەرە دەڵــێ ”ﺑﺎﻧﺪەﻛــە ﻟــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺗﺎواﻧــە ﮔەورەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە داﻧﯿــﺎن ﺑــە ﺗﺎواﻧەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﻧــﺎوە و ﺋﺎﻣﺎژەﺷــﯿﺎن ﺑــەوە ﻛــﺮدووە ﻛــە دەﺳــﺘﯿﺎن ﻫەﺑــﻮوە ﻟــە ڕﻓﺎﻧــﺪن و ﻫەڕەﺷــەﻛﺮدن ﺑــﯚ ﺳــەر ﻣــﺎڵ و ﺣﺎڵــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ﻟە ڕێﮕەی ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەوە“.
ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﺑﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﺟەﺳﺘەی ﻣﺮۆڤ ﮔﯿﺮان وﺷ/ﻣﻮوﺳ -ﻋﻮﻣر ﺋﺎوارە ﻟەﻻﯾەن ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳڵەوە ﺑﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدن ﺑە ﺟەﺳﺘەی ﻣﺮۆڤ دەﺳﺘﮕﯿﺮ دەﻛﺮێﻦ ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﻧﺪە ﭘﺰﯾﺸﻜێﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾە. ڕاﺋﯿــﺪ ﻣــﺎزن ﻋەﺑــﺪواڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ ﻫەواڵەﻛــەی ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ ﻛــﺮدەوە و ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ دوای ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی زاﻧﯿﺎرﯾــﯽ
ﻫەواڵﮕــﺮی ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟــە ﺷــﺎرەﻛەدا ﺑﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ڕﻓﺎﻧــﺪن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜــﺮدن ﺑــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺟەﺳــﺘەی ﻣﺮۆﭬــەوە دەﺳــﺘﮕﯿﺮ ﺑﻜــەن ﻛــە ﻟــە 13ﻛــەس ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗﺒــﻮون و ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﺎﻧــﺪەش ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻜﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
7
ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾەﻟەوﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەدا“. ﺋــەو ﺋەﻓﺴــەرە دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ”ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ دەﺳــﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﺑﺎﻧــﺪە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻫﺎوواڵﺗــﯽ ﺋــﺎزاد ﻛــﺮان ﻛــە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾــﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺋــەو ﺑﺎﻧــﺪەوە دەﺳﺘﺒەﺳــەر ﻛﺮاﺑــﻮون ﻛە ﺗــﺎ ﻛﺎﺗــﯽ دەﺳــﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯿﺎن ژﻣﺎرەﯾــەك ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾــﺎن ﻟــە ﻻﺷــەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﻨﺪاڵێــﻚ دەرﻫێﻨﺎﺑــﻮو و ﺑــەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوﯾﺎﻧە ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿﺎن ﭘێﯽ ﺑﻮوە“.
ﻣﻮوﺳڵ ..ﻟە 2013دا 103ﻫﺎوواڵﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﺗﯿﺮۆر ﻛﺮاون وﺷ /ﻣﻮوﺳ ﺗﺎ دێ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺑەرەو ﺧﺮاﭘﱰ دەﭼێ ،ﺋەم دۆﺧە ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻛە ﯾەك ﻟەﺳەر ﺳێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﭘێﻚ دێﻨێ زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورەی ﻫەﯾە ﻟە ﺗﯿﺮۆر و ﺋﺎوارەﺑﻮون ،ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﻛﻮرد ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﭘێﯽ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑﺎﺷﱰﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯽ ﻣﻮوﺳڵ دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯽ واﯾە ﺟێﮕﯿﺮﯾﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﻛﻮردﯾﺶ دەﺑێ. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی دەﺳــﺖ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮوە ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013دا ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ 704 2013دا ﻫﺎوواڵﺗــﯽ ﺑەﻫــﯚی ﻛــﺮدەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و ﺗﯿــﺮۆرەوە ﻟەﻻﯾــەن ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﭼەﻛــﺪارەوە ﻛــﻮژراون ،ﻟــەو ژﻣﺎرەﯾــە 103 ﻫﺎوواڵﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮون. ﺳــەﻋﯿﺪ ﻣەﻣﻮزﯾﻨــﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی ﻟﻘــﯽ 14ی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ 14ی ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ،ﻟــە ﻛﯚی ﺋــەو 103 ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــە ﻛــﻮردەی ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ 80ﯾــﺎن ﻛــﻮردی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 80ﯾــﺎن ﺋێﺰﯾــﺪی و ﺷــەﺑەك ﺑﻮوﻧە .ﺋەوەﯾﺸــﯽ روون 2003ـەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــﺮدەوە ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2003ەوە 700ﻫﺎوواڵﺗﯿــﯽ ﻛــﻮردی ﺋێﺰﯾــﺪی و ﻫــەزار و 308ﻫﺎوواڵﺗﯿــﯽ ﻛﻮردی ﺷــەﺑەك ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﺋﺎوارە ﺑﻮوﻧە. ﻫــەر ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑەم ﺑﺎﺳــەوە ﺑەﺷــﺎر ﻛﯿﻜﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺑﺮاﯾەﺗــﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن / ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن /ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑــەردەوام دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ و
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻟــە ﺑﺎرێﻜــﯽ ﺧﺮاﭘــﺪا ﺑــﻮوە ،ﺋــەو ﺑــﺎرە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﻮرد و ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە، 2003ـەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــﯚ منﻮوﻧە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2003ەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 150ﻫــەزار ﻣﺎڵﺒﺎت ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ﺋــﺎوارە ﺑﻮوﻧە ،ﻟــەو ژﻣﺎرەﯾە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە رێﮋەی 80ﯾﺎن ﻛﻮرد ﺑﻮوﻧە. 80%ﯾﺎن ﻛﯿﻜــﯽ ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗــە ڕوو ”ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺋەﻣــڕۆ ﻟــە ﻣﻮوﺳــڵ ﻫــەن ﻟەﺳــەر ﻫەﻣــﻮو ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــە ،ﺑــەاڵم زﯾﺎﺗﺮ ﻛــﻮرد ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ،ﺑﯚﯾــە ﻟە ﺋﯿــﺪارەی ﻣﻮوﺳــڵ ﭘﻼﻧێــﻚ ﻫەﯾە ﺑــﯚ ﺋــەوەی دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ ﺑﺎﺷــﱰ ﺑﻜــﺮێ و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣﱰ ﺑﻜﺮێﻨەوە“. ”ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻟە ﻫەوڵــﯽ ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەدان ﻛــە ﻟەﺳــەر ﻫﺎوواڵﺗﯿــﯽ ﻛــﻮرد ﻫەﯾە ،ﺑــﯚ ﺋەﻣە ﻟــە ﻫەر ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــە ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻫەﯾــە ﻫــەوڵ ﺑــﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی دەدەﯾــﻦ، ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻫــەر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜــﯽ ﻛــﻮرد
ﻟ ﻛﯚی ﺋو 103ھﺎووﺗﯿﯿ ﻛﻮردەی ﺑﻮوﻧﺗ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی زﯾﺎﺗﺮ ﻟ80 ﯾﺎن ﻛﻮردی ﺋﺰﯾﺪی و ﺷﺑك ﺑﻮوﻧ
ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾــەك ﺑێــﺖ ﺷــﻮێﻨەﻛەی دوورەدەﺳــﺖ ﺑێــﺖ و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫەﺑــێ ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﯚ دەﻛەﯾــﻦ ﻟە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەﯾﺪا ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺋــﺎرام“ ﻛﯿﻜﯽ وای ﮔﻮت.
ﺑەﻫﯚی دواﻛەوﺗﻨﯽ 10رۆژ ﻛﺮێﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺧﺎوەنﺧﺎﻧﻮوﯾەكﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛەیدەردەﻛﺎت
وﺷ / ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ -داﻧﯿﺎر ﻣﺤﻣد ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﻫەژاری ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﮔەڕەﻛﯽ ﴎوﺷﺖ ﻟە ﺳﻠێامﻧﯽ )ﻗڕﮔە( ﺑەﻫﯚی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻛﺮێ ﺧﺎﻧﻮوﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺎوەی 10رۆژ ،ﻟەﻻﯾەن ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەوە ﺑەزۆر دەردەﻛﺮێﻦ.
”ﻣﺎڵەﻛە زۆر ﺑێ دەﻧﮓ و ﺑﺎش ﺑﻮون ،ﭘﯿﺎوی ﻣﺎڵەﻛە ﺷﯚﻓێﺮی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺑﺎرﻫەڵﮕﺮە ﺑەاڵم ﺑﺎری داراﯾﯿﺎن ﺧﺮاپ ﺑﻮو“ ، ﺋەﮔەرﭼﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔەڕەك ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﻟــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘەی ﺧــﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە و دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛــەی ﻧﯿﮕــەران ﺑــﻮون، ﺑــەاڵم دواﺟــﺎر ﻫﯿﭽﯽ ﻟە ﺧــەم و ژاﻧــﯽ ﺋەو ﺧێﺰاﻧە ﻫەژارە ﻛەم ﻧەﻛﺮدەوە. ﺷــەﻫێﻦ ﺋەﺣﻤەد ﻛــە دراوﺳــێﯽ ﺋــەو ﻣﺎڵە ﺑﻮو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﻣﺎڵەﻛە زۆر ﺑــێ دەﻧــﮓ و ﺑــﺎش ﺑــﻮون ،ﺑــەاڵم ﺑــﺎری داراﯾﯿــﺎن ﺧــﺮاپ ﺑــﻮو ،ﭘﯿــﺎوی ﻣﺎڵەﻛە ﺷﯚﻓێﺮیﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽﺑﺎرﻫەڵﮕﺮە“. ﭼەﻧــﺪ رۆژ ﻟەﻣەوﺑــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﺧــﺎوەن
ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە داوای ﻛﺮێــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﻟــە ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛــەی دەﻛﺎت ،ژﻧەﻛــە دەڵــێ ﻛــە ﻣێﺮدەﻛــەی ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 10رۆژە ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە و ﺋەوﯾــﺶ ﭘــﺎرەی ﻻ ﻧﯿﯿــە، ﺑﯚﯾــە داوای ﻟــێ دەﻛﺎت ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﭼــﺎوەڕێ ﺑﻜﺎت ﺗــﺎ ﻣێﺮدەﻛــەی دەﮔەڕێﺘەوە. ﺧــﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە داواﻛــە ڕەت دەﻛﺎﺗەوە و ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛەی ﺑﯚ زۆر دەردەﻛﺎت. ﺷــەﻫێﻦ ﺋەﺣﻤــەد دەڵــێ ”ﺋــەو ژﻧــەی دراوﺳــێامن ﻛە ﺧــﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی دەری ﻛــﺮد ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ ﺑﻮو ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺑﺒﻮو،
ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑەﻧﺎﭼــﺎری ﻟــە ژوورێﻜــﯽ ﻣﺎڵــﯽ ﺧەزوورﯾﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوە“. ﺑەرﻫــەم ﺳــەردار ﻟێﭙــﺮﴎاوی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻟﻘــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵــەی داﻛﯚﻛﯿﻜــﺮدن ﻟــە ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺮێﻨﺸــﯿﻨﺎن ،ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــەو ﺧێﺰاﻧــە رادەﮔەﯾەﻧــﻦ و داواﯾــﺎن ﻟــێ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن، ﺳەرداﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛەﯾﺎن ﺑﻜەن. ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﻛﯚﻣەڵەﻛەﻣــﺎن ﻟــە ڕێﮕــەی ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑەدواداﭼــﻮون ،ﻫەوڵــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻫــەر ﻛێﺸــەﯾەك دەدات ﻛــە ﻛﺮێﻨﺸــﯿﻨﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧــﺎوەن ﺧﺎﻧــﻮوەﻛﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ دەﺑــﻦ .ﻫــەر ﺧێﺰاﻧێﻜــﯽ ﻛﺮێﭽــﯽ ﺋەﮔــەر ﺳــﻜﺎاڵ ﺗﯚﻣــﺎر ﺑــﻜﺎت ،ﺋێﻤــە ﻟــە ڕێﮕــەی ﭘﺎرێﺰەرەﻛەﻣــﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﮔــﺮی ﻟــێ دەﻛەﯾــﻦ و ﻛێﺸەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛەﯾﻦ“. ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣــﺎری ﻛﯚﻣەڵــەی داﻛﯚﻛﯿﻜــﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺮێﻨﯿﺸــﯿﺎن ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜــەی 65 ﻫەزار ﻛﺮێﭽﯽ ﻟە ﻫەرێﻤﺪا ﻫەﯾە.
ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ منﻮوﻧــەی ﺋــەوەی ﻫێﻨﺎﯾــەوە ﻛــە ﺑــە ﺳــەﺗﺎن ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــەﻧﺘەری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻮوﻧــە و ژﯾﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪا ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺑﯚ ﺋەو
ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﺎﻧــەی دەﻛەوﻧــە دەﺷــﺘﯽ ﻣﻮوﺳــڵ و ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﮔﻮازراوﻧەﺗــەوە ﺗــﺎ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻧەﻣێﻨــێ ،ﺑﯚﯾــە ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻛﺎر ﺑــﯚ ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧە دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﻟەﺳــەر
ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻫەﯾــە ،ﺑەاڵم ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ ﺧﯚﯾــﺎن ﺷــﻮێﻨﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﻫەڵﺪەﺑﮋێــﺮن و ﮔــﻮێ ﺑــە رێﻨﻮێﻨــﯽ ﺋێﻤــە ﻧــﺎدەن ﺗــﺎ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻫێڵﯿﻦ.
ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧﯽ ﻛەﻻر ژن و ﻣﻨﺪاڵێﻚ دەﻛﺎﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ وﺷ /ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﻟە ﺷﺎرۆﭼﻜەی ﻛەﻻر ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋﯿﺪارەی ﮔەرﻣﯿﺎن ،ﺑەﻫﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻫەﻧﺪێﻚ ﺋﺎﻣێﺮی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﻣﻨﺪاڵﺒﻮون ،ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻚ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧەﺷەرﮔەری ﮔﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ دەدات و ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺸﯽ ﻧﺎژی ،ﺋەوەﯾﺶ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە و داوای ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە دەﻛەن ،ﺋﯿﺪارەی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾﺶ دەڵێﻦ ”ﻻی ﺋێﻤە ﻧەﻣﺮدووە“. ﻣﺤەﻣــەد ﻓەﺗــﺎح ﻣێــﺮدی ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗــەی ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ دا ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ﻛــە ﻫﺎوﺳــەرەم ﻟــە ﻣﺎڵــەوە ﺑــﺮد ﺑــﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺷــەﻫﯿﺪ ﺷــێﺮەی ﻧەﻗﯿــﺐ ﺑەﭘێــﯽ ﺧــﯚی ﭼــﻮوە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ،ﺑەاڵم ﭘﺎﺷــﱰ ﻣﻨﯿــﺎن ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺧﻮێﻨﯽ ﺑــﯚ ﭘەﯾــﺪا ﺑﻜــەم 13 ،ﺑﻮﺗــڵ ﺧﻮێﻨــﻢ ﻫێﻨﺎ، ﺑەاڵم ﻫەر ﻧەژﯾﺎ. ﻣﺤەﻣــەد ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺗﺎواﻧــﯽ ﻣﺮدﻧــﯽ ﻫﺎوﺳــەرەﻛەم دەﺧەﻣــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋﺎﻣێــﺮی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﻧەﺑــﻮوە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری، ﻛەﭼﯽ ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدووە“.
ﺟــﻮان ﻋەﻟــﯽ ﺧﻮﺷــﻜﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛــە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺧﻮﺷــﻜەﻛﻢ ﻫﯿــﭻ ﻋەﯾﺒــﯽ ﻧەﺑــﻮو ،ﮔﻮﺗﯿــﺎن دەﺑــێ ﻣﻨﺪاڵﺪاﻧــﯽ دەرﺑﻜــﺮێ ،ﭘﺎﺷــﱰ ﺑﯿﻨﯿــامن ﺋﺎﻣێــﺮی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﻫەرﭼەﻧﺪە ﭼــﻮار ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ ﻟــە ژێــﺮ دەﺳــﺘﯿﺎﻧﺪا ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳﺖ دا“. ﻣﺤەﻣــەد ﻣەﺣﻤــﻮود ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜــﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛــە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺋێﻤــە ﺑــە ﮔﺮﻧﮕــﯽ دەزاﻧﯿــﻦ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ﺑﻜــﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﻫــﯚﻛﺎری ﻣﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗــەن ،ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻣﺎﻧە ﺳــﻠێامﻧﯽ دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛە ﻣــﺮدووە
ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻧێﺮاوە ﺑﯚ ﺳﻠێامﻧﯽ“. ﻣەﺣﻤﻮود ﻣﺤەﻣــەد ﺟﯿﻬﺎﻧﮕﯿــﺮ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺷــەﻫﯿﺪ ﺷــێﺮەی ﻧەﻗﯿــﺐ ﺑــﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن و ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون ﻟــە ﻛــەﻻر ﺑــە 23ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”رۆژی 23ی ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗــەی ﻛــە ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﻟە دەﺳــﺖ داوە ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﻣﺎن ﺑــﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑــﺎش ﻧەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾە ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ﺳــﯚﻧەرﯾﺎن ﺑــﯚی ﻛــﺮد و دەرﻛــەوت ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﺳــﻜﯽ ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼە ﺑﻮوە“. ”ﭘــﺎش ﺋــەوەی رەواﻧــەی ژووری ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﻛــﺮا و ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠــﺎم درا ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﺪا دڵــﯽ ﻟــە ﻟێــﺪان وەﺳــﺘﺎﺑﻮو ،ﺋﺎﻣێــﺮی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿــﺎن ﺑــەﻛﺎر ﻫێﻨــﺎ ﺑــە ﻟێﺪاﻧــﯽ دڵ و ﭘــﺎش ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﻮوەوە ،ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺟــﯚری ﭼﺎودێــﺮی و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ و ﺋﺎﻣێــﺮ ﻟــە ﻛــەﻻر ﻧﯿﯿــە ،ﺑەو ﻫﯚﯾــەوە ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗــە رەواﻧــەی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛــﺮا ،دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻣــەوە ﻛــە ﻟــە ﻛــەﻻر ﻧەﻣﺮدﺑﻮو“ ﺟﯿﻬﺎﻧﮕﯿﺮ وای ﮔﻮت.
8
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎﻫﯿﺮ
ﺋﺎﺑﻮوری
وا ﺑڕﯾﺎرە 29ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ﻧەوت داﺑەش ﺑﻜﺮێﺘەوە
وﺷ /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﻗﺮﭼەﻗﺮﭼﯽ ﮔەرﻣﺎی ﻫﺎوﯾﻨﺪا ﺑەرﻣﯿﻠەﻛﺎن ﺧﻠﯚر دەﺑﻨەوە و ﻟە ﻧﯚرەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧەوﺗﺪا ڕﯾﺰ دەﺑﻦ ،ﺑەاڵم ﭼﻠەی زﺳﺘﺎن ﻛە ﺧەڵﻚ ﻟە ﺳەرﻣﺎن ﺧەرﯾﻜە ڕق ﺑێﺘەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەرﻧﺎﻣەی داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻧﯿﯿە و ﻟەو ﻻﺷەوە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﯾەﺧەی ﺧەڵﻚ دەﮔﺮێﺖ ﻛە ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑەﻛﺎر ﻧەﻫێﻨﻦ. ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾە ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﮔــەڵ دڵﯚﭘێﻚ ﻧــەوت ﺷــەڕێﺘﯽ .ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑــەر ﺑەرﻣﯿﻠێﻜــﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﭼﻞ ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺑەاڵم ﺋــەو ﺑەرﻣﯿﻠــە ﺑەﺷــﯽ دوو ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻛﺮد و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺎﭼــﺎرە ﺑــە ﺳــێ ڕۆژ ﺟﺎرێــﻚ دەﺑەﯾەﻛــﯽ ﻫــەژدە ﻟﯿــﱰی ﺑــە 22
دەﯾﻔﺮۆﺷــﺘێﺘەوە .ﺋەوﻛﺎﺗــە 70ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر دەﻛﺎت ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺑێــﺖ ﺑــە ﭼــﻮار ﻫێﻨﺪەی ﺋــەوﻛﺎت واﺗــە 260 ﻫەزاردﯾﻨﺎرﺑەرﻣﯿﻠێﻚﺑﻜڕێﺖ. ﻫــﯚﻛﺎری ﺋــەوەی ﻫەﻣــﻮو ﻧەوﺗەﻛــە ﻟە زﺳــﺘﺎﻧﺪا داﺑــەش ﻧﺎﻛــﺮێ ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺑەڕێﻮەﺑــەری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەوﻟێﺮ ﺋﺎری ﻛﺎﻛەﺷــﯿﻦ ﺑــﯚ ﻛەﻣﺘﻮاﻧﺎﯾﯽ
ﻟە ﻗﺮﭼەﻗﺮﭼﯽ ﮔەرﻣﺎی ﻫﺎوﯾﻨﺪا ﻧەوت داﺑەش دەﻛﺮێ و ﭼﻠەی زﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺧەڵﻚ ﻧﺎﭼﺎرە ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑە ﺳێ ﻗﺎت ﻧەوت ﺑﻜڕﻧەوە ﻫەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻜڕێﺖ. ﻓﺎﺗﯿﻤــە دەڵێــﺖ ”ﺋــەوە زﺳــﺘﺎن ﺗــەواو ﺑــﻮو ﯾــەك ﺑەرﻣﯿــﻞ ﻧەومتــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە .ﺋــەو ﻧەوﺗــەی ﭘێﺸــامن دەدەن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ وا ﻧﺎﻣﺎﻧﺪەﻧــێ ﻛە ﺳــﻮودی ﻟــێ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ؛ ﺋﺎﺧــﺮ ﺋێﻤە ﻟە ﻫﺎوﯾﻨﺪا ﻧەومتﺎن ﺑﯚ ﭼﯿﯿە؟“. ﻫﺎوﯾــﻦ ﻛە ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﻧــەوت وەردەﮔﺮێﺖ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺷــﻮێﻨﯽ ﻫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻧﯿﯿە
ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟە ﺑــﻮاری ﭘﺎاڵوﺗﻨــﯽ ﻧەوﺗﺪا دەﮔەڕێﺘەوە .ﺋەو دەڵێــﺖ ”ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﻣﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿــە ﻫەرﺳــێ ﺑەرﻣﯿﻠەﻛــە ﻟە زﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﺪەﯾﻦ“. ﺋــﺎری ﻛﺎﻛەﺷــﯿﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﭘﺎاڵوﮔــەی ﻛەڵــەك دەدات ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﺎاڵوﮔــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮە و ﻟــە ﻧــﯚ ﻣﺎﻧﮕــﺪا دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑەﺷــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﯾــەك ﺑەرﻣﯿــﻞ ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜــﺪا ﺑەرﻫــەم
ﺑﻬێﻨێــﺖ؛ ﺑﯚﯾــە وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻧــەوت ﻟــە دەرەوەی ﻫەرێــﻢ ﻫــﺎوردە دەﻛﺎت ﻛە ﻫــەر ﺑەرﻣﯿﻠێﻚ 200ﻫــەزار دﯾﻨﺎری ﻟەﺳەردەوەﺳﺘێﺖ. ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻛــە ﻧﺎﭼﺎرە ﺑەﺷــﯽ زۆری ﭘــﺎرەی ﻣﺎڵەﻛەﯾــﺎن ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــە ﻧــەوت ﺑــﺪات ،ﻟــەو ﻫــەاڵ و ﺑەزﻣــەی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺗــێ ﻧــﺎﮔﺎت و دەڵێــﺖ ”ﻛﺎﻛــە ژێــﺮ ﺧﺎﻛامن ﻫەﻣــﻮوی ﻧەوﺗە و ﻣﻦ دەﺑێــﺖ ﺑە دەﺑە ﻧەوت ﺑﻜڕم!؟“. ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﭘﺎﯾــﺰ ﻧﺮﺧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﺪا 80ﻫــەزار دﯾﻨﺎر ﺑــﻮو ،ﺑەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑــﯚ 260ﻫــەزار دﯾﻨﺎر ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە و ﺧەڵﻚ ﺋــەو ﺑەرﻣﯿﻠە ﻧەوﺗــەی دوو ﻣﺎﻧــﮓ و ﻧﯿﻮ ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗــﻮوە ،ﺑەﻛﺎرﯾــﺎن ﻫێﻨــﺎوە و ﻧﺎﭼــﺎرن ﺑــﯚ ﺧﯚﮔەرﻣﻜﺮدﻧــەوە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑەﻛﺎرﺑﻬێﻨﻦ. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﺶ ﻫــﺎواری ﻟــێ ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە و ﺑــﺎس ﻟــە ﻫەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚﯾەﻛﯽ زۆر ﻟەﺳــەر ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دەﻛﺎت ﻛە ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﻣﺤﺎوﯾﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــێ دەﻛەوێﺘــەوە. ﺋــەو وەزارەﺗــە دەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺎڕاﻧــەوە ﻟــە ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑەﻛﺎر ﻧەﻫێﻨﻦ ،ﺋەﮔــەر ﻧﺎ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛﻮژاﻧەوەی ﻟەﻧﺎﻛﺎوی ﻛﺎرەﺑﺎ دەﺑﻦ. ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەری وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﺶ )ﻣﯚﻟﯿــﺪە ﺋەﻫﻠﯿﯿــەﻛﺎن( ﺑــﯚ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دﯾﺴــﺎن
ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨﻨــەوە و ڕۆژاﻧــە ﺷــەش ﺳــەﻋﺎت ﻫــﺎڕەی ﻣﯚﻟﯿــﺪەﻛﺎن و دووﻛەڵــﯽ ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﮔﺎزواﯾﻞ ﻟە ﻛﯚاڵﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەرز دەﺑێﺘەوە. ﻫﯿــﭻ ﻣەرﺟێﻜﯿــﺶ ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرەﺳــﺘەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی داﻧەﻧــﺮاوە و ﺧﺎﻧــﻮو و ﺑﯿﻨﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﮔەرﻣﺎﯾــﺎن ﺗێــﺪا ڕاﻧﺎوەﺳــﺘێﺖ و ﺑــەردەوام دەﺑێــﺖ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﯾــﺎن ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑــﯚ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوەﯾﺎنﺑەﻛﺎرﺑﻬێرنێﺖ. ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دەرﯾﺪەﺧــﺎت ﻛە ﻫەر ﺗﺎﻛێﻜــﯽ ﻫەرێﻢ، ﭼــﻮار ﺗــﺎ ﭘێﻨﺞ ﻫێﻨــﺪەی ﺗﺎﻛــﯽ واڵﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دەﻫێﻨێﺖ. ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻫەﺷــﺖ ﺳــەر ﺧێﺰاﻧــە و ﭼــﻮار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ
ﻫەﯾــە ،دەڵێﺖ ”ﺑﺎﺷــە ﺧــﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەو ﺧەڵﻜــە ﻟە ﯾــەك ژووردا ﻛــﯚ ﺑﻜەﻣەوە و ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯽ ﻛەﻣــﱰ ﺑــەﻛﺎر ﺑﻬێﻨــﻢ ،ﺋﺎﺧــﺮ دەﺑــێ دوو ژوور ﮔــەرم ﺑﻜەم“. ﻟەﮔەڵ ﻫەﻣﻮو ﺋەواﻧەﯾﺸــﺪا ﺑەڕێﻮەﺑەری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەواڵــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﻣﯿﻠێــﻚ ﻧەوﺗــﯽ ﭘێﯿــە .ﺋــﺎری ﻛﺎﻛەﺷــﯿﻦ دەڵێﺖ 29ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﺑەرﻣﯿﻠێــﻚ ﻧــەوت ”29ی ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەوﻟێــﺮدا داﺑــەش دەﻛﺮێﺖ“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ڕاﯾﺪەﮔەﯾەﻧێــﺖ ”ﻟــە دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﻣﯿﻠــﯽ دووەم ،ﺑەرﻣﯿﻠــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯿﺶ داﺑــەش
دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﺑەﺑــێ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧﯽدەدەﯾﻦ“. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺳــﺎاڵﻧە 4 ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧــەوت ﺑــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن و 3ﺑەرﻣﯿﻠﯿــﺶ ﺑــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎن دەدات، ﺑــەاڵم ﺧەڵــﻚ ﮔﻠەﯾﯿــﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧەﻛەی ﻫەﯾــە و ﭘێﯿــﺎن ﺑﺎﺷــە ﺋــەو ﺑەﺷــە ﻧەوﺗــەی ﭘێﯿــﺎن دەدرێــﺖ ﻟــە زﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑێــﺖ ﻧــەك ﻟە ﻫﺎوﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﺑەی ﺧەڵــﻚ وەك ﻓﺎﺗﯿﻤــە ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻧەوﺗﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺋــەو ﺑــڕە ﻧەوﺗــەی ﻟە ﻫﺎوﯾﻨــﺪا وەرﯾﺪەﮔــﺮن ﺑــە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ ﻛــەم دەﯾﻔﺮۆﺷــﻨەوە و ﻟــە زﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﺪا ﻧﺎﭼﺎرن ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ زۆر ﺑﯿﻜڕﻧەوە.
ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻧــەوت ﺑەﺳــەر ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﺪا ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ ﻛﺮاوەﺗــە ﺳــێ ﺑــەش )ﻧێﻮﺷــﺎر، دەوروﺑەر و ﻧﺎوﭼە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن(. ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن ﺳــێ ﺑەرﻣﯿــﻞ داﺑــەش ﻛــﺮاوە و ﻟــە دەوروﺑــەری ﻫەوﻟێﺮﯾــﺶ دوو ﺑەرﻣﯿــﻞ و ﻟــە ﻧێــﻮ ﻫەوﻟێﺮﯾــﺶ 29ی ﺋــەم ﺑەرﻣﯿﻠــﯽ دووەم ﻟــە 29ی ﻣﺎﻧﮕە داﺑەش دەﻛﺮێﺖ. ﭘﺎاڵوﮔــەی ﻛەڵــەك ڕۆژاﻧــە 400 ﻫــەزار ﻟﯿــﱰ ﻧــەوت ﺑەرﻫــەم دەﻫێﻨێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﻧــﯚ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺗﺎ ﺑﯚ ﻫــەر ﻣﺎڵێﻚ ﺑەرﻣﯿﻠێﻚ ﻧەوت داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن.
ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆرﯾﺸــﯿﺎن ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺑﺎﻧــﻚ وەردەﮔﺮﻧەوە و دێــﻦ ﺑە زەوی و ﺧﺎﻧﻮوی دەدەن. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻗﺎﺳــﻢ ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ،ﺑەﺷــﺪار ﺋەﺣﻤــەدە ﻛــە ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ دادەﻧﯿﺸــێﺖ .ﺑەﺷــﺪار ﺋەﺣﻤــەد ﭘــﺎش ﺑﯿﺴــﺘﻨﯽ دەﻧﮕــﯚی ﻛەﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﭘــﺎرە ﻟــە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ﺗﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ﻛــە ﻧــەك ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺎرەﻛــەی دەﺑێــﺖ ،ﺑﺎﻧﻚ دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺗــﺎڵ ﺑێــﺖ .ﺑەﺷــﺪار ﺑڕﯾــﺎر دەدات 25ﻫــەزار دۆﻻر ﻟــە ﺑﺎﻧــﻚ ڕاﺑﻜێﺸــێﺘەوە و ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿەﻛــﯽ 250ﻣەﺗــﺮی ﭘــێ ﻟــە ﺳــێﺒەردان
ﺑﻜڕێــﺖ .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﻢ ﺑــە ﭘــﺎرە ﻫەﺑــێ ،دەﺗﻮاﻧــﻢ زەوﯾﯿەﻛــە ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﻔﺮۆﺷــﻤەوە، ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر ﭘــﺎرەم ﻻی ﺑﺎﻧــﻚ ﺑــﻮو و ﺋەواﻧﯿــﺶ ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟــەﻻ ﻧەﻣﺎﺑــﻮو ،ﭼﯿﻢ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ؟“. ﺑەﻫــﯚی ڕووﻛﺮدﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻛڕﯾﻨــﯽ زەوی و ﺧﺎﻧــﻮو ﻧﺮﺧﯿــﺶ ﺑــە ﺑەردەواﻣــﯽ ﺑــەرز دەﺑێﺘــەوە .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﭘێﺸــﱰ زەوﯾﯿەﻛــﯽ 250 32ی ﭘــﺎرك ﻟــە ﻣەﺗــﺮی ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ 32ی ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــە 120ﻫــەزار دۆﻻر ﺑــﻮو، ﺑــەاڵم ﻫەﻣــﺎن زەوی ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــﯚ 180 ﻫەزار دۆﻻر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە.
ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺗــﺮی 250ﻣەﺗــﺮی ﻟــە ﮔــﺮد ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻟە ﻫەوﻟێــﺮ )) 6ﻫەزارﯾﯿــەﻛﺎن( دەدات ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﺑە 24ﻫــەزار دۆﻻر ﺑــﻮو ،ﺑەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺮﺧەﻛــەی ﺑــﯚ 40ﻫــەزار دۆﻻر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺋــەو ﭘــﺎرەی ﻟــە ﺑﺎﻧﻜــەﻛﺎن ﺑــەرەو ﻛەرﺗــﯽ زەوی و ﺧﺎﻧــﻮو ﺑــﺎر دەﻛﺎت ،ﺑــﺎزاڕی زەوی ﮔەﺷــﺎﻧﺪووەﺗەوە ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــێﻜﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎن ﭘێــﯽ واﯾــە ﺑﺎﻧﻜــەﻛﺎن ﻟێــﺮدا ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻦ ﻧــەك ﻫــﯚﻛﺎری ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎرە.
ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﺷــەﻣﺎڵ ﻧــﻮوری ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﭘــﺎرە ﻫﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑــە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧــەوە ﻧﯿﯿــە، ﺑەڵﻜــﻮ ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەردﻧــﯽ ﭘــﺎرە و ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﺑەﻏﺪا ﺋــەم ﮔﺮﻓﺘەی دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و زﯾﺎﻧەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑــﯚ ﺑﺎﻧﻜــەﻛﺎن ﺋێﺠــﮕﺎر زۆر دەﺑێــﺖ؛ ﭼﻮﻧﻜــە ﺧەڵــﻚ ﻣﺘامﻧەی ﺑە ﺑﺎﻧــﻚ ﻛەم دەﺑێــﺖ و ﺋــەوان زﯾﺎﻧﺒﺎر دەﺑﻦ. ﺷــەﻣﺎڵ ﻧــﻮوری ڕەﺧﻨە ﻟــەوە دەﮔﺮێﺖ ﻛــە ﻫەرێــﻢ ﯾەدەﮔــﯽ دراوی ﻧﯿﯿــە و ﭘﺎﺷــﻜﯚی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻋێﺮاﻗە و ﻫــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺋــەوان ﭘــﺎرە ﻧەﻧێــﺮن ،ﻫەرێﻢ ﺗﻮوﺷــﯽ
ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ دەﺑێﺖ. ﺋەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ﻫەرێــﻢ ﺑﯿﺮ ﻟــە ﺑﺎﻧﻜێﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﯾﺎن ﺋەﻫﻠــﯽ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛــە ﯾەدەﮔﯽ ﭘــﺎرەی ﺗێــﺪا ﺑێــﺖ و ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﻟــە ڕووی داراﯾﯿــەوە ﭘﺸــﺘﯽ ﭘــێ ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ و ﭼﯿــﯽ ﺗــﺮ ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻧەﻛﺎت ﻛە ﺑﻮدﺟە دەﻧێﺮێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ. ﺷــەﻣﺎڵ ﻧــﻮوری ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾە ﻫەرێﻢ وەك ﭼــﯚن ﺗﻮاﻧــﯽ ﻟــە ﺑــﻮاری ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯿﺪا ﭘﺸــﺖ ﺑەﺧــﯚی ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ ،دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻟــە ﺑــﻮاری داراﯾﯿﺸــﺪا ﭘﺸــﺖ ﺑەﺧﯚی ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽوەرﮔﺮێﺖ.
ﭘﺎﺷﺨﺎن
وا ﺑﯾﺎرە 29ی ﺋم ﻣﺎﻧﮕ ﻧوت داﺑش ﺑﻜﺮﺘوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
10ﺳﺎڵ دەدرێ ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﺗﺮﯾﺸ دۆﻻرە ﻛە ﻧﯿﻮەﻛەی ﻫەر ﻫەزار دەدرێﺖ ﻧﺮﺧﯽ دوو ﺳﺎڵ 40 وﺷ /ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿ
وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ
وﺷ/ھوﻟﺮ .ﻋو ﻣﺣﻤﻮد ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋەﻣﺠﺎرەی ﻫەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺟﺎران ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮو و زەوﯾﯽ ﻟە ﻫەرێﻢ ﻛەم ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺎزاڕی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ زەوی ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﻫەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﺧﯚﺷﱰە و ﻧﺮﺧەﻛﺎن ڕۆژاﻧە ﺑەرز دەﺑﻨەوە. دﯾــﺎری ﺟــﺎف ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 10ﺳــﺎڵە ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﻛﺎری ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی و ﺧﺎﻧــﻮو دەﻛﺎت ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت ،ﻫــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺑەﻏــﺪا ﮔــﺮژ ﺑﻮوﺑێــﺖ ،ﺑــﺎزاڕی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی و ﺧﺎﻧــﻮو ﺳﺴــﺖ ﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺠــﺎرە ﭘێﭽەواﻧــەی
ﺟﺎراﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮوە .ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺟــﺎف ﺧەڵــﻚ ﺋێﺴــﺘﺎ زۆر ﺳــەﯾﺮ ڕووﯾــﺎن ﻟــە ﻛڕﯾﻨــﯽ زەوی ﻛــﺮدووە و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﺑەرز دەﺑﻨەوە. ﻫــﺎوﻛﺎت ﻗﺎﺳــﻢ ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﻛــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮی ﻣﺎﻣەڵــەی زەوی و ﺧﺎﻧــﻮوە ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ ،ﭘێــﯽ واﯾە ﺧەڵﻚ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧەك ﻫەر ﭘــﺎرە ﻟە ﺑﺎﻧــﻚ داﻧﺎﻧێﻦ،
ﺧﻚ ﭘﺎرەی ﺧﯚﯾﺎن ﻟ ﺑﺎﻧﻚ رادەﻛﺸﻨوە و زەوی و ﺧﺎﻧﻮوی ﭘ دەﻛن ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﺋﺎﺑﻮوری
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ھر ﻣﺗﺮﻚ ﺳ ﺟﺎ ﺋﺎو ﺑﯚ ﺧﻜﯽ ھرﻢ 3ھزار دﯾﻨﺎر ﻟﺳر ﺣﻜﻮوﻣت دەوەﺳﺘﺖ ،ﻛﭼﯽ ﭘﻮەری ﺑﯚ داﻧﻧﺮاوە
وﺷ /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ڕووﺑﺎرێﻚ ﺋﺎو ﺑەﻛﺎر ﺑﻬێﻨﯽ ﯾﺎن دەﺑەﯾەك ،ﻟەﻻی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ وەك ﯾەﻛە؛ ﻧﺮﺧﯽ ﺋﺎو ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕووﺑەری ﺧﺎﻧﻮو وەردەﮔﺮێﺖ. ﺑــە ﺟﯿــﺎواز ﻟــە ﻫەﻣــﻮو واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺋەم ﺟﯿﻬﺎﻧــە ،ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧــﯚی ﺑــﯚ ﻫەژﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ ﺋــﺎو دۆزﯾﻮەﺗــەوە )ﭘــﺎرەی ﺋﺎو ﻟــە ﺑەراﻧﺒەر ڕووﺑــەری ﺧﺎﻧــﻮو( .ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ ﺳــەد ﻣەﺗــﺮی ﺋەﮔــەر ڕۆژاﻧــە ﯾــەك ﻣﻠﯿــﯚن ﻟﯿــﱰ ﺋــﺎو ﺑــەﻛﺎر ﺑﻬێﻨێــﺖ، ﺋەﻣــە ﻟــەﻻی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺋــﺎو، ﻟــە ﻫەژﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ ﺋــﺎودا ﻫﯿــﭻ ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻣــﺎدام ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی 100ﻣەﺗــﺮە ،ﭘێﻨــﺞ ﻫــەزار دﯾﻨــﺎری ﻟــێ وەردەﮔﺮێــﺖ. )ﺑــﯚ ﻫــەر ﻣەﺗﺮێــﻚ ﭘەﻧﺠــﺎ دﯾﻨــﺎر!( ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ دووﺳــەد ﻣەﺗﺮﯾــﺶ ﻛــە ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕــە ﻛەﺳــﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە30 ، ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر ﻗــەرزدارە .ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﯿﯿە ﺋــﺎوی ﺑــەﻛﺎر ﻧەﻫێﻨﺎوە ،ﮔﺮﻧــﮓ ﺋەوەﯾە ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە دووﺳــەد ﻣەﺗــﺮە و دەﺑێﺖ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 10ﻫەزار دﯾﻨﺎر ﺑﺪات!؟ ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺗﺎﯾﺒــەت و ﻧﺎوازەﯾــەی ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻫــﺎواری واڵﺗــﺎن ﻟــە دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎو ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە و ﺑﺎس ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوەﯾە ﺷــەڕی داﻫﺎﺗﻮو ﺷــەڕی ﺋﺎوە. ﺋﺎوێــﻚ ﻛە ﻫــەر ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻧﺮﺧەﻛەی ﻟــە ﻧــەوت ﮔﺮاﻧــﱰە .ﻫــەر ﻟﯿﱰێــﻚ ﺋــﺎو ﻟــە ﺑــﺎزاڕ ﺑــە 900دﯾﻨــﺎرە ،ﺑەاڵم ﻟﯿﱰێــﻚ ﻧەوﺗــﯽ ڕەش ﺑــە 600دﯾﻨﺎرە. 900دﯾﻨــﺎری( ﺑــە ﻫــەزاران ﻟﯿــﱰ ))900 ڕۆژاﻧــە ﻟــە ﺳــﯚﻧﺪەی ﺑــەر دەرﮔــەی ﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺟﯚﮔەﯾــﺎن ﻟــە ﭘێــﺶ ﺧــﯚ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە .ﺑــە ﻫــەزاران ﺗﺎﻧﻜﯿــﯽ ﻫەرێــﻢ ﭘــڕ دەﺑــﻦ و ﻟەﺳــەرﯾﺎن دەڕژێــﺖ و ﻛــەس ﻧﯿﯿــە ﻣﺰەﺧەﻛەﯾﺶﺑﻜﻮژێﻨێﺘەوە. ﺑەﻓﯿڕۆﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەم ﻫەﻣــﻮو ﺋــﺎوە ﺑە ﺑــڕوای ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﺷــەﻣﺎڵ ﻧــﻮوری ﺑەﻫــﯚی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻻوازی ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑــﻮاری ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋــﺎوە .ﺷــەﻣﺎڵ ﻧــﻮوری دەڵێــﺖ ”ﻟــە ﻫﯿــﭻ ﺟێﮕــەی ﺋەم ﺟﯿﻬﺎﻧەدا ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺋــﺎو ﺑەڕەاڵ ﻧەﻛﺮاوە“. ﺟێﮕــﺮی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋــﺎو
و ﺋــﺎوەڕۆی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣەرﯾــﻮان ﻋﯿﺰەدﯾــﻦ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻫــەر ﻣەﺗﺮێﻚ ﺳــێ ﺟــﺎ ﺋﺎو ﺑــﯚ ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێــﻢ 3ﻫەزار دﯾﻨــﺎر ﻟەﺳــەر ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن دەوەﺳــﺘێﺖ .ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﻫەﺳــﺘﯽ ﺑــەو ﻫەڵەﯾــە ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﺑەﺑــێ ﭘێــﻮەری ﺋــﺎو ،ﭘــﺎرە ﻟــە ﺧەڵﻚ وەرﺑﮕﯿﺮێــﺖ ،ﺋﺎوێﻜــﯽ زۆر ﺑــە ﻓﯿــڕۆ دەﭼێﺖ. داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛــەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺋﺎو ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس ﺷــەﻣﺎڵ
9
ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەرااﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺪاﯾــە ﭘێــﻮەری زﯾــﺮەك ﺑــﯚ ﻣــﺎاڵن ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ ﻛــە ﺑەﭘێــﻮەری ﻛﺎرەﺑــﺎوە دەﺑەﺳــﱰێﺘەوە و ﻟــە ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺑەﻓﯿڕۆداﻧــﯽ ﺋــﺎو دەرﺑﺎزﯾــﺎن دەﻛﺎت؛ ﺑــەاڵم دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە ﻛــەی دەﭼێﺘــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە. ﺋــەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە ﭘێــﯽ واﯾــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﭘﻼﻧێﻜــﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻫەﺑێــﺖ و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺋــﺎو و ﺋﺎوەڕۆی ﻫەرێــﻢ ﺑە ﻛەﻣﺘەرﺧەم دادەﻧێــﺖ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر داﻧەﻧﺎﻧــﯽ ﭘێــﻮەری ﺋــﺎو و ﺑەﻓﯿڕۆﭼﻮوﻧــﯽ، ﺑەﺑــڕوای ﺋــەو ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧﺪﯾــﻦ زێ و ڕووﺑــﺎری ﭘێــﺪا دەڕوات ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﺑــﺮی ﺋــﺎوی ژێــﺮزەوی ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟــێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ.
