"ﭘرﻟﻣﺎن ﻧﻣﺎوە ﺗﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﺷﺪارﯾﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻛﺎ" ﺷـــﺎرەزاﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ رای ﮔﯾﺎﻧﺪ ﺋو دروﺷﻤی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟ دوای ﺑﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎن ﺑﯚ درﮋﻛﺮدﻧوەی ﺗﻣﻧﯽ ﺧﯚی و ﺳـــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑرزﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗوە ،ﮔﻮاﯾ ﻟ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﻛﺸﻨوە ،ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧ ﺑ ھﯚﺷﯽ ﺧﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن.. 5
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺎرەﺳﺎت ﻟ ھرﻢ و ﻋﺮاق دەﺧﻮﻘﻨ
9
ﻋرەﺑﯽ ﻛرﻛﻮوك ﺳﻮﭘﺎﺳﯽﯽ ﻧوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻓﺎ دەﻛنن ﻟ دژاﯾﺗﯿﯽ ﭘﺸﻤرﮔ
ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
2
ﻧﺮخ ٥٠٠ :دﯾﻨﺎر ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ،
ﮔﯚڕان داوا ﻟ ﭘﺎرﺗﯽ دەﻛﺎ ھﺒﮋاردﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎن دوا ﺑﺨﺮێ ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔﯚڕان ﻛ ﻧوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘﻓﺎ ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ دەﻛﺎت داوای ﻟــ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە ھﺒﮋاردﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎوﺷﻮەی ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎن دوا ﺑﺨﺮێ و ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜــﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﯚ ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێ ،ﺑم ﺑرﭘﺮﺳﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛ ھﺸﺘﺎ ﺣﺰﺑﻛی وەﻣﯽ ﺋو داواﯾی ﻧداوەﺗوە. ﺑﯾﺎر ﺑــﻮو ﻟ ٢١ ﺋﯾﻠﻮوﻟﯽ داھﺎﺗﻮو ھرﺳــ ھﺒﮋاردﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻢ و ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕﻮە ﺑﭽــ ،ﺑم ﭘرﻟﻣﺎن ﻣﺎوەی ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻤــﯽ ﺑــﯚ دوو ﺳــﺎڵ درﮋ ﻛــﺮدەوە و ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑــﺎی ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﯿــﺶ ھﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ دوا ﺧﺴﺖ. ﺳــرﭼﺎوەﯾﻛﯽ ﺑﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ، ﺑﺰووﺗﻨــوەی ﮔــﯚڕان ﻟ رﮕی ﻛﻧﺎﻜــﯽ رەﺳــﻤﯿﯽ ﺧﯚﯾــوە داواﯾﻛــﯽ ﺋﺎراﺳــﺘی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە رﻜﻜوﺗﻨــﻚ ﺑﻜن ﺑــﯚ ﺋوەی ھﺒﮋاردﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺑﯚ ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵ دوا ﺑﺨﺮێ. "ﮔــﯚڕان داواﯾﺸــﯽ ﻛــﺮدووە ھﺒﮋاردﻧﻛ ﺑﯚ دوو ﺳﺎڵ دوا ﺑﺨﺮێ و ﻟو ﻣﺎوەﯾدا ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜﯽ ﺑﻨﻜ ﻓﺮاوان دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێ ﺑﯚ ﺋوەی ﻛﺸﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟو ﻣﺎوەﯾدا ﭼﺎرەﺳر ﺑﻜﺮﻦ و دواﺗﺮ وادەﯾك ﺑﯚ ھﺒﮋاردن دﯾﺎری ﺑﻜﺮێ و ﺑﺘ ﺋﻧﺠﺎﻣﺪان" ﺳرﭼﺎوەﻛ وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــوە ﺳــرﻛﺮدەﯾﻛﯽ ﮔﯚڕان ﺑ" وﺷ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ھﯚی ﺋــو داواﯾــی ﺑﺰووﺗﻨوەﻛﻣﺎن دەﮔڕﺘــوە ﺑــﯚ دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ ھﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎن ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﺴﯿﯚﻧوە،
ﭼﻮﻧﻜــ ﮔــﯚڕان ﻧﯿﮕراﻧــ ﻟــ ﭘﺸــﺒﯿﻨﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھﺒﮋاردﻧﯽ ﭘرﻟﻣــﺎن ،ﺑم ﭘــﯽ واﺑﻮو ﺑ ﺑﺮدﻧوەی ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﺳــﻠﻤﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــﻧﮕﯿﯽ ﻟﮔڵ دەﻧﮕﻛﺎﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑــم ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚن ھﺒﮋاردﻧﻛی دوا ﺧﺴﺖ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔﯚڕان دەﯾــوێ ﺑ دﯾﺪﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﺘوە ﻧــﺎو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﺎر ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﺑــﯚ ﺋوەی ﺑﺷــﻚ ﻟو ﺑﺌﻮﻣﺪﯾﯿی ھﯾ، ﺑﯿەوﻨﺘوە.
ﻓﻮﺋﺎد ﻣﻋﺴﻮوم ھوڵ ﺑﯚ ﺟﮕﺮﺗﻨوەی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ دەدات
3
ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟ ﻧﻮان دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺗﯽ ھرﻤﻛی و ﺧوﻧﯽ ﻛﻮرددا رۆﯽ ﺳــرۆﻛﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟ ھﺎوﻛﺸــ ﻧﺎوﭼﯾﯿﯿﻛﺎﻧﺪا ﻟ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾ ،ﺋوە ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪاﯾ ﻛ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ھرﻤﻛ داوای ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻦ ﺑ رۆڵ و وﯾﻼﯾﺗﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ وەﻛﻮ ﺳرۆﻛﯽ ھرﻤﻛﯾﺎن دەﻛن. ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑ ھﯚی ھﻜوﺗﯽ ﺟﯿﯚﭘﯚﻟﯿﺘﯿﻜﯽ و دەوﻣﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺑ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە ،ﺋﺴﺘﺎ ﺑ ﯾك ﻟ ﺳرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ وزە ﻟ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا دەﻧﺎﺳــﺮێ و ھر ﺋﻣش وای ﻛﺮدووە رۆﯽ ﻟ ﯾﻛﻼﻛﺮدﻧوەی ھﺎوﺳﻧﮕ ﻧﺎوﭼﯾﯿﯿﻛﺎﻧﺪا ھﺑ. ﺋﻣ ﺟﯿﺎ ﻟ رۆﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿ و ﺋو ﺑ ﺑ ﻛﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھرﻤﻛی ،دەﺗﻮاﻧ ھﺎوﺳﻧﮕﯿﯽ ھﺰ ﻟ ﻧﺎوﭼﻛدا ﯾﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗوە. 4 14
ﻋﺑﺪو ﺋﺑﺮﯾﺸﻣﯽ
15
راﻣﯿﻦ ﺟھﺎﻧﺒﮔﻠﻮو
13
ﻣﮕﺎن ﺋﯚﺳﻠﯿﭭﺎن
ﺗواﻧﯿﻨﻚ ﺑﯚ ﺋﺎﯾﯿﻦ و دەﺳت ﻓﯚﻛﯚ و ﭼﻣﻜﯽ "رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒت"
ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟ ھﻜﺸﺎﻧﺪاﯾ
دوا ﺳﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ د .ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟ ﭬﯿﻧﻨﺎ
ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ:
ﭘﺎرﺗﯽ ﻣﻮوﺳﯿﺶ ﻟ ﺗﻧﯿﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺒﻮون ﻛﯚﻣڵ و ﻋرەب وەردەﮔﺮێ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋﺮاق ﻟ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺪا رای ﮔﯾﺎﻧﺪووە ﻛ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧرﯾﻜ ﻣﻮوﺳ ﻟ دەﺳﺖ ﻋرەﺑﻛﺎن دەردەﻛﺎت ،ﺋﻣ ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﭼﻧﺪ ﻻﯾﻧﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿــﺎن راﮔﯾﺎﻧــﺪووە ﻛ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟ رووی ﺟﻣﺎوەرﯾﯿوە زۆر ﻻواز ﺑﻮوە. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋوەﯾﺸــﯽ ﻧﺷــﺎردووەﺗوە ﻛــ ﭼﻧــﺪ ﻻﯾﻧﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دﻨﯿﺎﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗوە ﻟوەی ﺟﻣــﺎوەری ﭘﺎرﺗﯽ ﻟــ داﺑزﯾﻨﺪاﯾ و ﭼﯽ ﺗﺮ ﺋو ﺣﺰﺑــ وەك ﺟﺎران ﯾﻛم ﻧﺎﺑ ﻟ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎن ،ﺑم ﺋﻧﺠﺎﻣﯽ ھﺒﮋاردن ﺑ ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻮو. 3
ﺋزﻣﻮوﻧﯽ ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺋﯿﺨﻮان ﺑﯚ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ
ﻟــ ﻣﺎوەی ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾﻛﻣﯽ ﺋﻣﺴــﺎﺪا دوو ھــزار و ٣٠٦ ﺣﺎﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رووی داوە .ﭘﺎرﺰﮔﺎی ھوﻟﺮ ﺑ ٧٥٩ ﺣﺎﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟ ﺳرووی رﯾﺰﺑﻧﺪەﻛداﯾ. ﺑ ﭘﯽ ﺋو ﺋﺎﻣــﺎرەی ﻻی ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿــﯽ ﺑرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧ ،زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻛﺎﺗﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ، ﺳﻮوﺗﺎن و ﺳــﻜﺎ ﻟ ھوﻟﺮ ،ﺣﺎﺗﯽ ﺧﯚﺳﻮوﺗﺎن ﻟ دھﯚك ))٢٤ ٢٤ ﺣﺎت( و دەﺳﺘﺪرﮋﯾﯽ ﺳﻜﺴﯽ ﻟ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ٣٠ﺣﺎت ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﻛــﻮردە ﻋﻮﻣر ﺑڕﻮەﺑری ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿــﯽ ﺑرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧوەی
د.ﻣﺤﻣد ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ:
ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﭘﯽ واﯾــ ھﺎﺗﻨﯽ ﺧﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑ ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺟﯿﺎوازە ﺑــﯚ ھوﻟﺮ ،ھﯚﻛﺎری زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺣﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﻦ .ﺋو داﻧﯽ ﺑ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رﮋەﻛ داﻧﺎ. ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﯿﺎ ﻟــو ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯿ، دەﺳــﺘی ﺑﺎی ﻛﺎروﺑﺎری ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﯿﺸﯽ داﻣزراﻧﺪووە و ﻣﺑﺳﺖ ﻟﯽ ﻛﻣﻜﺮدﻧوەی ﺣﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﻦ .ﻛﻮردە ﻋﻮﻣر ﭘﯽ واﯾ ﺑ ﺑﻮوﻧﯽ "ﻛﻮﻟﺘﻮورﻜﯽ ﺳﻗت" ،ﺑ ﺗﻧﯿﺎ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯿك ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺣﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻛم ﺑﻜﺎﺗوە. 2
ﻟ ﻋﺮاق ﺷڕ ﻟﺳر ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣ ﭬﯿﺎن دەﺧﯿﻞ ﻟــ ﺑﯾﺎﻧﻨﺎﻣﯾﻛﺪا ﻛ ﺑھﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﻛﺎﻧوە ﺑﻮوە ﻟﺳــر ﭘﻛﺮدﻧــوەی ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺋوﻗﺎﻓﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ و ﺋﺰدی و ﺳــﺎﺑﯿﺌﻛﺎن ،دەﺖ "ﺑﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎرە ﻧﺎﻓرﻣﯿﯿﻛﺎن ژﻣــﺎرەی ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﺳراﻧﺴــری ﻋﺮاق ﻟ ٦٠٠ ھزار ﻛس زﯾﺎﺗــﺮە ،واﺗــ ﺑﻮوﻧﺗ ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەم ﻟ وﺗﺪا ﻟﭘﺎش ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻛﺎن".
ﯾﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑ ﮔﯚڕان دەﺑﺳﺘﺘوە
ﺳرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﮔﺷ ﻛ ﺑﺷﺪارﯾﯽ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﭘرﻟﻣﺎن دەﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻧ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﻧ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﯿﻦ، دەﺷﺖ "ﻣﻻ و ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﺶ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻣﺎﻧﻦ" ،د.ﻣﺤﻣد ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ ﻟم ﭼﺎوﭘﻜوﺗﻨدا ﻟﮔڵ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷ "ﭘﯽ واﯾ ﺋﮔر ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ﯾك ﻟﯿﺴﺘﯿﺎن ﭘﻚ ھﻨﺎﺑﺎ ﺑﯚ ھﺒﮋارﻧﻛﺎن "ﺑھﺰﺗﺮ دەﺑــﻮون" ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗوە ﺋوەی ﮔــﯚڕان و ﯾﻛﮕﺮﺗﻮو و ﻛﯚﻣڵ ﭘﻜوە دەﺑﺳﺘﺘوە"ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺒﻮوﻧﯿﺎﻧ." 6
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ھزاران دۆﻧﻢ زەوﯾﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە ھرﭼﻧﺪە ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺟﺧﺖ ﻟ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەی ﺋو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧ دەﻛﺎﺗوە ،ﻛ زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑر ﻛﮕ و ﭘۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻧوت دەﻛوﺖ، ﺑم ﻟ ﺑدواداﭼﻮوﻧﻜﯽ ﻣﯾﺪاﻧﯿﯽ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ"دا دەرﻛوﺗﻮوە ،ھزاران دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاون و ﺑدەر ﻟ ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾك ﻟ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻟ ﭼﻧﺪ ﻧﺎوﭼﯾﻛﺪا ،ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوﻧﺗوە. ،،٢٠٠٧ﺋو ٢٢ی ﺳﺎﯽ ٢٠٠٧ ﺑﮔﻮﺮەی ﯾﺎﺳــﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ژﻣﺎرە ٢٢ی زەوﯾﯿﺎﻧی ﺑﻣﺑﺳﺘﯽ ﭘۆژەی ﻧوﺗﯽ ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎﻧوە ﺑﻛﺎر دەھﻨﺮﻦ، دەﺑﺖ ﺧﺎوەﻧﻛﺎﻧﯿﺎن ﻗرەﺑﻮوﯾﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﭘﯽ ھﻟﻮﻣرﺟﻛ ﺑﻜﺮﻨوە .د .زاھﯿﺮ ﻣﺟﯿﺪ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟ ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮﺒﺳﺘﻛﺎﻧﯽ ﻧوت وای ﮔﻮت. ﻟ ﭘﺮۆﺳی ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧوت و ﮔﺎزدا ،ﺋو ﻧﺎوﭼﺎﻧی ﭘﺮۆﺳی ﻧوﺗﯿﺎن ﺗﺪا ﺋﻧﺠﺎم دەدرﺖ ،رووﺑڕووی ﻛﯚﻣﻚ ﻛﺸ و ﮔﺮﻓﺖ دەﺑﻨوە ،ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ زەوی ،ﺗﻜﺪاﻧﯽ رﮕوﺑﺎن ،ﻛﺸــی ﺗﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ژﯾﻨﮕﯾﯽ ،ﺑﯾﻨﯽ دار و درەﺧﺖ و ﻟﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ دارﺳﺘﺎﻧﻛﺎن و ..ھﺘﺪ
5
3
ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ژﯾﻨﮕﯾﯽ ﻟ ﻛرﻛﻮوﻛوە ﺑﯚ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
8ﻭ9
10
ھﺷﺖ ھﺎووﺗﯽ ﺑﻮوﻧ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ و وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ ﺑ دەﺳﺗ
7
2 ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟ ھﻜﺸﺎﻧﺪاﯾ ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ،
ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺳﻴﺎﺳت
وﺷ /ھوﻟﺮ
ﻟ ﻣﺎوەی ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾﻛﻣﯽ ﺋﻣﺴﺎﺪا دوو ھزار و ٣٠٦ﺣﺎﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رووی داوە .ﭘﺎرﺰﮔﺎی ھوﻟﺮ ﺑ ٧٥٩ ﺣﺎﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟ ﺳرووی رﯾﺰﺑﻧﺪەﻛداﯾ. ﺑ ﭘﯽ ﺋو ﺋﺎﻣﺎرەی ﻻی ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯽ ﺑرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧ ،زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻛﺎﺗﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ، ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻦ ،ﺳــﻮوﺗﺎن و ﺳــﻜﺎ ﻟ ھوﻟﺮ ،ﺣﺎﺗﯽ ﺧﯚﺳــﻮوﺗﺎن ﻟ دھﯚك ٢٤ﺣﺎت( و دەﺳــﺘﺪرﮋﯾﯽ ﺳﻜﺴﯽ )٢٤ ﻟ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ٣٠ﺣﺎت ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﻛــﻮردە ﻋﻮﻣــر ﺑڕﻮەﺑــری ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿــﯽ ﺑرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﭘﯽ واﯾ ھﺎﺗﻨــﯽ ﺧﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑــ ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺟﯿﺎوازە ﺑﯚ ھوﻟﺮ ،ھﯚﻛﺎری زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺣﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﻦ.
ﺋو داﻧﯽ ﺑ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رﮋەﻛ داﻧﺎ. ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﯿﺎ ﻟو ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯿ ،دەﺳــﺘی ﺑﺎی ﻛﺎروﺑــﺎری ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﯿﺸــﯽ داﻣزراﻧﺪووە و ﻣﺑﺳــﺖ ﻟــﯽ ﻛﻣﻜﺮدﻧــوەی ﺣﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﻦ .ﻛﻮردە ﻋﻮﻣر ﭘــﯽ واﯾ ﺑــ ﺑﻮوﻧــﯽ "ﻛﻮﻟﺘﻮورﻜﯽ ﺳــﻗت" ،ﺑ ﺗﻧﯿﺎ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯿك ﻧﺎﺗﻮاﻧــ ﺣﺎﺗﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻛم ﺑﻜﺎﺗوە. ﻟــ ﭘرﻟﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭼﻧﺪ ﯾﺎﺳــﺎﯾﻛﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﺪار ﭘﺳﻨﺪ ﻛﺮاون. دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﯾﺎﺳــﺎی ﺑرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧوەی
ﺋﺎﻣﺎری ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟ ﻣﺎوەی ٥ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾﻛﻣﯽ ﺋﻣﺴﺎﺪا
ﻟ ﻣﺎوەی ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾﻛﻣﯽ ﺋﻣﺴﺎﺪا دوو ھزار و ٣٠٦ﺣﺎﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رووی داوە ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑــ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧ ،ﺑم ﺋو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧ رووﺑڕووی رەﺧﻨی ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ داﻛﯚﻛﯿﻜﺎر ﻟ ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و ﺗﻧﺎﻧت ﺧﻮدی ﻻﯾﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺑﻮوەﺗوە. ﻛــﻮردە ﻋﻮﻣــر ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ" دە" ،ﯾﺎﺳﺎﻛ وەﻛﻮ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺟﺒﺟ
ﻧﺎﻛﺮێ و ﮔﻠﯾﯿﻤﺎن ﻟ ھﯾ ،ﺟﯿﺎ ﻟﻣ ﻣﺗﺎﺗﺗﯽ زۆر ﺗﺪاﯾ." ﺋو ﭘﯽ واﯾ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑراﻧﺒر ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ،دەرھﺎوﺸﺘی ﺑﯿﺮ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮرد و ﻛﯚﻣﮕی رۆژھﺗﯿﯿ و ﺑ ﻛﯚﻣﮕﯾﻛﯽ "ﺳﻗت" ﻧﺎوی دﻨ.
ﻛﯚﭼرﯾﯿﻛﺎن :ﭘﻛﻛ ﺳراﻧﻣﺎن ﻟ وەردەﮔﺮێ ﭘﺸﺪەر /وﺷ .زرﯾﺎن ﺟوھر ﺳــﺎﻧ ﺑﻧﺎوی ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺷﯚڕﺷوە، ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن "ﭘﻛﻛ" ﺳــراﻧ ﻟ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﺮێ، ﺋﻣش ﻧﯿﮕراﻧﯿﯽ ﻻی ﺋو ﻛﯚﭼرﯾﯿﺎﻧ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻛ ﻟ وەرزی ﮔرﻣﺎدا روو ﻟــ ﻛﻮﺴــﺘﺎﻧﻛﺎﻧﯽ ﻗﻧﺪﯾــﻞ / ﺳﻨﻮوری دەﺳﺗﯽ ﭘﻛﻛ /دەﻛن. )س ،ج ،ر( ﺧﺎوەن ﺋﺎژەﻜﯽ ﺳﻨﻮوری ھوﻟﺮە و ﺑــﯚ ﻟوەڕاﻧﺪﻧﯽ ﻣڕەﻛﺎﻧﯽ رووی ﻟــ ﻛﻮﺴــﺘﺎﻧﻛﺎﻧﯽ ﻗﻧﺪﯾــﻞ ﻛﺮدووە ،ﻛ ﺑھﯚی ﺗﺮﺳوە ﻧﯾﻮﺳﺖ ﻧﺎوی ﺑﻨﻮوﺳﺮێ ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷ"ی راﮔﯾﺎﻧــﺪ ،ﺳــﺎﻧ ﭘﻛﻛــ ﺑﻧﺎوی ﺑﺎرﺑﻮوی ﺷﯚڕش و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗﻧﺎھﯿﯽ ﺧﻜﻛ ﺳراﻧﻣﺎن ﻟ وەردەﮔﺮﺖ و ھﻣﻮو ﺳــﺎﻜﯿﺶ ﺋم رەﻓﺘﺎرەﯾﺎن دووﺑﺎرە دەﻛﻧوە ،ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﺋــوان ﻟ ﻧﺎوﭼﻛ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﻤ ﻟ ﻣﺗﺮﺳﯿﺪاﯾ. "زۆرﺟﺎر ﺑھــﯚی ﺑﯚردﻣﺎﻧﻛﺎﻧوە ﻛ دژی ﭘﻛﻛ و ﭘــﮋاك دەﻛﺮێ ،ژﯾﺎن ﺧﯚﻣﺎن ،ﻣﻨﺪاڵ ،ھﻧﮓ و ﺋﺎژەﻛﺎﻧﻤﺎن
ﻋرەﺑﯽ ﻛرﻛﻮوك ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﻧوﺷﯿﺮوان دەﻛن ﻟ دژاﯾﺗﯿﯽ ﭘﺸﻤرﮔ ﻛرﻛﻮوك/وﺷ
ﺳﺎﻧ ﺑﻧﺎوی ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺷﯚڕﺷوە ،ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن "ﭘﻛﻛ "ﺳراﻧ ﻟ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﺮێ
ﻟــ ﻣﺗﺮﺳــﯿﺪاﯾ و ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎرﯾﺶ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻤﺎن داوە ،ﺑم ﻟﺑﺮی ﭘﺎداﺷﺖ، ﭘﻛﻛ ﺳــراﻧﻣﺎن ﻟ وەردەﮔﺮێ" ﺧﺎوەن ﻣڕەﻛ وای ﮔﻮت. ﺋو ھﺎووﺗﯿﯿ ﻛﯚﭼرﯾﯿــ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ زﯾﺎﺗــﺮی درﻛﺎﻧــﺪ و ﮔﻮﺗــﯽ "ﺟﯚری ﺳراﻧ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟ ﻛﯚﭼرﯾﯿﻛﺎن ﺑم ﺷــﻮەﯾ رﻚ ﺧﺮاوە :ھر ﻣﺎﻚ ﻣڕ،
ﻣﺎﻧــﮕﺎ و ھﻧﮕﯽ ﻧﺑ و ﺑﯚ ﭘﺸــﻮوی ﺧﯚی ﺑﺘ ﻛﻮﺴــﺘﺎﻧﻛﺎن ٢٥ ،ھزار دﯾﻨﺎر ،ھر ﻣﺎﻚ ﺗﻧﯿﺎ ﺑﺰﻧﯽ ھﺑ٦٠ ھزار دﯾﻨﺎر ،ھــر ﻣﺎﻚ ﻣڕ و ﺑﺰﻧﯽ ھﺑــ ١١٠ ھزار دﯾﻨــﺎر ،ھر ﻣﺎﻚ ﺗﻧﯿﺎ ھﻧﮕﯽ ھﺑ ٦٠ ھزار دﯾﻨﺎری ﻟــ وەردەﮔﯿﺮێ ،ﺟﮕ ﻟــوەی ھر ھﺎووﺗﯿﯿــك ﺑﯿوﺖ ﻣﺎت ﻟ ﺋﺮان
ﺑﻜﺖ ﯾــﺎن ﺑﯿﺒﺎت ﺑﯚ ﺋــﺮان ،دەﺑ ﮔﻮﻣﺮگ ﺑ ﭘﻛﻛ ﺑﺪات". ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن )ﭘﻛﻛ( ﻟــ ٢٧ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەم/ﻧﯚﭬﻤﺒری ﺳﺎﯽ ١٩٧٨ﺑﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻋﺑﺪو ١٩٨٤ەوە ەوە ﺋﯚﺟﻻن داﻣزراوە ،ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩٨٤ ﺷــڕی ﭼﻛــﺪاری دژی دەوﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳﺖ ﭘ ﻛﺮدووە.
ﮔﯚڕان ﻟ دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎن ﺧﺎﻧﻮوﯾك ﺑ٢١٥ ھزار دۆﻻر دەﻛێ دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎن /وﺷ
ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﺑﺎرەﮔﺎی ﻣﻛﯚی دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﯾك ﺑ ٢١٥ ھزار دۆﻻر دەﻛێ و ﺑرﭘﺮﺳــﯽ ﻣﻛﯚﻛﯾﺶ ﺋﻣ ﭘﺸﺘاﺳــﺖ دەﻛﺎﺗــوە ،ﺑم ﺋو ﻣﺎﻣﯾ ﻧﯿﮕراﻧﯿــﯽ ﻻی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﭘﯿﺎن واﯾ ﺑﺰووﺗﻨوەﻛ داراﯾﯿﯽ زۆرە و ﻟ ﺧﻜﯽ دەﺷﺎرﺘوە. ﻓﯾﺴڵ ﺣﻣﺳﺎﺢ ﺑرﭘﺮﺳﯽ ﻣﻛﯚی دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧــﯽ ﮔﯚڕان ﻟــ ﻟﺪواﻧﻜﺪا
ﻛﻮردە ﻋﻮﻣر دە" ،ﻛﯚﻣﮕی ﺋﻤ ﺗﺎ ﺳــر ﺋﺴﻘﺎن ﺑﺎوەڕی ﺑ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ھﯾ ،ﻟﺒﻮردەﯾﯽ ﻟﻧﺎو ﺗﺎﻛﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿ و ﺋﺴﺘﺎش ﺑ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧوەی ﻛﻮڕ و ﻛﭻ ﻟ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻛﺎﻧﺪا ،زەﻣﯿﻨ ﺑﯚ ﺑردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺋو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿ ﺧﯚش دەﻛن".
ﺋــو ﺑــ ﭘﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧ ھــر ﻟ ﺑﺎﺧﭽی ﺳﺎواﯾﺎﻧ ﻛﺎر ﻟﺳر ﻧھﺸﺘﻨﯽ ھﯿﭻ ﺟــﯚرە ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻛﯽ ﻧﻮان ﻧﺮ و ﻣــ ﺑﻜــﺮێ و ﭘــﯽ واﯾ ﺑــو ﻛﺎرە رﮋەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻛم دەﺑﺘوە.
ﺑــ رۆژﻧﺎﻣــی "وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧــﺪ "ﺧﺎﻧﻮوﯾﻛﻤﺎن ﺑ ٢١ دەﻓﺘر و ﻧﯿﻮ ﻛﯾﻮە ﻟــ دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎن ﺑﯚ ﺑﺎرەﮔﺎی ﮔﯚڕان ﻛ ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑ ژﻣﺎرە ﭼﻧﺪ دۆﻻر دەﻛﺎت". زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﭘــﺎرەی ﻛﯾﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛ ﻟﻻﯾــن ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔﯚڕان و ھﻧﺪﻚ ﺧﺮﺧﻮازەوە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. ﺑﭘــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــﻛﺎن ﺧﺎﻧﻮوەﻛ ھﯽ ﻛﺳــﻜ ﺑ ﻧﺎوی "ﻓﺎﯾق" و دەﻛوﺘ
دەروازەی دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎن ﺑ ﺋﺎراﺳــﺘی ﺳــﻠﻤﺎﻧﯽ .ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔﯚڕان ﻣﺎﻧﮕﺎﻧ ٤٧٣ھزار دۆﻻر( ٥٨٠ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨــﺎر ))٤٧٣ وەك ﺑﻮدﺟی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــ ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەردەﮔﺮێ ،ﺑو ﭘﯿــ ﺋﮔر ﮔــﯚڕان ﺗﻧﯿــﺎ ﺑﻮدﺟ ﻟ ﺣﻜﻮوﻣــت وەرﺑﮕﺮێ ،دەﺑــ ﻣﺎﻧﮕﻚ ﻧﯿﻮەی ﺋــﯚرﮔﺎن و ﺧرﺟﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻟﻛﺎر راﺑﮕﺮێ ﺗﺎ ھﺎوﺳﻧﮕﯽ ﻟ ﺑﻮدﺟی ﺧﯚﯾﺪا
دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت و ﻗرەﺑﻮوی ﻛﯾﻨﯽ ﺋو ﺧﺎﻧﻮوە ﺑﻜﺎت. ﺑﺷــﻚ ﻟ دەرﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧﯿﯿــﻛﺎن ﺑو ھواــ دﮕﺮاﻧﻦ و ﭘﯿــﺎن واﯾ ﮔﯚڕان ﺳــرﭼﺎوە داراﯾﯿﯿﻛﺎﻧﯽ دەﺷــﺎرﺘوە و ﺋــو راﭘﯚرﺗﺎﻧــی ﻧﺎوﺑﻧــﺎو ﻟﺑﺎرەی ﺧرﺟﯿﯿﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــوی دەﻛﻧــوە ﻟــ ﻣﯿﺪﯾــﺎدا ،ﺷــﺘﻜﯽ رووﻛﺷــ و راﺳﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑ ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺮن.
ﻋﻮﻣر ﺟﺒﻮوری ﻧﻮﻨری ﻋرەﺑﻛﺎﻧﯽ ﻛرﻛﻮوك ﻟ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﻧﻮﻨراﻧﯽ ﻋﺮاق، ﻟ ﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﺪا ﺑﯚ ﻧوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻓﺎ رﻜﺨری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔﯚڕان ،ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ھﻮﺴﺘﻛﺎﻧﯽ ﻣﺴــﺘﻓﺎ دەﻛﺎت ﻟ دژاﯾﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ھﺰی ﭘﺸﻤرﮔ ﺑﯚ ﻛرﻛﻮوك. ﻋﻮﻣر ﺟﺒﻮوری ﻛ ھﺎوﻛﺎت ﺑﯾﺎردەری ﻟﯿﮋﻧی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻋﺮاﻗ ،ﻟ ﻧﺎﻣﻛﯾﺪا ﻛ وﻨﯾﻛﯽ دەﺳﺖ "وﺷ "ﻛوﺗﻮوە ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﺗﯽ "رﺰ و ﺳﻮﭘﺎﺳﻤﺎن ﺋﺎراﺳــﺘی ﺋﻮەی ﺑڕﺰ دەﻛﯾﻦ ﺑﯚ ﺋو ھﻮﺴﺘ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑﻮﺮاﻧﺗﺎن ﻛ ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟ ﺣق دەﻛﺎت و ﺋﻤ ﺑــرز دەﯾﻨﺮﺧﻨﯿﻦ .ﺋوەش ھﺎواری ﺣق ﺑــﻮو دژی ﻧﺎﺣﻗﯽ ﻛ ﺗﯿﺎﯾﺪا دژاﯾﺗﯿﯽ ﻧﺎردﻧﯽ ھﺰی ﭘﺸــﻤرﮔ ﺑﯚ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﻛرﻛﻮوك و ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ھردوو ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردی )ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻛﺘﯽ(ﺗﺎن ﻛﺮد". ﺟﺒﻮوری ﺑ ﻧوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻓﺎ دە" دەﺳﺘﺘﺎن دەﮔﻮﺷﯿﻦ ﺑﯚ ﺑردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺧﺑﺎت ﺗﺎ ﺑدەﺳــﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﺳــرﻛوﺗﻦ ﺑ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻋﺮاق ﻟ ﺑﺎﻛﻮرﯾﯿوە ﺗﺎ ﺑﺎﺷﻮوری ﻟ ﮔﻧﺪەﻜﺎران ،ھروەھﺎ ھﻮﺴﺘ ﺟﻮاﻣﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﻧﻮﻨراﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑرز دەﻧﺮﺧﻨﯿﻦ". ﺟﺒــﻮوری ﻛ ﻟ راﺑﺮدوودا ﺑ دژاﯾﺗﯿﯽ ﺳرﺳــﺧﺘﯽ ﮔڕاﻧﺪﻧوەی ﻛرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺳــر ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﺳــﺮاوە ،ﻟ درﮋەی ﻧﺎﻣﻛﯾﺪا داوای ھﺎوﻛﺎری ﺋﺎراﺳــﺘی رﻜﺨــری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨوەی ﮔــﯚڕان دەﻛﺎت و دەﻧﻮوﺳــ "ﺑﺎﻧﮕﮫﺸــﺘﺎن دەﻛﯾﻦ ﺑﯚ ﭘﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدن ﻟﮔڵ ﺋﻤــ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨوەی ﺑﯚﭼﻮون ﺗﺎﯾﺒت رﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و ھﻮﺴــﺘﻛﺎن ،ﺑــ ﯾﻛﯾﺰﯾﻤﺎن ﻟ ﭘرﻟﻣﺎن ﺑﯚ ﭘﻼﻧﻜﯽ ﺗﻧﺪروﺳــﺖ و ھﺎوﺋﺎھﻧــﮓ ﻟ ﭘﻨﺎو ﮔﻟﻛﻣــﺎن ﺑ ھﻣﻮو ﭘﻜﮫﺎﺗــ ﻧﺗوەﯾﯽ و ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿﻛﺎﻧوە". ﻟﺳــر "ﺋﻤــ ﻗﻧﺎﻋﺗﻜــﯽ ﺗواوﯾﻦ ﻛــ ﭘﺎﭙﺸــﺘﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾﻤــﺎن دەﻛن. ﮔــﻮێ ﻣدەﻧــ ﺋو ﻗﺴــﺎﻧی ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﭼواﺷــﻛﺎر ﺑوی دەﻛﻧــوە و ﺋــو دەﻧﮕﺎﻧــی ﺧﺮﯾﺎن ﺑﯚ ﻋــﺮاق ﻧﺎوێ" ﻟ ﻧﺎﻣﻛدا ھﺎﺗﻮوە.
ﺳﻴﺎﺳت
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﻓﻮﺋﺎد ﻣﻋﺴﻮوم ھوڵ ﺑﯚ ﺟﮕﺮﺗﻨوەی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ دەدات
زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺣوت ﻣﺎﻧﮕ ﺟﻻل ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ﺳرﻛﯚﻣﺎری ﻋﺮاق و ﺳﻜﺮﺗﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑ ھﯚی ﻧﺧﯚﺷﯿﯿوە ﻟ ﻋﺮاق دوور ﻛوﺗﻮوەﺗوە ،ﺑﺷﻚ ﻟ ﺳﯿﺎﺳﺗﻮاﻧﺎﻧﯽ ﻋﺮاق داوای ﭘﻛﺮدﻧوەی ﭘﯚﺳﺘﻛی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ دەﻛن. ﺑﭘــﯽ ﺋــو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــی ﻟــ ﺳــرﻛﺮدەﯾﻛﯽ ﺑــﺎی ﻛﻮرد ﻟ ﺑﻏﺪاوە ﺑ" وﺷــ "ﮔﯾﺸــﺘﻮون، دﻛﺘﯚر ﻓﻮﺋﺎد ﻣﻋﺴــﻮوم ﺳرۆﻛﯽ
ﺋﺴﺘﺎی ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﯾﻛﺘﯽ، ھوڵ دەدات ﻟﺑﺮی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳرﻛﯚﻣﺎری ﻋﺮاق وەرﺑﮕﺮێ ،ﺑم
ﯾﻛﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دەﻛﺮێ ﺑﯚ ﺟﮕﺮﺗﻨوەی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ،ﺑم ﻻﯾﻧ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿ ﻋرەﺑﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑﻮوﻧﯽ ھﺮۆ ﺧــﺎن ﺑ ﺳــرﻛﯚﻣﺎر رەت دەﻛﻧوە ،ﭼﻮﻧﻜ ﭘﯿﺎن واﯾ ﻧﺎﺑ ﺋﺎﻓﺮەت ﺋو ﭘﯚﺳﺘ ﺑﺎﯾ وەرﺑﮕﺮێ" ﺳرﻛﺮدە ﺑﺎﻛ وای ﮔﻮت. ﺳــرﭼﺎوەﻛ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە "ﺋﺴﺘ ﻓﻮﺋﺎد ﻣﻋﺴﻮوم ھوﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﻛی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ دەﺳﺖ ﭘ ﻛﺮدووە ،ﻟو ﭘﻨﺎوەﺷﺪا ﻟ ھوﯽ ﺑدەﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻣﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳرۆﻛﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪاﯾ ﺑﯚ ﺋوەی ﻟ داھﺎﺗﻮودا ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺑﻜﺎت ،ھرﭼﻧﺪە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﺋﺣﺮاری ﺳر ﺑ رەوﺗﯽ ﺳدر ﻟ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ھوڵ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋو ﭘﯚﺳﺘ دەدەن". ﻟــو ﺑﺎرەﯾــوە ﻓﻮﺋﺎد ﻣﻋﺴــﻮوم ﺑ" وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺋﺴــﺘﺎ ھﯿﭻ ھوﻜــﯽ وام ﻧداوە و ﻟﻧﺎو ﯾﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎس ﻟو ﭘﺮﺳــ ﻧﻛﺮاوە ،ﭼﻮﻧﻜ ھﻣﻮوﻣﺎن ﻟ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔڕاﻧوەی ﺗﺎﺑﺎﻧﯿﺪاﯾﻦ" .وﺷــ "ھوﯽ دا ﺑﯚ ھﻣﺎن ﻣﺑﺳﺖ زاﻧﯿﺎری ﻟ ﻋدﻧﺎن ﻣﻮﻓﺘﯽ وەرﺑﮕﺮێ ،ﺑم ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛ دروﺳﺖ ﻧﺑﻮو. ﻟ ﺑراﻣﺒــر ﺋم ﭘﺮﺳــدا ﻋﺎرف ﺗﯾﻔﻮور ﺟﮕﺮی دووەﻣﯽ ﺳرۆﻛﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧــﯽ ﻋﺮاق ﺑ" وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ھﯿﭻ ھوﻜﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻟو ﺑﺎرەﯾوە ﻧــدراوە ،ﻟ ﻛﯚﺑﻮوﻧوەﯾﺶ ﺑﺎس ﻟ ﺟﮕﺮەوەی ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ﻧﻛﺮاوە ،ﺑم ﻟ ھﻧﺪﻚ ﻛﻧﺎﯽ راﮔﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻻﯾﻧﻛﺎن ﺋو ﭘﺮﺳ دەورووژﻨﻦ.
ﭘﺎرﺗﯽ ﻣﻮوﺳﯿﺶ ﻟ ﻋرەب وەردەﮔﺮێ ﺑﻏﺪا /وﺷ
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
وﺷ /ﺗﺎﯾﺒت
ﻣﻋﺴــﻮوم ﺋــو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧ رەت دەﻛﺎﺗوە و دە ﻟﻧﺎو ﯾﻛﺘﯿﺶ ﺑﺎس ﻟو ﭘﺮﺳ ﻧﻛﺮاوە. ﺳــرﻛﺮدە ﺑﺎﻛی ﻛﻮرد ﻟ ﺑﻏﺪا ﻛ ﺑ ھﯚی ھﺳﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭘﺮﺳﻛوە داوای ﻛﺮد ﻧــﺎوی ﺑو ﻧﻛﺮﺘوە، ﻟ ﻟﺪواﻧﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﺪا ﺑﯚ "وﺷــ" رای ﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﻟﻧﺎو ﺑﺷﻚ ﻟ ﻻﯾﻧ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﻟــ ﺑﻏﺪا و ھروەھــﺎ ﺷــﻗﺎﻣﯽ ﻋﺮاﻗﯽ و
راﮔﯾﺎﻧﺪﻧﻛﺎن ﺑﺎس ﻟ ﺟﮕﺮەوەی ﺟﻻل ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ﺳرﻛﯚﻣﺎر دەﻛﺮێ ﻛــ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺣوت ﻣﺎﻧﮕ ﺑھﯚی ﻧﺧﯚﺷــﯿﯿوە ﻟــ ﺑﻏــﺪا دوور ﻛوﺗﻮوەﺗوە. "ﻟــو ﭼﻮارﭼﻮەﯾــدا ﺑــﺎس ﻟ ھرﯾــك ﻟــ) ھــﺮۆ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋﺣﻤد ھﺎوﺳری ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ،دﻛﺘﯚر ﻓﻮﺋﺎد ﻣﻋﺴــﻮوم و ﻋدﻧﺎن ﻣﻮﻓﺘﯽ ﺋﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻣﻛﺘﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ
ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ:
3
ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋــﺮاق ﻟــ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺪا رای ﮔﯾﺎﻧﺪووە ﻛ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧرﯾﻜ ﻣﻮوﺳ ﻟ دەﺳﺖ ﻋرەﺑﻛﺎن دەردەﻛﺎت، ﺋﻣ ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﭼﻧﺪ ﻻﯾﻧﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿﺎن راﮔﯾﺎﻧﺪووە ﻛ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟ رووی ﺟﻣﺎوەرﯾﯿوە زۆر ﻻواز ﺑﻮوە. دوای ﺋوەی ﻟ ٢٠ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ راﺑــﺮدوو ھﺒﮋاردﻧﯽ دواﺧﺮاوی ھــردوو ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــ و ﺋﻧﺒــﺎر ﺑڕﻮە ﭼﻮو ،ﻟو ﻛﺎﺗی ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ﺳرﺑﺧﯚی ھﺒﮋاردﻧــﻛﺎن ﺋﻧﺠﺎﻣﻛی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،دەرﻛوت ﭘﺎرﺗﯽ ﺑ١١ ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺧﯚی و ﺳ ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﻟﺳر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺑﺮدەوە ،ﺋوە ﺟﮕ ﻟوەی ﺑھﯚی ﺳــﻜﺎی ﻻﯾﻧ ﻛﻮردﯾﯿﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮەوە ٣ ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺗﺮ ﻟ دەﺳﺘﯽ ﻛﻮرد و ﭘﺎرﺗﯽ دەرﭼﻮو.
ﺋﺎﮔــدار ﺳــرﭼﺎوەﯾﻛﯽ ﺑــ" وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧــﺪ، دوای دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﺋﻧﺠﺎﻣــﯽ ھﺒﮋاردﻧﻛــ ،ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋــﺮاق ﺑــ ﺗﻟﻓــﯚن ﭘﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑ ﺳــرﻛﺮدەﯾﻛﯽ ﻛــﻮرد ﻛ ﻟ ﻛﺎﺑﯿﻨﻛﯾﺪا ﻟ ﺑﻏﺪا ﭘﯚﺳﺘﻜﯽ ﺑــﺎی ھﯾ ،ﻛــﺮدووە و ﭘﯽ راﮔﯾﺎﻧﺪووە ،ﺗﻮوﺷﯽ ﺳرﺳﻣﺎن ھﺎﺗﻮوم ﻟ ھﺒﮋاردﻧﯽ ﻣﻮوﺳ، ﺧرﯾﻜ ﭘﺎرﺗﯽ ﻣﻮوﺳــﯿﺶ ﻟ ﻋرەب وەردەﮔﺮێ و ﺋﯿﺪارەﻛی ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ دەﻛﺎت. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋوەﯾﺸﯽ ﻧﺷــﺎردووەﺗوە ﻛــ ﭼﻧــﺪ ﻻﯾﻧﻜﯽﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن دﻨﯿﺎﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗــوە ﻟوەی ﺟﻣﺎوەری ﭘﺎرﺗﯽ ﻟ داﺑزﯾﻨﺪاﯾ و ﭼﯽ ﺗﺮ ﺋو ﺣﺰﺑ وەك ﺟﺎران ﯾﻛم ﻧﺎﺑ ﻟ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎن، ﺑم ﺋﻧﺠﺎﻣــﯽ ھﺒﮋاردن ﺑ ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻮو.
دوا ﺳﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ د .ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟ ﭬﯿﻧﻨﺎ ھوﻟﺮ-وﺷ
ی ﺗﻣﻮوز/ﯾﯚﻟﯿﯚی ١٣ی دﻛﺘﯚر ﻋﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو و ھﭬﺎﻧﯽ ﻟ١٣ ﺳﺎﯽ ١٩٨٩ﻟ ﭬﯿﻧﻨﺎ ،ﻟﺳر ﻣﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟﮔڵ ﻧﻮﻨراﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮان ﺗﯿﺮۆر ﻛﺮان .دﻛﺘﯚر ﻛرﯾﻢ ﭘﯿﺮۆﺗﯽ ﻛ ﺗﺎ ﺑر دەرﮔﺎی ﺷﻮﻨﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛ ھﺎوڕﯿﺗﯿﯽ ﻗﺎﺳﻤﻠﻮوی ﻛﺮدﺑﻮو ،ﭼﯚﻧﯿﺗﯽ ﺋو ﺗﺎواﻧ دەﮔﺘوە. ﭘﯿﺮۆﺗﯽ ﺋﺴــﺘﺎ ﺗﻣﻧﯽ ٥٢ﺳﺎ و داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻧﻣﺴﺎﯾ ،ﺋوﻛﺎت ﻧﻮﻨــری ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑﻮوە ١٣ی ی ﻟ ﭬﯿﻧﻨﺎ ،ﻟــ رۆژاﻧﯽ ١١ﺗﺎ ١٣ ،١٩٨٩ﻣﯿﻮاﻧﺪارﯾــﯽ ﺗﻣــﻮوزی ،١٩٨٩ ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮوی ﻛــﺮدووە و ﭘــﺎش ١٣ی ﺗﻣــﻮوز ﺑــ ﻧﯿــﻮەڕۆی ١٣ی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی ﺧﯚی ،ﺑ ﺋوەی ﺋﺎﮔداری ﺋــو داوە ﺑﺖ ﻛ ﺑﯚ ھﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﻧﺮاﺑﻮوﻧوە ،ﻗﺎﺳﻤﻠﻮوی ﮔﯾﺎﻧﺪﺑﻮوە ھﻮﺗﻞ ھﯿﻠﺘﯚن. ﭘﯿﺮۆﺗــﯽ ﻟﺑﺎرەی ﺳــﻓری ﺑ ﮔڕاﻧوەی ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ﺑﯚ ﻧﻣﺴﺎ ی ﺋﻮارەی ١٨ی دەــ :ﺳــﻋﺎت ١٨ ی ﺗﻣﻮوز ،د .ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﮔڵ ١١ی ١١ "ﻋﺑــﺪو ﻗﺎدری ﺋﺎزەر" ﻧﻮﻨری ﺣﺪﻛﺎ ﻟ ﭘﺎرﯾﺲ ھﺎﺗﻨ ﭬﯿﻧﻨﺎ .ﻣﻦ و ﭼﻧﺪ ھﺎوڕﯿﻛﯽ ﺗﺮی ﺣﺰﺑﯽ، ﭘﺸــﻮازﯾﻤﺎن ﻟ ﻛﺮدن .ﭘﺎﺷﺎن ﭼﻮوﯾﻨوە ﻣﺎــﯽ ﺋﻤ .دەﻣﺰاﻧﯽ ﻛ وﺗﻮوﮋﮔﻟﻚ ﻟﮔڵ رژﻤﯽ ﺋﺮان ﻟ ﺋﺎراداﯾ ﺑم ﺋﺎﮔداری وردەﻛﺎرﯾﯿﻛﺎن ﻧﺑــﻮوم ،رۆژی دواﺗﺮ ﭘﺎش ﺧﻮاردﻧﯽ ﻧﺎﻧﯽ ﺑﯾﺎﻧﯽ ﻟ ﻗﺎوەﺧﺎﻧﯾك ﭼﺎوﻣﺎن ﺑ دﻛﺘﯚر ﻓﺎزڵ رەﺳــﻮوڵ ﻛــوت .ﻟوێ، ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ٥٠٠ ،ﻣﺎرﻛﯽ ﭘﺪام ﺗﺎ ﺑ ﭘﺎرەی ﻧﻣﺴــﺎﯾﯽ ﺑﯿﮕﯚڕﻣوە. ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــوەی ﭘﺎرەﻛ ﭼﻮوﻣ
ﺑﺎﻧﻚ ١٥ ،ﺧﻮﻟﻛﻜــﻢ ﭘ ﭼﻮو، ﻟو ﻣوداﯾ ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ،د .ﻓﺎزڵ و ﻗﺎدری ﺋﺎزەر ﭘﻜوە ﻗﺴــﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑو ھﯚﯾــوە ﻧﻣﺘﻮاﻧﯽ ﻟــ رازی ﮔﻔﺘﮕﯚی ﻧــﻮان ﺋو ﺳــ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿ ﺗ ﺑﮕم .ﭘﺎﺷﺎن ﻣﯿﻮاﻧﻛﺎﻧــﻢ ﻟــ ﻣﺎــﯽ د .ﻓﺎزڵ داﻧﺎ و رۆﯾﺸــﺘﻢ .ﻻی ﺋﻮارێ ،د. ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ﺗﻟﻓﯚﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدم ،ﺗﺎ ﺑﭽﻢ ﻟﻗﺎوەﺧﺎﻧی "ﻣﻮﺳــﯿﻮم"وە ﺑﯿﮕﯾﻧﻤوە ﻣﺎڵ. د .ﭘﯿﺮۆﺗــﯽ دوا ﺧﺎﻧﺧﻮــﯽ ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ﻟــ ﭬﯿﻧﻨــﺎ ،دە: ﺗﻧﯿﺎ ﺋوەﯾــﺎن ﭘ ﮔﻮﺗﻢ ﻟﮔڵ ﺋﺮاﻧﯿﯿﻛﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧﺗوە ،ﺑم چ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻛﯿﺎن ﺳــﺑﺎرەت ﺑو ﻛﺳﺎﻧ ﻟﮔﯿﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧوە ﻛﻦ
و ﭼﯿﯿﺎن ﻟﮔــڵ ﺑﺎس ﻛﺮدوون ﻧدا. ﺑﯾﺎر ﺑﻮو رۆژﻚ ﻣــودا ﺑﺪرﺘ داﻧﯿﺸــﺘﻨﻛﺎن ،ﺑم ﺷــو د. ﻓﺎزڵ ﺗﻟﻓﯚﻧﯽ ﻛﺮد و داوای ﻛﺮد ﺳــﺒی ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﯚﺑﻮوﻧوە ﻟﮔڵ ﺷــﺎﻧﺪی ﺋﺮاﻧــﯽ ﺑڕﻮە ﺑﭽ .ﻛﺎﺗﻚ ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ﺧوت، ﭼﻮوﻣــ ﻻی ﻗــﺎدری ﺋــﺎزەر، ﻛﯾﻔﻜــﯽ ﻧﺑــﻮو ،دەﯾﮕــﻮت وﺗﻮوﮋەﻛﺎن ﺑ دەﺳﺘﭙﺸﺨرﯾﯽ ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﻮوە. ﺳــﺒی ﺑــﯚ ﺧﻮاردﻧــﯽ ﻧﯿﻮەڕۆ ﭼﻮوﯾﻨ رﺴﺘﻮراﻧﺘﻚ .ﻗﺎدری ﺋﺎزەر ﻧھﺎت ،زۆری ﭘ ﻧﺎﺧﯚش ﺑﻮو ﻛ ﺑو ﺷــﻮە ﻟﮔــڵ ﺋﺮاﻧﯿﯿﻛﺎن داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪن دەﻛــﺮێ ،ﺑــم ﭘﻨﺎﺧﯚﺷــﯿﯿﻛی دەﺷــﺎردەوە. ﭘﺎﺷــﺎن ﮔڕاﯾﻨــوە ﻣــﺎڵ، ﭘﺸﻮوﯾﻛﻤﺎن دا .ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺳﻋﺎت ١٦دﯾــﺪاری ﻟﮔــڵ "ﻣﺎﻧﻔﺮﺪ ﻣﺎﺗــﺰﻛﺎ" راوــﮋﻛﺎری وەزﯾــﺮی ﻧﺎوﺧﯚی ﻧﻣﺴــﺎ ھﺑﻮو .ﭼﻮوﯾﻨ وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ،ﺟﮕﺮەﻛی وﺗــﯽ ﻣﺎﺗــﺰﻛﺎ ﺋﺴــﺘﺎ دﯾﺪاری ﻟﮔڵ ﻛﺳــﻜﯽ ﺗﺮ ھﯾ و ١٥ ﺧﻮﻟﻛﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭼﺎوەڕوان ﺑﻮوﯾﻦ و ﺳــرﺋﻧﺠﺎم ﺳﻋﺎت ١٦:٣٠ﻟ وەزارەت دەرﭼﻮوﯾﻦ ،ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو داوای ﻛــﺮد ﺧﯚی و ﻗﺎدری ﺋﺎزەر ﺑﮕﯾﻧﻤ ھﻮﺗﻞ ھﯿﻠﺘﯚن ،ﺳﻋﺎت ١٧و ﻧﯿﻮ ﮔﯾﺸﺘﯿﻨ ﺑر دەرﮔﺎی ھﻮﺗﻞ .ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ﮔﻮﺗﯽ ﻟﮔڵ ﺋﺮاﻧﯿﯿــﻛﺎن ﻛﯚ دەﺑﯿﻨوە و دوو ﺳﻋﺎﺗﯽ ﺗﺮ ﻟﺮە ﭼﺎوەڕواﻧﻤﺎن ﺑﻜ. ﭘﯿﺮۆﺗــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ "ﺋﺣﻤد ﺑﯿــﻦ ﺑــﻼ" ﺳــرﻛﯚﻣﺎری
ﺋو وﻨﯾی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻧﻣﺴﺎ ﻟ رووداوی ﺗﯿﺮۆرﻛﺮﻧﯽ د .ﻋﺑﺪوﻟەﺣﻤﺎن ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﮔﺮﺗﻮوﯾﺗﯽ
ﺋوﻛﺎﺗــﯽ ﺟزاﺋﯿــﺮ ،ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯿﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﻛﺎن ﺑــﻮو ،ﺑــم ﭼﻧــﺪ رۆژ دواﺗــﺮ ﻛﺎﺗــﻚ ﺑﯿﻦ ﺑﻼ ھﺎﺗ ﭘﺮﺳــی ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﭘﯽ ﮔﻮﺗﯿﻦ "ﺋﺮاﻧﯿﯿﻛﺎن ﻧﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﺑﺷــﺪارﯾﯽ دووەم ﻛﯚﺑﻮوﻧــوە ﺑــﻢ" .ﺋﮔــر ﺑﻦ ﺑــﻼ ﻟوێ ﺑــﺎ ،ﺋﺮاﻧﯿﯿﻛﺎن ﻧﺎﭼــﺎر دەﺑﻮون ﺋوﯾــﺶ ﺑﻜﻮژن ،ﻣــﻦ ﺑو ھﯚﯾ ﻛ ﺋﺎﮔــداری ﺋو داﻧﯿﺸــﺘﻨﺎﻧ ﻧﻛﺮاﺑــﻮوم ﺗــﻮوڕە ﺑــﻮوم و ﺋو ﺗﻮوڕەﯾﯿﯿــم ﺑﯚ دۆﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺣﺰﺑﯿﺶ ﺑﺎس ﻛﺮد .ﺗﻧﺎﻧت ﺑﯿﺮم ﻟ وازھﻨﺎن ﻟ ﺣﺰﺑﯿﺶ ﻛﺮدەوە. ﭘﯿﺮۆﺗــﯽ ﻟﻛﺎﺗــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو دەﮔڕﺘوە ھﯿﻠﺘﯚن ﻛ ﺳﻋﺎت ١٩ﺑﻮو ،ﺧــﯚی دە" ﭼﺎوەڕوان
ﺑــﻮوم ھــر ﻧھﺎﺗــﻦ .راﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﺷﻦ ﻟو ﺷﻮﻨ ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾﻛﯽ درﮋ ﻗدەﻏ ﺑﻮو ،دەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﺑ ﺳﻮوڕاﻧوە ﺑ دەوری ھﻮﺗﻠﻛدا. ﻧﯿﻮ ﺳــﻋﺎت ﺗﭙڕی ،ﺑم ھر دەرﻧﻛوﺗﻦ". "ﻛﺎﺗــﻚ دەﺳــﻮوڕاﻣوە ﭼــﺎوم ﺑــ ژﻣﺎرﯾﻛــﯽ زۆر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ و ﺋﺎﻣﺒﻮﻧــﺲ ﻟــ ﺷﻗﺎﻣﻛ ﻛوت ،وە دﺧﻮرﭘ ﻛوﺗﻢ ،ﻧﯾﺸــﻤﺪەزاﻧﯽ ﺷــﻮﻨﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧوەﻛــ و ﯾﻛــﻚ ﻟــ ﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ د .ﻓــﺎزڵ ﻟوﯿ ،ﻟ ﭘﯚﻟﯿﺴﻛﺎن ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوﻣوە و ﻟﻢ ﭘﺮﺳﯿﻦ چ ﺑﺎﺳ؟ ﮔﻮﺗﯿﺎن "ﻟ ﻗﺎﺗﯽ ﺳرێ ،ﺳــ ﺑﯿﺎﻧﯿﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە". ﺳــرۆﻛﯽ ﺑﺷــﯽ دژەﺗﯿﺮۆری
ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟوێ ﺑﻮو ،ﭘﯽ ﮔﻮﺗﻢ ﺑۆ ﺳر ﺑﺰاﻧ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﻛﺎن دەﻧﺎﺳﯽ؟ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﭘﯽ ﮔﻮﺗﻢ ﻛﺳــﻜﯿﺶ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮوە و ﻟ ﻧﺧﯚﺷﺨﺎﻧﯾ، ﺑــﯚ ﻧﺎﺳــﯿﻨوەی ھﺎوڕﯿﻛــﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﺑﺮد ﺑﯚ ﻧﺧﯚﺷﺨﺎﻧ ،ﺑم ﻧﯾﻨﺎﺳﯿﺒﻮو .ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛ" ﺟﻋﻔر ﺳﺣﺮاروودی" ،ﺋﺮاﻧﯽ ﺑﻮو. "ژوورەﻛ ﺑﻮوﺑﻮو ﺑ ﮔﯚﻣﯽ ﺧﻮﻦ. ﻣﺰ و ﻛﻮرﺳــﯿﯿﻛﺎن ﻛوﺗﺒﻮون، ﻗﺎﺳــﻤﻠﻮو ﻟﺳــر ﻗﻧﻓﯾــك ﻟﺳــر ﭘﺸــﺖ ﻛوﺗﺒﻮو ،ﮔﻮﻟﻠ ﺑر ﺳر و ﻣﻠﯽ ﻛوﺗﺒﻮو ،دﻛﺘﯚر ﻓﺎزڵ ﻟﺳر روو ﻛوﺗﺒﻮو ،وادﯾﺎر ﺑــﻮو ﻛ ﺳــﺣﺮاروودی ﻟﻛﺎﺗﯽ دەﺳﺘوﯾﺧﺑﻮون ﻟﮔڵ ﻗﺎدری ﺋﺎزەر ،ﺑــ ھ ﺧــﯚی ﺑﺮﯾﻨﺪار
ﻛﺮدﺑ ،ﺑﯚﯾ ﺋــﺎزەر ١٤ﮔﻮﻟﻠی ﺑرﻛوﺗﺒــﻮو" ،ﺋﻣﯿﺮ ﻣﻧﺴــﻮور ﺑﯚزۆرﮔﯿــﺎن" ﻛ ھﻣﺎن ﺷــو ﻗﯚﺒﺳــﺖ ﻛﺮاﺑﻮو ،ﺑﯚ ﺳــﺒی ﺋﺎزاد ﻛﺮا ،ﺳﺣﺮاروودﯾﺶ ،دواﺗﺮ رەواﻧی ﺋﺮان ﻛﺮاﯾوە" ﭘﯿﺮۆﺗﯽ وای ﮔﻮت. ﭘﯿﺮۆﺗــﯽ ﻟــ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﺑﺎس ﻟ داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻓﺎﯾﻠﯽ ﺗﯿﺮۆری ﭬﯿﻧﻨﺎ ﻟﻻﯾــن ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻧﻣﺴــﺎوە دەﻛﺎت و دەــ" ﺑرﭘﺮﺳــﻜﯽ ﻧﻣﺴﺎ ﭘﯽ ﮔﻮﺗﯿﻦ "ﺣﻜﻮوﻣت ﺑ ﻛﯾﻔﯽ ﺧﯚی دەﺳﺖ ﻟ ﻛﺎروﺑﺎری دادﮔــ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ دادوەری وەردەدات". ژﺪەرANF : ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﯿوە :ﻣﺳﻌﻮود ﻣﻧﺎف
4
ﺳﻴﺎﺳت
رە )) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ژﻣﺎرە ژﻣﻣﺎﺎر ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤﻣد
رەھﻧﺪەﻛﺎن
9
ﺑﻛﺎﻛﺮدﻧﯽ ژن.. ز وەﻛﻮ داواﻛﺎری ژﻧﺎن ﻛس ﻧﯿﯿ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻟــوە ھﺑﺖ ﻛ ژﻧﺎن ﺑھﯚی ﺋوەی رەﮔزﻜﯽ ﺋﯿﺴــﺘﺎﺗﯿﻜﯿﻦ ،ﻟــ ﭘﯿﺎوان زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑ ﺧﯚڕازاﻧﺪﻧوەﯾ ،ﭼﻮﻧﻜ ﯾﻛﻜ ﻟ ﺣزە ﻏرﯾﺰﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺴــﺎن ﺑ ﺗﺎﯾﺑﺘﯿﺶ ژﻧﺎن، ﺑم ﺋوەی ﻟڕﮕی ﺗﺮادﯾﺴــﯿﯚﻧﻜﯽ ﺟﻜوﺗی ﻛﯚﻣﯾﺗﯽ دواﻛوﺗــﻮوەوە و ﻟڕﮕی ﺑﺎزاڕﻜوە ﻛ ژﻧﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ داراﯾــﯽ دواڕۆژﯾﺎن وەﻛﻮ ﻛﺎﺋﯿﻨﻜﯽ دەﺳــﺖ و ﭘ ﺳــﭙﯽ و ﻻواز و ﺑ ھﺰ ﺑــﯚی داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێ ،ﺋﯿﺪی ﺑــﺎزاڕی زﻛﯾﻦ ﮔرم ﺑﻜن و وەﻛﻮ ﺑﺷــﻚ ﻟ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﻮﯾﺎن ﺗﻣﺎﺷــﺎی ﺑﻜن ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯿﺶ وەﻛﻮ ﻣرﺟﻚ ﺑﯚ ھﺎوﺳرﮔﯿﺮی، ﺟﮕ ﻟ ﺳﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﮔرﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ﺳرﻣﺎﯾداری و زﯾﻨﺪووڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎزاڕی ﺳرﻣﺎﯾداری ﻟرﮕی ﺗﺮادﯾﺴﯿﻮﻧوە ،ھﯿﺠﯿﺘﺮ ﻧﯿﯿ. ﺋم ﻧﻮوﺳــﯿﻨم ﺑ ﭘﻮﯾﺴــﺖ زاﻧﯽ ﻟم ﻛﺎﺗدا ﻛ ژﯾﺎﻧﯽ ھﻣﻮو ﺧﻜﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟ ﻧﻮ ﭼﺸﺘﺨﺎﻧی ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا دەﻛﻮ ،ﭼﻮﻧﻜ ھﻓﺘی راﺑﺮدوو ﻟﮔــڵ ﺋﺎﮔدارﻛﺮدﻧوەی ﺧﻚ ﻟ ﻧﺮﺧﯽ دراو و ﻛﺎ ﻟ ﺳــﺎﯾﺖ و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــوە ،ﻧﺮﺧﯽ ز ھﻣﯿﺸــ ﻟﺑرزﺑﻮون و داﺑزﯾﻨﺪا ﺑﻮو ﻛ ﺑﻗﺴی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ز ،داواﻛﺎری زۆر ﻟﺳــر ز ھﺑﻮو ،ژﻧﺎن ﺑڕاﺳــﺘﯽ ﺑﺎزاڕﯾﯿﺎن ﮔﺮم ﻛﺮدﺑﻮو ،ھﺒت ﻣﺑﺳــﺘﻢ ﻟو ژﻧﺎﻧﯾ ﻛ ھﺸﺘﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻛﯚﯾﻠی ﭘﯿﺎو دەزاﻧﻦ ،ھﺸﺘﺎ ﻟ ﺧﯾﺎﺪاﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿ ﺋﯿﺮادە ﺑ ﮔڕ ﺑﺨن و ﺧﯚﯾﺎن ﻟ ﭘﯿﺎو ﺑﻛﻣﺘﺮ ﻧزاﻧﻦ ،ز ﯾﻛﻜ ﻟو داواﻛﺎرﯾﯿ ﺳرەﺗﺎﯾﯿﺎﻧی ﻛ ﻋﻗﻠﯿﺗﯽ دواﻛوﺗﻮوﯾﯽ ﻛﺎرﯾﮕری ﻟﺳــر ﻋﻗﻠﯽ ھﻣﻮو ژﻧﺎن داﻧﺎوە ،ﺑﯚ ﺋوەی ژﻧﺎن ﺑ ﺋرﻛﯽ ﭘﯿﺎوی ﺑﺰاﻧﻦ ﺑﯚﯾﺎﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﺑﻜــن ،ﻟ ﺑراﻣﺒر ﭼﯽ ،ﺋوە ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯽ ﺷــرﻣﮫﻨرە ﻛ وەﻣﻛی ﺋﺎﺳﺎﻧ، ﺑم ژﻧﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻟ ﮔﻞ دەﻛن. ﺷڕی ﻧھﺸــﺘﻨﯽ ﺋم ﻧرﯾﺘ ﻛﯚﻣﯾﺗﯿﯿ ﺗﻧﯿﺎ ﺷڕ ﻧﯿﯿ ﻟﮔڵ ﺗﮕﯾﺸﺘﻦ ﻟ ﺋﺎﯾﻦ ،ﺑﻜﻮ ﺷڕی ﻧھﺸــﺘﻨﯽ ﺋو زھﻨﯿﺗﯾ ﻛــ ﻻی ژﻧﺎن ﺑﻮوەﺗ ﻣﯚدﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻟ دەرەوەی ﭘﺮﺳﯿﺎر ،ﺗﻧﺎﻧت ﻻی ھﻧﺪێ ژﻧﯽ ھﯚﺷﯿﺎرﯾﺶ ،ﺋی ﺋو ژﻧﺎﻧی ھﺎﺗﻮوﻧﺗ دەرەوە و ﺑﻧﺎوی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و ﭘﺸﻜوﺗﻨﺨﻮازﯾﯿوە ﭼﺎﻻﻛﯽ دەﻛــن ،چ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﻛﯿﺎن ھﯾ ﺑﯚ ﻛﯾﻨﯽ ز ﻟ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎو ،چ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﻛﯽ ﻟﯚﺟﯿﻜﯽ ھﯾ ﻛﭽﺎن ﺟﮕﻟوەی وەﻛﻮ ﻛﺎ داوا دەﻛﺮﻦ ﻟﻻﯾن ﭘﯿﺎواﻧــوە و ﻣﺎرەﯾﯿﺎن ﺑﯚ دەﻧﻮوﺳــﺮێ ﻟ دادﮔﺎ ،ﻟ ﭘﻧﺎی ﺋﻣﺷــﺪا داوای زﻜﯽ زور دەﻛن ،ﺑﻣ ﺟﮕ ﻟوەی ﻧرﯾﺘﯽ دواﻛوﺗﻮوﯾﯽ ﮔﺷ ﭘ دەدەن، ﺑﺎزاڕی ﺳــرﻣﺎﯾداری و ﺗﺮادﯾﺴﯿﯚﻧﯽ دواﻛوﺗﻮوﯾﯽ ﻛﯚﻣﮕ ﮔرم دەﻛﻧوە و زﯾﻨﺪووی رادەﮔﺮن؟ ،چ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾك ھﯾ ﺋﮔر ﺑﯚ ﺧﻮڕازاﻧﺪﻧوەﯾ ز ﺑﭘﯿﺎو ﺑﻜﺖ ﻛ ھروەﻛﻮ ﭘﯿﺎوان ﭼﮋ ﻟ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳرﯾﯽ وەردەﮔــﺮن؟ ،چ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾــك ھﯾ ژﻧــﻚ ﻟﭘﻨﺎو ﺑھﺎﯾﻛــﯽ زوری ز ،ﭘﯿﺎو ﺑﺨﺎﺗــ ژﺮ ﻗرزﻜﯽ ﮔورە و ھﯿﭻ ﺑھﺎﯾك ﺑﯚ ﭘﻜوەژﯾﺎن ﻧھﺘوە ،ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﻛﯾﻨﯽ ﺋو زە ﻟﻻﯾن ﭘﯿﺎوەوە ،دروﺳﺖ و راﺳﺘوﺧﯚ ﺑ ﺑھﺎﻛﺮدن و ﻟ ﺳﻧﺪﻧوەی ﺋﯿﺮادەی ژﻧــ و ﺑﻛم زاﻧﯿﻨﺘﯽ ،ﭼﻮﻧﻜ ﻛﯾﻨﯽ ز ﻟﻻﯾن ﭘﯿﺎواﻧوە ﻛ وﯾﺴﺘﯿﻜﯽ ﺑ ﺋﻣﻼوﻻی ﭘﯿﺎوان ﻧﯿﯿ، ﺑﮕﺮە ﺑﺎﺟﯽ ﺳﻜﺴﻜﯽ ﺑﻛﻮﯾ ﺑ ﻧﺎڕاﺳﺘوﺧﯚ ،ﺋﯿﺪی ﻟــ ﻛﻮﺪا ﺋم ﻣﺎﻓ داﺑﯿﻦ دەﺑﺖ ﻛ ژﻧﺎن ﺑردەوام ﻟﺳــر زارﯾﺎﻧ و ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺸﯿﺎن ﺑو داواﻛﺎرﯾﯿ دەﺑﻦ ﺑ ﺑﺷﻚ ﻟ ﻛﺎی ﺑﺎزاڕ. ﻟ ﺣﺎﻜﺪا ز ھﯿﭻ ﺋﯿﺴــﺘﺎﺗﯿﻜﺎﯾﻛﯽ ﺗﯿﺎدا ﻧﯿﯿ ﺑﯚ ﭘﯿﺎو ،ﺟﮕ ﻟ ﭘﺸﺒﻛﯿك ﻛ ﻟ ﻧﻮان ژﻧﺎﻧﺪا ھﯾ و ﺷﺎﻧﺎزی ﺑوەوە دەﻛن ﻓﻼﻧ ژن ﺋوەﻧﺪەی ز ﺑﯚ ﻛــاوە و ﻓن ﻛﻣﺘﺮ ،ﺋم ﭘﻮەرە رﻚ ﺋو ﻣﺎﻧﺎﯾی ھﯾ ﻛ ﺋوەی زی زۆر ﺑﯚ ﻛاوە ،واﺗ ﻛﺎﯾﻛﯽ ﺑ ﺑھﺎﺗﺮە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ. ﻗﺒﻮوﻜﺮدﻧــﯽ ﺋم ﻣﺎﻧﺎﯾ ﻟﻻﯾــن ژﻧﺎﻧوە ھم ﺧﯚ ﺑﻛﺎﻛﺮدﻧــ و ھــم ﮔرﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺑــﺎزاڕە و ھم زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧوە و ﺗﻣﻧﺪرﮋﻛﺮدﻧﯽ ﺋو ﺗﺮادﯾﺴﯿﯚﻧﯾ ﻛ ژﻧﺎن دەﻛﺎت ﺑ ﻛﯚﯾﻠی ز و ﻛﺎی ﺑﺎزاڕ ،ﺑﯚﯾ ﻟﺳــر ﺋو ژﻧﺎﻧﯾ ﻛ ﺑﻧﺎو ﭼﺎﻻﻛﻦ دژاﯾﺗﯽ ﺋو ﻧرﯾﺘ ﺑﻜن و ھﯚﺷﯿﺎری ﺑﺪەن ﺑ ژﻧﺎن ﻟ ﺑراﻣﺒر ﻛﺎﯾﻛﯽ وا ﺑ ﻧﺮخ ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑ ﻧﺮخ ﻧﻛن.
ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟ ﻧﻮان دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺗﯽ ھرﻤﻛی و ﺧوﻧﯽ ﻛﻮرددا ھوﻟﺮ /وﺷ
رۆﯽ ﺳرۆﻛﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟ ھﺎوﻛﺸ ﻧﺎوﭼﯾﯿﯿﻛﺎﻧﺪا ﻟ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾ ،ﺋوە ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪاﯾ ﻛ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ھرﻤﻛ داوای ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻦ ﺑ رۆڵ و وﯾﻼﯾﺗﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ وەﻛﻮ ﺳرۆﻛﯽ ھرﻤﻛﯾﺎن دەﻛن. ﺋﻧﺪاﻣــﯽ ﻣﻛﺘﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻋﺑﺪوﻟﺴﺘﺎر ﻣﺟﯿﺪ دە ﺋﺴﺘﺎ ھرﺳــ ﻻﯾﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﭼﺎوەڕــﯽ ھﻮﺴــﺘﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﻦ ﺑراﻧﺒر ﺑ درﮋﻛﺮدﻧوەی ﻣﺎوەی ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯿﻛی ﺑﯚ دوو ﺳﺎﯽ ﺗﺮ. ﻋﺑﺪوﻟﺴﺘﺎر ﻣﺟﯿﺪ ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ "دە" ،ﺋﻤــ ﭼﺎوەڕﯽ ھﻮﺴــﺘﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﻦ و ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺋﮔر دەﻧﮓ ﺑــ درﮋﻛﺮدﻧوەی ﻣﺎوەی ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯿﻛی ﺑﺪات، ﺋوا ھﻣــﻮو ﺋﮔرﻚ ﻟ ﺑردەم ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺪا ﻛﺮاوەﯾ." ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ راﺑﺮدوو زۆرﯾﻨی ٣٠ی ٣٠ ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻧﮕﯿﺎن ﺑ درﮋﻛﺮدﻧوەی ﻣﺎوەی ﺗﻣﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎن و ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻢ دا .ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ دوو ﺣﺰﺑﯽ زۆرﯾﻨ )ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻛﺘــﯽ( ،دەﻧﮕﯿﺎن ﺑ ﺑﯾﺎرەﻛ دا و ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﺳر ﺑ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﺶ )ﮔﯚڕان ،ﻛﯚﻣڵ و ﯾﻛﮕﺮﺗﻮو( رەﺗﯿــﺎن ﻛﺮدەوە و داﻧﯿﺸﺘﻨﻛی ﭘرﻟﻣﺎﻧﯿﺎن ﺗﻜﺪا. ی ﺋﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺋﻣﺴﺎﺪا ٢١ی ﺑﯾﺎرە ﻟ٢١ ھﺒﮋاردﻧــﻛﺎن ﻟــ ھرﻤــﯽ
و دەوﻣﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ ﺑ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧوﺗــوە ،ﺋﺴــﺘﺎ ﺑــ ﯾــك ﻟ ﺳــرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ وزە ﻟــ ﺟﯿﮫﺎﻧــﺪا دەﻧﺎﺳــﺮێ و ھر ﺋﻣــش وای ﻛــﺮدووە رۆــﯽ ﻟــ ﯾﻛﻼﻛﺮدﻧوەی ھﺎوﻛﺸــ ﻧﺎوﭼﯾﯿﯿﻛﺎﻧﺪا ھﺑ .ﺋﻣ ﺟﯿﺎ ﻟ رۆــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿ ﻛ ﺋو ﺑ ﺑ ﻛﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ھرﻤﻛی، دەﺗﻮاﻧــ ھﺎوﺳــﻧﮕﯿﯽ ھﺰ ﻟ ﻧﺎوﭼﻛدا ﯾﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗوە. دوو ﺳﺎڵ زﯾﺎﺗﺮە ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯿﯽ ﻧــﻮان ﻻﯾﻧــ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ دەﻛﺎت و دواﺟﺎر ﻟﺳــر ﭼﻧﺪ ﺧﺎﻚ ﺑﯚ ﺋﯿﺪارەی ﻧﺎوﭼ ﻛﻮردﯾﯿﻛﺎن رﻚ ﻛوﺗﻦ .ﺋو رﻜﻜوﺗﻨ ﻟ ھوﻟﺮ ﻛﺮا و ھر ﺑــ ﻧﺎوی رﻜﻜوﺗﻨﯽ ھوﻟﺮﯾــﺶ ﻧــﺎوی دەھﻨﺮﺖ. ﺳرﭼﺎوەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻛ ﻟ ﺳرەﺗﺎی ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔﻻﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ دﯾﻤﺷﻖ ﭼﻧﺪ ﺟﺎرﻚ ﺑ ﺷﻮەی رەﺳﻤﯽ و ﻧﮫﻨﯿﯽ ﻣﺳــﻌﻮد ﺑﺎرزاﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺋــو وﺗ ﺑﺎﻧﮕﮫﺸــﺖ ﻛﺮدووە، ﺑم ﺋو رەﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗوە .ﺋﻣ
ﻣھﺪی ﻛرووﺑﯽ ﭘﺎﻮراوی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﺸﻮوی ھﺒﮋاردﻧﯽ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﺮان ﭘﯚﺳﺘرﻜﯽ ﺑﯚ ﭘوﭘﺎﮔﻨﺪەی ھﺒﮋاردن ﺑو ﻛﺮدەوە ﻛ ﺗﯿﺪا ﺗﯚﻗی ﻟﮔڵ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺮدووە
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕﻮە ﺑﭽﻦ. رۆﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﺑ ﻛﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑ ھﯚی ھﻜوﺗــﯽ ﺟﯿﯚﭘﯚﻟﯿﺘﯿﻜﯽ
رۆﻜ ﻟ ﻛﺸﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎدا ﻛ ﺑﻻی رووﺳــﯿﺎ ،ﭼﯿﻦ ،ﺋﻣرﯾﻜﺎ، ﺳــﻌﻮودﯾ ،ﻗﺗــر ،ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و ﺋﺮان ﮔﺮﻧﮕ. ﻟ ﻻﯾﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﮔﻮﻣﺎﻧﻛﺎن ﻟﺳر ﭘﺮۆﺳی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
زۆرن ،ﺑــم ﻟﮔڵ ﺋوەﯾﺸــﺪا ھر وەﻛــﻮ ھــردوو ﻻ )ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿﺎ( ﺑﺎﺳــﯽ ﻟﻮە دەﻛــن ،ھﻧﮕﺎوی ﮔﺮﻧﮓ ﻧﺮاوە .ﭘﺮۆﺳﻛ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٢٠ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮردەوە ھﯾ ،ﺋــوان دەﺗﻮاﻧﻦ رۆــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــ ﻧﺎوﭼﻛدا ﺑ ﺗواوی ﺑﮕــﯚڕن .دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯿﻜن ﺑــ ﺷﺎﺳــﻮاری ﻧﺎوﭼﻛــ ،ﯾﺎن ﻟﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻨوە و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗــﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ دووﺑﺎرە ﺑﻜﻧوە. رۆــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟ ﺳــرﻛوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺣﺎﺷﺎ ھﻨﮔﺮە .ﺋﻣ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﻮدی ﻋﺑــﺪو ﺋﯚﺟــﻻن ﺳــرۆﻛﯽ ﺑﻧﺪﻛــﺮاوی ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧ .ﺋو ﻟــ ﻧﺎﻣﯾﻛﺪا دەﻟ" ،ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺗﯽ ﻧﯿﻮەی ﻣﺎﻓــﯽ ﻛــﻮردان ﺑﺴــﻨ ،ﺑﯚﯾ دەﺗﻮاﻧ ﻧﯿﻮەﻛی ﺗﺮﯾﺶ ﺑدەﺳﺖ ﺑﻨ "،ﺋﯚﺟﻻن ﻟو ﻧﺎﻣﯾدا ﻛ ﻟﻻﯾن ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﺳــر ﺑ ﺑدەﭘوە ﺑو ﺑــﻮوەوە ،ﺧﯚی ﺑ "ﭘﺸــﻤرﮔی ﺑﺎرزاﻧﯽ" دەزاﻧ و دە" ،ﺋﺴــﺘﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ رﺒری ﻛﻮرداﻧ." ﺋﻣ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژھﺗﯿﺶ ھر ﺑــو ﺷــﻮەﯾﯾ .ﻣھﺪی ﻛرووﺑﯽ ﭘﺎﻮراوی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﺸﻮوی ھﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋــﺮان دەﯾﺰاﻧــﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻟ ﯾﻛﻼﯾﯿﻜﺮدﻧوەی ھﺎوﻛﺸــﻛﺎﻧﺪا رۆﯿــﺎن ھﯾ، ﺑﯚﯾ ﭘﯚﺳﺘرﻜﯽ ﺑﯚ ﭘوﭘﺎﮔﻨﺪەی ھﺒــﮋاردن ﺑو ﻛﺮدەوە ﻛ ﺗﺪا ﺗﯚﻗی ﻟﮔــڵ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺮدووە. ﺋﻣ ﻟوەوە ﺳرﭼﺎوەی دەﮔﺮت ﻛ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎی ﻋﺮاق ﺑ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﺑﺎزراﻧﯽ ﺑﻮوﺑﻮوە ﺳﯿﻤﺒﯚﻟﯽ ﺑﺷﻚ ﻟ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ رۆژھت. زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٢٠ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮرد ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ١٠ﻣﻠﯿﯚن ﻟ ﺋﺮان و ﺳ ﻣﻠﯿﯚن ﻟ ﺳﻮورﯾﺎ ،ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ ﯾﻛﻼﻛرەوەن ﺑﯚ ھﺰە ﻧﺎوﭼﯾﯿﯿﻛﺎن .ﺑ ﺗﺎﯾﺒت ﻛ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردان دەوﻣﻧﺪە ﺑ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟواﻧﻧوت.
ﻛﻠﯿﻠﻛﺎن ﻟ ھوﻟﺮن ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟ ﻋﺮاﻗﯿﺸــﺪا رۆﻜﯽ ھﺎوﺷــﻮەی ﮔــاوە .ﺳــﺎﯽ ٢٠١٠ھﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻟ ﻋﺮاق ﻛﺮا ،ﺑم دوای ھﺷــﺖ ﻣﺎﻧــﮓ ﻧﮔﯾﺸــﺘﻨ رﻜﻜوﺗﻦ و ﺗﻧﮕﮋەﯾﻛــﯽ ﺗــﺮ ﺑرۆﻛــﯽ ﻋﺮاﻗﯽ ﮔﺮﺗوە .دﯾﺴــﺎن ﻛﻠﯿﻠﯽ ﭼﺎرەﺳــرەﻛ ﻟــ ھرﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دۆزراﯾــوە .ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﺳﺘﭙﺸــﺨرﯾﯿﻛﯽ راﮔﯾﺎﻧــﺪ و رﻜﻜوﺗﻨﻜــﯽ ﺑــ ﻧــﺎوی رﻜﻜوﺗﻨﯽ ھوﻟﺮ ﻟ ﻛوﺗوە و ھﻣﻮو ﻻﯾﻧﻛﺎن ﺑﯚ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــت ،ﮔﯾﺸــﺘﻨ ﺧﺎﯽ ھﺎوﺑش. دوای ﻛﻣﺒﻮوﻧوەی ﺑﺳﺘﻛﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾــﯽ ھوﻟــﺮ و ﺑﻏــﺪا، ﺳــرۆك وەزﯾﺮان ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ھﺎﺗــ ھوﻟﺮ و دواﺗﺮﯾﺶ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳرداﻧﻜﯽ ﯾك رۆژەی ﺑﯚ ﺑﻏﺪا ﻛﺮد. رۆﻣﯿﯚ ھﻛﺎری ﺳــرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑﯾــﺖ ﻧھﺮەﯾﻨــﯽ ﺋﺎﺷــﻮوری، ھﺎوڕﯿﺗﯿــﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟــ دوا ﺳــرداﻧﯿﺪا ﺑــﯚ ﺑﻏﺪا ﻛــﺮدووە.
ﺳﺎﯽ ٢٠١٠ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺋﻣی ﻛﺮدووە و ﺑﮕﻮﻣــﺎن ﺋﮔــر ﺋﺴــﺘﺎش دەﺳﺘﭙﺸــﺨرﯾﯿﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎت، ﺋوا ﺳرﻛوﺗﻮو دەﺑ." داواﯾك ﻟ ﺳﺎﯾی ﺑﻮوﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ دوای ﮔڕاﻧوەی ﺳرۆﻛﯽ ھرﻢ ﻟ ﺑﻏﺪا ،ﭼﻧﺪ ﺳــرﭼﺎوەﯾﻛﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ ﺑوﯾﺎن ﻛــﺮدەوە ﻛ داوا ﻟــ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺮاوە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﻋﺮاق وەرﺑﮕﺮــﺖ .ﺋﻣــ ﺗــﺎ ﺋﺴــﺘﺎ ﻟﻻﯾن ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧوە ڕەت ﯾﺎن ﭘﺸﺘاﺳﺖ ﻧﻛﺮاوەﺗوە. ﻟــ ﻋــﺮاق رۆﮕاﻧــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑــ ﭘﻮﯾﺴــﺖ دەزاﻧــﺮێ و ﻟــ ھرﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻻﯾﻧ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﻛﺎن داوای ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻦ ﻟ رۆﻛــی وەﻛﻮ ﺳــرۆﻛﯽ ھرﻢ دەﻛن. ﻋﺑﺪوﻟﺴــﺘﺎر ﻣﺟﯿــﺪ ﺋﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻛﺘﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺟﺧﺖ دەﻛﺎﺗوە ﻛ داواﻛــی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑدەر ﻟ
ﺋﯚﺟﻻن ﻟو ﻧﺎﻣﯾدا ﻛ ﻟﻻﯾن ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﺳر ﺑ ﺑدەﭘوە ﺑو ﺑﻮوەوە ،ﺧﯚی ﺑ" ﭘﺸﻤرﮔی ﺑﺎرزاﻧﯽ" دەزاﻧ و دە" ،ﺋﺴﺘﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ رﺒری ﻛﻮرداﻧ" ﺋو ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛــ ﻻﯾﻧ ﻋﺮاﻗﯿﯿﻛﺎن ﻟــ ﻛﯚﺑﻮوﻧوەﯾﺎﻧﺪا ﻟﮔڵ ﺳرۆﻛﯽ ھرﻢ ،داواﯾﺎن ﻟــ ﻛــﺮدووە ﯾﺎرﻣﺗﯿﺪەرﯾﺎن ﺑ ﺑﯚ ﭼﺎرەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻛﺎﻧﯽ وت. ﺗﻧﺎﻧت ﺑﯚ ﺋــو ﻛﺎرە داواﯾﺎن ﻟ ﻛــﺮدووە ﺳــرداﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋﺮاﻗﯿﺶ ﺑﻜﺎت. ﺳــﻋﺪ ﻣﺗﺑﯽ ﺳــرﻛﺮدە ﻟ دەوﺗﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﭘﯽ واﯾ ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﺗﻮاﻧ ﺋو رۆ ﺑﮕێ .ﻣﺗﺑﯽ ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ "دە" ،ﻟ
ﻛﺸی ﺷﺧﺴــﯿﯿ .ﺋو دە، "ﻣﺳــﻟﻛ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿ و دەﺑ ھرﻤﯿﺶ ﭘﺎﺑﻧﺪی ﯾﺎﺳﺎ ﺑﺖ". ﺳــﻋﺪ ﻣﺗﺑــﯽ ﭘــﯽ واﯾــ داواﻛــی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟوەوە ﺳــرﭼﺎوە دەﮔــﺮێ ﻛــ ﻟــ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ھﯾ .ﻟﮔڵ ﺋﻣﺷــﺪا "ﺑﻮوﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ" ،ﻗﺴــﯾﻛ ﻛــ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟ ھرﻤﺪا ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر رەﺗﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗوە.
ﺳﻴﺎﺳت
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
5
"ﭘرﻟﻣﺎن ﻧﻣﺎوە ﺗﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﺷﺪارﯾﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻛﺎ" ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ /وﺷ ﺷــﺎرەزاﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ رای ﮔﯾﺎﻧــﺪ ﺋــو دروﺷــﻤی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟ دوای ﺑﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘرﻟﻣــﺎن ﺑــﯚ درﮋﻛﺮدﻧوەی ﺗﻣﻧﯽ ﺧﯚی و ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑرزﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗوە ،ﮔﻮاﯾ ﻟ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﻛﺸﻨوە ،ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧ ﺑ ھﯚﺷﯽ ﺧﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭼﻮﻧﻜــ ﭘرﻟﻣﺎن ﻧﻣــﺎوە ﺗﺎ ﺋوان ﺑﻦ ﺑﺷﺪارﯾﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎﻛن. دوای ﺋــوەی ﭘرﻟﻣﺎﻧــﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟ ٣٠ ﺣﻮەزﯾﺮان/ ﯾﯚﻧﯿــﯚی راﺑــﺮدوو ھــردوو ﺑﯾﺎرەﯾﺎﺳــﺎی درﮋﻛﺮدﻧــوەی ﺗﻣﻧــﯽ ﭘرﻟﻣﺎن ﺑــﯚ ﯾﻛﯽ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ ﯾﻛم و ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻤــﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺑــﯽ ٢٠١٥درﮋ ﻛﺮدەوە ،ﻻﯾﻧﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻛوﺗﻨــ ھوــﯽ ﺟﻮوﻧﺪﻧﯽ ﺷﻗﺎم و زۆر ﻛﺎرﯾﺎن ﻟﺳر ﺋوە ﻛﺮد ھﺳﺘﯽ ﺧﻚ ﺑﻮرووژﻨﻦ و ﻛﺎرداﻧوە دروﺳﺖ ﺑﻜن ،ﺑم ﻟوەدا ﺳرﻛوﺗﻮو ﻧﺑﻮون. ﺷــﺎرەزاﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛــ
ﻧﯾﻮﺳﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮێ ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ، ﻣﺎوەﯾﻛــ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋوە ﺑــ ﮔﻮﯽ ﺧﻜــﺪا دەدەن ﻛ دوای ﺋوەی ﺳرۆﻛﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﻮﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﻟﺑﺎرەی ﺑﯾﺎرەﯾﺎﺳﺎﻛ دەرﺑی، ﺋﯚﭘﯚﺳﯿﯚن ﻟ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﻛﺸﻨوە. "ﺋﺴﺘﺎ ﺑﺷﺪارﯾﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗﻧﯿــﺎ ﺑﻮوﻧﯿﺎﻧ ﻟــ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﭘﭽواﻧوە ﻟ ﻛﺎﯾﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی دەﺳــﺗﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺷــﺪار ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾ ﺋﮔر ﻟ ﭘﺮۆﺳــﻛ ﺑﻜﺸﻨوە واﺗ ﻟ ﭘرﻟﻣﺎن ﻛﺸﺎوﻧﺗوە، ﻟــ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﭘرﻟﻣــﺎن ﺧﯚی ﺗﻣﻧﯽ ﺗواو ﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾ ﭘﻢ واﯾ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن دەﯾوێ ﯾﺎری ﺑ ھﺳــﺖ و ھﯚﺷﯽ ﺧﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋوە ھﻮﺴﺖ ﻧﯿﯿ "ﺷﺎرەزاﻛ وای ﮔﻮت. ﭘرﻟﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــ ﭘﺸــﻮوی ھﺎوﯾﻨداﯾــ و دوای ﭘﺸﻮوﻛﯾﺸﯽ ھﺒﮋاردﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ھﺪەﺑﮋﺮدرﺘوە.
ﻛﺎﻣﯾﺎن ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ﻋﺮاﻗ ﻣﺳﯿﺤﯽ ﯾﺎن ﺋﺰدی؟
ﻟ ﻋﺮاق ﺷڕ ﻟﺳر ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣ ھﻤﻦ ﺑﺎﺑﺎن رەﺣﯿﻢ
ﺑﺎو ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا ﺋوەﯾ ﻣﺳﯿﺤﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣ ،ﺑم ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﭼﻧﺪ رۆژی راﺑﺮدوو راﯾﺎن ﮔﯾﺎﻧﺪ ﻛ ﺋو دەﺳﺘواژە ﻟﻣوﻻ دەﺑﺘ ﺑﺎی ﺋوان ،ﻧﯿﮕراﻧﯿﯽ ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎن ﺧﺮا ﺑﻮو ﻛ ﺑ دەﯾﺎن ﺑﯾﺎﻧﻨﺎﻣ و ھﻮﺴﺖ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘ ﺳر ژﻣﺎرەی ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن و دەﻦ "ﺋﻤ زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ"، دەﺳﭙﻜﯽ ﺋم ﻣﺸﺘﻮﻣە ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎرﻜﯽ ﺋﺰدی دروﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﻛﺎﺗﻚ ﮔﻮﺗﯽ "ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٦٠٠ ھزار ﻛﺳﻦ و ﺑھﯚی ﻛﯚﭼﯿﺎن ﺑﯚ دەرەوەی وت ،ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎن ﺑﻮون ﺑ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳﯿم".
ﭘﯾﺎﻣﻛــی رۆژی ٣٠ی ٣٠ی ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدووی ﭬﯿــﺎن دەﺧﯿــﻞ ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺋﺰدی ﻟﺳــر ﻟﯿﺴــﺘﯽ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟــ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﻧﻮﻨراﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑﯚ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ رۆﺣﺎﻧﯿــﯽ ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺑﯾﺎﻧﻨﺎﻣ و ھﻮﺴــﺘﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻣﺳــﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺑدوای ﺧﯚﯾﺪا ھﻨــﺎ و ﺑﻮوە ھــﯚی ﮔﺮژﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋو دوو ﺋﺎﯾﻨی ھﺸــﺘﺎ ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا ﺑﺗواوەﺗﯽ ژﻣﺎرەی ﭘەواﻧﯿﺎن ﻧﺎزاﻧﺮﺖ.
ﭬﯿﺎن ﻟو ﺑﯾﺎﻧﻨﺎﻣﯾﺪا ﻛ ﺑھﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﻛﺎﻧــوە ﺑﻮوە ﻟﺳــر ﭘﻛﺮدﻧوەی ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧــﯽ ﺋوﻗﺎﻓﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ و ﺋــﺰدی و ﺳــﺎﺑﯿﺌﻛﺎن ،دەﺖ "ﺑﭘــﯽ ﺋﺎﻣــﺎرە ﻧﺎﻓرﻣﯿﯿﻛﺎن ژﻣــﺎرەی ﺋﺰدﯾﯿــﻛﺎن ﻟــ ﺳراﻧﺴــری ﻋــﺮاق ﻟــ٦٠٠ ھزار ﻛس زﯾﺎﺗﺮە ،واﺗ ﺑﻮوﻧﺗ ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەم ﻟــ وﺗﺪا ﻟﭘﺎش ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻛﺎن". دەﺧﯿﻞ ﻟ درﮋەی ﭘﯾﺎﻣﻛﯾﺪا دەﺖ "ژﻣﺎرەی ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑﯚ ﭘﻠی ﺳﯿم داﺑزﯾﻮە، ﺋﻣــش ﺑھــﯚی ﻛﯚﭼــﯽ ﺑردەواﻣﯿﺎن ﺑﯚ دەرەوەی وت، ﺑھــﯚی ﺋــو ھڕەﺷــﺎﻧی ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﻧﺰﯾﻜی ١٠ﺳﺎڵ دەﺑﺖ ﻟﺳــرﯾﺎﻧ ."ﺑو ﭘﯿ دەﺧﯿﻞ دەﺖ ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎﻧ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳــرۆﻛﯽ وەﻗﻔﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻣﺳﯿﺤﯽ و ﺋﺰدی و ﺳﺎﺑﯿﺌﻛﺎﻧﯽ ﻣﻧﺪاﯾﯿﯿﺎن ﭘ ﺑﺪرﺖ.
ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎن دەﻦ ژﻣﺎرەﯾﺎن ٧٥٠ھزار ﻛﺳ و ﺧﯚﯾﺎن ﺑ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ دووەم ﻟ ﻋﺮاق دەزاﻧﻦ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎن :زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﻟ ٧٥٠ھزار ﻛس ﮔﺮدﺑﻮوﻧوەی رﻜﺨﺴــﺘﻨﻛﺎﻧﯽ ﮔﻟﯽ ﻛﻠﺪاﻧﯽ ﺳﺮﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻮوری ﻟــ ﺑﯾﺎﻧﻨﺎﻣﯾﻛــﺪا ﺋﯿﺪاﻧــی ﻟﺪواﻧﻛﺎﻧــﯽ دەﺧﯿﻠــﯽ ﻛﺮد و دەــ" زۆر ﺑﺗﻮﻧــﺪی ﺋﯿﺪاﻧی ﺋو ﻗﺴــﺎﻧی دەﺧﯿﻞ دەﻛﯾﻦ ﻛ دەﺳــﺗﯽ ﺑﺧــﯚی داوە دەﺳــﺘﺪرﮋی ﺑﻜﺎﺗــ ﺳــر ﻣﺎﻓﻛﺎﻧﻤــﺎن و ﭘﺎﻮراوﻣــﺎن ﺑﯚ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــرۆﻛﯽ وەﻗﻔﯽ ﺋﺎﯾﻨﻛﺎﻧﯽ ﻣﺳﯿﺤﯽ و ﺋﺰدی و ﺳﺎﺑﯿﺌی ﻣﻧﺪاﯾﯽ رەت ﺑﻜﺎﺗوە و ﺋــوەش روون دەﻛﺎﺗوە ﻛ دەﺧﯿﻞ ﭘﺸﺘﯽ ﺑ ﺋﺎﻣﺎری ورد و دروﺳﺖ ﻧﺑﺳﺘﻮوە. رۆﻣﯿــﯚ ھــﻛﺎری وﺗﺑﮋی ﺋو
ﮔﺮدﺑﻮوﻧوە و ﺳــرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑﯾــﺖ ﻧھﺮﻨﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ ﻟ ﻟﺪواﻧﻜﯽ ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ" رای ﮔﯾﺎﻧﺪ ﻛ ﻣﺳﯿﺤﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ﻋﺮاﻗ ﻟ ﭘﺎش ﺋﯿﺴﻼم و ﮔﻮﺗﯽ "ژﻣﺎرەی ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎن ﻟــ ﻋــﺮاق زۆر زۆر زﯾﺎﺗﺮە ﻟ ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن و ﻛــس ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺑــﺖ ﺑدﻨﯿﺎﯾﯿﯿــوە ژﻣﺎرەی ﺋــم ﭘﻜﮫﺎﺗ ﯾﺎن ﺋــوی دی ﭼﻧﺪە ،ﺑم ﻣﺳــﯿﺤﯿﯿﻛﺎن ﻟ ٧٥٠ ھــزار ﻛس زﯾﺎﺗﺮن و ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎﻧﯿــﺶ ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻟوە ﻛﻣﺘﺮە". ھﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺑﺗﻧﯿﺎ ﻟ ﻣﺎوەی ٢٤ﺳﻋﺎﺗﺪا ﻟ ﻣﻮﺳ دوو ھزار و ٦٠٠ﺧﺰاﻧﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ دەرﻛﺮان و زﯾﺎﺗﺮ ﻟو ژﻣﺎرەﯾش ھﺸــﺘﺎ ﻣﺎون ،دەﺷﭙﺮﺳﺖ "ﺋﺎﯾﺎ ﻣﻋﻘﻮﻟ ژﻣــﺎرەی ﺋﻤ ﺋوەﻧﺪە ﻛم ﺑﻮوﺑﺘوە؟" ھــﻛﺎری ﭘﯽ واﯾــ ﭘﻜﮫﺎﺗ و ﺋﺎﯾــﻦ ھــر ﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ ﺋﯿﺘــﺮ ﺑﭽــﻮوك ﯾــﺎن ﮔورەﺑــﻦ .ﺋو ﺑرەﺧﻨﮔﺮﺗﻨﯿﺸوە دەﺖ "ﺋو ﻗﺴﺎﻧی ﭬﯿﺎن دەﺧﯿﻞ ﺗواو ﻧﺑﻮو
ﻧﻮدەوﺗﯿﯿــ و ﺑ ﺋﺎﻣﺎرە ورد و ﺑﻼﯾﻧﻛﺎﻧﯽ دەﻧﺎﺳﺮﺖ ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩٩٧ﺋﺎﻣﺎرﻜﯽ ﻟ ﻋﺮاق ﺋﻧﺠﺎم داوە و ﺗﯿــﺪا دەردەﻛوــﺖ ٪٥٦ ٪ ٪و ﺷﯿﻌ٥٦ ٪٤٢ "رﮋەی ﺳﻮﻧ٤٢ و ﺋواﻧﺷــﯽ ﻛ ﻣﻮﺳﻤﺎن ﻧﯿﻦ ٪٢،١٤ی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﻋﺮاﻗﻦ". ٪٢،١٤ی ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ١ :ﻣﻠﯿﯚن ﻛس دەﺑﯿﻦ ،ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟ٥٠٠ ھزار زﯾﺎﺗﺮن ﺷﻣﯚ ﻗﺎﺳــﻢ ﺑرﭘﺮﺳﯽ ﻟﮋﻧی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻟ ﺑﻨﻜی ﻻﻟﺸــﯽ ﺋﺰدﯾﯿــﻛﺎن ﻟــم ﺑﺎرەﯾــوە ﭘﺎﭙﺸــﺘﯿﯽ ﻗﺴــﻛﺎﻧﯽ دەﺧﯿﻞ دەﻛﺎت و دەــﺖ "ﺋﺰدی ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ﻋﺮاﻗ ﻧك ﻣﺳﯿﺤﯽ"، زﯾﺎﺗــﺮ دە" ﻣﺳــﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻋــﺮاق زۆر ﻛﻣﺘــﺮن ﻟــ ﺋﺰدﯾﯿــﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜ زۆرﯾﻨﯾﺎن ﭼﻮوﻧﺗــ دەرەوە ،ﺋﻤــ ﻧﺰﯾﻜــی ﯾك ﻣﻠﯿﯚن ﻛﺳــﯿﻦ وەك ﺋﺰدﯾﯿــﻛﺎن ﻟــ ﻋــﺮاق و ﻣﺳــﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﮔــر ﺋﺎﻣﺎرﻜﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮﺖ زۆر ﻛﻣﺘﺮن ﻟــ ژﻣﺎرەﯾی ﺋﻤ و
رۆﻣﯿﯚ ھﻛﺎری :ژﻣﺎرەی ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٧٥٠ھزار ﻛﺳ و ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﺋﻤ ﻛﻣﺘﺮن و ﺋﺎﻣﺎرﻜﯽ وردی ﻻ ﻧﯿﯿ ،ﻟﺸﯽ دەﭘﺮﺳــﻢ ﺋﮔر ﻣﺳﯿﺤﯿﯿﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺑﻦ ﻟ ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎن ﭼﯽ دەﮔﯚڕﺖ". ﻣﺳــﯿﺤﯿﯿﻛﺎن ﻟــ دوای ٢٠٠٣ەوە دەﯾﺎن ھزار ﻛﺳــﯿﺎن ٢٠٠٣ەوە وﺗﯿــﺎن ﺑﺟــ ھﺸــﺘﻮوە و ﺑھﯚی ﺋﺎﯾﻨﻛﯾﺎﻧوە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭘﻧﺎﺑرﺘﯿﯿﺎن ﺋﺎﺳﺎن ﺑﻮوە، ﺋﻣش ﺑھﯚﻛﺎرــﻚ ﺑﯚ ھﺎﻧﺪان ﺑــﯚ ﭼﻮوﻧــ دەرەوەی ﻋــﺮاق دادەﻧﺮﺖ. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــ ٢٠ ﺳــﺎڵ دەﺑــﺖ ﺳرژﻣﺮﯾﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﻋﺮاق ﻧﻛــﺮاوە ،ﺑﯚﯾ ژﻣﺎرەﻛﺎن ﻟﺑــﺎرەی ﭘﻜﮫﺎﺗــ و ﻣــزەب و ﻧﺗوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــم وﺗــ ﻟ ﻗﺎﺒﯽ ﺧﻣﻧﺪﻧــﺪا دەﻣﻨﺘوە. ﺑﭘــﯽ ﺋﺎﻣــﺎری رﻜﺨــﺮاوی Humanitarian Coordinator )Coordinator ((forﻛــ رﻜﺨﺮاوﻜــﯽ for Iraq ﺗﺎﯾﺒــت ﺑــ ﺋﺎﻣــﺎری ﻣﺮۆﯾﯿﯽ
ﺋﻤ ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەﻣﯿﻦ ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا، ﺑﯚﯾــ ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــرۆﻛﯽ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿــﯽ ﺋوﻗﺎﻓﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ و ﺋﺰدی و ﺳﺎﺑﯿﺌﻛﺎن وەرﺑﮕﺮﯾﻦ". ﻟــ ﭼﻧــﺪ رۆژی راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮﻣﺗــﯽ ﻋﺮاق ﺑﯾــﺎری دا رەﻋــد ﻛﭼﭼﯿﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ ﺑــﯚ ﺳــرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧــﯽ وەﻗﻔﯽ ﻣﺳــﯿﺤﯽ و ﺋﺰدی و ﺳﺎﺑﯿﺌی ﻣﻧﺪاﯾﯿــﻛﺎن دﯾــﺎری ﺑﻜﺮﺖ ﺋﻣش ﻧﯿﮕراﻧﯿﯽ ﺋﺰدﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻟ ﻛوﺗوە. ھرﭼﯚﻧــﻚ ﺑﺖ ﻟــ ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎری وردی ﻓرﻣﯿﯽ ھﺸــﺘﺎ دﯾﺎر ﻧﯿﯿ ﺋﺎﯾﻨﯽ دووەم ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا ﭼﯿﯿ؟ ﺋﺰدی ﯾﺎن ﻣﺳــﯿﺤﯽ؟ ﺋﻣ ﺟﮕ ﻟوەی ﻧﺎزاﻧﺮﺖ ﺳﻮﻧ ﻣزەب ،ﺷــﯿﻌ ﻣزەب ،ﻛﻮرد، ﻋــرەب ،ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﭼﻧﺪن و ھر ﺑ ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﻟ ﭼﻮارﭼﻮەی ﺧﻣﻧﺪن دەﻣﻨﺘوە.
6
ﺳﻴﺎﺳت
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
د.ﻣﺤﻣد ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ ﺳرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﮔﺷ:
9
ﺗﻧﯿﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺒﻮون ﻛﯚﻣڵ و ﯾﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑ ﮔﯚڕان دەﺑﺳﺘﺘوە ﻧك ﻓﻜﺮ ھوﻟﺮ/وﺷ .ھﻤﻦ ﺑﺎﺑﺎن رەﺣﯿﻢ
ﺳرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﮔﺷ ﻛ ﺑﺷﺪارﯾﯽ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﭘرﻟﻣﺎن دەﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻧ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻧ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﯿﻦ ،دەﺷﺖ "ﻣﻻ و ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﺶ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻣﺎﻧﻦ" ،د.ﻣﺤﻣد ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ ﻟم ﭼﺎوﭘﻜوﺗﻨدا ﻟﮔڵ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷ "ﭘﯽ واﯾ ﺋﮔر ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ﯾك ﻟﯿﺴﺘﯿﺎن ﭘﻚ ھﻨﺎﺑﺎ ﺑﯚ ھﺒﮋارﻧﻛﺎن "ﺑھﺰﺗﺮ دەﺑﻮون" ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗوە ﺋوەی ﮔﯚڕان و ﯾﻛﮕﺮﺗﻮو و ﻛﯚﻣڵ ﭘﻜوە دەﺑﺳﺘﺘوە "ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺒﻮوﻧﯿﺎﻧ." ﻟﯿﺴــﺘﻛی ﺋﻮە ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ ﭼﯿﯿ؟ ﻟﯿﺴــﺘﻛﻣﺎن ﻟــ ﻛﯚﻣــﻚ ﻛﺳﺎﯾﺗﯿﯽ ﺳرﺑﺧﯚی دەرەوەی ﺣﺰﺑــ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﻚ ھﺎﺗــﻮوە ﺟﺎ چ ﺣﺰﺑﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ ﺑﻦ ﯾﺎن ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ، ﻛﯚﻣﻚ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺷﺎرەزاﯾﯿﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن ھﯾ ﻟ ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺣز دەﻛن ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟ ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ھرﻢ ﺑﻜن و ﻛﯚﻣﮕ ﮔﺷی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜﺎت و ﺑﺒﺘ ﻧﻤﻮوﻧﯾﻛﯽ ﺟــﻮان ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼﻛــ ،ﺋﻣش ﺷــﺘﻜﯽ ﺧﯾﺎﯽ ﻧﯿﯿــ ،ﭼﻮﻧﻜ زەوی و ﺋﺎوی ﺑﺎش و ﻛﺎﻧﺰا و ھﺰی ﻣﺮۆﯾﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎن ھﯾ و ﺋﮔر ﺑ رەوﻜﯽ راﺳﺖ ﺋﺎراﺳﺘ ﺑﻜﺮﺖ ﺷﺘﻜﯽ ﺑﺎش دەﺑﺖ .ﻟﯿﺴﺘﻛی ﺋﻤ ﻧ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿ ﻧ ﺣﺰﺑــﯽ ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﯿ ،ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻣﺎن ھﯾ ﻣﻻﯾ و ھﺷﻤﺎﻧ ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﯿ. ﻟﺑﺎرەی داراﯾﯿﺸوە ھﯿﭻ ﺣﺰب و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾك ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻧﺎﻛﺎت، ﺑﻜــﻮ ﻟﺳــر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟﯿﺴﺘﻛﻣﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻟﯿﺴﺘﻛﺗﺎن ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿ ﯾﺎن ﻋﻟﻤﺎﻧﯽ؟ ﭼﻧﺪ ﭘﺎﻮراوﺗﺎن ھﯾ؟ ﻛﺳــﺎﯾﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘﻛ ھﻣﺟﯚرن ،ھﻣﺎﻧ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﺎن ھﯾ ،ھﻣﺎﻧ ھﯿﭻ
ﺋــوەی ھﯿﭻ ﻛــس و ﺣﺰﺑﻚ ﭘراوــﺰ ﺑﺨﺮﺖ ،ﻟــ ٤٠ ﻛس ٢٢ﯾﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘﻚ دﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ٢٢ ﯾﺎن ﺑواﻧﺎﻣی ﺑرز و ﺑﺎﺷــﻦ ﻟ ﺑﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن .ﺋو ﻛﺳﺎﯾﺗﯿﯿﺎﻧش ﮔﺷــﺒﯿﻨﯿﻤﺎن ﭘ دەﺑﺧﺸﺖ ﻟــوەی ﺑﮕﯾــﻦ ﺑــ ﭘرﻟﻣﺎن و ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑدەﺳــﺖ ﺑﮫﻨﯿﻦ، ﺑﺗﺎﯾﺒــت ﭼﻧﺪﯾــﻦ دﻛﺘﯚری ﺑﺎﺷــﻤﺎن ﻟ ﺑﻮارە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن ﻟﮔﺪاﯾ ﻛــ دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘۆژەی ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﺑﯚ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ھﺑﺖ. ﺋﻤ ﺑ ﭘﻠی ﯾﻛم ﭘﺸــﺖ ﺑ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧــﺪی ﻛﺳــﺎﯾﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﺴﺘﻛ دەﺑﺳﺘﯿﻦ ﺑﯚ ﮔﯾﺸﺘﻨ ﭘرﻟﻣــﺎن ،ﺑﺗﺎﯾﺒــت ﻛــ ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ھﺒﮋارﻧﯽ ﭘرﻟﻣﺎن ﻧﯿﻤﭽ ﻛﺮاوەﯾ. ﻟﯿﺴﺘﻛی ﺋﻮە ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻟﺳــر ﻛﻣﻜﺮدﻧــوەی دەﻧﮕﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن دەﺑﺖ؟ ﺑﭘﯽ ﺋو ﻟﻜﯚﯿﻨواﻧی ﻛﺮاون دەﮔﻮﺗﺮــﺖ ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻟﺳــر ﻛﻣﻜﺮدﻧــوەی دەﻧﮕــﯽ ﺣﺰﺑ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن دەﺑﺖ ،ﺑﺗﺎﯾﺒت ﭼﻮﻧﻜــ ﻛﯚﻣــﻚ ﻛﺳــﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ دﯾﺎری ﺗﺪاﯾ. ﺋو ﻟﯿﺴﺘی ﺋﻮە ﺑﺌﻮﻣﺪﺑﻮون ﻧﯿﯿ ﻟ ﺣﺰﺑ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن؟ ﺑ ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﺋوەی ﺳــرۆﻛﯽ
دەﮔﻮﺗﺮﺖ ﻟﯿﺴﺘﻛﻣﺎن ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻟﺳر ﻛﻣﻜﺮدﻧوەی دەﻧﮕﯽ ﺣﺰﺑ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن دەﺑﺖ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪﻜــﯽ ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﺎن ﻧﯿﯿ و ﺑﻜﻮ ﻛﺳﺎﯾﺗﯿﯽ ﮔﻟﻜﻦ ﺗﻧﯿﺎ ﻣﺑﺳﺘﯿﺎن ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿ ،ﺗﻧﺎﻧت ﺋﺰدﯾــﺶ ﻻﯾﻧﮕﯿــﺮی ﺋﻤن، ﻟﯿﺴﺘﻛﻣﺎن ﻟ ﭼﯿﻦ و ﺗﻮﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﻚ دﻦ ﻟ ﻛﻮرد و ﻋــرەب و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿــﺶ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟﺳر ﺑﻨﻣﺎی ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﻛﺎر دەﻛﯾﻦ ،ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺋﻤ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﯿﯿ ،ﺧﻜﻤﺎن ھﯾ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪی ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ھﯾ .ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤﺎن ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿ ﺑﺑ
ﻟﯿﺴــﺘﻛم و واژووم ﻟﺳــر رﺴــﺎی رەﻓﺘﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺴﯿﯚﻧﯽ ھﺒﮋارﻧﻛﺎن ﻛﺮدووە ﺋوا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ وەﻣﯽ ﺋو ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺑﺪەﻣوە. ﻛ ھﯚﻛﺎر ﺑﻮو ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﺑرەﯾﻛﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﺪا؟ ھرﭼﯿﯿــك ﺑﻢ ﺋﺴــﺘﺎ رەﻧﮕ ﻟﺳــرم ﺑﻜوﺖ ،ﺑﯚﯾــ وەﻛﻮ ﭘﺎﺑﻧﺪﺑﻮوﻧــﻚ ﺑو رﺴــﺎﯾﺎﻧی ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﻛﺮد ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ وەﻣﯽ ﺋو ﭘﺮﺳﯿﺎرەش ﺑﺪەﻣوە.
ﻓﯚﺗﯚ :ھﻤﻦ ﺑﺎﺑﺎن
ﺑﭘﻮﯾﺴــﺘﺖ دەزاﻧــﯽ ﻟــ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﯿﺴﺖ ﯾﺎن ﺑرەﯾﻛﯽ ﯾﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ھﺑﺖ؟ ﭘــﺶ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋــم ﻟﯿﺴــﺘ ﭘۆژەﯾﻛــﯽ وام ھﺑﻮو و ﺑواﺷــﻢ ھﺑﻮو ﺑوەی ﻻﯾﻧ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ﻟﮔڵ ﻛﺳﺎﯾﺗﯽ و ﺋو ﺳــﻧﺘراﻧی ﺑﺎﻛﮕﺮاواﻧﺪی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﺎن ھﯾــ ﻟﮔــڵ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺑﻼﯾن ﻟ ﯾك ﻟﯿﺴــﺘﺪا ﺑﻦ ،ﺑم ﺋﺴــﺘﺎ ﻟو ﺣﺎﺗــ ﭘرﺗوازەﯾی ھﯾ ﻛﺳﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﺎزاﻧﺖ دەﻧﮓ ﺑﯚ ﻛﺎﻣﯿــﺎن ﺑﺪات .ﺑﯚﯾــ ﺑﻮوﻧﯽ ﯾك ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜــ ﺋــوﻛﺎت ﻻﯾﻧ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ﺑھﺰﺗﺮ دەﺑﻮون و ﯾك ھﻮﺴﺘﯿﺎن دەﺑﻮو ﻟﺑﺎرەی رووداوەﻛﺎن. ﭘﺸــﺒﯿﻨﯽ ﭼﯽ دەﻛﯾﺖ ﺑﯚ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ﻟ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﭘرﻟﻣﺎن ﺑﺗﺎﯾﺒت ﻟ ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﻛﺎن؟ ﺋوەی ﻣﻦ ﺗــﯽ دەﮔم ﺑﭘﯽ ﺗﻮﮋﯾﻨــوەم ﻟﺳــر ﻣﯿﺴــﺮ ﺗﺎ ﺋــم ﻛﺎﺗــ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ﺟﮕﯿــﺮ ﻧﯿﯿ ،ﭘﺸــﺘﺮ ﺋﯿﺪارەی ﺋﻣرﯾﻜﺎش ﻟو ﻗﻧﺎﻋﺗدا ﺑﻮون
ﻧ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻧ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﻋﻟﻤﺎﻧﯿﯿﻦ د.ﻣﺤﻣد ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ: ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩٥٣ﻟ ﻛرﻛﻮوك ﻟ داﯾﻚ ﺑﻮوە. ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩٧٠ﺋﻧﺪاﻣﯽ ﯾﻛﺘﯿﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوە. ﺑﻛﺎﻟﯚرﯾﯚﺳﯽ ﻟ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﻣﺎﺳﺘری ﻟ زاﻧﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﻛﺘﯚرای ﻟ ﭘﻼن و ﭘرەﭘﺪان ھﯾ. ﻟ ﺳــﺎﻧﯽ ١٩٩٥ﺗﺎ ١٩٩٨ﺋﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻛﺘﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻮوە. ﻟ ﻛﺎﺑﯿﻨی ﺳﯿﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﺪا وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﻮوە. ﻛ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھﻮﺴﺘﻜﯽ ﺋوﺗﯚﯾﺎن ﻟﺳــر ﻣﯿﺴــﺮ ھﺑــﺖ ،ﺑﯚﯾ رەﻧﮕ ﺋﻧﺠﺎﻣﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻣﯿﺴــﺮ ﺋرﻨﯽ ﺑﺖ ﺑﯚ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ،ﺋو ﻛﺸﺎﻧی ﻣﯿﺴــﺮ ﺑو ﭘﺎراﻧی ﺳﻌﻮودﯾ و وﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﭼﺎرەﺳــر ﻧﺎﻛﺮﺖ، ﺑﯚﯾ رەﻧﮕ ﺧﻮدی ﻣﯿﻠﻠت ﺧﯚی ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪان ﺑﻜﻧــوە ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋو ﺋﺎراﻣﯿﯿی ﭘﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮا ﻧﯿﯿ ،ﺋﺴــﺘﺎ ﺣﻮﻛﻤﺪان ﻟوەی رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﻧرﻨﯽ دەﺑﺖ ﺑﯚ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ زووە. دوای رەﺧﻨــ ﺗﻮﻧﺪەﻛــی
ﺑﻮوﻧﯽ ﯾك ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚ ھﺒﮋارﻧﻛﺎن ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو
وﺗﺑﮋی ﯾﻛﺘﯽ ﻟ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ﺑﺗﺎﯾﺒت ﯾﻛﮕﺮﺗــﻮو و ﻛﯚﻣڵ، دەﭘﺮﺳﯿﻦ ﭼﯽ ﻛﯚﻣڵ و ﯾﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﮔﯚڕاﻧوە دەﺑﺳﺘﺖ؟ ﺋوەی ﺑﯾﻛوە دەﯾﺎﻧﺒﺳﺘﺘوە ﺗﻧﯿــﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮوﻧﯿﺎﻧ ﻧك ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪی ﻓﯿﻜﺮی ،ﻓﯿﻜﺮەﯾﻛﯽ ﺳﯚﺳــﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﻟﮔڵ ﻓﯿﻜﺮەﯾﻛﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺟﯿﺎوازن. ﭘﺸــﺒﯿﻨﯽ ﭼﯽ دەﻛﯾﺖ ﺑﯚ ھﺒﮋارﻧﻛﺎن؟ ﺋم ھﺒﮋاردﻧ ﺟﯿــﺎواز دەﺑﺖ، ﺑم ﻟوە ﻧﺎﭼﺖ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻛﯽ زۆر دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ ،ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿك دەﺑﺖ ﻟوەی ﻟﯿﺴﺖ و ﻗوارەی ﺗﺮ دﻨ ﭘرﻟﻣﺎﻧوە ﺋﻣ ﺷﺘﻜﯽ ﺗﺎزەﯾ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺟﯿﺎواز ھن ،ﺑم ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻢ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﻮن ﯾﺎن دەﺳت زﯾﺎﺗﺮ دەھﻨﻦ.
ﺑڕﻮەﺑری ﺋوﻗﺎﻓﯽ ھوﻟﺮ ﻟﮔڵ ﮔﻮاﺳﺘﻨوەﯾﺪا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛﯾﺶ دەﺑﺎ ھوﻟﺮ/وﺷ ﺑڕﻮەﺑری ﭘﺸﻮوی ﺋوﻗﺎﻓﯽ ھوﻟﺮ ﻛ ﻣﺎوەی ﺣوت ﻣﺎﻧﮕ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﺗوە ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯿﻛی ﻟﮔڵ ﺧﯚی ﺑﺮدووە و ﻧﺎﯾﮕڕﻨﺘوە ،ﺑو ھﯚﯾﺷوە وەك ﻓرﻣﺎﻧﺒرﻚ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد، ﺋوﻗﺎﻓﯽ ھوﻟﺮ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە. ﻓرﻣﺎﻧﺒرﻜــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺋوﻗﺎف ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﻧــﻮوری ﻗﺎدر ﻋﺑﺪو
ﺑڕﻮەﺑری ﭘﺸــﻮوی ﺋوﻗﺎﻓﯽ ھوﻟــﺮ ،ﻣﺎوەی ﺣــوت ﻣﺎﻧﮕ ﻟﮔڵ ﺑرزﻛﺮدﻧوەی ﭘﻠﻛی ﺑﯚ
ﯾﺎرﯾﺪەدەری ﺑڕﻮەﺑری ﮔﺸــﺘﯽ ﻟــ وەزارەﺗﯽ ﺋوﻗﺎف ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯿﻛی ﭘﺸــﻮوی ﻟﮔڵ ﺧﯚی ﺑﺮدووە و ﻧﺎﯾﮕﺘوە. ﻓرﻣﺎﻧﺒرەﻛ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋوە ﺣوت ﻣﺎﻧﮕــ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯽ ﺋوﻗﺎﻓﯽ ھوﻟــﺮ ﺑــ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠــ و ﺑو ھﯚﯾﺷــوە ﮔﺮﻓﺘــﯽ زۆرﯾﺎن ﺑﯚ
دروﺳﺖ ﺑﻮوە ،ﺑم ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ھﯿﭻ ﺑرﭘﺮﺳــﻜﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺋوﻗﺎف ﺑ وەزﯾﺮﯾﺸــوە ﻧﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠ ﻛ ﺟــﯚری )ﺋﭬﻟﯚن (ﯾ ﻟو ﺑرﭘﺮﺳ وەرﺑﮕﺮﻧوە. (٢٠١١ﯾ ٢٠١١ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺳ ﺟﺎر ﺑ رەﺳﻤﯽ ﺑﯾﺎری داوە ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠــﯽ
ﺣﻜﻮوﻣــﯽ ﻟــ دوای دەوام ﻗدەﻏ ﺑ و ﭼﻧﺪﯾﻦ وەزارەت ﺑﯚ ﺋــو ﻛﺎرە راﺳــﭙﺮدراون، ﺑم ﺳرﭘﭽﯿﯿﻛ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻧﻛﺮاوە و زۆر ﺑرﭘﺮس ﻟﮔڵ ژﻣﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣﯿﺪا ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯿﺸــﯿﺎن ھﯾــ و دوای دەوام ﻟ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی دەدەن.
ﻋﻮﻣر ﻋﻟﯽ ﻏﻓﻮر
ﺳﻧﮓ ﭼﻮﺳﺘﯽ و ﺳﺴﺘﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣزان رۆژووی ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣزان وەك ھﻣﻮو ﭘرﺳــﺘﻨﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم )و ﺋﺎﯾﻨﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺶ( ،ﺷــﺘﻜﯽ )ﺗوﻗﯿﻔﯽ(ﯾــ ،واﺗ )ﺟﺒﺟﻜﺮدﻧﻜــﯽ ﻣﻠﻜﭽﺎﻧی ﻓرﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮداﯾــ ﺑدەر ﻟ ھر ﺑﺳــﺘﻨوەﯾﻛﯽ ﺑ ﺑﻨﻣﺎی ﺳــﻮود و زﯾﺎﻧﯽ ﻣﺎدﯾﯿوە ،ھروەك ﺟﺒﺟﻜﺮدﻧﯿﺗﯽ ﺑو ﺷﻮەﯾی ھﺎﺗﻮوە ﺑﺑ دەﺳﺘﻜﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ(. واﺗ ﭘﻮﯾﺴــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻋﯿﺒﺎدەت ﻧﺑﺳﺘﺮاوە ﺑ ﻣرﺟﯽ ﺑدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻜﯽ ﻣﺎدﯾﯿوە )وەك ﻟﺷﺴــﺎﻏﯽ( ،ﭼﻮﻧﻜ رەﻧﮕ ﺑﻜﺮێ ﺋو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــ ﺑ رﮕی ﺗﺮﯾﺶ ﺑﺘ دی )وەك ﺋوەی زاﻧﺴــﺖ ﺟﯚرە رۆژووﯾــك داﺑﻨ ،ﻛــ ﺋﺎوﺧﻮاردﻧوە ﻗدەﻏ ﻧــﻛﺎ ،ﯾﺎن وەرز و ﻣﺎوەﻛی ھﺒﮋاردەﯾﯽ ﺑ .(ھروەك ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺑﯿﻦ ﺑﺎ ﺑم وەرزی ﮔرﻣﺎﯾ رۆژاﻧ ١٦ ﺳﻋﺎت رۆژوو ﻧﮔﯿﺮێ و ﺑﯿﻜﯾﻨ ١٠ﺳــﻋﺎت ،ﯾﺎن ﻟ ھﺎوﯾﻨﺪا ﻧﯾﮕﺮﯾﻦ و دوای ﺑﺨﯾﻦ ﺑﯚ ﭘﺎﯾﺰ ﯾﺎن زﺳﺘﺎن .ﺋم ﺷﺘﺎﻧ ﺑاوﻧﺗوە. ﺋﻣ وەك رەھﻧــﺪە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﻛی رۆژوو ،ﺑــم وەك رەھﻧﺪە ژﯾﺎﻧﯽ و ﻛﯚﻣﯾﺗﯿﯿﻛی ،ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣزان وەك ھر دﯾﺎردەﯾﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﯚﻣﯾﺗﯿﯽ رۆﺣﯽ ﺳﻮود و زﯾﺎﻧﯽ ھﯾ ،دﯾﻤﻧﯽ ﭼﻮﺳﺘﯽ ھروەھﺎ دﯾﻤﻧﯽ ﺳﺴﺘﯽ ﺑ ژﯾﺎن دەﺑﺧﺸ. ﻟﻻﯾﻧ ﭼﻮﺳــﺘﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻨﯽ رەﻣزان ،ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ رۆﺗﯿﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿ .ﭼﻧﺪ رۆژﻚ ﺑر ﻟ ھﺎﺗﻨﯽ رەﻣزان ﺟﻤﻮﺟﻮﻜﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟﻧﻮ ﺧﻜﺪا دەﺳــﺖ ﭘ دەﻛﺎ و ﻛﺷــﻮھواﯾﻛﯽ ﺋﺎھﻧﮕﺌﺎﻣﺰ دﺘ ﻛﺎﯾوە ،ﭘﺸــﻮەﺧﺖ ﺑرﻧﺎﻣ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧﺧﺸــی ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﻧــ ﻟ رۆژاﻧﯽ ﺋو ﻣﺎﻧﮕدا دادەﻧــﺮێ ،ﺋو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﯾﺶ ﻟ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﺮﻜﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿوە دەﺳﺖ ﭘ دەﻛﺎ ﺗﺎ دەﮔﺎﺗ ﻛﺎرﻧﺎﻣی ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ وەزﯾــﺮان و دەواﻣﯽ ﻓرﻣﺎﻧﮕ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﭘۆژە و ﺑﺎزاڕەﻛﺎن. ﺧﻚ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ زەﺧﯿﺮە و ﭘﺪاوﺳــﺘﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋو ﻣﺎﻧﮕ روو ﻟ ﺑــﺎزاڕەﻛﺎن دەﻛن ،ﺑوەﯾﺶ ﺟﻤﻮﺟﻮﯽ ﺑــﺎزاڕ ﮔرم و ﭼﺎﻻك دەﺑ و ﻛﺎﻛﺎن ﻓﺮۆﺷﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑ و ﭘﺎرە دەﺳﺘﺎودەﺳﺖ دەﻛﺎ. زۆرﺟــﺎر ﮔﻠﯾﯽ ﺋوە دەﻛﺮێ ﻟــ رەﻣزاﻧﺪا ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻛﺎن ﮔﺮان دەﺑــ و ﺋوەﯾﺶ ﺑوە ﻟﻚ دەدرﺘوە ﻛ ﺧﻜ ﻣﺴــﻮﻤﺎﻧﻛ ﻟﺑﺮی ﺋوەی ﻟ رەﻣزان وﯾﮋداﻧﯿﺎن ﭼﺎﻻﻛﺘﺮ ﺑﺒ ،ﺑﻮﯾﮋداﻧﺘﺮ دەﺑﻦ و ﻧﺮﺧﻛﺎن ﮔﺮان دەﻛن ،ﺑم راﺳﺘﯿﯿﻛی ﺋو ﺑرزﺑﻮوﻧوەﯾی ﻧﺮخ ،ھﻨﺪەی ﭘﻮەﻧﺪی ﺑ ﭼﺎﻻﻛﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺎزاڕ و زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺘوە ھﯾ) ﻛ ﺑ ﺗﺑﯿﻌﺗﯽ ﺣﺎڵ ﻟﮔڵ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺮﺧﯿﺶ ﮔــﺮان دەﺑ (ھﻨــﺪە ﭘﻮەﻧﺪی ﺑ وﯾﮋداﻧﯽ ﻛﺳــﻛﺎﻧوە ﻧﯿﯿ، ﻛﺸﻛﯾﺶ ﺑ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺧﺴﺘﻨڕوو )ﻋرز( ﯾﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ زﺪەﺧﻮاﺳﺖ ﭼﺎرەﺳر دەﺑ ،ﺋﯿﺘﺮ وﯾﮋداﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎن و دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ھرﭼﯚن ﺑ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿ .ﺋوەﺗﺎ ھﻣﺎن ﺣﺎت ﻟ وەرزی ﺟژﻧ ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا دووﺑﺎرە دەﺑﺘوە. ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ژەﻣﻛﺎن ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﺳردا دێ و ﺋو ﻧﺎﻧﺨﻮاردﻧی ﻛ ھﻣﻮوان ﮔﻠﯾﯿﻤﺎن ﻟوە ھﯾ ﻛ ﺷﺎھﺎﻧﺗﺮﯾﻦ ﺧﯚراﻛﻤﺎن ﭼﮋی ﻧﻣــﺎوە ،ﺑھــﯚی ﺑڕۆژووﺑﻮوﻧوە ﻟ ﺑرﺑﺎﻧﮕــﺪا ﭘرداﺧﻚ ﺋﺎو و ﺷــﻠ و ﺑﺮﻧﺠﻜﯽ ﺳــﺎدە ﺗﺎم و ﭼﮋی ﺧﻮاﻧﻜﯽ ﺷﺎھﺎﻧی ھﯾ و ﻣــﺮۆڤ ﺧﻮاﺧﻮاﯾﺗﯽ زوو ﭘﯽ ﺑﮕﺎ .ﻟﺮەوەﯾ ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻟ ﻛﯚﭘﻠ ﺷــﯿﻌﺮﻜﯿﺪا ﺋﺎوات دەﺧﻮازێ ھر دوازدە ﻣﺎﻧﮓ رەﻣزان ﺑﻮواﯾ، ﺑم ھرھﻣﻮوی )ﺑرﺑﺎﻧﮓ( ﺑﻮاﯾ.!! ﻟ دﯾﻤﻧ ﺳﺴــﺘﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣزاﻧﯿﺶ ،ﺳﺴﺘﺒﻮون و ھﻧﺪێ ﺟﺎر راوەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧ ﻟ زۆرﺑی ﻛرﺗﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣﯾﺗﯿﺪا ،ﺑﺤواﺳــﺒﻮوﻧﯽ ﺧﻚ و ھﻧﺪێ ﺟﺎر ﺗﻮوڕەﯾﯿﺎن و ﭘﻟﭘﻟﯽ ﺷــﯚﻓﺮەﻛﺎﻧ ﻟ ﺷﻗﺎﻣﻛﺎﻧﺪا ﺑﺗﺎﯾﺒت ﭘﺎش ﻋﺳﺮ، ﺗﺎ زوو ﺑﮕﻧوە ﻣﺎڵ و ﺑرﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜﻧوە ،زﯾﺎدەﻣﺳﺮەف ﻟ ﻛﯾﻨﯽ ﺧﻮاردەﻣﻧﯽ ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﮔﯚﺷﺖ و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ و زۆرﺧﻮاردن ﻟ ﺑرﺑﺎﻧﮕﺪا ﺑﺷﻮەﯾك ﻟﺑﺮی ﺳﻮودﺑﯿﻨﯿﻦ ،زﯾﺎن ﻟ رۆژووﮔﺮﺗﻨﻛی دەﻛﺎ. ﯾﻛﻜﯽ ﺗﺮ ﻟ دﯾﻤﻧ ﺳﺴﺘﻛﺎﻧﯽ ﺋو ﻣﺎﻧﮕ ،ﺧوﺗﻨﯽ رۆژوواﻧﻛﺎﻧ ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺳﻋﺎت ،ﻛ ھﻧﺪێ ﺟﺎر ﺧرﯾﻜ ﺑﮕﺎﺗ ﻧﯿﻮەی ﺋــو ﻣﺎوەﯾی ﺑرۆژوون .زۆر ﻛس دوای ﻧﻮﮋی ﺑﯾﺎﻧﯽ )ھﻧﺪێ ﺟﺎر ﭘﺶ ﻧﻮﮋﯾﺶ!( دەﺧون و ﺗﺎ ﭘﺎش ﻧﯿﻮەڕۆ ھﻨﺎﺳــﺘﻦ ،ﯾﺎن دوای ﻧﯿﻮەڕۆ دەﺧون و ﺗﺎ ﻋﺳﺮﻜﯽ درەﻧﮓ ھﻨﺎﺳﺘﻦ ،ﺑﺗﺎﯾﺒت ﻟ ﻣﺰﮔوﺗﻛﺎﻧﺪا ﻛ دﯾﻤﻧﯽ ﺋﺎﭘﯚرای ﺧﻜﯽ ﺧوﺗﻮو ھﻧﺪێ ﺟﺎر ﻟ ﺳﻧﮕﯿﻨﯿﯽ رۆژووﮔﺮﺗﻨﻛ دﻨﺘ ﺧﻮار .راﺳﺘ ﺑﺑ ﭘﺸﻮودان و ﺧوﺗﻦ زەﺣﻤﺗ رۆژووان ﺑﺘﻮاﻧ ﻟم وەرزی ھﺎوﯾﻨدا ١٦ﺳﻋﺎت ﺑڕۆژوو ﺑ ،ﺑم زﯾﺎدەڕەوﯾﻜﺮدن ﻟوﯾﺸﺪا ﻛﺎرﻜﯽ ﺧﺮاﭘ. ﯾﻛﻜﯽ ﺗﺮ ﻟو دﯾﻤﻧ ﻧﺎدروﺳــﺘﺎﻧ ،ﺑﮔﻮﻣﺎﻧوە ﺗﻣﺎﺷــﺎﻛﺮدﻧﯽ ھر ﻛﺳــﻜ ﺑــ رۆژوو ﻧﺑ ،ﻛ ھﯚﻛﺎرەﻛــی ھرﭼﯽ ﺑ ﻣﺎﻓﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ھر ﻛﺳﻜ و ﺧﯚی ﻟ ﺋﺎﻛﺎﻣﻛی ﺑرﭘﺮﺳ، ﺑو ﻣرﺟی رﺰی ھﺳــﺘﯽ ﺧﻜ رۆژوواﻧﻛ ﺑﮕﺮێ .ﺋﺎﺧﺮ ﺧﯚ ﺑدەﻗﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ﻣﺮۆﭬﯽ ﻧﺧﯚش و رﺒﻮار )ﻣﻮﺳﺎﻓﯿﺮ( –ﺑﺑ ﺋوەی ﺟﯚری ﻧﺧﯚﺷــﯽ و ﺳﻓرەﻛﯾﺸﯽ دﯾﺎری ﻛﺮدﺑ -ﺑﯚﯾﺎن ھﯾ { ،ﺑم ﺑوا ﺑﻜ زۆرﺟﺎر ﻣﺮۆڤ ﺋﮔر ،{١٨٤ }اﻟﺒﻘﺮە١٨٤/ ﺑــڕۆژوو ﻧﺑﻦ }اﻟﺒﻘﺮە/ ﺋو ﻋﻮزراﻧﯾﺸــﯽ ھﺑ و ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻧﺎن دەﺧﻮا ،ھزار و ﯾك ﭘﻼری ﺋﺎراﺳﺘ دەﻛن ،ﺑﯚﯾ ﻧﺎﭼﺎرە دەﺳﺖ ﻟو )روﺧﺴت(ە ﺷرﻋﯿﯿ ﻛ ﺧﻮا ﺑﺧﺸﯿﻮﯾﺗﯽ ھﺒﮕﺮێ و ﺑڕۆژوو ﺑ.
