راﺋﯿﺪ ﭼﯿﻤەن ﺟەﻻل:
ﺑەرﭘﺮﺳەﻛﺎن دەﻣﺎﻧﭽەﯾﺎن ﻟێ رادەﻛێﺸﺎﯾﻦ
ﺋێﺴﺘە ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻛەﻣﯽ دەﺑﯿﻨﺪرێ، ﺋەوە ﭘێﭽەواﻧەی ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوە .ﺋەو ﭘﯚﻟﯿﺴە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧە ﺑﺎس ﻟە ﻛﺎرداﻧەوەی ﭘﯿــﺎوان دەﻛەن ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑــﻮون ،ﻛﺎرداﻧــەوەی وەك دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن و دەﻣﺎﻧﭽە راﻛێﺸﺎن. ﭼﯿﻤەن ﺟەﻻل ﻋەﺑﺪو ﺗەﻣەن 32ﺳﺎن ،ﯾەك ﻟەو ﭘﯚﻟﯿﺴە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧەﯾە. ﺋەو ﭘێﺸﺘﺮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﺳــﺎن ﻟە رێﮕەی دەرەﻛﯽ ،ﺑﺎزاڕی ﺳﯿﺮواﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ﻧﺎو ﺑﺎزاڕی ﺷەﻗوە ﻛﺎری ﻛﺮدووە.
8
ﻛﻮرد ﻣەرﺟﯽ ﺑﻮدﺟەی ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ھەﯾە
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺑﻮوەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوەی ھەژاران
ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﯿەﻛﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪاﯾە و ﭘێﯿەﻛﯽ ﺗﺮﯾــﺎن ﻟەﻧێﻮ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت .ﺋەوان ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن ﺗﯿﺸــﻚ ﺑە 15ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻛەن ،ﺗﺎ ﻧەﺧﯚش ﻧﯚرەی دێﺖ 3ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێ دەﭼێﺖ ،ﺑەم ﺋێﻮاران ﺑە 75 ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑەﺑێ ﻧﯚرە دەﯾﻜەن .ھەژار ﻛە ﭘﺎرەی ﻧﯿﯿە ﺑەﺑێ ﻧﯚرە ﯾەﻛﺴەر ﭘــﺎرەی ﺧﯚی ﺑﺪات و ﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﭼﺎوڕێ دەﻛﺎت ﻛە دەرﻣﺎﻧﯿﺶ ﭼﺎرەی دەردەﻛەی ﻧﺎﻛﺎت.
ﺑڕﯾﺎرە ﺳــﺒەی ﭘێﻨﺠﺸــەم ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻜﺎری ﻛﻮرد دووەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺧﯚی ﺑﻜﺎت .ﻟەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا ھەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﺎرﻧﺎﻣەی ﺧــﯚی دەﺧﺎﺗە ڕوو ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻛﯚی ﺋەوان ،ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟێ ﮔەڵە ﺑﻜﺮێ.
12
3
ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ رۆژاﻧە 400ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺳﻮﭘﺎ ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺷەڕی داﻋﺸﯽ ﻧەﻛﺮد
ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ:
ﺋێﻤە ﺟﻮداﺧﻮاز ﻧﯿﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳەﻓﯿﻦ ﺣەﻣﯿﺪ
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻛﻮدەﺗﺎی ﻟە ﻛﻮرد و ﺳﻮﻧﻨە ﻛﺮد
ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ ﺑﯚ وﺷــە ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ،ﺗــﺎ 6ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎرەﺳەر دەﻛەن، ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧەﻛەش ﻟە رێﮕــەی ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕی 400 ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﻟە رۆژێﻚ دەﺑێ ،ﺑەﭘێﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ وەﺑەرھێﻨەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯿﺶ ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەن و ﺋﺎراﺳﺘەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﺗﻮاﻧﻦ رێﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ 400ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻟە رۆژێﻜﺪا ﺑەرز ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەم ﺷێﻮەﯾەش دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋەو ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەﯾەی ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ھەرێﻢ دەﮔەﯾﺸﺖ ،ﺑە داھﺎﺗﯽ ﻧەوت داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێ. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 14
ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﮔەﻣــﺎرۆی ھەرێﻤەﻛەﯾــﺎن ﻟەﻻﯾەن رێﻜﺨﺮاوی دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻟە ﺷــﺎم و ﻋێﺮاق ﻧﺎﺳﺮاو ﺑــە داﻋﺶ ،ﺑەردەواﻣە .ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛە ﻟە رێﮕەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧەوە ﻛﺮاوە، دەڵێ :ﺋێﻤە ﺟﻮداﺧﻮاز ﻧﯿﻦ و ﺑەﺷــێﻜﯿﻦ ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و دەﺳــﺘﺒەرداری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟــە دﯾﻤەﺷــﻖ ﻧﺎﺑﯿــﻦ .ﺋێﻤە ھﺎوﻛﺎت ﻛە ﻛــﻮردی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ ،ﺳﻮرﯾﺸــﻦ، ﺑەم ﺗﺎﻛڕەوی و ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛەﯾﻦ. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 6
ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻛﻦ
ﺗــەواوی ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻛﻦ ﻟەﺳەرﺋەوەی ﺑە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ﺋﯿﺪارە ﺑﺪەن، ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻛێﺸە ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕاﻧﺪا ھەﯾە. ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب ﻋەﻟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ زۆرﯾﻨەی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ﻧەھێﻨﺎوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑــﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ و ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕﯿــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن و ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻛە ھﯿﭻ ھێﺰێﻚ ﭘەراوێــﺰ ﻧەﺧﺮێﺖ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﻦ“. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 4 داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵ ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜﯽ ﺳەﺧﺘﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەڕێ ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋەوان ﺋێﺴﺘەش ﺑﺎوەڕ ﺑەوە ﻧﺎﻛەن ﻛە ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ 60ھەزار ﻛەﺳﯿﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﮔﺮووﭘﯽ داﻋﺸﺪا راﯾﺎن ﻛﺮدﺑێ ،ﺋەو راﻛﺮدﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻛﻮدەﺗﺎﯾەك دەﭼێ.
2
16 15
دﻧﯿﺎ ﺧێﺰاﻧێﻜە ﻟە ﻧەﺗەوەی ﺟﯚراوﺟﯚر ،ﻛەﭼﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺧێﺰاﻧەن ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﻓەرﻣﺎﻧە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺋﺎرام ﻧەﺑێﺖ!.. ﻛﻮﻧﺴﻮڵﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
% 78ی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻤﺎن ﻟە ﻋێﺮاق ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە
5
9
ﻧەدەﺑﻮو ﺑەرەو زڕﮔﻮێﺰ و ﻛﯚﯾە داﻛﺸێﯿﻨە ﺧﻮار
ﻋﻮﻣــەر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿــﺰادە ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵــەی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ )وﺷە( ﮔﻮﺗﯽ :ﺳەرﺑﺎری ھەﻣﻮو ﻓﺸﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق و ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑﯚﺗێ و ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ﻧەدەﺑﻮو دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن ﺑەرەو زڕﮔﻮێﺰ و ﻛﯚﯾە داﻛﺸێﯿﻨە ﺧﻮار ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑﻮو وەك ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺧﯚڕاﮔﺮ ﺑﻮوﺑﺎﯾﻦ و ﻻﻧﯿﻜەم ﻛەﻣﭙﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﻤﺎن ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺟﯿﺎ ﻛﺮدﺑﺎﯾەوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 7
ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞﺑێﺸﻜﭽﯽ:
ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻚ :ﺋێﻤە ﺋﺎوارەﯾﻦ و ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﺎڵﻦ
ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰادە:
4
ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ رواﻧﺪز:
ھﯿﭻ زەوﯾﯿەك ﻟە رواﻧﺪز ﺗﺎﭘﯚ ﻧﺎﻛﺮێ
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
راﺋﯿﺪ ﻋەﻟﻮان ﺗەﯾﺐ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ،ﺷەوی راﺑﺮدوو )دووﺷەم ﻟەﺳەر ﺳێﺸەم( ﻟە ﻧﺎو ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵﺪا ﺑﻮو ،ﺋەو ﺷﺎﯾەﺗﯽ ھێﺮﺷﯽ ﭼڕی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳەر ﺳەرﺟەم دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻮوە. راﺋﯿﺪ ﻋەﻟﻮان ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەﮔێڕێﺘەوە ﻛە دوای ﺋەوەی ھێﺮﺷــﯽ داﻋﺶ ﭼڕ ﺑﻮوەوە ،داوای ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑە ھﺎﻧﺎﯾﺎﻧەوە ﻧەھﺎﺗﻮون .ﺋەو دەڵێ” ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿﺎن ﻟێ ﻧەﻛﺮدﯾﻦ ،ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮا و داواﯾﺎن ﻟێ ﻛﺮدﯾﻦ ﺷــەڕ ﻧەﻛەﯾﻦ ،ﺑەو ھﯚﯾەﺷــەوە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺳﻮﭘﺎ ﺑە ﭼەﻛەوە ،ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو رﯾﺰی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ داﻋﺸەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻛﻮدەﺗﺎی ﻟە ﻛﻮرد و ﺳﻮﻧﻨە ﻛﺮد وﺷە /ھەوﻟێﺮ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵ ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜﯽ ﺳەﺧﺘﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەڕێ ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋەوان ﺋێﺴﺘەش ﺑﺎوەڕ ﺑەوە ﻧﺎﻛەن ﻛە ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ 60ھەزار ﻛەﺳﯿﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﮔﺮووﭘﯽ داﻋﺸﺪا راﯾﺎن ﻛﺮدﺑێ ،ﺋەو راﻛﺮدﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻛﻮدەﺗﺎﯾەك دەﭼێ.
ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧﯿــﯽ دوێﻨێ ﺳێﺸــەم ھێﺮﺷــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﮔﺮووﭘﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻟە ﻋێﺮاق و ﺷﺎم ﻧﺎﺳــﺮاو ﺑە داﻋﺶ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳڵ ،ﺧەﺳﺘﺘﺮ ﺑــﻮوەوە .ھێــﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ دوای ﻣﺎوەﯾەك ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوە ،ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن داﻧﺎ و ﭘﺎﺷەﻛﺸــەﯾﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺷﺎر ﻛﺮد .ﺋێﺴــﺘە ﺋەوان ﺑە دوورﯾﯽ 50ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ ﻟــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ،ﻟــە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷــﯿﺪان و ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﺗــەواوی داﻣﻮدەزﮔــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛﯚﻧﺘــڕۆڵ ﻛﺮدووە. ﻧﻮﺟێﻔﯿﯿەﻛﺎن ﺳەرﯾﺎن ﻟێ ﺷێﻮاوە ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧە دوێﻨێ ﺋﻮﺳــﺎﻣە ﻧﻮﺟێﻔﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﺋەو ﺳەرﺳڕﻣﺎﻧﯿﯽ ﺧﯚﯾﺸﯽ ﻟەوە ﻧﯿﺸﺎن دا ﻛە ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق دوای ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻛﻮرت، ﭘﺎﺷەﻛﺸەﯾﺎن ﻛﺮدووە. راﺋﯿﺪ ﻋەﻟﻮان ﺗەﯾﺐ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ،ﺷــەوی راﺑﺮدوو )دووﺷەم ﻟەﺳەر ﺳێﺸەم( ﻟە ﻧﺎو ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵﺪا ﺑﻮو ،ﺋەو ﺷﺎﯾەﺗﯽ ھێﺮﺷﯽ ﭼڕی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر ﺳــەرﺟەم دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻮوە. راﺋﯿﺪ ﻋەﻟﻮان ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەﮔێڕێﺘــەوە ﻛــە دوای ﺋەوەی ھێﺮﺷﯽ داﻋﺶ ﭼڕ ﺑﻮوەوە ،داوای
ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﻛﺮدووە، ﺑــەم ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑە ھﺎﻧﺎﯾﺎﻧەوە ﻧەھﺎﺗﻮون .ﺋەو دەڵێ، ”ﺟﯿﺎ ﻟــەوەی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿﺎن ﻟێ ﻧەﻛﺮدﯾﻦ ،ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮا و داواﯾﺎن ﻟێ ﻛﺮدﯾﻦ ﺷەڕ ﻧەﻛەﯾﻦ ،ﺑەو ھﯚﯾەﺷەوە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺳــﻮﭘﺎ ﺑە ﭼەﻛەوە ،ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو رﯾﺰی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ داﻋﺸەوە“. ﺋەو ھەڵﻮێﺴــﺘەی ﺑەﻏﺪا ،ﮔﺮێﯽ رووداوەﻛەﯾە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋﻮﺳــﺎﻣە ﻧﻮﺟێﻔﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﮔﺎداری وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﻮێﺴﺘەﻛەی ﺑەﻏﺪاﯾە ،ﺑەم ﺑە راﺷﻜﺎواﻧە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻧﺎﻛﺎت. ﻣﺎﻧﮕێــﮓ زﯾﺎﺗــﺮە ﻛە ﺋەﺳــﯿﻞ ﻧﻮﺟێﻔــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻣﻮوﺳــڵ، ﻟەﻻﯾەن دەزﮔە ھەواڵﮕﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺮﺷــێﻜﯽ ﻟەو ﺟﯚرە ﺋــﺎﮔﺎدار
ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑــە ھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك وەﻣﯽ داواﻛــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ھﺎوﺑــەش، ﻧەداوەﺗەوە.
ﺳﻔﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺳەﻋﺎﺗﯽ ﺳﻔﺮ داﻋﺶ ﻟە ﻧﺎو ﺳﻮورﯾﺎ و ﻟە داوێﻨﯽ ﺑەرەی ﻧﻮﺳــﺮە ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮو .ﺋەو ﮔﺮووﭘە دواﺗﺮ ﺑــﯚ ﻋێﺮاق دزەﯾﺎن ﻛﺮد و ﺋێﺴــﺘە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗەﯾﺎن ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە. راﭘﯚرﺗــە ھەواڵﮕﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ وﺗێــﻚ و ﻟەواﻧــە ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﮔﺮووﭘــﯽ داﻋﺶ دەﺳــﺘﻜﺮدی ﺋێﺮاﻧە .ﺋــەوان دەڵێــﻦ ﺑەھﯚی داﻋﺸــەوە رێﮕەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮوری ﺑــە ﻻڕێﺪا رۆﯾﺸــﺖ و ﺋەﻣــەش ھﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑــﻮو ﺑﯚ درێﮋﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎوەی ﻣﺎﻧەوەی ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدی دۆﺳــﺖ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان .ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﻟــە ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮان ﻛﺮد .ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە دۆﺳﺘﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋێﺮاﻧە ،ﺗﻮاﻧﯽ
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە رێﮕەی داﻋﺸەوە ﺗﻮاﻧﯽ ﺗﯚڵە ﻟە ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﻧﻮﺟێﻔﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە و ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨە ﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ،داڕﻣێﻨێ ﻛﺮاوەﺗــەوە .ﺋەو ،رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻟە ﻧﺎو ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳڵ ﻧەﮔﺮﺗە ﺑەر ،ﺑەم ھەوڵﯽ دا ﻟەﮔەڵ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق داﺑﻨﯿﺸێ و ﻟە ھەواڵەﻛە ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ﻛە ﻧﺎوی ﻻی ”وﺷــە“ ﭘﺎرێــﺰراوە،
ﺑﭽێﺘە ﻧــﺎو ﻗﻮوﯾﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧەوە و ﺋەﮔــەری ﺑەدەﺳــﺘەوەﮔﺮﺗﻨﯽ وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛەﯾﺸــﯽ ﻣﺴﯚﮔەرﺗﺮ ﻛﺮد. دوای ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺋەﻧﺒﺎر ،داﻋﺶ ﭘﯿﻼﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﻮوﺳــڵ داﻧﺎ و دواﺟﺎر
ﻛﯚڕەوی ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮﺳڵ ﺑەرەو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳەﻓﯿﻦ ﺣەﻣﯿﺪ
ﺑە ﺗەواوی دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳــەردا ﮔﺮت .ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق زۆرﺑەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺋەﻧﺒﺎر ﻛــە ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋﺸــﯽ ﻟێ ﺑــﻮو ،ﺑە ﺧەﺳــﺘﯽ ﻟــە رێﮕەی وﺷﻜﺎﯾﯽ و ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەوە وێﺮان ﻛﺮد .ﺋەوە ھەﻣــﺎن رووداوە ﻛە ﺷﻮان ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺗﺮﺳﯽ دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧەوەی ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ھەﯾە. ﺷــﻮان ﻣﺤەﻣــەد ﺗەھــﺎ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋێﻤە ﻟە دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧەوەی ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺋەﻧﺒــﺎر و ﻓەﻟﻮوﺟــە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﻦ، دەﺗﺮﺳــێﯿﻦ ﺋەوە ﻟە ﻣﻮوﺳڵﯿﺶ دووﺑــﺎرە ﺑێﺘــەوە و ﺳــﻮﭘﺎ ﺑە ھەڕەﻣەﻛﯽ ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﺑﯚردﻣﺎن ﺑﻜﺎت“. ﺋەوە ھەﻣﺎن ﻣەﺑەﺳﺘە ﻛە ﺋێﺮان و ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑەدواوەﯾﻦ. ﺋەﺳــﯿﻞ ﻧﻮﺟێﻔﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟــﺎر ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚ ﺑﻮوەوە و ﻗﺴــە ﻟەﺳــەر ﻛﺎری ھﺎوﺑــەش ﻛــﺮا. ﻗﺴەﻛﺎن ﺑەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾە ﺑﻮون ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻣﻮوﺳڵ
ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوﺗــﺪا ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﺪەن .ﺋﻮﺳــﺎﻣە ﻧﻮﺟێﻔﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑە ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚﯾﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە ھەواڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﺳــﯿﻞ ﻧﻮﺟێﻔﯿﯽ ﺑﺮای ﻛﺮد .ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﺑــەردەوام دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺮدەوە ﻛــە دەﯾﺎﻧەوێ ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻋێﺮاق، ھەرێﻤﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێ. ﺋەوە ﺑــە ﭘﻠەی ﯾەﻛــەم ﺋێﺮاﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮد ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋەﮔەری دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەر ھەرێﻤێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻋێﺮاق و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ھەرێﻤێﻜﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﻛە ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺑﻜﺎت ،ﺳــەﻋﺎﺗﯽ ﺳﻔﺮی ﻛﻮرد ﺑﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪڕاڵﯽ و دواﺗﺮ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،دەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮد. ﺋێﺮان دەﺑﻮاﯾە رێ ﻟەوە ﺑﮕﺮێ ،ﺑﯚﯾە داﻋﺸﯽ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎ و ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ،ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑە ﺗەواوی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی وێﺮان ﻛﺮد و ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎﻧﯽ رووﺧﺎﻧــﺪ .ﺑەو ﭘێﯿــەش ،ﻛﻮرد ﺗﺎ رادەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دوور ﻛەوﺗەوە.
داﻋﺶ ،ﺑﯚ ﭼﺎوﺗﺮﺳێﻨﯽ ﻛﻮرد ﺋەﺳــﯿﻞ ﻧﻮﺟێﻔﯽ وەك ”ﻛﻮدەﺗﺎ“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸــەوە ﻛﺮد ،ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺋەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻮدەﺗﺎ ﻟە ﻧﻮﺟێﻔﯿﯿــەﻛﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﻮدەﺗﺎ ﻟە ﻛﻮردﯾﺶ ﻛﺮا. دوێﻨــێ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚڕەوی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻮو .ﺑە ھەزاران ﻛەس ﻣــﺎڵ و ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە و ﺑــەرەو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﯾــﺎن ﻛــﺮدووە. ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜەی 400ھــەزار ﭘەﻧﺎﺑەری ﻟێﯿە ﻛە ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەو ھەزاران ﺋﺎوارەی ﻣﻮوﺳڵﯿﺶ ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯽ ژﻣﺎرەﯾــﺎن دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ﮔﻮﺷــﺎرە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﻛەن. ﺟﯿﺎ ﻟەو ﮔﻮﺷﺎرە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ،ﺋێﺴﺘە ھێﺰێﻜﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻟەﺳەر ﺳﻨﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ﻛــە ﺋەﮔەر ﻛــﻮرد دژی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﺋێﺮان ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑﺠﻮوڵێﺘەوە، ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺪرێــﻦ و دەﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳەر دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﻨێﻦ. ﺋێﺮان ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﯾەوێ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێﺘــە ﻓﺎﻛﺘەرێﻚ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎی رﻛﺎﺑەری ،ﺑە ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ ﺋەﺳﭙﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺗﺎو ﺑﺪات. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺳێﯿەم ﻧﺰﯾﻜە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟە ﻧێــﻮ ﺋەو ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾﺎﻧەدا ،ﺑــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺧﯚﯾەوە وێڵە .ﺋەو ﺗﻮاﻧﯽ ﺑە ھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺑــێ ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ 30ی ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ،ﺑﺮاوەی ﯾەﻛەم ﺑێ ،ﺋێﺴﺘەش ﺑە ﺷﻮێﻦ وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﺪاﯾە. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دوێﻨێ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯿﺪا داوای ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗەﻧﮕەﺗﺎوی ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺮد. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق رۆژی ﺷەﻣﻮوی داھﺎﺗﻮو ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺗەﻣەﻧﯽ دێ. ﺑەﭘێﯽ ﺑڕﮔەی 9ﻟە ﻣﺎدەی 61ی دەﺳﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻋێﺮاق، ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗەﻧﮕەﺗﺎوﯾﺪا ﺑﯚ ﻣﺎوەی 30رۆژ دەﺳــەﺗﯽ ﺗــەواو ﺑــە ﺳــەرۆك وەزﯾﺮان دەدرێ و ﺑﯚی ھەﯾە ﻣﺎوەﻛەﯾﺶ درێﮋ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺗەﻣەﻧــﯽ دێ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ دەﺑێﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎرﺑەڕێﻜەر، ﺋەوە ھەﻣﺎن ﻣەﺑەﺳﺘە ﻛە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﯾەوێ ﺳەر ﺑﮕﺮێ. ﺷــﻮان ﻣﺤەﻣەد ﺗەھــﺎ دەڵێ، ”ﺑەﭘێﯽ ﺋەو دەﺳەﺗﺎﻧەی ﻛە ﺑە ﺳەرۆك وەزﯾﺮان دەدرێ ،ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﺗﻮاﻧــێ ﻛﺎر ﺑﯚ ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت“.
ﭘڕۆژەﯾەك ﻟە ﺑﺎرەی ﺑڕﯾﺎری ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوس ﺑﯚ ﻛﻮرد ھەﯾە
ﺋﺎﯾﺎ ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە ﻋێﺮاق ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە؟ وﺷە/ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕان و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳەرﻗﺎڵﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜﻦ ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش .ﺋەم ڕاﭘﯚرﺗە ھەوڵێﻜە ﺑﯚ دەﺳﺘﻜەوﺗﻨﯽ وەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەی ﺋﺎﯾﺎ ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە ﻋێﺮاق ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە؟ دوا ﺑــەدوای زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﺎڵﯚزﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ،زۆرﺟــﺎر ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻋێﺮاق وەك ﺑﮋاردەﯾەك دێﺘە ﺑەرﺑﺎس ،ﭘﺴﭙﯚڕان ﻟەﻣﺒﺎرەﯾەوە ڕای ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ھەﯾە. ﻣەوﻟﻮود ﺑﺎوەﻣﻮراد ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ،ﺋێﻤە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﻤــﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ھەﻣﻮو ﻛﺎت ﻣﺎﻓﯽ دەوڵەﺗﻤﺎن ھەﯾە. ﺑﺎوەﻣﺮاد ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑﯚ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە دەوڵەﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە .ﻛﺎﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧــە و ڕەﺧﺴﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺷێﻜە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر ﺑﺪەﯾﻦ“.
ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ﺗﻮاﻧــﺎی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ھەﻣــﻮو ڕووەﻛﺎﻧــەوە، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛــەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋەﮔــەر ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺷــەﻓﺎف ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﺪا ﭘەﯾڕەو ﺑﻜەن، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ھﯿﭻ ڕووﯾەﻛەوە ﻛێﺸەی ﻧﺎﺑێﺖ“. ﺷــەﻣﻮوی ڕاﺑــﺮدوو ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ،دەزﮔەی ﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ڕێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘــڕۆژەی ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوس-ی ﻟە ﭼﻮار ﭼێﻮەی ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــێﻜﺪا
ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟــﻖ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺳــەرۆﻛﯽ دەزﮔەی ﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،دەﺳﺘﻤﺎن ﺑە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دۆﺳــێﯿەﻛﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻧەﺧﺸەڕێﯽ ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧــﻮوس ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە .ﺋێﻤە ﻟــەو ﺑﺎوەڕەداﯾﻦ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەﻧــﺪێ ﻻﯾەﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﯚ داواﻛﺮدﻧﯽ ﻓﯿﺪڕاڵﯽ ﯾــﺎن ﻛﯚﻧﻔﯿﺪڕاڵﯽ ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا، ﭘێﭽەواﻧــەی ﭘــڕۆژەی ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــە و دەﺑــێ ﺑﮕەڕێﯿﻦ ﺑە ﺷــﻮێﻦ ﻣﺎﻓــﯽ ﺑڕﯾــﺎردان ﻟە ﭼﺎرەﻧــﻮوس ﻧــەك ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ و ﻛﯚﻧﻔﯿﺪڕاڵــﯽ ،ﺋەﻣﺎﻧــەی دواﯾﯽ ھەڵەی ﮔەورەن“. دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺋــەوان ﻟە ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟە ﭼﯚﻧێﺘﯽ و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ دەوڵەت ﻛﺮدووە و ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەﻛەن. ھــﺎوﻛﺎت دﻻوەر ﻋەﻻﺋەدﯾــﻦ ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار و ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﺘێﺒﯽ
”ﻟﯚﺑﯿﻜﺮدن ﺑــﯚ ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯽ ﺑێ ﻟﯚﺑــﯽ“ ،ﺳــەﺑﺎرەت ﺑەو ﭘﺮﺳــە ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻛﺎﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد ،ﻛــﻮرد ﺑﯚﯾە ﭘەرژاوەﺗە ﺳــەر ﺑﺎﺳﯽ دەوڵەت، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ڕاﮔﻮزەر و ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎﻧﯽ ژێﺮدەﺳﺘەدا دەژﯾﻦ .ﺑەﺑڕوای ﺋەو ،ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەم دەوڵەﺗﺎﻧەی ﻛە ﺋێﺴــﺘە ھەﯾە ﺑەﻛﺎم ﻓﺎﻛﺘەر ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑــﻮون و ﭘﺸــﺖ ﺑە ﭼــﯽ دەﺑەﺳــﺘﻦ؟ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﻛــﺮد” ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ،ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﯚ دەوڵەﺗﺒﻮون ﭼﻮوەﺗە ﭘێﺸــەوە، ﺑــەم ﺗﺎﺋێﺴــﺘە وﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻧﺎﻛەن .ﺋەﮔــەر ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوە ﺑﯿﻦ وﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێــﺰ و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋەوروﭘــﺎ و وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ڕێﯽ وزەوە ھــﺎوﻛﺎری ھەرێــﻢ ﺑﻜەن ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە
ھەڵﻮەﺳﺘە ﻟەﺳــەر ﺋەﻣە ﺑﻜەﯾﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟەواﻧەﯾــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛەﻣﺎن ﺑﺮاوە ﻧەﺑێ“. ﺑەﺑڕوای ﭘﺮۆﻓﯿﺴﯚر دﻻوەر ﻛﻮرد ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﺧﯚی و ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ
دەدرێﺘــەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻟێﻚ ﺟﯿﺎﻛەرەوەﯾە ،ﺑەم ﻟە ڕاﺳــﺘﯿﺪا زۆر ﻟــەوە ﺧﺮاﭘﺘﺮە. ﺗەﻧﯿﺎ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوەﺗە 4ﺗﺎ 4ﭘﺎرﭼە و ھەر ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﺎن ﻟە ژێﺮ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺣﺰﺑێﻜﺪاﯾە“. ”ﻟــە 22ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدووی
”ﺑﯚ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە دەوڵەﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە .ﻛﺎﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە و ڕەﺧﺴﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺷێﻜە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر ﺑﺪەﯾﻦ“. ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜــە وەك ﺋەو دەڵێﺖ، ﻛﻮردی ﻋێــﺮاق ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭘەﻟەﻛــﺮدن ﻟە دەوڵــەت ﻧﯿﯿە، ھەروەھــﺎ ﻟەڕووی ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەﻣــە ﺗﻮﻧﺪوﺗــﯚڵ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻧﺎوﺑــﺮاو ڕەﺧﻨــەی ﻟــە ﺣﺰﺑــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﮔﺮت و دەڵێﺖ” ،ﺋەﻣــڕۆ وا ﻟێﻚ
ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــﯽ ﻛــﻮرد زۆر دەﺳﺘﻜەوﺗﻤﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە، ﺑەم ﻟە زۆر ڕووﯾﺸەوە ﻓەﺷەﻟﻤﺎن ھێﻨﺎوە“. ﺑەﺑــڕوای ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ، ﻛــﻮرد دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺟﯿــﺎ ﺑﺒێﺘەوە ﺑــە ﻣەرﺟێﻚ دوو ھەﻧﮕﺎو ﺑﻨێﺖ ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻻﯾەﻧە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛــەی ﺟێﮕﯿــﺮ ﺑﻜﺎت و ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ
ﺷەرەﻓﻤەﻧﺪﯾﺶ ﺑﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن واژۆ ﺑﻜﺮێﺖ. د .ﯾەﺣﯿــﺎ ﺋەﺣﻤەد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ڕەﻧﮕــە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻛــﻮرد ﻟەﺑﺎر ﺑێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﻟەڕووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﻋێﺮاق ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ دژوار و ﻧﺎڕێﻜﺪاﯾە“. ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﻛﻮرد دەﺑێﺖ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﺑــﺪات ،ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛەی ﺟێﮕﯿــﺮ ﻛﺮدﺑێــﺖ و ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺷــەرەﻓﻤەﻧﺪﯾﺶ واژۆ ﺑﻜەن و ﺗﯿﺎﯾﺪا ھﺎﺗﺒێﺖ ھەرﻛەس ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﻧەﺑێــﺖ ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ﻟە ﻧەﺗەوەﻛەی ﻛﺮدووە“. ﭘﺮﺳﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻛﻮرد ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟﺎرێــﻚ ﻟەﻻﯾەن ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛﻮردەﻛﺎﻧەوە ھێﻨﺮاوەﺗە ﭘێﺸەوە، ﺑەم ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺠﺎرەی ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺋەو ﺑﮋاردەﯾەی زﯾﺎﺗﺮ ﺗﯚخ ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﺳﻴﺎﺳەت
ﻛﻮرد ﻣەرﺟﯽ رەواﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟە ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دادەﻧێ وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻧەﺑەز ﻋەﻟﯽ ﺑڕﯾﺎرە ﺳــﺒەی ﭘێﻨﺠﺸەم ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻜﺎری ﻛــﻮرد دووەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺧــﯚی ﺑــﻜﺎت .ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا ھەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﺎرﻧﺎﻣەی ﺧﯚی دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ﻛﯚی ﺋــەوان ،ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟێ ﮔەڵە ﺑﻜﺮێ. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﮔەﯾﺸﺘﻮون، ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێ ﻟــە ھەﻓﺘەی داھﺎﺗﻮودا ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧە ﺑﺎﻛەی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻜﺎریﻛﻮردﺳەرداﻧﯽﺑەﻏﺪا ﺑﻜەن و دەﺳﺖ ﺑە داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻋێﺮاق ﺑﻜەن .ﺳەرەﺗﺎی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ
ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ھێﺰاﻧە ﺷــﯿﻌﯿﯿﺎﻧە دەﺑێ ﻛە ﺑە ﻧەﯾﺎری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دێﻨە ھەژﻣﺎرﻛــﺮدن ،ﭘﺎﺷــﺎن ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨە و دوای ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﺑێ. ﻟەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﻛە ﻟە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ، ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﮔــﯚڕان ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو و ﻛﯚﻣەڵ ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ،ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﺑﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ داھﺎﺗــﻮوی ﺑەﻏﺪا ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق ﻛﯚ
دەﺑێﺘەوە. ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕﯾﺎری ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــەی دا، ﻟﯿﮋﻧەﻛەش ﭘێﻨﺠەﺷەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﯾەﻛەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺧﯚی ﻛﺮد. رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻛە ﺳــەرەڕای راﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ،ﺑەم ﻟﯿﮋﻧــە ﺑﺎﻛەی ﻛــﻮرد ﻣەرﺟﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘﯽ ﺑﯚ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪن ﻟەﮔەڵ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ
ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻋێﺮاق ھەﯾە. ﻣەرﺟەﻛــە ﺋەوەﯾە ﻛــە ﻛﻮرد ﻟە ﯾەك ﺣﺎڵەﺗــﺪا ﻟەﮔەڵ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻛﯚ دەﺑێﺘــەوە ،ﺋەﮔەر ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑڕﯾﺎری رەواﻧەﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﻮدﺟــەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺪات ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻜﺎری ﻛﻮرد ﺑڕﯾﺎری داوە ﻟە ھﯿــﭻ ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪن ﻧەﻛﺎت ،ﺋەﮔەر ﭘێﺸﺘﺮ ﺑڕﯾﺎری ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﻮدﺟــەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەڵﻨەوەﺷــێﻨێﺘەوە و دووﺑــﺎرە ﺑﻮدﺟــەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رەواﻧە ﻧەﻛﺎﺗەوە. ﻣەرﺟە ﻧﻮێﯿەﻛەی ﻛﻮرد ﺑﯚ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻓﺮﯾــﺎد رەواﻧــﺪزی ﻧﻮێﻨــەری
ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﻜﺎری ﻛﻮرد ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﺋێﺴﺘە ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻛﻮرددان ﺑﯚ ﺋەوەی دوا ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەن ﻟەﺳــەر دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﻜﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ،ﺑە ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﺸــەوە .رواﻧﺪزی ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵێ، ”داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟەوﻛﺎﺗەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﻛﺎرﻧﺎﻣەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻟﯿﮋﻧەی ﺑــﺎ ،ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دێﺘە دروﺳﺘﺒﻮون“. رواﻧﺪزی رەﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﻛﻮرد ھێڵﯽ ﺳﻮوری ﻟەﺳەر ھەر ﻻﯾەﻧێﻚ ھەﺑێ .ﺋەو دەڵێ” ،ھێڵﯽ ﺳﻮورﻣﺎن ﻟەﺳــەر ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﻧﯿﯿە ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﺸەوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﮔەڵ
ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻛﯚ دەﺑﯿﻨــەوە ،ﺑەم ﭘێﺸــﻤەرﺟﻤﺎن ھەﯾە ،ﺋێﺴﺘەش ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎس ﻟە ﭘێﺸﻤەرﺟەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ھێﺸــﺘﺎ ﻟەﻧێﻮ ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا داﻣﺎن ﻧەﻧﺎوە“. ﺑەﭘێــﯽ ﻗﺴــەی ﻧﻮێﻨەرەﻛــەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﺪا، ﻛﻮرد ﻟەﺳەر دوو ﺑﻨەﻣﺎ داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاﻗﯿﺪا دەﻛﺎت .ﯾەﻛەم ﺑﻨەﻣﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿە ﻛە ﺳەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎن ﻟە ﺧﯚ دەﮔﺮێ و دووەﻣﯿﺶ ﺑﻨەﻣﺎی ﭘەﯾﻮەﺳﺘﺪارە ﺑە ﻛﻮرد و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ و ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧە. رواﻧﺪزی زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەش ،ﺋێﻤە ﺋەﻣﺠــﺎرە داوای ﮔەرەﻧﺘﯽ دەﻛەﯾﻦ و ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﻧــﻮێ ﺑــﯚ ﺋــەو ﮔەرەﻧﯿﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻛــﻮرد دادەﻧێﯿــﻦ ،ﺋەﮔــەر ﺋەو
ﺑڕﯾﺎر و رێﻜﻜەوﺗﻨﺎﻧــەی ﺋەﻣﺠﺎرە ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑــﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﻧﻮێﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮە ﻧەﻛﺮا ،ﺑەواﺗــﺎی ﺑەردەواﻣﻨەﺑﻮوﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ دەﺑێ“. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“، ﮔەرەﻧﺘﯿﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەﻣﺠﺎرەی ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﭘێﻚ دەھێﻨﻦ، ﺟﯿــﺎواز دەﺑێ ﻟەﮔــەڵ ﺋەواﻧەی ﭘێﺸــﻮودا .ﺑڕﯾــﺎرە ﺑڕﮔەﯾــەك ﻟە ﻧــﺎو رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑە روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﯽ ﺑﻨﻮوﺳﺮێ ﻛە ﺋەﮔەر ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﻧﻮێﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪای ﻟەﺳــەر داﻣــەزراوە ،ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮێ،ﺋەواراﺳﺘەوﺧﯚﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاقھەڵﺪەوەﺷێﺘەوە.
دۆﺳﯿەی ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﻟە ژێﺮ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاﯾە ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن:
ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﺑڕﯾﺎری ﻻﺑﺮدﻧﯽ دﯾﻮاری ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت دەدات ﺋێﺮان و ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە ﭘﺸﺖ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی ﻋێﺮاﻗﻦ وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك- ﭼێﻨەررۆژﺑەﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺗــەواو ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮە، ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺗەﻧﯿﺎ ﺑڕﯾــﺎری ﻻﺑﺮدﻧــﯽ دﯾــﻮاری ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت دەدات. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿﺶ دەڵێ ،ﺑــەو ﺑڕﯾﺎرە ﮔﯿﺎﻧﯽﻓەرﻣﺎﻧﺒەرانوھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەﻛەوێﺘە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە ،ﺑﯚﯾە ﺟێﺒەﺟێﯽﻧﺎﻛەﯾﻦ.
ﻛﺎﻣﯿﻞ ﺳــﺎڵەﯾﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ”رۆژی 9ی ﺣﻮزەﯾــﺮان ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داوە ﺑــە ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو دﯾﻮارە ﻛﻮﻧﻜﺮێﺘﯿﯿﺎﻧــەی ﻛە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەی ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﮔﯿﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚﻛەری ﺋێﻤــەن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا رۆژاﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 400ھﺎووﺗﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﺧﯚﯾﺎن دێﻨە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿــەت ،ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺟێﯽ ﺳەرﺳڕﻣﺎﻧە ﻛە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت زۆرﺟﺎر ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛــﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﯽ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﺳــﻮوﺗێﻨﺮاوە، ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔەر ﺋەو دﯾﻮاراﻧــە ﻻﺑﺪرێﺖ، ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻛﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﻟــێ دەﻛەوێﺘــەوە ،ﺑەوەﯾﺶ ﮔﯿﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران دەﻛەوێﺘە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛەﯾﻦ و رێﮕەﯾﺶ ﻧﺎدەﯾﻦ دﯾﻮارەﻛﺎن ﻻﺑﺪرێﻦ“. ”وﺷە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ رێﮕەی ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾــە ،ﺳــﺎڵەﯾﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋەو دﯾﻮاراﻧەی ﭼــﻮاردەورەی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗﯿــﺎن داﭘﯚﺷــﯿﻮە ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮازێﻚ رێﮕﺮی ﻟە ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﺧەڵﻚ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەڵﻜﻮ دﯾﻮارە ﻛﻮﻧﻜﺮێﺘەﻛﺎن ﺑە ﺗــەواوی ﻟﻜێﻨﺪراوﻧەﺗــە دﯾﻮاری ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋــەو ﺑڕﯾﺎرە ﻛﺘﻮﭘــڕەی ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺑﯚ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە داﻋﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻢ ﺑﺨﺎﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە .ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺷﺎرەزاﯾﺎن و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺶ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻛە ﺋەوە ﻧەﺧﺸەﯾەﻛﯽ ھەرێﻤﯿﯿە و ﺋێﺮان و ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﺳﺘﯿﺎن ﺗێﺪا ھەﯾە.
ﻻﺑﺮدﻧﯽ دﯾﻮارە ﻛﻮﻧﻜﺮێﺘەﻛﺎن ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻟە ﭘﺸﺘەوەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑڕوات ﻛە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دەﺳﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ وەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﺑﯚی دﯾﺎری ﻛــﺮاوە ﻛە ﺑــە ﺋەﻗڵﯿﯿەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑڕﯾﺎر ﻧەدات ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺋەو وەك ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺑڕﯾﺎر دەدات“. ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە ﺗەواوی ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە و ﺑﺎرەﮔەﻛﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﺎڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك دﯾﻮاری ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ ﻟــە دەورە ،ﺑــەم ﺗەﻧﯿــﺎ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت ﻛﺮاوەﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛە. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﮔﻮﺗﯽ ”ﻣﺎڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﺗەﻧﺎھــﯽ و ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﻟەﻧﺎو ﻛەرﻛﻮوك ﺑــە ﺗەواوی ﺷــەﻗﺎم و ﯾﺎﺧﯚ ﺳﺎﯾﺪێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﯾﺎ ﺳەر ﻛﻮﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺧﺴﺘﻮوە ،ﺑەم ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت ،ﻣەراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟە ﭘﺸﺘە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺷــەڕ ﺑە ﺑەرﭘﺮس و ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دەﻓﺮۆﺷــێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ وﯾﺴﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳە ﻛﺎرﮔێڕی و ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑێ ﺋﺎﮔــەداری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﮕــﯚڕێ ،ﺑەم ﺋێﻤە وەك ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿــەت رێﮕەﻣﺎن ﻧەدا و ﺗﺎﻛڕەوی ﻗﺒــﻮوڵ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺑەھەر ھﯚﯾەك ﺑــێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر دەﯾەوێ ﺋێﻤە ﻻواز ﺑﻜﺎت“. ﻟەﺑﺎرەی ھﯚی ﺑەﺷﺪارﯾﻨەﻛﺮدﻧﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ
ﻛەرﻛﻮوك ،ﺳــﺎڵەﯾﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوە دا ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﺑڕﯾــﺎرەﻛﺎن ﻛە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑەﺷــﺪاری ﺑــﻜﺎت و ﺋﺎﮔــەداری ﺗــەواوی ھەﺑــێ ،ﺑەم ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﺑڕﯾــﺎری داوە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻧەك ﺧﯚم ،ﺑەڵﻜﻮ ﻧﻮێﻨەرﯾﺸﻤﺎن ﺑەﺷــﺪاری ﻧەﻛﺎت ﻟە ھﯿﭻ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەك“. ﻣﺤەﻣــەد ﻋەﺑــﺪو ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﻛەرﻛﻮوﻛــە و ﺧەوﻧﯽ ﺑﻮوەﺗــە ﺋﺎراﻣﯽ ﺷــﺎرەﻛەی ،ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ﺑﻮوﻧــﯽ دﯾﻮاری ﻛﻮﻧﻜﺮێﺘﯽ ﺷــێﻮازێﻜﯽ زۆر ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻦ و ﺗﺮﺳﻨﺎﻛە ،ﻟە دوورﯾﺸەوە ﺑەﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ھەﺳﺖ ﺑە ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ و ﺗﺮس دەﻛەﯾﺖ، ﺑەم ﺑﯚ دۆﺧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻛە ﺧﯚی ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿە ،دەﻧﺎ ﺷﺎرەﻛە وێﺮان دەﻛﺮێ. ﻋﯿﺮﻓﺎن ﻣﺤێﺪﯾﻦ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎﺳەوان ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی دﯾﻮاری ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯿﺸﻤﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺑەردەوام ﺗﺮﺳێﻜﯽ ﮔەورە ﻟە دڵﻤﺎﻧﺪاﯾە، ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﺟــﺎر ﺋــەو دﯾﻮاراﻧەﯾﺶ ﻧەﺑﻮوەﺗە رێﮕﺮ ﻟە ﺗەﻗﯿﻨەوە و ﭘﺸێﻮی، ﺑﯚﯾە دﯾــﻮارە ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﻣﻦ ﺑﻮوەﺗە ﺟێﯽ ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚم ﻟە ﭘﺸﺘﯽ دﯾﻮارەﻛەوە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەم“.
رۆژ ﺑەرۆژ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەرەو ﺧﺮاﭘﺒﻮون ھەﻧﮕﺎو دەﻧێ ،ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭘێــﯽ واﯾــە ﺑﺎدەﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوی دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﻋێﺮاق و ﺷــﺎم ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ”داﻋﺶ“ ،ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺷﻜﺴــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗە. دوای ﺋــەوەی رێﻜﺨــﺮاوی داﻋــﺶ دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳــەر ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵﺪا ﮔﺮت و ﺑە دەﯾﺎن ﮔﻮﻧﺪﯾﺸﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﭼﻜەی ﻗەرەﺗەﭘە ﮔﺮت، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺋەوەش ﺑــﺎس دەﻛﺮێ ﻛە داﻋﺶ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ھەرزوو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەی رەت ﻛﺮدەوە و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەش ﺧﺮاﻧە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﯿەوە. ﻓﺎﯾﻖ ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھەﻣﯿﺸە و ﻟە ھەﻣﻮو ﺳﺎﺗێﻜﺪا ھێﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋەو دۆﺧە ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﺪان. ﺋەو ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋێﻤە ھﯿﭻ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚ ﻧﺎﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻢ دروﺳﺘﯽ ﺑﻜﺎت“. ھﺎوﻛﺎت ﺟەﺑﺎر ﯾﺎوەر ﮔﯚﺗﯿﺎری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯿﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟەﺑەر ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛە داﻋﺶ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻢ دروﺳﺖ ﻛﺮدﺑــێ .ﺋەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺧﺴﺘﻨە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﯽ ھێﺰەﻛﺎن
ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﮔەر ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ھﺎوﺳﻨﻮوری ﺗﯚ ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ھەﺑﻮو ،دەﺑێ ﺗﯚﯾﺶ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﯽ ﺧﯚت وەرﺑﮕﺮی“. ﭘﯿﻼﻧێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ دﻛﺘﯚر ﺳەﺑﺎح ﺳﻮﺑﺤﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ ﭘێﯽ واﯾە رێﻜﺨﺮاوی داﻋﺶ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻟەﺳــەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﻟەﺳەر ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ژێــﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ھەﯾە. ﺋــەوە ﯾەﻛــەم ﯾــﺎن دووەم ﺳــﺎڵ ﻧﯿﯿــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە
رووی رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ رێﻜﺨــﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە دووﭼﺎری ﻣەﺗﺮﺳﯽ دەﺑێﺘەوە ،ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﻗﺎﻋﯿــﺪە ﻟــە دﯾﺎﻟــە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی دەﻛەوﻧە
ﺳــﻨﻮوری ﺋﯿﺪارەی دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھەڕەﺷەﯾﺎن دەﻛﺮد. ﺳــﻮﺑﺤﯽ ﺑــڕوای واﯾە ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دۆﺧێﻜﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ھەﯾە ،ﺑەو ﺷــێﻮازە ﭘﺘــەوەی ﻟە ﺑﻮاری داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣﻨﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،داﻋﺸﯿﺶ ﺋەﺳﺘەﻣە وا ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ھەڕەﺷــە ﻟەﺳەر ھەرێﻢ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە رووی دەرووﻧﯿﯿەوە ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻻی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺋەو ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵێ” ،رەﻧﮕە داﻋﺶ ﻟەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﻛــە دەﻛەوﻧە ﺳﻨﻮوری ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿﺪارەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﺘﻮاﻧێ ﺟﻤﻮﺟﯚڵ ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە دۆﺳــﯿەی ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﻋێﺮاق و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﻟــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪاﯾە .ﺋەﻣەش وا ﻧﯿﺸﺎن دەدا ﻛە ﻧەﺧﺸەﯾەﻛﯽ ھەرێﻤﯿﯿە ﻟەﻻﯾەن ﺋێــﺮان و ھەﺗــﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺗێﯿﺪاﯾــە ،ﻛە
ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺸــﯿﺎن ﺑــە ﺷــەرﻋﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯽ ﯾﺎن ﺟﻮوﻧﺪﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻟە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮە ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎﻧە“.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺳﺒەی ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻜﺎری ﻛﻮرد ﻛﯚ دەﺑێﺘەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﺑﺎرەی ﻻﺑﺮدﻧﯽ دﯾﻮاری ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗەوە ﺑﯚ )وﺷە( ﮔﻮﺗﯽ ”ﻣﺎڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﺗەﻧﺎھﯽ و ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟەﻧﺎو ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ﺗەواوی ﺷەﻗﺎم و ﯾﺎﺧﯚ ﺳﺎﯾﺪێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﯾﺎ ﺳەر ﻛﻮﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺧﺴﺘﻮوە ،ﺑەم ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت ،ﻣەراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟە ﭘﺸﺘە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺷەڕ ﺑە ﺑەرﭘﺮس و ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دەﻓﺮۆﺷێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ وﯾﺴﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳە ﻛﺎرﮔێڕی و ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑێ ﺋﺎﮔەداری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﮕﯚڕێ ،ﺑەم ﺋێﻤە وەك ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت رێﮕەﻣﺎن ﻧەدا و ﺗﺎﻛڕەوی ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛەﯾﻦ، ﺑﯚﯾە ﺑەھەر ھﯚﯾەك ﺑێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر دەﯾەوێ ﺋێﻤە ﻻواز ﺑﻜﺎت“.