ﺑە ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻫەﻣﻮو واڵﺗﺎﻧﯽ ﺋەم ﺟﯿﻬﺎﻧە، ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚی ﺑﯚ ﻫەژﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺋﺎو دۆزﯾﻮوەﺗەوە )ﭘﺎرەی ﺋﺎو ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ڕووﺑەری ﺧﺎﻧﻮو( ﻧــﻮوری ﻫﯚﺷــﺪاری دەدات ﻛــە ﺋەﮔەر ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺋــﺎو و ﺋــﺎوەڕۆی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــڕوا؛ ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﺋەﮔــەر ﻫەرێــﻢ ﻫەﻣــﻮو ﺑﻮدﺟەﻛەﺷــﯽ ﺑﺨﺎﺗە ﺳــەرﯾەك ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺋــﺎوی ﭘﺎﻛــﯽ ﺑەردەوام ﺑﯚ ﺧەڵﻚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﺑــﯚ ﭼﺎرەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەم ﮔﺮﻓﺘــە ﻣەرﯾﻮان ﻋﯿﺰەدﯾــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﺑڕﯾــﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن داوە ﭘێــﻮەری ﻛﺎﺗــﯽ ﺑــەم زوواﻧــە ﺑــﯚ ﻣــﺎاڵن ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ ﻛــە ﻧﺮﺧەﻛــەی 10 ﺗــﺎ 15دﯾﻨــﺎرە و ﭘﺎرەﻛــەی ﻟــە ﺧەڵﻚ دەﺳﺘێرنێﺘەوە. ﺋــەو ﭘێــﻮەرە ﻛﺎﺗﯿﯿــە ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻣەرﯾــﻮان ﻋﯿﺰەدﯾــﻦ ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــە ﻛﺎری ﭘــێ دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە ﭘێــﻮەری زﯾــﺮەك دێﺖ و ﺷﻮێﻨﯽ دەﮔﺮێﺘەوە. ﻣەرﯾــﻮان ﻋﯿﺰەدﯾــﻦ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﭘێــﻮەری درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯿــﺶ
ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺋــﺎوی ژێــﺮزەوی ﺳــﺎﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی وﺷﻜەﺳــﺎڵﯿﺪا ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﺑﻬێﻨﯿﻦ ﻧەك ﺋێﺴﺘﺎ“. ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﺷــەﻣﺎڵ ﻧــﻮوری دەڵێــﺖ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ڕێﮕﺮی ﺑﻜﺎت ﻟــە ﺑەﻓﯿڕۆﭼﻮوﻧــﯽ ﺋﺎوی ﭘــﺎك و دەﺑێــﺖ دوو ﺟﯚر ﺋــﺎو ﺑەﻣﺎاڵن ﺑــﺪات ،ﺋــﺎوی ﭘــﺎك ﺑــﯚ ﺧﻮاردﻧــەوە و ﺋﺎوێﻜﯿــﺶ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺷﻮوﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺎڵــەوە ،ﻛــە ﺋــەو ﭘﻼﻧەﯾە ﻟــە زۆرﺑەی ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــە ﭘەﯾــڕەو دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە درﻛﯿــﺎن ﺑــە ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺋــﺎو ﻛــﺮدووە و ﭘﻼﻧﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯿﺎن ﺑﯚی ﻫەﯾە“. ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﺋــەو ﺟێﮕــﺮەی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋﺎو و ﺋــﺎوەڕۆی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﻣﺎﻧــﺪا ﻧﯿﯿــە ﺋــەو ﺟــﯚرە ﭘﻼﻧــە ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜﺎت.
ﻫەرێﻢ ﻫەﮔﺒەی ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺧﯚی ﻟە ﺋﯿﺴﺘﺎﻧﺒﻮڵ دەﻛﺎﺗەوە 18ﯾەﻣﯿﻦ ﭘێﺸﺎﻧﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ دەﺳﺘەی ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﻫەرێﻢ ﻟە18ﯾەﻣﯿﻦ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯽ ﺋﯿﺴﺘﺎﻧﺒﻮڵﺪا ﻫەﮔﺒەی ﺧﯚی ﺑﯚ 600ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑەﺷﺪارﺑﻮوی ﺋەم ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾە دەﻛﺎﺗەوە. دەﺳــﺘەی ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻫەرێــﻢ ﻧــﺎدر ڕۆﺳــﺘﯽ ڕاﯾﺪەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە 30ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ دەﺳــﺘەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺋﯿﺴــﺘﺎﻧﺒﻮڵ ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﺳــﯽ دی و وێﻨــە و ڕێﺒەرﯾــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮاون ﻟــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﺪا ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی دەﺧەﻧــە ڕوو ﺗــﺎ 600ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑەﺷــﺪارەﻛەی ﺋــەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾە ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ
ﺑﻨﺎﺳﻦ. ﺋــەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾە ﻛــە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار ڕۆژ دەﺧﺎﯾەﻧێــﺖ ﯾەﻛــەم ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾە ﻛــە ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﺳــﺘەی ﻫەرێــﻢ ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺗێــﺪا ﺑــﻜﺎت .ﭘﺎرﺳــﺎڵﯿﺶ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﻟــە ﭘێﻨــﺞ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ﻛﺮد ﻛــە ﻟــە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ،ﭼﯿــﻦ ،ﺋەڵامﻧﯿــﺎ و ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮون. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋﺎﻣــﺎری دەﺳــﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻧﺰﯾﻜــەی 3ﻣﻠﯿــﯚن ﻛــەس
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
وﺷ /ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿﺮ
ﺳــەرداﻧﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە ﻛــە زۆرﺑەﯾــﺎن واﺗــە 66ﯾﺎن ﻟە ﻧێﻮەڕاﺳــﺖ و ﺧــﻮارووی 66%ﯾﺎن ﻋێﺮاﻗــەوە ﻫەرێﻤﯿــﺎن ﺑﯚ ﮔەﺷــﺘﻜﺮدن 16ﯾــﺎن ﻫــەر ﻟــە اردووە و 16%ﯾــﺎن ﻫەڵﺒــﮋاردووە ﻫەڵﺒــﮋ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧــﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە 18ﯾﺸــﯿﺎن ﻟــە دەرەوەی ﺑﻮوﻧــە و 18%ﯾﺸــﯿﺎن ﻫەرێﻢ ﻫﺎﺗﻮون. ﺋــەم ﺋﺎﻣــﺎرە ﭘێﺸــﺎن دەدات ﻛــە ﻫەرێﻢ ﻫێﺸــﺘﺎ ﺑــە ﺑﺎﺷــﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺳــەرﻧﺠﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ دەرەوە ڕاﺑﻜێﺸــێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎری ﺟﺪﯾﱰ ﻟەو ﺑﻮارەدا ﺑﻜﺎت. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻧــﺎدر ڕۆﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﺳــێ ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺑــﯚ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــە ﻫەﻣــﻮو ﺟﯿﻬــﺎن ﺗەرﺧﺎن
ﻛــﺮدووە ﻛــە 28ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮێﺖ. ڕۆﺳــﺘﯽ ڕووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺗەﻧﺪەرێــﻚ ﻛــە ﺑــﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ دەرﭼــﻮوە ،ﻓﯿﻠــﻢ ،وێﻨــە ،ڕێﺒــەری ﮔەﺷــﺘﯿﺎری و ڕێﻜﻼﻣــﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ و ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧــﺲ و ﭼەﻧــﺪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﺑــﯚ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەم ﺑﻮدﺟەﯾە ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﻦ. ﻫەوﻟێــﺮ ﺋەﻣﺴــﺎڵ وەك ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻫەڵﺒﮋێــﺮاوە و ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێــﺖ، ﺋەﻣەﯾــﺶ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرێﻜﯽ زۆری دەرەوەی ﻫەرێﻢ ڕاﺑﻜێﺸێﺖ.
10 ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑﯚڕﯾﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳەر رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺟﯿﻬﺎن
ﻧەوت
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ،
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿە :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﺳەرﺋەﻧﺠﺎم ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮدەﻧﯽ ﻛﺮاﯾەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻓﺸﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻟە ﻟﻮﺗﻜەدا ﺑﻮون. راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ،ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣــﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺎرﯾﮕــەری و ﭘەرﭼەﻛــﺮداری ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻋێــﺮاق و واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا دروﺳﺖ ﻛﺮد. ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﺗﯿﻤەﻛــەی ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ،راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻫەڕەﺷــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕە ﭼــڕ ﻛــﺮدەوە ،دواﺟﺎرﯾــﺶ ﻟــەدەرەوەی رەزاﻣەﻧــﺪی ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ،ﭘــڕۆژە ﺑﻮدﺟــەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻣەرﺟﯽ ﺳــﺰاﯾﯿەوە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﻫەوﻟێــﺮ رەواﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎنﻛﺮا. ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﭘێﺪاﮔﯿــﺮی ﻟەﺳــەر ﺋــەوە دەﻛــەن ﻧﺎﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻧەوﺗــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێــرناوی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺑﯚڕﯾﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻫەﻧــﺎردەی دەرەوە ﺑــﻜﺎت ،ﺟﮕە ﻟــەوەش ﻧﺎﺑێــﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻧــەوت
)ﻛﯚﻣــﯚ( ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﻜﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێــﺖ ﻣﺎﻓەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻋێﺮاق )ﺳﯚﻣﯚ( ﺑێﺖ. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋــەو ﭘﺎﺳــﺎواﻧەی ﺳــەرەوە ﺑەﺷــێﻮەی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻟــە زاری ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا دەﺑﯿﺴــﱰێﺖ ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﭘﺸــﺖ ﻫەﻣﻮو ﺋــەو ﻟێﺪواﻧﺎﻧــەوە راﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮ ﻫەﯾە ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺗﺮﺳــﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻫەﯾــە ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﮕەی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻫەرێﻢ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ دواﺗﺮدا. ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە، راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە رێﮕــەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑــﯚ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬﺎن ﺑە زﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﺑﯿﻨﻦ ،ﻟــەو رواﻧﮕەﯾەوە دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻫەر ﭼﯚﻧێﻚ ﺑێﺖ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ ﻟــە ﺑــەردەم ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨەﻛﺎن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ دروﺳﺖ ﺑﻜەن. ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان وێــڕای ﻫەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑــەو زﯾﺎﻧﺎﻧەی ﻟە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ
زۆرﺑەی ﺧەڵﻚ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺗﺎڕادەﯾەك ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻮو دەزاﻧﻦ وﺷ /ھوﻟﺮ ﺑەﮔﻮێﺮەی راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾامﻧﮕﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺮﺳە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن دەرﺑﺎرەی ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، زۆرﺑەی ﺧەڵﻚ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺗﺎڕادەﯾەك ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻮو دەﺑﯿﻨﻦ ،ﺑەاڵم رێﮋەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺶ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوﻧەﺑﻮوە. ﻟــە راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەی ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﭘﺮﺳــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺰﯾﻜــەی 3ﻫــەزار ﻛــەس ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ،دﻫــﯚك، ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﺋﯿــﺪارەی ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻛــە ﻟــە رووی 62ی رەﮔەزﯾﯿــەوە ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺳــەدا 62ی ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوان ﻧێﺮﯾﻨــە و ﭘــﱰ ﻟە ﺳــەدا 37یی ﺑەﺷﺪارﺑﻮوان ﻣێﯿﻨەن. 37 ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧەی ﻟــە ﺋﺎراﺳــﺘەی راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەدا ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوان ﻛــﺮاوە ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــە ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا. ﺑەﭘێــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛە، 22ی 22،19ی ﺑەرێــﮋەی ﻟــە ﺳــەدا 19 ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوان ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ
ﻫەرێــﻢ ﺑــە ”زۆر ﺳــەرﻛەوﺗﻮو“ دەزاﻧــﻦ ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺑەرێــﮋەی 47یی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن 47،32 ﻟــە ﺳــەدا 32 ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــە ”ﺗﺎڕادەﯾــەك ﺳــەرﻛەوﺗﻮو“ دادەﻧێــﻦ. ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ،ﺑەرێــﮋەی ﻟە ﺳــەدا 30ی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 30،49ی 49 ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــە ”ﻫﯿــﭻ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮو“ دەزاﻧﻦ. ﺑەراوردﻛــﺮدن ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫــەردوو ﺑــﮋاردەی زۆر ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮو، ﻟەﮔــەڵ ﻫﯿــﭻ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑــﻮو، ﺋــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ﺑەدەﺳــﺘەوە دەدات ﻛــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺋەوەﻧﺪە ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑﯿﻨــﻦ ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا زۆرﯾﻨــەی ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوان ﺑەرێــﮋەی ﻟــە
47ی ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوان ،ﭘێﯿــﺎن 47،32ی ﺳــەدا 3 واﯾــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻢ ﺗﺎڕادەﯾەك ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە. ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو راﭘﺮﺳــﯿﯿە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻟــەو ﺳــﺎاڵﻧەی دواﯾﯿﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼــڕ ﻛــﺮدەوە و ژﻣــﺎرەی ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوت ﺑــەرەو ﻫەڵﻜﺸــﺎن ﭼــﻮون و ﺑﯚڕﯾــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛﺮدەﻧــﯽ ﻛﺮاﯾەوە. ﻧــەﴎەت ﺳــﯚﻓﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﭘﺮﺳــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑــە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو راﭘﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟــەو رووەوە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿــﺎن داوە، دەڵێــﺖ ”زۆرﺑــەی ﺧەڵــﻚ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ دەﻛــەن ﯾــﺎن ﺗﺎڕادەﯾــەك ﺑــە ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی دەﺑﯿﻨــﻦ“ ،ﺑــەاڵم ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا وەك دەڵێــﺖ ”زۆرﺑــەی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮﻓﺘﯿــﺎن ﻫەﯾــە ﻟەﺑــﺎرەی داﻫﺎﺗــﯽ ﻧــەوت و ﺑﯚﻧــﺪەﻛﺎن و ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﺷــەﻓﺎف ﻧﯿﻦ و ﺧەڵﻚ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ
ﻧﺎﺑێﺖ ﻟە داﻫﺎﺗﯽ ﻧەوت“. ﺳــﯚﻓﯽ دەڵێــﺖ ”دەﺳــەاڵت ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯿەﻛــﯽ ﻫەﯾــە ﻟــە ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ رووﻧﻨەﻛﺮدﻧــەوەی ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﯽ ﻧــەوت و ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻟــە ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ داﻫﺎﺗەﻛــەدا ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑڕەوێﻨێﺘــەوە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋــەو داﻫﺎﺗــە ﺧــەرج دەﻛﺮێــﺖ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن ﺑەراﺳــﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺳﻮودﻣەﻧﺪن“. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو رەﺧﻨﺎﻧــەی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ دەﮔﯿﺮێﺖ، ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺧەڵﻜــە ﻟە داڕﺷــﺘﻨﯽ
ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻧەوﺗــﺪا و زﯾﺎﺗــﺮ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــە ﻟەﺳــەر دﯾــﻮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دۆﺳــﯿەﻛە، ﺋــەوەش رەﺧﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت. ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﻧێــﻮان ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــەاڵت و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ،ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ زۆری ﻻی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە دەرﺑــﺎرەی ﺋــەو داﻫﺎﺗــەی ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧەوﺗــﺪا دەﺳــﺖ دەﻛەوێــﺖ ،ﺋــەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە رووﻧﻜﺮدﻧــەوە و ﺷــەﻓﺎﻓﯿەﺗﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻫەﯾە ﻟە ﭘﺮۆﺳەﻛەدا.
و
ﺧەڵﻚ
رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
وﺷ /ھوﻟﺮ
ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﯚڕﯾــﯽ ە ﺑــەری دەﻛەوێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــەوەی ﻛــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟەواﻧەﯾــە ﭼﯿﱰ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻧەوﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﺗﺮﺳــﯽ ﻟــەوەش ﻫەﺑێــﺖ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾەدا ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑەﻫێﺰ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﻟەواﻧەﺷــە ﻫەﯾﻤەﻧــەی ﺗــەواو ﺑەﺳــەر واڵﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﭘەﯾﺪا ﺑﻜﺎت. رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم دواﯾﯿــەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ، ﻟــەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻛێﺸــە داراﯾﯿەﻛﺎن و ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿــەوە ﻫەﺑــﻮو ،ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا دەﺳــﺘێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺗێﺪاﯾــە، ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺋەﮔــەر وەك ﮔەﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟێﻜﺪاﻧەوەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑﻜﺮێــﺖ، ﻟەواﻧەﯾــە رووداﻧﯿﺎن ﺑەﺑێ دەﺳــﺘﯽ ﺋێﺮان ﺗﺎ ڕادەﯾەك ﻣەﺣﺎڵ ﺑێﺖ. ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﺋــەردۆﮔﺎن ﻫەوڵﯽ ﺗــەواو دەدات ﺑﯚ زاڵﺒﻮون ﺑەﺳــەر ﺋــەو ﻛێﺸــە و ﺗەﻧﮕﮋاﻧــەی ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚی واڵﺗەﻛەﯾــﺪا ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﻛﺎﯾــەوە ،ﺑــەاڵم ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑﭽــﻮوك ﻧﯿــﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﻫەﻧــﮕﺎوی ﮔــەورە و ﺑﻮێﺮاﻧــە ﻫەﯾە. ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﯿﺸــﺪا رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕە ﻟــە ﻣــەڕ ﻫــەردوو ﺟەﻣﺴــەرەﻛە ﻫەﻧــﮕﺎوی ﺑﻮێﺮاﻧــەن و ﻫﯿــﭻ ﻛﺎت ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋــەوە ﻧەﻛــﺮاوە ﺑەﺑــێ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ رەوﺗێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ
وەرﺑﮕﺮن .ﻟــە دەرەوەی ﺋــەو رووداواﻧەی ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەدا دروﺳــﺖ ﺑﻮون ،ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻋێﺮاﻗﯿﺸــﺪا دﯾﺴــﺎﻧەوە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛێﺸــەی ﺗــﺮ ﻫﺎﺗﻨــە ﻛﺎﯾــەوە، رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺒــﺎر و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻟــەو ﭼﺮﻛەﺳــﺎﺗەدا ﻧﺎﻛﺮێــﺖ وەك رووداوﮔەﻟێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺑﯚ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە راﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دووﺑﺎرە ﺋێــﺮان ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛــەن ﺑــە ﯾﺎرﯾﻜــﺮدن ﻟەﻧــﺎو رووداوەﻛﺎن و ﺗــﺎ ڕادەﯾەﻛﯿــﺶ ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ و ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪن رووداوەﻛﺎن ،ﺋــەوەش وەك ﻛﺎرﺗێﻜــﯽ ﻓﺸــﺎر ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﭼڕﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ دژ ﺑــە ﺑڕﯾــﺎرە ﮔﺮﻧﮕەﻛــەی ﻫەرێــﻢ ﻟەﺑــﺎرەی ﻫەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽﻧەوﺗەوە. ﻫەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ،ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺗﻮوﺷــﯽ دڕدۆﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﮔــەورە ﻛــﺮدووە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻫــﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــەوەوە ﻫەﺑێــﺖ ﻛــە ﻫﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑــەاڵم رەﻫەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ رۆڵــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﭘﺮﺳــەﻛەدا دەﮔێــڕن، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ دووەﻣــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻛــە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﺑەﺳــﱰا ،وەزﯾــﺮی ﻧەوﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﺑەﺷــﺪاری ﻧەﻛــﺮد ،وێڕای ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﻟەﻻﯾــەن وەزﯾــﺮی ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻫەرێﻤەوە. ﻣﺎوەﻛﺎﻧــﯽ راﺑــﺮدوو ،ﺟــەودەت ﯾەڵــامز وەزﯾــﺮی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﯚ ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــەوە ﻛــﺮدەوە ،ﻫــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــەرەو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ و رەوﺷــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑــەرەو ﺑﺎﺷــﱰ دەﭼێــﺖ ،ﻫەﻧــﺪێ ﭘێﯿــﺎن ﻧﺎﺧﯚﺷــە“.
ﯾەڵــامز ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ”ﺑەﻫــﯚی ﭘﺮۆﺳــەی ﭼﺎرەﺳــەر ،ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺳــەرﻧﺠﯽ زﯾﺎﺗــﺮی وەﺑەرﻫێﻨــەران رادەﻛێﺸــێﺖ و ﺑــە ﺟێﮕﺮﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەم ﭘﺮۆﺳــەﯾەش وەﺑەرﻫێﻨــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑێﺖ .ﺑــەاڵم دﯾﺎرە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛــەس و واڵت ﺑــەم رەوﺷــە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﻧﯿــﻦ“ ،ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﺑــە دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەﻧــﺎوی ﺋــەو ﻛەس و واڵﺗﺎﻧــە ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەڵێــﻦ ،ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﯾەڵــامز ﻟــەو ”ﻛــەس و واڵﺗــﺎن“ە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﻛە ﻟێﺪواﻧەﻛــە ﻫــەم ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﺗﻮرﻛﯿﺎ-ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ دژ ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﺋــەردۆﮔﺎن -و ﻫــەم واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ ﻟەواﻧــە ﺋێــﺮان دەﮔﺮێﺘەوە. ﺋــەو ﺗەﻧﮕــﮋە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەوﺗﻨــەوە ،ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚی ﻋێــﺮاق و واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ، ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﺷــﯽ ﻫێﻨﺎﯾــە ﺳــەر ﻫێڵەﻛــە ،ﺋــەوان داوای ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا دەﻛەن. ﭘێﺸــﱰﯾﺶ ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﺳــﺎڵﺢ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳــەرۆﻛﯽ زاﻧﻜــﯚی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە وﺗﺎرێﻜــﯽ ﭼــڕ و ﭘــڕدا ،ﺑﯚڕﯾــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑــە ”ﺑﯚڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ“ ﻧﺎوﺑــﺮد ﺑــﻮو ،ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ راﯾەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــەی ﭘێﺸــﱰ ﺷــەڕ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــﺎن ﻫەﺑــﻮوە ،ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺑە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ دادەﻧێــﺖ، ﻛــە ﭘﺎﯾەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە راﯾەڵــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەﻛﺎن ،ﻫــﺎوﻛﺎری ﻫەرێﻤــﯽ و دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯽﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧە.
ﻟە ﭘەراوێﺰی ﻧەوت و ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا
ﻧەوت
ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺳــەاڵت ،ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ،رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــە دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﻛﺎرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﻧەوت و ﺳﯿﺎﺳــەت ﻛــﺮدووە، ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟــەوەش ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯽ دۆﺳــﯿەی ﻧەوﺗــە ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕەﻟﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەرەﻛﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺪا. ﺋەﻣــڕۆ ﻧــەوت ﻧەك ﻫــەر ﺳــەرﭼﺎوە ﺗﺎﻗﺎﻧەﻛــەی ﺋﺎﺑــﻮوری و داﻫﺎﺗــە ،ﺑﮕﺮە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﺎﻣﺮازﯾﺸــە ﻟــە داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا .ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەرێــﻢ دەﯾەوێــﺖ ﻟــە رێﮕــەی ﻧەوﺗــەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺧــﯚی ﻟەﮔــەڵ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﮔﺮێ ﺑﺪات. ﺑەﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮەی ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــەاڵت ،ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی دەﺳــەاڵﺗﯿﺶ ﭘــﱰ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ”ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧە“ ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯿﺎن ﻟەﺗــەك دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ﻛــﺮدووە و وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋﺎﻣﺮازەﻛﺎﻧﯽ ﻛێﺒەرﻛێﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﻫێﻨﺎوە. ﻫەڵﺴــﻮﻛەوت ﻛــﺮدن ﻟەﮔــەڵ دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت ﻟە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺳــەﻧﺘەرﯾﺪا ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﴎوﺷــﺘﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛەدا ﭘەراوێــﺰ دەﺧــﺎت ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﯿﺸــﺪا ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮەی دەﺳــەاڵت ﻧــەوت وەك ﺋﺎﻣﺮازێﻜــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨــﻦ ،ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺧﺮاپ دەﺑێﺖ. ﻟــە ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ،دەﺳــەاڵت ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ﺋﺎﻣﺮازێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی رێﻜﺨﺴــنت و ﭘﺘەوﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕــە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟەﮔــەڵ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺟﯿﻬــﺎن ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔــەڵ دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت ﻛــﺮد ،ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی دەﺳــەاڵﺗﯿﺶ ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﭘێﮕــەی ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻫﺎوﻛێﺸــەی ﻧەوﺗــﺪا ﻧەﻛــﺮد و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳەاڵﺗﯿﺸــﺪا ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ﻛەرﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑــە ﺋﺎراﺳﺘەی ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی دەﻧﮓ ﻟە ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﻫێﻨﺎ. ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەﻛــﯽ ﻫەرێﻤــﺪا ،زەﻣﯿﻨەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ رەﺧﺴــﺎﻧﺪ ،ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻛﺎر ﻟەﺳــەر رەﻫەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﺧەڵــﻚ ﺑﻜــەن ﻟــە ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛەدا ،ﺑــەاڵم ﺋەوەﯾــﺎن ﻧەﻛﺮد، ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﻧــەوت و ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻟــە ﮔەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑــەﻛﺎر ﻫێﻨﺎ، ﺑﮕﺮە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەو رووەوە ﮔەاڵڵە ﺑﻜەن. ﺑەﭘێــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ دواﯾﯿــﻦ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫێــﺰی ﺑﺮاوەﯾە ﻟــە ﮔەﻣەﻛــەدا و ﺑەﻫەﻣﺎن ﺷــێﻮەی ﺳــﺎاڵﻧﯽ راﺑــﺮدوو ﻧــەوت وەك ﻛەرەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻟــە رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨێــﺖ ،ﺋــەوەش وا دەﻛﺎت دﯾﺴــﺎﻧەوە ﺧەڵﻚ ﻟە داڕﺷﺘﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻤﺪا ﭘەراوێﺰ ﺑﻜەوێﺘەوە. ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﻜﺮدﻧەی ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﻟــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧــەوت و ﺧەڵﻜــﺪا ،ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﮔــەورە ﭘڕ ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺋەوان دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟــە ﺑــﺮی ﻗﯚﺳــﺘﻨەوەی ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛە ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ، ﻟــە رێﮕــەی ﮔەاڵڵەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــەوە ،ﻟــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﻧەوﺗــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻦ ،ﻟــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی راﺳــﺘەوﺧﯚی ﺑە ﭘﺸــﻜﯽ ﺧەڵﻚ ﻟە داﻫﺎﺗﯽ ﻧەوﺗﺪا ﻫەﯾە. ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ،ﻧــەوت ﻫــەم دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﭙێﻜێــﺖ، ﻟــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻢ ﻟەﮔــەڵ ﺟﯿﻬﺎﻧﯽ دەرەوەدا ﻫەﯾــە ،ﻫــەم دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺋﺎﻣﺮازێﻜﯽ ﺑــﺎش ﺑێﺖ ﻟــە ﺑﻮوژاﻧﺪﻧەوەی ژێﺮﺧﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﭘــﱰ ﻟــەوەش وەدﯾﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە دادی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ ﻟە داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ داﻫﺎﺗﯽ ﻧەوت ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﮔﺮﻧﮕــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﺗێﺒﮕــەن ،ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﺪا ،ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕەﻟــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﮔــەورە ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑــﻜﺎت ،دواﺟــﺎر ﻟەﻻﯾــەن ﺧەڵﻜــەوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﺋەﮔەر دژاﯾەﺗﯽﻧەﻛﺮێﺖ. ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﻟــە داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤﺪا ﺧەڵــﻚ ﺋەﮔەر ﺑەﺗــەواوی ﭼەﻗــﯽ ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛەش ﺑێــﺖ ،ﻻﻧــﯽ ﻛــەم ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯿﯿەك ﻟــە ﻧێــﻮان ﺧەڵــﻚ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا راﺑﮕﯿﺮێــﺖ ،ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑــە ﻣﺎﻧــﺎی ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻧــەوت ﺑــە دﯾــﻮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەﯾﺪا .دەﺑێﺖ دەﺳــەاڵت ﻟەو راﺳــﺘﯿﯿە ﺗێﺒﮕﺎت، ﻫەﻣــﻮو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﺪا ،ﻟــە ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺧەڵــﻚ ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔﺮێــﺖ ﻟــە داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛەدا. ﺋێﻤــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دووﭘــﺎت ﻟــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺧەڵﻚ و ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟــە ﻫﺎوﻛێﺸــەی ﻧەوﺗــﺪا دەﻛەﯾﻨــەوە ،ﻟــەو ﺑﺎوەڕەﺷــﺪاﯾﻦ ﺑەﻫێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ﺧەڵﻚ ﻟــە ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﺪا، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘڕۆژەﮔەﻟــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻫەﯾــە و دەﺑێــﺖ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن رۆڵــﯽ ﻛﺎرای ﺗێــﺪا ﺑﮕێــڕن ،ﺋــەوەش ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﻟەوەﺗــەی 2007ەوە ﺗــﺎ ﺋەﻣــڕۆ ﻫﯿﭻ دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ﻟــە 2007ەوە ﻛﺎم ﻟەﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﯾــەك ﭘڕۆژەﺷــﯿﺎن ﺑــﯚ راﺳــﺘەڕێﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﮔەاڵڵە ﻧەﻛﺮدووە.
ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽﺧەڵﻚ
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت
11
ﺳﺎڵﺢ ﻣەﺳﻌﻮود
ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻟﯿﮋﻧﯾك ﺑﯚ ﻧﺮﺧﯽ ﻓﯿﺘرەﻛﺎن ﭘﻚ ﺑﮫﻨﺮﺖ
ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو وای ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻫــەر ﻓﯿﺘەرێــﻚ و ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚی ﻧﺮخ ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ داﺑﻨێﺖ ،ﺟﯿﺎ ﻟــە ﮔﺮاﻧــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ دەﺳــﺘﺤەﻗﯿﺎن ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻣﯚدێﻠــەﻛﺎن ﻧﺮﺧــەﻛﺎن ﺑــەرز و ﻧــﺰم دەﻛەن، ﺑــەو ﭘێﯿــەش ﻫــەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﻣﯚدێــﻞ ﺑــەرز ﺑــە ﺳــﺎدەﺗﺮﯾﻦ ﮔﯚڕﯾــﻦ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﻫــەر ﻛەرەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ،ﻧﺮﺧێﻜــﯽ زۆر وەردەﮔــﺮن و ﺑەوەﯾــﺶ ﺳــێ ﺑەراﻧﺒــەرە ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ ﻣﯚدﯾﻞ ﻛﯚن. ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿــە زۆرﺑــەی ﺋــەو ﻧﺮﺧﺎﻧــە ﻓﯿﺘــەرەﻛﺎن ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾــﺎن داﯾﺪەﻧێــﻦ ﻛــە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻧﺮﺧێﻜــﯽ ﺋێﺠــﮕﺎر زۆرە و داواﻛﺎرﯾــﻦ ﻟــە ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێــﻜﺎران و ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺑــﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﻧﺮخ دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن و ﻧﺮﺧەﻛﺎن دﯾــﺎری ﺑﻜــەن ،ﯾــﺎن ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻫەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛەﺳــێﻚ ﺳــﻜﺎاڵی ﻫەﺑــﻮو ﻟە ﻫــەر ﻓﯿﺘەرێﻚ ﻣﺎﻓــﯽ ﻧەﻓەوﺗێﺖ و ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺳــﻜﺎاڵی ﺧــﯚی ﺑﮕەﯾەﻧێﺘــە ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار.
ﮔﺮﻓﺘﻛﺎﻧﯽ ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ و ﺣﻗﺪەﺳﺘﯽ ﻓﯿﺘرەﻛﺎن ﻋﺎدل ﺋﯿﱪاﻫﯿﻢ ﺣﻗﺪەﺳﺖ و ﻧﺮﺧﯽ ﻛﻟﻮﭘﻟﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ زۆر ﮔﺮاﻧ
ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻫــەر ﭘﺎرﭼەﯾەﻛــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﺣەﻗﺪەﺳــﺖ ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﮔﺮاﻧە ﻛــە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑــێ وﯾﮋداﻧــﯽ ،ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻫﯿﭻ ﺣەﻗﺪەﺳــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﻟــە 25ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر ﻛەﻣــﱰ ﺑێــﺖ ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺑەﻧــﺞ ﺑــﯚ ﻛﺮدﻧــەوە و ﺑەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻫــەردوو ﺗﺎﯾــەی ﭘێﺸــەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻛــە ﺗەﻧﻬــﺎ ﻣﺎﻧﺪووﺑــﻮون ﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﺮﻏﻮوەﻛﺎﻧــە 20ﺗــﺎ 30ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر وەردەﮔﯿﺮێــﺖ ﻛــە دەﺑــﻮو ﺋــەو ﺣەﻗﺪەﺳــﺘە ﻟــە 10ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر ﺗێﭙــەڕی ﻧەﻛﺮداﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎر ﻓﯿﺘــەرەﻛﺎن ﻟــە ﻗەزا و ﻧﺎﺣﯿﯿەﻛﺎن 6ﺗﺎ 8ﻫەزار دﯾﻨﺎر وەردەﮔﺮن. ﮔﺮﻓﺘێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺟــﯚری دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ ﭘﺎرﭼــەی ﯾەدەﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــەر ﭘﺎرﭼەﯾــەك دەﻛڕێــﺖ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە دووﻛﺎﻧەﻛــە دەڵێﯿــﺖ ﻛﺎﻣــە ﺑﺎﺷــە ﺋەوەﯾﺎﻧــﻢ ﭘــێ ﺑﻔﺮۆﺷــە ،ﺋەوﯾــﺶ ﺋــەو ﻧەزاﻧﯿﯿــە دەﻗﯚزێﺘــەوە و ﺧﺮاﭘەﻛــە ﺑە ﻧﺮﺧــﯽ ﭼــﺎك دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛــەم ﻟــە دوای ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺗێﻚ دەﭼێــﺖ ،ﺋەوەش دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ ﻧﺎداﺗــە ﺷــﻮﻓێﺮ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــەر ﺧﺮاﭘﯿﯿەﻛﯽ ﺋــەو ﭘﺎرﭼە ﯾەدەﮔﺎﻧــە ﺋەﮔــەری ڕووداﻧﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﻟــێ دەﻛەوێﺘــەوە و ﻫﯿﻮادارﯾــﻦ ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە ﻟــەو ﺑــﻮارە ﺑﻜﺮێــﺖ و ﭼﺎودێــﺮی ﭼــڕ ﺑﺨﺮێﺘــە ﺳــەر ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎن.
دﯾــﺎرە وەﺳــﺘﺎی ﺑــﺎش ﻧﯿﯿــە ،ﭘﺎﺷــﺎن ﺋــەو ﭘــﺎرەی ﺋێﻤــە وەری دەﮔﺮﯾــﻦ ﻟــە ﺑــﺎزاڕ ﭼﯿــﯽ ﭘــێ دێــﺖ؟ ﺑــﯚ ﻛﺮدﻧــەوەی ﻫــەر ﻣەﻛﯿﻨەﯾەﻛــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﺋێﻤە ﻟــە دوو ﺗــﺎ ﺳــێ وەرەﻗــە وەردەﮔﺮﯾــﻦ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧەرﺟــﯽ ڕۆژاﻧــەی دووﻛﺎﻧەﻛەﻣــﺎن ﺑــە ﻛﺮێــﯽ ﺷــﺎﮔﺮد و ﺑــﺎج و ﻛﺮێــﯽ دووﻛﺎن و ﻧﺎﻧﺨــﻮاردن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 70دۆﻻرﻣﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ دەراﻣەﺗــﯽ ﻧﯿﯿــە ﺧﺎﺗــﺮی دەﮔﺮﯾﻦ، ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑــﯚ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﺷــەش ﺑﺴــنت و ﭼــﻮار ﺑﺴــنت و ﻣﯚدﯾﻠﯿــﺶ ﺟﯿــﺎوازی ﻫەﯾــە و ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﺮﺧــەﻛﺎن ﺑــەرز و ﻧــﺰم دەﻛﺎت .ﺣەﻗﺪەﺳــﺘﯽ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﻣەﻛﯿﻨــەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻟــە 200ﺑــﯚ 300 دۆﻻرە.
ﻓﻮﺋﺎد ﺳﯿﺘەﭼﯽ
ﺣﻗﺪەﺳﺘﻤﺎن زۆر ﻧﯿﯿ
وەﺳﺘﺎ ﺟﺎﺳﻢ ﻓﯿﺘﭙەﻣﭽﯽ
ﺧﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛﺎن ﻧﺎزاﻧﻦ ﭼﺎك و ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﻓﯿﺘﭙﻣﭙﻛﺎن ﻟ ﯾك ﺟﯿﺎ ﺑﻜﻧوە
وەﺳﺘﺎ ﺋﯿﱪاﻫﯿﻢ ﺳﻠێامن
ﺋو ﭘﺎرەﯾی وەری دەﮔﺮﯾﻦ ﻟ ﺑﺎزاڕ ھﯿﭽﯽ ﭘ ﻧﺎﯾت
ﻛﺎﺗێــﻚ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛــەس ﮔﻠەﯾــﯽ ﻟــە ﺣەﻗﺪەﺳــﺘﯽ ﺋێﻤــە دەﻛــەن و دەڵێــﻦ ﺣەﻗﺪەﺳــﺘﯽ ﺋێﻤــە ﮔﺮاﻧە و ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﺑەﻫەرزاﻧــﱰ دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوە ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾە ﻛــە ﺋــەو ﻛەﺳــە ﺑــە ﻧﯿــﻮە ﻗﯿﻤــەت ﻛﺎر دەﻛﺎت و
ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﺟــﯚری ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ﺗﯚزێــﻚ ﺑﺎﺷــﱰە، ﺟــﺎران ﮔﺮﻓــﺖ ﻟــە ﺋﯚﻛﺘﺎﻧــەﻛﺎن ﻫەﺑــﻮو ﻛــە ﺟﯚری ﺑەﻧﺰﯾﻨەﻛــە ﻛﺮاﯾــە ﯾــەك ﺟــﯚر زۆر ﺑﺎش ﺑــﻮوە ،ﺑەاڵم ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﻓﯿﺘﭙەﻣﭙــەﻛﺎن ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺑــﯚ ﺷــﯚﻓێﺮەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــﻮوﺗﺎﻧەﻛە ﺑــﯚ ﻫــەردوو ﺟــﯚری ﺑەﻧﺰﯾــﻦ و ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﻓﯿﺘﭙەﻣﭙــەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧــەﻛﺎن ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﯚر ﻓﯿﺘﭙەﻣﭙﯿــﺎن ﻫێﻨــﺎوە ،ﺟــﯚرە ﭼﯿﻨﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــﺎش ﻧﯿﻦ و ﺟــﯚری ﻛﯚرﯾــﯽ ﺋەﺳــڵﯽ ﻫەﯾــە ﺑﺎﺷــﱰە ،ﻫەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧﯿــﺶ ﻟەﺑــەر ﺧﺎﺗــﺮی ﻫەرزاﻧﯿﯿەﻛــەی ﻧﺎﭼــﺎرن ﺟــﯚری ﭼﯿﻨﯿﯿــە ﻫەرزاﻧەﻛــە ﺑﻜــڕن و ﺋەﻣەﯾﺶ دەﺑێﺘە ﻫﯚی ﺋەوەی زوو زوو ﺑﺴﻮوﺗێﺖ. ﺋــەوەی ڕووﻧﯿﺸــە زۆرﺟــﺎر ﺧــﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەﻛﺎن ﻧﺎزاﻧــﻦ ﭼــﺎك و ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﻓﯿﺘﭙەﻣﭙــەﻛﺎن ﻟە ﯾــەك ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺋــەوە ﻛﺎری وەﺳــﺘﺎﻛﺎﻧە ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی ﺟﯿــﺎی دەﻛﺎﺗــەوە ﻓﯿﺘــەرە ﻧــەك ﮔﺮاﻧــﯽ و ﻫەرزاﻧــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺋەو ﻓﯿﺘﭙەﻣﭙﺎﻧە.
ﻣەﻛﯿﻨــە ﺑــە ڕۆن و ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ﯾــﺎن ﺑــە ﮔﺎز ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن زۆرﺑەﯾــﺎن ﺑــﺎش ﻧﯿــﻦ ،ﺋەﻣەﯾــﺶ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﻛــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﭘــێ وەدەﻛﺮێــﺖ ،ڕۆﻧــﯽ ﺑــﺎش ﻛەﻣــە و زۆرﺟــﺎر ڕۆﻧــە ﺧﺮاﭘــەﻛﺎن دەﺳــﻮوﺗێﻨﻨەوە و ﺑەﻧﺮﺧــﯽ ﺑــﺎش دەﻓﺮۆﴍێﺘــەوە ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻛﺎﺗێــﻚ دەڕوات ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎم ﻓﯿﺘﭙەﻣﭙەﻛــەی ﻋﺎدﯾﯿــە ،ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ﻋــﺎدی و ڕۆﻧــﯽ ﻧێــﻮ ﻣەﻛﯿﻨــە ﻫــەر ﻋــﺎدی ،ﺋــەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﺑەﭼــﯽ ﺑڕوات ،ﺋەو ﺳــێ ﺷــﺘە ﺑﯚ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻫەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾــە ﻣەﻛﯿﻨەﻛــەش دووﭼﺎری ﻛێﺸــە دەﺑێــﺖ .ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣەﻛﯿﻨەﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﮔﯚڕﯾــﻦ ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾــە زۆرﺟــﺎر ﻣەﺟﺎﻟﯽ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﻫەﯾە. ﻟەﺑــﺎرەی ﮔﺮاﻧــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ ﺣەﻗﺪەﺳــﺘەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛــە زۆرە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوەی ﺑەﻧﺮﺧــﯽ ﻛــەم ﻛﺎر دەﻛﺎت ﮔﺮێﻨﺘــﯽ ﻛﺎرەﻛــەی ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑــەاڵم ﺋێﻤــە ﺋەوﭘــەڕی ﻧﺮﺧــامن ﮔــﺮان ﺑێــﺖ ﻟەﭼــﺎو ﺋــەو وەﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەی ﺗــﺮ ﺗەﻧﻬــﺎ 50ﺑــﯚ 60دۆﻻرە ،ﺑــەاڵم ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــە ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺋێﻤــە ﺑە ﻣــەرج ﻣەﻛﯿﻨەﻛە ﭼــﺎك دەﻛەﯾﻨــەوە ،ﻫەروەﻫــﺎ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻛەﯾــﺲ و ﻛــەوەر و ڕﻧﯿﻨــﮓ ﺑــە 100دۆﻻر دەﮔﯚڕﯾــﻦ، وەﺳــﺘﺎش ﻫەﯾــە ﺑــە 70ﻫــەزار دەﯾﮕﯚڕێــﺖ ،ﺑەاڵم ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــەو وەﺳــﺘﺎﯾﺎﻧە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــە ﺗﻮوﺷــﯽ ﮔﺮﻓــﺖ دەﻛــەن و دەﺑێــﺖ دوو ﺋەوەﻧــﺪە ﭘــﺎرە ﺧــەرج ﺑﻜﺎﺗەوە ﺗــﺎ ﻣەﻛﯿﻨەﻛــە ﺑﺨﺎﺗەوە ﺳــەر ﻋەﯾﺎری ﺧﯚی.
