Gazeta Parkowa - Styczeń 2018 by Park Śląski

26 stycznia 2018

Bezpłatny miesięcznik Parku Śląskiego w Chorzowie

JESTEM NA PARK! Park Śląski ma potencjał większy niż jego powierzchnia. Nie uda się naraz rozwiązać wszystkich problemów, ale stopniowo dacie sobie radę z wszelkimi trudnościami. Tak działa się wszędzie na świecie – oceniała Belinda Tato, projektantka i architekt o międzynarodowej sławie w czasie warsztatów w parku.

rozmowa miesiąca

gazetaParkowa nr 1/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Dawid Markysz / EDYTOR.net

PARKOWA AKUPUNKTURA //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

BELINDA TATO TO ARCHITEKTKA O MIĘDZYNARODOWEJ SŁAWIE. KILKA TYGODNI TEMU ZGODZIŁA SIĘ UCZESTNICZYĆ W WARSZTATACH Z PRACOWNIKAMI PARKU ŚLĄSKIEGO. PODCZAS DWUDNIOWEJ WIZYTY POKAZALIŚMY JEJ PARKOWĄ PRZESTRZEŃ. USŁYSZELIŚMY SPORO WSKAZÓWEK I POMYSŁÓW. Patrzcie na park punktowo, pamiętając o jego całościowej wizji. I nie ulegajcie narzekaniu malkontentów – radzi Belinda Tato – Wydaje się, że to prawie niemożliwe, aby zadowolić wszystkich użytkoniecznoÊç rozwiàzywania bie˝àcych problemów nie powinkowników. Pewnie dlatego, że Park Śląski pełni dziś wiele rozmaitych na przesłaniaç generalnej idei, strategii rozwoju parku. Zresz– Zdaję sobie sprawę, że trudno o taką ocenę zaledwie po kilku godzinach funkcji. tà, rolà osób zarzàdzajàcych i pracujàcych w tym miejscu jest – Trzeba si´ zastanowiç, jak przy pomocy nowoczesnych naspędzonych w Parku Śląskim, ale mimo to o nią poproszę – jakie wrażenie nie tylko ich rozwiàzywanie, ale te˝ piel´gnowanie entuzjarz´dzi, doprowadziç do wzmocnienia mi´dzypokoleniowego robi na Tobie ta przestrzeń? zmu i myÊlenie o pozytywnej zmianie na lepsze. – Potencjał tego miejsca jest wi´kszy ni˝ jego terytorium. Jed– Niełatwo to komunikować w sytuacji, kiedy wiemy, że nie wszystko, co mostu, aby park stał si´ zrozumiały, potrzebny i po˝yteczny chcielibyśmy w parku zmienić, da się osiąnak bardziej ni˝ kamienie i drzewa, które na pewno sà wa˝ne, dla wszystkich. To bardzo wdzićzna gnąć w miarę szybko. uj´ła mnie wizja na temat parku. Prawdopodobnie właÊnie ona przestrzeƒ do takich działaƒ. Ten ob– Wiadomo, ˝e nie da si´ wszystkiego jest jego najwi´kszym skarbem. Tak˝e historyczne dziedzicszar powinien byç kształtowany nie zrobiç od razu. Dlatego trzeba witwo stanowi pozytywny akcent tego obszaru. Relacje ˝yjàcych tylko jako park, ale te˝ jako miejsce dzieç zarówno te zadania krótkoterjeszcze osób, które brały udział w społecznej budowie parku, niecodziennych, osobistych doÊwiadminowe, jak i te odległe w czasie. To a potem stały si´ motorem jego historii, to wartoÊç, jakà nale˝y czeƒ. Obecnie wszystkiego jest tu nie jest łatwe, ale musimy pami´taç, doceniaç. Pytanie, które mi si´ nasuwa, to jak w dzisiejszych po trochu: sà restauracje, edukacja, ˝e park b´dzie istniał, kiedy nas ju˝ czasach przywróciç tamten nastrój awangardy, dumy i entuzjasztuka, baga˝ pi´knej historii. Ale nie b´dzie. Dlatego właÊnie wizja zmu, który towarzyszył pierwszym dekadom budowy i istniemo˝e trzeba si´ zastanowiç, który nia parku oraz jak przekazaç go kolejnym pokoleniom. Nie musi si´gaç nawet na 20 lat do przoz tych elementów nale˝y rozwijaç mo˝na traciç nadziei i wiary, ˝e t´ tradycj´, histori´, to „wczodu. Szczególnie wa˝ne w tym aspekszczególnie mocno i uczyniç z niego raj” b´dzie mo˝na przekształciç w „jutro”. Na pewno istniejà cie jest dotarcie do młodych ludzi. To specjalizacj´, znak firmowy. W mojej sposoby, aby stworzyç pomost mi´dzy tym, co ju˝ było, a tym, oni sà przyszłoÊcià tego miejsca. Je˝e- ////////////////////////////////////////////////////// opinii, takà rzeczà, bardzo obiecujàcà i wdzićznà w przekazie, jest zdroco nas czeka. li nie mo˝na wszystkiego zrobiç od ra– Doskonale zdajemy sobie sprawę, jakim wyzwaniem jest to zadanie. wie. Wokół tego tematu, który przecie˝ wywołuje pozytywne zu, nale˝y zastosowaç metod´ akupunktury: wbijaç szpilki Jednak wierzymy, że uda się to przeprowadzić. Park to temat bardzo reakcje u ka˝dego pokolenia, mo˝na zbudowaç całà mas´ akw okreÊlone miejsca całej strategii. Wtedy mo˝e si´ okazaç, ˝e wrażliwy społecznie. Z tym również próbujemy się mierzyć, planując jego tywnoÊci i atrakcji. właÊnie od nich zacznie si´ pozytywne promieniowanie na sà– Na koniec zapytam o parkingi. Ten problem jest właśnie trudny społeczsiednie lokalizacje. Równie wa˝na jest wiara w skutecznoÊç tarewitalizację. – Takie działanie to proces, który trzeba realizowaç metodolonie. Z jednej strony mamy Stadion Śląski i duże imprezy, a z drugiej park, kiego działania. Warto przy tym pami´taç, ˝e istniejemy gicznie. Bud˝et i ramy czasowe sà w tym wypadku drugorz´dktóry chcemy chronić. Jak znaleźć kompromis? w ekosystemie, którego cz´Êcià sà nie tylko flora i fauna, ale – Park i parking to dwa ró˝ne słowa. Uwa˝am, ˝e w parku niene. Najwa˝niejsza jest wizja. Filary tych działaƒ sà dwa: techrównie˝ ludzie. Element społeczny musi wić towarzyszyç potrzebne sà wielkie przestrzenie dedykowane wyłàcznie niczny i infrastrukturalny. Obok nich, nie mniej wa˝ny element myÊleniu o ka˝dym powzi´tym tutaj przedsi´wzićiu. Niesłyna parkingi, skoro b´dà wykorzystywane maksymalnie to oczekiwania społeczne. Wiele infrastrukturalnych aspektów chanie istotna jest wić komunikacja. Zarówno ta wewn´trzprzez 20 dni w roku, podczas imprez na stadionie. Nale˝y musi si´ w parku zmieniç, jednak sà pewne wzgl´dy kulturowe, na, jak i zewn´trzna. Wymiana informacji mi´dzy tymi, którzy stworzyç takie przestrzenie, które – spełniajàc na co dzieƒ inktóre powinny z tymi inwestycjami koegzystowaç. To jakby „kopià dziury” a stronà społecznà. Ta „dziura” to równie˝ elene funkcje, na przykład boisk lub alejek do biegania – w razie dwie linie, które niekoniecznie si´ ze sobà łàczà, ale raz si´ ment społeczny, nie tylko budowlany. Taka powinna byç mekoniecznoÊci b´dzie mo˝na na parkingi adaptowaç. Du˝à płydo siebie zbli˝ajà, a raz oddalajà. Nale˝y równie˝ pamietaç, ˝e todologia podejÊcia do parku, jako do całoÊci. t´ asfaltowà mo˝na wykorzystaç bardzo efektywnie, równie˝ gdy nie ma na niej aut. Trzeba jednak wczeÊniej pomyÊleç BELINDA TATO o odpowiednim wkomponowaniu zieleni w to miejsce i nieZałożycielka (rok 2000) madryckiej pracowni Ecosistema Urbano, grupy architektów, łączących w swoich pracach architekturę, urbaustannej obecnoÊci drzew, a tak˝e wykorzystaniu na przykład nistykę, inżynierię i socjologię. Pracujący w niej architekci definiują swoje podejście do projektowania, jako „urbanistykę społeczną” pa let jako ławek. Ciekawym pomysłem jest te˝ stworzenie za(urban social design), kładącą nacisk na spójność projektów z otoczeniem i tkanką społeczną. Sama Tato mówi, że szuka odpowiedzi da szenia parkingu i umieszczenia nad nim przestrzeni dla na rzeczywiste potrzeby lokalnych społeczności. Projektowała w Hiszpanii, Norwegii, Ekwadorze i Stanach Zjednoczonych. dzieci czy ró˝nych rodzajów aktywnoÊci. ■ Rozmawiał: Łukasz Respondek

Ten obszar powinien byç kształtowany nie tylko jako park, ale te˝ jako miejsce niecodziennych, osobistych doÊwiadczeƒ.

