وﯾﻜﯿﻠﯿﻜﺲ: ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ ﺳەر ﺑە ﺋێﺮاﻧە و ﻟە ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧەوە ﻧﺰﯾﻜە
6
ﮔﺸﺘﯿﯿە ﯿﯽ ﮔﮔﺸﺘ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﯽ ﺳﯿﺎﺎﺳﯿ ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻫەەﻓﻓﺘﺘەﻧﺎﺎﻣەﯾەﻛ ﻧﺮخ 5000 :دﯾﻨﺎر ﺮخ: ﻧﺮخ ﻧﺮ
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەم2014/ 2/ 26 ،
ﻟەم ﻣﺎﻧﮕەدا ژﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺧﯚی و ﻫﺎوڕێﯿەﻛﯽ ژﻧەﻛەی ﻛﺮدووە ﺑە راوێﮋﻛﺎری ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
3
ﺋەرﺳەﻻن ﺑﺎﯾﺰ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ وەك ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻋﺮاق ﮔﺷﺘﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ و ﺳﻮﯾﺪ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رادەﮔﺮێ
ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻫێڵــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ﮔەﺷــﺘە ﺋﺎﺳــامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫێڵﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ”ﻫێﺮﻣــﺰ و ﺟێﺮﻣەﻧــﯽ“ ﻛە دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەڵامﻧﯽ و ﺳﻮﯾﺪﯾﻦ ﺑﯚ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ و ﺳﻠێامﻧﯽ راﮔﺮت و ﺑەﻫﯚﯾەوە ﮔەﺷﺘﯽ 744ﻛەس ﻫەڵﻮەﺷﺎوەﺗەوە. دێــﺮاو رزﮔﺎر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑﻠﻮﺟێــﺖ ﺑــﯚ ﻓڕۆﻛەواﻧــﯽ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟــە رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدووەوە ﮔەﺷــﺘﯽ ﻫــەردوو ﻫێڵــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﺟێﺮﻣەﻧــﯽ و ﻫێﺮﻣــﺰ ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻋێﺮاﻗــەوە ﺑەﺑــێ ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻫﺎﺗﻮوەﺗە راﮔﺮﺗﻦ و ﺋەوەﯾﺶ ﻛێﺸەی زۆری ﺑﯚ ﻫەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. 2
11
ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
15
ﭘۆﻓﯿﺴﯚر ھﯚﺷﯿﺎر ﻣﻋﺮووف
ﺑﯿﺮم ﻟەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﻛﺎری ﻫﻮﻧەری ﺑﻜەم
ﻣﻮﺧﺘﺎرە ﭘﺎرﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛرﻛﻮوك دەﮔﯚڕدرﻦ
ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك و دەوروﺑــەری ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﺑــە ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺋــەو ﻣﻮﺧﺘﺎراﻧــەی ﻻﯾەﻧﮕــﺮی ﭘﺎرﺗﯿــﻦ ،ﺑــﯚ ﺋەوەﯾــﺶ ﻛﺎرەﻛــە ﻟــە ڕێﮕــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە دەﻛــەن ﺑــێ ﺋــەوەی ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﺑــﯚ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە ﻛﺎرەﻛە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەواﻧەوە ﻫەﯾــە .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك دەڵــێ ”ﺋەو ﺟــﯚرە ﻛﺎراﻧــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﻛﺎری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎر ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑــێ ﺗەﻧﯿﺎ واژۆ ﻟەﺳــەر ﻧــﻮوﴎاوی ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿــەت ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎر. 3
ﯾﭘﮔ ﺑ ﻛﯚﻣﻜﻮژﯾﯽ ﺗﯚﻣﺗﺒﺎر دەﻛﺮێ
ﻫەرێﻢ ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﭼﺎڵ و دەﺑێ ﺧﯚی دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ:
ﻟﮔڵ ﺣﻜﻮوﻣت ﺷرﯾﻜﯿﻦ
ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳــێ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﺳــەرﭼﺎوەی ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯽ ﻫەرێــﻢ داﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑەﻧــﺎوی ﺟﯚراوﺟــﯚر ﺑە ﺧەڵﻜــﯽ دەﻓﺮۆﺷــﻨەوە .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘێﻜﯽ ﺧﺮاپ ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﮔﺮان دەﺧەﻧە ﺑﺎزاڕەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻫﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﺳﺰا ﻧەدراوە. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەورۆز ﺗێﻠﯿﻜــﯚم ﻓﺎﺗﯿــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ دەڵێــﺖ ”ﮔﺮێﺒەﺳــﺘامن ﻟەﮔــەڵ وەزارەﺗــﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻛــە ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 20ﺳــﺎڵ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯽ ﻓﺎﯾﺒــەر ﺋﯚﭘﺘﯿﻚ ﻟــە ﻫەرێﻢ ﺑــاڵو ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ﻟە ﻧﺎو ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎرﯾﺶ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺎﻓــﯽ ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﯚ ﺋێﻤەﯾــە“ .ﻓﺎﺗــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻟەﺑــﺎرەی ﻫــﯚﻛﺎری ﺋــەو ﻛﺎرەﯾــﺎن دەڵێــﺖ ”ﻧﺎﻛﺮێ ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣێﻜﺪا ﺳــێ ﻫێڵــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺑە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﯾەﻛەوە 2007دا ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻓﺎﯾﺒەر ﺑێــﻦ و ﻫــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﺑــﻦ“ .ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ وەزارەت ﺷــەرﯾﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەﯾﺎﻧــە و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2007دا ﺋﯚﭘﺘﯿﻜﯿﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا واژۆ ﻛﺮدووە.
ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ”ﻫەرێﻤــﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ“ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺟەزﯾــﺮەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼڕﺗــﺮ دەﺑێﺘــەوە .ﻫــﺎوﻛﺎت ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﯾەﭘەﮔــە ﺑــە ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی دژ ﺑــە ﻋەرەﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﺟەزﯾــﺮەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛــەن ،ﭼﺎودێﺮاﻧﯿــﺶ ﻫﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ”ﻓﯿﺘﻨەﯾــەك“ ﻟــە ﻧێــﻮ ﻛﻮرد و ﻋەرەب دەدەن.
14
ﺳرۆﻛﯽ رﻜﺨﺮاوﻚ :ﺋﻤ ﻟم ﻛﺸﯾی ھرﻢ و ﺑﻏﺪا ﻛﻣﺘرﺧﻣﯿﻦ
5
ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﺒﺎﺗﯽ ﻛﺎوە ﮔرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑڕﻮەﯾ
4
7
ﻟە ﻛەرﻛﻮوك زەوی ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﺳڕە دەدرێ ﺑەﭘێــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوی دەﻛــﺮێ و ﻟــەو ﻟﯿﺴــﺘﺎﻧەی ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛــﺮێ ﻧــﺎوی ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻫەﯾــە ﻛــە ﺧەڵﻜــﯽ ﺑەﺳــڕە، ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ و ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗــﺮن .ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە دۆﺧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺟﯿﺎوازە و زەوی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺷﺎرەﻛە دەدرێ. ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺷــەش ﻫــەزار ﭘﺎرﭼــە زەوﯾــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮدووە و ﺑڕﯾــﺎرە ﺑەﺳــەر ﺧێﺰاﻧــﯽ ﻛەﻣﺪەراﻣــەت و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك داﺑەﺷــﯿﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﻟــەو ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەدا دۆﺧــﯽ ﺷــﺎرەﻛە رەﭼــﺎو ﻧەﻛــﺮاوە و ﺗەﻧﺎﻧــەت زەوی ﺑــەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾﺶ دەدرێ ﻛــە 10ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗﯿــﺎن ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻛﺮدﺑــێ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــﻮرد ﻛێﺸــەی ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾﺶ ﻫەﯾــە ﻛــە ﺑــەر ﻟــە 25ﺳــﺎڵ ﻫێرناوﻧەﺗــە ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑەﻋەرەﺑﻜﺮدﻧﺪا. 2
ﺑرزەﭘﺮدە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ھوﻟﺮ ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرﯾﺎن ﺗﭽﻮوە و ﻛﺎرﯾﺶ ﻧﺎﻛن
ﭼــﻮار ﺑەرزەﭘــﺮدی ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﯽ ﻟــە ﻫەوﻟێﺮ ﻫەن ﻛــە ﺗێﭽﻮوی ﻫــەر ﯾەﻛێــﻜﺎن 900ﻫەزار دۆﻻرە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺣــەوت ﻣﺎﻧﮕﺪا ﻟــە ﻛﺎر ﻛەوﺗــﻮون .ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەﺳــەر ﺋــەو ﺑەرزەﭘﺮداﻧــە ﺑﯚ ﺧەڵــﻚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرﺳــە ،زۆرﺑەﯾــﺎن ﺳەرﻛێﺸــﯿﯽ ﭘەڕﯾﻨەوە ﺑەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣﺪا دەﻛەن و ﺳﺎاڵﻧە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ڕووداوی دڵﺘەزێﻨﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻫێﺰی ﺋــەوەم ﻧﯿﯿە ﺑەﺳــەر ﭘەﯾــﮋەﻛﺎن ﺑﻜــەوم ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﭼﺎرم ﺑــە ژێﺮ ﺋەو ﺑەرزەﭘﺮدەدا ﺑﭙەڕﻣەوە“. ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ 7ﺑەرزەﭘــﺮد و 2ﺗﻮﻧێــﻞ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﭘەڕﯾﻨــەوە ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن و ﻫەﻣﻮوﺷــﯿﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻫەوﻟێــﺮەوە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون ،ﭼــﻮار ﺑەرزەﭘــﺮدی ﺳــەر ﺷەﺳــﺖ ﻣەﺗــﺮی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿــﻦ و ﻫــەر ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺑــە 900ﻫــەزار دۆﻻر ﻛڕاوە ﻛەﭼﯽ ﻛﺎر ﻧﺎﻛەن. 15
ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻣﻮوﭼەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾەدە دەدات ﯾﻛﺘﯽ ﻣﻮوﭼی ﻛﺎدراﻧﯽ ﺑ ﻛﺎرﺗﯽ دەﻧﮕﺪان دەدا
9
2
2
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾەﻛێﺘﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻛﺎدراﻧﯽ ﺑە ﻛﺎرﺗﯽ دەﻧﮕﺪان دەدا وﺷ / ھوﻟﺮ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﻮوﭼەی ﻛﺎدر و ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەﺑەﺳﺘێﺘەوە ﺑە ﻛﺎرﺗﯽ ﺋەﻟﯿﻜﱰۆﻧﯽ دەﻧﮕﺪان و ﻫەر ﻣﻮوﭼەﺧﯚرێﻜﯿﺎن ﻛﺎرﺗەﻛەی ﻟە ﻛﯚﻣﺴﯿﯚن وەرﻧەﮔﺮﺗﺒێﺘەوە ،ﻣﻮوﭼەی ﭘێ ﻧﺎدرێ. ﻛﺎدرێﻜــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ، ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﮔــەڵ دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــە
و ﺋــەو ﺗەﻧﮕــﮋە داراﯾﯿــەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻛﺎدر و ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ
ﺑەﺳــﺘﻮوەﺗەوە ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﻛﺎرﺗﯽ ﺋەﻟﯿﻜﱰۆﻧﯿﯽ دەﻧﮕﺪاﻧەوە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻫــەر ﻣﻮوﭼەﺧــﯚر ﯾﺎﺧــﯚ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــەدا دەﺑــێ ﻛﺎرﺗــﯽ دەﻧﮕﺪاﻧــﯽ ﭘــێ ﺑێ، ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﻣﻮوﭼەﻛــەی ﻧﺎدرێﺘێ“. دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧــەوەی ”ﻫــﯚی
ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی ﻛﺎرﺗــﯽ ﺋەﻟﯿﻜﱰۆﻧﯿﯿــەوە ،ﺑــﯚ ﺋــەو ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە ﻻی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە و ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﻫﯚی ﺷﻜﺴــﺖ ﯾﺎﺧــﯚ ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی دەﻧﮕﺪەراﻧــﯽ ﺣﺰﺑەﻛە ،ﺑــﯚ ﻧەﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ دەﻧﮕــﺪان دەﮔەڕێﺘــەوە ،ﺑﯚﯾــە دەﯾﺎﻧــەوێ
دڵﻨﯿــﺎ ﺑــﻦ ﻟــەوەی ﻛﺎدرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑەﺷﺪاری دەﻧﮕﺪان دەﻛەن“. 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ 21ی 2013ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟە دووەﻣــەوە ﺑﯚ ﺳــێﯿەم داﺑەزاﻧﺪ و ﻟــە 29ﻛﻮرﺳــﯽ ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﻮوەوە ﺑــە ﺧﺎوەﻧﯽ 18 ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﯚ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەم.
ﻋێﺮاق ﮔەﺷﺘﯽ ﺋﺎﺳامﻧﯽ ﺋەڵامﻧﯿﺎ و ﺳﻮﯾﺪ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رادەﮔﺮێ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران دەﮔێڕێﺘــەوە ،ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋــەو ﻫێاڵﻧــە ﻫﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﻓڕﯾــﻦ و ﻧەداﻧﯽ ﺑﺎﺟــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑــە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧە و ﻧەداﻧﯽ ﭘــﺎرەی ﺑەﻧﺰﯾﻨــﯽ ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنﻧەﺑﻮوە. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑﻠﻮﺟێــﺖ ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮﯾﺪ و ﺋەڵامﻧﯿــﺎ
وﺷ / ھوﻟﺮ ﻟەﺳەر ﻧﻮوﴎاوێﻜﯽ ﻫێڵﯽ ﺋﺎﺳامﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﮔەﺷﺘە ﺋﺎﺳامﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻫێڵﯽ ﺋﺎﺳامﻧﯽ ”ﻫێﺮﻣﺰ و ﺟێﺮﻣەﻧﯽ“ ﻛە دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەڵامﻧﯽ و ﺳﻮﯾﺪﯾﻦ ﺑﯚ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ و ﺳﻠێامﻧﯽ راﮔﺮت و ﺑەﻫﯚﯾەوە ﮔەﺷﺘﯽ 744ﻛەس ﻫەڵﻮەﺷﺎوەﺗەوە. ﻫێڵــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﺟێﺮﻣەﻧــﯽ ﻟــە ﺋەڵامﻧﯿﺎ ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮاوە و ﮔەﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻮﻧﺸــﻦ و دۆﺳــڵﺪۆرف ﻟــە ﺋەڵامﻧﯿــﺎ و ﺋﺎرﻟەﻧﺪا ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ ﺑــﯚ ﻫــەردوو ﻓﺮۆﻛەﺧﺎﻧەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــێﻮەی ﭼــﻮون و ﻫﺎﺗــﻦ ﻫەﯾــە ،ﻫێڵــﯽ دﺮاو رزﮔﺎر ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻫێﺮﻣــﺰ ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﺗﯚﻣــﺎر ﻛــﺮاوە و ﮔەﺷــﺖ ﺑــﯚ ﻫەوﻟێــﺮ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑــە ﺷــێﻮەی ﭼــﻮون و زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻫــﯚی راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔەﺷــﺘەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻫﺎﺗﻦ ﻫەﻓﺘﺎﻧە ﺋەﻧﺠﺎم دەدا. دێــﺮاو رزﮔﺎر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻫێڵــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﻮوە ﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑﻠﻮﺟێــﺖ ﺑــﯚ ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑــە وەزارەﺗــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ راﮔەﯾەﻧــﺪوە ﻟــە رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدووەوە ﻫێڵــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﺟێﺮﻣەﻧــﯽ و ﮔەﺷــﺘﯽ ﻫــەردوو ﻫێڵــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻫێﺮﻣﺰ ﻛە ﮔەﺷــﺖ ﻟــە ﺋەوروﭘﺎوە ﺑﯚ ﺟێﺮﻣەﻧــﯽ و ﻫێﺮﻣــﺰ ﻟەﻻﯾــەن ﻫەوﻟێﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەن وەزارەﺗــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻋێﺮاﻗــەوە ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗــەواوە و ﻧﺮﺧﯿﺸــﯿﺎن ﺑەﺑــێ ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻫەرزاﻧــە ،ﺑﯚﯾــە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﺑــﯚ ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە راﮔﺮﺗــﻦ و ﺋەوەﯾــﺶ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﻫێڵﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛێﺸــەی زۆری ﺑــﯚ ﻫــەردوو دروﺳﺖ ﻛﺮدووە.
ﻓۆﻛﺧﺎﻧی ﻧﻮدەوﺗﯽ ھوﻟﺮ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻧﺮﺧــﯽ ﺑﻠﯿــﺖ ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘێﻜﯽ ﺋــەو ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــە دﯾﺎرﯾﻜﺮاواﻧــە ﯾەﻛﺴــەر ﺑــە 199 ﺋﯿﺮۆﯾە. ”رۆژی ﯾەﻛﺸــەم ﻟــە ﻓﺮۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــﯚ ﺋﺎرﻟەﻧــﺪا ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﮔەﺷــﺘﯽ 118ﻛــەس ﻟــە ﭼــﻮون و 140ﻛــەس ﻟــە ﮔەڕاﻧــەوە ﻫەڵﻮەﺷــﺎوەﺗەوە ،دوێﻨێ ﺳێﺸەم ﻟە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺑــﯚ ﻫەﻣﺎن
ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــە ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ،ﮔەﺷــﺘﯽ 112ﻛــەس ﻟــە ﭼــﻮون و 130 ﻛەس ﻟــە ﮔەڕاﻧەوە ﻫەڵﻮەﺷــﺎوەﺗەوە و ﺋەﻣــڕۆ ﭼﻮارﺷــەﻣﯿﺶ ﮔەﺷــﺘﯽ 07ﻫەڵﻮەﺷــﺎﯾەوە ﻛــە 07:00 ﺳــەﻋﺎت 00 ﻟــە ﻣﯿﻮﻧﺸــﻦ ﺑــﯚ ﺳــﻠێامﻧﯽ 125 ﻛــەس و ﮔەڕاﻧەوەﯾــﺶ 119ﻛــەس ﺑﻠﯿﺘﯿــﺎن ﺑــڕی ﺑــﻮو“ رزﮔﺎر وای ﮔﻮت. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﺑەﻫــﯚی ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرەی
ﻋێﺮاﻗــەوە ﮔﺮﻓﺘێﻜــﯽ زۆر ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە و ﻛﯚ ﻣﭙﺎ ﻧﯿﺎ ﻛە ﯾــﺶ ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﻋێــﺮاق ﭘێﺸــﱰ ﺋــﺎ ﮔﺎ د ا ر ی ﻧە ﻛﺮد و و ە ﺗــە و ە ﻟــەو ﺑڕﯾــﺎرە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘــﺎرەی ﺑﻠﯿــﺖ ﺑــﯚ
ﭘــێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑــﯚ ﺳــەرﺟەم ﭼﯿــﻦ و ﺗﻮێــﮋەﻛﺎن و ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﻧــﻮوﴎاوی وەزارەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ /ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن/ (4263 ﻣﻮڵﻜــەﻛﺎن ژﻣــﺎرە ))(4263 و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﻫەﯾــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەﺗﺎﻧــەوە ﻟەﻻﯾــەن ﺑــﯚ ﺋەواﻧــەی ﻟــە ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾــەك ﻛــە ﺧﺰﻣەﺗەﻛــەی ﻟــە 10ﺳــﺎڵ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑێــﺖ ،وەك ﻟــە ﺑڕﮔــەی )أ(دا ﻫﺎﺗﻮوە )(6ی ﻫﺎوﭘێﭽەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە زﻧﺠﯿــﺮەی ) (ی ﻧــﻮوﴎاوەی ﺳــەرەوە ﻛــە وێﻨەﯾەﻛﯽ ﻫﺎوﭘێــﭻ ﻛــﺮاوە ،داواﻛﺎرﯾــﻦ ﺳــەﯾﺮی ﺑﻜەن و ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﺑﺪەن“.
ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺣەﺳــەن ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑەژﻣــﺎرە 2464ﻟــە ﻣێــﮋووی 13ﻛــە ﻧێــﺮدراوە ﺑــﯚ 13/2/2014 2014 ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛــﺐ/ رێﻨامﯾــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوی/ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ”ﺑەدواداﭼــﻮون (20925 ﺑــﯚ ﻧﻮوﴎاوﻣــﺎن ژﻣــﺎرە ))(20925 9/12ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە 12/2013 ﻟــە 2013 داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑــﯚ ﺋەواﻧــەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ ﻟــە ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺑﯚ ﻣــﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ﺳــﺎڵ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﻫەﯾــە ﻟەﻻﯾــەن ﺋێــﻮەوە ﺑــە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑــەردەوام ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺧەڵــﻚ ﺳــەردامنﺎن دەﻛــەن ﺑــﯚ ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗە،
ﺑﯚﯾــە داواﻛﺎرﯾﻦ ﺧەڵﻚ ﻧەﻧێــﺮن ﺑەﺑێ ﻧــﻮوﴎاوی ﻓەرﻣــﯽ و ﻫﺎوﭘێﭽــﯽ وێﻨەﯾەك ﻟە رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎن“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ زەﯾﻨەڵﺴــەرۆﻛﯽ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﻟﻘــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﺋەﻧﺪازﯾﺎراﻧــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻋێــﺮاق 19/2/2014 19 ﺑەژﻣﺎرە 73ﻟە ﻣێــﮋووی 2014 ﻛــە ﻧێــﺮدراوە ﺑﯚﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوك،دەڵــێ داواﻛﺎرﯾــﻦ ﺋــەو ﺋەﻧﺪازﯾــﺎرە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎﻧەی ﻻی ﺧــﻮارەوە ﻧﺎوﯾــﺎن ﻫﺎﺗــﻮوە ﻧﻮوﴎاوﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑﻜــﺮێ و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺋــەو ﺋەﻧﺪازﯾﺎراﻧــە ﺑﻜــەن ﻛــە داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛــﻦ و ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەوەی ﻫﺎﺗــﻮوە ﻟــە
ﻟە ﻛەرﻛﻮوك زەوی ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﺳڕە دەدرێ وﺷ/ﻛرﻛﻮوك-ھژار ڕەﺷﯿﺪ
ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﴎاوێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ زەوی دەﻛﺮێ و ﻟەو ﻟﯿﺴﺘﺎﻧەی ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺮێ ﻧﺎوی ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﻫەﯾە ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﺳڕە ،ﻫەوﻟێﺮ و ﺳﻠێامﻧﯽ و ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺮن. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە دۆﺧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺟﯿﺎوازە و زەوی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺷﺎرەﻛە دەدرێ. 11/12 11 12/2013 (7146ﻟــە 2013 )أ(7146/ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ژﻣــﺎرە )أ/ ﺷــەش ﻫەزار ﭘﺎرﭼــە زەوﯾــﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە رێﻨﻮێﻨﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻛــﺮدووە و ﺑڕﯾــﺎرە ﺑەﺳــەر ﺧێﺰاﻧــﯽ زەوی ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون. ﻛەﻣﺪەراﻣــەت و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﺑەﭘێــﯽ رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺌەﻣﯿﻨﺪارێﺘــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك داﺑەﺷــﯿﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻟــەو ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەدا دۆﺧــﯽ ﻋێــﺮاق /ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ (2/1/2/30092ﻟــە ( )ق30092/ ﺷــﺎرەﻛە رەﭼــﺎو ﻧەﻛــﺮاوە و ﺗەﻧﺎﻧەت ژﻣــﺎرە )ق/ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی 25ﻛــە 25/9/2013ﻛــە زەوی ﺑــەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾﺶ دەدرێ ﻛــە 2013 10ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗﯿــﺎن ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ﺧﯚﺟێﯿەﻛﺎﻧﯿــﺮوون ﻛﺮدﺑــێ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــﻮرد ﻛێﺸــەی ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑــﯚ ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧەی ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾﺶ ﻫەﯾــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯿــﺎن ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە ﺑــەر ﻟــە 25ﺳــﺎڵ ﻫێرناوﻧەﺗــە ﻧﯿﯿــە و ﻣــﺎوەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 10ﺳــﺎڵە ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ ،داواﻣــﺎن ﻛﺮدووە را و رێﻨﻮێﻨــﯽ ﺧﯚﺗــﺎن ﺑﺨەﻧــە روو ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑەﻋەرەﺑﻜﺮدﻧﺪا. ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻣﻮﻧﯿــﺮ ﺑﻮرﻫﺎن ﻛﺎری ﭘــێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋــەوەش ﻟەﺑــەر ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑە ﻫەﺳــﺘﯿﺎری ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺷــﺎرەﻛەﯾە، 19ﻫﯿﻮادارﯾــﻦ ﺋﺎﮔﺎدارﻣــﺎن ﺑﻜەﻧــەوە ﻟە 19/2/2014 ژﻣــﺎرە 173ﻟە ﻣێــﮋووی 2014 ﻛــە ﺑــﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾﺴــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز و رێﻨﻮێﻨﯿﯿــەﻛﺎن،وەك ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك ﻧــﻮوﴎاوی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ رەواﻧــە ﻛــﺮاوە ﻟــە ﺑــﺎرەی رێﻨامﯾــﯽ ﺷﺎردا ﻫﺎﺗﻮوە. داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿــەوە ،دەڵــێ ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺣەﺳــەن ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ”ﺑەڕێﻮﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺋﺎراﺳــﺘە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑەژﻣــﺎر 20925ﻟــە 9/2/2014ﻛــە ﻧێــﺮدراوە (464ﻟــە ﻣێــﮋووی 2014 ﻛﺮدووﯾــﻦ ﺑــە ژﻣــﺎرە ))(464 13ﺑــﯚ دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧــەوە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك 13/2/2014 2014 (20925وەﻛﺮێﻨامﯾــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﴎاوﯾﺎن ژﻣــﺎرە ))(20925 9/12و ﻧﻮوﴎاوﺗــﺎن ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ”رێﻨامﯾﯿــامن 12/2013 ﻟــە 2013
ﻟــەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﻋێــﺮاق ﻧﯿﮕەراﻧــﻦ و دوێﻨــێ ﺳێﺸــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺎن ﻟــە رێﮕــەی ﺑﺎڵﻮێﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑــە ﺑڕﯾﺎرەﻛەدا ﻧەﻛــەن ،ﻛﺎرداﻧەوەﯾــﺎن دەﺑــێ و ﮔەﺷــﺘﯽ ﻫێڵﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯚ واڵﺗەﻛﺎﻧﯿﺎنﻫەڵﺪەوەﺷێﻨﻨەوە.
ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻣﻮﺧﺘــﺎر ﻛــە ﻫﺎوﭘێــﭻ ﻛــﺮاوە و ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪارەوە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ ﻛﺮاوەﺗەوەﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ زەوی ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون. 255ﻛــﻢ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛەرﻛــﻮوك 255//ﻛــﻢ ﺑەﻏــﺪا /ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﺑﺎﻛــﻮری ﻋێﺮاﻗــە ﻛــە ﺑــﺎری ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺗێﯿــﺪا ﻧﺎﺟێﮕﯿــﺮە ،ﻟــە ڕووی ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەوە ﺟﯚراوﺟــﯚرە و ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﻛێﺸــەدارەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق، 140ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق ﻣــﺎدەی 140ی ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ داﻧﺮاوە. ﺣەﺳــەن ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻧﻮوﴎاوﻣــﺎن ﺑــﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــﺮدوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋــﺎﮔﺎداری ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــە ﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﭘێــﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻫــەر ﻛەﺳــێﻚ ﻣــﺎوەی 10ﺳــﺎڵ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەر ﺑێــﺖ ﻟــە ﻫــەر ﺷــﺎرێﻚ ﺑــﯚی ﻫەﯾــە زەوی وەرﺑﮕــﺮێ ،ﺑــەاڵم دۆﺧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺟﯿــﺎوازە ﻟــە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﺋێــﺮە ﺋــﺎوارەی زۆر ﻟێﯿــە و زەوﯾــامن ﭘــێ ﻧــەداون ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛەﯾﻦ“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﻫــەر ﻛەﺳــێﻚ ﺧەڵﻜﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻧەﺑێــﺖ ڕازی ﻧﺎﺑﯿــﻦ زەوی ﭘــێ ﺑــﺪرێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ زۆر ﻫەﯾــە ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﺪا ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــەی داﺑــەش دەﻛــﺮێ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــە و ﻫﯿــﭻ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە“.
ﺑﭘﯽ ﭼﻧﺪ ﻧﻮوﺳﺮاوﻜﯽ ﻓرﻣﯽ ﻟ ﻛرﻛﻮوك ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ داﺑﺷﻜﺮدﻧﯽ زەوی دەﻛﺮێ و ﻟو ﻟﯿﺴﺘﺎﻧی ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺮێ ﻧﺎوی ﻛﺳﺎﻧﻚ ھﯾ ﻛ ﺧﻜﯽ ﺑﺳە
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻟەم ﻣﺎﻧﮕەدا ژﻧەﻛەی و ﻫﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﻛﺮدووە ﺑە راوێﮋﻛﺎری ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﺧەرﺟﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە
3
ﺋەرﺳەﻻن ﺑﺎﯾﺰ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ وەك ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
وﺷ/ھوﻟﺮ ﺋەرﺳەﻻن ﺑﺎﯾﺰ ﺳەرۆﻛﯽ ﭘێﺸﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ ﻫەر ﻣﻮﻣﺎرەﺳەی ﭘﯚﺳﺘەﻛەی دەﻛﺎت ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕە ﻫەڵﺒﮋاردن ﻛﺮاوە و ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە .ﺳەرﭼﺎوەﯾەك ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻟەم ﻣﺎﻧﮕەدا ژﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺧﯚی و ﻫﺎوڕێﯿەﻛﯽ ژﻧەﻛەی ﻛﺮدووە ﺑە راوێﮋﻛﺎری ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﺑە ﻧﻮوﴎاوێﻚ ﻛە ژﻣﺎرە و 2013یی ﻟێﺪراوە ،ﻫەروەﻫﺎ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺪا 32راوێﮋﻛﺎر و ﻣێﮋووی 2013 260ﻛەﺳﯽ داﻣەزراﻧﺪووە. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــێ ﺧﻮﻟــﯽ ﺗــەواو ﻛــﺮدووە و ﻟە ﺧﻮﻟــﯽ دووەﻣﯿﺪا ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ ﭼــﻮار ﺳــﺎڵە ﺑەﺷــێﻮەی دوو ﺳــﺎڵ ﺑــﯚ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛەﻣــﺎل ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑــﻮو، دوو ﺳــﺎڵﯽ دواﺗﺮﯾــﺶ ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑــﻮو ،ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2013ﻫەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮێﻨﺪﺧﻮاردﻧﯽ ﻛﺮدووە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔﺎدار ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ”ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰ ﺋــەو دەرﻓەﺗــەی ﻗﯚﺳــﺘﻮوەﺗەوە ﻛــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺗێــﯽ ﻛەوﺗﻮوە و ﺳــەرۆﻛﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﺑــﯚ داﻧەﻧــﺮاوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ وەك ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛﺎر ﺑە رێﻨﻮێﻨﯽ ﺋــەو دەﻛﺮێ و ﺧەرﺟــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺗــﺎ
ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوو ﻟەﺳــەر ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﻮو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ دﯾﻮاﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺳــەرﺑە ﺋــەوە و ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا ﻣﺎوەﺗەوە“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”)ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻓەﺗــﺎح ﻋەﺑــﺪواڵ( دووەم ﻫﺎوﺳــەری ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰ ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺪا ﻟــە وەزارەﺗــﯽ دادەوە ﮔﻮاﺳــﱰاﯾەوە ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛە ﭘﻠەﻛــەی )ﯾﺎرﯾــﺪەدەری ﺑەڕێﻮەﺑــەر( ﺑــﻮو ،ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭘﻠــەی ﺑــەرز ﻛﺮاﯾــەوە ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو، دوای ﺳــێ ﻣﺎﻧــﮓ ﺑــەرز ﻛﺮاﯾــەوە ﺑﯚ ﺷــﺎرەزا ”ﺧەﺑﯿــﺮ“ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﺟــﯚری ﻣﺎرﺳﯿﺪﺳــﯽ ﻟــە ﺑﻮدﺟــەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﻫﺎﺗــە ﻛڕﯾــﻦ و ژﻣﺎرەی ﻣەدەﻧﯿﺸﯽ ﻟێ ﺑەﺳﱰا“. ”ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﺳــەﯾﺮە ﻟــەم ﻣﺎﻧﮕەدا ﻛە ﭼــﻮار ﻣﺎﻧــﮓ ﺑەﺳــەر ﻫەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﺗێﭙــەڕ ﺑــﻮوە و ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰ ﺗەﻧﯿﺎ
ﺑەڕێﻮەﺑــەرەوە ﻛﺮد ﺑــە ”ﺑەڕێﻮەﺑەر“ و دواﺗﺮﯾــﺶ دﯾﺴــﺎن ﺑــەرز ﻛﺮاﯾــەوە ﺑﯚ ”ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو“ ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە ﻣــﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕــﺪا ﻛﺮدی ﺑە ﺷــﺎرەزا ”ﺧەﺑﯿــﺮ“ و ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ ﻛــﺮد ،ﻟــە
”ﺑەڕێﻮەﺑەری دﯾﻮان ﺑەﺷێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﻟە دەﺳەاڵﺗﯽ ﺋەودا ﻧﯿﯿە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەی ﺧﯚی ﻛﺮدووە ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑەش“
ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــە ،ﻟــە رێﮕــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﯾــەوە ﺋــەو ﺳــﺘﺎﻓەی ﻟە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻣﺎوﻧەﺗــەوە ﻫﺎوﺳــەرەﻛەی و ﻫﺎوڕێﯿەﻛــﯽ ﺑەﻧــﺎوی )ژﯾــﺎن ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣــامن( ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾــﺰ ”راوێــﮋﻛﺎری ﺑــە ﻛــﺮدوون ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو“ ﺑــە واژۆی ﺧــﯚی و ﻣێــﮋووی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗﴩﯾﻨــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2013ﻛــە ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی راوێــﮋﻛﺎر 600ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎرە و ژﯾﺎن ﻟــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎری ﻛــﺮدووە“ ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎن وای ﮔﻮت. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻓەﺗــﺎح
ﻋەﺑــﺪواڵ ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﻟــە وەزارەﺗــﯽ داد ﺑــﻮوە ﻟــە 2012ﻟەﺳــەر داوای ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑەﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛەﺳــێﺘﯽ ،ﻧﻮوﴎاوێﻜــﯽ ﺑــﯚ ﺑــەرز ﻛﺮاوەﺗەوە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان ﺗﺎ ﭘﻠــەی راوێــﮋﻛﺎری ﭘێ ﺑــﺪرێ ،ﺑەاڵم ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان داواﻛــە رەت ﻛﺮاﯾەوە و ﭘەﺳﻨﺪ ﻧەﻛﺮا. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ﻛــە ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰدا داﻣەزراﻧــﺪن و ﭘﻠــە ﺑەﺧﺸــﯿﻨەوە ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺳــﻨﻮوری ﺗێﭙەڕاﻧــﺪووە و )ﻧــەوزاد ﻛەﻣــﺎل( ﺑەڕێﻮەﺑــەری
ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻛــﻮردە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ دﯾــﻮان، ﻟــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺗێﺒﯿﻨەراﻧــەوە ﺑــەرز ﻛﺮاوەﺗــەوە ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو. دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ دﯾﻮاﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ داﯾﺪەﻣەزرێﻨــێ، ﻛــﻮردە ﺑێ ﻫﯿــﻮا ﺑــﻮوە ﻟە ﻣﺎﻧــەوەی ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە دەﮔﻮﺗــﺮێ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﮔــﯚڕان دەﺑــێ ،ﺑﯚﯾــە ﻟــەم ﻣﺎوەﯾــەدا ﻫﺎوﺳــەرەﻛەی ﺧــﯚی ﻟــە ﯾﺎرﯾــﺪەری
ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻟە ﺟﯚری ﻧﯿﺴﺎن ﻗەﺷﻘﺎ ﻟەﻻﯾە“. ”ﺑەڕێﻮەﺑــەری دﯾــﻮان ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻟــە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺋەودا ﻧﯿﯿــە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەی ﺧــﯚی ﻛــﺮدووە ﺑــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑــەش و ﺑﺮاﯾەﻛــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەی ﺑەﻧﺎوی )ﺋــﺎرام ﻛەﻣــﺎل( ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﻟــە ﻟﯿﮋﻧــەی ﻣﻮﺷــﺘەرﯾﺎﺗﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە، ﻫەروەﻫــﺎ ﺑەڕێﻮەﺑــەری دﯾــﻮان ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺳــەﻧﺘەری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی منﺎﯾــەو زۆرﺑــەی ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن وەك ﻛڕﯾﻨــﯽ ﻛﺘێــﺐ و ﭼــﺎپ و ﻛﯚﭘــﯽ ﻟــەوێ دەﻛﺎت ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 10ﺗــﺎ 30ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎر ﺳــﻮود ﺑــە ﺳەﻧﺘەرەﻛەﯾﺸــﯽ دەﮔەﯾەﻧــێ“ ﺋــەم
ﻛــەس ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە داﻣەزراﻧــﺪن، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑــﻮو داﻣەزراﻧــﺪن ﻟەرێﮕــەی ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧﺎﻧــەوە ﺑــێ ﻛــە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە داﻧــﺮاون و ﺑەﭘێــﯽ ﺧﺎڵﺒەﻧــﺪی دامبەزرێــﻦ ،ﻫەروەﻫــﺎ 40ﻛەﺳﯿﺸــﯽ ﺑــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎن داﻧﺎوە. ”ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰ ﺑەوەﯾﺸــەوە ﻧەوەﺳــﺘﺎوە و ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺪا 32راوێــﮋﻛﺎری ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣــﺎن زﯾــﺎد ﻛــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﻛەﻣــﺎل ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺟێﻬێﺸــﺖ 23راوێــﮋﻛﺎر ﻫەﺑــﻮو ،ﺋێﺴــﺘﺎ ژﻣﺎرەﻛــە ﺑﻮوەﺗــە 55 راوێــﮋﻛﺎر و ﭼەﻧــﺪ داﻧەﯾەﻛﯿﺸــﯿﺎن ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﻛــﺮاون“ ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﺋەﻣەی درﻛﺎﻧﺪ.
ﺑڕﯾــﺎری ﻟەﺳــەر ﺑــﺪات ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﻦ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﻟــەو ﺟــﯚرە دەرﺑﭽێــﺖ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرێــﺰﮔﺎرەوە ﺋــەوﻛﺎت ﻫەڵﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﻣــﺎن دەﺑــێ، ﺑەﺑــێ ﻗﺎﯾﻤﻘــﺎم ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑڕﯾــﺎر ﺑــﯚ ﻣﻮﺧﺘــﺎر دەرﺑــﻜﺎت ﺋەﻣــە رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﻛــەس ﺑــﯚی ﻧﯿﯿە دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﺗﯿﺎدا ﺑﻜﺎت“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻫــەر ﻣﻮﺧﺘﺎرێﻚ دەﺑێــﺖ ﺑــە ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑێــﺖ ﻟــەو ﮔــەڕەك ﯾﺎ ﮔﻮﻧــﺪەی ﻟێﯿەﺗﯽ ،ﺑــﯚ ﺋەوەی زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﻛــەس دەﻧــﮓ ﺑــە ﻣﻮﺧﺘﺎری ﺷــﻮێﻨەﻛەی ﺧــﯚی ﺑــﺪات ،ﺑــەاڵم ﺋــەو ﻛﺎرەی ﺋێﺴــﺘﺎ دەﻛﺮێــﺖ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛــەی ﺑــﯚ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داﻫﺎﺗﻮوە“. ”ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮﺧﺘــﺎر ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﺎﺑــێ ،ﻣﻨﯿﺶ زاﻧﯿﻮﻣــە ﻛــە ﺑــە ﻧﯿــﺎزن ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎوە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻣﻮﺧﺘــﺎر ﺑﮕــﯚڕن ،ﺑــەاڵم دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻣــەوە ﺋﯿﺸــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر
ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮﺧﺘــﺎر ﻧﯿﯿە ﺋــەو ﺗەﻧﯿــﺎ واژۆ دەﻛﺎت و ﻫﯿﭽــﯽ ﺗــﺮ“ ﺳــﺎڵەﯾﯽ وای ﮔﻮت. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ”دەﺑێــﺖ ﻫــەر ﻛﺎرێﻚ ﺑــە ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿــەت و ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎردێﻜﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ،دواﺗــﺮ ﺋێﻤــە ﺑــەرزی دەﻛەﯾﻨەوە ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ،ﺑەاڵم ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺷــﻮان ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ دەﺑﺎﺗــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻛــە ﺋەﻣەﯾﺸــﯿﺎن ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜەﻣەرﺟەﻋﯽﺋەوﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿەﺗە“. ﻛەرﻛــﻮوك ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﻛــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــە ﺑەرﻧﺎﻣــە ﻛﺎر ﺑــﯚ دوورﺧﺴــﺘﻨەوەی ﻛﺎدراﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دەﻛﺎت ﺗﯿﺎﯾــﺪا ،ﺋەوەﯾــﺶ دوای ﺋــەوەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺷــﺎرەﻛە ﻟــە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺑــێ ﻻﯾەﻧــەوە ﻫﺎﺗــە ﮔﯚڕﯾــﻦ ﺑــە ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﻣﻮﺧﺘﺎرە ﭘﺎرﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﮔﯚڕێ وﺷ/ﻛرﻛﻮوك -ھژار رەﺷﯿﺪ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك و دەوروﺑەری ﯾەﻛێﺘﯽ دەﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺋەو ﻣﻮﺧﺘﺎراﻧەی ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﭘﺎرﺗﯿﻦ ،ﺑﯚ ﺋەوەﯾﺶ ﻛﺎرەﻛە ﻟە ڕێﮕەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوﻛەوە دەﻛەن ﺑێ ﺋەوەی ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻛە ﻛﺎرەﻛە راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەواﻧەوە ﻫەﯾە .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻛەرﻛﻮوك دەڵێ ”ﺋەو ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە و ﻛﺎری ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێ ﺗەﻧﯿﺎ واژۆ ﻟەﺳەر ﻧﻮوﴎاوی ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿەت ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎر. ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻛەرﻛــﻮوك ﻫەڵﺒــﮋاردن ﺑــﯚ ﻣﻮﺧﺘــﺎر دەﻛــﺮێ و ﻫەوڵێﻜــﯽ ﻫەﻣەﻻﯾەﻧــە ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑــە ﯾەﻛێﺘﯽ، ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە ﻫــەر ﮔﻮﻧﺪێﻚ ﻣﻮﺧﺘــﺎرە ﭘﺎرﺗﯿﯿەﻛــە دەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎ ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەﺑــێ ،ﻣﻮﺧﺘﺎرێﻜــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﺸــﯽ ﻟەﮔەڵﺪا دادەﻧﺮێ. ﻫەڵﻤــەت ﺣەﺳــﺎری ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﺣەﺳــﺎری ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی
ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺋێﻤــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨــامن ﻫەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﯿﺘــەی ﺣەﺳــﺎری ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑەﻫﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑــە ﻣﻮﺧﺘﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدێﯽ ﭘــﺮدێ و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەری ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛــەن ﻛــە ﺋــەوان ﻣﻮﺧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛەﻣــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﺷــﯽ ﺋــەوان زﯾــﺎد ﺑﻜــﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟــەو ﺳــﻨﻮورە 38 ﻣﻮﺧﺘــﺎر ﻫەﯾــە و زۆرﯾﻨەﯾــﺎن ﭘﺎرﺗﯿــﻦ و دوای ﺳــﺎڵﯽ 2003ﺑــە دەﻧﮕــﯽ ﺧەڵﻚ داﻧــﺮاون ،ﺑــەاڵم دوای ﺋــەوەی ﺋﺎﺳــﯚ ﻣﺎﻣەﻧــﺪ ﺑــﻮوە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪی
زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەش ﻫەﻣــﺎن ﺳــەرﭼﺎوە ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﯽﻛﺮدەوە. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ﻛــە ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەرﺳــەﻻن ﺑﺎﯾــﺰ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن 260
ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك وﯾﺴــﺘﯿﺎن ﻣﻮﺧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ داﺑــەش ﺑﻜــەن ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺑــەاڵم ﺋێﻤــە رازی ﻧﺎﺑﯿﻦ“. ”ﯾەﻛێﺘــﯽ دەرﻓەﺗێﻜــﯽ ﻗﯚﺳــﺘەوە و ﭘێﻨــﺞ ﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋــەو ﺳــﻨﻮورەی ﮔﯚڕی، ﺋەوەﯾــﺶ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻣﯚڵەت ﻟەﻻﯾــەن ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﭘﺮدێ ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺷــﻮان ﺑە وەﻛﺎﻟــەت ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑــﻮو ،ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم دا ﺑەﺑــێ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــە ﭘﺎرﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرۆﭼەﻛەی ﭘــﺮدێ ،ﻫەر ﺑەوەﯾﺸــەوە ﻧەوەﺳــﺘﺎن ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن ﺑــێ ﺋــﺎﮔﺎداری ﻗﺎﻣﻘﺎﻣﯿﯿــەت و ﻟــە رێﮕــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛەﯾــﺎن ﻛــﺮد“ ﺣەﺳﺎری وای ﮔﻮت. ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﭘﺎرﺗــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﺋــەوان وەك ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــەو ﻛﺎرە رازی ﻧﺎﺑــﻦ و ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺋــەو ﮔﯚڕﯾﻨــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺑــەاڵم ﺧەرﯾﻜــە دەﯾﻜەﻧــە
ﺋەو ﮔﯚڕﯾﻨە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﺑەاڵم ﺧەرﯾﻜە دەﯾﻜەﻧە ﺑڕﯾﺎر و ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێ، ﺋﺎﻣﺎﻧﺞﻟەوەﯾﺶﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗە ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑڕﯾــﺎر و ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛــﺮێ ،ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟەوەﯾــﺶ ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗــە ﺑــﯚ ﺧەڵﻜــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺋێﻤــە ﺳــەرووی ﺧﯚﻣــﺎن ﻟــەو رەﻓﺘــﺎرەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ﻟــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧــەی ﭘﺎرﺗــﯽ دەردەﭼﻨــەوە، ﻫــەوڵ دەدەن ﺑﯿﻜــەن ﺑــە دوو ﻣﻮﺧﺘﺎر ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﯿﺸــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺑــێ ،ﺋەوەﯾــﺶ ﺟێﯽ ﻗﺒــﻮوڵ ﻧﯿﯿــە ﻻی ﺋێﻤە و ڕێﮕەی دەﮔﺮﯾﻦ“. ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﻮﺧﺘــﺎر ﺑەﺷــێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﻣﻮوﭼــەی ﻣﻮﺧﺘــﺎرەوە
ﻫەﯾــە ﻛــە ﭘێﺸــﱰ 150ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر ﺑــﻮوە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﭘێــﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی 2014ی ﻋێــﺮاق ،ﻛەﻣﱰﯾــﻦ ﺑﻮدﺟــەی 2014ی ﻣﻮوﭼە دەﺑێﺖ ﺑە 400ﻫەزار دﯾﻨﺎر. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻛﺎﻣﯿــﻞ ﺳــﺎڵەﯾﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺋــەو ﻫەوڵــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﯾﺪات ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﻮﺧﺘــﺎرەﻛﺎن ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮﺧﺘــﺎر دەﺑێــﺖ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﯿــەت ﻧــﻮوﴎاو ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﺑــﻜﺎت و دواﺗــﺮ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر
ﯾﻛﺘﯽ ﺑﺎس ﻟوە دەﻛن ﻛ ﺋوان ﻣﻮﺧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﻣ و ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑﺷﯽ ﺋوان زﯾﺎد ﺑﻜﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜ ﻟو ﺳﻨﻮورە 38ﻣﻮﺧﺘﺎر ھﯾ و زۆرﯾﻨﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯿﻦ و دوای ﺳﺎﯽ 2003ﺑ دەﻧﮕﯽ ﺧﻚ داﻧﺮاون
4
ﺳﻴﺎﺳەت
) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ژﻣﺎرە )36 ﻣﺎررە ژﻣﺎ ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
رەﻫەﻧﺪەﻛﺎن
37
ﻛێ ﺑﺮاوە ﺑﻮو ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﻋێﺮاق؟ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺑەﺑــڕوای ﻣــﻦ ﻫــەردوو ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿــە ﺑﺎاڵدەﺳــﺘەﻛە ﻧﯿﯿــە ﺑەﺗەﻧﯿــﺎ، ﻫەروەﻫــﺎ ﯾــەك ﺟــﯚر ﻧﻮێﻨــەری ﻛﻮردﯾــﺶ ﻧﯿﻦ ﻛــە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﺟﯚراوﺟــﯚرەﻛﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەرێﻜــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎن ﯾﺎﺧــﯚ ﺑﺎاڵﻧﺴــﯽ ﻫێــﺰ ﺑﻦ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر واڵﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻋێــﺮاق ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾــﻜﺎت و ﺋــەوەش ﻛــە ﭘێــﯽ دەڵێــﻦ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧــەوت و ﻫﺘــﺪ ،دوو ﺋﺎراﺳــﺘە و دوو ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺟﯿﺎوازﯾــﺎن ﻫەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﻧــﺎوەوە و دەرەوەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋەﻣــە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨــﯽ ﻫەﯾــە ﻟــە رووﻛەﺷــﺪا ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺟەوﻫــەردا دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﻮێﺮﯾــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﻛﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەﻫێــﺰن ﻟــە ﺑــﻮاری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻧەﯾﺎرە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﻫەرێﻤﯿﯿەﻛﺎن. ﺑەﻫێــﺰی ﻛﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﭼەﻧــﺪ رەﻫەﻧﺪێﻜــﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻫەﯾــە ﻛــە ﻟــەو ﻣــﺎوە ﻛﻮرﺗــەدا ﻫەﻧﺪێــﻚ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس و ﻧﻮوﺳــەر ﺑــە ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﻫەرێــﻢ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﺒﻮون و ﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن دەدا ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛﻮرﺗﺘــﺪا ﻫەرێــﻢ ﻓەﺷــەل دێﻨــێ ،ﺑــەاڵم دەرﻛــەوت ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧەﺑــﻮو، ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛەش ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮو ﻟەﺑــەر ﺋــەم ﻫﯚﻛﺎراﻧــە: ﯾەﻛــەم ﺋــەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەرﻫــەق ﺑــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﯾــﻜﺎت و ﺷــەڕی ﭘﺸــﻜﺪارﯾﻜﺮدﻧە ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧــەوت ﻟەﮔــەڵ ﻫەرێــﻢ و منﻮوﻧــەش ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺳــﯚﻣﺎﯾە ﻛــە ﺳــەر ﺑــە وەﺑەرﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧە و ﺑــەو ﻣەرﺟە ﻗﺒﻮوڵﻜــﺮاوە ﻧــەوت ﺑــڕوات ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﻛﺎرﺗــﯽ ﻧەداﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــە ﺑــەﻛﺎر دێﻨــێ ،ﺑﯚ ﻛــﻮرد ﻛﺎرﺗێﻜــﯽ ﺑەﻫێﺰە و ﺑــﯚ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ ﺑــێ ﻫێــﺰ و ﮔﻮرزێﻜــە ﻟــە ﺳــﻮﻣﻌەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧــﯚی دەدات ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫﯿــﭻ ﺣﻜﻮوﻣــەت و دەﺳــەاڵﺗێﻜﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚر ﻟــە دﻧﯿــﺎدا ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺑﺮدﻧــەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻗﻮوﺗــﯽ ﺧەڵــﻚ ﺑﺒــڕێ ،ﺑﯚﯾــە ﺑــە دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚر ﻟــە ﻗەڵــەم دراوە ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ دﻧﯿــﺎ .رەﻫەﻧــﺪی دووەم :ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧــﯚدا ﻧەﻓﻌێﻜــﯽ زۆری ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻫەﺑــﻮو ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻫــەم ﺳــﯚزی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ زاڵ ﻛــﺮد و ﻫــەم ﺳەرﻣﺎﯾەدارەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑەدەﻧــﮓ ﻫێﻨــﺎ ﻛــە ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻦ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺋەﮔــەر ﺋەو ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﺑێــﺖ ،ﻛەواﺑــﻮو ﻛﺎرﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑەﻫێﺰﺗــﺮە ﻟــەرووی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻫەم ﻟە ﺑــﻮاری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ و ﻫــەم ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜــﺮدن و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧــەوت ﻛــە ﻣﺎﻧــﺎی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿە ﺑــە ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟــە واڵﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﻫێﺸــﺘﺎ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑەﻫﯿــﭻ ﻫێــﺰ و ﻧەﺗــەوە و ﻣەزەﺑێــﻚ ﻧــەدراوە ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻮور. ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــﻔﺮﺑﻮوﻧەوەی ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻛﻮﻧﻔەﯾەﻛﻮﻧێﻜــﺪا ،راﺳــﺘە ﻟــە ﺋەﻓﺴــﺎﻧە و ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﻗەرﺳــەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەدەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ دەﭼێــﺖ ،ﺑــەاڵم وەﻛــﻮ ﻟﯚژﯾﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔــەڵ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﻛﺎرﺗێﻜــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﺑﻮو ﻛــە رێﮕە ﻧــەدرا ﻟە رێﮕــەی ﺑﺎﻧﻜــﯽ راﻓﯿﺪەﯾﻨــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿــەوە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑﭽێﺘــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺋەﺟێﻨﺪاﻛــەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛــەی ،ﺧــﯚ ﺋەﮔــەر رەﺧﻨەﻛــە ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑێــﺖ ﮔــﺮەوی ﺑﺮدﻧــەوەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻧەوﺗﻔﺮۆﺷــنت ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﮔــﺮێ درا ﺑــە ﻣﻮوﭼــەی ﺧەڵﻜــەوە و ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﺎرﮔێــڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪ ،راﺳــﺘە ﻟــەو رووەوە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﺑــﻮو، ﭼﻮﻧﻜــە ﻛێﺸــەی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪوو دەﯾــﺎن ﻛێﺸــەی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﺑەرﻫــەم ﻫێﻨــﺎ ﻛــە ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺎن ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوە رووﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻫەﯾــە ﻛــە ﺑﺮدﻧەوەی ﮔﺮەوەﻛەﯾــە و ﻟــە رەﻫەﻧﺪێﻜــﯽ دووردا ﻫەﺳــﺘﯽ ﭘــێ دەﻛــﺮێ ،ﺋەوﯾــﺶ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﯾە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﻧەﻓﻌﯽ ﻫەﯾــە ﻛــە ﻫﺎوﻛێﺸــەﻛەی ﻧﺎوﭼەﻛــەی ﮔــﯚڕی ﺑــﯚ ﺑﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋەوەﯾــە ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛە ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚدا ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر دﯾــﺎر ﻧﺎﻛــەوێ ﺑــﺎش ﺑــﻮوە ﯾﺎﺧــﯚ ﺧــﺮاپ ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛﻮرﺗــﺪا دەردەﻛەوێ ﻛــە ﮔەﻣــە و ﻛﺎرﺗــە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛــەی ﻫەرێــﻢ ﺑەراﻣﺒــەر ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺷەﻫﺮﺳــﺘﺎﻧﯽ ،ﻛﺎرﺗێﻜــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﺑــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەرێــﻢ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻫێﺰێﻜــﯽ ﮔــەورەی دﻧﯿــﺎی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭــﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ و ﺑــﺎزاڕ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻧــەوت ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﻬــﺎن و ﻛﺎرﺗەﻛــەش ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ.