3
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ﺗەواوی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻛﻦ ﻟەﺳەرﺋەوەی ﺑە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ﺋﯿﺪارە ﺑﺪەن ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻛێﺸە ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕاﻧﺪا ھەﯾە .ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب ﻋەﻟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ زۆرﯾﻨەی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ﻧەھێﻨﺎوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ و ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن و ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻛە ھﯿﭻ ھێﺰێﻚ ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێﺖ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺑەﺳﺘﻨەوەی رواﻧﺪز ﺑە ﭼﯿﺎی ھەﻧﺪرێﻨەوە ﺑەھﯚی ﺑێ ﺑﻮدﺟەﯾﯿەوە وەﺳﺘﺎوە
ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ رواﻧﺪز :ھﯿﭻ زەوﯾﯿەك ﻟە رواﻧﺪز ﺗﺎﭘﯚ ﻧﺎﻛﺮێ وﺷە /ﺳﯚران– ھێﻤﺎ ﻧەﺑﯽ ﻋﯿﺴﺎ ﻣەﻣەدەڕەش ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ رواﻧﺪز ﻟە ھەﭬﭙەﯾﭭێﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“دا وەﻣﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧە دەداﺗەوە ﻛە دەﮔﻮﺗﺮێ ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ رواﻧﺪز زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛەی داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە .ﺋەو ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻣﺎﺳﺘەرﭘﻼﻧﯽ رواﻧﺪز ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛــﺮێ و ﺑەھﯚﯾەوە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟەو ﺷــﺎرۆﭼﻜەﯾەدا دێﺘە ﺋﺎراوە .ھﺎوﻛﺎت ﺑﺎس ﻟە ﭘڕۆژە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛەی دەﻛﺎت و دەڵێ دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺑەﺳﺘﻨەوەی رواﻧﺪز ﺑە ﭼﯿﺎی ھەﻧﺪرێﻨەوە ﺗەواو ﺑﻮوە. ﺋەﻣﺴﺎڵ چ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﺑەرﭼﺎوﺗﺎن ﺑﯚ ﺳــﻨﻮوری رواﻧﺪز ھەﯾە؟ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ رواﻧﺪز ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺳــەرﻗﺎڵﯿﻦ ﭘێﯿەوە ،ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧﯽ رواﻧﺪزە و ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﮔەورەوە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ .ﺋەو ﻛەﺳەی ﺑە ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧەﻛەوە زۆر ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ،ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﻮڵ ﺑــﻮوە ،ھەروەھــﺎ ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧەی ﻟەﮔەڵﯿﺪاﻧــە ﺷــﺎرەزان و ﻟە ﺋەوروﭘــﺎ ژﯾﺎون. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻛﺎرە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺋﻮﻣێــﺪی زۆرﻣﺎن ﭘێﯽ ھەﯾە و ﺑە ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧە، ﮔﯚڕاﻧێﻜــﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟــە رواﻧﺪز دێﺘە ﺋــﺎراوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ڕەﭼﺎوی ﻻﯾەﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﮔەﺷــﺘﯿﺎری و ﻣێﮋووﯾﯽ رواﻧﺪز ﻛــﺮاوە ،ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘەش داﻧﯿﺸــﺘﻦ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﭼﯿــﻦ و ﺗﻮێﮋێﻜﯽ رواﻧﺪز ﻛﺮاوە .ھەروەھﺎ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﮔﺮﻧﮕﻤﺎن ھەﯾە ﺋەوﯾﺶ ﺑەﻧﺪاوی رواﻧﺪزە و ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دﯾﺰاﯾﻨﯿــﻦ و ﺧەرﯾﻜــە ﺗــەواو دەﺑێ .ﺑﯚ ﺋەم ﭘڕۆژەﯾەش ﻗﺴــەم
ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەﻧﺪاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە و دوای ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺳﺖ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﻛﺮێﺖ. ﭘڕۆژﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﺋــەو ﭘﺮدەﯾە ﻛە رواﻧــﺪز ﺑە ﭼﯿــﺎی ھەﻧﺪرێﻨەوە ﺋەوﯾــﺶ دەﺑەﺳــﺘێﺘەوە، دﯾﺰاﯾﻨەﻛــەی ﺗــەواو ﺑــﻮوە و ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﺗەﻧــﺪەرەوە ،ﺑەم ﺑەھــﯚی ﻛێﺸــەی ﺑﻮدﺟــە و ﻧەھﺎﺗﻨﯽ ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻢ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪەوە ﻛﺎرەﻛﺎن وەﺳــﺘﺎون ،ﺋەﮔەر ﺋــەم دۆﺧە
ﺧەرەﻧﺪ ﻟە ﺧﺎﺷﺎك و ﭘﺎﻛڕاﮔﺮﺗﻨﯽ؟ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە زۆر ﻧﺎﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿە و ﺋەوەی زﺑڵ و ﺧﺎﺷــﺎك دەﺧﺎﺗە ﻧــﺎو ﺧەرەﻧــﺪەوە ،ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺑﯚ ﺋــەم ﺷــﺎرە ﻧﯿﯿــە و ﻏەدرێﻜﯽ ﮔەورەی ﻟێ دەﻛﺎت .ﺋێﻤەش وەك ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺋەواﻧەی ﻛە ﺑﯿﻨﯿﻮﻣﺎﻧە ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدوون ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺋێﻤە ﻟە ﺗــەواوی رواﻧــﺪز ﺗەﻧﯿﺎ ﯾــەك ﭼﺎودێﺮﻣﺎن ھەﯾــە ،رەﻧﮕە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﺒــێ ﭼﺎودێﺮﯾﯿەﻛــﯽ ﺗەواو ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ھەﺳﺘﻤﺎن ﺑە ھەر ﺷﺘێﻚ ﻛﺮدﺑێﺖ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﻣــﺎن ﻛــﺮدووە .ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەی ﺧﺎﺷﺎﻛﯽ رواﻧﺪز ﻛﯚ دەﻛﺎﺗەوە ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧﺎﯾﺒﺎت ﺑﯚ ﺧەرەﻧﺪ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ دﯾﺎری ﻛﺮاوە ﻟەﺳــەر رێﮕەی )ﺳﯚران -رواﻧﺪز(. ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﺪا ﻟە زۆرﺑەی ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎن زێﺪەڕۆﯾــﯽ زۆر
ﺑەﭘێﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺗەﻧﮫﺎ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەﻟﺒەﻧﺪ دەﻛەن ﻛە رەزاﻣەﻧﺪی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯿﺎن ھێﻨﺎوە ﻧەﺑﻮاﯾە ،ﺋەم ﭘﺮدە دەﻛەوﺗە واری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە. رواﻧﺪز ﺑەھــﯚی ﺧەرەﻧﺪەوە ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ھەﯾە ،ﺑەم ﻧﺎو ﺧەرەﻧﺪ ﺑﻮوە ﺑە ﺷــﻮێﻨﯽ زﺑڵ و ﺧﺎﺷﺎك و ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﻣﺎڵەﻛﺎن، ﭘﻼﻧﺘــﺎن ﭼﯿﯿــە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ
ﺑﯚ ﺳــەر ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻛﺮا ،ﻟە رواﻧﺪزﯾــﺶ ﺋــەم زێﺪەڕۆﯾﯿﺎﻧە ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﺑﻮو؟ ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ رواﻧﺪز ﭘﺎﻛﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎر دەرﭼﻮوە ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳــﺘە ،ﺋەو زێﺪەڕۆﯾﯿەی
ﻛە ﻛﺮاﺑــﻮو ﻟــەﻻی ﭘێﭽەﻛﺎﻧﯽ رواﻧــﺪز ﺑــﻮو ،دوای ھەڵﺒﮋاردن ﺧــﯚم ﻟەوێ وەﺳــﺘﺎم ﺗــﺎ ﺗەواو زێﺪەڕۆﯾﯿەﻛە ھەڵﮕﯿﺮا .ﻣﻦ ﻧﺎڵێﻢ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺑەم زۆر ﻛــەم ﺑﻮو و دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑە ﭘەﻧﺠەی دەﺳــﺖ ﺑﯿﺎﻧﮋﻣێﺮﯾــﻦ و وەك ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻧەﺑﻮوە ﻛــە ﺑــە رێﮋەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑێﺖ ،ﻟــە دوای ھەڵﺒﮋاردن ھەﻣــﻮو زێﺪەڕۆﯾﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن ھەڵﮕﺮﺗﻮوە و ﺋەوەی زاﻧﯿﺒێﺘﻤﺎن ﻧەﻣﺎﻧﮫێﺸــﺘﻮوە .ھــەر ﺑــﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘەش ھەﻧﺪێﻜﻤﺎن داوﻧەﺗە دادﮔــە و ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮێﺖ، ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﺋــەو ﻗﺴــﺎﻧەی ﻛە دەﺷﯿﻜەم ﺑەڵﮕەم ھەﯾە. ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ رواﻧﺪز دەڵێﻦ ﻛە ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧەی داﮔﯿﺮ دەﻛﺮێﻦ ،دواﺗﺮ ﺑەﺷێﻮەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﯾﻜەن ﺑە ﻣﻮڵﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺗﺎﭘﯚی دەﻛەن .ﺋەوە راﺳﺘە؟ ﻟە رواﻧﺪز ﺗەﻧﮫﺎ ﺷﻮێﻨێﻚ ﻛە ﺗﺎﭘﯚ ﺑﯚی دەﺷــێ ،ﻧﺎو ﻗەﺳــەﺑەﯾﯿە. ﻗەﺳەﺑەش ﺳﻨﻮورێﻜﯽ زۆر ﻛەﻣە و ﺋەو ﺷﻮێﻨەی ﻛە ﻗەﺳەﺑەی ﭘێ دەڵێﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500ﺳﺎڵە ﺧﺎﻧﻮوی ﻟەﺳەرە ،ﺋەﻣەش ﻣﻮڵﻜﯽ ﺧەڵﻜە و ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺧــﯚی ﺑﻜﺎت ﺑە ﺧﺎوەﻧــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎﭘــﯚی ھەﯾە. ھﯿﭻ زەوﯾﯿــەك ﻟە رواﻧــﺪز ﺗﺎﭘﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﺗەﻧﮫﺎ ﺧﺎﻧﻮو ﻧەﺑێ. ﺑەﺷێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ رواﻧﺪز ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ﻟەوەی ﺗﯚ دوای ﺋەوەی ﺑﻮوﯾﺖ ﺑە ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺑﻮوﯾﺖ ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﻮڵﻜێﻜــﯽ زۆر ،دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ زەوﯾﯿەﻛﯽ زۆرت داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە،
ﺋەﻣە واﯾە؟ ﺋەﻣە دوورە ﻟە راﺳــﺘﯽ ،رۆژاﻧە ﺧەڵﻜێﻚ دێﺘە ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻛێﺸەی زێﺪەڕۆﯾﯽ ھەﯾــە و رێﮕەی ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑەرێ و ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوەی ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﻗﺴەی وا ھەڵﺪەﺑەﺳﺘﻦ ،ﻣﻦ ﺧﯚم ﺋﺎﻣﺎدەم ھەر ﺑەڵﮕەﯾەك ﻟەﺳەر ﻣﻦ ھەﺑێﺖ ﻛە ﻣﻮڵﻜﯽ ﻛەﺳێﻚ ﯾﺎﺧﻮد ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯿﻢ داﮔﯿﺮ ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺑەھەﻣﻮو ﺳﺰاﯾەك رازﯾﻢ. ﺋەﮔەر واﻧﯿﯿە ﺋەم ﻗﺴــﺎﻧە ﻟە ﻛﻮێ ﺳەرﭼﺎوە دەﮔﺮن؟ ﻣﻦ ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﻢ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﮔﻮێ ﻟێ ﻧەﺑﻮوە ،ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﺷــﺘێﻜﯽ ﮔﻮﺗﺒێــﺖ ﻟــە ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﻧﺎوێﻜﯽ ﻧﮫێﻨﯽ ﺑﻮوە ،ﺋەﮔــەر ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻧﺎو زڕاﻧﺪن و ﭼەواﺷــەﻛﺎری ﻧەﺑێﺖ، ﺑﯚ راﺳﺘەوﺧﯚ ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚی ﻗﺴە ﻧﺎﻛﺎت ﯾﺎن ﺑــﯚ ﺑەڵﮕەﯾەك ﻧﺎﺧﺎﺗە روو؟ ﺑﯚﯾە ﻣﻦ دەڵێﻢ ﺋەﻣە دوورە ﻟە راﺳﺘﯽ و ﺑﺎ ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯿﺶ ﭘێﻚ ﺑێﺖ ﺋەﮔەر ﯾەك ﺷــﺘﯽ ﻟەو ﺟﯚرە ھەﺑــﻮو ،ﻣﻦ ﺑە ھەﻣﻮو ﺳــﺰاﯾەك
ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ )ﻣﻠﻜﯚﺗــﺮ( ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜــﯽ رواﻧــﺪز ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻟێ ﻛەوﺗــەوە ،دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﺋێﻮە وەك ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﮔﻮێﺘﺎن ﻟــە ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺧەڵﻚ ﻧەﮔــﺮت و رێﮕەﺗﺎن دا ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎ و ﺋﻮﺗێﻞ و. ﻟەو ﺷﻮێﻨە ،ﺑﯚ ﮔﻮێﺘﺎن ﻟە ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺧەڵﻚ ﻧەﮔﺮت؟ ﭘێﻢ ﺑﺎﺷــە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻗﺴــە ﻟەﮔەڵ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺷﻮێﻨەﻛە ﺑﻜﺮێﺖ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە رازﯾﺒﻮوﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﯾﺎ رازﯾﻨەﺑﻮوﻧﯿﺎن ،ﺋەو زەوﯾﯿە ﻣﻮڵﻜﯽ ﻛەﺳــێﻜە ﺑەﻧــﺎوی )ﻓەﺗﺤﯽ( و ﺗﺎﭘﯚ ﺑەﻧﺎوی ﺋەوە ،ﺗﺎﭘﯚﻛەش ھﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﺑەم 90%ی زەوﯾﯿەﻛە ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ﺑﯚ ﺑﯿﻨﺎﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ﺑەﺷەﻛەی ﺗﺮﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺳەوزاﯾﯽ ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە. ھەروەھﺎ ﺋەواﻧەی ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜەوە ﻛڕاوە و ﺗﺎﭘﯚی ﺧﯚﯾــﺎن ھەﯾە ،ﺋەوەی ﻟەﺳــەر ﺋێﻤەﯾــە ﺑەﭘێــﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ دوور ﺑێﺖ ﻟە ﺷەﻗﺎم و ﺋەو ﺑﯿﻨﺎﯾەی ﻛە دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ
ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑێﺖ. دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ رواﻧﺪز زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەوێ ﻧﺰﯾﻜە ﺑﯚﯾە ﮔﻮێﯽ ﻟە ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺧەڵﻜەﻛە ﻧەﮔﺮت؟ ﻣﻦ ھﯿﭻ زەوﯾﯿەﻛﻢ ﻟەوێ ﻧﯿﯿە، ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﺋــەوێ ﺑﻮوە ﺑە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری و ﺑﻮوە ﺑە ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری و ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەی ﻛە ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻛــﺮدووە، ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە و ﻣﻦ ﻧﺎﯾﺎﻧﻨﺎﺳﻢ. ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺗەﻟﺒەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن و ﻧەھێﺸــﺘﻨەوەی ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑــﯚ ﮔەﺷﺘﯿﺎر ،ﺋێﻮە وەك ﺷﺎرەواﻧﯽ چ ﭘﻼﻧێﻜﺘﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺋەم دﯾﺎردەﯾە؟ ﺋــەو دﯾﺎردەﯾە ﻟەﺳــەر رێﮕەی ﺟﻮﻧﺪﯾــﺎن ھەﯾــە ،ﺑەﭘێــﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺗەﻧﮫﺎ ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗەﻟﺒەﻧﺪ دەﻛــەن ﻛە رەزاﻣەﻧﺪی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯿﺎن ھێﻨﺎوە و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﯽ ﺋێﻤەﯾە و ﺑﯚ ﭘڕۆژەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿە .ﺟﮕە ﻟە ﭘڕۆژەی ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﺑﯚ ھەر ﻣەﺑەﺳﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑــەﻛﺎر ﺑێ ،دەﭼێﺘــە ﺧﺎﻧەی زێﺪەڕۆﯾﯿــەوە .ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەش ﻛە ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ھێﻨﺎوە ،ﺋێﻤە ﻧﻮوﺳﺮاوﻣﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار و دەﺑێﺖ ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﯚﻣﺎن راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەﯾﻦ.
ﺋــەوەی ﻟە ڕێﮕــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺑﺘﻮاﻧــﺮێ ﺧﯚﺟێﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﭘێﺸﻜەش ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەﻛﺎن ﺑﮕەﻧە ڕێﻜﻜەوﺗﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸە ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ وەﻻ ﺑﻨﺮێــﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی دەرﻓەت ﻟــە ﺑەردەم ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎﺳﺎن ﺑﻜﺎت. ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﭘﺎرێﺰﮔــەﻛﺎن ،ھﺎوژﯾــﻦ ﻋﻮﻣەر ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ھێﻤﺎی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛــﺮد ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟەﻻﯾەﻧە ﺑﺎﺷــەﻛﺎﻧﯽ دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺋەوەﯾە ،ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻧﺎﭼــﺎر دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎن ﭘەﻧــﺎ ﺑﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑەرن .ﺑەﺑڕوای ﺋەو ،ﺋەﻣە وادەﻛﺎت ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێ و زۆرﺑەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑەﺷﺪارﺑﻦ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﺪا ﻋﻮﻣەر ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻛﯚﻣەڵﯽ
رازﯾﻢ.
ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻛﻦ وﺷە/ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛەی 30/4ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ،ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻﻻﯾەﻧێﻜﯽﺳﯿﺎﺳﯽﺑەﺗەﻧﮫﺎﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﺧﯚﺟێﯽﭘﺎرێﺰﮔەﻛە ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿە ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﻮﯾە.
ﺗــەواوی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻛﻦ ﻟەﺳەرﺋەوەی ﺑە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘــﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ﺋﯿــﺪارە ﺑــﺪەن ،ﺑەم ھێﺸــﺘﺎ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻛێﺸە ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕاﻧﺪا ھەﯾە. ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھــﺎب ﻋەﻟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ زۆرﯾﻨەی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﻧەھێﻨﺎوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ و ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯽ ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن و ﺑەﺟﯚرێــﻚ ﻛە ھﯿﭻ ھێﺰێــﻚ ﭘەراوێــﺰ ﻧەﺧﺮێــﺖ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﻦ“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺣﺰﺑەﻛەﻣــﺎن ﭘێﺸــﻮازی ﻟــە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و ﺧﻮازﯾﺎرﯾﺸە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن
ﻟەم ڕووەوە ﺑﮕەﻧــە ڕێﻜﻜەوﺗﻦ و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە زۆر ﻧەﺧﺎﯾەﻧێ“. ھﺎوﻛﺎت دﻛﺘﯚر ﺟﻮان ﺋﯿﺤﺴــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺣﺰﺑەﻛەی ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ھەﻧﮕﺎوی ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛــﺮد” ،ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛە ﻟێﻤﺎن دەﺧﻮازێ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن وەﻻ ﺑﻨێﯿــﻦ و ھەﻣــﻮوان ﭘێﻜــەوە ھەﻧﮕﺎوی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻨێﯿﻦ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋەم ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ھەرﭼەﻧﺪە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ھەرﺳێ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەی ھەرێﻢ دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ھەڵﻜﺸــﺎوە ،ﺑەم ﺋەوان ﻟەﮔەڵ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ
ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﺪان ﺑﯚ ﺋەوەی ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێــﺖ و ھەﻣﻮوان ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺧﯚﺟێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪارﺑﻦ. ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﺪا ﻛە ﻟە 30ی
ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو، ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 12ﻛﻮرﺳﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 11 ﻛﻮرﺳــﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ 8 ﻛﻮرﺳﯿﯿﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ.
ﮔﯚڕان دووﭘﺎت ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر دەﻛﺎﺗەوە ھەرﭼــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧە، ﻻری ﻧﯿﯿە ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﻜﺮدن، ﺑەم ﺋــەوان ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟەﺳــەر داﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر دەﻛەن ﻟەﻻﯾەن ﺧﯚﯾﺎﻧەوە. دەرﺑــﺎز ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ژووری ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ﺋەوان ﺑﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﻜﺮدن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎدەن .ﺋەو دەڵێ، ”دەﺑــێ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿەﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑێﺖ ﻛە ﮔﯚڕان ﭘﻠــەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎوە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻟە ﮔﯚڕان ﺑێﺖ“. ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،داوای ﺋەوە دەﻛەن ﻟــە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێﻦ و ﺑەﭘێﯽ ﭘێﮕە و ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾەدا ﻣﺎﻓﯿﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﺣەﻣەﺳەﻋﯿﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺑﯚ
”دەﺑێ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿەی ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑێﺖ ﻛە ﮔﯚڕان ﭘﻠەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻟە ﮔﯚڕان ﺑێﺖ“ و ھەرﺳــێ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛــەی ھەرێﻢ ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت ﺑەﻣەرﺟێﻚ ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێ و ﺑەﭘێﯽ دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺶ ﭘﺸﻜەﻛﺎن داﺑەش ﺑﻜﺮێﻦ“. ھــەر ﻟەﺑــﺎرەی ھەوڵــەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ
ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﯾە ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێﺖ و ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑەﭘێــﯽ دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺸــﻜﯿﺎن ﭘێ ﺑﺪرێــﺖ .ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە ﭘێﺸﻮازی ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧەﻛﺎن دەﻛﺎت“.
ﺳﻴﺎﺳەت
% 78ی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻤﺎن ﻟە ﻋێﺮاق ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﻛﻮﻧﺴﻮڵﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێ ﻛە وﺗەﻛەی ﻣەﺑەﺳﺘﯿەﺗﯽ ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە ﭘەرە ﺑە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺪات ﻟەﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت 78%ی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﻋێﺮاق دەﻛەوێﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ،ﺑەم ھﯿﭻ ﺟﯚرە وەﺑەرھێﻨﺎﻧێﻜﯿﺎن ﻟە ھەرێﻢ ﻧﯿﯿە. ﺑﯚﮔﻮﺳو ﺋﯚﭼﯚدێﻚ ) (Boguslaw Ochodekﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷە“دا ﻛە ﺑەھﯚی ﺳﺎڵﻮەﮔەڕی ﺳەرﺑەﺧﯚی ﭘﯚڵەﻧﺪاوە ﻟەﮔەڵﯽ ﺳﺎز ﻛﺮاوە ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاو داواﯾﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛﺮدووە ﻟەﺑﺎرەی ﺟﯚری ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ھەرێﻤەﻛە رووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾﺎن ﺑﺪەﻧێ ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەت وەﻣﯽ ﻧەداوﻧەﺗەوە. ﺋەوەﯾﺶ دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەروازەﯾەك ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەو ﺗﺎ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋێﺮە ﺗێ ﺑﮕﺎت. رۆژی 4ی ﺣﻮزەﯾــﺮان 25ەﻣﯿــﻦ ﺳــﺎڵﻮەﮔەڕی ﯾەﻛەم ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﺑﻮو ،ﻟە دﯾﺪی ﺋێﻮەوە ﺋەو ﻣێﮋووە ﭼــﯽ ﺑــﯚ ﭘﯚڵەﻧﺪاﯾﯿــەﻛﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە؟. ﺳەرەﺗﺎ ﭘێﻢ ﺧﯚﺷە ﺑەوە دەﺳﺖ ﭘــێ ﺑﻜــەم ﻛــە ﻟە ﻣێــﮋووی ﭘﯚڵەﻧﺪادا ﭼەﻧﺪ ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھەن و ﺣــەز دەﻛــەم ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﺷــﻨﺎﺑﻦ ﭘێﯿﺎن، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻣﺎﯾﯚدا ﺑﯚﻧەی دەﯾەﻣﯿﻦ ﺳــﺎڵﻮەﮔەڕی ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ھەﯾە ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋەوروﭘﺎ ،ھەر ﻟە ﻣﺎﯾﯚدا ﯾﺎدی ﭘﺎﻧﺰەھەﻣﯿﻦ ﺳــﺎڵﻮەﮔەڕی ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ھەﯾە ﻟــە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﯚ ،ﺳــێﯿەم ﺑﯚﻧــەی ﮔﺮﻧــﮓ رۆژی 4/6ی ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﻛــە 25ەﻣﯿﻦ ﺳــﺎڵﯿﺎدی ﯾەﻛــەم ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﺎزاد ﺑﻮو ﻟە ﭘﯚڵەﻧﺪا دوای ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ دووەم 4/6 ،ڕۆژێﻜﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﻟــە ﻣێﮋووی ﮔﺮژﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪادا. ﺑﯚﭼــﯽ ﺋەو ﯾــﺎدە ﻟە ھەرێﻢ ﻧەﻛﺮاﯾەوە؟ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎھەﻧﮕﻤﺎن ﻧەﺑﻮو، ﺑــەم ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﻤــﺎن ھەﺑﻮو ،ﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﮔەورە ﻟە وارﺷﯚ ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮو ﻛە ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺋﺎﻣﺎدەی ﺑــﻮو ،زۆر ﺳــەرۆﻛﯽ ﺗﺮی وﺗﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ
ﻟە ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻛێﺸــﺎ و ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری دراﻣﺎﺗﯿﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ زۆر ﮔﺮﻧــﮓ ﺑــﻮون ،ھەروەھــﺎ ﺑــﻮوە ھــﯚی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺰﻣەوە ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ، ﯾەﻛــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﭘێﻚ ھﺎت ﻛە رﯾﻔﯚڕﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﮔەورەی ﻛﺮد ﻟە ﭘﯚڵەﻧﺪادا. ﭘﯚڵەﻧــﺪا ﯾەﻛــەم وت ﺑﻮو ﻟەو ﺑەﺷەی ﺋەوروﭘﺎدا ﻛە دەﺳﺘەﺗﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴــﺘﯽ ﺗﯿﺎدا ﺷــﻜﺎو دوا ﺑەدوای ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﭼﯿﻜﺴﻠﯚﭬﺎﻛﯿﺎ و ھەﻧﮕﺎرﯾــﺎ و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎی ڕۆژھــەت و وﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژھەﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎدا ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺰم ﺷــﻜﺎ ،دەﺑێﺖ ﺋێﻮە ﻟێﻚ واﻟێﺴــﺎ
ﻟە ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﭼﺎودێﺮی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﻢ دەﻛﺮد و ﮔﻠەﯾﯿﻢ ﻧەﺑﻮو ،ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە و ھﯿﭻ ھەڵﺒﮋاردﻧێﻚ ﺑێ ﻛێﺸە ﻧﯿﯿە.
”داواﻣﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە زاﻧﯿﺎری ﻟەﺑﺎرەی ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑﻨێﺮێ ﺑﯚﻣﺎن و وەﻣﯿﺎن ﻧﯿﯿە“ ) (Lech Wasaﺳــەرﻛﺮدەی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺳــﯚﻟﯿﺪارﯾﺘﯽ ﺑﻨﺎﺳﻦ ﻛە رۆژی 4ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ﻟە ﭘێﺸــﻮازی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎدا ﺑﻮو ،ﻟێﻚ ﺑــە ﺳــەرﻛﺮدەی ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ دەﻧﺎﺳــﺮێﺖ ﻟــە ڕۆژھەﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎدا .ﺋێﻤە زۆر ﺷــﺎﻧﺎزی دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن
ﭘێﻮەﻧﺪی دەﺳﺘﻮوری و ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﻏﺪا ﻛێﺸەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻦ، ﻣﻦ ڕێﮕەم ﭘێ ﻧەدراوە دەﺳﺘێﻮەردان ﺑﻜەم ﮔەورەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮو ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺳەرۆﻛﯽ ﺗﺎزە ھەڵﺒﮋێﺮدراوی ﺋﯚﻛﺮاﯾﻦ ﻟەوێ ﺑــﻮو .دەﻣەوێﺖ ھەڵﻮەﺳــﺘەﯾەك ﻟەﺳــەر ﺋــەو رووداوە ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕە ،ﺳﺎڵﯽ 1989دا ﻟە ﭘﯚڵەﻧﺪا ﺑڕﯾﺎر درا ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﻦ ﻟــە ﻧێﻮان دەﺳــﺘەﺗﺪاراﻧﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ،ﺋەو دوو ﻻﯾەﻧە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻣێﺰێﻜﯽ ﺑﺎزﻧەﯾﯽ ﻛﺮد و ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن دا ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑــﺪەن ،ﻟــە 4/6/1989 ﺋــەو ھەڵﺒﮋاردﻧە ﺋەﻧﺠﺎم درا و ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑﺮدﯾەوە و ھێڵﯽ رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺰﻣﯽ
چ ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪان؟ وەﻛــﻮ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﻮێــﯽ ﻧێــﺮدەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗــﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧــﻢ دووﭘﺎﺗــﯽ ﺑﻜەﻣەوە ﻛە وﺗەﻛەﻣــﺎن زۆر ﺑﺎﯾــەخ ﺑــە ﻓﺮاواﻛــﺮدن و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ھــﺎوﻛﺎری ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدات و ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋﺎﺑــﻮوری دەﻛەﯾﻦ ،ﺑە ﺑﺎﯾەﺧــەوە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ ،ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ﺑەڵﻜﻮ ﻟە زۆر رووەوە وەك ھــﺎوﻛﺎری ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و ﭘەروەردەﯾﯽ و ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﻣﺎﻧەوێ زﯾﺎﺗــﺮ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﯿﻨەوە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن
78%ی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻤــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻋێﺮاق ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەردەوام ﻟە ﮔەﺷەداﯾە. ﺋــەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﺘــﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە؟ ﻟەﺑﺎرەی وەﺑەرھێﻨــﺎن دەزاﻧﯿﻦ ﻛەﺷﯽ ﺑﯚ رەﺧﺴــﺎوە ،ﺑەم ﻣﻦ ﻧەﻣﺰاﻧﯿﻮە ھﺒــﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﭘﯚڵەﻧــﺪی ھﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑــێ ،ﺑﯚﯾــە ھﯿــﻮادارم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑێــﻦ و ﺋێﻤە ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ ﺗﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ وەﺑەرھێﻨﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﺑﮕــﺮن و ﻟە وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯿﺸــﺪا ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﺗﺎ ﺳەرﻧﺠﯿﺎن راﺑﻜێﺸﯿﻦ و ﻛﺎرێﻜﯽ وا ﺑﻜەﯾﻦ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﻛﯚ ﻣﭙﺎ ﻧﯿــﺎ ﻛﺎ ن ﭼڕ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ﺑﯚ ﺑﺎ ﺷﺘﺮ ﻧﺎ ﺳــﯿﻨﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــە ﺑێﻨﯿﻦ ﻛە ڕۆڵﯽ ﺳەرەﻛﯿﯿﺎن ﻟە ﺑــﺎزاڕدا ھەﯾە
ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻜﯽ ﺗەواوم ﻧﯿﯿە ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳەت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺑەم ھەروەك ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ھەﻧﺪێﻚ ﺑﻮار ﺋﺎﺷﻜﺮان و ھەﻧﺪێﻚ ﺑﻮاری ﺗﺮ ﺋﺎڵﯚزن ،ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ھەﻧﺪێــﻚ ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەن ﻟە ﻓﯚڕﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ وت دەردەﻛــەون، ﺑەم ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ
ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﭼﺎودێﺮﯾﻢ دەﻛﺮد ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮردی ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﭘێﻢ واﯾە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑﻮو و ھﯿــﭻ ﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻧەرێﻨﯿﻢ ﻧەدی ،ﺑەم ﺑﯚ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎرێﻜﯽ وەك ﻣﻦ ﻛــە ﺗــﺎزە ھﺎﺗﻮوﻣەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن واﻧەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ﺑﯚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺋەم وﺗــە ،ﺑەم ﻛﯚﻣێﻨﺘﻢ ﻧﯿﯿە
ﻟەو 25ﺳــﺎڵەدا زۆر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑﻜەﯾﻦ و وﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻤﺎن ھەﺑێﺖ و ﭼﻮوﯾﻨە ﻧﺎو ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺟﯿــﺎواز ﻟە ﭘێﺶ ﺳــﺎڵﯽ ،1989 ﺋێﺴﺘە ﯾەﻛێﻜﯿﻦ ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ وت ﻟە رێﮋەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﺪا ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ،ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺑەھێــﺰ و ﺑﺎوەڕﭘێﻜﺮاوی ﻧﺎﺗﯚﯾﻦ، ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ دۆﺳــﺘﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪاﯾە .ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە دۆﺧێﻜﯽ زۆر ﭼﺎﻛﺪاﯾە .ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــە زۆر ﺑﺎﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ .رۆڵێﻜــﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮓ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دەﮔێڕﯾﻦ. ﭘﯚڵەﻧــﺪا دەﯾەوێ ﭼﯽ ﺑﻜﺎت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە
ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎزەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ﺳــﺎڵە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻋێــﺮاق دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە و ھﺎوﻛﺎرﯾﻤــﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎوﺗەرﯾﺒە ﻟەﮔــەڵ ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ،دوای ﻛﺮدﻧەوەی ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﮕەﻣﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺋێﻤە ﺳــەرﻧﺠﻤﺎن ﺧﺴﺘە ﺳەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ھﺎوﺑەﺷــێﻜﯽ ﺟﯿــﺎواز ﻟــە ﻋێــﺮاق ،ﺑﯚﯾــە ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﮕەﻛەﻣﺎن ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﺑﺰﻧﺴــﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن دەدات ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ھﺎوﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن ﺗــﺎ ﭘێﻮەﻧــﺪی ڕاﺳــﺘەوﺧﯚﯾﺎن ھەﺑــێ ،زۆر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﭘﯚڵەﻧﺪی ﺑەﺷــﺪاری ﭘێﺸــﺎﻧﮕە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﻟە ﺑﻮاری ﺋەﮔﺮۆﻓﻮود .زۆر ﺳەﻧﺘەر و ژووری ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪی- ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻮون و ﺑﻮوﻧەﺗە ﭼەﺗﺮێﻚ ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ھەردووﻻ. ﻛەواﺗــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺘــﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗــﺪا ھەﯾە؟ ﺋەﮔەر ھەﯾە ﻟە چ ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪاﯾە؟ ﻟەو دوو ﺳﺎڵەدا ﺋێﻤە ﭼﺎودێﺮی ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﮔەﺷــەﻛﺮدووی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻤﺎن ﻛــﺮدووە ﻟە ﻧێﻮان ﻋێــﺮاق و ﭘﯚڵەﻧــﺪا ،داﺗﺎی ورد ﻧﯿﯿــە ﺑــەم ﺋــەوەی ھەﯾــە
وەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﮔەورەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔــەورە واﺗﺎ ﺑﺰﻧﺴــﯽ ﮔــەورە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﭽﻮوﻛﯿﺶ دەﻛەﯾﻦ. ﭘﯚڵەﻧــﺪا وﺗێﻜــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ﺋەوروﭘﺎﯾــە ﻟە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻟــە ﻗﻮوﺗﻮوﻧﺎن، ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەو ﺑﻮارە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ھەﯾە ،ﻟەو رووەوە ھﯿﭻ ﭘێﺸﻨﯿﺎز ﯾﺎﺧــﯚ دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯿەك ﻟە ﺋﺎراداﯾە؟ ﺋەﮔــەر داﺧــﻮازی ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣــەت و وەزارەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑێــﺖ ﯾﺎﺧــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﭘﯚڵەﻧــﺪا داوام ﻟێ ﺑﻜﺎت ،ﻣﻦ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟــە ﻧێــﻮان ھــەردووﻻ دەﻛەم و ﺋــەو ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە دروﺳــﺖ دەﻛەم ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ زۆری ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟە ﻗﻮوﺗﻮوﻧﺎن ھەﯾە، ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﮫێﻨﯿﻨە ﺋێﺮە و ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎری ﭬﯿﺰە ﺑﯚ ﺷــﺎﻧﺪی ﻓەرﻣــﯽ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. وەك دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎرێــﻚ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼــﯚن دەﺑﯿﻨﯽ ،ﭘێــﺖ واﯾە ﺋەم ھەرێﻤــە ﺑەرەو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ ﺗــەواو ھەﻧــﮕﺎو دەﻧــێ ﯾﺎﺧﯚ ﺗێﺒﯿﻨﯿﺖ ﻟەﺳەری ھەﯾە؟ ﻣــﻦ دوو ﻣﺎﻧﮕــە ﻟێــﺮەم و
ﻧﯿﻦ و ﮔەورەﺗﺮن ﻟەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚﯾﺸــﯿﺎﻧﺪا ﮔﺮﻓﺘﯿﺎن ھەﯾە، ﺳەﯾﺮی ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻣﯿﺴﺮ ﺑﻜە، ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﭘﯚڵەﻧﺪا ﺋێﻤە ﻛێﺸەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻤﺎن ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑﺎﺷە ﻛە ﺑەﭼﯽ ﺷێﻮازێﻚ ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎرەﺳــەر ﻛﺮد ،وەك ﺋەوەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1989دا ﻟەﺳــەر ﻣێﺰی ﺑﺎزﻧەﯾــﯽ دەروازەﻣﺎن دۆزﯾﯿەوە ﺑــﯚ دەرﭼﻮون ﻟە ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑە رێﮕەی ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧە ،رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ رێﮕەﯾــە ﺗﺎ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﺒﻦ ،ﺑەم ﭘﯿﺮۆزﯾﺎﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەم ﺑەوەی ﺑﻮوەﺗــە ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ دەﮔﻤەن ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ھەﺳﺖ دەﻛەم وەك ﭘﯚڵەﻧﺪا و ﺳﺎڵﯽ 1989 ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﯾەﻛﯽ راﺳﺘﺪا دەڕوات، ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑەڕێﻮە ﭼــﻮوە و ﮔﺮﻧﮕــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜﺮێﻦ و ﺋــەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿە ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑێ. ﻛەواﺗە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 30ی ﻧﯿﺴــﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوﯾﺖ و دەﻛﺮێ ﺑﯚﭼﻮوﻧﺖ ﻟەﺳــەری ھەﺑێ؟ ﻟــە رۆژی ھەڵﺒــﮋاردن ﺗﺎﻛــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜﻢ ھەﺑﻮو ﻧﺎردم وەك ﭼﺎودێﺮی ﻓەرﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن و ﺧﯚﯾﺸــﻢ ﻟە ﺋﯚﻓﯿﺲ ﻟە رێﮕەی
ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠﺎﻣــەﻛﺎن ،ﺋەوەی ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮو ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺋﺎزاد و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺑﺎش رێﻜﺨﺮاﺑﻮون و ﺋەوەش ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەوروﭘﺎﯾﯿەﻛﺎﻧەوە راﮔەﯾەﻧﺪرا ،ھەرﮔﯿﺰ ھەڵﺒﮋاردن ﺑــێ ﮔﻠەﯾــﯽ ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﺑــﻦ ،ﻟەم دواﯾﯿﺎﻧــەدا ھەڵﺒﮋاردﻧﻤــﺎن ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ھەﺑﻮو و ﻟە ھەوﻟێﺮﯾــﺶ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺮد ،ﻟە ﭘﯚڵەﻧﺪاش ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯚن ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﻛﺮد ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە. ھﯿــﭻ ھەڵﺒﮋاردﻧێﻚ ﺑێ ﻛێﺸــە ﻧﯿﯿە. ﭘﯚڵەﻧــﺪا 52ﻛﻮرﺳــﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ھەﯾە و رەﻧﮕە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋێﻮە ﻟە ھەرێﻢ ﺑﺘﻮاﻧێ رۆڵ ﺑﺒﯿﻨــێ ﻟە ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ داواﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺋەﻧﻔﺎل ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ وﺗێﻚ ﺧﺮاﯾە ﺑەر ﺑــﺎس ،دەﻛﺮێ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺗﯿﻤــﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﻮرد ﺑﻜەن؟
ﭘێﻮەﻧــﺪی دەﺳــﺘﻮوری و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﻏﺪا ﻛێﺸــەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻦ ،ﻣﻦ ڕێﮕەم ﭘێ ﻧەدراوە دەﺳﺘێﻮەردان ﺑﻜەم، وەك دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎرێﻚ ﻛﯚﻣێﻨﺘﻤﺎن ﻧﯿﯿــە و ھەرﮔﯿــﺰ ﻛﯚﻣێﻨﺘﻤﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی وت ،ﺋەوەی ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێﺖ ھەرێﻤەﻛــە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑێﺖ و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑﺎش و ھــﺎوﻛﺎری و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاق ھەﺑێﺖ و ﺋێﻤە ﭼﺎودێﺮی دەﻛەﯾﻦ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺑە ﻛﻮێ دەﮔﺎت، ﺑەم دەﺳــﺘﯽ ﺗــێ وەرﻧﺎدەﯾﻦ و وەك ھەوڵــﯽ ﺑﺎﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن دەدەﯾﻦ. ﻟە راﺑــﺮدوودا ﺑــەر ﻟەوەی ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧە ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﻛﻮﻧﺴﻮڵﮕە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﻜەﻧــەوە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری ﭘﯚڵەﻧﺪی ﻟە ﻋێﺮاق ﺑــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﺑﻮاری رێﮕەوﺑﺎن ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚﭼﯽ ﺑﯿﺮ ﻟە راﻛێﺸﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﻛەﻧەوە؟ ﻟە ﺣەﻓﺘﺎ و ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳەدەی ڕاﺑﺮدوو زۆر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﭘﯚڵەﻧﺪی ﻟە ﺑــﻮاری ڕێﮕەوﺑﺎن ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛــﺮد ﻟــە ﻋێــﺮاق و زۆر ﻧﺎوﭼــەی ﺗــﺮی رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ وەك )دڕۆﻣﺒﻜﺲ و ﺑــﻮدی ﻣێﻜــﺲ( و ھﯿﻮادارم ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن، ﺑەم ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە ﻟەﺑەر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،ﺋﺎﺧﯚ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑﯚ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن ﺗﺎ ﺑێﻦ ﻛﺎر ﺑﻜەن؟ ﭼﻮﻧﻜە ﻣەرﺟﯽ ﯾەﻛەم ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺳەﻻﻣەﺗﯿﯿە. ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛێﺸەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﻧﯿﯿە؟ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﮔەر ﺗەﻧﺪەر ھەﺑێ رەﻧﮕە ھﺎوﻛﺎری ﺑﻜەﯾﻦ ﺗﺎ ﺑێﻦ و ﻣﻦ ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ﻓەرﻣﯽ داوام ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە زاﻧﯿﺎری ﻟەﺑــﺎرەی ﺗەﻧﺪەرەﻛﺎن ﺑﻨێــﺮن ﺑﯚﻣﺎن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧە وەم ﻧــە ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻧە ھﯿــﭻ داواﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷــێﻮە ﺑﯚ ﺋێﻤــە ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺗەﻧﺪەر ﺑﮕﺎﺗە دەﺳــﺘﻤﺎن ﺋێﻤەش ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەﻣﺎﻧﯽ دەﻧێﺮﯾــﻦ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ دەﯾﺪاﺗــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا و دواﺟﺎرﯾﺶ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺑڕﺑﺎر دەدەن دێﻦ ﯾﺎﺧﯚ ﻧﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻧﺎﭼﺎرﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﺑێﻦ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەم ﺋەوە رووﻧە ﻛە ﻟە ھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻗﺎزاﻧﺞ ھەﺑێﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺋﺎﻣﺎدەن ﻛﺎری ﺗﯿﺎدا ﺑﻜــەن و ﺋێﻤەش ﺋﺎﻣﺎدەی ھﺎوﻛﺎرﯾﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارێﻜﺪا.
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ زۆری ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟە ﻗﻮوﺗﻮوﻧﺎن ھەﯾە
ژﻣﺎرە )) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻛﻮﻧﺴﻮڵﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن :وەﻛﻮ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﻧێﺮدەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﻢ دووﭘﺎﺗﯽ ﺑﻜەﻣەوە ﻛە وﺗەﻛەﻣﺎن زۆر ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﻓﺮاواﻛﺮدن و ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەدات و ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮوری دەﻛەﯾﻦ ،ﺑە ﺑﺎﯾەﺧەوە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ، ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە ﺑەڵﻜﻮ ﻟە زۆر رووەوە وەك ھﺎوﻛﺎری ﻛﻮﻟﺘﻮوری و ﭘەروەردەﯾﯽ و ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﻣﺎﻧەوێ زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﯿﻨەوە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺎزەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺳﺎڵە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە و ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎوﺗەرﯾﺒە ﻟەﮔەڵ ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق.
5
رۆژﺋﺎوا
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ :ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎداری راﺑﺮدوو ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻛە ﻟە وەزﯾﺮی دەرەوە ،ﺳەرۆﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزاری ﭘێﻜﮫﺎﺗﺒﻮو ﻟەﺳەر داﺧﻮازی ھەﻧﺪێﻚ ﻟێﭙﺮﺳﺮاواﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﺳەرداﻧﯽ ﺋەو وﺗەﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑەم دوای ﮔەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧەوە )ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن( ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧەی دەﺑﻮاﯾە ﺑﻜﺮێ، ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەدران .ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەﻷ ھەﻧﺪێ ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯽ و رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺋەورووﭘﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە .ھەوەرھﺎ ﻟەﮔەڵ ھەر ﯾەك ﻟە ﺑﺎڵﯿﯚزﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻛەﻧەدا ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و داﻧﯿﻤﺎرك ،ﺷﺎردەراﻧﯽ ﻛﻮرد و ﭘﺎرﺗەﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﻣەد ﻛﯚﺑﻮوﻧەﺗەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﮔەﻣﺎرۆی ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە ﺑەردەواﻣە ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ:
ﺋێﻤە ﺟﻮداﺧﻮاز ﻧﯿﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێ ﺳﻮورﯾﺎﯾەﻛﯽ ﺗەواﻓﻮﻗﯽ داﺑﻤەزرێ ،ﺑﯚﯾە ﺋەواﻧەی ﻣﻮوﭼە ﻟە دەوڵەت وەردەﮔﺮن و ﺋەوە ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﻧﯿە .ﺧﯚ ﺋەﺳەد ﻟە ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﻮوﭼە ﻧﺎدات ،ﺋەوە ﭘﺎرەی ﺧەڵﻜە وﺷە /رۆدی ﺣەﺳەن ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﮔەﻣــﺎرۆی ھەرێﻤەﻛەﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن رێﻜﺨﺮاوی دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻟە ﺷﺎم و ﻋێﺮاق ﻧﺎﺳــﺮاو ﺑە داﻋﺶ ،ﺑەردەواﻣە .ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛە ﻟە رێﮕەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧەوە ﻛﺮاوە ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﺋﯿﺌﺘﯿﻼف ﻧﺎھێڵێ ھﯿﭻ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔــﻮزاری ﺑﮕﺎﺗە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛەﯾــﺎن .ﺋەو دەڵێ“ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﮔەﻧﺪەڵﯿﯽ ﻟە ﻛﺎری ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾﺪا ﺑێﺘﺎم ﺑﻮوە“.
ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺘــﺎن ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە چ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ داﯾە؟ ﭘێﺸــﺘﺮ راﺗﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪ ﺑﻮو ﻛە ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻓەرﻣﯿﺘــﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە ،ﺑەم ھەواڵﯽ ھﯿــﭻ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻧەﺑﯿﺴﺘﺮا. ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎداری راﺑﺮدوو ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﻛە ﻟە وەزﯾﺮی دەرەوە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔــﻮزاری ﭘێﻜﮫﺎﺗﺒــﻮو ﻟەﺳــەر داﺧﻮازی
ﺑەﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻧﺎﻧێ ،ھەر ﻛﻮرد ﺑەدﺳﺘﯽ ﺋەو رژێﻤەوە ﭼەوﺳﺎوە و ﺳﺘەم ﻟێﻜﺮاوە؟ ﺋێﺴﺘﺎ ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﺟەزﯾﺮە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە، ھﯿﻮادارﯾــﻦ ﻟــە داھﺎﺗﻮوﺷــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﻤﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێ. ﺑﯚ ﭼــﯽ ﺗﻮرﻛەﻛﺎن ﭘەﻧﺠەی ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻛﺮدن ﻟە رژێﻤﯽ ﺋەﺳەد ﺑﯚ ﺋێﻮە رادەﻛێﺸﻦ؟ ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧە داﯾــە .دوای ﭼەﻛﺪارﻛﺮدﻧــﯽ ﺷﯚڕش ،ﻛﻮرد ﺧﯚی ﺗﻮوﺷﯽ ﺷەڕ
ﺋەو رێﻜﺨﺮاواﻧەی ﻛە ﺋﯿﺌﺘﯿﻼف ﺑەﺳەرﯾﺪا زاڵە ،ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە ﻋەرەﺑﻨﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ دەﮔەﯾەﻧێ و ﻛﻮردی ﻟێ ﺑێﺒەش دەﻛﺎت ھەﻧﺪێﻚ ﻟێﭙﺮﺳﺮاواﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەو وﺗەﯾﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو ،ﺑەم دوای ﮔەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧەوە ﺋــەو )ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن( ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧــەی دەﺑﻮاﯾە ﺑﻜﺮێ، ﺋەﻧﺠﺎم ﻧــەدران .ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﮔەﻷ ھەﻧﺪێ ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯽ و رێﻜﺨــﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن و ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺋەورووﭘــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە .ھەوەرھﺎ ﻟەﮔەڵ ھەر ﯾەك ﻟە ﺑﺎڵﯿﯚزﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ،ﻛەﻧەدا ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و داﻧﯿﻤــﺎرك ،ﺷــﺎردەراﻧﯽ ﻛﻮرد و ﭘﺎرﺗەﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﺋﺎﻣەد ﻛﯚﺑﻮوﻧەﺗەوە. رای ﭘﺎرﺗــە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎرەی ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛﺎﻧﺘﺎن ﭼﯽ ﺑﻮو؟ ﺟﺎرێ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ روون ﻧﯿﯿە ،ﻧە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی و ﻧە دژاﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺮدووە .ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻓﯚﺑﯿﺎی ﻛﻮردﯾﺎن ھەﯾە .ﺋێﻤە دراوﺳێﯿﻦ و دەﻣﺎﻧــەوێ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەﻷ ﺋەوان ﺑﺎش ﺑــێ .ﺗﻮﻛﺮﯾﺎ ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛــەدا ھەﯾە ،ﺋێﻤە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤــﺎن ﻟەﮔەڵ ھەر ﻛﻮردێﻚ ﺑەﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەزاﻧــﻦ .ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻣﺎن دەﻛﺎت ﻛــە ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ رژێﻤﯽ ﺋەﺳەد دەﻛەﯾﻦ ،ﺋەوەش راﺳﺖ ﻧﯿﯿــە .ﭼﯚن ھــﺎوﻛﺎری رژێﻤێﻚ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛە دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺧﻮێﻨﯽ ﺑێﺘﺎواﻧﺎن ﺳــﻮور ﺑــﻮوە و داﻧﯽ
ﻧەﻛــﺮد و ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ھەرﯾﻤەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺎراﺳﺖ .ھەرێﻤەﻛﻮردﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە ﭘەﻧﺎﮔەﯾەك ﺑﯚ ﻛﯚﭼﺒەران و ﻟێﻘەوﻣﺎواﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺳﻮورﯾﺎ .ھەﻧﺪێ ﻻﯾەﻧﯽ ﺷﯚﻓﯿﻨﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎدا ﺋەو ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﺎﻧەﯾﺎن ﭘێ ﺧﯚش ﻧەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﻛەﻣﭙﯿﻨﯽ ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ رەوﺷەﻛە ﻛﺮد ،ﺋەوان ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ رژێﻤﯽ ﺳﻮورﯾﺎدا ﻧﯿﯿە و ﺗەﺣەﻣﻮﻟﯽ ﺋەو راﺳﺘﯿە ﻧﺎﻛەن ﻛە ﻟە ﺗەك ﻋەرەب، ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد و ﮔەﻟﯽ ﺳــﺮﯾﺎﻧﯽ و ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﺗﺮ ھــەن و دەﺑێ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەر ﻻﯾەك ﭘﺎرێﺰراو ﺑێ .ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵﯿﺎن ﻛﯚك و ھﺎوﺗــﺎ ﻧەﺑێ ،ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ رژێﻤﻦ .ﻛﺎﺗێ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺎزاد ﻟە ﺣەﻟەب ھەﺗﻦ ،ﺧﯚﯾﺎن
ھﺎوﯾﺸﺘە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﻛﻮرد ،ﺋەی ﭼﯚن ﺋێﻤە ﭼەﺗــەی رژێﻤﯿﻦ و ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺎزاد ﻟەﺑەر داﻋﺶ ھەﺗﻦ و ھﺎﺗﻦ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن؟!. ﺑﺎﺳــﺖ ﻟە ”ﻓﯚﺑﯿﺎی ﻛﻮردی“
ﻛــﺮد ،ھﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎژەﯾــەك ﺑــﯚ ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ھەﯾە؟ ﭘێﻤﻮاﯾــە ﺋــەو ﻓﯚﺑﯿﺎﯾــە وردە وردە ﻛەم دەﺑێﺘــەوە .ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﻟــە دوو ﺳــﺎڵﺪا ،ﻟــەو ﻛﺎﺗەوە ﻛــە ھەرێﻤەﻛەﻣﺎن ﺋــﺎزاد ﻛﺮا، ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮازی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و ﺳــﻮورﺑﻮون ﻟەﺳــەر ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑﺎش ﻟەﮔەڵ دراوﺳــێﯿەﻛﺎن ،ﺑﮕەﯾەﻧﯿــﻦ. ھەﻧــﺪێ دەزﮔﺎی ﺳــەر ﺑــە ﺣﻜﻮﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻧﺎﻣــەی ﻓەرﻣﯿﯿﺎن ﻧﺎردووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑێﻨە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ﻟــە ﻧﺰﯾﻜەوە دۆﺧەﻛــە ﺑﺒﯿﻨــﻦ .ﺋێﻤــەش دەرﮔﺎﻣﺎن ﺑــﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺳــﻮرﯾﺎﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺋﺎراﻣﺪا ،ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﻛﺮاوەﯾە. دەروازەﯾەﻛــﯽ ﺳــﻨﻮورﯾﯽ ﻧێــﻮان ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﯾە ،ﺋــەو دەروازەﯾە ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺮاوەﯾە؟ ﺋــەو دەروازەﯾە ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ﺑــﯚ ﻛﺎری ﻣﺮۆﯾﯽ و ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾﯽ ﻛــﺮاوە .ﻟە رێﮕەی ﺋەو دەروازەوە ﻛﯚﻣەك و ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾــﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،رێﻜﺨﺮاوە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و رێﻜﺨــﺮاوە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺑە ﺋێﻤــە ﮔەﯾﺸــﺖ .دوو ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑــەر ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ رێﻜﻜەوﺗﯿﻦ ﻛە ھەﻓﺘەی دوو رۆژ ﻧەﺧﯚش و ﺑﺮﯾﻨــﺪارەﻛﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟــەو دەروازەﯾەوە ﺑﭽﻨە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﻦ .ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻟە 50ﺗێﭙــەڕ ﻧﺎﻛﺎت، ﺧەڵﻜﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە رێﮕــەی ﺋــەو دەروازەﯾەوە دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﮕەڕێﻨەوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ھﯿﭻ ﮔﺮﻓﺘێﻜﯿﺶ رووی ﻧەداوە. ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن ﺑەردەواﻣە ﺑﯚ ﺋــەوەی دەروازەﻛە ﺑــە رووی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯿﺸﺪا ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﺑەڵﯿﻨﺘــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻛە ﺑەو زوواﻧــە ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺶ ﻟە رﯾﮕﺎی ﺋــەو دەروازەوە ﺑﺨﺮێﺘە ﮔەڕ؟ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪن ھەن و ھەوڵەﻛﺎن ﺑەردواﻣﻦ ،ﺑەم ﺗﺎﺋێﺴﺘﺎ ﺑەڵێﻨﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻧﯿﻦ.
ﺑێﯿﻨــە ﺳــەر ﻣەﺳــەﻟەی ﺷەری داﻋﺶ ،ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە چ رووﺑەرێﻜﯽ ﻟــە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻛﺮدووە؟ داﻋﺶ ﮔەﻣﺎرۆی ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دەدات.