ﺳﻴﺎﺳت
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨوەی ھرﻢ ﻟ ﺋﺎﺳﺖ ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﻟﭙﭽﯿﻨوە ﺑﻜﺎت
7
ھوﻟﺮ /وﺷ .ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤﻣد
ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺳ ھﻓﺘﯾ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺗﻜوﺗﻮوە و ﺑﺷﺪاراﻧﯽ ﺋو ھﻧ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ وەرﺑﮕﺮن ،ﺑرﭘﺮﺳﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨوە و ﮔﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑوە دەﻛﺎ ﻛ ﺑھﯚی ﺋوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻣﯚﺗﯿﺎن ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻋﺮاق وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟﭙﭽﯿﻨوەﯾﺎن ﻟﮔڵ ﺑﻜن. ﻟ ﻋﺮاق و ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ ﻣﯚﺗــﯽ ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ١٥ﺳــﺎڵ وەرﮔﺮﺗﻮوە ﺋواﻧﯿﺶ :زﯾﻦ ،ﺋﺎﺳﯿﺎﺳﻞ و ﻛﯚڕەك ﺗﻠﯿﻜﯚم. ﻣﺤﻣد ﺟﻻل داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﮔڕەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن / رۆژﺋﺎوای ھوﻟﺮ /ﻟ ھوﻟﺮ ﺑ" وﺷ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ، ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ١٥ رۆژە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺑ ﺗﺎﯾﺒت ﺗﯚڕی ﻛﯚڕەك ﮔﺮﻓﺘﯽ زۆری ﺗﻜوﺗﻮوە ،ﻛ ﭘﻮەﻧﺪی ﺑ ﻛﺳﻜوە دەﻛﯾﺖ ﺳــرەﺗﺎ ھﺎژەھﺎژ دەﻛﺎت، دووﺑﺎرەی دەﻛﯾﺘوە دەﻧﮓ ﻧﺎڕوات ،ﺑم ﻟ ﺟﺎری ﺳــﯿﻣﺪا دەﺗﻮاﻧﯽ ﻗﺴــ ﺑﻜﯾﺖ ،ﺋوەﯾﺶ زﯾﺎﻧﯽ داراﯾﯿﯽ ھﯾ ﺑﯚ ھﺎووﺗﯽ. ﺷﺮوان ﻣﺴﺘﻓﺎ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﮔڕەﻛﯽ ھوﻟﺮی ﻧﻮێ /ﺑﺎﻛــﻮری رۆژھﺗــﯽ ھوﻟﺮ /ﺑﯚ "وﺷــ" ﮔﻮﺗﯽ ،ﭘﺸــﺘﺮ ھﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎﺳﻞ زۆر ﺑﺎش ﺑﻮو ،ﺑم زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﭼﻧﺪ ھﻓﺘﯾﻛ ﺋو ھ زۆر ﺧﺮاپ ﺑﻮوە ،ﺑﺷــﻮەﯾك ﻟ ﺷﻗﺎﻣﯽ ﺳرەﻛﯿﺸﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﻜی ،ﺗﯚڕی ﻛﯚڕەك ھﻣﺎن ﮔﺮﻓﺘﯽ ھﯾــ و ﻛﺎﺗﻚ ﭘﻮەﻧﺪی ﺑ راژەی ﺑﺷــﺪارﺑﻮواﻧوە دەﻛــی ﭘﺖ دەــﻦ ﮔﺮﻓﺘﻛ ﺗﻛﻨﯿﻜﯿﯿ.
ﻟﺑﺎرەی ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ وﺗﺑﮋی وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨوە و ﮔﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋوە دەﻛﺎت وەزارەﺗﻛی ﺗﻧﯿﺎ ﺋﺎﮔداری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗوە ،ﺑم ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟﭙﭽﯿﻨوەﯾﺎن ﻟﮔڵ ﺋﻧﺠﺎم ﺑﺪەن. ﺋﻮﻣــﺪ ﻣﺤﻣد ﺑ"وﺷــ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ھرﺳــ ھﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎﺳــﻞ ،ﻛﯚڕەك ﺗﻠﯿﻜﯚم و زﯾﻦ ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻋﺮاق ﻣﯚﺗﯿــﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺋﻤ ﻧﺎﯾﺸﺎرﯾﻨوە ﻛ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺗﻛﻨﯿﻜﯿﺎن ھﯾ ،ﺗﻧﺎﻧت ﻟ ﺑﯿﻨﺎﯾی ﻧﺎو وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨوەﯾﺶ ﻛﺸﯾﺎن ھﯾ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،دوای ﺑﺎﻧﮕﮫﺸﺘﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺋﺴﺘﺎ ﺋوان ﻟ ھوﯽ ﺋوەدان ﭼﺎرەﺳری ﻛﺸﻛ ﺑﻜن ،ھرﺳ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻣﯚﺗﯿﺎن ﻻی ﺋﻤ ﻧﯿﯿ ،ﺑﯚﯾ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و راﮔﯾﺎﻧﺪﻧــﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟ رﮕــی ﺋو ژﻣﺎرە ﺗﻟﻓﯚﻧﺎﻧی ﻟﻻﯾــن ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯽ راﮔﯾﺎﻧﺪن و ﭘﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻋﺮاﻗــوە ﺑو ﻛﺮاوﻧﺗوە ،ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜن ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋوان ﻻﯾﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪن ﺑ ﻟﭙﭽﯿﻨوە ﻟﮔڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ. دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛ وەزارەﺗﻛی دەﺳﺗﯽ
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﺋوەﯾــﺎن ﻧﯿﯿــ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟﭙﭽﯿﻨــوە ﻟﮔڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺑﻜن. ﺋﻣﯿﺮ ﺳــﻟﯿﻢ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳــﺣدﯾﻦ ﺑﯚ "وﺷ "ﺋوەی ﺧﺴﺘ ڕوو ،ﺳﺎﻧ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪی ﺑ ﺗﺎﯾﺒت ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ داھﺎﺗﻜﯽ ﻟ رادەﺑدەر ﻛﯚ دەﻛﻧوە و ﺳــﻮودی ﺳﺎﻧی ﺑ
ﻣﻠﯿﺎران دۆﻻر دﺘ ﺧﻣﻧﺪن. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺑﯚﯾــ ﻟ ﻛﺎﺗﯽ ﭘﺪاﻧــﯽ ﻣﯚت ﺑو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧ ﭼﻧﺪ ﻣرﺟﻜﯿﺎن ﺑﺳردا دەﺳﭘﻨﺮێ، ﺑ ﺗﺎﯾﺒت دەﺑــ ھﻣﻮو ﺟﯚرە ﺧﺰﻣﺗﮕﻮزارﯾﯿﻛﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﭘﺸــﻜﺶ ﺑﻜن ،ﺋﮔر ﻟــ ھر ﯾﻛﻚ ﻟو ﺧﺰﻣﺗﮕﻮزارﯾﯿﺎﻧش ﻛﻣﺘرﺧﻣﯽ ﺑﻨﻮﻨﻦ ﯾﺎن
ﭘﺸــﻠﯽ رﻨﻮﻨﯿﯽ ﻧﺎو ﮔﺮﺒﺳﺘﯽ ﭘﺪاﻧﯽ ﻣﯚت ﺑﻜن ،دووﭼﺎری ﻟﭙﭽﯿﻨوە دەﺑﻦ ،ﺑﯚﯾ ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎن ﯾﻛﻜ ﻟو ﺳــرﭘﭽﯿﺎﻧی دەﺑ ﻻﯾﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪار ﭼﺎرەﺳــری ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــ ﺑو رﮕﯾ داھﺎﺗﻜﯽ زۆری ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑ ﻓﯿۆ دەﭼ ،ﻟ ﺑراﻣﺒردا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻗﺎزاﻧﻜﯽ زۆرﺗﺮ دەﻛن.
ھﺷﺖ ھﺎووﺗﯽ ﺑﻮوﻧ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎﭼﺎخ و وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ ﺑ دەﺳﺗ ھوﻟﺮ /وﺷ - ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ
دوای ﺋوەی ٣٠ﻛس ﻟ ﻧﺧﯚﺷﺨﺎﻧی رزﮔﺎرﯾﯽ ﺷﺎری ھوﻟﺮ ،ﺑھﯚی ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ دەرزﯾﯽ ﺋﺎﭬﺎﺳﺘﯿﻦ ،زﯾﺎن ﺑر ﭼﺎوﯾﺎن ﻛوت ،ﺑﻣﺑﺳﺘﯽ ﭼﺎرەﺳرﻛﺮدن رەواﻧی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و دواﺗﺮﯾﺶ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛﺮان ،ﻟ ﻧﺧﯚﺷﺨﺎﻧﯾﻛﯽ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ﭼﺎوی ٨ﻟو ﻧﺧﯚﺷﺎﻧ دەرھﻨﺮا و ﭘﺰﯾﺸﻜ ﺋﻤﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ﺟﺧﺖ ﻟوە دەﻛﻧوە ﻛ ﺋﮔر ﻧﺧﯚﺷﻛﺎن زوو ﺑﮕﯾﻧﺮاﻧﺎﯾﺗ ﺋو وﺗ دەﺗﻮاﻧﺮا ﭼﺎرەﺳر ﺑﻜﺮﻦ و ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﻧدەﻛﺮد ﭼﺎوﯾﺎن دەرﺑﮫﻨﺮﺖ. ﺳﺎﺑﯿﺮ ﻋﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ،ﻛﺳﻮﻛﺎری ﯾﻛﻚ ﻟ ﻧﺧﯚﺷﻛﺎن ﻛ ﻟو وﺗ ﯾﺎوەری دەﻛﺮدن ،ﮔﻮﺗﯽ، ﭘﺰﯾﺸﻜ ﺋﻤﺎﻧﯿﯿﻛ ﭘﯽ ﮔﻮﺗﯿﻦ ،ﺋﻣ ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ رۆژە ﻟ ژﯾﺎﻧﻤﺪا ﻛ ﭼﺎوی ﺋو ﻧﺧﯚﺷﺎﻧ دەردەھﻨﻢ.
ﭘﺎﭘﺳﺘﯚ ﺑﯚ ﺳر وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دوای ھﻓﺘﯾــك ﻟ ﺑوﺑﻮوﻧــوەی ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﺑﻮوﻧﯽ ٣٠ ﻧﺧﯚش ﺑھﯚی دەرزﯾﯽ ﺋﺎﭬﺎﺳــﺘﯿﻨوە ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﻣﭙﯿﻨﻚ راﮔﯾﻧﺮا ﺑﯚ ﮔﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺑ ﻻﯾﻧﯽ ﺑرﭘﺮس ،ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻣﭙﯿﻨﻛ ﺗﻧﯿﺎ ﻟﺳر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﯚی ﻧﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺑﻜﻮ رﻜﺨﺮاوە ﻧﻮدەوﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟﻣڕ ﺋم ﻛﺎرە ﺋﺎﮔدار ﻛﺮاﻧوە ،وەك: ١ـ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋوروﭘﺎ. ـ ٢ــ رﻜﺨﺮاوی ﻟﺒﻮردﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ. ٣ـ رﻜﺨﺮاوی ﭼﺎودﺮﯾﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ. ـ ٤ــ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﺳﻮﺪ و ﺳﻜﯚﺗﻠﻧﺪا. ٥ــ رﻜﺨﺮاوی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﭼﺎوی ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯽ. ٦ــ رﻜﺨﺮاوی ﻓﺮﯾﺪرﯾﻚ ھﯚﻟﻠﯚ ﻟ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ. وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑ دەﺳﺗ دﻛﺘﯚر ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﻋﺑﺪو ﺳرۆﻛﯽ ﻛﻣﭙﯿﻨﯽ "ﭼﺎو ھر ﭼﺎوە" ،وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺑ دەﺳت ﻟ ﻗم دەدات و دەﺖ" ،وەزارەت دەﺳﺗﯽ ﻧﯿﯿ ﻟ ﺳﺰاداﻧﯽ ﺋواﻧی ﺋو ﻛﺎرەﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺋو ﻛﺳی ﺳرۆﻛﯽ ﻟﮋﻧﻛ ﺑﻮوە ﻛﺳﻜ ﻛ ﻟﺳر ﺧرﺟﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﻟ ﭼﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا رەواﻧی
دوﺑی ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﭘﺸــﺎﻧﮕﯾك ،ﺑﯚﯾ ﻛﺳﻜﯽ ﻟم ﭼﺷﻨ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﺖ ﺳرﺑﺧﯚ ﺑﺖ ،ﺑﮕﺷﻤﺎن ھﯾ ﺑﯚ ﺋم ﻗﺴــﯾ ،ﺑﯚﯾ ﺋﻤ ﺑوە رازی ﻧﺎﺑﯿﻦ ﻛﺳﻚ ﻟﮋﻧــی ﻟﻜﯚﯿﻨــوە ﺑﺖ ﻛــ دوو ﺑرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھﺎوﺑﺷﯽ ھﺑﺖ". ﻧﺎوﺑﺮاو ﺟﺧﺘﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــ ﺑﭘﯽ دۆﻛﯿﯚﻣﻨﺘﻚ ﻛ ﻟ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕی وەزﯾﺮی ﺗﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑﯿﻨﺮاوە، ﺑﯾﺎرﻜــﯽ وەزاری دەرﻛﺮدﺑﻮو ﻛ ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز راﺑﮕﯿﺮــﺖ ،ﺑم دادﮔ ﺑﯾﺎرەﻛی وەزﯾﺮی ھﻮەﺷﺎﻧﺪەوە. ﻋﺑﺪو دەﺖ ،وەزﯾﺮی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دەﺳﺗﻜﯽ ﺋوﺗــﯚی ﻧﯿﯿ ﻟ رﮕﮔﺮﺗﻦ ﻟو ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎراﻧی ﻛ ﻛﺎرﺑدەﺳﺘﯽ ﺑﺎی ﺣﺰﺑﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﻟﭘﺸﺘﯿوەن، ﺑﺗﺎﯾﺒت وەك ﺋﺎﮔدارﯾﻦ و دەزاﻧﯿﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﭼﻧﺪان ﻛﺎرﺑدەﺳــﺘﯽ ﺑﺎی ﺣﺰﺑــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯿﯽ ﻟﭘﺸﺘ." وەزارەت ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑﯾﺎری دادﮔﯾ ﻟﺑﺎرەی راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﻟ ﻻﯾن وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﯿوە دﻛﺘﯚر ﺧﺎﺲ ﻗﺎدر وﺗﺑﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دەﺖ"،دوای دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋو ﺑﯾﺎرە ﻟ ﻻﯾن ﺋﻤوە ﻛﺸــﻛ ﭼﻮوەﺗ دادﮔ و ﺋواﻧﯿــﺶ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑو ﭘﺮﺳــوە ھﯾ ﻛ ﭼﯚن
ﺑﯾﺎرەﻛ ﺑ چ رﻨﻤﺎﯾﯽ و ﯾﺎﺳﺎﯾك ھﺪەوەﺷﻨﻨوە، ﺑم ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﻛﺸﻛ ﯾﻛﻼﯾﯽ ﻧﺑﻮوەﺗوە".
ﻧﺧﯚﺷﻛﺎن ﻗرﺑﻮو دەﻛﺮﻨوە وﺗﺑﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دەﺖ"،ﻧﺧﯚﺷﻛﺎن ﻟــ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ﮔڕاوﻧﺗوە و ھﺷــﺖ ﻧﺧﯚﺷــﯿﺎن ﻧﺷﺘرﮔرﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە ﻛ ﯾﻛﻜﯿﺎن ھردوو ﭼﺎوی دەرھﻨﺮاوە ،ﺋواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺗﺎ رادەﯾﻛﯽ زۆر ﺣﺎﺗﯽ ﺑﯿﻨﯿﻨﯿﺎن ﮔڕاوەﺗوە ﺑﺎری ﺟﺎران ،ﺋﺴﺘﺎش ﭼﺎوەڕﯽ دادﮔﯾﻦ ﻛ چ ﺑﯾﺎرﻚ ﻟﺳر ﺋواﻧ دەدات". ﻗﺎدر رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻟﮔڵ ﺋوەداﯾﻦ ﺋواﻧ ﻗرﺑﻮو ﺑﻜﺮﻨوە ،ﺋوەش ﺑﭘﯽ وﯾﺴﺘﯽ ﻧﺧﯚﺷﻛﺎن ﺑﺖ، ﺑم ﺋﻤ ﻧ ﻗﺴــﻣﺎن ھﯾ و ﻧ ھﯿﭻ ﺷــﺘﻚ ﺗﺎ ﺑﯾﺎری دادﮔــ ﻧﺑﯿﻨﯿﻦ" ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛــﺮد ،ﺋﮔر ﻟ ﺣﺎﺗﻜﺪا دادﮔ ﺑﯾﺎر ﻧدات ﺋو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾ ﻗرﺑﻮوی ﻧﺧﯚﺷﻛﺎن ﺑﻜﺎﺗوە ﻛ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺑ ﻗﺎﭼﺎخ ھﻨﺎوە، ﺋﻤ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ وەك ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﻗرﺑﻮوﯾﺎن ﺑﻜﯾﻨوە". ﺋﺎﭬﺎﺳﺘﯿﻦ ﻗﺎﭼﺎخ ﻧﯿﯿ ﺳــرﭼﺎوەﯾﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟ وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑ "وﺷ"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﻛﺸی ﺳرەﻛﯽ ﻟ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھــﯚز و دەرﻣﺎﻧــﻛﺎن ﻧﯿﯿــ ،ﺑﻜــﻮ ﻟ ﺷــﻮازی ﻣﺎﻣﻛﺮدن ﺑ دەرﻣﺎﻧﻛﺎﻧ ،ﺋو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚزﯾﺶ ﻟ ﻛﺸــی ﻛﻮﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺋو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧ ﺑ ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﻧﺎزاﻧﺖ ،ﺑو ﭘﯿی دەرزﯾﯽ ﺋﺎﭬﺎﺳﺘﯿﻦ ﻟ زۆر ﺷﻮﻨﯽ ﺗﺮی دﻧﯿﺎ ﺑﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ،ھرﭼﻧﺪە ﺋوەش ﻧﺎﺷﺎرﺘوە ﻛ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﺋوەﻧﺪەی دەرﻣﺎﻧﯽ ﺋﻜﺴﭙﺎﯾر و ﺧﺮاﭘﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗ ﺑﺎزاڕ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﺖ ﭘﻮاﻧی ﺑﻜﺮﺖ". ﺋو ﺳــرﭼﺎوەﯾ دەﺖ" ،رﻨﻤﺎﯾﯿﯿك ﻟ وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دەرﭼﻮوە و دەﺖ ھﯿﭻ دەرﻣﺎﻧﻚ رﮕ ﭘﺪراو ﻧﯿﯿ ﺑ ﻗﺎﭼﺎخ ﺑﺘ ﻧﺎو ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺗﻧﯿﺎ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺷﺮﭘﻧﺠ ﻧﺑﺖ ،دەرزﯾﯽ ﺋﺎﭬﺎﺳﺘﯿﻨﯿﺶ ﺑﯚ ﺷــﺮﭘﻧﺠی ﻗﯚﻟﯚن ﺑﻛﺎر دﺖ ،ﺑم ﺋواﻧ ﺑ ﻗﺎﭼﺎخ ھﻨﺎوﯾﺎﻧ و ﺑــ رﮕی ﺗﺑﺮﯾﺪ ﻧھﺎﺗﻮوە ،ﻟ ﺑﺎزاڕی رەش ﻛاوە ،ﺳــرەڕای ھﻣﻮو ﺋو ﺷﺘﺎﻧش ﺋﺎﭬﺎﺳﺘﯿﻦ ﺑﯚ ﺷﺮﭘﻧﭽی ﻗﯚﻟﯚن ﺑﻛﺎر دﺖ و ﻟﺮە ﺑﯚ ﭼﺎوﯾﺎن ﺑﻛﺎر ھﻨﺎوە ،ھروەھﺎ زۆرﯾﺸﻦ ﺑﺷﺪاراﻧﯽ ﺋو ﺗﺎواﻧ ﻧك ﺗﻧﯿﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز".
دەرزﯾﯽ ﺷﺮﭘﻧﺠی ﻗﯚﻟﯚن ﺑﯚ ﭼﺎو ﺑﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ﺋو ﺳــرﭼﺎوەﯾ دەﺖ" ،ﺷــﻮازی ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﭬﺎﺳﺘﯿﻦ زۆر ھﺳﺘﯿﺎرە ﻟ رووی ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوﻨﯿﯿوە، ﺋو دەرزﯾﯿ ﺑﯚ ھر ﻧﺧﯚﺷــﻚ ﭼﻧﺪان ﺟﺎر ﺑﻛﺎر ھﺎﺗــﻮوە ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا دەﺑﺖ ﺑــﯚ ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻧﺘﯽ ﺑﺎﯾﺘﻜــﯽ زۆر ﺧﺳــﺖ ﻟﮔﯽ ﺑــﻛﺎر ﺑﮫﻨﺮﺖ، ﻟﺑرﺋوەی ﺋو ﻣﺎدەی ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧوەی ﻟﮔﺪا ﻧﯿﯿ و رەﻧﮕ ﺑﺒﺘ ھﯚی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھوﻛﺮدﻧﯽ زۆر ﻟو ﺷﻮﻨی ﺟﺳﺘی ﺑﻛﺎر دەھﻨﺮﺖ و ﻟﺮەش رەﭼﺎوی ﺋو ﺷﺘﺎﻧ ﻧﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾش ﺑﻮوەﺗ ھﯚی ﺋو ﻛﺎرەﺳﺎﺗ." ﻧﺎوﺑﺮاو ﻛ ﭘﺴﭙﯚڕﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗ ﻟ وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دەﺖ ،ﺳرەﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺧﯚﺷﯿﯿﻛ ﭼﻧﺪان ﻛس ﺳــﺰا دران ،ﺑم دواﺗﺮ ﺳﺎردﺑﻮوﻧوە ﻟو ﻛﺎرە ﻛﺮا و ھﯚﻛﺎرەﻛش دﯾﺎر ﻧﺑﻮو ،ﺋو ﺑﭘﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧ ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾﻛــﯽ وردﺗﺮ ﻟ ﻻﯾن ﻛﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ﺑﻜﺮﺖ ﻛ ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﻧﺑﻦ ،ﻟﺑرﺋوەی ﻛﺎرەﺳﺎﺗﻛ ﻟﺳر دەﺳﺘﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﻛﺎن رووی داوە ،ﭘﻮﯾﺴﺖ ﻧﺑﻮو ھر ﭘﺰﯾﺸﻜﺎﻧﯽ ﺋﺮە ﻟ ﻟﮋﻧی ﻟﻜﯚﯿﻨوە ﺑﻦ ﻟﺑرﺋوەی ھﻣﻮوان ﺑﺮادەری ﯾﻛﺘﺮن و ﭘﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو ﻟﮋﻧﯾﻛﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟ دەرەوە ﺑﺖ و ﻟﻜﯚﯿﻨوە ﻟو ﻛﺎرەﺳﺎﺗ ﺑﻜﺎت". ﻟﯿﮋﻧﻛ ﺳرﺑﺧﯚ ﻧﯿﯿ د.ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﻋﺑــﺪو ﺳــرۆﻛﯽ ﻛﻣﭙﯿﻨﯽ )ﭼﺎو ھر ﭼــﺎوە( ﺑﺎس ﻟوە دەﻛﺎت ﻛــ دوای ﻧﺰﯾﻜی ھﻓﺘﯾك ﻟ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕی وەزﯾﺮی ﺗﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھﻣﻮو دۆﻛﯿﯚﻣﯿﻨﺘﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ﺑ ﺋﻧﺠﺎﻣﻛﺎﻧﯽ ﻟﮋﻧی ﻟﯿﻜﯚﯿﻨوەﺷوە ،ﺑم داواﻛﺎری ﺋﻤ وەك ﻛﻣﭙﯿﻨﻛ زۆر ﻟﻣﺎﻧــ ﮔورەﺗﺮ ﺑﻮو ﻛ ﺋﻣﺎﻧش داواﻛﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﻤﺎﻧﻦ: ١ــ ﭘﻜﮫﯿﻨﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧﯾﻛﯽ ﺳــرﺑﺧﯚ ﻛ ﻛﺳﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺗﯿﺎ ﺑﺖ ﻟﮔڵ ﻧﻮﻨری ﻧﺧﯚﺷــﻛﺎن ﺑﯚ ﻟﻜﯚﯿﻨوە ﻟم ﻛﺎرەﺳﺎﺗ. ٢ـ راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ھﯚز ،ﺋو ـ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾی ﻛ دەرزﯾﯿﻛــی ﺑ ﻗﺎﭼﺎخ ھﻨﺎوەﺗ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ٣ــ راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﺋو دﻛﺘﯚراﻧی ﻛ ﺑرﭘﺮﺳﻦ
ﻟم ﻛﺎرەﺳﺎﺗ. ٤ــ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەی ﻣﺎدﯾﯽ ﺋو ﻧﺧﯚﺷﺎﻧ ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﺋو ﻧﺧﯚﺷﺎﻧی ﻛ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ ﺑﻮون.
ﺑﺎزاڕی ﭘ ﻛﺮدووە ﻟ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺑﺳرﭼﻮو دﻛﺘﯚرﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺎس ﻟوە دەﻛﺎت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﺋوە ﺗﺎﻛ ﻛﺸــی ﻧﯿﯿ ﻟﺳــر دەﺳــﺘﯽ روو دەدات و دەــﺖ ،ﺋــو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾ ﺑﺎزاڕی ﭘ ﻛﺮدووە ﻟ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺑﺳــرﭼﻮو ،ھروەھﺎ ﺑھﯚی ﺑﺧﺸــﯿﻨوەی دﯾﺎری ﺑﺳــر ﻛﺳــﺎﻧﯽ دەﺳﺘۆﯾﺸﺘﻮوی ﻧﺎو وەزارەﺗﺪا زۆرﺑی ﺗﻧﺪەرەﻛﺎﻧﯽ وەزارەت وەردەﮔﺮــﺖ و ﻛﯚﻧﺘﺮۆﯽ ھﻨﺎﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە ،ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﭘﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﺖ ﻛﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻟﮋﻧی ﺗﻧﺪەرەﻛﺎن ﺑﮕﯚڕدرــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋواﻧﯿﺶ ﺑﺷﻜﻦ ﻟ ﻛﺸﻛ." ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋﺎﻣﺎژە ﺑوەش دەﻛﺎت ،ﺋﮔر ﺋﯿﺮادەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺑﺖ ﺑ دوو ﻣﺎﻧﮓ ﻛﺸی دەرﻣﺎن ﭼﺎرەﺳر دەﻛﺮﺖ ،زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،رﮕﺮﻚ ھﯾ ﻟﺮە ﻧﺎھﺖ وەزارەﺗﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟﮔڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی داﯾﻚ ﻛ دەرﻣﺎن ﺑرھم دﻨﺖ ،دەرﻣﺎن ﺑﻜﺖ ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋﮔر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی داﯾــﻚ دەرﻣﺎن ﺑﻜﺖ ﺑﺎزاڕی ﺋو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ھﺎوﻛﺎراﻧ ﺗﻚ دەﭼﺖ ،ﻟﺮەش ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻛﺳﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑرﭘﺮﺳﯽ ﻟﭘﺸﺘوەﯾ ،ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯿــﺶ ﺋﯿــﺮادەی ﺋوەی ھﺑﺖ ﻛﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻧﻛﺎت ،ھﻣﻮو ﺋواﻧش دراوەﺗ ﻟﯿﮋﻧی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھرﻢ ،ﺑم ھﯿﭻ ﻟﭙﭽﯿﻨوەﯾكﻧﻛﺮاوە". ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز وەم ﻧﺎداﺗوە د.ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﻋﺑﺪو دەﺖ" ،ﺑﭘﯽ ﻟﻜﯚﯿﻨوەی داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﻛ ﻟ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕی وەزﯾﺮ ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن، ﺑرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﻟ وەﻣﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرﻜﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﮔﻮﺗﺒﻮوی" ،ﺑ ﺗﺎواﻧﺒﺎرﯾﻦ". ﭘﻮەﻧﺪﯾﻤــﺎن ﺑ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚز ﻛــﺮد ،ﺑڕﻮەﺑری ﻛﺎرﮔﯾــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮو ﻗﺴــ ﻟم ﺑﺎرەﯾوە ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺋم ﻣﺑﺳﺘش داوای ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻛﺮد ﺗﺎ ﻟ رﮕی ﺋﯿﻤﯾﻠــوە وەم ﺑﺪاﺗوە ،ﺑم دواﺗــﺮ ﺑﺪەﻧﮕﯽ ﻟ وەﻣﻛﺎن ﻛﺮد و دوای ﭼﻧﺪان ﺟــﺎر ﻟ ﭘﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدن ﻟ رﮕی ﺗﻟﻓﯚﻧوە ،ﻧﺎوﺑﺮاو وەﻣﯽ ﻧداﯾوە.
8
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿﺮ
ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻗرەﺑﻮوﯾﺎن دەوﺖ ﺑدواداﭼﻮوﻧﯽ .رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
ﺋﺎﺑﻮوری
ھزاران دۆﻧﻢ زەوی ﻟ ﺳرﺗﺎﺳری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا
ھرﭼﻧﺪە ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺟﺧﺖ ﻟ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەی ﺋو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧ دەﻛﺎﺗوە ،ﻛ زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑر ﻛﮕ و ﭘۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻧوت دەﻛوﺖ ،ﺑم ﻟ ﺑدواداﭼﻮوﻧﻜﯽ ﻣﯾﺪاﻧﯿﯽ رۆژﻧﺎﻣی "وﺷ"دا دەرﻛوﺗﻮوە ،ھزاران دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاون و ﺑدەر ﻟ ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾك ﻟ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻟ ﭼﻧﺪ ﻧﺎوﭼﯾﻛﺪا ،ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوﻧﺗوە. ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ زەوی و ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوە ﻟ ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزدا ی ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ٢٩ی ﻟ ﻣﺎدەی ٢٩ ھرﻤﺪا ،دووﭘﺎت ﻟوە ﻛﺮاوەﺗوە، "ﻛﺳﯽ رﭙﺪراوی ھﮕﺮی ﻣﯚت ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﻣﻮﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻧﯿﯿ ،ﺑﺑــ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەﯾﻛﯽ ﺑﺎش ﺑﯚ ﺧﺎوەﻧﻛی". ﺑﮔﻮﺮەی ﯾﺎﺳــﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ٢٢ی ی ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﻣﺎرە ٢٢ ،٢٠٠٧ﺋــو زەوﯾﯿﺎﻧــی ﺳــﺎﯽ ،٢٠٠٧ ﺑﻣﺑﺳﺘﯽ ﭘۆژەی ﻧوﺗﯽ ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎﻧــوە ﺑﻛﺎر دەھﻨﺮﻦ ،دەﺑــﺖ ﺧﺎوەﻧﻛﺎﻧﯿﺎن ﻗرەﺑﻮوﯾﻛــﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﺑﭘــﯽ ھﻟﻮﻣرﺟﻛــ ﺑﻜﺮﻨــوە .د. زاھﯿﺮ ﻣﺟﯿﺪ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟ ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮﺒﺳﺘﻛﺎﻧﯽ ﻧوت وای ﮔﻮت. ﻟ ﭘﺮۆﺳــی ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧوت و ﮔﺎزدا ،ﺋو ﻧﺎوﭼﺎﻧی ﭘﺮۆﺳــی ﻧوﺗﯿــﺎن ﺗﺪا ﺋﻧﺠــﺎم دەدرﺖ، رووﺑــڕووی ﻛﯚﻣﻚ ﻛﺸــ و ﮔﺮﻓــﺖ دەﺑﻨــوە ،ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧــﯽ زەوی ،ﺗﻜﺪاﻧﯽ رﮕوﺑﺎن ،ﻛﺸی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ و ژﯾﻨﮕﯾﯽ ،ﺑﯾﻨﯽ دار و درەﺧﺖ و ﻟﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ دارﺳﺘﺎﻧﻛﺎن و ..ھﺘﺪ ٥٧ی ی ﻟو رواﻧﮕﯾــوە ،ﻟ ﻣﺎدەی ٥٧ ھﻣﺎن ﯾﺎﺳﺎﺷﺪا ،ھﺎﺗﻮوە "ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧوەی ﺋو ﻧﺎوﭼﺎﻧی ﻛ ﭘﺮۆﺳﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗﯽ ﺗﺪا ﺋﻧﺠﺎم دەدرــﺖ ﻟــ ﺑرﭼــﺎو دەﮔﺮﺖ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺋم ﻧﺎوﭼﺎﻧ دەﻛﺎت و ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﺑﭘﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻗرەﺑﻮو دەﻛﺎﺗوە ،ﺑﺟﯚرﻚ ﻛ دادﭘروەری ﺑﻨﺘدی". ھرﭼﻧﺪ ﻟ ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺟﺧﺖ ﻟــ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــوەی ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﻟﻻﯾك و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧوەی ﺋو ﻧﺎوﭼﺎﻧش ﻛﺮاوە ﻛ ﭘﺮۆﺳﻛﺎﻧﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧوﺗﯽ ﺗﺪا ﺋﻧﺠﺎم دەدرــﺖ ،ﺑــم ﻟــ ھرﻤﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻟ ﺑراﻣﺒر داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﻗرەﺑﻮو ﻛﺮاوﻧﺗوە و ﻧ ﺧﺰﻣﺗﮕﻮزارﯾﯿﻛﯽ ﺋوﺗﯚش ﭘﺸــﻜﺶ ﺑ ﻧﺎوﭼﻛﺎن ﻛﺮاوە. ﭼﺎﭘﻮك ﺷــﺦ ﻋﻮﻣــر ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷــﺎری ﻛﯚﯾــ ،ﮔﻮﺗــﯽ" ،ﺑھﯚی ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﻗﺘﻗوە ،ﺟﯿﺎ ﻟ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳــدان دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ،رﮕوﺑﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن و ﺷﻗﺎﻣﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﯾ ﺑ ﺑردەواﻣﯽ ﺗﻚ دەﭼﻦ و ﻛﺸی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ و ژﯾﻨﮕﯾﯿﺶ ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ھﯾــ ،ﺑــم ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوە و ﺧﺰﻣﺗﮕﻮزارﯾﯿﻛﯽ ﺋوﺗﯚ ﻧﯿﯿ." ﻟــ ﭼﻧــﺪ ﺳــﺎﯽ راﺑــﺮدوودا، ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ھرﻢ ﮔﺮﺒﺳــﺘﯽ ﻧوﺗﯽ ﻟﮔڵ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟ ﻧﺰﯾﻜــی ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٦٠ ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺋﯿﻤــﺰا ﻛــﺮدووە .ﺑﻣش ھزاران دۆﻧــﻢ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاون، ﺑم ﻗرەﺑﻮوی ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﻧﻛﺮاوەﺗوە. ﺗﺎوﻛ ﻟ زاﺧﯚ ﻟ ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯽ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەدا ﺷــﺎرۆﭼﻜی زاﺧﯚ ﺑ دوورﯾﯽ ٥٠ ﻛﻢ ﻟ رۆژﺋــﺎوای ﭘﺎرﺰﮔﺎی دھﯚك، ﻟﺳر ﺳــﻨﻮوری ﻧﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮورﯾﺎ ھﻜوﺗﻮوە. ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﺎوﻛ ،ﻣﮋووﯾﻛﯽ درﮋی ﻧﯿﯿ ،ﺑم ﻟ ﺋﺴــﺘﺎدا ﺑ ﯾﻛﻚ ﻟ ﮔورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دادەﻧﺮــﺖ، ﻟرووی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧوە. ﻟ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ٢٠٠٥ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی دی ﺋﻦ ﺋﯚی ﻧروﯾﺠــﯽ ،ﯾﻛم ﺑﯿﺮە ﻧوﺗﯽ ﻟ ﻛﮕی ﺗﺎوﻛ ھﻜﻧﺪ، ﺋــوە ﯾﻛﻣﺠﺎر ﺑﻮو ،ﻧــوت ﻟ ﮔﻮﻧﺪی ﺗﺎوﻛ ﻟ ﺷﺎرۆﭼﻜی زاﺧﯚ دەرﺑﮫﻨﺮﺖ. ﺑﮔﻮﺗــی ﺧﻟﯿــﻞ ﻣﺣﻤــﻮود ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜی زاﺧــﯚ،
زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٩٠٠ ﻛﻢ ٢زەوی ﺑﯚ ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗق ﺗق ﺗرﺧﺎن ﻛﺮاوە ..ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاف :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
ﺑﯿﺮەﻧوﺗﻜﯽ ﻣﺧﻤﻮور ﻛ ﻟ ﺳردەﻣﯽ ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ھﻜﻧﺪراوە ..ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاف :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
ﻛﺸــی ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧــﯽ زەوﯾﯿ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻛﺎن و ﻗرەﺑــﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ،ﻟوەﺗی دەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑــ ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧــﯽ ﻧــوت ﻟــ ﻧﺎوﭼﻛدا دەﺳﺘﯽ ﭘ ﻛﺮدووە ،ﻟ ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ھزار و ٤٠٠دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛ ﺑر ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﻛوﺗﻮون. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ زاﺧﯚ دەﺖ" ،ﭘﺎﭙﺸــﺖ ﺑــ رﻨﻤﺎﯾﯿﯿﻛﺎﻧــﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ وەزﯾﺮان ،ﻛ ﺋﺎراﺳــﺘی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﻛﺎن ﻛﺮاوە، ﻟﯿﮋﻧﯾﻛﯽ ﺑﺎ ﺑــ ﻧﻮﻨراﯾﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎی دھــﯚك و ﻻﯾﻧﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻣﺑﺳــﺘﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿ ﺑرﻛﺎھﻨــﺮاوەﻛﺎن و ﻗرەﺑــﻮوی ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﭘﻚ ھﺎﺗــﻮوە ،ﻟﯿﮋﻧ ﺑﺎﻛــ ،ﻟﯿﮋﻧﯾﻛــﯽ ﻻوەﻛﯿــﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﻛ ھﺳــﺘﺎوە ﺑــ رووﭘﻮﻛﺮدﻧــﯽ زەوﯾﯿﻛﺎن و داﺑﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯚرﻣــﯽ ﺗﺎﯾﺒت ﺑ زەوﯾﯿﻛﺎن ﺑﺳر ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو". ﻧﺎوﺑﺮاو ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑوە دەدات ،ﻛ ﻟ ﺋﺴﺘﺎدا ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯽ ﺋوە دەﻛن، ﻟﯿﮋﻧ ﻻوەﻛﯿﯿﻛ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﻟﯿﮋﻧی ﺑﺎ ﺑرز ﺑﻜﺎﺗوە ،ﺑﯚ ﺋوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﭘــﯽ رﻨﻤﺎﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣت ﻗرەﺑﻮو ﺑﻜﺮﻨوە. ﻟ ﭼﻧﺪ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا ژﻣﺎرەﯾك ﻛﮕــی ﻧوﺗــﯽ ﻟ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرﺰﮔﺎی دھﯚك ﮔﺮﺒﺳﺘﯿﺎن ﻟﺳر ﻛﺮا ،ﺷــﺎرەدﯽ ﺑردەڕەش ﯾﻛﻚ ﻟ ﺷﺎرەدﯽ ﺳــﻨﻮوری دھﯚك ،ﺑ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﻛﺎﻧﯽ ﺋﺳﭙﺎن ،ﺑر ﭘۆژەی ﻧوﺗﯽ ﻛوﺗﻮون. ﺳرەﺗﺎی ﺋﻣﺴﺎڵ ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﻛﯽ ﻧوﺗﯽ ﻟــ ﻧﺎوﭼی ﺑــردەڕەش دەﺳــﺘﯽ ﻛﺮد ﺑ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﻧوت ﻟ ﻧﺎوﭼﻛدا و ﻟ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ﺋﻣﺴﺎڵ ،دەﺳــﺖ ﺑ ﻟﺪاﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﻧوﺗﯽ ﻛﺮا ،ﺑو ھﯚﯾوە ﻛﯚی زەوﯾﯿ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻛﺎن ﻛ ﺑ دەﻏﻮدان داﭼﻨﺮاﺑﻮون ،ﺑر ﭘۆژەﻛ ﻛوﺗﻮون. ﻣﺤﻣــد رەﺷــﯿﺪ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﻛﺎﻧﯽ ﺋﺳــﭙﺎن ،ﮔﻮﺗﯽ" ،ﻟ ﺳﻨﻮورەﻛﻣﺎﻧﺪا ﻧﺰﯾﻜی ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٧٠دۆﻧﻢ زەوی ﺑر ﭘۆژەی ﻧوﺗﯽ ﻛوﺗﻮوە و ھﯿــﭻ ﺟﻮوﺗﯿﺎرﻜﯿﺶ ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوەﺗوە" .ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﺎﺳﯽ ﻟوەش ﻛﺮد ،ﻛ ﺳرەﺗﺎ رﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟــ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻧوﺗﯿﯿ ﻛــﺮدووە، ﺑــم دواﺗﺮ ﻟﯿﮋﻧــی ﺗﺎﯾﺒت ﻟ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن و ﭘﺎرــﺰﮔﺎی دھﯚك و ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔﯾــﯽ ﻧﺎوﭼﻛ ﺑﻨﯿﺎن ﭘ داون ،ﻗرەﺑــﻮوی دەﻏــﻮدان و
زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﻜﻧوە ،ﺑم ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوﻧﺗوە. ﻛﮕ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻣﺧﻤﻮور ﮔﯿﺮﺧﻮاردن ﻟ ﻧﻮان ﺑﻏﺪا و ھوﻟﺮدا ﺷــﺎرۆﭼﻜی ﻣﺧﻤــﻮور ،ﺑــ دوورﯾــﯽ ٦٥ﻛــﻢ دەﻛوﺘــ رۆژﺋــﺎوای ﭘﺎرــﺰﮔﺎی ھوﻟــﺮ، ﯾﻛــﻚ ﻟ ﻛﯚﻧﺘﺮﯾــﻦ ﻧﺎوﭼﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟ رووی دۆزﯾﻨوەی ﻧوﺗوە .ﺷﺎرۆﭼﻜﻛ، ﭘﺸــﺘﺮ ﺑ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﺳــرﻛﺮداﯾﺗﯿﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑﻋﺲ ﺧﺮاوەﺗ ﺳر ﻣﻮﺳ. ﺑﺷــﻚ ﻟ ﻧوﺗﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜﻛ، ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﺳــر ﺑ وەزارەﺗﯽ ﻧوﺗﯽ ﻋﺮاق و
ﺑــم وەك ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺷــﺨ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷــﺎرۆﭼﻜی ﻣﺧﻤﻮور ﮔﻮﺗﯽ"،ﻟﯿﮋﻧﻛﺑﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردووﯾﯽ و ﺑﺑ ﭼﺎرەﺳرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻛﺎن، ﮔڕاﯾوە ﺑﻏﺪا". وﺴﺘﮕی ﮔﻮاﺳــﺘﻨوەی ﻧوﺗﯽ ﺧﻮرﻣﻟــ ،ﻛوﺗﻮوەﺗ ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرەدﯽ ﺷﻣﺎﻣﻚ ،ﺑ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻟ ﮔﻮﻧﺪی ھﻠوە داﻧﺮاوە .ﺷﻣﺎﻣﻚ، ﺳــﺎﯽ ٢٠٠٥وەك ﺷﺎرەدێ دﯾﺎری ﻛﺮاوە ،ﺑم ﻟڕووی ﻛﺎرﮔﯾﯿوە ﺳــر ﺑــ ﺷــﺎرۆﭼﻜی ﻧﺎوەﻧﺪی ھوﻟﺮە. ﺟﯿﺎ ،ﻟ وﺴﺘﮕی ﻧوﺗﯽ ﺧﻮرﻣﻟ، ١٢ﭘﺎوﮔی ﻧوت ﻟ ﺳﻨﻮورەﻛدا، ﺑﺑ ھﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯚت ﻛﺎر دەﻛن، ﭘۆژەی ﻛﺎرەﺑﺎی ﮔﺎزی ھوﻟﺮﯾﺶ ﻛ ﻟﻻﯾن ﺋﺣﻤد ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﺑﭘﭽواﻧی ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻢ و ﺑﺑ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەی
ﺟﻮوﺗﯿﺎران زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻛﺎر دەھﻨﻦ ﺑﺷــﻜﯽ ﺗﺮی ﻟﻻﯾن وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﻛﺎﻧوە ﻛﺎری ﻟﺳر دەﻛﺮﺖ .زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٤٠٠ ﺑﯿﺮی ﻧوت ﻟ ﻧﺎوﭼﻛدا ھﻜﻧﺪراوە. ﺑﮔﻮﺗی ﻧﺑز ﻋﻮﻣر ،ﺑڕﻮەﺑری ﺷــﺎرەدﯽ دﯾﺒﮔ ،ﻟ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﻜﯾﺎﻧﺪا ٥٨ ،ﺑﯿــﺮە ﻧوت ھﻜﻧــﺪراوە .ﻟــ ﺋﺴﺘﺎﺷــﺪا، ﺑھﯚی راﻛﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯚڕی ﻧوت و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺸــﺘﻨی ﺗﻧﺎھﯽ ﺑﻣﺑﺳﺘﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ،رووﺑرﻜــﯽ ﺑرﻓﺮاوان ﻟ زەوﯾﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە. ﻛﯚی ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﻛﺎﻧــﯽ دﯾﺒﮔ، ﯾدی ﻗﻮو ،ﺑرزە ھوار ،ﺳﻤﺎﯾﻼوا، ﺣﺳــﺎرۆك ،ﺧﻮرﻣﻟــ و ﭼــﻞ ھوــﺰە ،رای دەﮔﯾﻧــﻦ ھﯿــﭻ ﺟﻮوﺗﯿﺎرﻜــﯽ زﯾــﺎن ﻟﻜوﺗﻮوی ﻧﺎوﭼﻛﯾﺎن ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوەﺗوە، ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑﭘﯽ ﺧﻣﻧﺪﻧﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺰﯾﻜــی ﯾــﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ھــزار و ٤٧٥دۆﻧــﻢ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻛ ﺑﺷﻜﯽ زۆری زەوﯾﯿﻛﺎن ﻣﻮﻜﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﻦ ،ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە. ﻟ ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ،ﻟﯿﮋﻧﯾﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒت ﺑ ﭼﺎرەﺳﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸی ﻣﻮﻜﺎﯾﺗﯿﯽ زەوﯾﻮزار ﻟ ﻋﺮاق ﭘﻚ ھﺎت ،ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻣﺧﻤﻮورﯾﺶ ﺳﻜﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﺑ ﻟﯿﮋﻧﻛ ﮔﯾﺎﻧﺪ،
ﺧﺎوەﻧﺪارﺘﯽ دەﻛﺮﺖ ،ﻟ ﺳﻨﻮوری ﺷﻣﺎﻣﻜﺪاﯾ. ﺑڕﻮەﺑری ﺷــﺎرەدﯽ ﺷﻣﺎﻣﻚ، ﺑــ ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋوەی ﻟــ رﮕی ﭘﯾﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺗﻟﻓﻮﻧﯿﯿوە ﻗﺴــ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﺑــﻮو ،ﻟﺑﺎرەی زەوﯾﯿ داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛ و ﭼﯚﻧﯿﺗــﯽ ﻣﺎﻣﻛﺮدن ﻟﮔڵ ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﻗﺴ ﺑﻜﺎت. ﻧوت ﻟ ﭼﻣﭽﻣﺎڵ ﻟ ﻧﻮان ھﺎوﻛﺎری و ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەدا ھﺷﺖ ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﻟ ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﭼﻜی ﭼﻣﭽﻣﺎڵ ھﯾ ،ﻛ ﯾدەﻛﯽ ﻧوﺗﻛی ﺑــ ٢٠ ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوت دەﺧﻣﻨﺮﺖ. ﻛﮕــ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﭼﻣﭽﻣﺎڵ، زﯾﺎﺗــﺮ ﻛوﺗﻮوﻧﺗــ ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرەدﻜﺎﻧﯽ )ﺳﻧﮕﺎو و ﻗﺎدرﻛرەم(، ﻟ ﺷﺎرەدﻜﺎﻧﯽ ﺋﺎﻏﺠﻟر ،ﺷﻮان و ﻗرەھﻧﺠﯿﺮ(ﯾﺶ ﻧوت ھﯾ ،ﺑم ھﻧﺪــﻚ ﻟ ﻛﮕــ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎن، ھﺎوﺑﺷــﻦ ﻟﮔڵ ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﻗﺘق ،ﻛ ﻟ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﯚﯾ ،ﺑــﯚ ﺑﻨﺎری ﺧﺎﺨــﺎن ،ﺑ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﮔﻮﻧﺪی ﻛﻮە ﭼرﻣﯿﻠ ﻟ ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﯽ ﺋﺎﻏﺠﻟر درﮋ دەﺑﺘوە. ﻛﮕــ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەدﯽ
ﺳــﻧﮕﺎو ،ﻟــ دوو ﻛﮕــ ﭘﻚ ھﺎﺗﻮون ،ﻛﮕی ﺑﺎﻛﻮری ﺳﻧﮕﺎو، ﭼﻮار ﺳــد و ٩٢ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ دووﺟﺎ و ﻛﮕی ﺑﺎﺷــﻮوری ﺳــﻧﮕﺎو، ھﺷﺖ ﺳد و ٩٢ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ دووﺟﺎ زەوی ﺑﯚ ﺗرﺧﺎن ﻛﺮاوە .ﯾﻛﻣﯿﺎن ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳــﺗرﻟﯿﻨﮓ ﺋﻨــﺮژی ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾــﯽ ،ﺋﺎداﻛﺲ ﭘﺘﺮۆﻟﯿﯚﻣﯽ ﻛﻧﺪاﯾﯽ و ﻛی ﺋﻦ ﺋﯚ ﺳﯽ ﻛﯚرﯾﺎﯾﯽ ﻛﺎری ﻟﺳر دەﻛﺮﺖ. دووەﻣﯿﺎن ،ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛی ﺋﻦ ﺋﯚ ﺳــﯽ ﻛﯚرﯾﺎﯾﯽ و ﻛﯿﭙﻜﯚوە ﻛﺎری ﻟﺳر دەﻛﺮﺖ. ﺑﮔﻮﺗی ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻣﺤﻣد ﻛﺳﺎس ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭼﻣﭽﻣﺎڵ ،ﺋو زەوﯾﯿ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯿﯿﺎﻧی ﻟــ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﯽ ﺳﻧﮕﺎو ﺑر ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﻛوﺗﻮون ،ﻗرەﺑﻮو ﻛﺮاوﻧﺗوە، ﺑم ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــك دەرﺑﺎرەی رووﺑــری زەوﯾﯿــ داﮔﯿﺮﻛــﺮاو و ﻗرەﺑﻮوﻛﺮاوەﻛﺎن ﻧﺎﺧﺎﺗ روو. ﻟــ ﺷــﺎرەدﯽ ﻗﺎدرﻛــرەم ،ﺑــ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻟ ﺳــﻨﻮوری ﮔﻮﻧﺪی ﻛﯚرﻣــﯚر ،دوو ﻛﮕــی ﻧوﺗــﯽ ﻛﯚرﻣﯚری ﯾﻛم و ﻛﯚرﻣﯚری دووەم ھﯾ .رووﺑری ﻛﯚرﻣﯚری ﯾﻛم، ﺑ ٥١٠ ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ دووﺟﺎ و رووﺑری ﻛﯚرﻣــﯚری دووەم ﺑ ﻧﺰﯾﻜی ٣٠٠ ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ دووﺟﺎ دەﺧﻣﻨﺮﺖ. ﻛﮕی ﻧوﺗــﯽ ﻗرەھﻧﺠﯿﺮ ،ﻟ ﺷــﺎرەدﯽ ﻗرەھﻧﺠﯿﺮ ،ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿﻠــﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯿﯿــوە ﻛﺎری ﻟﺳــر دەﻛﺮﺖ و رووﺑرەﻛی ﺑ ھزار و ٢٠٠ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ دووﺟﺎ دﯾﺎری ﻛﺮاوە. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﭼﻣﭽﻣــﺎڵ ،دەﺖ، "رووﭘــﻮی ﺗﺎﯾﺒــت ﺑــﯚ زەوﯾﯿ ﺑﻛﺎرھﻨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﯽ ﻗﺎدرﻛرەم ﻛﺮاوە ،ﺑم ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوﻧﺗوە". ﺳﺎھﯿﺮ ﻋﻟﯽ ﺑڕﻮەﺑری ﭘﺸﻮوی ﺷــﺎرەدﯽ ﻗﺎدرﻛــرەم ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟوە ﻛﺮد ﻛ ﭘﺸــﺘﺮ ﺑ ﻓﺸــﺎری داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛ و ﻓﺸــﺎری ﺋوان ﻟﺳر ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟﺒﺟﻜﺎر ﻟ ﻧﺎوﭼﻛــدا٣٠٠ ، ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺑراﻣﺒر ﺑ ٣٠٠ دۆﻧﻢ زەوی داﮔﯿﺮﻛﺮاو وەك ھﺎوﻛﺎری ﺑ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻧﺎوﭼﻛ دراوە ،ﺑم ﻗرەﺑــﻮوی ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿــﻛﺎن ﻧﻛﺮاوەﺗوە. ﺳﺎھﯿﺮ ﻋﻟﯽ دان ﺑوەش دادەﻧﺖ، ﺑھﯚی ﺑﺗﻧﮕوەﻧھﺎﺗﻨﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑﯚ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو ،ﺋو ﺑە ﭘﺎرەﯾﯾﺎن ﺑ رﻜﻜوﺗﻦ ﻟﮔڵ وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺑﺳر ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن
داﺑش ﻛﺮدووە. ﺑڕﻮەﺑری ﭘﺸــﻮوی ﺷــﺎرەدﯽ ﻗﺎدرﻛــرەم ،ﻛ ﭘﺸــﺘﺮ ﺑھﯚی ﻛﺸــ دروﺳــﺘﻜﺮدن ﺑﯚ ﺧﻚ، ﺑرﭘﺮﺳﯽ ﯾﻛﻚ ﻟ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾــﯽ دەﺳــﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮدووە، دەــﺖ" ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺟﮕ ﻟ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮدﻧوەﯾــﺎن ،ﺗﻧﺎﻧت رﮕــی ﺳــرەﻛﯿﯽ ﺷــﺎرەدﯽ ﻗﺎدرﻛرەﻣﯿﺎن ﻟ ھﺎووﺗﯿﺎن ﺑﺳﺖ و ﺑ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﻓﺸــﺎر ﺗﺎ رﮕﯾﻛﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدن". ﺳــرﭼﺎوەﯾﻛﯽ ﺑرﭘــﺮس ﻟــ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯽ وــای ﻗﺎدرﻛــرەم، ﭘﺸﺘاﺳــﺘﻜﺮدﻧوەی ﮔﻮﺗﻛﺎﻧــﯽ ﺳﺎھﯿﺮ ﻋﻟﯽ ﺑڕﻮەﺑری ﭘﺸﻮوی ﺷﺎرەدﯿﻛ ،ﻟ ﺑﺗﻧﮕوەﻧھﺎﺗﻨﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ،ﺟﺧﺘﯽ ﻟوە ﻛﺮدەوە، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی داﻧﺎﻏﺎز ﻛ ﻟ ﺳﻨﻮوری ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚرﻣﯚری ﮔــورە و ﺑﭽــﻮوك و ﺋﺎواﯾــﯽ ﺟﻻﻟــﺪا ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﻧﺰﯾﻜــی دوو ھزار دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﯚﯾ ﺳــﺮچ ﻛ ﺗﺎزە دەﺳــﺘﯽ ﺑ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟ ﺳﻨﻮورەﻛدا ﻛﺮدووە، ٥٠دۆﻧﻢ زەوی ﻟ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﯽ ﻗﺎدری ﺳــﻋﺪوون و ﻛﺎﻧﯽ ﻗﺎدری ﻛﻻوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە. ﺑﮔﻮﺗی ﺳرﭼﺎوەﻛی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﻗﺎدرﻛرەم ،ھﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟ ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛ ﻟﻻﯾن ﺣﻜﻮوﻣت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧوە ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوﻧﺗوە ،ﺟﮕ ﻟوەی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑﻧﺎوی ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو ،ﺑراﻣﺒر ﺑ ھر دۆﻧﻤﻚ زەوﯾﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاو ،ﺗﻧﯿﺎ ﯾك ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺑــ ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەدات ،ﺑم ﺋو ﺑە ﭘﺎرەﯾــ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەی زەوﯾﯿــﻛﺎن و ﺧﺎوەﻧﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿ، ﺑﻜﻮ ﺑﻧــﺎوی ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯾ ﻛ ﻟﺳر زەوﯾﯿﻛﺎن ﻛﺎر دەﻛن و ﻗرەﺑــﻮوی ﺧﺎوەن زەوﯾﯿﻛﺎن ﻧﻛﺮاوەﺗوە. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی وﯾﺴــﺘﺮن زاﮔﺮۆس ﻟ ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەدﯽ ﺷﺦ ﺗوﯾﻞ ﺑ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﻟ زەوﯾﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردە ﻣﯿﺮی ﺋﺣﻤد ،ﻛﻮردەﻣﯿﺮی ﺣﻣی ﺳﻠﻤﺎن ،ﻛﻮردەﻣﯿﺮی ﺑﺎرام و ﻛﻮردەﻣﯿﺮی ﻋﺎرف ﺳــﯾﺪە ﻛﺎر دەﻛﺎت. وەھــﺎب ﺋﺣﻤــد ،ﺑڕﻮەﺑری ﺷــﺎرەدﯽ ﺷــﺦ ﺗوﯾﻞ ،ﮔﻮﺗﯽ، "ﺋﺎﻣﺎرﻜﯽ وردﻣﺎن ﻟﺑﺎرەی رووﺑری زەوﯾﯿ داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎن ﻧﯿﯿ ،ﺑم ﺑﺷــﻚ ﻟــ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو ﭘﺸﺘﺮ ﺑە ﭘﺎرەﯾﻛﯿﺎن ﭘ دراوە". ﻧﺎوﺑــﺮاو ،ﻛ ﭘﺸــﺘﺮ ﺑڕﻮەﺑری ﺷــﺎرەدﯽ زﯾﻨﺎﻧ ﺑــﻮوە ﻟ ھﻣﺎن ﺷﺎرۆﭼﻜدا ،ﺟﺧﺖ ﻟوە دەﻛﺎﺗوە، ﻟ ﻧﺎوﭼــی زﯾﻨﺎﻧــش ﺑھﻣﺎن ﺷــﻮە ﻣﺎﻣ ﻟﮔڵ زەوﯾﯿﻛﺎن ﻛﺮاوە .ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ" ،ﺋو زەوﯾﯿﺎﻧی ﻟــو دواﯾﯿــدا ﺑﻛﺎر ھﻨــﺮاون، رووﭘﻮﯾﺎن ﺑﯚ ﻛــﺮاوە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوە دەﻛﯾﻦ". ﻧوت ﻟ ﻛﯚﯾ زەوﯾﻮزار ﻛﺸﯾﻛﯽ ﺑردەوام ﺷــﺎرۆﭼﻜی ﻛﯚﯾ ،ﺑدوورﯾﯽ ٧٠ ﻛﻢ ﻛوﺗﻮوەﺗ رۆژھﺗﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ھوﻟﺮ .ﭘﻨﺞ ﺷﺎرەدﯽ )ﺗﻗﺘق، ﺳــﮕﺮﺗﻜﺎن ،ﺳــﻜﺘﺎن ،ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺷــﯚڕش( دەﮔﺮﺘوە .ﻧــوت ﻟ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﯽ ﺗﻗﺘق و ﺷﯚڕش )دﮕ (ھﯾ. ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﻗﺘق ،ﻛوﺗﻮوەﺗ
ﺋﺎﺑﻮوری
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺎرەﺳﺎت ﻟ ھرﻢ و ﻋﺮاق دەﺧﻮﻘﻨﺖ
ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﯽ ﺗﻗﺘق و ﺷﯚڕش ﻟ ﺷﺎرۆﭼﻜی ﻛﯚﯾی ﺳر ﺑ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ھوﻟﺮ و ﺷــﺎرەدﯽ ﻗرەھﻧﺠﯿــﺮ ﻟــ ﺷــﺎرۆﭼﻜی ﭼﻣﭽﻣﺎڵ ﺳــر ﺑــ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ. ﯾﻛﻣﯿــﻦ ﮔﺮﺒﺳــﺘﯽ ﻧوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﻟ ﺳــﻨﻮوری ١٧ی ی ﻛﮕی ﻧوﺗــﯽ ﺗﻗﺘق ﻟ١٧ ﺗﻣﻮوزی ٢٠٠٢ﻟﮔڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﯿﻨ ﺋﯿﻨﺮژﯾــﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﺋﻧﺠﺎم ٢٦ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ٢٠٠٨ دراوە .ﻟــ٢٦ ی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﮔﺮﺒﺳﺘﻜﯽ ﺗﺮی ﻟ ھﻣــﺎن ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ، ﻟﮔــڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋﺎداﻛــﺲ ﭘﺘﺮۆﻟﯿﯚﻣﯽ ﻛﻧداﯾﯽ ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮدووە. ھردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟژﺮ ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﻛﮕــی ﻧوﺗﯽ ﭘرەﭘــﺪراوی ﺗﻗﺘــق ﻛــ ﻛﻮرﺗﻜﺮاوەﻛــی (TTOPCOﯾ ،ﻛﺎر دەﻛن. )(TTOPCOﯾ، ﺑﮔﻮﺮەی راﮔﯾﺎﻧــﺮاوی ﻓرﻣﯿﯽ
ﺋﻣﺴــﺎڵ ﺑڕﻮە ﭼﻮو ،ﺟﻮوﺗﯿﺎران رﮕــی ﺳــرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی (TTOPCOﯾﺎن داﺧﺴــﺖ و داوای )(TTOPCOﯾﺎن ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــوەی زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ((TTOPCO ﻛﺮد .دواﺟﺎر ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ))TTOPCO ﻟﮔڵ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ٢٢ی ﺣﻮزەﯾــﺮان ﻧﺎوﭼﻛــ ﻟــ٢٢ ی و ﺑﻣﺑﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻛﺎن ﻛﯚ ﺑﻮوﻧوە. ﻏﻓــﻮر ﺣﻣــد ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﺧــﯽ ﮔورە ﮔﻮﺗﯽ، "ﻛﯚﺑﻮوﻧوەﻣﺎن ﻟﮔڵ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛ ھﯿﭻ ﺋﻧﺠﺎﻣﻜﯽ ﻧﺑﻮو، ھﻧﺪﻚ ﺑﻨﯿﺎن دا و ﺟﺒﺟﯿﺎن ﻧﻛﺮد". دوو ﺳــﺎڵ ﻟﻣوﺑر ،ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو ،رﮕی ﺳرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎن داﺧﺴﺖ و ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟ ﻛﮕــ ﻧوﺗﯿﯿﻛــ ﺑﺗواوی راﮔﺮت ،ﻟژﺮ ﻓﺸــﺎری ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛــدا ،وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ
زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ھزار و ٤٠٠دۆﻧﻢ زەوی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻣﺧﻤﻮور ﺑﺑ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوە ﻟﻻﯾن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧوﺗوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﺎداﻛــﺲ ﭘﺘﺮۆﻟﯿﯚﻣﯽ ﻛﻧداﯾﯽ ،رووﺑری ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﻗﺘــق ٢٣٥ھزار و ١٠٠ھﯿﻜﺘﺎر دەﺑﺖ ،ﻛ دەﻛﺎﺗ ٩٥١ ﻛﻢ دووﺟﺎ و ﻟ ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرەدﯽ )دﮕ( ی ﺳــر ﺑ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ھوﻟﺮ ،ﺗﺎ ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەدﯽ ﻗرەھﻧﺠﯿﺮ ﻟ ﺷﺎرۆﭼﻜی ﭼﻣﭽﻣﺎڵ دەﮔﺮﺘوە. ﻟ ﭼﻧﺪ ﺳــﺎﯽ راﺑﺮدوودا ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﭘﻨــﺞ ﺟﺎر ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻧﺎوﭼﻛ ﺑھﯚی داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﻗرەﺑﻮوﻧﻛﺮدﻧوەﯾــﺎن، و ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە و رﮕﯾﺎن ((TTOPCOﮔﺮﺗﻮوە، ﻟ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ))TTOPCO ﯾﺎن ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﮕ ﻧوﺗﯿﯿﻛ، ﺑﮔﺸﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯿﺎن راﮔﯾﺎﻧﺪووە. دواﯾﯿﻦ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛ ﻟ ﺳــرەﺗﺎی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ
ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑﯾﺎری دا ،ﺑراﻣﺒر ﺑ ھــر دۆﻧﻤــﻚ زەوی ،ﺑی ٣ ﻣﻠﯿــﯚن و ٧٥٠ھــزار دﯾﻨــﺎر ﺑ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛ ﺑﺪات. ﺷﺮﻛﯚ ﺣﻣﻧﺟﯿﻢ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﮔﻮﻧــﺪی ﻣــرزان ،دەــﺖ ،ﺋو زەوﯾﯿﺎﻧی ﺑر ﺑﯿﺮی ژﻣﺎرە ﯾك ﺗﺎ ﻧﯚ ﻛوﺗﻮون ،ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺧﺎوەﻧﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮاوە ،ﺑم ﻟ ﺑﯿــﺮی ژﻣﺎرە ٩ﺗﺎ ٢٢ھﯿﭻ ﻗرەﺑﻮو ﯾﺎن ھﺎوﻛﺎرﯾﯿك ﻧﻛﺮاون. ٢٠٠٧دوو ﻟﯿﮋﻧ ﺑﯚ ٢٠٠٧-٢٠٠٦ ﻟ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٦ رووﭘﻮی زەوﯾﯿــ داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﻗﺘق ﭘﻚ ھﺎﺗﻮوە ،ﻟ ﻛﯚﻧﻮوﺳﯽ ﯾﻛﻣﺪا، رووﺑری زەوﯾﯿ داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎن ﺑ ٣٨٠دۆﻧــﻢ و ٨ﺋﯚﻟﻚ و ٨٥ﻣﺗﺮ و ﻟ ﻛﯚﻧﻮوﺳﯽ دووەﻣﺪا ﺑ ٣٠٥ دۆﻧﻢ
و ١٥ﺋﯚﻟﻚ داﻧﺮاوە. ﻟﯿﮋﻧﻛ ،ﺑ ﺋﻧﺪاﻣﺘﯿﯽ ھرﯾك ﻟ ﻧﻮﻨراﯾﺗﯿﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ، ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﻛﯚﯾ ،ﻛﯚﯿﻦ و ﻛﮕ ﻟــ ﻛﮕــی ﻧوﺗــﯽ ﺗﻗﺘق و ﻧﻮﻨــری ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻛﯚﯾ ﭘﻚ ھﺎﺗﻮوە و ﺑﯾﺎرﯾﺎن داوە ﺑراﻣﺒر ﺑ ھر دۆﻧﻤﻚ ﺑی ٧ﻣﻠﯿﯚن و ٥٠٠ ھزار دﯾﻨــﺎر ﻗرەﺑﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻜﺮﺘوە. ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑ ١٨ی ی ﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣــﺎرە ٤١١١ﻟ١٨ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ ٢٠٠٧ﺑﯾــﺎری ﻟﺳــر ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو ﻟ ﻛﮕی ﻧوﺗﯽ ﺗﻗﺘــق داوە ،وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑ ﻧﻮوﺳﺮاوی ژﻣﺎرە ٦ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ٢٠٠٨ﻛ ٦٠٢ﻟــ ی (TTOPCO ﺋﺎراﺳﺘی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ))TTOPCO ی ﻛﺮدووە ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑ رەزاﻣﻧﺪﯾﯽ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ وەزﯾﺮان دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران .وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑ ١٣ی ی ((١٤٨٨ﻟ١٣ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣﺎرە ))١٤٨٨ ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ٢٠٠٧ﺑھﻣﺎن ﺷــﻮە، ﺟﺧﺖ ﻟــ ﻗرەﺑﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟﻜوﺗﻮو دەﻛﺎﺗوە. ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﺧﯽ ﮔورە دەﺖ" ،ھرﭼﻧﺪ ﺑﯾﺎر درا ﺑراﻣﺒر ھر دۆﻧﻤﻚ ﺑی ٧ﻣﻠﯿﯚن و ٥٠٠ھزار دﯾﻨــﺎر ﺑ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﺪرﺖ ،ﺑم ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑراﻣﺒر ﺑ ھر دۆﻧﻤــﻚ ﺑی ٣ﻣﻠﯿﯚن و ٧٥٠ھــزار دﯾﻨﺎرﯾﺎن ﻟ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑﻧﺎوی ھﺎوﻛﺎرﯾﯿوە ﭘ درا". ﺋﻣﯿﺮ ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﺷﯿﻮاﺷــﯚك ﮔﻮﺗﯽ" ،ﻟو ﻛﺎﺗوە ﺗﺎ ﺋﺴــﺘﺎ ،رووﺑرﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ زەوی داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە و ﻗرەﺑﻮو ﻧﻛﺮاوﻧﺗوە، وــای ﺋوەی داواﻣﺎن ﻟ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و وەزارەت ﻛﺮدووە ،ﺑم وەﻣﻤﺎن ﻧدراوەﺗوە". ﺋﻧﻮەر ﻧﺎدر ،ﺳرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ﻛﯚﯾی ﯾﻛﺘﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑﺎس ﻟــوە دەﻛﺎت ،ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺑﯚ ﻣﺑﺳــﺘﯽ ﻗرەﺑﻮوﻛﺮدﻧوەی ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﺳــرداﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە، ﺑــم وەزارەت داﺧﻮازﯾﯿﻛﺎﻧــﯽ ﺟﺒﺟ ﻧﻛﺮدوون .ﻧﺎوﺑﺮاو ﮔﻮﺗﯽ، "وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑ ھﻣﻮو ﺷﻮەﯾك دژ ﺑ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧ و ﻣﺎﻓﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘﺸــﻞ دەﻛﺎت، ﺟﻮوﺗﯿﺎران ھﯿــﭻ ﻧﺮﺧﻜﯿﺎن ﻻی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﻧﯿﯿــ و ﺑﯾــﺎرم داوە ﭼــﯽ ﺗﺮ ﺑ ﻧﻮﻨراﯾﺗﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺳرداﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻧﻛم". ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓر :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑراﻣﺒر ھر دۆﻧﻤﻚ زەوی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺗﻧﯿﺎ ﯾك ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەدات
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ھوﻟﺮ .وﺷ .ﻣﺤﻣد ﺗﺎھﯿﺮ ﺑﻧﺪاوی ﺋﻟﯿﺴﯚی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﺳر رووﺑﺎری دﯾﺠﻠ ﺧرﯾﻜ ﺗواو دەﺑﺖ ﻛ ﺑ ھﯚﯾوە ﺧﻜﯽ دھﯚك ﺋﺎوی ﺧﻮاردﻧوەﯾﺎن ﻧﺎﻣﻨﺖ و وﺷﻜﺳﺎﯽ و ﺧﯚﺒﺎرﯾﻦ ﻟ ھرﻢ و ﻋﺮاﻗﺪا دەﮔﺎﺗ ﺑرزﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﯚی. ﻣﺤﻣد ﺋﻣﯿــﻦ دەﺖ" ،ﺑ ھﯚی ﺑﻧــﺪاوی "ﺋﻟﯿﺴــﯚ"ی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘۆژەﻛی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﻧك ﺗﻧﯿﺎ ﭘۆژە ﻟ ﻧﺰﯾــﻚ ﻣﺎردﯾﻦ ﻟــ ﻧﺎوﭼی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳر ﺋم رووﺑﺎرە "ﺋﻟﯿﻜﻒ"ی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻧــﺎو دەﭼﻦ ،ﺑﻜــﻮ ﺧﯚﺒﺎرﯾﻦ و ھﻜوﺗﻮوە و ﺳﺎﯽ ٢٠١٤ﭘ ﺋﺎو ﻧﺧﯚﺷﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘرە دەﺳﺘﻨﻦ". دەﻛﺮﺖ ﻛ ١٠ ﻣﻠﯿﺎر ﻣﺗﺮ ﺳﺠﺎ ﻟﺳــر رﮕی رووﺑــﺎری دﯾﺠﻠ ﺋﺎو ﮔﻞ دەداﺗوە .ﭘﺎﺷﺎن ﭘۆژەی ﻟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﯚﻣﻚ ﭘۆژەی ﺋﺎودﺮﯾﯽ "ﺟــزرە" ﻟ ﻧﺎوﭼﻛ ﺋﺎودﺮی ﻟ ﻓﯿﺸﺨﺎﺑﻮور و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەﭼﺘ ﺑﻮاری ﺟﺒﺟﻜﺮدﻧوە ﺋو ﻧﺎوﭼﯾــ ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ھﯾ ﻛ ﻛ ﻟــ ھر ﭼﺮﻛﯾﻛــﺪا ١٧٧ ﭘﻛﯿﺎن دەﻛوﺖ. ھزار ﻣﺗﺮ ﺳﺠﺎ ﺋﺎوی ﭘﻮﯾﺴﺘ. ﺑﻧــﺪاوی ﻣﻮوﺳــ ﻛــ ﺋــﺎوی ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺋو ﺋــﺎوەی ﻛ ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧــوەی ﺧﻜﯽ دھﯚك داﺑﯿﻦ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑ ﻛﺎر دەھﻨﺮﺖ ،ﺑ ﻛﯚﻣﻚ ﻣــﺎدەی ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿوە دەﻛﺎت ،ﺑــ ﮔﻮﺗــی ﺑڕﻮەﺑری ﺑــرەو ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺳــرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎوی ﻋﺮاق ﺷــﯚڕ دەﺑﺘوە ﻛ ﺋﻣ ھرﻢ ﺑــ ھﯚی ﮔﻠﺪاﻧــوەی ﺋﺎو ﺑ ﮔﻮﺗی ﺑڕﻮەﺑری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻟــ ﺑﻧﺪاوەﻛی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳــرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎوی ھرﻢ ﻛﻣﺌــﺎوی دەﺑــﺖ و ﺋــم ﺋــﺎوە ﻣﺤﻣد ﺋﻣﯿﻦ ﻓﺎرس ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﮔورەی ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋﺮاﻗﺪا ﻟ دەﻛوﺘوە. ﻣﺤﻣد ﺋﻣﯿﻦ ﻓﺎرس ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛ ﺑﻧﺪاوی ﺋﻟﯿﺴﯚ ،ﺋﺎوی دﯾﺠﻠ ﻟ ٢١ ﻣﻠﯿﺎر ﻣﺗﺮ ﺳــﺠﺎ ﺑــﯚ ٩ﻣﻠﯿﺎر ﻛــم دەﻛﺎﺗوە ﻛ ﺑــ ھﯚﯾوە ٢ھزار و ٨٠٠دۆﻧﻢ ﻟ زەوﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛﻣﺌﺎوی و وﺷﻜﺒﻮون دەﺑﻦ. ﺋﺎوی رووﺑﺎری دﯾﺠﻠ ﺳرﭼﺎوەی ﺳــرەﻛﯿﯽ ﺋــﺎوی ھرﻤــ و رووﺑﺎرەﻛﺎﻧــﯽ زﯽ ﮔورە و زﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻟﺳــر ھﻜوﺗﻮون. ﺋم رووﺑــﺎرە دوای ﺗﭙڕﯾﻨﯽ ﺑ ﺧﺎﻛﯽ ھرﻤﺪا ،ﻟﺳر رﮕی ﺧــﯚی ﺋﺎوەداﻧﯽ ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻋﺮاﻗﯿﺶ دەﺑــﺎت ،ﺑم
ززەﻟﻜﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاﻗﯿﺶ ﻛ ﭼﻧﺪ ﺳﺎ ﺑ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرﯾﺎن ﺑﯚ زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧوە ﻟ ﺧرج ﻛــﺮاوە ،دووﺑــﺎرە ﻟﻧﺎو دەﭼﻨوە .ﺋم زەﻟﻜﺎواﻧ ﻧﺎوﭼﯾﻛﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻋﺮاﻗﯿﺎن ﺷﺪار و ﺗ ﻛﺮدووە و ﺑﻮوﻧﺗ ھﻼﻧی ﻛﯚﻣﻚ ﮔﯿﺎﻧﺪار ﻛ ﺑﯚ ﺑﺎزﻧی ژﯾﺎﻧﯽ ھﻣﻮو ﮔﯿﺎﻧﺪاراﻧﯽ ﻋﺮاق و دەوروﺑرﯾﺶ ﭘﻮﯾﺴﺘﻦ. رووﺑﺎری دﯾﺠﻠ ﻛ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺴــﺘﺎ ﺧرﯾﻜــ ﺑﯚ ﺧﯚی ﻗــﯚرخ دەﻛﺎت، ھزار و دوو ﺳــد ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ درﮋە و ﺗﻧﯿــﺎ ٣٠٠ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮی ﺑ ﺧﺎﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺗ دەﭘڕﺖ .ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ھﯿﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾﻛﯽ ﻧﻮدەوﺗﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿ ﻛ رﮕ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﮕﺮﺖ ﺗﺎ ﻋﺮاق ﺗﻮوﺷﯽ وﺷــﻜﺒﻮون ﻧﻛﺎت ،ﺑم ﺑ ﮔﻮﺗی ﻣﺤﻣــد ﺋﻣﯿﻦ ﻓﺎرس ﯾﺎﺳــﺎﯾك ﻟ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ھﯾ ﻛــ رﮕ ﻧــﺎدات وﺗﺎن ﺑ ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾــﺎن دەﺳــﺘﻜﺎرﯾﯽ رەوی ﺋــو رووﺑﺎراﻧ ﺑﻜن ﻛ ﺑ ﭼﻧﺪ وﺗﻜﺪا ﺗ دەﭘڕن. ﻣﺤﻣد ﺋﻣﯿﻦ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛ
ﺑ ھﯚی ﮔﻠﺪاﻧوەی ﺋﺎو ﻟ ﺑﻧﺪاوﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ،ﺑﻧﺪاوی ﻣﻮوﺳ ﺗﻮوﺷﯽ ﻛﻣﺌﺎوی دەﺑﺖ و ﺋم ﺋﺎوەی دەﻣﻨﺘوە ﺷﯿﺎوی ﺧﻮاردﻧوە ﻧﺎﺑﺖ ﻛﻣﯾﺶ ﻛ ﺗﯿﺪا دەﻣﻨﺘوە ﺑ ھــﯚی ﺑرزﯾﯽ رﮋەی ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ و ﻣﺎدە ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺷﯿﺎوی ﺧﻮاردﻧوە ﻧﺎﺑﺖ. ﺋﻣ ﺑﺳرھﺎﺗﯽ ﺑﻧﺪاوی ﺳﺎﻣڕاﯾﺶ دﺑﺖ و وــای ﻟﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﭘۆژە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻛﺎﻧﯽ واﺑﺳﺘی ﺋم ﺑﻧﺪاواﻧ ،ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺶ ﺑ ﺑوای ﻣﺤﻣد ﺋﻣﯿﻦ زۆر ﻛم دەﺑﺘوە.
