28 lutego 2014
Bezpłatna gazeta informacyjna Parku Śląskiego w Chorzowie
W Polsce, wystawę „Matematyka dla każdego”, będzie można obejrzeć tylko w „Kapeluszu”
W numerze:
Interaktywna podróż z królową nauk
Anna Guzik po przejeździe „Elką”
ZDJĘCIA: ROLF. K. WENGST/MATHEMATIKUM GIESSEN
STR. 2
Arystoteles mawiał, że jest miarą wszystkiego, Jan Śniadecki koronował ją na królową nauk, Roger Bacon twierdził, że stanowi klucz do wiedzy. Park Śląski i krakowski Goethe-Institut pokażą natomiast, że może być świetną zabawą.
M
atematyka dla każdego” to wystawa przygotowana przez pierwsze na świecie eksperymentalne muzeum matematyczne, Mathematikum w Giessen. W Hali Wystaw „Kapelusz”, będzie dostępna od 18 marca, przez trzy tygodnie. Nigdzie więcej w kraju jej nie zobaczycie. – Dla nas, to ogromne wyróżnienie, że ta interesująca ekspozycja zostanie zaprezentowana właśnie w Chorzowie – podkreśla Kamila Okoń z Parku Śląskiego. – Chcemy być kojarzeni z nauką i edukacją. Do tej pory żadne przedsięwzięcie nie wpisywało się w ten trend aż tak idealnie – uważa.
„
Wystawa, poprzez zabawę, wprowadza w świat pojęć abstrakcyjnych i obala mit „nieprzystępnej i trudnej” matematyki, umiejętnie łącząc rozrywkę z rozwiązywaniem zagadek matematycznych. Dwadzieścia eksponatów (różnorodnych gier i łamigłówek), zaprasza do eksperymentowania i zachęca do myślenia. Zwiedzający mogą na przykład skomponować własny utwór za pomocą systemu muzycznych kości, wymyślonych ponad dwieście lat temu przez Mozarta lub wcielić się w asa wywiadu i spróbować złamać szyfr. Prócz tego, zbudować stabilny most bez elementów wspierających, według projektu Leonarda da Vinci, przygotowanego dla tureckiego sułtana. Sprawdzić, czy w grze w kości bywają lepsze lub gorsze kostki i od czego zależy wygrana. Wreszcie, skryć się w bańce mydlanej, ułożyć piramidę, kostkę, tangram albo zmierzyć się z zagadką wież
1. Łamigłówka „Soma Cube” – wymyślił ją duński architekt, poeta i twórca gier Piet Hein, podczas wykładu z mechaniki kwantowej, prowadzonego przez niemieckiego noblistę i fizyka teoretycznego, Wernera Heisenberga. Jej elementami są wszystkie możliwe, niesymetryczne klocki, zbudowane z nie więcej, niż 4 sześcianów, z których należy ułożyć kostkę. 2. Łamigłówka „Litera T”. Nazwa urządzenia pochodzi od jej podstawowego zadania, które polega na ułożeniu z czterech elementów litery T. Pierwsza wersja łamigłówki powstała w 1903 roku i została użyta w kampanii reklamowej herbaty. Wykorzystano zbieżność wymowy słowa herbata (po angielsku „tea”) oraz litery T. 3. Most Leonarda . Na początku XVI wieku, Leonardo da Vinci, zaprojektował dla tureckiego sułtana most nad Złotym Rogiem. Kon-
STR. 3
Wystawa przyjedzie do Chorzowa z Łotwy
Mosty i bańki mydlane
Zobaczysz i dotkniesz tylko w „Kapeluszu”, tylko na wystawie „Matematyka dla każdego”. Pięć niezwykłych urządzeń:
Wystawa Kwiatów – w tym roku w czerwcu
Hanoi. To tylko kilka z gier, które czekają w „Kapeluszu” na wszystkich powyżej ósmego roku życia.
Interaktywne muzeum Elżbieta Jeleń z Goethe-Institut gwarantuje, że nawet osoby, które nie przepadają za matematyką, będą się świetnie bawić. – To takie interaktywne muzeum matematyczne. Zmusza do myślenia, ale jest przy tym świetną rozrywką – zaznacza. Wystawę pokazywano już w wielu krajach Europy, Ameryki i Azji. Obecnie jest prezentowana na Łotwie, w Rydze. – Cieszy się tam ogromną popularnością – przyznaje Jeleń i dodaje, że pierwsze polskie grupy, m.in. z Rzeszowa i Radomia, już się zgłaszają. – Mamy nadzieję, że zainteresowanie będzie na tyle duże, że zostaniemy zmuszeni do wydłużenia godzin otwarcia.
strukcja stała stabilnie bez żadnych elementów wspierających. Na wystawie każdy może zbudować taki most. Do montażu najmniejszego, wystarczy już osiem drewnianych szczebelków. 4. Wieża Jonasza – stanowi odwrotność zagadki Wież Hanoi, która stała się znana w XIX wieku, dzięki matematykowi, Édouardo Lucasowi. Uczony proponował zagadkę złożoną z 8 krążków. Do sprzedawanego zestawu, była dołączona tybetańska legenda, według której, mnisi w świątyni Brahmy, rozwiązują tę łamigłówkę w wersji 64 złotych krążków. 5. Kości Efrona – wymyślone przez amerykańskiego naukowca z Uniwersytetu w Stanford, Bradleya Efrona. Te niezwykłe kości, różnią się ogólną sumą oczek i liczbami na ścianach poszczególnych kostek (pierwsza: 4,4,4,4,0,0, druga: 3,3,3,3,3,3, trzecia: 6,6,2,2,2,2 oraz czwarta: 5,5,5,1,1,1). 6. Muzyczne kości Mozarta – automatyczny generator muzyki. W 1791 roku, w Berlinie pojawiły się muzyczne „kości” Wolfganga Amadeusza Mozarta. Był to system do kompo-
Wraca „Bilet do Parku Śląskiego” STR. 5
Łukasz Respondek
Wystawa dostępna: od 18 marca do 8 kwietnia. Godziny otwarcia: pon. – pt. godz. 9 -16, sob. – niedz., godz. 11-16
Ciekawostki matematyczne zobaczyć będzie można w „Kapeluszu” nowania walców, przedstawiony w książce z gotowymi frazami muzycznymi, wybieranymi do utworu wg. rzutu dwiema kostkami. Książka zawierała 176 taktów, zgrupowanych na dwóch kartach i ułożonych w 11 rzędów oraz 8 kolumn. 7. Gra „Włącz wszystkie światła!”. Jak włączyć wszystkie światła, skoro naciskając wyłącznik, zapala się tylko kilka, które po ponownym wciśnięciu wyłącznika, gasną, za to zapalają się nowe? Ponoć profesjonalistom, udaje się to już za siódmym razem.
Wstęp: Grupy szkolne, po wcześniejszym zgłoszeniu, mogą zwiedzać wystawę bezpłatnie z przewodnikiem. Grupy zorganizowane, zainteresowane oprowadzaniem po wystawie w języku polskim lub niemieckim, proszone są o ustalenie terminu zwiedzania telefonicznie, w Goethe-Institut w Krakowie (12 422 58 29). Osoby indywidualne, mogą odwiedzać wystawę bezpłatnie, ale bez przewodnika.
Jak się robi seans w Planetarium Śląskim? STR. 12