”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎری ﺗەواوی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺎروﺑﺎری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛﭻ و ژﻧﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﻟە دەﺳﺘﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸﺪان زﯾﺎﺗﺮە ﻟە 3ھەزار ﻟەﮔەڵ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 500ﻣﻨﺪاڵ ،ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ رووداوەﻛە و ﻟەﺳــەر ﭼﯿﺎی ﺷﻨﮕﺎل دوور ﻟە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺑە ﭼەك ﺑەھﯚی ﺑﺮﺳﯿەﺗﯽ ﯾﺎﺧﯚ ﮔەورەﯾﯽ ﺗەﻣەن ﯾﺎن ﺑەرﮔەﻧەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ژﯾﺎﻧە ﺳەﺧﺘە ﻣﺮدوون 670ﻛەﺳﯽ ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە.
3
ﺋﺎﻟﯿﻦ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻚ ﭘێﺸﻜەش ﺑە داﯾﻜﯽ دەﻛﺎت ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ”ﺋﺎﻟﯿــﻦ“ دوا ﺑەدوای ﺋەوەی ﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺑو ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎری ﻟە ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﻧﻮێﯿەﻛەی ﺗەواو ﻛﺮدووە ﻛە ﺑەﻧﺎوی ”داﯾﻚ“ـە. ﺋﺎﻟﯿﻦ ﺑە ”وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت :ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺳێﯿەﻣﯿﻦ ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ ﻣﻨە و ﻟە 13ﮔﯚراﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﭘێﻚ دێﺖ و ﭘێﺸﻜەش ﺑە داﯾﻜﻢ و ھﯚﻛﺎری دووەﻣﯽ ﺋەم ھەﻧﮕﺎوەش ﺋەوەﯾە دەﻣﻮﯾﺴﺖ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﺣەﻣﺎﺳــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮرد ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻜەم.
11
ﺋﺎﺳﯚ ﺣەﺳەﻧﺰادە:
ﻓڕەﻧﺴﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺳەرﻧﺞ دەدەﻧە ﻓﺎﻛﺘەری ﻛﻮرد ﻟە ﺋێﺮان
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
ﺋﺎﺳــﯚ ﺣەﺳــەﻧﺰادە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘــەی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ،ﭘەردە ﻟەﺳــەر ھەﻧﺪێ ﻧﮫێﻨﯽ ﻻدەدا .ﺋەو دەڵێﺖ، ”ﺋێﺴــﺘە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻓڕەﻧﺴــﺎ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻟە راﺑﺮدوو ﺳەرﻧﺞ دەدەن ﻟــە ﻓﺎﻛﺘەری ﻛﻮرد ﻟە ﺋێﺮان و ﺑﯚﯾﺎن ﮔﺮﻧﮕە ﺑﺰاﻧﻦ ﻟە ﮔﺸﺘﯿﯽ ھﺎوﻛێﺸەﻛەدا دەﺗﻮاﻧﻦ چ رۆڵێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﮕێڕﯾﻦ“. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 6
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﻟە ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﻏﺎز ﺑﯚ داﻋﺶ دەﻧێﺮدرێ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران دەداﺗەوە ﺑەڵﯿﻨﺪەراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎوڕواﻧﻦ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘﺎرەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﺧەرج ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭼﯿﺘﺮ زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛەڵەﻛــە ﻧەﺑێــﺖ .دواﯾﯿﻦ وەم ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ داراﯾﯿەوە ﺑە ﺑەڵێﻨﺪەران دراوە ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﯾﺎن رێﻜﻨەﻛەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ،ﺋەوا ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻗەرزی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑەم زوواﻧە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 12 ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ:
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەوڵﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﯾەدە ﻧﺎدات
ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛــﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺑــﺎس ﻟە دوا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛەی دەﻛﺎت .ﺋەو ﺑەﻻﯾەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل، ﺑێﺘە ﻧﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﺷەڕی دژ ﺑە داﻋﺶ و دەڵێﺖ” ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەوڵــﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ )ﭘەﯾەدە( ﻧﺎدات“. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 5
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﮔێﭽەڵەﻛﺎﻧﯽ دژی ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووەﺗەوە
ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻣەﻛﺘەب ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﻧێﻮان ﻛەرﻛﻮوك و ﺷﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠە ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ داﻋﺶ دەﺑﯿﻨﺮێﻦ ،زۆرێﻚ ﻟەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ھﺎﺗﻮون ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔەﻛەدا ﺑﻮﺗڵێﻚ ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑﻮﺗڵە ﮔﺎزێﻚ ﺑﻜڕن و ﺑﮕەڕێﻨەوە.
14
19 18
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠەی ھەﻧﺎﺳە ڕوو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺳﺎﻧە ﺑە ڕێــﮋەی % 20زﯾﺎد دەﻛﺎت ،وەك ﭘﺰﯾﺸــﻚ و ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﯾﺶ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ،ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠەی ھەﻧﺎﺳــە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎدی ﻛﺮدووە و ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺟﮕەرە و ﻧێﺮﮔەﻟە و ﭘﯿﺴﯿﯽ ژﯾﻨﮕە دەﮔەڕێﻨﻨەوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 8
ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮرد ﻗﺎﭼﺎﺧە ،ﺋەی ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ؟ ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ﭼﻨﮕڵە ﻟە ﺑﺮی زەرﻓﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚن
% 80ی ﻓﺮۆﺷﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯽ ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە
ھەردوو ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەرﻛﻮوك و دووﺑﺰ ﻛە ھەواداری ﭘﺎرﺗﯿﻦ ،ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺮاون و ﻟە ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ﮔێﭽەڵﯿﺸﺪا داوای ﻛﺮدووە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﻓەرﻣﯿﯿﺎن ﻟێ وەرﻧەﮔﯿﺮێﺖ ،ﺋەوەﯾﺶ ﺑەﮔﻮﺗەی دوو ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣەﻛە ﻻداﻧە ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ھﯿﭻ رێﻨﻮێﻨﯿﯿەك ﻧﺎﯾﮕﺮێﺘەوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 4
12
ژﻧﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ YPJدەﻛەﻧە ﻣﯚدێﻞ
8 7
ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻛﺎری ﻟە ﺋﺎﻓﺮەت ﻧەﻛﺮدووە
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
”ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺳــﺎڵە ﺑﻨﺎﻏەی ﺋەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە و ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﺋەم واڵﺗە دادەڕێﮋن ،ﺋێﺴــﺘە ﻫەروا ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ و ﺳﺎدەﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻧﺎﺗﻮاﻧێ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەرێﺖ“ .ﻫﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﻛە ﻫەم ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەی ﻧﯿﯿە ،ﻫەم ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺶ ﻫﺎوﻛﺎری ﻧﯿﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﭼﻮوﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻟێ ﻧﺎﻛەوێﺘەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری ﺑە دووری دەزاﻧﻦ ﺑە ﭼﻮوﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑەﻏﺪا ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ رەواﻧە ﺑﻜﺎﺗەوە و ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﭘﺮﺳەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻧەوت و داھﺎﺗەﻛەﯾەوە ھەﯾە ﻧەك وەزﯾﺮەﻛﺎن“. ﻣﺎوەی 8ﻣﺎﻧﮕە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮدﺟە و ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﻮە، ﺑەوەﯾــﺶ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵــﻚ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێــﻢ و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە .ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوو ﺑەﻏــﺪا دەﯾﮕــﻮت ﺑــﺎ وەزﯾــﺮە ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﺑەﻏﺪا و ﻛێﺸــەﻛﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەم ﻣــﺎوەی 4رۆژە وەزﯾﺮەﻛﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑەﺷــﺪارن و ھﯿﭻ ﺋﺎﻣﺎژەﯾــەك ﺑﯚ ﻧﺎردﻧەوەی ﺑﻮدﺟە دﯾﺎر ﻧﯿﯿە. ﺋﺎﻛﯚ ﻛەرﯾــﻢ ﺷــﺎرەزای ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﭼﻮوﻧــﯽ وەزﯾــﺮە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ﺋەوەﻧــﺪەی دەﺑێﺘە ڕێﮕەﺧﯚﺷﻜەر ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ھەرێﻢ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪاوە ،ﺋەوەﻧﺪە ﻧﺎﺑێﺘە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼە، ﺑەﻏﺪا ﻟە ﻣێﺸﻜﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺋەوەی ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻛﺮدووەﺗە ﻣەرج ﻛە ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﻧەوت ﺑێﺖ، ﻛﻮردﯾــﺶ دەڵێــﺖ ،ﺑﻮدﺟەی ھەرێــﻢ رەواﻧە ﺑﻜﺮێــﺖ ،دواﯾﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەوت ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ،
واﺗە ﺑەﻏﺪا ﺷﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑــﯚ ھەرێﻢ داﻧــﺎوە و ھەرێﻤﯿﺶ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا داﻧﺎوە. ﻣﺤەﻣــەد وای ﺑــﯚ دەﭼــێ ﻛە ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەﻛەی ﺑەﻏﺪا ﻟەوەی ھەرێﻢ ﺳەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮ ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەری ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏــﺪاوە ﺑﯚ ھەرێــﻢ ﺋەﮔەرێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻧﯿﯿە و ﺑــەم زوواﻧە ﻣﻮوﭼە ﻧﺎﻧێﺮێﺖ .زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑەﻏﺪا ﺧﺎڵﯽ ﻻوازی ھەرێﻤﯽ ﻗﯚﺳــﺘﻮوەﺗەوە، زۆر ﺑە ﻻوازی ﻟە ژێﺮ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﯾﻮﺋێﻦ ﻧﺎﭼﺎری ﻛﺮدن ﺑﭽﻨە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﻋەﺑﺎدی ،ﻋەﺑﺎدی و ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺟەﻋﻔەری وەزﯾﺮەی دەرەوەی ﻋێﺮاق ﺧﯚﺷــﯿﯿﺎن ﺑە ﻛﻮرد ﻧﺎﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەوان دەﯾﺎﻧەوێ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﻧەوﺗەوە ھەﯾە ،ﻟە ژێﺮ ﺑەڕە ﺑﯿﮫێﻨە ﺳــەر ﺑــەڕە و ﺳــەرﺟەم ﺧﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑﻮدﺟە ﺑﻨێﺮن“. ﺋەو ﺷﺎرەزا ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻛە ھﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە ﺋﺎﻣﺎژەی دا ”ﺋێﺴﺘە ﻋێﺮاق ﺗﻮوﺷﯽ
ﻛێﺸــەی داراﯾﯽ ﺑــﻮوە ﺑەھﯚی ﺷەڕی داﻋﺶ ﻛە ﯾەﺧەی ﮔﺮﺗﻮوە و داﺑەزﯾﻨــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧــەوت ﻛە ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﻟە 110دۆﻻرەوە ﺑﯚ 85 دۆﻻر داﺑەزﯾﻮە ،ﺋەﻣەش وا دەﻛﺎت ﺑەﻏﺪا ﻧەﺗﻮاﻧێ ﭘــﺎرەی ﻓەوﺗﺎوی 8ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑﺮدوو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺪاﺗەوە“. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻣﻮوﭼە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە 850ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ھەﯾە ،ﺋــەوە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻟە دۆﺧــﯽ ﺷــەڕداﯾە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﺋــﺎوارەی داڵــﺪە داوە، ﺑﯚﯾە ﺗــەواو ﻣﺎﻧﺪووە ﻟــە رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە. ”ﺑەﺳــﺘﻨەوەی ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی ھەرێــﻢ ﻟەﻻﯾــەن ﺑەﻏــﺪاوە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ داھﺎﺗــﯽ ﻧەوت و ﺑــڕی ھەﻧــﺎردەی ﻧەوﺗە ،ﻧەك ﭼﻮوﻧــەوەی وەزﯾﺮە ﻛﻮردەﻛﺎن و دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯿﺎن ،ﻛﻮرد وای ﻟێﻚ دەداﺗــەوە ﻧﺎردﻧــﯽ وەزﯾﺮە ﻛﻮردەﻛﺎن دەﺑێﺘە ڕێﮕەﺧﯚﺷﻜەر ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﺣﯿﺴﺎﺑﺎﺗﺎﻧەی ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﻛﯽ ﺑﻜەﻧەوە“ ﺋەﻣە ﮔﻮﺗەی دﻛﺘﯚر ﻣﺤەﻣەد رەﺋﻮوف
ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە. رەﺋــﻮوف ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ”ﻛێﺸــەی ﻧێﻮان ھەرێﻢ و ﺑەﻏــﺪا ﻟەﺑﺎرەی ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ھەرێﻤەوە ﻟەوەدا ﻧﯿﯿە، وەزﯾﺮە ﻛﻮردەﻛﺎن دەﺳــﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻦ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﻋەﺑﺎدی، ﺑەڵﻜﻮ ﻛێﺸــەﻛە ﻟەوەداﯾە ﺑەﻏﺪا
داوای ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕی ﻧەوﺗﯽ ھەﻧﺎردەﻛــﺮاو و داھﺎﺗەﻛــەی ﻟە ھەرێــﻢ دەﻛﺎت ﻛە ﻟــە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﻟە ڕێﮕەی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوﯾەﺗﯽ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻛﺮێ ﭼﻮوﻧﯽ وەزﯾﺮەﻛﺎن ﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﺑەدوادا ﺑێﺖ“. ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﮔﻮت ”ﻧﺰﻣﺒﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺑــﺎزاڕی ﺟﯿﮫﺎن
ﻧەﺟﯿﺒە ﻧەﺟﯿﺐ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق:
”ﭼﻮوﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﻧﺎﺑێﺘە ﻫﯚی ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟە و ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ،ﺑەاڵم ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕەﺧﯚﺷﻜەر دەﺑێ ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳە“.
ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ﻟەﺳــەر داھﺎﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﻣﻮوﭼە دەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە 95%داھﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق ھﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗە ﻛە ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت داﺑەزی ،واﺗە داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻛەم دەﺑێﺘەوە“. ﻋێﺮاق ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑﻮدﺟەی 2014ی ﻟە رەواﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻧەﻛﺮدووە، ھەرﭼەﻧﺪە وادەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی 2015ﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﭘﺎرەﯾــەك رەواﻧەی ھەرێﻢ ﺑﻜﺎت، دەﺑێ ﺑــە ﻧﺎوی ﺳــﻮﻟﻔەوە ﺑێﺖ ﻧەك ﺑڕێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﺑە ﻧﺎوی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەوە. ﻧەﺟﯿﺒــە ﻧەﺟﯿــﺐ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ
”وﺷە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ”ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟە و ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺑەﺳﺘﻮوەﺗەوە ﺑە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﯽ ﻧەوت و ﻏﺎزی ھەرێﻢ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏــﺪا ھەﯾــە و دوای ﭼﻮوﻧﯽ ﺷﺎﻧﺪی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو ﭘﺮﺳە ﯾەﻛﻼ دەﻛﺮێﺘەوە“. ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ”ﭼﻮوﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﻧﺎﺑێﺘە ھﯚی ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟە و ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران، ﺑەم ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕەﺧﯚﺷــﻜەر دەﺑێ ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳە“.
ﮔﯚڕان ﺑەﺳەر ﺋەو رەﺧﻨﺎﻧەدا ﻛەوت ﻛە ﭘێﺸﱰ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﯽ دەﮔﺮت وﺷﯿﺎر ﻋەﺑﺪواڵ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق:
ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ وای ﻛﺮد ﺑﯚ ﺑﺎوەﺷﯽ ﻋێﺮاق ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ،ﻟە ﻧێﻮان ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮون ﺑە ڕەﺧﻨە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﭘێﺸﺘﺮدا ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺑەﻏﺪا ﻟەﻻﯾەك و دۆزﯾﻨەوەی ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧﻮێ ،ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﺑﻮوەﺗە ھەڵﻢ .وەك ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەڵێﻦ ،ﻧە ﮔﯚڕان دەﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﻧە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺶ ﺑەﻗﺴەی دەﻛەن. ﯾەﺣﯿــﺎ ﺋەﺣﻤــەد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا، ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﻮو ،زۆرﺗﺮﯾﻦ ڕەﺧﻨەی ﻟــە ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛﻮرد دەﮔﺮت ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮس ﺑﻮون ،ﺑەم وەك ﺋەو دەڵێﺖ ﮔﯚڕان ﺑەﺗەﻧﯿﺎﯾە و ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻧەﺑﻦ ،ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮی ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﯾەﺣﯿــﺎ ﺋەﺣﻤەد ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺳﺎڵە ﺑﻨﺎﻏەی ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە و ﺋﯿﺪارەداﻧــﯽ ﺋەم وﺗــە دادەڕێﮋن ،ﺋێﺴــﺘە ھەروا ﺑــە ﺧێﺮاﯾﯽ و ﺳــﺎدەﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەرێﺖ“ .ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﻛە ھەم ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەو
ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەی ﻧﯿﯿە ،ھەم ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺶ ھﺎوﻛﺎری ﻧﯿﻦ“. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﯾەﻛێــﻚ ﻟەﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮوە ﻟە 4ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا و زۆرﺗﺮﯾﻦ و ﺗﻮﻧﺪﺗﺮﯾــﻦ ڕەﺧﻨــەی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ
ﺑەراﻧﺒەر ﺑەﻏﺪا دەﮔﺮت .ﺋێﺴــﺘە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﺧﺎوەﻧﯽ 24 ﻛﻮرﺳﯽ و ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭼەﻧﺪ وەزارەﺗێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟە ھەرێﻢ و 9ﻛﻮرﺳــﯽ و ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق و وەزارەﺗێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﻋەﺑــﺎدی ﺑە دەﺳﺘەوەﯾە. ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧﯽ 20ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووﯾﺎن ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﮔــەورە و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەك دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﺣەﻛﯿﻤﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜەﯾﻦ. وﺷــﯿﺎر ﻋەﺑــﺪو ﺳــەرۆﻛﯽ
ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﻟە ﻣﺎوەی 10ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ زۆر ﺷــﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﻏﺪا ﺑﻜەن، ﺑــەم ﻟەﺑــەر ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧﯚﯾــﺎن ﻧەﯾﺎﻧﻜــﺮدووە ،ﻛﺎﺗێﻚ ھێﺰێﻜــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﺎش ھەﺑﻮو ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺖ ﺑــە ھێﺰی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻧﺎﺑێﺖ ،ﯾەﻛێﺘﯽ ھێﺰی ﺋێﺮاﻧــﯽ ھێﻨﺎوە و ﭘﺎرﺗﯿﺶ دوای ﺋــەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻓﺮﯾــﺎی ﻧەﻛــەوت ،ﻧﺎﭼــﺎر ڕووی ﻛﺮدە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺑەم ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﺧﺮاﭘەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ 20ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووﯾﺎن ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺑﺎش دروﺳﺖ ﺑﻜەن
ﻟە ﻣﺎوەی 10ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ زۆر ﺷﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﻏﺪا ﺑﻜەن ،ﺑەاڵم ﻧەﯾﺎﻧﻜﺮدوو ﻛە ﺑەرﮔــەی ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ وەك ﺋێﺴــﺘەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕﺮێﺖ، ﺑﯚﯾە ﻧﺎﭼﺎر دەﺑێﺖ ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە ﺑﯚ ﺑﺎوەﺷﯽ ﻋێﺮاق“. ﺋــەو زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋەم وﺗــە ﺑە ھــەردوو ﻻﯾەﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ داﯾﺪەدۆﺷــﻦ و ﮔەﻧﺪەڵﯿــﯽ ﺗێــﺪا دەﻛــەن، ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﻟە ﻣﺎوەی 4ﻣﺎﻧﮕــﺪا ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺗﻮاﻧــﺎی چ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ وای ھەﯾە ﻛــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺑێﺖ ،ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻣڕۆ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەﻣڕۆ ھەڵﮫێﻨﺠﺮاوی ﺋەﻣڕۆ ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ دەرھﺎوﯾﺸﺘەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ 20ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﻦ“. ﮔﯚڕان ﺳــﺎڵﯽ 2009ﻟە ھەﻧﺎوی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮو و ھەر ﻟەو ﺳﺎڵەﺷــﺪا ﺑەﺷﺪاری ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺮد و 25ﻛﻮرﺳﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨــﺎ .ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋەو
ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾــە ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺟێﮕﺮی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮو، ﺑﯚﯾە ﺑەردەوام رەﺧﻨەی رووﺑەڕوو دەﺑێﺘەوە ﻛــە ﺑﯚﭼﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ﺋەو ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧە ﺑﻜﺎت ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﺪا ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺑﯚ دەﻛﺎت. ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــەوەی ﺑﯚﭼﯽ ڕازی ﺑﻮون ﺑەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەوە ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑﻜەن؟ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ،ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﮔــﯚڕان ﺑﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮەی ﺑڕﯾﺎری ﭼــﻮار ﻻﯾەﻧەﻛەی ﺗﺮ ﺑــﻮو .ﺋەو دەڵێــﺖ” ،ﺧﯚ ﻧﺎﻛــﺮێ ﮔﯚڕان ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات“. ﯾەﺣﯿﺎ ﺋەﺣﻤەد دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑێﮫێﺰن و ﺧﯚﺷﯽ ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا 9ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ھەﯾــە، ﺑﯚﯾــە ڕەﺧﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮی و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯿﺎن وەك ﺟﯚرێﻚ ﻟە
ﻣەﺣﺎڵ دەﺑﯿﻨﺪرێﺖ. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ھەﻣﻮو ڕەﺧﻨەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳەر ﮔﯚڕان ﺋەوەﯾە ﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ڕادەﺳــﺘﯽ ﺋەو ﻛﺮا و ﻟە ﮔﺮدەﻛــە وﺗﻮێﮋی ﻟێﻮە ﻛﺮا ،ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ وەك ﻻﯾەﻧﯽ دەﺳەت ھﯿﭻ ڕاوێﮋﯾﺎن ﺑە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮ و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺷﺎرەزا ﻧەﻛﺮدووە“. ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺷﺎوەﯾﺲ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق، ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ھەﻣﯿﺸە ﻗﺴە دەﻛﺎت و ﺋەوەش ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﻧە. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا ﻗﺴەﻛﺮدن ﺷﺘێﻜە و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻜﺮدﻧﯿﺶ ﺑە ﻛﺮدار ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮە ،ﮔﯚڕان ﺋێﺴﺘە ھﺎﺗﻮوەﺗە واﻗﯿﻌەﻛــەوە و دەزاﻧﻦ ھەﻣﻮو ڕەﺧﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﭘﺮاﻛﺘﯿﻚ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا ﺑەو ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﯿە ﻧﯿﯿە“. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەوەﺷــﯽ ﺋﺎﺧــﯚ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا و ﺋەو ڕەﺧﻨﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮی ﻟەﻻﯾــەن ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاوە ،ﺷﺎوەﯾﺲ ﮔﻮﺗﯽ، ”ﮔﯚڕان ﻓەراﻣﯚش ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺋەو ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﯚی ﺷﺘێﻜﯽ ﮔﻮﺗﻮوە ﻛە ﺋێﺴﺘە دەﺑﯿﻨێﺖ ﺑﺎرودۆﺧەﻛﺎن ﻟە ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﺪا ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮن“.
ﺳﻴﺎﺳەت
380ھەزار ﺋﺎوارە ،دوو ھەزار ﺷەھﯿﺪ 3500 ،ژن و ﻣﻨﺪاڵ ﻟە دەﺳﺘﯽ داﻋﺸﺪان
ﻟــە رێﮕــەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯿــەوە دەﯾﮕەﯾەﻧﻨــە ﺧەڵﻜــﯽ ﺋــﺎوارە ،ﺋەواﻧﯿــﺶ دەﻛــەن ﻧﺎدادﭘــەروەری ﻟــە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣــەك، ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣەﻛەﻛﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە. ﻛەواﺗــە دەﺑــێ ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﮕﯿﺮێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟــەو ﻧﺎڕەﺣەﺗﯿﯿــە دەرﺑــﺎز ﺑﻦ، زاﻧﯿﺎرﯾﺖ ھەﯾە ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە؟ ﮔﺮﺗﻨەوەی ﺷــﻨﮕﺎل ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە و ﺋێﻤە ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻛەی دەﮔﯿﺮێﺘــەوە ،ﮔﺮﯾﻤــﺎن ﺑــەم
زوواﻧە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺋﺎزاد دەﻛﺮێﻨەوە ،ﺋەو ﺧەڵﻜە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎوارەﯾﯽ ھەﻣــﻮو ﻛەﻟﻮﭘەﻟێﻜﯿﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸﺘﻮوە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎڵ و ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺗﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔــەر ﺋﺎوا ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن دۆﺧﯽ ژﯾﺎﻧﯿــﺎن ﻟە دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘەﯾﺎن ﺋەﮔەر ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﻧەﺑێ ،ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﺎﺑێﺖ. دەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑــە ﺧەﻣﻧﺪن ﺑڵێﯽ زﯾﺎﻧەﻛﺎن ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻣەزەﻧﺪە دەﻛﺮێﻦ؟ ﺑەھﯚی ﮔەورەﯾﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﻛە ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻧﯿﯿــە ﺑەوەی
زﯾﺎﻧــەﻛﺎن ﻟــە رووی داراﯾﯿەوە ﺑﺨەﻣڵێﻨــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧەڵﻜﯽ 12 ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛــە ھەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك 60ﺗــﺎ 70ھــەزار ﻛەﺳــﯽ ﻟێ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮو ،ﺟﮕە ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎو ﺷــﻨﮕﺎل ،ھەﻣﻮوﯾﺎن زﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑەرﻛەوﺗﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺧەﻣﻧﺪان زۆر ﺋەﺳﺘەﻣە. چ رۆڵێﻜﺘــﺎن ھەﺑــﻮوە ﻟە ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن؟ ﺋــەو ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣﺎﻧــەی ﻟێﮋﻧــە ﺑــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ
ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ دژ ﺑە ﺋێﺰﯾﺪی ﻛﯚی ﻛﺮدووﻧەﺗەوە، رێﮋەی % 80ی ﻟە رێﮕەی ﺋێﻤەوە ﭘەﯾﺪا ﻛﺮاوە ﺑەﮔﺮﺗەی ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯽ و وێﻨەوە ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻛﺎرەﺳﺎﺗەﻛە ﻟەﻻﯾــەن ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﮔﯿﺮاون ،ﺑە ﻗەﺑﺎرەی ھەزار ﮔێﮕﺎ ﮔﺮﺗەی ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯽ و وێﻨە دراوﻧەﺗە ﻟێﮋﻧەﻛە و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﺎراﺳــﺘەی دادﮔەی ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﻟە ﻻھﺎی دەﻛەن. ﺋەی ﭼــﯚن دەزاﻧﻦ ژﻣﺎرەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــﺎن ﭼەﻧــﺪە و ﻟــە چ رێﮕەﯾەﻛــەوە ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ورد دەﺳﺖ دەﺧەن؟ ﻟە رێﮕــەی ﻟێﮋﻧەﯾەﻛەوە 5ﺟﯚر ﻓﯚڕم داﺑەش ﻛــﺮاوە ﻛە ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮاوە، ﻓﯚڕﻣﯽ ﯾەﻛەم ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە زاﻧﯿﻨﯽ ژﻣﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎن و ﻓﯚڕﻣﯽ دووەم ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑــە ژﻣﺎرەی ﺷــەھﯿﺪ، ﻓﯚڕﻣﯽ ﺳــێﯿەم ﺑﯚ ﺳەرژﻣێﺮﯾﯽ ﺋەواﻧەﯾە ﻛــە ﻟەﻛﺎﺗﯽ رووداوەﻛە ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە ،ﻓﯚڕﻣﯽ ﭼﻮارەم ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟە دەﺳﺘﯽ داﻋﺸﺪان ،دوا ﻓﯚڕﻣﯿﺶ ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑەو ﻛەﺳﺎﻧەی ون ﺑﻮوﻧە واﺗە ﺑێ ﺳەروﺷﻮێﻨﻦ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 15ھەزار ﻓــﯚڕم داﺑەش ﻛﺮاوە و ﭘڕﯾﺶ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺑەردەواﻣە. ھەﻣﻮوان ﺑەدوای ﺋەوەوەﯾﻦ
ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺑــە ژﻣــﺎرە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ﭼەﻧﺪن ﻟە ھێﺮﺷــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ،دەﺗﻮاﻧﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑﺨەﯾﺘە ڕوو؟ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛــەم ﺧەﻣﻧﺪﻧــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﻓﯚڕم ﺑﯚ زاﻧﯿﻨﯽ زﯾﺎﻧــەﻛﺎن درێﮋەی ھەﯾە و ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺑەردەواﻣە ،ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺑەردەﺳﺘﯽ ﺋێﻤەداﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ھەزار ﻛەس ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧە ،ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛﭻ و ژﻧﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸــﺪان زﯾﺎﺗﺮە ﻟــە 3ھەزار ﻟەﮔەڵ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500ﻣﻨﺪاڵ ،واﺗە ژﻣــﺎرەی ﻛــﭻ و ژن و ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻛە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە دەﺳﺘﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﻟە 3ھەزار و 500ﻛەس زﯾﺎﺗﺮە ،ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ رووداوەﻛە و ﻟەﺳــەر ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل دوور ﻟە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺑە ﭼــەك ﺑەھﯚی ﺑﺮﺳﯿەﺗﯽ ﯾﺎﺧﯚ ﮔەورەﯾﯽ ﺗەﻣەن ﯾــﺎن ﺑەرﮔەﻧەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋــەو ژﯾﺎﻧە ﺳــەﺧﺘە ﻣﺮدوون 670ﻛەﺳﯽ ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە ،ﺑە ﻣﻨﺪاڵ ،ﭘﯿﺮ ،ژن و ﭘﯿﺎوەوە ،ژﻣــﺎرەی وﻧﺒﻮوەﻛﺎن ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 340ﻛەس ﺗێﭙەڕی ﻛﺮدووە ،ﺋــەوەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێ ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯿــﺶ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 380ھەزار ﻛــەس ﻧﺎوﻧﻮوس ﻛﺮاون.
ﺑەگ ”ﺋــەو ھێــﺰەی ﺋێﺰﯾﺪی وەك ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻟە رێﮕــەی وەزارەﺗﯽ ﺋەرﻛــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەوە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــە و ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧــﯽ و راھێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚ دەﮔﺮێــﺖ ،ﭘێﻤﺎن واﯾــە ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ھەر ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەك ﺋەﮔــەر ﺑﻜەوێﺘە ﺳــەرﯾﺎن ﻟە داھﺎﺗﻮودا ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە راﺑﺮدوو ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮو، ﺋەﮔەرﭼﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻮوﻧﯿﺎن
ھەﺑﻮو ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺑەم ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺑێﺖ“. ﻟەﺑــﺎرەی دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋــەو ھێﺰە، ﻣﯿﺮی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن ﺑە وەﻛﺎﻟەت رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھێﺰەﻛە ھێﺸﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋــەو وردەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزا و ﺳەرﺑﺎزی ﻟەﻧﺎو ﺋێﺰﯾﺪی زۆرن، ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑە دەﯾــﺎن ﻟە
ﺋێﺰﯾــﺪی ﺳــەرﻛﺮدەی ﺧﯚﺑەﺧﺸﺎﻧە ﻟە ﭼﯿﺎی ﺷەﻧﮕﺎل ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺟەﻧﮕﺎوەراﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی دەﻛەن. ﺷﻨﮕﺎل ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺑە ﻛﺎرەﺳﺎﺗە دڵﺘەزێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺧﺸﯽ ،ﺑەم ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺎن دﻧﯿﺎ ﺑێ دەﻧﮕﯽ ھەڵﻨەﺑﮋارد و ھێﺮﺷﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ دژی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﻧﺎوی ﺋێﺰﯾــﺪی ھێﻨﺎ و زۆر وﺗﯿــﺶ دەرﮔەی ﻛﺮدەوە ﺑــﯚ وەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن وەك ﭘەﻧﺎﺑــەر،
ﺑەم زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺎوﻧەﺗەوە. ﭬــﺎ ﻓەرﯾﺪ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ وا ﺑە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەزاﻧێﺖ و رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ”ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھــەر ھێﺰێﻚ ﻟە ﺷــێﻮەی وەك ھێــﺰی ﺋێﺰﯾﺪی ﯾﺎن ھﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪاﯾە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەﺑــێ ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧە ﺑــێ و ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﺨﺴــﺘﻦ و ﭘﺎﺷــﺎن داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی
ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ و ھەروەھــﺎ راھێﻨــﺎن و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭼەك و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑێﺖ“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“، ھەرﯾەك ﻟە ﻗﺎﺳﻢ ﺷەﺷﯚ و ﻗﺎﺳﻢ ﺳــﻤێڵ ﻛە دوو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﻦ و ﻟــە دوای ﻛەوﺗﻨﯽ ﺷــﻨﮕﺎﻟەوە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺟەﻧﮕﺎوەراﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی دەﻛەن ﻟە ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل ،ﻛﺎﻧﺪﯾﺪن ﺑﯚ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ھێﺰەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗﻮێــﮋەرەوان ،ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋێﺰدﯾﺪی ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردە، ﭼﻮﻧﻜــە ھەﻣﻮو دەﻗــە ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺳــﺮووﺗە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿــە .ﺑەﭘێــﯽ ھەﻧﺪێــﻚ ﺳەرژﻣێﺮی ﻧﺎڕەﺳﻤﯿﺶ ژﻣﺎرەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧێﺰﯾﻜەی ﻧﯿﻮ ﻣﻠﯿﯚن ﻛەﺳــە ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ و دھﯚك ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺧەﯾــﺮی ﺑﻮزاﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎروﺑﺎری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻦdی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ”وﺷە“دا ،ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە دوای ھێﺮﺷﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﻟە 3ی ﺋﺎﺑﯽ راﺑﺮدوو ﺑە ژﻣﺎرە دەﺧﺎﺗە ڕوو. ﺑﻮزاﻧــﯽ دەڵــێ ”دۆﺧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن زۆر ﺧﺮاﭘــە و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ وەرزی زﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮاوە“ ،ھﺎوﻛﺎت رەﺧﻨە ﻟە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺧێﺮﺧﻮازی و ﻛﯚﻣەﻛﯽ وﺗــﺎن دەﮔﺮێﺖ و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺑــە ﻧﺎدادﭘەروەری ﻛﯚﻣەك دەﮔەﯾەﻧﻦ. ﺋەوەﯾﺶ ﻧﺎﺷــﺎرێﺘەوە ﻛە ﺋەﮔەر ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ﺋﺎزادﯾﺶ ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﭘێﺪواﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺗﺎن ﻛــﺮاوە و ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﺎﺑێ ﻟەوەی ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺋﺎوارەن. ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ دۆﺧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺋێﺴﺘە ﭼﯚﻧە؟. دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺧﺮاﭘە وەك ﭘێﺸــﺘﺮ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺧﯚراك و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ رۆژاﻧەﯾﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ و ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﻛﺮاون ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە دەﭼﯿﻨە ﻧﺎو وەرزی زﺳﺘﺎن ،ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوان زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻮوە ،ﺋــەو رێﻜﺨﺮاواﻧەی
ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن داﺑﻮو ھﺎوﻛﺎری و ﻛﯚﻣەك ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜەن ،ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ وەرزی ھﺎوﯾﻦ و ﭘﺎﯾﺰﯾﺎن ھێﻨﺎ ،ﺑەم ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ وەرزی زﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﻧﯿﯿە و ژﯾﺎن ﻟە ﻧﺎو ﺧێﻮەﺗﺪا ﺑەم ﺳەرﻣﺎﯾە ﺳەﺧﺘە. ﭘــێ دەﭼێ ﺗێﺒﯿﻨﯿﺖ ھەﺑێ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣەﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن، ﺋەﻣە راﺳﺘە؟ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺧێﺮﺧﻮازی ﻛﺎﺗێﻚ ﺑڕﯾﺎر دەدەن ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ وەرزی ﭘﺎﯾــﺰ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن ،ﻟــە وەرزی زﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﮔﺎت ﻛە ﺧەڵﻜەﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿﺎن ﭘێــﯽ ﻧﺎﻣێﻨــێ، ھەروەھــﺎ ﺟــﯚری ﺧێﻮەﺗەﻛﺎن ﺧﺮاﭘە ،ﺑەم ﺳﻮﭘﺎﺳﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ و رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻧەﺑﻦ دۆﺧەﻛە ﻛﺎرەﺳﺎﺗﺎوی ﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﭘێﺖ واﯾــە ﻧﺎڕێﻜﯽ ھەﯾە ﻟە ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣەﻛﯽ وﺗﺎن؟ ﺋــەو وﺗﺎﻧــەی ﺑڕﯾــﺎر دەدەن ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻜەن، ﻛﯚﻣەﻛەﻛــە دەدەﻧــە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎنun ،ـــﯿﺶ
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎری ﺗەواوی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑاڵو دەﻛﺎﺗەوە
ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دا وﺷە /دھﯚك ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﺋێﺰﯾــﺪی دەرﺑڕی و ﺑەﮔﻮﺗەی ﭼەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻚ، ﺋەرﻛﯽ ﺋەو ھێﺰە ھﺎوﺷــﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺷﻨﮕﺎل و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەری دەﺑێﺖ و دواﺗﺮﯾﺶ ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸــە ﺋەرﻛﯿﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن دەﺑێ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن. ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻟــە 3ی ﺋﺎﺑەوە ﻛەوﺗﻨــە ﺑــەر ﭘەﻻﻣــﺎری ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن و ﺑەھــﯚی ﭼەﻛﺪارﻧەﺑــﻮون و ﻻوازی ﺑەرﮔﺮی ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛە ،زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺖ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺳەﺗﺎن ھەزارﯾﺎن ﻟە ﺋﺎوارەﯾﯿﺪا ﻣﺎوﻧەﺗەوە. ﺣﺎزم ﺗەﺣﺴــﯿﻦ ﺑــەگ ﻣﯿﺮی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە وەﻛﺎﻟــەت ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھێﺰێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﭘێﻚ دێ و ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن
ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ھەرێــﻢ رەزاﻣەﻧﺪی دەرﺑڕی ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺗەواوی ﺧەرﺟﯿﯽ ﺋەو ھێﺰە“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“، ھێﺰە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە 700ﻛــەس ﭘێﻚ دێ ،ﺟﮕە ﻟە ﺋێﺰﯾﺪی ﻛەﺳــﯽ ﺗــﺮ ﻟە ﺧﯚ ﻧﺎﮔﺮێﺖ و راھێﻨﺎﻧــﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﭘــێ دەﻛﺮێﺖ و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺸﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ، ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺸﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺋەوﻟەوﯾﯿەﺗﯿــﺎن ﭘێ دەدرێ ﻟە داﻣەزراﻧﺪن ﻟەو ھێﺰەدا. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺣــﺎزم ﺗەﺣﺴــﯿﻦ
ﻫێﺰە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە 700ﻛەس ﭘێﻚ دێ ،ﺟﮕە ﻟە ﺋێﺰﯾﺪی ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺧﯚ ﻧﺎﮔﺮێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻫێﺰێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﭘێﻚ دێ و ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻫەرێﻢ رەزاﻣەﻧﺪی دەرﺑڕی ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺗەواوی ﺧەرﺟﯿﯽ ﺋەو ﻫێﺰە“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ،ﻫێﺰە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە 700ﻛەس ﭘێﻚ دێ ،ﺟﮕە ﻟە ﺋێﺰﯾﺪی ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺧﯚ ﻧﺎﮔﺮێﺖ و راﻫێﻨﺎﻧﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﭘێ دەﻛﺮێﺖ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺸﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ
3
ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﭘێﻜﻬێﻨﺎﻧﯽ ﻫەر ﻫێﺰێﻚ ﻟە ﺷێﻮەی وەك ﻫێﺰی ﺋێﺰﯾﺪی ﯾﺎن ﻫﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە دەﺳەاڵﺗﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻫەرێﻤە
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻓﺮﯾﺎﻣﺎن ﻧەﻛەوێﺖ و ﻣﻮوﭼە و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾامن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺎت ،ﺋەوا ﻫەﻣﻮوﻣﺎن واز دەﻫێﻨﯿﻦ ،ﺋەﮔەرﯾﺶ وازﻣﺎن ﻫێﻨﺎ و ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕﻣﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮد ،ﺋەوا ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸڕەوی دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺗﻮاﻧﺎی ﺷــەڕﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﺷــەڕ دەﻛﺎت ،ﭼەﻛﺪارە ﺧﯚﺑەﺧﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ ﺷﯿﻌەﻛﺎﻧﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﮔێﭽەڵەﻛﺎﻧﯽ دژی ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛﺎﻣﯿﻞ ﺳﺎڵەﯾﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەرﻛﻮوك
ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﻫﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧﻮوﴎاویﺋێﻤەﻧﺎﺧﻮێﻨێﺘەوە وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ھەژار رەﺷﯿﺪ ھــەردوو ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەرﻛــﻮوك و دووﺑﺰ ﻛە ھەواداری ﭘﺎرﺗﯿــﻦ ،ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺮاون و ﻟــە ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ﮔێﭽەڵﯿﺸــﺪا داوای ﻛﺮدووە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﻓەرﻣﯿﯿﺎن ﻟێ وەرﻧەﮔﯿﺮێﺖ ،ﺋەوەﯾﺶ ﺑەﮔﻮﺗەی دوو ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣەﻛە ﻻداﻧە ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ھﯿﭻ رێﻨﻮێﻨﯿﯿەك ﻧﺎﯾﮕﺮێﺘەوە. دووﺑﺰ ﺑەھﯚی ﺋــەوەی زۆرﺑەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ھەواداراﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿەوەﯾــە، ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺪارەی ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەﯾــﺎن ﯾەﻛێﺘﯿﻦ و ﺳــەر ﺑە ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻤﻦ، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﻟــە 11/3/2013 ﺑﺎرەﮔەی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛە ﺗەﻗێﻨﺮاﯾــەوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﻮێ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛــەی ﭘﺎرﺗﯿﯿە ،ﺑەم ﺑﺎرەﮔەی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ دووﺑﺰ ﺑێ ﺋــەوەی زﯾﺎﻧﯽ ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺘﺒێ دووﺟﺎر ﻧﻮێ ﻛﺮاوەﺗەوە. ﻋەﺑﺪو ﻧﻮورەدﯾــﻦ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ دووﺑــﺰ ﻛــە ﻣــﺎوەی 6ﻣﺎﻧﮕە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەﻛﺠﺎر و ﻟە ﭘێﻨﺠﺸــەﻣﯽ راﺑﺮدوودا ﭘﺎرێﺰﮔﺎرەﻛەی ﺑﯿﻨﯿﻮە
ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”راﺳﺘە 6ﻣﺎﻧﮓ ﺑــﻮو دﯾﺪار و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻧێﻮان ﺋێﻤــە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻧەﺑﻮو ﺗﺎ ﭘێﻨﺠﺸــەﻣﯽ راﺑﺮدوو ،ﺑەم ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ واﻣﺎن ﻧﯿﯿە ﻟەﮔەڵ ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﻦ و وەك ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﯿﻦ ،ﺋێﻤە ﻛێﺸەﻣﺎن ﻛەﻣﺘﺮە“. ”دوای ﺋەوەی ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾەك ﻟە ﺑﻨﻜەﻛە ﻛﺮا ﻟە ،2013ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑﺰ ﻧﻮێ ﻧەﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟﺎر ﻧﻮوﺳﺮاوﻣﺎن ﺋﺎراﺳﺘەی ﺋﯿﺪارەی ﻛەرﻛﻮوك و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻛﺮدووە، دەڵێﻦ ﻛێﺸەﻛە ﻻی ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوەی ﻟەﺳــەر ﺷﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮوە ﻛﺮدووﻣﺎﻧە ،ﺑــەم ﺋەوان ﻧﺎﯾﻜــەن ،ﺋێﻤــە ﻧﺎڵێﯿــﻦ ﺋەﻣە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە
ھەﯾە ،ﺑــەم دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﺎرەﻛﺎن ﻧەﻛــﺮاون ﺑﯚ ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دووﺑــﺰ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﻟــە رووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە ﻗﺴــە دەﻛــەم ﻛــە ﻧﺎﺑێﺖ ﺟﯿﺎوازی ﻟــە ﻧێﻮان ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑــﻜﺎت“ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ دووﺑﺰ وای ﮔﻮت . ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ دووﺑﺰ ﻛە راﺳــﺘەﺧﯚ و ﺑــێ ﺋﺎﮔەداری ﺋێﻮە ﺑــﯚ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ دەﻛەن، ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ دووﺑــﺰ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ”ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛﺎری ﻟەو ﺟﯚرە دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻛﺎری ﺋــەوان ﻧﯿﯿە ،دەﺑێــﺖ ﺋﯿﺪارەی دووﺑــﺰ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﺎرﮔێــڕی ﺑەڕێﻮە ﺑﺒــﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻟە دەرەوەی ﺋەوە ھەرﭼــﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ﮔﺮﻓﺘە و ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە“. ﺑەﭘێﯽ ﺑە دواداﭼﻮوﻧﯽ ”وﺷــە“، ﺟﯿﺎ ﻟەو ﮔێﭽەﻧەی ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾــﻢ ،ﻓەوﺟــﯽ 3ی ﻟﯿﻮای 126ی ﯾەﻛەی 70ﻛە ﺳــەر ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿــﻦ ،ﺟﯚرەھﺎ ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺋﯿﺪارەی دووﺑﺰ دروﺳﺖ دەﻛەن و ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەﮔــﺮن ﺑەﺑێ ﭘﺮﺳــﯽ دادﮔــە و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛە ،ﻟــەم
رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳێﻜﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ژﯾﺎن ﺑێ ھﯿﻮا دەﺑێﺖ
وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ھەژار رەﺷﯿﺪ ھﯚﺷەﻧﮓ ﯾﺎﺳــﯿﻦ دەﻟﯚ ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــە ﮔەﻧﺠەی ﻛەﻧﺎڵﯽ زاﮔﺮۆﺳە ﻛە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 30ی ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﻻﯾەن ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑﺮﯾﻨﺪار ﻛﺮا و ﺑەھﯚﯾەوە ﮔﻮرﭼﯿﻠە و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺟەرﮔﯽ ﻟە دەﺳﺖ داوە، ﺋێﺴﺘە دووﭼﺎری ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺗﺮ ﺑﻮوە و وەك ﺧﯚی دەڵێ ”ﺑێ ھﯿﻮا ﺑﻮوم ﻟە ژﯾﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛەس ﺑە ھﺎﻧﺎﻣەوە ﻧﺎﯾەت“ .
ھﯚﺷــەﻧﮓ ﯾﺎﺳــﯿﻦ دەﻟﯚ ﻟە ”وﺷــە“وە ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ دەﺧﺎﺗە ڕوو و ﺑە دڵﺘەﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ زۆرەوە دەڵــێ ”ﺗەﻣەﻧــﻢ 19ﺳــﺎڵە، وﯾﺴــﺘﻢ رێﮕە ﻟە ﺳــەرﭘێﭽﯽ ﺑﮕﺮم ﺑــە ﻛﺎﻣێﺮا و ﺑــە ﮔﻮﻟﻠە وەم دراﻣــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﭼەﻧﺪ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﻟەﺷــﻢ ﻟە دەﺳﺖ داوە و ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮاﻧــﺎی ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﻢ ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ 30ﺧﻮﻟەك ﭘﯿﺎﺳە ﺑﻜەم ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺳەرەﺗﺎی ژﯾﺎﻧﻤە، ﺑــەم وا دەزاﻧﻢ ژﯾﺎﻧﻢ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎﺗﻮوە“. دەﻟــﯚ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرە و ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا ﻧﯿﯿە داﺑﯿﻨﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە داوا دەﻛﺎت ﺑــە زووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﭼﺎرەﺳــەری ﺑــﯚ ﺑﺪۆزرێﺘەوە ﻟــە دەرەوە ،ﺣﻜﻮوﻣــەت و دەزﮔەﻛﺎن ھﺎوﻛﺎری ﺑﻜەن ﻟەو رووەوە. ھﯚﺷــەﻧﮓ ﯾﺎﺳــﯿﻦ دەﻟــﯚ ﭘێــﺶ ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ ،وەك ﭘەﯾﺎﻣﻨێــﺮی ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺎری ﺑﯚ ھەرﯾــەك ﻟــە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﺑﺎوەﮔﻮڕﮔﻮڕ ،ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯽ زاﮔﺮۆس و رادﯾــﯚی ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮ ﻛﺮدووە ﻛە ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﺳەر ﺑە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ.
