Dwa Kwadranse kwiecień 2020 by Park Śląski

CZ Y T RAPO AJ R  st ron T 11 do

KWIECIEŃ 2020 | wydanie nr 2

Fot. Pixabay

Eksperci są zgodni – z takim kryzysem w historii najnowszej nie mieliśmy jeszcze do czynienia. Koronawirus okazał się sprawdzianem przede wszystkim dla służby zdrowia. Ogólnie, radzimy sobie dobrze, jesteśmy wskazywani nawet jako wzór, także dzięki dodatkowym środkom finansowym. W naszym regionie na walkę z COVID-19 pomiędzy szpitale podzielono aż 123 mln zł, które trafiły do 27 placówek medycznych.

GAZETA BEZPŁATNA

Zastrzyk gotówki na ratowanie życia

wota 105 mln zł pochodzi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. 12 mln zł to środki z budżetu państwa, z kolei 6 mln zł to wkład beneficjentów. – 123 miliony złotych to znaczne środki, które wygospodarowaliśmy dzięki bardzo dobrej współpracy z Komisją Europejską, rządem premiera Mateusza Morawieckiego, minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzatą Jarosińską-Jedynak. To dobry moment, by podziękować za to współdziałanie i życzliwość. 27 beneficjentów będzie mogło skorzystać z tych funduszy i przeprowadzić niezbędne modernizacje, zakupić sprzęt i doposażenie. To potwierdzenie konsekwentnego działania władz województwa na rzecz służby zdro-

wia – akcentuje marszałek Jakub Chełstowski. Środki zostały przeznaczone m.in. na zakup wyposażenia, modernizację infrastruktury szpitalnej, środki ochrony osobistej, urządzenia do dezynfekcji, materiały do diagnostyki niezbędne do leczenia pacjentów w stanie nagłego zagrożenia życia wynikającego z zaostrzenia choroby COVID-19 oraz pacjentów zakażonych wirusem. Polska jest chwalona za skuteczność w walce z koronawirusem przez publicystów opiniotwórczych magazynów na całym świecie. – Wschód Europy może udzielić zachodowi kontynentu lekcji o koronowirusie. Kraje tego regionu, w tym Polska, szybciej wprowadziły ograniczenia i mają w znacznym

stopniu zakażenia pod kontrolą – pisze Wall Street Journal. W Europie Zachodniej szpitale są przepełnione ludźmi chorymi na koronawirusa, a kostnice starają się nadążyć za rosnącą liczbą zmarłych. Jednak w krajach na wschodzie kontynentu zakażenia są w dużej mierze pod kontrolą, a rządy zaczynają rozluźniać blokady – twierdzą publicyści Wall Street Journal Bojan Pancevski i Drew Hinshaw. Wciąż jednak trudno powiedzieć, kiedy epidemia definitywnie minie. Cały świat czeka na szczepionkę. Ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa w dużej mierze zależy od nas samych – stosowania płynów dezynfekujących, rękawiczek i maseczek. /MAR/

Mówią liczby

Podział środków pomiędzy poszczególne szpitale  Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Częstochowie – 7,6 mln zł  Szpital Specjalistyczny w Chorzowie – 3,9 mln zł  Szpital Specjalistyczny nr 1 w Bytomiu – 1,5 mln zł  Zespół ZOZ w Cieszynie – 7,9 mln zł  Szpital Powiatowy w Zawierciu – 3,5 mln zł  Szpital Rejonowy w Raciborzu – 9,3 mln zł  Megrez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Tychach – 2,9 mln zł  Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rybniku – 10,2 mln zł  Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej – 3,4 mln zł  Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Sosnowcu – 10,8 mln zł  Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Jastrzębiu-Zdroju – 7,7 mln zł  Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka – 4,6 mln zł  Górnośląskie Centrum Medyczne – 6,5 mln zł  Centrum Pulmunologii i Torakochirurgii w Bystrej – 3,6 mln zł  ZOZ MSWiA w Katowicach - 2,4 mln zł  Miejskie ZOZ w Żorach – 6,4 mln zł  Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie – 2,5 mln zł  Szpital Powiatowy w Myszkowie – 3,8 mln zł  Centrum Pediatrii w Sosnowcu – 0,9 mln zł  Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe w Katowicach – 5,3 mln zł  Samodzielny Publiczny ZOZ w Sosnowcu – 2,2 mln zł  Stacja Pogotowia Ratunkowego w Częstochowie – 2,7 ml zł  Beskidzkie Pogotowie Ratunkowe w Bielsku-Białej – 0,5 mln zł  Cieszyńskie Pogotowie Ratunkowe – 2,7 mln zł  ZOZ w Żywcu – 2,4 mln zł  Miejski Szpital Zespolony w Częstochowie – 4,00 mln zł  Śląski Park Technologii Medycznych w Zabrzu – 0,5 mln zł  Gyncentrum Sp. z o.o., Laboratorium Medyczne GynCentrum – Oddział Sosnowiec – 1 mln zł  Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy Oddział w Gliwicach – 0,4 mln zł  Szpital Miejski nr 4 w Gliwicach Sp. z o.o. – 1 mln zł

TYM ŻYło #ŚLĄSKIE

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

STADION ŚLĄSKI KANDYDATEM

Gospodarza lekkoatletycznych Mistrzostw Europy poznamy w listopadzie Federacja European Athletics gospodarza tej prestiżowej imprezy wybierze dopiero jesienią, a nie tak jak pierwotnie planowano w maju. Jednym z kandydatów jest Stadion Śląski, a oficjalna nazwa projektu to Katowice-Silesia 2024.

ładze europejskiej lekkoatletyki zdecydowały, że ostateczna prezentacja kandydatów będzie miała miejsce w dniach 10 – 12 listopada w Paryżu. – Nasza aplikacja, w wersji online, została już zgodnie z planem przekazana do European Athletics. Wysłaliśmy również broszurę, będącą tak naprawdę wyciągiem z aplikacji, do członków rady. Muszę też podkreślić, że wręcz wzorowo układa się współpraca pomiędzy samorządem województwa, władzami Katowic

i Stadionem Śląskim – relacjonuje dyrektor ds. międzynarodowych PZLA Piotr Długosielski. – Wspólnie z samorządem województwa, władzami Katowic i PZLA wykonaliśmy sporo pracy, aby zaprezentować naszą kandydaturę w jak najlepszym świetle. Stadion Śląski organizacyjnie jest bardzo dobrze przygotowany do przeprowadzenia Mistrzostw Europy w 2024 roku, dlatego liczymy na pozytywne rozstrzygnięcia w listopadzie – akcentuje Jan Widera, prezes Stadionu Śląskiego.

Federacja europejska zdecydowała, że kandydaci – drugim jest Rzym – będą mieli nieco więcej czasu na prezentację swoich ofert tuż przed finałowym głosowaniem. – Zwykle prezentacja przed Radą European Athletics trwa kwadrans. Dziś już wiemy, że w listopadzie na przedstawienie wszystkich naszych atutów będziemy mieli 20 minut – dodaje Piotr Długosielski. Projekt Katowice-Silesia 2024 zaprezentowany został na spotkaniu w Lozannie w grudniu 2018 roku, podczas którego członkowie

European Athletics zapoznali się także z kandydaturą trzech innych miast: Göteborga, Mińska i Tampere. Już w styczniu 2019 roku Polski Związek Lekkiej Atletyki został poinformowany, że do dalszej rywalizacji przeszła kandydatura polska wraz z Göteborgiem i Mińskiem. W kwietniu 2019 roku Göteborg poinformował, że rezygnuje z ubiegania się o organizację wydarzenia. W sierpniu okazało się jednak, że swoją kandydaturę zgłosił także Rzym, natomiast w listopadzie z ubiegania się o mistrzostwa zrezygnował Mińsk. /MAR/

CHORZÓW

KATOWICE

Ambasadorzy Śląskiego czytali dzieciom w gwarze

Pomoc dla seniorów

Stadion Śląski razem ze swoimi ambasadorami, Anitą Włodarczyk i Witoldem Bańką, przygotowali niezwykłą akcję z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci. Odczytali bajki w śląskiej gwarze!

kwietnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci – data ta to również dzień urodzin Hansa Christiana Andersena, austriackiego pisarza i poety, autora baśni takich jak „Brzydkie Kaczątko”, „Calineczka” czy też „Królowa Śniegu”. To dość nietypowe święto obchodzone jest

od 1967 roku i ustanowione zostało przez Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych Ludzi, a jego celem jest wspieranie czytelnictwa przez najmłodszych. Z tej okazji Stadion Śląski zainicjował akcję, w ramach której zachęcił swoich ambasadorów do podzielenia się ulubioną literaturą dla najmłodszych. /MAR/

Koronawirus jest zagrożeniem dla życia zwłaszcza w przypadku osób starszych. Zarząd województwa zdecydował o uruchomieniu środków – aż 13 mln zł zostało przeznaczonych dla placówek sprawujących całodobową opiekę nad seniorami. – Jako pierwsi systemowo dostrzegliśmy problem. W ramach projektu „Śląskie pomaga” rozdysponowaliśmy 13 mln złotych na szybkie wsparcie seniorów i osób niepełnosprawnych przebywających w placówkach. Te środki mają pomóc także pracownikom placówek – wskazuje marszałek województwa, Jakub Chełstowski.

DWA KWADRANSE wydanie nr 2 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcja: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 666 031 389 E-mail: dwakwadranse@parkslaski.pl

Dzięki tym pieniądzom możliwe jest finansowanie zatrudnienia nowych pracowników, specjalistów ds. opieki i pielęgnacji podopiecznych, zakupu środków ochrony indywidualnej dla pracowników instytucji całodobowej a także doposażenie placówek w sprzęt niezbędny do walki z COVID – 19.

Redaktor naczelny: Marcin Król Publicystyka/reportaż: Przemysław Malisz Redaguje: zespół Projekt: Marcin Król/KaT-Graphic

O środki mogły ubiegać się wszystkie podmioty prowadzące placówki opieki całodobowej tj. samorządy, organizacje pozarządowe, podmioty medyczne oraz przedsiębiorcy prowadzący w tym zakresie działalność gospodarczą. Nabór wniosków był prowadzony od 15 do 21 kwietnia. /SAD/

Reklama: Dagmara Piskorz tel. 694 594 633 Nakład: wydanie elektroniczne

GOSPODARKA

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

TRWA DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ Z FUNDUSZY UNIJNYCH

Z ODSIECZĄ dla PRACODAWCÓW Pieniądze z EFS są realnym wsparciem dla przedsiębiorców w każdej gałęzi gospodarki. | Fot. Freepik

2,6 mld zł – taka kwota, po konsultacjach rządu z marszałkami województw zostanie wydane z funduszy unijnych na dofinansowanie pensji i składek pracowników firm, którym spadły obroty. Dzięki tym środkom finansowym uratowanych zostanie blisko 500 tysięcy miejsc pracy.

ieniądze pochodzą z Europejskiego Funduszu Społecznego. Początkowo mówiło się o środkach rzędu 1,5 mld zł. Rząd jeszcze raz policzył te pieniądze z marszałkami województw. Kwota została zwiększona o 1,1 mld zł. – Środki unijne pozwalają zminimalizować skutki związane z rozprzestrzenianiem się koronawirusa – skomentował marszałek Jakub Chełstowski. – Śląski Pakiet dla Gospodarki jest uzupełnieniem tzw. Tarczy Antykryzysowej i z pewnością będzie wsparciem dla gospodarki regionu. Ochrona miejsc pracy jest naszym wspólnym wyzwaniem. – Jeśli gramy do jednej bramki mamy większą pulę pieniędzy dostępnych na tych samych zasadach. Współpraca popłaca – dodaje minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Mechanizm jest prosty. Firmy, także te, które nie zatrudniają pracowników, a którym spadły obroty, będą mogły skorzystać z dofinansowania do pensji i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników. Dofinansowanie będzie mogło zostać przyznane, gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 30% – można będzie otrzymać dofinansowanie w wysokości do 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na każdego pracownika wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne – około 1500 zł miesięcznie na jednego pracownika czyli do ok. 4500 zł w ciągu 3 miesięcy. Jeśli obroty spadły o co najmniej 50% – można będzie otrzymać dofinansowanie w wysokości do 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na każdego pracownika wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne. W tym przypadku będzie to 2100 zł miesięcznie na jednego pracownika

czyli do ok. 6300 zł w ciągu kwartału. Przy spadku obrotów o 80% – można będzie otrzymać dofinansowanie w wysokości do 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na każdego pracownika wraz ze skład-

Z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników będą mogły skorzystać też organizacje pozarządowe, fundacje, stowarzyszenia, kościelne osoby prawne, stowarzyszenia jednostek samorządu tery-

miliona miejsc pracy – zapewnia szefowa Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. – Tarcza antykryzysowa ma stanowić ochronę dla firm przed negatywnymi skutkami pandemii.

Pieniądze pochodzą z Europejskiego Funduszu Społecznego. Początkowo mówiło się o środkach rzędu 1,5 mld zł. Rząd jeszcze raz policzył te pieniądze z marszałkami województw. Kwota została zwiększona o 1,1 mld zł. kami na ubezpieczenia społeczne. To kwota 2700 zł miesięcznie na jednego pracownika czyli do ok. 8100 zł wypłacana w ciągu 3 miesięcy

torialnego, spółdzielnie socjalne i spółki non-profit. – Szacujemy, że w ten sposób pomożemy utrzymać prawie pół

Do tarczy dokładamy kolejne elementy, żeby ta ochrona była jak najbardziej kompleksowa, a wsparcie, było adresowane również do innych

podmiotów także nieprowadzących działalności gospodarczej – organizacji pozarządowych, stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego czy spółdzielni socjalnych. Naszym nadrzędnym celem jest ochrona miejsc pracy – wyjaśnia minister rodziny, pracy i polityki społecznej Marlena Maląg. Przedsiębiorca może wskazać dowolne 2 kolejne miesiące w 2020 roku (np. luty-marzec) lub następujące po sobie 60 dni kalendarzowych i zestawić obroty z tego okresu z dwoma analogicznymi miesiącami 2019 roku. W przypadku organizacji pozarządowych obowiązują progi analogicznie jak w przypadku przedsiębiorców. Dotyczą one jednak nie obrotów, a spadku przychodów z działalności statutowej. Do określenia poziomu spadku przychodów (podobnie jak u przedsiębiorców) brane pod uwagę będą 2 kolejne miesiące w 2020 roku (np. luty-marzec) lub następujące po sobie 60 dni kalendarzowych, który zestawić trzeba z analogicznym okresem z 2019 roku. Pieniądze są przyznawane przez Powiatowe Urzędy Pracy. Wniosek o dofinansowanie (elektronicznie poprzez platformę praca.gov. pl) należy złożyć doPUP właściwego ze względu na swoją siedzibę lub miejsce wykonywania pracy przez pracowników w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Wnioski online można składać za pośrednictwem platformy praca.gov.pl. /MAR/ O śląskiej tarczy antykryzysowej szeroko piszemy na stronach 11–14 oraz 27–30.

rozmowa miesiąca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

jakub chełstowski

Z marszałkiem Województwa Śląskiego Jakubem Chełstowskim rozmawiamy o likwidacji skutków pandemii koronawirusa, wsparciu finansowym dla szpitali i seniorów, tarczy antykryzysowej dla przedsiębiorców oraz pytamy, czy jako społeczeństwo zdajemy dziś egzamin z odpowiedzialności w obliczu zagrożenia, z jakim przyszło nam się zmierzyć.

WYJDZIEMY Z TEGO SILNIEJSI

rozmowa miesiąca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

jakub chełstowski Epidemia koronawirusa postawiła nas w zupełnie nowej sytuacji. Dziś chyba nie mamy wątpliwości, iż mamy do czynienia z największym kryzysem, jakiego nie było od czasów II Wojny Światowej. Dżuma XXI wieku wywróciła nasze życie do góry nogami. I wciąż nie wiemy, kiedy wrócimy do normalności.

zeczywiście, mogłoby się zdawać, że jesteśmy tak mocni, że zwłaszcza teraz, w dobie niesamowitych wręcz osiągnięć technologicznych, postępu medycyny, nic nie powinno nas zaskoczyć. Ale życie dość brutalnie odarło nas ze złudzeń, pokazując, iż to tylko teoria. Jedynie sprawną organizacją i samodyscypliną jesteśmy w stanie znacznie ograniczać skutki pandemii. Właściwie to obecnie jedyna recepta.

Zdajemy ten egzamin?

ważam, że zdajemy. Pomimo że każdego dnia dowiadujemy się o nowych zakażeniach i niestety, także o zgonach, to wciąż mamy jeden z najniższych wskaźników ilości zachorowań na milion mieszkańców. Całkiem niedawno pochwalił nas na łamach Wall Street Journal, pisząc wprost, iż organizacji mogą nam pozazdrościć kraje Europy Zachodniej. To znaczy, że mechanizmy przyjętego systemu działają. Zostaliśmy w domach, słuchamy zaleceń, nie ryzykujemy. Pokazaliśmy, że jesteśmy odpowiedzialni. Wyciągnęliśmy wnioski obserwując sytuację we Włoszech czy Hiszpanii. Myślę, że szybko zdaliśmy sobie sprawę z zagrożenia. Nie traktowaliśmy i nie traktujemy obostrzeń w kategoriach ograniczania wolności, lecz sposobu reakcji na tę wyjątkową sytuację jako czegoś, co dzieje się dla naszego dobra. Zresztą sami jesteśmy tego przykładem – jeszcze w marcu ja i kilkoro przedstawicieli zarządu województwa zostaliśmy poddani kwarantannie. COVID-19 dotknął ministra Michała Wosia, z którym się spotkaliśmy. W naszym przypadku wynik testów był negatywny, minister zachorował, ale na szczęście szybko wrócił do zdrowia. Przebieg choroby relacjonował później w mediach, akcentując jak ona jest groźna. To ważne, bo jego słowa też na pewno trafiły do ludzi. Przykład dowodził, że zachorować może każdy. Wirus nie wybiera.

