Wishe34

‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬ ‫ﻧﺮخ‪ 500 :‬دﯾﻨﺎر‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەم‪2014/ 2/ 12 ،‬‬

‫ﯾەﻛێﺘﯽ رازی ﻧﯿﯿە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ‬ ‫ﺑە ﮔﯚڕان ﺑﺪرێ‬ ‫ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫‪2‬‬ ‫ارەﺗﯽ‬ ‫وەزارەﺗﯽ‬ ‫رێﮕەی وە‬ ‫ﻟە رێﮕەی‬ ‫ان ﻟە‬ ‫ﮔﯚڕان‬ ‫ﻛە ﮔﯚ‬ ‫دەﺗﺮﺳێ ﻛە‬ ‫ێ‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەوە‬ ‫ﺳﻠێامﻧﯽ‬ ‫امﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێێام‬ ‫ﺋﯿﺪاریی و ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەﺳەاڵﺗە ﺋﯿﺪار‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚوە ﻫەﻣﻮو ەەاڵاڵﺗە‬ ‫ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﺑﻜﺎت‬ ‫ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎواﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪:‬‬

‫ﺣﻜﻮوﻣ‪‬ت ﻛ‪‬وﺗ‪‬‬ ‫داوی ﻣﻮوﭼ‪‬ﺧﯚراﻧﯽ‬

‫ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺷﻜﺴﺖ ﺑە‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﺑﻨﻜەﻓﺮاواندێﻨێ‬

‫ﭘێــﻮەرەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا‪ ،‬ﺑﻮوەﺗە ﻛﯚﺳــﭙﯽ ﺑــەردەم ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەم‪ .‬ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان دەﯾەوێ ﭘﺸــﻜﺪارﯾﯿەﻛە‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی رێــﮋەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــێ و ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ دەﯾــەوێ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑــە ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿــﺪا ﺑــێ‪ .‬ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ﻛﺎواﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە دﯾامﻧەﯾەﻛــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“دا دووﭘﺎﺗﯽ‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺳەر داواﻛەی ﺧﯚی ﺳﻮور ﺑێ‪ ،‬ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان ﭘێﻚ ﻧﺎﯾەت“‪.‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺋ‪‬ﺣﻤ‪‬د ﻣﯿﺮە‬

‫‪4‬‬

‫ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤ‪‬ﻣ‪‬د‬

‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوی ﻫەرێﻢ ﺟێﯽ ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە‬ ‫روژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽواڵﺗﻔﺮۆش‬

‫‪8‬‬

‫ﺋﯚﺟ‪‬ﻻن‪ :‬ﺳ‪‬رﺑﺎزی ﺗﻮرﻛﯿﺎم و‬ ‫ﻛﻮردﯾﺶ دەﺧ‪‬ﻣ‪ ‬ﺧﺰﻣ‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻟــەو ﮔﺮﺗــە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯿــەی ﻛــە ﻫەﻓﺘــەی ﭘێﺸــﻮو ﺑــاڵو ﻛﺮاﯾــەوە و ﺗێﯿــﺪا ﺋەﻓﺴــەرێﻜﯽ دەزﮔﺎی‬ ‫ﻫەواڵﮕﺮﯾــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟەﮔــەڵ ﻋەﺑــﺪواڵ ﺋﯚﺟــەﻻن دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋﯚﺟــەﻻن دەڵــێ‪ ،‬وەك‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزێﻜﯽ ﮔﻮێڕاﯾــەڵ و ﻣﻠﻜەﭼــﯽ دەوڵــەت دەﺑــﻢ و ﻓەرﻣﺎﻧــەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛــەم و‬ ‫ﻛﺎرێﻜﯽ وا دەﻛەم ﺑە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻛﻮرد ﺧﻮێﻨﯽ ﺗﺎزە ﺑﺪەن ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫”ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﻣﻦ ﺑەﺳــەر ﻫەﻣــﻮو رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﺳــەر‬ ‫ﺋــەو دەڵــێ‪” ،‬ﻟــە‬ ‫دەﻛــەوم‪ ،‬ﻣــﻦ ﺑەرﻧﺎﻣــەی رێﻜﺨﺴــنت دەدەﻣە ﻻﯾەﻧێــﻚ و ﻧﺎوەﻧﺪی رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯿﺶ‬ ‫ﺑــە ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ دەدەم‪ .‬ﻣــﻦ ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻚ دەﻧﻮێﻨــﻢ ﻛە ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ دەوڵەت‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە‪ ،‬دەﺑێ ﺋێﻮە ﺋەﻣە ﺑﺒﯿﻨﻦ و ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜەن“‪.‬‬

‫داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛ‪‬ﮕ‪‬ی ﻧ‪‬وﺗﯽ‬ ‫ﺗ‪‬ﻗﺘ‪‬ق ﻧ‪‬وت ﺑ‪ ‬ﺋﺎو دەﮔﯚڕﻧ‪‬وە‬

‫ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﭘێــﺶ ﺳــەری ﺳــﺎڵ ﺑەڵێﻦ ﺑە‬ ‫ﻣﻮوﭼەﺧــﯚران دەدرا ﻛــە ﻣﻮوﭼەﻛەﯾــﺎن‬ ‫زﯾــﺎد دەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەوان‬ ‫ﺧــەون ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــە ﻛﯚﻧەﻛەی‬ ‫ﺧﯚﺷﯿﺎﻧەوەدەﺑﯿﻨﻦ‪.‬‬ ‫وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻫەﻣــﻮو وەزارەﺗەﻛﺎن ﺑﺪات و ﺗﺎواﻧەﻛەﺷــﯽ‬ ‫دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﺑەﻏــﺪا‪ .‬ﺑﺮﯾــﻜﺎری وەزارەﺗﯽ‬ ‫داراﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ دەڵێــﺖ‬ ‫”ﺑەﻏــﺪا ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻧــﺎردووە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ‬ ‫دووی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻧەﻧﺎردووە“‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫ﮔﯿﻮﻟ‪‬ن ‪18‬‬ ‫داﻣ‪‬زراوی ﻓ‪‬ﺮﻛﺎری‬ ‫ﻟ‪ ‬ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھ‪‬ﯾ‪‬‬

‫‪7‬‬

‫ﻛﯚﻣەڵــەی ﻓەﺗﺤﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟــەن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﺧﺎوەﻧــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪ 18‬داﻣــەزراوی‬ ‫ﻓێﺮﻛﺎرﯾــﻦ‪ ،‬ﻟەﭘــﺎڵ ﻛەﻧﺎڵێﻜــﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ‬ ‫و رادﯾﯚﯾــەك ﺑەﻧــﺎوی )دەوران(‪ ،‬ﻫەروەﻫــﺎ‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ ‪ 12‬داﻣــەزراوەی ﻫﺎوﺷــێﻮەﯾە ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێﺮاﻗــﺪا‪ ،‬ﺋــەو زﻧﺠﯿــﺮە‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و داﻣــەزراوە ﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەش‬ ‫ﻧﺎوﯾــﺎن )ﺳــەﺑﺎح(ە و ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی‬ ‫)ﻓەزاﻟــەر(ەوە دێﻨــە ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن و‬ ‫ﭘﺎرەدارﻛﺮدن‪.‬‬ ‫‪12‬‬

‫ﻟ‪ ‬روﺣﻮ‪ ‬ﺧﻮﻣ‪‬ﯾﻨﯿﯿ‪‬وە‬ ‫ﺑﯚ ﻓ‪‬ﺗﺤﻮ‪ ‬ﮔﻮﯾﻠ‪‬ن‬

‫‪18‬‬

‫ﮔەﻧﺠﺎن ﺑە ‪ %60‬ﺋەو ﻛﺎراﻧەی‬ ‫ﺑﯚﯾﺎن دەدۆزرێﺘەوە رازی ﻧﯿﻦ‬ ‫ﻟــە ڕاﺑــﺮدوو ﻛــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﻫەﺑﻮو زۆرێــﻚ ﻟە ﮔەﻧﺠــەﻛﺎن ﻟــە دەﺳــﺘﯽ ﻫەڵﺪەﻫﺎﺗﻦ‪،‬‬ ‫ﻧەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎرﻧەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﻛﺎرﻛــﺮدن ڕا دەﻛــەن‪ .‬ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻛﺎر‬ ‫ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑــە ﺑــڕوای زۆر ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛە ﭘێﺸــﱰ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘەوە‬ ‫ﻛــە ﮔەﻧﺠــﺎن ﻓێــﺮی ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﻧەﺑﻮوﻧــە و ﻧﺎزاﻧــﻦ ﺳــﺎردی و ﮔەرﻣﯿــﯽ ژﯾــﺎن‬ ‫ﭼﯿﯿە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻣﻞ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻧﺎدەن‪.‬‬ ‫ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻋەﺑــﺎس ﺋەﻛــﺮەم ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت‬ ‫‪60‬ـﯽ ﺋەو ﻛﺎراﻧەی ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯿﺎن دۆزﯾﻮەﺗەوە‪ ،‬ﺋەوان ﭘێﯽ ڕازی ﻧەﺑﻮوﻧە‪.‬‬ ‫‪60%‬ـﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮرﯾﻨــﺎس ﺋەﯾﻮوب ﺳــامﻗەﯾﯽ ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾــە ﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺗﺎ ڕادەﯾــەك ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑــﺪات‪ ،‬ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺳــەرﺑﺎزی وا ﻟــە ﮔەﻧﺠــﺎن دەﻛﺎت ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﺑەﺧﯚﯾــﺎن ﺑێﺖ‬ ‫و ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــەر ﺑــﻦ و ﻟەﺳــەر ﭘێــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻮەﺳــنت و ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋــەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑــە ﺑﺎوك‬ ‫و ﺑﺮاﮔــەورە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﻫەڵﺒﻮاﺳــﻦ‪ ،‬ﭼﺎوﯾــﺎن ﻟــە دەﺳــﺘﯽ ﻛــەس ﻧەﺑێــﺖ و ﭘﺸــﺖ ﺑــە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎنﺑﺒەﺳنت“‪.‬‬ ‫‪8‬‬

‫ﭘ‪‬ۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻛ‪‬رﻛﻮوك ﻟ‪ ‬دەرەوەی ﯾﺎﺳﺎ‬ ‫ﺟ‪‬ﺒ‪‬ﺟ‪ ‬دەﻛﺮ‪‬ﻦ‬

‫ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺑەﻧﻮوﴎاوێــﻚ ﺋﯿــﺪارەی ﻛەرﻛــﻮوك ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮاوەﺗــەوە ﻟــەوەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەی داوای راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑــﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم ﻧــەدەن‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەﭘێــﯽ‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﻧﻮوﴎاوێــﻚ ﻛــە وێﻨەﯾــﺎن ﻻی ”وﺷــە“ﯾە‪ ،‬ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەی ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ دەدرێﻨــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن و ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛﺮێــﻦ‪ .‬ﺋەﻣــە زﯾﺎن ﺑــە ﭘﺎرەی‬ ‫ﺷﺎرەﻛەدەﮔەﯾەﻧێ‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺗــﺮدا ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺣەﺳــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ‬ ‫‪ 1/10‬ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ )ﻛﺎت‪،‬‬ ‫‪10/2013‬‬ ‫ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە ﺑــە ژﻣــﺎرە ‪ 17028‬ﻟــە ﻣێــﮋووی ‪2013‬‬ ‫‪ (ARC‬ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﺋﺎﮔەدارﯾــﺎن دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺑﯚ‬ ‫ﻋەﺗــﺎ ﻣﺤێﺪﯾــﻦ‪ ،‬ﺷــێﺮوان ﺳــەﻻم‪ ،‬ﻣﯿﻜﺎﺑــﻮل‪(ARC ،‬‬ ‫ﭘــڕۆژەی ‪/‬ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرﻛــﯽ ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔــﻮڕ‪ /‬ﺑــە رەزاﻣەﻧــﺪی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾﻢ‪،‬‬ ‫ﺑڕﯾــﺎر درا ﺑــە ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻜﺮدﻧﺘﺎن ﺑــﯚ ﭼﻮوﻧــە ﻧــﺎو ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﻬێﻨﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸﻜﺸــﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫‪ .13‬ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە‬ ‫‪.13/10‬‬ ‫‪10/2013‬‬ ‫ﭘێــﺪراوە ﻫﻮﻧــەری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﺗــﺎ ﻣێــﮋووی ‪2013‬‬ ‫ﻛــە دەﺑــێ ﺗەﻧﺪەری ﭘــڕۆژە ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەﻛﺎن ﺑــاڵو ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﻫــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ﺋــەوەی ﻫەﺑێ ﺑﭽێﺘــە ﻧــﺎو ﻛێﺒەرﻛێــﯽ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛەوە‪ ،‬ﻧــەك ﺑە ﻧــﻮوﴎاو ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽدﯾﺎرﯾﻜﺮاوﺋﺎﮔەدارﺑﻜﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫‪6‬‬

‫راﭘﺮﺳﯽ ﻟ‪‬ﺳ‪‬ر ﻛﺎوە ﮔ‪‬رﻣﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ھ‪‬ڕەﺷ‪‬ی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺗﺮی ﺑ‪‬دوادا دێ‬

‫‪7‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳەت‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺳﻜﺎاڵ ﻟەﺳەر ﺳﯚران ﻋﻮﻣەر ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت‬ ‫وﺷ‪ /‬ھ‪‬وﻟ‪‬ﺮ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻫەوﻟێﺮ دەﯾەوێ ﺳﻜﺎاڵ ﻟەﺳەر ﺳﯚران ﻋﻮﻣەر ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳەر ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﺳــﻜﺎاڵﻛە ﺑەﻫــﯚی ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی‬ ‫ﻧﺎﻣــەی ﭼەﻧــﺪ ﮔﯿﺮاوێﻜــﯽ‬ ‫ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧــەی ﻣەﺣەﺗــەی ﺷــﺎری‬ ‫ﻫەوﻟێــﺮە ﻛــە ﮔﻮاﯾە ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر‬

‫ﺳﯚران ﻋﻮﻣەر ﻧێﺮدراوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژی‬ ‫راﺑــﺮدوودا ﻟــە رێﮕــەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﯿﺪﯾــﺎ‬ ‫و ﻻﭘــەڕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە‬

‫ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك‬ ‫ڕ‬ ‫ﺑــاڵوی ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺳــێ ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوی‬ ‫ﻣەﺣەﺗــەی ﻫەوﻟێــﺮ ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿــﺎن ﺑــﯚ‬ ‫ﻧــﺎردووە ﻛــە ﺗێﯿــﺪا ﺑــﺎس ﻟە ﺷــێﻮازی‬ ‫ﺋەﺷــﻜەﻧﺠەداﻧﯿﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﺸەوەدەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻟــە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻫەوﻟێﺮ‬ ‫ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ﻛــە‬ ‫ﺋــەوان دەﯾﺎﻧــەوێ ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە‬

‫ﺳــﻜﺎاڵ ﻟــە دژی ﺳــﯚران ﻋﻮﻣــەر ﺗﯚﻣﺎر‬ ‫ﺑﻜــەن‪ .‬ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﻛــە ﭘێــﯽ ﺑــﺎش‬ ‫ﻧەﺑــﻮو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەﻧــﺎوی ﺑﻜــﺮێ ﮔﻮﺗﯽ‪،‬‬ ‫”ﯾەﻛەم ﺧــﺎڵ ﺋەوەﯾە ﻛــە ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧەی‬ ‫ﻣەﺣەﺗــە ﻫﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑــە‬ ‫ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــەوە ﻧﯿﯿــە و‬ ‫ﺳــەر ﺑــە ﭘﯚﻟﯿﺴــە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﻛــﺮێ ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳــﺎﻧە ﻟــەو ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧەﯾــەدا ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــەوە ﺋەﺷــﻜەﻧﺠە دراﺑــﻦ‪ .‬ﺟﯿــﺎ‬

‫ﻟــەوەش ﺧــﺰم و ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﺋــەو‬ ‫ﺑەﻧﺪﻛﺮاواﻧــە دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە‬ ‫ﻛــە ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﮔﯿﺮاواﻧﯿــﺎن‬ ‫ﺋەﺷﻜەﻧﺠەﻧەدراون“‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺳــەرﭼﺎوەﯾە ﭘێــﯽ واﺑــﻮو‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺳــﯚران ﻋﻮﻣــەر‬ ‫ﻟــە ﺑاڵوﻛــﺮاوەی ﺋــەو ﻧﺎﻣەﯾــە ﻛــە‬ ‫”ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە“‪،‬‬ ‫ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧﯽﻫێﺰەﻛﺎﻧﯽﺋﺎﺳﺎﯾﺸە‪.‬‬

‫ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژﺋﺎوا ﺑەردەواﻣە‬ ‫وﺷ‪ /‬رۆدی ﺣ‪‬ﺳ‪‬ن‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧە ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻧﺎﴎاو ﺑە ﭘەﯾەدە و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧەﻛﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﻮردی رۆژﺋﺎوای داﺑەش ﻛﺮدووە و ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ﺟﯿﺎی ﻟێ‬ ‫ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە‪ ،‬ﻫەر ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺶ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺧﯚی ﺑﯚ ﻫەڵﻮێﺴﺘەﻛەی ﻫەﯾە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوودا‬ ‫ﭘەﯾــەدە ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧەﻛﺎﻧــﯽ‪،‬‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــەی‬ ‫ﺑــﯚ روژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻫەروەﻫــﺎ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫داﻣەزرێﻨــەری ﻟــەو ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــە‬ ‫و‬ ‫ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن‬ ‫ﻫﺎﺗﻨەﭘێــﺶ‪،‬‬ ‫ﻋەرەﺑەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭼﻮوﻧــە ﻧــﺎو ﺋــەو‬ ‫ﺧﯚﺑەرێﻮەﺑﺮدﻧــە‪ .‬ﻟــە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــەدا‪،‬‬ ‫رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺳــەر ﺳــێ‬ ‫ﻛﺎﻧﺘــﯚن داﺑــەش ﻛــﺮا‪ .‬داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫رۆژێــﻚ‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەﻛەﯾــﺶ‬ ‫ﭘێــﺶ ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺟﻨێــﭫ‬ ‫‪ 2‬ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﻮورﯾﺎ راﮔەﯾەﻧﺮا‪.‬‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭼﺎودێــﺮان ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾە‬ ‫ﺑە ﺋەﻣــﺮی واﻗﯿﻊ و زەﻣﯿﻨەﺧﯚﺷــﻜەر‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ وەرەﻗــەی ﻛــﻮرد ﻟــە‬ ‫ﺳﻮورﯾﺎی داﻫﺎﺗﻮودا‪ ،‬ﻧﺎو دەﺑەن‪.‬‬ ‫ﻛەﻣــﺎل ﺳــﺪۆ ﻧﻮوﺳــەر و ﭼﺎودێــﺮی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘــڕۆژەی ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــە ﺑــە ﺋەرێﻨــﯽ دەزاﻧــێ‪.‬‬ ‫ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە‬ ‫ﻫــەر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻛﺮدەﯾــﯽ‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛﻮردداﯾــە و‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ‪ ،‬ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻫێــﺰە‬ ‫و‬ ‫ﻧﺎوﭼــە‬ ‫ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻛﻮردﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن‪ ،‬ﻛــﻮرد وەك‬ ‫ﻫێﺰێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﭘێﺶ دەﺧﺎت‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ‬

‫”ﺋــەوە دەرﻓەﺗێﻜــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﺑــﯚ ﺑەدەﺳــﺘﻮورﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو‬ ‫واﻗﯿﻌﺎﻧە ﺑﻜــﺮێ‪ .‬ﺑەدەﺳــﺘﻮورﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣــﺮە واﻗﯿﻌــەﻛﺎن ﺳــﻮودﻣەﻧﺪﺗﺮە‬ ‫ﻟــە ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەدەﺳــﺘﻮورﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻣﺎﻓەڕەواﻛﺎﻧــﯽ ﻛــە ﻫﯿــﭻ ﻫەﻧﮕﺎوێﻚ‬ ‫ﺑﯚ ﺑەدﯾﻬێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻧﺮاوە“‪.‬‬ ‫ﺟﻮان ﯾﻮوﺳــﻒ ﻧﻮوﺳــەر و ﭼﺎودێﺮی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘێــﯽ واﯾــە‪ ،‬راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﺳــﻮودێﻜﯽ ﻛەﻣــﯽ ﻫەﺑﻮوە‪ .‬ﺋــەو ﺑە‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە‬ ‫رووی ﺳەرﻧﺠﺮاﻛێﺸــﺎن ﺑــﯚ ﺳــەر‬ ‫ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﭘێــﺶ ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﮔﺮﻧﮕــﯽ وەك ﺟﻨێــﭫ و ﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد وەك ﻫێﺰﯾــﻚ ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ‬ ‫ﭼﯿــﱰ ﻟــە ﺣﯿﺴــﺎﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﻧێــﻮ ﺳــﻮورﯾﺎدا ﻓەراﻣــﯚش ﺑﻜــﺮێ‪،‬‬ ‫ﻫەروەﻫــﺎ ﺑﯿﺮﺧﺴــﺘﻨەوەی واﻗﯿﻌــﯽ‬ ‫ﻓﺮەﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎدا‬ ‫ﺳﻮودﺑەﺧﺶ ﺑﻮو“‪.‬‬ ‫ﻫەﻧــﺪێ ﻟــە ﭼﺎودێــﺮان داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺋــەو ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧە ﺑــە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﺎﺗــەواو دەزاﻧــﻦ و دووﭘﺎﺗــﯽ‬ ‫دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﺟﯿﺪی‬ ‫ﺑــﯚ ﻧەﻛــﺮاوە و ﻫەڵﮕــﺮی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ‬ ‫ﻛﺎﺗﯿــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻻﯾەﻧێﻜــە‪.‬‬ ‫ﺟــﻮان ﯾﻮوﺳــﻒ ﻟــە ﺟﻨێﭭــەوە‬ ‫دەڵــێ ”ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻮﮔﺮاﻓــﯽ و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑــﯚ رووﻧﯿــﯽ‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەﻛــە دﯾــﺎری ﻧەﻛﺮاون‪.‬‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی‬

‫ھﺎوﻛﺎت ﻟ‪‬ﮔ‪‬ڵ ﭘ‪‬رﺗ‪‬وازەﯾﯽ ھ‪‬ﺰەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ژﻣﺎرەی ﭘ‪‬ﻧﺎﺑ‪‬راﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﻟ‪ ‬ھ‪‬ر‪‬ﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ‪ ‬زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾ‪ .‬ﺋ‪‬وان ژﯾﺎﻧ‪‬ﻜﯽ ﻧﻮ‪‬ﯿﺎن ﻟ‪ ‬ﭼ‪‬ﻧﺪ ﻛ‪‬ﻣﭙ‪‬ﻜﯽ ھ‪‬ر‪‬ﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﺳﺖ ﭘ‪ ‬ﻛﺮدووە‪ ..‬و‪‬ﻨ‪‬ی ﯾ‪‬ﻛ‪‬م ﻣﻨﺪا‪‬ﯽ ﻟ‪‬داﯾﻜﺒﻮو ﻟ‪ ‬ﻛ‪‬ﻣﭙﯽ ﻛ‪‬ورﮔﯚﺳﻚ ‪ ..‬ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫ﺟﻨێﭭەوە ﺑەﺳﱰاوە“‪.‬‬ ‫ﻓەرﻫــﺎد ﺳــەﯾﺪا ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚری‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺋﯿﻔﯚرﺗــﯽ‬ ‫ﺋەڵامﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺳــﺪۆ ﻫﺎوڕاﯾــە‬ ‫ﻛــە ﺋــەو ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــە ﻟــە‬ ‫ﭘﺮەﻧﺴــﯿﺐ و ﺑﻨەﻣــﺎدا راﺳــﺘە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗــﺮ دەﮔــﺮن‪ .‬ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی‬ ‫”وﺷــە“ دەڵێ ”ﻛێﺸــە ﺋەوەﯾــە ﺋەم‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــە ﻣﺎﻓێﻜــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ زﯾﺎﺗــﺮ ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻﻧــە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﺎی‬

‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎﯾەﻛــەی ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەﻛــﯽ‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫رادﯾﻜﺎڵ“‪.‬‬ ‫ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﻧەﺑــﯽ دﻛﺘــﯚرای‬ ‫ﻓەﻟﺴــەﻓە و واﻧەﺑێــﮋ ﻟــە زاﻧﻜــﯚی‬ ‫ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ‪ ،‬ﻫەﻣــﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﻓەرﻫﺎد ﺳــەﯾﺪای ﻫەﯾە‪ .‬ﺳەرﺑەﺳــﺖ‬ ‫ﻧەﺑــﯽ ﻟــە ﻻﭘــەڕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧــﯚی‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ”ﺋــەو‬ ‫ﭘڕۆژەﯾــە ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻧﯿﯿــە‪،‬‬ ‫رۆژﺋــﺎوای‬ ‫ﻧﺎﻛــﺮێ‬ ‫ﻗﺒــﻮوڵ‬

‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێﺘــە ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾــەك ﺑــﯚ‬ ‫ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧــەوەی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﻮژﯾﯿــەﻛﺎن“‪.‬‬ ‫ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﻧەﺑــﯽ ﻟــەو ﻗﺴــەﯾەدا‬ ‫ﺑــە ﻧﺎراﺳــﺘەوﺧﯚﯾﯽ ﺑــﺎس ﻟــە‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﺎی ﻋەﺑــﺪواڵ ﺋﯚﺟــەﻻن‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوی ﭘەﻛەﻛــە‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻧﯿﮕەراﻧﯿــﯽ زۆر ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــە‬ ‫ﺑەﺷــێﻜﯽ‬ ‫ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە‪.‬‬ ‫ﻛــﻮردی‬ ‫ﺷــەﻗﺎﻣﯽ‬ ‫زۆری‬ ‫ﺑــە‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــە‬ ‫ﺋــەو‬

‫ﻧەﺗەوەﯾــﯽ‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧێﻜــﯽ‬ ‫ﻧﺎزاﻧــﻦ‪ ،‬ﺑەﺗﻮﻧﺪﯾــﺶ رەﺧﻨــە ﻟــە‬ ‫”ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻫﯿــﭻ ﺳــﯿامﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛــﻮردی“ ﻟــەو ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــەدا‬ ‫دەﮔﺮن‪.‬‬ ‫ﻫﯚﺷــەﻧﮓ ﺋﯚﺳــێ ﭼﺎودێــﺮی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“‬ ‫دەڵــێ ”ﭘەﯾــەدە ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾەی‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪووە‬ ‫و ﻫەﻣــﻮو ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﻗﯚرخ‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬زەﻣﯿﻨــەی ﺑــﯚ ﺷــەڕی‬ ‫ﺑﺮاﻛﻮژی ﺧﯚش ﻛﺮدووە“‪.‬‬

‫ﯾەﻛێﺘﯽ رازی ﻧﯿﯿە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑە ﮔﯚڕان ﺑﺪرێ‬ ‫وﺷ‪/‬ھ‪‬وﻟ‪‬ﺮ‬

‫دوای ﺋەوەی ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑاڵو ﻛﺮاﯾەوە ﻛە ﮔﯚڕان و ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺰﯾﻚ‬ ‫ﺑﻮوﻧەﺗەوە ﻟە ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت‪ ،‬ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺑﺎاڵی ﭘﺎرﺗﯽ دووﭘﺎﺗﯽ‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە ﻛە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟەﺳەر داوای ﻛﯚﴎەت رەﺳﻮوڵ و ﻫێﺮۆ‬ ‫ﺋﯿﱪاﻫﯿﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺑە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻧﺎدرێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟەو رێﮕەﯾەوە‬ ‫دەﺗﻮاﻧﻦ ﺳﻠێامﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﺑﻜەن و ﺋەوەﯾﺶ ﺑﯚ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻫێڵﯽ ﺳﻮورە‪.‬‬

‫”ﺋەوەی ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑاڵو دەﻛﺮێﺘەوە‬ ‫راﺳﺖ ﻧﯿﯿە و وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻧﺎدرێ‬ ‫ﺑە ﮔﯚڕان‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿﺎن‬ ‫ﻟەوە ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە رازی ﻧﺎﺑﻦ‬ ‫ﮔﯚڕان ﺋەو ﭘﯚﺳﺘە وەرﺑﮕﺮێ‪،‬‬

‫ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑاڵوﯾــﺎن ﻛــﺮدەوە ﻛــە‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ و ﮔــﯚڕان ﺧەرﯾﻜــە رێــﻚ‬ ‫دەﻛــەون ﻟەﺳــەر ﭘێﺪاﻧــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و وەزﯾــﺮی‬ ‫ﻧﺎوﺧــﯚ ﺑــە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺟێﮕــﺮی‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت وەردەﮔﺮێ‪.‬‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟــە ﭘﺎرﺗــﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺑــە‬

‫وردی ﺋــﺎﮔﺎداری ﭘێﺸــﻬﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺑــە‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‬ ‫”ﺋــەوەی ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑــاڵو‬ ‫دەﻛﺮێﺘەوە راﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە و وەزارەﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوﺧــﯚ ﻧــﺎدرێ ﺑــە ﮔــﯚڕان‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟــە رێﮕــەی ﻫێــﺮۆ ﺋﯿﱪاﻫﯿﻢ‬ ‫و ﻛــﯚﴎەت رەﺳــﻮوڵەوە ﭘﺎرﺗﯿﯿــﺎن‬ ‫ﻟــەوە ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛــە رازی‬

‫ﻧﺎﺑﻦ ﮔــﯚڕان ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘە وەرﺑﮕﺮێ‪،‬‬ ‫ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟــەو رێﮕەﯾــەوە دەﺗﻮاﻧﻦ‬ ‫دەﺳــﺖ ﺑەﺳــەر دەﺳــەاڵﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻠێامﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎﻧﺪا ﺑﮕﺮن“‪.‬‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی‬ ‫ﮔــﯚڕان ﺑﯚ وەزﯾــﺮی ﻧﺎوﺧﯚ ﻋﻮﺳــامن‬ ‫ﺣﺎﺟــﯽ ﻣەﺣﻤــﻮودە و ﭘﺎرﺗــﯽ ﻻری‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﻟەﺳــەری‪ ،‬ﺑــەاڵم ﮔﺮﻓﺘەﻛــە‬ ‫ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﮔــﯚڕان و‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﭘﯚﺳــﺘﯽ‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر و دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﻛــە‬ ‫ﮔــﯚڕان داوای دەﻛﺎت ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ‪،‬‬ ‫دەﻛەوﻧــە ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ وەزﯾــﺮی‬ ‫ﻧﺎوﺧــﯚوە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺑــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﻛــﺮدووە و ﭘﺎرﺗــﯽ‬ ‫ﻟێ ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە“‪.‬‬

‫ﺟﻮان ﯾﻮوﺳــﻔﯿﺶ ﻫەﻣــﺎن ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ‬ ‫ﻫﯚﺷــەﻧﮓ ﺋﯚﺳــێﯽ ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺑەدﯾﻮێﻜــﯽ ﺗــﺮدا‪ .‬ﺋــەو دەڵــێ ”ﻟــە‬ ‫ﺑــﺮی ﺋــەوەی ﻛﯚﻣﯿﺘــە ﻣﯿﻠﻠﯿﯿــەﻛﺎن‬ ‫ﭘێــﻚ ﺑﻬێرنێــﻦ و ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻨﺎﻏەﯾەﻛــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە‬ ‫رێــﻚ ﺑﺨــﺮێ‪ ،‬ﻫەﺳــﺖ و ﺋﯿﻨﺘﯿــامی‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەﺗﮕەری و ﭘﺎﺷــﻜەوﺗﻨﺨﻮازی‬ ‫زﯾﻨــﺪوو دەﻛﺮێﻨــەوە‪ ،‬ﺋەﻣــەش‬ ‫ﺳــەﳌﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺗــﺮە ﻛــە ﺋﯿــﺮادە و‬ ‫ﭼەﺗﺮێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ‬ ‫ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە“‪.‬‬

‫ﻛﺮۆﻛﯽﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽﭘێﻜﻨەﻫێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫و ﮔﯚڕاﻧەوە ﻫەﯾە ﻟەﺳەر ﺟێﮕﺮی‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛە ﭘێﯿﺎن واﯾە‬ ‫دووەم ﭘﯚﺳﺘﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە‬ ‫‪ 144‬رۆژە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە و‬ ‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎژەﯾــەك ﺑــﯚ‬ ‫ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﻮێــﯽ‬ ‫ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺋــﺎرادا ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺋەﻣەﯾــﺶ‬ ‫ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻟــێ‬ ‫ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە‪.‬‬

‫ﻛﺮۆﻛــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﻨەﻫێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕاﻧــەوە ﻫەﯾــە ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛــە‬ ‫ﭘێﯿــﺎن واﯾــە دووەم ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ‬ ‫وەزﯾﺮان و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا‪.‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳەت‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎواﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫”ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺷﻜﺴﺖ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان دێﻨێ“‬ ‫وﺷ‪ /‬ﺳﻠ‪‬ﻤﺎﻧﯽ– داﻧﯿﺎر ﻣﺤ‪‬ﻣ‪‬د‬

‫ﭘێﻮەرەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا‪ ،‬ﺑﻮوەﺗە ﻛﯚﺳﭙﯽ ﺑەردەم‬ ‫ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﻫەﺷﺘەم‪ .‬ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان دەﯾەوێ ﭘﺸﻜﺪارﯾﯿەﻛە‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی رێﮋەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑێ و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ دەﯾەوێ‬ ‫ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯿﺪا‬ ‫ﺑێ‪ .‬ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎواﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دﯾامﻧەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“دا دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە‬ ‫”ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺳەر داواﻛەی ﺧﯚی ﺳﻮور ﺑێ‪ ،‬ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان‬ ‫ﭘێﻚ ﻧﺎﯾەت“‪ .‬ﻛﺎواﻧﯽ ﺑﺎس ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەك ﺑﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت‬ ‫دەﻛﺎت و ﯾەك ﻟەواﻧە ﺋەوەﯾە ﻛە ﭼﻮار ﻻﯾەن ﻟەﺳەر ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت‬ ‫رێﻚ ﺑﻜەون و ﺗەﻧﯿﺎ ﺷﻮێﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺑەﺗﺎڵﯽ مبێﻨێﺘەوە ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی‬ ‫ﻗەﻧﺎﻋەﺗﯽ ﺑە ﭘﺸﻜەﻛەی ﺧﯚی دێﺖ“‪.‬‬ ‫ﮔﻮاﯾــە داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ‬ ‫ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا‪،‬‬ ‫ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی‬ ‫ﻫەﺷــﺘەﻣە‪ ،‬ﺋێــﻮە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﺘــﺎن‬

‫رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﱰاﺗﯿﮋی ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿــﺪا دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺗــﺮ دەﯾﺎﻧــەوێ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻨەﻣــﺎی رێــﮋەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬

‫ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎن زۆرن و ﻣەﺳەﻟەﻛەش‬ ‫ﺋﺎڵﯚزە‪ ،‬ﺋەوە ﺳەرەڕای ﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻠێامﻧﯽ و ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﯿە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﭘﺮﺳﯽ‬ ‫ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽﺣﻜﻮوﻣەتﺗێﻜەاڵوﺑەو‬ ‫ﭘﺮﺳﺎﻧە ﺑﻮوە‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘﯿــﺪا ﻫەﺑــﻮوە‪ ،‬رای‬ ‫ﺋەوان ﭼﯿﯿە و ﭼﯿﯿﺎن دەوێ؟‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘێﺪاﮔــﺮی ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی‬

‫ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭘێــﻚ ﺑێــﺖ‪ .‬ﺋــەو دوو‬ ‫ﭘێــﻮەرە ﺟﯿــﺎوازە وای ﻛــﺮدووە ﭘﺎرﺗــﯽ‬ ‫و ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔــﯚڕان رێــﻚ ﻧەﻛــەون‪.‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﺳــەر داواﻛــەی ﺧــﯚی‬

‫ﺳــﻮورە و ﭘێــﻢ واﯾــە ﺋەﮔەر ﺑــەردەوام‬ ‫ﺑــێ‪ ،‬ﺋــەوا ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان ﺷﻜﺴﺖ دێﻨێ‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﺋێــﻮە ﺑــﯚ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭼﯿﯿــە‪ ،‬ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎن ﭼﯽ‬ ‫دەﺑﻦ؟‬ ‫دەﻛــﺮێ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەﻛﯽ ﻫەﺑێ‪.‬‬ ‫دەﻛــﺮێ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ‬ ‫و ﮔــﯚڕان ﺑﮕەﻧــە رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ و‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑﻨﻜەﻓــﺮاوان ﻟــە ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﻫێــﺰەﻛﺎن ﭘێــﻚ ﺑێــﺖ‪ .‬دەﺷــﻜﺮێ‬ ‫ﭼــﻮار ﻫێﺰەﻛــەی ﺗــﺮ رێــﻚ ﺑﻜــەون‬ ‫و ﺷــﻮێﻨەﻛەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــە ﺑەﺗﺎڵــﯽ‬ ‫مبێﻨێﺘــەوە ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻗەﻧﺎﻋــەت‬ ‫ﺑــە ﭘﺸــﻜەﻛەی ﺧــﯚی دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺋەوەﯾــە ﻛــە‬

‫ﮔــﯚڕان ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚﻛﺎن ﺑﻜﺸــێﺘەوە‬ ‫و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘێــﻚ‬ ‫ﺑێﻨــﻦ‪ .‬دەﺷــﻜﺮێ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــێ‬ ‫ﻻﯾەﻧەﻛــەی ﺗــﺮ ﺑﻜﺸــێﻨەوە و ﺟﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗــﺮ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت‬ ‫ﭘێــﻚ ﺑﻬێﻨــﻦ‪ .‬ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎن زۆرن و‬ ‫ﻣەﺳــەﻟەﻛەش ﺋﺎڵــﯚزە‪ ،‬ﺋەوە ﺳــەرەڕای‬ ‫ﺑﻮوﻧــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﻧــﺎو‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺗێﻜــەاڵو ﺑــەو ﭘﺮﺳــﺎﻧە‬ ‫ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫دەﺗــەوێ ﺑڵێــﯽ دۆﺧــﯽ‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑەﻫــﯚی ﻛێﺸــە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯿــەوە‪،‬‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻫەﺳﺘﯿﺎرە؟‬ ‫ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دەﺑێ ﻫﯚﺷــﯿﺎراﻧە ﻣﺎﻣەڵە‬

‫ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﮔﺮﻓﺘﺎﻧــە ﺑﻜــﺮێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺋەﮔــەر ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛێﺸــەﻛﺎن‬ ‫ﻫێــﺰ ﺑــەﻛﺎر ﺑﻬێــرنێ ﯾــﺎن ﺟﺎرێﻜــﯽ‬ ‫ﺗــﺮ ﻟەﯾەﻛﺪاﺑــڕان ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺟﻮﮔﺮاﻓــﯽ روو ﺑــﺪات‪ ،‬ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە‬ ‫ﺧەڵﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﺎﺟەﻛــەی دەدات و‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻟــەو ﻧــﺎوەدا دەﺑێﺘە‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ‪ .‬ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەرﻛــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳــﺎﻧەﯾە ﻛــە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە دڵﺴــﯚزی‬ ‫ﺳــﻠێامﻧﯽ دەزاﻧــﻦ‪ ،‬ﻫــەوڵ ﺑــﺪەن ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوەی ﻧەﻫێڵــﻦ ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑــەو‬ ‫ﺋﺎﻗﺎرەدا ﺑﭽﻦ‪.‬‬ ‫ﺋێــﻮە ﭘێﺸــﱰ وەﻛــﻮ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن‬ ‫ﺑــەردەوام رەﺧﻨەﺗــﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت‬ ‫دەﮔــﺮت و ﺋێﺴــﺘﺎش دەﺗﺎﻧــەوێ ﺑﭽﻨە‬ ‫ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە‪ ،‬ﺋــەوە ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾە‬

‫ﻧﯿﯿە ﻛە ﻫەﻣــﻮو رەﺧﻨەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﻟەﭘێﻨﺎو‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﺑﻮوە؟‬ ‫ﭘێــامن واﯾە ﺑــە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭼﻮار ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘامن‬ ‫ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە زەﻣﯿﻨەﺳــﺎزﻛﺮدن‬ ‫ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨــەوەی ﺗــەواوی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫دەﻣﺎﻧــەوێ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﭘــڕۆژە‬ ‫ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧەی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﺒەﯾﻨــە ﻧــﺎو‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺟێﺒەﺟێﯿــﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﯿەﻛــەش ﻛﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷــﱰ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿــﺶ ﺑــە‬ ‫ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﺟــﯚرەﻛﺎن رێﻜەوﺗﻨــﯽ‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێ‪ ،‬ﺋێﻤــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﺋــەم ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧــەدا ﺑڕﯾــﺎری ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەمتﺎن دا ‪.‬‬ ‫ﺑــەردەوام ﺑــﺎس ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ‬ ‫ﻧێــﻮان ﺋەﻣﯿﻨــﺪاری ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺋەﻣﯿﻨــﺪاری ﭘێﺸــﻮوی ﺋــەو ﺣﺰﺑــە‬ ‫دەﻛــﺮێ‪ ،‬ﺋــەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿﺎﻧــە ﺑﯚﭼــﯽ‬ ‫دەﮔەڕێﻨەوە؟‬ ‫ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭘێﺸــﻮودا ﺋــەوەی ﻟەﻧــﺎو‬ ‫ﺧــﻮدی ﯾەﮔﺮﺗــﻮو )ﻧــەك ﺋەﻣﯿﻨــﺪاری‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ و ﭘێﺸــﻮو( ﻫەﺑــﻮو‪ ،‬ﺋەوەﺑــﻮو‬ ‫ﺗــﺎ رادەﯾــەك ﻟــە ﻧێــﻮان ﺳــﻠێامﻧﯽ و‬ ‫ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮدا ﺟﯿــﺎوازی ﺑﯚﭼــﻮون‬ ‫ﻟەﺳــەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺋﯿﺪارەداﻧــﯽ‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن‬ ‫ﻫەﺑــﻮون‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە‬ ‫ﺑەﻧــﺎوی ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو دوو‬

‫ﺋەﻣﯿﻨﺪارەدا‪.‬‬ ‫زۆر ﺟــﺎر دەﮔﻮﺗــﺮێ ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ‬ ‫ﺑەﻫﺎﺋەدﯾــﻦ ﺑــە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەﻛﯽ‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﭼــﯚڵ‬ ‫ﻛــﺮدووە و ﺋێﺴــﺘﺎ وەك رێﺒەرێــﻚ ﺑــﯚ‬ ‫ﯾەﮔﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻫەژﻣــﺎر دەﻛــﺮێ و ﻛﺎر‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋەﻣە راﺳﺘە؟‬ ‫راﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــﯚﻛﺎری‬ ‫ﺟﯚراوﺟــﯚر ﻫەﺑــﻮو ﻛــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ‬ ‫ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﺋــەو ﻫەﻧــﮕﺎوە ﺑﻨــێ‪.‬‬ ‫ﺋــەو وﯾﺴــﺘﯽ ﭘێﺸــەﻧﮕﯿﯿەك ﺑﻨﻮێﻨێ و‬ ‫ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕێــﻚ ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا ﺑﻜﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺳــەرﺟەم ﺋــەو ﻫەوااڵﻧــە دوورن‬ ‫ﻟەراﺳﺘﯿﯿەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﭘــﺎش ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــەوە‪،‬‬ ‫ﺷــﺘێﻚ ﻣــﺎوە ﺑەﻧــﺎوی ﻟﯿﮋﻧــەی‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن؟‬ ‫ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﺷــﺘێﻚ ﻧەﻣــﺎوە ﺑەﻧــﺎوی‬ ‫ﻟﯿﮋﻧــەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻧێــﻮان ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو‪،‬‬ ‫ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵــﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە‬ ‫ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛــﺮدن و رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻧێــﻮان‬ ‫ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼﺎﻻﻛــە‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻟﯿﮋﻧەﯾــەك ﺑەﻧــﺎوی ﻟﯿﮋﻧــەی‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧەﻣﺎوە‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻧەﻣــﺎوە و ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﺳــەرﻗﺎڵﯽ‬ ‫ﭘــﺮس و رای ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯿﻦ ﻟــە ﻧــﺎو‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا‪.‬‬

‫ﺳەرداﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ ﺑﯚ ﻻی‬ ‫ﮔﯿﻮﻟەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺎرداﻧەوەی ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە‬ ‫ﺋەﺣﻤەد ﻣﯿﺮە‪ :‬ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوی ﻫەرێﻢ ﺟێﯽ ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە‬ ‫وﺷ‪ /‬ﺳﻠ‪‬ﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرداﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەك رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ ﺑﯚ دەزﮔﺎی ﻓەزاﻟەری ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﻛە ﺳەر ﺑە ﻓەﺗﺤﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟەن ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ دﯾﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺎرداﻧەوەی ﻟێ‬ ‫دەﻛەوێﺘەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﮔﻮﻣﺎن دەﻛﺮێ دژی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”دﻧە“ دراﺑﻦ‪ ،‬ﺑەاڵم ﺋەﺣﻤەد ﻣﯿﺮە ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎرەﻛﺎن‬ ‫دەڵێ ”ﺳەرداﻧەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﻫﯿﭻ ﺟﯚرە ﻫﺎﻧﺪاﻧێﻜامﻧەوە ﻧەﺑﻮوە و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻫەﻣﯿﺸە ﺑەﻻی ﺋێﻤەوە ﺟێﯽ‬ ‫ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﻮوە“‪.‬‬ ‫ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا دەزﮔﺎی ﻓەزاﻟەری‬ ‫ﺳــەر ﺑە ﮔﯿﻮﻟــەن‪ ،‬ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛەﻧﺎڵﯽ‬ ‫ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻛەﻧﺎڵــﯽ ‪KNN‬‬ ‫داﻣەزرێﻨــەری رۆژﻧﺎﻣــەی ﺋﺎوێﻨــە‪،‬‬ ‫ﻧﻮوﺳــەری ﮔﯚﭬــﺎری ﻟﭭﯿــﻦ و‬ ‫ﺳەرﻧﻮوﺳــەری‬ ‫ﺳەر‬ ‫ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــﺮد‪ ،‬ﺋــەو ﺳــەرداﻧە ﻟــەم‬ ‫ﻛﺎﺗــەدا ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺋــەوەی ﻟــێ دەﻛــﺮێ‬ ‫ﺋــەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧە دژی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬ ‫ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻢ ﻫــﺎن دراﺑــﻦ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﻛــە ﮔﯿﻮﻟــەن و ﺋــەردۆﮔﺎن ﻟە ﺷــەڕێﻜﯽ‬ ‫ﺳــەﺧﺘﺪان ﻟــە ﻧــﺎو واڵﺗەﻛەﯾﺎﻧــﺪا و‬ ‫ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺗﯚﻛﻤــەی‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ﻫەﯾــە‪ ،‬ﮔﯿﻮﻟەﻧﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫دەﯾﺎﻧــەوێ ﻟــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺑــﺪەن ﺑــە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺋەردۆﮔﺎن‪.‬‬ ‫دﻛﺘــﯚر ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻛﯿــﻢ ﺧــەﴎەو‬ ‫ﭘﺴــﭙﯚڕی زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ دەڵــێ‬ ‫”رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺋــەو ﻛەﺳــە ﻧﯿﯿــە وﺗﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯽ ﯾﺎﺧــﯚ ﻛﺘێﺒێﻜــﯽ ﭼﺎپ ﻛــﺮد ﺑە‬ ‫رۆﺷﻨﺒﯿﺮﺑێﺘەﻫەژﻣﺎرﻛﺮدن“‪.‬‬

‫ﺧــەﴎەو ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“‬ ‫راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ‪ ،‬رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻛــﻮردی چ‬ ‫ﺑــە زاﻧﯿــﻦ ﯾــﺎن ﻧەزاﻧﯿــﻦ ﻛــە ﺑەﻧــﺪە‬ ‫ﺑــە ﻧەزاﻧﯿــﻦ دەﯾﺸــﻮﺑﻬێﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜــﯽ‬ ‫ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿــامن ﻫەﯾــە و ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﻻﯾەﻛــامن ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﻦ ﻟــە ﺑەرﮔــﺮی‬ ‫و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﺋەزﻣﻮوﻧــە‪ ،‬ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﻻﯾــەك دەﺑــێ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەوە ﻧﯿﯿــە ﺣﺰﺑێﻜــﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺣﻮﻛــﻢ ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﭘــﱰ‬ ‫ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛــﻮردی ﻛــە ﺗﺎﻛە دەﺳــەاڵﺗە‬ ‫ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــەدا ﺑەﻧــﺎوی ”ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ ﺣﻮﻛــﻢ ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚﯾــە‬ ‫دەوڵەﺗــە ﻫەرێﻤــەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻫــەوڵ دەدەن دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻛــﻮردی‬ ‫ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﺑﻜــەن و واش وەﺳــﻔﯽ ﺑﻜەن‬ ‫ﻛــە ﻛــﻮرد وەك ﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾــەك ﺗﻮاﻧــﺎی‬ ‫ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫دەﺳەاڵﺗﯿﺎنﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺋــەوەش دەڵێــﺖ‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻫەﻧﺪێــﻚ‬

‫ﻟــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋێﻤــە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی‬ ‫ﺋەوەﯾــﺎن دەﻛــﺮد ﻛــە ﺋەو دەﺳــەاڵﺗەی‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە وەﻫﻤە‪،‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﻛــە ﺧەرﯾﻜــە ﺋــەو دەﺳــەاڵﺗە‬ ‫دروﺳــﺖ ﺑﺒــێ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑەﻧــﺎوی‬ ‫رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑەرﮔﺮﯾﻜــﺮدن‬ ‫ﻟــە ﺋــﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ دەﯾﺎﻧــەوێ‬ ‫ﺋــەو دەﺳــەاڵﺗەی دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە‬ ‫ﺑــە وەﻫﻤــﯽ ﻫەژﻣــﺎر ﺑﻜــەن و ﻟــە‬ ‫دواﺟﺎرﯾﺸــﺪا وای ﻟــێ ﺑــێ ﺷــﺘێﻚ‬ ‫ﻧەﻣێﻨێ ﺑە ﻧﺎوی دەﺳەاڵﺗﯽ ﻛﻮردی‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻣێــﮋوودا ﻫەﻣﯿﺸــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە‬ ‫ﺷــەڕەﻛﺎﻧﯽ دژە ﻛــﻮرد ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚ و ﺑە‬ ‫ﻛەرەﺳــﺘەی ﻛــﻮردی ﻛــﺮاون و زﯾﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔــەورە ﺑــە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛــﻮرد ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە‬ ‫ﺑەو ﻫﯚﯾەوە‪.‬‬ ‫”رەﻓﺘــﺎری دەﺳــەاڵت زۆرﺟــﺎر‬ ‫رەﻓﺘــﺎری ﻋەﻗاڵﻧــﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ‬ ‫و ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻧــﺎ ﻋەﻗاڵﻧﯿﺸــﯿامن ﺑــﯚ‬ ‫دروﺳــﺖ دەﺑــێ‪ ،‬ﺑــەاڵم رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان‬ ‫وا‬ ‫ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜــەن ﻛــە دوور ﺑــێ ﻟــە‬ ‫ﻋﺎﺗﯿﻔــە و دژاﯾەﺗﯿﻜــﺮدن و ﻧەﭼﻨــە ﻫﯿﭻ‬ ‫ﺑەرەﯾەﻛــەوە ﺑــﯚ ﻟێﺪاﻧــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎڵﯽ“ ﺧەﴎەو وای ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﻫــەر ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــەم ﺑﺎﺳــەوە دﻛﺘــﯚر‬ ‫ﺳــﺎڵﺢ ﻋﻮﻣــەر ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋەﮔــەر ﺑــﯚ‬ ‫ﻣێــﮋووی ﻛــﻮرد ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﻫەﻣﯿﺸــە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑــﯚ دوو‬ ‫دەﺳــﺘە داﺑــەش ﺑــﻮوە‪ ،‬دەﺳــﺘەﯾەﻛﯿﺎن‬ ‫ﺧەﺑــﺎت و ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ داوە ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﺑە‬

‫ﻛﻮرد ﺑ‪ ‬ﭘ‪‬ﯾ‪‬ەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳ‪‬ﺗﯽ ﻧ‪‬وﺗﯽ ﺧﯚی ﺗﻮاﻧﯽ ھ‪‬ر‪‬ﻤ‪‬ﻛ‪‬ی ﺋﺎوەدان ﺑﻜﺎﺗ‪‬وە‪ ،‬دﯾﻤ‪‬ﻧ‪‬ﻜﯽ ﺷﺎری ھ‪‬وﻟ‪‬ﺮ‪ ..‬ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫دەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓــە ﻧەﺗەوەﯾﯿــەﻛﺎن‪،‬‬ ‫دەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﻛــەی ﺧﯚﯾــﺎن‬ ‫ﻫەﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﻋﻮﻣــەر ﻛــە ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ‬ ‫زاﻧﻜــﯚی‬ ‫راﻣﯿــﺎری‬ ‫ﻛﯚﻟﯿــﮋی‬ ‫ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ‪،‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەﻛﺎن ﻛــە ﻛــﻮرد دژﯾــﺎن‬ ‫ﺑــﻮوە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯿﺎن ﺋەوەﺑــﻮوە ﺋــەو دوو‬ ‫دەﺳــﺘەﯾە ﺑەراﻣﺒــەر ﯾــەك داﺑﻨێــﻦ و‬ ‫ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﻛــﻮرد ﻧەﺗﻮاﻧــێ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺧــﯚی ﺑە دەﺳــﺖ ﺑێﻨــێ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋەﻣڕۆ‬ ‫ﺗﺎﻛــﯽ ﻛــﻮرد ﻫﯚﺷــﯿﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﭘەﯾــﺪا ﻛــﺮدووە و ﺗﺎرادەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾﺶ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ‬ ‫ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻫەﺑــێ‪ ،‬ﺑــە‬

‫دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ‬ ‫دەﺳــەاڵت ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو ﻓەزاﯾەداﯾــە ﻛە‬ ‫دەﯾــەوێ ﺑەرﮔــﺮی ﻟــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ زۆرﯾﻨــەی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﯾﺎن ﻫەﯾە‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔەر ﺑێﺖ و ﻛەﺳــێﻚ ﯾــﺎن ﻻﯾەن‬ ‫ﯾﺎﺧــﯚ ﮔﺮووﭘێﻚ ﺑﯿــەوێ ﻫەڵﺴــﻮﻛەوت‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ وای ﻫەﺑــێ ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻧەﮔﻮﻧﺠــێ‪ ،‬ﺟــﯚرە ﻛێﺸــەﯾەﻛﯿﺎن ﻟەﻧــﺎو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛەدا ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێ‪.‬‬ ‫”ﺋــەو ﻻﯾــەن و ﮔﺮووﭘﺎﻧــەی ﺑﯿــەوێ‬ ‫ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە رەﻓﺘــﺎر ﺑﻜــەن‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼﯽ‬ ‫رەﻧﮕــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــەك ﺗﺎرادەﯾــەك‬ ‫ﻟەﺳــەر ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛــەس دروﺳــﺖ‬ ‫ﺑﻜــەن‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﺎﺑــێ ﻛە‬

‫ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە ﻧــﺎو ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻫﯚﺷﯿﺎرن“ ﻋﻮﻣەر وای ﮔﻮت‪.‬‬ ‫دوای ﺳــەرداﻧەﻛە ﺋەﺣﻤــەد ﻣﯿــﺮە ﻟــە‬ ‫ﮔﯚﺷــەی ﺧــﯚی ﻟــە ﮔﯚﭬــﺎری ﻟﭭﯿــﻦ‬ ‫ﺑــە وردی دژی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەﺳــﺘﺎوەﺗەوە‬ ‫ﻛــە راﺳــﺘەوﺧﯚ دوای ﺳــەرداﻧەﻛە‬ ‫ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛە ﺑاڵو ﺑﻮوەوە‪.‬‬ ‫ﻧﻮوﺳــەری‬ ‫ﺳەرﻧﻮوﺳــەری‬ ‫ﺋەﺣﻤــەد ﻣﯿــﺮە ﺳەر‬ ‫ﮔﯚﭬــﺎری ﻟﭭﯿــﻦ ﻛــە ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮوە ﻟــە‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺪی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻛﺎراﻧــﯽ‬ ‫ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‪ ،‬رەﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﻛــﯚی‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬

‫ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻫﺎﻧﺪراﺑﻦ‬ ‫ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﯿــﺮە ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺋــەو‬ ‫ﺳــەرداﻧەﻣﺎن ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ‬ ‫ﺳــەرداﻧێﻜﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﺑــﻮوە و ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﻫﺎﻧﺪاﻧێﻜامﻧــەوە‬ ‫ﻧەﺑــﻮوە‪ ،‬چ ﻫێﺰێــﻚ ﻫەﯾــە داواﻛﺎری‬ ‫ﻟــەو ﺟﯚرەﻣــﺎن ﻟێ ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬ ‫ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻫەﻣﯿﺸــە ﺑــەﻻی ﺋێﻤەوە ﺟێﯽ ﺷــﺎﻧﺎزی‬ ‫ﺑــﻮوە و ﻫﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻟە‬ ‫دەرەوەی ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯽ ﻛﻮردﺑــﻮون ﺷــﺘﯽ‬ ‫ﺗــﺮ ﺑەﺳــەر ﺋێﻤــەدا ﺑﭽەﺳــﭙێﻨێ‪ ،‬ﺋــەو‬ ‫ﺳــەرداﻧە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑــﻮوە ﻛە‬ ‫رەوش و واﻗﯿﻌــﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﺗﻮرﻛــﯽ‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ“‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳەت‬

‫)‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ژﻣﺎرە )‪34‬‬ ‫ﻣﺎررە‬ ‫ژﻣﺎ‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد‬

‫رەﻫەﻧﺪەﻛﺎن‬

‫‪35‬‬

‫روژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽ‬ ‫واڵﺗﻔﺮۆش‬ ‫ﺋەﮔــەر ﭘێﺸــﱰ ﻛــﻮرد ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــە واڵﺗﻔﺮۆﺷــﯽ دەﻛﺮد و‬ ‫ﭼەﻛــﺪار و ﺑﻨەﻣﺎڵــە و ﺑــەرەی ﺟﯿــﺎوازی ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘــﯽ‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳــﯽ منﻮوﻧــە ﺑــﻮون‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس‬ ‫ﺑﻮوﻧەﺗــە واڵﺗﻔــﺮۆش و ﻟەﮔــەڵ ﻫێــﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ رێــﻚ دەﻛــەون دژ ﺑــەو ﺑەرەﯾــەی ﻛــە‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻛــﻮرد رێﻜﻜەوﺗــﻮون ﻟەﮔەڵﯿــﺪا‪ ،‬ﻫەﻓﺘــەی‬ ‫راﺑــﺮدوو ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﻫەواڵــەی ﮔﻮێﺒﯿﺴــﺖ ﺑﻮوﯾــﻦ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﺑەﻫــەر ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾــەك ﺑێــﺖ‬ ‫ﺳــەرداﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــﺎن ﻛــﺮدووە و ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻓەﺗﺤــﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟــەن ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و رێــﻚ ﻛەوﺗــﻮون‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی دژ ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋــﯚردوﮔﺎن ﻛﺎر‬ ‫ﺑﻜــەن‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎرە دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ و ﻛەﻧﺎڵێﻜــﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳــامﻧﯽ دامبەزرێﻨــﻦ دژ ﺑــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺋــﯚردوﮔﺎن‬ ‫و ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﮔﺮﺗﻮوﯾﺎﻧەﺗــە ﺑــەر ﻛــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔــەورەی‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﻓﺮۆﺷنت و ﻫەﻧﺎردﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗە‪.‬‬ ‫ﻓەﺗﺤــﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟــەن ﻛــە ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺷــﺎرەزاﯾە ﻟە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻫﺎﺗــەوە ﻣەﯾــﺪان ﺑــﻮو ﺑــە ﭬﯿﮕەرێﻜــﯽ دﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫و ﺧــﺎوەن ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟەﻧێــﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‪ ،‬ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻛــە ﺗێﮕەﯾﺸــﺖ ﺳــەرﺑﺎز و ﺳــﻮﭘﺎی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾــﺎن ﻧەﻣــﺎوە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ داﺑﻨێــﻦ و ﺑەﻧەﻓﻌــﯽ ﺷــﯚﭬێﻨﯿەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫ﺑﯿﮕەڕێﻨﻨــەوە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛە‬ ‫ﻟە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺳــﺎﯾﺘە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺑــاڵو ﺑﻮوﻧەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﻫەرﭼــﯽ ﺳــەروەت و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﺳــﻮﭘﺎ‬ ‫ﻫەﯾــە ﺑەﭘێــﯽ ﭘڕۆﺗﯚﻛﯚﻟێﻜــﯽ ﻧﻬێﻨــﯽ ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﮔﯿﻮﻟەﻧــەوە وەرﮔﯿــﺮاون و ﺑڕﯾــﺎرە ﺑﯿﺎﻧﺨﺎﺗــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﺷﻜﺴــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺋــﯚردوﮔﺎن ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜــﯽ‬ ‫دەﻛﺎت ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﻟەﮔــەڵ دەﺳــاڵﺗﺪارێﺘﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻫەڵﺒــەت ﺑــﯚ ﺋەﻣــەش‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــەك ﻫەﯾــە ﻛــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛەی‬ ‫رەﻧــﮓ ﺑﺪاﺗــەوە ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧە ﻫەﯾــە ﻛە دژی‬ ‫ﺑــەرەی ﺳــﻮﻧە و ﺗﻮرﻛﯿــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻛــە ﭘﺎرﺗﯿﯿــە‬ ‫و ﻫەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺑەﺑــێ ﺋــﺎﮔﺎ ﺑەﺷــﺪاری دەﻛــەن ﻟــەو‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗەی دژ ﺑە ﺑەرەﻛەی ﺗﺮە ﻛە ﺋێﺮاﻧە‪.‬‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﻧەﺗەوەﯾــەك ﻧﯿﯿــە ﻟــە دژی ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫ﺧــﯚی ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺳــﺎ ﺑــﺎ ﺋــەو ﻧەﺗەوەﯾــە ﻧــەك ﯾــەك‬ ‫ﮔﻮﺗــﺎر ﻧەﺑێــﺖ و ﯾەك دەﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧەﺑێــﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑﺎڵــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دژ ﺑە ﯾەﻛﯿﺸــﯽ ﻫەﺑێــﺖ و ﺑە‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗــﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ ﻛﺎر ﺑﻜــەن‪ ،‬ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻧەﺑێــﺖ ﻛــە ﻟەﭘێﻨــﺎو دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﯾەﻛــﱰ ﺋﺎﻣــﺎدەن‬ ‫ﻫەرﭼــﯽ ﻣێــﮋوو و ﻓەرﻫەﻧــﮓ ﻫەﯾــە ﺳــﻔﺮی ﺑﻜەﻧەوە‬ ‫ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋەﺟێﻨــﺪای ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ‬ ‫ﺳــەر ﺑﻜــەوێ ﻛــە ﺳــەر ﺑــە ﺑەرەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺗــﺮە‪ ،‬ﭘێﺸــﱰ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑــە ﭼەﻛــﺪار و‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەت و ﺧەڵﻜﺎﻧــﯽ ﻛﯿﻨــە ﻟــە دڵ دەﻛــﺮا‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﺑــە ﭘێﭽەﻧەواﻧــەوە ﺑــە ﻗەڵــەم ﺑەدەﺳــﺖ و ﺑەﻧــﺎو‬ ‫رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎر دەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ﻣﯿﻮاﻧﺪارﯾﻜــﺮدن‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ﻓەﺗﺤــﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟــەن ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەﻧــﺎو ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟەﻣﻜﺎﺗــەدا ﻛــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺑــە دۆﺧێﻜــﯽ ﻫەﺳــﺘﯿﺎردا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ و ﻫێﺸــﺘﺎ‬ ‫ﻛێﺸــەی ﺟﻮﮔﺮاﻓــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە ﻟەﻻﯾــەك‪ ،‬ﻫەروەﻫــﺎ‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚدا ﻟــەدوای دەرەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ‬ ‫‪ 21‬ﻫێﺸــﺘﺎ رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەری‬ ‫‪21/9‬‬ ‫ﻛێﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧــﻮێ‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ دەرەوەﯾــﺶ ﻛە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دەﯾــەوێ ﺧﺮاپ‬ ‫ﻛەڵــﻚ وەرﺑﮕــﺮێ ﻟــە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ رەش‬ ‫ﺑــﯚ ﺣﺰﺑــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﺳــەﳌێﻨەری ﺋــەو راﺳــﺘﯿەﯾە ﻛــە ﺋەﮔــەر‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ واڵﺗﻔــﺮۆش‪ ،‬وەﻛــﻮ ﻛﺎرەﻛﺘــەری‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﻬێﻨــﯽ ﺳــﻮﻣﻌەی واڵﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ‬ ‫ﻧــەﻛﺎت‪ ،‬ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ‬ ‫ﺑــﻜﺎت ﯾــﺎن ﺑﯿﺨﺎﺗــە ﻧــﺎو ﻫﺎوﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﻛــە ﻧەﺗﻮاﻧــێ ﺧــﯚی دەرﺑــﺎز ﺑــﻜﺎت ﻟەو‬ ‫ﺗەﻧﮕــﮋە ﻫەﻣەﻻﯾەﻧــەی ﻛــە ﺗێــﯽ ﻛەوﺗــﻮوە‪ ،‬ﺋەﻣــە ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻫەر ﺋــەو ﺑەﻧــﺎو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧەن ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺳــﯿﺨﻮڕی و ﺧﯿﺎﻧەﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ دەﻛــەن‬ ‫دژ ﺑــە ﻧەﺗــەوەی ﻛــﻮرد و ﺑــﺎس ﻟــە ﺋەﺧﻼﻗﯿﺎﺗــﯽ ﻛﺎری‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽ دەﻛەن‪.‬‬

‫وەزﯾﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق‪:‬‬

‫ﺋەﮔەر ﺑﻮدﺟە ﭘەﺳﻨﺪ ﻧەﻛﺮێ ﺑەﺷەﺧﯚراﻛﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻛێﺸەی ﺗێ دەﻛەوێ‬ ‫وەزارەﺗﯽﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽﺑەرﭘﺮسﻧﯿﯿەﻟەﻛێﺸەی‬ ‫ﺗﯚﻣﺎریدەﻧﮕﺪەران‬ ‫وﺷ‪/‬ﺑ‪‬ﻏﺪا‬ ‫دﻛﺘﯚر ﺧەﯾﺮواڵ ﺣەﺳەن وەزﯾﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟەم دﯾامﻧەﯾەدا ﻟەﮔەڵ )وﺷە( رای دەﮔەﯾەﻧێ ﻛە ﻛﯚﻣﺴﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎاڵی ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑەرﭘﺮﺳە ﻟە ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪەراﻧﯽ ﻋێﺮاق و دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺎوی‬ ‫دەﻧﮕﺪەران ﯾﺎﺧﯚ ڕەﺷﻜﺮدﻧەوەﯾﺎن ﻟە ﺗﯚﻣﺎری دەﻧﮕﺪەراﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی دەﻛەوﻧە ﺳﻨﻮوری ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەرەوەی ﺋﯿﺪارەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە‪.‬‬

‫وەزﯾــﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺋــەوەش‬ ‫دەﺧﺎﺗــە روو‪ ،‬وەزارەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻫــﺎوﻛﺎری‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻧﺎﻛــەن ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨﯽ‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﺋــەو ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــەی‬ ‫ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾــﺎن ﻟەﺳــەرووی‬ ‫ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و ‪ 500‬ﻫەزار دﯾﻨﺎرەوەﯾە‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق دوو ﺳــﺎڵە ﺑە‬ ‫ﻧﯿــﺎزە ﻟە ﺑــﺮی ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە‬ ‫ﺑڕێــﻚ ﭘــﺎرە ﺑــە ﻫﺎوواڵﺗــﯽ ﺑــﺪا‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﭘﻼﻧــە ﺑەﭼــﯽ ﮔەﯾﺸــﺖ و ﺧﯚراﻛــﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﭼﯿــﯽ ﻟــێ دێ و ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭼﯿﻦ ﻛە دەدرێﻦ؟‬ ‫ﺑــە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ دۆﺧــﯽ‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎی ﻋێــﺮاق و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷــﻮور و ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ و ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ وا‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑێﺘــە ﺑڕﯾــﻦ‪ ،‬ﯾــﺎن ﻟــە‬ ‫ﺑــﺮی ﺧــﯚراك ﭘــﺎرە ﺑــﺪرێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێــﺮاق‬ ‫ﻟــە ﺧــﻮار ﻫێڵــﯽ ﻫەژارﯾﯿــەوەن و‬ ‫ﺑــﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــﺎن ﺧﺮاﭘــە‪ ،‬ﻫەروەﻫــﺎ‬ ‫ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻋێــﺮاق و ﻻﯾەﻧــە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻗﺒــﻮوڵ ﻧﺎﻛــەن‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺑﺒــڕێ‪ ،‬ﺋەﻛەر‬ ‫ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﻟــەم ﭼەﺷــﻨەﯾﺶ‬ ‫ﺑﻬﺎوێــﮋرێ دۆﺧــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ زۆرێــﻚ ﻟە‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺗێــﻚ دەدا‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ‬ ‫‪ 2014‬ﺑەﺷــﯽ ﭘێﻨــﺞ ﺟــﯚر ﻣــﺎدەی‬ ‫ﺧﯚراﻛــﯽ ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟە ﺷــﯿﺮ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺞ‪،‬‬ ‫ﺷــەﻛﺮ و زەﯾــﺖ و ﺋــﺎرد‪ ،‬ﺑﻮدﺟــە‬ ‫داﻧﺮاوە‪.‬‬ ‫ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی ﭘــﺎرە ﻟــە‬ ‫ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ‬ ‫ﺋــەوەی ﻫەﯾە ﻛێﺸــە ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت؟‬

‫ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎڵەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ‬ ‫وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەی رێﻜﻮﭘێــﻚ ﭘــﺎرە ﺑــﯚ‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ داﺑﯿــﻦ ﺑــﻜﺎت‬ ‫ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ‬ ‫ﺑﻜڕﯾــﻦ‪ ،‬ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ‬ ‫داﺑــەش ﻛــﺮاوە ﻟــەو ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﺎﻧە‬ ‫ﺑــﻮوە ﻛــە ﻟــە ﻛﯚﮔﺎﻛﺎﻧــﺪا ﻫەﺑــﻮوە‪،‬‬ ‫ﻫەروەﻫــﺎ ﺳﻮودﯾﺸــامن ﻟــەو ﺑــڕە‬ ‫ﭘﺎرەﯾــە وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﻫــﯽ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫راﺑــﺮدوو ﺑــﻮو و ﻣﺎﺑــﻮوەوە‪ ،‬ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 2014‬ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا‬ ‫ﺑڕێــﻚ ﭘــﺎرە ﻛــە ‪ 270‬ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻرە‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘە وەزارەت ﻛــە ﺑەﺷــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ‬ ‫ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧﯚراﻛــﯽ ﯾەك ﻣﺎﻧــﮓ دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺋــەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾــە زۆر ﺑــە درەﻧــﮓ‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ‬ ‫دووﻣــﺎن ﺑــە دەﺳــﺖ ﻧەﮔەﯾﺸــﻮوە‪،‬‬ ‫ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋەوەﯾــﻦ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی‬ ‫ﺑﻮدﺟــەی ﻋێــﺮاق ﭘەﺳــﻨﺪ ﺑﻜــﺮێ‪،‬‬ ‫ﻻی ﻫەﻣــﻮوان رووﻧــە ﺑــەوەی ﺋــەو‬ ‫ﺑــڕەی ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧــەوت‬ ‫ﺑــە دەﺳــﺘﯽ دەﻛــەوێ ﻛﺎﺗــﯽ دەوێ‬ ‫ﺗــﺎ دەﮔﺎﺗــەوە واڵت و ﺋەﻣــەش‬ ‫ﻛێﺸــەی دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و ﺑﻮوەﺗە‬ ‫ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫ﻧەﺗﻮاﻧــێ وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﭘﺎرە ﺑەﺳــەر‬ ‫وەزارەﺗەﻛﺎن داﺑەش ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗــە ﺋەﮔــەر ﭘێﻨەداﻧــﯽ ﭘــﺎرە‬ ‫ﺑــە وەزارەﺗەﻛەﺗــﺎن درێــﮋەی ﻛێﺸــﺎ‪،‬‬ ‫ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە‬ ‫ﺑﯚ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن؟‬ ‫ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﭘﻼﻧــەی ﭘێﺸــﱰ‬ ‫داﻣﺎﻧڕﺷــﺘﻮوە‪ ،‬دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺗــﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ‬ ‫ﺋــﺎدار ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺑــﯚ‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن داﺑﯿــﻦ ﺑﻜەﯾــﻦ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە ﺑڕێــﻚ ﺧﯚراﻛــﯽ ﯾەدەﮔــامن‬ ‫ﻟــە ﻛﯚﮔﺎﻛﺎﻧــﺪا ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﻟــەم‬ ‫ﻣﺎﻧﮕــەوە ﺑﻮدﺟەﻣــﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿــﻦ‬ ‫ﻧەﻛــەن ﺑــﯚ ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو‪،‬‬