داﻋﺶ ﮔەﻣﺎرۆی ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دەدات ﺋﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑڕﯾﻮە .ﭼﻮار ﮔﻮﻧﺪ ﻟە دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ دان .ﺋێﺴﺘﺎ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﮔﻮﻧﺪاﻧە ﺑە ﺗەواوی ﭼﯚل ﻛﺮاوە ﻟە رۆژھەت ﮔﺮێ ﺳﭙﯽ ،ﺳﺮﯾﯿﻦ و ﺟەراﺑﻠﻮﺳــەوە ﺋﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑڕﯾــﻮە .ﭼﻮار ﮔﻮﻧﺪ ﻟە دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ دان .ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﮔﻮﻧﺪاﻧە ﺑە ﺗەواوی ﭼﯚل ﻛﺮاوە. راﺳــﺘە ﻛــە رەوﺷــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑەھﯚی ﮔەﻣــﺎڕۆدان و ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋــﺎو ،زۆر ﺧﺮاﭘە و ﻛﯚﻟێﺮاش ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە؟ دۆﺧەﻛە ﺧەراپ و ﺷﭙﺮزەﯾە .ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ﺳﻮورﯾﺎ ﺷەڕ ھەﯾە. ﭘێﺪواﯾﺴــﺘﯿە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن زۆر ﻛەﻣﺒﻮوﻧە .داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ دەرﻣﺎن و ﻛﻠﻮﭘەل ﺑﯚ ﺳێﻜﺘەری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە .ﺋێﻤەش ﺑەﺷێﻜﻦ ﻟەو وﺗە و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑەﺳــەرﻣﺎن دەﺑــێ ،ﺑــەم ﺋەوەﻧﺪەش وێﺮان ﻧﯿﯿە .ﺋەوە ﺗەﻧﯿﺎ ھەوﻟێﻜە ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛەﻣﺎن ﺑە ﻻوازﯾﯽ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪرێ. ﻟــەو ھەﻟﻮﻣەرﺟــە ﺧﺮاﭘەدا ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزاری ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەی ژێﺮ دەﺳەﺗﺘﺎن ﻧﺎﯾە؟ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻧﯿﯚدەوڵەﺗﯽ ﺳﻨﻮوردارە .ھەﻧﺪێﻚ رێﻜﺨﺮاوی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺑﺎش دەﻛەن .ﺑە داﺧەوە ﻟێﺮەش ﻓەرق و ﺟﯿﺎوازی ھەﯾــە .ﺋــەو رێﻜﺨﺮاواﻧەی ﻛە ﺋﯿﺌﺘﯿﻼف ﺑەﺳەرﯾﺪا زاڵە ،ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە ﻋەرەﺑﻨﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ دەﮔەﯾەﻧێ و ﻛﻮردی ﻟێ ﺑێﺒەش دەﻛﺎت .ﺋێﻤە ﻟەو ﻛﺎرە دڵﮕﺮاﻧﯿﻦ، ﺋەدی ﺋێﻤــە ھﺎووﺗﯽ ﺋەو وﺗە ﻧﯿﻦ؟! ﺋەدی ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘﺎرە و ﻛﯚﻣەك ﻟەﻻﯾــەن ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓەوە ﻧەﮔەﯾﺸﺘە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ؟ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧەوە ﺑﯿﺴــﺘﻤﺎن ﻛــە 200ھــەزار دۆﻻر ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓــەوە وەك ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ھﺎﺗﻮوە .ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە زۆر ﻛەﻣە، ﺋەﮔەر ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﺋﺎو ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜــەی ﺑێﮕﻮﻣــﺎن 200ھــەزار دۆﻻری دەوێ .ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻧەھﺎﺗﻮوە ،ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧە راﺳــﺖ ﻧﯿﻦ .ﺷەڕ ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ ﺑەردەواﻣــە و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯿﺶ ﺑێﺪەﻧﮕە .ﺋﯿﺌﺘﯿــﻼف ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ھێﺮﺷە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳەر ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺑێﺪەﻧﮕە، ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزاری ﻧﺎﮔەﯾەﻧێ. ﺋەﮔەر ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺎن ﺑەﺳەر ھەﻧﺪێ ﻛەﺳﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا داﺑەش ﻛﺮدووە، ﺋەوە ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە .ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﮔەﻧﺪەڵﯿﯽ ﻟە ﻛﺎری ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾﺪا
ﺑێﺘﺎم ﺑﻮوە. ﺋێــﻮە ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺘــﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە، ﭼﯿﺘــﺎن ﺑــﯚ ﺧەڵﻚ ﻛــﺮدووە؟ ﺧەڵﻚ ﻟە ﺑێﺌﺎوﯾﯽ و ﺑێ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ دەﻧﺎڵێﻨێ. رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ھﯿﭻ ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻧەﻛﺮدﺑﻮو ،ژێﺮﺧﺎﻧەﻛە زۆر ﻻوازە. ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺗەﻧﺎﻧەت دەﺳــﺘﺎری ﺋﺎردﯾﺶ ﻟە دەرەوی ﻛﯚﺑﺎﻧێﻦ و ﺋێﺴﺘﺎ داﻋﺶ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯿﺎن دەﻛﺎت .ﻟەو دواﯾﯿەدا ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن دەﺳﺘﺎرێﻜﯽ ﺋﺎرد ﺑﻜڕﯾﻦ. ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺋــەو ﻣﺎﻧﮕە ﭘــﺮۆژەی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎو ﺑە ﺑﻮودﺟەی 50 ﻣﻠﯿﯚن ﻟێﺮەی ﺳﻮوری )ﻧﺰﯾﻜەی 300ھــەزار دۆﻻری( ﺗــەواو دەﺑێ .ﺋــەو ﭘﺮۆژەﯾــە ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە
ﻧﯿﯿە .ﺋێﻤە ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﭘەروەردەدا ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻧﺰﯾﻜەی ھــەزار و 700ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻣﺎن ھەﺑــﻮو ﻛە ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧە ﻛﺎرﯾــﺎن ﻛﺮدووە. ﺋەواﻧە ﺧﯚﺑەﺧﺸﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەرﺟﯽ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛەﯾﻦ. ﺑﯚ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺋێــﻮە ﻣﻮوﭼــە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ دﯾﻤەﺷﻖ وەردەﮔﺮن، ﺋەدی ﺋێﻮە ﻧﺎڵێﻦ ﻛە ھەرێﻤێﻜﯽ ﺋﺎزادن؟ ﺋێﻤە ﺟﻮداﺧﻮزا ﻧﯿﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و دەﺳﺘﺒەرداری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە دﯾﻤەﺷــﻖ ﻧﺎﺑﯿﻦ. ﺋێﻤــە ھــﺎوﻛﺎت ﻛە ﻛــﻮردی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ، رۆژﺋــﺎوای ﺳﻮرﯾﺸــﻦ ،ﺑەم ﺗﺎﻛــڕەوی و ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻗﺒﻮوڵ
ﺋێﻤە ﺟﻮداﺧﻮاز ﻧﯿﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و دەﺳﺘﺒەرداری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە دﯾﻤەﺷﻖ ﻧﺎﺑﯿﻦ .ﺋێﻤە ھﺎوﻛﺎت ﻛە ﻛﻮردی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ ،ﺳﻮرﯾﺸﯿﻦ ھەڵﻜەﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮە ﺋﯿﺮﺗﯿﻮازﯾﯿەﻛﺎن. ﺑﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،دەﺳﺘﻤﺎن ﺑە ﭘﺮۆژەی داﻧﺎﻧــﯽ ﻣﻮﻟﯿﺪەﻛﺎن ﻛﺮدووە .ﺋــەو ﻣﻮﻟﯿﺪاﻧە ﺑە ﺧەڵﻚ دەدرێ و ﺧﯚﯾــﺎن وەﺑەرھێﻨﺎن دەﻛەن .ﺋێﺴﺘﺎش ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﮔــەل ﺗــەواو ﺑﻮوە و ﭼــﺎوەرێ دەﻛەﯾﻦ ﺋﺎﻣێﺮە ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿــﻦ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺑﯿﺨەﯾﻨە ﻛﺎرﻛﺮدن .ﻟە ﺑﻮاری ﭘەروەردەوەدا 41ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ 445و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ھەﯾــە .داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﺪان ﺑــە ﭘەروەردە و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﻤﺎﻧە. ھەڵﺒەت ﻣەﺳــەﻟەی ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘە ،ھەر ﭼﻮار دەورﻣﺎن ﺋﺎﮔﺮﯾﻨە. ﺧﯚﺗﺎن ﻣﻮوﭼەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەﺗﺎن دەدەن؟ زۆرﺑەی ﺋەواﻧە ﻛەﺳﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺶ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەر و وت ﭘﺎرێﺰن. ﻟەو دواﯾﯿــەدا ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘﺎرەﯾەك وەك ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﺪەﯾﻨە ﺑە 40%ی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﻛﺎر دەﻛەﯾــﻦ ،ﺋــەوەش ﻣﻮوﭼە
ﻧﺎﻛەﯾﻦ .ﻛێﺸــەی ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدا ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﮔەڵ ﺷــێﻮەی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە داﯾە .ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێ ﺗەواﻓﻮﻗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾەﻛﯽ داﺑﻤەزرێ ،ﺑﯚﯾە ﺋەواﻧەی ﻣﻮوﭼە ﻟــە دەوڵەت وەردەﮔــﺮن و ﺋەوە ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺳــﻮرﯾﺎ ﻧﯿە .ﺧﯚ ﺋەﺳەد ﻟە ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﻮوﭼە ﻧﺎدات ،ﺋەوە ﭘﺎرەی ﺧەڵﻜە. ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳــﺖ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﻛﯚﭼﺒەرێﻜــﯽ زۆر ﻟــە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھەﯾە ،ژﻣﺎرەﯾﺎن ﭼەﻧﺪە و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮێﻦ؟ ﻛﻮردی دﯾﻤەﺷﻖ ،ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺟەر ﺋەﺳــﻮەد و روﻛﻨەدﯾﻦ و زۆرﺋﺎﻓــﺎ .ھەروەھــﺎ ﺧەڵﻜــﯽ ﺣﻮﻣــەس ،ﺣەﻣــﺎ و رەﻗــەن. ﺋەو ﺧەڵﻜــەی ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﻛە ﻟە دەرەوە ﻛﺎرﯾــﺎن دەﻛﺮد ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﮔەڕاوﻧەﺗــەوە .ﺋەواﻧــەی ﻧﺎوﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە وەردەﮔــﺮن ،ژﻣﺎرەﯾﺎن 17ھەزار ﻛەﺳە ،ﺑەم ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ژﻣﺎرەﻛە ﻟــەوە زﯾﺎﺗﺮە .ﺋــەوە دەرﻓەﺗێﻜﯽ
ﺑﺎﺷە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮرد ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﺑﻨﺎﺳﻦ و ﺑﺰاﻧﻦ ﭼەﻧﺪە ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﻣﯿﻮاﻧﺪار و ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازە. ﺋــەدی ﭼــﯚن ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێ؟ ﺋەوان ﺑﯚﯾــﺎن ھەﯾە وەك ﺧەڵﻜﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑﻜەن ،ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﺧﺮﻣەﺗﮕــﻮزاری و ﺧﯚراﻛﯿــﺎن ﺑﯚ داﺑﯿــﻦ دەﻛەﯾﻦ .ﺋێﺴــﺘﺎش ﭘﺮۆژەﻣــﺎن ھەﯾــە ﻛﺎﻣﭙێﻜــﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟە رۆژﺋــﺎوای ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ داﺑﻤەزڕﯾﻨﯿــﻦ ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﭼﯚل دەﻛەﯾﻦ و ﺑــﯚ ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎن دەﯾﺎﻧﮕﻮازﯾﻨەوە .رەﻧﮕە ﻛﺎﻣﭙەﻛە ﺟێــﯽ ﺣــەوت ھــەزار ﻛەس ﺑﺒێﺘــەوە ،ﺑەم ﺧەڵﻜﯽ ﻛﺮێﭽﯽ ﺋــﺎزادن و ﻧﺎﭼــﺎر ﻧﯿــﻦ ﺑێﻨە ﻧﺎو ﻛﺎﻣﭙەﻛە .ﻧﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ داﺑــەش دەﻛەﯾــﻦ .ﺋــەوەی ﻟە دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑێ ﺑﯚﯾﺎن دەﻛەﯾﻦ، ھەرﭼەﻧــﺪ دۆﺧــﯽ ﺋێﻤــەش ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە و ﮔەﻣﺎرۆ دراوﯾﻦ. ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺋێﻮە ﺑــە زۆرﯾﯽ ﺑﺎس ﻟە ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺣەﺷــﯿﺶ و ﺋەو ﺑﺎﺧﭽەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت ،ﺳــەﯾﺮە ﺑﯚ ﻟــەو ﻛﺎﺗەوە ﻛــە ﭘەﯾەدە ﺋەو ھەرێﻤــەی ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ ﻛﺮدووە، دﯾﺎردەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺣەﺷﯿﺶ زﯾﺎدی ﻛﺮدووە؟ ﺳەردەﻣﯽ رژێﻤﯿﺶ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە ھەﺑﻮو .ﺧــﯚم ﭘﺎرێﺰەرم ،ﺑە دەﯾﺎن دۆﺳــﯿەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛــﺮدن ﺑە ﺣەﺷــﯿﺶ و ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر ﻟە دادﮔﺎی ﺷــﺎری ﺣەﻟەب ھەﺑﻮو. ھەﻧﺪێ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﮔەورەی رژێﻢ ﻟەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿەدا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون، ﺑەم زۆر ﻧﮫێﻨــﯽ و داﺧﺮاو ﺑﻮو. ﺋەو دﯾﺎردەﯾە دوای ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﺑــﺎری ﺗەﻧﺎھﯿﯽ، ﺗەﺷــەﻧەی ﻛﺮد .ﺧەڵﻜﯽ ﻧﻔﺲ ﻧــەزم ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟــە دۆﺧەﻛە وەرﮔﺮت .ﺋێﻤە ﺳــﻮورﯾﻦ ﻟەﺳەر ﻧﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﺋەو ﮔﺮﻓﺘە و ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻣﺎدەﯾەك ﻛە ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ،ﺑو ﺑﺒێﺘەوە. وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯿﺶ ﻟەو دۆﺳــﯿەدا ﺟﯿﺪﯾــﻦ ،ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺋەو دﯾﺎردەﯾەﻣﺎن ﺑە ﺗەواوی ﺑﻨەﺑڕ ﻛــﺮدووە .دادﮔﺎ و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﺳــﺰای ﻗﻮرﺳﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ھەﯾە ﻛە ﺣەﺷﯿﺶ دەﭼێﻨﻦ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘێﻮە دەﻛەن.
ﺳﻴﺎﺳەت
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
7
ﻧەدەﺑﻮو ﺑەرەو زڕﮔﻮێﺰ و ﻛﯚﯾە داﻛﺸێﯿﻨە ﺧﻮار دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەرێﻤێﻜﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑە ﺣەﺑێﻜﯽ ھێﻮرﻛەرەوە ﺑﯚ ﻛﻮردی رۆژھەت و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔﺮﺗە ﺑەر
وﺷە ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ھﯿﻮاﯾەﻛﯽ ھەﺑــﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە رۆژھەت ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺳەرﺑﺎری ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮردی ،ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺳەروﺑەﻧﺪی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺷەڕی ﺑە دژی ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەوە وای ﻛﺮد ﺑﯚ ﻣﺎوەی زﯾﺎد ﻟە 10ﺳــﺎڵ ﺷەڕی ﭼەﻛﺪاری ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەردەوام ﺑێﺖ ،دوای ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷەڕی ﺋێﺮان- ﻋێﺮاق ،ﺋەو ﺷﯚڕﺷە ﺑەرەو ﻻوازﺑﻮون ﭼﻮو و ﺑەﺗەواوی ﺧﺎﻛﯽ رۆژھەﺗﯽ ﺑەرەو ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێ ھێﺸﺖ .ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺗﺎﻛە دوو ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳﯽ رۆژھەت ﺑﻮون ،ﺑە ﺷەڕێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ 4ﺳﺎڵەدا ﺗێﭙەڕی ﺑﻮون و ھﯿﭽﻜﺎت ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی ﺑەﯾەﻛەوە ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردی ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﻦ ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﺴﯽ ﺋێﺮان ،ﭘﺎش ﺋەوەی ھﯿﭻ ھﯿﻮاﯾەﻛﯽ دەرەﻛﯿﯿﺎن ﻧەﻣﺎ ﺑەرەو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ زڕﮔﻮێﺰ و ﻛﯚﯾە ﻛﺸــﺎﻧەوە و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن وەﺳﺘﺎﻧﺪ” ،وﺷە“ ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژھەت دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰادە ،ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵەی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎم داوە و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺧﺎﺗە ﺑەرﺑﺎس. ﻟــە ﭘــﺎش ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷــەڕی ﺋێﺮان-ﻋێﺮاق ﺑەﺗەواوی ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺑﺎڵﯽ ﺑەﺳەر ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژھەت ﻛێﺸــﺎﺑﻮو ،ﺑــەم ﺑﯚﭼــﯽ ﺋێﻮە ھەرﮔﯿــﺰ ﻧەﺗﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ﻟەﮔــەڵ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻜەن ﻟە ژێﺮ ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە؟ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺷــەڕی ﺋێﺮان-ﻋێﺮاق ﺗــەواو ﺑــﻮو و ھﺎوﻛﺎت ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺶ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘــێ ھﺎﺗﺒﻮو ،ﺋێﻤە 3ﺑﯚ 4 ﺳــﺎڵ ﺑﻮو ﻟە ﺷەڕێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺪا ﺑﻮوﯾﻦ و ﻟەو ھەﻟﻮﻣەرﺟە ﻧﺎﻟەﺑﺎرە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﺷــﺪا ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەو ﺷﻜﺴــﺘە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە ھەﻣەﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻛﻮرد ﺧﻮاردﺑﻮوی ،ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑەﯾەﻛەوە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎری ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﺑﺒﻨەوە ﻛە ھﺎﺗﺒﻮوە ﺋﺎراوە و ﺑەﯾەﻛەوە ھﺎوﻛﺎر و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮓ ﺑﻦ ،ﺗەﻧﮫﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺷــەڕە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛــە ﺑﮫێﻨﯿﻦ و ﺋێﻤەش ﻣﺎﻧــﺪوو ﺑﻮوﯾــﻦ و ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮەی ﺋێﻤــە ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻮو و ﺑەﯾەﻛــەوەش ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردی ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەﯾەﻛەوە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﻜەﯾﻦ و ﻣﺸــﻮورێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺨﯚﯾﻦ. رێــﻚ ﺋــەوە ﺳــەﻟﻤێﻨەری ﺋەو
ھێﻨﺎﯾەوە ﺗﺎ رادەی ﺋەو ﺑێ ھﯿﻮاﯾﯽ و ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﯾﯿــە ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛــﻮردی ﻟە رۆژھەت ﻧﯿﺸــﺎن ﺑﺪەم. ﻛەﻣﭙﻨﺸــﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵــە و دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑﻮو ﻟــەو ھﯚﻛﺎراﻧــەی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژھەﺗــﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸــێﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﺑەﺧﯚوە ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ھەﻟﻮﻣەرﺟەﻛە ﺑﺎﯾﯽ ﺋەوەﻧــﺪە ﻧەﺑﻮو ﻛە ﺋێــﻮە ﺑەرەو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﻜﺸێﻦ؟ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەرێﻤێﻜــﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑە ﺣەﺑێﻜــﯽ ھێﻮرﻛەرەوە ﺑﯚ ﻛﻮردی رۆژھەت و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔﺮﺗە ﺑەر ،ﺑەو ھﯿﻮاﯾەی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾەی ﺑﯚ دەﻟــﻮێ .ﻟەﺑﺮی ﺋــەوەی ﻛﯚﻣەڵــە و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑەﯾەﻛەوە ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺳەواری ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ﻟەﻧﺎو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ھەردووﻻﻣﺎﻧــﺪا ﻣﺎﺑﻮو و ھەر ﻻﯾەﻧە و دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺧﯚی ﺑەھێــﺰ ﺑــﻜﺎت و ﺟﯚرێﻚ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑەﺳــەر ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا زاڵ ﺑــﻮو .ﺋێﻤــە ﺳــەرﺑﺎری ھەﻣﻮو ﻓﺸــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان و ﻋێﺮاق و ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑﯚﺗێ و ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ﻧەدەﺑﻮو ﺑەرەو زڕﮔﻮێﺰ
ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﮕەڕێﻨﯿﻨەوە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻛﺮد و ﯾﺎداﺷــﺘێﻜﯽ ﻟێﻚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﻤﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﻣﺎن واژۆ ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋەوە ﻧەﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەو رادەﯾــەی ﺑﺒێﺖ ﺑــە ﭼەﺗﺮێﻚ ﺑﯚ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﻧێﻮاﻧﻤﺎن .ھﺎوﻛﺎت رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋێﺮان ﺑە ھﺎﺗﻨە ﺳەرﻛﺎری ﺧﺎﺗەﻣﯽ ﺟﯚرێﻚ ھﯿﻮاﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮد .ﺋەو ھﯿﻮاﯾە ﻧەك ھەر ﻟەﻧــﺎو ﺧەڵﻜﺪا دروﺳــﺖ ﺑﺒــﻮو ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺋەوﻛﺎت ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە رادەﺑەدەر ھﯿﻮای ﺑــە رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازەﻛﺎن ﺑەﺳــﺖ، ﺑﯚ ﺋــەوەی رەﻧﮕــە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﻛﺎرێﻚ ﺑﻜەن و دەﻛﺮێ ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ وەك ﺗﻮرﻛﯿﺎ وردە وردە ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ھﺎوﺷــێﻮەی ﺗﯿﺎدا ﺑەڕێــﻮە ﺑﭽێﺖ ،ﺋــەوﻛﺎت ھﯿﭻ ﻻﯾەﻛﻤــﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﻣﺎن ﺗﯿﺎدا رووی ﻧەداﺑﻮو و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺟﯿﺎواز ﺑﻮون ،دواﯾﯽ ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﺋەو ھﯿﻮاﯾەش ﺳــەری ﻧەﮔﺮت .دواﺗﺮ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــە ﺑﻮو و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1991ەوە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﯿــﺎدا رووی دا .ﺋێﻤــە ﻟەﮔەڵ دﯾﺎردەی ﭼەﭘــﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴــﺖ رووﺑەڕوو ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮورﯾﺸﺪا ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑــﻮو و ھﯿــﻮای ﺋەوەﻣﺎن زۆر ﺑﻮو ﻛە ﭼەﭘﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﺑﺘﻮاﻧێ ﺧﺎوەن ھێﺰ ﺑێﺖ و ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﻤﺎن ﺑﻦ ،ﺑەم ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻛەوﺗﻨە ﺋﺎﺷــﺒەﺗﺎڵ و ﻛەوﺗﻨە ﺋەوەی ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻜەن و ھەر ﺋــەو ﺳەرﻟێﺸــێﻮاوﯾﯿەی ﭼەﭘﯽ ﻛــﻮردی ﻟــەو ﺳــەردەﻣەدا ﺑە ﻛﯚﻣەڵەوە دﯾﺎرە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺋﺎﺳــەواری ﻣــﺎوە ،ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺶ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دروﺷﻤﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺟێﮕەی ﺗەواو ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺪا ﻧەﺑﻮو ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. ﺑــەو ﺑﺎرودۆﺧــەی ﻛە ﺋێﻮە ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﻟێ ﻛــﺮد ،ﺷﯚڕﺷــﯽ
ﺳەرﺑﺎری ﺋەو ﺷﻜﺴﺘە ھەﻣەﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻛﻮرد ﺧﻮاردﺑﻮوی ،ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑەﯾەﻛەوە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎری ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﺒﻨەوە و ﺑەﯾەﻛەوە ھﺎوﻛﺎر و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮓ ﺑﻦ ،ﺗەﻧﮫﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺷەڕە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛە ﺑﮫێﻨﯿﻦ ﺑﺎرودۆﺧەﯾە ﻛە دﻛﺘﯚر ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ دەﭼێ داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﻜﺎت ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوﺑﻮو ﻟەوەی ﭼﯽ دەﻛﺮێﺖ ،ﻧەك ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣەڵە، ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﮔەڵ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺧﯚﺷــﯽ ﻗﺴــەی ﻧەﻛﺮدﺑﻮو .ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧەﯾەم ﺑﯚ ﺋەوە
و ﻛﯚﯾە داﻛﺸــێﯿﻨە ﺧﻮار ،دەﺑﻮو وەك ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺧﯚڕاﮔﺮ ﺑﻮوﺑﺎﯾــﻦ و ﻻﻧﯿﻜــەم ﻛەﻣﭙــﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﻤﺎن ﻟــە ﻛەﻣﭙﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺟﯿــﺎ ﻛﺮدﺑﺎﯾەوە و ھــﺎوﻛﺎت ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟــە ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﺎﯾەوە .ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەدا ﺋێﻤــە ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن
رۆژھەت ﻟە ﺋێﺴﺘە و داھﺎﺗﻮوﺷﺪا چ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ دەﺑێــﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ھەروا ﺑە ﺑێ ھﯿﻮاﯾﯽ ﺑێ دەرەﺗﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە؟ دوای دەﯾەﯾــەك ﻟــە ﺷﻜﺴــﺖ و ﺳــەرﻛﻮﺗﻜﺮدن ،ﺋێﻤــە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەدی دەﻛەﯾﻦ ﻛە
ﭘێﻢ واﯾە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﮔﺸﺖ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛﻮردی داﻧﺎ ،ﺋەوﯾﺶ ﺋەو ﺷﯚڕﺷە ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿە ﺑﻮو ﻛە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﺳەری ھەڵﺪا و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺑەردەواﻣە .ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی دەوڵەﺗێﻜﻤﺎن ﻧﯿﯿە و ﻟە ژێﺮ ﺳەرﻛﻮﺗﯽ رژێﻤێﻜﯽ داﭘڵﯚﺳێﻨەر و ﭘﺎواﻧﺨﻮازداﯾﻦ ،ﺑەم ﻟە ﺳﯿﻨەﻣﺎ و رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳــﯽ و و ﺷﺎﻧﯚﮔەری و ﻣﻮزﯾــﻚ و ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷــﯽ و. ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﭘێﺸەﻧﮕﺪاﯾﻦ .ﻣﻦ ﺋەوە ﺑــە دەﺳــﻜەوﺗﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛﻮردی دەزاﻧــﻢ ،ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﻟە ﺑﺎﺷﻮور دەﺳــﺘﻜەوﺗﻤﺎن ھەﺑﻮوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ھەرێﻤﯿﻤــﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ،ﺋەﮔەر ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﻛــﻮرد ﺋەو دەﺳــﺘﻜەوﺗەی ﺑﻮوە ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﺟەﻣــﺎوەری ﺧﯚﺟێــﯽ و ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﮔەورە دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت، ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋــەو دەﺳــﺘﻜەوﺗﺎﻧەﻣﺎن ﺑــﻮوە، ﺑﯚﯾــە ﺷﯚڕﺷــﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ،
و دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﺗﻮاﻧﯿﻤــﺎن ﻟەوێ ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﭘێﺸﺎن ﺑﺪەﯾﻦ، ﺋەﮔەر ﺋەو ﻛﯚﻧﺴێﺒﺘە ﻧەﺑﻮاﯾە و ﺋەو رۆژە رێﻜەوﺗﻨﻤﺎن ﻧەﻛﺮدﺑﺎﯾە ،ﻛە ھەﻣﻮوی ﻟە 20دەﻗەی ﭘﺸﻮوداﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری رووی دا ،ﻛــﻮردی رۆژھــەت ﺋەوەﻧﺪە ﺳەﻧﮕەﺷﯽ ﻧەدەﺑﻮو ﻟەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەدا .ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺋێﻤە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ و ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ دەﻛەم ﺳــەرەڕای ھــەر رەﺧﻨەﯾەك ﻛە ھەﻣﺒێــﺖ ،ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژھەﺗﯿــﺎن داوە ،ﺑــەم ﺋەو رواﻧﮕەﯾــەی ﻛــە ﺋێﻤــە ﺑﺎرﯾﻦ ﺑەﺳەر ﺑﺎﺷــﻮورەوە ،رواﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﻧﺎدروﺳــﺘە و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﯿﺎﻧەوێ ﻟە ﺟێﮕــەی ﺋێﻤە ﻛﺎر ﺑﻜەن ھەر ﻧﺎدروﺳــﺘە .ﺋێﻤە ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯿــەوە وەك ﺋــەوەی ھەورەﺗﺮﯾﺸــﻘە ﻟێﻤﺎن ﺑﺪا ،دەﺑﻮو ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟــەوە ﻛﺮدﺑﺎوە ،ھەﯾﺎران، ﭼــﯽ دەﻛەﯾﻦ؟ ﺋێﻤــە ﺧﺎوەﻧﯽ
داﺑێﺘەوە ،ﺟﺎ چ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛەی ﺋێﻤە ﺑێﺖ ﯾﺎن ھەرﯾەك ﻟە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن، وەﻣێﻜــﯽ ﺑــێ ﺑﻨەﻣﺎﯾــە، ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ رۆژھەت ﻟەﺑەر ﺋەوە ﻧەﭼﻮوە ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەﺷﺪاری ﺋەو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەی ﻧەﻛــﺮدووە،
دوای دەﯾەﯾەك ﻟە ﺷﻜﺴﺖ و ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدن ،ﺷﯚڕﺷێﻜﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯿﯽ ﻟە رۆژھەت ﺳەری ھەڵﺪا ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮد ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺑــەر ﺋەوە ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯿﺎن ﻛﺮد ﻛــە ﭘەﻛەﻛــە ھﯿــﭻ راوێﮋێﻜﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮرداﻧــﯽ رۆژھەت ﻧەﻛﺮدﺑــﻮو ،ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎر ﻛەﻧەﻛە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ھەﺑﻮوە ﺋێﻤە ﺑەﺷــﺪارﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە .ﺋێﻤە ﻟە ﺑەراﺑەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭘﺎواﻧﺨﻮازاﻧەی ﭘەﻛەﻛــە و ﺋەواﻧــەی ﺳــەر ﺑە ﭘەﻛەﻛەن وەﺳــﺘﺎﯾﻨەوە و ﺋەﮔەر
ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰادە ،ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵەی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺷﻜﺴــﺖ و ھﯿﻮا و ﺋﺎرەزووەﻛﺎﻧﻢ ھــەر ﺋەوەﻧــﺪە ﻧﯿﯿە ﻛــە ﺑﺰاﻧﻢ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﻢ ﭼﯿﯿﺎن ﻟێ ﺑەﺳەرھﺎت و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ﮔﯿﺮۆدە ﺑﻮوە و ﻟە ﺗﺎراوﮔە ﭼەﻗﯿﻮە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەو ﺟﻮوڵە ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿە ﺑە ﺷﯚڕش دەزاﻧــﻢ و ﺑــە ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰی دەﺑﯿﻨﻢ. ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺷــﻮێﻦ ﭘەﻧﺠە و دەﻧﮕﯽ ھەﻣﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﯿــﺎدا ﺑــەدی دەﻛــﺮا ﺟﮕە ﻟە رۆژھــەت ،ﻟــەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەدا رۆژھــەت ھﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﮕــەری و ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯿەﻛﯽ ﭘێــﻮە دﯾــﺎر ﻧەﺑﻮو ،ﺋەوەش ھــەر ﮔﺮێﺪراوی ﺋــەو ﭘەرﺗەوازەﯾﯿــەی ﺣﺰﺑــە رۆژھەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮو ﯾﺎن ﺟﯚرێﻚ ﺑﻮو ﻟە ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯽ رۆژھەت ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﯿەوە؟ ﻟە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮرددا وەك ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﭼﯚن ﻟە ﺷــﺎﯾﯽ و ﺷﯿﻨﺪا ﺳــەری دەﺑڕن ،ﻛﻮردی رۆژھەﺗﯿﺶ ﺑە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛەوە ھەوڵﯿﺎن دەدا ﻣﺎﻓﯽ ﻛەم ﺑﺒێﺘەوە، ﺑــەم ﺋێﻤــە ﺑەﯾــەك ﺟﻮوڵەی ﺑﭽــﻮوك ﺑە ﻛﯚﻧﺴــێﺒﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵە
ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﯾــﻦ، ﺧﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﻛﯿﻦ ،دووەﻣﯿﻦ ﮔەورە ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ ﺑە 12ﻣﻠﯿﯚن ﺟەﻣــﺎوەرەوە ،ﺑەم ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛــە ﻟەﺳــەر ﺋەوەﯾە ﻛە ھێﻨﺪەی رۆژﺋﺎواﯾﺸﯽ ﻛﻮرﺳﯽ ﭘێ ﻧەدرێ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯿﺪا. ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا KNK ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴێﻜﯽ ﻟەﺳەر رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎ و ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﺋەو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴەﯾﺎن ﻛﺮد، ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵە ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜﯿﺪا ﺑﯚ ”وﺷە“ ھﯚﻛﺎری ﺑەﺷﺪارﯾﻨەﻛﺮدﻧەﻛەﯾﺎن ﺑەﺳــﺘەوە ﺑە ﺑەﺷــﺪارﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﮔﻮﺗــﯽ ﺋەواﻧﯿــﺶ وەك ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﻜــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەﯾﺎن ﺑﺎﯾﻜــﯚت ﻛــﺮدووە ،ﺋەو ﺑەﭘﺎﺷــﻜﯚﺑﻮوﻧەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ رۆژھەت ھەر ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ و ﺗﻮدەی ﺋێﺮاﻧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻛە دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ چ دەﺳﺘﻜەوﺗێﻜﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە وا ﺋێﺴــﺘەش ﻟێﯽ ﺑەردەواﻣﻦ؟ ھــەر ﻛــەس ﺋــەو وەﻣــەی
رۆژھەت ﺑﺒەﺳﺘﻦ ﻛە ﭘێﻢ واﯾە دەﻛﺮێ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺑﺎش ﺑێﺖ. ﻣﻦ ﺑڕوام ﺑەو دوو ﺟەﻣﺴــەرﯾﯿە ﻧﯿﯿە ﻛە دەڵێﻦ ﻟــە ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗﯽ و ﭘەﻛەﻛە دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە و ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧــە ﺑە ﻧﺎدروﺳــﺖ دەزاﻧﻢ.
ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑــە ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﺧﯚﯾەوە ﺋەو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــەی ﻛﺮدووە ﺋەوە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺧەڵﻜــﯽ رۆژھــەت ﻧــﺎﻛﺎت، ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺋێﻤە دۆﺳﺘﺎﯾەﺗﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺟەم ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻤﺎن دەوێ. ﻟەﺳەر رۆژﺋﺎواﯾﺶ ﺋێﻤە ﻟە ﯾەﻛەم رۆژەوە ﺑە ﭘەﯾەدە و ﭘﺎرﺗﯿﺸــﻤﺎن ﮔﻮﺗﻮوە ﻛە ﺧﻮازﯾﺎری دﯾﺎﻟﯚﮔێﻜﯿﻦ ﻛە ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻛﺎر ﺑﻜەن، ﺑــەم ﺋەوە ﺋﯿﻨــﻜﺎر ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻛە ﭘەﯾەدە ﻟە رۆژﺋﺎوا ھێﺰی زۆرﺗﺮە و ﻟەواﻧەﯾە ﻧەھێڵێ ﺗﯚ ھێﺰی ﭼەﻛﺪار دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﺖ ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا رەﺧﻨەﻣــﺎن ﻟــەو ﭘﺎواﻧﺨﻮازﯾﯿە ھەﺑﻮوە ﻛــە ﭘەﯾــەدە ھەﯾەﺗﯽ، ﺳــەﺑﺎرەت ﺑەوە ﻛە ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد دەﮔﺮێــﺖ و ھﯿﭽــﻜﺎت ﻗﺴەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧەﺷــﺎردووەﺗەوە و ﻧﺎﺷﻤﺎﻧەوێ ﭘﺎﺷﻜﯚی ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﺑﯿﻦ ﻟە ھﯿــﭻ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺋەﮔــەر ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەت ﻧﺎﭼﻨە ﻧﺎو ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴێﻜﯽ ﺷێﻮەی ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴەﻛەی ﻛەﻧەﻛە ،ﺑﺎ ﺑێﻦ و ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ
ﺋێﻤــەش ﻧﺎﺑێ ﺑەھﯿــﭻ ﺟﯚرێﻚ ﺑﮫێڵﯿــﻦ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻛﻮردی داﺑــەش ﺑێــﺖ ﺑەﺳــەر دوو ﺟەﻣﺴــەرﯾﯿەﻛﯽ ﻟەم ﺷێﻮەﯾە. ﻛــﻮردی رۆژھــەت دەﺗﻮاﻧێ دەورێﻜــﯽ ﮔــەورەی ھەﺑێــﺖ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺑﺎﺷــﻮور و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەم ﺋــەو دەورە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑە ﻗﺴــە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺑەرەوﭘێﺶ دەڕوا ﻛە ھێﺰێﻜﯽ ﻟە ﭘﺸﺖ ﺑێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛەﻣﺎن ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜەﯾــﻦ دەﺑــێ ﺧﯚﻣــﺎن ﺑەھێﺰ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑﯚ ﺧﯚﺑەھێﺰﻛﺮدن دەﺑێ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھێﺰە ﮔەورەﯾــەی ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەت ﭘﺘەوﺗﺮ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮردی رۆژھــەت ﯾەك ﺑﺨەﯾﻨــەوە .ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﺋەﮔەر 3 ھێﺰی ﺳەرەﻛﯽ ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن ﺑﻦ، ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺷﻜﺴﺖ دەھێﻨﻦ و ﺋێﺮاﻧﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﻣــەودای دەﺑێﺖ ﻛﺎﯾەی ﺗﯿﺎدا ﺑــﻜﺎت و ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە .ﻣﻦ وەﻣﯽ ﺋەو ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿە رەت دەﻛەﻣەوە و ﺋــەو ﺷــﺎﯾەﺗﯿﯿەش دەدەم ﻛە ھﯿﭽــﻜﺎت ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوای ﻟــە ﺋێﻤــە ﻧەﻛﺮدووە ﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﺪا ﺑەﺷــﺪاری ﺑﻜەﯾﻦ ﯾﺎن ﻧەﻛەﯾﻦ. ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﻧە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ و ﻧــە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﻧەﺑﻮوە ﻛە ﺋەو ﺟﯚرە ﺷﺘﺎﻧەﯾﺎن ﭘێ ﺑڵێﻦ ،ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾە ﺋەو ﻟێﺪواﻧە ﺳﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھــەت و ﺳﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧەﺷە. ﺋەﮔەر ﺋێﻤە داردەﺳﺖ ﺑﯿﻦ ﻟەﮔەڵ ﺟێﮕــەی ﺗﺮ رێــﻚ دەﻛەوﯾﻦ ،ﺑﯚ ﻟەﮔەڵ ﺑﺎﻛﻮر ﯾﺎن ﺑﺎﺷﻮور دەﯾﻜەم، ﺑەم ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤﺎن ﺋەوەﯾە ﻛــە ﻟەﮔەڵ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﮔەرﻣﻮﮔﻮڕ و ﭘﺘەو راﺑﮕﺮﯾﻦ .ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛەش ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﻟەﺳەر ﭘﮋاك ﻛێﺸەﻣﺎن ھەﯾە ﻧﺎﺑێ ﺑﮫێڵﯿﻦ ﺑﭽێﺘە ﻧﺎو ﺋەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾە ﻛە ﺑﻜەوﯾﻨە دژاﯾەﺗﯽ و ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰادە:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰادە :دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەرێﻤێﻜﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑە ﺣەﺑێﻜﯽ ھێﻮرﻛەرەوە ﺑﯚ ﻛﻮردی رۆژھەت و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔﺮﺗە ﺑەر ،ﺑەو ھﯿﻮاﯾەی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾەی ﺑﯚ دەﻟﻮێ .ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑەﯾەﻛەوە ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺳەواری ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ﻟەﻧﺎو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ھەردووﻻﻣﺎﻧﺪا ﻣﺎﺑﻮو و ھەر ﻻﯾەﻧە و دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﺧﯚی ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت و ﺟﯚرێﻚ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑەﺳەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا زاڵ ﺑﻮو .ﺋێﻤە ﺳەرﺑﺎری ھەﻣﻮو ﻓﺸﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق و ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑﯚﺗێ و ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ﻧەدەﺑﻮو ﺑەرەو زڕﮔﻮێﺰ و ﻛﯚﯾە داﻛﺸێﯿﻨە ﺧﻮار ،دەﺑﻮو وەك ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺧﯚڕاﮔﺮ ﺑﻮوﺑﺎﯾﻦ و ﻻﻧﯿﻜەم ﻛەﻣﭙﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﻤﺎن ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺟﯿﺎ ﻛﺮدﺑﺎﯾەوە و ھﺎوﻛﺎت ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟە ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﺎﯾەوە .ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەدا ﺋێﻤە ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﮕەڕێﻨﯿﻨەوە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣەڵە و دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻛﺮد و ﯾﺎداﺷﺘێﻜﯽ ﻟێﻚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﻤﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﻣﺎن واژۆ ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋەوە ﻧەﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو رادەﯾەی ﺑﺒێﺖ ﺑە ﭼەﺗﺮێﻚ ﺑﯚ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻧێﻮاﻧﻤﺎن.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺗەرزە ﺑﯚﺗﺎﻧﯽ
”ﺷﺎﯾﺴــﺘە“ ﻛﭽﯽ ﻣﺎڵەوەﯾە و ﺗەﻣەﻧﯽ 23ﺳــﺎﻧە و داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺷﺎری ھەوﻟێﺮە .ﺋەو ﻛە ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣە دەڵێ” ،ﻣﻦ ھەر ﻛە ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم ﺑە ﻧﺎزﭘەروەری ﮔەورە ﻛﺮام ،ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻢ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻦ ﻧەﺑێ ،ﻟە ﻣﺎڵەوە ﺗەﻧﯿﺎ ھﯚﮔﺮی ﺑﺎوﻛﻤﻢ .ﺋەﮔەر ﺋﺎھەﻧﮕێﻚ ھەﺑێ دەﺑێ ﻣﻦ ﻟەﮔەڵﯽ ﺑﭽﻢ ،ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻢ ﻟە ﺧﯚم ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮن ،ﺑەم رەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑﺒﻢ ﺑە رێﮕﺮ ﻟە ﺑەردەم ﺷــﻮوﻛﺮدن و ژﻧﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﺪا“. ﺷﺎﯾﺴﺘە ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎزارﺑەﺧﺸﯽ ﺧﯚی ﺑﺎس دەﻛﺎت و دەڵێ” ،ﺑەڵێﻨﻢ ﻟە ﺑﺎوﻛﻢ وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻛەس ﻟەو ﻣﺎڵە ﻧەﭼێﺘە دەرەوە ﺑەر ﻟەوەی ﻣﻦ ﺑڕۆم ،ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺷێﺖ دەﺑﻢ ،ﻧەك ﺑﯚ ھﺎوﺳەر ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺑەزەﯾﯿﻢ ﺑە ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚم دێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﻢ و ﻧﯿﻮەی ﺟەﺳﺘەم ﻟەﻛﺎر ﻛەوﺗﻮوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە راﺋﯿﺪ ﭼﯿﻤەن ﺟەﻻل:
ﺑەرﭘﺮﺳەﻛﺎن دەﻣﺎﻧﭽەﯾﺎن ﻟێ رادەﻛێﺸﺎﯾﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﺗەزرە ﺑﯚﺗﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘە ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻛەﻣﯽ دەﺑﯿﻨﺪرێ ،ﺋەوە ﭘێﭽەواﻧەی ﺳــﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸﻮوە .ﺋەو ﭘﯚﻟﯿﺴە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧە ﺑﺎس ﻟە ﻛﺎرداﻧەوەی ﭘﯿﺎواﻧە دەﻛەن ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺳــەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑﻮون، ﻛﺎرداﻧەوەی وەك دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن و دەﻣﺎﻧﭽە راﻛێﺸﺎن.
ﭼﯿﻤەن ﺟەﻻل ﻋەﺑﺪو ﺗەﻣەن 32ﺳــﺎن ،ﯾەك ﻟەو ﭘﯚﻟﯿﺴــە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧەﯾە .ﺋەو ﭘێﺸــﺘﺮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﺳﺎن ﻟە رێﮕەی دەرەﻛﯽ، ﺑﺎزاڕی ﺳــﯿﺮواﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ﻧﺎو ﺑﺎزاڕی ﺷەﻗوە ﻛﺎری ﻛﺮدووە. ﭼﯿﻤەن ﺋێﺴﺘە ﭘﻠەی راﺋﯿﺪە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺳەرەﺗﺎی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ، ﻟە ﻧﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻛﺎر دەﻛﺎت .ﺋــەو ﺑﺎس ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ وەﻛﻮ ﺋەﻓﺴــەری ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن دەﻛﺎت و دەڵێ” ،ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧەوە دەﺳــﺘﻤﺎن ﭘــێ ﻛــﺮد ،ﺑەم ﻧەوەﺳــﺘﺎﯾﻦ ﺗﺎ ﺋەو ﺷﻮێﻨەی ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن ﺑﻮو ،ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﻟە رێﮕەی دەرەﻛﯽ و ﻧﺎو ﺑﺎزاڕی ﺳﯿﺮوان و ﺷەﻗوە ﻛﺎرم ﻛﺮد ،ھەﻧﺪێ ﻛەس رێﺰی دەﮔﺮﺗﯿﻦ و ھەﻧﺪێ ﻛەﺳــﯿﺶ
دژاﯾەﺗﯿﯿــﺎن دەﻛﺮدﯾــﻦ .زۆر ﺟﺎر ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــﺰاﻣﺎن ﺑﯚ ﻛەﺳێﻚ دەﻧﻮوﺳــﯽ ،دەﻣﺎﻧﭽــەی ﻟــێ رادەﻛێﺸــﺎﯾﻦ و دواﺗﺮ دەﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ﻛە ﺋەو ﻛەﺳە ﺑەرﭘﺮﺳە .ھەﻧﺪێ ﻛﺎﺗﯿﺶ ﻛە ﺳــﺰام ﺑﯚ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دەﻧﻮوﺳــﯽ ،دەﯾﺎﻧﺪڕاﻧــﺪ و دەﯾﺎﻧﮕﻮت ،وادﯾﺎرە ﭘﯿﺎو ﻗڕاﻧﯿﺎن ﺗێ ﻛەوﺗــﻮوە ﻛە ﺗﯚﯾــﺎن ﻟێﺮە داﻧﺎوە“. راﺋﯿﺪ ﭼﯿﻤەن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 9ﺳــﺎڵە ﻟــەو ﺑــﻮارەدا ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚم ﻟە ژﻣێﺮﯾﺎری ،ﻛﯚﻟﯿﮋی ﯾﺎﺳﺎ ،ﺑەﺷﯽ ﺋﺎی ﺗــﯽ ﻟە زاﻧﻜــﯚی ﺟﯿﮫﺎن و ﻛﯚﻟﯿﮋی ﭘﯚﻟﯿﺴــە ،ﺋێﺴــﺘەش ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑەﺷــﯽ ﺋﺎی ﺗﯿﯿە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێﺮ. ﭼﯿﻤــەن ﺑــﯚ ﺷــﺎرەزاﺑﻮون ﻟە
ﺋێﺴﺘﺎ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑە ﻛەﻣﯽ دەﺑﯿﻨﺮێﻦ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳەﻓﯿﻦ ﺣەﻣﯿﺪ
ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺑﯚ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ وﺗﯽ وەﻛﻮ ﻛﯚرﯾﺎ، ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﻟﻮﺑﻨﺎن رەواﻧە ﻛﺮاوە .ﺋەو دەڵێ” ،ﻣــﻦ ﯾەﻛەم ﻛەس ﺑﻮوم ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﻢ ھێﻨﺎﯾە ﻧــﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮ .ﺋەو ﺳﯿﺴﺘﻤە راﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺧێﺮاﺗﺮ ﻛﺮد، ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﺳــﻮودێﻜﯽ زۆرم ﻟە ﺧﻮﻟێﻚ ﺑﯿﻨﯽ ﻛە ﻟە وﺗﯽ ﻛﯚرﯾﺎ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو“. وادﯾﺎرە راﺋﯿﺪ ﭼﯿﻤەن ﺳــەرەﺗﺎ
ﺣەزی ﻟــەو ﻛﺎرەی ﺋێﺴــﺘەی ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەم ﻟەﺳــەر وەﺳﯿەﺗﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن ﻟەو ﺑﻮارەی ھەڵﺒــﮋاردووە .ﺋــەو ﻟــە ﺑﻮاری ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﺧــﺎوەن ﭼەﻧــﺪ ﺧەﺗــﯽ رێﺰﻟێﻨﺎﻧــە، ﺑــەم ﻟەواﻧە زﯾﺎﺗــﺮ رێﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەﯾەﺗﯽ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ. ﺋەو دەڵێ” ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺧەت و رێﺰﻟێﻨﺎن ﺑﯚ ﻣﻦ ،ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻋەﻣﯿــﺪ ﯾﻮﺳــﻒ ﻋەﺑــﺪوی ﺑەڕێﻮەﺑەرﻣﺎﻧە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻻی وەزﯾﺮ
رۆڵەﻛەم ﺑــەرز دەﻧﺮﺧێﻨێ ﯾﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺪا وەك ﺑﺮاﮔەورە و ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻟێﮫﺎﺗﻮو دەﺗﻮاﻧێ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت“. ﺑەﻧــﺎز ﺷــەرﯾﻒ ﻋەﺑــﯚ ﺗەﻣەن 33ﺳــﺎن ،ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮە .ﺋەو ﺳــﺎڵﯽ 2005ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺗــەواو ﻛﺮد و ﺋەرﻛــﯽ ﭘــێ ﺳــﭙێﺮدرا ﻛە ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑێ و ﺑﯚ
ﻣﺎوەی 6ﺳــﺎڵ ﺋەو ﻛﺎرەی ﻛﺮد. ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو ﻛێﺸــەﻛﺎن، ﺑەﻧﺎز ﻛﺎری ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻟە ﻛﺎری ﻧــﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛە ﭘێ ﺑﺎﺷــﺘﺮە .ھﯚﯾەﻛەش ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋەو ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی راﺋﯿﺪ ﭼﯿﻤەﻧەوە ،زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻛﺮدووە و ﻣﻨﺪاڵێﻜﯿﺸﯽ ھەﯾە. ﺑەﻧﺎز ﻛە وردﺑﯿﻨــﯽ ژﻣێﺮﯾﺎرﯾﯿە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛە ،دەڵێ، ”وێــڕای ﺋەو ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەی ﻛە رۆژاﻧە ﭘێﻤــﺎن دەﻛﺮا ،ﺑەم ﻛﺎرەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮ ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە دەواﻣﻤﺎن ﻟە ﺳەﻋﺎت 8ﺑﯚ 12و ﻧﯿﻮ ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻣــﺎوەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻤــﺎن زۆرە. ﻋەﻣﯿﺪ ﯾﻮﺳﻒ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ زۆری ﻛﺮدووﯾﻦ و ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ورەﻣﺎن ﺑەرز ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺷەﻗﺎم ﻛﺎﺗﯽ ﺑﯚ دەﮔەڕاﻧﺪﻣــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﺧێﺰاﻧﻢ ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە و دەﺑێ ﺋﺎﮔﺎم ﻟە ﭘﯿﺎو و ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﺑێ“. دەﻻل ﺋەﺣﻤــەد ﺑەﻛــﺮ ﻣﻮﻻزم ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮ ،ھەﻣﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺑەﻧﺎزی ھﺎوﻛﺎری ھەﯾە .ﺋەوﯾﺶ ﺣەزی
ﻟە ﻛﺎری ﺳــەر ﺷــەﻗﺎم ھەﯾە. دەﻻل ﻛــە زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻛﺮدووە و ﻛﻮڕێﻜﯿﺸــﯽ ھەﯾە ،دەڵێ” ،ﻟە دوای ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ،ھﺎﺗﻤە ﻧﺎو ﻛﺎرەﻛــەم و ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ھﺎوﺳەرەﻛەم رێﮕﺮﯾﻢ ﻟێ ﻧﺎﻛﺎت، ﺋەو ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎرە و ﻟێﻢ ﺗێ دەﮔﺎت“. ﻣﻮﻻزم دەﻻل دەرﭼﻮوی ﺑەﺷﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺑەﺷــﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ و ﻛﯚﻟﯿﮋی ﯾﺎﺳﺎﯾە و وەك ﺧﯚی ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﺎوﻛﯽ ﺳەرﺑﺎز ﺑﻮوە، ﺋەوﯾــﺶ زۆری ﺣــەز ﻟە ﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزی و ﺋەﻓﺴــەری ھەﯾە. ﺋەو دەڵێ” ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺋەو ﻛﺎرەم ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﺣەزم دەﻛﺮد ﻛﺎرەﻛەم ﻟەﺳــەر ﺷەﻗﺎم ﺑﻮواﯾە، ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﻛــە زۆرﺑەﯾﺎن ﻟێﻤﺎن ﺗێ ﻧﺎﮔەن ،ﺣﯿﺴﺎﺑﻤﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﻛەن و ﺑێ ﺋﺎﮔﺎن ﻟەوەی ﻛە ﺋێﻤە دەﺳەﺗﯽ ﺗەواوﻣﺎن ﭘێ دراوە“. 60ﺋەﻓﺴــەر و ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺋﺎﻓﺮەت ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮ ﻛﺎر دەﻛەن.
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑﯿﺮی ﻟە ﻗەﯾﺮەﻛﭽﺎن ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﻗەﯾﺮەﻛﭽێﻜﯽ ﺗەﻣەن 42ﺳﺎن:
ژﯾﺎﻧﻢ ﺑە ﺧﻮاردﻧﯽ ﺣەﺑەﻛﺎﻧﻤەوە ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ– ﺗەزرە ﺑﯚﺗﺎﻧﯽ ھەر ﻛﺎم ﻟــە ﻗەﯾﺮەﻛﭽﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە .ﻟەو ﭼﯿﺮۆﻛﺎﻧەدا ﺋەوان ﺑە ﺗەواوی ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻛﺎرەﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﯾﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺑەﺷێﻮەی ﺟﯿﺎواز ﺑﺮﯾﻨﯽ دەرووﻧﯿﺎن ﭼﺎرە دەﻛەن.
ﺷــەوﺑﯚ ﻛﭽێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن 42 ﺳــﺎﻧە ﻛە وەك ﺧــﯚی دەڵێ، ژﯾﺎﻧــﯽ ﺑە ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺣەﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ھێﻮر ﺑﺒێﺘــەوە .ﺋەو ﻛە داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێــﺮە ،دوای ﻣﺮدﻧﯽ داﯾﻜﯽ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ دەرووﻧﯽ ﺑﻮوﺑﻮو .دەڵێ” ،ﻣﻦ وەك ﺷــێﺖ ﻣﺎﻣەڵەم دەﻛﺮد ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﺷﻮوﯾﺎن ﻧەدام ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎوك و ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻢ و زڕداﯾﻜــﻢ زۆر ﻟەﮔەڵﻢ ﺑﺎﺷﻦ ،ﺑەم ژﯾﺎﻧﻢ ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە ﺑە ﺧﻮاردﻧﯽ ﺣەﺑەﻛﺎﻧﻢ .ﺋەم ﺣەﺑﺎﻧە ھﯚﻛﺎرن ﺑﯚ ھێﻮرﻛﺮدﻧەوەم ،ﺋەﮔەر ﺑﯿﺎﻧﺨﯚم ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﻢ ﻧﯿﯿە، ﺋەوەﻧﺪە ﻧەﺑــێ ﻛە ﮔەدەم ﺋﺎزاری ھەﯾە و ﺳــﻮوڕی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەم ﺗەواو ﻧﯿﯿە“. ﺷەوﺑﯚ ﺑﺎری دەرووﻧﯿﯽ ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮە و ﺑێﺰارە ﻟــە ﺧﻮاردﻧﯽ ﺋەم ھەﻣﻮو ﺣەﺑــە .ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺑەھﯚی ﺣەﺑــەﻛﺎن ﻛێﺸــﻢ زۆر زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە و ﺗەﻣﺒەڵﯽ داﯾﮕﺮﺗﻮوم، ﺑەڕادەﯾەك ﺣەزم ﻟــە ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە ﺟﮕە ﻟە ﻧﻮوﺳﺘﻦ .ﺋەﮔەر ﺣەﺑەﻛﺎن ﻧەﺧﯚم ﻛــەس ﻧﺎوێﺮێ ﻗﺴــەم ﻟەﮔەڵ ﺑــﻜﺎت ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟە ﺑﺮا ﮔەورەﻛﺎﻧﯿﺸﻢ دەدەم“.
ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دﯾــﺎر ﺑﻮو ﻛەس ﺗﺎواﻧــﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻗەﯾﺮەﯾﯽ، ﻛەﭼﯽ ﺷــەوﺑﯚ ﻟﯚﻣــەی ﺑﺎوﻛﯽ دەﻛﺎت و دەڵــێ” ،ھەﻣﻮوﺟــﺎر ﻟﯚﻣەی ﺑﺎوﻛﻢ دەﻛــەم ﻛە ﺗەﻧﮫﺎ ﻣﻨﯽ ﺑە ﺷــﻮو ﻧــەداوە ،ﻛەﭼﯽ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯽ زڕداﯾﻜﻤﯽ ﮔﺸﺘﯿﺎن ﺑە ﺷﻮو داوە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەﻣە ڕاﺳﺖ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ و ﺧﻮﺷﻜێﻜﻢ ﻟە داﯾﻜﯽ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ و ﺋەو ﻟە ﻣێﮋە ﺷﻮوی ﻛﺮدووە“. ”ھەﺳﺖ ﺑە ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ دەﻛەم“ ﺧﺎﺗﻮو ”ﮔﻮڵﺒــﺎران“ ﺗەﻣەﻧﯽ 29 ﺳﺎﻧە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە زەﻣﺎوەﻧﺪی
ﻧەﻛــﺮدووە .ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە و ورەی ﺑەرزە و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﻮوﭼەﻛەﺷﯽ ﺑە ﻣﺎڵەوەﯾﺎن دەدا، ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺑﺎری داراﯾﯿﺎن ﺑﺎﺷە. ﺋەو دەڵێ” ،ﭘﯿﺎو ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿە و ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﺶ ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ژﯾــﺎن ،ﺧﻮازﺑێﻨﯽ زۆرم ﺑﯚ ﺧﺎﺗــﺮی ﻛﻮڕە ﭘﻮورم ﻛە ﺧﯚﺷﻢ دەوﯾﺴــﺖ ڕەت ﻛﺮدەوە، ﺑەم دواﺗﺮ ﻧێﻮاﻧﻤــﺎن ﺗێﻚ ﭼﻮو و ﺋەو ﺋێﺴــﺘە ژﻧــﯽ ھێﻨﺎوە .ﻣﻦ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘــﺎرە و زێــڕی ﺧﯚﻣﻢ، ھەﺳﺘﯿﺶ ﻧﺎﻛەم ﺋەرك ﺑﻢ ﺑەﺳەر ﺧێﺰاﻧەﻛەﻣەوە ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﻣﻦ ھــﺎوﻛﺎری ﺋەواﻧــﻢ ﻟە ﻛﺎری ﻧﺎوﻣﺎﻷ و ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﻣﺎدﯾﺸــﯿﺎن دەﻛەم“. ﺑەم ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﮔﯚڵﺒﺎران ﺳەرەڕای ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داراﯾﯽ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەك ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا ھەﯾە .ﺋــەو دەڵێ” ،ﻟــە ﻧﺎﺧەوە
ﮔەﺷە دارا ﻟە ھﯚڵﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺳێﯿەم ﺧﻮﻟﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا
ﺋــﺎزارم ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﺳــﺖ ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻟــە ژﯾﺎﻧﻤﺪا دەﻛەم ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺎﺗێ دەﺳــﺘە ﺧﻮﺷــﻜەﻛﺎﻧﻢ دەﺑﯿﻨﻢ ﺷــﻮوﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑــﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەﻣــەش دەﺳــﺘﻢ ﻛــﺮدووە ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ھەﻧــﺪێ ﺟﺎرﯾــﺶ دەﭼﻤە ﻧﺎو ژﯾﺎﻧﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك“. ”ﻣﻦ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﻢ“ ”ﺷﺎﯾﺴــﺘە“ ﻛﭽــﯽ ﻣﺎڵەوەﯾە و ﺗەﻣەﻧﯽ 23ﺳﺎﻧە و داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮە .ﺋــەو ﻛــە ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــە دەڵــێ” ،ﻣﻦ ھەر ﻛە ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوم ﺑە ﻧﺎزﭘەروەری ﮔەورە ﻛﺮام ،ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻢ ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻗﻮﺗﺎﺑﯿــﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻦ ﻧەﺑــێ ،ﻟە ﻣﺎڵــەوە ﺗەﻧﯿﺎ ھﯚﮔﺮی ﺑﺎوﻛﻤﻢ .ﺋەﮔــەر ﺋﺎھەﻧﮕێﻚ ھەﺑێ دەﺑێ ﻣﻦ ﻟەﮔەڵﯽ ﺑﭽﻢ ،ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻢ ﻟە ﺧﯚم ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮن ،ﺑەم رەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗــﻮودا ﺑﺒﻢ ﺑە رێﮕﺮ
ﻟە ﺑەردەم ﺷﻮوﻛﺮدن و ژﻧﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﺪا“. ﺷﺎﯾﺴﺘە ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎزارﺑەﺧﺸﯽ ﺧــﯚی ﺑــﺎس دەﻛﺎت و دەڵــێ، ”ﺑەڵێﻨــﻢ ﻟە ﺑﺎوﻛــﻢ وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻛەس ﻟەو ﻣﺎڵــە ﻧەﭼێﺘە دەرەوە ﺑەر ﻟــەوەی ﻣﻦ ﺑــڕۆم ،ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺷــێﺖ دەﺑﻢ ،ﻧەك ﺑﯚ ھﺎوﺳــەر، ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﺑەزەﯾﯿﻢ ﺑە ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚم دێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﻢ و ﻧﯿﻮەی ﺟەﺳــﺘەم ﻟەﻛﺎر ﻛەوﺗﻮوە“. ”ﺋﺎزاری داﯾﻜﻢ دەدەم“ ”ﭘەروﯾــﻦ“ ﺗەﻣەن 30ﺳــﺎن داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮە و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە .ھەﻣﻮو ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎن ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚی ﻟەﮔــەڵ داﯾﻜﯿﺪا ﻣﺎوەﺗەوە. ﺋەو دەڵێ” ،ﭘەﻟــە ﻧﺎﻛەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻣەوێ ﺑەھﯚی ﻗﺴــەی ﺧەڵﻚ ﺧــﯚم ﺑﺨەﻣــە ﻧــﺎو ژﯾﺎﻧێﻚ ﻛە ﺗﺎھەﺗﺎﯾە ﭘەﺷﯿﻤﺎن ﺑﻢ ﻟێﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ھەﺳﺖ ﺑە دڵﺘەﻧﮕﯽ زۆر دەﻛەم ،زۆر زوو ﻟە داﯾﻚ و ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧــﻢ ﺗﻮوڕە دەﺑﻢ ،ﺑە ﻗﺴــە ڕەﻗەﻛﺎﻧﻢ ﺋــﺎزاری داﯾﻜﻢ دەدەم، زۆر ﺑەﺳەر ﻣﻨﺪاﻧﺪا ھﺎوار دەﻛەم، زۆرﺑەی ﻛﺎﺗەﻛﺎن ﺑە ﻓەﯾﺴﺒﻮوك و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺑەﺳەر دەﺑەم“. ھﯚﻛﺎری ﺷﻜﺴﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ داواﻛەی ﻗەﯾﺮەﻛﭽﺎن
ﺋــەو ﻛﭽﺎﻧــەی ﻗﺴــەﯾﺎن ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛﺮد ،زۆرﺑەﯾﺎن داواﯾﺎن دەﻛﺮد ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻗەﯾﺮەﻛﭽﺎن دەرﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋــەوەی ھﯿﭻ ﻧەﺑێ ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ دﯾﺎری ﺑﻜﺮێ ﺗﺎ ﻟە رووی داراﯾﯿەوە ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑﻦ. ﺳــﺎڵﯽ 2012ﮔﺮووﭘێــﻚ ﻟــە
ﺑەڵێﻨﻢ ﻟە ﺑﺎوﻛﻢ وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻛەس ﻟەو ﻣﺎڵە ﻧەﭼێﺘە دەرەوە ﺑەر ﻟەوەی ﻣﻦ ﺑڕۆم، ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺷێﺖ دەﺑﻢ، ﻧەك ﺑﯚ ھﺎوﺳەر ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەزەﯾﯿﻢ ﺑە ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚم دێﺘەوە ﻛﭽﺎﻧﯽ ﻗەﯾﺮە ﺑﯚ داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﺳەﻧﺘەری رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾــﯽ ژﻧﺎن ﻓﺸــﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەر وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮد ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﺑەﻧﺎوی ﺋەوان ﺑﻮوﻧــﯽ ھەﺑێــﺖ و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻗﺴەی ﺟﺪی ﻟەﺳەر ﺑﻜﺎت ،ﺑەم دوای ﻣﺎوەﯾــەك ﺑــێ دەﻧﮕﯽ ﻟەو ﭘﺮﺳە ﻛﺮا. ﮔەﺷــە دارا ﺋەوﻛﺎت ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی داﻛﯚﻛﯿــﻜﺎر ﻟــە ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــﻮو .ﺋــەو ﻛە ﺣــەز ﻧــﺎﻛﺎت
دەﺳــﺘەواژەی ”ﻗەﯾﺮەﻛﭻ“ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨــێ ،ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻜﺴــﺘﯽ داواﻛەی ﻛﭽﺎﻧﯽ ﻗەﯾﺮە ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت. ﮔەﺷــە دارا دەڵێ” ،ﺋەوﻛﺎت زۆر ھەوڵﻢ دا ﺑﯚ ﺋــەوەی ھﯿﭻ ﻧەﺑێ ﻟــە رووی ﻣﺎدﯾﯿەوە واﺑﻜەﯾﻦ ﺋەو ﻛﭽﺎﻧە ﺑﺒﻦ ﺑــە ﺧﺎوەﻧﯽ داھﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﯾﺎﺳــﺎی ﺗﯚڕی ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﺋەواﻧﯽ ﻧەﮔﺮﺗەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑﻮو ﻛە ﻟە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻨﯿــﺎن ﺗەﻣەن و ﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛەر ﺑــﻮو ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘــڕۆژەی ﻗــەرزی ﺑﭽﻮوﻛﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەم ﻛێﺸــەﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻗەﯾﺮە ﻟە ﺳەرووی ﺗەﻣەﻧﯽ ﮔەﻧﺠﯿﯿە و ﭘڕۆژەﻛەش ﺧــﯚی ﻟە ﺧﯚﯾــﺪا ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە 34ﺳــﺎڵ ﺑەرەو ﺧﻮارەوە ﺑێﺖ“. ”ﺋەوە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــە وادەﻛﺎت ﺋەو ﻛﭽە ﺑەم ﺟــﯚرە ﺑﯿــﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە، ﻧەك ھەر ﻟە ﮔﻮﻧﺪ و ﺷــﺎرەدێﻜﺎن، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔــەر ﺋەو ﻛەﺳــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﯾﺎن ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺶ ﺑێ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﻛﺎرەﻛەی رووﺑەڕووی ﭘﺮﺳــﯿﺎر و ﺗﻮاﻧﺠﯽ زۆر دەﺑێﺘەوە. زۆر ﺟﺎر ﻛﭽﺎن ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻣﺎﺳــﺘەر و دﻛﺘﯚراﯾﺶ دەﺑڕن ،ﻛەﭼﯽ ﺋەو ھەﺳــﺘەﯾﺎن ھــەر ﻻ دەﻣﯿﻨێ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﺳەرﯾﺪا زاڵ ﺑﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك دەژﯾﻦ و ﻛﺎرﻟێﻚ دەﻛەن ﻛە ﺑەم ﺟﯚرە ﺑﯿﺮ دەﻛﺎﺗەوە“.
9
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە ھەڕەﺷە ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت
ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻚ :ﺋێﻤە ﺋﺎوارەﯾﻦ و ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﺎڵﻦ
ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟە ﺳــە ر وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ژ ﯾﺎ ﻧﯿــﺎ ن ھەرێﻤﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼەی دروﺳــﺖ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛێﺸــەی ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧە دروﺳﺖ ﻛــﺮدووە و ﻛﺮدووە ﻛــە ﻛﺮێﭽﯿﻦ .ﺋەوان ﺳــەری ھەﻣﻮو ﺑە ھﯚﯾﺎﻧەوە ﻣﺎﻧﮕێﻚ دەﺑێ ﺑەرﮔەی ﻧﺎڕەزاﯾﯽ و ﻗﺴەی زۆر ﺑە ﺋەﺳﺘەم ﺧﺎوەن ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕﺮن. ﺧﺎﻧﻮوی ﻛﺮێ ﺑە ﻛﻮرد دەدرێ. ھێﭭﯿــﻦ ھێﭭﯿــﻦ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ﻣﺤە ﻣــە د ﺳــﺪﯾﻖ ﺗﺎھﯿــﺮ ،ﯾــەك ﻟــەو ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋەواﻧەی ھﺎﺗﻮون ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧەﯾە ﻛە ﻣﺎوەی 6ﺳﺎڵە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻋەرەﺑەﻛﺎن ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻛﺮێﭽﯿﯿــە .ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــﻦ و ﺋﺎﻣــﺎدەن وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردەﯾە و ﺧﺎوەن ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﺪەن ﺑە دوو ﻣﻨﺪاڵــە و ﺗەﻧﮫــﺎ ﺧــﯚی ﻛﺮێــﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻣﺎڵ و ﻣﻮوﭼەﺧﯚرە و ﺧێﺰاﻧەﻛەی ژﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ ژﯾﺎﻧﺪا ﺑﻦ ،ﺋێﻤەش ﻟە ﺷﺎرەﻛەی ﻣﺎڵەوەﯾە. ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی ھێﭭﯿﻦ ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﺪا 500ھــەزار دﯾﻨــﺎرە ،ﺑــەم ﺋﺎوارە دێﯿﻨە ﺑەرﭼــﺎو ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی 750ھەزار ھەﻟﯽ ﻛﺎرﯾﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﻗﯚرخ دﯾﻨﺎرە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻧﺎﭼﺎرە ﻟە دوای ﻛﺮدووە“. ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ دەواﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻧەﺟﺎت ﻣﺤەﻣەد ﻋەزﯾﺰ دۆﺧﯽ ﻟە ھێﭭﯿﻦ ﺧﺮاﭘﺘﺮە .ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﻛﺎری ﺗﺮ ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ﺑەھﯚی ھﺎﺗﻨﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﻋەرەﺑــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و دوو ﻣﻨﺪاڵە و ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﺧــﻮارووی ﻋێــﺮاق و ﻛﻮرداﻧﯽ ﻛﺮێﭽﯿﯿە .ﻣﻮوﭼەی ﻧەﺟﺎت 210 ڕۆژﺋﺎوا ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەزار دﯾﻨﺎرە ،ﺑەم دەﺑێ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ 300 ،ھەزار دﯾﻨــﺎر ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو
ﺑﺪات. ﻧەﺟﺎت دەڵــێ” ،ﻣﻮوﭼەﻛەم ﺑە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەﺷــﯽ ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەم ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەو ﻛﺎرەﺷﻢ، ﺋێــﻮاران دوای دەوام ﻛﺎری ﺗــﺮ دەﻛــەم .ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەم ﻟەﺑەر دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﻛﺮێﯿەﻛەی ھەڕەﺷــەی دەرﻛﺮدﻧــﻢ ﻟــێ دەﻛﺎت ،ﻟەواﻧەﺷــە ﻛﺮێﭽﯿﯽ ﺗﺮ ﻛﺮێﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﭘێ ﺑﺪات .ﺋێﺴــﺘە ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﻟە ﺳەرووی 500ھەزار دﯾﻨﺎرە، ﺑﯚﯾە ھﯿﻮادارم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ رێﮕە ﻧەدات ﺑﺒﯿﻦ ﺑە ﺑﻮوﻛەڵەی دەﺳﺘﯽ ﺧﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﻤﺎن“. ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤــﺎن ﺑــﺎرزان ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮە و ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﮔەﻻوێﮋی ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ دەژی. ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرە ﻟە دەﺳــﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿــﺪارەی ھەرێــﻢ و ﺳــەرەڕای ﺋەوەی داھﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷە، ﺑەم ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟــەوەی ﺑەھﯚی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼەﻛەی ،ﻧەﺗﻮاﻧێ ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی ﺑﺪات. ﺑــﺎرزان ﺧــﯚی و ھﺎوﺳــەری ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﻦ و ﻛﯚی ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾــﺎن ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ
و 500ھــەزار دﯾﻨــﺎرە ،ﺧﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﺷﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﺧﯚﯾﺎﻧە ﺑﯚﯾــە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 250ھەزار ﻛﺮێ دەدات. ﺋەو دەڵێ” ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎﺷﻢ ،ﺑەم ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﺮێﭽﯽ ﺑــﻮوم و ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زﯾﺎﺗــﺮم ﺑە ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو دەدا .ﻣﻦ ﻧﯿﮕەراﻧﻢ ﻟە دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﭼە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔــەر ﺑــە ﻣﻮوﭼە ﻧەﺑــێ ﺋەوا 250ھەزار دﯾﻨﺎرەﻛە ﺑەﺋەﺳﺘەم دەﺳــﺘﻤﺎن دەﻛــەوێ ،ﺋەﮔەر ﻣﻮوﭼــە ﻧەﺑــێ دەﺑــێ ﻧﺎﻧﯿﺶ ﻧەﺧﯚﯾﻦ“. ﺋەرﺧــەوان ﻣەوﻟــﻮود ﺳــﯚﻓﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗە. ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری وەزارەﺗــﯽ ﭘەروەردەﯾە و ﻟە ﺷــﺎرۆﭼﻜەی ﭘﯿﺮﻣﺎم دادەﻧﯿﺸێ ،ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻧﯿﯿە و ھﺎوﺳەرەﻛەﯾﺸﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚرە و ﺑە ھەردووﻛﯿــﺎن ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 900 ھەزار دﯾﻨــﺎر وەردەﮔﺮن ،ﺑەم ﺑڕی 500ﺑە ﻛﺮێ ﺧﺎﻧﻮو دەدەن. ﺋــەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋــەوەی دوای ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧــﻮو دەﻣێﻨێﺘــەوە ،ﺑەﺷــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ڕۆژاﻧەﻣــﺎن ﻧﺎﻛﺎت ،ھﯿــﻮادارم
ﭼەﻧﺪ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻋەرەب ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳەﻓﯿﻦ ﺣەﻣﯿﺪ
ھەرێﻤــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەو ﺑەڵێﻨﺎﻧە ﺑﺒﺎﺗە ﺳــەر ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون و ﺋەو ﯾەﻛــە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﺎﻧەی ﻛە دروﺳــﺘﯿﺎن دەﻛﺎت ،ﺑە ڕاﺳﺖ و دروﺳﺘﯽ و ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازی ﺑەﺳەر ﺧەڵﻜﯽ ﻛەﻣﺪەراﻣەت و ھەژاردا داﺑەﺷــﯿﺎن ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەم ﺑﺎرودۆﺧە ڕزﮔﺎرﻣﺎن ﺑﺒێ“. ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﭽﯿﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋﯿــﺪارەی ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێــﺮ ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ﺗــەواوی ﻟەﺳــەر ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾــە ﻧﯿﯿــە .ﻛﺎﺗێﻚ
ﻓﯚڕم ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﯾەﻛە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻛﺮێﭽﯿﯿــﺎن ﻟــە ھەوﻟێﺮ ﭘڕ دەﻛﺮاﯾەوە ،ﻧﺰﯾﻜــەی 50ھەزار ﻛەس ﺋەو ﻓﯚڕﻣﺎﻧەﯾﺎن وەرﮔﺮت، ﺑەم ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑــﺪو ﺟێﮕﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەوﻟێــﺮ ﭘێﯽ واﻧﯿﯿە ﺋەو ژﻣﺎرە ﺧێﺰاﻧــە ﻛﺮێﭽﯽ ﺑﻦ. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﭽﯿﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻧێﻮان 12ﺑﯚ 15ھەزار ﺧێﺰاﻧﺪاﯾە. ﺟێﮕــﺮی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوەش ﻛــﺮد ﺋەو ﯾەﻛﺎﻧەی دروﺳــﺘﯽ دەﻛەن ،ﯾﺎ ﻟە ڕێﮕــەی وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﻦ ،ھەﻣﻮوی ﻟە
ﺧﺰﻣەﺗﯽ ھەژاران و ﻛﺮێﻨﺸﯿﻨﺎﻧﺪا دەﺑێ .ﺋەو دەڵێ” ،ﭘﻼﻧﻤﺎن ھەﯾە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ژﻣــﺎرەی ﻛﺮێﭽﯽ ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ و ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﻜﺎن ﺑــە ڕێﮋەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻛەم ﺑﻜەﯾﻨــەوە ،دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﯾەﻛﺎﻧە و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﺳەر ھەژاران و ﻛﺮێﻨﯿﺸــﺎﻧﺪا دەﺑێﺘە ھــﯚی ﻧﺰﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻛﺮێــﯽ ﺧﺎﻧــﻮوەﻛﺎن ﻛــە ﺋەﻣــەش ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ھەژاراﻧە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و ھەﻣــﻮو ﻛەﺳــێﻚ ﺋــەو ﺗﻮاﻧﺎ ﻣﺎدﯾﯿەی ﻧﯿﯿــە ﻛە ﺑﯿﺪاﺗە ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو“.
دەرووﻧﻨﺎﺳﺎن و ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن رەﺧﻨە ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن دەﮔﺮن
ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 570ژن و ﭘﯿﺎو ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ھەڵەﺑﺠەﯾﯽ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎﻣﺎری ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ژن و ﭘﯿﺎوان ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ،ﺑە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﻟێﺪاﻧﯽ زەﻧﮕﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە. ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟەو دوو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾــەدا 570ژن و ﭘﯿﺎو ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە.
ﻟــە 28ی ﺋﺎﯾﺎری ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﻟە ﮔەڕەﻛــﯽ رزﮔﺎرﯾــﯽ ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻚ ﺑەﻧﺎوی )ش. ا .ع( ﺗەﻣەن 16ﺳﺎن ،ﺋﺎﮔﺮی ﻟە ﺟەﺳــﺘەی ﺧﯚی ﺑــەردا و دوای ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺷﻮێﻨﯽ رووداوەﻛە ،ﺋﺎﮔﺮەﻛە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮا ،ﺑەم ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛە ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﻟە دەﺳــﺖ دا .ھەﻣﺎن ڕۆژ ﻟە ﮔەڕەﻛــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﻧﺎوی )پ .ف .ا( ﺗەﻣەن 18ﺳﺎڵ ﻟەﻧێﻮ ﻣﺎڵەﻛەی ﺧﯚﯾــﺪا ﺑــە ﮔﻮرﯾــﺲ ﺧﯚی ﺧﻨﻜﺎﻧﺪ. ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەم ھەﻓﺘەﯾەدا ،ﭘﯚﻟﯿﺴــێﻚ ﺑەو ﭼەﻛەی ﻛــە ﺑــﯚ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺧەڵﻚ ﻟە ﺷــﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺧﯚی ﻛﻮﺷﺖ. ڕاﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛــەن ﻛــە ﺧﺎڵــﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺋــەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧە ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﺑــﺎری دەرووﻧﯽ ﺑﻮوە ،ﺋەﻣەش ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی
ﮔﻮﺗــەی ﻛەﺳــﻮﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﻛە ﻟێﯿﺎن وەرﮔﯿــﺮاوە ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻟێ دەﻛﺮێﺘەوە. ﺋەوە ﭼەﻧﺪ رووداوێﻜﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵە، ﺑــەم ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ 2013دا دا دادی ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013 ﻟــە ھەوﻟێﺮ و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕێﮋەی ﻣﺮدن ﺑەھﯚی ﺳﻮوﺗﺎن و ﻓﯿﺸەك و ﺧﻨﻜﺎن ﺑە ﭘەت ،ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە 570ﺣﺎڵەت. ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺳــﻮوﺗﺎن 222ﺑﻮوە ﻛە 64ﭘﯿــﺎو و 158ژن ﺑﻮون، ﺧﯚ ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑە ﻓﯿﺸەك 102 ﺣﺎڵەت ھەﺑﻮو ﻛە 67ﭘﯿﺎو و 35 ژن ﺑﻮون و ﺧﻨﻜﺎﻧﯿﺶ ﺑەﭘەت 25 ﻛەس ﺑــﻮوە ﻛە 15ﭘﯿﺎو و 10ژن ﺑﻮوﻧە. ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 126ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺳﻮوﺗﺎن ھەﺑﻮوە ﻛە ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﻣﺮدوون و ﻟەواﻧﯿــﺶ 31ﭘﯿــﺎو و 95ژن ﺑﻮون ،ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑە ﺷــێﻮازی ﺧﻨﻜﺎن ﺑەﭘــەت 21ﺣﺎڵەت ﺑﻮوە 6ﯾﺎن ژن ﯾﺎن ﭘﯿﺎو ﺑﻮوﻧە و 6ﯾﺎن ﻛــە 15ﯾﺎن ﺑﻮون ،ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ﺑە ﻓﯿﺸەﻛﯿﺶ 74ﺣﺎڵەت ﺑﻮوە دﯾﺴﺎن ﻟەواﻧە 59
ﭘﯿﺎون و 15ﯾﺶ ﺋﺎﻓﺮەﺗﻦ. ﺧﺮاﭘﯽ ﻣﺎﻣەڵەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟەﮔەڵ ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎن ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆر ﺑــە ﺧﺮاﭘﯽ ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔەڵ ڕووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻦ دەﻛەن و
ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﻛەﻣﯽ ژﻣﺎرەی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪﻛﺎری راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﭘڕۆﻓﯿﺸــﻨﺎڵ دەﮔەڕێﻨﻨــەوە. ھﺎوﻛﺎت ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ دەرووﻧﯿﺶ دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە زۆرﺑەی ﺋــەو ھەرزەﻛﺎراﻧەی ﻛە ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﻮژن ،ﻻﺳﺎﯾﯽ
رووداوی ﻧــﺎو ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــەﻛﺎن دەﻛەﻧەوە. ﺑەھــﺎت ﺣەﺳــﯿﺐ ﻗەرەداﻏــﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪن دەڵێ” ،ﻟە وﺗﯿﻜﯽ وەﻛﻮ ﺳﻮﯾﺪ ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ رێﮋەی ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە رێﻜﺨﺮاوە و ھﯿﭻ
ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان دژی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن.. ﻓﯚﺗﯚ :ﺳەﻓﯿﻦ ﺣەﻣﯿﺪ
دەزﮔەﯾەﻛــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺑەﯾەك ڕﺳــﺘەﯾﺶ ﺑﺎﺳــﯽ ڕووداوێﻜﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑﻜﺎت. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑێﺘە ھەواڵــﯽ ﯾەﻛــەم و ﻣﺎﻧﺸــێﺘﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەﻛﺎن“ . ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕە ﻧﯿﮕەراﻧــە ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــەﻛﺎن و دەڵێ” ،ﺟﮕە ﻟە ھەواڵەﻛە ،ﻛﺎﻣێﺮا ھەﻣﻮو ﻛﻮن و ﻛەﻟێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ڕووداوەﻛــە ﺑە ﺧەڵﻚ ﻧﯿﺸــﺎن دەدات و ﺗەﻧﺎﻧەت دﯾﻤەﻧﯽ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛەﺳــەﻛەﯾﺶ ﺑە ﺧەڵﻚ ﻧﯿﺸﺎن دەدرێــﺖ ،ﭘﺎﺷــﺎن ﺧﯚﻛﻮژەﻛە دەﻛەن ﺑــە ﭘﺎڵــەوان و ﺑەدوای ﺑەھﺎﻧــەدا دەﮔەڕێﻦ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﭘــێ ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑﻜــەن و دەﺑێﺘە ﻛەرەﺳﺘەﯾەك ﺑﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﻧﺎڕەوای ﺣﺰﺑﯽ“ . ﻻﺳﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوە ﯾﻮﺳــﻒ ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﭘﺴــﭙﯚڕی دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ ﭘێﯽ واﯾە ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ ﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻓﻠﺘەرﯾﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و دەرووﻧﯿﯽ ﻧﯿﯿــە ،زۆرﺑەی ﺋەو ﺷﺘﺎﻧەی ﺑو دەﻛﺮێﻨەوە ﻧەرێﻨﯿﻦ ﯾﺎن ﺑﺎس ﻟە ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ دەﻛەن، ﺋەﻣەﯾﺶ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاپ ﻟەﺳەر ﭘەروەردەی ﻣﻨﺪان و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ھەرزەﻛﺎران دادەﻧێ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑەھﺎت ﺣەﺳﯿﺐ ﻗەرەداﻏﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪن دەڵێ” ،ﻟە وﺗﯿﻜﯽ وەﻛﻮ ﺳﻮﯾﺪ ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ رێﮋەی ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە رێﻜﺨﺮاوە و ھﯿﭻ دەزﮔەﯾەﻛﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺑەﯾەك ڕﺳــﺘەﯾﺶ ﺑﺎﺳﯽ ڕووداوێﻜﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ﺑﻜﺎت .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑێﺘە ھەواڵﯽ ﯾەﻛەم و ﻣﺎﻧﺸێﺘﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەﻛﺎن“ . ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن و دەڵێ” ،ﺟﮕــە ﻟە ھەواڵەﻛە ،ﻛﺎﻣێﺮا ھەﻣﻮو ﻛﻮن و ﻛەﻟێﻨەﻛﺎﻧﯽ ڕووداوەﻛە ﺑە ﺧەڵﻚ ﻧﯿﺸــﺎن دەدات و ﺗەﻧﺎﻧەت دﯾﻤەﻧﯽ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛەﺳەﻛەﯾﺶ ﺑە ﺧەڵﻚ ﻧﯿﺸﺎن دەدرێﺖ ،ﭘﺎﺷــﺎن ﺧﯚﻛﻮژەﻛە دەﻛەن ﺑە ﭘﺎڵەوان و ﺑەدوای ﺑەھﺎﻧەدا دەﮔەڕێﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﭘێ ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑﻜەن و دەﺑێﺘە ﻛەرەﺳﺘەﯾەك ﺑﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﻧﺎڕەوای ﺣﺰﺑﯽ“ .
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
ﺋەم ﭘﺴﭙﯚڕە دەرووﻧﯿﯿە ﭘێﯽ واﯾە ﺧەڵﻚ ﻻﺳﺎﯾﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎن دەﻛەﻧــەوە و دەڵــێ” ،ﺋــەو ھەرزەﻛﺎراﻧەی ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﻮژن، زۆرێﻜﯿﺎن ﻻﺳــﺎﯾﯽ رووداوی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــەﻛﺎن و ھەواڵەﻛﺎن دەﻛەﻧەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﺋەم ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﺎﻧە رێﮕەﯾﺎن ﻟێ ﺑﮕﯿﺮێ ،ﻧەك ﺑەم ﺷــێﻮازە زەق ﺑﻜﺮێﻨەوە“. ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ د .ﯾﻮﺳﻒ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛــە ﺧﯚﯾﺎن دەﻛــﻮژن ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑێ ھﯿﻮاﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑە ژﯾــﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەﻛــﻮژن .ﺋەو دەڵــێ” ،ﺋەوان ﻟە ژێﺮ ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و دەرووﻧﯿــﺪان و دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺑــە ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻦ ،ﻟەو ﻓﺸــﺎرە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە و دەرووﻧﯿﯿــە ڕزﮔﺎرﯾﺎن ﺑێﺖ“ . ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ دەرووﻧﯽ ﺑڕواﯾﺎن واﯾە، ﭼﺎرەﺳەر ﺑﯚ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ زاڵﺒﻮوﻧە ﺑەﺳەر ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘە دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ،ھەروەھﺎ ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺗەﻧﯿﺎﯾﯽ و ﭼﺎرەﺳەری ﻧﺎﻣﯚﺑﻮون و ﮔﯚﺷــەﮔﯿﺮی و دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛە ﺑــە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ڕێﮕە ﻧەدات راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن ﺑﺎس ﻟەم دﯾﺎردەﯾە ﺑﻜەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەس ﻻﺳﺎﯾﯽ ﻧەﻛﺎﺗەوە.
رەﻧﮕﺎڵە
ﻗەڵەوﺗﺮﯾﻦ ژن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن
ژﻧێﻜﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟە ﻧﺎو ﻛﺘێﺒﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﮔﯿﻨﺴــﺪا ،ﻛێﺸــﯽ ﺧﯚی ﮔەﯾﺎﻧﺪە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽﺳەرﺳﻮوڕھێﻨەر. ﺋەو ژﻧە ”ﭘﺎﺋﯚﻟﯿﻦ ﭘﺎﺗێﺮ“ی ﻧﺎوە و 47ﺳــﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧە .ﺋەو ﺑﯚ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ رێﮋەی ﺧﻮاردﻧﯽ زﯾﺎد ﻛﺮد و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەﺷــەوە ھﯿﭻ ﺟﻤﻮﺟﯚڵێﻜﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﻛێﺸەﻛەی ﮔەﯾﺸﺘە 317ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام.
ﺋــەو ژﻣﺎرەﯾە وای ﻛﺮد ﻛە ﻧﺎوی ژﻧە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿەﻛە وەك ﻗەڵەوﺗﺮﯾﻦ ژﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟە ﻧﺎو ﻛﺘێﺒﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﮔﯿﻨﺴﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺮێ. ”ﭘﺎﺋﯚﻟﯿﻦ“ دوای ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎزﻧﺎوە ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە درێﮋە ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚی دەدا و ھەوڵ ﺑﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧەوەی ﺧﯚﯾﺸﯽ دەﻛﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺗەﻧﯿﺎ ﭼﯿﻨﯿﯿەك دەﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﭼ ﯿﻨﯽ ﻟە رێﮕەﯾەﻛﯽ زۆر ﺳەﯾﺮ ﺑﮋێﻮﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت، رەﻧﮕە ﭘﯿﺸەی ﺋەو ﭘﯿﺎوە ﺋ ەﺳ ﺘە ﻣﺘ ﺮﯾ ﻦ ﭘﯿ ﺸە ﺑ ێ. ”زی ﺷﻮﯾﯿﻨ ﮓ“ داوا ﻟە ﺧەڵﻚ دەﻛﺎ ت ﺑە ھ ەر ﺷێ ﻮەﯾ ەك ﻟێﯿە، ﻛە ﺣەزﯾﺎن ﻟە ﺳﻜﯽ و ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﻣﺎﻧ ﮕﺎ ﻧە ﺳ ەر وو ی 3 ھە زار دۆﻻر داھﺎﺗﯽ ھەﯾە .ﺳــﻜﯽ ﺋ ەو ”زی“ ﺑەھﯚی وەرزﺷە وە ز ۆر ﻗﺎ ﯾﻢ ﺑﻮ وە. ﺋ ەو ﺷەﻗﺎم و ﻛﺎﻓ ﻟە ﻧﺎو ﯿﺘﺮﯾﺎﻛﺎﻧﺪا داوا ﻟە ﺧەڵﻚ دە ﻛﺎ ت 3 ﺟﺎر ﺑە ھ ەر ﻛە ﺋەوان دە ﺷێﻮەﯾەك ﯾﺎﻧەوێ ،ﻟە ﺳﻜﯽ ﺑﺪەن. ﺧێﺰان و ﻛﭽەﻛەی ز ۆر ﺟﺎر ھەوڵﯿﺎن داوە ﻛە ”ز ی“ واز ﻟ ەو ﭘﯿ ﺸە ﯾە ﺑێﻨێ ،ﺑەم ی ﺑﮋێﻮﯾ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮوﻧە .ﺋەو دەڵ ێ، ”ﻟ ەو رێ ــﯽ ژﯾﺎﻧﻢ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەم، ﮕە ﯾە دوا وە ﺟﺎر ﻣ ﻦ دەﺗﻮاﻧﻢ ﭘﯿ ﺎو ی ﻣﺎڵ ەوەم و دەﺑێ ﺳــەر ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﭼﺎوەﯾەﻛﯽ داھﺎﺗﻢ ھەﺑێ، ﻛﺎرەﻛەﺷﻢ ﺋەﺳﺘەﻣە“.
ورەی ﭘﯚﯾﯿﻨﯽ ﺋەو ژن و ﻣێﺮدە
ﺧﺎﺗﻮو ”ﻛﯿﻢ ﺟێﯿﻤﺰ“ی 35ﺳــﺎن و ھﺎوﺳەرەﻛەی ”ﻟﯽ ﻛﺎﮔﯿﻨﺰ“ 37ﺳــﺎﻧە و ﺧەڵﻜﯽ ﺑێﺮﺳﺘﯚل ،ﺑەھﯚی ﺟﯚری ﺧﻮاردﻧﯿﺎﻧەوە ﻛێﺸﯿﺎن ﺑە ﺗەواوی زﯾﺎد ﺑﺒﻮو .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەوان ﻟە ھەر دواﻧﯿﻮەڕۆﯾەﻛﺪا دوو ﭘﯿﺘﺰای ﮔەورە ،ﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺮی، ﻣﯚﺗە و ﺳێ ﻗﻮوﺗﻮو ﻛﺎﻛﺎﺋﯚﯾﺎن دەﺧﻮارد .ھەر ﺑەو ھﯚﯾەﺷەوە ﻛێﺸﯽ ”ﻛﯿﻢ“ ﮔەﯾﺸﺘە 125ﻛﯿﻠﯚ و ھﯽ ”ﻟﯽ“ﯾﺶ ﮔەﯾﺸﺘە 160ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام. ﺋەوان دوو ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن دا ﺧﯚﯾﺎن ﻻواز ﺑﻜەﻧەوە و ﺋێﺴﺘە ﺑە ﺗەواوی ﺧﺎوەﻧﯽ ﻟەﺷﻮﻻرێﻜﯽ رێﻜﻦ. ژن و ﻣێﺮدەﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ دوو ﻛﭽﻦ ﺑە ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ”ﺟﯚرﺟﯿﻨﺎ“ ﺗەﻣەن 6ﺳﺎن و ”ﮔﺮﯾﺲ“ ﺗەﻣەن دوو ﺳﺎن. ﺧﺎﺗﻮو ”ﻛﯿﻢ“ ﻛﺎﺗێﻚ وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺧﯚی و ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﯿﻨــﯽ ،ﺑە رادەﯾەك ﻟە ﻗەڵەوﯾﯽ ﺧﯚی ﺑێﺰار ﺑﻮو ﻛە ﻧەﯾﺪەوﯾﺴــﺖ وێﻨەﻛە ھەر ﺑﺒﯿﻨێ” .ﻛﯿﻢ“ ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺑڕﯾﺎری دا ﻛێﺸﯽ ﻛەم ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋەو ﺗەﻧﺎﻧەت ھﯿﭻ وێﻨەﯾەﻛﯿﺸﯽ ﻟەﮔەڵ دووەم ﻛﭽﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەردەوام ﻟە ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎن رای دەﻛﺮد. ”ﻟﯽ“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻻوازﺑﻮوﻧﯿﺎن ،ﺧﯚﺷﯽ و ﺷﺎدﯾﯽ ﺑﯚ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﯾﺎن ھێﻨﺎوە .ﺋەو دەڵێ” ،ﭘێﺸﺘﺮ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن دەﭼﻮوﯾﻨە ﭘﺎرك ،ﺋێﻤە ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳﯿﯿەك دادەﻧﯿﺸﺘﯿﻦ و ﺧەرﯾﻜﯽ ﺧﻮاردﻧﯽ ﻛێﻚ و ﭼﺎ دەﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺑەردەوام ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﯿﻦ ،ﺑﯚ ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ﻛە ﺑﯿﺎﻧەوێ دەﭼﯿﻦ و ﮔەﻣەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛەﯾﻦ ،ﺋەﻣەش ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﺤﺎڵ ﻛﺮدووە“.
ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳەﯾﺮ
ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﯽ ورچ و ﭘڵﻨﮓ و ﺷێﺮێﻚ ،ﯾەك ﻟە ﺳەﯾﺮﺗﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﺎژەﻧﺪاﯾە. ﺋەو 3ﺋﺎژەڵە 8ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ﻟەﻻﯾەن ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺋەﺗﻼﻧﺘﺎوە دۆزراﻧــەوە .ﺋەوﻛﺎﺗە ﺗەﻣەﻧﯿﺎن دوو ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺑﻮو و دواﺗﺮ ﺑﯚ ﺑﺎﺧﭽەی ﺋﺎژەﻧﯽ ﺟﯚرﺟﯿﺎ ﮔﻮاﺳﺘﺮاﻧەوە. دواﺗﺮ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﺧﭽەﯾە و ﻧﺎوەﻧﺪی رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــﺎژەن ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن دا ﻛــە 3ھﺎوڕێﯿەﻛە ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﻧەﻛەﻧەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺗەك ﯾەﻛﺘﺮدا ﮔەورە ﺑﻦ. ”داﯾﻦ ﺳــﻤﯿﺖ“ ﯾەك ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧــﯽ ﺑﺎﺧﭽەﻛە دەڵێ” ،ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەو 3ﺋﺎژەڵە ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﯾﻨەوە ،ﺑــەم ﭼﻮﻧﻜە وەﻛﻮ ﺧێﺰاﻧێﻚ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﯚ ﺋێﺮە ﮔﻮاﺳﺘﺮاﻧەوە ،ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن دا ﻟە ﺗەك ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻤێﻨﻨەوە و ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﯿﻦ“. ﺋەو ﺑﺎﺧﭽەﯾە ﺗەﻧﯿﺎ ﺷﻮێﻨێﻜە ﻛە دەﻛﺮێ ورچ ،ﺷێﺮ و
ﺷﯿﻜﭙﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ﺧﻮﺷﻜە ﺟﻤﻜەﻛﺎن
ﭘڵﻨﮕێﻚ ﺑە ﯾەﻛەوە ﺑﺒﯿﻨﺪرێﻦ. ﺋەو 3ﺋﺎژەڵە دوای 8ﺳﺎڵ ژﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﺧﭽەی ﺋﺎژەﻧﺪا ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوﻧەﺗەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺳــەﯾﺮﺗﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻣێﺮ ی ﺋﺎژەن ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﺑﺒﯿﻨﻦ. ﻛﯿــﺖ و ﺋﺎﺷــﻠﯽ ورﭼەﻛــە ﻛە ﻧــﺎوی ”ﺑﺎﻟﯚ“ﯾــە453 ، ﺋﯚڵﺴﻦ دوو ﺧﻮﺷﻜﯽ ﺟﻤﻚ ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام ﻛێﺸــێﺘﯽ” .ﺷــﺮێ“ ﻧﺎوی ﻛە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺪا ﻟە ﭘڵﻨﮕەﻛەﯾە و ”ﻟﯿﯚ“ﯾﺶ ﻧﺎوی ﺷێﺮەﻛەﯾە ﺷﺎﺷەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن و ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛﺎن و ﻧﺰﯾﻜەی 160ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام ﻛێﺸــﯽ ھەر دەﺑﯿﻨﺪران ،ﺋێﺴﺘە ﮔەورە ﺑﻮوﻧە و وەﻛﻮ ﻛﺎﻣﯿﺎﻧە .ﻟەو رووەوە ﻛە ”ﻟﯿﯚ“ ﺷــێﺮە و ﺷﯿﻜﭙﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ﺟﻤﻚ دەﻧﺎﺳﺮێﻦ .ﺑەم وەﻛﻮ ھەﻣﻮو ﺷــێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ زۆرﺑەی رۆژ ﻟە ﺋەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﻤﻜﯽ ﺷﯿﻜﭙﯚش ﻧﯿﻦ و ﻧﺎوی ﺧەوداﯾە ،ﭘێﻮەﻧﺪی دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧێﻮان ﭼەﻧﺪ ﺟﻤﻜێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ وەﻛﻮ ھەڵﮕﺮی ﺋەو ”ﺑﺎﻟﯚ“ و ”ﺷﺮێ“ زۆر ﭘﺘەوﺗﺮە. (Vogueدا ھﺎﺗﻮوە. )(Vogueدا (دا ﻧﺎزﻧﺎوە ﻟە ﮔﯚﭬﺎری Vogue ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ دﯾﻤەﻧــﯽ ورﭼێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻛﯿﺖ و ﭘﯿﭙﺎ ﻣﯿﺪﻟﺘﯚن ،ﻣﯚﻧﯿﻜﺎ و ﭘێﻨﻠﯚﭘە ﻛﺮوز ،ﺋێﻤێﻠﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﻛە ﻟەﮔــەڵ ﭘڵﻨﮕێﻚ ﮔەﻣە و زوﺋﯽ دێﺸﺎﻧﻞ ،ﺋێﻠﯽ و داﻛﯚﺗﺎ ﻓﺎﻧﯿﻨﮓ ،ﺑﯿﺎﻧﺴە و ﺳﯚﻻﻧﮋ دەﻛﺎت ،زۆر ﺳەﯾﺮ و ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸە .ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﺎوڵﺰ ،ﻛﯿﺖ و رۆﻧﯽ ﻣﺎرا ،ھێﻼری و ھﺎﯾﻠﯽ داف ،ﺟﯿﻨێﻔﺮ ”ﻟﯿــﯚ“ش ﻟە ﺧەو ھەڵﺪەﺳــﺘێ ،ﭘێڕەﻛەﯾﺎن و ﻟﯿﻨﺪا ﻟﯚﭘێﺰ ،ﺧﻮﺷــﻜە ﺟﻤﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮن ﻛە وەك ﺗەواو دەﺑێ ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ھەر ﻛﺎﻣەﯾﺎن ﺑە ﺷﻮێﻦ ﺷﯿﻜﭙﯚﺷﺘﺮﯾﻨەﻛﺎن ﻧﺎوﯾﺎن ﻟە ﮔﯚﭬﺎرەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە. داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮاردﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا دەﻛەوێ. ﺋــەوان ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳــەرﻣﺎﯾﺎن ﻧەﺑێ ،ﻟــە ﺗەك ﯾەﻛﺘﺮ دەﺧەون و ﺋەﻣەش زۆر ﺳەﯾﺮە.
14ﻣﺎﻧﮓ ﺧﻮێﻨﯽ ﻛﯿﺴەڵﯽ ﺧﻮاردەوە
راوﭼﯿﯿەﻛــﯽ ﻣﺎﺳــﯽ دوای 14ﻣﺎﻧــﮓ ﻟــە وﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﻟە ﻧێــﻮ ﺋﯚﻗﯿﺎﻧﻮوﺳــﯽ ﺋﺎراﻣــﺪا، ﺑەزﯾﻨﺪووﯾﯽ دۆزراﯾەوە .ﺋەو ﺑﺎس ﻟە ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ رزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت و دەڵێ” ،دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻚ ﺳەرﻟێﺸێﻮاوی، ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ وێﻨەﯾەك ﻛە ﻟە ﻧﺎو ﻣێﺸﻜﻤﺪاﯾە،دەرﯾﺎﯾە“.
14ﻣﺎﻧﮓ ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ھەواڵﯽ ﻟە ”ﺧﯚزێ ﺳﺎﻟﻮادۆر ﺋەﻟﺒﺎﻧﮕﯿﺎ“ ﻧەﺑﻮو، ﺗﺎ ﺋەو رۆژەی ﺑــە رێﻜەوت ﻟە ﻧێﻮ ﺋﯚﻗﯿﺎﻧﻮوﺳــﯽ ﺋﺎراﻣــﺪا دۆزراﯾەوە. ﺋەو راوﭼﯿﯿــە دەﮔێڕێﺘەوە ﻛە ﻟە رێﮕەی راوی ﻣﺎﺳﯿﮕﺮە و ﻛﯿﺴەڵەوە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ زﯾﻨــﺪوو ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ درێﮋ ﺑﺎران ﻧەﺑﺎرﯾﺒﻮو” ،ﺧــﯚزێ“ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮو ﺑﯚ
ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽﺗﯿﻨﻮوﯾەﺗﯽﺧﯚی،ﺧﻮێﻨﯽ ﻛﯿﺴەڵ ﯾﺎن ﻣﯿﺰی ﺧﯚی ﺑﺨﻮاﺗەوە. ﺋــەو ﻛــە ﺧەڵﻜﯽ ﻣەﻛﺴــﯿﻜە، ھﺎوﻛﺎرێﻜﯽ ﺗەﻣەن 15ﺳﺎﻧﯿﺸﯽ ھەﺑﻮو ،ﺑەم زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﻣﺎﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺎﻗەت ﻧەھێﻨــﺎ و دواﺟﺎر ﻟە ﭘێﺶ ﭼﺎوی ﺧﯚی ﻣﺮد” .ﺧﯚزێ“ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﺑەﻟەﻣەﻛە دادەﺑەزێ ،ﭘێﺪەﻛەﻧێ و ﺑــﺎوەڕ ﺑــە زﯾﻨﺪوﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی
ﻧــﺎﻛﺎت .ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ رووداوەﻛە ﻟەو راوﭼﯿﯿە دەﭘﺮﺳﻦ و ﺋەوﯾﺶ ﻟە وەﻣﺪا دەڵێ، ”ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﭼﯿﯽ وام ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺷﺘێﻚ ﻛە دوای 14ﻣﺎﻧــﮓ دێﺘــەوە ﯾﺎدم ،وێﻨەی ﺋﺎو و دەرﯾﺎﯾە“.
دڵﯽ ﻟە ﻧﺎو ﺟﺎﻧﺘﺎﯾەﻛﺪاﯾە ”ﺗــﺮۆی ﮔﯚڵﺪن“ ﺗەﻣەن 41ﺳﺎﻧە و ﺑﯚ ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ دەﭼێ ،ﺟﺎﻧﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺑە ﭘﺸﺖ ﯾﺎن ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە دڵﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺋەو ﺟﺎﻧﺘﺎﯾەداﯾە. ”ﺗﺮۆی“ ھەر ﺑە زﮔﻤﺎﻛﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە دڵ ﺑﻮوە .ﺋەو ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 40ﺳﺎڵﯿﺪا ﺑە ﺗەواوی دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺗێﻚ ﭼﻮو و ﭘێﻮﺳﺘﯽ ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دڵ ھەﺑﻮو .ﺋەو ﻧﺎوی ﻟە رﯾﺰﺑەﻧﺪی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەدا ﺑﻮو ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دڵ ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻛەﻣﯿﯽ ﻛﺎﺗەوە ،ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ رێﮕەﭼﺎرەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ داﻧﺎ. ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن دواﺟﺎر رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻛە دڵﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدی ﻟە ﺟﯚری ﭘﻼﺳﺘﯿﻚ ﺑە ﻛێﺸــﯽ 160ﮔﺮام ﺑﯚ داﺑﻨێﻦ ،ﺑەم ﻟە دەرەوەی ﻟەﺷــﯽ .ﺋێﺴﺘە ”ﺗﺮۆی“ دڵە دەﺳﺘﻜﺮدەﻛەی ﻟە ﻧﺎو ﺟﺎﻧﺘﺎﯾەﻛﺪاﯾە و ﺑەردەوام ﭘێﯿەﺗﯽ. ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑە ”ﺗﺮۆی“ درا ،ﺑەم دڵﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدﯾﺶ ﻛێﺸەی ﺧﯚی ھەﯾە” .ﺗﺮۆی“ دەﺑێ ﺑەردەوام ﭘﺎﺗﺮﯾﯿەﻛﯽ ﯾەدەﮔﯽ ﺑﯚ دڵﯽ ﭘێ ﺑﯽ و ﺑﯿﮕﯚڕێ.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :وﺷﯿﺎر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەد
11
ﺟﯿﺎ ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ ﻟە ﺑﻮاری ﻣﻨﺪان و ﺷﺎﻧﯚﯾﺸﺪا ﻛﺎرم ﻛﺮدووە
دﯾﻤﺎﻧە /ھﺎوﺗﺎ ﺋەﺳﻮەد ﺑێﺨﺎڵ ﺟ ەودەت ﯾەﻛێﻜە ﻟە دەﻧﮕە ﺑەﺗﻮاﻧﺎﻛ ﺎﻧﯽ ﻛﻮر دﺳ ــﺘ ﺎن، ﺟﯿﺎ ﻟەو ەی ﺑ ەژﻣﺎرە ﺑەرھەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﻦ ،ﺑەم وەك ﻧﺎوێﻜﯽ دﯾﺎر ﻟە ﻧﺎو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧﺪا دەردەﻛەوێ ﺖ. رۆ ژﻧﺎﻣ ەی ”و ﺷە“ ﭘ ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﺋ ێﯽ ﺑﺎ ش ﺑﻮو ەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺳﺎز ﺑﻜﺎت.
ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤەدا ھێﺸﺘﺎ ھﻮﻧەر ﻧەﺑﻮوەﺗە ﺋەوەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑﮋێﻮﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻟە رێﮕەی ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿەوە دەرﺑﻜﺎت
ھﻮﻧــەر ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﺋەوەی ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺑﮋێﻮﯾــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻟە رێﮕــەی ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــەوە دەرﺑــﻜﺎت. ھەروەھــﺎ ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﻛەﻧﺎڵە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن واﯾــﺎن ﻛﺮدووە ﺋﺎﺳــﺘﯽ زەوﻗﯽ ﺟەﻣــﺎوەری ﺗﺎ رادەﯾــەك ﺑــەرەو ﻧﺰﻣــﯽ ﭼﻮوە. ﺟﮕــە ﻟــەوەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑــەردەوام ﺑــﻦ ،دەﺑێﺖ ھەﻧﺪێــﻚ ﺗەﻧــﺎزوﻻت ﺑﻜەن ﻟە ﻣﺎف و روﯾﺎی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ھەڵﺒﮋاردەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻣێﯿﻨەﻛﺎن. ﻟەرووی ﻣﻮزﯾﻜەوە ﺧەرﯾﻜﯽ ﭼﯿــﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋﺎﻣێﺮێﻜــﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻚ دەژەﻧﯿــﺖ ﯾــﺎن ﺋەم ﺑــﻮارەت ﻓەراﻣﯚش ﻛــﺮدووە ،ﭘێﺖ واﻧﯿﯿە ﺋﺎﻣێﺮێﻜــﯽ ﻣﻮزﯾــﻚ ﻛﺎرﯾﮕەری ھەﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ؟ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﯚ ﺧﯚی دوﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮە ﻟە ھﻮﻧەردا ،ﺑــە ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺑەھﺮەﻛەم وەك زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ھﯚﺷــﺪارﯾﻢ ھەﯾە ،ﺑــەم وەﻛﻮ ﺋەوەی ﭘﺴــﭙﯚڕ ﺑﻢ ﻟــە ژەﻧﯿﻨﯽ ﺋﺎﻣێﺮێــﻚ ﺋەوەﯾــﺎن ﺋﺎواﺗێﻚ ﺑﻮو ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن دوورﯾﺎن ﺧﺴﺘﻤەوە ﻟێﯽ ،ﻟە وﺗﺎن ﻛﺎﺗﯽ
ﺗﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﺑــە ﺑەردەواﻣﯽ ﻟــە ڕێﮕــەی ﺷﺎﺷــەﻛﺎﻧەوە دەردەﻛەوﺗﯽ ،ﭘﺮﺳــﯿﺎر دەﻛﺮێ ﺑﯚﭼﯽ ﺋێﺴﺘە دﯾﺎر ﻧﯿﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﻣە دوورﻛەوﺗﻨەوەﯾە ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ؟ _ ﺋﺎﻣﺎدەﺑــﻮون ﯾــﺎن وﻧﺒــﻮون، ڕەھﺎ ﻧﯿﯿە .ﺋێﻤــە ﻟە ﺑﻮارێﻜﺪا ون دەﺑﯿــﻦ و ﻟە ﺑﻮارێﻜﯽ ﺗﺮدا ﺳــەر ھەڵﺪەدەﯾﻨەوە ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە وﻧێﻜﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ ،وەﻛﻮ ﮔﯚراﻧﯿﺶ دوای ﮔﯚراﻧــﯽ )ﺋەﻟﻔــﺎ( دوو ﺑەرھەﻣﻢ ھەﺑــﻮو ”ﭘﺎڕاﻧــەوە ﻟــە داﯾﻜﻢ“ ھﯚﻧﺮاوەی ﻣﺤەﻣەد ﭘﺎﻛﮋ و ﺋﺎوازی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دﯾــﺎری ﻗەرەداﺧﯽ، ھەروەھﺎ ”ﮔەﯾﺸــﺘﻨەوە“ ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﺳــەھەﻧﺪ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﺣەﻣەزەﻛﯽ ﻛەرﯾﻤﯽ ﺧﺎڵــﻢ و ﺋــﺎوازی ﻛﺎك ھێــﺮش ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎﻧە .ھەرﭼەﻧﺪە ﺋێﺴﺘە ﻛەﻣێﻚ دوورم ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ، ﺑەم ﺑەھــﺮە ھێﺰێﻜﯽ ﺧﻮداﯾﯿە ﻟە ﻧﺎﺧﻤﺎﻧﺪا ﺳەوز دەﺑێﺖ ،ڕەﻧﮕە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﺸﺎرﯾﻨەوە ﺑەم ھەرﮔﯿﺰ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ڕێ ﻟــە ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﮕﺮﯾﻦ .ﻣﻨﯿــﺶ ﺋەو ﺑەھﺮەﯾەم ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺑﻮاری ﺗﺮدا ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە، ﻛﺎری ﻧﻮاﻧﺪﻧﻢ ﻟــە دۆﺑﻼژﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ واﻟﺖ دﯾﺰﻧﯽ ﻛﺮدووە ﻟە ﺳــﺎڵەﻛﺎﻧﯽ 2003ﺗــﺎ 2007
ﻟەﮔــەڵ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ھﺎوڕێﯿﺎﻧﻢ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎوی ﮔﺮووﭘﯽ ﻧﯿﮕﺎی ﻣﻨﺪان ،ھەروەھﺎ ﻛﺎری ﺷﺎﻧﯚﯾﯿﻢ ﻛﺮدووە ﻟە ﺷﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەك ﺑەﻧــﺎوی )ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧــﯽ ژاﻧێﻚ( ﻟە دەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑەدﯾﻌە دارﺗﺎش .ھەروەھــﺎ ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﺪا ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻛﺮدووە. ﺋﯿﺘﺮ ﺑــﯚ ﮔەڕاﻧــەوەم ﺑﯚ ﺳــەر ﺷﺎﺷــەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن ﻧﺎزاﻧﻢ ﻛەی دەردەﻛەوﻣەوە. زۆر ﺟــﺎر ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋان ڕای دەﮔەﯾەﻧﻦ ﻛە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە و ﻟە ﺳەرﯾﺎن دەﻛەوێ، ﺑﯚﯾــە ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﻛــەم دەﺑێﺖ، ﺑەڕای ﺗــﯚ ﺟەﻣــﺎوەر ﭘێﻮەﻧﺪی ﭼﯿﯿە ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﯾﺎن ﺧﺮاﭘﯽ دۆﺧﯽ داراﯾــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ،ﺟەﻣﺎوەر داوای ﺑەردەواﻣﯽ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دەﻛﺎت ،ﺗﯚ ﭼﯽ دەڵێﯿﺖ؟ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەك ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺎﻛﻼﯾــەن ﻧﯿﯿە وەك ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ھەڵﺒەﺳــﺘێﻚ ﯾــﺎن ﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛەﺳﯽ ﺷﺎرەزاﯾە ﻟە ﻣﯿﻮزﯾﻜﻜﺎر و ﺧﺎوەن ھەڵﺒەﺳﺖ و ﺑەڕێﻮﺑەری ھﻮﻧەری و ﻛﺎری ﺳــﺘﯚدﯾﯚﯾﯽ و دواﺗﺮ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺑﯚ ﻛﻠﯿﭙﻜﺮدﻧﯽ، ﺋەﻣﺎﻧــە ھەﻣــﻮو ﺳﭙﯚﻧﺴــەری دەوێﺖ .ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤەدا ھێﺸﺘﺎ
ﺗەرﺧﺎﻧﻜــﺮاو ھەﯾــە ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ ھەﻣــﻮو ﺗﺎﻛێﻜﺪا ﺑــﯚ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ژەﻧﯿﻨﯽ ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ،ﺑەم ژﯾﺎﻧﯽ ﺋێﻤــە زۆر ﻟەوە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮە .ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧﯿﺶ دەﺑێﺘە ﺑﻨەﻣﺎﯾەك ﺑﯚ ﺋەدا و ﺗﻮاﻧﺎ ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ. ﺋەوەی ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﺗﯚ ﺑﺎﯾەﺧێﻜﯽ زۆرت داﺑﻮو ﺑە ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯽ،
وﺷە /وﺷﯿﺎر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەد ﻟە رۆژی 23/5/2014دا ﻛە دەﻛﺎﺗە رۆژی ھەﯾﻨــﯽ ،ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔەورەی ﻛﻮرد ﺷــەھﺮام ﻧﺎزری ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻟــە ﺷــﺎری ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن ﺳــﺎز ﻛﺮد ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﺟەﻣــﺎوەر ﺋﺎﻣــﺎدەی ﺑــﻮون .ﻟــە ﻛﯚﭘﻠەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺋەو ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗەدا ﺷەھﺮام ﮔﻮﺗﯽ ”ﻣﻦ ﻣﻨﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﻓﺎرﺳﯽ ﻧێﺰاﻧﻢ .وەزووان ﻛﻮردی ﻗەزات وەﮔﯿﺎﻧــﻢ“ ،ﺋەم ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﻟە ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺑەﻓﺮاواﻧﯽ ﺑو ﺑﻮوەوە و ﺑــﻮوە ھــﯚی ﻣﺸــﺘﻮﻣڕێﻚ ﻟە ﻧێﻮان ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻓﺎرس و رەﺧﻨە ﻛــﺮا ،ﺑەﺟﯚرێﻚ
ھەوڵ دەدرێﺖ ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﻜەن. ﻟــەم ﭘێﻮداﻧﮕــەوە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑوﻛــﺮاوە و ﻛەﻣﭙﯿﻨێﻜــﺪا ﻛــە ھــەزاران ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺋﯿﻤﺰاﯾــﺎن ﻛﺮدووە، دەﯾەوێ داﻛﯚﻛﯽ ﻟەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﮔەورەﯾەی ﻛﻮرد ﺑﻜﺎت. ﻟە ﺑوﻛﺮاوەﻛــەدا ھﺎﺗﻮوە :ﺋێﻤە وەك ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،وێــڕای ﺋــەوەی ﺳەرﻛﯚﻧەی ﺋەم ھێﺮﺷە ﻧﺎڕەواﯾﺎﻧە دەﻛەﯾﻦ ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚﻣﺎن وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ ھﻮﻧــەری و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ”ﺷەھﺮام ﻧﺎزری“
دەﻛەﯾــﻦ و ﺋەو رﺳــﺘەﯾە ﻛە ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە ،ﺑە ﺧەوش و ﺗﺎوان ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻛە ﻟە ﺷﯿﻌﺮێﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯽ ﻛﻮردﯾﺪا و ﮔﻮزارە ﻟە ﻋەﺷﻖ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ دەﻛﺎت، ﻧەك دەﻣﺎرﮔﯿﺮی و ﺟﻮداﺧﻮازی. دواﺗــﺮ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ دەڵێــﺖ :ﺑﯚ ﺋــەم ﻣەﺑەﺳــﺘە ﻛەﻣﭙﯿﻨــﯽ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدن ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ”ﺷەھﺮام ﻧﺎزری“ رادەﮔەﯾەﻧﯿﻦ، داوا ﻟە ﺳەرﺟەم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳــەﺑﺎرەت ﺑەم ﭘﺮﺳە ھەﺑێﺖ و ھﺎوﻛﺎرﻣﺎن ﺑﻦ.
ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻛﯚﭼﻜﺮدوو ﻣﺤەﻣەدزەﻛﯽ ﻛەرﯾﻢ ﻛــە دەﻛﺎﺗە ﺧﺎڵﺖ ،ﺗــﯚ ﭼﯚن ﻟە ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯽ دەڕواﻧﯿﺖ؟ ﺗێﻜﺴــﺖ و ھەڵﺒەﺳــﺖ ڕۆﺣﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ﻟــە ڕووی ﺑەھێــﺰی داڕﺷــﺘﻦ و ﺑﺎﺑەت و وﺷەﺳﺎزی، ﻛــە ﺑەھەﻣﻮوﯾﺎن ﺋەﮔــەر ﺑەھێﺰ ﺑﻦ ﺋەوا ﭼێﮋی ﺗەواو دەﺑەﺧﺸﻦ ﺑــە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــە .ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑﯚ ﺧﯚم ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧﻢ دەﻧﻮوﺳﻤەوە و ﺑە وﺷــەﯾﺎن دەﻛەم ،ﺋەوە وام ﻟــێ دەﻛﺎت ھەﺳــﺖ ﺑە وﺷــە و ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﺸــﺘﯽ ھەﺳــﺘە وﺷــەﻛﺎﻧەوە ﺑﻜەم .ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎڵﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووم ﻣﺤەﻣەدزەﻛﯽ ﻛەرﯾﻢ ،ھەﺳــﺖ دەﻛــەم زۆر ﻟــە ﻧﺎﺧــﯽ ﻣﻨەوە ﻧﺰﯾﻜــﻦ و ﺑﮕــﺮە ﻣــﻦ ﺧﯚﻣﯿﺎن ﺗﯿــﺎ دەﺑﯿﻨﻤەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ﺗــەواوی ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧﻤﯿﺎن ﺗﯿﺎ ﺑڵێﻤــەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ )ﺋەﻟﻔﺎ( ،ﺋەﻟﻔــﺎ ﺋﺎوێﻨەی ﺑەھﺮەی دەﻧﮕﺨﯚﺷــﯿﻢ ﺑﻮو ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻋەﺷــﻘێﻜﯽ ﺷــێﺘﺎﻧەی ﻧێــﻮان ڕۆﺣــﯽ ﺧــﯚم و ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﭘﺎﻛﯽ ﺧﺎڵﻢ ﺑﻮو .دوای ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﻣێﮋە ھــەوڵ دەدەم ﺑــﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن و
ھەﺳﺖ دەﻛەم ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎڵﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووم ﻣﺤەﻣەدزەﻛﯽ ﻛەرﯾﻢ زۆر ﻟە ﻧﺎﺧﯽ ﻣﻨەوە ﻧﺰﯾﻜﻦ ،ﺑﮕﺮە ﺧﯚﻣﯿﺎن ﺗﯿﺎ دەﺑﯿﻨﻤەوە ﻛﻠﯿﭙﻜﺮدﻧــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ھەر ﺗێﻜﺴــﺘﯽ ﺧﺎڵﻤــە ﺋەوﯾﺶ ”ﮔەﯾﺸﺘﻨەوە“ﯾە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﺎدﯾﺎرە ﻛەی ﺋــەو ﺑەرھەﻣە ﺑو دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﻣــﻦ دەﻣەوێــﺖ ﺑــە ﺳــﺘﺎﯾﻞ و ھەﺳــﺘﯽ ﺧﯚم ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺑﻜەم .ﺑەم ﻣەرﺟﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑەرھەﻣﮫێﻨەرەﻛﺎن ﺑە
ﺳــەردەﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑەرھەﻣەﯾە ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑﯿﺨەﻣە ڕوو. ﻣﯿﻠﯚدی ﻛﻮردی ﺋێﺴﺘە زۆر ﻓــﺮاوان ﺑﻮوەﺗەوە ،واﺗە ﻟەﺳــەر ﭼەﻧﺪان ﺳــﺘﺎﯾﻞ ﻛﺎر دەﻛﺮێﺖ، ﺋەی ﻟەﻣﺒﺎرەﯾــەوە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺗﯚ ﻟەﺳەر ﻣﯿﻠﯚدی ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردی ﭼﯿﯿە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋﯿﺸﯽ ﻣﻦ ﻧﯿﯿە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻣﯿﻠﯚدی ﻛﻮردی ھەڵﺴــەﻧﮕێﻨﻢ، ﺑــەم وەﻛﻮ ﮔﻮێﮕﺮێــﻚ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێــﻢ ﻣﯿﻠﯚدﯾــﯽ ﻛــﻮردی ﻟــە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺪا دەﺑﯿﻨﻤەوە ﻟە ڕووی ﺑوﺑﻮوﻧەوە و ﺧﯚﻧﺎﺳﺎﻧﺪن و ﻛﺮاﻧــەوەی ﺑــەڕووی دوﻧﯿﺎی دەرەوە .ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺘﺎﯾﻞ و ﺷێﻮازی ﺟﯿﺎوازدا ﺗێﻜەڵ ﻛﺮاوە ﺑە ﺟﯚر و ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ، ﺑەم ﻟە زۆر ڕووەوە ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺧﯚی ﻟە دەﺳــﺖ ﻧەداوە و ﺋەﮔەر ﺳەردەﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ ﻧەوەدەﻛﺎﻧﯽ
ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺧﻮازﯾﺎری ﮔﯚراﻧﯽ و ﻣﯿﻠــﯚدی ﺗﻮرﻛﯽ و ﻓﺎرﺳــﯽ و ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮوﺑﻦ ،ﺋێﺴــﺘە ھەواداری ﺑەرھەﻣە ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﻦ. ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﯽ ﺗــﯚ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﯾــە ﺑــﯚ ﺳــەر ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺖ ،ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﺋەوەﯾە ﻟــە ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎﻧــﺖ ﻛێﺸــەت ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧﺎﺑێﺖ؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن دووﭼﺎرﺑﻮوﻧــﻢ ﺑــە ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ ﺧﺎڵﯽ وەرﭼەرﺧﺎﻧە ﻟە ژﯾﺎﻧﻤﺪا .ﺳەرﺳەﺧﺘﯽ ﻣﻨﯿﺶ ﺑەڕووی ژﯾﺎﻧﺪا ﻟەوێﻮە دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد .ﻣــﻦ ﺑــە 6ﻣﺎﻧﮕﯽ دووﭼﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋﯿﻔﻠﯿﺠﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑﻮوم ،ﺑــەم ﻟەوﻛﺎﺗەی ﻛــە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﻢ ھەﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺑەﺳەرھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرم ،ھەر ﺑە ﺧﻮدﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧەوە ﺧەرﯾﻚ ﺑﻮوم و ﺋەﻣــە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەﺗەﺣــەدا ﻧەﺑﻮو، ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە ﺑﺎوەڕێﻜﯽ ﺗــەواوەوە ﺳەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﺒﻮو ،ﻣﻦ ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ وەﻛﻮ ھەﻣﻮو ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋەو ﺳەردەﻣە ﺑﮋﯾﻢ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘەش ھەﺳﺖ دەﻛەم ﻣﻨﺎڵێﻜﯽ ﮔەورەم.
ﻣــﻦ ﺑە ﮔەﺷــﺒﯿﻨﯽ ﻟــە ھەﻣﻮو ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ڕێﻢ دەڕواﻧﻢ و زۆرﺑەی ﻛﺎت ﺗﺎﺷەﺑەردﯾﻨەﻛﺎﻧﻢ ﺑە دەﺳﺘەﮔﻮڵ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺑەرﭼﺎو .ﺑﯚ ﻛﻠﯿﭙﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺶ ﺋەﻣڕۆ ﺋەو ﺑﻮارە ھێﻨﺪە ﮔەﺷەی ﺳەﻧﺪووە ﻛە ﺋەو ﺟــﯚرە ﮔﺮﻓﺘﺎﻧە زەﻟﯿﻞ ﺑﻜەن ،ﻣﻦ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﯿﺶ ﺷــەرﻣەﻧﺪە ﻧەﺑﻮوم ﻟە دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣێﺘﯿﻢ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ و واﻗﯿﻌێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﭘێﻨﺎﺳﯽ ﻣﻨە ،ﻣﻦ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﻢ ﺑەم ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿﻢ. ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜــﯽ ﭼﯿﺖ و دەﺗەوێ ﭼــﯽ ﺑە ﺟەﻣﺎوەرەﻛەت ﺑڵێﯽ؟ ﻣﻦ ﻧﺰﯾﻜەی 6ﺳﺎڵە ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﻢ ﺑە وﺷە دەﻛەم و ﻟە دەق و ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﺋەدەﺑﯿﺪا ﺑــە ﻧﺎوﯾــﺎن دەھێﻨﻢ. زۆرﯾﻨەﯾﺎن ھەڵﺒەﺳــﺘﯽ ﻧﺎﺧێﻜﯽ ﺗﯿﻨﻮوە ﺑﯚ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ و ﻋەﺷﻘێﻜﯽ ﭘﺎﻛﯿﺰەﯾــﯽ .ھەﻣــﻮو ﺋــەوەی دەﯾﻨﻮوﺳﻢ ھەﺳﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﻦ، ﺑەم ﻣەرج ﻧﯿﯿە ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟە ﺑەﺳەرھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚم ﺑﻜەن ،ﻣﻦ ﺗەﻧﮫــﺎ ﺋەو ھەﺳــﺘﺎﻧەم ﻟە دﻧﯿﺎی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەوە ﺑو دەﻛەﻣەوە، ﭼﻮﻧﻜــە دوﻧﯿــﺎی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ھەﻟــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ڕاﺳــﺘەوﺧﯚم ﺑە ﺋــەو ﺋﺎزﯾﺰاﻧە دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ﻛــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾــﺎن ﺑــﯚ دەﻗە ھەﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ھەﯾە و ﺋەوەش ﺋﺎﺳــﻮودەم دەﻛﺎت .ھەروەھــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻛــە ﺗەرﺧﺎﻧﯽ دەﻛەم ﺑﯚ ﺧێﺰاﻧەﻛەم و ھﺎوﺳــەرەﻛەم و ﻛﻮڕەﻛەم ﺋﺎﺳــﻮودەم دەﻛﺎت، ﺑەم ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﭘﺸﺖ ﺑە ﺧﻮا و ھﺎوﻛﺎری ﺋﺎزﯾﺰان ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ﺟێﯽ دەﺳــﺘﻢ ﺟێ ﺑﮫێڵﻢ ﻟــە ﺑﻮاری ﻛﺎری ﻣەدەﻧﯿﺸﺪا ﺑﺒﻢ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧەی ﻛەﺳێﻜﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ ﭼﺎﻻك و ﺑە ﺑەرھەم .ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە دەﻛەم ﻛە دەﺳﺘﯽ ﻣﻨﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ﻟە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﻤﺪا ﻟە ﺧێﺰاﻧەﻛەم و ھﺎوﺳەرەﻛەم و ھﺎوﻛﺎراﻧﻢ.
ﺑێﺨﺎڵ ﺟەودەت ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1979ﻟە ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوە ،ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 6 ﻣﺎﻧﮕﯿﯿەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋﯿﻔﻠﯿﺠﯽ ﻣﻨﺪان ﺑﻮوە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2000دا دەﺳﺘﯽ ﺑە ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﺮدووە، ھەروەھﺎ 3ﺑەرھەﻣﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاوی ھەﯾە ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ )ﺋەﻟﻔﺎ -ﺑﯿﺮت دەﻛەم -ﭘﺎڕاﻧەوە ﻟە داﯾﻜﻢ(.
ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻛﯚﻛﯽ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ”ﺷەھﺮام ﻧﺎزری“ دەﻛﺎت
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺑێﺨﺎڵ ﺟەودەت:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑوﻛﺮاوە و ﻛەﻣﭙﯿﻨێﻜﺪا ﻛە ھەزاران ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺋﯿﻤﺰاﯾﺎن ﻛﺮدووە ،دەﯾەوێ داﻛﯚﻛﯽ ﻟەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﮔەورەﯾەی ﻛﻮرد ﺑﻜﺎت. ﻟــە ﺑوﻛﺮاوەﻛەدا ھﺎﺗــﻮوە :ﺋێﻤــە وەك ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،وێڕای ﺋەوەی ﺳەرﻛﯚﻧەی ﺋەم ھێﺮﺷە ﻧﺎڕەواﯾﺎﻧە دەﻛەﯾﻦ،
ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚﻣﺎن وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ ھﻮﻧەری و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ”ﺷەھﺮام ﻧﺎزری“ دەﻛەﯾﻦ و ﺋەو رﺳﺘەﯾە ﻛە ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە ،ﺑە ﺧەوش و ﺗﺎوان ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻛە ﻟە ﺷﯿﻌﺮێﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯽ ﻛﻮردﯾﺪا و ﮔﻮزارە ﻟە ﻋەﺷﻖ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ دەﻛﺎت ،ﻧەك دەﻣﺎرﮔﯿﺮی و ﺟﻮداﺧﻮازی.
ھﻮﻧەر
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎھﯿﺮ
ﺷﻮﻓێﺮان ﭘێﯿﺎﻧﻮاﯾە ﻛﺎﻣێﺮای ھﺎﺗﻮﭼﯚ رووداوەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت! ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﻻﻗێﻜﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻻﻗێﻜﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪاﯾە
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻛﺎﻣێﺮای ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﯾﺎن ﻛﺎﻣێﺮای ﺷﺎراوە! وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 90ﻛﺎﻣێﺮای ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟە ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ داﻧﺮاون ،ﻛەﭼﯽ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻧەك ﻛەم ﻧەﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎدﯾﺶ ﺑﻮون .ﺷﯚﻓێﺮان دەڵێﻦ ﻛە ﺑە دﯾﺘﻨﯽ ﻛﺎﻣێﺮا دەﭘەﺷﯚﻛێﯿﻦ و ﺋەﮔەری رووداو زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دەﺑێﺖ ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺋەﻣە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮو ﻟە ﻗەڵەم دەدەن و ﺑﺎس ﻟە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎن دەﻛەن. ﺟەﻣــﺎل ﻣﺤەﻣــەد ﻛــە رۆژاﻧە ﺋەﻣﺴــەر و ﺋەوﺳــەری ھەوﻟێﺮ ﺑــە ﺗەﻛﺴــﯿﯿەﻛەی دەﻛﺎت ﺗــﺎ دوو دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﻣــﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﺒﺎﺗــەوە ،ﺋێﺴــﺘە 130ھــەزار دﯾﻨﺎر ﻟە داھﺎﺗەﻛــەی دەﺑێﺖ ﺑە ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮ ﺑــﺪات ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻛﺎﻣێــﺮای ھﺎﺗﻮﭼﯚ وێﻨەی ﮔﺮﺗﻮوە. ﺟەﻣﺎل ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە ﺑﺮاﺑەﺷــﯽ ﺷــﻮﻓێﺮان و ﻟــە ﭘــﺎرە ﺑەرداﻧــەوە زﯾﺎﺗﺮ ھﯿﭻ ﺳﻮودێﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿە .ﺑەﺑڕوای ﺟەﻣﺎل ﻛﺎﻣێــﺮاﻛﺎن زﯾﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ھەﯾە و دەﺑﻨە ھــﯚی زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رووداوی ھﺎﺗﻮﭼﯚ .ﺋەو دەڵێﺖ ”ﻛە ﺷــﻮﻓێﺮ ﻛﺎﻣێــﺮای ﺷــﺎراوەی ھﺎﺗﻮﭼــﯚ دەﺑﯿﻨێ ،ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەی ﺳﺰای ﺑﯚ دەﻧﻮوﺳــﺮێﺖ ،ﻟە ﻧﺎﻛﺎو ﺳﺘﯚپ دەﻛﺎت و ﺋەواﻧﯽ ﭘﺸــﺘەوە ،ﺧﯚی ﭘێﺪا دەدەن“. ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەردا ﻓــﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ
ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێﺮ ،ﺋــەوە رەت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻛﺎﻣێﺮای ﭼﺎودێﺮی ﺑﺒێﺘە ھــﯚی زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ڕووداوی ھﺎﺗﻮﭼﯚ و ﭘێــﯽ واﯾە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ زۆری ﻟــە ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ڕووداوەﻛﺎن ھەﺑــﻮوە .ﺋەو دەڵێﺖ ”ﺋەﮔەر ﺋــەو ﻛﺎﻣێﺮاﻧــە ﻧەﺑﻮاﯾە ڕووداوەﻛﺎن زۆر زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﻮون“. ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺷﻮﻓێﺮ ﺟەﻣﺎل ﻣﺤەﻣــەد ﭘێﯽ واﯾــە ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ﭘﺎرەوەرﮔﺮﺗــﻦ داﻧﺮاون و ھــەر ﺑﯚ ﺋەوە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧێﺮاﯾﯽ ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛەم ﻛﺮاوەﺗەوە.
ﺟەﻣــﺎل ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ڕێﮕــەی دووﺳــﺎﯾﺪی ﻛەرﻛﻮوك دەدات، ﻛە ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺧێﺮاﯾﯿەﻛەی ﺑﯚ 60 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻛەم ﻛﺮاوەﺗەوە و ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ. ﺑــەم ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﺑەﭘێﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺧێﺮای ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟەﻧێﻮ ﺷﺎر ﺑەﮔﺸﺘﯽ 60 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮە و ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻧﯿﯿە ﺗﺎﺑﻠﯚی 80ﻛﻢ ﺧێﺮاﯾﯽ داﻧﺮاﺑێﺖ“. ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺷﻮﻓێﺮێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﻧﺎوی رێﺪار ﻋەﻟﯽ ﭘێﯽ واﯾە، ﺷﻮێﻨﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣێﺮا وەك ﻓێڵێﻜﯽ
ﻓﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮ:
ﻧﯿﻮەی ﭘﺎرەی ﺳەرﭘێﭽﯿﯽ ﺷﻮﻓێﺮان ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾە و ﻧﯿﻮەﻛەی ﺗﺮﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺧەزێﻨەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗە.
ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻛە ﻟە ﺷﻮﻓێﺮ دەﻛﺮێﺖ. ﺋەو دەڵێﺖ ”ﻟە ﺷﻮێﻨێﻚ ﺧێﺮاﯾﯽ 80ﻛﻠﯿﯚﻣەﺗﺮ داﻧﺮاوە ،ﺷﻮﻓێﺮ ﺑەو ﺧێﺮاﯾﯿە دەڕوات ،ﻟەﭘڕ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺮ دێﺘە ﭘێﺸﺖ ﻛە ﺧێﺮاﯾﯿەﻛەی 60ـــە؛ رێﻚ ﭼەﻧــﺪ ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻟەوﻻﺗﺮ ﻛﺎﻣێﺮا داﻧﺮاوە. ﻧەﻗﯿﺐ ﻓﺎزڵ ﭘێﯽ واﯾە ﺋەوە ﺑﯿﺎﻧﻮوە ﻛە ﺷــﻮﻓێﺮان دەﯾﮫێﻨﻨــەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺳەرﭘێﭽﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺪزﻧــەوە .ﺋــەو دەڵــێ ”ﺋەواﻧە ﻛﺎﻣێــﺮای ﮔەڕۆﻛــﻦ و ﻟە ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ دﻧﯿﺎ ﺟێﮕﯿــﺮ ﻧﯿﻦ“. ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە ﺷــﻮێﻨﮕﯚڕﻛێﯽ ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻧەﻗﯿــﺐ ﻓــﺎزڵ دەڵــێ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺷــﻮﻓێﺮان ﺋﺎﮔﺎدارﺑــﻦ و ﺑەﭘێﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺧێﺮاﯾﯿــﺎن ﻛﯚﻧﺘــڕۆڵ ﺑﻜــەن و ﺳــەرﭘێﭽﯽ ﻧەﻛەن ﺗﺎ ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟێ وەرﻧەﮔﯿﺮێﺖ“. ڕێــﺪار ﻋەﻟــﯽ ﻛــە ﭘێــﯽ واﯾە ﺷﻮﻓێﺮێﻜﯽ رێﻜﻮﭘێﻜە و ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺳەرﭘێﭽﯽ دەﻛﺎت 150 ،ھەزاری ﺑەھﯚی ﻛﺎﻣێــﺮاوە ﺑﯚ ھﺎﺗﻮوەﺗەوە. ﺋەو دەڵــێ ”داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎﻣێﺮاﯾﺎﻧە ﺑــﯚ ﺑەرداﻧــەوەی ﭘﺎرەﯾــە ﻧەك ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ڕووداوەﻛﺎن“. ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣــﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ
ھﺎﺗﻮوﭼﯚی ھەوﻟێﺮ داھﺎﺗﯽ ﻛﺎﻣێﺮا و ﺳەرﭘێﭽﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﺎﻛﺎت ﻓﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ دەڵێﺖ ”ﻧﯿﻮەی ﭘﺎرەی ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێﺮ ﻟــە 4ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن“. ڕاﺑﺮدوودا ﻧﺰﯾﻜەی 500ڕووداوی ”وﺷە“داوای ﺋﺎﻣﺎری ﺳەرﭘێﭽﯽ و ﺳــەرﭘێﭽﯿﯽ ﺷــﻮﻓێﺮان ﺑەﭘێﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟە ھەوﻟێــﺮ رووی داوە ،داھﺎﺗﯽ ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎﻧﯽ ﻟە ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾە و ﺋەﻣە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛﺎﻣێﺮای ھەوﻟێــﺮ ﻛﺮد ،ﺑــەم ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻧﯿﻮەﻛەی ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﺑﯚ ﺧەزێﻨەی ﭼﺎودێﺮﯾــﺶ داﻧــﺮاوە 4 .ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەوەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛە ﺑەردەﺳﺖ ﻧﯿﯿە، ﺣﻜﻮوﻣەﺗە“. ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﻛە ﻛﺎﻣێــﺮای ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﺋﺎﺷﻜﺮای ﺑﻜەن. ﺑە ﭘێﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮو 376 ،رووداو ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی رووی داوە .واﺗە 129ڕووداو زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە، ﺑﻮوە. ﺳﺘﺎﻧﺪارد دەﺑێﺖ 93ﻛﺎﻣێﺮای ﭼﺎودێﺮی ﻟە ھەوﻟێﺮ ھــﯚﻛﺎری ﻓــﺎزڵ ﻧەﻗﯿــﺐ ﺋــەو ﻛﺎﻣێﺮاﯾﺎﻧە ﺑە ﺑەرزی ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺋــەو ﻛﺎﻣێﺮاﻧە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ڕووداوەﻛﺎن ﺑﯚ ﻣەﺗﺮێﻚ و 60ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑەﻧﯚرە دەھێﻨﺮێﻨە ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن، زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟە ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن داﺑﻨﺮێﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﻟە ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺎﺗﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗﻮاﻧﺎی ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن دەﮔەڕێﻨێﺘەوە. ھەوﻟێﺮ ﺑەرزﯾﯿەﻛەﯾﺎن ﻧﺎﮔﺎﺗە 8ﺳــەﻋﺎت ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻣەﺗﺮێﻚ. ھەﯾە. ﺑەﻟێﺸﺎو دەھێﻨﺮێﺘە ھەرێﻤﯽ
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺑﻮوەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوەی ھەژاران
ھەژارە و ﺗﺎڕادەﯾەﻛﯿﺶ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە. دﻛﺘــﯚر ﺧﺎڵﺲ ﻗﺎدر ﭘێــﯽ واﯾە ﻧﺮﺧەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دەرەوەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن زۆر ﻛەﻣە .ﺋەو دەڵێ ”ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘﻤە وا دەﻛﺎت ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋــەوەی دوای دەوام ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺎر ﺑﻜەن، ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻛﺎر ﺑﻜەن و ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﭘﺎرەﯾە وەرﺑﮕﺮن“.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﯿەﻛﯿﺎن ﻟە ﻧێــﻮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪاﯾە و ﭘێﯿەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟەﻧێﻮ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت .ﺋەوان ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن ﺗﯿﺸﻚ ﺑە 15 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻛەن ،ﺗﺎ ﻧەﺧﯚش ﻧﯚرەی دێﺖ 3ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێ دەﭼێﺖ، ﺑەم ﺋێﻮاراﻧﻦ ﺑە 75ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑەﺑــێ ﻧﯚرە دەﯾﻜەن .ھەژار ﻛە ﭘﺎرەی ﻧﯿﯿە ﺑەﺑێ ﻧﯚرە ﯾەﻛﺴەر ﭘﺎرەی ﺧﯚی ﺑﺪات و ﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﭼﺎوڕێ دەﻛﺎت ﻛە دەرﻣﺎﻧﯿﺶ ﭼﺎرەی دەردەﻛەی ﻧﺎﻛﺎت. ﺣەﻟﯿﻤە ﺳــەﻋﯿﺪی 54ﺳــﺎڵ ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕزﮔﺎری ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻧﺎوەﻛەی ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳــﯿﯿەك داﻧﯿﺸــﺘﻮوە ،ﺋەو ﻛە دەﺑﻮو دوو ﻣﺎﻧﮓ و ﻧﯿﻮ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ﺗﯿﺸﻜﯽ رەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﭘﺰﯾﺸﻚ ﺑﺮدﺑﻮاﯾە ﺗﺎ ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﺎزاری ﭘﺸــﺘﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎزاری ﻟە ﻧﯚرەی ﺋەو ﺗﯿﺸــﻜەدا ھێﻨﺪەی ﺗﺮﯾﺶ زﯾﺎد ﺑﻮوە .ﺋەو ﻛــە ﻟەﺑەر ﺋﺎزاری ﭘﺸﺖ و ﭼﯚﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺑەزەﺣﻤەت ﺑەڕێﮕەدا دەڕوات ،دەڵێ ”ﺋێﻮاران ﺑەﺑــێ ﻧﯚرە ھەرﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﺘەوێﺖ ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﻣﻠەوەﻧﺖ ﺑــﯚ دەﻛەن، ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﭘﺎرەﯾە“. ھــەر ﻟە ھەﻣــﺎن ﻧــﯚرە ﻋﻮﻣەر ﻋەﺑﺪوی 67ﺳــﺎڵ وەﺳﺘﺎوە، ﻛە ﺋﺎزاری ﭘﺸــﺘﯽ ﺑڕﺳــﺘﯽ ﻟێ ﺑڕﯾﻮە .ﺋەو ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﭘەﻟە ﺗﯿﺸــﻜەﻛەی ﺑــﯚ ﺑﮕﯿﺮێــﺖ،
ﻛﺎﻏەزەێﻜﯿﺎن ﭘێ داوە ﺗﺎ 3ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﻧﯚرەدا ﺑێﺖ و دواﺗﺮ ﺗﯿﺸﻜەﻛەی ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ .ﻋﻮﻣەر ﺑە ﺑێﺰارﯾﯿەوە دەڵــێ ”ﻧﺎﭼﺎرم دەﻛــەن ﺑە ﭘﺎرە ﺋەو ﺗﯿﺸﻜە ﺑﻜەم ،ﺧﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ 3 ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھەر ﺑﻨﺎڵێﻨﻢ“. ﺋــەوەی ﺑﯚ ﺣەﻟﯿﻤــە و ﻋﻮﻣەر و ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻮوەﺗە ﭘﺮﺳﯿﺎر، ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑﯚﭼــﯽ دەواﻣﯽ ﻛﺎرە ھەرزاﻧەﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺗﺎ ﺳــەﻋﺎت ﯾەﻛـە ،ﻛەﭼﯽ ﭘﺎش ﺋەو وادەﯾە، ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر وەردەﮔﯿﺮێﺖ ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻟە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﺗﺎ ﺋێﻮارە ﺑێﺖ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧەﺧﯚﺷێﻚ ڕۆژاﻧە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەﺧﯚش ﺑەڕێ دەﻛﺮێﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑەوەﯾﺶ ﻧﺎﻛﺎت ﺳێ ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ ﺑﯚ ﺗﯿﺸﻜێﻚ ﭼﺎوەڕێ ﺑﻜەن. ﻟــە دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ دەواﻣﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻟە ﺳەﻋﺎت ﯾەﻛەوە دەواﻣﯽ ﻧﯿﻤﭽە
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن ﺧەڵﻚ ﺑەڕێ ﻧﺎﻛەن و ﺋێﻮاراﻧﯿﺶ 3ﻗﺎت ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟێ دەﺳﺘێﻨﻦ و ﯾەﻛﺴەر ﺑەڕێﯿﺎن دەﻛەن. ﺗﺎﯾﺒەت دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﻛە ھەﻣﺎن ﻛﺎرﻣەﻧــﺪن و ﺑە ھەﻣﺎن ﺋﺎﻣێﺮی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﻛﺎرەﻛﺎن دەﻛەن .ﻛەﭼﯽ وەك ﺳﻮﯾﺪ ﻛەس ﻟە ﻧﯚرە ﻧﺎوەﺳــﺘێﺖ و ﯾەﻛﺴــەر ﻛﺎرەﻛﺎن رادەﭘەڕێﻨــﻦ .ﺗەﻧﯿــﺎ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــە ﺋەوەﯾــە ﻛە ﻟەو دەواﻣــەدا ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺋێﺠﮕﺎر زۆر ﻟە ﺧەڵﻚ دەﺳﺘێﻨﻦ ﻛە ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی ھەژاراﻧﺪا ﻧﯿﯿە .ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن 3ﻣﺎﻧﮓ ﻧــﯚرە ﺑﯚ ﺧەڵــﻚ دادەﻧێﻦ ،ﺑەم ﺋێﻮاران ﺑــە 75ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑەﺑێ وەﺳﺘﺎن ﺗﯿﺸﻜەﻛە دەﻛەن. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺟێﮕــﺮی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕزﮔﺎری دﻛﺘﯚر ﺑێﺴﺘﻮون ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﺋەو ﺧەڵﻜﺎﻧەی ڕوو ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەن ،ﺧەڵﻜﯽ ﻛەﻣﺪاھﺎﺗــﻦ و ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑﯚ ﺗﯿﺸــﻚ ﺑﺪەن،
ﺑﯚﯾە ﺋێﻮاران ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﺗﯿﺸﻜﯽ رەﻧﮕﺎورەﻧﮓ زﯾﺎﺗﺮە ،ﭼﯚڵە و ﺑەﺑــێ ﻧﯚرەﮔﺮﺗﻦ ،ﺗﯿﺸــﻜەﻛە ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ .ﺋەو دەڵێ ”ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧەی ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ، ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿــﺎن زووﺗﺮ ﺗﯿﺸــﻜﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑەم ﻧەﺧﯚﺷــﻤﺎن ھەﯾــە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﺋــﺎزاری ھەﯾە و ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﻧەﻛــﺮدووە ،ﻛەﭼــﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە درێﮋﯾﯽ ﻧﯚرەﻛەی دەﻛﺎت“. واﺳﺘە ﺣەﺷﺮ دەﻛﺎت ﺋەو ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەی ﻟەﺳەر ﺗﯿﺸﻚ ھەﯾــە ،وای ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎن ﻛــﺮدووە ﺑﯿــﺮ ﻟــە واﺳــﺘە ﺑﻜەﻧەوە .ﺟێﮕــﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕزﮔﺎرﯾﺶ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ زۆرﯾﯽ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە دەدات ﻛە ﺑەھﯚی ﭼەﻧﺪ ﻗﺎﺗﺒﻮوﻧﯽ
ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن، ﭘەرەی ﺳــەﻧﺪووە .ﺋەو ﻟەﺑﺎرەی ھــﯚﻛﺎری زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرەﻛەش دەڵێ ”ﺟﮕە ﻟە ﺋێﺸــﻜﮕﺮ ﻛەس ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿە ﻟــە دوای دەواﻣﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ،ﺋەﮔــەر ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﭘێ ﻧەدرێﺖ“. دﻛﺘــﯚر ﺑێﺴــﺘﻮون ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھەﯾە و ﭘێﯽ واﯾە دەﺑێــﺖ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەی ﺗەواوی ﺑــﯚ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺑەﺷەﻛﺎن ﻛەم ﺑێﺘەوە ،ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﯿﻤﭽە ﺗﺎﯾﺒەت
ﺑﯚ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺑﺎش دەزاﻧێﺖ. وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﯿﻤﭽە ﺗﺎﯾﺒەت ﭘەﯾڕەو دەﻛﺎت ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت 20%ـﯽ ﺗێﭽﻮوەﻛﺎن ﻟــە ﻧەﺧــﯚش وەردەﮔﺮێﺘــەوە. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘﻤە ﺑەھــﯚی ﺋەو ﺗەﻧﮕــﮋە داراﯾﯿەی ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە ،ڕاﮔﯿــﺮاوە ،ﺑەم دﻛﺘﯚر ﺧﺎڵﺲ ﻗــﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ﻟە ھەوڵــﺪان ﺑەم زوواﻧە ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧەڵﻜﯽ
ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ڕزﮔﺎری دﻛﺘﯚر ﺑێﺴﺘﻮون:
ﮔﺮاﻧﯿﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺗﯿﺸﻚ ﻟە دەواﻣﯽ ﺋێﻮاران ،واﺳﺘەی ﻟە دەواﻣﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯿﺎن زﯾﺎد ﻛﺮدووە
ﻗﯚﺳﺘﻨەوەی دەرﻓەت ﻟەﻻﯾەن ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎﻧەوە ﺋــەو ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧەی ﺳــەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن دەﻛەن ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘﻤە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﻦ و زۆرێﻚ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن دەﺧﺮێﻨە ﺑەﺷﯽ ﺋێﻮارە ﺗــﺎ ﭘــﺎرەی زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەك و دووی ﺋەﻣﺴﺎڵ، ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕزﮔﺎری 761 ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﻟە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن ﺗێﺪا ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ،ﻛەﭼﯽ ﻟە ﺋێﻮاران و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧﯿﻤﭽــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا، 916ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﮔەورە ﺋەﻧﺠﺎم دراوە. دﻛﺘــﯚر ﺧﺎڵــﺲ ﻗﺎدرﯾــﺶ ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛە ﺧەڵﻚ ﺳﻜﺎﯾﺎن ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﻛە ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ﺋەو ﺳﯿﺴﺘﻤە ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﻦ و ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎن دەﺧەﻧە ﺋێﻮاران ﺗــﺎ ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟێ وەرﺑﮕﺮن ،ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاوە، ﺑــەم ﺑەﺑﯿﺮم ﻧﺎﯾەت ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە وەزارەﺗەﻛەﻣﺎن ﭘﺰﯾﺸﻜێﻜﯽ ﺳﺰا داﺑێﺖ“.
ﺋﺎﺑﻮوری
ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎرە ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ھەﻣﻮوی ﺧەﺗﺎی ﺑەﻏﺪا ﻧﯿﯿە
ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود:
ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ھێﻨﺪەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑە زێﺪەڕۆﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺧەرﺟﯿﯿە ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴﺘەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە، ﺋەوەﻧﺪە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑە ﺑەﻏﺪاوە ﻧﯿﯿە.
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺗﺎھﯿﺮ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﺑﯚ ”وﺷە“ی ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﻮەی ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﻟەﻻ ﻣﺎوە و ﻧەﯾﺪاوە.
ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە، ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە دەﺳــﺖ ﺑــێ ﭘﺎرەﯾﯿــەوە دەﻧﺎڵێﻨــﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھەﻣﻮو ﺋــەو ﭼەﻛﺎﻧەی ﺑەڵێﻨﺪەر ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن دەﯾﺒەﻧە ﻻﯾــﺎن ،ﺑﻜەﻧــە ﭘــﺎرە ،ﺋەﻣەش راﭘەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎری ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﺴﺖ ﻛﺮدووە. ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﻟە ﻣﺎوەی دوو ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﯚزێﻚ ﭘــﺎرەی ﺑــﯚ ﺑەڵێﻨﺪەران ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە ﻛە ﺑەڵێﻨﺪەران ھەﻧﺪێ ﻟە ﻗەرزەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێ
ﺳﻮوك ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﯿﻮەی ﺋەو ﭘﺎرەی ﻧەداوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑە ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﺑﺪات. ﺋەو دەڵێ ”ھەﻧﺪێ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 80%ـــﯽ ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن ﻟــەﻻی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە و ﺑەڵێﻨﺪەر ﻟــە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚی و ﺑــە ﻗەرز و ﻗﯚڵــە ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﺑﺎت“. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 3ھەزار ﭘــڕۆژەی ﺑە ﺑەڵێﻨﺪەران ﺳــﭙﺎردووە ﻛە ﺑﺎﯾﯽ دوو ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرن. ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﭘێﯽ واﯾە ﺋەﮔەر
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﯿﻮەی ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﻧەﻧﺎردووە ﺣﻜﻮوﻣــەت ھەﻣــﻮو ﭘﺎرەﻛەش ﺑﺪات ،ھێﺸﺘﺎ ﺑەڵێﻨﺪەران ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺗەواو ﺑﻜەن. ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧــەی ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەﺑەرھێﻨەراﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﺳﯿﺎن دەﻛﺎت ،ھﯽ ﭘﺎرﺳــﺎڵ و ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوون، ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەھﯚی ﭘەﺳﻨﺪﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟەوە ھﯿــﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧەﭼﻮوەﺗە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە. ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕە ﺑەڵﯿﻨﺪەران ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ
راﺑﺮدوو ﮔﻠەﯾﯽ و ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان دەﻛــەن ﻛە ﺋەﻣــە ﺑە ﺑــڕوای ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﺑﯚ ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﺑە ﺑەڵێﻨﺪەراﻧــﯽ داوە .ﺋــەو دەڵێ ”ﺑەرﭘﺮﺳە ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ھەرێﻤە، ﺑەڵێﻨﯿــﺎن داوە دوای ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷــەش ،ﭘــﺎرەی ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧە ﺑــﺪەن ﻛــە ﭼﻮوﻧەﺗــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە“. ھــﯚﻛﺎری ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــەی ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﺑــەو دەردە ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛــﺮدووە ،ﺑەﮔﻮﺗــەی ﯾﺎﺳــﯿﻦ
ﻣﺤەﻣﻮود ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﭘﺎرە ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪاوە ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە .ﺋەو، ﻟەو ﺑڕواﯾەداﯾە ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوودا ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟە ﺷﺘﯽ ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺧەرج ﻛــﺮدووە و ﺋەﻣــە وای ﻛﺮدووە ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﺑﻮدﺟە ﻟە ﻛﻮرﺗﯽ ﺑﺪات ،ﺑەم ﺋــەوان ﻛﻮرﺗﮫێﻨﺎﻧﯽ ھەر ﺳﺎڵێﻜﯿﺎن ﺑە ھﯽ ﺳﺎڵﯽ دواﺗﺮ ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە ﺗﺎ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە 3ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر .ﺋێﺴﺘەش ﻛە ﭘﺎرە ﻟە ﺑەﻏﺪاوە وەﺳــﺘﺎوە ،ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺗەﻗﯿﻮەﺗــەوە و ﻛێﺸــەﻛە ﺧﯚی ﭘێﺸﺎن داوە.
ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺑە ﺗﺎﻣﯽ ﻗﻮڕ و ﻣﺎﺳﯿﯽ ﻛەﻧﺎس ﻟە ﺗەﻗﺘەق ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ
ﺗەﻗﺘەق .ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ 500ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯽ ﺑەﺑێ ﻣﯚڵەت ﺟﯚرێﻚ ﻣﺎﺳﯽ دەﺧﺮێﺘە ﻧێﻮ ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻛە ﻗﻮڕ و ﻟﯿﺘەی ﮔﯚﻣەﻛﺎن دەﺧﯚن و ﺧﺎوێﻨﯽ دەﻛەﻧەوە .ﺋەو ﻣﺎﺳﯿﯿﺎﻧە ﭘێﯿﺎن دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻛەﻧﺎس .ھەﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﻓەڕاش ،ﺑەم ﻧﺎوی راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾﺎن ﺳﻠﭭەرە و ﻛێﺸﯿﺎن ﺗﺎ 4ﻛﯿﻠﯚ ﺑەرز دەﺑێﺘەوە.
ﻟە ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻗﺘەﻗەوە ﻣﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﯾە ،ھەوﻟێﺮ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،راﻧﯿە دەﻧێﺮدرێ
وﺷە /ﺗەﻗﺘەق .ﺋﺎراس ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری ھﯚﺑەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺗەﻗﺘەق 51ﭘڕۆژە ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳــﯿﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﭘــڕۆژە ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘێ دراوە .رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەت ﺑەﺟﯚرێﻚ داڕێﮋراون ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﺖ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﻻﺑەﻻ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎن دەدات. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﭘڕۆژاﻧە ھﯽ ﻣﺤەﻣەد ﻋەزﯾﺰە ﻛــە ﻟە ﮔﻮﻧــﺪی ﻛﺎﻧﯽ ﻟەﻟەی ﺗەﻗﺘەق ﻣﺎﺳــﯽ ﺑەﺧێﻮ دەﻛﺎت .ﻛێڵﮕەﻛــەی ﻣﺤەﻣەد وێــڕای ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑێ ﻣﯚڵەﺗە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣــەرج و ﭘێﻮەر و ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚڵەت ﭘێﺪاﻧﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻟەﮔەڵ زەوﯾﻮزاری ﺋەوان ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﺖ. ﻣﺤەﻣەد دەڵێﺖ ”ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧەی وەك ﮔﯚﻣﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێــﻦ ،ﺑەردەﻧﻦ و ﻟە زێﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯿﺸــەوە دوورن، ﺋەﻣەش دژی رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧە“. ﺑەﮔﻮێــﺮەی رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ،رووﺑەری ﺋــەو ﮔﯚﻣﺎﻧەی ﻣﺎﺳــﯿﯿﺎن ﺗێﺪا ﺑەﺧێﻮ دەﻛﺮێﺖ ،ﻧﺎﺑێﺖ ﻟە 2500 ﻣەﺗﺮ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑێﺖ ،ﺑەم رووﺑەری ﺋەو ﮔﯚﻣﺎﻧە ﻟەو ﺑڕە ﻛەﻣﺘﺮن. ﻣﺤەﻣەد ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛە ﺋەوان ﺑەﺷێﻮەی ﺳﺘﺎﻧﺪاردﯾﺶ ﻣﺎﺳﯽ ﻟە ﮔﯚﻣــەﻛﺎن ﻧﺎﻛــەن؛ ﺑەﭘێﯽ
ﺳــﺘﺎﻧﺪارد ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەر ﮔﯚﻣێﻚ ھەزار ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯽ ﺗێﺪا ﺑەﺧێﻮ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻛەﭼﯽ ”ﺋێﻤە 2000-2200 ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯽ دەﺧەﯾﻨە ﻧﺎوﯾﺎﻧەوە ﻛە ﺋەﻣەش ﺋﺎﻟﯿﻚ و ﺋﯚﻛﺴــﺠﯿﻨﯽ زۆری دەوێــﺖ و ﻟەﮔەڵ ﺋەوەش ﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺎش ﮔەﺷە ﻧﺎﻛەن“. ﻣﺤەﻣــەد ﻋەزﯾــﺰ داوا دەﻛﺎت ﻣەرﺟەﻛﺎن ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﻨەوە ﺗﺎﻛﻮ ﻣﯚڵەت ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن وەرﺑﮕﺮن
و ﺑﺘﻮاﻧﻦ ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت وەرﺑﮕﺮن ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺋﺎﻟﯿﻚ و ﮔﺎز. ﻧەرﯾﻤﺎن ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻟێﭙﺮﺳﺮاوی ﺑەﺷﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎژەڵ ﻟە ھﯚﺑەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾــەك ﭘــڕۆژە ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەﯾە و ﻛێﺸــەﻛەﯾﺶ ﺑﯚ ﺧﺮاﭘﯿﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎندەﮔەڕێﺘەوە. ﺋــەو ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ، ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑــە ﺟﯚرێﻚ ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﻨەوە ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە ﺑﮕﻮﻧﺠێﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﻛە ڕووﺑەرەﻛﺎﻧﯿﺎن وەﻛﻮ ﺗەﻗﺘەق ﺑﭽﻮوﻛە“. ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋەو ﭘڕۆژاﻧە ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑــەم ﻧەرﯾﻤﺎن ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ﻓەرﻣﯽ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳﯽ و
ﮔﺎز و ﺋﺎﻟﯿﻚ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن دەﻛﺎت .ﺋەو دەڵێ ”ﺋەﻣﺴﺎڵ 120ﺗﯚن ﺋﺎﻟﯿﻜﻤﺎن ﭘێ داون“. ھــﯚﻛﺎری ﺋــەو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــەش ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ھﯚﺑــەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﺑــﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛــە ﺑەرھەﻣەﻛەﯾﺎن زۆر ﺑﺎﺷــە و ﺑــە ڕێﻜﻮﭘێﻜﯽ ﻛﺎر دەﻛەن. ﺋــەو ،ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ ﭬێﺘەرﻧەرﯾﯽ ﻟە ﺗەﻗﺘــەق و ﻛﯚﯾە دەﻛﺎت و دەڵــێ ”ھەرﻛﺎﺗێــﻚ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەك ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺳەرھەڵﺒﺪات،ﺑەﺧێﻮﻛەراﻧﯽﻣﺎﺳﯽ ﻧﺎﭼﺎرن روو ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜەن ﻛە ﺋەﻣەش زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﭘێ دەﮔەﯾەﻧێﺖ“. ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺑەﺗﺎﻣﯽ ﻗﻮڕ و ﻣﺎﺳﯿﯽ ﻛەﻧﺎس زۆرﺑەی ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺟﯚری ﻛﺎرب ﺑەﺧێﻮ دەﻛەن ،ﺑەم ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺗﺎﻣﯽ ﻗﻮڕ دەدەن .ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛێڵﮕەی ﻣﺎﺳــﯽ ﻣﺤەﻣەد ﻋەزﯾﺰ ھــﯚﻛﺎری ﺋەوە ﺑﯚ ﻛەﻣﯿﯽ ﺋﺎﻟﯿﻚ دەﮔێڕێﺘەوە و دەڵێ ”ﺑﺮﺳێﺘﯽ وا ﻟە ﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت، ﻗﻮڕ و ﻟﯿﺘەی ژێﺮ ﮔﯚﻣەﻛﺎن ﺑﺨﯚن ﻛە ﺋەو ﺑﯚﻧە ﻟە ﭘﺎش ﺑﺮژادﻧﯿﺸﯽ ھەر دەﻣێﻨێﺖ“.