ﯾەﭘەﮔە ﺑە ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯽ ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺮێ
وﺷ / رۆدی ﺣﺳن ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻫەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ”ﻫەرێﻤﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ“ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺟەزﯾﺮەی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼڕﺗﺮ دەﺑێﺘەوە .ﻫﺎوﻛﺎت ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﯾەﭘەﮔە ﺑە ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی دژ ﺑە ﻋەرەﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەی ﺟەزﯾﺮەی ﺳﻮورﯾﺎ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن ،ﭼﺎودێﺮاﻧﯿﺶ ﻫﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺳەرﻫەڵﺪاﻧﯽ ”ﻓﯿﺘﻨەﯾەك“ ﻟە ﻧێﻮ ﻛﻮرد و ﻋەرەب دەدەن. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﻫەﻓﺘەﯾەﻛــە ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔــەل )ﯾەﭘەﮔــە( رووﯾــﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧــەﻛﺎت ،ﭘــەردەی ﻟەﺳــەر ﻟــە ﻫــەردوو ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺗــەل ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ﻧﻬێﻨــﯽ و ﺷــﺎراوەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﺮاك و ﺗــەل ﺣەﻣﯿــﺲ ﻛــﺮدووە ،ﯾەﭘەﮔــە ﻟــەو ﻫەڵﻤەﺗە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەی ﻻدا .ﺋــەو دەڵێ” ،دەﻣﺎﻧــەوێ زۆﻧێﻜﯽ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯿﺎن. 18ی ﺷــﻮﺑﺎت ﺗەﻧﺎﻫــﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﺟەزﯾــﺮەی ﻟــە رۆژی 18ی ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔــەل رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﯾەﭘەﮔــە راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻟــە رۆژاﻧــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ .ﻟــەم دواﯾﯿــەدا ﺗەﻗﯿﻨــەوە 15ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــەدا دەﺳــﺘﯿﺎن ﺧﯚﻛﻮژﯾﯿــەﻛﺎن زﯾــﺎد ﺑﻮوﻧەﺗــەوە، ﮔﺮﺗــﻮوە ﺑەﺳــەر ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺑﯚﯾە ﻫەﻣــﻮو رێﮕەﯾەك ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺟەزﻋــەی ﺳــەر ﺑــە دەﭬــەری ﺗــەل ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﺣەﻣﯿﺴــﺪا .ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەﮔﺮﯾﻨــە ﺑــەر .ﻫەروەﻫــﺎ دەﻣﺎﻧەوێ ﯾەﭘەﮔــە دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺋــەو رێﮕــە ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎﻧەی ﻫەرﺳــێ ﻛــە ”ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻫەڵﻤەﺗــﯽ ﻫەرێﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەزﯾــﺮە و ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ و ﺗﯚڵەﺳــەﻧﺪﻧەوەی ﺷــەﻫﯿﺪامنﺎن ﻟــە ﻋەﻓﺮﯾــﻦ ﺑەﯾەﻛــەوە دەﺑەﺳــﺘێﺘەوە، ﺷــەڕی ﺗەل ﺑــﺮاك و ﺗەل ﺣەﻣﯿﺴــﺪا ،ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﺑﻜەﯾﻦ“. ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺟەزﻋــە ﻟــە ﭼەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﺟەزﯾــﺮە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺑــەرەی ﺋەﻟﻨــﻮﴎە و ﺣەرەﻛــەی ﮔﻮﻧــﺪ و ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﻋەرەﺑﻨﺸــﯿﻦ ﻫــەن ،وەﻛــﻮ ﺗــەل ﺑــﺮاك و ﺗــەل ﺋەﺣڕاڕی ﺋەﻟﺸﺎم رزﮔﺎر ﻛﺮاوە“. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﻫﯿــﭻ ﻫێﺰێﻜﯽ ﻛﯚﭼــەر و ﺗــەل ﺣەﻣﯿــﺲ .ﺳــێ ﺳــەر ﺑە ﺳــﻮﭘﺎی ﺋﺎزاد ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ﻫەرێﻤەﻛــەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿــﻦ و ﺑەﺗــەواوی ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﻟــە رووی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯿــەوە ﯾەﻛﭙﺎرﭼــە ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭼەﻧــﺪ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎم )داﻋــﺶ( و ﺑــەرەی ﮔﻮﻧﺪێﻜــﯽ ﻋەرەﺑﻨﺸــﯿﻦ ﻟەﻧێﻮﯾﺎﻧﺪاﯾە. ﺋەﻟﻨــﻮﴎە و ﭼەﻧــﺪ ﻫێﺰێﻜــﯽ ﺋــەو ﻧەﺧﺸــە ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯿــەی رۆژﺋﺎوا، ﯾەﻛﻼﺑﻮوﻧــەوەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋــەو ﺗﻮﻧﺪڕەوی ﺗﺮدا ﺑﻮون. ﭘێﺸــﱰ ﻟــە 28ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﭘﺎرﭼەﯾــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋﺎڵــﯚز 2013دادا ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﺮدووە. 2013 ﮔەل ”ﻫەڵﻤەﺗــﯽ ﺗﯚڵەﺳــەﻧﺪﻧەوە“ی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ،ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــەی ﺟەزﯾــﺮەی ﺷــﺎری ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﯿــە و ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە دژی ﮔــﺮێ ﺳــﭙﯽ و ﺑــە ﺳــەدان ﮔﻮﻧــﺪ ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﺮووﭘــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە ﻟــە ﺧــﯚی دەﮔــﺮێ .ﻫەرێﻤــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕەوەﻛﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺳــێﯿەﻣﯿﺶ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛــەی ﺷــﺎری ﻫەڵﻤەﺗەﻛــە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑــﻮو .ﻋەﻓﺮﯾﻨــە و ﺋەوﯾــﺶ ﺑــە ﺳــەدان ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی ﮔﻮﻧﺪی ﻛﻮردی ﻟە ﺧﯚی دەﮔﺮێ. ”وﺷــە“ ،ﯾەﭘەﮔــە ﺋەوﻛﺎﺗــە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛــەی 18ی ﺷﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﮔەورەﺑــﻮو و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ﯾەﭘەﮔــەدا ﻫﺎﺗــﻮوە، ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ”ﮔــﻮرزی ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺟەزﻋــە ﺑەﺷــێﻜە ﻟــە ﭘﻼﻧــﯽ ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﯾەﭘەﮔە ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داﺑﻮو. ﻟە ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوودا رێﻮڕەﺳــﻤێﻜﯽ ﻫەﻣــﻮو ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟــە ﮔﺮووﭘــە ﮔــەورە ﺑــﯚ ”ﺷــەﻫﯿﺪەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﭘەﮔە“ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻟــە ﻟــە ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﺑەڕێــﻮە ﭼﻮو ﻛــە ﺗێﯿﺪا ﺳــﺘەم و ﺗﯿــﺮۆری ﻫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺑێﮕﺎﻧە. 31ﭼەﻛــﺪاری ﯾەﭘەﮔــە ﺑەﺧــﺎك ﺑەڵێــﻦ ﺑــە ﺷــەﻫﯿﺪان و ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺳــﭙێﺮان .ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ و ﺑەﻫەﻣــﻮو ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ”وﺷــە“ زۆر ﭼەﻛــﺪاری ﯾەﭘەﮔــە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەزﯾــﺮە و ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ و ﺑەﺑــێ رێﻮڕەﺳــﻢ و ﺑەﺑــێ دەﻧﮕــﯽ ﻋەﻓﺮﯾــﻦ دەدەﯾــﻦ ﻛە ﻫــەر ﻫەوڵێﻚ ﺑــﯚ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﮔــەل، ﺑەﺧﺎكﺳﭙێﺮاون. ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﻮوﭼەڵدەﻛەﯾﻨەوە“. ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔــەل ﻛــە ﭘێــﯽ ﺑــﺎش ﺑﻮو ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوو ”ﺧﯚﺑەرێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ
دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧــە“ ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﻧــﺎوﴎاو ﺑــە ﭘەﯾــەدە و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﺎﻧﯿﯿــەوە ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮو و ﮔــەڕی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺟﻨێــﻒ 2ﺳــەﺑﺎرەت ﺑەﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ دۆﺧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و دۆزﯾﻨــەوەی ﭼﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋــەو واڵﺗــە ﻫﺎﺗــە راﮔەﯾﺎﻧــﺪن .رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺳــەر ﺳــێ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﺟەزﯾــﺮە ،ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ و ﻋەﻓﺮﯾــﻦ داﺑەش ﻛــﺮا .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﺟەزﯾــﺮە دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﯾــەﻛﻼ دەﺑێﺘــەوە ،ﺷــﺎری ﻋﺎﻣــﻮودا وەﻛــﻮ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛــەی دﯾﺎری ﻛﺮدووە. ﻟﻜﺪاﻧوەی ﺟﯿﺎواز ﻻﯾەﻧــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻫــەر ﻛﺎﻣەﯾــﺎن ﻟێﻜﺪاﻧــەوە و ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﺷــەڕی ﯾەﭘەﮔــە ﻟــە ﺷــﺎر و ﻧﺎوﭼــە ﻋەرەﺑﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧەوە ﻫەﯾــە. ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛە ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ و ﺑەﻫﯿﭻ
ﻻواﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑــە ﻛﻮﺷــنت دەدا. ﺋــەوان دەڵێــﻦ” ،ﺋــەوە ﺷــەڕێﻜﯽ ﺑەوەﻛﺎﻟەﺗــە ﻟــە ﺑــەرەی رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد“ .ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺋەﮔەری ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﻛﻮرد و ﻋەرەب ﺑە دوور ﻧﺎزاﻧﻦ. ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧێﻜــﯽ ﻛــﻮرد ﻛــە وەك ﺧــﯚی دەڵــێ ﺑەﻫــﯚی ”دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ“ﯾــەوە ﻧﺎﯾــەوێ ﻧــﺎوی ﺑﻬێــرنێ ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﮔەﻧﺠەﻛﺎمنــﺎن ﻟەﭘێﻨــﺎو ﻣﺎﻧــەوەی رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد و ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەﻧــﺪێ ﻻﯾەﻧﯽ ﻛــﻮردی ﺑەﻛﻮﺷــﺖ دەدرێــﻦ ،ﭘەﯾەدە و ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن )ﭘەﻛەﻛــە( ﺋەﺟﯿﻨﺪاﯾەﻛــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﯽ ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺧﻮێﻨــﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی رۆژﺋــﺎوا ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛــەن. رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد دەﯾــەوێ ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﻛــﻮرد و ﻋەرەب ﻫەڵﺒﮕﯿﺮﺳــێ و ﭘەﯾــەدەش ﺋﺎﮔــﺮی ﺋــەو ﻓﯿﺘﻨەﯾــە ﺧﯚش دەﻛﺎت“. ﻫەﻧــﺪێ ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺟﯿﺎوازﯾــﺎن ﻫەﯾــە ،ﺋەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾە دەﺑــێ ﻫەﻣــﻮو ﻫەوڵێــﻚ ﺑــﺪرێ ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻫەرێﻤە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﻛﻮرد و ﻋــەرەب ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻫەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪن و ﭘﺎﺷــﮕەزﺑﻮوﻧەوەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن دەورووژێرنێ. ﻧﻮوﺳــەری ﻛــﻮردی رۆژﺋﺎوا ﺣﻮﺳــێﻦ ﻋﻮﻣــەر ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺋــەوە ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪەی ﻋەرەﺑــە ﺷــﯚﭬﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﺑەداﺧــەوە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻛــﻮرد ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋــەو ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪاﻧــە ،ﺋــەوی ﻫەﯾــە ﺷــەڕی ﻛﻮردە ﻟــە دژی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن. ﻧﺎﺑــێ ﺑەﻫﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك رێﮕــە ﺑﺪرێ ﮔﺮووﭘــە ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟێﮕﯿــﺮ ﺑــﻦ. ﺗــەل ﺑــﺮاك و ﺗــەل ﺣەﻣﯿــﺲ دوو ﺷــﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە
ﭘەﯾەدە و ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن )ﭘەﻛەﻛە(ﺋەﺟﯿﻨﺪاﯾەﻛﯽﻫەرێﻤﯿﯽﻟەﺳەر ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺧﻮێﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛﻮردی رۆژﺋﺎوا ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەن ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺑــێ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﺷــﺎم و ﻋێــﺮاق و ﮔﺮووﭘــە ﺗﻮﻧﺪڕەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻛــە ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗەوە ﻧێــﻮ ﺧﺎﻛــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﻟــەوێ ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻦ و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەدەﺳﺘەوە ﺑﮕﺮن. ﻧﻮوری ﺑﺮﯾﻤــﯚ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ )ﺋەﻟﭙﺎرﺗــﯽ( ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺑﻮوﻧــﯽ داﻋــﺶ ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻗﺒــﻮوڵ ﻧﺎﻛــﺮێ ،ﺋێﻤــە ﻟــە زۆر ﻫەڵﻮێﺴــﺘامﻧﺪا ﻟەﮔــەڵ ﭘەﯾەدە ﻧﯿــﻦ ،ﺑەاڵم ﻟەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘەدا ﻫﺎوڕاﯾــﻦ .ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺗەﺳــﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯿــﺪا ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﻟەﺳــەر ﻛﺎت و ﺷــێﻮەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﯾەﻛﺪەﻧــﮓ ﻧﯿــﻦ و دەﺑــێ ﻟــە ﻫەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــەڕی ﻛــﻮرد و ﻋەرەب ورﯾﺎ ﺑﻦ“. ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻟەﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﻛــە ﭘەﯾــەدە و ﯾەﭘەﮔــە ﻟە ﺷــەڕێﻜﺪا ﻛــە ﺳــﻮودی ﻛــﻮردی ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە،
ﻛە زۆرﯾﻨــەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯿﺎن ﻋەرەﺑﻦ. ﻧﺎﺑــێ ﻛﻮرد ﻟــە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎنﭘﺎﺷﮕەزﺑﺒێﺘەوە“. ﻛﯚﻣﻜﻮژی و ﻓﯿﺘﻨ دوای ﺷــەڕی ﻧێــﻮان ﯾەﭘەﮔــە و ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﻫەﻧــﺪێ ﻣﯿﺪﯾــﺎ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی ﻋەرەﺑﯿــﺎن ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﯾەﭘەﮔە ﻛﺮدووە. ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ ﺋﺎﺳــامﻧﯿﯽ ﺋﯚرﯾێﻨــﺖ ﻧﯿــﻮز ﻛــە ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــە ﻫﺎوﭘەﯾامﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ )ﺋﯿﺘﯿــﻼف(ە ،ﻟەﺳــەر زاری ﻫەﻧــﺪێ ”ﺳــەرﭼﺎوەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧــﯚی“ ﺑــاڵوی ﻛــﺮدەوە ﻛــە ”ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻋەرەﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜەﯾەك ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧــﺎﴎاو ﺑــە ﯾەﭘەﮔــە ،ﺑــە ﻛﯚﻣــەڵ ﻛــﻮژراون و ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻧﺎﭼــﺎر ﻛﺮاون زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺟێ ﺑێڵﻦ“.
ﺑــەاڵم رێﻜﺨــﺮاوی رواﻧﮕەی ﺳــﻮوری ﺑــﯚ ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟــە ﺑﯿﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی رەت ﻛﺮدەوە . ﻟەﻻﯾــەن ﺧﯚﯾﺸــﯿەوە ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔــەل )ﯾەﭘەﮔــە( ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﺪا ﺋــەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ”ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﺑــە ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻫێــﺰ و ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ﻛــﺮاون“. ﻫــﺎوﻛﺎت ﯾەﭘەﮔــە داوای ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ ﺗــەل ﺑﺮاك ﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﺳــەر ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﻛــە ﭘێﺸــﱰ ﻟــە ﺗﺮﺳــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘەﻛﺎن ﭼﯚڵﯿــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻫەڵﺒــەت ﮔەڕاﻧەوەﻛــە دوای ﺋــەوە دەﺑــێ ﻛــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟە ﻣﯿﻦ ﭘﺎك ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی ﻋەرەﺑــەﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺣەﻣــەد ﺷــەﻫﺎب ﺟﺒــﻮوری ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﺳــﻮوری رەت ﻛﺮاوەﺗــەوە .ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋــەوە ﻫەوڵــﯽ داﮔﯿﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﻓﯿﺘﻨەﯾەﻛــە ﻟــە ﻧێــﻮان ﻋــەرەب و ﻛــﻮرد .ﺋەواﻧــە دەزاﻧــﻦ ﻛــە ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺟﺒﻮور و ﻋﮕێــﺪات زۆر ﮔــەورەن و ﺑەﻫێــﺰن، ﺑﯚﯾــە دەﯾﺎﻧــەوێ ﺟﺒــﻮور ﺑﺨەڵەﺗێﻨﻦ و ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷــەڕی دژ ﺑــە ﻛــﻮردی ﺑﻜەن ،ﺋەو ﻛﺎری رژێﻤﯽ ﺋەﺳەدە“. ﻟــە وەاڵﻣــﯽ ﺋــەوە ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﻛــە ﺑــﯚ ﻫەﻧﺪێــﻚ ﻻﯾەﻧــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑــﺎس ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی ﻋــەرەب دەﻛــەن ،ﺟﺒــﻮوری ﮔﻮﺗــﯽ، ”ﺋــەوان ﺋﯿﺴــﺘﯿﺨﺒﺎراﺗﯽ ﺋەﺳــەدن ﻟەﻧێــﻮ رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﺪا .دەﯾﺎﻧەوێ ﺑــەرەی ﺷــەڕی ﺗــﺮ دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ﺗــﺎ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن و ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﭘەرﺗەوازە ﺑــﻦ و رژێﻢ ﺑﺎﺷﱰ ﺑێ“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،داﻋــﺶ ﺗﻮاﻧﯽ ﻫەﻧﺪێﻚ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎﻫﯚﺷــﯿﺎر ﺑﺨەڵەﺗێﻨــێ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭘەﯾەدە ﺋﯿﺴــﺘﯿﻔﺰاز ﺑــﻜﺎت و ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋــەو داوەی ﺑــﻜﺎت ﻛــە ﺑــە ﺋەﻣــﺮی رژێــﻢ و ﭼەﺗەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﺮاون. ﻟــەم دواﯾﯿــەدا ﮔﺮﺗەﯾەﻛــﯽ ﭬﯿﺪﯾﯚﯾــﯽ ﻟە ﻣﺎڵﭙــەڕی ﯾﻮﺗﯿﻮوب ﺑــاڵو ﺑﻮوەﺗەوە ﻛــە ﺗێﯿــﺪا ژﻣﺎرەﯾــەك ﭼەﻛــﺪاری ﻋەرەﺑــﯽ دەﻣﺎﻣﻜــﺪار ،ﭘەﻻﻣــﺎری ﻛــﻮرد دەدەن و ﻫەڕەﺷــەی ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەن“. ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻧﻮوﺳــەر و ﭼﺎﻻﻛــﻮان و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد و ﻫەروەﻫــﺎ ﻋــەرەب ،ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەاڵﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﺎﺳــﯽ ﻫەواڵــﯽ ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی ﻋەرەﺑــەﻛﺎن ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﯾەﭘەﮔــە دەرﺑڕﯾــﻮە و داوای راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەواڵــﯽ ﺑــێ ﺑﻨەﻣــﺎ دەﻛەن. رۆﺳــﺘەم ﻣەﺣﻤــﻮود ﺗﻮێــﮋەر و ﻧﻮوﺳــەری ﻛــﻮرد ﻟەﺳــەر ﻻﭘــەڕەی ﺧــﯚی ﻟــە ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ” ،ﺋەواﻧەی ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی دەﻛــەن ،دەﺑــێ ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺎنﺑەﺑەڵﮕەﺑﺴەﳌێﻨﻦ“. ﻧﺎوﺑــﺮاو داوا ﻟە ﭘەﯾــەدە دەﻛﺎت رێﮕە ﺑــە رێﻜﺨــﺮاوە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺑێﻼﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑــﺪات ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە راﺳــﺘﯿﯽ رووداوەﻛــە ﺑﻜﯚڵﻨــەوە. ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺋەﮔەر ﭘەﯾــەدە ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑــﻜﺎت ،دەﺑــێ ﻫەﻣــﻮو ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯿﯿەﻛﯿﺶ ﺑــﯚ ﺋــەو رێﻜﺨﺮاواﻧەﺑﻜﺎت.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑەدەم ﮔﯚڕی ﺑەﻛﯚﻣەڵﯽ ﺳەرﺑﺎز و ﭘﺎﺳﺪاراﻧەوە ﻧﺎﭼێ وﺷ/ﮔرﻣﯿﺎن -ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﺑەﻫﯚی ﺋەوەی ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾەی ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەﻛەی ﺳەردەﻣﯽ ﺷەڕی ﺋێﺮان-ﻋێﺮاﻗﯽ ﺗﯿﺎدا دۆزراﯾەوە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ،ﻟە رووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳەر ﺑە ﻋێﺮاﻗﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرەﺗﺎ ﺋەوان ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﻨەوە ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﮔﯚڕ ﻧەك وەزارەﺗﯽ ﺷەﻫﯿﺪاﻧﯽ ﻫەرێﻢ ،ﺑﯚﯾە وەزارەﺗﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻋێﺮاق ﻛﺎری دەرﻫێﻨﺎن و ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﻟەو ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەدا دەﺳﺖ ﭘێ ﻧﺎﻛﺎت. ﻣﻮﻗــەدەم ﺣەﺳــەن ﻣﺤەﻣــەد ﺳــﺎڵﺢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــە "وﺷــە"ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ، رۆژی ﺳێﺸــەﻣﯽ ﻫەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوو، ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻗﯚرەﺗــﻮو ﮔﯚڕێﻜــﯽ ﺑەﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەﺣﻤــﻮود ﻗەﺟــەر و ﻋەﻟــﯽ ﻣﯿــﺮ دۆزﯾﯿــەوە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻧێــﻮان
ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ و ﺋێــﺮان ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﮔﯚڕەﻛــەدا ﭘﺮووﺳــﻜﯽ ﺳــێ ﻛــەس دەرﻫێــرناوە ﻛــە ﺳــەرﺑﺎزی ﺳــﻮﭘﺎی ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق و ﭘﺎﺳﺪاری ﺋێﺮاﻧﻦ. "ﺷــﻮێﻨﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﯽ ﺋــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧــەی ﮔﯚڕەﻛــەی ﺗﯿــﺎدا دۆزراوەﺗــەوە ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﺷــەڕی ﺋێﺮان-ﻋێــﺮاق ﻧﺎوﭼــەی ﮔەرﻣــﯽ ﺷــەڕ ﺑﻮون" ﺳــﺎڵﺢ
وای ﮔﻮت. ﺳــەردار ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎردێﯽ ﻗﯚرەﺗﻮو ﺳــەر ﺑە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﺑە "وﺷــە"ی ﮔــﻮت ،وەزارەﺗﯽ ﺷــەﻫﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاواﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎمنﺎن ﻟــە ﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﮔــﯚڕە ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮدەوە ،ﺋەواﻧﯿــﺶ وەزارەﺗــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺎن ﻟــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿە ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛــﺮدەوە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﭘﺮووﺳــﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎن، ﺑــەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ وەزارەﺗﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧەﻫﺎﺗــﻮون ﺑــەدەم داواﻛــەی وەزارەﺗﯽ ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﺷــەﻫﯿﺪاﻧەوە. ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــە ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﻧەﺷــﺎردەوە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟەو ﮔــﯚڕەدا ﯾﺎﺧــﯚ ﻫــەر ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟەو
ﺳــﻨﻮورە ،داوا دەﻛــەن راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺋــەوان ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﻨــەوە ﻧــەك ﻟــە رێﮕــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە، ﭼﻮﻧﻜــە دەڵێﻦ ﺋــەوە ﺳــﻨﻮوری ﻋێﺮاﻗە ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻟــە رووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە ﺑەﺳــﱰاوﯾﻦ ﺑــە ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﻛــە ﺋەوﯾﺶ ﺳەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟەﯾە. "ﮔﯚڕەﻛــە وەك ﺧــﯚی ﻣﺎوەﺗــەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺎر ﺑــﯚ دەرﻫێﻨــﺎن و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘﺮووﺳــﻜەﻛﺎن ﻧەﻛــﺮاوە، ﺑــەاڵم ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ دەﻛــﺮێ ﺗــﺎ ﻻﯾەﻧێﻚ دەﺳــﺘﺒەﻛﺎر دەﺑــێ ﺗﯿﺎﯾــﺪا" ﻣﺤەﻣــەد وای ﮔﻮت. ﺷــەڕی ﻋێﺮاق-ﺋێــﺮان ﻟــە 22ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 1980دا دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد و ﻟــە 8 1980دا ﺋﺎﺑﯽ 1988ڕاوەﺳﺘﺎ.
5
ﺷڕی ﻧﻮان ﻋﺮاق و ﺋﺮان 8ﺳﺎﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ
رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑێ دەﻧﮕﻦ
ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوێﻚ :ﺋێﻤە ﻟەم ﻛێﺸەﯾەی ﻫەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﻦ وﺷ/ھوﻟﺮ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻫەﻣﯿﺸە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە داﻛﯚﻛﯿﻜﺎری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادەﻧێﻦ و ﻟە رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﻫەرێﻤەﻛەدا ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪان دەﻛەن ،ﺑەاڵم ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﻮدﺟەی ﻫەرێﻤﯽ ﺑڕﯾﻮە و ﯾەك ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە. ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوێﻚ دەڵێ ،رەﻧﮕە ﺋێﻤە ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﺋەو ﻛێﺸەﯾەدا ﻛەﻣﺘەرﺧەمﺑﯿﻦ. ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧەﻧﺎردﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﻛێﺸــەﯾەﻛە ﭘێﻮەﻧــﺪی راﺳــﺘەوﺧﯚی ﺑــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﺎن ﻟــە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ
ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﺎن دەﻛــﺮد ﻧەﻫﺎﺗــە دی ﺑــە ﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻫەڵﻮێﺴــﺖ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺑەﻏــﺪا ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺟﯚراوﺟــﯚر ﺑﯚ ﺑــێ دەﻧﮕﯿﯿــﺎن دێﻨﻨەوە، ﺑەاڵم دەﻛــﺮا ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت.
ﻋەدﻧــﺎن ﺋەﻧﻮەر ﺑــەگ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺗﯚڕی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە دەﯾــﺎن رێﻜﺨــﺮاو ﻟەﺧﯚ دەﮔــﺮێ ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋێﻤــە ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾەدا ﺑێ دەﻧــﮓ ﺑﻮوﯾﻨــە ،ﺑــەاڵم ﺑــە ﻟێــﺪوان و دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣــە ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪارەﻛﺎن ﻛﺮدووە“. ﺑــەگ دان ﺑــەوەدا دەﻧــێ ﻛــە ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾەدا ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوە دەﻫێﻨێﺘەوە ﻛــە ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﺳــەرﻗﺎڵﻦ ﺑە ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛەﯾــﺎن و ﻫێــام ﺑــﯚ ﺋــەوەش دەﻛﺎت ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺋــەم
ﻫەﻓﺘەﯾــەدا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚرﯾﺎن ﻟەو ﺑﻮارەدا دەﺑێ. ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 700 رێﻜﺨــﺮاو و ﺳــەﻧﺘەری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻫــەن ،ﺑــەاڵم ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن
ﭼەﻧــﺪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــامن ﺑــﯚ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوان وەك رێﻜﺨﺮاوی ﺋﺎﯾﻨــﺪە ﺧﯚﯾــﺎن ﻫﯿــﭻ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯿــﺎن ﻧەﺑﻮوە.
ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەی ﺋەﻧﺠﺎم دراون ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﮔەورەﯾﯽ ﺋەو ﻛێﺸەﯾەدا ﻧﯿﯿە و ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە رەﻧﮕە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿامن ﻧﻮاﻧﺪﺑێ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽﻧﺰﻣﺪاﯾە. ﺳــﯿﺮوان ﻋەﺑــﺎس ﺳــەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﺋﺎﯾﻨﺪە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــە ﻫــﺎوﻛﺎری ژﻣﺎرەﯾــەك رێﻜﺨــﺮاو
ﻋەﺑﺎس ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ ”ﺋــەو ﭼەﻧﺪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــەی ﺋەﻧﺠــﺎم دراون ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ﮔەورەﯾــﯽ ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾەدا ﻧﯿﯿــە و ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾــە رەﻧﮕــە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿامن ﻧﻮاﻧﺪﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛێﺸــەﻛە ﮔەورەﯾــە
و ﭘێﻮەﺳﺘﯿﺸــە ﺑەﻛــﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻫێﻤــﻦ ﻓەرﯾــﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﭼﺎﻻﻛــە، ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻫــﯚ ﺑــﯚ ﺑــێ دەﻧﮕﺒﻮوﻧەﯾﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن دەﻛﺎت و دەڵــێ ”ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻣــﺎن دەرﻛــﺮدووە و ﺑەﺷــﺪارﯾامن ﻟــە ﻛەﻣﭙﯿﻨێﻜﯿــﺶ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺋــەو ﻛەﻣﭙﯿﻨــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ دروﺷــﻢ و داواﻛﺎری ﻫەﺑــﻮوە ﻟەواﻧــە ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻫەﺷــﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ،ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﭘــﺎرە ﻟــە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﭘێﻨەداﻧــﯽ ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ
ﻋێﺮاﻗەوە ،ﺳەرﻛﯚﻧە دەﻛەﯾﻦ“. ﻓەرﯾــﺪ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻻی ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾــەك رووﻧــە ﺑەوەی ﭘﺮﺳــﯽ ﻧــەوت ﻧﺎﺷــەﻓﺎﻓە و داﻫﺎﺗەﻛــەی ﻧﺎرووﻧــە و ﻧﺎزاﻧــﺮێ ﺑــەرەو ﻛــﻮێ دەﺑــﺮێ ،ﻫەروەﻫــﺎ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ژوورە ﺗﺎرﯾﻜــەﻛﺎن و ﺑــێ ﺋــەوەی ﺑﺨﺮێﺘــە روو و ﺑــﯚ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ،ﻫﯚﻛﺎرﮔەﻟێﻜــﻦ واﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻧــﮓ ﻧەﺑــێ ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﮔﺮﻧــﮓ ﺑــەﻻوە ﮔﺮ ﻛﺎﺗــﺪا ﺋێﻤــەش ﻧﺎﻣﺎﻧــەوێ ﺑﺒﯿﻨــە ﭘﺎﺷــﻜﯚی ﻫێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم ﻧﺎﻣەﯾــەك ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﺪاﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾــەك ﺑەر ﭘێﺸــﱰ ﺑﭙەرژێﯿﻨــە ﺳــەر ﺋەو ﻛێﺸــەﯾە و ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮﻣﺎن دەﺑێ.
”وﺷە“ ﻧﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی ﻫەرێﻢ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد :ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﯾەوێ دۆﺧﯽ ﻫەرێﻢ وەك ﻋێﺮاق ﻟێ ﺑﻜﺎت
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟﺑر ﭼﻧﺪ ھﯚﻛﺎرﻚ دەﯾوێ دۆﺧﯽ ﺗﻧﺎھﯽ و ﻛﯚﻣﯾﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻚ ﺑﭽ و وەك دۆﺧﯽ ﻧﺎوﭼﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋﺮاﻗﯽ ﻟ ﺑ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
وﺷ/ﺑﻏﺪا ﭘێﻨەداﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻟەﺳەر ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮان ﺑﻮوە ،ﭼەﻧﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﺋەوە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛەن ،ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟەﺑەر ﭼەﻧﺪ ﻫﯚﻛﺎرێﻚ دەﯾەوێ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯽ و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗێﻚ ﺑﭽێ و وەك دۆﺧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟێ ﺑێ. ﺑەﭘێــﯽ ﭼەﻧــﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ دزەﭘێﻜــﺮاو ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا،
دەﻣەﻗﺎڵــێ ﻟــە ﻧێــﻮان وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ رووی داوە ﻟەﺑــﺎرەی ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــەی
ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دوای وەاڵﻣﺪاﻧەوەﯾەﻛــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻛــﻮرد رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ”ﺑــە ﻫﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﺪات ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻟەﮔــەڵ ﻫەوﻟێــﺮ ﻟەﺑــﺎرەی ﻧەوﺗــەوە دەﮔﺎﺗــە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ،ﻫﺎوﻛﺎت ﺑــە وەزﯾﺮێﻜــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﺑﻮدﺟەﯾــﺎن ﭘــێ ﻣــەدەن ﺗــﺎ دۆﺧــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗێﻚ ﺑﭽێ“. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی
”وﺷــە“ ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ،ﺣﻮﺳــێﻦ ﺷەﻫﺮﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری وزە ،ﺳــەﻓﺎدﯾﻦ ﺳــﺎﻓﯽ وەزﯾــﺮی داراﯾﯽ ﺑــە وەﻛﺎﻟەت ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوﻧە ﻟــەو ﭘﯿﻼﻧە دژی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرە دراوە دەﻣەﻗﺎڵێ ﻟــە ﻧێﻮان ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﺷەﻫﺮﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ دﻛﺘﯚر رۆژ ﻧــﻮوری ﺷــﺎوێﺲ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺧەﯾــﺮواڵ ﺣەﺳــەن وەزﯾــﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و دﻛﺘــﯚر ﻣەﺟﯿــﺪ
ﺣەﻣەدەﻣﯿــﻦ وەزﯾــﺮی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛــە ﺋەوﺳــێ ﻛەﺳــەی دواﯾﯽ ﻛــﻮردن و ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە ،رووی داوە. زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﻛــە ﻟــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺑەﺷــﺪاراﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﺑە ”وﺷــە“ دراوە، ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟەﺑــەر ﭼــﻮار ﻫــﯚ ﺑڕﯾــﺎری ﻧەﻧﺎردﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ دەرﻛــﺮدووە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟە، ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ دۆﺧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ داراﯾــﯽ ،ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﻫەروەﻫــﺎ ﻫﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿــﺶ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑــە ﺑــڕوای ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺗــﺎ وادەی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ،ﺑەﻫــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﻮدﺟــە ﺋەﮔــەر ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﻛەﻣﯿﺶ ﺑــێ دەزﮔﺎ ﺋەﻣﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻧەﺗﻮاﻧــﻦ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە ﺑﺎﺷــﯽ وەك ﭘێﺸــﱰ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪەن ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﭘێﻨەداﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران دەﺑێﺘــە ﻫﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﺗﺎﻛــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗێــﻚ ﺑﭽێ، ﺋەﻣــەش ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن دێﻨێﺘە ﺋــﺎراوە ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەش ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﺑــە ﺑــڕوای ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ”ﺋەﮔەر ﺑــە ﺋەﻧﺪازەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﻣﯿــﺶ ﺑــێ“ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﺷڵەژاﻧﯽ ﺗێ دەﻛەوێ. دﻛﺘــﯚر ﺧەﯾــﺮواڵ ﺣەﺳــەن وەزﯾــﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــە ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ
ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘەی وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮوە ﻟــەو وەزﯾــﺮە ﻛﻮرداﻧەی ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺷەﻫﺮﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﺳــﺎﻓﯽ دووﭼــﺎری دەﻣەﻗﺎڵــێ ﺑــﻮوە ،ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺋــەو ﻫﯚﻛﺎراﻧــەی ﺑﺎﺳــﺖ ﻛﺮد ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟــە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﻫەوڵﺪاﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ دۆﺧــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەڵــێ ﺋێﻤــە رووﺑــەڕووی ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋــەرەب و ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ ﺑﻮوﯾﻨەوە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋەو ﻫەڵﺴــﻮﻛەوﺗﺎﻧەی ﻟــە دژی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﯾﮕﺮﻧــە ﺑــەر ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﻧﺎردﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽﻫەرێﻢ. ﺣەﺳــەن ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑــە راﺷــﻜﺎواﻧە ﺑــە ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــامن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋەو ﺳــەردەﻣە ﻧەﻣــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒــڕن ﯾﺎﺧــﯚ ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﺎﭼــﺎری ﺑﻜــەن ﻣﻠﻜەﭼــﯽ ﺑڕﯾــﺎر و ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻦ“. ﻫــەر ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺋــەو دەﻣەﻗﺎڵــێ و ﺷــەڕ و ﺑەﮔﮋداﭼﻮوﻧەوەی ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧەﺑــﻮوە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻫەﻣﺎن ﺷﺖ ﻫەﺑﻮوە. ﻓــﺎزڵ ﻧەﺑﯽ ﺑﺮﯾــﻜﺎری وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻛﺎﺗێﻚ وەزﯾــﺮی داراﯾــﯽ ﺳــﻮور ﺑــﻮو ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﻫەرێﻢ
ﻧەﻧێﺮﯾــﻦ ،ﻫەروەﻫــﺎ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟەﺳــەر ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺧــﯚم و ﺑــێ رەزاﻣەﻧــﺪی ﺋەوان ﻧــﺎردم، دەﻣەﻗﺎڵــێ ﻟــە ﻧێﻮامنــﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮو، ﺋــەوان ﺗەﻧﯿــﺎ وەاڵﻣﯿــﺎن ﺋەوەﺑــﻮو ﻛــە ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﻟــە دەﺳــﺖ ﺋەواﻧﺪاﯾــە و دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﻮدﺟــە ﯾــﺎن ﻣﻮوﭼــە ﻧەﻧێﺮن، ﺑــە ﻛــﺮدەوەش وا دەرﭼﻮو و ﺗﻮاﻧﯿﺴــﺎن ﺑەﺳەر ﺋێﻤەدا زاڵ ﺑﻦ“. دﻛﺘــﯚر ﻣەﺟﯿــﺪ ﺣەﻣەدەﻣﯿــﻦ وەزﯾــﺮی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــە ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﻛــﻮرد ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘەی وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺟﮕە ﻟــەو ﭼــﻮار ﻫــﯚﻛﺎرە ،ﻫﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻫەﯾــە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻧەﻛەوێﺘــە ﺑەر ﺗﺎﻧە و ﺗەﺷــەری ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﺟــﺎ چ ﻋەرەﺑــﯽ ﺷــﯿﻌە ﯾﺎﺧــﯚ ﺳــﻮﻧە ﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﺟــﺎر ﻟە راﺑــﺮدوودا ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻋــەرەب ﻟــە ﻋێﺮاق ﺑە ﺳــﻮﻧە و ﺷــﯿﻌەوە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑــە ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿﺎن ﮔﻮﺗــﻮوە ﺗﯚ ﺷﻜﺴــﺘﺖ ﻟە ﺋﯿﺪارەﻛﺮدﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻫێﻨــﺎوە ،ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺶ وەك منﻮوﻧــە دەﺧەﻧــە ﭘێــﺶ ﭼــﺎوی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ“. ”ﺑﯚﯾــە ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑــە ﻫــەر ﺷــێﻮە و ﭘﯿﻼﻧێــﻚ ﺑێ دەﯾــەوێ دۆﺧــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫﺎوﺷــێﻮەی ﻋێــﺮاق ﻟــێ ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺋــەوەی ﺑــﯚ ﺑﭽێﺘــە ﺳــەر“ وەزﯾــﺮی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ وای ﮔﻮت.
6
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﯾﻜﯿﻠﯿﻜﺲ :ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ ﺳەر ﺑە ﺋێﺮاﻧە و ﻟە ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧەوە ﻧﺰﯾﻜە
37
ﺳەﻧﮓ ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺎﻧﯽﺗەﻧﮕﮋەیﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﻮدﺟە و ﻣﻮوﭼە
وﺷ/ھوﻟﺮ ﺑەﭘێﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ وﯾﻜﯿﻠﯿﻜﺲ ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋێﺮان و ﮔﺮووﭘﯽ ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧەوە ﻫەﯾە و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2008ﺑﯚ ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﺑﺮاوەﺗە ﺋێﺮان و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە ،ﻫەروەﻫﺎ ﺋەوان ﮔﺮووﭘێﻜﻦ ﻛە دژی ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﻦ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ﻋەﺑﺪواڵ ﺋﯚﺟەﻻن رێﺒەری ﺑەﻧﺪﻛﺮاوی ﭘەﻛەﻛە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی دەﻛﺎت. وﯾﻜﯿﻠﯿﻜــﺲ ﺋــەم ﺑەڵﮕــە ﻛــە ﻟــە رێﮕــەی ﺋﯿﻤەﯾڵــەوە وەرﮔﺮﺗــﻮوە و دەﻗــﯽ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ داﯾﭭــﺪ داﻧﯿﭭــﯚی ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑــاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە ”ﺋێــﺮان رۆڵێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ دەﺑﯿﻨێﺖ ﻟــە ﻛﺎرە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم دواﯾﯿــەی ﭘەﻛەﻛــە و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺸــە ﻛە ﮔﺮووﭘــﯽ ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﯿﯽ ﺋەرﮔەﻧەﻛــﯚن 100ﻟەﻻﯾــەن ﺋێﺮان و رووﺳــﯿﺎوە 100% ﭘﺸﺘﮕﯿﺮیدەﻛﺮێﻦ.
ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــە دژی ﻛﺮاﻧــەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛــﻦ و ﮔﺮﻓــﺖ ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻮەﭼﻮوﻧﯽ دروﺳــﺖ دەﻛــەن، ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺑﺎڵــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕەوی ﻧــﺎو ﭘەﻛەﻛــە ﺟەﻣﯿــﻞ ﺑﺎﯾــﻚ ﺑــەﻛﺎر دێﻨــﻦ ﻛە ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮون ﻟــە )ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾــﻚ ،ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻛﺎراﺳــﯚ ،دۆران ﻛﺎﻟــﻜﺎن( ،ﺋەﻣﺎﻧــە دژی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯿﻦ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــە
ﻟ ﺳﺎﯽ 2008ﻛﺎﺗﻚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﭼی ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻗﻧﺪﯾﻠﯽ ﻛﺮد ،ﺟﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ و ﮔﺮووﭘﻛی ﭼﻮوﻧﺗ ﺋﺮان و ﻟوێ ﭘﺎرﺰراون
ﻋەﺑﺪواڵ ﺋﯚﺟەﻻن ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛﺎت. ﺑەﭘێــﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1995 ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ ﺋــەو دوو واڵﺗە ﺑﻮون ﻛــە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی راﺳــﺘەوﺧﯚی PKK ﯾــﺎن ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی
ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺋێــﺮان ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆر ﻧﺰﯾﻚ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺟەﻣﯿــﻞ ﺑﺎﯾــﻚ ﻫەﯾە ﻛە ﮔﺮووﭘــﯽ)Ankaralilar Ankaralilar ﺳــەرﻛﺮدەی ﮔﺮووﭘــﯽ) (Groupﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی راﺳــﺘەوﺧﯚی (Group ﺑــە ﮔﺮووﭘــﯽ ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧــەوە ﻫەﯾــە.
ﻫــەر ﺑەﭘێــﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛــە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2008ﻛﺎﺗێــﻚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەﭼــڕی ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ ﻗەﻧﺪﯾﻠــﯽ ﻛــﺮد ،ﺟەﻣﯿــﻞ ﺑﺎﯾــﻚ و ﮔﺮووﭘەﻛــەی ﭼﻮوﻧەﺗــە ﺋێﺮان و ﻟەوێ ﭘﺎرێﺰراون.
ﻋێﺮاق ..ﺋەو واڵﺗەی ﻫﯿﭻ ﺳەروەرﯾﯿەﻛﯽ ﻧەﻣﺎوە
ﺳﯿﺎﺳەمتەداران :ﻋێﺮاق ﺋەو واڵﺗەﯾە ﻫەر ﯾﺎرﯾﻜەرێﻚ ﺑﯿەوێ دەﺗﻮاﻧێ ﯾﺎرﯾﯽ ﺗێﺪا ﺑﻜﺎت
ﻋﺮاق ﺑﻮوەﺗ ﺋو وﺗ ﻛ ﺷﻮﻨﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ھر ﯾﺎرﯾﻜرﻜ ،ﺋوەی ﻣﺑﺳﺘﯽ ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻛﺎن ﻟ ﻋﺮاق ﺑدەﺳﺖ دەھﻨ و ﻟ ﻋﺮاﻗﯿﺶ ﻧﯾﺎراﻧﯽ ﺑ زەوﯾﺪا دەدات
وﺷ/ﺑﻏﺪا ﻟە ﻣﺎوەی 11ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻋێﺮاق ﺋەو واڵﺗە ﺑﻮوە ﻛە ﻫەﻣﯿﺸە ﻫەر واڵﺗێﻚ ﺑە ﻫەر ﻣەﺑەﺳﺘێﻚ ﺑﯿەوێ دەﺗﻮاﻧێ ﯾﺎری ﻟە ﮔﯚرەﭘﺎﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛەﯾﺪا ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻣەش ﺑﻮوەﺗە ﻫﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑەوەی ەوە ﻫەﻣﯿﺸە ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ 2003ەوە ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ 2003 زۆرﺟﺎران ﺗﻮﻧﺪﯾﺶ ﺑﻮوە .دﻛﺘﯚر ﺑﻮﺧﺎری ﻋەﺑﺪواڵ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻫێام ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ،دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﻋێﺮاق ﺋەو واڵﺗەﯾە ﻫەر واڵﺗێﻜﯽ دﻧﯿﺎ ﻛێﺸەی ﻟەﮔەڵ واڵﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﻫەﺑﻮوﺑێ دەﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛێﺸەﻛە ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚی ﺗەواو ﺑﻜﺎت. ﻋەﺑــﺪواڵ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺳــﻌﻮودﯾە ،راﺑــﺮدوودا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان ،ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻛﻮێــﺖ و ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋــﻮردن واڵﺗــﯽ دراوﺳــێﯽ ﻋێﺮاﻗــﻦ ،ﭘــەرەی ﺳــەﻧﺪ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت دوای ﺋــەو ﭼەﻧــﺪ واڵﺗــەش ﻫەﻣﯿﺸــە ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾــﺎن ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛــﱰدا ﻫەﺑﻮوە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺑەﻧــﺪەری ﺟﯿﻬــﺎن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ، واڵﺗﺎﻧــە ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﭘەﻧــﺎی ﺑــﯚ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺟەﻣﺴــەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﻧﺎردﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ دﻧﯿــﺎ ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﺮد ،وێــڕای ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺗﻮﻧــﺪدان ،ﺣﯿﺴــﺎﺑﺎﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚی ﻟــە ﻋێــﺮاق ﯾــەﻛﻼ دەﻛەﻧــەوە ،ﺑــەم ﻋێــﺮاق ،ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾەوێ ﺑــە ﻫەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾە ﻋێــﺮاق ﻫﯿﭻ ﺳــەروەرﯾﯿەﻛﯽ ﺷــێﻮەﯾەك وەك دەﯾــﺎن ﺳــﺎڵەی راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻟە ﻧەﻣﺎوە“. دوای ﺋــەوەی ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﭽەﺳــﭙێﻨێ ،ﻫﺎوﻛﺎت دەﺳــﺘﯽ
دەرەﻛﯿــﺶ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻫــﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺋﺎڵﯚزﯾﯿﺎﻧــەی ﻧێﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪاﯾە. دﯾﻨــﺪار دۆﺳــﻜﯽ وەزﯾــﺮی ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻛــە ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘەی وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋــەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧــﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ و ﻫەرێﻤــﯽ و دﻧﯿﺎﯾﺸــە ،واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑەﺳــەر دوو ﺑــەرەدا داﺑەش
دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺑەرەﯾــەی ﻛــە دژاﯾەﺗﯿﯽ ﺳﻮﻧە ﻟە ﻋێﺮاق دەﻛەن. دۆﺳــﻜﯽ منﻮوﻧــەی ﺋــەوەی ﻫێﻨﺎﯾەوە ﻛــە ﺋەﻣــڕۆ ﺋێــﺮان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﺎش ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺪاﯾە” ،ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻛــﻮرد و ﺗــﺎ ڕادەﯾەﻛﯿــﺶ ﻋەرەﺑــﯽ ﺳــﻮﻧە ﻟــە ﻋێــﺮاق دەﻛﺎت ،ﺑــەاڵم ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﻋەرەﺑــﯽ ﺷــﯿﻌە دەﻛــەن ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ ﻛەﻧﺪاوﯾــﺶ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻛﻮرد و ﺗﺎ ڕادەﯾەﻛﯿﺶ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧە ﻟە ﻋێﺮاق دەﻛﺎت ،ﺑەاڵم ﺋێﺮان و ﺳﻮورﯾﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﻋەرەﺑﯽ ﺷﯿﻌە دەﻛەن ﺑﻮوﻧــە ،ﺑەرەﯾەﻛﯿــﺎن ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟــە ﻋەرەﺑــﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺑەرەﻛــەی ﺗــﺮ ﻟــە ﻋەرەﺑــﯽ ﺳــﻮﻧە دەﻛــەن ،ﺑــەو ﭘێﯿەی ﻛﻮردﯾــﺶ ﺳــﻮﻧەﯾە ،ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧــﺎو
ﺳــﻮﻧە دەﻛــەن ،ﺑــەاڵم ﺑەﺷــەﻛەی ﺗــﺮ ﺑەﻫــﯚی ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﻟــە ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺣﺎڵــەت ﻟەﮔەڵ ﺷــﯿﻌەدان،
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر
ﺋێــﺮان ﯾەﻛﻼﻛەرەوەﯾــە ﻟــە ﻧەﺧﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻋێــﺮاق و ﺑﻮوﻧﯽ ﺷــﯿﻌەﯾەك ﻟــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑﯚﯾــە ﻛــﻮرد ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــەو دۆﺧــەی ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺗێــﯽ ﻛەوﺗــﻮوە ﺑﻮوەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ واڵﺗﺎﻧــﯽ دراوﺳــێ و ﻫەرێﻤــﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛــە ،ﺋەﺳﺘەﻣﯿﺸــە وا ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ رزﮔﺎری ﺑﺒێ“. ﻋــﺎرف ﺗەﯾﻔــﻮور ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻋێــﺮاق ﺑﻮوەﺗــە ﺋــەو واڵﺗــە ﻛــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻫــەر ﯾﺎرﯾﻜەرێﻜــە ،ﺋــەوەی ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑێ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــەﻛﺎن ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺑەدەﺳــﺖ دەﻫێﻨــێ و ﻟــە ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﺑــە زەوﯾــﺪا دەدات ،ﻛﻮردﯾــﺶ ﺋەﻣــڕۆ ﺑەﺷــێﻜە ﻟــەو واڵﺗە ،ﭘﺸــﻜﯽ ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﻣﻠﻤﻼﻧــێ و ﻫەروەﻫــﺎ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺣﯿﺴــﺎﺑﺎﻧﯽ ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــەی ﺑــەر دەﻛــەوێ ،ﺑﯚﯾــە وا ﺑﺎﺷــﱰە ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟــە ﺑــڕی ﺋــەوەی ﻟە ﻧــﺎو ﻋێــﺮاق ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﭘێﻜﻬﺎﺗــە ﯾــﺎن ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑــﻜﺎت ،ﺳــەروەری ﺑﯚ واڵتﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە.
ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑــە ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑﻮدﺟــە و ﻣﻮوﭼــەی ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،درێﮋﻛــﺮاوەی ﻫەﻣــﺎن ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ زەوی ﺳــﻮوﺗﺎو و ﺗــەڕ و وﺷــﻚ ﭘێﻜەوە ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪن و ﺳــﺰاداﻧﯽ دەﺳــﺘەﺟەﻣﯿﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻟەﺳــەر ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــەك ﻛــە ﺧەڵــﻚ ﻟێــﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻧەﺑــﻮون ،ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤــﯽ ﺳــەداﻣەوە ﻛــە ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑەﺷــە ﺑﺎﯾﻌــﯽ ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن و ﺋەﻧﻔــﺎل و ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎن و ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﻣــﺎرۆی ﺧــﯚراك و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑەﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻧەوەدەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﺷــێﻚ ﺑــﻮون ﻟــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە .ﺑﯚﯾە ﻫﯿﭻ ﺳــەﯾﺮ ﻧﯿﯿــە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ وا دەﻛﺎت ،ﻛﻮرد وﺗەﻧﯽ ”ﮔﯿﺎ ﻟەﺳەر ﺑﻨﺠﯽ ﺧﯚی دەڕوێ“. ﺋەﮔەر ﺷــﺘێﻜﯽ ﺳــەﯾﺮ ﻟــەوەدا ﻫەﺑــێ ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺋــەو ﺑڕﯾﺎرە دە ﺳﺎڵ دوا ﻛەوت ،ﺋﺎﺧﺮ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دەوﯾﺴﺖ!. ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﻟــەو ﺗەﻧﮕــﮋەدا ﺑــەﻻی ﻣﻨەوە ﺳــەﯾﺮ و ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﻫەڵﻮێﺴﺘە ﻟەﺳەرﻛﺮدﻧە ،وێﻨەﻛەی ﺧﯚﻣﺎﻧە. دﯾﻮێﻜــﯽ وێﻨەﻛــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﺣﺰﺑــە دەﺳــەاڵﺗﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ و ﮔــەورە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛــﻮردە ،ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﺳەرﻛێﺸــﯿﯿەی ﻟــە ﺑــﻮاری ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺮدووﯾﺎﻧــە و ﮔﮋﺑەرﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﻛــﺮدووە، چ ﻟــە رووی ﻟەﺧﯚﺑﺎﯾﺒﻮوﻧێﻜــﯽ وەﻫﻤــﯽ ﺑــە ﻫێــﺰ و ﭘێﮕــە و دەﺳــەاڵﺗﯿﺎن ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﻻی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻻی ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ،چ ﻟــە ﺑەﺳــﻮوك ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﻋەرەﺑــﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪار ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺑﻮوﺑــێ ﻟــەوەی ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻟــەو ﺟــﯚرە ﺑــﺪەن ،ﻫەﻣﯿﺸــە ﺑەﺑێﺒﺎﯾەﺧــﯽ و ﺧەﻣﺴــﺎردﯾﯿەوە ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﻟــە ﻫــەوڵ و ﻫەڕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮﺗﻠــە ﻋەرەﺑﯿﯿــەﻛﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑــﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوە ﯾﺎﺧــﻮد ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێــﻢ دەﻛﺮد و ﺑەدوورﯾــﺎن دەزاﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﻟەو ﺟــﯚرە ﺑﺒــﺎ .ﻟێﺮەﺷــەوە ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﺑــﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﮔەرێﻜــﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪاری ﻟــەو ﺟﯚرە ﻧەﻛــﺮدووە .ﺑﯚﯾــە ﻛﺎﺗــێ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟــە ﭘــڕ ﺑﻮدﺟــە و ﻣﻮوﭼــەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﯾــەك ﻣﻠﯿــﯚن ﻣﻮﭼەﺧــﯚری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛــە زۆرﯾﺎن ﺗﺎﻛــە ﺳــەرﭼﺎوەی داﻫــﺎت و ﺑﮋێﻮﯾﯿﺎﻧــە ،رادەﮔــﺮێ و ﺑﯚﯾﺸــﯽ دەﭼێﺘــە ﺳــەر ،ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە روو دەدا ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑﻮوەﺗــە ﺋﯿﺤﺮاﺟــﯽ و ﻫەڕەﺷــەﯾەﻛﯽ ﺟــﺪی ﺑــﯚ ﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻢ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. رەﻧﮕــە ﭘــﺎش ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــەی دوای ﻛﺸــﺎﻧەوەی رژێــﻢ ﻟــە ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﺋﯚﻛﺘﯚﺑــەری 1992و ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــە، ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەری ﻫەڵــﺪا ،ﺋﺎڵﯚزﺗﺮﯾــﻦ ﺗەﻧﮕــﮋە ﺑــێ رووﺑــەڕووی ﺧەڵــﻚ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوەﺗــەوە، ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋــەوﻛﺎت ﻣﻮوﭼەﺧــﯚران ﻓێــﺮی ﻛﺎر و ژﯾﺎﻧــﯽ ﻧﺎﻧەﺳــﻜﯽ ﺑﻮوﺑــﻮون و ﺑــە ﮔﯿﺎﻧێﻜــﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕاﻧەوە ﺑــە دروﺷــﻤﯽ ”ﺳــەری ﺑەرزﻣــﺎن ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼــە ﻧــەوی ﻧﺎﻛەﯾﻦ“ ﺑەرەﻧــﮕﺎری ﺑﻮوﻧــەوە ،ﺑــەاڵم ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧــە ﺋــەو ﮔﯿﺎﻧەی ﺟﺎراﻧﯿــﺎن ﺗێﺪاﯾــە و ﻧــە ﻓێــﺮی ﻛﺎرن و ﻧــە ﺑــە ﻧﺎﻧەﺳــﻜﯿﺶ ﺋﯿــﺪارە دەﻛــەن .ﺑﯚﯾــە ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﺳــەﺧﺘﱰە .ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛــەی ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘــﺮس و 23ی ﺋــەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏــﺪا و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە 23ی ﻣﺎﻧﮕــە ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺋــەو ﻧەﻓەﺳــەی ﭘێــﻮە دﯾــﺎرە ،ﻛــە ﻟەﺑــﺮی زﻣﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﮕﺪەرﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺟــﺎران ،زﯾﺎﺗــﺮ دەﺳــﺘەوداﻣێﻨﺒﻮوﻧﯽ ﻣەرﺟەﻋﯿــەت و ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﻋەرەﺑــﯽ ﺗێﺪاﯾــە، ﻛە ﻓﺮﯾﺎی ﺑﻜەون. ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﻧەﺗﻮاﻧــێ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕێﻜــﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧــﯽ ﺑەﺑــێ ﻧﺎوەﻧــﺪ داﺑﯿﻦ ﺑــﻜﺎ ،ﻧەدەﺑــﻮو ﻫێﻨــﺪە ﻟەﺧــﯚڕازی و ﺑێ ﻣﻨەت و ﺑێ ﺑﺎك و و ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣە ﺑێ. دﯾﻮێﻜــﯽ ﺗــﺮی وێﻨەﻛــە وێﻨــەی ﺧەڵﻜــﯽ ﻣﻮوﭼەﺧــﯚری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە .ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە دەرﯾﺨﺴــﺖ ﻣﻮوﭼەﺧﯚرﯾــﯽ دەوڵــەت ﻛــە ﺑﻮوەﺗــە ﭘەﺗــﺎ و ﻫەﻣﻮوﻣﺎﻧــﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە و ﺑەدەﮔﻤــەن ﺧەڵﻜێﻜــﺖ دەﺳــﺖ دەﻛــەوێ ﻟــە ﺧەﻣــﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﯿﺸــەﯾەﻛﯽ ﺋﺎزاددا ﺑــﻦ و ﻫەﻣﻮو ﭼﺎوﯾــﺎن ﻟە وادەی ﻣﻮوﭼەﯾــە ،چ دەردێﻜــﯽ ﻛﻮﺷــﻨﺪەﯾە ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ زۆرﺑــەی ﺧەڵﻜﯿﺸــﯽ ﻗﺸــﺘﭙﯚش و ﺗێــﺮ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەاڵم دەرﻛــەوت ﻣﻮوﭼەﺧﯚرﯾــﯽ دەﺳــﺘەﺟەﻣﯽ ﺑﯚﻣﺒێﻜــﯽ ﺗەوﻗﯿﺘﻜــﺮاوە و ﻟــە ﻫەر ﺋﺎن و ﺳﺎﺗێﻜﺪا ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻫەﻻ ﻫەﻻ دەﻛﺎت. ﺋﺎﺧــﺮ زۆر ﺳــەﯾﺮە ﺧێﺰاﻧــﯽ وا ﻫەﯾــە ﭼەﻧــﺪ ﻣﻮوﭼەﺧﯚرێﻜــﯽ ﻫەﯾــە ،ﻛەﭼــﯽ ﻟەﮔــەڵ دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻫەﻣﻮو ﻫﺎوارﯾــﺎن ﻟێ ﻫەﺳــﺘﺎ .ﺗــﯚ ﺑڵێــﯽ ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﺑﻮوﺑﯿﻨــە ﺗەﯾﺮ و ﺗــﻮور ﻛــە ﺳــەرﻣﺎﯾەﻣﺎن ﺋــەوە ﺑــێ ﻟــە ﺳــﻜامﻧﺪاﯾە و ﺳــەری ﻣﺎﻧﮓ ﺧﺎڵﯽ ﺑﺒێﺘەوە ﺗﺎ ﻣﻮوﭼەی ﻧﻮێ وەردەﮔﺮﯾﻦ. ﺑەﭘێــﯽ رێﺴــﺎ ﻓﯿﺰﯾﺎﯾﯿەﻛــە ﺋــەو زەﺑــﺮی ﻧەﺗﻜــﻮژێ ﺑەﻫێــﺰت دەﻛﺎ .دەﺑــێ ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە ﺋێﻤە ﺑەﻫێــﺰ ﺑﻜﺎ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﺒێﺘە وێﺴــﺘﮕە و ﭘەﻧــﺪ ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺷــێﻮازی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە ﻟــە ژﯾــﺎن ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋﯿﺪارەﻛﺮدمنــﺎن ﺑﮕﯚڕێ.
ﺳﻴﺎﺳەت
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەﻧﮕﺎوی ﺋﺎﻣﺎدەی دادﮔﺎ ﻧەﺑﻮو
7
ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﯾە وﺷ/ﻛﻻر -ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮو ﻟەﺳەر ﺋەو ﻫەڕەﺷﺎﻧەی ﺑە ﺗەﻟەﻓﯚن ﻟە ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﻮو ،رۆژی ﯾەﻛﺸەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەﻧﮕﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دادﮔﺎی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻛەﻻر ﺋﺎﻣﺎدە ﺑێ ،ﺑەاڵم ﻧە ﺧﯚی و ﻧە ﭘﺎرێﺰەرەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻧەﭼﻮوﻧە دادﮔﺎ .ﺑﺮاﻛەی ﻛﺎوە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻟە ﺷەش رۆژی دادﻫﺎﺗﻮودا دادﮔﺎ ﺑڕﯾﺎر ﻧەدات ،ﺋەوان ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛەن. ﻛﺎوە ﻟەﺗﯿــﻒ ﭘﺎرێــﺰەری ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،رۆژی ﯾەﻛﺸــەم ﻛﺎﺗــﯽ دادﮔﺎﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺑــﻮو ﻟەﺳــەر دۆﺳــێﯽ ﻫەڕەﺷــە ﻟــە ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑــە ﺗەﻟەﻓــﯚن ،ﺑــەاڵم ﺑــە داواﯾەﻛــﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛــە ﭘێﺸــﻜەش ﺑــە دادﮔﺎﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی دەﺳــﺖ وەرﺑﺪرێــﺖ ﻟــە ﺑڕﯾﺎری ﺋــەو ﺋﯿﺤﺎﻟەﯾە ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ زﯾــﺎد ﻟــە دوو ﺳــﺎڵە دادﮔﺎ ﺋﺎراﺳــﺘەی دادﮔﺎی ﻛەﺗﻨــﯽ ﻛــﺮدووە، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ دەﺑــﻮو ﻟە ﻣﺎوەی 30رۆژدا ﺗﺎﻧەی ﻟێ ﺑﺪەن. ”ﺑﯚﯾــە ﺋــەو داواﯾــەی ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ”ﺗەﻣﯿﺰ“ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿــە“ ﭘﺎرێﺰەرەﻛەی ﻣﺎڵﯽ ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ وای ﮔﻮت. ﺑەﻫــﯚی ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﺎﺑەﺗێــﻚ ﻟــە ﮔﯚﭬــﺎری ﮔــەڕان ﻟەﺳــەر ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی ،ﻟــە رێﻜﻜەوﺗــﯽ 24ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺑــە ﺗەﻟەﻓﯚن 24/7/2012 2012
ﻫەڕەﺷــەی ﻟــە ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﻛﺮد ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋەو ﻫەڕەﺷــەﯾەدا ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ رۆژی دواﺗــﺮ ﻟــە 25رێــﮕﺎی ﯾﺎﺳــﺎی ﮔﺮﺗــە 25/7/2012 2012 ﺑــەر و ﻟــە دادﮔﺎی ﻛــەﻻر ﺳــﻜﺎاڵی ﻟەﺳەر ﺳەﻧﮕﺎوی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد. ﻛﺎروان ﺋەﺣﻤــەد ﺑــﺮای رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ”ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺷــەش رۆژی داﻫﺎﺗــﻮودا دادﮔﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو داواﯾەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎران ﻛــە ﻣــﺎوەی ﻣﺎﻧﮕێﻜــە ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ دادﮔﺎﻣــﺎن ﻛــﺮدووە، راﻧەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺋێﻤــە دەﺳــﺖ ﺑــە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑەﻫــﯚی ﺑــێ وەاڵﻣﯽ دادﮔﺎ ﺑﯚ داواﻛەﻣﺎن“. ”ﺳــەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺋــﺎدار/ ﻣــﺎرس ﻛە ﻫەﻓﺘــەی داﻫﺎﺗــﻮو دەﻛﺎت ﻟــە ﺑــەردەم دادﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك- ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻟــە ﻛــەﻻر ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ
ﻣﺣﻜﻮوم ﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆری رۆژﻧﺎﻣﻧﻮوس ﻛﺎوە ﮔرﻣﯿﺎﻧﯽ ،ﺷﺎری ھوﻟﺮ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
رادەﮔەﯾەﻧﯿﻦ“ ﻛﺎروان وای ﮔﻮت. ﻛﺎوە ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺷــەوی 5ﻟەﺳــەر 6ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2013 ی ﻟەﻧــﺎو ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯿــﺪا ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷــﺎری ﻛــەﻻر ﺗﯿــﺮۆر ﻛــﺮا ،دواﺗــﺮ ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻚ ﺑــە
ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻫﺎﺗﻨــە ﮔﺮﺗــﻦ، ﯾەﻛێــﻚ ﻟەواﻧــە داﻧــﯽ ﺑــەوەدا ﻧــﺎ ﻛە ﺋەو ﻛﺎوەی ﻛﻮﺷﺘﻮوە. ﻟەﺑــﺎرەی ﻫــﯚی ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻟــە ﺑــەردەم دادوەر ﻟــە دادﮔﺎی ﻛــەﻻر، ”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛﺮد ﺑــە ﻣەﺣﻤﻮود
ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﻋﺪﯾە ﻛﯚﻣەك ﻧﺎﻛﺮێﻦ و ﻟە دۆﺧێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺪان
وﺷ/ﮔرﻣﯿﺎن -ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﻻری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺧﯚی ﻟە ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﻋﺪﯾە دەدزێﺘەوە ﻛە ﺑەﻫﯚی رۆڵﻨەﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق و ﺑەﺳەرداداﻧﯽ ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛەﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸەوە ،رووﯾﺎن ﻟە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﻛﺮدووە ،ﺑەاڵم ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ دەﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺑە ﻫەڵﻤەﺗێﻚ ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻛﯚﻣەك ﺑﯚ ﺋەو ﺋﺎواراﻧە. ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺳــﺖ ﺑەﺳــەر ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەدا دەﮔﺮن ﻛــە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻻوازە ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﺳــەﻋﺪﯾە و ﺳــﻠێامن ﺑــەگ و دەوروﺑــەری دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ،ﺑــەو ﻫﯚﯾەﺷــەوە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﺧەڵــﻚ ﺗێــﻚ ﭼــﻮوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺗەﻧﺎﻫﯿــﯽ واڵﺗەﻛــە داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﺳــەﻣﯿﺮ ﻣﺤەﻣــەد ﺳــەرۆﻛﯽ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ 2008وە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮ ”ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008وە ﻟە ﺳــێ ﻫــەزار ﺧێﺰان ﻟە ﺳــەﻋﺪﯾەوە ﺋــﺎوارەی ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺑﻮوﻧــە ﻛــە 300 ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯿــﺎن ﺑەﻫــﯚی ﮔﺮژﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەم دواﯾــەی ﺳــﻮﭘﺎ و داﻋﺸــەوە ﺑــﻮوە، ﺋــەو ﺋﺎواراﻧــە ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺟﯚرەﺟﯚرﯾﺎن ﺑﯚ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە“. ﺋەﻣﯿــﺮ ﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑەرﮔﺮﯾﻜــﺮدن ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی
داﻋﺶ ﺑەﺟﻠﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﻛﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدات وﺷ /دﯾﺎﻟ –ﻋﻮﻣر ﺋﺎوارە
ﻟ ﺳﺎﯽ 2008وە ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺳ ھزار ﺧﺰان ﻟ ﺳﻋﺪﯾوە ﺋﺎوارەی ﺧﺎﻧﻗﯿﻦ ﺑﻮوﻧ ﻛ 300 ﻣﺎﺒﺎﺗﯿﺎن ﺑھﯚی ﮔﺮژﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋم دواﯾی ﺳﻮﭘﺎ و داﻋﺸوە ﺑﻮوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟــە رواﻧﮕەی ﻫەﺳــﺘﻜﺮدمنﺎن ﺑــە ﻟێﭙﺮﴎاوێﺘــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺳــەدان ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە ﺳــەرﺑە ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﻛــە ﻟــە دۆﺧێﻜــﯽ ﺧﺮاﭘــﺪان و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋﺎوڕﯾــﺎن ﻟــێ ﻧﺎداﺗــەوە، ﺑــە ﮔﺮﻧﮕــامن زاﻧــﯽ دەﺳــﺖ ﺑــە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻛﯚﻣەك ﺑﻜەﯾﻦ. ”ﻫﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە ﭘێــﻚ دێــﻦ ﻟــە :ﭘێﺨــەف ،ﺧــﯚراك و ﺧێــﻮەت، ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﻣــﺎوەی دوو رۆژە ﻟــە رێﮕــەی ﻛەﻧﺎڵــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨــەوە ﻛﯚﻣــەك ﻛــﯚ دەﻛەﯾﻨەوە و ﺑەﺳــەر ﺋــﺎوارەﻛﺎن داﺑەﺷــﯽ دەﻛەﯾﻦ“ ﻋەﻟﯽ وای ﮔﻮت. داﻋــﺶ ﻛﻮرﺗﻜــﺮاوەی دەوڵەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎم، ﻟــەم دواﯾﯿﺎﻧــەدا ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق زﯾــﺎد ﻛــﺮدووە و ﭼەﻧــﺪ ﺷﺎرۆﭼﻜەﯾەﻛﯿﺸــﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ
ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــەاڵم ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑــﺎ ﭘﺎرێﺰەرەﻛﺎﻧﻢ ﻗﺴە ﺑﻜەن“. ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە
دۆﺳــێﯽ ﻛﺎوەدا ﻟــە ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺳــەﻧﮕﺎو دەﺳﺘﺒەﺳــەر ﻛﺮا ،ﺳــێ ﺟﺎر ﭼــﻮوە ﺑــەردەم دادوەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ وﺗــە ،ﺟــﺎری ﯾەﻛــەم 6ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣــﯽ 2014 ﻟــە ی ﺑــﻮوە و ﺑــﯚ رۆژی دواﺗﺮﯾــﺶ واﺗــە
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق دەرﻛــﺮدووە، ﺗﺎ ﻟــە ﻫەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوودا ﻋەﻗﯿﺪ ﻓــﺎڕووق ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻨــﯽ ﺟەﻟــەوﻻ و 19 ﭘﯚﻟﯿﺴــﯿﺎن ﻛﻮﺷــﺖ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺳــﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دﯾﺎﻟــە ﻫەڵﻤەﺗێﻜﯿــﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺪە ﻛــﻮژراوەوە ﺑــﯚ ﺷــەڕ ﻟەﮔــەڵ داﻋﺶ دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە. ﺑەﺷــﯿﺮ ﻋەﺑــﺪواڵ /ﻛــﻮرد /ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺟەﻟەوﻻ ﺳــەر ﺑــە ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ژﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﺧەڵﻚ ﺗێــﻚ ﭼــﻮوە و ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻟــە ﺗﺮﺳــﯽ ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن روو دەﻛەﻧــە ﻧﺎوﭼــە ﺋﺎراﻣــەﻛﺎن، ﺑــەاڵم ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﻛﯚﻣــەك و ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻫەﯾــە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑە ﻫﺎﻧﺎﯾﺎﻧەوەﻧەﻫﺎﺗﻮوە.
7ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەم ﺑــﯚ ﺟــﺎری ی دووەم ﭼــﻮوەوە ﺑــەردەم دادوەر و ﻟــە 19ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣﯿــﺶ ﺑــﯚ ﺳــێﯿەم ﺟﺎر ﭼــﻮوە ﺑــەردەم دادوەری دادﮔﺎی ﻛــەﻻر و ﺋــﺎزاد ﻛــﺮا ،ﺋەوەﯾﺶ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﻟێ ﻛەوﺗەوە.
ﺋێﺴﺘﺎ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺷێﻮازێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻫەڵﺒﮋاردووە و ﺋەوﯾﺶ ﺑەﻛﺎرﻫێﻨﺎﻧﯽ ﺟﻠﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ دەزﮔﺎ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﻛﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺟﻠﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﺋەﻧﺠﺎم دراوە. دەزﮔﺎ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﺑــﯚ ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﻫەﯾە،ﻣــﻦ ﻟــەﻻی ﺑﯚ ﭘێﺸــﮕﺮﺗﻦ ﻟــەو ﻛﺎرە ،داوا ﻟــە ﺧﺎوەن ﺧﯚﻣــەوە ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﺑــە ﺗەواوەﺗﯽ ﻓﺮۆﺷــﮕﺎ و ﺑەرﮔــﺪوورەﻛﺎن دەﻛــەن ﻧەﯾﻨﺎﺳــﻢ ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ دﯾﻨﺎرﯾﺸــﻢ ﺑﺪاﺗــێ ﻛــە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑــﻦ ﺑــەو رێﻨامﯾﯿﺎﻧــەی ﺑﯚ ﻫەر ﭘێﯽ ﻧﺎﻓﺮۆﺷﻢ“. ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺟﻠــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﭘێﯿــﺎن ﺑەرﮔﺪوورەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻛــە ﻛێﺸــەﻛە ﻻی داون. ﻣﺤەﻣــەد ﻧــﻮوری ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﺋەواﻧــەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻻی ﺋــەو ﺑەرﮔﺪووراﻧــەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﻛــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧەﯾــە ﻛــە ﻗﻮﻣــﺎش و ﺟﻠــﯽ ﻣــﺎوەی 20ﺳــﺎڵە ﺋــەو ﻛﺎرە دەﻛﺎت .ﺳــەرﺑﺎزی دێﻨﻨە ﻧــﺎو ﺑــﺎزاڕ و ﺑە ﻫەﻣﻮو ﻧــﻮوری ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ دەﻓﺮۆﺷــﻦ .ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺮﺧــﯽ دەڵــێ” ،ﭼەﻧــﺪ ڕۆژ ﭘێﺸــﱰ ﺑەرﭘﺮﺳــە ﺟﻠێﻜــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە 45 ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﻫﺎﺗﻨە ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر و ﯾــەك ﻣەﺗــﺮ ﻗﻮﻣﺎﺷــﯽ ﻻم و داواﯾــﺎن ﻟــێ ﻛــﺮدم ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺶ 12ﺑﯚ 14ﻫەزار دﯾﻨﺎرە. ﺳــەرﺑﺎزی ﺑەﻫﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻧەﻓﺮۆﺷــﻢ ﻣەﺣﻤــﻮود ﻋەﺑــﺪواڵ ﻛــە ﯾەﻛێﻜــە ﺋەﮔــەر ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻗﻮﻣﺎﺷﻔﺮۆﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾﺎ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺳەرﺑﺎزی ﭘێ ﻧەﺑێﺖ“. ﻣﺤەﻣــەد ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﻗﻮﻣﺎﺷــێﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزی دوورﯾﻨــﯽ ﺟﻠێﻜــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑــﻮو ﻧﺎﻓﺮۆﺷــێﺖ ،ﺑــەاڵم ﺋەﮔــەر ﻻﺷــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋەم ڕێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﻛــە ﻟە ﻻﯾەﻧە ﻫەﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﻟە ﻛەﺳــەﻛە دڵﻨﯿــﺎ ﻧەﺑێﺖ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﮔﺮﺗﻮوﯾﺎﻧەﺗــە ﭘێﯽ ﻧﺎﻓﺮۆﺷــێﺖ .ﺋەو دەڵــێ” ،زۆر ﺟﺎر ﺑــەر ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺑــﯚ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ﻧەﻧــﺎﴎاو ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﻻم ﺋێﻤــەی ﺑەرﮔــﺪوور ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﺎﺧﯚﺷــە ،و داوای ﻗﻮﻣﺎﺷــﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻟــێ ﺑــەاڵم ﻟــە ڕووە ﺋەﻣﻨﯿﯿەﻛەوە ﺳــﻮودی ﻛــﺮدووم ،ﺑەاڵم ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﮔﻮﻣﺎﻧﻢ
ﻟێﯿﺎن ﻫەﺑﻮوە ،ﭘێﻢ ﻧەﻓﺮۆﺷﺘﻮون“. ﺳــەﻋﺪان ﺋەﺣﻤــەد ﺑەرﮔﺪوورێﻜــﯽ ﺗــﺮی دﯾﺎﻟەﯾــە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــەﻻی دەزﮔﺎ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿــەﻛﺎن ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﻤــﺰا ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺟﻠــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــە ﺳــەرﺑﺎز ﺑﻔﺮۆﺷــێ“ .ﺋەو دەڵێ” ،دەزﮔﺎ ﺗەﻧﺎﻫﯿﯿــەﻛﺎن ﺋەوەﯾــﺎن ﺑــە ﺋێﻤــە ﮔﻮﺗــﻮوە ﻛە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﻦ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﻧەﻧــﺎﴎاو ﻛــە ﭘﯚﻟﯿــﺲ و ﺳەرﺑﺎز ﻧەﺑﻦ“. ﻋەﻗﯿــﺪ ﺣەﺳــەن ﻋــﺪوان ﺋەﻓﺴــەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە دەڵــێ ﻛــە ﺋەم ڕێﻮﺷــﻮێﻨەﯾﺎن ﺑﯚﯾــە ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر، ﭼﻮﻧﻜە ﻟــەم ڕۆژاﻧەی دواﯾﯿــﺪا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛــﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە ﺋەﻧﺠــﺎم دراون .ڕێﻜﺨــﺮاوی دەوڵەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎم ﻧــﺎﴎاو ﺑــە داﻋــﺶ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯽ ﺋەو ﻛــﺮدەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧەیﻫەڵﮕﺮﺗﻮوە. دﯾﺎرﺗﺮﯾــﻦ ﻫێﺮﺷــە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﺑــە ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە، ﻫێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﺧﺎڵە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﯾــﺎن دەرﺑﺎزﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﻟەو ﺧﺎاڵﻧــە ﺑﻮوە. ﺋــەوان ﺑــەو ﺟﻠﻮﺑەرﮔــەوە ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻟــە ﺧﺎڵــە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺗــێ دەﭘەڕن ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ.
8
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎﻫﯿﺮ
ﻓﺎﺗﯿﺢ ﻋەﺑﺪوﺳﻼم
رﻮڕەﺳﻤﯽ رۆژی ﺋﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛ ﺗﯿﺪا ﭼﻧﺪ ﮔﻧﺠﻜﯽ ﺷﺎری ھوﻟﺮ ﺋﺎﯾﺎن ﺑرز ﻛﺮدووەﺗوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻫەرﯾــەك ﻟــە ﻟەﻧــﺪەن و ﺋﯿﺪﯾﻨﺒــەرە ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن 18ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2014 دا ﻟــە 18ی رﯾﻔڕاﻧﺪۆﻣێــﻚ ﺑــە ﺑەﺷــﺪاری ﻫەﻣﻮو ﺳــەروو ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪاﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ 16ﺳــﺎڵﯽ ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺑڕﯾــﺎردان ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﺎﻧــەوە ﯾــﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ، ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەو راﭘﺮﺳــﯿﯿەش ﺋەﮔەر ﺑە ﺑەڵــێ ﻫﺎﺗە ﺑڕﯾــﺎردان ﺋەوە 24ی ﺋــﺎداری 2016 ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪا ﻟــە 24ی دێﺘــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮون ،ﺑــەوەش ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 300ﺳــﺎڵ ﻟە ﻧێﻮان ﻫەردووﻻ ﺑەﻛﯚﺗﺎ دێﺖ. راﭘﺮﺳــﯿﯿە ﭘێﺸــﻮەﺧﺘەﻛﺎن ﺗــﺎ دێ رێــﮋە و ژﻣــﺎرەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﺑــاڵو دەﻛەﻧــەوە ﺑــﯚ ژﻣــﺎرەی ﺋەواﻧــەی ﺷــﯿامﻧەی ﺑــە ﺑەڵێ ﯾــﺎن ﺑــە ﻧەﺧێﺮ وەاڵﻣــﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﯾﺎن ﻣﺎﻧــەوە دەدەن ،ﻟێــﺮەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺋﺎﺧﯚ ﺋەو ﻫەرێﻤە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺟﯿﺎ ﺑێﺘەوە ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪا ﻟــە رﯾﻔڕاﻧﺪۆﻣــﯽ 1997ەوە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯿﯿەﻛــﯽ 1997ەوە ﻓﺮەواﻧــە ﻟەﻧــﺎو ﺷﺎﻧﺸــﯿﻨﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻛــە ﻫەروەﻫﺎ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﺘــەرا و وﯾڵــﺰ و ﺋێﺮﻟەﻧــﺪای ﺑﺎﻛــﻮور ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪا دەﺳــەاڵﺗﯽ
ﺳﯿﺎﺳەت
ﺗــەواوی ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ژﯾﻨﮕــە و دادوەرﯾــﺪا ﻫەﯾــە ،ﻫەرﭼــﯽ ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەن ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑەدەﺳﺖﻟەﻧﺪەﻧە. ﺑەﭘێــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن رێــﮋەی رازﯾﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪان و ﺑەﭘێــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی ”ﺳــﻜﻮﺗﻼﻧﺪ 38ی ﺋەواﻧــەی ﺋــﯚن ﺳــەﻧﺪای“ 38%ی ﺑەﺷــﺪارﯾﺎن ﻟــە راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەدا ﻛــﺮد 44ﺑە ﺑــە ﺑەڵــێ دەﻧﮕﯿــﺎن داوە و 44% 19ش ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺧێــﺮ و 19%ش ﯾــەﻛﻼ ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﻟێﺮەﺷــﺪا دەردەﻛــەوێ ﻛــە ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﺑەڵــﯽ ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﺪان ﺑەﺑــەراورد ﺑــە راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽﭘێﺸﻮو. ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎوە ﭼەﻧــﺪان ﺳــەﺧﺘﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﯚوە ﺧﯚﯾــﺎن ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪای دەوڵــەت دەدەن، ﻟەواﻧــە ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯿەﺗــﯽ ﻫەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﻧﺎﺷــﺒێﺘە ﺋەﻧــﺪام ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ،وێــڕای ﭼەﻧــﺪان زﯾﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺋﺎﺑــﻮوری وەك ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﭘــﺎرەی ﺳــﱰﻟﯿﻨﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾــﯽ و ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﺋــەو ﻣﻮوﭼــەی ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛەرﺗە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯿەوە دێ. دێﭭﯿــﺪ ﻛﺎﻣﯿــﺮۆن ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ورﯾﺎﯾــﯽ ﻟــە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی
رۆڵــﯽ واڵﺗەﻛــەی ﻟــە دﻧﯿــﺎدا ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪا دا و داوای ﻟــە ﮔەﻟــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛــﺮد ﻛــە داوا ﻟە ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪاﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜــەن و ﺗێﯿــﺎن ﺑﮕەﯾەﻧــﻦ ﻛــە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﻧﺎﯾــەوێ ﺋــەوان ﺟﯿــﺎ ﺑﺒﻨــەوە ،دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﭼــﻮار ﻣﻠﯿــﯚن ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪاﯾﯽ دەﯾــﺪەن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﮔــەورەی ﺑﯚ ﺳــەر زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 63ﻣﻠﯿــﯚن ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾــﯽ ﻫەﯾــە، وێــڕای ﻟەﻛەدارﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟە دﻧﯿﺎدا. ﻧﻮوﺳــﯿﺎری ﻛــﻮرد ﻛﺎﻣــەران ﻗەرەداﻏــﯽ ﻟــە وﺗﺎرێﻜــﯽ ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﺣەﯾﺎﺗــﯽ ﻟەﻧﺪەﻧــﯽ ﺑەﻧــﺎوی ”ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رواﻧﮕــەی منﻮوﻧەی ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪا“ دەڵــێ ،ﻟــە دەرﻫﺎوێﺸــﺘەﻛﺎﻧﯽ ”ﺑەﻫــﺎری ﻋەرەﺑــﯽ“دا دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘــﺮس و ﺑﺎﺳــﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﺟێــﯽ ﻣﺸــﺘﻮﻣڕە ﺑــﯚ ﭼەﻧــﺪان ﻧەﺗــەوە و ﺗﺎﯾﻔــە ﻟــە واڵﺗﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﻟــە ﻧێــﻮان ﻋێــﺮاق و ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا داﺑــەش ﻛﺮاوە. ﻗەرەداﻏﯽ دەﭘﺮﺳــێ ،ﺋﺎﺧــﯚ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾــە دەوڵەﺗــﯽ ﺧــﯚی راﺑﮕەﯾەﻧــێ و ﺷــﺎﯾەﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿە؟ ﺋﺎﺧــﯚ
ﻛــﻮرد دەﺗﻮاﻧــێ دەوڵەﺗــﯽ ﺧــﯚی ﺑەڕێــﻮە ﺑﺒــﺎت و ﺑﻨﻜــە و ژێﺮﺧﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە؟ رەﻧﮕــە وەاڵﻣــﯽ ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧە ”ﺑەڵــێ“ ﺑــێ ،ﺑــەاڵم ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﮔﺮﻧﮕــﱰ ﺋەوەﯾــە ،ﺋﺎﺧــﯚ وادە و ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋــەو راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــە
ﻗەرەداﻏــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ ،ﺑەﻛﻮرﺗــﯽ ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪاﯾﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑڕﯾــﺎردان ﻟــە رۆژی راﭘﺮﺳــﯿﺪا ﻫەﻣــﻮو ﺋەﮔــەر و ﺷــﯿامﻧەﻛﺎن رەﭼــﺎو دەﻛــەن ،ﺋــەوان ﺗــﺎ رۆژی راﭘﺮﺳــﯽ ﭼــﺎوی ﮔﺮﻧﮕــﯽ دەﺧەﻧە ﺳــەر دەرﻫﺎوێﺸــﺘە ﺋەرێﻨﯽ و ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛەﯾــﺎن ،ﺋﺎﺧــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﺑێﺘە ﺷــﻮێﻨﮕﺮەوەی ﯾەﻛێﺘﯿﯿــەك ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼەﻧﺪان ﺑەرژەوەﻧــﺪی و ﺳــﻮودی ﺑــﯚ ﺋــەوان ﻫێﻨــﺎوە ﻛــە ﻧﺎﯾەﺗــە ژﻣــﺎردن، ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣــﯽ ﻛە ﻣﺎﻓــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻮوە و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿەﻛﯽ دادوەری ﺑــﯚ ﻓەراﻫــەم ﻛــﺮدوون ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ ﻛە ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿــﺎن دەردەﻛﺎت، ﻟەﭘــﺎڵ ﺑەﺷــﺪاری راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾﺎن ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو و ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو دەﺳــﻜەوت و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟــە ﮔەﻟــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ .ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧــەی ﻟەﺑﺎرەی ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪاوە ﻫﺎﺗﻨــە ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ﺑەﺳــەر ﻛــﻮرد ﻧﺎﯾەﺗــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن، ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎن ﻫــەر ﻛﯚﻣەڵەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺋەﺗﻨــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧــەون ﺑــە ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯿﯿەﻛﯽ ﺳــﻨﻮوردار ﯾــﺎن ﺋﯿﺪارەﯾەﻛــﯽ ﻧﺎﻣەرﻛەزﯾﯿــەوە دەﺑﯿﻨــﻦ ﻟــە
ﺳﻜﻮﺗﻠەﻧﺪاﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان ﻟە رۆژی راﭘﺮﺳﯿﺪا ﻫەﻣﻮو ﺋەﮔەر و ﺷﯿامﻧەﻛﺎن رەﭼﺎو دەﻛەن ،ﺋەوان ﺗﺎ رۆژی راﭘﺮﺳﯽ ﭼﺎوی ﮔﺮﻧﮕﯽ دەﺧەﻧە ﺳەر دەرﻫﺎوێﺸﺘە ﺋەرێﻨﯽ و ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽﺑڕﯾﺎرەﻛەﯾﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎوە؟ ﺋەﮔــەر رەﭼــﺎوی ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾــﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑﻜەﯾــﻦ، وێــڕای ﻫــﯚﻛﺎرە ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻜﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ داﺧــﺮاوە واﺗە ﻟەﻧــﺎو دەوروﺑەرێﻜﺪاﯾە ﺋەﮔــەر ﻧەڵێﯿــﻦ دوژﻣﻨﺎﻧەﯾــە ،ﺋــەوا دەﺑــﯽ ﺑڵێﯿــﻦ ﻛــە دۆﺳــﺘﺎﻧە ﻧﯿﯿــە، ﺑﯚﯾــە وەاڵﻣــﯽ ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەش ”ﺑەڵێ“ﯾــە ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ رەﻧﮕــە ﺋەوە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑــێ و زۆرێــﻚ ﻟــە ﻛــﻮرد ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻦ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﺗێ ﺑﺨەن.
ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋــەو واڵﺗﺎﻧــەدا ﻛــە ﺳــەرﻛﻮﺗﯿﺎن دەﻛــەن ،دۆﺧێﻜــﯽ ﺟﯿــﺎوازە ،ﺑــەاڵم ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺑــﯚ ﺳــﻜﻮﺗﻠەﻧﺪای ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﻟەﻧــﺎو ﺑﺎوەﺷــﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮودا ﻫەﯾە ﻛــە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﺷــﯽ ﻫــەر ﺧﯚﺷــﺤﺎڵ ﺑــێ ،ﺋــەو دەﺗﻮاﻧێ ﺑــێ ﺗــﺮس ﺑــێ ﻟــە ﻫەڵﻜﻮﺗﺎﻧە ﺳــەر و ﭘەﻻﻣﺎرداﻧــﯽ ﻟەﻻﯾــەن دەوڵەﺗــﯽ داﯾﻜــەوە ،ﺋــﺎ ﺋەوەﯾــە ﺟﯿــﺎوازی ﺋێﺮە و ﺋەوێ. ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن
ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوا ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽﻋێﺮاق وا ﺧەرﯾﻜــە ﻛێﺸــەی ﺑﻮدﺟــەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ واڵت ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾــﯽ ﺑەﻏﺪا و ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻛە ﻟــە ﺑەرەی ﺋەودا ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ﻟەﻻﯾــەك و ﻟەﮔــەڵ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼەﻧــﺪ دەﻗێﻜﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﺑەدەﺳــﺘەوە ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ،دەﭼێﺘــە ﻧــﺎو ﺗﯚﻧێﻠێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﻮوەوە ﻟە ﻫەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻜﺪا. ﺑــەاڵم ﺑــﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺗەﻧﮕﮋەﻛەﻛــە ﻫﺎوﻛﺎﺗــە ﻟەﮔــەڵ دوو ﭘﺮﺳــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ،ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻫەﻧﺎردﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﻫەرێﻤەﻛــەوە و ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی دەﻗــە دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــەو ﺑﺎﺳــەوە ،ﻛە ﺧەرﯾﻜــە ﻛێﺸــەﻛە ﻟــە ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﺪاﯾە ،ﺳــەرەڕای ﻫﺎﺗﻨەﻧــﺎوەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ وەك ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﭼﺎرەﺳــەر و ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧــﯽ ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻻﯾەﻧێﻜﯽﺳﻮودﻣەﻧﺪە. دووەم ﭘﺮﺳــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی وادەی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿەﺗﯿﯿــە ﻛــە ﺑﯿــﺮی ﺑﺎرﺳــﺘەی دەﺳــەاڵﺗﺪاری داﮔﯿــﺮ ﻛــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەﻣﯿﺸــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﺑــەردی ﺳــەﻧﮕﯽ ﺗــەرازوو ﺑــﻮوە ﺑــﯚ ﻻﺳــەﻧﮕﺒﻮوﻧﯽ ﺗەرازووەﻛە ﺑﯚ ﺋــەو ﻻﯾەﻧەی ﻛە دەﺳــەاڵت وەردەﮔﺮێ. ﻟــە رووﻧﺎﻛــﯽ ﺋەوەﺷــﺪا دەﺗﻮاﻧــﺮێ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــەرەو ﺑەﻗﯿﺴــﺘﺪاﻧﯽ ﭘﺸــﻜﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟێــﻚ ﺑﺪرێﺘەوە، ﺑەﺷــێﻮەﯾەك داﻧــﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﭘﺸــﻜﯽ ﺑﻮدﺟەﻛــە ﺑﻜەوێﺘــە ﻣﺎﻧﮕە ﮔەرﻣەﻛﺎﻧــﯽ دوای ﻛﯚﺗﺎﻫﺎﺗﻨــﯽ ﻫەڵﺒــﮋاردن و ﻛﺎﺗــﯽ داﻧﯿﺸــنت ﻟەﺳــەر ﻣێــﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚﻛﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻧﻮێﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە. ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﺎﻓــﯽ داراﯾــﯽ ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻋێــﺮاق دەﭼێﺘە ﻧــﺎو ﺑێﻨە و ﺑــەردەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــەوە ،ﻫەﺳــﺘێﻜﯽ روون و ﺑــێ ﺧــەوش دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ﻛــە دەوڵەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺳــەر چ ﺟــﯚرە ﻫــەوەس و ﻣﯿﺰاﺟێﻜــەوە ﺑﻨﯿــﺎت ﻧــﺮاوە ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧە ﺣﺰﺑﯿــﻦ و ﻧە ﺗﺎﯾﻔﯽ ،ﺑﮕﺮە ﻛەﺳﯿەﺗﯽ و ﺗﺎ دوا ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ﺗەﺳﻚ. ﺋــەو دۆﺧــە ﺗەﻧﮕﮋاوﯾﯿــە ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺗﺮ ﺑــەدوای ﺧﯚﯾــەوە دەﻫێﻨێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟێــﺮە وەزﯾﺮێــﻚ و ﻟەوێﺸــەوە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێــﻚ دێﻨــە ﻗﺴــە و دەڵێــﻦ ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی ﺋێﻤــە ﻫﯿــﭻ ﮔﻮﻧﺎﻫێﻜــامن ﻟــەو رووداوە ﻧﯿﮕەراﻧﻜﺎراﻧەداﻧﯿﯿە. ﻫەر ﺗێﻜﭽﻮوﻧێﻚ ﻟە ﻫﺎوﺳــەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻫێﺰ و ﻫەر ﻫەوڵێﻚ ﺑﯚ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ رەوڕەوەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــەك ﻛــە ﻫﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ واڵﺗــەوە ﻧەﺑــێ ﻛە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا رووﺑــەڕووی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ ﻧﺎدﯾﺎر ﻫﺎﺗﻮوەﺗــەوە ﺑەﻫــﯚی ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧەﻧﮕــەوە ،ﻛــە ﺑﺎﺷــﱰ ﻧەﺑــﻮو ﺑﮕــﺮە زۆر ﺟــﺎر ﺧﺮاﭘــﱰ ﺑــﻮوە ﻟــە رەﻓﺘﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿــﺪارەی ﻣەدەﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﺳﺎاڵﻧﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﺪا. ﺋــەو رەﻓﺘﺎراﻧــەی ﻛەوﺗﺒﻮوﻧــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﭼەﻧــﺪ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ و داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ،ﻛــە دواﺗــﺮ دەرﻛــەوت داواﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿــەﻛﺎن وا ﻟێــﻚ دراوەﺗەوە ﻛە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔەﻟــﯽ ﻋێﺮاﻗــە ،ﺑــەاڵم ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻮون. ﺑﯚﯾــە دوا دﯾــﻮار ﻛــە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﻜﺎت ﺋەو ﻫەرێﻤــە ﻛﻮردﯾﯿەﯾــە و ﺑەﺑــێ رۆڵﯽ ﺋەو ﻟــە ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﻛﺎروﺑﺎری واڵﺗﺪا ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻧﺎﻣێﻨﯽ ﻟەﺳەر ﻛﻮرﺳﯿﯿەوە. رۆژﻧﺎﻣەی زەﻣﺎﻧﯽ ﻟەﻧﺪەﻧﯽ
ﻋێﺮاق واڵﺗﯽ ﺳێﯿەم ﯾەدەﮔﯽ دﻧﯿﺎ ﻟە ﻧەوت و ﺷەش ﻣﻠﯿﯚن ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوار ﻟەﻧــﺎو واڵﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿــﺎ ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﯾەدەﮔــﯽ ﻧەوﺗــﻦ، ﻋێــﺮاق ﻟــە ﭘﻠــەی ﺳــێﯿەم ﻟــە دوای ﻫەرﯾەك ﻟە ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋێــﺮان دێﺖ، ﻫــﺎوﻛﺎت ﻧﻮێﻨــەری ﻣەرﺟەﻋﯽ ﺷــﯿﻌە ﻟــە ﻛەرﺑەﻻ ﺋﺎﻣــﺎژە دەﻛﺎت ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛێﺸــەی ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا ﻛــە ﻟــە ﻛێﺸــەی ﺗﯿــﺮۆر ﻛەﻣــﱰ ﻧﯿﯿە، رێــﮋەی ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواران ﻟــەو واڵﺗەدا ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﭘێﻨــﺞ ﺗﺎ ﺷــەش ﻣﻠﯿﯚن 45ﯾــﺎن ﻛــەس ،وێــڕای ﺋــەوەی 45%ﯾــﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﺧەﻣﯚﻛﯽ ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗەوە. ﻟەﻧــﺎو واڵﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿــﺎش ﻛــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﯾەدەﮔــﯽ وزەن ﻟە ﻧەوت و ﻏــﺎز و ﺧەڵﻮوزی ﺑەردﯾﻨــەوە ،ﻋێﺮاق ﻟــە ﭘﻠــەی ﺣەوﺗــەم دێــﺖ ،ﻟەوﻛﺎﺗەی رووﺳــﯿﺎ ﯾەﻛەﻣــە و ﺋێــﺮان دووەم، ﺋــەوەش ﺑەﭘێــﯽ ﭘﯚﻟێﻨﯽ داﻣــەزراوەی ﺑﺰﻧــﺲ ﺋﯿﻨﺴــﺎﯾﺪەری دﻧﯿﺎﯾــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺑﻮاریﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە. ﻧﻮێﻨــەری ﻣەرﺟەﻋــﯽ ﺷــﯿﻌە ﻟــە
ﻛەرﺑــەﻻ ﻋەﺑﺪوﳌەﻫــﺪی ﻛەرﺑەﻻﯾــﯽ ﻟــە وﺗــﺎری ﻫەﯾﻨــﯽ راﺑــﺮدووی ﻟــە ﻣﺰﮔەوﺗــﯽ ﺋﯿــامم ﺣﻮﺳــێﻦ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﯿﯽ ﻛێﺸــەی ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری ﻟــە ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻛێﺸەی ﺗﯿﺮۆر ﻛەﻣﱰ ﻧﯿﯿە. ﻛەرﺑەﻻﯾــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە، ﺋەو ﻛێﺸــەﯾە ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﺷــەڕێﻜە ﺑەﻫﺎوﺷــێﻮەی ﺷــەڕی ﺗﯿــﺮۆر و دەرﻫﺎوێﺸــﺘەی ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﯽ دەﺑێــﺖ ﺋەﮔــەر ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺑﺨــﺮێ ،ﺋێﺴــﺘﺎ واڵت ﻟــە ﺑــەردەم رووﺑەڕووﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﮔەورەداﯾــە ﻟــە ﺑــەردەم ﻫــەژاری و ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوارﯾــﺪا ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻧێﻮان ﭘێﻨﺞ ﺗﺎ ﺷــەش ﻣﻠﯿــﯚن ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەوار ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻫەﯾە ،ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﭼﺎرەﺳەرێﻜﯽ ﺟﺪی دەﻛﺎت. ﻫــﺎوﻛﺎت ﭘێﻨﺠﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﻓــەوزی ﺣەدﯾﺴــﯽ ﺷــﺎرەزای دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧــﯽ راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ
45یی ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن ﻧﺰﯾﻜــەی 45% ﺗﻮوﺷﯽ ﺧەﻣﯚﻛﯽ ﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗەوە. ﺣەدﯾﺴــﯽ رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺑەﻫﯚی دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎﻫــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎری ﻋێــﺮاق و ﻛەﻣﯿــﯽ ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑــﻮاری دەرووﻧﯿﯿــەوە ،ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ﻟــە ﻋێــﺮاق دووﭼــﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺧەﻣﯚﻛﯽﻫﺎﺗﻮوﻧەﺗەوە. ﺋەواﻧــەش ﻫﺎوﻛﺎﺗــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻧــﻮوری وەزﯾــﺮان ﺑــﯚ دووﺑﺎرەﻛﺮدﻧــەوەی ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯿەﻛــەی ﺑــﯚ ﺟــﺎری ﺳــێﯿەم ،ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛــە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺧﻮاﺳــﺖ و داوای ﺟەﻣــﺎوەری ﺋــەو واڵﺗــە ﺑێﻨێﺘــە دی ،ﻟەﭘێﺸــەوەﯾﺎن زاڵﺒــﻮون ﺑەﺳــەر ﺗﯿــﺮۆر و ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﻫەژارﯾﺪا. ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن
رﮋەی ﻧﺧﻮﻨﺪەواران ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا ﮔﯾﺸﺘﻮوەﺗ ﻧﺰﯾﻜی 6ﻣﻠﯿﯚن ﻛس
10ﺳﺎڵ دەدرێ ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﺗﺮﯾﺸ دۆﻻرە ﻛە ﻧﯿﻮەﻛەی ﻫەر ﻫەزار دەدرێﺖ ﻧﺮﺧﯽ دوو ﺳﺎڵ 40 وﺷ /ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿ
وﺷ /ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ،
ﺳﯿﺎﺳەت
ﯾﺎﺳــﺎی ﺳــﺎڵﯽ 1959ی ﻋێــﺮاق رێــﮕﺎ ﺑــە ﻓﺮەژﻧــﯽ دەدات ،ﺑــەاڵم ﯾﺎﺳــﺎی 2008ی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2008ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕێﮕﺎ ﺑــە ﭘﯿﺎوان ﻧــﺎدات زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﯾــەك ژن ﺑﻬێﻨــﻦ -ﺟﮕــە ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﺣﺎڵەﺗێﻜــﯽ زۆر ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە، ﺋەﮔــەر ﺋﺎﻓﺮەﺗێــﻚ ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻧەﺑێــﺖ و ڕازﯾــﺶ ﺑێــﺖ ﭘﯿﺎوەﻛــەی ژﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑﻬێﻨێــﺖ ﺋــەوا ﺋــەو ﭘﯿــﺎوە دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻫﺎوﺳــەری دووەﻣــﯽ ﻫەﺑێــﺖ .ﻟەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،دەﺑێﺖ ﺋــەو ﭘﯿﺎوە دادﭘــەروەری ﻟــە ﻧێــﻮان دوو ﻫﺎوﺳــەرەﻛەﯾﺪا ﺑﭙﺎرێﺰێــﺖ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿــﻦ ﺑــﻜﺎت .ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﻫﺎﺗــﻮو ﭘﯿﺎوێــﻚ ڕێﺰی ﻟەم ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻧەﮔــﺮت ﺋەوا دەﻛﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 6ﺗﺎﻛﻮ 12ﺳــﺎڵ زﯾﻨﺪاﻧــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑــڕی 10ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎرﯾﺸﯽ ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧﺎﻧــﯽ ﺑــﻮاری ﻣﺎﻓــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەم ﯾﺎﺳــﺎﯾە دەﻛــەن ،ﺑەاڵم ﻫەر ﺋەم ﯾﺎﺳــﺎﯾە وای ﻛــﺮدووە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻟــە ﭘﯿﺎواﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ و دﻫــﯚك ڕوو ﻟــە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻫەرێــﻢ ﺑﻜــەن و ژﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑﻬێﻨــﻦ. دواﯾــﻦ زاﻧﯿــﺎری ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوو زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 450 ﭘﯿــﺎوی ﻧــﺎو ﻫەرێﻢ ژﻧــﯽ دووەﻣﯿــﺎن ﻟە ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻫێﻨــﺎوە و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 150ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ژﻧــﯽ دووەﻣﯿــﺎن ﻟــە ﻣەﺧﻤــﻮور ﻫێﻨــﺎوە .زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﻧﺎﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺋــەوە دەردەﺧــەن ﻛە ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻫــەزار و 150ﭘﯿــﺎوی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ و دﻫــﯚك ڕووﯾﺎن ﻟــە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻛــﺮدووە و ژﻧــﯽ دووەﻣﯿــﺎن ﻫێﻨــﺎوە .ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿەﻛــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﻫەرێــﻢ ﺑــە ﻧــﺎوی ﺧــﺪر ﻋەﻟــﯽ ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ”ﺋەم ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ڕێﮕــﺮ ﺑێﺖ ﻟــە ﺑــەردەم ﺋــەو ﭘﯿﺎواﻧەی ﻛــە دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ژﻧــﯽ دووەم ﺑﻬێﻨــﻦ“. ﺧــﺪر ﻋەﻟــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ﺋــەو ﻫەوڵــﯽ دا ژﻧەﻛــەی ڕازی ﺑــﻜﺎت ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﭘــێ ﺑــﺪات ژﻧێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑﻬێﻨێــﺖ ،ﺑــەاڵم ﻟەم ﻫەوڵەﯾــﺪا ﺳــەرﻧەﻛەوت .ﺑﯚﯾــە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑــﯽ ڕاﺑــﺮدوو ﭼﻮوەﺗــە ﻛەرﻛــﻮوك و ﻟەوێ ژﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﻫێﻨﺎوە. ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ دادﮔﺎی ﮔﺸــﺘﯿﯽ
ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺶ ﻟــەو ﺑﺎرەﯾــەوە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ ﮔەورەﻣــﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرێــﺰەران و ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧﺎﻧــەوە ﻟەﺳــەرە، ﺑەاڵم ﻫێﺸــﺘﺎ ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗــە ﺑەردەواﻣﯽ ﻫەﯾــە .ﯾﺎﺳــﺎی ﻋێــﺮاق ڕێﮕﺎ ﺑــە ﻫێﻨﺎﻧﯽ ژﻧــﯽ دووەم دەدات ﺑﯚﯾــە ﭘﯿــﺎوان ﻟــە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤــەوە دێــﻦ و ﻟێــﺮە ژﻧــﯽ دووەم دەﻫێﻨــﻦ .ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﭘێــامن ﺧــﯚش ﻧﯿــە ﺑــەم ﺟــﯚرە ﺑێﺖ“. ﺳــﻮرەﯾﺎی ﺗەﻣــەن 34ﺳــﺎڵ ﺧەڵﻜــﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛــە و دوو ﻣﺎﻧــﮓ ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﮔــەڵ ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺗەﻣــەن 41ﺳــﺎڵ ﺑــە ﻧــﺎوی ﻣەوﻟــﻮود ﻋەﺑــﺎس ژﯾﺎﻧﯽ ﻫﺎوﺳــەرێﺘﯽ ﭘێﻚ ﻫێﻨﺎوە .ﺳــﻮرەﯾﺎ دەڵێــﺖ ”ﻣەوﻟﻮود وﯾﺴــﺘﯽ ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻫﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛە واژۆ ﺑﻜﺮێــﺖ، ﺑــەاڵم دادﮔﺎ داوای ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﻫﺎوﺳــەرەﻛەی ﻛــﺮد .ﺑﯚﯾە ﻧﺎﭼــﺎر ﺑﻮوﯾﻦ ﺑێﯿﻨــە ﻛەرﻛــﻮوك“ .ﻫﺎوﺳــەری ﯾەﻛەﻣﯽ ﻣەوﻟــﻮود دەﯾەوێــﺖ ﺳــﻜﺎاڵ ﻟــە دادﮔﺎ دژ ﺑــە ﻣێﺮدەﻛــەی ﺗﯚﻣــﺎر ﺑــﻜﺎت ،ﺑەاڵم ﭘﺎرێﺰەراﻧﯿــﺶ دەڵێــﻦ ﺋــەو ﺳــﻜﺎاڵﯾە ﻫﯿﭻﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽﻧﯿﯿە. ﺳەرﭼﺎوە :ﻣﺎڵﭙەڕی ﻧﯿﻘﺎش
ﯾﺎﺳﺎی ﺳﺎﯽ 2008ی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕﮕﺎ ﺑ ﭘﯿﺎوان ﻧﺎدات زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﯾك ژن ﺑﮫﻨﻦ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
دەﺑێﺖ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟە ﻛێﺸەی ﻧێﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪادا ﺑێ دەﻧﮓ ﻧەﺑێﺖ
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﯾەوێﺖ ﭘڕۆژەی ﻧەوﺗﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﭘێ ﺑﻬێﻨێﺖ ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑەردەواﻣــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺗﻮێــﮋەرەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﻋێــﺮاق و ﺑەﻫێﺰﯾــﯽ ﭘێﮕــەی ﻛــﻮرد ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﭼﺎر دەﻛﺎت واز ﻟــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻫەڵەﯾــەی ﺑەراﻣﺒەرﺑەﻫەوﻟێﺮﺑﻬێﻨێﺖ. رۆژﻧﺎﻣــەی زە ﻧﺎﺷــﻨﺎڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ، ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾەوێــﺖ ﺑﺒێﺘەوە ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان و ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﺑﯿەوێــﺖ ﺋــەم ﭘﻼﻧــەی ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ﺋــەوا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻛــﻮردی ﻫەﺑێــﺖ .ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻧﺎﯾەوێــﺖ ﺑەدەﺳــﺘﻬێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەم ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿە ﺑﻜەوێﺘــە ﭘــﺎش ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛــەی ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗــﻮوەوە و ﺑﯚﯾــەش ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑﻮدﺟــە و ﻧﺎردﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــە ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻛــﻮردەوە دەرﺑــﺎرەی ﺑﻮوﻧــەوەی ﺑــە ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە دەﺑەﺳــﺘێﺘەوە. ﺗﻮێــﮋەرەوان ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدان ﺋەﮔــەر ﻛﻮرد ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑــﻜﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘەوە ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﺋەوا ﺋەوﯾــﺶ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﻛێﺸــەی ﺑﻮدﺟــە و ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺎت، ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗﯿﺶ ﺑێﺖ. ﭬﻼدﯾﻤﯿــﺮ ﭬــﺎن وﯾڵﮕﻨﺒێــﺮگ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜە ﻟــە ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﺟەﯾﻤــﺲ ﺗﺎوﻧــﯽ واﺷــﻨﺘﯚن و دەڵێــﺖ ،ﻛــﻮرد رۆڵێﻜــﯽ ﺑەﻫێﺰ ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا دەﮔێڕێﺖ و ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﻫــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوش ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻛــﻮرد ﻫەﯾە .ﺑﯚﯾــە ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾەوێﺖ ﻟە ڕێﯽ ﺋەم ﻓﺸــﺎراﻧەوە ﺋەو ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﻣﺎرﯾــﺎ ﻓﺎﻧﺘﺎﭘﯿــﺶ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻋێﺮاﻗــە ﻟــە ﮔﺮووﭘــﯽ ﻗەﯾﺮاﻧــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن و دەڵێــﺖ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑڕﯾــﺎری داوە ﺑــە ﻫەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑــﻮوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻛﻮرد ﺑــﯚ ﺑﻮوﻧــەوەی ﺑــە ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﻫــەر ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋەم ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿەی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎ ﺋﯿــﱰ ﻛێﺸــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە
ﺑﻮدﺟــە و وزەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪاش ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺎت .ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــﻮرد ﻧەﭼﻮوەﺗــە ژێــﺮ ﺋەم ﻓﺸــﺎراﻧەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿــەوە .ﭬﻼدﯾﻤﯿﺮﯾــﺶ ﭘێــﯽ واﯾــە ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺑــەردەوام ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋــەوەی ﻫەﯾــە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﻮدﺟە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت. ﺑەﻏــﺪا ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛێﺸــەی ﻟەﮔــەڵ
ﻛێﺸــەی ﮔــەورەی ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻫەﯾــە و ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛــەس ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧەﻛەی ﺑەدەﺳــﺖ ﻫــەژاری و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋﯿــﺶ و ﻛﺎرەوە دەﻧﺎڵێﻨــﻦ .ﺑــەاڵم ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێﺮ و ﺋەﻧﻘــەڕەش ﺋــﺎﮔﺎداری ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﮔﺮﻧﮕــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی وزەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎن. ﺋﯿــﺮدال ﺗﺎﻧــﺎس ﻛﺎراﮔﯚل ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜە ﻟە
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی وزەی ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﻫەڕەﺷــەﻛﺮدن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﻛــﺮدووە .ﺋﯚﻟﮕــﻮو ﺋﯚﻛﺪﻣــﻮس ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری وزەﯾــە و دەڵێﺖ ﺑەﻏﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﻫەڕەﺷــە دەﻛﺎت ﭼﻮﻧﻜــە ﻻوازﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻋێــﺮاق ﻛﺎرﯾﮕــەری ﮔــەورەی ﻟەﺳــەر ﻋێــﺮاق دەﺑێــﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە. ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﻫەر ﺋێﺴــﺘﺎش
ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی ﺳــﯿﺘﺎی ﺋەﻧﻘــەڕە و دەڵێﺖ ”ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی وزەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯿﯿــە و ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧــﺎو ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەوروﭘــﺎش دەﺑێــﺖ“ .ﻋەﻟــﯽ ﺳــﯿﻤﯿﻨﯿﺶ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜە ﻟــە ﭘەﯾامﻧﮕﺎی ﺑﯿﮕڵﯿﺴــﺎم و دەڵێــﺖ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺋــﺎﮔﺎداری
9
ﺋــەم ﭘــڕۆژە ﮔەورەﯾەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺋەﻧﻘەڕەﯾــە و ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﺗــەواوی ﻫەوڵــﯽ ﺧــﯚی ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﮔــەڕ ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽﺷﻜﺴﺖﭘێﻬێﻨﺎﻧﯽ. ﭘەﯾامﻧــﮕﺎی واﺷــﻨﺘﯚﻧﯿﺶ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەڵێــﺖ ،ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟــە ﺑــﻮاری ﻫەواڵﮕــﺮی و ﭼــەك و ﺗەﻗەﻣەﻧــﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەوە ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق دەدات ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﺷــەڕی دژ ﺑــە ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﻛﺎﺗێــﻚ ﺗەﻗﯿﻨەوە و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و ﻫەڕەﺷــەی ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛــﺪارەﻛﺎن ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدەوە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ داوای ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟــە واﺷــﻨﺘﯚن ﻛــﺮد .ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻫێﺸــﺘﺎ رۆڵﯽ زۆر ﮔﺮﻧــﮓ و ﻛﺎرﯾﮕــەر ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا دەﮔێڕێــﺖ .ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑــﻮوە .ﺋێﺴــﺘﺎش ﭘێﻮﯾﺴــﺘە واﺷــﻨﺘﯚن ﻟە ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪادا ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻛﻮرد ﺑــﻜﺎت و ڕێﮕﺎ ﻧــەدات ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻓﺸــﺎری ﮔــەورەی ﺑــﻮاری داراﯾــﯽ ﻟــە ﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت .ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ڕاﭘﯚرﺗەﻛــەدا ﻫﺎﺗــﻮوە ،دوو ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗــﺮ ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑەڕێــﻮە دەﭼێــﺖ و ﻛﻮردﯾــﺶ ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﻛﺎراﻛﺘەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻋێــﺮاق. ﺑﺎﺷــە ﺋەﮔــەر ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻧەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛێﺸــەی ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەم ﻛﺎﺗەی ﺋێﺴــﺘﺎدا ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﻜﺎت ﺋەی ﭼــﯚن دەﺑێــﺖ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋــەوە ﺑێﺖ ﻛــە ﭘــﺎش ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻟەﺳــەر ﺑﻨﭽﯿﻨــەی ﺋــەو ﻫەڵﺒﮋاردﻧــە دامبەزرێﺖ؟
ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻣﻮوﭼەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﭘەﯾەدە دەدات ﭘەﯾەدە ﺳــێ ﻫەرێﻤــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﻟە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛﻮﺑﺎﻧــﯽ ،ﻋەﻓﺮﯾــﻦ ،ﺟەزﯾــﺮە. ﻫەرﯾەﻛــە ﻟــەم ﻫەرێامﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧــﯚی ﻫەﯾــە .ﺑــەاڵم ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧــﯽ ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﻫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺋــەم ﻫەﻧــﮕﺎوەدا وای ﻛــﺮدووە ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﻮرداﻧــﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑــە ﮔەﺷــﺒﯿﻨﯿﯿەوە ﻟــە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋــەو ﭘﺎرﭼەﯾــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔەورە ﻧەڕواﻧﻦ. رۆژﻧﺎﻣــەی ﻫﺎﺋﺎرﺗــﺰی ﺋﯿﴪاﺋﯿﻠــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﻛێﺸــەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺋــەم ﺋەزﻣﻮوﻧــەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻧﭙێﺪاﻧەﻧﺎﯾەﺗــﯽ ﻟەﻻﯾەن ﻫێــﺰە ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧەوە. ﻫــﯚﻛﺎری ﺋــەم داﻧﭙێﺪاﻧەﻧــﺎش ﭘەﯾەدەﯾــە .ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟــە ﻧێﻮان رژێﻤﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد و ﭘەﯾــەدەدا ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﺋــەو رژێﻤــە ﻧــەك ﺗەﻧﯿــﺎ دان ﺑــەم ﻫەﻧــﮕﺎوەدا ﻧﺎﻧێــﺖ ﺑەڵﻜــﻮ ﭘەﯾــەدە ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺧــﯚی ﺑــەﻛﺎر دەﻫێﻨێــﺖ -ﻟەواﻧەش ﭼەﻧــﺪ ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﭼەﻛــﺪاری دژ ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣــەت .ﭘەﯾــەدە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧﯿﯿــە ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻫەوﻟێــﺮەوە و ﺑــە ﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەم ﻫەﻧــﮕﺎوەی ﻫەڵﻨەﮔﺮﺗــﻮوە .ﺋەﻣــەش وای ﻛــﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑێــﺖ دان ﺑــەو دەﺳــەاڵﺗەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﻨێــﺖ .ﻫﺎوﭘەﯾامﻧێﺘــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ڕەﺧﻨــە ﻟــە ﻫەﻧــﮕﺎوە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﯾــەدە دەﮔﺮێــﺖ و دان ﺑــەو دەﺳەاڵﺗەﯾﺸــﺪا ﻧﺎﻧێــﺖ. ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم دەﺳــەاڵﺗەی ﭘەﯾــەدەدا ﻣﺎﻣەڵــە ﺑــﻜﺎت .ﺑەدەﺳــﺘﻨەﻫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﺶ واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺋەم ﺑڕﯾــﺎرە ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧەی ﭘەﯾــەدە زﯾﺎﺗــﺮ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﯚﺷــەﮔﯿﺮ دەﻛﺎت و ﺑﯚﯾــە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ
ﺧﺮاﭘــﯽ ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑــﻮوری وای ﻛــﺮدووە رۆژاﻧــە ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﻣــﺎڵ و ﺣﺎڵــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﺟــێ ﺑﻬێڵــﻦ و ﻫــەوڵ ﺑــﺪەن ﺑﮕەﻧــە ﻧــﺎو ﻫەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن. رۆژﻧﺎﻣــەی وۆڵ ﺳــﱰﯾﺖ ﺟﯚرﻧﺎڵــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿــﺶ ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەڵێــﺖ، دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎراﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﭘەﯾــەدە ﺑــەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛــەن ﻛە ﻫــﺎوﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻧــﺎﻛﺎت و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺸــﯽ ﻟەﮔــەڵ رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر
ﻫێﺰێﻜــەوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﺑــەاڵم ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﻫﺎوﭘەﯾامﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ڕێــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑڕﯾــﺎری ﻧﺎوﭼــەی دژەﻓڕﯾﻨــەوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــﺮد و ڕێﮕﺎﯾــﺎن ﻧــەدەدا ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ ﻫێــﺮش ﺑﻜﺎﺗــە ﺳــەری .ﮔﯚﭬﺎرەﻛــە ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗەﻣــﻮوزی 2012دا دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد، ﺳــﺎڵﯽ 2012دا ﺋــەوەش ﭘــﺎش ﺋــەوەی رژێﻤــﯽ
ﺋەﺳــەد ﻫەﯾــە و ﺋــەم ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧــەش ڕاﺳــنت .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ،ﺗﺎﻛــﻮ ﺋێﺴــﺘﺎش ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯽ ﺑە دەﺳــﺖ ﺳﻮﭘﺎی ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳــەدەوەﯾە. ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــە ﭘەﯾــەدە ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟــە ڕێــﯽ ﻓڕۆﻛــەوە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺑــێ ﻫﯿــﭻ ﻛێﺸــە دەﭼﻨــە دﯾﻤەﺷــﻖ و ﻻزﻗﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟــە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﺪا. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻣﻮوﭼــەی ﺋــەو ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــە دەدات ﻛــە ﻟــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺎﻧــەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەوام دەﻛــەن .ﺑﯚﯾــە دەﺑێــﺖ ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺑﻜﺮێــﺖ ﺋــەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺎﻧــەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯿــﻦ و چ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯿــﺎن ﻫەﯾــە ﻛــە وادەﻛﺎت ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻣﻮوﭼــەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎنﺑﺪات؟ ﮔﯚﭬــﺎری وێڵــﺪ ﭘﯚڵەﺗﯿﻜــﺲ رﯾﭭﯿــﻮش ﻟــە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﺪا دەﻧﻮوﺳــێﺖ ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺋەم ﻫەﻧــﮕﺎوەی ﭘەﯾــەدە ﺑــە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭘﺎش 1991ی ﻫەرێﻤــﯽ ڕاﭘەڕﯾﻨــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1991ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەراورد ﺑﻜﺮێــﺖ .ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەردەواﻣــﯽ ﻫەﯾە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ درێــﮋەی ﻫەﯾــە .ﭘﺎﺷــﺎن، رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﻫﯿــﭻ
ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻛﺸــﺎﻧﺪەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺷــەڕی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﻜﺎت .ﻛەواﺗــە ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻜﯽ ﻧــە ﻧــﻮوﴎاو و واژۆ ﻟەﺳــەر ﻧەﻛــﺮاوی ﻧێــﻮان ﭘەﯾــەدە و رژێﻤــﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدە .ﺗــﺎ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــەردەوام ﺑێﺖ ﺋەﺳــەدﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــەم ﻣﺎﻣەڵــە ﺋﺎراﻣــە ﻟەﮔــەڵ ﭘەﯾــەدەدا ﻫەﯾــە .ﺋەﮔەرﯾﺶ ﻫﺎﺗــﻮو ﺳــﻮﭘﺎی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺗﻮاﻧﯽ ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن وەرﺑﮕﺮێﺘــەوە ﺋەوﻛﺎﺗــە ﺑەﭼەﻧــﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜﯿــﺶ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺧﺎﺗەوە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺧﯚﯾــەوە .دەﻛﺮێﺖ ﺋەوﻛﺎﺗــەش ﺗەﻧﯿﺎ ڕێــﮕﺎ ﺑــە ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﯾــﺎن ﭘەﯾــەدە ﺑــﺪات ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەاڵم ﻛﺎرﻛﺮدﻧێــﻚ ﻛــە ﻣەﺑەﺳــﺖ ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳەد و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــە ﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن.
10
رەﻧﮕﺎڵە
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن
ﺷەش ﺳﺎاڵﻧە و 88ﻛﯿﻠﯚ ﻛێﺸێﺘﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ واڵﺗﯽ ﻫﯿﻨﺪ ﺑاڵوﯾﺎن ﻛﺮدەوە ﻛە ﻛﭽێﻜﯽ ﺗەﻣەن ﺷەش ﺳﺎاڵن ﺑە ﺑﺎاڵی ﻣەﺗﺮێﻚ و ﻛێﺸﯽ 88ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام ،ﻧﺎزﻧﺎوی ﻗەڵەوﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯽ ﭘێ دراوە. داﯾﻜــﯽ ﺋــەو ﻛﭽــە ﻛــە ﺗەﻣەﻧــﯽ 32ﺳــﺎاڵﻧە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی دەﯾﻠــﯽ ﻣەﯾﻠﯽ ﮔﻮﺗــﻮوە" ،ﺳــﻮﻣﺎن رۆژاﻧــە دوو ﻗــﺎپ ﺑﺮﻧــﺞ و دوو ﻣﺎﺳــﯽ ﺳــﻮورﻛﺮاوە دەﺧــﻮات ،زۆرﯾﺸــﯽ ﺣەز ﻟــە ﻫێﻠﻜە و رۆن و ﺗەﻣﺎﺗەﯾە". ﺑﺎوﻛــﯽ ﺳــﻮﻣﺎن ﺗەﻣەﻧــﯽ 38ﺳــﺎاڵﻧە ،ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەﻛەی ﮔﻮﺗــﻮوە" ،ﻣــﻦ ﺟﻮوﺗﯿــﺎرم و ﺋەو ﭘﺎرەﯾــەی ﻫەﻓﺘﺎﻧە ﺑەدەﺳــﺘﯽ دێﻨــﻢ ،دەﺑــێ ﻫەﻣﻮوی ﺑــﯚ ﺧﻮاردﻧﯽ ﺳــﻮﻣﺎل ﺧەرج ﺑﻜــەم ،ﺑﯚﯾە ﻫەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮم ﺑﺮﺳﯽ دەﻣێﻨﻨەوە .زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﭘﺎرەم ﺑە ﻗەرز ﻟە دراوﺳێﯿەﻛﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە". رۆژﻧﺎﻣەﻛە ﺑاڵوی ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺳﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗەﻣەن ﺷەش ﺳﺎاڵن ﻫەﻓﺘﺎﻧە دەﺗﻮاﻧێ 14ﻛﯿﻠﯚ ﺑﺮﻧﺞ ،ﻫەﺷﺖ ﻛﯿﻠﯚ ﭘەﺗﺎﺗە ،ﻫەﺷﺖ ﻛﯿﻠﯚ ﻣﺎﺳﯽ و 180ﻣﯚز ﺑﺨﻮات. ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ ﺳــﻮﻣﺎن ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەﻛەﯾــﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵــە ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺣەزی ﻟــە وەرزﺷــﻜﺮدن ﻧﯿﯿە و ﻟــە ﭘﯿﺎﺳــەﻛﺮدﻧﯿﺶ ﺑێــﺰارە ،ﺋەو ﻟە ﻣــﺎوەی ﺷــەو و رۆژێﻜــﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺧﻮﻟەﻛێﻚ ﭘﯿﺎﺳە دەﻛﺎت.
ﺑە زﻣﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺮۆی ﺗەڕ ﺑﻜﺎت ﻧﯿــﻚ ﺋﺎﻓﺎﻧﺎﺳــﯿﻒ ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯿــە ﻛــە ز
ﻟــە واڵﺗــﯽ ژاﭘــﯚن ﺑﯚ ﺋــەوەی رێــﮋەی ﻫﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟــە ﻧێــﻮ ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــەرز ﺑﺒێﺘــەوە ،ﺷــەﻣەﻧﺪەﻓەرێﻚ دﯾﺎری ﻛــﺮاوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﭻ و ﻛﻮڕە ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﻟەوێﺪا ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﱰ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻦ. ﺋــەوە ﯾــەك ﻟــە داﻫێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺠــﺎرە ﺑــەدوور ﻟــە ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿە و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و زەﻣﺎوەﻧــﺪەوە ﻫەﯾــە .ﺋــەو ﺷــەﻣەﻧﺪەرە رۆژاﻧــﯽ ﺷــەﻣﻮوی ﻫــەر ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﺑــەڕێ دەﻛــەوێ و ﻛــﭻ و ﻛــﻮڕەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟەوێــﺪا ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛــﱰ ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺑــﻦ .دەوڵەﺗــﯽ ژاﭘــﯚن دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟــەو ﻛﺎرە، ﻫﺎﻧﺪاﻧــﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧــە ﺑــﯚ زەﻣﺎوەﻧﺪﻛــﺮدن .ﺑەﭘێــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەﻛﺎن ،زۆرﺑــەی ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ژاﭘــﯚن ﺑەﻫــﯚی ﻛﺎرﻛﺮدﻧــەوە دەرﻓەﺗــﯽ ﯾەﻛﱰﻧﺎﺳﯿﻨﯿﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە رێﮋەی زەﻣﺎوەﻧﺪ ﻛەﻣە ،ﺑﯚﯾە دەوڵەﺗﯽ ژاﭘﯚن ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾەی ﻛﺮدووە. ﺋەرﻛــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﺗەﻧﯿﺎ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺷــەﻓەرەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺷــەﻣەﻧﺪەرە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەوان ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎری ﭼﻮوﻧە دەرەوە ﺑﯚ ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەش دەﻛەن ﻛە دەﯾﺎﻧەوێ زەﻣﺎوەﻧﺪ ﺑﻜەن.
راوە. وە و
ــﺎی
دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 80ﺳﺎڵ ﺑەﯾەك ﮔەﯾﺸنت
دووەم ﺋەو رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾﯿەداﯾە.
ﭘﺎﺷﺎی ﺗﺎﺗﯚ
ﺧﺎﺗــﻮو ﻛﺎرۆل ﻫێﺮﯾــﺲ ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 80ﺳــﺎاڵن ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ژﯾــﺎوە ،ﻟە ﺗەﻣەﻧــﯽ 83ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــێﻚ زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻛــﺮد ﻛــە ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﺠــﺎر ﻟە ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺑﯿﻨﯿﻮﯾەﺗﯽ. ﺋــەو ژن و ﻣێــﺮدە ﻛــە 83ﺳــﺎڵﯿﺎن ﺗەﻣەﻧە ،ﻟە ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﺑەﯾەﻛــەوە ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﺑﻮوﻧــە و ﻫەر ﺋــەوﻛﺎت ﯾەﻛﱰﯾــﺎن ﺧﯚﺷﻮﯾﺴــﺘﻮوە .ﺟــﯚرج راﯾــﺎن دەڵــێ” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﺷــﺎﻧﯚ ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯽ ﺧەوﺗــﻮودا ﻣــﻦ رۆڵــﯽ ﭘﺮێﻨﺴــﺲ ﭼﺎرﻟــﺰ و ﻛﺎرۆل ﻫێﺮﯾــﺲ رۆڵــﯽ رۆز ﭘﺮێﻨﺴﺴــامن دەﮔێــڕا، ﻣﺎﭼــﻢ ﻛــﺮد و ﺋــەوﻛﺎت ﻫەﺳــﺘﻢ ﭘــێ ﻛــﺮد ﺷــﺘێﻚ ﻟــە دڵﻤﺪاﯾــە ﻛە ﺑﯚ
ﻛﻮﭘەﻛەی ﻟەﯾﺪی ﮔﺎﮔﺎ ﺑە 47ﻫەزار ﭘﺎوەﻧﺪ ﺋــەو ﻛﻮﭘــەی ﻟەﯾــﺪی ﮔﺎﮔﺎی ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﭼﭼﺎی ﺗێــﺪا ﺧﻮاردووەﺗــەوە ،ﺑە ﺗەﻧﯿــﺎ ــﺎ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﺗە ﻧــﺎودارەی ﺋە ـﻜﺎ ــﮋە ﻧــ دا اﻧﯿﺒێــﮋە ﺋــەو ﮔﯚرا ــ ﻓــﺮۆﴍ.ا .ﺋــە ﻓــ ﺑەاڵم ﻛﻮﭘــەدا ﺧﻮاردووەﺗــەوە ،ﺑەاڵ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﭼﺎی ﻟە ﻧێــﻮ ﺋــەو ﻛﻮ ـەدا ﻫﻫــەر ﺋەو ﯾــەك ﺟــﺎرە وای ﻛــﺮدووە ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﻫــەزاران دۆﻻر ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﻛﻮﭘەﻛە ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەن. ﻫﻫــەزار و دواﺟﺎر ﻟە زﯾﺎدﻛﺮدﻧێﻜﺪا ﺑە ادا ﻛﻛﻮﭘەﻛــە ﭼﯿﻨــﯽ ﺑــﻮوە و ﻟەﯾــﺪی ﮔﺎﮔﺎ ﻟە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﺗﯚﻛﯿــﯚی ﺳــﺎڵﯽ ﭼﭼــﺎی ﺗێــﺪا ﺧﻮاردووەﺗــەوە .ﮔﺎﮔﺎ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﭘــﺎرەی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻛﻛﻮﭘەﻛــە وەﻛــﻮ ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺳــﯚﻧﺎﻣﯽ دەدا .ﺋﯿﻤــﺰای ﮔﺎﮔﺎ ﻟەﺳــەر اﭘﯚن ﻧﺰا دەﻛەﯾﻦ“. ﻛﻮﭘەﻛەﯾە و ﻧﻮوﴎاوﯾﺸە ”ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ژ ﯚن ﻛﻮ ﻛەﯾە
ﻛﺎرۆمل رادەﻛێﺸــێ .ﺋــەوﻛﺎت ﺋێﻤــە زۆر ﺑﭽــﻮوك ﺑﻮوﯾــﻦ و ﻣﺎﻧﺎی ﺋەو ﺣەزەﻣﺎن ﻧەدەزاﻧﯽ“. ﺋــەو دوو ﻛەﺳــە دوای ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﺋﺎﮔﺎﯾــﺎن ﻟــە ﯾەﻛــﱰ ﻧەﻣــﺎ و ﺟــﯚرج راﯾــﺎن ﭼــﻮوە ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ و زەﻣﺎوەﻧــﺪی ﻛــﺮد ،ﺑــەاڵم ﺧﺎﺗــﻮو ﻫێﺮﯾــﺲ ﻫەر ﺑە ﺳــەڵﺘﯽ ﻣﺎﯾەوە .ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ژﻧــﯽ ﺟﯚرج راﯾــﺎن ﻣــﺮد و ﺋەوەﺑﻮو ﻛــە راﯾــﺎن ﺑڕﯾــﺎری دا ﺑــﯚ زێــﺪی ﺧــﯚی ﺑﮕەڕێﺘــەوە .ﻛﺎﺗێﻚ راﯾــﺎن ﺑﯚ ﺷــﺎرەﻛەی ﮔەڕاﯾــەوە ،ﺑﯚی ﺋﺎﺷــﻜﺮاﺑﻮو ﻛــە ﺧﺎﺗﻮو ﻫێﺮﯾﺲ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺳــەڵﺘە ﺑﯚﯾــە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی زەﻣﺎوەﻧﺪی ﭘێ دا. ﺋــەو دوو ﻛەﺳــە دوای 75ﺳــﺎڵ زەﻣﺎوەﻧﺪﯾــﺎن ﻛــﺮد. ﺧﺎﺗــﻮو راﯾــﺎن دەڵــێ” ،ﺑــەردەوام ﺣــەزم ﻟــە ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﻫەﺑــﻮوە ،ﺑــەاڵم ﻫەرﮔﯿــﺰ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەم ﻧەﺑــﻮوە و ﺑﺎوەڕﯾﺸــﻢ ﺑــە زەﻣﺎوەﻧــﺪی ﺑــێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەاڵم ﻛﺎﺗێــﻚ ﺟﯚرج راﯾﺎﻧــﻢ ﺑﯿﻨــﯽ ﺋــەو ﻫەﺳــﺘەی ﻟــە ﻫەﺷــﺖ ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺑەراﻧﺒــەر ﺑــەو ﻫەﻣﺒــﻮو ،زﯾﻨــﺪوو ﺑــﻮوەوە و ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺣــەزم ﻟــێ ﺑــﻮو ﻟەﮔەڵ ﺋەودا ﺑﮋﯾﻢ“.
ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿ ﺎ ــﺎ ﺑ اڵ وﯾ ﺎ ــﺎ ن ﻛـ ـﺮ دە وە ﻛــە ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺳــﺎاڵن ﺗــەو اوی ﻟەﺷــﯽ ﺗﺎﺗــﯚ ﻛــﺮدووە .ﺗﺎﻣــﯽ ﺳــﺎڵ ﻢ ﺑــﯚ ﺗﺎﺗﯚﻛﺮدﻧــﯽ ﻛــﺮد .ﺣــ ﻟەﺷــﻢ ﺗەرﺧــﺎﺎن ەوت ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەو ﭘێ ــ ﺶ ژﻧ ەﻛ ــ ەم ﺋــەوە ﻣــﺮد و دوای ﺗــەواوی ﻛﺎﺗــﯽ ﺧ ﯚم ﺑـ ـﯚ ﺗﺎ ﺗﯚ ﻛﺮ دﻧ ــ ﯽ ﻟەﺷــﻢ ﺗەرﺧﺎن ﺋ ەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی دە ﯾﻠ ﯽ ﻣ ەﯾ ــ ﻞ د ەڵێ” ، ﺷــێﻮەﯾەك ﺣ ژﻧەﻛــەم ﺑە ﻫﯿﭻ ەزی ﻟــە ﺗﺎﺗﯚ ﻧەﺑــ ﻮو و ﺗﺎ ﺋ ەو ﻛﺎ ﺗە ی ﻟــە ژﯾﺎﻧﺪا
ﺎﺗﺎﺗــﯚ ﻛﻛـ ـــﺮﺮددوووە .ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ
ﺗﺎﺗــﯚم ﻧﻮوﺳــﯿﻨێ ﻜە ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﺳــەر
ﭘﺸــﺘﻢ
ﻫﻮﻧەر
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :وﺷﯿﺎر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەد
ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن:
11
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﯿﺮم ﻟەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﻛﺎری ﻫﻮﻧەری ﺑﻜەم ﻓێﻨــﻚ ﻣﺤەﻣــەد دوای ﺋــەوە ﺑە ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫﺎﺗــە ﻫەڵﺒــﮋاردن ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘــڕۆژەی ﻫەﺑــﻮوە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟــﺎر ﻫــﺎوﻛﺎری ﻛﻮرداﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا و ﻫەژاراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە ،ﻟــەم دﯾامﻧــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــەی ”وﺷــە“دا وەاڵﻣــﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﺮﺳﯿﺎر دەداﺗەوە ﻛە ﻫەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭘێﻮەﺳنت ﺑە ﺑﻮاری ﻫﻮﻧەرەوە. دﯾﻤﺎﻧ /ھﺎوﺗﺎ ﺋﺳﻮەد دوای ﺋــەوەی ﺑﻮوﯾﺘــە ﺷــﺎﺟﻮان، ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﺑﯿــﺮت ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە ﺑﻮارێﻜﯽ ﻫﻮﻧەردا ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﺖ؟ دوای ﺋــەوەی ﺑــﻮوم ﺑــە ﺷــﺎﺟﻮان، ﻫﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯿــﺮم ﻟــەوە ﻧەﻛﺮدﺑﻮوەوە
ﺑەﺷــﺪاری ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەﯾــﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەوە دەﻛەﯾﺖ؟ ﺋەوەﯾــﺶ ﺟــﺎرێ ﻧــﺎ ،واﺗــە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺎزاﻧــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﻟەﮔــەڵ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﻫەﯾــە،
ﻟەﻧێــﻮ ﻫﻮﻧــەردا ﻛﺎر ﺑﻜــەم ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێــﺶ ﺋــەوە ﺑﺒﻤــە ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯿﺶ ﺑﯿﺮم ﻟــەوە ﻧەﻛﺮدﺑــﻮوەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎری ﻫﻮﻧــەری ﻫێﻨﺪە ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە ﮔﺸــﺖ ﺧەڵﻜێــﻚ ﻛﺎری ﺗێــﺪا ﺑــﻜﺎت .ﺑــەاڵم ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷــﺎﺟﻮاﻧﻢ ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن زۆر دەرﮔﺎم ﻟــێ ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە و ﻟــە ﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﻛﺎری ﻫﻮﻧــەری ،ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑﯿــﺮم ﻟــەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛﺎری ﻫﻮﻧەری ﺑﻜەم. ﺋەﮔــەر ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﻧــﺎﴎاو داوات ﻟــێ ﺑــﻜﺎت ﻟــە ﻛﻠﯿﭙێﻜــﺪا
ﯾەك ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎمنﺎن ﺑﯚ داﻫﺎﺗﻮوﻫﯚڵێﻜﯽ وەرزﺷﯿﯿە ﺑﯚ ﮔﺮﺗﯿﻜەیﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻫــﺎوﻛﺎت ﻛﻠﯿــﭗ ﻟەﮔــەڵ ﻛﻠﯿﭙێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺟﯿــﺎوازی ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﻛﺮێ ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە وەاڵم ﺑﺪەﻣــەوە ﺋــەو ﻛﺎرە دەﻛەم ﯾﺎن ﻧﺎ.
ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻣــﻦ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﮔەورەﯾــە ﻛــە ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑــەرزدا ﻛﺎری ﻫﻮﻧەری ﺑﻜﺎت؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻫەﻣــﻮو ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ ﯾــﺎن ﺋــەوەی ﻟەﻧێــﻮ ﻫﻮﻧــەردا ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻟــەﻻی ﻣــﻦ ﮔەورەﯾــە ،ﺋەﮔەر ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺪا ﺑێﺖ و ﺋــەو داواﯾــەم ﻟێ ﺑﻜﺎت و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــەی ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێــﺖ ،ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺑەﺷــﺪاری دەﻛــەم و ﺟێﮕەیﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿە. ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی ﻫەڵﺒﮋێــﺮاوی ﺑــﯚ ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼەﻧﺪ ﭼﺎﻻﻛﯿﺖ ﻫەﺑﻮوە؟ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼەﻧــﺪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــامن ﻛــﺮدووە ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﺗﺮﯾﺸــامن ﻧﻮوﺳــﯿﻮەﺗەوە ﻛــە ﺑــە ﻧﯿﺎزﯾــﻦ ﺑﯿﺎﻧﻜەﯾــﻦ .ﺋــەو ﻛﺮدووﯾﺸــامﻧە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧــەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺧێﺮﺧــﻮازی و ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﺑﻮوﻧــە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻫــﺎوﻛﺎری ﻛﻮرداﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا ﺑــﻮو ،ﭼﻮوﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻻﯾــﺎن و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿامن ﺑــﯚ ﺑــﺮدن .دووەم ﭘڕۆژەﯾﺸــامن ﻫــەر ﻫــﺎوﻛﺎری ﻛﻮرداﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا ﺑــﻮو ﻛە ﭼﻮوﯾﻨــە ﻛەﻣﭙــﯽ دارە ﺷــەﻛﺮان، ﻟــەوێ ﭘﺮﺳــﯿامن ﭼﯿﺘــﺎن ﺑــﯚ ﺑﻜەﯾﻦ
ﻛــە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺟﯿــﺎواز ﺑێــﺖ و ﺗەﻧﻬــﺎ ﻫــﺎوﻛﺎری ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋﯿــﱰ دوای ﺑڕﯾﺎردامنــﺎن ﻫەﺳــﺘﺎﯾﻦ ﺑــە ﺳــﺎزداﻧﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )ﺑﺎﺑﯿﻠﯚن( ﻛــە 70ﻣﻨــﺪاڵ ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿــەوە ﺗــﺎ ﺋێــﻮارە ﻟەﮔەڵامﻧــﺪا ﺑــﻮون و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﺎری ﺟﻮامنﺎن ﺑﯚﯾﺎن ﻛﺮد. ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺸــامن ﻫــﺎوﻛﺎری )ﺧﺎﻧــەی ﻧێﻮﺟەواﻧــﺎن( ﺑــﻮو ﻛــە ﺳــەر ﺑــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭼﺎودێــﺮی و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــە ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯽ )ڕۆزە ﻋەﺑﺪواڵ( ﯾــە ،ﺋــەو ﻛﺎرەی ﺋێﻤەﯾــﺶ ﻟــەوێ ﻛﺮدﻣــﺎن ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯽ ﺋــەو ﺧﺎﻧەﯾــە )ﺷــێﺦ زەﯾﺘــﯚ( ﺑــﻮو ﻛــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯽ وەرزﺷــﯿامن
ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﻢ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﻢ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﺎﺑﯿﻠﯚن ﻛﺮدووە ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدن. ﺗــﯚ ﻛــە ﺋــەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧــە دەﻛەﯾﺖ ﻛێ ﻫﺎوﻛﺎرﯾﺖ دەﻛﺎت؟ ﻫــﺎوﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﻢ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )ﺑﺎﺑﯿﻠﯚن(ە و زور ﺳﻮﭘﺎﺳﯿﺎن دەﻛەم. ﺋﺎﯾــﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )ﺑﺎﺑﯿﻠــﯚن( ﺗەﻧﯿــﺎ ﻫــﺎوﻛﺎری ﺗــﯚ دەﻛﺎت ،ﯾــﺎن ﺷﺎﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽﺗﺮﯾﺶ؟ ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻣﻨــﺪا ﻫەﯾــە ،ﺑــەاڵم ﻟــەو ﺑڕواﯾــە ﻧﯿــﻢ ﺋەﮔــەر ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ داوای ﻫــﺎوﻛﺎری ﺑﻜــەن ﺋــەو
ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﺪا ”ﻛﭽﯽ ﻛﺎﻓﺮۆش“ دەﺑﯿﻨﻦ
دواﯾﯿﻦ ﻫەواڵﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪی“
وﺷ /وﺷﯿﺎر ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔــەورەی ﻛــﻮرد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻗﺎدر ﻣەردان ﻛە ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪە ﻫﻮﻧەرﯾﯿــە ﺑە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”ﺑــێ ﺋﻮﻣێﺪی“ دەﻧﺎﴎێﺘــەوە ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە و ﻟە ﺳﻮﯾﺪ دەژﯾﺖ. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻗــﺎدر ﻛە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1937 وﺷ /ﭘﯚ ﻗﺎﺳﻢ ﻧﻮوری ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ”ﻛﭽــﯽ ﻛﺎﻓــﺮۆش“ ﻛــە ﻟــە ﻣــﺎوەی ڕاﺑﺮدوو ﻟــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﺪا زۆر ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛــﺮا ،ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ و ﻣﯚﻧﺘﺎژﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﻫﺎﺗﻮوە و ﺑەﻗﺴــەی دەرﻫێﻨەرەﻛەﺷــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا دێﺘــە منﺎﯾﺸﻜﺮدن. ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛەرﯾــﻢ دەرﻫێﻨــەری ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ﻓﯿﻠﻤــﯽ ”ﻛﭽﯽ ﻛﺎﻓــﺮۆش“ ﺟﮕــە ﻟــە 150 ﻛﯚﻣﺒــﺎرس 60 ،ﺋەﻛﺘــەری ﻻوەﻛــﯽ و دوو ﺋەﻛﺘــەری ﺳــەرەﻛﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﺗێــﺪا دەﻛــەن و ﻣــﺎوەی ﻓﯿﻠﻤەﻛــە 90ﺧﻮﻟەﻛــە .ﺑەﺷــێﻚ
ﻟــە ﺋەﻛﺘــەرەﻛﺎن ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟﺎرە ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ دەﻛەن. ﻓﯿﻠﻤــﯽ ”ﻛﭽــﯽ ﻛﺎﻓــﺮۆش“ دەﺑێﺘــە ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ داﺳــﺘﺎﻧﯽ ،رۆڵــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋــەم ﻓﯿﻠﻤــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺳــﻨﻮور ﺋﺎاڵﻧﯿﯿــە ،ﻫەروەﻫــﺎ ﮔــﯚران دڵﺸــﺎد ﻟــە ڕۆڵــﯽ ﺟﯚﻫــەن و ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەرﻫــەم ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻗﺎﺳــﻢ ﻧﻮورﯾﯿە و ﺑەرﻫەﻣــﯽ وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿە. ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛەرﯾــﻢ ﺑــﺎس ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ منﺎﯾﺶ و ﺷــﻮێﻨﯽ منﺎﯾﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ :ﺧەڵﻜێﻜــﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر زۆر ﭼﺎوەڕێــﻦ ﺑﺰاﻧــﻦ ﻛــەی منﺎﯾــﺶ دەﻛﺮێﺖ و ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﻟەم ﺑﺎرەﯾــەوە زۆر ﭘﺮﺳــﯿﺎرم ﻟــێ دەﻛــەن،
ﺑــەاڵم ﻫــەر ﮔﻮﺗﻮوﻣە ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯿــﻦ .دﯾــﺎرە ﻣــﻦ دوو ڕۆژ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟە ﺟﯚرﺟﯿــﺎ ﮔەڕاﻣەوە ﻛــە ﺳــەرﺟەم ﻓﯿﻠﻤەﻛــە وێﻨەﮔﺮﺗﻦ و ﻣﯚﻧﺘﺎژﻛﺮدﻧــﯽ ﺗــەواو ﺑــﻮو ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋــەوە ﻣــﺎوە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎﯾﺘڵﯽ ﺑــﯚ داﺑﻨێﯿﻦ ،ﭘێــﻢ واﯾــە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ داﻫﺎﺗﻮودا منﺎﯾﺸــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. ﻟــە ﭘﺮﺳــﯿﺎری ”وﺷــە“دا ﻛــە ﺋﺎﯾــﺎ ﯾەﻛــەم منﺎﯾﺸــﯽ ﻟــە ﻛــﻮێ دەﺑێــﺖ؟ ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗــﯽ :ﺳــەرەﺗﺎ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن منﺎﯾﺸــﯽ دەﻛــەم و دواﺗــﺮ ﺑــﯚ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﻟــە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــﺪاری ﭘــێ دەﻛــەم ،ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟﺎرﯾــﺶ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێامﻧﯽ دێﺘــە منﺎﯾﺸﻜﺮدن.
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە دەﺳــﺖ ﺑــە ڕووﯾﺎﻧــەوە ﺑﻨــێ ،ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﻟەﺳــەر ﺋــەوە ﺑﺪوێــﻢ و ﺋــەوە ﻛﺎری ﻣــﻦ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوەی ﻣــﻦ دەﯾﺰاﻧﻢ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵــﺪا ﻛــﺮدووم و ﺋەوی ﺗﺮ ﺧﯚﯾﺎن دەﯾﺰاﻧﻦ.
ﺑەرﻧﺎﻣەی داﻫﺎﺗﻮوت ﭼﯿﯿە؟ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوم ﻫەﻣــﻮوی ﻧﻮوﴎاوﻧەﺗــەوە ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟەواﻧەﯾــﺶ ﻫــﺎوﻛﺎری ﯾﺎﻧــەی وەرزﺷــﯽ ﻛﭽﺎﻧــە. ﻫەروەﻫــﺎ ﮔﺮﺗﯿﮕــەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯿــﺶ داوای ﻫﯚڵێﻜــﯽ وەرزﺷــﯿﯿﺎن ﻛــﺮدووە
و ﺑەو ﻫﯿﻮاﯾــەم ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻟــە ﻧﺰﯾﻜﱰﯾﻦ ﺋﺎﯾﻨــﺪەدا ﺑﯚﯾﺎن دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺋێﺠــﮕﺎر زۆرن، ڕەﻧﮕــە ﻫەﻣــﻮوم ﻟــە ﺑﯿــﺮ ﻧەﻣﺎﺑــێ ﯾــﺎن ﻫەﻣــﻮوی ﺟێﮕــەی ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ﻧەﺑێﺖ.
وﺷ /ھﺎوﺗﺎ ﺳــەردار ﻗــﺎدر ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓەرێﻜــﯽ ﺑەﺗﻮاﻧﺎﯾــە ،ﻫﺎوﻛﺎت ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﺷــێﻮەﻛﺎرە ﺑەﺗﻮاﻧــﺎﻛﺎن.
ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ﭘﯿﺮﯾﺎدﯾــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﺪا ﻟــە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە و ﻟــە ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﭘەﻧﺠﺎﻛﺎﻧــەوە وەك ﻣﻮزﯾﻜــﮋەن و ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﻛﺎری ﻫﻮﻧەرﯾــﯽ ﻛــﺮدووە. ﺧﺎوەﻧــﯽ دەﯾــﺎن ﮔﯚراﻧﯿﯿــە و ﻟــە ﻧێﻮﯾﺎﻧــﺪا ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ”ﺑێ ﺋﻮﻣێــﺪی“ ﻛە 1970دا ﺗﯚﻣــﺎری ﻛــﺮدووە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1970دا و ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏــەدا ﯾەﻛێﻜــە ﺑــﻮوە ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــەﻛﺎن و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﮔەﻧﺠــەﻛﺎن دووﺑــﺎرە ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﻟــە ﻧێﻮﯾﺎﻧــﺪا ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ”داﻧــﺎ ﻋەﺑﺪوﻟﺠەﺑــﺎر و دڵﻨﯿﺎﻗەرەداﻏﯽ“. ”وﺷــە“ ﺑــﯚ ﺳــﯚراﺧﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑــە ﻛــﻮڕە ﺑﭽﻮوﻛــەی ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ”ﺋــﺎﻻن ﻗــﺎدر ﻣــەردان“ ﻛــﺮد و ﻟــەو
ﺑﺎرەﯾــەوە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﺑﺎوﻛــﻢ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺑــﺎش ﻧﯿﯿــە، ﺟﯿــﺎ ﻟــەوەی ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ وەك ﭘێﺸــﱰ ﻋﻮودەﻛــەی ﺑﮋەﻧــێ ﯾــﺎن ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑڵــێ ،ﻫــﺎوﻛﺎت ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑەﺑﺎﺷــﯽ دەوروﺑــەری ﺑﻨﺎﺳــێﺘەوە ،واﺗــە زۆر ﺷﺘﯽ ﻟە ﺑﯿﺮ ﭼﻮوە“. ﺷــﯿﺎوی ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧە ،ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻗــﺎدر ﻣــەردان ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﺷەﺳــﺘەﻛﺎﻧەوە ﯾەﻛێﻚ ﺑــﻮوە ﻟەواﻧەی ”ﺗﯿﭙــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺳــﯚﻻڤ“ﯾﺎن داﻣەزراﻧــﺪووە ﻟەﮔــەڵ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ”ﺷــەوﻛەت رەﺷــﯿﺪ -ﻋەﺑﺪوﻟﺌﯿــﻼ ﻣﺤێﺪﯾــﻦ -رەﻣــەزان زاﻣــﺪار“ و زۆر ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك. ﺋــەو ﺗﯿﭙــە ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮو ﻟــە ﺗﯿﭙــە ﻧﺎودارەﻛﺎﻧﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ﻫــﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻗــﺎدر ﯾەﻛێﻜــە ﻟەواﻧــەی ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﺗﯿﭙــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺎن داﻣەزراﻧــﺪ ﻛــە ﺗــﺎ دواﯾــﯽ ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﻫەﺷــﺘﺎﻛﺎن ﻛﺎرﯾــﺎن ﻛــﺮد ﻛــە ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗﺒــﻮون ﻟــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛــﻮرد، ﺗﻮرﻛــامن و ﻋەرەﺑــﯽ ﺷــﺎرەﻛە. ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەﻧﺪرێــﻦ ﻫﻮ ﻧە رﻣە ﻧــﺪ ا ن ﺋــﺎﻻن و ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﻟــ دەژﯾﺖ. ژﯾ
ﻓﯚﺗﯚﻛﺎﻧﯽ ﺳەردار ﻗﺎدر ﻟە ”ﺗﺎرﻣﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا“دا ﻟــە دوا ﻛﺎری ﺧﯚﯾــﺪا ﻛﻮراﺳــەﯾەﻛﯽ ﺑــاڵو ﻛــﺮدەوە ﻛە ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ وێﻨەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێــﻚ دێــﺖ و ﻫەوڵﯽ داوە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻧەﻫﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرداﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا ﻟە
ڕێﮕــەی ﻛﺎﻣێﺮاﻛەﯾــەوە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻫﻮﻧەری ﺑﺨﺎﺗە ﺑەرﭼﺎو. ﺳــەردار ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﻛﻮراﺳــەﯾەوە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ: ﺑــﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎرﻣــە ﻟــە رێﮕــەی ﻓﯚﺗــﯚوە ﻛﺎر ﻟــە ﻛﻮراﺳــەﯾەك ﺑﻜــەم ﺑەﻧــﺎوی )ﺗﺎرﻣﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرداﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا( ،ﺋــەو ﻛﺎرەم ﺑەﻫــﺎوﻛﺎری وەزارەﺗــﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﻻوان و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﻫﻮﻧەر ﺑﻮوە. ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﮔــﻮت :ﭘێﺸــﱰ زۆر ﻛﺎری ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓﯿــﻢ ﻛــﺮدووە و ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ
ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻛﺮدووە ،ﺑــەاڵم ﺋەﻣﺠﺎرەﯾــﺎن ﻫەوڵﯽ زﯾﺎﺗــﺮم داوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﻢ ﺟﻮاﻧــﱰ ﺑــﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﻮرداﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑــﺮای ﺋێﻤــەن و ﻫەﻣﻮوﻣــﺎن ﻛﻮردﯾــﻦ .ﺑــەو ﻫﯿﻮاﯾــەم ﺧﺰﻣەﺗێﻜﻢ ﺑەوان ﻛﺮدﺑێﺖ. ﺳــەردار ﻗــﺎدر ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1986ﻟە ﻫەوﻟێــﺮ ﻟە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە .دەرﭼﻮوی ﭘەﯾامﻧﮕــەی ﻫﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــە ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری .ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ و ﺷێﻮەﻛﺎری ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوە.