‫داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧﯚراﻛــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە‬ ‫ﻛێﺸەی ﺗێ دەﻛەوێ‪.‬‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻫەﺑــﻮو ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﺋــەو‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﻣﻮوﭼەﯾــﺎن ﻟــە‬ ‫ﺳــەرووی ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ و ‪ 500‬ﻫــەزار‬ ‫دﯾﻨــﺎرە ﺑێﺘە ﺑڕﯾــﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾەدا‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﺎنﻫێﻨﺎ؟‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﺋــەو ﺑڕﯾﺎرە‬ ‫دراوە ﻛــە ﺋــەو ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــەی‬ ‫ﻣﻮوﭼەﯾــﺎن ﻟــە ﺳــەرووی ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ‬ ‫و ‪ 500‬ﻫــەزار دﯾﻨــﺎرەوە ﺑێــﺖ‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯿﺎن ﺑێﺘــە ﺑڕﯾــﻦ‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی وەزارەﺗەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻫﺎوﻛﺎری‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻧﺎﻛــەن‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەواﻧــەی ﺑــەو ﻫﯚﯾــەوە‬

‫ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ دﯾﺴــﺎن ﻧﺎوﯾــﺎن ﻟە‬ ‫ﻟﯿﺴــﺘﯽ دەﻧﮕــﺪەران ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە‬ ‫ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑــﻮو ﺋــەوە روو‬ ‫ﻧــەدا‪ ،‬ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن‬ ‫ﻫﯚﻛﺎرەﻛــە دەﺧﺎﺗــە ﺋەﺳــﺘﯚی‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﺋێــﻮە‬ ‫ﺑﯚﭼــﯽ ﻧﺎوەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺋەو‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧە ڕەش ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە؟‬ ‫ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑــﺎاڵی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن‬ ‫‪2010‬یی ﺳــەرﺟەم‬ ‫داﺗــﺎی ﺳــﺎڵﯽ ‪2010‬‬ ‫ﻋێﺮاﻗــﯽ ﭘــﯽ درا ﺑــە ﻣەرﺟــﯽ ﺋەوەی‬ ‫ﻟەﻣــەودوا ﺧــﯚی داﺗــﺎﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە‬ ‫ﺑــﻜﺎت و ﺗﺎزەﯾــﺎن ﺑﻜﺎﺗــەوە‪ ،‬وەزارەﺗﯽ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻧﯿﯿــە ﻟــەوەی‬ ‫ﻫەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ داﺗﺎﻛﺎن ﺑە ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚن‬ ‫ﺑﺪاﺗــەوە‪ ،‬ﺋەرﻛــﯽ ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە‬ ‫ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و‬

‫ﺗﺎﺋێﺴﺘﺎﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽﻫەﻣﯿﺸەﯾﯽ‬ ‫وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺧﯚراك ﻛە ﭘێﻨﺞ ﺟﯚرە‬ ‫ﺑﯚ ‪ 35‬ﻣﻠﯿﯚن و ‪ 400‬ﻫەزار ﻫﺎوواڵﺗﯽ‬ ‫داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯿﺎن ﺑــڕاوە ژﻣﺎرەﻛــەی ﻟە‬ ‫ﻧێــﻮان ‪ 400‬ﺗــﺎ ‪ 500‬ﻫەزار ﻛەﺳــە ﻟە‬ ‫ﻛــﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ‪ 35‬ﻣﻠﯿــﯚن ﻫﺎوواڵﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﻫەوڵێﻜــﯽ زۆرﻣــﺎن داوە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻫەوڵەﻛﺎمنﺎن ﺑێ ﺳﻮود ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺑــﯚ ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯽ داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت؟‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯽ‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺧــﯚراك ﻛە ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﺟــﯚرە ﺑــﯚ ‪ 35‬ﻣﻠﯿــﯚن و ‪ 400‬ﻫــەزار‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯽ داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋەرەﺑــﯽ ﻗەرەﺑﻮوﻛــﺮاوە ﻟە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك و ﭼەﻧــﺪ‬

‫داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑەدواداﭼــﻮون‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی ﻟەداﯾﻜﺒــﻮوان و ﻣــﺮدووان‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﻫەروەﻫــﺎ ﻛەﺳــێﻚ دەﭼێﺘە‬ ‫دەرەوەی واڵت دەﺑــێ ﺗﯚﻣﺎرﯾــﺎن‬ ‫ﺑــﻜﺎت ﯾﺎﺧــﯚ ﻛەﺳــێﻚ ﻟــە دەرەوە ﺑە‬ ‫ﯾەﻛﺠﺎرەﻛــﯽ دەﮔەڕێﺘــەوە واڵت‬ ‫ﺋەوﯾــﺶ دەﺑــێ ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜــﺮێ‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﻫەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﺪا داوای داﺗــﺎ‬ ‫ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﻼﻧﺪاﻧــﺎن‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬دەﺑــێ ﺋــەوە روون ﺑﻜﺮێﺘەوە‬ ‫ﻛــە داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە ﺑــﯚ ﻫەڵﺒــﮋاردن‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾــە‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋەوە‬ ‫دەﺑــێ ﺧﯚﯾــﺎن داﺗــﺎ ﻧــﻮێ ﺑﻜەﻧــەوە‪،‬‬

‫ﻫــەر ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەك ﻫەﺑــێ ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑــە وەزارەﺗــﯽ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿــەوە ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2014‬ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ‬ ‫‪10‬ی ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو داﺗﺎﻛﺎمنــﺎن ﺑــە‬ ‫‪10‬ی‬ ‫ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن داوە‬ ‫ﻛە ﻫــﯽ ﺋەﻣﺠﺎرە ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﭘێﺸﱰدا وردﺗﺮە‪.‬‬ ‫ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺮێ ﻛە ﻟــە ﻋێﺮاق‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻓﯚڕﻣــﯽ ﺧــﯚراك‬ ‫ﺳــﺎﺧﺘە ﻛــﺮاون و ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ‬ ‫ﭘــێ وەردەﮔﯿــﺮێ و دەﻧﮕﯿﺸــﯽ ﭘــێ‬ ‫دەدرێ؟‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫دوو ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێــﻚ ﻓــﯚڕم ﺑەﺳــەر‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن داﺑــەش دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫رەﻧﮕــە ﻟــە ﭘێﺸــﻮودا ﻓﯚڕﻣــﯽ ﺧﯚراك‬ ‫ﺳــﺎﺧﺘە ﺑﻜﺮاﯾــە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﭼﺎرەﺳــەری‬ ‫ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧە ﻛــﺮاوە و ﺋــەو ﻓﯚڕﻣەی‬ ‫ﺋەﻣﺠــﺎرە ﭼــﺎپ ﻛــﺮاوە ﻛە ﻟــە ﭼەﻧﺪ‬ ‫رۆژی داﻫﺎﺗــﻮودا ﺑەﺳــەر ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن‬ ‫دێﺘــە داﺑەﺷــﻜﺮدن ﻛﺎﻏــەزە ﻫەﻣــﺎن‬ ‫ﻛﺎﻏــەزی دﯾﻨــﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻛــﯚن و‬ ‫ﺑەﻫﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻟەﻣــەودوا ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ‬ ‫ﺳــﺎﺧﺘە ﺑﻜــﺮێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﭼﺎﭘﺨﺎﻧــەی ”دار ﻧەﻫﺮێــﻦ“ی ﻋێــﺮاق‬ ‫ﭼــﺎپ ﻛــﺮاوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋــەوان ﺋــەو‬ ‫ﺟــﯚرە ﻛﺎﻏەزەﯾــﺎن ﻫەﯾــە‪ ،‬ﮔﺮﯾــامن‬ ‫ﭼﺎﭘﯿــﺶ ﻛــﺮا‪ ،‬ﻛﺎﺗێــﻚ دەﭼێﺘــە‬ ‫ﻻی ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎﻧــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺧــﯚراك ﺑــﯚ ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛــە ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫دەردەﻛــەوێ ﻛــە ﺋــەوە ﺳــﺎﺧﺘەﯾە‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﺷــە‬ ‫ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻛــە ﺟﯚرێــﻚ ﻓﯚڕﻣەﻛە‬ ‫ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ ﻛﺎﻏەز ﭼــﺎپ ﻛــﺮاوە ﺑە‬ ‫ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧــﺮێ ﺳــﺎﺧﺘەﻛﺎری ﺗﯿﺎدا‬ ‫ﺑﻜــﺮێ و وەزارەﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫دووﭼــﺎری ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾە ﺑﻮوﻧــە ﻛە‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑــە وەزارەﺗــﯽ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەوەﻧﯿﯿە‪.‬‬

‫ﭘڕۆژەی ﺋﺎوەڕۆی ﻛەرﻛﻮوك ﺑێ ﻛێﺒڕﻛێ دەدرێﺘە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ‬ ‫وﺷ‪/‬ﻛ‪‬رﻛﻮوك‪ -‬ھ‪‬ژار ڕەﺷﯿﺪ‬ ‫ﻫەرﭼەﻧﺪە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ڕەزاﻣەﻧﺪ ﻧەﺑﻮوە ﻟەﺳەر‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺋﺎوەڕۆی ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻧﯿﯿەوە‪ ،‬ﺑەاڵم وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە رای دەﮔەﯾەﻧێ‪،‬‬ ‫وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەﺷێﻮەی داوای راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘڕۆژەﻛەی‬ ‫داوە ﺑەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋێﺮاﻧﯿﯿە‪ .‬ﺋێﺴﺘﺎ ﭘڕۆژەﻛە ﮔﺮﻓﺘﯽ زۆرە و ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك دەڵێ ”ﭘڕۆژەﻛە ﻓﺎﺷﯿﻠە“‪.‬‬

‫ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ‬ ‫وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــە وێﻨەﯾەﻛــﯽ‬ ‫دەﺳــﺖ رۆژﻧﺎﻣەی "وﺷە" ﻛەوﺗﻮوە‬ ‫و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻫﺎﺗــﻮوە‪ ،‬ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﺋــەوەی روون ﻛﺮاوەﺗــەوە ﻟەﻻﯾەن‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق‬

‫ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ‬ ‫‪ 8/5/2012‬ﻛــە ﻟــە‬ ‫وەزﯾــﺮان ﻟــە ‪2012‬‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮو‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎری‬ ‫‪ (147‬ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ ‪2012‬‬ ‫ژﻣــﺎرە ))‪(147‬‬ ‫درا ﻛــە ﺋەﻣﺎﻧــە دەﮔﺮێﺘــەوە‪:‬‬ ‫ﺋــەو ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮاوەی ﻟەﻻﯾــەن‬

‫‪(ICG‬‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )ﺋەﻟﻘــﺮب اﻟﺪوﻟﯿــە ‪ICG‬‬ ‫ی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوەڕۆی ﻛەرﻛــﻮوك ‪/‬‬ ‫وێﺴــﺘﮕەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن ﺑــﯚ‬ ‫ﻧﺎوەﻧــﺪی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻟەﮔەڵ ﺷــەﺑەﻛەی‬ ‫ﺑــﺎران و ﺋــﺎوەڕۆی ﻗــﻮرس ﺑــﯚ ﻫێڵﯽ‬ ‫ﺳــەرەﻛﯽ و ﻻوەﻛــﯽ‪ ،/‬ﺟﯿــﺎﻛﺎری ﺑــﯚ‬ ‫ﺑﻜــﺮێ ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەﻛــە و ﺑــە داوای‬ ‫راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘڕۆژەﻛەی ﭘێ ﺑﺪرێ‪.‬‬ ‫ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﺟەﻣــﺎل ﻣەوﻟــﻮود‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی "وﺷــە"ی‬ ‫ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﺋــەم ﭘڕۆژەﯾــە دەﺑــﻮو‬

‫ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻛﯚرﯾﺎﯾﯿــەوە‬ ‫ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮاﯾــە‪ ،‬ﺑــەاڵم دواﺗــﺮ ﺑــە‬ ‫ﻫﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧﺎدﯾﺎر ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ‬ ‫ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە‬ ‫دراﯾــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑەﻧﺎوی‬ ‫‪ ،(ICG‬ﺑــەاڵم ﺟێﯽ‬ ‫)اﻟﻘــﺮب اﻟﺪوﻟﯿــە ‪،(ICG‬‬ ‫ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــﺎوەڕۆی‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﻛێﺸــەی ﻫەﯾــە و ﻣﺎوەی‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜﯿــﺶ ﻣــﺎوە ﺑــﯚ وادەی‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﭘڕۆژەﻛە‪.‬‬ ‫ﻣەوﻟــﻮود ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺧﺴــﺘە ڕوو‬ ‫"ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺋێﺮاﻧﯿﯿــە ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن‬ ‫ﺑــﺎش ﻧﯿﯿــە و ﻓﺎﺷــﯿﻠە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤــە‬ ‫وەك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻫﯿــﭻ‬

‫ﺑﻮدﺟەﯾەﻛــامن ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛــە دﯾﺎری‬ ‫ﻧەﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑﮕــﺮە ﺑﻮدﺟەﻛــەی‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن وەزﯾــﺮی ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋێﺮاﻗەوە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە"‪.‬‬ ‫"ﺋێﻤــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﺑە ﺑﺎش‬ ‫ﻧﺎﺑﯿﻨﯿــﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾــە دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﻣﺎوەﻛــەی ﺋەﮔــەر ﺳــەرﻧەﻛەوێﺖ‬ ‫دەﺑێــﺖ ﻛەرﻛــﻮوك ﭼﺎرەﺳــەری‬ ‫ﺑــﻜﺎت و ﺑﻮدﺟــەی ﺗــﺮی ﺑــﯚ داﺑﯿﻦ‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺋەﻣەﯾــﺶ زﯾــﺎن ﺑە ﭘــﺎرەی‬ ‫ﺷــﺎرەﻛە دەﮔەﯾەﻧــێ" ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك‬ ‫وای ﮔﻮت‪.‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳەت‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‪ ..‬ﺷﺎرۆﭼﻜەی ﻣﻠﻤﻼﻧێ و دۆﺧﯽ ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮ‬

‫‪5‬‬

‫زۆرﺑەی ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻟە ﻧەﺗەوەی ﻛﻮردن‬ ‫ﻫﯚی ﺳەرﻧەﻛەوﺗﻨﯽ ﻛﻮرد ﻟەوەی ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‬ ‫ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳەر ﻛەرﻛﻮوك ﺋەوەﺑﻮو ﻛە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛێﺸﺎﻧە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﻣﺎدەی ‪140‬ی دەﺳﺘﻮور ﺟێﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاﯾەوە‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘەﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽﺳﯿﺎﺳﯿﯽﻛﻮرد‬ ‫ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﭼڕﺗﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑﯚ ﺳەر ﻛەرﻛﻮوك ﯾﺎن ﻣﺎدەی‬ ‫‪140‬ی دەﺳﺘﻮور ﺑێﺘە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن‬ ‫وﺷ‪/‬دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‬ ‫ﺷﺎرۆﭼﻜەی دووزﺧﻮورﻣﺎﺗﻮو ﺑەﻫﯚی ﻛێﺸە ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ و ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮی‬ ‫‪2003‬وە ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ ‪2003‬وە‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﻓﺮەﺧﺎوەن و ﺑێ ﺧﺎوەن ﻟەﮔەڵ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺪا‬ ‫دەﺗﻠێﺘەوە‪.‬‬

‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛێﺸە ﻟەﺳەرەﻛﺎن‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەی دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ‪255/‬‬ ‫‪255/‬‬ ‫ﻛــﻢ ﺑﺎﻛــﻮری ﺑەﻏــﺪا‪ /‬و ژﻣــﺎرەی‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻧێﺰﯾﻜــەی ‪ 180‬ﻫــەزار‬ ‫ﻛەﺳــە ﻟــە ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛامﻧــﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و ﻋەرەﺑــﯽ‬ ‫ﺳــﻮﻧە ﭘێــﻚ دێــﻦ‪ ،‬ﭘێﺸــﱰ ﺳــەر‬ ‫ﺑەﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ڕێﮋﯾﻤــﯽ ﻟێﺨــﺮاوی‬ ‫‪ ،1976‬ﻧﺎوەﻧــﺪی‬ ‫ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻟــە ‪،1976‬‬ ‫ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛــەی ﺧﺮاﯾــە ﺳــەر‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ و ﯾەﻛێﻜــە‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﺟــێ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻓﯿــﺪراڵ‬ ‫و ﻣــﺎدەی ‪ 140‬ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری‬ ‫ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی‬ ‫ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ داﻧــﺮاوە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﺋەﺳــﺘﯚی‬ ‫ﻫێﺰێﻜــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە‬ ‫و ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق و ﭘﯚﻟﯿــﺲ‪،‬‬

‫ﺑــەاڵم ﺑەﻫــﯚی ﺳــﻨﻮوری ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ و دﯾﺎﻟــە‬ ‫و ﻛەوﺗﻨەﺳــەر رێﮕــەی ﺳــەرەﻛﯿﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك‪-‬ﺑەﻏــﺪا‪ ،‬رۆژی ﺑــێ ﻛێﺸــە‬ ‫و ﭘﺸﻮێﯽ ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻣﻠﻤﻼﻧ‪‬ﯽ ﺑ‪ ‬ﭘﺎر‪‬ﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺳ‪‬ﺣ‪‬دﯾﻦ‬ ‫‪2003‬ەوە ﻛــﻮرد‬ ‫ﻟــە دوای ﺳــﺎڵﯽ ‪2003‬ەوە‬ ‫ﻫەوڵێﻜــﯽ زۆری دا ﺑــﯚ ﺋــەوەی‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﺳــەر‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻧەﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻋــﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور‬ ‫ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﻮێﻨــەری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ‪،‬‬ ‫ﻫــﯚی ﺳــەرﻧەﻛەوﺗﻨﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻟــەوەی ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑﮕەڕێﺘــەوە‬ ‫ﺳــەر ﻛەرﻛــﻮوك ﺋەوەﺑــﻮو ﻛــە‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧە‬

‫‪21‬ی‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ژﻣــﺎرە ‪21‬ی‬ ‫‪ 2008‬ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەم ﭘﺮﺳــە‬ ‫ﻧەﻛــﺮاوە‪ .‬ﺑــەاڵم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﭘێﯿــﺎن واﯾە دۆﺧــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻫەڵەﺑﺠــە ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﺟﯿﺎوازە‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﺷــﻮاﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری‬ ‫ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟــە‬ ‫ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﻫێــام ﺑــﯚ ﺋەوە‬ ‫دەﻛﺎت ”ﺟﯿــﺎوازی ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ ﺑــە‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻫەﯾــە‪ ،‬ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﻟێﻜﭽﻮوﻧێــﻚ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەﯾەدا ﻧﯿﯿــە ﺗــﺎ ﺑەﯾەﻛــەوە‬ ‫ﺑﺒەﺳــﱰێﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤــە ﺳــﻮورﯾﻦ‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﻫەڵەﺑﺠــە ﺑﻜﺮێﺘــە‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ و ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎوە ﻫەوڵەﻛﺎمنﺎن‬ ‫ﭼــڕ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫دەﻧﮕــﺪان ﺑــە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛە زۆرﯾﻨەی‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎران ﺑــە ﺑەڵــێ دەﻧﮕــﯽ ﭘێ‬ ‫ﺑﺪەن‪.‬‬ ‫ﺑە ﺑــڕوای ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﺋــﺎزاد ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﺑــﯚ‬ ‫دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧــﻮێ‬ ‫ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ و ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ‬ ‫دەﻛــﺮێ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ﭘــڕ ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ‬ ‫دەﻧﮕــﺪان ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛە‬ ‫دووﭼﺎری ﻛێﺸە ﻧەﺑﯿﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺷــﻮاﻧﯽ ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗــە ڕوو‬ ‫”ﻫەر ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ‬

‫دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﺗەﻟەﻋﻔــەر‬ ‫ﭘێﭽەواﻧــەی ﯾﺎﺳــﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو دوو‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜە دەﻛەوﻧــە ﻧــﺎو ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەرەوەی ﺋﯿــﺪارەی ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫‪140‬ی‬ ‫ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻟەﻧــﺎو ﻣــﺎدەی ‪140‬ی‬ ‫دەﺳــﺘﻮور ﺟێــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮاوەﺗــەوە‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەرﺋــەوە ﺗﺎ ﺋــەو ﻣﺎدەﯾــە ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻧەﻛــﺮێ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەو‬ ‫ﺟﯚرە ﺑﺨﺮێﺘە ڕوو“‪.‬‬ ‫ﺋــﺎزاد ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ﭘێــﯽ واﯾــە‬ ‫”ورووژاﻧﺪﻧــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﺗەﻟەﻋﻔــەر و ﻓەﻟﻮوﺟــە‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﻋــەرەب‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﻛــﻮرددا ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﻟــە‬ ‫ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﻫەڵەﺑﺠــە دووﭼــﺎری ﮔﺮﻓــﺖ‬ ‫دەﺑﯿﻨــەوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻫەﻣــﻮو ﻫەوڵەﻛﺎن‬ ‫ﺑــەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾە ﭼــڕ ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻟــە ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠە‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻮوﺑﯿﻦ“‪.‬‬ ‫”ﻛــﻮرد ﺳــﻮورە ﻟەﺳــەر ﺑــە‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە و ﻟێــﯽ‬ ‫ﭘﺎﺷــﮕەز ﻧﺎﺑﯿﻨــەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێــامن‬ ‫واﯾــە ﻟــەرووی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎ و ﺋــەو‬ ‫ﺳــﺘەﻣەی ﻟــەو ﺷــﺎرۆﭼﻜە ﻛــﺮاوە‬ ‫ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯿەﺗــﯽ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ﭘــڕ دەﻛﺮێﺘەوە‬ ‫و ﻫەوڵﯿــﺶ دەدەﯾــﻦ ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ‬ ‫ﺋــەم ﺧﻮﻟــە ﯾﺎﺧــﯚ ﺳــەرەﺗﺎی ﺧﻮﻟــﯽ‬ ‫داﻫﺎﺗــﻮوی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛە‬ ‫ﺑێﺘــە ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدن“ ﺋەﻣــە ﮔﻮﺗــەی‬ ‫ﻓﺎﺗﯿﺢداراﻏﺎﯾﯿە‪.‬‬

‫‪ 500‬ﺧ‪‬ﺰاﻧﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻧﺎوﭼ‪‬ﻛ‪‬ﯾﺎن ﺑ‪‬ﺟ‪ ‬ھ‪‬ﺸﺘﻮوە‬

‫ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘ‪ ‬ﺣﻜﻮوﻣ‪‬ﺗﯽ ھ‪‬ر‪‬ﻢ‬ ‫ﺋﺎوڕی ﻟ‪ ‬ﺑﺪاﺗ‪‬وە‬ ‫ﻣەﺣﻤــﻮود ﻋﻮﺳــامن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری‬ ‫ﺑــێ ﻻﯾەﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬

‫ھﺎوو‪‬ﺗﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿ‪‬‬ ‫ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو‪ ،‬دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 2013‬ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2013‬دا‬ ‫‪2012‬دا ﺧﺮاﭘــﱰ ﺑــﻮوە‪ ،‬ﻟــە ‪2013‬دا‬ ‫‪2012‬دا‬ ‫‪ 145‬ﺗەﻗﯿﻨــەوە رووﯾــﺎن داوە ﻛــە‬ ‫‪ 10‬ﻟــەو ﺗەﻗﯿﻨەواﻧە ﺧﯚﻛــﻮژی ﺑﻮون‬ ‫و ‪ 120‬ﺗەﻗﯿﻨــەوە ﺑەﺷــێﻮەی ﺑﯚﻣﺒﯽ‬ ‫ﭼێــرناو ﺑــﻮوە ﻛــە ‪ 270‬ﻫﺎوواڵﺗــﯽ‬ ‫‪790‬ﯾﺶ ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﻛــﻮژراون و ‪790‬ﯾﺶ‬ ‫‪2012‬دا‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ‪2012‬دا‬

‫ﻛﻮرد ﻟە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻫەڵەﺑﺠە ﭘﺎﺷﮕەز ﻧﺎﺑێﺘەوە‬ ‫وﺷ‪/‬ﺑ‪‬ﻏﺪا‬ ‫ﻛﻮرد ﺳﻮورە ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﺷﺎرۆﭼﻜەی ﻫەڵەﺑﺠە ﺑﺒێﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و‬ ‫ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﭼڕ ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ دەﻧﮕﺪان‬ ‫ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﻛە زۆرﯾﻨەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ”ﺑەڵێ“ دەﻧﮕﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺑﺪەن‪.‬‬ ‫دوای ﺋــەوەی ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﭘﺮﺳــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧــﯽ ﻓەﻟﻮوﺟــە‪،‬‬ ‫ﻫەرێﻢ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﺗەﻟەﻋﻔــەر ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﻫەڵەﺑﺠــەی رادەﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻛــﺮد و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮا‪.‬‬ ‫وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە زۆرﯾﻨــەی ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ داراﻏﺎﯾــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ‬ ‫دەﻧــﮓ ﭘەﺳــﻨﺪی ﻛــﺮد و رەواﻧــەی ﻧێــﻮان ﺳــﻮﻧە و ﺷــﯿﻌە رەﻧﮕــە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــﺮا‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻫەر ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫زوو ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﻫەﺑێ‪،‬‬ ‫ﻧێــﻮان ﻋەرەﺑــﯽ ﺳــﻮﻧە و ﺷــﯿﻌە ﻟــە ﻋەرەﺑــەﻛﺎن رەﻧﮕــە ﻣەرﺟﯽ ﺋــەوە ﺑﯚ‬ ‫ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﭘﺮﺳــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﻮرد داﺑﻨێــﻦ ﺑەوەی ﻟە ﯾــەك ﺣﺎڵەﺗﺪا‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻟەﻋﻔــەر و دەﻧــﮓ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە‬ ‫ﻓەﻟﻮوﺟــە و دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﻫﺎﺗــە دەدەن ﻛــە ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ دەﻧﮕﺪان‬ ‫ورووژاﻧــﺪن و ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو و‬ ‫ﺗەﻟەﻋﻔــەر ﯾﺎﺧﯚ ﻓەﻟﻮوﺟە ﺑــە ”ﺑەڵێ“‬ ‫ﻋێﺮاﻗەوە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮا‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻫــەر زوو ﻛــﻮرد ﺑــە دەﻧــﮓ ﺑــﺪات‪ ،‬ﺋەﻣــەش ﺋەﺳــﺘەﻣە‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﭼﻮﻧﻜــە ﻛــﻮرد ﺑــە ﻫەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك‬ ‫ﺗەﻟەﻋﻔــەری رەت ﻛــﺮدەوە‪ ،‬ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و‬ ‫ﺑــە ﭘﺎﺳــﺎوێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛە ﺋــەو دوو ﺗەﻟەﻋﻔەر رەت دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەﯾە دەﻛەوﻧــە ﻧــﺎو ﻣــﺎدەی ﺗﻮﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن‬ ‫‪ 140‬ﻛــە ﻫێﺸــﺘﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەواو ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو و ﺗەﻟەﻋﻔــەر و‬ ‫ﻧەﻛﺮاون‪.‬‬ ‫ﻓﺎﺗﯿﺢ داراﻏﺎﯾــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻋێﺮاق ﻓەﻟﻮوﺟــە ﺗــﺎ دێ زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑــێ‪،‬‬ ‫ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋﻮﺳــﺎﻣە ﻧﻮﺟێﻔﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە‬ ‫دوای ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿــﺪا دووﭘﺎﺗــﯽ‬ ‫ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە‪ ،‬وەك ﻛــﺮدەوە ﻛــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی‬ ‫ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ﻋەرەﺑﯽ ﻧــﻮێ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﻟە ﻫﯿﭻ‬ ‫ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و دژاﯾەﺗﯿــﯽ ﻛــﻮرد‪ ،‬ﺑڕﮔەﯾەﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻫەﻣﻮارﻛــﺮاوی‬

‫‪ 235‬ﻛــەس ﻛــﻮژراون و رێــﮋەی‬ ‫ﺑﺮﯾﻨﺪار ﻛەﻣﱰ ﻟە ‪ 700‬ﻛەس ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫داوای ﮔ‪‬ڕاﻧ‪‬وەی ﻧﺎوﭼ‪‬ﻛ‪‬‬ ‫دەﻛﺮێ ﺑﯚ ﺳ‪‬ر ﺋﯿﺪارەی ﻛ‪‬رﻛﻮوك‬ ‫ﻫەرﭼەﻧــﺪە ‪ 11‬ﺳــﺎڵە ﻫێــﺰ و ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑــێ ﺋەﻧﺠــﺎم‬ ‫ﺑــﻮون ﻟــە داوای ﮔەڕاﻧــەوەی‬ ‫ﺋــەو ﺷــﺎرۆﭼﻜەﯾە ﺑــﯚ ﺳــەر‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك و ﺑﺎﺷــﱰﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧــﯽ‬ ‫ﻫەﻣەﻻﯾەﻧــەی‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻣﺤەﻣــەد‬ ‫ﻛەﻣــﺎل ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻟﻘﯽ ﺳــێﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻓــﯽ دەﺳــﺘﻮوری و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــە ﺑﮕەڕێﻨــەوە‬ ‫ﺳــەر ﻛەرﻛــﻮوك‪ ،‬ﻫــﺎوﻛﺎت دەﺑــێ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺑــەراورد‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﭘێﺸــﱰ ﺑﺎﯾەﺧــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەو‬ ‫ﺳــﻨﻮورە ﺑﺪات ﺑــﯚ ﺋــەوەی رێﮕە ﻟە‬ ‫ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮردان ﺑﮕﺮﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺋــەوەش‬ ‫دەﺧﺎﺗــە ڕوو ”وەك ﺋﯿــﺪارەی‬ ‫ﺧﯚﺟێــﯽ ﺳــﻮورﯾﻦ ﻟەﺳــەر‬ ‫ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑــﯚ ﺳــەر‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑﻜەوﯾﻨــە ﺳــەر‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻫەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن“‪.‬‬

‫ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫‪140‬ی‬ ‫ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻣــﺎدەی ‪140‬ی‬ ‫دەﺳــﺘﻮور ﺟێــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮاﯾــەوە‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﻣﺎدەﯾــە ﻧەﻫﺎﺗﻮوەﺗە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن‪.‬‬ ‫ﺗەﯾﻔﻮور ﻧەﯾﺸــﺎردەوە ﻛە ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺟﯿــﺎ ﻟە ﻛــﻮرد ﻫــﯚﻛﺎر ﺑــﻮون ﺑەوەی‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﻧەﮔەڕێﺘــەوە ﺳــەر‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك‪ ،‬ﺑــﯚ منﻮوﻧــە‪ :‬ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی‬ ‫ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﯾەﻛێﻚ‬ ‫ﻟــەو ﻫەواڵﻧەی ﻋــەرەب و ﺑەﺷــێﻚ‬ ‫ﻟــە ﺗﻮرﻛامﻧــەﻛﺎن ﺑــﻮوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی‬ ‫ﺷﻜﺴــﺖ ﺑە ﺑﯿﺮۆﻛــەی ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ‬ ‫ﺳەر ﻛەرﻛﻮوك ﺑێﻨﻦ‪.‬‬

‫ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧــﯽ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ و ﻧﺰﻣﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو‬ ‫ﻫــﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﭼــﯽ ﻛــﻮردە‪،‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە دژی ﻛــﻮرد‬ ‫و ﻛﻮردﯾــﺶ ﺑــە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوەی‬ ‫ﺳــەر ﺑــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻨە‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری‬ ‫ﻟــێ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧﺎﻛــەن‪ ،‬ﻫــﺎوﻛﺎت‬ ‫ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧێــﻮان ﺑەﻏــﺪا‬ ‫و ﻫەرێــﻢ ﻫێﻨــﺪەی ﺗــﺮ ﺋــەو‬ ‫ﻧﺎوﭼەﯾــەی ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺑــێ‬ ‫ﺑــەش ﻛــﺮدووە‪ .‬ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺷــەﻻل‬ ‫ﻋەﺑــﺪول ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑــﯚ‬ ‫”وﺷــە“ ﭘێﯽ واﯾــە ”دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ‬ ‫و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری و ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻫﯚﻛﺎرﮔەﻟێﻜــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی‬

‫ﻛــﻮرد ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺟــێ ﺑێڵــێ‪ .‬ﺑەﭘێﯽ‬ ‫زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ﻟــە دوای‬ ‫‪2003‬ەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪200‬‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪2003‬ەوە‬ ‫ﻫــەزار ﻫﺎوواڵﺗــﯽ ﻟــەو ﺳــﻨﻮورە‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑــﻮون‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫رێﮋەﻛــە ﺑــﯚ ﻛەﻣﱰ ﻟــە ‪ 180‬ﻫــەزار‬ ‫‪2003‬ەوە‬ ‫ﻛــەس داﺑەزﯾﻮە‪ ،‬ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ‪2003‬ەوە‬ ‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ‪ 476‬ﺧێﺰاﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑەرەو‬ ‫ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك و‬ ‫ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑــﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻛﯚﭼﯿﺎن ﻛﺮدووە‪.‬‬

‫ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ”وﺷــە“ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﭼڕﺗﺮ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﺑﯚ‬ ‫ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑــﯚ ﺳــەر‬ ‫‪140‬ی‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﯾــﺎن ﻣــﺎدەی ‪140‬ی‬ ‫دەﺳﺘﻮورﺑێﺘەﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن‪.‬‬ ‫ﻋﻮﺳــامن ﮔﻮﺗــﯽ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛــﻮرد‬ ‫وەك ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی دەرەوەی‬ ‫ﻫەرێــﻢ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﱰﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو‬ ‫ﺑــﻜﺎت و ﭘــڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــەوە‬ ‫ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜــﺮێ‪ ،‬ﺋەﻣــەش‬ ‫ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ دەﺑــێ ﺑــﯚ‬ ‫رێﮕﺮﺗﻦ ﻟە ﻛﯚﭼﯽ ﻛﻮرد‪.‬‬

‫ﻋﺎرف ﺗ‪‬ﯾﻔﻮور‪:‬‬

‫‪6‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳەت‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﻛﻮڕەﻛەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋﺎﺳەواری ﻣێﮋووﯾﯽ ﻣﻮوﺳڵ دەدزێ‬ ‫وﺷ‪/‬ﻣﻮوﺳ‪ -‬ﻋﻮﻣ‪‬ر ﺋﺎوارە‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﻫێﺰێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳەر ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺋەﺣﻤەدی ﻛﻮڕی‬ ‫ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﻫﺎوﻛﺎری ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺋﺎﺳەوارﻧﺎﺳێﻚ‪ ،‬ﺋﺎﺳەوار و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺷﺎری ﺣەزەری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳڵ‬ ‫دەدزێ ﻛە ﻣێﮋووەﻛەی ﺑﯚ ‪ 200‬ﺳﺎڵ ﭘێﺶ زاﯾﯿﻦ دەﮔەڕێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﯾﻮوﻧــﺲ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﺋەﻟﺸــەﻣەری‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەﺷــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳــەوارەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ‬ ‫ﻫەواڵەﻛــەی ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“‬ ‫ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ ﻛــﺮدەوە و دەڵــێ‬ ‫”ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﺣﻤــەدی ﻛــﻮڕی‬ ‫ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ‬

‫ﺷــﺎرەزا ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺳــەوار ﺑــە ﯾﺎوەری‬ ‫ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ڕەواﻧــەی ﺷــﺎری‬ ‫ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺣــەزەر ﻛﺮان‪ ،‬ﺑەﺑــێ ﺋەوەی‬ ‫ﯾــەك ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــﺎن ﻟەﮔەڵــﺪا‬ ‫ﺑێــﺖ و دواﺗــﺮ ﻟەﻻﯾــەن ﺋــەو ﻫێﺰەوە‬ ‫ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ﻛەﻟﻮﭘــەل و ﺋﺎﺳــەواری‬ ‫ﻫەﻣەﺟــﯚر ﺑــﺮدراوە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش‬

‫دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﻛﻮێ ﺑﺮاون“‪.‬‬ ‫ﺋەﻟﺸــەﻣەری دەڵــێ ”ﺑەﭘێــﯽ ﻣــﺎدەی‬ ‫‪41‬ی ﯾﺎﺳــﺎی ﺋﺎﺳــەواری ﻋێﺮاﻗﯿــﯽ‬ ‫‪41‬ی‬ ‫‪ ،،2005‬ﻫەر ﻛەﺳــێﻚ‬ ‫ژﻣﺎرە ‪ 55‬ﺳــﺎڵﯽ ‪2005‬‬ ‫ﺋﺎﺳــەوارێﻚ ﻟــە ﻫــەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑێﺖ‬ ‫ﺑەﺑــێ ﺋــﺎﮔﺎداری ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار‬ ‫دەﺳــﺘﻜﺎری ﺑــﻜﺎت ﯾﺎﺧــﻮد ﺑﯿﺒــﺎت‪،‬‬ ‫ڕووﺑــەڕووی ﺳــﺰای ﻟــە ﺳــێﺪارەدان‬ ‫دەﺑێﺘــەوە و ﻫــەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ‬ ‫زاﻧﯿــﺎری ﻟەﺳــەر ﺷــﻮێﻨﯽ ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳــەوار ﺑﺪات ﺑــە ﻫەر ﻻﯾەﻧێــﻚ ﺋەوا‬ ‫ڕووﺑــەڕووی ﺳــﺰای زﯾﻨﺪاﻧــﯽ ﻟــە ‪10‬‬ ‫ﺳﺎڵەوە ﺑﯚ ‪ 15‬ﺳﺎڵ دەﺑێﺘەوە“‪.‬‬

‫ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە دەرەوەی ﯾﺎﺳﺎ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێدەﻛﺮێﻦ‬

‫ﺑ‪‬ﺷ‪‬ﻚ‬

‫وﺷ‪/‬ﻛ‪‬رﻛﻮوك‪ -‬ھ‪‬ژار ڕەﺷﯿﺪ‬ ‫ﻫەرﭼەﻧﺪە ﺑەﻧﻮوﴎاوێﻚ ﺋﯿﺪارەی ﻛەرﻛﻮوك ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮاوەﺗەوە ﻟەوەی‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑەﺷێﻮەی داوای راﺳﺘەوﺧﯚ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەدەن‪ ،‬ﺑەاڵم ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﴎاوێﻚ ﻛە وێﻨەﯾﺎن ﻻی‬ ‫”وﺷە“ﯾە‪ ،‬ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺷێﻮەی ڕاﺳﺘەوﺧﯚ‬ ‫دەدرێﻨە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن و ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﻦ‪ .‬ﺋەﻣە زﯾﺎن ﺑە ﭘﺎرەی ﺷﺎرەﻛە‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێ‪.‬‬ ‫ﺣەﺳــەن ﺗــﯚران ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك‬ ‫ﻟــە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﺪا ﻛــە وێﻨەﯾەﻛــﯽ‬ ‫دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە‪ ،‬ﺑــە ژﻣﺎرە‬ ‫‪27/1/2014‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪ 141‬ﻟــە ﻣێــﮋووی ‪2014‬‬ ‫ﻛــە ﻫەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوو دەﻛﺎت ﺑــﯚ‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ‬ ‫ب‪292/‬‬ ‫‪292‬‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك ژﻣــﺎرە ب‪/‬‬ ‫‪ 8/1/2014‬دەﻛﺎت ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﻟــە ‪2014‬‬ ‫ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﭘﻼﻧــﺪان ﻟــە‬ ‫ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ داوا راﺳــﺘەوﺧﯚﻛﺎن‬ ‫ﺑــﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﭘــڕۆژەی )ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرﻛــﯽ‬ ‫ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔــﻮڕ ‪/‬ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دووەم( ‪/‬‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﻓەرﻣﯿﯿــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ‪/‬ﺑەﺷــﯽ‬ ‫راوێــﮋﻛﺎری و راﻫێﻨــﺎن ژﻣــﺎرە ‪4-7-‬‬ ‫‪ 30‬ﺑڕﮔــەی‬ ‫‪30/10‬‬ ‫‪10/2013‬‬ ‫‪ 26158‬ﻟــە ‪2013‬‬ ‫)‪ (4‬ﺑــە رووﻧــﯽ دەڵــێ ”ﻫــﺎوڕا ﻧﯿﯿە‬ ‫(‬ ‫ﻟەﺳــەر رێﮕــەی داوای راﺳــﺘەوﺧﯚ‬ ‫ﺑــﯚ ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘــڕۆژەی ﭘﺎرﻛــﯽ‬ ‫ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔــﻮڕ“‪ ،‬ﺑﯚﯾــە داوا دەﻛەﯾــﻦ‬ ‫رەزاﻣەﻧــﺪی ﺧﯚﺗــﺎن ﺑﺨەﻧــە ڕوو‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ رێﮕــەی داوای‬ ‫راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺳــەرەڕای رازﯾﻨەﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن“‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺗــﺮدا ﻛــە ﻟەﻻﯾەن‬

‫ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺣەﺳــەن ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە ﺑــە ژﻣــﺎرە‬ ‫‪1/10‬‬ ‫‪10/2013‬‬ ‫‪ 17028‬ﻟــە ﻣێــﮋووی ‪2013‬‬ ‫ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ )ﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺷــێﺮوان‬ ‫ﻣﺤێﺪﯾــﻦ‪،‬‬ ‫ﻋەﺗــﺎ‬ ‫‪ (ARC‬ﻛــﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺳــەﻻم‪ ،‬ﻣﯿﻜﺎﺑــﻮل‪(ARC ،‬‬ ‫ﺋﺎﮔەدارﯾــﺎن دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺑــﯚ‬ ‫ﭘــڕۆژەی ‪/‬ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرﻛــﯽ‬ ‫ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔــﻮڕ‪ /‬ﺑــە رەزاﻣەﻧــﺪی ﭘﺎرێﺰﮔﺎر‬ ‫ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎر درا‬ ‫ﺑــە ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺘﻜﺮدﻧﺘﺎن ﺑــﯚ ﭼﻮوﻧــە‬ ‫ﻧــﺎو ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﻬێﻨــﯽ ﺑــﯚ‬ ‫ﭘێﺸﻜﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﭘێــﺪراوە ﻫﻮﻧــەری‬ ‫و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﺗــﺎ ﻣێــﮋووی‬ ‫‪.13‬‬ ‫‪13/10‬‬ ‫‪10/2013‬‬ ‫‪2013‬‬ ‫ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە دەﺑــێ‬ ‫ﺗەﻧﺪەری ﭘــڕۆژە ﻟە رۆژﻧﺎﻣــەﻛﺎن ﺑاڵو‬ ‫ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﻫــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ﺋــەوەی ﻫەﺑــێ ﺑﭽێﺘە ﻧــﺎو ﻛێﺒەرﻛێﯽ‬ ‫ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛــەوە‪ ،‬ﻧــەك‬ ‫ﺑــە ﻧــﻮوﴎاو ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ‬ ‫دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺋﺎﮔەدار ﺑﻜﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺣەﺳــەن ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە‬ ‫ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺗــﺮدا ﺑە ژﻣــﺎرە ‪ 292‬ﻟە‬ ‫‪ 8/1/2014‬ﻛــە رەواﻧــەی‬ ‫ﻣێــﮋووی ‪2014‬‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ )زۆزان‪ ،‬ﻋەﺗــﺎ‬ ‫ﻣﺤێﺪﯾــﻦ‪ ،،‬ﺷــﯿﺮوان ﺳــەﻻم‪ ،‬زەوی‬

‫ﻟ‪ ‬ﺑ‪‬ﮕ‪‬ﻧﺎﻣ‪‬ﻛﺎن‬

‫)‪(1‬‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﻓەرﻣﯿﯿــەﻛﺎن ژﻣــﺎرە ) (‬ ‫ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ ‪ 2008‬ی ﻫەﻣﻮارﻛﺮاو‪.‬‬ ‫)‪/4‬ﭼــﻮارەم( ﻟــە‬ ‫‪ .2‬ﻣــﺎدەی ) ‪/‬ﭼــ‬ ‫‪.‬‬ ‫رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەوە ﻫــﯚﻛﺎر و‬ ‫ﭘﺎﺳــﺎوەﻛﺎﻧﯽ روون ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑــﯚ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ داوا راﺳﺘەوﺧﯚﻛﺎن‪.‬‬ ‫)‪ (1‬ﻟە‬ ‫‪ .3‬ﺋﺎﻣــﺎژە ﻛــﺮاوە ﻟــە ﺑڕﮔــەی ) (‬ ‫‪.‬‬ ‫‪(4/7/18218‬‬ ‫ﮔﺸــﺘﺎﻧﺪمنﺎن ژﻣــﺎرە ))‪( 18218‬‬ ‫‪ 20‬ﺑــە )ﮔﺮﻧﮕــﯽ‬ ‫‪20/9/2012‬‬ ‫ﻟــە ‪2012‬‬ ‫وەﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑــﺮدن ﺑــﯚ رێﮕــەی‬ ‫داوای راﺳــﺘەﺧﯚ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻣەرﺟــە دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوەﻛﺎن ﻟــە رێﻨﻮێﻨﯽ‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫)‪ (1‬ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫ﻓەرﻣﯿﯿــەﻛﺎن ژﻣــﺎرە ) (‬ ‫‪2008‬ی ﻫەﻣﻮارﻛــﺮاو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو‬ ‫‪2008‬ی‬ ‫رێﮕﺎﯾــە ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و دادﭘــەروەری‬ ‫ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﻛێﺒەرﻛــێ‪ ،‬ﺳــەرەڕای‬ ‫ﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﮔــەری رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟــە‬ ‫ﻧێــﻮان ﺋــەو ﻻﯾەﻧــەی داواﻛــەی‬

‫ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﴎاوێﻚ ﻛە وێﻨەﯾﺎن‬ ‫ﻻی ”وﺷە“ﯾە‪ ،‬ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺷێﻮەی ڕاﺳﺘەوﺧﯚ دەدرێﻨە‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن‬ ‫ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﻻی ﺳــەرەوە‪،‬‬ ‫ﺋــەم رووﻧﻜﺮدﻧەواﻧەﺗــﺎن ﭘێﺸــﻜەش‬ ‫دەﻛﺎت‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەﻛﺎن‬ ‫‪.‬‬ ‫دەﺑێــﺖ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑێــﺖ ﻧــەك ﻧﻬێﻨﯽ‪،‬‬ ‫)‪/3‬‬ ‫ﺑــە ﭘﯿﺸﺘﺒەﺳــنت ﺑــە ﻣــﺎدەی ) ‪/‬‬ ‫)‪ /6‬ﭘێﻨﺠــەم‪/‬ج(‬ ‫ﺳــێﯿەم( و ﻣــﺎدەی ) ‪/‬‬ ‫ﻟــە رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬

‫ﺳەﻧﮓ‬ ‫منﻮوﻧەﺟﯿﺎوازەﻛﺎن‪:‬‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺗﻮوﻧﺲ‬

‫وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻫﯚﺷﺪاری دەدات‬

‫‪ (ARC‬ﻛــﺮدووە ﺑە ﻫەﻣﺎن‬ ‫‪(ARC‬‬ ‫ﺷــێﻮە ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﭘڕۆژەی‬ ‫‪/‬ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﺑﺎﺧﭽــەی ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔــﻮڕ‪/‬‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دووەم‪ ،‬ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸــﺖ ﻛــﺮاون‬ ‫ﺑــﯚ ﭼﻮوﻧــە ﻧــﺎو داﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﻬێﻨﯽ‬ ‫ﺑــﯚ ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮاﻧــﺎ ﻫﻮﻧــەری‬ ‫و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﺗــﺎ ﻣێﮋووی‬ ‫‪ 19‬ﺑﻨێــﺮن و ﺑــﯚ زاﻧﯿــﺎری‬ ‫‪19/1/2014‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪010 000‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﺗێﭽــﻮوی ﭘڕۆژەﻛــە ))‪000‬‬ ‫‪ ((200‬رۆژ‪.‬‬ ‫‪ (2‬ﻟە ﻣﺎوەی ))‪200‬‬ ‫‪( 588‬‬ ‫ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮەوە ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﴎاوێﻜﯽ‬ ‫ﺋەزﻫــﺎر ﺣﻮﺳــێﻦ ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ژﻣﺎرە‬ ‫‪30/10‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪10/2013‬‬ ‫‪ 26158‬ﻟــە ﻣێــﮋووی ‪2013‬‬ ‫ﻛــە ﺑــﯚ‪ /‬ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك‪/‬ﭘــڕۆژەﻛﺎن‪/‬ی ﻧــﺎردووە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭘــڕۆژەی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻛــﯽ ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔﻮڕ‪/‬ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دووەم‪،‬‬ ‫دەڵێــﺖ وەزارەﺗــﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧــﺎن‬

‫‪35‬‬

‫ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر‬

‫ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛﺮێــﺖ ﻟەﺳــەر ﻧﺮﺧێﻜﯽ‬ ‫دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا(‪.‬‬ ‫‪ .4‬ﺑــەوەی ﻻی ﺳــەرەوە‬ ‫‪.‬‬ ‫وای‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﻣــﺎن‬ ‫دەﺑﯿﻨێــﺖ ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘــﺎرك ﻟــەو‬ ‫ﻛﺎراﻧــە ﻧﯿﯿە ﻛــە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎدەی‬ ‫ﻻی ﺳــەرەوەی ﺑەﺳــەردا ﺟێﺒەﺟــێ‬ ‫ﺑﺒێﺖ ﻟە داوای راﺳﺘەوﺧﯚ‪.‬‬

‫ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ وەزارەﺗــﯽ‬ ‫ﭘﻼﻧــﺪان ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﻣەﻫــﺪی‬ ‫ﻣﻮﺣﺴــﯿﻦ ﺑﺮﯾــﻜﺎری وەزﯾــﺮەوە‬ ‫واژۆ ﻛــﺮاوە ﻧێــﺮدراوە ﺑــﯚ ﺳــەرﺟەم‬ ‫ﺳــەرﺟەم‬ ‫و‬ ‫وەزارەﺗــەﻛﺎن‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن ﺑــە ژﻣــﺎرە ‪18268/7/4‬‬ ‫‪18268‬‬ ‫‪ 20‬ب‪/‬‬ ‫‪20/9/2012‬‬ ‫ﻟــە ﻣێــﮋووی ‪2012‬‬ ‫ﮔﺸــﺘﺎﻧﺪن ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت‬ ‫”ﺳــەرﻧﺞ دراوە ﻟــەم ﻣﺎوەﯾــەی‬ ‫دواﯾﯿــﺪا ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان‬ ‫ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺷــێﻮازی داوای‬ ‫راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑەﺑــێ ﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﻣەرﺟــەﻛﺎن‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋــەوە دەﻣﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧــەی ﻻی ﺧــﻮارەوە روون‬ ‫ﺑﻜەﯾﻨەوە‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﮔﺮﻧﮕــﯽ وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑــﺮدن‬ ‫‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ ﺷــێﻮازی داوای راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑــﯚ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽﭘڕۆژەﻛﺎن‪.‬‬ ‫‪ ..2‬ﺟێﺒەﺟێﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژەﻛﺎن‬ ‫ﺑــە رێﮕــەی ﭘــڕۆژەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛــﺮاو و‬ ‫ﻧەﺧﺸەﺳــﺎزی و ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ دوای ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﺋــەو‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻦ ﻟــە‬ ‫وەزارەﺗەﻛەﻣــﺎن و ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫رەزاﻣەﻧﺪی ﺑﯚ ﺋەوە‪.‬‬ ‫ﭘێامن ﺑﺎﺷــە ﻧەﺧﺸــە و ﺧﺸــﺘە و ﺑڕ‬ ‫و ﭘــﻼن و ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫و ﻛﺎر و ﭘــڕۆژەﻛﺎن و ﻧەﺧﺸــەﻛﺎن‬ ‫ﻟــە ﺧﺸــﺘەی ﺑﻮدﺟــەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧﺪا‬ ‫رێــﻚ ﺑﺨــﺮێ‪ ،‬دواﺗــﺮ رەزاﻣەﻧــﺪی‬ ‫ﻟەﺳــەر دەرﺑﺒڕێــﺖ و ﺑﮕەﯾــﻦ ﺑــە‬ ‫ﺗێﭽــﻮوی ﺧەﻣڵێــرناوی راﺳــﺘەﻗﯿﻨە‬ ‫ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﻛــە‪ ،‬دواﺗــﺮ ﭘڕۆژەﻛــە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﺑﻜﺮێ‪.‬‬

‫ﺋــەوە ﺗەﻧﻬﺎ دەﻗە ﺗﯿﯚرﯾﯿە ﺗەﺋﺴﯿﺴــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫــەر ﺋﺎﯾﻦ ﯾــﺎن ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎﯾەك‬ ‫ﻧﯿــﻦ ﻛــە ﴎوﺷــﺖ و رەﻓﺘــﺎر و ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮواﻧﯽ ﺋــەو ﺋﺎﯾــﻦ‬ ‫و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎﯾــە دﯾــﺎری دەﻛــەن‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﺋــەو زەﻣﯿﻨــە ﯾﺎﺧــﻮد ﻓــەزا‬ ‫ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەی ﺗێﯿــﺪا دەژﯾــﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﮔــەورەی ﻟــە‬ ‫رەﻧﮕڕێﮋﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺳــﻠﻮوﻛﯽ ﺋــەو ﮔﺮووﭘﺎﻧــە ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە‬ ‫ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯿﺸــﯿﺎن ﺑــﯚ ﺋــەو دەﻗــە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿﺎﻧــە و ﺷــێﻮازی ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯿــﺎن‬ ‫ﻟەﮔەڵﯿــﺎن‪ ،‬ﺑەﺷــێﻮەﯾەك دەﻛــﺮێ ﻫەڵﮕﺮاﻧــﯽ ﻫەﻣــﺎن ﺋﺎﯾﻦ‪/‬ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﺎ‬ ‫ﻟــە ﻓەزاﯾەﻛــﯽ ﻋەﻗاڵﻧــﯽ و ﻟﯿــﱪاڵ و ﮔەﺷەﺳــەﻧﺪوودا وێﻨەﯾــەك ﻟــە‬ ‫ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و رەﻓﺘــﺎر و ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑەرﻫــەم ﺑێﻨــﻦ‪ ،‬ﻛــە ﺗــەواو ﺟﯿــﺎواز‬ ‫ﺑــێ ﻟــەوەی ﻫﺎورێﺒﺎزەﻛەﯾــﺎن ﻟــە زەﻣﯿﻨــە و ﻓەزاﯾەﻛــﯽ ﭼەﻗﺒەﺳــﺘﻮو و‬ ‫دواﻛەوﺗﻮودا ﺑەرﻫەﻣﯽ دێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﺋــەوەی ﻛــە دەﮔﻮﺗــﺮێ ”ﻓﺘــﻮا ﺑەﭘێــﯽ ﺷــﻮێﻦ و ﺳــەردەم و ﺑــﺎرودۆخ‬ ‫دەﮔــﯚڕێ“ ﻫــەر ﻫەﻣــﺎن ﺋــەم ﻓﯿﻜﺮەﯾــە دەﮔەﯾەﻧێ‪ ،‬ﻛــە وای ﻟــە ﻫەرﯾەك‬ ‫ﻟــە ﺋﯿامﻣــﯽ ﺷــﺎﻓﯿﻌﯽ و ﺳــەﻋﯿﺪی ﻧﻮرﺳــﯽ ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟــە دوو ﻗﯚﻧــﺎغ و‬ ‫زەﻣﯿﻨــەی ﺟﯿــﺎوازدا دوو ﺟــﯚر ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿــﺎن ﻫەﺑــێ‬ ‫ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﻗــە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿــەﻛﺎن ﻫــەر ﻫەﻣــﺎن دەﻗــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێﺸــﻮو‬ ‫ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺋەدەﺑﯿﺎﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا ﻟەﻧێــﻮ ﺋــەو رژێامﻧــەی ﻟــە ﻧﺰﯾﻜــەی‬ ‫ﺳــەد ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﺑــەم ﯾﺎن ﺑــەو رێــﮋە ﭘەﯾڕەوﯾﯿــﺎن ﻟە ﺳــﯿﻜﯿﻮﻻرﯾﺰم‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺗﻮوﻧــﺲ وەك دوو منﻮوﻧــەی ﺗﻮﻧــﺪڕەو ﺗەﻣﺎﺷــﺎ ﻛــﺮاون‪،‬‬ ‫ﻟــەو رووەوە ﻛــە ﻟــەو دوو واڵﺗــەدا )*( دەﺳــەاڵت رادﯾﻜﺎاڵﻧــە ﻛﺎری‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــﯿﻜﯿﻮﻻرﯾﺰەﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻓــەزای ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و‬ ‫‪ (1881‬ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و‬ ‫‪(1881-1938‬‬ ‫ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛــﺮدووە‪ .‬ﻛەﻣــﺎل ﺋەﺗﺎﺗــﻮرك ))‪1938‬‬ ‫‪ (1903‬ﻟــە ﺗﻮوﻧــﺲ ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــﯿەﺗە‬ ‫‪(1903-2000‬‬ ‫ﺣەﺑﯿــﺐ ﺑﻮرﻗﯿﺒــە ))‪2000‬‬ ‫ﺑــﻮون‪ ،‬ﻛــە ﻧــەك ﺗەﻧﻬــﺎ ﺋﺎﯾﻨﯿــﺎن ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ دوور ﺧﺴــﺘەوە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜــﻮ ﻫەوڵﯿــﺎن دا ﺋﺎﯾــﻦ ﻟەﻧێــﻮ ﻓــەزا ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەﻛەﯾﺸــﺪا‬ ‫ﻻواز ﺑﻜــەن‪ .‬وەك ﺋــەوەی ﺋەﺗﺎﺗــﻮرك ﭘﯿﺘــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺑﺎﻧﮕﺪان‬ ‫ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ و ﻓﺮەژﻧــﯽ و ﺣﯿﺠﺎﺑــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ﻟــە داﻣﻮدەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫دەوڵەﺗــﺪا ﻗەدەﻏە ﻛــﺮد‪ ،‬وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗﺎﻓــﯽ ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪەوە‪ ،‬ﻫەﻣﻮو ﺋەو‬ ‫دەﻗﺎﻧــەی ﻟە ﯾﺎﺳــﺎدا ﻻﺑــﺮد ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑەﺋﺎﯾﻨــﯽ دەوڵەﺗەﻛــەوە ﻫەﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘﺸﻮوی رەﺳﻤﯿﺸﯽ ﻟە رۆژی ﻫەﯾﻨﯿﯿەوە ﮔﯚڕی ﺑﯚ ﯾەﻛﺸەﻣە‪.‬‬ ‫ﺑﻮرﻗێﺒــەی ك داﻣەزرێﻨــەری ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿەﺗــﯽ ﺗﻮوﻧﺴــﯿﺶ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧﺰﯾــﻚ‬ ‫ﻟــەوەی ﭘەﯾــڕەو ﻛــﺮد‪ ،‬ﻛﺎﺗــێ ﻓﺮەژﻧــﯽ و ﺣﯿﺠــﺎب و ﺳــەرﭘﯚش و ﺗەﻧﺎﻧــەت‬ ‫رۆژووی ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎران و ﻧﻮێﮋی ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻻوان ﻗەدەﻏە ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫــەردوو ﺳﯿﺴــﺘﻤەﻛە ﺗﻮﻧﺪڕەواﻧە ﻟــە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺗﺎﻛڕەواﻧە ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەت‬ ‫و ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿــﺪا دەﺳــﺘﯿﺎن ﭘــێ ﻛــﺮد و زۆری وﯾﺴــﺖ ﺗــﺎ رۆژﮔﺎر ﻛﺮاﻧــەوە و‬ ‫ﻓﺮەﯾــﯽ ﺑەﺳــەر رژێﻤەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا ﺳــەﭘﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﺳــەﺧﺘﮕﯿﺮﯾﯿە‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿــەدا‪ ،‬ﺋــەو ﻓــەزا ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــە‪ ،‬ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و‬ ‫ﺗــەرزی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﺗﺎﻛــﯽ ﻟــەو دوو واڵﺗــە ﮔــﯚڕی‪ ،‬ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺋــەو‬ ‫ﻛﻮﻟﺘــﻮورە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﺋــەو دەﺳــﺘە و ﺗﺎﻗامﻧەﯾــﺶ ﺑەﺟــێ ﺑێڵێ ﻛە‬ ‫ﻟــە رووی ﻓﯿﻜــﺮی و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە دوژﻣﻨــﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺘﯽ ﺋــەو رژێامﻧــە‬ ‫ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻫــﯚی ﭼﯿﯿــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺗﻮوﻧــﺲ ﻟــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗــﺮی ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻛﺮاوەﺗــﺮ و ﭘﺸــﻮودرێﮋﺗﺮ و ﺳــﺎردﺗﺮن؟ ﺑﯚﭼــﯽ ﭘﺎﺷــﺨﺎن‬ ‫ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1996‬ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﺣﺰﺑــﯽ رەﻓــﺎ ﺑەﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﺋەرﺑەﻛﺎﻧﺪا ﮔەﯾﺸــﺘﻨە دەﺳــەاڵت‪،‬‬ ‫ﭘــﺎش دوو ﺟــﺎر ﻛﻮدەﺗــﺎ ﺑەﺳــەرداﻛﺮدن و ﺑێﺒەﺷــﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟــە ﭼﻮوﻧە ﺳــەر‬ ‫ﻛﻮرﺳــﯿﯽ دەﺳــەاڵت‪ ،‬ﻫﯿﺴــﱰﯾﺎ و ﻛەﻟﻠەڕەﻗــﯽ زەﻓــەری ﭘــێ ﻧەﺑــﺮدن و‬ ‫ﻫــەر ﺑەﭘێﯽ ﻫەﻣــﺎن ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺑــەرﻛﺎر ﻟــە ﺑەرﮔێﻜﯽ ﻧﻮێــﺪا ﻫەﺳــﺘﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺗــﺎ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿــﺎن ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪ؟ ﻧﺎﻛــﺮێ رۆڵــﯽ ﺋــەو ﭘەروەردەﯾــەی ژێــﺮ ﺳــﺎﯾەی‬ ‫ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻋەﳌﺎﻧﯿــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــەوەدا ﻧﺎدﯾــﺪە ﺑﮕﯿــﺮێ‪ ،‬ﻛە ﻫەر ﺳﯿﺴــﺘﻤەﻛە‬ ‫ﻛﻮدەﺗﺎﭼﯿﯿەﻛــە‪ ،‬ﺑﻮارﯾﺸــﯽ رەﺧﺴــﺎﻧﺪﺑﻮو ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﺑــە ﺑەرﮔێﻜــﯽ ﻧﻮێــﻮە‬ ‫ﻫەﺳــﺘﻨەوە و ﺑێﻨــەوە ﻣەﯾﺪان‪ .‬ﺧــﯚ ﺋەﮔەر ﺋــەو زەﻣﯿﻨەﯾەی ﻧەڕەﺧﺴــﺎﻧﺪاﯾە‬ ‫ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧــﯽ وا ﺑەﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑێﻨــەوە ﻣەﯾــﺪان‪ ،‬ﻣەﮔەر ﺑــە زەﺑــﺮ و زەﻧﮓ‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﻫﯿﭻ ﺋﺎﻛﺎﻣێﻜﯽ ﻧە ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن و ﻧە ﺑﯚ واڵﺗەﻛەﯾﺎن ﻧەدەﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺑﯚﭼــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮوﻧــﺲ‪ ،‬ﻛــە ﻫــەروەك ﺋﯿﺨــﻮان و ﻣﻮرﺳــﯽ ﺑــە‬ ‫ﻫەڵﺒــﮋاردن ﻫﺎﺗﺒﻮوﻧــە ﺳــەر دەﺳــەاڵت و رووﺑــەڕووی ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ‬ ‫ﻧﺰﯾــﻚ ﻟەوەﯾــﺶ ﺑﻮوﻧــەوە ﻛــە ﻟــە ﻣﯿــﴪ رووﺑــەڕووی ﺋﯿﺨــﻮان ﺑــﻮوەوە‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺋەﻣــﺎن ﺑەﻧــﺎوی ﺷــەرﻋﯿﯿەﺗەوە ﻛەﻟﻠەڕەﻗﯿﯿــﺎن ﻧەﻧﻮاﻧــﺪ و دەرﮔﺎی‬ ‫ﺟەﻫەﻧﻨەﻣﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺧﯚﯾــﺎن و واڵﺗەﻛە ﻧەﻛــﺮدەوە‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﻣﺮووﻧەﺗێﻜﯽ‬ ‫ژﯾﺮاﻧەﯾــﺎن ﺑەﺧــەرج دا و ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑــﻮون ﻟەﺑــەر ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛــە و‬ ‫ﺷﯚڕﺷــەﻛە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺑــە دەﺳــﻜەوﺗە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﺪەن‪ ،‬ﺑەﺷــێﻮەﯾەك‬ ‫دوو ﺟــﺎر ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿــﺎن دەرﺑــڕی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛــە ﺋــەوان ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن‬ ‫دەﻛــﺮد دەﺳــﺖ ﻟــەﻛﺎر ﺑﻜێﺸــێﺘەوە و ﺳــەرەﻧﺠﺎم ﭘــﺎش دەﺳــﺖ ﻟــە‬ ‫ﻛﺎرﻛێﺸــﺎﻧەوەی ﻛﺎﺑﯿﻨــەی دووەم ﺑەﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻋەﻟــﯽ ﻟﻌﺮەﯾــﺰ ﻟــە‬ ‫‪ 9-1-2014‬ﺳــﺘﺎﻓﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﺳــێﯿەم ﻟــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻛــﺮات و ﺑــێ‬ ‫‪2014‬‬ ‫ﻻﯾــەن ﭘێﻚ ﺑــێ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﮕەﻧــە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﻮوری واڵت‪،‬‬ ‫ﺑــەوە ﻫــەم ﺧﯚﯾــﺎن و ﻫــەم ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ﭘﺎراﺳــﺖ و ﺑﻮوﻧە‬ ‫ﺟێ ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ﻫەﻣﻮوﻻ‪.‬‬ ‫راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﻟــەوەدا ﻫــەم ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﻫــەم ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮوﻧــﺲ‬ ‫ﻣێﮋووﯾــﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﻛــﺮد و ﺳــەﳌﺎﻧﺪﯾﺎن ﻋەﻗڵﯿﯿەﺗﯿــﺎن زۆر ﻟــە ﻫﯽ ﻫﺎوﺳــێ‬ ‫ﻣﯿﴪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوﺗﺮ و ﻛﺮاوەﺗــﺮە‪ ،‬ﺋەوەﺗــﺎ ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿــﴪ‬ ‫ﺗﻮﻧﺪڕەواﻧــە ﺑــە رەگ و رﯾﺸــەی ﺋﯿﺨﻮاﻧــﺪا دەﭼﻨە ﺧــﻮار و ﺗەﻧﺎﻧەت دۆﺳــﯿە‬ ‫ﺑــﯚ ﻫﺎوﺳــەراﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن دەﻛەﻧــەوە ﺗــﺎ ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻟــە زﯾﻨــﺪان‬ ‫ﺗﻮﻧﺪ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑەاڵم ﺗﻮوﻧﺴﯿﯿەﻛﺎن ﺋەوەﯾﺎن ﻧەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺋەﻣەوێﺴﺘﮕەیﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾە‪.‬‬ ‫)*( ﻟــە ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ﺗــﺎ رادەﯾــەك‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟەﺑــەر زاڵﺒﻮوﻧــﯽ ﺷــﯿﻌەﮔەرێﺘﯽ ﻟەو‬ ‫واڵﺗە زۆر ﻗﺴەی ﻟەﺳەر ﻧﺎﻛﺮێ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳەت‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺑەﺷێﻚ ﻟە داﻧﭙێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋەﺑﺪواڵ ﺋﯚﺟەﻻن ﺳەرۆﻛﯽ ﺑەﻧﺪﻛﺮاوی ﭘەﻛەﻛە‬

‫‪7‬‬

‫ﺋﯚﺟەﻻن‪ :‬ﻣﻦ ﺳەرﺑﺎزی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎم و ﻛﻮردﯾﺶ‬ ‫دەﺧەﻣە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋەم دەوڵەﺗە‬ ‫وﺷ‪/‬ھ‪‬وﻟ‪‬ﺮ‬

‫ﻟەو ﮔﺮﺗە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯿەی ﻛە ﻫەﻓﺘەی ﭘێﺸﻮو ﺑاڵو ﻛﺮاﯾەوە و ﺗێﯿﺪا‬ ‫ﺋەﻓﺴەرێﻜﯽ دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕﺮﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﻋەﺑﺪواڵ‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻن دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋﯚﺟەﻻن دەڵێ‪ ،‬وەك ﺳەرﺑﺎزێﻜﯽ ﮔﻮێڕاﯾەڵ و‬ ‫ﻣﻠﻜەﭼﯽ دەوڵەت دەﺑﻢ و ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەم و ﻛﺎرێﻜﯽ وا‬ ‫دەﻛەم ﺑە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻛﻮرد ﺧﻮێﻨﯽ ﺗﺎزە ﺑﺪەن ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﻋەﺑــﺪواڵ ﺋﯚﺟــەﻻن دەڵێ ”ﻛﯚﻧﺴــەی‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﯾــەك‬ ‫ﻛەﺳــە‪ ،‬ﻫەﻣــﻮو رێﻜﺨﺴــنت )ﺋــەزم(‬ ‫ﻣــﻦ ﯾــەك ﻛەﺳــﯿﺶ ﻟــە دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺋــەوان ﻧﺎﻫێڵــﻢ‪ ،‬واﺗــە‪ :‬ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەﻛەوﻧــە ﺧﺰﻣــەت‬ ‫دەوڵەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‪ .‬ﻟــە ﻣــﺎوەی ‪6‬‬ ‫ﻣﺎﻧﮕــﺪا ﺑﺒﯿﻨــﻦ و ﻫەﻧﺪێــﻚ دەرﻓەﺗﻢ‬ ‫ﭘــێ ﺑــﺪەن‪ ،‬ﻟەواﻧەﯾــە ﺋــەوە ﺑــەﻻی‬ ‫ﺋێــﻮەوە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺑێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋەﮔەر‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧــەم ﻧەﻛﺮد ﭘﺎﺷــﺎن ﭼﯿﻢ‬ ‫ﻟێ دەﻛەن ﺑﯿﻜەن“‪.‬‬ ‫ﻣــﻦ دەﺧــﻮازم ﺑــە ﻗﻮوڵــﯽ ﻟەﺳــەر‬ ‫ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻫەڵﻮەﺳــﺘە ﺑﻜــەم و ﺋەو‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗــە ﭘێــﺶ ﺑﺨــەم و ﺋــەو ﻛﺎراﻧەی‬ ‫ﻣﻨﯿــﺶ زۆر ﮔﺮﻧﮕــﻦ‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑــﯚ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎش زۆر ﭘێﻮﯾﺴــنت‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫و دەوڵــەت ﻟــەو ﻣەﺳــەﻟەﯾەدا زۆر‬ ‫دواﻛەوﺗــﻮون‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤــە زۆر‬ ‫ﻟێــﻚ ﺗــﺮازاوە‪ ،‬ﻫەﭬﺎاڵمنــﺎن زۆر ﻟێــﻚ‬ ‫ﺗــﺮازاون ﻟەﺑەرﺋەوە ﻣﻦ ﺋەﻣــڕۆ دەڵێﻢ‬ ‫دەرﻓەﺗــﻢ ﭘــێ ﺑــﺪەن ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋەم‬ ‫ﭘﺮﺳــە ﺑــە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻫــەرە ﻣەزﻧﯽ ﺧﯚم‬ ‫ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەم‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﻣــﻦ ﺑەﺳــەر‬ ‫ﻫەﻣﻮو رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﺳــەر دەﻛەوم‪،‬‬ ‫ﻣــﻦ ﺑەرﻧﺎﻣــەی رێﻜﺨﺴــنت دەدەﻣــە‬ ‫ﻻﯾەﻧێــﻚ و ﻧﺎوەﻧــﺪی رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯿﺶ‬ ‫ﺑــە ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ دەدەم‪ .‬ﻣــﻦ‬ ‫ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻚ دەﻧﻮێﻨــﻢ ﻛــە ﺑــﯚ‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗــﯽ دەوڵــەت ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‪ ،‬دەﺑێ‬ ‫ﺋێــﻮە ﺋەﻣــە ﺑﺒﯿﻨــﻦ و ﺟێﺒەﺟێــﯽ‬ ‫ﺑﻜــەن‪ .‬ﺑــﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﮔﺮﻧــﮓ‪،‬‬ ‫دەﺑــێ ﻣﺮۆڤ ﭘێﺸــﱰ دەوڵەﺗــﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺑﻨﺎﺳــێ‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﺗــﯚ دەوڵەﺗــﯽ ﺧﯚت‬

‫ﻧەﻧﺎﺳــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ ﻫﯿﭻ ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻚ‬ ‫ﺑﻨﻮێﻨێ‪ .‬ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻨەوە‪ :‬ﺗﯚ ﺷێﺘﯽ‪.‬‬ ‫ﺣەﺳــەن ﺋەﺗﯿــﻼ‪ :‬ﺑەڵــێ دەڵێــﻦ ﺗــﯚ‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯽﺷێﺘﯽ‪.‬‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن‪ :‬ﺋێﻤــە ﺟﺎرێــﻚ ﻫەڵەﻣــﺎن‬ ‫ﻛــﺮدووە ﺑــﺎ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ دووﺑــﺎرەی‬ ‫ﻧەﻛەﯾﻨــەوە‪ ،‬ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرەی وا‬ ‫دەﻛﺎت ﺋێﻤــە ﻟــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دوور‬ ‫ﺑﻜەوﯾﻨــەوە‪ ،‬ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧێﻜﯽ ﻣەزﻧە‪.‬‬ ‫ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا وەك ﺋــەوەی ﺗــﯚ دەزاﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣــە رۆﺣــﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧــە‪ .‬ﺋﺎﯾــﺎ ﺋەﻣــە‬ ‫دوورﻛەوﺗﻨــەوە ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺗﯿــﺮۆر؟‬ ‫دواﺗﺮﯾــﺶ ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧــﯽ رێﻜﺨﺴــنت‬ ‫ﻟــەو ﭼﻮارﭼێــﻮەدا‪ ،‬ﺋﯿﱰ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە‬ ‫ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﺶ دەﭘﻮوﻛێﺘــەوە‪ .‬واﺗــە‬ ‫ﺋێﻤــە ﯾﺎﺳــﺎ ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛەﯾــﻦ‪.‬‬ ‫دەﺑــێ ﺋێــﻮە ﺳــﻮودەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم‬ ‫ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــە ﺑﺰاﻧــﻦ‪ ،‬دەﺑــێ رێﻜﺨﺴــنت‬ ‫ﻟەﻧــﺎو ﺑــﱪێ‪ ،‬ﺋەﻣــەش ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە‬ ‫دەﺑــێ‪ ،‬داﻧﭙێﻨﺎﻧــﯽ ﯾەﻛﻼﯾەﻧــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ‬ ‫رێﻜﺨﺴــنت ﻟەﻧــﺎو ﺑﺒــﺎت‪ ،‬دەﺑــێ‬ ‫رێﻜﺨﺴــنت ﺑﭽــﻮوك ﺑﻜﺮێﺘــەوە‪.‬‬ ‫ﺑەﻣــەش ﻟﯚژﯾﻜــﯽ رێﻜﺨﺴــنت ﻛــە‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑﻨﯿــﺎت ﻧــﺮاوە‬ ‫ﺑــە ﺗــەواوی ﻟەﻧــﺎو دەﭼــێ‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧێﻜــﯽ دﯾــﺎرە‪) .‬ﭘــﺎش‬ ‫ﺋــەم ﻗﺴــﺎﻧە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2004‬ﭘەﻛەﻛە ﻟە‬ ‫دژی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗــﯽ ﺟﺎرێﻜــﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﺷەڕی دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدەوە(‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر رۆژێــﻚ دەرﻓەت رەﺧﺴــﺎ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﯚﺗــﺎن روون دەﻛەﻣــەوە ﻛــە ﭼــﯚن‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دەوڵــەت ﺷــەڕم ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺧــﻮا دەرﻓــەت‬ ‫ﺑــﺪات ﻣــﻦ ﺋەﻣــە دەﺳــەﳌێﻨﻢ‪ .‬ﭼﯚن‬ ‫ﻣــﻦ ﻟــە دژی ﺟﻮﻣﻌە )ﺟەﻣﯿــﻞ ﺑﺎﯾﻚ‪،‬‬

‫ﺑﯚﺗــﺎن )ﻧﯿﺰاﻣەدﯾــﻦ ﺗﺎش و ﻋﻮﺳــامﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣــﺎن و ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ و ﻋەﻟــﯽ ﺣەﯾﺪەر‬ ‫ﻗەﯾﺘــﺎن و دۆران ﻛﺎڵــﻜﺎن( ﺧەﺑﺎﺗــﻢ‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ .‬دەﺑــێ ﺋێــﻮە ﺑــە ﭼﺎوێﻜــﯽ‬ ‫ﻛــەم ﺳــەﯾﺮی ﺋەﻣە ﻧەﻛــەن‪ ،‬ﺋــەوان‬ ‫ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺳــﺎﻣﻨﺎك و ﺧەﺗەرﻧﺎﻛــﻦ‪.‬‬ ‫ﺑەراﺳــﺘﯽ ﺋەﮔــەر ﻣــﻦ ﻧەﺑــﻢ ﺋــەوان‬ ‫دەﺗﻮاﻧﻦ رێﻜﺨﺴنت ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﺣەﺳەن ﺋەﺗﯿﻼ‪ :‬ﺗەواوە‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن‪ :‬ﭘێﺸــﱰﯾﺶ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ‬ ‫ﻧــﺎوی ﺗــﺮ دەرﻛەوﺗــﻮون‪ ،‬ﺑــﯚ منﻮوﻧــە‬ ‫ﺗــﯚ ﺷــەﻣﺪﯾﻨﯿﺶ ﺑــﺎش دەﻧﺎﺳــﯽ‪،‬‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﻛــەس دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﺷــەﻣﺪﯾﻦ‬ ‫ﻛەﺳــﯽ دووەﻣــﯽ ﻧــﺎو ﭘەﻛەﻛەﯾــە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺳــەرﻧﺞ ﺑــﺪەن ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧــﯽ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺧﯚﺷــﯽ‬ ‫ﻫەﺑێ‪.‬‬ ‫ﺣەﺳەن ﺋەﺗﯿﻼ‪ :‬ﺳﻔﺮە‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن‪ :‬ﺳــﻔﺮ‪ .‬ﺋــەو ﻟەﺧﯚﯾــەوە‬ ‫دەﯾﮕــﻮت دووەم ﻛەﺳــە‪ .‬ﺑــەاڵم ﺋێﻤە‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑەراﻣﺒــەر ﻓەرﻫﺎدﯾــﺶ‬ ‫ﻫەﻣــﺎن ﻗﺴــە ﺑﻜەﯾــﻦ‪ ،‬ﻛــە ﺳــﻔﺮە‬ ‫ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﺳــﻔﺮن‪ .‬ﻟەﺑەرﺋــەوە ﻣــﻦ‬ ‫دەڵێــﻢ ﺋەﮔــەر ﻣﻦ ﻟــە ﻣەﯾــﺪان ﻧەﺑﻢ‬ ‫ﺋەواﻧــە دێﻨــە ﻣەﯾــﺪان و ﻧــﺎوی ﻣــﻦ‬ ‫ﺑــەﻛﺎر دێﻨــﻦ و دەڵێــﻦ ﺋێﻤــە ﺑــﺮای‬ ‫ﺋﺎﭘﯚﯾــﻦ‪ ،‬دەڵێــﻦ ﻟــە دوای ﺋﺎﭘــﯚ‬ ‫ﺋێﻤــە ﭘﯿــﺎوی ﯾەﻛــەم و دووەم و‬ ‫ﺳــێﯿەﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣــﻦ ﺟﻮﻣﻌە‬ ‫)ﺟەﻣﯿــﻞ ﺑﺎﯾــﻚ( ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﯿــە و‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟەﺳــەر ﭘەﻧﺠــەی ﺧﯚﻣــﺎن‬ ‫ﺑﯿﺴــﻮوڕێﻨﯿﻦ ﺑــێ ﺋــەوەی ﻫەﺳــﺖ‬ ‫ﺑەﺧﯚی ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﺷــەڕ دژی ﭘەﻛەﻛــە واﺗــە ﺷــەڕ دژی‬ ‫ﻧﺎوەﻧــﺪی ﭘەﻛەﻛــە ﺑەو واﺗﺎﯾەی ﺷــەڕ‬ ‫دژی ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟــە دەوڵــەت‬ ‫ﺗــێ ﻧﺎﮔــەن‪ .‬ﻣــﻦ ﺋــەم ﻗﺴــﺎﻧە ﺑــﯚ‬ ‫ﺋــەم ﻣەﺑەﺳــﺘە دەڵێــﻢ دەوڵەﺗﯿــﺶ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛــە ﺷــەڕی ﻛــﺮد‪ ،‬ﻣــﻦ‬ ‫ﻧﺎڵێــﻢ ﺋــەوان ﺷــەڕﯾﺎن ﻧەﻛــﺮدووە‬ ‫ﺑــەاڵم ﻣﻨﯿــﺶ دژی ﭘەﻛەﻛــە ﺷــەڕم‬ ‫ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻛﺎراﻧــەی ﻣــﻦ ﻛﺮدووﻣــﻦ‬

‫ﺑەرﭼــﺎون ﺑــە ﻣﻠﯿﯚﻧــﺎن ﻛــەس‬ ‫ﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﺑــە ﻣــﻦ ﻫەﯾــە وەك‬ ‫ﭘێﻐەﻣﺒەران ﺳەﯾﺮم دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەرﺋــەوە ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻣــﻦ ﯾــەك‬ ‫ﭘﯿﺎوﯾﺸــﻢ ﻧەﻫێﺸــﺘەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە‬ ‫دوای ﻣــﻦ ﻫﯿــﭻ ﭘﯿﺎوێــﻚ ﻧەﻣێﻨێﺘەوە‬ ‫ﺋەوان ﭘﺸــﺘﯽ ﭘــێ ﺑﺒەﺳــنت‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ﻣەﺳــەﻟەی ﻋەﻟەوﯾﯿەت‬ ‫و ﻣەﻟەوﯾﯿەﺗﯿــﺶ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪1985‬‬ ‫ﺑــەدواوە ﺑــە ﻫــﺎوﻛﺎری ﻟەﮔــەڵ‬ ‫دورﺳــﻦ ﻛﺎراﻛﺎش )ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ‬ ‫ﭼەﭘــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ( دەﯾﺎﻧﮕﻮت‪ ،‬ﻛــە ﺋێﻮە‬ ‫ﻋەﻟەوﯾــﻦ و ﭘەﭘﺮەوﯾﻦ و ﺋﺎﭘﯚ ﺳــﻮﻧﯿﯿە‬ ‫و ﻧﺎزاﻧــﻢ‪ .‬ﺋــەوﻛﺎت ﻣﻦ دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚم‬ ‫ﺧﺴــﺘە ﻧــﺎو دەﺳــﺘﯽ ﺟەﻣﯿﻞ ﺋەﺳــەد‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1985‬زۆری ﻧەﻣﺎﺑــﻮو ﭼﯚﻛــﻢ‬ ‫ﭘــێ داﺑــﺪەن‪ ،‬ﺋــەوﻛﺎت ﻣــﻦ ﺗەﮔﺒﯿﺮی‬ ‫ﺧــﯚم ﻛــﺮد‪ .‬دووەﻣﯿــﺶ ﻣﺤەﻣــەد‬ ‫ﺷــەﻧەر ﻫەﺑــﻮو ﻫﺎﺗــە ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﻟــە‬ ‫ﻣەﻋەﺳﻜەر ﻣﯿﻮان ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺣەﺳــەن ﺋەﺗﯿــﻼ‪ :‬ﺑەڵــێ ﺋێﻤــە‬ ‫ﺋﺎﮔﺎدارﯾﻦ و دەزاﻧﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن‪ :‬ﺑەراﺳــﺘﯽ ﻫەﺗــﺎ رۆژی‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾــﺶ ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﺑــﯚ ﻣــﻦ ﻧەﻛــﺮد‪،‬‬ ‫دەﯾﺎﻧﮕــﻮت ﺋــەوە ﭼﯿﺮۆﻛــە‪،‬‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎش ﺗــﺎ ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭــﯽ‬ ‫ﻧەدۆزﯾﯿــەوە ﻣەﺟﺒــﻮوری ﻣــﻦ ﺑــﻮو‪.‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە ﻣــﻦ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﻫەﻣﻮو‬ ‫ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭێﻜﻢﺧﺎﻣﯚشﻛﺮدﺑﻮو‪.‬‬ ‫) ﺋﯚﺟــەﻻن ﺑە دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﺸــﺎﻧە‬ ‫ﺑــە ﺳــەرﺑڕﯾﻦ دەدات( ﻣﺤەﻣــەد‬ ‫ﺷەﻧەل ﻟە ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ ﻛﻮژرا‪.‬‬ ‫ﻣــﻦ دەزاﻧــﻢ ﻛــە ﻟەﺳــەر ﻋﻮﺳــامن‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن زۆر ﻛﺎرﯾــﺎن ﻛــﺮد و ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 1993‬ﺋەوﯾــﺎن ﺑــﺮدە ﺋەﺳــﻔەﻫﺎن‪.‬‬ ‫ﻣــﻦ زۆر ﻫەوڵــﻢ دا‪ ،‬ﻣــﻦ دەﺧــﻮازم‬ ‫ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ رۆﺷــﻨﺎﯾﯽ ﺑﺨەﻣە ﺳــەر‬ ‫ﺟﻮﻣﻌــە ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﱰۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺟﻮﻣﻌە‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻣــﻦ ﻟەﺳــەر ﺟــەﻻل‬ ‫ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ زۆر ﺑﺎﺷــە‪ .‬ﻫەﻧــﺪێ ﭘﯿــﺎو‬ ‫ﻟەﻧــﺎو ﺋێﻤــە ﺑــە ﮔــﺮووپ ﺧەڵﻜﯿــﺎن‬ ‫ﻟەﻧــﺎو دەﺑــﺮد‪ .‬ﺑە ﻫــەزاران ﻛەﺳــﯿﺎن‬ ‫ﻟــە ﺳــەرﺑﺎز و ﺧەڵــﻚ ﺑــێ ﮔﻮﻧــﺎە‬

‫ﻋ‪‬ﺑﺪو‪ ‬ﺋﯚﺟ‪‬ﻻن ﭼ‪‬ﻧﺪ ﺳﺎﺗ‪‬ﻚ دوای دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ‬

‫دەﻛﻮﺷــﺖ‪ ،‬ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣــﻦ ﻧﺎﺑێ‬ ‫ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑــەﻛﺎر ﺑێﺖ‬ ‫‪ % 95‬ﺋەﻣەﯾــﺎن ﺑــە ﻣــﻦ دەﮔﻮت‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫‪ % 95‬ی ﺋەﻣــە ﺑــە ﻫەڵــە دەﺑﯿﻨــﻢ‬ ‫و ﺗەﻧﻬــﺎ ‪ % 5‬ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دەﺑﯿﻨــﻢ‬ ‫دەﻛﺎرم ﻗﺒــﻮوڵ ﺑﻜــەم‪ ،‬ﻣــﻦ دژی‬ ‫ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﻢ و ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻟــە ﻣــﻦ‬ ‫دەﺧﻮازن ﻣﻦ ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ﺑﻜەم‪.‬‬ ‫ﯾەﻛێــﻚ ﻫەﯾە ﻧــﺎوی ﺗﺎﻟﯿــﺐ ﺋﯚﻏﻠﯚﯾە‬ ‫)رۆژﻧﺎﻣەواﻧێﻜــﯽ ﺗﻮرﻛــە( ﻣــﻦ‬ ‫ﭘێــﻢ ﮔــﻮت‪ :‬ﺑــڕۆ ﭘێﯿــﺎن ﺑڵــێ ﺑــﺎ‬ ‫رووﻧﺎﻛﯿﯿەﻛــﻢ ﺑــﯚ داﺑﮕﯿﺮﺳــێﻨﻦ‪ .‬ﭘێﻢ‬ ‫ﮔــﻮت ﻣﻦ ﺑــەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻣەﺷــﻐﻮوڵ‬ ‫ﻣەﻛــەن‪ .‬ﺗﺎﻟﯿــﺐ ﺋﯚﻏﻠــﯚ ﺷــﺎﻫﯿﺪی‬ ‫ﻣﻨە‪ .‬ﻣــﻦ ﻟــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ )ﮔەﻧەل‬ ‫ﻛﯚرﻣــﺎی( ﺑــە ﺧێــﺮی ﺧــﯚت زﯾﺎﺗﺮ ﭘێ‬ ‫ﻟە ﻣﻦ ﻣەﻧێﻦ‪.‬‬ ‫ﺑەﺑێ ﺋــەوەی ﺋێﻤە دەوڵەت ﺑﻨﺎﺳــﯿﻦ‬ ‫ﻟــە دژی دەوڵــەت ﻫەڵﮕەڕاﯾﻨــەوە‪.‬‬ ‫دەزاﻧــﯽ ﮔەورەﯾــﯽ ﻟەوەداﯾــە ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﻟەﺳەر ﻫەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەوام ﻧەﺑێ‪.‬‬ ‫ﺣەﺳــەن ﺋەﺗﯿــﻼ‪ :‬دەﺑــێ ﻣــﺮۆڤ‬ ‫ﻫەڵــەی ﺧــﯚی ﻗﺒــﻮوڵ ﺑــﻜﺎت و‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دووﺑﺎرەی ﻧەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن‪ :‬ﺋەﮔــەر ﺳــەﯾﺮی‬ ‫ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1993‬ﻣﻦ ﺑﻜەن‬ ‫دەﺑﯿﻨــﻦ ﻣــﻦ ﭼــﯚن ﻫــﺎوار دەﻛــەم‪،‬‬

‫ﻛــە ﻣــﻦ ﻟــە رەوﺷــێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺪاﻣــە و‬ ‫دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﺑــﯚ ﻣﻦ درێــﮋ ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﺋێــﺮە ﻫەڵەﯾەك‬ ‫ﺑﻜــەن ﻣــﻦ ﺑــە ﻫەﭬﺎاڵﻧــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن‬ ‫دەڵێــﻢ‪ ،‬ﻫەﻣﻮوﺷــﯿﺎن ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە‬ ‫ﻗﺒﻮوڵ دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﭘێﻜــەوە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺳــەر ﺑﺨەﯾــﻦ و ﻣــﻦ‬ ‫ﺋــەوەش دەﺳــەﳌێﻨﻢ‪ .‬ﺑەڕاﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻣــﻦ دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺧەﺑﺎﺗێﻜــﯽ ﻣەزﻧــﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ دەوڵــەت‬ ‫ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜــەم و ﻫێــﺰ و ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑــﺎش ﺑﺪەﻣــە ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﻛﺎر ﺑــﯚ‬ ‫ﺑــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰەﻛﺮدﻧــﯽ دەوڵــەت‬ ‫ﺑﻜــەم‪ .‬ﻣــﻦ ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدام ﺋــەوان ﻟە‬ ‫ﻫەوڵــﺪان ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺷﻜﺴــﺖ ﺑــە‬ ‫ﭘﻼﻧــﯽ ﻣــﻦ ﺑﻬێﻨــﻦ‪ ،‬ﺋەﮔــەر دەوڵەت‬ ‫دەرﻓەﺗــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ دەوڵــەت ﺑﯚ‬ ‫ﻣــﻦ ﺑڕەﺧﺴــێﻨﯽ ﺳﺎزﺷــﯽ وا دەﻛــەن‬ ‫ﻛــە ﺟێــﯽ ﺑــﺎوەڕ ﻧەﺑــێ‪ ،‬دوێﻨــێ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوﯾــﱰم ﻛــﺮد‪ ،‬دەﺑــێ ﻟەﮔــەڵ‬ ‫رۆژﻫــەاڵت )ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن(‬ ‫ﺑﺒێﺘــە ﺧﻮێﻨێﻜــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺟەﺳــﺘەی‬ ‫ﻛﯚﻣﺎریﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﺑــە ﻣــﻦ ﺑڵێــﻦ ﺋــەو ﺷــﺘە راﺳــﺘە و‬ ‫ﺑﯿﻜــە ﻣــﻦ دەﯾﻜەم ﺋــەوەش ﺑــﯚ ﻣﻦ‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧــە‪ ،‬ﻣــﻦ وەك ﺳــەرﺑﺎزێﻜﯽ‬

‫ﮔﻮێڕاﯾەڵــﯽ دەوڵــەت ﻓەرﻣﺎﻧــەﻛﺎن‬ ‫ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛــەم‪ .‬دژاﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﮔــەورەی ﻣــﻦ ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﻟــە دژی ﻣﻦ و‬ ‫ﻟــە دژی دەوڵــەت ﺑﯚﭼــﯽ ﺋێﻤــە رێﻚ‬ ‫ﻧەﻛەوﯾــﻦ و ﺑﯚﭼــﯽ ﻟەﮔــەڵ دەوڵەت‬ ‫ﻧەﺑﯿــﻦ ﺑــە ﯾــەك؟ ﺑﯚﭼــﯽ ﻣــﻦ ﻧەمبە‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی دەوڵەت؟‪.‬‬ ‫ﺑﻮون ﺑە ﭘﯿــﺎوی دەوڵــەت رووداوێﻜﯽ‬ ‫ﮔەورەﯾــە و ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە ﻧﺎﺳــﯿﻦ و‬ ‫زاﻧﯿﻨــﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ دەوڵــەت دێﺘە‬ ‫دی‪ ،‬ﻣــﻦ ﺑــە ﻗــەد ﺳــەری دەرزﯾــﺶ‬ ‫داوای ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻟــە دەوڵــەت‬ ‫ﻧﺎﻛــەم و ﭘﻠەوﭘﺎﯾــە ﻧﺎﺧــﻮازم‪ ،‬ﺗەﻧﻬــﺎ‬ ‫داوا دەﻛــەم دەرﻓەﺗــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﻢ‬ ‫ﭘــێ ﺑﺒەﺧﺸــﻦ‪ .‬ﻣــﻦ دەڵێﻢ ﻟــە ‪% 90‬‬ ‫دژیﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﻢ‬ ‫ﺑەڵﻜــﻮ ﺗــﯚ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ‬ ‫ﺳەرﺳــڕﻣﺎن ﺑــﯽ ﺑــەاڵم ﺣــەزی ﻫەرە‬ ‫ﮔــەورە ﻟــەﻻی ﻣﻨــە ﻛــە ﭘەرۆﺷــﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﻢ ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻫــەرە‬ ‫ﻗﻮوڵــە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ دەڵێــﻢ ﺋﺎﭘــﯚ ﭘﯿﺎوی‬ ‫ﺋــەو رەوﺷــەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﯿﯿــە‪ ،‬دەﺑێﺘە‬ ‫ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺟﯿــﺎﻛﺎر و ﺧﺰﻣەﺗێﻜــﯽ‬ ‫ﺑەرﭼــﺎو ﭘێﺸــﻜەش دەﻛﺎت‪ ،‬ﻣــﻦ‬ ‫دەڵێــﻢ ﺋێﻤــە ﻫێــﺰی ﺑــە ﻣﻠﯿﯚﻧــﺎن‬ ‫ﻣــﺮۆڤ )ﻫێــﺰی ﻛــﻮردان( وەﻛــﻮ‬ ‫دەرﻣﺎن ﺑﯚ دەڵەت ﺑەﻛﺎر دێﻨﻢ‪.‬‬

‫راﭘﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﻫەڕەﺷەی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺗﺮی ﺑەدوادا دێ‬ ‫وﺷ‪/‬ﮔ‪‬رﻣﯿﺎن‪ -‬ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛ‪‬ﻻری‬ ‫دوای ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەك ﻟەﺳەر ﺗﯿﺮۆری رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﻛﺎوە‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺎﻣەی ﻫەڕەﺷەﺋﺎﻣێﺰ دەﺧﺮێﺘە ﻣﺎڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳەﻧﺘەری‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﯚ راﭘﺮﺳﯽ و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻟێ ﺋﺎﮔﺎدار دەﻛﺮێﺘەوە‪ .‬ﺑﺮاﯾەﻛﯽ ﻛﺎوە‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ دەڵێ ”ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛە روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا و زۆر ﺟێﯽ‬ ‫ﺑﺎوەڕ ﺑﻮو“‪.‬‬

‫ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫ﭼــﺎﻻك ﻧەﺟــﻢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺳــەﻧﺘەری ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــﯚ‬ ‫راﭘﺮﺳــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫درەﻧﮕﺎﻧێﻜــﯽ ﺷــەوی ‪ 5‬ﻟەﺳــەر‬ ‫‪6‬ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﻛﺎﺗﮋﻣێــﺮ ‪ 10‬و‬ ‫ی‬ ‫‪ 40‬ﺧﻮﻟەﻛــﯽ ﺷــەو ﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻫەڕەﺷــەﺋﺎﻣێﺰ ﻛــە ﭘــڕ ﺑــﻮوە ﻟە‬ ‫ﻫەڕەﺷــەی ﻛﻮﺷــنت ﻓــڕێ دراﯾــە‬ ‫ﻣﺎڵامﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻧەﺟﻢ ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺧﺴﺘە ڕوو ”ﻫەر‬ ‫ﻛــە ﻧﺎﻣەﻛــەم ﺑﯿﻨﯽ دەﺳــﺘﺒەﺟێ‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﻢ‬ ‫ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮدەوە و ﻟــە ﺑﻨﻜــەی‬ ‫ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﮔﻮﺗــەم ﻟــێ وەرﮔﯿــﺮا“‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ﻟــە ﻧﺎﻣــەی‬ ‫ﻫەڕەﺷــەﻛەدا ﻫﺎﺗﺒــﻮو ”دەﺑێــﺖ‬ ‫واز ﺑێﻨــﯽ ﻟــە ﻛﺎری ﺳــەﻧﺘەرەﻛە‬

‫و ﺋێــﻮە راﭘﺮﺳــﯿﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﻛەﯾﺴــﯽ‬ ‫ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻮەی ﺑــێ‬ ‫ﻻﯾەﻧﺎﻧــە ﻛــﺮدووە ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﻟەﻛەدارﻛﺮدﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی دەﯾﻜــەن‬ ‫ﺟێﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﯿﯿە“‪.‬‬ ‫”وەك ﺳــەﻧﺘەری راﭘﺮﺳــﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺧﺰﻣەمتــﺎن ﺑــە ﮔەﻧﺠــﯽ‬ ‫ﺳــﻨﻮورەﻛە ﻛــﺮدووە و ﺧەاڵﺗــﯽ‬ ‫ﺳــﺎڵامن ﭘێﺸــﻜەش ﺑــە ﮔەﻧﺠــﺎن‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻛﺎری ﺋێﻤــە ﺗەﻧﯿــﺎ‬ ‫راﭘﺮﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ﺗﯿــﺮۆری ﻛﺎوە‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻧەﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋەوەﯾﺶ‬ ‫ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﭘﺮﺳــە ﻫەﺳــﺘﯿﺎرەﻛﺎن‬ ‫ﻛــە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﮕــەران‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧــﯚی ﺑــﻮو‬ ‫ﻟــە راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﺪا ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن‬

‫ﺑﺨەﻧــە ڕوو“ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەﻧﺘەری‬ ‫راﭘﺮﺳﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن وای ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣــﯽ‬ ‫راﺑــﺮدوو ﺳــەﻧﺘەری ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــﯚ‬ ‫راﭘﺮﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧــﯽ‬

‫رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‬ ‫‪297‬ﯾــﺎن‬ ‫ﻛــە ﻟــە ﻛــﯚی ‪ 300‬ﻓــﯚڕم ‪297‬ﯾــﺎن‬ ‫ﺑــﯚ ﮔەڕاﺑــﻮوەوە‪ ،‬ﺑەﭘێﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛە‬ ‫‪74‬ی ﺑەﺷــﺪاران ﭘێﯿــﺎن واﺑﻮوە‬ ‫”ﻟە ‪74%‬ی‬

‫ﻫەوڵﯽ ﺑــە ﻻڕێﺪاﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﯾﺴــە‬ ‫‪ 83‬ﭘێﯿــﺎن‬ ‫ﻟــە ﺋﺎراداﯾــە و ﻟــە ‪83،3%‬‬ ‫واﺑــﻮوە دەﺳــەاڵﺗﯽ دادوەری ﺟێــﯽ‬ ‫ﻣﺘامﻧــە ﻧﯿــﻦ‪ ،‬ﻫەروەﻫــﺎ ‪78،8%‬‬ ‫‪78‬‬ ‫ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮوە ﺋــەو ﺗﯿــﺮۆرە ﻫــەر‬

‫ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە دەﺑــﻮو ﺑــە ﺗﯿــﺮۆری‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵــﺪا ﺑﻜﺮاﯾە و‬ ‫‪ % 87‬ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮوە ﻛە ﮔەﺷــﺒﯿﻦ‬ ‫‪87،2‬‬ ‫ﻧﯿــﻦ ﺑە دۆزﯾﻨــەوەی ﺑﻜــەر و ﺑﻜﻮژی‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەیﻛﺎوەﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ‪.‬‬

‫ﺑــﺮای‬ ‫ﺋەﺣﻤــەد‬ ‫ﻛﺎروان‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ ﺗﯿﺮۆرﻛــﺮاو ﻛﺎوە‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﻫەڕەﺷــە‬ ‫ﻧﻮێﯿــە ﻛــە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑــە ﻓﺎﯾﻠــﯽ‬ ‫ﻛﺎوەی ﺑﺮاﯾــەوە ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی‬ ‫”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ‪ ،‬ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺷــەرﻣە‬ ‫ﺑــﯚ دەﺳــەاڵﺗﺪاراﻧﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻛە‬ ‫ﺑــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻫەڕەﺷــەی ﻛﻮﺷــنت‬ ‫ﻟە ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﻛﺎروان ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”راﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺋــەو ﺳــەﻧﺘەرە ﺳــەﳌێﻨەری ﺋــەو‬ ‫راﺳــﺘﯿﯿە ﺑــﻮو ﻛــە دادﮔﺎﻛﺎن‬ ‫ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑەڵﮕــە ﺑﯚ ﺋەوەش‬ ‫ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎرەﻛﺎن ﺑــﻮو‪،‬‬ ‫ﺋەوە ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺧەڵﻚ دەﯾﺰاﻧێ“‪.‬‬ ‫ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﺳــەﻧﺘەری ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑﯚ راﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺑــە ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــە ﭘﺎرﺗــﯽ‪ ،‬ﺑﺮاﻛــەی‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﻛــﺮاو‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ‬ ‫دەڵــێ ”ﺋــەوە ﻗﺴــەﯾەك ﻧﯿﯿــە‬ ‫ﻣﺎﯾــەی ﻗﺒﻮوڵﻜــﺮدن ﺑــێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛە روون‬ ‫و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە و زۆر ﺟێــﯽ ﺑــﺎوەڕ‬ ‫ﺑﻮوە“‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬

‫ﺋﺎﺑﻮوری‬

‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎﻫﯿﺮ‬

‫ﮔەﻧﺠﺎن ﺑە ‪ % 60‬ﺋەو ﻛﺎراﻧەی ﺑﯚﯾﺎن دەدۆزرێﺘەوە رازی ﻧﯿﻦ‬

‫ﻟە ڕاﺑﺮدوو ﻛە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻫەﺑﻮو زۆرێﻚ ﻟە ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﻟە‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﻫەڵﺪەﻫﺎﺗﻦ‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎ ﻛە ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدن ڕا دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺋەﺣﻤــەد ﻋﻮﻣــەری ﺗەﻣەن ‪ 22‬ﺳــﺎڵ‬ ‫ﻫﯿﭻ ﻛﺎرێﻚ ﻧــﺎﻛﺎت و ڕۆژاﻧــە زۆرﺑەی‬ ‫ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎوڕێﻜﺎﻧــﯽ ﻟــە‬ ‫ﭼﺎﯾﺨﺎﻧە ﺑــە دۆﻣﯿﻨە و ﺋﯚﻛەی ﺑەﺳــەر‬ ‫دەﺑــﺎت؛ ﺋــەو ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑەﺟــێ ﻫێﺸــﺘﻮوە و ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺑەﺗﺎڵــە‪ .‬ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرێﻚ‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﺑﯿﻜــەم و ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ‬ ‫ﻓﯚڕﻣــﻢ ﭘــڕ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻟــە‬ ‫دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ دامبەزرێــﻢ‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻧــﺎوم ﻧەﮔەڕاوەﺗــەوە و ﺋــێ‬ ‫ﻫــەر ﻛﺎرێﻜﯿــﺶ ﺑﻜــەم وەﻛــﻮ ﻛﺎری‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺧﺰﻣەﺗــﻢ ﺑــﯚ ﺣﯿﺴــﺎب‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێــﺖ و ﻫەرﻛﺎﺗێــﻚ ﻛﺎرﯾــﺎن ﭘێــﺖ‬ ‫ﻧەﻣﺎدەﺗﻨێﺮﻧەوەﻣﺎڵەوە“‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻛﺎرﻧەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎن ﺑە ﺑــڕوای زۆر ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەی‬ ‫ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﮔەﻧﺠــﺎن ﻓێﺮی‬

‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﺰﻣەﺗەﻛەﯾــﺪا‬ ‫ﻫەﻣﻮو ڕۆژێﻚ دەﺑﻮو ﺳــەﻋﺎت ﺷەﺷﯽ‬ ‫ﺑەﯾﺎﻧــﯽ ﻫەﺳــﺘﺎﺑﺎﯾە و ﺑــە ﺧێﺮاﯾــﯽ‬ ‫ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﮔﯚڕﯾﺒﺎﯾــە و ڕﯾﺸــﯽ‬ ‫ﺗﺎﺷــﯿﺒﺎﯾە و ﭘێاڵوەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑﯚﯾــﺎخ‬ ‫ﻛﺮدﺑﺎﯾــە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼﺎرەﮔە ﺳــەﻋﺎﺗێﻜﯽ‬ ‫ﭘــێ ﭼﻮوﺑﺎﯾــە‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﻧــﺎ ﺗﻮوﺷــﯽ‬ ‫ﺳــﺰادان دەﺑــﻮو‪ .‬ﻋﻮﻣــەر دەﮔێڕێﺘەوە‬ ‫ﻛە ﻟە ﺳــەرﺑﺎزی ﺑەﻫەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك‬ ‫ﺋەﺷــﻜەﻧﺠەﯾﺎن دەداﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی‬ ‫ﻟەﮔەڵــﯽ ڕاﺑێﯿــﻦ و ﺑەرﮔــەی ﺳــەرﻣﺎ‬ ‫و ﮔەرﻣــﺎ و ﺑﺮﺳــﯿەﺗﯽ و ﺗﯿﻨﻮﯾەﺗــﯽ‬ ‫ﺑﮕﺮﯾــﻦ‪ .‬ﺑﯚﯾــە ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺋێﻤــە‬ ‫دەﮔﻮﺗــﺮا ژن ﻧﺎدەﯾــﻦ ﺑــە ﻛەﺳــێﻚ ﻛە‬ ‫ﻋەﺳــﻜەری ﻧەﻛﺮدﺑێــﺖ‪ .‬ﺋــەو دەڵێﺖ‬ ‫‪12‬ی ﻧێــﻮەڕۆ‬ ‫”ﻛﻮڕەﻛــەم ﺳــەﻋﺎت ‪12‬ی‬ ‫ﻟــە ﺧــەو ﻫەڵﺪەﺳــﺘێﺖ؛ ﺋێﻮاراﻧﯿــﺶ‬ ‫ﻛــە دەﭼێﺘــە دەرەوە دوو ﺳــەﻋﺎت‬ ‫ﺧەرﯾﻜــﯽ ﭘــﺮچ ﺋﻮﺗﻮوﻛﺮدﻧــە و‬ ‫ﺗەﻣەﻧــﯽ ‪ 25‬ﺳــﺎڵە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺟﺎرێﻚ‬

‫ﺳەرﺑﺎزی وا ﻟە ﮔەﻧﺠﺎن دەﻛﺎت‬ ‫ﻣﺘامﻧەﯾﺎن ﺑەﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺖ و ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨەر‬ ‫ﺑﻦ و ﻟەﺳەر ﭘێﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮەﺳنت و‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺑﺎوك و ﺣﻜﻮوﻣەت ﻫەڵﻨەواﺳﻦ‬ ‫ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﻧەﺑﻮوﻧە و‬ ‫ﻧﺎزاﻧــﻦ ﺳــﺎردی و ﮔەرﻣﯿــﯽ ژﯾــﺎن‬ ‫ﭼﯿﯿە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻣﻞ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻧﺎدەن‪.‬‬ ‫ﻋﻮﻣــەر ﻣﺤەﻣــەدی ‪ 64‬ﺳــﺎڵ ﻟــە‬ ‫ﮔەﻧﺠﯿەﺗﯿــﺪا ﭼــﻮار ﺳــﺎڵ ﺳــەرﺑﺎزی‬

‫ﮔﯚرەوﯾﯿەﻛەیﺧﯚیﻧەﺷﻮﺷﺘﻮوە“‪.‬‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﺋەﯾــﻮوب ﺳــامﻗەﯾﯽ ﭘێﯽ‬ ‫واﯾــە ﻛﺎر ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﻤــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﻛﺎرەﻛــەدا ﺑﮕﻮﻧﺠێﻨــﻦ‪.‬‬

‫ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫وﺷ‪ /‬ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ‬

‫ﺋەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە منﻮوﻧــە دەﻫێﻨێﺘەوە‬ ‫و دەڵێــﺖ ”ﻫەر ﻟە ﭼــﺎپ و دﯾﺰاﯾﻨەوە‬ ‫ﺑﮕــﺮە و ﺗــﺎ دەﮔﺎﺗــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛەوەﻧﺘــەر‪ ،‬ﻋــەرەب و ﺗــﻮرك و‬ ‫ﻓﺎرس ﻟــە ﺑــﺎزاڕی ﻫەرێﻢ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤﯽ دروﺳﺖ دەﻛەن“‪.‬‬ ‫ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری‬ ‫ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﻋەﺑــﺎس ﺋەﻛــﺮەم‬ ‫‪60‬ـــﯽ ﺋــەو‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ‪60%‬ـــﯽ‬ ‫ﻛﺎراﻧــەی ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯿــﺎن دۆزﯾﻮەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺋەوان ﭘێﯽ ڕازی ﻧەﺑﻮوﻧە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﺑﻮرﯾﻨــﺎس ﺋەﯾــﻮوب ﺳــامﻗەﯾﯽ ﭘێﯽ‬ ‫واﯾــە ﺋەﮔەر ﺋەرك و ﻣــﺎف ﻫەﺑێﺖ ﺋەوا‬ ‫ﺧەڵﻚ ﭼــﺎﻻك دەﺑــﻦ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﺋێﻤــە وا ﻓێــﺮ ﻛــﺮاوە ﺑەﺑــێ ﺋــەرك‬ ‫داوای ﻣــﺎف ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺑەﺑــێ ﻟێﻬﺎﺗﻮوﯾﯽ‬ ‫داوای داﻣەزراﻧــﺪن دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑەﺑــێ‬ ‫ﺋــەوەی ﻟــە دەزﮔﺎﻛــەی ﺧــﯚی دەوام‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬داوای ﻣﻮوﭼــە دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑەﺑــێ‬ ‫ﺧﻮێﻨــﺪن داوای دەرﭼــﻮون دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﻟــەﻻی ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﻤــە ﻛﺎر ﭘﯿﺮۆزﯾــﯽ‬ ‫ﻧەﻣــﺎوە و وەﻛــﻮ ﺷــﺘێﻜﯽ ﻗێــﺰەوەن‬ ‫ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮێــﺖ‪ .‬ﺋــەو دەڵێــﺖ‬ ‫”ﻫەﻣــﻮوان دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺑﭽﻨە ﭘﺸــﺖ‬ ‫ﻣێــﺰەﻛﺎن و ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﺑﻦ‬ ‫و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەش ﻣﻮوﭼەك وەرﺑﮕﺮن“‪.‬‬ ‫ﺳــامﻗەﯾﯽ ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾــە‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺗــﺎ ڕادەﯾەك‬ ‫ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑــﺪات‪ ،‬ﺋــەو‬ ‫دەڵێــﺖ ”ﺳــەرﺑﺎزی وا ﻟــە ﮔەﻧﺠــﺎن‬ ‫دەﻛﺎت ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﺑەﺧﯚﯾــﺎن ﺑێــﺖ‬ ‫و ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــەر ﺑــﻦ و ﻟەﺳــەر‬ ‫ﭘێــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻮەﺳــنت و ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ‬ ‫ﺋــەوەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە ﺑــﺎوك و ﺑﺮاﮔەورە‬ ‫و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﻫەڵﺒﻮاﺳــﻦ‪ ،‬ﭼﺎوﯾﺎن‬ ‫ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﻛــەس ﻧەﺑێﺖ و ﭘﺸــﺖ ﺑە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎنﺑﺒەﺳنت“‪.‬‬

‫ﻛﯚﻣەڵﻨــﺎس و ﭘﺴــﭙﯚڕی دەرووﻧــﺰان‬ ‫دﻛﺘــﯚر ﯾﻮوﺳــﻒ ﻋﻮﺳــامن ﺋﺎﻣــﺎژە‬ ‫ﺑــەوە دەدات ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی‬ ‫ﺋێﻤــە ڕەوﺷــێﻜﯽ ﺗﺎڵــامن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺑەﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺳــەرﺑﺎزی وا ﻟە‬ ‫ﺗﺎك دەﻛﺎت ﻫەﺳــﺖ ﺑەو ﺋﺎزاراﻧە ﺑﻜﺎت‬ ‫ﻛــە دەوڵــەت ﻫەﯾەﺗــﯽ و ﻛەﺳــێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎر دەردەﭼــێ ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ واڵت‬ ‫ﻟــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑﭙﺎرێﺰێــﺖ ﻛــە ﻟە‬ ‫ڕوویﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚﺟﯿﯿەوەﭘێﻮﯾﺴﺘە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم دەﺑێــﺖ ﻟــە ﺳــەرﺑﺎزی‬ ‫ﭼﯿــﯽ ﻓێــﺮی ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ﺗــﺎ‬ ‫ﺋــەو ﻫەﻣــﻮوە ﻛێﺸــەی ﺑــﯚ ﭼــﺎرە‬

‫ﺑــﻜﺎت؟ ﺋەﻓﺴــەری ﺑﺎڵــﯽ ﻣەﺷــﻖ و‬ ‫ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﭘﯚﻟﯿــﺲ ڕاﺋﯿــﺪ‬ ‫ﭘێــﺮس ﺋەﺣﻤــەد ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت‬ ‫ﻛە ﻟــە ﻛﯚﻟێﮋەﻛەﯾــﺎن ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﻓێﺮی‬ ‫ڕێﻜﺨﺴــنت و ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑــﻮون ﺑەﻛﺎﺗــەوە‬ ‫دەﻛــەن ﻛــە ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﻓێــﺮی‬ ‫ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﺑﯚ دواڕۆژی ﺧﯚﯾﺎن دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺷــﺖ‬ ‫ﻛــە ﺋێﻤــە ﻓێﺮﯾــﺎن دەﻛەﯾــﻦ‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرەﺗﯿﯿە ﺑەراﻧﺒــەر ﺑــە‬ ‫ﺧــﻮد و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﺧــﯚی“‪.‬‬ ‫ﻫەروەﻫــﺎ ﻓێــﺮی ﺧﯚڕاﮔــﺮی و دان‬ ‫ﺑەﺧﯚداﮔﺮﺗــﻦ دەﻛﺮێــﻦ و ﻟــە ڕێﮕــەی‬ ‫ﺋﺎزارداﻧــﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ و ڕووﺣﯿﯿــەوە‬

‫ﻓێــﺮی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ژﯾــﺎن دەﻛﺮێــﻦ و ﻛﺎت و وزەﯾــﺎن ﺑــە‬ ‫ﺷﺘﯽ ﻻوەﻛﯿﯿەوە ﻧەﻛﻮژن‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺋەﻓﺴــەرە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات‬ ‫ﻛە ﻫەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ‬ ‫ﻫەﯾــە و ﺋــەو ﺗﻮاﻧﺎﯾــەی ﮔەﻧﺠــﺎن ﻟــە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨــﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺸــﺎﻧﯿﺎن دەدرێﺖ‬ ‫و ﭘێﯿــﺎن دەﺳــەﳌێرنێﺖ ﻛــە‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻟــە ﺑەردەﻣــﯽ ﻣﺮۆﭬــﺪا‬ ‫ﻧﺎﻣﻮﻣﻜﯿــﻦ ﻧﯿﯿــە‪ .‬ﺋــەو ﺑــﺎس ﻟــەوە‬ ‫دەﻛﺎت ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧــەی ﻛــە ﺋەﻣــڕۆ‬ ‫ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرێــﻚ ڕازی ﻧﯿــﻦ‪ ،‬ﺋەﮔــەر‬ ‫ﻫﺎﺗﺒﺎﯾــە و ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻛﺮدﺑﺎﯾــە‪،‬‬ ‫ﻫەﺳــﺘﯿﺎن ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ دەﻛﺮد‬

‫و ﭼﺎو ﻟەدەﺳﺘﯿﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻧەدەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺳــﻮودەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑﺎزی‬ ‫ﻻی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﺳــامﻗەﯾﯽ‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮان‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛە‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزی ﻫەﻣــﻮو ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ‬ ‫ﭼــﺎرە ﻧــﺎﻛﺎت و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەت‬ ‫ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﭘــەرە ﭘــێ ﺑــﺪات و‬ ‫ﻫەﻟﻮﻣەرﺟێــﻚ ﺑڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ﻛــە‬ ‫ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا‬ ‫ﺑﮕﻮﻧﺠێﻨــﻦ و ﺳــﻮودﯾﺶ ﻟــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ و دەرﻣﺎڵــەی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ‬ ‫وەرﺑﮕــﺮن ﻛــە ﺑــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣﯽدەدرێﺖ‪.‬‬

‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻋﺎدل ﻣﻮﺗەﺣﯿﺪە ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﻫﯿﭻ وەﺑەرﻫێﻨﺎن ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت‬

‫وﺷ‪ /‬ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ‬ ‫دەﺳﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎن ﭘڕۆژەی دەﺷﺘﯽ ﺑەﻫەﺷﺘﯽ ﺷﺎری ﻫەوﻟێﺮ و ﺳﺘﺎر‬ ‫ﺳﯿﺘﯽ دﻫﯚك ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻋﺎدل ﻣﻮﺗەﺣﯿﺪە وەردەﮔﺮێﺘەوە و ﺟﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﺑﯚی ﻧﯿﯿە وەﺑەرﻫێﻨﺎن ﻟە ﻫەرێﻤﺪا ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫دﻛﺘــﯚر ﴎوﺷــﺖ ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﻛڕﯾــﺎری‬ ‫ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺘە و ﭼﻮار‬ ‫ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﺷــﻮﻗەﯾەﻛﯽ ﺑە ‪150‬‬ ‫ﻫــەزار دۆﻻر ﻟە دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ‬ ‫ﻛڕﯾــﻮە و ﺟﮕــە ﻟــە ﺷــەش ﻫــەزار‬ ‫دۆﻻری ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻛــە دەﺑێــﺖ ﻟــە‬ ‫ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻠﯿﻠــﯽ ﺷــﻮﻗەﻛەدا‬ ‫ﺑﯿﺪات‪ ،‬ﻫەﻣﻮو ﻗﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ داوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻛــە دەﺑــﻮو ﻟــە ﭘــﺎرەوە ﻟــە‬ ‫ﻧێــﻮ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾــﺪا ﺑﻮواﯾــە‪ ،‬دوای‬ ‫ﺗێﭙەڕﯾﻨــﯽ ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳــەر وادەی‬ ‫ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ‪ ،‬ﻫێﺸــﺘﺎ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی‬ ‫ﻫەر ﻋەرزە و دەﺳﺘﯽ ﻟێ ﻧەدراوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە‬ ‫دەردەﺳــەری دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧــﻮو‬ ‫ﺧــﯚم دەرﺑــﺎز ﺑﻜــەم ﺋەو ﺷــﻮﻗەﯾەم‬ ‫ﻛــڕی؛ ﺧﯚزﮔــە ﺧﺎﻧﻮوەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺣــﺎزرم ﻛڕﯾﺒــﺎ و ﻧەﻫﺎﺗﺒﺎﻣﺎﯾــە ﺋــەو‬ ‫ﺟەﻫەﻧەﻣە“‪.‬‬ ‫ﻛڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﺑەﴎەﯾﯿــە ﻛــە ﺋــەو ﻟــە‬ ‫ﺑــﺮی ﯾــەك دوو ﯾەﻛەی ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾە‬ ‫ﺑــە ﭘــﺎرەی ﻧەﻗــﺪی ﻛڕﯾــﻮە و ﺋــەو‬ ‫ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر ﻟە‬ ‫ﺑــەﴎەوە ﺑــﯚ ﺳــەرداﻧﯽ ﯾەﻛەﻛــەی‬ ‫دێﺘــە ﻫەوﻟێــﺮ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــەواو‬

‫ﻧەﺑــﻮوە و ﺋــەو ﺟﺎرەﯾــﺶ وەﻛــﻮ‬ ‫ﺟﺎراﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮو ﺑــە ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪی و‬ ‫ﻫەﻧﺎﺳەﺳــﺎردﯾﯿەوە دەﮔەڕێﺘــەوە‬ ‫ﺑــەﴎە و دەڵێــﺖ ”ﺋــەوە ﺗەﺳــﻠﯿﻤﯽ‬ ‫ﺧﻮام ﻛﺮد“‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛــﯽ داﻧﺎﺑــﻮو‬ ‫ﻛــە ﻟــە ڕێﮕەﯾــەوە ڕﯾﻜﻼﻣــﯽ ﺑــﯚ‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫و ﻛﺎر وﯾﭽﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی‬ ‫ﻋــﺎدل ﻣﻮﺗەﺣﯿــﺪە دەﻛــﺮد؛ ﺟﮕــە‬ ‫ﻟــەوەی ﻛــە وادەی ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺘﯽ‬ ‫ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵێﻚ و ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕــە دوا‬ ‫ﻛەوﺗــﻮوە‪ ،‬ﻫەﻧﺪێﻚ ﻟە ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ‬ ‫ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻚ ﻓﺮۆﺷﺘﻮوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﭘەﺧــﺶ‬ ‫و ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛــەی ﻟــە دەزﮔﺎی ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑــە ﻛﺮێــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە وەرﮔﺮﺗﻮوە‬ ‫ﻛــە ﺋﯿﺴــﺘﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﯾــەك ﻣﻠێــﯚن و‬ ‫دووﺳــەد ﻫــەزار دۆﻻری دەزﮔﺎی‬ ‫ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻗــەرزدارە‪ ،‬دەزﮔﺎی‬ ‫ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ ﻣﯿﺪﯾــﺎش ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛــەی‬ ‫ڕادەﮔﺮێــﺖ و ﻟەﺑــﺮی ﻗەرزەﻛەﺷــﯽ‬ ‫ﺳــێ ﭼەﻛﯽ ﻟــێ وەردەﮔﺮێــﺖ‪ ،‬دوای‬ ‫ﺋــەوەی ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﺑێــﺖ ﻛــە ﺋــەو‬ ‫ﭼەﻛﺎﻧە ڕەﺳﯿﺪﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﻚ ﺳﻔﺮە‪.‬‬

‫ﺧﺎوەﻧــﯽ دەزﮔﺎی ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ ﻣﯿﺪﯾــﺎ‬ ‫ﻫێــﺮش ﺧﯚﺷــﻨﺎو دەڵێﺖ ”وﯾﺴــﺘامن‬ ‫ﻟــە ڕێﮕــەی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەوە‬ ‫ﻛێﺸــەﻛە ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜەﯾﻦ و ﻟە ﺑﺮی‬ ‫ﻗەرزەﻛــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ‪ 12‬ﭬێــﻼی‬ ‫ﻟــە دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ ﺑــﯚ ﻛــﺮدم“‪.‬‬ ‫دوای ﺳــﯚراﻏﻜﺪرﻧﯽ ﺋــەو ﭬێﻼﯾﺎﻧــەی‬ ‫ﭘێﯿــﺎن دراوە‪ ،‬ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻫێــﺮش‬ ‫ﺧﯚﺷــﻨﺎو دەردەﻛەوێﺖ ﺋــەو ﭬێﻼﯾﺎﻧە‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻫەﺑــﻮوە و ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﭘێﻨﺞ ﺧﺎوەﻧﯿﺸــﯽ ﻫەﯾە‬ ‫ﻛــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەی ﺑــە ﺋێﻤــە داﺑﻮو‬ ‫ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﻮو‪ .‬ﻫێــﺮش ﺧﯚﺷــﻨﺎو‬ ‫دەڵێــﺖ ”ﻟە دادﮔﺎ ﺳــﻜﺎاڵﻣﺎن ﻟەﺳــەر‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻋــﺎدل ﻣﻮﺗەﺣﯿــﺪە ﺗﯚﻣﺎر‬ ‫ﻛــﺮدووە ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺟﮕــە ﻟــە ﭘﺎرەﻛە‬

‫ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛەﺷــﯽ ﻟەﻻﯾــە‬ ‫و ﺟێﮕــەی دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە و ﺑــﺰرە ﻛــە‬ ‫دەﮔﻮﺗــﺮێ ﺑــﯚ ﺧﯚﺷــﺎردﻧەوە ﭼﻮوەﺗە‬ ‫ﺧﻮاری ﺑەﻏﺪا“‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺧﺎوەﻧــەی دەزﮔﺎی ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻛــە ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی‬ ‫ﭘﺎرەﻛــەی ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪ ﺑــﻮوە دەڵێــﺖ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت‬ ‫ﻟــە‬ ‫”داواﻛﺎرم‬ ‫ڕێﮕــەی ﺗﻮﻧﺪﺗــﺮ ﺑﮕﺮێﺘــە ﺑــەر و‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە و ﺑەدواداﭼــﻮون ﺑــﯚ ﺋەو‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨەراﻧــەی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر‬ ‫دەﻛــەن ﺑﻜەن ﺗــﺎ ﺑﺰاﻧﻦ ﻛە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺋەو ﻛەﺳە وەﺑەرﻫێﻨەرە ﯾﺎن ﻧﺎ“‪.‬‬ ‫ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــەوە‬ ‫‪ 2010‬ﺑــە ژﻣــﺎرە ﻣﯚڵەﺗــﯽ‬ ‫‪2010\1\17‬‬ ‫ﻟــە ‪17‬‬

‫‪ 234‬زەوی و ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﭘــێ دراوە‬ ‫و ﻫــەر ﺋەواﻧﯿــﺶ ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ‬ ‫دەﻛــﺮد؛‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯿــﺎن‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎش ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﺑــە ﺑڕﯾﺎری‬ ‫‪2013\12‬‬ ‫‪2013‬‬ ‫‪12\16‬‬ ‫ژﻣــﺎرە ‪ 171‬ـــﯽ ‪16‬‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑــﺎاڵی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن‬ ‫ﻣﯚڵەﺗەﻛــەی ﻫەڵﺪەوەﺷــێﻨﺪرێﺘەوە‬ ‫و ﻫــەر ﻟــەو ﺑڕﯾﺎرەﺷــﺪا ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﻣەرﺟێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻫﺎﺗــﻮوە ﺑەراﻧﺒــەر ﺑە‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻋــﺎدل ﻣﻮﺗەﺣﯿــﺪە ﻛــە‬ ‫ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوە و ﻟێﺴــەﻧﺪﻧەوەی‬ ‫ﭘــڕۆژەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ دﻫــﯚك و‬ ‫ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی زەوی ﺗەرﺧﺎﻧﻜــﺮاو‬ ‫ﻟــە ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﻛﻔــﺮی و ڕێﮕــە‬ ‫ﭘێﻨەداﻧــﯽ ﻫــەر ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧێﻜــﯽ‬ ‫زەوی ﺗــﺮ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﻫەرێﻤــﯽ‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎنﺑەوﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە‪.‬‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە دەﺳــﺘەی‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﺑێﺠــﺎن ﺋەﺣﻤــەد‬ ‫ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﺑەﻫــﯚی زۆری‬ ‫ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﮔﺮﻓــﺖ ﻟە ﻧێــﻮ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﺪا ﻫەﯾــە‪ .‬ﺋــەو ﺋﺎﻣــﺎژە‬ ‫ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی‬ ‫دەﺷــﺘﯽ ﺑەﻫەﺷــﺖ وەﻛﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ‬ ‫ﺋەرﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛــﺮدووە‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﭘڕۆژەﻛــەی وەﺳــﺘێرناوە و‬ ‫ﻛﺎر ﺑــﯚ ﻟێﺴــەﻧﺪﻧەوەی دەﻛﺮێــﺖ‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻟــە ڕێﮕــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ‬ ‫و ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿەﺗــەوە دەﺳــﺘامن‬ ‫ﺑەﺳــەر ﭘڕۆژەﻛــەدا ﮔﺮﺗــﻮوە ﺑــﯚ‬ ‫ﺋــەوەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺑﺮێﻨــە‬ ‫دەرەوە ﺗــﺎ ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــە دەﺳــﺘەی‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽﺗەواودەﻛﺎت“‪.‬‬ ‫ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻧﺎدﯾﺎری ﻛ‪‬ﯾﺎران‬ ‫ﺑێﺠــﺎن ﺋەﺣﻤــەد ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧێــﻮان ﻛڕﯾــﺎر و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ‬ ‫دەدات و دەڵێــﺖ ”وەﺑەرﻫێﻨــەری‬ ‫ﻧﻮێــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە دەﺑێــﺖ ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑێﺖ‬ ‫ﺑــەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﺎﻧە و داواﯾــﺶ ﻟــە‬ ‫ﻛڕﯾــﺎران دەﻛﺎت ﻛــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟەو‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﺎﻧەﯾﺎن ﺑﻜــەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎر‬ ‫ﺑەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧە دەﻛەﯾﻦ“‪.‬‬ ‫ﻛڕﯾــﺎران ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی دەﺷــﺘﯽ‬ ‫ﺑەﻫەﺷــﺘﺪا ﻫەﯾــە و ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەم‬

‫ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﺧــﺎوەن ﭘــڕۆژە‪،‬‬ ‫ﯾەﻛــەﻛﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﺗــەواو‬ ‫ﻧــەﻛﺎت‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــﯚ ﻫــەر ڕۆژێﻚ‬ ‫دواﻛەوﺗــﻦ‪ 50 ،‬دۆﻻر وەك ﻗەرەﺑــﻮو‬ ‫ﺑە ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺪات‪.‬‬ ‫ﺑێﺠــﺎن ﺋەﺣﻤەد ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت‬ ‫ﻛــە ﺋــەو ﺳــﺰاﯾەی ﻟــە دواﻛەوﺗﻨــﯽ‬ ‫ﭘڕۆژەﻛــە ﻟــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ‬ ‫و ﻛڕﯾﺎراﻧﯿــﺪا ﻫەﯾــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾەﻛﻼ‬ ‫ﻧەﻛﺮاوەﺗــەوە ﻛــە ﺋﺎﯾــﺎ ﻫەژﻣــﺎر‬ ‫دەﻛﺮێﺘەوە ﯾﺎن ﻧﺎ‪.‬‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺳــﺘەی‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎی وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی ﻫەﯾــە و‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﺘــەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺳــﺘەی وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﺑە‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎی ‪ 2006‬ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻛــە ﺑــﯚ‬ ‫‪ 2014‬ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻧﯿﯿــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ﺑــﯚ دووﺑﺎرەﻧەﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەو‬ ‫ﭘێﺸــﻬﺎﺗﺎﻧە ﺑەزووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﯾﺎﺳــﺎی‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨﺎنﻫەﻣﻮارﺑﻜﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋەﮔــەر دەﺳــﺘەی‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﻫــەر ﺑــەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻛﺎر‬ ‫ﺑــﻜﺎت ﻛێﺸــەی زﯾﺎﺗــﺮی ڕووﺑــەڕوو‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﻛــە دەﺑﻮو‬ ‫ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮێــﻚ ﻟەﻣەوﺑــەر ﺧﺎوەﻧــﯽ‬ ‫ﺧﺎﻧــﻮوی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻮوﻧﺎﯾــە‪ ،‬ﻟــە ﻧێــﻮ‬ ‫ﺑەرداﺷــﯽ ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــەدا ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫ﭘﺎن دەﺑﻨەوە‪.‬‬

‫‪ 10‬ﺳﺎڵ دەدرێ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮوﯾەك‬ ‫ﺗﺮﯾﺸ‬ ‫دۆﻻرە ﻛە‬ ‫ﻧﯿﻮەﻛەی‬ ‫ﻫەر‬ ‫ﻫەزار‬ ‫دەدرێﺖ‬ ‫ﻧﺮﺧﯽ‬ ‫دوو ﺳﺎڵ ‪40‬‬ ‫وﺷ‪ /‬ﻣﺤ‪‬ﻣ‪‬د ﺗﺎھﯿ‬

‫وﺷ‪ /‬ﻋ‪‬ﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬

‫ﺋﺎﺑﻮوری‬

‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺑﯚڕﯾﯽ ﻧەوت ﻫەرێﻢ دەﻛﺎﺗە ﺧﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﺎن ﯾﺎن ﺗﯚزی ﺑﺎﻧﺎن؟‬ ‫‪ ‬د ﻛ‪ ‬ﯾ ‪:‬‬

‫ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺋێﺴﺘﺎ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە دووڕێﯿﺎﻧێﻚ؛ ﯾﺎن دەﺑێﺖ ﺋەو ﭘﺎراﻧە‬ ‫ﻟە ژێﺮزەﻣﯿﻦ و ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ﺑﯿﻬێﻨﻨە دەرەوە و ﺑﯿﺪەﻧە ﺋەو‬ ‫ﺧەڵﻜە‪ ،‬ﯾﺎﻧﯿﺶ دەﻛەوﻧە ﻧێﻮ ﺋەو ﮔﯚڕەی ﺧەڵﻚ ﺧەرﯾﻜە ﺑﯚﯾﺎن‬ ‫ﻫەڵﺪەﻛەﻧێﺖ‬

‫وﺷ‪ /‬ﻣﺤ‪‬ﻣ‪‬د ﺗﺎھﯿﺮ‬ ‫ﻫەرﭼەﻧﺪە ﭘێﺶ ﺳەری ﺳﺎڵ ﺑەڵێﻦ ﺑە ﻣﻮوﭼەﺧﯚران دەدرا ﻛە‬ ‫ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺎن زﯾﺎد دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەاڵم ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەوان ﺧەون ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ‬ ‫ﻣﻮوﭼە ﻛﯚﻧەﻛەی ﺧﯚﺷﯿﺎﻧەوە دەﺑﯿﻨﻦ‪.‬‬ ‫وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻫەﻣــﻮو وەزارەﺗــەﻛﺎن ﺑــﺪات و‬ ‫ﺗﺎواﻧەﻛەﺷــﯽ دەﺧﺎﺗــە ﺳــەر ﺑەﻏــﺪا‪.‬‬ ‫ﺑﺮﯾــﻜﺎری وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ دەڵێــﺖ ”ﺑەﻏــﺪا ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﯾەﻛــﯽ ﻧــﺎردووە و‬ ‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ دووی‬ ‫ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻧەﻧﺎردووە“‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﻣﻮوﭼــە ﺑﯚ‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق‬ ‫ﭼﻮوە‪.‬‬ ‫ﺟــﺎران ﻣﻮوﭼــەی ﻫــەر ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻟــە‬ ‫ﺳــەرەﺗﺎی ﻫەﻣــﺎن ﻣﺎﻧﮕــﺪا دەﻫــﺎت‬ ‫و وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی‬ ‫ﺧﺸــﺘەﯾەك‪ ،‬ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﮓ‪ ،‬ﺑەﺳــەر‬ ‫ﻫەﻣــﻮو داودەزﮔﺎﻛﺎﻧــﺪا داﺑەﺷــﯽ‬ ‫دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧــەك ﻫــەر ﻣﻮوﭼــە ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەﮔﻮﺗــەی‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ ﭘــﺎرەی ﭘــڕۆژەﻛﺎن‬ ‫وەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﯽ‬ ‫ﺧەرﺟﯿــﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ ﻛــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑــە ﻣﺎﻧﮕﯽ‬ ‫ﯾــەك و دوو ﻫێﺸــﺘﺎ ﻫﯿﭽﯽ ﺑــﯚ ﻫەرێﻢ‬ ‫و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق ﺧــەرج‬ ‫ﻧەﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﻫــەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮوﺷــﯽ‬ ‫ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﻛــﺮدووە و ﻫەﻣﯿﺶ‬ ‫ﺑﮋێــﻮی ﭼﯿﻨــﯽ ﻣﻮوﭼەﺧــﯚری‬ ‫ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە‪.‬‬ ‫ﻫــەر ڕۆژە و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ وەزارەﺗێــﻚ‬ ‫ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن ﺑەﺟــێ دەﻫێڵــﻦ‬ ‫و ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ‬ ‫ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺎندەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﺑە ﺑــڕوای ﺳــەرۆﻛﯽ ﻣﻮﻧﺘــەدای‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺤەﻣــەد‬ ‫ﻛەرﯾــﻢ ﺑــﯚ داوێــﻚ دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە‬ ‫ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﭘێﺸــﱰ ﺑــﯚ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫داﻧﺎوەﺗــەوە‪ .‬ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ڕۆژێــﻚ ﻟە‬ ‫ڕۆژان ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن )ﭘﺎرﺗــﯽ و‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ( وﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑەرﺗﯿــﻞ ﺑــە ﺧەڵﻚ‬ ‫ﺑــﺪەن و ﻟــەو ﭘــﺎرەی ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ‬ ‫ﻧەوﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯚﯾــﺎن دێــﺖ‪ ،‬ﺧەڵﻜﯿﺎن‬ ‫ﺑــە ﻟێﺸــﺎو ﭘــێ داﻣەزراﻧــﺪ ﺗــﺎ دەﻧﮕﯽ‬ ‫ﭘــێ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨــﻦ‪ .‬ﺋەوﻛﺎﺗــە ﺋــەو‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧە وەرەﻗەﯾەك ﺑﻮو ﺑە دەﺳــﺖ‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــەوە و ﺧەڵﻜﯿــﺎن ﭘێ ﺑــە دوای‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ڕادەﻛێﺸــﺎ‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﺧەڵﻜە‬ ‫ﭘــﺎچ و ﺧﺎﻛەﻧﺎﺳــﯿﺎن دەﺳــﺖ داوەﺗــێ‬ ‫و ﻟەﺑــەر ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻮوﭼە ﮔــﯚڕ ﺑﯚ ﺋەو‬ ‫ﺣﺰﺑﺎﻧە ﭘێ ﻫەڵﺪەﻛەﻧﻦ“‪.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾــە‬ ‫ﻛــە ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻛﯚﻣەڵﮕــەی‬ ‫ﻛﻮردﯾﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺳــﯿﻨﯿﯿەﻛەی‬ ‫زێــڕ ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻛــﺮدووە و‬ ‫ﻛﺮدووﯾﺎﻧــە ﺑــە ﻧەﺧﯚﺷــێﻚ ﻛە ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺗەﺧــﺖ ڕاﻛﺸــﺎوە و ﺧﻮێــﻦ و ﺧﯚراﻛــﯽ‬ ‫ﻟەوێــﻮە ﭘــێ دەدرێــﺖ و ﻫــەر ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﺧﻮێــﻦ و ﺧﯚراﻛەﻛــەی ﻟــێ ﺑﺒڕدرێــﺖ‪،‬‬

‫دەﻣﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﱰ ﺑــە دەﮔﻤــەن ﻣﻮوﭼــە ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺑەﻏــﺪاوە دوا ﻛەوﺗــﻮوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﭘــﺎش‬ ‫ﺋــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﺎس‬ ‫ﻟــە ﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوﺗەﻛــەی ﻟــە ڕێﮕــەی‬ ‫ﺑﯚڕﯾﯿــە ﺑــﯚ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﻛــﺮد‪،‬‬ ‫ﻫــەم ﻣﻮوﭼــە دوا ﻛــەوت و ﻫەﻣﯿــﺶ‬ ‫ﻛێﺸــەی داراﯾــﯽ ﻟــە ﻫەرێــﻢ ﺳــەری‬ ‫ﻫەڵﺪا‪.‬‬ ‫ﮔﻮاﯾە ﺑەﻏــﺪا ﻟــەوە دڵﻨﯿﺎ ﻧﯿﯿــە داﻫﺎﺗﯽ‬ ‫ﻧەوت ﻫەﻣــﻮوی ﺑەڕووﻧﯽ دﯾــﺎر ﺑێﺖ و‬ ‫دەﯾەوێــﺖ ﺟڵــەوی ﻫەﻧــﺎردەی ﻧەوﺗﯽ‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﻋێــﺮاق ﺑــە ﻫەرێﻤﯿﺸــەوە ﻟە‬ ‫دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﺑێــﺖ‪ .‬ﻫەرێﻤﯿــﺶ‬ ‫ﺑــە ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯿــەوە و ﺑەﺑــێ ﮔﻮێﺪاﻧــە‬ ‫ﻫەڕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺳــﻮور ﺑﻮو ﻟەﺳەر‬ ‫ﭘەرەﭘێــﺪان ﺑــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗەﻛــەی و‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ‪ 400‬ﻫــەزار ﺑەرﻣﯿــﻞ‬ ‫ﻧــەوت ﻟــە ﻫــەر ڕۆژێﻜــﺪا ﺑﻨێﺮێﺘــە‬ ‫دەرەوە‪.‬‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺷــﺎﻧﺪی‬ ‫داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﻜﺎری ﻫەرێــﻢ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﺷــﺎﻧﺪی‬ ‫ﻫەرێــﻢ دواﺟــﺎر ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏــﺪا‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗــﻮون ﻛــە ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ‬ ‫ﻫەﻧــﺎردە ﺑﻜﺮێــﺖ و دوو ﭘێــﻮەری‬ ‫ژﻣﺎردﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﻮور و‬

‫ﺑەﻧــﺪەریی ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ داﺑرنێــﺖ و‬ ‫ﻧەوﺗەﻛەﯾــﺶ ﻟــە ڕێﮕــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی‬ ‫ﺳــﯚﻣﯚی ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەوە ﺑــە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ‬ ‫ﻧﻮێﻨــەری ﻫەرێــﻢ‪ ،‬ﺑﻔﺮۆﴍێــﺖ و‬ ‫داﻫﺎﺗەﻛــە ﺑﺨﺮێﺘــە ﺣﯿﺴــﺎﺑێﻜەوە و ‪5‬‬ ‫‪%‬ـــﯽ ﻗەرەﺑــﻮوی ﺷــەڕی ﻛﻮێﺘــﯽ ﻟــێ‬ ‫دەرﺑﻬێرنێــﺖ‪ .‬ﭘﺎﺷــﺎن ‪% 17‬ـﯽ ﭘﺸــﻜﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﺑێﺘە ﻧێــﻮ ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪﯾــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە‬ ‫ﻫەوﻟێــﺮ‪ .‬ﺋەﮔەر ﺋــەو ﭘﺎرەﯾــە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮو‬ ‫‪17‬ـەﻛــەی ﭘﺸــﻜﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە‬ ‫ﻟــە ‪17%‬ـەﻛــەی‬ ‫ﺑﻮدﺟــەی ﻋێﺮاق‪ ،‬ﺑــﺎ زﯾﺎدەﻛــە ڕەواﻧەی‬ ‫ﺑەﻏــﺪا ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﻛەﻣﱰ‬ ‫ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــە ﻛەﻣەﻛــەی ﻟــە ﺑەﻏــﺪاوە ﺑﯚ‬

‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪2014‬دا ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛﯿﺎن ﻧﺎردووە و ﻫێﺸﺘﺎ‬ ‫دﯾﻨﺎرێﻜﯽ ﺧەرﺟﯿﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن و وەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺎن‬ ‫ﻧەﻧﺎردووە‪ .‬ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺑﯚ ﻫەر ﻣﺎﻧﮕێﻚ ‪ 864‬ﻣﻠﯿﺎر‬ ‫دﯾﻨﺎرە و ﺋەﮔەر ﻧەﯾەت ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﻫــەر ﺑەﮔﻮﺗەی‬ ‫‪95‬ی ﺑﻮدﺟــەی‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ ‪95%‬ی‬ ‫ﻫەرێــﻢ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟە ﺑەﻏــﺪاوە ﺳــەرﭼﺎوە‬ ‫دەﮔﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ ﺑەﻫــﯚی دواﻛەوﺗﻨــﯽ‬ ‫ﻣﻮوﭼــە داوای ﻟێﺒــﻮردن ﻟــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻫەرێــﻢ دەﻛﺎت و دڵﻨﯿﺎﯾــﺎن دەﻛﺎﺗــەوە‬ ‫ﻛە ﻣﻮوﭼــە و ﻣﺎﻓــﯽ ﻛــەس ﻧﺎﻓەوﺗێﺖ‪،‬‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ دوا دەﻛەوێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﺑــە دووری دەزاﻧێﺖ‬ ‫ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺋەوەﻧــﺪە‬ ‫ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﺑــە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﻣﺎﺑێﺖ ﻛە دان ﺑە ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﮕﺮن‪.‬‬

‫دەوڵەﺗێﻜــﯽ ﻛﻮردﯾﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺑﻨﯿــﺎت‬ ‫ﺑﻨێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋــەوەی ﺋــەو ﻣﺘامﻧــە و‬ ‫دڵﺴــﯚزﯾﯿە ﺑﻘﯚزێﺘــەوە و ﺑەﻫێــﺰی‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﻟــە ڕێﮕــەی ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚ ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﯾــﺎن ﺑــﺮد و ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﻛــە ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫ﻫەڕەﺷــە ﻟــە ﺑﮋێــﻮی ﺧەڵﻜﯿــﺶ‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛە ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﺋــەو دوو‬ ‫دەرﻓەﺗەﯾــﺎن ﻟــە دەﺳــﺖ داوە‪ ،‬ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﻫەرێــﻢ ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ‬ ‫ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﺑــە دەﺳــەاڵت ﻧەﻣــﺎوە و‬ ‫ﻧﺎﺷــﺘﻮاﻧﻦ ﻫﯿﻮاﯾﺎن ﺑــەو ﺑﯚڕﯾﯿە ﻧەوﺗﯿﯿە‬