ﺋەوان ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ دەﺧەﻧە ﻧێﻮ ﺋﺎوەﻛە ﻛە ﻗﻮڕ و ﻟﯿﺘەی ﮔﯚﻣەﻛﺎن رادەﻣﺎڵﻦ .ﺋەو ﻣﺎﺳﯿﯿﺎﻧە ﭘێﯿﺎن دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻣﺎﺳﯿﯽ ﻛەﻧﺎس ﯾﺎﻧﯿﺶ ﻣﺎﺳﯿﯽ ﻓەڕاش ،ﺑەم ﻧﺎوە ڕەﺳەﻧەﻛەﯾﺎن ﻣﺎﺳﯽ ﺳﻠﭭەرە .ﺋەو ﺟﯚرە ﻣﺎﺳﯿﯿﺎﻧە ﮔﯚﻣەﻛﺎن ﺧﺎوێﻦ دەﻛەﻧەوە ،دواﺗﺮﯾﺶ ﮔەورە دەﺑﻦ و ﻛێﺸــﯿﺎن دەﮔﺎﺗە 3ﺑﯚ 4ﻛﯿﻠﯚ و دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ.
ھﺎﺗﻨﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧەوە ﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎش دەﻓﺮۆﺷﻦ. ﺟەﻟﯿﻞ ﺣەﻣﯿﺪ ﻣﺎﺳﯿﻔﺮۆﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺑــﺎزاڕی ﺗەﻗﺘەﻗــە و دەڵێ ”ﺋێﺴﺘە ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳــﯽ ﻟە ﺗەﻗﺘــەق ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﻧەﻣــﺎوە و ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ وەﺟﺒــەی ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧە و دووﺑﺎرە ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳﯿﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻧێــﻮ ﮔﯚﻣەﻛﺎن ،ﺑﯚﯾە ﻟە ڕاﻧﯿە و ﻗەدزێ ﻣﺎﺳﯽ دەﻛڕن و دەﻓﺮۆﺷــﻦ ،ھەرﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ وەﺟﺒەی ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻗﺘەق ﺑێﺘە ﺑەرھەم ﺋەوا ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﺎر دەﻛﺎﺗە ﺳەر ﺑﺎزاڕ و ﻧﺮﺧﯽ ھەرزان دەﺑێﺖ، ﻧﺮﺧﯽ ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﻣﺎﺳﯽ دێﺘە ﺳەر 6 ھەزار دﯾﻨﺎر“. ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻗﺘەق ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە و رەواﻧەی ﻛەرﻛﻮوك ،ﻛﯚﯾە و ﺷــﻮان و ﭘﺮدێ و راﻧﯿە دەﻛﺮێﺖ .ھەﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﻛڕﯾﺎری ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻋێﺮاق دێﻨە ﺳــەر ﮔﯚﻣــەﻛﺎن و ﻣﺎﺳﯿﯿﺎن ﻟێ دەﻛڕن.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﮔﺮاﻧﯿﺸﺪا 3ھەزار دﯾﻨﺎر ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەزراﻧﺘﺮە.
13
ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﻛﺎﻧﯽ ﻟەﻟــەی ﺗەﻗﺘــەق ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ھەﻧﺪێ ﻛﯚﺳــﭙﯽ ﺑــەردەم ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدات. ﺋــەو دەڵــێ ،ھﺎﺗﻨﯽ ﻣﺎﺳــﯿﯽ ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق و ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺋێﺮان ﻛﺎر دەﻛﺎﺗە ﺳەر ﻧﺮﺧﯽ ﻣﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن و رێــﮋەی ﻗﺎزاﻧﺠﻤــﺎن زۆر ﻛەم دەﺑێﺘەوە. ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﻣﺎوەی 6ﻣﺎﻧﮕﺪا ھەر ﮔﯚﻣێﻚ ﻟــە 1500ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام ﺑﯚ 3 ﺗﯚن ﻣﺎﺳــﯽ ﺑەرھەم دەھێﻨێﺖ و ”زﯾﺎﺗﺮ ﺟﯚری ﻣﺎﺳــﯿﯽ ﻛﺎرب ﺑەﺧێﻮ دەﻛەﯾﻦ ﭼﻮﻧﻜە ﻓﺮۆﺷﯽ زﯾﺎﺗﺮە و زووﺗﺮ ﮔەورەش دەﺑێﺖ و ﻟەﮔەڵ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗــﺮە ﺑــﯚ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدن، ﭘەﻧﺠەﯾەك ﻣﺎﺳــﯽ ﻛە دەﻛڕﯾﻦ ﻟە 500دﯾﻨﺎرەوە ﺗﺎ 1000دﯾﻨﺎرە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻗەﺑﺎرەﻛەﯾــﺎن ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك و ﺣﯿﻠﻠــە و ﭘﺮدێﻮە دەﯾﻜڕﯾﻦ“.
ﺑﺎزاڕی ﻣﺎﺳﯽ ﻣﺎﺳــﯿﻔﺮۆش ﺋﺎﻛﯚ ﻋﺎﺳﯽ وێڕای 5 دووﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە دوو ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯽ دەﻓﺮۆﺷﻦ. ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﮔﯚﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻟەو دووﻛﺎﻧﺎﻧــە ،ﻧﺮﺧﯽ ﻣﺎﺳﯿﺸــﯽ ﻟە ﭼﺎو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﯾە و ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋﺎﻛﯚ دەڵێﺖ ”ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﻣﺎﺳﯿﯽ ﮔﯚﻣەﻛﺎن ،ﻣﺎﺳﯿﻔﺮۆﺷەﻛﺎن ھــەر ﻛﯿﻠﯚﯾــەك ﺑــە 5ھــەزار دﯾﻨــﺎر دەﻛڕن و ﺑــە 6ھەزارﯾﺶ دەﯾﻔﺮۆﺷﻨەوە .ﺋێﺴﺘە ﻛە وەﺟﺒەی ﮔﯚﻣەﻛﺎن ﺗەواو ﺑﻮوە ،ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﯽ ھﺎوردە 7ھەزار و 500دﯾﻨﺎر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ،ﻣﺤەﻣەد ﻋەزﯾــﺰ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻟــە ﺑەم ھێﺸﺘﺎ 3ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛەﻣﺘﺮە ﻛێڵﮕــە ی ﻣﺎوەی ﯾەك ﺳــﺎڵﺪا ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ“. ھەر ﮔﯚﻣێﻜﯽ ﻣﺎﺳﯽ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺋﺎﻛﯚ ﻋﺎﺳﯽ ﺑﺎس دوو وەرز ﻣﺎﺳﯽ ﺑەﺧێﻮ ﺑﻜﺎت و ﺑﯚ ھەر ﻟــەوە دەﻛﺎت وەرزێﻚ ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﺗﯚن ﮔﯚﺷﺘﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﺋێﺴﺘە ﺑﺎزاڕی ﻟــە ﺑەرھەم ﺑێﻨێﺖ ،واﺗە ھەر ﺟﺎرێﻚ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺰە، ﺗەﻗﺘەق ﻣﺎﺳــﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮ و ر ی ﻣﺎﺳﯽ 262ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯽ دەﺧﺎﺗە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚﺷﺘﯽ ﺑە ﺑەراورد ﻣﺎﺳﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺗەﻗﺘــەق 51ﭘــڕۆژەی ﻛﯚﯾە و ﺗەﻗﺘەق و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟە ﺳﺎڵێﻜﺪا ڕۆژاﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ و ﺑەرزە ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ھەﯾە ﻛە 524ﺗﯚن ﮔﯚﺷﺘﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﺑەرھەم ﭘێﻨﺠﺸــەم و ھەﯾﻨﯽ ﺑەھﯚی ﻣﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟە 131ﮔﯚﻣﺪا دێﻨﻦ. ﺑەﺧێﻮ دەﻛەن.
ﻧەوت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﺳەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺋەوەی روون ﻛﺮدەوە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ ھﯿﭻ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﻧەﯾﺸــﺎردەوە ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺋێﺴﺘەدا داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ژﻣﺎرەﯾەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﯿﺎﻧﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺎرە ﺑە ﻗەرز ﺑﺪەﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ،وەك ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮدووە زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ ﻟەو داھﺎﺗە ﺑﻮوە ﻛە داھﺎﺗﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﻛﺎرەﺑﺎ و
ﭼەﻧﺪ وەزارەﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺧﯚی ﻟە ﻧﺰﯾﻜەی 200ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﻮوە وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧە ﺳﻮودﯾﺎن ﻟە داھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەردەﮔﺮت. ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺋەوەﺷــﯽ ﺧﺴﺘە روو ،ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸﻮو داھﺎﺗﯽ ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧەش ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە ،ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﺋەوە ﮔەڕاﻧﺪەوە ﻛە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﭘێﻨەداﻧﯽ ﻣﻮوﭼەوە ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﺎج ﻧﺎدەن، ھەروەھﺎ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑڕێﻚ ﭘﺎرە ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت وەك ﭘێﺸەﻛﯽ وەردەﮔﺮێ.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا رۆژاﻧە 400ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻣﻠﯿﺎرێﻚ دۆﻻر ھەﯾە ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران و ﺑﻮدﺟە ﺑﯚ راﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗەﻛﺎن. ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑــە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوەی ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻧەدراوە، ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھەرێﻢ وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ و ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﺑﺎﺟەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎدەﻧە ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺋەﻣەش داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە. دزەﯾــﯽ ﺋەوەش ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت، ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺑەرھەﻣﮫێﻨەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟە ھەرێﻢ ﻛە ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺎن داوە، ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﺗﺎ 6ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮو رێﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧەوت ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 100ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﺑﯚ 400ﺑەرﻣﯿﻞ ﻟە رۆژێﻜﺪا ﺑــەرز دەﻛەﻧــەوە ،ﺑــەو ھﯚﯾەوە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑە داھﺎﺗﯽ ﺋەو ﻧەوﺗە ،ﺋەو ﺑﻮدﺟەﯾەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟــە ﺑەﻏــﺪای وەردەﮔﺮت ﻟە داھﺎﺗﯽ ﻧەوﺗــﯽ ھەرێﻢ داﺑﯿﻨﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. ”ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ھەﯾە ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟە ﺑﺎﻧﻚ داﻧﺎوە ﯾﺎن ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ھەرێﻢ و ﺑﺎﻧﻜــە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەﻛﺎری دەھێﻨﻦ ﻛە ﺷــﺘێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و
ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺳﺎﻧە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘەﺳەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺑﻮدﺟە ھێڵﯽ ﺳﻮوری ھەﯾە وەك ﺣﺠﺰ ﻛە ﺧﯚی ﻟــە 5ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر دەدا ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2010ەوە ﺋەو ﺣﺠﺰ ە ﻛەڵەﻛە ﺑﻮوە ﻛە ھــﯚﻛﺎری زۆری ھەﺑﻮوە“. دزەﯾﯽ وای ﮔﻮت. ھەروەھــﺎ دزەﯾﯽ ﺋــەوەش ﮔﻮت ”ﺟﺎری وا ﺑﻮوە ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮودا ﺑەداﺧەوە ﺑﯚ ﻣﻮزاﯾەدەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﻮدﺟــەی ﺧەﻣڵێﻨــﺪراوی ﺧﯚی ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺮد ﺑەوەی ﺋەوەﻧﺪە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ راﭘەراﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺑەم ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻣﻮزاﯾــەدەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮد ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘێﺸــﯿﻨەی
ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟە ﺑڕێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو زﯾﺎد دەﻛﺮا ،ﯾﺎن داواﯾﺎن دەﻛﺮد ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽھەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڵﻜﻮﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽدەرەوەیﺋﯿﺪارەی ھەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶﺑﮕﺮێﺘەوە“. ﺋەوەش دەڵێﺖ ”ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺑڕی 3ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑە ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎن دراوە ،ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﭘێﺸــﯿﻨە و ﻗــەرز دەدا ﻧەك ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋەﻣــڕۆ ﻛﺎری ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻛــﺮدووە و ﺋــەم ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەش ﺑە 25ﺳــﺎڵ وەردەﮔﯿﺮێﺘەوە ﺑێ ﺋەوەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺑﻜەوێﺘە ﺳەر ،واﺗە ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەی ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺋەﻣڕۆ ﺑە ﻗــەرز دەدەی 25ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑە ھەﻣﺎن ﻧﺮﺧﯽ ﺋەﻣڕۆ وەری دەﮔﺮﯾﺘەوە ،ﺋەﻣەش زﯾﺎﻧە“. دزەﯾــﯽ ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗــە روو، وەك ﺑڕﯾﺎر ﺑــﻮو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮدﺟەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــﺪا و ﻧەﯾﺪاوە ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﻟە ﺑەﻏﺪا
ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑە ﻣﻮوﭼە دەدات ،واﺗە ﺳﺎﻧە 300ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛەﯾﻦ و ﺋەو ھێڵﯽ ﺳﻮورەی ﻟەﺳەر ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻢ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێ. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑڕێﻚ ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﻚ داﻧــﺎوە ﻧەك وەك ﻗەرز ،ﺑﯚﯾە رەزاﻣەﻧﺪ ﺑﻮوﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺳــﻮود ﻟەو ﭘﺎراﻧە وەرﺑﮕﺮێ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑڕی ﺋەو ﭘﺎرەﯾە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑﻜەم ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی ھﺎووﺗﯿﺶ ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﻚ داﻧﺎوە، ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﻧﺎﻓەوﺗێ. دزەﯾﯽ ﺋــەوەی روون ﻛﺮدەوە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ ھﯿﭻ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﻧەﯾﺸــﺎردەوە ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﯿﺎﻧﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭘــﺎرە ﺑە ﻗــەرز ﺑﺪەﻧە
ﻛێڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻧەوﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ھەرێﻢ ﻟەو داھﺎﺗە ﺑﻮوە ﻛە داھﺎﺗﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﭼەﻧــﺪ وەزارەﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺧﯚی ﻟە ﻧﺰﯾﻜەی 200ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﻮوە وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧە ﺳﻮودﯾﺎن ﻟە داھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەردەﮔﺮت.
ﺗﺎ 6ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺮێ 560ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎر ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ دەﮔەﯾﺸﺘە ھەوﻟێﺮ ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 850
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ، وەك ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮدووە زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ
ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﺋەوەﺷﯽ ﺧﺴــﺘە روو ،ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔــەڵ ﭘێﺸــﻮو داھﺎﺗــﯽ ﺋــەو وەزارەﺗﺎﻧــەش ﻛەﻣﯽ ﻛــﺮدووە،
ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯽ ﺑﯚ ﺋەوە ﮔەڕاﻧﺪەوە ﻛە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﭘێﻨەداﻧﯽ ﻣﻮوﭼەوە، ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑــﺎج ﻧﺎدەن ،ھەروەھﺎ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑڕێﻚ ﭘﺎرە ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت وەك ﭘێﺸەﻛﯽ وەردەﮔﺮێ ،ﯾﺎﻧﯿﺶ ﻗەرزﯾﺎن ﻟێ دەﻛﺎت و ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺪا ﻧەوﺗﯿﺎن ﭘێ دەدرێ .ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﯾەك ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ھەﯾە ﻛە ﻟــەو ﺑــڕەدا 700ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﭘێ دەدرێ و 300ﻣﻠﯿﯚﻧەﻛەی ﺗﺮﯾﺶ ﺑەﺳــەر وەزارەﺗەﻛﺎن داﺑــەش دەﻛﺮێ ﺑﯚ راﭘەڕاﻧﺪﻧﯽﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن. دزەﯾﯽ ﺋەوەﺷﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ،ﺗﺎ 6ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻟە
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛەن ،ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧەﻛەش ﻟە رێﮕــەی ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕی 400 ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﻟــە رۆژێﻚ دەﺑــێ ،ﺑەﭘێﯽ راﭘﯚرﺗــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ وەﺑەرھێﻨەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯿﺶ ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەن و ﺋﺎراﺳﺘەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ دەﺗﻮاﻧﻦ رێﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧەوت ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ 400ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻟە رۆژێﻜﺪا ﺑەرز دەﻛەﻧەوە، ﺑەم ﺷێﻮەﯾەش دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋەو ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەﯾــەی ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑــﯚ ھەرێﻢ دەﮔەﯾﺸﺖ ،ﺑە داھﺎﺗﯽ ﻧەوت داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێ.
د .ﺷێﺮوان ھﺎدی ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ:
ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە رێﮕەی راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەوە ﭼﯿﺘﺮ دەﺳﺖ ﻟە ﯾەدەﮔﯽ ﻧەوﺗەﻛەی ﻧەدات وﺷە /ھەوﻟێﺮ .رێﺒﯿﻦ- د .ﺷــێﺮوان ھﺎدی دﻛﺘــﯚرا ﻟە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟە ﻛﯚﻟﯿﮋی ﯾﺎﺳــﺎ و راﻣﯿﺎری زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ داھﺎﺗﯽ ﻧەوت ﻟە راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎ ﺧەرج ﺑﻜﺎت ،ﭼﯿﺘﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻧﺎﺑێﺖ. رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺋەﮔەر ھەرێﻢ داھﺎﺗﯽ ﻧەوت ﻟە ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺧەرج ﺑﻜﺎت ،رووﺑەڕووی ھەوﺳﺎﻧﯽ ﮔەورەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ دەﺑێﺘەوە. ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ دوای 2003ەوە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑﻮاری ﻧــەوت ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺧێﺮای ﺑەﺧﯚوە ﺑﯿﻨﯽ ،ﭼﯚن ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە دەﻛەن؟ ﻧــەوت ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺧــﯚی ھەﯾە، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە داھﺎﺗەوە ھەﺑێﺖ .ﺑەﭘێﯽ ﻟێﺪواﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛەرﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧــەوت ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧێﻜﯽ زۆر ﺑەﺧﯚﯾــەوە دەﺑﯿﻨێــﺖ ،ﺋەوەش داھﺎﺗێﻜــﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛﺎت .ﺧﺎڵﯽ ھــەرە ﮔﺮﻧﮓ ﻟەو ﭘﺮۆﺳەﯾەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﻗەﺑﺎرەﯾەﻛﯽﮔەورەﺗﺮیداھﺎتﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽھەڵﺴﻮﻛەوﺗﻜﺮدﻧە ﻟەﮔەڵ ﺋەو داھﺎﺗەدا. ﻛەواﺗــە دەﺑێــﺖ ﭼــﯚن ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ داھﺎﺗﯽ ﻧەوت ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﺋەﮔەر ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت، وەك ﺧــﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە
ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮودا ،رێﮋەی ﺋەو داھﺎﺗەی ﻟە ﻓﺮۆﺷﯽ ﻧەوت دەﺳﺖ دەﻛەوێــﺖ ،زۆر زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻟەو رێﮋەﯾەی ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﭘێﯽ دەﺑێــﺖ .ﻟەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻣــﺎن ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق دووﺑــﺎرە ﻧەﻛﺎﺗەوە ،ﻟەوەی زۆرﺗﺮﯾﻨــﯽ داھﺎﺗــﯽ ﻧــەوت ﻟە ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ دەوڵەت ﺧەرج ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳﺎڵ ﺑە ﺳﺎڵ و ﻟەﮔەڵ ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ﻓﺮۆﺷــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێــﺮاق ،ژﻣــﺎرەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران و ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧــﯽ دەوڵــەت ھەڵﺪەﻛﺸــێﺖ ،ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ﺗەﻧﺎﻧــەت دەوڵــەت ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر و ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧە ھەﺑێﺖ، ﺋــەوەش ھەوﺳــﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری دروﺳﺖ دەﻛﺎت و رۆژ ﺑە رۆژ ﻟەﮔەڵ ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﻣﻮوﭼەﺧﯚران و رێﮋەی ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎ و ﺷﺘﻮﻣەك ﺑەرەو ﺳەرﺗﺮ دەﭼێﺖ. ﻛەواﺗە ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛە ﭼﯿﯿە؟ ﭘێﻮﯾﺴﺘەداھﺎﺗﯽﻧەوتﻟەراﻛێﺸﺎﻧﯽ
ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ وەﺑەرھێﻨﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ. راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو و ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎرێﻜﯽ زەﺣﻤەت ﻧﯿﯿە .ﺋەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑە دوو رێﮕە دەﻛﺮێــﺖ ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻟــە رێﮕــەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧــەوە زەﻣﯿﻨەﺳــﺎزی ﺑــﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛﺎنﺑﻜەﯾﻦﻟەﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑﻜــەن ،ﺋەوەش ھەﻟﯽ ﻛﺎر ﺑﯚ ھێﺰی ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ،ﻟەﺑــﺮی ﺋەوەی دەوڵەت ﻧﺎﭼﺎر ﺑێــﺖ ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ﭘێ ﺑﺪات .ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە ﺑﯚ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟەﺑﺎرە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە رووی دەﺳﺘﯽ ﻛﺎر ﻛــە ﺑەراورد ﻟەﮔــەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺗــﺮ زۆر ھەرزاﻧﺘﺮە ،ﺟﮕەﻟەوەی ﻟە ﻛەرەﺳــﺘەی ﺧﺎو و ﺳەرەﺗﺎﯾﯿەوە دەوڵەﻣەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺗەواوی ھەﯾە و دەﻛﺮێﺖ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺗێﺪا ﺑﻜﺮێﺖ. ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ھﺎﻧﺪەرەﻛﺎﻧﯽ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑﯚ ھەرێﻢ ،ﺋەوەﯾە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن دەزاﻧﻦ ﺋەﮔەر ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوﯾﺎن ﺑﯚ ﺑڕەﺧﺴــێﺖ ،ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﻟە وﺗﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﻛﺎ دروﺳــﺖ ﺑﻜەن و ﻟەوێﻮە رەواﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﻛەﻧﺪاو ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﻜەن ،ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺋەوەﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەوان ﻟەﻧﺎوﺧﯚی
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﻨێﻦ، ﺋەوە ھەم ﺗێﭽﻮوی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻛﺎﻛﺎن ﻛەﻣﺘــﺮ دەﻛﺎﺗەوە و ھەم ﻛﺮێﯽ ھێﺰی ﻛﺎرﯾﺎن ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑێﺖ. ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ،ﺋەو وەﺑەرھێﻨﺎﻧە ﻧﺎﺑێﺘەھﯚیﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗەﻧﯿﺎ ھەﻟﯽ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺧەڵﻚ دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن دێﻦ ﻛﺎ و ﺷﺘﻮﻣەك دروﺳﺖ دەﻛەن و ھﯿﭻ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﺷﺎرەزاﯾﯿەك دروﺳﺖ ﻧﺎﻛەن. رێﮕەی دووەم ،ﻛە ﺑﺎﺷﺘﺮە ھەرێﻢ ﺋﯿﺸﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻜﺎت ،ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻨە ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎ ،وەك ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ )رێﭙێﺪاﻧــﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑەراﺋﺎﺗﯽ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟــە رێﮕــەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ )رادەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻠﯿﻞ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ رادەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و .ھﺘﺪ( ﭘــڕۆژەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت .ﺋەوەش دﯾﺴــﺎﻧەوە 100%ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﮔﻮازێﺘــەوە ،ﺑەم ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﮔــەورە دەﻛﺎت ﻟە راﻛێﺸﺎﻧﯽﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎﺑﯚﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺑەم ﭘێﺘــﺎن واﯾە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە رێﮕەی داھﺎﺗﯽ ﻧەوﺗەوە ﺋەوە ﺑﻜﺎت؟
داھﺎﺗﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەوە ﺗﻮاﻧﯽ ﭘەرە ﺑە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﺪات و ﺋێﺴﺘە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دەوڵەﺗە ﺧﺎوەن ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯿﺶ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە رێﮕەی ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن و دەوڵەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ،ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎ ،ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ، ﺋــﺎو و .ھﺘﺪ ﺑــﻜﺎت ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑﮕﯚڕێﺖ، ﻟەوێــﻮە ھەرێــﻢ دەﺗﻮاﻧێﺖ دوای ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ،ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ رەواﻧەی دەرەوە ﺑﻜﺎت.
ھەرێﻢ دەﺗﻮاﻧێﺖ دوای ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ، ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ رەواﻧەی دەرەوە ﺑﻜﺎت داھێﻨــﺎن( ،ﻟــە رێﮕــەی ﺋــەو ﺟﯚرە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەوە ﻛــە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن دەﻛﺮێــﺖ ،ھەرێﻢ )ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ داھێﻨﺎﻧــەﻛﺎن( دەﻛڕێﺘــەوە و دەﺗﻮاﻧێــﺖ داھێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەوان ﻟەﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــەﻛﺎر ﺑﮫێﻨێــﺖ. ﻛﺎﺗێﻚ ﺗﻮاﻧﯽ داھێﻨﺎﻧەﻛە ﺑﻜڕێﺖ، دەﺗﻮاﻧێﺖ ﭘــەرەی ﭘێ ﺑــﺪات و دوای ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ،دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ دەرەوەی وت ھەﻧﺎردە ﺑﻜﺎت.
ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھەﻧﮕﺎوی ھﺎوﺷێﻮە ﻧﺮاون ،ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﺗﺎ 30-40 ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ﯾەﻛێﻚ ﻟە وﺗە ھەرە ﭘﺎﺷﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻮو، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دەوڵەﺗە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە و ﺋەﻣڕۆ ﺋەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﻣێﺮی ﺑﭽﻮوﻛــەوە ﺗﺎ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و .ھﺘﺪ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ ،ﻟە ﻛﯚرﯾﺎ دروﺳﺖ ﻛﺮاون. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ھەرﭼەﻧــﺪ دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەم ﻟــە رێﮕەی
ﺋــەو ﭘﺎرەﯾــەی ﻟــە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﺪا ﺧــەرج دەﻛﺮێﺖ، ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا وەك دەردەﻛەوێﺖ ﺧەرﺟﻜﺮدﻧە ،ﺑــەم ﻟە داھﺎﺗﻮودا داھﺎﺗێﻜﯽ زەﺑەﻻح دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــەو رێﮕەﯾە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺑﮕﺎت ﻛە ﭼﯿﺘﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧەﻛﺎت دەﺳﺖ ﻟە ﯾەدەﮔﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﺪات. ﺑەم ﺋﺎﯾــﺎ ھەﺑﻮوﻧﯽ داھﺎت ﺑەﺳە ﺑﯚ ﺋەوەی ھەرێﻢ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺑە
وەھﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺑﮕﺎت؟ ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ھەﯾە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑەھێﺰﻣﺎن ھەﺑێﺖ ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەی ﺳــەرەوە ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎنﺑەﯾﺎﺳﺎﯾەﻛە ھەﻟــﯽ ﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮ ،راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەوەﺷــﺪا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﺗﺮ ھەﯾە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎن ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە ،وەك ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽدارﺗﺎﺷﯽ،ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﻚ ،ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دەوروﺑەر ھەﯾە ،ﺳــﻮورﯾﺎ ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟەو وﺗﺎﻧەی ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﺑەﻧﺎوی )ﯾﺎﺳﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎن( ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋەو ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿﺎﻧە دەرﻛﺮد. ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەرێﻢ دەری ﺑﻜﺎت ،ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛەﯾﺎرﻣەﺗﯽ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دەدات،ﭼﻮﻧﻜەﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر ﻧﺎﻛﺎت ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەوﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﺎﺑەرھەمﺑﮫێﻨێﺖ و ﻟەوﻻﺷەوە ھەﻣﻮو دەروازەﻛﺎﻧﯽ ھەرێــﻢ ﺑــەرووی ﻛﺎی دەرەوە ﻟەﺳەر ﭘﺸــﺖ ﺑێﺖ .ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺗﺎ ھەرێﻢ ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەی ﻧەﺑێﺖ، ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔەورەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑﯚ ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﺑﻜێﺸێﺖ.
وﺗﺎر
ﻧەوت
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەردەوام ﻧەوت ﺗەﻧﯿﺎ وەك ﭘﺎرە دەﺧﻮێﻨﻨەوە .ﺋەو ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺋەوان ﺑﯚ دۆﺳﯿەی ﻧەوت و ﻛﻮرﺗﻜﺮدﻧەوەی ﻛﯚی ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﻟە ﺑڕێﻚ ﭘــﺎرەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ،ھەﻣﺎن ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻟە ﻣەڕ ﻋەﻗڵﯽ ﻛﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻟەو ﺳــﺎﻧەی راﺑﺮدوودا ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە رێﮕەی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧەوە دۆﺧێﻜﯿﺎن ھێﻨﺎﯾە ﻛﺎﯾەوە ،ﻛە ﺧەڵﻚ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻧەوت وەك ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ رووت ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻛە ﻟە ﺑﺎﺳﯽ ﻧەوﺗﺪا راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘﺎرە دێﺘەﭘێﺸەوە. ﺋەو ﺑەﯾەﻛەوە ﮔﺮێﺪاﻧەی ﻧەوت و ﭘﺎرەﯾە ،ﻟەوێﻮە ﻧەﺑﻮو ﻛە داھﺎﺗﯽ ﻧەوت روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧﯿﯿە ،ﯾﺎن ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﭼﯚن ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ و ﻟە ﭼﯿﺪا ﺧەرجدەﻛﺮێﺖ،ﺑﮕﺮەﻟەﭘێﻨﺎوﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕەﻟێﻜﯽﺗﺮیﺳﯿﺎﺳﯿﯿە،ﻛەﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺋەوە ھەﺗﺎ ﺋەﮔەر رووﻧﯽ و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﯽ ﻟە داھﺎﺗﯽ ﻧەوﺗﺪا ﻧەﺑێﺖ. ﻛﻮرﺗﻜﺮدﻧەوەی دۆﺳــﯿەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ھەﺳــﺘﯿﺎری وەﻛﻮ ﻧەوت ﺑە ھەﻣﻮو رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﻟە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ رووﺗﺪا ،ﺟﮕە ﻟەو ﻟێﻜەوﺗە ﻧەرێﻨﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﻣەڕ ﻛﯚی رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی دۆﺳﯿەﻛە دروﺳﺘﯽ دەﻛﺎت ودەﯾﺎﻧﺨﺎﺗەﺧﺎﻧەیﻓەراﻣﯚﺷﯿﯿەوە،ﻟەﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪاﭼەﻧﺪﯾﻦﺋەﻧﺠﺎﻣﯽﻧەرێﻨﯽ ﺗﺮ ﺑەدەﺳﺘەوە دەدات ،ھەم ﻟە ﻣەڕ ﺧﻮدی دۆﺳﯿەﻛە و ھەم ﻟە ﻣەڕ ﺋەو ھێﺰاﻧەش ﻛە ﺋەو ﮔﻮﺗﺎراﻧە ﺋﺎراﺳﺘە و ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ دەﻛەن. ﺋەو ﻛﻮرﺗﻜﺮدﻧــەوە و ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧەوەﯾەی دۆﺳــﯿەی ﻧەوت ﻟەﻻﯾەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﻟە ﭘﺸﺘەوەﯾە ،ﻛە ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوت وەك ﻛﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎﯾە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎن .ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻛەم ﺗﺎ زۆر ﺧﺰﻣەت ﺑە ﺧﻮدی دۆﺳﯿەﻛە ﺑﻜﺎت. ﻛﺎﺗێﻚ ﻧەوت ﺗەﻧﯿﺎ وەك ﭘﺎرەﯾەك دەﺧﻮێﻨﺮێﺘەوە و ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮێﺖ ،وەك ﺋەوەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا روو دەدات ،ﺑەرەﯾەك ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﺑەﺳەر ﺧەڵﻜﺪا داﺑەش دەﻛﺎت و ﺑەرەﯾەك ھەوڵ دەدات ﺋەو ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨە دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻛە ﻧەك ﭘﺎرەﯾەك ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑﮕﺮە ﺑە ﻗﺎﺳــەﻛەوە ﻗﻮوت دراوە! ھەﻣﻮو ﺋەوەش ﻟە ﭘێﻨﺎو راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺳەرﻧﺠﯽ ﺧەڵﻚ و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻟە ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﺪا. ﺋەو ﺑــە ﻛﺎﻛﺮدﻧــەی ﻧەوت ﻟە ﺳەردەﺳــﺘﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا دۆﺧێﻜﯽ ھێﻨﺎوەﺗە ﺋﺎرا ﻛە ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﻻوازی ﻣﯿﺪﯾــﺎ و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ھﯿﭻ ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﺟﮕە ﻟە ﺑﺎﺳﯽ ﭘﺎرە ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻟەﺳەر دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻧﯿﯿە. ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ،ھﯿﭻ ﻛەس ﻟەﺳــەر زەﻣﯿﻨەی واﻗﯿﻌﺪا ﺑە ﺗەﻧﮓ دۆﺳﯿەﻛەوەﻧەﺑێﺖ. ﻛﺎﺗێﻚ دەڵێﯿﻦ ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﺳــەر زەﻣﯿﻨــەی واﻗﯿﻌﺪا ﺑە ﺗەﻧﮓ ﺋەو دۆﺳﯿەﯾەوە ﻧﯿﯿە ،ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەو راﺳﺘﯿﯿە ﺗﺎڵەﯾﻦ ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی راﺳﺘەڕێﻜﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەﻛە ﺑەﻛﯚی رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ،ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ ھەڵﺒﮕﺮن .ﺋەوان ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯿﺸﯿﺎن ﻟەو رووەوە ﻧەﺧﺴﺘﻮوەﺗە ڕوو ،ﻛە ﻻﻧﯽ ﻛەم وەﻣﮕﯚی ﯾەﻛێﻚ ﻟە رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دۆﺳﯿەﯾە ﺑێﺖ ،ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ژﯾﻨﮕە، ھێﺰی ﻛﺎری ﻧەوت و .ھﺘﺪ ،ﭼﺠﺎی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە داڕﺷﺘﻨﯽ ﻛﯚی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ. ﻟەواﻧەﯾە ھەرﯾەك ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑە ﭘﺎﺳﺎوێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﺧﯚی ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ دۆﺳﯿەﻛە ﺑﺪزێﺘەوە ،ھەﻧﺪێﻚ دەڵێﻦ ،ﻟە دەﺳەت ﻧەﺑﻮون و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ دۆﺳﯿەﻛە ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﺣﺰﺑە ﺑەﺷﺪارەﻛﺎﻧﯽ دەﺳەﺗە، ھەﻧﺪێﻚ دەڵێﻦ ﺣﺰﺑێﻚ ﯾﺎن دوو ﺣﺰب دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺋەو دۆﺳﯿەﯾەدا ﮔﺮﺗﻮوە و ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮ دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟەو دۆﺳﯿەﯾەدا ﻧﯿﯿە. ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەی ﺳــەرەوە ﭘﺎﺳﺎوﮔەﻟێﻜﯽ ﻻوازن ،ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﭘەردەﭘﯚﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دۆﺳﯿەی ﻧەوت و ﻟە ﭘێﻨﺎو ﭼەواﺷەﻛﺮدﻧﯽ رای ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەرزﯾﺎن دەﻛەﻧەوە ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺋەﮔەر ﻗﺴەﻛە ﻟەﺳەر ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ھێﺰەﻛﺎن ﺑێﺖ ،ﺋەوە ھەرﯾەك ﻟە ھێﺰەﻛﺎن ﻟە ﭘێﮕەی ﺧﯚی ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ھەﯾە ،ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەی دەﺳــەت ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرن ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی دەﺳــەت ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن ﻟە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧەوە دروﺳﺖ ﺑﻮوە ،ﺋەوان دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە رێﮕەی ﮔەڵەﻛﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژە و ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧەوە ﻓﺸﺎر دروﺳﺖ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ھﯿﭻ ﭘڕۆژە و ﭘێﺸﻨﯿﺎزێﻚ ﻟە ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە ،ﭼﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎﺳﺎوەﻛﺎن ﺑە ھەﻧﺪ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ. ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ 4ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ،ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔﻮﺗﺎری ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ،ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿەی ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووە ،زۆرﺑەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دۆﺳﯿەی ﻧەوت ،ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺋەوەش ﺋەرﻛﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﺘﺮ و ﻗﻮرﺳﺘﺮ دەﻛﺎت. ﭼﯿﺘﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯽ ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨە زاڵەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕەﻟﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەوە ھەوڵ ﺑﺪەن دۆﺳﯿەی ﻧەوت وەك ﺧﯚی ﻧﯿﺸــﺎن ﺑــﺪەن ،ﻟە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ رووﺗەوە ﺑﯚ ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری-ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﮕﻮازﻧەوە .دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺑەﻛﯚی رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﻨﮕە ،ھێﺰی ﻛﺎری ﻧەوت ،زەوی ،ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و .ھﺘﺪ ،ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮە ﺑەرﻓﺮاواﻧەﻛەی ﺧﯚﯾﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜەن.
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﮔﯚﺷــەﻛەم وا ھەڵﻜەوﺗﻮوە ھەر ھەﻓﺘــەی ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑێــﺖ ،ﺋــەم ھەﻓﺘەﯾە ﻟەﺑەر زۆری ھــەواڵ و رووداوی ﺳەﯾﺮ و ﺳەﻣەرە ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﻛــە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﻨﻮوﺳــﻢ و ھﯿﭽﯿﺎن ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺑﺨــەم ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﺑەﺗەﻛــەم ﺗەرﺧﺎن ﻛــﺮد ﺑﯚ 3 رووداو ،رۆﯾﺸــﺘﻦ و ﻧەڕۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﻧــەوت ،ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ ﺑــﯚ ﺳﻨﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔﻮﻟﻠەﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪەران ﻟەﻻﯾــەن ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ، ﺋەم ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەﯾەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨە ﻟەﺳــەر زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە رووداوێﻚ، ﻟەوێﻮە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە ﻛە ﻣﻦ ﭘێــﻢ واﯾە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟە ژێﺮ ﺳــﺎﯾە و رەﺣﻤەﺗﯽ ﻓەرﻣﺎﻧێﻜﯽ دەرەﻛﯿﺪاﯾە و ﻧﺎﺑێ ﺋﺎرام ﺑێ. ﻓﺮۆﺷﺘﻦ و ﻧەﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوت ﺑﻮوە ﺑە ﻧﻮﻛﺘــە و ﺧەڵﻜﯽ زۆر ﻧە ﺷــﺎرەزا ﻗﺴەی ﻟەﺳــەر دەﻛەن و ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ و رەزاﯾــﯽ ﻟەﺳــەر دەردەﺑــڕن ،ﺗــﺎ ﺋــەو رادەﯾەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ وەﻛــﻮ ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻗﺴەی ﻟەﺳەر
دەﻛەن و ﺑە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ دەزاﻧﻦ دژاﯾەﺗﯽ ﺋەو دۆﺳــﯿەﯾە ﺑﻜەن، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوت ﺷﺘێﻜﯽ ﺣەﺗﻤﯿﯿە و ﻟە دەﺳەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ﻟە چ ﺑﺎزاڕێﻚ ﻧەوﺗەﻛە ﺳﺎغ دەﻛﺎﺗەوە، ﯾﺎن ﭼــﯚن ﺑﯚﻧﺪ ﺋﯿﻤــﺰا دەﻛﺎت و ﻟەﮔەڵ ﻛێ دەﯾــﻜﺎت و ﭼﯚن دەڕوات و ﺑە ﭼەﻧﺪ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ.
ﻗﺴــە ﺑﯚ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﻜﺎت ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻓﺮۆﺷﺘﻨەﻛە ھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺑێﺖ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە داھﺎﺗێﻚ ﻛە ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿە و ﺋەﮔەر ھەﻣﻮوﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔﺸﺘﯽ و ﻋەداﻟەﺗﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻧەﺑێﺖ ،ﺳەرەﻧﺠﺎم ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ وﺗە ،ﺑەم ﺷەڕی راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﺪا ﻛــﯚی ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﭘﺎرەﻛەی
ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﺑﺒــﺎت ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺳــەرﺑﺎزﮔە ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺎت، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ 40 ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟەﻧــﺎو ﺟەﻧﮓ و ﺳــەرﺑﺎزﮔەی ﻓﺮاواﻧــﺪا ژﯾــﺎون و ﺋێﺴــﺘە ﮔەرەﻛﯿﺎﻧــە ﺑڕێﻚ ﺑە ﺋەﻣﺎﻧەوە ﺑﮋﯾﻦ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﯾەوێ
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە داﻋﺶ ﺑﯚ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎو ﺑﻮوە، ﻟە دوورەوە دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳﯽ دەﮔەﯾﺸﺖ چ دڕﻧﺪەﯾەﻛﻦ ،ﺋێﺴﺘە ھﺎوﻛێﺸەﻛە ﮔﯚڕا و ﻧﺰﯾﻚ ﺧﺮاﻧەوە ﻟە دﻧﯿﺎﺷﺪا ھەرواﯾە ﻛە دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﺷــﺎرەزا ﻟــە ﭘﯿﺎواﻧﯽ دەوڵــەت ﺑەڕێﻮەی دەﺑەن ،ﻟەوەش ﺳــەﯾﺮﺗﺮ ﺋەوەﯾە ﺧەڵﻜێــﻚ ھەن ﭘێﯿﺎن ﺧﯚﺷــە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوت ﺷﻜﺴﺖ ﺑێﻨێ، ھەڵﺒــەت ﺋەﻣــە ﭘــەروەردەی ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻛﻮردﯾﯿە ﻛە ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﺳــﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﯿﺎن ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪووە و ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺑەﺗﯽ ھەﺳــﺘﯿﺎرﯾﺶ ﺑەﺷــﺪاری ﺑــە ﺧەڵــﻚ دەﻛەن
ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﮔﺮووﭘێﻜــە و دەدزرێ، دۆﺧەﻛەش ﻟەوێــﻮە ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾە ﻧﺎﺑێ ﺋــﺎرام ﺑێﺖ، ﺋەﮔەر ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ﺑێﺖ ،دەﺑێ دۆﺳﯿﯿەك ھەﺑێﺖ و ﻻﻧﯿﻜەم ﻛێﺸــەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت و ﺋﺎراﻣﯽ ﻧەﺑێﺖ. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗــﺪا دەﯾەوێ وﺗەﻛەی ﺑەرەو ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿەت و ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدﻧــﯽ ﯾەﻛﺘﺮی ﻧێﻮان ﻧەﺗــەوە و ﻣەزەﺑــەﻛﺎن و ﺑﯿﺮ و
ﺑﮕەڕێﺘــەوە دۆﺧــﯽ ﺟــﺎران، ﺋەﮔــەر ﭘﺮﺳــەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ھەﯾە ،ﺧﯚ ﭼﺎرەﺳەرەﻛەی ﺋﺎﺳﺎﻧە و دەﺗﻮاﻧێ ﻟە رێﮕەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە ﺧﯚی رێــﻚ ﺑﻜــەوێ ﻟەﻻﯾەك، ﯾﺎن رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋێــﺮان ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ ﻛە ﺳﻨﻮورەﻛەﯾﺎن ﭘێﻜەوەﯾە ﺋﺎراﻣﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ وﺗەﻛە ﺑﭙﺎرێﺰێ، وەﺧﺘێــﻚ ﺋەﻣە ﻧــﺎﻛﺎت ،ﮔﻮﻣﺎن
ﺳەﻧﮓ
دەﻛﺮێﺖ ﻛــە ﻓەرﻣﺎﻧە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺋﺎرام ﻧەﺑێ. ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە داﻋﺶ ﺑﯚ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎو ﺑــﻮوە ،ﻟە دوورەوە دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــﯽ دەﮔەﯾﺸــﺖ چ دڕﻧﺪەﯾەﻛــﻦ، ﺋێﺴﺘە ھﺎوﻛێﺸەﻛە ﮔﯚڕا و ﻧﺰﯾﻚ ﺧﺮاﻧەوە ،ﺋــەوەی ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻣﻮوﺳڵ رووی دا ،زەﻧﮕێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﺑــﻮو ،ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺑێ دﯾﻔﺎع و ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟەم ﻛﺎﺗە ﻧﺎﺳﻜەدا ﻛە ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەی ﭘﯚﻟﯽ ﺷەﺷــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە ،ﺋەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ھەﯾە ﻛە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺟﯚراوﺟﯚر ھەﯾــە ﻧﺎوﭼەﻛــە دوور ﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎراﻣﯽ ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ داﻋﺶ ﺋەو ھێﺰە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﻧﯿﯿە ﺑﺒێﺘە ﺗﺎرﻣﺎﯾﯽ و ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ﻓەزای ﮔﺸــﺘﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ھەﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەﻧــﯽ ھێﺰێﻜە دەﺗﻮاﻧێ ﺳــﻨﻮورەﻛەی ﻟە ھێﺰی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﺑﭙﺎرێﺰێــﺖ ،ﺑەم ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾــﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری ھەرێﻢ ﻣﺎﻧﺎی ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺋﺎراﻣﯿﯿە ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ دەرەﻛﯽ.
49
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر
دەﻧﮕﯽ دﻟێﺮی ﺑﻨﻜﺮداﯾەﺗﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 2013و ھــەردوو ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەﻛﺎن ﻟە 30ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ 2014ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﮔﯚڕاﻧﮕﺎرﯾﯽ ﮔــەورە و ﺟﻮﻣﮕەﯾﯿــﺎن ﻟــە ﻧەﺧﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەھێﻨﺎﯾــە ﻛﺎﯾــەوە ،ﺑــەم ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛــﯚی ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺑەرﭼﺎوەﻛﺎﻧــﯽ، ھەرﯾەﻛە و ﺑە ﺷــێﻮە و رێﮋەﯾەك راﭼڵەﻛﺎﻧﺪ. رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾــﯽ ھێﺰەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻣﺎن رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛــەی ﺗەﻣــﻮوزی 2009ﯾە ،ﻛــە ﺑەدوای ﯾەﻛﺪا ﺑەم ﺷێﻮەﯾە :ﭘﺎرﺗﯽ ،ﮔﯚڕان ،ﯾەﻛێﺘﯽ، ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ،ﻛﯚﻣــەڵ .ﺑــەم ﺋــەم 3ھەڵﺒﮋاردﻧــەی دواﯾﯽ ﺑﯚ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻣﺎﯾەی ﺷﯚك ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ھەرﯾەﻛە و ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﺑﻮوە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺋــەو دۆﺧە دەﻧﮕــﯽ ﺑﻨﻜﺮداﯾەﺗــﯽ و ﻛﺎدر و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮارەوەی ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن دﻟێﺮ ﻛﺮدووە. ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 30ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﺪا ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﻛــﺮد ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟە ﺟەرﮔــەی ھێــﺰ و ﻧﻔﻮوزی ﺧﯚﯾﺪا ﻛــە ﭘﺎرێﺰﮔــەی دھﯚﻛە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﻣــﺎرەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟــە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەوە ﺑــﯚ دوو ﻛﻮرﺳﯽ زﯾﺎدی ﻛﺮد ،ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺮد .ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی دھﯚﻛﺪا ﻟە ﻛــﯚی 25ﻛﻮرﺳــﯽ 6ﯾﺎن ﺑﯚ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﭼﻮون .ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ژﻣﺎرەی
ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە 30ﻛﻮرﺳﯿﯿەوە ﺑــﯚ 25ﻛﻮرﺳــﯽ داﺑــەزی .ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ھەوﻟێﺮﯾــﺶ ﻧەﯾﺘﻮاﻧــﯽ وەك ﭼﺎوەڕواﻧﯽ دەﻛﺮد 50+1ﺑێﻨێ. ﮔــﯚڕان ﻟــە ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 25 ﻛﻮرﺳــﯽ ھەﺑﻮو ،ﻟــەم ﺧﻮﻟەدا ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻮون ﺑــە 24ﻛﻮرﺳــﯽ .ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ھﯿﭻ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺑەدەﺳﺖ ﻧەھێﻨﺎ، ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﭘێــﯽ واﺑﻮو ﺑە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ دەﺑﺎﺗەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە 12ﺑەراﻧﺒەر ﺑە 11ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﺮدﯾەوە .ﻟە ﺳﻨﻮوری
ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە 6 ﻛﻮرﺳــﯿﯿەوە ﺑــﯚ 10ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑەرز ﺑــﻮوەوە .ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 30ی ﻧﯿﺴﺎﻧﯿﺸــﺪا ژﻣــﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق وەك ﺧﯚی ﺑە 4ﻛﻮرﺳــﯽ ﻣﺎﯾەوە ،ﺑــەم ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎر ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەی ھەوﻟێــﺮی ﻟە دەﺳﺖ دا. ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــەو دوو ھەڵﺒﮋاردﻧەدا ﭘﺎﺷەﻛﺸــەﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚی ﭘێﻮە دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﮔەورەﯾﺸــﯽ ﺗﯚﻣــﺎر ﻧەﻛــﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟە دھــﯚك ھێﺸــﺘﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ھﯿﭻ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەك ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێ و
ﻛﻮرﺳﯽ ﺑەرز ﻛﺮدەوە. ﺋــەو ﺷﻜﺴــﺘە رێﮋەﯾﯿــە ،چ ﺑە ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﺑێ ﯾﺎن ﮔەﺷەﻧەﻛﺮدن، ﻛــە ﺑــﯚ ھەﻧــﺪێ ﺣــﺰب ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛﺮاو ﺑﻮوە ،ھەڵﻮێﺴﺖ و دەﻧﮕــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺑەراﻧﺒــەر ﺑﻨﻜە ﺟەﻣﺎوەرﯾەﻛەﯾــﺎن ﻻواز ﻛﺮدووە ﻛە ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺋەو ﺷﻜﺴﺖ ﯾﺎن ﭼەﻗﯿﻨەﯾﺎن دادەﻧێﻦ. ﭘــﺎش دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن، ﺋەﻧﺪام و ﻛﺎدرە ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟــە ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن راﺷــﻜﺎواﻧە ﻛەوﺗﻨە رەﺧﻨەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن و
ﺋەو ﺷﻜﺴﺘە رێﮋەﯾﯿە ،چ ﺑە ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﺑێ ﯾﺎن ﮔەﺷەﻧەﻛﺮدن ،ﻛە ﺑﯚ ھەﻧﺪێ ﺣﺰب ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛﺮاو ﺑﻮوە ،ھەڵﻮێﺴﺖ و دەﻧﮕﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﺑﻨﻜە ﺟەﻣﺎوەرﯾەﻛەﯾﺎن ﻻواز ﻛﺮدووە ﻛە ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺋەو ﺷﻜﺴﺖ ﯾﺎن ﭼەﻗﯿﻨەﯾﺎن دادەﻧێﻦ ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠەﯾﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﺸﯽ داﯾەوە. ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛەی 21ی ﺋەﯾﻠﻮول ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﮔەورە و ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺑﻮو ﻛﺎﺗێ ﺑە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻛەوﺗە دوای ﮔﯚڕان و ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە 29ﻛﻮرﺳــﯿﯿەوە ﺑﯚ 18ﻛﻮرﺳﯽ داﺑــەزی .ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﮔﯚڕان ﺑﻮوە ﯾەﻛەم. ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛەی 2013ﺑە ﺑەراورد ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﻧﺰﯾﻜەی 60ھەزار دەﻧﮓ ﻛەﻣﯽ ﻛﺮد ،ﺑــەم ﺑە رێﻜەوت
زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەﻧﺪێ ﮔەﺷەی ﻛــﺮدووە و ﺗﻮاﻧﯽ ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق دوو ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێ. ﺑــەم ﻟەﮔــەڵ ﺋــەم زەﺑــﺮە ﮔﺸﺘﯿﯿەدا ،ھەﻧﺪێ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ھەﻧﺪێ ﺷــﻮێﻨﯿﺶ ﮔەﺷەﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی داﯾــەوە ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟە دھﯚك دەﻧﮓ و ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎدی ﻛــﺮد ،ﮔــﯚڕان ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ دوو ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨــێ ،ﻛە ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻧەﯾﺒﻮو .ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە 13وە ﺑﯚ 21
ﭘﻼن و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺋﯿﺪارەﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە و ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ھەڵﺒﮋاردن. ﻟە راﺑــﺮدوودا ﻧەﺑﯿﻨﺮاوە ﺧﻮارەوە ھێﻨﺪە ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺑﻮێــﺮ و دەﻧﮕــﯽ دﻟێــﺮ ﺑــێ و ﻧﺎﭼﺎری ﭘﺎﺷەﻛﺸــە ﻟــە ﺑڕﯾﺎر و ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﻜﺎت .ﺋەﻣە ﻟە ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﺪا ﻧﻤﻮوﻧەی ﻓﺮە ﺗﺎ ﻛەم ﺑەرﭼــﺎو دەﻛەوێ ،ﺑەم زەﻗﺘﺮﯾﻨﯿﺎن رەﻧﮕە ﻟە ﺑەﺷەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو و ﻛﯚﻣەڵــﺪا ﺑێ ،ﻛە ﻛﺎدر و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧﻮارەوەﯾﺎن راﺷﻜﺎواﻧە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن و ﺑــە ھــﯚﻛﺎری ﭼەﻗﺒەﺳــﺘﻨﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن دادەﻧێﻦ.