GAZETA PARKOWA wyd. 1/2018 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcji: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 601 472 618, fax. 032 790 53 76

E – mail: gazeta@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman Sekretarz redakcji: Łukasz Respondek Zespół: Ewa Kulisz, Wojciech Zamorski Redakcja i korekta: Aneta Bergieł

Projekt: EMILDESIGN Redakcja graficzna: Marek Michalski Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz, tel. 666 031 465

Redaktor prowadzący: Małgorzata Himmel Miesięcznik w nakładzie: 50 tys.egzemplarzy Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 23 lutego 2018 r. Zdjęcie na okładce: Dawid Markysz/Edytor.net

Wydarzenia //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 1/2018

gazetaParkowa

Park Śląski

Z PÓL MARSOWYCH NA STADION NOWA TRASA BIEGU WIOSENNEGO

Start Biegu Wiosennego tym razem na Polach Marsowych

Tłumy chętnych wystartują podczas najbliższego biegu wiosennego. Na liście są już ponad 2 tysiące zawodników. 10-kilometrowa trasa, którą 11 marca pokonają biegacze, będzie wiodła głównymi alejami Parku Śląskiego, ale również po leśnych duktach, które z pewnością ją urozmaicą. Finał odbędzie się na Stadionie Śląskim. Łukasz Respondek rasa b´dzie miała jednà p´tl´. Wystartuje na Polach Marsowych. Zawodnicy przebiegnà alejà SkoÊnà oraz Klonowà. Pobiegnà m.in. obok Du˝ego Stawu, Stawu Hutnik, Planetarium Âlàskiego oraz Rosarium. – WytyczyliÊmy zupełnie nowà tras´, aby pokazaç kolejne cz´Êci parku, które

Êwietnie nadajà si´ do biegania – tłumaczy Katarzyna Zazgórnik-Sitz, organizatorka Biegu Wiosennego. – Profil trasy jest urozmaicony. Zawodnicy z pewnoÊcià b´dà mogli powalczyç o rekordy ˝yciowe – zapewnia. – Zainteresowanie tym biegiem jest ogromne. Na liÊcie startowej sà ju˝ ponad 2 tysiàce zawodników, a do koƒca zapisów zostało jeszcze kilka tygodni.

Dystans jest bardzo uniwersalny. Dobry szczególnie po okresie zimowego roztrenowania, ale te˝ taki, do którego mo˝na si´ spokojnie przygotowaç. Z Pól Marsowych zawodnicy wystartujà o godzinie 11. Biuro zawodów zostanie przygotowane na Stadionie Âlàskim. B´dzie czynne w piàtek, sobot´ i niedziel´ (9, 10, 11 marca), jednak zapisy przyjmowane sà tylko w pierwsze dwa

dni. W ostatnim wydawane b´dà ju˝ tylko opłacone wczeÊniej pakiety startowe. Znajdà si´ w nich: napój, pamiàtkowy medal, posiłek regeneracyjny na mecie, gad˝et oraz oczywiÊcie chip i numer startowy z agrafkami. Opłata startowa wniesiona do 23 lutego wynosi 50 złotych, a w biurze zawodów 60 złotych. Organizatorem imprezy jest Park Âlàski, a partnerem wydarzenia Stadion Âlàski. ■

NIEZBĘDNIK UCZESTNIKA ■ Biegi dla dzieci odbędą się na Polach Marsowych. Zapisy są możliwe tylko w biurze zawodów. Limit uczestników wynosi 300 osób. Zawodnicy wystartują w czterech kategoriach wiekowych. ■ Już teraz zachęcamy aby 11 marca skorzystać z komunikacji publicznej. Do Pól Marsowych dojeżdżają tramwaje linii 1, 6, 11, 19, 23, 33 oraz autobusy linii 6, 23, 820, 830 i 840. Ososby, które

zdecydują się na przyjazd samochodem, będą proszone o dostosowanie się do poleceń służb parkingowych, zabezpieczających wydarzenie. Zieleń oraz osoby spacerujące w jej otoczeniu, są w Parku Śląskim najważniejsze – zadbajmy o nie wspólnie, zachowując komfort dojazdu do tej przestrzeni. ■ Z parkowania zostanie wyłączona aleja Skośna, która we wcześniejszych biegach była do tego celu wykorzystywana. Szczegółowe informacje dotyczące dostępnych parkingów, zostaną opublikowane kilka dni przed biegiem, na stronie: www.parkslaski.pl oraz na profilu facebookowym wydarzenia. ■ Przed biegiem zostanie udostępnione upoważnienie do odbioru pakietu startowego przez inną osobę. To udogodnienie dla osób, które z różnych względów nie będą mogły osobiście odebrać go w biurze zawodów. ■ Prawo startu w biegu mają osoby, które ukończyły 16 lat. Jednak niepełnoletni będą mogli uczestniczyć w wydarzeniu tylko pod warunkiem podpisania (w biurze zawodów) przez rodzica lub opiekuna prawnego oświadczenia o zgodzie na start dziecka. Rodzice/opiekunowie są odpowiedzialni za nieletniego uczestnika.

gazetaParkowa nr 1/2018

planetarium Śląskie

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

DRUGIE ŻYCIE PLANETARIUM ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

W tym roku rozpocznie się rozbudowa i modernizacja Planetarium Śląskiego. Zarząd Województwa Śląskiego zdecydował o przeznaczeniu na ten cel ponad 92 milionów złotych, pochodzących ze środków Unii Europejskiej. Pierwsze prace powinny rozpocząć się już wiosną.

Wojciech Saługa MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Łukasz Respondek

Po ponad sześćdziesięciu latach Planetarium Śląskie nam nieco kruszeje, dlatego uznaliśmy, że trzeba zrobić wszystko, by wciąż było dumą województwa śląskiego. To duże wyzwanie, żeby zachować i rozwinąć dotychczasowe funkcje w nowoczesnym obiekcie, tak by stał się atrakcyjny dla jeszcze większej liczby odwiedzających. Po Stadionie Śląskim i Śląskim Wesołym Miasteczku to kolejny obiekt w Parku Śląskim, któremu chcemy nadać nowy blask. Planetarium Śląskie

lanetarium Âlàskie wzbogaci si´ o nowy budynek o powierzchni ponad 2,5 tysiàca metrów kwadratowych. Znajdà si´ w nim m.in. sale wykładowe, pracownie oraz interaktywna ekspozycja edukacyjna, prezentujàca w nowatorski sposób zagadnienia z trzech dziedzin nauki: sejsmologii, meteorologii oraz astronomii. Zmodernizowane zostanie tak˝e obserwatorium astronomiczne, wyposa˝one w najwi´kszà w Polsce lunet´ o Êrednicy 30 cm. W planach jest te˝ budowa wie˝y, z której b´dzie mo˝na podziwiaç panoram´ naszego województwa. Konkurs na projekt Planetarium – Âlàskiego Parku Nauki, wygrała firma architektoniczna Consultor Sp. z o.o. z Poznania. W zabytkowym budynku Planetarium zmodernizowana ma byç główna sala projekcyjna, wymienione zostanà fotele, ekran, system dêwi´kowy oraz projekcyjny. Projektor Zeissa, który był wykorzystywany przez ostatnie 62 lata, zostanie wyeksponowany w nowym budynku. Jego miejsce zajmie hybrydowy system projekcji. Zmodyfikowany ma te˝ byç – na amfiteatralny – profil podłogi, by sal´ mo˝na było wykorzystywaç tak˝e do konferencji, sympozjów oraz koncertów. Ekspozycja stała, znajdujàca si´ w nowym budynku, b´dzie poÊwi´cona trzem dziedzinom nauki: sejsmologii, meteorologii oraz astronomii. Eksponaty interaktywne majà byç innowacyjne i niespotykane w innych parkach nauki. B´dà to m.in. stanowisko z przekrojem Ziemi, platforma z makietà miasta, pokoje klimatyczne i pomieszczenie, b´dàce symulatorem lotu kosmicznego. Zakoƒczenie modernizacji i rozbudowy zaplanowano na koniec 2020 roku. ■

Nowoczesne sale wykładowe i pracownie to tylko niektóre z nowych elementów, które mają znaleźć się w zmodernizowanym planetarium Tomasz Żak/UMWS

WEJDŹ DO JASKINI, SAM STWÓRZ TORNADO. TAKIE BĘDĄ ATRAKCJE W NOWYM PLANETARIUM ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Trzy pytania do… Stefana Janty, wicedyrektora Planetarium Śląskiego. – W „nowym” planetarium znajdzie się sprzęt na najwyższym światowym poziomie? – Chcemy, aby tak si´ stało. Na pewno cz´Êç b´dzie interaktywna. Widz sam ma uczestniczyç w pewnych procesach. Ponadto przewidujemy równie˝ kilka stanowisk multimedialnych. Choç nie da si´ ukryç, ˝e w naszych dziedzinach bardziej perspektywiczne bywajà klocki z drewna ni˝ multimedia, które zmieniajà si´ właÊciwie z roku na rok. Jednym z eksponatów ma byç jaskinia 3D, w której trójwymiarowo b´dzie mo˝na oglàdaç obiekty astronomiczne. Cyfrowe projekcje na pewno stanà si´ Êwietnym uzupełnieniem. Oprócz obejrzenia gwiazd na sferze, b´dzie mo˝na prze˝yç na przykład przelot przez galaktyk´. Oderwaç si´ od ziemi i zobaczyç rozstawienie gwiazdozbiorów z innej perspektywy, na przykład z innego układu planetarnego. Podejrzeç, jak b´dzie wyglàdała ewolucja gwiazd w perspektywie wielu tysi´cy lat. – Zapowiada się absolutnie unikatowa ekspozycja? – Na pewno inna ni˝ wszystkie, które powstały do tej pory. Równie˝ ze wzgl´du na organizacj´ zwiedzania. Chcemy tworzyç małe grupy, aby ka˝da z nich była oprowadzana przez przewodnika. ˚eby ka˝dy mógł sprawdziç, co tu mo˝na zrobiç i co prze˝yç. Z naszych obserwacji wynika, ˝e niewiele osób czyta obszerne instrukcje. Nie zamierzamy wi´c ich wieszaç. Co jeszcze nas wyró˝ni? W ˝adnym parku nauki nie ma na przykład kolumny pogodowej. To b´dzie szklane po-

Planetarium zyska część podziemną – mówi Stefan Janta

mieszczenie, w którym na oczach widzów, w sposób rzeczywisty, b´dziemy zmieniaç pogod´. Wytworzymy tam chmury, opady Êniegu, byç mo˝e uda si´ uzyskaç jakieÊ tornado. Ka˝dy b´dzie mógł podejÊç i zobaczyç, jak to si´ wszystko odbywa. – Czy osoby, które przywykły do wizerunku Planetarium Śląskiego, będą zaskoczone? – Sam budynek jest wpisany do rejestru zabytków. Nie mo˝emy naruszyç jego bryły oraz istotnych elementów wyposa˝enia wn´trza. Na pewno musimy go jednak dostosowaç do obecnych przepisów po˝arowych. Wydzielimy wszystkie klatki schodowe i zamontowane klapy po˝arowe. Remontowane b´dà te˝ pomieszczenia. Nowa cz´Êç parku nauki, w całoÊci powstanie pod ziemià. rozmawiał: Łukasz Respondek

planetarium Śląskie /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 1/2018