‫ڕۆژێﻚ ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن وﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑەرﺗﯿﻞ ﺑە ﺧەڵﻚ ﺑﺪەن و ﻟەو‬ ‫ﭘﺎرەی ﻟە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚﯾﺎن دێﺖ‪ ،‬ﺧەڵﻜﯿﺎن ﺑە ﻟێﺸﺎو‬ ‫ﭘێ داﻣەزراﻧﺪ ﺗﺎ دەﻧﮕﯽ ﭘێ ﺑەدەﺳﺖ ﺑﻬێﻨﻦ؛ ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەو ﺧەڵﻜە ﭘﺎچ‬ ‫و ﺧﺎﻛەﻧﺎﺳﯿﺎن دەﺳﺖ داوەﺗێ و ﻟەﺑەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﮔﯚڕی ﺑﯚ ﺋەو‬ ‫ﺣﺰﺑﺎﻧە ﭘێ ﻫەڵﺪەﻛەﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﻨێﺮدرێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮﺗــەی ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ ﭘــﺎش ﺋــەو‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە‪ ،‬ﺑەﻏــﺪا ﻟــە ﻧﺎﻛﺎو ﭘﺎﺷــﮕەز‬ ‫ﺑﻮوەوە و ﻛێﺸەﻛە ﻟەوێﺪا وەﺳﺘﺎوە‪.‬‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿــﺮ دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﻫــەر‬ ‫دەﻣﺎﻧﺰاﻧــﯽ ڕۆژێﻚ ﻟە ڕۆژان ﻛێﺸــەﻣﺎن‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏــﺪا ﺑــﯚ دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە وﯾﺴــﺘامن ﻟــە ڕێﮕــەی ﺋــەو‬ ‫ﺑﯚڕﯾﯿــەوە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻫەرێﻢ ﺳــەرﺑەﺧﯚ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ و ﭘﺸﺖ ﺑە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺒەﺳﺘﯿﻦ“‪.‬‬

‫ﺋــەو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە دوو ﻗﯚﻧﺎﻏــﺪا ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن‬ ‫ﺑــە ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﺗــﺎ دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردﯾﯿــﺎن ﻫەﺑێــﺖ‪.‬‬ ‫ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺷــﺎﺧﺪا و‬ ‫ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﭘــﺎش ڕاﭘەڕﯾــﻦ‪،‬‬ ‫ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێــﻢ ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﻛــە ﺳــەری‬ ‫ﺑــەرز ﺑﯚ ﻣﻮوﭼە ﻧــەوی ﻧﺎﻛەﯾــﻦ‪ .‬ﺋەوان‬ ‫ﺋــەو ﻗﺴــەﯾﺎن ﺑــەو ﺋﯚﻣێــﺪەوە ﻛــﺮد‬ ‫ﻛــە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ‬

‫ﺑێﺖ ﻛە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋــەوان ﺑەﻛﺎر‬ ‫ﺑﻬێرنێﺖ‪.‬‬ ‫ﻧــەوت ﻛــە ﻫێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﺸــﺘﯽ ﭘــێ دەﺑەﺳــنت‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋــەوەی ﯾەﻛڕﯾــﺰی ﻟــە‬ ‫ﻧێــﻮان ﺧەڵﻜــﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺑــە‬ ‫ﺑــڕوای ﺋــەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫دەﺑێﺘــە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ ﻟێﻜﱰازاﻧــﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕــە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﺘامﻧەﯾــﺎن ﺑــەوە‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﻧەوﺗەﻛــە ﭼﯿــﯽ ﻟــێ دێﺖ و‬

‫داﻫﺎﺗەﻛەی ﭼﯚن ﺧەرج دەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛە ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿﺮ‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات داﻫﺎﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2013‬ﻟــە ﻫەرێﻤــﺪا ﯾــەك‬ ‫ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن و ‪ 642‬ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎر ﺑــﻮوە و‬ ‫وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ وەرﯾﮕﺮﺗــﻮوە و وەك‬ ‫ﺑﻮدﺟــە ﺑەﺳــەر ﻫەﻣــﻮو وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا داﺑەﺷﯽ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺋــەو ﭘﺎرەﯾە دەﺗﻮاﻧــﺮا وەك‬ ‫ﯾــەدەگ ﺑــﯚ ﻛﺎﺗــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەﻛﺎن ﺑــەﻛﺎر‬ ‫ﺑﻬێرنێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﮔﻮﺗــەی‬ ‫ڕەﺷــﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿﺮ ﻫەرێﻢ ﻫﯿــﭻ ﯾەدەﮔێﻜﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ .‬ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ زۆر ﻟــە‬ ‫داﻫﺎﺗەﻛــەی زﯾﺎﺗــﺮە؛ ﺑﯚﯾــە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە‬ ‫ﯾەدەﮔــﯽ ﭘــﺎرەی ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ‬ ‫داراﯾــﯽ ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾەی ﻫەﺑێــﺖ ﻛــە‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﯾەﺧەی ﻫەرێﻤﯽ ﮔﺮﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾﻢ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات‬ ‫ﻛــە ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺋێﺠــﮕﺎر زۆرﯾــﺎن ﻟــە ﻗﻮوﺗــﯽ ﺧەڵــﻚ‬ ‫ﮔێڕاوەﺗــەوە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ژێﺮزەﻣﯿﻨەﻛﺎن‬ ‫و ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەداﯾە‪.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ دەڵێــﺖ ”ﺣﺰﺑــەﻛﺎن‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە دووڕێﯿﺎﻧێــﻚ؛ ﯾﺎن‬ ‫دەﺑێﺖ ﺋــەو ﭘﺎراﻧــە ﺑﯿﻬێﻨﻨــە دەرەوە و‬ ‫ﺑﯿﺪەﻧــە ﺋەو ﺧەڵﻜــە‪ ،‬ﯾﺎﻧﯿــﺶ دەﻛەوﻧە‬ ‫ﻧێﻮ ﺋەو ﮔــﯚڕەی ﺧەڵــﻚ ﺧەرﯾﻜە ﺑﯚﯾﺎن‬ ‫ﻫەڵﺪەﻛەﻧێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑــە ﺑــڕوای‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﺗەﻧﯿــﺎ‬

‫‪9‬‬ ‫ڕەﺷﯿﺪ ﺗﺎھﯿﺮ‬

‫ﻟــە ڕێﮕــەی ﺋــەو ﺑﯚڕﯾﯿــەوە ﺳــەر‬ ‫ﻧﺎﮔﺮێــﺖ‪ .‬ﺋــەو ﭘێﯽ واﯾــە ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی‬ ‫ﻣﺘامﻧە ﻟــە ﻧێــﻮان ﺧەڵﻚ و دەﺳــەاڵﺗﺪا‬ ‫دروﺳــﺖ ﻧەﺑێﺘــەوە‪ ،‬زەﺣﻤەﺗــە ﻛــﻮرد‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێــﺖ‪ .‬ﺋــەو ﺑــە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێــﺖ داﻫﺎﺗــﯽ ﻧــەوت‬ ‫و ﺳــﺎﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﺑﺨﺮێﻨــە‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و‬ ‫ﻛەرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ‪ ،‬ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی‬ ‫و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻫەرێــﻢ ﻟــە ڕێﮕــەی‬ ‫ﭘﻼﻧێﻜــﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ و دوور ﻟــە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺑﺒﻮوژێرنێﺘــەوە‬ ‫و ﺗــﺎ ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﭼــﺎوی ﻟــە دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧەﺑێــﺖ و ﺧــﯚی ﻟەﺳــەر‬ ‫ﭘێﯽ ﺧﯚی ﺑﻮەﺳﺘێﺖ‪.‬‬ ‫ﻫێﺸــﺘﺎ ﮔﺮێﻜﻮێــﺮەی ﻧێــﻮان ﺑەﻏــﺪا و‬ ‫ﻫەرێــﻢ ﻧەﻛﺮاوەﺗــەوە و ﺋــەو ڕۆژاﻧــە‬ ‫ﻫەواڵــەﻛﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﺗێــﺪا‬ ‫دەﺑﯿﺴــﱰێﺖ ﻛــە ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﭼﯿــﱰ ﺗﺎﻗەﺗﯿــﺎن ﻧەﻣــﺎوە ﺑە‬ ‫زﻣﺎﻧــﯽ ﻧــەرم ﻗﺴــە ﺑﻜــەن و ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫ﻗﺴەی ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﻟێ دەﺑﯿﺴﱰێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘــڕۆژە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫ﻟــە ﻛﺎر دەوەﺳــنت و ﺑﺎزاڕﯾــﺶ ﺑەﻫــﯚی‬ ‫دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــە ﺳﺴــﺖ ﺑــﻮوە‪.‬‬ ‫ﻧﺎﻣــەی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ ﺗێﻚ ﭼــﻮوە‪.‬‬ ‫ﺑەرﻧﺎﻣــەی‬ ‫ﺑەر‬ ‫ﻧــە ﻛﺮێــﯽ ﺧﺎﻧــﻮو ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا‬ ‫دەدرێــﺖ و ﻧــە ﻗــەرز ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫دەدرێﺘــەوە‪ .‬ﻫەﻣــﻮو واﺑەﺳــﺘەی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﻦ و ﺋەوﯾــﺶ‬ ‫ﭼﺎوی ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪاﯾە‪.‬‬

‫رەﺷﯿﺪ ﺗﺎﻫﯿﺮ‪ :‬ﺋێﻤە ﻫەر دەﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ڕۆژێﻚ ﻟە ڕۆژان ﻛێﺸەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑﯚﯾە وﯾﺴﺘامن ﻟە ڕێﮕەی ﺋەو ﺑﯚڕﯾﯿەوە‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻫەرێﻢ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑﻜەﯾﻦ و ﭘﺸﺖ ﺑە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺒەﺳﺘﯿﻦ‬ ‫ﭘﺎﺷﺨﺎن‬

‫ﺑ‪‬ھﯚی دواﻛ‪‬وﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼ‪ ،‬ھ‪‬ر رۆژە و ﻛﺎرﻣ‪‬ﻧﺪاﻧﯽ وەزارەﺗ‪‬ﻚ ﻛﺎرەﻛ‪‬ﯾﺎن ﺑ‪‬ﺟ‪‬ﺪ‪‬ﻦ و ﺷ‪‬ﻗﺎم دەﮔﺮن‪ ..‬ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺧ‪‬ﻧﺪان‬

‫وﻧﺒﻮون‬

‫ﭘێﻨﺎﺳێﻜﯽ ﺑﺎری ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑە ﻧﺎوی ﺟﻌﻔﺮ ﻓﺎزڵ اﻣﯿﻦ ون ﺑﻮوە‪ ،‬ﻫەر ﻛەﺳێﻚ دۆزﯾﻮﯾەﺗەوە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ژﻣﺎرە ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەوە ﺑﻜﺎت ‪07501138105 -‬‬

‫ﺑەﻏــﺪا ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﯾــەك‬ ‫ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن و ‪ 240‬ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎری‬ ‫ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ ﻧــﺎردووە‪ ،‬ﻛــە ‪560‬‬ ‫ﻣﻠﯿــﺎری ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼــە ﺑــﻮوە‪230 ،‬‬ ‫ﺑــﯚ ﺧەرﺟﯿــﯽ وەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﯽ‬ ‫داودەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛﺎروﺑــﺎری‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت و ‪ 450‬ﻣﻠﯿــﺎری ﺑــﯚ‬ ‫ﭘڕۆژەﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑﻮدﺟــەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻛــە‬ ‫ﭘﺸــﺘﯽ ﻫەرێــﻢ ‪ 19‬ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن و ‪760‬‬ ‫ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎرە‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە‬ ‫ﯾــەك ﺗﺮﯾﻠﯿــﯚن و ‪ 646‬ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎر‬ ‫ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ ﺑﻨێﺮێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋــەوەی ﺑﻮدﺟــە ﭘەﺳــﻨﺪ ﻧەﻛــﺮاوە‪،‬‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑﻨﭽﯿﻨــەی ﺑﻮدﺟەی ﭘﺎرﺳــﺎڵ‬ ‫ﻛــە ﻛەﻣــﱰە‪ ،‬ﺑﻮدﺟــە ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ‬ ‫دەﻧێﺮدرێــﺖ؛ ﺋەوﯾــﺶ ﻫەﻣــﻮوی ﻧﺎ‪،‬‬ ‫‪2014‬دا ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﻮوﭼەی‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2014‬دا‬ ‫ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﯾەﻛﯿــﺎن ﻧــﺎردووە و ﻫێﺸــﺘﺎ‬ ‫دﯾﻨﺎرێﻜــﯽ ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭘــڕۆژەﻛﺎن‬ ‫و وەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺎن‬ ‫ﻧەﻧﺎردووە‪.‬‬ ‫ﻋێــﺮاق ‪ 560‬ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎری ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە‬ ‫ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼــەی ﻫەرێــﻢ داﻧــﺎوە‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿامن ﺑە ‪ 844‬ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎرە‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿە‪ :‬رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح‬

‫داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺗەﻗﺘەق‬ ‫ﻧەوت ﺑە ﺋﺎو دەﮔﯚڕﻧەوە‬ ‫وﺷ‪ /‬ﻛﯚﯾ‪‬‬

‫ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﻛەوﺗﻮوەﺗە‬ ‫ﺳــﻨﻮوری ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن رۆژﺋــﺎوای‬ ‫ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی‬ ‫ﻫەوﻟێــﺮ‪ ،‬ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗﯿﯿە‬ ‫ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻧەوﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋﯿﻤــﺰا ﻛﺮدﺑێــﺖ و‬ ‫ﻟــە ﺋێﺴﺘﺎﺷــﺪا ﻧەوﺗــﯽ ﻛێڵﮕەﻛــە ﻟــە‬ ‫رێﮕــەی ﺑﯚڕﯾﯿــەوە ﺑــەرەو ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫دەﮔﻮازرێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻫەڵﻜەﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿــﺮی ﻧەوت ﻟە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﭘەﻧﺠﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەدەی‬ ‫راﺑــﺮدوو دەﮔەڕێﺘــەوە‪ ،‬ﻟــەو ﻛﺎﺗــەوە‬ ‫ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳــەدەی‬ ‫راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ‬ ‫ﺑــە دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﺳــێ ﺑﯿــﺮی ﻧەوﺗﯿــﺎن‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻫەڵﻜەﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺗــﺎ‬ ‫دوای راﭘەڕﯾﻨــﯽ ‪ 1991‬و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ‪ ،‬ﻫﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــە‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻧەوﺗﯿــﺎن ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەداﺑەرﻫەمﻧەﻫێﻨﺎوە‪.‬‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻟــە رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻟەوەﺗــەی‬ ‫دۆزﯾﻨــەوەی ﻧــەوت ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫ﺟﮕــە ﻟــە ﻧەﻫﺎﻣەﺗــﯽ و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧــﯽ‬ ‫ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻫــﯚﻛﺎری ﺋﺎوەداﻧــﯽ و‬ ‫ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽﺑﯚﯾﺎن‪.‬‬ ‫ﻋەﻟــﯽ ﻋەواڵ ﯾەﻛێــﻚ ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﺑﻮوﯾــﻦ‬ ‫ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ دۆزﯾﻨــەوەی ﻧــەوت و‬ ‫ﺧﯚزﮔەﻣــﺎن دەﺧﻮاﺳــﺖ ﻧــەوت ﻟــە‬ ‫ژێــﺮ ﺧﺎﻛەﻛەﻣﺎﻧــﺪا ﻧەﺑێــﺖ‪ ،‬ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﻧەوﺗــەوە رژێﻤــﯽ ﺑەﻋــﺲ ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧــﯽ‬ ‫ﻛﺮدﯾــﻦ و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن ﺑــە‬ ‫وێﺮاﻧەﯾﯽﻣﺎوﻧەﺗەوە“‪.‬‬ ‫ﺑەﻫــﯚی ﺑەﺷــﺪاری و ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟــە ﺑﺰاﭬــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫رزﮔﺎرﯾﺨــﻮازی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 1980‬ﻛــﯚی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻫەوﻟێــﺮ‬ ‫ـﺮ‬ ‫راﭘێﭽــﯽ ﺷــﺎری‬ ‫ﻛــﺮد و ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﯚ ﻟە‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەی‬

‫وێــﺮان ﻛﺮد‪ .‬ﻟــەو ﻛﺎﺗــەوە ﺗــﺎ راﭘەڕﯾﻨﯽ‬ ‫‪ 1991‬ﻧﺎوﭼەﻛــە وەك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻗەدەﻏەﻛﺮاوراﮔەﯾﺎﻧﺮا‪.‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ راﭘەڕﯾﻨــﯽ ‪ 1991‬و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ‪ ،‬ﺑەﺷــێﻜﯽ‬ ‫ﺑەرﻓــﺮاوان ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮەوە ﺑەرەو‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﮔەڕاﻧــەوە‪ ،‬ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫دووﺑــﺎرە ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن‬ ‫و دەﺳــﺘﻜﺮدﻧەوە ﺑــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و‬ ‫ﺋﺎژەڵــﺪاری‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ و‬ ‫ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ‪ ،‬وردە‬ ‫وردە ﺧێﺰاﻧــەﻛﺎن ﺑــەرەو ﺷــﺎرەﻛﺎن‬ ‫ﻛﯚﭼﯿﺎنﻛﺮدەوە‪.‬‬ ‫ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــﺎو ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘەﻗــە‪ ،‬ﺑەرادەﯾەك‬ ‫ﻛــە ﻛــﯚی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــەدا‪) ،‬ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏــﯽ ﮔــەورە‪،‬‬ ‫دارﺑەﺳــەری ﮔــەورە‪ ،‬دارﺑەﺳــەری‬ ‫ﮔﭽﻜــە‪ ،‬ﻣەرزاﻧــﯽ ﺳــەروو‪ ،‬ﻣەرزاﻧــﯽ‬ ‫ﺧــﻮاروو‪ ،‬ﺷﯿﻮاﺷــﯚﻛﯽ ﺳــەروو‪،‬‬ ‫ﺷﯿﻮاﺷــﯚﻛﯽ ﺧــﻮاروو‪ ،‬ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔــەورە و ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺑﭽــﻮوك( ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﯾــەك ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧەوەﯾــﺎن‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــەوە‬ ‫ﭘێﺸﻜەشﻧەﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺳــەرەﺗﺎی راﭘەڕﯾﻨــﺪا ﭘــﱰ‬ ‫ﻟــە ‪ 30‬ﺧێــﺰان رووﯾــﺎن ﻟــە ﮔﻮﻧــﺪی‬ ‫دارﺑەﺳــەری ﮔﭽﻜــە ﻛــﺮد ﻛــە ﭘێﺸــﱰ‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴــەوە ﺑﯚ ﻧﺎوەﻧﺪی‬ ‫ﻫەوﻟێــﺮ دەرﻛﺮاﺑــﻮون‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك‬ ‫ﺋﺎو‪ ،‬رێﮕﺎوﺑــﺎن‪ ،‬ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و‪.‬‬ ‫ﻫﺘــﺪ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾــﺎن ﭼﯚڵ‬ ‫ﻛــﺮدەوە و ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﻛەﻣﱰ ﻟــە ‪10‬‬ ‫ﺧێﺰان ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛەدا ﻣﺎوﻧەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷــﻨەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوە ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە‪،‬‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی‬ ‫ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﺑــە ﻧﺎﭼــﺎری ﭘەﻧــﺎ‬ ‫ﺑــﯚ ﻫەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫دەﺑــەن‪ ،‬ﻟــە‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ دەﺑ‬

‫ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ ﺑــە‬ ‫ﺑڕﯾــﺎری ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﻫەرێﻢ ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫رەﺷــﯿﺪ ﺟەرﺟﯿــﺲ ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬ ‫ﻛﯚﻣەڵــەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎو ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەڵێــﺖ ”ﻫەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ ﻫــەم زﯾــﺎن‬ ‫ﺑەﺋﺎوی ژێــﺮزەوی دەﮔەﯾەﻧێــﺖ و ﻫەم‬ ‫ﻟــەرووی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەوە ﺋﺎوێﻜﯽ ﭘﺎك‬ ‫ﻧﯿﯿــە و ﺑــﯚ ﺧﻮاردﻧــەوە ﻧﺎﺷــێﺖ‪ ،‬ﻟــەو‬ ‫رواﻧﮕەﯾــەوە ﻫەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﯿﺮاﻧە‬ ‫ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە“‪.‬‬ ‫زۆرێــﻚ ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە‬ ‫ﻫﯚﺷــﯿﺎرﯾﯿﺎن دەرﺑــﺎرەی ﻗەدەﻏەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوی‬ ‫ﺧﻮاردﻧــەوەی ﺣﻜﻮوﻣــﯽ و ﻟەوﭘــەڕی‬ ‫ﻧﺎﭼﺎرﯾــﺪا ﭘەﻧــﺎی ﺑــﯚ دەﺑــەن‪ ،‬ﺑەﺑــێ‬ ‫ﮔﻮێﺪاﻧــە ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەی دەﺷــێﺖ‬ ‫ﻟــە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــﺎوی ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺳﻮورﯾﺎﯾﯽﺑﻜەوێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻏەﻓــﻮور ﺣەﻣــەد ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی‬

‫ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏــﯽ ﮔــەورە ﻛــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾﺎﻧــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪ 70‬ﺑﯿــﺮی‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ ﻫەڵﻜەﻧﺮاوە دەڵێﺖ ”ﺋەﮔەر‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوە داﺑﯿــﻦ‬ ‫ﻧــەﻛﺎت‪ ،‬داﻧﯿﺸــﺘﻮوان و ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن ﻫــەم ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧــەوە و ﻫەم‬ ‫ﺑــﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻧﺎﭼــﺎرن‬ ‫ﭘﺸــﺖ ﺑــە ﻫەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ ﺑﺒەﺳــنت‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە‬ ‫ﻟــەو ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵەی دواﯾﯿــﺪا ﻛــﯚی‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎوی ﴎوﺷــﺘﯽ ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەدا وﺷﻚ ﺑﻮون“‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻣﺎوەﻛﺎﻧــﯽ راﺑــﺮدوودا‪ ،‬ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری‬ ‫ﻧێﭽﯿﺮﭬــﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز‪ ،‬ﺑــڕی زﯾﺎﺗــﺮ‬ ‫ﻟــە ‪ 30‬ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎر ﻟە داﻫﺎﺗــﯽ ﻧەوت‬ ‫ﺑــﯚ ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮا‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﭘڕۆژەﯾەك ﺑــﯚ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﺑــەو ﭘﺎرەﯾــە ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێــﺖ و ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻧــﺎو ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ‬

‫ﺧــەرج دەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ﺋــەوەش ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ‬ ‫ﻻی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫دروﺳﺖ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋــﺎراس ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏــﯽ ﻧﻮوﺳــەر و‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس دەڵێــﺖ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ﻟــە داﻫﺎﺗــﯽ ﻧەوﺗــﺪا ﯾەﻛەﻣﺎﯾەﺗــﯽ ﺑــە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺑﺪرێــﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﻟــە ﻫــەر ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺗــﺮ زﯾﺎﺗــﺮ زﯾﺎمنەﻧــﺪ دەﺑﻨــەوە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺑەداﺧــەوە ﺋــەو ﭘــﺎرەی ﻟــە داﻫﺎﺗــﯽ‬ ‫ﻧــەوت ﺑــﯚ ﻛﯚﯾــە ﻫﺎﺗــﻮوە‪ ،‬ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺑــﯚ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿە“‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﱰﯾﺶ ﭼﺎﭘــﻮوك ﺷــێﺦ ﻋﻮﻣــەر‬ ‫ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻛﯚﯾــە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی‬ ‫”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو‪ ،‬ﭘﺎرەﻛــە ﺑــﯚ‬ ‫ﺟﻮوﺗﺴــﺎﯾﺪﻛﺮدن و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی‬ ‫رێﮕﺎوﺑﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﯾــە ﺑــەﻛﺎر دێــﺖ‪،‬‬ ‫ﺋــەوەش وەك ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەﯾــەك‬ ‫ﺑــﯚ ﺋــەو زﯾﺎﻧﺎﻧــەی ﺗﺎﻧﻜەرەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوت ﺑە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪووە‪.‬‬ ‫دوای زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪ 20‬ﺳــﺎڵ ﺧﯚﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ‬ ‫ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻫێﺸــﺘﺎ‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﺗەﻗﺘــەق ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺋــﺎوی‬ ‫ﺧﻮاردﻧەوەﯾــﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻧەﻛــﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺋــەوان ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەدان ﻧــەوت ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــﺎن و ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑەرﻫــەم ﺑﻬێرنێﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﺪا‪ ،‬ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوی‬ ‫ﺧﻮاردﻧەوەﯾﺎنﺑﯚراﺑﻜێﴩێﺖ‪.‬‬

‫دەﻛﺎت و ﻧــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤﯿﺸەوەﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽﭘێدراوە“‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﻟــە رووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە ﺳــەر‬ ‫ﺑــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟەﯾــە و ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ‬ ‫‪140‬ی‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻣــﺎدەی ‪140‬ی‬ ‫دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا و‬ ‫ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــە ﺟﯿــﺎ ﻛﺎر ﻟــە ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺳــەروەر ﻋەﻟــﯽ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ‬ ‫ﻟــە ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ دووﭘــﺎت ﻟــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ‬ ‫دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﺑڕﯾــﺎری ﭘــﱰۆدۆﻻر ﻟــە‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ دەﻛﺎﺗــەوە و‬ ‫دەڵێــﺖ‪” ،‬ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﻟەﺳــەر دەرﯾﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧەوﺗە‪ ،‬ﺑەاڵم ﻟە وێﺮاﻧەﯾەك زﯾﺎﺗﺮ ﻧﯿﯿە“‪.‬‬ ‫ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧــەوت ﺷــﺎرۆﭼﻜەی‬ ‫ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﭼەﻧــﺪ ﻣەرزێﻜــﯽ ﮔــەورە‬

‫ﻟــە ﺧــﯚ دەﮔﺮێــﺖ‪ ،‬وەك ﻣەرزەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘەروێﺰﺧــﺎن و ﻣﻮﻧﺰرﯾﯿــە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫وەك ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧەﻛــە ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛە ﻟــە داﻫﺎﺗــﯽ‬ ‫ﻣەرزەﻛﺎﻧﯿﺶﺳﻮودﻣەﻧﺪﻧەﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ‬ ‫ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ‪ ،‬رۆژاﻧــە ‪ 10‬ﻫــەزار ﺑەرﻣﯿــﻞ‬ ‫ﻧــەوت ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻛﺎرﮔێــڕی‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺑەرﻫــەم‬ ‫دەﻫێرنێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم وەك دەڵێــﺖ ”ﻟــە‬ ‫ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺑﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧەوە و ﻟەوەﺗــەی‬ ‫دۆزﯾﻨــەوەی ﻧــەوت ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی‬ ‫ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧــە‪ ،‬ﺟﮕــە ﻟــە ﻧەﻫﺎﻣەﺗــﯽ ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەرێﻨــﯽ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜــﯽ‬ ‫ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛەﻧەﺑﻮوە“‪.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻣــەﻻ ﺣەﺳــەن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ‬ ‫ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺋەوەﺷــﯽ ﺑــە ﺑﯿــﺮ ﻫێﻨﺎﯾــەوە‬

‫ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻋێﺮاﻗــەوە ﭘﺎاڵوﮔــەی وەﻧــﺪ‬ ‫ﻟــە ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ”ﮔﻮاﺳــﱰاﯾەوە و ﻫەڕاج‬ ‫ﻛــﺮا“‪ ،‬ﺳــەرﺑﺎرەی ﺋــەوەی داواﯾــﺎن‬ ‫ﻟــە ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻛــﺮدووە‬ ‫ﭘﺎاڵوﮔەﯾەك ﻟە ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛە دروﺳــﺖ‬ ‫ﺑﻜﺮێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم داﺧﻮازﯾﯿەﻛەﯾــﺎن‬ ‫ﭘەﺳەﻧﺪﻧەﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻫەردوو‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ دەزاﻧﻦ‪،‬‬ ‫وەك ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛەش‬ ‫دەڵێــﺖ ”ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﺧﯚﯾﺎن ﺑە‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ دەزاﻧــﻦ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟە‬ ‫رووی ﻛﺮدەﻧﯿﯿــەوە ﻫﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯿــﺎن‬ ‫ﭘــڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ﭘێﺸــﻜەش‬ ‫ﻧﺎﻛەن“‪.‬‬

‫ﻟە ﺳﺎاڵﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎی راﭘەڕﯾﻨﺪا ﭘﱰ ﻟە ‪30‬‬ ‫ﺧێﺰان رووﯾﺎن ﻟە ﮔﻮﻧﺪی دارﺑەﺳەری‬ ‫ﮔﭽﻜە ﻛﺮد‪ ،‬ﺑەاڵم ﺑەﻫﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺋﺎو‪ ،‬رێﮕﺎوﺑﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و‪ .‬ﻫﺘﺪ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮدەوە و ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا‬ ‫ﻛەﻣﱰ ﻟە ‪ 10‬ﺧێﺰان ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛەدا ﻣﺎوﻧەﺗەوە‪.‬‬

‫ﺑەﻏﺪا و ﻫەوﻟێﺮ ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﻧەوﺗﯿﺎن ﻟە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ دەوێﺖ‬

‫وﺷ‪/‬ﮔ‪‬رﻣﯿﺎن‪ -‬ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛ‪‬ﻻری‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﻮان و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎراﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ راﯾﺪەﮔەﯾەﻧﻦ‪ ،‬ﻫەردوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ‬ ‫ﺑەﻏﺪا و ﻫەوﻟێﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەوﺗﯿﺎن ﻟە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ دەوێﺖ و ﻫﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ‬ ‫ﺑﺎﯾەﺧێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻧﺎوﭼــە‬ ‫دەرەوەی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿــﺪارەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻟەﻻﯾــەن ﻫەرﯾــەك ﻟــە‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿــﺪراڵ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا و‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻛﺎر ﻟــە ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗەﻛــەی‬ ‫دەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﱰ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻟــە ﻫەر‬ ‫ﺑەرﻣﯿــﻞ ﻧەوﺗێﻜــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێــرناودا‬ ‫ﺑــڕی ﯾــەك دۆﻻری ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﺗەرﺧــﺎن دەﻛــﺮد‪ ،‬ﺑڕەﻛــە‬

‫‪28‬ی ﺗﴩﯾﻨــﯽ دووەﻣــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ‬ ‫ﻟــە ‪28‬ی‬ ‫ﺑــﯚ ﭘێﻨــﺞ دۆﻻر ﻟــە ﻫــەر ﺑەرﻣﯿــﻞ‬ ‫ﻧەوﺗێﻜــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێــرناو زﯾــﺎد ﻛــﺮا‪.‬‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ داوا دەﻛــەن‬ ‫ﺑڕﯾــﺎری ﭘــﱰۆدۆﻻر ﺷــﺎرەﻛەی ﺋەواﻧﯿــﺶ‬ ‫ﺑﮕﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻋەﺑــﺎس ﻣﺤەﻣــەد ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎراﻧــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ دەڵێﺖ‪” ،‬ﭘێﺸــﱰ‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺴــەوە ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ‬ ‫ﯾــﺶ ﻫەر‬ ‫‪2003‬ﯾــﺶ‬ ‫ﭘەراوێــﺰ ﺧﺮاﺑــﻮو‪ ،‬دوای ‪2003‬‬ ‫ﺑــە ﭘەراوێﺰﺧﺮاوەﯾــﯽ ﻣﺎﯾــەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻧە‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸــﻜەش‬

‫ﻧەوت‬

‫ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەوﺗﯽ‬

‫و‬

‫ﺧەڵﻚ‬

‫ر‪‬ﺒﯿﻦ ﻓ‪‬ﺗﺎح‬

‫ﻫەرﭼەﻧﺪ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎﻧﺪاﯾە‪،‬‬ ‫ﺑەاڵم ﻛﯚی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺗەﻗﺘەق ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەك‬ ‫ﭘڕۆژەی ﺋﺎوی ﺧﻮاردﻧەوەﯾﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺶ دەڵێﻦ ”ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻧەوﺗﺪا ﺋﺎوﻣﺎن ﺑﯚ ﺑﻬێﻨﻦ“‪.‬‬

‫ﻧەوت‬

‫ﺋەﮔــەر ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻛﯚﻣەڵێــﻚ زﯾﺎﻧﯿــﺎن ﺑەرﺑﻜەوێﺖ‪ ،‬ﺋــەوە ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﯿﺎوازﺗــﺮە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە‬ ‫ﭘێﺸــﱰ ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺴــەوە ﺑەﻫــﯚی ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەوﺗــەوە رووﺑــەڕووی‬ ‫وێﺮاﻧﻜﺮدنﻛﺮاوﻧەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1980‬ﻧــﯚ ﮔﻮﻧــﺪی ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﺗەﺧﺘــﯽ زەوی ﻛــﺮان و داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەﻛەﯾﺎن راﭘێﭽــﯽ‬ ‫ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ ﻛــﺮان و ﻧﺎوﭼەﻛــەش وەك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻗەدەﻏەﻛــﺮاو راﮔەﯾﺎﻧــﺮا‪.‬‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻗــەزای ﻣەﺧﻤﻮورﯾــﺶ ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷــﱰﯾﺎن ﻧەﺑــﻮو‪ ،‬ﻻﻧــﯽ ﻛــەم ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە وێــڕای ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻋﺮﯾــﺐ‪ ،‬ﻫﯿﭻ‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﯿﺎنﭘێﺸﻜەشﻧەﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﺟــﺎر زﯾﺎمنەﻧﺪن‪،‬‬ ‫ﺟﺎرێــﻚ ﺑەﻫــﯚی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺟﺎرێــﻚ ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو‬ ‫زﯾﺎﻧﺎﻧــەی ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﺑەﺷــێﻮەی ﻧەرێﻨــﯽ‬ ‫ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا دەﺷــﻜێﺘەوە‪ ،‬ﺋــەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە دووﺟــﺎر ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە و‬ ‫ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەﻫەﯾە‪.‬‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻢ ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی‬ ‫دﻫــﯚك‪ ،‬ﺗــﺎ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﺋﯿــﺪارەی ﮔەرﻣﯿــﺎن‪،‬‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﯾــەك ﺑﺎرودۆﺧﯿــﺎن ﻫەﯾــە‪ ،‬ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﺑێﺒەﺷــﻜﺮدن و‬ ‫ﭘەراوێﺰﺧﺴنت‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻛــﯚی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪێــﻚ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوەی ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــەوە‬ ‫ﭘێﺸــﻜەش ﻧەﻛــﺮاوە‪ ،‬ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــﯚی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﻗــەزای ﻣەﺧﻤﻮور‪-‬ﺑەدﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﺳــﻨﻮوری ﻧﺎﺣﯿــەی دﯾﺒەﮔــە‪ -‬ﺗەﻧﺎﻧــەت ﯾــەك‬ ‫ﺑﻨﻜــەی ﺑﭽﻮوﻛــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە‪ .‬رەوﺷــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻢ‬ ‫ﻟــە دوای ﭘــﱰ ﻟــە ‪ 20‬ﺳــﺎڵﯽ ﺧﯚﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﺋەﮔــەر ﻟــە ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﭘێــﺶ راﭘەڕﯾــﻦ‬ ‫ﺧﺮاﭘﱰ ﻧەﺑێﺖ ﺋەوەﻧﺪە ﺑﺎﺷﱰ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟــەو ﺳــﺎاڵﻧەی دواﯾﺸــﺪا ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﻫەرێــﻢ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــەوە ﺑەدۆﺧێﻜــﯽ ﺋەوەﻧــﺪە ﺗﺮﺳــﻨﺎك‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ژﯾﺎن و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑــﺪەن‪ .‬وەك ﺋــەوەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﺗــەواوی‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ دوو ﮔﻮﻧــﺪی ﺳــﻨﻮوری ﻗــەزای ﺷەﻗاڵوە‪-‬ﺷــێﺮاوە و ﻛﻮﻧەﻗﯿــڕ‪-‬‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗەوە دەرﻛﺮان و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﭼﯚڵ ﻛﺮا‪.‬‬ ‫ﺋــەو واﻗﯿﻌــەی ﺳــەرەوە‪ ،‬وێــڕای ﺋــەوەی ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾــە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ‪ ،‬ﻟــە دﯾﻮێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸــﺪا ﺑێﺒﺎﻛــﯽ ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎر ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەی ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻧﯿﺸﺎن دەدات‪.‬‬ ‫ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧەك ﻫــەر ﺑﻨﯿﺎت‬ ‫ﻧەﻧﺮاوﻧەﺗــەوە و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻧەﻛــﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺑﮕــﺮە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەﻛەﯾﺎن رووﺑــەڕووی ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە‪ .‬ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪،‬‬ ‫‪22‬ی ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2007‬دووﭘــﺎت ﻟەﺳــەر ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ژﻣــﺎرە ‪22‬ی‬ ‫‪58‬ی ﯾﺎﺳﺎﻛەدا دەﻗﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە و ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻟە ﻣﺎدەی ‪58‬ی‬ ‫دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺗﯚﻛﻤــەی ﻫەﺑێــﺖ ﺑــﯚ دووﺑــﺎرە‬ ‫ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە رووﺑەرێﻜــﯽ‬ ‫ﺑەرﻓــﺮاوان ﭘێــﻚ دەﻫێﻨــﻦ و راﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑــە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳــەدان ﻫــەزار‬ ‫ﺧەڵــﻚ‪ .‬ﺋەﮔــەر ﮔﺮﯾامﻧــەی ﺋــەوە ﺑﻜەﯾــﻦ‪ ،‬ﻧﺰﯾﻜــەی ‪ 60‬ﻛێڵﮕــەی ﻧــەوت ﻟــە‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻫەﯾــە و ﻫــەر ﻛێڵﮕەﯾــەك ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﺳــﻨﻮوری ‪10‬‬ ‫ﮔﻮﻧــﺪەوە‪ ،‬واﺗــە ‪ 600‬ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﭘێــﻚ‬ ‫دەﻫێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم وەك دەردەﻛەوێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﻟــەو رووەوە ﻧﯿﯿــە‪،‬‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿــﺶ ﻫﯿــﭻ ﺑەﺗەﻧﮕەوەﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺑــﯚ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و‬ ‫ﮔﺎز ﻧەﺑــﻮوە‪ .‬ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺗﯚﻛﻤــەش ﺑــﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫واﯾﻜــﺮدووە‪ ،‬ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟەﻻﯾــەك ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬ ‫ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻧەﻛــەن و ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻫﯿــﭻ ﻣﺘامﻧەﯾەﻛﯿــﺎن ﺑە‬ ‫ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﻧەﺑێــﺖ و ﻻﻓﯿﺘــەی ”ﻧــەوت ﺑــﯚ دەﺳــەاڵت و دووﻛــەڵ ﺑــﯚ ﺧەڵــﻚ“‬ ‫ﺑەرز ﺑﻜەﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻫﺎوﻛێﺸــەی ”ﻧــەوت ﺑــﯚ دەﺳــەاڵت و دووﻛــەڵ ﺑــﯚ ﺧەڵﻚ“ ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەی‬ ‫ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺟێﺒەﺟــێ دەﺑێــﺖ‪ ،‬ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛە ﺧەڵﻚ ﺑــە ﻫﯽ ﺧــﯚی ﻧﺎزاﻧێﺖ‬ ‫و ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ ﻧــﺎﻛﺎت‪ .‬رەﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾەش ﻟەﻻﯾــەن ﺧەڵﻜــەوە‪،‬‬ ‫ﺑەدﯾﻮێﻜــﯽ ﺗــﺮدا رەﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﻛــﯚی ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــە ﻛە‬ ‫ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم ﭘﺸﺘﯽ ﺑە ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑەﺳﺘﻮوە‪.‬‬ ‫ﻟێــﺮەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﻫــەم ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﭘﺘــەو ﻟــەو رووەوە‬ ‫ﺑــﻜﺎت و ﻫــەم ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺗﯚﻛﻤــە داﺑڕێﮋێــﺖ‪ ،‬ﻛــە ﻻﻧــﯽ ﻛــەم ﻟــە‬ ‫ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ وەك ﺑﻨﻜــەی‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ‪ ،‬ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە‪ ،‬رێﮕﺎوﺑﺎﻧــﯽ ﻗﯿڕﺗﺎوﻛــﺮاو و ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوە‬ ‫ﺑــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ‪ ،‬ﻟــە دەرەوەی ﺋــەو ﻫەﻧــﮕﺎوە‪ ،‬ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە‬ ‫ﻻﻓﯿﺘەی ”ﻧەوت ﺑﯚ دەﺳەاڵت و دووﻛەڵ ﺑﯚ ﺧەڵﻚ“ ﻧﺰم ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە‪.‬‬

‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽﺧەڵﻚ‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت‬

‫ھ‪‬ﺳﺘﯽ ﻧ‪‬ﺗ‪‬وەﯾﯽ ﻛ‪‬م ﺑﻮوەﺗ‪‬وە و‬ ‫ﮔ‪‬ﻧﺠﺎن ﺑ‪‬واﯾﺎن ﭘ‪ ‬ﻧﯿﯿ‪‬‬

‫ﻋﻮﺳامن ﺳەﻋﺪواڵ‬

‫ﺗ‪‬ﻧﮫﺎ ﻟ‪ ‬ﻧ‪‬ورۆزدا ﺋﺎ‪‬ﻛ‪‬ﻣﺎن ﻟ‪ ‬ﺑﯿﺮە‬ ‫ﺑەداﺧــەوە ﻫەﺳــﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﭙەروەری ﻛﺎڵ ﺑــﻮوە‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺟەژﻧــﯽ ﻧــەورۆزدا ﺳــەر ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛــەی‬ ‫دەﺑﯿﻨﯿــﻦ زۆرﯾﻨــەی ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﺎن ﺋــﺎاڵی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ﺑەدەﺳــﺘەوە و ﺑــە‬ ‫ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا ﻫەڵﻮاﺳــﯿﻮە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋێــﻮارە ﻛــە‬ ‫دەﮔەڕێﻨــەوە ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﭘﺎﺷــاموەی ﺧﯚراﻛﯿــﺎن‬ ‫ﺑەﺟــێ دەﻫێڵــﻦ‪ ،‬ﺋﺎاڵﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟەﺳــەر زەوی ﻓــڕێ‬ ‫دەدەن‪ ،‬ﻛــە ﻧەدەﺑــﻮو ﺋــﺎاڵﻛﺎن ﺑەﺟــێ ﺑﻬێڵــﻦ‪،‬‬ ‫ﺋــەوە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋەوەﯾــە ﻫەڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــﺎاڵﻛﺎن ﺗەﻧﻬﺎ‬ ‫وەك ﭼﺎوﻟێﻜەرﯾﯿــە ﻧــەك ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﺧــﺎك و‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامن‪ ،‬ﺋــەو ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿەش ﻟــە‬ ‫ﭘــڕدا دروﺳــﺖ ﻧەﺑــﻮوە‪ ،‬ﺋــەوە ﻛﺎرداﻧــەوەی ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﺳــﺎڵێﻜە ﻛــە ﻫەﻣــﻮو ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿﺎن ڕووﯾــﺎن ﻟــە‬ ‫ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﭘــﺎرە ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟەﺑــﺮی ﻫەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ‬ ‫ﭼﺎوﯾﺎن ﻟە ﭘﺎرەﯾە‪.‬‬ ‫ﺟــﺎران زۆرﯾﻨــەی ﺧەڵــﻚ وەك ﯾــەك واﺑــﻮون‪،‬‬ ‫ﻛــەس زۆری ﻧەﺑــﻮو ﺑەﺳــەر ﻛەﺳــەوە‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﻫەرﻛەﺳــە و ﻫەڵﭙەﻫەڵﭙــﯽ ﺧﯚﯾەﺗــﯽ و ﻛێﺒەرﻛێــﯽ‬ ‫دراوﺳــێﯿەﻛەﯾەﺗﯽ ﺑﺰاﻧــﻦ ﻛﺎﻣﯿــﺎن ﺧﺎﻧﻮوﯾــﺎن ﻟەوﯾﱰ‬ ‫ﺟﻮاﻧــﱰە ﯾــﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن‪ ،‬ﺋــەوەش واﯾﻜــﺮدووە‬ ‫ﺋەوەﻧــﺪە ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﭘــﺎرە ﺑﻜەﻧــەوە‪ ،‬ﺑﯿﺮ‬ ‫ﻟــە ﺧــﺎك و ڕێﺰﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﻛــﯚاڵن و ﻧﯿﺸــﺘامﻧەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﻧەﻛەﻧەوە‪.‬‬

‫ﻋﯿﺴﺎ ﯾﻮوﺳﻒ‬

‫ﺟﺎران ﺑ‪‬رﭘﺮس و ﭘ‪‬ﺸﻤ‪‬رﮔ‪ ‬ﻟ‪ ‬ﯾ‪‬ك‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﺪا ﺑﻮون‬ ‫ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامن زۆرێــﻚ ﻟــە‬ ‫ﮔەﻧﺠــە ﺋــﺎزا و ﺑەﺟەرﮔەﻛﺎمنــﺎن ﻟــە دەرەوەی‬ ‫ﺷــﺎر ﺑــﻮون و ﻫﺎوڕێــﯽ ﺷــﺎخ ﺑــﻮون‪ ،‬ﺑەﯾەﻛــەوە‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﻟە ﯾــەك ﺳــەﻧﮕەردا ﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﻫەرﭼﯿﯿەﻛﯿــﺶ ﻫەﺑﻮواﯾــە ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑەﺷــﯿﺎن‬ ‫دەﻛــﺮد و دەﯾﺎﻧﺨــﻮارد‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ‬

‫ﻟــە ﻛــﻮێ و ﭘێﺸــﻤەرﮔەی داﻣــﺎو ﻟــە ﻛــﻮێ‪ ،‬ﻛﺎﺗێــﻚ‬ ‫ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك دەﺑﯿﻨێــﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﭘــﺎرەی ﺗێﭽــﻮوی ﯾــەك ﺳــﻔﺮەی ﺷــەواﻧەی ﺑەراﻧﺒەرە‬ ‫ﺑــە ﯾــەك ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛــەی‪ ،‬ﻫﯿــﭻ ﻫەﺳــﺘێﻜﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻻ ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺑﯿــﺮ ﻟــەوە دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫ﺋﺎﯾــﺎ ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻟــە ﻛــﻮێ ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﭘﺎرەﯾە‬ ‫دەﻫێﻨێﺖ؟‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە رﻗــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی رﻗــﯽ ﻟــە‬ ‫ﻧﯿﺸﺘامﻧەﻛەﺷــﯽ دەﺑێﺘــەوە‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﻟێــﯽ ﺑﭙﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺑﯚﭼــﯽ رﻗــﺖ ﻟــە ﻧﯿﺸــﺘامﻧەﻛەﺗە؟ ﯾەﻛﺴــەر دەڵێﺖ‬ ‫ﺑەﻣــﻦ ﭼــﯽ ﻛــە ﻣــﻦ ﻟــەم ﺷــﻮێﻨەی ﭘێــﯽ دەڵێــﻦ‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامن ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿەﻛــﻢ ﻧەﺑێــﺖ و ﻧەمبــە‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧﺎﻧــﻮوی ﺧــﯚم‪ ،‬ﺧــﻮای دەﻛــﺮد ﻫەﻣــﻮوی‬ ‫ﺗێﻚ دەﭼﻮو و ﻫﯿﭽﯽ ﻧەدەﻣﺎ‪.‬‬

‫ﻋەﺑﺪوﳌەﺟﯿﺪ ﻛﺎﺳﺒﻜﺎری ﺑﺎزاڕی ﺷێﺨەاڵ‬

‫ﺧەﺗﺎب ﻋەﺑﺪوﻟﻘﺎدر‬

‫دەو‪‬ﻣ‪‬ﻧﺪەﻛﺎن ﻓ‪‬ﻗﯿﺮﯾﺎن ﺑﺰر ﻛﺮدووە‬ ‫ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﻫەﺳــﺖ و ﺋﯿﻨﺘﯿــامی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺑــﯚ‬ ‫ﭘــﺎرە دەﮔەڕێﺘــەوە‪ ،‬زۆر ﺑــﺎزرﮔﺎن ﻫەﯾــە دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺑەﺳــەر ﺑــﺎزاڕدا ﮔﺮﺗــﻮوە ﺑەﻫــﺎوﻛﺎری ﺣــﺰب‪ ،‬ﻛﺎﺗێــﻚ‬ ‫دەﺑﯿرنێــﺖ ﻫــەر ﺑﺎزرﮔﺎﻧــە و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەی ﮔــەورە‬ ‫ﮔــەورە دەﻛﺎﺗــەوە و ﺧەڵﻜــﯽ واش ﻫەﯾــە ﺑﻠﯚﻛــﯽ‬ ‫ﭘێ ﻧﺎدرێﺘە ﺳەر ﺑﻠﯚك ﺗەواو ﺑێﺰار دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا دەوڵەﻣەﻧــﺪ و ﻫــەژار ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ‬ ‫ﺗــەواو ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن‪ ،‬دەوڵەﻣەﻧــﺪەﻛﺎن‬ ‫ﻓەﻗﯿﺮەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﺰر ﻛــﺮدووە‪ ،‬دەوڵەﻣەﻧــﺪ و‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧــەﻛﺎن ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭘــﺎرە و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەی ﮔــەورەن‬ ‫و ﻓەﻗﯿﺮەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەﺷــﻮێﻦ ﻟﻮﻗﻤەﻧﺎﻧێــﻚ دەﮔەڕێــﻦ‪،‬‬ ‫ﺋﯿــﱰ ﻓەﻗﯿــﺮ ﭼــﯚن ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﺋﯿﻨﺘﯿــامی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﮔەﻧﺠــەﻛﺎن زۆرﺑەﯾــﺎن ﺑێــﺰار ﺑــﻮون ﺗــﺎ واﯾــﺎن ﻟــێ‬ ‫ﻫــﺎت ڕووﯾــﺎن ﻛــﺮدە ﺋەوروﭘــﺎ‪ ،‬ﻛﺎﺗێــﻚ ﮔەﻧــﺞ ﻛــە‬ ‫ﺣەﻣﺎﺳــﯽ ﻫەﯾــە ﻧەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﯿــﺮ ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ‬ ‫ﺧــﺎك ﺑﻜﺎﺗــەوە‪ ،‬ﺋەی ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دەﺑێﺖ ﭼــﯚن ﺑﯿﺮ‬ ‫ﺑﻜەﻧــەوە‪ ،‬ﺟﮕــە ﻟەوەﯾــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫــەر ﺋﯿﻨﺘﯿــامی‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻻی ﺑەﺗەﻣەﻧــەﻛﺎن ﻣــﺎوە ﺋەوەﯾــﺶ ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋــەوەی زۆر ﻧﺎﺧﯚﺷــﯽ و ﻧﺎڕەﺣەﺗﯿﯿــﺎن ﺑﯿﻨﯿــﻮە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم دەﺑێــﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺧﯚداﭼﻮوﻧــەوە‬ ‫ﺑﻜــەن ﺗــﺎ ﺋــەو ﻫەﺳــﺘە ﺑﮕەڕێرنێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻫەﻣﻮو‬ ‫ﻫﺎوﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯿﺎن‪.‬‬

‫ﺋ‪‬و ﺷﯚڕﺷ‪ ‬ھ‪‬ﻣﻮو ﺷﺘ‪‬ﻜﯽ ﺑﺮد‬ ‫ﺟــﺎران ﺧەڵــﻚ ﻓەﻗﯿﺮ ﺑﻮو و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﭘﺎرە ﻛــەم ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﭽەواﻧــە ﺑﻮوەﺗەوە‪ ،‬ﺧەڵــﻚ دەوڵەﻣەﻧﺪ‬ ‫ﺑــﻮوە و ﭘــﺎرە زۆر ﺑــﻮوە ﻛــە ﺋەﻣەﯾــﺶ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ‬ ‫ﻟــە دوادا دێــﺖ‪ .‬ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻟــە ﺟێﮕــەی ﺧــﯚی‬ ‫ﻧەﻣــﺎوە‪ ،‬ﻏﯿــﺮەت و ﺋﺎزاﯾەﺗــﯽ و ﻧﯿﺸــﺘامﻧﭙەروەری‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﺑﻮوەﺗە ﭘــﺎرە‪ ،‬ﺋەوەﯾــﺶ ﺑــەوە دەﮔەڕێﺘەوە‬ ‫ﻛــە ﺧەڵــﻚ ڕوو ﺑﻜﺎﺗــە ﺧﻮاﭘەرﺳــﺘﯽ و ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑێﺖ‬ ‫ﺑە دﯾﻨــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣەوە‪ ،‬ﺋەواﻧەﺷــﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن داوەﺗە‬ ‫دزی و واز ﻟــە دزی ﺑێﻨــﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫زۆرﯾﻨەﻣــﺎن دەﺑﯿﻨە دز‪ ،‬ﺑــﯚ منﻮوﻧە ﺋەﮔــەر ﻣﻦ ﺑﻜەﻧە‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺟێﮕەﯾەك ﯾەﻛﺴــەر ﺑﯿﺮ ﻟــەوە دەﻛەﻣەوە‬ ‫ﭼــﯚن ﺑــﺪزم‪ ،‬ﺑەداﺧــەوە ﺋــەو ﻫەﺳــﺘﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿــامی‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿە ﻟەﻻﯾــەن زۆرێﻚ ﻟــە ﺧەڵﻜــەوە ﻧەﻣﺎوە‪،‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﮔەﻧﺠێــﻚ ﻛــە ﺑەﺑــێ ﭘــﺎرە ﺑﺴــﻮوڕێﺘەوە‬ ‫ﺋﯿﻨﺘﯿــامی ﭼﯿــﯽ مبێﻨێــﺖ ﺑــﯚ ﻧﯿﺸــﺘامن‪ ،‬ﮔەﻧــﺞ ﺑﯿﺮ‬ ‫ﻟەﭼــﯽ ﺑﻜﺎﺗــەوە‪ ،‬ﻛﺎﺗێــﻚ دەﺑﯿﻨێــﺖ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛەس‬ ‫ﺗەﺧﺸــﺎن و ﭘەﺧﺸــﺎن ﺑەﭘــﺎرەوە دەﻛــەن و ﺋەوﯾــﺶ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺮاﺳــێﻜﯽ ﺟــﻮان ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﺑﻜڕێــﺖ‪،‬‬ ‫ﺋﯿــﱰ ﭼــﯚن ﻛﺎﺗــﯽ دەﺑێــﺖ ﺑﯿﺮ ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘامنﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬

‫ﻣﺤەﻣەدﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣامن‬

‫ﺋ‪‬ﮔ‪‬ر وا ﺑ‪‬وا ﺋ‪‬و ﺗﯚزە ھ‪‬ﺳﺘ‪‬‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙ‪‬روەرﯾﯿ‪‬ی ھ‪‬ﯾ‪ ‬ﻧﺎﻣ‪‬ﻨ‪‬ﺖ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺧﯚی ﻫــﯚﻛﺎرە ﻛــە ﺋﯿﻨﺘﯿامی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ‬

‫ﯾﺎﺳﯿﻦﻣﻮﺣﺴﯿﻦ‬

‫‪11‬‬

‫ﻧ‪‬ﻣﺎﻧﯽ ھ‪‬ﺳﺘﯽ ﻧ‪‬ﺗ‪‬وەﯾﯽ ﺑﯚ زۆر ھﯚﻛﺎر‬ ‫دەﮔ‪‬ڕ‪‬ﺘ‪‬وە‬ ‫ﮔەﻟێﻚ ﻫــﯚﻛﺎر ﺑﻮوﻧە ﻣﺎﯾــەی ﺋەوەی ﻫەﺳــﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﻟــە ﻧێــﻮ ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﺋێﻤــەدا ﻛــەم ﺑﺒێﺘــەوە‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼﯽ زۆر‬ ‫ﻟــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧــەی ﭼﻮوﻧەﺗــە ﺋەوروﭘــﺎ و دەﮔەڕێﻨــەوە‬ ‫ﯾەﻛﺴــەر ﺑــﺎس ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﺧــﺎك و ﻧﯿﺸــﺘامن‬ ‫دەﻛــەن‪ ،‬ﺑــەاڵم دوای ﻣﺎﻧەوەﯾــﺎن ﺑــە ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﺋــەو‬ ‫ﻫەﺳــﺘەﯾﺎن دەﮔﯚڕێــﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە دەﺑﯿﻨــﻦ ﻛــەس ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﺧــﯚی ﺧــﯚش ﻧﺎوێــﺖ و ﻫەﻣــﻮو ﻛەﺳــێﻚ ﮔــﯚڕاوە‪،‬‬ ‫ﺋەواﻧﯿﺶ ﺳﺎرد دەﺑﻨەوە ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘامن‪.‬‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺑڵێﯿــﻦ ﻫەﺳــﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﭙەروەری‬ ‫ﺑەﯾەﻛﺠــﺎری ﻧەﻣــﺎوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر وا ﺑــڕوات‬ ‫ﺑەﯾەﻛﺠــﺎری ﺋــەو ﻫەﺳــﺘە ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ‪ ،‬ﻟــە ﻣــﺎوەی‬ ‫ڕاﺑــﺮدوودا ﻛﯚﻣەڵــە ﭘێﺸــﻬﺎﺗێﻚ ﻫﺎﺗﻨــە ﭘێﺶ ﺑــﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻫەڵﻮﯾﺴــﺖ وەرﺑﮕــﺮن‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە‬ ‫ﻛــەس ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ وەرﻧەﮔــﺮت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەﻧﺪێــﻚ‬ ‫ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ وا دەﺧﻮازێــﺖ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن‬ ‫ﺑەدەﻧــﮓ ﺑێــﻦ ﻧــەك ﺣــﺰب و دەﺳــەاڵت ﭘێﯿــﺎن ﺑڵێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەﮔــەر منﻮوﻧەﯾــەك ﻟــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘﺎﻧە ﺑﻬێﻨﯿﻨــەوە‪:‬‬ ‫ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە‬ ‫ﻛەﻧﺎڵێﻜــﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾــﯽ ﻫێﺮﺷــێﻜﯽ ﻧــﺎڕەوای ﻛــﺮدە ﺳــەر‬ ‫ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎمنﺎن‪ ،‬دەﺑــﻮو ﻫــەر ﺋــەوﻛﺎت ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن‬ ‫ﺑە ﻛﯚﻣــەڵ ﺑڕژاﻧﺎﯾەﺗە ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن و ﻫەڵﻮێﺴــﺖ‬ ‫وەرﺑﮕــﺮن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎمنﺎن ﺑــەدەر ﻟــە ﻫەﻣﻮو‬ ‫ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎﯾــەك ﺋــەوان ﻛﺎر ﺑــﯚ ﻣﯿﻠﻠەﺗێــﻚ دەﻛــەن‬ ‫و ﻗﺴــەﮔﻮﺗﻦ ﺑــە وان واﺗــە ﻗﺴــەﮔﻮﺗﻨە ﺑــە ﻣﯿﻠﻠــەت‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە دەﺑێــﺖ ﺋــەو ﻫەاڵﻧەﻣــﺎن ﭘێــﺪا ﺗێﻨەﭘەڕێــﺖ و‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿامن ﺑﯚ ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘامن ﺑەﺟﺪی ﺑێﺖ‪.‬‬

‫ﻧەﻣێﻨێــﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــﯚ ﺧــﯚی دەزاﻧێﺖ‬ ‫ﺧەڵــﻚ ﺑﻮوە ﺑــەدوو ﭼﯿــﻦ‪ ،‬ﭼﯿﻨێﻜــﯽ ﺑﺎاڵدەﺳــﺖ و‬ ‫ﭼﯿﻨێﻜــﯽ ﺧــﻮاروو ﻛــە ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ﺋــەرز و ﺋﺎﺳــامﻧە‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺗێــﻚ ﭼﯿﻨــﯽ ﻫــەژاران ﺋــەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿــە ﮔەورەﯾــە‬ ‫دەﺑﯿﻨــﻦ‪ ،‬ﻫﯿــﭻ ﺋﯿﻨﺘﯿامﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿﺎن‬ ‫ﻧﺎﻣێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﺎوك ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻣﺎڵ ﺑەﺟــێ دەﻫێڵێﺖ‬ ‫و ﻫەﺳــﺖ ﺑــە ﭘەرﺗەوازەﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﺑەﺧێﺰاﻧەﻛــەوە‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑەﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺋــﺎﮔﺎی ﻟــە‬ ‫ﻣﯿﻠﻠــەت ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ ﺋــەو ﭘەرﺗەوازەﯾﯿــە ﻫەﯾــە ڕوو‬ ‫دەدات‪ ،‬ﺧﻮاﻧەﺧﻮاﺳــﺘە ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻫــەر ﺋەﮔەرێﻜــﯽ‬ ‫ﻧەﺧــﻮازراو‪ ،‬ﮔەﻧﺠــﺎن و زۆرﯾﻨــەی ﻛــەس‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﺎﺑــﻦ ﻫﯿــﭻ ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯿﺎن ﻫەﺑێــﺖ ﺑــﯚ‬ ‫ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ﭘێﺸﻬﺎﺗﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﺟــﺎران ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻟــە ﻣــﺎڵ و ﮔــەڕەك و ﺷــﺎر‬ ‫و واڵت ﻫەﺑــﻮو‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧەڵــﻚ زﯾﺎﺗــﺮ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧــە و ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺋەوەﯾــە ﭼﯚن ﭘــﺎرە ﭘەﯾــﺪا ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺟــﺎران ژﯾﺎن ﺳــﺎدەﺗﺮﺑﻮو و ﺋﺎﺳــﺎن ﺑــﻮو‪ ،‬ﺧەڵﻚ وەك‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ڕاﻛەڕاك ﻧەﺑﻮو ﺑەﺷــێﻮێﻦ ژﯾﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫دەﺑێــﺖ ﺧەﻣێــﻚ ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗــە ﺑﺨﻮرێﺖ ﺗــﺎ ﭼﯿﱰ ﺋەو‬ ‫ﺗﯚزە ﻫەﺳﺘەی ﻣﺎوە ﻟەﻧﺎو ﻧەﭼێﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺎﻻك ﻣەﺣﻤﻮود‬

‫ھ‪‬ﻧﺪ‪‬ﻚ ﺑ‪‬رﭘﺮﺳﯽ ﺋ‪‬م و‪‬ﺗ‪ ‬دەﺑﯿﻨﯿﻦ‬ ‫ﻛ‪ ‬ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙ‪‬روەر ﻧﯿﻦ ﺋ‪‬ﻤ‪‬ش ﺑ‪‬ﺰار‬ ‫دەﺑﯿﻦ‬ ‫ﮔﻮﻣــﺎن ﻟــەوەدا ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺧﻮێﻨێﻜــﯽ زۆر ڕژا ﺑــﯚ‬ ‫ﺋــﺎزادی و ﺳەرﺑەرﺳــﺘﯽ ﺋــەم واڵﺗــە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋەواﻧەی‬ ‫ﻛــە ﻣﺎﻧــﺪوو ﺑــﻮون و ﻟــە ﺷــەڕەﻛﺎن ڕزﮔﺎرﯾــﺎن‬ ‫ﺑــﻮو‪ ،‬ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﺑەﺷــێﻮازێﻚ دەژﯾــﻦ ﻛــە‬ ‫ﭘەﺷــﯿامﻧﻦ ﺋــەو ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧەﯾــﺎن ﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﺋﺎزادی‬ ‫واڵت‪.‬‬ ‫ﻫەروەﻫــﺎ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛﺎن ﻛﺎﺗێــﻚ‬ ‫دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻫﯿــﭻ ﺣﯿﺴــﺎﺑێﻚ ﺑــﯚ ﯾﺎﺳــﺎ و ﻣﯿﻠﻠــەت‬ ‫ﻧﺎﻛــەن‪ ،‬ﭼــﯚن ﺋێﻤــە ﺑﯿــﺮ ﻟــەوە ﺑﻜەﯾﻨــەوە ﻛــە‬ ‫ﺧﺎﻛــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﺧــﯚش ﺑﻮێــﺖ‪ ،‬ﺋــەوان ﺗەﻧﺎﻧــەت‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﻟــە ﺗﺮاﻓﯿﻜﻼﯾﺘەﻛﺎﻧﯿــﺶ ڕاﺑﻮەﺳــنت‪.‬‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘامن ﻟــە ﺗﺎﻛــەوە دەﺳــﺖ ﭘــێ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺗﺎﻛــﯽ ﺋــەم واڵﺗــە ﻛــە ﭘــەروەردە ﻧەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘامن ﭼــﯚن ﺧﯚﺷــﯽ ﺑﻮێﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﻛە ﺧــﯚی ﺑــﺎوەڕی ﺑەﺧﺎك و‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ واڵﺗەﻛــەی ﻧەﺑێــﺖ ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧێﺖ‬ ‫ﺑە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑڵێﺖ ﺧﺎﻛﺘﺎن ﺧﯚش ﺑﻮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻫەﺳــﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ‪ ،‬ﻛــﻮڕە‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــێﻚ ﺗەﻧﻬــﺎ ﯾــەك ﺷــەو ﺑەﻗــەد ﻣﻮوﭼــەی‬ ‫دوو ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەر ﭘــﺎرە ﺧــەرج دەﻛﺎت و ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﻛﺎرێﻜﯿــﺶ ﻧــﺎﻛﺎت‪ ،‬ﻛــەس ﻧﺎزاﻧێــﺖ ﺋــەو ﭘﺎرەﯾــە ﻟە‬ ‫ﻛــﻮێ ﭘەﯾــﺪا دەﻛﺎت و ﭼــﯚن ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ ﺑــێ ﭘــﺎرە‬ ‫ﺑــﺎس ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﺧﺎﻛەﻛــەی ﺑــﻜﺎت و ﺑڵێﺖ‬ ‫دەﯾﭙﺎرێﺰم و ﺗەﻧﺎﻧەت ژﯾﻨﮕەﻛەﺷﯽ ﭘﯿﺲ ﻧﺎﻛەم‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫‪2014/ 2/ 12‬‬ ‫ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪12 ،‬‬ ‫ﺷەﻣﻣﻤﻤەە‪،،‬‬ ‫ﻣﻤە‪،‬‬ ‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮار ە‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬ﻣەﺣﻤﻮد ﺋﯿﺴامﻋﯿﻞ‬

‫ﻛﯚﻣەڵەی ﻓەﺗﺤﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟەن ﺧﺎوەﻧﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ‪ 18‬داﻣەزراوی‬ ‫ﻓێﺮﻛﺎرﯾﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺋﺎﺷــﻜﺮاﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﭼەﻧــﺪان ﻓﺎﯾﻠــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫وا ﺧەرﯾﻜــە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺳــەر‬ ‫دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺋــەو واڵﺗــە دروﺳــﺖ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوە‬ ‫دەﭼــﻦ ﻛــە ﻛﯚﻣەڵــەی ﻓەﺗﺤــﻮاڵ‬ ‫ﮔﯿﻮﻟــەن ﻟەﭘﺸــﺘەوەی ﺋــەو ﻛﺎرەوە ﺑﻦ‪،‬‬ ‫ﻣێــﮋووی رﯾﺸــﺪاﻛﻮﺗﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻣەڵــە‬ ‫ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻧﺰﯾﻜەی‬ ‫ﺳــﯽ ﺳــﺎڵ ﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ دەﮔەڕێﺘــەوە‬ ‫و ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎﻧﮕﺨــﻮازی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻓەﺗﺤــﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟــەن ﻧــﺎﴎاو‬ ‫ﺑە“ﺑﺎوﻛــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ“ەوە‬ ‫دێﺘــە راﺑەراﯾەﺗﯿﻜــﺮدن ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ‬ ‫ﻟــە وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﺑەﻧﺴــﻠﭭﺎﻧﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿە‪.‬‬ ‫ﮔﯿﻮﻟــەن ﻟــە ‪ 1999‬ﻟــە ﺗﺮﺳــﯽ‬ ‫راوەدووﻧﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋەﳌﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋەوﻛﺎﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻫــەاڵت ﻛــە‬ ‫ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت‬ ‫ﺑەﻧەﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛــﺮا‪ ،‬ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑﺰاوەﻛــەی‬ ‫ﺑــە ﻫەﺷــﺖ ﭘــێ و ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺶ ﺑــە‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯿــەت ﻧــﺎو دەﺑــەن‪ ،‬ﺋــەوەش‬ ‫ﺑــەو ﻫﯚﯾــەی ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی دوو‬ ‫ﻫــەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﺑﯿﺴــﺖ زاﻧﻜﯚﯾە ﻟە‬ ‫ﺑــﻮارە ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺷــەش‬ ‫ﻛﯿﺸــﻮەر و ‪ 160‬دەوڵەﺗــﯽ دﻧﯿــﺎ‪ ،‬وێڕای‬ ‫زۆرێــﻚ ﻟــە ﮔــەورە دەزﮔﺎی راﮔەﯾﺎﻧــﺪن‬ ‫و ﺋﺎﺑﻮوری‪.‬‬ ‫ﺧﺎﺗﻮوﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﺎر دڵﺸــﺎ ﯾﻮﺳــﻒ‬ ‫ﻟــە وﺗﺎرێﻜــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ‬ ‫داﻣەزراوەﯾەﻛــﯽ ﺳــەر ﺑــە ﻛﯚﻣەڵەﻛــە‬ ‫ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە وﺗﺎرێﻜﯽ‬

‫ﻟــە ﺳــﺎﯾﺘﯽ ”ﺋەﻟﻨــﻮر“دا دەڵــێ‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ﻣﺎﯾــەی ﺳــەرﻧﺠە ﻫﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﺋــەو ﻛﯚﻣەڵەﯾــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە‬ ‫داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﻫــەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی‬ ‫ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەﺗەی راﺑــﺮدوو ﻟــەو‬ ‫ﻫەرێﻤەداﮔﯿﺮﺳﺎوﻧەﺗەوە‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵــەی ﮔﯿﻮﻟــەن‬ ‫ﻣــﺎوەی ‪ 20‬ﺳــﺎڵە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﻫەﯾــە و ﯾەﻛــەم ﻛﺎرواﻧــﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵەﻛــە ﻟــە ‪ 1994‬ﻫﺎﺗﻨــە ﻧــﺎو‬ ‫ﻫەرێﻤەﻛــە‪ ،‬ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی‬ ‫ﺟەﻣــﺎوەری ﻛــﻮرد زۆرﯾــﺎن ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﻛﯚﻣەڵەﻛــە ﻧەدەزاﻧــﯽ‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺷــێﻜﯽ‬ ‫ﻛــەم ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮان و ﺗﻮێــﮋەران‬ ‫ﻧەﺑــێ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻛﯚﻣەڵەﻛــە ﺗﻮاﻧــﯽ زﻣﺎن‬ ‫و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﺗﻮرﻛــﯽ ﺑێﻨێﺘــە ﻧــﺎو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻛﻮردﯾﯿــەوە‪ ،‬ﺋەوﯾــﺶ ﻟــە‬ ‫رێــﮕﺎی ﭘێﺸﻜێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻧــﺪان‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟــە رێــﮕﺎی داﻣــەزراوە‬ ‫ﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿــە ﺋﺎﺳــﺖ ﺑەرزەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە‬ ‫ﺑــە ﺑــەراورد ﺑــەوەی ﻟــە ﻫەرێﻤەﻛەدا‬ ‫ﻫەﺑــﻮو‪ ،‬ﺗــﺎ رادەی ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ﻫەرێــﻢ و ﭼﯿﻨــﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧــﺪ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨــﺪن‬ ‫رەواﻧەی ﺋەو داﻣەزراواﻧە ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺋــەوەی ﺟێــﯽ ﺳــەرﻧﺠە زﯾﺎﺗــﺮ ﻛﺎﺗــﯽ‬ ‫و دۆﺧــﯽ ﻫﺎﺗﻨــﯽ ﺑﺰاوەﻛەﯾــە ﺑــﯚ ﻧــﺎو‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوﻛﺎت‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەوە دەﯾﻨﺎاڵﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻛﻮردﯾــﺶ زۆر ﻧەﺑــﻮو ﻛــە‬ ‫ﻟەدەﺳــﺘﯽ ﺳــﺘەﻣﻜﺎری ﺑەﻋﺴــەوە‬ ‫رزﮔﺎری ﺑﻮوﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋــەوﻛﺎت‬

‫رەﻧﮕــە ﭼﺎودێــﺮان ﺳــەرﭼﺎوەی ﺗەﻧﮕﮋە‬ ‫و ﻧەﻫﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ دوو‬ ‫ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﮕەڕێﻨﻨــەوە‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺑﻮوﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ‬ ‫ﻻواز‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺳــەر ﺑەزۆرﯾﻨــەی‬ ‫ﺷــﯿﻌەﯾە و ﻫــەر ﺋەوەﯾــﺶ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎی‬ ‫دووەﻣﯿﺸــﯿﺎن‪،‬‬ ‫ﻫێﺸــﺘﻮوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و‬ ‫ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﻫێﺰەﻛﺎﻧﯿەﺗــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق‬ ‫و ﻫێﺸــﺘﻨەوەی ﻓﺎﯾﻠــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑەﻛﺮاوەﯾــﯽ‪ ،‬ﻟێــﺮەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾــە‪،‬‬ ‫ﺋﺎﺧــﯚ ﺋــەوەی دەرﮔﺎی ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻛــﺮدەوە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋەﺟﯿﻨــﺪای‬ ‫ﺧــﯚی ﻧەﺑــﻮوە‪ ،‬ﺋــەی ﭼــﯚن ﻋێــﺮاق‬ ‫ﺑەﺑــێ رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﺑەﭘێــﯽ‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺟێ دﯾڵێ؟‬ ‫ﺟــﯚ ﺑﺎﯾﺪﻧــﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋــەو‬ ‫واڵﺗــە دووﺑــﺎرە ﻫﺎﺗــەوە ﺳــەر ﺧەت‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ”ﺳــﺎرد“ﺗﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﯾــﺪن ﻛــە ﺑــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺑﯿﺮۆﻛــەی‬ ‫داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯚ ﺳــێ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و ﻛــﻮرد دادەﻧــﺮێ‪،‬‬