Województwo szybko zadziałało ruszając na pomoc szpitalom.

eszcze w marcu uruchomiliśmy środki dla szpitali podległych Urzędowi Marszałkowskiemu. Miliony złotych trafiły do placówek w Chorzowie, Częstochowie i Sosnowcu. Dzięki temu możliwy był błyskawiczny zakup potrzebnego sprzętu – tak niezbędnych respiratorów, mobilnych EKG, defibrylatorów, pomp infuzyjnych,

laryngoskopów, bronchofiberoskopu, zestawu ultrasonograficznego, aparatów do gazometrii, RTG przyłóżkowych, USG mobilnych, lamp bakteriobójczych, urządzeń do dezynfekcji suchą mgłą, nie wspominając już o środkach bezpośredniej ochrony. Zarząd województwa 8 kwietnia uchwalił zmiany w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Dokument w trybie pilnym trafił do Komisji Europejskiej, która jeszcze tego samego dnia w pełni go zaakceptowała. Dzięki temu możliwe było przekierowanie 75 mln euro, czyli ponad 330 mln zł właśnie na walkę z epidemią koronawirusa. W ten sposób realne stało dofinansowanie szpitali na poziomie ok. 95% kosztów kwalifikowalnych. Łączna kwota dofinansowania to ok. 117,5 mln zł, w tym ponad 12 mln zł to wkład budżetu państwa. Środki unijne z Europejskiego Funduszu Społecznego – również przekazywane w trybie nadzwyczajnym – pozwoliły na zakup środków ochrony osobistej, urządzeń do dezynfekcji i środków dezynfekcyjnych, a także testów i odczynników do badania próbek. Te zakupy uzyskają 100% wsparcia, a kwota jaka jest przeznaczona na

Walcząc z koronawirusem, musimy szykować się do walki na innym froncie. Zostaliśmy w domach, ale było to równoznaczne z zamrożeniem gospodarki. W chwili, gdy rozmawiamy rozpoczyna się luzowanie restrykcji, także w kontekście szeroko pojętego życia zawodowego, ale trudno spodziewać się, by z dnia na dzień udało nam się wrócić do koniunktury – co trzeba zaznaczyć – bardzo dobrej, którą mieliśmy przed wybuchem pandemii.

ożemy jednak zrobić na tyle dużo, by skrócić ten czas powrotu, do przynajmniej w miarę zadawalającej kondycji gospodarczej. To problem, który ma już skalę ogólnoświatową. O tym, że nie będzie nam łatwo mówił wcześniej premier Mateusz Morawiecki. Działa już rządowa tarcza antykry-

wynagrodzenia, pokrywać koszty najmu, czyli krótko a rzeczowo ujmując te kwestię – przeznaczyć pieniądze na każdy aspekt prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Dofinansowanie do wynagrodzeń uruchomione jest również w drugim filarze, który jest składową ogólnokrajowego programu POWER. W tej chwili ustalane są kwoty możliwej wysokości wsparcia. Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o te środki bezpośrednio w Powiatowych Urzędach Pracy. Drugi filar niesie ze sobą również możliwość dofinansowania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Warto przypomnieć, że takie rozwiązanie wprowadzono już 1 kwietnia. Trzeci filar zakłada m.in. wsparcie w zakresie utrzymania miejsc pracy, które mogą być zagrożone długofalowo. Mam tu na myśli takie branże jak gastronomia, turystyka, czy nawet tzw. organizacja czasu wolnego. Tam pomoc jest o tyle istotna, że właściwie każdy dzień przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej może postawić pod dużym znakiem zapytania ich przyszłość. Śląsk przez ostatnie lata bardzo umocnił swoją pozycję regionu, który jest chętnie odwiedzany przez turystów. To potencjał, którego nie

Życie pisze rozmaite scenariusze. To nie jest tak, że historię sobie wybieramy. W większym stopniu musimy liczyć się z jej oceną, zależną od tego, jak zachowamy się w sytuacjach kryzysowych. Bo tak naprawdę wtedy możemy udowodnić, że zasłużyliśmy sobie na kredyt zaufania udzielony nam przez społeczeństwo.

ich sfinansowanie to prawie 88 mln zł. W naszym regionie na walkę z COVID-19 pomiędzy szpitale podzielono aż 123 mln zł, które trafiły do 27 placówek medycznych. Kwota 105 mln zł pochodzi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. 12 mln zł to środki z budżetu państwa, z kolei 6 mln zł to wkład beneficjentów. Było to możliwe nie tylko dzięki współpracy z Komisją Europejską, ale także z rządem premiera Mateusza Morawieckiego. To nie wszystko. Zdecydowaliśmy, by na służbę zdrowia przekazać dodatkowe pieniądze z budżetu województwa. Radni Sejmiku pozytywnie zaopiniowali wniosek, na mocy którego przyjęto 20 kwietnia uchwałę o przekazaniu 62 mln zł. Środki te zostały odpowiednio podzielone: 27 mln zł zostanie rozdysponowanych na ustabilizowanie finansów szpitali, 21 mln zł na inwestycje a 12 mln zł na przeciwdziałanie związane z epidemią. Kwoty, jakie trafiły do służby zdrowia w regionie są ogromne, choć zdajemy sobie sprawę, że to nie koniec nakładów na ten cel. Zarząd województwa zdecydował również o uruchomieniu środków – aż 13 mln zł przeznaczonych dla placówek sprawujących całodobową opiekę nad seniorami. Dzięki tym pieniądzom możliwe jest finansowanie zatrudnienia nowych pracowników, specjalistów ds. opieki i pielęgnacji podopiecznych, zakupu środków ochrony indywidualnej dla pracowników instytucji całodobowej a także doposażenie placówek w sprzęt niezbędny do walki z COVID – 19.

zysowa. Pierwsze środki trafiły już na konta przedsiębiorców. Głównym założeniem jest, by jak najwięcej firm i podmiotów gospodarczych weszło w rytm rynkowy po wygaśnięciu epidemii. Dzięki temu odbicie od tego kryzysu może w tym momencie nastąpić dość szybko. Oczywiście, będzie to zależało od czynnika zdrowotnego. Wciąż nie wiemy, jak długo i w jakiej skali koronawirus będzie nas nękał. Niemniej, krok po kroku będziemy starali się wspierać i pomagać przedsiębiorcom, także jako samorząd województwa, Takie kroki od razu podjęliśmy.

Forma pomocy została ujęta w pięciu filarach.

rodki, które uruchamiamy – na początek miliard złotych, to pakiet ratunkowy oparty o unijne środki. Gdybym miał wyjaśniać to obrazowo, jest to tlen, który od razu staraliśmy się podać regionalnej gospodarce, głównie z myślą o sektorze Małych i Średnich Przedsiębiorstw, które przed epidemią świetnie się rozwijały, tworząc coraz więcej miejsc pracy. Już w pierwszym filarze sektor MŚP może skorzystać z puli 446 mln zł pochodzącej z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego rozpisanego na lata 2014-2020. Pożyczek udzielają podmioty: Fundusz Górnośląski, Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych i Bank Pekao S.A. Firmy mogą dzięki tym środkom wypłacać pracownikom

możemy zmarnować. Ale nie chcę też generalizować, bo nie ma chyba dziś branży, zwłaszcza w sektorze MŚP, gdzie przedsiębiorca może powiedzieć, że nie obawia się jutra. Dlatego w czwartym i piątym filarze zawarliśmy punkty mówiące o wsparciu inwestycji, ich promocji włącznie z eksportem. Bo powrót do normalności gospodarczej ma oznaczać, że każde z ogniw tego procesu ma być na powrót silne. Rozpoczęcie produkcji to jedno, rynek zbytu to drugie. Musi wrócić popyt na towary, a co za tym idzie – handel nimi. W piątym filarze zachęcamy także podmioty zewnętrzne do współpracy, a przedsiębiorców do innowacyjności. Jesteśmy otwarci na wszelkie propozycje, czekamy także na sygnały od przedsiębiorców, jak jeszcze w ich ocenie moglibyśmy tę formę pomocy rozszerzyć. Ta współpraca jest konieczna. Stanęliśmy dziś przed dużym wyzwaniem, a jako samorząd województwa jesteśmy przecież po to, by wsparciem służyć. Musimy wspólnie przez to przejść. Wierzę, że nas to wzmocni. Wyjdziemy z tego silniejsi.

To wsparcie dla przedsiębiorców zostało rozszerzone. W połowie kwietnia rząd konsultował się z marszałkami województw co przeznaczenia dodatkowych funduszy unijnych na dofinanso-

wanie pensji i składek pracowników firm, którym spadły obroty. Dzięki tym środkom finansowym uratowanych zostanie blisko 500 tysięcy miejsc pracy.

owa tutaj kwocie 2,6 miliarda złotych pochodzących z Europejskiego Funduszu Społecznego. Mechanizm jest prosty. Firmy, także te, które nie zatrudniają pracowników, a którym spadły obroty, będą mogły skorzystać z dofinansowania do pensji i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników. Przedsiębiorca może wskazać dowolne dwa kolejne miesiące w 2020 roku – np. luty–marzec – lub następujące po sobie 60 dni kalendarzowych i zestawić obroty z tego okresu z dwoma analogicznymi miesiącami 2019 roku. W przypadku przedsiębiorców, program pomocowy jest rozpisany w oparciu o trzy warianty – gdy obroty spadły im o 30%, 50% i powyżej 80%. Są bowiem i tacy, którzy stracili nawet 100% swoich przychodów. Jest to rozbudowana forma wsparcia, z którego prócz przedsiębiorców będą mogły skorzystać także Z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników będą mogły skorzystać też organizacje pozarządowe, fundacje, stowarzyszenia, kościelne osoby prawne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne i spółki non -profit. W przypadku organizacji pozarządowych obowiązują progi analogicznie jak w przypadku przedsiębiorców. Dotyczą one jednak nie obrotów, a spadku przychodów z działalności statutowej.

Żadnemu z Pana poprzedników nie przyszło działać i pracować w tak niecodziennych, zaskakujących i trudnych warunkach.

ycie pisze rozmaite scenariusze. To nie jest tak, że historię sobie wybieramy. W większym stopniu musimy liczyć się z jej oceną, zależną od tego, jak zachowamy się w sytuacjach kryzysowych. Bo tak naprawdę wtedy możemy udowodnić, że zasłużyliśmy sobie na kredyt zaufania udzielony nam przez społeczeństwo. Nadszedł moment, gdy rzeczywistość mówi do nas „sprawdzam” i punkt po punkcie weryfikuje naszą pracę. Nie mam zamiaru narzekać na okoliczności, w jakich przyszło mi i całemu zarządowi pracować, bo naszym obowiązkiem jest skuteczność niezależnie od tego, co przyniósł nam los. Przyjąłem system wartości, gdzie najwyższym celem jest udzielanie przez nas jako zarząd takiego wsparcia, w którym wymierne ma być ocalenie ludzkiego życia w szpitalach i ratunek dla egzystencji dla pracodawców i pracowników, bo gdy już tą straszną chorobę razem pokonamy, trzeba mieć też do czego wrócić. Nic ponad ludzkie zdrowie i dobro nie jest dla mnie ważniejsze. Chcę wierzyć, że już niedługo spotkam się z mieszkańcami regionu w dużo lepszej rzeczywistości. Wytrwajmy. Bądźmy dalej odpowiedzialni i cierpliwi. Tak, by znowu mogło być przepięknie.

rozmawiał MARCIN KRÓL

park śląski poleca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

BRAWO „ŚLĄSK”! Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” to ważna artystyczna marka regionu. | Fot. I. Dorożański

Taniec natchniony i koncert dwóch narodów Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło wyniki naboru w ramach programu „Kultura Inspirująca”. Wśród docenionych zadań znalazły się dwa projekty autorstwa Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Pozytywnie oceniono w sumie 31 projektów, które otrzymają dofinansowanie na łączną kwotę 5,5 mln zł. Ich celem jest budowanie wizerunku Polski jako państwa nowoczesnego, otwartego na międzykulturowy dialog oraz świadomego swojego wielowiekowego dziedzictwa.

ermin realizacji projektów może jednak ulec zmianie ze względu na epidemię koronawirusa na całym świecie. Na takie rozwiązanie zielone światło dało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Z wyników rozstrzygniętego programu „Kultura Inspirująca” satysfakcji nie ukrywa Zbigniew Cierniak, dyrektor Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Cieszy się, że resort kultury daje możliwość elastycznego podejścia do samej realizacji zaplanowanych przedsięwzięć, zwłaszcza że w przypadku Zespołu „Śląsk” dotyczą one współpracy międzynarodowej, a w dobie koronawirusa ta siłą rzeczy jest utrudniona. – Zdajemy sobie sprawę z ograniczeń, jakie wynikają z obecnej sytuacji, zarówno jeśli chodzi o naszą instytucję, jak i partnerów zagranicznych w Gruzji i Japonii. Będziemy jednak robić wszystko, aby zrealizować założenia najbliżej pierwotnych planów – mówi Zbigniew Cierniak. – Jesteśmy otwarci na współpracę i jeśli będzie trzeba nieco zmodyfikować projekty, to tak zrobimy. Być może będzie należało pójść w stronę cyfrowego udostępniania kultury. Mamy za sobą pierwsze, dobre doświadczenia, zapewne będziemy je jeszcze zbierać w najbliższym czasie, i to pozwoli płynnie wprowadzić nowe pomysły. Pierwszy z projektów złożonych przez Zespół „Śląsk” zakłada reali-

zację polsko-gruzińskiego przedsięwzięcia pod nazwą „Koncert dwóch narodów”. Warsztaty i koncerty Zespołu „Śląsk” i Gruzińskiego Państwowego Narodowego Zespołu Pieśni i Tańca „Erisioni” w Tbilisi. Zgodnie z założeniami projektu,

przyczyni się także do budowania pozytywnego wizerunku Polski jako kraju o bogatym dorobku kulturalnym i ciekawej tradycji. Warsztaty artystów obu zespołów będą obejmowały naukę polskich tańców narodowych, opracowane będą ukła-

tego dorobku narodowego Polski poprzez prezentację polskich tańców i pieśni. Każdy z zespołów zaprezentuje utwory ukazujące wielowiekowe dziedzictwo kulturowe swojego kraju, a całość widowiska będzie kwintesencją międzykulturowego dialogu.

Program MKiDN „Kultura Inspirująca” jest jednym z fundamentów zintegrowanego systemu promocji kultury polskiej za granicą, projektu strategicznego, realizowanego w ramach rządowej Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju i koordynowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, we współpracy z Ministrem Spraw Zagranicznych. w Gruzji odbędą się wspólne koncerty i warsztaty artystów obu zespołów. Celem głównym zadania będzie promocja kultury polskiej w Gruzji i wzmocnienie dialogu międzykulturowego pomiędzy Polską i Gruzją. Tak zainicjowana wymiana kulturalna ma przynieść owoce w postaci dalszej współpracy artystycznej,

dy choreograficzne, które zostaną wykorzystane podczas wspólnych koncertów. Oprócz wspólnej prezentacji scenicznej, zajęcia będą źródłem wzajemnej inspiracji i okazją do wymiany twórczej aktywności. Koncepcja artystyczna koncertów zakłada ukazanie kulturalnego dziedzictwa strony gruzińskiej oraz boga-

Drugie z zadań, które otrzymało dofinansowanie Ministerstwa Kultury nosi nazwę: „Taniec natchniony – od folkloru do współczesności” – prezentacja spektaklu baletowego „Exodus” jako nowatorskiego podejścia do promocji kultury polskiej. Zagranicznym partnerem Zespołu „Śląsk” zostały japońskie instytucje:

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” To jeden z największych polskich zespołów folklorystycznych, założony 1 lipca 1953 przez Stanisława Hadynę oraz Elwirę Kamińską. Zespół dał już ponad 8 tysięcy koncertów dla 26 milionów widzów, artyści odwiedzili przy tym 44 kraje na pięciu kontynentach. Za swoją działalność Zespół „Śląsk” był wielokrotnie nagradzany. W swoim dorobku ma kilkadziesiąt nagród i wyróżnień.

Port of Humanity Tsuruga Museum w Tsurudze i Theater Xcai w Tokio. Realizacja projektu będzie polegała na prezentacji spektaklu „Exodus” w wykonaniu artystów baletu Zespołu „Śląsk” dla japońskiej publiczności w Tsurudze i Tokio. Założeniem artystycznym jest spotkanie dwóch kultur oraz pokazanie współczesnego tańca i muzyki inspirowanych tradycyjnymi dziełami Zespołu „Śląsk”. Na program spektaklu złożą się etiudy taneczne, które łączą tradycję z nowoczesnością. Celem projektu jest doskonalenie tańca tradycyjnego i wspieranie interakcji pomiędzy Krajem Kwitnącej Wiśni i zachodnimi kulturami tańca. Poprzez promocję polskiej kultury wśród japońskiej publiczności, zostanie ukazana jej uniwersalność i rola w budowaniu światowego dziedzictwa kulturowego. Integralną częścią zadania będą warsztaty z polskiego tańca narodowego, których uczestnikami będzie lokalna społeczność Tsurgii. Program MKiDN „Kultura Inspirująca” jest jednym z fundamentów zintegrowanego systemu promocji kultury polskiej za granicą, projektu strategicznego, realizowanego w ramach rządowej Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju i koordynowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, we współpracy z Ministrem Spraw Zagranicznych. /PM/

PULS REGIONU

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

STRATEGIA DOCENIONA W EUROPIE Teraz wykorzystanie funduszy europejskich w celu zwalczenia epidemii koronawirusa i złagodzeniu jej skutków na gospodarkę w regionie będzie jeszcze bardziej ułatwione. Zarząd Województwa Śląskiego podjął natychmiastowe kroki, aby sięgnąć po dodatkowe środki na ten cel.

kwietnia uchwalono zmiany w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Dokument w trybie pilnym trafił do Komisji Europejskiej, która jeszcze tego samego dnia w pełni go zaakceptowała. Podkreślić należy, że Śląsk, Wielkopolska oraz łódzkie, to trzy regiony, jedne z pierwszych w całej Unii Europejskiej, które uzyskały pozytywną decyzję w tym zakresie. Efektem przyjętych zmian jest przekierowanie 75 mln euro, czyli ponad 330 mln zł właśnie na walkę z epidemią koronawirusa. – Od kilku tygodni ciężko pracujemy, współpracując z przedstawicielami Komisji Europejskiej, z administracją rządową, by zapewnić mieszkańcom regionu bezpieczeństwo w trudnym okresie walki z pandemią, zarówno pod względem zdrowotnym, jak również spo-

łecznym i gospodarczym – mówi marszałek Jakub Chełstowski. – Cieszę się, że Komisja Europejska doceniła naszą pracę. Środki unijne pozwolą zminimalizować skutki związane z rozprzestrzenianiem się wirusa.

Fot. Pixabay

Szpitale otrzymają dofinansowanie na poziomie ok. 95% kosztów kwalifikowalnych. Łączna kwota dofinansowania to ok. 117,5 mln zł, w tym ponad 12 mln zł to wkład budżetu państwa. Środki unijne z Europejskiego Funduszu Społeczne-

Zakres projektów został uzgodniony zarówno z Komisją Europejską jak i Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej. Natomiast metodologia doboru jednostek uwzględniała podmioty, które decyzją wojewody zostały postawione w stan podwyż-

Obecnie przyjęte zmiany w Regionalnym Programie Operacyjnym pozwoliły również na sprawne przekierowanie środków dla przedsiębiorców zarówno w formie dotacji jak i w formie instrumentów zwrotnych. Zmiany dokonane w Regionalnym Programie Operacyjnym pozwoliły na dalsze decyzje zarządu województwa o przyjęciu listy 26 szpitali, które w trybie nadzwyczajnym otrzymają wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na wyposażenie w sprzęt medyczny niezbędny do niesienia pomocy pacjentom dotkniętym epidemią.

go – również przekazywane w trybie nadzwyczajnym – pozwolą na zakup środków ochrony osobistej, urządzeń do dezynfekcji i środków dezynfekcyjnych, a także testów i odczynników do badania próbek. Te zakupy uzyskają 100% wsparcia, a kwota jaka jest przeznaczona na ich sfinansowanie to ok. 88 mln zł. W tym przypadku 11,7 mln zł to wkład z budżetu państwa.

szonej gotowości, a także realizują kluczowe z punktu widzenia przeciwdziałania COVID-19 zadania polegające na udzielaniu specjalistycznych świadczeń medycznych. Całość wsparcia dla sektora służby zdrowia, pochodząca zarówno ze środków UE jak i budżetu państwa na walkę z COVID-19 to ponad 195,4 mln zł.

Obecnie przyjęte zmiany w Regionalnym Programie Operacyjnym pozwoliły również na sprawne przekierowanie środków dla przedsiębiorców zarówno w formie dotacji jak i w formie instrumentów zwrotnych. Zarząd województwa zaplanował dodatkowy nabór projektów. Kwota wsparcia przeznaczona na konkurs to ponad 76 mln zł. Celem będzie przede wszystkim utrzymanie miejsc pracy zagrożonych likwidacją oraz utrzymanie konkurencyjności dotkniętych kryzysem przedsiębiorstw z sektora MŚP. W ramach konkursu wspierane będą także inwestycje prowadzące do zwiększenia konkurencyjności oraz przyczyniające się tworzenia przez przedsiębiorstwa miejsc pracy.