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

EDYTOR.net

NIEBO NAD ULICĄ ASTRONOMÓW

Nowy seans w Planetarium Śląskim zobaczymy już 3 lutego ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Pamiętacie wiersze Wandy Chotomskiej? To świetnie. Koniecznie zabierzcie swoje dzieci do Planetarium Śląskiego. Od 3 lutego, utwory tej uznanej pisarki oraz autorki opowiadań dla dzieci i młodzieży staną się motywem przewodnim nowego seansu „Przy ulicy Astronomów”. Warto się tu wybrać, zwłaszcza, że to ostatnia premiera przed remontem obiektu, który ma ruszyć w połowie roku. Łukasz Respondek cenariusz seansu jest wspólnym projektem Stefana Janty i Jarosława Juszkiewicza, do których tym razem dołàczyła Bogusława Zagoła. Przy tytułowej ulicy Astronomów mieszkajà badacze nocnego nieba, którzy ch´tnie podzielà si´ z dzieçmi swojà wiedzà i odpowiedzà mi´dzy innymi na pytania, czym sà gwiazdozbiory, jak z bliska wyglàdajà planety, gdzie szukaç Gwiazdy Polarnej. W seansie pojawià si´ tak˝e piosenki. – Przez wiele lat prezentowaliÊmy seans „Âwiatełka na niebie” – mówi Lech Motyka, dy-

rektor Planetarium Âlàskiego. – Poczàtkowo chcieliÊmy go tylko zaktualizowaç i troch´ unowoczeÊniç, ale szybko okazało si´, ˝e lepiej b´dzie napisaç cały scenariusz od nowa. I tak wpadliÊmy na pomysł, by zabraç naszych najmłodszych widzów w to niezwykłe miejsce i dodaç do seansu piosenki – dodaje. Muzyk´ do wierszy Wandy Chotomskiej, pochodzàcych z ksià˝ki „Dzieci Pana Astronoma”, napisał twórca muzyki filmowej, Grzegorz Seweryn, który do projektu zaprosił aktorów z naszego regionu. To pierwszy seans w Planetarium Âlàskim ze Êcie˝kà dêwi´kowà w całoÊci skomponowanà na potrzeby konkretnego widowiska. ■

Bez Plutona Jarosław Juszkiewicz WSPÓŁAUTOR SEANSU

Muzyka jest ogromnym atutem tego seansu. Grzegorz Seweryn pisząc muzykę do wierszy Chotomskiej zaproponował coś, czego wcześniej szukaliśmy, ale nie umieliśmy zdefiniować. Dodatkowo, w kilka tygodni wykonał pracę, na którą inni potrzebują wielu miesięcy. Jego zaangażowanie również dla nas było motorem napędowym. Jeżeli miałbym zdradzić coś od kuchni, to ciekawe na pewno było dostosowanie tekstów Chotomskiej do obecnej wiedzy i realiów. W jednym z jej wierszy jest na przykład informacja o dziewięciu planetach Układu Słonecznego, a jak wiadomo, w 2006 roku, Pluton, decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej, został przekwalifikowany na planetę karłowatą. Takich przykładów było kilka, na szczęście daliśmy sobie z tym wszystkim radę. Seans dedykujemy głównie najmłodszym dzieciom – nie ma tam momentów, w których maluchy mogłyby się bać. Wszystko wskazuje na to, że ten seans będzie jednym z pierwszych, które przerobimy na technologię cyfrową i zaprezentujemy w Planetarium Śląskim po remoncie, na nowej aparaturze.

Kiedy na seans? 3 lutego seans będzie można oglądać o godzinie 11.00 (premiera) i 13.00. 4 lutego będzie wyświetlany o godz. 11.00 i 13.00. 10, 17 i 24 lutego – o godz. 13.00, natomiast 11, 18 i 25 lutego o godz. 11.00. Bilet ulgowy do Planetarium Śląskiego kosztuje 6 złotych, normalny 12 zł.

Stadion Śląski

Edytor.net

KOCIOŁ CZAROWNIC ZNÓW BIAŁO-CZERWONY

Jeden z testów kadry przed mundialem w Rosji czeka nas w marcu na Stadionie Śląskim

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Reprezentacja wraca na Stadion Śląski. Po 8,5-letniej przerwie, piłkarze kadry znów wybiegną na murawę chorzowskiego giganta. 27 marca o godzinie 20.45 podejmą Koreę Południową. Spotkanie będą mogły obejrzeć ponad 54 tysiące widzów. Łukasz Respondek statni mecz w „Kotle Czarownic” nasza reprezentacja rozegrała 14 paêdziernika 2009 roku. W eliminacjach mundialu w RPA przegraliÊmy wówczas ze Słowacjà 0:1 po samobójczym golu Seweryna Gancarczyka. Tym razem nasi piłkarze zagrajà mecz towarzyski w ramach przygotowaƒ do mundialu. Rywalem b´dzie Korea Południowa, która równie˝ wybiera si´ na rosyjski czempionat. – JesteÊmy bardzo zadowoleni, ˝e nasza dru˝yna narodowa ponownie b´dzie miała mo˝liwoÊç rywalizacji na tym historycznym, wyjàtkowym obiekcie, który został całkowicie odnowiony i znowu b´dzie słu˝ył reprezentacji Polski. Jestem przekonany, ˝e na Stadionie Âlàskim rozegramy jeszcze wiele emocjonujàcych meczów – podkreÊla Maciej Sawicki, sekretarz generalny PZPN.

55 OFICJALNYCH SPOTKA¡ rozegrała reprezentacja Polski na Stadionie Âlàskim

Dla naszych piłkarzy to nie b´dzie łatwe spotkanie. Korea Południowa to jedna z najlepszych azjatyckich reprezentacji. Wybór rywala nie jest

zresztà przypadkowy – podczas mundialu Polska zagra w grupie z Japonià. Na Stadionie Âlàskim przyznajà, ˝e oczekiwanie na marcowe spotkanie jest ogromne. – Głód piłki w wydaniu reprezentacyjnym w naszym regionie jest ogromny – mówi Adam Pawlicki ze spółki Stadion Âlàski. – To zainteresowanie widaç zarówno po ogromnej iloÊci telefonów, jakie odbieramy, ale tak˝e po meczu kadry U19, który w zeszłym roku oglàdało prawie 30 tysi´cy widzów – dodaje. Stadion jest gotowy przyjàç ponad 54 tysiàce widzów, a bilety na spotkanie b´dzie mo˝na kupowaç od 22 lutego. Mecz piłkarskiej reprezentacji Polski b´dzie poczàtkiem bogatego w sportowe imprezy roku 2018 na Stadionie Âlàskim. Szczegóły na temat biletów na to spotkanie mo˝na znaleêç, Êledzàc serwis www.laczynaspilka.pl. ■

Przed meczem – ferie na Śląskim! Szukasz pomysłów na aktywne spędzenie zimowych ferii? Zapraszamy do skorzystania z oferty Stadionu Śląskiego. Na uczestników czekają zajęcia sportowe, rekreacyjne, plastyczne, konkursy z nagrodami, speed-ball, a także możliwość zwiedzania obiektu. Do udziału zapraszamy dzieci i młodzież w wieku 6-16 lat. Zajęcia będą się odbywać od 29 stycznia do 9 lutego, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10 do 13. Udział jest bezpłatny. Grupy zorganizowane prosimy o wcześniejsze zgłoszenia na adres: rezerwacje@stadionslaski.pl. Serdecznie zapraszamy!

wydarzenia ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 1/2018

gazetaParkowa

Edytor.net

ZABUJANI W „ELCE” /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Macie już pomysł na Dzień Zakochanych? Jeżeli szukacie czegoś niesztampowego, co zaskoczy partnera, zachęcamy do walentynkowej przejażdżki „Elką”. Będzie można ją wykupić od 29 stycznia. Łukasz Respondek uffinki, ró˝e, goràca czekolada, a wszystko w gondoli kolejki linowej. W latach ubiegłych z romantycznej przeja˝d˝ki parkowà kolejkà skorzystało kilkaset par. ˚adna nie wysiadła z gondoli niezadowolona. „Walentynki na Elce” to powtórka zeszłorocznej akcji. Tym razem przejazdy odb´dà si´ tylko w dzieƒ Walentynek, 14 lutego. Pierwsze gondole wyruszà o godzinie 14, a ostatnie po 22. Łàcznie z walentynkowych atrakcji mo˝e skorzystaç 161 par.

POŚPIECH WSKAZANY

Kolejka „Elka” to jedna z ulubionych atrakcji gości parku – także podczas Walentynek REKLAMA

– Zapisy ruszajà 29 stycznia, o godzinie 12. W elektronicznym panelu naszego sklepu, ka˝dy ch´tny kupuje konkretnà godzin´ przejazdu i zamawia jà w systemie – tłumaczy Łukasz Buszman, rzecznik prasowy Parku Âlàskiego. – Bioràc pod uwag´ zainteresowanie z lat ubiegłych, radzimy si´ spieszyç. Oferta jest bardzo urozmaicona. Kosztujàcy 100 złotych zestaw, obejmuje przeja˝d˝k´ gondolà dla dwóch osób w obie

strony (jeden kurs potrwa około 45 minut), dwa kubki goràcej czekolady i dwie czekoladowe muffinki. Poza tym ró˝´ dla partnerki, krótkà sesj´ zdj´ciowà wraz z natychmiastowym wydrukiem w modnej ostatnio fotobudce, a tak˝e czekoladki. Na nastrojowo oÊwietlonych stacjach, b´dzie mo˝na usłyszeç romantycznà muzyk´. KWADRANS PRZED KURSEM – W tym roku wprowadziliÊmy troch´ udogodnieƒ oraz zmiany w systemie płatniczym – mówi Buszman. – PłatnoÊç b´dzie mo˝liwa tylko i wyłàcznie za poÊrednictwem bramki płatniczej PayU. W systemie umo˝liwimy te˝ zamówienie kursu dla wi´kszej iloÊci osób. Za ka˝dà dodatkowà, b´dzie trzeba zapłaciç 50 złotych – zaznacza. Wszystkie przejazdy rozpoczynajà si´ na stacji Stadion Âlàski. Na miejscu trzeba si´ stawiç na kwadrans przed zaplanowanà godzinà kursu. W panelu sklepowym znajduje si´ regulamin oraz odpowiedzi na najcz´Êciej zadawane pytania. W razie wàtpliwoÊci, prosimy o kontakt mailowy pod adresem: wojciech.zamorski@parkslaski.pl. ■