ﺳەﻻم ﺳﺎڵﺢ
داوا دەﻛﯾﻦ ﻧﺮﺧﻛﺎن ﺑ وﯾﮋداﻧوە وەرﺑﮕﯿﺮﺖ
ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺟێﮕەﯾــەك ﺑــﺎش و ﺧــﺮاپ ﻫەﯾــە، ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﺋــەوەی وەﺳــﺘﺎﯾە و ﻓﯿﺘــەرە ﻟەم
ﻧﺎوﭼەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑــێ وﯾﮋداﻧــﻦ ،ﺑەاڵم دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێــﻢ ﺑﻮون ﺑــە دوو ﺑەﺷــەوە ،ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑەوﯾﮋداﻧــەوە ﭘــﺎرە وەردەﮔــﺮن و ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯿﺎن زۆر ﺑــێ وﯾﮋداﻧﺎﻧــە ﻗﯚڵﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن دەﺑــڕن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔــەر ﺑــەر ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧەﻛە ﻣﺎﻣەڵــە ﻧەﻛەﯾــﺖ ،ﺋەوا زۆر ﻟــە ﺣەﻗــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ داوا دەﻛــەن ،ﯾــﺎن ﺟــﺎری وا ﻫەﯾــە ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ دەﻛەﯾــﺖ ﻛﺎرەﻛــەت ﻟــێ ﮔــﺮان دەﻛــەن ،وا دەﻛەن ﻛــە ﺑڵێﯿﺖ ﺋــەوە وەﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ راﺳــﺘﮕﯚ و ﺑەوﯾﮋداﻧــە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛﺎرەﻛــەی ﺑەﻛﯚﺗﺎ ﻫــﺎت ﺋەوﺟــﺎ دەزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋــەو ﺗﯚزە ﻛﺎرەی ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری وەرﮔﺮﺗﻮوە. ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻟــەم ﻧﺎوﭼەﯾــە ﺗﻮوﺷــﯽ دەﻧﮕەدەﻧﮓ ﺑــﻮوم ،ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾــﺎن ﻟــێ وەرﮔﺮﺗــﻮوم ،ﺋەواﻧــەی زۆرﺟــﺎر ﺋەو ﺑــێ وﯾﮋداﻧﯿﯿــە دەﻧﻮێﻨــﻦ ،دەﺑﯿﻨﯽ ﻧﺎوی ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﻧــﺎوی ﭘێﺸــﮕﺮێﻜﯽ وەﻛــﻮ ﺣﺎﺟﯿﯿــە و وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی ﺧﯚﯾــﺎن ﻛــە ﻟــە ﻣەﻛــە ﮔﺮﺗﻮوﯾﺎﻧــە ﻫەڵﻮاﺳــﯿﻮە ،ﺧﯚﯾــﺎن ﻧﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛــە ﻣﺴــﻮڵامﻧﻦ و ﭘﺎﭘەﻧــﺪن ﺑەدﯾﻨــەوە ،ﻛەﭼــﯽ وا ﻧﯿﯿــە. دەﺑێ ڕێﺰ ﻟە ﺋﺎﯾﻨەﻛە ﺑﮕﺮن و ﺑێ وﯾﮋدان ﻧەﺑﻦ.
ﻓﺎﺗﯿﺢ رەﺳﻮوڵ
ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺋﺎوڕﻚ ﻟ ﺧﺎوﻨﯽ ﻧﺎوﭼی ﭘﯿﺸﺳﺎزی ﺑﺪرﺘوە
ﻧﺎوﭼــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ڕووﺑەڕێﻜــﯽ ﻓﺮاواﻧــﯽ ﻫەﯾــە ،ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵە ﭘﺎﺷــاموەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﺗێــﺪا ﻛــﯚ دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻟەﻻﯾــەن ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەوە ڕۆژاﻧــە ﺧﺎوێــﻦ دەﻛﺮێﺘەوە، ﺑــەاڵم ﭘﺎﺷــاموەی ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧــە زﯾﺎﻧﯿــﺎن ﻫەﯾە و ﺟﮕــە ﻟــەوەی ژﯾﻨﮕــەی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــﺎن ﭘﯿــﺲ ﻛــﺮدووە ،ﻫﯚﻛﺎرێﻜﯿﺸــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺳەر ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻓﯿﺘەرەﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜەن. ﻛﺎﺗێــﻚ دێﻤــە ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾــە ﻟــە ﻣﺎڵــەوە ﺧﯚﻣــﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛــەم و ﺟﻠﻮﺑەرﮔێﻜــﯽ ﻛــﯚن ﻟەﺑــەر دەﻛــەم و دەزاﻧــﻢ ﺑەﺧﺎوێﻨــﯽ ﻧﺎﮔەڕێﻤــەوە ،ﺋەﻣــە ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﻫەﻣﻮوﻣﺎﻧــە و ﻛەﺳــﯿﺶ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻟــە دووﻛﺎﻧەﻛــەی ﺧﯚﺷــﯿەوە دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑــﻜﺎت و ﺧﺎوێﻨــﯽ ﺷــﻮێﻨەﻛەی ﺧــﯚی ڕاﺑﮕﺮێــﺖ .داوا دەﻛەﯾــﻦ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑــە ﺟــﺪی ﺧەﻣێــﻚ ﻟەو ﺑــﻮارە ﺑﺨــﻮات و ﺳــﺰای ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﺑــﯚ دﯾﺎر ﺑﻜﺎت ،ﺗــﺎ ﻫەﻣﻮو ﻻﯾــەك ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﺧﺎوێﻨڕاﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــﻦ و ڕۆﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎن ﻧەڕێﮋﻧە ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن.
ﻣﻮوﺳﺎ ﺋەﻣﯿﻦ
ﭘﻮﯾﺴﺘ وﯾﮋدان ﺑﺨﺮﺘ ﻛﺎر
ﻟــە ﻧێــﻮ ﻧﺎوﭼــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﮔﺮﻓــﺖ ﻫەﯾــە ،ﻟەواﻧــە زۆرﺟــﺎر ﻓﯿﺘــەرەﻛﺎن ﻓێڵ ﻟە ﺷــﯚﻓێﺮ دەﻛــەن ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺧــﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێــﻚ دووﭼــﺎری ڕووداوی ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚ دەﺑێــﺖ ،دەزاﻧــﻦ ﻧﺎﭼــﺎرە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەی ﭼــﺎك ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋەوان ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾــﺎن ﻧــﺮخ دادەﻧێــﻦ و دەزاﻧــﻦ ﻛــە ﻫــەر ﻧﺎﭼــﺎرە ﭼﺎﻛﯽ ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﺋــەوەی ﺷــﺎرەزا ﻧەﺑێــﺖ زﯾﺎﺗــﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ زﯾــﺎن دەﺑێــﺖ و وا دەزاﻧێﺖ ﺋــەوەی وەﺳــﺘﺎی ﺗەﻋﺪﯾﻠﭽــﯽ ﭘێــﯽ دەڵێــﺖ ﺗەﻧﻬــﺎ ﺋــەو ﭘﺎرەﯾــەی دەڕوات ،ﺑــەاڵم ﻛــە ﺗەواو ﺑﻮو ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺎت وەﺳــﺘﺎﻛە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑــﻮوە ﭘــﺎرەی ﺑﺮﻏﻮوەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑــﺪات و ﺳــەرﺟەم ﺋــەو ﺗێﭽﻮواﻧــەی ﻛــە ﺑــﯚ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــە ﻛــﺮاوە ،دووﺑــﺎرە ﻟەﺳــەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺧــﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــە دەﺑێﺖ ﺗێﭽــﻮوەﻛﺎن ﺑﺪات. ﻓﯿﺘــەرەﻛﺎن زۆرﺟــﺎر ﺑەرﭼﺎوڕووﻧــﯽ ﻧﺎدەﻧــە ﺧــﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەﻛﺎن و ﭘێﯿــﺎن ﻧﺎڵێــﻦ ﺗــەواوی ﺗێﭽــﻮوی ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەﻛــە ﭼەﻧــﺪی ﺗــێ دەﭼێــﺖ ،ﺋەﻣەﯾــﺶ وا دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺎﻧﱰﯾﻦ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوە ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ﭘــﺎرەی ﺑــڕوات ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋــەو ﮔﺮﻓﺘــە ﺑــﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران و ﺧــﺎوەن ﺗەﻛﺴــﯿﯿەﻛﺎن زۆرە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺧــﺎوەن ﺗەﻛﺴــﯿﯿەﻛﺎن ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﯾــە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﮔﺮﻓﺘێــﻚ ﻟــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾــﺎن ڕوو دەدات دەﺑێــﺖ دوای ﺋــەوە ﯾــەك دوو ﻫەﻓﺘــە ﻛﺎر ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺗەﻧﻬــﺎ ﺗێﭽــﻮوی ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾــﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨــﻦ، ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯿــﺶ ﺟــﺎری وا ﻫەﯾــە ﻧﯿــﻮەی ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ﺗەﻧﻬﺎ ﻟە ﯾەك ﺣەﻗﺪەﺳﺖ دادەﻧێﻦ. وﯾــﮋدان ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑــﺎزاڕ دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێــﺖ، ﺗەﻧﻬــﺎ ﻟــە ﻧﺎﺧــﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧــە و دەﺑێــﺖ ﻫەﻣــﻮوان ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی وﯾﮋدامنــﺎن ﺋﺎﺳــﻮودە ﺑﻜەﯾﻦ ﻟــەو ﻛﺎرەی دەﯾﻜەﯾــﻦ ،ﺋــەو ﻓﯿﺘەراﻧــەی ﻛــە ﺗەﻧﻬــﺎ ﺑﯿﺮ ﻟــە ﭘــﺎرە دەﻛەﻧــەوە ،ﺑﯿﺮ ﻟــەوەش ﺑﻜەﻧــەوە ﻛە ﺟــﺎری وا ﻫەﯾــە ﺑــەو زﯾﺎدەڕۆﯾﯿەﯾــﺎن ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘــﺎرەی ﺣەﻗﺪەﺳــﺖ زﯾــﺎن ﺑــە ﻣــﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺑەراﻧﺒەرەﻛەﯾﺎندەﮔەﯾەﻧﻦ.
12 ﺗێﻜەڵﺒﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﺗەﻛﺎن!
ﻛﻮردﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎیﻋەرەﺑﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ،
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣەﺣﻤﻮد ﺋﯿﺴامﻋﯿﻞ
دوای ﺑڕﯾــﺎری ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑڕﯾــﺎری ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻗەزاﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻋێﺮاﻗــﯽ دا، ﻟەواﻧــە ﺗەﻟەﻋﻔــەر و دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﻓەﻟﻮوﺟــە ،زﯾــﺎد ﻟــەوەش ﭼەﻧﺪان ﻗــەزای ﺗــﺮ داوای ﻫەﻣــﺎن ﺷــﺖ دەﻛەن. ﺑــەدەر ﻟــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ رەﺗﻜﺮدﻧەوە ﻟێﻜــﺮدن، ﭘێﺸــﻮازی ﯾــﺎن ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﺑﯚ ﺋــەو ﺑڕﯾﺎرە دەﻛــﺮێ ،ﻫــەر ﻟــە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﻫەڵﺒــﮋاردن ،ﺗــﺎ ﻧﺎﻧــەوەی ﭘﺸــێﻮی ﻟــە واڵت و دەﻣﺎرﮔﺮﺗــﻦ و ﻫﺎﻧــﺪان و رازﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺗﺎﯾﻔــە ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﯾەﻛــﱰ ،ﺗــﺎ ﻻوازﻛﺮدﻧــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻫەرێﻤــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ و ﺋﯿﱰﯾــﺶ ،ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دۆﺧەﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﯾﺎرﯾﯿــەك ﻧﯿﯿــە ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﯾﺎرﯾﻜەراﻧــﯽ و ﺋــەوەی
روو دەدات ﺗەﻧﯿــﺎ ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرﺗەﻛﺎﻧە ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو. ﻟــەم ﻣﺎﻧﮕــەدا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑڕﯾــﺎری ﻗەزاﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﺗەﻟەﻋﻔــەر و دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﻓەﻟﻮوﺟــەی دا ،ﺑــەر ﻟەوەش ﭘﺮﺳــﯽ ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛــﻮردی ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﻛــﺮد، ﺑــەاڵم ﭘــێ دەﭼــێ ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳــەرەﺗﺎﯾەك ﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜــە رۆژ ﻟــە دوای رۆژ داوای ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑــﻮون زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑــێ ،ﺋەوەﺗــﺎ ﻫەرﯾــەك ﻟە ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ و ﺷــەﻧﮕﺎل و ﻧﺎوﭼــەی ﺳــەدر و زوﺑێــﺮ و روﻓﺎﻋــﯽ و ﺳــﺎﻣەڕا و ﺳــﻮێﺮە و ﻛﻮوﻓــە و ﺗﺎﺟﯽ و ﺳــﻮوق ﺋەﻟﺸــﯿﻮخ و ﻗﻮڕﻧــە و ﻧﺎوﭼــەی ﺗﺮﯾــﺶ ﻫەﻣــﺎن داواﯾــﺎن ﻫەﯾــە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﯾﻨــەوا و ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ داوای
ﻓەرەح ﻋەدﻧﺎن
ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”ﺟﻨێﭫ “2ﺑﯚ ﺳەر دۆﺧﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮرد دوای ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﻛــﯽ دوور و درێــﮋ ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی 22ی ﺋــەم ،“2ﻛــە ﻟــە 22ی ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــﻮورﯾﺎ ”ﺟﻨێــﭫ “، ﻣﺎﻧﮕــە ﻟە ﺷــﺎری ﻣﯚﻧﺘﯿﺮۆی ﺳــﻮﯾﴪاﯾﯽ ﺑەﺑەﺷــﺪاری ﺷــﺎﻧﺪی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 40 دەوڵــەت و ﺑەﭼﺎودێــﺮی ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و رووﺳــﯿﺎ و ﻧێــﺮدراوی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەڕێﻮە ﭼــﻮو ،ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻫەرەﯾەك ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﺑــێ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋێــﺮان ،ﺑەﯾەك ﮔەﯾﺸنت. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەوەی ﻟــەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــەدا دﯾــامن و ﺑﯿﺴــﺘامن و ﺑەﭘێــﯽ ﮔﻮﺗــەی ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻧﺎﻛﯚﻛــەﻛﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧــەی ﻛــە ﺑــﯚ ﮔەﯾﺸــنت ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯿەك ﻛــە ﻫەﻣــﻮان رازی ﺑــﻜﺎت، ﻫﺎﺗــە ﺳــﺎزﻛﺮدن ،ﺋێﻤــە ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟەﺑــﺎرەی دەرﻫﺎوێﺸــﺘە ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻧﮕﺮە ﻟەﺳــەر دۆﺧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ ﻋێــﺮاق ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑەدۆﺧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﺎرﯾﮕــەر ﺑــﻦ ﺋــەوە ﻋێــﺮاق زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ واڵﺗــە ﻛــە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺳــﻮورﯾﺎی ﻟەﺳــەرە ،ﺋــەوەش ﺑەﻫﯚی ﺋــەو ﺑەﺳــﺘەرە ﺳــﻨﻮوری و ﺗێﻜەڵــﯽ ﻫﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻫەردوو واڵﺗﺪا ﻫەﯾە. “2ﺑــﯚ ﺳــەر دۆﺧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯿــﺮوڕاﻛﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ”ﺟﻨێــﭫ “ ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﻛــە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ دۆﺧــﯽ ﺋەﻣﻨــﯽ و ﺳــەرﺑﺎزی واڵت ﺑــﻜﺎت ،دواﺗﺮﯾــﺶ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ،ﻟێــﺮەدا ﺑــە ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﺗﻮوﻧــﺲ و ﻣﯿــﴪ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻦ ﺑــﯚ دەﺳــەاڵت ﻟەﺋﺎراداﯾە ،ﻛــە دواﺗﺮ ﺋــەو ﺟﻤﻮﺟﯚڵە ﺑﯚ ﻋێــﺮاق ﺑﮕﻮازرێﺘەوە، ﯾﺎن ﺋەو واڵﺗە ﺑﺒێﺘە دەروازەﯾەك ﺑﯚ ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ﻫەرﭼــﯽ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻣﺎﻧــەوەی ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە، دۆﺧەﻛــە ﻣﺎﻧــﺎی ﺑەردەواﻣﯿــﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوﯾﯽ ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ وەك داﻋــﺶ و رێﻜﺨــﺮاوی ﻗﺎﻋﯿــﺪەن ﻟــەو واڵﺗــەدا ،ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻧــەوە و ﺑەردەواﻣﯽ ﻫێﺮﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺳەر ﺑەﻏﺪا و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق. ﻟەﻧــﺎو ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧەﺷــﺪا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻛــﻮرد و ﻧەوﺗەﻛەﯾــامن ﺑــﯚ ﺳــەر دۆﺧەﻛــە ﻟەﯾﺎد ﻧەﭼــێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرەڕای ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــەردەم ﻟێﮋﻧــەی ﻛﺎروﺑــﺎری دەرەوە ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﺑەر ﻟــە ﺳــﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﮔﻮﺗﯽ ﻛە ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﺑەرەﻧﺠﺎﻣــﯽ زۆر و رازﯾﻜــەر ﻧﺎﻛــەن ،وەك ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﻫﺎﺗــە ﺑــاڵو ﻛﺮدﻧــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﻛﺎرﯾﮕەرﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻧﮕﺮە ﻟەﺳــەر دۆﺧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رەت ﺑﻜﺮێﺘەوە. وێــڕای ﺋــەوە ﺋەﮔــەری ﺋــەوە ﻫەﯾــە ﻛــە ﻛــﻮردی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﻫﺎوﺷــێﻮەی ﺋــەوەی ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق رووی دا ،روو ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜــەن و ﺑــەو ﭘێﯿــەش ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ روو ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺗەواو ﺑــﻜﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــەوە ،ﺑەو ﻫﯚﯾــەش ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪاﯾە. ﺋەﮔــەر ﺋەواﻧــەش رووﯾــﺎن دا و ﺑﻮوﻧــە راﺳــﺘﯽ ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ دۆﺧــﯽ ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە رووی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،ﺋــەوە ﺋەﮔــەرەﻛﺎن روو ﻟــە داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﺋــەو واڵﺗــە و زاڵﺒﻮوﻧــﯽ ﺷــەڕی ﺗﺎﯾﻔــﯽ ﺗﯿﺎﯾﺪا دەﻛەن. ﻫەﻣــﻮوان ﺧەرﯾﻜــە ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﺪان ،ﺋﺎﺧــﯚ دەﺑێ ﭼﯿــﱰ ﻟە ﻋێــﺮاق روو ﺑــﺪات؟ ﺋــەو واڵﺗەی ﻟــە رووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﭘەﺷــﯚﻛﺎوە و رۆژاﻧە ﺑەدەﺳــﺖ ﺗەﻗﯿﻨــەوە دەﻧﺎڵێﻨــێ ،ﻛــە ﺑەواڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﺎرﯾﮕــەرە ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﺧــﯚ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛــﺮاو ﻟەو واڵﺗــەدا دەﺑﯿﻨﯿﻦ؟ رۆژاﻧﯽ داﻫﺎﺗﻮو زاﻣﻨﯽ وەاڵﻣﺪاﻧەوەی ﻫەﻣﻮو ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧەن.
ﺑەﻫەرێﻤﺒﻮوندەﻛەن. ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳــﺘﻮورﯾﯿە و ﻛــەس ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ﻧﯿﯿــە ﭘێﯿــﺎن ﻧــﺎڕازی ﺑێــﺖ ،ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻫەﻧــﺪێ ﻻﯾەﻧــﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛــﻮرد ﻛــە ﺑەﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە ﻗەڵەم دا. ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﺣەﺳــەن ﺟﯿﻬــﺎد و ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﺷــﻮاﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫــەردوو ﻗــەزای ﺗەﻟەﻋﻔــەر و دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوﯾــﺎن ﺑــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳــﺘﻮوری ﻟەﻗەڵــەم دا ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﺑــێ راﭘﺮﺳــﯽ و داواﻛﺎری ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﻛــﺮاوە ،ﺋەوان راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا ﻟە دژی ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺑڕﯾﺎرەن. ﻧﻮوﺳــﯿﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻫﺎﺷــﻢ ﻓــﺎرس ﻟــە وﺗﺎرێﻜــﯽ ﺑەﻧــﺎوی ”ﻫەرێﻤێــﻚ. ﺑﺎﺷــﱰە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن“ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە دەڵــێ ،وەك ﻛﺎرداﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺑەﭘەﻟە ﺑــﯚ ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﺑەﻏــﺪا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧەﯾﻨــەوا ﻛــﯚ ﺑــﻮوەوە و ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺑەﻫەرێﻤﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــەی ﺧﺴــﺘە روو ،ﺋــەوەش وەك رێﮕﺮﯾﯿــەك ﺑــﯚ ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻗــەزای ﺗەﻟەﻋﻔەری زۆرﯾﻨەی ﺷــﯿﻌە
و ﻧﺎوﭼــەی دەﺷــﺘﯽ ﻧەﯾﻨــەوای ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن و ﺷەﺑەﻛﻨﺸــﯿﻦ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺗﺎﯾﻔــﯽ و ﻣەزﻫەﺑﯿﯿــەوە، ﻟەﺑــﺮی ﺋــەوە ﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧەﯾﻨــەوا ﺑەﻫەرێﻤێﻜــﯽ ﺋﯿــﺪاری ﺑەﻫﺎوﺷــێﻮەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺑﺘﻮاﻧــێ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــە ﻫەﻣﻮو ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧﯽﺑﻜﺎت. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋەﻣﯿﻨﺪارﯾﯿەﺗــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺑڕﯾــﺎری رەزاﻣەﻧــﺪی ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــە ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرە ﺑەﻫــﯚی ﺑەرزی ﭼــڕی داﻧﯿﺸــﺘﻮان و ﺷــﯿﺎوی رووﺑەر و ﺷﻮێﻨﯽ ﺳﱰاﺗﯿﺠﯿﯿﺎن ﻫﺎﺗﻮوە. دادوەر واﺋﯿــﻞ ﻋەﺑﺪوﻟﻠەﺗﯿــﻒ ﯾەﻛەم وەزﯾــﺮی ﻛﺎروﺑــﺎری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻟــە دوای 2003ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە دەڵــێ ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾــﺮان ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳــﺘﻮوری ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻗــەزای ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻧﯿﯿــە ،ﺑﮕــﺮە ﭘﺮﺳــەﻛە ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 21ﺳــﺎڵﯽ 2008ﺑەﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــەوە ﭘێﻮەﺳــﺘە و ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘێﻮە ﻧﯿﯿە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻗــەزا ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳــﺘﻮوری ﻟــە رێــﮕﺎی راﭘﺮﺳــﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑــﺎاڵی
ﺗﺎرﯾﻖ ﺣرب ﺷﺎرەزای ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﺮاﻗﯽ ﭘﯽ واﯾ ﺗﻧﯿﺎ رﮕ ﻟ ﺑردەم داﺑﺷﺒﻮوﻧﯽ وت و ﺑﻓﯿﺪراﯿﺒﻮون، ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻗزاﻛﺎﻧ ﺑﯚ ﭘﺎرﺰﮔﺎ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــەوە دەﺑــێ ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی روو دەدات ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﻟە دەﺳەاڵﺗەﻛﺎن. ﺗﺎرﯾــﻖ ﺣــەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”ﺷەرﻗﻮﻟﺌەوﺳــەت“ی ﻟەﻧﺪەﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺗەﻧﯿــﺎ رێﮕــە ﻟــە ﺑــەردەم داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ واڵت و ﺑەﻓﯿﺪراڵﯿﺒــﻮون ،ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻗەزاﻛﺎﻧــە ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ،ﭼﻮﻧﻜــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧــﻮێ ﻟەﻧﺎو ﺋــەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧەی ﻓــﺮە ﻧەﺗەوە و ﻣەزﻫەﺑــﻦ ،رێﮕــﺮی دەﻛﺎت ﻟــە داﺑەﺷــﺒﻮون و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻫەرێﻤەﻛﺎن. ﺣــەرب وای دەﺑﯿﻨــێ ﻛــە ﺋەواﻧــەی دەﯾﺎﻧــەوێ ﺋــەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــە ﺑــە ﭘــڕۆژە داﺑەﺷــﻜﺎرﯾﯿەﻛەی ﺑﺎﯾــﺪن ﺑﺒەﺳــﺘﻨەوە ﺧەﯾﺎڵ دەﻛــەن ،ﭼﻮﻧﻜە
ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــﺮدن ﺗــﺎ رادەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻫەرێﻤﺒــﻮون ﻛــەم دەﻛەﻧەوە. ﻧﻮوﺳــﯿﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻓــەﻻح ﻣﻮﺷــﻌەل ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە دەڵــێ ،ﺋەو ﺑڕﯾــﺎرە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻧﻮێــﯽ ﺋﯿــﺪاری و ﻧﺎوﭼەﯾﯿــە ﻟــە ﭘــﺎڵ ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﺗﺎﯾﻔەﯾــﯽ و ﺋەﺗﻨــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜــە دۆﺧــﯽ زۆرﯾﻨــەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺧــﺮاپ و دواﻛەوﺗــﻮوە ،ﺑەﻫــﯚی ﺧﺮاﭘــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن و دواﻛەوﺗﻮوﯾﯽژێﺮﺧﺎﻧﯽﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوە. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ ،زۆر ﭘﺮﺳــﯿﺎر دێﻨــە ﺋــﺎراوە ،ﻟەواﻧــە ﻣﺎﻧــﺎی ﭼﯿﯿــە ﻗەزاﯾەﻛــﯽ دواﻛەوﺗــﻮو ﺑﺒێــﺖ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﺑەدەﺳــﺖ ﭼەﻧــﺪان ﻛێﺸــەوە دەﻧﺎڵێﻨــێ، ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ
وەزﯾــﺮان ﺑەرﺟەﺳــﺘەی ﻛﺮدەﻧــﯽ ﻧﻮوﭼﺨﻮاردﻧــﯽ ﺋﯿــﺪاری و ﭘەرﭼــە ﻛــﺮداری ﺑەﭘﺎڵﻨــەری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺮدن دەﻛﺎت ،ﻫەروەﻫــﺎ رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﯿﻨﯿﻨێﻜــﯽ راﺳــﺖ و دروﺳــﺖ و ﻫەﻧﮕﺎوﻧﺎﻧــە ﺑــەرەو دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻧﻮێﯿە ﻟە واڵﺗﺪا. ﻣﻮﺷــﻌەل ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎدا دەڵــێ ،ﺋــەو دۆﺧــەی زۆرﯾﻨــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺗێــﺪا دەژﯾــﻦ ،وا دەﺧــﻮازێ ﻛــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﻫەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺳــﺎز ﺑــﻜﺎت ،ﻧــەك ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻜــﯽ ﮔــەورە ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ و زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن و دواﻛەوﺗﻨــﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾــﺎن ،وەك دەڵێــﻦ ”ﻗﻮڕەﻛە ﺷﻠﱰ ﺑﻜﺎﺗەوە“.
ﻓﯿﺪراڵﯽ زاﻣﻨﯽ ﻧەﻫێﺸﺘﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿە ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا
ﭼﻧﺪ ﭼﻛﺪارﻜﯽ ھﺰی ﻋﺷﺎﯾﺮی ﺋﻧﺒﺎر ..ﺋوان ﻟ دوو ﺑرەدا ﺷڕی داﻋﺶ و ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﻛن
ﻓﯿﺪراڵﯽ ﺋــەو دەﺳــﺘەواژەی ﻟــە دوای 2003ﻟــە ﻋێــﺮاق دەرﻛــەوت و رۆژ دوای رۆژ داواﻛﺎراﻧــﯽ زﯾــﺎد دەﻛــەن، ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺷــێﻮەﯾەﻛە ﻟــە ﺷــێﻮەﻛﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــﯽ دەوڵــەت ﻛــە ﺷــێﻮەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟە ﻧێــﻮان ﻧﺎوەﻧــﺪ و ﻫەرێﻢ و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎری دەﻛﺎت. ﻋــﺎرف ﺗەﯾﻔــﻮور ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻫەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوو ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛــە راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪڕاڵــﯽ ،ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەرە ﺑﯚ ﻋێــﺮاق ،ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘﻤە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە و رێﮕــﺮە ﻟــە ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕــﮋە ﻟــە ﻧێــﻮان ﻧﺎوﭼــە و ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ واڵت و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﯾﺎرﯾــﺪەرە ﺑــﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﯿــﺮۆر و ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﺷــێﻮەی ﻧەﺧﺸــەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺗەواﻓــﻮق و ﺑەﯾەﻛەوەژﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە ،ﻟەﭘــﺎڵ ﺑــﻮار ﻧــەدان ﺑــە داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ واڵت. ﺑەﭘێــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی وەﺗەﻧﯽ ﺳــﻌﻮودی ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ دواﺷــێﻮەی ﻧەﺧﺸــەی ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﻟە ﻋێــﺮاق دﯾﺎر ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە
دەﺳــﺘﻮوری ﺋــەو واڵﺗــە رێﮕــەی ﺑــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ و ﻫەرێﻤەﻛﺎﻧــﯽ داوە ﺑــﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە. ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــﻮودەﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﺎر ﻣﺤەﻣــەد ﻋەﻟــﯽ ﻣﺤێﺪﯾــﻦ دەڵــێ ،ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘﻤە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻨە ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯿــە ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەﻛﺎن و ﺋەﮔــەر ﺗﻮاﻧﺴــﺘﯽ ﻛﺎراﻣــە ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻫەرێﻤــەﻛﺎن ﻫەﺑــێ ،ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ زاﻣﻨﯽ ﻧەﮔەڕاﻧــەوەی رژێﻤــﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚری و دەﺳــەاڵﺗﯽ رەﻫــﺎی ﻧﺎوەﻧــﺪە ﺑــﯚ ﺳــەر داﻫــﺎت و ﺳــﺎﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ واڵت و ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﺧﻮاﺳــﺖ و وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ. ﻧﻮوﺳــﯿﺎر ﻫﺎﺷــﻢ ﺳــﺎڵﺢ ﻟە رۆژﻧﺎﻣەی ﺷەرﻗﻮﻟﺌەوﺳــەت دەڵــێ ،ﯾەﻛەم ﻫەڵە ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺧﯚﻣﺎﻧــﯽ ﻟــێ ﻻﺑﺪەﯾﻦ، ﺗﺮﺳــﺎﻧە ﻟــە وﺷــەی ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ،ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوﺗﺮﯾﻦ واڵﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿــﺎ ﺧــﺎوەن ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻓﯿﺪڕاڵﯿــﻦ، ﻟەواﻧــەش ﺳــﻮﯾﴪا ﻛــە منﻮوﻧــەی ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە دادەﻧــﺮێ ،ﺑﯚﯾــە ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﺋــەو ﭘــڕۆژە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﯾە ﻛــە دەﯾــەوێ ﻟەﻧــﺎو ﯾــەك دەوڵەﺗــﺪا ﺗەواﻓــﻮق ﻟــە ﻧێــﻮان دوو ﭘێﻜﻬﺎﺗە ﯾﺎن زﯾﺎﺗــﺮی ﺟﯿــﺎواز ﻟــە رووی زﻣــﺎن و
ﺋﺎﯾــﻦ و ﻣەزﻫــەب ﺑــﻜﺎت و رازﯾﯿــﺎن ﺑــﻜﺎت ﺑەﺑەﯾەﻛــەوە ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﺑەش، واﺗــە ﭼﺎرەﺳــەرێﻜە ﺑــﯚ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر دەﺳــەاڵت و داﻫــﺎت و ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﯾەك واڵﺗﺪا. ﻧﺎودارﺗﺮﯾــﻦ دەڵــێ، زﯾﺎﺗــﺮ ﺳﯿﺴــﺘﻤەﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﻟــە دﻧﯿــﺎ ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺋەڵامﻧﯿــﺎ و ﻧەﻣﺴــﺎ و ﺳــﻮﯾﴪا و ﺑەﻟﺠﯿــﻜﺎ و ﻛەﻧــەدا ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن و ﻣەﻛﺴــﯿﻚ، ﻫەرﭼــﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﺘــەڕان وا ﺧەرﯾﻜــە روو ﻟــەو ﺳﯿﺴﺘﻤەدەﻛەن. ﻧﻮوﺳــﯿﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺗﺎڵﯿــﺐ روﻣﺎﺣــﯽ ﻟــە وﺗﺎرێﻜــﯽ ﺑــﯚ ﺳــﺎﯾﺘﯽ ”ﺳــەوت ﺋەﻟﻌێــﺮاق“ دەڵــێ ،ﻓﯿﺪڕاڵﯽ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ دەرﻣﺎﻧــە ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺋــەو ﺷــﯿﺮەﯾە ﻛــە رەﮔــﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺗﯿﺮۆری ﭘێ دەﺑڕﯾﻦ. ﺑــەم دواﯾﯿــە ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﮔەڕاﻣــەوە ،ﺑەﺟﻮاﻧﯿــﯽ ﺷــﺎر و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺋﺎراﻣﯿﯿەﻛــەی ﺳەرﺳــﺎم ﺑﻮوم ،ژﯾــﺎن ﻟەوێ ﺧــﯚش و رێﻜﻮﭘێﻜە ﻧــە ﻗﯿﻨــﯽ ﺑەﻋــﺲ و ﻧــە دوژﻣﻨــﻜﺎری ﻗﺎﻋﯿــﺪەی ﺗێﺪاﯾــە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە ﻫﯚﻛﺎری ﺋــەوە وردﺑﻮوﻣــەوە ،ﺑــﯚم دەرﻛــەوت
ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤەﻛــە رێﮕــە ﻧــﺎدات ﺑەﻫﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﺑــێ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛەی ﺑێﺘــە ﻧــﺎو ﻫەرێﻤەﻛە ،ﺋــەوان ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە و ﺑەﺋﺎﻗڵــﯽ و ﺳــﻮورﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﻣﺎﻧــەوە ﻟەﻧــﺎو ﻫەرێﻤێﻜــﺪا ﺗﻮاﻧﯿــﺎن ﺧﻮێﻨــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﭙﺎرێــﺰن و ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔﺮﯾﻨﮕــﯽ ﺑە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎن و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوە ﺑﺪەن. ﺑﮕــﺮە ﻫەوڵــﯽ دەﺳﺘﺨﺴــﺘﻨﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺑڕە ﭘــﺎرە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏــﺪا دەدەن ﺑــﯚ ﭘەﻟەﻛــﺮدن ﻟــە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤەﻛەﯾــﺎن ،ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوت ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ دﻧﯿــﺎ ،ﻫەرﭼــﯽ ﺋێﻤەﯾﻦ ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷــﻮور دوای دە ﺳــﺎڵ ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺗﺎرﻣﺎﯾﯽ ﺑﺮﺳــﯿەﺗﯽ و دواﻛەوﺗﻦ ﻟەﻛﯚڵ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜەﯾﻨەوە. ﺑﯚﯾــە ﻫﯿﭽﯽ ﺗﺮﻣــﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوە ﻧﯿﯿە ﺑێﺠﮕــە ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷــﻮور ،راﺳــﺘە ﺋــەوە رێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺳــﯿﺤﺮی ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺗﯿــﺮۆر، ﺑــەاڵم ﯾەﻛــەم ﻫەﻧــﮕﺎوە ﻟەﺳــەر رێﮕــەی راﺳــﺖ ،ﻟەﭘﺎڵ ﺋــەوەش دەﺑێ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟــە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻧﺎوﭼــەی رۆژﻫــەاڵت ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەوﺷــێﻮەﯾە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ رێﮕە ﻟە
ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﺑﮕﺮﯾــﻦ ﺑــﯚ دزەﻛــﺮدن ﺑﯚﻧــﺎو ﺷــﺎرەﻛﺎمنﺎن ،ﻟــە رێﮕــەی داﻧﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻫﺎوﺷــێﻮە ﺑﯚ ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺗﻮێــﮋەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﺋــﺎﻻن ﺗﯚﺑــﯚل ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە دەڵــێ ،ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە دان ﺑەراﺳــﺘﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ رق و ﻛﯿﻨــەی ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻣەزﻫەﺑــﯽ و ﺋەﺗﻨــﯽ ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑــرنێ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺑەﻓﯿﺪڕاڵﯿﺒﻮوﻧــﯽ ﻋێــﺮاق و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﺳــێ دەوڵەﺗــﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و ﻛﻮردی ﻟەژێــﺮ ﻧﺎوی ”ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاق“ ﺑﻜﺮێ. ﺗﯚﺑــﯚل زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻫەوڵﯽ زۆری دا ﻟــە دوای ﺧــﯚی ﻟــە ﻋێــﺮاق ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾــەك ﺟــێ ﺑﻬێڵێ ﻛــە ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەﯾەﻛــەوە ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫەﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﺑەم دواﯾﯿــە دوو رووداو ﻫﺎﺗﻨــە ﭘێــﺶ ﻛــە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﻟێﻜﻬەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی ﺋــەو واڵﺗــەن ،ﺋەواﻧﯿــﺶ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻧەوﺗــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔەورەﯾــە ﺑــەرەو ﮔەﯾﺸــنت ﺑەﺧەوﻧــﯽ ﻣێﮋووﯾﯿــﺎن ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺋەﻧﺒــﺎرن ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻛە ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﺳــﻮﻧە دەﻧﻮێﻨێ ﻟــەدژی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺷــﯿﻌەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ،ﺋــەو دوو رووداوەش ﻫەﻧــﮕﺎوەﻛﺎن ﺧێﺮاﺗــﺮ دەﻛــەن ﺑەرەو ﻟێﻜﱰازاﻧﯽﻋێﺮاق. ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دان ﺑــەو راﺳــﺘﯿﯿە داﺑﻨێﯿــﻦ ﻛــە ﭼﯿــﱰ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ،رەﻧﮕــە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــێ ﺋــەوەش ﺑڵێﯿــﻦ ﻛــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە دەﺳــﺘﺒەرداری ﺋــەو ﻧەﺧﺸــە ﺳــﻨﻮوراﻧە ﺑﯿــﻦ ﻛــە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻧﺰﯾﻜــەی ﺑەر ﻟــە 100 ﺳــﺎڵ ﻛێﺸــﺎﯾﺎن ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە دان ﺑــەو رق و ﻛﯿﻨــە داﺑــرنێ ﻛــە ﻫەﯾــە و ﺋەﮔــەر ﻛﺎرﯾــﺶ ﺑــﯚ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ﻧەﻛــﺮێ ﺋــەوە رووﭼﻮوﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻫەر ﺑەردەوام دەﺑێﺖ.
ﻛﻮرد ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘێﮕەی ﺋەردۆﻏﺎن ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﯿﯽ ﻫەرێﻢ دﯾﺎری دەﻛﺎت ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق دەرﺑــﺎرەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەردەواﻣــﯽ ﻫەﯾــە .ﭘــێ دەﭼێــﺖ ﺟﯿــﺎوازی ﮔــەورەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەك و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ﻛﺎﺗــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﭼــﺎر ﺑﻜﺎت ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﻧﺎردﻧــەدەرەوەی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەن، ﺋەﮔــەر ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗﯿــﺶ ﺑێﺖ. ﺑــەاڵم ﺋــەو ﻻﯾەﻧــەی ﻛــە ﻛﺎرﯾﮕەری ڕاﺳــﺘەوﺧﯚی درێﮋﺧﺎﯾەﻧــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە ﻧــەك ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻋێﺮاق. ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﻫەواڵــﯽ رۆﯾﺘــەرزی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە
ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﺧــﯚی دﯾــﺎری ﺑــﻜﺎت .ﺋﺎﯾــﺎ ﺋەﻧﻘــەڕە ﭘﺸــﺖ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا دەﻛﺎت و ڕێــﺰ ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــەی ﻟەﮔــەڵ ﻫەوﻟێــﺮدا دەﮔﺮێــﺖ ﯾــﺎن ڕێــﮕﺎ ﻟــە ﻧﺎردﻧــەدەرەوەی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﺮێــﺖ ﺗﺎﻛــﻮ ﺋــەو ﻛﺎﺗــەی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێﺮ ﻟەو ﺑــﻮارەوە دەﮔەﻧــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ؟“ ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋەوەﺷــﯽ ڕوون ﻛــﺮدەوە ﻛــە ڕووداوەﻛﺎن ﺋــەوە ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ڕێــﺰ ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــەی ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﺮێــﺖ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏــﺪا زۆر ﺑــەﻻوە ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﺎﺑێــﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﺑــە رۆﯾﺘــەرزی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻧﺎردﻧــەدەرەوەی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ
ﻓﺸــﺎر ﻟەﺳــەر ﺑەﻏــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ڕێــﺰ ﻟــە داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺑﮕﺮێﺖ .ﺋێﻤە ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدا ﺑﻮوﯾــﻦ داﻧﺎﻧــﯽ ﺑــﯚری ﻧەوﺗــﯽ ﻧێﻮان ﻫەرێــﻢ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﺑێﺘــە ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺟــﺪی ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻧﺎردﻧــەدەرەوەی ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ .دێﻨﯿــﺲ ﻧﺎﺗﺎﻟــﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕﯾﺶ ﻟــە ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯿەﺗﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟــە واﺷــﻨﺘﯚن دەڵێــﺖ ﺑەﻏــﺪا ﻟەﺳــەر ﻫەڕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑەردەواﻣــە ،ﺑــەاڵم داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑەردەواﻣــﻦ. ﺑەردەواﻣــﯽ ﺋــەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧــە و ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ دەﺑێﺘــە ﻫﯚی ﺋــەوەی ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﻟــە ﺑﻮاری ﻧﺎردﻧــەدەرەوەی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﺪا
ﭘەﯾەدە ﻫﯚﻛﺎری ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﻮردە ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا
ﭘﯾدە ﭘﯾﻮەﻧﺪی ﻟﮔڵ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺳﻮورﯾﺎدا ھﯾ ،ﺑﯚﯾ ﺋﻣﺮﯾﻜﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟ ﻧﺎﻛﺎت
ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ﻟــە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﻛﻮردەﻛﺎﻧــەوە ﺑەڕێــﻮە دەﺑﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم چ ﺟــﯚرە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧێــﻚ؟ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﯾەدە ڕێــﮕﺎ ﻧــﺎدەن ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎﻻﻛــﯽ و دەﺳــەاڵﺗﯿﺎن ﻫەﺑێــﺖ .ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەك ﻟە ﻧێــﻮان رژێﻤﯽ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد و ﺋەم ﭘﺎرﺗەدا ﻫەﯾە. ﺑەﺷــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﻣﺎڵﭙــەڕی ﺋەﻟﺠەزﯾــﺮە ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەڵێﺖ، رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻫەڕەﺷــەی ﻟەﺳــەرە .ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾﻨﯿــﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺷــﻮێﻨەﻛەﯾەوە ﻫەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﭼەﻧــﺪ ﻫێﺰێﻜــﯽ ﻧەﯾــﺎر و دوژﻣــﻦ دەورە دراوە .ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻫەڕەﺷــەﻛﺎن ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە ﻟــەو ﺋەزﻣﻮوﻧە. ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﻫێــﺰە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﺨﻮازەﻛﺎن و ﻣﯿﺎﻧڕەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــﻜﺎت، ﺑەاڵم ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﺑﻮاری ﮔﯚﺷــەﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻫێــﺰ و ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ و ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد واﯾﻜــﺮدووە واﺷــﻨﺘﯚن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑێــﺖ ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺟﯚرێــﻚ ﻟەﮔەڵ ﺋــەم ﻫێــﺰەدا ﻣﺎﻣەڵــە ﺑﻜﺎت و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑــﻜﺎت. ﭘێﻮەﻧــﺪی ﭘەﯾــەدە ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛە
و رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد واﯾﻜــﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑێــﺖ ﻟەﮔــەڵ دەﺳــەاڵﺗﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻣﺎﻣەڵــە ﺑﻜﺎت .ﻟــە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــەواوی ﻫەوڵــﯽ ﺧــﯚی ﺧﺴــﺘە ﮔــەڕ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﯾەﻛڕﯾــﺰی ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو دەﺳــەاڵﺗەی ﻟــەو ﭘﺎرﭼەﯾــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔــەورە ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺗﺎﻛــڕەوی ﭘەﯾــەدە و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺋەو ﭘﺎرﺗــە ﻟەﮔەڵ رژێﻤــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﻮوەﺗە ﻫــﯚی ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻧەﺗﻮاﻧێــﺖ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــەو ﺋەزﻣﻮوﻧەی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت. رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــەوە دەوڵەﻣەﻧــﺪە ،ﺑــەاڵم ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻫەڵەی ﭘەﯾــەدە واﯾﻜﺮدووە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﺳــﻮود ﻟــەم ﻧەوﺗــە وەرﺑﮕﺮن. ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﻫەواڵــﯽ رۆﯾﺘــەرز ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەﻧﻮوﺳــێﺖ ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﯾــەدە دەڵێــﻦ ﺗﺎﻛــﻮ ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ﺗەﻧﮕــﮋە و ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧەدۆزرێﺘەوە دەﺳــﺖ ﻟە ﺑﯿﺮە ﻧەوﺗــەﻛﺎن -ﻟەواﻧــەش ﺑﯿــﺮە ﻧەوﺗــﯽ رﻣێــﻼن -ﻧــﺎدەن .ﺑــەاڵم ﺗــەواوی ڕووداوەﻛﺎن ﺋــەوە ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن ﺋــەم ﺷــەڕە ﺑەردەواﻣــﯽ دەﺑێــﺖ و ﻟە ﻣــﺎوەی ﻛﻮرﺗــﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﭼﺎرەﺳــەر ﻧﺎﻛﺮێــﺖ .رۆﯾﺘــەرز ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ، ﭘەﯾــەدە دەﺗﻮاﻧێــﺖ دەﺳــﺖ ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﯾــەك ﺑــﻜﺎت ﺑﯚ
ﺋەوەی ﻧەوﺗــﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕەﯾەﻧێﺘــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟەوێــﺶ ﭘﺎاڵوﺗﻨــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜﺮێــﺖ ﯾﺎن ﻟەوێــﻮە ڕەواﻧــەی دەرەوە ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺳﻮودەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑــﯚ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﺋــەو ﭘﺎرﺗــە ﺋﺎﻣــﺎدەی ﻫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺋەم ﺟﯚرە ﻫەﻧﮕﺎوە ﻧﯿﯿە. رۆﯾﺘــەرز ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ڕاﭘﯚرﺗەﻛــەدا دەڵێــﺖ ،ﺗﺎﻛــﻮ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺳــﻮﭘﺎی ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯽ ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە ،ﻟەواﻧەش ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎرەﻛە و ﺑﺎرەﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی زۆر ﮔﺮﻧــﮓ و ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛــەش. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﮔەﺷــﺘﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ دﯾﻤەﺷــﻖ و ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚﯾﺸــﺪا ﺑەردەوام ﻫەﯾــە .ﺳــەرﺑﺎزاﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﭘەﯾــەدە ﺑەﺑــێ ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﻛێﺸــەﯾەك ﯾەﻛــﱰی ﻗﺒــﻮوڵ دەﻛــەن و ﺑــە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﯾەﻛﱰﯾــﺪا ﺗێﭙــەڕ دەﺑــﻦ ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﭘێﻜﺪاداﻧێــﻚ ﻟــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧــﺪا ڕوو ﺑــﺪات .ﻣﺤەﻣــەد ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە و دەڵێﺖ ”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش وەزﯾﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺳــەرداﻧﯽ ﺋێــﺮە دەﻛــەن .ﻛﺎرﻣەﻧﺪان ﻣﻮوﭼــەی ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت وەردەﮔــﺮن .ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋﯿــﺶ دەﻛﺎت .ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺗێــﻚ ﻧەﭼــﻮوە .ﺑﺎﺷــە ﺋــەی ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯿﯿــە ﻛﺎﻣەﯾــە ﻛە ﭘەﯾەدە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺎت؟“
ڕێــﻚ ﺑﻜــەون ،ﺑــەاڵم دەﻛﺮێــﺖ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەشﻛﺎﺗﯽﺑێﺖ. ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨەی ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە .ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﮔــەورە ﻟە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪاری ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻓەﺗﺤــﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟەﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵەی ڕاﺑﺮدووﯾــﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە و دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﯾﺸــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻣەﻟەﻓــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــﻮوە .ﻣﺎڵﭙــەڕی ﺋﯚﯾــڵ ﭘﺮاﯾﺴــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەڵێــﺖ ﺋەﮔــەر ڕەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟــەم ڕﻛﺎﺑەراﯾەﺗﯿﯿــەدا ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ﺋــەوا ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟــە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ ﺑەردەوام دەﺑێــﺖ .ﺑەاڵم ﺋەﮔــەر ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺷﻜﺴــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ
13
ﺋﮔر ڕەﺟب ﺗﯾﺐ ﺋردۆﻏﺎن ﻟ ڕﻛﺎﺑراﯾﺗﯿﯿﺪا ﻟﮔڵ ﻓﺗﺤﻮ ﮔﻮﯾﻠن ﺳرﻛوﺗﻦ ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ ﺋوا ﻛرﺗﯽ ﻧوﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟ ﭘﺸﻜوﺗﻦ ﺑردەوام دەﺑﺖ
و دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺑــەو ﺟــﯚرە ﺑێــﺖ ﻛــە ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ دەﺳــەاڵت ﺑﮕﺮﻧــە دەﺳــﺖ ،ﺋــەوا ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەﻻی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ﻛــەم دەﺑێﺘــەوە .ﺋﯚﯾــڵ ﭘﺮاﯾــﺲ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ڕاﺳــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﯾەوێــﺖ ﺳــەرﭼﺎوەی ﻧﻮێــﯽ وزە ﺑــﯚ واڵﺗەﻛەی ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺋــەم ﺳــەرﭼﺎوەﯾەی وزەش .ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻗﺴە ﻟەﺳــەر ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﮔﺎزی ﴎوﺷــﺘﯽ ﻟــە ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠــەوە
ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﻛﺮێــﺖ .ﺋﯚﯾــﻞ ﭘﺮاﯾــﺲ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺋەﮔــەر ﺋەردۆﻏﺎن ﺑەم ﺷــێﻮەﯾەی ﺋێﺴــﺘﺎی ﺑــە ﺑەﻫێــﺰی مبێﻨێﺘــەوە ﺋــەوا دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻟــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ڕەﻗەی ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەﻏﺪا و ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە دۆﺳــﺘﺎﻧەﯾەی ﻟەﮔــەڵ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﯾــڕەوی دەﻛﺎت ﺑــەردەوام ﺑێــﺖ .ﻛێﺸــەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺋەوەﯾــە ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟەم ﻫەڵﻤەﺗــەدا ﺑەﺗەﻧﯿﺎﯾە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯿﻮﻟەﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ دژی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧە ﺑەﺋﺎراﺳــﺘەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد. ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ
ڕاﺑــﺮدوودا ﭘﺎرﺗــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ -ﺟەﻫەﭘــە و ﻣەﻫەﭘــە -زۆر ﺑەﺗﻮﻧــﺪی ڕەﺧﻨەﯾــﺎن ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی ﺋەردۆﻏــﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە. ﺋــەم ڕەﺧﻨەﮔﺮﺗﻨــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺋەﮔــەر ﺋــەوان ﺑﺒﻨــە دەﺳــەاڵﺗﺪار ﯾــﺎن ﺑﺒﻨــە ﻛﺎراﻛﺘەرێﻜﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋــەوا ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە دۆﺳــﺘﺎﻧەﯾەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕە و ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ﺋەﻧﻘــەڕە و ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﻛەن.