PRZEMYSŁAW MALISZ

Sejmik Forum ekspertów dofinansował doradzi przedsiębiorcom szpitale RZECZYWISTOŚĆ PO PANDEMII

Gospodarka jest krok po kroku odmrażana, ale przedsiębiorcy i firmy prócz wsparcia finansowego, potrzebują rzeczowego doradztwa, jak uporać się z kryzysem, który dotknął ich wskutek pandemii. Pomoże im w tym Śląskie Forum Ekspertów, które zostało powołane z inicjatywy marszałka województwa, Jakuba Chełstowskiego.

skład Forum wchodzą przedstawiciele środowiska gospodarczego, w tym samorządu gospodarczego, organizacji pracodawców, środowiska naukowego, organizacji pracowników i samorządu terytorialnego. Ich praca będzie w praktyce działaniem uzupełniającym do zaproponowanego Śląskiego Pakietu dla Gospodarki. Forum ma proponować rozwiązania zaradcze jak i stymulujące działalność firm w trakcie i po pandemii. Chodzi o rozwiązania, które mogłyby realnie zmniejszyć negatywne skutki obecnej sytuacji. Forum zajmie się m.in. przygotowywaniem rekomendacji związanych z pobudzaniem aktywności gospodarczej po okresie ograniczenia aktywności gospodarczej, podnoszeniem poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa, kreowanie rynku pracy, realizacją wspomnianego już Śląskiego Pakietu dla Gospodarki. /MAR/

Śląskie Forum Ekspertów tworzą: Janusz Michałek (prezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej), Tomasz Zjawiony (prezes Regionalnej Izby Gospodarczej), Grzegorz Tobiszowski (poseł Parlamentu Europejskiego), Witold Bańka (przewodniczący WADA), Filip Grzegorczyk (prezes Tauron S.A.), Tomasz Rogala (prezes Polskiej Grupy Górniczej), Danel Ozon (wiceprzewodniczący Stowarzyszenia „Polski Wodór”), Zbigniew Gieleciak (prezes Okręgowej Izby Przemysłowo-Handlowej w Tychach), Jadwiga Dyktus (prezes zarządu Towarzytwa Finansowego Silesia), Marcin Materna (Związek Przedsiębiorców i Pracodawców), dr Michał Zembala (kierownik Oddziału Kardiochirurgii i Transplantologii Serca i Płuc oraz Mechanicznego Wspomagania Krążenia), Wojciech Kuśpik (prezes Polskiego Towarzystwa Wspierania Przedsiębiorczości), Jan Widera (prezes Stadionu Śląskiego), Adam Wawoczny (prezes Śląskiej Organizacji Turystycznej), Krzysztof Krystowski (prezes Śląskiego Klastra Lotniczego), Artur Tomasik (prezes Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego), Aleksander Szlachetko (prezes ESL Polska), Agnieszka Gajewska (PWC), Marcin Nowak (ABSL), Mariusz Mielczarek (Amazon), profesor Arkadiusz Mężyk (rektor Politechniki Śląskiej w Gliwicach) dr hab. Robert Tomanek, prof. UE (rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach), prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk (rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach), Jan Bondaruk (zastępca dyrektora Głównego Instytutu Górnictwa), Marcin Krupa (prezydent Katowic), Krystian Stępień (prezes Funduszu Górnośląskiego), Marcin Wilk (prezes Śląskiego Funduszu Rozwoju), Krzysztof Spyra (dyrektor Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości), Grzegorz Sikorski (dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy), Małgorzata Staś (dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego), Wojciech Dziąbek (dyrektor Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego), Aleksandra Monsiol-Szatkowska (dyrektor Departamentu Gospodarki i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Marszałkowskiego).

Podczas kwietniowej sesji, radni zadecydowali o przekazaniu 62 mln zł na szpitale w regionie.

arszałek Jakub Chełstowski zaproponował przeznaczenie 27 mln zł na ustabilizowanie sytuacji finansowej lecznic, 21 mln zł na niezbędne inwestycje w służbie zdrowia i 12 mln zł na walkę z koronawirusem. – Cały czas inwestujemy w służbę zdrowia, w doposażenie placówek medycznych w niezbędny sprzęt, który ma pomóc w walce z epidemią. Mam tu na myśli środki unijne, środki pochodzące z budżetu państwa, i te z budżetu województwa – podkreśla marszałek Jakub Chełstowski. Zmiany w budżecie uwzględniają zwiększenie przychodów o 91,1 mln zł, pochodzących z nadwyżki budżetowej z roku poprzedniego. Wydatki zostały zaplanowane na podobną kwotę.

Podczas obrad podjęto także uchwałę w sprawie utworzenia wspólnej instytucji kultury „Panteon Górnośląski w Katowicach” i nadanie jej statutu. – Panteon Górnośląski ma być miejscem opowiadającym o trudnej, ale i pięknej historii Śląska. To szczególnie istotne w perspektywie obchodów stulecia Powstań Śląskich i powrotu tych ziem do macierzy – akcentuje marszałek Jakub Chełstowski. Radni podjęli ponadto decyzję w kwestii udzielenia pomocy finansowej powiatowi cieszyńskiemu w wysokości 3 mln zł z przeznaczeniem na utworzenie kompleksu leczenia chorób zakaźnych i chorób płuc w Szpitalu Śląskim. Inwestycja obejmuje roboty budowlane i zakup wyposażenia dla oddziałów szpitala. Łączna kwota przekazana na tę inwestycję to 6 mln zł. /MAR/

#W8STREFIE KULTURY

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Melomani komponują wirtualnie z filharmonią W Filharmonii Śląskiej powstaje nowy, wyjątkowy utwór, o którego ostatecznym kształcie będą decydowali wyłącznie internauci. W akcji biorą udział znani kompozytorzy. Sama kompozycja będzie dedykowana m.in. zmarłemu niedawno Krzysztofowi Pendereckiemu. – Internauta ma tak naprawdę wpływ na każdy element procesu twórczego. Sam kompozytor daje nam dwie wersje do wyboru fragmentu muzyki i to my, jako słuchacze, decydujemy co chcemy dalej słyszeć. Odbywa się to za pomocą bardzo szybkiego komunikatora, jakim jest Facebook. Głosy można oddawać za pośrednictwem naszego profilu – wyjaśnia Adam Wesołowski, dyrektor filharmonii. W akcję włączyło się grono wybitnych kompozytorów polskich i zagranicznych, m.in. Enjott Schneider, Marcel Chyrzyński, Paweł Mykietyn. Zasada jest bardzo prosta. Każdego dnia na profilu Filharmonii Śląskiej na Facebooku prezentowane są dwa, alternatywne fragmenty nowego utworu. W głosowaniu internetowym każdy może przyczynić się do decyzji, który z nich zostanie dołączony do powstającej kompozycji. Dla najbardziej aktywnych uczestników akcji przewidziane

ZWIEDZANIE online

są nagrody. Zostaną także rozdane darmowe zaproszenia na koncert premierowy, podczas którego

będzie można usłyszeć tę kompozycję. Partytura będzie opatrzona wszystkimi nazwiskami lub nawet

pseudonimami osób, które oczywiście sobie tego życzą. Każdy z kompozytorów może

tworzyć od poniedziałku do soboty, a w niedzielę podsumowane zostaną efekty jego wspólnych z internautami działań. Kolejny tydzień należeć będzie już do innego kompozytora. Utwór zostanie wykonany tuż po jego stworzeniu przez muzyków Filharmonii Śląskiej. Na razie w okolicznościach narzuconych przez konieczność kwarantanny. Każdy muzyk w domu będzie nagrywać swoją partię, a następnie reżyser dźwięku złoży ją w całość i już będziemy mieć ten pierwszy obraz utworu z realnym dźwiękiem. Tyle odnośnie kwestii technicznych samego nagrania. Bo co do koncertu, wszystko póki co jest niewiadomą. – Żadnej daty w tej chwili nie jesteśmy w stanie podać. Na pewno wcześniej o tym poinformujemy. Zakładam, że z miesięcznym wyprzedzeniem. Premiera nastąpi podczas koncertu w Filharmonii Śląskiej bądź w Spodku – dodaje Adam Wesołowski. /MAR/

Od klasyki przez motocykle aż po hip-hop

Koronawirus nie oszczędza nikogo. Kultura nie jest tu wyjątkiem, co nie znaczy, że jej instytucje nie radzą sobie w czasie epidemii. Z powodzeniem docierają do odbiorców za pośrednictwem Internetu. Ciekawą ofertę prezentuje Muzeum Śląskie, którego ekspozycje możemy nie tylko wirtualnie zwiedzać, ale także nabyć jego wydawnictwa i to o połowę taniej.

uzeum rozpoczęło nowy cykl zajęć on-line i zaprasza wszystkich do zabawy zainspirowanej kolekcjami muzealnymi. Udostępniane są filmy instruktażowe, a szablony, zdjęcia wybranych dzieł sztuki bądź wystaw pomogą tworzyć i projektować w domowym zaciszu. Placówka swoje kolekcje prezentuje poprzez znajdującą się na stronie internetowej wyszukiwarkę zbiorów, w której znajdziemy największe dzieła mistrzów polskiego malarstwa od 1800 roku, twórców współczesnych, a także artystów nieprofesjonalnych. Strona jest nie lada gratką również dla wielbicieli fotografii oraz obiektów archeologicznych, etnologicznych, jak

i z zakresu scenografii. Zbiory są na bieżąco aktualizowane, m.in. od kilku dni można oglądać zdjęcia z cyklu „Turniej motocyklowy” autorstwa znanej artystki Rozalii Jury lub pejzaże przemysłowego Śląska Tadeusza Kluby wykonane w latach 70. XX w. Interesujące nas eksponaty możemy znaleźć według kryteriów zawierających nazwę kolekcji oraz m.in. typ obiektu, datę, miejsce powstania i pochodzenia, materiał /surowiec i technikę, nazwisko twórcy oraz hasło przedmiotowe. Poznawać kolekcje można również poprzez media społecznościowe, w których Muzeum Śląskie publikuje wpisy prezentujące poszczególne opatrzone komentarzem dzieła.

Dostępne są także spacery wirtualne po zorganizowanych w ostatnich miesiącach bardzo popularnych, ważnych i nagradzanych wystawach: „Perspektywa wieku dojrzewania. Szapocznikow – Wróblewski – Wajda” oraz „Zajawka. Śląski hip -hop 1993–2003”. Dzieci mogą korzystać z kolorowanek zainspirowanych muzealną kolekcją sztuki polskiej. Są one udostępniane poprzez media społecznościowe oraz stronę internetową. Wystarczy zapisać i wydrukować udostępnione pliki, by twórczo pobawić się w słynnych malarzy. Muzeum Śląskie zachęca także do skorzystania z akcji „Kultura z dostawą do domu”, dzięki której poprzez sklep internetowy można

zamówić wydawnictwa 50% taniej. Wśród publikacji przybliżających m.in. zagadnienia z dziedziny sztuki, architektury, historii i scenografii oraz szeroko pojętej antropolo-

gii każdy znajdzie coś dla siebie. Muzeum nie zapomniało także o najmłodszych czytelnikach, proponując publikacje z bogatą szatą graficzną. /MAR/

ZŁOTE MASKI

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

#W strefie kultury

Na razie tylko nominacje Kto został nominowany w tegorocznej, a 52. w historii edycji Złotych Masek wiadomo już od dłuższego czasu, bowiem ogłoszono je podczas marcowego Międzynarodowego Dnia Teatru. Z powodu epidemii koronawirusa odwołano jednak galę, podczas której mieli zostać ogłoszeni laureaci. Na razie nie podano jeszcze nowego terminu. Pierwotnie uroczystość miała odbyć się 31 marca.

śród nominowanych znalazły się przedstawienia, których premiery miały miejsce w teatrach województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku.

w teatrach lalkowych, aktorstwo za rolę wokalno-aktorską, aktorstwo za rolę drugoplanową, reżyseria, scenografia oraz nagroda specjalna – które mają charakter pieniężny i w tym roku nagrody wynoszą po 10 tys. zł każda.

Przedstawienia zostały ocenione w 10 kategoriach: spektakl roku i spektakl dla młodych widzów – obie kategorie mają charakter honorowy, a także: aktorstwo za rolę kobiecą w spektaklach dramatycznych, aktorstwo za rolę męską w spektaklach dramatycznych, aktorstwo za rolę

Zgodnie z regulaminem przyznawania nagrody, w każdej z kategorii wskazano po trzy nominacje. Wobec braku nominacji w kategorii choreografia/ruch sceniczny, przyznano 6 nominacji w kategorii nagroda specjalna. /MAR/

Nominacje do nagród teatralnych Złote Maski w województwie śląskim za rok 2019: Kategoria SPEKTAKL ROKU

„ROSEMARY” Magdy Fertacz w reżyserii Wojciecha Farugi w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach. „WILQ SUPERBOHATER” Bartosza Minkiewicza, Tomasza Minkiewicza, Michała Kmiecika w reżyserii Remigiusza Brzyka w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach. „ŹLI ŻYDZI” Joshuy Harmona w reżyserii Marcina Sławińskiego w Teatrze Nowym w Zabrzu.

w reżyserii i adaptacji Małgorzaty Warsickiej w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej.

Kategoria AKTORSTWO ZA ROLĘ MĘSKĄ W SPEKTAKLACH DRAMATYCZNYCH

Kategoria SPEKTAKL DLA MŁODYCH WIDZÓW

„ŁYSEK Z POKŁADU IDY” Gustawa Morcinka w reżyserii Konrada Dworakowskiego w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora ATENEUM w Katowicach. „TUWIM DLA DZIECI” na podstawie wierszy Juliana Tuwima w reż. Jerzego Jana Połońskiego w Teatrze Miejskim w Gliwicach. „OPOWIEŚCI ZE ZMYŚLONEGO CYRKU” w reżyserii Marty Kuczyńskiej i Jacka Timingeriu w Teatrze Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie.

Kategoria AKTORSTWO ZA ROLĘ KOBIECĄ W SPEKTAKLACH DRAMATYCZNYCH

AGNIESZKA KWIETNIEWSKA za rolę Kurta Gerrona w spektaklu „Kurt Gerron. Führer daje miasto Żydom” Jolanty Janiczak w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach oraz za udział w spektaklu „Dead Girls Wanted” Jolanty Janiczak i Grzegorza Stępniaka w reżyserii Wiktora Rubina w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. ALEKSANDRA PRZYBYŁ za rolę Rose w spektaklu „Rosemary” Magdy Fertacz w reżyserii Wojciecha Farugi w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach. MARTA GZOWSKA-SAWICKA za rolę Wolanda w spektaklu „Mistrz i Małgorzata”

KRZYSZTOF SATAŁA za rolę Jonah’a w spektaklu „Źli Żydzi” Joshuy Harmona w reżyserii Marcina Sławińskiego w Teatrze Nowym w Zabrzu. DARIUSZ CHOJNACKI za rolę Wilq’a w spektaklu „Wilq Superbohater” Bartosza Minkiewicza, Tomasza Minkiewicza, Michała Kmiecika w reżyserii Remigiusza Brzyka w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach. ARTUR ŚWIĘS za rolę Führera w spektaklu „On wrócił” Timura Vermesa w reżyserii Roberta Talarczyka w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach.

Kategoria AKTORSTWO ZA ROLĘ W TEATRACH LALKOWYCH

DAGMARA WŁOSZEK-RABSKA za rolę Pchły w spektaklu „Pchła Szachrajka” Jana Brzechwy w adaptacji i reżyserii Lucyny Sypniewskiej w Teatrze Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana w Bielsku-Białej. MICHAŁ SKIBA za rolę Łyska w spektaklu „Łysek z pokładu Idy” Gustawa Morcinka w reżyserii Konrada Dworakowskiego w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora ATENEUM w Katowicach. GRZEGORZ ECKERT za rolę Kuboka w spektaklu „Łysek z pokładu Idy” Gustawa Morcinka w reżyserii Konrada Dworakowskiego w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora ATENEUM w Katowicach.

Kategoria AKTORSTWO ZA ROLĘ WOKALNO-AKTORSKĄ

KAMIL FRANCZAK za rolę Mistrza Ceremonii w spektaklu „Cabaret” w reżyserii Jacka Bończyka w Teatrze Rozrywki w Chorzowie.

WIKTORIA WĘGRZYN-LICHOSYT za rolę Kaliny w spektaklu „Wyspa Kalina” w reżyserii Agaty Puszcz w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. GABRIELA GOŁASZEWSKA za rolę Adiny w spektaklu „Napój Miłosny” Gaetano Donizettiego w reżyserii Karoliny Sofulak w Operze Śląskiej w Bytomiu.

Kategoria AKTORSTWO ZA ROLĘ DRUGOPLANOWĄ

AGNIESZKA BIEŃKOWSKA za rolę Doryny w spektaklu „Tartuffe” Moliera w reżyserii Rudolfa Zioło w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. JADWIGA GRYGIERCZYK za role: Chochoła, Widma, Stańczyka, Hetmana, Rycerza Czarnego, Upiora, Wernyhory w spektaklu „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego w adaptacji i reżyserii Igora Gorzkowskiego w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. BOGUMIŁA MURZYŃSKA za role Minnie i Matki Rose w „Rosemary” Magdy Fertacz w reżyserii Wojciecha Farugi w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach.

Kategoria REŻYSERIA

REMIGIUSZ BRZYK za reżyserię spektaklu „Wilq Superbohater” Bartosza Minkiewicza, Tomasza Minkiewicza, Michała Kmiecika w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach. WOJCIECH FARUGA za reżyserię „Rosemary” Magdy Fertacz w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach. JUSTYNA ŁAGOWSKA za reżyserię spektaklu „Opowieść wigilijna” Szymona Adamczaka wg opowiadania Karola Dickensa w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu.

Kategoria CHOREOGRAFIA / RUCH SCENICZNY – NIE PRZYZNANO

Kategoria NAGRODA SPECJALNA

Kategoria SCENOGRAFIA

IGA SŁUPSKA i SZYMON SZEWCZYK za scenografię i kostiumy do spektaklu „Wilq Superbphater” Bartosza Minkiewicza, Tomasza Minkiewicza, Michała Kmiecika w reżyserii Remigiusza Brzyka w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowi-

cach oraz do spektaklu „Między ustami a brzegiem pucharu” Martyny Wawrzyniak w reżyserii Remigiusza Brzyka w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. MARCIN CHLANDA za scenografię do spektaklu „Mistrz i Małgorzata” w reżyserii i adaptacji Małgorzaty Warsickiej w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. WOJCIECH FARUGA za scenografię do spektaklu „Rosemary” Magdy Fertacz w reżyserii Wojciecha Farugi w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach.

ANNA GODOWSKA WRAZ Z TANCERZAMI za zbiorową kreację choreograficzną w spektaklu N/EBO – spektaklu dyplomowym studentów IV roku Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie. KAROL NEPELSKI za muzykę do spektaklu „Mistrz i Małgorzata” w reżyserii i adaptacji Małgorzaty Warsickiej w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. KATARZYNA KOSTRZEWA za ruch sceniczny w reżyserowanym przez siebie spektaklu „i romanse” Ignacego Karpowicza w Teatrze Czwarta Scena. TEATR NOWY W ZABRZU za organizację Festiwalu Dramaturgii Współczesnej RZECZYWISTOŚĆ PRZEDSTAWIONA. FIVE O’CLOCK ORCHESTRA w składzie: Tadeusz Orgielewski (kornet), Piotr Górka (kontrabas), Sebastian Łobos (piano), Janusz Sołtysik (saksofon), Andrzej Wardęga (perkusja) za muzykę w spektaklu „Czyż nie dobija się koni?” Horace’a McCoy’a, w reżyserii Magdaleny Piekorz w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. MIROSŁAW NEINERT wraz z TEATREM KOREZ za 30 lat działalności artystycznej.