Śląskie dla mieszkańca

gazetaParkowa nr 1/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

W CO ZAINWESTUJE SAMORZĄD W TYM ROKU? ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Na ostatniej sesji, Sejmik Województwa Śląskiego przyjął Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2018-2030 oraz budżet województwa na obecny rok. Dowiedz się, na co zostaną przeznaczone publiczne środki. Do rozdysponowania jest 1,87 mld zł. Michał Tabaka

Wojciech Saługa MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

równaniu z wydatkami na rok 2017. Dochody wynoszà 1,7 mld zł – to wzrost o ponad 13 proc. w stosunku do planu dochodów po zmianach na 30 wrzeÊnia 2017 r. Jest to zwiàzane z prognozowanym wzrostem wpływów z udziałów województwa w podatkach CIT oraz PIT, a tak˝e wpływem Êrodków unijnych na realizacj´ projektów w ramach RPO. Planowane przychody w 2018 roku majà zamknàç si´ w kwocie 244,1 mln zł. Pochodziç b´dà m.in. z kredytu bankowego, w łàcznej wysokoÊci 175,4 mln zł. Ma on zostaç zaciàgni´ty m.in. na: rozbudow´ Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Repty GórnoÊlàskiego Centrum Rehabilitacji im. gen. Jerzego Zi´tka w Tarnowskich Górach (9,6 mln zł), wkład własny do projektu RPO WSL 2014-2020 Planetarium – Âlàski Park Nauki. Modernizacja i rozbudowa Planetarium Âlàskiego w Chorzowie (4,9 mln zł), zakup i modernizacj´ budynku filologii polskiej UÂ w Katowicach przy pl. Sejmu Âlàskiego 1, a tak˝e na potrzeby Urz´du Marszałkowskiego Województwa Âlàskiego – 16,4 mln zł. Kolejna inwestycja b´dzie przeznaczona na drogi wojewódzkie oraz na zakup pociàgów. Podsumowujàc: w 2018 r. najwi´ksze Êrodki finansowe przeznaczone b´dà na transport i łàcznoÊç (ok. 987 mln zł), kultur´ i ochron´ dziedzictwa narodowego (154,1 mln zł), oÊwiat´ i wychowanie (95,7 mln zł), edukacyjnà opiek´ wychowawczà (43,0 mln zł), kultur´ fizycznà (32,4 mln zł) oraz ochron´ zdrowia (ok. 89,4 mln zł). ■

edług marszałka województwa Wojecha Saługi, najwa˝niejszymi zadaniami w najbli˝szych latach jest m.in. modernizacja i rozbudowa Planetarium Âlàskiego w Chorzowie w ramach Âlàskiego Parku Nauki, poprawa stanu dróg oraz zakup nowych pociàgów. – Wià˝e si´ to z efektywnym wdra˝aniem RPO 2014-2020, w tym realizacji projektów własnych w zakresie dróg wojewódzkich oraz zakupu elektrycznych zespołów trakcyjnych – zastrzegł na poczàtku dyskusji o bud˝ecie na nast´pne 12 miesićy Wojciech Saługa, marszałek województwa Êlàskiego. To jednak nie koniec planów. W najbli˝szym czasie przewidziano tak˝e remont oÊrodka rehabilitacyjnego Repty w Tarnowskich Górach oraz budynku filiogii polskiej Uniwersytetu Âlàskiego w Katowicach. Przeduchwaleniem planu finansowego napotkano na problemy. W grudniu ub. r. Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach zgłosiła zastrze˝enia do projektu bud˝etu województwa. W zwiàzku z tym zarzàd zmniejszył wydatki bie˝àce na 2018 r. o 37,2 mln zł. Najwićej, bo a˝ 20 mln zł oszcz´dzono na utrzymaniu taboru kolejowego oraz remontach iutrzymaniu dróg. Kolejne cićia dotkn´ły tzw. wolne Êrodki. Projekt bud˝etu spotkał si´ z aprobatà wi´kszoÊci radnych Sejmiku. Za jego przyjćiem głosowało 25 z nich, a przeciw – 13. Planowane wydatki majà wynieÊç ok. 1,87 mld zł. Jest to kwota o ok. 6 proc. wi´ksza w po-

To dobry i rozwojowy budżet, w którym zarówno dochody, jak i wydatki są na wyższym poziomie niż te w ubiegłych dwunastu miesiącach. Niezmiennie stawiamy na innowacje. Stąd plany modernizacji i rozbudowy Planetarium Śląskiego czy sukcesywna wymiana taboru Kolei Śląskich na składy bardziej ekologiczne i mniej destrukcyjne dla środowiska. Jeżeli chcemy być konkurencyjni na tle kraju, to zaraz obok innowacji nie możemy zapominać o transporcie i logistyce. Lepsze połączenia komunikacyjne to większe możliwości gospodarcze, dlatego w 2018 r. planujemy m.in. budowę regionalnej drogi Racibórz-Pszczyna. Edytor.net

Zdrowie, edukacja, kultura, transport – to priorytety budżetu samorządu regionu Marek Michalski

557 mln zł to budżet województwa na budowę i modernizację dróg, w tym m.in.:

Wydatki województwa w 2018: 43 mln zł

32,4 mln zł

edukacyjna opieka wychowawcza

kultura fizyczna

89,4 mln zł

4,9 mln zł

24,5 mln zł budowa obwodnicy Buczkowic, kowic, stanowiącej połączenie drogi ekspresowej S 69 z drogą wojewódzką 9422

ochrona zdrowia

95,7 mln zł oświata i wychowanie

987 mln zł 154,1 mln zł kultura i ochrona dziedzictwa narodowego

transport i łączność

Zadania, na które poświęcony będzie kredyt bankowy:

53,4 mln zł przebudowa DW 789 od węzła autostradowego przez Gniazdów, Koziegłowy do Lgoty Nadwarcie, etap I budowa obwodnicy miasta Woźniki

wkład własny do projektu RPO WSL 2014-2020

51,7 mln zł zakup zespołów trakcyjnych do wykonywania kolejowych wojewódzkich przewozów pasażerskich w ramach RPO WSL 2014-2020

79,6 mln zł budowa regionalnej drogi Racibórz-Pszczyna od włączenia do DK nr 45 w gminie Rudnik do granicy miasta na prawach powiatu Rybnik – etap 4 i etap 5 Wschodnia Obwodnica Raciborza

9,6 mln zł rozbudowa Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Repty

16,4 mln zł

33,8 mln zł

zakup i modernizacja budynku w Katowicach przy pl. Sejmu Śląskiego 1 na potrzeby UM Województwa Śląskiego

inwestycje prowadzone na drogach wojewódzkich, w tym m.in. w ramach RPO WSL 2014-2020

Śląskie na ferie /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 1/2018

gazetaParkowa

9 Edytor.net

FERIE PO ŚLĄSKU ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Trudno będzie znaleźć w ostatni poniedziałek stycznia szczęśliwszych uczniów niż tych z województwa śląskiego, lubelskiego, łódzkiego i podkarpackiego, którzy właśnie wtedy zaczną swoją zimową przerwę w nauce. Nie macie jeszcze pomysłu jak spędzić ten wolny czas? Spieszymy z pomocą! Mamy dla Was listę TOP 10, z której na pewno każdy wybierze coś odpowiedniego dla siebie.

Michał Tabaka 1. FERIE NA BAUPLACU, CZYLI SZTOLNIA KRÓLOWA LUIZA (UL. SIENKIEWICZA 43, ZABRZE, WWW.SZTOLNIALUIZA.PL)

OdwiedziliÊcie ju˝ ten wyjàtkowy, podziemny Êwiat? Jeszcze nie było okazji? Teraz Sztolnia przygotowała specjalnà ofert´ na ferie. W programie m.in. pokazy pracy wielkich maszyn górniczych, przejazd górniczà kolejkà Karlik, czy warsztaty techniczno-plastyczne dla najmłodszych. 2. MUZEUM GÓRNOŚLĄSKIE (PLAC SOBIESKIEGO 2, BYTOM, WWW.MUZEUM.BYTOM.PL)

Podczas ferii zimowych Muzeum GórnoÊlàskie w Bytomiu oferuje najmłodszym warsztaty artystyczne, podczas których w formie zabawy zdob´dà wiedz´ z zakresu sztuki, archeologii, przyrody i etnografii. Z jednej strony rozbudzà umiej´tnoÊci manualne, a z drugiej – poznajà kultur´ naszych pradziadków i to w bardzo nowoczesnej formie, bo przez udział w filmach aktorsko-rysunkowych.

Dla uczniów przewidziano wiele atrakci na wypadek niepogody kiem; koraliki z owczej wełny; „Z kompasem przez regiony Górnego Âlàska” – gra terenowa z kompasem i mapà w r´ce czy nowa lekcja przyrodnicza „Zwierz´ta wsi górnoÊlàskiej”, podczas której dzieci b´dà mogły bli˝ej przyjrzeç si´ zwierz´tom zamieszkujàcym zagrody, lasy i łàki województwa Êlàskiego.

3. MUZEUM HISTORYCZNE W BIELSKU-BIAŁEJ (UL. WZGÓRZE 16, WWW.MUZEUM.BIELSKO.PL)

5. MUZEUM ŚLĄSKIE W KATOWICACH (AL. W. KORFANTEGO 3 i T. DOBROWOLSKIEGO 1, KATOWICE, WWW.MUZEUMSLASKIE.PL)

Placówka przygotowała na czas ferii zimowych atrakcyjne warsztaty edukacyjne. Podczas ich trwania, dzieci poznajà m.in. warsztat archeologa, histori´ rozwoju strojów ludowych oraz dowiedzà si´, czym zajmował si´ tkacz i jak trudno było uczniowi zostaç mistrzem – to wszystko w odniesieniu do kultury i historii Bielska i Białej (pogranicza Êlàsko-małopolskiego).