‫و ﺑەﻫەرێﻤﺒــﻮون ﻟــە ﻋێــﺮاق روو ﻟــە‬ ‫زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪان‪.‬‬ ‫ﻟــە دوای ﺗەﻧﮕــﮋەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫رۆژﺋــﺎوای ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ‬ ‫ﻟەﯾەﻛــﱰ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﺎوﭼــە‬ ‫ﺳــﻮﻧە و ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﺑــە ﭘێڕەوﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑەﻫﺎوﺷــێﻮەی‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾــﺎدی ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫ﺋــەوان ﺑﻨەﻣــﺎی ﺋــەوە ﺑﯚ دەﺳــﺘﻮورﯾﯽ‬ ‫ﺑﯿﺮۆﻛەﻛــە و زاﻣﻨــﯽ ﺑەﯾەﻛــەوە ژﯾــﺎن‬ ‫و ﺧﯚﭘﺎراﺳــنت ﻟــە ﺗﯿــﺮۆر و ﮔەﻧﺪەڵــﯽ‬ ‫دەﮔەڕێﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺳــەﻓﯿﯿە ﺳــﻮﻫێﻞ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧــەی‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی‬ ‫”ﺷەرﻗﻮﻟﺌەوﺳــەت“دەڵێ‪ ،‬ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫دوای دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق‪،‬‬ ‫ﺑەﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو واڵﺗــەی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‬ ‫ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە رووی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە‬ ‫واڵﺗــﯽ ﺟێﻬێﺸــﺘﻮوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟــە‬ ‫رووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە وەك ﻫﺎوﺑەﺷــێﻚ‬ ‫دەﻣێﻨێﺘەوە‪.‬‬

‫ﺑــە ﺷــەڕی ﻧﺎوەﺧــﯚ و ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿــەوە ﺧەرﯾﻚ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋــەوەش ﻟە‬ ‫ﭘــﺎڵ ﺑﻮوﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎ و ﻫەواڵﮕﺮﯾــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗــەدا ﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﻫەﻧــﺪێ ﻫێﺰی‬ ‫ﻧﺎوەﺧﯚﯾــﯽ وەك ﺑــەرەی ﺗﻮرﻛامﻧﯿــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق دەﻫﺎﺗﻨــە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدن‪ ،‬ﻟێﺮەدا‬ ‫ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە‪ ،‬داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺳــەر ﺑــە ﮔﯿﻮﻟــەن ﭼــﯚن ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن‬ ‫ﺑێﻨــە ﻧــﺎو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾــﺶ‬ ‫ﻟــە ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﻟــەوێ ﺑﻜــەن ﻟــە ژێــﺮ‬ ‫ﺳــﺎﯾەی ﺑﻮوﻧێﻜــﯽ ﺑەﻫێــﺰی داودەزﮔﺎ‬ ‫ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻋەﳌﺎﻧﯿــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗــەدا‪ ،‬ﺋــەوە ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی راوەدووﻧﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﺋەو دەﺳەاڵﺗە ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿە دەﻛﺮد؟‬ ‫رەﻧﮕــە دۆزﯾﻨــەوەی وەاڵﻣــﯽ ﺋــەو‬ ‫ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﭘەردەﻛــە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ و‬ ‫ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە راﻣﺎڵــێ‪،‬‬ ‫ﻧــەوەك ﻫەر ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﮕــﺮە ﻟە‬ ‫ﺗەواوی واڵﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﻛﯚﻣەڵــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﺧﺎوەﻧــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪18‬‬ ‫داﻣــەزراوی ﻓێﺮﻛﺎرﯾــﻦ‪ ،‬ﻟەﭘــﺎڵ‬ ‫ﻛەﻧﺎڵێﻜــﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ و رادﯾﯚﯾــەك‬ ‫ﺑەﻧــﺎوی )دەوران(‪ ،‬ﻫەروەﻫــﺎ ﺧﺎوەﻧــﯽ‬ ‫‪ 12‬داﻣــەزراوەی ﻫﺎوﺷــێﻮەﯾە ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێﺮاﻗــﺪا‪ ،‬ﺋــەو‬ ‫زﻧﺠﯿــﺮە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و داﻣــەزراوە‬ ‫ﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەش ﻧﺎوﯾــﺎن )ﺳــەﺑﺎح(ە و‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )ﻓەزاﻟــەر(ەوە‬ ‫دێﻨە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﭘﺎرەدارﻛﺮدن‪.‬‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــەی‬ ‫ﮔﯿﻮﻟــەن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺗەﻧﯿﺎ‬

‫ﺗﺎﯾﺒــەت ﻧﯿﯿــە ﺑەﺑــﻮاری ﻓێﺮﻛﺎرﯾﯿــەوە‪،‬‬ ‫ﺑﮕــﺮە ﭼەﻧــﺪان ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری‬ ‫و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﻫﻮﻧــەری ﺑــە ﭼــﻮار‬ ‫زﻣﺎﻧــﯽ )ﺗﻮرﻛــﯽ‪ ،‬ﻛــﻮردی‪ ،‬ﻋەرەﺑــﯽ‪،‬‬ ‫ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی( ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮێ‪ ،‬وێــڕای‬ ‫ﺳــﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻫﻮﻧــەری‬ ‫و رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛــﯚڕ و ﻛﯚﻧﮕــﺮە و‬ ‫دﯾــﺪاری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری‪،‬‬ ‫ﺋــەوەش ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﮔﯚڕﯾﻨــەوی‬ ‫ﺑﯿــﺮوڕا و ﻧﺰﯾﻜﻜﺮدﻧــەوەی ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ‬ ‫رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﻮرد و ﺗــﻮرك ﻟە ﮔﺸــﺖ‬ ‫ﺑﻮارەﻛﺎﻧــەوە و ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﺋــەو‬ ‫ﭘﺮﺳــﺎﻧەی ﻛــە ﺧﺰﻣــەت ﺑەﺑﯚﭼــﻮون و‬ ‫ﻟﯚﺟﯿﻚ و ﭘﺮﻧﺴﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻟــە ﮔﺮﯾﻨﮕﱰﯾــﻦ ﺋــەو دﯾﺪاراﻧــەش‪،‬‬

‫ﻫەﻧــﺪێ ﻟــە ﭼﺎودێــﺮان رەﭼــﺎوی ﺋــەو‬ ‫راﺳــﺘﯿﯿەﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺳــەرەڕای‬ ‫ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻟــە رﯾﺸــەداﻛﻮﺗﯿﻦ‬ ‫ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺧــﯚی ﻟــە‬ ‫دەﺳــەاڵﺗﯽ‬ ‫رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی‬ ‫ﻋەﳌﺎﻧــﯽ ﻻداوە‪ ،‬ﺑــەاڵم دواﺗﺮ ﻫــﺎوﻛﺎری‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛــﺮد‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺋەوەﺗــﺎ دوای ﻫﺎوﺑەﺷــﯿﯿەﻛﯽ درێــﮋ‬ ‫ﻟێﯽﻫەڵﮕەڕاﯾەوە‪.‬‬ ‫ﺑــەو ﭘێﯿەش ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎت زﯾﺎﺗــﺮ روون دەﺑﻨەوە‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﴍۆﭬــەﻛﺎران ﺑــەوە ﻟێﻜــﯽ دەدەﻧــەوە‬ ‫ﻛــە ﮔﺮووﭘەﻛــە دەﯾــەوێ ﺋەﺟﯿﻨــﺪای‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺧــﯚی ﺑەﺳــەر‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﺴــەﭘێﻨێ و وەك‬

‫ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەو ﻛﯚﻣەڵە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ‪ 18‬داﻣەزراوی ﻓێﺮﻛﺎرﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﻟەﭘﺎڵ ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ و رادﯾﯚﯾەك‬ ‫ﺑەﻧﺎوی )دەوران(‬ ‫دﯾــﺪاری )ﺋﺎﺑﺎﻧــﺖ(ە ﻛــە ﺳــﺎاڵﻧە‬ ‫ﺑەﭼﺎودێﺮﯾــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧــﺎن و‬ ‫ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ﺳــەر ﺑەﮔﺮووﭘەﻛــە‬ ‫ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ دێﺘــە ﺳــﺎزﻛﺮدن و‬ ‫دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻟــە‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەوان و ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ﻛــﻮرد و‬ ‫ﺗــﻮرك ﺑەﺷــﺪاری ﺗێــﺪا دەﻛــەن‪ ،‬ﻛــە‬ ‫ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟەﺑــﺎرەی دۆزﯾﻨــەوەی‬ ‫رێﮕەﭼﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە ﺑــﯚ دۆزی‬ ‫ﻛﻮرد ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی دﯾــﺪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ‬ ‫ﮔﺮووﭘەﻛەوە دەﻛﺮێ‪.‬‬

‫ﻫﺎوﺑەﺷــێﻜﯽ ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟــﯽ و ﺧــﺎوەن‬ ‫دەﺳــﻜەوت ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜﺮێ‪ ،‬ﻛــە ﺋەوەش‬ ‫ﺑﻮوەﺗــە ﻣﺎﯾەی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋــەو واڵﺗﺎﻧەی‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﺗﯿﺎﯾﺎﻧــﺪا ﭼﺎﻻﻛــە‪ ،‬ﻟەوەی‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚﺳــەر دەﺳــەاڵت ﺑﯚ‬ ‫ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑﮕﻮازرێﺘــەوە‪ ،‬وەك ﺋــەوەی‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻣﯿــﴪ روو دەدات‪ ،‬ﻛــە‬ ‫رەﻧﮕە ﻫــەر ﺋــەوەش ﭘﺎڵ ﺑە ﻛــﻮردەوە‬ ‫ﺑﻨێ ﻛــە ﭼﺎو ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺑﺨﺸێﻨێﺘەوە‪.‬‬

‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭼﯿﯽ ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﻋێﺮاق ﭘێﯿە؟‬

‫ﻫﺎﺷﻤﯽ ﺑەدووری زاﻧﯽ ﺑەﺑێ دەﺳﺘﻮەرداﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪن‪ ،‬ﺗەﻧﮕﮋەی‬ ‫ﺑﻮدﺟەی ﻋێﺮاق ﺑێﺘە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدن‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەرﺟەﺳــﺘەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿــﯽ‬ ‫واڵﺗەﻛــەی ﺑــﯚ دۆﺧــﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫دەﻛﺎت و ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪاﯾــە ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺳــەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﻫــﺎوﻛﺎت ﺑەﺑــێ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەﻛــﺮدن ﺑــﯚ ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﯾــﺪن‬ ‫ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬وا ﺧەرﯾﻜــە‬ ‫ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﺑﯿﺮۆﻛــەی ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑــﻮون‬

‫ﺳــﻮﻫێﻞ دەڵــێ‪ ،‬ﺋێﻤــە ﮔﻠەﯾــﯽ ﺋــەوە‬ ‫ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﻟە‬ ‫ﺳــەرەﺗﺎدا ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﺑﺒﻨــە ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕــەر ﻟــە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و دواﺗــﺮ ﺋێﻤەﯾــﺎن ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽرێﮕﺎﻛەﺟێﻬێﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﻟەو ﺑﺎرەﯾەوە راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‬

‫ﻛە واﺷــﻨﺘﯚن ﺑەراﺳــﺘﯽ ﻧﻮوﭼــﯽ ﺧﻮارد‬ ‫ﻟــە ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﺳــﻮﻧە و ﺷــﯿﻌە‬ ‫و ﻛــﻮرد ﻟەﺑــﺎرەی ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻛــە رێﮕــە‬ ‫ﺑەﻣﺎﻧــەوەی ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟــەو‬ ‫واڵﺗــە ﺑــﺪات‪ .‬ﺗﻮێــﮋەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ‬ ‫ﺋــﺎﻻن ﺗﯚﺑــﯚل ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە دەڵــێ‪،‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑەﻓﯿﺪراڵﯿﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﺳــێ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و ﻛــﻮردی ﻟە‬ ‫ژێﺮ ﻧﺎوی ”ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاق“دا ﺑﻜﺮێ‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ‪ ،‬ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻫەوڵــﯽ‬ ‫زۆری دا ﻟــە دوای ﺧــﯚی ﻟــە ﻋێــﺮاق‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾــەك ﺟێﺒﻬێڵــێ ﻛــە ﺗﻮاﻧــﺎی‬ ‫ﺑەﯾەﻛــەوە ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫەﺑێ‪ ،‬ﺑەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دان ﺑــەو راﺳــﺘﯿﯿەدا ﺑﻨێﯿــﻦ‬ ‫ﻛــە ﭼﯿــﱰ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻛﺎر ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر‬ ‫ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻫەﻣﯿﺸــە‬ ‫ﻫەوڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﻣﯿﺎﻧــڕەو ﺑــﻮوە و ﺑــە‬

‫رەوﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــە ﺑــﺎاڵ و‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوە وﯾﺴــﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﺗــﺎی‬ ‫ﺗەرازووەﻛــە ﺑــەﻻی ﻫﯿــﭻ ﻟــە ﻫێــﺰە‬ ‫ﺳــﻮﻧە و ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﻧەﺷــﻜێﺘەوە‪ ،‬ﺑــﯚ‬ ‫ﺋەﻣــەش رووﺑــەڕووی ﭼەﻧــﺪان ﻫێﺮش‬ ‫و ﺗﯚﻣــەت ﻫﺎﺗﻮوەﺗەوە‪ ،‬ﻟەﭘﺎڵ ﻫێﺮﺷــﯽ‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﮔﺮووﭘــە‬ ‫ﺗﻮﻧﺪڕۆﻛﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە‬ ‫ﺋەرﻛــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧــە ﺗــﺎ‬ ‫ﻓﯿﺸــﺨﺎﺑﻮور دەﮔﺮێﺘــە ﺋەﺳــﺘﯚ‪ ،‬ﺋەوەش‬ ‫وەك رێﻮﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺧﯚﭘﺎرێــﺰی ﻟــە‬ ‫ﺑەراﻣﺒــەر ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ رووداوەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎیﺋەﻧﺒﺎر‪.‬‬ ‫واﺳــﻖ ﻫﺎﺷــﻤﯽ ﴍۆﭬەﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﻋێﺮاﻗــﯽ دەڵــێ‪ ،‬رەﻧﮕــە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی‬ ‫ﺑﻮدﺟــەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﺒێﺘــە‬ ‫ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫واڵت ﻧەﺗﻮاﻧــێ ﺗێﭙــەڕی ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬

‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی‬ ‫ﺗەواﻓــﻮق ﺑﻨﯿــﺎت ﻧــﺮاوە‪ ،‬ﻧەك ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻨەﻣــﺎی زۆرﯾﻨــە ﯾﺎن ﺑەرﻫەڵﺴــﺘﻜﺎرﯾﯽ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‪.‬‬ ‫ﻫﺎﺷــﻤﯽ ﺑــەدووری زاﻧــﯽ ﺑەﺑــێ‬ ‫دەﺳــﺘﻮەرداﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﯾــﺪن‪ ،‬ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺑﻮدﺟــەی ﻋێــﺮاق‬ ‫ﺑێﺘــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎ‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻣێﻮاﻧﺪارﯾﯽ‬ ‫ﮔــەورە ﺳــەراﻧﯽ ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋــەو واڵﺗــە دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﻛە‪.‬‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻋەﺑﺪوﻟﺠەﺑــﺎر‬ ‫ﻧــﻮوری دەڵێ‪ ،‬ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺋــەو دۆﺧەی‬ ‫ﻋێﺮاﻗــﺪا ﭘێ دەﭼــێ ﭘڕۆژەﻛــەی ﺑﺎﯾﺪن‬ ‫ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﺑــێ و ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2014‬ﺑﺒێﺘــە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ﯾەﻛﻼﺑﻮوﻧــەوەی ﭘڕۆژەﻛــە‪،‬‬ ‫ﻓﺮەواﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و‬ ‫ﺗەﺷــەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﯽ واڵﺗﯿــﺶ‬ ‫ﺑەڵﮕەن ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋەو ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن‬

‫ﻛﻮردﻟە‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎیﻋەرەﺑﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺑﺎﻣەڕﻧﯽ‬

‫ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﻢ!‬ ‫ﻧﯿــﻮ ﺳــەدەﯾە ﻣﻦ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﻢ‪ ،‬ﺋەوەﺷــﻢ ﻧەزاﻧﯿﺒــﻮو ﺗﺎ دوای ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺑەﺑﺎﺷــﱰی زاﻧــﯽ ﮔەﺷــﺖ ﻧــەﻛﺎت‬ ‫ﺑــﯚ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‪ ،‬ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻫــەردوو ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛــﻮردی‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬وەك دوو‬ ‫رێﻜﺨــﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﻟــە ﻗەڵــەم دەدا و رێﮕەﯾــﺶ ﺑــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﻧﺎدات ﺑﭽﻨە ﻧﺎو ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮات‪.‬‬ ‫ﻧﯿــﻮ ﺳــەدەﯾە ﻣــﻦ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﻢ‪ ،‬ﻟەوەﺗــەی ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻟــە ﯾەﻛــەم‬ ‫ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﻛــﺮد ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ دوژﻣﻨﻜﺎرﯾﯿــە ﺳــێﻘﯚڵﯿﯿەﻛە‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــەر ﻣﯿــﴪ و ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎرﯾﯿەﻛــەی ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﭘﯚڕﺳــەﻋﯿﺪ و‬ ‫ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻣﯿــﴪ‪ ،‬ﻟەوەﺗــەی ﻟەﮔــەڵ ﺧــﯚم و ﭘێــﺶ‬ ‫و دوای ﻣﻨﯿــﺶ ﻫــەزاران ﻛــﻮرد ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑەرێﻜﺨﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺋﺎزادﯾﺨــﻮازی ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻫــەردوو ﭘﺎرﺗەﻛــە‬ ‫ﻛــﺮد‪ ،‬ﺋــەوان ﺑەﭘێــﯽ ﺑﯿــﺮی داﻫێﻨــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــنت‪ ،‬ﺋــەو ﺑﯿــﺮەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ زۆر ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز وەك ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ دادەﻧێ‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻻواﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻫــەردوو ﭘﺎرﺗەﻛــە ﻛــە ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن‬ ‫ﻟــە ﭘێﻨــﺎو زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧــەوەی ﺟەژﻧــﯽ ﻧــەورۆز و ﺋــﺎزادی و ﺑەﻫــﺎر‬ ‫ﺑەﺧــﺖ ﻛــﺮد‪ ،‬ﺋــەوان ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﺑــﻮون‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺑــەو ﻫﯚﯾــەی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﺋــەو دوو ﭘﺎرﺗــە ﺑــﻮون و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻫــﯚی ﺋﺎﻫەﻧﮕێــڕان ﭘﺎﻛﺘــﺎو ﻛــﺮان‪،‬‬ ‫ﺑەدەﯾــﺎن ﺷــەﻫﯿﺪی وەك ﻟەﯾــﻼ زاﻧــﺎ ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑــەر ﺑەرﮔﺮﯾﻜــﺮدن ﻟە‬ ‫ﻣﺎﻓــﯽ ﮔەﻟەﻛــەی ﻟــە ﺳــێﺪارە درا و ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧەﺷــﯽ ﺑەﺧﻮێﻨﺴــﺎردی‬ ‫ﻛــﻮژران ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋــەو دوو ﭘﺎرﺗــە ﺑــﻮون‪ ،‬ﻫەﻣﻮو‬ ‫ﺋەو داﯾﻚ و ﻣﻨﺪااڵﻧەﺷﯽ زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵ ﻛﺮان‪ ،‬ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﭘێﻨــﺞ ﻫــەزار ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﭼەﻛــﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە ﻛــە رۆژﺋــﺎوا ﺑــە‬ ‫رژێﻤــﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺖ‪ ،‬زۆرﯾﻨەﯾــﺎن ﺋەﮔــەر ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن‬ ‫ﻧەﺑــێ ﻟە ﻻﯾەﻧﮕــﺮی ﺋــەو ﭘﺎرﺗﺎﻧە ﺑــﻮون‪ ،‬ﺋەوان ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﺑــﻮون‪ ،‬ﻟەوە‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ‪ 185‬ﻫــەزار ﻫﺎوواڵﺗﯿــﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻟــە ﻫەڵﻤەﺗەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﻧﻔــﺎل ﻟەﻧــﺎو ﺑــﺮان ﻟــە ﻻﯾەﻧﮕــﺮ و ﻫــەواداری ﺋــەو دوو ﭘﺎرﺗــە‪ ،‬ﺋــەوان‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫چ ﻟﯚﺟﯿﻜێﻜــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــە ﺋــەوەی زاڵــە ﺑەﺳــەر ﺑﯿــﺮ و ﻫــﺰری ﺧــﺎوەن‬ ‫ﺑڕﯾــﺎر ﻟــە دەوڵەﺗێﻚ ﻛــە ﺧــﯚی ﺑــە ﮔــەورەی ﺳﯿﺴــﺘﻤە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎر ﻟە ﺑەﻫﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟە دﻧﯿﺎ دادەﻧێ؟‬ ‫ﺋــەی ﺋــەوە چ ﺑﯿﺮێﻜــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــە ﻛــە وای دادەﻧــێ ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵﻤــﺪا‬ ‫ﻧەﺑــێ ﺋــەوە دوژﻣﻨــﯽ ﻣﻨــە و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘە‪ ،‬ﺋــەی ﺋەواﻧــە ﻫەﻣــﻮوی ﻟــە‬ ‫ﻛﻮێــﻮەی ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﻗەڵﭙەﻛﺎﻧــﻦ ﻟەﺑــﺎرەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ رێﺰﮔﺮﺗﻨــﯽ ﯾەﻛــﱰ و‬ ‫ﯾەﻛﱰ ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدن؟‬ ‫ﺋــەی ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﺑەﺗﺎاڵﻧــە ﻟەﺑــﺎرەی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوە‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯿە ﺋﺎزادﯾﺨــﻮازەﻛﺎن و ﺑەرﮔﺮﯾــﻜﺎر ﻟــە ﻣﺎﻓــﯽ ﭼــﺎرەی‬ ‫ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﮔــەﻻن ﺑەﭘێــﯽ ﭼــﻮاردە ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ وڵﺴــﻦ ﻟــە‬ ‫‪ 1918‬ﻟــە ﻛﻮێــﻦ‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی رزﮔﺎرﯾﺨــﻮازی ﻛــﻮرد‬ ‫‪1961‬ەوە ﺗــﺎ ﺋەﻣــڕۆش ﺳــەرەڕای‬ ‫ﻟەوەﺗــەی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋەﯾﻠــﻮول ﻟــە ‪1961‬ەوە‬ ‫ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ زۆر ﺳــەﺧﺖ‪ ،‬ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﭘەﻧــﺎی ﺑــﯚ‬ ‫ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ وەك ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن و ﭘﺎﻛﺘــﺎوی ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫و ﺗەﻗﯿﻨــەوە ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﯾــﺎن ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻛە‬ ‫ﺑﺒێﺘــە ﻣﺎﯾــەی زﯾــﺎن ﺑەﻣﻮڵــﻚ و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻧەﺑــﺮدووە‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﺋﺎﺧــﯚ ﭼــﯽ ﭘﺎڵــﯽ ﺑەﺧــﺎوەن ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎوە ﻧــﺎ ﺑەداﻧﺎﻧﯽ ﻫەر‬ ‫دوو ﭘﺎرت و ﺳەدان ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ!‬ ‫ﺑەﻻﯾەﻧــﯽ ﻛــەم ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو دەﯾــەی دواﯾﯿــﺪا ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﺗﯿــﺮۆر‬ ‫ﺑەﺧﺮاﭘﱰﯾــﻦ ﺷــێﻮە ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﺘﻐﻼل ﻛــﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺋــەوەی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺸــﯽ داوە ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ وەﺳــﻔێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺗﯿــﺮۆر ﻛــە ﺋــەوەش ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛﺎﺗێــﻚ‬ ‫ﭘﺮﺳــەﻛە ﺑەﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﮔــەﻻن و ﮔﺮووﭘــە ﺳــﺘەم ﻟێﻜﺮاوەﻛﺎﻧەوە ﭘێﻮەﺳــﺖ‬ ‫ﺑــێ ﻛــە ﺑەدەﺳــﺖ ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدن و زەوﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە‬ ‫دەﻧﺎڵێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە وا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــﻮو ﻛــە داﻣــەزراوە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗــەوە‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﭘێﻨﺎﺳــەﯾەﻛﯽ روون و دﯾﺎرﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺗﯿــﺮۆر و ﻛﺎری‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ دﯾــﺎری ﻛﺮدﺑﺎﯾــە‪ ،‬ﺋــەوەش وەك ﺧەﻣﺨﯚرﯾﯿــەك ﺑــﯚ ﻣﺎﻓــﯽ‬ ‫ﮔــەﻻن ﻟــە ﺧەﺑــﺎت ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻣﺎﻓــە رەواﻛﺎﻧﯿــﺎن و ﺑــﯚ ﺳــﻨﻮوردارﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻫەوڵــﯽ ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــەی ﺋەو ﺗﯚﻣەﺗــە ﻗێﺰەوەﻧە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺋﯿﺴﺘﯿﻐﻼل دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﮔﻮﻣــﺎن ﻟــە دروﺳــﺘﯽ ﻫەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑــﯚ ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﭘێــﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮو ﻛــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﮔــەورە ﭘێﺸــﻮازی ﻟــێ دەﻛــﺮێ‪ ،‬ﺑــەاڵم دەﺑﻮاﯾــە و ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ﻫەﻣــﻮو رێﻮﺷــﻮێﻨە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿــەﻛﺎن وەرﺑﮕﯿﺮاﻧﺎﯾــە ﺑــﯚ‬ ‫ﻫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﺋــەو ﭘﯚﻟێﻨــە ﺳــﺘەﻣﻜﺎرە‪ ،‬ﺑەﻻﯾەﻧــﯽ ﻛــەم ﻟــە رێﮕﺎی‬ ‫ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎاڵﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ و رێﮕەﻧــەدان ﺑەﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﺑەﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە زۆرﯾﻨەﯾــﺎن ﻟەﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﺋەو‬ ‫دوو ﭘﺎرﺗە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘەن!‬ ‫ﻟێــﺮەدا ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﺧــﯚی دەﺳــەﭘێﻨێ ﺋەوەﯾــە‪ ،‬ﺋﺎﺧــﯚ ﺑﯚﭼــﯽ‬ ‫ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻗەدەﻏــەی ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻧــﺎﻛﺎت‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن! ﺋﺎﺧــﯚ ﺑەﻫــﺎﻛﺎن ﻟــە ﻛﻮێــﻦ؟ ﺗــﺎ‬ ‫ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەو ﺑەﻫﺎﯾﺎﻧــە دێﻨــە ﺟێﺒەﺟێﺒــﻮون‪ ،‬ﺧــﯚم و ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻛــﻮرد ﻟەﻧﺎو‬ ‫ﻟﯿﺴــﺘﯽ رەﺷــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دەﻣێﻨﯿﻨــەوە‪ ،‬ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﻧــەك‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺋﯿﻼف‬

‫ﻛﻮرد ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎی‬ ‫ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی‬

‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫دﯾﻤەﻧەﻛﺎﻧﯽﻛﻮردﺳﺘﺎنﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﯚﻧﯽ ﺳەرﺳﺎم دەﻛەن‬

‫و‪‬ﻨ‪‬ی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮاو ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧ‪‬ﺗﯽ ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓﯽ ﺳﯚﻧﯽ‬

‫ﺋــەو ﺗﯿﻤــە ﭘــﺎش ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ وێﻨەﻛﺎن‬ ‫ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن دا ﺑﺮﯾﻜﯿــﺖ ﯾەﻛێــﻚ ﺑێــﺖ‬ ‫ﻟــە ﺑەﻫێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪەﻛﺎن ﺑــﯚ‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧەاڵﺗــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑــە وێﻨەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳــﯚﻧﯽ‪ .‬ﺋﯿﭭــﯚر ﺑﺮﯾﻜﯿﺖ‬ ‫ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر‬

‫ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧﯿﯿــەوە ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ‬ ‫ﺧەاڵﺗەﻛــەی ﺳــﯚﻧﯽ دەرﺑــڕی و ﺑــە‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی ﺋﺎﯾﺮﯾــﺶ ﺋﯿﻨﺪﯾﭙێﻨﺪﻧﺘــﯽ‬ ‫ﺋێﺮﻟەﻧــﺪی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟە ﻫــەوڵ و ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﭘــﺎش‬ ‫ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫رژێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێﺮاﻗــەوە‪ .‬ﺑڕﯾﺎرە‬ ‫رۆژی ‪ 30‬ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗــﻮوش‬ ‫ﻟــە ﺷــﺎری ﻟەﻧــﺪەن و ﻟــە ﺑﯚﻧەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﮔــەورەدا ﺧەاڵﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2014‬ی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺳــﯚﻧﯽ‬ ‫‪2014‬ی‬ ‫داﺑــەش ﺑﻜﺮێــﻦ‪ .‬ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی‬ ‫ﺋﺎﯾﺎرﯾﺸــﺪا‬ ‫ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳــﯚﻧﯽ‬ ‫ﮔــەورە ﻟــە ﻟەﻧــﺪەن‬ ‫دەﻛﺎﺗــەوە و ﺗﯿﺎﯾﺪا‬

‫وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺮﯾﻜﯿــﺖ و ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﺧەاڵﺗەﻛەی ﭘﯿﺸﺎن دەدات‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧەاڵﺗــﯽ ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺳــﯚﻧﯽ ﺑــە ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ‬ ‫ﺧەاڵﺗــﯽ ﺑــﻮاری وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ‬ ‫دادەﻧﺮێــﺖ ﻟــە ﺳەراﻧﺴــەری‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا‪ .‬ﺋــەو ﻛەﺳــەی ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ‬ ‫ﺧەاڵﺗەﻛــە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ‬ ‫ﺋــەوا ﺑــڕی ‪ 25‬ﻫــەزار دۆﻻری‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ وەردەﮔﺮێــﺖ‪ .‬ﻟــەوەش‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ‪ ،‬وێﻨــە ﮔﯿﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو‬ ‫وێﻨەﮔــﺮە ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا ﭘﯿﺸــﺎن دەدرێــﻦ‬ ‫و ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﮔﯚﭬﺎرﯾﺸــﺪا ﺑــاڵو‬ ‫دەﻛﺮێﻨــەوە‪ .‬ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﺋــەم‬ ‫وێﻨەﮔــﺮە ﺋێﺮﻟەﻧﺪﯾﯿــە ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ‬ ‫ﺧەاڵﺗــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ﺋــەوا‬ ‫ﺧەڵﻜــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﭘە ﯾــﺪ ا‬ ‫ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛــەی‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2005‬ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣێــﻚ‬ ‫دەرﺑــﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮو‪ .‬دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺋــەو ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــەش ﺑــەو ﺟــﯚرە‬ ‫‪98‬ی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑــﻮو ﻛــە ‪98.8%‬ی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻧﮕﯿــﺎن ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤەﻛەﯾﺎندا‪.‬‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی زە ﻧﺎﺷــﻨﺎڵ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا‬ ‫دەڵێــﺖ‪ ،‬ﻋێــﺮاق ﺑە ڕەوﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫و ﭘــڕ ﻟــە ﻛێﺸــەدا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫دەﯾەوێــﺖ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤەﻛــەی‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ڕەواﻧــەی‬ ‫ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە ﺑــﻜﺎت و ﺑەﻏــﺪاش‬ ‫دژی ﺋــەم ﻫەﻧﮕﺎوەﯾــە‪ .‬ﺋــەم ﻛێﺸــەﯾە‬ ‫درێــﮋەی ﻫەﯾــە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﻫەڕەﺷــەی ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑەﺷــە‬ ‫ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫دەﻛــەن‪ .‬ﺋەﻣــەش واﯾﻜــﺮدووە ﺟﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗــﺮ ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺳەرﻫەڵﺒﺪاﺗەوە‪.‬‬ ‫زە ﻧﺎﺷــﻨﺎڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺗەﻗﯿﻨــەوە‬ ‫و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﻟــە ﻋێــﺮاق ڕووی ﻟــە‬ ‫زﯾﺎدﺑﻮوﻧــە‪ ،‬ڕێﻜﺨــﺮاوی ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە‬ ‫و ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯿــﺎن ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻋێــﺮاق‬ ‫ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ﭘێﮕــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﺑەﻫێﺰﺗــﺮ‬ ‫دەﺑێــﺖ‪ .‬ﺳــەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧــەش‪ ،‬ﺋــەو‬ ‫ﻓﺎﻛﺘــەرەی ﻛــە دەﺑێﺘــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەرێﻜﯽ‬ ‫زۆرﺑــﺎش ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛــﻮردەﻛﺎن ﺑﺒﻨــە‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی‬

‫ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫وێﻨەﮔﺮێﻜــﯽ ﺋێﺮﻟەﻧــﺪی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪە ﺑﯚ‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﱰﯾــﻦ‬ ‫و ﮔﺮاﻧﺒەﻫﺎﺗﺮﯾــﻦ ﺧەاڵﺗەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑــﻮاری وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ‪ ،‬ﺋــەوەش ﺑەﻫﯚی‬ ‫وێﻨەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭼەﻧــﺪ دﯾﻤەﻧێﻜــﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‬ ‫ﺋﯿﭭــﯚر ﺑﺮﯾﻜﯿﺘــﯽ ﺗەﻣــەن ‪ 29‬ﺳــﺎڵ‬ ‫ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪە‬ ‫ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧەاڵﺗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2014‬ی ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ‬ ‫‪2014‬ی‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺳــﯚﻧﯽ‪ .‬ﺗﯿﻤــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑــە ﻫەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەش ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛــﺮد ﻛــە‬ ‫ﺋەﮔــەری زۆر ﻫەﯾە ﺋﯿﭭــﯚر ﺑﺮﯾﻜﯿﺖ‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﺧەاڵﺗــﯽ‬ ‫ﺑــﻮاری وێﻨەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ‬ ‫ﺳــﯚﻧﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ‪،‬‬ ‫ﺋــەوەش ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو وێﻨــە‬ ‫ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺎﻧەی ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوو‬ ‫ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﺗﻮوﻧﯽ‪.‬‬ ‫‪2012‬دا‬ ‫ﺋﯿﭭــﯚر ﺑﺮﯾﻜﯿﺖ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2012‬دا‬ ‫ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﭘەﯾــﺪا ﻛــﺮد‪ ،‬ﺋــەوەش‬ ‫ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﭼەﻧــﺪ وێﻨەﯾەﻛــﯽ‬ ‫دﯾﻤەﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــاڵو‬ ‫ﻛﺮدەوە‪ .‬ﺋــەم وێﻨەﮔﺮە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی‬ ‫‪2013‬دا ڕووی ﻛــﺮدە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪2013‬دا‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟــە ژێــﺮ‬ ‫ﻧــﺎوی ”ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺑەردەواﻣﺪاﯾــە“ ﺳــەدان وێﻨــەی‬ ‫دﯾﻤەﻧــە ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــەﻛﺎن و‬ ‫ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫و ﺷــێﻮازی ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔــﺮت‪ .‬ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﭘێــﺶ‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫــەزاران وێﻨەﮔــﺮ ﻟــە ‪166‬‬ ‫واڵﺗــﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﺟﯿﻬﺎﻧــەوە‬ ‫وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ڕادەﺳــﺘﯽ ﺗﯿﻤﯽ‬ ‫ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی‬ ‫ﺳــﯚﻧﯽ ﻛﺮد ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ‬ ‫و ە ر ﮔﺮ ﺗﻨــﯽ‬ ‫ﺧەاڵﺗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2‬ی‬ ‫‪2 0 1 4‬ی‬ ‫ﻛﯚ ﻣﭙﺎ ﻧﯿﺎ ﻛــە‬ ‫ﻟــە ﺑــﻮاری‬ ‫و ێﻨە ﮔﺮ ﺗﻨــﺪ ا ‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ‬

‫‪13‬‬ ‫ﺑەﻏﺪا و ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟە ﻫەڕەﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەردەواﻣﻦ‬ ‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬

‫ﺑﺒێﺘــەوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺑەردەواﻣﺪاﯾــە‪ .‬ﺑﯚﯾــە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ رۆژ ﻟە‬ ‫دوای رۆژ ﻫەوﻟێــﺮ ﺑڕێﻜــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻧەوت‬ ‫ڕەواﻧەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﻟێﺮەدا ﺋەوەﯾە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧــﺪە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە دەﺑێــﺖ؟ ﺧﺎﻛــﯽ ﻛــﻮردان‬ ‫ﺑەﺳــەر ﻋێــﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫و ﺋێﺮاﻧــﺪا داﺑــەش ﻛــﺮاوە و ﻣــﺎوەی‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾــﻦ دەﯾەﯾــە ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە‬ ‫ﻫەر ﭼــﻮار واڵﺗــﺪا دەﭼەوﺳــێرنێﺘەوە‪.‬‬ ‫رﯾﭽــﺎرد ﻣﺎڵﯿﻨﺴــﻦ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﺑــﻮاری‬ ‫ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻜﯿﯿــە و ﭘێــﯽ واﯾــە ﻫــەر‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭘﺮﺳــﯽ‬

‫ﻫەر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ﻛﺎرﯾﮕەری ﮔەورەی ﻟەﺳەر ﺗەواوی‬ ‫ﺋەو واڵﺗﺎﻧەی ﺗﺮﯾﺶ دەﺑێﺖ ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑەرﭼﺎو ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛەﯾﺎن ﻛﻮردە‬ ‫ﺧﯚﯾــﺎن ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی‬ ‫ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــە‪.‬‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵــﯽ‪ ،‬ﺧــﺮاپ ڕاﭘەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺋﯿــﺶ‬ ‫و ﻛﺎرەﻛﺎن‪ ،‬ﺗەﻗﯿﻨــەوە واﯾﻜــﺮدووە‬ ‫وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺧــﻮارووی‬ ‫ﻋێــﺮاق رووﺑــەڕووی ﻛێﺸــەی ﮔــەورە‬

‫ﻛــﻮرد ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻛﺎرﯾﮕەری ﮔــەورەی‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺗــەواوی ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــەی ﺗﺮﯾﺶ‬ ‫دەﺑێــﺖ ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻟــە‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەﻛەﯾﺎن ﻛــﻮردە‪ .‬رﯾﭽــﺎرد‬ ‫ﻣﺎڵﯿﻨﺴــﻦ دەڵێــﺖ ڕاﺳــﺘە ڕەﺟــەب‬ ‫ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ‬

‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﻫەوڵــﯽ ﺋەوەداﯾە ﻛێﺸــەی‬ ‫ﻛــﻮردی واڵﺗەﻛــەی ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻫﯿــﭻ ﮔەرەﻧﺘﯿﯿــەك ﻧﯿﯿــە‬ ‫دەرﺑــﺎرەی ﺋــەوەی ﺋــەم ﻫەوڵــەی‬ ‫ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ‬ ‫ﺑﻬێﻨێــﺖ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــەم ﻛﺎﺗــەدا ﻛــە‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــە ﭘﺎرﺗــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧەﻛﺎن‬ ‫ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺋەردۆﻏﺎن ﻧﺎﻛەن‪.‬‬ ‫ڕەﯾــﺪار ﭬﯿﺴــەر ﺗﻮێﮋەرەوەﯾەﻛــە ﻟــە‬ ‫ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و‬ ‫دەڵێــﺖ ”ﭘﺴــﭙﯚڕان ﭘێﯿﺎن واﺑــﻮو ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﻫﯿــﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ڕێــﮕﺎ ﻧــﺎدات ﻛــﻮردەﻛﺎن‬ ‫ﺑﺒﻨــە ﺧﺎوەﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی‬ ‫ﺧﯚﯾــﺎن‪ ،‬ﺑــەاڵم ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی‬ ‫ﺑــﻮاری وزەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘەڕە‬ ‫و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﻫێــﺰی ﻧێــﻮان ﺋــەم دوو‬ ‫ﻻﯾەﻧــە ﺳــەﳌﺎﻧﺪی ﺋــەو ﺗێڕواﻧﯿﻨــە‬ ‫ﻫەڵەﯾــە و ﺗەﻧﺎﻧــەت دەﻛﺮێــﺖ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫ﺑﺒێﺘــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەری‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەو دەوڵەﺗــە‬ ‫ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾەش“‪ .‬ﭘﺎﺷــﺎن‪ ،‬دەﻛﺮێــﺖ‬ ‫دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤێﻜــﯽ ﻛــﻮردی ﺑێــﺖ‬ ‫ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ .‬رەﯾــﺪار‬ ‫ﭬەﯾﺴــەر دەڵێــﺖ ﺑەﻫێــﺰی ﭘێﮕــەی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە‬ ‫ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەﺳــەاڵﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﯾــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ ﮔەورە ﻟەﺳــەر ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫داﻫﺎﺗــﻮوی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚ‬

‫ﺋــەوەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرددا ﺑەﺗەواوی ﺑﮕﯚڕن‪.‬‬ ‫ﻣﺎڵﭙــەڕی ﻣﯚﻧﯿﺘەرﯾــﺶ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾــﻦ واڵﺗــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺟﯿﻬــﺎن‬ ‫دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە‪ .‬ﺋەﮔەرﯾــﺶ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێﺘــە واڵﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ‬ ‫ﺋــەوا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ واڵﺗــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە‬ ‫دەﺑﻦ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو‬ ‫واڵﺗــە ﻧﻮێﯿــەدا ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜــەن‪ .‬ﻣﺎڵﭙەڕی‬ ‫زە ﺗﺎوەرﯾــﺶ ﻟەﺳــەر زاری ﻋەﻟــﯽ‬ ‫ﺑەﻟــﯚی ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻟﯿﮋﻧــەی‬ ‫ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق‬ ‫ﺑــاڵوی ﻛــﺮدەوە ”ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەﻛــﻮ‬ ‫ﻫەرێﻤێــﻚ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻋێﺮاﻗــﺪا‬ ‫ﻧﺎﻣێﻨێﺘــەوە‪ .‬ﭘﻼﻧێــﻚ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﺋﺎراداﯾــە ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻛﻮرﺗﯽ‬ ‫داﻫﺎﺗــﻮودا ﺋــەو ﻫەرێﻤە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ“‪ .‬ﻧﺎوﺑــﺮاو ﭘێــﯽ‬ ‫واﯾــە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری ﺑــﯚ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻛــﻮردی ﻛــﺮاوە و ﭘێﮕــەی‬ ‫ﺟﯿﯚﺳــﱰاﺗﯿﮋی و دەوڵەﻣەﻧــﺪی‬ ‫ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﴎوﺷــﺘﯿﯿەوە ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەرن ﺑــﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﻟــە ﻫەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﻟــەو ﺟــﯚرەی‬ ‫ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺑﻜﺎت‪.‬‬

‫ﻫەڵﻮێﺴﺘﯽ زﯾﺮەﻛﺎﻧەی ﻛﻮرد ﺑﻮوەﺗە ﻫﯚﻛﺎری‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻬێﻨﺎن ﺑە ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯿﻮﻟەن‬ ‫ڕەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏــﺎن دەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﻫەوڵێــﻚ ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ‬ ‫ڕﺟ‬ ‫ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮردی واڵﺗەﻛــەی‪.‬‬ ‫ﻣە‬ ‫ڕاﺳــﺘە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻫەوڵــەﻛﺎن ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻫــﯚی‬ ‫داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد‪ ،‬ﺑــەاڵم ﭘﺴــﭙﯚڕان ﭘێﯿﺎن‬ ‫واﯾــە ﺋەردۆﻏــﺎن ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺧەڵﻜــﯽ‬ ‫واڵﺗەﻛــەی ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﮔﺮﺗــﻮوە ﺑﯚﯾە ﻗﯚﻧﺎغ ﺑــە ﻗﯚﻧﺎغ ﺑەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەدا‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋەو ﻫەواڵﻧــە وەﺳــﺘﺎون‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻓەﺗﺤــﻮاڵ ﮔﯿﻮﻟەن‬ ‫دەﯾەوێــﺖ ﺷﻜﺴــﺖ ﺑــە ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺑﻬێﻨێــﺖ و ﺷــەڕی ﻧێــﻮان‬ ‫ﺳــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺷــەڕواﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳــﺖ‬ ‫ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەﻧﻮوﺳــێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨــەوەی ﮔﯿﻮﻟــەن دەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ‬ ‫ورد ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺷﻜﺴــﺘﻬێﻨﺎن ﺑــە ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ‬ ‫ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا‪ .‬ﻣﺎڵﭙەڕەﻛــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﭼەﻧــﺪ منﻮوﻧەﯾــەك دەﻛﺎت ﺑــﯚ‬ ‫ڕووﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﭘﻼﻧــەی ﮔﯿﻮﻟــەن‪ ،‬ﻟەواﻧــەش دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺑەرﺗﯿﻠــﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ‬

‫ﯾەﻛەﻣــﯽ ڕاﺑــﺮدوو و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی وێﻨــەی‬ ‫ﭬﯿﺪﯾﯚﯾــﯽ ‪ 15‬ﺳــﺎڵ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻋەﺑﺪواڵ‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﻜــﺮاوی‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە‪ .‬ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ڕاﭘﯚرﺗەﻛــەدا‬ ‫ﻫﺎﺗــﻮوە‪ ،‬ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕاﺑــﺮدوودا‬ ‫ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻫەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﺟﻮاﻣێﺮاﻧەﯾــﺎن ﻟــە‬ ‫ﺑەراﻣﺒــەر ڕووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﭘﯿﺸــﺎن‬ ‫داوە‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻋەﺑــﺪواڵ ﺋﯚﺟــەﻻن ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‬ ‫ﺋــەم ﻛﺎرە ﻛﻮدەﺗﺎﯾەﻛــە دژ ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎیﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی ﺳــەﺑﺎﺣﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﺑــاڵوی‬ ‫ﻛــﺮدەوە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯿﻮﻟــەن ﺑــە ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﺷــێﻮەﯾەك دژی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی‬ ‫ﻛﻮردە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا‪ .‬رۆژﻧﺎﻣەﻛە دەﻧﻮوﺳــێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯿﻮﻟــەن ﺑــﻮو ﻛــە ﺗﯚﻣــﺎری‬ ‫دەﻧﮕــﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺳــﻠﯚی ﻧێــﻮان‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ دەزﮔﺎی‬

‫ﻫەواڵﮕــﺮی ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2011‬ﺑــاڵو ﻛــﺮدەوە و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺶ ﻟەو‬ ‫ﻛﺎرە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻬێﻨــﺎن ﺑــﻮو ﺑە ﻫەر داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﻧێــﻮان ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا‪ .‬ﺳــەﺑﺎح‬ ‫دەﻧﻮوﺳــێﺖ‪ ،‬ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯿﻮﻟــەن ﺗەﻧﯿــﺎ‬ ‫ﺑــە ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﺗﯚﻣــﺎری دەﻧﮕــەوە‬ ‫ﻧەوەﺳــﺘﺎ‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2012‬ﯾﺸــﺪا ﺑڕﯾــﺎری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە‬ ‫‪2012‬ﯾﺸــﺪا‬ ‫و دادﮔﺎﯾﯿﻜــﺮدن ﻟــە ﻫــﺎﻛﺎن ﻓﯿﺪاﻧــﯽ‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ دەزﮔﺎی ﻫەواڵﮕــﺮی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و‬ ‫ﭼﻮار ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەو دەزﮔﺎﯾــە دەرﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺋەوەش ﺑە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‪.‬‬ ‫دەرﺑــﺎرەی ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی وێﻨــەی ﭬﯿﺪﯾﯚﯾــﯽ‬ ‫ﭘــﺎزدە ﺳــﺎڵ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻋەﺑــﺪواڵ‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻﻧﯿــﺶ‪ ،‬رۆژﻧﺎﻣــەی ﯾەﻧــﯽ ﺷــەﻓەﻗﯽ‬

‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺰﯾــﻚ‬ ‫ﻟــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯿﻮﻟــەن‬ ‫ﺑــەو ﻛﺎرە ﻫەڵﺴــﺎوە‪ .‬رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺋەوەﯾﺸــﯿﺎن ﺑــاڵو ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻋەﺑــﺪواڵ‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن ﻟــە دواﯾﯿــﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــﺪا‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎﻧﺪی ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟــەم‬ ‫ﭘﻼﻧﺎﻧﺎﻧــەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی‬ ‫ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻬێﻨﺎﻧــە ﺑــەو ﻫەواڵﻧــەی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮدوون ﺑــە‬ ‫ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی‬ ‫ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا‪ .‬رۆژﻧﺎﻣــە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺋەوەﺷــﯿﺎن ڕوون ﻛــﺮدەوە ﻛــە‬ ‫ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫واﯾﻜــﺮدووە ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی‬ ‫ﮔﯿﻮﻟەنﺷﻜﺴﺖﺑﻬێﻨﻦ‪.‬‬

‫‪14‬‬ ‫”ﻣ‪‬ﻣﻠ‪‬ﻛ‪‬ﺗﯽ ﺗﯿﺸﻜ‪‬ﻛﺎن“ ﻟ‪ ‬ﭼﺎﭘ‪‬ﻜﯽ ﻧﻮ‪‬ﺪا‬ ‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬

‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن‬

‫ﭘ‪‬ۆﻓﺎﯾﻞ‪:‬‬

‫وﺷ‪ /‬ھ‪‬وﻟ‪‬ﺮ‬ ‫ﻛﺘێﺒﯽ ”ﻣەﻣﻠەﻛەﺗﯽ ﺗﯿﺸﻜەﻛﺎن“ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺟەﻟﯿﻞ ﻗەﯾﺴﯽ و‬ ‫وەرﮔێڕاﻧﯽ د‪ .‬ﻧەوزاد ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەدە و ﭘێﻜﻬﺎﺗﻮوە ﻟە ‪ 9‬ﭼﯿﺮۆك و ﺳێ‬ ‫ﺷﺎﻧﯚﻧﺎﻣە‪ ،‬ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪ 2002‬ﻟە دەزﮔﺎی ﭼﺎپ و ﭘەﺧﺸﯽ‬ ‫ﺳەردەم ﻛﺮاوە و ﭼﺎﭘﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە رەﺧﻨەی ﭼﺎودێﺮ ﻛﺮاوە‪.‬‬

‫د‪ .‬ﻧــەوزاد ﺋەﺣﻤــەد ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ‬ ‫”ﻟــەم ﭼﺎﭘــە ﻧﻮێﯿــەدا ﺑــە ﺑــەرگ‬ ‫و دﯾﺰاﯾﻨێﻜــﯽ ﺗــﺎزە ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺑﺎﺳــﻢ رەﺳــﺎﻣەوە‬ ‫دﯾﺰاﯾــﻦ ﻛــﺮاوە و ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛــﯽ‬ ‫رەﺧﻨــەی ﭼﺎودێــﺮ ﺑــە ﺗﯿــﺮاژی‬ ‫‪ 500‬داﻧــە ﻟــە ﭼــﺎپ دراوەﺗــەوە‪.‬‬ ‫ﻟــەم ﭼﺎﭘــە ﻧﻮێﯿــەدا ﭼﯿﺮۆﻛێــﻚ‬ ‫ﺗــﺮی‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻧﻮوﺳــەرم وەرﮔێــڕاوە و ﻫــﺎوﻛﺎت‬ ‫دﯾامﻧەﯾەﻛﯿﺸــﻢ ﺑــﯚ زﯾــﺎد ﻛــﺮدووە‬ ‫ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2004‬ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺟەﻟﯿﻞ ﻗەﯾﺴﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﻢ دا“‪.‬‬ ‫ﺟەﻟﯿــﻞ ﻗەﯾﺴــﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪1937‬‬ ‫ﻟە ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻟە داﯾــﻚ ﺑﻮوە‬ ‫و ﻫــەر ﻟــەو ﺷــﺎرەدا ﻟــە رێﻜەوﺗﯽ‬ ‫‪ 27‬ﺑــە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫‪27/7/2006‬‬ ‫‪2006‬‬ ‫ﻛﻮﺷــﻨﺪە ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻛــﺮد‪.‬‬ ‫ﺋــەم ﻧﻮوﺳــەرە ﻫــەر ﭼــﻮار‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛــەی ﻛەرﻛﻮﻛــﯽ ﻟــە ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫ﻛــﯚ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە‪ :‬داﯾﻜــﯽ ﻛــﻮرد و‬ ‫ﺑﺎوﻛــﯽ ﻋــەرەب ﺑــﻮو‪ ،‬ژﻧەﻛــەی‬ ‫ﺋەرﻣەﻧــﯽ ﺑــﻮو )ﻧــﺎوی ”ﺋەردەﻣﯿﺲ‬ ‫ﺋﺎﻛﻮب ﻛﺎﺳــﭙﺎر“ ﺑﻮو‪ ،‬ﻟــە رێﻜەوﺗﯽ‬ ‫‪ 30‬ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻛﺮد(‪،‬‬ ‫‪30/1/2012‬‬ ‫‪2012‬‬ ‫ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﺗﻮرﻛامﻧــﺎن ژﯾــﺎوە و‬ ‫زۆرﺑــەی دۆﺳــﺖ و ﻫﺎوڕێﻜﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛــامن ﺑــﻮون‪ ،‬وەك‬ ‫ﺧــﯚی ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜــﺪا دەڵێ‬ ‫ﺗــﺎ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵﯽ ﺗەﻧﻬﺎ‬

‫ﻛﻮﻟﺘﻮور‬

‫زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی زاﻧﯿﻮە‪.‬‬ ‫دﻛﺘــﯚر ﻧــەوزاد ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﻧﻮوﺳــەرەوە دەڵــێ ”ﺟەﻟﯿــﻞ‬ ‫ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوﺳــێﻜﯽ‬ ‫ﻗەﯾﺴــﯽ‬ ‫ﻧــﺎوداری ﻋێﺮاﻗﯿﯿــە و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ‬ ‫ﮔﺮووﭘــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺋــەم‬ ‫ﮔﺮووﭘــە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺋەدﯾــﺐ و‬ ‫ﻧﻮوﺳــەری ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺑﻮون‬ ‫ﻛە ﺑەدەر ﻟــە رواﻧﯿﻨــﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی‬ ‫ﺧەﻣــﯽ داﻫێﻨــﺎن و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻟەﻧــﺎو‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿﺎن‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺷــﺎرەدا ﻫەﺑﻮو‬ ‫ﻛــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟەواﻧە ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑﻮون‬ ‫ﻟــە ﻣﺤێﺪﯾــﻦ زەﻧﮕەﻧــە‪ ،‬زوﻫــﺪی‬ ‫داودی‪ ،‬ﯾﻮﺳــﻒ ﺣەﯾــﺪەری‪ ،‬ﻓــﺎزڵ‬ ‫ﻋــەزاوی‪ ،‬ﺟــﺎن دەﻣــﯚ‪ ،‬ﺳــەرﮔﯚن‬ ‫ﭘﯚڵﺴــﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻗەﺣﺘــﺎن‬ ‫ﻫﻮرﻣﺰی ﺗﻮرﻛامن“‪.‬‬ ‫ﺟەﻟﯿــﻞ ﻗەﯾﺴــﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺋەدەﺑــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ و ﻋەرەﺑﯿــﺪا وەك‬ ‫ﭼﯿﺮۆﻛﻨــﻮوس و ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﻧﻮوس‬ ‫ﻧــﺎﴎاوە‪ ،‬ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼــﻮار ﻛﯚﻣەڵــە‬ ‫ﭼﯿــﺮۆك و ﭼــﻮار ﻛﯚﻣەڵــە‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﯾە‪ ،‬ﺟﮕــە ﻟــە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆری ﺋــەو ﭼﯿﺮۆﻛﺎﻧــەی ﻟــە‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــە و ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــاڵوی‬ ‫ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە و ﻣــەرگ ﻣــەودای‬ ‫ﭘــێ ﻧــەدا ﻟــە ﻛﺘێێﻜــﺪا ﻛﯚﯾــﺎن‬ ‫ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﭼﺎﭘﯿــﺎن ﺑــﻜﺎت‪ ،‬دواﺗــﺮ‬ ‫ﺳــەرﺟەم ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە‬ ‫دوو ﺑەرﮔــﺪا ﺑەﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ‬

‫ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﺑەرزﻧﺠــﯽ ﻟــە دەزﮔﺎی‬ ‫ﺋﺎراس ﻟە ﻫەوﻟێﺮ ﭼﺎپ ﻛﺮان‪.‬‬ ‫دﻛﺘــﯚر ﻧــەوزاد ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە‬ ‫ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﻧﻮوﺳــەر دەڵــێ‬ ‫”ﺟەﻟﯿــﻞ ﻗەﯾﺴــﯽ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو‬ ‫ﻛەﺳــﺎﻧەی رۆڵــﯽ ﺑەرﭼــﺎوی‬ ‫ﻫەﺑــﻮوە ﻟە ﺑﻮوژاﻧﺪﻧەوە و ﺳــەرﭘێ‬ ‫ﺧﺴــﺘﻨەوەی ﺋەدەﺑــﯽ ﭼﯿــﺮۆك‬ ‫و ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﺷﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــە‬ ‫ﻣەزﻧــەﻛﺎن ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەی‬ ‫ﺋەزﻣﻮوﻧﮕــەری ﻛﺎری ﻛــﺮدووە‬ ‫و داﻫێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــەم ﺑﻮاراﻧــەدا‬ ‫ﺑەرﭼﺎون“‪.‬‬ ‫ﺟەﻟﯿــﻞ ﻗەﯾﺴــﯽ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮوﺳــەراﻧەی‬ ‫وەرﮔێڕدراوﻧەﺗــە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛــﻮردی و ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﻟــە‬ ‫ﻫــەردوو ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەوﻟێــﺮ‬ ‫و ﺳــﻠێامﻧﯽ منﺎﯾــﺶ ﻛــﺮاون‪،‬‬ ‫ﻫــەروەك دﻛﺘــﯚر ﻧــەوزاد دەڵێــﺖ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ‬ ‫”ﻧﻮوﺳــەر‬ ‫ﭘﺘــەوی ﻟەﮔــەڵ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و‬

‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻫەﺑــﻮوە و‬ ‫زۆرﺑــەی ﺷــﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ و‬ ‫ﺳﻠێامﻧﯽ منﺎﯾﺶ ﻛﺮاون‬ ‫ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ”ﺟەﻟﯿﻞ ﻗەﯾﺴــﯽ‬ ‫ﻟــە دواڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯿــﺪا درەﻧﮓ‬ ‫ﭘێــﯽ زاﻧــﯽ ﻛــە دووﭼــﺎری‬ ‫ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ﭘﺮۆﺳــﺘﺎت ﺑــﻮوە‪،‬‬ ‫ﺳــەرداﻧﯽ زۆرﺑــەی دﻛﺘﯚرەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛــﺮد ﺳــﻮودی ﻧەﺑــﻮو‪ ،‬ﭘﺎﺷــﺎن‬ ‫ﻟــە رێﮕــەی ﺷــێﺮﻛﯚ ﺑێﻜــەس و‬ ‫ﺑــەدران ﺋەﺣﻤــەد ﺣەﺑﯿﺒــەوە‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺑەﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻛﺎك ﻧێﭽﯿﺮﭬــﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ‪ ،‬رەواﻧــەی‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــﺮا و‬ ‫ﻟــەوێ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺑــﯚ ﻛــﺮا‪،‬‬ ‫ﭘــﺎش ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە ﮔەڕاﯾــەوە‬ ‫ﺑــﯚ ﻛەرﻛــﻮوك‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە‬ ‫ﻟــە ﭘــﺎش ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە‬ ‫ﻛﯚﭼــﯽ‬ ‫ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛەی‪،‬‬ ‫دواﯾــﯽ ﻛــﺮد‪ ،‬ﻟــە ﭘــﺎش ﻣﺮدﻧــﯽ‬

‫ﻫەﻧــﺪێ دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﯽ ﻟــەﻻی‬ ‫ﺋﻮﺳــﺎﻣەی ﻛــﻮڕی ﺑەﺟــێ ﻣــﺎون‬ ‫ﻛــە زۆرﺑەﯾــﺎن ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾەﺗــﯽ و ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ دەﻓﺘەری‬ ‫ﺳــەد ﻻﭘەڕەﯾﯿــﺪا ﺗﯚﻣــﺎری‬ ‫ﻛﺮدوون“‪.‬‬ ‫ﭼﺎﭘــﯽ ﻧﻮێــﯽ ”ﻣەﻣﻠەﻛەﺗــﯽ‬ ‫ﺗﯿﺸــﻜەﻛﺎن“ ﭘێﻜﻬﺎﺗــﻮوە ﻟــە ﻧــﯚ‬ ‫ﭼﯿــﺮۆك و ﺳــێ ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەی‬ ‫ﺟەﻟﯿــﻞ ﻗەﯾﺴــﯽ‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛــﯽ دوور و درێــﮋ ﻛــە‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن وەرﮔێــڕەوە ﺋەﻧﺠــﺎم‬ ‫دراوە و ﭘێﺸــەﻛﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێــﯽ‬ ‫ﺑــﯚ زﯾــﺎد ﻛــﺮاوە‪ .‬ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘێﻜﻬﺎﺗــﻮون ﻟــە ”ﻣەﻣﻠەﻛەﺗــﯽ‬ ‫ﺗﯿﺸــﻜەﻛﺎن‪ ،‬ﮔەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﭘﻼزﻣــﺎی‬ ‫ﺧەﯾــﺎڵ‪ ،‬ﻛﭽێــﻚ ﻟــە رەﻧﮕــﯽ زﯾــﻮ‪،‬‬ ‫ﻣەﻣەﻣەﻟﻠﻠــﯚ‪ ،‬ﻧﯿﺪاﺑــە‪ 21 ،‬ﻛﻮرﺗﯿﻠــە‬ ‫ﭼﯿــﺮۆك‪ ،‬ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﻣﯿﺪﯾــﺎ‪ ،‬ﻓﯚﺑﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺋــﯚردووی ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯿــﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿــەﻛﺎن“‬ ‫و ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە‬ ‫”ﻫەوڵێــﻚ ﺑــﯚ ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﻟەﯾــﺪی‬

‫د‪ .‬ﻧەوزاد ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەد‬ ‫ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪ 1962‬ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە‪.‬‬‫‪ 1986‬ﻛﯚﻟێﺠــﯽ ﺋەدەﺑﯿــﺎت‪ -‬ﺑەﺷــﯽ زﻣــﺎن و‬ ‫‪1986-1987‬‬ ‫ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪1987‬‬‫ﺋەدەﺑــﯽ ﻋەرەﺑﯿــﯽ ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــەاڵﺣەدﯾﻦ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﺗــەواو‬ ‫ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2008‬ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﻣﺎﺳــﺘەری ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋــەدەب و‬‫رەﺧﻨــەی ﻧﻮێــﺪا ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــﻠێامﻧﯽ‪-‬ﻛﯚﻟێﺠﯽ زﻣﺎن‪-‬ﺑەﺷــﯽ‬ ‫ﻋەرەﺑــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە‪ .‬ﻧﺎﻣــەی ﻣﺎﺳﺘەرەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ‪:‬‬ ‫ﺷــﺎر ﻟــە ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻟﯿــﻞ ﻗەﯾﺴــﯿﺪا‪ -‬ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾﻜﯚﺳﯚﺳﯿﯚﻟﯚژی‪) .‬ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ(‪.‬‬ ‫‪2012‬دا ﺑڕواﻧﺎﻣــەی دﻛﺘــﯚرای ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــﻠێامﻧﯽ‪،‬‬ ‫ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2012‬دا‬‫ﻛﯚﻟێﺠــﯽ زﻣــﺎن ﺑەﺷــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە‪ ،‬ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺗێﺰی‬ ‫دﻛﺘﯚراﻛــەی‪ :‬ﮔێڕاﻧــەوە ﻟــە ﻧێــﻮان رۆﻣــﺎن و ﻣێــﮋوودا ﻟــە ﺳــێﯿﻨەی‬ ‫)وادی ﻛﻔــﺮان(ی رۆﻣﺎﻧﻨــﻮوس زوﻫــﺪی داودی‪ -‬ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺳﯚﺳﯿﯚﻣێﮋووﯾﯽ‪) .‬ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ(‪.‬‬ ‫‪1991‬ەوە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﻮوﺳەراﻧﯽ ﻛﻮردە‪.‬‬ ‫ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪1991‬ەوە‬‫ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛﯚﻟێﺠــﯽ زاﻧﺴــﺘە‬‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ ﺧﺎوەﻧــﯽ ‪ 18‬ﻛﺘێﺒــﯽ ﭼﺎﭘﻜــﺮاوە ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەدەب و وەرﮔێــڕان‬‫و ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﻓﯿﻜﺮﯾــﺪا ﻛــە ﻫەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟــە ”ﺷــﯿﻌﺮﯾﯿەﺗﯽ دەق و‬ ‫ﻫەﻧﮕﻮﯾﻨــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە‪) ،‬دەق و رەﺧﻨــە(‪ ،‬ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە‪،‬‬ ‫ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ زاراوەی ﺋەدەﺑــﯽ و رەﺧﻨەﯾــﯽ‪ ،‬ﺳــەرەﺗﺎﯾەك ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﺳﯚﺳــﯿﯚﻟﯚژﯾﺎی ﻣەﻋﺮﯾﻔــە‪ ،‬ﭼەﻧــﺪ ﻻﭘەڕەﯾەﻛــﯽ رەﺧﻨەﯾــﯽ‪ ،‬ﺑﯿــﺮی‬ ‫رەﺧﻨەﯾــﯽ ﻫﺎوﭼــەرخ‪) ،‬ﻛﯚﻣەڵــﯽ وﺗــﺎری وەرﮔێــڕدراو(‪ ،‬ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺋەدۆﻧﯿــﺲ‪ ،‬ﻣﻨﺪاڵﯽ‪-‬ﺷــﯿﻌﺮ‪-‬ﺗﺎراوﮔە‪ ،‬ﺋﺎﯾــﻦ و ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻣەدەﻧــﯽ‪ ،‬وەرﮔێڕاﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺑﻠﯿﻤەﺗــﯽ و ﺷــێﺘﯿﺪا‪،‬‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ‪ :‬ﻫﺎﺷــﻢ ﺳــﺎڵﺢ‪ ،‬ﻋەﳌﺎﻧﯿﯿــەت و ﺋﺎﯾــﻦ‪ :‬ﺋﯿﺴــﻼم‪-‬‬ ‫ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەت‪-‬ﺧﯚرﺋﺎوا‪ ،‬ﺋﯿﺴــﻼم و ﮔﻠﯚﺑﺎﻟﯿــﺰم‪ ،‬ﺗەواوﻧەﻛــﺮاو‪،‬‬ ‫داﻫێﻨﺎن‪-‬ﺋﺎﯾﻦ‪-‬ﺳﯿﺎﺳەت‪-‬ﺳێﻜﺲ‪ ،‬ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ‪ :‬ﺋەدۆﻧﯿﺲ و‪.“...‬‬ ‫ﻣﺎﻛﺒێــﺲ‪ ،‬ﻣﺎڵﺌــﺎوا ﺋــەی ﺷــﺎﻋﯿﺮان‪،‬‬ ‫ﺳــﺒەﯾﻨێ دەﺑێ ﺑــڕۆم‪ .“...‬ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺳــە ﻛــە ﻧﺎﻣــەی ﻣﺎﺳــﺘەرەﻛەی‬ ‫دﻛﺘــﯚر ﻧــەوزاد ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەم‬ ‫ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوﺳــەﯾە ﺑــە ﻧﺎوﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ‬ ‫)ﺷــﺎر ﻟــە ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻟﯿــﻞ‬

‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻗەﯾﺴــﯿﺪا‪،‬‬ ‫ﻟــە‬ ‫ﺳﺎﯾﻜﯚ‪-‬ﺳﯚﺳــﯿﯚﻟﯚژی(‪،‬‬ ‫ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺋــەو ﻧﺎﻣەﯾــەدا ﻟــەو‬ ‫ﭼﯿﺮۆﻛﺎﻧــەی ﻛﯚڵﯿﻮەﺗــەوە ﻛــە‬ ‫ﺑﺎﺳــﯽ ﻓﺮەﯾــﯽ ﺋﯿﺘﻨــﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿــﯽ‬ ‫ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوك دەﻛەن‪.‬‬

‫ﺑﺎﺧﺘﯿﻦ ﻟە دەﻻﻗەی ﻧﯿﮕﺎی ﭘﯚﭘەرەوە‬ ‫راﺑ‪‬ر ﻣ‪‬ﺣﻤﻮود زادە‬ ‫ﺗﯿــﯚری ﻧێــﻮان دەﻗێﺘــﯽ ﻟــەو‬ ‫دەﮔﻤــەن ﺗﯿﯚرﯾﯿﺎﻧەﯾــە ﻛــە ﻟەﻧــﺎو‬ ‫زۆرﺑــەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ڕەﺧﻨــەی‬ ‫ﺋەدەﺑــﯽ ﺑــە ﻫەﻣــﻮو ﺟﯚراوﺟــﯚری‬ ‫و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧــەوە‪ ،‬ﻛﯚدەﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ‬ ‫ڕێﮋەﯾــﯽ ﻟەﺑﺎرەﯾﺪا ﻫەﯾــە‪ .‬ڕەﺧﻨەﮔﺮی‬ ‫ﭘێﻜﻬﺎﺗەﺧــﻮاز‪ ،‬ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺧــﯚی‬ ‫ﻟــەم ﺗﯿﯚرﯾﯿــە ﻫەﯾــە و ڕەﺧﻨەﮔــﺮی‬ ‫ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ‬ ‫ﭘێﻜﻬﺎﺗەﺷــﻜێﻨﯿﺶ‬ ‫ﺧــﯚی ﻟێ ﻫەﯾــە‪ .‬ﺑﯿﺮﻣەﻧــﺪی ﻣﯚدێﺮن‬ ‫دداﻧــﯽ ﺧێــﺮی ﭘێــﺪا دەﻫێﻨــێ‪،‬‬ ‫ﭘﯚﺳــﺘﻤﯚدێﺮﻧﯿﺶ‬ ‫ﻧﻮوﺳــەری‬ ‫وەﺑﺎڵــﯽ ﺑــﯚ دەﻛێﺸــێ‪ .‬زۆرێــﻚ ﻟەو‬ ‫ڕەﺧﻨەﮔﺮاﻧــەی ﭘێﻜﻬﺎﺗﻨﯿــﺎن ﻟەﺳــەر‬ ‫ﮔەﻟێــﻚ ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ڕەﺧﻨــەی‬ ‫ﺋەدەﺑــﯽ ﺋﺎﺳــﺘەﻣە‪ ،‬ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺗﯿﯚری‬ ‫ﻧێــﻮان دەﻗێﺘــﯽ ـ ﻻﻧﯽ ﻛــەم ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫ﺑﻨەﻣــﺎ ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﺗﯿﯚرﯾﯿــەدا‬ ‫ـ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﮕــەن ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ڕێﮋەﯾــﯽ‪ .‬ﻫــەر ﺋــەم ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە‬ ‫ڕێﮋەﯾﯿــە وێــڕای ﻫێﻨﺪێــﻚ ﻫــﯚﻛﺎری‬ ‫ﺗــﺮ وای ﻛــﺮدووە ﻧێــﻮان دەﻗێﺘــﯽ‬ ‫ﻧــەك وەﻛــﻮ ﺗﯿﯚرﯾﯿەﻛــﯽ ﺳــﺎﻛﺎری‬ ‫ﺑــﻮاری ڕەﺧﻨــە و ﺗﯿﯚرﯾﯽ ﺋــەدەب ﻟە‬ ‫ﭘــﺎڵ ﺗﯿﯚرﯾﯿــە زۆر و زەوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺗــﺮی ﺋــەم ﺑــﻮارە‪ ،‬ﺑﮕــﺮە وەﻛــﻮ‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــﯽ ﻫﺎوﺑــەش و وەﻛــﻮ‬ ‫ﻣەﻧﺘﯿﻘــﯽ ڕەﺧﻨــە و ﺗﯿــﯚری ﺋــەدەب‬ ‫ﭼﺎوی ﻟێ ﺑﻜﺮێ‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻧــﺎ و ﻧﺎوەرۆﻛــﯽ‬ ‫ﻧێــﻮان دەﻗێﺘــﯽ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟــەم‬ ‫ﭘﺮﺳــﯿﺎرەوە دەﺳــﺘﭙێﺒﻜەﯾﻦ ﻛــە‬ ‫ﺋﺎﯾــﺎ ﻣﺎﻧــﺎی دەﻗێﻜــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﻫەر‬ ‫ﺑەﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻧــﺎو ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو‬