ﺋم ﯾﺎﺳــﺎﯾ ﺗﻧﯿﺎ ﻛﺎﺗﻚ ﺟﺒﺟ دەﻛﺮﺖ ﻛ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ٤٠ وت واژۆی ﻟﺳر ﺑﻜن. ﻣﺤﻣــد ﺋﻣﯿــﻦ ﻛــ ﻧﻮﻨری ھرﻤﯿﺸ ﻟ داﻧﻮﺳﺘﺎدﻧﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﺋﺎو ﻟﮔڵ وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳﺪا ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــوە دەدات ﻛ ﺑردەوام ﻋﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ھرﻢ ﻟﺳر ﭘﺮﺳﯽ ﺋﺎوی دﯾﺠﻠ ﻛﯚﺑﻮوﻧوەﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑم وای ﻛﯚﺑﻮوﻧوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﻧﺪاوەﻛی
9
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧوەﺳــﺘﻨﺮاوە و ﺋﺴﺘﺎ ﮔﯾﺸﺘﻮوەﺗ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ. ﻟــ دواﻛﯚﺑﻮوﻧــوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻋﺮاﻗﺪا ﻛ ﻧﻮﻨری ھرﻤﯿﺶ ﺑﺷﺪار ﺑﻮوە ،داوا ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮاوە ﻻﻧﯽ ﻛم ﺧﺸﺘی ﻛﺎرﭘﻜﺮدﻧﯽ ﭘۆژە ﺋﺎودﺮﯾﯿﻛ و ﺑرداﻧوەی ﺋــﺎوی ﺑﻧﺪاوەﻛﯾﺎن ﭘ ﺑﺪەن ﺗﺎ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻟﮔڵ رﻚ ﺑﺨن. ﻧﻮﻨری ھرﻢ ﻟ داﻧﻮﺳﺘﺎدﻧﻛﺎن ﻧﺎﯾﺸﺎرﺘوە ﻛ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟواﻧﯾ ﺟﮕ ﻟ ﻣﺑﺳــﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــﯽ ﻟــ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋم ﺑﻧﺪاوە ھﺑﺖ و ﺑﯿوﺖ وەك ﻛﺎرﺗﻜﯽ ﮔﻮﺷﺎر ﻟﮔڵ ھرﻢ و ﻋﺮاﻗﺪا ﺑﻛﺎری ﺑﮫﻨﺖ. ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟ رووی ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎوەوە ﺑــ ﯾﻛﻚ ﻟــ دەوﻣﻧﺪﺗﺮﯾﻦ وﺗﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫــﺎن دادەﻧﺮﺖ، ﺑم ﻟــ رووی وزەوە ﻟ رﯾﺰی ھژارﺗﺮﯾﻦ وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪاﯾ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿ ﺗﺎزەﭘﮕﯾﺸــﺘﻮوەﻛی زۆر ﺗﯿﻨــﻮوی وزە و ﻧــوت و ﻏــﺎزە .ﻟ ﺑراﻧﺒــردا ژﺮ ﺧﺎﻛﯽ ﻋﺮاق و ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەرﯾﺎﯾك ﻧوﺗــﯽ ﺗﺪاﯾ ،ﺑم ﺳرﭼﺎوەی ﺋﺎوەﻛﯾﺎن ﺑ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺗــ دەﭘڕﯾﺖ .ﺋم ﺋــﺎوەی ﻛ ﺋﮔر ﺑــ ﺗواوەﺗﯽ ﺑﮕﯿﺮﺘوە، ﺑــ ﮔﻮﺗــی ﻣﺤﻣــد ﺋﻣﯿﻦ ﻓﺎرس "ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﻜﯽ ﮔورەی ﻣﺮۆﭬــﯽ و ژﯾﻨﮕﯾﯽ ﻟ ﻧﺎوﭼﻛ دەﺧﻮﻘﻨﺖ". ﭘﺎﺷﺨﺎن ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﺳرزەوﯾﯽ ھرﻢ: زــﯽ ﮔورە ﺑــ درﮋاﯾﯿﯽ ٣٩٢ ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ ،ﺳﺎﻧ ١٤ ﻣﻠﯿﺎر و ٣٢ ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺗﺮ ﺳــﺠﺎ ﺋﺎوی ھﯾ ٪ی ﻟﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ھرﻢ ٪٥٨ی ﻛــ٥٨ ٪٤٢ﯾﺶ ٪ﯾﺶ و ﻋﺮاق ھﻜوﺗﻮوە و ٤٢ ﻟ دەرەوەی ﻋﺮاﻗ. زﯽ ﺑﭽﻮوك ﻛ ﺳــﺎﻧ ٧ ﻣﻠﯿﺎر و ٢٠٠ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺗﺮ ﺳــﺠﺎ ﺋﺎوی ٪٣٦ی ﻟﻧــﺎو ھرﻢ و ھﯾــ٪٣٦ ،ی ٪٦٤ﯾﺸﯽ ﻟ دەرەوەﯾ. ﻋﺮاﻗ و ٪٦٤ﯾﺸﯽ رووﺑﺎری ﺧﺎﺑﻮور ﻛ رووﺑرەﻛی ٦ھــزار و ٤٣٨ﻛﯿﻠﯚﻣﺗــﺮ دووﺟﺎﯾ و ﺳﺎﻧ ١ ﻣﻠﯿﺎر و ٦٠٠ ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺗﺮ ﺳــﺠﺎ ﺋﺎوی ھﯾ، ٪٤٢ی ﻟﻧــﺎو ﻋﺮاق و ھرﻤﯽ ٪٤٢ی ٪٥٨ی ٪ی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻜوﺗﻮوە و ٥٨ ﻟ دەرەوەﯾ. ﺳﯿﺮوان ﺳــﺎﻧ ٥ ﻣﻠﯿﺎر و ٨٨ ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺗﺮﺳﯿﺠﺎ ﺋﺎوی ھﯾ ﻛ ٪٧٦ی ٪ی ٪ی ﻟﻧﺎو ھرﻤﺪاﯾ و ٧٦ ٪٢٤ی ٢٤ ﻟ دەرەوەی ھرﻤﺪاﯾ. رووﺑــﺎری ﺋﺎوەﺳــﭙﯽ ﺳــﺎﻧ ٧٩ﻣﻠﯿــﯚن ﻣﺗﺮ ﺳــﺠﺎ ﺋﺎوی ھﯾ ﻛــ ھﻣﻮوی ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪاﯾ. ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑ ھﻣﻮو ﺳــرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﺳرزەوی ﺳــﺎﻧ ٢٩ ﻣﻠﯿﺎر و ٧٧ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺗﺮ ﺳــﺠﺎ ﺋﺎوی ھﯾ ﻛ٢١ ﻣﻠﯿﺎری ﻟ دﯾﺠﻠوە ﺳــرﭼﺎوە دەﮔﺮﺖ و ﺑ ﺑﻧﺪاوی ﺋﻟﯿﺴﯚ ﺑﯚ ١٢ﻣﻠﯿﺎر ﻣﺗﺮ ﺳﺠﺎی ﻟ ﻛم دەﺑﺘوە.
10
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿ :رﺒﯿﻦ ﻓﺗﺎح
ﭼﯚن ﻣﺎﻓﯽ ﻧوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ﻟ ﻛرﺗﯽ ﻧوﺗﺪا ﺑﭙﺎرﺰرێ د .ﺑﻮار ﺧﻨﺴﯽ ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ زۆر ﻟ ﺳــﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﻛﺎﻧ ﻛــ ﺑﻨﺎﻏی ﭘرەﺳــﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﭘﯿﺸﺳــﺎزی و ﻛﯚﻣﯾﺗﯿﯽ وت و ﮔﻟﻛﻣﺎن ﭘــﻚ دﻨﻦ ،ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧوەﻛﺎﻧﯿﺶ دەرﯾﺎن ﺧﺴﺘﻮوە ﻛ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﮋﻮﯾﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘﺸﺘﺮ و ﺋﺴﺘﺎش ﺑ ﺳﺮوﺷﺖ و ﺟﯚری ﺋو ﻛرەﺳــﺘ و ﻛﺎﯾﺎﻧوە ﺑﻧﺪە ﻛ ﻟ ژﯾﺎﻧﯿﺪا ﺑدرﮋاﯾﯿــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﻛﺎﻧﯽ ﻣــﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯽ ﺑﻛﺎرﯾﺎن دﻨ .ھﻣﻮو ﺋوەی وت ﺧﺎوەﻧﯿﺗﯽ ﻟ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﻣﻮﻜﯽ ﮔﻟ) ﻧوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴــﺘﺎ و داھﺎﺗﻮوش( ،ﺟﺎ ﺑﯚ ﻣﺴــﯚﮔرﻛﺮدﻧﯽ ﺋو ﻣﺎﻓ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و ﻣﮋووﯾﯿﯿ ﺋو ﺑﺎﺑﺗ ﻟ دەﺳﺘﻮوری زۆرﯾﻨی وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺟﮕﯿﺮ ﻛﺮاوە ﻟواﻧش دەﺳﺘﻮوری ﻋﺮاﻗﯽ ﻓﯿﺪراڵ ،ھروەھﺎ ﻟ رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﺳرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ وزە )ﻧــوت و ﻏــﺎز( ھﺰﻜــﯽ ﻣــﺎدی و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯽ ﻛﺎرﯾﮕر و ﻛﺎرا ﺑﯚ ﺳــر رەوی رووداوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛﺎن و ﻧﺎودەوﺗﯿﯿــﻛﺎن و ﺋﺎراﺳــﺘﻛﺮدن و ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯿــﺎن وەك ﭼﻛﻚ ﺑﻣﺑﺳــﺘﯽ ﮔﯾﺸــﺘﻦ ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﮔﻻن و ﭘرەﺳــﻧﺪن و ﮔﺷﻛﺮدﻧﯿﺎن ﭘﻚ دﻨﻦ ،ﺋوە ﺋﮔر ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﺋﺎﻗﻧ و دادوەراﻧ ھﺎﺗ ﺑﻛﺎرھﻨﺎن. ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ھرﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﻮاﻧﯽ ﻟ ﻣﺎوەﯾﻛــﯽ ﻛــﻮرت و ﺑــ ھوــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ،ﻧوت و ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟ ﻧﺎوﭼ
ﭘﺸــﻜﻨﺮاوەﻛﺎن ﻟ ھرﻢ ﺑﺪۆزﺘوە ،ﯾدەﻛﯽ ﻧوﺗﯽ ھرﻤﯿﺶ ﺗﺎ ٢٠١١ﺑ ٤٥ ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوﺗــﯽ ﺧﺎو ﻣزﻧﺪە ﻛﺮا و ﺋو ﻗﺑﺎرەش ﺑﯚ ٥٥ ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻞ ﺑرز ﺑــﻮوەوە ،ﻟﭘﺎڵ دۆزﯾﻨوەی ﻗﺑﺎرەی ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟ ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟ ھرﻤﺪا .ﺑﭘــﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪﯾﯽ ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯽ ﺎز و ﺑﭘﯽ ﻗﺑﺎرە و ت و ﻏﻏــﺎز ﻧوت ﭘﻜﮫﺎﺗﻛﺎﻧــﯽ ﻧ ﭘﻜﮫﺎﺗﻛﺎﻧ ﻜﮫﺎﺗﻛﺎﻧ ﻗﻮوﯽ و ﺟﯚری ﺧزاﻧﻛﺎن و دۆﺧﯽ ﺋﻣﻨﯽ و ﺳﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھرﻢ ،ﻗﺑﺎرەی ﯾدەﻛﯽ ﻧــوت و ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻟــو ژﻣﺎراﻧی ﻟ ﻻﯾﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑ ﻛرﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔﯾﻧــﺮاون ،زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﻦ .ﺑو ﭘﯿش داوا ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻻﯾﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑو ﺑﺎﺑﺗوە دەﻛﯾﻦ ﺑﯚ داﻧﺎن و ﻛﺸــﺎﻧﯽ ﭘﻼﻧﯽ ﭘرەﭘﺪان و ﮔﺷﺳﻧﺪﻧﯽ ھرﻤﻛ ﻟ رﮕی ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﻓﺮەواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳــرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﯽ ھرﻢ و داﻧﺎﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿﺗﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﻧوت ﻟ ھرﻢ ﻟﺳر ﺑﻨﻣﺎی ﻛﻣﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾدەﻛﯽ ﻧوت ﺑــ ٤٥ ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿــﻞ و ﺗرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋوەﺷﯽ ﻣﺎوە ﻛ ١٠ ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻠ ﺑﯚ ﻧوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺑﯚﯾ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻗﺑﺎرەی ﻧوﺗــﯽ ﺑرھﻣﮫﺎﺗﻮو ﻟ ھرــﻢ ﺑﭘﯽ ﭘﻼﻧﯽ داڕــﮋراو و رﻜﺨﺮاو ﺑﺘ دﯾﺎرﯾﻜﺮدن ،ﻟﺳــر ﺑﻨﻣــﺎی ﭘﻮﯾﺴــﺘﯿﯽ ﺳــﺎﻧی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ﺑﻮدﺟی داراﯾﯽ ﻟ ﻧﻮان ،٢٠٢٠ﺋوەش ﺑﯚ ﺋوەی وەﺑرھﻨﺎﻧﯽ ٢٠١٤ﺗــﺎ ،٢٠٢٠ ٤٥ﻣﻠﯿــﺎر ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوﺗﯽ ﺧــﺎو زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﺑﺨﺎﯾﻧــ ،ﻟﮔــڵ دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧــوە ﻟﺳــر ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ داھﺎﺗﯽ زﯾﺎدی داراﯾﯽ ﺑﺷﻮەﯾﻛﯽ داﻧﺎﯾﺎﻧ ،ﻛ ﺋوەش ﻣﺴــﯚﮔری ﺳرﻛوﺗﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺑﻜﺎ ﻟــ رووﺑڕووﺑﻮوﻧوەی ھر ﺗﻧﮕﮋەﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾــﺎن ﺋﺎﺑﻮوری ﯾﺎن ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﯾــﺎن ﺑردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﻟــ ﻛﺎرواﻧﯽ ﭘرەﭘﺪان و ﮔﺷﺳــﻧﺪﻧﯽ ھرﻤﻛ ﺑرەو ﺋﺎﺳﯚی ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاودا.
ﺑﯚ رووﻧﻜﺮدﻧوەی ﺋــو ﭘﻼﻧش ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋوە دەﻛﯾــﻦ ﻛ ﺋﮔــر ﻗﺑــﺎرەی ﻧوﺗﯽ ﺧﺎوی دەرھﻨﺮاو ﺑ ﺗﻜــای ٠,٥ﻣﻠﯿﯚن ﺑرﻣﯿﻞ ﻟ رۆژﻜــﺪا ﺑ و ﺗﻜای ﻧﺮﺧــﯽ ﺑرﻣﯿﻠﻚ ١٠٠ دۆﻻری ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯽ ﺑ ،ﺋوە ھرﻢ ﺳﺎﻧ١٨ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر داھﺎﺗﯽ دەﺑ و ﺑو ﭘﯿش ٤٥ﻣﻠﯿﯚن ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوﺗﯽ ﺧﺎو ﺑﺷﯽ ٢٤٦ﺳﺎﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎ، و ﺋﮔر ﺑﭘﯽ ﻟﺪواﻧﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺑــ ﺑ ﺑرزﻛﺮدﻧوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧوت ﺑﯚ ﻣﻠﯿﯚﻧﻚ ﺑرﻣﯿﻠﯽ رۆژاﻧ ﺗﺎ ٢٠١٥ﺋوە داھﺎﺗﯽ ﺳــﺎﻧی ﺋو ﻧوﺗ دەﮔﺎﺗ ٣٦ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ،ﺑم ﺗﻣﻧﯽ ﺋو ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧ دەﺑﺘ
ﻟﺮەﯾــ ﻛــ دەﺑﺘ ﻣﺴــﯚﮔرﺗﺮﯾﻦ داھﺎت ﺑﯚ ﭘرەﭘﺪان و ﭘرەﺳﻧﺪﻧﯽ ھرﻤﻛ و ﭘﮕی ﻟﺳــر ﻧﺧﺸی ﺳــرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ وزە ﻟ دﻧﯿﺎ ﺑرز دەﻛﺎﺗوە ،ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻟو ﻛﺎﺗی ﺳﻧﺘری وزەی دﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺒﯿﻨﯽ ﺋــوە دەﻛﺎ ﻛ ﺋو ﺑە دۆزراوەی ﯾدەﻛﯽ ﻧوت ﻟ ﺳراﻧﺴــری دﻧﯿﺎ ﺑﺷﯽ ﺗﻧﯿﺎ ٤٠ﺳــﺎﯽ داھﺎﺗﻮو دەﻛﺎ ،ﺋﺎ ﻟﺮەدا ﭘﮕــی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﻧوت و ﺑرھﻣﮫﻦ و ﺧﺎوەن ﯾدەﻛﯽ ﺑﺸﻮﻣﺎری ﻧوت ﺑدەر دەﻛوێ ﻛ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﺎن ﺑرز ﺑﻜﻧوە و ﻟواﻧش وﺗﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾ و ﻋﺮاق و ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ﻛ ﻟ ﭘﺸﻧﮕﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﯽ ﻧوت دﻦ. ﻟﺳر ﺋو ﺑﻨﻣﺎﯾش ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻧوت ﭘﺸــﺒﯿﻨﯿﯽ ﺋوە دەﻛن ﻛ دواﺗﺮﯾﻦ ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوﺗــﯽ ﺑرھﻣﮫﺎﺗﻮو ﻟ ﻋــﺮاق و ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑــ ،ﺋــوە ﺋﮔــر ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘﻼﻧﻜــﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ و داﻧﺎﯾﺎﻧــ و رﻜﺨﺮاو داﺑﻨﯿﻦ ،ﻛــ ﻣﺴــﯚﮔری دەرھﻨﺎﻧﯽ ﻧوت ﻟــ درﮋﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎوە ﻟ ھرﻢ ﺑــﻜﺎ و ھروەھﺎ ﻣﺴــﯚﮔری ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟ داھﺎﺗﯽ ﻧوت ﺑــﻜﺎ ﺑﯚ ﭘرەﭘﺪان و ﭘرەﺳــﻧﺪﻧﯽ ھرﻤﻛ و ﺑﯚ ﮔﯾﺸــﺘﻦ ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻟﻛﻣﺎن .ﺑﯚﯾ ﺑﯚ ﻣﺴــﯚﮔرﯾﯽ ﺑردەواﻣﯿﯽ ﭘﺸﻜوﺗﻦ و ﭘرەﺳــﻧﺪﻧﯽ ﺑردەواﻣﯽ ھرﻢ و دواڕۆژی ﮔﻟﻛﻣــﺎن و ﻧوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو، ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﺑ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻟ رﮕی ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣ دەﺳــﺘﻮورﯾﯿﻛﺎﻧوە ،ﻣﺴــﯚﮔری ﮔﻠﺪاﻧوەی ﺑــی ١٠ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوﺗﯽ ﺧﺎو ﺑﯚ ﻧوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﮔل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﻛﻣﺎن ﺑﻜــﺮێ ،ﻛ ﺋواﻧﯿﺶ ﺑ ﺑی ھزار ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻟ داھﺎﺗﯽ ﺋو ﻧوﺗ ﻣﺴــﯚﮔری ﺑردەواﻣﯿﯽ ﻛﺎرواﻧﯽ ﭘرەﺳــﻧﺪن و ﭘرەﭘﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜن. راوﮋﻛﺎری ﺗﻧﺎھﯿﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
و ﺑﺎﻛــﻮری رۆژﺋﺎوا دەڕوات ،ﻛواﺗ ﺋﺎراﺳــﺘﻛ ﭘﻤﺎن دەﺖ ،ﺋم ھواﯾ ﺑرەو دۆﻛﺎن و ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ و دەوروﺑری دەڕوات و ﻟﮔڵ ﺋﺎووھوا و ﺧﺎﻛﯽ ﺋو ﻧﺎوﭼﺎﻧ ﺗﻜڵ دەﺑﺖ .ھروەك ﺑ رﮋەﯾﻛﯽ ﻛﻣﺘﺮ ﺋﺎراﺳــﺘﻛ ﺑﯚ ﺷﺎری ھوﻟﺮ دەﮔﯚڕﺖ. ﺟﮕ ﻟ ﮔﻮاﺳﺘﻨوەی ﺋم ﮔﺎزە ژەھﺮاوﯾﯿﺎﻧ ﺑھﯚی ﺋﺎراﺳﺘی ﺋﺎووھواوە ،ﻟ رﮕی ﮔﺷﺘﻛﺎﻧﻤﺪا دەرﻛوﺗــﻮوە ،ھر ﻟــ دوورﯾﯽ ١٠ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮ ﻟ ﺷــﺎری ﻛرﻛﻮوك ،ﮔردەﻟﻮوﻟﻜــﯽ ﺑﭽﻮوك ﺑ ﺑردەواﻣﯽ ﻟم ﺳﺎﻧی دواﯾﯿﺪا و ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻟ وەرزە وﺷﻜﻛﺎﻧﺪا ،ﻟ ﻛرﻛﻮوﻛوە ﺑرەو ھﻣﺎن ﺋﺎراﺳﺘی ﺳرەوە ھﺪەﻛﺎت. ﻣﺗﺮﺳــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋو ﮔردەﻟﻮوﻻﻧش ﻟ وەرزی ھﺎوﯾﻨﺪا ﮔورەﺗﺮن ﺑﯚ ﺋﺎووھوای ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ و دەوروﺑری ،ھﻣﻮو ﺋو ﻓﺎﻛﺘراﻧ دەﺑﻨ ھﯚی
ﮔﻮاﺳــﺘﻨوەی ﮔﺎزە ژەھﺮاوﯾﯿــﻛﺎن ،ﻛ رۆژ ﻟ دوای رۆژ وا ﻟ داھﺎﺗﻮوی ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ﻟ ژﺮ ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﻛﯽ ﮔورەﺗﺮدا ﺑﺖ. ﻟو رواﻧﮕﯾوە ،ﭘﻮﯾﺴﺘ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑ ژﯾﻨﮕ و ﺗﻮﮋﯾﻨوە زاﻧﺴﺘﯿﯿﻛﺎن ﻟﺳر ژﯾﻨﮕ ﺑﺪرﺖ، ھــروەك ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﺎن ﻟــ رﮕی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و دەزﮔﺎ ﭘﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﮔﺷی ﭘ ﺑﺪرﺖ ،ﻟ ھﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯿﺰی ﻛﻣﭙﻦ و ﭘﺮﺸر ﮔﺮووپ ﺑﯚ دەزﮔﺎ ﺣﻜﻮﻣﯿﯿﻛﺎن ﺑﻜﺮﺖ و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ رووﺑڕووﺑﻮوﻧوەی ﺋو ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧ ﻟ ﺑرﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮﺖ.
ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻗﺑﺎرەی ﻧوﺗﯽ ﺑرھﻣﮫﺎﺗﻮو ﻟ ھرﻢ ﺑﭘﯽ ﭘﻼﻧﯽ داڕﮋراو و رﻜﺨﺮاو ﺑﺘ دﯾﺎرﯾﻜﺮدن، ﻟﺳر ﺑﻨﻣﺎی ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﺳﺎﻧی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ﺑﻮدﺟی داراﯾﯽ ﻟ ﻧﻮان ٢٠١٤ﺗﺎ ٢٠٢٠ ١٢٤ﺳﺎڵ و ﺋﮔرﯾﺶ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﺎن ﺑﯚ ٢٠٢٠ﺑرز ٢٠٢٠-٢٠١٩ ٢ﻣﻠﯿﯚن ﺑرﻣﯿﻠﯽ رۆژاﻧ ﺗــﺎ ٢٠١٩ ﺑﻜﺮﺘوە ،ﺋوە داھﺎﺗﯽ ﺳﺎﻧی ھرﻢ دەﮔﺎﺗ ٧٢ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ،ﺑــم ﺗﻣﻧﯽ ﺑرھﻣﮫﻨﺎن دەﮔﺎﺗ ٦١ ﺳﺎڵ. ﮔﺮﯾﻨﮕﯿــﯽ ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻓﺎﯾﻠﯽ ﻧوت ﻟ ھرﻢ
ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ژﯾﻨﮕﯾﯽ ﻟ ﻛرﻛﻮوﻛوە ﺑﯚ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﻣﺎم ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ﻛﺎﺗﻚ ﻟ ﺷــﺎری ﻛرﻛﻮوك ﻧﺰﯾﻚ دەﺑﯿﻨوە ،ﻟ دوورﯾﯽ ﭼﻧﺪ ﻛﯿﻠﯚﻣﺗﺮﻜوە رەﻧﮕﻜﯽ ﻧﺎرﻧﺠﯽ ﻟ رۆژدا و رەﻧﮕﻜﯽ رەﺳﺎﺳﯽ ﻟ ﺷودا ﺑ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻛرﻛﻮوﻛوە ﺑدی دەﻛﺮﺖ .ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەرﻛوﺗﻨﯽ ﺋو رەﻧﮕﺎﻧ ،ﺑﯚ ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕ دەﮔڕﺘوە. ﻟ ھﻣﻮو ﻣﺗﺮﺳــﯿﯿﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟﺳر ژﯾﻨﮕی ﻛرﻛــﻮوك ،ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﮔﺎز و دەرھﻨﺎﻧﯽ ﻧوت، ﺷﻜﺎﻧﺪن و ﺗﻗﯿﻨوەی ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﻟﻻﯾن ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ،درزﺑﺮدﻧﯽ زەوی و دەرﭘڕﯾﻨﯽ ﮔﺎزی ژﺮزەوی ﺑﺷﻮەی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ،ﺋوەش رۆژ ﻟ دوای رۆژ زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜ ﺑرھﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧــوت رۆژ ﺑــ رۆژ ﭘــرەی ﭘــ دەدرﺖ و ﻛرﻛﻮوﻛﯿﺶ ﻟــ ﻛﯚﻧوە ﺑ ﻧﺎوﭼﯾﻛﯽ ﻧوﺗﯽ و ﮔﺎزی ﻧﺎﺳﺮاوە. ﻟ وﻨﻛی ﺧﻮارەوەدا ،ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻛرﻛﻮوك دەردەﻛوــﺖ ،ﺋم ﻧﺎوﭼﯾــ ﺑھﯚی ھﯚﻛﺎری ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿوە ﺑــردەوام درزی ﺗﺎزە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﻧوت و ﮔﺎزﻜــﯽ زۆر ﻟو ژﯾﻨﮕﯾدا ﺑو دەﺑﺘوە ،ﺋوە ﺳرەڕای ھﯚﻛﺎرە ﻣﺮۆﯾﯿﯿﻛﺎن ﻟ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋو ﻣﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧ ﻟ رﮕی وەﺑرھﻨﺎﻧﯽ ﻧوت و ﮔﺎزدا. ھﻣﻮو ﺋــو ﻣﺗﺮﯾﺎﻧ ،ﺑﺗﺎﯾﺒت ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﺎزەﻛﺎن دەﺑﺘــ ھــﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﮔﺎزی ژەھــﺮاوی ،وەك ﮔﺎزی ﻛﺒﺮﯾﺘﯿﺘﯽ ھﺎﯾﺪرۆﺟﯿﻦ، ﮔﺎزی ﺋﯚﻛﺴــﯿﺪی ﻛﺎرﺑــﯚن و ﭼﻧﺪﯾــﻦ ﮔﺎزی ﺗــﺮی ژەھﺮاوی ،ﻟــ ﺋﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑوﺑﻮوﻧوەی ﺋو ﮔﺎزاﻧﺷــﺪا ،ﻛﯚﻣﻚ ﻣﺗﺮﺳــﯽ ﮔورەی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ دروﺳﺖ دەﺑﻦ ،وەك ﻧﺧﯚﺷﯿﯿﻛﺎﻧﯽ رەﺑﻮو ،ﻧزۆﻛﯽ و ﻧﺧﯚﺷﯿﯿ درﮋﺧﺎﯾﻧﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﺟﮕ ﻟــوەی دەﺑﺖ ﺑ ھﯚﻛﺎری ﻛﻣﺒﻮوﻧوەی ھوا )ﺋﯚﻛﺴﺠﯿﻦ( ﻟ ﺋﺗﻤﯚﺳﻔﺮدا. ﻛﻣﺒﻮوﻧوەی ﺋﯚﻛﺴــﺠﯿﻦ ﻟ ﺋﺗﻤﯚﺳــﻔﺮدا، ھﯚﻛﺎرﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕــرە ﻟــ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺧﯚﺷــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺮﭘﻧﺠ ،ﺋــوە ﻟﻻﯾك، ﻟﻻﯾﻛــﯽ ﺗﺮ ،ھوا و ﺗﻮرﺑــی ﻧﺎوﭼﻛ ﭘﯿﺲ دەﻛﺎت و ﻟ داھﺎﺗــﻮودا ،ﺑ ﯾﻛﺠﺎری ﺑﻜﻜﯽ
دەﻛﺎت .ﺗﻧﺎﻧت ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻧرﻨﯿﺶ ﻟﺳــر ﻛﻛرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﻣڕ و ﻣﺎت ﯾﺎن ﮔﯿﺎﻧﺪاران دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﻣﺗﺮﺳﯽ و ﺋﻧﺠﺎﻣ ﻧرﻨﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻧوت و ﮔﺎزی ﻛرﻛﻮوك ،ﺗﻧﯿﺎ ﻟ ژﯾﻨﮕی ﺷــﺎری ﻛرﻛﻮوك ﻗﺗﯿﺲ ﻧﺎﻣﻨﺘوە ،ﺑﻜﻮ ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﻛ ﮔورەﺗﺮ دەﺑﺖ ،ﻛﺎﺗﻚ ﻛﺎرەﺳﺎﺗ ﮔورەﻛ ﻟ ﻛرﻛﻮوﻛوە ﺑرەو ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﻮازرﺘوە. ﭘﺸــﺘﺮ ﭼﻧــﺪ ﺗﻮﮋﯾﻨوەﯾﻛــﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ و ﭼﻧﺪ ﮔﺷــﺘﻜﯽ ﻣﯾﺪاﻧﯿﯽ زاﻧﺴــﺘﯿﻢ ﺑﯚ ﺋو ﻧﺎوﭼﯾــ ﺋﻧﺠﺎم داوە ،ﻟ رﮕی ﺋو ﮔﺷــﺘ ﻣﯾﺪاﻧﯿﯿﺎﻧﺷﺪا ،ﺗﻮﮋﯾﻨوەﯾﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯿﻢ ﻟﺳر ﭼﯚﻧﯿﺗــﯽ و ﭼﻧﺪاﯾﺗــﯽ ﺋﺎووھوای ﺷــﺎری ﻛرﻛﻮوك ﺋﻧﺠﺎم داوە. ﻟــ ﺗﻮﮋﯾﻨوەﻛﻣــﺪا دەرﻛوﺗــﻮوە ،زۆرﺑی ﺋﺎراﺳﺘﻛﺎﻧﯽ ھوای ﺷﺎری ﻛرﻛﻮوك ﺑرەو رۆژﺋﺎوا
* ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟ ﺑﺷﯽ ﭘﺘﺮۆﯿﯚم ﺟﯿﯚﺳﺎﯾﻨﺴﺲ ﻟ ﻓﺎﻛﺘﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳﯚران و ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری دﻛﺘﯚرا ﻟ زاﻧﻜﯚی ULBﻟ ﺑﺮۆﻛﺴ
ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻛرﻛﻮوك ﺑھﯚی ھﯚﻛﺎری ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿوە ﺑردەوام درزی ﺗﺎزە دروﺳﺖ دەﻛﺎت و ﻧوت و ﮔﺎزﻜﯽ زۆر ﻟو ژﯾﻨﮕﯾدا ﺑو دەﺑﺘوە
ﻧوت د .زاھﯿﺮ ﻣﺟﯿﺪ ﺟﯿﺪ
ﯾﺎﺳﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻢ ﻟﺑر رۆﺷﻨﺎﯾﯿﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻋﺮاق ﻟ رواﻧﮕی ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﻓﯿﺪراﯿﺰم و ﺗﮕﯾﺸﺘﻨﻜﯽ ١٤١ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋﺮاق دەﺳــﺘﻮوری ﺑﯚ ﻣﺎدەی ١٤١ی ﻛ ﺟﺧﺖ ﻟ ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧ دەﻛﺎﺗوە ﻟ ١٩٩٢ەوە ﻟ ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەرﻛﺮاون ﺳﺎﯽ ١٩٩٢ەوە ،،١١١ ١١١ ،،١١٢ ١١٢ ،،١١٥ ١١٥ ،،١١٧ ١١٧ ،،١٢١ و ﭘﺎﭙﺸــﺖ ﺑ ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ))١٢١ (١٠٥ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋــﺮاق ،ﻛ ﻣﺎﻓﯽ (١٠٥ ،،١٠٦ی ١٠٦ ،،١١٠ ١١٠ ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺗﻛﺎﻧﯽ ﺑ ھرﻤﻛﺎن داوە، ی ﻧوت و ٢٢ی ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣﺎرە ٢٢ ﮔﺎزی ﻟ ٢٠٠٧ دەرﻛﺮدووە. ﻣﺎدەی دووەﻣﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛ ﻟ دوو ﺑﮔ ﭘﻚ ھﺎﺗﻮوە و ﺗﺎﯾﺒﺗ ﺑ ﭼﻮارﭼﻮەی ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛ و ﺗﯿﺎﯾﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﺣﻮﻛﻤﻛﺎﻧﯽ ﺋم ﯾﺎﺳﺎﯾ ﺑﺳر ﭘﺮۆﺳﻛﺎﻧﯽ ﻧوت و ھﻣﻮو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﭘﯾﻮەﺳــﺖ ﺑ ﻧوت ﭘﯿــﺎدە دەﻛﺮﺖ و ﺋــو دەﺳــﺗﺎﻧش دووﭘﺎت ١١٥ی دەﺳــﺘﻮوری ١١٥ ،،١٢١ی دەﻛﺎﺗــوە ﻛ ﻟ ﻣﺎدەی ١٢١ ﻓﯿﺪراﺪا ھﺎﺗﻮوە" ،ﭘﺸــﻧﮕﯿﺶ ﻣﺴﯚﮔر دەﻛﺎت ﺑﯚ ﯾﺎﺳﺎی ھرﻢ ﺑﺳر دەﺳــﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵ ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــوە ﻛﺮاوە ھﯿﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾﻛﯽ ﻓﯿﺪراﯽ ،ﯾﺎن ڕﻜﻜوﺗﻦ ،ﯾﺎن ﮔﺮﺒﺳــﺖ ،ﯾﺎن ﯾﺎداﺷﺘﯽ ﻟﯾك ﮔﯾﺸﺘﻦ ،ﯾﺎن ھر ﺑﮕﯾﻛﯽ ﺗﺮی ﻓﯿﺪراﯽ ﺗﺎﯾﺒت ﺑ ﭘﺮۆﺳﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﺟﺒﺟ ﻧﺎﻛﺮﺖ ،ﺗﺎ دەﺳﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚی ﻟ ھرﻤﺪا رەزاﻣﻧﺪی ﻧدات ﻟﺳر ﺟﺒﺟﻜﺮدﻧﯽ. ﺑﭘﯽ ﺑﮔی ﯾﻛﻣﯽ ﻣﺎدەی ٣ﻟ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرــﻢ ﺧﺎوەﻧﺪارﯾﺗﯿﯽ ﻧوت ﻟ ھرﻤﺪا، ١١١ی دەﺳــﺘﻮوری ﺑﭘــﯽ ﺋوەی ﻛــ ﻟ ﻣﺎدەی ١١١ی ﻋﺮاق ھﺎﺗﻮوە ،ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺑﺷــﯽ ھﯾ ﻟ داھﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺋو ﻧوﺗی ﻟ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﺑرھﻣﮫﻦ ٢٠٠٥ﺑدەﺳــﺖ ھﺎﺗﻮوە ،ﻟﮔڵ ﺑﺷﯽ ٢٠٠٥/٨/١٥ ﭘﺶ ١٥ ﮔﻟﯽ ﻋﺮاق ﺑ ﮔﺸﺘﯽ ﺑ ﭘﯽ ﺋو ﯾﺎﺳﺎﯾ و ﻣﺎدەی ١١٢ی دەﺳﺘﻮوری ﻓﯿﺪراﯽ دەﺳﺎزﺖ. ١١٢ی ﻛواﺗ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧوت و ﮔﺎزی ھرﻢ دووﭘﺎﺗﯽ ﺋو ١١١ی دەﺳــﺘﻮوری ﺑﻨﻣﺎﯾ دەﻛﺎﺗوە ﻛ ﻟ ﻣﺎدەی ١١١ی ﻋﺮاﻗﯿﺪا ،ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺳر داھﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﻧــوت و ﮔﺎزی ﻋﺮاق و ﺑﯚ ﺳــﻮودی ﮔﻟﯽ ﻋﺮاق ﭘﯿﺎدە دەﻛﺮﺖ و ﻣﺎﻓﯽ ﺑﺷــﺪارﺑﻮوﻧﯽ ھﺎوﺑﺷﯿﺶ دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗــوە ﻟﮔڵ ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵ، ی دەﺳﺘﻮور. ١١٢ی ﺑﮔﻮﺮەی ھردوو ﺑﻧﺪی ﻣﺎدەی ١١٢ ﺋﻣش ﺋوە دەردەﺧﺎت ﻛ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﯿﺎدەی دەﺳــﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜن ﻟﺳــر ﺋو ﻧوت و ﮔﺎزەی ﻛــ ﻟ ھرﻤﻛﯾﺎن ھﯾ ،ﺑم ﺑــ رﻜﻜوﺗﻦ ﻟﮔــل ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻓﯿﺪراﯽ ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺗﻚ ﺳﺑﺎرەت ﺑ ﭼﯚﻧﯿﺗﯿﯽ ھﺴﻮﻛوت ﻟﮔڵ ﭘﺮﺳﯽ ﻧوت و ﮔﺎز ﺑ ھﻣﻮو ﻻﯾﻧ ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯿوە. دەﺳﺘﻮوری ﻋﺮاق دەﺳﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﺑ ﺳر ﻧوت ١١٢ﺷﺪا ﺷﺪا و ﮔﺎز ﺑ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵ ﻧداوە ،ﻟ ﻣﺎدەی ١١٢ ﺗﻧﯿﺎ ﻣﺎﻓﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﭘ دراوە ﺑﯚ ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧــوت و ﮔﺎز ﻟ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴــﺘﺎدا ،ﺋوەش ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ڕەھﺎ ﻧﯿﯿ ،ﺑﻜﻮ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑ ھﺎوﺑﺷﯽ ﻟﮔڵ ﻟ ھرﻤﻛﺎن و ﭘﺎرﺰﮔﺎ ﺑرھﻣﮫﻨرەﻛﺎن و ﺑﻣرﺟﯽ داﺑﺷﻜﺮدﻧﻜﯽ دادﭘروەراﻧ ﺑﺖ. ی دەﺳﺘﻮوری ھﻣﯿﺸﯾﯽ ١١٥ی ﺑھﯚی ﺋوەی ﻣﺎدەی ١١٥ ﭘﺸــﻧﮕﯽ ﺑ ﯾﺎﺳــﺎی ھرﻢ دەدات ،ﻟ ﺑﮔی ﭼﻮارەﻣﯽ ھﻣﺎن ﻣﺎدەی ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــوت و ﮔﺎزی ھرﻤﺪا ﺟﺧﺖ ﻟــوە ﻛﺮاوەﺗوە ﻛ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺳرﭘرﺷــﺘﯿﻜﺮدن و رﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ھﻣﻮو ﭘﺮۆﺳﻛﺎﻧﯽ ﻧوت دەﮔﺮﺘ ﺋﺳﺘﯚ ،ﺑ ﭘﯽ ﻣﺎدەی ١١٥وە ﺑــ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪن ﻟﮔڵ ﻣــﺎدەی ١١٢ﻟ ١٨ی ی دەﺳــﺘﻮوری ﻓﯿﺪراــﺪا .ﭘﺎﺷــﺎن ﻟ ﻣــﺎدەی ١٨ ﯾﺎﺳﺎﻛدا ،ڕﻜﻜوﺗﻦ ﻟﮔڵ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻓﯿﺪراﯽ ﺑﯚ ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧوت و ﮔﺎزی دەرھﻨﺮاو ﻟ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎی ھرﻤﺪا و ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ھﺎوﺑش ﺟﺧﺘﯽ ﻟﺳر ﻛﺮاوە. ﺋﻣ ﺋوە دەردەﺧﺎت ﻛ ﯾﺎﺳﺎی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﻧﺎﯾوﺖ دەﺳﺖ ﺑﺳر ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎدا ﺑﮕﺮﺖ، ﺑﻜﻮ ﺑﺎﻧﮕﺷی ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﻜﯽ ھﺎوﺑش ﺑﯚ ﻧوت و ﮔﺎزی دەرھﻨﺮاو ﻟ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎدا ﺑــ ﮔﻮﺮەی ڕﻜﻜوﺗﻨﻛ ،ﻛواﺗــ ھردوو ﻻ ﺑ ھﺎوﺑﺷــﯽ ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧوت و ﮔﺎزﯾﺎن دەﻛوﺘ ﺋﺳﺘﯚ ،ﺋﮔر ﻟوەﺷﺪا ﺷﻜﺴﺘﯽ ھﻨﺎ ،ﺋوﻛﺎﺗ ﭘﻧﺎ ﺑﺮدﻧ ﺑر ھر ھﺴﻮﻛوﺗﻜﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻣﺎﻓﻜﯽ ڕەوای ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤ ،ﺑ ﻣرﺟﯽ ﭘﺎﺑﻧﺪﺑﻮون ی دەﺳﺘﻮور ،ﻟﺑرﺋوەی ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺑ ١١١ی ﺑ ﻣﺎدەی ١١١ ﺗﻧﯿﺎ و ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺑردەوام ﻛﯚﻧﺘﺮۆﯽ ﻛﮕﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻜﺎت ،ﺑ ﺑ ﺋوەی داﺑﺷﻜﺮدﻧﯽ داھﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﻧوت رﻚ ﺑﺨﺮﺖ. ﻣــﺎدەی ھژدەم ﭘﺎﺑﻧﺪی زﻧﺠﯿﺮەﯾك ﻣرﺟ ﻛ ﻟ دا ھﺎﺗﻮوە ،ﺋــم ﻣرﺟﺎﻧ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑ ١٩دا ﻣــﺎدەی ١٩ داﻧﺎن و داﺑﺷــﻜﺮدﻧﯽ داھﺎﺗﻛﺎﻧــﯽ ﻧوﺗوە ھﯾ، ﺑ ﺷــﻮازﻜﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ و ڕۆﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧوﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ )ﻛ ﺗﺎ ﺋﺴــﺘﺎ داﻧﻣزراوە( .ﻣﺎدەی ٢٠ ﻟ ﯾﺎﺳــﺎﻛ ھﺎﺗﻮوە ﻛ ﺗﺎوەﻛــﻮ ﻣرﺟﻛﺎﻧﯽ ﻛ ﻟ ﻣﺎدەی ١٩ھﺎﺗﻮوە ﺑ ﺗواوەﺗﯽ ﺟﺒﺟ دەﻛﺮﺖ، ،،١١٥ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﻣﺎﻓﻛﺎﻧﯽ ﺑ ﭘﯽ ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ١١٥ ١٢١ی دەﺳﺘﻮوری ،،١١٢ﺑﮔی ﺳــﯿم ﻟ ﻣﺎدەی ١٢١ی ١١٢ ﻓﯿــﺪراڵ ﺑڕــﻮە دەﺑﺎت ،داھﺎﺗﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟ ﻻﯾن ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ داھﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﻧوت ﺑ ﭘﯽ ١٥ی ﺋم ﯾﺎﺳﺎﯾ وەردەﮔﯿﺮﺖ. ﻣﺎدەی ١٥ی * دﻛﺘﯚرا ﻟ ﮔﺮﺒﺳﺘﻛﺎﻧﯽ ﻧوت و ﯾﻛﻼﯾﯿﻜﺮدﻧوەیﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﻛﺎن.
ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽﺧﻚ ﻛﯾﻮان ﻗﺎدر
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ھس ﻋﯿﻤﺎد
ﭘﻮﯾﺴﺘ رﮕﺮی ﻟ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺑﯚ ﻧﻣﺎﻧﯽ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯽ ﺑﺎزاڕ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺗﻮﻧﻠﻚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮﺖ دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﺑﻜﺮﺖ
ﻟــ ﻛﺎﺗــﯽ ﭼﻮوﻧوەﻣﺎن ﻟــ ﺋﻮاراﻧﺪا ﻟﻧﺎو ﺑــﺎزاڕ ﺗﺎ ﮔﯾﺸﺘﻦ ﺑ ﭘﺮدی ﺳــﯾﺪاوە زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﻧﯿﻮ ﺳﻋﺎﺗﻤﺎن ﭘ دەﭼﺖ ،ﺑﯚﯾ ﭘﺸــﻨﯿﺎز دەﻛم ﺗﻮﻧﻠﻚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮﺖ ﺋو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻼﻧی ﻛ ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕن ﺑﺑ وەﺳﺘﺎن ﺑﮕﻧ ﺷﺳــﺖ ﻣﺗﺮی و ﺋوەش ھــﯚﻛﺎر دەﺑﺖ ﺑﯚ ﻛﻣﺒﻮوﻧوەی ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ. ھﺎوﻛﺎت ﭘﻮﯾﺴﺘ رﮕﺮی ﻟ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﺑﻜﺮــﺖ و رﮕ ﻧدرﺖ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟﺑردەم دووﻛﺎﻧﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮەﺳــﺘﻨﻦ ﭼﻮﻧﻜ ھﯚﻛﺎرە ﺑﯚ ﺋوەی ﻗرەﺑﺎﻐﯽ ﺑردەوام ﺑﺖ ﺑﺗﺎﯾﺒت ﻟم ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣزاﻧ و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧوەﻣﺎن ﻟ ﺟژن ،ﻟ رۆژاﻧﯽ ﭘﺶ ﺟژﻧﯿﺶ ھر ﺷــﻮﻓﺮﻚ ﺑﻜوﺘــ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯽ ﻧﺎو ﺑــﺎزاڕ زۆر ﺑزەﺣﻤت رزﮔﺎری دەﺑﺖ و ﺑو ھﯚﯾﺷــوە ﺧﺎوەن ﺗﻛﺴــﯿﯿﻛﺎن ﻛﺮێ ﮔﺮان دەﻛن ﭼﻮﻧﻜ دەﻦ ﺗﺎ ﻟ ﺑﺎزاڕ رزﮔﺎرﻣــﺎن دەﺑﺖ ﺋﻤ ﻛﺮﯿﻛﯽ ﺗﺮ دەﻛﯾﻦ و ﻟو ﺑﯾﻨﺷﺪا ﺗﻧﯿﺎ ھﺎووﺗﯿﯽ ھژار زەرەرﻣﻧﺪ دەﺑﺖ.
دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﺑ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھﺎﺗﻮﭼﯚ دەﻛن و ﻟ ﺑردەم دووﻛﺎﻧﻛﺎﻧﯿﺎن رای دەﮔﺮن ،ﺋﻣ ھﯚﻛﺎرە ﺑﯚ ﺋوەی ﺳﺎﯾﺪی رﮕ ﭘﺪراوی وەﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﮕﺮن و ﺋو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧی ﻛ ﺑﯚ ﻛﯾﻦ و ﻛﺎری ﺷﺧﺴــﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن دﻨ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﻧﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ دروﺳﺖ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛﺎﻧﯿﺎن راﺑﮕﺮن ،ﺋﮔــر ﺧﺎوەن دووﻛﺎﻧﻛﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن ھﻨﺎﯾ ﺑﺎزاڕ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻟ ﮔراج رای ﺑﮕــﺮن ﺗﺎ ﺋو ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿــی ھﯾ ﻛم ﺑﺘوە. ھﺎوﻛﺎت ﭘﻮﯾﺴﺘ ﭘﯚﻟﯿﺴﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑ ﺟﯿﺪی ﻛﺎر ﺑﻜن و ﻧھﻦ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ ١٥ﺧﻮﻟك زﯾﺎﺗﺮ راﺑﻮەﺳﺘﺖ ﺗﺎ ﺋو ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿی ھﯾ ﻛم ﺑﺘوە.
دﺸﺎد ﻣﺤﻣد
ﺑﺷﺪار ﺑﻛﺮ
ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ﺗﺎك و ﺟﻮوت ﻟﻧﺎو ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺟﯿﺎوازی ﻟ ﻧﻮان ﺷﻮﻓﺮان ﻧﻛﺮﺖ ﺑﺎزاڕ ﭘﯾەو ﺑﻜﺮﺖ
ﺑﺎزاڕی ھوﻟﺮ ﺑھﯚی ﺋو ھﻣﻮو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠی ﻛ ھﯾ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿﻛﯽ زۆری ﭘــﻮە دﯾﺎرە ﺋوەش ﺑﯚ ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺧﺸ و ﺳﯿﺴﺘﻣﻜﯽ ﺑﺎش دەﮔڕﺘوە ﻛ ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺑڕﻮەﺑراﯾﺗﯿﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھوﻟﺮ ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﭘﯾەوی ﻧﻛــﺮدووە ،وەك ھﺎووﺗﯿﯿك ﭘﺸــﻨﯿﺎز دەﻛم ﻛﺎر ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯚ ﭘﯾەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ﺗﺎك و ﺟﻮوت ﺑو ﺷﻮەﯾش ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﻛم دەﺑﺘوە. ﺑ ﺑوای دﺸــﺎد ﺟﮕ ﻟ ﭘﯾەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻣﯽ ﺗﺎك و ﺟﻮوت ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺣﻜﻮوﻣت ﺑﯿﺮ ﻟ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎس ﺑﻜﺎﺗوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﺑوەی ﭘﺎﺳــﯽ ﮔورە داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھﺎووﺗﯿﺎن و ھﺎوﻛﺎت ﻓرﻣﺎﻧﺒری وەزارەﺗﻛﺎن ﺑ ﭘــﺎس ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﻜن ﻧك ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﻛﺳﯽ ﺑﻛﺎر ﺑﮫﻨﻦ.
ﺋﮔرﭼــﯽ ﻟﻧﺎو ﺑــﺎزاڕ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿﻛــﯽ زۆر ھﯾ و ﺷﻮﻓﺮان ﭘﺎﺑﻧﺪ ﻧﺎﺑﻦ ﺑ رﻨﻤﺎﯾﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ،ﺑم ھﻧﺪﻚ ﻟ ﭘﯚﻟﯿﺴﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚش ﺟﯿﺎوازی ﻟ ﻧﻮان ﺷــﻮﻓﺮان دەﻛن و ﺑو ھﯚﯾﺷــوە ﺷﻮﻓﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭘﺎﺑﻧﺪ ﻧﺎﺑﻦ ﺑ رﻨﻤﺎﯾﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ،ﺑﯚﯾ ﭘﺸــﻨﯿﺎز دەﻛم ﭘﯚﻟﯿﺴﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ھﻣﻮو ﺷﻮﻓﺮان ﺑﯾك ﭼﺎو ﺳــﯾﺮ ﺑﻜن و ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿــك ﻧﻛن ،ﺋﮔر ﺋو ﺟﯿﺎوازﯾﯿ ﻧﻣﻨﺖ ﺋوا ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺋو ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿی ﻛ ھﯾ ﻛم دەﺑﺘوە و ﻛﺸ و ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺎﻣﻨﺖ.
ھوﻟﺮ ..ﺷﻗﺎﻣﯽ ﺑرﻓﺮاوان و ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﺧﺮاپ
ھﻤﻦ ﺋﺣﻤد
ﯾﺎﺳﺎ ﻧﯿﯿ ﺑﯚﯾ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛم ﻧﺎﺑﻣ ﮔراج ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾﻛﻚ ﻟو دووﻛﺎﻧﺎﻧی ﺑﺎزاڕ ﻛ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی ﻟ ﺑــردەم دووﻛﺎﻧﻛی راﮔﺮﺗﺒﻮو ،داﻧﯽ ﺑوەدا ﻧﺎ ﻛ ﺑھﯚی ﺋوەی ﯾﺎﺳﺎ ﻧﯿﯿ ﺑﯚﯾ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی ﻟ ﮔراج راﻧﺎﮔﺮﺖ. ھﻤﻦ ﺋﺣﻤد رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻛﯽ زۆر ﻟ ﻧــﻮان ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ھﺎووﺗﯿــﺎن دەﺑﻨﺖ ﻛ ﻟﻻﯾن ﭘﯚﻟﯿﺴــﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚە ﯾﺎﺳﺎﯾﺎن ﺑﺳردا ﻧﺎﺳﭘﻨﺮﺖ و ھر ﻛﺳــﻚ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑﻨﺎﺳــﺖ ﺋوا ﺑﺑ ﻣﻨﺗﺎﻧ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی رادەﮔﺮﺖ ،ﺑﯚﯾ ﺋوﯾﺶ ﺋﯚﺗﯚﻣﻠﻛی ﺧﯚی ﻟ ﺑــردەم دووﻛﺎﻧﻛی راﮔﺮﺗﻮوە و ﺑ ﺋوەی ﮔﻮێ ﺑﺪاﺗ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋو ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿی ﻛ ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ھﯾ و ﭘﯽ ﺧﯚﺷــ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی ﻟ ﺑرﭼﺎوی ﺧﯚی ﺑﺖ و ﺑﯚ ﻛﺎﺗﯽ ھﺎﺗﻦ و ﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دووﻛﺎﻧﻛی ھﯿﭻ رﮕﯾك ﺑ ﭘ ﻧﺑﺖ ﻟ ﺑردەم دووﻛﺎﻧﻛی داﺑزــﺖ و ﻟ ﺑــردەم دووﻛﺎﻧﻛﺷــﯽ ﺳــﻮاری ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی ﺑﺒﺖ و ﺑواﺗوە.
دﯾﺎر ﺷﻮوﺷواﺗﻔﺮۆش
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت
11
ھﻧﺪرﻦ ﺷﻮوﺷواﺗﻔﺮۆش
ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑ ﯾﻛﺠﺎری رﮕﺮی ﻟ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﻛﺳﯽ ﺑﻜﺮﺖ
ﻟ ﺑﺎزاڕ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿ ﻟوﺑری ﺳﺎﯾﺪﯾﺶ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ راﺑﮕﺮﯾﺖ
ﺑﯚ ﻧھﺸﺘﻨﯽ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑ ﯾﻛﺠﺎری رﮕﺮی ﻟ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﻛﺳــﯽ ﺑﻜﺮﺖ و ﺗﻧﯿﺎ رﮕ ﺑ ﺗﻛﺴﯽ و ﭘﯿﻜﺎﺑﻛﺎن ﺑﺪرﺖ ﺑﻨ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ،ﺋﮔر ﺋوەش ﺟﺒﺟ ﻧﺎﻛن ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﺑﺑ ﺟﯿﺎوازی ﭘﺴﻮو ﺑﯚ ﺳــرﭘﭽﯿﻜﺎران ﺑﻜن ﭼﻮﻧﻜ ﺷــﻮﻓﺮی وەھﺎ ھﯾ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛی ﻧك ﻟ ﺳﺎﯾﺪی دووەم ﺑﻜﻮ ﻟ ﺳﯿم رادەﮔﺮﺖ و زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺳﻋﺎﺗﻜﯽ ﭘ دەﭼﺖ و ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻟﺳــرﺧﯚ دﺘوە و دەڕوات ،ﭘﯚﻟﯿﺴﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚش ﯾﺎن ﭘﺴﻮوی ﺑﯚ ﻧﺎﻧﻮوﺳﻦ ﯾﺎ ﺋﮔر ﺑﯿﺸﯿﻨﻮوﺳﻦ رەﺷﯽ دەﻛﻧوە .ﺑﯚﯾ ﺋو ﺟﯚرە ﺷــﻮﻓﺮاﻧ ھﻣﻮو ﺟﺎر ﺑﺑ ﻣﻨﺗﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛﺎﻧﯿﺎن رادەﮔﺮن و ھﯿﭻ ھﺳــﺘﻜﯽ ﺑرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺗﯿﯿﺎن ﻻ ﻧﯿﯿ و ھﺳﺖ ﺑ دواﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋو ھﺎووﺗﯽ و ﺷــﻮﻓﺮاﻧ ﻧﺎﻛن ﻛ ﺑھﯚی ﺋواﻧوە دوا دەﻛون و ﺑ زەﺣﻤت ﻟ ﺑﺎزاڕ رزﮔﺎرﯾﺎن دەﺑﺖ.
ﻟ ھﯿﭻ وﺗﻚ ﻧﯿﯿ وەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ ﻟ ﺑﯾﺎﻧﯿﯿوە دەﺳــﺖ ﭘ ﺑــﻜﺎت ﺗﺎ ﺋــﻮارە ،ﺟﮕ ﻟﻣــش ﺋو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻼﻧی ﻛ ھﯽ ﺑرﭘﺮﺳﻛﺎﻧﻦ ﯾﺎن ھر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺑرز ﺑﺖ ﻛ ﻟ ﻻی ﺋﻤ ﺑ وەﻧوﺷ و ﻣﯚﻧﯿﻜﺎ ﻧﺎﺳﺮاوە ﺋوا ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺗﻮﺧﻨﯽ ﻧﺎﻛوﺖ ،ھرﭼﻧﺪە ﺋﻤ ﺑﯚﺧﯚﺷﻤﺎن ﻧﺎوﺮﯾﻦ ﺗﻣﺎﺷــﺎﯾﺎن ﺑﻜﯾﻦ ﺋوﺟﺎ دەﺑ ﭘﯚﻟﯿﺴﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﭼﯚن ﺗﻣﺎﺷﺎی ﺑﻜﺎت. ھﻧﺪرﻦ دە ،ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕ زۆر ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿ ﻛ ﻟﻣﺒر و ﺋوﺑر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ ﺑﻮەﺳﺘﺖ ،ﺋوەش ﺑﯚ ﺋوە دەﮔڕﺘوە ﻛ ھﻣﻮو ﺷــﻮﻓﺮەﻛﺎن ﺑ ﯾك ﭼﺎو ﺳﯾﺮ ﻧﺎﻛﺮﻦ و ﯾﺎﺳﺎﯾﺎن ﺑﺳردا ﻧﺎﺳﭘﻨﺮﺖ ،ﻓﻗﯿﺮەﻛﺎن ﺳﺰا دەدرﻦ و ﺋواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھروەك ﺋوەی ﺑﯿﺖ ﭘﯚﻟﯿﺴــﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺋو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻼﻧ ﻧﺑﯿﻨﻦ.
ﭘﯚﻟﯿﺴﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ
ﻛس ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻧﺎﻛﺎت
ﺋﻤــ ﻟﺑر ﺋو ﮔرﻣﺎﯾی ھﺎوﯾﻨــﺪا ﻛﺎر دەﻛﯾﻦ ﺑﯚ رﻜﺨﺴــﺘﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ،ﺑم ھﻧﺪﻚ ﻟــ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺑرﭘﺮﺳﺎن ﯾﺎن ﺋو ﻛﺳﺎﻧی ﻛ ﺑرﭘﺮﺳﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ دەﻧﺎﺳــﻦ ،رﺰ ﻟ ﯾﺎﺳــﺎ ﻧﺎﮔﺮن و ﻛﺎﺗﻚ ﭘﯿﺎن دەﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛت ﻟ ﮔراج راﺑﮕــﺮە ﺑﺗﻮﻧﺪی وەﻣﻤﺎن دەدەﻧوە و ﭘﻤﺎن دەﻦ ﻧﻗﻠﺖ ﺑﻜﯾﻦ ﯾﺎن ﺗﻟﻓﯚﻧﻚ ﺑﯚ ﺑرﭘﺮﺳﯽ ﺑرﭘﺮﺳﻛت دەﻛﯾﻦ ﻧﻗﻠﺖ ﺑﻜﺎت. ﺋو ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾ ﻛ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﺑﻮو ﻧﺎوی ﺑﮫﻨﯿﻦ و وﻨــی ﺑﮕﺮﯾﻦ ،ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ڕﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺑﺎزاڕ ﭘﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑ ﻣﻓﺮەزەﯾﻛﯽ ﺟﯿــﺪی ھﯾ ﻛ ﺗﻧﯿﺎ ﯾﺎﺳﺎ ﭘﯾەو ﺑﻜن و دەﺳﺗﻜﯽ ﺗواوﯾﺎن ﭘ ﺑﺪرﺖ ﺑوەی ﻛ ﺳرﭘﭽﯿﻜﺎر ﻧﺗﻮاﻧﺖ ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﻗﺴﯾك ﺑــﻜﺎت ﯾﺎﺧﻮد ﺑ ﻣﻨت ﺑﺖ ﻟ ﭘﺴــﻮو .ﺑم ﺟﯚرە ﯾﺎﺳــﺎی ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﭘﯾەو دەﻛﺮﺖ و ھﻣﻮو ﻻﯾك ﺳﻮودﻣﻧﺪ دەﺑﻦ ،ﭼﻮﻧﻜ ﯾﺎﺳﺎ دەﺑﺖ ﺑﯚ ھﻣﻮوان ﺑﺖ ﻧك ﺑﯚ ھﻧﺪﻚ و ھﻧﺪﻜﯿﺶ ﺑواﯾﺎن ﭘ ﻧﺑﺖ.
ھﻮﻧر ﺣﻣﯿﺪ
ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﻣﺸﻚ ﻣﺎﻧﺪوو دەﻛﺎت
ﺋﮔــر ﮔﻮزەرﻚ ﺑﻧﺎو ﺑﺎزاڕدا ﺑﻜﯾــﺖ ﻟﺑﺮی ﺋوەی ﺑﺤﺳﯿﺘوە ﺑ ﭘﭽواﻧوە ﻣﺎﻧﺪوو و زۆر ﺑﺰار دەﺑﯽ، ﺑ ﺳروﺑرﯾﯿﻛﯽ ﺗواو ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕ ﺑدی دەﻛﺮﺖ ھر ﻟــ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻛﺎن و ﻛﺎی دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﻟﺳر ﺷــﻗﺎﻣﻛﺎن ﺗﺎ ﻧﺑﻮوﻧﯽ ھﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟ ﺳری ﻛﯚﻧﻛﺎﻧﺪا .ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻛﯚﻧﻛﺎن ڕﻚ ﺑﺨﺮﻨوە ﺑوەی ﻛ ﻟــ ھردوو ﺳــری ﻛﯚﻧﻛﺎﻧﺪا ھﻤﺎی ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ھﺑﺖ و ﺳﯿﺴــﺘﻣﻚ داﺑﻨﺮﺖ ﺑوەی ﻛ ﻟــ ﻛﯚﻧﻚ ﭼﻮوﻧ ژوورەوە ڕﮕــ ﭘﺪراو ﺑﺖ و ﻟ ﻛﯚﻧﻜﯽ ﺗﺮ ڕﮕ ﭘﻨدراو ﺑﺖ ،ھروەھﺎ ﻟوﺳری ﻛﯚﻧﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑھﻣﺎن ﺷﻮە ھﻤﺎ ھﺑﺖ ﺑوەی ﻛ ھﺎﺗﻨ ﻧﺎوەوە رﮕ ﭘ ﻧدراو ﺑﺖ و ھﺎﺗﻦ رﮕ ﭘﺪراو ﺑﺖ ﺑو ﺷــﻮەﯾش ﻛﻣﻚ ﻟو ﻗرەﺑﺎﻐﯿﯿی ھﯾ ﻟﻧﺎو ﺑﺎزاڕدا ﻛم دەﺑﺘوە.
12
ﻛﻮرد ﻟ ﻣﯿﺪﯾﺎیﻋرەﺑﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻣﺣﻤﻮد ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ﭘﻛﻛ ﺗﺮﺳﯽ ﻟ داڕﻣﺎﻧﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھﯾ ﺳرﻛﺮدەﯾﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺌﻮﻣﺪﯾﯽ ﺧﯚی ﻟ ھﻮﺴــﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟ ﺑراﻣﺒر ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟو وﺗ ﭘﺸﺎن دا ﻛــ ﮔﯾﺸــﺘﻮوەﺗ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﯾﻛﻼﻛــرەوە و دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛ دەوﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھﯿﭻ ھﻧﮕﺎوﻜــﯽ دﯾــﺎری ﻧﻧــﺎوە ﺑﯚ ﭘﺎﭙﺸﺘﯿﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺋﺎﺷﺘﯽ ،ﺑﮕﺮە ﺑﭘﭽواﻧوە دەﺳــﺘﯽ ﺑ داﻧﺎﻧﯽ ﺑرﺑﺳــﺖ ﻟﺑردەم ﺗواوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــﻛ ﻛﺮدووە ﻛــ ﻟﻻﯾن ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟﺳر دەﺳﺘﭙﺸﺨرﯾﯽ ﻋﺑﺪو ﺋﯚﺟﻻﻧﯽ ﺳرﻛﺮدەﻛی ﺧﺮاوەﺗ روو. دﯾــﺎر ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ ﺋﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻣﺎ ﺟﭭﺎﺗﺎ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــر ﺑــ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑ رۆژﻧﺎﻣی "ﺷرﻗﻮﻟﺌوﺳــت"ی راﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﺳرﻛﺮداﯾﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﻛ ﭘﺎﺑﻧﺪی ﺋرﻛ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻮو ﻟ ﯾﻛــم ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘﺮۆﺳی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛ ﻋﺑــﺪو
ﺋﯚﺟﻻﻧﯽ ﺳــرﻛﺮدەی ﭘﺎرﺗﻛ دەﺳﺘﭙﺸــﺨرﯾﯽ ﺑﯚ ﻛــﺮد ،ﺋو ﻗﯚﻧﺎﻏی ﺋﺎﮔﺮﺑﺳﺖ و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺳــرﺑﺎزە دﯾﻠﻛﺎﻧﯽ ﻻی ﺣﺰب و دواﺗﺮﯾﺶ ﻛﺸﺎﻧوەی ﭼﻛﺪاراﻧﯽ ﻟ ﺧﺎﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﮔﺮﺗوە ،دوای ﺋوە ﭼﻮوﯾﻨ ﻧﺎو ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەم ﻛ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏ ﻟ ﭘﺮۆﺳــﻛ ﺑﮔﺸﺘﯽ ،ﻛ ﺑﭘﯽ ﭘﻼﻧﯽ داڕﮋراو داﻧﺎﻧﯽ ﭼــك ﻟﺧــﯚ دەﮔﺮێ ﺑﯚ ﺋوەی ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳﯿم دەﺳﺖ ﭘ ﺑﻜﺎ ،ﺋوﯾــﺶ ﺗﮫﭽﻮوﻧﯽ ﺣﺰب ﺑﯚ ﻧﺎو ﭘﺮۆﺳــی ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﯾﺎرداﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟﺳــر ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺗواو و ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺑم ﻟ ﺑراﻣﺒردا ﺗﻧﯿﺎ ھﺎوﺸﺘﻨﯽ ﯾــ ك
ھﻧﮕﺎوﻣــﺎن ﻟﻻﯾن ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھﺳــﺖ ﭘ ﻛﺮد ،ﺋوﯾﺶ وەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﺳرﺑﺎزﯾﯿﻛﺎن ﺑﻮو ،ﻛ ﺋو ھﻧﮕﺎوەش ﺑس ﻧﯿﯿ. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،زۆر ﺧﯚﺷــﺤﺎﯿﻦ ﺑوەی ﺋﺴﺘﺎ ﺷڕ ﻟ ﻧﻮان ﺋﻤ و ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﻣﺎوە ،ھروەھﺎ ﺧﯚﺷﺤﺎﺘﺮﯾﺸــﯿﻦ ﺑ وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋو ﺧﻮﻨﺷــﺘﻨی دەﯾﺎن ﺳﺎ دەﯾﺎن ھزار ﻟــ ﮔﻧﺠﺎﻧﯽ ﺋﻤ و ﺳــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻛﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ، ﺑم ﻟــ ﺑراﻣﺒردا دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛ ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼﻧﺪ ھﻧﮕﺎوﻜﯽ دوژﻣﻨﻜﺎراﻧی ﻟــ ﺑراﻣﺒر ﻧﯿﺎزە ﺋﺎﺷــﺘﯿﺎﻧﻛﺎﻧﻤﺎن ھﺎوﺸــﺘﻮوە، ﺋــﺎ ﺋوەﺗــﺎ ﺗــﺎ ﺋﺴــﺘﺎ ﻓۆﻛ ﺳﯿﺨﻮرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛﺎﻧﻤﺎن دەﺳﻮوڕﻨوە ،ھﺗﺎ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﺋرﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ رای ﮔﯾﺎﻧﺪ ﻛ ١٠٠ ﭘﮕی ﺳرﺑﺎزﯾﯽ ﺋﻤی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮدووە ،ﺋوەش ﺑﮕﯾ ﻟﺳر ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﻟﻻﯾن ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟ ﺑراﻣﺒر ﭘﺮۆﺳــی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻗﯚﺳــﺘﻨوەی دۆﺧﯽ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﯚ ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻣﺑﺳــﺘﯽ
وەﺷﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﻮرزی ﺳــرﺑﺎزی ﻟ داھﺎﺗــﻮودا ،ھروەھــﺎ ھوﯽ ﺗﺮ ﻟﻻﯾن ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھن ﺑــﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﻧﺎوی ﭘﺎﺳــواﻧﯽ ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن ﻟ ﻛﻮردە ﺑﻛﺮﮕﯿــﺮاوەﻛﺎن ،وای ھﻣﻮو ﺋوەش ﺳــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﺑــ ﭘﻛﺮدﻧــوەی ﺋو ﭘﮕﺎﻧی ﺋﻤ ﻟﯿﺎن ﻛﺸــﺎﯾﻨوە و ﻧﻮﻜﺮدﻧوەﯾــﺎن ،ھﻣﻮو ﺋواﻧ ﻧﯿﺸﺎﻧی ﻧﺎڕژدﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﻦ ﻟ ﺑراﻣﺒر ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا. ﺋو ﺑرﭘﺮﺳی ﭘﻛﻛ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺑﺑــ ﺑﻮوﻧﯽ ھﻧﮕﺎوی ﺑراﻣﺒر ﻟﻻﯾن ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑردەواﻣﯽ ﺑ ھوﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﺪەﯾــﻦ و ﺋو ھﻧﮕﺎواﻧﺷــﯽ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ داواﻛــﺮاون ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟ، ﯾﻛم داﻧﻨﺎن ﺑ ﻣﺎﻓﻛﺎﻧﯽ ﮔﻟﯽ ﻛــﻮرد و دووەم داﻧﻨﺎن ﺑ زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و رﮕدان ﺑ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑ زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮﻛــﺮدن ،ﭼﻮﻧﻜ ﻣﺎﻗﻮڵ ﻧﯿﯿ ﮔﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﻛ ژﻣﺎرەﯾﺎن ٥ﻣﻠﯿﯚن ﻛﺳ ﺑھﻣﻮو ﻣﺎﻓ رەواﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎد ﺑ، ﻟواﻧ ﻣﺎﻓﯽ ﻓﺮﺑﻮون ﺑ زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎ ﺳﺎ ﻧﺪ ﻧﯽ داﯾــﻚ و
زﻣﺎﻧﯿﺎن وەك زﻣﺎﻧﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻟ ﻋــﺮاق ،ﻟو ﻛﺎﺗــی ٢٥ﻣﻠﯿﯚن ھﺎووﺗﯿــﯽ ﻛــﻮردی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟو ﻣﺎﻓ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﯾﺎن ﺑﺒش ﺑﻦ ﻛ ﯾﺎﺳﺎ و ﺑﻨﻨﺎﻣ ﻧﺎودەوﺗﯿﯿﻛﺎن ﻓراھﻣﯿﺎن ﻛﺮدووە. ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ھروەھﺎ ﺑﺎﺑﺗﻜــﯽ ﺗــﺮ ھﯾــ ﺋوﯾﺶ ﺑﺎﺷــﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺳــرﻛﺮدە ﻋﺑﺪو ﺋﯚﺟﻻن ،ﭼﻮﻧﻜ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــﺎش ﺑﺰاﻧ ﻛــ ﺑﺑ ﺑﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺟﻻن و رﻨﻮﻨﯽ و راﺳــﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﺋو ﭘﺮۆﺳــﯾ ﺳرﻧﺎﮔﺮێ ،ﺋوە ﺑﺎش دەزاﻧﯿﻦ ﻛ دەوﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺎش ﺋﺎﮔﺎی ﻟو ﻧﺎﻣﺎﻧﯾ ﻛ ﻟﮔڵ ﺳرﻛﺮدەﻛﻣﺎن ﻟ ﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧﻛــی ﻟ دوورﮔی ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ ﺋﺎﻮﮔﯚڕﯾﺎن دەﻛﯾﻦ ،ﺑم ﺋﻣۆ و ﻟژﺮ ﺳﺎﯾی ﺋو ﻗﯚﻧﺎﻏ ﯾﻛﻼﻛرەوە ﻟ ﭘﺮۆﺳی ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا، ﭘﻮﯾﺴــﺖ ﺑــ ﻛﻣﻜﺮدﻧــوەی ﻛﯚﺗﻮﺑﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــر ﺋﯚﺟﻻن دەﻛﺎ ﻛــ رﮕی ﭘــ ﺑﺪرێ ﺑ ﭼﻛﺮدﻧــوەی ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺟﻤﻮﺟﯚــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧﺎوەﺧﯚ و ﺳــرﻛﺮداﯾﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻗﻧﺪﯾﻞ و ﭘﺎﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ھوﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﯾﺸﺘﻦ ﺑ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاو. رۆژﻧﺎﻣی ﺷرﻗﻮﻟﺌوﺳت
دادﮔﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺷرﻋﯿت ﺑ ﻧﺎوی "ﻛﻮردﺳﺘﺎن" دەدا دادﮔی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎوی "ﻛﻮردﺳﺘﺎن"ی ﻟ ﻓرھﻧﮕﯽ ﺋو ﺷــرﻣزارﯾﯿﺎﻧ ھﻨﺎﯾــ دەرەوە ﻛــ ﺋﺎراﺳــﺘی ﻧﺗوەﯾﻛــﯽ ﺋو وﺗــ دەﻛﺮا و داﻧﯽ ﻧﺎ ﺑ ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ وەك "ﻧﺎو"ﻚ ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﯿك ﻟــ دوای ﭼﻧﺪ دەﯾﯾك ﻟ ﻧﻜﻮﯿﻜﺮدن ﻟو وﺷﯾ و ﺑﻧﯾﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋواﻧی ﻟ ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی وت ﺑــﻛﺎری دﻨﻦ، ﺋو ﺑﺎﺑﺗ ﺑــ رﮕداﻧﯽ دادﮔی ﭘﺪاﭼﻮوﻧوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛ ﺑرزﺗﺮﯾﻦ ﺳرﭼﺎوەی دادوەرﯾﯿ ﻟو وﺗ ،ﺑ ھردوو ھﺎوﺳری ﻛﻮرد )ﯾﻮﻧﺲ و ﺋﻟﯿﻒ ﺗﯚﭘﺮاك( ﺑﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚرﭘﻛﯾﺎن ﺑﻧــﺎوی "ﻛﻮردﺳــﺘﺎن" رووی دا، ﺳــرەڕای ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻓرﻣﺎﻧﮕی ﻧﺎﺳﻨﺎﻣی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و دادﮔﯾﻛﯽ ﺋﯿﺪاری ﻟ ﭘﺸﺘﺮدا. ﭼﯿۆﻛﻛــ ﻟ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋﺎﺑﯽ ٢٠١١ دەﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد ،ﺋوﻛﺎﺗی ﻣﻨﺪاﻛ ﻟداﯾﻚ ﺑﻮو و داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﺳﻮورﺑﻮون ﻟﺳــر ﻧﺎوﻧﺎﻧــﯽ "ﻛﻮردﺳــﺘﺎن" وەك ھﻤﺎﯾــك ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــرﻜﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧ ﺑــﯚ دۆزی ﻛــﻮرد ﻟ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻟ ﺳــرەﺗﺎدا ﻓرﻣﺎﻧﮕی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﮕﻧﺎﻣی ﻟداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاﻛ دەرﻛﺮد، ﺑم دواﺗﺮ ﺑﺋــﺎﮔﺎ ھﺎﺗوە ﻛ ﺋو ﻧﺎوە ﻟ ﻗدەﻏﻛﺮاوەﻛﺎﻧ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ،
ﺑﯚﯾ داوای ﻛــﺮد ﻧﺎوەﻛ ﺑﮕﯚڕن و ﺑﮕﻧﺎﻣﻛﺑﮕڕﻨﻨوە. ﻟــ ﺑراﻣﺒر رەﺗﻜﺮدﻧــوەی داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﻨﺪاﻛــدا ،ﻓرﻣﺎﻧﮕی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘﻧﺎی ﺑﯚ دادﮔــ ﺑــﺮد ﻛ ﺋوﯾــﺶ ﺑﯾﺎری دا "ﻛﻮردﺳــﺘﺎن" ﻧﺎوﻜــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿ و ﺷــرﻣزارﯾﯿ ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاﻛ و ﻛﯚﻣﮕی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ھروەھﺎ ﻓرﻣﺎﻧﯽ دەرﻛﺮد ﺑ ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻛ ﺑﻧﺎوی "ھﻠﯿــﻦ" ،ﺋوەﯾــﺶ رەزاﻣﻧﺪی ﺑﺎوﻛﻛی ﺑدەﺳﺖ ﻧھﻨﺎ و ﺳﻮور
ﺑﻮو ﻟﺳــر ﺗواوﻛﺮدﻧﯽ رﻮﺷﻮﻨ دادوەرﯾﯿﻛﺎن ،ﺑ ﭘﺎﭙﺸﺘﯿﯽ ﺧﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛی ﻟ ﺋﯚرﻓﺎ ﻟ ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژھﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛــ زۆرﯾﻨی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﻛی ﻛﻮردن. دادﮔــی ﭘﺪاﭼﻮوﻧــوە رای ﮔﯾﺎﻧﺪ ،ھﯿﭻ زﯾﺎﻧــﻚ ﻧﯿﯿ ﺋﮔر ھﺎووﺗﯿﯿﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎوﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ھﺑ و ﺑﯾــﺎری دا ﺑوەی ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﻧﺎوــﻚ رەت ﺑﻜﺎﺗــوە ﻛ ﻟﻻﯾن ﺑﺎوﻛﯿﯿوە ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاﻛی دﯾﺎری ﻛﺮاوە ،ﺑو ﺷــﻮە دادﮔﻛ ﺑﯾﺎری
دادﮔــ ﺋﯿﺪارﯾﯿﻛــی ﭘﻮوﭼــڵ ﻛﺮدەوە و ﺑﮕﻧﺎﻣی ﻟداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺑﻧﺎوی "ﻛﻮردﺳــﺘﺎن" ﺑــﯚ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻛ ﮔڕاﻧﺪەوە. ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺋﻧﻜــرە ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﻧــﺎوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟ ﻧﻮوﺳــﺮاوە رەﺳــﻤﯿﯿﻛﺎن رەت دەﻛﺎﺗــوە، ﺗﻧﯿﺎ ﺋوەی ﭘﻮەﺳﺖ ﺑ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﻧﺑ ،ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﺣﻜﻮوﻣﺗــ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﭼﻮوﻧ ﻧﺎو ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ ﻟﮔڵ ﺋــو وﺗﺎﻧــی داﻧﯿﺎن ﺑ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻧﺎ ﯾﺎن ﻧﺎوﯾﺎن ﻟﺳر ﻧﺧﺸــی رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ دەھﻨﺎ.ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕﻜﯽﺳرﺑﺎزیﺗﻮرﻛﯿﺎ ھﯾ ﻛ ﭘﺎﺳــﺎو ﺑﯚ ﺑﻛﺎرﻧھﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎوی "ﻛﻮردﺳﺘﺎن" دﻨﺘوە ﺑوەی ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋو ﻧﺎوە ﭘﺎﭙﺸﺘﯿﯿ ﺑﯚ رﻜﻜوﺗﻨﻨﺎﻣی "ﺳﯿﭭر" ﻛ دوای ﺟﻧﮕــﯽ ﯾﻛﻣﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮاوە و ﺑﺎﺳــﯽ داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ھرﻢ ﯾﺎن دەوﺗﻜﯽ ﻛﻮردی ﻟ ﻧﺎوﭼﻛ ﻟﺳر ﺣﺴــﺒﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻋﺮاق دەﻛﺎ ،ﻣﺴــﺘﻓﺎ ﻛﻣــﺎل ﺋﺗﺎﺗﯚرك داﻣزرﻨری دەوﺗﯽ ﻧﻮﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ھﺎوەﻧﯽ ھوﯽ ھﻮەﺷﺎﻧوەی رﻜﻜوﺗﻨﻨﺎﻣﻛﯾــﺎن دا ﻟ رﮕی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟﮔــڵ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﻛﺎن ﻟــ دوای ﺷــڕی رزﮔﺎری
ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــ ١٩٢٣ و ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ رﻜﻜوﺗﻨﻨﺎﻣی "ﻟــﯚزان" ﻛ داﻧﯽ ﺑ ﺳــﻨﻮوری دەوﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻧــﺎ و ﺑــﻮوە ﻣﺎﯾی ھﻮەﺷــﺎﻧوە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ رﻜﻜوﺗﻨﻨﺎﻣی "ﺳﯿﭭر"، ﺑم ﺟﯚرەش ھﯿــﻮای ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺑــ داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ ﻗوارەﯾﻛــﯽ ﺳرﺑﺧﯚی ﺧﯚﯾﺎن ﻧھﺸﺖ. ﺋــو ﺑﯾــﺎرەی دادﮔــی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھﯿــﻮای ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺑ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــوەی ﭼﺎرەﺳــرﺑﻮوﻧﯽ دۆزەﻛﯾــﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮد و ﻟو ﺑﺎرەوە ژﻣﺎرەﯾك ﻟــ ﭘرﻟﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟ ﺳــروﺑﻧﺪی ﺑﯾﺎرەﻛــدا راﯾــﺎن ﮔﯾﺎﻧﺪ ،ﭘﺪەﭼ ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﭼﺎرەﺳر ﻧﺰﯾــﻚ ﺑــ و رەﻧﮕــ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺟــﻻن و ﭘﺪاﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﺑ ﻛﻮرد ﺑﻜوﺘ دوای ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻟ ﺳــﺎﯽ داھﺎﺗــﻮودا، ﺋــوەش وەك ﺋﺎﻣﺎژەﯾﻛﯽ دﯾﺎر ﺑﯚ ﺋوەی "ﻛﻮردﺳــﺘﺎن" ﻟــ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟداﯾﻚ ﺑﻮوە و ھر ﻟوﺶ ﮔﺷــ دەﻛﺎ و ﮔورە دەﺑــ ،ﺑم ﺑﺑ رووﻧﻜﺮدﻧوەی ﻣﺑﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺎﻣ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﺎك ﯾﺎن ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚرﭘ. رۆژﻧﺎﻣی ﺣﯾﺎﺗﯽ ﻟﻧﺪەﻧﯽ
ﺷﺎﻛﺮ ﻧﺎﺑﻮﻟﺴﯽ
ﺑﺷﯽ دووەم رۆژﻧﺎﻣی وەﺗﻧﯽ ﺳﻌﻮودﯾﺎ
ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳر دواڕۆژی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋﺮاق ﺋﮔــری ﺋــوە ھﯾ ﻋﺮاق دوای ﭼﻧﺪ ﺳــﺎﻜﯽ ﻛــم ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑ ژاﻧ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛی ﺑﻨ ﺑ ﻟداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ دوو ﺣﺰﺑﯽ ﺳــرەﻛﯽ ﯾﻛﻜﯿﺎن ﻟ دەﺳــت و ﺋوەی ﺗﺮﯾﺎن ﺑرھﺴــﺘﻜﺎر ،ﻛ ﺋوەش ﺋو ﻧﻤﻮوﻧ ﺑﺎﺷی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﺗ ﻛ دەﺗﻮاﻧ ﭘﺸﻜﺸﯽ دﻧﯿﺎی ﻋرەﺑﯽ ﺑﻜﺎ. ١ــ ﺋﺴﺘﺎ ﺗﺎﻛ ﻣﺗﺮﺳﯽ و ﻧﯿﮕراﻧﯽ ﻟ ﻋﺮاق ﺗﺷﻧﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرە ،ﺗﯿﺮۆری ﮔﺮووﭘ ﭼﻛﺪار و ﻧﺎﭼﻛﺪارەﻛﺎن ﻛ ھوﯽ وەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ رەوڕەوەی ﭘﺸﻜوﺗﻦ و ﻧﻮﺨﻮازﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑ ﺑﯚﻣﺐ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﯽ ﺑﯚﻣﺒﮋﻛﺮاو و ﻣﻮوﺷك ﭘﯾﺎﻣ ﺗﻟﭬﺰﯾﯚﻧﯿﯿﻛﺎن و وﺗــﺎری رۆژاﻧﯽ ھﯾﻨﯽ و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ھﻧﺪﻚ ﻟ ﺋﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧــﯽ ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﭘﺸــﻮو و ﺑھﻣﻮو ﺷــﻮازە ﻛﯚﻧﻛﺎن ﺑﺑ ﺳــﻜﺮدﻧوە دەدەن ،ﭼﻮﻧﻜ رەوڕەوەی ﭘﺸﻜوﺗﻦ و ﻧﻮﺨﻮازﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟ ﻋــﺮاق زۆر ﮔورەﺗﺮ و ﺑھﺰﺗﺮ و ﺑﮕﺮە زۆر ﻟوە ﺳــﺧﺘﺘﺮە ﻛ ﺋو ﺟﯚرە ﺗﻗﻣﻧﯿﯿﺎﻧی ﺑ ﯾﺎرﯾﯿ ﺋﺎﮔﺮﯾﻨﻛﺎن دەﭼﻦ و ﯾﺎری ﺑ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻛﺳﺎﻧﯽ ﺑﺘﺎوان دەﻛن ،ﭘﻛﯿﺎن ﺑﺨن. ﺑــم ﺋﺎﺧﯚ ﻋﺮاﻗﯿﯿﻛﺎن ﻟ ﻧﺎوەﺧﯚی ﺋو وﺗ ھﺳــﺖ ﺑو دەﺳــﻜوﺗ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧ دەﻛن ﻛ ﺑدەﮔﻤن زۆرﯾﻨی ﮔﻻﻧﯽ ﺗﺮ ﭘﯽ ﺷﺎدﺑﻮوﻧﺗوە؟ ﯾﺎن ﺋوەﺗﺎ ﻋﺮاﻗﯿﯿﻛﺎن ﻟژﺮ ﺳﺎﯾی ﺋو ﭘﺸﻮی و دۆﺧ ﺗﻧﺎھﯿﯿی ﺋﺴﺘﺎ ﺑھﯚی ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی دارودەﺳﺘﻛﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﺸﻮو و ﻛﯚﻣ ﻗﻟڕەﺷﻛﺎﻧﯽ ﻋرەﺑ ﺋﻓﻐﺎﻧﯿﯿ ﺑﻛﺮﮕﯿﺮاوەﻛﺎن ،ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺧــﯚش ﺑﻮوە و ﺋو ﺑﺎﻧﺪە "ﺑﻨﺪەرەی دزان" ﻛ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن دزﯾﻨﯽ ﺑﺎﻧﻜﻛﺎن و ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛﺳﺎﻧﯽ ﺑﺘﺎوﻧ ﻟ رۆﻛﺎﻧﯽ ﮔل و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ،ﺑﻮوﻧﺗ رﮕﺮ ﻟﺑردەم ﺗﺎﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺧﯚﺷﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋو دەﺳﻜوﺗ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧ؟ --٢زۆرﯾﻨــی ﺋواﻧی ﻟ دەرەوەی ﻋــﺮاق ﻟﺪوان دەدەن وای دەﺑﯿﻨﻦ ﻛ ﺋوەی ﻟﺳــر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻋﺮاق ﺑدی ھﺎﺗﻮوە ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﺟﯚری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﯿ ﺑرەو ﻋﺮاﻗﯽ ﻧﻮێ ،ﺑﮕﺮە ﻧﺰﯾﻜﺘﺮە ﻟ ﭘﺸﻮی و ﺷﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﺋوان دەﻦ ﻛ ﺋو دەﯾﺎن ﭘﺎرﺗی دروﺳﺖ ﺑﻮون و وەك ﻗﺎرﭼﻚ زﯾﺎدﯾﺎن ﻛﺮد و ﺋو دەﯾﺎن رۆژﻧﺎﻣﺷــﯽ دەرﭼﻮون ،ﺗﻧﯿﺎ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﻦ ﺑﯚ ﭘﺸﻮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛ ﻣﮋدە ﻧﯿﻦ ﺑﯚ دواڕۆژﻜﯽ ﭘﺮﺷﻨﮕﺪار ﺑﯚ ﻋﺮاﻗﯽ ﻧﻮێ. ﺋوان ﻟ راﺳﺘﯿﺪا ﺑﺑﺎﺷﯽ ﻣﮋووی ﺋو ﮔﻻﻧﯾﺎن ﻧﺧﻮﻨﺪووەﺗوە ﻛ ھوﯿﺎن دا و ﮔﯾﺸﺘﻦ ﺑ ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ھﺎوﭼرخ ،ھروەھﺎ ﻣﮋووی ﻋﺮاﻗﯿﺎن ﻟ ﻣﺎوەی ٣٠ﺳﺎﯽ راﺑﺮدووی رەﺷﯽ ژﺮ ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﺑﻋﺴﯽ ﻓﺎﺷﯽ ﻧﺧﻮﻨﺪووەﺗوە، ﺋوەی ﺗﯿﺪا ﺋﻧﺠﺎم درا ﻟ ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﻟﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺑﮋارە و ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋﺮاق ﻛ ﺑ دەوﻣﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ژﺮﺧﺎﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺗﮕﯾﺸﺘﻦ و ﺟﻤﻮﺟﯚﯽ ﻋرەﺑﯽ دادەﻧﺮا .ﺑﮋارەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﮕﯾﺸــﺘﻮوی ﻋﺮاﻗﯽ ﻟ راﺑﺮدوو و ﺑر ،٢٠٠٣دووﭼﺎری ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﮔﺮﺗﻦ و راوەدووﻧﺎن ھﺎﺗوە ،ﺋﺴــﺘﺎش ﺋو ﻟ،٢٠٠٣ ﺗﻗﯿﻨوە ﻓﺮەﺣﺰﺑﯽ و رۆژﻧﺎﻣواﻧﯽ و راﮔﯾﺎﻧﺪﻧ ﺳرﻧﺠاﻛﺸ ،ﺑرﺟﺳﺘﯾ ﺑﯚ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺳرﻛﻮﺗﻜﺎری و داﭘﯚﺳــﯿﻨی ﺋوان ﻛ ﻟ ﻣﺎوەی ﺳ دەﯾی راﺑﺮدوو دووﭼﺎری ﺑﻮوﻧوە ،ﺋوەش "ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗﺷﻧﻛﺮدﻧ "ﻛ ﭘﺶ "ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﻣﻜﺮدﻧوە" دێ. --٣ﻋﺮاق ﻟ دوای ٢٠٠٣ﺑھﻣﺎن ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﭙڕ ﺑﻮو ﻛ ژاﭘﯚﻧﯽ ﻧﻮێ ﻟ دوای ١٩٤٥ﭘﯿﺪا ﺗﭙڕی ،دوای رووﺧﺎﻧﯽ ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﺳــرﺑﺎزی ﻛ ﺗﻧﯿﺎ ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ﺋو وﺗ ھﻨﺎ ،ھروەھﺎ ﺋوەی ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟ دوای ﺟﻧﮕﯽ دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎن دوای رووﺧﺎﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﺗﯽ ﻧﺎزی ﭘﯿﺪا ﺗﭙڕی ،ھروەھﺎ ﺋوەﺷﯽ ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮور ﻟ دوای ١٩٥٣ﭘﯿﺪا ﺗﭙڕی ﻟ دوای ﺳرﻛوﺗﻨﯽ ﻟ ﺷڕەﻛی ﻟﮔڵ ﺑﺎﻛﻮردا. ﺋو ﻓﺮەﺣﺰﺑﯿﯿ ﺑﻮﻨﯾ ﻟ ﻋﺮاق ھﻣﺎن ﺷﺖ ﺑﻮو ﻟ ژاﭘﯚن ﻟ دوای ١٩٤٥ دروﺳﺖ ﺑﻮو ،دوای ﺟﺒﺟﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻧﺪ ﯾﺎﺳﺎ و دەﺳﻜوﺗﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ، ﺑم ﺟﯚرە ﺑدەﯾﺎن ﭘﺎرت ﺳــرﯾﺎن ھﺪا ،ﺑم ژاﭘﯚن ژاﻧ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛی ﺑ ﻟداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ دوو ﺣﺰﺑﯽ ﺳــرەﻛﯽ ﺑﻛﯚﺗﺎ ھﻨﺎ ،ﺋواﻧﯿﺶ ﺣﺰﺑﯽ ﻟﯿﺒﺮاﻟﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ )ﻟ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗ ﻧﺎﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺘﻛﺎن ﻟ دوای ﺟﻧﮕﯽ دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎن( و ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ،ﻟﭘﺎڵ ﭘﺎرﺗﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘﯚ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ --٤ .ﺋو ﻓﺮەﺣﺰﺑﯿﯿ ﺑﻮﻨﯾ ﻟ ﻋﺮاق ھﻣﺎن ﺷﺖ ﺑﻮو ﻛ ﻟ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟ دوای رووﺧﺎﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﺗﯽ ﻧﺎزی دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﺋوﻛﺎت ﻟ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ دەﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھﺎﺗﻨ ﻛﺎﯾوە ،ﺋوەش دوای ﺋوەی ﺗﻧﯿﺎ رﮕ ﺑ ﺣﺰﺑﯽ ﻧﺎزی دەدرا ﺑﯚ ھﺑﻮون ،ﺑم ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ژاﻧ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻛی ﺑ دوو ﭘﺎرﺗﯽ ﺳرەﻛﯽ ﺑﻛﯚﺗﺎ ھﻨﺎ ﺋواﻧﯿﺶ ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ھﺎوﭘﯾﻤﺎن ﻟﮔڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺋﺎزاد ﺑﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھﯿﻠﻤت ﺷﻤﯿﺪت و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻣﺳﯿﺤﯽ ﺑﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ھﯿﻠﻤت ﻛﯚڵ. ھروەھــﺎ ﺋــو ﻓﺮەﺣﺰﺑﯿﯿ ھﻣﺎن ﺷــﺖ ﺑﻮو ﻟ ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷــﻮور ﻟ دوای ١٩١٠ەوە( ،ھروەھﺎ ﻛﺸﺎﻧوەی ژاﭘﯚن ﻟ ١٩٤٥ دوای داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯽ ٣٥ﺳﺎڵ )ﻟ١٩١٠ ەوە(، ،،١٩٥٣ دوای رزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻟ ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ رژﻤﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﻛﻮر ﻟ١٩٥٣ ﺋوﻛﺎت دەﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھﺎﺗﻨ ﻛﺎﯾوە ،ﺑم ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮور ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑ ژاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑ دوو ﭘﺎرﺗﯽ ﺳرەﻛﯽ ھﻨﺎ ﺋواﻧﯿﺶ ،ﭘﺎرﺗﯽ دادی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻛﯚرﯾﺎ. --٥ﭘﺸــﺒﯿﻨﯽ و ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێ ﻛ ﻋﺮاﻗﯿﺶ دوای ﭼﻧﺪ ﺳﺎﻜﯽ ﻛم ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑ ژاﻧ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛی ﺑﻨ ﺑ دوو ﭘﺎرﺗﯽ ﺳرەﻛﯽ ،ﯾﻛﻜﯿﺎن ﻟ دەﺳت و ﺋوەی ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﺑرھﺴﺘﻜﺎر ،ﻛ ﺋوەش ﺋو ﻧﻤﻮوﻧی ﺑﺎﺷﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﺗ ﻛ ﻋﺮاق دەﺗﻮاﻧ ﭘﺸﻜﺸﯽ دﻧﯿﺎی ﻋرەﺑﯽ ﺑﻜﺎ ،ﺑوەش ھﺎوﭼرﺧﯽ و ﻧﻮﮕراﯾﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟ دﻧﯿﺎی ﻋرەﺑﯽ دەﺳﺖ ﭘ ﺑﻜﺎ ،ﻛ ھر ﺋوەش دواڕۆژی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋو وﺗ روون دەﻛﺎﺗوە و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺶ ﺑ ﺳردەﻣﻜﯽ ﺗﺎرﯾﻜﯽ ﻣﮋووی ﻋﺮاق دﻨ ﻛ ﺑر ﻟ ٢٠٠٣ ﺧﯚی ﻟ ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﻧﺎزﯾﯽ ﺑﻋﺴﯽ دەﻧﻮاﻧﺪ و ﺋﺴﺘﺎش ﻟ ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ "ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە" ﺑرﺟﺳﺘ دەﻛﺎ، ٢٠٠٤ەوە ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﻋﺮاق دەﻛﺎ ﺳرەﺗﺎ ﺑ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻛ ﻟ٢٠٠٤ ەوە ٢٠٠٥ەوەش ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺑ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ .ﺑم ﺟﻋﻔری و ﻟ٢٠٠٥ ەوەش ﺷــﻮەﯾ ﻋﺮاق ﻣﺎوەی ١١ﺳــﺎ ﻛوﺗﻮوەﺗ ژﺮ ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﺗﺎﻛ ﺣﺰﺑﯽ )ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮا( ،ﺋوەش ﻧﺰﯾﻜ ﻟ ﻣﺎوەی ﻓرﻣﺎﻧەواﯾﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻋﺴﯽ ﻋﺮاﻗﯽ، ﻟو ﺑﺎرەﺷــﺪا وەك ﺋوە واﯾ ﻋﺮاق ﻟ رووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿوە ﻟژﺮ دﯚﭘﯽ ﺋﺎوی ﺑﻋﺴوە و ﺑﯚ ژﺮ ﺷﯚڕەی ﺋﺎوی ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮاوە ﮔﻮازراﺑﺘوە ،وەك ﻟ ﭘﻧﺪﻜﯽ ﻋرەﺑﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە.
ﻛﻮرد ﻟ ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺑﯿﺎﻧﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﺘﯿﯽ ھﺰەﻛﺎﻧﯽ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺑﺳردا دﺖ دوورﺧﺴﺘﻨوەی ﻣﺤﻣد ﻣﻮرﺳﯽ ﻟ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺗﻧﯿﺎ ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻟﺳر رەوﺷﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺋو وﺗ ﻧﯿﯿ ،ﺑﻜﻮ دەﺑﺘ ھﯚی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﮔورە ﻟ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮان وﺗﺎن و ھﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻛﯾﺸــﺪا .ﻻداﻧــﯽ ﻣﻮرﺳــﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﻟ ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﻟ ﺑراﻣﺒر ﭘﺮﺳــﻛﺎﻧﯽ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯿﺶ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﺷڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺳﻮورﯾﺎ. ﭘﺎرﺗ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿ ﺳــﻮﻧﻨﻛﺎن ﻟﻧﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎدا زۆر ﺑھﺰن و ﯾﻛﻚ ﻟواﻧﯿﺶ ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳﻠﻤﯿﻨ. ﺑﯚﯾ ﭘ دەﭼﺖ ﻟــ ﭼﻧﺪ رۆژی داھﺎﺗﻮودا ﺋم ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﻣﻮرﺳــﯽ و دژاﯾﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻧﻮﯽ ﻣﯿﺴﺮ راﺑﮕﯾﻧﺖ. ﺋﻣش واﺗﺎی ﺋوە دەﮔﯾﻧﺖ ﻛ ﻛﺸ ﻟ ﻧﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮدا دروﺳﺖ دەﺑﺖ. ﻟوەش زﯾﺎﺗﺮ ،ژەﻧراﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴــﺮ
ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﺧﯚﺷوﯾﺴﺘﯿﯿﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﺷــﺎر ﺋﺳد ﻧﯿﯿ و ﭘﯿﺎن ﺧﯚﺷ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑ دەﺳﺗﻛﯾﺸﯽ ﺑﺖ، ﺑم ﻟ ھﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﻧﺎﯾﺎﻧوﺖ ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳﻠﻤﯿﻦ ﻟ ﺳﻮورﯾﺎدا ﺑﺒﺘ دەﺳﺗﺪار. دەﻛﺮــﺖ ﺋــم ھﻮﺴــﺘی ژەﻧراﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮﯾﺶ ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻟﺳــر ﺳﯿﺎﺳــﺗﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﻟ ﺑراﻣﺒــر ﺳــﻮورﯾﺎدا ھﺑــﺖ ،ﺑ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻟ ﺑﻮاری ﭘﺸﻜﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﻣﺗﯿﯽ ﺳرﺑﺎزی ﺑ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ .ھــر ﺋﺴــﺘﺎ ژﻣﺎرەﯾك ﻟ ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋﻣرﯾــﻜﺎ ﭘﯿﺎن واﯾــ ﻧﺎﺑﺖ واﺷــﻨﺘﯚن ﭼك ﺑﺪاﺗ ﭼﻛﺪاراﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ، ﭼﻮﻧﻜــ ﭘ دەﭼﺖ ﺑﺷــﻚ ﻟو ﭼﻛ ﺑﮕﺎﺗ دەﺳﺘﯽ ﺗﻮﻧﺪڕەوەﻛﺎن.
ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟﮔڵ ﺧﯚﯾﺪا ھﻨﺎ .ﭘﺎش ﺋوەی ﺷــڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﺗﺎﯾﻔــﯽ وەرﮔــﺮت ﺑﺰووﺗﻨوەی ﺣﻣﺎﺳــﯽ ﻓﻟﺳﺘﯿﻦ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑــ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻟﮔڵ رژﻤﯽ ﺋﺳــد ھﻨﺎ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺧــﯚی ﺑــﯚ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ زۆرﯾﻨ ﺳــﻮﻧﻨ دەرﺑی .ﺋم ھﻮﺴﺘی ﺣﻣﺎس ﻟــ ﻛﺎﺗﻜﺪاﯾــ ﺋﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟ ﻣﺎوەی ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎﯽ راﺑــﺮدوودا ﯾﺎرﻣﺗﯿــﯽ داراﯾــﯽ و ﺳرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﭘﺸﻜﺶ ﺑو ﺑﺰووﺗﻨوە ﻓﻟﺳــﺘﯿﻨﯿﯿ ﻛــﺮدووە .ﺣﻣﺎس ﭼﺎوەڕــﯽ ﺋوەی دەﻛــﺮد ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻦ و ﻣﻮرﺳــﯽ ﻗرەﺑﻮوی ﻟدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﯾﺎرﻣﺗﯿــﯽ داراﯾﯽ و ﺳــرﺑﺎزﯾﯽ ﺋﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎی ﺑﯚ ﺑﻜﻧوە ،ﺑم ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﺶ ﻟ ﭘﯚﺳﺘﯽ دەﺳﺗﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﻣﺎ و ﺋﺴﺘﺎ ﺳﻮﭘﺎ دەﺳﺗﺪارە .ژەﻧراﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮﯾﺶ ﺗواﻧﯿﻨﻜﯽ ﺋرﻨﯿﯿــﺎن ﻟﺑﺎرەی ﺣﻣﺎس ﻧﯿﯿ ،ﭼﻮﻧﻜ ﭘﯿﺎن واﯾ ﺋو
داﻣزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ زۆر ﻻوازن .ﺑﯚﯾ ﭘ دەﭼــﺖ ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ زۆرﯾﻨ ﺑﺒﺘ ھﯚی زﯾﺎﺗﺮ ﺑ دەﺳﺗﻜﺮدﻧﯽ ھﻧﺪﻚ ﭘﺎرت و ﻻﯾن .ﮔﯚﺷﮔﯿﺮﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ و ﺗﻮوڕەﯾﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﺎﻧــﯽ ﻟــ دەﻛوﺘــوە و ﺋﻣــش ﻣﺎوەﯾك ﭘﺶ ﺋﺴــﺘﺎ ﻟ ﻣﯿﺴﺮدا ﺑ رووﻧﯽ ﺑﯿﻨﺮا. ﻣﺤﻣــد ﻣﻮرﺳــﯽ ﺑــو ﺟــﯚرە ﻛﺎروﺑﺎری ﻣﯿﺴــﺮی ﺑڕــﻮە دەﺑﺮد وەﻛﻮ ﺋوەی ﺳــرﻛوﺗﻨﻛی ﻟ ھﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯿﯽ ﺳــﺎﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﺑرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﺗﯿﯽ ﺋوەی ﭘ ﺳﭙﺎردﺑﻮو ﻛ دەﺑﺖ ﻣﯿﺴﺮ ﺑﻜﺎﺗ ﺋو وﺗی ﺋﯿﺨﻮان دەﯾوﺖ .ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟ ﭘەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﺗﻛﯾﺪا ﺑ ھﯿﭻ ﺷﻮەﯾك ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑ وﯾﺴﺖ و داواﻛﺎرﯾﯽ ﻻﯾــن و ﭘﺎرﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی وت ﻧــدا .ﻣﻮرﺳــﯽ ھوﯽ ﻧدا ﻛﯚدەﻧﮕﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﺑﺳﺘﯽ ﺑرەوﭘﺸــﺒﺮدﻧﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ و ﻟﺑﺮی ﺋوە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺑﺑ ھﺰ داﻧﺎ و ﺳﻮودی ﻟ دەﺳﺗﯽ ﺧﯚﯾﺸﯽ وەرﮔﺮت ﺑﯚ ﻓراﻣﯚﺷﻜﺮدﻧﯽ رۆﯽ داﻣزراوەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻣﯿﺴﺮ و دەﺳــﺗﯽ دادوەری )ﺋﻣﺎﻧش ﺑــ دوو ﻛﯚﻛ ﺳــرەﻛﯿﯿﻛی ﺗﺮی ھﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟ ﻣﯿﺴــﺮدا دادەﻧﺮﻦ( .ﻣﻮرﺳﯽ ﻟ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯽ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا ﭘۆژەی دەﺳﺘﻮوری ﺧﺴﺘ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــوە و ﺋﻣش ﺗﻮوڕەﯾﯿﯽ ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ زۆر ﻟ ﻣﯿﺴــﺮﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﮔﯾﺎﻧﺪە ﻟﻮوﺗﻜ. ﺑﺎﺷــ ﺋﻣــ چ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛــﯽ ﺑ ﻋﺮاﻗوە ھﯾــ؟ ﭘﯾﺎﻣﻛ رووﻧ. ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋــﺮاق ﭼﻧﺪﯾــﻦ ﺟﺎر ﺑــ رووﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑ ھوﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﺑﺳﺘﯽ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ زۆرﯾﻨ ﻛــﺮدووە .ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟــ ھﻧﺪﻚ ﻟو ﺑرﺑﺳﺘﺎﻧ ﺑﺰار ﺑﻮوە ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺪا ﻟ ﺑردەﻣﯿﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮون و ﺑﯚﯾ ﺧون ﺑوەوە دەﺑﯿﻨﺖ ﻛﺎروﺑﺎری وت ﺑــ ﺟﯚرﻚ ﺑڕﻮە ﺑﺒﺎت ﻛ ﭘﻮﯾﺴــﺖ ﻧــﻛﺎت ھﯿﭻ
ﻛﺎت راوﮋ ﺑ ﺑرﭘﺮﺳﺎن و ﺋﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ھﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﭘﻜﮫﺎﺗ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﺗﺎﯾﻔﯿﯿﻛﺎن ﺑﻜﺎت .ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﻓرﻣــﯽ ﺋﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻟــ ﺣﻜﻮوﻣت دەرﻧﻛــﺮدووە ،ﺑــم ﻣﺎﻣــی ھﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی -ﺋﯿﺪی ھر ﻟ ھوﺪان ﺑﯚ دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﺗﻤدارە ﺳﻮﻧﻨﻛﺎﻧوە ﺑﯿﮕﺮە ﺗﺎﻛﻮ دەﮔﺎﺗ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی وت -ﺑﻮوەﺗ ھﯚی ﮔﯚﺷﮔﯿﺮﻛﺮدن و ﺗﻮوڕەﻛﺮدﻧﯽ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧ ﭘﺸﻮوەﻛﺎﻧﯽ. ﺋﮔــر ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ھﯿــﭻ واﻧﯾك ﻟ رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﺴــﺮەوە ﻓﺮ ﺑﺖ ﺋوا ﭘــ دەﭼــﺖ ﻟﻣوﭘﺎش ﺑ وردی ﺋﺎﮔــداری ﻣﺗﺮﺳــﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﯾﻛﯽ ﺑھﺰ و ﺳرﺑﺧﯚ ﺑﺖ. دەﺑــﺖ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟو راﺳــﺘﯿﯿش ﺗــ ﺑﮕﺎت ﻛــ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ زۆرﯾﻨ ﻟــ ﻛﯚﻣﮕﯾﻛــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوە و داﺑﺷــﺒﻮودا ﺋو ﺷرﻋﯿﺗی ﻧﯿﯿ ﻛ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑﯚ ﺋوەی ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾﻛﯽ زۆر ﻛﺎروﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ وت ﺑﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺳرﻛوﺗﻮو ﺑڕﻮە ﺑﺒﺎت .ﺋﮔرﯾﺶ ﺑﺘﻮ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟﺳر ﺋم ﺳﯿﺎﺳت و ھﻧی ﺧﯚی ﺑــردەوام ﺑﺖ ﺋوا دەرەﻧﺠﺎﻣﻛی ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﺎش ﻧﺎﺑﺖ. ﺋم ﺋﺎوڕداﻧوەﯾ ﻟ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﯿﺴﺮ دەرﻓﺗﯽ ﺋوەﻣﺎن ﺑﯚ دەڕەﺧﺴﻨﺖ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻋﺮاق ﻟ ﻛﻮﺪا ھی ﻛﺮدووە و ﻟ ﻛﻮﺪا ﺳﯿﺎﺳﺗﻜﯽ ڕاﺳﺘﯽ ﭘەو ﻛﺮدووە .ﺋو ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧی ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﻛ ﻟــ داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ ﻋﺮاﻗﯽ ﻧﻮﺪا رۆﯿﺎن ﮔا ھﻣﯿﺸــ ﺋم ﭘﺮﺳﯿﺎرە دەﻛن :ﺋﺎﯾﺎ ﻛﺸــی ﭘﻜﮫﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﻋــﺮاق ﺋوەﻧﺪە ﮔورەﯾ ﻛ دەﺑﺖ ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ﻋﺮاق ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﺷــراﻛﺗﯽ ﺑڕــﻮە ﺑﺒﺮــﺖ؟ رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﺴــﺮ وەﻣﯽ ﺋم ﭘﺮﺳﯿﺎرەﯾﺎن داﯾوە و ﺋوەﺷﯿﺎن روون ﻛــﺮدەوە ﻛ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ زۆرﯾﻨ ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا زۆر ﻣﺗﺮﺳﯿﺪارە. ﺋزﻣﻮوﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑﯚ ﻣﯿﺴــﺮ ﮔﺮﻧﮕ، ﺑم ﻟ ھﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎھﯿــﺮە دەــﺖ ﺷــراﻛت ﻟــ
ﺣﻣﺎس و دوورﻛوﺗﻨوە ﻟ ﺋﺮان و ﺳﻮورﯾﺎ ﺗﻧﮕﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻛﯽ
ﺑﺰووﺗﻨوەﯾ ﻟ ڕﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺸ ﻟﮔڵ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﺪا ﺳﺎردوﺳﯾﯽ ﻟ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ﻣﯿﺴــﺮ و ﺋﻣرﯾﻜﺎدا دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺗواﻧﯿﻨــﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮاﻧﯿــﺶ ﻟــ ﺑراﻣﺒــر ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻨﺪا زۆر ﮔﯚڕاوە .ﺳــرەﺗﺎ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﺎران ﭘﯿﺎن واﺑﻮو ﻣﻮرﺳﯽ ﻟ ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﺳــرۆﻛﯽ ﭘﺸﺘﺮی وت ﻣﻮﺑﺎرەك دوور دەﻛوﺘوە و ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھﺰ ﻟﮔڵ ﺋﺮاﻧﺪا دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﺑــو ﺟﯚرەش ﮔﯚﺷﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺮان ﻟ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘ دﺖ ،ﺑم ﻣﻮرﺳــﯽ ﺑــو ﺟــﯚرەی ﻧﻛﺮد و ﺋوەش ﺑﺌﻮﻣﺪﯾﯽ ﻻی ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﺎران دروﺳﺖ ﻛﺮد.
ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ دەﺳﺗﯽ )ﺋﺣﻤدی ﻧــژاد( و ﻗﻮوﺒﻮوﻧــوەی ﻛﺸــ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو وت ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺑﺳــردا ﺑﺖ ،ﻟواﻧش ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮان ﺋﺮان و ﺳــﻌﻮودﯾ .ﺳرۆﻛﯽ ھﺒﮋــﺮدراوی ﺋﺮان ﺣﺳــن رووﺣﺎﻧــﯽ ﻟ ﺳــردەﻣﯽ ھردوو ﺳرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﭘﺸﻮوﺗﺮدا -ھﺎﺷﻤﯽ رەﻓﺴﻧﺠﺎﻧﯽ و ﻣﺤﻣدی ﺧﺎﺗﻣﯽ- رۆﯽ ﻛﺎرای ﻟ ﻧﺰﯾﻜﻜﺮدﻧوەی ﺋﺮان و ﺳــﻌﻮودﯾ ﻟ ﯾﻛﺘــﺮی ﮔا و راﺑری ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺶ ﺋﺎﯾﺗﻮ ﺧﺎﻣﻨﯾﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟم ھﻧﮕﺎوەی ﻛــﺮد .ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووش رووﺣﺎﻧﯽ رای ﮔﯾﺎﻧﺪ ﺋو دەﯾوﺖ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ "دۆﺳــﺘﺎﻧ و ﻧﺰﯾﻜﯽ" ﻟﮔــڵ ﺳــﻌﻮودﯾدا ھﺑــﺖ و ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودﯾش ﭘﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟم راﮔﯾﺎﻧﺪﻧی ﻧﺎوﺑﺮاو ﻛﺮد. ﺋﺮاﻧﯿﯿﻛﺎن ﺑدەﺳــﺖ ھژارﯾﯿوە دەﻧﺎﻨــﻦ .ﺋﻣــ ﻟــ ﻛﺎﺗﻜﺪاﯾ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ وﺗﻛﯾﺎن ﺑ ﭼﻧﺪﯾﻦ
ﺷــﻮە ﯾﺎرﻣﺗﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ دەدات. ﺋﻣش ﺑﻮوەﺗ ھــﯚی ﺗﻮوڕەﺑﻮوﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺮان و رووﺣﺎﻧﯿﺶ ﻟم ﺗﻮوڕەﯾﯽ و ﻧﯿﮕراﻧﯿﯿ ﺗ دەﮔﺎت و ﭘﯽ واﯾ دەﺑﺖ ﺗﺎران ﺋو ﯾﺎرﻣﺗﯿﯿ ﺑــﯚ ﺋﺮاﻧﯿﯿﻛﺎن داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺎت ﻛ ﺋﺴــﺘﺎ دەﯾﺪاﺗ ﺳﻮورﯾﺎ .ﺋﻣ واﺗﺎی ﺋوە ﻧﺎﮔﯾﻧﺖ ﻛ ﺋﺮان دەﯾوﺖ واز ﻟــ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺷــﺎر ﺋﺳــدی ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧــﯽ ﺑﮫﻨﺖ، ﺑــم ﭘ دەﭼــﺖ رووﺣﺎﻧﯽ ﭘﻧﺎ ﺑﯚ رﮕــی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ ﺑﺒﺎت ﺑﯚ ﻣﺑﺳﺘﯽ ﭼﺎرەﺳرﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻧﮕﮋەی ﺳــﻮورﯾﺎ .ﺗﯚ ﺑﯽ ﺗﺎران رازی ﺑﺖ ﺑﺷــﺎر ﺋﺳد ﻟ ﭘﯚﺳﺘﻛی دوور ﺑﺨﺮﺘوە؟ ﺗﯚ ﺑﯽ ﺳﻌﻮودﯾش ﺑ رۆﯽ ﺳرەﻛﯿﯽ ﺧﯚی ھﺴﺖ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧﻮان ﭘﻜﮫﺎﺗ و ﻻﯾﻧﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﮫﻨﺖ و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ وەھﺎ داﺑﺮﮋﺖ ﻛ وﯾﺴﺘﯽ ھﻣﻮو ﭘﻜﮫﺎﺗ و ﻻﯾﻧــﻛﺎن ﺗﯿﺎﯾﺪا رەﻧﮓ ﺑﺪاﺗوە؟
دەﻛﺮﺖ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧوەی ﻧﻮان ﺋﺮان و ﺳــﻌﻮودﯾ ﺋم دەرەﻧﺠﺎﻣﺎﻧی ﻟ ﺑﻜوﺘوە :ﺋﺳد واز ﻟ ﭘﯚﺳﺘﻛی ﺑﮫﻨﺖ ،ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜﯽ ﺷراﻛﺗﯽ ﻟــ ﺳــﻮورﯾﺎدا ﭘــﻚ ﺑﮫﻨﺮﺖ و ﭘﻜﮫﺎﺗﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟــ ھرﻤــ ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎدا ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﭼﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑڕﻮە ﺑﺒن، ﺋﺎراﻣﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑﯚ ﻟﺒﻨﺎن و ﻋﺮاق ﺑﮕڕﺘوە .ﺋﮔر ﺑﺘﻮ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋــﺮان و ﺳــﻌﻮودﯾش ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻦ ﺋم ھﻧﮕﺎواﻧ ھﮕــﺮن ،ﺋو ﻛﺎﺗ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯿﺶ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﮔورە ﺑﺧﯚﯾوە دەﺑﯿﻨﺖ. ﺗﺒﯿﻨﯽ :ﻟ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﺋم راﭘﯚرﺗدا ﺳﻮود ﻟ ﭼﻧﺪ ﺑﺎﺑﺗﻚ وەرﮔﯿﺮاوە، ﻟواﻧش ﺑﺎﺑﺗﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣﻧﻮوس و ﭘﺴﭙﯚڕ ﻧﯿﻜﯚﻻس ﮔﭭﯚﺳﺪﯾﭫ ﻛ ﻟ ﮔﯚﭬﺎری "وﺪ ﭘﯚﺗﯿﻜﺲ ڕﯾﭭﯿﻮ"ی ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯿﺪا ﺑوی ﻛﺮدووەﺗوە.
ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ وﺗﺪا ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿ .ﭘ دەﭼﺖ ھﻧﺪﻚ ﻟواﻧی ﭼﺎودﺮﯾﯽ رەوﺷــﯽ ﻣﯿﺴﺮ دەﻛن وا ﺗ ﺑﮕن ﻛ ﭘﺪاﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘﻜﯽ وەزاری ﺑــ ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻦ ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﻛﺎﺗﯿﺪا ﺑﺳــ ،ﺑم وا ﻧﯿﯿ -ﺑ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻟ ﻛﯚﻣﮕﯾﻛﯽ داﺑﺷﺒﻮوی وەﻛﻮ ﻣﯿﺴﺮدا .داﻣزراوە ﺳــرەﺗﺎﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق )ﻟ ﺳﺎﻧﯽ ((٢٠٠٥ﻓﯚرﻣﯿﻮﻻﯾﻛــﯽ زۆر ٢٠٠٥-٢٠٠٤ ٢٠٠٤ ﺋﺎﯚزﯾﺎن ﭘﯿﺸــﺎن دەدا .ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ﺋوﻛﺎﺗــی ﻋﺮاق ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺳﺗﯽ ﻟ ﻧﻮان ﮔﺮووﭘ ﺗﺎﯾﻔﯿﯿﻛﺎﻧﺪا داﺑش ﻧﻛﺮد،
ﺑ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھﻨــﺎ ،ﺑم ﭼﻧﺪﯾﻦ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺗــﺮی ﮔﺮﻧﮓ ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا ﻣﺎﻧــوە .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــ ،ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﺑدەﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ زۆرﯾﻨی ﭘﻜﮫﺎﺗ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛﺎن ﺑﯚ ﻣﺑﺳــﺘﯽ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣت و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋو ﻛﻮﻟﺘﻮورەی ﻛ دەﺑﺖ زۆرﯾﻨی ﻻﯾﻧ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﭘرﻟﻣﺎن ﻟ ﺣﻜﻮوﻣﺗﺪا ﺑﺷﺪار ﺑﻦ. ﮔﻮﻣــﺎن ﻟــوەدا ﻧﯿﯿــ ﻋــﺮاق ﻟ ﻣــﺎوەی ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺗواو رﻜﻮﭘﻚ ﺑڕﻮە ﻧﺑﺮاوە ،ﺑم زەﺣﻤﺗﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗﻛﺎﻧﯽ
راﺳﺘ ﺷراﻛﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ رﮕ ﻧﯿﯿ ﺑﯚ ھﺑﻮوﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜﯽ ﭼﺎﻻك -ﺑــ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻟــ ﻛﯚﻣﮕ داﺑﺷﺒﻮوەﻛﺎﻧﺪا )ﺳﯾﺮﻜﯽ ﯾﻛﺘﯿﯽ ﺋوروﭘــﺎش ﺑﻜ و ﺋم راﺳــﺘﯿﯿت ﺑــﯚ روون دەﺑﺘوە( ،ﺑــم ھ ﻛﻮﺷــﻨﺪەﻛ ﺋوەﯾ ھﻧﺪﻚ ﻛس ﭘﯽ واﯾــ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﻚ ﻟ ﻛﯚﻣﮕﯾﻛﯽ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەی وەﻛﻮ ﻋﺮاق و ﻣﯿﺴــﺮدا ﺑ ﺑ راوﮋﻛﺮدن ﻟﮔــڵ ﻻﯾــن و ﭘﻜﮫﺎﺗﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﺎرﻜﯽ ژﯾﺮاﻧﯾ. ﭘ دەﭼﺖ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜﯽ ﺑﻨﻜﻓﺮاوان ﻟ ﻣﯿﺴﺮدا ﻟ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ
ﺑم ھر ﺑ ﮔﻮﺮەی ﺋو ﺳﯿﺴﺘﻣ زۆرﯾﻨ ﺑ ﺑــ رەزاﻣﻧﺪی ﻛﻣﯿﻨ ﻧﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑﯾﺎر ﺑــﺪات .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ، ﺗــواوی ﺑﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧﯽ ﺳــرۆﻛﺎﯾﺗﯽ ﻟ ﻻﯾــن زۆرﯾﻨوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟ دەﻛﺮان .راﺳــﺘ ﺋم داﻣزراوەﯾ ﻟﮔڵ دەﻧﮕﺪان ﺑ ﭘۆژەی دەﺳــﺘﻮوری ﻋﺮاق ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ
ﻋﺮاق ﺋــو ﻛﺎﺗ ﺑــﻮو ﺣﻜﻮوﻣت ھوﯽ دا ﺷــراﻛﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻓراﻣﯚش ﺑــﻜﺎت .ﻟ ﻣــﺎوەی ﺋم ﺳــﺎی راﺑﺮدوودا ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺑﺎﺳــﯽ ﻟ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ زۆرﯾﻨ ﻛﺮدووە و ﺋوەش ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﺳرەﻛﯿﯽ ﺳرھﺪاﻧﯽ ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻮوە ﻟ ﻋﺮاﻗﺪا.
ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ﻛﺎﺗﯿــﯽ ﻋــﺮاق ﻟ ﭘﺎش رژﻤــﯽ ﺳــدام زەﺣﻤﺗﺘﺮ ﺑــﺖ .ﺑﯚﭼﯽ؟ ﺋو ﻛﺎﺗــ ﺋﻣرﯾﻜﺎ و ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﻛﺎﻧــﯽ ﯾﺎرﻣﺗﯿــﯽ ﻋﺮاﻗﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺎن دا ﺑﯚ ڕﻜﻜوﺗﻦ ﻟﺳر ﺷــﻮازﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺑڕﻮەﺑﺮدن و ﺗﭙڕﻛﺮدﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوەی وت ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﺳــرﻛوﺗﻮو.
ﻋﺮاﻗﯿﯿﻛﺎن ﺑ ﯾﺎرﻣﺗﯿﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﻟﺳر ﻧﺧﺸڕﮕﯾك ڕﻜﻜوﺗﻦ ﻛ ﭘﯽ دەﮔﻮﺗﺮا "ﯾﺎﺳﺎی ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨوە" .ڕاﺳــﺘ ﻛﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ ﻟ ﻧﺧﺸــ ڕﮕﻛدا ھﺑﻮو ،ﺑم ﺗواوی ﭘﺎرت و ﭘﻜﮫﺎﺗﻛﺎن ﻟﺳر وردەﻛﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋم ﭘﻼﻧ ھﺎوڕاﺑﻮون ﺗﺎﻛــﻮ ﺋــو ﻛﺎﺗی دەﺳــﺘﻮورﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﻋﺮاﻗﯿﯿﻛﺎن ﻧﻮوﺳــﺮاﯾوە و ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﻚ ھﻨﺮا. ﻣﯿﺴــﺮ وەﻛــﻮ ﻋــﺮاق ﻧﯿﯿــ و ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﻣﯿﺴــﺮﯾﯿﻛﺎن ﭘﺸﺖ ﺑ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒﺳﺘﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳرﻛﺮدﻧﯽ وﺗﻛﯾــﺎن. ﻛﺸــﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳﻠﻤﯿﻦ و ﺑﺪەﻧﮕﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋو ﮔﺮووﭘ ﺋو راﺳﺘﯿﯿ دەردەﺧﺎت ﻛ ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻧﻮﯽ ﻣﯿﺴــﺮ زۆر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑ ﺷــراﻛﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و داﺑﺷﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی دەﺳﺗﻛﺎن ﻧﺎدەن .ﺑﺎﺷــ ﻛ ﺑﯿﺮوڕای ﺳراﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ دەﮔﯚڕﺖ؟ ﭘ دەﭼﺖ ﻛس ﻧﺑﺖ ﺋم ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت ،ﺑم دەﺑﺖ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﺑ رۆﯽ ﺧﯚی ھﺴﺖ و ﺑﻻﯾﻧﯽ ﻛﻣوە رووﻧﯽ ﺑﻜﺎﺗوە ﻛ ﭘﻮﯾﺴﺘ چ ﺷﺘﻚ ﺑﻜﺮﺖ .ﺷراﻛﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗﻧﯿﺎ ﺑــ ﺋﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﺒﮋاردن ﺑدەﺳــﺖ ﻧﺎﯾت ،ﺑﻜﻮ ﭘﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت داﻣزراوەی ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨﺮﺖ .ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﺷراﻛﺗﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟ ﻣﺎوەی ﺋم ﻗﯚﻧﺎﻏدا دەﺑﺘــ ھــﯚی ﺋوەی ﺋﯿﺨــﻮان و ﻻﯾﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑو ﺟــﯚرە ﺑﯿﺮ ﺑﻜﻧوە ﻛ ﻟ ﭘﺮۆﺳی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ﺷﻮﻨﯽ ﺋوان وﻧــ و دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋم ﺟﯚرە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧوەﯾش ھﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿ. ﺳــرﭼﺎوە :ﻣﺎﭙڕی داﻣــزراوەی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯽ ﺑﻠﻮﻣﺒﺮﮔﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯽ ﺗﺒﯿﻨﯽ :ﻧﻮوﺳر ﻟ زاﻧﻜﯚی ھﺎرﭬﺎردی ﺋﻣرﯾــﻜﺎ واﻧــ دەﺘــوە و ﻟــ ﺳردەﻣﯽ ﺋﯿﺪارەی ﺟﯚرج ﺑﯚﺷﯿﺸﺪا ﺟﮕــﺮی راوــﮋﻛﺎری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧﺗوەﯾﯿﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﺑﻮوە.
ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮان ﺋﺮان و ﺳﻌﻮودﯾ ھر ﻟم ﻛﺎﺗﯾﺸﺪا ﭘﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮﺖ ﺳﯿﺎﺳــﺗﯽ دەرەوەی ﺋﺮان ﻟﮔڵ
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ چ ﺷﺘﻚ ﻟ ﺋزﻣﻮوﻧﯽ ﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردووی ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳﻠﻤﯿﻦ ﻓﺮ دەﺑﺖ؟ ﻣﮕﺎن ﺋﯚﺳﻠﯿﭭﺎن ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻮوﺳران و ﭘﺴﭙﯚڕان زۆر ﺋو ﭘﺮﺳﯿﺎرە دەﻛن ﻛ ﺋﺎﯾﺎ ﯾﺎرﻣﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﻟ ﻻﯾن ﺋﻣرﯾﻜﺎوە چ ﺳﻮودﻜﯽ ھﯾ؟ ﺋم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪاﯾ زۆرﺑی ﺋو ﻧﻮوﺳــر و ﭘﺴﭙﯚڕاﻧ ﻟﺳــر دوو ﺧﺎڵ ھﺎوڕان. ﺧﺎﯽ ﯾﻛــم ،ﻣﺤﻣد ﻣﻮرﺳــﯽ ﺳرۆﻛﯽ ﻟﺳر ﻛﺎر ﻻدراوی ﻣﯿﺴﺮ و ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻦ ﻟــ ﻣﺎوەی ﯾك ﺳــﺎڵ ﺑڕﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﻣﯿﺴﺮدا ﭼﻧﺪﯾﻦ ھی ﮔورەﯾﺎن ﻛــﺮد .ﺧﺎﯽ دووەم ،زۆر ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﺣﻜﻮوﻣﺗﻜﯽ ﺑﻨﻜﻓﺮاوان ﻟ ﻣﯿﺴﺮدا ﭘﻚ ﺑﮫﻨﺮــﺖ .ﻟ ﯾﻛــم ﺧﺎﺪا ڕەوﺷﯽ ﻣﯿﺴــﺮ واﻧﯾﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﻤﺎن ﻟﺑــﺎرەی ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻋــﺮاق ﭘ دەﺖ .ﻟ دووەم ﺧﺎﯿﺸــﺪا ﻋﺮاق واﻧﯾﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﻤﺎن ﻟﺑﺎرەی ﻣﯿﺴــﺮ ﭘ دەﺖ .ھردووﻛﯿﺸﯿﺎن ﭘﻜوە زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﮔﺮﻧﮕﻤﺎن ﻟﺑﺎرەی ﺋﺎراﺳﺘی ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﭘ رادەﮔﯾﻧﻦ. رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺋوەﯾﺎن ﭘﯿﺸﺎن داﯾﻦ ﻛــ ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ زۆرﯾﻨ ﻟ ﻛﯚﻣﮕ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﺳرﻛوﺗﻦ ﺑدەﺳﺖ ﻧﺎھﻨﺖ .ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﭘﯽ ﮔﻮﺗﯿﻦ ﻛ ﺋﮔر ﭘﺎرﺗﻚ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟ ھﺒﮋاردﻧﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ﺳرﻛوﺗﻨﯽ ﮔورە ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ -ھرﭼﻧﺪە ﺳــرﻛوﺗﻨﯽ ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻦ ﺑم ﺟــﯚرەش ﻧﺑﻮو -ﺋوا ھﺸــﺘﺎ ﭘﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــوە ھﯾــ وەﻣﯽ داواﻛﺎرﯾﯽ ھﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﺪاﺗوە ﺑﯚ ﺋوەی ﺷرﻋﯿﺗﯽ ﺧﯚی ﻟدەﺳﺖ ﻧدات .ﻟ ﻛﯚﻣﮕ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﻛﺎﻧﺪا
13
14
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ،
ﻋﺑﺪو ﺋﺑﺮﯾﺸﻣﯽ ﺑﺎوەڕ ﺑ ﺧﻮدا ،ﺗﺎﯾﺒت ﺑ ﺋﺎﯾﻨﺪاران ﻧﯿﯿــ .زۆرن ﺋو ﻛﺳــﺎﻧی ﺑ ﺳــرﻧﺞ ﻟ ﺳﺮوﺷــﺖ و ﮔڕی زەﻣﯿﻦ و ﺋﺎﺳــﻤﺎن ،رەوﺗﯽ ﺑﻮون و ﺑﻮوﻧوەر ،ﺑم ﺋﺎﻛﺎﻣ ﮔﯾﺸﺘﺒﻦ ﻛ وای ﺳﺮوﺷــﺖ ،ﺗﻮاﻧﺎﯾﻛﯽ ﻧﺎدﯾــﺎر ﺑﯚ درــﮋەدان ﺑ ﮔڕی ﺋم رەوﺗ ﻟ ﺟﯿﮫﺎن ،ﻟ ﺋﺎراداﯾ. ﺑــم ﺧﻮداﻧﺎﺳــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻛﺎن، زۆرﺗﺮ ﺑ ﭘﯽ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯽ ﺋﺎﯾﻦ و ﺋوﯾﻦ ﺑ ﺧﻮدا و ﭘﻠی زاﻧﺴــﺖ و ﺗﮕﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ،ﺧﻮدای ﺑدﯽ ﺧﯚﯾﺎن وﻨﺎ دەﻛن. ﺋﺎﻣﺎژەﯾﻛﯽ ﻛﻮرت ﺑ ھﺎوﭼﺷﻨﯽ ﭘﻜﮫﺎﺗﯾــﯽ ،ﻟ رەوﺗــﯽ ﺑﻮون و ﺑﻮوﻧوەر ﻟ ﺳﺮوﺷــﺘﺪا و ﺋو ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﯿ ﻧﺎدﯾﺎرەی ﻛ ﻟم رەوﺗ و ﮔڕی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا دەﺑﯿﻨﺮێ: ﺑﻨﻣــﺎی ﭘﻜﮫﺎﺗــی ھــر ﻣﺎدەﯾــك ،دەﮔڕﺘــوە ﺳــر ﺋﺗﯚم .ﭘﻜﮫﺎﺗــی ﺋﺗﯚﻣﯿﺶ ﻟ ﮔﺸــﺖ ﻣﺎدەﯾﻛﺪا ،ھﺎوﭼﺷﻨ. ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﺋﺗﯚﻣﯽ ھر ﻣﺎدەﯾك، ﻟ زﯾﺎدی و ﻛﻣﯿﯽ ﭘﻜﮫﻨراﻧﯽ دەرووﻧﯽ ﺋﺗﯚﻣﺪاﯾ .ﻟ ﮔﺸــﺖ ﺑﻮوﻧوەرﻜﯿﺸــﺪا ،ﺑﻨﻣــﺎی "ﭘﻜﮫﺎﺗی ژﯾﺎن" ﻟ ﭼﺷــﻨﻚ ) DNAدﺰ ۆﻛﺴﯽ رﯾﺒﯚ ﻧﻮﻛﻠﯿﺌﯿﻚ ﺋﺎﺳﯿﺪ( دروﺳﺖ ﺑﻮوە. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ،ﺳــﻠﻠﻮﻟﯽ ﺑﻨﻣﺎﯾﯿﯽ ی ﺗﺎﯾﺒت DNAی ھر ﮔﯿﺎﻧﺪارﻚDNA ، ﺑ ﺧــﯚی ھﯾ ﻛــ ﺑرﻧﺎﻣی ﮔﻮوراﻧﺪﻧــوەی ﺑﻮوﻧوەرەﻛی ﺗﺪاﯾــ .ﺋو ﺳــﻠﻠﻮﻟ ﻟ ﻛﺎت و ﺟﮕــی ﺗﺎﯾﺒﺗــﺪا ،دەﺗﻮاﻧ دﯾﺴــﺎن ﺟﺳــﺘی ﮔﯿﺎﻧﺪارەﻛ ﺑﮕﻮورﻨﺘوە .ﺟﺎ ﺋو ﺑﻮوﻧوەرە، چ وەك وﯾــﺮوس وردﯾﻠ ﺑ ،ﯾﺎن وەك ﻓﯿﻞ ﺑﻗﻓــت ﺑ ،ھر DNAو ﺷﻮاز و ﺑرﻧﺎﻣی ﻛﺎﻣیDNA ﻛﺎﻣی ﮔﻮوراﻧــوەی ﺗﺎﯾﺒــت ﺑ ﺧﯚی ھﯾ. وردﯾﻠﯾﯿﯽ وﯾــﺮوس ﺋوەﻧﺪەﯾ ﻛ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﭽﻨ ﻧﺎو ﺟﺳــﺘی ھﻨﺪــﻚ ﻣﯿﻜﺮۆﺑﺎن و ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋﺎزارﯾــﺎن ﺑﻜــن و ﻟﻧﺎوﯾــﺎن ﺑــرن )وەك ﻣﯿﻜــﺮۆب ﺧﯚرﻛ/ ﺑﺎﻛﺘﺮﯾﯚﻓﺎژ( .ﺑــم وﯾﺮوس ﺑ ﭘﭽواﻧــی ﮔﯿﺎﻧﺪاری ﺗﺮ ،ژﯾﻨﯽ ﺳــرﺑﺧﯚی ﻧﯿﯿ .ﺑﻜﻮ دەﺑ ﺑﭽﺘ ﻧﺎو ﺳﻠﻠﻮﻟﻜﯽ زﯾﻨﺪوو ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧ رەوﺗﯽ ژﯾﻨﯽ ﺧﯚی درﮋە ﭘ ﺑﺪا. وەك ﺗﺎ ﺋﺴــﺘﺎ زاﻧﺮاوە ،ﭼﻜﺮدﻧﯽ DNAوەك ﺑﻨﻣــﺎی ﮔﯿﺎﻧــﺪار، ﯾــﺎن ﺋﺗﯚم ،ﻛ ﺑﻨﻣــﺎی ﺑﻮوﻧ، ﺑ دەﺳــﺖ ﺋﯿﻨﺴــﺎن ﭘــﻚ ﻧﺎﯾﺎ. ﺋﮔرﭼﯽ ﺋﻣۆ ﻣــﺮۆ دەﺗﻮاﻧ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﺋﺗﯚم ﻟﻚ ﺑﺘﺮازﻨ و DNAی ﮔﯿﺎﻧﺪارﯾﺶ دەﺳﺘﻜﺎری DNAی ﺑﻜﺎ و ﺟﮕــی ژﻨﻛﺎن ﺑﮕﯚڕێ ﻛ ھر ژﻨی ﺋرﻛﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﭘ ﺋﺳﭙﺮدراوە) .ﭘڕاوﺰی ٢و ٣وو.(.(٤ ﻟــ ﻛﻮرﺗی ﺋو ﺑﺎﺳــدا، دەﻛــﺮێ ﺑﯿــﻦ--١ : ﺋﺗــﯚم ،ﺑﻨﻣﺎی ﭘﻜﮫﻨــ ر ی ﺑﻮوﻧ و DNA ﺟ و ھ ر ی
ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾت ﺟﺎن
ڕووح و ﮔﯿﺎﻧ --٢ .ﺋﺗﯚم و DNA ھر ﻛﺎﻣﯾﺎن ﻟ رووی ﺷﻮازﻜﯽ ھﺎوﭼﺷــﻦ ،داڕــﮋراون و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﯿﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯿﺎن دەﻧﺎوداﯾ. --٣ﻟو ڕواﻧﮕــدا ،چ ﺟﯿﺎوازﻚ ﻟ ﻧــﻮان ﺑوای ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧﺎﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑــ" ﺧﻮدا" وەك ﭘﻜﮫﻨری ﺋم ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎﻧ و رەوﺗﯽ ھﺎوﭼﺷــﻨﯽ ﺑﻮون ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێ --٤ .ﻟم ﺑﯚﭼﻮوﻧدا، "ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻚ" ﻟ ﻣﺎﻧﺎی ﺑﺎوی ﺧﯚﯾﺪا ﻛــ ﺑــ" ﺋودﯾﻮی ﺳﺮوﺷــﺖ" داﻧﺮاوە ،دەﮔڕﺘوە ﺳر ﻣﺎﻧﺎی ﺳــرەﻛﯿﯽ ﻣﺘــﺎ ﻛــ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿ ﻟ" دەﮔــڵ" ﯾــﺎن وا":وای ﺳﺮوﺷﺖ". ﻟ ﺋﯿﺴــﻼﻣﺪا ،ﺑﯚ ژن و ﺑﯚ ﭘﯿﺎو، راﻣــﺎن )ﺑﺗﺎﯾﺒت ﻟــ ﻗﻮرﺋﺎن( ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧوە و ﻓﺮە زاﻧﺴﺖ ﺑﻮون، ﺑ ﭘﻮﯾﺴــﺖ داﻧــﺮاوە .ﺑم ﻟ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳدەی ﺑﯿﺴﺘوە ﺑ ﺧﻮﻨﺪﻧوەی ﺷﻮﻨﺪاری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،دەﺳــﺘﮔﻟﻚ ﺑ ﻧﻮی ﺋﺎﯾﻨﺨﻮاز ،ﺧرﯾﻜﯽ رەﺷــﻜﻮژﯾﻦ و ھــﺮش دەﺑﻧــ ﺳــر ﻛﯿﮋە ﺧﻮﻨــﺪﻛﺎرەﻛﺎن ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻛﺎن دادەﺧــن و دەڕووﺧﻨــﻦ٢ . ﻟﺮەدا ﺑﯚ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑ وﺗﺎری ﺷﺦ ﻣﺤﻣدی ﻣــردوخ ) ٣ﺑــ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﺑ ﻛﻮردی( دەﻛﯾﻦ. اﺻﻮل و ﻓﺮوع ﯿﯿﻦ اﺳــﻼم ،در ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه: ﺧﺪا ﯾﮑﯽ اﺳﺖ .اﻧﺒﯿﺎء ﺑﺮای ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺳﻌﺎدت ﺑﺸﺮ ﻣﺒﻌﻮپ ﺷﺪهاﻧﺪ. ھﯿــﭻ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺪون ﮐﯿﻔﺮ ﻧﺨﻮاھﺪ ﺑﻮد .از ﻣﺄﮐﻮﻻت و ﻣﺸﺮوﺑﺎت و ﮔﻔﺘﺎرھــﺎ و ﮐﺮدارھﺎ ..ﻨﭽﻪ ﺑﺮای ﻓﺮد ﯾﺎ اﺟﺘﻤﺎع ﻣﭽﺮ اﺳﺖ ،ﺣﺮام و ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ .ﻨﭽﻪ ﻧﺎﻓﻊ اﺳﺖ ﺣﻼل و ﻣﺸــﺮوع .ﻨﭽﻪ ﻧﻔﻌﺶ ﺑﯿﺶ از ﭼﺮر اﺳــﺖ ﻣﺒﺎح .ﻨﭽﻪ ﻧﻔﻌﺶ ﮐﻤﺘﺮ از ﭼﺮر اﺳــﺖ ﻣﮑﺮوه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرت اﺳــﺘﮕﺎﻋﺖ ،ﺣﺞ و زﮐﺎت و ﺟﮫــﺎد و روزه و ﻧﻤــﺎز را ﺑﻪﺟﺎﺑﯿﺎورﯾﺪ. ﻨﭽﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد ڕوا ﻧﻤﯽ دارﯾﺪ، ﺑﺮای دﯾﮕﺮان روا ﻧﺪارﯾﺪ. وەرﮔاﻧﯽ دەق ،ﺑ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی: ﭘﻮﺧﺘــی ﺑﻨﭽﯿﻦ و ﺳــرﭼﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ﻟ ﭼﻧﺪ ڕﺳﺘی ﻛﻮرﺗﺪا: ﺧــﻮدا ﯾﻛــ .ﭘﻐﻣﺒــران ﺑﯚ ﺧﯚﺷﺒﺧﺘﯽ ﻣﺮۆ ﻧﺎردراون. ھﯿﭻ ﻛﺮدەوەﯾك ﺑ ﻟﭙﺮﺳﯿﻨوە ﻧﺎﺑ. ﻟــ ﺧﻮاردەﻣﻧــﯽ و ﻟــ ﺧﻮاردﻧــوەﻛﺎن ،و ﻟــ وﺗــﺎر و ﻛﺮدەوەﻛﺎن... ﺋوەی ﺑﯚ ﺗﺎك ﯾﺎن ﻛﯚﻣﮕ زﯾﺎﻧﯽ ھﯾ ،ﺣرام و ﯾﺎﺳﺎﻏ ﺋوەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ھﯾ ،ﺣ و ﻣﺷﺮووﻋ، ﺋــوەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻟــ زﯾﺎﻧﯽ ﭘﺘﺮە ،ﻣﻮﺑﺎﺣ. ﺋوەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻟ زﯾﺎﻧﯽ ﻛﻣﺘﺮە ،ﻣﻛووھ. ﺋﮔــر
دەﺳﺖ و ﺑوا و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﺘﺎن ھﯾ، ﻧﻮــﮋ و ڕۆژوو ،زەﻛﺎت و ﺣج و ﺟﯿﮫﺎد ﺑﺟ ﺑﯿﻨﻦ. ﺋــوی ﺑﺧﯚﺗﺎﻧﯽ رەوا ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ ،ﺑﯚ ﺧﻜﯽ ﺗﺮ ﺑ ڕەوای داﻣﻧﻦ. وەك دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟــ ﻻﯾن ﯾﻛﻚ ﻟــ ﺑرزﺗﺮﯾﻦ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﭼرخ، ﭘﻮﺧﺘــی ﺋﻮﺳــﻮوڵ و ﻓﺮووﻋﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﻧﺎﺳﺎﻧﺪراوە .ﻟﻻی ﺗــﺮ راﻣــﺎن و ﺗﯿﮕﯾﺸــﺘﻦ ﻟــ ﺧﻮﻨﺪﻧوەی ﻗﻮرﺋﺎن -ﻛ ﺑﻨﭽﯿﻦ و ﺳــرﭼﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟ وەرﮔﯿــﺮاوە -ﻟ ﻻﯾــن ﺧﻮداوە داﻧﺮاوە١ ﺑ ﺋرﻛﻜﯽ ﭘﻮﯾﺴــﺖ داﻧﺮاوە ﺗﺎﻛﻮ ﺑرﭘﺮﺳــﺒﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆ ،ﻟﻧﻮ ﻟﻚ و ﭘﯚﻛــﯽ ﺳــرﭼﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪا ﻧﺷﺮدرﺘوە. وردﺑﻮوﻧــوە ﻟ ﻗﻮرﺋــﺎن ﭘﻤﺎن دەﺳﻟﻤﻨ ﻛ ﺑﺷﻜﯽ زۆر ﻟ ﺋﺎﯾﻛﺎن ،ﺗﺎﯾﺒت ﺑ ﯾﺎﺳﺎ و ﻧرﯾﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯿﻦ ،ﻧك ﺑﻨﭽﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم .دﯾﺎرە ﯾﺎﺳــﺎ و ﻧرﯾﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ،ﺑ ﭘﯽ ھﻟﻮﻣرﺟﯽ ﺳــردەم دەﻛــﺮی ﺑﮕﯚڕدرﻦ، ﺑم ﺑﻨﭽﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ،ھر وەك ﺧﯚی دەﻣﻨﺘوە .ﻟم رواﻧﮕدا، ﭘﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿ ﺋــو ﻧرﯾﺘﺎﻧی ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ﻛــ ﺗﺎﯾﺒــت ﺑ ﺳردەﻣﯽ ﭘﻐﻣﺒرن ،ﺋوڕۆش ﻟ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﮔﺸﺘﯿﺎن ﻟ ﺑرﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮﻦ؛ ﺑﻜﻮ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻟم وﺗﺎﻧ ﺣﻜﻮوﻣت ﺑ رەوﺗﯽ ھﺎوﭼــرخ داﺑﻤــزرێ .ﺋﮔﯿﻨﺎ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨــﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ﻛ ﺑرﭘﺮﺳﺒﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆﯾ ﺑﺰر دەﺑ. دﯾــﺎرە ﻧرﯾــﺖ و ﺣﻮﻛﻤﻛﺎﻧﯽ ﻗﻮرﺋــﺎن ،وەك ﺳــرﭼﻨﻦ ﻧــك ﺑﻨﭽﯿﻦ .زۆرﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﺗﺎﯾﺒت ﺑو ڕۆ ﻧﯿﻦ .ﺑﯚﯾ ﺋﮔر ﺑﺘﻮ رەﭼﺎوﯾﺶ ﻧﻛﺮﻦ ،چ ﺧﺳﺎرﻚ ﺑ ﺑﻨﭽﯿﻦ و ﺑﻨﻣــﺎی ﺋﺎﯾﻦ ﻧﺎﮔﯾﻧﻦ .ﺑم ﭘ داﮔﺮﺗﻦ ﻟﺳر وەﮔڕﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋــو ﻧرﯾﺖ و ﺣﻮﻛﻤــ زەﻣﺎن ﺑﺳــرﭼﻮاﻧ ،ﺧﻚ ﻟ ﺑﻨﭽﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾﻦ دەﭘﭽﻜﻧوە .ﺧﯚ ﻧﺎﻛﺮێ ﻟ ھر زەﻣﺎﻧﻜــﺪا ﻛﺎروﺑﺎری وت و ﺧﻚ ﺑ ھﻣﺎن ﺷﻮە ﺑڕﻮە ﺑﭽ ﻛ ﻟ ﺳردەﻣﯽ ﭘﻐﻣﺒر ﺑڕﻮە دەﭼﻮو. ﺗﻧﺎﻧت ﻟــ ﺳــردەﻣﯽ ﭼﻮار ﺧﻟﯿﻔی راﺳﺘڕێ )راﺷﯿﺪﯾﻦ( ش ،ﺷــﻮازی ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼم وەك ﺳردەﻣﯽ ﭘﻐﻣﺒر ﻧﺑﻮو .دوای ﭼــﻮار ﺧﻟﯿﻔــش، وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑ ﺷــﻮازﻜﯽ ﺗﺮ ﺑڕــﻮە دەﭼﻮون. ﻣــﮋوو ﻧﯿﺸــﺎن دەدا ﻟــ ﻧﺰﯾــﻚ ﺑــ ١٤٠٠ ﺳــﺎﯽ راﺑــﺮدوو ،زۆرﺑی ﺑڕﻮەﺑراﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ
ﺗواﻧﯿﻨﻚ ﺑﯚ ﺋﺎﯾﯿﻦ و دەﺳت ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺋﺎﯾﻨﯿﺎن وەك ھﯚﻛﺎرﻚ ﺑــﯚ ﺑرژەوەﻧﺪی و دەﺳــﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــ ﻛﺎر ﺑــﺮدووە .دﯾﺎرە ﻟﭙﺮﺳﯿﻨوەی ﻛﺎرﺑدەﺳﺘﺎن ﺗﻧﯿﺎ ﺑ دەزﮔﺎی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ داﻣزراو ﻟﺳر دﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ دەﻛﺮێ. وەك ﭘﺸــﺘﺮ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘ ﻛﺮا، ﺋــو ﺗﺎﻗﻤ ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﺎﻧ ،ﻛ ﺑﯚ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ دەزﮔﺎی دەوت ڕەﺷﻜﻮژی دەﻛن ،ﮔرەﻛﯿﺎﻧ ﺑ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن و ﻓﺮﯾﻮداﻧﯽ ﺟﻣﺎوەری ﺳــﺎوﯾﻠﻜ ،دەزﮔﺎی دەوــت داﮔﯿﺮ ﺑﻜن .ﺑم ﻟ ﺳردەﻣﯽ
ﮔﺸﺖ ﺋو ﻛﺸﺎﻧ ﻛ ﻟ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ڕوو دەدەن؛ ھﻣﻮوﯾﺎن دەﻧﮓ ھﺒﯾﻨﻜﻦ دژ ﺑ ﭼﺷﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣت ھﺎوﭼرﺧــﺪا .ﺗﻧﯿــﺎ ڕﮕــ ﺑﯚ ﺑڕﻮەﺑری وت ،دﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ راﺳــﺘﻗﯿﻨﯾ ﻛــ ﻣﺑﺳــﺘﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯿــﺶ دەﮔﺮﺘوە ﻛ ﺗﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە :ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑ راوﮋ )ﺷﯚرا( ﺑﻜﺮﻦ و ﺧﻚ ﮔﻮێ ﻟﻣﺴــﺘﯽ ﺧﻮدا و ﭘﻐﻣﺒر و ﻛﺎرﺑدەﺳﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺎن ﺑﻦ.
دﯾــﺎرە ﻛﺎرﺑدەﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚش ﺑــ رەوﺗﯽ دﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ دﯾﺎری دەﻛﺮێ .ﺑــم ﺋــو ﻧرﯾﺖ و ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧی ﺑﯚ ﭼﻣﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺳردەﻣﯽ ﭘﻐﻣﺒر ﻧﺎزڵ ﺑﻮون، زۆرﺑﯾــﺎن ﺋوڕۆ ﻧﺎﮔﻮﻧﺠﻦ .ھر ﺑﯚﯾــ ﻟﺑرﭼــﺎو ﻧﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣ. ﻟو ﻛﺎﺗدا ﻛ ﺋو دﺮاﻧ دەﻧﻮوﺳﻢ، ﻟ ﺳــﺎﻮەﮔڕی ﺑ دەﺳــت ﮔﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﻮﻟﻤﻮﺳﻠﻤﯿﻨﺪا ﺧﻜﯽ ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ،دژ ﺑــ ﺋﯿﺨﻮاﻧﻛﺎن وەﺧــﯚ ﻛوﺗﻦ. ﺳــرﻛﯚﻣﺎر و دەﺳــﺘﻮورﻚ ﻛــ ﻻﯾﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧــﻛﺎن ﺑــ زۆرﯾﻨــی دەﻧــﮓ داﯾــﺎن ﻣزراﻧﺪﺑــﻮو ،وەﻻﻧــﺮا و ﻣﯿﺴــﺮ ﻛوﺗــ ﺋﺎﯚزﻜﯽ ﻧﺎدﯾﺎرەوە ..وەك دەﺑﯿﻨﯿﻦ ،ﮔﺸﺖ ﺋو ﻛﺸﺎﻧ ﻛ ﻟ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ڕوو دەدەن؛ ھﻣﻮوﯾﺎن دەﻧﮓ ھﺒﯾﻨﻜﻦ دژ ﺑ ﭼﺷﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣت ،ﻧرﯾﺘﯽ ﺑڕﻮەﺑری ﻛﺎروﺑــﺎری وت و ﺧﻚ. ﻟ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ،ﮔﺸﺖ ﺧﻚ ﺑ ﺋﯚﻣت داﻧــﺮاون و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣﯾﺗﯽ و ﺑڕﻮەﺑری وت دەﺑ ﺑ راوﮋ و ھﺎوﻛﺎری ﺑﻜﺮﻦ. ﺋﮔــر دوای وەﻓﺎﺗﯽ ﭘﻐﻣﺒر، ﻟ ﺳــردەﻣﯽ ﭼــﻮار ﺟﮕﺮی راﺳــﺘڕﺪا ﺑﻨﯽ ﺑ ﺟﮕﺮ ﺑﺎو ﺑﻮو ،ﻟ ﺳــردەﻣﯽ ھﺎوﭼرﺧﺪا، ﭼﻣﻜﯽ راوﮋ ﺗﻧﯿﺎ ﺑ ﺷــﻮازی دﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ راﺳﺘﻗﯿﻨ و ﺧﯚ ﺑ ﺑرﭘــﺮس داﻧﺎﻧــﯽ ﺟﻣﺎوەر دەﮔﻮﻧﺠ. ﺑﻨﭽﯿﻨﯽ ھر ﺋﺎﯾﻨﻚ ،ﻟﭼﺷﻨﯽ (ی ﺋﯿﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﻚ (Doctrineی ڕﺒﺎز ))Doctrine و ﺟﮫﺎﻧﺒﯿﻨﯽ دادەﻧﺮێ .ھر ﺑﯚﯾ ﺋﺎﯾﻦ ﺑ ﺑﻨﭽﯿﻨوە رادەوەﺳــﺘ ﻧك ﺑ ﻟﻚ و ﭘﯚﭘﯽ ﺳــرﭼﻦ .ﻟ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﺑواﯾﻛﯽ ﺋوﺗﯚ ﻛﺎﺗﻚ دەﺑﺘ ھﯚی ﺑردەواﻣﯿﯽ ﺋﺎﯾﻦ، ﻛ ﺑــﺎوەڕ ﺑ ﺑﻨﭽﯿﻦ ،ﻟﻧﺎو دﯽ ﺧﻜﺪا ﺟﮕﯿﺮ ﺑﻮوﺑ .ﺑم ﻟ ﺳرەﺗﺎی ﭘرەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣوە، ﺋــ و ز ۆ ر ن ﻛﺳﺎﻧی ﻟ د ە ﻣﺎ ﻣﻜــﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﺑﯚ
رووﺗﺎﻧﺪﻧوەی ﺟﻣــﺎوەر ﻛﻚ وەردەﮔﺮن..١ ﻟــ ﻗﻮرﺋــﺎندا ،ﺳــرەﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ﺑﺷﯽ ﺳــرﭼﻨﯽ ﺋﺎﯾﻦ ،ﻓرﻣﺎن ﺑــ ھــﺎوﻛﺎری و ﯾﺎرﻣﺗــﯽ ﺑو ﻛﺳــﺎﻧﯾ ﻛــ ﺑــ دەرەﺗﺎن ﻣﺎوﻧوە .ﺧﺎوەن ﺑــﺎوەڕان دەﺑ ﺑﯚ ﺑڕﭽﻮوﻧﯽ ﺋو ﻛﺳﺎﻧی ﺑ دەرەﺗﺎﻧﻦ ،ﯾﺎرﻣﺗﯽ ﺑﺪەن .زەﻛﺎت و ﺧﺮات وەك ﺑرزﺗﺮﯾﻦ ﺳرﻟﻘﯽ ﺋﺎﯾــﻦ ،ﮔﺸــﺘﯽ ﺑ ﻣﺑﺳــﺘﯽ ھﺎودەردی و ھــﺎوﻛﺎری ﺑرەی ﻣﺮۆڤ دەﮔڵ ﯾﻛﺘــﺮ داﻧﺮاون. ﺋــوەی ﺋــوڕۆ رﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎچ و ﻛوان )ھﻼل(ی ﺳــﻮور، ﺑﯚ ﯾﺎرﻣﺗﯽ ﻟﻘوﻣﺎوان دەﯾﻜن، رەوﺗﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ﺋﺎﯾﻨﮕﻟﯽ ﯾﻛﺘﺎﭘرﺳﺘﯿﻦ .ﺋوەی ((UN وە)UN ڕﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــر وە) دەﯾﻜــن -ﺑﺗﺎﯾﺒت ﺑﯚ ﺑرﮔﺮی ﻟ ﭘﺸــﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ- وﻨﯾك ﻟ ﺑﺟﮫﻨﺎﻧﯽ ﻓرﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮدان. ﻟــ دﻧﯿــﺎی ھﺎوﭼرﺧــﺪا" ،ﺑ ﺋزﻣــﻮون دەﺑﯿﻨﺮێ ﯾﺎرﯾﺪەدەری ﮔﺸــﺘﯽ" ﻟــ ﺑﯿــﺮ و رەوﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﺪا ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﮔﻮﻧﺠ. ﺋﮔــر ﻟــ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ رەوﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــت ﻟﺳــر ﺑﻨﻣﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ راﺳﺘﻗﯿﻨ داﺑﻤزرێ ،ﺑﺳﺘﻨﯽ ﭘرەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎوەڕ ﺑ ﺑﻨﭽﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم و ﺧﯚ ﺑــ ﺑرﭘﺮس داﻧﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑ ﭘﺰﺗﺮ دەﺑ .ﺑم ﺑو ﭼﺷﻨ ﺣﻜﻮوﻣﺗﺎﻧی ﻛ ﻟــ ﺋﻓﻐﺎﻧﯽ ﺗﺎﺑﺎن دﯾﺘﺮا ،زۆرﺑی ﺧﻚ ﻟو ﭼﺷﻨ ﺋﯿﺴﻼﻣ ﺟﺎڕس دەﺑﻦ. وەك دەﺑﯿﻨﯿﻦ ،ﺋــو دەوﺗﺎﻧی ﺑﻧــﻮی "ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ" ﺑڕــﻮە دەﭼﻦ ،ﮔﺸــﺘﯿﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﺗﻧﮓ و ﭼﻣــی ﻟــ رادەﺑــدەر ﺑﻮون ،ﺑﯚﯾ ﭘﻮﯾﺴــﺘ داﺧﻮازی داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ دەوﺗــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ، ﺑ ﺑرﺑــوی ﺑﺨﺮﺘ ﺑر راﻣﺎن و ﻟﻜﯚﯿﻨــوە؛ ﺗــﺎ ﺑﺰاﻧﺮێ--١ : داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ دەوﺗــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻗﺎزاﻧــﺞ و زﯾﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻣﺎﻧــن؟ --٢ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ چ ﭘﻮەﻧﺪﻜــﯽ ﺑــ ﺑﻨﭽﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣوە ھﯾ؟ وەك ﻟــم زﻧﺠﯿﺮە وﺗﺎراﻧــدا ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــ ﻛــﺮاوە ،ﺑ ﻟﻜﯚﯿﻨــوە ﻟــ ڕواﻧﮕــی ﺋھﻠﯽ ﺳــﻮ ﻧﻨ ﺗ و ە ، د ا ﻣ ز ر ا ﻧــﯽ ﺣﻜﻮ و ﻣ ﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ چ ﭘﻮ ە ﻧﺪ ﻜــﯽ ﺑــ ﺑﻨﭽﯿﻨــﯽ ﺋﺎﯾﻨوە ﻧﯿﯿ.
ﺑﻣﺎﻧــﺎی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯿــﺶ ﺑڕﻮەﺑری ﻛﺎروﺑــﺎری وت و ﺧﻚ ،وەك ﻟــ ﻗﻮرﺋﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە، ﺑــ ھــﺎوﻛﺎری و راوﮋ )ﺷــﯚرا( ﺑڕﻮە دەﭼ .رەوﺗﻜﯽ ﺋوﺗﯚش ﻟ دﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ راﺳــﺘﻗﯿﻨدا ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﮔﻮﻧﺠ ،ﺑم ﺋواﻧی ﺑﻧﻮی ﺋﯿﺴﻼم دەزﮔﺎی دەوت ﺑدەﺳــﺘوە دەﮔــﺮن ،رەوﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟﺑر ﭼﺎو ﻧﺎﮔﺮن. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ :ﺗﺎﻗﻤﯽ ﺗﺎﺑﺎن ،ﻛ ﭘﺘﺮ ﻟ ٢٠ ﺳﺎڵ دەﺳﺗﯽ ﺋﻓﻐﺎﻧﯿﺎن ﺑدەﺳﺘوە ﺑﻮو ،زۆرﺑی ﺧﻚ، ﺑﺗﺎﯾﺒــت ژﻧﺎن ،ﻟدەﺳــﺘﯿﺎن وەﺋﺎﻣﺎن ھﺎﺗﺒﻮون .ﺑﯚﯾ ﺷــڕی ﻧﺎوﺧﯚ ﮔﺸــﺖ وﺗﯽ داﮔﺮﺗﺒﻮو. ﺋﻓﻐــﺎن وﺮان ﺑﺒــﻮو .ﺗﻧﯿﺎ ﺋو ﻣزراﯾﺎﻧــی ﺑرھﻣﯿــﺎن ﺗﺮﯾﺎك ﺑﻮو ،ﻟﺳر رەوﺗﯽ ﺧﯚی ﻣﺎﺑﯚوە! ﺗﻧﺎﻧت ﺷﻮﻨوارە ﺑردﯾﻨﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮدا -ﻛ دەﻛــﺮا ڕۆژﻚ ﺑﻜﺮﺘ ﻣﻛــﯚی ﮔــڕۆﻻن و ﻛﺎﻧﮕی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑــﯚ وﺗــﯽ ﺋﻓﻐﺎن- ﺋوﯾﺶ وەﺑر ﺑﯚﻣﺐ و ﺗﯚپ درا! ﺳــرەﻧﺠﺎم ﺗﺎﺑﺎن ﮔﺸﺖ وﺗﯽ ﺋﻓﻐﺎﻧﯽ ﺧﺴــﺘ ﺑــر ﭘﻻﻣﺎری )ﻧﺎودەوﺗــﯽ(! ﺑــو ﺣﺎش، ﺋوان ﻛ ﻟــ ﺋﻓﻐﺎن ﺗﺎراﻧﺪران، دﯾﺴﺎن ﺑ ﺋﺎواﺗﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧوەی دەزﮔﺎی دەوﺗــﻦ! ڕۆژﻚ ﻧﯿﯿ دەﯾﺎن ﻛــس ﻧﻛﻮژرێ و ﭼﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻚ وﺮان ﻧﻛﺮێ و... ﺋﯿﺨﻮاﻧﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟ ﻣﯿﺴﺮ ،ھرﭼﻧﺪ ﺑ ڕەوﺗﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ و ﻛﻣﻚ زۆرﯾﻨ ،دەﻧﮕﯿﺎن ھﻨﺎوە ،ﺑم ﻟ داﺑزاﻧﺪﻧﯽ دەﺳــﺘﻮور ،رەوﺗﻜﯽ راﺳــﺘﻗﯿﻨی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯿــﺎن رەﭼﺎو ﻧﻛﺮد .ﺑﻜﻮ دەﺳﺘﻮورﯾﺎن ﺑﻣﯾﻠــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن داڕﺷــﺖ. ﺑوﭼﺷﻨ ﺧﻜﻜﯽ زۆر ﻟﯿﺎن ﺟﺎڕس ﺑﻮو .ﺋو ڕەوﺗ ﻧﺎﻟﺑﺎرەی ﻣﯿﺴــﺮ ،ﺑرھﻣﯽ ﻧﺎﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﻟ ﭼﺷــﻨﯽ ﭘﻜﮫﺎﺗی دەزﮔﺎی دەوﺗ .ﺑﯚﯾ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻟ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ :وﺗ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺑو ﻧﮕﺒﺗﯿﯿ دوﭼﺎر ﺑﻮون؟ ﭼﺎرە ﭼﯿﯿ؟ وەك ﻣﮋوو ﻧﯿﺸﺎن دەدا ،ﯾﻛﻣﯿﻦ وﻨــی ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــ ھﻟﻮﻣرﺟــﯽ ﺳــردەﻣﯽ ﺗﺎراﻧﺪﻧﯽ ﭘﻐﻣﺒر و ﻻﯾﻧﻜﺮاﻧﯽ ﭘﻜﮫــﺎت .ﭘﻐﻣﺒر ﻛ ﺧﯚی و ھﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﮔﯾﺸﺘﻨ ﺷﺎرۆﭼﻜی ﯾﺳــﺮەب -ﻛ دواﯾ ﺑ ﺷﺎری ﭘﻐﻣﺒــر )ﻣدﯾﻨﺗﻮﻧﻨﺑــﯽ( ﻧــﺎوی دەرﻛــﺮد -ھــل ﺑــﯚ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﯾﻛﻣﯿﻦ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ رەﺧﺴــﺎ .ﭘﻐﻣﺒر ﺑﯚ ﺑرﮔﺮی ﻟ ﺧــﯚی و ھﺎوڕﯿﺎﻧﯽ، ھروەھﺎ ﺑﯚ ﺳروﺳــﺎﻣﺎﻧﺪان ﺑ ﺑﺪەرەﺗﺎﻧﯽ ﺗﺎراوەﻛﺎن ،دەﺳﺘﯽ ﺑ داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ﭼﺷﻨﻚ ﺣﻜﻮوﻣت ﻛﺮد ،ﻛ ﻟو ﺳردەﻣﺪا ﻟ دﻧﯿﺎﯾدا ﺑﻮﻨ ﺑﻮو.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
٢٢٠١٣/٧/١٧ ١٣/٧ ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺋﺎ :وﺷ
رواﻧﮕی ﻓﻟﺴﻓﯿﯽ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﻟ ﺑرھﻣﻛﺎﻧﯿﺪا
ﭘﯿر ﭘﺎوﻟﯚ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﻜﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘﯽ و ﻟــ ھﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺋﺎﯾﻨﯿﺶ ﺑــﻮو .ﻛﺎﺗﯚﻟﯿﻜﻚ ﻛ ﻛﻧﯿﺴــی ﺑ داردەﺳــﺘﯽ دەﺳت دەزاﻧﯽ و ﺷﯚڕﺷﮕﻜﯽ دژە ﻓﺎﺷﯿﺴــﺖ ﺑﻮو ﻛــ ﺑھﯚی ھﺎوڕەﮔزﺑــﺎزی ﺑــردەوام ﻟژﺮ ﻓﺸﺎردا ﺑﻮو و ﻟ ﺋﻧﺠﺎﻣﺪا ﺑھﯚی ﺋم ﺑﯿﺮ و ﺑﺎوەڕاﻧوە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟدەﺳﺖ دا .ﭘﺎزۆﻟﯿﻨــﯽ ﻧــك ﻟﺑرﺋوەی ھﻣﯿﺸــ دژاﯾﺗﯿﯽ ﻛﻧﯿﺴــ و ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ﺳرﻣﺎﯾدارﯾﯽ دەﻛﺮد ﺑﻜﻮ رەﺧﻨﮔﺮﻜﯽ ﺳــرەﻛﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎش ﺋژﻣﺎر دەﻛــﺮا و ھر ﺑﯚﯾــش ﻟ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ دەرﻛﺮا. رەﺧﻨﮔﺮی ﺑرﯾﺘﺎﻧﯽ ،ﺗﯚﻧﯽ رﯾﻨﺰ ﺳــﺑﺎرەت ﺑ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨــﯽ دە: "ﺋــو ھرﮔﯿﺰ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘﻜﯽ ﺋﯚرﺗﯚدۆﻛﺴــﯽ ﻧﺑــﻮوە ﺑﻜــﻮ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﻤﯽ ﺋو ﺋﺎوﺘﯾك ﺑﻮو ﻟﮔڵ ﺑﺎﻧﮕﺷــﻛﺎﻧﯽ ﻣﺳــﯿﺢ. ﺋو ﺑوای ﺑــ ﻗﻮوﺒﻮوﻧوە ﻟﻧﺎو ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﺎدا ﻧﺑــﻮو و ھر ﺋو ﺗواﻧﯿﻨﺷــﯽ واﯾﻜﺮدﺑﻮو ﻟﻻﯾن ﭼپ و راﺳﺘﻛﺎﻧوە وەك ﻣﺮۆﭬﻜﯽ ﯾﺎﺧﯽ و ﺑﺸــرم ﻧــﺎو دەرﺑﻜﺎت. ﺑﯚﯾش ﻟ ﺳــردەﻣﻜﯽ ﺗﻣﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻧ ﻟ ﻻﯾــن ﭼﭘﻛﺎن و ﻧ راﺳﺘﻛﺎﻧﯿﺸوە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟ ﻧدەﻛﺮا" .ﺗﯚﻧﯽ رﯾﻨﺰ ﭘﯽ واﯾ ،ﻟ ﺳردەﻣﻜﺪا ﻛ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ زاﻧﻜﯚ ﻟ ﭘﺎرﯾﺲ ﺧرﯾﻜﯽ ﺳﻧﮕر ﮔﺮﺗﻦ و ﺷڕ ﻟﮔڵ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ دژە ﺷﯚڕش ﺑﻮون ،ﻟم ﻛﺎﺗوە ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﺋﯿﻤﺎﻧﯽ ﺑــ رﮕﭼــﺎرە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿﻛﺎن ﻟدەﺳﺖ دا .ﺋو ﺗﻧﺎﻧت ﻟﻛﺎﺗﯽ ﭘﻜﺪاداﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﯽ و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ رۆﻣﺎ ﻻﯾﻧﮕﺮی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ رۆﻣﺎی ﻛﺮد .ﻟﺑرﺋوەی ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﭘﯽ واﺑﻮو ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻛﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻦ و ﺳر ﺑ ﭼﯿﻨﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﻦ ﻛ ھﻣﻮوﯾﺎن ﻟ ﺑﻨڕەﺗوە ﺳــر ﺑــ ﺑﻨﻣﺎــی ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛﺎﻧــﻦ، ﻟــ ﺑراﻣﺒردا ﺧﻮﻨــﺪﻛﺎرە ﺑﻧﺎز ﭘروەردەﻛــﺮاوەﻛﺎن ﻟﻻﯾــن ﺑﻮرژواﻛﺎﻧوەھﺨﺗﻨﺮاون. ﭘﺎزۆﻟﯿﻨــﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺋﺎﯚزی ﻟﮔڵ ﺋﺎﯾــﻦ ھﺑﻮو .ﺋﯚﺳــﺘﻮرە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻛﺎن و ﺳرﺟم ﺋو ﺷﺘﺎﻧی ﻛــ ﺑ ﭘﯿــﺮۆز ﻛﺮاﺑــﻮون ﺑﻻی ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯿﯿوە ﺳرﻧﺠاﻛﺶ ﺑﻮون. ﺋو ﺑﭘﭽواﻧی ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴﺘﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﺋﺎﯾﻨــﯽ رەت ﻧدەﻛــﺮدەوە ﺑﻜﻮ ﭘــﯽ واﺑﻮو ﻛ ﺋوە ﺋرﻛﯽ ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿ ﻛــ ﭘوﭘﺎﮔﻧﺪە ﺑﻜن ﺑﯚ ﭘرەﺳﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺰم
و دەﺳــﺘﺑرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دادﭘروەری. رۆﺣــﯽ ﺳــرﻛش و ﺑﯚﭼﻮوﻧ رادﯾﻜﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨــﯽ ﻟﮔڵ دەﻣﺎرﮔــﺮژی و ﺑﯿﺮﺗﺳــﻜﯽ و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــوە ﻛﯚﻧﻜﺮﯾﺘﯿﯿﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘ ﺣﺰﺑﯿﯿﻛﺎن ﯾﻛﯽ ﺳــرەڕای ﻧدەﺧﻮﻨــﺪەوە. ﺋوەی ﻛوﺗﺒﻮوە ﺑــر ﭘﻻﻣﺎری دەﺳــﺗﺪارە راﺳــﺘەو و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻛﺎن ،ﻟﻻﯾن ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴــﺘﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎوە ﻛ ﺗﻧﯿﺎ ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟ ﮔﯾﺸــﺘﻦ ﺑ دەﺳــت دەﻛــﺮدەوە دژاﯾﺗﯿﯽ ﺋﻧﺪﺸﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺮا. ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﺳﺑﺎرەت ﺑ ﻛﺎﺗﯚﻟﯿﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺧــﯚی دە" :ﻣﻦ ﺑ رﻜوت ﻟ ﺑﻨﻣﺎﯾﻛــﯽ ﻛﺎﺗﯚﻟﯿﻜﯽ ﻟ داﯾﻚ ﺑﻮوم ﺑــم ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺑ ﻛﺮدەوە ﻛﺎﺗﯚﻟﯿﻚ ﻧﺑﻮوم" .ﻣﻨﯿﺶ ھر وەك
زۆرﺑی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮە ﺋﯿﺘﺎﯿﯿﻛﺎن رەﺧﻨم ﻟ ﻛﻧﯿﺴ ھﯾ .ﻛﻧﯿﺴ ﻟــ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ ﺑردەوام داردەﺳــﺘﯽ دەﺳــت ﺑﻮوە ﺑم ﭘﻢ واﻧﯿﯿ ﻛ ﺋو ھﺰە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿ ﻟﮔڵ ھﺰی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻚ ﻟ ﭘﺎرادۆﻛﺴﺪا ﺑﻦ. ﻟــ ﻓﯿﻠﻤﯽ "ھــﯚ و ﭼﯚﻟﻛ"ی ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﻛ ﻗﺴﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرﻛﺲ ﻟ دەﻣﯽ ﻗﻟڕەﺷﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴﺘوە دەﻛﺮﺖ ،ﻟ ﺑﺷﻜﯿﺪا ﺑ ﺗﻮوﺗﻮو و ﻛﻮڕەﻛی دە" :ﺋﺎﯾﻦ ھﺰﻜ ﻛ ﺋﻮە ﺑرەو رﮕﯾك دەﺑﺎت ﻛ ﻛس ﻧﺎزاﻧ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯿﻛی ﺑرەو ﻛﻮێ دەڕوات .رﮕﯾك ﻛ ھﻣﻮو رﮕﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑرەو ﺋو دەﭼﻨوە". ﻓﯿﻠﻤﯽ "ﺋﯿﻨﺠﯿﻞ ﻟ ﮔاﻧوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺘﯿﺪا" ﺳرەڕای ﺋوەی راﺳﺘوﺧﯚ ﻟــ رووی دەﻗــﯽ ﺋﯿﻨﺠﯿﻠــوە ﺑرھم ھﺎﺗﻮوە ﺑم ﻟ راﺳــﺘﯿﺪا ﺧﻮﻨﺪﻧــوەی ﻣﺎرﻛﺴﯿﺴــﺘﻜ
ﺑﯚ دەﻗﻜﯽ ﭘﯿــﺮۆزی ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻟ ﺑﻨڕەﺗــﺪا دەﯾــوێ دﯾﺎﻟﯚﮔﻚ ﻟ ﻧﻮان ﻣﺎرﻛﺴــﯿﺰم و ﺋﻮﺳــﺘﻮرەی ﻣﺳﯿﺤﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﺷﯚڕﺷــﮕﺑﻮوﻧﯽ ﻋﯿﺴﺎ ﻣﺳﯿﺢ ھﻤﺎی ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺳﺎﯾﺗﯿﯿﻛﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــ ﺑﯚ رەﻧﮕﺪاﻧوەی ﺑﯚﭼﻮوﻧﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ .ﺳرەڕای ﺋــوەی ﺗﻧﺎﻧت ﯾك رﺳــﺘش ﻟ دەﻗﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺠﯿــﻞ ﻧﯾﺘﻮاﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟﻧــﺎو دەرووﻧــﯽ ﻣﺘﯿﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﺑم ﻓﯿﻠﻤﻜﯽ ﻟ ﺑرھم ھﺎﺗﺒــﻮو ﻛ رەﻧﮕﺪاﻧوەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﺎوﭼرخ ﺑﻮو ﻛ ﻣﯾﻠﯽ ﺑﯚ ﮔــﯚڕان و ﺑﻨ ﻣﺮۆﯾﯿﯿﻛﺎن و دادﭘروەرﯾﯿﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎرﻛﺲ و ﮔﺮاﻣﺸﯽ ﺗﺪا ﺑدی دەﻛﺮا. ﺋو ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪﯾﯿ ھﺎوﺑﺷــﺎﻧی ﻟ ﺳرﺟم ﻓﯿﻠﻤﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯿﺪا ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ھﯾــ ،ﮔﯾﺸــﺘﻨ ﺑ
ﺟﯚرﻚ ﻟ وﺷﯿﺎری ﺗﺎﻛﻛﺳﯽ و ﭼﯿﻨﺎﯾﺗﯽ ﻛ ﺋﺎوﺘی رق و ﻗﯿﻨﻚ ﻛﺮاوە ﻟ ﺑراﻣﺒر ﻧﺎدادﭘروەری و ﺳــﺘﻣﻜﺮدن ﻟ ﺑﺒﺷــﻜﺮاواﻧﯽ ﻛﯚﻣﮕــ ﻛــ ﻟــ ﺷــﯿﻌﺮ و رۆﻣﺎﻧﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺪا رەﻧﮕﯽ داوەﺗوە. ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﻧك ھر ﻟ ﻓﯿﻠﻤﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﻜﻮ ﻟ ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺪا ﺑردەوام رەﺧﻨی ﻟ ﺑﻮرژواﯾﯽ و ﺑﺎﯾﺧﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮرژواﯾﯽ ﮔﺮﺗﻮوە .ﺋو ﻟ" ﺗﯿﺌﯚرﻣﺎ"دا ﺑ ﺗﻮﻧﺪی ھﺮش دەﻛﺎﺗ ﺳر ﺑﯿﺮ و ﺑوای ﺑﻮرژواﯾﯽ. ﺗﯿﺌﯚرﻣــﺎ ﺑــ ﻧﺎوەڕۆﻛﻜــﯽ ﺋﯿﮕﺰﯾﺴﺘﺎﻧﺴــﯿﺎﻟﯽ و ﻟــ ھﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ھﺮﺷــﻜﺎراﻧ ﻟــ ﺑراﻣﺒر ﺑﻮرژواﯾﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎدا دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. "ﺗﯿﺌﯚرﻣﺎ" ﺳرەڕای ھﻣﻮو ﺋﻣﺎﻧ، رەﻧﮕﺪاﻧوەی ﺗﺮس و دڕاوﻛﻜﺎﻧﯽ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯿﯿ ﺳــﺑﺎرەت ﺑ ﺋﺎﯾﻦ و ﺳﯿﺎﺳت و ھﺎوڕەﮔزﺑﺎزﯾﯿﻛﺎﻧﯽ. "ﺗﺮەﻧﺲ ﺳﺘﺎﻣﭗ" رۆﯽ ﭘﯿﺎوﻜﯽ ﻧﺎﺟﮕﯿﺮ دەدات ﻛ ﻛﺳﺎﯾﺗﯿﯿﻛﯽ ﺷﯾﺘﺎﻧﯽ و ﺳرﻧﺠاﻛﺸﯽ ھﯾ. ﺑﮕﺎﻧﯾﻛ ﻛ دەﭼﺘ ﻧﺎو ژﯾﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﻛﺎرﮔﯾﻛــﯽ ﻣﯿﻼﻧﯽ و ﺑرەﺑــرە ﺧــﯚی و ھﺎوﺳــر و ﻣﻨﺎﻛﺎﻧﯽ دەﺧﺗﻨ و ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟ ﺗﻚ دەدات. ﻟم ﻓﯿﻠﻤدا ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﺋوەﯾــ ﻛــ ﭼــﯽ ﺑﺳــر ﺑﻨﻣﺎﯾﻛﯽ ﺑﻮرژواﯾﯽ دﺖ ﺋﮔر ﺋﺎزادﯾﯽ ﺳﻜﺴــﯽ ﻟﭘ ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮرژواﯾﯽ ﺋوان ﺑﺸﻮﻨﺖ و وەﻣﻛﺷــﯽ ﺟﮕ ﻟ وﺮاﻧﯽ و ﻟﻜﺘﺮازان ھﯿﭻ ﺷﺘﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿ. ﺗﯿﺌﯚرﻣﺎ ﺑ ﭘﭽواﻧی ﻓﯿﻠﻤﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﭘﺎزۆﻟﯿﻨــﯽ ،زۆر دوورە ﻟ ﺗﻧــﺰەوە و ﺳــرەڕای ﺋﻣش ﻛﯚﻣــﻚ ﺗﻮاﻧﺠﯽ ﺗــﺪا ﺑدی دەﻛﺮــﺖ ﻛــ ﭘﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟ ﺑرھﻣﻛﺎﻧﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮوە. ﭘﺎزۆﻟﯿﻨــﯽ ﻟ ﻓﯿﻠﻤﯽ "ﺷــﻮﻨﯽ ١٩٦٩ش ﺑ ﺑرازەﻛﺎن" ﻟ ﺳــﺎﯽ ١٩٦٩ش ﺗﻧﺰﻜــﯽ رەش و دەرﺑﯾﻨﻜــﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ھﺮش دەﻛﺎﺗ ﺳــر دووڕووﯾــﯽ ﻟﻧــﺎو ﻓرھﻧﮕــﯽ ﺑﻮرژواﯾــﯽ دەﻛﺎت .ﺋــم ﻓﯿﻠﻤــ ﺑﺎس ﻟ دوو ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ھﺎوﺗرﯾﺐ دەﻛﺎت .ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﯾﻛﻣﯿــﺎن ﻛﯚﻣــﻚ رﮕــﺮ و ﺧﻮﻨﻤﮋن ﻟ ﺳردەﻣﯽ ﺳدەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ﻛ ھﺮش دەﻛﻧ ﺳر رﺒﻮاران و ﮔﯚﺷﺘﯿﺎن دەﺧﯚن .ﭼﯿﺮۆﻛﯽ دووەم ﻛ ﺑﺎس ﻟ ﺳــردەﻣﯽ ھﺎوﭼرخ دەﻛﺎت ﭘﯾﻮەﺳــﺘ ﺑ ﮔﻧﺠﻜﯽ ﭘﯿﺎوﻛﻮژ ﻛ ﺧــﺎوەن ﻛﺎرﮔﯾﻛ ﻟ ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛ ﻋﺎﺷــﻘﯽ ﺑرازە و ﻟ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯽ ﻓﯿﻠﻤﻛدا ﺑرازەﻛﺎﻧﯽ ھﺮﺷﯽ دەﻛﻧ ﺳر و دەﯾﻜﻮژن.
رۆﻣﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺟﯽ ﻛﯽ رۆﻟﯿﻨﮓ ﺑ ﻧﺎوی ﺧﻮازراوەوە ھوﻟﺮ/وﺷ ﻧﻮوﺳری ﻛﯚﻣ رۆﻣﺎﻧﯽ "ھﺎری ﭘﯚﺗر" ،ﺟﯽ ﻛــﯽ رۆﻟﯿﻨﮓ ﻟ ﺋﭘﺮﯾﻠﯽ ٢٠١٣ﺑ ﻧﺎوی ﺧﻮازراوی "راﺑــﺮت ﮔﺎﻟﺒﺮﯾﺲ" رۆﻣﺎﻧﻜﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺑﻧــﺎوی "ﺋــﺎوازی
ﻛﻮﻛﻮﺧﺘﯽ" ﭼﺎپ ﻛــﺮد و ﺗﺎ ﺋم ﻣﺎوەﯾش ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و ﺧﻮﻨراﻧﯽ ﺋم رۆﻣﺎﻧ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﻟﺳر ﺋوە ﻧﺑﻮو ﻛ ﻧﻮوﺳری راﺳﺘﻗﯿﻨی ﺋم ﻛﺘﺒ" ﺟﯽ ﻛﯽ رۆﻟﯿﻨﮓ"ە.
٢٠١٣/٧/١٥ ٢٠١٣ رۆژی دووﺷــم ١٥ ﺳــﺎﻧﺪی ﺗﺎﯾﻤﺰ ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛ ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ راﺳــﺘﻗﯿﻨی "راﺑﺮت ﮔﺎﻟﺒﺮﯾﺲ"ی ﻧﻮوﺳــری رۆﻣﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ "ﺋﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮﻛﻮﺧﺘﯽ" ﻟ راﺳﺘﯿﺪا ھﻣﺎن ﺟﯽ ﻛﯽ رۆﻟﯿﻨﮕﯽ ﻧﻮوﺳری ﻛﯚﻣ رۆﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوداری ھﺎری ﭘﯚﺗرە. ﺟﯽ ﻛــﯽ رۆﻟﯿﻨﮓ ﺑ ﺳــﺎﻧﺪەی ﺗﺎﯾﻤﺰی راﮔﯾﺎﻧﺪووە" :ھﯿﻮادار ﺑﻮوم ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺋو ﻧﮫﻨﯿﯿ ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺸــﺎرﻣوە" و دە" ،ﺋوە ﺋزﻣﻮوﻧﻜﯽ زۆر ﺑﺎش ﺑﻮو ﺑﯚ ﻣﻦ ﻛ ﺑﺑــ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺧﻜﯽ و دوور ﻟ ھﺎﺗﻮھﺎواری راﮔﯾﺎﻧﺪﻧﻛﺎن رۆﻣﺎﻧــﻚ ﺑــ ﭼــﺎپ ﺑﮕﯾﻧﻢ و ﺧﻮﻨﺪﻧوەی رەﺧﻨﻛﺎن ﻟﺳــر ﺋــو رۆﻣﺎﻧ ﭼﮋﻜــﯽ ﺟﯿﺎواز و ﺧﯚﺷﯽ ﭘ ﺑﺧﺸﯿﻢ". ﺳــﺎﻧﺪەی ﺗﺎﯾﻤــﺰ ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﻟو
رۆﻣﺎﻧ ھﺑﻮو ﻟﺑرﺋوەی ﺑ رای ﭘﺴﭙﯚڕان و ﺷﺎرەزاﯾﺎن ﺋم رۆﻣﺎﻧ ﭘﺮۆﻓﺸــﻨﺎﺘﺮ ﻟوە ﺑﻮو ﻛ ﯾﻛم ﺑرھﻣﯽ ﻧﻮوﺳرﻚ ﺑﺖ. ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋو رۆﻣﺎﻧ ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳــرﺑﺎزﻜ ﻛ ﻟ ﺷــڕ ﮔڕاوەﺗوە و ﺋﺴﺘ وەك ﭘﯚﻟﯿﺴﻚ ھوڵ ﺑﯚ ھﺴﻮڕاﻧﺪﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەدات .ﺳﺑﺎرەت ﺑ ﻧﻮوﺳری ﺋو ﻛﺘﺒ دەﻧﮕﯚی ﺋوە ﺑو ﺑﻮوﺑﻮوەوە ﻛ ﺳرﺑﺎزﻜﯽ ﮔڕاوەﯾ ﻟ ﺷڕ و رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚی ﻟ ﭼﻮارﭼﻮەی رۆﻣﺎﻧﻜﺪا ﺧﺴﺘﻮوەﺗ ﺑرﺑﺎس .ﺋو ﺧﺎﻧﻤ ﻧﻮوﺳرە ﻧﯿﺎزی ھﯾ ﻟ ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﺑﺷﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋو رۆﻣﺎﻧ ﭼﺎپ ﺑﻜﺎت. ﺟــﻮان ﺟــﯚ رۆﻟﯿﻨﮓ ﻛــ زﯾﺎﺗﺮ ﺑ ﺟﯽ ﻛﯽ رۆﻟﯿﻨﮓ دەﻧﺎﺳــﺮێ ١٩٦٥ە ﻟ ﻟداﯾﻜﺒــﻮوی ﺳــﺎﯽ ١٩٦٥ە ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ و ﻧﻮوﺳــری ﻛﯚﻣ
رۆﻣﺎﻧﯽ ھﺎری ﭘﯚﺗــرە ﻛ ﺑ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﺗﯽ و ﻛﯚﻣﻚ ﺧﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎن ﭘ ﺑﺧﺸــﺮاوە .ھــﺎری ﭘﯚﺗر ﺑﯚ ٦٥زﻣــﺎن وەرﮔدراوەﺗوە ﻛــ ﻧﺰﯾــﻚ ﺑــ ٤٠٠ ﻣﻠﯿﯚن ﺑــرگ دەﻛﺎت .ﻛﺘﺒــ ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ھﺎری ﭘﯚﺗر ﻟ ﭘﻓﺮۆﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻛﺘﺒﻛﺎﻧﯽ ﻣــﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯿﯿــ .ﺟﯽ ﻛــﯽ رۆﻟﯿﻨﮓ ھــر ﺑھﯚی ﺋم ﻛﯚﻣ رۆﻣﺎﻧــوە ﺑﻮو ﺑ ﺧﺎوەن ﺳــرﻣﺎﯾی ﯾك ﻣﻠﯿﺎر و ﺣوت ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر و ﭼﻮوە ﻧــﺎو رﯾﺰی ﺳــﺰدەﯾﻣﯿﻦ ژﻧ دەوﻣﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ .ﺋو ﺧﺎﻧﻤ ﻧﻮوﺳرە ﺋﺴﺘﺎ ﺳرﻗﺎﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﺎﻧ و ﺧﺮﺧﻮازاﻧﯾ.