Warsztaty twórcze, zainspirowane wystawà czasowà „Zwrotnica. Poczàtki neoawangardy na Âlàsku”, odbywaç si´ b´dà od wtorku do piàtku, o godzinie 10 i 12. Pamietajcie, ˝e obowiàzujà zapisy oraz limit 25 osób. Koszt 7 zł od uczestnika. Organizowane b´dà tak˝e warsztaty plastyczne po samodzielnym zwiedzeniu muzeum (od wtorku do piàtku, od godz. 11).

4. MUZEUM „GÓRNOŚLĄSKI PARK ETNOGRAFICZNY W CHORZOWIE” (PARK ŚLĄSKI, CHORZÓW, WWW.MUZEUMGPE-CHORZOW.PL)

6. BERY I BOJKI NA GRUBIE W KOPALNI GUIDO (UL. 3 MAJA 93, ZABRZE, WWW.KOPALNIAGUIDO.PL)

Liczne atrakcje przygotowane w zabytkowych obiektach. M. in. „Kawałek chleba nie spadnie z nieba”- opowieÊci o chlebie połàczone z wypie-

W programie zwiedzania: poziom 320, Êlàskie legendy i podania „Legendy Êlàskie”, pokazy pracy wielkich maszyn górniczych, techniki górnicze od koƒca XIX wieku a˝ do czasów współ-

czesnych, przejazd górniczà kolejkà podwieszanà, warsztaty plastyczne dla najmłodszych oraz gry i zabawy z gwarà Êlàskà. 7. MUZEUM ZAMKOWE (BRAMA WYBRAŃCÓW 1, PSZCZYNA, WWW.ZAMEK-PSZCZYNA.PL)

Zaj´cia dla dzieci pt. „Zimowe buszowanie po zamku”. Zało˝enia projektu oparte sà na jednym z globalnych trendów – zrób to sam (do it yourself). Forma zaj´ç: warsztaty, zabawy ruchowe, zabawy twórcze, spacery w parku, zwiedzanie ekspozycji Muzeum Zamkowego i Stajni Ksià˝´cych (pomoce: magiczny teatrzyk Kamishibai, tajemniczy kuferek – lupy, waga, Chusta Klanza, muzyka Telemanna, farby, papier, klej, zagadki, rebusy, łamigłówki). 8. TEATR ROZRYWKI (UL. KONOPNICKIEJ 1, CHORZÓW, WWW.TEATR-ROZRYWKI.PL)

Zaprosi dzieci w wieku 5+ na „Bajk´ o małym złomiarzu” Macieja Cierzniaka z muzykà Daniela Cebuli-Orynicza. Przedstawienie porusza tematyk´ wartoÊci, takich jak przyjaêƒ, mówienie prawdy, niepoddawanie si´ w postawionych sobie celach, no i – co najwa˝niejsze – miłoÊç. Zobaczyç b´dzie je mo˝na 1 lutego o godz. 11 oraz 2 lutego o godz. 9 i 11 na Małej Scenie.9.

9. ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „ŚLĄSK” IM. STANISŁAWA HADYNY (UL. ZAMKOWA 3, KOSZĘCIN, WWW.ZESPOLSLASK.PL)

Zespół prowadziç b´dzie stałà działalnoÊç wycieczkowà i warsztatowà dla dzieci i młodzie˝y. Podczas jednych wycieczek mo˝na poznaç histori´ „Âlàska”, zwiedziç Izb´ Tradycji. W innych braç udział w warsztatach: wokalnych, tanecznych, ruchu scenicznego i wiza˝u. 10. INSTYTUCJA FILMOWA „SILESIA-FILM” (UL. GÓRNICZA 5, KATOWICE, WWW.SILESIAFILM.COM)

Kino Kosmos zaprasza na cykl pokazów dla młodego widza „Zimowa przygoda”. W programie cztery specjalnie dobrane europejskie produkcje: dwie animacje „Ernest i Celestyna” i powstały na podstawie słynnej serii ksià˝eczek dla młodych czytelników „Hokus pokus Albercie Albertsonie” oraz dwie fabuły: opowieÊç o Adamie, który odkrywa, ˝e jest potomkiem legendarnego Yeti, czyli film „Mała wielka stopa” i historia o Alfim, małym wilkołaku. Nie lada gratka czeka na widzów na koniec cyklu seansów. 6 lutego, o godz. 17.30 odb´dzie si´ retransmisja spektaklu „PiotruÊ Pan”, opartego o słynnà powieÊç Sir Jamesa Matthew Barriego. ■

Śląskie z Metropolią

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KOMUNIKACYJNA REWOLUCJA W METROPOLII

Edytor.net

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Wspólne papierowe bilety jednorazowe, a za niewiele ponad dwa miesiące również okresowe. Do tego bezpłatne przejazdy dla dzieci i młodzieży do 16 lat oraz dla kierowców i jednego współpasażera w Dni Smogowe. To tylko kilka zmian w komunikacji miejskiej, które już teraz wprowadzane są w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Kamila Rożnowska/GZM o komunikacyjna rewolucja i chwila historyczna – mówił w połowie grudnia Kazimierz Karolczak, przewodniczàcy zarzàdu GórnoÊlàsko-Zagł´biowskiej Metropolii. – Po prawie 20 latach funkcjonowania ró˝nych taryf, od 1 stycznia 2018 roku, na terenie metropolii, mieszkaƒcy mogà w koƒcu podró˝owaç swobodnie, posiadajàc jeden, wspólny bilet jednorazowy – dodawał. Wszystko to dzi´ki porozumieniu, które zostało zawarte pomi´dzy KZK GOP, MZK Tychy oraz MZKP Tarnowskie Góry. Ale to nie koniec zmian, bowiem za niewiele ponad dwa miesiàce, od 1 kwietnia – w ˝ycie wejdzie równie˝ cennik dla biletów okresowych. Chodzi tym razem o wspólne bilety dobowe, tygodniowe, miesićzne i kwartalne. Znakomita wi´kszoÊç podró˝ujàcych zmian´ t´ odczuje w swojej kieszeni, poniewa˝ ceny biletów okresowych spadnà. Dla przykładu: w tej chwili miesićzny bilet KZK GOP na wszystkie autobusy i tramwaje, bez limitu przejazdów, który obowiàzuje na obszarze dwóch lub wi´kszej liczby miast, kosztuje 144 zł. W nowym cenniku zapłacimy za niego 138 zł i zyskamy dzi´ki niemu mo˝liwoÊç podró˝owania równie˝ autobusami i trolejbusami w barwach MZK Tychy. Dla cz´Êci podró˝ujàcych ceny biletów okresowych nieco wzrosnà. W przypadku biletów miesićznych, b´dzie to od 3 do 15 zł, a przy kwartalnych od 8 do 34 zł. Powód? We wspólnej taryfie nie b´dà ju˝ dost´pne bilety na limitowanà liczb´

przejazdów. Ale w rekompensacie za ten wzrost, pasa˝erowie zyskajà nielimitowanà mo˝liwoÊç podró˝owania po obszarze 41 miast i gmin, wchodzàcych w skład metropolii. Oznacza to, ˝e zamiast dwóch biletów miesi´cznych KZK GOP i MZK Tychy, b´dzie mo˝na kupiç jeden. Ujednolicone cenniki przyj´ły równie˝ wspólne zasady, które b´dà honorowane u trzech metropolitalnych organizatorów transportu publicznego. I tak: dzieci i młodzie˝ do 16 lat, które mieszkajà na terenie metropolii, mogà jeêdziç komunikacjà miejskà za darmo przez cały rok (do koƒca marca uprawnienie to honorowane jest na podstawie wa˝nej legitymacji szkolnej, a docelowo, ulga ta jest kodowana na karcie ÂKUP); prawo do bezpłatnych przejazdów bez potrzeby kodowania jej na karcie ÂKUP majà równie˝ dzieci do 7 lat oraz seniorzy, którzy ukoƒczyli ju˝ 70 rok ˝ycia. Prawo malucha do darmowego przejazdu jest uznawane na podstawie oÊwiadczenia osoby, która opiekuje si´ nim w czasie podró˝y, zaÊ seniorzy muszà mieç ze sobà dokument ze zdj´ciem, który potwierdzi ich to˝samoÊç oraz wiek. Z kolei emeryci i renciÊci, którzy ukoƒczyli 60 lat, mogà podró˝owaç metropolitalnà komunikacjà miejskà z biletem ulgowym. Dodatkowo, w dniach, gdy st´˝enie zanieczyszczeƒ w powietrzu przekroczy stany alarmowe, z bezpłatnych przejazdów b´dà mogli skorzystaç równie˝ kierowcy samochodów oraz ich jeden współpasa˝er. Muszà jednak pami´taç, aby mieç ze sobà dowód rejestracyjny samochodu, który tego dnia z powodu smogu zostawili zaparkowany przed domem. ■

Rewolucja biletowa z korzyścią dla pasażera – to jeden z pierwszych pomysłów metropolii

TU METROPOLIA. PRZYJDŹ, POSŁUCHAJ, ZABIERZ GŁOS /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

debaty, które będą odbywać się co dwa tygodnie, a na mapie gminy i miasta tworzące Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. Tak zapowiada się cykl otwartych spotkań pod hasłem: Tu Metropolia. To również doskonała możliwość, aby głos w dyskusji zabrali mieszkańcy Metropolii. Transport publiczny, rozwój gospodarczy i społeczny, kształtowanie przestrzeni, promocja całego obszaru metropolii, a tak˝e zagadnienia zwiàzane ze specyfikà miast i gmin, w których odbywaç si´ b´dà spotkania. To kilka najwa˝niejszych zagadnieƒ, wokół których b´dà toczyç si´ debaty, organizowane przez GórnoÊlàsko-Zagł´biowskà Metropoli´. B´dà odbywaç si´ pod hasłem: Tu Metropolia.

Tematy te, na czynniki pierwsze rozło˝à zaproszeni goÊcie: członkowie zarzàdu GZM, władze miast i gmin metropolii, eksperci, lokalni aktywiÊci oraz dziennikarze. Spotkania, ze wzgl´du na swój otwarty charakter, b´dà tak˝e okazjà do zabrania głosu przez mieszkaƒców. Cykl poprowadzi, doÊwiadczony w tematyce metropolitalnej dziennikarz – Marcin Zasada.