WIEŚCI Z PLACU BUDOWY

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Asfalt na węzeł PRACA NA DROGACH

Tuż po świętach rozpoczęło się asfaltowanie węzła Blachownia – ronda, dzięki któremu będzie można zjechać z autostrady na DK46. Węzeł w Blachowni jest ostatnim, nieoddanym dotąd do ruchu na budowanym od 2015 roku 57 kilometrowym odcinku autostrady A1 biegnącej przez nasz region.

ęzeł ma dość charakterystyczne położenie, znajduje się bowiem w pobliżu dwóch stawów. Co ciekawe, woda pojawiła się tam stosunkowo niedawno, już w trakcie trwającej budowy autostrady A1. Kiedyś było tam wyrobisko, z którego pozyskiwano piasek. Jego wydobycie zakończyło się w momencie, gdy w tym miejscu podniosły się wody gruntowe. Węzeł Blachownia to część ostatniego, nieukończonego jeszcze odcinka autostrady A1 w województwie śląskim. To odcinek F – zaczynający się na węźle Blachownia a kończący węzłem Częstochowa Północ (kiedyś roboczo nazywanym Rząsawa). Autostrada na tym odcinku prowadzi przez powiaty częstochowski i kłobucki, po terenach gmin: Mykanów, Rędziny, Blachownia, Kłobuck i miasta Częstochowa. Odcinek F był jedynym, którego nie udało się go dokończyć generalnemu wykonawcy wybranemu w 2015 roku w przetargu. Konsorcjum spółek Salini Polska, Salini Impregilo i Todini Costruzioni Generali wygrało przetarg i za ponad 703,2 mln zł budowało autostradę A1 między Pyrzowicami a Częstochową o długości ok. 20

kilometrów, która jest częścią 57kilometrowego fragmentu A1 budowanego w Województwie Śląskim. Odcinek F, to tzw. autostradowa obwodnica Częstochowy. Obecnie jest przejezdny (za wyjątkiem węzła Blachownia), ale inwestycji ostatecznie nie ukończono. Po tym jak w kwietniu ubiegłego roku pożegnano się z konsorcjum, GDDKiA w przyspieszonym tempie, bez ogłaszania przetargu wybrała wykonawców prac zabezpieczających na tym odcinku. Chodziło właśnie o dokończenie podbudowy i położenie nawierzchni betonowej na tym odcinku. Czas nie był tu sprzymierzeńcem bo opady deszczu mogły zniszczyć dotychczas wykonane roboty. Tymczasem firma Salini odwołała się od takiego trybu wybierania wykonawcy, żądając ponownego

Na Program Budowy Dróg Krajowych realizowanych do 2023 roku trafi kwota ponad 142 mld zł. Kluczowymi inwestycjami są drogi na Śląsku: A1 i A4 i droga ekspresowa S1. Wszystkie odcinki A1 na terenie województwa mają zostać wykonane do 2022 roku. przetargu, w którym mogłaby wziąć udział. Krajowa Izba Odwoławcza nie dopatrzyła się jednak nieprawidłowości w zastosowanej przez GDDKiA procedurze i nie wstrzymała prac nowym wykonawcom czyli konsorcjum firm Strabag, Budimex i Budpol, które ostatecznie położyły nawierzchnię. W grudniu 2019 roku kierowcy mogli już przejechać betonową A1 aż do węzła Częstochowa Południe. W ostatnich miesiącach otwarto pozostałe węzły czyli Częstochowa Jasna Góra i Częstochowa Północ. Na otwarcie czeka obecnie tylko węzeł Blachownia. Według zapewnień GDDKiA będzie nim można przejechać najpóźniej do końca drugiego kwartału, czyli końca czerwca 2020 roku.

Na Program Budowy Dróg Krajowych realizowanych do 2023 roku trafi kwota ponad 142 mld zł. Kluczowymi inwestycjami są drogi na Śląsku: A1 i A4 i droga ekspresowa S1. Wszystkie odcinki A1 na terenie województwa mają zostać wykonane do 2022 roku. Przypomnijmy, że pod koniec lutego Parlamentarny Zespół ds. Województwa Śląskiego pozytywnie ocenił dotychczasowe działania oraz plany rządu odnoszące się do inwestycji drogowych i kolejowych w regionie. Wyraził również poparcie dla działań podejmowanych przez zarząd województwa na rzecz dalszego inwestowania w rozbudowę i modernizację infrastruktury. W końcowym stanowisku doceniono również jego działania i zapewniono o wsparciu kluczowych dla regionu inwestycji zaplanowanych w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Jednym z kluczowych obszarów, wskazywanych przez zarząd, jest infrastruktura drogowa i kolejowa, która wymaga wielomilionowych nakładów. /MAR/

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

#ŚLĄSKIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

Ratunek liczony w miliardzie

RAPORT

Aż miliard złotych trafi do przedsiębiorców w ramach wsparcia związanego z epidemią koronawirusa, która wielu z nich zmusiła do zawieszenia działalności gospodarczej. Pieniądze realnie mają pomóc im uratować się przed bankructwem. Inicjatorem programu jest marszałek Województwa Ślaskiego Jakub Chełstowski.

ląski Pakiet dla Gospodarki opiera się w dużym stopniu o środki unijne o środki unijne zarządzane z poziomu województwa. Pakiet będzie uzupełnieniem działań strony rządowej w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej. Śląski pakiet dla gospodarki obejmie pięć filarów: pożyczki obrotowe i płynnościowe, wsparcie pracodawców, wsparcie bezzwrotne, działania wspierające i wejścia kapitałowe. – Zasady są proste, a w praktyce realizacja programu ma być szybka i skuteczna. W takiej sytuacji nigdy nie byliśmy. Liczy się czas – konkluduje marszałek Jakub Chełstowski.

I filar – pożyczki obrotowe i proste wsparcie zwrotne W pierwszym filarze sektor Małych i Średnich Przedsiębiorstw do może skorzystać z puli 446 mln zł pochodzącej z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego rozpisanego na lata 2014-2020. Pożyczek będą udzielać trzy podmioty: Fundusz Górnośląski, Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych i Bank Pekao S.A. Z racji, że znaleźliśmy się w sytuacji nadzwyczajnej, Komisja Europejska dopuszcza finansowanie kapitału obrotowego na regulowanie bieżących zobowiązań, przede wszystkim wynagrodzeń pracowników, ale także ponoszenia kosztów zabezpieczających prowadzoną działalność gospodarczą, towary, usługi, zapasy, koszty najmu itp. Dlatego planowane są zmiany w warunkach udzielanego wsparcia w już funkcjonującym instrumencie finansowym. Oto rozwiązania, jakie daje finansowanie:  możliwość kwalifikowania kapitału obrotowego bez powiązania z wydatkami inwestycyjnymi,  modyfikacja katalogu obszarów wsparcia z uwzględnieniem sektora zdrowia,  modyfikacja katalogu wydatków kwalifikowalnych,  modyfikacja katalogu grupy docelowej,  modyfikacja warunków wsparcia (m.in. okres karencji, wartość pożyczki, okres spłaty pożyczki, brak zbędnych formalności czy zabezpieczenia),  czasowe odstąpienie od weryfikacji trudnej sytuacji przedsiębiorstw i dopuszczenie możliwości dofinansowywania działalności takich podmiotów (w obecnej sytuacji wiele przedsiębiorstw może zmagać się z trudnościami w zakresie prowadzenia działalności. Środki powinny być skierowane właśnie do nich, zwłaszcza na działalność operacyjną, tak, by pomóc im przezwyciężyć trudności),  zwiększenie limitu dopuszczalności pomocy de minimis (jeśli taka możliwość zostanie dopuszczona),

 zwiększenie ilości godzin pracy doradców dla MŚP u Pośredników Finansowych. Planowane są także uproszczenia dla sektora MŚP w ramach udzielonych już pożyczek. Sytuacja każdego pożyczkobiorcy jest analizowana indywidualnie w przypadku wystąpienia o m.in. wydłużenie okresu realizacji inwestycji, wydłużenie okresu spłaty czy karencji, zmiany harmonogramu spłaty itp.

W ramach działań już zrealizowanych od 17 marca do 27 marca 2020 r. Fundusz Górnośląski SA w Katowicach wyraził zgody na prolongatę spłaty 132 umów pożyczek dla przedsiębiorców na łączną prolongowaną kwotę 2.145 097,32 zł, co stanowi ok 20% portfela pożyczek aktywnych. Przewiduje się, że podobne prolongaty będą dotyczyć ok 40% portfela pożyczek.

#ŚLĄSKIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

II filar – pomoc w utrzymaniu miejsc pracy W tym przypadku są to środki nie tylko z RPO, ale także ogólnokrajowego programu POWER. Dzięki tym pieniądzom możliwe stanie się dofinansowanie do wynagrodzeń. Wsparcie dostępne będzie dla MŚP, osób samozatrudnionych i organizacji pozarządowych. Aby je uzyskać, wystarczy wykazać spadek obrotów z dwóch kolejnych miesiącach br., w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku. Wsparcie udzielane będzie na okres maksymalnie 3 miesięcy. Obecnie ustalane są kwoty możliwej wysokości wsparcia. Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o te środki bezpośrednio w Powiatowych Urzędach Pracy. Drugi filar niesie ze sobą również możliwość dofinansowania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Takie rozwiązanie wprowadzono już 1 kwietnia. Na czym polega ono w praktyce? Otóż przedsiębiorcy mogą ubiegać się o środki w związku z przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy. Wnioski o przyznanie świadczenia można składać do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach za pomocą formularza dostępnego na stronie praca. gov.pl. Istnieje również możliwość dofinansowania szkoleń dla MŚP do 80% kosztów i jest to wsparcie dostępne w ramach podmiotowego systemu finansowania usług. Szacowana kwota na te działania wynosi 105 mln zł. W drugim filarze znalazło się także subsydiowane zatrudnienie oraz staże – narzędzia aktywizacji zawodowej. Wsparcie pozwoli zmniejszyć koszty zaangażowania personelu po stronie przedsiębiorcy. Szacowana kwota na te działania to 57,5 mln zł. To rozwiązanie przewiduje dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej i działania outplacement – ze wsparcia będą mogły skorzystać m.in. osoby zwolnione z pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Szacowana kwota na ta działania to 64,9 mln zł. W tym punkcie programu ujęte zostały staże, szkolenia, subsydiowane zatrudnienie i dotacje na otwarcie działalności gospodarczej dla osób młodych (do 30 roku życia) – narzędzie aktywizacji zawodowej dostępne w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Wsparcie pozwoli na zmniejszenie kosztów zaangażowania personelu po stronie przedsiębiorcy, subsydiowane zatrudnienie w miejscu pracy oraz zapewni środki na podjęcie działalności gospodarczej. Szacowana kwota to około 96 mln zł.  szkolenia dla pracodawców – Wojewódzki Urząd Pracy proponuje pracodawcom szkolenia w zakresie obowiązków pracodawców i praw pracowniczych, form wsparcia dla pracowników, profilowania zwalnianych pracowników i identyfikację ich potrzeb.

III filar – bezzwrotne wsparcie i inwestycje W ramach trzeciego filaru, planowane jest uruchomienie nowego naboru dla przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych skutkami pandemii w oparciu o RPO WSL 2014-2020.

Wyodrębniona została alokacja w wysokości ok. 76 mln zł. Środki te zostaną przeznaczone na wsparcie przedsiębiorców z sektora MŚP, w celu utrzymania miejsc pracy zagrożonych likwidacją w wyniku zagrożenia zdrowia publicznego oraz utrzymania ich konkurencyjności. Dzięki rozszerzeniu zakresu interwencji i złagodzeniu warunków wsparcia, dostęp do dofinansowania będą miały przedsiębiorstwa z sektorów najbardziej dotkniętych skutkami pandemii – turystyka, przemysł czasu wolnego, gastronomia, które rzadko miały możliwość pozyskania wsparcia w formie wspomnianej dotacji. Przedsiębiorstwa będą mogły przeznaczyć dotacje m.in. na: nakłady na inwestycje produkcyjne przyczyniające się do rozbudowy parku maszynowego niezbędnego do utrzymania bieżącej produkcji, zakup surowców, materiałów, produktów i towarów. Te środki można także przeznaczyć na koszty bieżące m.in.: opłaty leasingowe, raty kredytu, opłaty związane z utrzymaniem budynków, koszty pomocy prawnej, doradztwa i koszty wynagrodzeń pracowników. W ramach trzeciego filaru, Śląskie Centrum Przedsiębiorczości pracuje nad opracowaniem zasad dla nowego typu projektu. Konkurs zostanie ogłoszony jeszcze w drugim kwartale 2020 roku i zostanie przeprowadzony w formule zamkniętej. W ramach konkursu przewiduje się między innymi:  udzielanie wsparcia przedsiębiorstwom z sektora MŚP wdrażającym innowacje w skali przedsiębiorstwa (dotychczas wymaganym poziomem była skala regionu),  wsparcie inwestycji przyczyniających się do utrzymania miejsc pracy/ tworzenia nowych miejsc pracy czy dywersyfikacji prowadzonej działalności,  wsparcie inwestycji prowadzących do zmiany procesu produkcji/procesu świadczenia usług czy zmiany w organizacji pracy  zastosowanie pomocy de minimis i zwiększenie intensywności pomocy do 85% kosztów kwalifikowalnych lub programu pomocowego zaakceptowanego przez KE,  sfinansowanie kosztów związanych z przedsięwzięciem takich jak: nabycie nowych i używanych maszyn, urządzeń, wynagrodzenia pracowników w okresie realizacji projektu, zakup surowców i materiałów niezbędnych do rozpoczęcia produkcji/ świadczenia usług oraz koszty pośrednie,  w stosunku do dotychczasowych konkursów poszerzenie katalogu dokumentów poświadczających posiadanie środków własnych w celu spełnienia warunku dot. posiadania zasobów finansowych,  skoncentrowania się na przedsiębiorstwach prowadzących działalność na terenie województwa śląskiego poprzez m.in. uwzględnienie kryterium punktowego za właściwość urzędu skarbowego zlokalizowanego w województwie śląskim. Śląskie Centrum Przedsiębiorczości wydłużyło również nabór w trwającym konkursie Innowacje w MŚP z pulą dofinansowania w wysokości ponad 86 mln złotych

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

#ŚLĄSKIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

IV FILAR – promocja, inwestycje, eksport W czwartym filarze ujęty jest projekt „Promocja gospodarcza regionu oraz działania związane z tworzeniem przyjaznych warunków do inwestowania i eksportowania” i jest współfinansowany ze środków unijnych a realizowany przez Województwo Śląskie w partnerstwie z Funduszem Górnośląskim SA. Na ten cel zarezerwowano 24,6 mln zł. Z tych pieniędzy będzie możliwe sfinansowanie bezpośrednich inwestycji w regionie, czy pokrycie kosztów eksportu w przypadku firm sektora MŚP. Projekt w praktyce ma przyciągać przedsiębiorców i zachęcać ich do podejmowania i rozszerzania działalności eksportowej. Drugi z projektów wchodzących w skład czwartego filara to „Inter Silesia” – także finansowany ze środków UE a realizowany przez Fundusz Górnośląski SA w partnerstwie z Województwem Śląskim. W tym paragrafie zabezpieczono 26,3 mln zł. W ramach projektu zostanie stworzona sieć doradców reprezentujących przedsiębiorstwa na światowych rynkach. Przedsiębiorcy mogą tu liczyć nie tylko na doradztwo biznesowe, ale i również na możliwość skorzystania np. z biura tłumaczeń. Wsparcie w czwartym filarze skierowane jest do przedsiębiorców, organizacji pozarządowych oraz gmin z obszarów szczególnie dotkniętych skutkami pandemii, w szczególności w turystyce związanej z organizacją imprez i spotkań, przemysłem czasu wolnego, wydarzeniami sportowymi oraz kulturalnymi. Wśród propozycji znajdują się konkursy ofert na zadania publiczne Województwa Śląskiego w dziedzinie turystyki wspierające m.in.: turystykę zorganizowaną, obiekty i atrakcje turystyczne oraz nowe produkty turystyczne.

V FILAR – kapitał zachęcający inwestorów Śląski Fundusz Rozwoju wprowadzi instrument inwestycyjny w formie finansowania projektów podmiotów z sektora MSP, posiadających formę spółek kapitałowych, rokujących dobrze na przyszłość. Mogą z niego korzystać także przedsiębiorcy, którzy inicjują innowacyjne projekty lecz brakuje im pieniędzy na wdrażanie pomysłów. Instrument będzie ponadto wspierał aktywność i elastyczność firm względem zmieniających się warunków rynkowych. Instrument dedykowany jest w szczególności dla firm z sektorów inteligentnych i rozwojowych.

Minimalna wysokość finansowania to 20 mln zł, ale model wejść kapitałowych proponowany przez ŚFR zakłada współpracę z inwestorami prywatnymi i instytucjonalnymi, którzy wniosą dodatkowy wkład finansowy. Tym samym pula może się zwiększyć nawet trzykrotnie! Inwestycje będą realizowane w koinwestycji z funduszami publicznymi, Venture Capital i Private Equity, a także Inwestorami Pry-

watnymi wywodzącymi się z branży medycznej, nowych technologii, IT, energetyki, itp. Ticket inwestycyjny ŚFR w innowacyjny projekt może wynieść jednorazowo 3 mln zł przy elastycznym podejściu do finansowania startupów i firm na różnym poziomie rozwoju. Co istotne, środki powierzane w ramach wejścia kapitałowego firmie nie mają charakteru pożyczki. Jest to inwestycja, która w przyszłości ma przynieść określone korzyści obu stronom. Dla firm innowacyjnych wsparcie tego typu instrumentem będzie miało kluczowe znaczenie dla rozwijania i skalowania projektów. Zasilenie kapitałem inwestycyjnym umożliwi innowacyjnym firmom wdrożenie nowych, ulepszonych produktów i usług. Zwiększy także ich możliwości kapitałowe, tym samym zapewniając odporność na koniunkturalne wahania, a nawet załamania rynku. Inwestycje w dobre technologicznie projekty w dłuższej perspektywie powinno zapewnić zwrot kapitału dla inwestora – w tym przypadku dla województwa. /MAR/

Idziemy z pomocą! Jakub Chełstowski marszałek województwa

„Kryzys związany z pandemią koronawirusa wymusza na nas przewartościowanie regionalnej polityki gospodarczej i skupienie się na wyzwaniach związanych z odbudową potencjału gospodarczego Śląska. To szerokie wsparcie finansowe w ramach pożyczek, instrumentów bezzwrotnych, ale także działania wspierające i zmierzające do utrzymania miejsc pracy w regionie. Wierzę, że współpracując jesteśmy w stanie wyjść z kryzysu obronną ręką”.

#ŚLĄSKIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

ŚLĄSKI PAKIET DLA GOSPODARKI

INFOLINIA: + 32 77 40 877 I FILAR

III FILAR

Śląskie Centrum Przedsiębiorczości

+48 32 743 91 71

punkt.kontaktowy@scp-slask.pl

IV FILAR

+48 32 7233 110

+48 32 77 40 657

wp@fgsa.pl

SAMORZĄDOWE DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Departament Gospodarki i Współpracy Międzynarodowej gospodarka@slaskie.pl

II FILAR

V FILAR

Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach

Śląski Fundusz Rozwoju Sp. z o.o.