ﻛەرﺗﯽ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧەوە و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻫەڵەی ﮔەورەی ﺗێﺪاﯾە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەرێﻤــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﺑەردەواﻣﺪاﯾــە ،ﺑــەاڵم ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗــﯽ زۆرﯾــﺶ ﻟــە ﺷــێﻮازی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەرﭼــﺎو دەﻛەوێــﺖ و ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﺗــەواو ﺑﻜﺮێــﻦ ﺑەﺟــێ دەﻫێڵﺮێــﻦ .ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻟــە ﺷــﺎرە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﻫەرێﻤەدا دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺗەﻧﯿــﺎ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛەﻣﯿــﺎن ﻛﻮاڵﯿﺘــﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزﯾﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿــﺎن ﺗێــﺪا ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێﺖ. رۆژﻧﺎﻣــەی زە ﻧﺎﺷــﻨﺎڵﯽ ﺋﯿامراﺗــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺋﺎراﻣــە و ﮔەﺷــەی ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺶ ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑەردەواﻣــە. ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﺗەﻗﯿﻨــەوە و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێﺮاﻗــﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە ،.ﺑﯚﯾــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ڕوو ﻟــە ﻫەرێــﻢ دەﻛــەن ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ وەﺑەرﻫێﻨــﺎن و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن .زە ﻧﺎﺷــﻨﺎڵ دەڵێــﺖ ،ﻟە 2006دادا ﯾﺎﺳــﺎی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﺳــﺎڵﯽ 2006 ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەرﻛــﺮا. ﻫەرێــﻢ ﺧﺎوەﻧــﯽ 45ﻣﻠﯿــﺎر ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوﺗــﯽ ﯾــەدەك و ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ﮔﺎزی ﴎوﺷــﺘﯿﯿە .دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە، دەوڵەﻣەﻧــﺪی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ،ﺋﺎراﻣــﯽ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑﻮوەﺗــە ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻟــە ﻣــﺎوەی
ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﺑــڕی 20ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن. رۆژﻧﺎﻣەﻛــە ڕەﺧﻨــە ﻟــە ﺷــێﻮازی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەﮔﺮێــﺖ و دەڵێــﺖ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧــە ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﺗﯿﺎﯾﺎﻧــﺪا وازﯾــﺎن ﻟــێ دەﻫێرنێــﺖ و ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻣﺎﻧــﮓ ﺑــە ﺗەواوﻧەﻛﺮاوەﯾــﯽ دەﻣێﻨﻨــەوە .ﻫەﻧﺪێﻚ ﺟــﺎر ﻫەﯾﻜەﻟﯽ ﺑﯿﻨﺎﯾــەك دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ و ﺑــەو ﺟــﯚرە ﺑەﺟــێ دەﻫێڵﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺧﺎوەﻧەﻛــەی ﻫێﺸــﺘﺎ ﺑڕﯾﺎری ﻧــەداوە ﻛــە ﺋﺎﯾــﺎ دەﯾﻜﺎﺗــە ﻫﻮﺗێﻞ ﯾﺎن ﺷــﻮﻗە ﯾــﺎن ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕە ﯾــﺎن چ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ .ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی رۆژﻧﺎﻣەﻛە، ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺑــﻮاری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە ﻫەﯾــە .دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﯾەﺧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑــە ﻛﺎت دەدات، ﺑــەاڵم ﭼــﯚن؟ ﺋەﮔــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاودا ﻧەﯾﺘﻮاﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛــەی ﺗــەواو ﺑــﻜﺎت ،ﺋــەوا دەﻛﺮێــﺖ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﺑــە ﺗــەواوی ﻟــە دەﺳــﺖ ﺑــﺪات. ﺋەﻣــەش ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻫﯚﻛﺎراﻧــەی واﯾﻜــﺮدووە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن دەﺳــﺖ ﺑە
ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﻜــەن و ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪﯾــﺪا وازی ﻟــێ ﺑﻬێﻨــﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــەوە ﺑﺎﺷــﱰە ﭼــﺎوەڕێ ﺑﻜــەن و ﺷــﻮێﻨﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛــەش ﻟــە دەﺳــﺖ ﺑــﺪەن. زۆرﯾﻨەی ﺋــەو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــە و ﺑﯿﻨﺎﯾﺎﻧەش ﻛە ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﻦ ﻛﻮاڵﯿﺘــﯽ زۆر ﺧﺮاﭘﯿــﺎن ﻫەﯾــە و ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــە و ﺑﯿﻨــﺎ ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗێــﺪا ﺑەرﭼــﺎو ﻧﺎﻛەوێــﺖ .رۆژﻧﺎﻣــەی زە ﻧﺎﺷــﻨﺎڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــﺎﮔﺎداری ﺋەم ﻛێﺸــﺎﻧەﯾە ﺑﯚﯾــە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻧﯚﭬەﻣﺒــەری ڕاﺑــﺮدوودا ڕێﻨامﯾــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺑــﯚ ﭘــڕۆژەﻛﺎن دەرﻛــﺮد .ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەم ڕێﻨامﯾﯿﺎﻧــەش دەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﭘێــﺶ دەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑــە ﺋﯿﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن زاﻧﯿــﺎری ﺗــەواو دەرﺑــﺎرەی ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎن و ﭘﻼﻧــﯽ ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری و ﻫــەر ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﺪەﻧــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار. ﻣﺎڵﭙــەڕی ﻣﯚﻧﯿﺘەرﯾــﺶ ﺑــﺎس ﻟــە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا .ﻣﺎڵﭙەڕەﻛە ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ، ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋﯿــامرات ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻗەﺑــﺎرەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺋﯿامراﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻫەرێﻤــﺪا ﻟــە
دەوروﺑــەری دوو ﻣﻠﯿــﺎر و ﻧﯿــﻮ دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﺪاﯾــە .ﺋەﻣــەش ﻫﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﯿامراﺗــﯽ داوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣــﺎوەی ﯾەك ﺳــﺎڵﺪا ﺳــێ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﻫەرێــﻢ ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﮔەﺷــﺘﯿﺶ ﺑــﯚ وەﺑەرﻫێﻨــەران و ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ واڵﺗەﻛــەی ڕێــﻚ ﺑﺨــﺎت ﺗﺎﻛــﻮ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ڕوو ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜــەن .ﻓەﺗﺤــﯽ ﻣﻮدەڕﯾــﺲ ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺋﺎﺑــﻮوری وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺑــە ﻣﺎڵﭙەڕەﻛــەی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﮔەﺷــەی 7%ە و ﺋەﻣــەش ﺑە ﺋﺎﺑــﻮوری ﻫەرێــﻢ ە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ زۆر ﺑــەرزە .ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋەوەﺷــﯽ ڕوون ﻛــﺮدەوە ﻛــە داﻫﺎﺗــﯽ ﺗﺎﻛەﻛــەس ﻟە ﻫەرێﻤــﺪا دەﮔﺎﺗــە 7ﻫــەزار دۆﻻر و ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﺶ دەﻛﺮێــﺖ ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮودا ﺑــﯚ 10ﻫەزار دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﺑــەرز ﺑێﺘــەوە. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋێﺴــﺘﺎدا زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 17ﻫــەزار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺧﯚﻣﺎڵﯽ و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 2ﻫــەزار و 500ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی دەرەﻛــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤﺪا ﻫــەن و 134 ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻟەواﻧﯿــﺶ ﺋﯿامراﺗﯿــﻦ .ﺋــەم زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەش واﺗﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧﻦ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ.
ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ زۆر ﺑﺎﺧﺎﻧ ﻟ ﺷﺎرە ﮔورەﻛﺎﻧﯽ ھرﻤﺪا دروﺳﺖ دەﻛﺮﻦ ،ﺑم ﺗﻧﯿﺎ ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ زۆر ﻛﻣﯿﺎن ﻛﻮاﯿﺘﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎن ﺗﺪا ﺑرﭼﺎو ﻛﺮاوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
14
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
دﻛﺘﯚر ﻧﻮوری ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ﻛﻮردی:
ﺑﺎﺑﺗﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﭘروەردە دەﺑ ﺑﺷﻮەی ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ و ﺟﯿﺎواز ﻣﺎﻣی ﻟﮔڵ ﺑﻜﺮﺖ دﯾﻤﺎﻧ /ھﯿﺪاﯾت ﺟﺎن
ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ﻛﻮردی ،دﻛﺘﯚر ﻧﻮوری ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻟە دﯾامﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻟەﺳەر ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ و ﭘڕۆژەی ﺑە ﺳﺘﺎﻧﺪاردﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺗﺮی ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ دەدوێﺖ. ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﭼەﻧــﺪ ﻫەواڵێــﻚ ﻟەﺳــەر ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋێــﺮان ﻟــە ﺗــﺎران ﺑــاڵو ﻛﺮاﻧــەوە ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑــﺎس ﻟــە ﻣﯚرﻛﺮدﻧــﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻜﯽ دووﻻﯾەﻧــە ﻛﺮاﺑــﻮو ﺑــﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﺋــەو ﺑەڵﮕە و دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻛــە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ، ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺋــەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﺑــە چ ﺷــێﻮەﯾەﻛە و ﺋــەو ﺑەڵﮕﺎﻧــە ﭼﯿــﻦ ﻛــە ﺋێﺮان ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ داون؟ 3013دا ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗەﻣــﻮوزی ﺳــﺎڵﯽ 3013دا ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﺑــﯚ ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر ﮔﯚﭬﺎرێﻜــﯽ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺑاڵو ﻛــﺮدەوە .ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎمنــﺎن داﺑــەش ﻛــﺮد ﺑەﺳــەر ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻛﯚﻧﺴــﻮڵﺨﺎﻧە و دەزﮔﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﻟــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــەی ﻛــە ﺑﯚﻣــﺎن ﻧﺎردﺑــﻮون ،ﺑەﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮور ﻟــە ﻛﯚﻧﺴــﻮڵﺨﺎﻧەی ﺋێــﺮان و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮور ﻟــە ﻛﯚﻧﺴــﻮڵﺨﺎﻧەی رۆﻣﺎﻧﯿــﺎ ﻛــە ﻫەردووﻛﯿــﺎن ﭘﻠــەی ﻛﯚﻧﺴــﻮڵﯿﺎن ﻫەﯾــە ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﭘێــﻮە ﻛﺮدﯾــﻦ و ﭘێﯿﺎن ﺧــﯚش ﺑــﻮو ﻛــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨامن ﻟەﮔەڵــﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪەن ،ﻫﺎﺗﻨــە ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی و ﭼﺎوﻣــﺎن ﭘێﯿــﺎن ﻛــەوت ،ﺋەوەﺑﻮو ﻟە ﺳــەرەﺗﺎ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺟــﯚرە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەك دروﺳــﺖ ﺑﺒێــﺖ ﻛــە ﺋێﻤــەش ﭘێــامن ﺧــﯚش ﺑــﻮو .ﻟــە ﻫﺎوﯾﻨــﺪا ﺗﯿﻤێــﻚ ﻛە ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗﺒــﻮو ﻟە ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﻜــﯚی دﻫــﯚك ،ﺑــﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﻛﺘێــﺐ ﭼــﻮون ﺑــﯚ ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەﻛﯽ ﻛﺘێــﺐ ﻟــە ﺗــﺎران ،ﻧﺎﻣەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻧﻮوﴎاﺑــﻮو ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە دەزﮔﺎ زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە ﺑﻜــەن و ﭼﺎوﯾــﺎن ﭘێﯿــﺎن ﺑﻜەوێــﺖ و ﻟــەوێ ﺑــە ﮔەرﻣــﯽ ﭘێﺸــﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ ﻛــﺮا و داواﯾــﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﻛە ﻫﺎوﻛﺎرﯾــامن ﻫەﺑێــﺖ ﺑەﯾەﻛەوە ﻛە ﺋێﻤــەش ﺑــە ﻧﺎﻣــە وەاڵﻣــامن داﻧــەوە، ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺋﺎﺳــﺘە ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜــﯽ واﻣــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ﻛــە ﺑڵێﯿﻦ ﺑــە ڕەﺳــﻤﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﺎن ﻫەﺑﻮوﺑێــﺖ .ﺋێﻤــە ﺋــەوە ﺑــە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑــﺎش دەزاﻧﯿــﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺗــﺎران ﻛــە ﭼەﻧــﺪ دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﭘێﯿﺎن ﺧــﯚش ﺑــﻮو ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ
ﺋێﻤــە ﺑﮕﯚڕﻧــەوە و ﺋەﮔــەر ﭘێــامن ﺧــﯚش ﺑێــﺖ ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘامن ﺑﻜــەن ﺑﯚ ﺋــەوێ ﯾــﺎن ﺋــەوان ﺑێــﻦ ﺑــﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﺗەﻧﻬــﺎ ﻟــەو ﺋﺎﺳــﺘەدا ﺑﻮوە و ﻟەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەرەوﭘێﺶ ﻧەڕۆﯾﺸﺘﻮوە. ﻟــە ﻫەواڵەﻛــەی ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﻓــﺎرس ﻧﯿــﻮز ﻫﺎﺗﺒــﻮو ﻛــە ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛﻮردی ﻫەﻧﺪێــﻚ دەﺳــﺘﻨﻮوس و ﺑەڵﮕــەی ﻣێﮋووﯾــﯽ ”ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان“ی ﮔەڕاﻧﺪووەﺗــەوە ﺑﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ،رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺋێــﻮە ﻟەﺳــەر ﺋەم ﻫەواڵە ﭼﯿﯿە؟ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧــەی ﺗﯿﻤەﻛــە ﻟــە ﺗــﺎران ﻛﺮدﺑــﻮوی ،داواﯾــﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو ﻟــە ﺑەڵﮕــە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺋــەو ﺷــﺘﺎﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﻛــﻮردەوە ﻫەﯾــە ،ﺋەﮔــەر ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻛﯚﭘﯿــامن ﺑﺪەﻧێ ﯾــﺎن ﻓﯚﺗﯚﻛﯚﭘﯿﯿــﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋــەوان ﺳــەرەﺗﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺋــەو ﻫﺎوﻛﺎرﯾﯿــە دەرﺑڕی .ﺋــەوە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە ﺋەﮔــەر ﺳــەر ﺑﮕﺮێــﺖ ،چ ﻟــە ﺋێــﺮان ﯾــﺎن ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻋﻮﺳــامﻧﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻛەﻣﺎﻟﯿــﺶ، ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دۆﻛﯚﻣێﻨﺘــﯽ زۆر ﻫەﯾــە
ﻛــە دﻛﺘــﯚر ﺑەرﻫــەم ﺳــﺎڵﺢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﺑــﻮو داﺑــﻮوی ﺑــە ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤــﯽ و ﭘﺎرەﺷــﯽ ﺑــﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاﺑــﻮو ،ﺑەﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﭼــﺎپ ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﻣــﺎن ﻟــێ ﭼــﺎپ ﻛــﺮد ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﺑــەر دەﺳــﺘﯽ ﺧەڵﻜﺪاﯾە و داﺑەﺷــامن ﻛــﺮدووە ﺑەﺳــەر ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــەی ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﯿﺎﻧﺪا ﻫەﺑێــﺖ و ﻟــە دەرەوەی واڵﺗﯿﺸــەوە ﺧﻮاﺳــﺘێﻜﯽ زۆری ﻟەﺳەرە. ﻧﺮﺧەﻛــەی 150ﻫــەزار دﯾﻨــﺎرە و ﺋــەوەش ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻛەس دەﺳــﺖ ﻧــﺎدات ﻛــە ﺑﯿﻜڕێــﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەواﻧــەی ﻟــە زاﻧﻜــﯚ ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﻣێﮋوو و راﮔەﯾﺎﻧــﺪن دەﺧﻮێﻨــﻦ ﯾــﺎن رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻛــە ﺣەزﯾــﺎن ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﻣێــﮋووی ﻛــﻮردە ،ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﻫــەروەك ﺧﯚﺗــﺎن ﺋﺎﻣﺎژەﺗــﺎن دا ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧــەوە ﭘــﺎرە ﺑــﯚ ﺋــەم ﭘڕۆژەﯾــە ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺋــەو ﻧﺮﺧــە زۆر ﮔﺮان ﻧﯿﯿە ﺑەڕای ﺋێﻮە؟ ﺋــەم ﭼﺎﭘــە ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﭼــﻮار ﺑەرﮔــﯽ ﮔەورەﯾــە ﻟەﺳــەر ﺋێﻤــە ﮔــﺮان راوەﺳــﺘﺎ ،ﺑــەاڵم ﻫــەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋــەو ﻣﺎﻧﮕــەدا ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎی ﻛﺘێﺒــامن ﻟــە ﻫﯚڵــﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻛــﺮدەوە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻛﺘێﺒەﻛﺎمنــﺎن ﺑــە ﺳــەدا ﭘەﻧﺠﺎ داﺷــﻜﺎن منﺎﯾــﺶ ﻛــﺮد ﻛــە ﺋــەوەش رێﮋەﯾەﻛــﯽ داﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەورەﯾــە .ﭘێﺸــﱰ
ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ﻛﻮردی ﻛﺮاوە ﺑە ﻣەرﺟەﻋێﻚ ﻟە ﻣەرﺟەﻋەﻛﺎن ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﻧﺎوی ﻣەرﺟەﻋەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺋەوەش ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﯾە ﻟەﺳــەر ﻣێــﮋووی ﻛــﻮرد و ﻫــەروەك دەزاﻧﯿــﻦ ﭼەﻧــﺪ ﺳــەدەﯾەك ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑەﺷــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ژێﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻋﻮﺳــامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﻮون و ﺋەواﻧــە ﻫەﻣﻮوی ﻫەﻧﮕﺎوی ﮔﺮﻧﮕﻦ. ﻟــەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛﻮردی زۆرێــﻚ ﻟــە ژﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ”رۆژﻧﺎﻣــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ی ﺳــەردەﻣﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟــە ﭼــﻮار ﺑەرﮔﺪا ﻟــە ﭼﺎپ داوەﺗــەوە ،ﺋێــﻮە ﺑــە چ ﻣﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻚ ﺋەم رۆژﻧﺎﻣﺎﻧەﺗﺎن دەﺳﺖ ﻛەوﺗﻮوە؟ ﺋــەم ژﻣﺎراﻧــەی رۆژﻧﺎﻣــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﻛەﺳــێﻜەوە ﭘێﺸــﻜەش ﻛــﺮاوە ﺑــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان و ﺋێﻤــەش ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﻛــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارﯾــﻦ ،ﻟــەو ﺳــەردەﻣەی
ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻫەﺑــﻮو ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻧــﺪ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾــەك رێــﻚ ﻛەوﺗﺒﻮو ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪاﺗــێ و ﺋــەوان ﺑــﯚی ﺑﻔﺮۆﺷــﻦ و ﻟەم رووەوە ﭼەﻧــﺪ ﮔﺮﻓﺘێﻜــﯽ داراﯾــﯽ ﭘەﯾﺪا ﺑــﻮون و ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﺑــﻮو ﻧەدەﻫﺎﺗﻨە ﭘێﺸــەوە و ﭘﺎرەﯾــﺎن ﻧــەدەداوە ﺑــە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ،ﺑﯚﯾــە ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎر دەﺳــﺘەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﺑڕﯾــﺎری دا ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﯾــەك ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﮔــەورەدا ﺑــﻜﺎت و ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾــە ﻛﺘێﺒــەﻛﺎن داﺑــەش ﺑــﻜﺎت ﺑەﺳــەر ﺋەواﻧﯿــﱰدا .دەرﻛــەوت ﻟــەڕووی ﻛﺮدارﯾﯿــەوە زۆر ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧﯿﯿــە ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺳــﺘەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەوەﯾــە ﻛــە
ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻻﻧﯿﻜــەم ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﻫەﺑێــﺖ و ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﺋــەو ﺧەڵﻜﺎﻧــەی راﺳــﺘەوﺧﯚ دێــﻦ ﺑــﯚ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﺑــە ﻧﺮﺧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﺘێﺒﯿــﺎن ﭘــێ دەﻓﺮۆﺷــﯿﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن. ﺋــەوﻛﺎت ﻛــە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﻟەﺳــەر ﺑــە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﻛﯚﻣەڵــە ﻛﯚڕێﻜــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﭘێــﻮە دﯾــﺎر ﺑــﻮو ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛەﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤــﯽ ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەژﯾــﻦ ﻛــە ﺗــﺎزە مبﺎﻧــەوێ و ﻧەﻣﺎﻧــەوێ ﺑــﻮون ﺑــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻣێــﮋووی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤــﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣــﺎن ،ﺋەواﻧــە ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺖ ﻧەﻛﺮاﺑــﻮون و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻫﯿــﭻ ﺣﺴﺎﺑێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺑــﯚ ﻧەﻛﺮاﺑــﻮو و ﭘەڕاوێــﺰ ﺧﺮاﺑــﻮون .ﺑــﯚ دەﺑــێ ﻟــە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺋــەو ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻫەﺑێﺖ؟ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی 4ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑــەر ،ﺋــەوﻛﺎت ﻣــﻦ ﺗــﺎزە ﺑﺒﻮوم ﺑــە ﺋەﻧــﺪام ﻟێــﯽ ،ﺋــەوﻛﺎت دﻛﺘــﯚر ﺷــەﻓﯿﻖ ﻗــەزاز ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﺑــﻮو ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــﺮا ﺑــﯚ ﺑــە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛەﺳــﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ و ﺷــﺎرەزا ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺖ ﻛــﺮان، ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺑــﻮو ﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﺴــﺖ ﻛــەس ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺖ ﺑﻜﺮێــﺖ، دە ﻛەﺳــﯿﺎن ﺷــﺎرەزا ﺑــﻦ ﻟــە ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەروو و دەی ﺗﺮﯾــﺶ ﺷــﺎرەزا ﺑــﻦ ﻟە ﺑــﻮاری ﻛﺮﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺧــﻮاروو .ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎوە ﺑڕﯾــﺎر درا ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ وەك ﮔﯚﯾﮕــﺮ ﺑەﺷــﺪاری ﺑﻜــەن ﻟــەو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەدا .ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەﻛە دوو رۆژی ﺧﺎﯾﺎﻧــﺪ و ﺑەداﺧەوە ﻟــە ﺋﺎﻛﺎﻣﺪا ﺑە ﻫﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ ﻧەﮔەﯾﺸــنت .داواﺷــامن ﻟێ ﻛــﺮدن ﻛــە ﺋــەوە ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻗﻮرﺳــە .ﻛﺎرەﻛــە ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ ﻧەﺑــﻮو ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺑڵێــﯽ ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘــﯽ ﺑــﻮو.
ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﭘــەروەردە و ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧــﺪ ﻛێﺸــەﯾەك ﺳــەری ﻫەڵــﺪاوە، ﺋــەوەش وای ﻟــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻛــﺮدووە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎدﯾﻨــﺎن ﻛــە ﺟــﯚرە دژﻛﺮدەوەﯾەﻛﯿــﺎن ﻻ دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ. ﺋێﻤــە وەك ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﻟــە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــێﻜﯽ ﺗــﺮدا ﻛــە ﺑــە ﻫــﺎوﻛﺎری ﻟەﮔــەڵ وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و وەزارەﺗــﯽ ﭘــەروەردە و ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم درا ،داواﻣــﺎن ﻟێﻜــﺮدن ﺑﺎﺑەﺗــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﭘــەروەردە دەﺑــێ ﺑەﺷــێﻮەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ و ﺟﯿــﺎواز ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔــەڵ ﺑﻜﺮێــﺖ .ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﺑــڕوای ﺑــەوە ﻫەﯾە ﻛــە ﻣﻨــﺪاڵ دەﺑــێ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ زﮔامﻛﯽ ﺧــﯚی ﺑﺨﻮێﻨێــﺖ .ﺑــەاڵم ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑــە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﻛــە ﻣــﻦ ﻧــﺎوی دەﻧێــﻢ زﻣﺎﻧــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ، ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەمتــﺎن ﻫەﯾــە ﺑــﯚ دەرﭼﻮاﻧﺪﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی رەﺳــﻤﯽ وەﻗﺎﯾﻌــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﻟــەو ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿەدا ﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2009ﻟەﻻﯾــەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە دەرﭼــﻮوە ،دەڵــێ ”ﻫﯿﭻ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿﯿــەك ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎری ﭘــێ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺗــﺎ ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەی وەﻗﺎﯾﻌﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــاڵو ﻧەﻛﺮێﺘەوە“. ﺋــەو ﺷــێﻮەزارەی ﻛــە ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەی وەﻗﺎﯾﻌــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــەﻛﺎر دێــﺖ ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﻗﺴــەی ﭘــێ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺋەﮔەر ﻟــەڕووی ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿﯿــەوە ﺑــﯚی ﺑﭽﯿــﻦ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋێﻤە ﺷــێﻮەزاری ﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻣﺎن ﻫەﯾــە ﺑــەاڵم ﺑــە واﻗﯿﻌﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﻻﯾــەن دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە دوو ﺷــێﻮەزار ﺑــەﻛﺎر دێــﺖ .ﺋــەو ﻛﺎرە ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺑێﺘــە ﺑﺎرێﻜﯽ ﻗــﻮرس ﺑەﺳــەر ﻛــﻮردەوە ﭘﺎش دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ رەﺳــﻤﯽ 7/1/2014ﻟەﻻﯾەن ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا ﻛــە ﻟــە 2014 ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛــﺮا ،ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی دەﺑــێ ﻫــەردوو زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑــﯽ ﻟــە زۆرﺑــەی ﻫــەرەزۆری دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑــەﻛﺎر ﺑێﺖ ،ﻟە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎر و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻫەرێــﻢ، ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان و ﻫەﻣــﻮو دەزﮔﺎﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺋەﻣە ﭘێﻮﯾﺴــﺘامن ﺑــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزا ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا دەﺑێــﺖ .ﺑــﯚ ﺋەﻣەش ﻫەﻓﺘــەی داﻫﺎﺗــﻮو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات ﺑﯚ ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗــە ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی
ﭘﺮۆﻓﺎﯾﻞ
ﻛﺘﺒﺨﺎﻧی ﺋﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ﻛﻮردی
ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ زۆری ﻫەﯾــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ﻗﺎﻧﻮوﻧﻜــەدا ﻣﺎدەﯾەﻛــﯽ ﺗێﺪاﯾە دەڵێ ”ﺋەو دەﺳــﺘەواژە و وﺷــﺎﻧەی ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻟەﺳــەر دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ،دەﺑــێ ﺑﮕەڕێﻨﺪرێﻨــەوە ﺑــﯚ ﻣەﺟﻤەﻋﯽ ﻋﯿﻠﻤﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ و ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﺑــﯚ ڕاﺳــﺘﻜﺮدﻧەوە و دﯾــﺎری ﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو وﺷــﺎﻧە .ﻛــﻮرد دەﺑــێ ﺧــﯚی ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑــﻜﺎ ﺑــﯚ ﺷــێﻮەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەو ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿــە .ﺑﯚ ﺋەﻣــەش ﻻﯾەﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﻟەﺳــەر ﺷــﺎن ﻧﯿﯿە ﻟەﺑــەر ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ زﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺑــەﻛﺎر ﻫﺎﺗــﻮوە ﺑــەاڵم ﻛێﺸــەﻛە ﺑــﯚ ﺋێﻤــەی ﻛــﻮردە ﻛــە دەﺑێ ﺋــەو ﻫەﻣﻮو ﻛﺎدرە ﭘەﯾــﺪا ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﻫەﻣــﻮو دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻛﺎری وەرﮔێــڕان ﺑﻜــەن ،ﻟەواﻧــەش رۆژﻧﺎﻣەی رەﺳــﻤﯽ ﻋێﺮاﻗــە ،دراو و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨــەران و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎر و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ دادوەری و ﺳــەرﺟەم دەزﮔﺎﻛﺎن و. دەﺑــێ ﺋەو ﻛﺎدﯾﺮاﻧە ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜﺮێﻦ ﺑەاڵم ﺑــە چ ﺷــێﻮەزارێﻚ؟ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــە ﻻی ﺧﯚﻣــﺎن ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾــەﻛﻼ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە و ﻫــەروەك دەزاﻧﯿــﻦ ،ﻧﺎﺣەزاﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟــەو دەرﻓەﺗﺎﻧــە دەﮔەڕێــﻦ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑڵێــﻦ ﻛــﻮرد زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻧﯿﯿــە .ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛــە ﺧەرﯾﻜــﻦ دان ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا دەﻧێــﻦ ،ﻧﺎڵێــﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ﺑەڵﻜــﻮ دەڵێــﻦ ﻛﺮﻣﺎﻧﺠــﯽ و زازاﻛــﯽ و ﭼەﻧــﺪ ﺷــێﻮەزارێﻜﯽ ﺗــﺮ، ﻫەر ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯿﺸــﺪا ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺋــەوە ﺑــاڵو ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻛــﻮردی ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە و زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــﯚراﻧﯽ و ﺑﺎدﯾﻨﺎﻧﯿﻦ ﻛە ﻫــەردوو وﺷــەﻛە ﻫەڵەن .ﻛــﻮرد دەﺑێ ﺑــە رۆﺣێﻜــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﺎﻧــەوە ﺧــﯚی ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜﺎت ﺑــﯚ ﺋەو ﺋەرﻛــە و ﺋێﻤەش ﻟــە ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ ﻫەﻣــﻮو ﺟــﯚرە ﻫﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋێﻤــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﯿــﻦ ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋەم ﭘﺮﺳﺎﻧە. ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗــەش وەك ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ﻛــﻮردی ﮔﻠەﯾﯿەﻛــامن ﻫەﯾە ،ﻫــەروەك دەزاﻧﻦ ﻛــﯚڕی زاﻧﯿــﺎری ﻛﻮرد ﻟەﭘێﺸــﺪا ﻛــﻮردی ﺑــﻮو و دواﯾــﯽ ﻛﺮاﯾــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻣەﺟﻤەﻋــﯽ ﻋﯿﻠﻤــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ- ﺑەﺷــﯽ ﻛــﻮردی ،ﻫەﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗﯿــﺶ ﺋــەو دەزﮔﺎ زاﻧﺴــﺘﯿﯿە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣەرﺟــەع ﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺋــەو ﺑﻮاراﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾﯿــەوە ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﭘــﺎش ﻫەﻣﻮارﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﻟەﻻﯾــەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2012دا ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی ﻛــﺮاوە 2012دا ﺑــە ﻣەرﺟەﻋێــﻚ ﻟــە ﻣەرﺟەﻋــەﻛﺎن ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﻧــﺎوی ﻣەرﺟەﻋەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ دﯾــﺎری ﺑﻜﺮێــﺖ ﻛــە ﺋــەوەش ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﯾــە و ﺋەوﻛﺎﺗــﯽ ﺑەﻧــﺎوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﭘﺎش ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﻧﺎﻣەﯾەﻛامن ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋەو ﻣﺎدەﯾە ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻧەﻛﺮێــﺖ و ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺳــەرﺟەﻣﯽ ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎﯾــﺎن ﺗێﺪاﯾە ﺑە ﺗەواوەﺗــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﻦ ﻟــە ﻛﺎروﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ
زﻣﺎﻧــﯽ ﺋــەو واڵﺗــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻫــەر ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑێــﺖ و ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑێــﺖ و ﺋەﮔــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻛــﺮد ﺋــەوا ﺧــﯚی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە زاﻧﻜﯚ و ﻛﯚﻟﯿــﮋ و ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەوە دەﻛﺎت. ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯿﯿەﻛــە ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ ﺑــە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی زۆر ﻗــﻮوڵ ﺑﻮوﺑــﻮوەوە و ﺋــەو ﺣەﺳﺎﺳــﯿﯿەﺗەی ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎدﯾﻨﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﻧەﺑــﻮو ﺑﯿﻨﯿامن ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو ﻛــﺮدارە ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯿﯿەوە زۆر ﺑــە ﺗﻮﻧــﺪی ﺳــەری ﻫەڵــﺪا، ﻋەﺑــﺪواڵ ﺣەﺳــەﻧﺰادە ﻟــە وﺗﺎرێﻜﯿــﺪا ﻛــە ﻟــە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەﻛەدا ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻛــﺮد ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛــﺮد ﻛــە ﺑﺎرزاﻧﯿــﯽ ﻧەﻣــﺮ ﺳــەرﺟەم ﻧﺎﻣە رەﺳــﻤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺷــێﻮەزاری ﺳــﯚراﻧﯽ دەﻧﻮوﺳــﯽ ،ﺑەاڵم ﻟــەو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەدا زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردﯾﺎن وا ﺑﭽــﻮوك ﻛــﺮدەوە ﻫــەروەك زۆرﺑەی رەﺧﻨەﮔــﺮان ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟێــﻮە ﻛــﺮد زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﻛﻮردﯾﯿــﺎن ﺧﺰاﻧــﺪە ﻧــﺎو ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﻫــەر ﺋــەوەش ﺑــﻮو وای ﻛﺮد ﻛــە زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــێﻜﯽ وەك ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚر ﺋەﻣﯿــﺮی ﺣەﺳــەﻧﭙﻮر ﺑــە ﺷــﯚﭬێﻨﯿﺰﻣﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــﯚراﻧﯽ ﻧﺎوﯾــﺎن ﺑﻬێﻨێــﺖ، ﺑــە ﺑــڕوای ﺋێــﻮە ﺋــەو دەﻣﺎرﮔﺮژﯾﯿــە ﺳــەرﭼﺎوەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەﺑــﻮو ﯾــﺎن ﺗەﻧﻬﺎ ﻧﺎوﭼەﮔەرﯾﯿەﻛﯽ ﭘەﺗﯽ ﺑﻮو؟ ﻫەوڵــﺪان ﺑــﯚ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــێﻮەزارێﻚ ﺋــەو ﻛﺎرداﻧەوەﯾــەی ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎدﯾﻨــﺎن ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە ،ﻟەﺑــەر ﺋەوەی ﺋــەو 10ﻛەﺳــەی ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــەوە ﻫﺎﺗﺒــﻮون ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەﻛەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮردی، ﺑەﺷــﯽ زۆرﯾــﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن دەﻛــﺮد ﻛــە ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ چ زەﺣﻤەﺗــﯽ و ﺷﻜﺴــﺘێﻚ ﺑﻮوﻧــە. ﻫــەروەك ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺋﺎﻣــﺎژەم ﭘــێ دا ،دەﻛــﺮێ ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻫەڵەﯾــەك ﻛــﺮاوە و ﺋــەو ﻫەڵەﯾــەش ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻧﺎﺑێ ﺗێﻜــەڵ ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەﮔــەڵ زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﻣــﻦ ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدام ﻛــە زﻣﺎﻧێﻜــﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻟــە داﻣﻮدەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﺑەﯾــەك ﺷــێﻮە ﺑــەﻛﺎر ﺑێــﺖ ،ﺑــﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜــﺮدن ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪدا ،ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺋەﮔــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو، ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە و دەزﮔﺎ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە ،ﺑــەاڵم ﻟــەڕووی ﭘــەروەردە و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑﺎاڵوە دەﺑــێ ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ و ﺷــﺎرەزا ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ وەزارەﺗــﯽ ﭘــەروەردە و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑــﺎاڵ ﻟــە ژێــﺮ ﭼﺎودێــﺮی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛﻮردﯾــﺪا .ﺋەﮔەر ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑــﺎرەی ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﯾــە ﺑڕۆﯾــﻦ ،وردە وردە ﺋــەو دووﺑەرەﻛــﯽ و ﺑاڵوﺑﻮوﻧــە ﭘەﯾﺪا دەﺑێﺖ و ﻛﺎرەﻛــە وای ﻟــێ دێــﺖ ﻛــە ﭘــﺎش ﻣﺎوەﯾــەك ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻗــﻮرس و ﺋەﺳﺘەمدەﺑێﺖ.
ﻧــﻮوری ﺟەﻣﯿــﻞ ﻣﺤەﻣــەد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1937ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻟە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە ،ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚﺳــﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﻟە زاﻧﻜــﯚی ﺑەﻏــﺪا وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1968ﻟە زاﻧﻜﯚ ﭘﺎرﯾﺴــﯽ ﻓەرەﻧﺴــﺎ دﻛﺘــﯚرای دەوڵەﺗــﯽ ﻟە ﻗﺎﻧــﻮون وەرﮔﺮﺗﻮوە. ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1992ﯾەﻛــەم ﭘــﺮۆژەی دەﺳــﺘﻮوری ﺑــﯚ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮدووە .ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2004ﺑــﻮوە ﺑە ﺳــەرۆﻛﯽ ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑــﺎاڵی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮوە و ﺋێﺴﺘﺎﺳەرۆﻛﯽﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿﺎیﻛﻮردﯾﯿە.