‫دەﻗــەدا ﺟێﮕﯿــﺮە ﯾــﺎ ﺑەﭘێﭽەواﻧــە‬ ‫ﺳــﻨﻮوری ﻫﯿﭻ دەﻗێــﻚ ﺋەوەﻧﺪە ﺗﻮﻧﺪ‬ ‫و ﺗﯚﻛﻤــە ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺑﺘﻮاﻧــێ ﭘێﺸــﯽ‬ ‫ﮔەڕﯾﺎﻧــﯽ ﺋــﺎزادی ﻣﺎﻧﺎ ﻟەﻧــﺎو ﺟﯿﻬﺎﻧﯽ‬ ‫ﻫــەراوی دەﻗــە ﺋەدەﺑﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﮕﺮێ‬

‫وەك ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺣﺎﺷــﺎﻫەڵﻨەﮔﺮ و‬ ‫ﺑەڵﮕەﻧەوﯾﺴــﺖ ﭼــﺎوی ﻟــێ ﻛــﺮاوە‬ ‫و ﭘﺸــﺖ ﺋەﺳــﺘﻮورﯾﺶ ﺑــﻮوە ﺑــە‬ ‫ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﻮێﻨــەران و‬ ‫ڕەﺧﻨەﮔــﺮان‪ .‬ﺑــەاڵم ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ‬

‫ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻧﺎی ﻫﯿﭻ دەﻗێﻚ‬ ‫ﺑەﺷێﻮەیﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽﺳەرﺑەﺧﯚ‬ ‫ﺳەرﻧﺎﮔﺮێ و ﻧەﺷﻮمنﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻧﺎی دەق‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺷەﻗڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﻧﺎی ﻛﯚﻣەڵێﻚ دەﻗﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﻟە ﭘڕۆﺳەﯾەﻛﯽ ﺑەردەواﻣﺪا ڕوو دەدات‬ ‫و ﻣﺎﻧــﺎی ﻫەر دەﻗێﻚ ﺋەوﻧــﺪەی ﻟەﻧﺎو‬ ‫ﺧــﻮدی دەﻗەﻛــەدا ﺷــەﻗڵ دەﮔــﺮێ‬ ‫ﺋەوەﻧــﺪەش ﭘــەل دەﻫﺎوێــﮋێ ﺑــﯚ‬ ‫دەرەوەی ﺳــﻨﻮورە ڕواڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺧــﯚی‪ .‬ﺋەﮔــەر ﺑڕواﻣــﺎن وا ﺑــێ ﻫەر‬ ‫دەﻗێﻜــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﺎﻧــﺎوە‬ ‫ﺧﯚﺑﮋﯾــﻮە و ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻧــﺎی‬ ‫دەﻗێــﻚ ﻓڕی ﺑــە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ دەﻗﯽ‬ ‫ﺗــﺮەوە ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺋــەوا ﻧێــﻮان دەﻗێﺘﯿامن‬ ‫رەت ﻛﺮدووەﺗــەوە‪ .‬ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺑڕواﯾــە ﺑﯿــﻦ ﻛــە ﻫەر‬ ‫دەﻗێــﻚ وەﻛــﻮ ﭼﻮارﮔﯚﺷــەی ﻧــﺎو‬ ‫ڕاﯾەڵﻜەﯾــەك واﯾــە ﻛــە ڕووﺑﺎرێﻚ ﻣﺎﻧﺎ‬ ‫ﺑەﺳــەر ﻫەﻣﻮو ڕاﯾەڵﻜەﻛــەدا دەڕوا و‬ ‫وا ﻧﯿﯿــە ﻫــەر ﭼﻮارﮔﯚﺷــە و ﮔﺮێﯿــەك‬ ‫ﺑەﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻧــﺎو ڕاﯾەڵﻜەﻛــەدا ﻛﺎﻧﯿﻠەی‬ ‫ﻣﺎﻧﺎﯾــﯽ ﺧــﯚی ﺑﻜﻮڵێﻨێ‪ ،‬ﺋــەوا ﺗﯿﯚرﯾﯽ‬ ‫ﻧێﻮان دەﻗێﺘﯿامن ﺳەﳌﺎﻧﺪووە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻧﺎو ﺋەو دوو ﺑﯚﭼﻮوﻧەی ﺳــەرەوە‪،‬‬ ‫ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەم ﻛــە دژ ﺑــە ﺗﯿﯚرﯾﯽ‬ ‫ﻧێــﻮان دەﻗێﺘﯿﯿە‪ ،‬ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر‬

‫ﺳــەدەی ﺑﯿﺴــﺘەﻣەوە‪ ،‬ﺑــەرە ﺑــەرە‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ دووەم زﯾﺎﺗــﺮ‬ ‫ﺑــەرەو ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﭼــﻮون‪ .‬ﮔﺮاﻫﺎم‬ ‫ﺋﺎﻟێــﻦ ﻧﻮوﺳــەری ﻛﺘێﺒــﯽ ﭼڕوﭘــڕی‬ ‫”ﻧێــﻮان دەﻗێﺘــﯽ“ ﻟــەم ﺑﺎرەﯾــەدا‬ ‫دەڵێ‪:‬‬ ‫”ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧــە ﻛــە ﺋێﻤــە ﻟەﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﺋەدەﺑﯽ‬ ‫ﺑــە ﺷــﻮێﻦ دۆزﯾﻨــەوەی ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯿــﻦ‬ ‫ﻛــە ﻟەﻧــﺎو ﺑەرﻫەﻣەﻛــەدا ﺟێﮕﯿــﺮە‪،‬‬ ‫ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺗــەواو ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دێﺘــە‬ ‫ﺑەرﭼــﺎو‪ .‬دەﻗــە ﺋەدەﺑﯿﯿــەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺧــﺎوەن ﻣﺎﻧــﺎن و ﺧﻮێﻨەراﻧﯿــﺶ ﺋــەو‬ ‫ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻟــە دەق ﻫەڵﺪەﻫێﻨﺠــﻦ‪ .‬ﻧﺎوی‬ ‫ﭘﺮۆﺳــەی وەرﮔﺮﺗــﻦ و ﻫەڵﻬێﻨﺠﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧــﺎ ﻟــە دەق ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟــە ﺧﻮﯾﻨﺪﻧەوە‬ ‫ﯾــﺎ ڕاﭬــە‪ .‬ﺑــەاڵم ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋەوﺗــﯚ‬ ‫ﺑەﭘێﭽەواﻧــەی ﺑەڵﮕەﻧەوﯾﺴــﺘﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ڕواڵەﺗﯿﯿــﺎن‪ ،‬ﻟــە ﺗﯿﯚرﯾــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ‬ ‫و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻫﺎوﭼەرﺧــﺪا ﺑــە‬ ‫ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ ﻟــە ﻫەڵﻤــەت‬

‫اون]‪ [...] .[.[1‬ﺗﯿﯚرداڕێﮋاﻧــﯽ‬ ‫ﮔﯿــﺮاون]‬ ‫ﻣﯚدێــڕن ﭘێﯿــﺎن واﯾــە دەق‪ ،‬چ‬ ‫دەﻗــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ و چ دەﻗــﯽ ﻏەﯾــﺮی‬ ‫ﺋەدەﺑــﯽ‪ ،‬ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧﯿﯿــە‪ .‬دەﻗــەﻛﺎن ﭘێﻜﻬﺎﺗﻮو‬ ‫ﻟــە ﺋﺎﺷــﺘەﺑﺎﯾەﻛﻦ ﻛــە ﺗﯿﯚرداڕێﮋاﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﻣــڕۆ ﭘێــﯽ دەڵێــﻦ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﻧێــﻮان‬ ‫دەﻗــﯽ‪ .‬ﺗﯿﯚرداڕێﮋان ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋەوە‬ ‫دەﻛــەن ﻛــە ﻛــﺮدەی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە‪،‬‬ ‫ﺋێﻤــە دەﺑﺎﺗــە ﻧــﺎو ڕاﯾەڵەﯾــەك ﻟــە‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە دەﻗﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە‪ .‬ڕاﭬــەی‬ ‫دەق ﯾــﺎ دۆزﯾﻨەوەی ﻣﺎﻧﺎ ﯾــﺎ ﻣﺎﻧﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋــەو دەﻗــە ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺑﺮێﺘﯿﯿــە ﻟە‬ ‫ﻫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻛەواﯾــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە دەﺑێﺘە ﭘﺮۆﺳــەی‬ ‫ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚ ﻟە ﻧێــﻮان دەﻗــەﻛﺎن‪ .‬ﻣﺎﻧﺎش‬ ‫دەﺑێﺘــە ﺷــﺘێﻚ ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻫﺎوﺑــەش ﻟە ﻧێــﻮان دەﻗێﻚ و ﮔﺸــﺖ‬ ‫دەﻗەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﺑــەو دەﻗــە‬ ‫دەﮔــﻮورێ‪ .‬ﺋــەم ڕەوﺗــە ﺑﺮێﺘﯿﯿــە ﻟە‬ ‫دەرﻛەوﺗــﻦ ﻟــە دەﻗێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ‬ ‫و ﭼﻮوﻧەﻧــﺎو ڕاﯾەڵەﯾــەك ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە‬ ‫ﻧﺎودەﻗﯿﯿــەﻛﺎن؛ دەق دەﺑــێ ﺑــە ﻧێﻮان‬ ‫دەق‪[2]“.‬‬ ‫دەق‪]“.‬‬ ‫ﺑــە ﺳــەرﻧﺠﺪان ﺑــەو ﺑــﺎس و‬ ‫ﺧﻮاﺳــﺎﻧەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ورووژاون‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑــەم ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ﺑﮕەﯾــﻦ‬ ‫ﻛــە ﺗﯿﯚرﯾــﯽ ﻧێــﻮان دەﻗێﺘــﯽ ﻟــە‬ ‫ﺳــﺎزدەری]‪ [3‬ﺗﯿﯚرﯾﻜــﯽ‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎزدەری] [‬ ‫وردﺗــﺮەوە ﭘێــﻚ دێ‪ .‬ﺑــﯚ ﭘێﻨﺎﺳــەی‬ ‫وردﺑﯿﻨﺎﻧەﺗــﺮی ﺋــەم ﺗﯿﯚرﯾﯿــە‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑەﺷــێﻮەی ﺧــﻮارەوە ﺋــەم‬ ‫ﺳﺎزدەراﻧەدەﺳﺘﻨﯿﺸﺎنﺑﻜەﯾﻦ‪:‬‬ ‫ﺳــﺎزدەری ﻣﺎﻧﺎﻧﺎﺳــﺎﻧە )ﺳــێامﻧﺘﯿﻚ(‪:‬‬ ‫ﺷــەﻗڵﮕﺮﺗﻦ و ﮔﻮوراﻧــﯽ ﻣﺎﻧــﺎی ﻫﯿﭻ‬ ‫دەﻗێــﻚ ﺑەﺷــێﻮەی ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ‬

‫ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺳــەرﻧﺎﮔﺮێ و ﮔﻮوراﻧــﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧــﺎی دەق ﻟەﮔــەڵ ﺷــەﻗڵﮕﺮﺗﻨﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧــﺎی ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دەﻗــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە‬ ‫ﭘڕۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﺗێــﻚ ﺗەﻧــﺪراوی‬ ‫ﺑەردەواﻣﺪا ڕوو دەدا‪.‬‬ ‫ﺳــﺎزدەری ﻣەﻋﺮﯾﻔەﻧﺎﺳــﺎﻧە‬ ‫)ﺋەﭘﯿﺴــﺘﻤﯚﻟﯚژﯾﻚ(‪ :‬ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ‬ ‫دەﻗێــﻚ ﺑەﺳــﱰاوەﺗەوە ﺑــە‬ ‫ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻫێﻨﺪێــﻚ دەﻗــﯽ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪاریﺗﺮ‪.‬‬ ‫ﺳــﺎزدەری ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺑﻮوﻧﻨﺎﺳــﺎﻧە‬ ‫)ﺋﯚﻧﺘﯚﻟﯚژﯾــﻚ(‪ :‬دەﻗــﯽ ﺗــﺎك ﺑﻮوﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚیﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺳــﺎزدەری دووەﻣــﯽ ﺑﻮوﻧﻨﺎﺳــﺎﻧە‪:‬‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯽ ﻫەﯾــە‬ ‫ﻛــە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــەی دەﻗەﻛﺎﻧــەوە ﭘێﻚ‬ ‫دێ‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ دوو ﭘﺮﺳــﯿﺎری‬ ‫زۆر ﮔﺮﻧــﮓ ﺑﻬێﻨﯿﻨــە ﮔــﯚڕێ و‬ ‫ﺑەﺷــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ وﺗــﺎری ﺑەردەﺳــﺖ‬ ‫ﻟەﺳــەر وەاڵﻣﺪاﻧــەوە ﺑــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە‬

‫ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە؟‬ ‫ﮔەاڵڵــەی ﭘﺮﺳــﯿﺎری دووەم ﺑــەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﯾە‪:‬‬ ‫)‪ (2‬ﺋﺎﯾــﺎ ﻫﯿــﭻ ﺑەڵﮕەﯾــەك ﺑــﯚ ﺋــەم‬ ‫(‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾە ﻛــە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧــﺎی دەﻗێــﻚ ﺑەﺳــﱰاوەﺗەوە ﺑــە‬ ‫ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻧــﺎی ﻛﯚﻣەڵێــﻚ‬ ‫دەﻗــﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﮔﯚڕێــﺪا ﻫەﯾە ﯾــﺎ ﺋەو‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾە وەﻛﻮ ﺋﺎﻛﺴــﯿﯚﻣێﻚ ﺑەﺑێ‬ ‫ﺑەڵﮕە ﺑﯚﻫێﻨﺎﻧەوە دەﭘەژرێ؟‬ ‫ﺋﯿﻤــە ﺑــﯚ وەاڵﻣﺪاﻧــەوە ﺑــە‬ ‫ﻫــەردوو ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺳــەرەوە‬ ‫دەﺳــﺘەوداوێﻨﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻛﺎرل‬ ‫ﭘﯚﭘێــﺮ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ ﻧﺎوﺑــەدەرەوەی‬ ‫ﻫﺎوﭼــەرخ دەﺑﯿــﻦ و ﻫــەوڵ دەدەﯾﻦ‬ ‫ﺗﯿﯚرﯾﯽ ﻧێــﻮان دەﻗێﺘﯽ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧــﻮێ ﻟەﺑــەر ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﻫﺰرﺧﻮازﯾــﯽ‬ ‫ڕەﺧﻨەﮔﺮاﻧــە ]]‪ [[4‬ﺑﺨﻮێﻨﯿﻨــەوە‪.‬‬ ‫ﻫﺰرﺧﻮازﯾــﯽ ڕەﺧﻨەﮔﺮاﻧــە ﻧﺎوێﻜــە ﻛە‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺗێﻔﻜﺮﯾﻨــﯽ ﭘﯚﭘێﺮ‬ ‫و ﻫﺎوﺑﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ داﻧﺮاوە‪.‬‬

‫ڕواﻧﯿﻨﯽ ﺑﻮوﻧﻨﺎﺳﺎﻧەی ﭘﯚﭘێﺮ ﻟەﺧﯚﮔﺮی‬ ‫داﻫێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚﯾە ﻛە ﺑە ﺳﺎﻧﺎﯾﯽ‪ ،‬زۆر‬ ‫ﮔﺮێﭙﻮوﭼﻜەی ﭘێﺸﱰ ﻧەﻛﺮاوەی ﺗﯿﯚری‬ ‫ﯾەﻛﺎاڵ دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫ژﯾﺎﻧەﻛﯿﯿﺎﻧــە ﺳــﺎغ ﺑﻜەﯾﻨــەوە‪.‬‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﯾەﻛــەم ﺑــەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾە ﮔەاڵڵە ﺑﻜەﯾﻦ‪:‬‬ ‫)‪ (1‬ﺋــەو ﺟﯿﻬﺎﻧــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾەی‬ ‫(‬ ‫ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــەی دەﻗەﻛﺎﻧــەوە ﭘێــﻚ‬ ‫دێ‪ ،‬ﺟﯿﻬﺎﻧێﻜــﯽ ﮔﺮﯾامﻧەﯾــﯽ و‬ ‫ﺧەﯾﺎڵﯿﯿــە ﯾــﺎ ﺟﯿﻬﺎﻧێﻜــﯽ ﻋەﯾﻨــﯽ و‬

‫‪3‬ی ﭘﯚﭘێــﺮ‪ ،‬وەاڵﻣــﯽ‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ی‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎریﯾەﻛەم‪.‬‬ ‫ڕواﻧﯿﻨــﯽ ﺑﻮوﻧﻨﺎﺳــﺎﻧەی ﭘﯚﭘێــﺮ‬ ‫ﻟەﺧﯚﮔــﺮی داﻫێﻨﺎﻧێﻜــﯽ ﺋەوﺗﯚﯾــە‬ ‫ﻛــە ﺑــە ﺳــﺎﻧﺎﯾﯽ‪ ،‬زۆر ﮔﺮێﭙﻮوﭼﻜــەی‬ ‫ﭘێﺸــﱰ ﻧەﻛــﺮاوەی ﺗﯿــﯚری ﯾــەﻛﺎاڵ‬ ‫دەﻛﺎﺗــەوە و ﭘــەردە ﻟەﺳــەر زۆر‬

‫ڕاﺳــﺘﯽ ﺷــﺎردراوە ﻫەڵﺪەداﺗــەوە‪ .‬ﻟە‬ ‫ڕواﻧﮕــەی ﻫﺰرﺧﻮازﯾــﯽ ڕەﺧﻨەﮔﺮاﻧەوە‬ ‫ﺳــێ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑﻮوﻧﯿــﺎن‬ ‫ﻫەﯾــە ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت‬ ‫ﭘێﻜــەوە ﺧەرﯾﻜــﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﻛﺎرﻟێﻜﻜﺮدﻧــﻦ‪ .‬ﺋــەم ﺟﯿﻬﺎﻧﺎﻧــە ﺑﺮێﺘﯿﻦ‬ ‫ﻟە‪:‬‬ ‫‪ :1‬ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ‪:‬‬ ‫ﺷــﺘە ﻓﯿﺰﯾﻜﯿﯿﺎﻧــەی وەك دار و ﺑــەرد‬ ‫و ﻗەڵــەم و ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗــەر و ﺟەﺳــﺘەی‬ ‫ﻣﺮۆڤ و ﺷﺘﯽ ﻟەم دەﺳﺘە‪.‬‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ‪ :2‬ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﺋەو ﭘﺮۆﺳــﺎﻧەی‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ‪:‬‬ ‫ﻟەﻧــﺎو زەﯾﻨــﯽ ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاودا‬ ‫ڕوو دەدەن؛ واﺗــە ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــﺎﻧەی‬ ‫زەﯾﻨﯿﻦ‪.‬‬ ‫‪ :3‬ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ‪:‬‬ ‫ﺑەرﻫەﻣــە ﻓﯿﻜــﺮی و ﻫﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧــەی‬ ‫ﻣﺮۆڤدەﯾﺎﻧﺨﻮڵﻘێﻨێ‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ ڕووﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺋــەو‬ ‫داﺑەﺷــﻜﺮدﻧەی ﺳــەرەوە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ‬ ‫ﻛەڵــﻚ ﻟــە منﻮوﻧەﯾــەك وەرﮔﺮﯾــﻦ‪:‬‬ ‫ﻛﺘێﺒــﯽ ﻫەﻣﻠێﺘــﯽ ﺷﻜﺴــﭙێﺮ‬ ‫ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﺑﮕــﺮن‪ .‬ﺑەرﮔﯽ ﺋــەو ﻛﺘێﺒە‬ ‫و ﭘەڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺑــە ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ‬ ‫ﯾەﻛەﻣــﻦ‪ .‬ﻛﺎﺗێــﻚ ﺷﻜﺴــﭙێﺮ وەك‬ ‫ﻧﻮوﺳــەری ﺋــەو ﺑەرﻫەﻣــە ﺑﯿــﺮی‬ ‫ﻟــە ﻻﯾەﻧــە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو‬ ‫ﺑەرﻫەﻣــە ﻛﺮدووەﺗــەوە‪ ،‬ﺋــەو‬ ‫ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾــە ﻟەﻧــﺎو ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ‬ ‫دوودا ڕووی داوە‪ .‬ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەی ﻫﺎﻣﻠێــﺖ و ﻛﯚﻣەڵــەی‬ ‫ﺋــەو ﻟێﻜﺪاﻧــەوە و ڕاﭬﺎﻧــەی ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫ﺋــەم ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﯾەوە دەرﺑــڕاون و‬ ‫ﻧــﻮوﴎاون و ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟــێ ﻛــﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺟﯿﻬﺎﻧﯽ ﺳێﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻮﻟﺘﻮور‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﭘﺎﺳﺘﺮﻧﺎك ﭘﺎش ‪ 22‬ﺳﺎڵ‬ ‫ﮔﺎﺑﺮﯾﻞ ﮔﺎرﺳﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿﺰ‬

‫و‪ :‬ﻣ‪‬رﯾﻮان ھ‪‬ﺑﺠ‪‬ﯾﯽ‬ ‫ﻫــەر ﻟــەم ڕۆژاﻧــەی دواﯾﯿــﺪا‬ ‫ﺑەرﮔﻮێــامن ﻛەوﺗــﻮوە ﻛــە ﻟــە‬ ‫ﻣﯚﺳــﻜﯚ ڕێﭙێﻮاﻧێــﻚ ﺋەﻧﺠــﺎم‬ ‫دراوە ﻛــە دەﻛــﺮێ ﻧــﺎوی ﺑرنێــﺖ‬ ‫)ڕێﺰﻟێﻨﺎﻧــﯽ ﻓەرﻣــﯽ( ﻟــە ﺑﯚرﯾــﺲ‬ ‫ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك‪ .‬ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 1958‬ﺧەاڵﺗــﯽ ﻧﯚﺑڵــﯽ وەرﮔﺮﺗــﻮوە‬ ‫و دوو ﺳــﺎڵ دواﺗــﺮ ﻟــە ﭼەﺷــﻨێﻚ ﻟە‬ ‫ﺗﺎراوﮔەﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــﺪا ﻣﺎڵﺌﺎواﯾــﯽ‬ ‫ﻟــە ﺟﯿﻬــﺎن ﻛــﺮد‪ .‬ﻟــەو ڕێﭙێﻮاﻧــەدا‬ ‫ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك‬ ‫ﻟــە ﺑــەردەم ﺋﺎﭘﯚڕاﯾەﻛﺪا ﻛــە ﻧﺰﯾﻜەی‬ ‫‪ 500‬ﻛــەس دەﺑــﻮو ﺧﻮێرناﺑــﻮوەوە‪.‬‬ ‫ﺑاڵوﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﻛــە ﺋــەو‬ ‫ﻫەواڵەﯾــﺎن ﺑــە وردی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو‪،‬‬ ‫ﻣەراﺳــﯿﻤەﻛەﯾﺎن‬ ‫دەﯾﺎﻧﮕــﻮت‬ ‫ﻟــە رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯚﺳــﻜﯚدا ﺑــاڵو‬ ‫ﻛﺮدووەﺗــەوە‪ .‬ﭘێﺸــﱰ ﺑە ﻧــﺎو ﻫەﻣﻮو‬ ‫ﺷــﺎردا ﺋﺎﮔﺎدارﯾﯿــﺎن ﺑــاڵو ﻛﺮدﺑﻮوەوە‬ ‫و زۆرﺑەی ﺑەﺷﺪارﺑﻮوان ﻻو ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻫەواڵەﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﻫەواڵــە‬ ‫ﻛــە‬ ‫ﺗــﺮدا‬ ‫ﻫﺎوﺷــێﻮەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑاڵوﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﺋــەو ﺟﯿﻬﺎﻧﺎﻧــەی ﺗــﺮەوە ﭘێــامن‬ ‫ﺟﯿــﺎوازاز ﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەوە‬ ‫دەﯾﮕەﯾەﻧــﻦ ﺟﯿــﺎو‬ ‫زۆر ﺟێــﮕﺎی ﺳــەرﻧﺠﺪان ﺑــﻮو‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﻟەﺑﯿــﺮ ﻛﺮدﺑــﻮو‬ ‫ﺑڵێــﻦ ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻟــەم ﺷــێﻮەﯾە‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﻧﻮوﺳــەر و ﺷــﺎﻋﯿﺮە‬ ‫ﮔەورەﯾــەوە ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــﯚﭬﯿەﺗﺪا‬ ‫زۆرﯾــﺶ ﻧــﻮێ ﻧﯿﯿــە‪ .‬زۆر دەﻣێﻜــە‬ ‫ﻧــﺎوی ﺋــەو و ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿــﱰ‬ ‫ﺷــﺎراوە ﻧﯿﯿــە‪ .‬ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ دەﺑﻮو‬ ‫”ﺋﺎﻧﺪرﺋــﯽ ﭬﺮژﻧﭭﺴــﻜﯽ“ ﺷــﺎﻋﯿﺮی‬ ‫ﮔــەورەی ﻧــەوەی ﭘێﺸــﻮو‪ ،‬ﻟــە‬ ‫ﮔﯚﭬﺎرێﻜــﯽ ﺋەدەﺑﯿــﺪا ﭼەﻧﺪ ﺷــﯿﻌﺮی‬ ‫ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎﻛﯽ ﻟــە ﭘــﺎش ﻣەرﮔــﯽ‬ ‫ﺑەﭼــﺎپ ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەو ﮔﯚﭬﺎرەش‬ ‫وەك زۆرﺑــەی ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ‬ ‫ﺳــﯚﭬﯿەت‪ ،‬ﮔﯚﭬﺎرێﻜــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻫەر ﻟــەو ﮔﯚﭬــﺎرەدا وﺗﺎرێﻜﯿﺸــﯽ ﻟە‬ ‫ﺳﺘﺎﯾﺸــﯿﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮو‪ .‬ﻫــەر ﻟــەو‬ ‫ﻛﺎﺗەﺷــﺪا ﺑاڵوﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا‬ ‫ﺋەوەﯾــﺎن ﺑــە ﭘﺮﺳــێﻜﯽ زۆرﺑــﺎش‬ ‫داﻧﺎﺑــﻮو‪ .‬وەك ﺑڵێــﯽ ﻟــە ﭘــﺎش‬ ‫ﺋﺎﺑڕووﭼــﻮون و ڕﺳــﻮاﯾﯽ ﻧﯚﺑــڵ‪ ،‬ﺑــﯚ‬ ‫ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر ﺷــﺘێﻜﯽ وا ڕووی‬ ‫دەدا‪.‬‬

‫ڕەﻧﮕە وا ﺑﺎﺷــە ﯾەﻛﺠﺎر ﺑﯚ ﻫەﻣﯿﺸــە‬ ‫ﺑڵێــﻢ ﻟەﺑــﺎرەی ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎﻛەوە ﻟــە‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــﯚﭬﯿەﺗﺪا ﭼــﯽ ڕووی‬ ‫داﺑــﻮو! ﺑﺎوﻛــﯽ ﻧﯿﮕﺎرﻛێــﺶ ﺑــﻮو و‬ ‫ﻧــﺎوی ﻟﯿﺌﯚﻧﯿﺪﺋﺰﯾﭙﭭﻮﯾــﭻ ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك‬ ‫ﺑــﻮو‪ ،‬ﻛەﻣێــﻚ ﭘــﺎش ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷــەڕی‬ ‫دووەﻣــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺋﯿﻨﮕﻠﺘــەرا‬ ‫ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ ﻟە ژﯾﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﯿــﮕﺎری ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘﻠــە و ﭘﺎﯾــەداری ﻛێﺸــﺎﺑﻮو ﻛــە‬

‫داﻧﺎﻧﺮێــﺖ‪ .‬ڕێــﻚ وەك ڕۆﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫”ﭘﯿــڕﻻ ﮔﺮوﯾﺴــﺖ“ی وەرﮔــﺮی‬ ‫‪.1951‬‬ ‫ﺧەاڵﺗــﯽ ﻧﯚﺑڵــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪.1951‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺋەﻣــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔﺮﻓﺘــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك ﻧەﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەو ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوا‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻫــﯚی دﻛﺘــﯚر ژﯾﭭﺎﮔــﯚوە‬ ‫ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ دەرﻛﺮدﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەو ﻛﺘێﺒەی‬ ‫ﻛــە زۆرﺑــەی ﺧەڵــﻚ دەﯾﻨﺎﺳــﻦ و‬ ‫ﻧەﯾﺎﻧﺨﻮێﻨﺪووەﺗــەوە‪ .‬ﻟــە ﺳــﺎﯾەی‬ ‫ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤــەوە ﻛــە ”دەﯾﭭﯿــﺪ ﻟﯿﻦ“‬

‫ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳەرە‬ ‫ﮔەورەﯾەدا دوو ﺷﺎﻋﯿﺮی ﮔەورەم‬ ‫ﻟە ﻧەوەی دواﺗﺮ ﻧﺎﺳﯿﺒﻮو‪ :‬ﺋﯚژﻧﯽ‬ ‫ﯾﯚﻓﺘﯚﺷﯿﻨﻜﯚوﺋﺎﻧﺪرﺋﯽﭬﯿﮋۆﭬﻨﺴﻜﯽ‬ ‫زۆر دەﮔﻮﻧﺠــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺮﺳــە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺳــەردەﻣەدا‪،‬‬ ‫ﻧﯿﮕﺎرﮔەﻟێــﻚ ﻛــە ﻫێﺸــﺘﺎ ﻟــە‬ ‫ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯚﺳــﻜﯚ و‬ ‫ﻟﯿﻨﯿﻨﮕــﺮاددان‪ .‬ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك ﻟــە‬ ‫ﮔەرﻣــەی ﻻوێﺘﯿــﺪا ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ‬ ‫دەرﻛﺮدﺑــﻮو‪ ،‬ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ زۆر ﺑەﺗﻮاﻧﺎ‬ ‫ﺑــﻮو‪ .‬ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1922‬ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ‬ ‫ﺑەﻛﺘێﺒــﯽ ”ژﯾــﺎن ﺧﻮﺷــﻜﯽ ﻣﻨــە“‬ ‫و ﺷــﯿﻌﺮە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــەوە‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮو ﺑە ﭼڵەﭘﯚﭘە‪ .‬ﺑــە ڕواڵەت‬ ‫ﭘــێ دەﭼێــﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو‬ ‫‪1935‬ەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪1935‬ەوە‬ ‫ﻛﺮدﺑــﻮو‪ ،‬ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺗﺎرﯾﻜــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﺘﺎﻟﯿﻨەوە‪ ،‬ﺗــﺎ ﺳــﺎڵﯽ‬

‫ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻛﺘێﺒــە دروﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻛﺮدﺑــﻮو ﻛــە ﺋەوﯾــﺶ ﻧﺎﺑێﺘــە ﻫــﯚی‬ ‫وەﺑﯿﺮﻫێﻨﺎﻧــەوەی رۆﻣﺎﻧەﻛــە‪ .‬دﯾــﺎرە‬ ‫زۆرﺑــەی ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛــە‬ ‫ﺑەﻫــﯚی ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎی ﺋﺎﺳــﺘﻨﺰم‬ ‫و ﺑــێ ﻛەڵﻜەﻛەﯾــەوە ﺑــﻮو ﻛــە‬ ‫”ﻣﯚرﯾــﺲ ژار“ ﺑــﯚی داﻧﺎﺑﻮو‪ .‬ﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺟەﻧﮕﺎوەراﻧــەی ﭼﺎﭘــﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــە‪،‬‬ ‫ڕﺳــﻮاﯾﯽ ﻧﯚﺑــڵ‪ ،‬ﻣەرﮔــﯽ ﺧێــﺮا ﻟــە‬ ‫ﺗەﻣەﻧــﯽ ﺣەﻓﺘــﺎ ﺳــﺎڵﯿﺪا و ﻻﯾەﻧــﯽ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و زﯾﺎدەڕۆﯾــﯽ ﺋﺎﻣێﺰاﻧــەی‬ ‫ﻓﯿﻠﻤەﻛــە‪ ،‬ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﻫــﯚﻛﺎرە‬ ‫ﺧﺮاﭘﺎﻧــە ﺑــﻮون ﻛــە ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎﻛﯿﺎن ﻟە‬ ‫ﺳەرﺗﺎﺳــەری دوﻧﯿــﺎدا ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧــﮓ‬ ‫ﻛﺮدﺑــﻮو‪ .‬ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﺑەڕاﺳــﺘﯽ‬

‫ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯚڕێﻚ ﺑﻮو ﻛە ﻧە وێﻨەی ﻣﺮدووەﻛەی‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﻮو ﻧە ﻫﯚﻛﺎری ﻣﺮدﻧەﻛەﺷﯽ ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬ڕەﻧﮕە ﻫﯿﭽﻜﺎم ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﮔﻮﻧﺪە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﺒێﺖ ﻧﯿﮕﺎری ”ﺧەم“ ﺑﻜێﺸﻦ‬ ‫‪ 1957‬ﺋﯿــﱰ ﻫەواڵێــﻚ ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫ﺋــەوەوە ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوادا ﻧەدەﺑﯿﺴــﱰا‪.‬‬ ‫ﺗــﺎ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﭼــﺎپ و‬ ‫ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋﯿﺘﺎڵــﯽ )ﺟﺎﻧﺠﺎﻛﯚﻣــﯚ‬ ‫ﻓﯿﻠﺘەرﯾﻨﻠــﯽ( ﻧﻮﺳــﺨەی ﺋﯚرﺟﯿﻨﺎڵــﯽ‬ ‫ﻛﺘێﺒــﯽ دﻛﺘــﯚر ژﯾﭭﺎﮔــﯚی ﺑەﻗﺎﭼﺎﻏﯽ‬ ‫ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨﺎ و ﺳــەرەﺗﺎ ﻟــە ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎ‬ ‫و دواﺗــﺮ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو دوﻧﯿــﺎدا ﺑــاڵو‬ ‫ﺑــﻮوەوە‪ .‬ﺋــەو ڕۆﻣﺎﻧــە ﺳــەرەڕای‬ ‫ﺋــەوەی ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑەﺷــﯽ زۆر‬ ‫ﺑەﻫێــﺰی ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ‬ ‫ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎﻛﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮ‬

‫ﻫەﻣــﻮو دوﻧﯿــﺎ ﻟــە ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﺗــێ ﺑﮕــەن و ﻟــە ﺑەدﺑەﺧﺘﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﮕەن‪.‬‬ ‫دووﺟــﺎر ﺳــەﻓەرم ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﺳــﯚﭬﯿﯿەت‪ .‬ﯾەﻛــەم ﺳــەﻓەرم‬ ‫ﺑﯿﺴــﺖ و ﺷــەش ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێــﺶ‬ ‫ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە‬ ‫)ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻻواﻧــﺪا( ڕۆﯾﺸــﺘﺒﻮوم‪،‬‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗــەدا ﻛــەس ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﯚرﯾــﺲ‬ ‫ﭘﺎﺳــﺘەرﻧﺎﻛەوە ﻧــەدەدوا‪ .‬ﻧــە ﻟــە‬ ‫ﺳــﯚﭬﯿەت و ﻧــە ﻟە ﻫﯿــﭻ ﺟێﮕﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗــﺮ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺳــﺎڵێﻚ دواﺗــﺮ ﺑەﻫــﯚی‬

‫ﺧەاڵﺗــﯽ ﻧﯚﺑڵــەوە ﻟە ﻫەﻣــﻮو دﻧﯿﺎدا‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەوەوە دەدوان‪ ،‬ﺟﮕــە‬ ‫ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــﯚﭬﯿەت‪ ،‬دەﺑێــﺖ‬ ‫ﻫــەرواش ﺑێــﺖ‪ .‬ﺋــەو ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﻫەر‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗــەوە ﺑــە ﺧﺮاﭘــەﻛﺎر ﺗﺎواﻧﺒــﺎر‬ ‫ﻛﺮاﺑــﻮو‪ .‬ﻛﯚﻣەڵــەی ﻧﻮوﺳــەران‬ ‫ﺑــە ڕﺳــﻮاﯾﯿەﻛﯽ زۆرەوە ﺋەوﯾــﺎن‬ ‫دەرﻛﺮدﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧــەی‬ ‫ﻛــە زۆر ﺑــﺎش ﺑــﻮون‪ ،‬ﻗەدەﻏــە‬ ‫ﻛﺮاﺑــﻮون‪ .‬ڕۆﺷــنت ﺑــﯚ ﺳــﺘﯚﻛﻬﯚڵﻢ‬ ‫و وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧەاڵﺗەﻛەﯾــﺎن ﻟــێ‬ ‫ﻗەدەﻏــە ﻧەﻛﺮدﺑــﻮو‪) ،‬ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە‬ ‫زۆر ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻛــﺮاوە ﺑەاڵم ﺑــێ ﺑﻨەﻣﺎ‬ ‫ﻣﺎﺑــﻮون‪ .‬ﺋــەو ﭘﺮﺳــەی ﻛــە دواﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﺑــﺎرەی ﺳــﻮﻟﮋﻧﯿﺘﺰﯾﻨەوە ڕووی دا و‬ ‫ﻫەﻗﯿﻘــەت ﺑــﻮو( ﺑــەاڵم ﺑەﻫەرﺣﺎڵ‬ ‫ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك ﻧﺎﭼــﺎر ﻛﺮاﺑﻮو ﺋــەو ﺧەاڵﺗە‬ ‫وەرﻧەﮔﺮێــﺖ‪ .‬ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺧــﻮدی‬ ‫ﺋــەوەوە‪)) :‬ﻟەﺑــەر ﺧﺎﺗــﺮی ﺋــەو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەی ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا دەژﯾﻢ((‬ ‫ﺑەﻫەرﺣــﺎڵ ﻟــە ﺳــەﻓەری دووەﻣــﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣــﺪا ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــﯚﭬﯿەت‬ ‫ﻟــە ﭼــﻮار ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺸــﺪا وەك‬ ‫ﻧﻮێﻨــەری ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ‬ ‫ﻟــە ﺷــﺎری ﻣﯚﺳــﻜﯚ‪ ،‬زاﻧﯿــﻢ ﻟــە‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و ﻗﺴــەﻛﺮدﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮوﺳــەران و ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﺪا‬ ‫ﺑــەردەوام ﻧــﺎوی ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك دەﻫێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﯽ و ﺑــە‬ ‫ﺳﺘﺎﯾﺸــﻜﺮدﻧێﻜﯽ زۆرەوە‪ .‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻛــەس ﺑــە وردی ﻧەﯾﺪەﮔــﻮت ﭘێــﺶ‬ ‫دەرﻛــﺮدن و ﭘەڕاوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ‪ ،‬ﭼﯿــﯽ‬ ‫ﺑەﺳــەر ﻫﺎﺗﻮوە‪ .‬ﭘﺎﺷــﺎن ﭼﯽ ﺑﻮوەﺗە‬ ‫ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺋﯿــﱰ ))دەرﻛــﺮاو‬ ‫و ﭘەڕاوێﺰﺧــﺮاو(( ﻧەﺑێــﺖ‪ .‬ﻟــەو‬ ‫ﻫەﻣﻮو ﻗﺴــە ﺑــێ ﻣﺎﻧــﺎ و ﭘڕوﭘﻮوﭼە‬ ‫ﺟﯚراوﺟﯚراﻧــەدا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر‬ ‫ﺑﯿﺴــﺘﺒﻮوم ﺧﺮۆﺷــﭽﯚف ﻟــە ڕێــﮕﺎی‬ ‫ڕاوێﮋﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــەوە‪ ،‬ﺑەﺑــێ‬ ‫ﺋــەوەی ﻫێﺸــﺘﺎ دﻛﺘــﯚر ژﯾﭭﺎﮔــﯚی‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﺑێﺘــەوە‪ ،‬ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر‬ ‫ﺧــﺮاپ ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﻛﺮدﺑــﻮو‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘــﺎش ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵ‬ ‫ﻛﺘێﺒەﻛــەی ﺧﻮێﻨﺪﺑــﻮوەوە‪ ،‬زۆر‬ ‫ﻫەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﺷــەرﻣەزاری دەﻛــﺮد‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺑــێ ﺳــﻮود ﺑــﻮو ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ﭘﺎﺳﱰﻧﺎك ﻣﺮدﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻧێــﻮان ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ ﺋــەو‬ ‫ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﮔەورەﯾــەدا دوو ﺷــﺎﻋﯿﺮی‬ ‫ﮔــەورەی ﺗــﺮم ﻟــە ﻧــەوەی دواﺗــﺮ‬ ‫ﻧﺎﺳــﯿﺒﻮو‪ :‬ﺋﯚژﻧــﯽ ﯾﯚﻓﺘﯚﺷــﯿﻨﻜﯚ‬ ‫و ﺋﺎﻧﺪرﺋــﯽ ﭬﯿﮋۆﭬﻨﺴــﻜﯽ‪ .‬ﺋــەم‬

‫ﺷــﺎﻋﯿﺮەی دواﯾﯿــﺎن وەك رواﻧﯿﻨێﻜــﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﻨــﯽ‪ ،‬ﻧﻮﺳــﺨەی دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎﻛﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻮوە‪.‬‬ ‫ﻫەﻣــﻮو دﯾﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋەودا‬ ‫ﺑەﺑﺎﺷــﯽ ﻟــە ﺑﯿــﺮە و زۆرﺑــەی‬ ‫ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺑــەرە‪ .‬ﯾەﻛێــﻚ‬ ‫ﺑــﻮوە ﻟــە ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو‪.‬‬ ‫ﯾﯚﻓﺘﯚﺷــﯿﻨﻜﯚﯾﺶ وەك ﺧــﯚی‬ ‫ﺑﯿﺮێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﺑــە ﻣێﺸــﻜﯿﺪا‬ ‫ﻫــﺎت‪ ،‬ﻣﻨــﯽ ﺑــﺮد ﺑــﯚ زﯾﺎرەﺗێــﻚ‬ ‫ﻛــە ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﯾﺎدەوەرﯾﻤــﺪا‬ ‫ﻣﺎوەﺗــەوە‪ ،‬وەك ﺑڵێــﯽ ﻫــەر دوێﻨێ‬ ‫ﺑــﻮو ﻣﻨــﯽ ﺑــﺮد ﺑــﯚ ﺳــەر ﮔﯚڕەﻛەی‬ ‫ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك ڕەﻧﮕــە زۆر ﻛــەس‬ ‫ﺑﺰاﻧێــﺖ ﺋــەو ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﻟــە ﮔﻮﻧــﺪی‬ ‫ﭘﺮدﻟﻜﯿﻨــﯚدا ﻣﺎڵﺌﺎواﯾــﯽ ﻟــە ژﯾــﺎن‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺟێﮕﺎﯾــەك ﻛــە دەﻛەوێﺘــە‬ ‫ﺳــﯽ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮی ﻣﯚﺳــﻜﯚوە‪،‬‬ ‫ﺋــەو ﺷــﻮێﻨەﯾە ﻛــە ﻛﯚﻣەڵــەی‬ ‫ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ﻟێﯿــە‪ .‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ‬ ‫ﻧﻮوﺳــەرە ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫ﻛەﺷــێﻜﯽ ﺗەﻣــﺎوی ﻫﺎوﯾﻨــﺪا‬ ‫ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎﯾــﯽ ﯾــﺎ ﻫەردووﻛﯿــﺎن‬ ‫ﺑەﯾەﻛــەوە و ﻟــە ﺑێﺪەﻧﮕﯿــﺪا‬ ‫ﭘﯿﺎﺳــەﯾﺎن دەﻛــﺮد‪ .‬ﻟــە ﻧﺰﯾــﻚ ﺋــەو‬ ‫ﺷــﻮێﻨەوە ﭼەﻧﺪ ﻫەﻧﮕﺎوێــﻚ دوورﺗﺮ‬ ‫ﻟــە ﻣﺎڵــﯽ ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك ﻛــە دواﯾﯿــﻦ‬ ‫ﺳــﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻟەوێــﺪا‬ ‫ﺑﺮدووەﺗــە ﺳــەر و ﻫــەر ﻟەوێﺸــﺪا‬

‫و ﺑــە ﺑێﺪەﻧﮕــﯽ ﻣﺎڵﺌﺎواﯾــﯽ ﻟــە‬ ‫ژﯾــﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو‪ .‬ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧێﻚ ﻟــە‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەداﯾــە‪ ،‬ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧێﻚ ﻛــە‬ ‫ڕەﻧﮕــە ﻣﺮۆﯾﯿﱰﯾــﻦ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫دوﻧﯿــﺎ ﺑێــﺖ‪ .‬ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ڕﯾــﺰی ﮔــﯚڕ‬ ‫ﻟەﺳــەر ﻟێﮋﮔﺎﯾــﯽ ﮔﺮدێﻜــە‪ .‬ﻟەﺳــەر‬ ‫ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﮔــﯚڕەﻛﺎن وێﻨەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻣﺮدووەﻛــە ﻟەﻧــﺎو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﻟــە ﺷﻮوﺷــەﮔﯿﺮاوداﯾە و ﻫــﯚﻛﺎری‬ ‫ﻣﺮدﻧەﻛەﺷــﯽ ﻧــﻮوﴎاوە‪ .‬ﻟەﺳــەر‬ ‫ﮔﯚڕێــﻚ وێﻨــەی ژﻧێﻜــﯽ ﻗەڵــەو‬ ‫و ﺧﺮﭘــﻦ ﺑەرﭼــﺎو دەﻛەوێــﺖ‪،‬‬ ‫ﻟەواﻧــەی ﻛــە دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑــەس‬ ‫ﺑەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔﻮێــﯽ ﺋەﺳــﭙێﻚ ﺑﯿــﺪەن‬ ‫ﺑــە زەوﯾﺪا‪ .‬ﻟــە ﭘەﻧــﺎی ﺋــەو وێﻨەدا‬ ‫ﻫــﯚﻛﺎری ﻣﺮدﻧەﻛەﯾــﺎن ﻧﻮوﴎاﺑــﻮو‬ ‫ﻟــە ﺗﯚﻓﺎﻧێﻜــﺪا ﺑــەر ﻫەورەﺑﺮوﺳــﻜە‬ ‫ﻛەوﺗــﻮوە‪ .‬وێﻨــەی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەﺷــﯽ ﺗﯿﺎداﺑــﻮو ﻛــە ﺑەﻫﯚی‬ ‫ﺟەڵــﺪەوە ﻣﺮدﺑــﻮو‪ .‬وێﻨــەی ﻛﭽێﻜﯽ‬ ‫ﺋﯿﻔﻠﯿﺠﺒــﻮوی ﻣﻨﺪاڵﯿﺸــﯽ ﺗێﺪاﯾــە ﺑە‬ ‫ﻋﺎرەﺑﺎﻧەﯾەﻛەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﭘێﺸــەوەی ﮔﺮدەﻛــەوە‬ ‫و ﻟــە ﺣەوﺷــەﯾەﻛﯽ ﮔــەورەدا ﻛــە‬ ‫ﻫێﻨــﺪەی ﻣﺎڵەﻛــەی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ‬ ‫ﮔــﯚڕی ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎﻛﯽ ﺗێﺪاﯾــە‪ .‬ﻟــە‬ ‫ﺑﯿــﺮم ﻧﯿﯿــە وەك ﻫــەر ﺟێﮕﺎﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕەﻛــە ﻧــﺎو و ﺑەروارێﻚ‬ ‫ﻫەﺑﻮوﺑێﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ دێﺘەوە‬

‫ﺑﯿــﺮم ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔﯚڕێــﻚ ﺑــﻮو ﻛــە ﻧــە‬ ‫وێﻨــەی ﻣﺮدووەﻛــەی ﻟەﺳــەر ﺑــﻮو‬ ‫ﻧــە ﻫــﯚﻛﺎری ﻣﺮدﻧەﻛەﺷــﯽ ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬ڕەﻧﮕــە ﻫﯿﭽﻜﺎم ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺋــەو ﮔﻮﻧــﺪە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﺒێــﺖ ﻧﯿﮕﺎری‬ ‫”ﺧــەم“ ﺑﻜێﺸــﻦ و ﻟەوێــﺪا داﯾﺒﻨێﻦ‪.‬‬ ‫ﺳــﺎﺗێﻚ ﺑــﻮو ﻛــە ﺑــﺎس ﻧﺎﻛﺮێــﺖ‬ ‫و وێﻨــﺎ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ‪ .‬ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر‬ ‫ﺋــەو ﮔــﯚڕەی ﻟــە ﻫــﯽ ﺳــەدەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ دەﭼــﻮو ﻧەﻣﺪەزاﻧﯽ ﭼﯽ‬ ‫ﺑڵێــﻢ‪ .‬ﺑــەو ڕێــﺰەی ﻟــەو ﺷــﻮێﻨەدا‬ ‫ﭘەﻧﮕــﯽ ﺧﻮاردﺑــﻮوەوە و دەﻧﮕــﯽ‬ ‫ﺑﺎﯾەﻛــﯽ ﺷــەواﻧە ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟــە ڕۆژی‬ ‫ڕووﻧﺎﻛﯿﺸــﺪا ﻟەﻧــﺎو درەﺧﺘەﻛﺎﻧــﺪا‬ ‫دەﻧﮕــﯽ دەداﯾــەوە‪ .‬ﻟە ﻧﺎﻛﺎو ﻟەﺳــەر‬ ‫زەوﯾﯿەﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﮔﻮڵــﯽ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯿــﻢ‬ ‫ﻟــێ ﻛــﺮدەوە و ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕەﻛــەی‬ ‫داﻣﻨــﺎ‪ .‬ﻣﺎوەﯾــەك ﻟــە ﭘﺎش ﺋــەوە ﻛە‬ ‫ﮔەڕاﻣــەوە ﺑــﯚ ﻣﯚﺳــﻜﯚ‪ ،‬ﯾﻔﺘﻮﺷــﻨﻜﯚ‬ ‫ﭘێــﯽ ﮔﻮﺗــﻢ ”زۆرم ﭘێﺨــﯚش ﺑــﻮو ﻛە‬ ‫ﺑﯿﻨﯿــﻢ ﺗــﯚ ﺑەم ﺟــﯚرە ڕێﺰ ﻟــە ﻣەرگ‬ ‫دەﮔﺮﯾﺖ“‪.‬‬ ‫ﺑــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮەﻛﺎﻧــﻢ‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”دەزاﻧﯿــﺖ ﻣــﻦ ڕۆژی‬ ‫ﻫەﯾﻨــﯽ دەﺳــﺘە ﮔﻮڵێﻜــﻢ ﺧﺴــﺘە‬ ‫ﺳــەر ﮔــﯚڕی ﭘﺎﺳــﱰﻧﺎك“ ﺋەوﯾــﺶ ﺑە‬ ‫ﺳــﯿامﯾەﻛﯽ ﻏەﻣﮕﯿﻨــەوە ﺑەﻣﺠــﯚرە‬ ‫وەاڵﻣــﯽ داﻣــەوە ”دەزاﻧــﻢ‪ ،‬ﻛﺎرێﻜﯽ‬ ‫زۆرﺑﺎﺷﺖ ﻛﺮدووە“‪.‬‬

‫ﻓﯿﻠﻤ‪‬ﮑﯽ دۆﮐﯚﻣ‪‬ﻨﺘﯽ ﻟ‪‬ﺳ‪‬ر ﺷ‪‬ﺦ ﺳ‪‬ﻋﯿﺪی ﭘﯿﺮان‬ ‫وﺷ‪ /‬ھ‪‬وﻟ‪‬ﺮ‬

‫ﻓﯿﻠﻤێﮑــﯽ دۆﮐﯚﻣێﻨﺘــﺎری ﻟەﺳــەر‬ ‫ژﯾــﺎن و ﺷﯚڕﺷــەﮐﺎﻧﯽ ﺷــێﺦ‬ ‫ﺳــەﻋﯿﺪی ﭘﯿــﺮان ﻟــە ‪ 14‬ﺋەڵﻘــەدا‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدەی منﺎﯾﺸــﮑﺮدﻧە و ﺑڕﯾﺎرﯾﺸــە‬ ‫ﻓﯿﻠﻤێﮑــﯽ درێــﮋ ﻟەﺳــەر ﺋــەو‬ ‫ﺷﯚڕﺷــﮕێﺮە ﻧــﺎودارەی ﺑﺎﮐــﻮوری‬ ‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرﻫەم ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑەﭘێــﯽ ﻫەواڵێــﮏ ﮐــە ﻟــە ﻣﺎڵﭙەڕی‬ ‫ﻫــەواڵ و ﴍۆﭬــەی ‪diyarbakir‬‬ ‫‪ haber‬ﺑــاڵو ﺑﻮوەﺗــەوە‪ ،‬ﺋﺎﻣــﺎژە‬ ‫ﺑــەوە دراوە‪ ،‬ﻓﯿﻠﻤێﮑــﯽ ﺑەڵﮕەﯾــﯽ‬ ‫ﻟــە ‪ 14‬ﺋەڵﻘــەی ﺗەﻟەﻓﺰﯾﯚﻧﯿــﺪا‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺳــەرﮐﺮدەی ﺷﯚڕﺷــﮕێﺮی‬ ‫ﮐﻮرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮر‪ ،‬ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪی‬ ‫ﭘﯿــﺮان‪ ،‬ﺋﺎﻣــﺎدەی منﺎﯾــﺶ ﮐﺮدﻧــە و‬ ‫ﮐﺎرﮐــﺮدن ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤــە ﻟــە‬ ‫‪2012‬وە دەﺳــﺘﯽ ﭘێﮑﺮدووە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪2012‬وە‬ ‫و ﺑــﺎ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ و ﻫــﺎوﮐﺎری‬

‫ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪ ﻫﺎﺗﯚﺗــە‬ ‫ﺑەرﻫەم‪.‬‬ ‫ﻫــەروەک ‪diyarbakir haber‬‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێــﺪاوە ” ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪ‬ ‫ﭘﯿــﺮان ﻟــە ﺳــەرﮐﺮدەﮐﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﮐــﻮری ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﯾەﮐێﮑــە‬ ‫ﻟــە ﮐەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻧﺎﴎاوەﮐﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻣێــﮋووی ﻫﺎوﭼەرﺧــﯽ ﮐــﻮرد ﮐــە‬ ‫ﺳــەرۆﮐﺎﯾەﺗﯽ ﯾەﮐەﻣﯿــﻦ ﺷﯚڕﺷــﯽ‬ ‫ﮐــﻮردی ﮐــﺮدووە و ﻟــەدوای‬ ‫ﭘێﮑﻬﺎﺗﻨــﯽ ﺣﮑﻮوﻣەﺗــﯽ ﮐﯚﻣــﺎری‬ ‫ﺗﻮرﮐﯿــﺎ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1925‬ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﺋەﺗﺎﺗﻮرﮐــەوە ﻟــە ﺋﺎﻣــەد ﻟە ﺳــێﺪارە‬ ‫درا“‪.‬‬ ‫ﺳــەرﺑﺎری ﻫــەوڵ و ﺗەﻗــەﻻی‬ ‫زۆری ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪ‬ ‫و ﭘﺎرﺗــە ﮐﻮردﯾﯿەﮐﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﮐﯿــﺎ‬ ‫ﺑــﯚ دۆزﯾﻨــەوەی ﻣــەزاری ﺋــەم‬

‫ﺳــەرﮐﺮدە ﮐــﻮردەی ﺑﺎﮐــﻮوری‬ ‫ﮐﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﭘــﺎش ‪ 89‬ﺳــﺎڵ ﺗــﺎ‬ ‫ﺋێﺴــﺘەش ﺣﮑﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﮐﯿــﺎ‬ ‫ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪی‬ ‫ﭘﯿﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮا ﻧەﮐﺮووە‪.‬‬ ‫ﻫەروەک ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪی‬ ‫ﭘﯿــﺮان ﺑــە ﻣﺎڵﭙــەڕی ‪diyarbakir‬‬ ‫‪ haber‬ﯾــﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە‪” :‬ﻟــەم‬ ‫ﻓﯿﻠﻤــە دۆﮐﯚﻣێﻨﺘﺎرﯾﯿــەدا ﻧەوەﮐﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪ و ﮐەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﮐﺎﻧــﯽ ﮐــﻮرد‬ ‫ﻟــە ﺑﺎﮐــﻮوری ﮐﻮردﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﮐەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﮐﯽ ﺋﺎﮐﺎدﯾﻤــﯽ‬ ‫ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﮐــﺮدووە و ﻟێﺪواﻧﯿــﺎن‬ ‫ﻟێ وەرﮔﯿﺮاوە‪.‬‬ ‫ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە وردەﮐﺎرﯾــﯽ‬ ‫ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻓﯿﻠﻤــە ﺑەڵﮕەﯾﯿەﮐە‬ ‫ﻫﯿــﭻ وردەﮐﺎرﯾﯿــەک ﺑــاڵو‬ ‫ﻧەﮐﺮاوەﺗــەوە ﮐــە منﺎﯾﺸــﮑﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋــەم ﻓﯿﻠﻤــە ﺑەڵﮕەﯾﯿــە ﻟــەﮐﺎم‬ ‫ﯾــەک ﻟــە ﮐەﻧﺎڵەﮐﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﮐﯿــﺎ ﺑاڵو‬

‫‪15‬‬

‫دەﮐﺮێﺘــەوە و ﺗەﻧﻬــﺎ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە‬ ‫دراوە ﮐــە ﺗــﺎ دوو ﻣﺎﻧﮕــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو‬ ‫ﺋەو ﻓﯿﻠﻤــە ﺑەڵﮕەﯾﯿــە دەﺧﺮێﺘە ﺑەر‬ ‫دﯾﺪی ﺑﯿﻨەران‪.‬‬ ‫ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪی ﭘﯿــﺮان ﻟــەڕۆژی‬ ‫‪13‬ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪1925‬‬ ‫‪13‬ی‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﻟــە ﻫﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﺑﺎﮐــﻮوری ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ﺷﯚڕﺷــﯿﺎن ﻟە‬ ‫دژی ڕژێﻤــﯽ ﺗﻮرﮐﯿــﺎ ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﺪ‬ ‫‪15‬ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑــەاڵم ﻟــەڕۆژی ‪15‬ی‬ ‫ﻫەﻣﺎن ﺳــﺎڵ واﺗــﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ﻣﺎﻧﮓ‬ ‫ﭘــﺎش دەﺳــﭙێﮑﯽ ﺷﯚڕﺷــەوە ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼــەی ﮔﻤﮕﻤــﯽ ﻣــﻮش‪ ،‬ﺧــﯚی‬ ‫و ‪ 46‬ﮐــەس ﻟــە ﻫﺎوڕێﯿﺎﻧــﯽ ﺑــە‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿــەک ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرﺑﺎزاﻧﯽ‬ ‫دەوڵەﺗــﯽ ﺗﻮرﮐﯿــﺎوە دەﺳــﺘﮕﯿﺮ‬ ‫ﮐــﺮان و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﺗﺎﺗــﻮرک ﻟــە ﺳــێﺪارە دران و ﺗــﺎ‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎش ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷــﺘﻨەﮐﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن دەوڵەﺗــەوە ﺋﺎﺷــﮑﺮا‬ ‫ﻧەﮐﺮاوە‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫ﻛﻮﻟﺘﻮور‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬دﻻوەر رەﺣﯿﻤﯽ‬

‫رەﺳﻮوڵ ﺳﻮڵﺘﺎﻧﯽ‪:‬‬

‫ﻣ‪‬ﻛﯚی ھﯚﻧﯿﻨ‪‬وە و ﮔﻮﺗﻨ‪‬وەی ﺑ‪‬ﯾﺘ‪‬ﻛﺎن‬ ‫ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧ‪ ،‬ﻧ‪‬ك رووداﻧﯽ ﺑ‪‬ﯾﺘ‪‬ﻛﺎن‬ ‫ﺳﺎزداﻧﯽ‪ /‬ﺷ‪‬رﯾﻒ ﻓ‪‬ﻻح‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ﺋەدەﺑﯽ زارەﻛﯽ و ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم وﺗﻮوێﮋەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ‬ ‫وەڕﮔێڕ و ﻧﻮوﺳەر رەﺳﻮوڵ ﺳﻮڵﺘﺎﻧﯿﺪا ﺳﺎز داوە‪ ،‬ﺳﻮڵﺘﺎﻧﯽ ﭘێﯽ واﯾە‬ ‫دەرووﻧﺰاﻧێﻜﯿﺶ ﺋەﮔەر ﺑﯿەوێ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەك ﻟەﺳەر ﺧﺎڵ و ﺣﺎڵەﺗە‬ ‫ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﻜﺎت و ﻟە ﺳەرﭼﺎوە و ﺋﺎﺧێﺰﮔەی ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە‬ ‫ﺑﮕەڕێ ﻛە رەگ و ﺑﻨﺎواﻧﯿﺎن ﻟە راﺑﺮدووداﯾە‪ ،‬ﺑﺎﺷﱰﯾﻦ و دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺳەرﭼﺎوە ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯽ‪ ،‬دەﻛﺮێ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚر ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر مبﺎﻧــەوێ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ ﭘێﻨﺎﺳــەﯾەﻛﯽ ﺋەدەﺑــﯽ زارەﻛﯽ‬ ‫ﺑﻜەﯾــﻦ‪ ،‬دەﺑــێ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﭼﻮار‬ ‫ﻛﯚڵەﻛــەی ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑەﯾــﺖ‪ ،‬ﻻوك‪،‬‬ ‫ﺣەﯾــﺮان و ﭘەﻧــﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﯿﺎن ﻟەﻧﮕــەر‬ ‫ﺑﮕﺮﯾــﻦ‪ ،‬رای ﺑەڕێــﺰت ﻟــەم ﺑﺎرەﯾــەوە‬ ‫ﭼﯿﯿە؟‬ ‫دﯾــﺎرە ﺋــەوەی ﺗــﯚ ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛــەی‪،‬‬ ‫واﺗــە ﺋەدەﺑــﯽ زارەﻛــﯽ‪ ،‬ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا‬ ‫ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ زارەﻛــﯽ ﺑەﺑــێ‬ ‫ﻫــەرﻛﺎم ﻟــەو ژاﻧــﺮ و ﻻﯾەﻧﺎﻧــە‪ ،‬ﭘــڕ‬ ‫ﻟــە ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی و ﻧﻮﻗﺴــﺎن دەﺑــێ‪.‬‬ ‫راﺳــﺘە ﺋەواﻧــە ﻛﯚڵەﻛــە و ﺑﺎﺷــﱰە‬ ‫ﺑڵێﯿــﻦ ﺑﻨﺎﻏــەی ﺋەدەﺑــﯽ ﺋێﻤــەن‪ .‬ﻟــە‬ ‫ﻫــەرﻛﺎم ﻟــەو ژاﻧﺮاﻧــەدا ﺑەﺷــێﻮەﯾەك‬ ‫رووﺧﺴــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ راﺑــﺮدووی‬ ‫ﻛﻮردەوارﯾﯿەﻛــەی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑــەدی‬ ‫دەﻛەﯾــﻦ‪ .‬ﭘەﻧــﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎن ﭘــڕە ﻟــە‬ ‫رواﻧﯿﻨــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ژﯾــﺎن‪،‬‬ ‫ﺣﯿﻜﻤەﺗــﯽ ژﯾــﺎن‪ .‬ﺋێﻤــە ﻟــە ﺋﺎوێﻨــەی‬ ‫ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧــﺪا ﺑﯚﻣــﺎن دەردەﻛــەوێ ﻛــە‬ ‫ﻛــﻮرد ﭼــﯚن ﻟــە ﭘﺮﺳــە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ژﯾﺎﻧەوە ورد ﺑﻮوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن ﻻﯾەﻧــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚرﯾــﺎن‬ ‫ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺣەﯾــﺮان ﻟەﮔــەڵ دەرﺑڕﯾﻨــﯽ‬ ‫ﺳــﯚزی ﻏﻮرﺑــەت و ﺋەﭬﯿﻨــﺪاری‬ ‫ﺷــﺘێﻜﯽ ﺷــﺎراوەﻣﺎن ﺑــﯚ دەﺧﺎﺗــە روو‪.‬‬ ‫ﺋەوﯾــﺶ ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻟــە ﻛﻮردەوارﯾﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧــﺪا‪ ،‬ﻟەﻧێــﻮ ﺋێــڵ و ﻋەﺷــﯿﺮەﺗﺎﻧﺪا ﻛە‬ ‫ﺣەﯾــﺮان ﮔﺮﻧﮕﯿــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﺑــﻮوە‬ ‫ﻟــەوێ‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﯿــﺎوی ﺣەﯾﺮاﻧﺒێــﮋ ﻧەﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜــﻮ ژﻧــە ﺣەﯾﺮاﻧﺒێﮋﯾــﺶ ﻫەﺑــﻮون‪.‬‬ ‫ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﻛﯚﭘﻠــە ﺣەﯾﺮاﻧﺎﻧــەی ﻛــە‬ ‫ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛــەن‪:‬‬ ‫ﺋەﻣــﻦ دەڵێــﻢ ‪ /‬دەرێــﻢ‪ ،‬ﻫەﺗﯿــﻮە‬ ‫ﺣەﯾــﺮان‪ .‬ﺋەواﻧــە ژن ﮔﻮﺗﻮوﻧــﯽ‪ .‬ژﻧــﯽ‬ ‫دەﻧﮕﺨــﯚش ﻟــە ﻛﻮردەوارﯾﯿەﻛــەی‬ ‫ﺧﯚﻣﺎﻧــﺪا زۆر ﺑــﻮون‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺑەرﻫــەم‬ ‫و ﺷــﻮێﻨەوارﯾﺎن ﻟــێ ﻧەﻣﺎوەﺗــەوە‪.‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺷــێﻮازەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﯿﺮوڕاﮔﯚڕﯾﻨــەوەی ﻧێــﻮان ﻛــﻮڕ و ﻛﭽــە‬ ‫ﺋەﭬﯿﻨﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﺎﻧﯽ زوو‪ ،‬ﻟــە‬ ‫ﺋﺎوێﻨــەی ﺣەﯾﺮاﻧەﻛﺎﻧــﺪا دەردەﻛــەوێ‪.‬‬ ‫ﺣــەز و وﯾﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺷــێﻮازەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رواﻧﯿﻨﯿــﺎن ﺑــﯚ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﺑــەش و‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﺪان ﻟــە‬ ‫ﭘێﻨــﺎوی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﺪا‪ .‬ﺑەﻫەرﺣــﺎڵ‬ ‫ﺋــەو ژاﻧــﺮە ﺋەدەﺑﯿﯿــە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯿﺎﻧــە ﻟە‬ ‫زۆر رووەوە دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﺒﻨــە ﺑﻨەﻣــﺎ‪.‬‬ ‫دەرووﻧــﺰان و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﺎﻧﯿﺶ ﻫێﻨﺪەی‬ ‫ﺋەدﯾﺒــەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫و راﺑــﺮدووی ﻛــﻮرد ﭘﺸــﺖ ﺑەواﻧــە‬ ‫ﺑﺒەﺳــنت‪ .‬منﻮوﻧــە‪ :‬ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــەﻛﺎن‬ ‫دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑــە ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﺋــەو ﺑەﺳــەرﻫﺎﺗﺎﻧەی ﻛــە ﻟــە رﺷــﺘەی‬ ‫ﻣﺮوارﯾــﺪا ﻫﺎﺗــﻮون‪ ،‬ﻟــە ﺷــێﻮە و‬ ‫ﺑــﺎری ژﯾﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە‬ ‫راﺑــﺮدوودا ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑﻦ‪ .‬دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟەوێﻮە‬ ‫ﺑﺎﺷــﱰ ﺑﺰاﻧــﻦ ﻛﻮرد ﭼــﯚن ژﯾــﺎوە‪ .‬ﺑەڕای‬ ‫ﻣــﻦ ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﭼﯿــﺮۆك و ﻗﺴــە‬ ‫ﻧەﺳــﺘەﻗەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮ رﺷــﺘەی ﻣﺮوارﯾــﯽ‬ ‫)ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻋەﻻدﯾــﻦ ﺳــەﺟﺎدی( زۆر ﻟە‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﻣێــﮋووی ﺋەوﻛﺎت ﺑﺎﺷــﱰ‬ ‫دەﺗﻮاﻧــێ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻧــﯽ ﻛﻮردەوارﯾــامن‬

‫ﺑﯚ روون ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫دەرووﻧﺰاﻧێﻜﯿــﺶ ﺋەﮔــەر ﺑﯿــەوێ‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾــەك ﻟەﺳــەر ﺧــﺎڵ و‬ ‫ﺣﺎڵەﺗــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﻜﺎت‬ ‫و ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوە و ﺋﺎﺧێﺰﮔــەی‬ ‫ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧــە ﺑﮕــەڕێ ﻛــە رەگ و‬ ‫ﺑﻨﺎواﻧﯿــﺎن ﻟــە راﺑﺮدووداﯾــە‪ ،‬ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ‬ ‫و دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾــﻦ ﺳــەرﭼﺎوە ﺑــﯚ‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧــﯽ‪ ،‬دەﻛــﺮێ ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚر‬ ‫ﺑێــﺖ‪ .‬ﺑــڕوا ﻧﺎﻛــەم ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾــەك ﻫێﻨــﺪەی ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﺑﺎﺳــﯽ ﻣەم و ﻣــﺎچ و ﻗﻮوڵﻜــەی ﮔەردن‬ ‫و ﻧێﻮاﻧــﯽ ﺳــﯿﻨﮓ و ﻣەﻣــﻚ و ﺧﺎڵﯽ ﻟێﻮ‬ ‫و‪ .‬ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻟێﻜﺪاﻧەوە‬ ‫و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﺎﻧە و‬ ‫دەرووﻧﺰاﻧــﯽ ﻫەﯾــە‪ .‬ﺋەﮔــەر ﯾەﻛێــﻚ‬ ‫ﭼــﺎك ﺷــﺎرەزای ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﺋێﻤــە‬ ‫ﻧەﺑــێ و ﻧەزاﻧــێ ﻟــە ﻛﻮردەوارﯾــﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧــﺪا ﺋێﺴــﺘﺎش ﻟــە ﻫەﻧــﺪێ ﻧﺎوﭼەی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔــەورە ﺑــە ﭼﻮوﻛــە و ژن‬ ‫ﺑە ژﻧە و ﺑــە زۆر ﺷــﻮوداﻧﯽ ﻛﭻ ﻫەﺑﻮوە‬ ‫و ﻫەﯾــە‪ ،‬ﻟــە واﺗــﺎی ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ” ﻻﻧــﻚ‪،‬‬ ‫ﻻﻧــﻚ ﻻﻧﻜﯚڵێ‪ ،‬ﻻﻧــﻚ ﻟە دار ﻫەﻧــﺎرێ‪“..‬‬ ‫ﻟــێ ﻧــﺎﮔﺎت و ﻧﺎزاﻧــێ ﺑــﯚ دەﺑــێ ژﻧێﻚ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﺑﻨﻮێﻨــﯽ و ﭘەﻟــەی ﻟــە‬ ‫ﻧﻮﺳــﺘﻨﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﺑــێ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋــەوەی‬ ‫ﺑﭽێﺘــە ژوان‪ .‬ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺋــەو ژﻧە ﺑە‬ ‫ﻧﺎﺑەدڵــﯽ دراوەﺗــە ﺑﺎوﻛــﯽ ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵە‬ ‫و ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧــﯚی ﺑــﯽ ﻣــﻮراد ﺑــﻮوە و ﭘێــﻚ‬ ‫ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون و ﺋێﺴــﺘﺎش داﯾﻜــﯽ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛــە ﻫــەر دڵﯽ ﻟــێ ﺑەر ﻧــەداوە‪.‬‬ ‫ﯾــﺎن ﮔﯚراﻧﯿﯽ )ﺑــە ﺗﻔەﻧﮕﯽ ﺑڕﻧــەو ﺑﺒڕن‬ ‫ﺣەﯾﺎﺗــﻢ‪ .‬داﯾﻜﯽ ﺣــەوت ﻛــﻮڕ ﺑﯽ ﻫەر‬ ‫ﺑە ﺗەﻣﺎﺗﻢ(‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚری ﺋێﻤــە دەرﯾﺎﯾەﻛە‬ ‫و ﻣــﺮواری و ﮔەوﻫــەری ﻟــە ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﺟﯚرێــﻚ و ﺑﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻛەﺳــێﻚ ﺗێﺪاﯾە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم دەﺑــێ راوﭼــﯽ ﺑﯿــﺖ ﺋەوﺟــﺎ‬ ‫دەﺳــﻜەوﺗﺖ دەﺑــێ‪ ،‬ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﻫــەر ﻟە‬ ‫ﻟێــﻮاری دەرﯾﺎﻛــەوە رادەوەﺳــﺘﯽ و‬