راﻣﯿﻦ ﺟھﺎﻧﺒﮔﻠﻮو
15
ﺋﺎﮔﻮرا ﻓﯚﻛﯚ و ﭼﻣﻜﯽ "رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒت" ﻣﯿﺸل ﻓﯚﻛﯚ ﻧﯿﻮ ﺳدە ﻟ دوای ﮔﺮاﻣﺸﯽ ﺑ ﺋﺎﻣﺎژەدان ﺑ ﭼﻣﻜﯽ "رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒت" ﺳرﻟﻧﻮێ ﺑﯿﺮۆﻛی "رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯿﻚ"ی زﯾﻨﺪوو ﻛﺮدەوە .ﻓﯚﻛﯚ ﭘﯽ واﯾ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﺑ ﻣﺎﻧﺎی وﺷ ،ﻛﺳﻜ ﻛ ﺧﯚی وەك ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﻜﯽ ﺋﺎزاد و وﯾﮋداﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دەﻧﺎﺳــﻨﺖ، ﻟﺑرﺋوەی ﺑرﮔﺮﯾﻜﺎری راﺳﺘﻗﯿﻨﯾ ﻟ ﺑراﻣﺒر دەﺳت .ﺋﺴﺘﺎ ﻛ ﺷﺘﻚ ﺑ ﻧﺎوی ﺣﻗﯿﻘﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮ زﯾﺎﺗﺮ رۆﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕﻚ دەﺑﯿﻨﺖ ﻟ ﺑﻮارﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا .ﺑ واﺗﺎﯾﻛﯽ ﺗﺮ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﺗﺎﯾﺒت ﻟ ﭼﻮارﭼﻮەی زاﻧﺴــﺘﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒت ﻟ ﺑﺎﺑﺗﯽ ﺣﻗﯿﻘت و ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺑ دەﺳﺗوە دەﻛﯚﺘوە .ﻟ رواﻧﮕی ﺑﯿﺮﻣﻧﺪﻜﯽ وەك ﻓﯚﻛﯚ ،رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﭘﺎش ﻣﯚدﺮن ﺑ ﭘﭽواﻧی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی زۆﻻﯾﯽ-ﺳﺎرﺗری ،ﺋﯿﺘﺮ ﺧﺎوەن ﮔﻮﺗﺎری ﮔﺸﺘﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿ ﻛ ﺑﻧﺎوی ﺑﺘﺎواﻧﺎن و ﺳﺘﻣﻠﻜﺮاواﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻗﺴ ﺑﻜﺎت ﺑﻜﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻗﯿﻘﺗ ﻟ ھژﻣﻮوﻧﯽ ﭘﯚزﺗﻮﯾﺴﺘﯽ و ﮔاﻧوە ﻣزﻧﻛﺎن. زۆرﺑی ﺧﻚ ﻟﺳــر ﺋو ﺑواﯾن ﻛ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎداری ١٩٦٨ﻟ ﻓەﻧﺴــﺎ دەﺳﭙﻜﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی دواﻣﯚدﺮن و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی زۆﻻﯾﯽ-ﺳــﺎرﺗری ﺑﻮوە .ﻣﯿﺸــل ﻓﯚﻛﯚ ﻟﺳر ﺋو ﺑواﯾ ﺑﻮو ﻛ ﻟو رووداواﻧدا رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﮔﯾﺸﺘﻨ ﺋو ﺋﻧﺠﺎﻣ ﻛ ﺧﻜﯽ ﺑﯚ ﮔﯾﺸــﺘﻦ ﺑ ﺋﺎﮔﺎﯾﯽ و زاﻧﺴﺖ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑو ﻧﯿﯿ. ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺋوەش ﺑﺎس ﺑﻜﺮﺖ ﻛ ﺳﺎرﺗر ﻟ دوای وۆﻟﺘر ﻟ ﺳدەی ھژدەﯾﻣﺪا و زۆﻻ ﻟ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯽ ﺳــدەی ﻧﯚزدە ،دواﯾﯿﻦ ﻧﻮﻨراﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﺸﻤﻮل ﺑﻮون ﻛ ﺧﯚﯾﺎن ﺑ ﺑرﭘﺮﺳﯿﺎر دەزاﻧﯽ ﻟ ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﻚ ﻟ ﺑراﻣﺒر دەﺳــﺗﺪا .ﻟ رواﻧﮕی ﺳﺎرﺗرەوە رۆﺷﻨﺒﯿﺮ "وﯾﮋداﻧﻜﯽ ﭼﺎرەڕەش"ە ﻟﺑرﺋوەی ﺧﯚ ﻟ ھﻧﺪﻚ ﺑﺎﺑت وەردەدا ﻛ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑوەوە ﻧﯿﯿ .ھر ﺑﯚﯾ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﺑ ﺗﮕﯾﺸﺘﻦ ﻟ ﭘﮕی ﺧﯚی ھوڵ دەدا وﺷﯿﺎرﯾﯿﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ھﻣﻮان ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ. ھﻧﺪﻚ ﻟ رەﺧﻨﮔﺮاﻧﯽ ﺳــﺎرﺗر ﭘﯿﺎن واﯾ ﺋو ﻛوﺗﻮوەﺗ داوی ﺋﻮﺳﺘﻮورەﺳﺎزی ﻟ ﭘﮕی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿوە و ھﺰﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒت و ﻟ رادەﺑدەری ﻟﯚژﯾﻜﯽ دەدا ﺑ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ .دوو رەﺧﻨﮔﺮی ﺳرەﻛﯽ ﻟ ﺗواﻧﯿﻨﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎرﺗر ﺑﯚ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ،رﯾﻤﯚن ﺋﺎرۆن و ﺋﻟﺒﺮ ﻛﺎﻣﯚن ﻛ ھرﻛﺎﻣﯿﺎن ﺑ ﺷﻮازی ﺧﯚﯾﺎن ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮان رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و دەﺳت ﻟ ﭼﻮارﭼﻮەی ﺋﻧﺪﺸی ﻓﻟﺴﻓﯽ ﺗﺎﯾﺒت ﺑﺧﯚﯾﺎن ھﺪەﺳﻧﮕﻨﻦ. ﻛﺎﻣﯚ ﻟ ﻣﻮﻧﺎﻗﺷــﻛﺮدن ﻟﮔڵ ﺳــﺎرﺗر و ﻻﯾﻧﮕﺮاﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ وەك ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺧﻼﻗﯽ و ھﺰﻚ ﺑﯚ ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧﯽ دادﭘروەری ﻟ ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﺪا ﻧﺎو دەﺑﺎت و ﺑوای واﯾ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﺑ ﻣﻟﻛﺮدﻧﻚ ﻛ ﺑ ﭘﭽواﻧی رۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋﺎوە دەﺑ ﻟﮔڵ رۆﺣﯽ ﻓﺎﻧﺎﺗﯿﺰم ﺷڕ ﺑﻜﺎت .ﻛﺎﻣﯚ ﻟﺳر ﺋو ﺑواﯾﯾ ﻛ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟــ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿك ﻧﯿﯿ ﻟــ دژی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﻮ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺧﻼﻗﻜ ﻟ ﺳرووی ھﻣﻮو ﺋو رەھﺎﯾﯽ و ﻛﯚﻧﻜﺮﯾﺘﺎﻧی ﺳﯿﺎﺳت دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮدووە .ﺑﺎﺑﺗﯽ ﺑﺎن-رﯾﻮاﯾﺗﯽ ﻛﺎﻣﯚ و ﺑرﮔﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟ ﭼﻣﻜﯽ دادﭘروەری وەك دﯾﺎردەﯾﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺸــﻤﻮل واﯾﻜﺮد ﻛ ﺳﺎرﺗر و ﻻﯾﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻛﺎﻣﯚ ﺑ ﺧﺎوەن رۆﺣﻜﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و دژە ﻣﮋوو ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑﻜن .وەﻣﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧی ﻛﺎﻣﯚ ﺑﯚ ﺋو ﺗﯚﻣﺗﺎﻧ ﺑم ﺷﻮەﯾ ﺑﻮو" :ﺑﺎﺑﺗﯽ ﺳرەﻛﯿﯽ ﺑرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟ ﻣﺮۆڤ ﻧﯿﯿ ﺑﻜﻮ ﺑرﮔﺮﯾﻜﺮدﻧ ﻟو ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪی و ﻟﮫﺎﺗﻮوﯾﯿﺎﻧی ﻟودا ﺑﻮوﻧﯽ ھﯾ." ﻣﺑﺳﺘﯽ ﻛﺎﻣﯚ ﺋوەﯾ ﻛ ﻣﺮۆﭬﻛﺎن ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﺑﺗﺎﯾﺒت ﺋو رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧی ھﻮﺴﺘﯽ ﺋﺧﻼﻗﯿﯿﺎن ھﯾ ﻧك ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ﻧﺎﺳﯿﻨوەی ﻧﺎدادﭘروەری و ﺋﺎزار و رەﻧﺠﻛﺎﻧﯽ ﺧﻜﯿﺎن ھﯾ و ھﺰی وەﻣﺪاﻧوەﯾﺎن ﺑﯚی ھﯾ .ھﻮﺴــﺘ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﯚ ﻟ ھﻟﻮﻣرﺟ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﮋوو وەك ﺳردەﻣﯽ ﺋﺎزادﺑﻮون ﻟ ﻧﺎزﯾﺴﻢ و ﺷڕی ﺟزاﯾﺮ ﺑ ڕووﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛ ﺋو ﻟ ھﻣﻮو دۆﺧﻛﺎﻧﺪا دژاﯾﺗﯽ ﺋو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿی ﻛﺮدووە ﻛ دەﺳــﺗﻛﺎن دروﺳﺘﯿﺎن دەﻛﺮد .ﻛﺎﻣﯚ ﺑ وەﻻﻧﺎﻧﯽ ﺷﻮازی ﺑ ﺷﯾﺘﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋوی ﺗﺮ ﮔﯾﺸﺘ ﺋو ﺋﻧﺠﺎﻣ ﻛ راﺳﺘﯿﯿﻛﺎن زۆر ﻟوە ﺋﺎﯚزﺗﺮن ﻛ ﺑ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻜﺮدﻧﻜﯽ ﺧﺮا ﻟﯽ ﺗﺒﭙڕﺖ. ھر ﺑﯚﯾ ﻟ ڕواﻧﮕی ﻛﺎﻣﯚ ،رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑــ واﺗﺎی ﺑرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟ ﺋﺎزادﯾﯽ ﺋﻧﺪﺸــﯾ ﺑم ﻟ ھﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﭘﺪاﭼﻮوﻧوە ﺑو ﺑرﺑﺳــﺖ و ﭼﻮارﭼﻮاﻧﯾ ﻛ ﺑﯚی دروﺳﺖ ﻛﺮاوە .ﯾﻛﻜﯽ ﺗﺮ ﻟ رەﺧﻨﮔﺮاﻧﯽ "رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﺎرﺗر" ،رﯾﻤﯚن ﺋﺎرۆن ﺑﻮو ﻛ ﻟ ﺳﺎڵ ١٩٥٥ﺑ ﻟﭼﺎﭘﺪاﻧﯽ "ﺋﻓﯿﻮﻧﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان" ﺗواﻧﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی و ﺗﻮﻧﺪڕەواﻧی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﭼپ و ﺷﯚڕﺷــﮕی ﺳﺑﺎرەت ﺑ ﺳﯚﭬﯿﺗﯽ ﺧﺴــﺘ ﺑر ڕەﺧﻨ .ﺋﺎرون رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﭼﭘﯽ ﺑ ﺋﺎﻮودە ﺑﻮو "ﻣﻮﻋﺘﺎد" ﺑ زۆرداری "ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳــﯿﻜﯚﻻر" ﻧﺎو دەﺑﺎت و ﻟﺳــر ﺋو ﺑواﯾﯾ ﻛ ﺋوان ﺳرەڕای ﺋوەی ﻛ دەﺳﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟ ﻛﯚﻣﮕ ﻟﯿﺒﺮاڵ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻛﺎن دەﮔﺮﻧ ﺑر رەﺧﻨ ،ﭼﺎوی ﺧﯚﯾﺎن ﻟ ﺑراﻣﺒر ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎرەﺳﺎﺗﻛﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ دادەﺧن.
16
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﻛﻮﻟﺘﻮور
رەەﺳﻮڵ ﯾﯚﻧﺎن ﺗﺎﯾﺒت ﺑ وﺷ:
ﺷﯿﻌﺮ ﻗﺴﮐﺮدﻧ ﻟ ﺑ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ و ﻟ ﺟﯚرﮏ ﺋﺎﻧﺎرﺷﯿﺴﺘﯽ
ﺳﺎزداﻧﯽ :ﮐﻣﻧﺪ ،ﺗﺎران رەﺳﻮڵ ﯾﯚﻧﺎن ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻟﺳﺎﯽ ١٩٦٩ﻟ ﮔﻮﻧﺪﮑﯽ ﻧﺰﯾﮏ رووﺑﺎری ورﻣ ھﺎﺗﻮەﺗ دوﻧﯿﺎ و زﯾﺎد ﻟ١٥ ﮐﯚﻣ ﺷﯿﻌﺮی ﺑوﮐﺮدووەﺗوە و ﺟﮕ ﻟ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﮐﺘﺐ ﮐ ﻟ ﺗﻮرﮐﯿﯿوە وەرﯾﮕاوەﺗ ﺳر زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ ،ﯾﯚﻧﺎن ﺑﯚ ﺧﻮﻨراﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮ و ﺋدەﺑﯽ ﮐﻮرد ﻧﺎوﮑﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎﯾ و ﺗﺎ ﺋﺴﺘ ﺳ ﮐﯚﻣ ﺷﯿﻌﺮی وەرﮔدراوﻧﺗ ﺳر زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردی. ﯾﯚﻧﺎن ﻟﺑﺎرەی ﺋو ﮐﺘﺒﺎﻧی ﮐ وەرﮔدراوﻧﺗ ﺳر زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردی دە "ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺋوەی ﺋﺎﮔﺎم ﻟﯿﺗﯽ ﺳ ﮐﺘﺒﻢ وەرﮔدراوﻧﺗ ﺳر زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردی و ﺑ ﭘﯽ ﺋوەی ﭘﻢ ﮔﯾﺸﺘﻮە ﭘﺸﻮازی ﺑﺎﺷﯽ ﻟﮑﺮاوە و ﻟو رﮕﯾﺷوە ﻣﻦ ھﺎوڕﯿﮐﯽ زۆرم ﻟﻧﻮ ﮐﻮرددا ﭘﺪا ﮐﺮدووە ،ﻟ راﺳﺘﯿﺸﺪا ﻣﻦ ﮐﻮردم زۆر ﺧﯚش دەوﻦ ،ﮐﻮرد ﺧﺰﻣﯽ ﺋﻤن"، ﻟﺑﺎرەی ﺷﯿﻌﺮی ﮐﻮردی و ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﮐﻮردەوە رەﺳﻮڵ ﯾﯚﻧﺎن ﮔﻮﺗﯽ" ھﺒت ﻧک ﻟﺑرﺋوەی ﺋﻮە ﺑﯚ ھﻓﺘﺎﻧﻣﯾﮐﯽ ﮐﻮردی ﭼﺎوﭘﮑوﺗﻨﺘﺎن
ﻟﮔڵ ﺳﺎز ﮐﺮدووم ،ﻟراﺳﺘﯿﺪا ﻣﻦ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺧﯚم ﻋﺑﺪو ﭘﺷﻮم ﺑ ھﺎوﮐﺎری ﻓرھﻧﮕوە وەرﮔﺮاوە و ﺧﻮﻨﺪوەﺗوە ،زۆرﺑی ﺷﺎﻋﯿﺮەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد دەﻧﺎﺳﻢ و دەﺧﻮﻨﻤوە ،ﻟ ﮐﻼﺳﯿﮑﮐﺎن ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ھژار و ھﻤﻦ و ﻟ ھﺎوﭼرﺧﮐﺎﻧﯿﺶ ﺷﺮﮐﯚ ﺑﮑﺳﻢ زۆر ﺧﯚش دەوێ و ﻟراﺳﺘﯿﺸﺪا ﺷــﺎﻋﯿﺮﮑﯽ ﮔورەﯾــ ،ﻓﺎﯾق ﺑﮑﺳﯿﺸــﻢ ﺧﻮﻨﺪوەﺗوە ،ﻟﺗﯿﻒ ھﻤت و ﻋﺑﺪو ﭘﺷﻮ و ﻓرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ و ﺑﺧﺘﯿﺎر ﻋﻟﯽ و ھﺘﺪ .ﻣﻦ ﺟﺎرﮑﯿﺎن ﺑس ﺑﯚ ﮐﺘﺒﮑﯽ ﻋﺑﺪو ﭘﺷــﻮ
ﭼﻮوﻣ ﻣھﺎﺑﺎد ﺗﺎ دەﺳــﺘﻢ ﺑﮑوێ" .ﺳﺑﺎرەت ﺑوەی دوای ﺋو ھﻣﻮو ﺋزﻣﻮوﻧ ﺋﺎﺧﯚ ﭘﻮەر و ﺗواﻧﯿﻨﯽ ﺋو ﺑﯚ ﺷﯿﻌﺮ ﭼﯿﯿ؟ ﯾﯚﻧﺎن دە "ﻣﻦ ﭼﯚن ﻟ ﺷﯿﻌﺮ دەڕواﻧﻢ و ﭼﯽ ﺑ ﺷﯿﻌﺮ دەزاﻧﻢ، ﺋوە ﻟ ﮐﯚﻧوە ﭘﻮەر و دﯾﺪی ﺟﯿﺎواز ھﺑﻮون ،ﻟ ﮐﺳﮏ ﺑﯚ ﮐﺳﮑﯽ دﯾﮑ دەﮔﯚڕدرێ ،ﺋﺴﺘﺎش ﭘﻮەرەﮐﺎن ﮔﯚڕاون ،ﺑ ﮔﺸﺘﯽ ﺋوەی ﮐﺎرﯾﮕرﯾﻢ ﻟ ﺑﮑﺎت ﺷﯿﻌﺮە" .ﺳﺑﺎرەت ﺑو ﺑﯚﭼﻮوﻧی ﮐ ﺷﯿﻌﺮی ﺋﻣۆ ﮐﻣﺘﺮ ﺳروﮐﺎری ﻟﮔڵ ﻓﯿﮑﺮ و ھﺰرداﯾ ،ﮐﻣﺘﺮ ﺷﯿﻌﺮﮏ ﺋﻤ دەﺧﺎﺗ ﮐش و ﻓزای ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧوەی ﻗﻮوە ﻧﺎوﺑﺮاو ﭘﯿﻮاﯾ ﮐ ﺋﻣ ﺑﯚﭼﻮوﻧﮑ دروﺳﺖ ﻧﯿﯿ و دە "ﺋﻤ ﻧک ﺑ ﺗﻧﯿﺎ ﺑ ﺷﯿﻌﺮ ،ﺑﮑﻮ ﺑ ﺷﺘﮕﻟﮑﯽ زۆر ﺑﯿﺮ دەﮐﯾﻨوە ،ﺗﻧﺎﻧت ﺋﮔر ﺋو دەﻗش دەﻗﮑﯽ ﻻواز ﺑﺖ ،ﭼ ﺑﮕﺎت ﺑوەی ﮐ دەﻗﮑﯽ ﺑھﺰ
ﺑــﺖ ،ﺋﯿﺪی ﺋوە ﮔﺮﺪراوە ﺑــ دەﻗوە ،دەق رەھﻧﺪی ﺷﺎراوە و ﻧﺎدﯾﺎری زۆرە ،ﻟﺑر ﺋوەی دەق ﺑ وﺷ دەﺧﻮﻟﻘ ،وﺷش ﺧﯚی ﺑ ﺗﻧﯿﺎ ھﯿﭻ ﻧﺎﺖ ،ﺑﮑﻮ وﺷــﮐﺎن ﺋﺎﻣﺎژە دەﮐن ﺑ وﺷی دﯾﮑ." ﯾﯚﻧﺎن ﻟﺑﺎرەی ﺋوەی ﮐ ﺋﺎﺧﯚ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺋﺎﮔﺎداری ﺗﻮرەﮐﺎﻧﯽ زﻣﺎن و ﺗﯿﯚرەﮐﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﺖ ،دە "ﮐﺎﺗ ﺋﻤ ﺑﺎﺳــﯽ زﻣﺎن دەﮐﯾﻦ، ﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﺷﺘ دەﮐﯾﻦ ﮐ ﭘﮑﮫﺎﺗﻮوە ﻟ وﺷ و ﺋﺎﻣﺎژە و ﮐﺎﺗﮑﯿﺶ ﮐ ﺑﺎﺳــﯽ وﺷ و ﺋﺎﻣﺎژە دەﮐﯾﻦ واﺗ ﻗﺴﻣﺎن ﻟ ﺟﯿﮫﺎن ﮐﺮدووە" ،ﺋم ﺷﺎﻋﯿﺮە ﻟو ﺑواﯾداﯾ ﮐ ﻟ ﺟﯿﮫﺎن ھﯿﭻ ﺷﺘﮏ ﺟﮕ ﻟ وﺷــ و ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿ و دە" ﺋﻤ ﺑﻤﺎﻧوێ و ﻧﻣﺎﻧوێ ،ﻟﮔڵ ﺋم ﺗﯿﯚرەدا ﻟ داﯾﮏ دەﺑﯿﻦ و دەﻣﺮﯾﻦ" ،رەﺳــﻮڵ ﯾﯚﻧﺎن ﻟ درﮋەی ﻗﺴــﮐﺎﻧﯿﺪا ﮔﻮﺗــﯽ" رووﻧﺘﺮ ﺑﻢ ﻟم ﺟﯿﮫﺎﻧ ھﻣﻮو ﺷﺘ ﻟ ژﺮ دەﺳﺗﯽ زﻣﺎﻧﺪاﯾ، ھر ﺷــﺘ ﮐ روودەدات ﻟ ژﺮ دەﺳــﺗﯽ زﻣﺎﻧﺪاﯾ ،ھﻣﻮو ﺷﺘ ﻟ ﻧﻮ زﻣﺎﻧﺪا روودەدات". ﺳــﺑﺎرەت ﺑــو ﺑﯚﭼﻮوﻧــی ﮐــ ﯾﮐ ﻟ ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪﯾﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﺋﻣﺮۆی ﺋﺮان ﮐﻮرت ﻧﻮوﺳﯿﻨ و ﺷﯿﻌﺮی درﮋ ﮐﻣﺘﺮە ،ﯾﯚﻧﺎن دە" ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﻟ ﺑﺎرەی ﺋواﻧﯽ دﯾﮑوە ﻗﺴ ﺑﮑم، ﻟﺑرەی ﺧﯚﻣوە ﻣﻦ ﮐﺳﮑﯽ ﺑﺰﻮم دەﻣوێ زوو ﺷﺘﮐﺎن ﺑﮕﻧ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ و ﺋﻧﺠﺎم ،واﯾ ﻣﻦ ﺷﯿﻌﺮی درﮋم ﻧﯿﯿ ،ﺑم ﺷﯿﻌﺮی ﮐﻮرﺗﯽ ﻗﻮﻢ ھﯾ ،ﺑﯚ ﺷــﺎﻋﯿﺮان ﺑ زۆری ﺷــﯿﻌﺮی ﮐﻮرت دەﻧﻮوﺳــﻦ ،ﺟﯿﮫﺎن ،ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﻮدﺮﻧ ،ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺗﺮاﻓﯿﮑ ،ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯿﺶ ﭘﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑ ﺷﯿﻌﺮی ﮐﻮرﺗ ،ﮐﺎت ﺳﻨﻮوردار ﺑﻮوە ،ﻣﺎﺷﯿﻨﮐﺎن، ﮐﺎرﮔﮐﺎن ،ﺷــﻣﻧﺪەﻓرەﮐﺎن ،ﻓۆﮐﮐﺎن و . ﮐﺎﺗﯿﺎن ﻗﯚڕخ ﮐﺮدووە" .ﻧﺎوﺑﺮاو ﺳﺑﺎرەت ﺑوەی ﮐ ﻋﺷــﻖ ﺑﻮوەﺗ ﺗﺎﯾﺒﺗﻤﻧﺪﯾﯿﮐﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﯾﯚﻧﺎن ،دە "ﻋﺷــﻖ ﻟ ﺳــرەﺗﺎوە ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ھﺑﻮوە و ﺗﺎ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ دﻧﯿﺎش ﻻی ﻣﺮۆڤ دەﻣﻨ،" ﯾﯚﻧﺎن ﻟ درﮋەی ﻗﺴﮐﺎﻧﯿﺪا ﮔﻮﺗﯽ" ﺋو ﻋﺷﻘ ھﯾ ﻟ ﻣﻨﺪا ،ﺑم ﻣﻋﺸــﻮﻗﮑﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو ﻟ ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿ ،ﻣﻋﺸــﻮﻗﯽ ﻣﻦ ﻣﺮۆﭬﮐﺎﻧﻦ ،ﻣﻦ
زۆرﺑی ﺷﺎﻋﯿﺮەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد دەﻧﺎﺳﻢ و دەﺧﻮﻨﻤوە، ﻟ ﮐﻼﺳﯿﮑﮐﺎن ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ھژار و ھﻤﻦ و ﻟ ھﺎوﭼرﺧﮐﺎﻧﯿﺶ ﺷﺮﮐﯚ ﺑﮑﺳﻢ زۆر ﺧﯚش دەوێ ﺑــﯚ ﮐﻣﮑﺮدن و ﻧھﺸــﺘﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﮐﺎن و ﻧﻓﺮەﺗﮐﺎن ﺷــﯿﻌﺮی ﻋﺎﺷــﻘﺎﻧ دەﻧﻮوﺳﻢ، ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻧﭼ ﻟم دﻧﯿﺎﯾدا ﺋوەﻧﺪە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻧﺎﺑراﺑــری و ﻧﺎدادﭘــروەری ھﯾ ﮐ ﺋﻤ ھوڵ دەدەﯾﻦ ﻋﺷــﻖ ﺑﯿﺮ ﺑﮫﻨﯿﻨوە ،ﻋﺷﻖ دەﺑﺘ ھﯚی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھﻨﺎﻧﯽ ﺟﻧﮓ و ﺗﻧﺎﻧت ﻧﺧﯚﺷﯿﯿﮐﺎﻧﯿﺶ ﭼﺎرەﺳر دەﮐﺎت ،ﺋﮔر ﺋﻤ ﺷﯿﻌﺮی ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻣﺎن زۆرە ﻧﯿﺸﺎﻧی ﺋوەﯾ ﮐ ﺋﻤ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﻤﺎن زۆرە ،ﺋم دﻧﯿﺎﯾ ﺑ ﺑزەﯾﯿ، ﺋﻤ دەﺑ رەواﯾﺗﯽ ﺑ ﻋﺷﻖ ﺑﺪەﯾﻦ ﺗﺎ ﺑر ﻟ ﺋم دﻧﯿﺎ ﭼﯿﻤﻧﺘﯚﯾﯽ و ﺷﻮﺷﯾﯿی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﮕﺮﯾﻦ" .ﯾﯚﻧﺎن ﻟ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﻗﺴــﮐﺎﻧﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑوە دا ﮐ ھﻣﻮو ﮐﺳــ ﺋﺎزاد ﭼﯚن ﺷــﯿﻌﺮ دەﻧﻮوﺳ ،ﺷــﯿﻌﺮ ﻧﺎﭼﺘ ھﭻ ﮐﺸﯾﮐوە و ﻟ ھﯿﭻ ﭼﻮارﭼﻮە و ﻛﺸﯾﮐﯿﺸﺪا ﭘﻨﺎﺳ ﻧﺎﮐﺮێ ،ﺷﯿﻌﺮ ﻗﺴﮐﺮدﻧ ﻟ ﺑ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ،ﺷﯿﻌﺮ ﻗﺴــﮐﺮدﻧ ﻟ ﺟﯚرﮏ ﺋﺎﻧﺎرﺷﯿﺴــﺘﯽ ،ﺋﺎﮔﺮی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ،ﺋﺎﻧﺎرﺷﯿﺴﺘ ،ﻧﺎﮐﺮێ ﺗﯚ ﺑ زۆر وا ﻟ ﺋﺎﮔﺮﮑﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺑﮑی ﮐ ﮐﭙﮐی ﮐم ﺑﺖ ﯾﺎن زۆر ،ﺋﻣ ﭘﯾﻮەﺳﺘ ﺑ زاﺗﯽ ﺧﯚﯾوە،ﺑﯚﯾ ﻣﻦ ﺣز دەﮐم ﻻﻧﯽ ﮐم ﻟ ﻧﻮ ﺋدەﺑﯿﺎﺗﺪا رەھﺎ ﺑﻢ و ﺋﺎوا ﺑﻨﻮوﺳﻢ ﮐ ﺣزم ﻟﯿ."
دﯾﺎری ﺑﯚﺗ ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯽ راﭘﯚرﺗﯽ :ﻋﻟﯽ ﺳﺪﯾﻖ داﺑﻮﻧرﯾﺖ ﻟ ھر ﻛﯚﻣﮕﯾﻛﺪا ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ ،ﺑم زۆرﺟﺎر ﺑﺷﻚ ﻟ داﺑﻮﻧرﯾﺘﻛﺎن دەﺑﻨ ﺋرك ﺑﯚ ﺧﻚ و ﻛﯚﻣﮕ ،ﻟ ﺋﺴﺘﺎدا ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑ ﮔﺸﺘﯽ و ﻟ ﺷﺎری ھوﻟﺮ ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ دﯾﺎری ﺑﯚ ھﻣﻮو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑﯚﺗ دﯾﺎردە ،ھروەھﺎ ﻟ ﺋﺴﺘﺎدا وەك ﻧرﯾﺘﻜﯽ ﻛﯚﻣﯾﺗﯽ ﻟ ﮔﺷﺳﻧﺪﻧﺪاﯾ.
دﯾﺎری ﺑﯚﺗ ﺋرك ﻟ ﺋﺴــﺘﺎدا ھﺎوﺗﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎرن دﯾﺎری ﺑﺒن ﺑﯚ ﺑﯚﻧ ﮔﺸــﺘﯽ و ﺗﺎﯾﺒﺗﯿﯿﻛﺎن ،ﻟ ﺷﺎری ھوﻟــﺮ ھر ﻛس ﺑﺒﺘ ﺧــﺎوەن ﻣﻨﺪاڵ، ﺧﺎﻧﻮو ،ھﺎوﺳــرﮔﯿﺮی ،ﺳردان ،ﺣﻓﺘﯿﺎﻧ، ھﻣــﻮو ﺋواﻧ و ﭼﻧــﺪان ﺑﯚﻧی ﺗﺮ ﻛ ﻟ ﻧﺎوﭼﯾﻛــوە ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﯾﻛــﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎوازە. ھﺎوﺗﯿﺎن و رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ھﯾ .ﺳــﻧﮕر ﻋﻟﯽ ھﺎوﺗﯿﯿﻛﯽ ﺗﻣن ٢٦ﺳﺎ ،ﺳﻧﮕر دوو ﺳﺎ ژﻧﯽ ھﻨﺎوە ﻛﻮڕﻜﯽ ھﯾ ،ﺋﺴﺘﺎ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوی ﺧﯚﯾﺗﯽ ،ﺳﺑﺎرەت ﺑدﯾﺎری ﺑﺮدن ﻟ ھﻣﻮو ﺑﯚﻧﻛﺎﻧﺪا وﺗﯽ" ﺑراﺳﺘﯽ ﺋوە ﺑﯚﺗ ﻣﯚدﻞ ھر ﻛس ﻟ ھوﻟﺮ ﺑﭽﺘ ﺧﺎﻧﻮوی ﺗﺎزەی ﺧﯚی ﯾﺎن ﺧﺎﻧﻮو ﺑﻜﺮﺖ ﺋوا ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑ ﺑ دﯾﺎری ﻧرۆﯾﺘ ﻣﺎﯽ ،دﯾﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻮەﻧﺪﯾﺎن ﺑﺋﺎﺳﺘﯽ داراﯾﯽ ﻛﺳﻛوە ھﯾ ﻟ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﻛوە ﺗﺎﻛﻮ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻏﺳــﺎﻟ و ﺗﯽ ﭬﯽ ،ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻧﺎو ﻣﺎڵ ،ھروەھﺎ ﺑﺎﺑﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮون ،ھر ﻛﺳﻚ ﻣﻨﺪاﻜﯽ ﺑﺒ ﺋوا ﺑﺑ دﯾﺎری ﻧﺎﺑ ﺑۆﯾﺘ ﻣﺎﯿﺎن ،ﺑم ﺋم دﯾﺎرﯾﺎﻧ ﺑﭽﻮوﻛﻦ و ﺗﺎﯾﺒﺗﻦ ﺑ ﻣﻨﺪاﻛ." ﺑ ﺑوای ﺳــﻧﮕر ﺋوە ﺷﺘﻜﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿ، ﺑم ﺑھﯚی ﺋــوەی دەﺑﺘ ﻋﯾﺒ ﺋﮔر
ﺟﺒﺟ ﻧﻛی ﺋــوا ھﺎوﺗﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎری ﺋو ﻧرﯾﺖ و ﻣﯚدﻠن. ﺣﻓﺘﯿﺎﻧ و دﯾﺎری ﻟ ﻛﯚﻧﺪا ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﻓرﻣﯽ و ﺑ ﮔﺸــﺘﯽ دﯾﺎری ﭘﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋو ﻛﺳی دەﭼﺘ ژﯾﺎﻧــﯽ ھﺎوﺳــرﮔﯿﺮی ،ﺋﻣش ﺗﻧﮫــﺎ ﻟﻧﺎو ﻛﻮردا ﻧﯿﯿ ،ﺑﻜﻮ ﻟﻧﺎو زۆرﯾﻨی وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ وەك ﻛﻮﻟﺘﻮورﻚ ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﺟﯿﺎواز رەﻧﮕﯽ داوەﺗوە ،ﻛﯚﺳــﺎر ﺣﺴﻦ ﺋﺎﻓﺮەﺗﻜﯽ ﺗﻣن ٣٠ ﺳﺎڵ ﭼﻮار ﺳﺎ ﭼﯚﺗ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳرﮔﯿﺮﯾﯿوە ﺋﺴــﺘﺎ ٢ﻣﻨﺪاﯽ ھﯾ ،ﻛﯚﺳﺎر ﺑﻣﺠﯚرە ﺑﺎس ﻟ ﺣﻓﺘﯿﺎﻧ دەﻛﺎت و دەﺖ" ﻟ ﻛﯚﻧوە ﺋوە ﻧرﯾﺖ ﺑﻮوە ﻛ ﻛﺳﻚ زەواج دەﻛﺎت ﻟﻻﯾن ﻛﺳــﻮﻛﺎر و ھﺎوڕﯿﺎن دﯾﺎری ﺑــﯚ دەﺑﺮدرﺖ، ﺑم ﺑﯚ ﺋﺴــﺘﺎ ﺣﺎﺗﻛ ﮔــﯚڕاوە دﯾﺎری ﺑﯚ زۆرﺑی ﺷــﺘﻛﺎن دەﺑ ﺑﺒﺮدرــﺖ ،ﺑﺑوای ﻣﻦ ﺋــوەی زەواج ﺷــﺘﻜﯽ ﺑﺎﺷــ ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋو ﻛﺳــی دەﭼﺘ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــرﮔﯿﺮی ﻟﺳرەﺗﺎی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ داﯾ ،واﺗﺎ ھر دﯾﺎرﯾك ﻛ دﺖ ﺑﯚی ﺟﮕﺎی ﺧﯚی دەﮔﺮﺖ، ﺋﻣش دەﺑﺖ وەك ھﺎوﻛﺎری و ﯾﺎرﻣﺗﯽ ﺳﯾﺮ ﺑﻜﺮــﺖ ﻧك وەك ﺋرك ،ﺑم ﺑ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ ﻟم ﺳردەﻣ دﯾﺎری ﻟﻣﺎﻧﺎ دەرﭼﻮوە ،دﯾﺎری ﺑﯚ ﺧﺎﻧﻮو و ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵ و ﺑﯚ ھﻣﻮو ﺑﯚﻧﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋرك
و ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿ ﺑﯚ ﺧﺰاﻧ ھژارەﻛﺎن". ھﯿﻮا ﻣﺤﻣد دەرﭼﻮوی ﺑﺷــﯽ ﻛﯚﻣﻨﺎﺳﯽ ﺳﺑﺎرەت ﺑ دﯾﺎری ﻟم ﺳردەﻣدا ﺑوای واﯾ ﺑﯚﺗــ ﻧرﯾﺘﻜﯽ ﺧﺮاپ و زﯾﺎدەڕۆی ﺗﺪا ﻛﺮاوە و دە "ﻟ راﺳــﺘﯿﺪا ﺑﺎﺑﺗﯽ دﯾــﺎری ﺑﺮدﻧوە ﺷﺘﻜﯽ ﻛﯚﻣﯾﺗﯽ ﺟﻮاﻧ ،ﺑم ﺑدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻧك ﺑﯚ ھﻣﻮو ﺑﯚﻧــ و ﮔﯚڕاﻧﻛﺎن وەك ﻟ ﺋﺴﺘﺎدا ﺑﺎوە ،ﺧﻚ ھﯾ ﺧﺎﻧﻮوی ﺑــ ٢٠ دەﻓﺘــر دۆﻻر دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و ھژار ﻧﯿﯿ ،ژﯾﺎﻧﯽ زۆر ﺑﺎﺷ ﻛﭼﯽ دۆﺳﺖ و ھﺎوڕﯿــﺎن و ﺧﺰﻣﺎﻧﯽ ﺋو ﻛﺳــ ھرﭼﻧﺪە ھژار ﺑــﻦ ﻋﯾﺒﯾ ﺑﭽﻨ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﺑدەﺳــﺘﯽ ﺑﺗــﺎڵ ﻟــ رواﻧﮕی ﻛﯚﻣﯾﺗﯿﯿــوە ﺋو ﺣﺎﺗ ﺑ ﺳــﭘﻨﺮاو ﺋژﻣــﺎر دەﻛﺮــﺖ، ﯾﻛﻜــ ھروەھــﺎ ﻟﺣﺎﺗــ ﺧﺮاﭘــﻛﺎن، ﭼﻮﻧﻜ وﯾﺴﺘﯽ ﻛﺳﻛی ﻟﺳــر ﻧﯿﯿ ،ﺑﯚﯾــ ﺋﮔر راﮔﯾﺎﻧﺪن ھﺎوﻛﺎر ﺑﺖ ﺧﻚ ھﯚﺷــﯿﺎر ﺑﻜﺮﺘوە ﺑﯚ ﺋوەی ﻣﻦ ﺋــو ﺣﺎﺗــ ﻛﺎڵ ﺑﻜﺮـﺘوە، ﺑﺮادەرﻚ دەﻧﺎﺳﻢ ﺑﺎﺳﯽ ﻟوە دەﻛﺮد زۆرﯾﻨی رۆژاﻧــی ﻛﺮﻜﺎرﯾﯿﻛم دەدرﺖ ﺑ دﯾﺎری ﺑﯚ ﺧﺰم و ﺟﯿﺮان و ﻛﺳــﻮﻛﺎرم ﺧﯚﺷﻢ ﻧﺎﻧﻢ ﻧﯿﯿ ﺑﯿﺨﯚم".
دﯾﺎری و ﺣراﻣ ﯾﺎ ﺣل؟ ﺑھﯚی ﺋوەی زۆرﯾﻨی ﺧﺎﺗﻛﺎن ﺳﭘﻨﺮاو دﯾﺎردەﯾــ ،ﺋﮔــری ﺋــوە ھﯾ ﺑﺷــﻚ ﺧﺎﻧی ﻟدﯾﺎرﯾــﻛﺎن ﺑﭽﻨ
ﺣراﻣوە وەك ﺷــﺎرەزاﯾﻛﯽ ﺑــﻮاری ﺋﺎﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘﺪەﻛﺎت ،ھﻟﯚ ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ دەرﭼﻮوی ﻛﯚﻟﮋی دﯾﺮاﺳﺎﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺳﺑﺎرەت ﺑ ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎری و ﺣﻓﺘﺎﻧ ﮔﻮﺗﯽ" ﺷﻮازی دﯾﺎری ﺣــرام و ﺣﻻڵ دﯾــﺎری دەﻛﺎت، دﯾﺎرﯾــﺶ ﺟﯿــﺎوازی ھﯾــ ﻟﺑﺎﺑﺗﻜوە ﺑــﯚ ﺑﺎﺑﺗﻜﯽ ﺗﺮ ،ﺋم ﺑﺎﺑﺗ ﺷــﺘﻜﯽ زۆر ﻛﯚﻧ ،ﺋﻤ ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﺋو ﺑﺎﺑﺗــ ورد ﺗﻣﺎﺷــﺎ ﺑﻜﯾﻦ، ﻟﺳردەﻣﯽ ﺟﺎھﯿﻠﯿوە ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ھر ﻧرﯾﺘﻚ دژی ﺗﻜﺴــﺖ ﻧﺑــﻮو ﺑﺖ واﺗﺎ دژی ﻗﻮرﺋــﺎن و ﺳــﻮﻧﻨت ﻧﺑﺖ دروﺳــﺘ ،ﺑم ﺋم ﺑﺎﺑﺗ دەﺑﺖ وەك ھﺎوﻛﺎری و دﯾــﺎری ﺑﺖ، ﻧك ﻟﺷــرم و ﻧﺎﭼــﺎری ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋوە دروﺳــﺖ ﻧﯿﯿ، ﭘﻐﻣرﯾﺸــﻤﺎن )د خ( دەﻓرﻣﻮــﺖ ھدﯾ ﺑــﯚ ﯾﻛﺘﺮی ﺑﺒــن ﺗﺎﻛﻮ ﺧﯚﺷوﯾﺴــﺖ ﺑﻦ ،ﺑﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛوﺖ ﺋﮔر ﺑﺎرودۆﺧﻛ ﻧﺎﭼﺎری ﻧﺑﺖ و ﻛﺳﻛ ﻧﻛوﺗﺒﺘــ ﺑﺎرودۆﺧــﻚ ﻛــ ﺧﯚی ﺣزی ﭘﻨﻛﺎت ﺋوا دروﺳﺘ ،ﺑم ﺋﮔر ﺑﺖ ﺋو ﻛﺳ ﺧﯚی ھژار ﺑﺖ و ﻟﺷرم و ﻧﺎﭼﺎری دﯾﺎرﯾﻛ ﺑﺒﺎﺗوە ﺋوا ﺣراﻣ."
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﺎﮐﯾﯽ: ﮔ
17
ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮ ﺑر ﻧﻓﺮەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳت ﮐوﺗﻮوە ھﻪﯾﻪ....ﻟﻪھﻪﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﻟﯿﻜﭽﻮوﻧﻜــﯽ زۆر، ﻟﻪﻧﻮان ﺋــﻪم دوو ﺟﯚره ﺷــﻮازه ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪدا ھﻪﯾــﻪ ،ﻟﻪواﻧــﻪ ﻓﯚرم وﺗﻪﻛﻨﯿﻚ و داڕﺷــﺘﻦ و ھــﻜﺎری ....و ﺗﻮﺧﻤﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﻪﻛﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ﺗﻪواو" ،ﮐﺎﮐﯾﯽ ﭘﯽ واﯾ ﮐ ھﻮﻧﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪﯾﺎﻣﻪ و زۆر ﺑﻪ زهﻗﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ راﺳــﺘﯽ و ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻣﺮۆﻓﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺷــﺘﻪ ﺑﯿﺮۆزهﻛﺎن دهﻛﺎت و دە" ﺋﻪم ﺧﻪﺳﻪﺗﻪش وا ﻟﻪم ھﻮﻧﻪره دهﻛﺎت ﻛﻪﺗﺎ رادهﯾﻪك ﺳﻨﻮردارﺑﺖ، ﺑﻪم ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﻜﯽ زۆر ھﻪن ﻛــﻪ ھﻮﻧﻪرهﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪو ﺋﺎراﺳــﺘﯿﻪدا ﺑﺮدووه و ﻛﺮدووﯾﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣــﻚ و ﺑﻪرهﻧﮕﺎری ﻧﻪﯾﺎران و داﮔﯿﺮﻛﻪران ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه ،ﻟﻪو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻧﺎﺳﺮاون ﭘﺎﭘﻠﯚ ﭘﯿﻜﺎﺳﯚ و ﮔﯚﯾﺎ و..ھﺘﺪ" ،ﺋم ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮﺳﺘ ﺑ ﭘﭽواﻧی ھﻧــﺪێ ﺑﯚﭼﻮون ﮐ ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾــ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﯾﻪﻛﯿﻜﻪ ﻟﻪ ھﻮﻧﻪره ﺑﯽ ﻧﺎزهﻛﺎن، دە "ﺑﻪ ﭘﯿﺠﻪواﻧــﻪوه زۆر ﺑﺎﯾﻪخ ﺑﻪ ھﻮﻧﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﯿﺮ دراوه وهﻛــﻮ ھﻮﻧﻪر ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﺎﯾﻪخ ﺑﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺋﻪم ﺑﻮاره ﻧﻪدراوه ،ﻛﻪ ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﻮﯾــﺎن ﻛﻪﻣﺘﺮﯾــﺎن دهرﺧﺴــﺘﻮوه" ،ﮐﺎﮐﯾﯽ ﺋﻣش ﺑﯚ ﻧﻪﻓﺮهﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪت دەﮔڕﻨﺘوە. ﮐﺎﮐﯾﯽ ﺳــﺑﺎرەت ﺑ ﺑﯿﻨــری ﮐﻮرد دە" ﭘﺸــﺎن ﺋــﻪم ھﻮﻧــﻪره ﺑــﻪﻻی ﻛﯚﻣﻪﮕی ﻛﻮردهواری ﺧﯚﻣﺎﻧــﻪوه زۆر ﻧﺎﻣﯚ ﺑﻮو ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﻪﻛﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﯿﺮﯾﺎن ﭘ ﺷﯽ ﻧﻪدهﻛﺮاﯾﻪوه،
وﺷ؛ ھوﻟﺮ
ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﺎﮐﯾﯽ ھﻮﻧرﻣﻧﺪی ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮﺳــﺖ ﻟ ﺳــﺎﯽ ١٩٦٧ﻟ ﮐرﮐﻮک ﻟ داﯾﮏ ﺑﻮوە ،ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎد ﻟ ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﺎی ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﮐﺮدووەﺗوە و ﺑﺷــﺪاری ﭼﻧﺪﯾــﻦ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎی ھﺎوﺑش ﮐﺮدووە ﻟــ دەرەوە و ﻧﺎوەوەی ﮐﻮردﺳــﺘﺎن، ﻧﺎوﺑــﺮاو ﻟﺑﺎرەی ﺟﯿــﺎوازی و ﻟﻜﭽﻮوﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻮﻧﻪری ﺷــﯿﻮهﻛﺎری دە"
وهﻛــﻮ ﭘﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺋﺎﻣﺎژهم ﭘﺪاوه ...ﭘﯿﺎن )ﭘﺎﭘــﺎی(، دهوت ﺑــﻪم ﺋﺴــﺘﺎ ﺑﻪ ھﯚی ﺋﻪﻧﺘﻪرﻧﺖ و ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﻮن ﺳــﻪﺗﻪﻻﯾﺘﻪوه و ﻛﯚ ﻣﻪ ﮕ ﻛﻪ ﻣــﺎ ن ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾﻪﺗﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ھﻮﻧﻪرهدا ﭘﻪﯾــﺪا ﻛﺮدووه و ﺧﻪﻜﺎﻧﻜﯽ زۆر دهﺑﯿﻨﻢ ھﯚﮔﺮی ﺋﻪم ھﻮﻧﻪره ﺑﻮوﻧﻪ"، ﺳــﺑﺎرەت ﺑوەی ﮐ ﺋﻪم ھﻮﻧﻪره ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﻟﻪﺗﻮاﻧﺎﯾﺪاﯾﻪ ﻛــﻪ ﻟﻪﺳــﻪر ﺳــﻪرﺟﻪم
ھﻮﻧــﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ ﻟﻘﻜﻪ ﻟﻪ ھﻮﻧــﻪری وﻨﻪﻛﺸــﺎن ....ﯾﻪﻛﯿــﻚ ﻟــﻪو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪ دﯾﺎراﻧﻪی ھﻮﻧﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ ﺑﯿﺮۆﻛﻪﻛﻪﯾﻪﺗﯽ ،ﺑﯿﺮۆﻛﻪی ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮی ﺑﻪھﺮەﯾﻪ و ﻻی ﻛﻪم ﻛﻪس ﺋــﻪو ﺑﻪھﺮەﯾﻪ
ﺑﺎﺑﻪت و ﻛﺎﯾــﻪﻛﺎن ﻛﺎرﺑﻜﺎت ،ﻧﺎوﺑــﺮاو دە" ﯾﻪﻛﻪم ﭘﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺋﻪم ھﻮﻧﻪره ،ﻣﻪﻧﺒﻪرﯾﻜﯽ راﺳــﺘﻪﻗﯿﻨﻪﯾﻪ ،ﻛﻪ ﺋﻪو ﻣﻪﻧﺒــﻪره ھﻪﺑﺖ ﺋﻪم ھﻮﻧﻪره دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو دﯾﺎرداﻧﻪوه رۆــﯽ ﻛﺎرﯾﮕــﻪری ﺧــﯚی ھﻪﺑﯿﺖ".،ﮐﺎﮐﯾﯽ ﭘﯿﻮاﯾ ﮐ ھﻪﻣﻮو ﺷﻮهﻛﺎرﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺑﺒﯿﺘﻪ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮﺳﺖ و دە "ﺟﻮوﻧﻜﻪ ﺗﺎﻛﻪ ﺷﺘﻚ ﻛﻪ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯿﺖ ﻟــﻪ ھﻮﻧﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮدا ﺑﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪك ﺑﯿﺮۆﻛﻪﯾﻪ ،ﺑﯿﺮۆﻛــﻪش وهﻛﻮ ﺋﺎﻣﺎژهم ﭘﯿﺪا ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﻪ و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻻی ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺑﻪھﺮهﻣﻪﻧﺪ ﺋﻪو ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﻪ ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪز ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﻜﯽ زۆر دهﻧﺎﺳﻢ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﻧــﺎو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺘﺮی ﻛﻮردا ھﻜﺎری و ﺳﻜﭽﯿﺎن زۆر ﺑﺎﺷﻪ ﻛﻪﭼﯽ ﺑﯿﺮۆﻛﻪﯾﺎن زۆر ﻻوازه".
ﺟﺟﻟﯿﻞ ﺋﺎزﯾﺪ:
ﺑ دۆﻧﻢ زەوﯾﻤﺎن ﭘﺸﻜﺶ ﻣﻛن دﯾﻤﺎﻧ :ھﻤﻦ ﺧﻟﯿﻞ ﺑواﻧﺎﻣی ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎی ﻟ ﺑﻮاری ﻣﻮزﯾﻚ ﻟوﺗﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ ﺑدەﺳﺖ ھﻨﺎوە ،ﻣﺎوەﯾك ﮔڕاوەﺗوە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ﺑﺷﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﻟﻛﯚﻟﮋی ھﻮﻧرەﺟﻮاﻧﻛﺎن واﻧی ﮔﻮﺗﻮەﺗوە ،ﺟﻟﯿﻞ ﺋﺎزﯾﺪ ﻟم دﯾﻤﺎﻧﯾدا ﺑﺎﺳﯽ ﻧﻮﮕری ﻟ ﻣﻮزﯾﻚ و ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﻛﻮردی دەﻛﺎت:
ﺟﻟﯿﻞ ﺋﺎزﯾﺪ و ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﻛﻮردی ﻟ ﺑــﻮاری ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﻛــﻮردی ﭼﻧﺪ ﻛﺎرﻜﯽ ﺳﺎﻛﺎرم ﻛﺮدووە ،ﻣﺎﺳﺘرەﻛم ﻟ زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟﯚﻧﯿــﺎی ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ ﻟﺑﺎرەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣی ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﻛﻮردی ﺑ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ ﭘﺸــﻜش ﻛﺮا ﻟ ،،١٩٩٨ﭼﻧﺪ ﺳﯽ دی ﺋﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻻوك ﺳــﺎﯽ ١٩٩٨ و ﺣﯾﺮان ﻟ ﻻﯾن ﻋﺎرەب ﻋﻮﺳــﻤﺎن ،ﺳﯽ دی ﮔﯚراﻧﯽ و ﺳﺘﺮاﻧﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﻛﻮردی ﻟﮔڵ ﻓﺎﺗ ﭼﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﮋی ﺗﺮ ،ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﭼﻧﺪ ﻣﻗﺎﻣﻜﯽ ﻛﻮردی ﺗﻧﯿﺎ ﻣﻮزﯾﻚ ﺋﻧﺠﺎﻣﺪراوە ﻟﻻﯾن ﺧﯚم
و ﺳــﺎﻻر ﺋﺎزﯾﺪ ،ورﯾﺎ ﺋﺣﻤد ،ﻧﺟﺎت ﺟوھر، ﻧــوزاد ﺋﺎوﺰی )ﻟــ ﺳــﺘﻮدﯾﯚی krijweni ھﯚﻟﻧﺪی و ﺳﺘﻮدﯾﯚی دﯾﺎﻣﯚﻧﺪی ﺳﻮﯾﺴﺮی ،ﺑو ﻧﻛﺮاوەﺗوە( ،ﻛﯚﻛﺮدﻧوەی ﻧﺰﯾﻜی ٨٠٠ﻛﺎﺗﮋﻣﺮ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ،ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻟ ﺑﺎرەی ﻓﯚﻟﻜﻠﯚر ﻟ ڕۆژﻧﺎﻣ و ﮔﯚﭬﺎرە ﻧﻮدەوﺗﯿﯿﻛﺎن ،ﺑﺷﺪاری ﭼﻧﺪەھــﺎ ﻛﯚڕو ﺳــﯿﻤﯿﻨﺎر ﻟﺑــﺎرەی ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﻛــﻮردی ﻟ ھﻧﺪەران ،ﺑﺷــﺪاری ﭼﻧﺪەھﺎ ﻛﯚﻧﺴــﺮت ﺑ ﺷــﻮازی ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری، ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﻮردی ﺷﻮاز و ﺑﻨﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺰی دﻛﺘﯚرا .٢٠٠٧ زاﻧﻜﯚی زۆرﯾﺦ ﺳﻮﯾﺴﺮا ﺑزﻣﺎﻧﯽ ﺋﻟﻤﺎﻧﯽ ٢٠٠٧
ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﻮردی و ﻧﻮﮕری ﻣﻓﮫﻮﻣﯽ ﻧﻮﮕری ﻟ ھﻮﻧردا ﺟﮕﺎی دژە ﺑﯿﺮو ﺑﯚﭼﻮون ﺑﻮوە ﻟ ھﻣﻮو ﺳردەﻣﻜﺪا ،ﻟ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ زۆر ﺗﻧﮓ و ﭼﻣی ھﯾ ،ﻟواﻧ ﺋﮔــر ﻣﻮزﯾﻜﻚ ﺋﻧﺠــﺎم ﺑﺪرﺖ ﻛ ھﻣﻮوی ﻟ ﺷﻮازی ڕۆژﺋﺎواﯾﯽ ﺑﺖ ﮔﻮاﯾ ﻧﻮﮕرﯾ ،ﻛ ﺋﺴــﺘﺎ ﻟ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ واﯾ ﺋﻣﯾﺎن ڕوﺣﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ دادەﻣﺮﻛﻨ ژﺮ ﺧﺎﻛﯽ دەﻛﺎت .ﺑم ﻟ ﯾﯚﻧﺎن ﺑ ﭘﭽواﻧﯾــ ،ﺑﯚﯾ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ھر ﻟ ﻛﻮێ ﮔﻮﺖ ﻟ ﺑﺖ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻛی ﺧﯚی ﺑﺳرو ﮔﻮﻼﻛﺖ دادەدات و دەﯽ ﻣﻦ ﯾﯚﻧﺎﻧﯿﻢ. ﺑﯚﯾ وەﻣﻛ دەﻛم ﺑ ﭼﻧﺪ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿﻛﯽ ﺑﭽــﻮوك ﻛ ﻛﯚن ﺗﻚ ﻧدات و ﺑﯿﺮ ﻟ ﭼﯚﻧﯿﺗﯽ ﻧﯚژەﻧﯽ ﺑﻜﺎﺗوە ،ﻟ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دوو ﺟﯚرە ﻣﻮزﯾﻜﻤﺎن ھﯾ ﻛ ﺟﯽ ﺳرﻧﺞ ﺑﻦ :ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری و ﻛﯚن و ﺋواﻧﯽ ﭘﺸــﻮو و ھروەھﺎ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻧﻮێ )ﻣﺑﺳﺖ ﻟ ﻣﻮزﯾﻚ واﺗ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑ ﺋﺎﻣﺮ و ﻣﻮزﯾﻚ ﺑ دەﻧﮕﺒﮋی( ،ﺷﻮە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری و ﻛﯚﻧﻛــ دەڕﺑﺮﯾﻨﻛی ﺗﻧﯿــﺎ )ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ( ﺋﻧﺠﺎﻣﺪاﻧ ﻧﺎﺑ ﺑ ھﯿﭻ ﺷــﻮەﻚ دەﺳﺘﻜﺎری ﺑﻜﺮﺖ ﻟﺑر ﺋوەی ھر دەﺳﺘﻜﺎرﯾﯿك ﺑﻜﺮﺖ ﺳﻗت دەﺑ ،ﺋﮔر ﺧﯚﺷﺘﺮﯾﺸﯽ ﺑﻜﯾﺖ .ﺑم ﻧﺎﺑ دەﺳﺘﻜﺎری ﺑﻜﺮﺖ ،ھﻮﻧرﻣﻧﺪی ﺑ ﺑھﺮە ﺋو ﻛﺳﯾ ﻛ ﺑ ڕاﺳﺖ و دروﺳﺘﯽ ﺋﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات ﺑ ﻛــم و زﯾﺎد و ﺑ ھﯿﭻ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری. ﺷــﻮازی ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻧﻮێ واﺗ :ﻣﺑﺳــﺖ ھر ﻣﻮزﯾﻜــﻚ ﻛ داھﻨﺎﻧﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﺧﯚ دەﮔﺮﺖ،
ھــر ﻛﺎرﻜﯽ داھﻨﺎﻧﯽ دەﺑﺖ ﺷــﺘﻜﯽ ﻧﻮێ وەدەﺳــﺘﺨﺎت و ﻛﯚن وﻧﻮێ ﻟــﻚ ﺑﺪاﺗوە و ﺑﯚ ﺑرھﻣﻜﯽ ﻧﻮێ ،ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳ ﻛ ﺋﮔر ﻟ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﺧﯚت ﺷﺘ ھﻘﻮ و ﺑﯿﺒﺳﺘﯿﺘوە ﺑ ﺑﯿﺮۆﻛﻛ ﺧﺎﻜﯽ ﺷﺎﯾﺎﻧﯾ ،دەﺑ ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ واﺗﺎ ﺷــﻮازی ﺟﯚرە ﻣﻮزﯾﻜﻛ دﯾﺎر ﺑﺖ ،ﻣﺑﺳﺖ ﺋﺎﯾــﺎ ﻣﯚدﺮﻧ ﺋﮔر ﻣﯚدﺮﻧــ چ ﻣﯚدﺮﻧﻚ ﺋﺎﯾﺎ )ﭘﯚپ(ە ،ﺟﺎز ،ﺋﯚرﻨﺘﺎل دﯾﺴﻜﯚ...ﺗﺎد ﺗﺎ چ ڕادەﯾك ڕوﺣﯽ ﻛﻮردی ﺗﺪاﯾ ،ﺋﮔر ڕۆژھﺗﯿﯿ ،ﺋﺎﯾﺎ ڕﯾﺘﻤﻜﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ھﯾ ،ﻛ ﻟﮔڵ ﺟﻮ ﺟﻮﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛــﻮرد و ھﭙڕﻛﯽ ﻛﻮردی ﺑﮕﻮﻧﺠﺖ ﯾﺎﺧﻮد ﻟﮔڵ ﺟﻮ ﺟﻮﯽ ﺳﻣﺎﯾﯽ ڕۆژھﺗﯽ ڕﻜــ ،ﺋﮔر ﻣﻮزﯾﻜﻚ ﺑﺖ ﻛ ﻟ ﭼﺷــﻨﯽ ﻛﻮردەوارﯾﯿ ،ﺑﯚﭼﯽ ﺋﺎﻣﺮی ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﻛﺎردﻨﯽ. ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﻮردی ﻣــﻦ زۆر ﻟ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛــﻮردی ڕازﯾﻢ و ﻓﺧﺮو ﺋﯿﻌﺘﯿــﺰاز ﺑ ﻛﻟﭘﻮری ﺑــﺎب و ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﻢ دەﻛم و ھردەم ﺧﯚﺷــﺘﺮ و ﺟﻮاﻧﺘﺮ ھﺎﺗﯿﺘ ﺑر ﮔﻮﻢ و وەﻛﻮ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣﯾك ﻟﮔﻤﺪا ژﯾﺎوە ،ﺑم ﻟ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻛﻮردی ﺋﯿﻤﺮۆ ،ﻧﺧــﺮ ﻣﻦ ھﯿﭻ ﻟ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛــﻮردی ﺋﯿﻤﺮۆﻣــﺎن ڕازی ﻧﯿﻢ ،ﺑﺎوەڕ ﺑﻜن ﺷرﻣﯽ ﻟ دەﻛم ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻛ ﺷﻮەی ﻋرەﺑﯿﯿ ﯾﺎن ﺗﻮرﻛﯿﯿ زۆرﺟﺎر ﺑﺳرم ھﺎﺗﯿ ﻛ ﺋﻣﺎن ﮔﻮﯿﺎن ﻟ ﮔﻮراﻧﯿﯿﻛﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤﺮۆ دەﺑﺖ ھــﺎوار دەﻛن ﭘﻤﺎن ﭘﺪەﻛﻧﻦ و دەﻦ ﺋو ﻣﻮزﯾﻜــ ھر وەﻛﯽ ﺋﻤﯾ ﺋی ﺑﯚﭼﯽ دەﯽ ﺋﻤ ﺟﯿﺎوازﯾﻦ ،ﺷﯚﭬﯿﻨﯽ ﺑﻋﺲ
ﻧﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺗﻋﺮﯾﺒﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑﻜﺎت ،ﻛﭼﯽ ﻟ ﭼرﺧﯽ ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ﻛﻮردی ﭼﯽ ﺑﺳــردا ھﺎﺗﻮوە ،ﺑﺎ ﺋوەﻧﺪەش ﺑﻢ ﭼﯽ ﺗﺮ زەوی و ﺧﺎك و ﻋﺎردﻣﺎن ﭘﺸﻜش ﻣﻛن ﺑ دۆﻧم ﻟﺑرﺋوەی ﭼﻧﺪ ﻋﺎردﻣﺎن ﭘﺸﻜش ﺑﻜن ﺑﺧﻮا ﻧﺎﺑﯿﻦ ﺑ ھﻮﻧرﻣﻧﺪ ،ﺑﻜﻮ دەﺑﯿﻦ ﺑ ﺳﺎﺣﯿﺐ ڕﺴﺘﯚراﻧﺖ و ﺑﺎﺧﺎﻧــ و ھﻮﺗــﻞ ،ﭼــﯽ دی ﻧﺎﻣﺎﻧــوێ ﻟﺑرﺋوەی دەﻣﺎﻧوﺖ ھﻮﻧرﻣﻧﺪ ﺑﻤﯿﻨﯿﻨوە و ﺋﮔﯿﻨﺎ ﻣﮋوو و دﯾﺮۆك ﻣﻦ ﺗﯚ ڕﯾﺴﻮا دەﻛﺎت، ﺑﻜﻮ ﺋﺎوڕﻚ ﻟ ھﻮﻧرﻣﻧﺪی ﻓﻗﯿﺮ ﺑﺪرﺘوە ﻛ ﺋواﻧﻦ ﻣﺴﺘﺣﻗﯽ ﯾﺎرﻣﺗﯽ. ھﻮﻧر و ﮔﻧﺪەﯽ ﺑﺎ ھﻣﻮو ھﻮﻧرﻣﻧﺪان دەﺳﺖ ﻟ دەﺳﺘﯽ ﯾك و ﭘﺸــﺘﯽ ﯾﻛﺘﺮ ﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺧﺑﺎت ﺑﻜﯾﻦ ﻟ ﭘﻨﺎو ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﮔﻧﺪەﻟ ﻣﻦ ﺋو ﻗﺴی ﺟﻧﺎﺑﯽ ﺳرۆك ﻗــد ﻟﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛم ﻛ دەﻟ ﻣﻦ دژی ﮔﻧﺪەﯿﻢ، ﺟﻧﺎﺑﯽ ﺳرۆك ﻗﺑﻮﻢ ﺑﻜ دەﺧﻮازم ﻛ ﻣﻨﯿﺶ وەﻛﻮ ﺗــﯚ ﺑــﻢ ،ھروەھﺎ ﺋﻤــی ھﻮﻧرﻣﻧﺪ ھوﺒﺪەﯾﻦ و ﺑﻛﺎرەوەش ﺑﺒﯿﻦ ﺑ ﻛﻮردەﻛی دوﻨﯽ ﻛ دە ﻛﻮرد ﺑ ،ﻣﻛ ﺧﺑﺎت ﺷﻜﻨﯽ، ﻟﺑرﺋوەی ﺋﯿﻤﺮۆ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎزاد دەﺑ ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧر ﺑﻜﯾﻨــوە و ﻟﯽ ﮔڕﻦ ﺑﺎ ﻟ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚی ﺑﮫﺎوﮋێ و ﺑﯿﺸــﻗﻨﺘ ﺟرﮔﯽ ﺋو دوژﻣﻨی ﻛ ﻛﻮرد ﻗﺑﻮڵ ﻧﺎﻛﺎت.
18
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە ﭼﯚن دەﺑﺖ و چ ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯿﻛﯽ ﻟﺳر ﻧﺎوﭼی رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ دەﺑﺖ؟ ﺋﺎﻣﺎﺗﺰﯾﺎ ﺑﺮاﯾﻢ ﻛــﻮرد ﮔورەﺗﺮﯾــﻦ ﭘﻜﮫﺎﺗــی ﻧﺗوەﯾﯿــﯽ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘ ﻛ ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴــﺘﺎش ﻧﺑﻮوەﺗ ﺧﺎوەﻧﯽ دەوﺗﯽ ﺳــرﺑﺧﯚ .ﺑــ درﮋاﯾﯿﯽ ﺳدەی ٢٠و ﺗﺎﻛﻮ ﺋﻣۆش ،ﻛﻮرداﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و رۆژھﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﺳرﺑﺧﯚﯾﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛــﺮدووە .ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ھوﯽ ﺋوەﯾﺎن داوە ﻟــ ﭼﻮارﭼﻮەی ﺳــﻨﻮری ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯿــﺎن ھﺑــﺖ و رﺰ ﻟ ﻣﺎﻓ ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕﯿﺮﺖ .ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺗﺎﻛﻮ ﺳﺎﯽ ٢٠١١داوای ﺋوەﯾــﺎن دەﻛــﺮد ﻣﺎﻓﯽ ھﺎووﺗﯿﺒﻮوﻧﯿﺎن ﭘ ﺑﺪرﺖ. ﺳرﺑﺧﯚﯾﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە دەرﻓﺗﯽ راﮔﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــرﺑﺧﯚﯾﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە ﻟ ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺴﺘﺎدا ﻛﻣ ،ﺑم ﺑ ﻟﺑرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿی رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗوە دەﻛﺮﺖ ھر ﺷــﺘﻜﯽ ﭘﺸﺒﯿﻨﯿﻨﻛﺮاوﯾﺶ ڕوو ﺑﺪات. ﺋﮔر ﺳــﻮورﯾﺎ ﭘﺎرﭼ ﭘﺎرﭼ ﺑﺖ، ﺋوا ﭘ دەﭼﺖ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھﺰ ﻟﮔڵ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﻚ ﺑﮫﻨــﺖ .ﺋﮔر ﻋــﺮاق داﺑش ﺑﺖ و ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭼﯽ ﺗﺮ ﺑﺷــ ﺑﻮدﺟــی ﺧﯚﯾﺎن ﻟ ﺑﻏــﺪا وەرﻧﮔــﺮن ،ﺋــوا دەﻛﺮﺖ ﺳرﻛﺮداﯾﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯾﺎر ﻟﺳــر ﺳــرﺑﺧﯚﯾﯽ ﺑﺪات. ﺑﯿﺮﺗﺎن ﻧﭼﺖ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ﭼﻧﺪ ﺳﺎﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﭘﺸﻜوﺗﻨﯽ ﮔــورەی ﺑدەﺳــﺖ ھﻨــﺎوە و ﺋﺴﺘﺎش ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺧﺎوەن دەﺳﺗﻜﯽ ﮔورەﯾ. ﺋﮔر ﻋﺮاق داﺑش ﺑﺖ ،ﻛﻮردەﻛﺎن ﺗﻮاﻧﺎی ﺋوەﯾﺎن ھﯾ ﻟ ڕﯽ ھﺰەوە ﻛرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼــ داﺑاوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﮕڕﻨﻨوە ژــﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﯽ ﺧﯚﯾﺎن. ﭼــﯚن؟ ﺋوﻛﺎﺗــ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋﺮاق دەﮔڕﺘوە ﺑﺎﺷﻮوری وت ،ﭼﻮﻧﻜ ﺷﯿﻌﻛﺎن ﭘﻜﮫﻨری ﺳرەﻛﯿﯽ ﺋم ﺳﻮﭘﺎﯾن .ﻟ ھﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺳﻮﻧﻨﻛﺎﻧﯽ ﻧﯾﻨــوا و ﺗﻜﺮﯾﺖ و ﺋﻧﺒﺎرﯾﺶ ﻻواز دەﺑــﻦ .ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻛﺎﻧﯽ ﻛرﻛﻮوﻛﯿﺶ ﺋوەﻧﺪە دەﺳــت و ھﺰﯾﺎن ﻧﯿﯿ ﺑﺘﻮاﻧــﻦ رووﺑڕووی ھــﺰی ﻛﻮرد ﺑﻮەﺳــﺘﻨوە .ﺋوﻛﺎﺗــش دەﺑــﺖ ﻛــﻮردەﻛﺎن ژﯾﺮاﻧــ ﻣﺎﻣ ﺑﻜن و ﺳــﻮﻧﻨﻛﺎن و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻛﺎن ﻧﻛﻧ دوژﻣﻨــﯽ ﺧﯚﯾﺎن .ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﺟﯚرە ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯿﺗﯿﯿك و داﺑﺷﻜﺮدﻧﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎوی دەﺳــﺗﻛﺎن ﻟ ﻧﻮان ﻛــﻮرد و ﺳــﻮﻧﻨ و ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﻟ ﻛرﻛﻮوﻛﺪا ھﺑﺖ. داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ ھرﻤﻜﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﻛــﻮردی ﻟــ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺷــﺘﻜﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاوە .ﭘ دەﭼﺖ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﻧﻘــرەش رەزاﻣﻧــﺪی ﻟﺳــر داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ ھرﻤﻜﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﻛﻮردی ﻟ وﺗﻛﯾﺎﻧﺪا ﭘﯿﺸﺎن ﺑﺪەن. ﺋوﻛﺎﺗــش ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھﺰ ﻟ ﻧﻮان ﺋــم دوو ھرﻤ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯿﯿ ﻟﮔــڵ ﯾﻛﺘــﺮی و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــرﺑﺧﯚ )ﻛــ ﻟــ دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ داﺑﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻋﺮاﻗﺪا داﻣــزراوە(دا
دەﺑﺖ. دەﻛﺮﺖ ﻟ ﻣﺎوەی داھﺎﺗﻮودا ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮان ﻟ ڕﯽ ﻛﺸی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﯾﺎن ھﺮﺷــﯽ دەرەﻛﯿﯿوە ﺑﯚ ﺳــر ﺑﻨﻜــ ﺋﺗﯚﻣﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﻻواز ﺑﺖ .ﺋوﻛﺎﺗ دەرﻓﺗﯽ داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ھرﻤﻜﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣــﯽ ﻛﻮردی ﻟو وﺗ ﺑھﺰ دەﺑﺖ و ﭼﻧﺪﯾﻦ ھﺰی دەرەﻛﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎدەن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟو ﺟﯚرە ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﯾ ﺑﻜن. ﭘــ دەﭼــﺖ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭘــﺎش ﺋوەش داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ دەوت ﯾﺎن ﻗوارەﯾﻛﯽ ﺳــرﺑﺧﯚ ﯾﺎن ﻧﯿﻤﭽ ﺳرﺑﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە ﺑﺖ. دەﻛﺮﺖ دەوﺗﻜﯽ ﺳــرﺑﺧﯚی ﻛــﻮردی ﮔــورە داﺑﻤزرــﺖ ﯾﺎن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــﻛﺎن ﺑو ﺟﯚرە ﺑﻦ ﻛ٤ ھرﻤﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﻛﻮردی ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋﺮاق و ﺋﺮاﻧﺪا ھﺑﻦ، ﺑم ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھﺰ ﻟ ﻧﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ھﺑﺖ .ﺋﮔری ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﯾﻛﯽ ﻟو ﺟﯚرە ﻟ ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺴــﺘﺎدا زۆر ﺑھﺰ ﻧﯿﯿ ،ﺑــم دوورﯾﺶ ﻧﯿﯿ .ﺑﺎﺷــ ﺋﮔر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻜﯽ ﮔورە داﻣزرا چ ﺷﺘﻚ روو دەدات؟
رۆﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻛﻮردەﻛﺎن ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﮕﯾﻛﯽ ﺑھﺰی ھﯾ و ﻧﺰﯾﻜی ٪١٢ی ﺑﻮدﺟــی ﺣﻜﻮوﻣﺗــﯽ ٪١٢ی ﻋﺮاﻗﯿﺶ وەﻛﻮ ﺑﺷ ﺑﻮدﺟی ھرﻢ وەردەﮔﺮﺖ. ھرــﻢ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺳــﻮﭘﺎ ،ھــﺰی ﭘﯚﻟﯿــﺲ ،ﭘرﻟﻣــﺎن ،ﺣﻜﻮوﻣت، ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻛــﯽ ﻧﯿﻤﭽ ﺳــرﺑﺧﯚ و ﺳﯿﺴﺘﻣﻜﯽ ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ ﺳرﺑﺧﯚی ﺗﺎﯾﺒــت ﺑ ﺧﯚﯾﺗــﯽ .ڕﻜﻜوﺗﻨﯽ ﻧﻮان ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧوﺗﯿﯿﻛﺎن ﻛﺸــﯾﺎن ﻟــ ﻧﻮان ھوﻟﺮ و ﺑﻏﺪا دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە، ﺑم ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻏﺪا ﺑﺷ ﺑﻮدﺟی ھرﻤﯽ ﻧﺑﯾﻮە. ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرــﻢ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھﺰی ﻟﮔــڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮاﻧــﺪا ھﯾــ .ﺋــم ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿش واﯾﻜﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺗﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺖ ﺑــ ﯾك وت ﻧﺑﺳــﺘﺖ ﺑــﯚ ﻧﺎردﻧــ دەرەوەی ﺑرھﻣﯽ ﺧﯚی و ھﻨﺎﻧﯽ ﺑرھم و ﻛﻟﻮﭘل ﻟﯿوە .ﺑﯚﯾ دەﯿﻦ ﺋﺴﺘﺎ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻢ وەﻛﻮ دەوﺗﻜﯽ ﺳرﺑﺧﯚ ﻣﺎﻣ دەﻛﺎت. ﻛﺸی ﻧﻮان ﭘﺎرﺗ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻛﺎن ھرﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋــﺮاق ﯾﻛﻣﯿــﻦ ﻧﯿﺸــﺎﻧ و ھﺎﻧــﺪەری داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔورەﯾ، ﺑم ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎش ﭼﻧﺪ ﻛﺸﯾك ﻟم ھرﻤــدا ھــن .ﯾﻛﻚ ﻟو ﻛﺸﺎﻧ ﯾﻛﻨﮔﺮﺗﻨوەی ڕاﺳﺘﻗﯿﻨی
ﻟواﻧــش ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن. ﺋوﻛﺎﺗ دەﺑﺖ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺷﻮەﯾﻛﯽ زﯾﺮەﻛﺎﻧﺗﺮ ﻣﺎﻣ ﺑﻜﺎت .ﻟ ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺴﺘﺎدا ﭘﻛﻛ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟﮔڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﯾ ،ﺑم ھﯿﭻ ﻛﺳــﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﭘﺸﺒﯿﻨﯿﯽ ﻣﺎﻣی ﻟﻣوﭘﺎﺷﯽ ﭘﻛﻛ ﺑﻜﺎت. دەﻛﺮــﺖ رﻛﺎﺑراﯾﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھﺑﺖ ،ﺑم ﻧﺎﺑﺖ ﺋم رﻛﺎﺑراﯾﺗﯿﯿ ﺑرژەوەﻧﺪﯾﯿﻛﺎن ﺑﺨﺎﺗ ﻣﺗﺮﺳﯿﯿوە. زۆرﯾﻨی ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاق و ﺋﺮان ﺑ دﯾﺎﻟﻜﺘﯽ ﺳــﯚراﻧﯽ ﻗﺴ دەﻛن و زۆرﯾﻨــی ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮورﯾﺎش ﺑ ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﻗﺴ دەﻛن. رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد دەﻦ ﺋﮔر ﺧﺎﻛﯽ ﺳﻮﯾﺴــﺮا ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺑــ ﯾﻛﭙﺎرﭼﯾﯽ ﺑﻤﻨﺘوە ﻟ ﻛﺎﺗﻜــﺪا ﭼﻮار زﻣﺎن ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻓرﻣﯿﯿ ،ﺋوا ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧﺖ ﺑ ﯾﻛﭙﺎرﭼﯾﯽ ﺑﻤﻨﺘوە
ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮدەوﺗﯽ زۆرﯾﻨــی ﻻﯾــن و ﻛﺳــﺎﯾﺗﯿﯿ ﺳﯿﺎﺳﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟ ھﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑھﺰی وﺗﻛﯾﺎن و رۆژﺋﺎوا دەﻛن .ڕاﺳﺘ ﭘﻛﻛ ﺑﯿﺮۆﻛﯾﻛﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯽ ھﯾ، ﺑم ﺋوە وای ﻧﻛﺮدووە ﺋو ﭘﺎرﺗ ﻟ رووﺳﯿﺎوە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺖ .ﻛﻮردەﻛﺎن ھﻣﻮو
دﯾﻤﻧﻚ ﻟ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧوە و ﭘﺸﻜوﺗﻨﯽ ھوﻟﺮی ﭘﺎﯾﺘﺧﺖ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
و ﺋــو دﯾﺎﻟﻜﺘﺎﻧــش ھﯿــﭻ ﺟﯚرە ﻛﺸﯾﻛﯽ ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧﺎﻛن.