ﺋــەو ﻛﺎرداﻧەوە ﺗﻮﻧــﺪەی ﺑﻨﻜە ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەﻛە ﻟە ھەڵﻮێﺴﺖ ﻟە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺑﯚ ﭘﯚﺳــﺘە وەزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﺷــﺘەﻣﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﺪا ﻟەﻻﯾەن ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ھەردوو ﺣﺰﺑەوە ﮔەﯾﺸــﺘە ﻟﻮوﺗﻜە ،ﻛە ﻟە ﻛﯚی 4 وەزارەﺗەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺳﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ھەردوو وەزارەﺗەﻛــەی ﻛﯚﻣەڵﯿــﺶ ﺑﯚ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ داﻧﺮان ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا وەك ﻟە ﭘﯚﺳــﺖ و ﻛﯚﻣێﻨﺘەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەن ،ﺑــە رواڵەت ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﭘﺸــﺖ ﺑە ﺳــﯿﭭﯽ ﺑەﺳــﺘﺮاوە ،ﺑــەم ﺑە ﻛــﺮدەوە ﺣﯿﺴﺎب ﺑﯚ ﺳــﯿﭭﯽ ﻧەﻛﺮاوە و ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا –ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە -ﻛﺎدری ﮔەﻧــﺞ ھەﺑــﻮوە دﻛﺘــﯚرای ﻟە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ھەﯾە ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاوە و ﭘﯚﺳــﺘەﻛە دراوەﺗە ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻛــە ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺷەﺷﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﯾە. ﺋــەو ﻛﺎرداﻧەواﻧــە وای ﻛــﺮد ﻟــە 27/5/2014ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺑەﻧــﺎوی د .ﻋﻮﻣەر ﻣﺤەﻣــەد ﻛەرﯾﻢ دەﺳــﺖ ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘە ھەڵﺒﮕﺮێ ﺑﯚ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ. دەرەوەی ھەروەھــﺎ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﯿﺶ ﻟە ژێﺮ ﻓﺸﺎرێﻜﯽ زۆری ﻛﺎدﯾﺮەﻛﺎﻧﯿﺪاﯾە و ﺑەدوور ﻧﺎزاﻧﺮێ ﭼﺎو ﺑە ﺑڕﯾﺎرەﻛەﯾﺪا ﺑﮕێڕێﺘەوە. ﻛــەم روو دەدا ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺋێﻤە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺟﺪی ﻟە واﻗﯿﻌﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺑێﻨﻨە ﻛﺎﯾــە ،ﺑــەم ﺋەﮔــەر ﻻﻧﯿﻜەم ﺋەوەﯾــﺎن ﻟــێ ﺑﻜەوێﺘــەوە ﻛە ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﺗﺎك زﯾــﺎد ﺑﻜەن و دەﻧﮕﯽ ﺟەﻣــﺎوەر ﻟــە ﺑەراﻧﺒەر ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯿﺎن دﻟێــﺮ ﺑﻜﺎت، ﻛﺎرێﻜﯽ ﮔەورەﯾە.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻧەوت ھەر ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎرە ﻧﯿﯿە
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
ﺧەڵﻚ
ﻓەرﻣﺎﻧە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺋﺎرام ﻧەﺑێﺖ!..
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
و
49
15
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺳــەﺑﺎرت ﺑە ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،دﯾﺎرە دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺴﺘە وەك دەوڵەﺗﯽ 30ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘە ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ھەوڵﯽ ﺧﺎﻓﻧﺪن و ﺧەڵەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮرد ھەر ﺑەردەواﻣە .ھێﺸﺘﺎش دەوڵەت ﺋﻮﻣێﺪی ﺋەوەی ھەﯾە ﻛە ﺑﺘﻮاﻧێ ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟەڕووی ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەوە ﭘﺎﻛﺘﺎو ﺑﻜﺎت .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ھەوڵ درا ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘەروەردە ﺑەزﻣﺎﻧﯽ داﯾﻚ ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ رێﮕە ﻧەدراوە ﺑە رەﺳﻤﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت .ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾە ﻛﻮردەﻛﺎن ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﻦ ﻟەوەدا ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەر ﻣﺎڵێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒێﺘە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەی زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻣﺎڵەوە ﻓێﺮی ﻛﻮردی ﺑﻜەن ،ﻣەرج ﻧﯿﯿە ھەر ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھەﻧﮕﺎوی دەوڵەت ﺑﻦ
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑێﺸﻜﭽﯽ:
دﻧﯿﺎ ﺧێﺰاﻧێﻜە ﻟە ﻧەﺗـــــــــ
وﺷە ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن د .ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑێﺸﻜﭽﯽ ﺋەو ﺳەرﺑﺎزە ﺗﻮرﻛە ﺑﻮو ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1963دا ﻛﻮردی ﻧﺎﺳﯽ ،ھەﻣﺎن ﺋەو ﺳﺎﻧەی 140 ھەزار ﻛﻮرد ﻟە ﺳەرژﻣێﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺳەرﺗﺎﺳەرﯾﺪا ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑێ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە ﻛﺮان ،ﺋەو ﺑەر ﻟەوە ﭘێﯽ واﺑﻮو ﻧەﺗەوە و زﻣﺎﻧێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﻛﻮرد ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە .ﺋەو ﭘﯿﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳــەدە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ دۆزی ﻛﻮرد ﻛﺎری ﻛﺮد و ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا زﯾﺎد ﻟە 17ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەڕێ ﻛﺮد .ﺋێﺴﺘە دوای ﭘﺘﺮ ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳەدە ﻛﻮردﻧﺎﺳﯽ ”وﺷە“ دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەﻧﺠﺎم داوە و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺗﯿﺸﻚ ﺧﺮاوەﺗە ﺳەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﻏﺎﻧەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮرد ﭘﯿﺎﯾﺪا ﺗێﭙەڕﯾﻮە.
دوای زﯾــﺎد ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳــەدە داﻛﯚﻛﯽ ﻛــﺮدن ﻟــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺟﻮﮔﺮاﻓﯽ ﺋەو ﻧەﺗەوەﯾە ﻻی ﺋێﻮە ﭼﯚن ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺮێﺖ؟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﻣــﻦ وەﻛﻮدۆزەﺧێﻜــە ﻟەﻧــﺎو ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا .دوژﻣﻨەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑەرﯾــﺎن ﺗەﻧﯿــﻮە و دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻟەﻧﺎوی ﺑەرن .ﻟەوەھﺎ ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜــﺪا ،زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﻛە ﻛــﻮرد ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو دەوڵەﺗە داﮔﯿﺮﻛەراﻧەدا دروﺳــﺖ ﺑﻜەن، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﭘەﯾەدە ﻟە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ،ﻛە ﻣﻦ وەﻛﻮ ﺧــﯚم دژی ﺋەو ﺟﯚرە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧﯿﻢ .ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﺷــﺪا ،دەﺑێ ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ،واﺗــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳــەد زﯾﺎن ﺑە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎن رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﮔەﯾەﻧێﺖ. دوای ﭼــﻮار ﭘﺎرﭼەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟەﮔــەڵ ﭼــﻮار ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەرەو ڕوو ﺑﻮوﯾﻨەوە ﻛە ﻧﺎﭼــﺎر دەﺑﻮوﯾﻦ ﻟە ھەر ﺑەﺷە و ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ .ﺋەﻣەش ﭼﻮار ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻻی ﻛﻮرد دروﺳﺖ ﻛﺮد .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا دەﺑەﺳﺖ ،ﺋەو ھﺎوﻛێﺸــەﯾە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﻧەدەﮔﯿﺮا ﻛــە ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەﺗﯿﺶ ﻟەﻧــﺎو ﺧەﺑﺎﺗێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪان .ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﺗﯚ ﭘێﺖ واﻧﯿﯿە ﻛە ﮔﻮﺗﺎری ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺗــﺎ ھەﺗﺎﯾە وەك ﺧەوﻧێــﻚ ﺑﻤێﻨێﺘــەوە؟ ﯾﺎ دەﺑێ ﺋەو واﻗﯿﻌــە ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﭼــﻮار وﺗﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻤﺎن دەﺑێﺖ؟
ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋێﻮە ﻟەﮔەڵ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘێﻮەﻧــﺪی دروﺳــﺖ دەﻛەن .ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﻧﺎﺑێ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی زﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮردی ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺖ ،ﯾﺎن ﺗﺎ ﺋەو ﺟێﯿــەی ﺑﻜﺮێﺖ ،ھــەوڵ ﺑﺪەن ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ زﯾﺎﻧﯽ ﻟێ ﺑﻜەوێﺘەوە. ﺋەﻣەش ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە وﺷﯿﺎری و داﻧﺎﯾﯿەﻛﯽ زۆرە ﻟەﻧﺎو ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯿﺪا .ﺑەڕای ﻣﻦ ﺋەو ﺋﺎﺳﺘﯽ وﺷــﯿﺎرﯾﯿە ﻟەﻧــﺎو ﻛــﻮرددا زۆر ﻻوازە .دﯾﺎرە ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺗێﻜﯽ
ﻟەﻣﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزی وﺷﯿﺎری ھەﯾە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﺗێﭙەڕێﻨﻦ. ﻛﻮردەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎش ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــﯽ و ﻋێﺮاﻗﯽ و ﺋێﺮاﻧﯽ دەزاﻧﻦ .ﺑەم ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا واﻧﯿﯿە، وﺗێﻚ ھەﯾە ﺑەﻧﺎوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛــە داﺑــەش ﻛــﺮاوە و ﺋێــﻮە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘەﯾەدە دەڵێﺖ ﻟە رۆژﺋــﺎوا ﺗەﻧﮫﺎ ﻣﻦ ﺑﯚم ھەﯾە دەﺳــەﺗﺪار ﺑــﻢ و ﻟەﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ رێﻜﺨﺴﺘﻦ و داﻣﻮدەزﮔــەی ھەﺑێﺖ ،دەڵێ ﺗەﻧﮫﺎ ﻣﻦ ﺑﯚم ھەﯾە ﻗﺴــە ﺑﻜەم
ﭘﺎرﭼەﻛﺮاو و داﺑەﺷﻜﺮاوە ،ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷــﺖ ﻛــﻮردەﻛﺎن دەﺑێ ﺋەوە ﺑەﺑﺎﺷــﯽ درك ﺑﻜەن .ﺋەﻣڕۆ ﻟە دﻧﯿــﺎدا وﺗﯽ زۆر ﺑﭽﻮوﻛﻤﺎن ھەﯾــە ﻛە ﺣەﺷــﯿﻤەﺗێﻜﯽ زۆر ﻛەﻣﯿﺸﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺑﻮوﻧەﺗە وت .ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وێــڕای ﺋەو ﺣەﺷــﯿﻤەﺗە زۆرەی ﺑﯚﭼــﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺑﻮوەﺗە ﺧﺎوەﻧﯽ ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ؟ ﺋــەوەش زۆر ﮔﺮﻧﮕە، دﻧﯿﺎ وەﻛــﻮ ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە ﻟــە ﻧەﺗەوەی ﺟﯚراوﺟﯚر ،ﻛەﭼــﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺧێﺰاﻧەن! ﺑﺎﺷە ﺑﯚﭼﯽ دەﺑێ واﺑێﺖ؟ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ
و ﺑڕﯾﺎر ﺑــﺪەم .ﺑﯚ ﺋەوەش ﻟەﮔەڵ ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧﯿﯿــە .ﺋەﻣــە ﻻوازﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾە. ﺋــەو داﺧﺮاﻧــە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘەﯾەدەﯾە ﯾــﺎن ﭘﺎرﺗﯿﺶ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘەﯾەدە ﺧﯚی ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور دوور ﺑﺨﺎﺗەوە، ﯾﺎن ھەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو وﺷــﯿﺎرﯾﯿە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﯾە ﻛە ﺋﺎﻣﺎژەﺗﺎن ﭘێﺪا؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن وﺷــﯿﺎری ﻧەﺗەوەﯾﯽ زۆر ﻻوازە .ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﮔەﻟێﻜﯽ وﺷــﯿﺎر ﺑــﻦ ،ﺋــەی ﺑﯚﭼــﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻟەﻧﺎو ﭘێﺸﺒڕﻛێﻜﺎﻧﯽ
ﺋﯚڵﯚﻣﭙﯿﺪا ﺑەﺷــﺪار ﻧﺎﺑﻦ؟ ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە ﺑﺒﯿﺘــە ﺋەﻧﺪاﻣێــﻚ ﻟەو ﺧێﺰاﻧــە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﻟە دﻧﯿــﺎدا ھەﯾە .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﻧێﻮان ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ و زﯾﻼﻧﺪای ﻧﻮێﺪا زەرﯾﺎﯾەﻛﯽ ﮔەورە ھەﯾە ،وﺗﻤﺎن ھەﯾە ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛەی دەﮔﺎﺗە 10ھەزار ﻛەس ،ﻛەﭼﯽ ﺑە ﺋﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚڵﯚﻣﭙﯿﺪا ﺑەﺷــﺪار دەﺑﻦ .ﺑەم ﻛــﻮرد ﺑەو ھەﻣﻮو ﺣەﺷــﯿﻤەﺗە زۆرەی ﺧﯚی ﻟە ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﺪا ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﯿﯿە .ﺗەﻧﮫﺎ ﻟەﮔەڵ وﺷەی ”ﺗﯿﺮۆر“ ﻧﺎوﯾﺎن دەھێﻨﺮێﺖ .ﻛﻮرد ﭘێﺶ ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەب ﯾــﺎن ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ،دەﺑێ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘﺘەوﯾﺎن ھەﺑێﺖ و ﯾەﻛڕﯾﺰ ﺑﻦ.
ﺋەوەی ﻛــﻮردەﻛﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻣﺎﻓە رەواﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺋەﻣڕۆدا دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻜــەن و رەﺧﻨە ﻟە رەﻓﺘﺎری ﺋــەو دەوڵەﺗﺎﻧە ﺑﮕﺮن، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە رژێﻤﯽ ﺋێــﺮان ﺑێ ﺑڕاﻧەوە ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺳێﺪارە دەدات ،ﺑــە دەﯾﺎن ﮔەﻧﺠﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ژێﺮ 18ﺳــﺎڵﺪا ﭼﺎوەڕێﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﻟە ﺳــێﺪارەداﻧﻦ .ﮔﺮﻧﮕە ﺗﯚ ﺑﺘﻮاﻧﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا ﺋەو رەﻓﺘﺎرەی ﺋێﺮان ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜەﯾﺖ و ﺷەرﻣەزاری ﺑﻜەﯾﺖ .ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﻛﻮردی ھەﻣﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎن دەﺑێ ﭘێﻜەوە ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن ھەﺑێﺖ. ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،دﯾــﺎرە دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺴــﺘە وەك دەوڵەﺗﯽ 30ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ھەوڵﯽ ﺧﺎﻓﻧــﺪن و ﺧەڵەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮرد ھــەر ﺑەردەواﻣــە .ھێﺸــﺘﺎش دەوڵەت ﺋﻮﻣێــﺪی ﺋەوەی ھەﯾە ﻛە ﺑﺘﻮاﻧێ ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻟەڕووی ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿــەوە ﭘﺎﻛﺘــﺎو ﺑﻜﺎت. ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ھەوڵ درا ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘەروەردە
ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دادﮔەی ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺋێﺮان، ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد ﻛﺮدووە و ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە وەﻛﻮ ﻓﺎرس و ﻋەرەب و ﺗﻮرك ﺑﺒﻨە ﺧﺎوەﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﯾە، ﺋەﻣەش وای ﻛــﺮدووە ﮔﺮژﯾﯿەك ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و ﭘﺎرﺗﯿﺪا دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ .ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەﻛﺘﺮ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛەن .ﺑەڕای ﺗــﯚ ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە چ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﮔﺮژﯾﯿە ھەﯾــە؟ ﺋﺎﯾﺎ ھﯚﻛﺎری ﺋەو ﮔﺮژﯾﯿە ﺗەﻧﮫﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻢ و ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە ﯾﺎن ﻧەﺧێﺮ ھەردوو ھێــﺰ )ﭘەﻛەﻛە و ﭘﺎرﺗﯽ( رﻛﺎﺑــەری ﯾەﻛﺘــﺮ دەﻛــەن ﺑﯚ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەدا؟ ﺗﺎﻛﻮ 20ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ
ﺋەو ﺋﺎﯾەی ﻟە ﻣەھﺎﺑﺎد ﺷەﻛﺎﯾەوە ،وەﻛﻮ ﺋﺎی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮاوە .ﺋەﻣڕۆ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋەو ﺋﺎﯾە ﺑەﻛﺎر دەھێﻨێﺖ .ﺑەم ﭘەﻛەﻛە ﺋەو ﺋﺎﯾە ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺎت و دەڵێ ﺋﺎﻛە ﮔﻮزارﺷﺖ ﻟە ﻣﻦ ﻧﺎﻛﺎت رای ﺗﯚ ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼﯿﯿــە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯿﯿــەك ﻟــە ﭘﺸــﺖ ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ھەﯾــە ﯾﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻮو؟ ﺑﯚﭼﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛە ﺑــەو ھەﻣــﻮو ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەوە دەﭼێﺘە ﭘێﺸــەوە؟ ﺋــەو ھەﻣﻮو ﮔەﻟەﻛﯚﻣەﯾــە ﭼﯿﯿــە ﻟەﺳــەر ﭘەﻛەﻛە دەﻛﺮێــﺖ ﺑەم دواﯾﯿﺎﻧە، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەس دێﻨﻦ ﻛە ﮔﻮاﯾە ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن رﻓێﻨﺪراوە و ﺑەو ﺷێﻮەﯾە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن ھەر ﺑەردەواﻣە .ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑەردەوام دەﺑێﺖ؟ دﯾــﺎرە زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﻛــە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺟێﮕــەی ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺑﮕﺮێﺘــەوە .ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﻟەﺳەر ﺣﯿﺴﺎﺑێﻚ ﺑێﺖ ﻛە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ زﯾﺎن ﺑە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ و ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی وﺷﯿﺎری ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑێﺖ
ﺑەزﻣﺎﻧﯽ داﯾﻚ ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ رێﮕە ﻧەدراوە ﺑە رەﺳــﻤﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت .ﻣﻦ ﭘێــﻢ واﯾە ﻛﻮردەﻛﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﻦ ﺧﯚﺷــﯿﺎن ﻟەوەدا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەر ﻣﺎڵێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێﺘە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەی زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻣﺎڵەوە ﻓێﺮی ﻛﻮردی ﺑﻜــەن ،ﻣەرج ﻧﯿﯿە ھــەر ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھە ﻧــﮕﺎ و ی دەوڵەت ﺑﻦ. ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮ و ﻣە ﺗــﯽ ھە ر ێــﻢ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﭘﺘەوی
ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ زۆر ﺧﺮاﭘﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘەﯾڕەو دەﻛــﺮد ،ﺑەم وا ﭘێﻨﺞ-ﺷــەش ﺳﺎڵە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮان ھــەردووﻻ زۆر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوە. ﺑەھﯚی ﻧــەوت و ﻏــﺎزەوە ،ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧــە زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ دەﺑێــﺖ .ﺋــەو ﭘێﻮ ە ﻧﺪ ﯾﯿــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە، ﭘێﻮ ە ﻧﺪ ﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﯽ ﻟــێ
ﺋێﺴــﺘە دەﻛەوێﺘــەوە. ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆر ﻧەرﻣﺘﺮە ﻟەﭼﺎو ﺟﺎران .ﺋﯿﻨﺠﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑێﻚ ﺑێﺖ ﻛــە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ زﯾــﺎن ﺑــە ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ و ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی وﺷﯿﺎری ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑێﺖ .ﺑﺎ ﺑڵێﻦ ﻛﻮرد ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ ﭘــﺎن و ﺑەرﯾﻨــەن ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﺣەﺷﯿﻤەﺗە زۆرەن ،ﺑەم ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺋەﻧﺪام ﻧﯿﻦ؟ ﯾﺎن ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا ﻛﻮرد ﻧﻮێﻨەری ﻧﯿﯿە؟ ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮر و ﻟە ﺑﺎﺷﻮور و رۆژھــەت ﺑﺘﻮاﻧﻦ وەﻣێﻜﯽ روون ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺑﺪۆزﻧەوە و ﺋﺎﺳﺘﯽ وﺷــﯿﺎری ﻧەﺗەوەﯾﯿﺎن ﺑﮕﺎﺗە ﺋــەو رادەﯾە ،ﺋەوﻛﺎﺗە زﯾﺎﺗﺮ ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻚ دەﺑﻨەوە .دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو وﺷﯿﺎرﯾﯿە زۆر ﮔﺮﻧﮕە. ﺑــﺎس ﻟــە داﻧﻮﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ﻛﻮرد ﻟــە رۆژھەت ﺋەزﻣﻮﻧێﻜﯽ ﺗﺎڵــﯽ ھەﯾە ،دوو ﻟە ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەﺳــەر ﻣێﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟەﻻﯾەن رژێﻤﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە ﺗﯿﺮۆر ﻛــﺮان .ﺑﯚﭼﯽ ﺋەﻣــە ھﯿــﭻ ﻛﺎرداﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻧەﺑﻮو؟ ﺋەﻣــەش دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛە ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە وەﻛﻮ ﻟﯚﺑﯿﯿەك ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا رۆڵ ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﯾﺎن ﺋەو ﻛەﯾﺴــە ﭘێﺶ ﺑﺨــﺎت و ﺑﯿﺨﺎﺗە ﺧﺰﻣەﺗﯽ دۆزەﻛەﯾەوە؟ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ د .ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮ ﻟە ﭬﯿەﻧﻨﺎ رووداوێﻜﯽ ﻧﺎﺧﯚش ﺑــﻮو ،ﺑەم ﻛێ ﻛﻮﺷﺘﯽ؟ ﭼەﻧﺪ ﺑﻜﻮژێﻚ ﻛە ر ژ ێﻤــﯽ ﺋێﺮ ا ن
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ دﻛﺘﯚر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ وا ھەﺑﻮو ﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﺑڵێﻦ ﺋێﻤە ﻛﻮردی ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﻦ ﺑە ﺋێﻤە ﭼﯽ ،ﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﺑڵێﻦ ﺋێﻤە ﻛﻮردی ﻋێﺮاﻗﯿﻦ ﺑە ﺋێﻤە ﭼﯽ .ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭼەﻣﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺒﻮون ھەﺑێﺖ .دەﺑﻮاﯾە ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﻗﺎﺳﻤﻠﻮ وەك ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەﯾﺮ ﺑﻜﺮاﯾە
ــــەوەی ﺟﯚراوﺟﯚر ،ﻛەﭼﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺧێﺰاﻧەن ﻧﺎردﺑﻮوﻧــﯽ و وەﻛﻮ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﺶ ﭼﻮوﺑــﻮون .ﺑﻜــﻮژەﻛﺎن دوای ﺷــەھﯿﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮ و دوو ھﺎوڕێﻜەی ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا ﺋەو ﺷﻮێﻨەﯾﺎن ﺟێﮫێﺸﺖ .دواﺗﺮ ﺷــﺎری ﭬﯿەﻧﻨﺎ و ﭘﺎﺷــﺎن وﺗﯽ ﻧەﻣﺴﺎﯾﺎن ﺑە ﺗەواوی ﺟێﮫێﺸﺖ. دەوڵەﺗﯽ ﻧەﻣﺴﺎ ھﯿﭻ دۆﺳێﯿەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەو رووداوە ﻧەﻛــﺮدەوە .ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺷــەھﯿﺪ ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮ ﮔﻮﺷــﺎرێﻜﯽ زۆری ھێﻨﺎ ﺑــﯚ ﺳــەراﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻧەﻣﺴــﺎ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺮێــﺖ .ﻟەﮔەڵ ﻓڕاﻧﺴﻮا ﻣﯿﺘﺮان ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﻛــﯚ ﺑــﻮوەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛﯚ ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺗﯚﻧــﯽ ﺑﻠێﺮ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛﯚ ﺑﻮوەوە ،ھەروەھﺎ ﭼﺎوی ﺑە )ﺑﻮش( ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎش ﻛــەوت ،ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧەﻣﺴــﺎ ﺑﯚﭼﯽ ھەر ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻧەﺑــﻮو؟ ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺋەﮔەر دادﮔەﯾﯽ ﺑﯚ ﺋەو دۆﺳــێﯿە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﺗێــﻚ دەﭼێــﺖ ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﻧﺎﺑێ ﺋێﺮان ﻟە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺘﯚرێﻨﯿﻦ. ﻛێﺸــەﻛە ﻟێﺮەداﯾە ،ﺗﯚ ﻧﺎﺗەوێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﻟــە ﺧﯚت ﺑڕەﻧﺠێﻨﯽ ،ﺑەم ﻟە ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا 40ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮرد ھەﯾە. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧەﻣﺴــﺎ ﻟێﺮەدا وای دەﺧﻮێﻨێﺘــەوە ﻛە ﻛــﻮرد ﻧە ﻟە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﻦ، ﻧە ﻟە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا ﺋەﻧﺪاﻣــﻦ ،ﻟە ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ رەﺳــﻤﯿﺪا ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﻣــﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەن. ﺋەﻣە ﺑەواﺗﺎی ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻜﺮدن و ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﻛﻮردەﻛﺎن دێﺖ .ﻛﻮرد ﺋەوﻛﺎﺗە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەدا ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ زۆر ﺑەھێﺰﯾﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ھەروەھﺎ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﺷﯿﺎﻧﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﭘﺘەوﯾﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ ﭘڕۆﻓﺎﯾﻞ:
وا ھەﺑــﻮو ﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﺑڵێﻦ ﺋێﻤە ﻛــﻮردی ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــﻦ ﺑــە ﺋێﻤە ﭼﯽ ،ﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور ﺑڵێﻦ ﺋێﻤە ﻛﻮردی ﻋێﺮاﻗﯿــﻦ ﺑە ﺋێﻤە ﭼﯽ. ﺑﯚﯾە دەڵێﻢ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭼەﻣﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺒﻮون ھەﺑێﺖ .دەﺑﻮاﯾە ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤــﺎن ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮ وەك ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳەﯾﺮ ﺑﻜﺮاﯾە. ﻟە ﺳەروﺑەﻧﺪی دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛﻮرددا، ﭼەﻧــﺪ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ رووﻛەش وەﻛﻮ ﺑﺎﻧﮕﻜﺮدن و ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻣﯿﻮاﻧێﻚ ﯾﺎن داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺸﻜﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑﻮو ﺑەھﯚی دواﺧﺴﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛە ،ﺑەم دواﺗﺮ ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ھــﯚﻛﺎری ﺷــﺎراوە ھەﺑﻮون ،دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳەدەﯾەك ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ،ﺋەﻣڕۆ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﺒەﺳﺘﻦ، ﺑەم ﺷێﻮە ھﯿﭻ ھﯿﻮاﯾەك ھەﯾە ﺑﯚ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ دۆزی ﻛﻮرد؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﮔﺮﻧﮕە ،ﺑەم ﮔﺮﻧﮕﺘــﺮ ﺋەوەﯾــە ﻛە ﻟــە ﻧێﻮان ﺑەﺷــﺪارﺑﻮواﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــەدا رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯽ ھەﺑێﺖ. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟەﺳــەر ﺋــﺎی ﻛﻮرد دەﺑێ رێﻜﻜەوﺗــﻦ ھەﺑێﺖ ،ﺋەو ﺋﺎﯾــەی ﻛــە ﻛﺎﺗﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﻣەھﺎﺑﺎد ﺷــەﻛﺎﯾەوە ،ﺋەﻣە وەﻛﻮ ﺋﺎی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻗﺒــﻮوڵ ﻛﺮاوە. ﺋەﻣــڕۆ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋەو ﺋﺎﯾە ﺑەﻛﺎر دێﻨێــﺖ .ﭘەﻛەﻛــە ﺋــەو ﺋﺎﯾە ﻗﺒﻮوڵ ﻧــﺎﻛﺎت و دەڵــێ ﺋﺎﻛە ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟە ﻣﻦ ﻧﺎﻛﺎت .ﺋەﻣە ﺧﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾە .ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻨﯿﺶ ﻟە دۆﺧێﻜﯽ وادا ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮە ھﯿﭻ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺑێﺖ. ﻣﺎوەﯾــەك ﺑــەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﺨﺎﻧەی ﺋێﺮان ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺑو ﻛﺮدەوە ﻛــە ﮔﻮاﯾە ﻛﯚﻣﺎری ﻛﯚﻣﺎرێﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴــﺘﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدی
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧەﻣﺴﺎ ﻟێﺮەدا وای دەﺧﻮێﻨێﺘەوە ﻛە ﻛﻮرد ﻧە ﻟە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﻦ ،ﻧە ﻟە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﻦ ،ﻟە ھﯿﭻ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ رەﺳﻤﯿﺪا ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﻣﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەن
ﺳــﯚﭬﯿەت ﺑــﻮوە و ھﯿــﭻ ﺧﻮاﺳــﺘێﻜﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻟەﺳــەر ﻧەﺑﻮو .ﻟە ﺑﺎﺑەﺗەﻛەدا ﮔﻮﺗﺮاﺑﻮو ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺋــەو ﻛﯚﻣﺎرە ﺑە ﺷﺘێﻜﯽ ﭘﯿﺮۆز وەﺳﻒ ﺑﻜەن و ﺑــەو ھﯚﯾــەوە ﺧﯚﯾﺎن وەﻛﻮ ﻧەﺗەوە ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﻜەن ،ﺋەو ﭼەواﺷــە ﻛﺎرﯾﯿە چ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ ﻟەﭘﺸﺘە؟ ﺋــەم رواﻧﮕەﯾــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋێﺮان رواﻧﮕەﯾەﻛﯽ زۆر ھەڵەﯾە. ﺳﺎڵﯽ 1945ﻟە ﻣﺎھﺎﺑﺎد دەوڵەﺗﯽ زۆر دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە داﻣــەزرا .ﺋــەوە درۆﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﯾە ﺗﯚ ﺑڵێﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدی ﺳﯚﭬﯿەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮوە .ﺋەم ﺟﯚرە ﮔﻮﺗﺎراﻧە ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﺳەر ﻟە ﻛﻮرد ﺑﺸێﻮێﻨﻦ .ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳە ﺋێﺮاﻧﯿﯿە، ﻟەﺑﺎﺗﯽ ﺋەوە دەﺑﻮاﯾە وەﻣﯽ ﺋەوە ﺑﺪاﺗــەوە ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﺋــەو ھەﻣﻮو
ﮔەﻧﺠە ﻛﻮردە ﻟە ﺳێﺪارە دەدەن. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە رۆژی 30ی ﺋﺎداری 1947ﻛــە ﻗــﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﺳــێﺪارە درا .ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو رۆژە وەﻛﻮ رۆژێﻜﯽ رەش ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎدی دەﻛﺮێﺘەوە؟ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەڵێ. ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﻛەﺳــێﻜە ﻛە ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر دادﮔــەی ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺋێــﺮان ،ﺑەرﮔــﺮی ﻟــە ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﻛﺮدووە .ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە وەﻛﻮ ﻓﺎرس و ﻋــەرەب و ﺗﻮرك ﺑﺒﻨە ﺧﺎوەﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن. ھەروەھــﺎ د .ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﺑﻮو، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎدی ﺋەوﯾــﺶ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻟــە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋێﺴــﺘەدا ﭼﯚن دەڕواﻧﯿﺘە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟە
رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا؟ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــە رۆژھــەت زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ زۆرﯾــﺎن ﻧﯿﯿــە. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛــﻮر و ﺑﺎﺷﻮور و رۆژﺋﺎوا زۆر ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﺎرودۆﺧﯽ رۆژھەت ﻧﯿــﻦ .رژێﻤﯽ ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ﺑﯚ ﺋەو داﺑڕاﻧە ھەوڵﯽ داوە .ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھــەت زۆر ﺑەھەڵە ﻟێــﻚ دەدرێﺘەوە .ﻛﺎﺗێﻚ رووﺣﺎﻧﯽ ﺑﻮو ﺑە ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎر، ﺑەڵێﻨــﯽ دا ﺑە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ﻛﻮرد ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا. ﺑــﺎ ﺑەراوردێــﻚ ﻟــە ﻧێﻮان ﺳــﺎﻧﯽ 1991ەوە ﺗــﺎ 2000 ﻟەﮔەڵ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﭼەﻧــﺪ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﺪا ﺗێﭙەڕی، ﺋێﺴﺘە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﯿﻨﯿﺖ. ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە،
ﺣﺰﺑێﻜــﯽ وەك ﮔﯚڕان ﺳــەری ھەڵﺪاوە ﻛە ھێﺰی ﭼەﻛﺪاری ﻧﯿﯿە و ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــﻮوە ﺑــە ھێﺰی ﺑﺮاوەی دووەم .ﺋەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﯿﺖ؟ دﯾــﺎرە ﺷــەڕی ﺑﺮاﻛــﻮژی ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رووداوێﻜﯽ زۆر ﻧﺎﺧﯚﺷە .ﺣﺰﺑێﻜﯽ وەك ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھێﺰێﻜﯽ ﭼەﻛﺪاری ﮔــەورەی ھەﯾە ﻛە ﺋەﻣە ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﭘێﭽەواﻧەی ﭼەﻣﻜــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺒﻮوﻧــە .ھەروەھــﺎ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰی ھەﯾە .ﺋەم ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧە زۆر ھەڵەن .دەﺑﻮاﯾە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەك ﺳﻮﭘﺎی ھەﺑێﺖ، ﺋەرﻛﯽ ﺋەو ﺳﻮﭘﺎﯾەش ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وت ﺑێﺖ ﻟە داﮔﯿﺮﻛەری. ﭘەﯾــەدەش ھــەر ﺋــەو ﺑﺎﻧﮕەﺷەﯾە دەﻛﺎت و دەڵێ دەﺑێ ﯾەك ﺳﻮﭘﺎ ھەﺑێﺖ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەوە ھﯿﭻ
ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەی ﺋێﻮە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮەدەﻛەن؟ راﺳــﺘە ﭘەﯾەدەش ﺑﺎﻧﮕەﺷە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ،ﺑەم دەﺑێ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟەو ﺳــﻮﭘﺎﯾەدا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻦ .ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﻮوﻧﯽ دوو ﺳــﻮﭘﺎی ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو .ﺋێﺴﺘە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺑەﺷﯽ داراﯾﯽ و ﭘەروەردە و ﭼەﻧﺪ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮدا ﯾەﻛﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،ﺑەم ﮔﺮﻧــﮓ ﺋەوەﯾە ﻟە ﺳــﻮﭘﺎدا ﯾەك ﺑﮕﺮﻧەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەك ﺳــﻮﭘﺎی ھەﺑێــﺖ .ﺋەﮔەر واﺑێﺖ ﻟە زۆر رووەوە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﮔەورە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن روو دەدات. ﺑــەڕای ﻣﻦ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﯾەك ﺳﻮﭘﺎ ﻟە رۆژﺋﺎوا ھەﻧﺪێﻚ ﺟﯿﺎوازە. ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێ ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻦ .ﺋەﮔەر ﺗــﯚ داوای ﯾەك ﺳﻮﭘﺎ ﺑﻜەﯾﺖ و ﺗەﻧﮫﺎ ﺧﯚت ﻣﺎﻓﯽ ﺑەﺷﺪاری و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳﻮﭘﺎﯾەت ھەﺑێﺖ ،ﺋەوە ھەڵەﯾە.
ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﯚی 36ﺑەرھەﻣﯽ ﺑێﺸــﻜﭽﯽ 32 ،ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﯾﺎﺳــﺎغ ﺑــﻮون .ﻧﺎوی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ”ﺷﯿﻜﺎری ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی ڕۆژھەت “1967 ،و ”ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”ﻛێﺸە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾﯽ “1968و ﻋەﺷــﯿﺮەﺗە ﻛﯚﭼەرﯾﯿە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﺋەﻧــﺎدۆڵ“1968 ، ﺋەﻧــﺎدۆڵ “1969و ”ڕۆژھەﺗــﯽ و ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژھــەت“1969 ، ﺑﻨەﻣﺎ ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ڕەﮔەزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ1969 ،ﭼﺎﭘﯽ .“2 ﻛﺘێﺒە وەرﮔێڕاوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﺷــێﻮەزاری ﺳﯚراﻧﯽ ”ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚڵﯚﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ - وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺣەﻣەڕەﺷــﯿﺪ“ و ”ﺗێــﺰی ﺗﻮرك ﺑﯚ ﻣێﮋوو ،ﺗﯿــﯚری زﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚر و ﻛێﺸــەی ﻛﻮرد - وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺋﺎﺳﯚس ھەردی“.
د .ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑێﺸﻜﭽﯽ 7/1/1939ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺋﯿﺴﻜﺴﻠﯿﭙﯽ ﺳەر ﺑە ﭼﯚرووم ﻟە ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﺣەﻧەﻓﯽ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە .ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ ﺗﻮرﻛە و ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯽ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە دۆزی ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ .ﻧﺎزﻧﺎوی ”ﺳﺎری ھﯚﺟﺎ“ ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ”ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻗﮋ زەردەﻛە“ی ﻟێ ﻧﺮاوە .ﺑﺎوﻛﯽ ﻧﺎوی ”ﺣﻮﺳﻨﯽ“ﯾە ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا دووﻛﺎﻧﺪار ﺑﻮوە ))1899- 1899 .(1978داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی ”زاھﯿﺪە“ﯾە ) (1898-1987و ﻛﻮڕی ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻣﺎڵە و دوو ﺑﺮای ھەﯾە ﺑە ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺤێﺪﯾﻦ و وەﺳﻔﯽ و ﺧﻮﺷﻜێﻜﯿﺸﯽ ﻧﺎوی ﺳﺎﺗﯿﯿە. ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1962دا ﻛﯚﻟﯿﮋی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋەﻧﻘەڕە ﺗەواو ﻛﺮدووە .ﻟە زاﻧﻜﯚی ھﻮﻧەر و ﺋەدەﺑﯽ ”ﺋەرزەڕۆم“ی ﺳەر ﺑە زاﻧﻜﯚی ﺋەﺗﺎﺗﻮرك وەك ﯾﺎرﯾﺪەدەری ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر ﻟە ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ ﻛﺎری ﻛﺮدووە .ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑێﺸﻜﭽﯽ وەك دۆﺳﺘﯽ ﻛﻮرد ﺑەردەوام ﻟەﮔەڵ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد .ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺑەھﯚی ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻛﻮرد راﭘێﭽﯽ دادﮔەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮاوە. ﯾەﻛەم ﺗێﺰی ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳــەر ﻋەﺷــﯿﺮەﺗێﻜﯽ ﻛﯚﭼەری ﻛﻮردی ﺑە ﻧﺎوی ”ﻋەﻟﯿﻜﺎن“ ﭘێﺸــﻜەش ﺑە زاﻧﻜﯚی ﺋەﻧﻘەڕە دەﻛﺎت ﻛە دوای ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن زاﻧﻜﯚی ﺑﯚﻏﺎزﺋﯿﭽﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﻮڵەوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013دا دﻛﺘﯚرای ﻓەﺧﺮی ﭘێ وەردەﮔﺮێﺖ .ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ 5ی ﺳﺎڵﯽ 2014زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دﻛﺘﯚرای ﻓەﺧﺮی ﭘێ ﺑەﺧﺸﯽ. ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻜﺪا ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚی ڕێﻜﺨﺮا ،ﺳەرەﺗﺎی ﻧﺎﺳﯿﻨﯽ دۆزی ﻛﻮرد دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزی و دەڵێ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1963دا ﭼﺎوی ﺑە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻛەوێ ﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھﺎﺗﺒﻮون ،ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﺋەﮔەر ﺣەز ﺑﻜﺎت دەﺗﻮاﻧێ ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎن ﻗﺴە ﺑﻜﺎت .ھەروەك ﺧﯚی ﺑﺎﺳﯽ ﻟێ دەﻛﺎت ،زۆری ﺑەﻻوە ﺳەﯾﺮ دەﺑێﺖ ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی وا ﻓێﺮ ﻛﺮاﺑﻮو ﻛﻮردی زﻣﺎﻧێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑﺘﻮاﻧﯽ ﻟە رێﮕەﯾەوە ﻗﺴە ﺑﻜەی و ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺗێ ﺑﮕەی و زﻣﺎﻧێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﻛﻮردی ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە .ھەر ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺪا ﻛە ﻟە ﺑﺘﻠﯿﺲ و ھەﻛﺎری ﺑەﺳەری ﺑﺮدووە ﻟەﮔەڵ ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ ﻋەﻟﯿﻜﺎن ﺋﺎﺷﻨﺎ دەﺑێﺖ و ﯾەﻛەم ﺗێﺰی ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳەر ﺋەو ﻋەﺷﯿﺮەﺗە دەﻧﻮوﺳێﺖ. ﺑێﺸــﻜﭽﯽ 17ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەدا ﺑﻮوە و ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ دادﮔەی ﺟﯿﺎوازی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا 100ﺳﺎڵ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺑەﺳەردا ﺳــەﭘێﻨﺮاوە .ﻟە دوای ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺑﺎﺑەﺗێﻚ ﻟەﺳەر ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛەی ﺳﺎڵﯽ 1967دا ﺑەﻧﺎوی ”ﺷﯿﻜﺎری ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛەی ڕۆژھەت ،ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ“ و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1969دا ﯾەﻛەم ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ ﺑە ﻧﺎوی ”ڕۆژھەﺗﯽ ﺋەﻧﺎدۆڵ -ﺑﻨەﻣﺎ ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ڕەﮔەزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ“ و ﭘﺎش ﻛﻮدەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ 1971ﻟەﺳەر ﺳﻜﺎی ﺳەرۆك ﺑەﺷەﻛەی ”ﺋﯚرھﺎن ﺗﻮرﻛﺪۆﻏﺎن“ ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﺠﺎر دەدرێﺘە دادﮔەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ”ﺟﯿﺎﺧﻮازی ﻟە ﻧەﺗەوەی ﺗﻮرﻛﺪا“ 13ﺳﺎڵ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺑەﺳەردا دەﺳەﭘێﺖ و ﺳﺎڵﯽ 1974ﺑەر ﻟێﺒﻮردﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ دەﻛەوێﺖ و ﺋﺎزاد دەﻛﺮێﺖ. دوای ﺑەرﺑﻮوﻧﯽ داوای ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋەﻧﻘەڕە دەﻛﺎت ،ﻛە ﭘێﺶ ﮔﯿﺮاﻧەﻛەی ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮون وەك ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ وەری ﺑﮕﺮن ،ﺑەم وەرﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ و ﻟە دوای ﺋەوە ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ دەﺳــﺖ ﻧﺎﻛەوێﺖ و ﻟە دۆﺧێﻜﯽ ﺳەﺧﺘﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا وەك ﺗﻮێﮋەرێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ ﻟە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە دۆزی ﻛﻮرد و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯽ.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﺑﺎ ﺑەرﭘﺮﺳەﻛەی ﻛﻮﻧﺴﻮڵﺨﺎﻧەی ﺋێﺮان ،وەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺑﺪاﺗەوە ﺑﯚﭼﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﮔەﻧﺠە ﻛﻮردە ﻟە ﺳێﺪارە دەدەن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
17
رای ﺧەڵﻚ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺎﻛﻮان ھەڵەﺑﺠەﯾﯽ
زۆر ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﺎرا و ﭼﺎﻻﻛﻤﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوﻛﺴﺎﻻرە
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ژﻧﺎن ﭼﺎوﯾﺎن ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺘە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن داﺑەش ﺑﻜﺮێﺖ ﺋﺎﻣﯿﻨە زﯾﻜﺮی
ﭼﻨﺎر ﺳەﻋﺪ
ھەﺗﺎو ﺧﺪر
ﺳﻠﯿﭭە ﺟﮕەرﺧﻮێﻦ
رۆزە ﻋەﺑﺪو
رزﮔﺎر ﺟەﻣﯿﻞ
ﺳﯚزان ﻛﻮردی
ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن واﯾە ﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ وەزﯾﺮێﻜﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە ﻧێﻮ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺖ دەﺗﻮاﻧێﺖ رۆڵﯽ ﺑﺎش ﺑﮕێڕێﺖ ﻟە ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن .ھﺎوﻛﺎت ھﯿﻮاﺧﻮازن ﭘﻠەﺷﯿﺎن ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و ﺟﻮﻣﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێ ﺑﺪرێﺖ. ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن وەك ﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﻧﻮێ ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎری دەﺳﺘﻜەوﺗﻮو ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ،ڕێﮋەی ﭘﯿﺎوان و ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﯿەﺗﯽ و ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2012ﺗﺎ 2013ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺑﻮو:
ﺋﺎﻣﯿﻨە زﯾﻜﺮی
دەﻣﺎﻧەوێ ﭘﻠەی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻨﭽﯿﻨەی ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ژﻧﺎن ﺑێﺖ ﻧەك ﻟەﺳەر ژﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚی
ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧە وەك ﺋﯿﺴﺘﺤﻘﺎق دەﺑێﺖ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﻦ، ﻛەس ﺧێﺮ ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻧﺎﻛﺎت ،دەﺑێﺖ ﺋەوان ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕەﻧە ﺋەوە و ﺋێﻤە ﺷــەرﯾﻜﯽ ﺋەو ﭘﺮۆﺳــﺎﻧەﯾﻦ ﻟە ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺋەوەی ﺟێﮕەی دڵﺨﯚﺷــﯿﯿە ﻛە ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﺎرا و ﭼﺎﻻك ﻟە ﻧێﻮ ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﻠە ﺑﺎﻛﺎن ﻟە ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻋەﻟﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە. ﺑەم ﭘﺮﺳﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟەﺳەرە ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێﺖ ﺋەو ڕێﮋەﯾەی داﻧﺮاوە ﻻﺑﺪرێﺖ ،ﺋەوەش ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﮔەﺷە ﻧﺎﻛﺎت ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ڕێﮋەی ژﻧﺎن ﻻﻧەﺑﺮێﺖ. ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋێﻤە ﺑەدواﭼﻮون ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑﺰاﻧﯿﻦ ھﯚﻛﺎر ﭼﯿﯿە ﻛە ﻟە زۆرﺑەی ﺷــﻮێﻨەﻛﺎن و ﺟﻮﻣﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﻠەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺋێﻤە ﻧﺎﻣﺎﻧەوێﺖ ﺋەو ﭘﻼﻧە ﻟەﺳەر ژﻧﺒﻮون ﺑﺪرێﺖ ﺑەژﻧﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ دەﻣﺎﻧەوێﺖ ﻟەﺳەر ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﺗﻮاﻧﺎی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺖ.
ﭼﻨﺎر ﺳەﻋﺪ
ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوﻛﺴﺎﻻرە
ﻟــە رووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە ﺋەﮔــەر ژﻧﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﺋەرﻛــﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻨــﺪاڵ و ﺑەڕێﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ ﺑێﺖ ،ﺋەوا ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑــەرەو دواوە دەﺑﺎت و ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺎوﺳــﺎﻻر و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ ﺑەرھەم دەھێﻨێﺖ ،ھەروەھﺎ ھەر ژﻧێﻚ ﺑەڕێﺰەوە ﺳــەﯾﺮ ﻧەﻛﺮێﺖ و وەك ﻣﺮۆڤ ﺳــەﯾﺮ ﻧەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوا ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە دادﭘەروەرﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑەدی ﻧﺎﯾەت و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﺟێﮕﯿﺮ ﻧﺎﺑێﺖ. ﭼﻨﺎر ﺳــەﻋﺪ ﮔﻮﺗﯽ :وەك ڕووﻧــە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤــەدا ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﺑەﺷــﺪارن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ،ﺑــەم ﻟە ﻛﺎﺗﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑەرﭼﺎو دەﻛەون، ﺋــەوەش ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوﻛﺴــﺎﻻرە .ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺑﺎوﻛﺴــﺎﻻر وەك ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺟەﻧﮕەڵﺴﺘﺎن واﯾە و ﮔەورە ﺑﭽﻮوك دەﺧــﻮات ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤەش ﭘﯿﺎوﺳــﺎﻻرﯾﯿە و ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺎر دێﺘە ﺳــەر دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎن ،ﭘﯿﺎوان ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎن دەﺑەن و ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﭘەراوێﺰ دەﺧەن.
ھەﺗﺎو ﺧﺪر
ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺘﺪا ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ڕەﺣﻤەﺗﯽ ﺧﻮا دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳﺘێﻚ ﺑەر ژﻧﺎن ﺑﻜەوێﺖ
ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎس ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ ژن دەﻛەﯾﻦ و ﺑەﮔﻮێﺮەی
ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺟێﮕﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻟە 6ﭘﯚﺳﺖ ھﯿﭽﯿﺎن ﺑەژﻧﺎن ﻧەدراوە. ﺳەرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚ 12ﻧێﺮ و ﺗەﻧﮫﺎ ﯾەك ﻣێ .ڕاﮔﺮی ﻛﯚﻟﯿﮋ 86ﻧێﺮ و 7ﻣێ. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ 283ﭘﯿﺎو و 36ژن. ڕێﮋەی ﺑەڕێﻮەﺑەرە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە وەزارەﺗەﻛﺎن :و .ﭘەروەردە 16ﭘﯿﺎو و ژﻧﺎن ھﯿﭻ .و .ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ 6 ﭘﯿﺎو و ژﻧﺎن ھﯿﭻ. و .ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ 7ﭘﯿﺎو و ﺗەﻧﮫﺎ ﯾەك ﺋﺎﻓﺮەت .وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ 9ﻧێﺮ و ﯾەك ﻣێ.
ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺖ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەﺷــﺪاری دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ،ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﻧﺎو و ﺟﻮاﻧﯽ ﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێ ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺎرا ﺑێﺖ و ﺑﺘﻮاﻧﻦ ڕۆڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﮕێڕن. ﺟﮕە ﻟەوەش ﺋێﻤە ﻗﺴەﻣﺎن ﻟەﺳەر ﺋەوەﯾە ﺟﮕە ﻟەوەی ﭘﯿﺎوان ﭼــﯚن دوو ﺟﯚر ڕۆڵ دەﺑﯿﻨﻦ ،ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ڕۆڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ و ﺋەو ڕۆڵەﺷﯽ ﭘێﯿﺎن دەدرێﺖ ﻟەﺳەر ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺖ.
ژﻣﺎرەی ژﻧﺎن ﻟە ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن :ﺧﻮﻟﯽ ﯾەﻛەم .9 :ﻟە ﺧﻮﻟﯽ دووەم .27 :ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﺳێﯿەم .40 :ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەم.34 : ﺑەﺷﺪاری ژﻧﺎن ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﯾەك .1 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی دوو .1 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺳێ .2 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﭼﻮار .2 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﭘێﻨﺞ .3 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺷەش .1 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺣەوت .1 :ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺖ :وەك ژﻧﺎن دەڵێﻦ ”ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯽ ڕەﺣﻤەﺗﯽ ﺧﻮا و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﻦ“. ژﻣﺎرەی دادوەرەﻛﺎن ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ 1997ھﯿﭻ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻚ ﻟە ھەرێﻢ دادوەر ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەم ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1998دا ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی دھﯚك ﯾەﻛەم ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەﻧﺎوی ﻛﺎﻣﯿﻠە ﻋەﻟﯽ ﺳەﻻم ﺑﻮوەﺗە دادوەر .ﭘﺎﺷﺎن ﻟە ﻛﯚی 211دادوەر ﺗەﻧﮫﺎ 12ﯾﺎن ﺋﺎﻓﺮەﺗﻦ. ڕێﮋەی ﻧەﺧﻮێﻨﺪەواری 41%ی ﭘﯿﺎوان ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوارن و 59%ی ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوارن. ڕێﮋەی دەرﭼﻮون ﻟە زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013 2012-دا ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺑﻮو 48649 :ﻧێﺮ دەرﭼﻮون ﻛە ﺑەڕێﮋەی ﺳەدی % 48.47دەﻛﺎت و ڕێﮋەی ﻣێ 51713دەرﭼﻮو ﻛە 51.52%ﻣێ ﻧﯿﺸﺎن دەدات ﻛە ژﻧﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەرﭼﻮون. ژﻧﺎن و ﭘﯿﺎوان ﻛﯚدەﻧﮕﻦ ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﻛە دەﺑێﺖ ﺑەﺷﺪاری ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ﻛﺎرا ﺑﻜﺮێﺖ و ھەرﯾەﻛە و ﻟەﺳەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەﺷﺪاری ﭘێﻜﺮدﻧەﻛە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە: دەﺳﺘﻮورﯾﺶ ژن و ﭘﯿﺎو ﯾەﻛﺴﺎﻧﻦ ،ﺑەم ﻟە ﭘێﺶ دادﮔە دوو ژن ﺑەﯾەك ﺷــﺎھﯿﺪ ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﻦ، ھــﺎوﻛﺎت ھەﻣــﻮو ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەژﻧﺎن ﺳﻨﻮوردار ﻛﺮاوە ،ﻟە 30%ﺑﯚﻣﺎن داﻧﺮاوە ،دەﺑێﺖ ﺋەو ﺳﻨﻮورە ﻻﺑﺒﺮێﺖ و ھﯿﭻ ڕێﮋەﯾەك دﯾﺎر ﻧەﺑێﺖ، ﺗﺎ ژﻧﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30%ﻟە ﻛﺎﯾەﻛﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ .ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ زۆر ھەﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ژﻧﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋەوەی ھەﺑﻮو ﺗەﻧﮫﺎ وەك ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻚ ڕێﮕەی ﭘێ دراوە ﻛﺎر ﺑﻜﺎت ،ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺘﺪا ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ڕەﺣﻤەﺗﯽ ﺧﻮا دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳــﺘێﻚ ﺑەر ژﻧﺎن ﺑﻜەوێﺖ ﺗﺎ ﻧﻮێﻨەرﻣﺎن ھەﺑێﺖ. ھەﺗــﺎو ﺧﺪر ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوە دا ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋێﻤە ﻛﯚﻣﯿﺘەﯾەﻛــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ژﻧﺎﻧﻤــﺎن ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ژن ﭘــێ ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ و ﺋەوﻛﺎﺗﯿﺶ ﺧﯚﻣﺎن
ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەﯾــﻦ ،ﺑەم ﺑەداﺧــەوە ﺋەوەﻣﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑﯚﯾە دەﺑێــﺖ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوە ﺑﯿــﻦ ﻛە ﺋەوان ﺳــﻮﭘﺮاﯾﺰﻣﺎن ﭘێ ﺑﺪەن ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ چ ﭘﯚﺳﺘێﻜﻤﺎن ﺑەردەﻛەوێﺖ.