WSPARCIE PRACODAWCÓW W UTRZYMANIU MIEJSC PRACY +48 32 757 33 11

wup@wup-katowice.pl

Jak najszybciej wrócić do normalności

WSPARCIE BEZZWROTNE – INWESTYCJE W MŚP WRAZ Z UPROSZCZENIAMI

POŻYCZKI OBROTOWE I PŁYNNOŚCIOWE WRAZ Z INNYMI UPROSZCZENIAMI W ZAKRESIE WSPARCIA ZWROTNEGO Fundusz Górnośląski S.A. w Katowicach Wydział Obsługi Pożyczek

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

„WEJŚCIA KAPITAŁOWE” ZWIĘKSZAJĄCE ZAANGAŻOWANIE INWESTORÓW W REGIONIE +48 798 743 073

kontakt@sfr-slaskie.pl

Wojciech Kałuża

wicemarszałek województwa

„Sektor Małych i Średnich Przedsiębiorstw stanowi jeden z motorów gospodarczych, napędzających koniunkturę. W jednej chwili, niezależnie od branży znalazł się w obliczu kryzysu. Bez wątpienia cała nasza gospodarka odczuje skutki pandemii. Wachlarz finansowych instrumentów, jaki umieściliśmy w pakiecie obejmującym pięć filarów pomocowych pozwoli firmom w naszym regionie w miarę szybko stanąć odzyskać równowagę i wrócić do normalności. Jesteśmy do waszej dyspozycji. Nikogo nie zostawimy z problemami”.

z wizytą w zoo

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

PINGWINY W ŚLĄSKIM ZOO

Przesympatyczne łakomczuchy i świetni pływacy

Bawią się jak to maluchy. Pływają w basenie, skaczą do niego „na główkę”, dają sobie szturchańce. Są ogromnymi łakomczuchami. Zjadają codziennie pół kilograma śledzi. Pingwiny już się zaaklimatyzowały. Czeka na nie niesamowity obiekt, w którym będą mogły pluskać się do woli, ku uciesze gości śląskiego zoo.

razie ogrodu zoologicznego jeszcze odwiedzać nie można. Ale gdy już stanie się to możliwe, można w ciemno zaryzykować stwierdzenie, że pingwiny podbiją serca zwiedzających. Do nas podeszły na odległość pół metra, a widziały nas po raz pierwszy. Chętnie „pozowały” do zdjęć. W budynku, w którym się znajdują, po lewej stronie stoi ogromny pojemnik wypełniony po brzegi śledziami. Gdy tylko opiekunowie pingwinów wnoszą go do pomieszczenia, gdzie nowi ulubieńcy zoo pływają w najlepsze, biało-czarne towarzystwo już wie, że nadchodzi czas na przekąskę. A właściwie na solidną ucztę. Jeden po drugim wyskakują z wody. Niby panuje kultura, każdy ustawia się za sobą, ale kiedy już następuje moment, gdy zaczyna się karmienie, górę bierze „łapczywość”. Bywa, że co cwańszy przeskakuje kolejkę, aby dostać repetę. – Ładnie jesz, a ty nie wrzucaj na podłogę – instruuje pingwinki opiekunka stada. Czasem kilka minut wystarczy, żeby pojemnik opustoszał. Najedzone pingwiny wskakują z powrotem do wody. Póki co są odizolowane od miejsca, do którego mają docelowo trafić. Za ścianą czeka na nie obiekt, który wygląda jak Spa. Budynek o powierzchni

Zawsze musimy mieć pewność, że warunki są optymalne, by można było wypuścić tu naszych podopiecznych – mówi Daria Kroczek ze Śląskiego Ogrodu Zoologicznego. Kiedy już zoo zostanie otwarte dla zwiedzających, basen z pingwinami będzie oblegany. Każdy będzie mógł je zobaczyć nie tylko z pozycji alejki spacerowej, ale także z perspektywy podziemi. Obiekt jest tak zaprojektowany, aby można było również podglądać pływające pingwiny zza szyby, będąc tuż pod nimi. Pingwiny wróciły do Śląskiego Ogrodu Zoologicznego po 43 latach. To stado z gatunku Humboldta. W lutym przyjechało 11 ptaków (cztery samice i siedem samców) z ogrodu zoologicznego ze słowackich Koszyc, pod koniec marca kolejna szóstka, tym razem z Węgier. PRZEMYSŁAW MALISZ

Pingwiny od kilku dni zażywają kąpieli z zmodernizowanym basenie.

zabudowy 323 metrów kwadratowych i kubaturze 1070 metrów sześciennych, w najwyższym punkcie ma wysokość 3,5 metra. Krystalicznie czysta woda, imitacja skał, czyli… prawie raj dla pingwinów. – Nasze pingwiny już się w nim się zadomowiły. To gatunek, który pochodzi z Peru, więc wszystko zależy od temperatury.

>> Warto wiedzieć >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Pingwiny Humboldta są nazywane również pingwinami peruwiańskimi, występują na wybrzeżach Peru i Chile. Ich naturalnym środowiskiem są morskie wybrzeża w rejonie oddziaływania zimnego prądu morskiego, zwanego Prądem Humboldta, któremu zawdzięczają swoją nazwę. Są to średniej wielkości ptaki, osiągające 56–70 cm długości ciała i wagę około 3.6–5.9 kg. Mają czarną głowę, z wąskimi i białymi brwiami schodzącymi na boki szyi i łączącymi się poniżej gardła. Szeroki, czarny pas ciągnie się od górnej części piersi przez boki ku nogom, poza tym spód ciała mają biały. Gatunek ten zagrożony jest wyginięciem. Obecnie liczebność ich populacji szacuje się na około 32 tysięcy osobników.

CO ZA WIDOK!

„Wulkanizacja” u słoni

Tych braci ze śląskiego zoo wprost rozpiera energia. Skoro mogą wreszcie wychodzić na wybieg, korzystają z każdej takiej okazji, aby dobrze się bawić. Ich ulubioną „maskotką” są… zużyte opony i to tych największych rozmiarów.

Bracia uwielbiają wspólne zabawy.

racownicy Śląskiego Ogrodu Zoologicznego śmieją się, że Scott i Ned mogliby z powodzeniem uruchomić własny zakład wulkanizacji. Młodszy podrzuca opony ponad głową, starszy przenosi je

nogami. Wciąż trwają negocjacje, kto zostanie szefem tej spółki? Zwierają się ciosami, aby ustalić szczegóły. Pewnie jednak się dogadają, bo to przecież bracia. Scott i Ned to nietypowi imigran-

ci, przybyli do śląskiego zoo z Wielkiej Brytanii. Pomiędzy nimi jest różnica roku. Mają tego samego ojca i różne matki. Sami musicie zobaczyć ich w akcji, kiedy już zoo zostanie otwarte dla zwiedzających. /PM/

z wizytą w zoo

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Hmm… czyżby ktoś mnie śledził?

W NASZYM OBIEKTYWIE

Czasy są ciężkie, ale uśmiechnij się mimo wszystko!

We dwoje raźniej!

Posuń się trochę… No i co się gapisz?

Te co skaczą i fruwają, czule mruczą i POZDRAWIAJĄ!

Ale ze mnie kozak! Fajny ogon, nie?

A może by mnie ktoś namalował?

Jak jej powiedzieć, żeby odleciała?

O matko, co to za jeden?

Hej, co tam ciekawego słychać?

Z optymizmem patrzymy w przyszłość!

ŚLĄSKIEEKO

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

PROGRAM USUWANIA AZBESTU

Wydłużono termin składania wniosków

Azbest wciąż jest obecny w wielu budynkach. | Fot. archiwum WFOŚiGW

Do 2032 roku z Polski musi definitywnie zniknąć azbest. Ma zostać usunięty i unieszkodliwiony. Takie są założenia Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu.

nieszkodliwianie azbestu jest finansowane m.in. ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Co roku WFOŚiGW ogłasza konkurs na demontaż, transport, zabezpieczenie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa śląskiego. Jego celem jest wyłonienie spośród zgłoszonych zadań tych, których realizacja przyniesie najlepsze efekty ekologiczne, czyli usuniętych zostanie jak najwięcej odpadów azbestowo-cementowych. Konkurs skierowany jest do jednostek samorządu terytorialnego. W tym roku termin składania wniosków o dofinansowania zadań dotyczących usuwania wyrobów zawierających azbest w ramach gminnych programów usuwania azbestu został wydłużony do 29 maja. Wnioski o dofinansowanie należy składać w siedzibie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w Katowicach osobiście do godziny 15:30 lub przesłać pocztą do biura Funduszu (decyduje data wpływu do Funduszu, nie później niż do dnia zakończenia naboru, tj. do 29.05.2020 r.). Wnioski złożone po terminie zakończenia naboru nie będą podlegały ocenie. Nabór wniosków adresowany jest do jednostek samorządu terytorialnego Województwa Śląskiego, w których została przeprowadzona inwentaryzacja wyrobów zawierających azbest, planujących zadania związane z demontażem, zbieraniem, transportem i unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest, zgodnie z gminnym programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest. Maksymalna kwota dofinansowania ze środków WFOŚiGW i NFOŚiGW (pożyczka + dotacja) może wynosić do 100% kosztów kwalifikowanych zadania, lecz nie więcej niż:  1200 zł/Mg odpadu zawierającego azbest – jeżeli na zadanie

Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

składają się: demontaż, zbieranie, transport i unieszkodliwienie odpadu;  900 zł/Mg odpadu zawierającego azbest – jeżeli na zadanie składają się: zbieranie, transport i unieszkodliwienie odpadu. Wnioski wraz z załącznikami należy sporządzić na obowiązujących formularzach dostępnych na stronie internetowej Funduszu www. wfosigw.katowice.pl, w zakładce: Dofinansowanie zadań.

Do wniosku należy dołączyć:  Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy wraz z inwentaryzacją (preferowana wersja elektroniczna),  Wyciąg z inwentaryzacji, obejmujący pozycje uwzględnione w zestawieniu obiektów objętych wnioskiem,  Uchwałę Rady Gminy w sprawie zatwierdzenia gminnego progra-

mu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest,  Harmonogram rzeczowo-finansowy zadania według wzoru obowiązującego w Funduszu,  Kolorowe zdjęcia obiektów, z których planowany jest demontaż azbestu lub miejsc składowania azbestu (w przypadku zbierania), umożliwiające identyfikację ich położenia,  Zestawienie właścicieli obiektów objętych wnioskiem według wzoru obowiązującego w Funduszu (wersja papierowa oraz elektroniczna). Azbest jest wykorzystywany przez człowieka od dziesiątków lat. Ze względu na wyjątkowe właściwości fizyczne i chemiczne – odporność na wysoką temperaturę, na działanie mrozu, kwasów i substancji żrących, brak przewodnictwa prądu elektrycznego, elastyczność, dźwiękochłonność, łatwość łączenia się z innymi materiałami – stosowany był w budownictwie, przemy-

śle stoczniowym i chemicznym, energetyce, transporcie. W Polsce azbest wykorzystywany był przede wszystkim przy produkcji wyrobów budowlanych – płyt dachowych i elewacyjnych, rur ciśnieniowych, kształtek do kanałów wentylacyjnych i instalacyjnych. Pomimo wielu zalet, azbest jest niebezpieczny dla zdrowia. Może być przyczyną licznych chorób – pylicy azbestowej, raka płuc, raka oskrzeli – przy czym niebezpieczeństwo pojawia się wskutek rozpylenia w powietrzu włókien azbestowych, uwalnianych w trakcie wydobycia azbestu oraz w procesie produkcji, obróbki i eksploatacji wyrobów zawierających azbest, a także podczas ich uszkodzenia lub korozji. Włókna azbestu trafiają do organizmu głównie z wdychanym powietrzem, w niewielkim stopniu przez skórę i układ pokarmowy. W krajach Unii Europejskiej całkowity zakaz stosowania azbestu został wprowadzony w 2005 roku. PRZEMYSŁAW MALISZ

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

PRZECIWKO KORONAWIRUSOWI

Fundusz wspiera lekarzy

Ponad 3,2 mln zł na zagospodarowanie zużytych ubrań, wykorzystywanych przez lekarzy, ratowników i personel medyczny podczas opieki nad chorymi na koronawirusa – to wkład 16 Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w walkę ze skutkami COVID-19. Aż milion złotych przekaże na ten cel katowicki oddział funduszu. – Wszyscy jesteśmy bardzo wdzięczni medykom, którzy codziennie wykonują ogromną pracę, opiekując się chorymi na COVID-19, niejednokrotnie narażając własne zdrowie i życie. Bezpieczne zagospodarowanie zużytych ubrań ochronnych i maseczek, wykorzystywanych przez personel medyczny, jest bardzo istotnym zadaniem, którego bieżąca realizacja wymaga wsparcia – mówi minister klimatu Michał Kurtyka

– To trudny czas dla nas wszystkich. Służba zdrowia, która walczy z pandemią koronawirusa, sama musi być teraz szczególnie chroniona. Dlatego podjęliśmy decyzję o przekazaniu 1 mln zł na pomoc szpitalom w województwie śląskim, walczącym ze skutkami COVID-19 – mówi Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach. Pieniądze otrzymają placówki medyczne, w których zorganizowa-

Środki zostaną przeznaczone na zbiórkę, transport i unieszkodliwianie odpadów medycznych o właściwościach zakaźnych, powstających w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Sporo, bo aż milion złotych przekaże na ten cel Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Środki zostaną przeznaczone na zbiórkę, transport i unieszkodliwianie odpadów medycznych o właściwościach zakaźnych, powstających w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

no oddziały zakaźne i obserwacyjno-zakaźne z terenu województwa śląskiego, znajdujące się w wykazie placówek wskazanych przez Wojewodę Śląskiego Jarosława Wieczorka. Inicjatywa realizowana jest pod patronatem Ministerstwa Klimatu i Agencji Rezerw Materiałowych. /PM/

DOTACJE NA ZAKUP WAPNA NAWOZOWEGO

Wapnowanie pomoże glebie w regeneracji

Szczegółowe warunki udzielenia dotacji zawarte są w regulaminie naboru wniosków. Dodatkowe informacje można uzyskać pod numerami telefonów: Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Gliwicach: 32 231 74 19 w. 22, tel. kom. 660 436 281 Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach: 32 60 32 341, 32 60 32 386

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłasza nabór wniosków na dofinansowanie zadań w ramach „Ogólnopolskiego programu regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie” na lata 2020–2021.

dofinansowanie w postaci dotacji na zakup wapna nawozowego i środka wapnującego będą mogli ubiegać się posiadacze użytków rolnych z terenu województwa śląskiego, o pH gleby poniżej lub równej 5,5 i powierzchni nie przekraczającej 75 ha. Kosztami kwalifikowanymi są wyłącznie koszty zakupu wapna nawozowego lub środka wapnującego z wyłączeniem kosztów transportu i rozsiewania. Wnioski wraz z wymaganymi załącznikami należy składać do sekreta-

riatu Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Gliwicach, ul. Sowińskiego 26, 44-100 Gliwice, a elektroniczną wersję wniosku należy przesłać na adres: wapnowanie@wfosigw.katowice.pl. Dofinansowaniem będą objęte wnioski przyjęte przez Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze w systemie ciągłym w terminie do 31.12.2021 r. lub do wyczerpania alokacji środków. Wnioski można było składać już w styczniu. W przypadku wyczerpania środków, decyduje data wpływu wniosku do OSChR. /PM/

Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

historia parku śląskiego

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

ciekawostek na 70-lecie

Z okazji 70-lecia Parku Śląskiego prezentujemy 70 związanych z nim ciekawostek. Właśnie przez taki pryzmat chcemy zwrócić uwagę na jego bogatą historię, unikatowy charakter i przywiązanie mieszkańców regionu do tego wyjątkowego miejsca.

ybraliśmy dla Was 70 niezwykłych historii związanych z Parkiem. Opisów miejsc, postaci i wydarzeń. W specjalnej publikacji, którą przygotowujemy, znajdziecie starannie wyselekcjonowane i sprawdzone ciekawostki, zarówno związane z najbardziej niezwykłymi wydarzeniami, które miały miejsce w Parku Śląskim, ale też w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie, Planetarium Śląskim i na Stadionie Śląskim. Podczas tworzenia tych materiałów posiłkowaliśmy się przede wszystkim wspomnieniami byłych i obecnych pracowników Parku Śląskiego oraz jednostek znajdujących się na jego terenie, ale też wycinkami prasowymi oraz publikacjami, które do tej pory wydano o tym wyjątkowym miejscu. Przez cały roku obchodów 70-lecia umieszczamy również ciekawostki o parku na pakowych nośnikach informacyjnych oraz w portalach społecznościowych. Właśnie po to, aby popularyzować wyjątkowość Parku Śląskiego. Dziś przedstawiamy próbkę tego materiału.

Tak rodził się Kocioł Czarownic

zachodnia miała 80 rzędów ławek, a niższa wschodnia 57. Nowy stadion miał 39 kilometrów ławek i 17 kilometrów schodów. W 1959 roku, jako pierwszy w kraju, Stadion Śląski został sztucznie oświetlony. Oficjalne otwarcie odbyło się 22 lipca 1956 roku, nudnym i przegranym 0:2 meczem reprezentacji Polski z NRD.

O potrzebie budowy dużego obiektu sportowego na Śląsku, mówiło się już w latach 30. XX wieku. Pomysł wrócił po wojnie, a budowany właśnie Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku miał się stać idealnym miejscem jego posadowienia. Budowa Stadionu Śląskiego pełną parą ruszyła w 1952 roku. Autorem projektu był inżynier Julian Stefan Brzuchowski, który wcześniej zajmował się m.in. przebudową stadionu Legii, budową hali w Gdańsku oraz stadionów w Pabianicach i Płocku. Architekt wizytował m.in. Berlin, gdzie podglądał rozwiązania zastosowane na tamtejszym Stadionie Olimpijskim. Stworzenie obiektu pociągało za sobą duże koszty. Kluby sportowe z okręgu katowickiego wpłaciły do kasy komitetu budowy ponad 100 tysięcy złotych. Szukano ochotników, którzy pracowaliby nieodpłatnie. Społeczeństwo województwa przepracowało przy tym przedsięwzięciu łącznie 589 938 roboczogodzin, wartość tej pracy

szacuje się na 1,5 mln ówczesnych złotych. Kierownictwo stadionu zdecydowanie przeliczyło się z ogromem prac, jaki był do wykonania – wstępnie, otwarcie planowano już w1954 roku. Roboty się przedłużały między innymi dlatego, że np. materiały do budowy stadionu zamawiano w różnych miejscach Polski, co rodziło spore komplikacje z ich transportem. Przykładowo, piaskowiec z Brennej, z którego wykonano 44 tysiące nóżek pod siedziska, okazał się horrendalnie drogi, bo z kamieniołomów na szosę musiał go do wozić transport konny.