Na mapie miejsc spotkaƒ jest ju˝ Sosnowiec, a póêniej Piekary Âlàskie. Terminy znajdziecie na profilu FB GórnoÊlàsko-Zagł´biowskiej Metropolii, tam te˝ transmitowane b´dzie ka˝de z nich. Patronem medialnym cyklu spotkaƒ Tu Metropolia jest „Dziennik Zachodni”. Urszula Żbikowska/GZM

Śląskie w podróży //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 1/2018

gazetaParkowa

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

WIĘCEJ PASAŻERÓW I NOWOŚCI /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koleje Śląskie biją rekordy. W 2017 r. przewiozły więcej pasażerów niż w roku 2016. Przedstawiciele firmy wskazują, że jest to efekt przede wszystkim poprawy komfortu podróży i oferty handlowej, ale także wynik podjęcia przez spółkę wielu działań promocyjnych. Wyjątkowo skuteczne okazały się te, skierowane do studentów.

Koleje Śląskie oleje Âlàskie przewiozły ponad 15,7 mln pasa˝erów w zakoƒczonym właÊnie 2017 roku. Z usług regionalnego przewoênika skorzystało wić o ponad 420 tysićy osób wićej ni˝ rok wczeÊniej.

– Ka˝dego dnia przewoziliÊmy Êrednio o ponad 1100 osób wi´cej w porównaniu z poprzednim rokiem. To mo˝e oznaczaç równie˝ prawie tyle samo samochodów mniej na ulicach i parkingach. Te liczby bardzo nas cieszà. Wskazujà, ˝e idziemy w dobrym kierunku, a jednoczeÊnie mobilizujà do dalszej ci´˝kiej pracy – mówi prezes Kolei Âlàskich, Wojciech Dinges.

Miesiàcem, w którym z pociàgów KÂ skorzystało najwi´cej podró˝nych i jednoczeÊnie w którym odnotowano najwi´kszy wzrost wzgl´dem analogicznego okresu z ubiegłego roku, był paêdziernik. – Jestem przekonany, ˝e jest to efekt wprowadzonej i skutecznie realizowanej przez nas akcji promocyjnej w ramach kampanii „2017 – Rok Studenta w Kolejach Âlàskich”. W tym Koleje Śląskie

Pociąg KŚ w trakcie przejazdu specjalnego Industrialne Zakamarki

Uroczyste powitanie pierwszego Elfa2 we wrześniu 2017

Przejazd specjalny kolejową obwodnicą GOP w październiku 2017

W 2017 roku Koleje Śląskie zawitały do Zakopanego

miesiàcu bowiem umo˝liwiliÊmy studentom zakup biletu miesićznego za złotówk´. Po danych statystycznych wiemy, ˝e cel został osiàgni´ty, bo du˝a cz´Êç ˝aków została z nami na kolejne miesiàce, zarówno bowiem w listopadzie jak i w grudniu 2017 r., mieliÊmy wićej klientów, ni˝ pod koniec 2016 r. – tłumaczy Dinges. Przedstawiciele przewoênika kolejowego zwracajà tak˝e uwag´, ˝e mieszkaƒców województwa Êlàskiego mo˝e do kolei przyciàgaç rozbudowywana oferta handlowa. Tylko w ciàgu ostatnich kilkunastu miesićy, wprowadzono m.in. takie bilety, jak „10 godzin po sieci” wraz z wersjà rowerowà czy te˝ trzy wersje czasowe „EKObiletów” – pozwalajàcych wygodnie połàczyç podró˝ pociàgiem, tramwajem i autobusem. Z perspektywy czasu mo˝emy stwierdziç, ˝e bogactwo wyboru w tym przypadku przysparza wszystkim korzyÊci, tj. pasa˝erom daje dodatkowe mo˝liwoÊci wyboru, a transport publiczny ma wićej podró˝nych – mówi Wojciech Dinges. – Na wzrost liczby podró˝nych wpływ majà tak˝e nasze działania promocyjne, nowa trasa do Zakopanego oraz nowe kanały sprzeda˝y przez aplikacje SkyCash oraz e-Podró˝nik – wymienia Wojciech Dinges. – Rok 2017 był dla Kolei Âlàskich czasem istotnych zmian. Zakoƒczyła si´ przeprowadzka całej firmy do wyremontowanej bazy w Katowicach, przedłu˝yliÊmy umow´ przewozowà na rzecz Województwa Âlàskiego do koƒca 2030 roku, rozpocz´liÊmy odbiory nowych pojazdów typu ELF2, które ju˝ teraz cieszà podró˝nych i nas samych – wylicza Wojciech Dinges. – Wiele wyzwaƒ jeszcze przed nami, chocia˝by w zakresie utrzymania czystoÊci zewn´trznej naszych pojazdów, ale mam nadziej´, ˝e trend w zakresie pozytywnych zmian uda si´ utrzymaç – podsumowuje. ■

ZAMIEŃ SAMOCHÓD NA POCIĄG

REKORDOWY SYLWESTER

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

W tym roku Koleje Śląskie już po raz drugi przyłączają się do walki ze smogiem i oferują bezpłatne przejazdy dla kierowców w dniach, gdy jakość powietrza w naszym regionie jest bardzo zła.

Koleje Śląskie już po raz trzeci zapewniły mieszkańcom naszego regionu powrót do domu z sylwestrowych zabaw.

Aby skorzystaç z bezpłatnych przejazdów, wystarczy podczas kontroli biletów w pociàgu okazaç wa˝ny dowód rejestracyjny. W przeciwieƒstwie do zasad ubiegłorocznej edycji akcji, tym razem nie trzeba byç wpisanym jako właÊciciel pojazdu. Co wi´cej, ka˝dy kierowca mo˝e bezpłatnie zabraç w podró˝ jednà osob´ towarzyszàcà. Decyzja o koniecznoÊci wprowadzenia bezpłatnych przejazdów jest podejmowana na podstawie prognoz powietrza udost´pnianych przez WIOÂ. Ka˝dorazowo przewoênik informuje dzieƒ wczeÊniej na swojej stronie internetowej o uruchomieniu akcji. W tym roku, po raz pierwszy miało to miejsce 15 stycznia – z propozycji Kolei Âlàskich skorzystało wówczas ponad tysiàc osób. Łàcznie, w ramach całej poprzedniej edycji, blisko 12 500 osób zdecydowało si´ skorzystaç z oferty Kolei Âlàskich i zamieniç samochód na pociàg. Koleje Śląskie

Osiem dodatkowych połàczeƒ sylwestrowych umo˝liwiło bezpieczne powroty do domów po nocnych szaleƒstwach mieszkaƒcom 19 miejscowoÊci, zatrzymujàc si´ na ponad 40 stacjach. Kursy były obsługiwane nowoczesnymi pojazdami – długim Impulsem (35WE), dwoma Flirtami (EN75), dwoma krótkimi Elfami (EN76) oraz krótkim Impulsem (36WEa). Najwi´cej pasa˝erów wybrało pociàg, który odje˝d˝ał z Katowic w kierunku Zawiercia – na pokładzie było ponad 700 podró˝nych. Niewiele mniej, bo kolejno prawie 650 i ponad 550 osób, skorzystało z pociàgów odje˝d˝ajàcych ze stolicy naszego województwa do Tychów i Gliwic. W tym roku po raz pierwszy Koleje Âlàskie uruchomiły te˝ sylwestrowe połàczenia z Katowic do Rybnika. Koleje Śląskie

Śląskie kulturalne

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Mat. prom.

DODA W ROZRYWCE Mat. prom.

//////////////////////////////////////////////////////

Wprawdzie nie jednocześnie, ale na tej samej scenie, pojawią się w lutym piosenki wybitnego autora tekstów oraz artyści z przeciwległych, muzycznych biegunów, których jedynym wspólnym mianownikiem jest wielka popularność. oprac. WZ renomie sylwestrowych wieczorów w Teatrze Rozrywki najlepiej Êwiadczy fakt, i˝ w tegorocznym repertuarze chorzowskiej sceny Bal u Cygana pojawia si´ a˝ 37 razy. W lutym dla najwi´kszych przebojów wybitnego Sosnowiczanina zarezerwowano 13 wieczorów. Jacek Cygan, autor popularnych piosenek wykonywanych przez elit´ polskich wokalistów, współpracował i nadal pracuje z czołowymi kompozytorami, takimi jak m. in.: Krzesimir D´bski, Seweryn Krajewski, Ryszard Rynkowski, Grzegorz Skawiƒski, Krzysztof Herdzin, Marcin Pospieszalski, Włodzimierz Korcz czy Grzegorz Turnau. Jego teksty zdobià tak˝e najnowsze płyty grupy Perfect. W poniedziałek, 12 lutego, w Rozrywce zaÊpiewa Anna Maria Jopek, a repertuar recitalu „Najciszej” wypełni walentynkowa muzyka do przytulania. – Czekanie na wiosn´ strasznie si´ dłu˝y – mówi wokalistka. – Chcemy Wam ofiarowaç odrobin´ ciepła i Êwiatła w tym czasie, stàd pomysł grania cichutko, ale bardzo energetycznie.