ﻛﻮﻟﺘﻮور ﺟﺎرێــﮏ ،دۆﺳــﺘێﮏ ﮔﻠەﯾــﯽ ﺋەوەی ﻟــێ ﮐــﺮدم ﮐــە ﮐﺘێﺒێﮑــﯽ ﺧــﯚم ﻧﺎوﻧﺎوە ”ﻟــە ﻧﻮوﴎاواﻧێﮑــﯽ ﻗﺎﭼﺎﻏﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن“ و ﮔﻮﺗــﯽ ﺋەﮔــەر ﻟەﺑەرﺧﺎﺗــﺮی ﻧــﺎوی ﻧﻮوﺳــەری ﻧەﺑﻮاﯾە ،ﻫــەر ﻧەﯾﺪەﮐــﺮدەوە ،ﻗﺎﭼﺎغ و ﻗﯚﻧــﺎغ ﮐــەی ﮐﻮردﯾﯿــﻦ؟ ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻓەﺳــڵێﮑﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﮑﻤﯽ ﻫێﻨــﺪە ﭘــێ ﻧﺎﮐــﻮردی ﺑــﻮو ،ﮐــە ﭘێــﯽ واﺑﻮو ﺧﻮێﻨــەری ﮐــﻮرد ﻧەدەﮐــﺮا ﻫﯿﭽــﯽ ﻟــێ ﺗێﺑــﮕﺎت ،ﺋﯿــﱰ ﻣﻨﯿــﺶ ﻧﺎﭼــﺎر ﭘێﻢﮔــﻮت ﮐــە ﺋەﮔــەر ﺑﯿەوێــﺖ دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑــﯚی وەرﺑﮕێڕﻣــە ﺳــەر ﯾەﮐێــﮏ ﻟــەو ﺳــێ زﻣﺎﻧﺎﻧــەی ﮐــە دەﯾﺎﻧﺰاﻧێﺖ)ﻋﺎرەﺑــﯽ ،ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺴــﯽ، ارەی زﻣﺎﻧــﯽ ﻫــﺎوارەی ﻫﯚڵەﻧــﺪی( .ﺋــەم ﻫــﺎو ﭘەﺗــﯽ ،ﻫــەر ﻫــﯽ ﮐــﻮرد ﻧﯿــە، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەوروﭘﺎﯾﯿــﺶ ﻫــەن ﻟــە وﺷــەی ”ﺑێﮕﺎﻧــە“ ﺗــﻮوڕەن، وەک ﮐــە ﻫێﻨﺪێــﮏ ﻓەرەﻧﺴــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﯿﺎنواﯾــە وﺷــەﮐﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺴــﯽ ،وەﮐــﻮ ﻣﯚراﻧــە ﮐەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﮔﯿﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧەﮐەﯾﺎﻧــەوە. ﭘێــﺶ ﺋــەوان ،ﺋەڵــامن ،ﻧــەک ﻫــەر ﺑــە ﻗﺴــە ،ﺑﮕــﺮە ﺑــە ﮐــﺮدار ،ﻫــەر راﺳﺘەوڕاﺳــﺖ وﺷــەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ”رادﯾــﯚ“ و ”ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن“ ﯾــﺶ دروﺳــﺖ ﮐــﺮدوون .دۆﺳــﺘە ﺳــﻮێﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﻢ ﺑــە ﭘێﮑەﻧﯿــﻦ و ﺗەوﺳــەوە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەو ﻣەﯾﻠــەی ﻧەروﯾﺠﯿﯿەﮐﺎﻧﯿــﺎن دەﮐــﺮد ،ﮔﻮاﯾــﺎ ﺋەواﻧﯿــﺶ وان ،دەﯾﺎﻧەوێــﺖ وﺷــەی ﻧەروﯾﺠــﯽ ﺑــﯚ زۆر وﺷــەی ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ دروﺳــﺖ ﺑﮑەن .ﺗــﻮرک و ﻓﺎرﺳــﯿﺶ ﺳــەدەی راﺑــﺮدوو ﻫەوڵــﯽ زۆرﯾــﺎن دا زﻣﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە وﺷــەی ﺑێﮕﺎﻧــە ﭘﺎک ﺑﮑەﻧــەوە ،ﮐــە ﻟێﻨﯚڕﯾﻨــﯽ ﻣێــﮋووی ﺋــەو ﮐﺎرەﯾــﺎن ﻫەﺗــﺎ ﺑڵێﯿــﺖ ﺑــﯚ ﭘێﮑەﻧﯿــﻦ و ﮔﺎڵﺘــەو ﮔــەپ ﺑــە ﮐەڵــﮏ و ﺧﯚﺷــە .ﭼەﻧﺪ واﺑــﻮوە ﻣﺎم ﻫێﻤــﻦ ﻣەﺟﻠﯿﺴــﯽ ﺑــە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوە وە ﭘێﮑەﻧﯿــﻦ ﺧﺴــﺘﻮوە .ﮐﺘێﺒــﯽ ﯾەﮐﺠــﺎر زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪو ﺧــﯚش و ﻧﺎﯾﺎﺑــﯽ ”اﳌﻌــﺮب ﻣــﻦ اﻟــﮑﻼم اﻻﻋﺠﻤــﯽ ﻋﻠــﯽ ﺣــﺮوف اﳌﻌﺠــﻢ“ی ،١٢ ،١٢-١١ ”اﻟﺠﻮاﻟﯿﻘــﯽ“ )ﺳــەدەی ١١ ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﮐﺎﻧﯽ“ اﳌﺪرﺳــە اﻟﻨﻈﺎﻣﯿــە“ی ﺑەﻏــﺪا( ،ﮐــە ﻣــﻦ ﭼﺎﭘەﮐــەی ﺳــﺎڵﯽ ١٨٩٧ی“ ﻻﯾﺒﺰﯾــﮓ“ی ﺋەڵامﻧــﻢ دﯾﺘــﻮوە ،ﻟــە ﺷــﻮێﻨێﮑﺪا ﺑﺎﺳــﯽ“ اﻟﻌــﺪوی“ ﻧﺎوێﮏ دەﮐﺎت ،ﮐــە وﯾﺴــﺘﻮوﯾە ﺑڵێــﺖ ”ﻣﻦ ﻋﺎرەﺑــﯽ ﭘﺎﮐــﻢ“ ،ﮔﻮﺗﻮوﯾــە” :اﻧــﺎ
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
اﻟﻌﺮﺑــﯽ اﻟﺒــﺎک“! ﺑــەاڵم ﻋــﺎرەب ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﻣێﮋووﯾﺎﻧــەوە و ،ﺗــﺎ ﺋــەم دوا-ا -دواﯾﯿﺎﻧــە ،زۆر ﺑــە ﮔەرﻣــﯽ، دو ﮐەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺳــەر ﭘﺎﮐﮑﺮدﻧــەوەی زﻣﺎﻧەﮐەﯾــﺎن ..ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن! و ،ﻫەﺗــﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە ﻟــە ﻋﺎرەﺑﯿــﯽ ”ﺑﺎک“!ﯾــﺎن ﭘــﺎک ﮐﺮدووەﺗــەوە؛ ﺟێﮕﺎﮐەﯾــﺎن داوە ﺑــە وﺷــەی زۆر ﺟﻮاﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﮐــﻮردی و ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ و ﻻﺗﯿﻨــﯽ و ﻋﯿــﱪی و ﺣەﺑەﺷــﯽ و ﺋﺎراﻣــﯽ و ..ﺋﯿــﱰ ﻧﺎزاﻧــﻢ ﭼەﻧــﺪ زﻣﺎن ﻟەدﻧﯿــﺎ ﻣــﺎون ﮐە ﻋــﺎرەب وﺷــەﯾﺎن ﻟــێ ﻣﺎرەﻧەﮐﺮدﺑــﻦ و وﺷــەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺗــەاڵق ﻧەداﺑــﻦ؛ دﯾــﺎرە ﺟﮕە ﻟــەو ﻫەﻣﻮوە وﺷــﺎﻧەی ﮐــە ﺑەراﻣﺒەرەﮐەﯾــﺎن ﺑــە ﻋﺎرەﺑــﯽ ﻧەﺑــﻮون و ﻋــﺎرەب ﭘێﯿــﺎن ﺧەﻧــﯽ ﺑــﻮون؛ ﺋەرﮐــﯽ دروﺳــﺘﮑﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺷــﺎﻧﯽ ﻋــﺎرەب ﻻﭼــﻮوە و ﺣﺎزروﺑــﺰر ﮐەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺑﺎﺧەڵــﯽ ﻋﺎرەﺑــەوە .ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋــەو زﻣﺎﻧﺎﻧــەی ﺋــەو وﺷــﺎﻧەﯾﺎن ﻟــێ وەرﮔﯿــﺮاون، ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧﯚﯾــﺎن زۆرﯾــﺎن ﻟەو وﺷــﺎﻧە ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧــەوە ،ﺑــەاڵم ﻋــﺎرەب ﺑﯚﯾــﺎن ﭘﺎراﺳــﺘﻮون و ،زۆرﯾــﺎن ﺑــە ﮐﯚﺷــێﮏ زارو زﯾﭽﯿﺸــەوە ،ﮐــە ﻻی ﻋــﺎرەب ﻟــە داﯾــﮏ ﺑــﻮون ،دﯾﺴــﺎن ﭘێﺸــﮑەش ﺑــە زێــﺪی ﺧﯚﯾــﺎن ﮐﺮدووﻧــەوە ،ﯾــﺎ ﺑــە دﯾــﺎری داوﯾﺎﻧﻦ ﺑــە ﻗەوﻣــﯽ ﺗــﺮ .وﺷــەی :دﯾــﻦ و دﯾــﻮان و ﺷــەرﯾﻌەت و ﻧەﺑــﯽ )ﻧﺒــﯽ = ﭘێﻐەﻣﺒــەر( و ﺳﻮﺳــﻦ و ﺑﻠﻠــﻮر و ﯾﺎﻗــﻮت و ﺟەﻧﻨــەت و ﻓﯿــﺮدەوس و ﺟەﻫەﻧﻨــەم و ﻗەڵــەم و ﻗــﺮﮔﺎس و ﺧــﻮان و دﻟــﻖ و ﺳــﻤﻮر و .ﻫــەزاران و ﻫــەزاران وﺷــەی ﺗﺮﯾﺎن ﯾــﺎ ﻫەر وەﮐــﻮ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎراﺳــﺘﻮون ،ﯾــﺎ ﮐەﻣێﮏ دەﺳــﺘﮑﺎری ﮐــﺮدوون” :ﮔــﯚزە“ ﯾــﺎن ﮐــﺮدووە ﺑە ”ﮐــﻮز“ )دەﺧﻮێﻨﺪرێﺘــەوە ﮐــﻮوز( و” ،ﺗەﺷــﺖ“ﯾﺎن ﮐــﺮدووە ﺑــە“ ﮔﺸــﺖ“ و ...ﺋﯿــﺪی .ﻫێﻨﺪێﮑﯿﺸــﯿﺎن اوی ﭘەڕوﺑــﺎڵ ﮐــﺮدوون ،ﺑــە ﺑەﺗــەواوی ﺑەﺗــەو منﻮوﻧــە ”ﮔﻮڵ“ﯾــﺎن ﮐــﺮدووە ﺑــە“ اﻟــﻮرد“ ،ﮐــە ﺗــﺎزە ﺋﯿــﱰ ﺗــەواو ﺑﻮوە ﺑەﻋــﺎرەب ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﮐﺮدارﯾﺸــﯿﺎن ﻟــێ دروﺳــﺖﮐﺮدووە :ﺗــﻮردت ﺧــﺪاه ..ﺋﯿــﺪی .ﻫێﻨﺪێــﮏ وﺷــەی ﻟەواﻧــە ،ﮐــە -ﺑڵێﯿــﻦ -وەک ﭘﺎرﭼــە ﺑەردێــﮏ ﻟەﺷــﻮێﻨێﮏ رەﻣــﺰی ﯾەک ﺷــﺖ ﺑﻮوﺑێــﺖ ،ﺋــەوان ﮐﺮدووﯾﺎﻧــە ﺑــە ﺳــەرﭼﺎوەی رووﺑﺎرێــﮏ و زۆرﯾــﺎن ﻟــﯽ ﻫەڵێﻨﺠــﺎوە :ﺷــﺎﻫﺮاه
ﮐﻮردی ﭘەﺗﯽ و ﻧﺎﭘەﺗﯽ ﺑــە ﻓﺎرﺳــﯽ ﺑــە رێــﮕﺎی ﺳــەرەﮐﯽ ﮔﻮﺗــﺮاوە ،ﻋــﺎرەب وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗــﻮوەو ﺟﯚرەﻫــﺎ وﺷــەﯾﺎن ﻟــێ ﻫەڵێﻨﺠــﺎوە: ﴍﯾﻌــە ،ﯾــﴩع ،ﺗﴩﯾــﻊ ،ﻣﺸــﺎرﯾﻊ، ﴍﻋــﯽ ،ﺷــﺎرع ..و ﺋﯿــﺪی .ﺗﺒﺎﺷــﯿﺮ ﺑــە ﻓﺎرﺳــﯽ )وەﮐــﻮ ﺷــﯿﺮ( ﺑــە رووﻧﺎﮐﯿــﯽ ﺷــەﻓەق ﮔﻮﺗــﺮاوە، ﻋــﺎرەب وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗــﻮوە و ﻟێﯿــﺎن ﻫەڵﯿﻨﺠــﺎوە :ﺑــﴩی ،ﺑﺸــﯿﺮ) ،ﺑــە ﮐــﺮدار( ﯾﺒــﴩ ﺗﺒﺸــﯿﺮ ..و ،دوا ﺷــﺘﯽ ﮐــە ﻣــﻦ ﻟــێ ﺋــﺎﮔﺎدارم ”ﮔﺒﺎﺷــﯿﺮ“ە. ﮐﺎک ﺣﻮﺳــێﻦ ﻣﺤەﻣــەد ،ﭘێــﺶ ﻣﺎﻧﮕێــﮏ و ﺷــﺘێﮏ ﺑﺎﺳــێﮑﯽ زۆر ﺟێﺳــەرﻧﺠﯽ ،ﺑــە ﺷــێﻮازی ﺑﺎﮐــﻮور ،ﺑــە ﻧــﺎوی ”ﭘەﯾﭭێــﻦ ﻣــە ژ ﮐــﻮو ﺗێــﻦ؟“ ﺑاڵوﮐﺮدﺑــﯚوە ،ﺗێــﺪا ﻫەوڵــﯽ داﺑــﻮو ،ﺑــە ﻓەرﻫەﻧﮕﯚﮐێﮑﯽ ﺋەﺗﯿﻤﯚﻟﯚﺟــﯽ ﺳــەرﻧﺞ ﺑــﯚ ﻧێﻮاﻧــﯽ وﺷــەﮐﺎﻧﯽ ﮐــﻮردی و ﻫــﯽ زﻣﺎﻧﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ راﺑﮑێﺸــێﺖ .دﮐﺘــﯚر ﺟەﻣــﺎل ﻧەﺑەزﯾــﺶ ”وﺷــەﻧﺎﻣەﮐﯽ ﺋێﺘﯿﻤﯚﻟﯚژﯾــﺎی زﻣﺎﻧــﯽ ﮐــﻮردی“ی
ﺷﺮﻛﯚ ھژار ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ 2-1
ﺑﯚﭼﯽ زۆر وﺷەم ﻟەﮔەڵ ﻋﺎرەب و ﺟﻮو و ﺗﻮرک و ﻓﺎرس و ﺑﻠﻮوچ و ﮐێ و ﮐێﯽ ﺗﺮدا وەﮐﻮ ﯾەک ﻧەﺑﻦ؟ ﻫەﯾــە .ﻣــﻦ ﮐــە ﯾەﮐــەم ﺟــﺎر ﻟــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺴــﯿﺪا، ﻗﺎﻣﻮوﺳــەﮐﺎﻧﯽ ﺑەﺳــەر ﺋــەو وﺷــﺎﻧەدا ﮐەوﺗــﻢ ﮐــە دەڵێــﻦ ﻟــە ﻋﺎرەﺑــﯽ وەرﮔﯿــﺮاون، ﯾەﮐﺠــﺎر زۆر ﺣەﭘەﺳــﺎم ،ﺋــﺎی – ﺋــﺎی ﭼــﯚن ﺋﺎدﻣﯿــڕاڵ ﻟــە ”اﻣﯿﺮاﻟﺒﺤــﺮ“ەوە ﻫﺎﺗــﻮوە؟ ﺋﺎرﺳــﻨڵ ﻟــە ”اﻣﯿﺮاﻟﺼﻨﺎﻋــە“ ،ﺋﺎﻟﺒﺎﺗــﺮۆس ﻟــە ”اﻟﻐــﮕﺎس“ ،ﻟــە ﻫەﻣــﻮوی ﺧﯚﺷــﱰ:
ﺋﺎﻟﻔﺎﻟﻔــﺎ )”وێﻨﺠــە“ی ﺗﻮرﮐــﯽ( ﻟــە ”اﻟﻔﺼﻔﺼــە“! ..ﺟــﺎ وەرە ﭘێﻣەﮐەﻧــە .ﻫﯚڵەﻧــﺪی ﺑــە ﮐﺘێﺒــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ وﺷــەی ﻫﯚڵەﻧﺪﯾــﯽ ﺑــە ﺋەﺳــڵ ﻋﺎرەﺑﯿﯿــﺎن ﺗﯚﻣﺎرﮐــﺮدوون. ﮔﻮﺗــﻢ ﺑﺰاﻧــﻢ وﺷــەی ﺟــەواڵ )ی ﻧــﺎوی اﻟﺠﻮاﻟﯿﻘــﯽ( ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﻫﯚڵەﻧــﺪاش؟ ﭼﻮﻧﮑــە ﻫﯚڵەﻧــﺪی ﺟــەواڵ زۆر ﺑەﮐﺎردێﻨــﻦ! ﺑــەاڵم ﺟــﺎرێ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺑــﻮوم ،ﮐــێ ﭼﻮوزاﻧێــﺖ ﭼﯿــﯽ زۆر ﻟــەوە ﺳــەﯾﺮﺗﺮﯾﺶ ﺗــﻮوش ﻧﺎﺑﻢ .ﺋﺎﯾﺎ وﺷــە ﻫــەن ،ﺑــە ﻣﻮﺗڵــەق ﻫــەر ﺗەﻧﯿﺎ ﻫﯽ ﯾــەک زﻣــﺎن ﺑــﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﯿــﺎن ﺑــە زﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺗــﺮەوە ﻧەﺑێــﺖ؟ دەﺑێﺖ ﻫەﺑــﻦ ،ﺑــەاڵم وێ ﻧﺎﭼێــﺖ زۆر ﺑــﻦ .ﺑــە ﻫﯿﻨــﺪی ﺑــە ژن دەڵێــﻦ ”ﺋﺎﻓــﺮەت“ ،ﺑــە ﺳﺎﻧﺴــﮑﺮﯾﺖ ﺑــە ﭘﯿــﺎو دەڵێﻦ ”ﻧــەرە“ ،ﺑە ﻓەرەﻧﺴــﯽ ﺑــە ﻣێــﺶ دەڵﯿــﻦ ”ﻣــﻮوش“ و.. ”ﻗﺴــە“ ی ﮐــﻮردی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑــە ”ﮐﺎزات“ی ﺳــﻼﭬﯿﯿەوە ﻫەﯾــە )ﮐــە ﻟــە رووﺳــﯿﺪا ﺑــﻮوە ﺑــە ﺳــﮑﺎزات(
و” ،ﭼــﻮون“ ﺑــە ”ﮔﺎﭼﭽﻬــﺎ“ی ﺳﺎﻧﺴــﮑﺮﯾﺘەوە )ﮐــە ﺋەڵــامن و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺲ ”ﮔﺎ“ﯾەﮐەﯾــﺎن ﻟــێ ﻫەﯾــە :ﮔێﻬــﻦ ،ﮔــﯚ( و ،ﺳــەﻣﺎوەری رووﺳــﯽ )ﺑــە ﺣەرﻓــﯽ واﺗــﺎ ،ﺧــﯚ ﮐﻮڵ( ،ﮐﻮرﺳــﯽ ﻫــﯽ ﺳــﻮﻣەرﯾەﮐﺎﻧە و ﭼــﺎ ﻫــﯽ ﭼﯿﻨﯿــەﮐﺎن و ﺳــﺎوار ﻫــﯽ ﺋەرﻣەﻧــﯽ و ..ﺋﯿــﺪی ﺋــەوە ﮐە ﺋەﻣڕٶژاﻧــە دەڵێــﻦ ”دﻧﯿــﺎ ﺑﻮوەﺗــە دێﯿەﮐــﯽ ﮔــەورە“ ،ﻣﻦ ﺑــە رادەﯾەﮐﯽ ﺑــﺎش ﻟــە زﻣﺎﻧەﮐﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎﯾــﺪا دەﺑﯿﻨــﻢ ،ﺋﯿــﱰ ﺗێﻧﺎﮔــەم ﺑﯚﭼــﯽ دەﺑێــﺖ ﮐێﺸــەو ﻫــەرا ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋەﻫﻠــﯽ ﺋــەو زﻣﺎﻧﺎﻧەدا ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﻫەﺑێــﺖ ﮐێﻬە وﺷــە ﻫــﯽ ﮐﺎﻣەﯾﺎﻧە؟ ﻣەﮔــەر ﻫەﻣــﻮوی ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﭼێﺸــﺘﯽ ﻣﺠێــﻮری ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﻧﯿــە؟ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺲ وﺷــەﯾەﮐﯿﺎن ﺑــﯚ ”ﻗەﯾﺴــﯽ“ی ﺗﻮرﮐــﯽ ﻫەﯾــە، ﮐــە ﻟــە ”اﻟﱪﻗــﻮق“ی ﻋﺎرەﺑــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە )ﺑــﻮوە ﺑــە ”ﺋەﭘﺮﯾﮑــﯚت“(، ﺑــەوە ﮐــە ﻋــﺎرەب رەﻧﮕــە ﺟﮕــە ﻟە ﻧــﺎوی ﺧﻮرﻣــﺎ ،ﻧﺎوەﮐﺎﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻫەﻣــﻮو ﻣﯿﻮەﮐﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە زﻣﺎﻧﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ وەرﮔﺮﺗﺒێــﺖ )ﻧﺎزاﻧــﻢ ﺋەﮔــەر ﻧــﺎوی ﺗﺎﻗــە ﯾــەک داﻧە ﺳــەوزﯾﯿﺶ ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻋﺎرەﺑــﺪا ﻫەﺑێــﺖ ﮐــە ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ وەرﻧەﮔﯿﺮاﺑێــﺖ(، دەﺑێــﺖ ﻋــﺎرەب ”اﻟﱪﻗــﻮق“ی ﻟــە ﮐــﻮێ وەرﮔﺮﺗﺒێــﺖ؟ ﻟــە ﯾﻮﻧــﺎن ،ﻟــە ”ﭘﺮاﯾەﮐــﯚخ“ ،ﮐــە ﻣﺎﻧﺎﮐەﺷــﯽ ﺑــە ﺣەرﻓــﯽ دەﺑێﺘــە ”زوو ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮو. ”ﻋﺎرەﺑــﯽ ﻣﺴــﻮڵامن ﮐــە ﭼــﻮون ﺳــﭙﺎﻧﯿﺎ و ﭘﯚرﺗﻮﻏﺎڵﯿــﺎن ”ﻓەﺗــﺢ“
15
ﮐــﺮدن و ﻻی ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە ﻧــﺎوی ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﮐــﺮد ﺑــە ”اﻻﻧﺪﻟﺲ)ﺑــە ﻧــﺎوی ﺋﻮﺳــﺘﺎﻧﯽ“ ﺋﺎﻧﺪاﻟﻮﭘﯿــﺎ“ی ﺳــﭙﺎﻧﯿﺎ( ﻟەﮐﺎﺗێﮑــﺪا ﺋەوروﭘﺎﯾــﯽ ﺑەواﻧﯿــﺎن دەﮔــﻮ ت“ﻣــﯚر“) ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﮐــﯽ ﻣﯚرﯾﺘﺎﻧــﯽ(؛ ﺑەرﺑــەری ﺋــەم ﻣﯚراﻧــە ،ﻧــﺎوی ”ﮔﺮﯾــﻒ ﺑــﻦ ﻣﺎﻟﮏ“ ﺑــﻮوە ،ﻟە ”ﺟﺒﻞ ﮔﺎرق“ )ﺋەوروﭘﺎﯾــﯽ ﮐﺮدووﯾﺎﻧــە ﺑــە ﺟﱪەﻟﺘــەر( ،ﺑﺎﺟــﯽ ﺗێﭙەڕێﻨــﯽ ﻟــە ﮐەﺷــﺘﯿەﮐﺎن ﺳــﺎﻧﺪووە ،ﺋــەو ﺑﺎﺟــە ﻻی ﺋەوروﭘﺎﯾﯿــﺎن ﻧــﺎوی ﺑــﻮوە ﺑــە ”ﺗﺎرﯾــﻒ“ )ﮔﺮﯾــﻒ( ،وﺷــەﮐە ﻟــە دﻧﯿــﺎی ﺑــﺎج و ﮔﻮﻣــﺮگ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯿــﺪا ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧــﯚی ﮔﺮﺗــﻮوە .ﺋەواﻧــەی دﻧﯿــﺎی ﺑــﺎج و ﮔﻮﻣــﺮگ وﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻋﺎرەﺑــﯽ ﭘێــﺶ ﺳەدﺳــﺎڵێﮏ ،ﮐەوﺗﻨــە ﺳــەر ﺋــەوە ﺋەو وﺷــەﯾە ﭼــﯚن وەرﺑﮕێڕن، ﺋەوەﺑــﻮو ﻟەدواﯾﯿــﺪا ﮐﺮدﯾــﺎن ﺑــە ”ﺗﻌﺮﯾﻔــە“ ﺋﯿــﱰ ﺋەﻣــە ﭼێﺸــﺘﯽ ﻣﺠێــﻮر ﻧﯿــە ،ﭼﯿــە؟ ﺋەوﺟــﺎ ،ﻣــﻦ ﮐــە زۆر وﺷــەی زﻣﺎﻧەﮐــەم وەﮐــﻮ ﺋەواﻧــەی ﺧەڵﮑــﯽ ﻫﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ﯾــﺎ ﻓەرەﻧﺴــﺎ ﯾــﺎ ﺋﯿﻨﮕﻠﺴــﺘﺎن ﯾــﺎ ﮐﻮێ و ﮐﻮێــﯽ ﺗــﺮ ﺑــﻦ ،ﺑﯚﭼــﯽ زۆر وﺷــەم ﻟەﮔــەڵ ﻋــﺎرەب و ﺟــﻮو و ﺗــﻮرک و ﻓــﺎرس و ﺑﻠــﻮوچ و ﮐــێ و ﮐێــﯽ ﺗﺮدا ان ﺋــەوان وەﮐــﻮ ﯾــەک ﻧەﺑــﻦ؟ ﺳــﺎ ﯾــﺎ ﺋــەو ﻟــە ﻣﻨﯿــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮون ،ﯾــﺎن ﻣــﻦ ﻟەواﻧــﻢ وەرﮔﺮﺗــﻮون ،ﯾــﺎ ﻫەرﺗــﮏ ﻻ ﻟــە ﺷــﻮێﻨێﮑﯽ ﺳــێﯿەﻣامن وەرﮔﺮﺗــﻮون ،ﺋــەوە ﺑﯚﭼــﯽ ﺧــﺮاپ ﺑێﺖ؟
ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎﻧﯚ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺳەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﺋﺎﻛﯚ رۆژھت ﯾەﻛــەم ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎن ﺑــە دەﺳــﺘﯽ ﺷﺎﻧﯚﻧﻮوﺳــﺎﻧێﻜﯽ وەك ﺋﺎﺷــﯿﻞ و ﺳــﻮﻓﻮﻛﻞ و اورﯾﭙﯿــﺪ ﺑــەدی ﻫــﺎت و ﻫــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺳــەرﺟەم ﻛﯚﻣــەڵ و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەدﯾﺒــﺎن و ﺷــﺎﻋﯿﺮان و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺳﯿﺎﺳــەمتەداراﻧەوە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟــێ ﻛــﺮا ﺑەﺟﯚرێــﻚ ﻛــە دوای ﻣﺎوەﯾــەك ﺋــەم ﻫﻮﻧــەرە ﺑﻮو ﺑــە دەرووﯾــەك ﺑﯚ دەرﺑڕﯾﻨــﯽ دەﻧﮓ و ﺑﯿــﺮوڕای ﻫەرﯾەك ﻟەم دەﺳــﺘﺎﻧە) .ﺟێــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﯾــە ﻛە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎن ﯾــەك ﺋەﻛﺘەرﯾــﺎن ﺑﻮو ﻛە ﻟــە وﺗﻮوێﮋ ﻟەﮔەڵ دەﺳــﺘەﯾەك ((chorusﭼﯿﺮۆﻛەﻛەﯾــﺎن ﺑێــﮋەردا ) chorus دەﺑــﺮدە ﭘێﺸــێ .ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەو ﺋەﻛﺘــەرە ﻟــە دەﺳــﺘەی ﺑێــﮋەران ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە ﺋﺎﯾﻨــﯽ دﯾﻮﻧﯿــﺰۆس ﺑــە ژﻣــﺎر دێــﺖ .دواﺗــﺮ ﺋﺎﺷــﯿﻞ دووەﻣﯿــﻦ ﺋەﻛﺘەر و ﺳــﻮﻓﻮﻛﻞ ﺳــێﯿەﻣﯿﻦ ﺋەﻛﺘەرﯾــﺎن ﺑەﻛﺎر ﻫێﻨــﺎ ،ﺗﺎ رادەﯾــەك ﻛە ﻟــە داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﻛەﻣﺪا ﺋەﻛﺘــەرەﻛﺎن ﻧﯿــﻮەی ﮔێڕاﻧــەوەی ﭼﯿﺮۆﻛەﻛەﯾــﺎن ﮔﺮﺗــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧﯚﯾﺎن( ﻟــە ﺑــﻮاری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﺸــەوە
ﻫــەروەك ﻣێﮋووﻧﻮوﺳــﺎن ﺋﺎﻣﺎژەﯾــﺎن ﭘــێ ﻛــﺮدووە ﺋﯿﺠــﺮای ﻫەر ﺷــﺎﻧﯚﯾەك ﻧﺰﯾﻜــەی 15ﻫــەزار ﺗــﺎ 17ﻫــەزار ﺑﯿﻨــەری ﻫەﺑــﻮوە .ﺋەﻣــەش ﺧــﯚی دەردەﺧــﺎ ﻛــە ﺋﺎﯾــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﻫەﻣﻮوی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻛــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺧﯚی واﺗــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ﺟەﻣــﺎوەردا ﭘﺎراﺳــﺘﻮوە .ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺠﺎرەﯾــﺎن ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗــﺎزە و ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی وﺗﻮوێﮋێﻜــﯽ ﻋەﻗاڵﻧــﯽ و ﻫﻮﻧەرﯾــﺪا ﺑەﻧﺎوی ﺷﺎﻧﯚ. ﺑەﻛﻮرﺗــﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﺑﯿﻨەرە ﺟێﮕــە و ﭘێﮕــەی ﺋــەم ﻫﻮﻧــەرە ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎدا ﻧﯿﺸــﺎن دەدا ،ﺑــەاڵم ﻟێــﺮەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻚ دێﺘــە ﭘێﺸــێ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ ﺑەم ﻫﻮﻧــەرە ﭼﯽ ﺑــﻮوە؟ ﺋەﮔــەر ﺟەﻣــﺎوەر ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚﺷــﯽ و ﺳەرﻣەﺳــﺘﯽ و ﻋﯿﺒــﺎدەت ﻟــە ﻣەراﺳــﯿﻤە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﺷــﺪار دەﺑــﻮو ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــە چ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻚ دەﭼــﻮون ﺑــﯚ دﯾﺘﻨــﯽ ﺷــﺎﻧﯚ؟ واﺗــە ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــەی ﺳــەرﻧﺞ رادەﻛێﺸــێﺖ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﯾﯚﻧــﺎن ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎﯾــﻦ و دواﺗــﺮ ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎﻧﯚ ﺑﻮوە .ﺑــﯚ وەاڵﻣــﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋﺎﯾــﻦ ﺑەﺑێ ﺟەﻣــﺎوەر ﺑــێ ﻣﺎﻧﺎﯾە وەك ﭼــﯚن دواﺗﺮ
ﻛــە ﺋﺎﯾﻦ ﮔﯚڕا ﺑﯚ ﺷــﺎﻧﯚ ،ﺷــﺎﻧﯚش ﺑەﺑێ ﺟەﻣــﺎوەر و ﺑﯿﻨەر ﺑێ ﻣﺎﻧــﺎ دەﺑێ ،ﺑەاڵم ﺟﯿــﺎوازی ﻟەوەداﯾــە ﻟێــﺮە ﭼەﻣﻜــﯽ ﻣﻮرﯾــﺪ دەﮔــﯚڕێ ﺑــﯚ ﭼەﻣﻜــﯽ ﺑﯿﻨەر، ﻛەﺳــێﻚ ﻛە ﺋﯿــﱰ ﻣﻮرﯾﺪ و ﺑەﻧــﺪە ﻧﯿﯿە ﺑەڵﻜــﯚ ﺑەﭘێــﯽ ﺋەﻗڵ و ﻫەﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ﺑﯿﺮ ﻟــە ﻛێﺸــەی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺷﺎﻧﯚﻛەدەﻛﺎﺗەوە. ﺑــە ﺑــڕوای ﻫﯚﻟــنت و زۆر ﯾــەك ﻟــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﺷــﺎﻧﯚ ﺋﺎوێﻨەﯾەﻛــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﴎوﺷــﺘﺪا .ﺑــﯚ رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی زۆرﺗــﺮ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﺷــﺎﻧﯚ ﺋﺎوێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎاڵﻧﻮێﻨــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ ،ﻣــﺮۆڤ و ﴎوﺷــﺖ ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ .دﯾﺘﻨــﯽ ﺷــﺎﻧﯚ دەﺑێﺘــە ەۆی ﺋــەوە ﻛــە ﺑﯿﻨەرەﻛــەی ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆرﺗــﺮ ﻟــە ﻣــﺮۆڤ و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ و ﺋﺎزارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــێ ﺑــﮕﺎت .ﺑﯿﻨەرێﻜــﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧــﯽ ﺳــەرەرای ﺳــەرﮔەرﻣﯽ ) ( entertainment دەﭼــﻮو ﺑــﯚ ﺷــﺎﻧﻮ ﺑــەو ﻫﯿﻮاﯾــەی ﻛە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزﺗــﺮدا ﻟــە ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛــەی و ﻣﺮۆڤ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺗــێ ﺑــﮕﺎت .ﻟێﺮەداﯾە ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ ﺑــە ﺷــﺎﻧﯚ وەك ﻧﯿﺎزێﻜــﯽ ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﻣــﺮۆڤ (1997 1997 .230 دەردەﻛەوێﺖ) .ب.ﯾﮕﺮ .230
ﺑــە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿﺎﻧــە ﻛــە ﻟــە ﺳــەرەوە ﺑﺎﺳــامن ﻟــێ ﻛــﺮد ،دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﻛــە ﺗﺎﻛــە رێــﮕﺎی ﮔەﯾﺸــنت ﺑــە ﺷــﺎﻧﯚ ﻫــەر ﺋــەو رێﮕﺎﯾــە ﺑــﻮوە ﻛــە ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ و واڵﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜــﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧــﯽ ﭘێﯿــﺪا ﺗێﭙەڕﯾــﻮە .ﻟــە ﺷــﺎﻧﯚی ﯾﯚﻧــﺎن وﺗﻮوێــﮋ زﯾﻨــﺪوو دەﺑێﺘــەوە و ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑەدەﺳــﺖ دێﻨــێ .ﻫــەر ﺑەﻫــﯚی ﺋــەم ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿﺎﻧەﺷــەوە ﺷــﺎﻧﯚ دوای ﺑەدﯾﻬﺎﺗﻨــﯽ ﻟــە ﯾﯚﻧــﺎن، ﭼــﻮوە ﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ و ﻟەﮔــەڵ ﻫەﻣــﻮو زەﺑــﺮ و زەﻧﮕێــﻚ ﻛە ﺑەﺳــەرﯾﺪا دەﺳــەﭘێرنا ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮدا ﺟێــﯽ ﺧــﯚی ﻛــﺮدەوە ﺗــﺎ ﺑﺒێﺘــە دەﻧﮕــﯽ ﺋــﺎزارەﻛﺎن ،دەﻧﮕــﯽ داﺧــەﻛﺎن ،دەﻧﮕﯽ ژێﺮدەﺳــﺘﺎن و دەﻧﮕــﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛﺎن و ﺋەﻣــە ﺑــﻮوە ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻛــە ﺑﯚ ﻣــﺎوەی 2500ﺳــﺎڵ درێــﮋە ﺑەژﯾﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺑــﺪا .ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺷــﺎﻧﯚ چ ﻟــە رێﮕــەی ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎت و چ ﻟە رێﮕــەی ﻛﯚﻣێﺪﯾﯿــەوە ،ﺑﯿــﺮی ﻣــﺮۆڤ دەﺟﺰوێﻨــێ و دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ و ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋﺎﮔﺎﯾــﯽ و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮوﯾﯽﻟەﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا.
16
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :دﻻوەر رەﺣﯿﻤﯽ
ﺋەﺣﻤەد ڕەﺋﻮوف:
ﺋﮔر ﺋﻛﺘری دراﻣﺎ ﻧﻮاﻧﺪﻧﻛی ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ ﺑﻮو ﺋﯚﺑﺎﻛی ﺑﺋﺳﺘﯚی دەرھﻨرەﻛﯾ دﯾﻤﺎﻧ /ھﻤﻦ ﺧﻟﯿﻞ
ﺋەﺣﻤەد ڕەﺋﻮوف ﺷﺎﻧﯚﻛﺎر و ﺋەﻛﺘەری دراﻣﺎ ﻟەم دﯾامﻧەﯾەدا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭘڕۆژە ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و ﭘێﯽ واﯾە ﺋەﮔەر ﻟە ڕووی ﺗەﻛﻨﯿﻜەوە ﺑڕواﻧﯿﻨە ﻛﺎری ﻫﻮﻧەری ﺋێﺴﺘﺎ ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﻛﺎری ﺳﺎاڵﻧﯽ ﺣەﻓﺘﺎ و ﻫەﺷﺘﺎﻛﺎن ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە زۆر ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮە ﻟە ﻫەﻣﻮو ڕووەﻛﺎﻧەوە ،ﺑەاڵم وەك ﺑﺎﺑەت و دەق و ﺣەﻣﺎﺳﯽ ﺑﯿﻨەر دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵﯿﻢ ﺋەوﺳﺎ ﺑەﮔڕوﺗﯿﻨێﻜﯽ ﮔەرﻣﱰەوە ﻫﯚڵﯽ ﺷﺎﻧﯚﻛﺎن ﺟﻤەﯾﺎن دەﻫﺎت . ﺑــە چ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻫﻮﻧەرﯾﯿــەوە ﺳەرﻗﺎڵﯽ؟ ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﻫﻮﻧەرﯾــﻢ ،ﻟەواﻧــە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ وێﻨەﮔﺮﺗﻨــﻢ ﻟــە ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﻛــە ﻟــەم ﻓﯿﻠﻤــەدا ﺗەﻧﻬﺎ ﻛﺎری ﻧﻮاﻧــﺪن دەﻛــەم ،ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮم 30ﺋەڵﻘەﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ 2ی ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﺳــﺖ دەﻛەم ﻣﺎﻧﮕــﯽ ی ﺑــە ﻛﺎری وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ و ﻟــە ڕەﻣەزاﻧــﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا ﺑﯚ ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻛﻮردﺳﺎت . ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﺋێــﻮە ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛﺎری ﺷــﺎﻧﯚ و دراﻣــﺎدا ڕۆڵﺘــﺎن ﺑﯿﻨﯿــﻮە ،ﻛﺎﻣــە ڕۆڵ زﯾﺎﺗــﺮ ﺷــﺎﻧﺎزی ﭘێﻮە دەﻛەﯾﺖ؟ ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑــە ﻫەﻣــﻮو دەورەﻛﺎمنــەوە دەﻛــەم ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻛــە زۆر ﺧﯚم ﭘێﯽ ﺋﺎﺳــﻮودە ﺑﻮوم ڕۆڵــﯽ )ﻣەﺣﻤﯽ( ﺑــﻮو ﻟــە ﺷــﺎﻧﯚﮔەری )ﺑەرەو ﻛــەﻻوە( ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺗﯿﭙــﯽ ڕەﻧﮕﺎڵــە ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻮوم و ﺧەاڵﺗــﯽ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﺋەﻛﺘــەرم وەرﮔــﺮت ﻟەﻻﯾــەن ﺑﻨﻜــەی ﺋەدەﺑــﯽ
ﮔەﻻوێــﮋەوە ،ڕۆڵێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺸــﻢ زۆر ﺧــﯚش دەوﯾﺴــﺖ ﻟــە ﺷــﺎﻧﯚﮔەری )دەرﻣﺎﻧەﻛــەی ڕەﺣﯿــﻢ( ﻟــە ﺗﯿﭙەﻛەی ﺧﯚﻣــﺎن ﺗﯿﭙــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺑەﺋەزﻣــﻮون ﻟەﮔــەڵ ﻋﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ وەﺳــﺘﺎ ﻣﺤەﻣــەد ڕۆڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﻢ ﺑﯿﻨــﯽ ﻟــە ﺷــﺎﻧﯚﮔەرﯾﯽ )دارﺳــﺘﺎن و ﯾﺎﺳــﺎﻛەی( دەوری وەزﯾﺮێﻜــﻢ ﻫەﺑﻮو ﻟەﮔــەڵ ﺋەﺣﻤەد ﺟــﯚاڵ زۆرﯾــﺶ ﭘێﯽ ﺋﺎﺳــﻮودە ﺑــﻮوم .ﺑــەاڵم ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە چ ﺑەرﻫەﻣێﻜــﻢ ﭘەﺷــﯿامﻧﻢ ،ﻟــە ﻫﯿﭻ
ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە زۆر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوﺗﺮە ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ڕووەﻛﺎﻧەوە ،ﺑــەاڵم وەك ﺑﺎﺑــەت و دەق و ﺣەﻣﺎﺳــﯽ ﺑﯿﻨــەر دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵﯿــﻢ ﺋەوﺳــﺎ ﺑەﮔڕوﺗﯿﻨێﻜﯽ ﮔەرﻣــﱰەوە ﻫﯚڵــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎن ﺟﻤەﯾﺎن دەﻫــﺎت ،ﺧەڵــﻚ ﺗﯿﻨــﻮوی ﺳﯿﺎﺳــەت
ﺗەﻧﮕﮋەی ﺷﺎﻧﯚ ﻛﺎﺗێﻚ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ﻛە ﻧەزاﻧﺮێﺖ چ ﺟﯚرە دەﻗێﻚ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛەﯾﺖ ﺑﯚ منﺎﯾﺶ ﻛﺎرێﻜــﻢ ﭘەﺷــﯿامن ﻧﯿﻢ ﻫەﻣــﻮوی ﺑە ﻣﻨﺎڵﯽ ﺧﯚم دەزاﻧﻢ. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫﻮﻧەر ﺑە ﺑــەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳﺎاڵﻧﯽ زوو ﭼﯚن ﺑەراورد دەﻛەی؟ ﻟــە ڕووی ﺗەﻛﻨﯿﻜــەوە ﺑڕواﻧﯿﻨــە ﻛﺎری ﻫﻮﻧــەری ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﻛﺎری ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺣەﻓﺘــﺎ و ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎن،
ﺑــﻮو ﺑﯚﯾــە ﻫەﻣــﻮو رﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﯾــﺎن رﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ دەﮔﻮﺗــﺮا ﺑﯿﻨــەر ﺑــە ﺣەﻣﺎﺳــەوە ﻟێــﯽ وەردەﮔﺮﺗﯿــﺖ، ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑﯿﻨــەر ﺗﺎﻗەﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەﻣــﺎوە و ﻛﺎری ﻛﯚﻣێــﺪی و ڕۆﻣﺎﻧﺴــﯽ و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﭘــێ
ﺧﯚﺷە . ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﺑــﺎس ﻟــە ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺷــﺎﻧﯚ دەﻛﺮێــﺖ ،ﭘێــﺖ واﯾــە ﻛــە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺷﺎﻧﯚ ﻫەﺑێﺖ؟ ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺷــﺎﻧﯚ زۆر ﺑــﺎس ﻛــﺮاوە ،ﺗەﻧﮕﮋە ﻛﺎﺗێﻚ دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ﻛــە ﻧەزاﻧﺮێــﺖ چ ﺟــﯚرە دەﻗێــﻚ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن دەﻛەﯾــﺖ ﺑــﯚ منﺎﯾــﺶ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺗەﻧﮕــﮋە دەﺑێــﺖ ﻛە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەت ﻧەﺑێــﺖ ﺑــﯚ وﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯿﻨەرەﻛــەت ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺗەﻧﮕﮋە دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ﻛــە ﻧەزاﻧﯿــﺖ ﺑﯿﻨەرەﻛەت چ ﺟــﯚرە ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ دەوێــﺖ ،ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﺋەوەﺗــﺎ دوو ﺗﯿــﭗ دەﻫێﻨﻤــەوە ﺑــە منﻮوﻧــە )ﺗﯿﭙــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺑــە ﺋەزﻣــﻮون( و )ﺗﯿﭙــﯽ ﻫﻮﻧــەری ڕەﻧﮕﺎڵــە( ﻛــە ﺷــﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەك منﺎﯾــﺶ دەﻛــەن دوو ﻣﺎﻧــﮓ و ﺳــێ ﻣﺎﻧــﮓ منﺎﯾــﺶ دەﻛــەن و ﻫﯚڵــەﻛﺎن ﺟﻤەﯾﺎن دێــﺖ ،ﺋەﻣە ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗــﺮێ ﺗەﻧﮕﮋە!