ﻣﺎوەﯾەدا ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﻗﻮﺷﻘﺎﯾە 70 ﻛەس و ﻟە ﺑﺎی ﺣەﺳــەن 250 ﻛەﺳــﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ﻛــە ﺧەڵﻜﯽ ﺑێ ﻛێﺸــەن ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺷەوی 6 ﻟەﺳــەر 7ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ راﺑﺮدوو ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻓەوﺟە ﺗەﻗەﯾﺎن ﻟــە ﺑﺎزﮔــەی دووﺑﺰ- ﻗەرەدەرە ﻛــﺮدووە و ﺋﺎژاوەﯾﺎن ﻧﺎوەﺗــەوە ﺑــێ ﺋــەوەی ﻛەس ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺎت، ﺋەوەﯾــﺶ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﮔــەورەی ﺑﯚ ﺋﯿﺪارەی دووﺑﺰ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﺧەرﯾﻜە دەﺑێﺘە ﻛێﺸەی ﻧێﻮان ﻛﻮرد و ﻋەرەب. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ دووﺑــﺰ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋەو ﻓەوﺟــە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە دووﺑــﺰ ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﺑــﻮون ،ﻟە ﻧــﺎو دووﺑــﺰ ﺧەڵﻚ ﻧﺎﮔﺮن ،ﺑەم ﻟە دەرەوەی دووﺑﺰ ھەڵﻤەﺗﯿﺎن ﻛﺮدووە و ﺧەڵﻜﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە“. دوای ﺋەوەی ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﺑﻮو ﺑە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن، دەﺳﺘﯽ ﺑە دژاﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮد و ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ھەردوو ﺣــﺰب زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﺟــﺎران زەق ﺑﻮوەﺗەوە. ﻛﺎﻣﯿــﻞ ﺳــﺎڵەﯾﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺋێﻤە ﻧﺎﺧﻮێﻨێﺘەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟەم
ﭼەﻧﺪ ڕۆژی راﺑﺮدوودا ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ داوە ﺑەوەی ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼﯿﺘــﺮ وەرﻧەﮔﯿﺮێــﺖ و ﻧﺎﺑﺮێﺘە ﺑەردەﻣﯽ ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ“. ”ﻛێﺸەی ﺋێﻤە ﻛەﺳﯽ و ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜــﯚ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﻦ و ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ
دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯿەوە دەﺳــﺘﯽ ﺑــە دژاﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮدووە ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك و ھــەوڵ دەدا ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دوور ﺑﺨﺎﺗەوە ،ﺋێﻤەﯾﺶ ﭘێﻤﺎن ﮔــﻮت ﻧﺎﻛﺮێ ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﺖ ،ﺑەم ﺋــەو ھەر ﺑەرەو ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾــﯽ دەڕوا و ﮔﻮﺗﯽ رێﮕە ﻧــﺎدەم ﻛەس دەﺳــﺖ وەرداﺗە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺧﯚم دەزاﻧﻢ ﭼﯚن ﻛﺎر دەﻛەم ،دواﺗﺮ ﺑڕﯾﺎری
دا ﻛە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﻛﺎرەﻛﺎن ﻗﺴــە ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚﯾــە ﻟەوﻛﺎﺗــەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤــﺎن ﻧەﻣﺎ، دواﺗﺮ 7ھەزار ﻛەﺳﯽ داﻣەزراﻧﺪ ﺑێ ﺋەوەی ﭘﺮس ﺑەﻛەس ﺑﻜﺎت“ ﺳﺎڵەﯾﯽ وای ﮔﻮت. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە
ﺗەﺷەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎن ﻛﺮد و ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ”ﻛﺎر ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋەوەی ﺋێﻤەی ﭘەراوێﺰ ﺧﺴﺘﻮوە و ھەﻣــﻮو دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ﺑﯚ ﺧﯚی“. ﻣﺎوەﯾەﻛە ژﻣــﺎرەی ﻋەرەب ﻟە ﻧــﺎو ﻛەرﻛﻮوك زﯾــﺎدی ﻛﺮدووە ﻛــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە ﺑــﯚ دۆﺧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧﺎوﭼەی ﻛێﺸە ﻟەﺳەرە و ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەﯾﺶ ھەﯾە ﺑەﺷــێﻚ ﻟەواﻧە ھﺎوﻛﺎری
داﻋﺶ ﺑﻜەن و ﻛێﺸــە ﺑﻨێﻨەوە ﻟە ﻧﺎو ﺷﺎر .ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺳﺎڵەﯾﯽ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑــە ﺑەڵﮕەوە دەﯾڵێﻢ ھەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛﺮاﺑێﺖ ﻟە ﻣــﺎوەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻢ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘــﺎم دەﺳــﺘﯽ ﺑﺎﻣــﺎن ھەﺑــﻮوە ،ﺋەو ﺷــێﻮەﯾەی ﺋێﻤە
ﻛﺎر دەﻛەﯾــﻦ ﺑﯚ ﻣــﺎدەی ،140 ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ھەر ﺑﯿﺮی ﻟــێ ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻟەﺑﺎرەی ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﺎزاﻧێــﺖ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎڵﯽ ﻋەرەب ﺧﺎﻧــﻮوی ﻛڕﯾﻮە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋێﻤە داواﻣــﺎن ﻟە ﺗﺎﭘﯚ ﻛﺮدووە ھﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ﻻ ﻧﯿﯿە و داواﯾﺸﻤﺎن ﻟە ﻟێﮋﻧەی ﭘﺎرێﺰﮔە ﻛــﺮدووە ھێﺸــﺘﺎ وەﻣﻤــﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە“.
ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ ﺷﯿﻌەﻛﺎن واز دێﻨﻦ
وﺷە /دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو -ﻋﻮﻣەر ﺋﺎوارە ﺑەھــﯚی ﭘێﻨەداﻧــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋەﺑﺎدﯾﯿەوە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭼەﻛﺪارە ﺧﯚﺑەﺧﺸە ﺷﯿﻌەﻛﺎن وازﯾﺎن ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻧە ھێﻨﺎوە. ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻣﯿــﺮ ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺸــﯽ ﻧێﻮ ﺋەو ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎ ﭼەﻛﺪاراﻧەﯾە .ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ﻟەوﻛﺎﺗەی ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی وەك ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﺳــﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوە ،دﯾﻨﺎرێﻜﯿﺎن وەك ﻣﻮوﭼە وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە .ﺋەﻣﯿﺮ ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺋێﺴــﺘە زۆرﺑــەی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ھﯿﻮاﯾﺎن ﻟە دەﺳــﺖ داوە ﺑەھﯚی ﺋەو ﻛێﺸە داراﯾﯿــەی ﻛــە ڕووﺑەڕووﯾﺎن ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻧەداﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﻋەﺑﺎدﯾﯿەوە ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﻛە ﮔﻮاﯾــە ﺋــەم ﭼەﻛﺪاراﻧە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﺪا دروﺳــﺖ
ﺑﻮوﻧــە و ھــەر ﺑڕﯾﺎرێﻜﯿــﺶ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەری ﻛﺮدووە ،ﺋەﮔەری ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ھەﯾە“. ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻟــەو ﭼەﻛﺪاراﻧە ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوە دا ﻛــە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑەڵێﻨــﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘــێ داون ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەوەی دژ ﺑە داﻋﺶ ﺷەڕ ﺑﻜەن. ﺳــەﻓﺎ ﺣﺴــێﻨﯽ ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ڕاﺳــﺘە ﺋێﻤە وەك ﺷﯿﻌە ﺧﯚﺑەﺧﺸەﻛﺎن ﻟەﺳەر داواﻛﺎری و ﺑڕﯾــﺎری ﻋەﻟــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﺎﻧﯽ ﮔەورە ﻣەرﺟەﻋﯽ ﺷــﯿﻌە وەك ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺧﺎﻛــﯽ ﻋێﺮاق ﭼﻮوﯾﻨــە رﯾﺰی ﭼەﻛﺪارە ﺧﯚﺑەﺧﺸەﻛﺎن ،ﺑەم ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺪا وەك
ﺳەرﺑﺎزی ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﯾﯽ ﺋێﻤەی ﺋەژﻣــﺎر ﻛــﺮد و ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯽ 500ھــەزار دﯾﻨﺎری ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨەوە، ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﻣﻮوﭼەﻛەﻣﺎن ﭘێ ﻧــﺎدەن و ﭘێﻤﺎن دەڵێﻦ ﻟەﻻﯾەن ﻋەﺑﺎدﯾﯿەوە ڕاﮔﯿﺮاوە“. ﺳــەﺑﮫﺎن ﻛﺎزم ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮە ﻟــەو ﭼەﻛﺪاراﻧــە ﻛــە وازی ھێﻨﺎوە .ﺋەو دەڵێ” ،ﺳــەرەڕای ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑڕﯾﻨــﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﻋەﺑﺎدﯾﯿــەوە ،ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﺸــﻤﺎن ﻟێ ﺑڕاوە70 ، ھەزار ﻓﯿﺸــەﻛﯽ ﺑﯿﻜەﯾﺴــﯿﻢ ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺧﯚم ﻛڕی و دوای وازھێﻨﺎﻧــﻢ ﺑەﺳــەر ھﺎوڕێﻜﺎﻧﻤﺪا داﺑەﺷﻢ ﻛﺮد“. ﺋــەو ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳﻨﻮوری زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200 ﺧﯚﺑەﺧﺶ وازﯾــﺎن ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎ ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ھێﻨﺎوە. ﺋەوان دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻣــﺎوەی 3ﻣﺎﻧﮕــە ﻣﻮوﭼەﯾﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە .ﻋەدﻧﺎن ﺳــﺎﻓﯽ،
ﺋەوﯾﺶ ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە رﯾﺰی ﻣﻠﯿﺸﯿﺎ ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧﺪا ﭼەﻛــﺪار ﺑــﻮوە و ﺋێﺴﺘە دەﯾەوێ واز ﺑێﻨێﺖ .ﺋەو ﺑﯚ وﺷە ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻓﺮﯾﺎﻣــﺎن ﻧەﻛەوێﺖ و ﻣﻮوﭼە و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﻤﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺎت ،ﺋەوا ھەﻣﻮوﻣﺎن واز دەھێﻨﯿﻦ ،ﺋەﮔەرﯾﺶ وازﻣﺎن ھێﻨﺎ و ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕﻣﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮد ،ﺋــەوا ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸــڕەوی دەﻛەن، ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﺗﻮاﻧﺎی ﺷــەڕﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯿﯿــە و ﺋــەوەی ﺋێﺴﺘە ﺷــەڕ دەﻛﺎت ،ﭼەﻛﺪارە ﺧﯚﺑەﺧﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎ ﺷﯿﻌەﻛﺎﻧﻦ“. ﺋەﻧﻮەر ﻋەﻟﯽ ﺳەرﻛﺮدە ﻟە ﺳﻮﭘﺎی ﺑەدری ﺳــەر ﺑە ھﺎدی ﻋﺎﻣﺮی، دووﭘﺎﺗﯽ ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺟﯚرە دەﻛﺎﺗــەوە .ﻋەﻟﯽ ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا، ”ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔــەورە ﺑﻮوﯾﻨە ،ﺑﺎﻗــﺮ زوﺑێﺪی وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ڕێﮕﺮە ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ھێﻨﺎﻧەوەی ﺋــەو ﭼەﻛــﺪارە ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧە ﻛــە ﺋەﻣــەش ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺗەواوی ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭼەﻛﺪاراﻧە دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﺳــەرەڕای ﺑڕﯾﻨﯽ ﻣﻮوﭼە و ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﺋــەو ﭼەﻛﺪاراﻧە ﻛــە ﺑﻮوەﺗە ھﯚﻛﺎری ﺋــەوەی زۆرﯾﻨەی ﺋەو ﭼەﻛﺪاراﻧە ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﻨێﻦ و ﺑە ﺑەردەواﻣــﯽ واز دەھێﻨﻦ و ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ ﭼﯚڵ دەﻛەن“.
ﺳﻴﺎﺳەت
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەوڵﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﯾەدە ﻧﺎدات ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻫﯿﭻﭘێﻮەﻧﺪی وﻫەﻣﺎﻫەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳﻮورﯾﺎداﻧﯿﯿە، ﺑﮕﺮە ﺋێﻤە رەﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدنﻟەﮔەڵ ﻫەرﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺷﯚﭬﯿﻨﯽدەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺳەرﻛﻮﺗﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﭘێﻜﻬﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺎت
وﺷە /ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ – ﺳﺘێﺮا ﻋەﻟﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺟﯿﺎ ﻟە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و رێﻜﺨــﺮاوە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ،ھﯿــﭻ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛــﯽ داراﯾﯿﺎن ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە .ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺑﺎس ﻟە دوا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛەی دەﻛﺎت .ﺋەو ﺑەﻻﯾەوە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل ،ﺑێﺘە ﻧﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﺷەڕی دژ ﺑە داﻋﺶ و دەڵێﺖ” ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەوڵﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ )ﭘەﯾەدە( ﻧﺎدات“. ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە رووی ﻣﺎﯾەﻛﯽ و ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﭼﯚن ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﻦ؟ ﺷەڕی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﻟــە دژی داﻋــﺶ ﻟــە رێﮕەی ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ رۆژاﻧــەی ﻓڕۆﻛــە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑەردەواﻣــە، ﺋێﺴــﺘە ﺋەو وﺗﺎﻧــەی دﻧﯿﺎ ﻛە وا ﺳــەﯾﺮی داﻋﺸــﯿﺎن دەﻛﺮد ھەڕەﺷــە ﺑــﯚ ﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺋێﺴــﺘە ﺑەﻛﺮدەﻧــﯽ ﻟــە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋێــﺮاق رووﺑــەڕووی دەﺑﻨەوە، ﻣــﺎوەی 8ﻣﺎﻧﮕــە ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔــەل ﺷــەڕﯾﺎن ﻟە دژی داﻋــﺶ راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ﻟە دوای ھێﺮﺷــﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳەر ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە 15ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺗﻮﻧﺪﺗﺮ ﺑﻮوﻧەﺗەوە .ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو ﺑڕواﯾەی ﻛە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ رووﺑــەڕووی رێﻜﺨﺮاوی داﻋﺶ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەو ﻛﺎرەﺷــﯽ ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ زەوﯾﻨﯽ و ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﺑەردەواﻣە. وێڕای ﺋەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھﯿــﭻ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻟە ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻛەوە ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،ﺟﮕە ﻟە ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﻣﺮۆﯾــﯽ و ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﻻﯾەﻧــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛە ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟەﮔەڵ ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﺷەڕی
ﻧێــﻮان ﯾەﭘەﮔە و داﻋــﺶ ،ﺋەو ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــە ﭼﯿﯿە ﻛــە ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ ﭘێ داﺑﯿﻦ دەﻛەن؟ ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەﯾﺶ ﻛﺎﻣﺎﻧەن ﻛە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺷەڕواﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دەدەن؟ وەك ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﮕەوازﻣﺎن ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﻛﺮد ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧەی ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەل و ﭘێﺪاﻧﯽ ﭼەك ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی
ﻛﺮدووە؟ ﺋﺎﺧﯚ ﺋــەو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎﻧە ﭼﯚن ﺑەﺷﺎرەﻛە ﮔەﯾﺸﺘﻮون؟ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﻤﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﻟە ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮەوە ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،رەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗــﻮودا ﭘێﻤﺎن ﺑﮕﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە
ﻫﺎوﭘەﯾامﻧﯿــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋــەو ﺑڕواﯾــەی ﻛــە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﺑەﺗەﻧﯿــﺎ رووﺑەڕووی رێﻜﺨﺮاوی داﻋﺶ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەو ﻛﺎرەﺷــﯽ ﻫەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ زەوﯾﻨﯽ و ﺋﺎﺳــامﻧﯿﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎن دەﻛﺎت ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋﺶ ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە ﭘێﻮﯾﺴــﺘەﻣﺎن ﻟــێ ﻧەﻛــﺮاوە، ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑڕواﻣــﺎن واﯾە ﻛە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﭼەﻛﻤﺎن ﭘــێ دەﮔﺎت. ﺳەرەڕای ﭼەﻛە ﺳﻮوﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎن ﺑەھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯿﺎن ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆر دەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ وەﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﺸــڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿــﺎن ﻛــە ھەڕەﺷــەن ﺑﯚ ﺳەر ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ، ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎن زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘە. ﺟــﯚری ﺋــەو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎﻧە ﭼﯿﻦ ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺷەڕواﻧﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ
ﺑەڵێﻨــﯽ زۆرﻣﺎن ﻟــە ﭼەﻧﺪان ﻻﯾەن ﭘێ دراوە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ رەﺗﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻨەوە ﻛە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﻤﺎن ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە و ﺑــﯚ ﺋەوەش ﺳﻮﭘﺎﺳﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ. ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋەﺳــەد ﻟــە چ ﺋﺎﺳــﺘێﻜە؟ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻣﺎﻧەوەی ﺋەﺳــەد ﻟە دەﺳەﺗﺪا ﭼﯿﯿە؟ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی و ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳﻮورﯾﺎدا ﻧﯿﯿە ،ﺑﮕﺮە ﺋێﻤە رەﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ھەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺷﯚﭬێﻨﯽ دەﻛەﯾﻦ
ﻛە ﺳــەرﻛﻮﺗﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮرد و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺎت و ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑێﺒەﺷﯿﺎن ﺑﻜﺎت، ﺟﺎ ﺋەو ﻻﯾەﻧە رژێﻤﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﯾﺎن ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﺑێﺖ ،ﺋێﻤە ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﺪا ﻧﺎﻛەﯾــﻦ ﻛە ﻓﺮەڕەﻧﮕــﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ رەت ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺋێﻤە ﻛﺎر دەﻛەﯾــﻦ و ﺧەﺑــﺎت دەﻛەﯾﻦ ﺑــﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻛە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑێﺖ و ھەﻣﻮوان ﻟە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻦ و ﻗﺒﻮوڵﯿــﺶ ﻧﺎﻛەﯾــﻦ ﻛە ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ و دوور ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺎت. ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳــەر ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛەﺗﺎن ﭼﯿﯿە؟ وەك ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛــە رێــﺰ ﻟە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ھەﻣــﻮو ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەﮔﺮﯾﻦ ،راﺳﺘە دژە ﺑﯚﭼــﻮون و ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﯾە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣــﻮو ھەوڵەﻛﺎن ﻟەﭘێﻨــﺎو ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﺑﻦ ،ﺑﮕــﺮە دەﺑێﺖ ﺋەو ﭘﺎرﺗﺎﻧە ﺋﺎﮔەداری ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە ﺑﻦ ﻛــە ﭼﺎوەڕواﻧﻤــﺎن دەﻛﺎت، ﺋێﺴــﺘە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻟە ﭘێﺸﯿﻨە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮﯾﯿە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎن و ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻓــﺮەت و ﭼەﻧﺪ ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋﺎزاد
ﻟــە ﺑەرﮔﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺳــەﺧﺘﺪان ﻟەﺑەردەم ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸﺪا. ﺳــەرﭼﺎوە داراﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﭼﯿــﻦ؟ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەﺳــەد ﻟــە داﻧــﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺘﺎن دەدات، ﯾﺎن ﺳەرﭼﺎوەی داھﺎﺗﯽ ﺧﯚﺗﺎن ھەﯾە؟ ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــەی ﻟە ﻛەرﺗﯽ دەوڵەﺗــﺪا ﻛﺎر دەﻛــەن ﻟــە داﻣــەزراوە و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ دەوڵەت ﻣﻮوﭼە وەردەﮔﺮن ،ﻧەك ﻟە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ رژێﻢ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋێﻤە ﺟﯿــﺎوازی ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﻧێﻮان دەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ رژێﻢ و دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧە ﺟﯿﺎوازن، ﺑﯚﯾە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﯾﺎﺳﺎﯾﯿە ﻛــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ دەوڵەت ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری وەك ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﭘﯚﺳــﺘە و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋﺎو ﻣﻮوﭼە وەرﺑﮕــﺮن .ھەرﭼﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧە ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ،ﺋەوە داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾــﯽ و ﻣﯿﻠﻠﯿﻤﺎن ھەﯾە ،ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﺟەزﯾــﺮەوە ﭘێﻤﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮوە. ﺋێﺮان داوای ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﻟە دژی داﻋــﺶ دەﻛﺎت ،ﺋێﻮە ﺑەوە رازﯾﻦ ﻛە ھێﺰی وﺷﻜﺎﻧﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑێﺘە ﻧﺎو ﺳﻮورﯾﺎ؟ ھەر وﺗێﻚ ﻛە ﺑﯿەوێ ﺷــەڕی داﻋــﺶ ﺑــﻜﺎت ﺟﺎ ﻟــە رێﮕەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﯿەوە ﺑێــﺖ ﯾــﺎن ﻧــﺎ ،ﺋــەوە دەﺑێﺖ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە رێﻜﺨــﺮاوی داﻋــﺶ ھەڕەﺷــەﯾە ﺑﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و دﻧﯿﺎ و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﮔەورە دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻻرﯾﻤﺎن ﻧﯿﯿە ھەر وﺗێﻚ ﺑێﺘە ﺷەڕی داﻋﺶ ،ﺑەم دەﺑێﺖ ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛە و ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەل
ﺑێﺖ. ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻧﺎﺗﯚﯾە و ﺑەم دواﯾﯿە ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻧﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ دژ ﺑەداﻋﺶ ،ﺋەﮔەر ھێــﺰی ﺳــەرﺑﺎزی رەواﻧــەی ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺎت ،ﺋﺎﺧﯚ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚن ﭼﯽ دەﺑێﺖ؟ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﯾﻨــەوە ﻛە ﺋێﻤە رووﺑــەڕووی ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﺘﺮﯾﻦ رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﻟە دﻧﯿﺎ دەﺑﯿﻨــەوە ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 8ﻣﺎﻧﮕە ﺋێﻤە ﺷــەڕی داﻋﺶ دەﻛەﯾﻦ و ﺋەﮔەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯿــەوێ ﺑێﺘە ﭘﺎڵ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ دژ ﺑەداﻋﺶ ،ﺋێﻤە ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﻛــەدا ھەﯾــە و ھەﻣــﻮوان دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟەﺳــەر ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﯿﺮۆر ﻛە ھەڕەﺷــەﯾە ﺑﯚ ﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛە و ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەﻟەوە
ﺑەﺋەﻧﺠﺎم ﺑﮕﺎت. ﺋەﮔــەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑەرێﻜﻜەوﺗﻦ ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰم ﭼﯿﯿــە ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ھێﺰێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺳەرﺑﺎزی؟ ﺋێﻤە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧێﻜﯽ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﮔﺸﺘﯿﻤﺎن ﺑﯚ ھەرﺳێ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛە ھەﯾــە و ﺋەﮔــەر رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯿﯿە و ﺋێﻤەش ﻟەﮔەڵ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔەﻟﺪاﯾﻦ .ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔــەل ﭘﺸــﻜێﻜﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﺪان ھەﯾــە و رۆڵێﻜﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟــە ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە دژی داﻋﺶ ﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ھەردووﻻ ﺋەوە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﺮن، ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ھەر ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜﯿﻦ ﻛە ﺑﺒێﺘە ﻣﺎﯾەی ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨﯽ ھەوڵــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﮔەﻟەﻛەﻣــﺎن ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏــە ھەﺳﺘﯿﺎرەدا. ﺋێــﻮە ﻟەﮔــەڵ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ دژەﻓڕﯾﻨــﻦ ﻟــە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪان؟ ھەر ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە، دەﺑــێ ﻟە رێﮕــەی ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﺑێــﺖ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەل و دەﺳــەﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ ھەرﺳێ ﻛﺎﻧﺘﯚن ،ﺟﮕە ﻟــەوەش ﺋێﺴــﺘە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ھەﯾە ﻛە ﻣﺎﻣەڵەﻣﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﭘێﺸــﯿﻨەی ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﻤﺎﻧــە ﻟەو ﻗﯚﻧﺎﻏەدا .دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﯾﻨەوە ﻛــە ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺧــﺎك و ﮔەﻟﯽ ﺳــﻮورﯾﺎداﯾﻦ و ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺳەر
ﺋﺎاڵی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوە ﻫﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺋێﻤەش ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ، ﺑﯚﯾە وەك ﻛﺎﻧﺘﯚن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻫﯿﭻ ﺋﺎاڵﯾەﻛامن دﯾﺎری ﻧەﻛﺮدووە ﺗﺎ ﻟەﺳــەر ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻫەڵﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. ﺑﮕەﻧە رێﻜﻜەوﺗﻦ. ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋێــﻮە، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ھﺎﺗﻨە ﻧﺎو ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﭼﯿﯿە؟ ﺑــﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﯾەدەﯾــە ﯾﺎن ﺑــﯚ رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺋەﺳەد؟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دۆزی ﻛﻮرددا ﻓﯚﺑﯿــﺎی ھەﯾە و ﺋــەوەش ھﯿﭻ ﭘﺎﺳــﺎوێﻜﯽ ﺑﯚ ﻧﯿﯿە و راﺳﺘﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﻛــە ھەوڵــﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑــﺪات ،ﺋەﮔــەر ھەوڵﯿــﺶ ﺑﯚ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﮕە ﻟەوە ﺑﺪات ،ﺋەوە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﺗێﻜﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ھەﯾــە دەﺗﻮاﻧێ ﻟــەو رێﮕەﯾەوە
ﺗﯿﺮۆر ،ﺳــەرﻛەوﺗﻨە ﺑﯚ ﺳﻮورﯾﺎ ﺑەھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ. ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەڕەﺳﻤﯽ ﺋــﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺳــەر داﻣﻮدەزﮔــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھەڵﻨەﻛﺮاوە؟ ھﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋﺎﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿــە ،ھەرﭼﯽ ﺋﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﺋەوە ھﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﺋێﻤەش ﺑەﺷێﻜﯿﻦ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﺑﯚﯾــە وەك ﻛﺎﻧﺘﯚن ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ﺋﺎﯾەﻛﻤﺎن دﯾــﺎری ﻧەﻛــﺮدووە ﺗﺎ ﻟەﺳــەر ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ھەڵﯽ ﺑﻜەﯾﻦ.
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻫﯿﭻ ﺟﯚرە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾامن ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﻟە ﻫﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗــﺮەوە ﭘــێ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،رەﻧﮕــە ﻟــە داﻫﺎﺗــﻮودا ﭘێامن ﺑﮕﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەڵێﻨﯽ زۆرﻣﺎن ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻻﯾەن ﭘــێ دراوە، ﺋەﮔەرﭼﯽ رەﺗﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻨەوە ﻛە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻣﺮۆﯾﯿامن ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە و ﺑﯚ ﺋەوەش ﺳﻮﭘﺎﺳﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺋەﻧﻮەر ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ :ﺋﺎاڵی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻫﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋێﻤە ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ و ﺧەﺑﺎت دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛە ﺑﯚ ﻫەﻣﻮو ﺳﻮورﯾﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑێﺖ و ﻫەﻣﻮوان ﻟە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑﻦ و ﻗﺒﻮوڵﯿﺶ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻛە ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ و دوور ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺎت.
5
رۆژﻫەاڵت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺋێﻤە واﻗﯿﻌێﻜﯽ ﺋﯿﺪارﯾامن ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻫەﯾە ﻛە ﺳەرﭼﺎوە ﻟە واﻗﯿﻌێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە .ﻣﻦ ﻧﺎڵێﻢ ﺗﺎواﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯿﯿە .ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻫﯿﭻ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا ﭘەك ﺑﺨﺮێﺖ ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺗﺎ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻫێﺰﺗﺮ ﺑێﺖ ،ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎﺷﱰ دەﭘﺎرێﺰرێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﺎرﭼەی ﻟەﺑﯿﺮﻛﺮاوی ﭘﺎزڵﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎﺳﯚ ﺣەﺳەﻧﺰادە:
ﻓڕەﻧﺴﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺳەرﻧﺞ دەدەﻧە ﻓﺎﻛﺘەری ﻛﻮرد ﻟە ﺋێﺮان وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻛﺎوە ﺟەم ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 10ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەﻻی ﺋﺎﺳــﯚ ﺣەﺳــەﻧﺰادە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘەی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﻛــە دەﻛﺮێ ﻟە ھﺎوﻛێﺸە ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا رۆڵﯽ ﺑەرﭼﺎو ﺑﮕێڕێﺖ .ﺣەﺳەﻧﺰادە ﻛە ھﺎوﻛﺎت ھەڵﮕﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرای ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺟﻨێﻒ ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ،ﭘەردە ﻟەﺳــەر ھەﻧﺪێ ﻧﮫێﻨﯽ ﻻدەدا .ﺋەو دەڵێﺖ” ،ﺋێﺴﺘە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻓڕەﻧﺴﺎ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻟە راﺑﺮدوو ﺳەرﻧﺞ دەدەن ﻟە ﻓﺎﻛﺘەری ﻛﻮرد ﻟە ﺋێﺮان و ﺑﯚﯾﺎن ﮔﺮﻧﮕە ﺑﺰاﻧﻦ ﻟە ﮔﺸﺘﯿﯽ ھﺎوﻛێﺸەﻛەدا دەﺗﻮاﻧﻦ چ رۆڵێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﮕێڕﯾﻦ“. ﺑەم دواﯾﯿﺎﻧە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮردی رۆژھەت ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ،ﺑــﺎس ﻟە رۆژھەت ﻣﯿﺤــﻮەری دەﻛﺎت .ﺑﯚ ﻟەم ﻛﺎﺗە ﺋێﻮە ﺑەو ﺗــەوەرە دەورووژێﻨﻦ؟ ﺑﯚ ﭘێﺸﺘﺮ ھﯿﭽﺘﺎن ﺑﯚ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﻛﺮدووە؟ ﺋێﻤــە ﻛــە ﺋــەو ﭼەﻣﻜەﻣــﺎن ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﻛﺮدەوە ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻧﯿﯿــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧەﺑﺎﺗﻤﺎن ﺑﯚ رۆژھەت ﻧەﻛﺮدووە و ھﺎوﻛﺎت ﺑەو واﺗﺎﯾەش ﻧﺎﯾەت ﻛە ﻟەﻣەودوا ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﮔﺮﻧــﮓ ﻧەﺑێ و ﻟــە ﺑەراﻧﺒەر ﭘﺮﺳە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەی ﺑﺎﺷــﻮور و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە .ﺋێﻤە ﺑەو ھﯚﻛﺎراﻧە رۆژھەت ﻣﯿﺤﻮەرﯾﻤﺎن ھێﻨﺎﯾە ﺑەرﺑﺎس .ﺋەوەش ﺑە واﺗﺎی ھێﻨﺎﻧﯽ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺎزە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ھێﻨﺎﻧەوەﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺟێﮕەی ﺧﯚی. ﺋﺎﯾــﺎ ﻟەوەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﭘێﺘــﺎن واﺑــێ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژھەﺗــﯽ ﺑﻮوەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟ ﻣــﻦ ﻧﺎڵێــﻢ ﺑﻮوەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ، ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮ ھەﻣﻮو ﭘﺎرﭼەﻛﺎن ﻟەﺧﯚﺑﻮردەﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮ ﻛﺮدووە، ﺑەم ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺋــەوە دەﻛەم ﻟەو ھﺎوﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەی دەﺑێ ﻟە ﻧێﻮان
ﮔڵﯚﭘﯽ ﺳەوز ﯾﺎ ﺳﻮوری ﻫﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜامن ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻫەر ﻛﺎرێﻚ .ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﻟە رۆژﻫەاڵت ،دروﺳــﺘﻜﺮاوی دەرەوە ﻧﯿﯿــە ﺗــﺎ ﻟــە دەرەوە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ داﺑﻨﺪرێ ﺑێﻼﯾــەن دەﺑﯿــﻦ .ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻓﺎﻛﺘــەری ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻜــﯽ و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼە رووی داوە و ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ،ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺮﺳــﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮوﻧە ھﯚی ﺋەوەی ﻟە دوو دەﯾەی راﺑﺮدوودا ،ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑﺎرﺳــﺘﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟەو دواﯾﯿەﺷﺪا ﺑﯚ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕﻮازرێﺘەوە. ﻛﺎڵﺒﻮوﻧــەوەی ھــﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯽ ﺋێﻤە و ﺋەو ھﯚﻛﺎراﻧەش ﻛە ﺑﺎﺳﻢ ﻛﺮدن، ﺑﻮوﻧە ھﯚی ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە رۆژەﭬــﺪا ﺑێ و ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ،ﻟــە ھەﻣﻮوان ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﻮە دەﻛﺮێﺖ. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ھەﺳﺘﻤﺎن ﺑەوە ﻛﺮدووە ﻛــە ﻧــەك ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﺑﮋاردەی ﻛﻮردی ﺳــەرﺟەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ﺳەرﻧﺠەی ﺷــﯿﺎوی رۆژھەﺗە ﭘێﯽ ﻧــﺎدات ،ﻟــەوەش ﺧﺮاﭘﺘﺮ ھەﺳــﺖ دەﻛەﯾﻦ ﻛە زەﯾﻨﯿﯿەت و ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردی رۆژھــەت ﻟــە رادەﺑــەدەر ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋەﺟێﻨﺪا ﮔــەورە ﻛﻮردﯾﯿەﻛە ﻛە
ﻛﻮردی ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ھەﺑێﺖ، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧﺎھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿەك رووی داوە .ﺋەو رواﻧﮕە ﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻓﺮاواﻧە و ﺋەو ﺗێﭽــﻮوەی ﻛە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑــﻮون ﺑــﯚ ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﺎﺷــﻮوری
ﺑﻮوە .ھــﺎوﻛﺎت ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﺋێﺮان و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ، ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ھﺎﺗﻨەﺋﺎرای ﻧﺎھﺎوﺳــەﻧﮕﯿﯿەﻛە ھەﺑﻮوە .ﺋێﻤە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﻤــﺎن ﺋەوەﯾە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯚن ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎت، ﺑەو ﺷــێﻮەﯾەش ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻜﺎت. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ وەك ﭼﯚن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ داوای ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد دەﻛﺎت، ﺑەو ﺷــێﻮەﯾەش ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎران ﺑﻜﺎت. ﺑــەم ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوە ﻧﺎﻛﺎت؟ ﺑﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دﯾﺪێﻜﯽ ﯾەﻛﺪەﺳﺖ ﻟــە ﻧێﻮ ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە و ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ھێﺰە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﺑەﺳــەر ھێــﺰە ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا دەﮔەڕێﺘەوە. ﯾﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ھﯚﻛﺎرە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﭼﯚن ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا دەﻛﺎت ،ﺑەو ﺷێﻮەﯾەش ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋێﺮان ﻧەﺑێﺖ؟ ﺋێﻤە واﻗﯿﻌێﻜــﯽ ﺋﯿﺪارﯾﻤﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ﻛە ﺳەرﭼﺎوەی ﻟە واﻗﯿﻌێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وەرﮔﺮﺗــﻮوە .ﻣﻦ ﻧﺎڵێــﻢ ﺗﺎواﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯿﯿە .ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ھﯿﭻ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا ﭘەك ﺑﺨﺮێﺖ ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺗﺎ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھێﺰﺗﺮ ﺑێﺖ، ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﭘﺎرێﺰرێﺖ. ﮔﻮاﯾە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــەو ﻣﺎوەﯾــەدا 3 ﺟﺎر ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻧﯿﺸــﺘﻮوە و
ﺋەﮔەر ﺋــەوەش روو ﺑﺪات ،ﻣﻦ ﻟێﯽ ﻧﯿﮕەران ﻧﺎﺑﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە رەﻧﮕە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﻦ. ﺋێﻤــە ﺋﺎﮔەدارﯾــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋێﺮان ،ﻟەﻻی ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎران و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎش ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەو ﺟﻤﻮﺟﯚﻧە دەرﺑڕﯾﻮە. ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە ﺋێﻤە و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑە ﭼەﺷﻨێﻚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ھــەم ﺑەرژەوەﻧﺪی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھەم ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺑﻮوژاﻧەوەی ﺧەﺑﺎت ﻟە رۆژھەت ،ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮێﻦ. ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑەش ﻟە ﻧێــﻮان ﭘێﻨﺞ ﺣﺰﺑﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮا و ﻟەوێ ﺑڕﯾﺎر درا ھێﺰ ﺑﯚ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﻨێﺮﻧــەوە ،ﺋەدی ﺑــﯚ ﺑەس ﺋێﻮە ﻧﺎردﺗﺎﻧەوە؟ ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ھەن و دەﻣﺎﻧەوێ ﻟە ھەﻧﺪێ ﭘﺮﺳــﺪا ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەوە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﮔﺮێﺘەوە .ﺋەﻣﺴﺎڵ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ رووی دا و ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻓڕەﻧﺴــﺎ و ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ،ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دا ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮواﻧە ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜﺎت و ﺑــە راﺷــﻜﺎوی وەم ﺑﺪاﺗەوە، دەﻛﺮێ ﺑﺎزﻧــەی ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑەرﻓﺮاوان ﺑﻜەﻧەوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﺑﺎﺷــﻮور ﻧەﺑــێ و ﺑﯚ رۆژﺋــﺎواش ﺑێﺖ .ﺋەﮔــەر ﻛﻮرد ﯾەﻛﺪەﺳــﺖ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑێﺖ، ﺋەوان دەﺗﻮاﻧــﻦ وەك ﻓﺎﻛﺘەرێﻚ ﻟە ﺳەرﺟەم ﻛﻮرد و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕواﻧﻦ .ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻧﻮێ ﺑﻮوﻧە ھﯚی ﺋەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻛﯚ ﺑﺒﯿﻨەوە ،ﺑەم ﺑڕﯾﺎری ﻧﺎردﻧەوەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧەوە ﻧﯿﯿە .ﺋێﻤە ﭘێﺶ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﭘێﻨﺞ ﻗﯚڵﯽ ،ﺑڕﯾﺎری ﻧﺎردﻧەوەی ھێﺰﻣﺎن داﺑﻮو.
ﺑەﺧــﯚی ھەﯾــە .ﭼﻮوﻧــەوەی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑــەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤﺎن ﺧەﺑﺎت ﻟە ﻧێﻮ ﺧەڵﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﺪاﯾــە .ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﻤــﺎن ﻟــە ﻧێﻮ ﺧەڵﻜﯽ ﺧﯚﺷﻤﺎﻧﺪا ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻛﯚ ﺑﻜەﯾﻨەوە، زۆر ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە. ﺗﻮاﻧﯿﻮﺗﺎﻧــە ﺳــﻮود ﻟــە ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ وەرﺑﮕﺮن ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردی رۆژھەت ﺑﺨەﻧە ﻧﺎو رۆژەﭬەوە؟ ﻛﻮرد ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﻛﺎری ﻟﯚﺑﯿﺪا ﻟە ﭘﺎش ﺑﻮوە و ﻧەﯾﺰاﻧﯿﻮە ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜﺎت .ﺋێﻤە ﺑە ﺗــەواوی ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻟە دﻧﯿــﺎی دەرەوە ،ﻛﺎر ﺑﯚ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﺑﻜەﯾﻦ، ﻟەواﻧە ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎس ﺑﻜــﺮێ و روون ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﻛە ﭼﯿﻤــﺎن دەوێ .ﺋێﻤــە ﻛﺎری زۆر ﮔەورەﻣﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﻤﺎن ﺑە ﯾەﻛﺪەﺳــﺘﯽ ھەﯾــە و ﺋەﮔــەر ھــەر ﺣﺰﺑێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﺧﯚﯾەوە ﺑە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،وزەﻛە ﺑــو دەﺑێﺘەوە و ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﻧﻤﺎﯾﺸــێﻜﯽ ﯾەﻛﺪەﺳــﺘﻤﺎن ﭘــێ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ.
ﭼﺎوەڕواﻧﯿامن ﺋەوەﯾە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎت ،ﺑەو ﺷێﻮەﯾەش ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژﻫەاڵت ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﻜﺎت. ﻫﯿﭻ ﺑﻮدﺟەﯾەﻛامن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە و ﺋەوەی ﻫەﯾە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎن ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺑﯿــﺪەن ،ﺑەداﺧــەوە ﺑەراﻣﺒەرەﻛەﯾﻤﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە. ﺋــەو ﻧﺎھﺎوﺳــەﻧﮕﯿﯿە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎن ھﺎوﻛێﺸە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن؟ ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دەﮔەڕێﺘەوە ﺑــﯚ دۆﺧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻛە ﺑەداﺧــەوە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﺗەواو
داوای ﻛــﺮدووە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﺑێﻨﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﺋێﻮە و ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻧﯿﯿە، ﺋەوە راﺳﺘە؟ ﻣﻦ ﺋﺎﮔــەداری ﺋــەوە ﻧﯿﻢ ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺋێﻤە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ،
ﭼﻮوﻧەوەی ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺋێــﻮە ﺑــﯚ رۆژھــەت ،ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑﻮدﺟەﺗﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەﯾە؟ ﺋێﻤــە ھﯿــﭻ ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﻤــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻧﯿﯿــە و ﺋەوەی ھەﯾە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧە .ﺣﺰب ﺳــەرﭼﺎوەی داھﺎﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ
ﺳــەرووی ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧەش، رەﺧﺴﺎﻧﯽ ھەﻟﻮﻣەرﺟە. ﯾﺎﻧــﯽ دەﺗﺎﻧەوێ دەﺳــﺖ ﻟەﺳەر دەﺳﺖ داﻧێﻦ و ﭼﺎوەڕێﯽ رەﺧﺴــﺎﻧﯽ ھــەل و ﻣــەرج و دۆﺧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺋێﺮاﻧﺪا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەك روو ﺑﺪات؟ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﻟەﺳەر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭘــەك ﻧﺎﺧەﯾــﻦ و ﭼﺎوەڕێــﯽ ﺋــەوە ﻧﯿــﻦ ھێﺰێﻚ ﺑێﺖ و وﺗﻤﺎن ﺑــﯚ رزﮔﺎر ﺑﻜﺎت،
ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوﻛﺎت ھێﺰەﻛە ﺑﯚ ﺧﯚی دەﻛﺎت ﻧەك ﺑﯚ ﺋێﻤە ،ﺑەم ﺋەﮔەر ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑێﺘە ﭘێﺶ ،دەﺑــێ ﺑﻘﯚزرێﺘەوە .ﺋێﻤە دەﺑێ ﻟﯚﺑﯿﮕەرﯾﯿەك وەڕێ ﺑﺨەﯾﻦ ﻛە ﭼﺎوەڕێﯽ ھﺎﺗﻨەﺋﺎرای دۆﺧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧەﺑێﺖ .ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ دەﺑﯿﻨە رۆژەڤ ﻛــە ﺟﻤﻮﺟﯚڵﻤﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺧەڵﻜــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا ھەﺑــێ و ﺑەو ﺷێﻮەﯾە دەﺑێﺖ ﺑە ﻓﺎﻛﺘەر. ﺋەو ھﺎوﯾﻨە ﺋێﻮە ﭘێﺸﻤەرﮔەﺗﺎن ﺑﯚ ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎردووەﺗــەوە ،دۆﺧەﻛەﺗــﺎن ﭘــێ ھەﻟــە ﯾــﺎن ﺋــەوەی ﻛە ﻻﯾــەن ﯾــﺎن ﭼەﻧــﺪ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﮔڵﯚﭘﯽ ﺳــەوزﯾﺎن ﺑﯚ داﮔﯿﺮﺳﺎﻧﺪووﻧە؟ ﺋێﻤە ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺋەو ﻛﺎراﻧەﻣﺎن ﻛــﺮدووە .ﺋێﺴــﺘە ﺋەﺟﯿﻨــﺪا و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن وەك ﯾەك ﻧﯿﻦ، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻓڕەﻧﺴــﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ﯾەك ﭼﺎو ﺳەﯾﺮی ﻧﺎوﭼە و دۆﺧەﻛە ﻧﺎﻛەن .ﺋێﺴﺘە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەی دووﻻﯾەﻧــە ﯾــﺎری دەﻛەن و ﺑەﺑێ ﺋەوەی رﯾﺴــﻜﯽ زۆر ﮔــەورە ﺑﻜــەن ،دەﯾﺎﻧەوێ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﭙﺎرێــﺰن. ﮔڵﯚﭘﯽ ﺳــەوز ﯾﺎ ﺳــﻮوری ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﻤــﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھــەر ﻛﺎرێﻚ .ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد ﻟە رۆژھەت ،دروﺳﺘﻜﺮاوی دەرەوە ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﻟــە دەرەوە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ داﺑﻨﺪرێ .ﻛﻮرد ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ھەﯾە و دەﺑێ ﺧﯚی رێﮕەﭼﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ دﯾﺎری ﺑﻜﺎت. دﻧﯿــﺎی دەرەوە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻟــە ﺋێﻮە ھەﯾــە ﻛە ﻟــە ﻧێﻮ ﺋەو ﻓﺎﻛﺘەرەدا ،رۆڵ ﺑﮕێڕن؟ ﺑەڵێ ،ﺋێﺴﺘە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻓڕەﻧﺴﺎ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە راﺑﺮدوو ﺳــەرﻧﺞ دەدەن ﻓﺎﻛﺘــەری ﻛﻮرد ﻟە ﺋێﺮان و ﺑﯚﯾﺎن ﮔﺮﻧﮕە ﺑﺰاﻧﻦ ﻟە ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھﺎوﻛێﺸــەﻛەدا دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ چ رۆڵێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﮕێڕﯾﻦ. ﺑەو ﭘێﯿە ﺋــەوان ﺧەرﯾﻜﯽ ﭼﺎودێــﺮی و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟــە ﻛﻮردی رۆژھەﺗﻦ؟ ﺋەﮔەر ﻛــﻮردی رۆژﺋﺎوا ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن و ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿە دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺧﯚﯾــﺎن ﯾەﻛﻼ ﺑﻜەﻧەوە ،ﺋەوﻛﺎت ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك دێﺘە
ﺑەرﭼﺎو ﻛە ﺳێ ﮔﯚﺷەی دﯾﺎرە و ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯚﺷەﯾەﻛﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە ﻛە ﺋەوﯾﺶ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻛە ﻟــەو ﺗﺎﺑﻠﯚ ﮔﺸــﺘﯿﯿەدا دەﺑێ ﭼﺎﻻك ﺑﻜﺮێــﺖ .ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮرد دەﺑێ ﺋﺎﺳــﺘﯽ رواﻧﯿﻦ و ﺋەﻧﺎﻟﯿﺰی ﺑﯚ ﻧێﻮ ھﺎوﻛێﺸــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﮕﻮازێﺘەوە .ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣە ﺑەرووﻧﯽ ﺑە ھەﻣﻮو ﻛﻮردەﻛﺎن دراوە .دﻧﯿﺎی دەرەوە دەﺑــێ ﺑە ھەﻣﻮو ﺋﺎڵﯚزﯾﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻧێﻮان ﻛﻮرد ،ﺑەﺳەرﯾەك ﭼــﺎو ﻟــە ﻛــﻮرد ﺑــﻜﺎت و ﻟەو ﻧێﻮەﺷﺪا رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔﺮﻧﮕــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟــە ﺗەواوی ﻛێﺸــە ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ،ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان رۆڵﯽ ﮔەورەی ھەﯾە. ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎم ﻟەو دوو وﺗە ﺳەری ڕﻣەﻛەﯾە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮرد وەك ﯾەﻛە؟ ﺋەوان ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺑەرەﯾەﻛﺪان ،ﺑەم ﺧﻮێﻨﺪەوە و ﭘﺎﺷــﺨﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد و ﻧﺎوﭼەﻛە وەك ﯾەك ﻧﯿﯿە. ھــەردووﻻ ﭼﺎودێــﺮی ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەن .ﭘێﻢ واﯾە ﻓڕەﻧﺴﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ھەﯾــە و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی ﭘﺎرﯾﺲ ،ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪەری ﺋەوەﯾــە .ﻓڕەﻧﺴــﺎ دەﯾــەوێ ﻟە ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﺪا ھﺎوھەﻧﮕﺎوی ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎدا ھەﺑێــﺖ ،ﺑەم ﺑە رواﻧﯿــﻦ و ﺋەﺟێﻨﺪا و ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾەوە دەﯾــەوێ ﺑێﺘــەوە ﻧﺎو ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿەﻛە .ﺋێﻤە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ھەردوو دەوڵەت ھەﯾە. ﺳەرﻧﺠەﻛەی ﺋەوان ﻟەﺳەر چ ﻻﯾەﻧێﻜــە؟ دەﯾﺎﻧەوێ ﭼﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜــەن ،ﻟــەوەدا ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ رۆژھــەت ﺑــە ﮔﺸﺘﯿﯿە؟. ﻣــﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑەﻧــﺎوی ھەﻣﻮو ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ رۆژھەﺗەوە ﻗﺴە ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﻣﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑەم وەك ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێ رواﻧﮕەی ﺧﯚﻣﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوان روون ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ھەﺳﺖ دەﻛەم ﺋەواﻧﯿﺶ رواﻧﯿﻨﯽ ﺋێﻤەﯾﺎن ﺑﯚ ﮔﺮﻧﮕە.