„Słownik Ptaszków Polskich” – jeden z wielu ciekawych spektakli w repertuarze chorzowskiej Rozrywki

W tych burych miesiàcach wszyscy potrzebujemy łagodnej dawki pi´kna i harmonii. Zagramy energià, nie wolumenem, a kolorów, barw, Êrodków wyrazu, poszukamy nie w gad˝etach, a w sobie samych. Chciałabym, ˝eby było prosto, pi´knie i najprawdziwiej. Czy si´ uda? Sprawdzimy to razem – zaprasza wybitna wokalistka. Kolejny poniedziałkowy wieczór (19 lutego) wypełnià najwi´ksze przeboje grupy D˝em, która tym razem zaprezentuje akustyczne wersje swoich ponadczasowych kompozycji, z kolei 26 lutego w Chorzowie zagoÊci warszawski Teatr IMKA. Punktem wyjÊcia do stworzenia przezabawnego spektaklu stało si´ dla re˝ysera Krzysztofa Materny opowiadanie Jakuba Morawskiego „Słownik Ptaszków Polskich”. W czasach, w których ˝yjemy, coraz trudniej jest si´ porozumieç. J´zyki zło˝one z tych samych niby wyrazów coraz bardziej si´ ze sobà kłócà i rozmijajà, jakby ju˝ dały sobie spokój z mo˝liwoÊcià porozumienia. Czy chcemy jeszcze si´ słuchaç nawzajem, skoro ju˝ si´ nie rozumiemy? W jednej z głównych ról wystàpi Dorota Rabczewska (Doda). Wi´cej na: www.teatr-rozrywki.pl. ■

WESELE ZA TRUMNĘ. MIĘDZYMUZEALNA ZAMIANA OBRAZÓW Nie znam w polskim malarstwie obrazu, gdzie obecnoÊç tragizmu byłaby równie silna. WłaÊnie tragizmu, nie dramatyzmu. Jest w tym obrazie duch antycznej tragedii, która rozstrzyga si´ zawsze w pełnym Êwietle dnia, na oczach sàsiadów, przed domem – pisał o tym dziele Andrzej Wajda. Muzeum GórnoÊlàskie i Muzeum Narodowe w Warszawie dokonały czasowej wymiany obrazów. Z Bytomia do stolicy pow´drowało dzieło Józefa Brandta „Wesele kozackie”. Obraz jako jedno z najwa˝niejszych płócien uÊwietni wielomiesi´cznà, monograficznà wystaw´ tego malarza. Z kolei do bytomskiego muzeum trafiło jedno z najznamienitszych dzieł Aleksandra Gierymskiego – „Trumna chłopska”. Obraz, choç pod wzgl´dem tematyki nietypowy w twórczoÊci Gierymskiego, nale˝y do najwa˝niejszych

w nurcie polskiego realizmu XIX w. Co istotne, to ostatnie z figuralnych dzieł malarza, który do koƒca ˝ycia pozostał ju˝ w kr´gu malarstwa pejza˝owego i architektury. Obraz powstał w roku 1894, po wizycie Gierymskiego w podkrakowskich Bronowicach, a wymowa symboliczna dzieła, zyskuje na wyrazie tym bardziej, jeÊli wziàç pod uwag´, i˝ wieko tytułowej trumny przykrywa ciało chłopskiego dziecka. Âmierç, jej obraz, a mo˝e przede wszystkim tragizm jej doÊwiadczania, znajduje w opinii wielu swój najwymowniejszy wydêwi´k w sztuce polskiej. Ekspozycja obrazu potrwa do czerwca. Wi´cej na: www.muzeum.bytom.pl. Oprac. WZ Mat. prom.

MIŁOSNA TRAGEDIA W BYTOMIU Po głoÊnej premierze z paêdziernika ub. roku, „Romeo i Julia” nadal uchodzi za operowy przebój sezonu. W drugiejn połowie lutego w repertuarze Opery Âlàskiej słynne dzieło Charlesa Gounoda, inspirowane klasycznà tragedià Williama Szekspira, pojawia si´ pićiokrotnie. Jest wić okazja, aby wybraç si´ na spektakl. Autorem spektakularnej inscenizacji i kostiumów oraz re˝yserem ponad trzygodzinnego przedstawienia jest Michał Znaniecki, a w tytułowe role wcielajà si´ znakomici aktorzy i Êpiewacy – Ewa Majcherczyk i Andrzej Lampert. Dramat rozgrywa si´ w XIII-wiecznej Weronie. Na urodzinowym balu Julii jest Romeo, syn wrogiego Kapuletom rodu Montekich. Smutny Romeo zwierza si´ przyjacielowi, ˝e drćzà go złe sny. W odpowiedzi Mercutio Êpiewa „Ballad´ o Królowej Mab”, która we Ênie nawiedza nie-

szcz´Êliwie zakochanych. Stary Kapulet z dumà prezentuje córk´ goÊciom. Gertruda przypomina, ˝e nadchodzi czas mał˝eƒstwa, lecz Julia nie chce o tym słyszeç. Romeo zakochuje si´ w Julii, a ona w nim. Za póêno dowiadujà si´, kim sà. Jednà z najtragiczniejszych historii miłosnych zakoƒczy trucizna i sztylet w finale piàtego aktu opery, a Romeo i Julia na zawsze pozostanà najsłynniejszà w dziejach Êwiata parà kochanków – uosobieniem legendarnej „miłoÊci ponad ˝ycie”. Wi´cej na: www.opera-slaska.pl. Oprac. WZ

konkurs Niemal bezśnieżna zima to zjawisko, z którym zapewne przyjdzie się nam pogodzić w obliczu nieodwracalnych zmian klimatycznych. A zatem, choćby przez kilka dni, cieszmy oczy urokliwą bielą parkowych zakątków. A po zdrowym i zawsze pożytecznym spacerze, warto sięgnąć po ciekawą lekturę i dobrą muzykę. Naszą książkę miesiąca adresujemy do Czytelników kochających i szanujących przyrodę, bo jej autorem jest Peter Wohlleben – niemiecki leśnik, autor kilku renomowanych bestsellerów i znany popularyzator wiedzy o lasach i zwierzętach. Z kolei Kortez, to pochodzący z Iwonicza kompozytor, wokalista i multiinstrumentalista, piszący utwory z niebanalnymi tekstami. Książkę i płytę miesiąca dla naszych Czytelników, jak zwykle, funduje empik, który zaprasza do swojego katowickiego salonu w Silesia City Center, przy ul. Chorzowskiej 107. Wśród Czytelników, którzy na adres: gazeta@parkslaski.pl nadeślą prawidłowe odpowiedzi na oba pytania, rozlosujemy książkę oraz płytę miesiąca. Do odpowiedzi należy dołączyć jednozdaniowe uzasadnienie – „dlaczego to właśnie do mnie powinna trafić akurat ta nagroda”.

Oto aktualne pytania: 1. Najpopularniejszym ssakiem żyjącym dziko w Parku Śląskim jest..? 2. Jaki tytuł nosi debiutancka płyta Korteza z 2015 roku? Termin nadsyłania odpowiedzi: 24 lutego, 2018. Prosimy także o podanie adresu pocztowego i numeru telefonu.

PŁYTA MIESIĄCA

KSIĄŻKA MIESIĄCA Peter Wohlleben Nieznane więzi natury Jeśli spotkałeś się z opinią, że korniki to pasożyty niszczące zdrowy las, a wilki to tylko niebezpieczne drapieżniki, które wymagają odstrzału, to sprawdź, jakie są fakty. W swojej kolejnej książce, Peter Wohlleben ujawnia – niewidoczne dla zwykłych obserwatorów – więzi między wszystkimi stworzeniami – od niepozornych bakterii, po dumne dęby i buki. Pokazuje nam, jak ich wzajemne relacje trzymają w ryzach cały bogaty ekosystem przyrody.

poleca:

Kortez Mój dom Jego debiutancki album był jedną z najchętniej kupowanych płyt w 2015 i 2016 roku, a jej nakład przekroczył 90 tys. egzemplarzy. Kolejny album – „Mój dom”, to obrazowa, osadzona w czterech ścianach i 9 aktach historia rozpadu związku. Płytę tworzyli ludzie z najbliższego otoczenia Korteza, a praca nad nią zajęła 18 miesięcy. Większość partii instrumentalnych Kortez nagrał z kolegami ze swojego zespołu, za teksty odpowiedzialna była Agata Trafalska.

śląskieeko

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KIEDY RZĄD ZAJMIE SIĘ WĘGLEM?

nr 1/2018

gazetaParkowa

Michał Tabaka rzez brak norm jakoÊci w´gla, mo˝na w Polsce legalnie sprzedawaç paliwo zasiarczone, zawilgocone, o wysokiej zawartoÊci popiołu, a nawet odpady w´glowe, które nadajà si´ wyłàcznie do utylizacji. Po wielkim smogu w styczniu ubiegłego roku, rzàd zapowiedział m.in. usuni´cie z rynku, do koƒca marca 2017 r., paliw najgorszej jakoÊci. Do dziÊ odpowiedzialny za to minister Tchórzewski nie spełnił obietnicy i norm jakoÊci w´gla nie wprowadził, stàd wspólny apel Greenpeace i samorzàdowców o niezwłoczne wykonanie tego pierwszego kroku w walce ze smogiem – uwa˝a Marek Józefiak z Greenpeace.

Rok temu rzàd przyjàł 14 punktów, które miały stanowiç fundamenty skutecznej walki ze smogiem. Niestety, do dzisiaj zrealizowano tylko jeden z nich. Reszta le˝y odłogiem, jak chocia˝by obiecane normy jakoÊci w´gla. W tej sprawie, do ministra Krzysztofa Tchórzewskiego apeluje Greenpeace wraz z 24 samorzàdowcami z terenów najbardziej dotkni´tych problemem smogu. Pod zainicjowanym przez Greenpeace apelem do ministra energii w sprawie wprowadzenia norm jakoÊci w´gla, w imieniu mieszkaƒców miast i regionów wymienionych przez Âwiatowà Organizacj´ Zdrowia jako obszary o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w całej Unii Europejskiej, podpisali si´ marszałkowie województw małopolskiego, Êlàskiego i wielkopolskiego,

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Edytor.net

Kolejne organizacje apelują do ministra energii w sprawie wprowadzenia norm jakości węgla. Jak na razie rząd nie prezentuje żadnej aktywności w tym względzie.

O efektywną walkę ze smogiem apelują władze samorządowe województwa śląskiego

24 SAMORZÑDOWCÓW podpisało si´ pod apelem

a tak˝e prezydenci i burmistrzowie: Bielska-Białej, Dàbrowy Górniczej, Godowa, Kalisza, Katowic, K´dzierzyna-Koêla, Krakowa, Niepołomic, Nowej Rudy, Nowego Sàcza, Opoczna, Proszowic, Pszczyny, Rybnika, Skawiny, Sosnowca, Tuchowa, Wadowic, Zduƒskiej Woli, ˚or i ˚ywca. – JesteÊmy Êwiadomi wagi problemu zanieczyszczenia powietrza. Aby poprawiç sytuacj´ w naszym regionie, w kwietniu 2017 roku przyj´liÊmy uchwał´ antysmogowà dla terenu całego województwa Êlàskiego. OkreÊla ona m.in. jakich paliw mo˝na u˝ywaç w kotłach małej mocy. Jednak ju˝ dziÊ widzimy, ˝e egzekwowanie uchwały bez przepisów ogólnopolskich, które zaka˝à samej sprzeda˝y okreÊlonych paliw, b´dzie bardzo trudne – podkreÊla Wojciech Saługa, marszałek województwa Êlàskiego, jeden z sygnatariuszy apelu. Problem zanieczyszczenia powietrza jest dobrze znany włodarzom wielu polskich miejscowoÊci, zwłaszcza na południu i w centrum kraju. Według Âwiatowej Organizacji Zdrowia, 33 z 50 miast Unii Europejskiej z najbrudniejszym powietrzem, le˝y w Polsce. ■ Edytor.net

SAM SPRAWDŹ JAKOŚĆ POWIETRZA ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Masz wrażenie, że powietrze nie spełnia norm? Teraz możesz sam to sprawdzić! Wystarczy zainstalować aplikację na smartfona albo wejść na odpowiednią stronę www. Pierwsza propozycja pochodzi z Głównego Inspektoratu Ochrony Ârodowiska. Prezentuje dane z Paƒstwowego Monitoringu Ârodowiska. Znajdziemy tam informacje o aktualnych st´˝eniach pyłu PM10, pyłu PM2,5, dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku w´gla (CO), benzenu (C6H6) i ozonu (O3) – podane w czytelnej formie, a tak˝e oznaczone kolorami, aby nawet ci nieobeznani w temacie, mogli wiedzieç na czym stojà. Informacje mo˝na znale˝ç w serwisie: antyweb.pl. Dost´pna jest tak˝e aplikacja na smartfony, zarówno dla Anroida jak i dla iOS. Aplikacja koncentrujàca si´ na województwie Êlàskim, to smog24.pl.