ﻛەواﺗــە ﺋەواﻧــە ﺗەﻧﮕــﮋە دروﺳــﺖ دەﻛــەن ﻛــە ﻧﺎزاﻧﻦ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﺑﻜەن ﺑﯚ وﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﻨەر . ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻛﺘەری ﺷﺎﻧﯚ ﺑﯚ دراﻣﺎ ﮔﻮﻧﺠﺎوە؟ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﺋەﮔــەر ﺋەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺷــﺎﻧﯚ ﻟــە دراﻣــﺎدا ﺑــەﻛﺎر ﺑﻬێﻨﯿــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻟێــﺮەدا دەﺑێــﺖ دەرﻫێﻨــەر ﻫەﻧــﺪێ ﺑﻨەﻣــﺎ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەو ﺋەﻛﺘــەرەی ڕوون ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﺗێــﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ ﻛە ﻧﻮاﻧــﺪن ﻟەﺳــەر ﺷــﺎﻧﯚ ﺟﯿــﺎوازی ﻟــە ﻧﻮاﻧــﺪن ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﺎﻣێــﺮا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دەرﻫێﻨــەر ﺳــەﻟﯿﻘەی ﺗــەواوی ﻫەﺑێــﺖ ﻛە ڕێﮕە ﻧــەدات ﻧﻮاﻧﺪﻧەﻛەی ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ﺑێﺖ ﻟــە دراﻣﺎدا ،ﻣــﻦ دەڵێﻢ ﺋەﻛﺘــەری دراﻣــﺎ ﺋەﮔــەر ﻧﻮاﻧﺪﻧەﻛەی ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ﺑــﻮو ﺋﯚﺑﺎڵەﻛەی ﺑە ﺋەﺳــﺘﯚی دەرﻫێﻨەرەﻛەی. ﺣــەز دەﻛــەی ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎوﺗەﻣەﻧﺎﻧــﯽ ﺧــﯚت ﻛﺎری
ﻫﻮﻧــەری ﺑﻜــەی ﯾــﺎن ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﺗﺎزە ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻮو؟ ﻣەﺳــەﻟە ﺣــەز ﻧﯿﯿــە ،دەﻗەﻛــە ﯾــﺎن ﺗێﻜﺴــﺘەﻛە ﭼــﯚن ﺑــﻮو ﺋــەوە ﺑڕﯾــﺎر دەدا ،ﻣــﻦ ﺑەﺷــﺒەﺣﺎڵﯽ ﺧــﯚم ﭘێــﻢ ﺧﯚﺷــە ﻟەﮔەڵ ﻫەﻣﻮو ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻫەرﭼــﻮار ﭘﺎرﭼــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﻮاﻧــﺪن ﺑﻜــەم و ﺋﯿﺸــﯽ ﻫﻮﻧەرﯾﯿــﺎن ﻟەﮔەڵــﺪا ﺑﻜــەم ،ﺑــەاڵم زۆرﯾﺸــﻢ ﭘێ ﺧﯚﺷــە ﮔەﻧﺠــﯽ ﺑەﻫﺮەﻣەﻧﺪﯾﺶ ﺑێﺘە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــەوە و ﻟەﮔەڵــامن ﺑەﺷــﺪار ﺑێﺖ. ژﯾﺎن ﭼﯿﯽ ﺑەﺗﯚ ﺑەﺧﺸﯿﻮە؟ ﭘێــﻢ واﺑێ ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەت )ژﯾــﺎن ﭼﯿــﯽ ﭘــێ ﺑەﺧﺸــﯿﻮﯾﺖ؟( واﺑﺰاﻧﻢ ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ )ﻫﻮﻧــەر ﭼﯿﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸــﯿﻮم؟( ﻣﻦ ﻧﺎزاﻧﻢ ﭼــﯚن ﻗەرزی ﺋــەم ﻫﻮﻧــەرە ﺑﺪەﻣــەوە ،ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻫﻮﻧــەر ﺣﻮرﻣەﺗێﻜــﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸــﯿﻮم ﻻی ﺑﯿﻨەراﻧــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺖ ﺑــە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و دەرﺑڕﯾــﻦ ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﺷــﯿﻌﺮێﻚ ﻫەﯾــە ﺑەداﺧەوە ﻧﺎزاﻧــﻢ ﻫــﯽ ﻛﺎم ﺷــﺎﻋﯿﺮی ﻫەﺳــﺖ ﻧﺎﺳﻜەﯾە ﻛە دەڵێﺖ: ﻣــﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﻗــەرزی ﻣﯿﻬــﺮ و ﺋەوﯾﻨﯽ ﺗﯚ ﺑﺪەﻣەوە ﺋەﮔەر ڕۆژێ ﻣﺎﺳﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﻗەرزی دەرﯾﺎ ﺑﺪاﺗەوە ﯾﺎ ﺑﺎڵﻨﺪە ﻗەرزی ﺋﺎﺳامن ﺑﺪاﺗەوە ﺗەﻧﻬﺎ ﺋەوﺳﺎ ﻣﻦ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺋەم ﻗەرزەی ﺗﯚ ﺑﺪەﻣەوە ﺋەم ﻗەرزەی ﺗﯚ ﮔﺮاﻧﱰە ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑﯿﺪەﻣەوە ﺑــەاڵم ﻣﻨﯿــﺶ ﻫﻮﻧــەر وا ﻗەرزارﺑــﺎری
ﻛــﺮدووم و ﻟــەﻻی ﺑﯿﻨــەر ڕێــﺰ و ﺣﻮرﻣەﺗــﯽ ﺑــﯚ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووم ،ﺑە ﻋﻮﻣﺮم ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺋەم ﻗەرزە ﺑﺪەﻣەوە. ﺑەو ﭘێﯿەی ﺋێــﻮە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ دﯾﺎرن ﺑەﭼﯽ دڵﮕﺮان دەﺑﯽ؟ ﺑــە ﻫەﻧــﺪێ ﺷــﺖ دڵﮕــﺮان دەﺑــﻢ ﻟەواﻧــە ﺑــێ ﻣەوﻋﯿــﺪی ،ﺑﻮﺧﺘﺎﻧﻜﺮدن، ﺑــێ ﺳــﻔەﺗﯽ ،ﺧــﯚ ﺑەزﻟﮕﺮﺗــﻦ ،دوو ڕووﯾﯽ و درۆ. ﺋــەو ﺧﯚزﮔــە و ﺋﺎواﺗﺎﻧــەی ﻛــە ﻫەﺗﺎن ﭼﯿﻦ؟ زۆری ﺧﯚزﮔەﻛﺎﻧــﻢ ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە دی، ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻛــە ﻣــﺎوە ﻛــﻮڕ و ﻛﭽەﻛــەم ﻫﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﺑﻜــەن و ﻟەﮔــەڵ ﻛﭽــەزا و ﻛﻮڕەزاﻛﺎﻧــﻢ ﺑﭽﻤــە دەرەوە ،ﺑــە ﻛﻮردێﻜــەی )ﺑﺒــﻢ ﺑــە ﺑﺎﭘﯿﺮ(ﻫﺎﻫﺎﻫﺎﻫﺎﻫﺎ. ﮔــﻮێ ﻟــە ﻛﺎﻣــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ دەﮔﺮی؟ ﻣەزﻫــەری ﺧﺎﻟﻘــﯽ ،ﺣەﻣــەی ﻣﺎﻣﻠێ، ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ دﯾــﻼن ،ﻧﯿــﻮەڕوان ﻛــە ﻧﯿــﻮ ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ دەﺧەوم ﺣــەز دەﻛەم ﺑــە دەﻧﮕــﯽ ﺋــەوان ﺑﺨــەوم و زۆر ﺣەزم ﻟە دەﻧﮕﯿﺎﻧە . چ ﺟــﯚرە ﻣﺮۆﭬێــﻚ ﻻی ﺋێــﻮە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘە؟ ﺣــەزم ﻟــە ﻣﺮۆﭬێﻜە دڵﭙﺎك ﺑێــﺖ ،ﻧەك ﻟــە ﺳــەرەوە ﺑەﻗﻮرﺑــﺎن و ﺑەﺳــﺎﻗەت ﺑــێ و ﻛە ﭘﺸــﺘﺖ ﻛــﺮدەوە زەﻣﺖ ﺑﻜﺎ، ﺣــەز دەﻛــەم ﻟــە ژواﻧــﺪا زۆر ﭘﺎﻧەﺑﺪ ﺑێــﺖ ،ﺧﯿﺎﻧەﺗــﺖ ﻟــێ ﻧــەﻛﺎت ،ﺣەزم ﻟــەو ﻣﺮۆﭬﺎﻧەﯾە ﻛە ڕﯾــﺰت ﻟێ ﺑﮕﺮێﺖ و ﺧﯚﺷﯽ ﺑﻮێﯿﺖ.
ع .ﺣﺎﺗەﻣﯽ
ﻟەﺳەرﻓﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆی ﺟﯿﻬﺎن ﭘێﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﻟەﺳەر
12ﺳﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ 12ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯿﻦ ﻓﯿﻠﻤــﯽ درێــﮋی ﺋﺴــﺘﯿﭫ دەرﻫێﻨــەری ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿــﻦ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺑــە ﭼێﻜﺮدﻧــﯽ ”ﺑﺮﺳــﯿﺘﯽ“ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008 ﺧــﯚی ﺑــە دەرﻫێﻨەرێﻜــﯽ ﺟــﺪی و ﺟﯿــﺎواز ﻧﻮاﻧــﺪ و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ”ﺷــەرﻣەزاری“ دەرﻛــﺮد. ﻓﯿﻠﻤــﯽ دووەﻣــﯽ ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿﻨﯿــﺶ ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2011ﭼێﻜــﺮا، ﺳــەﳌێﻨەری ﺋەﻣەﺑــﻮو12 . ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﻟــە دوو ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﭘێﺸــﱰی ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿﻨﯿــﺶ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮ ﺑــﻮو و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ وەﻛــﻮ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2013 ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻛــﺮا و رەﺧﻨەﮔــﺮان ﭘێﺸــﻮازﯾﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﻟــێ ﻛــﺮد و زۆر ﺧەاڵﺗﯿﺸــﯽ ﻟەواﻧــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤــﯽ دراﻣــﺎی ﮔﯚڵــﺪن ﮔڵەوﺑﯽ وەرﮔــﺮت .ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﺑﻮوەﺗــە ﻧــﺎوزەدی 9ﺋﯚﺳــﻜﺎرﯾﺶ ﻟەواﻧــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻓﯿﻠــﻢ و ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ دەرﻫێﻨــﺎن .ﺟﮕــە ﻟەﻣﺎﻧــە ﻓﯿﻠــﻢ دەرﻫﺎﺗێﻜﯽ ﺑﺎﺷﯿﺸﯽ ﻫەﺑﻮو. ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﻟــە رووی ﻛﺘێﺒێــﻚ ﻫــەر ﺑــەم ﻧــﺎوە ﭼێﻜــﺮاوە
ﺑەﺳــەرﻫﺎﺗﯽ ﻛــە ﻛـ رااﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺳــﺎﳌﻦ ﻧﯚرﺳﯚپ ﻧﻮوﺳــەرەﻛەﯾەﺗﯽ. ﺳــﺎﳌﻦ ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ رەﺷﭙێﺴــﺖ و ﺋــﺎزادە ﻛــە ﺳــﺎڵﯽ 1841ﻟــە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻧﯿﯚﯾــﯚرك ﻟەﮔــەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛــەی دەژﯾــﺖ ﺑــەاڵم دوو ﭘﯿــﺎو دەڕﻓێﻨــﻦ و دەﺑــﻦ ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ. ﻟــەوێ رەﺷﭙێﺴــﺘەﻛﺎن ﻛﯚﯾﻠــەن و ﺳــﺎﳌﻨﯿﺶ دەﺑێﺘــە ﻛﯚﯾﻠــە و ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ دژوار و ﭘــڕ ﻟــە ﺋەﺳــﺘەم ﺑەﺳــەر ﺋەﺑــﺎت ﺗﺎﻛــﻮ ﭘﺎش 12ﺳــﺎڵ ﺳەرﺑەﺳﺖ دەﺑێﺖ. ﻫەروەﻛــﻮ ﻟــەم ﺋﺎﻣﺎژەﯾــە دﯾــﺎرە، ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــە و ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﺋەو زڵــﻢ و ﺟــەورەی ﻛــە دەرﻫــەق رەﺷﭙێﺴــﺘەﻛﺎن وەﻛــﻮ ﻛﯚﯾﻠە ﻛــﺮاوە، ﭘێﺸــﺎن ﺑــﺪا .ﺋەﻣــەش ﻫــەر ﺋــەو ﺷــﺘەﯾە ﻛــە ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿــﻦ ﺑــە دواﯾــﺪا ﺑــﻮوە و ﺗێــﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮوە. ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿــﻦ ﺑــﯚ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﻟەم ﺑــﺎرەدا دژی ﺋــەو ﻓﯿﻠامﻧــەی ﻛــە ﻫەر ﻟــە ﻣەڕ ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــەدان ،ﺧﯚی ﻟــە ﺑەﻫــﺎدان ﺑــە ﺳــﯚز راﮔﺮﺗــﻮوە و ﻫــەروەك زۆر ﻟــە ﭘﺴــﭙﯚڕەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژەﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ،زۆر ﺑــە ﺳــەرﭼﺎوەﻛە و راﺳﺘەوڕاﺳــﺖ واﻗﯿﻌــە ﻣێﮋووﯾﯿــەﻛﺎن ﮔێڕاوەﺗــەوە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻓﯿﻠﻤەﻛەﯾﺸــﯽ ﺋەوەﻧﺪە
دراﻣﺎﺗﯿــﺰە ﻧەﻛــﺮدووە و دژی زۆرﯾﻨــەی ﻓﯿﻠﻤــە ﻫﯚﻟﯿﻮودﯾﯿــەﻛﺎن زۆر ﻟــە ﺧﺎڵــە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ دراﻣﺎﺗﯿﺰەﻛــﺮدن وەﻛــﻮ ﭘەرەﭘێــﺪان و ﺗﯚﭘــەی رووداوەﻛﺎن و ﺋﺎﻫەﻧــﮓ و ﺋﯿﻘﺎﻋــﯽ ﺑــەﻛﺎر ﻧەﮔﺮﺗــﻮوە .ﻟــە راﺳﺘﯿﺸــﺪا ﻓﯿﻠﻤەﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﮔﻮزارﺷــﺘێﻚ ﻟــە رووداوەﻛﺎن دەﭼێــﺖ ﺑــەاڵم ﮔﯚزارﺷــﺘێﻜﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــە :ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــە ﻫﻮﻧەرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑەرﭼــﺎو و ﮔﻮﻧﺠــﺎو و ﻟەﮔــەڵ ﯾــەك ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕــﻦ ﻟــە دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿــﻦ ﺗــﺎ دەورﮔێڕاﻧــەوەی ﺋەﻛﺘــەرەﻛﺎن ﺗــﺎ دﯾﺰاﯾﻨــﯽ دﯾﻜــﯚر ﺗــﺎ وێﻨەﻫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭘــڕ ﻟــە ﺟﻮاﻧــﯽ ﺗــﺎ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻫﺎﻧﺲ زﯾﻤــﺮ ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺳــﻚ ﻟــە ﺳــﺎزداﻧﯽ ﻛەﺷــﻮﻫەوای ﻓﯿﻠــﻢ دەور دەﮔێڕێﺘــەوە و دەﻣﺎﻧﻜﺎﺗــە ﻫﺎوﺳــەﻓەری ﭼﯿــﺮۆك .ﺑەردەﻧﮕــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿﻨﯿــﺶ ﻫــەر ﺧەڵﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎن. ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿــﻦ دەﯾــەوێ ﺋــەوان ﻟــە ﻣێــﮋووی ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﺗــێ ﺑﮕــەن و ﺳــەرﻧﺠﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﺪەﻧــەوە .ﺑــﯚ ﺋەﻣــەش ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧە ﺑــەاڵم ﻧﺰﯾﻚ ﺑە ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯽ ﻟەﺑــەر ﮔﺮﺗــﻮوە و ﻓﯿﻠﻤەﻛــەی ﭘڕە ﻟە وردەﻛﺎری ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە واﻗﯿﻌــە ﻣێﮋووﯾﯿــەﻛﺎن .ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﺪا 12
ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺳــﺎﻛﺎر و ﺳــﺎدەﯾە و ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛــﯽ ﻧﯿﯿــە و دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﻛە ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﺋــﺎﮔﺎداری ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﺑﺒێــﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺑــﯚی ﻛﺎرﯾﮕــەر ﻧﺎﺑێــﺖ .ﻫەروەﻛــﻮ منﻮوﻧــە دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێــﻢ ﻛــە ﻫەﻣﻮو ﺋــەو زاﻧﯿــﺎری و ﻻﯾەﻧــە ﻣێﮋووﯾﯿﺎﻧــە ﻛــە ﻟــە ﻓﯿﻠﻤەﻛــە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ،ﻟــە ﻛﻮرﺗــە ﭼﯿﺮۆﻛێﻜــﯽ ﺧﯚرﺧــە ﻟﯚﺋﯿﺲ ﺑﯚرﺧــﺲ ﺑەﻧــﺎوی ”ﻻزارۆس ﻣــﯚرڵ، رزﮔﺎرﻛــەری دڵــڕەق“ ﻫەﯾــە ﺑــەاڵم ﺟﯿــﺎوازی ﻟەوەداﯾــە ﻛــە ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿﻦ ﺑــەس ﺑــە رواﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺳــﺎدە و ﭼﺎوەڕواﻧﻜــﺮاو رووﺑــەڕووی ﺑﺎﺑەﺗەﻛــەی ﺑــﻮوە ﻟــە ﺣﺎڵێﻜــﺪا ﻛــە ﺑﯚرﺧــﺲ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧەﺗــﺮ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔــەڵ دەﻛﺎت و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋــەو ﻻﯾەﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿــە رەﭼــﺎو ﻧــﺎﻛﺎت و ﻫەر ﺋەﻣــە دەﺑێﺘــە ﻫــﯚی ﻛﺎرﯾﮕەرﺑﻮوﻧﯽ و ﭼﯿﺮۆﻛەﻛــەی زۆری دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳــەﯾﺮ و ﭘــڕ ﻟە ﻧەﻫﺎﻣەﺗﯿﯿەﻣەﻛﺎﻧﯽرووداوەﻛﺎن. ﺑە ﺑــﺎوەڕی ﻣﻦ ﻫﯚی ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ 12ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯿﯿــﺶ ﻟــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﻫﯚﻟﯿــﻮود و ﺋﯚﺳــﻜﺎر ﺳــەرەڕای ﻻﯾەﻧــە ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫــەر ﺋــەم ﻻﯾەﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ ﺑەرﭼــﺎو و ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎت ﺳــﺎﻛﺎر و ﺳــﺎدەﯾەﯾە .ﺋەﻣە ﻫەر ﺋەو ﺷــﺘەﯾە
ﻛــە ﻫﯚﻟﯿــﻮود و داوەراﻧــﯽ ﺋﯚﺳــﻜﺎر زۆر ﺣــەزی ﻟــێ دەﻛــەن ﻫــەر وەﻛــﻮ ﭼــﯚن ﺋەوەﻧــﺪە ﺣەزﯾــﺎن ﻟە ﺋﺎڵــﯚزی و ﭼەﻧﺪﻻﯾــە ﺑﻮوﻧــﯽ ﻓﯿﻠــﻢ و رواﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ دژی ﻣــﺮۆڤ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿــﯽ ﺳــﺎﻛﺎر و ﺧﯚﺷــﺒﺎوەڕ ﻧﯿﯿــە .ﺋەﻣــەش ﻟــە ﺑەراوردێــﻚ ﻟــە 12ﺳــﺎڵ ﻧێــﻮان ”ﺑﺮﺳــێﺘﯽ“ و ””12 ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗــﯽ“ ﺑﯚﻣــﺎن دەردەﻛــەوێ. ﺑﺮﺳــێﺘﯽ ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺋﺎﻟــﯚز و دژ ﺑــەو رواﻧﮕــە ﺧﯚﺷــﺒﺎوەڕاﻧەﯾە و ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺷــێﻮازی دەرﻫێﻨﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎوازﺗــﺮ و ﺑﻮێﺮاﻧەﺗــﺮە و ﺑــﯚ منﻮوﻧە ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳــێ ﯾەﻛــﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﺑــە ﻣﺸــﺘﻮﻣڕێﻚ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺑﺎﺑــﯽ ﺳــﺎﻧﺪز ﻛەﺳــﺎﯾەﯾەﺗﯿﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻓﯿﻠــﻢ و ﻗەﺷــەﯾەك دەرﺑــﺎز دەﺑــێ ﻛــە ﺗێــﺪا ﻛﺎﻣێــﺮا ﺑــێ ﺟﻮوڵەﯾــە. ﻫەروەﻫــﺎ ﺑﯿﺮێﻜــﯽ ﺟﻮاﻧﻨﺎﺳــﺎﻧە و ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ﭘﺸــﺖ وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻓﯿﻠﻢ ﻫەﯾــە ﻛــە ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا رەﻧﺞ و ﺋﯿــﺮادەی ﻣــﺮۆڤ ﺑەرﺟەﺳــﺘە دەﻛﺎ و ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧــﯽ ﻓﺮاﻧﺴــﯿﺲ ﮔﯚﯾــﺎ ﺷــێﻮەﻛﺎری ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯿامن ﺑﯿــﺮ دەﺧﺎﺗــەوە. ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿــﻦ ﻟــە 12ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ ﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮازی دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻟەﺑــەر ﮔﺮﺗــﻮوە :ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﻫێﻤــﻦ و ﺟﻮاﻧﻨﺎﺳــﺎﻧە و دﯾﺴــﺎن ﻟــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری و دژ ﺑــە
ﺷــێﻮازی ﭘــڕ ﻟــە ﺧێﺮاﯾﯽ دڵﺨــﻮازی ﻫﯚﻟﯿــﻮود ﺑــەاڵم ﻟێــﺮە ﺳــﺎدەﯾﯽ و ﻣەﯾــﻞ ﺑــە ﮔێڕاﻧــەوەی راﺳــﺘەوﺧﯚی ﭼﯿــﺮۆك زۆرﺗــﺮە ﺗــﺎ ﺟﻮاﻧﻨﺎﺳــﯽ و ﻓﯚرﻣﺨﻮازﯾێــﻚ ﻛــە ﻟە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻫەﯾە ﺑەﺷــێﻮەی رواﻧﯿﻨﯽ دەرﻫێﻨــەرەوە ،ﺋەوﺟــﯚرەی ﻛــە ﻟــە ﺑﺮﺳــﯿﺘﯿامن دﯾﺒــﻮو .ﺋــەم ﺧﺎاڵﻧــەش ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻫــﯚی ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ 12 ﺳﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ. 12ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗــﯽ Years 12 A Slave
ﺋﺴــﺘﯿﭫ
دەرﻫێﻨــەر: ﻣەﻛﻜﯚﺋﯿﻦ ﻧﻮوﺳەر :ﺟﺎن راﯾﺪڵﯽ ﺋەﻛﺘــەر :ﭼﯿﻮﺗــﻞ ﺋﺠﯿﯚﻓــﯚر، ﻣﺎﯾــﻜڵ ﻓﺎﺳــﺒﯿﻨﺪر ،ﻟﻮوﭘﯿﺘــﺎ ﻧﯿﯚﻧﮕــﯚ ،ﺳــﺎرا ﭘﺎوﻟﺴــﻦ ،ﺑﺮﻫــﺪ ﭘﯿﺖ ژاﻧــﺮ :دراﻣــﺎ ،ﻣێﮋووﯾــﯽ، ژﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾﯽ ﺳﺎڵ2013 : واڵت :ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻣﺎوە 134 :ﺧﻮﻟەك
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎﺑﺎﯾﯽ:
17
ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﺧﺎك و زﺪ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻟ زﻣﺎﻧﺪا زەق دەﻛﺎﺗوە ﺳﺎزداﻧﯽ /ﺷرﯾﻒ ﻓﻻح
ﻟە ﺑﺎرەی ﻫﺰری ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺟﯿﻬﺎﻧﺒﯿﻨﯿﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﻟە زﻣﺎﻧﺪا ﺋەم دﯾامﻧەﯾەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎﺑﺎﯾﯽ ﻧﻮوﺳەر و ﺷﺎرەزای زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﺳﺎزدا. زﻣــﺎن رۆﺣــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــە، ﺋــەم ﭘێﻨﺎﺳــەﯾە ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﻟەﮔــەڵ دۆﺧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا دەﮔﻮﻧﺠــێ و ﻟــە راﺑــﺮدوو و ﺋێﺴــﺘﺎدا زﻣــﺎن ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەی ﻧەﺗەوەﺳــﺎزﯾﯽ ﻛــﻮرددا چ دەورێﻜــﯽ ﺑﯿﻨﯿــﻮە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردی ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯽ؟ زﻣــﺎن رۆﺣــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــە ،ﺋــەم دەرﺑڕﯾﻨــە دەرﺑڕﯾﻨــﯽ رۆﺣﺎﻧﯿــﯽ زﻣﺎﻧــە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋێﻤــە ﻟــە زﻣﺎﻧــﺪا ﺑــە دﻧﯿــﺎ و )ﻣﻜﺎﺷــﻔە( دەﮔەﯾــﻦ، ﻫەﺳــﺘێﻚ ﺑــە ﺳــەرﻣﺎﻧﺪا ﺑــﺎڵ دەﻛﺸــێ ﻛــە ﻫەﺳــﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﺒﻮوﻧــﯽ ﺋێﻤەﯾــە ،ﺟــﯚرە ﻣﺮۆﭬێــﻚ ،وێﻨــﺎی ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻣﺮۆﭬێــﻚ ﻛــە ﻟەوﯾــﺪی ﺟﯿﺎوازە .ﭘەﯾﻮەﺳــﺘﺒﻮون ﺑــە زﻣﺎﻧەوە ﭘەﯾﻮەﺳــﺘﺒﻮوﻧە ﺑــە ﺧﻮﻟﯿﺎﮔەرﯾﯿــەك، راﯾەڵێﻜــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺧﻮازەﯾﯿــە ﺑــە ﻧــەوەی ﭘێــﺶ ﺧﯚﻣــﺎن و ﭘێﺸــﯿﻨﺎمنﺎن .ﺑــەو زﻣﺎﻧــە ﻟەﮔــەڵ ﻧــەوەی دواڕۆژﯾــﺶ ﭘێﻮەﻧــﺪی دەﮔﺮﯾــﻦ و دەﺑﯿﻨــە راﯾەڵــﯽ دوێﻨــێ و ﺋەﻣــڕۆ و ﺳــﺒەﯾﻨێ ،ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا دەﺑﯿــﻦ ﺑــە ﻣﺮۆﭬێﻚ ﻛە ﻟــە ﺧﺎﻛێﻜﯽ ﺧﻮازﯾﯿــﺪا رەگ دادەﻛﻮﺗﯿــﻦ، ﻫەڵﺒــەت ﺋەﮔــەر ﻟــە ﭘەﻧﺠــەرەی ﭘێﻨﺎﺳــەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ )ﻋەﻻﺋەدﯾــﻦ ﺳــەﺟﺎدی(ﯾەوە ﺳــەﯾﺮی زﻣــﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛــە دەڵــێ ”زﻣــﺎن ﺷــﺎدەﻣﺎری ﻧەﺗەوەﯾــە“ ﻟــە ﺟێــﯽ رۆﺣــﯽ ﺳــەرﮔەردان ﺷــﺎدەﻣﺎرێﻚ وێﻨــﺎ دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە رەگ و رﯾﺸــەی ﻟــە ﺧﺎﻛﺪاﯾــە و ﺧەﯾﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﻟــە ﺋﺎﺳــامن دەﺳــﻮون .ﺷــﺎدەﻣﺎر ﻟە ﺧﺎﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﺪا رەﮔﺎژۆ دەﻛﺎ و ﻟەوێــﻮە ﺋﯿــﱰ رۆﺣــﯽ ﻧەﺗــەوە ﺑــﺎاڵ دەﻛﺎ ،ﮔﻮﻧﺠﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﭘێﻨﺎﺳــەﯾە ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗــەوەی ﻛــﻮرددا ﻛــە ﻓﺎﻛﺘــەرە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺗــەوە و داﻧﭙﯿﺎﻧﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــە ﻛﯿﺎﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗێــﺪا ﺑــەدی ﻧەﻛــﺮاوە ﺋﺎﺷــﻜﺮا و دﯾــﺎرە .ﻣﺮۆﭬــﯽ ﻛــﻮرد ﺧــﺎك و زێﺪ و ﻧﯿﺸــﺘامن و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە زﻣﺎﻧﺪا زەق دەﻛﺎﺗــەوە و ﻧﯿﺸــﺘامن و ﺧــﺎك و ﻧەﺗــەوە ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرددا زﯾﻨــﺪوون ،ﺑﯚﯾــە ﻫەوڵﺪاﻧﯽ دوژﻣﻨﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺧەﯾــﺎڵ و ﻫــﺰری ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛــﻮردە ﻛــە ﻟە ﺋﺎﻣﺎژە زﻣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺪا دەردەﻛەوێ. ﭘﺮۆﺳــەی ﻧەﺗەوەﺳــﺎزی ﻟــە رێﮕەی زﻣﺎﻧەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑــەوەوە ﻫەﯾە ﻛە ﺋﺎﯾــﺎ ﻓﺎﻛﺘەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻓەرﻫەﻧﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻛــﻮردەوە ﺑڕﺷــﺘﯽ ﻧەﺗەوەﺳــﺎزﯾﯿﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑێﺖ. ﺋەﮔەر دەوڵــەت ﻧەﺗەوەﯾــەك ﺑﻮﻧﯿﺎد ﺑﻨێــﺖ ،وەك ﻟــە ﻣﻮدێﻠــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻣﻮدێــﺮن و ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻣﻮدێڕﻧﯿﺘــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﻫەﺑــﻮوە، رەﻧﮕــە ﺋەﻣەﻛﻨﺎﺳــﯽ ﺑــە دەوڵــەت و ﺑﯚرۆﻛﺮاﺳــﯿﯽ ﻣﻮدێــﺮن و ﻣﺎﻓــﯽ ﻫﺎوواڵﺗــﯽ و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﮔﻮﺗــەزای
2-1
ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﯽ ﻧﺎﺳــﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺰﻣێﻜﯽ دەوڵەﺗــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــﻦ ﻛــە ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی ﺑەرﯾــﺎن )ﮔﺮاﯾــﺶ( و وەﻓــﺎداری ﺑــە دەوڵــەت ﺑﻮﻧﯿــﺎد ﻧﺮاﺑــێ ،ﺋێﻤــە ﻟــە وەاڵﻣــﯽ ﺋــەم ﺑەﺷــە ﻟە ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە دەﻛەوﯾﻨە ﺳەر دووڕێﯿﺎﻧێﻚ: 1ـ ﻧەﺗــەوە ﻛﯿﺎﻧێﻜــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﯿە و داﺑــڕاوە ﻟــە ﻣێــﮋوو و ﺋەواﻧــەی
ﺑﻨﯿﺎدﯾــﻦ( ﻧﯿﯿــە .ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧەﺗەوەﯾەك ﯾﺎدەوەرﯾــﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺧــﯚی دەﮔێڕێﺘــەوە ،ﻟــە رووی زﻣﺎﻧــﯽ و ﻧەژادﯾﯿــەوە ﺧــﯚی ﺑــە ﻧــەژاد و ﻧەﺗەوەﯾــەك دەﺑەﺳــﺘێﺘەوە ﻛــە رەﻧﮕــە ﻟەﮔــەڵ دۆﺧــﯽ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺸــﯽ ﯾەﻛﺎﻧﮕﯿــﺮ ﻧەﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ زۆری ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﻧەﺗەوەﯾــەك ﻟــە ﻣێــﮋوودان .ﺋــەم ﻫﺎوﺷــێﻮەﯾﯿە ﺋەﮔــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﺑێــﺖ و ﻟــە دەﻗــە ﻛﯚﻧــەﻛﺎن و ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﺪا ﺑــەدی ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑﻮوﻧــﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ و رﯾﺸــەی ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺋــەو ﻧەﺗەوەﯾە دەﺳەﳌێﻨێ.
ﻧﯿﺸﺎﻧەﺳﺎزﯾﯽزﻣﺎنﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯽﭘﯚﻟێﻦ ﺑەﻧﺪﯾﯿە ،ﻣﺮۆڤ ﻟە رێﮕەی ﻧﯿﺸﺎﻧە زﻣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوەﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽدەﻧﮕﯽ /دﯾﺎردەﯾﯽ و دواﺟﺎر ﭘﯚﻟێﻦ ﺑەﻧﺪﯾﯽ واﺗﺎﯾﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯽ دەوروﺑەری دەﻧﺎﺳێ و دەﻧﺎﺳێﻨێ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەن ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻓەرﻫەﻧﮕێﻜﯽ دواﻛەوﺗــﻮوی ﭘێــﺶ ﻣﻮدێﺮﻧــﻦ و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺷــێﻮەی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺟﭭﺎﻛــﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕﯿﯿــﺎن ﺋێﺠــﮕﺎر ﻟــە ﯾــەك دوورە. ﻟــەم ﭘێﻨﺎﺳــەﯾەدا ﻧەﺗــەوە داڕﻧــﺮاوە ﻟــە ﻣێــﮋوو و ﺑەرﻫەﻣــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻣﻮدێڕﻧــە .ﺑەﻫەرﺣــﺎڵ ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻛە ﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﺑــەم ﭘێﻨﺎﺳــەﯾە ﻫەﯾــە ﻟە رواﻧﮕــەی ”دەوڵــەت ـ ﻧەﺗــەوە“وە ﺳــەﯾﺮی ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە دەﻛــەن ،ﮔەﻻﻧﯽ ﺑــێ دەوڵــەت ﺧــﺎوەن ﻛﯿﺎﻧــﯽ ﻓەرﻫەﻧﮕﯽ/ﺋﯿﺘﻨﯿﻜﯿــﻦ و ﻟــە رﯾــﺰی ﻧەﺗــەوەدا ﭘﯚﻟێــﻦ ﻧﺎﻛﺮێــﻦ .ﺋــەم رواﻧﮕەﯾــە ﻧەﺗەوەﺳــﺎزی ﺑــە واﺗــﺎی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾــەك ﻟەﻻﯾەن دەوڵەﺗــەوە ﻟێــﻚ دەداﺗــەوە و ﻟــە ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾــﯽ ﻣێﮋووﻛــﺮد دای دەڕﻧێ.