ﺳﻠﯿﭭە ﺟﮕەرﺧﻮێﻦ
دەﺑێﺖ ژﻧﺎن ﯾەﻛﺪەﻧﮓ ﺑﻦ
زۆر ﮔﺮﻧﮕە ژﻧــﺎن ڕۆڵﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێﺖ، دەﺑێﺖ ﻛەﻣﭙﯿﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﺪرێﺖ ﺗﺎ ژﻧﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەداﺧەوە ﺳﺎڵ ﺑەﺳﺎڵ ڕێﮋەی ﺋﺎﻓﺮەت ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﺑەرەو زۆرﺗﺮ ﺑڕوات، ﻛەﭼﯽ ﺑەرەو ﻛەﻣﻮﺑــﻮون دەڕوات و دەﺑێﺖ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ژﻣﺎرەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺖ. دەﺑێﺖ ژﻧــﺎن ﯾەﻛﺪەﻧــﮓ ﺑﻦ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﻮار
ﺑﺪرێــﺖ ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ژﻧــﺎن .ﺑەداﺧەوە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ﭘﯿﺎوان ڕێﮕــە ﺑەژﻧﺎن ﻧﺎدەن ،ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﺋەواﻧەی ﻟە دەﺳەﺗﻦ ڕێﮕﺮی ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛەن ﻛــە ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﭽﻦ ،دەﺑێــﺖ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ھەﻣﻮو ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﯾەك ﺑﻦ.
رۆزە ﻋەﺑﺪو
ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﻧﺎو و ﺟﻮاﻧﯽ ﺑێﺖ
ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓــﺮەت ﮔﺮﻧﮕە ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ،ﺟﮕە ﻟــەوەی ﻛە ﺋێﻤە ﺗێﺒﯿﻨﯿﺸــﻤﺎن ھەﯾە ﻟە ﺋەدای زۆرێﻚ ﻟە ﭘﯿﺎواﻧﯽ
رزﮔﺎر ﺟەﻣﯿﻞ
ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ و وت و ﻧەﺗەوە ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ داﻧﺮاوە
ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑﯚﯾﺎن ھەﯾە ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوان ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەرك و ﻣەﯾﺪاﻧێﻜﺪا ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﮫــﺎ ﻛﺎری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ و ﭼێﺸﺘﻠێﻨﺎن و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺧێﺰان ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺧــﻮای ﮔەورە ﻧەﯾﻜﺮدووەﺗــە ﻧەرﯾﺖ ﻛە ﭘێﻐەﻣﺒــەری ﺋﺎﻓﺮەت ھەﺑێ ،ﺑەم ﻛﺎری ﺑﺎﻧﮕــەوازی و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ دﯾــﻦ و وت و ﻧەﺗــەوە ﺑﯚ ﺋﺎﻓــﺮەت ﺑەﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ داﻧﺮاوە. ﺋﺎﻓﺮەت ﺑــﯚی ھەﯾە ﻟــە ھەﻣــﻮو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺷﺪار ﺑێﺖ ،دەﻛﺮێ ﺟێ ﭘەﻧﺠەی دﯾﺎر ﺑێﺖ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑڕﯾﺎر و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ڕاﻣﯿﺎری ،ﻣﺎدام ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەﭘێﯽ ﺷــەرﻋﯽ ﺧﻮا و ﺑەڕەزاﻣەﻧﺪی ﭘﯿﺎوەﻛە و ﺑە ﻓەراﻣﯚﺷــﻨەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎر و ﺋەرﻛــﯽ ﺧێﺰان ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدا .ﺑﯚﯾە ھﯿــﻮادارم ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ دەوری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻟەو ﭘﻠە و ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی ﭘێﯿﺎن دەدرێﺖ.
ﺳﯚزان ﻛﻮردی
زۆر ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﺎرا و ﭼﺎﻻﻛﻤﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮی
ﻣﻦ وەك ﻛﭽێﻜﯽ ﻛﻮرد ﭘێﻢ ﺧﻮﺷــە ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪار ﺑێﺖ ،ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺎﻧە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﺋﺎﻓﺮەﺗﻤﺎن ھەﯾە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋﺎواﺗﯽ ﺋێﻤەی ﺋﺎﻓﺮەت زۆرﺗﺮە ﻟەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ھەردەم ﺋێﻤە ﮔﻠەﯾﯿﻤﺎن ھەﯾە ﻛە ﺋﺎﻓﺮەت وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻛﺎرا ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﺑﻮارﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﺎڕەﺧﺴــێﺖ .ﭘێﻢ ﺑﺎﺷــە ﻟەم ﻛﺎﺑﯿﻨەﯾەدا ڕێﮋەی ﺋﺎﻓﺮەت ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﺑﮕﯿﺮێﺖ ﻧەك ھەر ﺑﯚ ﻧﺎو ﺗەﻧﮫﺎ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻚ ﻟە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﺪا داﺑﻨﺮێﺖ. ھەروەھﺎ ﭘێﻢ ﺑﺎﺷە وەزﯾﺮی ﺋﺎﻓﺮەت وەك ﺋﺎﻓﺮەت رۆڵ ﺑﺒﯿﻨێــﺖ ﻧەك وەك ﭘﯿﺎو ،ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ ﺋﺎﻓــﺮەت ﭼﺎﻛﺘﺮ ﻟە ﭘﯿــﺎوان دەﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن و دڵﺴﯚزاﻧەﺗﺮﺑﻦ ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن .زۆر ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﺎرا و ﭼﺎﻻﻛﻤﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزﯾﺮی ،ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن ھەردەم ﺳەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮن. ﭘێﻢ ﺧﯚﺷــە ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ وەك وەزﯾﺮ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﻜﺮێﺘە ﭘﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارﺗﺮﯾﺶ.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
ﺑﺮاوەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل 35 ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر وەردەﮔﺮێﺖ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ )ﻓﯿﻔﺎ( ﭘﺎداﺷــﺘﯽ داراﯾــﯽ ھەڵﺒﮋاردەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ 2014ی ﺑەڕازﯾﻞ زﯾــﺎد دەﻛﺎت و ﺑــەو ﭘێﯿــەش ﺑــﺮاوەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘﺎڵەواﻧەﺗﯿﯿەﻛە 35ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر وەردەﮔﺮێﺖ. ھــەر ھەڵﺒﮋاردەﯾــەك ﻛە ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﻛﺎت ﻛە ﺳــﺒەی ﭘێﻨﺠﺸــەم ﻛێﺒەرﻛێﻜﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺑەڕازﯾﻞ دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ،ﻟەﻻﯾەن ﻓﯿﻔﺎوە وەك ﭘێﺸــەﻛﯽ ﺑــڕی ﻣﻠﯿﯚن و ﻧﯿﻮێــﻚ دۆﻻر وەردەﮔﺮێﺖ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدن ﺑﯚ ﭘﺎڵەواﻧەﺗﯿﯿەﻛە. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋــەو رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾﯿــەی ﻟەﻻﯾەن ﻓﯿﻔﺎوە داﻧــﺮاوە ،ھەڵﺒــﮋاردەی ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﭘﺎڵەواﻧەﺗﯿﯿەﻛــە ﺑــڕی 35ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر
وەردەﮔﺮێ ،ھەڵﺒــﮋاردەی دووەﻣﯿﺶ 25 ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر و ﺳێﯿەﻣﯿﺶ 22ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر و ﭼﻮارەﻣﯿﺶ 20ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر وەردەﮔﺮێﺖ. ﺋــەو 4ھەڵﺒــﮋاردەی ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ 8ی ﭘﺎڵەواﻧەﺗﯿﯿەﻛــە دەﭼﻨــە دەرەوە، ھەرﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺑــڕی 14ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر وەردەﮔﺮێﺖ ،ھەروەھﺎ ﺋەو 8ھەڵﺒﮋاردەﯾەی ﻛــە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ 16دەردەﻛﺮێــﻦ ﺑــﯚ ھەرﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﺑڕی 9ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﭘﺎداﺷﺖ ھەﯾە. ھەر ھەڵﺒﮋاردەﯾەﻛﯿــﺶ ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن و ھﺎﺗﻨە ﻧێﻮ ﻛێﺒەرﻛێﻜﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ﺑــڕی 8ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر وەردەﮔﺮێﺖ ﻛە ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ھەڵﺒــﮋاردەﻛﺎن 32ﺗﯿﭙە و ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﻣﻠﯿﯚن و ﻧﯿــﻮ دۆﻻرەی وەك ﭘێﺸەﻛﯽ ﭘێﯽ دەدرێﺖ ،دەﻛﺎﺗە 9،5ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر. ﺋەو ﭘﺎداﺷــﺘﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﺳەرەوە دﯾﺎری ﻛﺮا ،ﺑە ﺑــەراورد ﻟەﮔــەڵ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 2010ی ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﺎ ﺑە رێﮋی 2010ی 37%ﻟەﻻﯾەن ﻓﯿﻔﺎوە زﯾﺎد ﻛﺮاوە.
ﻓﺎڵﭽﯿﯿەﻛﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﯽ ھﯚﻛﺎری ﺋەﻧﮕﺎوﺗﻨﯽ رۆﻧﺎڵﺪۆﯾە ﻓﺎڵﭽﯿﯿەﻛﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎﯾﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺋەو ﻟە ﭘﺸــﺖ ﺋەﻧﮕﺎوﺗﻨەﻛەی ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﺋەﺳــﺘێﺮەی ھەڵﺒﮋاردەی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل و ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪەوەﯾە و ھﯿﭻ ﭘﺰﯾﺸﻜێﻜﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﻜﺎت. ﻓﺎڵﭽﯿﯿەﻛە ﻛە ﺧەڵﻜﯽ وﺗﯽ ﮔﺎﻧﺎﯾە رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﺗەﻧﮫﺎ ﻣﻦ ھﯚﻛﺎری ﺋەﻧﮕﺎوﺗﻨەﻛەی رۆﻧﺎڵﺪۆ دەزاﻧﻢ و ﺧﯚﺷﻢ ﺗﻮوﺷﯽ ﺋەو ﻛێﺸەﯾەم ﻛﺮدووە. ﻟەﺑــﺎرەی ﺷــێﻮازی ﻓﺎڵەﻛــە ﺋــەو ﻓﺎڵﭽﯿﯿــە ﮔﻮﺗﯽ: ﻧەﻓﺮەﺗﯿﯿەﻛەم ﺑە ﻻﺷــەی 3ﺳەﮔەوە ﻛﺮدووە و ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻓﺎڵەﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەم. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﻟــەو ﻓﺎڵە ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدﺑﻮوەوە و ﺋێﺴﺘەش ﺟێﺒەﺟێﯽ دەﻛﺎت. ﭘﺘﺮ ﮔﻮﺗﯽ :ھﯿﭻ ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧــەی ﺟﯿﮫﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛێﺸــەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺰﯾﺸﻚ و ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻓﺎڵە. ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﭼﻮارﺷــەم ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل داﻧــﯽ ﺑــەوەدا ﻧــﺎ ﻛە دەﺳــﺘەی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ھەڵﺒﮋاردەی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل ﺋەﻧﮕﺎوﺗﻨێﻜــﯽ ﻧﻮێﯿﺎن ﻟە ﺋەژﻧﯚی رۆﻧﺎڵــﺪۆ دۆزﯾﻮەﺗــەوە و ﺟﮕە ﻟــەو ﺋەﻧﮕﺎوﺗﻨەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﻣﺎﺳﻮوﻟﻜەﻛﺎﻧﯽ راﻧﯽ ﭼەﭘﯿﺪا ھەﺑﻮو.
ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﮔــﯚڵ ﻟــە ھەڵﺒﮋاردەﻛەﯾﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ دوای ﺋــەوەی ﺑﻜﻮژەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﭘﯚﻟﯿﺴــەوە دەﺳــﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮا و داﻧﯽ ﺑەوەش ﻧﺎ ﻛە ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﻧەﺑﻮوە. ﻟە ﻣەراﺳــﯿﻤﯽ ﺑەﺧﺎك ﺳﭙﺎردﻧﯿﺸﯿﺪا 120 ھەزار ﻛەس ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮون و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش وەك وەﻓﺎﯾەك ﺑــﯚ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﻟە ﯾﺎدی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯿﺪا ﻟەﺳەرﺗﺎﺳەری ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗە وێﻨەﻛەی ﺑــەرز دەﻛﺮێﺘەوە ،ھەر ﻟە ﯾﺎدی ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧــە ﻣەزﻧەی ھەڵﺒﮋاردەی ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿــﺎ ،ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێــﯽ ﺋەو وﺗە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2002ﭘەﯾﻜەرێﻜﯽ ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘەﻛەﯾﺪا ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻛﺮد.
ﯾﺎرﯾﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 2014ی ﺑەڕازﯾﻞ 12ﯾﺎرﯾﮕەی ﺑەڕازﯾﻞ دﯾﺎرﯾﻜﺮاون ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﻛێﺒەرﻛێﻜﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 2014ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺳــﺒەی دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت و 13ی ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮوش ﺑەﻛﯚﺗﺎ ﺑێﺖ. ﯾﺎرﯾﮕەﻛﺎﻧﯿﺶﺑﺮﯾﺘﯿﻦﻟە: ﯾﺎرﯾﮕــەی ﻛﯚرﻧﺘﯿﺎﻧــﺲ :ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦﯾﺎرﯾﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن و دەﻛەوێﺘە ﺷﺎری ﺳﺎو ﭘﺎوﻟﯚ و ﺟێﮕەی 65807ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺘەوە ،ﻟەم ﯾﺎرﯾﮕەﯾەدا ﺟﮕەﻟەﺋﺎھەﻧﮕﯽدەﺳﺘﭙێﻜﯽﻣﯚﻧﺪﯾﺎلوﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﯾەﻛــەم ﯾﺎری ﻟە ﻧێﻮان ﺑەڕازﯾــﻞ و ﻛﺮواﺗﯿﺎ 5 ،ﯾﺎری ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟێ دێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪان ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﯚرﮔﻮای – ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا ،ھﯚڵەﻧﺪا – ﭼﯿﻠﯽ ،ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮور – ﺑەﻟﺠﯿﻜﺎ ،دواﺗﺮﯾﺶ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ 16و ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێﺶ ﻛﯚﺗﺎﯾﺸﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ. ﯾﺎرﯾﮕــەی ﻣﺎراﻛﺎﻧﺎ :ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾەﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﺠــﺎر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1950 دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013 ﺑــﯚ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل ﻧﯚژەن ﻛﺮاوەﺗەوە ،دەﻛەوێﺘە ﺷــﺎری رﯾﯚ دا ﺟﺎﻧﯿﺮۆ و ﺟێﮕەی 78838ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺘــەوە ،ﺋــەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾــە 7ﯾﺎری ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ ﺗێﺪا دێﺘــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان ﻛــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ 16و ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﭘێﺶ ﻛﯚﺗﺎ و ﻟە 13ی ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮوش ﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯿﺶﺋەوﯾﺎرﯾﯿﺎﻧەیﻟێ دێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان ،ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻦ – ﺑﯚﺳﻨە و ھﺮﺳﻚ ،ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ – ﭼﯿﻠﯽ ،ﺑەﻟﺠﯿﻜﺎ – رووﺳﯿﺎ و ﺋﯿﻜﻮادۆر -ﻓڕەﻧﺴﺎ. ﯾﺎرﯾﮕەی ﻧﺎﺳــﯿﯚﻧﺎل ﻣﺎﻧێﮔﺎرﯾﻨﭽــﺎ :ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1974 دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و دواﯾﯿﻦ ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧەوەﺷــﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﺑﻮو ،ﺷﻮێﻨﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺸــﯽ دەﻛەوێﺘە ﺷــﺎری ﺑەڕازﯾﻠﯿﺎ و ﺟێﮕەی 70067ھﺎﻧــﺪەر دەﮔﺮێﺖ ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﺑەﮔﺸﺘﯽ 7ﯾﺎری ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ﻛە ﺟﮕە ﻟە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ
16و ﭼﻮارﯾەﮔــﯽ ﻛﯚﺗﺎ ،ﯾﺎرﯾــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻠەی ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯿﺶ ﯾﺎرﯾﯽ ﺳﻮﯾﺴﺮا – ﺋﯿﻜﻮادۆر ،ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ – ﻛﯚﺗﺪﯾﭭﻮار ،ﻛﺎﻣﯿــﺮۆن – ﺑەڕازﯾﻞ و ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل و ﮔﺎﻧﺎی ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ. ﯾﺎرﯾﮕەی ﻛﺎﺳــﺘێﻠﯚ :ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﺠﺎر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1973ھﺎﺗﻮوەﺗە دروﺳﺘﻜﺮدن و ﻟە 2012ﻧﯚژەن ﻛﺮاوەﺗەوە، دەﻛەوێﺘە ﺷﺎری ﻓﯚرﺗﺎﻟﯿﺰا و ﺟێﮕەی 64846ﻛەس دەﺑێﺘەوە ،ﻟەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾەدا 6ﯾﺎری ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ﻛە دوواﻧﯿﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ 16و ﭼﻮارﯾەﻛﯽ ﻛﯚﺗﺎ دەﺑێﺖ، ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن دەﺑێﺖ ﺑەم ﺷێﻮەی ﺧﻮارەوە ،ﺋﯚرﮔﻮای – ﻛﯚﺳﺘﺎرﯾﻜﺎ ،ﺑەڕازﯾﻞ – ﻣەﻛﺴﯿﻚ ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ – ﮔﺎﻧﺎ و ﯾﯚﻧﺎن – ﻛﯚﺗﺪﯾﭭﻮار. ﯾﺎرﯾﮕــەی ﮔﯚﻓێﺮﻧﺎدۆر ﻣﺎﮔﺎﻟﯿﺲ :ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﻛەدەﻛەوێﺘە ﺷــﺎری ﺑﯿﻠﯚ ھﯚرﯾﺰۆﻧﺘﯽ ،ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﺠﺎر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1965ﺑﻨﯿﺎد ﻧﺮاوە و دواﺗﺮﯾﺶ ﻟە 2012ﺑﯚ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ﻧــﯚژەن ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﺟێﮕەی 64ھەزار ﻛــەس دەﺑێﺘەوە و 6ﯾﺎرﯾﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﻟێ ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ﻛە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ 16و ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﭼﻮارﮔﯚﺷەی زێڕﯾﻦ دەﺑێﺖ ،ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﻦ ﻛە ﺑﺮێﺘﯿﻦ ﻟە ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ – ﯾﯚﻧﺎن ،ﺑەﻟﺠﯿــﻜﺎ – ﺟەزاﺋﯿﺮ ،ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻦ – ﺋێﺮان، ﻛﯚﺳﺘﺎرﯾﻜﺎ–ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا. ﯾﺎرﯾﮕــەی ﺑێــﺮا رﯾــﯚ :ئەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﻛە ﺟێﮕەی 51300ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺘەوە ،دەﻛەوێﺘە ﺷــﺎری ﭘﯚرﺗﯚ ﺋەﻟﯿﮕــﺮی و ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﺠﺎرﯾﺶ ﻟــە 1969ھﺎﺗﻮوەﺗە دروﺳــﺘﻜﺮدن و ﻟە 2013ﻧــﯚژەن ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﻟەو ﯾﺎرﯾﮕەدا ﺗەﻧﮫﺎ 5ﯾﺎری ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ﻛە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ 16و 4ﯾﺎرﯾﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﻦ ﺋەواﻧﯿﺶ ﻓڕەﻧﺴﺎ – ھﯿﻨﺪۆراس ،ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ – ھﯚڵەﻧﺪا، ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮور – ﺟەزاﺋﯿﺮ و ﻧێﺠﯿﺮﯾﺎ – ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻦ. ﯾﺎرﯾﮕــەی ﻓﯚﻧﺘﯽ ﻧﯚﭬﺎ :ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﯾﺎرﯾﮕە ھەرەﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن و دەﻛەوێﺘە ﺷــﺎری ﺳﺎﻟﭭﺎدۆر و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ھﺎﺗﻮوەﺗە دروﺳﺘﻜﺮدن ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﺟێﮕەی 55000ﻛەس دەﺑێﺘەوە و 6ﯾﺎری ﻛە ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ 16و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﭼﻮارﯾەﻛﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺗێﯿﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ – ھﯚڵەﻧﺪا ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ – ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل ،ﺳﻮﯾﺴﺮا – ﻓڕەﻧﺴﺎ و ﺑﯚﺳﻨە و ھەرﺳﻚ – ﺋێﺮان.
ﯾﺎرﯾﮕەی ﭘێﺮﻧﺎﻣﺒﻮﻛﯚ :دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽﺋەمﯾﺎرﯾﮕەﯾەو ﺷێﻮازی ﺋەﻧﺪازەﯾﯿەﻛە ﻟە ﺳەرﺟەم ﯾﺎرﯾﮕەﻛﺎن ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە و دەﻛەوێﺘە ﺷﺎری رێﺴﯿﻒ و ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ھﺎﺗﻮوەﺗە دروﺳﺘﻜﺮدن و ﺟێﮕەی 46154ﻛەس دەﺑێﺘەوە ،ﻟەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾەدا ﺑەﮔﺸــﺘﯽ 5ﯾﺎری ﺑەڕێــﻮە دەﭼێ ﻛە ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ 16ﯾــە و ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﺮێﺘﯿﻦ ﻟە ﻛﯚﺗﺪﯾﭭﻮار – ژاﭘﯚن ،ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ – ﻛﯚﺳﺘﺎرﯾﻜﺎ ،ﻛﺮواﺗﯿﺎ – ﻣەﻛﺴﯿﻚ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ – ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ. ﯾﺎرﯾﮕەی ﭘﺎﻧﺘﺎﻧﺎل :دەﻛەوێﺘە ﺷــﺎری ﻛﻮﯾﺎﺑﺎ وﭼەﻧــﺪ ھەﻓﺘەﯾەك ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﺗەواو ﺑﻮو ،ﺋــەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﺟێﮕەی 43500ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺘەوە و 4ﯾﺎری ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا دێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﭼﯿﻠﯽ – ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ،رووﺳﯿﺎ – ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮور ،ﻧێﺠﯿﺮﯾﺎ – ﺑﯚﺳﻨە و ھەرﺳﻚ و ژاﭘﯚن – ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ. ﯾﺎرﯾﮕــەی ﺋەﻣەزۆﻧﯿــﺎ :ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﭼەﻧﺪھەﻓﺘەﯾەك ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل و دەﻛەوێﺘە ﺷﺎری ﻣﺎﻧﺎوس و ﺟێﮕەی 46ھەزار ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺘەوە ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﺑﯚ 4ﯾﺎری ﻛﯚﻣەڵــەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ – ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا ،ﻛﺎﻣﯿــﺮۆن – ﻛﺮواﺗﯿﺎ ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ – ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل و ھﯿﻨﺪۆراس – ﺳﻮﯾﺴﺮا. ﯾﺎرﯾﮕەی داس دوﻧﺎس :ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﻛە دەﻛەوێﺘەﺷﺎری ﻧﺎﺗﺎل و ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾﺎﻧەی ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ دەﮔﻮﺗﺮا ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ﻛﺎری ﺗێﺪا ﺗەواو ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە دووەم ﯾﺎری ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ دێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان و ﺑەﮔﺸﺘﯿﺶ ﺟێﮕەی 45ھەزار ﻛەس دەﺑێﺘەوە ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە دێﻨە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪان ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﻣەﻛﺴﯿﻚ – ﻛﺎﻣﯿﺮۆن ،ﮔﺎﻧﺎ – ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ژاﭘﯚن – ﯾﯚﻧﺎن و ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ و ﺋﯚرﮔﻮای. ﯾﺎرﯾﮕەی دا ﺑﺎﯾﻜﺴﺎدا :ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾﺎﻧەیﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﺟــﻮان دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮاوە و دەﻛەوێﺘە ﺷﺎری ﻛﻮرﯾﺘﯿﺒﺎی ﺑەڕازﯾﻞ ،ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1997ھﺎﺗﻮوەﺗە دروﺳﺘﻜﺮدن و ﺟێﮕەی 41450ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺘــەوە و 4ﯾﺎری ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێ ﻛە ﺑﺮێﺘﯿﻦ ﻟە ﺋێــﺮان – ﻧێﺠﯿﺮﯾﺎ ،ھﯿﻨــﺪۆراس – ﺋﯿﻜﻮادۆر، ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ – ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺟەزاﺋﯿﺮ – رووﺳﯿﺎ.
ژﻣﺎرە ) ، (49ﭼﻮارﺷەم2014/ 6/ 11 ،
ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﺎوی ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل دێﺖ ،ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﯿەﻛﺎن ﯾەﻛﺴــەر ﯾﺎدی ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردەﻛەﯾﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺋەﻧﺪرﯾﺎس ﺋﯿﺴﻜﯚﺑﺎر دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯚڵێﻜﯽ ﺑەھەڵە ﻟە ھەڵﺒﮋاردەﻛەﯾﺎن ژﯾﺎﻧﯽ ﺑە ﻛﯚﺗﺎ ھێﻨﺎ. ﺋﯿﺴــﻜﯚﺑﺎر ﻟــە داﯾﻜﺒــﻮوی 13ی ﺋــﺎداری 1967ی ﺷــﺎری ﻣﯿﺪﯾﻠﯿﻨﯽ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ ﺑﻮو ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دەرﻛەوﺗﻨﯿﺸﯿﺪا ﯾﺎری ﺑﯚ ھەردوو ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻧﺎﺳــﯿﯚﻧﺎل و ﯾﯚﻧﮓ ﺑﯚﯾﺰی وﺗەﻛــەی ﻛﺮدﺑﻮو و ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﺠﺎرﯾﺶ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1988ﺑە درێﺴﯽ ھەڵﺒﮋاردەی ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ ﯾﺎری ﻛﺮد. ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ 1994ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﯾــﺎدﮔﺎری ﭼﯿﺮۆﻛەﻛــە ﻟــە 22ی ﺣﻮزەﯾﺮان ﺋەو ﺳــﺎڵە ﻧﺎﺧﯚﺷــﯽ ﺑﯚ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸﺖ ،دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﻛﺎﺗێﻚ ھەردوو ھەڵﺒﮋاردەی ﺋەوﯾﺶ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋﯿﺴﻜﯚﺑﺎر ﺑﻮو ،ﻛە ﺳەرەﺗﺎی ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل رووﺑەڕووی
ﺑەھەڵە ھﺎﺗە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن. دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل، ﺋﯿﺴــﻜﯚﺑﺎر ﺑڕﯾــﺎری دا ﻟەﮔــەڵ ھەڵﺒﮋاردەی وﺗەﻛەی ﺑﮕەڕێﺘەوە ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ ﻧەك ﺳەرداﻧﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی ﺑﻜﺎت ﻟە ﻻس ﭬﯿﮕﺎس ،ﻟە ﺋێﻮارەی دووی ﺗەﻣﻮوزدا ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوڕێﯽ داواﯾﺎن ﻟە ﺋﯿﺴــﻜﯚﺑﺎر ﻛﺮد ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﺑێﺘە دەرەوە و ﺑﯚ ﻛەﻣێﻜﯿﺶ ﺑێﺖ ﺧــەم و ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ﻟــە ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺎت ،ﻟــە ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ 3ی ﺷــەودا ﺑە 6 ﮔﻮﻟﻠە ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﺧەڵﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻦ ﻛﺮا و دوای ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺑە 45ﺧﻮﻟەك ﺑەﯾەﻛﺠﺎری دڵﯽ ﻟە ﻟێﺪان وەﺳﺘﺎ. ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻮوﻧەوە و ﯾﺎرﯾﯿەﻛەش ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ 2-1ھەر ﻟەﮔەڵ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ھەواڵﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﮔﯚڵ ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿــەﻛﺎن ﺑە ﻛﯚﺗﺎ ھﺎت ،ﮔﯚڵﯽ ﺋﯿﺴﻜﻮﺑﺎر ،دەﻧﮕﯚی ﺋەوە ﺑو ﺑﻮوەوە ﻛە ھﯚﻛﺎری دووەﻣﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺴﻜﯚﺑﺎرەوە ﻛﻮﺷﺘﻨەﻛەی وەك ﺳــﺰاﯾەك ﺑﻮوە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟێﻜﺪا ﯾﺎدی ﺋﯿﺴﻜﯚﺑﺎر دەﻛەﻧەوە
وەرزش
www.wishe.net
Wishe
Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﯾەﻛەﻣﺎﯾەﺗﯽﭘێﺸﻜەوﺗﻨە ﻧەك دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ
ﺑــە ﺑﯿﺮم ﻧﺎﯾەﺗەوە ﻟە ﻛﻮێﻢ ﺧﻮێﻨﺪەوە ،ﺗﺎ ﺳــەﺗەی ﻧﯚزدەﯾەﻣﯿﻨﯿﺶ ھﯿﭻ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﻓﺮەﻧﺴــﺎﯾﯽ ژﻧﯽ ﻧەدەدا ﺑە ﮔﻮﻧﺪەﻛەی ﺗەﻧﯿﺸﺘﯽ .ﯾﺎن ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺳﻮێﺪی ﺋەﮔەر رێﯽ دووری ﺑﻜەوﺗﺎﯾەﺗە ﺑەر ،دەرﭘێﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳﻨﯿﻨﯽ ﻟە ﭘێﯽ ژﻧەﻛەی دەﻛﺮد و ﻛﻠﯿﻠﯽ دەدا .دەڕۆﯾﯽ و ﻛﻠﯿﻠەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا دەﺑﺮد. ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەﻛﻢ ﺑﯚ ﺋەو دەرﭘﯽ ﺋﺎﺳﻨﯿﻨﺎﻧە ﻟە ﭘﺮاگ ﺑﯿﻨﯽ ،ﻧﺎوی ﭘێﺸﺎﻧﮕەی زاﯾەﻧﺪ ﺑﻮو .ﺗﺎ ﺳەرەﺗﺎی ﺳﯿﯿەﻟﯽ ﺳەﺗەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﯿﺶ ،ﻟەو ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾەی ﻻﻧﻜەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە ،ﺋﺎﻓﺮەت ﻣﺎﻓﯽ دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﻧەﺑﻮو .ﺗﯚ ﺑﺘەوێ ﺑﺰاﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟەم ﺳەردەﻣەدا ﭼﯚن رۆﯾﯿﻮە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە ﺑەرەو رۆﺋﺎوا ﺑڕۆی ﺗﺎ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﮫێﻨﯿەوە ﺑﯚ ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ راﺑﺮدوودا .ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑــەرەو رۆھەﺗﯿﺶ ﺑڕۆ ﺋەوﯾﺶ ﻛەﻣﯽ ﻧەﻛﺮدووە .ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﻤەوێ ﺑێ ﺧﻮڵﻜﯿﯽ ﺧﯚم ﺑڕەوێﻨﻤەوە ،ﺳەﯾﺮی ﺧﯚﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﻛﻮر ﯾﺎن ﭼﯿﻦ دەﻛەم .ﺷــﺎن ﺑەﺷــﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوەﯾﻞ ،ﺳــەﺗﺎن ﺗﯚ ﺑڵێ ھەزاران ﻟە ﻛەﻧﯿﺸــﻜەﯾﻠﯽ ﮔەردەن ﺋﺎزا ،ﻟە دﯾﺴﭙﻠﯿﻨێﻜﯽ ﺑێ ﻣﯿﻨﺎﻛﺪا ،ﺑە ﻣەﺷﻘێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺳەردەﻣﯿﯿﺎﻧەوە ،ﺑەڕێﺪا رۆﯾﯿﻦ دەﻛەن .ﻣﺮۆڤ ﺷﺎﮔەﺷﻜە دەﺑێ، ﺋەﻣە ﺋەو ﺑﻮارە ﺑﻮو دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەرﮔەی ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﺗێﺪا ﻧﺎﮔﺮێ .دڵﺖ ﺧﯚش دەﺑێ دەڵێﯽ ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــەت ﺳــﺎڵﻤﺎن ﻧێﻮاﻧە، ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێ ﭘێ ھەڵﮕﺮﯾﻦ ﭘێﯿﺎن دەﮔەﯾﻨەوە .ﺑەم ﻛێﺸە ﻟەوەداﯾە ﺋێﻤە راﺑﺮدوو زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑەﻛێﺸﻤﺎن دەﻛﺎ ﻧەك داھﺎﺗﻮو. دﻧﯿﺎی ﺧەڵﻚ ﺧەون ﺑە ﺳﺒەﯾﻨێﻮە دەﺑﯿﻨێ ،ھﯽ ﺋێﻤە ﺑە دوێﻨێﻮە .ﺋەوان ﺑە داھﺎﺗﻮودا ﭘێ دەﻛەﻧﻦ ھﯽ ﺋێﻤە ﺑــﯚ راﺑﺮدوو دەﮔﺮﯾﻦ .ﺋەوەی ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﺎوە ﺳــەﺣﻮەی ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯿﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﺳەردەﻣﯿﯿﺎﻧەﯾە ﺋەﮔەر ﭘێﺸﻜەوﺗﻨەﻛە ھەﻧﺪەی ﺳەری دەرزﯾﯿەﻛﯿﺶ ﺑێ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە: ﻟە 14ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ راﺑﺮدووەوە ،دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳﯽ ﺑﯚﻛﯚ ﺣەرام دﻧﯿﺎی ﺗﺎﺳﺎﻧﺪووە. راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ رۆﺋﺎوا رۆژ ﻧﯿﯿە و ﺳــﺎت ﻧﯿﯿە ھەواڵﯽ ﻧەﺑێ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو 276 ﻛﭽەی ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﻛﻮری رۆھەﺗﯽ ﻧەﯾﺠﯿﺮﯾﺎ ﻟە دەﻣﯽ ﺧەرﯾﻜﺒﻮون ﺑە ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەدا ،ﻟەﻻﯾــەن ﺑﯚﻛﯚ ﺣەراﻣەوە ھﺎﺗﻨە رﻓﺎﻧﺪن. راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ھﯽ ﺧﯚﺷــﻤﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ،ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ وەرﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ﺑەﻻﯾﺪا ﻧﺎڕۆن .ﯾﺎن ﺋەوەﺗﺎ ﻣەﺗﺮﺳﯽ دەﻛەن ،ﻛە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺑﯚﻛﯚ ﺣەرام ﺑە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺋﯿﺴﻼم ﺣﺴێﺐ ﺑێ .ھەردووﻛﯿﺸﯽ ﺗەواوە. ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﭘﯿﺸﻜﺎوی ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەو رێﻜﺨﺴﺘﻨە ﭼەﻣﻮوﺷە ،دەﻣﺎﻧﺒﺎﺗەوە ﺑﯚ ﭘێﺶ 1400ﺳــﺎڵ و زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ .دەڵێ ”ﻛﭻ ﻧﺎﺑێ ﺑﺨﻮێﻨێ ،دەﺑێ ﺷﻮو ﺑﻜﺎ“. دەڵێ ”ﺋەواﻧــە دﯾﻠﻦ ﻟەﻻی ﺧﯚم ،ﻟە ﺑﺎژێڕی ﻛﯚﯾﻠەﻓﺮۆﺷــﯿﺪا ھەڕاﺟﯿﺎن دەﻛەم ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺧﻮێﻨﺪووﯾﺎﻧە“ .دەﻧﮕﻮﺑﺎس دەڵێ ،ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەﻧﺪێﻜﯽ ﻟەو ﻛﭽەﯾﻠە ﻟە ﺧﯚی و ھﺎوەڵەﯾﻠﯽ ﻣﺎرە ﺑڕﯾﻮە .دەرﻛەوت ھەﻣﻮوﺷــﯽ ﺑە ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن ﻛﺮدوون وەك ﻟە دﯾﻤەﻧێﻜﯽ ﭬﯿﺪﯾﯿﯚدا .ھەرﭼەﻧﺪ ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﻦ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗێﻜەڵە ﻟە ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟﯿﺎ ﺟﯿﺎ .ھەزار و ﺋەوەﻧﺪە ﺳﺎڵﯿﺸە ﺑە ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﺗەﻧﺎھﯽ دەژﯾﻦ. دوا دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــﯽ ﺋەو رێﻜﺨﺴــﺘﻨە رادﯾﻜﺎڵ و ﻻﺟڵەوە ،ﺗﺎ ﺋەم ﻧﻮوﺳﯿﻨە: ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﭼﻮار ﮔﻮﻧﺪی ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﻛﯚوە ﻛﺮد. ورد و درﺷﺘﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛﭻ دەﻧێﺮﻧە ﺑەر ﺧﻮێﻨﺪن .ﺋەو ﭼﻮار ﮔﻮﻧﺪە ،رۆژی ﭘێﺸﺘﺮ ھەواڵﯿﺎن داﺑﻮوە ﺳﻮﭘﺎی ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﻛە ”ﺑﯚﻛﯚ ﺣەرام دێ“ .ﺑﯚﻛﯚ ﺣەراﻣﯽ وەﻟەدە ﺣەرام ﺋەو ھەواڵە دەزاﻧﻨەوە ،ﺟﻠﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻧەﯾﺠﯿﺮﯾﺎ ﻟەﺑەر دەﻛەن و دەﭼﻦ دەڵێﻦ ﺋێﻤە ﺳﻮﭘﺎﯾﻦ و ھﺎﺗﯿﻦ. داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ھەر ﭼﻮار ﮔﻮﻧﺪ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜﺪا ﻛﯚوە دەﻛەن و دەﯾﺎﻧﺪەﻧە ﺑەر دەﺳــڕێﮋ .ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳەرﭼﺎوەﯾﻠﯽ ﺷﺎﯾەﺗﯽ ﭼﺎودﯾﺘە 400 ،ﺗﺎ 500ﻛەس ﻟەو رووداوەدا ﻟەﻧﺎوﭼــﻮون .راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑﯚی ﻧﺎﻟﻮێ ﺑﮕﺎﺗە ﺋەو ﺷــﻮێﻨە و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە ﺑﻜﺎ .ﻧەﯾﺠﯿﺮﯾﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﻧﯿﯿە رووﺑەڕووی ﺑﯚﻛﯚ ﺣەرام ﺑﺒێﺘەوە، ﻛە ﭘﺎرەی ﻧەوﺗﯽ وﺗەﯾﻠﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﭘﺸﺘەوەﯾە .ﻣﺮۆڤ ﺗەزوو ﺑەﻟەﺷﯿﺪا دێ ﺑﯚ ﺋەو دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــە ،ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــەﻛە ﺑﮕﺮە ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨەﻛەش. ﺟﺎران ﻣﺎﯾەی ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑﻮو ﺑﯚﻣﺎن ،ﻛﺮدﯾﺎﻧە ﺷەرﻣێﻚ رووﺑەﻧﺪی ﺋﺎﺳﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚ ھەڵﮕــﺮی .ﺑﻤﺎﻧەوێ و ﻧەﻣﺎﻧەوێ ،ﯾﺎن ھەرﭼــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟەوە دەرﭼﯿﻦ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﯿﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮورەﻛەی .ﺳﻮوﻛﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨەﻛە ﺳﻮوﻛﺒﻮوﻧﯽ ﺋێﻤەﯾە .ﺋەواﻧەی دڵﺨﯚﺷﻦ ﺑەوە و ﻣێﺶ ﻣﯿﻮاﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەواﻧەن ،ﻛە ﺳﻮودﻣەﻧﺪن. ﻣﻦ و ﺗﯚش ،دەزاﻧﯿﻦ ﻋەﺑﺪوﻟﻔەﺗﺎح ﺳﯿﺴﯽ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗێﺮﯾﯿﺎﻧە ﮔەﯾــﯽ ﺑە دەﺳــەت .رەﻧﮕە ﻟە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ،ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎ .رەﻧﮕە ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ و رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺑەرﺗەﻧﮓ ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺑەم ﺧﯚ ﻛێﺸە ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺋێﻤەدا ﻛێﺸەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﯿﯿە ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم .ﻛێﺸەی ﭘﻠە ﯾەك :ﭘێﺸﻜەوﺗﻨە. زۆرﺑەی ﺋەو ﻣﺎﻓەﯾﻠەی ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەت ﺑﺎﺳﯽ دەﻛەﯾﻦ ،ﺑﺮێﺘﯿﻦ ﻟە ﻛێﺸەی ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ ﻧەك ﻛێﺸەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ .ﻧﻤﻮوﻧەی ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﻢ ﻟە وﺗﯽ ﭼﯿــﻦ و ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﻛﻮر ھێﻨﺎﯾەوە ،ﻛە ھەردووﻛﯿﺎن وﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻧﯿﻦ ،ﻟەوێ ﻟەﻧﺎو ﭘێﺨەﻓﯿﺸﺪا ھﺎووﺗﯽ ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﭘێﭽﯿﻨەوەی دەﺳەت ﻣﻮﭼڕﻛەی ﭘێﺪا دێ .ﻟە ﻣﯿﺴــﺮ ،ﺑﺮاﯾەﻟﯽ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن ﺗﺎزە ﮔەﯾﯿﺒﻮون ﺑە ﻛﻮرﺳــﯽ ھەڕەﺷەﯾﺎن ﻟە ھﻮﻧەری ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﺮد ،ﻛە ﺗﺎﻛە دوو ﺑﻮاری ﺋەو وﺗە ﺑﻮون ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟﻮاﺑﻮون .ﺑﺰاوەﯾﻠﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺟﮕە ﻟەوەی ﺧەوﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺑﯚ ﺗﺎھەﺗﺎﯾە ﻟەﺑﺎر دەﭼﻮێﻨﻦ ،ھەرﭼﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻛە ﺳەت ﺳﺎڵﯿﺸــە ﮔەﯾﯿﻮە ﺑەم ﻧﺎوﭼەﯾە ،دەﯾﭙێﭽﻨەوە. ﺋەواﻧە دژی ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﻦ.
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ
sarbaz25@yahoo.com
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
kawa@wishe.net
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
araakar4@gmail.com
ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
wishe@wishe.net
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪی“ ﻟە ﺳﻮﯾﺪ
وﺷە /وﺷﯿﺎر ﺷــەوی ھەﯾﻨﯽ 6/6ﻟە ﺳﻮﯾﺪ، ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔــەورەی ﻛﻮرد ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ”ﻗﺎدر ﻣەردان“ ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ”ﺑــێ ﺋﻮﻣێــﺪی“ ﻟە
ﺗەﻣەﻧــﯽ 77ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺑەھــﯚی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەوە ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد. ﻗﺎدر ﻣــەردان ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1937 ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ ”ﭘﯿﺮﯾــﺎدی“ی ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە داﯾﻚ ﺑــﻮوە ،ﻟە
ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﭘەﻧﺠﺎﻛﺎﻧــەوە وەك ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﻣﻮزﯾﻜــﮋەن و ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ دەرﻛەوﺗــﻮوە. ھﺎوﻛﺎت ﯾەﻛێﻚ ﺑــﻮوە ﻟەواﻧەی ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ”ﺗﯿﭙﯽ ﻣﯚﺳــﯿﺎی
ﺳــﯚﻻڤ“ﯾﺎن داﻣەزراﻧﺪ .دوای ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﯚراﻧﯽ ﻟە ﺋێﺴﺘﮕەی ﻛﻮردﯾﯽ ﺑەﻏﺪا ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ 1970دا ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”ﺑێ ﺋﻮﻣﯿﺪی“ی ﻟە ﺗێﻜﺴﺘﯽ د.
ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەﻧﮕەﻧــە و ﻣﯿﻠﯚدﯾﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد .زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدووە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ﻣﯿﻠﯚدﯾﯽ ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ داﻧﺎوە. ﺋەم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎﻧﯽ ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﺑﻮو و دواﺗﺮ ﻟە رێﮕەی ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛە ﻟە ﺳﻮﯾﺪ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون ،ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو وﺗە و ﻟەوێ ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﯚ ﻛﺮا .ﺑەم ﻟەم دواﯾﯿە ﻟە رێﮕــەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ”ﺋﺎﻻن ﻗﺎدر ﻣەردان“ ﻛە دەﻛﺎﺗە ﻛﻮڕی ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﭘێﻤﺎن راﮔەﯾەﻧﺮا :ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻗﺎدر ﻣەردان ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻟە ﺑﯿﺮﭼﻮوﻧــەوە ﺑــﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ دەوروﺑەرەﻛــەی ﺑﻨﺎﺳــێﺘەوە. ﺋەوەﺑﻮو ﺷەوی ھەﯾﻨﯽ ھەر ﻟەو وﺗە ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد .ﺳــو ﻟە رۆﺣﯽ ﺳﭙﯿﯽ ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻣﺎﻧﺪووﻧەﻧﺎﺳە.
ژﻣﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل ﺳــەرﺟەم ﺋــەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧەی ﻛە ﻟەﮔــەڵ ھەڵﺒﮋاردەی وﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل دەﻛەن ،ﺑەو ھﯿﻮاﯾەن ﻣێﮋووﯾەك ﺑــﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ ژﻣﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﻔﺎ ﻧﺎوﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺮێﺖ و ﺗﺎ دﻧﯿﺎ ﻣﺎوە ﻧﺎوﯾﺎن ﺑە زﯾﻨﺪووﯾــﯽ ﺑﻤێﻨێﺘەوە و ﻧەوە دوای ﻧەوە وەك ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎن ﻧﺎوﯾﺎن ﺑﮫێﻨﺮێﺖ، ﻟــە ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯿﺸــﺪا ﭼەﻧﺪان ژﻣﺎرەی ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن ﻛە ﻟێﺮەدا ھەﻧﺪێ ﻟەو ژﻣﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﺋێﻮەی ﺧﻮێﻨەر دەﺧەﯾﻨــە روو ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. .1رۆﻧﺎڵﺪۆ ھێﺮﺷــﺒەری ھەڵﺒﮋاردەی ﺑەڕازﯾﻞ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ 15ﮔــﯚڵ ،ﺑە ﮔﯚڵﻜﺎری ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ و ھﯿــﭻ ﯾﺎرﯾﺰاﻧێﻚ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋەو رێﮋەی ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧە، ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟەﻛﺎﻧﯽ 2002 ،1998و 2006ﺑەﺷﺪاری ﻛﺮدووە. .2ﻓﻮﻧﺘﯿﻦ ھێﺮﺷﺒەری ھەڵﺒﮋاردەی ﻓڕەﻧﺴﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ژﻣﺎرەی ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟە ﯾــەك ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﺪا ) (1958ﺑەﻧﺎوﯾەوەﯾە ﺑە ﺗﯚﻣﺎﻛﺮدﻧﯽ 13ﮔﯚڵ. .3ﺳــﺎﻟﯿﻨﻜﯚی ھێﺮﺷــﺒەری ھەڵﺒﮋاردەی رووﺳــﯿﺎ وەك ﺗﯚﻣﺎرﻛــەری زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﮔﯚڵ ﻟە ﯾــەك ﯾﺎرﯾﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﺪا ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێﺖ و ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1994ﺗﻮاﻧﯽ 5ﮔﯚڵ ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒﮋاردەی ﻛﺎﻣﯿﺮۆن ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت. .4ﭘێﻠﯿــﯽ ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﺗﯚﭘﯽ ﭘێــﯽ ﺑەڕازﯾــﻞ و ﺟﯿﮫﺎن ﺑە ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰان ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێﺖ ﺟﺎﻣﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﺑەرز ﻛﺮدﺑێﺘەوە ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1958ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﺗەﻣەﻧﯽ 17ﺳﺎڵ و 249رۆژ ﺑﻮو. .5زۆف ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردەی ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ ﺑەﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰان دادەﻧﺮێﺖ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 40ﺳﺎڵ و 133رۆژ ،ﺟﺎﻣﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1982ی ﺑەرز ﻛﺮدەوە. .6ﻧﯚرﻣــﺎن واﯾﺘﺴــﺎﯾﺪ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋێﺮﻟەﻧﺪا، ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟە ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1982ﻛﺮدووە ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﺗەﻣەﻧﯽ ﺗەﻧﮫﺎ 17ﺳــﺎڵ و 41رۆژ ﺑﻮو. .7ﻣﯿــﻼ ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ ھەڵﺒــﮋاردەی ﻛﺎﻣﯿﺮۆن ﺑەﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎل دادەﻧﺮێﺖ
ﻛە ﮔﯚڵﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدﺑێﺖ ﺋەوﯾﺶ ﻟــە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ 1994ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒﮋاردەی رووﺳﯿﺎ. .8ھﺎﻛﺎ ﺷــﻮﻛﻮر ھێﺮﺷــﺒەری ھەڵﺒــﮋاردەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧێﺮاﺗﺮﯾﻦ ﮔﯚڵﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒــﮋاردەی ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 2006ﻛە ﻣﺎوەﻛەی ﺗەﻧﮫﺎ 11ﭼﺮﻛە ﺑﻮو. .9ﻟﯚﺗــەر ﻣﺎﺗﯿﯚﺳــﯽ ﻛﺎﭘﺘﻨــﯽ ھەڵﺒﮋاردەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑەﺷﺪاری زۆرﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎری ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﻛﺮدووە ﺋەوﯾــﺶ 25ﯾﺎرﯾﯿە ،ﻟــە ﻧێﻮان ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟەﻛﺎﻧــﯽ ،1990 ،1986 1994و .1998 .10ﭘﺎوﻟﯚ ﻣﺎﻟﺪﯾﻨﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎری ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ ﻟە رووی ﻛﺎﺗەوە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﺪا ھەﺑﻮو ،ﺋەوﯾﺶ 2217 ﺧﻮﻟەك ﺑﻮوە. .11واڵﺘــەر زﯾﻨــﮕﺎ ﮔﯚڵﭙﺎرێﺰی ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ ﯾەﻛەم ﮔﯚڵﭙﺎرێﺰە ﺑﯚ ﻣﺎوەی 517ﺧﻮﻟەك ﮔﯚڵەﻛەی ﺑە ﺧﺎوێﻨﯽ راﮔﺮﺗﻮوە و ﻟــە 6ﯾﺎرﯾــﯽ ﯾەك ﻟــەدوای ﯾەﻛﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1990ﮔﯚڵﯽ ﻟێ ﻧەﻛﺮاوە. ..12زێﻨەدﯾﻦ زێﺪاﻧﯽ ﺋەﺳﺘێﺮەی ھەڵﺒﮋاردەی ﻓڕەﻧﺴــﺎ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎرﺗﯽ ﻟە ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻛــە 4ﻛﺎرﺗﯽ زەرد و دوو ﻛﺎرﺗﯽ ﺳﻮور ﺑﻮوە. ..13ﺟﯿﺎﻧﻠــﻮﻛﺎ ﺑﺎﻟﻮﻛﺎ ﮔﯚڵﭙﺎرێﺰی ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ ﯾەﻛەم ﮔﯚڵﭙﺎرێــﺰە ﻟــە ﻣﯚﻧﺪﯾــﺎل ﺑــە ﻛﺎرﺗﯽ ﺳــﻮور دەرﻛﺮاوە ﺋەوﯾﺶ ﻟــە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1994ﻟــە ﯾﺎری ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒﮋاردەی ﻧەروﯾﺞ. ..14ﺋێﺒــﯽ ﺳــﺎﻧﺪ ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ
ھەڵﺒــﮋاردەی داﻧﯿﻤﺎرك دوای 16ﭼﺮﻛە ﻟە ھﺎﺗﻨەژوورەوەی وەك ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ ﯾــەدەگ ﻟــە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ 1998ﮔﯚڵــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒﮋاردەی ﻧێﺠﯿﺮﯾﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد. .15ﻣﺤەﻣــەد دﻋەﯾــەع ﮔﯚڵﭙﺎرێــﺰی ھەڵﺒــﮋاردەی ﺳــﻌﻮودﯾە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﮔﯚڵﯽ ﻟێ ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮاوە ﻛــە ﺋەوﯾﺶ 25 ﮔﯚڵ ﺑﻮوە ﻟە ھەردوو ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 1994و .2002 .16زاﮔﺎﻟــﯚ و ﭘﯿﻜﻨﭙﺎوەر ﺗەﻧﮫﺎ دوو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﻦ وەك ﯾﺎرﯾﺰان و راھێﻨەر ﺟﺎﻣــﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨــﺎوە ،زاﮔﺎﻟﯚی ﺑەڕازﯾﻠــﯽ وەك ﯾﺎرﯾــﺰان ﻟــە ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ 1958و 1962و وەك راھێﻨەرﯾــﺶ ﻟــە 1970 ﺟﺎﻣﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ ﺑﺮدووەﺗەوە و ﭘﯿﻜﻨﭙــﺎوەری ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺶ وەك ﯾﺎرﯾــﺰان ﻟــە 1978و وەك راھێﻨەرﯾــﺶ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ ﺑــە ر ز 11 9 9 0ی ی ﻛﺮدووەﺗەوە.