12
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ،
ﺳﯿﺎﺳەت
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣەﺣﻤﻮد ﺋﯿﺴامﻋﯿﻞ
ڕووﺳﯿﺎ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەوروﭘﺎش رۆڵﯽ ﮔەورە دەﮔێڕن
دەﻛﺮێﺖ ڕووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﺒﻨە ﻫﯚی داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دووﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎوە ،ﺑــەاڵم ﺋــەوەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــەو واڵﺗــەدا ڕوو دەدات زﯾ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەران ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﭬﯿﻜﺘــﯚر ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿﺠــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ واڵﺗەﻛەﯾﺎن ﺷــەرﻋﯿەﺗﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎﻟەدەﺳــﺖ داوە و ﺑﯚﯾــە داوای ﺋــەوە دەﻛــەن ﻧﺎوﺑــﺮاو واز ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﺑﻬێﻨێﺖ .ﺑەاڵم ﺋﯚﻛ ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿــﺞ ﺋــەم داواﯾــە ڕەت دەﻛﺎﺗــەوە و ڕووی ﻛﺮدووەﺗــە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ واڵﺗەﻛــەی ﻛــە ﺗﯿﺎﯾــﺪا زۆرﺑــەی ﺧەڵﻜەﻛــەی ﻟەﮔەڵﯿﺪاﯾەﺗــﯽ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت. ﺗﻮێــﮋەرەوان دەڵێــﻦ ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿــﺞ ﺗــەواوی ﻫەوڵــﯽ ﺧــﯚی دەﺧﺎﺗــە ﮔــەڕ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا مبێﻨێﺘــەوە .ﺋــەو ﺑــﺎش دەزاﻧێــﺖ ﻛــە ﺋەﮔــەر ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘە ﻟەدەﺳــﺖ ﺑــﺪات ،ﺋــەوا دەﻛﺮێــﺖ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﮔــەورەی ﺑﺪرێﺘە ﭘــﺎڵ و ﺑــەو ﺟﯚرەش ززﯾﻨﺪاﻧــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ -ﻟەواﻧــەش ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧــﺪان ﺑــە ﻫێﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ واڵت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺗەﻗــە ﻟــە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەران ﺑﻜــەن .ﺳــەرەڕای ﺋــەوەش ،ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟــە ﻧﺎوﺑــﺮاو -ﻟەواﻧــەش ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻛﻮڕەﻛﺎﻧــﯽ -ﻟە ڕێﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿــەوە ﺳــەروەت و ﺳــﺎﻣﺎﻧێﻜﯽ زۆرﯾــﺎن دەﺳــﺖ ﻛەوﺗﻮوە و ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﺎﯾﺎﻧەوێﺖ ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿﺞ دەﺳﺘﺒەرداری ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ﺑێﺖ. ﻟە ﻫەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ڕووﺳــﯿﺎ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﭬﻼدﯾﻤﯿــﺮ ﭘﯚﺗﯿﻨــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ واڵت ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺗــەواو ﻟــە ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿــﺞ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا مبێﻨێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ڕووﺳــﯿﺎ ﻧﺎﯾەوێــﺖ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎ ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺋــەودا ﺑﭽێﺘە دەرەوە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ و ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎدا دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت .ﻫــەر ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾەش ﺑــﻮو ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﭘێﺶ
ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﯚﺗﯿــﻦ ﺑەڵێﻨــﯽ دا 15ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣﺮﯾﻜــﯽ ﺑﺪاﺗــە ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎ ﺑــە ﻣەرﺟێــﻚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋــەو واڵﺗــە ﻟە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ دوور ﺑﻜەوێﺘــەوە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻟەﮔەڵــﺪا واژۆ ﻧــەﻛﺎت .ﻛەواﺗــە ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿــﺞ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜەرێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺪا مبێﻨێﺘــەوە و ﮔــﻮێ ﺑــﯚ ﻓﺸــﺎر و داواﻛﺎری ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەران و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺶﻧەﮔﺮێﺖ. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ واڵﺗﯿــﺶ ﺳــﻮورە ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﮔــەورە ﻟــە واڵﺗﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪرێــﺖ و ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژی ڕاﺑﺮدووﯾﺸــﺪا ﻫەﻧــﮕﺎوی ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەدا ﻫەڵﮕﺮﺗــﻮوە. دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەراﻧﯿﺶ ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿــﺞ واز ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﺑﻬێﻨێﺖ. ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەراﻧﯿﺶ ﻟــە ﻻﯾــەن ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎوە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿــﺎن دەدرێــﺖ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن
ﻟــێ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚﺑێﺖ. ﺑــەاڵم دەﺑێــﺖ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎ ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﺑﮕﺮﯾﻦ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﯿــﻦ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەم ڕەوﺷــە ﭼــﯽ دەﺑێــﺖ .ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚرﻫەاڵﺗــﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎ ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ ڕووﺳــﯽ ﻗﺴــە دەﻛــەن .ﺋەوان ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑــە ﻫەﻣــﻮو ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ﺳــەروەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــﯚﭬﯿەﺗەوەش دەﻛــەن ،ﻟەواﻧــەش ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەﺳــەر ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻟــە ﺟەﻧﮕــﯽ دووەﻣــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧﯿــﺪا. ﺧﯚرﺋــﺎوای ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎش ﻣێﮋوﯾﯿەﻛــﯽ دوور و درێﮋی ﻟــە ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿەﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــﯚﭬﯿەﺗﺪا ﻫەﯾــە .داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾــەی ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎ ﻧﺎﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻫﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەك ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ واڵﺗەﻛەﯾــﺎن و ڕووﺳــﯿﺎدا ﻫەﺑێــﺖ. ﺋــەوان دژی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﯾﺎﻧﻜﯚﭬﯿﺠــﻦ و ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿــﺎی
ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ڕووﺳــﯿﺎوە و ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﻫﺎﺗــﻮوە واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ڕزﮔﺎر ﺑﻜــەن و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎی ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻜەﻧــەوە. واﺗــە ﺟﯿــﺎوازی زۆر ﮔــەورە ﻟــە ﻧێــﻮان داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚرﻫــەاڵت و ﺧﯚرﺋﺎوای ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎدا ﻫەﯾە. ﺑﯚﯾــە ﭘــێ دەﭼێــﺖ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻧــﺎو ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ و رۆڵــﯽ ﮔــەورەی ڕووﺳــﯿﺎ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﻟــە ڕووداوەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺒێﺘــە ﻫــﯚی ﺋــەوەی ﺋــەو واڵﺗــە ﺑﺒێﺘــە دوو ﺑەﺷــەوە :ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ڕووﺳــﯿﺎ و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ و ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ. دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫــەردوو ﺑەﺷــﯿﺶ زۆر ﺟﯿــﺎواز ﺑێــﺖ و ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەﻛﯿﺶ ﯾەﻛــﱰی ﻗﺒــﻮوڵ ﻧەﻛەن.
ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دەﻛەﻧەوە ﭼەﻧــﺪ ﻫﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺎران و ﺋەﻧﻘــەڕە ﻫــﺎن دەدەن ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ﺑﻬێﻨــﻦ و ﻫــەوڵ ﺑــﺪەن ﭘێﻜــەوە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻟــە ﺳــەر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻫەﺑێــﺖ .ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی دێﺘــە ﭘێﺸــەوە ﺋەوەﯾــە ﺋــەم ﻟێــﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾــە چ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻫەرێــﻢ و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەورەدا دەﺑێﺖ؟ ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﻫﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻟێــﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ﺗــﺎران و ﺋەﻧﻘــەڕە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﻫەﯾــە .ﻫەرﺑﯚﯾــەش ڕەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﻏﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺳــەرداﻧەﻛەی ﭼەﻧــﺪ ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺪا ﺑــﯚ ﺗــﺎران وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ،وزە و ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾﺪا ﺑــﺮد .ﺑﯚﭼــﯽ؟ رۆژﺋﺎوا و ﺋێــﺮان دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻟە ڕێــﯽ دﯾﺎﻟﯚﮔەوە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜەن و ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷــﺪا ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭘﻼﻧــﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾــە ﻗﯚﻧــﺎغ ﺑە ﻗﯚﻧﺎغ ﺳــﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺋێﺮان
ﻫەڵﮕﺮێــﺖ .ﺋەردۆﻏــﺎن دەﯾەوێــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺳــﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺋێﺮاﻧــﺪا دەرﻓەﺗێﻜــﯽ زێڕﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺗﻮرﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﺑێﺘــە ﭘێﺸــەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــەو واڵﺗــەدا ﻛﺎری وەﺑەرﻫێﻨــﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪەن .ﻟەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﯾەوێــﺖ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان واڵﺗەﻛــەی و ﺋێــﺮان ﭘــەرە ﭘــێ ﺑــﺪات و ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﺶ دەﻛﺮێــﺖ ﻗەﺑــﺎرەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻧێــﻮان ﺋــەم دوو
ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەرێﻜــﯽ زۆرﺑﺎﺷــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﺪا دەﻧﮓ ﺑــە ﭘﺎرﺗﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان ﺑﺪەﻧــەوە .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﻫــەر ﭘﺎرﺗێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﻣﺎﻧەوەﯾە ﻟە دەﺳەاڵﺗﺪا. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﯾﺎﻧەوێــﺖ واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟە ﺳەراﻧﺴــەری رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯿــﺪا ﻫەﺑێــﺖ. ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدووش
ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﭘەرۆﺷﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ واڵﺗەﻛەﯾﺎن و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺒێﺘەوە ،ﺋەوان ﺑﺎش دەزاﻧﻦ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺗﻮاﻧێﺖ رۆڵێﻜﯽ ﻛﺎرا ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽﻛێﺸەﻛﺎنﺑﮕێڕێﺖ واڵﺗــە ﺳــﺎڵﯽ داﻫﺎﺗــﻮو ﺑﮕﺎﺗە ﺳــەروو 20ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ. ﻛەواﺗــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەرە ﺑــﯚ ﺑەردەواﻣــﯽ ﮔەﺷــەی ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ .ﺋەﻣــەش
ﺳــەﳌﺎﻧﺪی ﺋەﻧﻘــەڕە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ﺗﺎراﻧــﺪا ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋــەم ﭘﻼﻧــەی ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ،ﻫەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ
ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا واﺗــﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺸــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ دەﺑێــﺖ و دەﺗﻮاﻧێــﺖ رۆڵێﻜــﯽ ﮔــەورەش ﻟــە ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪاﺑﮕێڕێﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ﻟەﻻﯾــەن ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە ﭘەرۆﺷــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان واڵﺗەﻛەﯾــﺎن و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﺒێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﺑــﺎش دەزاﻧﻦ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧێﺖ رۆڵێﻜــﯽ ﻛﺎرا ﻟــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﺋێــﺮان و ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا ﺑﮕێڕێــﺖ. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ و زۆرﯾﻨــەی واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﺋەوروﭘــﺎدا ﻫەﯾــە و ﻛەواﺗــە دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋەو واڵﺗﺎﻧــەش ﻫەﺑێــﺖ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻛﯚﻣەڵــﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﺋێــﺮان. ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ،ﺗــﺎران دەزاﻧێــﺖ ﺋەﮔــەر ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻧﻘــەڕەدا ﻫەﺑێــﺖ ﺋــەوا دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻫێــﺰی ﻧﺎﺗﯚ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ
رەﺟب ﺗﯾﺐ ﺋردۆﮔﺎن ﺳرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺣﺳن رووﺣﺎﻧﯽ ﺳرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﺮان
ﮔﺸــﺘﯽ و ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری واڵﺗەﻛــەی دوور ﺑﺨﺎﺗــەوە .ﺋەﻣــەش واﺗــﺎی ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﻟەﻻﯾــەن دەزﮔﺎ ﻫەواڵﮕﺮﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە و ﻫەڕەﺷــەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻛــﺮدەی ﺳەرﺑﺎزی دژی ﻛەﻣﱰ دەﺑێﺘەوە. ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﻟێــﺮەدا دێﺘە ﭘێﺸــەوە ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋێــﺮان ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن
ﺑﻬێﻨــﻦ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﭼــﯽ ﻟــێ دێــﺖ؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﺋــەم دوو واڵﺗــە ﭘﻼﻧــﯽ ﻟــەو ﺟﯚرەﯾــﺎن دەﺑێــﺖ ﻛــە دژاﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ڕێــﮕﺎ ﻧــەدەن ﻛﻮرداﻧــﯽ ﺑﺎﻛــﻮور و رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑــە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺷــﺎد ﺑــﻦ؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ واز ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﻛﺮاﻧــەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد
دەﻫێﻨێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭼﯿــﱰ ﺗﺮﺳــﯽ ﺋــەوەی ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ ﺗــﺎران ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﮔــەورەی ﭘەﻛەﻛە ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ڕەوﺷــﯽ ﻧــﺎو ﺗﻮرﻛﯿــﺎ؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﻫــەردوو واڵت داوا ﻟــە ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد دەﻛــەن ﺳــﻮﭘﺎی واڵﺗەﻛــەی ﺑﻨێﺮێﺘــەوە ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن و ﺑــەو ﺟــﯚرەش ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﺧەوﻧــﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻫێﻨﻦ؟
ﺧەاڵﺗﯽ ﻛﻮﺷنت ﯾﺎن دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ داﻋﺶ 20ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوە و ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﻫەڕەﺷــەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﺷــﺎم- ﻧــﺎﴎاو ﺑــە داﻋــﺶ .ﻣﺎڵﭙــەڕی ﺑﻮڵﯿنت ﻧﯿــﻮزی ﻫەواڵﮕــﺮی ﺑــاڵوی ﻛــﺮدەوە ﻛــە وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ﻋێــﺮاق ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﺑــڕی 20ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺑﺪاﺗــە ﻫــەر ﻛــەس و ﮔﺮووﭘێــﻚ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﻮﺷــنت ﯾﺎن دەﺳــﺘﮕﯿﺮﻛﺮدن و ڕادەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻛﺪارێﻜــﯽ داﻋــﺶ ﺑــە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق. ﺋــەم ﺑڕﯾــﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە داﻋــﺶ ﻟــە زۆرﯾﻨەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺳﻮﻧەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺑەﻫێــﺰی ﻫەﯾــە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻫەﻧﺪێــﻚ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و
ﮔﻮﻧﺪﯾﺸــﯽ ﻟــە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﺪاﯾــە، ﻟەواﻧــەش ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﻓەﻟﻮﺟــە ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎیﺋەﻧﺒﺎر. ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەزاﻧێــﺖ ﻛــە ﺳــﻮﻧەﻛﺎن زۆر ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺗــﻮوڕەن و ﻫەرﺑﯚﯾــەش ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﺑــﺪەن ﻟــە ﺷــەڕی دژ ﺑە داﻋﺸــﺪا .ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﭘێﯽ واﯾــە دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە ڕێﯽ ﭘــﺎرەوە ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ڕازی ﺑﻜﺎت ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑــﺪەن و ﭘێ دەﭼێــﺖ ﺋەم ﭘﻼﻧەﯾﺸــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﻣﺮﯾــﻜﺎش ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ڕێــﯽ ﭘــﺎرەوە ﺗﻮاﻧــﯽ ﺳــﻮﻧەﻛﺎن ڕازی ﺑــﻜﺎت ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿــﺪە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەرﺑﻜــەن ،ﺋەوەش ﻟــە ڕێــﯽ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪاراﻧــەی ﻛــە ﺑەﻫێــﺰی ﺳــەﺣﻮە
ﻧﺎﴎاون. ﺗﻮێــﮋەرەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﻫــەر ﻛﺎرێــﻚ ﺑــﻜﺎت و ﭘەﻧــﺎ ﺑــﯚ ﻫــەر ﭘﻼﻧێــﻚ ﺑﺒــﺎت ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﺎوﭼــە ﺳﻮﻧەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻟــەو ﺟــﯚرە ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ دەدات دەﻧﮕﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻫﺎوواڵﺗﯿــﯽ ﺷــﯿﻌە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ .ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﭘﺎرەﯾــەش دەﺑێﺘە ﻫــﯚی ﺋەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﭼەﻧــﺪ ﺳــەرۆك ﺧێڵێــﻚ و ﮔﺮوﭘێﻜﯽ ﺳــﻮﻧە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ و ﺋەﻣــەش دەﺳــﺘﻜەوﺗێﻜﯽ ﮔەورەﯾــە ﺑﯚ ﻛەﺳــێﻚ ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿﭻ ﺟەﻣﺎوەرێﻜــﯽ ﻟە ﻧﺎو ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە و ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧﯿﺶ زۆر ﻟێــﯽ ﺗــﻮوڕەن. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋەم ﻫەﻧﮕﺎواﻧــە ﻫەڵﺪەﮔﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﻼﻧﯽ ﺋــەوەی ﻫەﯾــە ﺑﺒێﺘەوە ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق.
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ،
ﻧەوت
ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﯾﺎ ﻫەرێﻢ ﭘێﺶ 2005ﻛێڵﮕەی ﺑەرﻫەﻣێﻨەری ﻧەوﺗﯽ ﻫەﺑﻮوە؟ وﺷ /ھوﻟﺮ
دوو ﺳــﺎڵ ﭘــﺎش ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق ،ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ 22ی ﺳــﺎڵﯽ 2007ﭘەﺳــەﻧﺪ ﺑــە ژﻣــﺎرە 22ی ﻛــﺮد ،ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﭘێــﺶ ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﻛە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮدﺑﻮو. دﻛﺘــﯚر ﻛﺎوان ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗەوە ،ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ،ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2007ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮاوە ،ﻛە ﺑەﻫﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾــە ﻟەﻻﯾــەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە وەك ﯾﺎﺳﺎ ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧەﻛﺮاوە. ﻣــﺎدەی ﻫەژدەﯾــەم ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﻣــﺎرە ،2007ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ 22ی ﺳــﺎڵﯽ ،2007 22ی ﻛــﺮاوە ﺑــە ﻫﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ و ﻟــە ﭼــﻮار ﺑڕﮔەی ﺳــەرەﻛﯽ ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە .ﻟــە ﺑڕﮔەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺋەو ﻣﺎدەﯾەدا ﻫﺎﺗــﻮوە” ،رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی دەرﻫێــرناو ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎی ﻫەرێﻤــﺪا ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽﻫﺎوﺑەش“. ﺑەﭘێــﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ،دەﺳــﺘەواژەی
ﺳﻛﯚﯾﻛﯽ ھﻜﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮ ﻟ ﻛﮕی ﺗﻗﺘق ..ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓر :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
”ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ“ ﺋــەو ﻛێڵﮕﺎﻧــەی ﻧــەوت و ﮔﺎز دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﻛــە ﺗــﺎ 15ی ﺋﺎﺑــﯽ 2005واﺗــە ﺗــﺎ ﭘێــﺶ 15ی ﭘێــﺶ رێﻜﻜەوﺗــﯽ ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿــﺎن ﻫەﺑــﻮوە و ﻫــەروەك ﻟــە 26ی ﯾﺎﺳــﺎی ﻧﺎوﺑﺮاوﯾﺸــﺪا ﺑڕﮔــەی 26ی دەﺳــﺘەواژەی ”ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ“ ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــە دێــﺖ ﻛــە ﻛێڵﮕــەﻛﺎن ﺑەرﻫەﻣــﯽ رۆژاﻧەﯾــﺎن ﻟــە ﭘێﻨــﺞ ﻫەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻛەﻣﱰ ﻧەﺑێﺖ. ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺳــﺎاڵﻧﯽ ﻧەوەدەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەدەی راﺑــﺮدووەوە،
ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــەوە ،ﺑــەردەوام ﺳــەرﭼﺎوەی ﻛێﺸــە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﺑــﻮوە .ﺑەڕادەﯾەك ﻛە ﻧــەوت ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺳــەرﭼﺎوەی ﻛێﺸــە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــە ،ﺋــەوەش وای ﻛــﺮد دوای 9ﺳــﺎڵ ﻟــە ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق، ﻧەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟــە واڵﺗەﻛــە ﭘەﺳــەﻧﺪ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺳــﱰاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗەﻛــە ﻟــە ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﻋێــﺮاق و ﻫەرێﻤﺪا دﯾﺎری ﺑﻜﺎت. دﻛﺘــﯚر زاﻫﯿــﺮ ﻣەﺟﯿــﺪ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت ،ﭘێــﯽ واﯾــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﻟەﺳــەر ﻧــەوت، ﻫﯿــﭻ ﻛﺎت رەﻫەﻧﺪێﻜــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳــﺘﻮوری ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻛێﺸــەﮔەﻟﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫــەردوو ﻻﯾــەن ﻫەﯾــە، ”ﺑەﻏــﺪا دەﯾەوێــﺖ ﻧﺎوەﻧﺪێﺘــﯽ ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﺑﺴــەﭘێﻨێﺖ دەﯾەوێــﺖ ﻫەرێﻤﯿــﺶ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿەﻛﯽ ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗەﻛەداﻫەﺑێﺖ“. زۆرێــﻚ ﻟــە ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑﻮاری ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺋــەوە رەت دەﻛەﻧــەوە ،ﻣﺎدەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑــە دەﺳــەاڵﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﻧﺎڕووﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﻫەﺑێــﺖ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻋێــﺮاق و ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﺋــەوان دەڵێــﻦ” ،دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﺑــە رووﻧــﯽ دەﺳــەاڵﺗەﻛﺎﻧﯽ دﯾــﺎری
دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻫەرﭼەﻧــﺪ ﺑەﭘێــﯽ دەﺳــﺘﻮور ﻋێــﺮاق واڵﺗێﻜــﯽ ﻓﯿﺪراڵﯿﯿــە ،ﺑــەاڵم ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﺮدەﻧﯿﺪا ﺳﯿﺴــﺘﻢ و ﻋەﻗڵﯿەﺗــﯽ ﻣەرﻛەزﯾﯿﺎﻧــە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﺑەﻏــﺪا دەﻛﺎت و ﺑەﻫــەر ﺷــێﻮەﯾەك دژ ﺑــە ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ دەﺳــەاڵﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ دەوەﺳﺘێﺘەوە.
ﻛێﺸەﻛە ﻟە ﺑﯚڕی ﻧەوﺗەﻛەﯾە وﺷ /ھوﻟﺮ دوای راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﻫێڵﯽ ﺑﯚڕﯾﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﻫەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺑە ﺗەواوی زەق ﺑﻮوﻧەوە ،ﭼﺎودێﺮان و ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮارەﻛەش ﻧەوت ﺑە ﺳەرﭼﺎوەی ﻛێﺸە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن دادەﻧێﻦ ،ﺋەوان دەڵێﻦ” ،ﺑەﻏﺪا دەﺗﺮﺳێﺖ ﺑﯚڕﯾﯽ ﻧەوﺗەﻛە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑﯚ ﻫەرێﻢ ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت و ﺋەوەش ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە“. ﻛــﺮدووە ،ﺑــەاڵم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺖ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻧﺎڕاﺳــﺖ ﺑﯚ دەﻗەﻛﺎن دەﻛەن“. ﻟــەو ﺳــﺎاڵﻧەی دواﯾﯿــﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻫەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭼــڕ ﻛــﺮدەوە و دەﯾــﺎن ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ
ﺋﯿﻤــﺰا ﻛــﺮد ،ﻧــەوت ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەدواداﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﺎن ﮔەﺷــەی ﻛــﺮد و ﭘــﱰ ﻟــەوەش ﻫێڵێﻜــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوت ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ راﻛێــﴩا، ﺋــەوەش ﺋەوەﻧــﺪەی ﺗﺮ ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﺗﻮوڕە ﻛﺮد. ﻫێﺮش ﻋﻮﻣــەر ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺑــﻮاری ﻧەوت
ﻧەوت
ﻧەوت و ﺟﯿﺎوازی رەﮔەزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻫەﺑێﺖ. ﭘﺴــﭙﯚڕەﻛەی ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت ،ﻟــەو ﺑﺎوەڕەداﯾە ،ﺋــەو ﻣﺎدەﯾەی ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ،ﻛــە ﺑــﺎس ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێــﻦ و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻫﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﻟەﻧێــﻮان ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﺑــەڕووی ﻛێﺸــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﻟە ﺑەﻏــﺪا دەﻛﺎﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ”دەﻛﺮێﺖ وەﻫــﺎ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣﺎدەﯾــە ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻛــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێــﺶ 2005ﻛێڵﮕــەی ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــەری ﻫەﺑــﻮوە و ﻟــەو رواﻧﮕەﯾەﺷــەوە ﺋــەو ﻣﺎدەﯾــە ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎﻛەدا ﺟێﮕﯿــﺮ ﻛــﺮاوە، ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﻫەرێــﻢ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە“. ﻫــەروەك رووﻧﯿﺸــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﺋەﮔەر ﻫــەر ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،وەك ”ﻛێڵﮕــەی ﺋێﺴــﺘﺎ“ ﺑﻨﺎﺳــێرنێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﻛێڵﮕەﯾــە ﺟﯿــﺎواز ﺑێــﺖ ﻟــەو ﻛێڵﮕﺎﻧــەی ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ دواﺗــﺮدا ﭘەرەﯾــﺎن ﭘــێ دەدرێــﺖ و ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﺎن دەﮔــەن .ﺋــەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿــەش دەﺑێــﺖ ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی 112ی دەﺳــﺘﻮوری ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻣــﺎدەی 112ی ﻋێــﺮاق ﺑێــﺖ ،ﻛــە دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەو ﻛێڵﮕﺎﻧــەی ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮون ﻟــە ﭘێﺸــﱰدا ،ﺑەﻫﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑەڕێــﻮە ﺑﱪێــﻦ، ﺋــەوەش ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﯚ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت.
ﺋــەو ﺗﻮێــﮋەرە ﺋﺎﻣــﺎژەش ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت ،ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا دەﺳــﺘﻮور و ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎن ،ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺑڕﯾﺎر دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛەن، ﺑەڵﻜــﻮ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾــﺎر ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧــﯚی ﻟــە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان و ﺗﯿﻤەﻛەﯾــﺪا دەﺑﯿﻨێﺘــەوە، ﺋــەوەش وای ﻛــﺮدووە ﻻﻧــﯽ ﻛــەم ﻟە ﻣــﺎوەی 7ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﺳــەاڵﺗﯽ دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت ﻧەﺑێﺖ. ﻟــەو ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــەی راﺑــﺮدوودا ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻫەوﻟێــﺮ ﺑــە ﺗەواوەﺗــﯽ زەق ﺑﻮوﻧەﺗــەوە، ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﺳــﺰاﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺑەﺳــەر ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺳــەﭘﺎﻧﺪووە ،ﻛــە ﺧــﯚی ﻟــە رەواﻧــە ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟەی ﻫەرێــﻢ دەﺑﯿﻨێﺘــەوە و وەك ﺟﯚرێــﻚ ﻟــە ﮔەﻣﺎرۆداﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری دەردەﻛەوێﺖ. ﭘێﺸــﱰ ﻟەﺗﯿــﻒ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﮔﯚڕان ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿــﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛﺮدﺑــﻮو” ،ﺑەﻏﺪا ﺗﺮﺳــﯽ ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻫەﯾــە و ﺑــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت، ﺋــەوان ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧــە ﺋەﮔــەر ﻛــﻮرد ﻧــەوت ﻫەﻧــﺎردە ﺑــﻜﺎت و ﭘــﺎرەی ﺑەﻏﺪاﺷــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻨێﺮدرێﺖ دەﺳــﺘامن ﻟە ﻫەﻣﺎﻧەﻛە دەردەﭼێﺖ“. ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت” ،ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻫﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑــە ﺑﻮدﺟە ﻧﯿﯿــە و ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ﭘێﺸــﯽ ﺧﯚﺷــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق داﺑﺨﺮێﺖ“.
و
ﺧەڵﻚ
رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻢ ،ﭘێﺶ ﭘەﺳەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ،ﻛێڵﮕەی ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﯽ ﻧەوت ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻫەﺑﻮوە ،ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺶ ﺋەو ﺧﺎڵەی ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت ﺑە ﻛێﺸە دەزاﻧﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻛێڵﮕﺎﻧەی ﺗﺎ 2005ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮون دەﺑێﺖ ﺑەﻫﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑەڕێﻮە ﺑﱪێﻦ.
ﻧــەوت ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــە دەرﻫێــرناوە ،ﺑــەاڵم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ داﺗﺎﯾەﻛــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﺑــڕی ﺑەرﻫەﻣﻬێــرناوی رۆژاﻧــەی ﻧەوﺗــﯽ ﻟــەو ﺳــﺎاڵﻧەدا و ﺗــﺎ ﭘێــﺶ 2005 دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ راوێــﮋﻛﺎران و ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎن ﻟــە دۆﺳــﯿەی ﻧەوﺗﯽ ﻫەرێــﻢ دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋــەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﻛــە ﺗﺎ ﭘێﺶ ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق ﻫﯿــﭻ ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨــﺎن- ﭘێﻨــﺞ ﻫــەزار ﺑەرﻣﯿــﻞ ﻟــە رۆژێﻜــﺪا- ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮون. دﻛﺘــﯚر ﻛﺎوان ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗــەوە ،زاراوە و دەﺳــﺘەواژەﻛﺎﻧﯽ وەك ”ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘﺎ ،ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮو و .ﻫﺘﺪ“ ﻟــە داڕﺷــﺘﻨﯽ دەﻗﯽ
ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا ﻧﺎﻣــﯚن ،دەﺑێــﺖ ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎن ﻟە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘــﯽ ﺑــﻦ و رێﻜﻜەوﺗﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــﯚ ﺑﻜــەن ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋەو ﭼەﻣﻚ و دەﺳــﺘەواژاﻧە ﺑــەردەوام ﻛێﺸــەی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەﻫێﻨﻦ. ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘﺮﺳــﯿﺎر و ﮔﻮﻣــﺎن ﺑــﯚ ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮارەﻛــە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﺪا، دووﭘــﺎت ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻫﺎوﺑــەش ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێــﻦ ﻛﺮاوەﺗــەوە و ﺋــەوان ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدان ﺋەﮔــەر ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺗــﺎ ﭘێــﺶ ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗــە ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرﻫەﻣﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون ،ﻫﯿــﭻ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻧەدەﻛــﺮد وەﻫــﺎ ﻣﺎدەﯾــەك ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
13
ﺑــﯚ ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ ﻛﺎر ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێﻤــﺪا ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ورد ﺑەردەﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﻛــە ژﻣــﺎرەی ﺗەواوەﺗــﯽ ﻫێــﺰی ﻛﺎر و ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ روون ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺋــەوەی ﻫەﯾــە دوو راﮔەﯾﺎﻧــﺮاوی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻛــە دوو ژﻣــﺎرەی ﺟﯿــﺎوازی ﻫێــﺰی ﻛﺎر ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا دەﺧﺎﺗە ڕوو. 25ی ﺋﺎﺑــﯽ 2013وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﻧــﯚ ﻟــە 25ی ﻫــەزار و 83ﻛﺮێــﻜﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ﻛﺎر دەﻛــەن ،ﺋــەو رێﮋەﯾــەش ﺑەﺳــەر ﺷــەش ﻫــەزار و 933ﻛﺮێﻜﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ و دوو ﻫەزار و 150ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ داﺑەش دەﺑێﺖ. ﻟــە راﭘﯚرﺗــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﴩﯾﻨــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووﺷــﺪا ،وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗێﻜــڕای ﻫێــﺰی ﻛﺎری ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت ﺑــە ﺷــەش ﻫــەزار و 91ﻛﺎرﻣەﻧــﺪ دادەﻧێــﺖ ،ﺋــەو رێﮋەﯾــەش ﺑەﺳــەر ﺳــێ ﻫــەزار و 655ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺑﯿﺎﻧــﯽ و دوو ﻫەزار و 436ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺑﯿﺎﻧﯽ داﺑەش دەﺑێﺖ. ﻟــە ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ،ﺑەﺷــێﻮەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭘﺎﻧﺘﺎﯾــﯽ ﻫەﻟــﯽ ﻛﺎر ﺑــەرەو ﺳــەرەوە ﻫەڵﺪەﻛﺸــێﺖ ،ﺑــەاڵم ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜــﯽ ﭘێﭽەواﻧــە ﺑەدەﺳــﺘەوە دەدا ،ﻛــە ﭘــﺎش ﺷــەش ﻣﺎﻧــﮓ ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧــﺮاوی ﯾەﻛــەم و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﻛﺎر ﺑــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻧــﯚ ﻫەزار ﻛــەس ،ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧــﺮاوی دووەﻣــﺪا ژﻣﺎرەﻛە ﺑﯚ ﺳــەرووی ﺷــەش ﻫــەزار ﻛــەس دادەﺑەزێــﺖ و ﺑــەوەش دوو ﻫــەزار و 992ﻛﺎرﻣەﻧﺪ ﻟــەو رێﮋەﯾە ﻛەم دەﻛﺎت ﻛە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﭘێﺸﱰ راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪووە. ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻟــە ﻫــەردوو راﮔەﯾﺎﻧﺮاوەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﴎوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا، وێــڕای ﺟﯿــﺎوازی ﻟــە ژﻣــﺎرە راﮔەﯾﺎﻧــﺮاوەﻛﺎن ،ﻫﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻣەڕ ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی ﻫێــﺰی ﻛﺎر ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە رووی داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻫێﺰی ﻛﺎرەﻛــە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ رەﮔەزﯾــﯽ ،ﺑــەاڵم راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەﻣﺎن ﺑﯚ رووﻧﱰ دەﻛﺎﺗەوە. ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ،رێﻜﺨــﺮاوی ﻣەﺳــەﻟە ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮاﻧــﺎ ﻣﺮۆﯾﯿــەﻛﺎن و ﻓﺮﯾﺎﮔــﻮزاری ﮔەﻟــﯽ ﻧەروﯾﺠــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯿــﺎن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری 72ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛــﺮدووە ،ﺗﯿﺎﯾــﺪا دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻫەﻟــﯽ ﻛﺎر ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ رەﮔــەزی ﻧێﺮﯾﻨەﯾە و ﻫﯿــﭻ ﻣێﯿﻨەﯾەك ﻟــەو رووەوە ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽﻧﯿﯿە. ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﻣــﻦ ﺧــﯚم وەك رێﻜﺨــەری ﺋــەو ﭘــڕۆژە رێﻜﺨﺮاوەﯾﯿــە ﻛﺎرم ﻛــﺮدووە و ﺳــەرداﻧﯽ ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ دەﯾــﺎن ﻟــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧەم ﻛــﺮدووە ﻛە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺳــﻨﻮوری ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزەوە ،ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەدا ﺟﮕــە ﻟە ﭘﯿــﺎوان ،ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﻓﺮەﺗێــﻚ دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ﭘێ ﻧەدراوە. ﻗﯚرﺧﻜﺮدﻧــﯽ ﻫەﻟــﯽ ﻛﺎری ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﯚ رەﮔــەزی ﻧێﺮﯾﻨــە و ﻧەڕەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺑــﯚ رەﮔــەزی ﻣێﯿﻨــە ،ﺧﯚﺑەﺧــﯚ زەﻗﻜﺮدﻧــەوە و ﺗﯚﺧﻜﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﺗــﺮی ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رەﮔەزﯾﯿــە ﻟــە ﻧێــﻮان ژﻧــﺎن و ﭘﯿﺎواﻧــﺪا .ﻟەواﻧەﯾــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر وەﻫــﺎ ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﺪا ﭘﺎﺳــﺎوﮔەﻟﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﻫەﻟﻮﻣەرﺟــﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ ژﻧــﺎن ،ﺷــێﻮازی ﻛﺎر و ﺗﻮاﻧﺎﯾــﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ ﺑﻬێرنێﺘــە ﭘێﺸــەوە ،ﺑــەاڵم ﻫﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــەو ﭘﺎﺳــﺎواﻧە ﻟﯚژﯾﻜــﯽ ﻧﯿﻦ و دەﺑێﺖ وەاڵم ﺑﺪرێﻨەوە. ﺋەرﻛــﯽ دەﺳــەاڵت ﺋەوەﯾــە ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑﻜﯚﺷــێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫەوڵــﯽ ﻫەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﻛــﯚی ﺑەرﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑــەردەم ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣێﯿﻨــە ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﺪات ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە دۆﺷــﺪاﻣﺎﻧﯽ دەﺳــەاڵت ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە رێﮕﺮﯾﯿــەﻛﺎن ﺋــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــە ﺑەدەﺳــﺘەوە دەدات ﻛــە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دەﺳــەاڵت ﺑــە ﺋەرﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﻫەڵﻨﺎﺳــﺘێﺖ ﯾــﺎن ﻧﺎﯾەوێــﺖ ﺋەو ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽﺑەﺟێﺑﮕەﯾەﻧێﺖ. ﻟــە دەرەوەی ﻫەﻣــﻮو ﺋەواﻧەﺷــﺪا و ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ،منﻮوﻧــەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ،ﻟــەرووی ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿــەوە ژﻧــﺎن ﺋەرﻛــﯽ ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﮋێــﻮی ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە و ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﯿﺸــﺪا ﻫﺎوﺳــەر-ﭘﯿﺎو-ەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔــﺎل و ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﭼەﻛــﺪاری دژ ﺑــە ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە دەﺳــﺖ داوە ،ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗــە دووﺟــﺎر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ رەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺑــﯚ رەﮔــەزی ﻣێﯿﻨــە ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا دەﻫێﻨێﺘــە ﭘێﺸەوە. ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ،ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻫەرێــﻢ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋــەو دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎراﻧــەی رەﺧﺴــﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ،ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﻫﯿﭻ ﺑﺎﯾەﺧێﻜــﯽ ﺑﯚ ﺑﺎری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوان ﻟــە رووی رەﮔەزاﯾەﺗﯿﯿــەوە داﻧەﻧــﺎوە ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﺑﻮوەﺗــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﮔﻮﺗــﺎرە زاڵەی ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟــە دەرەوەی ﻣﺎڵﺪا ،ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﻧێﺮاﻧەﯾە و ﺑﯚ ﻣێﯿﻨەﻛﺎن ﻧﺎﺷێﺖ. ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﺗــﺮ ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ﭘێﮕــەی ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯽ ﻣێﯿﻨــە دادەﻧێــﺖ ،ﺑەﻫــﯚی ﺋــەوەی وا دەﻛﺎت ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە دەﺳــﺖ ﻧێﺮﯾﻨــە مبێﻨﻨــەوە و ﻣێﯿﻨــەﻛﺎن دەﺧﺎﺗــە ﻧێــﻮ ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،ﻛــە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗــﯽ ﺑــەدوای ﺧﯚﯾــﺪا دەﻫێﻨێــﺖ .ﺋەوەش ﻫﯿــﭻ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە و ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜــﯽ ﺟﮕە ﻟــە زەﻗﻜﺮدﻧەوەی ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽرەﮔەزﯾﯽﻫەڵﻨﺎﮔﺮێﺖ.
14
ﺋﺎﺑﻮوری
ﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﭼﻮارﺷەﻣﻤە، ) ، ((36ﭼﭼﻮﻮااررﺷﺷە ژﻣﺎرە )36 )36 36 ژﻣﻣﺎﺎرە رە ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎﻫﯿﺮ
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ :ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺷەرﯾﻜﯿﻦ
ﺧﺎوﯾﯽ ﺋﯿﻨﺘرﻧﺖ ﻟ ﻗﯚرﺧﻜﺎرﯾﯿوە ﺳرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە ﻣﺤەﻣەدﻛەرﯾﻢ:
ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿەوە ﻗﯚرخ ﺋﯿﻨﺘەر ﻛﺮااوەە و ﻛەﺳﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺎت ﺗەﻧﯿﺎ ﺳێ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺳەرﭼﺎوەی ﻧێﺘﯽ ﻫەرێﻢ داﮔﺮﺗﻮوە و ﺑەﻧﺎوی ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯽ ﺋﯿﻨﺘەر ﻧێﺘێﻜﯽ ﺧﺮاپ ﺑە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘێﻜﯽ دەﻓﺮۆﺷﻨەوە .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋﯿﻨﺘەر ﻧﺮﺧێﻜﯽﮔﺮان دەﺧەﻧــە ﺑــﺎزاڕەوە ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەكﺳﺰا ﻧەدراوە.
وﺷ /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ داﺳــﺘﺎن ﻣﺤەﻣــەد ﺗەﻣــەن داﺳ 21 ﭼەﻧﺪ ﻫێڵێﻜــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻛڕﯾﻮە، ﭼە ﻫەﯾــە ﻛە ﮔﻮاﯾــە ﻟە ﻫەﻣﻮو ﺳــﻨﻮوری ﻫە ﻫەوﻟێــﺮ ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺑــەاڵم ﻟــە زۆرﺑــەی ﺷــﻮێﻨەﻛﺎن ﺷــەﺑەﻛەی ﻧﯿﯿە“. ﺟﮕــە ﻟــە داﺳــﺘﺎن ،ﻣەرﯾــﻮان ﻋەﺑــﺪواڵش ﻟــە ﺑــﺎزاڕ ﻫێﻨــﺪەی ﺑــەدوای ﻫێڵێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﺪا ﺑﮕەڕێــﺖ ،ﺑێﺰار ﺑــﻮوە .ﺋــەو ،ﻫێڵێﻜﯽ ﻟــە ڕێﮕــەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧــﯽ ﻧﻮڕﻣﺎڵــەوە ڕاﻛێﺸــﺎوە ،ﺑــەاڵم ﺑەدەﺳــﺘﯿەوە دەﻧﺎڵێﻨێــﺖ .ﻣەرﯾــﻮان دەڵێــﺖ ”ﻫەر ﻣﺎﻧﮕێــﻚ 60ﻫــەزار دەدەم ﺑﯚ ﺋەوەی
ﺑــە ﻛﺎ ر ﺑﻮوﻧە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــەی ﻟــە ﻫەرێﻤــﺪا ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺑــە ﭼەﻧــﺪ ﻧــﺎو و ﻫێڵــﯽ ﺟﯿــﺎوازەوە ﺑــە ﺧەڵــﻚ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەورۆز ﺗێﻠﯿﻜﯚﻣــە .ﺑەڕێﻮەﺑــەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــە ﻓﺎﺗﯿــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﻫەﻧــﺪێ ﻟــە ﻛێﺒڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛــﯚن ﺑﻮوﻧــە و دەﯾﺎﻧﮕﯚڕن. ﺋەو ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯽ
ﺑەﺷﺪارﺑﻮو ﺋﺎﮔﺎدارﻣﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە“. max hi ﯾــﺶ ﻛــە ﺋێﺴــﺘﺎ زۆر ﺧــﺎو ﺑــﻮوە و ﻫــەر ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەورۆز ﺗێﻠﯿﻜﯚﻣــەوە دەﻓﺮۆﴍێــﺖ ،ﻓﺎﺗﯿــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ دەڵێــﺖ ”ﻟە ﭼەﻧــﺪ ڕۆژی داﻫﺎﺗــﻮو ﺧێﺮاﯾــﯽ و ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﭼــﺎك ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەی ﻫێڵﯽ ”ﻓﺎﺳــﺖ ﻟﯿﻨﻚ“ ﻟــە ﻫەﻣــﻮو ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺷــەﺑەﻛەی ﻧﯿﯿــە و ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﻟــە ﺑەرزﯾــﯽ ﻧﺮﺧەﻛــەی ﻧﺎڕازﯾــﻦ ،ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺑﺎﺳــﻞ ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﻣﺎرﻛێﺘﯿﻨﮕﯽ ﻓﺎﺳــﺖ ﻟﯿﻨــﻚ زۆر ﻟــە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘەﻛەﯾــﺎن ڕازﯾﯿــە و ﭘێــﯽ واﯾــە ﻫێڵەﻛەﯾــﺎن ﺑێ ﮔﺮﻓﺘە“. ﺋــەو ﺑــێ ﻣﻨەﺗﯿﯿــەی ﺑەﺷــﯽ ﻣﺎرﻛێﺘێﻨﮕــﯽ ﻓﺎﺳــﺖ ﻟﯿﻨــﻚ ﺑــە ﺑــڕوای ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻫﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﻟــە ﭘﺸــﺘە. ﺳــەرۆﻛﯽ ﻣﻮﻧﺘــەدای ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛــە ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﻫێڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ و ﺑــەرزی ﻧﺮﺧەﻛەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ڕێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﺑــێ ﻻﯾــەن دەﮔەڕێﺘــەوە ﺗــﺎ ﭼﺎودێــﺮی
ﻛﺎروان رەزا:
ﻗﯚڕﺧﻜﺎری ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ﻟە دەرەوەدا ﻫەﯾە و ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە وەزارەﺗەﻛەﻣﺎن ﻫەوڵﯽ ﻧەﻫێﺸﺘﻨﯽ دەدات. ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــﻢ ﻫەﺑێــﺖ ،ﺑەاڵم ﻟەو ﻣﺎﻧﮕــەدا ﺣــەوت ڕۆژ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﻢ ﻧﯿﯿــە و ﻗەرەﺑﻮوﯾــﺶ ﻧﺎﻛﺮێﻤــەوە و ﻫێــﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯿﺶ ﻧﯿﯿــە ﺳــﻜﺎاڵی ﻟێ ﺑﻜەم“. ﻧــەك ﻫــەر داﺳــﺘﺎن و ﻣەرﯾــﻮان، ﺑەڵﻜــﻮ ﻫەﻣــﻮو ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻛە
ADSLﯾــﺶ دەڵێــﺖ ﺑەﺷــﺪارﺑﻮواﻧﯽ ADSLﯾــﺶ ”ﺑەﻫــﯚی ﻫەڵﻜﯚڵﯿﻨــﯽ ڕێﮕﺎﻛﺎﻧــەوە ﻫێڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە دەﭘﭽڕێــﻦ و ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەﻣــﻮو ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوﯾەك ﻛــە ﻟــە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯿــﺎن ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﭘﭽڕێــﺖ؛ ﻫەڵﺒــەت ﺑــەو ﻣەرﺟەی
ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻫەرێــﻢ ﺑــﻜﺎت .ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﺷــێﻮازی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺑــە ”ڕووﺗﻜﺮدﻧــەوە و ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوەی“ ﺧەڵــﻚ ﻟــە ﻗەڵــەم دەدات .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻛﺎﺗێــﻚ وەزارەت ﭼﺎودێــﺮی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﻧــەﻛﺎت ،ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑــە
ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾــﺎن ﻧــﺮخ دادەﻧێــﻦ و ﺑــە ﺧﺮاﭘﱰﯾــﻦ ﺷــێﻮەﯾﺶ دەﯾﺨەﻧــە ﺑﺎزاڕەوە“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎروان ڕەزا ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﺋــەو ڕەﺧﻨﺎﻧــەدا داﻛﯚﻛــﯽ ﻟە ﺑﺎﺷــﯿﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﻧــﺎﻛﺎت و داﻧﯿــﺶ ﺑــەوە دادەﻧێــﺖ ﻛــە ﻧﺮﺧەﻛــەی ﺑــەرزە و ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿﺸــﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەﻛﺎرﻫێﻨەراﻧﯿــﺪا ﻧﯿﯿــە و ﺧەڵــﻚ ﻟێﯽ ﻧﺎڕازﯾﻦ. ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﺋــەو وەزارەﺗــە ﮔﻠەﯾــﯽ ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﻫەﯾە، ﺑــەاڵم ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛەﯾــﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿﭻ ﻛەﺳــﯽ ﺳــﺰا ﻧــەداوە. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﺎﻧەی ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﻛﺮدووﯾﺎﻧــە ،ﺳــﺰاﯾﺎن داﻧەﻧﺎﺑــﻮو؛ ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەﻛﯿﺎن ﺑــﯚ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎن زﯾــﺎد ﻛــﺮدووە و ﺑﺎﺳــﯽ ﺳــﺰاداﻧﯿﺎن ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﻧێــﻮ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧەوە .ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺋەﮔــەر ﻟــەو ﻣﺎوەﯾــەی وەزارەت ﺑــﯚی دﯾــﺎری ﻛــﺮدوون ،ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘەﻛەﯾــﺎن ﺑــﺎش ﻧەﻛــەن، ﺋــﺎﮔﺎدار دەﻛﺮێﻨــەوە .ﭘﺎﺷــﺎن ﮔﻮاﯾــە ﺳــﺰای ﻣــﺎدی و ﻟێﺴــەﻧﺪﻧەوەی ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺑــەدوادا دێــﺖ .ﻫەڵﺒــەت ﻟەﮔــەڵ ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﻫێڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ،ﻫێﺸــﺘﺎ ﻫﯿﭻ ﻛەس ﺳــﺰا ﻧەدراوە. ڕﻛﺎﺑرﯾﯽ ﯾﺎن ﻗﯚرخ؟ وەزارەﺗــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــە 38ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑــﻮاری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ داوە و ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋــەوە دەﻛﺎت دەرﻓەﺗــﯽ ﺑــﯚ ڕﻛﺎﺑەرﯾــﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــە ڕەﺧﺴــﺎﻧﺪووە ﺗــﺎ ﻫــەم ﻧــﺮخ داﺑەزێــﺖ و ﻫــەم ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿــﺶ
ﺑەرز ﺑێﺘەوە. ﺋــەو ﺷــێﻮازە ڕﻛﺎﺑەرﯾﯿــەی وەزارەت ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ﺑــە ﺑــڕوای ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﻧﺎوی ڕﻛﺎﺑەرﯾــﯽ ﻟــێ ﺑرنێــﺖ .ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾﻢ دەڵێــﺖ ”ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿــەوە ﻗــﯚرخ ﻛــﺮاوە و ﻛەﺳــﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﯾﺎنﻟەﮔەڵﺪاﺑﻜﺎت“. ”وﺷــە“ ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛەﯾــﺪا ﺑــﯚی دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳــێ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺳــەرﭼﺎوەی ﻫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻓﺎﯾﺒــەر ﺋﯚﭘﺘﯿــﻚ )ﻛێﺒڵﯽ ﺗﯿﺸــﻜﯽ(ن.
ﺑﯚﯾــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەورۆز ﺗێﻠﯿﻜﯚم ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺮدﻧﯽ ڕێﺒەر ﻛﻮﯾﻚ ﺑﯚ ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻠێامﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛــﺮا و ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن ﻟــە دادﮔﺎﯾــە و ﯾــەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗــەوە .ﻫەروەﻫــﺎ ﺋەو ﻫێاڵﻧــەی ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﻛﺎر دەﻛــەن، ﺑەدەﮔﻤەن ﻟە ﻫەوﻟێﺮ دەﺑﯿرنێﻦ. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎروان ڕەزا ﺋــەوە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻗﯚڕﺧﻜﺎری ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ڕاﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﻟــە دەرەوەدا ﻫەﯾــە .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋــﺎاڵی ﻧــەورۆز ﺗێﻠﯿﻜﯚم ﻟــە ڕێﮕــەی ﻛێﺒڵــﯽ ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ﺑــﯚ ﻫەوﻟێﺮ و دﻫــﯚك ڕاﻛێﺸــﺎوە و دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﻠێامﻧﯿﺶﻟەﺋێﺮاﻧەوەﻫێﻨﺎوﯾﺎﻧە“. ﻫــﺎوﻛﺎت ﺑەڕێﻮەﺑــەری ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەورۆز ﺗێﻠﯿﻜــﯚم ﻓﺎﺗﯿــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ دەڵێــﺖ ”ﮔﺮێﺒەﺳــﺘامن ﻟەﮔــەڵ وەزارەﺗــﯽ ﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑــەو
ﮔﺮێﺒەﺳﺘامن ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻛە ﺑﯚ ﻣﺎوەی 20ﺳﺎڵ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯽ ﻓﺎﯾﺒەر ﺋﯚﭘﺘﯿﻚ ﺑاڵو ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺋەﮔــەر ﻫــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑﯿەوێــﺖ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺑــە ﺧەڵــﻚ ﺑــﺪات ،دەﺑێــﺖ ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــە ﺑﻜڕێﺘــەوە و ﭘﺎﺷــﺎن ﻗﺎزاﻧﺠــﯽ ﺧــﯚی ﺑە ﺧەڵﻚ ﺑﻔﺮۆﺷــێﺘەوە .واﺗــە ﺋەو 38 ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەی ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺑــە ﺧەڵــﻚ دەﻓﺮۆﺷــﻦ ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛڕﯾﻨــەوە و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨەوەﯾﺎن ﻟــە ﺳــێ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛەﻫەﯾە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ”وﺷــە“ ﺑــە دەﺳــﺖ ﻫێﻨــﺎون ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەورۆز ﺗﯿﻠﯿﻜــﯚم ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ﺑــﯚ ﻫەرێــﻢ ڕاﻛێﺸــﺎوە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”ﺋەﻟﺴــەرد“ﯾﺶ ﻟــە ڕێﮕــەی ﺑﺎﺷــامخ ﻟــە ﭘێﻨﺠﻮێﻨــەوە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”ﺋــﺎی ﻛﯿــﻮ“ش ﻟــە ڕێﮕــەی ﭘەروێﺰﺧﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێامﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯿﺎنڕاﻛێﺸﺎوە.