ھوﻚ دەدەن ﺑﯚ ﺋوەی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﯾﻛﺘﯿــﯽ ﺋوروﭘــﺎ و ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﻣﺴﯚﮔرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨﻦ .ھﺎوﺋﺎھﻧﮕﯿﯽ ﺳرﺑﺎزی ﻧﻮان ﺋﻣرﯾﻜﺎ و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﺸــﺖ ﺑ ﺳﯿﺎﺳــﺗﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ و داھﺎﺗﻮوی ﺳﻮورﯾﺎ دەﺑﺳﺘﺖ. ﻛﻮرد ﻟ ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿوە دەوﻣﻧﺪە و دەﺗﻮاﻧــﺖ ﭼﻛﯽ ﭘﺸــﻜوﺗﻮو ﺑﻜﺖ .ﺋﮔر ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋﻧﻘرە ﭘﯿــﺎن واﺑﺖ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔورە دەﺑﺘ ھﺰﻜﯽ ﮔورە و ﺟﯿﺎﻛرەوە ﻟ ﻧﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺳــﻮﻧﻨ و ﺋﺮاﻧﯽ ﺷــﯿﻌ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻋرەﺑﯿــﺪا ،ﺋوا ﺋﺎﻣﺎدەن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟ ﭘﭼﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺑرﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﻜن .ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە دەﺗﻮاﻧﺖ ﺑﺒﺘ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﻜﯽ ﺑھﺰ و ﺟــ ﻣﺘﻤﺎﻧی رۆژﺋــﺎواش ،ﺑم ﺋﮔر رﺰ ﻟ وﯾﺴﺖ و داواﻛﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻧﮔﯿﺮﺖ ﺋوا دەﻛﺮﺖ ﺋم ھﺰە ﻟ رووﺳﯿﺎ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺘوە .ﺑﯿﺮﺗﺎن ﻧﭼﺖ ﺗﺎﻛﻮ ﺳرەﺗﺎی ﺳﺎﻧﯽ ﺷﺳﺘﻛﺎﻧﯽ ﺳــدەی راﺑــﺮدوو ﺑﺰوﺗﻨــوەی ﻧﺗوەﯾﯿﯽ ﻛﻮردی ﻟﻻﯾن ﯾﻛﺘﯿﯽ ﺳــﯚﭬﯿﺗوە ﯾﺎرﻣﺗــﯽ دەدرا .ﺑﯚﯾ دەــﻢ ﻛــﻮردەﻛﺎن زۆر ﺑ زﯾﺮەﻛﺎﻧ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھﺪەﺑﮋﺮن.
دەدات .داﻣزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔورە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺗﺮ ﻟﮔڵ ﺧﯚﯾﺪا دەھﻨﺖ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺑﻠﻮج و ﻋرەب و ﺋﺎزەرﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟ ﺋﺮان داوای ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛن .دەﺑــﺖ ﻛﻮردەﻛﺎن ﭘﺎش ﺳرﺑﺧﯚﯾﯿﺶ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﮔڵ ﺋم وﺗﺎﻧ) ﺋﺮان و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﻋﺮاق( ﺑﮫﻨوە ،ﺑم
ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﻧوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔورە ﺷﻮﻨﻜﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮓ و ﭘﺑﺎﯾخ دەﺑﺖ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧﻮدەوﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻧوت .ﺗﺎﻛﻮ ﻣﺎوەﯾــك ﭘﺶ ﺋﺴــﺘﺎ ﺑی ﻧوﺗﯽ ﯾدەﻛﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن -ﺟﮕ ﻟــ ﻛرﻛﻮوك -ﺑــ ٤ ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻞ دادەﻧﺮا ،ﺑم ﺧﻣﻧﺪﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎ ﺑو
ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ھرﻤﺎﯾﺗﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﺗــواوی ھوﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺧﻧ ﮔڕ ﺑﯚ ﺋوەی ﻟﮔڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺑھﺰی دراوﺳــﯿﺎن ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ھﺑﺖ ،ﺑم ﭘ دەﭼﺖ ﻣﺘﻤﺎﻧﯾﻛﯽ ﺋوﺗﯚ ﻟ ﻧﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﻧﺑﺖ. ﺋﮔر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە داﺑﻤزرﺖ، ٪ی رووﺑری ٪١٥ی ٪١٠ﺗﺎﻛﻮ ١٥ ﺋوا ﻋﺮاق ٪١٠ ٪٢٥ی ٪ی ٪٢٠ﺗﺎﻛﻮ ٢٥ ﺧﺎﻛﻛی و ﺑی ٪٢٠ ﻧوﺗﻛی ﻛم دەﺑﺘــوە ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ٪١٥ی ﺧﺎﻛﻛی و ﺋﺮان زﯾﺎﺗﺮ ﺑی ٪١٥ی ٪ی رووﺑــری ﺧﺎﻛﻛی و ﻟــ٪٥ ی ٪١٠ی ﺧﺎﻛﻛی ﺳﻮورﯾﺎش ﻧﺰﯾﻜی ٪١٠ی و ھﻧﺪﻚ ﻟ ﻧوﺗﻛی ﻟدەﺳــﺖ
ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﯾﻛﻣﯿﻦ ﻧﯿﺸﺎﻧ و ھﺎﻧﺪەری داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورەﯾ ،ﺑم ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎش ﭼﻧﺪ ﻛﺸﯾك ﻟم ھرﻤدا ھن ھردوو ﺋﯿﺪارەی ھرﻤ .راﺳﺘ ﯾك ﺣﻜﻮوﻣت و ﯾــك ﭘرﻟﻣﺎن ھﯾ، ﺑم ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴــﺘﺎش ٢ﺋﯿﺪارەﯾﯽ ﻟ ﭼﻧﺪ ﺑﻮارﻜــﺪا ﻣﺎوەﺗوە ،ﻟواﻧش ﺑﻮاری ھﺰی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ. دەﻛﺮﺖ ﭘﺎرﭼﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورەش ھﺎوﺷــﻮەی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒﻨ ھرﻤﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ،
ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﭘﻮەﻧﺪی ﻟﮔڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دروﺳــﺖ ﺑﻜن .ﭘ دەﭼﺖ ﺳرەﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ھﺎوﭘﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔورە ﻟــ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺖ .دەﻛﺮﺖ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھــﺰی ﺋﺎﺑــﻮوری ،دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ، ھواﮕﺮی ،ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑﻮاری ﺧﻮﻨﺪن و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻟ ﻧﻮان ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﺪا ھﺑﺖ و ﺑی زۆری ﺋم ھﺎوﺋﺎھﻧﮕﯽ و ﺋﺎﻮﮔــﯚڕەش ﻟ ڕﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دەﺑﺖ.
ﺟﯚرەﯾ ﻛ ھرﻢ ﺧﺎوەﻧﯽ ٤٥ﻣﻠﯿﺎر ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوﺗ. ﭼﻧﺪﯾــﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧﻮدەوﺗﯽ وەﻛﻮ ﺋﯿﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿــﻞ و ﭼﯿﭭﺮۆن ڕﻜﻜوﺗﻨﻨﺎﻣﯾﺎن ﻟﮔڵ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرــﻢ واژۆ ﻛــﺮدووە .ﺋﮔــر ﺋــم رﻜﻜوﺗﻨﻨﺎﻣﺎﻧــ ﺑﺒﻨــ ڕﮕ ﭘﯿﺸﺎﻧﺪەرﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﯚ ﺳرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳــﺗﯽ ﻧوﺗــﯽ ھرــﻢ ،ﺋوا ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣــﺎدەن ﮔﺮﺒﺳﺘﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ و ﺳرﻛوﺗﻮوﺗﺮ ﻟﮔڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻧﻮدەوﺗﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺑﻮاری ﻧوت واژۆ ﺑﻜن. ﭘﻼﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرــﻢ ﺋوەﯾ ﭘﺶ ﺳﺎﯽ ٢٠١٥ﯾك ﻣﻠﯿﯚن ﺑرﻣﯿﻞ ﻧوت ﺑرھم ﺑﮫﻨﺖ و ﭘﺶ ﺳﺎﯽ ش ﺋو ﺑە ﻧوﺗ دوو ﺑراﻣﺒر ٢٠١٩ش ٢٠١٩ ﺑﻜﺎت .ﺋﺴــﺘﺎ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺑﯚری ﮔورە ﻧوﺗﯽ ﻛرﻛﻮوك دەﮔﯾﻧﻨ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮﺖ ﻟ ﻣﺎوەی ﻛﻣﯽ
ﭼﻧﺪ ﺳــﺎﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ھرﻢ ﻟ ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــوە ﺑﻮوژاوەﺗوە و ﺋﻣش ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻟﺳر ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھﺑــﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜ ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ زۆر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ڕووﯾﺎن ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە و ﺗﯿﺎﯾﺪا دەﺳﺘﯿﺎن ﺑ ﭘــۆژەی وەﺑرھﻨــﺎن ﻛﺮدووە. ﺑﮕﻮﻣﺎن ﭘﺎش داﻣزراﻧﺪﻧﯽ دەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﭘﯿﺎن ﺑﺎﺷ ﺋم ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﯾﺎن ﻟﮔڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا درﮋەی ھﺑﺖ. ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧــﺖ ﭼﻧﺪﯾــﻦ ﺑﯚری ﺗﺮﯾــﺶ داﺑﻨﺖ ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧ دەﺗﻮاﻧــﺖ ﺑــﯚری ﻧوﺗــﯽ ﻧــﻮان ﻛرﻛــﻮوك و ﺣﯾﻔﺎی ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ و ﺑــﯚری ﻧوﺗــﯽ ﻧــﻮان ﻛرﻛﻮوك و ﺗراﺑﻠﻮﺳــﯽ ﻟﺒﻨﺎن ﻧــﯚژەن ﺑﻜﺎﺗوە. ﻟوەش زﯾﺎﺗﺮ ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧﺖ ﻟــ رﯽ ﻛﻧﺪاوەوە ﻧــوت و ﻏﺎزی ﺧﯚی ﺑﻨﺮﺘ دەرەوە .ﺳرﺧﺴﺘﻨﯽ
داھﺎﺗﻮوﯾﺸــﺪا ﻧوﺗﯽ ھرﻢ ﻟ ڕﯽ ﺑﯚری ﻧوﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯿﯿوە ﺑﮕﺎﺗ ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ﻧﺎوﭼﯾﻛــﯽ ﻛــم ﻟــ ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔورە دەﻛوﺘ ﺳر دەرﯾــﺎی ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ،ﺋوﯾﺶ ﻟﻧﺎو ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرــﺰﮔﺎی "ﺋﻧﺘﺎﻛﯿﺎ"ﯾ. دەﻛﺮﺖ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟم ڕﮕﯾوە ﻧوت و ﻏﺎزی ﺧﯚی ﺑﻨﺮﺘ دەرەوە. ﺋﮔرﯾﺶ ھﺎﺗــﻮو ﭘﮕی ﻛﻮرد ﻟم ﭘﺎرﺰﮔﺎﯾ ﺋوەﻧــﺪە ﺑھﺰ ﻧﺑﻮو ﻛ ﺑﺘﻮاﻧــﺖ ﺋم ﭘﻼﻧ ﺟﺒﺟ ﺑﻜﺎت، ﺋوا ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑ ﭼﺎرەﺳر ﻧﺎﺑﺖ و دەﺗﻮاﻧﺖ ﭘﺸــﺖ ﺑ دراوﺳﻜﺎﻧﯽ ﺑﺒﺳﺘﺖ ﺑﯚ ﻧﺎردﻧ دەرەوەی ﻧوت و ﻏﺎزەﻛی ،ﻟواﻧش ﺗﻮرﻛﯿﺎ .ﺑﯿﺮﺗﺎن ﻧﭼﺖ ﺋﺴــﺘﺎ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﯽ ﺑھﺰ ﻟ ﻧﻮان ھوﻟــﺮ و ﺋﻧﻘرەدا ھﯾ و دەﻛﺮــﺖ ﺋــم ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿش ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗــﻮو ﺑردەوام ﺑﺖ، ﭼﻮﻧﻜــ ﺋــم دوو ھــﺰە ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺑرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھﺎوﺑﺷﯿﺎن ھﯾ. رۆﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ راﯾﺎن ﮔﯾﺎﻧﺪووە ﺋوان ﯾﺎرﻣﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدەن ﺑﯚ ﺋــوەی ﻟ ﺑﻮاری ﻧوﺗوە ﭘﺸﻜوﺗﻦ ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨــﺖ ،ﻟواﻧش داﻧﺎﻧــﯽ ﺑﯚری ﻧــوت ﻟ ﻧﻮان ھرــﻢ و ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺑﯚ ﻣﺑﺳﺘﯽ ﻧﺎردﻧ دەرەوەی ﻧوﺗﯽ ھرﻢ ﺑﯚ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە .ڕاﺳــﺘ ﺋم ﺳﯿﺎﺳﺗ ﻟ ﺑرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﻟﯽ ﻛﻮردداﯾ ،ﺑم ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑ ﻧوت و ﻏﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯾ ﺑﯚ ﺋوەی ﻟﺳر ﭘﺸﻜوﺗﻨﯽ ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺧﯚی ﺑــردەوام ﺑﺖ .ﻟ
ﺋــم ﭘﻼﻧش ﺋــوە دەﺧﻮازﺖ ﻛ ﻛﻮرد ﭘﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻟﮔڵ ﺳــﻮﻧﻨﻛﺎﻧﯽ ﻋﺮاﻗﺪا ھﺑﺖ .ﺋﮔر ﺑﺘﻮ ﻟﺳــر ﻛرﻛﻮوﻛﯿﺶ ﺷــڕی ﮔــورە روو ﻧدات ،ﺋوا ھﺑﻮوﻧﯽ ﺋو ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿ زۆر ﺋﺎﺳﺎﻧ. ﺑھﺰﺑﻮوﻧﯽ ﭘﮕی ﻛﻮرد ﺋﺴــﺘﺎ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜــﯽ زۆر ﻧوت و ﻏﺎزی ﺧﯚی ﻟــ ﺋﺮان و ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن
ﻧﻮدەوﺗﯽ
دەﻛــﺖ ،ﺑم ﻟ ﻣــﺎوەی ﻛﻣﯽ داھﺎﺗﻮودا ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﻮاﻧﺖ ﺑﺒﺘ داﺑﯿﻨﻜری وزەی ﺋﻧﻘرە .ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــ ﺑھﺰﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻮەﻧﺪﯾﯿﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﻮان وﺗﻛﯾﺎن و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــن ،ﭼﻮﻧﻜــ ﻧﺮﺧﯽ ﻏﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑ ﺑراورد ﻟﮔــڵ ﻏﺎزی ﺋــﺮان و ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن ﻛﻣﻚ ھرزاﻧﺘﺮە .ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ ،ﺋﺮان ﻛﺸی ﮔورەی ﻟﮔڵ ﻛﯚﻣﮕی ﻧﻮدەوﺗﯽ ھﯾــ و ﻛس ﻧﺎزاﻧﺖ داھﺎﺗﻮوی ﺋم ﻛﺸــﺎﻧ ﺋﺮان ﺑرەو ﻛﻮێ دەﺑن .ﺑﯚﯾــ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ھﻣﯿﺸ ﭘﺸﺖ ﺑم ﺳرﭼﺎوەﯾی وزە ﺑﺒﺳﺘﺖ. ﺋﺎو ﻟ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا زۆر ﮔﺮﻧﮕ و ﺧرﯾﻜ ﻛﺸ ﻟ ﻧﻮان وﺗﺎﻧﯿﺸﺪا ﻟﺳــر ﺋﺎو دروﺳــﺖ دەﺑﺖ .ﺑم ﻛﻮرد ﻟم ﺑﻮارەوەش ھﯿﭻ ﻛﺸﯾﻛﯽ ﻧﯿﯿ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــ ،ﺋﮔر ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺒﻨ ﺧﺎوەﻧﯽ ھرﻤﯽ ﺧﯚﯾﺎن، ﺋوا ﻟ ﺑﻮاری ﺳــرﭼﺎوەی ﺋﺎوﯾﺸوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔــورە ﭘﮕی ﺑھﺰ دەﺑــﺖ .ﺑﯚﭼــﯽ؟ ﭼﻮﻧﻜ ھــردوو ڕووﺑــﺎری دﯾﺠﻠ و ﻓﻮرات ﻟ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺪەﻗﻮﻦ. ﻟ ﻣﺎوەی ﭼﻧﺪ ﺳــﺎﯽ راﺑــﺮدوودا ﭼﻧﺪﯾﻦ زاﻧﻜﯚ ﻟ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺮاوﻧﺗــوە ،ﻟواﻧــش زاﻧﻜــﯚی ﺋﻣرﯾﻜﯽ ﻟ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ .ھﺎووﺗﯿﺎن ﺑ ﭘرۆﺷوە دەﺧﻮﻨﻦ ﺑﯚ ﺋوەی ﺑواﻧﺎﻣ ﺑدەﺳﺖ ﺑﮫﻨﻦ و ھرﻤﻛﯾﺎن ﺑرەو ﭘﺸوە ﺑﺒن .ﺑﯚﯾ دەﻛﺮﺖ ﻟ ﻣﺎوەی ﻛﻣﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺷﯚڕﺷﻜﯽ ﮔورەی ﺧﻮﻨﺪن و ﭘﯿﺸﺳﺎزﯾﯽ ﭘﯿﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﺒﯿﻨﺮﺖ .ﺋﮔرﯾﺶ ﮔﺮﻧﮕﯿــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــ ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ ﺑﺪرﺖ ،ﺋوا دەﻛﺮﺖ ﭘﯿﺸﺳــﺎزﯾﯽ ﺗﻛﻨﻟﯚژﯾﺎش ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔﺷ ﺑﻜﺎت .ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎوﭼﯾﻛﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕ ﺑﯚ ﺑﻮاری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ،ﺑم ﺋﺴﺘﺎ ﺑروﺑﻮوﻣﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ﺋﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دﺖ .ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺗﻛﻨﻟﯚژی و ﺑﻮوژاﻧﺪﻧوەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎﯽ ھرﻢ ﺑﺪرــﺖ .ﻧﺎﺑــﺖ ﺣﻜﻮوﻣــت ﺗﻧﯿﺎ ﭘﺸﺖ ﺑ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧوت ﺑﺒﺳﺘﺖ، ﺑﻜﻮ ﭘﻮﯾﺴــﺘ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑ ﺗواوی ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑﺪات ،ﺑ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻛﺎﺗﻚ دەزاﻧﯿﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷﻮﻨﻜﯽ دەوﻣﻧﺪە و دەرﻓﺗﯽ ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﻟ ﺗواوی ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ھﯾ. ﺳــرﭼﺎوە :ﮔﯚﭬﺎری "ﺟﯿﯚﭘﯚﻟﺗﯿﻜڵ ﺋﯿﻨﻔﯚرﻣﯾﺸﻦﺳﺮﭬﯿﺲ".
ﭘﺮۆﻓﺎﯾﻞ ـ ﺋﺎﻣﺎﺗﺰﯾﺎ ﺑﺮاﯾﻢ ﭘﺮۆﻓﯿﺴﯚرە ﻟ ﺑﺷﯽ ﻣﮋووی رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺑڕﻮەﺑری ﺳﻧﺘری ﺗﻮﮋﯾﻨوەی ﻛﺎروﺑﺎری ﻋﺮاﻗ ﻟ زاﻧﻜﯚی ﺣﯾﻔﺎ ﻟ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ. ١٩٨٦ﯾﺸﺪا ﯾﺸﺪا ـ ﻟ ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ ﻟ داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﻟ ﺳــﺎﯽ ١٩٨٦ ﺑواﻧﺎﻣی دﻛﺘﯚرای ﺑدەﺳــﺖ ھﻨﺎوە و ﻧﺎﻣی دﻛﺘﯚراﻛﯾﺸــﯽ ﻟﺑﺎرەی ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻋﺴﯽ ﻋﺮاﻗ. ١٩٨٩ەوە ﺋﻧﺪاﻣﯽ ﭼﻧﺪﯾﻦ ﭘﯾﻤﺎﻧﮕی ﺗﻮﮋﯾﻨوەی ـ ﺋو ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩٨٩ەوە ﻧﻮدەوﺗﯿﯿــ ،ﻟواﻧش ﺋﯚﻛﺴــﻔﯚردی ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ،ﺳــﻧﺘری ﻧﻮدەوﺗــﯽ ودرۆ وﯾﺴــﻨﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯽ ،ﭘﯾﻤﺎﻧﮕی ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯽ و ﭘﯾﻤﺎﻧﮕی ﺑﺮوﻛﯿﻨﮕﺰ. ـ ﻟ ﻧﻮان ﺳــﺎﻧﯽ ٢٠٠٥و ٢٠٠٩ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺗﻮﮋﯾﻨوەی ﻟﺑﺎرەی ﻛﯚﻣﮕی ﻋﺮاق ﺑﯚ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﻣرﯾﻜﺎ ﻟ ﻋﺮاق ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە. ـ ژﻣﺎرەﯾﻛﯽ زۆر ﺑﺎﺑﺗﯽ ﻟ رۆژﻧﺎﻣ و ﮔﯚﭬﺎرە ﺑﻧﺎوﺑﺎﻧﮕ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻛﺎﻧﺪا ﺑو ﻛﺮدووەﺗوە ،ﻟواﻧش ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰ ،واﺷﻨﺘﯚن ﭘﯚﺳﺖ ،وۆڵ ﺳﺘﺮﯾﺖ ﺟﯚرﻧﺎڵ ،ﻓﯚرﯾﻦ ﭘﯚﯿﺴﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎﯾﯽ ،ﮔﺎردﯾﺎن ،ﺳﻧﺪەی ﺗﺎﯾﻤﺰ ،ﻓﺎﯾﻨﺎﻧﺸﯿﺎڵ ﺗﺎﯾﻤﺰی ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ. ـ ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻟ ﺳﺎﻧﯽ ھﺷﺘﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳدەی ڕاﺑﺮدووەوە ﮔﻮــﯽ ﺑﯚ دەﮔﺮن و ﻟ ﺳــردەﻣﯽ ﺋﯿﺪارەﻛﺎﻧــﯽ رﯾﮕﻦ و ﺑﯚش و ﻛﻠﯿﻨﺘﯚن و ﺟﯚرج ﺑﯚﺷﯿﺸــﺪا ﻟﺑﺎرەی رەوﺷﯽ ﻋﺮاق و ﻛﻧﺪاو و ﻧﺎوﭼﻛ ﻟﻻﯾن ﺑرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎوە راوﮋی ﭘ ﻛﺮاوە.
ﺟﯚراوﺟﯚر
ژﻣﺎرە ) ، (٨ﭼﻮارﺷﻣﻤ٢٠١٣/٧/١٧ ، ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺳﻮﻋﺎد ﺣﺳن
١٠ﻣﺮدﻧﯽ ﺳﯾﺮ
19
"ھﻣﻮوﻣﺎن رۆژﻚ ﺋو ﺟﯿﮫﺎﻧ ﺟ دﯿﻦ" ،ﺋو رﺳﺘﯾﻣﺎن ﺑردەوام ﻟ ﻛﺳــﺎﻧﯽ دەوروﺑری ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯿﺴﺘﻮوە ،ﺑم ھﻧــﺪێ ﺣﺎﺗﯽ ﻣﺮدن ﺑ درﮋاﯾﯿﯽ ﻣﮋوو رووی داوە ﻛ زۆر ﺳﯾﺮن و ﺗﺎﯾﺒﺗﻦ.
ﻣﺮدن ﺑ ﭘﺴﺘﯽ ﭘﺮﺗﻗﺎڵ
ﻣﺎﭼﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻧﮓ
ﻟﯽ ﭘﻮو ﯾك ﻟ دوو ﺷــﺎﻋﯿﺮی ﻣزﻧﯽ ﻛﯚﻧﯽ وﺗﯽ ﭼﯿﻦ ﺑﻮوە. ﺋو ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯽ رۆﻣﺎﻧﺴﯽ و ﺧﯾﺎﯽ ﺑﻮو .ژاﭘﯚﻧﯿﯿﻛﺎن دەﻦ ﻛ ﻟﯽ ﭘﻮو ﺷواﻧ ﺧﻮوی ﺑ ﭘﯿﺎﺳﻛﺮدن ﻟ ﺷﻗﺎم و ﻛﻧﺎرەﻛﺎﻧﯽ رووﺑﺎری ﯾﺎﻧﮓ ﺗﺴــ ﮔﺮﺗﺒﻮو .ﺷوﻚ ﻛ ﺋﺎﺳﻤﺎن ﺳﺎف ﺑﻮو و ﻣﺎﻧﮓ دەدرەوﺷﺎﯾوە ،ﻟﯽ ﺑﯾﺎری دا ﺑ ﺳﻮاری ﺑﻟم ﻟ رووﺑﺎری ﯾﺎﻧﮓ ﺗﺴ ﺑﭙڕﺘوە .ﺋو ﭘﯽ واﺑﻮو ﺑو ﻛﺎرە ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﺑﯚ دﺖ .ﻟﯽ ﭘﻮو ﻟ ﻧﺎﻛﺎو وﻨی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻟﻧﺎو رووﺑﺎرەﻛ دﯾﺖ .ﺋو ﺑ رادەﯾك ﺷﺖ و ﺷﯾﺪای ﺟﻮاﻧﯿﯽ ﻣﺎﻧﮓ ﺑﻮو ﻛ ھوﯽ دا ﻟ ﺑﺎوەﺷﯽ ﺑﮕﺮﺖ و ﻣﺎﭼﯽ ﺑﻜﺎت .ﻟﯽ ﭘﻮو داھﺎﺗوە ﺑﯚ ﺋوەی ﻣﺎﻧﮓ ﻣﺎچ ﺑﻜﺎت ،ﺑم ﻟ رووﺑﺎرەﻛ ﻛوت و ﭼﻮﻧﻜ ھﯿﭻ ﻛﺳﻚ ﻣﻟزان ﻟو ﺷﻮﻨ ﻧﺑﻮو ﺗﺎوەﻛﻮ رزﮔﺎری ﺑﻜﺎت، ﻟﻧﺎو ﺋﺎوەﻛدا ﺧﻨﻜﺎ.
ﭘﯿﺎوی ﺑﺎﻨﺪە
ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩١١ﻟﯿﭽﺖ ﻛ وەﺳــﺘﺎی دوورﯾﻨﯽ ﺟﻠﻮﺑرگ ﺑﻮو، ھﻣﻮو رۆژﻚ ﺑ ﺋﺎواﺗﯽ ﻓﯾﻦ ﺷــﺘﻜﯽ ﻧﻮﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺮد، ﺑم ﺑردەوام ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷﻜﺴــﺖ دەﺑﻮو .ﻟﯿﭽﺖ ﻛ ﺧﻜﯽ وﺗﯽ ﻓەﻧﺴﺎ ﺑﻮو ،ﺑﯿﺮی ﻟ دوورﯾﻨﯽ ﺟﻠﻜﻚ ﻟ ﺷﻮەی ﺑﺎﯽ ﺑﺎﻨﺪەﻛﺎن ﻛﺮدەوە ﺑﯚ ﺋوەی ﭘﯽ ﺑﻔﺖ .ﺋو ﺟﻠﻜﻛی دووری و ﺑﯚ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧوەی ،ﭼﻮوە ﺳر ﺗﺎوەری ﺋﯿﭭ ﺑﯚ ﺋوەی ﻟوﻮە ﭘﯽ ﺑﻔﺖ .ﻟﯿﭽﺖ ﺳرەﺗﺎ ﺑﯾﺎری دا ﺟﻠﻛ ﻟﺑر ﺑﻮوﻛﯾك ﺑﻜﺎت ،ﺑم دواﺗﺮ ﺑﯾﺎرەﻛی ﮔﯚڕی و ﺧﯚی ﺋو ﻛﺎرەی ﻛﺮد. ﺋو ﻟﺳر ﺗﺎوەری ﺋﯿﭭوە ﺧﯚی ﻓێ دا ،ﺑم ﻟﺑﺮی ﻓﯾﻦ، راﺳﺘوﺧﯚ ﺑرەو زەوی ﻛوﺗ ﺧﻮارەوە و ھر ﻟوێ ﻣﺮد.
رﯾﺸﯽ ﺑﻛﺸ
ھﺎﻧﺲ ﺳــﯿﻨﮕری ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎﯾﯽ ﺑ ھﯚی رﯾﺸﻜﯽ ﭘﻨﺞ ﻣﺗﺮ و ١٠ﺳــﺎﻧﺘﯽ ،ﺑﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺑﻮو ،ﺑم ھر ﺋو رﯾﺸ ﺑﻮوە ھﯚی ﻣﺮدﻧﯽ .ﺳــﺎﯽ ١٥٦٧ﺋﺎﮔﺮﻜﯽ ﮔورە ﻟ ﺷﺎری ھﺎﻧﺲ ﺑرﺑﻮو. ﺋو ﺑــﯚ ﯾﺎرﻣﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺧﻚ و ﻛﯚﻧﺘﺮۆﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮەﻛ ،ﻟ ﻣﺎڵ دەرﭼﻮو ،ﺑم ﺑﯿﺮی ﭼﻮو ﻛ ﭘﺶ ﺋو ﻛﺎرە رﯾﺸﯽ ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗوە. رﯾﺸﯽ ھﺎﻧﺲ ﻟ ﻗرەﺑﺎﻐﯿﺪا ﻛوﺗ ژﺮ ﭘﯽ ﺧﻚ ،ﺋو ﻧﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚی رزﮔﺎر ﺑﻜﺎت و ﺑ ﺗﻮﻧﺪی ﻛوﺗ ﺳــر زەوی .ھﺎﻧﺲ ﺑ ھﯚی ﻛوﺗﻨوە ،ﻣﻠﯽ ﺷﻜﺎ و دواﺗﺮ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟدەﺳﺖ دا.
دڕﻛﯽ ﻛﺎﻛﺘﻮوس
دەﯾﻛﺎﻧﯽ ٨٠و ٩٠ﻟ ﺋﻣرﯾﻜﺎ ،ﺗﻗﻛﺮدن ﻟ ﻛﺎﻛﺘﻮوﺳﻛﺎن ﺑﻮوﺑﻮوە ﻧرﯾﺖ .ﺳــﺎﯽ ١٩٨٢دﭭﯿﺪ ﮔﺮاﻧﺪﻣﻧﯽ ٢٧ﺳﺎن ﻛ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﺷﺎری ﺋﺎرﯾﺰۆﻧﺎ ﺑﻮو ،ﺗﻗی ﻟ دارﻜﯽ ﻛﺎﻛﺘﻮوس ﻛﺮد و دواﺟﺎر ﺑ ھﯚﯾوە ﻣﺮد. ﭼﯿﺮۆﻛﻛ ﺑو ﺷﻮەﯾ ﺑﻮو ،رۆژﻚ دﭭﯿﺪ ﻟﮔڵ ھﺎوڕﯿﻛی
دا دووەم ﻛس ﺑﻮو ﻛ ﺗﻮاﻧﯽ ﺑھﯚی ﺑﻟﻣوە ﻟ ﺗﺎﭬﮕی ١٩١١دا ﺑﺎﺑﯽ ﻟﯿﭻ ﻟ ﺳﺎﯽ ١٩١١ ﻧﯿﺎﮔﺎرا ﺑﭙڕﺘوە و ﺑو ھﯚﯾﺷوە ﺑﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺑﻮو .ﭘﺶ ﻟ ﺑﺎﺑﯽ ﻟﯿﭻ ،زۆر ﻛﺳﯽ ﺗﺮ ھوﯿــﺎن داﺑﻮو ﻛ ﻟ ﺗﺎﭬﮕی ﻧﯿﺎﮔﺎرا ﺑﭙڕﻧوە ،ﺑم ھﻣﻮوﯾﺎن ﺑھﯚی ﺋو ﻛﺎرەوە ﮔﯿﺎﻧﯿــﺎن ﻟ دەﺳــﺖ دا ،ھر ﻟﺑرﺋوە ﺧﻚ ﺑــ ﺑﺎﺑﯽ ﻟﯿﭽﯽ دەﮔﻮت، "ﺑﺎﺑﯿﯽ ﭼﺎوﻧﺗﺮس" .ھر ﻟو ﻛﺳــ ﭼﺎوﻧﺗﺮﺳــ و ﺑﺑﺧﺘ ﻛ ﺗﻮاﻧﯿﺒﻮوی ﻟ ﻣﺗﺮﺳــﯿﺪارﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎﭬﮕی دﻧﯿﺎ ﺑﭙڕﺘوە ،رۆژﻚ ﻟ ﺷﻗﺎﻣﻜﯽ ﻧﯿﻮزﯾﻠﻧﺪا ﭘﯽ ﻟﺳر ﺗﻮﻜﯽ ﭘﺮﺗﻗﺎﻚ داﻧﺎ و ھﺨﻠﯿﺴﻜﺎ .ﺑﺎﺑﯽ ﺑ ھﯚی ھﺨﻠﯿﺴﻜﺎﻧﻛوە ،ﭘﯽ ﺷﻜﺎ و ﭘﺰﯾﺸﻜﻛﺎن ﻧﺎﭼﺎرﺑﻮون ﭘﯿﻛﯽ ﺑﺒﻧوە ،ﺑم ﺋوە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﺒﺧﺘﯿﯽ ﺑﺎﺑﯽ ﻧﺑﻮو .ﺋو ﭼﻧﺪ رۆژ دواﺗﺮ ﺑ ھﯚی ﺑﺮﯾﻨﯽ ﭘﯽ ،ﻧﺧﯚش ﻛوت و ﺑو ھﯚﯾﺷوە ﻣﺮد.
ﻣﺮدن ﺑ ھﯚی ﺧﻮاردﻧوە
ﺧرﯾﻜﯽ ﺗﻗﻛﺮدن ﻟ داری ﻛﺎﻛﺘﻮوس ﺑﻮون .ﺋو ﭼﻧﺪ ﺟﺎری دواﺑــدوای ﯾك ﺗﻗی ﻟ دارﻚ ﻛــﺮد ،ﻟ ﻧﺎﻛﺎو ﻟﻘﻜﯽ دوو ﻣﺗﺮﯾﯽ دارەﻛ ﺷﻜﺎ و ﺑﺳر دﭭﯿﺪدا ﻛوت .دواﺟﺎر ﺑ ھﯚی دڕﻛﻛﺎن و زەﺑﺮی ﻟﻘﯽ ﻛﺎﻛﺘﻮوﺳــﻛ ﻟ ﺳر و ﻣﻠﯽ ،دﭭﯿﺪ ھر ﻟوێ ﻣﺮد.
ﺋﺎدۆﻟﻒ ﻓﺮﺪرﯾﻚ ﭘﺎﺷــﺎی دەﺳــﺗﺨﻮازی ﺳﻮﺪی ﻛ زۆری ﺣــز ﻟ ﺧــﻮاردن و ﺧﻮاردﻧوە ﺑﻮو ،ﺳــﺎﯽ ١٧٧١داوای ﻟ ﭼﺸــﺘﻠﻨرەﻛی ﻛﺮد ﻛﯚﻣﻚ ﺧﻮاردﻧﯽ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜﺎت. ﻗژاڵ ،زەﺗی ﻛﻟم ،ﻣﺎﺳﯽ ،ھﻠﻜ ﻣﺎﺳﯽ و ﭼﻧﺪ ﺟﯚرﻜﯽ ﺧﻮاردﻧوە ﺋو ﺧﻮاردﻧﺎﻧ ﺑﻮون ﻛ ﻓﺮﺪرﯾﻚ داوای ﻛﺮدﺑﻮو .ﺋو ھﻣﻮو ﺋﻣﺎﻧی ﺧﻮارد ،ﺑم ﺋﺎﮔﺎی ﻟ دەرەﻧﺠﺎﻣﻛی ﻧﺑﻮو. ﻓﺮﺪرﯾﻚ دوای ﺗواوﻛﺮدﻧﯽ ھﻣﻮو ﺧﻮاردن و ﺧﻮاردﻧوەﻛﺎن، زەﺗﯾﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﺧﻮارد ،ﺑم ﻟﻧﺎﻛﺎو ﭘﺸﻮوی ﺳﻮار ﺑﻮو و زﮔﭽﻮوﻧﯽ ﮔﺮت .ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﺑ ﺋﺎدۆﻟﻒ ﻓﺮﺪرﯾﻚ راﻧﮕﯾﺸﺖ و ﻣﺮد .ﺋﺴﺘﺎ ﺋو ﭼﯿﺮۆﻛ ﻟﻧﺎو ﻛﺘﺒﻜﺪاﯾ ﻛ ﻟ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻛﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺳﻮﺪ دەﺧﻮﻨﺪرێ و ﮔورەﻛﺎن ﭼﯿﺮۆﻛﻛ وەﻛﻮ ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ زۆرﺧﻮاردن ،ﺑﯚ ﻣﻨﺎﻛﺎن دەﮔﻧوە.
ﻣﺮدن ﻟﻧﺎو زﺑﺪا
رۆﺑﯚﺗﯽ ﺑﻜﻮژ
راﺑﺮت ﭬﯿﻠﯿﺎم ﯾﻛم ﻛس ﺑﻮو ﻛ ﺑدەﺳﺘﯽ رۆﺑﯚﺗﻚ ﻛ ﺧﯚی ٢٥ی ﺟﻮﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٧٩ﺑ دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﻣﺮد .ﭬﯿﻠﯿﺎم ﻟ٢٥ ی ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﻓﯚرد ،ﻣﻛﯿﻨی رۆﺑﯚﺗﻜﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮد. رۆژﻚ ﭬﯿﻠﯿﺎم ﺑ ﺗﻧﯿﺎﯾﯽ ﻛﺎری ﻟﺳر رۆﺑﯚﺗﻛ دەﻛﺮد ،ﺑم ﻟ ﻧﺎﻛﺎو ﺟﻮو .ﮔﺮﻓﺘﻚ ﻟ ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ رۆﺑﯚﺗﻛدا دروﺳﺖ ﺑﻮوﺑﻮو و ھر ﺋﻣش وای ﻛﺮد ﺑ ﺧﺮاﯾﯽ ﺑﺠﻮو و ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﻜﺎت. ﭬﯿﻠﯿﺎم ﺑﯚ ﺋوﻻ و ﺋﻣﻼ رای دەﻛﺮد و دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻟ رۆﺑﯚﺗﻛ رزﮔﺎری ﺑﺖ ﯾﺎن ﺑﯿﻜﻮژﻨﺘوە ،ﺑم رۆﺑﯚﺗﻛ ﮔﻮرزﻜﯽ ﻟ دەﺳﺘﯽ ﭬﯿﻠﯿﺎم دا و ﺑ ھﯚﯾوە ﺧﻮﻨﻜﯽ زۆری ﻟﺑر رۆﯾﺸﺖ. ﭬﯿﻠﯿﺎم ﺋﺎزاری دەﻛﺸﺎ و ھوﯽ وەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ رۆﺑﯚﺗﻛی دەدا، ﺑم دﯾﺴﺎن رۆﺑﯚﺗﻛ ﮔﻮرزﻜﯽ ﺗﺮ ﻟﺳری ﭬﯿﻠﯿﺎم دا و ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑ ھﯚﯾوە ﻣﺮد.
ﻛﯚﻛﺮدﻧوەی ﻛﻟﻮﭘﻟﯽ ﻛﯚﻧ و ﺷﻜﺎو ﻟ ﺷﻗﺎم و ﻛﯚﻧﻛﺎن، ﺗﻧﯿــﺎ ﻛﺎری ﻻﻧﮕﻠﯽ ﻛﻮﻟﺮ و ھﻮﻣﺮ ﻛﻮﻟــﺮ ﺑﻮو .ﭼﻧﺪ دزﻚ ﭘﯿﺎن واﺑﻮو ﺋو دوو ﺑﺮاﯾ ﻛﯚﻣﻚ ﺷﺘﯽ ﺋﻧﺘﯿﻜﯿﺎن ھﯾ ،ﺑﯚﯾ ﻟ دەوروﺑری ﻣﺎﻛﯾﺎن دەﺧﻮﻻﻧوە .ﺑﺮاﻛﺎن ﺗﺮﺳﺎن ،ﺑﯚﯾ ﻟ ﭼﻮاردەوری ﺧﺎﻧﻮوەﻛﯾﺎن ﺗﯾﺎن داﻧﺎوە .ھﻮﻣﺮ ﺳــﺎﯽ ١٩٧٣ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ ﺑﻮو .ﺳــﺎﻚ ﺑﯚﮔﻧﻜﯽ ﻧﺎﺧﯚش ﻟــو ﻣﺎ دەھﺎت ،ﺑﯚﯾ ﺧﻚ ﭘﯚﻟﯿﺴﯿﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدەوە .ﭘﯚﻟﯿﺲ دەرﮔﺎی ﻣﺎﯽ ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮﻟﺮﯾﺎن ﺷــﻜﺎﻧﺪ و ﭼﻮوﻧ ژوورەوە ،دواﺗﺮ ﭼﻧﺪ ﺗﯚن زﺑﯿﺎن ﻟ ﻣﺎﻛ ھﻨﺎ دەر و ﺑﺳــر ﺗرﻣﯽ ھﻮﻣــﺮدا ﻛوﺗﻦ .ﺋو ﺑ ھﯚی ﺑﺮﺳــﯿﯿﺗﯽ ﻣﺮدﺑﻮو .دواﺗﺮ ﺳ ﻣﺗﺮ دوور ﻟ ﺗرﻣﯽ ھﻮﻣﺮ ،ﺗرﻣﯽ ﻻﻧﮕﯿﺸــﯿﺎن دﯾﺘوە ،ﺋو ﺑو داوەوە ﺑﻮوﺑﻮو ﻛ ﺧﯚی داﯾﻨﺎﺑﻮوەوە .ﻻﻧﮕﯽ وﯾﺴﺘﺒﻮوی ﺧﻮاردن ﺑﯚ ھﻮﻣﺮی ﺑﺮای ﺑﺒﺎت ،ﺑم ﻟ داو ﻛوﺗﺒﻮو و دەرەﻧﺠﺎم ھردووﻛﯿﺎن ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن
ﺧﻮﺷﻜ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿﻛﺎن
ﯾﯚﻛــﺖ ﭘﺎﺋﻨﯽ ﺗﻣن ٥٧ﺳــﺎن ﻟﻧــﺎو ﻣزراﻛی ﺧﯚﯾﺪا ﭘﯿﺎﺳــی دەﻛﺮد و ﭼﺎودﺮﯾﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺮد ﻛ ﻟ ﻧﺎﻛﺎو ﭘﯽ ﺧﻠﯿﺴﻜﺎ .ﺋو ژﻧ ﺑ ﺑﺧﺘ ﺑﺳر واﯾرﻜﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯽ ﺑاودا ﻛوت ﻛ ﻟژﺮ ﮔﺪا ﺑﻮو .ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟ ﯾﯚﻛﺘﯽ دا و ھر ﻟوێ ﻣﺮد. ﺗرﻣﯽ ﯾﯚﻛﺖ ﻧﮋرا و ﭼﻧﺪ رۆژ دواﺗﺮ ﺧﻮﺷﻜ ٥٢ ﺳﺎﻧﻛی ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ وردەﻛﺎرﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺧﻮﺷﻜﻛی ،ﭼﻮوە ﺷﻮﻨﯽ رووداوەﻛ و ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟ ﻛﺮﻜﺎر و دراوﺳﯿﻛﺎن دەﻛﺮد ،ﺑم ﺋوﯾﺶ ﻟ ﻧﺎﻛﺎو ﭘﯽ ﺧﻠﯿﺴﻜﺎ و ﺑﺳر ھﻣﺎن واﯾردا ﻛوت. ﺋوﯾﺶ ﺑو ھﯚﯾوە ﻣﺮد .ﻣﺮدﻧﯽ ﺋو دوو ﺧﻮﺷﻜ ﺳﺎﯽ ١٩٩١ ﻟ وﺗﯽ ﺑرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮوە.
ﻣﺮدﻧﻜﯽ ﺋﺳﺘم
ﮔﺮﯾﮕﻮری راﺳﭙﻮﺗﯿﻦ ﻛﺳﺎﯾﺗﯿﯿﻛﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯽ رووﺳﯿﺎﯾﯽ ﺑﻮو. ﮔﻮاﯾ ﺋو ﻛﺳ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺗﯽ ﺑ ﻧﺰا و ﭘﺎڕاﻧوە ﻣﻨﺪا ﻧﺧﯚﺷﻛی ﭼﺎك ﺑﻜﺎﺗوە .ﻣﻨﺪاﻛی ﮔﺮﯾﮕﻮری ﻧﺎوی ﻧﯿﻜﯚﻻی دووەم ﺑﻮوە و زۆرﺑی ﭘﺰﯾﺸﻜﻛﺎن ﻟ ﭼﺎرەﺳرﻛﺮدﻧﯽ ،ﺑﮫﯿﻮا ﺑﻮوﺑﻮون .ﺋﻣ وای ﻛﺮد ﮔﺮﯾﮕﻮری راﺳــﭙﻮﺗﯿﻦ ﻟ ﻻی ﭘﺎﺷــﺎ ﭘﮕ و ﺷﻮﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ھﺑــﺖ ،ﺑﯚﯾ دوژﻣﻨﻛﺎﻧﯽ ھوﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯿﺎن دا. ﺳرەﺗﺎ ﻓﯿﺸﻛﻜﯿﺎن ﻟ ﭘﺸﺖ ﺳــری دا ،ﺑم ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﻧﺑﻮو و ﺑﯚﯾ ﺳ ﻓﯿﺸﻛﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟ دا و ﺋو ھر زﯾﻨﺪوو ﺑﻮو. دواﺗﺮ ﺑﮔﯚﭘﺎﻜﯽ ﮔورە ﻟ ﺳرﯾﺎن دا ،ﺑم دﯾﺴﺎن زﯾﻨﺪوو ﺑﻮو .ﭘﺎﺷــﺎن ﺑردﻜﯽ ﮔورەﯾﺎن ﻟ ﭘﯿ ﺑﺳﺖ و ﻓﯿﺎن داﯾ رووﺑﺎرﻜوە دواﺟﺎر ﺑ ھﯚی ﺧﻨﻜﺎﻧوە ،ﻣﺮد.
www.wishe.net ﻟ ﻣﺎﭙڕی وﺷ ھﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿك ﺑﺒﯿﻨ
١٠ﻣﺮدﻧﯽ ﺳﯾﺮ
wishe@wishe.net
19
رواﻧﮕی ﻓﻟﺴﻓﯿﯽ ﭘﺎزۆﻟﯿﻨﯽ ﻟ ﺑرھﻣﻛﺎﻧﯿﺪا 15
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳرﻧﻮوﺳر :ﺳرﺑﺎز ﺳﺎﺢ sarbaz@wishe.net
ﺑڕﻮەﺑری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟم
kawa@wishe.net
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟﻟﯿﻞ ھﭼﻦ :ﻛﺎرزان ﻛﺎﻧﺑﯽ ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
araakar4@gmail.com ﺑﯚ ﭘﯾﻮەﻧﺪی0964(0)7502376262 : داﺑﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﻮەﻧﺪ
Heftenameyekî sîyasî giştîye 0964(0)7502386262 ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھوﻟﺮ
ﺷواﻧﯽ رەﻣزان ﻟ ھوﻟﺮ
ﺑدران ﺋﺣﻤد ﺣﺑﯿﺐ
ھی ﮔورە ،ﺗ ﻧﮔﯾﺸﺘﻨ
ﻓﯚﺗﯚ :ﺳﻓﯿﻦ ﺣﻣﯿﺪ
ﯽ: ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﺎﮐﯾﯽ ﯽ ﮔ
ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮ ﺑر ﻧﻓﺮەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳت ﮐوﺗﻮوە
ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﺎﮐﯾﯽ ھﻮﻧرﻣﻧﺪی ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮﺳــﺖ ﻟ ﺳــﺎﯽ ١٩٦٧ﻟ ﮐرﮐﻮک ﻟ داﯾﮏ ﺑﻮوە ،ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎد ﻟ ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﺎی ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﮐﺮدووەﺗوە و ﺑﺷــﺪاری ﭼﻧﺪﯾــﻦ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕﺎی ھﺎوﺑش ﮐﺮدووە ﻟــ دەرەوە و ﻧﺎوەوەی ﮐﻮردﺳــﺘﺎن، ﻧﺎوﺑــﺮاو ﻟﺑﺎرەی ﺟﯿــﺎوازی و ﻟﻜﭽﻮوﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗــﺮ ﻟﻪﮔــﻪڵ ھﻮﻧــﻪری ﺷــﯿﻮهﻛﺎری دە "ھﻮﻧــﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ ﻟﻘﻜﻪ ﻟﻪ ھﻮﻧﻪری وﻨﻪﻛﺸﺎن ....ﯾﻪﻛﯿﻚ ﻟﻪو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪ دﯾﺎراﻧﻪی ھﻮﻧــﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ ﺑﯿﺮۆﻛﻪﻛﻪﯾﻪﺗﯽ ،ﺑﯿﺮۆﻛﻪی ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮی ﺑﻪھﺮەﯾــﻪ و ﻻی ﻛﻪم ﻛﻪس ﺋﻪو ﺑﻪھﺮەﯾــﻪ ھﻪﯾﻪ....ﻟﻪھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﻟﯿﻜﭽﻮوﻧﻜﯽ زۆر ،ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪم دوو ﺟﯚره ﺷﻮازه ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪدا ھﻪﯾــﻪ ،ﻟﻪواﻧــﻪ ﻓﯚرم وﺗﻪﻛﻨﯿﻚ و داڕﺷــﺘﻦ و ھــﻜﺎری ....و ﺗﻮﺧﻤﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﻪﻛﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ﺗﻪواو" ،ﮐﺎﮐﯾﯽ ﭘﯽ واﯾ ﮐ ھﻮﻧﻪری ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗﺮ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪﯾﺎﻣﻪ و زۆر ﺑﻪ زهﻗﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ راﺳــﺘﯽ و ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻣﺮۆﻓﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺷــﺘﻪ ﺑﯿﺮۆزهﻛﺎن دهﻛﺎت و دە" ﺋﻪم ﺧﻪﺳﻪﺗﻪش وا ﻟﻪم ھﻮﻧﻪره دهﻛﺎت ﻛﻪﺗﺎ رادهﯾﻪك ﺳﻨﻮردارﺑﺖ، ﺑﻪم ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﻜﯽ زۆر ھﻪن ﻛــﻪ ھﻮﻧﻪرهﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪو ﺋﺎراﺳــﺘﯿﻪدا ﺑﺮدووه و ﻛﺮدووﯾﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﻚ و ﺑﻪرهﻧﮕﺎری ﻧﻪﯾﺎران و داﮔﯿﺮﻛﻪران ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه ،ﻟﻪو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻧﺎﺳﺮاون ﭘﺎﭘﻠﯚ ﭘﯿﻜﺎﺳﯚ و ﮔﯚﯾﺎ و..ھﺘﺪ". 17
ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧوەی ﺑﺮاﯾﻟﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﻟ دەﺳت ،ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧوەﯾﻛﯽ ﻛﻮرﺗ ﺗﻣن ﺑﻮو .زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﺳــﺎﻜﯽ ﻧﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ﺑم ﻓﺮە ﺗﺮ و ﺗژی ﺑﻮو ﺑﯚ ﻣﮋوو. رەﻧﮕ دەﯾﺎن ﻛﺘﺒﯽ ﻟﺑﺎرەوە ﺑﺘ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺗﺎ دەﯾﺎن ﺳﺎﯽ ﻟﺑﺎرەوە ﺑﺪوﻦ ھﻨﺪەی ﻛﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ ھﺑﻮو و ھﻨﺪەش ﭘﻧﺪی ﻟ ﺑﺘ وەرﮔﺮﺗﻦ .ﻣﻮﺑﺎرەك ﺑ ﻣﻮﺑﺎرەﻛﯿﯽ ﺧﯚی وەك دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﻚ ،ﻛ ﺳــﯽ ﺳﺎڵ ﻟﺳر ﺗﺧﺘﯽ دەﺳﺗﺪا رۆﻧﯿﺸﺖ ،وﺗﻜﯽ ﺳﯿﺲ و داﻣﺎوﯾﺸﯽ ﻟ دواوە ﺑﺟ ھﺸﺖ و ﺋﺴﺘش وا ﺧﯚی ﻟ ﮔﺮﺗﯿﮕداﯾ ،ھﻨﺪەی ﻣرﺳــﯽ ﺗﯚﻣﺗﯽ ﻧﭼﻮوەﺗ ﭘﺎڵ .ﺗﯚﻣﺗﯽ ﭘﺎڵ ﻣﻮﺑﺎرەك دەﮔڕﺘوە ﺑﯚ ﭼﻧﺪ رۆژی دواﯾﻨﯽ دەﺳﺗﺪارﯾﺗﯽ و ﻓرﻣﺎﻧﺪاﻧﯽ وی ﺑﯚ ﺑﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪﺗﯿﮋی ﻟ ﺋﺎﺳﺖ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪەرەﯾﻠﺪا .ھﻨﺪەﯾ و ﺑس ،رەﻧﮕ ﻟﺸــﯽ ﮔردەن ﺋﺎزا دەرﺑﭽ ،ﺑم ﺗﯚﻣﺗﯽ ﭘﺎڵ ﻣرﺳــﯽ ﻟو رۆژەوەﯾ ،ﻛ دەﺳت دەﮔﺮﺘ دەﺳﺖ و رەﻧﮕ ﺑﺷﯽ ﺗﻣﻧﻜﯽ درﮋی ﺑﻧﺪﯾﻨﺨﺎﻧی ﺑﻜﺎ. ﭘﯽ ﻧﺎوێ ﻣﻦ ﺑﻢ ،زۆر ﻟو ﺗﯚﻣﺗﯾﻠی ﭘﺎڵ ﻣرﺳــﯽ ،ﻟواﻧﯾ دەﺳﻜﺎر ﯾﺎن ﮔورەﻛﺮدوو ﺑﻦ ﻟﻻﯾن ﻧﺎﺣزەﯾﻠﯽ وﯾﯿوە .ﺋوە ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿك دروﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎ ﻟ رووی ﻟﯚﺟﯿﻜوە ،ﻟﺑرﺋوەی ﻣﮋوو ﺋو ﭼﺘ ﻧﯿﯿ رووی داوە ،ﺋو ﭼﺘﯾ دەﯾﮕﻧوە و دەﯾﻨﻮوﺳﻨوە. ﮔورەﺗﺮﯾﻦ ﭘی ﺗوﯽ ﺳرۆﻛﻚ ﺋوەﯾ ،ﻛ ﮔﯾﺸﺖ ﺑ دەﺳت ،ھر وەك ﻟﻮوﺗﻜی ﻻﯾﻧ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻛی ﺧﯚی ﺑﻤﻨﺘوە و ھﺴــﻮﻛوت ﺑﻜﺎ، ﻟﺑرﺋــوەی وت ﺑ ﺋﺎوەزﯾﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿﺎﻧ ﻧﺎﯾﺗ ﺑڕﻮە ﺑﺮدن .ﺧﯚﻣﺎن دەزاﻧﯿﻦ ﻟم ﻧﺎوﭼﯾدا ،ﺣﺰب ﺑ ﺷــﻮەﯾﻛﯽ ﻛﻮﺮاﻧ ،ﻻرەﻣﻞ و ﻻﯾﻧﮕﺮی ﺳــرۆﻛ و ﺑــﺎوەڕی ﭘ دەﻛﺎ ،ﺑم ﮔل ﻻﻣﻞ و رەﺧﻨﮔﺮە ،زۆرﯾﺶ ﺑﺎوەڕ ﻧﺎﻛﺎ ﺑوەی ﮔﻮﯽ ﻟ دەﺑ .ﺳرۆﻛﯽ داﺑاو ﻣﺤﻣد ﻣرﺳﯽ ﻟوەﺷﯽ ﺗ ﭘڕاﻧﺪ .ﺑﻧﺎوی ﺋﺎﯾﻨوە دەدوا" :ﯾﺎن ﺷــرﯾﻌت ﯾﺎن ھﯿﭻ" .ﺳرۆﻛﯽ ﺳﻮﭘﺎ دە ﭼﻧﺪ ﺟﺎرم ﺋﺎﮔدار ﻛﺮدەوە "ﻛﺎﺑﺮا ﻧﻛی ،ﻧﻛی ﺑﺎﺳــﯽ ﺷرﯾﻌت ﺑﻜی .ﻧﻛی ﻻﻓﯽ ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﺗﯽ ﺑﺳــر ﺧﻜﺪا ﻟ ﺑﺪەی" .ﮔﻮﯽ ﻧﮔﺮت ﺗﺎ ﺋوەی رووی دا رووی دا. ﺗﯚ ﮔﻮێ ﻟ راﮔﯾﺎﻧﺪن ﺑﮕﺮە ،زۆرت ﻟو ﭼﺘﯾﻠی ﺳرەوە ﮔﻮێ ﻟ دەﺑ .ﺑم ﺑﻻی ﻣﻨــوە ھﯾﻛﯽ ﮔورەی ﺗﺮ ھﯾ ﻛس ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘ ﻧﺎﻛﺎ ،ﺋوﯾﺶ ﭘﺮﺳــﯽ وﺗاﻧﯿﯿ .وﺗاﻧــﯽ و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿﺎ ،ﭼﯽ ﺗﺮ ﻟم دﻧﯿﺎﯾدا ﯾك ﻧﺎﮔﺮﻧوە .دوو رەوﺗﯽ ﺟﯿﺎواز و ﺗﻧﺎﻧت دژ ﺑ ﯾﻛﯿﺸﻦ .ﭼﯽ ﺗﺮ وت ﻟ ﻛوﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎدا ﺟﯽ ﻧﺎﺑﺘوە ﺑﺎ ﺋو ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾ ﺋﺎﯾﻨﻜﯽ ﭘﯿﺮۆزﯾﺶ ﺑ. ﮔﻻن ﭼﯽ ﺗﺮ ﺑ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎ ھﻨﺎﺧﺗﻦ و ﻧﺎﭼﺎرﯾﺶ ﻧﯿﻦ ﺑڕﻮەﭼﻮون و ﺑرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻟ ﭘﻨﺎودا ﺑﺨﻧ ﻣﺗﺮﺳﯿﯿوە ،ﻛ رەﻧﮕ ھزاران ﻓ و ﺗﻛ ﻟ ﺑﻦ ﻛوی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎدا ھﺑﻦ .ﺑ ﺗﺎﯾﺒﺗﯿﺶ ﮔﻟﯽ ﻣﯿﺴﺮ ،ﻛ ﻟﻧﺎو وﺗﯾﻠﯽ ﻋرەﺑﺪا ﺧﯚی ﺑ ﺑﺮاﻣزن دەزاﻧ و ﭘﯽ واﯾ دەﺑ ﺋوان ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺑﯚ ﺑﺪەن. ﻟﺮەوە ،ﻣﯿﺴــﺮﯾﯿل ﻧﯾﺎﻧﺪەزاﻧﯽ ﺋﺎﺧﯚ ﭘﺮس ﭼﯿﯿ ﺳــرۆك ﻣرﺳﯽ ﺧﯚی ﻟ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﺰﯾﻜوە دەﻛﺎ ﻟو ﻛﺎﺗی ھﻣﻮو دﻧﯿﺎ دژی ﺋو ﻛﯚﻣﺎرەﯾ و دەﯾﺎﻧوێ ﺗﯽ ﺑﺴﺮەوﻨﻦ .ﻧﯾﺎﻧﺪەزاﻧﯽ ﺑﯚﭼﯽ ﺑﺎی داﯾوە ﻻی راﭘڕﯾﻨﯽ ﮔﻟﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ،ﻛ ﺳــرەﺗﺎ ﻻﯾﻧﮕﺮی ﻧﺑﻮو .ﻧﯾﺎﻧﺪەزاﻧﯽ ﻛﺸی ﻓﺳﺘﯿﻦ ﭼﯚن ﻣﺎﻣی ﻟﮔﺪا دﺘ ﻛﺮدن و ﭼﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﺗﺪا روو داوە ﻟ ﺳﯿﺎﺳــﺗﯽ وﺗﺪا .دەﺑ ﺋﻤ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻛ ﻣﯿﺴﺮﯾﯿل ،دوای ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧوەی ﺗﻣن ،ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛــوت ﻧﺎﺑ ھﯿﭻ ﭼﺘﻜﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻜﻧ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺧﻜﯽ ﺗﺮ ،ﺑﮕﺮە وەك ﮔﻮﺗﻢ ﺋﮔر ﺑﯚﯾﺎن ﺑﻠﻮێ ﺧﻚ ﺑﻜن ﺑ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن .ﺋﻣش دەق ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙروەرﯾﯽ راﺳﺘﻗﯿﻨ و ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﺋﺎوەزﯾﯿﺎﻧ و ﻛﺮدەوەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧﯾ ﻟم ﺳــردەﻣدا .ﺑﯚ ﮔﻟﯽ ﻣﯿﺴﺮ ،دﯾﻮدەرﺑﯿﻨﯿﯿك ﻧﺑﻮو ﻟ ﺳﯿﺎﺳﺗﯽ ﺳرۆك ﻣرﺳــﯿﺪا و ﺧﯚﺷﯽ رووﻧوەﻛﺮدﻧﻜﯽ ﭘﺸﻜﺶ ﻧﻛﺮد ﻟو ﺳﺎدا .ﺗﺎ ﺋوەی رووی دا رووی دا. ھﯾﻛــﯽ ﺗﺮی ﮔورە ﺋوەﯾ ﺋﮔر ﺗﯚ ﭘــﺖ واﺑ ﺋو ﭼﺘی ﻧﺎوﻣﺎن ﻧﺎوە ﺑھﺎری ﻋرەﺑﯽ ،رووداوﻚ ﺑ و ﺗ ﭘڕﯾﺒ ،زﻧﺠﯿﺮە راﭘڕﯾﻨﻚ ﺑﻦ ﻟ ﭼﻧﺪ وﺗﻜﯽ ﻋرەﺑﯿﺪا رووﯾﺎن داﺑ ﯾﺎن روو ﺑﺪەن و ﺗ ﺑﭙڕن ،زﻧﺠﯿﺮەﯾك ﺳﯿﺴﺘم رﻣﺎﺑﻦ و ﺑ ﺳﯿﺴﺘﻣﯽ ﺗﺮ ﮔﯚڕاﺑﻨوە ،دەﻣﻮﭼﺎوەﯾﻞ ھﺎﺗﺒﻨ ﮔﯚڕان .ھی ﮔورە ﻟو ﺗﮕﯾﺸﺘﻨی ﭘﺸوەداﯾ ﻟﺑرﺋوەی ﺑھﺎری ﻋرەﺑﯽ وەك ﻟ ﺳرەﺗﺎوە ھﺳﺘﯽ ﭘ دەﻛﯾﻦ ،ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﻜﯽ ﭘﯾﺪا ﻛﺮدووە ،ﻛ ﺑم زوواﻧ داﻧﺎﻣﺮﻛﺘوە، ﮔﻟﻚ ھﺎﺗﻮوەﺗ ﭘﺸــوە ﭼﯽ ﺗﺮ ﻛوی ﻧﺎﭼﺘ ﺳر .ﺗﯚ ﺑﺎﺳﯽ ھﺒﮋاردن و رەواﯾﺗﯿﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻢ ﺑﯚ ﻣﻛ ﻟﺑرﺋوەی ﺋو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧ دەزاﻧ ﺣﺷﺎﻣﺎﺗﯽ ﮔل رەﻧﮕ دەﻧﮓ ﺑ ﻛﺳﻚ ﺑﺪا وت ﺑرەو دواوە ﺑﺒﺎﺗوە .ﺋو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧ ،داﯾﻨﺎوە ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺳﺮەوێ ﺗﺎ وت ﻧﻛوﺘ ﺳر رﭽﻜی ﻣﮋووﯾﯿﯽ راﺳﺘﯽ ﺧﯚی .ﺑ ﻛﻮرﺗﯽ، ﺑھﺎری ﻋرەﺑﯽ ،ﮔﻟﯾﻠﯽ ﺋم ﻧﺎوﭼﯾی ﺧﺴﺘ ﺳر رﭼ و رﭽﻜی ﮔﯚڕﯾﻦ، ﮔﯚڕﯾﻨﻚ ﻛ ﻧﺎوەﺳﺘ .ﺗﯚ ﺑﺸــﯿﺒوە ﻟ ھﺒﮋاردن ،ﺋﮔر ﺋو ﻛﺳ ﻧﺑﺖ ﺋوان دەﯾﺎﻧوێ ،زۆرﯾﻨﻛت ﭘﻮوﻟﻚ ﻧﺎﻛﺎ و ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚت ﺗ ھﺪەﭼﻨوە.