رۆژﻧﺎﻣەی )ﯾەﻧﯽ ﺷەﻓەق(ـــﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﻛە ﻧﺰﯾﻜە ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ،AKP ﻟە راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﻟە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻋەﺑــﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﺳەرۆﻛﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﻜﺮاوی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮرﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە ﻟــە ﺋﯿﻤﯿﺮاڵﯿﯿــەوە ﺑﯚ ﺑﯚرﺳــﺎ. ﺑــەم ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻗﺴەی ﻧەﻛﺮدووە. ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەو
راﭘﯚرﺗــە داود ﺋﯚﻏڵــﻮ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮا ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻟێﺪوان ﺑﺪات ،ﺑەم ﻟێﺪواﻧەﻛــەی ﺋەوەﻧﺪە ﺷــﺎراوە ﺑﻮو ،ﺑەڕاﺷــﻜﺎواﻧە ﺋﺎﻣﺎژەی ﻧەدا ﻛە ﺷﻮێﻨﯽ ﺋﯚﺟەﻻن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺑەﺳەردا ﻧﺎﯾەت. ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” :ﺑﯚ ﺷﺘێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی زﯾﺎﺗﺮی دەوێ و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳﺎدا ھەﻧﮕﺎوی ﺑﯚ دەھﺎوێﻦ و دادﮔەی دەﺳﺘﻮوری
ﺗﺎﻛە رێﮕە ﺑﯚ ﻛﯚﺗﺎﻫێﻨﺎن ﺑەو ﮔﺮژﯾﯿەی ﺋێﺴﺘەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﻤﯿﺮاڵﯽ
ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳەر ﺋەو ﻻﯾەﻧە دەدات“. رۆژﻧﺎﻣەی )ﺣﻮرﯾەﺗﯽ(ﯾﺶ ﻟەﺳەر زاری ﭘﺎرێﺰەراﻧﯽ ﺋﯚﺟەﻻن ﺑوی ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺋﯚﺟــەﻻن ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ داوای ﻧەﻛﺮدووە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑﮕﯚڕدرێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﺮاپ ﻧﯿﯿــە و زﯾﻨﺪان ﻟەھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑێﺖ ھەر زﯾﻨﺪاﻧە. ﺋﯿﻤﯿﺮاڵﯽ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺑﯚرﺳﺎ. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺋــەم ھەﻓﺘەﯾە ﮔەرﻣﺘﺮﯾﻦ رۆژەڤ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﯽ
ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋﯚﺟەﻻن ﺑﻮو ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎن. ﺑەﭘێﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دزەی ﻛﺮدووەﺗە ﻧﺎو ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەﻧﮫێﻨﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋﯚﺟەﻻﻧﯽ ﻛﺮدووە و داوای ﻟــێ ﻛﺮدووە داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﺮەوی ﭘێ ﺑﺪرێﺖ و ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺶ
ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑێﺖ. ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻧﺎﻛﺮێ ﻛەﺳێﻚ ﻟەﺳەر دۆﺳﯿەی ﺗﯿﺮۆر زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮاﺑێﺖ و ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﻛەﭼﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋێﻤە ﺋەو داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧە رەت دەﻛەﯾﻨەوە. ﺑەم ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯽ HDP ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن دا ﻛە داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ دەﺑێﺖ ﻟە رێﮕــەی ﺋﯚﺟەﻻﻧەوە
ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ YPGﻟە ﺷەڕ، دەﺑێﺘە ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺷﺎر وﺷە /ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ــ ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ و ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯿﯽ ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧەی ﻟەﻧﺎو ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺳﺘﻨﯽ ﮔەل YPGدژی ﮔﺮووﭘﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ ﺷــەڕ دەﻛەن، ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺳــەرﻗﺎڵ ﻛــﺮدووە و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳەران ﺋەواﻧﯽ ﺑەﺳــﻮﻣﺒﻮﻟﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺋﺎزاد ﭼﻮاﻧﺪووە .ﺟﯿﺎ ﻟەوەﯾﺶ ﺋێﺴﺘە ﺷێﻮەی رووﺧﺴــﺎر و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻟەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەوان ،ﺑﻮوەﺗە ﻣﯚدێﻠێــﻚ ﺑەﺷــﺎراوەﯾﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﺑەﻛﺎری دێﻨﻦ. ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﭼەﻧﺪ وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗە ﺷــەڕواﻧەﻛﺎﻧﯽ YPGﻟە رێﮕــەی ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘەوە، ﻻﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو دﯾﺰاﻧەی ﺋــەوان ﻟــەرووی ﻣەﻛﯿــﺎج و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﭘەﭼــە و ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﭘﺮﭼﯿﺎﻧــەوە ،ﺑــﺎزاڕی ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﺧﯚش ﻛﺮدووە و ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن دەﯾﺎﻧەوێ ﺑەو ﻻﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەﯾە ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺑﺪەن ﻛە ﺋێﻮە ﺑەﺟﻠﯽ ﺷــەڕی ﺗﯚزاوی و ﭼەﻛﯽ ﺳەرﺷــﺎن و ﺳــﯿﻤﺎی ﺟﻮاﻧﺘــﺎن ،ﺋێﻤەﺗــﺎن ﺳەرﺳــﺎم ﻛﺮدووە و ﻻﺳﺎﯾﯿﺘﺎن دەﻛەﯾﻨەوە. ﻟە ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻛــە ﺧﺎوەﻧەﻛەی ﭘێﯽ ﺑﺎش ﻧەﺑــﻮو ﻧﺎوی ﺑﮫێﻨﺮێﺖ، ﻟــەو رووەوە ھێﻨﺎﯾە ﻗﺴــە .ﺋەو ﻛــە وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜــﯽ ﺷــەڕواﻧﺎﻧﯽ YPGی ﺑەدەﺳﺘەوە ﺑﻮو و ﺑەﺧﺎوەﻧﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛەی دەﮔــﻮت ”ﺑــﺮۆم ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﭼﺎك ﺑﻜە و ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﻗﮋﯾﺸــﻢ ﺑﺎ
ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺑێــﺖ“ .ﻛﺎﺗێﻚ ﻟێﯽ ﭼﻮوﻣە ﭘێﺸــەوە و ﭘێﻢ ﮔﻮت وەك رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻚ دەﻣــەوێ ﻟێﺖ ﺑﭙﺮﺳــﻢ ﺑﯚﭼﯽ ﺳەرﺳﺎﻣﯿﺖ ،،YPG ﺑەﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﺷــەڕواﻧﺎﻧﯽ YPG ﺧﯚ ﺋەوان رووﺧﺴــﺎرﯾﺎن ﺗﯚزاوی و ﺗﺎﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆرﯾﺶ ﻧەﺷــﺎزە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺳــەﻧﮕەری ﺷەڕدان و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑەﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﻧﯿﯿە، ﺋﯿﺘــﺮ ﺑﯚﭼــﯽ دەﺗەوێ ﺑــﺮۆت و ﭘﺮﭼﺖ وەك ﺋــەوان ﻟێ ﺑﻜەﯾﺖ؟ ﺋــەو ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ﮔﻮت ”ﻧﺎ ﺗﯚ ﻟە ﺟﻮاﻧﯽ ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻧﺎزاﻧﯿﺖ ،ﺋەوە ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺑــﺮۆ و ﭘﺮﭼە .ﻣﻦ دەﻣــەوێ ﺑە ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑڵێﻢ ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺷــەڕدا ﺟﻮاﻧــﻦ ﻧەك ﻟە ﻣﺎڵەوە ﻧﯚﻛــەری ﭘﯿــﺎو و ﺑێﮕﺎﻧە ﺑﻜەن .ﺑﯚﯾە ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋەوان ﻟە ﺷەڕ دەﺑێﺘە ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺷﺎردا“. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت :زۆرێﻚ ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﻮرد ھــەن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎری ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﮔﺮﻧﮕﯿﺪاﻧە
ﺑﻜﺮێﺖ. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەدرێﮋاﯾﯽ 27ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووﯾــﺪا ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﻟەو ﺷێﻮەﯾەی ﺋێﺴﺘەی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﻧەﺑﯿﻨﯿــﻮە ،ﻛــە ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺟەﻣــﺎوەری ﻛﻮرداﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺑﯚ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻛﯚﺑﺎﻧــێ ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە .ﻟــەو ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەدا 41ھﺎووﺗﯽ ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ دا و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500ھﺎووﺗﯿﺶ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮوﻧە، ﺑەدەﯾﺎﻧﯿــﺶ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮاون و رۆژ ﺑەرۆژﯾــﺶ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان ﻓﺮاواﺗــﺮ دەﺑێــﺖ .ﺣﻜﻮوﻣەت ھەوڵﯽ زۆری داوە ﺑﯚ ﻛﭙﻜﺮدﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪەران ،ﺑەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﺴــﺘە ﺗﺎ رێﮕــەی ﺑــﯚ ھێﻮرﻛﺮدﻧەوەی ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪەران ﺋﯿﻤﯿﺮاڵﯿﯿــە و ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﯚﺟەﻻﻧە ﺑﺘﻮاﻧێ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑﮫێﻨێــﺖ .ﺑﯚ ﺋەﻣەﺷــﯿﺎن داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﮫێﻨﯽ دەﻛەن. رۆژﻧﺎﻣەی ”ﯾەﻧﯽ ﺷــەﻓەق“ی ﺗﻮرﻛــﯽ ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛەﯾــﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی داوە ،ﺋﯚﺟــەﻻن
ﻟەرووی دەرووﻧﯿﯿەوە ﺑﺎری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺗێﻚ ﭼﻮوە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺷﻮێﻨﮕﯚڕﯾﻦ ھەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﯾــەوێ ﺷــﻮێﻨەﻛەی ﺑﮕﻮازێﺘەوە ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ و ﺑﯚ ﺋەﻣەﺷــﯿﺎن ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺋــﺎﮔﺎدارە .ﺑــەم ﺋەﻧﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ) HDPﺋﺎڵﺘــﺎن ﺗــﺎن( ﭘێﯽ واﯾە ﺋﯚﺟەﻻن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەﺷــﻮێﻨﮕﯚڕﯾﻦ ﻧﯿﯿە و ﺋەو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەﺋﺎزادﻛﺮدﻧە .ﺋەو ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی )ﺣﻮرﯾەت( دەڵێﺖ” :ﺋەﻣەﯾﺶ ﻓێڵێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺗﺎ ﻟەو رێﮕەﯾەوە دەﻧﮕــﯽ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪەران ﻛﭗ ﺑــﻜﺎت و ﭘێﯿﺎن ﺑڵێﺖ، ﺋێﻤــە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋﯚﺟەﻻن رۆژ ﺑەرۆژ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەردا دێﺖ. ھەروەھﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری زۆر ﻻواز ﺑﻮوە و دەﯾﺎﻧەوێ ﻟەو رێﮕەﯾەوە زﯾﻨﺪووی ﺑﻜەﻧەوە“.
ﺑەﭘﯿﺎوەﻛــەی و ﻛﺎﺗێﻚ دەﭼێﺖ ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﺶ ﺑە ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯽ ﺧﯚی دەڕازێﻨێﺘەوە .ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەوەﯾﺶ دەﯾــﺎن ﺋﺎﻓﺮەﺗﻤﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی رێﮕەی ﺷــﺎﺧﯽ ھەڵﺒــﮋاردووە و ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎﯾﺶ ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿﺎن ﭘێﻮە دەﻛﺎت. ﻣــﻦ ﻧەﭼﻮوم ﺑــﯚ ﺷــەڕ ،ﺑەم ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺷەڕواﻧﺎﻧﯽ YPG ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺳﺘﺎﯾﻠە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﻣەودوا ﺑەم ﺷێﻮەﯾە دەﺑﯿﻨﺮێﻢ. )ﻛەﻧﺎن( ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾــە ﻟــە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ و ﻛــﭻ و ﻛــﻮڕ ﺑﯚﯾﺎن ھەﯾــە ﺑﭽﻨە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛەﯾەوە .ﺋەو ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻛە ﻣﺎ و ە ی 15رۆژ
دەﺑێﺖ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ زۆری ﻛﻮرد دێﻦ ﺑﯚ ﻻﻣﺎن و ﺣەزﯾﺎن ﻟێﯿە ﺳﺘﺎﯾﻠﯿﺎن وەك ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺷەڕواﻧﺎﻧﯽ YPGﻟێ ﺑﻜەﯾﻦ .ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧەی ﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺮۆ و ﭘﺮچ دەھێﻨێﺘەوە. ﻟە درێــﮋەی ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪا ﮔﻮﺗﯽ: ”ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛەی ﻣﻦ ﺋەو ﺟﯚرە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧە ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە زۆرێﻚ ﻟە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ
ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ھﺎوڕێﯽ زۆرم ھەﯾە و ﺋــەوان ﺑەﺗەﻟەﻓﯚن ﺋﺎﮔﺎدارم دەﻛەﻧەوە .ﻟە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــەی YPG ﺋەوەﻧﺪە ﮔﺮان و ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺎزە ﻧﯿﯿە، ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﭼﻜەﻛە ﺑەﺳــەر ﺷــﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دەدەن ،ﺋــەوﻛﺎت ﺑﯚت دەردەﻛەوێ ﻛە رێــﻚ ﻟە ﮔەرﯾﻼ دەﭼﻦ“.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ــ ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ وەﻛﻮ ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯿﯿەك ﺑﯚ ﺑﺮەودان ﺑەﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا و ھێﻮرﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧە ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەی ﺑﯚ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧێ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯿﺮ ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﺋﯿﻤﯿﺮاڵﯿﯿەوە ﺑﮕﻮازێﺘەوە ﺑﯚ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ.
7
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﻧﯿﺎزە ﺋﯚﺟەﻻن ﺑﯚ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﮕﻮازێﺘەوە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ
ﺑﺎﻛﻮور
ﺑەﮔﻮێﺮەی ﮔﻮﺗەی ﻛەﻧﺎن ،زۆرێﻚ ﻟــە ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛﺎن ﺋەو ﺳــﺘﺎﯾﻼﻧە ﺑﯚ ﺗەﻧﯿﺎ وێﻨەﮔﺮﺗﻦ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﻦ و ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە ﺑەﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺑوی دەﻛەﻧەوە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە رۆژﻧﺎﻣــەی رادﯾﻜﺎﻟــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﺑــوی ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﻟــە ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜﯽ ﺋەوروﭘــﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ،
ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ YPGﻛﺮاوەﺗەوە ،ﻟەو ﭘێﺸﺎﻧﮕﺎﯾﺎﻧەدا دەﯾﺎن وێﻨەی ﺗﺎزەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ YPGی ﺗێﺪاﯾە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺷەڕﻛﺮدن و ﺋەو وێﻨﺎﻧەﯾﺶ دﻧﯿﺎی ﺳەرﺳــﺎم ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە زۆرێﻚ ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯿﺶ ﺣەز دەﻛەن ﻣﯚدەی ﺗﺎزە ﻟەﺳەر ﺷــێﻮازی ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗە ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ YPGﺑﻦ.
ﻛﭽە ﻛﻮردێﻚ:
دەﻣەوێ ﺑە ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑڵێﻢ ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺷــەڕدا ﺟﻮاﻧﻦ ﻧەك ﻟە ﻣﺎڵەوە ﻧﯚﻛەری ﭘﯿﺎو و ﺑێﮕﺎﻧە ﺑﻜەن ،ﺑﯚﯾە ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋەوان ﻟە ﺷەڕ دەﺑێﺘە ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺷﺎردا
ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻫﯿﻮای ﺷــﺎری ﺳــﻠێامﻧﯽ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 967 ،2007 – 2005ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاوە ،ﺑەاڵم ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008دا ﺋەو ڕێﮋەﯾە ﺑەرز ﺑﻮوەﺗــەوە ﺑــﯚ ،1727ﻫــﺎوﻛﺎت ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2009دا ﺋﺎﻣﺎرەﻛــە ﺑــﻮوە ﺑــە 2065ﻧەﺧــﯚش و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2010دا ڕێﮋەﻛــە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە 2379ﻧەﺧﯚش .ﻫەر ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرەﻛە ،ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دووﭼﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﺑﻮون ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011دا ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ﺑﯚ 2531ﻧەﺧﯚش و ﻟە ﺳــﺎڵەﻛﺎﻧﯽ 2012و 2013ﺷﺪا ،ﻫەﻣﺎن ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﻟە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑەڕێﮋەی % 20زﯾﺎدی ﻛﺮدووە.
ﻟە ﺳﻠێامﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠەی ﻫەﻧﺎﺳە ڕوو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳﺎﻧە ﺑە ڕێﮋەی % 20زﯾﺎد دەﻛﺎت
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳﺎﻧە ﺑە ڕێﮋەی % 20زﯾﺎد دەﻛﺎت ،وەك ﭘﺰﯾﺸــﻚ و ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﯾﺶ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ،ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠەی ھەﻧﺎﺳە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎدی ﻛﺮدووە و ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯽ ﺑﯚ ﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺟﮕەرە و ﻧێﺮﮔەﻟە و ﭘﯿﺴﯿﯽ ژﯾﻨﮕە دەﮔەڕێﻨﻨەوە. ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛــە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 9ھەزار ﻧەﺧﯚش ﻧﺎوﻧﻮوس ﻛﺮاون و ڕێﮋەﻛەش ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾە. ﺑەﺑڕوای ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟــە ﺑــﻮاری ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە، ﺋــەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﻟــە ھەرێﻤــﺪا ﺑە ڕێــﮋەی 20 %ﺳــﺎﻧە ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾە و ﻟــەو رێﮋەﯾە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەرﭼــﺎو دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺟﮕەرەﻛێﺸﺎن ﻛە ﺑە ﺑڕوای ﺷــﺎرەزاﯾﺎن ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚﯾە ﺑﯚ ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە.
ﺗﺎڵﯿــﺐ ﻗــﺎدر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮای ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ،ﭘێﯽ واﯾە ڕێﮋەی ﻧﺰﯾﻚ ﺑە 80ﺑــﯚ % 85ی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸەی ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ﻛﯚﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ھەﻧﺎﺳــە دەﺑﻦ ،ھﯚﻛﺎرەﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺟﮕەرەﻛێﺸﺎن و % 15ی ﺗﺮﯾﺶ ﺑﯚ ژﯾﻨﮕە. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2012دا 130 ،ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻛﯚﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ھەﻧﺎﺳــە ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﺧەوﺗﻮون و 4ﻛەﯾﺴﯽ ﻣﺮدﻧﯿﺶ ھەﺑﻮوە، ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2004ﯾﺸەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 700ﻛەس ﻧﺎوﻧﻮوس ﻛﺮاون. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺑڕﯾــﺎر
ﺋەﺣﻤــەد ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺳەﻧﺘەری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن ﺑەﺗﯿﺸﻚ ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا 700ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺳەرداﻧﯽ ﺳەﻧﺘەری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﻛــﺮدووە و ﻟە ﻣﺎوەی 25ڕۆژدا ،ﭼﺎرەﺳەری ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﻛــﺮاوە .ﺋەو دەڵێ” ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺑەڕێﮋەی % 40ﺑﯚ % 50ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ،ﻟــە ھەﻣﻮو ﻋێﺮاق زﯾﺎدی ﻛﺮدووە“. ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎراﻧەی ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە دەﺳﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮون ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮای ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2005 – 967 ،2007ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2008دا ﺋەو ڕێﮋەﯾە ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە ﺑــﯚ ،1727 ھــﺎوﻛﺎت ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2009دا ﺋﺎﻣﺎرەﻛە ﺑﻮوە ﺑە 2065ﻧەﺧﯚش و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2010دا ڕێﮋەﻛە ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە 2379ﻧەﺧﯚش.
ھەر ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرەﻛە ،ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دووﭼﺎری ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺑﻮون ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011دا ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ﺑــﯚ 2531ﻧەﺧــﯚش و ﻟــە ﺳﺎڵەﻛﺎﻧﯽ 2012و 2013ﺷﺪا، ھەﻣﺎن ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەڕێﮋەی % 20 زﯾﺎدی ﻛﺮدووە. ﻛەﯾﻮان ﺣەﻣەﻣﯿﻦ ﭘﺰﯾﺸــﻚ و ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ،ﺋــەوە ﺋﺎﺷــﻜﺮا
دەﻛﺎت ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﺟﮕەرە زۆر ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮە ﻛە ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێﺖ. ﺑە ﺑــڕوای ﺋــەو ﭘﺰﯾﺸــﻜە، ”ﺟﮕەرە ﺑەﺷێﻮازی ڕاﺳﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕــەری دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ھەﯾە .ﺑە ﺷێﻮازی ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺟﮕەرە ﻛﺎر دەﻛﺎﺗە ﺳــەر ﻛﯚﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەﻧﺎﺳە و ھەروەھــﺎ ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﯾە ﻟەﺳــەر دروﺳﺖ ﻛﺎرﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠــە، ﻣﯿــﺰەن، ﭘەﻧﻜﺮﯾــﺎس ،ﺳــﻮورێﻨﭽﻚ، ﮔــەدە و ﺟﮕەر ،ﺑەﺷــێﻮازی ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚش ﻛﺎرﯾﮕەری ھەﯾە ﻟەﺳەر ﺳﻨﮓ“. ﺋــەوەش دەڵێــﺖ ”ﺟﮕەرە ﺑــە ڕێــﮋەی % 60ﺋەﮔەری ﺗﻮوﺷــﺒﻮون ﺑە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ھەﻧﺎﺳە زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤەدا ﻟەﮔــەڵ ﺟﮕــەرە ،ﺗەﭘﻮﺗﯚز و ﺧــﯚڵ و ﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻧێﺮﮔەﻟە ﺋەﮔەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛە زﯾﺎﺗﺮ دەﻛەن“. ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺟﮕەرە
زﯾﺎﻧــﯽ زۆرە ،ﺑــەم زﯾﺎﻧــﯽ ﻧێﺮﮔەﻟــە ﺑەراﻧﺒەر ﺟﮕەرە 50 %زﯾﺎﺗﺮە ،دەﺷﺒﯿﻨﯿﻦ ﺋێﺴﺘە ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﻮوەﺗــە ﺧــﻮاردن و ﺧﯚراﻛﯽ ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ،ﺑﯚﯾە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﺑــەو ڕێﮋەﯾە ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾە“. ﺋﺎﻣــﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛە ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە 650ھەزار ﻛــەس .ﺑەﭘێــﯽ ﻟێﺪواﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ،ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮون و ﻛەﻣﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﭘێﻮﯾﺴﺖ، ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑە ڕێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرز و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾە. وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ دووﭘﺎت ﻟــە ﺑﻮوﻧــﯽ ڕێﮋەﯾەﻛﯽ زۆری ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە دەﻛەن و داوا ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺶ دەﻛەن، ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺋــەو ڕێﻨﻤﺎﯾﯿﺎﻧە ﺑﻦ ﻛە وەزارەﺗەﻛەﯾــﺎن دەرﯾﺎن دەﻛﺎت. ﺧﺎڵــﺲ ﻗــﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ڕێﻨﻤﺎﯾــﯽ ﻧﻮێﯿﺎن داﻧﺎوە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺋــەو ﺟﮕەراﻧەی دێﺖ ﯾﺎ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا ﺑەرھەم دێﺖ ،ﺑە زﻣﺎﻧێﻚ ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾە ﻟێﯽ ﺗێ ﺑﮕﺎت و ﺑەﺧەﺗﯽ ﮔــەورە و ڕوون ﻟەﺳەری ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﺖ ﻛە زﯾﺎﻧﺒەﺧﺸە. ﺋــەو داوا ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەﻛﺎت ﻛــە ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑــﻦ و دوور ﺑﻜەوﻧەوە ﻟە ﺟﮕەرەﻛێﺸﺎن و دەڵێــﺖ” ،ﺟﮕــەرە ﺑﺎش ﻧﯿﯿە و ھەوڵــﯽ ﺋێﻤەش ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــە و ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋەواﻧﯿﺶ ﮔﻮێﻤﺎن ﻟێ ﺑﮕﺮن و ھﺎوﻛﺎرﻣﺎن ﺑﻦ“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎن و ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﻮاری ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ،ﺧﯚﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟــە ﺟﮕەرە و ﻧێﺮﮔەﻟە ،ﺋەﮔەری % 50ﺑﯚ % 60ی ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻟەﺳەر ھەر ﺗﺎﻛێﻚ ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە.
ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺋﺎﻓﺮەت دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮدووە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﻣﻦ ﻧﯿﯿە و ﺑەردەوام ﺋەو ﭘﯚﺷﺎﻛﺎﻧە دەﻛڕم ﻛە ﺗﺎزە و ﻣﯚدێﺮﻧﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑە ﺟﻠەﻛﺎﻧﯿﯿەوە دەﻧﺎﺳﺮێﺘەوە .ﺋەﻣە ﻗﺴەی ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜە ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرە و ھێﺸﺘﺎ ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە. ﺷــﯿﻼن ﻋﻮﺳــﻤﺎن 40/ﺳﺎڵ/ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە، ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺧــﯚی زۆر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑــە ﺟﻠﻮﺑــەرگ دەدات .ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴﺘە ڕوو ﻛە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻣﯚدێﺮن ﺑەﻻﯾەوە ﺟێﯽ ﺑﺎﯾەﺧە و ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ڕۆژاﻧەﯾــﺪا زۆر ﺑــەﻛﺎری دێﻨێ و ھــەر ﭘﯚﺷــﺎﻛﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺶ دەﻛڕێﺖ. ﺷــﯿﻼن ﭘێﯽ واﯾە ”ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣــﺮۆڤ و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺟﯚری ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﻧﺪە ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺟﻠﻮﺑەرﮔــەی ﺑــەﻛﺎری دێﻨێﺖ ،ھﯚﻛﺎرێﻜﯿﺸە ﺑﯚ ﻧﺎﺳﯿﻦ و دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﻛەﺳــە، ھﺎوﺳەرەﻛەم ﺗﺎ رادەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش رێﮕــەی ﭘــێ داوم ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻣﯚدێﺮن ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻢ ،ھﺎوﺳــەرم
ڕێﮕﺮﯾــﻢ ﻟێ ﻧﺎﻛﺎت ،ھەﻣﯿﺸــە و ﺑەﺑێ ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﺋەو ﺟﻼﻧە ﺑەﻛﺎر دێﻨﻢ“. ﻟەﺑــﺎرەی ﻛەﻣﯿــﯽ ﻣﻮوﭼــە و دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋﺎﺧــﯚ ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻟەﺳــەر ﺟﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻼن ھەﺑﻮوە ،ﮔﻮﺗﯽ ”دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼــە و ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﻧەﺑﻮوەﺗە ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﻟە ﭘێﺸــﻢ، ﻓﺮۆﺷﯿﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚم ھەﯾە ﻛە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ﻧەروﯾﺞ ،ﺳﻮﯾﺪ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎوە ﺟﻠﻮﺑەرﮔﻢ ﺑﯚ دێﻦ ﻟەﺳــەر ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﯚم ،ﻛەﻣێﻚ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻢ ﻛە ﺧﯚم ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻟەﺳەری ﺑێﺖ“. ﺟﻠﻮﺑەرگ ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﺋﺎرەزووی ﻣــﺮۆڤ و ھەﯾە ﺑەﭘێــﯽ ﻣﯚدێﻞ دەڕوات و ھەﯾﺸە ھﯿﭻ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێ ﻧﺎدات و ﭘێﯽ واﯾە ﻣﺮۆڤ دەﺑێ ﻟە
ﻧﺎﺧﯿﺪا ﺟﻮان ﺑێﺖ. ﺑەﻧﺎز ﻣﺤەﻣەد 25/ﺳــﺎڵ /ھێﺸﺘﺎ ھەوﺳەری دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻧەﻛﺮدووە و زۆر ﺣەزی ﻟە ﺟﻠﯽ ﺟﻮاﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯽ واﯾە ﺟﻠﯽ ﺟﻮان دەﺑێﺘە ھﯚی دەرﻛەوﺗﻦ و ﻧﺎﺳﯿﻨەوەی. ﺑەﻧــﺎز ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ھﺎوﺳــەر ﺑــە دەرﻓــەت دەزاﻧــێ و دەڵێــﺖ ”ﺋێﺴــﺘە ﺳەرﺑەﺳﺘﻢ و ﺧﯚم ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺑﺎرەی ﭘﯚﺷــﺎﻛﯽ ﺧﯚم دەدەم، ﺑﯚﯾە ﺑە دڵﯽ ﺧﯚم دەﻛەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﻢ ﻛﺮد ،دوور ﻧﯿﯿــە ھﺎوﺳــەرەﻛەم ڕێﮕەم ﻧەدا ﺟﻠﻮﺑەرگ ﺑە ﺋﺎرەزووی ﻣﻦ ﺑێﺖ، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻣﺎڵەوە ڕێﮕﺮﯾﻢ ﻟێ ﻧﺎﻛەن“. ﺑەﻧﺎز ﻟەﺑﺎرەی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە و ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ زۆری ﻟەﺳەرم
دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻓﺮۆﺷــﯿﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﻣﻢ ﻧﯿﯿە، ھەرﻛﺎت ﺑﻤەوێ ﻟە ﻣﯚڵ و دووﻛﺎﻧە ﻣﺎرﻛەﻛﺎن ﺟﻠﻮﺑەرگ دەﻛڕم. ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻣﺎرﻛە ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻧەرﯾــﺖ وەك ﻟە دﻧﯿﺎدا ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە زۆرﺑــەی ﺟﻠەﻛﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋێــﺮان و ﭼﯿﻦ ھﺎوردە دەﻛﺮێﻦ و ﺟﯚرێﻜــﻦ ﻟە ﻣﺎرﻛەی ﺳﺎﺧﺘە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟﯚﮔﯚ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ و ﺟﯚرێﺘﯿﯿﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە. ﭘێﭽەواﻧــەی ﺷــﯿﻼن و ﺑەﻧــﺎز، داﯾﻜﯽ دارۆ ھەر ﺑەوەوە ﻧﺎوەﺳﺘێ ﻛــە ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ﺑﺎزاڕی ﭘﯚﺷــﺎك دەﻛﺎت ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛــە ”ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆر ﺑە ﺟﻠﻮﺑــەرگ و ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﻣﯚدێﺮن دەدەم ،ﺑــﯚ ﺋەوەﯾﺶ ﺑــەردەوام ﭼﺎودێــﺮی ﺗﯿﭭــﯽ و ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎ دەﻛەم ﺑﺰاﻧــﻢ چ ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﻧﻮێ
ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆر ﺑە ﺟﻠﻮﺑەرگ و ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﻣﯚدێﺮن دەدەم ،ﺑﯚ ﺋەوەﯾﺶ ﺑەردەوام ﭼﺎودێﺮی ﺗﯿﭭــﯽ و ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿــﺎ دەﻛەم ﺑﺰاﻧﻢ چ ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﻧﻮێ دەردەﭼێﺖ
دەردەﭼێﺖ ﺗــﺎ ﺑﯿﻜڕم ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ھﺎوﺳەرەﻛەﯾﺸــﻢ زۆری ﭘێ ﺧﯚﺷە ﻛەﺷﺨە ﺑﻢ ،ﺋەو ھەﻣﯿﺸە دەﯾەوێ ﻣﻦ زۆر ﺑە ﺟﻮاﻧﯽ و ﺟﻠﯽ ﻣﯚدێﺮﻧەوە دەرﺑﻜەوم“. ”ﻟەوەﺗەی ﻛێﺸەی ﻣﻮوﭼە ﺳەری ھەڵﺪاوە ،ھﺎوﺳەرەﻛەم ﺟﻠﻮﺑەرﮔﻢ ﺑﯚ داﺑﯿــﻦ دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺷﺘێﻚ ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑﺒێﺘە رێﮕﺮم و زۆرﺑەی ﭘﯚﺷــﺎﻛﻢ ﻟە دەرەوە ﺑﯚ دێﻨێﺘەوە“ داﯾﻜﯽ دارۆ وای ﮔﻮت. ﻛﺎرزان ﺋەﺣﻤەد ﺧﺎوەﻧﯽ دووﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭘﯚﺷــﺎﻛﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛڕﯾﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﻢ ھەﯾە ،ھەﻣﯿﺸــە داوای ﺋــەوەم ﻟێ دەﻛــەن ھەر ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﺗﺎزە ھــﺎت ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ
ﺑﯚﯾﺎن داﺑﻨێﻢ ،ﺋەوان ھەﻣﯿﺸە ﺟﻠﯽ ﻣﯚدێﺮن ﻟەﺑەر دەﻛەن و ڕێﻜﭙﯚﺷﻦ و ﮔــﻮێ ﺑە ﻧــﺮخ و ﭘــﺎرە ﻧﺎدەن، ﺑەڵﻜﻮ داوای ﺷﺘﯽ ﺑﺎش و ﻛەﺷﺨە دەﻛەن“. راﻣــﺎن ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺗﻮێــﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ”دﻧﯿﺎی ﺋێﺴﺘە ﺑە دﻧﯿﺎی ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺷــﺘە ﻣﯚدێﻠەﻛﺎن ﻧــﺎو دەﺑﺮێﺖ، ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑەرگ و ﻛەﻟﭙەل و ﻛﺎی ﻣﯚدێــﺮن زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧەوە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێ دەدرێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەردەوام ﻟە ﻣﺎڵەوەﯾە ،ھەروەھﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﯾەخ ﺑە رواڵەت دەدەن و ﺣەز دەﻛەن ﺟﻮاﻧــﯽ و ﺳــەرەﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑﻦ، ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﺧﯚی ﻧﺎﺳﻜﯿﯿە“.
”ﺋەواﻧــەی زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑە ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﻣﯚدێــﺮن دەدەن، زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــﯚ ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺎﻧە، ﺑﺎﯾەﺧێﻜﯿﺸە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەردەوام ﻟــە ژﯾﺎﻧﯿﺪا ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺑﻜﺎت، ﺣــەزە ﻛﺎﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚی ﺗێﺮ ﺑﻜﺎت ،ﺋەو ﭼﯿﻨەی ﻟەﮔەڵ ﻣﯚدێﻞ دەڕۆن ھەر ﻟە ﺑەرﻛﺎرھێﻨەرەوە ﺗﺎ ﺑەﻛﺎرﺑەر ﻟــە زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮی دەﮔەن ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەو ﻛەﺳەی ﺷﺘێﻜﯽ ﻣﯚدێﺮن ﻟەﺑەر دەﻛﺎت، ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟەﮔەڵ ﻣﯚدێﻞ ﺑڕوات ،دەزاﻧێ ﺑەھﺎی ﺟﻠەﻛەی ﭼەﻧﺪە ،واﺗــە ﻟــە ﺑﻮارەﻛەﯾﺪا ﺷﺎرەزاﯾە ،ﺑەم ﺋەواﻧەی ﻟەﮔەڵ ﻣﯚدێﻞ ﻧﺎڕۆن ،ﺋەو زﻣﺎﻧە ﻧﺎزاﻧﻦ“ ﺗﻮێﮋەرەﻛە وای ﮔﻮت.
ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ
ﻟە ﺳﺎڵﯽ داﻫﺎﺗﻮوەوە ﻧﺮخ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺋەﻫﻠﯿﯿەﻛﺎن دادەﻧﺮێﺖ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ﮔﺮاﻧــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﻮوەﺗە ھــﯚی ﺑێﺰارﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن و داوا دەﻛــەن ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﭘەﻟە ﺑێﺘە ﺳــەرﺧەت. ھﺎوﻛﺎت وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮوەوە ،ﻧﺮخ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛەن. ھﯚﺷــەﻧﮓ ﻋەزﯾﺰ ﭼﺎوی ﻟەﺳەر دەرﮔەی ژووری ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ھەڵﻨﺎﮔﺮێ ،ﺋەو ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯽ ھﺎﺗﻨــەدەرەوەی ﺑﺮاﻛەﯾﺪاﯾــە. ھﯚﺷــەﻧﮓ ﺳــەرەﺗﺎ ﺑەﻧﯿﺎز ﺑﻮوە ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﮔﺸــﺘﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﺑﺮاﻛەی ﺑﻜﺎت، ﺑەم وەك ﺧﯚی دەڵێ دەﺑﻮو ﻟەوێ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻧﯚرەدا ﺑﻮاﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺑڕﯾﺎری دا ﺑﯿﺒﺎﺗە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت. ﻟــەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەدا ﻛە ﻧﺎوی ﻻی ”وﺷــە“ ﭘﺎرێــﺰراوە5 ، ھەزار و 500دۆﻻر ﻟە ھﯚﺷــەﻧﮓ وەرﮔﯿــﺮاوە ﺑﯚ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺑﺮاﻛەی. ﺋەو دەڵێ” ،ﺋــەوە ﺟﮕە ﻟەوەی ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ ﺷــەوێﻜﯿﺶ دەﻣێﻨێﺘەوە و
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرەی ﻣﺎﻧەوەش ﺑﺪەﯾﻦ، وەك ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺮێﺖ ھﻮﺗێﻠﯽ ﭘێﻨــﺞ ﺋەﺳــﺘێﺮەﯾﺶ ﺋەوەﻧﺪەی ﺋێﺮە ژوورەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺮان ﻧﯿﻦ ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ھەر ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــەﻛەﻣﺎن ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﭼﺎودێﺮی 50 ،ھەزار دﯾﻨﺎرﻣﺎن ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ .ﺋــەو ﭘﺎرەﯾەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن وەری دەﮔــﺮن زۆر زۆرە و داوا دەﻛــەم ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ و ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺑﯚ ﺑﻜەن“. ﮔﺮاﻧﯿﯽ ﻧﺮﺧﯽ دەرﻣﺎن ﻋەﺗــﺎ ھﺎدی ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ھﺎﺗﻮوەﺗــە ھەوﻟێــﺮ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﺑﺎوﻛﯽ ﺑﻜﺎت.
ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺳــەرەﺗﺎ ﭼﻮوﯾﻨە ﻻی ﭘﺰﯾﺸــﻚ و 20ھــەزاری ﻟــێ وەرﮔﺮﺗﻢ ﺑەﺑێ ﺋــەوەی 20 وﺷەش ﺑڵێﺖ ،ﭘﺎﺷــﺎن ڕەواﻧەی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺋەھﻠﯽ ﻛﺮدﯾﻦ .ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ﺳــەرەڕای ﮔﺮاﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺗێﭽﻮوی ﻧەﺷــﺘەرﮔەری و ﻛەﻣﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿــەﻛﺎن ،ﻧﺮﺧــﯽ دەرﻣﺎن ﻟەو ﺟێﮕﺎﯾەﻧەدا ﺳــێ ﺑەراﻧﺒەری ﺑﺎزاڕە“. ”ﻧەﺧــﯚش ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿــەﻛﺎن دەڕووﺗێﻨﺪرێﺘەوە، ﻧﺮﺧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧﺎﻧە زۆر ﮔﺮاﻧە و ﺑﯚ ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺎرﭼــە ﺣەب 126 ھەزارﯾﺎن ﻟــێ وەرﮔﺮﺗﻢ ،ﻣﻦ ﻛە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دەﻓﺮۆﺷــﻢ ،ﺑەھﯚی ﻛﺎرەﻛەﻣەوە ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﺎرەزاﯾﯿﻢ ﻟــە ﻧﺮﺧﯽ دەرﻣﺎن ھەﯾە ،ﺋــەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧە ﻟە دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑە 50ھەزار دﯾﻨﺎرە“ ،ﻋەﺗﺎ ھﺎدی ﮔﻮﺗﯽ. ﭘﺸﻜﯽ ﺷێﺮ ﺑﯚ ﭘﺰﯾﺸﻚ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە
ﻧﺮﺧــەﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎﻧەوە دﯾﺎری ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﻧەﺧﯚش و ﻛەﺳﻮﻛﺎرﯾﺎندەﻛەن
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن ﺧەڵﻚ دەڕووﺗێﻨﻨەوە
وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑەﺳەرﻛﺮدﻧەوەی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﺪا
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺑــﺎرەی ﻧﺮﺧﯽ ﭼﺎرەﺳــەری و ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ﻧﺮﺧــەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎﻧەوە دﯾــﺎری ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﻧەﺧﯚش و ﻛەﺳﻮﻛﺎرﯾﺎن دەﻛەن ،ھەروەھﺎ ﻟــەو ﺑڕەی ﻛــە ﻟەﺳــەری ڕێﻚ ﻛەوﺗﻮون ﺑە ﺷێﻮازی داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺸــﻚ داﻧﺮاوە و ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﭘﺸﻜﯽ ﺷێﺮ ﺑﯚ ﺧﯚی دەﺑﺎت و ﭘﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑەﺳــەر ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەدا داﺑەش دەﻛﺮێﺖ. ﺋەو ﻛەﺳــە ﻛە وﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوی ﻻی ”وﺷــە“ ﭘﺎرێﺰراو ﺑێــﺖ ،دەڵێ، ”ﻧەﺧﯚش ﺑە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚی دێﺘە ﻻﻣﺎن و ﭘەﻟﯽ ﻛەﺳﻤﺎن ﻧەﮔﺮﺗﻮوە و
ﺑەزۆر ﺑﯿﮫێﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﯾﯽ ،ﺑەر ﻟەوەی ﺑێﺘﯿﺶ ﻧﺮﺧﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﭘێ ﮔﻮﺗﺮاوە ،دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻧەﯾەت“. دﻛﺘــﯚر ڕێﻜەوت ﺣەﻣەڕەﺷــﯿﺪ وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﺑەﻧﺮﺧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەن و ﺋێﺴﺘەش ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە. ڕێﻜەوت ﺣەﻣەڕەﺷــﯿﺪ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوەش دا ﻛﺎر دەﻛــەن ﺑــﯚ داﻧﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑــﯚ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑەﻧﺮﺧــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن و ﺷــێﻮەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ،ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺳــﻮودﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑــە ﻧەﺧــﯚش. ھﺎوﻛﺎت ﻛﺎر دەﻛەن ﺑﯚ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ
ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەت و داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧە ﻛە ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ وەزارەت ﻧﯿﻦ. ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دﻛﺘﯚر ﺋﺎرام ڕەﺷــﯿﺪ راوێﮋﻛﺎری وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ھەرﭼەﻧﺪە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧﺮﺧﯿﺎن ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن داﻧﺎوە، ﺑەم ﭘێﯿــەوە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮوﻧە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ و ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯿﺎن ﺑﯚ ﮔﺮاﻧﯿــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﻛﺮێﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎن ﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە. ﺋێﺴﺘە 68ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺋەھﻠﯽ
ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە. وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﻧﺮخ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن، ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﻧﻮێﻨەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ. وەزﯾــﺮی ڕاوێﮋﻛﺎرەﻛــەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ داوای ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻛــﺮد ﺗــﺎ دەﺗﻮاﻧﻦ ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪەن، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿﺎﻧەی ﻛە ﭘێﯿﺎن دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺳــﺎرد ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑــڕی ﺗێﭽﻮوﻧﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ڕەﻣﺰﯾﯿەوە و ھﯿﭻ ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەك ﻧﺎﺧﺎﺗە ﺳەرﯾﺎن.
ﺧەڵﻜﯽ ھەوﻟێﺮ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛڕﯾﺎری زێڕن ﻟە 9ﻣﺎﻧﮕﺪا ﻧﺰﯾﻜەی 6ﻫەزار ﺗﯚن زێڕ ﻫﺎوردەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮاوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ھەرﭼەﻧﺪە ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ داﺳەﭘﺎوی ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە، ھﺎوردەی زێڕ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻛەﻣــﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑەڵێﻨﺪەران ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ھﺎوردەی زێڕ ﺑــﯚ 9ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی 2014ﺑە ﺑــەراورد ﻟەﮔەڵ ھەﻣﺎن ﻣﺎوە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013دا ،ﺑەڕێﮋەی ﻟە % 30داﺑەزﯾﻮە .ﺋەوەﯾﺶ دەڵێﺖ ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛڕﯾﺎری زێڕ ،ﻟە ھەوﻟێﺮن. زێڕ ﺟﯿﺎ ﻟــەوەی وەك ﻛﺎﻧﺰای ﺑــە ﻧــﺮخ ﻟەﻻﯾەن ﺧــﺎوەن دێﺘــە ﺳــەرﻣﺎﯾەﻛﺎﻧەوە ھەڵﮕﺮﺗــﻦ ،ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دﯾﻨەﻣــﯚی ﺑەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﺗﺎزەﯾﺸە و ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی و
ﻛﻮڕان ﺑﯚ ﻛﭽﺎﻧﯽ دەﻛڕن. ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ھــﺎوردە و ﻧﺎردﻧﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛە ﺋەو زێڕەی دێﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دوﺑەی دێﺘــە ﻛڕﯾﻦ ،ﺑەم ﺧﻮاﺳــﺖ و
داواﻛﺎری ﻟەﺳــەر زێڕ داﺑەزﯾﻮە، ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻛﻮردﺳﺘﺎن 8ھەزار و 500ﺗــﯚن زێــڕی ھــﺎوردەی ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑەم ﻟە ﻣﺎوەی 9ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی ﺋەﻣﺴــﺎڵ 6ھەزار ﺗﯚن ھﺎوردە ﻛﺮاوە. ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ھــﺎوردەی زێــڕ % 30داﺑەزﯾﻮە، ﺋەوەﯾــﺶ دەری دەﺧــﺎت ﻛــە ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر زێڕ ﻟە داﺑەزﯾﻨﺪاﯾە ﻛە ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەم ﻟەو ﺑڕەی دێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﻟە رێﮕەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،زۆرﺗﺮﯾﻦ زێڕ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ
دەڕوات و ﺧەڵﻜــﯽ ﭘﺎﯾﺘەﺧــﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﺑــەﻛﺎری دێﻨــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﺟﻠﻮﺑەرگ و ﻧﺎوﻣﺎڵ دەدەن ،ﺑەم ﺧەڵﻜﯽ ھەوﻟێــﺮ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە زێــڕ دەدەن ،ﻟەﺑەرﺋــەوە ڕێﮋەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ زێڕ ﻟە ھەوﻟێﺮ دوو ﺑەراﻣﺒەری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە. ”ﻟەو ڕێﮋە زێــڕەی ھﺎوردە ﻛﺮاوە، ﻧﺰﯾﻜــەی دوو ھــەزار ﺗﯚﻧــﯽ ﺑﯚ
ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﺎﺗــﻮوە و ﺋەوی ﺗﺮی ﺑﯚ ھەوﻟێــﺮ ﭼﻮوە و ﻟەوێﺸــەوە رەواﻧەی دھــﯚك دەﻛﺮێ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﻟێ ﻧﯿﯿە و ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دەﮔﻮازرێﺘەوە ،ﺑەم ﻧﺎزاﻧﺮێ ﺋــەو زێڕەی ﻟــە دھﯚك دێﺘە ﻓﺮۆﺷﺘﻦ رێﮋەﻛەی ﭼەﻧﺪە“ ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑەڵێﻨﺪەران وای ﮔﻮت. ﻋەﺑــﺎس ﻋﻮﻣــەر ﺧﺎوەﻧــﯽ
ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ”ھەوراز“ ﻟە ﺳﯿﺘﯽ ﺳــەﻧﺘەر و ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻛﺎوە ﻟە ﻧﺎو ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“، دﯾﻮێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ زێڕ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت و ﻟەو ﺑڕەﯾە ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﺎوردەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛﺮێﺖ و وەك ﺋەو دەڵێ ”ڕۆژاﻧە ﻟە ڕێﮕەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە 300ﺗﺎ 400ﻛﯿﻠﯚ زێڕ دێﺖ ،ﺑەم ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛەﻣﯽ ﺋەو ڕێﮋەﯾە ﺑﯚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺑێﺖ ،ﺋەوی ﺗﺮی ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێــﺮاق دەڕوات ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺋەﮔــەر ھەﻓﺘەﯾــەك ﺑە ﻧﻤﻮوﻧــە وەرﺑﮕﺮﯾــﻦ و ﺗﯚﻧێﻚ زێڕ ﺑﮕﺎﺗە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ، 800ﻛﯿﻠﯚی ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮور دەڕوات و 200ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە ﻛە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣە ﺑﯚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ“. ﻟەﺑﺎرەی ﻓﺮۆﺷﯽ رۆژاﻧەی ﺧﯚﯾﺎن وەك زێڕﻧﮕﺮ ﺋەوەی ﻧەﺷــﺎردەوە ﻛە ﻓﺮۆﺷــﯽ زێڕ ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە .ھﯚﻛﺎرەﻛەﯾﺸــﯽ ﮔەڕاﻧﺪەوە ﺑﯚ ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿەی ﺑەﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳەﭘێﻨﺪراوە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻫــﺎوردەی زێــڕ % 30داﺑەزﯾــﻮە ،ﺋەوەﯾﺶ دەری دەﺧﺎت ﻛــە ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر زێــڕ ﻟــە داﺑەزﯾﻨﺪاﯾــە ﻛــە ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەاڵم ﻟەو ﺑڕەی دێﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟە رێﮕەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﻫەوﻟێﺮ و ﺳﻠێامﻧﯽ ،زۆرﺗﺮﯾﻦ زێڕ ﺑﯚ ﻫەوﻟێﺮ دەڕوات و ﺧەڵﻜﯽ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﻛﺎری دێﻨﻦ
9
ﻟە دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﻧﺮﺧﯽ زێڕی ﻋەﯾﺎر 21ﻟە 235ھەزار دﯾﻨﺎرەوە ﺑــﯚ 205ھەزار دﯾﻨﺎر داﺑەزﯾﻮە. ﻣﺤەﻣەد رەﺋﻮوف ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر زێڕ روون دەﻛﺎﺗەوە و ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوە دەﺧﺎﺗــە ڕوو” ،ﻟە وﺗێﻚ ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ و ﺑﺎری داراﯾﯽ ﺑــﺎش ﺑێﺖ ،زێــڕ ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﻛﺎ ﺑەﻧﺮﺧﺎﻧــەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑەﻛﺎری دێــﻦ و ﺑﮕﺮە ھەﻧﺪێ ﻛەﺳــﯿﺶ دەﯾﻜــڕن و وەك ﭘﺎﺷــەﻛەوت ھەڵﯽ دەﮔﺮن“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ”ﻛەﻣﯿﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر زێڕ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﯚ ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوە ﯾﺎن داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ زێــڕ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻧﺮﺧە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــە و ﻟەﻻﯾــەن وﺗﺎﻧەوە دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ“.
ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ھﺎوردە و ﻧﺎردﻧﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺋەو زێڕەی دێﺘە ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دوﺑەی دێﺘە ﻛڕﯾﻦ ،ﺑەاڵم ﺧﻮاﺳــﺖ و داواﻛﺎری ﻟەﺳەر زێڕ داﺑەزﯾﻮە ﻟە ﻣﺎوەی 9ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی ﺋەﻣﺴﺎڵ 6ﻫەزار ﺗﯚن ﻫﺎوردە ﻛﺮاوه
ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ﺑە ﭘﺎرەﯾە
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣەﺳەن
”ﭘێﻜەﻧﯿﻦ دەرﻣﺎﻧﯽ دەرداﻧە“ ،ﺋەو رﺳﺘەﯾەﻣﺎن زۆر ﺑﯿﺴﺘﻮوە و دﯾﺎرە ﺑەﺑێ ﺑﻨەﻣﺎش ﻧەﮔﻮﺗﺮاوە .ﭘێﻜەﻧﯿﻦ دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋەوەی ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﺑە ﺧﯚﺷﯽ ﺑﮋﯾﻦ و ﭼێﮋ ﻟە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳﻮودە وەرﺑﮕﺮن. ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﯾەك ﻟە ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەوام ﭘێﺒﻜەﻧﻦ ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺑەرﻧﺎﻣەی داﻧﺎوە ،ﺑەم ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣﺎﻧە ﺳەﯾﺮن و ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ھەر ﺟﺎر ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ،دەﺑێ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەك ﺑﺪەن .ﺧەڵﻜەﻛە ﺳەرداﻧﯽ ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛە دەﻛەن ﺑﯚ ھەر ﺟﺎر ﭘێﻜەﻧﯿﻦ 0.3 ،ﯾﯚرۆ دەدەن. ﻛﺎﻣێﺮا ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛە داﻧﺮاوە و ھەﻣﻮو ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ رووﺧﺴﺎری ﻣﯿﻮان ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت .ﺳەﯾﺮ ﻟەوەداﯾە ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎن ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرەدان ﺑﯚ ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ﻧﯿﯿە و ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜﺪا 28ھەزار ﯾﯚرۆ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە داھﺎﺗﯽ ﺧﯚی ،ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﻜﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﭘﯿﺮﺗﺮﯾﻦ ﺑەﻛﺎرﺑەری ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ﺋﺎﻧﺎ ﺳﺘێﺮ ﺗەﻣەﻧﯽ 114ﺳﺎڵە و ﺋەو ژﻧە ﺣەوﺗەم ﻛەﺳــﯽ ﺑە ﺗەﻣەﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــە .ﺋــەو زۆری ﺣەز ﻟە ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎﯾە ،ﺑﯚﯾە ﻟە 114ﯾەﻣﯿﻦ ﺳــﺎڵڕۆژی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ،ﺑﻮو ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻧﺎو ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛﺪا دەﻧﻮوﺳﯽ ،ﺑﯚی
دەرﻛەوت رێﻜەوﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1900ﻧﯿﯿــە .زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ رێﻜەوﺗــﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻧــﺎو ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ،ﺳــﺎڵﯽ 1905ە ،ﺑﯚﯾە ﺋەوﯾﺶ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮو ﺋــەو رێﻜەوﺗە دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،واﺗە 99ﺳﺎڵ. ﺋﺎﻧــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟە ﺑﯿــﺮە ﻛە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ ،ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﺗەﻟەﻓــﯚن و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە
ﺋەو ﻟە رێﮕەی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەوە ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﻗﺴە دەﻛﺎت. ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﻔﺮۆﺷــێﻚ ﻛﺎﺗێﻚ دەزاﻧێ ﺋﺎﻧــﺎ ﺗەﻣەﻧﯽ ﭼەﻧﺪە ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳەرﺳڕﻣﺎن دەﺑێ و ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﯾەﻛﺘﺮﯾﻦ. ﺋەو ﻛە ﻧﺎو ﺟﯚزێﻔە ،ﻓێﺮی ﺋﺎﻧﺎی ﻛﺮدووە ﻛە ﭼﯚن ﺋﯿﻤەﯾﻞ ﺑﻨێﺮێ و ﮔەڕان ﻟە ﻧﺎو ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﺪا ﺑﻜﺎت.
ﺋەﻣەش داﻫێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﭼﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن
ﭼەﻧﺪ ﻗﺴەﯾەك ﻟەﺑﺎرەی زەﻣﺎوەﻧﺪەوە ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی زەﻣﺎوەﻧﺪت ﻧەﻛﺮدووە، ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ھﯿﭽــﯽ ﻟەﺑﺎرەﯾەوە ﺑڵێﯽ )ﺷﺎرل ﺑﯚدﻟێﺮ( زەﻣﺎوەﻧﺪرێﻜەوﺗﻨێﻜﯽدووﻻﯾەﻧەﯾە ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا داﻧﭙێﻨﺮاوە )ﻣﺎرك ﺗﻮاﯾﻦ( ژن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﭘﯿﺎوێــﻚ زەﻣﺎوەﻧﺪ ﺑﻜﺎت ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷــﯽ ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑەرﮔەی ﭘﯿﺎوێﻚ ﺑﮕﺮێ ﻛــە ﮔﻮێﮕﺮی ﺑﺎش ﻧﯿﯿە)ﻛﯿﻨﮫﺎﺑﺎرد( ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺗﺎوان ،ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە زۆرﺑﻮوﻧﯽ رێﮋەی زەﻣﺎوەﻧﺪ )وۆﻟﺘێﺮ( ﻣﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ﭘﯿﺎوێﻚ زەﻣﺎوەﻧﺪ دەﻛەم ﻛە ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎس ﺑێﻦ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗﺎ ﭘﯿﺮﺗﺮ ﺑﻢ ،ﺑﺎﯾەﺧﻢ ﻻی ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ )ﺋﺎﮔﺎﺗﺎ ﻛﺮﯾﺴﺘﯽ( ﮔﻮێڕاﯾەڵــﯽ ﭘﯿﺎو ﺑە ،ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﭙەرﺳﺘێ)ﻛﺎرۆلﺑﯿﻜێﺮ( ﺑە ھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺑێﺖ ز ە ﻣﺎ و ە ﻧــﺪ
ﺋەو ﺧێﺰاﻧﺎﻧەی وﺗﯽ ﭼﯿﻦ ﻛە ﻟە ﺧەﻣﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿە)ﺋﺎرتﺑﻮﺧﻮاﻟﺪ( ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪاﻧە ،ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﺳەﯾﺮﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘێﺶ ﻟە زەﻣﺎوەﻧﺪ ،ﭼﻮوﺗﺎن ﺑﻜەﻧەوە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــﺪەن .ﺋەو ﺧێﺰاﻧﺎﻧە ﺑﯚ و ﭘــﺎش زەﻣﺎوەﻧــﺪ ﺑﯿﺎﻧﻨﻮﻗێﻨــﻦ دۆزﯾﻨەوەی ﻣێﺮد ﯾﺎن ژﻧێﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن، )ﻓﺮاﻧﻜﻠﯿﻦ( رێﻜﻼم ﺑــو دەﻛەﻧــەوە .ﺋــەو ﻛﺎرە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑــﯚ ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﭘڕ ﻟە ھەﻣﻮو ھەﻓﺘەﯾەك ﻟە ﭘﺎرﻛێﻜﯽ ﺷــﺎری ﺷــﺎﻧﮕﮫﺎی ﺑەﺧﺘەوەری،ﭘێﻮﯾﺴﺘەﭘﯿﺎوﻧﺎﺑﯿﺴﺖ دەﻛﺮێﺖ .ﻟەوێــﺪا داﯾﻚ و ﺑــﺎوﻛﺎن ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ و ژﻧﯿﺶ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ ﺑێﺖ )ﺳێﺮواﻧﺘێﺲ( ﺗەواوی ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاو ﭘێﯿە و ﺑە ﺷﻮێﻨﯽ ﭼەﺷــﻨﯽ ﻛﺘێﺐ ھەڵﺴــﻮﻛەوت ھﺎوﺳەرێﻜﯽ ﺑﺎش وێڵﻦ. ﻟەﮔەڵھﺎوﺳەرەﻛەﺗﺪاﺑﻜە،ھەرﮔﯿﺰ ﺑﺎواﻧەﻛﺎن ﺑە ھﯿﻮای دۆزﯾﻨەوەی ھﺎوﺳــەری ﮔﻮﻧﺠﺎو، ﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ژﻧێﻜﯽ ﺑﺎﺷﺘﺎن )ﺳﯿﻨﻜﺎﻟﻮﯾﺲ( ﺑەﺷە ﻧﺎﺧﯚﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻣەﺧﻮێﻨەوە ھەﻧﺪێ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ﺑﺎ ،ﻛێﺶ، ﺑﯚﭼﻮوﻧﻢ 6 زەﻣﺎوەﻧﺪﻛﺮدﻧﻢ دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێﺖ ،ﺋەوا ﺑەﺧﺘەوەر ﭘێﺶ ﻟە )ﺳﯚﻧﯽ ﺳﻤﺎرت( ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﻮێﻨﺪەواری و ﭘﺴﭙﯚڕﯾﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘەروەردەﻛﺮدﻧﯽ ﺷــێﻮەی دەﺑﻦ و ﺋەﮔەرﯾــﺶ ﺑﺎش ﻧەﺑێﺖ ،ﻟەﺳەر زەﻣﺎوەﻧــﺪ ،ھەﻣﯿﺸــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﻟە ﻧﺎو ﻻﭘەڕەﯾەﻛﺪا دەﻧﻮوﺳــﻦ و ﺑەو ﺷﻮێﻨە ﺋەوا دەﺑﻨە ﻓەﯾﻠەﺳﻮوﻓێﻜﯽ ﮔەورە ﻣﻨــﺪاڵ ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە 6ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽھێﻨﺎوە)ﻧﺎﭘﻠﯚن( ھەڵﯿﺪەواﺳــﻦ ﻛــە ﺑــﯚ رێﻜﻼﻣەﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵﻢ ھەﯾە و ھﯿﭻ ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜﯿﺸﻢ )ﺳﻮﻛﺮات( دﯾﺎری ﻛــﺮاون .زۆرﺑەی ﺋــەو ﺧەڵﻜە ﺑەھﯚی زەﻣﺎوەﻧﺪەوە ،ﭘﯿﺎو راﺑﺮدووی ﻧﯿﯿە )ﻟﯚرد ﻟﯚﭼﺴﺘێﺮ( ﺑە ﺷــﻮێﻦ زاواﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑە زەﻣﺎوەﻧــﺪ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭼﺎرەﺳــەری ﻟە دەﺳــﺖ دەدات و ژﻧﯿﺶ داھﺎﺗێﻜــﯽ ﺟێﮕﯿــﺮی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە د ا ھﺎ ﺗــﻮ و ی ﯾــﺎن ﺧــﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و ﺧﺎﻧﻮون .ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻮوﻛێﻜﯽ دﻟﯚﭬﺎن ،ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــەی زاﻧﻜﯚﯾــﯽ و ﭘﯿﺸــەﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﺎو دەﮔەڕێﻦ. ﺑﺎواﻧەﻛﺎن دوای ﺑوﻛﺮدﻧەوەی رێﻜﻼﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﻗﺴــە ﻟەﮔەڵ ﺑﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮدا دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەﺳﯽ ﺷﯿﺎوی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺪۆزﻧەوە. ﺑﺎوﻛێﻜــﯽ ﺗەﻣەن 55ﺳــﺎڵ ﻛە دەﯾەوێ ژﻧێﻜــﯽ ﺑﺎش ﺑــﯚ ﻛــﻮڕە 29ﺳــﺎڵەﻛەی ﺑﺪۆزێﺘەوە ،دەڵێ 6ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑەر ﻟە رێﮕەی رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛەوە ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﻮوﻧﯽ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﻮوە و ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳەرداﻧﯽ ﺋێﺮە دەﻛەم ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﻮوﻛێﻜﯽ ﺷﯿﺎو ﺑﺪۆزﻣەوە. ﺋەو دەڵــێ ﺋەﮔەر ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھەر ھەﻓﺘەﯾەك ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺳەرداﻧﯽ ﭘﺎرﻛﯽ ﺷــﺎﻧﮕﮫﺎی ﺑﻜﺎت ،ﺋەوا داوای ﻟە ”ﭘێﻨێ ﻟﯚﭘێ ﻛﺮوز“ ﻟەﻻﯾەن ﮔﯚﭬﺎری ﺳﻜﻮاﯾەرەوە ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﻛﺮدووە ﻛە ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت .ﺋەوان ﺑە وەك ”ﺳەرﻧﺠﺮاﻛێﺸــﺘﺮﯾﻦ ژﻧﯽ زﯾﻨﺪووی ﺳــﺎڵ“ دﯾﺎری ﻛﺮا .ﺋەو ژﻧە ﺋێﺴﺘە ﺗەﻣەﻧﯽ ﺷــﻮێﻦ ﻛﭽێﻜﺪان ﻛە ھەڵﮕــﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەرز 40ﺳــﺎڵﯽ ﺗێﭙەڕ ﻛﺮدووە .ﮔﯚﭬﺎری ﺳــﻜﻮاﯾەر ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﺑێــﺖ ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەﺷــﺪا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛﭽﯿﺎن ﺑەو ﻧﺎزﻧﺎوەﻛەی ﺑە ﺳﻜﺎرﻟێﺖ ﺟﯚھﺎﻧﺴﯚن ،رﯾﺤﺎﻧﺎ ،ﻣﯿﻼ ﻛﯚﻧﯿﺲ، ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿە ﺑە ﻛﻮڕەﻛەﯾﺎن ﻧﺎﺳﺎﻧﺪووە ،ﺑەم ﺋەﻧﺠﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯽ و ﭼەﻧﺪ ژﻧێﻜﯽ ﺗﺮ داوە. ﺋەو ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ھﺎوﺑەﺷﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ”ﭘێﻨــێ ﻟﯚﭘێ ﻛﺮوز“ ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺑﻮاری داھﺎﺗﻮوی ﺧﯚی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت. ﺳــﯿﻨەﻣﺎدا ﻟەﮔەڵ ﭘێﺪرۆ ﺋەﻟﻤﻮدوار دەﺳــﺖ ﺑﺎوﻛە 55ﺳﺎڵەﻛە دەڵێ” ،ﻛﻮڕەﻛەم ﻛﺎری ﭘێ ﻛﺮد .ﺋــەو ﺗﻮاﻧﯽ ﺑەھﯚی رۆڵﯽ ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ زۆرە ،ﺑﯚﯾە ﺧﯚی ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﺎوﺳــەری ”وﯾﻜﯽ ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﻨﺎ ﺑﺎرﺳێﻠﯚﻧﺎ“ ﺧەﺗﯽ ﺋﯚﺳﻜﺎر وەرﺑﮕﺮێﺖ. داھﺎﺗﻮوی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت .ﺋەو ﻛﺎرەی ﺋەو زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻟەﮔــەڵ ﺧﺎﭬﯿێﺮ ﺑﺎردم ﻛﺮدووە و ﺧﺎوەن ﻟــە ﭘﺎرﻛﯽ ﺷــﺎﻧﮕﮫﺎی دەﻛﺮێﺖ، ﻛﻮڕێﻜﯽ 3ﺳﺎڵ و ﻛﭽێﻜﯽ ﯾەك ﺳﺎڵﻦ. ﺑﺎواﻧەﻛﺎن ﻟەو رێﮕەﯾەوە دەﺗﻮاﻧﻦ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی ھﺎوﺑەﺷــﯽ رەﻧﮕە زۆرﺑەی ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧەی ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﺪان ،ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ژﯾﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوﯾﺎن“. زەﻣﺎوەﻧﺪ و ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑەش ﺑﻜەن و ﺋەﻣەش ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﺑەم ﭬﯿﺪﯾﯚی ﺋەو ﻣﻨﺪاڵەی ﭘﻮﻟﯿﺴــێﻜﯽ وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺟﯚرﺟﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑەو ھﯚﯾەی ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺟێﯽ ﺳەرﺳڕﻣﺎﻧە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺪا راﮔﺮﺗﺒﻮو ،ﺧﯚی ﺑە ﻛە ﻟــەو ﻛﺎرە ﻣﺎﻧﺪوو ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﻛﻮڕێﻜﯽ ﺗەﻣەن 6ﺳﺎڵ ﻛە ﺑەﺷﻮێﻦ دۆزﯾﻨەوەی ژﻧﺪاﯾە .ﻛﻮڕەﻛە ﺑڕی 280دۆﻻر ﺳﺰا دا. ﻧﺎﺑێ و ﺗﺎ ﺑﻮوﻛێﻜﯽ ﻗﺴــە ﻟەﮔەڵ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ دەﻛﺎت و ﻟەوەی ﺗەﻣەﻧﯽ 6ﺳﺎڵە ،ﺗﻮوڕە دەﺑێ و ﺋەوەی ﻟە ﺟﯚن وﯾﺴﻠﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻣێﺘﺮۆی ﺋﺎﺗﻼﻧﺘﺎ ﺑە ﺑﺎش ﻧەﺑﯿﻨێﺘەوە، ﺑەردەﺳــﺘﯿﺪاﯾە ،ﻓڕێﯽ دەدات .ﺋەو دەڵێ” ،ﺧﯚزﮔە ﺗەﻣەﻧﻢ 80ﺳﺎن دەﺑﻮو و دەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧﻮاردﻧﯽ ﻧﺎﻧﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯽ ،ﺳەرداﻧﯽ رێﺴﺘﻮراﻧێﻜﯽ وازی ﻟــێ زەﻣﺎوەﻧﺪ ﺑﻜەم ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە دەﺑێ ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ھەﻓﺘە ﭼﺎوەڕێ ﺑﻜــەم ﺑﯚ ﺋەوەی ژن ﺑێﻨﻢ“. وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺟﯚرﺟﯿﺎی ﻛﺮد ،ﺑــەم دواﺗﺮ ﻛە ﻟە ﻧﺎﻧﺨﻮاردن ﻧﺎھێﻨێﺖ. ﺑﺎوﻛﯿﺸﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪا ﭘێﯽ ﺗەواو ﺑﻮو و ھﺎﺗەدەرەوە ،ﺑﯚی دەرﻛەوت ﻛە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی دەڵێ ﻛە دەﺑێ 626ھەﻓﺘە ﭼﺎوەڕێ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە راﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻛﻜەوﺗە ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘە 18ﺳﺎن. راﮔﺮﺗﻮوە. ﭬﯿﺪﯾﯚﻛە ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭘﯚﻟﯿﺴــەﻛە دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺳەﯾﺮی ھێﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑــو ﺑﻮوەﺗەوە و ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛﻮڕەﻛە ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﺋەو ﺷﻮێﻨەی ﻧەﻛﺮدووە .ﺋەو ﺳەرداﻧﯽ ﺑﻨﻜەی وەك ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻛە ﺑﯚ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻧﺎوﭼەی ﻛﺮد و ﭘﺎش داوای ﻟێﺒﻮردن ،داوای ﻟە ﺋﺎراﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻛﻮڕەﻛەی ،ﺑە ﻧﯿﺎزە ﭘﯚﻟﯿﺴێﻚ ﻛﺮد ﺳﺰای ﺑﺪات. ﻣەراﺳــﯿﻤێﻜﯽ زەﻣﺎوەﻧﺪﻛﺮدن ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯚﻟﯿﺴە ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺑە ھﯚی ﻟێﺪان ﻟە ﮔﻠﯚﭘﯽ ﺳﻮور، ﻛﻮڕە 6ﺳﺎڵەﻛەی رێﻚ ﺑﺨﺎت. ﺧﯚی ﺳﺰا داﺑﻮو.
ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﱰﯾﻦ
ژﻧﯽ ﺳﺎڵ دﯾﺎری ﻛﺮا
ﺋەوەﯾە ﭘﯚﻟﯿﺲ
6ﺳﺎاڵﻧە و ﺗﺎﻣەزرۆی زەﻣﺎوەﻧﺪە
ﻫﻮﻧەر
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :وﺷﯿﺎر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەد
ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺳەﻋﯿﺪ:
ﺳەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺳﯿﺮاﻣﯿﻚ ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﭼەرﻣﯚ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە
وﺷە .ﺳﯚران /ھێﻤﺎ ﻧەﺑﯽ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺳەﻋﯿﺪ ﻛە ﺷــێﻮەﻛﺎرە و ﺋێﺴــﺘە ﺑەڕێﻮەﺑەری دەزﮔەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ”ﺟەﻣﺎل ﻋﯿﺮﻓﺎن“ە ،ﻟە دواﻧﺪﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ”وﺷە“دا ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ڕەوﺷﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑــﺎس ﻟــەو ھەﻧﮕﺎواﻧە دەﻛﺎت ﻛــە دەﻛﺮێﺖ ﺷــێﻮەﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺒــﻮون ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﺒﯿﻨێﺖ و ﺑە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﺎﻧەی ﻟەﻻﯾەن ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد دەﻛێﺸﺮێﻦ. ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە ﭼﯿﺪاﯾە؟ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﺪاﯾــە ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺑــﯚ ﭼێﮋوەرﮔﺮﺗﻨــە و ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﯾەﻛﺴــﺎﻧە ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ،واﺗــە ھﻮﻧــەر ﺑﺰوێﻨەرێﻜﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮓ و ﮔەورەﯾە ﺑﯚ ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﻟە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا. ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ھﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ ﻛــﻮردی ﻟــە چ ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪاﯾە؟ ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﺎواز ھەﯾە، ﺋﺎﺳــﺘەﻛﺎن ﻟە دوای راﭘەڕﯾﻨەوە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺷــێﻮازی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ھﺎﺗﻨە ﻛﺎﯾەوە، ﻟــە ﻧــﺎو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی زۆر ﺑﺎﺷــﻤﺎن ھەﯾــە و ﺧــﺎوەن ﺋەزﻣﻮوﻧــﻦ. ﺑەم ﺋــەوەی ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە، ﺋەﮔەر ﺳــەﯾﺮی ﭘﺮۆﮔﺮاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە و زاﻧﻜــﯚﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ، دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳەر ھﻮﻧەری ﻛﻮردﯾﯽ ﺗێﺪاﯾە، دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻛە ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎرەﻛﺎن ﻣێــﮋووی ھﻮﻧــەری ﺋەوروﭘﯽ و ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دەﺧﻮێﻨــﻦ ،ﺑەم ﻣێــﮋووی ھﻮﻧــەری ﻛــﻮردی ﻧﺎﺧﻮێﻨﻦ. ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﻣە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﺧﻮدی زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﯾﺎ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻧەﺑﻮوە؟ ﺑەداﺧــەوە ،ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺑــەردەوام وﺗەﻛەﻣــﺎن رووﺑــەڕووی ﻛێﺸــەی راوﻧﺎن و ﺋەﻧﻔــﺎل و ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ ﺑــﻮوە،
وﺗﺎﻧەی ھﺎﺗﻮون ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﮔﯿﺮ ﺑﻜــەن ،ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺗﯚﻣﺎرﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻟەﺑەرﺋەوە وﺗێﻜــﯽ ژێﺮدەﺳــﺖ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھەﻣــﻮو ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎن ﺑــە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﮔﻮﻧــﺪی ”ﭼەرﻣﯚ“ ﻛە ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ﮔﻮﻧﺪە ﻟەﺳــەر ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ،ﺳەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺳــﯿﺮاﻣﯿﻚ ﻟــەو ﮔﻮﻧﺪەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛــە داﮔﯿﺮﻛــﺮاو ﺑﻮوﯾﻨــە ،ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺋــەوە ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻛێﺸــەﻛە ﻟە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﺪا ﻧﯿﯿە، ﻛێﺸــەﻛە ﻟە ﺳــەرەوەﺗﺮە ﻛە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە واﻧەﯾەك ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﺷــﻨﺎﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرەﻛﺎن ﻟە ﻣێﮋووی ھﻮﻧەری ﻛﻮردی. ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە ﻧێﻮ ﻛﻮرددا ﺑە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻛﺮاوە؟ ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿــﺎن ﺗــەواو ﻛــﺮدووە وە ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻟــە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﻟــە ﺑــﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﺪا ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەر و دﻛﺘﯚراﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ ﺋەوە دەﻧێﻦ. ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﻛﻮرددا ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە دوای ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ھﻮﻧەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوەﯾە؟ ﻛێﺸــەﻛە ﻟەوەداﯾــە ھﻮﻧەری ﻛــﻮردی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑﺒێﺘــە ﻧەرﯾﺖ ،ﺧەڵﻚ دەﭼﻦ ﺳــەﯾﺮی ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻚ دەﻛــەن ﺋەوەﻧﺪە ﺳــەﯾﺮی ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ﻧﺎﻛەن ،واﺗە ﺋێﻤە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑە ﻛﺎرێﻚ ھەﯾە
ﺋەﮔــەر ﺳــەﯾﺮی ﭘﺮۆﮔﺮاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﯾامﻧﮕە و زاﻧﻜﯚﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛەﻣﱰﯾﻦ زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳــەر ﻫﻮﻧەری ﻛﻮردﯾــﯽ ﺗێﺪاﯾــە ،ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎرەﻛﺎن ﻣێﮋووی ﻫﻮﻧەری ﺋەوروﭘﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەﺧﻮێﻨﻦ ،ﺑــەاڵم ﻣێﮋووی ﻫﻮﻧەری ﻛﻮردیﻧﺎﺧﻮێﻨﻦ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺋﺎراﻣــﯽ ھەﺑێﺖ ،ﺋەﻣــە ﺑﻮوەﺗە ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗﻮاﻧــﺮێ ﺋەﻛﺎدﯾﻤــﯽ ﻣێــﮋووی ھﻮﻧــەر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەم ﻣێــﮋووەش ﺋەو
ﺋەﻣــە ﺑﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ھەڵﻮاﺳــﯿﻦ و ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەﺑﻮوە ﻧەرﯾﺘێﻚ. ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺋــەم ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە
دروﺳﺖ ﺑێﺖ دەﺑێ ﭼﯽ ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋەﻣە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻟەرﯾــﯽ ﺟﯿــﺎواز ھەﯾە ،ﺋــەو ﮔەﻟەرﯾﯿﺎﻧە
ﭘﺮۆﻓﺎﯾﻞ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺳەﻋﯿﺪ رەﺷﯿﺪ ﺳﺎڵﯽ 1969ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﻟەﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﮔەرﯾﺪا ﻟە رۆژﻧﺎﻣە و ﮔﯚﭬﺎر و ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن ﻛﺎری ﻛﺮدووە .ﺳــﺎﻧﯽ -2014 2013 ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﺑەﺷــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە 14 .ﻛﺘێﺒﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻛﻮردی ﭼــﺎپ ﻛﺮدووە ﻛە ﻟــە 16ﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەردا وەك ﺳــەرﭼﺎوە ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮاوە .ﻟە ﺳەرەﺗﺎی وە ﺑﻮوەﺗــە ﺑەڕێﻮەﺑــەری دەزﮔــەی ﺳــﺎڵﯽ 2014وە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟەﻣﺎل ﻋﯿﺮﻓﺎن.
وﺷﯿﺎر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﺳﻮەد
ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﻛێﺒەرﻛــێ ﺑﻜــەن و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺑﻜەن ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔەﻟەرﯾﯿــەك ﺑڕﯾــﺎرە 25ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕــە ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺑــە ھﺎوﻛﺎری دەزﮔەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ”ﺟەﻣﺎل ﻋﯿﺮﻓﺎن“ ﺑەﻧﺎوی ”ﮔەﻟەرﯾﯽ ﺋﺎزاد ﺷــەوﻗﯽ“ ،ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدﻧەوەﯾﺪا زۆر ﭘــڕۆژە ھەن ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮواﻧﯽ ﺋــەو ﮔەﻟەرﯾﯿــە ﺑــﺎس ﺑﻜﺮێﻦ، ﯾەﻛێــﻚ ﻟەواﻧە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﻛە ﻧﺎو ﺑەﻧﺎو ﺋێﻤە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺗﺎﺑﻠﯚﻣﺎن ھەﺑێــﺖ و ﻣــەزادی ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺗﺎ ﺋەواﻧەی دەوڵەﻣەﻧﺪ و ﺋﺎرەزووی ﻛڕﯾﻨــﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەری دەﻛەن ﺋﺎﻣــﺎدەی ﺋــەو ﮔەﻟەرﯾﯿــە ﺑﻦ، ھەروەھﺎ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺧﺎﻧەی ﻛە زۆر ﮔﺮﻧﮕە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﭽﻨە ﻧﺎو ﻣﺎڵ و دەزﮔەﻛﺎن، ﺋێﻤــە ﻟــە ھەوڵــﯽ ﺋەوەداﯾﻦ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﭼەﻧﺪ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﻟەﻣﺎﻧە ﻟە ﮔەﻟەرﯾﯽ ﺋﺎزاد ﺷەوﻗﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەﯾﻦ ،ھﯿﻮادارم ھﺎوﺷــێﻮەی ﺋــەو ﮔەﻟەرﯾﯿــە ھەﺑێــﺖ ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ھــەر ﯾەﻛەﻣﺎن ﻟە دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــەوە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑﯚ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا.
ﺋﺎﻟﯿﻦ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻚ ﭘێﺸﻜەش ﺑە داﯾﻜﯽ دەﻛﺎت
و ﺷە / ھﺎوﺗﺎ وﺷﯿﺎر ﺋەﺳﻮەد ﺧﺎﺗﻮوﻧە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ”ﺋﺎﻟﯿﻦ“ دوا ﺑــەدوای ﺋەوەی ﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺑو ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻛﺎری ﻟە ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﻧﻮێﯿەﻛەی ﺗەواو ﻛﺮدووە ﻛە ﺑەﻧﺎوی ”داﯾﻚ“ـە. ﻟە ﻧﺎو ﻣﺎن ﯾﺎ ﻟە ﻧێﻮ دەزﮔەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﯿــﻦ ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ زۆر ﺋەﺳﺘەﻣە ﻟە ﺳﺎڵێﻜﺪا دوو ﻛﺎری ﺧﯚی ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﭘێ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت،
ﻛﯿﮋان ..ﺧﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﺎن
ﺋــەو ،ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾــﻦ دەﻧﮕە ﻛە ﺗﻮاﻧﯿﺒێﺘﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ، ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪەی ﻛﯚﭼﻜﺮدوو ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺧەﯾﺎت ﺑڵێﺘــەوە .وادەزاﻧــﻢ ﯾەك ﻟەو ھﯚﻛﺎراﻧە ھــﯽ ﺋەوەﯾە دەﻧﮕﯽ ﺋەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧێﻮان ”ﺗﯿﻨﯚر و ﺑﺎرﯾﺘﯚن“ .ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﻻﺳﺎﯾﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە دەﻧﮕﯽ ﭘﯿﺎوان ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻛﯿــﮋان ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺧەﯾﺎت، ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە دﯾﺎرﺗﺮﯾــﻦ دەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﻟەﻧﺎو ﺳەرﺟەم ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛﺎﻧﺪا .راﺳﺘە ﺋــەو ﺑەﻻﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎوﻛﯽ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮد ،ﺑــەم دواﺗﺮ ﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺟێﮕەﯾەﻛﯽ ﺷﯿﺎو ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛە ﺑﺒﯿﻨێﺘەوە و ﺋێﻤەﯾــﺶ ﺑەدەﻧﮕەﻛــەی ﺳەرﺳﺎم ﺑﻜﺎت. ﺋــەو ﻣﺎڵﺒﺎﺗــە ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪن و زۆرﺑەﺷﯿﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﻣﻮزﯾــﻚ و ﮔﯚراﻧﯿﺪا ﻛﺎر دەﻛەن ،وادەزاﻧﻢ ﺗەﻧﯿﺎ ”ژﯾﺎن“ ﻟە ﺑــﻮاری ﻧﻮاﻧﺪﻧﺪا ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺋەﻛﺘەرە
ﺋﺎﻟﯿــﻦ ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت :ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺳــێﯿەﻣﯿﻦ ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ ﻣﻨە و ﻟە 13ﮔﯚراﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﭘێﻚ دێﺖ) ،داﯾﻚ ،ﻛەﯾﻔــﺎ ﻣﻦ ژ ﺗەرە ﺗێــﻦ ،ﺑﻠﺒﻠێ دﻟﺸــﺎد ،ﻟە رێﮕەﯾە )ﺑە زاراوەی ﺳــﯚراﻧﯽ( ،ﺋەز ژ ﭬﺎن ﮔــەوران ﺣەز دﻛــەم ،ﺋەﭬﯿﻨﯽ، ﺧەم و ﺧەﯾــﺎڵ ،ﻋەﻓﺮﯾﻦ ،ھﯚﻧﻠﯽ )ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺮﯾﺎﻧﯽ( ،ھەی ﺑﯿﻠﻢ، ﺋەزێ ھەرم ﻧــﺎڤ ﺑﺎﺧﭽێ ﮔﻮﻻ، ﺧﺎﻟﺨﺎﻟﻮك(. ﻟەﺑﺎرەی ﺑﻮوﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺮﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺋەﻟﺒﻮوﻣەﻛەﯾﺪا ﺋﺎﻟﯿﻦ ﮔﻮﺗﯽ :زۆرﺟﺎر ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرەم ﻟێ دەﻛﺮێﺖ ،ﻣﻨﯿــﺶ ﺋەم ﻛﺎرە ﺑــﯚ دوو ھــﯚﻛﺎر دەﮔەڕێﻨﻤەوە، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺋەوەﯾــە رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑە ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﺋﺎﯾــﻦ و ﺋﺎﯾﻨﺰاﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘە رووﺑەڕووی دوژﻣﻨێﻜﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧە ﺑﻮوﻧەﺗەوە ﻛە ﺧﯚی ﻟە داﻋﺸــﺪا
دﯾﺎرەﻛﺎن .واﺗە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺧەﯾﺎت ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻧەوەﯾەﻛﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەﻻﯾەﻧﯽ ﻛەﻣەوە ﻟەﻧﺎو ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی ﺧﯚی. زێﺪەﺑێﮋﯾﻢ ﻧەﻛــﺮدووە ﺋەﮔەر ﺑڵێــﻢ ﻛﯿــﮋان ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا وەك ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەك دەرﻛەوﺗــﻮوە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن زۆرﺑەﯾﺎن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎن، ﺑەم ﻛﯿــﮋان ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ وەك ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﺑﺒێﺘە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻛە ﻟەم ﺑــﻮارەدا ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەژﻣــﺎرە زۆر ﻛەﻣﻦ. زﯾﻨﺪووﺗﺮﯾــﻦ ﻧﻤﻮوﻧەﯾــﺶ ﺑەرﻧﺎﻣــەی ”ﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ دەﻧــﮓ“ ﺑــﻮو ﻛــە ﻟەوێــﺪا وەك ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺑــﺎش و راھێﻨەرێﻜــﯽ ﺋەﻛﺘﯿــﭫ دەرﻛەوت .واﺗــە ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﺋــەو ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﺧــﯚی وەك ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ دروﺳــﺖ ﻛﺮد، ھﺎوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧــێ ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺘﺮ ﻟە ﺧﯚی دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﺑﯚﯾــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯽ زۆرﺗﺮی ﻟێ دەﻛەﯾﻦ و ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋەوەﯾە وەك ﺧﺎﺗﻮوﻧە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﭘێﯽ ﺑڵێﯿﻦ ”ﺧﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﺎن“.
دەﺑﯿﻨێﺘەوە ،ﺑە ھﺎوﻛﺎری دوژﻣﻨە ﻓﺎﺷﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛە ﺑــە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك دژی ﮔەﻟەﻛەﻣــﺎن ھﺎﻧﯿﺎن دەدەن و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن دەﻛــەن ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛەﻣﺎن ،ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗە ﺑێ وێﻨەﯾــە و ﺧەﺑــﺎت و ﺑەرﮔﺮی ﻗﺎرەﻣﺎﻧﺎﻧــەی ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛەﻣــﺎن و ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و رۆڵﯽ ﺣەﻛﯿﻤﺎﻧــەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەم دۆﺧــە ﻧەﺧــﻮازراوە و ﺋەو ھێﺮﺷــە دڕﻧﺪاﻧەی ﻛە ﻛﺮاوەﺗە ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت :ھﯚﻛﺎری دووەﻣﯽ ﺋەم ھەﻧﮕﺎوەش ﺋەوەﯾە دەﻣﻮﯾﺴﺖ ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺑەرﮔــﺮی و ﺣەﻣﺎﺳــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮرد ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻜەم ﻛە ﺑﯚ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧﻢ.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
دەﻧﮕﯽﻣێ..
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻫﻮﻧەری ﻛﻮردی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑﺒێﺘە ﻧەرﯾﺖ ،ﺧەڵﻚ دەﭼﻦ ﺳــەﯾﺮی ﻛﯚﻧﺴێﺮﺗێﻚ دەﻛەن ﺋەوەﻧﺪە ﺳەﯾﺮی ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ﻧﺎﻛەن، واﺗە ﺋێﻤە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿامن ﺑە ﻛﺎرێﻚ ﻫەﯾە ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻫﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە ﻧﺎو ﻣﺎاڵن ﯾﺎ ﻟە ﻧێﻮ دەزﮔەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﻛﺎر ﺑﻬێﻨﯿﻦ، ﻫﻮﻧەرﻣەﻧﺪ زۆر ﺋەﺳــﺘەﻣە ﻟە ﺳﺎڵێﻜﺪا دوو ﻛﺎری ﺧﯚی ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﭘێ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت، ﺋەﻣە ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﻫەڵﻮاﺳﯿﻦ و ﻛڕﯾﻨﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەﺑﻮوە ﻧەرﯾﺘێﻚ.
11
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﺳﻠێامن ﺗﺎﺷﺎن
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔﻮﻣﺮگ ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ زﯾﺎد ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دەﺑێﺖ رۆژاﻧە 180ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران دەدرێﺖ
دوو ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺑەڵێﻨﺪەران ﻻی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﺋــەوەی ﻛــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ زﯾﺎﻧــﯽ ﺑەڵێﻨﺪەرێــﻚ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ داراﯾﯽ ﺑەڵێﻨﺪەرەﻛە ﮔــﺮێ دراوە .ﻧﻤﻮوﻧــەی ﺋــەوە دێﻨێﺘــەوە ﺋەﮔــەر ﺑەڵێﻨﺪەرێﻚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ 28ﭘﯚﻟﯽ ﺑە دوو ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎر ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺎت و ﺧﯚی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘﺎرەﻛەی ھەﺑێﺖ، ﺋەوا ﺋﯿﺸــەﻛەی راﻧﺎوەﺳﺘێﺖ و دەﺗﻮاﻧێ ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﭘﺎرەی ﻛەﻣــﯽ ھەﺑێﺖ و ﻧﺎﭼﺎرە ﭘﺸﺖ ﺑە ﻗەرز ﺑﺒەﺳﺘێﺖ، ﺋەوا ﺑــە رەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ دۆﺧﯽ داراﯾﯽ ھەرێﻢ زﯾﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﭘێ دەﻛەوێﺖ.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺑەڵﯿﻨﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎوڕواﻧﻦ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﺎرەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺧەرج ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭼﯿﺘﺮ زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛەڵەﻛە ﻧەﺑێﺖ. دواﯾﯿﻦ وەم ﻛــە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ داراﯾﯿــەوە ﺑە ﺑەڵێﻨﺪەران دراوە ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﯾﺎن رێﻜﻨەﻛەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا، ﺋەوا ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻗەرزی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑەم زوواﻧە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ. ﺋەو ﺗەﻧﮕــﮋە داراﯾﯿــەی ﻛە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺑەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ،وای ﻛﺮد زۆرﺑەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﺑﻮەﺳــﺘﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺗﺎڵ ﺑێــﺖ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑﯚ وەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺧەرج ﺑﻜﺎت. ھەﻣــﻮو وەزارەﺗەﻛﺎن ﺳــﺎﻧە ﭘــڕۆژەی ﺟﯿﺎوازﯾــﺎن ھەﯾــە ﻛــە دوای ﭘﻼﻧــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺮێﺘە ﺗەﻧــﺪەر و ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﺋەرﻛﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێ دەﺳﭙێﺮدرێﺖ. ﺋــەو ﺑەڵێﻨﺪەراﻧەی ﻛــە ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯿــﺎن ﺑﺎﺷــە ،ﺋــەوا ﺑــە ﺳەرﻣﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن
ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدووە و ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺎن داوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ ھەرﻛﺎﺗێــﻚ ﭘﺎرەی ھەﺑﻮو ،ﺋەوا ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ دەﮔەڕێﻨێﺘەوە .ﺑــەم ﺋەواﻧەی ﭘڕۆژەﯾــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﭘــﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻗەرز دەﺑەﺳــﺘﻦ ،ﺋەوا ﺗﻮوﺷــﯽ زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﺑەڵێﻨﺪەر دڵﺸﺎد ﺑﺎﯾﺰ ﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘڕۆژەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻟە ﺑﻮاری رێﮕەوﺑﺎﻧــەوە ﭘێ ﺳــﭙێﺪراوە ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێﺖ ،ﻧەك زﯾﺎﻧﯽ ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ھەﻣﻮو ﭘڕۆەژﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺗەواو ﻛﺮدووە. ﺋــەو رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋەو ﺑەڵێﻨﺪەراﻧــەی زﯾﺎﻧﯿــﺎن ﭘــێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯿﺎن ﻻوازە و ﺑﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﻗەرزی ﺧەڵﻚ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮون ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن و
رێﻜﯿﺶ ﻧەﻛەون ،ﺋەوا ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧێ 10ﺗــﺎ % 20ی ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑﺪات. ﺋەﮔەر ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺧەرج ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﺟﻮوﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎزاڕ دەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرە دەﻛەوێﺘە ﺑﺎزاڕەوە. ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 5ﻣﻠﯿﯚن ﻛەﺳﯽ ھەﯾە و دەﺑێﺖ ﺑەﮔﻮێﺮەی ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮوان ﭘــﺎرە ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑێﺖ ،ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮو
ﻣەﻻ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ﺋەﮔەر ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑﺪرێﺖ ﺑﺎزاڕ ﺑەﺟﻮوڵە دەﻛەوێﺖ. زەوی و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ھەرزان ﺑﻔﺮۆﺷﻦ. زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 3ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎری ﺋەم ﺑەڵێﻨــﺪەرە ﻻی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﻛەﭼﯽ ھێﺸــﺘﺎ ﻟەﺳــەر ﭘێــﯽ ﺧــﯚی راوەﺳﺘﺎوە .ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﺋەﮔەر ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎن ﻧەﺑﻮواﯾە ،ﺋەواﻧﯿﺶ
دﻛﺘﯚر ﺳەرۆ دزەﯾﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
وەاڵﻣﯽ وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﺋەوەﺑﻮوە ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﯾﺎن رێﻜﻨەﻛەوﺗﻨﯽ ﻫەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ،ﺋەوا ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻗەرزی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑەم زوواﻧە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ.
زﯾﺎﻧﯽ زۆرﯾﺎن ﭘێ دەﻛەوت. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دوو ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺑەڵێﻨــﺪەران ﻻی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ھەوﻟێﺮ 850ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ،دھﯚك 600 ﻣﻠﯿﯚن و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ 550ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﺑەردەﻛەوێــﺖ .دﻛﺘﯚر ﺳەرۆ دزەﯾﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەم زاﻧﯿﺎرﯾﯿەی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد. ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ،ﻟەم رۆژاﻧە ﺳــەرداﻧﯽ وەزﯾــﺮی داراﯾﯿــﺎن ﻛــﺮدووە و وەﻣﯽ ﺋەوەﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻦ
ﺑﮕﺎت ،ﺋەوا ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺧەرج دەﻛەن و ﺋەﮔــەر رێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺶ ﻧەﻛﺮا، ﺋەوا ﻟە رێﮕەی ﻗەرزەوە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران دەدەن. ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯿــﺶ ھﺎوڕاﯾە ﻟەﮔەڵ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە % 40ی ﭘــﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ داوە و ﻟەو % 60ەی ﻣﺎوەﺗــەوە ،ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﻏﺪا رێﻚ ﺑﻜەون ،ﺋــەوا ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ دزەﯾﯽ ﻟەواﻧەﯾە % 30ی ﺑﺪرێﺖ و ﺋەﮔەر
ﻗەرزی ﺑەڵێﻨﺪەران ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن: 2ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر
ﭘﺸﻜﯽ ھەوﻟێﺮ 850 :ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﭘﺸﻜﯽ دھﯚك 600 :ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﭘﺸﻜﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 550 :ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر
رۆژێــﻚ 150ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر واﺗە 180ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎر ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘێ ﺑﻜﺮێــﺖ .ﺋەﻣــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣەﻻ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﭘێﯽ واﯾە ﺋەم ھﺎوﻛێﺸە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺑﺎزاڕی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﭘﺎرێﺰێﺖ ﺋەﮔەر رەﭼﺎو ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋەو دەڵێــﺖ ،ﻟەواﻧەﯾە ﺋێﺴــﺘە 30ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎر ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳﺘﺎودەﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺑڕێﻜﯽ ﻛەﻣە و ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘــﺎرەی ﺑەڵێﻨﺪەران ﺑﺪات ،ﺋەوا رێﮋەﻛە ﺑەرز دەﺑێﺘەوە و ﺑﺎزاڕ ﺑەﺟﻮوڵە دەﺧﺎت.
% 80ی ﻓﺮۆﺷﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯽ ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﺳﻠێامﻧﯽ ﻫﺎوارﯾﺎن ﻟێ ﻫەﺳﺘﺎوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن و ھﺎﺗﻨﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟە دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳێ ﻛێﺸەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺑەردەم ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﻦ و ﺑەوھﯚﯾەﺷەوە ﻟە ﻣﺎوەی 8 ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕاﺑﺮدوودا80% ،ی ﻓﺮۆﺷﯿﺎن ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﺧﺎوەن ﻛﺎرﮔﺎﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧﯿﺎن ﭘێ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪوون و ﺗەواوی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺑەردەم ﻣەﺗﺮﺳﯽ وەﺳﺘﺎﻧﺪان. ﺧﺎوەن ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﺎﺳﯽ ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﻓﺮۆش و ﺑــێ ﭘﺎرەﯾﯿﺎن دەﻛەن و داوای ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ھەﻧﺪێ ﭘﺮﺳﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﻛەن. ﺋەوان دەڵێﻦ ،ﭘێﺸﺘﺮ ڕۆژاﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ھەزار ﺗــﯚن ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚﯾﺎن ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ڕۆژاﻧە 12ھەزار ﺗﯚن دەﻓﺮۆﺷﻦ. ﺧﺮاﭘﯿــﯽ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق و
دەﺳﺖ ﺑەﺳــەرداﮔﺮﺗﻨﯽ ھەﻧﺪێ ﻧﺎوﭼــەی ﻋێــﺮاق وەك ﻣﻮوﺳــڵ ﻟەﻻﯾــەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸــەوە، ﻛﺎرﯾﮕەری ڕاﺳــﺘەوﺧﯚی ھەﺑﻮوە ﻟەﺳەر داﺑەزﯾﻨﯽ ﻓﺮۆﺷﯽ ﺋەوان. ﻛﺎروان ﺋەﺣﻤــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ و ﺳەرﭼﺎوە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ﻟــە ھــەردوو ﻛﺎرﮔــەی ﺑﺎزﯾﺎن و ﺗﺎﺳــڵﻮوﺟە ھێﻤﺎی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد، ﺑەھﯚی ﺋەو دۆﺧە ﻧﺎﺟێﮕﺮەی ﺑەم دوواﯾﯿە ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻮوە،
ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت دوای ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﻟەﻻﯾــەن ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋﺸــەوە ،ﻓﺮۆﺷــﯽ ﺋەوان 80% داﺑەزﯾﻮە. ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﭘێﺸــﺘﺮ ڕۆژاﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرﮔەﻛەی ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 19ھەزار ﺗــﯚن ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚﻣﺎن دەﻓﺮۆﺷــﺖ، ﺋێﺴﺘە 5ھەزار ﺗﯚن دەﻓﺮۆﺷﯿﻦ“. وەك ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ،ﭘێﺸﺘﺮ 80%ی ﺑەرھەﻣــﯽ ﺋــەو دوو ﻛﺎرﮔەﯾە ﺑﯚ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق ﺑﻮوە و ﻟەھەر دوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ و ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻓﺮۆﺷــﺮاوە20%،ی ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺧــﻮارووی ﻋێﺮاق ﭼﻮوە .ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ﺑەھﯚی ﮔﺮﺗﻨﯽ ڕێﮕەﻛﺎﻧەوە ،ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑڕی ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە دەﭼێﺖ ﺑﯚ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﭘێﺸــﺘﺮ ڕۆژاﻧە ﻧﺰﯾﻜەی 20ھــەزار ﺗﯚن ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ
دەﭼﻮوە ﺑەﻏﺪا ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە رەﻧﮕە ھــەزار ﺗــﯚن ﺑﭽێــﺖ ،ﺟﮕەﻟەوە ﻟەﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤﯿﺸﺪا ﻧﺎﻓﺮۆﺷﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﯾﻨــەی ﭘــڕۆژەﻛﺎن وەﺳــﺘﺎون“ .ﺋــەم ڕێﮕﺮﯾﯿﺎﻧەش ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ،ﺋﺎراس ﻋەﺑﺪو ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﻛﺎرﮔەی ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚی ﻣﺎس ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ،ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮی ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯽ ﺋەو ﻛﺎرﮔﺎﻧە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﺑﯿﺎﻧﯿﯿە. ﺋﺎراس ﺑــە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ڕۆژاﻧــە ﻧﺰﯾﻜەی 10ھــەزار ﺗﯚن ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑــە ﻧﺮﺧﯽ 60دۆﻻر ﺑــﯚ ھەر ﺗﯚﻧێــﻚ ،دێﺘە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە .ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەواﻧەﯾە ﺋێﺴــﺘە ﺋەوﯾﺶ ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدﺑێﺖ، ﺑــەم ﺋــەوەش ھﯚﻛﺎرێﻜــە ﻛە
ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻓﺮۆﺷــﯽ ﻛەم ﺑێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﮔﻮﻣﺮگ ﻟەﺳــەر ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ زﯾــﺎد ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ”. ھەرﭼەﻧﺪە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ھەردوو ﻛﺎرﮔەﻛە ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھﯿﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەرﻧەﻛﺮدووە، وەك ﺑەرﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ڕای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،داھﺎﺗــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 5 ھەزار ﺧێﺰان ﻟەﺳەر ﺋەو ﻛﺎرﮔﺎﻧەن و ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن دەﻛەن. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﻛﺎرﮔەی ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﻣﺎس ﺋەوەﺷﯽ ﺧﺴﺘە ڕوو ،ﭘێــﺶ ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﻧﻮێﯿەی ﻋێــﺮاق ،ﺑەرھەﻣــﯽ ڕۆژاﻧــەی ﻛﺎرﮔەﻛەﯾﺎن ﻧﺰﯾﻜــەی 30ھەزار ﺗﯚن ﺑﻮوە ،ﺑەم ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺑﯚ 6
ھەزار ﺗﯚن داﺑەزﯾﻮە“. ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑــەرە دوو ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت” ،ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ڕێﮕــە ﺑﮕﯿﺮێــﺖ ﻟــە ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚی ﺑﯿﺎﻧﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ھەرێﻢ دەﺗﻮاﻧێ ﭘﯿﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﭼﯿﻤەﻧﺘــﯚ داﺑﯿﻦ ﺑــﻜﺎت و ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوﺗﯽ ڕەﺷﯿﺸﯿﺎن ﻟەﺳەر ھەرزان ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺳــەرەڕای ﺋەواﻧەش ،ﺑەرێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺧــﺎوەن ﻛﺎرﮔﺎﻧــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧﯿﺎن ﭘێ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪوون و ﺗــەواوی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺑەردەم ﻣەﺗﺮﺳﯽ وەﺳﺘﺎﻧﺪان. ﻓەرﻣــﺎن ﻏەرﯾــﺐ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ،
ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەو دەﻛﺎت ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺧــﻮارووی ﻋێــﺮاق ﺑﺎزاڕێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﺑﻮوە ﺑــﯚ ﺳــﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺑەم ﺧﺮاﭘﯿﯽ ڕێﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا ﺑــەم دوواﯾﯿە ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯽ ﺋەو ﻛﺎرﮔﺎﻧە. ﺑەرێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت، ”ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﺑەرھەﻣــﯽ ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 60%ﺗــﺎ 80%داﺑەزﯾــﻮە“. ﺟﮕەﻟەﻣــە ھەﻧﺪێــﻚ ﺧــﺎوەن ﻛﺎرﮔــە ھﯚﺷــﺪاری ﺋەوەﯾــﺎن ﭘــێ داوە ﺋەﮔــەر ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑــەردەوام ﺑێﺖ، ﺋــەوا ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ڕادەﮔەﯾەﻧﻦ.
ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013-2014ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا 309ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﺑﯚ 18ھەزار و 210ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑەﻛﺮێ ﮔﯿﺮاوە
13
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺣﻜﻮوﻣەت 14ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﻛﺮێﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەدات
ﺑە ﻛﺮێﯽ 9ﺳﺎڵ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻫەرێﻢ ﻟە ﻛﺮێﭽﯿﯿەﺗﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن رزﮔﺎری دەﺑێﺖ ھەوﻟێﺮ /وﺷە .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ﻧﯿﯿە و ﺳــﺎﻧە ﭼەﻧﺪ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەك ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺑەﻛﺮێ دەﮔﺮێﺖ ،ﺋەﻣڕۆش ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەﯾﯽ داراﯾﯽ ھەﯾە؛ ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە ﺑﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرﺳە ﺑەﺳەر ﺷﺎﻧﯿﯿەوە .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺑەو ﻛﺮێﯿەی ﻟە ﻣﺎوەی 9ﺳﺎڵﺪا دەﯾﺪاﺗە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ،دەﺗﻮاﻧێ ﺧﯚی ﻟە ﻛﺮێﭽﯿﯿەﺗﯽ دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت. ﺑەﭘێﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ﺟﮕە ﻟە ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚ ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ 2013-2014ﻟــە ھەرﺳــێ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 309ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﺑﯚ 18 ھــەزار و 210ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﺑەﻛﺮێ ﮔﯿــﺮاون ﻛــە ﺗێﯿــﺪا زاﻧﻜــﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ 48ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﺑﯚ 5 ھەزار و 260ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑە ﮔﻮژﻣەی 4ﻣﻠﯿــﺎر و ﻧﯿﻮ ﺑەﻛــﺮێ ﮔﺮﺗﻮوە، زاﻧﻜﯚیھەوﻟێﺮی
ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﺑە 65ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎر 8ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەی ﺑــﯚ 794ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ و زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟﯿﺘەﻛﻨﯿﻜﯽ ھەوﻟێﺮﯾﺶ 38ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﺑﯚ ھــەزار و 493 ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑــە ﻣﻠﯿﺎرێﻚ و 144ھەزار ﻣﻠﯿﯚن و 964ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑەﻛﺮێ ﮔﺮﺗﻮوە. ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘــﺎرەی ﻛﺮێﯽ ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــەﻛﺎن ﺑەﺳــەر ژﻣﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن داﺑــەش ﺑﻜﺮێﺖ ،ھەر ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەك 768ھــەزار دﯾﻨﺎری ﺑەردەﻛەوێــﺖ ،واﺗە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﺎﻧە ﻧﺰﯾﻜــەی 14ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﯚ 18
ھــەزار و 210ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ دەداﺗــە 309ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەی ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚ ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن. دﻛﺘــﯚر ﺳــەﻋﺪو ﻋەﺑــﺎس ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾﺎرﯾــﺪەدەری زاﻧﻜــﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدات ﻛــە ﺳــﺎﻧەﯾە ،ﺋەو ﻛە ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺑــﺮدوو ﻟە ﻟێﮋﻧــەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑﻮوە دەڵێ ”ﻛﺮێﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەﻛﺎن زۆرە و ھەوڵﻤــﺎن داوە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺑەو ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﯿە ﻧﯿﯿە و ﺑﻮدﺟە و ﭘﺎرەی زۆری دەوێﺖ“. ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﯾﻮوﻧﺲ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەڵــێ ”ﺑە ﻛﺮێﯽ ھەرﺳﺎڵێﻜﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــەو زاﻧﻜﯚﯾە ،دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ
ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەك دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺑەو ﭘێﯿــە ﺑێﺖ ﺋەﮔــەر زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەﭘﺎرەی ﺳــﺎڵێﻚ ﻛﺮێــﯽ 48ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﭘــێ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋەوا دەﻛﺮێــﺖ ﺑەو 14 ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎرەی ﻛﺮێــﯽ 309 ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛــەی ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﺎﻧە دوو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ﻛــە ﺟێﮕــەی دوو ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑﮕﺮێﺘــەوە ،ﺑەو ﭘێﯿەش ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە 9 ﺳﺎڵ ﺧﯚی ﻟە ﻛﺮێﭽﯿﯿەﺗﯽ دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت. ﺑــەم ﺑەﭘێﯽ ﭘﻼﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑﺎ ﺑێــﺖ ،ﭘێ ﻧﺎﭼێ ﻛﺮێﭽﯿﯿەﺗﯿﯿﺎن ﺑــەﻻوە ﻧﺎﺧﯚش ﺑێــﺖ و ﺑﯿــﺮ ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــە ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﻓﻮﺋﺎد ﻋەﻟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت وەزارەﺗەﻛەﯾﺎن ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت ﺑەﺷــە
دﻛﺘﯚر ﺳەﻋﺪو ﻋەﺑﺎس:
ﻓﻮﺋﺎد ﻋەﻟﯽ:
وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎاڵ دەﯾەوێ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺴﭙێﺮێﺖ. ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺴﭙێﺮن و دەڵێ ”ﺋــەم ﻛﺎرەﻣﺎن ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﻛێﺸەی ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧە“. ﺳﺎﻧە 3.5ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻛﺮێﯽ ﭼﯚڵﯽ دەدرێﺖ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚ ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن ﺳــﺎﻧەﯾە و ھەڵﺒەت ﻟە 3ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘﺸﻮودا ﺋەم ﺑﺎڵەﺧﺎﻧﺎﻧە ﭼﯚڵــﻦ و ﺑەﺑێ ﺋەوەی ھﯿﭻ ﺳــﻮودێﻜﯿﺎن ﻟێ ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ، دادەﺧﺮێــﻦ و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺑﯿﻨﺎش ﻛﺮێﯽ ﺳﺎڵێﻜﯽ ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﻧﺎوە. دﻛﺘﯚر ﺳــەﻋﺪو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەدات ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــەﻛﺎن ﺣەرەﻣــﯽ زاﻧﻜــﯚن و ﺑەھــﯚی
ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚی ﺷەﻫﯿﺪ ﺷەوﻛەت ﻟە وەرزی ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﺑەﻛﺮێ ﺑﺪەﯾﻦ ،ﺑەاڵم ﻟە ﺳەرووی ﺧﯚﻣﺎﻧەوە ڕێﮕەﻣﺎن ﭘێ ﻧەدرا
ﮔﺮﻓﺖ و ﻛێﺸەی ﺗەﻧﺎھﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﻛﺮاوەﯾــﯽ ﺑﯿﺎﻧﮫێڵﯿﻨــەوە .ﺋەو دەڵێ ”ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛــە ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚی ﺷــەھﯿﺪ ﺷەوﻛەت ﻟە وەرزی ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﺑەﻛﺮێ ﺑﺪەﯾﻦ ،ﺑەم ﻟە ﺳەرووی ﺧﯚﻣﺎﻧەوە ڕێﮕەﻣﺎن ﭘێ ﻧەدرا“.
ھەڵﺒەت ﭘــﺎرەی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎن ﺑە دوو ﻗﯿﺴــﺖ ﺑــە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدرێــﺖ و ﺑﯚ ﺋەوﺳــﺎڵﯿﺶ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘــﺎرەی ﻧﯿﯿە ﭘێﯿﺎن ﺑﺪات .دﻛﺘﯚر ﺳــەﻋﺪو ﻋەﺑﺎس دەڵــێ ”ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ھەﺳــﺘﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗﯿﯽ ﺧﺎوەن ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ ﻛە ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻗﯿﺴﺘﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە و داﻧﯿﺎن ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﮔﺮﺗﻮوە”.
ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛﯽ ﺧﺮاﭘە! ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﺪاﯾــە ،ڕەﻧﮕە ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺮێــﯽ ﺋــەو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺎڵەﺧﺎﻧﺎﻧە ھەﺳــﺖ ﭘێ 13زاﻧﻜــﯚی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ھەﯾە. ﺑﻜﺎت .ﺋەو ﯾﺎرﯾﺪەدەرەی ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2011ـــەوە ﻟەﺳەر داوای ﺳــەرۆﻛﯽ زاﻧﻜــﯚی زاﻧﻜــﯚﻛﺎن ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺑەﺷــە ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ”ﺗەﻧﮕــﮋەی دەﻛﺎت ﺑﺎ وەرﮔﯿﺮاوەﺗەوە و ڕادەﺳﺘﯽ داراﯾﯽ ﻛێﺸەی زۆری ﺑﯚ زاﻧﻜﯚﻛﺎن ﻛﺮاوە. دروﺳﺖ ﻛﺮدووﯾﻦ و ﭘﺎرەی ﺑﻮدﺟەﺷﻤﺎن ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە“.
ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻛﯚﺗﺮ ،ﺋەو ﺑﺎزاڕەی ﺟﯚرەﻫﺎ ﺑﺎڵﻨﺪەی ﺗێﺪا دەﻓﺮۆﴍێﺖ
ﻟەو ﻣەﯾﺪاﻧەدا ﻛﯚﺗﺮێﻚ ﺑە ﺳێ ﻫەزار دۆﻻر ﻛڕاوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻛە ﻟە ﭘﺮدی ﺳەﯾﺪاوەی ﺷەﻗﺎﻣﯽ 30ﻣەﺗﺮﯾﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑەرەو ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻛﯚﺗﺮان ﺑەڕێ دەﻛەوی ،دوور ﻟە ژاوەژاوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و دەﻧﮕەدەﻧﮕﯽ ﺷەﻗﺎم ،ﻟەﭘڕ ﭼﺎوت ﺑە ﺟﯿﮫﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ھەڵﺪێﺖ ﻛە ﭘڕﯾەﺗﯽ ﻟە ﺑﺎڵﻨﺪەی ﺟﻮاﻧﯽ ڕەﻧﮕﺎوڕەﻧﮓ و دەﻧﮕﺨﯚش ﻛــە ھﺎوار و ﺟﺮﯾﻮەﯾﺎن دﻧﯿﺎی ﭘڕ ﻛﺮدووە .ﺟﯚرەھﺎ ﺑﺎڵﻨﺪە ﻟە ﻗەﻓەزەﻛﺎﻧﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻛﯚﺗﺮان ﺑە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﯾەﻛﺘﺮەوە دەرﻓەﺗﯽ دراوﺳێﯿەﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚ ڕەﺧﺴﺎوە ،ﺑەم ﺋەو دەرﻓەﺗە زۆر ﻧﺎﺧﺎﯾەﻧێ و ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻗەﻓەزی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺗﺎزەﯾﺎن دەﺑﯿﻨﻨەوە. ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻗەﻓــەس و ﺗەﻟﺒەﻧﺪ ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛە رﯾﺰ ﻛﺮاون .ﺋەو ﻗەﻓەﺳﺎﻧە ﺳﺘﺎﻧﺪێﻜﻦ ﺑﯚ ﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن و ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﻟێــﯽ ﺧڕ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە .دﯾﻤەﻧﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎن و ﺟﺮﯾﻮەی ﺧﯚﺷﯿﺎن ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻣەﺳﺘﺖ دەﻛﺎت ﻛە ﺳﺎﺗێﻚ ﭼﺎوەﻛﺎﻧﺖ ﻧەﻛەﯾﺘەوە ،ھەﺳــﺖ دەﻛەﯾــﺖ ﻟە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻗەدﭘﺎڵﯽ ﭼﯿﺎﯾەك داﻧﯿﺸــﺘﻮوﯾﺖ و دﯾﻤەﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪ و ﻛﺎﻧﯽ و ﮔﺮدی ﺳەرﺳەوز و ﺑڵﻨﺪی ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺖ ﺑە زەﯾﻦ دادێﺖ .ﺑەم ھﺎواری ﻓﺮۆﺷﯿﺎران ھەر زوو ڕات دەﭼڵەﻛێﻨێﺖ. ﻟــەو ﻣەﯾﺪاﻧــە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻋەﺑﺪو ﻛﯚﺗﺮێﻜــﯽ ﻟــە ﻗەﻓەﺳــەﻛەی دەرھێﻨــﺎوە و ﺑە ﺷــﺎن و ﺑﺎڵﯿﺪا ھەڵﺪەڵێﺖ .ﻛﯚﺗﺮەﻛەی دەﺳــﺘﯽ
ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺑەرەو ﺋﺎﺳــﻤﺎن ھەڵﺪەدات ﺗﺎ ﭘێﺸﺎﻧﯽ ﺑﺪات ﭼﯚن ﻟــە ﺑەرزﯾﯿەﻛﯽ ﻛــەم ﺗەﻗڵە ﻟێ دەدات و ﺳــەرﻧﺠﯽ ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﭘێ ڕادەﻛێﺸــێﺖ .ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ دەڵێ ”ﺋەو ﻛﯚﺗﺮە ﻓﻮول ﮔەﻣەﯾە“. ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﻗەﻓەﺳــەﻛﺎن ھﺎوارێﻜﯿــﺎن ﺑەرﭘــﺎ ﻛــﺮدووە و ھەڵﺒەز و داﺑەزﯾﺎﻧە و ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻗﻮوﻧﯿﺎن ﺗﯚﺗﺮە ﻧﺎﮔﺮێﺖ ﻛە ڕەﻧﮕە ﻟە داﺧﯽ دەﺳــﺖ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﺑێﺖ ﺑەو ﺧﯚراﻛە ڕازاوەی ﻟەوﺑەری ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە وەﻟﯽ ڕەﺳــﻮوڵ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ داﯾﻨﺎوە. ﻟــە ﺑەردەﻣــﯽ وەﻟﯽ ڕەﺳــﻮوڵ ﮔەﻧﻤﯽ درﺷﺖ و ﺧڕ و ﺗێﻜەڵەی ﮔەﻧﻤەﺷﺎﻣﯽ و ھەرزن و ﻧﯿﺴﻜﯽ وەك ﺧﻮاردﻧﯽ ﺑﺎڵﻨﺪە ﻟە ﺗﯚﯾﯚﺗﺎﻛەی داﯾﺒەزاﻧﺪوون و ﺧەرﯾﻜﯽ ﺑﮋاردەﯾە.
ﺋەو 6ﺳﺎڵە ﺑەو ﻛﺎرە ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯽ ﭘەﯾﺪا دەﻛﺎت .وەﻟﯽ دەڵێ ﺑﺎزاڕەﻛە ﺧﺮاپ ﻧﯿﯿە و ﺋەو ﻛﺎرەی ﻟە ﮔێڕاﻧﯽ ﺗﯚﯾﯚﺗﺎﻛەی ﭘێ ﺑﺎﺷﺘﺮە. ﺟﮕــە ﻟە وەﻟــﯽ ڕەﺳــﻮوڵ ،ﺋەو ﺧﻮﻟﯿﺎﯾە دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎری ﺑﯚ زۆرێﻚ ڕەﺧﺴــﺎﻧﺪووە ،ﯾﻮوﻧﺲ داود ﻟەو ﺑﺎزاڕە ﻛەرەﺳــﺘەی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎڵﻨﺪە و دەرﻣﺎﻧﯽ ھەﯾە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 12ﺳﺎڵە ﻟەو ﭘﯿﺸەﯾە ﺑەردەواﻣە، ﺋەو ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھێﻼﻧە ﻟە ﺗەﺧﺘە و ﭘﻼﺳﺘﯿﻚ دروﺳﺘﻜﺮاو و ﻗەﻓەﺳﯽ ﻟەﺳــەرﯾەك ھەڵﺪاوەﺗــەوە ،ﻛە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە 500دﯾﻨﺎرەوە ﺑﯚ 6ھــەزار دﯾﻨــﺎرە .ﯾﻮوﻧﺲ دەڵێ
ﺟﻮوﺗێــﻚ ﻛﯚﺗــﺮ ﺑــە 30وەرەﻗــە دەﻛڕێﺖ ،ﺑەاڵم ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﺪا ﺑە ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻫەردووﻛﯽ ﻟە دەﺳــﺖ دەﭼێﺖ. ”ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺑﺎزاڕ ڕاوەﺳﺘﺎوە“. ڕۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯽ ﺋەو ﺑﺎزاڕە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻗەرەﺑﺎڵــﻎ دەﺑێﺖ ڕێ ﺑــە ڕێﺪار ﻧﺎﻛەوێ .ﺧەڵﻜــﯽ زۆر ﻟە دەوری ﻗەﻓەﺳــەﻛﺎن ﺧــڕ ﺑﻮوﻧەﺗەوە، ھەڵﺒــەت ﻛﺎﺳــﺒﻜﺎر و ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﻠەداری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮﯾﺎﻧﺪا ﺑەرﭼﺎو دەﻛــەون .ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ھﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ زۆرﺑەﯾﺎن ﻟــە وﺗﺎﻧــﯽ دەرەوە
ھێﻨﺮاون. دڵﺸﺎد ﻣﺤەﻣەد 25ﺳﺎڵە ﺋەو ﻛﺎرە دەﻛﺎت و ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟــﯚر ﺑﺎڵﻨــﺪەی وەك ﻛەﻧــﺎری، ﺑﺎڵﻨﺪەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ،ﺑەﺑەﻏﺎ و ﺗﻮوﺗﯽ ھەﯾــە و ھەرﻛﺎﻣێﻜﯿﺎن ﻟەﺑــەر ﺧﯚﯾــەوە ﻟــە ﺋﺎوازﯾــﻚ دەﺧﻮێﻨێــﺖ .ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑەﭘێﯽ ﺧﻮێﻨﺪن و ﺟﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﯿﺎوازن ﻛــە ﻟە 25ھــەزارەوە ﺑــﯚ 25وەرەﻗەﯾە .دڵﺸــﺎد دەڵێ ”ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە دێﻦ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ھﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دەرەوە ھێﻨﺮاون
ﺋﺎﺑﻮوری
و ﺧەڵﻜﯽ ﻟەﺑەر ﺟﻮاﻧﯽ و ﺟﺮﯾﻮەی ﺧﯚﺷﯿﺎن دەﯾﺎﻧﻜڕن ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺑﺎزاڕەﻛەﻣﺎن زۆر ﻛەﻣە“. ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟــﯚر ﻛﯚﺗﺮ ﻟەو ﻣەﯾﺪاﻧە ھــەن ﻛــە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟــە ﻛﯚﺗﺮێﻜــەوە ﺑــﯚ ﻛﯚﺗﺮێﻜﯽ دی ﺟﯿــﺎوازە .ھەرزاﻧﺘﺮﯾﻦ ﻧﺮﺧﯽ 20 ھەزارە و ﻛﯚﺗﺮە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛــە ﺑە ﻛﯚﺗــﺮی ڕەﺳــەن ﻧﺎوی دەﺑەن ،ﻧﺮﺧەﻛەی 5ھەزار دۆﻻرە. ھەڵﺒەت ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﻟە ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎن زﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘــێ دەﮔﺎت و ﺟەﻣﺎل ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﺟﻮوﺗێﻚ ﻛﯚﺗــﺮ ﺑــە 30وەرەﻗە دەﻛڕێــﺖ ،ﺑەم ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ
ﻛەﻣﺪا ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯽ ھەردووﻛﯽ ﻟە دەﺳﺖ دەﭼێﺖ. ﺑەﮔﻮﺗەی ﻓﺮۆﺷﯿﺎران ،ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑﺎزاڕ وەﺳــﺘﺎوە و ﭘــێ دەﭼێﺖ ﭘەﺗﺎی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺋەواﻧﯿﺸــﯽ ﮔﺮﺗﺒێﺘەوە و ﺋەوەی ﻟــەو ﻣەﯾﺪاﻧــەش ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿە، ﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎرﻛﺮدن و ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯽ 17ﺳﺎﻧەوە ﺗﺎ ﭘﯿﺮەﻣێﺮدی 70ﺳﺎڵ ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا ﻛﺎر دەﻛەن و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑﻦ ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ڕۆژێﻜﯿﺶ ﭘﺸــﻮو ﺑﺪەن ،ڕەﻧﮕە ﻛێﺸەی ﺑﮋێﻮﯾﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑێﺖ.
ﻧەوت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
”ﺋەواﻧەی ﻟە ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﻏﺎز ﺑﯚ ﺣەوﯾﺠە دەﻫێﻨﻦ ،ﺑﻮﺗڵﯽ ﺑە 35ﻫەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﻨەوە ،ﺋەوان دەڵێﻦ ،ﺋێﻤە زۆر ﺑە ﺋەﺳﺘەم ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﺗێﭙەڕ دەﻛەﯾﻦ و رێﮕەﯾەﻛﯽ دوور دەﺑڕﯾﻦ ﻟە ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﺗﺎ ﺣەوﯾﺠە“.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺟﮕە ﻟە ﻧەوت ،ﻟە ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘﯽ ﻏﺎزﯾﺶ ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ دەﻛﺮێ ﻏﺎزی ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﻣﻮوﺳڵ و ﺣەوﯾﺠە دەﺳﻮوﺗێﺖ
وﺷە /رێﺒﯿﻦ و ھەژار رەﺷﯿﺪ ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻣەﻛﺘــەب ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﻧێﻮان ﻛەرﻛﻮوك و ﺷــﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠە ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ داﻋﺶ دەﺑﯿﻨﺮێﻦ ،زۆرێﻚ ﻟەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ھﺎﺗﻮون ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔەﻛەدا ﺑﻮﺗڵێﻚ ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑﻮﺗڵە ﮔﺎزێﻚ ﺑﻜڕن و ﺑﮕەڕێﻨەوە. ﺣەﻟﯿﻤــە ﺟﻠێﻜــﯽ ﺳــەرﺗﺎﭘﺎ رەﺷﯽ ﭘﯚﺷــﯿﻮە ،ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻛﻮڕﯾﮋﮔەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 30 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮﯾــﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑﻮﺗڵێﻚ ﻏــﺎز ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺋەو ﺑﺎزﮔەﯾە ﺑڕﯾﻮە ،ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﻟە ﺣەوﯾﺠە ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑە 35ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﻣﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜڕﯾﻦ ،ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ رێﮕەﯾەﻛﯽ دوور ﺑﺒڕﯾﻦ و ﺑﻮﺗڵێﻚ ﻏﺎز ﻟەودﯾﻮ ﺑﺎزﮔەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑە 10ھەزار دﯾﻨﺎر و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜڕﯾﻦ“. ﻟــە دوای رووداوەﻛﺎﻧــﯽ 9ی ﺣﻮزەﯾــﺮان و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻣﻮوﺳــڵ و ﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﯽ ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﭼﯿﺘــﺮ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەﺷــە ﻏــﺎزی ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ و ﺷﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛەرﻛﻮوك ﻛــە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ژێﺮ ﭼﻨﮕــﯽ داﻋﺶ رەواﻧــە ﺑﻜﺎت، ﺋەوەش ﺟﮕەﻟــەوەی ﺗەﻧﮕﮋەی ﻏﺎزی ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ و ﺣەوﯾﺠە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە، ﺧەرﯾﻜە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﮔەورەش ﻟەﻧﺎو ﻛەرﻛﻮوك دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺣەﻣــﺪان ﻋەﻟــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﻏﺎز ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻏﺎزی ﺑﺎﻛﻮر ھەر ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزێﻚ ﺑە ﻧﺮﺧــﯽ 4ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑــە ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏﺎز دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ﻟە ﺳەرﺟەم ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا ﺑﺮﯾــﻜﺎرەﻛﺎن دەﺑێــﺖ ﺑــە 6ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺑﻔﺮۆﺷــﻨەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺮﺧﯽ ﺑﻮﺗڵێﻜﯽ ﻏﺎز ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە 10ھەزار دﯾﻨﺎر و ﺳەرووﺗﺮ. ﻟــە دوای رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــەوە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ و ﺷﺎرۆﭼﻜە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ داﻋﺶ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛــﻮوك ،ھﯿﭻ ﺑەﺷــە ﻏﺎز و
ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯿەﻛﯿﺎن ﺑــﯚ رەواﻧــە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﺑﺎزاڕێﻜﯽ رەﺷﯽ ﻏﺎز و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏﺎزی ﻛەرﻛﻮوك ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗــﯽ ﺑﺎﻛﻮرەوە ﺑﻮﺗڵــە ﻏﺎزەﻛﺎن وەردەﮔﺮن ،ﻟەﺑﺮی ﺋــەوەی ﻟەﻧﺎو ﻛەرﻛﻮوك داﺑەﺷﯽ ﺑﻜەن ،ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑﺎزﮔــە و ﻣﯚڵﮕەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑە ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ و ﺣەوﯾﺠەی دەﻓﺮۆﺷﻨەوە. ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر دەڵێﺖ” ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ 14ھەزار ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑەﺷﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك دەﻛﺎت ،ﺑەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ھەزار ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوك ﭘڕ دەﻛﺎت و ھێﺸﺘﺎ ﺑەﺷﯽ ﻧﺎﻛﺎت“. ﺣەﻣﺪان زﯾﺎﺗﺮ دەڵێﺖ” ،ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزە ﭘڕﻛﺮاوەﻛﺎن ﺑﯚ دەرەوەی ﺷــﺎرەﻛە دەﭼﻦ ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑەﺷﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻧــﺎﻛﺎت ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﺑــە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮدووە و داواﻛﺎرﯾﻦ ﻟە ﺑﺎزﮔــەﻛﺎن ڕێﮕە ﻧــەدەن ﻏﺎز ﺑﭽێﺘە ﺋەو ﺳﻨﻮوراﻧەوە ،ﺑەداﺧەوە ﺑﺮﯾــﻜﺎرەﻛﺎن ﻟەﻧــﺎو ﻛەرﻛــﻮوك ﻧﺎﯾﻔﺮۆﺷــﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﯿﺪاوﯾﺴﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە“. ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺧەڵﻜﺎﻧــﯽ ﺳﻨﻮوری ﺣەوﯾﺠە و دەوروﺑەری ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻣەﻛﺘەب ﺧﺎﻟﯿﺪەوە ﺑە ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزێﻚ ﯾﺎن ﭼەﻧــﺪ ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزێﻜەوە دەﮔەڕێﻨەوە ،ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﺋەوان ﻛێﻦ، ﻧﺎﺳــﯿﻨەوەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەوان
ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘﯽ ﺑە ﻏــﺎزەوە دەﻛﺎت، وەك ﺷﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﺶ ﮔﻮﺗﯽ، ”ھﯿﭻ دوور ﻧﯿﯿە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟــەو ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘﯿﯿەدا ھەﺑێــﺖ و ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﺋەوان ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘﯿﯿەﻛــە و ﺑﺎزاڕی رەﺷــﯽ ﻏﺎزﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯿﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــەﺗﯿﺎﻧﺪا ﻛﺮدﺑێﺖ“. ﺷــﺎرەزا ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛــە ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ وەك داﻋــﺶ ﺑﯚ ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ داراﯾﯽ دەﺳــﺖ ﺑــﯚ ھــەر ﺷــﺘێﻚ دەﺑــﺎت ،ﭘێﻢ واﻧﯿﯿە ﺑﺎزاڕی رەﺷــﯽ ﻏﺎزﻓﺮۆﺷﯽ ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺑﺨﺎت ،ﻛە زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن دەری دەﺧــەن ﺋــەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘﯿﯿــە ﻗﺎزاﻧﺠێﻜــﯽ زۆر دەﺳﺘەﺑەر دەﻛﺎت“. وەك ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت، داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷﺎرەدێﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑە ﻛەرﻛﻮوك ﻛــە ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﻟــە ﭼﻨﮕﯽ داﻋﺸﺪان ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﮔەڵ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎو ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑەﺷــە ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘــێ ﺑﮕﺎت، ﺑەم ﻛێﺸەﻛە ﺋەوەﯾە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑەو ﺑەﺷە ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯿەوە دەﻛﺮێﺖ، ”ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻟــەوە ﻧﯿﯿــە ﺋەﮔەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﺑێــﺖ ﺑﻮﺗﻠێﻚ ﻏﺎز ﭘڕ ﺑﻜﺎت و ﺑﯿﺒﺎﺗــەوە ،ﺑەم ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﭘێﻮە ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎن دەﺑێﺖ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑە 6ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻔﺮۆﺷــﻦ ،ﺑەم دەﭼــﻦ ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔــەﻛﺎن ﺑە 10ھــەزار دﯾﻨﺎری دەدەن و ﻛــە ﭼــﻮوە ﺋەودﯾــﻮی ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ﻧﺮﺧەﻛەی دەﮔﺎﺗە 25ﺗﺎ 30ھەزار دﯾﻨﺎر“. ﺋــەو ژﻧە ﺟﻠڕەﺷــەی ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺗێﭙەڕﺑﻮون ﺑــە ﺑﺎزﮔەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻗﺴــەی ﺑﯚ ”وﺷە“
”ﺋــەو ﺑﺮﯾﻜﺎراﻧەی دەڵێﻦ ﮔﺎزﻣــﺎن ﻧﯿﯿە راﺳﺖ ﻧﺎﻛەن و ﮔﺎزەﻛە ﻟە ﺑﺎزاڕی ڕەش دەﻓﺮۆﺷﻨەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ڕۆژاﻧە ﯾﺎن دوو رۆژ ﺟﺎرێــﻚ ﻫەﻣﻮو ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎن ﮔﺎز وەردەﮔﺮن“ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە ،ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﺑﺘڵە ﻏﺎزەﻛﺎن
ﻛــﺮد ،ﺋەوەی درﻛﺎﻧــﺪ” ،ھەﻧﺪێﻚ
ﺑــﯚ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن
ﻟە ﺣەوﯾﺠــە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە
دەﺑەن ﯾﺎن ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟەو ﺗﯚڕەی
دێﻦ ﻟــە ﻧﺰﯾﻚ ﺋــەو ﺑﺎزﮔەﯾە ﺑﻮﺗڵە
ﻏﺎز دەﻛڕن و ﭘﺎﺷــﺘﺮ ﺑﯚ ﺣەوﯾﺠە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ دەﯾﮕﻮازﻧەوە و ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر دەﯾﻔﺮۆﺷﻨەوە“. ﯾﻮوﻧﺲ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺣەوﯾﺠەﯾە ،ﻟە رێﮕەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯿﯿەوە ﻟە ﻧﺎو ﺷﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠەوە ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻗﺴەی ﻛﺮد ،ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەواﻧەی ﻟە ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﻏﺎز ﺑﯚ ﺣەوﯾﺠە دەھێﻨﻦ ،ﺑﻮﺗڵﯽ ﺑە 35ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﻨەوە ،ﺋەوان دەڵێﻦ ،ﺋێﻤە زۆر ﺑە ﺋەﺳــﺘەم ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﺗێﭙەڕ دەﻛەﯾﻦ و رێﮕەﯾەﻛــﯽ دوور دەﺑڕﯾــﻦ ﻟە ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﺗﺎ ﺣەوﯾﺠە“. ﺋەو ﮔەﻧﺠە ﺣەوﯾﺠەﯾﯿە ،ﻟە ھﺎﺗﻨﯽ وەرزی ﺳــەرﻣﺎ و ﺳﯚڵەی زﺳﺘﺎن و ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯿە دەﺗﺮﺳێﺖ ،ھەروەك ﺋﺎﻣﺎژە دەدات،
ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛــﻮوك ﺋﯿﻤﺰاﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﻛــﺮدووە ،ﻛە ﻧﺎﺑێﺖ رێﮕە ﺑــە ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ و ﺑــە ﻗﺎﭼﺎﺧﺒﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ دەرەوەی ﺷــﺎرەﻛە ﺑﺪرێﺖ، ”ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑەرز ﻧەﺑێﺘــەوە ،ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن دا ھﯿﭻ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻚ ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟە 4ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎز زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎر ﺑــﻜﺎت و ﺑﯿﺒﺎﺗە دەرەوەی
ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ،ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﻏﺎزەی ﻟــە ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە ﺑــﯚ ﺣەوﯾﺠە دەﮔﻮازرێﺘەوە ،راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑەرەو ﻣﻮوﺳــڵ دەﺑﺮدرێﺖ ،ھەرﺋەوەش وای ﻛــﺮدووە وێڕای ﺋــەو ھەﻣﻮو ﺑﻮﺗڵــە ﻏﺎزاﻧــەی ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك دەﺑﺮدرێﻨە دەرەوە ،ھێﺸﺘﺎ ﺗەﻧﮕﮋەی ﻏﺎز ﻟــە ﺣەوﯾﺠــە و دەوروﺑەری ھەﺑێﺖ و ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﺑەرز
”زۆرﺟــﺎر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯿﺎ و ﭘﯿﻜﺎﺑﯽ ﭘڕ ﻟە ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎز ﻟە ﺣەوﯾﺠەوە ﺑﯚ ﻣﻮوﺳــڵ و دەوروﺑــەری ﺗێﭙەڕ دەﺑﻦ ،ﻟەوێ ﺑــە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷێﺖ“. ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﻏــﺎز ﻟە ﻧﺎو ﻛەرﻛﻮوك و ﺗەﻧﮕﮋەی دەﺳﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﻏﺎز ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارەی ﺷﺎرەﻛەی رووﺑەڕووی رەﺧﻨە و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑە زﯾﺎدەوە ﺑەﺷــە ﻏــﺎزی ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺳەر ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎن داﺑەش دەﻛﺎت، ﺑەم ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎزاڕی رەﺷﺪا دەﯾﻔﺮۆﺷــﻨەوە” ،ﺋەو ﺑﺮﯾﻜﺎراﻧەی دەڵێــﻦ ﻏﺎزﻣــﺎن ﻧﯿﯿــە راﺳــﺖ ﻧﺎﻛەن و ﻏﺎزەﻛە ﻟــە ﺑﺎزاڕی ڕەش دەﻓﺮۆﺷــﻨەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ڕۆژاﻧە ﯾﺎن دوو رۆژ ﺟﺎرێﻚ ھەﻣﻮو ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎن ﻏﺎز وەردەﮔﺮن“. ﺑەﮔﻮﺗەی ﻓﻮﺋﺎد ﺣﻮﺳێﻦ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی ﻧەوت و ﻏﺎز ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟە 18ی ﺋﺎﺑﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ
ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوك و ﻟﯿﮋﻧەی ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﺷﺎرەﻛەﺷﻤﺎن ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮدووەﺗەوە و ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﻧەﺑێﺖ دژی ﯾﺎﺳﺎ ﻛﺎر دەﻛﺎت“. ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺋەو ﺑڕﯾﺎراﻧەﺷــﺪا، ھێﺸــﺘﺎ ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑــەرەو ﺣەوﯾﺠــە و ﻣﻮوﺳــڵ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ داﻋﺶ ﺑە ﻗﺎﭼــﺎخ دەﺑﺮدرێﻦ و ﻟەوێﺶ ﻟە ﺑﺎزاڕی رەﺷــﺪا دەﻓﺮۆﺷﺮێﻨەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەڵێﺖ ،ﺋەوان ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜە رێﮕە ﻧﺎدەن ﻏﺎز ﻟە ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺋەودﯾﻮ ﺗێﭙەڕ ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟﯿﻮا ﺷــێﺮﻛﯚ ﻓﺎﺗﯿــﺢ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﻟﯿﻮای ﯾەﻛﯽ ﭘﯿــﺎدەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﭼەﻧﺪ ڕۆژێﻜە ﺑەﺗەواوی ﺋــەو ﺑﺎزﮔەﯾەﻣﺎن داﺧﺴــﺘﻮوە ﻟە ﺑﺮدﻧﯽ ﻏــﺎز ﺑﯚ دەرەوەی ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ،ﺗــﺎ رێﻮﺷــﻮێﻨێﻚ ﻧەدۆزرێﺘەوە ﺑــﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻏﺎز ﺑە دەﺳﺘﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ“. ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ دووﭘﺎت
ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺘەوە. ﭼەﻧﺪ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻣﻮوﺳــڵ ﻟــە رێﮕــەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯿﯿەوە ﻗﺴــەﯾﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻛــﺮد ،ھەﻣــﻮوان دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻟــەوە دەﻛﺮدەوە ،دەﺳــﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑە ﻧەوت و ﻏﺎزەوە ﻟە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳڵ زۆر ﺋەﺳﺘەﻣە و ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزێﻚ ﺑە 50ھەزار دﯾﻨﺎر و ﺳەرﺗﺮ و ھەر ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوﺗێﻜﯿﺶ ﺑە 200ھەزار ﺗﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 350ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﺋــەوان ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــەوە دەﻛﺮد، ﻏﺎزﻓﺮۆﺷــەﻛﺎن دەڵێــﻦ ،ﺑــە ﺋەﺳــﺘەﻣﯿﯿەﻛﯽ زۆرەوە ﻏﺎز ﭘەﯾﺪا دەﻛەن و ﻟــە رێﮕەﯾەﻛﯽ دوورەوە دەﯾﮫێﻨــﻦ ،ﻟەﺑەرﺋــەوە ﺑەو ﻧﺮﺧە ﮔﺮاﻧەی دەﻓﺮۆﺷﻨەوە. ﻛەﻧﻌﺎن ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻣﻮوﺳڵە ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت” ،زۆرێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺑەھﯚی ﮔﺮاﻧﯿﯽ ﻏــﺎز و ﻧەوﺗەوە ،ﺑەﻧﺎﭼﺎری داری وﺷﻚ ﻟە دارﻓﺮۆﺷەﻛﺎن دەﻛڕن و ﺑﯚ ﭼێﺸــﻠێﻨﺎن و ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە ﺑەﻛﺎری دەھێﻨﻦ ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻣﻮوﺳڵ
”زۆرﺟﺎر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯿﺎ و ﭘﯿﻜﺎﺑﯽ ﭘــڕ ﻟــە ﺑﻮﺗڵــە ﮔﺎز ﻟــە ﺣەوﯾﺠــەوە ﺑﯚ ﻣﻮوﺳــڵ و دەوروﺑەری ﺗێﭙەڕ دەﺑﻦ ،ﻟــەوێ ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷێﺖ“
ﺑﺎزاڕێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ دار دەرﻛەوﺗﻮوە ،دوای ﺋەوەی درەﺧﺘەﻛﺎن دەﺑڕﻧەوە ،ﺑە ﭘﺎرﭼەﻛﺮاوی ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ دەﻓﺮۆﺷﻨەوە“. ﺳــەﻋﯿﺪ ﻣەﻣﻮزﯾﻨــﯽ ﻛﺎرﮔێڕ و ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﻟﻘــﯽ 14ی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﻛە ﺋێﺴــﺘﺎ ﺋﺎوارەن، ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﺑﻮﺗڵێﻚ ﻏﺎز ﻟە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ 50ھەزار و 60ھەزار دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ و رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﻣﻮوﺳــڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و داﻋﺶ ﻟە ﺷەڕدان و ھﯿــﭻ رێﮕەﯾەﻛــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە و ھﯿــﭻ ﺷﺘێﻜﯿﺶ ﻧﺎﮔﻮازرێﺘەوە“. ﺋێﺴــﺘە رێﮕەﯾــەك ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﻏﺎز ﺑﯚ ﻣﻮوﺳــڵ، ﻟە ﻧﺎو ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ﺑﯚ ﺷــﺎرۆﻛە و ﺷــﺎرەدێﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑــە ﻛەرﻛﻮوك-ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ژێــﺮ دەﺳــەﺗﯽ داﻋﺶ -و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ ﻣﻮوﺳڵ دەﭼێﺖ ،ﺑە رێﮕەی ﺋەو ﺷﺎرۆﻛە و ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺳﻨﻮوری دەﺳەﺗﯽ داﻋﺸەوە. ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺋــەوە دەﻛﺎت، ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏﺎز ﺑەﺳــەر ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻛەرﻛﻮوك ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەدەﺳﺖ داﻋﺸەوەﯾە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھــەر ﺧێﺰاﻧێــﻚ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﯾەك ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزﯾﺎن ﻟە رێﮕەی ﻓﯚڕﻣﯽ ﺧﯚراﻛەوە ﭘــێ ﺑﺪرێﺖ ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە رێﮕەی ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە و ”ﻣەرﺟﯽ ﺋەوەش داﺑﻨﺮێﺖ ﺋەو ﻛەﺳــەی ﻓﯚڕﻣﯽ ﺧﯚراﻛەﻛەی ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻧەﺑێﺖ ،ﻣﺎﻓــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻏﺎزی ﻧەﺑێ“. ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە رێﮕــە ﻟــەوە دەﮔﺮێﺖ ﻏــﺎزی ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺑﺎزاڕی رەﺷــﺪا ﺑﻔﺮۆﺷــﺮێﺘەوە، ھەروەك ھﯚﯾــەك دەﺑێﺖ ﻟەوەی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی دەﺳەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺳــﻨﻮوری داﻋﺶ ﺑەﺷە ﻏﺎزی ﺧﯚﯾﺎن وەرﺑﮕﺮن و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن و ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﻧەﺑﻦ.
ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎز ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻛەرﻛﻮوك -ﺣەوﯾﺠە ..ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓەر :ھەژار رەﺷﯿﺪ
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
وەرزش
رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻟە ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ﻫﺎوﺗﺎی ﻧﯿﯿە ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ و ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ ،ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﺧﯚی دەرﺑڕی ﺑەوەی ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ﺷــﻜﺎﻧﺪ و ژﻣﺎرەی ھەواداراﻧﯽ ﻟە 100ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس ﺗێﭙەڕاﻧﺪ. رۆﻧﺎڵﺪۆ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﯾەﻛەم ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دادەﻧﺮێﺖ ژﻣﺎرەی ھەواداراﻧﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺘە ﺋــەو رێﮋەﯾە و ﺗەﻧﺎﻧەت ھەواداراﻧﯽ ﻟە ھــەردوو ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ و ﺑەﺷەﻟﯚﻧەش زﯾﺎﺗﺮە. ﺑەم ﺑﯚﻧەﯾەوە رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻛﻮرﺗە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛﯽ ﻟەﺳەر ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ﺑو ﻛﺮدەوە و ﺗێﯿﺪا ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﺧﯚی ﺑە ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑەو ﺋﺎﺳﺘە دەرﺑڕی و ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛﺮد ﻛە ﭘەﯾﺠە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﻻﯾﻚ ﻛﺮدووە. رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻟە ﻛﻮرﺗە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛەدا ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺧەوﻧﯽ ﺑەﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑەو ﺋﺎﺳﺘە دەﺑﯿﻨێ و ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺸﯽ دەرﺑڕی ﺑەوەی ﻛە ﻟە ﻓەﯾﺴﺒﻮوك زۆرﺗﺮﯾﻦ ھەواداری ھەﯾە. ﯾﺎﻧــەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎن و ھەوادارێﻜــﯽ زۆری ﻟــە ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ھەﯾــە ،ژﻣﺎرەی ھەواداراﻧﯽ ﻟە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە 76،8ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس ،ھەروەھﺎ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪﯾﺶ 75،1ﻣﻠﯿﯚن ھەواداری ھەﯾە. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳە رۆﻧﺎڵﺪۆ ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ
ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﯿــەوە )ﻓﯿﻔﺎ( ﺑــﯚ دووەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟــە ﻣێﮋووی وەرزﺷــﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺧەﺗــﯽ ﺗﯚﭘﯽ زێڕﯾﻨﯽ وەك ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن وەرﮔﺮت ،ھەروەھﺎ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋەوروﭘﺎ )ﯾﻮﻓــﺎ( ﺋــەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧــەی وەك ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ھەڵﺒﮋارد.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﻓڕەﻧﺴﯽ ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ھــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻟە ھﯚﺷــﭽﻮوﻧﯽ ﺷــﻮﻣﺎﺧەر ﺋەﻓﺴــﺎﻧەی ﭘێﺸﺒڕﻛێﯽ ﻓﯚڕﻣێﻼ وەﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ﺋەو ﻛﺎﻣێﺮاﯾە ﺑﻮوە ﻛە ﻟەﺳەر ﻛوی ﺳــەرﯾﯿەوە ﺑەﺳــﺘﺮاﺑﻮو ﻧەك ﺑەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑە ﺗﺎﺷە ﺑەردەﻛەوە. ﺷــﻮﻣﺎﺧەر ﺷــﻮﻓێﺮی ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺑەھﯚی رووداوێﻜﯽ ﺧﻠﯿﺴــﻜﺎﻧێﯽ ﺳــەر ﺑەﻓﺮ ﻟە ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﻟە ھﯚش ﺧﯚی ﭼﻮو ،ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەﺑێ ھﯚﺷﯽ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﮔﺮﯾﻨﯚﺑڵﯽ ﻓڕەﻧﺴﯽ ﻣﺎﯾەوە و دواﺗﺮ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی ﺑﺮدﯾﺎﻧە ﻣﺎڵەوە و ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەﻻﯾەن دەﺳﺘەﯾەك ﻟە ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕەوە ﭼﺎرەﺳەری ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ.