Budowa stadionu trwała w sumie cztery lata i nawet po otwarciu nie była zakończona. Trudności wynikały m.in. ze złej jakości gleby, dużego spadku powierzchniowego i braków w uzbrojeniu. Teren, pod którym pracowały kopalnie, utrudniał też fundamentowanie. Poza tym, projektanci chcieli krajobrazowo związać obiekt z parkiem, nadając stadionowi walory użytkowe, ale też plastyczne i krajobrazowe. Po ukończeniu, Stadion Śląski miał 83 820 miejsc, o 12 820 więcej od warszawskiego Stadionu Dziesięciolecia. Widownia była asymetryczna – wyższa trybuna

Mimo że trybuny stadionu mogły oficjalnie pomieścić około 84 tysiące widzów, regularnie zasiadało na nim od 90 do 100 tysięcy kibiców. Bardzo szybko przylgnęło do niego miano stutysięcznika. Rekord frekwencji – 120 tysięcy osób – padł 18 września 1963 roku, podczas meczu Górnik Zabrze – Austria Wiedeń. Wiele z meczów reprezentacji Polski na Stadionie Śląskim przeszło do historii światowego futbolu. Biało-czerwoni pokonywali tutaj takie potęgi, jak: ZSRR, Anglię, Holandię, ZSRR. To właśnie dzień po – wygranym 2:0 – spotkaniu przeciw Dumnym Synom Albionu w ramach kwalifikacji do finałów MŚ’1974, brytyjskie media nadały mu przydomek Kocioł Czarownic. Polacy trzykrotnie pieczętowali na nim awans do mundiali i pierwszy historyczny awans do Mistrzostw Europy.

historia parku śląskiego

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Długie schody do świątyni nauki

Zanim wejdziemy do Planetarium Śląskiego, musimy pokonać schody. Nie powinniśmy jednak narzekać. Projektant obiektu chciał, aby były znacznie, znacznie dłuższe. 4 grudnia 1955 roku otwarto Planetarium Śląskie. Zdaniem architektów był to jeden z najlepszych obiektów architektonicznych w Polsce. Jego projektant, Zbigniew Solawa, znany krakowski architekt, swego czasu skutecznie zablokował rozbudowę obiektu o nową kubaturę, określając ją jako profanację. Uważał, że takie pomysły zaburzą jego koncepcję i układ przestrzenny nawiązujący do sfer niebieskich. Wówczas wszyscy mu przytaknęli. Podobnego entuzjazmu zabrakło, gdy Solawa zaproponował, aby na całej długości obecnej alei Gwiazd wybudować schody. Domagał się, aby powstały na długości kilometrowego odcinka, który różnił się wysokością około stu metrów. Uważał bowiem, że dojście do muzeum czasu i przestrzeni, świątyni nauki i wiedzy, jaką jest Planetarium, powinno przygotować duchowo do niezwykłych przeżyć i obcowania z tajemnicą kosmosu. Aby po przebyciu kilkuset stopni można było niemal ostatkiem sił zdobyć upragniony cel… Dziś chyba możemy podziękować ówczesnym decydentom, że w tym wypadku nie zgodzili się na ten osobliwy pomysł architekta.

Symboliczna kotwica Teligi

Symboliczna kotwica upamiętnia nie tylko Ośrodek Sportów Wodnych, który prężnie funkcjonował w Parku Śląskim, ale przede wszystkim pokazy jachtu „Opty”, które odbywały się w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku. Podczas jednej z imprez w WPKiW, w 1969 roku, słynny żeglarz Leonid Teliga opowiadał o tym, jak kilka

miesięcy wcześniej, w ciągu 2 lat, 13 dni, 21 godzin i 35 minut, samotnie, jako pierwszy Polak w historii, opływał świat. Przypomnijmy: pobił po drodze rekord nieprzerwanej samotnej żeglugi oceanicznej. Początkowo planowano, że jego słynny jacht „Opty” będzie

cumował, a w czasie festynu pływał po Dużym Stawie i Kanale Regatowym. Zbiorniki okazały się jednak za płytkie. Ostatecznie łódź postawiono na specjalnym postumencie. Teliga na honorowym gościem na wspomnianym wydarzeniu w Parku,

a na spotkanie z nim w WPKiW przyszły tłumy widzów. Już wtedy zmagał się z chorobą nowotworową. Zmarł kilka miesięcy później – w 1970 roku. Po tamtych wydarzeniach została w Parku pamiątka. To kotwica, którą ustawiano nieopodal restauracji „Przystań”. W ten symboliczny sposób upamiętniono w Parku Teligę i jego jacht. Co ciekawe, jego partnerką życiową i wielką miłością była Anna Dębska, autorka niezwykle cennych rzeźb, które – dzięki Programowi Modernizacji Parku Śląskiego – wkrótce zostaną poddane renowacji. .

Miasteczko o nazwie „Bubuś”

Nazwa Śląskiego Wesołego Miasteczka wydaje się prosta i oczywista. Nadany w ostatnich latach przedrostek Legendia zwraca natomiast uwagę na tematyczny charakter naszego parku rozrywki. Jed-

nak już od początku nazwa miasteczka była tematem wielu publicznych dyskusji. Nie wiemy nawet, ile brakowało do tego, aby nazywano je „Bubuś”. W 1959 roku ogłoszony został konkurs na nazwę miasteczka. Szukano pomysłu, jak właściwie określić to miejsce. Anonimowy J.O. z Wirka wysłał aż 32 propozycje. Wśród nich „Miły dar” i „Czar młodych”. Jan z Chorzowa II chciał, aby miasteczko nazywało się „Parkowa wirówka”, a Maria z Katowic – wzorem „Torkatu” – życzyła sobie, aby nazwać miasteczko „Rajkat”. Inne propozycje to m.in. „Wiosna życia”, „Tęcza Śląska”, „Warnik”, „Barwny Krąg”, „Spełnione marzenie”, „Polski Raj”, „Chor-park”, „Cieszymy się”, Ach ach”, „Odrodzenie”, „Idylla”, „Bubuś”, „Hop-szop”, „Bim bom” i „Pociecha”. Ostatecznie zdecydowano się na Śląskie Wesołe Miasteczko. I jak subiektywnie oceniamy powyższe propozycje, to chyba dobrze się stało…

PRZEMYSŁAW MALISZ

c.d.n.

parkowe inwestycje

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

KWITNĄCA WIŚNIA W SERCU ŚLĄSKA

Ogród Japoński urośnie dwukrotnie

Nowy wizerunek Ogrodu Japońskiego na wizualizacjach.

To miejsce w Parku Śląskim przybierze jeszcze bardziej orientalnego charakteru. Cały obszar ogrodu ma zostać poszerzony niemal dwukrotnie i docelowo obiekt będzie zajmował powierzchnię ponad 12500 metrów kwadratowych.

łówną osnowę kompozycji stanowi rozbudowany układ wodny, składający się z dwupoziomowego zbiornika wodnego, wodospadu, tarasu widokowego ze szklaną balustradą. Całość systemu wodnego w obiegu zamkniętym zaprojektowano z wykorzystaniem istniejącego ukształtowania terenu. Uzupełniający element systemu po jego podwyższeniu wodnego stanowi strumień, budowany ze zróżnicowanych bloków piaskowca, po których będzie spływać woda, swoją formą koresponduje z wodospadem. Nad wodospadem zaprojektowano częściowo przeszklony taras widokowy o powierzchni ok 28 metrów kwadratowych, umożliwiający oglądanie wodospadu z góry. Z tarasu roztacza się widok na cały ogród. Powstanie tu wiele elementów kamiennych, głównie granitowych, które dominują w podobnych ogrodach w Azji. Obecna roślinność zostanie

zachowana, ale jednocześnie mocno wzbogacona o nowe nasadzenia. Chodzi o roślinność japońską, dotyczy to tych gatunków drzew i krzewów, które odnajdą się w naszych warunkach klimatycznych. Cieszyć będzie nas widok m.in. wiśni japońskich, które zwłaszcza w porze kwitnienia prezentują się niezwykle okazale. Obok nich wyrosną cisy i żywotniki, które występują najczęściej w Korei, Chinach i Japonii. Istotnym też aspektem

„wiśniowy sad”, z wykorzystaniem różnych gatunków oraz odmian wiśni. Narodowy symbol Japonii zobaczymy na tle jodły kalifornijskiej, odmian derenia jadalnego oraz kosodrzewiny górskiej. Kompozycje uzupełni m.in. magnolia Soulangeana. Wzdłuż części północno-zachodniej, przewidziano nasadzenia krzewów różnych gatunków i odmian hortensji oraz kolekcje kalin, uzu-

rododendronów i azali. Zakłada się również stosowanie w wybranych częściach ogrodu kontrastowych zestawień naturalnych form pokrojowych roślinności oraz form strzyżonych. W tym celu wykorzystano istniejące nasadzenia roślinności zimozielonej. Dodatkową atrakcją będzie przestronna altana wykonana w stylu orientalnym. Teren zostanie ogrodzony, ale oczywiście będzie ogól-

Powstanie tu wiele elementów kamiennych, głównie granitowych, które dominują w podobnych ogrodach w Azji. Obecna roślinność zostanie zachowana, ale jednocześnie mocno wzbogacona o nowe nasadzenia. kompozycji roślinnej jest zachowanie stonowanej kolorystyki. W części wschodniej i południowo-wschodniej, zaprojektowano

pełnione lilakami i krzewuszkami. W strefie placu i projektowanego głównego wejścia na teren ogrodu, zobaczymy jodły koreańskie, głogi pośrednie, magnolię gwiaździstą oraz odpowiednie gatunki bambusów. Z kolei, wzdłuż strumienia zostaną nasadzone liczne rabaty bylinowe z kolekcją irysów i poduchami mchów, a w strefie przybrzeżnej zbiornika wodnego, grupy liliowców z grzybieniem białym. W rejonie strumienia zaprojektowano także nasadzenia odmian klona palmowego, magnolii gwiażdzistej oraz wybrane odmiany sosny gęstokwiatowej. Dominującą barwą stanowić będzie zieleń i jej odcienie, przełamane mocniejszymi akcentami kolorystycznymi, takimi. jak czerwienią liści klonu palmowego, bądź intensywnymi kolorami kwiatów

nodostępny. A całości dopełni nowe oświetlenie, które sprawi, iż także wieczorami będzie można podziwiać tu prawdziwą symfonię kolorów.

Budowa ogrodu ma potrwać półtorej roku. – Chcemy, aby prace zakończyły się połową 2021 roku – zaznacza Artur Cieślak, dyrektor techniczny Parku Śląskiego. – Dla nas jest bardzo ważne, że ta przestrzeń będzie dostosowana także dla seniorów i do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jesteśmy przekonani, że powstanie bardzo dobre miejsce do kontemplacji i wyciszenia – dodaje. Autorom projektu zależało na wykreowaniu miejsca o niepowtarzalnym nastroju, który będzie się kojarzył nie tylko z historycznymi ogrodami japońskimi ale także z współczesnymi nurtami tej sztuki. Ważnym też aspektem dla projektantów było wyjątkowe potraktowanie miejsca lokalizacji ogrodu, jego historii z wszelkimi uwarunkowaniami przyrodniczymi i technicznymi oraz nawiązanie do autorskiej wizji ogrodu prof. Edwarda Bartmana poprzez zachowanie historycznego układu funkcjonalno – przestrzennego. PRZEMYSŁAW MALISZ

parkowe aktualności

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

SKANSEN SZYKUJE SIĘ DO SEZONU

Sieją jęczmień, naprawiają strzechy

Mimo że od kilku tygodni Górnośląski Park Etnograficzny jest zamknięty dla zwiedzających, to pracownicy cały czas przygotowują się na ich przyjęcie.

polach, tuż za wiejskimi chałupami, pochodzącymi z okresu XIX i początków XX wieku, pracownicy skansenu sieją jęczmień, pszenicę, żyto i owies. Sadzą też ziemianki. Każdy będzie mógł zobaczyć, jak rosną zboża, a podczas Dnia Kartofla wziąć udział w wykopkach. Sporo dzieje się też w pracowni konserwatorskiej. – W większości trafiają do nas obiekty, które są już na tyle zniszczone, że wymagają naszej interwencji – tłumaczy Małgorzata Książek, konserwator zabytków w Muzeum GPE. – Najczęściej są to te najbardziej narażone na warunki atmosferyczne. Najpierw wykonujemy pełną dokumentację konserwatorską i fotograficzną, a potem przygotowujemy program prac konserwatorskich. Konserwatorzy ze skansenu zajmują się również ceramiką i malarstwem, jednak najwięcej pracy mają z obiektami drewnianymi. Co ciekawe, w muzeum mieszka 17 owiec wrzosówek, kilka kóz oraz koń Ignac, który niegdyś ciągnął bryczkę i woził dzieci, a obecnie, z racji podeszłego wieku, przebywa na zasłużonej emeryturze. Patrycja Baron-Kuszka, która opiekuje się zwierzętami, przyznaje, że jej podopieczni stęsknili się już za zwiedzającymi. – Są do nich bardzo przyzwyczajeni. Taka ilość ludzi, która się u nas przewija, nie sprawia im problemu. Podoba im się bycie w centrum uwagi. Lubią być głaskane, liczą też na smakołyki. Jednak, ze względu na ochronę ich zdrowia, zakazujemy samodzielnego karmienia – przypomina. Historia powstania Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, bo tak brzmi pełna

Drewniane chałupy wymagają sezonowej konserwacji.

i oficjalna nazwa skansenu, jest starsza niż Park Śląski i co ciekawe, jest mocno oddalona od jego obecnej lokalizacji. Zaczyna się bowiem w… katowickim Parku Kościuszki.

być zaczątkiem budowy śląskiego skansenu, którego inicjatorem był dr Tadeusz Dobrowolski, ówczesny wojewódzki konserwator zabytków. W 1952 roku zgłoszo-

stało. W 1964 roku, do skansenu trafiły pierwsze obiekty – wiatrak z Grzawy (1813 r.) i spichlerz plebański z Warszowic (poł. XVIII w.). Najbardziej intensywne prace

Historia powstania Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, bo tak brzmi pełna i oficjalna nazwa skansenu, jest starsza niż Park Śląski i co ciekawe, jest nieco oddalona od jego obecnej lokalizacji. Właśnie tam przeniesiono drewniany kościół z Syryni (1510 r.) oraz spichlerz dworski z Gołkowic (1688 r.). Zabytkowe obiekty miały

no wniosek o utworzenie śląskiego muzeum na wolnym powietrzu w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku. I tak właśnie się

budowlane wykonano pod koniec lat 60. i w pierwszej połowie lat 70. XX w. Ukształtowano teren pod zagrody chłopskie i obiekty wol-

nostojące, przygotowano ziemię pod przyszłe pola i łąki, posadzono pas zieleni na obrzeżach skansenu, drzewa i krzewy w ogródkach i sadach, zbudowano trzy stawy oraz ciek wodny, niezbędny do uruchomienia młyna i folusza. Uroczyste otwarcie skansenu nastąpiło 5 maja 1975 roku. Zwiedzającym udostępniono wówczas 33 obiekty architektury wiejskiej. Spośród 23 ha powierzchni, jaką zajmował skansen, na 3 ha uprawiano żyto. Ważnym przedsięwzięciem było przeniesienie i wybudowanie w latach 90. XX w. kościoła z Nieboczów (1791 r.) p.w. św. Józefa Robotnika. Świątynia przenoszona była dwukrotnie: do Kłokocina w 1971 r. i ostatecznie do chorzowskiego skansenu w 1995 r. Stale powiększała się też ilość zabytkowych obiektów małej i dużej architektury. W 2003 roku było ich już 60, a w następnych latach przybywały kolejne, m.in. piec wolnostojący z Landka, chałupy z Łaz, Strzemieszyc, Rudy Śląskiej, Bykowiny, Goleszowa, Wapienicy, a także stodoła z Istebnej, wiatrak z Ustronia Nierodzimia, spichlerz z Bojanowa, spichlerz i piwnica z Brennej. Ostatnie lata to dla skansenu okres dużych inwestycji oraz strategicznych decyzji. Obecnie, na terenie muzeum znajduje się ponad sto obiektów małej i dużej architektury. W 2014 roku zrekultywowano stawy oraz uruchomiono m.in. młyn i folusz. Aż o 10 ha powiększyła się też powierzchnia skansenu. Na nowych terenach ma się znaleźć m.in. obszar dworski. Skansen jest ważnym punktem Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego. /PM/

Najpierw remont, a potem… koncerty Świątynia Petrycha zmieni swoje oblicze. Na nowo także zagospodaruje tereny przyległe.

tym miejscu teraz jest zagłębienie, w którym gromadzi się woda. Oczko wodne zostanie zasypane, a cały teren wyrównany i pojawi się na nim piaskowiec. Niegdyś znajdowały się tutaj miejsca do siedzenia i one zostaną odtworzone. Renowacji doczekają się boczne alejki. Do Świątyni Petrycha zostanie podłączona sieć energetyczna, bo i w tym miejscu będzie nowe oświetlenie oraz monitoring. Wszystko to sprawi, że ten zakątek Parku Śląskiego zyska nowe funkcje. Będą tu organizowane mini koncerty plenerowe oraz występy kameralne.

Większość ludzi zastanawia się, skąd pochodzi nazwa Świątyni Petrycha, która powstała w jednym z pierwszych etapów budowy parku, przy alei Gwiazd, w drodze do planetarium. Większość łączy jego nazwę z architekturą i wyszukuje Petrycha wśród bóstw greckich i rzymskich. Nic bardziej mylnego. Nazwa pochodzi bowiem od nazwiska jednego z pierwszych dyrektorów działu zieleni parku, który pozyskał charakterystyczne kolumny z parku w Świerklańcu oraz stworzył kompozycję całego otoczenia. /PM/

ŚWIĄTYNIA PETRYCHA

Po remoncie będą tutaj organizowane mini koncerty plenerowe.

parkowe aktualności

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Jasne jak Kręgi Taneczne Monopter, czyli główna kopuła Dużego Kręgu Tanecznego odzyska biało-szarą barwę. Wszystkie elementy kamienne zostaną odrestaurowane. Posadzka, dziś betonowa, będzie zastąpiona piaskowcem. Rzeźby trafią do renowacji.

Kręgi Taneczne czeka wielka przebudowa. Projekt rewitalizacji tego kultowego miejsca jest gotowy. Procedura przetargowa ma ruszyć wkrótce. 21 kwietnia, w obecności projektanta przeprowadzono testy nowego oświetlenia. Efekt był imponujący!

będzie jeden z piękniejszych punktów na mapie Parku Śląskiego. Kręgi Taneczne zostaną odtworzone do swojej pierwotnej postaci, z tym że zagoszczą tu także oczywiście nowoczesne rozwiązania. Monopter, czyli główna kopuła Dużego Kręgu Tanecznego odzyska biało-szarą barwę. Wszystkie elementy kamienne zostaną odrestaurowane. Posadzka, dziś betonowa, będzie zastąpiona piaskowcem. Rzeźby trafią do renowacji. Kluczowe będzie tu oświetlenie, którego dotąd to miejsce było pozbawione. Pojawią się nie tylko nowe słupy oświetleniowe, ale także lampy ziemne, z których światło podświetli wszystkie elementy Kręgów. I tak monopter rozbłyśnie w ciepłych barwach, podobnie jak

usytuowane tu rzeźby i balustrady. Drogi dojścia oraz alejki także zostaną objęte nową siecią energetyczną. Cały system oświetleniowy będzie centralnie sterowalny. W zależności od potrzeb programowane będą odpowiednio natężenie i ilość strumieni świetlnych. Projekt zakłada montaż najnowocześniejszego sprzętu ledowego. Dodatkowo cały teren zostanie objęty siecią monitoringu, czego dotąd w tym miejscu nie było. We wtorek wieczorem, 21 kwietnia, odbyły się testy oświetleniowe Kręgów Tanecznych. Analizowano, które rozwiązania będą najkorzystniejsze i jaki rodzaj oświetlenia sprawi, że to miejsce zostanie jeszcze lepiej wyeksponowane. To już ostatni krok przed rozpoczęciem procedury przetargowej tej inwestycji.