ﺷــێﻮەﯾە ﻛــە ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 20ﺳــﺎڵ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻓﺎﯾﺒــەر ﺋﯚﭘﺘﯿــﻚ ﻟــە ﻫەرێــﻢ ﺑــاڵو ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ﻟــە ﻧــﺎو ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎرﯾﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﺎﻓــﯽ ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺑــﯚ ﺋێﻤەﯾــە“ .ﻓﺎﺗــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ ﻟەوﺑــﺎرەی ﻫــﯚﻛﺎری ﺋــەو ﻛﺎرەﯾــﺎن دەڵێــﺖ ”ﻧﺎﻛــﺮێ ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣێﻜﺪا ﺳــێ ﻫێڵــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺑــە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﯾەﻛــەوە ﺑێــﻦ و ﻫــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﺑــﻦ“ .ﺑەﮔﻮﺗەی ﻓﺎﺗﯿــﺢ ﺋﯿﺴــامﻋﯿﻞ وەزارەت ﺷــەرﯾﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەﯾﺎﻧــە و ﻟــە 2007دا ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻓﺎﯾﺒــەر ﺳــﺎڵﯽ 2007دا ﺋﯚﭘﺘﯿﻜﯿﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا واژۆ ﻛﺮدووە. ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﯾﺸــﺪا ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻛﺎروان ڕەزا ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە وەزارەت ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜە ﺑــە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ
وﺷ /ﻣﺎﻛﻮان ھﺑﺠﯾﯽ
ﺧﻚ ﻟﺟﯿﺎﺗﯽ ﻛﻟﻮﭘل ﺑ ﭘﯚﺳﺘدا ﺋﺎﻮﮔﯚڕ ﺑﻜن ﺑ ﺗﻛﺴﯿﯿﻛﺎن و ﺑ ﺧﺮاﯾﯽ ﺋﺎﻮﮔﯚڕی دەﻛن
ﭘﯚﺳــﺘەی ﻫەرێــﻢ ﺋﻮﻣێــﺪ ﻣﺤەﻣــەد ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﻟــە ﺳــێ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﺑــﺎش ﺑــە ﺑــﻮاری ﭘﯚﺳــﺘە دراوە و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫــەر ﻫەﻓﺘەﯾــەك ﺳــێ ڕۆژ
ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﺧەڵــﻚ ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ دەﻛﺎت و ﺑــە ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ و ﺋەﻣﺎﻧەﺗــەوە دەﯾﮕەﯾەﻧێﺘەﺷﻮێﻨﯽﻣەﺑەﺳﺖ. ﻟەﮔــەڵ ﻫەﻣــﻮو ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ، ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭘﯚﺳــﺘەی ﻫەرێﻢ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎﯾﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻫەﻣــﻮو ڕۆژێﻚ
دۆﺧﯽ ﺋﯿﻨﺘرﻧﺖ ﻟ دەرەوەی ھرﻢ ﺑەﭘێﭽەواﻧــەی ﻫەرێــﻢ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﻟــە واڵﺗــﺎن ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﻛێﺸــە و ﺳەرﺋێﺸــەﯾەی ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــە .ﻛﺎرزان ﺋەﺣﻤــەد ﻛــە ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ دەژﯾــﺖ، ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﺑــە ﯾــەك ﻛﻠﯿــﻚ
ﻓﺎﺗﯿﺢﺋﯿﺴامﻋﯿﻞ:
ﺗﻛﺴﯽ ﺟﮕی ﭘﯚﺳﺘی ﮔﺮﺗﻮوەﺗوە ﺋەﮔەرﭼﯽ ﭘﯚﺳﺘەی ﻫەرێﻢ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺧەڵﻚ ﻟە ﻧێﻮ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێﻤﯿﺸﺪا دەﮔﻮازێﺘەوە ،ﺑەاڵم ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺧەڵﻚ ﻟە ڕێﮕەی ﺷﯚﻓێﺮی ﻫێڵەﻛﺎﻧﯽ ﻫﺎﺗﻮﭼﯚی ﻧێﻮ ﺷﺎرەﻛﺎن ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ دەﻛەن. ﻧەرﯾــامن ﻏەرﯾــﺐ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﭘﯚﺳــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣــﯽ ﻟەواﻧەﯾــە دوو ﺗﺎ ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟــە ﮔەراﺟــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺳــێ ڕۆژی ﺗــﺮ ﻧﺎﻣەﻛەی ﺑە دەﺳــﺘﯽ ﺑــەدوای ﺷــﯚﻓێﺮێﻜﺪا دەﮔەڕێــﺖ ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ“. ﺗــﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﺎﻛەﺗێﻜــﯽ ﭘێــﺪا ﺑﻨێﺮێــﺖ .ﺷــﯚﻓێﺮی ﺋــەو ﺗەﻛﺴــﯿﯿەی ﻧﺎﻣەﻛەی ﺋــەو ،ڕەﮔەزﻧﺎﻣــە و ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛەی ﻧەرﯾــامن دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﻧــﺎوی ﺧــﯚی ﻟــە ﻧێــﻮ زەرﻓێﻜــﯽ ﻧﺎﻣــە ﻧﺎوە ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ ﺣەﻣــەدە .ﺋﯿﱪاﻫﯿــﻢ و و دەﯾــەوێ ﺑەزووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﺷــﯚﻓێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ڕۆژاﻧــە ﺑــەردەوام ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺑەراﻧﺒەرەﻛــەی ﺑــﮕﺎت .ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﺧەڵــﻚ دەﮔﻮازﻧــەوە. ﻧەرﯾــامن ﺑــە 10ﻫەزار دﯾﻨــﺎر ﻟەﮔەڵ ﻫەﻧــﺪێ ڕۆژ ﻟەﺳــەرﯾەك ﻫــﯽ ﭼەﻧﺪ ﺷــﯚﻓێﺮێﻚ ڕێــﻚ دەﻛەوێــﺖ و ژﻣﺎرە ﻛەﺳــێﻚ ﭘێﻜــەوە دەﮔﻮازﻧــەوە. ﻣﯚﺑﺎﯾﻠــﯽ ﻟــێ وەردەﮔﺮێــﺖ و ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﺷــﯚﻓێﺮە ﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯿﺸــﯽ ﺑــﯚ ﺑەراﻧﺒەرەﻛەﯾﺸــﯽ ﭘــێ دەدات و وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﺎرەﻛــە داﻧــﺎوە” .ﻫــەر ﺑەﺑــێ ﭘــﻮول و ﺗەﻣﺨــە و ﺑێﻨــە و ﻧﺎﻣەﯾــەك 10ﻫــەزار دﯾﻨــﺎر ،ﺋەﮔــەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ و ﻗﻮرﺳــﱰ ﺑــێ، ﺑەردە ﭘێﯿﺪا دەﻧێﺮێﺖ. ﺋــەوە ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﻧﯿﯿە ﻧەرﯾــامن ﺋەو ﭘــﺎرەی زﯾﺎﺗــﺮی ﺗــێ دەﭼێــﺖ، ڕێﮕەﯾــە ﺑــﯚ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﻟﻮﭘەل ﻣﺎﻣەڵەﺷﯽﺗێﺪاﯾە“. ﺑﮕﺮێﺘــە ﺑــەر ،ﺑەڵﻜــﻮ زۆرﺑــەی ﺋــەو ﭘێﻜﻬﺎﺗﻨــە ﺧﯚڕﺳــﻜەی ﺧەڵﻚ ﻟە ﺟــﺎرەﻛﺎن ﭘﺸــﺖ ﺑــە ﺷــﯚﻓێﺮەﻛﺎن ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛــﯽ دەﺑەﺳــﺘێﺖ .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻣــﻦ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﭘﯚﺳــﺘە ﺑە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 100 دەﻣــەوێ ﺋەﻣــڕۆ ﺋــەو ﻧﺎﻣەﯾــە ﺑــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕە ﻟە ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﯽ ﺑەراﻧﺒەرەﻛــەم ﺑــﮕﺎت ،ﺑەاڵم ﻫەرێــﻢ ﻫەﯾــە .ﺑەڕێﻮەﺑــەری
وەزﯾــﺮان و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەوڵﯽ ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﻗﯚرﺧﻜﺎرﯾﯿە دەدات و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧێــﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و وەزارەت دووﺑﺎرە دادەڕێﮋرێﺘەوە. ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾــﻢ ﻧەﻫێﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﻗﯚڕﺧﻜﺎرﯾﯿــە ﺑــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻗــﻮرس ﻟــە ﻗەڵــەم دەدات و ﭘێــﯽ واﯾــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﻧﱰە .ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﺋــەو ﭘﺎرەﯾەی ﺑــﯚ ﺋــەو ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘە ﺧﺮاﭘە ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ دەﺳــﺘێﻨﻦ ،ﻫﯿــﭻ ﻛەﻣــﱰ ﻧﯿﯿــە ﻟــەو ﺑﻮدﺟەی ﻟە ﺑەﻏﺪاوە دێﺖ“.
ﻛەﻟﻮﭘــەل ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ ﺑــﻜﺎت و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 12ڕۆژ ﻛەﻟﻮﭘــەل ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ دەﻛﺎت، ﺑــەاڵم ﺋﻮﻣێــﺪ ﻣﺤەﻣــەد دەڵێــﺖ ”ﻧﺮﺧــﯽ ﻧﺎردﻧــﯽ ﯾــەك ﻧﺎﻣــە ﻟــەﻻی ﺋێﻤــە ﺗەﻧﻬــﺎ 250دﯾﻨﺎرە ﻛــە ﺋەوﯾﺶ ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭘﻮوﻟﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛەﯾە“.
ﺑەڕێﻮﺑــەری ﭘﯚﺳــﺘەی ﻫەرێــﻢ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺑﺎﺷــﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮی ﺧﯚﯾــﺎن دەدات ﻛــە ﺋەوﯾــﺶ ﻧەﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎﻣــە و ﻛەﻟﻮﭘەﻟــەﻛﺎن ﻟــە ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧــە. ﺋــەو ڕووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”ﻟــە ﻫﯿــﭻ ﺑﺎزﮔەﯾــەك ﺋــەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧــەی
ﭼﯿــﺖ ﺑﻮێــﺖ دەﯾﻜەﯾــەوە .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻫەرﮔﯿــﺰ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻛﺮاﻧــەوەی ﻣﺎڵﭙەڕێﻜــﻢ ﻧەﻛــﺮدووە؛ ﻫــەر ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛــﻢ ﺣــەز ﻟــێ ﺑێــﺖ ﯾەﻛﺴــەر ﺗەﻣﺎﺷــﺎی دەﻛــەم ،ﻛەﭼــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺗەﻧﯿــﺎ 22دۆﻻر دەدەم“. ﻛﺎرزان ﻛــە ﺟﺎروﺑــﺎر ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎر ﺑــە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﺋێــﺮە ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺋــەو ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــە ﻣێﺸــﻜﻢ ﺗێﻚ دەدات“. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﮔﺮووﭘــﯽ (Ooklaی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی )(Ooklaی ﺧێﺮاﯾــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳــەری دﻧﯿــﺎ ،ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــەوە ﻟە ﻫــﯽ 139واڵﺗﯽ 140ـەﻣﯿﻦ دﻧﯿــﺎ ﺧﺎوﺗﺮە و ﻟــە ﭘﻠــەی 140ەﻣﯿﻦ واڵﺗﯽﺟﯿﻬﺎﻧﺪاﯾە.
ﺋێﻤــە دەﯾﺎﻧﮕﻮازﯾﻨــەوە ﻧﺎﻛﺮێﻨــەوە و دەﺳــﺘﻜﺎری ﻧﺎﻛﺮێــﻦ ،ﺑەاڵم ﺷــﯚﻓێﺮی ﺗەﻛﺴــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺋــەو ﮔەرەﻧﺘﯿﯿە ﺑە ﺧەڵﻚ ﺑﺪات“. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘﯚﺳــﺘەی ﻫەرێﻢ ﻟــە دﯾــﺎردەی ﻧﺎردﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺖ ﻟــە ڕێﮕــەی ﺷــﯚﻓێﺮەﻛﺎﻧەوە ﻧﯿﮕەراﻧە و ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑــە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻟــە ﻗەڵــەم دەدات ،ﺑــەاڵم ﺋــەو ﺷــﯚﻓێﺮاﻧە ﺗەﻧﯿــﺎ ڕﻛﺎﺑــەری ﭘﯚﺳــﺘەی ﻫەرێﻢ ﻧﯿﻦ. داﻧــﺎ ﻋەﺑﺪوڕەﺣــامن ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەﯾــە ﻛــە ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﺧەڵــﻚ ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ دەﻛــەن، ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﺋــەوان ڕۆژاﻧــە ﭘﯚﺳــﺖ ﺑــﯚ ﻧێــﻮ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻫەرێــﻢ دەﮔەﯾەﻧــﻦ و ﻧﺮﺧــﯽ ﻫــەر ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺶ 10ﻫەزار دﯾﻨﺎرە. ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺑــﻮاری ﭘﯚﺳــﺖ، ﻫــﺎوڕێ ﻣەﺗﯿــﻦ ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێــﺖ ﻛــە ﭘﯚﺳــﺘەی ﻫەرێــﻢ ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﺴــﭙێﺮدرێ .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺑــﺎ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﮔﺮێﺒەﺳــﺘامن ﻟەﮔەڵــﺪا ﺑــﻜﺎت و ﺋێﻤــە ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑە ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ و ﺧێﺮاﺗﺮ ﺷێﻮاز ﺋەﻧﺠﺎم دەدەﯾﻦ“.
ﺋﺎﺑﻮوری
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر ﻫﯚﺷﯿﺎر ﻣەﻋﺮووف:
15
ھرﻢ ﻛوﺗﻮوەﺗ ﭼﺎڵ و دەﺑ ھوﯽ ﺧﯚدەرﺑﺎزﻛﺮدن ﺑﺪات وﺷ /ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿﺮ
ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر ﻫﯚﺷﯿﺎر ﻣەﻋﺮووف ﻛە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﺘێﺒﯽ ﻟەﺳەر ﭘﻼﻧﯽ ﺳﱰاﺗﯿﮋی ﺑاڵو ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧێﻮ ﭼﺎڵﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ڕێﮕەی ﭘﻼﻧﯽ ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾەن و درێﮋﺧﺎﯾەن ﻫەوڵﯽ دەرﭼﻮون ﻟەو ﭼﺎڵە ﺑﺪات و دەرﺳﯽ ﻟێ وەرﺑﮕﺮێﺖ ﺗﺎ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﻛەوێﺘە ﭼﺎڵێﻜﯽ وا.
دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﻣەﻋــﺮووف ﻟــەو ﺑڕواﯾەداﯾــە ﻛــە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫﯿــﭻ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە و ﻟــە 2003ـﺷــەوە ﺋەوەﻧــﺪەی ﺳــﺎڵﯽ 2003ﺷــەوە 17وە ﺧەرﯾــﻚ ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ 17%وە ﺑﻮوﯾﻨــە ،ﺋەوەﻧــﺪە ﺑﯿﺮﻣــﺎن ﻟــە ﺋﺎﺑﻮورﯾــامن ﺳــەرﺑەﺧﯚﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە وێــڕای ﺋﺎﻣﺎژەدان ﺑــە ﮔەﻣــﺎرۆ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــە ﯾــەك ﻟــە دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧــﯽ رژێﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێــﺮاق ،دەڵێــﺖ ”ﻟــە 1961ەوە ﺋێﻤــە ﺑــەردەوام ﺳــﺎڵﯽ 1961ەوە ﮔەﻣﺎرۆﻣــﺎن دەﺧﺮێﺘــە ﺳــەر، ﻛەﭼــﯽ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑﯿﺮﻣــﺎن ﻟەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑەﻧﺪێــﻚ داﺑﻨێﯿــﻦ
ﻟــەو ﮔەﻣﺎرۆﯾــە دەرﺑــﺎز ﺑــﻜﺎت، ﺑــە ﺑــڕوای دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ دەﺳــﺘﻮوردا ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی ﻛــەس ﻧەﺑــﻮوە ﺑڵــێ ﺑــﺎ ﻫەرێﻢ ﻟە دەﺳــەاڵﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﻧەﺧﺘــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑــێ و ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﻧەﺧﺘــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﭘێڕەو ﺑﻜﺎت. دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر دەڵێــﺖ ”ﺗەﻧﯿــﺎ 17ﻛەﻣﺎن ﭘــێ ﺑﺪەن ﮔﻮﺗﻮوﻣﺎﻧــە 17%ﻛەﻣﺎن و ﺋێﻤە ﻣەﻣﻨﻮوﻧﯿﻦ“. 17ـەﯾــﺶ ﺑە ﺑــڕوای ﻫــەر ﺋــەو 17%ـەﯾــﺶ ﺋــەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە ﻫەرێﻤــﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﭼﺎڵــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەو ﭘﺎرەﯾــەی ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺑەﻏــﺪاوە ﻫﺎﺗــﻮوە ﺧەڵﻜــامن
ﺑەﻏﺪا ﺋەوڕۆ ﻟەﺳەر ﻧەوت ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑەﻫەرێﻢ ﮔﺮﺗﻮوە و ﮔەﻣﺎرۆی دەدات ،ﺳﺒەی ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﮔﺮێ و دووﺳﺒەﯾﺶ ﻟەﺳەر ﻓﯿﺪڕاڵﯿﯿەت ﺑﯿﺎﻧﻮوﻣﺎن ﭘێ دەﮔﺮێﺖ و ﺑەرە ﺑەرە ﺑێﺪەﺳەاڵمتﺎن دەﻛﺎت ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑــﯚی ﻧﯿﯿــە ﮔەﻣــﺎرۆ ﻟەﺳــەر ﺧەڵﻜــﯽ ﻫەرێــﻢ ﯾــﺎن ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق داﺑﻨێﺖ“. ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــە ﻫەرێــﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺧﯚی
داﻣەزراﻧــﺪووە و وازﻣــﺎن ﻟــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻫێﻨــﺎوە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺧەڵﻜــﯽ ﺋــەم واڵﺗە ﯾــﺎن ﻟــە داﻣﻮدەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت داﻣــەزراون ﯾــﺎن ﻟــە
ﺳــەرﺑﺎزﮔەﻛﺎن و وەك ﭘﯚﻟﯿــﺲ و ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﭘﺎﺳــەوان ﻣﻮوﭼــە وەردەﮔﺮن. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻢ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜەی 700ﻫــەزار ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﻫەﯾــە و ژﻣــﺎرەی ﻣﻮوﭼەﺧﯚرەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺧــﯚ ﻟــە ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ و 250ﻫــەزار ﻛەس دەدات ﻛــە ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺑەﻏﺪاوە دێﺖ و ﺋێﺴﺘﺎ ﻟێﯿﺎن ﺑڕاوە. ﻫەرﺑﯚﯾــە ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ زۆر ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﮔەﻣــﺎرۆی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﺨﺎﺗــە ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺋــەو ﮔەﻣﺎرۆﯾــە ﻛــە ﻟەﺳــەر ﻣﻮوﭼــە داﻧــﺮاوە ،ﺑە ﺑــڕوای دﻛﺘﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﻟــە ﮔەﻣﺎرۆﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﱰ ﺧﺮاﭘــﱰە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوﻛﺎت ﮔەﻣــﺎرۆ ﻟەﺳــەر ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎاڵﯾــەك داﻧﺮاﺑــﻮو ،ﺑــەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﮔەﻣﺎرۆ ﻟەﺳەر ﺳــەرﭼﺎوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ داﻧﺮاوە. دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر دەڵێــﺖ ”ﺋێﻤــە ﺗــﺎزە ﻛەوﺗﻮوﯾﻨەﺗــە ﻧێــﻮ ﭼﺎڵێﻜــﯽ ﻗﻮوڵــەوە و ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋﯿﺴﺘﻐﻼﻣﺎن ﺑﻜەن“. ﺋــەو ﭼﺎڵەی دﻛﺘﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﻫەرێــﻢ ﻫەم ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼــە ﭼــﺎوی ﻟــە ﺑەﻏﺪاﯾــە و ﻫەﻣﯿــﺶ ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی وازی ﻟــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻫێﻨــﺎوە ،ﺑــﯚ ﻫەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﭼــﺎوی ﻟــە دەرەوەﯾــە ﺗــﺎ ﺑﯚی ﺑﻬێرنێﺖ. ﺋــەو ﺑﯿﺎﻧــﻮوەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟەﺳــەری ﻫەرێﻤــﯽ ﭘــێ ﮔەﻣــﺎرۆ داوە ،ﺑــە ﺑــڕوای دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﺋەﮔــەر ﺋەوڕۆ ﻧــەوت ﺑێﺖ ،ﺳــﺒەی دەﺑێﺘە ﭘێﺸــﻤەرﮔە و دەڵــێ ﺋەﮔــەر ﭘێﺸــﻤەرﮔە مبێﻨێــﺖ ،ﻣﻮوﭼەﺗــﺎن دەﺑــڕم و دووﺳــﺒەﯾﺶ ﻟەﺳــەر ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﺑﯿﺎﻧﻮوﻣــﺎن ﭘــێ دەﮔﺮێﺖ و ﺑــەرە ﺑــەرە ﺑــێ دەﺳــەاڵمتﺎن
دەﻛﺎت. ﺋێﺴــﺘﺎﻛەﯾﺶ ﻛــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎر ﺑــﯚ ڕازﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾــﯽ دەﻛﺎت و ﻛەﻣــﱰ دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎروﺑــﺎری دەرەوە وەردەدات، ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ﻛــﻮرد ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ زۆر ﻻوازە. دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر دەڵــێ ”ﻫێﺸــﺘﺎ ﻟەواﻧەﯾــە ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﻟــەو ﭼﺎڵــە دەرﺑﭽﯿــﻦ ،ﺑــە ﻣەرﺟێــﻚ ﻟــە ﻧێﻮﺧــﯚدا ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﺎرﮔێــڕی ﺑﻜــﺮێ و ﺑەﭘەﻟــە
دﻛﺘــﯚر ﻛەﺷــﺨەﻛﺎن. ﻛﺎاڵ ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎزاﻧــێ ﺑــﺎج ﻟەﺳــەر ﺧــﻮاردن داﺑرنێــﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺧــﻮاردن ﻟە ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە ﺑﭽﻮوﻛــەﻛﺎن ،ﺑــەاڵم دەﻛــﺮێ ﺑﺎﺟێﻜــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە و ﻫﯚﺗێﻠــە ﭼــﻮار ﺋەﺳــﺘێﺮە و ﭘێﻨــﺞ ﺋەﺳﺘێﺮەﻛﺎن داﺑرنێﺖ. ﻟــە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋــەو داﻫﺎﺗەی ﻫەرێــﻢ ﻟە ﺑــﺎج و ﮔﻮﻣﺮگ دەﺳــﺘﯽ دەﻛــەوێ دەﺑــێ ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪای ﺑﻨێــﺮێ ،ﺑەاڵم ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛــە ﮔەﻣﺎرۆی
ﺋەو % 17ـﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﻫﺎﺗﻮوە ﻫەرێﻤﯽ ﺧﺴﺘﻮوﺗە ﭼﺎڵەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەو ﭘﺎرەﯾە ﺧەڵﻚ داﻣەزراوە و واز ﻟە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزیﻫێرناوە ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ڕێﻜﻮﭘێﻜــﯽ ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾــەن و درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯽ ﺑﯚ داﺑﻨێﯿﻦ“. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾەﻧــﺪا ﺑــە ﺑــڕوای دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣــەت ڕێﮕــەی ﺗــﺮ ﺑــﯚ دەﺳﺘﺨﺴــﺘﻨﯽ داﻫــﺎت ﺑﺪۆزێﺘــەوە؛ ﻫەڵﺒــەت ڕێﮕەﯾــەك ﻛــە ﻫﯿــﭻ زﯾﺎﻧێــﻚ ﺑــە ﺧەڵﻜــﯽ ﻫــەژار و ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧــﺪ ﻧەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ﺑەڵﻜــﻮ دەﻛﺮێــﺖ ﮔﻮﻣــﺮگ ﻟەﺳــەر ﻫەﻧــﺪێ ﻛﺎاڵ زﯾــﺎد ﺑﻜــﺮێ ﻛــە ﺑــﯚ دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــە .ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﮔﺮاﻧﺒەﻫــﺎ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻛەﺷــﺨە ﻛــە ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەﻣﺪاﻫــﺎت ﻧﺎﯾﻜــڕن .ﻫەروەﻫــﺎ دەﻛــﺮێ ﺑﺎﺟێﻜﯿــﺶ ﻟەﺳــەر ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎاڵﻛﺎن داﺑرنێــﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻛﺎاڵﯾﺎﻧــەی ﺑــەﻻی ﺧەڵﻜــەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿــﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ
ﻟەﺳــەر داﻧــﺮاوە ،ﺑەﮔﻮﺗــەی دﻛﺘﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر دەﻛﺮێــﺖ ﻟەﻧێﻮﺧــﯚ ﺑەﻛﺎر ﺑﻬێــرنێ ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻛێﺸــەﻛە ﭼﺎرە دەﻛﺮێ. دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻗــەرز ﺑــە ﺑــﺎش ﻧﺎزاﻧــێ و ﭘێــﯽ واﯾــە ﻗــەرز ﺳــﻮوﯾەﻛﯽ زۆری ﻟەﺳــەر دادەﻧﺮێــﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺧﺎﻛــﯽ واڵت وەك ﺑﺎرﻣﺘــەی داﻧــەوەی ﻗەرزەﻛــە داﺑــرنێ ﻛــە ﺋەﻣەﯾــﺶ زۆر ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە. ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛــە ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ ﻗــەرز ﺑــە ﻫەرێــﻢ ﻧــﺎدات ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﻗــەرز ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی دەدەن. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧــﺪ و درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯿــﺶ دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێــﺖ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺎﻧەوەی
ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار داﺑــرنێ و ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻫﺎوﯾﻨــﯽ و زﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﻫەﻣــﻮو ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﮔەﺷــە ﭘــێ ﺑــﺪرێ ﺗــﺎ ﺧەڵﻜــﯽ دەرەوە ﭘــﺎرەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻬێﻨــﻦ و ﻟێــﺮە ﺧەرﺟــﯽ ﺑﻜەن. ﺋــەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸــﯽ دەزاﻧێــﺖ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺗﯚﻛﻤــەی ﭘﺸﺘﺌەﺳــﺘﻮور ﺑــە ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑــﯚ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ داﺑرنێــﺖ .ﻧــەك وەك ﺋــەو ﭘﻼﻧەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﭘﻼﻧــﯽ ﺳــﱰاﺗﯿﮋی دەﻛەﯾــﻦ و ﻛــەرەوزی ﺳــﻮوری و ﺗەﻣﺎﺗــەی ﺗﻮرﻛﯽ ﻟە ﻣﺎڵەوە دەﺧﯚﯾﻦ. ﻧەوﺗﯿــﺶ ﺑــە ﺑــڕوای دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر ﻧﺎﺑێــﺖ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﻔﺮۆﴍێﺘە دەرەوە و ﻛﺮێــﯽ زەوﯾﯿەﻛەﻣــﺎن ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن وەرﺑﮕﺮﯾــﻦ، ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧەوﺗەﻛــە ﻟــە ﻧێﻮﺧــﯚ ﺑﭙﺎڵێﻮرێــﺖ و ﻟــە ڕێﮕــەی ﭘێﱰۆﻛﯿﻤﯿــﺎوی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺳــەدان ﻛﺎاڵی ﭘــێ دروﺳــﺖ ﻛەﯾــﻦ و ﻫــەم ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧــﯚی ﭘــێ داﺑﯿــﻦ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﻫەﻣﯿﺶ ﻫەﻧﺎردەﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ. ﻫەروەﻫــﺎ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻏﺎزەﻛەﻣــﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــە وزە و ﻫێڵــﯽ ﺷــەﻣەﻧﺪەﻓەری ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﯽ ﭘــێ وەﮔەڕ ﺑﺨەﯾﻦ.
ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﻛﺎرﮔی دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر زۆر ﭘێﺪاﮔــﺮی ﻟەﺳــەر ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﺋﯿﺪارﯾــﯽ دەﻛﺎت و ﭘێــﯽ واﯾــە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەﺳــﯽ ﺷــﯿﺎو ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺷــﯿﺎودا ﻧﯿﯿــە .ﺋــەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋــەوەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻨﭽﯿﻨــەی ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ و ﻫﯚزاﯾەﺗــﯽ ﺑــە ﻛەﺳــەﻛﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﺑﺴــﭙێﺮﯾﻦ، ﭘﺴــﭙﯚڕ ﺑﻨﯿــﺎت ﺑﻨێﻨﯿــﻦ .ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﺑــە ﺑــڕوای دﻛﺘــﯚر ﻫﯚﺷــﯿﺎر زۆر ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە. ﺋــەو ،منﻮوﻧــە ﺑــە واڵﺗێﻜــﯽ ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺳــەر ﺑــە ﺷــﯚڕەوی ﻛــﯚن دەدات ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯿﺎن ﺳــەر ﺑە ﺳــﯽ ﺋــﺎی ﺋــەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــﻮوە و ﻟــە داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛﺎﻧﯿــﺪا دەڵێــﺖ ”ﻣــﻦ ﻫﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚم ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧــﺪا ﻧەﺑــﻮوە، ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺑﻮو داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺖ و وەزارەﺗــەﻛﺎن ﺑــە ﺑێﺴــەروﺑەری ﺋەﻧﺠﺎم ﺑــﺪەم ،ﺑﯚ منﻮوﻧــە وەزارەﺗﯽ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوە ﺑــە ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻚ ﺑﺴــﭙێﺮم و ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەك ﺑــە ﺋەﻧﺪازﯾﺎرێــﻚ ﺑﺴــﭙێﺮم .ﭘــەروەردە ﺑە ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﺴــﭙێﺮم و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑــە وەرزﺷــﻮاﻧێﻚ ﺑﺴــﭙێﺮم .ﺋەوﻛﺎﺗــە ﻫﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﻧﺎﭼێﺘــە ﭘێــﺶ و ﻫــەرەس دەﻫێﻨێ.
ﺑرزەﭘﺮدە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ھوﻟﺮ ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرﯾﺎن ﺗﭽﻮوە و ﻛﺎرﯾﺶ ﻧﺎﻛن
ﭘەﯾــﮋە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿــەﻛﺎن ﭼــﺎك دەﻛﺎﺗــەوە .ﻫەروەﻫﺎ ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺋەوﺑــەر و ﺋەوﺑــەری ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑە ﻣــەودای 200ﻣەﺗﺮ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻚ دادەﻧێــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺧەڵــﻚ ﻧﺎﭼﺎر ﺑێﺖ ﺑەﺳەرﯾﺎﻧﺪا ﺑﭙەڕﻧەوە. ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ 7ﺑەرزەﭘــﺮد
وﺷ /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ
ﭼﻮار ﺑەرزەﭘﺮدی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ ﻟە ﻫەوﻟێﺮ ﻫەن ﻛە ﺗێﭽﻮوی ﻫەر ﯾەﻛێﻜﺎن 900ﻫەزار دۆﻻرە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎوەی ﺣەوت ﻣﺎﻧﮕﺪا ﻟە ﻛﺎر ﻛەوﺗﻮون. ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑەﺳەر ﺋەو ﺑەرزەﭘﺮداﻧە ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرﺳە ،زۆرﺑەﯾﺎن ﺳەرﻛێﺸﯿﯽ ﭘەڕﯾﻨەوە ﺑەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣﺪا دەﻛەن و ﺳﺎاڵﻧە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ڕووداوی دڵﺘەزێﻨﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە.
ﺷﻮان ﯾﻮوﺳﻒ
ﻣــﺎم ﻣەﺣﻤــﻮود ﺗەﻣــەن 67ﺳــﺎڵ دوو ﻋەﻻﮔــەی ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە و ﺑــە ﻻرەﻻر ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺷەﺳــﺖ ﻣەﺗﺮی ﺑــە ﻧێــﻮ ﺳــەدان ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﺪا دەﭘەڕێﺘــەوە .ﻫــەر ﻟــە ﺗەﻧﯿﺸــﺘﯽ ﺧــﯚی ﺑەرزﭘﺮدێﻜــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﯽ ﻟێﯿــە ،ﺑــەاڵم ﻣــﺎم ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳەرﻛێﺸــﯽ دەﻛﺎت و ﺑەﺳــەر ﺑەرزەﭘﺮدەﻛە ﻧﺎﻛەوێﺖ. ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻫێــﺰی ﺋــەوەم ﻧﯿﯿە ﺑەﺳــەر ﭘەﯾــﮋەﻛﺎن ﺑﻜــەوم ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﭼــﺎرم ﺑە ژێــﺮ ﺋــەو ﺑەرزەﭘــﺮدەدا ﺑﭙەڕﻣەوە“.
ﭘەﯾــﮋە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿەﻛــە دەﻣێﻜــە ﺗێــﻚ ﭼــﻮوە و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧــەك ﻫــەر ﻣــﺎم ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﺑەڵﻜــﻮ ﮔەﻧــﺞ و ﻣﻨﺪاڵﯿــﺶ ﺗﺎﻗەﺗــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە ﺑەﺳــەری ﺑﻜــەون و ﺋەواﻧﯿــﺶ ڕوﺣــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﻧێــﻮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﺗﯿﮋڕۆﯾەﻛﺎﻧﺪا دەﭘەڕێﻨﻨەوە. ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﺋەوەﻧــﺪەی ڕێﺒــﻮاران ﺗﻮوﺷــﯽ دڵەڕاوﻛــێ دەﻛﺎت ،دوو ﺋەوەﻧــﺪە ﺷــﯚﻓێﺮاﻧﯽ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪووە. ﻓــﺎزڵ ﺗەﻛﺴــﯽ ﺷــﻮﻓێﺮی ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑەرزەﭘــﺮد دەﺑﯿﻨێــﺖ ﺧێﺮاﯾــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەی ﻛــەم ﻧﺎﻛﺎﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻻی واﯾــە ﺧەڵــﻚ ﺑــەو ﺑەرزەﭘﺮداﻧــەدا دەﭘەڕﻧــەوە ،ﺑــەاڵم ﻟەﻧﺎﻛﺎو ﻛەﺳــێﻚ ﻟــە ﻧێﻮەڕاﺳــﺘﯽ ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە ﻗﯿــﺖ دەﺑێﺘــەوە و ﺑــە ﯾﺎﺋــەاڵ ﯾﺎﺋــەاڵ دەﺑێــﺖ ﺧێﺮاﯾﯿەﻛــەت ﻛﯚﻧﺘــڕۆڵ
ﻧﻗﯿﺐ ﻓﺎزڵ
ﻟﺑرﺋوەی ﺑرزەﭘﺮدە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﻛﺎن ﻛﺎر ﻧﺎﻛن ﺧﻚ ﻧﺎﭼﺎرن روﺣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻧﻮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠ ﺗﯿﮋڕۆﯾﻛﺎﻧﺪا ﺑﭙڕﻨﻨوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ
ﺑﻜەﯾــﺖ و ﻟــە دواوەش ﺧــﯚت ﭘێﺪا ﻧەﻛێﺸﻦ. ﺋــەو ﺷــﻮﻓێﺮە زراوی ﻟــەو ڕێﺒﻮاراﻧە ﭼــﻮوە .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺧــﯚ ﺋەﮔەر ڕێﺒﻮاراﻧﯿــﺶ ﺧەﺗﺎﺑــﺎر ﺑــﻦ ،ﯾﺎﺳــﺎ ﻫەر ﻻی ﺋەوان دەﮔﺮێﺖ“. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﻫﺎﺗﻮﭼــﯚی ﻫەوﻟێــﺮ ﻧەﻗﯿــﺐ ﻓــﺎزڵ ﺣﺎﺟــﯽ ﻫﯚﺷــﺪاری دەداﺗــە ڕێﺒــﻮاران ﻛــە ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻧﺰﯾــﻚ
ﺑەرەزەﭘﺮدێﻜــەوە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻟێﯿــﺎن ﺑــﺪات ،ﺳــﺰای ﺷــﯚﻓێﺮ ﺳــﻮوﻛﱰ دەﺑێﺖ“. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﻧەﻗﯿــﺐ ﻓــﺎزڵ ڕەﺧﻨــە ﻟــە ﺷــێﻮازی داﻧﺎﻧــﯽ ﺑەرزەﭘــﺮدەﻛﺎن دەﮔﺮێــﺖ و ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێــﺖ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻚ ﻟــە ﻧﺰﯾــﻚ ﺑەرزەﭘﺮدەﻛــە ﻫەﺑێــﺖ ﺗــﺎ ﺧەڵــﻚ ﻧەﺗﻮاﻧــﻦ ﯾەﻛﺴــەر ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە ﺑﭙەڕﻧــەوە و ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــﻦ
ﺑەﺳەر ﺑەرزەﭘﺮدەﻛە ﺑﻜەون. ﺋــەو ﭘەﯾــﮋە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﺎﻧــە دەﻛەوﻧــە ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﯾــەك. ﺋــەو ﺳــەرۆﻛﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿە ڕەﻧﺠــﺪەر ﺳــەﻋﺪی ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﯾــەك ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺋەو ﺑەرزەﭘﺮداﻧە ﻧﯿﯿە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری
ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻫەوﻟێــﺮ ﺷــﻮان ﯾﻮوﺳــﻒ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛﺎر ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﭘەﯾــﮋە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿــەﻛﺎن و ﭘﻼﻧﯿــﺎن ﻫەﯾــە ﻟــە ڕێﮕــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــەوە ﭼﺎﻛﯿــﺎن ﺑﻜەﻧەوە. ﺷــﻮان ﯾﻮوﺳــﻒ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﺟﯿــﺎ ﻟــەوەی
و 2ﺗﻮﻧێــﻞ ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﭘەڕﯾﻨــەوە ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن و ﻫەﻣﻮوﺷــﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻫەوﻟێــﺮەوە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون ،ﭼﻮار ﺑەرزەﭘــﺮدی ﺳــەر ﺷەﺳــﺖ ﻣەﺗــﺮی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿــﻦ و ﻫــەر ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺑــە 900ﻫــەزار دۆﻻر ﻛــڕاوە ﻛەﭼــﯽ ﻛﺎر ﻧﺎﻛــەن .ﺋەواﻧــەی ﺗﺮﯾــﺶ ﻛــە ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﯽ ﻧﯿــﻦ ،ﻫــەر ﯾەﻛەﯾــﺎن 250ﻫــەزار دۆﻻری ﺗــێ ﭼــﻮوە، ﻛەﭼــﯽ ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻫــەر ﻛەڵﻜﯿــﺎن ﻟــێ وەرﻧﺎﮔﯿﺮێــﺖ و ڕێﺒــﻮار و ﺷﯚﻓێﺮ ﻫەر ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪان.
16
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﯾﺎداﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺎﺑﺮﯾەل ﮔﺎرﺳﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿﺰ ھوﻟﺮ /وﺷ ﻣەرﯾﻮان ﻫەڵەﺑﺠەﯾﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ 34ﻛﺘێﺒﯽ وەرﮔێڕاﻧە ﻛە 24داﻧەی ﻟە ﻓﺎرﺳﯽ وەرﮔێڕاوەﺗەوە ﺳەر زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و 10ﻛﺘێﺒﯿﺸﯽ ﻟە 1995ەوە ﻛﻮردﯾﯿەوە ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ وەرﮔێڕاوە .ﻣەرﯾﻮان ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1995ەوە ﻛﺎری وەرﮔێڕان دەﻛﺎت و ﯾەﻛێﻜە ﻟە وەرﮔێڕە ﻧﺎﴎاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەیرۆﺷﻨﺒﯿﺮیﻓﺎرﺳﺪا. ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﻟــە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﯾــﺪا ﻫەڵﯿﺒــﮋاردوون و وەرﯾﮕێڕاوﻧەﺗــەوە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ”ﺷــﺎری ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎرە ﺳــﭙﯿﯿەﻛﺎن“ و ”ﺋێــﻮارەی ﭘەرواﻧــە“ و ”ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﻟــە دارﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿــﺮدەوس“ و ”دواﯾەﻣﯿــﻦ ﻫەﻧــﺎری دﻧﯿــﺎ“ی ﺑەﺧﺘﯿــﺎر ﻋەﻟﯽ و ﻫەروەﻫﺎ ”ﺣەﺳــﺎر و ﺳــەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎوﻛــﻢ“ و ”ﮔەڕەﻛــﯽ داوەڵــەﻛﺎن“ی ﺷــێﺮزاد ﺣەﺳــەن و ”زار و ﻣــﺎر“ و ”ﻻﻣﺎرﺗﯿــﻦ“ی ﻓەرﻫﺎد ﭘﯿﺮﺑــﺎڵ و ”ﻻوﻛــﯽ ﻫەڵەﺑﺠــە“ی دﻛﺘﯚر رەﻓﯿﻖ ﺳﺎﺑﯿﺮ ﺑﺪەﯾﻦ. ﻣەرﯾــﻮان ﻫەڵەﺑﺠەﯾــﯽ ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎس ﻟــە ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﻧﻮێﯽ وەرﮔێڕاﻧــﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت ﻛــە ﻣﺎوەی ﭼﻮار ﺳــﺎڵە ﭘێﯿەوە ﺳــەرﻗﺎڵە. ﻫــەروەك ﺧﯚی ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــێ دەدات، ﺋەم ﻛﺘێﺒــەی ﻟــە زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳــﯿﯿەوە وەردەﮔێڕێﺘــە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و دەڵــێ ”ﻛﺘێﺒــﯽ ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﻛــە ﻟــە وەرﮔێڕاﻧــﯽ وەرﮔێــڕی ﺑەﺗﻮاﻧــﺎ و ﻧــﺎوداری ﺋێﺮاﻧــﯽ ”ﺑەﻫﻤــەن ﻓەرزاﻧە“ﯾە ،ﭘێﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە ﻟــە 3ﺟﻠــﺪی ﻛﺘێــﺐ ﺑــە ﻧﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ”ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ 5ﺳــﺎڵ“ و
”ﻧەﻫﺎﺗــﻮوم ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻗﺴــە ﺑﻜەم“ و ”ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﻟێــﻮار ﻛە ﻣﻦ ﻛﯚی ﺋەم ﺳــێ ﺟﻠــﺪ ﻟــە دوو ﺑەرﮔﺪا ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﭼﺎپ دەﻛەم“. ﺑەﻫﻤــەن ﻓەرزاﻧــە ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو وەرﮔێڕاﻧــەی ﻛــە زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺎﺑﺮﯾــەل ﮔﺎرﺳــﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿــﺰی وەرﮔێڕاوەﺗــە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﻓﺎرﺳــﺪا ﺑــە وەرﮔێــڕی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﻧﺎﴎاوە. ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧــەی ﺑەﻫﻤــەن ﻓەرزاﻧــە وەرﯾﮕێڕاوﻧەﺗــەوە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺳﺎﻧﺴــﯚری ﺧﺮاوەﺗــە ﺳــەر ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛە ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرﻛﯿﺰﯾــﺶ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧــەی ﺑــەر ﺋەم ﺳﺎﻧﺴــﯚرە ﻛەوﺗﻮوە و ﻣەرﯾــﻮان ﻫەڵەﺑﺠەﯾﯽ ﺑﯚ ﺋەﻣــە دەڵێــﺖ ”ﻟە ﺋێﺮان ﺑــە ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋــەوەی ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺗﯿــﺎدا زاڵــە ،زۆرﺑــەی ﺋــەو ﻛﺘێــﺐ و ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺎﻧەی ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺗــﺮەوە دەﺧﺮێﻨــە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ، ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﻓەرﻫەﻧــﮓ و ﺋﯿﺮﺷــﺎدی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەوە دەﻛەوﻧــە ﺑــەر ﺳﺎﻧﺴــﯚڕەوە ،ﺑــەاڵم ﺑەﻫــﯚی
ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﻟەﮔەڵ وەرﮔێــڕ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺋەو دەﻗــە وەرﮔێڕاﻧــەی ﻟــێ وەرﺑﮕﺮم ﻛە ﺳﺎﻧﺴــﯚر ﻧەﻛــﺮاوە و ﺑە دەﺳــﺘﻨﻮوس ﻻی ﺧﯚی ﻫێﺸﺘﺒﻮوﯾەوە“. ﻫەرﺳــێﻚ ﻛﺘێﺒــﯽ ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﺧــﯚی ﻟــە ﻫــەزار ﻻﭘــەڕە دەدات و ﺋەﻣــەش ﻗەﺑﺎرەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی دەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــە ﺟﻠﺪێﻜــﺪا ﭼــﺎپ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑﯚﯾــە ﻣەرﯾــﻮان ﻫەڵەﺑﺠەﯾــﯽ دەڵێﺖ ”ﺋەم ﻛﺘێﺒــە ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی دﯾﺰاﯾﻨــەر ،ﺑﺎﺳــﻢ رەﺳــﺎﻣەوە دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﻛــﺮاوە ﺑەﻫﯚی ﮔەورەﯾــﯽ ﻗەﺑﺎرەی ﻛﺘێﺒەﻛــە ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻧﯿﯿە ﻟــە ﺟﻠﺪێﻜﺪا ﭼﺎﭘــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑﯚﯾە ﺑــە دوو ﺟڵﺪ ﻛە
ﻫەرﻛﺎﻣــەی 500ﻻﭘــەڕە دەﮔﺮێﺘــە ﺧــﯚی ﭼــﺎپ دەﻛﺮێــﺖ و ﺗﯿــﺮاژی 1000داﻧە دەﺑێﺖ“. ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﯿــﺮەوەری و ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺎﺑﺮﯾــەل ﮔﺎرﺳــﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﺑەرﺟەﺳــﺘە دەﻛﺎت ،ﭘێــﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە ﻟــە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ”ﺋــەدەب“ ،ﻛﻮﻟﺘﻮور، ﻫﻮﻧــەری رۆژﻧﺎﻣەواﻧــﯽ ،ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵ و ﻧﻮوﺳــەرەﻛﺎن ،ﻫﻮﻧــەری رۆﻣــﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻦ و. ﻣەرﯾــﻮان ﻫەڵەﺑﺠەﯾــﯽ ﻛــە ﭘێﺸــﱰ وﺗــﺎر و ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎرﻛﯿــﺰی وەرﮔێڕاوەﺗــەوە ﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی دەڵێــﺖ ”ﺋــەوە ﯾەﻛەﻣﺠﺎرە
وەك ﻛﺘێــﺐ ﻛﺎر ﺑــﯚ وەرﮔێڕاﻧــﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳــەرە دەﻛــەم و ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار ﺳــﺎڵە ﺳــەرﻗﺎڵﻢ ﺑــەو وەرﮔێڕاﻧــەوە ﻛــە زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ ﻫەوڵــﻢ ﺋــەوە ﺑــﻮوە، ﺋــەم رەواﻧﯿﯿــە ﺑﭙﺎرێــﺰم ﻛە ﻧﻮوﺳــەر ﭘێــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺋەم ﯾﺎداﺷــﺘﺎﻧە ﻛــﯚی ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯿەﺗــﯽ ،ﺑﯚﯾــە ﻫەوڵــﻢ داوە ﺑە ﺋەﻣﺎﻧەﺗــەوە ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜــەم و ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯿﺸــﺪا ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو ﯾﺎداﺷــﺘﺎﻧە ﺑــاڵو ﻧەﺑﻮوﻧەﺗەوە و ﺗەﻧﻬــﺎ ﭼەﻧﺪ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻟێ ﻟــە ﭼﺎپ دراوە“. ﻟە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەم ﯾﺎداﺷــﺘﺎﻧەدا ﻣﺎرﻛﯿﺰ ﺑــﺎس ﻟــەو ﺳــەردەﻣە دەﻛﺎت ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻫەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑــﻮوە ﻟە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻛﺎﻧــﺪا ،ﺋەوﻛﺎت ﻛــە ﯾەڵــامز ﮔﯚﻧــﺎی ،دەرﻫێﻨــەری ﻛــﻮرد ﺧەاڵﺗــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﭘــێ ﺑەﺧــﴩاوە و ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﻫــﯚی رێﮕﺮﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە ﯾەڵــامز ﮔﯚﻧــﺎی ﺑەﻧﻬێﻨــﯽ و ﻟــە ﻛﺎرﺗﯚﻧــﯽ ﻛێﻜــﺪا ﻓﯿﻠﻤەﻛــەی ﺷــﺎردووەﺗەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪووﯾەﺗــە ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽﻛﺎن. ﻛﺘێﺒــﯽ ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﻟەﻻﯾــەن ﻧﺎوەﻧــﺪی ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەﻧﺪێﺸــە ﻟــە ﺳــﻠێامﻧﯽ ﭼــﺎپ دەﻛﺮێــﺖ و دﯾﺰاﯾﻨــﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــەش ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎﺳــﻢ رەﺳــﺎﻣەوە دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە ﺗﯿــﺮاژی 1000داﻧــە دەﺑێــﺖ و ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕــﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا دەﺧﺮێﺘە ﺑەر دﯾﺪی ﺧﻮێﻨەران. ﮔﺎﺑﺮﯾــەل ﺧــﯚزێ ﮔﺎرﺳــﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ
زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻟ ڕۆژھت ﺑﭭﯾ ﻧﺎﺳﺮ ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﯽ
ﺑــەﻻی ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ ﺋەڵامﻧــﯽ ﻣﺎﻛــﺲ وێﺒێــﺮەوە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ وەك دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾــﯽ ﭘێﻨﺎﺳــە دەﻛــﺮێ ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﻟەﮔــەڵ ﻫــﺰری ﻛەرەﺳــﺘەﯾﯿﺪا ﻫەﯾــە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﯾﻮورﮔێــﻦ ﻫﺎﺑێﺮﻣــﺎس ﭘێﺪاﮔــﺮی ﻟەﺳــەر ﺋەﻣــە دەﻛﺎ ﻛــە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەوروﭘــﺎی ﮔﺮﺗەوە و ﺋــەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﻮێﻨــە ﻟــەم ﻫەرێﻤــەدا ﮔەﺷــەی ﻛــﺮد و ﺑــەرەو ﭘێــﺶ ﭼــﻮو و ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ،ﻫﻮﻧــەری، ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟــە ﺋەوروﭘــﺎدا ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺋەﻗاڵﻧﯿﯿــەت ڕێﮕــەی ﮔﺮﺗەﺑــەر و ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗــە ﻟــە ﻫﯿــﭻ ﺟێﮕەﯾەﻛــﯽ دﻧﯿــﺎدا ڕووی ﻧــەدا. ﺑﯚﯾــە ﻟە ﻣێﮋووﻧﭭﯿﺴــﺎری )ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻣێــﮋوو( ﻛﻼﺳــﯿﻜﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯿــﺪا، ﺋەوروﭘــﺎ وەك ﻧﺎوەﻧــﺪ ﺳــەﯾﺮ دەﻛــﺮا و ﻣێــﮋووی ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ وەك ﭘێﺸــەﻛﯽ دەﻫﺎﺗﻨــە ﺋەژﻣــﺎر ﺑــﯚ ﻣێﮋووی ﮔﯚرﯾﻦ! ﺑــەاڵم ﺋەﻣــڕۆ ﻫەﻧــﺪێ ﻛﯚﻣەڵﻨــﺎس ﻟەﺳــەر ﺋــەم ﺑــﺎوەڕەن ﻟەﺑــﺮی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾــەك ﻛــە وێﺒێــﺮ ﭘێــﯽ واﺑــﻮو ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑــە ﺋەوروﭘــﺎ )ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻫﺎﺑﺮﻣﺎﺳــﯿﺶ وا دەڵــێ( دەﺑێ ﺑــﺎس ﻟــە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ”ﻣﺘﻜﭙــﺮ“ )ﻛــە ﻣــﻦ ﺑــە ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﺘەی
ﭼەﻧــﺪ ﺑﻨەﻛﯽ ﻧــﺎوی دەﺑــەم( ﺑﻜﺮێ. ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــە ﺑەﭘێــﯽ ﻣێــﮋوو ،ﻓەرﻫەﻧــﮓ ،زﻣــﺎن و ﺗەﻧﺎﻧــەت دﯾــﻦ و .ﻟــە ﻫــەر ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﺪا ﻓــﯚڕم و ﻫێامﮔەﻟێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێ. ﺋــەم ﭘﺎواﻧﺨﻮازﯾﯿــە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ دەﯾــەی ڕاﺑــﺮدوودا ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﺑــەر ڕەﺧﻨەﯾەﻛــﯽ ﺟــﺪی ﻛــە ﻣێﮋووﯾــەك ﺑــە ﺳــڕﯾﻨەوەی ”ﺋــەوی ﺗــﺮ“، دەﯾــەوێ ”ﺧــﯚی“ وێﻨﺎ ﺑــﻜﺎت .ﻫەر ﻟێﺮەداﯾــە ﻛــە ﺑﯿﺮدۆزﯾــﯽ ﺋێــﺪوارد ﺳــەﻋﯿﺪ ﺑــە ﻫﺎﻧﺎﻣﺎﻧــەوە دێ ﻛــە دەڵێ :رۆژﺋــﺎوا ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــەو ”ﺧﯚﯾە“ ﻛــە رۆژﻫەاڵﺗــﯽ وەك ”ﺋــەوی ﺗــﺮ“ ﺳــﺎز ﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎری ﺧــﯚی وەك ﮔﻮﺗــﺎری زاڵ .دﯾــﺎرە ﻛــە ﺋــەم ڕەﺧﻨەﯾــەش واﻣــﺪاری ﻣەﻋﺮﯾﻔەﻧﺎﺳــﯽ ﭘﯚﺳــﺖ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺴﻤە ﻛە ﺑــﺎس ﻟــە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﻗﺎﻧــە دەﻛﺎت و ﻻی واﯾــە ﻛــە ﺋەﻣە ﺣەﻗﯿﻘەﺗەﻛﺎﻧــﻦ ﻛــە ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﻫەﯾە ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺣەﻗﯿﻘەت! دﻛﺘــﯚر ﺣەﯾــﺪەر ﺷــﺎدی ﭘێــﯽ واﯾــە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــەی ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەﻗەت ﭼــﺎوی ﺑڕﯾﻮەﺗــە ﺋــەم ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾــەی ﻣﺎﻛﺲ وێﺒێــﺮ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﻮە دەﻛــﺮد و ﻟــە ﺳــەر ﺋــەم ﺑﻨەﻣﺎﯾــە ،ڕووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻓــﺎرس وەك ﻣﯚدێﻠێــﻚ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــەی ﺋەوروﭘﺎﯾــﯽ ﺑــﯚ ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮدا دەﻛﺎر دەﻛﺎت. ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﭘﺮۆﺳــەی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘــەی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﻛــە ﺧــﯚی وەك ﭼــەق و ﻧﺎوەﻧــﺪ ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺎ ﻫــەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﭘەﻫﻠەوﯾﯿــەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە و ﻫەﻧﻮوﻛــەش درێــﮋەی ﻫەﯾــە و
ﺑــە ﺗﻮﻧــﺪی ﺑەﮔــﮋی ﭘﻠﯚراﻟﯿﺴــﻤﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾﯿﺪادێﺘەوە. دەﻛــﺮێ ﭼەﻧــﺪ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺋﺎوێﺘــەی ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ زﮔامﮔــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻚ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺋــەم ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑﻜــﺮێ ﻛــە ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻓﺎرﺳــﯽ زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺑەﻫێﺰﺗﺮە ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی: ﻟــە ڕواﻧﮕــەی زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯿﯿەوە:واﺗــە ﺋﺎﯾــﺎ ﻧﺎﻛــﺮێ ﻗﺎﯾــﻞ ﺑــەم ﺑﻨەﻣﺎ ﺳــەرەﻛﯿﯿەﺑﯿﻦ ﻛــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی وەك ﻫەﻣــﻮو زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺳــەر ﺋــەم ﮔــﯚی زەوﯾﯿــە دەﻛــﺮێ زﯾﺎﺗــﺮی ﭘــەرە ﭘــێ ﺑــﺪرێ ﺋەﮔــەر دەرﻓەﺗــﯽ ﺧﺰﻣەت ﺑەم زﻣﺎﻧە ﺑﺪرێ؟ ﻟە ڕواﻧﮕــەی ﻣێــﮋووی ﺋەدەﺑﯿﯿەوە:ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻟــە ﺑەراوردێﻜﯽ ﺳــەرﭘێﯽ ﺋەدەﺑــﯽ زارەﻛــﯽ و ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚری ﻛــﻮردی ﻟەﮔــەڵ ﻫــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ ،ﺑﯚﻣــﺎن دەرﻧﺎﻛــەوێ ﻛــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺋەﮔــەر ﻧەڵێــﻢ دەوڵەﻣەﻧﺪﺗــﺮە ﻻﻧﯿﻜــەم ﺑە ﺳــﺎﻧﺎﯾﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﻗــەرەی زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ دەدا. ﻟــە ڕواﻧﮕــەی ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿــەوە:ﮔﺮﯾــامن زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺑەﻫــﯚی ﮔﻮﺷــﺎری دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﻮوﻧــﻜﺎرەوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﮔەﺷــە ﺑــﻜﺎ و ﻟەﺑــﺎری ﺋەدەﺑــﯽ ﻧﭭﯿﺴــﺎرﯾﯿەوە ﻻوازە، ﺋﺎﯾــﺎ ﻟەﺑــﺎری ﺋﺎﺧﻼﻗﯿﯿــەوە ﺋەﻣــە ﭘﺎﺳــﺎوێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛــە ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن و ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﻟــە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺋﯿﻨﺴــﺎن زەوت ﺑﻜﺮێ؟ ﻟــە ڕواﻧﮕــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە :ﮔەﻟــﯚﺧﻮێﻨــﺪن و ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی چ ﮔﺮﻓﺘێــﻚ ﺑــﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺋێــﺮان ﺳــﺎز
دەﻛﺎت؟ ﺑــە ﺳــەدان واڵت ﻛــە دواﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎژەﯾــﺎن ﭘــێ دەﻛەﯾــﻦ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ زﻣﺎﻧــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﺟﯿــﺎوازن ﻛەﭼﯽ ﻧــە واڵﺗەﻛەﯾــﺎن ڕووﺧــﺎوە و ﻧــە ﺑﻮوەﺗە ﻫﯚی ﻫەڕەﺷــە ﺑﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽﻧەﺗەوەﯾﯿﺎن! ﻟــە ڕواﻧﮕــەی ڕەواﻧﻨﺎﺳــﯽو ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯿﯿەوە :ﺑﯚﭼــﯽ ڕووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻓــﺎرس ﺋــەم ﺷــێﻮە ڕواﻧﯿﻨــەی ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺳــەر زﻣــﺎن و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی واڵﺗﯽ ﺋێــﺮان؟ ڕووﻧﺎﻛﺒﯿﺮێﻚ ﻛــە ﻟەﻫەﻣﺒەر ﻓەرﻫەﻧــﮓ و زﻣﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژﺋﺎواﯾــﯽ ﺑــﺎوەڕی ﺑە ﭘﻠﯚراﻟﯿﺴــﻤﯽ ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﻫەﯾــە ﺑەاڵم ﻛــە دەﮔﺎﺗە ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺋێــﺮان ﺣﺎﺷــﺎ ﻟەم ﭘﻠﯚراﻟﯿﺴﻤەدەﻛﺎت. ﻟــە ڕواﻧﮕــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە :ﻟــە ﭘﺎشﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﮔەﻻﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻨەڕەﺗــﯽ ﺋــەم واڵﺗــەدا ﺑــە ڕاﺷــﻜﺎوی ﺑــە ﺗێﻜــڕای دەﻧــﮓ )ﺑەﺑێ ﯾــەك دەﻧﮕــﯽ دژﺑەر( 15ی ﺋــەم ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﭘەﺳــﻨﺪ ﺑڕﮔــەی 15ی دەﻛــﺮێ ﻛــە ﻟــەودا ﺋﺎﻣــﺎژە ﻛــﺮاوە دەﺑــێ ﺧﻮێﻨــﺪن و ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ زﮔامﮔــﯽ ﺑــﯚ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺋــﺎزاد ﺑــێ ﻛەﭼﯽ ﭘﺎﺷــﯽ 35 ﺳﺎڵ ﺋەم ﺋەﺳڵە ﻫەر ﺑﭭەﯾە! ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑــﯚ ﻫــەر ﻧەﺗەوەﯾــەك زﻣــﺎن ﺳــەرەﻛﯿﱰﯾﻦ ﭘێﻨﺎﺳــەﯾە و ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﱰﯾﻦ ﻣﺎﻓێﻜــە ﻛــە ﺑــﯚ ﻣــﺮۆڤ دﯾــﺎری ﻛــﺮاوە و ﻟــە زۆر ﺟﺎڕﻧﺎﻣــە و ﻣەﻧﺸــﻮوری ﺳــەﳌێرناوە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿــﺪا و ﺗــەواوی ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑــﻮاری زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯽ ﻛﯚﻛــﻦ ﻟەﺳــەر ﺋەﻣــە ﻛە ﻓێﺮﻧەﺑﻮوﻧــﯽ زﻣــﺎن ﺗــﺎ چ ڕادەﯾــەك ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر
ﻣــﺮۆڤ دادەﻧــێ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﻣﻨــﺪااڵن ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن دەﺳــﺘەواژەی ”ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪی ﺳــﭙﯽ“ ڕێــﻚ ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــە ﺑــەم ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗە ﻧەرێﻨﯿﯿﺎﻧــە .ﺋەﮔــەر ﭘﺎراﺳــنت و ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﺑەﻫــﯚی ﻓێﺮﻛﺮدﻧــﯽ دووزﻣﺎﻧــﯽ ﯾــﺎن ﭼەﻧﺪزﻣﺎﻧــﯽ دروﺷــﻤﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﯾﯚﻧێﺴــﻜﯚﯾە ﺑــﯚ ڕۆژی ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ زﮔامﮔــﯽ وەك ﻣﺎﻓێﻜــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ،ﻟــە زەﻣﺎﻧﯽ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﭘەﻫﻠەوﯾﯿــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ دژاﯾەﺗــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم دروﺷــﻤە ﺑەردەواﻣــە. ڕواﻧﯿﻨــﯽ ﻧەﺗــەوەی ﻓــﺎرس ﻟــە
6ی ﻣﺎرﺳــﯽ 1927ﻟــە ﮔﻮﻧــﺪی ﻟــە ی ”ﺋﺎرﻛﺎﺗــﺎﻛﺎی“ ﺳــەر ﺑــە ﻧﺎوﭼــەی ”ﺳــﺎﻧﺘﺎﻣﺎری“ ﻟــە ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ ﻟــە داﯾﻚ ﺑــﻮوە .ﮔﺎﺑﺮﯾــەل رۆﻣﺎﻧﻨــﻮوس و رۆژﻧﺎﻣەﭬــﺎن و ﻧﻮوﺳــەر و ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە .ﻟــە واڵﺗﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﻻﺗﯿــﻦ ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﺪا ﺑــە ﻧﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ”ﮔﺎﺑــﻮ“ ﯾــﺎن ”ﮔﺎﺑﯿﺘــﻮو“ ﺑﺎﻧــﮓ دەﻛﺮێــﺖ و ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿــﺎ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــە دێــﺖ و ﺣﻮﻛﻤــﯽ دەﺳــﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ دەردەﭼێــﺖ ،ﺑــە ﻧﺎﭼــﺎری ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿــﺎ ﺟــێ دەﻫێڵێــﺖ و ﻟەوﻛﺎﺗــەوە ﻟــە ﻣەﻛﺴــﯿﻚ ژﯾــﺎن دەﺑﺎﺗــە ﺳــەر .ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ دەﯾــەی ﻫەﺷــﺘﺎ ﮔەڕاﯾــەوە ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ ﺑــەاڵم رووﺑــەڕووی ﻫەڕەﺷــەی ﺳــﭙﺎی ﺋــەم واڵﺗــە ﺑــﻮوەوە و ﺳــەرﻟەﻧﻮێ ﻟەﮔــەڵ ﻫﺎوﺳــەر و دوو ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﮔەڕاﯾــەوە ﻣەﻛﺴــﯿﻚ. ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1982ﺑەﻫــﯚی رۆﻣﺎﻧــﯽ ﺳــەد ﺳــﺎڵ ﺗەﻧﯿﺎﯾﯿــەوە ﺧەاڵﺗــﯽ ﻧﯚﺑﻠﯽ ﺋەدەﺑﯽ وەردەﮔﺮێﺖ.