ﻧەﺗەوەﺳــﺎزﯾﯽ ﺗﯿﯚرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻮدێڕﻧﯿﺘــە ﻫەرﭼﯿﯿــەك ﺑــﻦ، ﮔﺮﻧــﮓ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﻦ ﻛــە ﺧﯚﯾــﺎن ﭘێﻨﺎﺳــە دەﻛــەن ،ﺑﯚﯾــە ﭘﺮۆﺳــەی ﻧەﺗەوەﺳــﺎزی ﻟە رێﮕــەی زﻣﺎﻧەوە ﻟە ﻫەﻣﺒــەر ﻛــﻮرد وەڕاﺳــﺖ دەﮔەڕێ، ﺑەاڵم ﻟەﻣــەڕ ﻧەﺗەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﻣەرج ﻧﯿﯿە راﺳﺖ ﺑێﺖ. ﺗــﯚ دەڵێﯽ زﻣــﺎن ﻣەودا ﺳــﺎزە و ﻫێــڵ و ﺳــﻨﻮوری ﻣــﻦ و ﺑەراﻣﺒــەر دﯾــﺎری دەﻛﺎت ،ﺋــەم ﺗﯿــﯚرە ﻟەﻣــەڕ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی وەڕاﺳــﺖ دەﮔــەڕێ، زﯾﺎﺗﺮ ﺷﯽ ﺑﻜەرەوە؟ ﻓﯚرﻣﯚﻟــﯽ ﺗﯿﯚرەﻛــە ،ﺋەﮔــەر ﺑﺘﻮاﻧــﻢ ﭘێــﯽ ﺑڵێــﻢ ﺗﯿــﯚری ـ )ﻣــەودا / ﺟﯿﺎوازی(ﯾــە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەوە ﺑڵێــﻢ ﻟــە ﺑــﺎس و ﺧﻮاﺳــﯽ ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿــﺪا ﻣــﻦ زﻣﺎﻧﮕــەرام. ﻣێﺘﯚدێــﻚ ﻛە ﻟــەم ﺑﺎرەﯾــەوە ﻛەڵﻜﻢ
ﺋێﻤە ﻟە ﺳێﮕﯚﺷەی ﻛﺎت و ﺷﻮێﻦ و رووداودا دەژﯾﻦ ،ﻫﯿﭻ دۆﺧێﻜﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﴎوﺷﺘﯽ و ﻣﺮۆﯾﯽ ﻟە دەرەوەی ﺋەم ﺳێﮕﯚﺷەﯾە ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێ ،زﻣﺎن رەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﺋەم دۆﺧەﯾە و ﺗﻮﺧﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜەر و ﺑەرﻛﺎر و ﻛﺮدار ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﺑەرداﺷﯽ ﻛﺎت و ﺷﻮێﻦ و رووداو رەوﺗﯽ ”ﻛﺮان“دەڕەﺧﺴێﻨﻦ 2ـ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯿﺶ ﻫــەن ﺑﺎوەڕﯾــﺎن واﯾە ﻛــە ﻧەﺗەوە ﻛﯿﺎﻧێﻜــﯽ ﻣێﮋووﯾﯿە. ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺷــێﻮە و ﺑﯿﭽﻤــﯽ ﻧەﺗەوە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻓﺮاژووﯾــﯽ )ﺗﻜﺎﻣــﻞ، ﺗﮕﻮر( ﻗﯚﻧﺎﺧــە ﻣێﮋوﯾﯿــەﻛﺎن ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەﺳــەردا دێــﺖ ،ﺋــەم ﮔﯚڕاﻧــە ﺑــە واﺗﺎی ﺷــێﻮە ﮔــﯚڕان )دﮔﺮدﯾﺴــﯽ(ە، وەﻛــﻮ ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﻛﺮﻣێــﻚ ﻛــە دەﺑێﺘە ﭘەﭘﻮوﻟەﯾــەك ،ﺋــەم ﮔﯚڕاﻧــە داﺑــڕان ﻟــە رەگ و رﯾﺸــە و ﺑﻨــامك )ﻋﻨــﴫ
ﻟــێ وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،رەﭼــﺎوی ﻣــەودا و ﺟﯿــﺎوازی دەﻛﺎت ،ﺷــﻮﻧﺎس ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﻣــەودای ﻣــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﺋەوﯾــﱰ، ﻣــەودا ﺟﯿــﺎوازی دروﺳــﺖ دەﻛﺎ. ﺋەﮔــەر ﺳــەﯾﺮێﻜﯽ ﺟێﻨﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ، زﻣــﺎن ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑەدی دەﻛەﯾﻦ. ﻣــﻦ ـ ـ ﺑﻨەﻣــﺎی ﻫﺎوﺷــێﻮەﯾﯽ ـ ـ ﺋێﻤــە )ﻫﺎوﺧﻮێــﻦ /ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و ﻫﺎوﻧەﺗەوە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ(
ﺗــﯚ ـ ـ ﺑﻨەﻣــﺎی ﻫﺎوﺷــێﻮەﯾﯽ ـ ـ ـ ﺋێــﻮە )ﻫﺎوﺧﻮێــﻦ /ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و ﻫﺎوﻧەﺗەوە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ( ﺋــەو ـ ـ ﺑﻨەﻣــﺎی ﻫﺎوﺷــێﻮەﯾﯽ ـ ـ ﺋــەوان )ﻫﺎوﺧﻮێــﻦ /ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ و ﻫﺎوﻧەﺗــەوە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ( )ﺋێﻤــە( ﻛــﯚی )ﻣﻦ(ەﻛﺎﻧــە) /ﺋێــﻮە( ﻛــﯚی )ﺗﯚ(ەﻛﺎﻧــە ) /ﺋــەوان( ﻛــﯚی )ﺋەو(ەﻛﺎﻧــە .ﺳــێ ﭼەﻣﻜــﯽ ﺧــﺰم و ﺋﺎﺷــﻨﺎ و ﺑێﮕﺎﻧــە ﻟێﺮەدا ﺑەﺑــێ ﺋەوەی زۆر ﻛــەس ﻫەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﺑﻜــەن ﺑــەدی دەﻛﺮێــﻦ .ﻟــەوەش ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﺳــێ ﺑﺎزﻧــەی ﺷــﻮﻧﺎس دروﺳــﺖ دەﺑــﻦ ﻛــە ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧەﻧﺎﺳــﯽ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧەﺳﺎزﯾﯽ زﻣﺎﻧﻦ. ﻣــﻦ ـ ـ ﺋێﻤــە /ﺑﺎزﻧــەی ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗــﯽ )ﺑﺎزﻧەی ﯾەﻛەم(. ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﻣﻨــﺪا ﺗــﯚ ـ ـ ﺋێــﻮە ﺑﺎزﻧــەی ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾەﺗﯿﯿە) .ﺑﺎزﻧــەی دووەم(. ﻫەروەﻫــﺎ ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﻣﻨــﺪا ﺋــەو ـ ـ ﺋــەوان ﺑﺎزﻧــەی ﺑێﮕﺎﻧەﯾــﯽ ﯾــە. )ﺑﺎزﻧەی ﺳێﯿەم(. ﻫــەر ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾەش ﺑﺎزﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﻣــﻦ ـ ـ ﺋێﻤــە، وەﻫﺎن. ﻫەڵﺒــەت ﻧﺎﺑــێ ﺋەﻣــە ﺑــە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻜﯽ ﻓﺎﺷﯿﺴــﺘﯽ ﻟێــﻚ ﺑﺪرێﺘــەوە ،واﺗــە ﻧﺎﺑــێ ﭼەﻣﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾەﺗﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑێﮕﺎﻧەﯾــﯽ ﺑــە دوژﻣﻨﺎﯾەﺗــﯽ ﻟێــﻚ ﺑﺪرێﻨــەوە. دوژﻣﻨﺎﯾەﺗــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑــە ﭘێﻜﺪاداﻧــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە ﻫەﯾــە و ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑە ﺑﻮﻧﯿــﺎدی ﺧﯚﻧﺎﺳــﯿﻦ ﻟە زﻣﺎﻧــﺪا ﻫەﯾە ﻛە ﻣــﻦ ﺑــە ﻣــەودا ـ ﺟﯿــﺎوازی ﻧﺎوم ﻟێﻨﺎوە. ﻫــەروەك ﮔﻮﺗــﻢ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧەﺳــﺎزﯾﯽ زﻣــﺎن ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﭘﯚﻟێــﻦ ﺑەﻧﺪﯾﯿــە ،ﻣــﺮۆڤ ﻟــە رێﮕــەی ﻧﯿﺸــﺎﻧە زﻣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ دەﻧﮕــﯽ /دﯾﺎردەﯾــﯽ و دواﺟــﺎر ﭘﯚﻟێــﻦ ﺑەﻧﺪﯾــﯽ واﺗﺎﯾــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەری دەﻧﺎﺳــێ و دەﻧﺎﺳێﻨێ. ﭘﯚﻟێــﻦ ﺑەﻧﺪﯾــﯽ واﺗﺎﯾــﯽ ﻟــە دۆﺧﯽ ﻟێﻜﺴــﯿﻜﯿﯽ زﻣﺎﻧــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــە ﻟە ﻧێــﻮان ﯾەﻛــەی وێﻨەﯾــﯽ /دﯾﺎردەﯾــﯽ )واﺣــﺪ ﺗﺼﻮﯾــﺮی /ﭘﺪﯾــﺪاری (، ﯾەﻛــەی وێﻨﺎﯾــﯽ /ﺧەﯾﺎڵــﯽ )واﺣــﺪ ﺗﺼــﻮری /ﺧەﯾﺎڵــﯽ( و ﯾەﻛــەی دەﻧﮕﯽ و ﯾەﻛەی واﺗﺎﯾﯽ. ﺋەﻣــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ زﻣﺎﻧﯿﯿــە .ﯾــﺎن ﺑﺎﺷــﱰ ﺑڵێﻢ ﻟﯚژﯾﻜﯽ ﻫەﻣــﻮو زﻣﺎﻧێﻜە وەڕاﺳــﺖ ﮔەڕاﻧﯿﺸــﯽ ﻟــە ﻫەﻣﺒــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردی وەﻛــﻮ زﻣﺎﻧﺎﻧــﯽ ﺗﺮە و ﻛﻮردﯾــﺶ ﻟەم رێﺴــﺎﯾە ﺑــەدەر ﻧﯿﯿە. ﻟﯚژﯾﻜــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻟــە زﻣﺎﻧــﺪا رەﻧــﮓ دەداﺗــەوە .ﺋێﻤە ﻟــە ﺳێﮕﯚﺷــەی ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻦ و رووداودا دەژﯾــﻦ ،ﻫﯿــﭻ دۆﺧێﻜــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﴎوﺷــﺘﯽ و ﻣﺮۆﯾــﯽ ﻟــە دەرەوەی ﺋــەم ﺳێﮕﯚﺷــەﯾە ﻧﺎﮔﻮﻧﺠــێ ،زﻣــﺎن رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ﺋــەم دۆﺧەﯾــە و ﺗﻮﺧﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻜەر و ﺑــەرﻛﺎر و ﻛــﺮدار ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی ﺑەرداﺷــﯽ ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻦ و رووداو
رەوﺗــﯽ ”ﻛــﺮان“ دەڕەﺧﺴــێﻨﻦ. ﺋــەم رەوﺗــە ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی راﺑــﺮدوو و ﺋێﺴــﺘﺎ و داﻫﺎﺗــﻮو ﺑەﺷــﺒەﻧﺪﯾﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆﯾــﯽ رێــﻚ دەﺧــەن ،ﺋەم رەوﺗــە ﻟــە زﻣﺎﻧــﺪا ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛــﺮدار ،ﺟێﻨــﺎو و ﺋﺎوەڵﻜــﺮدارەﻛﺎن )ﻗﯿــﺪ( ﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﻮدﺋــﺎﮔﺎی ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ﮔﻮﺗــەزا زﻣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا زەق دەﺑێﺘــەوە ،دەﺑــێ ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑﯿــﻦ ﺧﻮدﺋﺎﮔﺎﯾــﯽ ﺑەرﻫەﻣــﯽ زﻣــﺎن ﻧﯿﯿــە، ﺑەڵﻜــﻮ زﻣــﺎن ﮔﻮێــﺰەرەوەی ﺋــەم ﺧﻮدﺋﺎﮔﺎﯾﯿەﯾــە ﺑــﯚ ﻛﺎرەﻛﺘــەرەﻛﺎن، ﺑﯚﯾــە ﭼەﻣﻜــﯽ ﻣــەودا ـ ﺟﯿــﺎوازی ﻟــە ﻫەﻧــﺎوی زﻣﺎﻧــﺪا ﺟێــﯽ ﺧــﯚش ﻛــﺮدووە .ﺋێﻤــە ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی ﺋــەم ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿــە دەﭼﯿﻨــە ﻧێــﻮ ﭘﺮۆﺳــەی دﯾﺎﻟﻜﺘﯿــﻚ و وﺗﻮوێــﮋەوە و ﻻﻧﯿﻜــەم ﻟﯚژﯾﻜــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ رۆژاﻧــە ﯾــﺎن ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨــﯽ رۆژاﻧەﻣــﺎن رێــﻚ دەﺧەﯾــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﺋــەم ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿــامن دەدات ﻣــەودا ـ ﺟﯿــﺎوازی وەك ﻣێﺘﯚدێــﻚ ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەی دﯾﻨــﺎو )ﻣﻜﺎﺷــﻔە( ی زﻣﺎﻧﯿــﺪا ﺑﺨەﯾﻨەﮔــەڕ .ﻛــﯚد و ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎﺷــﻜﺮا و دﯾــﺎرە ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚد و ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺟﯿــﺎوازە ،وﺷــەی ﺟﯿــﺎواز ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﺳــﻨﻮورﺑەﻧﺪﯾﯽ ﻧێــﻮان دوو دﯾــﺎردە ،ﺟﯿــﺎوازی ﻟــە ﺑﯿﭽــﻢ و دەﻧــﮓ و رەﻧــﮓ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻣﯚرﻓﯿﻤﯿــﯽ زﻣــﺎن، ﺟﯿــﺎوازی ﻫەوێﻨــﯽ ﭘێﻨﺎﺳــەی ﻛەﺳێﺘﯿﯿە. ﺋەﮔەر ﺑﺘــەوێ ﺧەﺳﺎرﻧﺎﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮرﺗــﯽ ﭘﺮﺳــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺑﻜەی ﭼﯚﻧﯽ ﻟێﻚ دەدەﯾەوە؟ ﻟــە وەاڵﻣــﯽ ﺋــەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەداﺋــەوەی دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﻜــەم ﻟــە ﺳێ ﺧﺎڵﺪا ﻛﻮرﺗﯽ دەﻛەﻣەوە: ﺋەﻟﻒ :ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ ﴎوﺷﺘﯽ ب :ﻟێﻜﱰازان ج :دوور ﻛەوﺗﻨەوە ﺋەﻟــﻒ :ﭘەرﺗەوازەﯾــﯽ ﴎوﺷــﺘﯽ ﻣەﺑەﺳــﺖ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎی زﻣﺎﻧﯿﯿــە، ﺑەرﯾﻨﺎﯾــﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎی ﴎوﺷــﺘﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ وﺷــە و دەﺳــﺘەواژەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﺑــﯚ دﯾــﺎردە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و راﻣﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە دﯾــﺎردەﻛﺎن و رەﻫەﻧــﺪی رواﻧﯿــﻦ ﺑــﯚ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەر و ژﯾﻨﮕەﻛــەی ﻛﯚﻣەڵــێ ﯾەﻛــەی زﻣﺎﻧــﯽ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی دﯾﺎﻟێﻜــﺖ دروﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدوون ﻛــە ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻫەوێﻨــﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪی و ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﻫەوێﻨــﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﺸــﯿﺎن رەﺧﺴــﺎﻧﺪووە .ﺋــەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧــە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دووەﻣــﺪا دەﮔەن ﺑە ﻟێﻜﱰازان. ب :ﻟێﻜــﱰازان ﻟــە ژﯾﺎﻧــﯽ ﴎوﺷــﺘﯽ و ﺷــﻮاﻧﻜﺎرەﯾﯽ و ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎی ﺳــەﺧﺖ و ﻧﺎﻟەﺑــﺎردا ﺑەﺷــێﻮە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛەی ﻫەﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻛــە دواﺗــﺮ ﻟــە رووی ﺷﻮﻧﺎﺳــەوە ﺗەﻧﮕﮋەﺳــﺎز ﺑــﻮوە ﮔﻮێﺰراﻧــەوەی ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾە ﺑﻮوە ﺑﯚ ﻛﺎﯾــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دواﺗﺮ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ
ﺟﯚرێــﻚ ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺧــﻮازراوی ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی دﯾﺎﻟێﻜﺖ و ﺷــێﻮەزاری ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ ﻛــە ﻛﺎرەﻛﺘــەری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــە ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑــەﻛﺎری دێﻨــێ و ﻟــە دواڕۆژدا ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە دەﺑێﺘە ﻟەﻣﭙــەر ﻟە ﺑەردەم ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼــە و ﭘﺮۆﺳــەی ﻧەﺗەوەﺳــﺎزی ﭘــەك دەﺧــﺎت .ﻛەڵﻜﺌــﺎوەژۆی ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟــە زار و ﺷــێﻮەزار و ﻧﺎوﭼەﮔــەری ﺑــﯚ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻫێــﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻗەاڵﭼــﯚی ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﺒﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻓەرﻫەﻧﮕﯿﯿــە ﻛــە ﻟــە داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧــە ﭼەﻧــﺪان دووردا ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ دەردەﻛــەون .دوا ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺋــەم ﻟێﻜﱰازاﻧــە داڕﻣﺎﻧــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﻧەﺗەوەﺳــﺎزی و ﻧﺎﺳــﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺰم و ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﺋﯿﺘﻨﯿﻜﯿﯿــە، ﺋەﮔــەر ﺋــەم ﺑﺎرودۆﺧــە ﺑــەردەوام ﺑێــﺖ ﺑــەڕای ﻣــﻦ ﮔەﯾﺸــنت ﺑــەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﻣﺴﯚﮔەرە. ج :دوورﻛەوﺗﻨــەوەش ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ دوو ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛــەی ﭘێﺸــﻮو ﺑەوﭘــەڕی ﻣــەودا دەﮔﺎت و ﺋەوﭘــەڕی ﺟﯿﺎوازﯾــﺶ روو دەدات .ﻛەواﺑــﻮو ﺋەوﻛﺎﺗــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟێــڵ و ﻧﺎدﯾــﺎر دەﺑێﺖ و ﻫــەر زار و زارۆﭼﻜەﯾــەك رێﭽﻜــەی ﺳــەرﺑەﺧﯚ وەردەﮔــﺮن ،ﺋەوﻛﺎﺗــە
ﺑــەدوای ﻟﯚژﯾﻜــﯽ ﺑەڵﮕەﻫێﻨﺎﻧەوەدا دەﮔــەڕێ ،ﺋﺎﺷــﻜﺮا و دﯾــﺎرە ﻋﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﭘﺎﻧﺘﺎﯾــﯽ ﻟــە ﺋــەدەب و وێــﮋەی ﻛﻮردﯾــﺪا داﮔﯿــﺮ ﻛــﺮدووە ،ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﻼﺳــﯿﻜﯽ ﻛــﻮردی ﻟــەم ﺑﺎرەﯾــەوە منﻮوﻧــەی دﯾــﺎری وەﻛــﻮ ﻣەﺣــﻮی ﻫەﯾــە. ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻫەن ﻛــە رەﻧﮕــە رواﻧﮕــەی ﺳــﯚﻓﯿﮕەرﯾﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻣەﺣﻮﯾﯿــﺎن ﻧەﺑــێ و زۆرﺗــﺮ ﺑــە دوای ﺳــﯚﻓﯿﮕەرﯾﯽ ﭘەﺗــﯽ ﻛەوﺗــﻮون ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻣەوﻟــەوی ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑــە ﻧﻮێﻨــەری ﺳــﯚﻓﯿﮕەرﯾﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ، ﺑﯚﯾــە ﻋﯿﺮﻓﺎﻧێﻜــﯽ ﴎوﺷــﺘﮕەرا ﺑــەدی دەﻛەﯾﻦ ﻛــە ﻟەودا ﻣــﺮۆڤ و ﴎوﺷــﺖ ﺗﯿﻬەڵﻜێﺸــﯽ ﯾەﻛﱰﯾــﻦ، ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەواﺑــﻮو ﺳــﯚﻓﯿﮕەرﯾﯽ ﻛــﻮردی ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺶ ﻛﺎری ﺗــێ ﻛــﺮدووە، ﺑــەاڵم ﻧەﺳــﻜﯽ رەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘێﻮە دﯾــﺎرە ،ﻛەواﺑــﻮو ﺋەﮔــەر زاراوە و دەﺳــﺘەواژەی ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ﻓﯿﻜــﺮی ﻫەﺑــﻦ ،دەﺑــێ ﻟــەم ﺋەزﻣﻮوﻧﺎﻧــەدا ﺑﯚﯾــﺎن ﺑﮕەڕێﯿــﻦ و ﻫەڵﺒــەت ﻧﺎﺑــێ دﯾﻨــە ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺑﺨەﯾــﻦ ﻛــە ﻫەرﭼﯿﯿــەك ﺑــﻦ ﻟــە رواﻧﮕــەی ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﺑــەدەر ﻧﯿــﻦ .ﺋﺎﺷــﻜﺮا و دﯾــﺎرە ﺋێﻤــە ﺋێﺴــﺘﺎ درێــﮋەی ﺋــەو
ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽﺳﯚﻓﯿﮕەرﯾﯽﻛﻮردی ﻫەرﭼەﻧﺪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ ﻛﺎری ﺗێ ﻛﺮدووە، ﺑەاڵم ﻧەﺳﻜﯽ رەﺳەﻧﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘێﻮە دﯾﺎرە زﻣﺎﻧــە ﺗﯚﻛﻤــەﻛﺎن ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەم زار و زارۆﭼﻜﺎﻧــە ﻗــﻮوت دەدەن و ﺋﺎواﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﯚی زﻣﺎﻧەﻛە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﮔﺎت .ﺋﯚﺑﺎڵــﯽ ﺋەم ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەش ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺒﺎزاﻧﯽ ﻛــﻮردە ﻛە ﺧەرﯾﻜــە ﻟە ﮔێــﮋاوی ﺑێ ﺷﻮﻧﺎﺳــﯿﺪا ﺗﻮوﺷامن دەﻛەن. ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــە ﻛﺎﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــەی زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ چ ﺗﻮﺧــﻢ و ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەﻛــﯽ زاڵ رۆڵــﯽ ﮔێــڕاوە و ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﻋﯿﺮﻓﺎن و ﺳــﯚز و ﺑــﺎوەڕە دﯾﻨﯿﯿــەﻛﺎن چ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﻫەﺑــﻮوە و ﻟــە ﻛﺎم ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻣێﮋووﯾﯿــﺪا ﺗﻮﺧﻤــە ﻫــﺰری و ﻣەﻋﺮﯾﻔﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا دەرﻛەوﺗــﻮون ،ﺋﺎﺧــﯚ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﭘێــﯽ ﻧﺎوەﺗــە ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﻏــەوە و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﻣەﻋﺮﯾﻔــە و زﻣــﺎن ﭼــﯚن ﻫەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﯽ؟ دﯾــﻦ و ﺳــﯚﻓﯿﮕەری و ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﯾەﻛــەم ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﯿﺎن ﻫێﻨﺎﯾــە ﮔــﯚڕی .ﺋەﻣــە وەاڵﻣﯿــﺎن ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﯿﺎﻧە ﭼﯿــە ﺧــﯚی ﺑﺎﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ،ﺑــەاڵم ﻓەﻟﺴــەﻓە ﺑەڕای ﻣــﻦ رۆڵــەی ﻻﺳــﺎری دﯾﻨــە ،ﭼﻮﻧﻜە وەاڵﻣەﻛﺎﻧــﯽ دﯾﻦ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە رازﯾﯽ ﺑــﻜﺎت و زۆر ﺟــﺎران ﻟە دﯾــﻦ ﯾﺎﺧﯽ دەﺑــێ ﯾــﺎن ﺋەﮔــەر ﯾﺎﺧﯿــﺶ ﻧەﺑــێ
رێﭽﻜﺎﻧەﯾــﻦ و زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ داﺑڕاو ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏﺎﻧە ﻧﯿﯿــە ،ﻫەڵﺒەت رۆﺣﺎﻧﯿﺒﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﻏﺎﻧــەی ﻛەﻣﱰ ﭘێﻮە دﯾﺎرە. ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎی زاراوەﻛﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﻟــە رەوﺗــﯽ ﮔەﺷــەی زﻣﺎﻧﺪا چ رۆڵێﻜﯿــﺎن ﮔێــڕاوە ،ﺋﺎﺧــﯚ ﺑــﻮون و ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ زاراوەﻛﺎن ﮔﺮﻓــنت ﯾﺎن دەرﻓەت؟ رەﻧﮕــە ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەم ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻟــە ﺷــێﻮەﻛﺎن وەاڵم داﺑێﺘــەوە، ﺗەﻧﯿــﺎ ﺷــﺘێﻚ ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ ﺗێﻜەڵﺒــﻮون و ﺋﺎوێﺘەﻛﺮدﻧــﯽ وﺷــە و زاراوەﻛﺎﻧــﯽ ﻫــەرﻛﺎم ﻟــەو زار و زارۆﭼﻜﺎﻧــەن ﻟــە ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯿــﯽ ﺧــﻮاروودا .ﺑــە راﺷــﻜﺎوی ﺑڵێــﻢ ﭘﺮۆﺳــەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ وﺷــە و زاراوە ﻟــە زار و زارۆﭼﻜــەﻛﺎن ﻟــە ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯿــﯽ ﺧــﻮاروودا زﯾﺎﺗــﺮ و ﺑــە زەﻗــﯽ ﺑەرﭼــﺎو دەﻛــەوێ ،ﺋەوﯾــﺶ ﻟەﺑــەر ﺗێﻜەڵﺒﻮوﻧــﯽ ﺋــەم زارەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﺷﺎرﻧﺸــﯿﻨﯽ و ﺑﺎﺑەﺗــە ﻓﯿﻜــﺮی و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﻟــە رەوﺗــﯽ ﮔەﺷــەی ﺋــەم زارە دەﮔەﯾﻦ ﺑــەوە ﻛــە ﺧەرﯾﻜــە ـ ﺋەﮔــەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﺒﺎزان ﻟێامن ﮔەڕێﻦ ـ زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو وەردەﮔﺮێ.
18
ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻋەﻟﯽ زەڵﻤﯽ
ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯽ ڕووﺣﺎﻧﯽ ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋﯿﺪارەی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ دەردەﺧەن ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ
ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوان ﻫﯿﭻ ﭼﻮ ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎری ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــﯽ ﭘﯚ ﺟــﯽ ﭘــﯽ ﺋێﺴــﯽ ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﺳــﯽ ﺋێﻦ ﺟـ
ﻟە ﮔــە ڵ ﺣﺣەﺳــەن
ڕووﺣﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم دا و رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ ڕاﺑــﺮدووش ﺋــەم ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨــە ﻟــە ﺳــﯽ ﺋێــﻦ ﺋێــﻦ ﺑــاڵو ﻛﺮاﯾــەوە .ﭘــﺎش ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەﻛــە ﻓەرﯾــﺪ زەﻛەرﯾــﺎ ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧــﯽ ڕووﺣﺎﻧــﯽ دەرﺑــڕی .ﻓەرﯾﺪ زەﻛەرﯾــﺎ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺋەﻣــە ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟــﺎرە ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎاڵی ﺋێــﺮان- ﺋەوﯾــﺶ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎر -ﺗێڕواﻧﯿﻨــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺟﻨێﭭــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﯽ ﺋێــﺮان ﺑــەم ﺟــﯚرە دەردەﺑڕێــﺖ. ڕووﺣﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە ﻛــﺮد ﻛــە ﺋێــﺮان ﻟــە ﺳــەر ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﯽ ﺧــﯚی ﺑــەردەوام دەﺑێــﺖ و ﺗەﻧﺎﻧــەت زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ ﭘــەرەی ﭘــێ دەدات .ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﭼﺎوەڕێــﯽ ﺋــەوە دەﻛــەن ﺑــە ﮔﻮێﺮەی
ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﻟێﻚ ﻫەڵﺪەوەﺷێﻦ ﻓەﻟﻮوﺟــە ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪەوە و ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ داوا ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛە دەﻛﺎت ڕووﺑــەڕووی ﺟﯿﻬﺎدﯾﯿــەﻛﺎن ﺑﺒﻨــەوە و دەرﯾــﺎن ﺑﻜــەن .ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺳــەرﺑﺎزی ﺳــﻮﭘﺎی واڵﺗﯿﺸــﯽ ﻟــە دەرەوەی ڕووﻣــﺎدی ﺟێﮕﯿــﺮ ﻛــﺮدووە و داوای ﻟێﻜــﺮدوون ﺑــە ﻫﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ڕێﮕﺎ ﻧەدەن ﺋەو ﺷــﺎرە ﺑﻜەوێﺘــەوە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪەوە. ﺋەﻣﺎﻧەی ﺳــەرەوە ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ ڕووداوی ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻧﯿــﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ ڕووداو داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ واڵﺗێﻜــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺟﯿــﺎوازە -ﺋەوﯾــﺶ ﺋﯿامرەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎﻣە .ﺳــﻨﻮوری ﺋــەم واڵﺗە ﻧﻮێﯿــە ﻟــە دەروازەی ﺧﯚرﺋــﺎوای ﺑەﻏــﺪاوە دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت و ﺑەرەو ﺧﯚرﺋــﺎوای ﺳــﻮورﯾﺎ درێــﮋ دەﺑێﺘــەوە. ﺳــﻮﭘﺎی ﺋــەم واڵﺗە ﻟــە ﻫێــﺰی ﺟﯿﻬﺎدی و ﻫێــﺰی ﺧێڵــە ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﭘێــﻚ 2008دا دێــﺖ .ﻟــە ﺳــﺎاڵﻧﯽ 2007و 2008دا ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺧێڵــە ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺒــﺎر ﭘﺎڵﯿــﺎن ﺑــە ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎوە دا و ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪەﯾــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــﺎن دەرﻛــﺮدن ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﭼەﻛــﺪارە ﺧێڵەﻛﯿﯿﺎﻧــە ﭘــﺎڵ ﺑــە ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪەوە دەدەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ڕێﮕﺎ ﻧــەدەن ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾــەی ﻋێﺮاق ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە دەﺳــەاڵﺗێﻜﯽ ﻫەﺑێــﺖ. ﺋــەم ﺋﯿامرەﺗــە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻧێــﻮان ﻋێــﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧەﻫێڵێــﺖ و ﺋێﺴــﺘﺎش ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺋەم واڵﺗــە ﻧﻮێﯿە ﺑــە ﺋﺎزاداﻧە ﻟــە ﻧێﻮان ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋێﺮاﻗﺪا دێــﻦ و دەﭼــﻦ و ﻟــە ﻫــەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑێﺖ ﻟەوێ دەﺑﻦ.
ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﺳــﻨﻮوری ﻧێــﻮان ﭼەﻧﺪﯾــﻦ واڵﺗــﯽ ﺗــﺮ واﺗــﺎی ﻧەﻣﺎوە .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ،ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣﺰﺑﻮاڵ و ﭼەﻛﺪارە ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﻟە ﻧــﺎو ﻟﻮﺑﻨﺎﻧەوە دەﭼﻨــە ﻧــﺎو ﺳــﻮورﯾﺎوە .ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺣﺰﺑﻮاڵ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد دەدەن و ﭼەﻛــﺪارە ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ دەدەن .ﭘﺎﺷــﺎن ﺳــﻨﻮوری ﺋــﻮردن ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮور و ﺧﯚرﻫــەاڵت و ﺑﺎﻛــﻮرەوە ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﻧەﻣﺎوە. ﻟــە ﺳــﻨﻮری ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋﯿامرەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎﻣەوە ﻧﯿﻤﭽــە دوورﮔــەی ﻋەرەﺑــﯽ ﺑﻮەﺗــە ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺧێڵەﻛــﯽ .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ،ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ
ﻧەوﺗــەوە زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪە و ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﭘێﮕــەی ﺋەم ﻫەرێﻤــە ﺑەﻫێﺰﺗــﺮ دەﺑێــﺖ .ﻛێﺸــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻟەﮔەڵ ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ﺑﻮوەﺗــە ﻫــﯚی زﯾﺎﺗﺮﺑﻮوﻧﯽ رۆڵــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻧﺎوﭼــە ﺟێﻨﺎﻛﯚﻛەﻛﺎﻧــﺪا .ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە .ﺋەﻣە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــێﻜە ﻟــە ﻋێــﺮاق! ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ژێﺮﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽﻛﻮردەﻛﺎﻧەوە. ﻛﺎرداﻧــەوەی ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭼﯿﯿــە؟ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﭘﻼﻧﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾە
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭘﻼﻧﯽ ﺋەوەی ﻫەﯾە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﻜﺸێﺘەوە و ﻟەﺑﺮی رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻧﺎوﭼەی ﺋﺎﺳﯿﺎی دوور ﺑﺪات ﺑﺎﻛــﻮری ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺳــﻌﻮودﯾە ﺗﺎﻛــﻮ دەﮔەﻧە ﺳــەر دەرﯾــﺎ ﻟە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ واڵﺗــﺪا ﻧەﻣــﺎون و ﭼەﻧــﺪ ﺧێڵێــﻚ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧــﺪا دەﺳــەاڵﺗﺪارن .ﺧێڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻧﯿﻤﭽــە دوورﮔــەی ﻋەرەﺑﯿــﺶ داوای ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ دەﻛــەن و دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺑﺒﻨــە دەﺳــەاڵﺗﺪاری ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن .ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋﯿامرەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎﻣەوەش ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەﯾــە .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەﻛــﻮ واڵﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻣﺎﻣەڵــە دەﻛﺎت .ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑــﻮاری
ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑﻜﺸــێﺘەوە و ﻟەﺑــﺮی رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻟەﻣەوﭘــﺎش زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــە ﻧﺎوﭼــەی ﺋﺎﺳــﯿﺎی دوور ﺑــﺪات ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ڕﻛﺎﺑــەری ﺋێﺴــﺘﺎی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟــە ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا ﭼﯿﻨــە .ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ و ﻓەرەﻧﺴــﺎ و واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژﺋــﺎواش ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﭘەﯾــڕەو ﺑﻜەن. ﻟەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،ﺋەو واڵﺗﺎﻧــە ڕووﺑەڕووی ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋەوەﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑــﻮاری ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﺑێﻨــە ﻧﺎوﭼەﻛــەوە و ﻟــە ﺑــﻮاری دﯾﺒﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەوەش رۆڵێﻜــﯽ
ﺋەوﺗﯚﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە .ﭼﯿــﻦ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺑەﻫێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺋﺎﺳــﯿﺎی دوور .ﻛەواﺗــە ﻫێﺰی ﮔــەورە ﺗەﻧﯿــﺎ ڕووﺳــﯿﺎ دەﻣێﻨێﺘــەوە .وا دەردەﻛەوێــﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ڕووﺳــﯿﺎش ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯿامرەﺗﯽ ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎم و ﺑەردەواﻣــﯽ ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــە دەﻛــەن رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﮔﺮﺗﻮەﺗــەوە. ﺋــەوەی ﻛــە ڕووﺳــﯿﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘﯿەﺗﯽ ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻛەﻣﺎﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــەم ﻧﺎوﭼەﯾــەدا دەﺳــەاڵﺗﯿﺎن ﻫەﺑێــﺖ و ﭼﯿــﱰ ﻫﯿــﭻ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑــە ﺑەﻫێــﺰی ﻧەﻣێﻨێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﯾﻨــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﻫێﺰﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻫەﺑێــﺖ و ﺋەﻣەش ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ڕووﺳــﯿﺎدا ﻧﯿــە. ﭘﺎﺷــﺎن ،ﻣــﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕــە ڕووﺳــﯿﺎ ﺗــەواوی ﻫەوڵــﯽ ﺧــﯚی ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﮔــەڕ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﻟەﮔــەڵ ﻣﯿــﴪ و ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ ﭘێــﻚ ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛە ﻫەر ﺋێﺴــﺘﺎش ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ﺗﺎراﻧﺪا ﻫەﯾــە ،ﺋەﮔەر ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﺸــﺪا ﺑێــﺖ .ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﺋەم ﭘﻼﻧەی ڕووﺳــﯿﺎ ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ﺋــەوا ﭘێﮕــەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﺗــەواو ﻻواز دەﺑێــﺖ .ﺋەوەی ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﭘەﻧﺎی ﺑــﯚ دەﺑﺎت ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە دﯾﺎﻟــﯚگ و داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑەاڵم رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟێﻚﻫەڵﺪەوەﺷێﻦ.
ﺋوەی ﻛ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﭘﻧﺎی ﺑﯚ دەﺑﺎت ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳرﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛ دﯾﺎﻟﯚگ و داﻧﻮﺳﺘﺎﻧ ،ﺑم رۆژ ﻟ دوای رۆژ ﺳﻨﻮورەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻚ ھﺪەوەﺷﻦ
ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾــە ﺳــەﻧﺘەری ﻓﯿﻮﺟــﯽ ﺑﻨﻜــە ﺋەﺗﯚﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﻛــەم ﺑﻜﺮێﻨــەوە و ﺋــﺎوی ﻗﻮرﺳــﯽ ﺑﻨﻜــەی ﺋەﺗﯚﻣــﯽ ﺋﺎراﻛﯿــﺶ ﻧەﻫێڵﺮێﺖ. ﺑــەاڵم ڕووﺣﺎﻧــﯽ ڕووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ﺋەو داواﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧﺎﻛﺮێــﻦ .ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺟﻨێــﭫ ﻫەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻟە ﺷﻜﺴــﺖ ﻧﺰﯾﻚ دەﺑێﺘەوە“. ﻫــﺎوﻛﺎت ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﺎاڵی ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿــەﻛﺎن و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــەﻛﺎن ﻫــەر زۆر زوو ﻫﺎﺗﻨــە ﻗﺴــە .ﺟــﯚش ﺑﻠﯚﻛــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑــﺎاڵی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻛﯚﻧﮕﺮێــﺲ ﺑــﺎش دەزاﻧێﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ڕاﺳــﺘﮕﯚ ﻧﯿــﻦ. ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دەﯾەوێــﺖ ڕێﮕﺎ ﺑــە ﺋێﺮاﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﺪات ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــە ﺋەﺗﯚﻣﯿﯿەﻛەﯾــﺎن
ﺑــەردەوام ﺑــﻦ ﺋــەوا ﻫەڵەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورە دەﻛﺎت“ .ﺳــﯿﻨﺎﺗﯚر ﻣــﺎرك ﻛێﺮﻛــﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻧــﺎﴎاوی ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧــﯽ ڕووﺣﺎﻧــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺘێﻜﯿﺎن ڕوون ﻛــﺮدەوە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗﻮوە ﺳــﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺋێــﺮان ﻗﻮرﺳــﱰ ﺑﻜﺮێﻦ. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ وادەﻛﺎت ﺋێــﺮان ﺑﺒێﺘــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻛــﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﯽ و دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋەوەش ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــەڕێﻜﯽ ﺋەﺗﯚﻣــﯽ دەﺑێــﺖ ﻟــە رۆژﻫەاڵﺗﯽﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا. رۆژﻧﺎﻣــەی واﺷــﻨﺘﯚن ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿــﺶ ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﺪا دەﻧﻮوﺳــێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋﯿــﺪارەی ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﮕﺮێﺴــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ڕوون ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛــە ﭼــﯚن ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی
ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛــەن؟ رۆژﻧﺎﻣەﻛــە دەﻧﻮوﺳــێﺖ ،ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯽ ڕووﺣﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛــەن ﻛــە ﯾــﺎن ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑە ﻻرێــﺪا دەﺑﺎت )ﭼﻮﻧﻜە دەزاﻧێــﺖ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﻧﺎﻫێﻨﻦ( ﯾﺎن ﻟە ﺧەوﻧێﻜــﯽ ﻗﻮوڵﺪاﯾە و ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە .ﻛێﺸــەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋێــﺮان ﺑــەم ﺟــﯚرە ﺷﻜﺴــﺨﻮاردوو ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺗــەواوی ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑــەو ﺟﯚرەﯾــە .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە، ﺟــﯚن ﻛێــﺮی وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺗﺎﻛــﻮ ﺋێﺴــﺘﺎش ﭘێــﯽ واﯾــە ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟــە ڕێــﯽ دﯾﺎﻟﯚﮔەوە ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺮێﺖ.
ﻛێﺸەی ﺳﻮورﯾﺎ ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺷەرﻋﯿﺒﻮوﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧە ﭘــﺎش ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻣﺎﻧــﮓ ﻟــە ﻫەوڵــﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ڕووﺳــﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ دواﺟــﺎر ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ -ﻛــە ﺑەﻫێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﮔﺮووﭘــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە -ﻟــە ﺟﻨێــﭫ ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧــەوە .ﺋەﺧــﺰەر ﺋﯿﱪاﻫﯿﻤــﯽ ﻧﻮێﻨــەری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و ﻛﯚﻣــﻜﺎری ﻋەرەﺑــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺳــﻮورﯾﺎ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ،داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەردەوام دەﺑێــﺖ .ﺋﺎﯾﺎ ﻫﯿﭻ ﮔەرەﻧﺘﯿﯿــەك ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋەم داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺎﻧە ﻧەوەﺳــنت؟ ﺋەﮔــەر ﺑەو ﺟــﯚرەش ﺑێﺖ ﺋــەوا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺷــﺖ ﻟــە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﯾــﺎن ﭼــﺎوەڕێ دەﻛﺮێــﺖ :ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺳﻮورﯾﺎدا .ﺋەی ﭼﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﺎﺷە؟ ﻣﺎڵﭙــەڕی ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺳــﺎﯾﻨﺲ ﻣﯚﻧﯿﺘــەری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ دەڵێــﺖ ﻛێﺸــەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﺎﺗێــﻚ ﭼﺎرەﺳــەر دەﺑێــﺖ ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﺷــەرﻋﯽ ﻟــەو واڵﺗــەدا دامبەزرێــﺖ .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋەﻣــەش ﻛﺎرێﻜــﯽ زەﺣﻤەﺗــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺷــەرﻋﯿەﺗﯿﯿﺎن ﻟــە دەﺳــﺖ داوە. ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻟە ڕێﯽ ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە و ﺋەﺷــﻜەﻧﺠەدان و ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧەوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺋەو ﭘێﻜﻬﺎﺗە ﮔﺮﻧﮕــەی ﺳــﻮورﯾﺎی ﻟە دەﺳــﺖ داوە. ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺳــﻮرﯾﺎش ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺗــەواوی ﮔــﺮووپ و ﭘێﻜﻬﺎﺗــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧــﺎﻛﺎت و ﻟەﻻﯾــەن زۆرﯾﻨــەی ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﺳــﻮورﯾﺎوەش ڕێﻨامﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ﮔــﻮێ ﻧﺎﮔﯿﺮێــﺖ .ﻟــەم ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺷەرﻋﯿﯿەﺗەﯾﺸــﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە واڵﺗﺎﻧــﯽ دﯾﻜــە دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەری ﺑﻜــەن ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚدەﻧﮕﯿﯿــەك ﺗﺎﻛــﻮ ﺷــەڕی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﺑﻬێرنێﺖ. ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺳــﺎﯾﻨﺲ ﻣﯚﻧﯿﺘــەر ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﻛﺎرەﺳــﺎت ﻟەوەداﯾــە ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد و ﺋێﺮاﻧﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯽ دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻟــە ڕێــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧەوە ﺋــەم ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﺷــەرﻋﯿﯿەﺗە ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜــەن .ﺑــەاڵم ﻫەﻣﻮوﻣﺎن دەزاﻧﯿــﻦ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻟــە ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ ﭘــڕە ﻟــە ﺳــﺎﺧﺘەﻛﺎری. ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﺋەﮔــەر ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺋــەوا دەﺑێــﺖ ﺳــەرەﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﺷــەڕ ﺑﻬێرنێﺖ
ﺑﺷﺎر ﺋﺳد و ﺋﺮاﻧﯽ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯽ دەﯾﺎﻧوﺖ ﻟ ڕﯽ ھﺒﮋاردﻧوە ﭘﺮﺳﯽ ﻧﻣﺎﻧﯽ ﺷرﻋﯿﯿﺗ ﻟ ﺳﻮورﯾﺎدا ﭼﺎرەﺳر ﺑﻜن
و ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﭼﺎودێــﺮی ﺑﻜﺮێــﺖ. ﺋەﮔــەر ﺑــەم ﺟــﯚرەش ﺑێــﺖ ﺋــەوا ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ڕازی ﺑێــﺖ ﻟــە واڵﺗەﻛەﯾــﺪا ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑەڕێــﻮە ﺑﭽێــﺖ .ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻛــەی ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎدا ﺑﻜﺮێــﺖ؟ ﺋﺎﺧــﺮ ﻧﺰﯾﻜەی ﯾەك ﻟەﺳــەر ﺳێﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﺋــﺎوارە ﺑــﻮون و ﻣــﺎڵ و ﺣﺎڵــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﺟێﻬﺸــﺘﻮوە .ﻛەواﺗــە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەر ﺋەوەﯾــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﮔﻮاﺳــﱰاوە ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎدا ﭘێــﻚ ﺑﻬێرنێــﺖ ،ﺑــەاڵم دەﺑێــﺖ ﺋــەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺋــەوەی ﻫەﺑێــﺖ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑﻜﺎت. ﺑﺎﺷــە ﺋەﮔــەر ﺋەﻣــە ﭼﺎرەﺳــەرە ﺋــەی ﺑﯚﭼــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ؟ ﻣﺎڵﭙــەڕی ﺳــﯽ ﺋێــﻦ ﺋێﻨــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەﻧﻮوﺳــێﺖ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻛێﺸــەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺟﯿﻬﺎﻧــەوە ﻫەﯾــە .ﺳــﯽ ﺋێــﻦ ﺋێــﻦ دەﻧﻮوﺳــێﺖ ،ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ و ﻓەرەﻧﺴــﺎ دەڵێــﻦ دەﺑێــﺖ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد واز ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﺑﻬێﻨێــﺖ. ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻟــە 15ﻣﺎﻧــﮓ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎی ﺑەﻫێﺰﺗــﺮە ،ژﯾــﺎن ﻟــە
دﯾﻤەﺷــﻘﯽ ﭘﺎﯾﺘەﺧــﺖ ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﺟــﺎران ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿــﻮی ڕاﺑــﺮدوودا زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 30ﻫەزار ﺳــەرﺑﺎزی ﺳــﻮﭘﺎی ﺳﻮورﯾﺎ ﻛــﻮژراون ﺑەاڵم ﺗﺎﻛﻮ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺳــﻮﭘﺎ دڵﺴــﯚزی و وەﻓــﺎداری ﺗــەواوی ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻫەﯾە .ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺳــﻮﭘﺎی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ وەرﺑﮕﺮێﺘــەوە. ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺪا ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﻧﺎﺑێــﺖ ﭼﺎوەڕێــﯽ ﺋــەوە ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد واز ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﺑﻬێﻨێــﺖ .واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﭼــﯽ؟ رۆژﻧﺎﻣــەی وۆڵ ﺳــﱰﯾﺖ ﺟﯚرﻧﺎڵــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺷــەڕی ﻧێﻮان ﺋێــﺮان و ﺳــﻌﻮودﯾەﯾە ﻟەﺳــەر ﺑﺎاڵدەﺳــﺘﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا .ﺑــەاڵم ﺋێــﺮان ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی دووەﻣــﯽ ﺟﻨێﭭﯿــﺶ ﻧەﻛــﺮاوە .ﻛەواﺗــە دەﺑێﺖ ﺗــﺎران و رﯾــﺎز ﻟــە ﯾەﻛــﱰی ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ﺗﺎﻛــﻮ ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺶ ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕﮋەیﺳﻮورﯾﺎﺑﺪۆزرێﺘەوە.
ﺟﯚراوﺟﯚر
ژﻣﺎرە ) ، (32ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 1/ 29 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
77ﺳﺎڵ ژﯾﺎن ﺑەﺑێ ﺧﻮاردﻧەوەی ﺋﺎو ژﻧێﻜــﯽ ﻫﯿﻨــﺪی دەڵــێ ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ 14ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﺋــﺎوی ﻧەﺧﻮاردووەﺗــەوە. ﻧﺎراﺳــﺎﻣﺎ ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ 90 ﺳــﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧــە 77 ،ﺳــﺎڵە ﺑەﺑــێ ﺋــﺎو ﺧــﻮاردن دەژی. ﻧﺎرﺳــﺎﻣﺎ دەڵــێ ”دەزاﻧــﻢ زۆرﺑــەی ﺧەڵــﻚ ﺑــﺎوەڕ ﺑەو ﻗﺴــەﯾە ﻧﺎﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛــەم ﻟــە راﺳــﺘﯽ و دروﺳــﺘﯽ ﻗﺴــەی ﻣــﻦ ﺋــﺎﮔﺎدارن .ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻫەﺳــﺘﻢ ﭘــێ ﻧەﻛــﺮدووە ﻛە
ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﻢ ﺑــە ﺧﻮاردﻧەوەی ﺋــﺎو ﻫەﯾــە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە رۆژدا دوو ﻛــﻮوپ ﻗــﺎوە دەﺧﯚﻣەوە“. ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫﯿﻨــﺪ ﺑاڵوﯾــﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻧﺎراﺳــﺎﻣﺎ ﻟــە ﻣﻨﺪاڵﯿــﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﯽ دەﮔﻤــەن ﺑــﻮوە و ﺋەوەﻧــﺪەی ﺋــﺎوی دەﺧــﻮاردەوە ،ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺗﯿﻨﻮوﯾەﺗــﯽ ﻧەدەﺷــﻜﺎ و ﻫەر ﺑەو ﻫﯚﯾەﺷــەوە رۆژاﻧە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 10ﻟﯿــﱰی ﺋــﺎو
ﺋەﻣــەش دەﺧــﻮاردەوە، واﯾﻜــﺮد ﻛــە ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ﺋــﺎو ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸەی ﺑﻜﺎت. ﻧﺎراﺳــﺎﻣﺎ، ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﻛﭽەﻛەﯾــﺎن ﺧﺴــﺘە ژێــﺮ ﭼﺎودێــﺮی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﯿەوە. ﺋــەوﻛﺎت ﺑــﻮو ﻛــە ﻧﺎراﺳــﺎﻣﺎ ﺑڕﯾــﺎری دا ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋﺎو ﻧەﺧﻮاﺗــەوە .ﺋــەو دەڵێ ”ﻟە وەرزی ﻫﺎوﯾﻨــﺪا ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﮔەرﻣــﺎ و ﺗﯿﻨﻮوﯾــﯽ ﺋــﺎزارم ﻧەدا ،ﺟﻠﻜﯽ ﺗەڕ دەﭘﯚﺷﻢ“.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن
ﻧﺎوێﻚ ﺑﯚ 15ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺧﺎﺗﻮوﻧێﻜــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺑەڕازﯾــﻞ ﺑــە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی رێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﻫﺎوﺳــەرەﻛەی ،ﻧــﺎوی 15ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺧــﯚی )ﻧــﯚ ﻛــﭻ و ﺷــەش ﻛــﻮڕ( ﻧــﺎوە ”واڵﺘێــﺮ“ ﻛە ﺋەوﯾــﺶ ﻧﺎوی ﻣێﺮدەﻛەﯾەﺗــﯽ .ﺋــەوان ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑــەوە دەﻛــەن ﻛــە ﻣﯿﺮاﺗﮕــﺮی ﻧــﺎوی ﺑﺎوﻛﯿﺎﻧــﻦ ،ﺑــەاڵم ﻛﭽــەﻛﺎن دەڵێــﻦ ﺋــەوە ﻧﺎوێﻜــﯽ ﭘﯿﺎواﻧەﯾــە و ﺑــەو ﻫﯚﯾــەوە ﺋﺎزار دەﻛێﺸــﯿﻦ. ﺧﺎﺗــﻮو ﺋﺎرۆﺗﯿــﺪس ﺑﺮاﻧﺪاﺋﯚ ﻛﺎﺗێﻚ ﯾەﻛــەم ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻟە ﺳــﻜﺪا ﺑــﻮوە، ﺑەڵێﻨــﯽ ﺑــە ﻣێﺮدەﻛــەی داوە رەﮔــەزی ﻛﯚرﭘەڵەﻛــەی ﻟەﺑەرﭼﺎو ﻧﺎﺑــێ و ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧــﺎوی ”واڵﺘێﺮ“ی ﻟێ دەﻧــێ .ﻛﯚرﭘەڵەﻛــەی ﻛﭻ ﺑﻮو و دواﺗــﺮ ﺋەو ﺑە ﻧﺎوێﻜﯽ ﺳــەﯾﺮ و دەﮔﻤەﻧــﯽ ”واڵﺘێﺮ ﻟﻮﺳــﯿﺎ“ ﺑﺎﻧﮓ ﻛــﺮا .ﺧﺎﺗﻮوﻧەﻛــە دڵﺨــﯚش ﺑﻮو ﻟەو ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەی ﺑــە ﻣێﺮدەﻛەی داوە ،ﻣێﺮدەﻛەﺷــﯽ داوای
ﺋــﺎردی رﯾــﺰاڵ دوو ﺳــﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧــە ،ﺑەاڵم رۆژاﻧــە 40ﺟﮕەرە دەﻛێﺸــێ. ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵــە ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻮﻣﺎﺗﺮای ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋەﻧﺪەﻧﻮوﺳــﯿﺎ دەژی، ﺋــەو ﺑەﺗــەواوی ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺟﻮوڵــە ﺑــﻜﺎت و ﻟــەو ﻛﺎرەدا ﻫﺎوڕێﻜﺎﻧــﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ دەدەن. داﯾﻜــﯽ ﺋــﺎردی رﯾــﺰاڵ ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﻫەوڵــﯽ داوە ﻛﻮڕەﻛــەی واز ﻟــە ﺟﮕەرەﻛێﺸــﺎن ﺑﻬێﻨــێ ،ﺑــەاڵم ﻫەوڵەﻛــەی ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑــﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵــە ﺟﮕــەرەی ﻟــێ دەﺑــڕێ، ﺳــەری ﻟــە دﯾــﻮار دەدا و ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﺑــەو ﻫﯚﯾــەوە رەواﻧەی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﻛﺮاوە. ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵــە ﺧــﻮی ﺑــە ﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺟــﯚرە ﺟﮕەرەﯾــەك ﮔﺮﺗــﻮوە و رۆژاﻧــە ﭘێﻨــﺞ دۆﻻر ﺧــەرج دەﻛﺎت ،ﺑەداﺧــەوە داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛــﯽ ﺋــﺎردی رﯾــﺰاڵ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ رێﮕەﯾەﻛﯿــﺎن ﺑــﯚ وازﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛــﻮڕە دوو ﺳﺎاڵﻧەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺟﮕەرەﻛێﺸﺎن ﻧەدۆزﯾﻮەﺗەوە.