‫ﻣەﺣﻤــﻮود و ﻣەرزﯾﻨــﮕﺎن ﺑەﯾﺘێﻜــﯽ‬ ‫دڵــﺪاری و ﺣەﻣﺎﺳــﯿﯿە‪ ،‬ﻫــەم ﺑﺎﺳــﯽ‬ ‫دڵﺪارﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﺷــﯚڕ ﻣەﺣﻤــﻮود‬ ‫و ﻣەرزﯾﻨﮕﺎﻧــە و ﻫەﻣﯿــﺶ ﺑﺎﺳــﯽ‬ ‫ﭘﺎڵەواﻧێﺘــﯽ و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯿــﯽ ﺷــﯚڕ‬ ‫ﻣەﺣﻤــﻮودە‪ .‬ﺑەﯾﺘــﯽ ﻻس و ﺧــەزاڵ‬ ‫ﻫێﻨــﺪەی ﺑﺎﺳــﯽ دڵﺪارﯾــﯽ ﻧێــﻮان‬ ‫ﻻس و ﺧەزاڵــە و ﺷــﯚڕی ﻣــەﻻ‬ ‫ﻧەﺑــﯽ دەﻛﺎت‪ ،‬زۆر ﻟــەوە ﺗــﺮ ﺑﺎﺳــﯽ‬ ‫ﺳــﻮارﭼﺎﻛﯽ و ﭘﺎڵەواﻧﯿــﯽ ﻻس دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﻧﺎﴎ و ﻣﺎڵامڵﯿﺶ ﻫەروا‪.‬‬ ‫ﺑەﯾﺘــە ﻣێﮋووﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك‪ :‬ﻗــەاڵی‬ ‫دﻣــﺪم و ﺑﺎﭘﯿﺮﺋﺎﻏــﺎی ﻣەﻧﮕــﻮڕ‪،‬‬ ‫ﮔێڕاﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣێــﮋوون‪ .‬ﺋــەوﻛﺎت‬ ‫ﻣﯿــﺮە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﺑەﯾﺘﺒێﮋﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺮدووەﺗــە ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﺷــەڕێ‬ ‫ﺑــﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ رووداوەﻛﺎن و‬ ‫ﮔێڕاﻧەوەﯾــﺎن ﻟــە ﻗﺎڵﺒــﯽ ﺑەﯾﺘــﺪا‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﺣﺎڵــەت ﺋــەوە ﺑــﻮوە ﺑەﯾﺘﺒێﮋ‬ ‫ﺧــﯚی دﯾﻤەﻧــﯽ ﺷــەڕﮔەی ﻟــە ﻧﺰﯾﻜەوە‬ ‫دﯾﺘﺒﺎﯾــە‪ .‬ﭘــﱰ ﻟــەوە ﺋەﮔــەر مبﺎﻧــەوێ‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەی زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﻻﯾەﻧــە‬ ‫ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﯾــﺖ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟێــﺮەدا‬ ‫ﻣەوداﻛــەی زۆر ﺑەرﺗەﺳــﻜە‪ .‬ﺋەﮔﯿﻨــﺎ‬ ‫ﺧﯚی ﺑەﯾــﺖ ﻫەڵﺪەﮔــﺮێ ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﻻﯾەﻧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ و ﺷــێﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﮔێڕاﻧەوە‬ ‫و داڕﺷــﺘﻨەوە ﺋﺎوڕﯾــﺎن ﻟــێ ﺑﺪرێﺘــەوە‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﮔێڕاﻧــەوەی‬ ‫ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن ﺷــﯿﺎوی ﺋــەوەن ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ‬ ‫ﺑــﻮاری ﭼﯿــﺮۆك و رۆﻣــﺎن ﺑەﺷــێﻮەی‬ ‫زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻣێﺘﯚدەﻛﺎﻧــﯽ ﮔێڕاﻧــەوە‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﺨﻮێﻨﻨــەوە‪ .‬ﺑەﯾﺘــﯽ ﺳــەﯾﺪەوان‬ ‫ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﺑەﯾﺘﺎﻧــەی وەك ﺑﺰاﻧــﻢ‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دە ﺷــێﻮە ﮔێڕاﻧــەوەی ﻫەﯾە‪،‬‬ ‫ﻫــەر ﺟــﺎرەی ﻟــە ﮔﯚﺷــەﻧﯿﮕﺎﯾەﻛەوە‬ ‫ﮔێڕدراوەﺗــەوە‪ .‬ﺋــەوەش ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە‬ ‫ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوﺳــﯿﯽ ﻣﯚدێڕﻧــﺪا ﺑەرﭼــﺎو‬ ‫دەﻛــەوێ‪ ،‬ﺧــﯚی ﺋەﮔــەر ﺳــەد ﻛــەس‬ ‫ﻟــە ﯾــەك ﻛﺎﺗــﺪا ﺑﯿﻨــەری ﯾــەك رووداو‬ ‫ﺑﯿــﻦ و مبﺎﻧــەوێ ﺗﺎرﯾﻔــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ‬ ‫و ﺑﯿﮕێڕﯾﻨــەوە‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەدا ﻛــە‬ ‫رووداوەﻛــە ﯾــەك ﺷــﺖ ﺑــﻮوە و ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫دﯾﺘﻨەﻛــەش ﻫــەر ﯾــەك ﻛﺎت ﺑــﻮوە‪،‬‬ ‫دﯾﺴــﺎﻧﯿﺶ ﻫەر ﻛەﺳــە و ﺑەﺷــێﻮەﯾەك‬ ‫دەﯾﮕێڕێﺘــەوە‪ .‬ﺋەوﺟــﺎر رەﮔەزەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺗــﺮی ﭼﯿﺮۆك ﻟەﻧێــﻮ ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧﺪا ﺷــﯿﺎوی‬ ‫ﻟــێ وردﺑﻮوﻧــەوەن و ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﮔﻮﺗەﻧــﯽ‬ ‫ﻟێــﺮەدا )ﺑەﺳــﺘەڵەﻛە ﮔﯿﺎﻧــە ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫وﺗﺎر(‪.‬‬

‫ﺑەﯾﺖ و ﺣەﯾﺮان ﻫﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﺧێﻞ و‬ ‫ﻋەﺷﯿﺮەت ﺑﻮوە‪ ،‬ﻛەواﺑﻮو ﺋەو ژاﻧﺮاﻧە‪،‬‬ ‫داﻫێﻨﺎﻧﯿﺎن و ﻫﯚﻧﺪﻧەوەﯾﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯿﺸﯿﺎن ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ‬ ‫ﭘێﺶ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەدا ﺑﻮوە‬ ‫ﻟەﺧــﯚوە ﭘێــﺖ واﯾــە ﺗەﻧﻜــە و ﭼﯿــﯽ‬ ‫ﺗێﺪاﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر مبﺎﻧــەوێ ﻟــە ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧــەوە‬ ‫دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﻜەﯾــﻦ‪ ،‬ﺧــﺎوەن چ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧــﺪی و ﺗﻮﺧﻤﮕەﻟێﻜــﻦ و ﺑــە‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﺟــﯚر داﺑــەش دەﺑــﻦ و ﭼﯚﻧﯿﺎن‬ ‫ﭘﯚﻟێﻨﺒەﻧﺪیدەﻛەی؟‬ ‫ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن ﺋــﺎوا داﺑــەش ﻛــﺮاون‬ ‫‪):‬دڵــﺪاری ـ ﺣەﻣﺎﺳــﯽ(‪) ،‬ﻋﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ و‬ ‫ﺋﺎﯾﻨﯽ( و ﺑەﯾﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ‪.‬‬ ‫ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن ﮔێڕاﻧــەوەی رووداون‪.‬‬ ‫ﻫــەرﻛﺎم ﺑەﭘێــﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛﯿــﺎن داﺑــەش‬ ‫ﻛــﺮاون‪ .‬ﺑــﯚ وێﻨــە‪ :‬ﺑەﯾﺘــﯽ ﺷــﯚڕ‬

‫ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎ و ﺷــﻮێﻦ چ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﻟــە ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧﺪاﻫەﯾە؟‬ ‫دﯾــﺎرە زۆرﺗﺮﯾﻨــﯽ ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼــەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧــﺪا رووﯾــﺎن داوە‪،‬‬ ‫ﺑەﯾــﺖ ﻫەﯾــە ﺷــﻮێﻨﯽ دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە‪،‬‬ ‫ﺑەﯾــﺖ ﻫەﯾــە ﻟــە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ‬ ‫رووی داوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟــە ﻣەڵﺒەﻧــﺪ و‬ ‫ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ ﮔێڕدراوەﺗــەوە‪ .‬ﺑــﯚ وێﻨە‬ ‫ﺳــەﯾﺪەوان رووداوێﻜــﯽ ﺗﺮاژﯾﺪﯾــﯽ ﻻی‬ ‫ﺋێﺰدﯾﯿەﻛﺎﻧــە ﻟــە ﭼﯿــﺎی ﻣەﻏڵﻮوﺑــﯽ‬ ‫داﺳــﻨﯽ ﻛــە ﻟەﺳــەر رێــﮕﺎی ﻫەوﻟێــﺮ‬ ‫دﻫﯚﻛــە‪ .‬ﺋــەو ﺳــﯿﺎﯾەی ﻛــە ﻧێﭽﯿــﺮوان‬

‫ﻟێــﯽ ﻫەڵﺪەدێــﺮێ و ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾــﺰ‬ ‫ﻟــەوێ ﺳــەﯾﺪەوان دەﻛــﻮژێ‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﮔێڕاﻧــەوەی ﺑەﯾﺘەﻛــە ﻟــە ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧە و ﺑە‬ ‫زاراوەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺋــەوەش ﻫــﯚﻛﺎری‬ ‫ﺧــﯚی ﻫەﯾــە‪ .‬ﺑەﯾﺘــﯽ ﻗــەاڵی دﻣــﺪم‬ ‫ﻟــەﻻی ورﻣێ ﺑــﻮوە و ﻟە ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن و ﺑە‬ ‫زاراوەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺮاوەﺗــەوە‪ ،‬دﯾــﺎر‬ ‫دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ‬ ‫زۆرﯾﺎن ﺑە ﺑەﯾﺘﺒێﮋان داوە‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻓﯿﯚداڵــﯽ و دەرەﺑەﮔﺎﯾەﺗــﯽ چ‬ ‫رەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻟە ﻫەﻧــﺎوی ﺋەدەﺑﯽ‬ ‫زارەﻛــﯽ ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ و ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ‬ ‫ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧﺪاﻫەﺑﻮوە؟‬ ‫دﯾﻮەﺧﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻏــﺎ و دەرەﺑەﮔەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﮔــەر ﻫﯿــﭻ ﺧﺰﻣەﺗێﻜــﯽ‬ ‫ﻟە دەﺳــﺖ ﻧەﻫﺎﺗﺒــێ و ﭼﺎوﭘﯚﺷــﯽ ﻟەو‬ ‫ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوە و ﺋــﺎزار و ﺋەزﯾەﺗﺎﻧەﯾــﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺧەڵﻜەﻛــە‬ ‫ﻫەﯾﺎﻧﺒﻮوە‪ ،‬ﺋەوەﻧــﺪە ﻗﺎزاﻧﺠەی ﻫەﺑﻮوە‬ ‫ﻛــە ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ﺑــە ﺑەﯾﺘﺒێــﮋ و ﺣەﯾﺮاﻧﺒێﮋان‬ ‫داوە‪ .‬دﯾــﺎرە ﺋــەو ﻛﺎرەﺷــﯿﺎن ﻟــە ﭘێﻨﺎوی‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﻜــﺮدن ﺑــە ﺋــەدەب و ﻫﻮﻧــەری‬ ‫ﻛﻮردﯾــﺪا ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑــﯚ رازاﻧﺪﻧەوەی‬ ‫ﻛــﯚڕ و ﻣەﺟﻠﯿﺴــەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺑــﯚ ﺧﯚﻫەڵﻜێﺸــﺎن و ﺧــﯚ‬ ‫ﻧﻮاﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﻮوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە‬ ‫ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﺑەﺳــﱰاﺑﻮوە ﺑــەوەی‬ ‫ﺋﺎﺧــﯚ‪ :‬ﺣەﯾﺮاﻧﺒێــﮋ و ﺑەﯾﺘﺒێﮋەﻛﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﭼەﻧﺪە ﺑە ﺗﻮاﻧﺎ و ﻟێﻬﺎﺗﻮون‪.‬‬ ‫ﻟەﺑــﺎری ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەوە‪:‬‬ ‫ﺑەﯾــﺖ و ﺣەﯾــﺮان ﻫــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ‬ ‫ﺧێــﻞ و ﻋەﺷــﯿﺮەت و ﻫــﯚزەﻛﺎن‬ ‫ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﻻدێ و‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﺪا‪ .‬ﻛەواﺑــﻮو ﺋــەو ژاﻧﺮاﻧــە‪،‬‬ ‫داﻫێﻨﺎﻧﯿــﺎن و ﻫﯚﻧﺪﻧەوەﯾــﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ‬ ‫ﭘێــﺶ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەدا ﺑــﻮوە‪ .‬ﻛە دەﺷــڵێﻢ‬ ‫ﭘێــﺶ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘە ﻫﯿــﭻ ﺑــەو واﺗﺎﯾە ﻧﯿﯿە‬ ‫ﻛــە ﻛﻮرد ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭘێــﺶ ﻣﯚدێﺮﻧەدا‬ ‫ﺑــەرە و ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــە و دوای ﻣﯚدێﺮﻧــەدا‬ ‫ﺗێﭙــەڕی ﺑــێ‪ .‬ﺑﺎﺷــﱰە ﺑڵێــﻢ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ‬ ‫ﭘێــﺶ ﻫﺎﺗﻨــﯽ ﺋﺎﻣێــﺮ و ﺋﺎﻣﺮازەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺷﺎرﻧﺸــﯿﻨﯽ و ﻛﺎڵﺒﻮوﻧــەوەی ژﯾﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪی‪.‬‬ ‫ﺑﯚﭼــﯽ ﺋﺎﻛﺎﻣــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺑەﯾﺘەﻛﺎن‬ ‫ﺑــە ﻧﺎﺧﯚﺷــﯽ‪ ،‬ﺷﻜﺴــﺖ و ﻧﺎﻛﺎﻣــﯽ‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘێ دێﺖ؟‬ ‫دﯾــﺎرە ﺋەﮔــەر ﺋﺎﻛﺎﻣەﻛەﯾــﺎن ﺋﺎﻛﺎﻣێﻜــﯽ‬ ‫ﺗﺮاژﯾــﻚ ﻧەﺑﻮاﯾــە ﻧەدەﺑﻮوﻧــە ﺑەﯾــﺖ و‬ ‫ﭼﯿــﺮۆك و ﻧەدەﻛەوﺗﻨــە ﺳــەر زار و‬ ‫زﻣﺎﻧــﺎن‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﺷــﯚڕ ﻣەﺣﻤــﻮود و‬ ‫ﻣەرزﯾﻨــﮕﺎن ﻟــە ﮔێــﮋاوی رووﺑﺎرەﻛــەدا‬ ‫ﻧەﺧﻨﻜﺎﺑــﺎن و ﻻﺳــە ﺷــﯚڕ ﺑــە ﺗﯿــﺮی‬ ‫ﭼڵﻜﻨــﺎن ﻧەﭼﻮوﺑﺎﯾــە و ﺳــەﯾﺪەوان ﺑــە‬ ‫دەﺳــﺘﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ ﻧەﻛﻮژراﺑﺎﯾــە و ﺧــﺎن‬ ‫ﺳــﻮﻟەﯾامن ﺧﺎﻧــﯽ ) ﺑەﯾﺘﯽ ﻟەﺷــﻜﺮی (‬ ‫ﺑــە ﺳــﺎغ و ﺳــاڵﻣەﺗﯽ ﻟە ﺳــەﻓەرەﻛەی‬ ‫ﺑەﻏﺪاﯾــە ﮔەڕاﺑــﺎوە و ﺳــﯿﺎﻣەﻧﺪ و‬ ‫ﺧــەج و ﺳــﯿﺎﻣەﻧﺪ ﭘێــﻚ ﮔەﯾﺸــﺘﺒﺎﻧﺎﯾە‪،‬‬ ‫ﻛــﻮا دەﺑﻮوﻧــە ﺋــەو ﺑەﺳــەرﻫﺎﺗە‬ ‫ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺎﻧە و دەﻛەوﺗﻨــە ﺳــەر‬ ‫زار و زﻣﺎﻧــﺎن‪ ،‬ﻧــﺎوەاڵ ﺋەواﻧﯿــﺶ وەك‬ ‫ﻣﻦ و ﺗــﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﻫﺎوﺳــەرﯾﯿﺎن ﭘێﻚ دێﻨﺎ‬ ‫و ﺳــەرﯾﺎن ﭘێﻜــەوە دەﻧﺎ و ﻟــە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪادەﺗﻮاﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺑــﺎری ﻓــﯚڕم و داڕﺷــﺘﻨەوە‬ ‫ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻛــە ﻫﻮﻧــەر‬ ‫ﺧــﺎوەن‬ ‫داﻧەرەﻛﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪەوارﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەوﺗــﯚ ﻧەﺑــﻮون‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺗﻮﺧﻤــﯽ ﺷــﯿﻌﺮی ﻧﻮێﯿــﺎن ﺗێــﺪا‬

‫ﺑــەدی دەﻛــﺮێ‪ ،‬رای ﺑەڕێــﺰت ﻟــەم‬ ‫ﺑﺎرەﯾەوەﭼﯿﯿە؟‬ ‫ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻫــەرە زۆری ﺋــەوەی ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﺑەﻧــﺎوی ﺷــﯿﻌﺮی ﻧﻮێــﯽ ﻛــﻮردی ﺑــاڵو‬ ‫ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە‪ ،‬ـ ﭘێﺸــﱰﯾﺶ ﺑﺎﺳــﻢ ﻛــﺮد‬ ‫ـ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻟــە رەواﻧﺒــﻮون و ﺋــﺎوازی‬ ‫ﻧﺎوەﻛــﯽ و ﻓــﯚڕم و وێﻨــەی ﺷــﺎزدا‬ ‫ﺳــﻨﻮوری ﻫێﻨــﺪێ ﻛﯚﭘﻠــەی ﺑەﯾــﺖ و‬ ‫ﺣەﯾﺮاﻧــەﻛﺎن ﺑﺒــڕێ‪ .‬ﺋەﮔــەر ﺑێﯿــﻦ و‬ ‫ﻧێﻮەڕۆﻛەﻛەﯾــﺎن ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﻧەﮔﺮﯾــﻦ‬ ‫و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــە ﭘێــﻮەری ﺳــەﻧﻌەﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻌﺮ ﻫەڵﯿﺎﻧﺴــەﻧﮕێﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺋــەوان ﺑﮕﺮە‬ ‫ﺳــەﻧﻌەﺗﻜﺎری ﺟﻮاﻧﱰﯾﺸــﯿﺎن ﺗێــﺪا‬ ‫ﻛــﺮاوە‪ .‬ﺑﯚﯾــەش ﻧــﺎوەڕۆك ﻫەڵﺪاوێــﺮم‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەرﻛﺎﻣﯿــﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﺒﯿﻨﯽ‬ ‫و ﻛەڵﻜەڵــە و وﯾﺴــﺖ و داﺧــﻮازی‬ ‫ﺳــەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ‪ .‬ﺑــﯚ وێﻨــە ﻟــە‬ ‫ﺣەﯾــﺮان و ﺑەﯾﺘــﺪا ﻧﺎﯾــە ﺑﺎﺳــﯽ ﮔڵــﯚپ‬ ‫و ﻓڕۆﻛــە و ﺷــەﻣەﻧﺪەﻓەر ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﻛﺎﺗێ‬ ‫ﺑــە ﭘێــﻮەری ﺳــەﻧﻌەﺗە ﺷــﯿﻌﺮﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻟێﻜﯿــﺎن دەدەﯾﺘــەوە ﺳــەرت ﺳــﻮوڕ‬ ‫دەﻣێﻨــێ ﻟــەو ﻟێﺰاﻧــﯽ و وەﺳــﺘﺎﯾﯿەی‬ ‫ﻫﯚﻧەراﻧــﯽ ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری ﺑەﯾــﺖ و‬ ‫ﺣەﯾــﺮان‪ .‬ﺳــەﯾﺮێﻜﯽ ﺑەﯾﺘﯽ ” ﺳــﻮارۆ ”‬ ‫ﺑﻜــە‪ ،‬ﻛﯚﭘﻠەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺑەﯾﺘﯽ ﺳــﻮارۆ‬ ‫ﺑﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﭼﯿە؟‬

‫زۆرﺑەﯾــﺎن ﻟــە دەرەوەی ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن رووﯾــﺎن داوە‪ .‬ﺋەوەﺗــﺎ‬ ‫ﺳــەﯾﺪەوان ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن‬ ‫ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑەﯾﺘــﯽ ﻟەﺷــﻜﺮی ﺑەﺳــەرﻫﺎﺗﯽ‬ ‫ﺧــﺎن ﺳــﻮﻟەﯾامن ﺧﺎﻧــﯽ ﺳــﯚران‬ ‫ﻣێﺮدەﻛــەی ﺧﺎﻧــﺰادی ﺳــﯚراﻧە و ﻟــە‬ ‫دەرەوەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن ﺑــﻮوە‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻛــە ﻣﯿــﺮ و ﻛﺎﻛە ﺷــێﺦ ﻫــﯽ ﻧﺎوﭼەی‬ ‫ﭘﺸــﺪەر و ﺑێﺘﻮێﻨــە‪ ،‬ﻻس و ﺧــەزاڵ ﻟــە‬ ‫ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎڵەﻛﺎﺗــﯽ ﺑﻮوە‪ ،‬ﻗــەر و ﮔﻮڵﺰەر‬ ‫ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﭘﺸــﺪەر و ﺑێﺘﻮێﻦ ﺑــﻮوە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻫەﻣﻮوﯾــﺎن ﻟــە ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن و ﺑــە‬ ‫ﻟەﻫﺠــەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺮاوﻧەﺗــەوە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــەوێ دﯾﻮەﺧﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻏــﺎﻛﺎن‬ ‫ﺑەﯾﺘﺒێــﮋ و ﺧﯚﺷــﺨﺎﻧﯿﺎن راﮔﺮﺗــﻮوە‪،‬‬ ‫ﻧــەك ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺋــەو ﺋﺎﻏﺎﯾــە‬

‫دﯾﺎرە زۆرﺗﺮﯾﻨﯽ ﺑەﯾﺘەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەی‬ ‫ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﺪا رووﯾﺎن داوە‪ ،‬ﺑەﯾﺖ ﻫەﯾە‬ ‫ﺷﻮێﻨﯽ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەﯾﺖ ﻫەﯾە ﻟە‬ ‫ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ رووی داوە‬ ‫ﻛﯿﮋ دەڵێ‪:‬‬ ‫دوێﻨــێ ﺳــﻮوﻛەڵە ﺳــﻮارەﻛەی ﻣــﻦ‬ ‫دەﭼﯚوە ﺳەﻓەری ﻛﺎوﻟە ﻟەﺣﺴﺎﯾێ‬ ‫دەﯾﮕﻮت ﻛﯿێ ﺑێﻨە دوو ﻣﺎﭼﻢ دەﯾە‬ ‫ﺑە ﺳــەری ﺑــە ﻗﻮڕ و ﺑە ﻣﻠــﯽ ﺑە ﻛﻮێﻨﻢ‬ ‫ﻫەی ﻻڵ ﺑﻢ ﻧەﻣﺪە داﯾێ‬ ‫ﻟــە دواﯾــە دەﭼﻮوﻣەوە ﭘێﺶ ﺳــﻮوﻛەڵە‬ ‫ﺳﻮارەﻛەی ﺧﯚم‬ ‫ﺋەﻣﻦ زوﻟﻔﯽ ﺧﯚﻣﻢ ﻟەﺑەر دەﮔێڕا و‬ ‫ﻣەﻣﻜﯽ ﺧﯚﻣﻢ ﻟەﺑﯚ دەﺑﺮدەوە ﺗﻜﺎﯾێ‬ ‫دەﻣﮕﻮت ﺳﻮارۆ‬ ‫ﺷــەرﺗە ﺋەﮔــەر ﺑﮕەڕێﯿﺘــەوە‪ ،‬ﻟــەوێ‬ ‫ﺷەڕ و ﻫەراﻣەﺗﯽ دە ﻫەاڵﯾێ‬ ‫ﺋەﻣــﻦ ﺳــﯿﻨﮕﯽ ﺧﯚﻣــﺖ ﺑﯚ دەﻛــەم ﺑە‬ ‫ﻛﺎﻏەزێﻜﯽ ﻣەرﺟﺎن و‬ ‫ﻣەﻣﻜــﯽ ﺧﯚﻣــﺖ ﺑــﯚ دەﻛــەم ﺑــە‬ ‫ﻗەڵەﻣێﻜﯽﻓەرەﻧﮕﯽ‬ ‫ﺷــەو ﻫەﺗــﺎ رۆژێ ﻟە ﺳــەری ﺑﻜەﯾﺘەوە‬ ‫ﻣﻮﺗﺎاڵﯾێ‪.‬‬ ‫ﻟێﯽ ورد ﺑــەوە‪ ،‬ﺋەو ﻫەﻣــﻮو وردەﻛﺎری‬ ‫و ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿــەی ﻟــەو ﻛﯚﭘﻠەﯾەداﯾــە‪،‬‬ ‫ﻫەﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دەﮔﻤەﻧــﻦ ﺋــەو ﺷــﯿﻌﺮ‬ ‫ﻧﻮێﯿﺎﻧــەی ﻫێﻨــﺪەی ﺋــەو ﻛﯚﭘﻠەﯾــە‬ ‫ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ ﻛﺮدﺑێﺘــﻢ ﻟــە وردەﻛﺎرﯾــﯽ‬ ‫ﺋەدەﺑﯿــﺪا‪ .‬ﺋــەو ﻛﯚﭘﻠەﯾــە ﻫەڵﺪەﮔــﺮێ‬ ‫ﺑــە ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻓﯚرﻣﺎڵﯿﺴــﺘەﻛﺎن‪ ،‬ﺑــە‬ ‫ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻫێﺮﻣﯚﻧﺘﯿــﻚ‪ ،‬ﺑــە ﭘێﻮەری‬ ‫ﺳــەﻧﻌەﺗە ﺷــەرﻗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﻟێﻜﯽ‬ ‫دەﯾﺘەوە‪ .‬زۆری ﺗێﺪاﯾە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﭼــﯽ ﻣەﻛــﯚ و ﻣەڵﺒەﻧــﺪی‬ ‫زۆرێــﻚ ﻟــە ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن و ﮔێڕاﻧەوەﯾــﺎن‬ ‫)ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن(ە‪ ،‬ﺋــەو ﻫــﯚﻛﺎرە ﺳﯿﺎﺳــﯽ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕﯿﯿﺎﻧــە ﭼﯿــﻦ‬ ‫ﻛــە ﺋــەو دەﭬــەرە ﺑﻮوەﺗــە ﻫەوێﻨــﯽ‬ ‫ﺳەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ﺋەدەﺑﯽ زارەﻛﯽ؟‬ ‫دەﻛــﺮێ ﺑڵێﯿــﻦ ﻣەﻛــﯚی ﻫﯚﻧﯿﻨــەوە‬ ‫و ﮔﻮﺗﻨــەوەی ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧــە‪،‬‬ ‫ﻧــەك رووداﻧﯽ ﺑەﯾﺘــەﻛﺎن‪ .‬ﺋــەو ﺑەﯾﺘﺎﻧە‬

‫ﺋەدەﺑﭙــەروەر و ﺋەدﯾــﺐ ﺑﻮوﺑــﻦ‪،‬‬ ‫ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﻫێﻨﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻣﺎﯾەﯾــﺎن‬ ‫ﺗێــﺪا ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑــەاڵم زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺑــەر ﻛەﯾﻒ‬ ‫و ﺧﯚﺷــﯽ و راﺑﻮاردﻧــﯽ ﺷــەواﻧﯽ‬ ‫دﯾﻮەﺧــﺎن ﺑــﻮوە‪ .‬راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەﯾﺘﺒێــﮋ و‬ ‫ﺧﯚﺷــﺨﻮان و ﺣەﯾﺮاﻧﺒێــﮋی ﻛﺎراﻣــە‬ ‫ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە دەﺳــەاڵت و ﻫێــﺰ ﻧﻮاﻧﺪن‬ ‫ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺋــەوەش ﻛﯚﭘﯿﯿــەك ﺑــﻮوە ﻟــە‬ ‫دۆﺧــﯽ دەرﺑﺎری ﭘﺎﺷــﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان و ﻟە‬ ‫راﺳــﺘﯿﺪا ﺑﻮوەﺗــە ﻧەرﯾﺘێــﻚ و ﺋەﻣــەش‬ ‫ﺑﻮوەﺗــە ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻫەوێﻨێــﻚ ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫دەﭬــەری ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن ﺑﺒێﺘــە ﻛﺎﻧــﮕﺎی‬ ‫ﻫﯚﻧﯿﻨــەوە و ﮔێڕاﻧــەوە و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ‬ ‫زۆرێــﻚ ﻟــە ﺑەﯾــﺖ و ﺣەﯾﺮاﻧــەﻛﺎن و‬ ‫ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺋەدەﺑــﯽ زارەﻛــﯽ و ﻧەﻧﻮوﴎا‬ ‫و ﭘﺸﺘﺎوﭘﺸــﺖ و ﺳــﯿﻨﮓ ﺑــە ﺳــﯿﻨﮓ‬ ‫و ﻧــەوە ﺑە ﻧــەوە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺑەرەی‬ ‫ﺋەﻣڕۆ و ﺋێﺴــﺘﺎش ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە‬ ‫و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯿﺎن ﺧەرﯾﻜــﻦ ﻟــە ﺳــەرﯾﺎن‬ ‫ﻛﺎری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی زاﻧﺴــﺘﯿﯽ‬ ‫ﻫەﻣەﻻﯾەن دەﻛﺮێ‪.‬‬ ‫رۆڵ و ﭘێﮕــەی ژﻧــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻟــە ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚر و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﯾﺘــە‬ ‫ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯽ؟‬ ‫ﭘێﮕــەی ژﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾــﺶ‬ ‫و ﻟــە ﺑەﯾﺘﯿﺸــﺪا ﺟﯿــﺎوازە‪ ،‬ﺟﺎرێــﻚ ﻟــە‬ ‫دارە و ﺟﺎرێــﻚ ﻟــە ﺧــﻮارە‪ ،‬ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﯽ‬ ‫ﻛﻮردﯾــﺪا ﺟﺎرێــﻚ ﺧــﯚی ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛــﺮاوە و ﺟﺎرێــﻚ ﺑــە ﺑــێ وەﻓــﺎ ﻧــﺎوی‬ ‫ﺑــﺮاوە‪ ،‬ﻟــە ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧﺪا ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻜــﺮێ ﺑﺎﺷــﱰە‪ .‬ﻟــە ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا ژن‬ ‫ﭼەﻧــﺪ رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﻫەﯾە‪،‬‬ ‫ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻟــە ﺳــەﯾﺪەواﻧﺪا ژن ﻛﭗ و‬ ‫ﺑــێ دەﻧﮕە‪ .‬ﺳــێ ﻛﻮڕ ﻟــە ﯾــەك رۆژدا‪،‬‬ ‫ﺳــێ زاوا ﻟــە ﯾــەك رۆژدا دەﻣــﺮن‪ ،‬ﻟــە‬ ‫ﺳەراﻧﺴــەری ﺑەﯾﺘەﻛــەدا ﻧــﻮوزەی‬ ‫داﯾﻜێــﻚ ﻻواﻧﺪﻧــەوەی ﺧﻮﺷــﻜێﻚ‪،‬‬ ‫ﻫەﻧﺴــﻜﯽ ﺑﻮوﻛﯿﺶ ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻧﺎﺑﯿﴪێ‪.‬‬

‫ﺑەﯾﺘــﯽ ﺳــﻮارۆ ﻟــە ﻫەﻣــﻮان ﺑەﻫێﺰﺗﺮە‬ ‫ﻟــەو ﺑــﻮارەوە‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟــە ﺑەﯾﺘﯽ ﻻس‬ ‫و ﺧەزاڵﯿــﺶ‪ ،‬ﺑەﯾﺘــﯽ ﻻس و ﺧــەزاڵ و‬ ‫ﺷــﯚڕ ﻣەﺣﻤــﻮود و ﻣەرزﯾﻨــﮕﺎن و ﻧﺎﴎ‬ ‫و ﻣﺎڵــامڵ و ﻛﺎﻛەﻣﯿــﺮ و ﻛﺎﻛــە ﺷــێﺦ‬ ‫و‪ .‬ﻫەرﻛﺎﻣەﯾــﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەك رۆڵــﯽ‬ ‫ژﻧﯿــﺎن ﺗێــﺪا دەردەﻛــەوێ‪ .‬ﺑــﯚ وێﻨــە‬ ‫ﺧــەزاڵ ﺳــەرۆك ﺋێــﻞ و ﻋەﺷــﯿﺮەﺗە و‬ ‫ﻗەروﻫــﺎش و ﻧﯚﻛەراﻧــﯽ ﻟەﺑــەر دەرﮔﺎن‬ ‫و ﻟــە ﻫەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﮔەﻟە ﺋﺎﺷــﻘێﻜﯽ‬ ‫دڵﺴــﻮوﺗﺎوی ﺷــێﺖ و ﺷــەﯾﺪای ﺑــە‬ ‫دەورەوەن ﻫەﺗــﺎ ﻻس دێ و ﺑاڵوەﯾــﺎن‬ ‫ﭘێ دەﻛﺎو‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺷــﯚڕ ﻣەﺣﻤــﻮود و ﻣەرزﯾﻨﮕﺎﻧــﺪا‪،‬‬ ‫ﻣەرزﯾﻨــﮕﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﺘﯽ ﻻﻧﻜــێ!‬ ‫دراوەﺗــە ﺷــﯚڕ ﻣەﺣﻤــﻮود‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﯾەﻛﱰﯾــﺎن ﺧــﯚش‬ ‫دەوێ و ﺑﺎوﻛــﯽ ﻣەرزﯾﻨــﮕﺎن ﻟەﻣﭙــەرە‪.‬‬ ‫ﻣەرزﯾﻨــﮕﺎن ﻟەوێــﺪا منﻮوﻧــەی‬ ‫ﺋەوﭘــەڕی ﺑــێ دەﺳــەاڵﺗﯿﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗــە‪،‬‬ ‫ﻫــەر ﺋەوﻛﺎﺗــەی وەﻓﺎداراﻧــە ﺑــە دوای‬ ‫ﺷــﯚڕ ﻣەﺣﻤــﻮوددا ﺧــﯚی دەﺧﺎﺗــە‬ ‫رووﺑﺎرەﻛەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻛﺎﻛەﻣﯿــﺮ و ﻛﺎﻛە ﺷــێﺨﺪا ﺋەﺳــﺘێ‬ ‫و ﺑﻮﻏــﺪان دوو ﺧﻮﺷــﻜﻦ ﺷــﯿﻨﯽ‬ ‫دوو ﺑﺮاﻛەﯾــﺎن دەﮔێــڕن ﻛــە ﺑــە دەﻫﯚ‬ ‫ﺑﺮدووﯾﺎﻧﻦ و ﻛﻮﺷﺘﻮوﯾﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﻟــە ﺑەﯾﺘــﯽ ﺳــﻮارۆدا ﮔــﺮاوی‬ ‫)ﻣەﻋﺸــﻮوق( ﻫەر ﺋەو ﻛﭽــەی ﺑەﯾﺘەﻛە‬ ‫ﻟە زﻣﺎﻧــﯽ ﺋــەوەوە ﮔێڕدراوەﺗــەوە ﻫەر‬ ‫ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻣەرﺟــﯽ ﭘێﻚ ﮔەﯾﺸــنت‬ ‫و ﺋﺎوەاڵﻛﺮدﻧــﯽ ﺳــﯿﻨﮓ و ﻣەﻣﻜــﯽ‬ ‫ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﺳــﻮوﻛەڵە ﺳــﻮارەﻛەی ﮔــﺮێ‬ ‫دەداﺗــەوە و ﺑــە ﮔەڕاﻧــەوەی ﺳــﻮارۆ ﻟە‬ ‫ﺷــەڕی ﻛﺎوﻟــە ﻟەﺣﺴــﺎﯾە‪ ،‬ﺋەوﯾــﺶ ﻟــە‬ ‫ﻛﯚﭘﻠەﻛﺎﻧــﯽ دواﯾﯿﺪا ﺋــەو ﻣەرﺟە ﺗﻮﻧﺪﺗﺮ‬ ‫دەﻛﺎت و دەڵــێ ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔەڕاﻧــەوەت‬ ‫ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە و دەﺑــێ ﺳــەرﻛەوﺗﻮواﻧە‬ ‫ﺑﮕەڕێﯿﺘــەوە‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧــەت دوﻋــﺎی ﻟــێ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬دوﻋــﺎی ﺑــﯚ ﻧــﺎﻛﺎ و دوﻋــﺎی ﻟێ‬ ‫دەﻛﺎ و دەڵێ‪:‬‬ ‫رەﺑــﯽ ﺳــﻮارۆ ﺋەﻣــﻦ ﺧەﺑــەری ﻣەرﮔﯽ‬ ‫ﺗﯚم ﺑــﯚ ﺑێ ﻛــە دراوﯾﺘــە ﺑەر ﻣــەودای‬ ‫ﺷــﯿﺮ و ﻗەﻧــﺎران‪ ،‬ﻧــەوەك ﺳــەری‬ ‫ﻛەﺣێﻠــﯽ ﺧــﯚت وەرﺑﮕێــڕی و ﺋەﻣــﻦ‬ ‫ﺷــەرﻣەزار ﺑﻜــەی ﻟەﻧێــﻮ ﺷەدەﺷــﻞ و‬ ‫ﺧــﺎڵ ﻟە ﻣﻞ و ﻧﺎﺳــﻚ و ﻧــﺎزداران‪ .‬ﻟەوێﺪا‬ ‫ﻛﭽــە ﻫﺎﻧــﺪەری ﺳــﻮارەﻛەﯾەﺗﯽ‪ .‬دەڵێ‬ ‫ﺋەﮔــەر ﺑە ﺗێﻜﺸــﺎوی ﺑێﯿﺘــەوە ﻧﺎﺗﺪەﻣێ‬ ‫ﻣﺎﭼــﯽ دە زەرد و ﻫەﻧــﺎران‪ .‬ﺑﯚﯾــە‬ ‫ﺑــەﻻی ﻣﻨــەوە ﻛﭽــﯽ ﻧێــﻮ ﺑەﯾﺘەﻛــەی‬ ‫ﺳــﻮارۆ رۆڵــﯽ ﻫﺎﻧﺪەرێﻜــﯽ ﺑــە ﺟەرگ‬ ‫دەﺑﯿﻨــێ و ﺳــﺎر وا ﻟــێ دەﻛﺎت ﻛــە‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔــەر ﻟــە ﭘێﻨــﺎوی ﺋــەو‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿەﺷــﺪا ﺑــێ و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘــﯽ‬ ‫ﺑﻨﻮێﻨێ و ﺷــەڕەﻛە ﺑەرێﺘــەوە و دوژﻣﻦ‬ ‫ﺑﺒەزێﻨــێ‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر مبﺎﻧــەوێ ﻟــە‬ ‫ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚری ﻛﻮردﯾــﺪا ﺑــﯚ دەرو و رۆڵــﯽ‬ ‫ژن ﺑﮕەڕێﯿــﻦ‪ ،‬دەﺑــێ ﻫــەر ﺑەﺷــەی ﺑە‬ ‫ﺟــﻮدا ﺗﺎوﺗــﻮێ ﺑﻜەﯾــﻦ‪ ،‬وەك‪ :‬ﭘەﻧــﺪی‬ ‫ﭘێﺸــﯿﻨﺎن‪ ،‬ﺑەﯾــﺖ‪ ،‬ﺣەﯾــﺮان‪ ،‬ﺷــﯿﻌﺮی‬ ‫ﻛﻼﺳﯿﻚ و ﻧﻮێ‪.‬‬

‫ﻛﻮﻟﺘﻮور‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ڕێﺰان ﻓەرەج‪:‬‬

‫‪17‬‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘەﺧﻮێﻨﺪﻧەوەیﺟﺪﯾامن‬ ‫ﻫەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺑﯿﻨەر‬ ‫وﺷ‪ /‬ﺳﺎﻧﺎ ھ‪‬ﻤﻦ‬ ‫ﻟەم دﯾامﻧەﯾەدا ژﻧە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ڕێﺰان ﻓەرەج ﻟەﺑﺎرەی ﻫەﻧﺪێ ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎن و ﻫﻮﻧەری وەاڵﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ دەداﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋێــﻮە ﺑــەو ﭘێﯿــەی‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ دﯾــﺎرن‪ ،‬ﯾەﻛــەم‬ ‫ﻛﺎری ﻫﻮﻧەرﯾﺖ ﻛﺎﻣەﯾە؟‬ ‫ﻣــﻦ ﺳــەرەﺗﺎ ﻛــە دەﺳــﺘﻢ‬ ‫ﺑــەﻛﺎری ﺷــﺎﻧﯚﮔەری ﻛــﺮد ﯾەﻛــەم‬ ‫ﻛﺎری ﻫﻮﻧەرﯾــﻢ )ﻻزارۆﺳــﺖ و‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛەی( ﺑــﻮو ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﻫﺎوڕێﯿﺎﻧــﯽ ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﻫﻮﻧــەرە‬ ‫ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛــە‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەﻛﯽ ﺟــﺎد ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺑەﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎت ﺑــﯚم دەرﻛەوت‬ ‫ﻛــە ﺗﻮاﻧــﺎم ﻟــە ﺑــﻮاری ﻛﯚﻣێﺪﯾــﺎ‬ ‫ﺑﺎﺷــﱰە و ﻟــەوەش ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﺋەوەﯾــە‬ ‫ﻛــە ﺑﯿﻨەرەﻛــەم ﻛﺎری ﻛﯚﻣێــﺪی‬ ‫ﻟێــﻢ دەوێــﺖ‪ ،‬ﻣﻨﯿــﺶ ﻛﺎر ﺑــﯚ‬ ‫ﺑﯿﻨەرەﻛەم دەﻛەم ‪.‬‬ ‫وەﻛــﻮ ژﻧــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ڕۆڵ ﻟەﮔــەڵ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی‬ ‫ﺑەﺗﻮاﻧــﺎی ﺑــﻮاری ﻛﯚﻣﯿﺪﯾــﺎ ﺣﺎﺟــﯽ‬ ‫ﻣەﻛﯽ دەﺑﯿﻨﻦ‪ ،‬ﺑﯚ؟‬ ‫ڕێــﺰ و ﺣﻮرﻣەﺗــﻢ ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ﻫەﯾــە و ﻫــەر‬ ‫ﺋەﻛﺘــەر و ﺑﯿﻨــەری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﯾە‪،‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ زۆر ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان‬ ‫ڕۆڵــﻢ ﺑﯿﻨﯿــﻮە‪ ،‬ﺑــەاڵم ڕاﺳــﺘە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺣﺎﺟــﯽ ﻣەﻛــﯽ ڕۆڵــﻢ‬ ‫ﺑﯿﻨﯿــﻮە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﮔﺮﺗەﻛﺎﻧــﯽ‬

‫ڕەﻣەزاﻧــﺪا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺋەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﻟێﻬﺎﺗــﻮوە و ﺑﯿﻨــەر زۆر‬ ‫ﺗﺎﻣەزرۆی دﯾﺎﻟﯚﮔەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ‪.‬‬ ‫ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ ﺑــە ﻛﺎم ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬ ‫ﻟە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد و ﺑﯿﺎﻧﯽ؟‬ ‫ﺋــەو ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧەی ﻛە ﺳەرﺳــﺎﻣﻢ‬ ‫ﺑەڕۆڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن‪ ،‬ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە‬ ‫ﻋەرەﺑــەﻛﺎن )ﻋــﺎدل ﺋﯿــامم‪،‬‬ ‫ﺳــەﻣﯿﺮ ﻏﺎﻧــﻢ‪ ،‬ﻗﺎﺳــﻢ ﻣــەﻻك(‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە‬

‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن‬ ‫زﻧﺠﯿﺮەدراﻣــﺎﻛﺎن‬ ‫ﻫەﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﺑﯿﻨەری ﺷﺎﻧﯚ؟‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن‬ ‫ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە‬ ‫ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﺳــەرﻧﺞ ﺑﺪەﯾــﻦ‬ ‫ﻟــە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻟﯚﻛﺎڵــﯽ و‬ ‫زﻧﺠﯿﺮەدراﻣــﺎی‬ ‫ﺋﺎﺳــامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ و ﻛــﯚری‪ .‬ﻫﺘــﺪ‬ ‫ﺟﯚرەﻫــﺎ دراﻣــﺎ منﺎﯾــﺶ دەﻛﺮێــﻦ‪،‬‬ ‫ﻣــﻦ ﻧﺎڵێﻢ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧﺮاﭘــە‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﺑڕواﺗــﺎن ﺑێــﺖ ﺋەوەﻧــﺪە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەو‬ ‫دراﻣــﺎ ﻛﯚرﯾﯿﺎﻧــە دراوە‪ ،‬ﺑەﻧﯿــﻮەی‬ ‫ﺋــەوە ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑەدراﻣــﺎ ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻧــەدراوە‪ ،‬ﺑﯿﻨــەر وای ﻟێﻬﺎﺗــﻮوە ﻟــە‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎدا ﻟە ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﺋــەو واڵﺗﺎﻧە‬

‫ﻫــﯚﻛﺎرە ﺑــﯚ ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی ﺑﯿﻨەری‬ ‫ﺷﺎﻧﯚ ‪.‬‬ ‫ﺋﺎﯾــﺎ ﻫﻮﻧــەر ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺑــﯚ ﺋێــﻮە‬ ‫دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮدووە؟‬ ‫ﻧــﺎ ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋــﺎزادی زﯾﺎﺗــﺮی‬ ‫ﺑــﯚ ﻓەراﻫــەم ﻛــﺮدووم‪ ،‬ڕێــﺰ و‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻟــەﻻی ﺑﯿﻨەرەﻛــەم‬ ‫ﺑــﯚ زﯾــﺎد ﻛــﺮدووم‪ ،‬ڕاﺳــﺘە ﻟەواﻧەﯾە‬ ‫ﻟــە ڕووی ﺧێﺰاﻧﯿﯿــەوە و ﻟــە‬ ‫ڕووی ﺋــەوەی ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرێﻜــﯽ‬ ‫ﻫﻮﻧــەری ﺑﺒــﻢ‪ ،‬ﻛﺎﺗــﻢ ﻛەﻣــﱰ‬ ‫دەﺑێــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﻢ‬ ‫ﻛﺎت ﺑەﺳــەرﺑەرم‪ ،‬ﻟەواﻧەﯾــە‬ ‫ﻫەﻗــﯽ ﺋەواﻧــﻢ ﺧﻮاردﺑێــﺖ‪ ،‬ﺑــەاڵم‬

‫ﺋەوەﻧﺪە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەو دراﻣﺎ ﻛﯚرﯾﯿﺎﻧە دراوە‪ ،‬ﺑەﻧﯿﻮەی ﺋەوە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەدراﻣﺎ ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﻧەدراوە‬ ‫ﺋەﻛﺘەری ﺑەﺗﻮا دەﺑێﺖ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺋەو رۆڵە ﺑﺪۆزێﺘەوە ﻛە ﺑﯿﻨەر‬ ‫ﺣەزی ﻟێ ﺋەﻛﺎت‬ ‫ﺳەرﺳــﺎﻣﻢ ﺑــە )ﻣﺴــﺘەر ﺑﯿــﻦ‪،‬‬ ‫ﺷــﺎرڵﯽ ﭼﺎﭘڵــﻦ(‪ ،‬ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە‬ ‫ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەڕێــﺰان )ﺋەﯾــﺎم‬ ‫ﺋەﻛــﺮەم‪ ،‬ﻗــﺎدر ﺟــەﻻل‪ ،‬ﺋەﺣﻤــەد‬ ‫ﺟــﯚاڵ‪ ،‬ﺋەﺣﻤــەد ڕەﺋــﻮوف‪ ،‬ﻋﯿﺮﻓــﺎن‬ ‫وەﺳــﺘﺎ ﻣﺤەﻣــەد( ﻟەﮔــەڵ ڕێــﺰم ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرﺟەم ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ ‪.‬‬ ‫ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺗــﯚ‬

‫ﺑەﺗــەواوی ﺷــﺎرەزا ﺑــﻮوە‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺋــەوەدا ﻟــە ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛــﻮردی‬ ‫ﺋــەو ﺷــﺎرەزاﯾﯿەی ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﭘﺎﺷــﺎن‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەك منﺎﯾــﺶ دەﻛﺮێــﺖ‬ ‫ﻟەﺑــەر زﻧﺠﯿــﺮە ﻛــە ڕۆژاﻧێﻜــﯽ زۆر‬ ‫ﺳــەﯾﺮی دەﻛﺎت دەرﻓەﺗــﯽ ﻧﯿﯿــە‬ ‫ﺑﭽێــﺖ ﺑــﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﮔەری‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە دەڵێﻢ ﺑەڵــێ دراﻣﺎ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ‬

‫ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻣــﻦ ﻫﻮﻧــەر دروﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻛــﺮدم و ﺑەﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪم ﻛــە‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﺣﻮرﻣــەت و ڕێــﺰەم‬ ‫ﻫەﯾــە ﻻی ﺑﯿﻨــەر‪ ،‬ﻣــﻦ ﻟێــﺮەوە‬ ‫ڕێــﺰم ﻫەﯾــە ﺑﯚﯾــﺎن و ﭼﺎوﯾــﺎن ﻣﺎچ‬ ‫دەﻛەم‪.‬‬ ‫ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﺑەﺷــﺪاری زۆرت‬ ‫ﻟــە ﻛﺎری ﻫﻮﻧەرﯾــﺪا ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺋﺎﯾــﺎ‬

‫ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﻚ ﻫەﯾــە ﻟێﯽ ﭘەﺷــﯿامن‬ ‫ﺑﯿﺖ؟‬ ‫ﻟــە ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﻜــﻢ ﭘەﺷــﯿامن‬ ‫ﻧﯿــﻢ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎرێــﻚ ﺑەﺗــەواوی‬ ‫ﻧەﯾﺨﻮێﻨﻤــەوە و ﻫەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺑــﯚ ﻧەﻛــەم ﺑەﺷــﺪار ﻧﺎﺑــﻢ ﺗێﯿــﺪا‪،‬‬ ‫ﺑﺰاﻧــﻢ ڕۆڵێــﻚ ﺑــﯚ ﻣــﻦ ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێــﺖ‬ ‫ﯾــﺎن ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛــەم ڕەﺗــﯽ ﺑﻜﺎﺗــەوە‬ ‫ﻣــﻦ ﺋــەو ﻛﺎرە ﻧﺎﻛــەم‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛــەم ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ‬ ‫ﺋﯿﻨﺠــﺎ ﺋــەو ﻛﺎرە دەﻛــەم‪ ،‬ﻫەﻣــﻮو‬ ‫ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﺧﯚش دەوێﺖ ‪.‬‬ ‫ﺋﺎﯾــﺎ ﻫﯿــﭻ ڕۆڵﯿــﻚ ﻫەﯾــە ﻛــە‬ ‫ﺣەز و ﺧﻮﻟﯿــﺎت ﺑێﺖ ﻟــە داﻫﺎﺗﻮودا‬ ‫ڕۆڵەﻛە ﺑﺒﯿﻨﯽ؟‬ ‫زۆر ﺣــەز دەﻛــەم ڕۆڵــﯽ ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻛﯚﻧــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﺑﻜــەم ﻟەواﻧــە‬ ‫ﺣەﭘﺴــەﺧﺎﻧﯽ ﻧەﻗﯿــﺐ‪ ،‬ﻋﺎدﯾﻠــە‬ ‫ﺧــﺎن و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻧﺎودارەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺗــﺮی ﻛــﻮرد ﻛــە ﺟێــﯽ ﺷــﺎﻧﺎزی‬ ‫ﺋێﻤــەن‪ ،‬ﺑەﺋﺎواﺗــﻢ ڕۆڵــﯽ ﺋــەوان‬ ‫ﺑﺒﯿﻨــﻢ ﻟــە دراﻣﺎﯾەﻛــﺪا ﯾــﺎن‬ ‫ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ‪.‬‬ ‫ﺋێــﻮە وەﻛــﻮ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ‬ ‫ﻛــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻫﻮﻧــەری ﺋەﻧﺠــﺎم‬ ‫دەدەﯾــﺖ‪ ،‬ﭘــﺮس ﺑەﻫﺎوﺳــەرەﻛەت‬ ‫دەﻛەﯾﺖ؟‬ ‫ڕاﺳــﺘﺖ دەوێــﺖ ﻣــﻦ دەرﭼــﻮوی‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚ ﻧﯿــﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑەﺷــﯽ ﺳــﯿﺮاﻣﯿﻜﻢ‬

‫ﺗــەواو ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺣــەز دەﻛەم‬ ‫ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎرێﻜﯽ ﻫﻮﻧــەری ﭘﺮس‬ ‫ﺑەﻫﺎوﺳــەرەﻛەم ﺑﻜــەم‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫ﺋەﺣﻤــەد ڕەﺋــﻮوف ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ‬ ‫ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿــە و ﻫەم ﻫﺎوﺳەرﯾﺸــﻤە‪،‬‬ ‫ﺣــەز ﻧﺎﻛــەم ﺑــێ ﭘﺮﺳــﯽ ﺋــەو ﻛﺎر‬ ‫ﺑﻜــەم‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﻛــە ﺑﺰاﻧێــﺖ ﻛﺎرەﻛە‬ ‫ﺟﻮاﻧە ڕێﮕﺮم ﻧﺎﺑێﺖ ‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻟــە‬ ‫ﻛﺎرە ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛەﯾــﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻦ‬ ‫ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێــﺖ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭼــﯚن‬ ‫ﺑێﺖ؟‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﭘڕەﻧﺴــﯿﭙێﻚ ﻫەﯾــە زۆر‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەﻛﺘــەر ڕەﭼــﺎوی ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﻟەواﻧــە ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺋــەو ﺧﻮاﺳــﺘە‬ ‫ﺑﺪۆزێﺘــەوە ﻛــە ﺑﯿﻨــەر ﻟــە دراﻣــﺎ‬

‫و ﺷــﺎﻧﯚدا ﻛﺎم ﺟــﯚرە ﻛﺎری ﺣــەز‬ ‫ﻟێﯿــە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﻢ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺟﺪﯾــامن ﻫەﺑێﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺑﯿﻨــەر‪ ،‬ﻟــەوەش ﮔﺮﻧﮕــﱰ‬ ‫ﺑــﯚ ڕازﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﯿﻨــەر ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ‬ ‫دەﺑێــﺖ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿەﻛﯽ زۆر ﺳــﺎﻧﺎ‬ ‫ﺑێــﺖ‪ ،‬زۆر ﺳــﺎدە ﺑێــﺖ و ﻟﻮوﺗﺒەرز‬ ‫ﻧەﺑێــﺖ‪ ،‬ڕووی ﺧــﯚش ﺑێــﺖ ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﺑﯿﻨــەردا‪ ،‬ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟــە ﺧــﯚی ﺑﺎﯾــﯽ‬ ‫ﺑێــﺖ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪە‪،‬‬ ‫دەﺑێــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﻣﻨــﺪااڵن ﻣﻨــﺪاڵ‬ ‫ﺑێــﺖ‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﮔــەوران ﮔــەورە‬ ‫ﺑێــﺖ‪ ،‬ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎ ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ‬ ‫ﺋێﻤــەی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺑەﺑﯿﻨــەر و‬ ‫ﺧەڵﻜەوە ﺟﻮاﻧﯿﻦ ‪.‬‬

‫ﺳﯚﻻڤ ﺷەﯾﺪا‪:‬‬

‫واڵﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋەرك و ﺋﯿﺸﯽ ﻓﯿﻠﻤﺴﺎزی ﺧﯚﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫وﺷ‪ /‬ھ‪‬ﻤﻦ ﺧ‪‬ﻟﯿﻞ‬

‫ﺧﺎمنە ﺋەﻛﺘەر ﺳﯚﻻڤ ﺷەﯾﺪا ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ڕۆڵﯽ‬ ‫ﺑەرﭼﺎوی ﻫەﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەو ﺟﮕە ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﻨەﻣﺎ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎری دراﻣﺎ و‬ ‫ﺷﺎﻧﯚدا ﻛﺎری ﻛﺮدووە‪ ،‬ﻟەم دﯾامﻧەﯾەی ”وﺷە“دا وەاڵﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛﺎن‬ ‫دەداﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا زۆرﺑــەی ﻛەﻧﺎڵــەﻛﺎن‬ ‫ڕووﯾــﺎن ﻟــە دۆﺑﻼژﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫زﻧﺠﯿﺮەدراﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﺗﻮرﻛــﯽ‬ ‫و ﻋەرەﺑــﯽ و ﻛــﯚری ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋێــﻮە ﻫﯚﻛﺎرەﻛــەی‬ ‫ﭼﯿﯿە؟‬

‫ﻫــەر زﻧﺠﯿﺮەﯾەﻛــﯽ دۆﺑﻼژﻛــﺮاو ﻟــە‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎدا‪ ،‬ﺳــﻮاﺧﺪاﻧﯽ ﮔــﯚڕی‬ ‫ﻓﯿﻠــﻢ و زﻧﺠﯿــﺮەی ﻛﻮردﯾﯿــە‪ ،‬ﻛــﻮرد‬ ‫دوای ﭼەﻧﺪەﻫــﺎ ﺳــﺎڵ ڕێﮕــﺮی‬ ‫دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑەﻋــﺲ‪ ،‬ﭼــﯚن دەﯾﺘﻮاﻧــﯽ‬ ‫ﺑﺒێﺘــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧﺪەﻫــﺎ ﻧﻮوﺳــەر و‬

‫ﺑﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻓﯿﻠﻢ‬ ‫ﯾﺎنزﻧﺠﯿﺮەدراﻣﺎﻛﺎن‬ ‫ﻣەرج و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ‬ ‫ﺧﯚم ﻫەﯾە‬

‫ﺑــەاڵم ﺋﺎﯾــﺎ ﺗﻮاﻧــﯽ؟ وەاڵﻣەﻛــەی ﺑــﯚ‬ ‫ﺋێــﻮە‪ ،‬ﻓﯿﻠﻤﺴــﺎزی ﺑــﯚ ﻛﻮرد ﻧﯿﯿــە ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ژەﻫﺮێﻜﯽ ﻛﻮﺷــﻨﺪەﯾە ﺑﯚ‬ ‫ڕەوﺗــﯽ ﻧەﺧــﯚش و ﻻواز و ﭘەرﺗــەوازەی‬ ‫ﻓﯿﻠﻢ و زﻧﺠﯿﺮەدراﻣﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﻫەﻧﺪێــﻚ دەڵێــﻦ ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫دۆﺑﻼژﻛــﺮدن ﺑەﻛﺎرێــﻚ ﺑــﯚ ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺳــﯿﻨەﻣﺎﻛﺎری ﻛــﻮرد دادەﻧێــﻦ‪ ،‬ﺋﺎﯾــﺎ‬ ‫واﯾە؟‬ ‫ﻧەﺧێــﺮ واﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ‬

‫دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوە‪ ،‬ﻛﺎﺗــێ زﻧﺠﯿﺮەدراﻣﺎﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺑــاڵو دەﺑێﺘــەوە واﺗــﺎ دەرﻓــەت‬ ‫ﺑــﯚ زﻧﺠﯿﺮەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ دەﻓەوﺗــێ‪ ،‬ﻛﺎﺗێ‬ ‫زﻧﺠﯿﺮەﯾەﻛــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺑــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ‬ ‫ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵــێ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺋەﻛﺎدﯾﻤــﯽ‬ ‫و ﺧــﺎوەن ﺋەزﻣــﻮون ﺳــﺎز دەﺑــێ و ﻟــە‬ ‫ﺷﺎﺷــەی ﺗﯿﭭﯿﯿــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺑــاڵو‬ ‫دەﺑێﺘــەوە‪ ،‬ﺑەﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻓﯿﻠــﻢ و‬ ‫زﻧﺠﯿــﺮەی ﻛــﻮردی ﺑــەر ﻟــە ﭘێﮕﺮﺗــﻦ‪،‬‬ ‫ﺑەﻫــﯚی ﻫێﺮﺷــﯽ ﻓﯿﻠــﻢ و زﻧﺠﯿــﺮەی‬

‫دۆﺑﻼژﻛﺮاوەوە ﻟەﭘێ دەﻛەوێ ‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم واڵﺗــﺎن ﻓﯿﻠﻤــﯽ دۆﺑﻼژﻛــﺮاو‬ ‫ﻟە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑاڵو دەﻛەﻧەوە؟‬ ‫ڕاﺳــﺘە‪ ،‬ﺑــەاڵم واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺋــەرك‬ ‫و ﺋﯿﺸــﯽ ﻓﯿﻠﻤﺴــﺎزی ﺧﯚﯾــﺎن‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗــە ﺋەﻧﺠــﺎم‪ ،‬ﺳــﺎاڵﻧە دەﯾــﺎن‬ ‫ﻓﯿﻠــﻢ ﺑەرﻫــەم دێﻨــﻦ و ﻟەﺗەﻧﯿﺸــﯿەوە‬ ‫ﻫەﻧــﺪێ ﻓﯿﻠــﻢ و زﻧﺠﯿــﺮەی ﺑەﻧﺮﺧــﯽ‬ ‫واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑــاڵو دەﻛەﻧــەوە‪ ،‬ﺋەوان‬ ‫ﻟــە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن‬ ‫و ﻟــە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ زاﻧﻜــﯚ و ﺳــﺘﯚدﯾﯚ‬ ‫ﻓﯿﻠﻤﺴــﺎزەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛــە ﺳــەدان ﻛﺎرﻧﺎﺳــﯽ‬

‫ﺑــﻮارە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﻫــەم ﻫێﻨﺎوە‪،‬‬ ‫ﺗﺮﺳــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺑﯿﺎﻧــﯽ‪ ،‬زۆر واڵت‬ ‫ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ‬ ‫ﺧــﯚی ﺳــەرەڕای ﻫەرزاﻧﱰﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ دراوﺳــێﻜﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﺎﺑــێ ﺑﯿﻜــڕێ‪ ،‬ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾە‬ ‫ﺋﺎﺧــﯚ ﺋێﻤــەش ﺑــﯚ ﮔەﺷــەی ﻓﯿﻠــﻢ و‬ ‫ﻓﯿﻠﻤﺴــﺎزی ﻛــﻮرد‪ ،‬ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻧﻮوﺳــەر‬ ‫و دەرﻫێﻨــەری ﺧﯚﯾــﯽ ﺑﻮوﯾــﻦ و‬ ‫ﺳــەرەڕای ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘﺸــﺘامن‬ ‫ﻛﺮدووەﺗــە ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ‬ ‫ﯾﺎن ﻟە ﺑﺎوەﺷامن ﮔﺮﺗﻮون ‪.‬‬ ‫ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋێــﻮە ﻛــێ‬ ‫ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣە ﻟەم ﺑﻮارەدا؟‬ ‫ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن‪ ،‬ﻟــە ﭘێــﺶ ﻫەﻣﻮواﻧﯿــﺶ‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان و دواﺗــﺮ ﺟەﻣــﺎوەر‪،‬‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵە ﻓﯿﻠــﻢ و زﻧﺠﯿــﺮەی ﺑﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑــاڵو دەﺑێﺘــەوە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻛەﺳــێ ﯾەﺧەی‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧێﻜــﯽ ﻧەﮔﺮﺗــﻮوە‬ ‫و ﻟێــﯽ ﺑﭙﺮﺳــێ ﺑــﯚ؟ ﺑــەردی دﯾــﻮاری‬ ‫داﻧەﻧــﺮاوی ﻓﯿﻠــﻢ و زﻧﺠﯿــﺮەی ﻛــﻮردی‬ ‫ﻫەڵﺪەﻛﯚڵــێ‪ ،‬ﻟــەم ﻫەﻣــﻮو ﺳــﺎڵەدا‬ ‫ﺗﺎﻗــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ وەك ڕەﺧﻨــە‬ ‫وەك ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ دەرﺑڕﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺗﺎﻗــە‬ ‫ﺟﺎرێــﻚ و ﺑــﯚ ﺗﺎﻗە ﺳــﺎﺗێﻚ ﻟە ﺑــەردەم‬

‫ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧێــﻚ ﻧــﻮوزەی ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە‪،‬‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻟەم ﺑﺎرودۆﺧە ڕەﺧﺴــﺎوەدا‬ ‫زۆر ﻛەﺳــﯽ ﺣﺎزرﺧــﯚری ﺑــﻦ‬ ‫ﺳــێﺒەر ﺑەﺋەرﺧەﯾﺎﻧــﯽ ﭘــﺎڵ ﺑﺪەﻧــەوە‬ ‫و ﺑەﺋەﻗــڵ و ﭼــﺎوی ﺧەواڵــﻮوی‬ ‫ﺑﯿﻨــەری ﺑــێ ڕا و ﺑــێ ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ‬ ‫ﺑــەر ﺷﺎﺷــەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــەﻛﺎن و ﺑــێ‬ ‫دەﻧﮕﯽ ﺑەﺋﺎﻧﻘەﺳــﺖ و ﺑێ ﺋﺎﻧﻘەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﺗەزﯾــﻮەﻛﺎن ﻗﺎﻗــﺎ ﭘــێ‬ ‫ﺑﻜەﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﯿﺴــﺘﻮوﻣﺎﻧە ﻟــەم دواﯾﯿﺎﻧــە‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەك و ﻛﻮرﺗــە ﻓﯿﻠﻤێــﻚ‬ ‫و زﻧﺠﯿﺮەدراﻣﺎﯾەﻛــﺖ ڕەﻓــﺰ‬ ‫ﻛﺮدووەﺗەوە‪ ،‬ﺑﯚ؟‬ ‫ڕێــﺰم ﻫەﯾە ﺑﯚ ﻫەﻣﻮو ﺋــەو ﺑەڕێﺰاﻧەی‬ ‫داوای ﻫﺎوﻛﺎرﯾــﺎن ﻟــێ ﻛــﺮدووم‪،‬‬ ‫ﺑەاڵم ﻣــﻦ ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻓﯿﻠــﻢ ﯾﺎن‬ ‫زﻧﺠﯿﺮەدراﻣــﺎﻛﺎن ﻣــەرج و ﺗێڕواﻧﯿﻨــﯽ‬ ‫ﺧــﯚم ﻫەﯾــە‪ ،‬ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚ‬ ‫و ﺗﻮاﻧــﺎی دەرﻫێﻨــەر ﻟــە دەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﻻﻣــەوە ﮔﺮﻧﮕــﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەﮔــەر ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەك ﻻواز ﺑێــﺖ‬ ‫ﯾــﺎن دەرﻫێﻨەرەﻛــەی ﻛەﺳــێﻜﯽ‬ ‫ﻧەﺷــﺎرەزا و ﻛەﻣﺌەزﻣــﻮون ﺑێــﺖ‪ ،‬ﺟﯿﺎ‬ ‫ﻟەﺑــﺮی ﭘﺎرەﻛــەی و ﺟﯿــﺎ ﻟــە ڕۆڵــە‬ ‫ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﺑەﺷﺪاری ﻧﺎﻛەم ‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬ﻋەﻟﯽ زەڵﻤﯽ‬

‫ﻟە روﺣﻮاڵ ﺧﻮﻣەﯾﻨﯿﯿەوە ﺑﯚ ﻓەﺗﺤﻮاڵ ﮔﻮﯾﻠەن‬

‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ڕێﮕﺎ ﺑە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ واڵﺗﯽ‬ ‫زﻟﻬێﺰ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻧﺎدات‬ ‫ﺋێــﺮان ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎﺷــﺎﯾەﺗﯿﺪا ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﮔــەورەی‬ ‫ﻟــە ﺗــەواوی ﺑﻮارەﻛﺎﻧــەوە ﺑەدەﺳــﺖ‬ ‫ﻫێﻨــﺎ‪ .‬ﻣﺤەﻣــەد ڕەزا ﺷــﺎ ﭘەﻫﻠــەوی ﻟە‬ ‫‪1963‬دا دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﺷﯚڕﺷــێﻚ‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪1963‬دا‬ ‫ﻛــﺮد ﻛــە ﺑە ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺳــﭙﯽ ﻧــﺎﴎاوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو‬ ‫ﺷﯚڕﺷەﯾﺸــﺪا ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﮔﺮﻧــﮓ ﻟــە‬ ‫ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم درا‪ .‬ﺷــﺎ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ‬ ‫ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻟــە واڵﺗەﻛەﯾــﺪا‬ ‫ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﻛــﺮد و ﺳــﻮورﯾﺶ ﺑــﻮو‬ ‫ﻟەﺳــەر ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑــە ﭼﯿﻨﯽ‬ ‫ﺋﺎﻓــﺮەت‪ .‬ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻣﺤەﻣــەد ڕەزا‬ ‫ﺷــﺎ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و‬ ‫ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﺸــﺪا زۆر ﺟﯿﺎواز ﺑــﻮو‪ .‬ﺑﯚ منﻮوﻧە‪،‬‬ ‫ﺷــﺎ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑــﻮو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێﺰ‬ ‫ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان و زۆرﯾﻨــەی واڵﺗﺎﻧــﯽ‬

‫‪1979‬دا ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪1979‬دا‬ ‫دەﺳــەاڵﺗەﻛەی ﺷــﺎ ﻫــﺎت‪ .‬ژﻣﺎرەﯾــەك‬ ‫ﻟــە ﺗﻮێــﮋەرەوان و ﻣێﮋووﻧﻮوﺳــﺎن‬ ‫دەڵێــﻦ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻬێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫دەﺳــەاڵﺗﯽ ﭘﺎﺷــﺎﯾەﺗﯿﺪا رۆڵﯽ ﮔــەورەی‬ ‫ﻫەﺑــﻮو‪ .‬ﺑﯚﭼﯽ؟ ﺑﯚ ﺋــەوەی ڕێﮕﺎ ﻧەدات‬ ‫ﺋێﺮاﻧــﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﻟــە ﺑﻮاری ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﴎوﺷــﺘﯿﺪا ﺑﺒێﺘــە واڵﺗێﻜــﯽ زﻟﻬێــﺰی‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺟﯿﻬــﺎن و ڕﻛﺎﺑەرﯾــﯽ‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺑەﺳــەردا ﻧەﻫﺎﺗــﻮوە‪.‬‬ ‫‪2002‬ەوە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﭘــﺎش ﺳــﺎڵﯽ ‪2002‬ەوە‬ ‫ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﮔــەورەی ﺑەدەﺳــﺖ‬ ‫ﻫێﻨــﺎوە‪ .‬ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋەردۆﻏــﺎن ﺑــﻮوە‬ ‫ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﺋﺎﺑــﻮوری ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫زۆر ﺧــﺮاپ ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺗﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ واڵﺗەﻛەی ﺑﺒﻮوژێﻨێﺘــەوە‪ .‬ﺑﯚ‬

‫ﺋەﮔەر داد و ﮔەﺷەﭘێﺪان ﻟە ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪاﺳەرﻛەوﺗﻦﺑەدەﺳﺖ‬ ‫ﺑێﻨێﺖ ﺋەوا ﺋەردۆﮔﺎن ﺧﯚی ﺑﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ دەﻛﺎت‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە‪ -‬ﻟەواﻧــەش ﺋﯿﴪاﺋﯿــﻞ‪ -‬و‬ ‫واڵﺗﺎﻧــﯽ رۆژﺋــﺎوادا ﻫەﺑێــﺖ‪ .‬ﻣﺤەﻣــەد‬ ‫ڕەزا ﺷــﺎ ﭘﻼﻧــﯽ ﺋــەوەی ﻫەﺑــﻮو ﻟــە‬ ‫ڕێــﯽ ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛﯿﯿــەوە ﻟــە ﻣــﺎوەی‬ ‫ﭼەﻧــﺪ دەﯾەﯾەﻛــﺪا ﺋێــﺮان ﺑﻜﺎﺗــە‬ ‫ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ زﻟﻬێــﺰی ﺟﯿﻬــﺎن‪.‬‬ ‫ﺳــەرەﺗﺎ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــە‬ ‫رۆژﺋﺎواﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟە ﺷــﺎی‬ ‫ﺋێــﺮان ﻛــﺮد‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻟەﮔــەڵ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎﺗــﺪا ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﮔــﯚڕی‪.‬‬ ‫ﺋێــﺮان ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزی و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾە‪ .‬ﻟــە ﻣﺎوەی‬ ‫دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿــﻮی ڕاﺑــﺮدوودا ﺗــﺎران‬ ‫ﺑە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷــێﻮە ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ رژێﻤﯽ‬ ‫ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدی داوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی‬ ‫ﻟــە ﺷــەڕی دژ ﺑــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ‬ ‫واڵﺗەﻛەﯾــﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ‬ ‫ﺑﻬێﻨێــﺖ‪ .‬ﺋەﻣــە ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛە‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﺧﯚﯾــﺎن داﻧﯿــﺎن‬ ‫ﭘێﺪا ﻧﺎوە‪.‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺋــەوەش ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛــە‬ ‫ﺋێــﺮان ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ‬ ‫ﭼەﻛﺪارﯾــﯽ دژ ﺑــە رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر‬ ‫ﺋەﺳــەدﯾﺶ دەدات‪ .‬ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺧەزێﻨــەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛــﺮد ﻛــە ﺗــﺎران ڕێــﮕﺎ‬ ‫ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ڕێﻜﺨــﺮاوی‬ ‫ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪەی ﻧﺎو واڵﺗەﻛــەی دەدات‬ ‫ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺳــﻮﻧە ﻟە‬ ‫ﺋێﺮاﻧــەوە ﺑﮕەﯾەﻧﻨــە ﻧــﺎو ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺷــەڕﻛﺮدن دژ ﺑــە‬ ‫رژێﻤەﻛــەی ﺋەﺳــەد‪ .‬ﺑەﮔﻮێــﺮەی‬ ‫زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی وۆڵ‬ ‫ﺳــﱰﯾﺖ ﺟﯚرﻧﺎڵــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ‪،‬‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺧەزێﻨــەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫زاﻧﯿــﺎری ﺗــەواوی دەرﺑــﺎرەی‬ ‫ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧەی ڕێﻜﺨــﺮاوی‬ ‫ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪەی ﻧــﺎو ﺋێــﺮان ﻫەﯾــە و‬ ‫ﯾەﻛێــﻚ ﻟەواﻧﯿــﺶ ﻧــﺎوی ﺟەﻋﻔــەر‬ ‫ﺋﯚزﺑەﻛﯿﯿــە‪ .‬ﺋــەم ﺑەرﭘﺮﺳــەی‬ ‫ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺳــﻮﻧە ﻟە ﻧﺎو‬ ‫ﺋێﺮاﻧــەوە دەﮔەﯾەﻧێﺘــە ﻧﺎو ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ‬