Projekt zakłada gruntowną modernizację nie tylko samych Kręgów Tanecznych, ale również terenu przyległego, chodzi o 9-hektarowy obszar, który rozpościera się aż do dawnego toru saneczkowego. Same Kręgi Taneczne nie zmienią swojego przeznaczenia, mają być miejscem, gdzie przeprowadzane będą imprezy plenerowe jak koncerty, występy taneczne i teatralne. Zgodnie z projektem modernizację przejdzie strefa widowni. Wyremontowane zostaną wszystkie siedziska. Nowa infrastruktura techniczna ułatwi dostęp do Kręgów również osobom niepełnosprawnym. Dodatkowo w pobliżu Kręgów zaplanowano budowę podziemnych zbiorników, w których będzie gromadziła się woda deszczowa.

Fot. Rafał Zduńczyk

Ta z kolei zostanie wykorzystana do nawadniania tutejszych roślin, a tych zdecydowanie przybędzie. W otoczeniu Kręgów pojawią się nowe nasadzenia krzewów i kwiatów. Po wyłonieniu wykonawcy prace powinny rozpocząć się już jesienią. Duży Krąg Taneczny został zaprojektowany i zbudowany w duchu antyku greckiego. Był częścią całego kompleksu, tzw. terenów festynowych. Kręgi zostały ukończone na przełomie 1952 i 1953 roku. Sam Krąg to budowla wzniesiona jako konstrukcja słupowo-ryglowa, gdzie rolę słupów pełnią kolumny, a rygli (belek) – ciosy kamienne, układane na kolumnadzie. Cały zespół amfiteatru został bardzo precyzyjnie i harmonijnie zaprojektowany. Poza głównym kręgiem (Dużym), składa się jeszcze z usytuowanych na tyłach dwóch mniejszych (trzeci

został zasypany), które mają własne kopuły. Duży Krąg Taneczny powstał przy alei Klonowej, naprzeciw Dużego Stawu. Prowadzą do niego kamienne schody, a gości witają tu dwie duże rzeźby rozbawionych tancerzy w strojach ludowych. Nad kręgiem, sceną o powierzchni 1590 metrów kwadratowych i średnicy ponad 30 metrów, góruje osadzona na siedmiu wysokich kolumnach kopuła. Poniżej są loże, a po ich bokach, małe widownie, ułożone tarasowo. W 2011 roku wystawione przez Teatr Rozrywki przedstawienie „Jesus Christ Superstar” obejrzała bardzo duża widownia, a od kilku sezonów goszczą tam artyści, występujący w ramach różnych cykli koncertowych. Kręgi idealnie sprawdzają się też jako arena ćwiczeń dla miłośników zumby i fitnessu. PRZEMYSŁAW MALISZ

PARK śląski poleca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Poznaj dzieła bez wychodzenia z domu

SZTUKA I PASJA

Jak można obcować ze sztuką? Czy tylko zwiedzając? Muzeum Śląskie w Katowicach udowadnia, że dzieła mogą być inspiracją do rozwijania własnych pasji, być wehikułem czasu, wreszcie że muzealną kolekcję można nawet… pokolorować. Do skorzystania z propozycji zachęca na swoich stronach śląska instytucja.

Zobacz dzieła online i je pokoloruj Muzeum Śląskie prezentuje swoje kolekcje za pośrednictwem znajdującej się na jego stronie wyszukiwarki zbiorów. Znajdziemy tam największe dzieła mistrzów polskiego malarstwa począwszy od 1800 roku, twórców współczesnych, a także artystów nieprofesjonalnych. Strona jest również gratką dla wielbicieli fotografii oraz obiektów archeologicznych, etnologicznych, jak i z zakresu scenografii. Zbiory są na bieżąco aktualizowane, a interesujące nas eksponaty możemy znaleźć według kryteriów zawierających nazwę kolekcji oraz m.in. typ obiektu, datę, miejsce powstania i pochodzenia, materiał/surowiec i technikę, nazwisko twórcy oraz hasło przedmiotowe. Poznawać kolekcje można również, korzystając z popularnych mediów społecznościowych, w których Muzeum Śląskie regularnie publikuje wpisy prezentujące poszczególne dzieła opatrzone komentarzem. Dzięki temu można zobaczyć m.in. fotografie urodzonej w Rudzie Śląskiej, wielokrotnie nagradzanej Joanny Helander domki dla lalek, dzieła wybitnych plakacistów oraz obrazy z kolekcji sztuki polskiej uważanej za jeden z bardziej reprezentatywnych zbiorów malarstwa polskiego XIX i XX wieku w skali ogólnokrajowej. Dzieciom muzeum proponuje korzystanie z kolorowanek zainspirowanych muzealną kolekcją sztuki polskiej, które są udostępniane poprzez stronę internetową. Wystarczy zapisać i wydrukować udostępnione pliki, by twórczo pobawić się w słynnych malarzy.

Domek dla lalek – kuchnia, wyrób fabryczny, lata 60. XX w. Miniaturowe domki mają bardzo odległą historię, znane były już w starożytności i wykonywano je z gliny, brązu, cyny lub srebra. Moda na domki i pokoiki dla lalek zapanowała w Europie w XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku. W Polsce były mniej popularne, ale także u nas znajdujemy tego typu zabawki. Na wykonanie bardzo kosztownych domków składała się praca kilku rzemieślników. Mebelki przygotowywali stolarze, ubiory dla lalek krawcowe, naczynka odlewane z cyny ludwisarze, garnuszki i miseczki gliniane garncarze, natomiast miniaturowe serwisy porcelanowe nabywano w fabrykach porcelany.

Zajęcia edukacyjne i spotkania online Muzeum rozpoczęło także cykl zajęć online, zapraszając wszystkich do zabawy zainspirowanej własnymi kolekcjami. Udostępniane filmy instruktażowe, szablony, zdjęcia wybranych dzieł sztuki bądź wystaw pomogą tworzyć i projektować w domowym zaciszu. Podczas spotkania pod hasłem „Z byfyja” wykonamy modele zabytkowych filiżanek – takich, jakie można było zobaczyć kiedyś w babcinym byfyju. W filmie instruktażowym prezentowane są poszczególne etapy pracy, a szablony do wydruku i zdjęcia zabytkowych zestawów do herbaty i kawy są do pobrania i wcale nie trzeba mieć w domu drukarki. Opis, jak wykonać zadanie bez wydruków, znajdziemy w filmie. Warsztaty przekonują także, że sztuka może działać jak wehikuł czasu. Przeniesiemy się w przeszłość, by skoncentrować się na ważnych momentach naszego życia i złapać je w sieć wspomnień. Inspiracją do stworzenia własnej sieci, która przypomina o szczególnych ludziach, miejscach czy zdarzeniach z naszej przeszłości, jest wystawa czasowa „Counting Memories” japońskiej artystki Chiharu Shioty. Podczas warsztatów zapoznamy się także bliżej z architekturą Muzeum Śląskiego, której nowa siedziba powstała na terenie dawnej kopalni „Katowice”. Udostępniane szablony modeli budynków muzealnych umożliwią zbudowanie własnej makiety pozwalającej na wirtualny spacer.

Teodor Axentowicz, „Zaczytana” około 1899, pastel, papier Portret autorstwa Teodora Axentowicza, malarza i rysownika wywodzącego się ze starej ormiańskiej rodziny, jednego z czołowych reprezentantów sztuki młodopolskiej. Artysta zasłynął jako autor kobiecych portretów – dam z arystokracji, kręgów artystycznych oraz mieszczańskich – wykonanych w technice pastelu. Jednym z nich jest „Zaczytana”, w której umiejętnie podkreślił atrybuty kobiecości oraz subtelnie wymodelował rysy twarzy, stosując wąską gamę barw.

PARK ŚLĄSKI POLECA

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

Stanisław Wyspiański, „Śpiący Staś”, 1902, rysunek pastelem Śpiące dziecko było jednym z ulubionych i kilkakrotnie powtarzanych motywów malarskich Wyspiańskiego. Niewinne, w naturalnej pozie niemowlę ukazane jest z ogromnym wdziękiem. Wnikliwa obserwacja, świeżość i realizm ujęcia łączą się z dekoracyjnością miękką, wijącą się linią kaftanika.

Józef Mehoffer, „Portret żony” („W laurowej sali”), 1909, olej, płótno Zachwycony urodą świata i bujnością życia Józef Mehoffer miał wielkie upodobanie do kobiecej mody. Lubił patrzeć na swą żonę strojnie i modnie ubraną, sam również dobierał dla niej eleganckie dodatki. Elementy damskiej toalety malował artysta z właściwym sobie zacięciem do wiernego oddania realistycznych szczegółów. Można zauważyć, że na obrazie jest cała gama odcieni brązów, od posadzki barwy kasztana do połyskującej złotem taftowej sukni i kremowej bluzki, tworząca wyszukaną i przemyślaną harmonię kolorów

Propozycja dla nauczycieli Muzeum zachęca również nauczycieli, by korzystali z tych zasobów w swojej pracy. Ponadto w odpowiedzi na zapotrzebowanie e-learningowe, a także na kreatywne formy edukacji kulturalnej, przygotowano kartę pracy dla uczniów klas VII–VIII szkoły pod-

stawowej. Dzięki jej interaktywnej formie, która jest jednocześnie przyjazna w odbiorze i zachęca do zgłębienia tematu, uczniowie poznają misję i historię Muzeum Śląskiego, jego zbiory, a także specjalistyczne słownictwo muzealnicze. Z myślą o osobach niesłyszących materiały wideo publikowane przez instytucję opatrzone są napisami. Ponadto na stronie oraz w mediach społecznościowych znajdziecie cykl filmów „Muzealny leksykon w polskim języku migowym”, który służy upowszechnianiu znaków przydatnych i charakterystycznych dla obszaru sztuki lub związanych z Muzeum Śląskim. Z kolei dla osób niewidomych lub słabowidzących, korzystających z programów automatycznych do czytania stron, przy grafikach publikowanych za pośrednictwem platformy Facebook zamieszczane są ich opisy zachowujące standardy audiodeskrypcji. Muzeum Śląskie zachęca do odwiedzenia swojej strony internetowej oraz kanałów informacyjnych w mediach społecznościowych. /MAR/

Paweł Wróbel, „Zabawy dziecięce”, olej, płótno, 1973 Paweł Wróbel to mistrz i piewca „małej ojczyzny”. Obraz zaczynał komponować od nieba, a następnie wypełniał płaszczyznę pasmami hałd, kominów i wież wyciągowych. Poniżej umieszczał kolorowe dachy, a następnie elewacje budynków z wyraźnie namalowanymi oknami, w których powiewały firanki. Na pierwszym planie natomiast zazwyczaj rozgrywał zasadniczą scenkę rodzajową – jak ta podwórkowa zabawa na prezentowanym płótnie.

park śląski poleca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

OPERA ŚLĄSKA ZAPRASZA

Rekomendacje wyjątkowych spektakli baletowych, profesjonalna lekcja tańca klasycznego, felieton poświęcony obchodom Międzynarodowego Dnia Tańca w różnych stronach świata, filmowy alfabet kroków tanecznych, reportaż o historii point, test z zakresu wiedzy o tańcu, o balecie – okiem jego kierownika i o tym, czym jest taniec dla zawodowego tancerza. To tylko niektóre z niespodzianek, online przygotowanych przez Opera Śląską dla widzów w mediach społecznościowych. Pod hasłem „Trzy dni z tańcem” na Facebooku i Instagramie, 27, 28 i 29 kwietnia, pojawiły się specjalne posty z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca.

ale, koncerty, spektakle baletowe. Tak do tej pory obchodzono święto tańca i tancerzy. Od 2007 roku Opera Śląska z tej okazji przygotowuje wyjątkowy program artystyczny. W tym roku, tancerze pracowali nad galą „Barwy tańca”. Ze względu na pandemię koronawirusa, gala nie mogła się odbyć. Ale zespoły zjednoczyły swoje siły i postanowiły świętować w internecie. W organizację wydarzenia włączyły się wszystkie zespoły – i chociaż to święto przede wszystkim tancerzy, także pozostali artyści postanowili przedstawić swoje działania. Bo taniec to ludzie. A zamierzenie było proste: pokazać taniec klasyczny i tancerzy. Od wielu stron i w różnej formie.

rzy publikuje swoje taneczne zdjęcia w mediach społecznościowych. – To święto ważne dla wszystkich tancerzy. W organizację gali z tej okazji włączają się także ogólnokształcące szkoły muzyczne – podkreśla solistka Michalina Drozdowska. Grzegorz Pajdzik, kierownik zespołu, dodaje, że na galę w Bytomiu przyjeżdżają goście z całego świata, także absolwenci bytomskiej baletówki pracujący w innych teatrach. On sam odpowiedział też w filmowym wywiadzie na temat jak wygląda praca kierownika i choreografa, czy trudniej wymagać od siebie, czy od innych, jakie są różnice w odbiorze tańca klasycznego przez tancerza, a zwykłego widza. Zdradził też, za co ceni członków swojego zespołu baletowego, a oni sami zaprezentowali się w dokumencie, dzieląc się refleksjami na temat czym taniec jest dla każdego z nich i jak kształtuje ich życie.

W ramach lekcji orkiestrowej, waltorniści Orkiestry Opery Śląskiej zaprezentowali internautom fragment muzyczny spektaklu baletowego „Szeherezada”, który znajduje się w repertuarze bytomskiego teatru. | Fot. K. Bieliński

Muzyka z „Szeherezady”, profesjonalna lekcja tańca i świętowanie bez granic W ramach lekcji orkiestrowej, waltorniści Orkiestry Opery Śląskiej zaprezentowali internautom fragment muzyczny spektaklu baletowego „Szeherezada”, który znajduje się w repertuarze bytomskiego teatru. Aleksandra Piotrowska –Zaręba, solistka baletu, prowadząca na kanale opery zajęcia #balletfit, postanowiła uczcić to święto prezentując profesjonalną lekcję tańca klasycznego w swoim domu. Wykorzystała nawet profesjonalny strój baletowy! – Zmieniłam na ten odcinek nieco formułę zajęć i przeobraziłam swoje mieszkanie w studio baletowe. Fragment profesjonalnej lekcji dla tancerzy dostosowałam do umiejętności także tych osób, które na co dzień nie ćwiczą tańca – mówi Aleksandra Piotrowska-Zaręba. Uczestnicy tej lekcji mogli przez chwilę poczuć atmosferę sali baletowej, spróbować swoich sił, a dodatkowo zobaczyć także najtrudniejsze ćwiczenia, które solistka zaprezentowała w spódniczce baletnicy, czyli w tzw. paczce. Ze swoimi propozycjami chcemy dotrzeć także do najmłodszej widowni. W każdy wtorek i piątek, instruktorka Studia baletowego Opery Śląskiej, w ramach cyklu #tanczzopera, Aneta Pająk, prowadzi lekcje baletu dedykowane właśnie dzieciom. Taniec przemawia językiem uniwersalnym, ale tancerze, którzy tworzą Zespół baletowy Opery Śląskiej

Historia point, baletowy alfabet oraz… słowa otuchy

pochodzą z różnych zakątków świata i w swoich ojczystych językach podzielili się informacjami, jak dzień tańca obchodzony jest w ich rodzinnych krajach. – Tego dnia, we Włoszech nie tylko szkoły taneczne organizują

wydarzenia. Popularne są taneczne flash moby w przestrzeni publicznej, w których udział biorą nie tylko profesjonaliści, ale też zwykli ludzie. Zachęcamy do tańca, podkreślając fundamentalne znaczenie przekazu połączenia muzyki i ruchu – mówi

Sara Guarnieri. Ellen Bremer dodaje, że w tym czasie w Australii można wziąć udział w warsztatach tanecznych prowadzonych przez najbardziej znanych choreografów, a Ai Okuno z Japonii i Thais Rocha z Brazylii przyznają, że sporo tance-

Internauci, którzy wzięli udział w świętowaniu Międzynarodowego Dnia Tańca z Operą Śląską, mogli też poznać historię atrybutu każdego tancerza, czyli point czy sprawdzić swoją wiedzę w quizie wiedzy o tańcu. Świętowanie stało się również okazją do rozpoczęcia nowego cyklu – alfabetu baletowego. W każda środę, tancerze prezentują poszczególne kroki i pozycje z zakresu tańca klasycznego. Wyjątkową niespodzianką były życzenia, przygotowane przez Henryka Konwińskiego, wybitnego choreografa związanego z Operą Śląską.- Nie traćmy nadziei, nie traćmy entuzjazmu, to zawieszenie minie – nawiązywał do obecnej sytuacji. - Spotkamy się w dobrym czasie – obiecywał i rekomendował spektakle baletowe, które obecnie można obejrzeć w internecie. /MAR/ Wszystkie materiały związane zarówno z obchodami Międzynarodowego Dnia Tańca, a także dotyczące innych działań online, można zobaczyć na Facebooku, Instagramie, Twitterze oraz na kanale YouTube Opery Śląskiej.

#Wspieramy turystykę

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

ŚLĄSKI PAKIET DLA TURYSTYKI

Odpocznij w Polsce, wybierz #Śląskie Turystyka przed wybuchem pandemii koronawirusa była jedną z dynamiczniej rozwijających się branż w regionie. Dziś sama potrzebuje wsparcia i takie też zostanie jej udzielone ze strony samorządu województwa. Podobnie jak w przypadku Pakietu dla Gospodarki, program niesionej pomocy dla przedsiębiorców związanych bezpośrednio z turystyką rozbity jest na pięć filarów. Obejmują one bogaty wachlarz akcji promocyjnych regionu, co jest o tyle istotne, że powoli zbliża się okres wakacyjny. Wiadomo już, że w tym roku nie będziemy obierać popularnych do tej pory kierunków zagranicznych. Deklarujemy chęć pozostania w kraju. To dobry moment, by odkryć miejsca, których jeszcze nie znaliśmy lub poznać je na nowo. Przy okazji dołożymy od siebie cegiełkę wsparcia dla lokalnych przedsiębiorców. A oto jakie propozycje przygotowało dla nich województwo.

I filar – kampanie społeczne promujące region W okresie pandemii, kiedy zamknięte są obiekty turystyczne, nie działa gastronomia, obowiązuje zakaz podróżowania i zamknięte są obiekty turystyczne, uruchomione zostały kampanie społeczne w mediach społecznościowych wpisujące się w apele branży turystycznej:

„Nie odwołuj podróży! Zmień termin, ocal turystykę!”  #SlaskieSmakiNaWynos – Śląska Organizacja Turystyczna w chwili obecnej prowadzi komunikację oferty obiektów gastronomicznych należących do Szlaku Kulinarnego Śląskie Smaki, producentów śląskich produktów tradycyjnych – którzy oferują swoje produkty na wynos (zgodnie z możliwością prowadzenia tego rodzaju działalności w okresie epidemii).  #Wspieramyproduktylokalne – prowadzona jest również akcja promująca produkty tradycyjne, regionalne, ekologiczne i lokalne wytwarzane przez rodzimych producentów. Kampania zachęca do zamawiania produktów do domu. Akcja realizowana wspólnie z Departamentem Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.  #Slaskiewirtualnie – prowadzona jest również ciągła aktywność dotycząca komunikacji atrakcyjności turystycznej regionu poprzez materiały filmowe i zdjęciowe – w tym wirtualne wycieczki oraz filmy lotnicze i filmy 360o, promujące atrakcyjność turystyczną naszego województwa, za pomocą mediów społecznościowych z wykorzystaniem treści portalu slaskie.travel i innych serwisów tematycznych poświęconych turystyce.