ﻫەﺷﺖ ﺳﺎڵە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﯿﺘﺰا دەﺧﻮا ﺳــﻮﻓﯽ ری ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ دوو ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ژەﻣێﻜــﯽ ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻧەﺧــﻮاردووە و ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ 11ﺳﺎڵﯿﺸــەوە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﯿﺘﺰای ﭘەﻧﯿــﺮ و ﺗەﻣﺎﺗــە دەﺧــﻮا .ﺋــەو ﻛﭽــە ﺋەﮔــەر ﺧﻮاردﻧێﻜــﯽ ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﭘﯿﺘــﺰای ﻣﺎرﮔﺎرﯾﺘــﺎ ﺑﺨــﻮا ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﮔــەدە دەﺑــێ .ﺋــەو ﻛﭽــە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ SEDﺑــﻮوە ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮوﺷــﺒﻮو ﺑــەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﭼەﻧــﺪ ﺟــﯚرە ﺧﻮاردﻧێــﻚ ﺑﺨــﯚن .ﺳــﻮﻓﯽ ری ﻟــە دوو ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﮔەدە ﺑﻮوە و ﻟەو
ﻛﺎﺗــەوە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘەﻧﯿﺮ و ﭼﯿﭙﺴــﯽ ﺧﻮاردووە. ﺳــﻮﻓﯽ ری ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ 11ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺑڕﯾــﺎری دا ﻛــە ﺋﯿــﱰ ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﯿﺘــﺰا ﺑﺨــﻮات و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵە ﻟەو ﻛﺎرە ﺑەردەواﻣــە .ﺋــەو ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿــﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻫﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧە، دەڵــێ ”ﻣﻦ ﻋﺎﺷــﻘﯽ ﭘﯿﺘــﺰام ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﯚ ﻫەرﺳــێ ژەﻣــﯽ ﺧﻮاردﻧــﻢ ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﯿﺘﺰام ﻫەﯾە“. ﻟــەو ﭘﯿﺘﺰاﯾــەدا ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺑــێ ﺗەﻣﺎﺗە و ﭘەﻧﯿــﺮ ﻫەﺑــێ و ﺑەﺗەواوﯾــﺶ ﺑﺮژاﺑێ. ﺋەﮔــەر ﺧﺎﺗــﻮو ﺳــﻮﻓﯽ ری ﻫــەر
ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﭘﯿﺎوی ﻣەﯾﻤﻮوﻧﯽ دەﻛﺮێ
ﻣﺎرﯾــﺎ ،واڵﺘێﺮﻟﯚزﯾــﺎ ﻣﺎرﯾــﺎ، واڵﺘێﺮﻻواﻧــﺎ ﻣﺎرﯾــﺎ ،واڵﺘێﺮﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﻣﺎرﯾﺎ و واڵﺘێﺮﺳﯿﻠﭭﯿﺎ ﻣﺎرﯾﺎ. ﯾــەك ﻟــە ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕــﯽ و واڵﺘێــﺮی ﺑــﺎوك ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ (2003 81ﺳــﺎڵﯿﺪا )ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ (2003 ﻣﺮدووﻧــە .ﯾــەك ﻟــە ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەﻧــﺎوی واڵﺘێــﺮ ﻟﯿﺴــﯿﻨﯿﯚ ﺋﺎواﺗــﯽ داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﺑەﺟــێ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە و ﺋەوﯾــﺶ ﻧــﺎوی دوو ﻛﻮڕەﻛــەی ﺧﯚی ﻧﺎوە واڵﺘێﺮ. ﻣﻨﺪاڵــەﻛﺎن ﺑﺎوﻛﯿــﺎن زۆر ﺧــﯚش وﯾﺴــﺘﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻛﭽــەﻛﺎن دەڵێﻦ ﺑەﻫــﯚی ﻧﺎوﯾﺎﻧــەوە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻫــﺎوڕێ و ﻫﺎوﻛﺎراﻧﯿــﺎن ﮔﺎڵﺘەﯾــﺎن ﭘــێ ﻛﺮدووﻧــە و دواﺟــﺎر ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷــەڕ ﺑﻮوﻧە ،ﺳــەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧەش، ﺋــەو ﻛﭽﺎﻧە ﻫﯿﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧﺎڕەزاﯾﯿﺎن ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﺑﺎوﻛﯿﺎن دەرﻧەﺑڕﯾﻮە.
ﺷەش ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧە و ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ دۆﻻر داﻫﺎﺗﯿەﺗﯽ
دوو ﺳﺎڵﯽ ﺗــــەﻣەﻧە و ﺟﮕەرەﻛێﺸە
ﺧﻮاردﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑﺨــﻮات ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﺧەﻣﯚﻛــﯽ دەﺑــێ ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔــەر ﭘﯿﺘﺰاﻛــەی ﺧﯚراﻛــﯽ ﺗﺎزەﺷــﯽ ﺗێــﺪا ﺑــەﻛﺎر ﻫﺎﺗﺒــێ ،ﺋــەو ﻧﺎﯾﺨــﻮات. ﺋــەو ﺳــﺎاڵﻧێﻜە ﻫــەر دەﺳــﺘﯽ ﻟــە ﻣﯿــﻮە و ﺳــەوزە ﻧــەداوە و ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ﻟــە ﺑــﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻧﺎوﺑــﺮاو ﻧﯿﮕــەران ﺑــﻦ. ﺑەﻫــﯚی ﺳــﻨﻮوردارﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮاردﻧەوە، ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿــﻦ ﻧﺎﭼێﺘــە ﻟەﺷــﯽ ﺋــەو ﻛﭽــەوە و ﺋەﻣــەش رەﻧﮕــە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاریﺑﻜﺎت.
ﻟــێ ﻛــﺮد ﻫــەر ﺋــەو ﻧــﺎوە ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی دﯾــﺎری ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﺋــەوﻛﺎت ﻧەﯾﺎﻧﺪەزاﻧﯽ ﻟە داﻫﺎﺗﻮودا دەﺑﻨە ﺧﺎوەﻧﯽ 15ﻣﻨﺪاڵ. ﺧﺎﺗــﻮو ﺋﺎرۆﺗﯿــﺪس ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﻧــﺎوی ﻛﭽەﻛﺎﻧــﯽ ڕاﺑــێ ،ﺑڕﯾــﺎری دا ﻧﺎوی واڵﺘێــﺮ ﻟەﮔــەڵ ﻧــﺎوە ﺑﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﭽــﺎن وەﻛــﻮ ﻣﺎرﯾــﺎ ﺗێﻜــەڵ ﺑــﻜﺎت .ﻧــﺎوی ﻧﯚ ﻛﭽەﻛــە ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾەﯾە ،واڵﺘێﺮﻟﻮﺳــﯿﺎ ﻣﺎرﯾــﺎ ،واڵﺘێﺮﻟﯿﻮﯾــﺎ ﻣﺎرﯾــﺎ ،واڵﺘێﺮﻟﯿﻨﯿــﺎ ﻣﺎرﯾــﺎ ،واڵﺘێﺮﻟﯚﻧﯿــﺎ ﻣﺎرﯾــﺎ ،واڵﺘێﺮﻻﺳــﯿﺎ
19
ﻛ ﺎ ﻧ ﯿ ﺲ
ﺣەزی ﻟە ﺷەڕە
96ی ﻟەﺷــﯽ ﺑــە ﻣــﻮوی رەش داﭘــﯚﴍاوە ،ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﻜــﺪا ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن 32ﺳــﺎاڵن ﻛــە ﻧﺰﯾﻜــەی 96% ﻣﯿــﻼ ﻛﺎﻧﯿــﺲ ﻛــە ﺋەﻛﺘــەری ﺑــﯚ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﺑــﯚ دەﻛــﺮێ .ﯾــﻮ ژاﻧﮕــﻮان ﻛــە ﺑەﭘﯿــﺎوی ﻣەﯾﻤﻮوﻧــﯽ ﻧــﺎوی دەرﻛــﺮدووە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ــﯚ ﺧﻮﻟﯿــﺎی ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾە، ﻧﻮاﻧﺪﻧــﯽ رۆڵ ﻟــە ﻓﯿﻠﻤێﻜــﺪا ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﭘــێ ﻛــﺮا، ﮔەﻣەﻛــﺮدن ﺑــە ﭘﻠــەی ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﺑــﻮو ﻟــەوەی ﺑــەو رووﺧﺴــﺎرەوە ﺳﺘەﯾﺸــﻨە و زۆری ﺣــەز ﺑــە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﭘﯿﺸــەﯾەﻛﯽ ﺑــﺎش دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻜﺎت، ﯾﺎرﯾــﯽ ﺷــەڕﻛﺮدﻧە و وەك ﺧــﯚی دەڵێ ﺑــەاڵم ﻛﺎﺗێــﻚ دەرﻫێﻨــەری ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﭘێــﯽ ﻟــەو ﯾﺎرﯾﯿــەدا ﻛﺎراﻣەﯾــە .ﺋەو ﺳــەرەڕای ﮔــﻮت ﻛــە ﺋــەو ﺑــﯚ رۆڵەﻛــە ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻧﯿﯿــە و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ،زۆر دڵﻔــﺮاوان و ﺋﺎراﻣــە و رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﭘﻮوﭼــەڵ ﻛــﺮدەوە ،ژاﻧﮕﻮان ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛەﺷــﯽ وای ﻧەﻛــﺮدووە ﻟەﺧﯚﺑﺎﯾــﯽ ﯾە ﺗــەواوی ﻫﯿﻮاﺑــڕاو ﺑــﻮو .ﻟەو ﻛﺎﺗــەوە ﺋەو ﺑــێ و ﺑــە رووﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﭘێﺸــﻮازی ﻟــە ﭘﯿــﺎوە ﻻی ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎﻧە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑــە ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽدەﻛﺎت. ﺧێﺮاﯾــﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﺑــﯚ ﻛﺎﻧﯿــﺲ ﺑەﻫــﯚی ﻻوازﯾــﯽ ﻟــە ﺑﯿﻨﯿﻨــﺪا، ﺑﻜﺮێ ﻟەو ﻣﻮوە زۆرەی دەرﺑﺎزی ﺑێ. ﻧەﺷــﺘەرﮔەﯾﯿەﻛﯽ ﭼــﺎوی ﺑــﯚ ﻛــﺮاوە .ﺋــەو ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺗﯿﻤــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ژاﻧﮕــﻮان رەﭼەڵــەك ﺧەڵﻜــﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎﯾــە و ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﻧﺎوﺑــﺮاو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺘﯽ ﺣــەوت ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﻟەﮔــەڵ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛــەی ﭼﻮوﻧەﺗــە ﺑــە 10ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑــﯚ ﻻﺑﺮدﻧــﯽﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ .ﻟــەو ﺳــەردەﻣەدا ﺑەﻫــﯚی ﻓێﺮﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەﯾــە و دواﺗﺮﯾــﺶ دەﺑێ زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ دەرووﻧﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﺑــﯚ ﻟﻮوت ﺑﻮو. و ﻟێﻮەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺮێ.
ﺋﯿﺰاﺑــﻼ ﺑێــﺮت ﻛﭽێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن ﺷــەش ﺳــﺎاڵﻧە ﻛــە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ دۆﻻر داﻫﺎﺗــﯽ ﻫەﺑــﻮوە .ﺋــەو رێﻜﻼﻣــﯽ ﺑــﯚ زێــڕ و زﯾــﻮ و ﻛەرەﺳــﺘەی ﺋﺎراﯾﺸــﺖ ﻛــﺮدووە و ﻫــەر ﻟــەو رێﮕەﯾﺸەوە ﺑە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ و ﺳﺎﻣﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﮔەﯾﺸﺘﻮوە. ﺋــەو ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﭘﯚﻟــﯽ ﯾەﻛــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﺪا دەﺧﻮێﻨــێ و ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯿــﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻟــە ﻛﺎرەﻛــەی ﭼێــﮋ وەردەﮔــﺮێ و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــەوەی ﺣەزی ﺑــە ﯾﺎرﯾﻜــﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﻣﻨﺪااڵﻧﺪا ﻫەﺑــێ ،ﭘێــﯽ ﺧﯚﺷــە ﻟــە رێﻜﻼﻣــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑــێ .ﺋەو وەﻛــﻮ ﺳەرﻧﺠﺮاﻛێﺸــﱰﯾﻦ ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺳــﺎڵ دﯾــﺎری ﻛــﺮاوە ،ﺋەﻣــەش ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ رێﻜﻼﻣــﯽ ﻫــﺎن دا ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺳــﻮود ﻟەو ﻛﭽە ﺟﻮان و ﺳەرﻧﺠﺮاﻛێﺸە وەرﺑﮕﺮن. ﻟــەو ﻛﺎﺗــەوە ﺧەڵــﻚ ﺣەزﯾــﺎن ﭼﻮوەﺗــە ﺳەرﻧﺠﺮاﻛێﺸــﯿﯽ ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵە، ﺑێــﺮت و داﯾﻜــﯽ ﺳــﻮودێﻜﯽ داراﯾــﯽ زۆرﯾــﺎن ﻛــﺮدووە .داﯾﻜــﯽ ﺋﯿﺰاﺑــﻼ ﺑێــﺮت ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎروﺑــﺎری داراﯾــﯽ ﻛﭽەﻛەﯾەﺗــﯽ و دەڵــێ ﭘﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺣﯿﺴــﺎﺑێﻜﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛﭽەﻛــەی ﺗــﺎ ﺗەﻣەﻧــﯽ 18 ﺳــﺎاڵن ﻧەﺗﻮاﻧــێ ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟــێ وەرﺑﮕــﺮێ .ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە دەﯾەوێ ﻛﭽەﻛەی ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﭘەروەردە ﺑﻜﺎت. داﯾﻜــﯽ ﺋﯿﺰاﺑــﻼ ﺑێــﺮت ﭘێــﯽ واﯾــە ﻫەﻣــﻮو ﻣﻨﺪاڵێﻜــﯽ ﺟــﻮان و ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺳــﻮود ﻟــەو ﻧﯿﻌﻤەﺗــە ﺧﻮاوەﻧﺪﯾﯿــە وەرﺑﮕــﺮن و داﻫﺎﺗــﻮوی ﺧﯚﯾــﺎن ﻣﺴﯚﮔەرﺑﻜەن. ﻫەڵﺒــەت ﺋــەو ﻛﺎرەی ﺋﯿﺰاﺑــﻼ ﺑێــﺮت رووﺑــەڕووی رەﺧﻨــەش ﺑﻮوەﺗــەوە .ﻫەﻧــﺪێ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻛﭽێﻜــﯽ ﺑﭽــﻮوك ﻛــە ﺧــﯚی وەﻛــﻮ ژﻧێﻜــﯽ ﺗــەواو دەردەﺧــﺎت و ﺋﺎراﯾﺸــﺘﯽ ﺗــەواو دەﻛﺎت ،دەﺑێﺘــە ﻫﯚی ﺋــەوەی ﻟە دﻧﯿــﺎی ﻣﻨﺪاڵــﯽ دوور ﺑﻜەوێﺘەوە و ﺋەﻣەش ﻟە داﻫﺎﺗﻮودا زەﺑﺮێﻜﯽ ﮔەورەی ﻟێ دەدات.
www.wishe.net ﻟ ﻣﺎﭙڕی وﺷ ھﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿك ﺑﺒﯿﻨ
12ﺳﺎڵ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ
wishe@wishe.net
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ
16
kawa@wishe.net
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟﻟﯿﻞ ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
19
sarbaz25@yahoo.com
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟم
Heftenameyekî sîyasî giştîye
araakar4@gmail.com
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ﻫەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋﺳﻮەد
ﻛﺎﻧﯿﺲ ﺣەزی ﻟە ﺷەڕە
0964(0)7502376262
0964(0)7502386262 ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ﻫەوﻟێﺮ
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
ﺳەﻣەرەﻛﺎﻧﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﻟە ﻓەﯾﺴﺒﻮوك وﺷﯿﺎر ﺋﺳﻮەد رۆژاﻧــە ﺋەﮔــەر ﺑــﯚ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺑێــﺖ ﺳــەﯾﺮی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك دەﻛــەم، ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺟــﺎر ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺑــﺮادەران و ﻫەواڵــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ،ﻫەﻧــﺪێ ﺟﺎرﯾــﺶ ﻫەر ﺑــﯚ ﺑەﺳــەرﺑﺮدﻧﯽ ﻛﺎت و ﭘێﻜەﻧﯿــﻦ ﺑــەو ﻧەﮔﺒەﺗﯿﯿــەی ﯾەﺧــەی ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە .ﻟێــﺮەدا ﻫەﻧﺪێﻜﯿﺎن دەﺧەﻣە ﺑەرﭼﺎو. * ﻻﻟــﯚی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻛﺎﺗــێ ﴎوودێﻚ ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛــﺮدن، ﺗﻮوﺷــﯽ ﺣﺎڵــﯽ ﺣەﻟــﻮەﻻ دەﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﺳﭙﯚﻧﺴــەری ﺑــﯚ ﭘەﯾــﺪا دەﻛﺎت ﺋﯿــﱰ ﭼﻮزاﻧــﻢ ﻟــە ﭼەﻧــﺪ دەرﮔــە دەدات ﺗــﺎ ﺗﯚﻣــﺎری دەﻛﺎت ،ﺋەﻣــەش ﺟﯚرێﻜــە ﻟــە ﻧەﮔﺒەﺗﯿــﯽ زۆر ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺋێﻤــە .ﻛەﭼــﯽ ﻛﺎﺑﺮاﯾەﻛــﯽ ﺗﻮوﻛــﻦ و رﯾﺸــﺪار ﻟــە رێﮕــەی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەوە ﴎوودی ”ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ی ﻻﻟــﯚی ﺑەدەﻧﮕێﻜــﯽ ﻧﺎﺳــﺎز و ﺑــە ﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑــﯚ ﺧــﻮای ﮔــەورە ﻛﺮدووەﺗــە دﯾﺎرﯾــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن .ﻛــﻮڕە ﻗەﯾﻨــﺎ ﻗەﯾﻨــﺎ ﺋــەوەش ﻧــﺎ ،ﺳــەﯾﺮی ﻣەوﻟــﻮودەﻛﺎن ﺑﻜــەن ،زۆرﺑــەی
ﻣﯿﻠﯚدﯾــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﺑــە ﺷــﯿﻌﺮی ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﭘێﺸــﻜەش دەﻛﺮێــﻦ .ﺳــەﯾﺮە! ﺗــﯚ ﺑڵێــﯽ ﻟــەﻻی ﻣەوﻟﻮودﺧﻮێﻨــەﻛﺎن و ﺋەواﻧــەی ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ دەڵێــﻦ ﺋەزﻣــەی ﺋﺎواز ﺑێﺖ؟!. * ﻟــەم رۆژاﻧــەدا ﺗﺎﺑﻠــﯚی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﻢ ﻟــە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﺑﯿﻨﯽ ﻛــە ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯿﺶ ﻟــە ﺷــێﻮەﻛﺎرە ﻧﺎودارەﻛﺎﻧــە ،ﻟەﺳــەر ﺗﺎﺑﻠﯚﻛــە ﻧــﺎوی ﺧــﯚی ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮو وەك ﺑڵــﯽ ﺗﺎﺑﻠــﯚی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ .ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣــﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ﺑــﻮوم ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك،
ﺋــەو ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەم ﺑﯿﻨﯿﻮە و ﺧﺎوەﻧەﻛەﯾﺸــﯽ زۆر ﻧﺰﯾﻜــە ﻟە ﺧﯚﻣــەوە و زاﻧﯿــﻢ ﺋەوە دزی و ﺳــﺎﺧﺘەﭼێﺘﯿﯿە .ﻫــەر ﻟــە رێﮕــەی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﺑەو ﺷــێﻮەﻛﺎرە ﻛــﺮد ﻛە ﻣــﻦ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋەو ﺗﺎﺑﻠﯚﯾە دەﻧﺎﺳــﻢ .ﻟەو رۆژەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧە ﻧــﺎوی ﺧﯚی ﻟە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﻣــﺎوە و ﻧە ﺗﺎﺑﻠﯚﻛەﯾﺶ .ﻫﺎی ﺗڕﺣێﻮ. * ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێــﻚ ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎی ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧەوە ﮔﯚراﻧــﯽ دەڵێــﺖ و ﻛەﭼــﯽ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ،ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە دراوﺳــێﻜﺎﻧﯿﺎن ﻧەﺑێــﺖ،
ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻧــﺎو ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــەدا. ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻟــە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك دەردەﻛەوێ و دەﯾــەوێ ﺋەوەﯾﺶ ﺗﺎﻗــﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑﯚ ﻧەﮔﺒەﺗﯽ ﻟەوێﺸــﺪا ﻫــەر ﻧﺎﯾﻨﺎﺳــﻨەوە. ﻟــەم رۆژاﻧــە ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــﻮوە وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺧــﯚی ﺑــە ”ﺑــﯽ ﻛــەی ﺳــﯽ“ ﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑــاڵوی ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﮔﻮاﯾــە ﭘێﺸــﱰ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﻮوە ،ﺧــﻮا ﻫەڵﻨﺎﮔــﺮێ ﺑەو ﻫﯚﯾــەوە دەﯾــﺎن ﻛﯚﻣێﻨﺘــﯽ ﺑــﯚ ﭼــﻮو. ﺋﺎﻓەرﯾــﻦ ”ﺑــﯽ ﻛەی ﺳــﯽ“ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ دەورت ﻫەﯾە! .ﺋەﻣەش ﻫەر ﺗڕﺣێﻮ. * زۆرم ﭘــێ ﮔــﻮت ﻛﺎﻛــە ﮔﯿــﺎن ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻛﺎری ﺗــﯚ ﻧﯿﯿــە ،ﺋﺎﺧــﺮ
ﺋەﮔــەر ﻛەﺳــێﻚ ﻓێــﺮ ﻧەﺑێــﺖ ﺑــە ﻛەوﭼــﻚ ﺧــﻮاردن ﺑﺨــﻮات ﺣەمتــەن ﻛەوﭼﻜەﻛــە ﺑــﯚ ﻟﻮوﺗــﯽ دەﺑــﺎت .ﺋﯿﱰ ﭼــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ وای ﻟێﻬﺎت ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﻜﯽ ﻟــە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﺑــاڵو ﻛــﺮدەوە و ﺑــﯚ ﻧەﮔﺒەﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﻫﻮﻧــەر ﺑــﻮو. ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ دەﻫــﯚڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ”ﻣەﯾﺘــەر“ .ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺗﯿﭙــﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ”ﻓﺮﻗــەی ﻣﯚزﯾﻘــﺎ“. ﻟەﻣﺎﻧەﯾــﺶ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋﺎﻣێﺮی ﺋﯚرﮔــﯚن ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ”ﯾﺎﻣەﻫــﺎ“ .ﺋﯿﱰ ﻧﺎزاﻧــﻢ ﻗــﻮڕی ﻛﺎم واڵت ﺑﺨەﻣە ﺳــەرم ﺣﺎی ﺗەڕەﻣﺎش!. ﺋــەم ﻗﺴــﺎﻧە ﻛــە ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﻧﻮﻛﺘەی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەن ،ﻧﻮﻛﺘەﯾەﻛــﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ )ﻓﺎﯾــەق داودە(م ﺑەﺑﯿــﺮ دێﻨﻨــەوە :ﻟــە ﺷــﺎﯾﯿەﻛﺪا ﻓﺎﯾــەق داودە دەﻫﯚڵــﯽ دەژەﻧــﯽ و ﺷﺎﺑﺎﺷــﯽ دەﺧﻮێﻨــﺪەوە. دوو ﺳــێ ﮔەﻧﺠــﯽ ﭼەﻗﯚﻛێــﺶ دەﭼﻨــە ﻻی و ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﭘــﺎرەی ﺑﺪەﻧێ دەڵێﻦ ”دەی ﻟەﺳــەر ﺷــەرەﻓﯽ ﺋێﻤــە 5دﯾﻨﺎر ﺷــﺎﺑﺎش ﺑﻜــە“ ،ﻓﺎﯾەق ﻟە ﺗﺮﺳــﺎ ﺑەدەﻧﮕﯽ ﺑەرز دەڵێﺖ ”ﺷــﺎﺑﺎش ﺷــﺎﺑﺎش ﺷــﺎﺑﺎش 5 ،دﯾﻨــﺎر ﻟەﺳــەر ﺷــەرەﻓﯽ ﺋــەم ﺧﻮێڕێﯿﻠــە ﻣﺎڵــﯽ ﺋــﺎوا ﺷﺎﺑﺎااااااااااش“.
ﻛﻠﯿﭙێﻚ ﺑە ﻣﯚﺑﯿﻠﯽ iphone 5 s ﺑﯚ ﮔﺮووﭘﯽ ﺑﻼﻧﻜﺎ دەﻛﺮێ وﺷ / ﻛﺎرۆخ ﻣﻻ ﺋﺳﻌد
ﺋﺎﻧﯿﺲ و ﺋﺎرﻣﯿﻚ ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮا دەرﭼﻮون وﺷ / ھوﻟﺮ – ﻛﺎرۆخ ﻣﻻ ﺋﺳﻌد ﺧﺎمنــە ﮔﯚراﻧﺒﯿﺒێــﮋ ﺋﺎﻧﯿــﺲ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎرﻣﯿــﻚ ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑــﺮان و ﺋــەوەش ﺑــﯚ ﯾەﻛــەم ﺟــﺎرە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﻮە دەﻛــەن .وەك ﺋﺎﻧﯿــﺲ دەڵــێ” ،ﻟــە زۆر ﺷــﻮێﻦ زاﻧﯿــﺎری ﻫەڵــە ﻟەﺑــﺎرەی ﻣــﻦ و ﺋﺎرﻣﯿــﻚ ﺑــاڵو ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﻣــﻦ ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە دەڵێﻢ“. ﺋــەوان ﺧﺎوەﻧــﯽ دوو ﮔﯚراﻧــﯽ و دووﻛﻠﯿﭙــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﻦ و ﺋﯿﺴــﺘﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺑەرﻫــەم ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﭼــﻮار ﮔﯚراﻧﯽ و ﻛﻠﯿﭙێﻜﯽ ﺗﺮن. ﺧﺎمنــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﺋﺎﻧﯿــﺲ ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی
وﺷــە دەڵــێ” ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﭼــﻮار ﮔﯚراﻧــﯽ ﻧــﻮێ دەﻛەﯾﻦ و ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﺑەرﻫەﻣﺎﻧەﯾﺸــامن ﺑــە ﻧﺎوی ”ﺧﯚﺷــﻢ ﺋەوێﯽ“ دەﻛەﯾﻨە ﻛﻠﯿﭗ“. وەك ﺋﺎﻧﯿــﺲ دەڵــێ ﻫﯚﻧــﺮاوەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــە ﻫــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺋﺎﺳــﯚﯾە و ﺋەﻓﺸــﯿﻦ ﺋــﺎرام ﻟــە ﺷــﺎری ﺗــﺎران، ﻛﺎری ﺋــﺎواز و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜەﻛــەی ﺑــﯚ ﻛﺮدوون .ﺑڕﯾﺎرﯾﺸــە ﻟــە داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾــﺪا ﭘەﯾــامن زەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﺎری دەرﻫێﻨەرﯾــﯽ ﻛﻠﯿﭙەﻛــە ﺑــﻜﺎت و ﺋەﻣــەش ﻟــە دوﺑــەی ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێ .ﺳــەرﺟەم ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــە ﻟــە ﻛەﻧﺎڵــﯽ ”ﭘﯽ ﺋێــﻢ ﺳــﯽ“ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﻣﯿﻮزﯾــﻚ ﺑاڵو دەﻛﺮێﻨەوە .ﺋەو ﻛەﻧﺎڵە ﻓﺎرﺳﯿﯿە.
ﺷــەﻫﺮام ﺳــەردار ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﭬﯿﻨــﯚ ﺳــﺘﯚدﯾﯚ راﯾﺪەﮔەێﻨێــﺖ ﻛــە دوا ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﭬﯿﺪﯾــﯚ ﻛﻠﯿﭙێﻜــە ﺑــﯚ ﮔﺮووﭘﯽ ﺑﻼﻧــﻜﺎ و ﻟە داﻫﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ زۆر ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﺑــاڵوی دەﻛەﻧەوە. ﻧﺎوﺑــﺮاو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺋــەم ﻛﻠﯿﭙەﯾﺎن ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﺟەم ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﯾﺎﻧﺪا، ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﺑەرﻫەم ﻫﺎﺗﻮوە. ﺷــەﻫﺮام ﺑــﺎس ﻟــە ﺑــەراوردەﻛﺎن دەﻛﺎت و دەڵــێ ”ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟــﺎرە ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﻣﯚﺑﯿﻠــﯽ iphone5sﭬﯿﺪﯾــﯚ
ﻛﻠﯿــﭗ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﻛﺎرێﻜــﯽ زۆر ﺗﺎزەﮔەرﯾﯿﺎﻧەﯾەﺑﯚﻛﻮردﺳﺘﺎن“. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﻛــە ﺋــەم ﭬﯿﺪﯾــﯚ ﻛﻠﯿﭙــە ﺑــە iphone5s ﻛــﺮاوە ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﺑــە ﻛﻮاﻟێﺘێﻜــﯽ زۆر ﺑــەرز ﺑەرﻫەﻣــامن
ﻫێﻨــﺎوە ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺋــﺎرام ﺳــەردار ﻛﺎری وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ و دەرﻫێﻨــﺎن و ﻣﯚﻧﺘــﺎژی ﺗێــﺪا ﻛــﺮدووە و ﺑﯚﺗــﺎن ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ،ﺋــﺎرش ،و ﻛﯚﺳــﺎرﯾﺶ وەك ﺳــﺘﺎف ﺑەﺷــﺪاری ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن ﻛﺮدووە“.
رێﮋوان و زێڕﯾﻦ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻫﺎوﺑەش ﺑﯚ ﻫەوﻟێﺮ دەﭼڕن
وﺷ /ﻛﺎرۆخ ﻣﻻ ﺋﺳﻌد ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ڕێــﮋوان ﻣەرﺟــﺎن ﻫەواڵــﯽ ﺗﺎزەﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎری ﻫﻮﻧەرﯾــﯽ ﺧــﯚی ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت و دەڵــێ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﮔــەڵ ﻧﺠــﯽ ﺑەرزﻧﺠــﯽ ﺧﺎﺗﻮوﻧێــﻚ ﺑەﻧــﺎوی زێﺮﯾــﻦ ﺑەرز
ﻛــە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿــﯽ ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻫﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــە ،ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــامن ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ”ﻫەوﻟێــﺮی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری“ ﺑەرﻫــەم ﻫێﻨــﺎوە و ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ڕۆژی داﻫﺎﺗﻮوﯾﺸﺪا ﻛﻠﯿﭙﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ. ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﭘێﻨــﺎو ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەﯾــﺎن
ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑــﯚ ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑــﻮون ﺑــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﭼڕﯾــﻮە .ﺋــﺎواز و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ،وﺷــﯿﺎر ﻣەرﺟــﺎن ﺋﺎﻣــﺎدەی ﻛــﺮدووە و ﻫﯚﻧــﺮاوەی ﻛﺎزم ﻛﯚﯾﯿــە و ﻫﯚﮔــﺮ ﺳــەﻋﯿﺪ ﻣﺎﺳــﱰﻧﮕەﻛەی ﺑــﯚ ﻛﺮدووە.ڕێــﮋوان ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ﻛــە ﺋــەم ﺑەرﻫەﻣەﯾــﺎن ﯾەﻛێــﻚ دەﺑێــﺖ ﻟە ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ، دەﺳــﺘەی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ .2014 ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری.2014
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻟە ﻣێﺸﻜەوە ﻧەك ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧەوە ﻣێــﮋووی ﺋﯿﺴــﻼم ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺗــﺎ ﺋەﻣــڕۆ ،ﭘــڕە ﻟــە رووداوی ﺑــە ﻛﺎﻓﺮداﻧﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوەﯾﻠــﯽ زاﻧﺴــﺖ و ﺑﯿــﺮ .ﺋەو ﻣێــﮋووە ،ﻧــﺎو و ﺑەﺳــەرﻫﺎﺗﯽ دەﯾﺎن و ﺳــەﺗﺎن ﻛەڵەﭘﯿــﺎوی ﺑــﯚ ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮدووﯾــﻦ ،ﻛــە ﺗﺎواﻧﯿــﺎن ﺑﺮێﺘــﯽ ﺑــﻮوە ﻟــە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و داﻫێﻨــﺎن .ﺋەواﻧــە ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ﺑــە ﻓﺘــﻮای ﭘﯿﺎوەﯾﻠــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ،ﺑــە ﺷــێﻮەی دڕﻧﺪاﻧــە دارﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﻛﺮدوون ﺗــﺎ ﮔﯿﺎﻧﯿــﺎن داوە، ﯾــﺎن ﺑەرﻫەﻣﯿــﺎن ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪوون .ﺣەﻟــﻼج و ﺋﯿــنب ﺣەﻧﺒــەل و ﺳــەﻫﺮەوەردی و ﺋﯿــنب روﺷــﺪ ،ﻛــە ﺋێﺴــﺘە ﻣێــﮋوو ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿﺎن ﭘێــﻮە دەﻛﺎ ،ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﯽ ﺑــە ﻛﺎﻓﺮداﻧﺎنﺑﻮونﻟەﻻﯾەنﭘﯿﺎوەﯾﻠﯽﺋﺎﯾﻨﯿﯿەوە. ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﻧﻮێﺸــﺪا ،منﻮوﻧــە زۆرە .وەك ﺣﻮﺳــێﻦ ﻣــﺮووە )ﻟﺒﻨــﺎن( ،ﻓەرەج ﻓــﯚدە )ﻣﯿــﴪ( .ﺋەواﻧــە ﺑە رەﺷــەﻛﻮژﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ .ﻣەﺣﻤــﻮود ﻣﺤەﻣــەد ﺗەﻫﺎ )ﺳــﻮودان( ،ﺑــە ﻫەڵﻮاﺳــﯿﻦ ﻟــە ﺟــﯚرە ﺋﺎﻫەﻧﮕێﻜــﺪا .ﭼەﻧﺪاﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ وەك ﻧــەﴎ ﺣﺎﻣﯿــﺪ ﺋەﺑﻮزێﺪ و ﻋەﻓﯿﻒ ﺋەﺧــﺰەر ،ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﺗﯿﺮۆر ﻧەﮔەڕاﻧــەوە واڵت و ﻟــە ﺑﯿﺎﻧەﺗﯿــﺪا ﻣــﺮدن .ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﺑﻮﭼﻜەڵــەی ﺧﯚﺷــامﻧﺪا ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﯿﻖ ﻣەﻋــﺮووف ﺑــە ﻓﺘــﻮای ﭘﯿﺎوەﯾﻠــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و رێﮕەﺧﯚﺷــﻜەرﯾﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ دا ،ﻫﺎﺗە ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدن. 1984دا، ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە 1984 ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﮕﺎﺗــە دەﺳــەاڵت ،ﺋــەو ﭼەﻛــە ﺑــە ﻓﺮەواﻧــﱰی ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨــێ .ﺑەﻛﺎﻓﺮداﻧــﺎن ،دەﺷــێ ﻫەﻣــﻮو ﺟــﯚرە رەﺧﻨەﯾــەك ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ وی ﺑﮕﺮێﺘــەوە وەك ﺋــەوەی ﻟــە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻟــە ﺗﻮﻧــﺲ ﺑﯿﻨﯿــامن .ﻣﺤەﻣــەد ﺗﺎڵﯿﺒــﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺴــە )ﺗەﻣەﻧﯽ 90ﺳــﺎڵە( ،دەڵێ راﺷــﺪ ﻏەﻧﻮوﺷــﯽ راﺳــﺖ ﻧﺎﻛﺎ ،ﻛــە دەڵێ ﺗﻮﻧــﺲ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە ،دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺑﻮاﯾــە ﻣــﻦ دەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﺳــەر ﻟــە ﻣــﺎڵ ﺑﻬێﻨﻤــە دەرەوە .ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵێﻚ زﯾﺎﺗﺮە ﻟەﺑەر دەرﮔەی ﻣﺎڵەﻛەﯾﺪا ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﺎﻧە ”ﺑێﯿە دەرەوە دەﺗﻜﻮژﯾﻦ“. ﻣێــﮋوو ﻟە ﺋــﺎوی رووﺑــﺎر دەﭼێ .ﻫێﺰ ﻧﯿﯿــە ﺑﯿﮕەڕێﻨێﺘــەوە ﺑﯚ ﺳــەرﭼﺎوە ﺑەاڵم دەﺷــێ ﺑــەری رۆﯾﺸــنت و ﭘێﺸــﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﻟــێ ﺑێﺘــە ﮔﺮﺗــﻦ .ﺋەوﯾــﺶ ﺗــﺎ ﺋەو ﺳــﺎﺗەی ﺑە ﯾەﻛﺠــﺎری دەﺗەﻗێﺘــەوە و رێﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎﺗــەوە .ﺋــەو ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾە ﺑەﺷــێﻜە ﻟــە ژاﻧﯽ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ .ﺗﻮﻧــﺲ ﺑــەو ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەدا ﺗــێ ﭘــەڕی و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮەﯾﻠﯽ ﺋــەو واڵﺗــە ﻛﯚڵﯿﺎن ﻧــەدا ﺗــﺎ ﺟێ ﭘێــﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻫەﻧﮕﺎوﯾــﺎن ﻛــﺮدەوە .ﻣﺎﯾــەی ﺋەوﭘــەڕی ﺧﯚﺷــﯿﯿە ﺑــﯚ ﻣــﻦ و ﻣــﻦ ﺋﺎﺳــﺎ ،ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﺗــﺎزەی ﺗﻮﻧﺴــﺪا ﭘێــﺶ ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ،ﺑەﻛﺎﻓﺮداﻧــﺎن وەك ﺗــﺎوان ﻫﺎﺗــە ژﻣــﺎردن .ﺋﯿــﱰ ﻧەﻣــﺎ ،ﻛﻮڵﻜــﻦ و رﯾﺸــﻨێﻚ ،ﺑــە ﻫــەوای ﻧەﻓــﺲ ﺑڕﯾﺎری ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛەڵەﭘﯿﺎوێــﻚ دەرﺑــﻜﺎ و ﮔــەوج و ﻧەﻓﺎﻣێﻜﯿــﺶ ﺟێﺒەﺟێــﯽ ﺑﻜــەن. ﻟــە دوای راﭘەڕﯾﻨــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ﻧــەوەت و ﯾەﻛــەوە ،ﺑــە ﻛﺎﻓﺮداﻧــﺎن ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑــە ﻓﺮەواﻧــﯽ ﮔﺮﺗــەوە و دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دادوەری ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎﻧﻦ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯿﺪا .ﭘﯿﺎوەﯾﻠــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﺣﺰﺑەﯾﻠــﯽ ﻻﻣﻠــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ،ﺳــەر ﻛەوﺗﻦ ﻟــە دەﻣﻜﻮﺗﯿﻨــەوەی ﻛەﺳــێﻚ ﺑﯿﺮ ﻟــە ﺋﺎﯾﻦ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻛە ﺋەوە ﻣﺎﻓێﻜﯽ رەوای ﻫەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬێﻜە ﻟەم ﺳەردەﻣەدا. رەﻧﮕــە ﺑﺰاﻧــﯽ ،ﻣــﻦ زۆر ﺧەرﯾﻜــﻢ ﺑــە ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧــەوەی واڵﺗەﯾﻠــﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿەوە، ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﭘێﺸــﯽ ﺳــێ ﺳــﺎڵەوە .ﺋەوﯾــﺶ ﻟــە ﺳــﯚﻧﮕەی ﺋــەوەی ﭘێﻢ واﯾــە ﺋێﻤــەی ﻛــﻮرد ﻟــە رووی ﻣێﮋووﯾــﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿــەوە ﺑەﺷــێﻜﯿﻦ ﻟــە ﻋــەرەب .ﻟــە ﭘێــﺶ ﭼــﻮاردە ﺳــەﺗەوە ،ﻣێﮋووێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟەوامنــﺎن ﻧﯿﯿــە .ﻫــەر ﻧﺎﺷــﺰاﻧﯿﻦ ﺋێﻤــە ﭘێﺸــﯽ ﻫﺎﺗﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم ﭼﯽ ﺑﻮوﯾــﻦ ﺋەوﻫــﺎ ﻛﻮێﺮﯾــﺎن ﻛــﺮدەوە ﻟێــامن .ﻛــە ﻣــﻦ ﻧەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێﻢ ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮاردە ﺳــەﺗەدا ﻋــەرەب ﺋﺎﯾﻨێﻜــﯽ ﺑــەﻛﺎر ﻫێﻨــﺎ ﺑــﯚ ﺑەﻛﯚﯾﻠەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋێﻤــە و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ واڵمتــﺎن و ﺳــڕﯾﻨەوەی ﻛﻮﻟﺘﻮورﻣــﺎن ،ﻛــە ﺑــﯚم ﻧەﻟــﻮێ ﺋــەو ﻗﺴــەﯾە ﺑﻜــەم ،ﺧﯚ دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێﻢ ﺑﺎ ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺷــﺎن ﺑەﺷــﺎﻧﯽ ﺋــەوان ﯾﺎن ﻟە دوای ﺋەواﻧەوە ﻣﻠﯽ رێﮕە ﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺧەرﯾﻜﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳەردەﻣﯿﯿﺎﻧە ﺑﯿﻦ. ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻣﯿــﴪ و ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺗﻮﻧــﺲ ،ﻫﯿــﭻ ﭼﺘێــﻚ ﻧــەﻛﺎ ﺋــەوە دەﮔــﯚڕێ، ﻛــە ﺷــەرﯾﻌەت ﺑﻨێﺘــە ﻻوە وەك ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﺑــﯚ ﯾﺎﺳــﺎی ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە. ﺑەﻻوەﻧﺎﻧﯽ ﺷــەرﯾﻌەت ﺑە ﻫﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑە واﺗــەی ﺑەﻻوەﻧﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﻧﺎﯾەت. ﺑــەاڵم ﺷــەرﯾﻌەت ،ﻛــە ﺳــەرﭼﺎوەی ﺳــەﺗﺎن ﻛﯚﯾﻠەﯾﯿﯿــە و ﺳــەﺗﺎن ﻛــﯚت و ﺑەﻧــﺪ دەﺧﺎﺗە ﭘەﻟــﯽ ﻣﺮۆﭬــەوە ،ﻟەم ﺳــەردەﻣەدا ﺟێــﯽ ﻧﺎﺑێﺘــەوە .ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛــﯚت و ﺑەﻧﺪەﯾﻠــە ،ﺋــەو ﺑــە ﻛﺎﻓﺮداﻧﺎﻧەﯾــە ،ﻛــە ﺗﻮﻧﺴــﯿﯿەل ﺑــە ﯾەﻛﺠــﺎری ﻟە ﻣێــﮋووی ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﭘێﭽﺎﯾﺎﻧــەوە .ﻣﻦ ﺋەﻣــە وەك منﻮوﻧەﯾەك دەﻫێﻨﻤــەوە ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺗﻮﻧﺲ ﭘڕە ﻟە دەرﺳﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﱰﯾﺶ. ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻧێﺰﯾﻜﯽ ﺋێﻤــەدا ،ﻫــﯽ ﺗﻮرﻛە .ﻣﻦ ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدام، ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧــەوەی ﺗــﻮرك ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا ،چ ﺳــێﻜﯿﻮﻻر و چ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛەﯾــﺎن، ﺑــﯚ ﺋێﻤــە ﺑــە ﻛەڵﻜــﯽ دەرس ﻟــێ وەرﮔﺮﺗــﻦ ﻧﺎﯾــەت .ﺋــەوان ﻟــە دەرﭼــەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﺑــﯚ داﻫﺎﺗــﻮو دەڕواﻧــﻦ .ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿــﯽ وەك ﻛێﺸــەی ﻛﻮردﯾﺸــﺪا ﻫــەر ﺑــە ﭼــﺎوی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﺑﯿــﺮ دەﻛەﻧــەوە .ﺋەﻣــە ﻛﺎری ﻛﺮدووەﺗــە ﺳــەر ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﭼﯿﻨــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛــﻮردی ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ،ﻛــە ﻫەڵەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﯾــە ﺗێــﯽ ﻛەوﺗــﻮون .ﭼﺎرەﺳــەر ﻟە ﻣێﺸــﻜەوە دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎ ﻧــەك ﻟە ﮔﯿﺮﻓــﺎن .ﺑﯚ منﻮوﻧــە ﺋەم ﻗﺴــﺎﻧەی ﻣﻨﺖ ﭘێ ﻧﺎﺧﯚش ﻧەﺑێ.