‫‪2002‬دا ﺗەﻧﯿــﺎ ‪26‬‬ ‫منﻮوﻧــە‪ ،‬ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2002‬دا‬ ‫ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻟــە ﺑﺎﻧﻜــﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ﻫەﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫‪2011‬دا ﺋــەو ﺑڕە ﮔەﯾﺸــﺘە‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2011‬دا‬ ‫‪ 94‬ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ‪ .‬ﻟــە‬ ‫‪2002‬دا ڕێــﮋەی ﻫەاڵوﺳــﺎن ﻟە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪2002‬دا‬ ‫‪ 35‬ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑەاڵم ﺋــەو ڕێﮋەﯾە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ‪35%‬‬ ‫‪2011‬دا ﺑــﯚ ‪ 6%‬داﺑــەزی‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2011‬دا‬ ‫ﺋەردۆﻏﺎن ﺗﻮاﻧــﯽ زۆرﯾﻨــەی ﻗەرزەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﺪاﺗــەوە و ﺋێﺴــﺘﺎش ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﮔﺮووﭘــﯽ ﺟــﯽ ﺑﯿﺴــﺖ‪-‬‬

‫روﺣﻮ‪ ‬ﺧﻮﻣ‪‬ﯾﻨﯽ وەﻛﻮ ر‪‬ﺒ‪‬ر‪‬ﻜﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳ‪‬رﻛﺮداﯾ‪‬ﺗﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ ﻛﺮد‪ ،‬ﭘ‪‬ﺪەﭼ‪ ‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﺋ‪‬و رۆ‪ ‬ﻟ‪ ‬ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑ‪ ‬ﻓ‪‬ﺗﺤﻮ‪ ‬ﮔﻮﯾﻠ‪‬ن ﺑﺪرێ‬

‫واﺗــە ﺑﯿﺴــﺖ واڵﺗــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و‬ ‫ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەﻛەی ﺟﯿﻬﺎﻧــە ﻟــە ﺑــﻮاری‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟــە ﻣﺎوەی‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﮔــەورەی ﺑــە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــﺮدووە‪ .‬ﺑــﯚ منﻮوﻧە‪ ،‬ﻟە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2002‬دا ﺑﻮدﺟــەی وەزارەﺗــﯽ ﭘەروەردە‬ ‫‪2002‬دا‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ ‪ 7‬ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑﻮو‪،‬‬ ‫‪2011‬دا‬ ‫ﺑــەاڵم ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ‪2011‬دا‬ ‫‪ 34‬ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﺑــﻮوە‪.‬‬ ‫وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ﺑﯚ ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫دەﯾــە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی دەﺑﺮد‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ﺋەردۆﻏﺎن ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾــەی ﻛەم‬ ‫ﻛــﺮدەوە و ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە رۆڵﯽ ﺳــﻮﭘﺎش‬ ‫ﻟــە ﻧــﺎو داﻣــەزراوەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ واڵﺗﺪا‬ ‫‪2002‬دادا ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ‪26‬‬ ‫ﻫێﻨــﺎ‪ .‬ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2002‬‬ ‫ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﻫەﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪ 50‬ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﻫەﯾــە‪.‬‬ ‫‪2002‬دا‬ ‫ﻟــە ﻧێــﻮان ﺳــﺎاڵﻧﯽ ‪ 1923‬و ‪2002‬دا‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ ‪ 6‬ﻫــەزار ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ ﻟــە ﺟﺎدەی‬ ‫دووﺳــﺎﯾﺪ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا دروﺳــﺖ‬

‫ﻛﺮاﺑــﻮو‪ ،‬ﺑەاڵم ﻟــە ﻧێﻮان ﺳــﺎاڵﻧﯽ ‪2002‬‬ ‫‪2011‬دا ‪ 13‬ﻫــەزار ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ ﻟــە‬ ‫و ‪2011‬دا‬ ‫ﺟﺎدەی دووﺳــﺎﯾﺪ دروﺳــﺖ ﻛــﺮا و ﺑەو‬ ‫ﻫﯚﯾــەوەش ڕووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑە‬ ‫‪ 50‬ﻛەﻣﯿــﺎن ﻛــﺮد‪ .‬ﻟــە ﭘــﺎش‬ ‫رێــﮋەی ‪50%‬‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2003‬ﺋەردۆﻏــﺎن ﺑڕﯾــﺎری دا‬ ‫ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮردی‬ ‫واڵﺗەﻛــەی ﺑﺨﺎﺗــە ﮔــەڕ و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑڕﯾــﺎری ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾەوە‬ ‫داوە‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋەﮔــەر ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﺖ ﺋــەوا ﻛێﺸــەی‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛەﻣــﱰ دەﺑێــﺖ و‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــەوەش ﻧــﺎﻛﺎت ﺳــﻮﭘﺎ ﺋەو‬ ‫ﺑﻮدﺟــە زەﺑەﻻﺣــە وەرﺑﮕﺮێــﺖ ﻛــە‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەﯾەﺗﯽ‪ .‬ﻟەﺑﺮی ﺋــەوە دەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺋەو ﺑﻮدﺟەﯾە ﺑــﯚ وەزارەﺗــە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﺗﻮێــﮋەرەوان دەڵێــﻦ‬ ‫ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻧﺎﯾەوێــﺖ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺋــەم ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨەی ﺑــەردەوام ﺑێــﺖ و‬ ‫ﺑﺒێﺘــە واڵﺗــﯽ زﻟﻬێــﺰی ﻧﺎوﭼەﻛــە‪ .‬ﺑﯚﯾە‬

‫دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟــە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ﻧﺰﯾــﻚ دەﺑێﺘــەوە ﺋەردۆﻏﺎن و‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان ڕووﺑــەڕووی‬ ‫ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﮔــەورەی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ‬ ‫ﺑﻮوﻧەﺗــەوە‪ ،‬ﺋــەوەش ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو‬ ‫ﻫەڵﻤەﺗــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺑەرﺗﯿﻠــەی‬ ‫ﻟــەو واڵﺗــەدا دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮاوە‪.‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ داد و‬ ‫ﮔەﺷــەﭘێﺪان دەڵێﻦ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ رۆڵێﻜﯽ‬ ‫ﮔــەورە ﻟــەم ﭘﯿﻼﻧــەدا دەﮔێڕێــﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەوەش ﻟە ڕێــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻓەﺗﺤﻮاڵ‬ ‫ﮔﯿﻮﻟەﻧــەوە‪ .‬ﮔﯿﻮﻟــەن ﻟــە وﯾﻼﯾەﺗــﯽ‬ ‫ﭘێﻨﺴــﻠﭭﺎﻧﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دەژﯾــﺖ‪،‬‬ ‫ﺑــەاڵم ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣە‬ ‫ﻣﺘامﻧــە ﭘێﻜﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە داﻣــﻮدەزﮔﺎ‬ ‫ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا رۆڵــﯽ ﮔەورەﯾﺎن‬ ‫ﻫەﯾــە‪ ،‬ﻟەواﻧــەش ﻟــە وەزارەﺗــﯽ داد‪.‬‬ ‫ﺗﻮێﮋەرەواﻧﯿــﺶ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫ﺳــﻮود ﻟــە ﮔﯿﻮﻟــەن وەردەﮔﺮێــﺖ‬ ‫ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑــە ﻫــەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑﻮوە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺋەردۆﻏــﺎن‬

‫ﺑﻬێﻨێــﺖ و ڕێــﮕﺎ ﻧــەدات ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﺒێﺘە‬ ‫واڵﺗێﻜﯽزﻟﻬێﺰ‪.‬‬ ‫ﺋــەم ﻫەڵﻤەﺗــەی دژ ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﯽ زۆر ﻫەﺳــﺘﯿﺎرداﯾە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان‬ ‫ڕاﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ﺋەﮔــەر ﭘﺎرﺗەﻛەﯾــﺎن ﻟە‬ ‫ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا‪ -‬ﻛــە‬ ‫ﺑڕﯾــﺎرە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋــﺎداری‬ ‫داﻫﺎﺗــﻮودا ﺑەڕێــﻮە ﺑﭽﻦ‪ -‬ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﮔــەورە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ﺋــەوا‬ ‫ﺋەردۆﻏــﺎن ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎر – ﻛــە ﺑڕﯾــﺎرە‬ ‫ﺋــەم ﻫﺎوﯾﻨــە ﺑەڕێــﻮە ﺑﭽێــﺖ‪ -‬ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ‬ ‫دەﻛﺎت‪ .‬ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری‬ ‫ﺧﻮﻟــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﺟﯿــﺎواز‬ ‫دەﺑێــﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎر‬ ‫ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟەﻻﯾــەن ﺧەڵﻜــەوە‬ ‫ﻫەڵﺪەﺑﮋێﺮێــﺖ‪ .‬ﻫــەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ‬ ‫ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾە ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی دوو‬ ‫ﺧﻮﻟــﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯽ ﺧــﯚی ﺑﯚ ﺳــەرۆك‬ ‫ﻛﯚﻣــﺎر ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ ﺑــﻜﺎت‪ .‬ﺋەﻣــەش واﺗﺎی‬ ‫ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﻛێﺸــەی ﮔــەورە‬

‫رژێﻤﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و داﻋﺶ ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫ﺑەﻫێﺰﯾﺎن ﭘێﻜەوە ﻫەﯾە‬ ‫ﺗﺎران و دﯾﻤەﺷﻖ‬ ‫ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺑەﻫێﺰﯾﯽ‬ ‫ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪە واﺗﺎی ﺋەوە‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە دواﺟﺎر‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎیﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر دەﺑێﺖ واز ﻟە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽﺳﻮورﯾﺎ‬ ‫ﺑﻬێﻨێﺖ‬ ‫زاﻧﯿــﺎری ﺗەواوﯾــﺎن ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە‬ ‫ﻫەﯾــە‪ .‬وەزارەﺗــﯽ ﺧەزێﻨــەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ‬ ‫ﺋەوەﺷــﯽ ڕوون ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺑڕێﻜــﯽ‬ ‫زۆر ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﻛــﯚ دەﻛﺮێﺘەوە و‬ ‫ﺋــەو ﺗــﯚڕەی ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪەی ﻧــﺎو ﺋێﺮاﻧﯿﺶ‬ ‫دەﯾﮕەﯾەﻧێﺘــە ﻧــﺎو ﺳــﻮورﯾﺎ و دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺑەرەی ﻧﻮﴎە‪.‬‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی وۆڵ ﺳــﱰﯾﺖ ﺟﯚرﻧــﺎڵ‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﺑــە‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣەﺳــەن ڕووﺣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻟــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺗــﺎران ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر‬

‫ﺳــﻮورﯾﺎدا ﭘەﯾــڕەوی دەﻛﺎت ﺑەرﭘــﺮس‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧەوە ﺟێﺒەﺟــێ‬ ‫دەﻛﺮێــﺖ و ﺋــەو ﺳــﻮﭘﺎﯾەش ﻟــە‬ ‫ژێــﺮ دەﺳــەاڵﺗﯽ ڕووﺣﺎﻧﯿــﺪا ﻧﯿﯿــە‪.‬‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻛــە ﺋەوەﺷــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮدووە‬ ‫ﻛــە ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺟﯚن‬ ‫ﻛێــﺮی وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﻣﺤەﻣــەد ﺟــەواد زەرﯾﻔــﯽ‬ ‫وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ‬ ‫ﺋێــﺮان ﻟــە ﺑەرﻟﯿــﻦ ﻛــﯚ ﺑﻮوەﺗــەوە ﺑــﯚ‬

‫ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدن دەرﺑــﺎرەی‬ ‫ڕەوﺷــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ‪ ،‬ﺑــەاڵم زەرﯾــﻒ ﺑــە‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑــە ﻫﺎوﺷــﺎﻧە ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿەﻛەی‬ ‫ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﺋــەو دەﺳــەاڵﺗﯽ‬ ‫ﺋــەوەی ﻧﯿــە دەرﺑــﺎرەی ﺗەﻧﮕــﮋەی‬ ‫ﺳﻮورﯾﺎ ﻫﯿﭻ ﺟﯚرە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺑﺪات‪.‬‬ ‫ﻫــﺎوﻛﺎت ﭼەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ‬ ‫ﺳــﭙﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛــﺮد ﻛــە ﻣــﺎوەی‬ ‫دوو ﻣﺎﻧﮕــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﮔﺮﻧﮕــﯽ زﯾﺎﺗﺮی‬ ‫ﺑــە ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی زاﻧﯿــﺎری ﺑــﻮاری‬ ‫ﻫەواڵﮕــﺮی دەرﺑــﺎرەی ڕەوﺷــﯽ ﻧــﺎو‬

‫ﺳــﻮورﯾﺎ داوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی واﺷــﻨﺘﯚن‬ ‫ﻟــە ﴎوﺷــﺘﯽ ﺋــەو ﺷــەڕە ﺑﺎﺷــﱰ‬ ‫ﺗــێ ﺑــﮕﺎت ﺳــﻮورﯾﺎی ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧەی ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ‬ ‫ڕاﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻟــەم ﻣﺎوەﯾــەدا ﺑﯚﯾﺎن‬ ‫ڕوون ﺑﻮوەﺗــەوە ﻫــﺎوﻛﺎری و ﻫەﻣﺎﻧﮕﯽ‬ ‫ﻟــە ﻧێــﻮان رژێﻤەﻛەی ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد‬ ‫و دەوڵەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق و‬ ‫ﺷــﺎﻣﺪا‪ -‬ﻧــﺎﴎاو ﺑــە داﻋــﺶ‪ -‬ﻫەﯾــە‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ منﻮوﻧــە‪ ،‬رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد‬ ‫ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻟــە داﻋﺶ دەﻛڕێــﺖ و ﻟە‬

‫ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﺳــﻮﭘﺎی ﺳــﻮورﯾﺎ دژ ﺑە‬ ‫ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺋــەو ﮔﺮووﭘە ﺷــەڕ ﻧﺎﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛــە ﭘێﮕەی‬ ‫داﻋﺶ زۆر ﺑەﻫێﺰ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﺗﻮێﮋەرەواﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد و ﺗــﺎران‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺖ ﺋەﻧﻘەﺳــﺖ‬ ‫ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎدا ﭘەﯾــڕەو‬ ‫دەﻛــەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ڕێــﯽ ﺋــەم‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗەوە ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻚ ﺑەدەﺳــﺖ‬ ‫دەﻫێﻨــﻦ‪ .‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺋەوەﯾە‬

‫ﻛﺎری ﻧەﺷﯿﺎوی ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪە دەﺑێﺘە ﻫﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﭼﯿﱰ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻧەﻛەن‬

‫ﺑــﯚ ﺋەردۆﻏﺎن دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ﺋەوا‬ ‫ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺗــﺎ ‪ 10‬ﺳــﺎڵﯽ ﺗــﺮ دەﺗﻮاﻧێــﺖ‬ ‫دەﺳــەاڵﺗﺪاری ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑێــﺖ‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣــﺎن‬ ‫ﻟــەم ﻣﺎوەﯾەﺷــﺪا ﻧﺎوﺑــﺮاو دەﺗﻮاﻧێــﺖ‬ ‫ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی واڵﺗەﻛــەی‪-‬‬ ‫ﻟەواﻧــەش ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد‪ -‬ﭼﺎرەﺳــەر‬ ‫ﺑــﻜﺎت و ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﺑﻜﺎﺗــە واڵﺗێﻜــﯽ‬ ‫زﻟﻬێﺰیﺟﯿﻬﺎن‪.‬‬ ‫‪20‬ی‬ ‫ﻛــﻮرد زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ڕێــﮋەی ‪20%‬ی‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘێــﻚ دەﻫێﻨێــﺖ‪.‬‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێﺰﯾــﺶ ﻟــە ﻧێــﻮان‬ ‫ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛــﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻫەﯾــە‪ .‬ﺑﯚﯾە ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد ﻟــەم ﻛﺎﺗــەدا زۆر ﮔﺮﻧﮕــە و‬ ‫دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎرﯾﮕــەری ڕاﺳــﺘەوﺧﯚی‬ ‫ﻟــە ﺳــەر ﭘێﮕــەی ﭘﺎرﺗــﯽ داد و‬ ‫ﮔەﺷــەﭘێﺪان ﻫەﺑێــﺖ‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ﻛــﻮردەﻛﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺋەردۆﻏــﺎن‬ ‫ﺑﻜــەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫ڕاﺑــﺮدوودا ﺳــەﳌﺎﻧﺪی دەﯾەوێــﺖ‬ ‫ﻛێﺸــەی ﻛــﻮردی واڵﺗەﻛــەی‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﻜﺎت‪ .‬ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ‪،‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫ڕاﺑــﺮدوودا ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەردۆﻏﺎن‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻚ‬ ‫ﻫێﻨــﺎوە‪ .‬ﺋــەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەش ﻛﺎرﯾﮕەری‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﮕــەی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻫەﺑــﻮوە‪ .‬ﻣﺎﻧــەوەی ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟــە‬ ‫ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا واﺗــﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮی ﻣﺎﻓــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧێــﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛــﻮرد ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە‬ ‫ﺋەردۆﻏﺎن و ﭘﺎرﺗەﻛەی ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻛــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻧــﺎو ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﺳــﻮﭘﺎی‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎی ﺋــﺎزاد ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻻواز دەﺑێــﺖ‪ .‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ‬ ‫دووەم ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻛﺎری ﻧەﺷــﯿﺎوی‬ ‫ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە دەﺑێﺘــە ﻫﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑــﯚ‬ ‫ﺋــەوەی ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﭼﯿــﱰ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن‬ ‫ﻧەﻛــەن و ﺋﻮﻣێــﺪەوار ﺑــﻦ ﺋــەم‬ ‫ﺷــەڕە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑێــﺖ و رژێــﻢ ﻟــە‬ ‫دەﺳــەاڵﺗﺪا مبێﻨێﺘــەوە‪ .‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ‬ ‫ﺳــێﯿەم‪ ،‬ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە‬ ‫ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎدا دەﺑێﺘە ﻫــﯚی ﮔﯚڕﯾﻨﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ رۆژﺋــﺎوا و واڵﺗﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋەرەﺑــﯽ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر‬ ‫ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎدا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻫﯿﭻ‬ ‫واڵﺗێــﻚ ﻧﺎﯾەوێــﺖ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻟــە‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎدا ﺋەوەﻧــﺪە دەﺳــەاڵﺗﯽ‬ ‫ﻫەﺑێﺖ ﻛە ﺑﺒێﺘە ﻫەڕەﺷــە ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺟﯿﻬــﺎن‪ .‬ﻫەر‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺑەڕووﻧﯽ‬ ‫دەﺑﯿرنێــﺖ و رۆژﺋــﺎوا و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و‬ ‫ﭼەﻧــﺪ واڵﺗێﻜــﯽ ﻋەرەﺑﯿــﺶ ﻟــە‬ ‫ﺗﺮﺳــﯽ ﺑەﻫێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە‬ ‫ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﯚ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛــەم ﻛﺮدووەﺗــەوە‪ .‬ﺗــﺎران‬ ‫و دﯾﻤەﺷــﻖ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﺑەﻫێﺰﯾﯽ‬ ‫ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە واﺗﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ‬ ‫ﻛە دواﺟــﺎر ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎﭼــﺎر دەﺑێــﺖ واز ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﻬێﻨێــﺖ و ﺋﺎﻣــﺎدەی‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد رۆڵــﯽ‬ ‫ﮔەورەیﻫەﺑێﺖ‪.‬‬

‫ﺟﯚراوﺟﯚر‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (34‬ﭼﻮارﺷەﻣﻤە‪2014/ 2/ 12 ،‬‬ ‫ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﻛﻔﺘە‪ ،‬ﻛﻮڵﯽ‬ ‫ﻣﻮزﯾﻚ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮوڕە ﻛﺮد‬

‫ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی وێﻨەﯾەﻛــﯽ‬ ‫دەﺳــﺘﻜﺎری ﻛــﺮاوی ﺑــﺎراك‬ ‫ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ‪،‬‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮوڕەﯾــﯽ‬ ‫ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧــەی ﺋــەو واڵﺗــەی ﻟە‬ ‫رووﺳﯿﺎ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋﺎرﯾﻨــﺎ رۆدﻧﯿﻨــﺎ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری‬ ‫رووﺳــﯿﺎ‪ ،‬وێﻨــە دەﺳــﺘﻜﺎری‬ ‫ﻛﺮاوەﻛــەی ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎی ﻟە‬ ‫ﻻﭘــەڕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە‬ ‫ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﺗﻮﯾﺘــەر‬ ‫ﺑاڵو ﻛﺮدووەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ ﻟــەو وێﻨەﯾــەدا ﺑــە‬ ‫رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﺣەﭘەﺳــﺎوەوە‬ ‫ﺳەﯾﺮی ﻣﻮزﯾﻚ دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر‪ :‬ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن‬

‫‪19‬‬

‫ﭼێﺸــﺘﻠێﻨەری ﺧﻮاردﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎﯾــﯽ ﻟــە ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻛﻔﺘــەی ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﻛــە ﻛێﺸــەﻛەی ‪ 101‬ﻛﯿﻠﯚﮔﺮاﻣــە‪ ،‬ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮدووە و ﻫــەر ﺑــەو ﻫﯚﯾەﺷــەوە ﭼــﻮوە ﻧــﺎو ﻛﺘێﺒــﯽ‬ ‫ﭘێﻮاﻧەﯾــﯽ ﮔﯿﻨﺴــەوە‪ .‬ﻣﺎﺗﯿــﻮ ﻣﯿﺘﻨﯿﺴــﻜﯽ ﺋــەو ﭼێﺸــﺘﻠێﻨەرە ﺑــە رەﭼەڵــەك ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎﯾﯿــە ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﺧﻮاردﻧﮕــەی ﻫەﯾــە و ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﻔﺘــەی ﺟﯿﻬﺎﻧﯽ ﻟــێ ﻧﺎوە‪ .‬ﺋــەو دەڵێ‬ ‫”ﺋــەوە ﺋــﺎرەزووی ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯿﻢ ﺑــﻮوە ﻛــە ﻛﻔﺘەﯾەﻛــﯽ زۆر ﮔــەورە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜــەم“‪ .‬ﺋەو ژﻣــﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﻟەﻻﯾەن ﺟﯿﻤــﯽ ﻛﯿﻠەوە ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮاﺑﻮو‪ .‬ﺋــەو ﻟە ﺷــﺎری ﻣەﻛﺰﯾﻜﯚ‬ ‫ﻛﻔﺘەﯾەﻛــﯽ ﺑــە ﻛێﺸــﯽ ‪ 90‬ﻛﯿﻠﯚﮔــﺮام ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛﺮدﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋــەو ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮓ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋــەو ژﻣــﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿە ﺑــﻮو و دواﺟــﺎر ﻧﺎزﻧﺎوەﻛــە ﺑــە ﻣﺎﺗﯿــﯚ درا‪ .‬دوای ﺋەوەی‬ ‫ﻛﻔﺘە ‪ 101‬ﻛﯿﻠﯚﯾﯿەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺘێﺒﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﮔﯿﻨﺴەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮا‪ ،‬ﻣﺎﺗﯿﯚ ﻫەﻣﻮو ﻫﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺷﺎری ﻛﯚﻧﻜﯚرد ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﯽ ﻛﻔﺘەﻛە ﺑﺎﻧﮕﻬێﺸﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎردﯾــەن‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی‬ ‫ﭘێــﯽ واﯾــە ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەو‬ ‫وێﻨەﯾــە‪ ،‬ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەﻛە ﺑﯚ ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫رەﮔەزﭘەرﺳــﺘﯽ ﻟــە رووﺳــﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻛــە‬ ‫”ﺋﺎرﯾﻨــﺎ رۆدﻧﯿﻨــﺎ ﻛــە ﺳــەر ﺑە‬ ‫ﺣﺰﺑــﯽ رووﺳــﯿﺎی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو‬ ‫ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭬﻼدﯾﻤﯿــﺮ‬ ‫ﭘﻮﺗﯿﻨــە و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری‬ ‫ﺋــەو واڵﺗەﺷــە‪ ،‬وێﻨەﯾەﻛــﯽ‬ ‫ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە رەﻧﮕە‬ ‫ﺑﺒێﺘــە ﻫــﯚی ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان رووﺳــﯿﺎ‬ ‫و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ“‪.‬‬ ‫ﻣﺎﯾــﻜڵ ﻣــەك ﻓــﺎڵ ﺑﺎڵﻮێﺰی‬

‫ﺑەﻫﯚی ﺑﺎاڵﯾەوە وازی ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﻫێﻨﺎ‬ ‫ﻛﭽێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن ‪ 14‬ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺑەرازﯾــﻞ ﻛــە دوو ﻣەﺗــﺮ و ﺷــەش ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ‬ ‫ﺑﺎاڵﯾەﺗﯽ‪ ،‬وەﻛﻮ ﺑﺎاڵﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺟﯿﻬﺎن ﻧﺎﴎاوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻛﭽــە ﻧــﺎوی ﺋەﻟﯿﺴــﺎ ﺳــﯿﻠﻮاﯾە و ﺑەﻫــﯚی ﺑﺎاڵﯾەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻛێﺸــەﯾەك ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻛــﯽ ﻫــەژاری وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﭘــﺎرای ﺑەرازﯾﻠــﺪا دەژی‪ .‬ﺋەﻟﯿﺴــﺎ ﻟــە ﻧێــﻮ‬ ‫ﺣــەوت ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑــﺮادا ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﻨﺪاڵە ﻛە ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ ‪ 11‬ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳەﯾﺮ ﺑﺎاڵی ﺑەرز ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺑەﻫــﯚی ﺑﺎاڵﯾــەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻫەﻧــﺪێ ﻛێﺸــە ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑــﯚ منﻮوﻧــە دوو ﺳــﺎڵ‬ ‫ﻟەﻣەوﺑــەر ﺑــەو ﻫﯚﯾــەوە ﻛە ﻟە ﻧﺎو ﭘﺎﺳــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺟێﯽ ﻧەدەﺑــﻮوەوە‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر‬ ‫ﺑــﻮو واز ﻟــە ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑێﻨــێ‪ .‬ﺟﯿﺎ ﻟــەوە ﻟە ﻣﺎڵــەوەش دەﺑێ ﺑــەردەوام ﺋــﺎﮔﺎداری‬ ‫ﺳــەری ﺑــێ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە دەرﮔﺎ و دﯾــﻮار ﻧــەدا‪ .‬ﺋــەو ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧەوﺗﻨﯿﺸــﺪا‬ ‫ﻛێﺸــەی ﻫەﯾــە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ﻧــﺎو ﻗەڕەوێڵەﻛەﯾــﺪا ﺟێــﯽ ﻧﺎﺑێﺘــەوە و ﺑــﯚی‬ ‫ﺑﭽﻮوﻛە‪.‬‬ ‫ﺋەﻟﯿﺴــﺎ دەڵــێ ”ﺑەداﺧــەوە ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛــەم ﻫــەژارن و ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﭼﺎرەﺳــەری‬ ‫ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﻢ ﺑﻜــەن‪ .‬ﻫەرﺑﯚﯾــە دەﻣــەوێ ﻛﺎر ﺑﻜــەن و ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﺳــﺖ‬ ‫ﭘێ ﺑﻜەم‪“.‬‬ ‫ﺋەﻟﯿﺴــﺎ ﻟــە ﺳــﺎڵێﻜﺪا ‪ 15‬ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ ﺑــﺎاڵی ﺑــەرز دەﺑــێ و ﺋــﺎرەزووی‬ ‫ﯾﺎرﯾﻜــﺮدن ﻟــە ﯾﺎﻧــەی ﺗﯚﭘــﯽ ﺳــەﻟە ﯾــﺎن ﺑﺎﻟــەدا ﻫەﯾــە‪ .‬ژﻣــﺎرەی‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺑەرازﯾــﻞ ‪ 190‬ﻣﻠﯿــﯚن ﻛەﺳــە و ﺋەﻟﯿﺴــﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳــێﻚ‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾە ﺑﻮوە‪ .‬ﺳــێ ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺸــﯿﺶ‬ ‫ﻛﻮڕێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن ‪ 25‬ﺳــﺎاڵن ﺑەﻧــﺎوی ﺧــﯚزێ ﻛﺮﯾﺴــﺘﻮا داﺳــﯿﻮا‬ ‫ﺑــە ﺑــﺎاڵی دوو ﻣەﺗــﺮ و ‪ 24‬ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ و ﻛﻮڕێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻧــﺎوی‬ ‫ﺧﯚﻟﯿﺴــﯚن ﻓێﺮﻧﺎﻧﺪێــﺰ داﺳــﯿﻠﻮا ﺑــە ﺑــﺎاڵی دوو ﻣەﺗــﺮ و ‪29‬‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻮوﻧە ﺟێﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋەو واڵﺗە‪.‬‬ ‫ﺧﺎ‬ ‫ﺗــ‬ ‫ﻮو‬ ‫ﺑﺎاڵﺑەرزەﻛــە‬ ‫ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﺋەﻟﯿﺴــﺎ و دوو ﻛــﻮڕە‬ ‫ﭼـ‬ ‫ـﯽ‬ ‫ﻛﯿــﻮ‬ ‫ﭘﯿ‬ ‫ﻨــ‬ ‫ﮓ‬ ‫ﻛ‬ ‫ــە‬ ‫د‬ ‫اﻧﯿ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ‬ ‫ﻧﺎزﻧﺎوﯾــﺎن ﺳــﯿﻠﻮاﯾە‪ ،‬ﺑــەاڵم ﻫﯿــﭻ‬ ‫ﺸــ‬ ‫ﺘﻮوی واڵﺗــﯽ ﭼﯿﻨە‪،‬‬ ‫ﺧـ‬ ‫ـﺎو‬ ‫ەن‬ ‫ژﻣﺎ‬ ‫رەﯾ‬ ‫ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ﺑەﯾەﻛەوە ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ەﻛـ‬ ‫ـﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾــﯽ ﻧﻮێﯿــە‪،‬‬ ‫ﺋــ‬ ‫ەو‬ ‫ﺧﺎو‬ ‫ەﻧـ‬ ‫ـﯽ‬ ‫در‬ ‫ێﮋﺗﺮﯾــﻦ ﻗــﮋی ﺟﯿﻬﺎﻧــە‪.‬‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2004‬درێ‬ ‫ﮋاﯾـ‬ ‫ـﯽ‬ ‫ﻗــ‬ ‫ﮋی‬ ‫ﺋــەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە‬ ‫ﭼﯿﻨﯿﯿــە ﭘێﻨــﺞ ﻣەﺗ‬ ‫ــﺮ و ‪ 62‬ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ‬ ‫ﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەو دەڵــێ‬ ‫ﻛــە ﺳــﺎڵﯽ ‪1973‬وە‬ ‫ﻛــە ﺋــەوﻛﺎت ﺗەﻣ‬ ‫ەﻧــﯽ ‪ 13‬ﺳــﺎاڵن ﺑــﻮو‪،‬‬ ‫ﺑڕﯾــﺎری درێﮋﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﻗــﮋی داوە‪ .‬ﺋــەو ژﻣﺎرە‬ ‫ﭘێﻮاﻧەﯾﯿــە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 2004‬ﻟــە ﻧــﺎو ﻛﺘێﺒــﯽ‬ ‫ﮔﯿﻨﺴﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە‪.‬‬

‫ﻗ‬ ‫ﮋ‬ ‫ی‬ ‫ﻣەﺗ ﺷەش‬ ‫ﺮی‬

‫ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﱰﯾﻦ ژﻧﯽ ﻣێﮋوو‬ ‫ﺟﻨێﻔــﺮ ﺋﺎﻧﯿﺴــﺘﯚن ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ زەﻣﺎوەﻧــﺪی ﻧەﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺧﺎﺗﻮوﻧێﻜــﯽ ﻧــﺎودارە و ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑەﭘێــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﻣﺎڵﭙەڕێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ‪ ،‬وەﻛــﻮ‬ ‫ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﱰﯾﻦ ژﻧــﯽ ﻣێــﮋوو دﯾــﺎری ﻛــﺮاوە‪ .‬ﻟــەو رﯾﺰﺑەﻧــﺪە ‪ 100‬ﻛەﺳــﯿﯿەدا‪ ،‬رﯾﭽێــﻞ‬ ‫وﯾڵــﭻ ﻟــە ﭘﻠــەی دووەم‪ ،‬ﻣێﺮﻟﯿــﻦ ﻣﯚﻧــﺮۆ ﻟــە ﭘﻠــەی ﺳــێﯿەم‪ ،‬ﺑﺮﯾﺘﻨــﯽ ﺳــﭙێﺮس ﭘﻠەی ﭼــﻮارەم‬ ‫و ﻣﺎدۆﻧﺎ ﭘﻠەی ﭘێﻨﺠەم و ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯿﺶ ﭘﻠەی دەﯾەﻣﯿﺎن ﻣﺴﯚﮔەر ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻧﯿﺴــﺘﯚن زۆر ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ و ﺟﻮاﻧــە‪ .‬ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ دﻟﯚﭬﺎﻧــﯽ ﺋــەو‪ ،‬زﯾﺎﺗــﺮ ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﯽ‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻟــە رووﺳــﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﭘێــﯽ واﯾــە دواﺟــﺎر ﺋﺎرﯾﻨــﺎ‬ ‫رۆدﻧﯿﻨــﺎ ﻟــەو ﻛﺎرەی ﺧــﯚی‬ ‫دەﺑێﺘــەوە‪.‬‬ ‫ﺷــەرﻣەزار‬ ‫ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧــەی‬ ‫وﺗەﺑێــﮋی‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎش ﻟــە رووﺳــﯿﺎ‪،‬‬

‫ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺑەراﻧﺒــەر‬ ‫ﺑــە ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی وێﻨەﻛــە‬ ‫ﻫەﺑــﻮوە و دووﭘﺎﺗــﯽ‬ ‫ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺋەو ﻛەﺳــەی‬ ‫وێﻨەﻛــەی ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە‪،‬‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷە‪.‬‬

‫ﺑــەاڵم رۆدﻧﯿﻨــﺎ دەڵــێ‬ ‫ﻛــە ﺋــﺎزادی رادەرﺑڕﯾــﻦ ﻫەﯾە‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﺋــەو ﻛﺎرەی ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫ﻫﺎوڕێﯿەﻛــﯽ‬ ‫وێﻨەﻛەﺷــﯽ‬ ‫ﻛــە ﻟــە ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ دەژی‪ ،‬ﺑــﯚی‬ ‫ﻧﺎردووە‪.‬‬ ‫ﮔﺎردﯾــەن ﻟــە درێــﮋەی‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗەﻛەﯾــﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻣــﯚز‬ ‫”ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑــﯚ ﮔﺎڵﺘەﭘێﻜــﺮدن ﺑــە‬ ‫رەﺷﭙێﺴــﺘەﻛﺎن ﻟــە رووﺳــﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﻣێــﮋووی ﻫەﯾــە‪ .‬ﺑــﯚ منﻮوﻧــە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2011‬ﻛﺎﺗێــﻚ رۆﺑێﺮﺗــﯚ‬ ‫ﻛﺎرﻟــﯚس ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘــێ‬ ‫ﺑــﯚ ﯾﺎﻧــەی ﻣﺎﺧﺎﭼــﻜﺎﻻی‬

‫رووﺳــﯿﺎ ﯾﺎرﯾــﯽ دەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻟــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛــەدا ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﯾﺎﻧــەی‬ ‫ﻫﺎﻧﺪەرێﻜــﯽ‬ ‫ﺑەراﻧﺒەرﯾﺎﻧــەوە ﻣــﯚزی ﺑــﯚ‬ ‫ﻓــڕێ درا‪ .‬ﺑــەو ﻫﯚﯾەﺷــەوە‬ ‫ﻛﺎرﻟــﯚس ﯾﺎرﯾﯿەﻛــەی ﺟــێ‬ ‫ﻫێﺸــﺖ و ﻟە ﺑەراﻧﺒەرﯾﺸــﺪا‬ ‫ﯾﺎﻧەﻛــە ﺳــﺰای ﻣــﺎدی‬ ‫ﺑەﺳەردا ﺳەﭘێرنا‪.‬‬ ‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ‬ ‫ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺑەراﻧﺒــەر ﺑــە‬ ‫وێﻨەﯾــە ﻧەﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫رەﻧﮕــە ﺑﺒێﺘــە ﻫــﯚی‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻟەﮔــەڵ‬ ‫رووﺳﯿﺎدا‪.‬‬

‫ﻧﺎﺷﯿﺮﻧﱰﯾﻦ‬ ‫ژﻧە‬ ‫د ێﻨﯿــﺲ‬ ‫ﺋﺎﻧﺮ ﻛــە ﺗەﻣەﻧﯽ ‪ 52‬ﺳــﺎاڵﻧە‪،‬‬ ‫ﻧﺎزﻧــﺎوی ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﱰﯾﻦ ژﻧــﯽ ﻣێــﮋووی‬ ‫‪27‬ی ﺋﺎﺑــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1958‬ﻟــە‬ ‫ﭘــێ درا‪ .‬ﺋــەو ﻟــە ‪27‬ی‬ ‫ﻣﯿﺸــﯿﮕﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻟەداﯾــﻚ ﺑــﻮوە‪ .‬ﺋﺎﻧــﺮ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵﯿــﺪا ﺣــەزی ﻟــە ﭘﺸــﯿﻠە ﺑــﻮوە و ﻛﺎﺗێــﻚ ﭼــﻮوە ﻧــﺎو‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﮔەﻧﺠﯽ‪ ،‬ﺑە ﺗەواوی ﺣەزی ﻟە ﺑەور ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘﺎ دێﻨﯿــﺲ ﺋﺎﻧــﺮ ﺑەﻫــﯚی ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﻧەﺷــﺘەرﮔەی‪،‬‬ ‫رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﺳــەﯾﺮ و ﺗﺮﺳــێﻨەری ﻫەﯾــە‪ .‬ﺋــەو ﭼﻮﻧﻜــە زۆری‬ ‫ﺣــەز ﻟــە ﺑــەورە‪ ،‬ژﻣﺎرەﯾــەك ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧــﻜﺎری‬ ‫ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ﺋــەوەی رووﺧﺴــﺎری وەﻛــﻮ ﺑــەوری ﻟــێ‬ ‫ﺑــێ‪ .‬دێﻨﯿــﺲ ﺋﺎﻧــﺮ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫەڵﮕــﺮی ﻧﺎزﻧــﺎوی‬ ‫ﻧﺎﺷﯿﺮﻧﱰﯾﻦ ژﻧﯽ ﻣێﮋووە‪.‬‬

‫ﺗەڕﭘﯚﺷﱰﯾﻦ‬ ‫ﭘﯿﺎوە‬ ‫ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻣﺎڵﭙــەڕی وﯾﻜﻠﯿﻜــﺲ‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ﮔﯚﭬــﺎری ﻟﯚﻓﯿــﮕﺎرۆ ﻣﺎداﻣــەوە ﺑــە‬ ‫ﯾــەك ﻟــە ﺗەڕﭘﯚﺷــﱰﯾﻦ ﭘﯿﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﻬــﺎن‬ ‫دﯾــﺎری ﻛــﺮد‪ .‬ژوﻟﯿــﺎن ﺳــﺎﻧﮋی ﺗەﻣــەن ‪39‬‬ ‫ﺳــﺎاڵن ﺑــەو ﻧﺎزﻧــﺎوە‪ ،‬ﭼــﻮوە رﯾﺰی ﻛەﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗەڕﭘﯚﺷــﯽ ﺗــﺮی وەﻛﻮ ﻛﺎﻟﯿــﻦ ﻓﺮێــﺲ‪ ،‬ﺑﺎراك‬ ‫ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ و ﺗﺎم ﻓﯚرد‪.‬‬ ‫ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ژوﻟﯿــﺎن ﺳــﺎﻧﮋی داﻣەزرێﻨــەر‬ ‫و ﺧﺎوەﻧــﯽ وﯾﻜﻠﯿﻜــﺲ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗەوە ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ‬ ‫ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە‪ ،‬وەﻛﻮ ﺑﻮاری ﺗەڕﭘﯚﺷﯽ‪.‬‬ ‫رۆژﻧﺎﻣــەی دەﯾﻠــﯽ ﻣەﯾــﻞ ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﺎس‬ ‫ﻟە ﺳــﺎﻧﮋ دەﻛﺎت ”ﺳــﺎﻧﮋ رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﭘﺎك‬ ‫و ﺑێﮕــەردی ﻫەﯾــە و ﻗــﮋە ﺳــﭙﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ و ﺟﻮاﻧــﯽ ﻛــﺮدووە‬ ‫و ﺋەﻣــەش وای ﻛــﺮدووە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری‬ ‫ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾــﯽ ﻟــە داﻣــەزراوەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑێﺘە دی“‪.‬‬ ‫ﺋــەو راﭘﯚرﺗــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑــاڵو ﺑــﻮوەوە ﻛە‬ ‫ﮔﯚﭬــﺎری ﺗﺎﯾــﻢ ﻟە ﯾەﻛــەم ژﻣﺎرەی ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾــﺪا‪ ،‬ﻧــﺎوی ‪ 100‬ﭘﯿــﺎوی وەﻛــﻮ دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵ ﺑــاڵو ﻛــﺮدەوە‪ .‬ﻟــە‬ ‫ﻧێــﻮ ﺋــەو ‪ 100‬ﻛەﺳــەدا ﻧــﺎوی ﺳــﺎﻧﮋﯾﺶ‬ ‫ﻫﺎﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛــەدا ﻫﺎﺗــﻮوە ﻛــە ﺋــەو ﻧﺎزﻧــﺎوە‬ ‫ﺑــﯚ ﭘێﺸــﱰ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧــﯽ ﺳــﺎﻧﮋ‬ ‫دەﮔەڕێﺘــەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو ﺋێﺴــﺘﺎ‬ ‫ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ زێڕﯾﻨــﯽ ﺧــﯚی دوور‬ ‫ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە‪ .‬ژوﻟﯿــﺎن ﺳــﺎﻧﮋ ﻛــە‬ ‫‪2010‬دا ﺑــە‬ ‫ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪2010‬دا‬ ‫ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﭼەﻧــﺪ ﺑﺎﺑەﺗێــﻚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە‬ ‫دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﮔــﯚڕی‪،‬‬ ‫ﻟــە دادﮔﺎﯾەﻛــﯽ واڵﺗــﯽ ﺳــﻮﯾﺪ ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿەوە دادﮔﺎﯾﯽ ﻛﺮا‪.‬‬ ‫ﺳــﺎﻧﮋ رەواﻧــەی ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧــە ﻛــﺮا و دواﺗــﺮ‬ ‫ﺋــﺎزاد ﻛــﺮا‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﺧﯚﺣەﺷــﺎرداﻧﯽ دادﮔﺎﯾــﯽ ﻛﺮاﯾــەوە‪ .‬ﻟــە‬ ‫دواﯾﯿــﻦ دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯿﺸــﯿﺪا‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎر درا‬ ‫ﺳــﺎﻧﮋ ﺑەﻫــﯚی ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﻫەﻧــﺪێ‬ ‫زاﻧﯿــﺎری ﻟەﺳــەر ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ‪ ،‬رادەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺋــەو واڵﺗــە ﺑﻜــﺮێ‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺋــەو ﺗﺎﻧــەی ﻟەو‬ ‫ﺑڕﯾﺎرەی دادﮔﺎ دا‪.‬‬

‫‪www.wishe.net‬‬ ‫ﻟ‪ ‬ﻣﺎ‪‬ﭙ‪‬ڕی وﺷ‪ ‬ھ‪‬ﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿ‪‬ك ﺑﺒﯿﻨ‪‬‬

‫واڵﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋەرك و‬ ‫ﺋﯿﺸﯽ ﻓﯿﻠﻤﺴﺎزی ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﺋەﻧﺠﺎم‬

‫‪wishe@wishe.net‬‬

‫ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر‪ :‬ﺳ‪‬رﺑﺎز ﺳﺎ‪‬ﺢ‬

‫‪17‬‬

‫‪kawa@wishe.net‬‬

‫دﯾﺰاﯾﻦ‪ :‬ﺋﺎﻛﺎر ﺟ‪‬ﻟﯿﻞ‬ ‫ﭼﺎپ‪ :‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫‪19‬‬

‫‪sarbaz25@yahoo.com‬‬

‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ‪ :‬ﻛﺎوە ﺟ‪‬م‬

‫‪Heftenameyekî‬‬ ‫‪sîyasî‬‬ ‫‪giştîye‬‬

‫‪araakar4@gmail.com‬‬

‫ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی‪:‬‬

‫ﻫەڵەﭼﻦ‪ :‬وﺷﻴﺎر ﺋ‪‬ﺳﻮەد‬

‫ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﱰﯾﻦ‬ ‫ژﻧﯽ‬ ‫ﻣێﮋوو‬

‫‪0964(0)7502376262‬‬

‫‪0964(0)7502386262‬‬ ‫ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ﻫەوﻟێﺮ‬

‫داﺑەﺷﻜﺮدن‪ :‬ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ‬

‫ﺋەواﻧەی رەﺧﻨەم ﻟێ دەﮔﺮن دەﯾﺎﻧەوێ ﺑﺎزاڕی ﻣﺎﺳﯚﻧﯿﯿەت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەرم ﺑﻜەن‬

‫ﻫێﻠﯽ ﻟﯚڤ‪:‬‬

‫ﺑﺎﻧﮕ‪‬ﺷ‪ ‬ﺑﯚ ھﯿﭻ دﯾﻨ‪‬ﻚ ﻧﺎﻛ‪‬م‬

‫ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ‬ ‫ﻓﯚﺗﯚ‪ :‬ﺳ‪‬ﻓﯿﻦ ﺣ‪‬ﻣﯿﺪ‬

‫رەﺧﻨ‪ ‬و ھ‪‬ﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯚﻧﯿﯿ‪‬ت‬

‫ﺳﻠ‪‬ﻤﺎﻧﯽ‪ /‬داﻧﯿﺎر ﻣﺤ‪‬ﻣ‪‬د‬ ‫ﻫێﻠــﯽ ﻟــﯚڤ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ‬ ‫ﻫەﻣﻮو ﺋــەو رەﺧﻨﺎﻧەی ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿەﺗﺒﻮوﻧﯽ ﻟــە ﻛﻠﯿﭙەﻛــەی‬ ‫ﮔﯿــﺮاوە‪ ،‬رەت دەﻛﺎﺗەوە‪ .‬ﺋــەو دووﭘﺎﺗﯽ‬ ‫دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە وەﻛــﻮ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ‬ ‫ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎﯾەﻛەوە‬ ‫ﻧﯿﯿــە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎری ﻫﻮﻧەرﯾــﯽ ﺧــﯚی‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻫێﻠــﯽ ﻟــﯚڤ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“‬ ‫دەڵــێ‪” ،‬ﻣﻦ ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﺑﯚ ﻫﯿــﭻ دﯾﻨێﻚ‬ ‫ﻧﺎﻛــەم‪ .‬ﺋەواﻧەی ﻛە دەڵێــﻦ ﻫێﻠﯽ ﻟﯚڤ‬ ‫ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿە و ﭘــڕۆژە ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛــەی‬ ‫ﺧﺰﻣــەت ﺑــە ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿەت دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺋــەوا ﺣەﻗﯿﻘەﺗێــﻚ ﻫەﯾە ﻛــە دەﻣەوێ‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﺑﻜــەم‪ ،‬ﺋەواﻧەی ﺋەو ﻗﺴــەﯾە‬ ‫ﺑــاڵو دەﻛەﻧــەوە‪ ،‬ﺧﯚﯾــﺎن ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﻦ‬ ‫و دەﯾﺎﻧــەوێ ﻟەﺳــەر ﺣﺴــﺎﺑﯽ‬ ‫ﻛﻠﯿﭙەﻛــەی ﻣــﻦ ﺑــﺎزاڕی ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿەت‬

‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەرم ﺑﻜەن“‪.‬‬ ‫ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﭘــڕۆژە‬ ‫ﻫﻮﻧەرﯾﯿەﻛــەی ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﻫﻮﻧــەر و ﻧــﺎوی ﻛــﻮردە و دەﯾــەوێ‬ ‫ﻟــەو رێﮕەﯾــەوە ﺧەڵﻜــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿــﺶ‬ ‫ﺳەرﺳــﺎم ﺑــﻜﺎت‪ .‬ﺋــەو دەڵــێ‪” ،‬ﻣــﻦ‬ ‫رێﺰم ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﺋﺎﯾــﻦ و ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەﯾــە‪ ،‬ﻛﺎری ﻣــﻦ ﻧــە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗە و ﻧــە ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﻢ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺟــﻮان و‬ ‫ﺳەردەﻣﯿﯿﺎﻧەﯾە ﺑﯚ واڵﺗەﻛەم“‪.‬‬ ‫ﺑــەو دواﯾﯿﺎﻧــە ﻫێﻠــﯽ ﻟــﯚڤ ﻛﻠﯿﭙێﻜــﯽ‬ ‫ﺑەﻧــﺎوی ”رﯾﻜﺴــﻞ ﺋــﯚڵ“ ﺑاڵو ﻛــﺮدەوە‬ ‫ﻛــە ﺳــﺘﺎﻓێﻜﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾــﯽ ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺮدﺑــﻮو‪ .‬ﻟــەو ﻛﻠﯿﭙەدا ﭼەﻧــﺪ ﻫێامﯾەك‬ ‫دﯾــﺎرن ﻛە زۆر ﺑــە ﺧێﺮاﯾﯽ ﺑــﻮوە ﻫﯚی‬ ‫رەﺧﻨــەی ﺧەڵــﻚ و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە ﺗﯚڕی‬ ‫ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك‪ ،‬ﺑــﺎس ﻟەوە‬ ‫ﻛــﺮا ﻛــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺧﺰﻣەت‬

‫وﺷ‪/‬ﮔ‪‬رﻣﯿﺎن‪ -‬ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛ‪‬ﻻری‬ ‫ﺑەﻫــﯚی ﺑﺎرﯾﻨــﯽ ﺑەﻓــﺮ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن‬ ‫ﺷــﺎرۆﭼﻜەی‬ ‫ﺧﯚراﻛــﯽ ﺑﺎڵﻨــﺪە ﻛــەم ﺑــﻮوەوە‪ ،‬ﺑەاڵم‬ ‫ﺗــﯚڕی رێﻜﺨــﺮاوە ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــە ﻫــﺎوﻛﺎری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ‬ ‫دارﺳــﺘﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ژﯾﻨﮕــە‪،‬‬ ‫ﺧــﯚراك و داﻧەوێڵەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺋــﺎژەڵ‬ ‫و ﺑﺎڵﻨــﺪە ﻛێﻮﯾﯿــەﻛﺎن ﭘەﯾــﺪا ﻛــﺮد‪.‬‬ ‫ﺳــەروەر ﻗەرەداﻏــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ‬

‫ﺑە ﻣﺎﺳﯚﻧﯿﯿەت دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻫێﻠــﯽ ﻟــﯚڤ دەڵــێ‪” ،‬ﺳــﺘﺎﻓە‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﯿﯿەﻛــە ﯾەﻛەﻣﺠــﺎر رازی‬ ‫ﻧەﺑــﻮون ﻛــە ﻟــە ﻧــﺎو ﻛﻠﯿﭙەﻛــەدا‬ ‫ﺋــﺎاڵی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەڵﺒﮕــﺮم‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﻣــﻦ دووﭘﺎﺗــﻢ ﻛــﺮدەوە‪ .‬ﺋــەوان ﭘێﯿﺎن‬ ‫واﺑــﻮو ﺋەﮔــەر ﺋــﺎاڵی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻧﺎو‬ ‫ﻛﻠﯿﭙەﻛــەدا ﺑــێ‪ ،‬ﺋــەوا ﻟەﻻﯾــەن ﭼەﻧﺪ‬ ‫واڵﺗێﻜەوە دژاﯾەﺗﯿﯽ دەﻛﺮێ“‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــﯽ دەﻛﺎت ﻛــە دوای‬ ‫ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی ﻛﻠﯿﭙەﻛــەی و‬ ‫ﻛﺎرداﻧــەوەﻛﺎن‪ ،‬ﺋــەوﻛﺎت زاﻧــﯽ ﻛــە‬ ‫ﻣﺎﺳﯚﻧﯿﯿەتﭼﯿﯿە‪.‬‬

‫ﭘ‪‬ﻨﺎﺳ‪‬‬

‫ﭘــﺎش ﺑاڵوﺑﻮوﻧــەوەی ﻛﻠﯿﭙەﻛــەی ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻫێﻠــﯽ ﻟــﯚڤ‪ ،‬رەﺧﻨــەی‬ ‫ﺗﻮﻧــﺪ ﻟــە رێﮕــەی ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە رووﺑــەڕووی ﺑــﻮوەوە و‬ ‫دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻛﻠﯿﭙەﻛە ﺑــە ﺗــەواوی ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــە ﺑە ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿەت‪.‬‬ ‫ﺑەﺷــﺪارﺑﻮواﻧﯽ ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮو ﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﻫێامﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﯚﻧﯿﯿەت ﻟە ﻧﺎو ﻛﻠﯿﭙەﻛەدا ﻫەﯾە‪.‬‬ ‫ﺑە ﺑڕوای ﺋەوان ﺋەو ﻫێامﯾﺎﻧە ﺑەو ﺷێﻮەﯾەن‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﺎﺗﯚﯾەﻛﯽ ﺳێﮕﯚﺷە ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ .2‬داﭘﯚﺷــﯿﻨﯽ ﭼﺎوێــﻚ و ﺑەدﯾﺎرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭼﺎوەﻛــەی ﺗــﺮی‪ .‬زۆرﺑــەی‬ ‫‪.‬‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾەن‪ ،‬وەﻛــﻮ ﺟﻨێﻔــەر ﻟﯚﭘﯿــﺰ و ﻟەﯾﺪی‬ ‫ﮔﺎﮔﺎ‬ ‫‪ .3‬ﺋﺎﮔﺮﻛﺮدﻧەوە و رۆﯾﺸنت ﺑە ﻧﺎوﯾﺪا‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ .4‬دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻨﺪاڵــەﻛﺎن و ﺑەدواﻛەوﺗﻨــﯽ ﮔەﻧــﺞ و ﺑەﺗەﻣەﻧــەﻛﺎن‪ ،‬واﺗــە‬ ‫‪.‬‬ ‫دەﺑﻨە ﭘەﯾڕەو و ﻫەواداری ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋە ﻣﺎﺳﯚﻧﯿﯿە‬ ‫‪ .5‬ﻣﻠﻮاﻧﻜەی ﻣﻠﯽ ﻛە ﻧﺎوی ﺧﯚی )ﻫێﻠﯽ ﻟﯚڤ( ﻟەﺳەری ﻧﻮوﴎاوە‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ .6‬داﻧﯿﺸــنت وەك ﺷــەﯾﺘﺎن و ﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺷــێﺮێﻚ ﻟــە دەوروﺑــەری‬ ‫‪.‬‬ ‫ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬ ‫‪ ..7‬ﺳەﻣﺎﻛﺮدن ﻟە ﺳەرﺑﺎﻧێﻜﯽ ﺳێﮕﯚﺷە‬ ‫‪ .8‬داﻧﺎﻧــﯽ ﻟﯚﮔــﯚی ﺷــەﯾﺘﺎن و ﻫەڕەﻣــﯽ ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﯿەت ﻟــە ﻛﯚاڵﻧێﻜــﯽ ﺷــﺎری‬ ‫‪.‬‬ ‫ﻫەوﻟێﺮ‬

‫ﻫێﻠــﯽ ﻟــﯚڤ ﻧــﺎوی دووەﻣــﯽ ﻛﭽێﻜــﯽ دﻫﯚﻛﯿﯿــە ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯿە و ﺑــە ﻛﭽە ﺷــێﺮەﻛە ﻧــﺎﴎاوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺗەﻣەﻧــﯽ ‪ 25‬ﺳــﺎاڵﻧە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە‪ .‬ﻫێﻠﯽ ﻟــە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿــەوە ﻟەﮔــەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛــەی ﭼﻮوﻧەﺗە واڵﺗــﯽ ﻧەروﯾﺞ‬ ‫و دواﺗﺮ ﭼﻮوﻧەﺗە ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ‪.‬‬

‫ﺗــﯚڕی رێﻜﺨــﺮاوە ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــە "وﺷــە"ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﺑەﻓﺮێﻜــﯽ‬ ‫زۆر ﻟــە ﺳــﻨﻮوری دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن‬ ‫ﺑــﺎری و ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﺧﯚراﻛــﯽ ﺑﺎڵﻨــﺪە‬ ‫و ﺋﺎژەڵــە ﻛێﻮﯾﯿــەﻛﺎن داﭘــﯚﴍا و‬ ‫ژﯾﺎﻧﯿــﺎن ﻛەوﺗــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە‪ ،‬ﺑــەاڵم‬ ‫ﺋێﻤــە ﺑەﻫــﺎوﻛﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دارﺳــﺘﺎن و ژﯾﻨﮕــەی‬ ‫دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن ﺧــﯚراك و داﻧەوێڵەﻣﺎن‬

‫ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدن‪.‬‬ ‫"ﺑــﯚ ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر ﺗﻮاﻧﯿامن ﺳــﻮود ﻟە‬ ‫دەﺑــەی ﻓڕێــﺪراو وەرﺑﮕﺮﯾــﻦ و ﻛﯚﻣﺎن‬ ‫ﻛــﺮدەوە و داﻧەوێڵــە و ﺧﯚراﻛــامن‬ ‫ﺗێﻜــﺮدن و ﺑــە ﻗــەد درەﺧﺘەﻛﺎﻧــەوە‬ ‫ﺟێــامن ﻫێﺸــﺖ و دواﺗــﺮ ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن‬ ‫ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟێ ﺑﯿﻨــﯽ" ﻗەرەداﺧــﯽ وای‬ ‫ﮔــﻮت‪ .‬ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋــەو رێﻜﺨــﺮاوە‬ ‫داوای ﻟــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻛــﺮد ﺑــﯚ‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــە ﻣﺎﻧــەوەی ﺋــﺎژەڵ و‬

‫ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن ﺧــﯚراك و داﻧەوێڵــە ﻟــە‬ ‫دەﺑــەی ﻛﯚن ﻛــﯚ ﺑﻜەﻧــەوە و ﺑﯿﺨەﻧە‬ ‫ﺋــەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ‬ ‫ﭘێــﯽ ﺑﮕەن‪ .‬ﺋــﺎزاد ﺋەﺣﻤــەد ﮔﻮﺗەﺑێﮋی‬ ‫ﺗــﯚڕی رێﻜﺨــﺮاوە ژﯾﻨﮕەﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ‬ ‫"وﺷــە" ﺋﺎﻣــﺎژەی دا‪ ،‬ﻟــەو ﻫەڵﻤەﺗەدا‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﮔەﻧــﺞ ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن‬ ‫ﻛــﺮد و ﻫەﺳــﺘامن ﻛــﺮد ﺧەڵﻜــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎڵﻨﺪەﯾــﺎن ﺧــﯚش دەوێ‬ ‫و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ژﯾﺎﻧﯿﺎن دەدەن‪.‬‬

‫ﺑﯿﺮێﻜﯿﺶ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﻧەوە‬ ‫ﻟــە ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯿــﺶ ﻧێﺰﯾــﻚ ﺑﻮوﯾﻨــەوە ﻟەوەﺗــەی ﻫەڵﺒــﮋاردن‬ ‫ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﻛــﺮدن‪ ،‬ﺑــەاڵم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧــﻮێ داﻧەﻣــەزرا‪ .‬داﻧەﻣــەزرا ﻟەﺑەرﺋەوەی‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯿــﯽ ﻧێــﻮان ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــێ ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﺑﻨەﺑــڕ ﻣﺎوەﺗــەوە‪ .‬ﺋەو‬ ‫دووە وەك ﺋــەو ﺟﻤﻜەﯾــە وان‪ ،‬ﻛــە ﻟەداﯾــﻚ دەﺑــﻦ و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﺎن‬ ‫ﻫﺎوﺑەﺷــە ﯾــﺎن ﺗێﻜەڵــە‪ .‬ﻟــە ﺑﺎری ﺋــەم دوو ﺣﺰﺑــەدا‪ ،‬ﺑەﺷــە ﺗێﻜەڵەﻛــە ﺑﺮێﺘﯿﯿە‬ ‫ﻟــە ﺑﻨﻜــەی ﺟەﻣــﺎوەری‪ .‬ﺑــەﻻی ﮔﯚڕاﻧــەوە‪ ،‬ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە ﮔــﯚڕان ﺑــﯚ‬ ‫دواﺟــﺎر ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻫەڵﻠﻮوﺷــێ‪ ،‬ﺋەوﯾــﺶ ﻟــە رێــﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ﺗــﺎزەدا‪ .‬ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت واﺗــە دەﺳــﺖ رۆﯾﯿﻨــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ‪ ،‬ﺑﻮدﺟــەی‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی ﻣﺸــە‪ ،‬ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و دەﺳــامﯾەﮔێڕی و ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﮔــەورە ﻟێــﺮە و ﻟــە‬ ‫ﺑەﻏــﺪا و دەرەوە‪ ،‬داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟــە داودەزﮔﺎﯾەﻟــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت وێــڕای‬ ‫زۆر ﺳەرﭘﺸــﻜﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗــﺮ‪ ،‬ﻛــە ﺳــﺎڵەﯾﻠﯽ ﺳــﺎڵە ﻟێﯿــﺎن ﺑــێ ﺑەﺷــە‪ .‬ﺑــﯚ ﮔــﯚڕان‪،‬‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت واﺗە ﻟەﻛﯚڵﻜﺮدﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﻫەﺗﺎﯾە‪.‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ ﺑــە ﻫەﻣــﺎن ﺷــێﻮە دەﺑﯿــﺮێ‪” .‬ﺑﻨﻜــەی ﮔــﯚڕان ﻣﺎﻧــﺪووە‪ ،‬زۆری‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ داوە ﺑــێ ﺋــەوەی ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺑــﮕﺎت‪ .‬ﻣﺮۆﭬﯿــﺶ ﻟــە ﻣﺎﻧﺪووەﺗﯿــﺪا ﻛﯚڵ‬ ‫دەداﺗــەوە“‪ .‬ﭼــﻮار ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮو‪ ،‬ﺑــەﻻی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺑەﺳــە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﻨﻜە و‬ ‫ﻛﺎدﯾــﺮی ﻧﺎوەﻧﺪﯾــﯽ ﮔــﯚڕان ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﺑﺎوەﺷــﯽ داﯾﻜﯿــﺎن‪ ،‬ﻛە ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە‪ .‬ﺟﮕە‬ ‫ﻟــەوە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﺎزێﻜﯿــﺶ دەﻛﺎت ﺑەﺳــەر ﭘﺎرﺗﯿــﺪا‪ ،‬ﺋەوﯾــﺶ ﻧــﺎزی رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ‬ ‫ﺳــﱰاﺗﯿﺠﯿﯿە‪ .‬راﺳــﺘە‪ ،‬ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە ﺑڵــێ‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن‪ ،‬ﺗــﺎ دﻧﯿــﺎ ﻣــﺎوە‬ ‫‪ .38‬ﺑەاڵم ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا‪ ،‬ﺧﯚی‬ ‫ﺑﺮاﯾﺎﻧــە دەﯾﺨــﯚن‪ .‬ﻧەﯾﮕﻮﺗــﻮوە ‪ 18‬ﯾەﻛﺴــﺎﻧە ﺑــە ‪.38‬‬ ‫رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــە ﻟــە دوای ﺷــەڕی ﻧﺎوەﺧــﯚ ﻟەداﯾــﻚ ﺑــﻮوە و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺸــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ‬ ‫ﺋــەوە ﺑــﻮوە رێ ﻟــە ﮔەڕاﻧەوەی ﺷــەڕ ﺑﮕــﺮێ‪ .‬ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ وەﻛﺮﯾﯿﺎﻧە‬ ‫دەڵــێ ”ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗێــﺪا ﻧەﺑــێ‪ ،‬ﻟەودﯾــﻮی دێﮕەڵەدا ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿە“‪.‬‬ ‫ﺋەﻣە‪ ،‬واﺗە ﺷەڕ‪.‬‬ ‫ﺟﮕــە ﻟــەوە ﻫەﻣــﻮوی‪ ،‬ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘێــﯽ واﯾــە‪ ،‬ﭘﺎرﺗــﯽ ﻗەردارﯾەﺗــﯽ‪ .‬ﻣــﺎم ﭼــﻮو‬ ‫ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ داﯾــە دەﺳــﺘﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ‪ .‬دوای دﯾﺎرﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻣﯿــﺶ‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ داﻧﻮاﻧﺪﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ درێﮋەوەﻛﺮدﻧﯽ ﻣــﺎوەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤــﺪا ﺑــﯚ ﻛــﺮد‪ .‬ﺋەﻣﺎﻧــە ﻗــەرت و ﻧــﺎزی ﯾەﻛێﺘﯿــﻦ‪ ،‬ﻛــە ﺋﯿــﱰ‬ ‫دەﺑــێ ﭘﺎرﺗﯿــﺶ ﺑــە دەﻧﮕــەوە ﺑــێ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻧﯿــﻮە ﺑەﻧﯿــﻮە داﻣەزرێﻨێ‬ ‫ﺑــێ ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺑەرﻫەڵﺴــﺘﯽ‪ .‬ﺑــەﻻی ﯾەﻛێﺘﯿﯿــەوە ‪ 56‬ﻛﻮرﺳــﯽ زﯾﺎﺗــﺮە ﻟــە‬ ‫‪ ..111‬راﺳــﺘە زﯾﺎﺗــﺮە ﺑــەاڵم ﺋــەو ﺣﺴــێﺒە‪ ،‬ﺣﺴــێﺒێﻜﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿﺎﻧەﯾــە و‬ ‫ﻧﯿــﻮەی ‪111‬‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺑﺎاڵی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗێﯿﺪا ﻟە ﻛﻮوﻟەﻛەی ﺗەڕدا ﺑﺎﺳﯽ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻫەرﭼــﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺸــە دەﯾــەوێ دارەﻛــە ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘەوە ﺑﮕــﺮێ‪ ،‬ﻛــە ﺋــەوەش‬ ‫ﻟــەو ﺑــﺎری ”ﯾــەك ﺟەﺳــﺘە و دوو ﮔﯿﺎن“ﯾﯿــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕاﻧــﺪا‪ ،‬زۆر‬ ‫دوورە ﺑێﺘــە دی‪ .‬ﭘﺎرﺗــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﭼــﯽ ﺗــﺮ ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎﺑﺎڵــﯽ ﺑــەرەوڕووی ﺋــەو‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧە ﺑﺒێﺘــەوە‪ ،‬ﻛــە ﻫێﺮش ﺑــﯚ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻫێﻨﻦ‪ .‬ﺳــەرۆك‬ ‫وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﺳــﺎﯾەی ﺋــەم ﺑــﺎرە ﺗەﻧﮕﮋاوﯾﯿــەی ﻛﻮردﯾــﺪا‪ ،‬ﻫەﻟــﯽ ﺑــﯚ‬ ‫ﻟــﻮاوە ﻻﻣﻠــﯽ ﺑــﻜﺎت ﻟــە ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﺎﻓﻜەوﺗــەی ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ‬ ‫واڵﺗــﺪا‪ .‬وێــڕای ﺋــەوە‪ ،‬ﺋــەو دﯾــﻮارەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺑــەری ﺗﻮرﻛﯿەدا‬ ‫ﭘﺸــﺘﯽ ﭘــێ ﺑەﺳــﺘﺒﻮو‪ ،‬دەرﻛــەوت دﯾــﻮار ﻧﯿﯿــە ﺣەﺳــﯿﺮە‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ‬ ‫ﭘﺸــﺖ ﭘێﻮەداﻧــﺪا ﻫەرەﺳــﯽ ﺑــﺮد‪ .‬ﻧﺎوﭼــەی رۆﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﺑەﻫــﯚی‬ ‫ﻛﯚﺟێﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧــەی ﺋەﻣەرﯾﻜــە و رووﺳــﯿە ﻟــە ﻛێﺸــەی ﺳــﻮورﯾەدا‪ ،‬ﺑــﻮوە‬ ‫ﺑــە ﻛﻮاﻧــﻮوی ﺋﺎﮔﺮی ﺷــەڕێﻚ دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە ﺗــﺎ ﻛــﻮێ و ﺗﺎ ﻛــەی ﺑەﺑــەرەوە دەﭼێ‪.‬‬ ‫دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە دواﺟــﺎر چ ﺳــەرێﻚ ﻟــەم ﻧێﻮاﻧــەدا ﺑــێ ﻛاڵو دەﺑــێ‪ .‬ﺑە ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯽ‬ ‫ﭼﺎودێﺮەﯾــﻞ‪ ،‬ﺋەﻣەرﯾﻜــەی ﺋﯚﺑﺎﻣــە ﺑــە ﭘﺎﺷــﯚﻟﯽ دڕاو ﻟێــﯽ دەﭼێﺘــە دەرەوە‪.‬‬ ‫ﺋێﻤــەی ﻛﻮردﯾــﺶ ﺋەﮔــەر ﯾەﻛﺮﯾــﺰی ﻧەﻧﻮێﻨﯿــﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﺧەﻣﯽ ﺋــەوەدا ﺑﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﻛێــامن زووﺗــﺮ ﺋــەوی ﺗﺮﻣــﺎن دەﺑڕێﺘــەوە‪ ،‬ﻛاڵوﻣــﺎن ﺑــﺎ دەﯾﺒــﺎت‪ .‬زۆر ﺟــﺎری‬ ‫ﺗﺮﯾــﺶ ﻛاڵوی ﻛــﻮرد ﺑــﺎ ﺑﺮدووﯾەﺗــﯽ و ﺑــە ﻛــەس ﻧەﮔەڕاوەﺗــەوە‪ .‬ﺑﯚﯾــە‪ ،‬ﻟــەم‬ ‫دووڕﯾﺎﻧــە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯿﯿەدا‪ ،‬ﯾــﺎن دەﺑــێ رێــﯽ ﻣﻨﻤﻨﯚﻛــﯽ و ﺑڕﯾﻨــەوەی داری‬ ‫ﻫﯿــﻮای ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﮕﺮﯾﻨــە ﺑــەر وەك ﺋێﺴــﺘە‪ ،‬ﯾﺎﻧﯿــﺶ رێــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﭙەروەری‬ ‫و ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺑــﺎری ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرەﺗﯽ‪ ،‬ﻫــەر ﻧەﺑــێ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺗــﺎ ﺋەو‬ ‫دەﻣەی زرﯾﺎﻧەﻛە ﺑەﺳەر دەﭼێ‪.‬‬ ‫ﺋــەم ﺑﮋارەﯾــەی دواﯾﯿــﺶ‪ ،‬ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑەردەﻣــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕاﻧﺪاﯾــە‪ .‬دەﺑــێ‬ ‫ﺋــەوان ﺑێﻨــەوە ﻫــﯚش‪ .‬ﭘێﺸــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ داﻧﯿﺸــﺘﻨێﻜﯿﺎن ﻛــﺮد ﻟەﭘێﻨــﺎوی‬ ‫دەﺳــﺖ ﺑــەردان ﻟــە ﺑەرۆﻛﯽ ﯾەﻛــﱰ‪ ،‬ﻧﺎوﯾﺸــﯿﺎن ﻧــﺎ رۆژەﻛــەی )دەﺑﺎﺷــﺎن(‪ .‬دە‬ ‫ﺑﺎﺷــە‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺳــەر ﺑﻨەواﯾــەك ﻟە ﺟــﯚری ﺋەو‬ ‫دەﺑﺎﺷــﺎﻧە و ﺑﺘﻮاﻧــﻦ وەك دوو ﻻﯾەﻧــﯽ ﺟﯿــﺎ ﻛﺎر ﺑﻜــەن‪ .‬ﭼــﯽ ﺗــﺮ ﭼﺎوﯾــﺎن‬ ‫ﻟــە ﻫەڵﻠﻮوﺷــﯿﻨەوەی ﯾەﻛــﱰ ﻧەﺑــێ‪ .‬ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯿﺎن دەڵــێ راﺳــﺘە ﯾەﻛێﺘــﯽ‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺧﯚﺷــە ﺑــەاڵم زاﻧﺴــﺖ ﻟــەم ﺳــەردەﻣەدا زۆر ﭘێــﺶ ﻛەوﺗــﻮوە و‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەر ﻫەﯾە ﺑــﯚ ﻫەﻣﻮو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەك‪ .‬ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﺑەﺟێﯿــە‪ .‬دە ﺑﺎﺷــە‪ ،‬ﺋەو‬ ‫زاﻧﺴــﺘە ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋەو دوو ﺟەﺳــﺘە ﺑە ﯾەﻛــەوە ﻧﻮوﺳــﺎوە ﻟەﯾەﻛﱰ‬ ‫ﺟﯿﺎوە ﺑنب‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوە ﻫﺎﺗﻮوە ﺑﯿﺮێﻜﯿﺶ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﻧەوە‪.‬‬