ﺟﺎن ﻟﯚی ﻣﯚﻧﺴــێ ﻛە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳێﻜﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ وەرزﺷــﯽ ﻓﯚڕﻣﯿﻼ وەﻧﯽ ﻓڕەﻧﺴﯿﯿە رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑەم دواﯾﯿﺎﻧە ﭼﺎوی ﺑە ﻣﯿﻜﯽ ﻛﻮڕی ﺷــﻮﻣﺎﺧەر ﻛەوﺗﻮوە ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮوە ﻛە ﺑەرﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﺑﺎوﻛﯽ ھێﻮاش ﺑﻮوە و ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛەی ﺑەو ﺟﯚرە ﻧەﺑﻮوە. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەش دا ﺋــەو ﻛﺎﻣێﺮاﯾەی ﻛە ﻟەﺳــەر ﻛوەﻛەی ﺳــەرﯾﯿەوە ﺑەﺳــﺘﺮاﺑﻮو ،ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋەوەی رووداوەﻛە ﺑەم ﺟﯚرە ﺑﻜەوێﺘەوە و ﺋەو ﻣﺎوﯾە زۆرەش ﺑﺎوﻛﯽ ﺑێ ھﯚش ﺑێﺖ. ﺷﻮﻣﺎﺧەر 45/ﺳﺎڵ /ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛﯚﺷﻜێﻜﯽ ﺳﻮﯾﺴڕاﯾە و ﻟەﻻﯾەن دەﺳــﺘەﯾەك ﻟە ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن 15ﭘﺰﯾﺸﻜە ﭼﺎرەﺳەری ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺷﻮﻣﺎﺧەر ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ
ﺟﻮوڵە و ﻗﺴــە ﺑﻜﺎت ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﻧﺎوەﻧﺎوە ﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ دەﭼﺮوﻛێﻨێ ،ﺑەم ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ﺑەڵێﻨﯿﺎن داوە ﻛە ﺋەو ﺷﻮﻓێﺮەی ﭘێﺸﺘﺮی ﺟﯿﮫﺎن ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ. رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﭘێﺸﺘﺮ ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮوەوە ﻛە ﺗێﭽﻮوی ھەﻓﺘﺎﻧەی ﭼﺎرەﺳــەری ﺷﻮﻣﺎﺧەر ﻟەﺳەر ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی 100ھەزار ﭘﺎوەن دەﻛەوێﺖ و ﺋەﻣەش ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرس ﺑەﺳەر ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾەوە. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳــە ﺷــﻮﻣﺎﺧەر ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷــﻮﻓێﺮی ﻓﯚڕﻣێﻼ وەﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ دادەﻧﺮێﺖ و ﻟە ﻣــﺎوەی ژﯾﺎﻧﯿﺪا 7ﺟﺎر ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺮدووەﺗەوە.
ﻟەﺑەر ﻫﺎوﺳەرەﻛەم ﻧەﺑﻮواﯾە ﻟە 14ﺳﺎڵﯽ وازم ﻟە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن دەﻫێﻨﺎ
ﻣﯿﺴﯽ و ﻧﯿامر ﮔﯚڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻫێﻨﺪەیرۆﻧﺎڵﺪۆﯾە
دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ 8ﯾﺎری ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ،ھەردوو ﺋەﺳﺘێﺮەﻛەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻣﯿﺴﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ و ﻧﯿﻤﺎر دا ﺳــﯿﻠﭭﺎی ﺑەڕازﯾﻠﯽ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 15ﮔﯚڵﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﺑە ھەردووﻛﯿﺎن ھێﻨﺪەی ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ و ﺋەﺳﺘێﺮەی ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﮔﯚڵﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە. ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ھەﻓﺘەﯾە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەڕی 8ی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮون ،ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دوور ﻟە ﯾﺎرﯾﮕە و ھﺎﻧﺪەراﻧــﯽ ﺑﻮوە ﻣێﻮاﻧﯽ ﯾﺎﻧەی ﻟﯿﭭﺎﻧﺘــﯽ و ﺗﻮاﻧﯽ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ 5 ﮔﯚڵﯽ ﺑێ وەم ﯾﺎرﯾﯿەﻛە ﺑﺒﺎﺗەوە ،رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻟەو ﯾﺎرﯾﯿەدا دوو ﮔﯚڵﯽ ﻟە ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ 13و 61ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد و ﺑەم ﺷێﻮەﯾەك ﻛﯚی ﮔﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺧﻮﻟەﻛە ﮔەﯾﺎﻧﺪە 15ﮔﯚڵ و ﺑێ رﻛﺎﺑەر ﻟە ﺳەرووی ﮔﯚڵﻜﺎراﻧﯽ ﺧﻮﻟەﻛە ﻣﺎﯾەوە .ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟە ﯾﺎرﯾﮕەی ﻛﺎﻣﭗ ﻧﻮ ﻣێﻮاﻧﺪارﯾﯽ ﯾﺎﻧــەی ﺋﯿﺒﺎری ﻛﺮد و ﺗﻮاﻧﯽ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ 3 ﮔﯚڵﯽ ﺑــێ ﺑەراﻣﺒەر ﯾﺎرﯾﯿەﻛە ﺑﺒﺎﺗەوە ،ھەردوو ﺋەﺳــﺘێﺮەﻛەی ﯾﺎﻧەﻛە ﻧﯿﻤﺎر و ﻣﯿﺴﯽ ﻟە ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ 72و 74ﮔﯚڵﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد و ﺑەم ﺋەﻧﺠﺎﻣە ﻧﯿﻤﺎر ﻛﯚی ﮔﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺧﻮﻟەﻛەدا ﮔەﯾﺎﻧﺪە 8ﮔﯚڵ و ﻣﯿﺴﯿﺶ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 7ﮔﯚڵﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە.
ﻣﯿﺴــﯽ ﻛــﯚی ﮔﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻣﺎوەی 10ﺳــﺎڵﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯿﺪا ﻟە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ، 250ﮔﯚڵــە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔﯚڵێﻜﯽ ﻣــﺎوە ﺑﮕﺎﺗە ژﻣﺎرەی ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﭘێﺸﺘﺮی ﺧﻮﻟەﻛە ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1960ﻟەﻻﯾەن ﺗﯿﻠﻤﯚ زارای ھێﺮﺷﺒەری ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻚ ﺑﯿﻠﺒﺎو ھﺎﺗﺒﻮوە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن .ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛە ھەردوو ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ و ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﻼﺳﯿﻜﯚی ﺧﻮﻟەﻛە دەﻛەن ﻛە ﺑڕﯾﺎرە رۆژی ﺷــەﻣﻮوی داھﺎﺗﻮو ﻟە ﯾﺎرﯾﮕەی ﺳــﺎﻧﺘﯿﺎﮔﯚ ﺑێﺮﻧﺎﺑﯿﯚ ﺑێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان .ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺋێﺴﺘە ﺑێ ﺋەوەی ھﯿﭻ ﯾﺎرﯾﯿەك ﺑﺪۆڕێﻨێ، ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی 22ﺧــﺎڵ ﻟە رﯾﺰﺑەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣﯽ ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ دێﺖ و ﯾﺎﻧەی رﯾــﺎل ﻣەدرﯾﺪﯾﺶ ﺑە 18ﺧﺎڵ ﻟە رﯾﺰﺑەﻧﺪی دووەﻣە.
ﻟﻮﯾﺲ ﺳﻮارێﺰی ھێﺮﺷﺒەری ﺋﯚرﮔﻮاﯾــﯽ و ﯾﺎﻧــەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧەی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ،ﺋەﮔــەر ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻧەﺑﻮواﯾە ،ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 14ﺳــﺎڵﯿﺪا وازی ﻟە ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێ دەھێﻨﺎ. ﺳــﻮارێﺰ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی )ﻣﯿــﺮۆر(ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ :ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە ﺗەﻣەﻧﯽ 14ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺑﻮوم ،ﯾﺎﻧەی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎڵ ﻣﯚﻧﺘﭭﯿﺪﯾﯚی ﺋﯚرﮔﻮاﯾــﯽ ﺑڕﯾﺎری دوور ﺧﺴــﺘﻨەوەﯾﺎن ﻟــە ﯾﺎرﯾﻜــﺮدن ﻟە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەﻛــە ﺑﯚم دەرﻛــﺮد ،ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧێﻜﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﻢ. ﺳــﻮارێﺰ ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗﯽ: ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەﻛە ﭘێﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪم ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧــﻢ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﻢ وەك
ﭘێﻮﯾﺴﺖ و ﺑەﮔﻮێﺮەی داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوان ﻧﯿﻢ. ﺋەو ھێﺮﺷﺒەرەی ﭘێﺸــﻮوی ﯾﺎﻧەی ﻟێﭭەرﭘﻮوﻟﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﮔﻮﺗﯽ :ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺑﻮو ﻛە ﺑە ﺧێﺰاﻧەﻛەم ﺳــﯚﻓﯿﺎ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻮوم و ﺋەو وای ﻟــێ ﻛﺮدم ﻟە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﺑەردەوام ﺑﻢ و ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﻢ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻜەم ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺗێﯿﺪام. ﺳــﻮارێﺰ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا ﻛــە ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەوەﯾە ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﺳــﯚﻓﯿﺎ ﺑﻜەم و ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺋەو ﻟە ﭘﺸﺘەوەی ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﻤە و ھەﻣﯿﺸە ﺟێﮕەی رێﺰە ﺑﯚ ﻣﻦ. ﺳــﻮارێﺰ ﻟە ﻣﺎوەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ھﺎوﯾﻨەی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺑە 65ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻟە ﯾﺎﻧــەی ﻟﯿﭭەرﭘﻮوﻟەوە ھﺎﺗە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧە ﻧﻮێﯿەﻛەﯾﺪا ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەداوە ﺑەھﯚی ﺋەو ﺳــﺰاﯾﺎﻧەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ )ﻓﯿﻔﺎ( ﺑەھﯚی ﮔﺎزﮔﺮﺗﻨﯽ ﻟــە ﺟﯚرﺟﯿــﯚ ﻛﯿﻠﯿﻨﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﻜﺎری ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ ﻟــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟــﯽ 2014ی ﺑەرازﯾــﻞ ﺑەﺳــەرﯾﺪا ﺳەﭘﺎﻧﺪﺑﻮو.
ﺑەﻫﯚی ﻣﺎﭼێﻜەوە ﺳﺰا درا ﯾﺎرﯾﺰاﻧێﻜــﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﭼﻮاری ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ دوای ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯚڵێﻚ ﺑﯚ ﺗﯿﭙەﻛەی ،ﻣﺎﭼێﻚ ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛەی دەﻛﺎت و ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛەش ﺑێ ﮔﻮێﺪاﻧە ھەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ، ﺳﺰای دەدات و ﻛﺎرﺗێﻜﯽ زەردی ﺑەڕوودا ﺑەرز دەﻛﺎﺗەوە. ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﭼﻮاری ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎدا، ھەردوو ﯾﺎﻧــەی ﻣﺎﭼﺎﻣﺎﻟﯚ و ﻣﺎﻧﺰاﻧﺎرﯾــﺲ رووﺑەڕووی ﯾەﻛﺘﺮ
ﺑﻮوﻧــەوە و ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛەش 3-1ﮔﯚڵ ﺑﯚ ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﭼﺎﻣﺎﻟﯚ ﺑەﻛﯚﺗﺎ ھﺎت. ﻣﯿﮕێــﻞ ﭘێﺮێــﺰی ﺑەرﮔﺮﯾــﻜﺎری ﯾﺎﻧەی
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻫﯚﻛﺎری ﻟە ﻫﯚﺷﭽﻮوﻧﯽ ﻣﺎﯾﻜﻞ ﺷﻮﻣﺎﺧەر ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺮێﺖ
15
ﻣﺎﭼﺎﻣﺎﻟﯚ دوای ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯚڵێﻚ ،ﺳەرﺟەم ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎن و دەﺳﺘەی ھﻮﻧەری و ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﯾﺎﻧەﻛە و ﺗەﻧﺎﻧەت ھﺎﻧﺪەراﻧﯿﺶ ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮد و ﺑەﺳــەر ﭘەﯾﮋەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﮕە ﻛەوت و ﺗﺎ ﮔەﯾﺸﺘە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘەﻛەی و ﻣﺎﭼێﻜﯽ ﻧﺎو دەﻣﯽ ﻛﺮد. ﭘێﺮێــﺰ وﯾﺴــﺘﯽ ﺑــەم ﻛﺎرە ﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ
ﮔﯚڵەﻛە دەرﺑﺒڕێ و ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘەﻛەی ﺑﻜﺎت ﻛە ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو ھﺎﺗﺒﻮوە ﻧﺎو ﯾﺎرﯾﮕە ،ﺑەم دﯾﺎرﺑﻮو ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛە ﺷﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ و رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿەت ﻧەﺑﻮو و ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەی ﺑەراﻣﺒەر ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘەﻛەی ﺷەرﻣەزاری ﻛﺮد دوای ﺋەوەی ﻛﺎرﺗێﻜﯽ زەردی ﺑەڕووﯾﺪا ﺑەرز ﻛﺮدەوە.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻫﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛﻮرد زۆرﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوە ﺗﺎ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ،ﯾﺎن ﻓﯿﻜﺮی و ﻓەرﻫەﻧﮕﯽ .ﺗەﻧﺎﻧەت ﺟﺎری واﺑﻮوە دەﺳﺘﯽ داوەﺗە ﻛﺎری ﺳەرﺑﺎزی و ﭼەﻛﺪاری .ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺗﺎﯾﺒەمتەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﻫەﯾە ﻛە ﺋەو ﮔەﻟەی ﻧەك ﻟە رۆژﻫەاڵﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺟﯿﻬﺎن ﺗﺎك و زەق ﻛﺮدووەﺗەوە .ﻫەڵﺒەت ﺑﯚ ﻫەﻣﻮو ﻛەس ﻧﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﻟە ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ژﯾﯚﭘﯚﻟﯚﺗﯿﻜﺪا ﭼﺎﻻﻛﻦ و ﺋﺎﮔﺎدارن .ﻛﻮرد ﻧﯿﺰﯾﻚ ﺑە 40ﻣﻠﯿﯚﻧە و 5ﭘﺎرﭼەﯾە ،درێﮋﺧﺎﯾەﻧﱰﯾﻦ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازی ﻫەﯾە.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺳەاڵﺣەدﯾﻦ ﻋەﺑﺎﺳﯽ:
رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان دەﺳﺘﯿﺎن داوەﺗە ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟە ﺑﺰاﭬﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دوور ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻋەﺑﺎﺳــﯽ ﻟەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر رەوﺷﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﯽ واﯾە ﻟە دوای ﻛﯚﻣەڵەی ”ژێــﻜﺎف“ ﺑەدواوە ،رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە رۆڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺑﺒﯿﻨﻦ و دەڵێ” :ﭘێﻢ واﯾە رووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻛﻮرد ﻧﺎﺑێ ﺧــﯚی ﻟە ﺑەﺳــﺘێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﻗەﺗﯿــﺲ ﺑﮫێڵێﺘەوە .رووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻛﻮرد دەﺑێ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﺑێــﺖ و ﺑەس .ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەﻣﯽ ﻛــﻮرد ﺑﺨﻮا .ھﯿــﭻ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەك ﻟەﺑەرﭼﺎو ﻧەﮔﺮێ ﺟﮕە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮرد .وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛﯽ، ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾﯽ ،ﺋﯿﺪەﺋﯚﻟﯚژﯾﻜﯽ و ھەرﭼﯽ ھەﯾە ﻟەﻻﯾەﻛﯽ داﻧێ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺎزاﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛەی ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﺑێﺖ“.
ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺗﻮاﻧﯿﻮێﺘــﯽ ﺑﺒێــﺖ ﺑــە ﻧﻮێﻨــەری ﺧﻮاﺳــﺖ و وﺷــﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە؟ رەﺧﻨــەی زۆر ﻟــەوە ﮔﯿﺮاوە ﻛە ﺑﺰاﭬﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی دوو ﺑەﺷﯽ ﻟەﯾەك داﻧەﺑڕاو ﺑﻮوﻧە ﻟەو ﺑەﺷــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋﺎﯾﺎ ﻟە ﻣێــﮋووەوە ﺋەو رەوﺗــە ھەر ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ھﺎﺗﻮوە؟ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧــﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوای رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻧﻮێﻨەری وﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﮔەﻟەﻛەﯾﺎن ﻧەﺑﻮون. دوای رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣــﺎر ھەﺗــﺎ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1978دا، ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەی ﻛﻮرد ﻛێﺸــەی ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ ﺑــﻮوە .ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ”ژ.ك“ ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯽ ﻣﺮۆﭬە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ،ھەر ﻟە ﺧﺎﻧﯽ و ﺣﺎﺟﯽ ﻗﺎدرەوە ﺗﺎ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ھﺎوﭼــەرخ ،ﻣــەﻻ ﺋەﺣﻤەدی ﻓــەوزی ﻟە ﻧﺎوﭼــەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن، ﺧەڵﻜﯿﺎن ﺗێﮕەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻛە” :ﻛﻮرد وەك ﻧەﺗەوەﯾــەك ھﯿﭻ ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ زﮔﻤﺎﻛﯽ ﺑﺨﻮێﻨێ و ﺑﺨﻮێﻨێﺘەوە“. ھێﻨﺎﻧە ﺳەر ڕای ﮔﺸﺘﯽ ﺋەم ﺑﯿﺮو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ،راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺳەرﻧﺠﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺑــﯚ ﺋەو ﻛەﻣﺎﯾەﺳــﯿﯿە
ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿە، ورووژاﻧﺪﻧﯽ وﯾﮋدان و ھەﺳــﺖ و ﺑﺎوەڕی ﺟﭭــﺎت ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋێﺠﮕﺎر ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺑﻮو ﻛە ﺋەم رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧە ﻛﺮدﯾﺎن .دوای رووﺧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎر و ﻣﺎوەﯾەك ﺑــێ دەﻧﮕﯽ ،ﻟە دەﯾەی ﺷەﺳﺘەوە ﺗﺎ ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺳﯚﭬﯿەت ،ﺑﯿﺮی ﻣﺎرﻛﺴﯽ ﮔﻮﺗﺎری رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﯽ ﺧﺴﺘە ژێﺮ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾــەوە .ﻛﻮرد و ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ ﻟە ژێﺮ ﺳــێﺒەری ﺋەﺳﺘێﺮەی ﺳــﻮور و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﯾــﯚ و ﺳــﺘﺎﻟﯿﻦ ﺧەوی ﻟــێ ﻛــەوت و ﺟﺎروﺑﺎر
ﺑەداﺧــەوە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻓﺮﯾﻮێﻜــﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﺧــﻮارد. ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــەردەوام رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾــﺶ ﻧەﺑﻮون ﻟە ﺳــەر ﻓﺮﯾﻮﺧﻮاردن و ھەڵەﻛﺎرﯾﯿە ،ﺑﯚﯾــە ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾە ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﻛﻮرد رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﺑە ﻣﺎﻧﺎی واﻗﯿﻌﯽ ﻧەﺑﻮوە .ﺋەوەی ﻛە ﺑە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾﺶ ﻧێﻮ دەﺑﺮدرێﻦ، رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻻﺳــﺎﯾﯿﻜەرەوەن. ھــەرﻛﺎت و ﺳــﺎﺗێﻚ دژاﯾەﺗــﯽ و ”ﭘﺎرادۆﻛــﺲ“ ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧێــﻮان ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ،ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﻟــە ﻧەﺗەوەﯾﯿــەﻛﺎن ﭘێﻨــﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿــەﻛﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻛﺮاون .ڕای ﮔﺸــﺘﯽ ﺋﺎﮔﺎﯾﯽ و وﺷﯿﺎری ﻛﻮرد ،ﺗﺎﻗﻤێﻚ ﻟەو رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧەی ﺑە ﺋﺎژاوەﭼﯽ ﻧﺎوزەد ﻛﺮدووە. روﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻛــﻮرد ﻧﺎﺑــێ ﺧــﯚی ﻟــە ﺑەﺳــﺘێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﻗەﺗﯿﺲ ﺑﮫێڵێﺘەوە. رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛﻮرد دەﺑێ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﺑێﺖ و ﺑەس .ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەﻣﯽ ﻛﻮرد ﺑﺨﻮا .ھﯿﭻ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەك ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﻧەﮔــﺮێ ﺟﮕــە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮرد .وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛﯽ ،ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾﯽ ،ﺋﯿﺪەﺋﯚﻟﯚژﯾﻜﯽ و ھەرﭼﯽ ھەﯾە ﻟەﻻﯾەﻛﯽ داﻧێ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺎزاﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛەی ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﺑێﺖ. ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮرد و رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧــﯽ ﻛــﻮرد رواﻧﮕەی زۆر و ﺟﯿﺎواز ھەﯾە ،ﻟە رواﻧﮕەی ﺋێﻮەوە ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﺑﻮوە و ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋــەوەی زﯾــﺎن ﺑە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻛﻮردی ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ؟ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛﻮرد زۆرﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوە ﺗﺎ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ،ﯾﺎن ﻓﯿﻜﺮی و ﻓەرھەﻧﮕــﯽ .ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺟﺎری واﺑﻮوە دەﺳــﺘﯽ داوەﺗــە ﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزی و ﭼەﻛﺪاری .ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ﻛە ﺋەو ﮔەﻟەی ﻧەك ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺟﯿﮫﺎن ﺗﺎك و زەق ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﺟــﺎری واﯾــە ﺑــە ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻚ دەﮔﻮﺗﺮێ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ﻛەﭼﯽ ﻟــە دﯾﻮاﻧەﻛەﯾﺪا ﺷــﯿﻌﺮی وا دەﺑﯿﻨﯽ ﺗﺎرﯾﻜﯽ ﻟێ ﻫەڵﺪەﻗﻮوڵێﺖ ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧﺎﻧەﺧﻮێﯿﺎن ﺑەﺋﺎﮔﺎﯾﺎن دەھێﻨﺎ .دەﻧﮕﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻗﻮڕﮔﯽ ﻛﺮێﻜﺎر و ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻛﻮرد ﺑو دەﺑــﻮوەوە ﻧەك ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد. رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻣﺎرﻛﺴــﯽ داﺧﻮازە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ،ﻧە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛــﻮرد ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺎ.
ھەڵﺒەت ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻛەس ﻧﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﻟە ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ژﯾﯚﭘﯚﻟﯚﺗﯿﻜﺪا ﭼﺎﻻﻛﻦ و ﺋﺎﮔﺎدارن. ﻛــﻮرد ﻧﯿﺰﯾﻚ ﺑــە 40ﻣﻠﯿﯚﻧە و 5 ﭘﺎرﭼەﯾە ،درێﮋﺧﺎﯾەﻧﺘﺮﯾﻦ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازی ھەﯾە .ﻟــە رووﺧﺎﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ﺑەردەوام ﺧﯿﺎﻧــەت و درۆی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە.
ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﯾﻜﺲ ﺑﯿﻜﯚ و ﻟــﯚزان و ﺳــﯿﭭەر ﭼەﻣﻜێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺑﺎﺳەﻛﺎن ﺑﻮوە .ﻟە ﺑﺎری ﻛﺎﻧﮕە و ﺳﺮوﺷﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋﺎو و ﻧەوت ،ﺋێﺠﮕﺎر دەوڵەﻣەﻧﺪە .ﻟە ﺑﺎری ﺟﻮﮔﺮاﻓێﻮە دڵﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘە .راﺑﺮدووی ﻣێﮋووﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﮔەورە و ﻣێﮋووﺳــﺎز ﻟە زاﻧﺴﺖ و ﺷەڕە ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و .ﺋەواﻧــە ﺑﻮوەﺗــە ھﯚی ﺋــەوەی زۆر ﺟﺎر رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــەرن و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭼەﻛــﺪاری ﺑﻜەن ﺑە ﭘﯿﺸە .رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ﺋەﮔەر ﺧﺰاﯾە ﻧﺎو ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑە ﺗەﻧﯿــﺎ ،دەﺑێﺘە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮێﻜﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﺎوی و ھەﻧــﮕﺎو ﺑە ھەﻧﮕﺎو ﻟە ﭘێﻨﺎﺳــەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی دوور دەﻛەوێﺘەوە و دەﺑێﺘە ﻛﺎدﯾﺮێﻜﯽ
دەﻛــﺮد .دوای رووﺧﺎﻧــﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرەﻛﺎن ﻟە ھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺣﺰﺑﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎ .ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛــﺮد .ﺑە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋــەو ﻛﺎرە ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿە و ﺧﯚﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧە دەﯾﺎن ﺳﺎڵەﯾە ،ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ وا ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﻛە رۆژﺋﺎوا ﺳەری ﻟێﯿﺎن ﺳڕﻣﺎ. ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد رۆڵﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨەوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ھەﺑﻮوە و ھەﯾە. ﺋەوەش ﺑە ﺧﺎڵﯽ ﭘﯚزەﺗﯿﭫ ﻧﺎزاﻧﻢ. ﺋــەوەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛﻮرد ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــە ﻛﺎری ﺑﺰاوﺗەﯾــﯽ و ﺑﺰاوﺗەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﺳــﺘﺎوە و دوور ﺑﻮوەﺗەوە ﻟــە ﻛﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻓەرھەﻧﮕــﯽ رەﺧﻨەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﯾە. ﻟــە ﻣێــﮋوودا ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ
ﺋﯿﺸــﺎﻧەدا ﻛﺎرداﻧــەوەی زۆرە. ھﯚﯾەﻛﯽ ﺗــﺮی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردەواری .ﺋێﻤەی ﻛﯚﻣەڵﻨــﺎس و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯿﻤﺎن ﺗێﺪا ﻻوازە ،ﺗﻮاﻧﺎی ﻓەﻟﺴەﻓەﻣﺎن ﻧﯿﯿە ،رﯾﺴــﻚ ﻧﺎﻛەﯾﻦ و ﺧﻮﻟﯿﺎی دۆزﯾﻨەوە و وردﺑﻮوﻧەوە ﻧﯿﻦ .ﻧەك ھەر ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﺑﯿﺮ و ﺋەﻧﺪێﺸەدا، ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری رۆژاﻧەدا ،ﻟە وەرزێﺮی و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و..دا ﺋەم رەﺧﻨەﻣﺎن ﻟەﺳەرە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ رەﮔــەزی ﺋەﺳــﭙﯿﻦ ،ﺑــەم ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﭘەروەردەﻛــﺮدن و ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺋەﺳﭙﻤﺎن ﺑﯚ داﻧﺎﻧﺪرێ ،رەﮔەزی ﺋەﺳــﭙﯽ ﻛﻮردی ﺧەرﯾﻜە ﻟەﻧﺎو دەﭼێﺖ .ﻛﺎﻧﮕــەی ﺑەﯾﺖ و ﺑﺎو و ﺣەﯾﺮان و ﻻوﻛﯿﻦ ،ﭼﻮار ﺑەﯾﺘﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە ،ﺧﻮا ﺋﻮﺳﻜﺎرﻣﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﺑﺒەﺧﺸێﺖ ﻛە
ﻛﻮرﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭼەﻧﺪ رەﺧﻨە ﻟە رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی دەﻛەم ﻛە ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺧەﺳﺎرﻧﺎﺳﯽ ﭘێﻮە دﯾﺎرە: .1رووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻛــﻮرد ﺧﯚی ﺑە ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧﺎﻧﺎﺳێ .ﭼەﺷــﻨﯽ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻣﺎﻣەڵە ﻟە ﺗەك ﺧﯚی ﻧﺎﻛﺎت .ﺧﯚی ﻟە ﻗﺎڵﺒﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷــﺘﯽ ﺗﺮ دەردەﺧﺎت .ﺑﯚ وێﻨە ﻟە ﺷﯿﻌﺮ ،ﻟە ھەڵﺴــﻮوڕاﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ، ﯾﺎن رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺎت .ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەﺳــێﻜﻤﺎن ﻧﯿﯿە وەك ﺳﺮووش ﯾﺎن ﺋەرﻛﻮن ﯾﺎن ﺋﯿﺪوارد ﺳەﻋﯿﺪ ﯾــﺎن ﭼﯚﻣﺴــﻜﯽ ﺷﻮوﻧﺎﺳــﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾﯽ ھەﺑێﺖ .ﺑﯚﯾە ﺟﺎری واﯾە ﺑــە ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻚ دەﮔﻮﺗﺮێ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ،ﻛەﭼﯽ ﻟە دﯾﻮاﻧەﻛەﯾﺪا ﺷﯿﻌﺮی وا دەﺑﯿﻨﯽ
ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وای ﻛﺮدووە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻛەﻣﱰ ﺑﭙڕژێﻨە ﺳــەر ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ و ﻓەرﻫەﻧﮕﯽ .ﻛەﭼﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ﺑــەر ﻟــە ﻫەﻣﻮو ﻛﺎرێــﻚ دەﺑێ ﻛﺎری ﻓەرﻫەﻧﮕــﯽ و ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯽ ﺑﻜﺎت رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛــﻮرد ﺧﯚی ﺑــە ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧﺎﻧﺎﺳێ .ﭼەﺷﻨﯽ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻣﺎﻣەڵە ﻟە ﺗەك ﺧﯚی ﻧﺎﻛﺎت ﺣﺰﺑﯽ ﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدارێﻜﯽ ﺋﺎﮔﺎ و زاﻧﺎ. ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧەی ﻛﻮرد وای ﻛﺮدووە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧــﯽ ﻛەﻣﺘــﺮ ﺑﭙڕژێﻨە ﺳــەر ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯽ .ﻛەﭼــﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎرێﻚ دەﺑێ ﻛﺎری ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﻜﺎت و ﻟە دڵــﯽ ﺋەم ﻛﺎرە ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﺳەر دەرﺑﮫێﻨﻦ و دەﺳﺖ ﺑﺪەﻧە ﻛﺎری ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ .ﻟەﺳەر ﺋەم ﺑﻨﭽﯿﻨە ﭘﺘەوەی ﻛە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎﻧﯽ دوور و درێــﮋدا د ا ﯾﺎ ﻧڕ ﺷــﺘﻮ و ە ، ھەڵﺴﻮوڕاﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ و رێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ﻧەﺷﻮﻧﻤﺎ دەﻛﺎت و ﭘەرە دەﺳﺘێﻨێﺖ. ﺑەھــﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﺋە ز ﻣﻮ و ﻧێﻜــﯽ ﮔــە و ر ە ی دەرﺧﺴــﺖ .ﻟە ﻣــﺎوەی دەﯾﺎن ﺳﺎڵ دەﺳەﺗﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚری، رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧــﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿــﺎن
ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﺑﺒﻨە ھێﻤﺎی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ، ﺋﺎﯾــﺎ رووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﻛــﻮرد ،ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ،ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ رۆڵێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﺒﯿﻨێﺖ؟ ﺑەداﺧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﺋﺎواﻣــﺎن ﻧەﺑﻮوە ﺑﺒێﺘــە ھێﻤﺎی ﮔەﻟەﻛەی چ ﺑﮕﺎ ﺑــەوەی ﺑﺒێﺘە ھێﻤﺎ ﺑﯚ ﮔەﻻﻧﯿﺘﺮ .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟەم ﺑەﺳﺘێﻨەدا ﺧﯚی ﺑﻨﻮێﻨێ .ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ھﯚﯾەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﯾﯿــە .ﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەت ﻟەم
ﻧەﯾﮫێﺸــﺖ ﺑەﯾﺘەﻛﺎﻧﻤــﺎن وەك ﺣەﯾﺮان و ﻻوﻛەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟە ﻧﺎو ﺑﭽﻦ. ﺋەﮔــەر ﺑﻤﺎﻧــەوێ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺧﺎڵﯿﻜﺪا زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی روﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛﻮرد دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺟەﻧﺎﺑﺘﺎن ﭼﯚن ﭘێﻨﺎﺳەی دەﻛەن؟ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎﺳﯽ ﺋەﻣڕۆی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ .ھﺎوﻛﺎت ﺑﺎﺳــێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﯾﺸە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺋەﮔەر ﺑﺎﺳــەﻛە ﺑەﻻڕێﺪا ﺑڕوا ﯾــﺎن ﻟە رێﮕــەدا ون ﺑێﺖ، ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺗەواوی ھﺎوﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮرد دەﺑــێ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟە رێﮕەدا ﺑــﺰر دەﻛﺎت ﯾﺎن ﺑە ﻻڕێﯿــﺎن دەﺑــﺎت .ﺋەﮔەر ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش زۆرﺑەی ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻣﺎوﻧەﺗــەوە ،ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ھﯚﯾەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻛــﻮردی ﺑﻮوە. ﺧەﺳﺎرﻧﺎﺳﯽ ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﭘﺎﺗﯚﻟﯚژی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی رووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی دەﺑــێ ﻟــە 3رەھەﻧــﺪدا ﺑﺎس ﺑﻜــﺮێ .ﯾەﻛەم ﺧەﺳﺎرﻧﺎﺳــﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان ،دووەم ﺧەﺳﺎرﻧﺎﺳﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ،ﺳێﯿەم ﺧەﺳﺎرﻧﺎﺳــﯽ ﮔﻮێﺪێﺮان و ﮔﻮێ راﯾەﻧﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان .ﻟێﺮەدا ﺑە
ﺗﺎرﯾﻜــﯽ ﻟــێ ھەڵﺪەﻗﻮوڵێ .ﯾﺎن ھەڵﺴﻮوڕاوی رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻚ ﻛە ﺑە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ﻧﺎﺳﺮاوە و ﻧﺎوی دەرﻛﺮد و ﻛەﭼﯽ ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ راﻣﯿﺎری و رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ وا دەﮔﺮێﺘە ﺑەر ﻛە ھەﻣﻮوﻣﺎن ﺳەرﺳڕﻣﺎن دەﺑﯿﻦ. .2رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻛﻮرد رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی دەرھﺎﺗە ﻟە وەرﮔێڕدراوەﻛﺎﻧە .ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن زاﻧﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ و ﻓەﻟﺴەﻓﯽ ﺋێﺠﮕﺎر ﻻوازە .ﺑﯚﯾە رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮ ﭘەﻧﺎ دەﺑﺎت ﺑﯚ ﺳــەرﭼﺎوە وەرﮔێــڕاوەﻛﺎن، ﻧــەك وەك ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ و ﺋەزﻣﻮون ﻟێ وەرﮔﺮﺗﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ وەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەرﭼﺎوە و زاﻧﺴــﺘﯽ ﻓێﺮﺑﻮون. ﺋەم ﺳەرﭼﺎواﻧەش ھەڵﻘﻮووی ﺑﯿــﺮی ﻛﯚﻣەڵﻨــﺎس ﯾــﺎن ﻓەﯾﻠەﺳﻮوﻓێﻜە ﻛە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەی و ﺟەﻣﺎوەرەﻛــەی ﻟــە ﺗــەك ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﺟەﻣــﺎوەری ﻛﻮرد ﺟﯿﺎوازﯾﺎن زۆرە .ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻛە ﺗێﺮە ﻟە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﺋﯿﺶ و ﺋﺎزادی و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺗەﻧﮕﯿــﺎن ﭘــێ ھەڵﻨەﭼﻨﯿــﻮە، ﺋەوە ﭼﯚن دەﺑێﺘە ﺳــەرﭼﺎوەی ﻛﻮﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺑــە ﮔﻮﺗــەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮێﻜــﯽ ﻧەﻧﺎﺳــﺮاوی ﻛﻮرد )ﺑە ﻓﺎرﺳــﯽ ﻧﺎﻣەی ﺋﺎﺷﻘﺎﻧە دەﻧﻮوﺳێ ،ﺑە ﻋەرەﺑﯽ ﻟەﺑەر ﺧﻮا دەﭘﺎرێﺘەوە ،ﺑە ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دەﻛﺎت(.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
وﺷە /ھەوﻟێﺮ رۆژی ﯾەﻛﺸەﻣﯽ راﺑﺮدوو ،ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﻛﺘێﺒــﯽ ﻓﺮاﻧﮕﻔــﯚرد، ﺧەﺗــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎوە ﺳﺎﻧە دەدرێ ﺑە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮوﺳەر و رەﺧﻨەﮔﺮ ،ﺧەﺗﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﺧﯚی ﺑەﺧﺸــﯿﯿە ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿﺮی 54ﺳﺎڵەی ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ. ﻧﻮوﺳەر و ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺑەﺷﯽ ﺋﺎﯾﺘﯽ ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿــﺮ ،ﻟــە ﻣەراﺳــﯿﻤﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ
ﺧەﺗەﻛــەی داوای ﻟە ﺟﯿﮫﺎن ﻛﺮد ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻦ. رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ" :ﻣﺮۆڤ دەﺑێ ﺧﻮاﺳــﺖ و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ھەﻣﻮو دۆﺧێﻜﺪا ﻟە ﺳەرووی ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ داﺑﻨێﺖ". ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت "ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ﺑﺎرﮔﺎوی ﺑﻮوە ﺑــە دﻧﯿﺎﯾەك ﻟە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺑەﻛﺎرﺑەران و ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺳێﻜﺴﯽ و ﮔﺮﺗەی ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯽ ﭘﺸﯿﻠە ﻣﺎڵﯿﯿەﻛﺎن. ﻧﺎﺑێ ﻟە ﺑﯿﺮی ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﺘێﺐ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ،ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەدا ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە رواﻧﮕە و ﮔﯚﺷــەﻧﯿﮕﺎی ﻧﻮێ ﺑﺨەﻧە ﺑەردەم ﺋێﻤە .ﺋەوەش ﯾەك ﻟەو ھﯚﻛﺎراﻧەﯾە ﻛــە ﭘێﻤﺎن دەڵێ ﻧﺎﺑێ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ﺑﺒێﺘە ﺗﺎﻛە رێﮕەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن". ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿﺰ ﻟە ﭘێﺸــەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻓــەزای ﻣەﺟــﺎزی و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘە و دەﺳﺘەواژەی "دﻧﯿﺎی ﻣەﺟﺎزی" ﻟەﻻﯾەن ﺋەوەوە داھێﻨﺮاوە. ﻟەو ﻣەراﺳــﯿﻤەدا ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘــﺎ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ" :ﺑﯚ رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺳــەرﺟەم ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﭘﺮﺳــﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻣﺮۆڤ ﻟە دﻧﯿﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎڵﯿﯿﺎن ھێﻨﺎوەﺗە ﺑەرﺑﺎس ،ﺧەﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎن ﭘێﺸﻜەش ﺑە ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿﺮ دەﻛﺮێﺖ". ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧێﻜﺪا ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن داوە: "ﻟﯿﻨﯿﺮ ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎڵﯿﯿە و دەزاﻧێ ﺋەﮔەر ﺋەم دﻧﯿﺎ دﯾﺠﯿﺘﺎڵﯿﯿە ﻣﺮۆڤ ﻟە داھێﻨﺎن ﺑﻮەﺳﺘێﻨێﺖ ،ﺋﺎزادی و
ﺳەﻻم ﻛەرﯾﻢ:
ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﻟە ژێﺮ ﺣﻮﻛﻤﯽ داﻋﺸﺪا ﻧەﺑێ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەﺗﻮاﻧێ ﺧﻮداﭘەرﺳﺘﯽ ﺑﻜﺎت ﺋــەو ﮔﺮووﭘە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿە ﻛە ھەڕەﺷەﯾە ﻟەﺳــەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺑەداﺧەوە ﻟە ﺟەوﻟەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺷــەڕ و ﺋﺎژاوەﻛﺎﻧﯿﺪا ھﺎوﺷێﻮەی ﺑەﻋﺲ دەﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﺑە ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ و ﻛﻮﺷــﺘﺎری ﺑەﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻛەﻣە
ﺑەرﮔــﺮی ﻟــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺑەڕێﻮەن ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺷــﯿﺮازەی ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻟێﻜﺘﺮازاﻧﯽ ﺋەو ﺳﺎﻣﺎﻧە ﮔﺮاﻧﺒەھﺎﯾــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن و ﻣێﮋووەﻛەﻣــﺎن ﺷــﺎﻧﺎزی ﭘێﻮە دەﻛﺎت“. ﻟــەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾــەدا داﻋﺶ ﺑە ھێﺰێﻜــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕۆی دژە ﺑەھﺎ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﭘێﻨﺎﺳــە ﻛﺮاوە و ھﺎﺗــﻮوە” :داﻋــﺶ رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دﯾﻨﯽ ﺗﻮوڕەﯾە و ﺑﺎوەڕی ﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﯽ دەﺳــەت ﻧﯿﯿە ،ﺋــەو ﮔﺮووﭘە
دەﻛەن ﻟــە داھێﻨﺎن ﺑــﯚ ﺋەوەی ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑڕەﺧﺴــێﺖ و ﻓﻜﺮی ﺗﻮﻧﺪڕۆی و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی، ﺷــﻮێﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش و ﻟەﺑﺎری ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﺒێﺖ ﻟە ﻧﺎﺧﯽ ﺋەو ﮔەﻧﺠە ﺑێﮕﻮﻧﺎھە“. ﻟــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛــەدا ﺑــﺎس ﻟــە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ و رێﮕەﻛﺎﻧﯽ راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﺋەو ﮔﺮووﭘە و ﺑﺎس ﻟــەوە ﻛﺮاوە ﻛــە داﻋﺶ ﺑــەردەوام ﻟە ھەوڵﯽ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ و ھەرزەﻛﺎراﻧﯽ ﺑێ ھﯿﻮاﯾە، ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳــەرﻟەﻧﻮێ وزەی ﭘێ
ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەر ﻟە ﺋێﺰﯾﺪی و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻛﺎﻛەﯾﯽ و ﺑــە ﺗﺎﻧﺒﺮدﻧــﯽ ژن و ﻣــﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن“. ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەدا ﺑﺎس ﻟەوە ﻛــﺮاوە ﻛە وەزارەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟــە ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ زﯾﺎد ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘێﺸــﻨﯿﺎز ﻛﺮاوە” :ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ
دژی ﺳــەرﺟەم ﭘﺎرﺗە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻟﯿﺒﺮاڵ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧەﺳــﺮاﻧﯽ و ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﺴــﺘﯽ و ﺳــەرﺟەم ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎ ﻟە ﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﭘێﯽ واﯾــە ھەق ﻟەﮔەڵ ﺋەوداﯾە و دەﺑێ ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺋەواﻧﺪا ﺑێﺖ“. ﺳــەﻻم ﻛەرﯾــﻢ ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛــەی دەڵێﺖ: ”ﺑﺎﻧﮕﺨﻮازەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎوﯾﺎن ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎن و ھــەرزەﻛﺎران ،ﻧﺎﺧﯿــﺎن ﺑەﺗﺎڵ
ﺑﺪاﺗەوە و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎزەی ﭘــێ ﺑﺒەﺧﺸــێ ﻟــە رێﮕەﻛﺎﻧﯽ: ”ﺑﺎﻧﮕﺨــﻮازی راھێﻨــﺪراو ﺑــﯚ ﮔﻮﺗــﺎری ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﺪار ،ﭼێﮋی ﺳێﻜﺴــﯽ: ﺣــﯚری و ﻧﯿﻜﺎﺣــﯽ ﺟﯿﮫــﺎد، ﺳــﺮوودی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮاو، ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺷەڕ و ﺷــﯚڕ و ﻛﻮﺷﺘﺎری دڕﻧﺪاﻧە ،ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن وەك ﻛەرەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرا ﺑــﯚ راﻛێﺸﺎﻧﯿﺎن و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣﯿﺎن،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ھەڵەﺑﺠەﯾﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻟە ڕێﮕەی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﻟەﺳەر داﻋﺶ ،دەرھﺎوێﺸﺘە و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺗﺎوﺗﻮێ دەﻛﺎت .ھــﺎوﻛﺎت داوا ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﻛﺎت وەزارەﺗێﻚ ﺑەﻧﺎوی وەزارەﺗﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﺳەﻻم ﻛەرﯾﻢ ﺳــﯿﺪان ڕاوێﮋﻛﺎر ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ: ”وەزارەﺗەﻛەﻣﺎن ﻟەﺳەر ﭘەﻻﻣﺎری ﮔﺮووﭘــﯽ داﻋــﺶ ﺑــﯚ ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم داوە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑە وردی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟەﺳــەر ﺑﯿــﺮ و ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺋەﻧﺠﺎم دراوە“. ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەدا ھﺎﺗــﻮوە” :ڕووداوە ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯿــە ﯾەك ﻟە دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳەدەی ،21دەرﺧــەری ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿەن ﻛە ﺗﯿﺮۆر ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﺑﯚ ﺳــەر ﺟﯿﮫﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ،ﻛﻮﺷﺘﺎرە ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎو ﺋﺎﯾﻦ ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ھەڕەﺷەن ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺋەم ھەرێﻤە، ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺗێﺮۆر ﺑــێ ﺋﺎﯾﻦ و ﺑێ ﺧﺎك و ﺑێ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧە ،ﺑەم رۆژاﻧە ﻟێﺮە و ﻟەوێ ﻛــﺮدەی ﺧﯚﻛﻮژی و ﺳــەرﺑڕﯾﻦ و ﺗەﻗﯿﻨەوە ﺑەﻧﺎوی ﺋﯿﺴﻼﻣەوە ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن“. ﻟــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛــەی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓــﺪا ﺋﺎﻣــﺎژە دراوە” :ﺋەﻣڕۆ ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎن ﻟەھەر ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺋەم ﺟﯿﮫﺎﻧە دەﺗﻮاﻧﻦ ﺧﻮداﭘەرﺳــﺘﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻜــەن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ژێﺮ ﺣﻮﻛﻢ و ﺳێﺒەری ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧە ﻧەﺑێﺖ“. ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە: راﯾــﺎن ”ﺑەﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەوە ﺋەﻣڕۆ ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﯾەﻛﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ﺑﯚ ﻟێﺪاﻧﯽ
ﭼەﻣﻜــﯽ ھەڵــەی ﺟﯿﮫــﺎد و ﺷــەھﯿﺪﺑﻮون و ﺷــﺎدﺑﻮون ﺑــە ﺑەھەﺷﺖ ،دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺳەﻗﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﻧﺎﺧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن و ھەرزەﻛﺎران“. ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەﯾﺪا ﺑﺎس ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭼﺎرەﺳەرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛێﺸــە و ﮔﺮﻓﺘﺎﻧە دەﻛﺎت ﻛە ﻟە رێﮕەی ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿە ﺳەری ھەڵﺪاوە. ﺳــەﻻم ﻛەرﯾــﻢ ﭘێﯽ واﯾــە” :ﺑﯚ دەرﻛێﺸــﺎﻧﯽ ڕەگ و ڕﯾﺸــە و ﮔــەرای ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ و ﺑﯿــﺮی ﻧەﻓﺎﻣــﯽ و ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾــﯽ ،دەﻛﺮێ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــە ﮔﻮﺗــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮاو ﺑﺪرێــﺖ ﻟــە رێﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛــﺮدن و ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی ﺋﺎﺳﺘﯽ وﺗﺎرﺑێﮋەﻛﺎن ﻟە ھەرێﻤﺪا“. ﺋەو راوێﮋﻛﺎرەی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــە ﭼەﻧﺪ ﺧﺎڵێﻚ داوە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەر و ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﯿﺮی ﺗﻮﻧﺪڕەواﻧە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەزاﻧێﺖ” :ھﯚﺷﯿﺎری ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮاو ﺑﯚ ﭘەروەردەی ﺧێﺰاﻧﯽ ﺳەردەم، ﭼﺎوﺧﺸــﺎﻧﺪﻧەوە ﺑــە ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﺑﺎﺑەﺗە ﺳەردەﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺨﺮێﺘە ﭘﺮۆﺳەی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە، ﻻﯾەﻧﯽ داھێﻨﺎن و ھﻮﻧەری ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ و ﮔەﻧــﺞ و ھەرزەﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑﺮەوی ﭘــێ ﺑﺪرێــﺖ ،ھەوڵﺪان ﺑــﯚ ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧــﯽ )ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی( ﻟە رێﮕــەی ﻛەﻧﺎڵە ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن و رێﻜﻼﻣﻜــﺮدن ﻟــە ﯾﺎرﯾﮕەﻛﺎن و ﮔﯚڕەﭘﺎن و ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﮔەﻧﺞ و ﻻوەﻛﺎن ﻟێــﯽ ﻛﯚ دەﺑﻨەوە و ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﺪا ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﭘێ ﺑﺪرێﺖ، دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧﺎوەﻧﺪی راﭘﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺗﻮﯾﮋﯾﻨەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﮔەﻧﺠەﻛﺎن“.
ﺷﻜﯚی ﺗﺎك و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﺮاوە دەﻛەوﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە". ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛەدا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە دوا ﻛﺘێﺒﯽ ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿﺮ ﺑەﻧﺎوی "داھﺎﺗﻮو ھﯽ ﻛێﯿە" دراوە" :ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﻛﺘێﺒﯽ ﻟﯿﻨﯿﺮ دەرﺧەری ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەﯾە ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ دﯾﺠﯿﺘﺎڵﺪا ﻣﺮۆڤ دەﺑێ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەوە ﺑێ ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟێ ﻧەﺳــﺘێﻨﻨەوە و ﻟە رێﮕەی ﺋﺎﻣێﺮ و ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﯿــە ﻧﻮێﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑە ﺧﺮاﭘﯽ ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﻧەﮔﯿﺮێﺖ". ﻟﯿﻨﯿﺮ ﯾەك ﻟە رەﺧﻨەﮔﺮە ھەرە ﺗﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دﯾﺠﯿﺘﺎڵﯿﯿە و ﯾەك ﻟە ﮔﻮﺗە ھەرە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ و ﺑەﻛﺎرﺑەری ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺋەوەﯾــە" :ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺑە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ھەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪﻧە ،ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛەﺷﯿﺪا ھەﻣﯿﺸە ﯾەﻛێﻚ ھەﯾە ﻛە دەﺑێ ﺳﺰاﻛەی وەرﺑﮕﺮێﺖ"، ﺋــەو ﯾەﻛێﻜە ﻟە دژﺑەرە ﺳەرﺳــەﺧﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿە ﺧﯚڕاﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘە و دەڵێ" :ﻣﻦ ﻧە رەﺧﻨەﮔﺮی ﻓەرھەﻧﮕﯿﻢ و ﻧە ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪی ﺑﻮاری ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺴﺘﻢ و ﺑﯿﺮ دەﻛەﻣەوە". ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿﺮ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1960ﻟە ﻧﯿﯚﯾﯚرك ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوە .داﯾﻜﯽ ﻟەو ﭘەﻧﺎﺑەرە ﻧەﻣﺴﺎﯾﯿﺎﻧە ﺑﻮوە ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻧﺎزﯾﺪا ﻟە ﭬﯿەﻧﺎوە رای ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﻧﯿﻮﯾﯚرك .ﺑﺎوﻛﯿﺸﯽ ﺑە رەﮔەز ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﯿە .ﻟﯿﻨﯿﺮ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﯚﻓﺖ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەرﯾﯿە ﻛە ﺟﻮوڵەی ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺷﯽ ﻣﺮۆڤ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛﺎت.
"ﻟﻮﯾﺎﺗﺎن" ﯾەﻛەﻣﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻟەﻧﺪەن
وﺷە /ھەوﻟێﺮ 58ﯾەﻣﯿﻦ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻟەﻧﺪەن ،ﺷەوی دووﺷەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ دا ﺑە ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ "ﻟﻮﯾﺎﺗﺎن" ی رووﺳﯽ. ﻟﻮﯾﺎﺗﺎن ﻟە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛﺎری رووﺳﯽ ،ﺋەﻧﺪری زۆﯾﺎﮔﯿﻨﺘێﺴﻔە و ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛە ﺑﺎس ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﭘﯿﺎوێــﻚ دەﻛﺎت ﻟەﻧﺎو ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ رووﺳﯿﺎ .ﻛﻮﻟﯿﺎ ﻓﯿﺘەری ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە و ﻛە ھەر ﻟە ﺳــەرۆﻛە ﮔەﻧﺪەڵەﻛەی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەوە ﺗﺎ ھﺎوﺳەر و ھﺎوڕێ و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺪا دەوەﺳــﺘﻨەوە و ﺑەرەﻧــﮕﺎری دەﺑﻦ. ھەﻣﻮوان ﺗەﺷەری ﻟێ دەدەن و ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ﻟێ دەﻛەن و ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺟێﯽ دەھێڵﻦ ،ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا وێﺮاﻧﯽ دەﻛەن" .ﻟﻮﯾﺎﺗﺎ" ﻟﻮﺗﻜەی ﺟﻮاﻧﯿﻨﺎﺳﯿﯿە و وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺷﺎﻛﺎرە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرھێﻨەری ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪ و ﺧﺎوەن ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ رووﺳﯿﯿە. ﺟێﺮﻣﯽ ﺗﺎﻣﺲ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻟەﻧﺪەن ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻟﻮﯾﺎﻧﺎ وەك ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛە رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ" :ﺋێﻤە زۆرﺑەی ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛەﻣﺎن ﻻ ﭘەﺳــەﻧﺪ ﺑﻮو .زۆرﺑەی ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎن ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﯾﺎب ﺑﻮو ،ﺑەم ﺗەﻧﯿﺎ ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﻛە ھەﻣﻮوان ﻟەﺳەری ھﺎودەﻧﮓ ﺑﻮوﯾﻦ و ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن دا وەك ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛە ھەڵﯿﺒﮋێﺮﯾﻦ "ﻟﻮﯾﺎﺗﺎن"ی ﺋەﻧﺪری زۆﯾﺎﮔﯿﻨﺘێﺴــﻒ ﺑﻮو ،ﺑەھێﺰی و ﮔەورەﯾــﯽ ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ھەﻣﻮوﻣﺎﻧﯽ راﭼڵەﻛﺎﻧﺪ". ﺋەﻧﺪری ﭘﯿﺘﺮۆﭬﯿﭻ زۆﯾﺎﮔﯿﻨﺘێﺴﻒ ،دەرھێﻨەر و ﺋەﻛﺘەری ﻧﺎوداری رووﺳــﯿﯿە ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەھﯚی ﻓﯿﻠﻤﯽ "ﮔەڕاﻧەوە ﻛە ﺑﺮاوەی ﺧەﺗﯽ ﺷــێﺮی ﺋﺎڵﺘﻮوﻧــﯽ ﭬێﻨﯿﺰە ﻧﺎﺳــﺮاوە .ﺋەﻧﺪرێ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1964ﻟە ﻧﻮﺳﯿﺒێﺮﺳﻜﯽ ﺳەر ﺑە ﺳﯿﺒﯿﺮی رووﺳﯿﺎ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە .ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1986 ﺑەرەو ﻣﯚﺳﻜﯚ ﻛﯚﭼﯽ ﻛﺮد و ﺗﺎ ﺳــﺎڵﯽ 1990ﻟەوێ ﻟە ﺋﺎﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ھﻮﻧەر درێﮋەی ﺑە ﺧﻮێﻨﺪن داوە. ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە ﻛە وای ﻛﺮدووە رەﺧﻨەﮔﺮاﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﺑﮕەﻧە ﺋەو ﺑڕواﯾەی ﺋەﻧﺪرێ وەك ﺧﺎوەن ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚی ﺑﻨﺎﺳێﻨﻦ .ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە" :ﮔەڕاﻧەوە"" ،دوورﺧﺮاوە"، "ﺧﯚﺷﻢ دەوێﯽ ﻧﯿﻮﯾﯚرك"" ،ﺋﯿﻠﻨﺎ" و ﻟﻮﯾﺎﺗﺎن.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺧەﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ درا ﺑە ﺟﺮۆن ﻟﯿﻨﯿﺮ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺑﺎﻧﮕﺨﻮازی راﻫێﻨﺪراو ﺑﯚ ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎری ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪار ،ﭼێﮋس ﺳێﻜﺴﯽ :ﺣﯚری و ﻧﯿﻜﺎﺣﯽ ﺟﯿﻬﺎد ،ﴎوودی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮاو، ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺷــەڕ و ﺷــﯚڕ و ﻛﻮﺷﺘﺎری دڕﻧﺪاﻧە ،ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەاڵﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن وەك ﻛەرەﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرا ﺑﯚ راﻛێﺸﺎﻧﯿﺎن و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣﯿﺎن، ﭼەﻣﻜﯽ ﻫەڵەی ﺟﯿﻬﺎد و ﺷەﻫﯿﺪﺑﻮون و ﺷﺎدﺑﻮون ﺑە ﺑەﻫەﺷﺖ ،دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺳەﻗﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﻧﺎﺧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن و ﻫەرزەﻛﺎران“.
17
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
وﺗﺎر
دﯾﺪی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧە
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ﭼﻨﮕڵە ﻟە ﺑﺮی زەرﻓﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚن
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﻟــە ھەوراﻣﺎن ﻛــە دەﭼﯿﻦ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺑــﺎخ و ﺑەروﺑﻮﻣەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە )ھەﻧﺠﯿﺮ ،ﺗﺮێ ،ھەﻧﺎر ،ھەرﻣێ و ھﯽ ﺗــﺮ( ﻛــﯚ دەﻛەﯾﻨەوە ﻟە زەﻣﯿﻠەﯾەﻛﯽ ﻟە ﻧەﯾﺠە )ﻗﺎﻣﯿﺸﯽ ﺗــەڕ( ﭼﻨــﺪراو داﯾﺪەﻧێﯿﻦ ﻛە ﺑە )ﭼﻨﮕڵە( ﻧــﺎوی دەﺑەﯾﻦ .ﺋەو ﭼﻨﮕﻧە وا دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﻦ ﺑە ھەﻣﻮو ﻗەﺑﺎرە و ﺑەﯾەك ﺷێﻮە ﻛە ﻟە ﺑﻨەوە ﺗەﺳــﻚ و ﺑەرەﺑەرە ﺗﺎ ﺑەرەو ﺳەرەوە ﺑڕوات ﻓﺮاواﻧﺘﺮ دەﺑێــﺖ ،ﻟەﻧﺎو ﻧﺎﭼــﻦ ،واﺗە ﺑﯚ ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵ دەﻛﺮێﺖ ﺑەﻛﺎر ﺑﺒﺮێﺘــەوە .ﭼﻨﮕڵە ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻣﯿــﻮە ﻟە ﺑﺮی ﺳــﻨﺪووق و زەرﻓــﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚن، ﺑﮕﺮە ﻟە ﻛﺎری ﺑﺎزاڕﯾﻜﺮدﻧﯿﺸــﺪا ﺑەﻛﺎر دێﺖ .واﺗە ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﺷﻤەﻛەﻛﺎﻧﺖ ﻟە ﻣﯿﻮە و ﺳەوزە و ﻧﺎن و وﺷﻜە ﻟە زەرﻓﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚن ﺑﻨێﯿﺖ ،دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﭼﻨﮕﻧــەی ﺑﺌﺎﺧﻨﯿﺖ و ﭼەﻧﺪ داﻧەﯾەﻛﺖ ﻟە ﻣﺎڵەوە ھەﺑێﺖ. ﺋــەو زەرﻓە ﻧﺎﯾﻠﯚﻧﺎﻧــەی ڕۆژاﻧە ﺑەڕێﮋەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆر ﺑەﻛﺎر
دەﺑﺮێــﺖ ،ﺟﮕە ﻟــە زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ داراﯾﯽ ﻛــە ﺑەﻛﺎرﺑــەر ﺑە ﭘﺎرە ﺋەو زەرﻓە ﻟە ﺧــﺎوەن دووﻛﺎن دەﻛڕێﺖ و ﺧﺎوەن دووﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﭘﺎرە دەﺳــﺘﯽ دەﻛەوێﺘەوە، زﯾﺎﻧــە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺑﯚ ﺳــەر ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻣﺮۆڤ و ﭘﯿﺴﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎك و ژﯾﻨﮕە زۆرن. ﻧﺎﯾﻠﯚن ،وەك ﺷﺎرەزاﯾﺎن دەڵێﻦ ﭘﺎش 500ﺳــﺎڵ ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ،ﻟە ﺧﺎﻛﺪا ﺷﯽ دەﺑێﺘەوە .ﺋەﻣەش ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەﮔەرێﻜە واﺗــە رەﻧﮕە ھــەر ﻛﺎرﻟێﻚ ﻧــەﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺧﺎﻛﺪا و ﺷﯽ ﻧەﺑێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ھێﺸــﺘﺎ 500ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﯾەﻛــەم ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚﻧﺪا ﺗــێ ﻧەﭘەڕﯾﻮە* ،ﺟﮕــە ﻟەوەی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕﯾﺴــﺎﯾﻜﻞ ﻧﺎﻛﺮێﺘــەوە و ﻟە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮدا ﺑــەﻛﺎر ﻧﺎھێﻨﺮێﺘــەوە ،رووﻧﺘﺮ ﺑڵێﻢ ﺗەﻧەﻛەی ﭘﺎﺷــﻤﺎوەﻛﺎن، ﺷﻮوﺷــە ،ﻧﺎﯾﻠــﯚن ،ﺗەﺧﺘە و ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻻی ﺋێﻤە ﺟﻮدا ﻧﯿﯿە و ھەﻣﻮوی ﯾەﻛە و دواﺟﺎر دەﺳــﻮوﺗێﻨﺮێﻦ و ﺑە دووﻛەڵﯽ
ﺳــﻮوﺗﻮوەﻛەی ﺟﮕە ﻟە زﯾﺎﻧﯽ ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ھــەوا و زەوی، ھﯿﭽﯿﺘﺮﻣﺎن ﭼﻨﮓ ﻧﺎﻛەوێﺖ. ﻟــە رووی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻟەﺷﯿﺸەوە ﺋەو زەرﻓە ﻧﺎﯾﻠﯚﻧﺎﻧە ﻛــە ﺧﻮاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﯿــﺎدا ھەڵﺪەﮔﯿﺮێﺖ ﺧﯚ ﺑەﺧﯚ ﻛﺎرﻟێﻚ دەﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺳــەوزە و ﻧﺎن و ﻣﯿــﻮە و زﯾﺎﻧــﯽ دەﺑێــﺖ ﺑﯚ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔــەر رەﻧﮕــﯽ زەرﻓەﻛــە ﺗێــﺮ ﺑێــﺖ ،ﺋــەوە زﯾﺎﻧەﻛەی زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە دەﺑێﺖ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە ﺑە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔەڵ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻛﺎر ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرﻧەھێﻨﺎﻧﯽ زەرﻓﯽ ﻧﺎﯾﻠــﯚن و ﻟەﺑﺮی ﺋەﻣە ﭼﻨﮕڵەی دەﺳﺘﻜﺮدی ھەوراﻣﯽ و ﺗﻮورەﻛەی ﻟە ﻗﻮﻣﺎش دووراو ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ﻟە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﺪا. ﺟﮕە ﻟەو ﺳــﻮوداﻧەی ﺋﺎﻣﺎژەم ﭘێ دا ،ﺳــﻮودێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺶ ﺑە ھەوراﻣﯿﯿــەﻛﺎن دەﮔﺎت ﻟە رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە و ﭘــﺎرەی
ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕی داﻋﺶ
ﺳﺘﺎر ﭼﺎوﺷﯿﻦ
ﺧﯚﻣــﺎن دەﭼێﺘــەوە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ،ﺑﺎ ﻟە ﺗــەك ﻛش و ﺑﻨێﺸﺖ و ﮔﻮێﺰدا ،ﻟەو ﺑﻮارەﯾﺸﺪا ﺟێﺪەﺳﺘﯿﺎن دﯾﺎر ﺑێﺖ و ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜەن. ﻟە زۆرێﻚ ﻟە وﺗﺎن ﻛە ﻟە ﺧەﻣﯽ ژﯾﻨﮕە و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻣﺮۆﭬﺪان، زەرﻓــﯽ ﻛﺎﻏــەز زۆر ﺑــەﻛﺎر دەﺑﺮێﺖ ،ﺑەم دواﺟﺎر ﺋەوەﯾﺶ ﺑە ﺟﯚرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳەر ژﯾﻨﮕە دادەﻧێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﻛەرەﺳــﺘەی ﺳەرەﻛﯽ ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ زەرﻓــﯽ ﻛﺎﻏەزدا )دار(ە و ﺋەوﯾﺶ دەﺑێﺖ ﺑﺒﺮێﺘەوە ،ﺑەﻣەش زﯾﺎن ﺑە ھەوا و ﺧﺎك دەﮔەﯾەﻧﯿﻦ. ﻟەو ﻧەﯾﺠە )ﻗﺎﻣﯿﺸﯽ ﺗەڕ( ﺟﮕە ﻟە ﭼﻨﮕڵە ،ﺳەﺑەﺗە ﺑﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﺑﺮﻧﺠﯽ ﭘو و ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻣﯿﻮە و ﻧﺎن ﻟەﺳەر ﻣێﺰ و ﺳﻔﺮەی ﻣﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ ،دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟە ﺑــﺮی ﻓەﺧﻔــﻮوری ﭼﯿﻨﯽ و ﺗﻮرﻛــﯽ ﺋەو ﻛﺎرە دەﺳــﺘﯿﯿە ﺧﺎوێﻨــە زەرﯾﻔﺎﻧــەی ﺧﯚﻣﺎن ﺑــەﻛﺎر ﺑەرﯾﻦ ،دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺗەك
ﺋﺎﻣێﺮی ﺟﻠﺸﻮوﺷــﺘﻨەﻛەﺗەوە ﻟەﺑﺮی ﺳەﺑەﺗەی ﻧﺎﯾﻠﯚﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ و ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﯚ ﺗێﺌﺎﺧﻨﯿﻨﯽ ﭘﯚﺷﺎك ﻟە ﺷﻮوڵﭽﻨﺪراوی ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﯿﺖ ،چ ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻻدێﯿﺎﻧە و ﺳــﺘﺎﯾﻠێﻜﯽ دڵﺒەر دەدات ﺑە ﻣﺎڵەﻛەت؟ .ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە ،ﺑﮕﺮە دەﻛﺮێﺖ ﺋەﻣە ﺑﻜەﯾﻨە ﺳەرەﺗﺎی ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔەورە و ﺑەرەﺑەرە ﺋەم ﻛﺎرە دەﺳــﺘﻜﺮدە زەرﯾﻔﺎﻧە ﺑــﯚ دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ڕەواﻧە ﺑﻜەﯾﻦ .ﺑەرەو ﺑﺮەودان ﺑە ﻛﺎری دەﺳــﺘﻜﺮدی ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺑە ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ. * ﻧﺎﯾﻠــﯚن ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑە ﺷــێﻮازی ﺟﯿــﺎواز ھەﺑــﻮوە ،ﺑــەم ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ١٩٣٠ﻟەﻻﯾەن ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﻟێﻜﯚڵەرەوە ﺑە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ زاﻧــﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ )واﻻس ﻛﺎرۆﺳــەرس( ﺋەو ﺷــێﻮازەی ﺋەﻣڕۆی ﺑــﯚ دﯾﺎری ﻛﺮا و ﺑەﻛﺎر ھێﻨــﺮا .ﻧﺎوەﻛەﯾﺸــﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﭘﯿﺘﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ھەردوو ﺷــﺎری ﻧﯿﻮﯾﯚرك و ﻟەﻧﺪەن وەرﮔﯿﺮاوە.
ﺑﺎرزان ﺟەوﻫەر ﺳﺎدق • ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS
ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻮوردﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﺋﺎﻛﺎر و ﺋﺎﯾﺪﯾﺎی داﻋﺶ و ﻟێﻜﺪاﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﺑێ ﺑــﯚ ﺋەم ﮔﺮووﭘە، ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕی داﻋﺶ ﺗێﻜەڵﯿﯿەﻛە ﻟە ﺑﯿﺮی ﺟﯿﮫﺎدی ﺳــەﻟەﻓﯿﺰﻣﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺳــﻮﻧﻨﯽ و ﺑﯿــﺮی ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺷــﯚﭬێﻨﯿﯿﺎﻧەی ﺑەﻋﺴﯿﺰم. ﺑەﭘێــﯽ ﺟﻮوڵــە ،ﻛــﺮدار و وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ،داﻋﺶ ھەڵﮕﺮی ﺑﯿﺮوﺑــﺎوەڕی ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﺗە ) ،(Salafismﻟەﻧێﻮ ﺋەم ﻣﯿﺘﯚدە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەش ،ﺟﯿﮫﺎدی ﺳــەﻟەﻓﯽ ) .(jihadi-Salafismﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﺑەﭘﺎﻛﺘــﺎوی ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋێﺴــﺘە و ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺳەﻟەﻓﯽ ﺳﺎڵﺢ ھەﯾە ﻛە ﺋەﻣــەش ﺧﯚی ﻟــە ﺧﯚﯾﺪا دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎن و ﭼﯚﻛﺪاداﻧﯽ ﺋەم ﺗﺎﻗﻤە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە ﻧﯿﺸﺎن دەدا ﻟە ﺑەردەم ﺋەو ﭘێﺸﻜەوﺗﻨە ﺗەﻛﻨﯚﻟــﯚژی ،ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﻧﻮێﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻛﺎﯾــەوە ﻟەﻻﯾــەن وﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺧﯚﮔﻮﻧﺠــﺎن و ﭘێﺸــﻜەوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە و دەﯾﺎﻧەوێ ﺑەﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﻓﯚڕﻣە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿە ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﯿە ،ﺋەو
ﺑﯿﺪﻋەﯾــە رزﮔﺎر ﺑﻜــەن و ﺑﯿﮕەڕﯾﻨﻨەوە ﺑﯚﺗەی ﺳــەرەﺗﺎ و ﻓەزﯾﻠەﺗﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﺧﯚی. ﺑەﭘێﯽ ﭘﯚڵێﻨــﯽ ﻣەرﯾﻮان ورﯾﺎ ﻗﺎﻧﻊ ﺑێﺖ ،ﺳەﻟەﻓﯿەت ﺑﯚ 3ﺑەﺷﯽ ﺟﻮدا داﺑەش دەﺑﻦ :ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﺳــەر ﺋێﺴــﻘﺎن ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋ و رادﯾﻜﺎڵ ﻛە ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑەﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳــەرﺗﺎﭘﺎی ﺳﯿﺴــﺘﻤەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ھەﯾــە ،ﺋەﻣﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ دەﯾﺎﻧــەوێ ﺷﯚڕﺷــێﻜﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑەرﭘﺎ ﺑﻜەن ﺑﯚ ﻟــە ﻗﺎڵﺒﺪاﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻣﯚﺑﯿﻠﯿﺰەﻛﺮدﻧەوەی ژێﺮﺧﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤەﻛﺎن ﺑەو ﺗﯿــﯚرە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿــەی ﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﭘێﯿەﺗــﯽ .ﺑەﺷــﯽ دووەﻣﯿﺎن، ﺑﺎﻧﮕەﺷە ﺑﯚ ﻟێﻚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﺋﺎﯾﻦ و ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎت و ﻛﺎری رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﻟە ﮔێﮋاوی ﺳﯿﺎﺳــەت دەﻛەن .ﺑەﺷەﻛەی ﺗﺮﯾﺎن ،ﺑەرﭘەرﭼﺪاﻧەوە و وەﺳﺘﺎن و رەﺧﻨە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺳــەردار و دەﺳــەﺗﺪاران ﺑەھەڵﮕەڕاﻧەوە ﻟە ﺋﺎﯾﻦ ﻟە ﻗەڵەم دەدەن .ﺋەﻣﺎﻧە زۆرﺟﺎر ﻟەﻻﯾەن ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرەوە ﺑەﺧﺰﻣەﺗــﻜﺎر و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﺋەﻓﻐﺎﻧــﯽ ﺳەرﻣەﺷــﻘﯽ ﺑﻮون، ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎﻟێﻜﺘــﯽ ھەﺑــﻮو ﻟەﮔــەڵ دﻧﯿــﺎی ﻧﻮێ و ﺋﯿﻤﭙﺴــﺘﻤﯚﻟﯚژی زاﻧﺴــﺘﯽ ﻣﯚدێﺮن .واﺗــە ﻣﯿﺎﻧڕەوﺗﺮ ﺑﻮو ﻟە ﺳەﻟەﻓﯽ وەھﺎﺑﯿﯽ ﺳﻌﻮودی ﻛە ڕێﻚ ﺳــەدەﯾەك دوای ﺋەم دوو ﺋﺎﯾﻨﻨﺎﺳــە ،واﺗە ﻟە ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەدەی راﺑﺮدوو ﺑەرز ﺑﻮوەوە و ھەوڵﯽ ﺑەﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﺗﯽ وەھﺎﺑﯿﺪا .ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎ ﺗﯿﯚرﯾﯿﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺗێﻜﺴــﺖ ﻧەﻣﺎﻧــەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ رۆﭼﻮوﻧە ﻧێﻮ ﻋەﻗڵــﯽ ھەﻧﺪێﻚ دەروێﺶ و ﻣﻮرﯾﺪی ﺋەم رێﺒﺎزە و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺎن ﺷــێﻮاﻧﺪ ﺑەﻛﺮداری ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن .ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋــەم ﺳــەﻟەﻓەﯾﯿەﺗە ﻟەوەداﯾە، ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــەی ﻟەﮔەڵ ﺋەوان ﻧﯿﻦ ﺑەدوژﻣﻦ ،ﻛﺎﻓﺮ و ﭘەﯾڕەواﻧﯽ ﺷــەﯾﺘﺎن دادەﻧﺮێــﻦ و ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﻧﺎوﯾــﺎن دەﺗەﻗێﻨﻨــەوە ،وەك ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﯽ دەڵێﻦ )ﻋەﻣەﻟﯿﺎﺗﯽ ﺋﯿﺴﺘﯿﺸــﮫﺎدﯾﯽ( ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔــەر ژن و ﻣﻨــﺪاڵ و ﭘﯿﺮی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎﻧﯿﺶ ﺑﻦ. ﺋﯚﻟﯿﭭــەر روا )،(Olivier Roy
داﻋــﺶ ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺳــڕﯾﻨەوەی ﻫەﻣــﻮو ﻓﺮەﯾﯿەﻛــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ، ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،زﻣﺎن ،ﻛﻮﻟﺘﻮور ﺑەﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺎت ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەﯾﺎن ﭘڕ ﺑﻜەﻧــەوە .ﺋەم ﮔەڕاﻧەوەﯾــەش ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﺋەم ﭼﯿﻨە ﻧﯿﺸــﺎن دەدات ﺑەراﻣﺒەر ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿەﻛە .ﺑﺎوەڕﯾﯿﺎن واﯾە، ﭘﻼﻧﯽ ﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﻜﺮدﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑــەو رﯾﺘﻤە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەی ﺋــەوان ﯾــﺎن ﺑەﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋەژدادﯾﺎن )اﻟﺴﻠﻒ(، دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋﯿﺴــﻼم ﻟــەو ھەﻣﻮو
ﭼﯿﻨﯽ دەﺳەت دەﭼﻮێﻨﺮێﻦ. ﺟﮕــە ﻟەﻣــەش ،ﻟــەرووی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣێــﮋووی ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﺗەوە ،دەﺑێ ﺟﯿﺎوازی ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟە ﻧێــﻮان دوو ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺋــەم دﯾــﺎردە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯿــە، ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﺗﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻛە ﻣﺤەﻣەد ﻋەﺑﺪە و ﺟەﻣﺎﻟەدﯾﻨﯽ
زاﻧﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﻨﺎﺳﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻓڕەﻧﺴــﯽ، ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎن داﺑەش دەﻛﺎت ﺑەﺳــەر 3ﮔــﺮووپ .ﮔﺮوﭘــﯽ ﯾەﻛــەم ،ﻧــەوەی دووەم و ﺳێﯿەﻣﯽ ﺋەو ﺧێﺰاﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿە ﭘەﻧﺎھەﻧﺪاﻧــەن ﻛە ﻟــە ﺋەوروﭘﺎ ﻟەداﯾﻚ ﺑﻮون و ﭘەروەردە ﺑﻮون. ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ،ﺋــەو ﮔەﻧﺠە
ﺧﯚرﺋﺎواﯾﯿﺎﻧــەن ﻛــە وازﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﯾﺎن ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ھێﻨــﺎوە و زۆر ﺑەﺗﻮﻧــﺪی ﺑﻮوﻧەﺗە ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮوی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم .ﺑەﺷــﯽ دووﻣﺎھﯿﯿﺎن، ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێ ﻛە ﺑﯚ ﮔەﺷﺖ ،ﺧﻮێﻨﺪن ﯾﺎن ﻛﺎری ﺗﺮ ﭼﻮوﻧەﺗــە وﺗﺎﻧﯽ ﺧﯚرﺋﺎوا و ﻟەوێ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون. ﺑﺎوەڕداراﻧــﯽ ﺋــەم ﺟــﯚرە ﻟە ﺳەﻟەﻓﯿﯿەت ،ﻟە ﺑﻨﻼدﻧەوە ﺑﮕﺮە ﺗﺎ ﺋەﯾﻤــەن ﺋەﻟﺰەواھﯿﺮی و ﻟە ﺋەﺑﻮ ﻣﻮﺳــﻌەب ﺋەﻟﺰەرﻗﺎوﯾﯿەوە ﺗــﺎ ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮﻟﺒەﻏﺪادی ،وێﻨەی ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺑەراﻣﺒەر دەﻛێﺸــﻦ ﺑەدوژﻣﻦ و ﻧەﯾﺎر و ﺷﻤﺸێﺮﯾﺎن ﻟێ ﺑەرز دەﻛەﻧەوە. ﺑﺎوەڕﯾــﺎن واﯾــە ﺋﯿﺴــﻼم ﻟــە ﺑــەردەم ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧە ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚرﺋﺎوا و زاﯾﯚﻧﯿﺴﺘﯽ، ﺑﯚﯾــە ﺗﺎﻛــە رێﮕە ﺑە ﺑــڕوای ﺋــەوان ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺗﯿﺮۆر و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــە ﺑــﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﻟەم ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼﻮوﻧە. رەﮔێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺑﯿﺮوﺑــﺎوەڕی داﻋﺶ ﻟە ﺑﯿﺮی ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺷﯚﭬﯿﻨﯿﯿﺎﻧەی ﺑەﻋﺴﯿﺰﻣە ،ﭼﻮﻧﻜە داﻣەزرێﻨەران و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎو ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧﯿــﺎن و ﺑەڵﮕەی ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮرد، ﺷــﯿﻌە ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن ،ﺷــەﺑەك و . ھﺘﺪ ﻛە ھەر ﻟە دێﺮزەﻣﺎﻧﯿﺸەوە ﺑەﻋﺲ دژﯾﺎن ﺑﻮوە ﺋەو راﺳﺘﯿﯿە ﭘﺸﺘڕاﺳﺖ دەﻛﺎﺗەوە. ﺳەﯾﺮ ﻧﯿﯿە ﺋەم دوو ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯿە ﻟێﻜﺠﯿــﺎوازە ﺑەﯾەﻛــﯽ وەك داﻋﺸــﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪووە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺟﮕەﻟــەوەی ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭــﯽ ﻟەﻧﺎوﻧەﭼﻮوﻧــﯽ ﺑەﻋﺴــﯿﺰم و ﺳــەﻟەﻓﯿﺰم ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑﺎﻛﮕڕاوﻧــﺪی ھﺎوﺑەﺷــە، ﺑﺎدەﺳــﺘﯽ ﺑەﻋﺴــﯿﯿەﻛﺎن
و ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﺳــﻮودﻣەﻧﺪﺑﻮون ﻟــەم داھﺎﺗە زەﺑەﻻﺣــەی ﺑەھــﯚی ﻛﺮداری دزی و ﺟەردەی ﻟە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎرﻣﺘــەﻛﺎن ،ﻧەوت ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ، ﺑــﺎج و ﺳــەراﻧە و ﺟﺰﯾــە، زەﻛﺎت ،ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن، دەﺳــﺘﯿﺎن دەﻛەوێــﺖ ﻛﯚﯾﺎن دەﻛﺎﺗەوە .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە، ﺷــەڕی ﺑەوەﻛﺎﻟەﺗﯽ ﺳــﻮﻧﻨﯽ دژ ﺑەﭘﺸــﺘێﻨﯽ ھﯿﺠﻤﯚﻧــﯽ ﺷﯿﻌﯽ و ﺳــەرەڕﻣﯽ ﭘێﻜﺪاداﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﻦ ﻟە ھەرێﻤەﻛەدا. ﻛەواﺗە ،ﺋــەم ﺗێﻜەڵﯿﯿە ﻓﯿﻜﺮی ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴــﺘﯿﯿە رادﯾﻜﺎﻧە ،ﺑــە ﺑﻨﺎﻏەی ﻓﯿﻜﺮی داﻋﺶ دادەﻧﺮێﻦ و ﻟەﺳــەر ﺋەو دﯾﺴﭙﻠﯿﻨە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯿﺎﻧە داﻋﺶ ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺳــڕﯾﻨەوەی ھەﻣﻮو ﻓﺮەﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ،ﻧەﺗەوەﯾﯽ، زﻣﺎن ،ﻛﻮﻟﺘﻮور ﺑەﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺎت. ﺋەم ﺗﺮادﺳــﯿﯚﻧە ﻋەﻗڵﯿﯿە ،ﺑﺎﻛﯽ ﺑەھﯿﭻ ﻧﯿﯿــە ﻟە ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ، ﺋەﻧﻔﺎل ،ﺳەرﺑڕﯾﻦ و وێﺮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەرﭼﯽ ﺧﻮڵﻘﺎوە ﻟە ﺑەردەﻣﯿﺎن. ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ،ﺋــەوەی ﻟــە ھەرێﻤەﻛــە روو دەدات، وای ﻛــﺮدووە ﻛــﻮرد ﺑﻜەوێﺘە ﺑەردەم رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﮔــەورەی ﻣێﮋووﯾــﯽ .ﺋەﮔــەر ﺳــەرﻛەوﺗﻮواﻧە ﺗﻮاﻧــﯽ وەم)(Responseی ﺋــەم رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﯾە ﺑﺪاﺗەوە ﯾﺎن وەك ﺋﺎرﻧﯚڵﺪ ﺗﯚﯾﻨﺒــﯽ)Arnold (Toynbeeدەڵــێ ﺋــەو رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﯾــە ﺑﺒڕێــﺖ، ﺋــەوا ﺑەرەوﭘێــﺶ دەﭼــﻦ، ﺑەم ﻟــە ﺋەﮔەری ﺷﻜﺴــﺘﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ درێــﮋە ﺑەﻛﺎرواﻧــﯽ ﺑەرەوﭘێﺸەوەﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺪات.
ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺧﯚی ﻛﺎری دەرﺧﺴــﺘﻦ و ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی زاﻧﯿــﺎری و ﮔەڕاﻧە ﺑە دوای ھەﻣﻮو ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧەی ﻟە ﺷــﻮێﻦ و ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﻣﺎوﻧەﺗەوە ﯾﺎن دەﻣێﻨﻨەوە ،ھەر ﺋەم ﺳﺮوﺷﺘەی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾە ﺣەزی ﻟە زاﻧﯿﻨﯽ ھەﻣﻮو ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛە ،ﺑەم ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﻮێﻦ ﺑەﭘێﯽ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ راﻣﯿﺎری ،ﻛﻮﻣەﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ،دەﺑێﺖ ھەڵﮕﺮی ﺧەﺳــڵەﺗﯽ ھێﺸﺘﻨەوەی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑێﺖ ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺪا و دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﻧﺎو ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﺪا ﺟێﯽ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﺋەم ﭘێﺸەﻛﯿﯿە ﻟەﺳەر ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻮو ﺑڵێﯿﻦ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎدا ﻧﺎﺑێﺖ و ﻧﺎﺷێﺖ ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑــﻦ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋــەو وەزارەﺗــە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ دەﭼﻨە ﻧﺎو ﭼﻮارﭼێﻮەی )ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ(ەوە ﺋەﻣە ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﮔﯚﺷــەﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ وەزارەت ﻧﯿﯿە دوور ﻟە ھەﻣﻮو ﭼﺎوێﻜﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ،ﺑەڵﻜﻮ ﻗﺴــەﻛﺮدﻧە ﻟەﺳەر ﺟﯿﺎوازی ﻧێﻮان وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و وەزارەﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﺳــﭭﯿﻞ ،ﭼﻮﻧﻜە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛﺎری ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ھەرێﻤە ﺑە ﺳــەر و ﻣﺎڵەوە ،ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وت ﭘﺸﺖ ﺑەو ﺑﻨەﻣﺎ و ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧە دەﺑەﺳﺘێﺖ ﻛە ھەر ﺳﻮﭘﺎﯾەك ھەﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وﺗەﻛەی ،دەﺷێﺖ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﭘێ ﺑەﭘێ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﺎﻧە ھەﻧﮕﺎو ﺑﻨێ ﻛە ﺑەﺷﺪار ﺑێﺖ ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وت ،ﻟە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺎ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺷﺎراوە ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋەﻣە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺳﻮﭘﺎ ھەڵﮕﺮی ﻧﮫێﻨﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ وت ﻟە دەﺳﺘﯽ دوژﻣﻦ ،ﺋەو ﭘﺎراﺳــﺘﻨەﯾﺶ ﭘﻼن و ﺗﺎﻛﺘﯿﻚ و ھﻮﻧەری ﺟەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە و ﻛە ھەﻣﻮوی ﻧﮫێﻨﯿﯿــە ،ﺋەﻣە ﻟە دۆﺧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا ،ﻟە دۆﺧﯽ ﺟەﻧﮕﺪا وەك ﺋێﺴﺘە دەﺑێﺖ ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺗﯚﻛﻤەﺗﺮ ﺑﻦ و ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺶ ھەوڵﯽ زاﻧﯿﻨﯽ ﻧەدا ،ﺋەوەﯾﺶ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺳەرﻛەوﺗﻦ. ﺑەداﺧەوە ﻧە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻧە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺟەﻧﮕﺪا وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺧﺎوەن راﮔەﯾﺎﻧﺪن و دەﻧﮕﯽ ﺧﯚی ﻧەﺑﻮوە ﺑﯚ ﺑەﻧﮫێﻨﯽ ھێﺸــﺘﻨەوەی ﺟﻤﻮﺟﻮڵەﻛﺎن و ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑەﭘێﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی وت ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﺧﯚﻛﺮدﻧە ﺧﯚراك ﺑﯚ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﻛە ﺋەﻣە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺪا ھﯿﭻ ﺳــەرﺑﺎز و ﭘﻠەدارێﻚ ﺑﯚی ﻧﯿﯿە و رێﮕە ﭘێﺪراو ﻧﯿﯿە ﻟێﺪوان ﺑﺪات ﺟﮕە ﻟەو دەزﮔە ﺗﺎﯾﺒەﺗەی وەزارەت راﯾﺪەﺳــﭙێﺮێ ﻛە دەﻛﺮێ راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑێ ،ﺑەم ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤەدا ھەﻣﻮو ﺷــەو و رۆژ ﻟە ﻣﯿﺪﯾــﺎوە دەﺗﻮاﻧﯽ ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ ﺑﺒﯿﻨﯿــﺖ و ﺑﺰاﻧﯿﺖ ﭼەﻧﺪ ﺳــەرﺑﺎز ﻟە ﺋەرﻛﺪان ﻛە ﺋەﻣە ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﺧﺰﻣەت ﺑە دوژﻣﻦ، ﺑەم ﻣﻦ دڵﻨﯿــﺎم ﻟە ﻧەزاﻧﯿﯿەوە دەﻛﺮێﺖ ﻧەك ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی زاﻧﯿﺎری ﺑﯚ دوژﻣﻦ ،وای ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ ﭘێﺶ رووداﻧﯽ ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎوە دەﮔﻮازرێﻨەوە ،دەﺑێ ﻛﺎرەﺳــﺎت ﻟەﻣە ﮔەورەﺗﺮ ﭼﯽ ﺑێﺖ؟ ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەﯾﺶ ﻛە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑێ ﺋﺎﮔﺎن ﻟەوەی ﻛە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ وت دەﺧﺎﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە. ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛێﺸــەﻛەﯾﺶ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻛە ﭘﻠەدار ﺋەﻓﺴــەر و ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﺎﻛﺎت ﺑە ﺑﻨەﻣﺎی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە ،ﺧﯚ ﺋەوە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳﺘەم ﻧﯿﯿە ،ﻓەرﻣﺎﻧێﻚ دەرﺑﻜە و رێﮕە ﻣەدە ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻗﺴــە ﺑﻜﺎت ،ﺋەوەی ﻛﺮدی ﻟە ھەر ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪا ﺑﻮو ﺑێ دوودڵﯽ ﻟە ﻛﺎری ﺑﺨەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﻦ و ھەر ﻗﺴەﯾەك ﺑﻜﺎت زاﻧﯿﺎرﯾﯿە و ﺑوی دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑو ﺑﺒێﺘەوە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت وای ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﺑەرﭘﺮس دەﭼێﺘە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺳــەﻧﮕەر و ﻣﯿﺪﯾﺎﯾەﻛﯿﺸﯽ ﻟەﮔەڵﺪاﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەوێﻮە ﻗﺴە ﺑﻜﺎت ،ﺧﯚ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە وەزارەﺗﯽ ﻧﻮاﻧﺪن ﻧﯿﯿە ،دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت ﻛە ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺑﯚ ﮔﻮﺗﻦ ﻧﺎﺑێﺖ. دەﺑﻮو راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺧــﺎوەن ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﻮواﯾــە و رۆژاﻧە ﺑڕﯾﺎری ﺑﺪاﯾــە ﻛﺎم زاﻧﯿﺎری دەدات ﺑە ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﻛﺎﻣــﯽ ﺗﺮ ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ دەھێڵێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺟﺎر زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە دەرەوەی وەزارەت ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺧﯚی دەﺳــﺘﯽ ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە و ﺑوی ﻛﺮدووەﺗەوە و ورەی ﺧەڵﻜﯽ ﺷﻜﺎﻧﺪووە، ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ﺳــﻨﻮور ﺑﯚ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن داﺑﻨﺮێﺖ و رێﮕە ﭘێﺪراو ﻧەﺑﻦ زاﻧﯿﺎری ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺟەﻧﮓ ﺑو ﺑﻜەﻧەوە ،وای ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﺑەرﭘﺮس ھەﯾە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﯾﺎن ﺷﻜﺴــﺖ ﺋﺎﮔﺎی ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،ﻧﺎﻣە ﯾﺎﺧﯚ ﺗەﻟەﻓﯚن ﺑﯚ ﻣﯿﺪﯾﺎ دەﻛﺎت و داوای ﻟێ دەﻛﺎت ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ﺑﮕﻮازﻧەوە. ﺋــەو ﻧﺎڕێﻜﯿﯿﺎﻧــە وای ﻛﺮدووە ﻟــە ﺟەﻧﮕﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن و ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا داﻋــﺶ ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺑە ﺳــﻮودی ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە و داﻋﺶ زۆر ﺑە وردی ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺗﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧەڵﻚ دەﻛﺎت و ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺶ ﺋەو ﺗﺮﺳەی ﺋەوان وەك دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧﺎزاﻧێ چ زﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺑە وﺗەﻛــەی ﺧﯚی ﮔەﯾﺎﻧﺪووە .ﺑﯚﯾە ﭘێﻢ ﺑﺎﺷــە ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺋەو ﻛﺎراﻧە رێﻚ ﺑﺨﺮێﻨەوە و ﮔﻮﺗەﺑێﮋێﻚ داﺑﻨﺮێﺖ ﻛە ﺷﺎرەزا ﺑێﺖ ﻟە ﻛﺎری ﺳﻮﭘﺎﯾﯽ و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﺎم ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی وﺗەﻛــەی ،رۆژاﻧە ﯾﺎﺧﯚ ھەﻓﺘﺎﻧە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﺑوﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە.
ﺳەﻧﮓ ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮر
دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﭘﯿﺮۆز و ﻧﺎﭘﯿﺮۆز!
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﺋەو رﺳــﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺳەرزارەﻛﯿﯿە ﺑﻮو ﻛە زۆر ﻛەس ﻟە ﻧﻮوﺳەر و ﺷﯿﻜﺎرەوەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑە ھەڵە ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﻛﺮد ،ﺋەو دەرەﻧﺠﺎﻣەﺷﯽ ﻧەﺑــﻮو ﮔﻮاﯾە ﻟە رێﮕەی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەوە رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻋەرەﺑﯽ دەﮔﯚڕێﺖ ،ﺋێﺴﺘە ﺋەو رﺳﺘەﯾە ﻧەك ﺑــەﻛﺎر ﻧﺎﯾەت ،ﺑەڵﻜﻮ دووﺑــﺎرەش ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺷــﯿﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەو ﻓەزا ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﺑﻮوەﺗــە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ رەوﺗێﻜــﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆی وەك داﻋﺶ ﻛــە ﺑەﺑڕوای ﻣﻦ وەﻛﺎﻟەﺗێﻜﯽ ﺑــێ ﺷﻮوﻧﺎﺳــە ،ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەو ﺑەھﺎرەﯾــە ﻛە ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜــﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﮔﺮﺗــەوە و ﻟە ﭘﻨﺘێﻜﺪا راوەﺳــﺘﺎ ﻛە ھﯿﭻ ﺑەھﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮی ﺑەرھــەم ﻧەھێﻨﺎ ﺟﮕە ﻟە ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ. ﺷــەڕی ﺳــﺎردی ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ وەك ﻓڕەﻧﺴــﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧەﺧﺸــەی رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻛە ﻟە ﺗﻮوﻧﺴــەوە دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛــﺮد و ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ھــﺎت ،ﺟﮕە ﻟە ﻧەﮔﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﮔەﻻﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ھﯿﭽﯽ ﺗﺮی ﺑەرھەم ﻧەھێﻨﺎ ،دەرﻛەوت ﺑەھﺎری ﺑەﻧــﺎو ﻋەرەﺑﯽ ،ﺟﮕە ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓەزاﯾەﻛﯽ ﺧﺎڵﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ھەرﯾەك ﻟەو وﺗﺎﻧەی ﻛە ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﺎن ﺗێﺪا ﺳڕ ﺑﻮوە ،ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮو ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە :ھەرﯾەك ﻟە ﻣﯿﺴﺮ ،ﺗﻮوﻧﺲ ،ﺳﻮورﯾﺎ، ﻟﯿﺒﯿﺎ و ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﯾەﻣەن ،ﺟﮕــە ﻟە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟــە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻟە رۆژﺋﺎوا وەك دەﺳــﺘﯽ ﻛﺎر ﻣﺎوەﺗــەوە و ﭼﺎوەڕێــﯽ رۆژێﻜﯽ وەك ﺋەﻣــڕۆ ﺑﻮون ،ھﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻧەﺑﻮو، ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﺶ ﺑﯚ ھەڵﻤﮋﯾﻨﯽ ﺋەو ھێــﺰە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾە و ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ھێﺰی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ وەك دژەﺧﯚی دەﯾﺎن ﮔﺮووﭘﯽ ﺟﯚراوﺟﯚری دروﺳــﺖ ﻛﺮد ﻛــە ھەرﮔﯿﺰ دۆﺧەﻛە ﻧەﮔەڕێﺘەوە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﯚی ،ﺑﯚﯾە ھەرﭼﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ھەﺑﻮو ﻟە ﻣێﮋووی ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە زﯾﻨﺪووی ﻛﺮدﻧەوە و ﺟﯚرێﻚ ﺷــەرﻋﯿﯿەﺗﯽ ﺑە دەﺳــەﺗﺪارێﺘﯿﯿﺎن ﭘێ ﺑەﺧﺸﺮا ،ھەروەك ﺋەوەی ﻟە ﯾەﻣەن ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن. ﻧﺎوﭼەﻛە دەﻛﻮڵێ ﻟە ﺷــەڕ و ﻧﺎﺋﺎراﻣــﯽ ،ﭘێ دەﭼێ ﺋەﻣە ﺗەﻣەﻧﯽ درێﮋ ﺑێﺖ ھەروەك ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن و ﮔەرﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ﭼەﻛﻔﺮۆﺷﺘﻦ ﺑەو ﮔﺮووﭘﺎﻧە ،ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﺑەڕێﻮە دەﺑەن ﻛە ﺋێﺮان ﺑەﺷــێﻜە ﻟێﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑە زاری ﺧﯚﯾﺎن داﻧﯿﺎن ﺑەوەدا ﻧﺎ ﻛە ﺋەم ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯿە ﻧﺰﯾﻚ ﺑە 30ﺳــﺎڵ دەﺧﺎﯾەﻧێ ،ھەڵﺒەت ﺋەﮔەر ﺑە ﺟەﻧﮕﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺶ ﺑﺨەﻣڵێﻨﺮێ 30 ،ﺳــﺎڵ زۆرە، ﺑەم ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻛە ﺋﯿﺪارەی ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن دەدەن ،ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋەو ﺑەھــﺎرە ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﺘەوە ﻛە ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﮕﯚڕێ ﺟﮕە ﻟە زﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەﺧﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەم ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯿەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ھەﯾە ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷــەڕی ﻧێﻮان ﺳﻮﻧە و ﺷــﯿﻌەدا ﻛﯚ ﻛﺮاﺑﻮوەوە ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دەﺳــەت ﻟە ﻋێﺮاق ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا دەرﻛەوت ﻛە ﺋەو ﺷــەڕە ﻣێﮋووﯾﯿەی ﻧێﻮان ﺋەو دوو ﻣەزەﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿە ،دەرﻛەوت ﭘێﭽەواﻧەﻛەی راﺳﺘە، رەﻧﮕە رۆژێﻚ ﺑێﺖ ﮔﺮووﭘە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ھەﺳﺘﯽ ﭘــێ ﺑﻜەن ﻛە دژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﯿﺘــﺮ ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺟﯚراوﺟﯚرﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﺨﻮڵﻘێﻨﻦ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﻛﺎرەﻛﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻦ .ﺋەﻣە ﻟە ﺋێﺴﺘەوە ﺗﺮﺳێﻜە ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛە ﺋﯿﺪارەی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دەدەن ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋێﺮان ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿە ﻛە ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺑﻜــەن و درێﮋە ﺑەو ﺗەﻧﮕﮋە ﺑﺪەن ﻛــە ھﯿﭻ ﻧەﺑێ ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــەﻛﺎری ﺑێﻨﻦ ،ھەروەك ﺋەوەی ﻟە ﻟﺒﻨﺎن ،ﯾەﻣەن ،ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﻋێﺮاق ،ﻛﻮێﺖ و ﺳﻌﻮودﯾە دەﺑﯿﻨــﺮێ ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﻟە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ رووﺳﯿﺎ وەك ﺑەرەﯾەﻛﯽ دژ ﺑە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەھﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەرھەم ﺑێﻨﻦ ،ﺳەرەﻧﺠﺎم ﺧﻮێﻨەر دەﺑێ ﻟەوە ﺗێ ﺑﮕﺎت ﺳﯿﺎﺳەت ﺗەﻧﯿﺎ ﺷەڕ ﺑەرھەم ﻧﺎھێﻨێ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯿﺶ ﺑەرھەم دێﻨێ ﻛە ﺑە ﻣﯚدێﻠە و ﻣﺎوەﻛەی وەك ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﻛﻮرﺗە.