ﭘۆﻓﺎﯾﻞ: ﻣەرﯾــﻮان ﻫەڵەﺑﺠەﯾــﯽ ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻫەڵەﺑﺠــە ﻟــە داﯾــﻚ ﺑــﻮوە و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1988ﻟەﮔــەڵ ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺑــەر ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧــﯽ ﻫەڵەﺑﺠە دەﻛــەون و ﺑەﻫﯚﯾەوە ﺋﺎوارەی واڵﺗﯽ ﺋێﺮان دەﺑﻦ. ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی 12ﺳــﺎڵ ﻟــە ﺗــﺎران ژﯾــﺎوە و ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــە و ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﻫــەردوو زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﻓﺎرﺳــﯽ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑاڵو ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺧﺎوەﻧــﯽ 34ﻛﺘێﺒــﯽ وەرﮔێڕاﻧــە ﺑــە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﻛﻮردی. دەرﭼﻮوی ﺑەﺷﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێامﻧﯽ
واڵﺗــەی ﮔﺮﺗــﻮوە .زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 55ﻟــە 100ی ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﻓــﺎرس 100ی ﻧﯿــﻦ ،ﺑــەاڵم ﺑە ﺗێﻜــڕا ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪن و ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ زﮔامﮔــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑێ ﺑەﺷﻦ. دواﯾﯿــەی ﺋــەم ﺑڕﯾــﺎری ﻓەرﻫەﻧﮕﺴــﺘﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان واﺗــە دژاﯾەﺗــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺧﻮێﻨــﺪن و ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑــەڕای ﻣــﻦ ﺷــﺘێﻜﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛــﺮاو ﻧەﺑــﻮو .ﺋــەم ﺑڕﯾﺎرە ﻫــەروەك ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺋﺎﻣــﺎژەم ﭘــێ ﻛــﺮد ڕﯾﺸــەﻛەی ﻟــە زڕە ﻣﯚدێﻨﺘــەی ﺋێﺮاﻧﯿﺪاﯾــە ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی
ڕووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻓﺎرس ﻟەﻫەﻣﺒەر ﻓەرﻫەﻧﮓ و زﻣﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎواﯾﯽ ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑە ﭘﻠﯚراﻟﯿﺴﻢ ﻫەﯾە ﺑەاڵم ﻛە دەﮔﺎﺗە ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋێﺮان ﺣﺎﺷﺎ ﻟەم ﭘﻠﯚراﻟﯿﺴﻤە دەﻛەن ﺗــەواوی ﺳــەردﻣﯽ دەﺳــەاڵﺗﺪاری ﺧﯚﯾــﺪا وەك ﻧەﺗــەوەی ﺑﺎاڵدەﺳــﺖ، ﺑــﯚ ﺳــەر ﺳــەرﺟەم ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ ﺋێــﺮان ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻧەﺗــەوەی ﻛــﻮرد ﺑــە ﺗەﻋﺒﯿــﺮی ﺋێــﺪوارد ﺳــەﻋﯿﺪ ڕواﻧﯿﻨێﻜــﯽ ڕۆژﻫەاڵﺗﻨﺎﺳــﺎﻧە ﺑــﻮوە و ﺑــەردەوام ﻫەوڵــﯽ ﺋــەوەی داوە ﺷــﻮﻧﺎس و ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ ﻟــێ ﺑﺴــﺘێﻨێﺘەوە و ﻫــەر ﺋەﻣــەش ﺑﻮوەﺗــە ﻓﺎﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑــﯚ ﺳــﺎزﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەم ﻛێﺸــە ﻣێﮋووﯾﯿــە ﻟــە ﺑــڕان ﻧەﻫﺎﺗﻮواﻧــەی ﺑەرۆﻛﯽ ﺋەم
ﻣﺎرﻛێــﺰ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1999وەك ﭘﯿــﺎوی ﺳــﺎڵﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﻻﺗﯿــﻦ ﻫەڵﺒﮋێــﺮدرا و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2000 ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿــﺎ ﺑــە ﻧﺎردﻧــﯽ ﻫەژﻣﺎرێﻜــﯽ زۆری ﻧﺎﻣــە ﺑــﯚ ﻣﺎرﻛﯿــﺰ داواﯾــﺎن ﻟــێ ﻛــﺮد ﺧــﯚی ﺑﯚ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋــەم واڵﺗــە ﺑﭙﺎڵێﻮێــﺖ ﺑەاڵم ﺋەو داواﻛەی رەت ﻛﺮدﻧەوە. ﻣﺎرﻛﯿــﺰ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻧﻮوﺳــەرە ﭘێﺸــڕەوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ”رﯾﺎﻟﯿﺰﻣــﯽ ﺟﺎدووﯾﯽ“ﯾە و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻟە ﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوە ﺑﻮوە.
ﺑﺎﺳــەﻛە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺑــﺎ زۆر ﺑە ﻛﻮرﺗــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﻫەﻧــﺪێ ﮔﺮﻓــﺖ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛە ﻟە دﻧﯿــﺎی ﺋەﻣــڕۆدا وەك ﻣﺎﻓێﻜــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬێــﻚ ﺳــەﳌێرناوە ﻛەﭼــﯽ ﺑــﯚ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟــە ﺋێــﺮان ﯾﺎﺳــﺎﻏە .ﺑــﻮ وێﻨــە :ﻛــﻮرد ﻟە ﺋێــﺮان ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ زۆر ﻧــﺎوی ﻛــﻮردی ﻟەﺳــەر ﻣﻨﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ داﺑﻨــێ ،ﺑــە ﺣەﺷــﯿﻤەﺗێﻜﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دە ﻣﻠﯿــﯚن ﻛــەس ﺗﺎﻗﻮﻟــﯚق ﺑاڵﭬﯚﻛــﯽ ﻛــﻮردی ﻫەﯾــە ،ﻣــﺮۆڤ ﻫەﯾــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋﯿﺰﻧــﯽ
وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑاڵﭬﯚﻛێــﻚ دەﻛﺎت، زۆر ﻛﺘێﺒــﯽ ﻛــﻮردی ﺑــﯚ ﭼــﺎپ ﻟــە ڕۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺋﺎودﯾــﻮی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑــێ ،ﻟێﻜﺪاﺑڕاﻧــﯽ ڕەﺷــﺒەڵەك ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ ﻧەرﯾﺘــەﻛﺎن و .ﺑﯿــﺮی زاڵ ﺑەﺳــەر ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی ﻓەرﻫەﻧﮕﺴــﺘﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﺑﯿﺮێﻜــﯽ ﺷﯚﭬێﻨﯿﺴــﺘﯿﯿە ﻛــە ﺟﮕــە ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ ﻗﺎﯾــﻞ ﺑە ﺑﻮوﻧــﯽ ﻫﯿــﭻ زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻧﯿﯿــە و ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋــەم داواﻛﺎرﯾﯿــە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ﻟــە ﺑﯿﺮێﻜــﯽ ﺟﻮداﯾﯿﺨﻮازی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔــﺮێ .ﺑــﺎ ﺋەﻣــەش ﻟــە ﺑﯿــﺮ ﻧەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ﺋەم وﯾﺴــﺘە ڕاﺳــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ،ﺑــەاڵم ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﻣێــﮋووی ﻧەﺗــەوە ﻛــﻮرد ﺋەﻣــە دژﻛﺮدەوەﯾــەك ﺑــﻮوە ﻟەﻫەﻣﺒــەر ﺋﺎﺳــﻤﯿﻠە ﻛﺮدﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد .ﺳــەرەڕای ﺗــەواوی ﺋــەم ﮔﻮﺷــﺎراﻧەی ﺑــﯚ ﺗﻮاﻧﺪﻧــەوەی ﺋــەم ﻧەﺗەوەﯾــە ،ﺑــﯚ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ زﻣــﺎن و ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ ﻛــﺮاوە ﺋــەوە ﻗەاڵﯾــەك ﺑەﻧــﺎوی ﺋەدەﺑــﯽ زارەﻛــﯽ ﻟــە ﻗﺎڵﺒﯽ ﻻﯾەﻻﯾــەی داﯾــﻜﺎن و ڕۆرۆی ﺧﻮﺷــﻜﺎن و ﭼﺮﭘﺎﻧﺪﻧــﯽ وﺗــەی ﺋەوﯾﻨﺪاراﻧــەی ﻛﭽــە ﺣەﯾــﺮان و ﻛــﻮڕە ﺣەﯾــﺮان و ﺑێــﮋەری ﺑەﯾــﺖ و ﺑــﺎوەﻛﺎن و ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋە ڕەﺳــەﻧەﻛﺎن ﺷــﻮورەﯾەﻛﯽ ﻗﺎﯾﻤــﯽ ﺑــە دەوری زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻛێﺸــﺎوە ﻛــە ﻫەﺗﺎﻫەﺗﺎﯾــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــێ دەﻛﺎت .ﺋﺎﯾــﺰا ﺑێﺮﻟﯿــﻦ ﮔﻮﺗەﻧــﯽ ﻫــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﮔەﺷەﺳــەﻧﺪﻧﯽ ﻧەﺗەوەﺧــﻮازی ﺋﺎﻛﺎﻣــﯽ ﺋــەم ﺑــە ﻛەﻣﮕﺮﺗــﻦ و ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﯾــە ﻛــە ﻧەﺗــەوەی ﺑﺎاڵدەﺳــﺖ ﺑــە ﺳــەر ﻧەﺗەوەﺑﻨﺪەﺳﺘەﻛﺎﻧﺪادەﯾﺴەﭘێﻨێ!
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
17
دەﻣﺎﻧەوێﺖﺑەرﻫەﻣەﻛﺎمنﺎنﺑﺒێﺘەﺑەرﻫەﻣێﻜﯽﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ دﯾﻤﺎﻧ /ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ -ژوان ﺷرﯾﻒ دەزﮔﺎی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣﺎل ﻋﯿﺮﻓﺎن ﻛە دەزﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە و ﻛﺎری ﭼﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺘێﺐ و ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﻓەرﻫەﻧﮕﯽ دەﻛﺎت ،ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮە ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێامﻧﯽ داﻣەزراوە و ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﻓەرﻫەﻧﮕﯿﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﺋەﻧﺠﺎم داوە و ﺟﯿﺎ ﻟە ﺑﻮاری ﭼﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺘێﺐ ،ﻧﺎو ﺑەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﻫﻮﻧەرﯾﺶ ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت .ﺋەوەی ﺟێﮕﺎی ﻫەڵﻮەﺳﺘەﯾە ﺋەوەﯾە ،ﭘﺎش ﺋەوەی ﺷﺎری ﺳﻠێامﻧﯽ ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە وەك ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻧﺎﺳێرنا ،ﭼﺎﻻﻛﯿﯿە ﻛﻮﻟﺘﻮوری و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎن ﻟەو ﺷﺎرە ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﭘێﻮە دﯾﺎرە ،ﯾەك ﻟەو دەزﮔﺎﯾﺎﻧە ”دەزﮔﺎی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣﺎل ﻋﯿﺮﻓﺎن“ە و ﺑەﺧﯿﺘﺎر ﺳەﻋﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەو دەزﮔﺎﯾەﯾە ،ﻟەم دﯾامﻧە ﻛﻮرﺗەدا ﺑﺎس ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت. دەزﮔﺎی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣــﺎل ﻛﺎرﻛﺮدمنــﺎن ﻟەﺳــەر زەردەﺷــﺖ ﻟە 15 ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﻟــە ﻛەﯾــەوە داﻣــەزراوە ،ﻛﺘێﺒــﯽ ﺟﯿــﺎوازدا ﺧــﯚی دەﺑﯿﻨێﺘــەوە، ﺳــەرەڕای ﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەم ﻫەﻣــﻮو دەزﮔﺎ ﻛﺎرﻛﺮدمنــﺎن ﺑــﯚ ﻫﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻓﺮاواﻧــەی ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوە 18ﻛﺘێﺒــﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﻟەﺧــﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە، ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋێــﻮە چ ﻛﺎرﻛﺮدمنــﺎن ﺑــﯚ دەوڵەﺗــﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎ 5 ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺟﯿﺎوازﺗــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوان ﻛﺘێﺒــە ،ﺑــﯚ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿــﺎ و ﺟﯿﭙﯚڵﺘﯿــﻚ ﻫەﯾــە و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺷــێﻮاز و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ 5ﻛﺘێﺒــە ،ﺑــﯚ ﻣﻨــﺪااڵن 100ﻛﺘێﺒــە، ﺋەﻣﺎﻧــە ﺋــەو ﺟــﯚری ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺎﻧەﯾــە ﻛە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺘﺎنﭼﯚﻧە؟ دەزﮔﺎی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣــﺎل ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﺋێﻤە ﻟە دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە. ﭘێــﺶ ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮێــﻚ داﻣــەزراوە ﺗﻜﺎﯾــە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەو ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺧﺎوەﻧــﯽ 120ﻛﺘێﺒــﯽ و ﭘڕۆژاﻧــە ﺑﻜــە ﻛــە ﻫەﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﭼﺎﭘﻜــﺮاوە ،ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﻛﺎری دەزﮔﺎﻛــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺘﺎنداوە؟ ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧــە 120ﻛﺘێــﺐ ﺋێﻤــە وەﻛﻮ ﮔــﺮووپ ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎن ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ )ﻫﻮﻧــەر ،ﺋــەدەب، دەﻛەﯾﻨــەوە و دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﺑەرﻫەﻣــە ﺳﯿﺎﺳــەت ،ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ،ﻓەﻟﺴــەﻓە، ﭼﺎﭘﻜﺮاوەﻛﺎمنــﺎن ﺑﺒێﺘــە ﭼﺎﭘﻜﺮاوێﻜــﯽ ﻣێــﮋوو( ﺑەﭼــﺎپ ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ،دوو ﺳــﺎڵە ﺋەﻛﺎدﯾﻤــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﻟــە ﯾــﺎدی ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋەﻧﻔﺎﻟــﺪا ﺑەﭘێﯽ ﻛــە ﺑــە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ﻓﺎرﺳــﯽ ژﻣــﺎرەی ﺳــﺎڵﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﻛە ﺋێﻤــە و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی دەﯾﺎﻧﻬێﻨﯿــﻦ دەﺑێــﺖ ﻛﺘێﺒــامن ﺑەﭼــﺎپ ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﺑــﯚ ززﻧﺠﯿﺮەﯾــﯽ ﻧﺠﯿﺮەﯾــﯽ و ڕێﭽﻜەﯾــﺎن ﺗێــﺪا ﺑێــﺖ ،منﻮوﻧــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻛە ﯾــﺎدی 25 ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەو ﺳــﺎڵەی ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﻛە ﺑــﻮو 25ﻛﺘێﺒــﯽ ڕێﻨﻮوﺳــەی ﻛــە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎی ﻛــﻮرد ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋەﻧﻔــﺎل و ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﭘەﯾــڕەوی دەﻛﺎت ﺋێﻤــە ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ-ﻣﺎن ﺑەﭼــﺎپ ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە، ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﻣﺎمنــﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻨﯿــﺎد ﺑــﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ 2014ﻛــە ﯾــﺎدی 26 ﻧــﺎوە ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳــﺎڵەی ﺋــەو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﯾە 26ﻛﺘێﺒــﯽ زۆر ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎمنــﺎن وەﻛــﻮ ﭘــڕۆژە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺋەﻧﻔــﺎل و ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﺑە وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﺋــەوە ﻟــە دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑــﯽ و ﺗــﺮ ﻛەﻣــﱰ دەﺑﯿرنێــﺖ ،ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻓﺎرﺳــﯽ ﺑەﭼﺎپ دەﮔەﯾەﻧﯿــﻦ ،ﻫەروەﻫﺎ
ارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺸــﺪا ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧە ﻛﺎر و ﻟە ﺑﻮ ﻧ ﺑەرﻫەﻣﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﻫەﺑێﺖ. دﯾــﺎرە ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﭼﺎﭘــﯽ ﻛﺘێــﺐ، ﻫەﻧــﺪێ ﻛﺎری ﺗــﺮی ﻫﻮﻧــەری و ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚر دەﻛــەن ،ﻟــەم ﺑﺎرەﯾــەوە رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــە ﺧﻮێﻨەران ﺑﺪەن؟ ﺟﮕــە ﻟــە ﻛﺎری ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﮕــﯽ ﺑــەﻛﺎر و ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻛﺘێــﺐ ﮔﺮ ﻫﻮﻧــەری دەدەﯾــﻦ ،ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەرﺷــﯿﻔﯽ ﻫﻮﻧــەری ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺷــێﻮەﻛﺎری و ﻣﻮزﯾــﻚ دەدەﯾــﻦ ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕەی ﺷــێﻮەﻛﺎری و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﭘەﯾﻜــەر و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەﻧﺘەرێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻛــە ﺑﺒێﺘــە ﺳــەﻧﺘەرێﻜﯽ زاﻧﯿــﺎری ﺑــﯚ ﻫەﻣــﻮو ﺷــێﻮەﻛﺎران و ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــﯽ ﭘەﯾامﻧﮕــە و ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎﻛﺎن و ﻫەواداراﻧــﯽ ﻫﻮﻧــەر ،ﻟە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﻛﺎرﻛﺮدمنــﺎن ﻟەﮔــەڵ دەرﻫێﻨــەرە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــەﻻی ﺋێﻤــەوە ﻛﺎرە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑاڵو ﺑﺒێﺘەوە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘڕۆژەی ﺗﺮ. ﺑــﯚ دووﭘﺎﺗﻨەﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەو ﻫەڵە و ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﺎﻧــەی ﻛــە ﻟــە ﺑــﻮاری ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوە و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﻮاری وەرﮔێڕاﻧــﺪا ﻟەﻧــﺎو دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺋێــﻮە چ رێﻜﺎرێﻜﺘــﺎن ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر؟ ﺑــﯚ ﻫەرﯾــەك ﻟــە زﻣﺎﻧــە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺧــﯚی ﻫەﯾــە ﺑــﯚ ﺑەراوردﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرە وەرﮔێڕدراوەﻛــە ﻟەﮔــەڵ زﻣﺎﻧــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛە ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺟﮕــە ﻟــە وەرﮔێڕاﻧەﻛە ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﻫەﯾــە وەﻛــﻮ زﻣﺎﻧەواﻧــﯽ ﻛﺎر ﻟەﺳــەر دەﻗــە وەرﮔێڕدراوەﻛــە دەﻛﺎت ،ﺋەﻣﺎﻧــە ﻫەﻣﻮو ﺋــەو ڕێﮕﺎﯾﺎﻧەن ﻫەڵــەی دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ دووﺑــﺎرە ﻧەﺑێﺘەوە. ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺘــﺎن ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوە ﭼﯚﻧــە و
رەﺧﻨی ﭘﻜﮫﺎﺗ ﺧﻮازی ﺋﺎﻛﯚ رۆژھت
ﺋــەم ﺷــێﻮازە ﺑــﯚ ﺟــﺎری ﯾەﻛــەم ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــەدەﯾﯽ ﻧﯚزدەﯾەﻣــﺪا و ﻫــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﮔەﺷەﺳــەﻧﺪﻧﯽ زاﻧﺴــﺖ و ﺗەﻛﻨﯚﻟــﯚژی ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە ﻫﺎﺗــە ﺋــﺎراوە .واﺗە ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳــەدەﯾﯽ ﻧﯚزدەﯾەﻣﺪا و ﺑە ﺳــەرﻫەڵﺪاﻧﯽ زاﻧﺴــﺘە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن وەك ﻓﯿﺰﯾــﺎ ،ﻛﯿﻤﯿــﺎ، زﯾﻨﺪەوەرﻧﺎﺳــﯽ .ﻫﺘــﺪ .ﻫەر زاﻧﺴــﺘێﻚ ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺳــﱰاﻛﭽێﺮێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا و ﯾــﺎ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﱰاﻛﭽێﺮی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮودا ﭘێﻨﺎﺳــە دەﻛــﺮد .ﻟــە دوای ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏــە ﺋــەم ﺷــێﻮازە ﻫﺎﺗە ﻧــﺎو زاﻧﺴــﺘە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن وەك
زﺑﺎﻧﻨﺎﺳــﯽ ،ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ ،دەرووﻧﻨﺎﺳﯽ، ﻓەﻟﺴەﻓەو.ﻫﺘﺪ. ﻟــە زاﻧﺴــﺘﯽ زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯿﺪا ﺑــﯚ ﺟــﺎری ﯾەﻛەم زﺑﺎﻧﻨﺎﺳــێﻜﯽ ﺳﻮﯾﺴــﯽ ﺑــە ﻧﺎوی ﻓێﺮدﯾﻨﺎﻧــﺪو ﺳﯚﺳــﯚر ﺋــەم ﺷــێﻮازەﯾﯽ ﺑﯚ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی زﺑــﺎن ﻫێﻨﺎﯾە ﺋــﺎراوە. ﺳﯚﺳــﯚر ﻟــە دواﯾــﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوەی ﻻﻧــﮓ ) ( Langueواﺗــە زﻣﺎﻧــﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻟــە ﭘــﺎرۆڵ ) ( parole زﻣﺎﻧــﯽ وﺗﻮوێــﮋی رۆژاﻧــە ،ﻻﻧﮕــﯽ ﺑــﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی زﺑــﺎن ﻫەڵﺒــﮋارد .واﺗــە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺋــەوەی روون ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺗﯚژﯾﻨــەوەی ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﺘﯽ زﺑــﺎن ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻻﻧﮕــە )ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻚ ﻛــە زاﺗــﯽ زﺑﺎﻧــە( .ﻟــە دواﯾــﯽ ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏە
ﺟەﺧﺘــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋــەوە ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﻢ ﺑــە ﺷــﻮێﻦ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا دەﮔەڕێــﺖ ﻛــە ﻟــە زۆرﺑــەی رﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا ﺑــەﻛﺎر دەﺑﺮێــﺖ .ﻫــەر ﺑــەو ﭘێﯿــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﻛــە ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﻢ ﻣەﯾﻠــﯽ ﻫەﯾــە ﺑــە ﻫێﻨﺎﻧــە ﺋــﺎرای ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ) ( Total Theoryﺑــﯚ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑﺎﺑەﺗــەﻛﺎن .ﻟــە دوای ﺳﯚﺳــﯚرﯾﺶ ﭼەﻧــﺪ زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــێﻚ ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﻤﯿﺎن ﻟــە ﻧــﺎو زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯿﺪا ﺷــﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻟــە ﻛــﯚی ﺋــەم ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧــە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﻟــەم ﺷــێﻮازەدا ﺟەﺧﺖ ﻟەﺳــەر ﺳــێ ﺧﺎڵــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ دەﻛﺮێﺘــەوە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦﻟە: .1ﻫــەر ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑﭽﻜﯚﻟــە .
ﭘڕۆژە و ﻛﺎری داﻫﺎﺗﻮوﺗﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ زۆر ﺗﯚﻛﻤــە و ﺑەﻫێﺰﻣــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرﺟەم دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوە ﻫەﯾــە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ دەﻧێﺮﯾــﻦ و ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەواﻧﯿــﺶ وەردەﮔﺮﯾــﻦ ،ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺑــﯚ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ دەزﮔﺎﯾــﺶ ﺑﻮوﯾﻨەﺗــە ﺳــەﻧﺘەری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەواﻧــە )ﺧﺎﻧەی ﺳــﻤﯚرە ،ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەوﻟێــﺮ ،ﻛﺎﻟﯿــﭻ ﻟــە ﺳــﻨە و .ﻫﺘــﺪ( و ﺑڕﯾــﺎرە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ داﻫﺎﺗــﻮودا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ دەزﮔﺎی ﺗﺮﯾــﺶ ﺑێﻨــە ﻧــﺎو ﭘﺮۆﺳــەﻛەوە و ﻟــەﻻی ﺋێﻤە ﺑەرﻫەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎنﺑاڵوﺑﺒێﺘەوە. ﺋــەو دەزﮔﺎﯾــە ﻟــە درێــﮋەی ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا و ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﻧــﻮێ و رﭼەﺷــﻜێﻨﺎﻧەدا، 10ی ﺳــەرﻟەﺑەﯾﺎﻧﯿﯽ ﺳــەﻋﺎت 10ی 22ی رۆژی ﺷــەﻣە رێﻜەوﺗــﯽ 22ی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻓێﭭﺮﯾــە ﻟــە ﻫﯚڵــﯽ ﺣەﻣــەی ﻣــەﻻ ﻛەرﯾــﻢ ﻟــە ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺑەرﺑــاڵوی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻛﺘێﺒــﯽ ﻣﻨﺪااڵﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە، ﺗێﯿــﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 120ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚری ﻛﺘێــﺐ و ﻧﺎﻣﯿﻠﻜــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑــﻮاری ﺋــەدەب و ﻫﻮﻧەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻣﻨﺪااڵﻧــﯽ ﺧﺴــﺘە ڕوو. ﻟــەو ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەدا ﻛــە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار رۆژی ﺧﺎﯾﺎﻧــﺪ دەزﮔﺎی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣــﺎل ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ 8 ﻧــەوەی ﺑاڵوﻛﺮﻧــەوەی دەزﮔﺎی ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دەﻛــﺮد .ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺳــەﻋﯿﺪ ﻟەﺑــﺎرەی ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﻛەوە ﺑــەم ﭼەﺷــﻨە رای ﺧﯚی ﺧﺴﺘە ڕوو: ﺋەم ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەش ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑە ﺋەدب و ﻫﻮﻧــەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻣﻨــﺪااڵن ﻫەر
دەﺑێــﺖ رۆڵێﻜــﯽ ) ( function ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﺑێــﺖ ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳﱰاﻛﭽێﺮیﮔﺸﺘﯽﺑەرﻫەﻣەﻛەدا. .2ﺟﯿــﺎ ﻟــەوە ﺟەﺧــﺖ دەﻛﺮێﺘــەوە ﻟە . ﺳــەر دووﺑەرەﻛﯿــﯽ ) binary oppo- ( sitionﻟــە ﺑەﯾﻨــﯽ ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎن و ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽﻧﺎوﺑەرﻫەﻣەﻛەدا. .3دوو ﺟــﯚر ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟــە . ﺑەﯾﻨــﯽ وﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو رﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛــەدا ﻫــەن ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻫﺎوﻧﺸــﯿﻨﯽ ) syntagmat- ( icو ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺟێﻨﺸــﯿﻨﯽ ) para- .( digmaticﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻫﺎوﻧﺸــﯿﻨﯿﺪا ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ ﻫﺎﺗﻨــﯽ وﺷــەﻛﺎن ﻟــە ﭘــﺎڵ ﯾەﻛــﱰ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺗێﻜــەاڵوی ﺋەواﻧــە ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﱰاﻛﭽێﺮی رﺳــﺘەﯾەك ﻟــە ﺑەرﭼــﺎو دەﮔﯿﺮێــﺖ، ﻟــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺟێﻨﺸــێﻨﯿﺪا ﭘێﻮەﻧــﺪی وﺷــەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﻣﺎﻧﺎﻧــەی ﻛــە دەﯾﮕەﯾێﻨێــﺖ و ﯾــﺎ ﺋــەو وﺷــﺎﻧەی ﻛە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟــە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەو وﺷــە ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨﯿﻦ ﻟە ﺑەرﭼﺎو دەﮔﯿﺮێﺖ. ﻟــە دوای ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏــە زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻧــﺎوی رۆﻣەن ﯾﺎﻛﻮﺑﺴــﻦ ﭘــەرەی ﺑــە ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﺘﯽ دا و ﺋــەم ﺷــێﻮازەی ﺑــﯚ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﺑــەﻛﺎر ﻫێﻨــﺎ. ﺋــەو ﻟــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯿــﺪا ﺑــەو رواﻧﮕە ﮔەﯾﺸــﺖ ﻛە ﻫﺎوﻧﺸــﯿﻨﯽ و ﺟێﻨﺸــﯿﻨﯽ
ﻟــەو ﺑﯿﺮۆﻛەﯾــەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە ﻛــە ﯾــەك ﻟــە رەﻫەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﺋــەم دەزﮔﺎﯾەﯾــە .ﺗﻮاﻧﯿــامن ﻟــەم ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەدا ﺑەرﻫەﻣــە ﺋەدەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﻮاری ﻣﻨﺪااڵﻧــﯽ 8دەزﮔﺎی ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻫــﺎوﻛﺎت دەزﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﭼﺎﭘــﯽ رۆژﻫەاڵﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺨەﯾﻨــە روو. ﻧﮕﯿــﯽ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿــﯽ ﭘێــﻢ واﯾــە ﮔﺮ ﻟــەم ﭼەﺷــﻨە ﻟەوەداﯾــە ﻛــە ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﻫەﻣــﻮو ﺋــەو دەﻧﮕــە ﺟﯿﺎوازاﻧــەی ﻛە ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻣﻨﺪااڵﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻛــﺮدووە، ﻟــە دەوری ﯾــەك ﻛــﯚ ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ﻫــﺎوﻛﺎت ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧــە ﻛــەش و دۆﺧێﻚ ﺑﺨﻮڵﻘێﻨــﻦ ﻛــە ﻣﻨــﺪااڵن ﺑێﻨــە ﻧــﺎو دﻧﯿﺎﯾەﻛــەوە ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ دﻧﯿــﺎی ﺋەواﻧە و ﺑەس. ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺳــەﻋﯿﺪ ﻟــە درێــﮋەدا ﺋﺎﻣﺎژەی ﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەم ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﺑــەوەش دا :ﮔﺮ ﻛﺎرە ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﯾەﻛــەم ﺟــﺎرە ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺑەرﯾــﻦ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺗەرﺧــﺎن دەﻛــﺮێ ﺑە ﺋەدەﺑــﯽ ﻣﻨــﺪااڵن ،ﭘێــﻢ واﯾــە ﻛﺎرێﻜﯽ رﭼەﺷــﻜێﻨﺎﻧەﯾە و ﻟــە ﺟــﯚری ﺧﯚﯾــﺪا ﺗﺎﯾﺒەﺗــە .ﭘێــﻢ واﯾــە ﺋــەم داﺷــﻜﺎﻧﺪﻧە ﻟــە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧــﺪا دەﺗﻮاﻧــێ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﻣﻨــﺪاڵ و ﻛﺘێــﺐ و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﭼڕوﭘڕﺗــﺮ ﺑــﻜﺎت .ﺑەڕێﻮەﺑەرﯾــﯽ دەزﮔﺎی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣــﺎل ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﻫــﯚﻛﺎری ﻻوازﯾــﯽ ﺑــﻮاری ﺋەدەﺑــﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ﻟــە ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەڕاﻧــﺪەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛــە ﻫەﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ و ﺷــﺎرەزا و ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧــﺪ ﺑــﺎر ﺑﻬێﻨﯿــﻦ ﻫەﺗــﺎ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑــﻮاری ﻣﻨــﺪااڵن ﺑﻜەن. ﺋــەم ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿە ﻟــە ﺑــﻮاری ﻣﻨﺪااڵﻧﺪا ﺑــە ﺳــەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ، وەرﮔێــڕان و ﻧﯿﮕﺎرﻛێﺸﺎﻧﯿﺸــەوە دﯾــﺎرە .ﻛﺘێــﺐ و ﺑەرﻫەﻣــەﻛﺎن ﺋەوەﻧﺪەﯾــﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮاون ﺑــﯚ ﺑﻮاری وەرﮔێــڕان ،ﺋەوەﻧﺪەﯾــﺎن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺋەدﯾﺒﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻧﯿــﻦ ،ﻫــﺎوﻛﺎت
ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑەرﻫەﻣێﻜــﯽ ﺋەدەﺑﯿﺪا دەﺑﻨە ﻫــﯚی ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﯽ ﻣەﺟــﺎز ) me- ( tonymو ﺋﯿﺴــﺘﻌﺎرە ) metaphor ( .و ﺋــەم دواﻧەﯾــﺶ دوو ﺑﻨەﻣــﺎی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑەدﯾﻬێﻨﺎﻧــﯽ ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺋەدەﺑﯿﻦ. ﻟــە دواﯾــﯽ ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏەﯾﺸــﺪا ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﻢ ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ 1950 ﺗــﺎ 1960ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ زۆری داﻧــﺎ ﻟەﺳــەر ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ، ﺋەدەﺑﯽ ،ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ و دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ. ﺑــﯚ منﻮوﻧــە ﻛﻠﯚدﻟﯚﯾﺎﺳــﱰوس ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﻤﯽ ﺷــێﻮازی ﻣﺮۆﭬﻨﺎﺳــﯽ،رۆﻻﻧﺒﺎرت ﺑــﯚ ﺑــﯚ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەﯾﯽ ﺑەرﻫەﻣــە ﺋەدەﺑﯿﯿــەﻛﺎن ،ژاك ﻻﻛﺎن ﺑــﯚ دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ و ﻟﻮﯾــﯽ ﺋﺎﻟﺘــﯚﴎ ﺑــﯚ ﺑﺎﺳــﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘﯽ ﺑــەﻛﺎر ﻫێﻨــﺎ .ﻟــە دوای ﺋەﻣﺎﻧــە ﺗﻮێﮋﯾﻨــەری ﮔــەورە ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿەن ﻣێﺘــﺰ ﺋــەم ﺷــێﻮازەی ﻫێﻨﺎﯾــە ﻧــﺎو ﺳــﯿﻨەﻣﺎوە و ﻫەوڵــﯽ دا ﻓﯿﻠﻤــەﻛﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﺳــﱰاﻛﭽێﺮێﻜﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﺳــﱰاﻛﭽێﺮێﻜﯽ ﻫﺎوﺷــێﻮەی زﻣﺎﻧﻨﺎﺳﺎﻧە ﺷﯽ ﺑﻜﺎت. ﭘﻜﮫﺎﺗﺧﻮازی ﻟ ﻧﺎو ﺳﯿﻨﻣﺎدا ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿەن ﻣێﺘــﺰ ﺑــﯚ ﺟــﺎری ﯾەﻛــەم
ﻛەﻣــﻦ ﺋــەو ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــەی ﻛﺎ ﻛﺎری ﻧﯿﮕﺎرﻛێﺸــﯿﯽ ﻣﻨــﺪااڵن دەﻛــەن .ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛــە ﻛﺎری ﻣﻨــﺪااڵن ﻫەﻣــﻮو دەﺑــێ رەﻧﮕﺎوڕەﻧــﮓ و ﻫﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧــە ﺑێــﺖ ،ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺧــەرج و ﺗێﭽــﻮوی زۆرە و دەﺑــێ ﻟەﺳــەر “Rﭼــﺎپ ﺑﻜﺮێــﺖ، ﻛﻮاﻟﯿﺘــﯽ ”ﺋــﺎڕ “ ﺑﯚﯾــە زۆرﺑــەی دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭼــﺎپ و ﺑاڵوﻛﺮدﻧــەوە ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﻗــەرەی ﻛﺎرێﻜــﯽ وا ﻧــﺎدەن و زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧــە دەﻛــەن ﻛــە رەش و ﺳﭙﯿﻦ و ﺗێﭽﻮوﯾﺎن ﻛەﻣﱰە. ﺑەﺧﺘﯿــﺎر ﺳــەﻋﯿﺪ ﻟەﻣــەڕ ﺑﺎﺷــﱰﺑﻮوﻧﯽ رەوﺷــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﺑــﻮاری ﻣﻨــﺪااڵن ﺋــەم ﭘێﺸــﻨﯿﺎرەی ﺧﺴــﺘە ڕوو :ﭘێﻮﯾﺴــﺘە داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛــەﻛﺎن و ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭘــەروەردە و رەوزە ﺋەﻫﻠــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﭼڕوﭘــڕ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو دەزﮔﺎ و ﻧﺎوەﻧــﺪە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﻫﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧــەدا ﺳــﺎز ﺑﻜــەن ﻛــە ﻛﺎر ﺑﯚ
ﺋــەم ﺷــێﻮازەﯾﯽ ﻟــە زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯿﯿەوە ﻫێﻨﺎﯾــە ﻧــﺎو ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و ﻫەوڵﯿــﺪا ﻓﯿﻠﻤــە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻟــە رووی ﺋــەم رواﻧﮕــەوە ﺷــﯽ ﺑــﻜﺎت .ﺋەﻣەﯾﺶ رووﺑــەڕووی رەﺧﻨــەی زۆر ﺑــﻮوەوە ﭼــﯚن ﺑــە ﺑــڕوای ﻫەﻧﺪێﻜــﯽ زۆر ﻟــە ﺗﺌﯚرﺳــﯿەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ وەك ﺋﺎﺑﺮاﻣﺴــﯚن ،ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی زﻣﺎن ﺟﯿــﺎوازی زۆری ﻫەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﭘێﻜﻬﺎﺗــەی ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ،ﺑــەاڵم ﻣێﺘــﺰ ﭘێــﯽ واﺑــﻮو ﻛە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ زۆر ﯾــەك ﻟــە ﭼەﻣﻜەﻛﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯽ وەك ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻫﺎوﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺑــﯚ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﯿﻦ .ﺋــەو ﺗﯿﯚرﯾﯿــەی ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەﻧﺎوی ) ( grand syntagmaticﻫێﻨﺎﯾــە ﺋــﺎراوە و وﯾﺴــﺘﯽ ﻟــە رێﮕەی ﺋــەوەوە ﺗــەواوی ﺋــەو ﻛەرەﺳــﺘﺎﻧەی ﻛــە دەﺑﻨە ﻫــﯚی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾــﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛە ﺷــﯽ ﺑﻜﺎت. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ رەﺧﻨــەی ﭘێﻜﻬﺎﺗەﺧــﻮازی ﻟــە ﺳــﯿﻨەﻣﺎدا رەﺧﻨەﯾەﻛــﯽ ﺷــﯿﻜەرەواﻧەﯾە ،واﺗــە ﻟــەم ﺟــﯚرەدا ﺑڕﯾــﺎر ﻟەﺳــەر ﻛەﻣﺒﺎﯾەﺧــﯽ ﯾــﺎن ﭘڕﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛــە ﻧﺎدرێﺖ .ﺑەڵﻜﻮ ﻫــەوڵ دەدرێــﺖ رۆڵﯽ ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﺋــەو ﻛەرەﺳــﺘﺎﻧە ﻟە ﻧــﺎو ﭘێﻜﻬﺎﺗەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛــەدا ﺷــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ .ﺑەﻫەرﺣــﺎڵ ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ
ﺋەدەﺑــﯽ ﻣﻨــﺪااڵن دەﻛــەن و ﺑﺎﺷــﱰ واﯾــە ﺑــە ﻫﺎوﺋﺎﻫەﻧﮕﯿــﯽ ﻫــەردووﻻ ﻣﻨﺪاڵــەﻛﺎن ﻛــە ﻫﯿﻮاﻛﺎﻧــﯽ داﻫﺎﺗــﻮوی ﮔەﻟــﻦ ،وا ﺑــﺎر ﺑﻬێﻨــﻦ ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە و ﻫﻮﻧــەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳــەردەﻣﺪا ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾﺎن ﺑﻜــەن .ﺋــەم ﻧﺎﻣــەی ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻛﺎرەش دەﺑــێ ﺑــە ﭘــﻼن و ﺑەر زاﻧﺴــﺘﯽ و ﭘەروەدەﯾــﯽ و ﻫــەر ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ وەك داﯾەﻧﮕــە، رەوزەوە ﺑﮕــﺮە ﻫەﺗــﺎ ﭘﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑە رێﻜﻮﭘێﻜــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪرێﺖ .ﺋــەم ﻛﺎرە وا ﻟــە ﻣﻨــﺪاڵ دەﻛﺎت ﻛــە دوﻧﯿــﺎی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﻟــەﻻی ﺑﺒێﺘــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ژﯾﺎﻧــﯽ ،وەك ﭼــﯚن ﻣﻨﺪاڵێﻚ ﺋــﺎرەزووی ﮔﻮێﮕﺮﺗﻨــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻫەﯾــە ،ﺋــﺎواش ﺋــﺎرەزووی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە و دﻧﯿــﺎی رەﻧــﮓ و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﭼﯿــﺮۆك و ﺷــﯿﻌﺮ و ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەﺑێــﺖ .ﺑــەم ﻛﺎرە ﻣﻨــﺪاڵ و ﻧەوەﯾــەك ﺑــﺎر دێﺖ ﻛە ژﯾــﺮ و وﺷــﯿﺎرە و ﻫﯿــﻮاری داﻫﺎﺗــﻮوی ﮔەﻟە.
ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻟەﮔــەڵ ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧــﺪا ﺣﺎﺷــﺎﻫەڵﻨەﮔﺮە ﺑــەاڵم ﻟــەم ﺟــﯚرەدا ﻟــە ﻫەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧﻨﺎﺳــﯽ وەك ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻫﺎوﻧﺸــﯿﻨﯽ و ﺟێﻨﺸــﯿﻨﯽ ﻛەڵــﻚ وەردەﮔﯿﺮێــﺖ .ﺑﯚ منﻮوﻧــە ﻟــە ﺗﯿــﯚری ﻣﯚﻧﺘﺎژی ﺳــﯚﭬﯿەﺗﺪا ﺟەﺧــﺖ دەﻛــﺮاوە ﻟەﺳــەر ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻫﺎوﻧﺸــﯿﻨﯽ ﮔﺮﺗــەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛــﱰ. ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻛــە ﻫەر ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗﺎزە ﻛە ﺑــﯚ ﻟﻜﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەم ﮔﺮﺗﺎﻧــە ﺑــە ﻛﺎر دەﺑﺮا، دەﺑــﻮوە ﻫﯚی ﺧﻮڵﻘﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﺘﻌﺎرەﯾەﻛﯽ ﺗــﺎزە .ﺋــەم ﺋﯿﺴــﺘﻌﺎراﻧەش ﻟــە رێــﯽ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺳــﱰاﻛﭽێﺮی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛــەوە ﺟﻮاﻧــﱰ دەرك دەﻛــﺮا. ﺟﯿــﺎ ﻟەﻣﺎﻧە ﺑــە ﻛﻮرﺗــﯽ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﻛــە ﺳﱰاﻛﭽێﺮﯾﺴــﻢ ﮔــەڕان ﺑــە دوای ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﺑەرﻫەﻣەﻛەﯾــە و ﺋەﻣەﯾــﺶ ﺳــێ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻟــە ﺧﯚ دەﮔــﺮێ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦﻟە: .1ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو . ﺑەرﻫەﻣەﻛە .2ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ﺋەو . ﺑەﺷــﺎﻧە و ﻫەروەﻫﺎ رۆڵــﯽ ﺋەواﻧە ﻟە ﻧﺎو ﭘێﻜﻬﺎﺗەیﮔﺸﺘﯿﺪا. .3ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻫەﻣەﻛــﯽ . و ﺑەﺷــەﻛﯽ ﺑەرﻫەﻣەﻛــە و ﻫەروەﻫــﺎ دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧەﻫێﻨــﯽ و ) ﺷﺎراوەﯾﯽ ( ﻧﺎو ﺑەرﻫەﻣەﻛە.
18
رایﺧەڵﻚ
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺎﻛﻮان ﻋﺰەت
ﺷﻣﺎڵ ﻧﻮوری
ڕۆﺳﺘم ﻋﺑﺪوﻟﺠﺑﺎر
ﺑﺎرزان ﺳﺎﺑﯿﺮ
ﻣوﻟﻮود ﺋﺣﻤد ﺟﻮﻣﻌ
ﻋﺎدل ﻋﺑﺪو
ﺳﻋﺪو ﺳﺎدق
دەﺑێ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺧێﺮا
ﻧەﻫﺎﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑە
ﻫەﻣﻮو ﺋەو ﻛﺎراﻧەی
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻫەرێﻤﯽ
ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼە و
ﻫﯿﻮادارم ﭼﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ
ﺑﯚ ﭼﺎرەﻛﺮدﻧﯽ
رێﮋەی % 60ﻛﺎرﯾﮕەری
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی
ﻛﻮردﺳﺘﺎنﻛەﻣﺘەرﺧەم
ﺑﻮدﺟەی ﻫەرێﻢ ﻛﺎرێﻜﯽ
ﻣەراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎری ﺑە
دۆﺧەﻛە داﺑرنێ
ﻟەﺳەر ﺑﺎزاڕ ﻫەﺑﻮوە
دەﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮە
و ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە
ﻧﺎدەﺳﺘﻮورﯾﯿە
ﻗﻮوﺗﯽ ﺧەڵﻚ ﻧەﻛﺮێﺖ
ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿﺎن داوای ﻫەڵﻮێﺴﺖ دژی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﻛەن ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری ﭘێﻮﯾﺴﺘە وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﭘﻼﻧﯽ ﺧێﺮا ﺑﯚ ﺋەم دۆﺧە داﺑڕێﮋێﺖ ﺑەدرێﮋاﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوو و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ ﻟــە دوای ڕووﺧﺎﻧــﯽ ڕژێﻤﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێــﺮاق ،ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎن ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛــەن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــەم ﭘﺎﺷــﻜەوﺗەﯾﯿەی ﺑەﻏــﺪا ﻟــە دەوڵەﺗێﻜــﯽ ﺷﻜﺴــﺨﻮاردووی ﺋﺎﺑــﻮوری ڕزﮔﺎری ﺑێــﺖ .واڵﺗێــﻚ ﻟــە ﻟێــﻮاری ﺷــەڕی ﻣەزﻫەﺑﯿﺪاﯾــە و ﺑەﻫﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑــڕوای ﺑــە ﻓﯿﺪاڵﯿﺰم و ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــەك ﻛــە ڕووﺑــەڕووی ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی ﺑﻮوﺑێﺘــەوە زەﺣﻤەﺗــە
وااڵ ﻛــﺮد ﻟــە ﺑــەردەم ﻫێﻨﺎﻧﯽ ﺑەﻟێﺸــﺎوی ﻛﺎاڵی ﺑﯿﺎﻧــﯽ .ﺗەﻧﺎﻧــەت زۆر ﺟــﺎر ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻣﺎوەﺑەﺳــەرﭼﻮو و ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﻧﺰﻣﯿــﺶ ﻫﺎﺗە ﻧێﻮﺧــﯚ و ﺑﻮوﻧــە ﭘێﮕەﯾەك ﺑــﯚ ﺳــﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺋــەو ﻛﺎاڵ ﺧﺮاﭘﺎﻧــە و ﻧەﺑﻮوﯾﻨــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ وەﺑەرﻫێــﻦ. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻧەﺷــامﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺧﯚراﻛــﯽ و ﺋــﺎو و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻛە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﻦ ﺑﯿﭙﺎرێﺰﯾﻦ. ﺑﯚﯾــە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﻫەرێﻤــﻚ ﻛە واﺑەﺳــﺘەی واڵﺗێﻜــﯽ ﻓﺎﺷــﯿﻠﯽ وەك ﻋێــﺮاق ﺑێــﺖ و زۆرﺑــەی ﺑــﻮارەﻛﺎن ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﺮاﺑێﺖ دووﭼــﺎری ﺗەﻧﮕــﮋە ﺑﺒێﺘــەوە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤﯿــﺶ ﻛــە ﻟــە ڕێﮕــەی ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑــﺎاڵی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﻛە داﯾﻤەزراﻧﺪﺑــﻮو ،ﭘــﺮس ﺑــە ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی
ﺑﯚﯾــە دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﺑێــﺖ و وەزارەﺗــﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﺑــە ﺧێﺮاﯾــﯽ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻫەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــەر واڵﺗێــﻚ ﻛــە ﻛەوﺗــە ﺗەﻧﮕــﮋەوە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻨﯿــﺎن ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە دەﺑێــﺖ ﺋێﻤــەش ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺋــەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە و ﭘﻼﻧێﻚ ﻫەﺑێــﺖ .ﺑەﻻﯾەﻧــﯽ ﻛەﻣــەوە ﺋــەو زﯾﺎدەڕۆﯾﯿــەی ﻛــە ﻟــە وەزارەﺗــەﻛﺎن ﻫەﯾــە ﺑــەری ﭘــێ ﺑﮕﯿﺮێــﺖ و ﻛــەم ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺋــەو داﻫﺎﺗﺎﻧــەی ﻛــە ﻫەﯾــە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷــەﻓﺎف ﻛــﯚ ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﺗــﺎ ﺋــەو ﻫﺎوواڵﺗﺴــﯿﺎﻧەی ﻛــە ﻗﯿﺴــﺘﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺷــﺎﻧە ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ﺑﯿﺪەﻧەوە ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت.