Znalazło si´ tam w sumie kilkanaÊcie pozycji (od Bielska Białej, przez Cz´stochow´, Katowice, Rybnik, na ˚ywcu koƒczàc). Aplikacja dost´pna jest dla iOS. Z kolei dla u˝ytkowników systemu Android dobrà propozycjà b´dzie aplikacja Kanarek, którà mo˝na dostosowaç do swoich potrzeb, łàcznie z indeksem jakoÊci powietrza. Osoby szczególnie zainteresowane globalnym zanieczyszczeniem Êrodowiska, te˝ mogà sprawdziç i porównaç jakoÊç powietrza i to w ró˝nych zakàtkach Êwiata. Mo˝emy to bez problemu sprawdziç, jeÊli skorzystamy z aplikacji Global Air Quality Monitoring & Pollution Forecast PM2.5 AQI. Podobne rozwiàzania poleca aplikacja Plume Air Report. Mamy tutaj dost´pny tryb informowania znajomych o zanieczyszczeniu, z mo˝liwoÊcià dołàczenia zdj´cia i wszelkich informacji (np. temperatura) z miejsca, w którym akurat si´ znajdujemy. Obie aplikacje dost´pne sà tak na Androida, jak i na iOS. mit

Jak sprawdzić jakość powietrza? Wystarczy pobrać jedną z aplikacji na smartfona

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

śląskie eko

Witold Szwedkowski

DBAJ O SKRZYDLATYCH PRZYJACIÓŁ

Z MIEJSKIEJ PARTYZANTKI OGRODNICZEJ (NR 14)

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ptaki raczej nie przepadają za zimą i temperaturami spadającymi poniżej zera. Głównie przez utrudniony dostęp do pożywienia. Zanim jednak ochoczo zaoferujemy im pomoc, musimy się zastanowić, czy aby na pewno im nie zaszkodzimy. Niewłaściwe dokarmianie może bowiem przynieść więcej szkody niż pożytku. Oto kilka wskazówek, jak mądrze dokarmiać ptaki w mieście. Edytor.net

Zimowym przysmakiem dla sikorek będzie na pewno słonecznik

Szymon Kurzak, Barbara Bacler-Żbikowska KORZYSTAJ Z KARMNIKÓW Do wykładania pokarmu wybierajmy suche miejsca. Âwietnym rozwiàzaniem sà karmniki. Mo˝na kupiç karmnik gotowy, bàdê te˝ zbudowaç samemu, co cz´sto daje wi´kszà satysfakcj´. Funkcjonalny karmnik to taki, który zabezpiecza pokarm przed warunkami atmosferycznymi, czyli chroni go przed Êniegiem oraz deszczem. Te dwa czynniki majà wpływ na psucie si´ pokarmu, dlatego warto zadbaç o solidny daszek. Podstawa powinna byç łatwa do czyszczenia z resztek pokarmu oraz ptasich odchodów. Taka higiena jest bardzo istotna w miejscach, w których gromadzi si´ wiele gatunków ptaków. CHROŃ PRZED DRAPIEŻNIKAMI Miejsce nie mo˝e zostaç wybrane przypadkowo. Karmnik powinien byç umiejscowiony na wysokoÊci minimum dwóch metrów, by

ptaki nie stały si´ ofiarà kotów. Najlepiej powiesiç lub postawiç karmnik w zaroÊlach, w bliskoÊci krzaków bàdê te˝ koron drzew, aby ptaki mogły si´ uchroniç przed atakiem ptaków drapie˝nych, np. krogulca, który cz´sto w pobli˝u karmików poluje m in. na sikory, dzwoƒce czy kowaliki. Nie nale˝y te˝ wybieraç oszklonych werand czy okien. Ptaki podczas odlatywania z karmnika, mogà wpaÊç na niewidocznà dla nich szyb´. KARM MĄDRZE Pokarm serwowany ptakom musi byç jak najbardziej zbli˝ony do ich naturalnego po˝ywienia. Bardzo niebezpieczna jest sól, znajdujàca si´ w pokarmie przetworzonym, zaburza ona gospodark´ wodno-elektrolitowà. PleÊƒ znajdujàca si´ w resztkach jedzenia jest dla ptaków truciznà. Pami´tajmy: karmniki nie mogà staç si´ naszymi koszami na odpady. W sklepach mo˝emy zaopatrzyç si´ w gotowe mieszanki, majàce w swoim składzie odpo-

wiednio dobrane oleiste ziarna. Do popularnych składników nale˝y słonecznik, konopie, siemi´ lniane, rzepak oraz proso. Aby nasz karmnik przyciàgał ró˝norakie gatunki dzikich ptaków, powinien serwowaç mo˝liwie urozmaicony pokarm. Sikory ch´tnie jedzà słonecznik. Wróble i mazurki proso i słonecznik łuskany. Dzwoƒce i zi´by słonecznik oraz konopie, a trznadle najch´tniej jedzà słonecznik, proso i owies nagi. Kaczki, łab´dzie i inne ptaki wodne, ch´tnie jedzà ziarna zbó˝, płatki owsiane i kasze. Dla kosów mo˝emy wyło˝yç rozdrobnione jabłka. Z pokarmów zwierz´cych idealnie nadaje si´ słonina, b´dàca przysmakiem dla sikor i dzi´ciołów. PAMIĘTAJ O WODZIE Pami´tajmy równie˝ o tym, ˝e zima to okres utrudnionego dost´pu do czystej wody pitnej. Starajmy si´ obok karmików, w miar´ mo˝liwoÊci, ustawiaç poidła i dbaç, aby woda nie była zamarzni´ta. ■

IAN HAMILTON FINLAY – DOTYKANIE POEZJI Niedawno znajomy spytał mnie, jak pogodzić tak różne aktywności, jak psychologia społeczna, ogrodnictwo i poezja. Interesowało go, czy istnieje jakieś praktyczne powiązanie pomiędzy tymi dziedzinami, uprawianymi przez jednego człowieka. No i nie byłem pewien. Ale w szukaniu porównania, postanowiłem mierzyć górnolotnie – pomyślałem o patronie chorzowskiego planetarium. Mikołaj Kopernik był przecież nie tylko astronomem, ale i lekarzem oraz znawcą roślin leczniczych, z powodzeniem ukończył studia z zakresu prawa cywilnego i kanonicznego, a w czasie wojny polsko-krzyżackiej, pełnił nawet rolę dowódcy obrony Olsztyna. Łączył w życiu różne aktywności. Kopernik nie był jednak ogrodnikiem… Wówczas przypomniałem sobie postać poety-ogrodnika, i to zdecydowanie bliższego naszym czasom. Ian Hamilton Finlay był Szkotem ale urodził się na Bahamach. W 1942 roku, w wieku szesnastu lat, wstąpił do brytyjskiej armii, jednak pod koniec wojny pracował już jako pasterz owiec. Jak się niektórym zdaje, zajęcie nie wymagające zbytniego polotu. Jednak kilkanaście lat później Finlay wydał swoją pierwszą książkę. Zawarł w niej opowiadania i krótkie sztuki teatralne. Jako poeta zadebiutował, mając 34 lata. Wciąż poszukiwał. Bo już kilka lat później zmienił całkowicie sposób pisania. Zafascynowała go „poezja konkretna”, poezja, w której liternictwo i układ tekstu są równie ważne, co treść. Z czasem zaczął tworzyć „poematy-obiekty”. Szukał dla nich właściwego miejsca, a gdy umieszczał je wreszcie w Szkockim krajobrazie, dzika natura stawała się dla nich najlepszą oprawą. Te eksperymenty doprowadziły Finlay’a do nowego sposobu komponowania (sic!) wierszy. Pochłonięty „poezja haptyczną”, poezją, którą można, a nawet trzeba dotknąć, zabrał się za stworzenie projektu życia. Wraz z Sue Finlay, stworzył w pobliżu Edyngurga ogród Małej Sparty – miejsce, w którym można dotknąć poezji. Znalazły się tam rzeźby, płyty, kolumny i inne obiekty małej architektury. Robi to na zwiedzających wrażenie rozciągłej świątyni sztuki i natury. Nie był to jedyny ogród, w którym Finlay zaprojektował połączenie roślinności i poezji. Jednak właśnie Mała Sparta koło Edynburga, została w roku 2004 uznana przez grono pięćdziesięciu krajowych autorytetów kultury za najważniejszą pracę szkockiej sztuki. Poruszająca i nowatorska, ale ponadczasowa – oceniali dyrektorzy instytucji kultury. Można pomyśleć, że tak wyszukane środki artystyczne, jakimi posługiwał się Ian Hamilton Finlay, nie są potrzebne, by doświadczać piękna przyrody i piękna literatury. Jednak z drugiej strony, tak śmiałe połączenie i wyjście poza schemat, może być frapujące. Może pociągać nas, jak wszystko co niecodzienne. Może być jak spacer po zimowym, opustoszałym parku, tajemniczo i całkiem z dala od dość przewidywalnej codzienności.

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

reklama

nr 1/2018

gazetaParkowa

reklama