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻧەوت
و
ﻟە ﻣــﺎوەی ﻧﺰﯾﻚ ﺑە 10ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ وزەی ﻋێﺮاق ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛﻮرد وەك ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯽ ”ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق“ ﻧﯿﺸــﺎن دەدەن و ﺑــە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﺎﻧﮕــەواز دەﻛــەن” ،ﻛﻮردەﻛﺎن ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺗﺎﻧﻜــﺮدن و دزﯾﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺷﯿﻤﺎﻟﯽ ﻋێﺮاﻗﻦ“. ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺸــەوە ﻟەﮔەڵ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ھێڵﯽ ﺑﯚڕﯾﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘﺎﺷــﺘﺮ رەواﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛەﺷﺘﯽ ﻧەوﺗﮫەڵﮕﺮی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 22ی ﺋﺎﯾﺎر و ﻟە ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﺑــﯚ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ،دەﻧﮕﯽ ﺑەﻏﺪا ﻟە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺑە دزﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ھەﻧﺎردەﻛﺮاوی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺑەرز ﺑﻮوەوە و ﻟــە دادﮔەی ﻓﯿﺪڕاڵﯽ و ھەروەك ﻟە دادﮔــەی وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺗﻜﺴــﺎس ﻟە رێﮕــەی وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗــەوە ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺎن ﻟەﺳەر ﻛەﺷﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧەوﺗﮫەڵﮕﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﻛــﺮد، ﺑەﺗﯚﻣەﺗﯽ ﺋەوەی ﺋــەو ﻧەوﺗەی ﻟــە ﻛەﺷــﺘﯿﯿەﻛەداﯾە ،ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗە و ﺑە رێﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﺗەوە. راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی دوو رێﮕــە ﺑــﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧــەوت ھەﯾــە، رێﮕەی ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ،ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﺑە ﺑڕﯾــﺎری دەوڵــەت ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێﺖ و ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،رێﮕەی دووەﻣﯿﺎن
ﺧەڵﻚ
رێﮕەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،دزﯾﻦ و ﺑەﺗﺎﻧﺒﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ وﺗێﻜە و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەﻧــﺎردەی ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ ،ﺋــەوەی دووەﻣﯿﺎﻧە ،واﺗە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘﯽ ﺑە ﻧەوﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە دەﻛﺎت و ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ دەﯾﺪزێﺖ. ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــە ھەﻧــﺎردەی ﻧەوﺗــﯽ ھەرێﻢ و ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺧەﻣﺨﯚراﻧــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق و ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە 4 ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا دۆﺳﯿەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋﺎراوە ،ﻛە ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺪا ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ وزەی ﺋەو وﺗە ﺑەﺗەواوی ﮔﻮﻣﺎﻧﺎوﯾﯿە. ﻟە 9ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە، دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻧﺎﺳــﺮاو ﺑە داﻋــﺶ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻣﻮوﺳــڵﯽ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮد ،ﻟــە ﭼەﻧﺪ رۆژی دواﺗﺮدا ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳەﺣەدﯾﻦ و ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺷــﺎرۆﭼﻜە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛــﻮوك ﻛەوﺗﻨە دەﺳﺖ داﻋﺸــەوە .ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ﻛێڵﮕــە و ﭼﺎڵە ﻧەوﺗﯽ ﮔــەورە ھــەن و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﻧەوﺗەﻛــەی دەردەھێﻨــﻦ، ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﻛێڵﮕــەی ﺑەﺗﻤــە و ﮔەﯾﺎرە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ، ﭼﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺣەﻣﺮﯾﻦ و ﻋەﺟێﻞ ﻟە ﻧێﻮان ﺳەﺣەدﯾﻦ و ﻛەرﻛﻮوﻛﺪا. ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎن دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ،ﻛە ﻟــە ھەر رۆژێﻜﺪا
ﺑەرژەوەﻧــﺪی ،ﺟــﯚری ﭘﯿﺮۆز و ﻧﺎﭘﯿﺮۆزی ھەﯾە .دەﺳــﺘﻮەرداﻧﯽ ﺋێــﺮان ﺑــﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﻟە ﺑەﺣﺮێﻦ و ﺳﻮورﯾﺎ و ﻟﺒﻨــﺎن و ﻟە ﺣﻮوﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻣــەن ﺑەﻻی ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗﺎﻧەوە ﭘﯿﺮۆزە ،ﺑەﻻی ﺳــﻮﻧﻨە رﻛﺎﺑەرەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎﻧەوە ﻧﺎﭘﯿﺮۆزە. ﺑەﻻی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دەﺳــﺘﻮەردان دژی رژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد و ﺑــﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻟە ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ﭘﯿــﺮۆزە ،ﺑەم ﺑــﯚ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧێ ﻧﺎﭘﯿﺮۆزە .ﺑەﻻی ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧەوە دەﺳــﺘﻮەرداﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە و ﻗەﺗەڕ ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﺑەﺣﺮێﻦ و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﭘﯿﺮۆزە، ﺑــەم ﺑــەﻻی ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧەوە ﻧﺎﭘﯿﺮۆزە. ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺑﺎرەﻛﺎﻧــﺪا ھەﻣﻮو دەوڵەﺗێﻜــﯽ دەﺳــﺘێﻮەردراو، ﺟــﺎ ﺋﯿﺘﺮ ﺑەھەر ﺷــێﻮە و ﭘﺎڵﻨەر و ﻗەﺑﺎرەﯾەك ﺑێــﺖ ،دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳﻨﻮورﺷــﻜﺎو و ﺋەﺗﻜﻜﺮاوە ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﭘێﯽ رازی ﺑﻮوە و ﺑە ﭘﯿــﺮۆزی دادەﻧێــﺖ ،ﺋەوە ﻟەﺑەرﺋەوەﯾــە ﭼــﺎری ﻧﺎﭼــﺎرە، ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ھﯿــﭻ ﻛــەس و ھێﺰ و دەوڵەﺗێــﻚ ﺣــەز ﺑــەوە ﻧﺎﻛﺎت ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ،ﺑﺎ ﺑــﺮای ﺧﻮێﻦ و زﻣﺎن و ﺋﺎﯾﻦ و ﻣەزەﺑﯿﺸــﯽ ﺑێﺖ، ﻟەودﯾﻮ ﺳــﻨﻮورەوە ﺑێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﺧﺎوەن ﻣــﺎڵ و ﺋەوﯾــﺶ ﺑﺒێﺘە ﺑێﮕﺎﻧە.
ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮرد ﻗﺎﭼﺎﺧە، ﺋەی ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ؟ داﻋﺶ ﺑﺎﯾــﯽ 2ﺗﺎ 3ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻧەوت ﻟــە ﻛێڵﮕــە و ﭼﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗەوە دەﻓﺮۆﺷــێﺖ، ھەروەك ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﻤﭽە ﺋﺎﺷﻜﺮا ،ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ ﺑە رێﮕەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋێﺮان و ﺳﻮورﯾﺎوە ﺑەرەو ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەﮔﻮازرێﺘەوە. ﻟە 9ی ﺣﻮزەﯾﺮان و رۆژاﻧﯽ دواﺗﺮ ﻛﺎﺗێﻚ ﻓﺮﻗە ﺑە ﻓﺮﻗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەردەم ﭘێﺸڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﺟﻠــە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻓڕێ دەدا و ﺑە ﻛﯚﻣــەڵ ھەڵﺪەھﺎﺗﻦ ،ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ھێﺰێــﻚ ﺑــﻮون ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا رووﺑــەڕووی داﻋــﺶ ﺑﺒﻨــەوە و ﺑــەر ﻟــە ﭘێﺸــڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕﺮن ،ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا وەك ﺗﺎﻛــە ھێــﺰی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑــﻮوی داﻋﺶ ﻧﺎﺳــێﻨﺮان ،ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ وەك ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ رێﻜﺨــﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا و ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ وزەی ﻋێــﺮاق ،ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮرد ﻟە رێﮕەی ﺑﯚڕﯾﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚوە، ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋەوەﯾــﺎن ﻛــﺮد ﻛــە ﻧەوﺗــﯽ ﻛــﻮرد دزﯾﺎرﯾﯿە و ھﯚﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟەوە دا ھەر وت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑﻜڕێﺖ ﺷەرﯾﻜە دزە و ﺳﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە دژ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛەن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﻧەوﺗــﯽ داﻋﺶ ﺑێ دەﻧﮕﯿﯿﺎن ھەڵﺒــﮋاردووە .ﮔﻮﻣﺎن
و ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﮔەورەﻛــە ﻟێﺮەوە ﺳەرھەڵﺪەدات .ﺋﺎﯾﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﯚ ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە دزﯾﻦ و ﺗﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟەﻻﯾەن ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺸــەوە ﺑــێ دەﻧﮕﯽ ھەڵﺒﮋاردووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەﻧــﺎردەی ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑە ﮔەرووی ﺷێﺮەوە ھﺎوار دەﻛﺎت؟ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق زۆر ﺑە روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا رێﮕەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ دەزاﻧێﺖ ،ھﯚﺷﯿﺎرە ﺑــەوەی ﻧەوﺗەﻛــە ﻟــە رێﮕەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺋێــﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎوە ھەﻧــﺎردەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دەوڵەﺗە ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ داﻋﺸــﯿﺶ دەﻧﺎﺳــێﺖ ،دەﺗﻮاﻧێ ھﯚﺷﺪاری ﺑەو وﺗﺎﻧە ﺑــﺪات ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ دەﻛڕن و دەﮔﻮازﻧەوە ،ﺑەم ﺑﯚﭼﯽ ﻧﺎﯾﻜﺎت؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەوە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﮔەورە ھەڵﻨﺎﮔﺮێﺖ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﻣڕۆ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿەﻛــﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻟــە دژی داﻋﺶ ﭘێﻚ ھێﻨــﺮاوە و ﺋــەو وﺗﺎﻧەی ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوﺗــﯽ داﻋــﺶ دەﻛــەن ﯾﺎن دەﯾﻜڕن ﺑەھﺎوﻛﺎری ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﻟە ﻗەڵەم دەدرێﻦ؟ داﻋﺶ ﺋەﮔەر ﻟە ھــەر رۆژێﻜﺪا ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻋێﺮاق دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێــﺖ ،ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە 240 ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری دەﺳﺖ ﻛەوﺗﻮوە، ﺋەوە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ زەﺑەﻻﺣﯽ
داھﺎﺗﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿە ﭘێﻚ دێﻨێــﺖ ،ﻛە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 60 دەوڵەﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا ﺟەﻧﮕﯿﺎن ﻟە دژ ﺑەرﭘﺎ ﻛﺮدووە. ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎﻧە ﺟێﮕــەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد روو ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ وزەی ﺋــەو وﺗــە دەﺳــﺘﯽ ﺑــﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻧەﺑﺮدووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﻏــﺪا ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ھەرێــﻢ ﺑــە دزی و ﺗﺎﻧﯽ ﻟێﻚ دەداﺗــەوە ،ﺟێﮕــەی ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻛــﻮرد داوای رووﻧﻜﺮدﻧــەوە ﻟەﺑﺎرەی ﻧەوﺗﯽ داﻋﺸەوە ﺑﻜﺎت، داﺧــﯚ ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ و ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﭼﯿﯿە؟ ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ و ھﯚﺷﺪارﯾﻨەدان ﺑەو دەوڵەﺗﺎﻧەی ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوﺗﯽ داﻋﺶ دەﻛەن و ﭘﺎﺷــﺘﺮ ﺋەو دەوڵەت و ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻧەوﺗﯽ داﻋــﺶ دەﻛــڕن ،ﮔﻮﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﮔەورە ھەڵﺪەﮔﺮێــﺖ و ﻧﺎﺑێﺖ وا ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕ ﺑﺒێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی داﻋﺶ داوای رووﻧﻜﺮدﻧەوە ﺑﻜەن، ھەروەك ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ و ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد دەﺑێﺖ ﻟەو رووەوە ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ھەﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﻛێ ﺑەﻫﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﺑﯿﺮ ﻣﺎوە؟
دەﺳــﺘﻮەردان ﻟــە ﻛﺎروﺑــﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛــەس و ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﺗﺮ رەﻓﺘﺎرێﻜــﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨە و ﻛەس ﺣەز ﻧــﺎﻛﺎت ﺋەوﯾﺘــﺮ ﺧﯚی ﻟە ﺷﺘە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﻘﻮرﺗێﻨێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧﺎوﻣﺎڵ و ﺧێﺰاﻧــﯽ و ﺋەوە ﺑــە ﻓﺰوڵﯿﯿەت، ﯾــﺎن ﻟــەوە ﺧﺮاﭘﺘــﺮ ﺑەﺑــێ ﺣﻮرﻣەﺗﯿﻜــﺮدن ﺑــە ﭘﯿﺮۆزﯾﯿە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛــەی دەزاﻧێﺖ .ﻟەﺑەرﺋەوەﯾە ﺧێﺰاﻧەﻛﺎن ھەوڵ دەدەن ﻛەس ﺑە ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻧەزاﻧــێ و دەرودراوﺳێ ﮔﻮێﯿﺎن ﻟە ﻗەﭘﻮﻗﺎڵ و ﺷەڕەﺷــەﻗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﺑێــﺖ، ﺑﮕﺮە ھەﻧــﺪێ ﺟﺎر ژن و ﻣێﺮدی ژﯾــﺮ ھەوڵ دەدەن ﺑﺎواﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑە ﻛێﺸــە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەزاﻧﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە دەزاﻧــﻦ ﺋەﮔــەر ﺑﺰاﻧﻦ ھەردووﻻ دەﺳــﺖ وەردەدەن و ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﺎن دەﻛەن و ﺋﯿﺘﺮ ﺟڵەوی ﮔەﻣەﻛە ﻟە دەﺳــﺖ دەردەﭼێ و ﺋــەوان دەﺑﻨــە داﺷــﯽ داﻣە ﺑەدەﺳﺖ ﮔەﻣەﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەودﯾﻮ ﺳﻨﻮورەوە. ﺋەﻣــە ﺑــﯚ وت و دەوڵەﺗﯿــﺶ راﺳﺘە .ھەر دەﺳــﺘێﻮەرداﻧێﻜﯽ دەرەﻛﯽ ﻟە ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧﺎوﺧﯚی دەوڵەﺗێﻚ ﺟﯚرێﻜە ﻟە داﮔﯿﺮﻛﺮدن و ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳەروەرﯾﯽ ﺋەو ﮔەل و دەوڵەﺗــە ،ﺑﯚﯾە ھﯿــﭻ ﮔەﻟێﻚ ﺷﺎﻧﺎزی ﺑەو دەﺳــﺖ ﺑﯚ ﺑﺮدﻧە ﻟە دەرەوەی ﺳــﻨﻮورەوە ﻧــﺎﻛﺎت و ﺣەزی ﻟێ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿﭻ
دەوڵەﺗێﻚ ﺑﯚ ﺧﻮا و ﺑﯚ ﺋەﺧﻼق و ﭼﺎﻛە و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ دەﺳﺖ ﻧﺎﺧﺎﺗە ﻛﺎروﺑــﺎری وﺗێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑﺎ ﺋەو دەﺳﺘﻮەرداﻧە ﺑەھﺎﻧﺎوەﭼﻮوﻧﯿﺸﯽ ﺑێﺖ ﻟە ﻟێﻘەوﻣﺎﻧێﻜﺪا ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺑەر ﺑەرژەوەﻧﺪی و دەﺳــﻜەوﺗێﻜﯽ ﺧﯚی دەﺳﺖ وەردەدات ،ﺟﺎ ﺋﺎﺧﯚ ﺋەو دەﺳــﻜەوﺗە ﺟﯚرە ﺋﺎﮔﺮﺑڕێﻚ ﺑێﺖ ﺗﺎ ﭘڕﯾﺸــﻜﯽ ﺋــەو ﺋﺎﮔﺮەی رووی ﻟــە وﺗەﻛەی ﺗﺮ ﻛﺮدووە ﺑەر ﺋەوﯾﺶ ﻧەﻛەوێــﺖ ،ﯾﺎن ﺑﯚ ﭘێﺪاﻛﻮﺗﺎن ﺑێــﺖ ﻟەﻧﺎو ﺋەو وﺗە و ھەڵﺴﻮوڕاﻧﺪﻧﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾەی ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾﺪاﯾە و ﺋﯿﺘﺮ ﻣەرﺟﯿﺶ ﻧﯿە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔەﻟە ﺧﺎﻧەﺧﻮێﻜەدا ﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو دەوڵەﺗە ﻛە ھﺎﺗﻮوە و ﺷﺘێﻚ ﺑەو دەﺑەﺧﺸــێﺖ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﭼﺎوی ﻟە دەﺳﻜەوﺗێﻜﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﻟەوەﯾە ﺑەﺧﺸﯿﻮێﺘﯽ .واﺗە ﺋەﮔەر ﺑﯚﺷــﻜێﻚ ﺗﺮێﺖ ﭘێ ﺑﺒەﺧﺸــێ ﭘەرداﺧێﻚ ﺷــەرﺑەﺗﯽ ﺧەﺳــﺖ و ﺳــﺎﻓﯽ ﻟێﺖ دەوێﺘەوە .ﻟەﺑەر ﺋەم ﺳەودا ﺷــﺎراوە دزێﻮەﯾە ﻛە ھــەردوو ﻻﯾەﻧﯽ ھﺎوﻛێﺸــەﻛە ﺗﺎ ﭘێﯿــﺎن ﺑﻜﺮێ راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی دەﺷــﺎرﻧەوە ،ﯾﺎن ھەوڵ دەدەن ﺑەرﮔێﻜﯽ ﻣﺎﻗﻮوڵﯽ وەﺑەردا ﺑﻜەن، ﭼﻮﻧﻜــە ھەم ﺑﯚ دەﺳــﺘێﻮەردەر ﻗﻮرﺳــە وەك ھێﺰێﻜﯽ داﮔﯿﺮﻛەر و ﭼﺎوﭼﻨــﯚك و ھەژﻣﻮوﻧﺨــﻮاز ﻟــە ﺑــەردەم دەرودراوﺳــێ و ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ دەرﺑﻜــەوێ و رەﻧﮕــە رﻛﺎﺑەرە
ھەرێﻤــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەوەدا ﻟێﯽ ﺑێ دەﻧﮓ ﻧەﺑﻦ ،ھەم ﺑﯚ دەﺳــﺘێﻮەردراوﯾﺶ ﻗﻮرﺳــە وەك ھێﺰێﻜﯽ ﺳەروەری ﺷﻜﺎو و ﭘﺎﺷﻜﯚ و ﺑێ دەﺳەت ﻟە ﺑەردەم ﮔەﻟەﻛەی و ﮔەﻻن و دەوڵەﺗﺎﻧﯽ دوور و ﻧﺰﯾﻜــﺪا دەرﺑﻜــەوێ و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەﯾﺶ ھەﯾە ﺋەﮔەر ﺧﯚی ﺷــﻞ ﺑﻜﺎت ،ھێﺰی ﺗﺮﯾﺶ ﭼﺎوی ﺗێ ﺑﺒڕن. ﺑەم ﺋﯿﺘﺮ دەﺳﺘێﻮەردان ﺑﻮوەﺗە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ھێــﺰەﻛﺎن و ھەﻧﺪێ ﺟﺎر دەﺑێﺘە ﻓﺮﯾﺎدڕەس ﺑﯚ ھێﺰ ﯾﺎن دەوڵەﺗێﻚ ﻛە ﻟە ﺑەردەم ھەڕەﺷەی ھێﺰێﻜﯽ دەرەﻛــﯽ ﯾــﺎن ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــﺪا ﻟە ﺑەردەم ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻣﺎن و ﻧەﻣﺎﻧﺪاﯾە. ﻟەﺑەرﺋــەوە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛــە ﺑــە ﻣەﻣﻨﻮوﻧﯽ داوای دەﺳﺘێﻮەردان و ﻛﯚﻣەﻛﯿﯽ دەرەﻛــﯽ دەﻛﺎت، ﺗﺎ زﯾﺎن ﻟــە ﻧﯿﻮەی ﺑﮕەڕێﺘەوە .ﻟە راﺑﺮدووی ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا ﮔەﻟێﻚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟەوﺑﺎرەوە ھەن. دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮێﺖ ﺳــﺎڵﯽ 1990 ﺑە ﻣەﻣﻨﻮوﻧﯽ ﭘەﻧــﺎی ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ و زﻟﮫێﺰان ﺑﺮد ﺗﺎ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﻟــە وﺗەﻛــەی ﺑﻜەﻧە دەرەوە .ﻟــە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚی ﻧێــﻮان دوو ﺣﺰﺑﯽ ﻛــﻮردی ﻟە ﻧەوەﺗــەﻛﺎن ،ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﭼﺎوﺷــﻜێﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋەوﯾﺘﺮﯾﺎن راﺷــﻜﺎواﻧە ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻨﺒــەری ﻣﺰﮔــەوت دەﯾﮕﻮت ”ﺑﺮادەراﻧﯽ ﺟﻤﮫﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ
ﭘێﯿــﺎن ﮔﻮﺗﻮﯾــﻦ ھــەرﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺘﺎن ﺑــﻮو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﺑﻜــەن دەرﻟەﺣﺰە دەﮔەﯾﻨە ﻻﺗــﺎن!“ ،ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﻮوﻧﯽ ھەر ﭘێﻮەﻧﺪی و واﺑەﺳــﺘەﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋەو دەوڵەﺗــە رەت دەﻛــﺮدەوە .ﻟە 2001دا ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨﯽ ﺋەﻓﻐﺎن و ﻟە 2003ﯾﺶ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿﺎن ﻟە دەﺳــﺘﻮەرداﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻛﺮد ﻟــە وﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ رژێﻤــﯽ ﺗﺎڵﯿﺒﺎن ﻟە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن و رژێﻤﯽ ﺳەدام ﻟە ﻋێﺮاق .ﻟە 2011-2012ﯾﺸــﺪا ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻟﯿﺒﯿﺎ ھەﻣﺎن ھەڵﻮێﺴــﺘﯿﺎن ھەﺑﻮو ﺑﯚ رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﻣﻮﻋەﻣەر ﻗەزاﻓﯽ .ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﺷــﻜﺎواﻧە داوای ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ و ﺑەھﺎﻧﺎوەﭼﻮوﻧﯿــﺎن ﻟە دەوڵەﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ و دﻧﯿﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ھێﺰ ﺑێﻨﻦ و ﻟە ﺷــەڕی داﻋﺸﺪا ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎن ﺑﺪەن ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ھێﺰە ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن داﻛﯚﻛﯿﯿﺎن ﻟــە ﺳــەروەرﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و رەﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﺑﻮوﻧــﯽ ھــەر ھێﺰێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دەﻛﺮد و ﺣﺎﺷﺎﯾﺎن دەﻛﺮد ﻟەوەی ھﯿــﭻ دەوڵەﺗێﻚ رۆڵــﯽ ﻟــە داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﺑێﺖ. دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ﻛەواﺗــە دەرەﻛﯿﺶ ﺑەﻛﺮدەوە ،ﺑەﮔﻮێﺮەی
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
65
65
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ژﻣﺎرە ) ، (66ﭼﻮارﺷەم2014/ 10/ 22 ،
ﺋﯿﱰ ﺑﯚ ﭘێﺸەوە
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com
ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
Wishe ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
wishe@wishe.net
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﮐﺮاوە( ﮐﺮاوە( ﮐﺮاوە( ﭼﺎوی ﮐﺮاوە( ﮐﺮاوە( ﭼﺎوی ﭼﺎوی )ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎﯾﯽ ﭼﺎوی )ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎﯾﯽ ﭼﺎوی ﮐﺮاوە( )ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎﯾﯽ )ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎﯾﯽ )ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎﯾﯽ ﺧەﺗﯽ ﭼﺎوی ﺧەﺗﯽ ﺧەﺗﯽ ﺧەﺗﯽ )ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎﯾﯽ ﺧەﺗﯽ ﺧەﺗﯽ ﺑﻮار :ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ڕاﭘﯚرﺗﯽ ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوە ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ٢٠١٤
ﺋەﮐﺎدﯾﻤﯿــﺎی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧــﯽ ﻟە ﻋێــڕاق ﭘێﺸــﺒڕﮐێﯿەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ڕادەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻟەﻧێــﻮ ڕۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێڕاﻗﺪا. ﺳەرﺟەم ڕۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎﻧﯽ ﻧﻮوﺳﺮاو ،ﻣﺎڵﭙەڕ ،ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚنو ڕادﯾﯚ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﺷــﺪاری ﻟەم ﭘێﺸــﺒڕﮐێﯿەدا ﺑﮑەن ،ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێﺸــﺒڕﮐێﮑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺳێ ﺑﺎﺑــەت ھەڵﺪەﺑﮋێﺮدرێــﻦو ﺧﺎوەﻧەﮐﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺋەﮐﺎدﯾﻤﯿــﺎی راﮔەﯾﺎﻧﺪنو ﻗﻮﻧﺴﻮڵﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟەھەوﻟێﺮ ﺧەت دەﮐﺮێﻦ. ﺑﺎﮐﮕﺮاوﻧﺪ ﯾﺎﺳــﺎی ﻣﺎﻓﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ زاﻧﯿــﺎری ﻟەﻻﯾەن ﭘەڕﻟەﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﭘەﺳــەﻧﺪ ﮐــﺮا ﻟــە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ .٢٠١٣ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎﮐە ﺋﺎﺳــﺎﻧﮑﺎری ﮐﺮدﻧــە ﺑــﯚ ﺋــەو ھﺎوﺗﯿﺎﻧەی ﮐە ﺑەدوای زاﻧﯿــﺎری دەﮔەڕێﻦ ﻟە داﻣﻮ دەزﮔﺎ ﮔﺸــﺘﯿﯿەﮐﺎن ،ھەروەھــﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯽ ﺑﺨەﻧە ﺋەﺳﺘﯚی ﺣﮑﻮوﻣەت و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ. ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪەﻧەوەی ﺗەواوی ﯾﺎﺳﺎﮐە ،ﺳﻮود ﻟەم ﻟﯿﻨﮑەی ﺧﻮارەوە وەرﺑﮕﺮە. )http://www.perlemanikurdistan.com/files/articles/120713023536.pdf ﺟﯚری ﺑﺎﺑەت ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧــەی ﮐــە دەﻧێﺮدرێــﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ڕاﭘﯚرﺗــﯽ ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوە ﺑــﻦ ﻟەﻧێﻮ ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــڕاق ،ھەروەھــﺎ ﯾﺎﺳــﺎی ﻣﺎﻓــﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ زاﻧﯿــﺎری ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎﺑێﺖ وەﮐﻮو ﺋﺎﻣﺮازێﻚ ﺑﯚ ﮐﯚﮐﺮدﻧەوەی زاﻧﯿﺎری. وردەﮐﺎری و ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﮐﺮدن دوا وادە ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﮐﺎن ٢٠١٤/١٢/٣١ ﺑﺮاوەﮐﺎن ڕادەﮔەﯾﻨﻨﺮێﻦ ﻟە ٢٠١٥/١/٢٠ﻟەڕێﮕەی ﺋﯿﻤەﯾﻞ ﻣەڕاﺳﯿﻤێﻚ ڕێﮑﺪەﺧﺮێﺖ ﺑﯚ ﺑەﺧﺸﯿﻨﯽ ﺧەﻻﺗەﮐﺎن ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﻗﻮﻧﺴڵﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﭘێﺸﺒڕﮐێﮑە ﺑﯚ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﻮوﺳﺮاو ،ﻣەﻟﭙەڕ و ﺗﯿﭭﯽ زﻣﺎﻧەﮐﺎن :ﮐﻮردی ،ﻋەرەﺑﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳەر ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﮐﺮدن
ھەوﻟێﺮ زەﮐەرﯾﺎ ﻣﻮﺣەﻣﻤەد ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ٠٧٥٠٤٧٥٣٨٩٧ : ﺋﯿﻤەﯾﻞ(zakaria@mict-international.org : ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ داﻧﺎ ﺋەﺳﻌەد ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ٠٧٧٠١٥٢٣٦٥٤ : ﺋﯿﻤەﯾﻞdana@mict-international.org : ﻣﻮﺣەﻣﻤەد ﻗﺎدر ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ٠٧٧٠٨٢١٠٠٠٢ : ﺋﯿﻤەﯾﻞmohammed.qader22@gmail.com : ﺋەﮐﺎدﯾﻤﯿــﺎی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻟــە ﻋێــڕاق ))www.mediaacademy-iraq.org دەزﮔﺎﯾەﮐﯽ ڕاوێﮋﮐﺎری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾە ﮐە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﮑەش ﺑە دەزﮔﺎﮐﺎن و ﺑﺎزرﮐﺎﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﮐەﺳﺎﻧﯽ ﭘڕۆﻓﯿﺸﻨﺎڵ دەﮐﺎت .ﮐەﺳــﺎﻧﯽ ﺑــە ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻋێڕاﻗــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ڕاھﯿﻨــﺎن ﻟەﺳەرﺗﺎﺳەری وت و ڕاھﯿﻨﺎن ﻟەﺳەر ﮐﺎر ،ھەروەھﺎ ڕاھێﻨﺎن ﺑەڕێﮕەی ﺋﯚﻧﻼﯾﻦ ﭘێﺸــﮑەش دەﮐەن .ﺋەﮐﺎدﯾﻤﯿﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘﯿەﺗﯽ ﺑﺮەو ﺑﺪات ﺑە ﮐﻮاﻟﯿﺘﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧــﯽ ،ﻻﯾەﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ھەروەھــﺎ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳــەروﺗﺎر و ﺑەردەواﻣﯽ ﻟە ﮐﺎر ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﮐﯽ درێﮋ ﺑﯚ دەزﮔﺎﮐﺎﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟە ﻋێڕاق. ﺋەﮐﺎدﯾﻤﯿﺎ ﻟە ﻻﯾەن MICTﺑەڕێﻮە دەﺑﺒﺮێﺖ و ﻟە ﻻﯾەن ﺋﯚﻓﯿﺴﯽ دەرەوەی ﻓﯿﺪڕاﻟﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی داراﯾﯽ دەﮐﺮێﺖ. --- MICTڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻟە ھﺎوﮐﺎرﯾﮑﺮدن و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە )www.mict-inter- (national.orgڕێﮑﺨﺮاوێﮑﯽ ﺑﻮاری ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە ﮐە ﭘڕۆژەﮐﺎﻧﯽ ﻟــە ڕۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺋﺎﺳــﺎی ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺋەرﯾﻘﯿــﺎ ﺟێﺒەﺟــێ دەﮐﺎت .ﭼﺎﮐﯿەﮐﺎﻧــﯽ MICTﺋەﻣﺎﻧــە دەﮔﺮێﺘــەوە :ڕاھێﻨﺎﻧــﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ، ﭘڕۆﮔﺮاﻣەﮐﺎﻧــﯽ ڕادﯾــﯚ ،ﻓﯿﻠــﻢ و ﮐﺘێــﺐ ،ھەروەھــﺎ ﻟێﮑﯚڵﯿﻨــەوەی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ و ﭼﺎودێــﺮی ﮐﺮدﻧــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ )ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻣﯚﻧﯿﺘەرﯾﻨﮓ( ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺟەﻧﮕﯽ ﻟێﯿە.
رﯾﻜﻼم
ﻟە ﺳــﺎڵەﯾﻠﯽ راﺑﺮدوودا ،زۆر ﺟﺎر وا ﺑــﻮوە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ رژداﻧەم داوە ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ رۆژﻧﺎﻣەﯾﯿﯿﺎﻧە ﺑﻮەﺳــﺘﻤەوە .ھەﻣﻮو ﺟﺎرﯾﺶ ﺑﯿﺎﻧﻮوێﻚ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺸــەوە ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﻟە ﻻﻧﻜەدا ﺗﺎﺳﺎﻧﺪووە .ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەم ﺟﺎرەی ﺑەﺟێ ﻧەھێﻨﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﻟﯿﺴــﺘێﻜﻢ ﻻﯾە ﺑە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺋەو وﺗﺎرەﯾﻠەی ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺣەوﺗﻮوی داھﺎﺗﻮودا دەﻣەوێ ﺑﯿﺎﻧﻨﻮوﺳــﻢ. ﻛﺘﻮﻣــﺖ وەك ﺟﺎران ،ﺟﮕەرەﻛێﺶ ﺑﻮوم دەﻣﮕﻮت ﭘﺎش ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ﭘﺎﻛەﺗە ﺋﯿﺘﺮ دەﺳــﺖ ﻟە ﻛێﺸﺎن ﺑەردەدەم .ﭘﺎﺷﺎن ﺑڕﯾﺎرەﻛەم ﻟە ﺑﯿﺮ دەﭼﻮوەوە .ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺳــەرﻧﺞ راﻛێﺶ ﻟە ﻟﯿﺴﺘەﻛەدا ﻣەوﻟﻮود ﺑﺎوەﻣﺮادە و ﻧﺎﻣەوێ دەﺳــﺘﯽ ﻟێ ھەڵﮕﺮم .ﺑەم ﺋﺎﺧﯚ ﺑەڕاﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﯚﭼﯽ واز ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ رۆژﻧﺎﻣەﯾﯽ ﻧﺎھێﻨــﻢ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ،ﻛە زۆر ھﺎﺗﻮﭼﻮوی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛەم و دوای ﺋەوەی ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەﻧﮕﺎوﯾﺶ دەﺳﺘﯽ ﺧﯚی راھێﻨﺎوە ﺑە وەﺷﺎﻧﺪن ﻟە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳەﯾﻞ؟ ھﺎوەڵێﻚ دڵﯽ داﻣەوە ﮔﻮﺗﯽ ﺋەواﻧە ﻟە ﮔەﻧﺠﯽ دەوەﺷــێﻨﻦ .ﺗﯚ ﮔەﻧﺞ ﻧەﻣﺎوی، ﻧﺎﺗﮕﺮێﺘەوە. ﺳــەرەﺗﺎ دڵﻢ ﺑەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﯿەی دواﯾﯽ ﺧﯚش ﺑﻮو ،ﺑەم ھﯿﭻ ﭼﺘێﻚ وەﻛﻮ ﺗﺮس ﭘەرەﮔﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻣﺮۆﭬﺪا ﻧەﺧﺎﺳــﻤە ﺗﺮﺳــﯽ دەﺳﺖ ﻟێ وەﺷــﺎﻧﺪن .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﭘﺎش ﺋەوەی ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﮔەﻧﺠﯽ و ﭘﯿﺮﯾەﺗﯽ ﺑﯿﺎﻧﻮوێﻜﯽ ﭘێ ﺳــەﻟﻤێﻦ ﻧﯿﯿە ﻟەﻻم .وﯾﺴﺘﻢ ﺑﯚ رەواﻧﺪﻧەوەی ﺗﺮس و دڵەڕاوﻛە ﺑﭽﻤە دەرەوە ﭘﯿﺎﺳــەﯾەك ﺑەﻧﺎو ﺷﺎردا ﺑﻜەم .ﻟە ﻧێﺰﯾﻜﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻛﯚﻧەﻛەی دەزﮔﺎی ﺋﺎراﺳــەوە دەﺳﺘﻢ ﭘێ ﻛﺮد .ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ھﺎﺗە ﭘێﺸەوە )ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ﺑﺎﺧﺪار( ﺑﻮو .ﺗێ ﻧەﮔەﯾﯿﻢ ﺑﻨەڕەﺗە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛەی ﭼﯽ ﺑﻮوە ﺗﺎ ﻟە ﻛﻮردﯾﯿەﻛەی ﺑﮕەم .ﻟێﻢ ﺑﻮوەﺗە ﺧﻮو ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺳــەر دووﻛﺎن و ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑﯿﻞ دەﺧﻮێﻨﻤەوە ھەرﭼەﻧــﺪە دەزاﻧﻢ ﺋــەم ﺧﻮوە ﺑﯚ ﻣــﻦ ﺗەﻣــەن ﻛﻮرﺗﻜەرەوەﯾە. ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮ )ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ھێﻤﺎی ﺧﯚﺷﯽ ھﺎژوﺗﻦ( ،ﺋەوﯾﺶ ﺗێ ﻧەﮔەﯾﯿﻢ .ﺑﯿﺮم ھﺎﺗەوە ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەﻛﻢ ھﺎﺗە ﭘێﺶ ﺑﯚ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدن ،ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی )واژۆی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﻮارۆ( .ﺋەوەﺗﺎ ﺳﻮارۆﯾەك ﻟە ﭘێﺸــﯽ ﭘێﺸــەوە دەڕوا ،ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﯽ درﺷــﺖ ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾەﺗﯽ )ﺑﺮدﻧەوە ﺑﯚ ھەﻣﻮواﻧە ﻟە ژێﺮ ﻗەﭘﺎﻏﯽ ﺑﯿﺒﺴــﯽ( .ﭘەﻛﻮو ﺋەﻣە ﭼﯿﯿە؟ ﺗﻮﺧﻮا ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەﻧﮕﺎوی دەﺳﺘﺖ ﻟێ ﺑﻮەﺷﯿﻨێ ﺧﯚﺷﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﻟەﻣە؟ ﻛﺎك ﻣەﺣﻤﻮود ﺑﻤﺒﻮورێ .ﺋەو ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﻧﺎڕوا ﺑﯚﯾە دەوێﺮم ﻧﺎوی ﺑێﻨﻢ ،دەﺳﺘﯽ ﺑڕۆﯾﯿﯿﺎﯾە ﻧﺎوی ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮم دەھێﻨﺎ. ﻟە دەرەوەی وت ﺑﻮوم ،ھﺎوەڵێﻚ ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﻧﻮﺳﯿﺒﻮوم ”ﻛﻮردﺳﺘﺎن وێــﺮان ﺑــﻮوە .ﺗەﻧﯿﺎ دوو وﺷــەی ﻣەﻋﺎش و داﻋﺶ ﺑەﺳــەر زاری ﺧەڵﻜەوەن“ .ھەروەھﺎ ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮی ”ﺋێﺴﺘە دەرﻛەوت ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێ ﺷێﺮﻛﯚ ﺑێﻜەﺳــﯿﯽ ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮە دﯾﺎرە .ﺋەم ھەﻣﻮو ﺷﻨﮕﺎل و ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﯿە روو دەدەن و ﻛەس ﻧﯿﯿە ﯾەك دێﺮ ﺷــﯿﻌﺮﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻨﻮوﺳــێ“ .ﺑﯿﺮم ﻛﺮدەوە ﺋەﮔەر ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺑﻮوﻣﺎﯾە ﻣﻦ دەﻣﻨﻮوﺳــﯽ .ﺑەم ﺋﺎﺧﯚ ﭼﯿﻢ دەﻧﻮوﺳــﯽ؟ )داﻋﺶ ﻣەﻋﺎش ﻣەﻋﺎش داﻋﺶ( .زۆرﯾﺶ ﻧێﺰﯾﻜﻦ ﻟە ﯾەﻛەوە ﺑەم ﻟەﻧﮕﯿﯿەك ھەﯾە ﻟە ﻛﺎﯾەدا ھەرﭼەﻧﺪە ﺷﺎﻋﯿﺮﯾﺶ ﻧﯿﻢ. ﺑﺎش ﺑﻮو ﺋەﻧﻮەری ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺟێﮕﺮی وەزﯾﺮی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺋەم ﻛێﺸەﯾەی ﺑڕاﻧﺪەوە ﺑە )ﻣەﻋﺎش دەﻋﺎش( .ﯾەك رۆژ دواﺗﺮ دﻛﺘﯚر ﻓﻮﺋﺎد ﺑﯚی ﭘﺸﺘڕاﺳﺖ ﻛﺮدەوە ﺑە )دەﻋﺎش ﻣەﻋﺎش(. دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺘﺮ ﻟە دەﻋﺎش و ﻣەﻋﺎش ﺟﻠﻜﯽ ژﻧﺎﻧەی ﻛەﻧﺪاوﯾﯿە وﺗﯽ ﺋێﻤەی ﺗەﻧﯿﻮەﺗەوە .ﺟﻠﻚ رووداوێﻜﯽ ﮔەورەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ﻟەﻻی ﻛﻮرد .ﺑﯚ ﺋێﻤە ﺟﻠﻚ ﻟە ﭘﺎڵ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دوو دەﺳــﻤﺎﯾەی ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﻦ .ھﯿــﭻ داﮔﯿﺮﻛەرێﻚ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟﯽ ﺑﻮەﺷــێﻨێ .ﺟﻠﻜﯽ ﭘﯿﺎواﻧەی ﻛﻮردی ﻟە رێﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟەوە ﺑﻮوە ﺟﻠﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﻧەﺗەوەﯾﯽ .ﺋێﺴــﺘە ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە رێﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﮔەرﯾﻼوە ھەﻣﺎن ﺟﻠﻚ ﻟەﺑەر دەﻛەن .وەزﯾﺮی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ھەرﭼەﻧﺪە ﻟە رێﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨەوە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧﺎو ﺑەدەرەوە ﻧﯿﯿە و ﺑە ﺑﯿﺮم ﻧﺎﯾەﺗەوە ﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﯽ ﺋەوم ﺑﯿﻨﯿﺒێ ،ﺑەم ﺑﯿەوێ ﺟﻠﻜﯽ ژﻧﺎﻧەی ﻛﻮردی ﺑﺴەﭘێﻨێ ،ﻧﺎوی ﻟە دەرﮔەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨەوە دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﻣێﮋوو .ﺗﯚ ﺑڵێ ﭼﯚن؟ ﻣــﻦ ﺑﻢ ﻟە ﺟێﯽ وﯾﺪا ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻛﻮردی ﻛﯚ دەﻛەﻣەوە و دﯾﺰاﯾﻨــﯽ ﺟﯚرەوﺟــﯚری ﺟﻠﻜﯽ ژﻧﺎﻧەﯾﺎن دەﺧەﻣە ﺑەر دەﺳــﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺟﻠﻜﯽ ﺳەر ﺑەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﺷێﻮازی ﺳەرﻧﺞ ﺑەﻛێﺸﻜەرﯾﺎن ھەﯾە وەك :ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دھــﯚك ﻣەھﺎﺑﺎد .ھﺎوەڵێــﻚ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺟﻠﻜﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿﺎﻧەی ژﻧﯽ ﻛەﻧﺪاوﯾﯿﺎﻧە ﻟێﺮە ﺑﺎوە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧﺮﺧﯽ ھەرزاﻧە ﺑەم ﺟﻠﻜــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛەی ﻟەﻣەڕ ﺧﯚﻣﺎن ﮔــﺮان ﺑﺎﯾﯿﯿە“ .وەزﯾﺮی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ،ﻛە ﻧﺎوﯾﺸﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ دەﺗﻮاﻧێ ھﺎﻧﯽ ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەی ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا داﻧﯿﺸﺘﻮوە ،ﺑﺪا ﺑﯚ ﺑە دروﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺟﻠﻜﯽ ژﻧﺎﻧەی ﻛﻮردی ﻟە وﺗﯽ ﭼﯿﻦ .ﺋەو دەﻣە ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨێﻜﯽ وﺗﺪا ﺟﻠﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە دەﭘﯚﺷێ ﻧەك ﺟﻠﻜﯽ ژﻧﺎﻧەی ﻛەﻧﺪاوی ،ﻛە ھﯿﭻ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە دەﻋﺎﺷەﻛەی. ﺑﺨﻮێﻨەوەی ﺑەڕێﺰ ﻟێﻢ ﺑﺒﻮورێ وﺗﺎری ﺋەم ﺟﺎرەم ﻟە ﺑﻮار دەرﭼﻮوﻧﯽ ﺷێﻮازی ﭘێﻮە ﻧﺎﺳﯿﻮی ﻣﻦ ﺑﻮو .وﯾﺴــﺘﻢ ﻟەﻻﯾەﻛەوە ﺋەو ﺑﺎرە ﮔﺮاﻧە ﺳــﻮوك ﺑﻜەﻣەوە ،ﻛە ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺣەوﺗﻮوی ﭘێﺸﻮودا ﻟێﻢ ﺑﺎر ﻛﺮدﺑﻮو. ﻣﺮۆڤ ﺑﻮی ﻧﺎﺷێ ﺳــەری ﺧەڵﻚ ﺑەردەوام ﺑە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺋێﺴﻚ ﮔﺮان و رژداﻧەوە ﻣﮋوول ﺑﻜﺎ .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ،وﯾﺴﺘﻢ ﻧﺎﻧﯽ راﭘﯚرﺗﻨﻮوﺳەﯾﻞ ﺑﺒڕم .ﻧﺎﻧﯽ ﺋەواﻧەی ﻟە ﺑێ ﻧﺎﻧﯿﺪا ﺑە دوای ﻧێﭽﯿﺮدا وێڵﻦ دەﺳﺘێﻜﯽ ﻟێ ﺑﻮەﺷێﻨﻦ .ﺳەﯾﺮﯾﺶ ھەر ﺋەوە ﻧﯿﯿە راﭘﯚرﺗﻨﻮوس ﻟەم ھەﻟﻮﻣەرﺟەی ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻣﺎﺑﻦ ،ﺑﮕﺮە ﺋەوەﯾە ﺑەرﭘﺮﺳﯽ راﭘﯚرﺗﺨﻮێﻨەوە ﻛﺎﺗﯿﺎن ﻣﺎﺑێ .دﯾﺎرە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ھەﻣﻮوان ﻟە ژێﺮ ﻗەﭘﺎﻏﯽ ﺑﯿﺒﺴﯿﺪاﯾە و ﺋﯿﺘﺮ ﺑﯚ ﭘێﺸەوە.
www.wishe.net
Heftenameyekî sîyasî giştîye