ﺋــەو ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــەش دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻧەﻫﺎﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــە ،ﺋەواﻧــەی ﻣﻮوﭼەﺧﯚرن ﻣﻮوﭼەﯾــﺎن دوا دەﻛەوێــﺖ و ﺋەواﻧــەی ﭘﺎرەدارﯾﺸــﻦ ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺧــەرج ﻧﺎﻛــەن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋﺎﯾﻨــﺪەی ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو ﻛێﺸــە ﻗﻮوڵەی ﻟــەو ﻣﺎوە 2010دا دوور و درێــﮋەی ﻫەﯾــە ﻛــە ﻟــە 2010دا ﺑەردەواﻣە ،ﺋﺎﺳﯚﯾەك دﯾﺎر ﻧﯿﯿە. ﻫەروەﻫــﺎ ﺋــەو دۆﺧــە ﻛﺎرﯾﮕــەری دەروﻧﯿﺸــﯽ ﻫەﯾــە و ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺳــەر ﻫﺎوﻧﯿﺸــﺘامﻧﯿﺎن و ﺧەڵــﻚ زۆرﺑــەی ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺳﯿﺎﺳــەمتەدار و ﭘێﯿــﺎن ﺧﯚﺷــە ﺋــﺎﮔﺎداری ڕووداوەﻛﺎن ﺑﻦ و ﭼﺎودێﺮی ﺑﺎرودۆﺧەﻛە دەﻛەن. ﺋــەم ﻛێﺸــﺎﻧە ﻛﺎﺗﯿــﻦ و ﺋەﮔــەر درێــﮋەش ﺑﻜێﺸــێﺖ ﻫــەر ﻛﺎﺗﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی
ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ
ﻟــە ﺋێﺴــﺘﺎدا ﻫەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﻧﺰﯾــﻚ دەﺑێﺘــەوە و ﺋــەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ دەﯾــﻜﺎت ﻛﺎرﻛﺮدﻧــە ﺑــﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی دەﻧــﮓ و ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺧەڵــﻚ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەوەﺗﺎ ﺋەوەی ﻟــەم ﻫەرێﻤــە دەﮔﻮزەرێــﺖ دﯾﺎرە و ﻟــە ﺧــﻮاری ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﻟــە ﺋەﻧﺒﺎر ﺷــەڕ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﻣەراﻣﯽ ﺧﯚی. وەك ﺗﺎﻛێﻜــﯽ ﺋــەم ﻫەرێﻤــە دەﺧــﻮازم ﮔﺮﻓﺘــەﻛﺎن ﺑــە ﺑﺮاﯾﺎﻧــە و ﻟەﺳــەر ﻣێــﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــنت ﺑــە ﻫﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێــﻚ ﻫﯿــﻮادارم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرامنــﺎن ﻫەڵﻮێﺴــﺘﯿﺎن ﻫەﺑێــﺖ و ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﺗــﺎ ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دروﺳﺖ ﺑێﺖ.
ﺋەﻧﺠــﺎم دراون ،ﻛەﭼــﯽ ﻫەرﭼەﻧــﺪە ﻛــﻮرد ﺧﯚﺷــﺒﺎوەڕە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﻫﯿــﭻ ﺑەڵێﻨێــﻚ و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳــەر ﻛﺎﻏــەزی ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾﻜﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﻫﯿﭻ ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەﯾەك ﻧﯿﯿە. ﺑەداﺧــەوە ﺋــەوەی ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻫەﺑﻮو ﻟەم ﻫەرێﻤــە ﻫەﻣــﻮوی ﺗێﻜﭽــﻮو ،ژﯾﺎﻧەﻛــە ﺗێﻜﭽــﻮوە ،ﺧەڵــﻚ دووﭼــﺎری ﮔﺮﻓــﺖ ﻫﺎﺗــﻮوە ،ﺋــەوەی ﭘــﺎرەی ﻫەﯾە ﺑﯿــﺮ ﻟەوە دەﻛﺎﺗــەوە ﻧــەك دۆﺧەﻛە درێﮋە ﺑﻜێﺸــێﺖ و ﻧﺎﯾــەوێ ﭘــﺎرە ﺧــەرج ﺑــﻜﺎت .ﻫەروەﻫﺎ ﺋــەوەی ﺑــەﻻی ﺧەڵﻜــەوە ﺟێﮕــەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿــە دەﺳــﻜﺎرﯾﻜﺮدن و ﺧﺴــﺘﻨە ﻧێــﻮ ﻛﺎﯾــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻗﻮوﺗێﺘــﯽ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﮔــەر ﮔەﻣــە ﺑــە ﻗﻮوﺗــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ﻛﺎرداﻧەوەی دەﺑێﺖ.
ﻋﺎدل ﻋەﺑﺪواڵ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق
ﺋەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﯾﻜﺎت ﻧﺎدەﺳﺘﻮورﯾﯿە
ﺋــەوەی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾــﻜﺎت ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﻛــﻮرد ﺑــە ﻧەﻧﺎردﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــە و ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێــﻢ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧﺎدەﺳــﺘﻮورﯾﯿە ،ﺑﯚﯾــە ﻟەﺑــەر ﻧەداﻧــﯽ ﻛﺮێــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻫەڵــە ﺑــﻮو ،ﺋەوەﯾــﺶ ﺑــﻮوە ﻫﯚی ﻻوازﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ﻛــﻮرد ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﻧەدەﺑﻮو ﺋەوﻛﺎت ﻛﻮرد ﺑﻜﺸێﺘەوە.
ﺳەﻋﺪواڵ ﺳﺎدق
دەﺑﻮو ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﯿﺮ ﻟە ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە ﻧەك ﻛێﺸە دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت
ﭼﺎودﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﻧوە ﻛ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑ ﭘﺎﭘﺳﺘﯚ ﺧﺴﺘﻨﺳر ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﯾوێ ھرەﺳﯽ ﺧﯚی ﻟ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻋﺮاق ﺑﺸﺎرﺘوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺪا ﺑﮋﯾﻦ. ﺑﯚﯾــە وەك ﺳــەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ )ﺑەڕێﻮﺑــﺮدن ،داراﯾــﯽ ،ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎن ،وزە و ﻛﺎرەﺑــﺎ ،ﺧﻮدﺑﮋێــﻮی و ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ( دەﺑێــﺖ ﺋــەو ﺑﻮاراﻧــە ﺑﺒﻨــە ﺑﻨەﻣــﺎ و ﻛﯚڵەﻛەﯾــەك ﺑــﯚ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺸــﺘﯽ ﭘــێ ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ و زۆرﺗﺮﯾــﻦ ڕێــﮋەی ﻛﺎر ﺑڕەﺧﺴــێﻨێﺖ و ﺑێــﻜﺎری ﻛــەم ﺑﺒێﺘــەوە ،واﺗــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛــﻮردی ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺑەﻛﺎرﺑــەرەوە ﺑﻜﺮێﺘــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ وەﺑەرﻫێﻦ. ﺑــەاڵم ﺑەداﺧــەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﯾــەك ﻟــە دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻫەرێــﻢ ﻫﯿــﭻ ﺋﺎوڕێﻜﯽ ﻟــەم ﺑﯿــﺮ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧــەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎن ﻧەداوەﺗــەوە و دەرﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ
ﺋێﻤــە ﻧەﻛــﺮاوە ﻛــە ڕۆژێــﻚ ﻟــە ڕۆژان ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻫەﺑێﺖ. ﺑەداﺧــەوە ﻛﺎﺗێــﻚ ﻋێــﺮاق وﯾﺴــﺘﯽ ﻟــە ڕووی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ڕووﺑــەڕووی ﻫەرێــﻢ ﺑێﺘــەوە و ﺑــﯚی ﻧەﭼــﻮوە ﺳــەر ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ڕووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە دەﯾەوێــﺖ ﺟەﻧــﮓ ﺑەرﭘﺎ ﺑــﻜﺎت ،ﺋەوەش ﺟەﻧﮕێﻜــﯽ زۆر ﻧﺎڕەواﯾــە و ﺑــﯚ ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﭼەﻛــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫەرێﻤێــﻚ ﺗﻮاﻧــﺎی ﻧﯿﯿــە ﺑﮋێﻮی ﺧــﯚی داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺎت و ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﻗەﺑــەی ﺑــێ ﺑەرﻫــەم ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻟێ دەﻛﺮێﺖ. ﺋــەوەی ﻛە ﺑﯿــﺮی ﻟــێ دەﻛﺮێﺘــەوە ﭼﯚن ﺧﯚﻣــﺎن دەرﺑــﺎز ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾە،
ڕۆﺳﺘەم ﻋەﺑﺪوﻟﺠەﺑﺎر
ﺋەوەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﯾﻜﺎت ﺗەﻧﯿﺎ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾە ﺑﯚ ﻫەڵﺒﮋاردن
ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﻫەڵﻮێﺴــﺘﺎﻧەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﺋــەو ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎﻧــەی ﻛــە ﻫــەن چ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەﺳــەر ﺗﺎﻛــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛــەی، ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧﺮاﭘــﯽ ﻛﺮدووەﺗــە ﺳــەر ﻫەﻣــﻮو ﻻﯾــەك ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧــﯚم وەك ﻛﺎﺳــﺒﻜﺎرێﻚ ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ دەﻛــەم و ﻟــە ﭼﯿــﻦ ﻛﺎاڵ ﺑــﯚ ﺷــﺎری ﻫەوﻟێــﺮ دەﻫێﻨــﻢ، 60ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻫەﺑﻮوە، دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێــﻢ 60%
ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾــﻜﺎت ﺗەﻧﻬــﺎ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾــە ﺑــﯚ ﻫەڵﺒــﮋاردن ،ﺗــﺎ ﺑــە ﺧەڵﻜەﻛــەی ﺧــﯚی ﺑڵێــﺖ ﺋــەوە ﻣــﻦ ﺑــﻮوم ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻢ ﻫێﻨﺎﯾــە ژێﺮ ڕﻛێﻔــﯽ ﺧــﯚم و دەﺳــﺘﻢ ﺑەﺳــەر ﻧەوﺗــﯽ ﺋەواﻧــﺪا ﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺋێﻮە ﺑــەﻛﺎری دەﻫێﻨــﻢ .ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺷــﯚﭬێﻨﯿﯿە ﺑﯚﯾــە ﻫەرﮔﯿــﺰ ﭼــﺎوی ﺑــەوە ﻫەڵﻨﺎﯾــەت ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەﻧــﯽ داراﯾــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚی ﺑێﺖ.
ﺋەﮔــەر وا ﺑــڕوات ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟــە ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ ﺧﺮاﭘﱰﻣــﺎن ﭘــێ دەﻛﺎت، ﺧەرﯾﻜــە واﻣــﺎن ﻟــێ دەﻛﺎت ﺑڵێﯿــﻦ ﺧﯚزﮔەﻣــﺎن ﺑــە ﺳــەدام .ﻫﯿــﻮادارم ﻟــە ﻫەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻣﺠــﺎرەدا ﺷﻜﺴــﺖ ﺑﻬێﻨێــﺖ و دەرﻧەﭼێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە دوور ﻧﯿﯿــە ﭘــﻼن ﻧەﮔێڕێــﺖ ﻟــە دژﻣــﺎن و ﻫێــﺮش ﺑﻜﺎﺗــە ﺳــەرﻣﺎن و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﺷــامن ﻟــێ وەرﺑﮕﺮێﺘەوە.
ﻣەوﻟﻮود ﺋەﺣﻤەد ﺟﻮﻣﻌە ﺑﺎرزان ﺳﺎﺑﯿﺮ
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی دەﻧﮓ و
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻧﻮوﴎاوﻣﺎن ﻧﯿﯿە
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧــەم و ﺑــێ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾــە ،ﺑەدەﯾــﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە
ﺳــەﯾﺮە دوای ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵ ﻫێﺸــﺘﺎ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛﺮاوە. ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێــﺮاق ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە، ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻫەﻣﯿﺸــە دەڵێــﻦ ﺋــەوەی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾﻜﺎت دژ ﺑــە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﻧەداﻧــﯽ ﺑﻮدﺟــە و ﻣﻮوﭼە، ﺗەﻧﻬــﺎ ﮔﻮﺷــﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﻫﯿﭽــﯽ ﺗــﺮ .ﻫەﻣــﻮو دەزاﻧﯿــﻦ دوای ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘﺮﺳــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻧەﻛﺮاو ﻟــە ﻧێــﻮان ﻫەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﺪا ﻣﺎوﻧەﺗــەوە و ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﻛــﺮاون، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﭘﺮﺳــﯽ ﺑﻮدﺟــە و ﻧــەوت و ﭘێﺸــﻤەرﮔە .ﻫﯿــﻮادارم ﭼﯿــﱰ ﯾــﺎری ﺑــە ﻗﻮوﺗــﯽ ﻫﺎوواڵﺗﯿﯿــﺎن ﻧەﻛﺮێــﺖ و ﺋــەوان ﻧەﻛﺮێﻨــە ﺑﺎزﻧــەی ﻣەراﻣــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەﻛﺎر ﺑﻬێﻨﺪرێﻦ.
وەرزش ش وەرز
ژﻣﺎرە ) ، (36ﭼﻮارﺷەﻣﻤە2014/ 2/ 26 ، ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
ﻣﺎڕادۆﻧﺎ دەﺑێﺘە ﺳەرﺑﺎز
ﺋە ﻣە ﺋــەو ﺗﯚﭘەﯾــە ﻛــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ دﯾﮕــﯚ ﺋەرﻣﺎﻧــﺪۆ ﻣﺎڕادۆﻧــﺎی ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿــﻦ و ﺟﯿﻬــﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺧــﯚی ﭘێﺸــﺎن دا ﺑﺒێﺘــە ﺳــەرﺑﺎز ﻟە ﺳﻮﭘﺎی ﭬەﻧﺰوێﻼ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەو واڵﺗە ﺑە دۆﺧێﻜﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی ﺧﺮاﭘﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ. )ﻓﯿﻔــﺎ( دﯾــﺎری ﻛــﺮدووە ﺑــە ﺑﺒــﻢ ﺋﺎﻣــﺎدەم دەڵێــﺖ: ادۆﻧــﺎ / /ﻟــە ﻛﻮرﺗــە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛــﺪا ﻛــە ﻟــە وارﮔــەی )ﯾﻮﺗــﻮب( ﺑــاڵو ﺑﻮوەﺗــەوە ﻣﺎڕ ۆ ﺑــﯚ ﯾﺎرﯾــﯽ ﻛﯚﺗــﺎی ﺧﻮﻟﯽ ﭘــێ ﺋەرﻛێﻜــﻢ ﻫــەر ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﺋــەم ﺑــﯚ ﻻﺗﯿﻨــﯽ، ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﭘﺎرزەوﯾﻨــﯽ و ﭬەﻧﺰوێــﻼ ﭘێﻨــﺎو ﻟــە ﺳــەرﺑﺎزێﻚ ﺳــە ﯾﺎﻧــە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻛــە ﺑڕﯾــﺎرە ﻟــە ﯾﺎرﯾﮕــەی زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێــﺖ :ﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟــە واڵﺗــﯽ ﭬەﻧﺰوێــﻼ ﺗەﻧﻬــﺎ ﮔێﺮەﺷــێﻮێﻨﯿﯿە و ﭘﯿــﺎو ﺗﻮوﺷــﯽ زﯾﺎﺗــ )داﻟــﻮش(ی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺷەرﻣەزاری دەﺑێﺖ ﻛە ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺑﯿﻨێﺖ. ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــەوە ﭬەﻧﺰوێــﻼ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ ﻧﺎوەﺧــﯚی ﺗﻮﻧــﺪ ﺑﻮوەﺗــەوە و ﯾﺎﻧــەی ﺳــﭙﯚرﺗﯿﻨﮓ ﻟﯿﺸــﺒﯚﻧەی ﯚﻧەی ﻫەﯾــە ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان دژی ﻧﯿﻜــﯚﻻس ﻣــﺎدۆرۆی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋــەو واڵﺗــە ﺑەردەواﻣــﯽ ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ ﺑێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان.
19
و ﺑەﻫﯚﯾــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ 11ﻛــەس ﻛــﻮژراون و ﺑەﺳــەداﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑﺮﯾﻨــﺪار و رەواﻧــەی زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎن ﻛﺮاون.
ﺗﯿﺮوﭘﺸﻜﯽ ﭘﺎاڵوﺗﻨﯽ ﺟﺎﻣﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻫﺎﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﻟــە ﺷــﺎری )ﻧﯿــﺲ(ی ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﺗﯿﺮوﭘﺸــﻜﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎاڵوﺗﻨــﯽ (2016ﺑــﯚ 53ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﭘﺎرزەوﯾﻨــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﺟﺎﻣــﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ )ﯾــﯚرۆی (2016 ﻫﺎﺗــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪان ،ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺗﯿﺮوﭘﺸــﻜەﻛە ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎی ﺧــﺎوەن دوو ﻧﺎﺳــﻨﺎوی راﺑــﺮدووی ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛــە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــەی ﺳــێﯿەﻣﺪا رووﺑــەڕووی ﻫەرﯾــەك ﻟە ﻫەڵﺒﮋاردەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚﻛﺴەﻣﺒﯚرگ ،ﻣەﻛﺪۆﻧﯿﺎ ،ﺑﯿﻼرووﺳﯿﺎ ،ﺳﻠﯚﭬﺎﻛﯿﺎ و ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ دەﺑێﺘەوە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛــە دوو ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻫــەر ﻛﯚﻣەڵەﯾــەك راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺳــەردەﻛەون ﺑــﯚ ﻛێﺒەرﻛێﻜﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺗــﺎی ﭘﺎڵەواﻧەﺗﯿﯿەﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﺧــﺎوەن رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵــەﻛﺎن ،ﻫەروەﻫــﺎ ﺋــەو 8ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﻛــە ﻟــە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵــەﻛﺎن دەﻣێﻨﻨــەوە راﺳــﺘەوﺧﯚ رووﺑــەڕووی ﯾەﻛــﱰ دەﺑﻨــەوە و ﻧﯿﻮەﯾــﺎن )) 4ﻫەڵﺒــﮋاردە( ﺳــەردەﻛەون ﺑــﯚ ﭘﺎڵەواﻧەﺗﯿﯿەﻛــە و ﻛــﯚی ﺳــەرﺟەم ﻫەڵﺒــﮋاردەﻛﺎن دەﺑێﺘــە 23ﻫەڵﺒــﮋاردە ﻟەﮔــەڵ ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﻣێﻮاﻧــﺪاری ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛــە ﻛە ﻓڕەﻧﺴﺎﯾە. داﻫﺎﺗــﻮو دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت و ﻟــە ﺗﴩﯾﻨــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽﯽ 2015ﺑەﻛﯚﺗــﺎ دێــﺖ ،ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ
ﻛﯚﻣی ﯾﻛم :ﻫﯚڵەﻧﺪا ،ﻛﺎزاﺧﺴﺘﺎن ،ﺋﺎﯾﺴﻠەﻧﺪا ،ﻻﺗﭭﯿﺎ ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭼﯿﻚ. ﻛﯚﻣی دووەم :ﺑەﻟﺠﯿﻜﺎ ،ﺑﯚﺳﻨە ،وﯾڵﺰ ،ﻗﻮﺑﺮس ،ﺋەﻧﺪۆرا و ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ. ﻛﯚﻣی ﺳﯿم :ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ،ﻟﯚﻛﺴەﻣﺒﯚرگ ،ﻣەﻛﺪۆﻧﯿﺎ ،ﺑﯿﻼرووﺳﯿﺎ ،ﺳﻠﯚﭬﺎﻛﯿﺎ و ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ. ﻛﯚﻣی ﭼﻮارەم :ﺋەڵامﻧﯿﺎ ،ﮔﱪاﻟﺘەر ،ﺟﯚرﺟﯿﺎ ،ﺳﻜﯚﺗﻠەﻧﺪا ،ﭘﯚڵەﻧﺪا و ﺋﯿﺮﻟەﻧﺪا. ﻛﯚﻣی ﭘﻨﺠم :ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا ،ﺳﺎن ﻣﺎرﯾﻨﯚ ،ﻟﯿﺘﻮاﻧﯿﺎ ،ﺋەﺳﺘﯚﻧﯿﺎ ،ﺳﻠﯚﭬﯿﻨﯿﺎ و ﺳﻮﯾﺴڕا. ﻛﯚﻣی ﺷﺷم :ﯾﯚﻧﺎن ،ﻓﺎرۆ ﺋﺎﯾﺴﻼﻧﺪ ،ﺋﯿﺮﻟەﻧﺪای ﺑﺎﻛﻮور ،ﻓﻨﻠەﻧﺪا ،رۆﻣﺎﻧﯿﺎ و ﻫەﻧﮕﺎرﯾﺎ. ﻛﯚﻣی ﺣوﺗم :رووﺳﯿﺎ ،ﻟﯿﺸﺘﻨﺸﺘﺎﯾﻦ ،ﻣﯚﻟﺪۆﭬﺎ ،ﻣﯚﻧﺘﯿﻨﯿﮕﺮۆ ،ﻧەﻣﺴﺎ و ﺳﻮﯾﺪ. ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ ،ﻣﺎڵﺘﺎ ،ﺋﺎزرﺑەﯾﺠﺎن ،ﺑﻮﻟﮕﺎرﯾﺎ ،ﻧەروﯾﺞ و ﻛﺮواﺗﯿﺎ. ﯿﺎ. ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل ،ﺋەﻟﺒﺎﻧﯿﺎ ،ﺋەرﻣﯿﻨﯿﺎ ،ﺳڕﺑﯿﺎ و داﻧﯿامرك. امرك.
زۆراﻧﺒﺎزێﻚ ﺑەﻧﯿﺎزە ﯾﺎﻧەی ﻧﯿﻮﻛﺎﺳﻞ ﺑﻜڕێﺖ
ﺳﻮارێﺰ دەﺑێﺘە ﮔﺮاﻧﱰﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﻬﺎن
ی ﻣەدرﯾــﺪی رﯾــﺎل ﯾﺎﻧــەی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺑەﻧﯿــﺎزە وەرزی ر وو اﺑــﺮدوو ﭘێﺸــﻜەش ﻜەش دەﺳــﺘەوارەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﯾﺎﻧــەی ﻟێﭭەرﭘﻮوﻟــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺑــﻜﺎت ﻛــە ﺑڕی
ﭬﯿﻨــﺲ ﻣەﻛــامن زۆراﻧﺒــﺎزی ﭘێﺸــﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻧــﺎﴎاوە ،ﺑەﻧﯿــﺎزە ﺳــەرﺟەم ﭘﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧــەی ەی ﻧﯿﻮﻛﺎﺳــﻞ ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺑﻜڕێــﺖ و ﺘــە ﺑﺒێﺘــە
100ﻣﻠﯿﯚن ﭘﺎوەﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە.
رۆژﻧﺎﻣــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿــەﻛﺎن ﺑاڵوﯾــﺎن ﻛــﺮدەوە ﻣەﻛــامن ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە
ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ زۆراﻧﺒــﺎزی ﺋــﺎزاد .ﺟێــﯽ ﺑﺎﺳــە ﻣﺎﯾــﻚ ــﻚ ﺋﺎﺷــﻠﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ
ﺑەﺧﺎوەﻧﯽ ﯾﺎﻧەﻛە ﻣﺎوەﺗەوە. ﺑەﺧﺎ
ﻧﯿامر ﺧﻮازﯾﺎرە رووﺑەڕووی ﻣﯿﺴﯽ ﺑﺒێﺘەوە
ﻣﻠﯿــﯚن ﭘــﺎوەن ﻧﯿﯿــە ،ﺑﮕﺮە ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﯾﺎﻧە ﺑە ﺧﻮﻟــﯽ ﯾﺎﻧــە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ 56ﺧــﺎڵ ﻟــە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﭼﻮارەﻣﯽ ﺧﻮﻟﯽ 23ﮔــﯚڵ ﻟــە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﮔﯚڵﻜﺎراﻧــﯽ
و ﯾﺎﻧەی ﺗﯚﺗﻨﻬﺎم ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮد ﻛە ﺑەﻫﺎﻛەی 100ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﺑﻮو.
2014ی ﺑەڕازﯾــﻞ رووﺑــەڕووی ﻫﺎوڕێﯿەﻛــەی ﻟــە ﯾﺎﻧــەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧەی ﻧﯿــامر دا ﺳــﯿﻠﭭﺎی ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﻻوی ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﺑەڕازﯾــﻞ ﻫﯿــﻮای ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟــە ﯾــﺎری ﻛﯚﺗــﺎی ﺟﺎﻣــﯽ ﺟﯿﻬﺎﻧــﯽ 2014ی 12ی ﺳــﺎڵ /ﻫﯿــﻮای ﺧﻮاﺳــﺖ ﻫەڵﺒﮋاردەﻛــەی ﻟەﺳــەر ﺧﺎﻛــﯽ ﺧــﯚی ﺑﮕﺎﺗــە ﯾــﺎری ﻛﯚﺗــﺎی ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل ﻛــە ﺑڕﯾــﺎرە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە 12ی ی ﺗەﻣــﻮوزی داﻫﺎﺗــﻮو ﺑەﻛﯚﺗﺎ ﺑێﺖ ،ﻟــەو ﯾﺎرﯾﯿەﺷــﺪا رووﺑــەڕووی ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻦ ﺑﺒێﺘــەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵ ﻣﯿﺴــﯽ ﻫﺎوﻛﺎری ﻟــە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﺟﻮاﻧﱰﯾــﻦ ﺋﺎﺳــﺖ ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜــەن و ﭼێــﮋ ﺑــﺪەن ﺑــە ﻫەواداراﻧــﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘــێ ﻟــە ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﺟﯿﻬﺎﻧــﺪا .ﻧﯿامر ﮔﻮﺗــﯽ :ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑە ﻣﯿﺴــﯿﻢ ﮔﻮﺗــﻮوە رەﻧﮕە ﻟــە ﯾﺎری ﻛﻛﯚﺗــﺎی ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل رووﺑــەڕووی ﯾەﻛــﱰ ﺑﺒﯿﻨــەوە ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻫــەردوو ﻫەڵﺒــﮋاردەی ﺑەڕازﯾــﻞ و ﺋەرﺟەﻧﺘﯿــﻦ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑﺎﺷــﱰﯾﻦ ﭘێﻜﻬﺎﺗەﯾــﺎن ﻟــە ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﺎن ﻫەﯾــە ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋەﮔــەر رووﺑــەڕووی ﯾەﻛﱰﯾــﺶ ﺑﺒﯿﻨــەوە ﺋﺎواﺗەﺧــﻮازم ﻫەڵﺒﮋاردەﻛــەم ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨــێ و ﺑــﯚ ﺷەﺷــەﻣﯿﻦ ﺟــﺎر ﺟﺎﻣەﻛــە ﺑــەرز ﺑﻜەﯾﻨــەوە .ﺋــەو ﺋەﺳــﺘێﺮەﯾەی ﭘێﺸــﻮوی ﯾﺎﻧــەی ﺳــﺎﻧﺘﯚس ﮔﻮﺗﯽ :ﻫــەر ﻟــە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺗﺎﻣــەزرۆی ﺳەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻫەردوو ﻫەڵﺒﮋاردەی ﺑەڕازﯾﻞ و ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﻢ و ﺧﻮازﯾﺎرم ﻟە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻣﺠﺎرەﺷﺪا ﻟەﮔەڵ ﻣﯿﺴﯽ ﺑەﺷﺪار ﺑﯿﻦ. ﻧﯿــامر ﻟــە ﺑــﺎرەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻣﯿﺴــﯿﯿەوە ﮔﻮﺗــﯽ :ﻋﺎﺷــﻘﯽ ﺷــێﻮازی ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﯿﺴــﯿﻢ و ﺧــﯚم ﺑــە ﺑەﺧﺘــەوەر دەزاﻧــﻢ ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺋەﺳــﺘێﺮەﯾە ﻟــە ﺗﯿﭙێﻜﺪا ﯾــﺎری دەﻛــەم ،ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧﯿــام ﺟێﯽ ﺑﺎﺳە ﻧﯿامر ﻣﺎوەی دوو ﺣەﻓﺘەﯾە ﮔەڕاوەﺗەوە ﭘێﻜﻬﺎﺗەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە دوای ﺋەوەی ﺑەﻫﯚی ﺋەﻧﮕﺎوﺗﻨﯽ ﺋەژﻧﯚﯾەوە ،ﻧﺰﯾﻜەی ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن دوور ﻛەوﺗەوە.
www.wishe.net ﻟ ﻣﺎﭙڕی وﺷ ھﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿك ﺑﺒﯿﻨ
ﻧﯿامر ﺧﻮازﯾﺎرە رووﺑەڕووی ﻣﯿﺴﯽ ﺑﺒێﺘەوە
wishe@wishe.net
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ
kawa@wishe.net
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟﻟﯿﻞ
Heftenameyekî sîyasî giştîye
araakar4@gmail.com
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ﻫەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋﺳﻮەد
10
sarbaz25@yahoo.com
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟم
ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
19
ﻛﻮﭘەﻛەی ﻟەﯾﺪی ﮔﺎﮔﺎ ﺑە 47 ﻫەزار ﭘﺎوەﻧﺪ
0964(0)7502376262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
0964(0)7502386262 ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ﻫەوﻟێﺮ
ﻛﺘﺒﻚ ﻟﺑﺎرەی ﺗﺎرا رەﺳﻮووە ﺑو دەﻛﺮﺘوە وﺷ ”ﺗﺎرا رەﺳــﻮوڵ .ﺷــﻨەﯾەك ﺑــﯚ ﻫﻮﻧەری ﻛــﻮردی“ ﻧــﺎوی ﺋــەو ﻛﺘێﺒەﯾــە و ﻟەﻻﯾــەن وﺷــﯿﺎر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳــﻮەدەوە ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻛــە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــێﻚ ﭘێﻚ ﻫﺎﺗــﻮوە و زﯾﺎﺗــﺮ ﻛﺘێﺒەﻛە ﻟــە رووی رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿــەوە ﻛﺎری ﺗێــﺪا ﻛﺮاوە.. ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﭘێﺸــەﻛﯽ .ﺑەﺷــﯽ ﯾەﻛــەم ”ﻛﻮرﺗەﯾــەك ﻟــە ژﯾﺎﻧــﯽ“ ﻛە ﺗێﯿــﺪا ﺗﺎرا ﻫــەر ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯿــەوە ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺳــﻮێﺪ ،ﺑــﺎس دەﻛﺎت. ﻫەروەﻫــﺎ ﭼــﯚن ﺑەﮔەورەﯾــﯽ ﺑﻮوەﺗــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ .ﺑەﺷــﯽ دووەﻣﯿــﺶ ”دﯾامﻧە“ﯾــە .ﻟەوێﺪا ﺑەدرێــﮋی وەاڵﻣﯽ زۆر ﭘﺮﺳــﯿﺎری داوەﺗــەوە و ﻫەﻣــﻮوی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑەﻫﻮﻧەرەوە ﻫەﯾە .ﺑەﺷــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯿﺶ ”ﺷــﻨەﯾەك ﺑــﯚ ﻫﻮﻧــەری ﻛــﻮردی“ ﻫەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﻮوﺳــەرە ﺑــﯚ ﺋــەو ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە .دوا ﺑەﺷــﯿﺶ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑــە داﯾﻜﯽ ﺗــﺎراوە ﻫەﯾــە .داﯾﻜــﯽ ﺑــە ﻛﻮرﺗــﯽ رای ﺧــﯚی ﻟەﺑﺎرەی ﺗﺎراوە ﺑﺎس دەﻛﺎت. ﺑەڕێــﺰ ”ﺋــﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿــﻞ ﻛﺎﻛەوەﯾــﺲ“ ﻧەﺧﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــەی ﻛــﺮدووە و ﻟــە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧــەی ”ﺷــەﻫﺎب“ ﻟــە ﻫەوﻟێــﺮ ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﭼﺎﭘﻜــﺮدن .ﺋــەم ﻛﺘێﺒــە ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛــﯽ ”ﻫەﻓﺘەﻧﺎﻣــەی
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻫەڵەﯾەﻛە ،دەﺑێ ﺗﯚ ﺑە ﭘﺎرە ﺑﯿﻜڕﯾﺖ
ﺑــﺎس“ ﻫﺎﺗﻮوەﺗــە ﭼﺎﭘﻜــﺮدن. ﻧﻮوﺳــەری ﻛﺘێﺒەﻛــە وﺷــﯿﺎر ﺋەﺳــﻮەد دەڵێــﺖ :ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺗــﺎرا رەﺳــﻮوڵ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﭼــﺎﻻك و ﺑﻮێــﺮە و زۆر ﺷــﺖ ﻫەﯾــە دەﻫێﻨــێ ﻗﺴــەی
دەﺑێﺘە ﺳەرﺑﺎز
ﻟەﺳــەر ﺑﻜــﺮێ ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەم ﻛﺘێﺒــەم ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ،ﻟەﻻﯾەﻛەوە ﺋﺎﻓﺮەﺗە و ﮔەﻧــﺞ و ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾــە ،ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜــﯽ ﭘڕۆﻓﯿﺸــﻨﺎڵە ،دوای ﻫەﻣــﻮو ﺋەﻣﺎﻧــە ﺋــەو ﻫﺎوڕێﯿەﻛــﯽ
ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻣﻨــە و ﭘێﻢ ﺧــﯚش ﺑﻮو ﻟــە رێﮕــەی ﺋــەم ﻛﺘێﺒــەوە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺑﻜــەم .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻫﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔەﻧﺞ و ﺑەﺗﻮاﻧــﺎ زۆرن ﺋەﮔــەر مبﺎﻧــەوێ ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺑﭽﻨــە
ﺧﺎﻧــەی ﻛﺘێﺒــەوە ،ﺑﯚﯾــە رەﻧﮕــە ﺋەﮔەر ﺗەﻣــەن ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﻢ ﺑــﺪات ،ﺋــﺎرەزووم ﻫەﯾــە ﭼەﻧــﺪ ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟــە ﮔەﻧﺠــﺎن ﻟــە ﻛﺘێــﺐ ﺟێﯿــﺎن ﺑﻜەﻣەوە.
ﻛﯿﺴﯽ ﺟﮕرەﻛﺶ
دﯾﮕــﯚ ﺋەرﻣﺎﻧــﺪۆ ﻣﺎڕادۆﻧــﺎی ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿــﻦ و ﺟﯿﻬــﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺧــﯚی ﭘێﺸــﺎن دا ﺑﺒێﺘــە ﺳــەرﺑﺎز ﻟە ﺳــﻮﭘﺎی ﭬەﻧﺰوێــﻼ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋــەو واڵﺗــە ﺑــە دۆﺧێﻜــﯽ ﻧﺎوەﺧــﯚی ﺧﺮاﭘﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ. /53ﻟــە ﻛﻮرﺗــە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛــﺪا ﻛــە ﻟە ﻣﺎڕادۆﻧــﺎ /53// وارﮔــەی )ﯾﻮﺗــﻮب( ﺑــاڵو ﺑﻮوەﺗــەوە دەڵێــﺖ: ﺋﺎﻣــﺎدەم ﺑﺒــﻢ ﺑــە ﺳــەرﺑﺎزێﻚ ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﭬەﻧﺰوێــﻼ و ﭘﺎرزەوﯾﻨــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﻻﺗﯿﻨــﯽ ،ﺑــﯚ ﺋــەم ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﻫــەر ﺋەرﻛێﻜــﻢ ﭘــێ ﺑﺴــﭙێﺮن ﺋﺎﻣــﺎدەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﻢ. 19
ﺳــاڵوی ﺧــﻮای ﮔــەورەت ﻟێﺒێــﺖ و ﺧــﻮدا ﻫــەر ﺳــەرﻛەوﺗﻮوت ﺑــﻜﺎت و ﭘﺸــﺖ و ﭘەﻧــﺎت ﺑێﺖ ،ﻟــە ﺧــﻮدا دەﭘﺎڕێﻤــەوە ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ ﺑــﯚ ﻛــﻮرد و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻫــەر ﺋێــﻮە ﺧەﻣﺨــﯚری ﻣﯿﻠﻠــەت و ﺑﺎوﻛﯽ ﻫەژاراﻧﻦ و ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎزارەﻛﺎمنﺎن دەﻛەن. ﻫێــﮋا ﻛﺎك ﻣــەﴎوور ،داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــﻢ ﻫەﯾــە ﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯽ ﻛﻮڕەﻛەﻣەوە ﻫەﯾە ﺑەﻧﺎوی ”ﻣﺤەﻣــەد ﻧەﺟــﺎت“ ﻛــە ﺋﯿﻔﻠﯿﺠــﯽ ﻣێﺸــﻜﯽ ﻫەﯾــە و ﺑــەردەوام ﻟــە ﺟێﺪا ﻛەوﺗــﻮوە و دەﺑــێ ﻫﺎﺗﻮﭼﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﭘێ ﺑﻜــەم ﻟەﺑــەر دەرزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــﯚی ﺑﻜــﺮێ ،ﻣــﻦ زۆر ﻫــەژارم و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋــەو ﻫەﻣــﻮو ﻫﺎﺗﻮﭼﯚﯾــەم ﻧﯿﯿــە و ﺑﻮوەﺗــە ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﻗــﻮرس ﻟەﺳــەرم ،ﺑﯚﯾــە داوا ﻟــە ﺟەﻧﺎﺑﺘــﺎن دەﻛــەم ﺑــە ﻣﯿﻬﺮەﺑﺎﻧــﯽ ﺧﯚﺗــﺎن ﻫﺎوﻛﺎرﯾــﻢ ﺑﻜــەن ،ﺧــﻮای ﮔەورە ﺋــەو ﭼﺎﻛەﯾەﺗــﺎن ﺑــﻜﺎت ﺑــە ﺳــەدەﻗەی ﺳــەرﺗﺎن و ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻫەر ﺗەﻣەن درێﮋ ﺑﻦ. ﻧەﺟﺎت ﺳﺎﺑﯿﺮ ﺗەﻟەﻓﯚن07504971660 :
رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ ﭼﯿﻨــﯽ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﯚ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺟﯽ ﻟــﯽ ﺳــەﻓەری ﻛﺮدﺑﻮو، ﺑﯿﻨــﯽ ﻛــە ﻟــە ﻣﺎڵێﻜــﯽ دراوﺳــێﯽ ﻫﺎوڕێﯿەﻛــەی ﻛﯿﺴــەڵێﻜﯽ ﻟێﯿــە ﺟﮕــەرە دەﻛێﺸــێ .ﺋــەوﻛﺎت ﻛﺎﻣێــﺮا و رﯾﻜﯚردەرەﻛــەی ﻫەڵﺪەﮔــﺮێ و دەﭼێﺘــە ﻣﺎڵــﯽ ﺧــﺎوەن ﻛێﺴــەڵەﻛە
و راﭘﯚرﺗێــﻚ ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛﺎت ،رۆژی دواﺗــﺮ راﭘﯚرﺗەﻛــە ﺑــاڵو دەﻛﺎﺗــەوە و ﻫەرای ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﭘــﺎش ﺋــەو رۆژە ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ﺑــﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ﻛﯿﺴــەڵە ﺟﮕەرەﻛێﺸــەﻛە رووﯾــﺎن ﻟــە ﻣﺎڵــﯽ ﺋــەو ﭘﯿــﺎوە ﭼﯿﻨﯿﯿــە ﻛــﺮد .ﻫــﺎوﻛﺎت ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ
ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰﯾــﺶ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛﯿﺴــەڵەﻛە ﻟەدەﺳــﺘﯽ ﺧﺎوەﻧــﯽ رزﮔﺎر ﺑﻜــەن ،ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾﺎﻧــﯽ دەﺑەن و ﭘﯿﺎوەﻛــەش رادەﺳــﺘﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ دەﻛەن .ﻟــە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧــﺪا ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯿﺴــەڵەﻛە داﻧــﯽ ﻧــﺎوە ﺑــەوەی ﭼﻮار ﺳــﺎڵە ﻓێﺮی ﺟﮕەرەﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە و دواﺗــﺮ ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮوە ﻗﯚﻧﺎﻏێــﻚ ﻛــە ﻟــە ﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺟﮕــەرەدا ،رﻛﺎﺑەرﯾــﯽ ﯾەﻛﱰﯾــﺎن دەﻛــﺮد .ﺋــەو ﻛﯿﺴــەڵە ﺟﮕەرەﯾەﻛــﯽ ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار ﺧﻮﻟەﻛﺪادەﻛێﺸﺎ. ﺋێﺴــﺘﺎ ﭘﯿﺎوەﻛــە ﻟــە ﻛﺎرەﻛــەی ﺧــﯚی ﭘەﺷــﯿامن ﺑﻮوەﺗــەوە و ﺑەڵێﻨــﯽ داوە و ﺧــﯚی و ﻛﯿﺴەڵەﻛەﺷــﯽ واز ﻟــە ﺟﮕەرەﻛێﺸﺎنﺑﻬێﻨﻦ.
ﺑــە ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﯾﻠﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠــﯽ ﻋێــﺮاق ﭘێﯽ واﯾــە) :ﯾﺎن( ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەرێﻢ راﺳــﺘەوە دەﺑــێ و دەﺑێﺘــە راﭘەڕﯾــﻦ .زۆر ﺟﺎرﯾــﺶ وای ﮔﻮﺗــﻮوە) .ﯾﺎن(ﯾــﺶ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ،ﺳــەری دادەﻧﻮێﻨــێ و ﭼﯿﯿەﻛــﯽ ﺋــەو ﻟــەوێ داوای ﺑــﻜﺎ، ﺋــەم ﻟێﺮە ﺑــﯚی دەڵێ :ﺑــﺎش .ﻟــە ﻫەرێﻤﯿﺸــﺪا ﺋێﻤە ﭘێــامن واﯾە) :ﯾــﺎن( ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرﮔــەی ﺑــێ ﻣﻮوﭼەﯾــﯽ دەﮔــﺮێ وەك ﺟــﺎری ﭘێﺸــﻮو) ،ﯾﺎن(ﯾــﺶ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﺑەدەﻧﮕەوە دێ و رزﮔﺎری دەﻛﺎ. ﺑــەﻻی ﻣﻨــەوە ،ﮔــﺮەوی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﮔــﺮەوی ﺧﯚﺷــامن ،واﺗــە ﺋــەو )ﯾــﺎن ﯾﺎن( ەی ﺳــەرەوە ،ﻫﯿﭽﯿــﺎن ﺋﺎوەزﯾﯿﺎﻧــە ﻧﯿــﻦ .ﺑــﺎ ﻟــە ﯾﺎﻧــﯽ ﺑﻨــەوە دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﻜەﯾــﻦ .ﺋــەو ﭼﺘــەی ،ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿــﯽ ﭘــێ دێﺘــە ﮔﻮﺗــﻦ ،ﺋەﮔــەر ﭼﺘێﻜــﯽ ﻟێ ﺷــﯿﻦ ﺑﻮواﯾە ،ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﺋــەو ﺧﻮێــﻦ ﻟەﺑەرڕۆﯾﯿﻨەی ﺳــﻮورﯾەی دەوەﺳــﺘﺎﻧﺪەوە .ﺋێﺴــﺘە ﺳــﺎڵﯽ ﻧــەوەت و ﯾــەك ﻧﯿﯿــە .ﺋــەو دەم ،ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ ﻫەﻣــﻮو دﻧﯿﺎ ﻧﺎﺣــەزی ﺑﻮو ،ﺋەﻣــڕۆ ﻧﻮوری ﯾــەك ﻧﺎﺣەزﯾﺸــﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿــﺪا .ﺋــەو ﯾﺎﻧــەش ،ﻛــە دەڵــێ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرﮔــە دەﮔــﺮێ وەك ﺟــﺎری ﭘێﺸــﻮو ،ﺋەوﯾــﺶ ﻧﺎﮔﻮﺗەﻧﯿﯿــە )ﻧﺎﻣەﻧﺘﯿﻘﯿﯿــە( ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﭼەﻧــﺪ ﻧەداﻧﯽ ﻣﻮوﭼــە ﻟەﻻﯾەن ﻧﻮورﯾﯿــەوە ﺋــﺎزاردەرە ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەوەﻧــﺪەش ﮔێﺴــﻚ ﻟێﺪاﻧــﯽ ﺑﺎﻧﻜەﯾﻠــﯽ ﻫەرێــﻢ و ﻣﺎڵﯿﻨەوەﯾــﺎن ﻟــە ﭘــﺎرەی ﻫﺎواڵﺗﯿﯿــەل ،ﻣﺘامﻧەﺑــڕە ﺑﯚﯾــﺎن .ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑــﯚ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ،ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەداﯾــە .ﺋەﮔــەر ﺋەﻣــەت ﭘــێ ﻧﺎﺧﯚﺷــە ،ﭘێﭽەواﻧەﻛەﯾﻢ ﺑﯚ ﺋﯿﺴﭙﺎتﺑﻜە. ﺋــەوە ،ﻟــە ﺑــﺎرەی ﮔــﺮەوی ﺧﯚﻣﺎﻧــەوە .ﻫەرﭼــﯽ ﮔــﺮەوی ﺑەﻏﺪاﺷــە ،ﻛــە ﭘێﯽ واﯾــە ﺳــەر ﺑــە ﻫەرێــﻢ دادەﻧﻮێﻨــێ ،ﺋەوﯾــﺶ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧەﻛﺮدەﻧﯿﯿە .ﺑــﺎ ﺑڵێﯿﻦ، ﺋەﮔــەر ﺋێﻤــە ﻟــە ﻛﯚﻧﱰاﻛﺘــﯽ ﻧەوﺗﯿــﺶ ﭘﺎﺷــﮕەزەوە ﺑﻮوﯾﻨــەوە وەك ﺋــەو دەﯾــەوێ ،ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ دێﺘــەوە داوای داﻫﺎﺗــﯽ ﺧﺎڵەﯾﻠــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔــﯽ دەﻛﺎ. ﺋەوﯾﺸــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜــە ،داوای داﻫﺎﺗــﯽ ﺑﺎﺟــﯽ ﻧﺎوەﺧــﯚت ﻟــێ دەﻛﺎ .ﺋەوﯾﺸــﯽ ﺑﯚ ﺑﻜــە ،داوای ﭼــەك ﻟێﻜﺮدﻧــەوەی ﭘێﺸــﻤەرﮔەت ﻟــێ دەﻛﺎ .ﻟەﺑﯿﺮﺗــە ،ﺑەﻏــﺪا زۆر ﺟــﺎر داوای ﻛﯚﻧــە ﺗﺎﻧﻜــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ رێﮋﯾﻤــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻟــە ﻫەرێﻢ. ﺋەوەﺷــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜــە ،ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻟــﯽ دەرەﻛﯿــﺖ دادەﻣﺎڵــێ .وا ﺑــڕوات ،ﺋەو ﻫەﻣــﻮو ﺳــﺎڵ ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺑﻮدﺟــەت ﻟــێ دەﺑــڕێ و ﺗــﯚش ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺑــﯚی دادەﻧﻮێﻨــﯽ و رووﺗــەوە دەﺑــﯽ ﺗــﺎ وەك ﻛــﻮردە رووت و رەﺟﺎڵەﻛــەی ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻨﺖ ﻟــێ دێ .ﻛەواﺗــە داﻧەواﻧــﺪن و ﻛﯚڵــﺪان ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ،ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧەﻛﺮدەﻧﯿﯿــە و ﺑﯿــﺮی ﻟــێ ﻧەﻛەﯾﻨــەوە .ﺑــەاڵم ﺋــەو )ﯾــﺎن( ەی دەڵــێ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ژێــﺮ ﭘﺎڵەﺳــﻮوی ﺑــێ ﻣﻮوﭼەﯾﯿــﺪا ،دەﯾﻜﺎﺗە راﭘەڕﯾــﻦ ﻟــە دژی دەﺳــەاڵﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ،ﻛــە ﻧــﻮوری ،ﺳــﺎڵﯽ ﭘــﺎر ﺑــە ﻣﺎﻓﯿــﺎ ﻧﺎودێــﺮی ﻛــﺮد ،ﺋەﻣەﯾــﺎن ﺟێﮕــەی دان و ﺳــﺘﺎﻧﺪﻧە ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋێﻤــەش ﺋەوامنﺎن ﭘێ ﻣﺎﻓﯿﺎﯾە. )ﯾــﺎن(ی ﻫــەرە ﮔﺮﯾﻨــﮓ ﻟــەو ﮔﺸــﺖ ﯾﺎﻧەﯾﻠــەی ﺳــەرەوەدا :راﭘەڕﯾﻨــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻟــە ژێــﺮ ﺑــﺎری دۆﺑڕﯾــﻦ ،ﻛــە ﻧــﻮوری ﭘێــﯽ واﯾــە :روو دەدا .ﺋەﻣە دەق ﺋــەو ﭼﺘەﯾــە ،ﻛــە دەﺑــێ دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻫەرێــﻢ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑــﻜﺎ ﻧــەك وەك ﺋێﺴــﺘەی ﺧــﯚی ،ﺑﯿﺪاﺗــە ﺑــەر ﺑێﺒﺎﻛــﯽ و ﭼــﺎوەڕوان ﺑــێ ﺑﺰاﻧــێ ﺋﺎﺧــﯚ راﭘەڕﯾﻨەﻛــە دەﺑــێ ﯾﺎن ﻧــﺎ؟ ﺋەوە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿە ﻧــەك ﺋێﻤە ،ﻛــە ﻫەڵەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯿــﯽ ﮔــەورەی ﻛــﺮدووە ﺑــە ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﯾﻠــﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛــە ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺸــﻦ .ﺋــەوە ﻫەڵەﯾەﻛــە دوژﻣﻨەﻛــەت ﻛﺮدووﯾەﺗــﯽ و دەﺑــێ ﺗــﯚ ﺑــە ﭘــﺎرە ﻟێــﯽ ﺑﻜڕﯾــﺖ. ﻛﺘﻮﻣــﺖ وەك ﺋــەو ﭼﺎڵەی ،ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ ﺑــە ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﻫەرێﻢ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﻧــەوەت و ﯾەﻛــﺪا ،ﺗێﯽ ﻛــەوت .ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــەو ﻛﺎرە ﻧﺎژﯾﺮاﻧەﯾــەی ،ﻫەﻣــﻮو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرەﺗﯿﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭘﭽڕاﻧــﺪ ،ﻛــە ﻟــە ﻫەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠﯽ ﺋەواﻧﯿﺸــە. دەﺳــەاڵﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺳــﻮود ﻟــەم ﻫەڵەﯾە و ﻟــەم ﻫەﻟــە وەرﺑﮕﺮێ، ﯾــﺎن دەﺗﻮاﻧێ ﺳــەر ﺑــە ﺑەﻏــﺪا داﺑﻨﻮێﻨێ ،ﯾﺎﻧﯿــﺶ رێﮕەی ﺧــﯚی دەﻛﺎﺗــەوە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﭘﺸــﺖ ﺑــە داﻫﺎﺗــﯽ ﺧﯚﺑەﺳــنت ﻟــە ﻓﺮۆﺗﻨــﯽ ﺑەرﻫەﻣــﯽ ﻧەوﺗﯿﻨﯽ ﻫەرێﻤــﺪا .ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧێﻜــﯽ ژﯾﺮاﻧە ﻟــەم ﻫەﻟــەدا ،وا دەﻛﺎ ﺧەوﻧەﻛــەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﭘێﭽەواﻧــە ﺑﺒێﺘــەوە .ﺑــەاڵم داﺧــﯽ داﺧــﺎن ،ﻛــﻮرد ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻧﯿﯿە .دەﺑــﻮو ﺋەو ﻛــﺮدەوە دوژﻣﻨﺎﻧەﯾــەی ﺑەﻏــﺪا ،ﻫــەر ﻧەﺑــێ ﺑﻮوﺑﻮواﯾە ﺑــە ﻣﺎﯾــەی رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺑــﺎرەی ﭘێﻜەوەﻧﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗــﺎزەوە ،ﻛــە ﭘێﻨــﺞ ﻣﺎﻧــﮓ زﯾﺎﺗــﺮە وەك ﺧــﯚی ﻣﺎوەﺗــەوە .ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــەم ﺗەﻧﮕﺎﻧەﯾــە ﮔەورەﺗــﺮی ﻧﺎﯾەﺗــەوە ﭘێﺶ ،ﻛە دوژﻣــﻦ ﭘەﻧــﺎ ﺑــﯚ ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻧﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜەﻛــەی دەﺑــﺎ .ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛــﻮرد ﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺑﮕــﺮێ .ﺑــەاڵم ﻟە ﻣێــﮋوودا ﻧەﺑــﻮوە ﻛــﻮرد ﻫەﻟﯽ زێڕﯾﻨــﯽ ﺧﯚی ﺑــە ﺑێﺒﺎﻛﯿﯿەوە، ﻧەﭼﻮاﻧﺪﺑــێ .ﺋێﻤــە ﻟــەم ﻫەڵەﯾــەی ﺑەﻏــﺪا و ﻟــەم ﻫەﻟــە دﯾﺮۆﻛﯿﯿــە ﺳــﻮود وەرﻧەﮔﺮﯾــﻦ ،ﺑــێ ﭼەﻧــﺪ و ﭼــﯚن ،دەﭼﯿﻨــەوە ﺑــﻦ ﻧﯿــﺮ و ﺋﺎﻣــﻮوری ﺋــەوان. راﺳــﺘﺖ دەوێ ﻣــﻦ ﮔەﺷــﺒﯿﻦ ﻧﯿــﻢ ﺑــەوەی ﺑێﺒﺎﻛــﯽ ﺑــەری ﺑــﺪا .ﺟــﺎران ﻗﺴــەﯾەك ﻫەﺑــﻮو ﺑــﯚ ﮔﺎڵﺘــە دەﯾﺎﻧﮕﻮﺗــەوە :ﺋەﻟﻮەزﻋــﻮ ﺷــڕڕون ﻓﯽ ﺷــﯿامل ﺋەﻟﻌﯿﺮاق .ﻫەر ﺷڕﯾﺶ دەﻣێﻨێ.