Kontakt: Śląska Organizacja Turystyczna, tel. (32) 207 207 1 mail: info@slaskie.travel

#Wspieramy turystykę

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

W miarę znoszenia ograniczeń związanych z pandemią uruchamiane będą kampanie społeczne zachęcające do odwiedzenia województwa śląskiego jako bezpiecznej i atrakcyjnej destynacji turystycznej.  #SlaskieZapraszamy – kampania zachęcać będzie do wychodzenia z domu i korzystania z atrakcji turystycznych, gastronomii, szlaków, etc. W ramach akcji promowana będzie atrakcyjność turystyczna poszczególnych subregionów poprzez przygotowane propozycje wycieczek rowerowych i jednodniowych wycieczek w stylu slow, ofertę „Śląskie poza miastem” czy „Śląskie po zdrowie”.  #WybieramSlaskie – kampania w zakresie promocji śląskich marek turystycznych: Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Beskidów, Śląska Cieszyńskiego oraz Krainy Górnej Odry. Projekt zachęca do korzystania z oferty lokalnych przedsiębiorstw, promując turystykę aktywną i zdrowotną. Akcja skierowana jest również do blogerów podróżniczych i fanów w mediach społecznościowych.  #Slaskiepokoronie – zostanie ogłoszony konkurs dla uczestników pierwszej wycieczki turystycznej zorganizowanej po pandemii. Kampania zachęca do rejestrowania filmików z tych wydarzeń, a najlepsze zostaną nagrodzone.  #SlaskieBezpiecznie – akcja skierowana do turystów, a jej celem ma być podniesienie bezpieczeństwa uczestników wycieczek. Wybrane punkty turystyczne zostaną wyposażenie w bezpłatne zestawy do ochrony osobistej.  Odpoczywaj w Polsce. Śląskie zaprasza – to część akcji w ramach ogólnopolskiej kampanii przygotowywanej przez Polską Organizację Turystyczną. Śląska Organizacja Turystyczna, jest partnerem tego przedsięwzięcia.

II filar – Wsparcie wydarzeń turystycznych Wsparcie finansowe organizatorów wydarzeń turystycznych w ramach zadań własnych Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego oraz zadań w zakresie upowszechniania turystyki jako dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielone

organizacjom pozarządowym.  #SlaskieEventy – działania wspierające organizację wydarzeń i imprez o charakterze turystycznym na terenie regionu. Wsparcie realizowane jest poprzez zakup powierzchni reklamowej, czasu antenowego czy usług artystycznych.

 Śląskie. Łączy nas turystyka – wsparcie ma na celu odbudowanie ruchu turystycznego w obiektach i atrakcjach turystycznych poprzez dofinansowanie organizacji. Jednym z pomysłów jest organizacja „dni otwartych”, podczas których nadarzy się okazja, aby szczegółowo zapoznać się z ofertą województwa. Konkurs skierowany jest do organizacji pozarządowych i umożliwia dofinansowanie do 80% kosztów kwalifikowanych.  Współorganizacja i wsparcie wydarzeń promujących marki turystyczne w tym m.in. Juromania – Święto Jury Krakowsko-Czestochowskiej, Beskidy WinterGo – otwarcie sezonu zimowego.

III filar – Wsparcie turystyki zorganizowanej Finansowanie skierowane jest do samorządu terytorialnego, a ma na celu pobudzenie turystyki zorganizowanej dla dzieci i młodzieży. Będzie odbywało się w ramach programu #OdkryjSlaskie. Wsparcie finansowe udzielane jest jako dotacja celowa, skierowana do jednostek samorządu terytorialnego na dofinansowanie własnych zadań bieżących. #OdkryjSlaskie – akcja ma na celu wsparcie organizatorów turystyki szkolnej oraz usług przewodników. W ramach akcji nauczyciele i rodzice będą zachęcani do organizacji wycieczek szkolnych. Warunkiem wsparcia zadania będzie organizacja wycieczki autokarowej z minimum jednym noclegiem, pełnym wyżywieniem i usługą przewodnika obejmująca minimum 5 atrakcji turystycznych w województwie śląskim. Wsparcie będzie w formie dotacji celowej dla gmin.

#Wspieramy turystykę

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

IV filar – Wsparcie marek i produktów turystycznych Działania promujące marki oraz produkty turystyczne: Jury Krakowsko – Częstochowskiej, Beskidów, Śląska Cieszyńskiego, Krainy Górnej Odry, Szlaku Paulinów, projektów „Kajakiem przez Śląsk” i „Śląskie. Po zdrowie”, Szlak Zabytków Techniki, Szlak Zabytków Techniki. Pojawiają się także w ofercie nowe propozycje. Oto przykłady: Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów – trwają obecnie pracę nad powstaniem nowego szlaku i produktu turystycznego w obszarze turystyki kulturowej i religijnej. Kraina Górnej Odry – w ramach nowopowstałej marki turystycznej opracowywana jest nowa oferta turystyczna ze szczególnym uwzględnieniem turystyki wodnej i turystyki rowerowej. Kajakiem przez Śląskie – nowy produkt turystyczny wykorzystujący potencjał śląskich rzek i zbiorników wodnych. Obecnie audytowane przez Śląską Organizację Turystyczną jest 5 rzek pod kątem nowych szlaków kajakowych: Warta, Liswarta, Ruda, Odra, Biała Przemsza. Śląskie. Po zdrowie – jest to propozycja skierowana na rozwój turystyki zdrowotnej w województwie śląskim. Powstaje oferta promująca potencjał województwa w zakresie turystyki medycznej i turystyki uzdrowiskowej.

V filar – Wsparcie infrastruktury turystycznej W ostatnim filarze zostanie uruchomiony konkurs „Śląskie. Łączy nas turystyka”. Ideą konkursu jest dofinansowanie zadań realizowanych przez gminy na modernizację lub budowę infrastruktury turystycznej:

szlaków rowerowych, pieszych, wspinaczkowych, wodnych oraz infrastruktury okołoturystycznej. W praktyce ma to pobudzić popyt na działania planistyczne, projektowe i wykonawcze, tym bardziej, że region posiada rozwiniętą infrastrukturę umożliwiającą tworzenie nowych szlaków turystycznych: Szlak Trzech Harnasi, szlaki kajakowe na rzekach Liswarta i Warta oraz szlak rowerowy Lasy Rudzkie W tym filarze zaplanowane są działania długofalowe, rozłożone na lata, realizowane w ramach wspomnianego

już konkursu „Śląskie. Łączy nas turystyka” Wsparcie finansowe w zakresie upowszechniania turystyki, udzielane będzie jako dotacja celowa skierowana do jednostek samorządu terytorialnego na dofinansowanie własnych zadań bieżących oraz jako dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielone organizacjom pozarządowym. Według założenia, środki te mają zostać przeznaczone na rozwój infrastruktury turystycznej w gminach poprzez budowę, rozbudowę, doposażenie, odnowę lub modernizację ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej.

#Wspieramy turystykę

TU ZASIĘGNIESZ INFORMACJI:

Departament Turystyki UMWSL

+48 32 77 40 764

mail: turystyka@slaskie.pl

Śląska Organizacja Turystyczna

+48 32 207 207 1

mail: info@slaskie.travel

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

park śląski poleca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

KOLEJE ŚLĄSKIE Z INNOWACJAMI NA SKALĘ ŚWIATOWĄ

Sucha para i dwutlenek tytanu zniszczą groźne bakterie

Wnętrza wszystkich pociągów czyszczone są zarówno z użyciem detergentów, jak i pary.

W obliczu epidemii przewoźnik zdecydował się na nowatorskie rozwiązania, które pomagają zachować maksymalne bezpieczeństwo pasażerom. Wśród innowacyjnych broni do walki z koronawirusem znalazły się m.in. specjalistyczne urządzenie do czyszczenia suchą parą oraz specjalna powłoka z dwutlenkiem tytanu.

oleje Śląskie od razu zareagowały na niebezpieczeństwo związane z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Wnętrza wszystkich pociągów czyszczone są zarówno z użyciem detergentów, jak i pary. Oba te czynniki skutecznie zwalczają koronawirusa. Wdrożono też wiele działań dodatkowych, a wszyscy pracownicy spółki w tym wyjątkowym czasie działają z ogromnym zaangażowaniem i odpowiedzialnością za bezpieczeństwo podróżnych. – Bardzo dziękuję wszystkim pracownikom Kolei Śląskich za to, z jakim poświęceniem wykonują swoją pracę. Wiem, że dla całej załogi to prawdziwa służba, której poświęcają się w tym trudnym dla wszystkich czasie. Wierzę, że mają w sobie siłę, by

się nie poddać i tę służbę pełnić dalej – mówi Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego. Koleje Śląskie poszły w swoich działaniach też o krok dalej, wdrażając system bardzo nowoczesnych rozwiązań, jak np. dwutlenek tytanu czy sucha para. Tytan to nowoczesna metoda stosowana do tej pory np. w szpitalach i zakładach produkujących żywność. Likwiduje bakterie, wirusy oraz ich przetrwalniki, budując osłonę, która pozostaje aktywna przez minimum rok i wspomaga tradycyjne metody dezynfekcji pojazdów. Sucha para z kolei osiąga temperaturę aż 170 stopni. Specjalne urządzenie myjące działa niezwykle szybko. Jego podstawową zaletą – w odróżnieniu od urządzeń wytwarzających zwykłą parę – jest fakt,

W Kolejach Śląskich 63 osoby czuwają nad czystością składów.

Pociąg po takim zabiegu może niemal od razu wyruszyć w trasę, co zdecydowanie usprawnia proces utrzymywania składów. że po wypraniu tapicerki foteli, materiał nie pozostaje mokry. Pociąg po takim zabiegu może niemal od razu wyruszyć w trasę, co zdecydowanie usprawnia proces utrzymywania składów.

Wszyscy pracownicy spółki w tym wyjątkowym czasie działają z ogromnym zaangażowaniem i odpowiedzialnością za bezpieczeństwo podróżnych.

– W Kolejach Śląskich 63 osoby czuwają nad czystością naszych składów. Dbamy o to, żeby zachować maksymalny poziom bezpieczeństwa dla naszych pasażerów. Dlatego oprócz zwiększonego cyklu czyszczenia oraz dezynfekcji składów stosujemy również rozwiązania innowacyjne na skalę światową. Wiemy, że jeśli chodzi o ich zastosowanie jesteśmy

o krok przed innymi przewoźnikami. Dostajemy nawet zapytania ze Stanów Zjednoczonych, Europy i Międzynarodowego Związku Kolei o nasze metody – mówi Aleksander Drzewiecki, prezes Kolei Śląskich. Koleje Śląskie nieustannie dbają o to, by w ich pociągach był zapewniony jak najwyższy standard świadczonych usług. Dlatego jeśli ktoś w tych trudnych czasach musi korzystać z komunikacji publicznej, przemieszczając się na przykład z domu do pracy, z pełnym zaufaniem może wybrać Koleje Śląskie. /MAR/

MARSZAŁKOWSKI BUDŻET OBYWATELSKI

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

PRZYPOMINAMY!

Wnioski do maja, listy poparcia do lipca

Epidemia koronawirusa pokrzyżowała nieco przebieg zgłoszeń do drugiej edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego. Wprowadzono zmiany w zgłaszaniu zadań. Terminy zostały wydłużone, zaś sama procedura jest łatwiejsza.

LISTY POPARCIA: Zgodnie z przyjętymi zmianami listy poparcia projektów będzie można dostarczyć do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego po terminie zakończenia naboru wniosków w II edycji MBO (nabór trwa do 15 maja 2020 r.), nie później jednak niż do 17 lipca br.

WNIOSKI NA ZADANIE:

Składanie wniosków jest łatwiejsze. Do tej pory prawidłowo złożony wniosek musiał zostać wygenerowany

w wersji elektronicznej, za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie bo.slaskie.pl oraz przesłany do siedziby Urzędu Marszałkowskiego w wersji papierowej, podpisanej przez Wnioskodawcę. Obecnie, za prawidłowo złożony formularz zgłoszenia zadania będzie się uważać także formularz złożony wyłącznie elektronicznie w aplikacji eBO. Podpis na wniosku będzie mógł zostać uzupełniony później – w połowie lipca. Dostarczenie listy poparcia oraz uzupełnienie podpisu na wniosku stanowią wymogi formalne, których weryfikacja nastąpi w terminie późniejszym (tj. do 17 lipca br.). Spełnienie tych wymogów będzie jednakże warunkowało dopuszczenie projektów zweryfikowanych pozytywnie do głosowania. Dodatkowo rekomendujemy Wnioskodawcom przesyłanie wszystkich załączników, w tym również zgód władających obiektem/terenem na realizację zadania, w postaci elektronicznej poprzez dołączenie odpowiedniego pliku w aplikacji eBO w zakładce załączniki elektroniczne. Wypełnij więc wniosek do 15 maja bez wychodzenia z domu! Skorzystaj z aplikacji eBO dostępnej na stronie bo.slaskie.pl w zakładce Zadania/Zgłoś zadanie.

PODSUMOWUJĄC: Nabór wniosków na zadania w II edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego trwa do 15 maja 2020 r. Formularz zgłoszenia zadania (wniosek) można złożyć wyłącznie elektronicznie korzystając z aplikacji eBO, przez wygenerowanie wniosku w aplikacji i zakończenie pracy z formularzem w terminie do 15 maja 2020 r. (zakończenie naboru). Podpis na formularzu uzupełniany będzie po zakończeniu naboru wniosków, jednak nie później niż do 17 lipca br. Listy poparcia projektów z podpisami mieszkańców będzie można dostarczyć do Urzędu Marszałkowskiego w późniejszym terminie, nie później jednak niż do 17 lipca br. Informacje dotyczące wymaganych uzupełnień będą przekazywane Wnioskodawcom telefonicznie lub drogą mailową.

PARK śląski poleca

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

GÓRNOŚLĄSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO WODOCIĄGÓW S.A. W WALCE Z KORONAWIRUSEM

Laboratorium COVID-19

Coraz więcej polskich firm i marek włącza się w walkę z rozprzestrzeniającym się koronawirusem. Cały wachlarz działań w tym zakresie podjęło także Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów SA. Spółka przeznaczyła na wsparcie placówek walczących z pandemią SARS-CoV-2 ponad pół miliona złotych.

Na pomoc instytucjom

DPS w Knurowie

GPW

SA pomogła w ten sposób ponad 15 instytucjom w całym województwie. Oprócz niezbędnych środków ochrony indywidualnej, pomoc finansową otrzymały dwie placówki. Kwotę 300 tysięcy złotych przekazano Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu Megrez Sp. z o.o. w Tychach, co pomogło zabezpieczyć najpilniejsze potrzeby związane ze skutkami rozprzestrzeniania się koronawirusa. Spółka Megrez prowadzi szpital zakaźny jednoimienny – jeden z dwóch tego typu w regionie. Otrzymane wsparcie przeznaczone zostanie przede wszystkim na zakup środków ochrony indywidualnej, maseczek, kombinezonów, rękawiczek chirurgicznych czy przyłbic, ale także na zabezpieczenie najpilniejszych potrzeb personelu medycznego.

Megrez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Tychach.

park śląski poleca

Wsparcie DPS w Częstochowie.

Środki finansowe od Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów trafiły także do Śląskiego Parku Technologii Medycznych Kardio-Med Silesia. Powstały w 2015 roku, unikatowy w skali kraju i jeden z niewielu w Europie ośrodek badawczo-rozwojowy umożliwia prowadzenie badań przedklinicznych i klinicznych w obszarze biotechnologii i medycyny – szczególnie w dziedzinie: genetyki, kardiologii, kardiochirurgii, onkologii, diabetologii, chorób cywilizacyjnych i środowiskowych. Darowizna w wysokości 250 000 złotych pozwoli na doposażenie sprzętowe uruchomione-

Dwa Kwadranse | kwiecień 2020

DPS Kombatant w Bytomiu.

go końcem marca br., akredytowanego przez Ministerstwo Zdrowia, Państwowy Zakład Higieny w Warszawie i WSSE w Katowicach, Laboratorium Testów Genetycznych COVID-19. – Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów jest spółką społecznie odpowiedzialną, dlatego zawsze chętnie wspieramy i pomagamy. W sytuacji, gdy wszyscy walczymy z koronawirusem, wsparcie szpitali oraz instytucji, które tej pomocy potrzebują, aby kontynuować swoją działalność i również nieść pomoc innym, jest

naszą powinnością – podkreśla Henryk Drob, Prezes Zarządu GPW S.A. Przedsiębiorstwo dostarczyło również ponad 5 tysięcy litrów wody butelkowanej, m. in. do szpitali wojewódzkich w Sosnowcu, Bielsku -Białej, Rybniku, Bytomiu oraz szpitala specjalistycznego w Chorzowie, a także na przejścia graniczne w Gorzyczkach i Cieszynie. Osiem domów pomocy społecznej otrzymało tak bardzo potrzebne środki ochrony indywidualnej: ponad 1000 maseczek, 150 przyłbic, 1000 fartuchów

Materiały ochrony indywidiualnej dla DPS w Gorzycach.

Przejście graniczne w Gorzyczkach.

Dom Pomocy Społecznej w Żorach.

Dostawa wody na przejście graniczne w Cieszynie.

ochronnych, 3000 par rękawiczek ochronnych i 150 litrów płynu do dezynfekcji powierzchni dużych. Materiały trafiły do DPS-ów w Bytomiu, Jaworznie, Tychach, Knurowie, Bielsku-Białej, Gorzycach, Żorach i Częstochowie, w których łącznie przebywa niemal 850 pensjonariuszy. Jak zaznacza Henryk Drob, spółka ma jeszcze wiele pomysłów na pomoc dla kolejnych placówek oraz instytucji walczących z pandemią koronawirusa i będą one sukcesywnie realizowane. /MAR/

Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów w Katowicach

jest producentem i hurtowym dostawcą wody przeznaczonej do spożycia. To największy tego typu system zbiorowego zaopatrzenia w wodę w Polsce i jeden z największych w Europie. Charakteryzuje się: wysokosprawnymi urządzeniami do uzdatniania wody, siecią rurociągów umożliwiających przerzut wody pomiędzy poszczególnymi rejonami aglomeracji, możliwościami magazynowania wody i wyrównywania jej rozbiorów poprzez zbiorniki sieciowe, rezerwami produkcyjnymi umożliwiającymi dostawy wody nawet w przypadku wystąpienia awarii któregoś z elementów systemu. Na system ten składają się: dwa Zakłady Uzdatniania Wody (ZUW), dziewięć Stacji Uzdatniania Wody (SUW), osiem Oddziałów Eksploatacji Sieci (OES), dziewięć kompleksów sieciowych zbiorników wyrównawczych o łącznej pojemności 374 000 m3, około 900 km wodociągowej sieci magistralnej o średnicy do 1,8m. System sieci magistralnej oraz stacji uzdatniania wody zaopatruje w wodę pitną obszar o powierzchni około 4300 km2 na terenie 66 gmin województwa śląskiego, zamieszkały przez 3,5 mln mieszkańców, co stanowi 85% populacji miast i gmin Górnego Śląska. Spółka prowadzi również działalność dodatkową w postaci usług akredytowanego laboratorium Wydziału Badania Wody, Stacji Regeneracji Węgla Aktywnego, Gospodarstwa Rybackiego oraz Stacji Legalizacji Wodomierzy. GPW SA w swoich wszystkich oddziałach zatrudnia łącznie ponad 1000 pracowników.